Mr. NGUYEÃN DUY HINH13484 Stream valley Dr. Chantilly Virginia VA 22021

Thöa Thieáu töôùng ,

Tröôùc heát xin loãi thieáu töôùng phuùc ñaùp vaø töôøng thuaät chuyeán veà thaêm queâ höông quaù chaäm treã vì computer truïc traëc vaø söùc khoeû khoâng ñöôïc toát , ngaøy naøo vaøo khoaûng 3 giôø saùng cuõng coù côn soát nheø nheï , ñi khaùm thöû maùu nhöng khoâng thaáy vi truøng soát reùt , toâi bò vieâm gan B maõn tính vaø laù gan coù moät cyst 30mm ñöôøng kính , baùc só chuyeân khoa noùi khoâng phaûi do ñoù maø soát ,Bò phuø chaân chöõa hoaøi khoâng khoûi ,khi veà VN chöõa thuoác Baéc sau khi thöû maùu vaø nöôùc tieåu , uoáng 12 thang vaø moät loï thuoác vieân laø khoûi . Raát tieác khoâng ôû laâu neân khoâng khaùm gan , duø chöõa trò theo Ñoâng y nhöng cuõng coù thöû nghieäm maùu , chuïp quang tuyeán v. v. ñeå chaån beänh vaø raát reû , tính ra tieàn Myõ thì chöøng 15 ñoâ maø khoûi phuø , caùc baùc só ñaøo taïo ôû ñaïi hoïc y khoa daân toäc vaø coù ngöôøi tu nghieäp ôû Trung quoác .Beänh leà meà gaây ra löôøi , thaønh ra chaäm treã mong thieáu töôùng thoâng caûm mieãn thöù .

Veà Vieät nam, toâi chöa muoán veà duø gia ñình nhieàu laàn thoâi thuùc veà thaêm ñöùa con trai duy nhaát coøn laïi ( em trai

1

uùt , giaùm hoïc trung hoïc coâng laäp Taây ninh vaø 2 con trai lôùn bò gieát ôû Raïch giaù khi vöôït bieân cuoái naêm 1976 ) nhöng khi nhaän thö cuûa ngöôøi chaùu , cöïu trung taù PB coù caâu : ‘’ Meï ôi ,con ñaõ gìa roài . Giöõ nöôùc , nöôùc maát , giöõ nhaø , nhaø tan ‘’ hoái tieác ai oaùn vì khi coøn song thaân gaàn 90 tuoåi toâi khuyeân neân veà thaêm , thì noùi khoâng muoán aùo gaám veà laøng ( e raèng coøn thua keùm xa ngöôøi ta , hoï aên dieän kieåu caùch , caäu aám coâ chieâu vaø nhöõng thaønh phaàn giai caáp thöôïng ñeá saøi vaøi ba tickets moät ñeâm laø thöôøng , moãi ticket laø tieáng loùng ñeå chæ moät traêm ñoâ Myõ ) Khi cha cheát cuõng chöa veà , khi veà thaêm meï , thì khoâng coøn nöõa vaø cuõng khoâng nhìn thaáy maët .Khi coù tin em trai toâi ôû Saøigoøn nghi bò cancer phoåi vaø cuõng ngoaøi 60 tuoåi , theá laø coù lyù do chính ñaùng nhaø toâi ñaët veù lieàn , khoâng laïi hoái tieác .

Khi vôï choàng toâi vaø ñöùa con gaùi veà tôùi phi caûng Taân sôn nhaát laøm thuû tuïc nhaäp caûnh , thì coù hai thieáu nöõ ñoàng phuïc aùo daøi xanh laù caây quaàn traéng mang hai caùi bieån vaø caùn ñeàu sôn xanh laù caây vieát teân toâi vaø nhaø toâi , keû chöõ in ( chöùng toû coù söï chuaån bò ) tôùi gaëp toâi cho bieát ‘’leänh töø Canberra ñieän veà ra ñoùn ñeå baùc khoâng phaûi chôø ñôïi laâu , ñeå ra gaëp gia ñình mau leï ‘’ roài ñöa chuùng toâi tôùi nhaân vieân CA laøm thuû tuïc nhaäp

2

caûnh ,Khi ñöa passport cuûa ñöùa con gaùi thì bò töø choái vì khoâng thuoäc dieän ñöôïc tieáp ñoùn , nghe thaáy vaäy nhaø toâi lo aâu , Hai thieáu nöõ laøm thaät mau leï , toâi chöa kòp caûm ôn ñaõ daãn con gaùi toâi bieán maát . Chöøng naêm phuùt sau laøm xong thuû tuïc, ra laáy haønh lyù thì con gaùi toâi cuøng haønh lyù ñaõ ñôïi saün ra gaëp gia ñình . Thôû phaøo , nheï nhoõm ,Toâi baùo cho toøa toång laõnh söï ôû Saìgoøn bieát söï vieäc vaø thôøi gian ôû VN vaø caùc nôi seõ ñeán .Nhôø toøa ñaïi söù Haønoäi ôû Canberra chuyeån lôøi caûm ôn tôùi hai thieáu nöõ .( Ngöôøi ta noùi cuïc P52 * tình baùo haûi ngoaïi * cho ñoùn , coù leõ giaùm ñoác vaên phoøng Dòch Vuï lo veà xuaát caûnh , Naêm 1988 toâi coù nhôø Dòch vuï ñeå ñi Nauy , chöa tôùi 15 ngaøy ñaõ coù passport vaø khoaûng 45 ngaøy keá tieáp rôøi VN .Toâi ñöôïc thaû veà 13/02/88 vaørôøi VN 23/11/88 , coù leõ toâi laø ngöôøi ñaàu tieân trong soá ngöôøi ñöôïc thaû cuøng thôøi gian , ñöôïc xuaát ngoaïi .Vieäc nhôø dòch vuï cuõng coù nhieàu anh em phaûn ñoái coù theå tieàn maát,ø taät mang vì toâi traû baêng ñoâ Myõ , laøm giaàu cho CS v. v. .Luùc ñoù vöôït bieân moãi ngöôøi ba löôïng , nguy hieåm , nhieàu taàu ngoaïi quoác khoâng chòu vôùt , ngay caû taàu haûi quaân Myõ chæ cho thöùc aên cuõng khoâng vôùt , nhieàu thuyeàn bò ñaém hoaëc ñoùi aên thòt laãn nhau . Toán 850 ñoâ cho ba ngöôøi ñi Nauy maø khoâng phaûi traû tieàn maùy bay maø coøn ñöôïc

3

caáp gaàn 10.000 ñoâ Myõ ñeå mua duïng cuï chöa keå tieàn trôï caáp aên ôû haøng thaùng vaø gaàn hai naêm sau môùi khôûi söï ñi HO.Khi troø chuyeän , giaùm ñoác vaên phoøng Dòch vuï cho bieát tröôùc kia phuïc vuï trong ngaønh tình baùo haûi ngoaïi ôû beân Vaïn töôïng , Coù leõ khi hoïc ôû trung hoïc Nguyeãn Khuyeán thôøi Khaùng chieán 1947-1949 toâi ñaõ ôû troï nhaø anh , nhö vaäy vôï anh laø chaùu oâng Nghò Tieân ( nhaø giaàu , oâng ngoaïi cuûa anh Vuõ ñöùc Giang ,toång giaùm ñoác toång nha Thanh tra trung hoïc , anh Vuõ ñöùc Nghieâm khoùa 1 TB Nam ñònh , Vuõ ñöùc Chænh , trung taù coù luùc laø TP3/SÑ döôùi quyeàn thieáu töôùng , Vì theá cuoäc noùi chuyeän raát côûi môû thaân tình , coù theå anh trôû veà ngaønh tình baùo , bieát toâi veà neân cho ñoùn tieáp nhö vaäy. ( söï suy luaän theo höôùng tích cöïc ‘ positif “ neáu nghó theo chieàu tieâu cöïc ( negatif ) thì hoï möôïn caùc luõ choáng Coäng muø quaùng chuïp muõ coái ) ..Hoaëc ngöôøi con gaùi cuûa moät ngöôøi ñoàng höông ,laøm vieäc ôû Vaïn töôïng raát laâu , nhöng coù theå anh laø caùn boä cao caáp cuûa Haønoäi vì khi bò beänh ñieàu trò vaø laõnh thuoác ôû beänh vieän Thoáùng nhaát -beänh vieän Vì Daân cuõ - daønh cho caùn boä cao caáp töø thöôïng taù trôû leân , coøn con gaùi nhaäp cö Uc laø moät doanh nhaân cô sôû kinh doanh ôû Sydney hay Melbourne thöông vuïmoãi naêm haøng traêm trieäu ñoâ , Cuõng nhö Ñinh baù Thi ,anh Ñ v M. khoùa16

4

Ñalat , queâ Ñieän baøn Quaûng nam , ñaïi söù cuûa Haønoäi ôû LHQ bò Myõ truïc xuaát vì hoaït ñoäng giaùn ñieäp , hình nhö coù lieân can tôùi vuï con trai Tröông ñình Du ñaùnh caép taøi lieäu maät cuûa quoác hoäi Myõ chuyeån cho Haønoäi . ( Ñinh baù Thi cuõng tham döï hoøa ñaøm Paris moät thaønh vieân coát caùn ,chæ ñaïo cuûa phaùi ñoaøn Maët traän giaûi phoùng ) . Ñeå khoûi maát maët khi thay ñaïi söù khaùc, ñaõ taïo vuï Ñinh baù Thi cheát vì tai naïn xe hôi ôû Haøm taân , coøn Thi thay hình ñoåi daïng qua Aâu chaâu ñieàu khieån vuï tình baùo khoái Taây Aâu vaø Baéc Myõ )Haønoäi chôi nhieàu troø aûo thuaät chieán tranh chính trò , Khi bieân giôùi phía baéc loän xoän ngaøy 09/03/78 chuùng toâi bò giam trong röøng ôû phía taây baéc Yeân Baùy di chuyeån veà Haø Taây (Bình Ñaø Haøñoâng) caùch Haønoäi chöøng 25km do CA quaûn lyù. Khi tôùi traïi , moät thöôïng uùy ra noí ** Môøi caùc anh xuoáng xe vaøo hoäi tröôøng , coøn haønh trang coù anh em hình söï ñem vaøo phoøng nguû ** Saân buøn öôùt , traûi moät taám vaûi cao su ñeå haønh trang cuûa chuùng toâi khoâng bò dô baån . Böôùc vaøo hoäi tröôøng caùc nöõ CA ñoàng phuïc aùo traéng quaàn ñen böng thau nöôùc coù khaên môùi tinh vaø xaêphoøng môøi röûa maët , sau khi ñi moät ñoaïn ñöôøng daøi buïi baëm ,roài môøi ngoài gheá , baøn phuû khaên traéng , uoáng traø moùc caâu ( xöa goïi laø traø Taàu ) nöôùc trong xanh pha ñöôøng traéng, nghi nguùt khoùi vaø thuoác

5

laù thôm Ñieän bieân , Thaêng long , loaïi haûo haïng saûn xuaát ôû Haønoäi döï cuoäc baøn giao töø quaân ñoäi sang coâng an quaûn lyù ,Sau ñoù moãi ngöôøi ñöôïc mua vôùi giaù reû maït moät lon söõa ñaëc vaø ba bao thuoác laù . Coù leõ trong lòch söû nhaø tuø ôû VN môùi chæ coù moät laàn ñoùn tieáp tuø nhö vaäy .Naêm 1988 vöøa ñöôïc thaû veà ñöôïc ba ngaøy thì tôùi teát Nguyeân ñaùn , chieàu moàng hai teát chuû tòch Maët traän Toå quoác , phoù chuû tòch phöôøng vaø vaøi ngöôøi nöõa tôùi nhaø toâi goïi laø thaêm hoûi xem coù gì khoù khaên trong ñôøi soáng vaø chuùc teát vaø coøn ** raát tieác ** treân thaønh phoá cho bieát treã , neáu khoâng seõ ñeán sôùm hôn !! (sic)Keå moät vaøi ** troø chôi aûo thuaät chính trò ** duø muoán aên soáng nuoát töôi , haønh haï cho cheát khoán khoå ,nhöng khi caàn tranh thuû cho moät nhu caàu naøo ñoù thì hoï seõ laøm cho kyø ñöôïc duø phaûi xuoáng nöôøc , hoï coù nhieàu thuû ñoaïn nham hieåm coøn *Quoác gia*phoåi boø , tranh daønh , xaâu xeù laãn nhau , vaø chuïp muõ coái cho nhau .Laøm nhôù laïi ngaøy xöa Cao baù Quaùt taû laïi caûnh caùc quan ñaïi thaàn trieàu Nguyeãn trong buoåi gaây loän * thöôïng caåu , haï caåu * maø ngao ngaùn !! Coù theå noùi baûn lónh chính trò cuûa ngöôøi Quoác gia thua ngöôøi Coäng saûn .

Veà VN , toâi ra Baéc thaêm queâ höông gaàn Chôï Coàn Vaên lyù (huyeän Haûi haäu

6

Nam ñònh ) , nhöng khoâng nguû ñeâm taò queâ maø ôû thaønh phoá Nam ñònh theo lôøi khuyeán caùo cuaû toaø ñaò söù . , Sau 48 naêm môùi trôû laïi thaêm nôi choân rau caét roán, caûnh xöa khoâng coøn. ñòa hình ñaõ bò caûi taïo , nhaø cöûa tö nhaân xaây caát to lôùn ngaøy xöa , ñeàn ñình töø ñöôøng ñeàu bò phaù , Nhö ñeàn thôø cuï toâi ñöôïc vua ban laø Thaønh hoaøng vì coù coâng quai ñeâ laán bieån laäp aáp cuõng khoâng coøn moät vieân gaïch , nhöng nay ñoåi môùi ñöôïc pheùp tænh huyeän xaây laïi ñeàn thôø Thaønh hoaøng treân thöûa ñaát laøm nhaø cuûa gia ñình toâi khi xöa , Nhöng khoâng nhöõng thôø Thaàn hoaøng maø coøn thôø oâng noäi toâi vaø cha toâi nöõa , Veà döï teá leã , heát nam teá , roài tôùi nöõ teá maø soát ruoät ,vì toâi coøn phaûi ñi thaêm baø con noäi ngoaïi , baây giôø ñöôïc côûi troùi ngöôøi ta leã baùi röôøm raø laém , ñoâng ngheït , Nhö hoâm raèm thaùng gieâng aâm lòch ngöôøi ta ñi leã baø Chuùa Xieâm coù mieáu thôø beân quaän Nhaø Beø ,ù tôùi haøng vaïn ngöôøi ,Chæ moät khuùc ñöôøng daøi khoaûng boán chuïc meùt maø di chuyeån maát hôn moät giôø , toâi khoâng daùm chen chaân vaøo leã , ra ngoaøi ngoài chôø , nhaø toâi coá vaøo leã nhöng cuõng chæ tôùi saân vaùi roài ra vì khoùi höông saëc suïa ngaït thô û , Trôøi naéng noùng , ngöôøi ñoâng nhö neâm coái maø ngöôøi ta vaãn luõ löôït tôùi ,. Phoá Haøng Maõ Haønoäi baày la lieät Tivi Tuû laïnh nhaø cöûa , hình

7

nhaân ngöôøi haàu , xe hôi moâtoâ , aùo quaàn v. v.baèng giaáy ñeå daâng cuùng cho thaân nhaân ôû döôùi Aâm phuû . Ñi xe löûa thaáy caûnh vaät so vôùi naêm 1984 chuyeån traïi giam töø Haø Taây veà Xuaân loäc thì thay ñoåi raát nhieàu , Tröôùc doïc ñöôøng xe löûa coøn nhieàu nôi hoang troáng khoâng troàng troït , thaønh phoá Ninh bình coøn laø baõi ñaát hoang laøm baõi chöùa than cho nhaø maùy ñieän gaàn ñoù vaø moät maûnh töôøng cuûa nhaø thôø ñaïo ñöùng cheânh veânh giöõa ñaùm coû hoang , Nhöng töø khi côûi troùi ,ruoäng ñaát traû laïi cho daân , theo kinh teá thò tröôøng nhöng vaãn coøn xieàng xích bôûi ñònh höôùng xaõhoäi chuû nghiaõ , tuy vaäy nhaø cöûa cuõng moïc leân nhö naám , nhieàu nhaø laàu hai ba taàng , Thaønh phoá Ninh Bình ñöôïc xaây caát khaù ñeïp nhöng ñöôøng xaù hôi heïp .Raát tieác khi xaây döïng caùc coâng trình thieáu ñeå yù söï thaåm myõ moâi tröôøng sinh thaùi , thieáu döï truø cho söï phaùt trieån töông lai hoaëc thieáu söï phoái hôïp , Nhö con ñöôøng töø Nam ñònh leân Haønoäi , khi cho xaây caát nhaø cöûa hai beân khoâng döï truø söï phaùt trieån löu thoâng , mai moát muoán môû roäng laïi phaûi giaûi toûa , Nhieàu nôi ñöôøng vöøa môùi traùng nhöïa thì laïi ñaøo bôùi ñaët oáng nöôùc , laáp vaù ñöôïc ít ngaøy laïi ñaøo leân choân giaây cable v. v Thaønh phoá Nam ñònh tuy coù môû mang nhöng phoá xaù cuõ vaãn coøn xaû nöôùc dô töø

8

trong nhaø ra ñöôøng phoá , chöa coù heä thoáng coáng thoaùt nöôùc . Nhaø thôø lôùn gaàn ñoái dieän vôùi Nhaø baêng Ñoâng döông ( thôøi Phaùp thuoäc ) , maøu vaøng cuõ kyõ coù leõ töø 1954 tôùi nay chöa toâ queùt laïi , saùng chuû nhaät khoaûng 7 giôø øchöøng moät traêm ngöôøi döï leã. Chôï Roàng xaây laàu , vaûi voùc haøng hoùa traøn ngaäp nhöng raùc dô baån .Ra ñoùn toâi taïi ga , anh daãn ñöôøng maø cha anh tröôùc 1945 laø ngöôøi keùo xe cho gia ñình toâi , cha con anh raát trung haäu , moãi laàn vaøo Saøi goøn anh ñeàu ñeán thaêm gia ñình anh em toâi ,toát nghieäp ñaïi hoïc ôû Ba lan ,tu nghieäp ôû Anh Phaùp , Hoøa lan , tröôùc khi veà laøm tröôûng moät cô quan ôû thaønh phoá vaø tænh ñeå gaàn gia ñình ñaõ giaûng daäy ñaïi hoïc ôû Saøigoøn , Nhôø coù ngöôøi daãn ñöôøng , neân khoâng coù khoù khaên , nhöng khi leân xe töø giaõ thì moät coâng an xaõ , ngöôøi ôû ñòa phöông khaùc ñöa ñeán laøm vieäc tôùi hoûi xem hoä chieáu ( passport ) . Ngöôøi daãn ñöôøng chaën laïi baûo y‘Cuï veà thaêm queâ höông trong ngaøy cuõng nhö ngöôøi du lòch neân anh khoâng ñöôïc xeùt hoûi hoä chieáu , tröø khi ôû laïi ñeâm . “ Teân coâng an bieát ngöôøi daãn ñöôøng laø ngöôøi xaõ naøy ,quan chöùc cuûa tænh vaø vôï anh daäy ôû tröôøng trung hoïc cuõng ôû xaõ neân y ñaønh thoâi neáu khoâng thì noù giôû troø giöõ passport laøm tieàn .Cuõng chæ vì ñoàng löông khoâng ñuû soáng neân

9

phaûi kieám caùch moi tieàn ñeå soáng vaø coù choã coøn phaûi ñoùng “ sôû huïi “ .Taïi phi tröôøng Taân sôn nhöùt choã CA laøm vieäc xuaát caûnh treo caùi baûng “ Ñöøng coù cho tieàn “ , thaät mæa mai haøi höôùc , bò baét phaûi cho , khoâng cho thì nhieàu phieàn haø . Nhö Leâ troïng Höng cöïu TÑT/TÑ 102CBCÑ ôû Hoäi an, Höng noùi thaêng caáp thieâuù taù nhôø quota cuûa Sö ñoaøn 3 ( laàn ñaàu tieân nghe SÑ3 coù quota thaêng caáp SQ) nhö vaäy thieâuù töôùng bieát Höng , kyø vöøa qua veà VN coù visa cuaû toaø ñaò söù Haønoäi ñaày ñuû , nhöng khi veà tôùi phi caûng Taân sôn nhöùt khi laøm thuû tuïc nhaäp caûnh thì bò ñöa tôùi caên nhaø boán taàng beân caïnh baét khai baùo loâi thoâi . Neáu thaáy coù söï phieàn phöùc cho vaán ñeà an ninh quoác phoøng thì khoâng caáp chieáu khaùn ,khi tôùi VN dôû troø haêm doïa chaúng coù lôïi cho cheá ñoä maø coù haïi ; töøng ñaõ bò tai tieáng chôi troø luaät röøng , vaø phaûi bieát raèng du lòch laø vaán ñeà thöông maó , kieám ngoaïi teä xaây döïng ñaát nöôùc.Mong tình traïng naøy chaám döùt. Quay trôû laïi ñôøi soáng mieàn queâ ñaát Baéc, moãi gia ñình thì moãi caëp vôï choàng ñöôïc chia hai saøo ruoäng (moãisaøo360m2 ) nhöng tuøy theo soá ruoäng nhieàu ít , nhöng coù nôi chæ coù moät saøo röôõi . Töø ngaøy ñöôïc laøm chuû ñaát , noâng daân ra söùc chaêm boùn , tröø thueá maù coøn laïi bao nhieâu thì höôûng , duø ñôøi soáng khaù hôn tröôùc

10

nhieàu , nhöng vôùi maûnh ruoäng quaù nhoû duø coù ra söùc chaêm boùn cuõng khoâng theå caûi thieän ñôøi soáng toát ñeïp hôn . Ñaõ coù ñieän , moät vaøi nhaø coù ñieän thoaïi , nhöng khoâng coù TV , töø TP Nam ñònh veà tôùi xaõ gaàn 50km maø chæ thaáy vaøi antene TV khoâng nhö ôû trong Mieàn Nam thì antene TV tua tuaû treân noùc nhaø , Vì theá giaàu nhaø queâ khoâng baèng ngoài leâ væa heø thaønh phoá ,ra Haønoäi laøm ngheà ñaùnh giaày , moãi laàn ñöôïc 2000ñ ( moät ñoâ Myõ =14.000ñVN ) , moät ngaøy kieám ñöôïc 15 khaùch haøng , tröø chi phí tieån nguû troï aên uoáng coøn ñöôïc 12.000ñ , moãi thaùng daønh duïm khoaûng 350.000ñ , coøn ôû queâ tröø nhöõng ngaøy gaët caáy caày thì khoâng coù vieäc laøm , ai khaù giaû mua ñöôïc xe gaén maùy ra thaønh phoá chaïy xe oâm , neáu coù tay ngheà thôï moäc thôï neà vaøo Nam kieám vieäc , Do ñoù töø Taây nguyeân tôùi Ñoàng baèng soâng Cöûu long daân baéc vó tuyeán 17 luõ löôït keùo vaøo laøm aên , ñoâi khi vì xaâm chieám ñaát ñai, naûy sinh ra nhöõng xích mích, nhaát laø ôû vuøng cao nguyeân nhö Baûo loäc Laâm ñoàng Bameâthuoät .Baø cuï ngöôøi Ngheä Tónh cho hay nhieàu ngöôøi cuøng queâ vaøo Saøigoøn aên maøy ñem tieàn veà xaây nhaø. ÔÛ Saøigoøn cho 1000 ñoàng ngöôøi ta khoâng vui , hôi ít ,coøn ôû Nam ñònh sau khi aên phôû ngoài caùi gheá baêng thaáp nhö ngoài xoåm , chen chuùc , tieäm khaù

11

nhaát xeá cöûa nhaø thôø lôùn vaø caïnh coâng tröôøng ; ôû ñaây coù vaøi ngöôøi baày baùn nöôùc cheø töôi noùng , ñieáu thuoác laøo , chöa kòp ngoài ñaõ coù ngöôøi ñaøn baø boàng beá daét luõ con nhoûdô baån chìa tay xin , keå leå ôû Thaùi bình döôùi vuøng queââ khoán khoù , Toâi vöøa môùi chìa tôø 10.000 ñoàng , chò naøy voäi choäp uø chaïy , laøm toâi chöng höûng , oâng baïn “ thoå ñòa “ baûo raèng cho 2 hoaëc 500 laø nhieàu roài , thaáy cho 10.000 sôï ñoåi yù , neân choäp chaïy ,cho nhö vaäy caû luõ seõ keùo tôùi , 10 ngöôøi thì 9 röôõi laø daân * Thaùi loï * , tröôùc 45 coù tieáng laø ñi ôû ñôï , nay ñi aên xin , Caùch maïng cuõng ñoâng , nhöng quan Caùch maïng thì nhieàu . Thaät vaäy , chöa uoáng xong cheùn traøtöôi trong xanh noùng hoåi , coù tôùi 17 , 18 ngöôøi keùo tôùi , khoaûng 12, 13 queâ Thaùi bình .

Toâi coù gheù thaêm Ñaønaüng Hoäi an , ñeàu thay ñoåi , Ñaønaüng ñöôïc môû mang xaây döïng raát nhieàu , phoá xaù ñeïp saïch hôn xöa , Con ñöôøng töø caàu Trinh minh Theá chaïy doïc theo bôø soâng Haøn baõi bieån Thanh bình ra Nam oâ theânh thang , con ñöôøng Nam Baéc Nguyeãn vaên Linh coù haøng caây caûnh ôû giöõa , boán laèn xe , caàu quay qua soâng Haøn choã ñöôøng Thoáng nhaát vaø BCH / Tieáp Vaän .Töø khi Voõ vaên Baù laøm chuû tòch thaønh phoá môùi phaùt trieån xaây döïng , Baù sinh ra vaø lôùn leân ,haáp thuï neàn giaùo duïc cuûa Mieàn Nam ( cöïu hoïc sinh Phan thanh

12

Giaûn , Phan chu Trinh ) , duø laø ñaûng vieân CS nhöng coù suy nghó , taàm nhìn xa höôùng thöôïng , Baù ñaùng ñöôïc khen ngôïi . ( e maáy teân cai thaàu , mafia choáng coäng laïi la loái toâi ñaàu haøng , hay thieân coäng , tuyeân truyeàn cho CS ) . Tröôùc 1975 xaây caát caùi chôï Coàn maáy oâng Hoäi ñoàng chuoät caõi nhau nhö moå boø vaãn khoâng xaây ñöïôïc , tieàn ñeå laïi cho VC saøi . Coù vaøi ba chuïc chuû tòch tænh hay thaønh phoá nhö Voõ vaên Baù, ñaát nöôùc seõ toát ñeïp hôn nhieàu . Ñaát nöôùc con ngöôøi thay ñoåi raát nhieàu caû tinh thaàn laãn vaät chaát , nhöng hai mieàn Nam Baéc möùc ñoä khaùc bieät .

Khi thaêm Hoäi an coù gheù thaêm linh muïc Leâ nhö Haûo , tuyeân uùy tröôøng voõ bò Ñaø laït khi oâng Thieäu laø chæ huy tröôûng tröôøng . Oâng hôn toâi 5 tuoûi nhöng loïm khoïm coù leõ duø khoâng bò tuø gaàn 13 naêm duøi maøi kinh söû taïi ñaïi hoïc maùu goò laø caûi taoï nhö toâi nhöng bò ñaày ñoaï veà tinh thaàn neân caí löng ñaõ khum khum , oâng cuõng xaùc nhaän thay ñoåi raát nhieàu , neáu hai naêm tröôùc vaøo gaëp oâng laø coù söï loâi thoâi cho ngöôøi ñeán thaêm , OÂâng keå laò khi môí chieám ñöôïc Mieàn Nam VC keát toäi phaûn ñoäng Nhaát Chi ( giaùm muïc Phaïm ngoïc Chi ) Nhì Haoû , toäi phaûi baêm ra töøng maûnh . Ñöùc cha Chi giaùm muïc ñiaï phaän Ñaønaüng , toång giaùm muïc ñiaï phaän Hueá Nguyeãn kim Ñieàn cheát vì bò

13

ñaøu doäc vaø moät linh muïc teân Hoaù hay Hoaø cuõng bò ñaàu ñoäc nhöng thoaùt cheát vì ngöôøi phuï traùch ñaàu ñoäc laø baø con cho ít thuoác , khoâng cheát nhöng ñieân roà . Toång giaùm muïc Ñieàn cheát vì choáng Coäng tôùi cuøng,Xin ñi ngoaïi quoác chöõa beänh , baét phaûi vaøo beänh vieän khaùm xaùc ñònh thöïc hö môùi cho pheùp , vaøo buoåi saùng buoåi chieàu cheát . Nhaän xaùc ñaõ khaâm lieäm saün, quan taøi ñoùng kyõ , ñöa veà Hueá choân khoâng ñöôïc gheù Qui nhôn , khi xöa ñöùc cha coi ñiaï phaän naøy . Xaùc troáng roãng , luïc phuû nguõ taïng moi maát heát . Ñöùc cha Chi coù leõ cheát vì vì caùi khu töï veä Buøi Chu chaêng ? Duø toâi ñi Löông ( thôø cuùng toå tieân + Phaät giaùo ) nhöng ñöùc cha daønh cho toâi moät söï bieät ñaõi ,ngaøi noùi daønh cho toâi moät phoøng rieâng trong toøa Giaùm muïc ôû beân Non nöôùc , ñem gia ñình ñi taém bieån vaø nghæ maùt ôû ñoù , nhöng coù bao giôø toâi coù thì giôø raûnh roãi maø nghæ maùt , Khi thaân maãu toâi ñau naëng xin ñi pheùp Saøigoøn maø baûo saùng ñi chieàu veà baèng phi cô quaân söï , toâi khoâng muoán nhö töôùng Thieän vaøo Saøi goøn gaén sao , nhöng chöa kòp gaén nhöng ñaõ rôi ruïng xuoáng moät nôi naøo nuùi röøng . Coù laàn ñöùc cha cho tieàn maáy chuïc ngaøn ñoàng toâi khoâng nhaän , ngaøi khoâng chiuï , toâi ñem cho tröôøng trung tieàu hoïc Cao baù Quaùt cuûa tieåu khu xaây ôû Hoäi an khi toâi laøm tieåu khu phoù Quaûng nam ,

14

nhöng cho röôïu leã thì khoâng töø choái , neân thaùng thaùng cuõng göûi cho vaøi chai .Hoâm 29/03/75 chôø ñôïi taàu ôû baõi bieån Non Nöôùc maø taàu cöù chôøn vôøn ôû ngoaøi xa , nhìn ñaùm lính Thuûy quaân luïc chieán phaù phaùch , coù toaùn bôi ra taàu nhöng khoâng bao giôø tôùi . Ngoài treân xe jeep cuûa töôùng Laân gaén baûng ñoû coù ñuû röôïu manh vaø ñoà nhaém ( ñoà hoäp ) , chuùng toâi chia nhau saøi cho ñôõ raàu , Ñeán khoaûng ba giôø chieàu toâi laùi xe vaøo toaø giaùm muïc hoûi tin töùc , thì ñöùc cha Chi cho hay 10 giôø ñeâm ( 28/03/75 ) töôùng Tröôûng tôùi chaøo töø bieät vaø oâng cho bieát khoâng ñuû taàu beø chuyeân chôû quaân só di taûn ( theo ñaïi taù Nguyeãn thaønh Trí SÑ TQLC thì töôùng Tröôûng bôi ra chieán haïm trong ñeâm hoâm ñoù , suyùt cheát ñuoái . Khoâng hieåu sao moät oâng töôùng döôùi tröôùng treân 15 vaïn quaân só hoaûng hoát thaùo chaïy nhö vaäy, khi ñòch coøn caùch xa haøng chuïc caây soá , maó tôùi naêm giôø chieàu hoâm sau * 29/03/75* vì Ñaønaüng hoãn loaïn cöôùp boùc neân maáy thaày tu phaûi ñem xe ra Thanh quyùt ra ñoùn maáy teân Coäng saûn ñiaï phöông vaøo oån ñònh tình hình ) vaø 10 giôø saùng 29/03 ñaïi taù Toân thaát Khieân coù tôùi roài voäi vaøng tìm phöông tieän di taûn . Coøn ñöùc cha vaø caùc tu só theo leänh Toøa thaùnh ôû laïi vôùi giaùo daân , nhöng caùc linh muïc tuyeân uùy trong quaân ñoäi thi ñöôïc ñi , vaø khuyeân

15

toâi côûi boû quaân phuïc caûi trang thaønh tu só , vaø caùc baø sô vaø linh muïc cuõng khuyeân toâi nghe lôøi , nhöng toâi töø choái vì treân ngaøn anh em chôø ñôïi ngoaøi baõi bieån , Nhö coù gì hoái thuùc ,toâi xuoáng goái hoân nhaãn töø bieät voäi vaøng , ngaøi laøm daáu ban pheùp laønh .Phoùng xe nhö lao , tôùi baõi bieån nhìn veà phiaù Nam thoï thaáy coù moät chieán haïm ñang tieán vaøo bôø , toâi voâi goïi maùy cho thieáu taù Thuaän TÑT /TÑ3/2 cho quaân só di chuyeån veà phía Nam thoï , xöû duïng caùc xe cuûa TQLC boû laò . toâi laùi xe vöøa tôùi ñuùng luùc vaän haïm HQ 402 môû cöûa , chuùng toâi leân taàu khoâ raùo , Nhöng coù vaøi tieáng noå ôû trong xoùm gaàn ñoù vaø moät vaøi phaùt ñaïn M79 noåtreân maët bieån , taàu lui ra , do ñoù nhieàu ngöôøi bò cheát ñuoái ,. Bò haønh haï nhieàu quaù neân cha Haûo oaùn haän Toaø thaùnh , vìø doïa neáu ai boû ñi seõ bò thu pheùp thoâng coâng , nhöng toâi an uæ oâng raèng toaø thaùnh nhìn xa thaáy roäng muoán caùc cha ôû laïi giöõ vöõng nieàm tin cuûa con chieân , nhö thôøi baïo chuùa Neùron caám ñaoï ñoát thaønh thaùnh Pheâro boû troán , Chuùa chaën laïi (Ouø vas Tu ? ) ñeå chaên daét con chieân vöôït qua côn nguy khoán , vaø baây giôø caùc cha cuõng ôû hoaøn caûnh nhö vaäy , ñaõ hieán daâng thì haõnh dieän ñoùn nhaän . . Noùi tôùi toång giaùm muïc Bình ñòa phaän Saøigoøn khi qua ñôøi , tang leã sô saøi , toøa thaùnh cöû moät

16

toång giaùm muïc ôû Thaùi lan , ñaïi dieän döï tang leã vaø chæ noùi caùi cheát cuûa ñöùc cha Bình nhö moät con ngöïa ñau caû taàu khoâng aên coû maø khoâng noùi gì veà coâng lao cuûa ñöùc cha Bình daâng hieán cho giaùo hoäi ; chæ vì oâng thieân taû , moät toång giaùm muïc quoác doanh !! Coù leõ phaùn ñoaùn sai leäch veà ñöùc cha Bình neân toâi noùi giaùo hoaøng tieàn nhieäm coøn tieáp kieán Xuaân Thuûy , coù leõ ñöùc cha Bình thaáy caùi policy ñoái thoaïi ngoõ haàu xaây döïng giaùo hoäi laø ñuùng , coøn cöù caùi kieåu choáng Coäng tôùi cuøng chæ theâm khoù khaên toån thaát .Nhôø söï meàm moûng cuûa ñöùc cha Bình môùi thuyeát phuïc ñöôïc nhaø caàm quyeàn cho pheùp toå chöùc leã möøng hôn traêm ngöôøi ñöôïc phong thaùnh naêm 1988 vaø ñôøi soáng taâm linh cuûa giaùo daân cuõng ñöôïc moät phaàn thoaûi maùi , ñoù laø coâng lôùn cuûa ñöùc cha Bình ñaõ ñoùng goùp xaây döïng giaùo hoäi . Oâng cuõng coâng nhaän nhö vaäy . Truyeän troø gaàn moät tieáng , cha Haûo muoán môøi duøng côm , nhöng cho bieát côm aên haøng ngaøy do moät nhaø haøng ñöôïc chæ ñònh cung caáp , caám khoâng coù ngöôøi phuïc dòch rieâng , thaáy theá toäi voäi töø choái ra thaêm phoá . ( nghi coù ñaët maùy nghe leùn , sôï aên roài khoâng bao giôø trôû veà Uc ) . Trong khi troø truyeän thaáy moät ngöôøi tröôøc phuïc vuï ôû ty Anninh Quaân

17

Ñoäi , ñaûng vieân QDÑ ñi qua tröôùc cöûa roài xuoáng nhaø döôùi ,khoâng nhö anh em khaùc nhaän ra toâi chaïy tôùi oâm chaàm möøng rôõ , khi toâi töø giaõ cha Haûo , ngöôøi naøy vaãn ngoài quan saùt , coøn anh em khaùc chaïy laïi thaêm hoûi .

Phoá xaù haøng baày la lieät , ñoâng ñuùc , vaøo thaêm maáy ñeàn mieáu coå cuûa ngöôøi Minh Höông nhö ñeàn thôø Quan coâng phaûi mua veù vaøo cöûa , cuõng coùnhieàu du khaùch ngoaïi quoác tôùi thaêm , khoaûng daêm saùu chuïc du khaùch Taây phöông ñi ñoø maùy ra thaêm cuø lao Thuaän tình beân kia Caåm nam , Vôï choàng toâi gheù vaoø moät tieäm baùn ñoà myõ ngheä , chuû tieäm nhaän ra toâi tôùi chaøo vaø “ môøi Ñaïi taù vaø baø duøng traø “ ..Maáy ngöôøi quen nhö Vónh lôïi , Bình Minh, v..v. û vöôït bieân töø laâu, vaøo moät tieäm baùn maáy thöù ñoà söù nho nhoû , moät baø cuï giaøkhoaûng taùm möôi tôùi naém tay toâi ‘ Oâng Naêm veà bao giôø ? hoài 1975 ñoàn oâng cheát , baø con thöông tieác , Töø øngaøy oâng ñi daân khoå quaù .Maáy naêm tröôùc , ngöôøi ta noùi oâng ôû ngoaïi quoác göûi tieàn veà cho pheá binh , xaõ tröôûng …noù noùi nhôø oâng noù môùi coù caùi xe laên ñi baùn veù soá … ‘ baø noùi vôùi doøng nöôùc maét , con trai ÑPQ hy sinh 1972 , Con gaùi cuøng choàng vöôït bieân maát tích , ñeå laïi ñöùa con gaùi môùi hai tuoåi vì noù bò beänh , giôø hai baø chaùu soáng nhôø vaøo cöûa haøng nho nhoû . Daân ngheøo khoå vì

18

thueá maù naëng neà , daân queâ boû vaøo Nam kieám aên .

ÔÛ Ñaønaüng ba ngaøy ba ñeâm thoaûi maùi , luõ hoïc troø trung tieåu hoïc Cao baù Quaùt ( Hoäi An ) vaø Huøng vöông ( Sôn Traø ) bao quanh * boá giaùm ñoác * coù nhieàu ñöùa ñaõ laø oâng baø noäi ngoaò , chuùng tiuù tít hoûi chuyeän , Nhöng coù vaøi ñöùa coù veû ngöôïng nguøng , ngoài im laëng , hoûi ra môùi bieát vì chuùng laø ñaûng vieân CS , neân coù maëc caûm , ñeå chuùng vui veû vaø hieåu quan ñieåm cuaû toâi neân baûo chuùng neáu vaøo ñaûng CS ñeå coù cô hoäi xaây döïng ñaát nöôùc , giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo , taøn taät , pheá binh , thì neân gia nhaäp , caøng nhieàu caøng toát .Nhö Voõ vaên Baù ( chuû tòch TP Ñaønaüng ) hoïc sinh tröôøng Phan chu Trinh hay Phan Saøo Nam coù tinh thaàn xaây döïng , noù phaûi laø ñaûng vieân CS môùi coù cô hoäi xaây döïng , nhôø noù maø Ñaønaüng môùi môû mang xaây döïng , neân hoã trôï cho Baù .Coøn vaøo ñaûng mong coù dòp ñeø ñaàu boùp coå daân môùiø nhuïc nhaõ ..Nhaân dòp ñaàu xuaân neân coù nhieàu leã hoäi , ôû thoân queâ ñình ñaùm teá leã linh ñình , côø xí la lieät ( côø coå truyeàn , vuoâng coù nhieàu ñuoâi nheo chung quanh ) , gaëp gôõ baø con trong tình thaân thöông , “ oâng Naêm , chuù Naêm , döôïng Naêm , anh Naêm …” khoâng nhö maáy anh caùn xaïo “ ñaûng , nhaø nöôùc muoán caùc anh veà , nhöng nhaân daân

19

khoâng muoán , vì an ninh cho baûn thaân caùc anh ,neân nhaø nöôùc chöa tha veà ñöôïc “ Thaønh ra töø xaõ hoäi chuû nghóa XHCN bò daân chuùng mæa mai goïi laø xaïo heát choã noùi hayø xaáu heát choã noùi . Vì caûm tình noàng nhieät cuûa baø con daân laøng, ñaønh naùn laïi kheà khaø nhaém nhaùp vôùi maáy boâ laõo moùn thòt heo luoäc baùnh traùng “ quoác hoàn , quoác tuùy cuûa vuøng ñaát Nguõ Phuïng “ maø William Colby khi laø phoù ñaïi söù rathaêm , trong böõa côm toái coù hoûi thòt heo baùnh traùng Ñaïi loäc, Haø lam Thaêng bình nôi naøo ngon hôn . Maëc boä baø ba ñen ñi nguû aáp “ thaêm daân “ ( do coá vaán HK boá trí ,toâi baát ngôø ñöôïc môøi tham döï , tænh tröôûng chæ bieát khi toâi thuaät laïi ) , Colby noùi tieáng Vieät raát soõi , vaø ñoïc chöõ Nho theo aâm Vieät , Nghæ ñeâm ôû nhaø moät oâng giaø , khoâng ñeøn ñoùm toái thui , coù leõ ñeå chuû nhaø khoâng nhaän ra ngöôøi ñoái thoaïi khoâng phaûi laø ngöôøi Vieät ,neân khi hoûi veà xaây döïng noâng thoân , oâng giaø “ Ba Tri “ tuoân ngay “ xaây döïng noâng thoân caùi gì , phaù hoaïi thì coù , caùi boïn caùn boä xaây döïng noâng thoân , moät luõ troán lính , ngaøy thì veà phaù hoaïi thoân xoùm , bao nhieâu oùc cau oùc döøa chuùng baén naùt , toái thì ruùt veà thaønh phoá “ Toâi khoâng laøm sao caûn noåi , naèm cheát treân boä vaùn vì Colby naèm caïnh , ñöa chaân ngaû vaøo chaân toâi kìm giöõ toâi khoâng theå leûn boø daäy kheàu baùo oâng

20

gìa “ taét caùi maùy phaùt thanh “ baát lôïi . ( Naêm 1966 , taïi tö thaát cuûa töôùng Lewis Walt , tö leänh TQLC/HK taïi Ñaønaüng , Albert Francis , luùc ñoù laø laõnh söï vaø coá vaán chính trò cho töôùng Walt , saép xeáp oâng gìa Laäp vaø toâi ngoài ñoái dieän nhau coøn oâng ta ngoài giöõa cuõng chôi troø ñöa chaân ngaên chaën trong khi thaûo luaän vôùi töôùng Walt veà Phaät giaùo ñaáu tranh , coøn oâng laøm thoâng ngoân . Khoâng bieát thieâuù töôùng coù bieát lyù do gì maø cuoái naêm 1974 Albert Francis , laø Toång laõnh söï tôùi thaêm TRÑ 2 taïi Baldy do thieâuù töùông höôùng daãn ? Hoâm töôùng Walt môøi oâng giaø Laäp vaø toâi duøng côm taïi tö thaát ôû Myõ Kheâ cuõng coù oâng ta vaø laàn kyõ sö Hoaøng Kính Toång giaùm ñoác moû than Noâng sôn vaø khu kyõ ngheä An hoaø vaø toâi gaëp töôùng Walt nhôø trôï giuùp an ninh khu kyõ ngheä An Hoaø cuõng coù Francis , caûm thaáy oâng khoâng coù thieän yù giuùp VN maø coøn gaây khoù khaên vaø naêm 1975 laø Toång laõnh söï ôû Ñaønaüng thì söï thaoù chaïy cuaû töôùng Tröôûng sao khoâng khoûi coù * söï goùp yù* cuaû thaày phuø thuûy ?? ) .

Thöa Thieâuù töôùng , toâi gheù Haønoäi ñeå caûm ôn baïn beø baø con ñaõ giuùp ñôõ vaø cho ôû ñaäu khi nhaø toâi ñi thaêm nuoâi toâi khi bò giam ôû ngoaøi Baéc . Ñi thaêm nuoâi choàng bò giam caàm , vôï con nhaân vieân cuûa cheá ñoä VNCH khoâng nhöõng cô cöïc veà theå xaùc maø coøn bò

21

xæ nhuïc . Lo coù tieàn ,chaïy choït caùi giaáy pheùp ñi thaêm ,ñoân ñaûo mua caùc thöù nhö boät nguõ coác , ít cuïc ñöôøng dô ñen , mì aên lieàn , cuõng xeáp haøng chaàu chöïc caû buoåi . Xe löaû dô daùy chen chuùc ngoài boù goái ngay caû loái ñi cuõng chaät cöùng nhö caù hoäp , nhieàu khi tauø hö maùy cheát giöõa röøng hai ba ngaøy sau môùi coù ñaàu maùy khaùc tôùi keoù ; coøn phaûi goàng gaùnh hoaëc ñi xe traâu môùi tôùi traïi giam , chaàu chöïc chôø ñôïi caû buoåi môùi ñöôïc gaêp choàng vaøi chuïc phuùt thì phaûi ra veà . OiÂ! Thaân caí coø laën loäi bôø soâng gaùnh gaïo nuoâi choàng , bieát bao laàm than cay ñaéng tuûi nhuïc ! ! ! Nhaø toâi cuoái naêm 1976 ñi xe löûa ra Yeân baùy , ñi ñoø qua soâng Hoàng haø roài loäi boä treân 15km ,tôùi traïi nhöng khoâng cho thaêm ñaønh phaûi veà queâ nhôø ngöôøi anh ñi thaêm ( ngöôøi ôû ngoaì Baéc môùi coù theå thaêm , vaø coù theå coù nhöõng raéc roái veà quan ñieåm chính trò cho ngöôøi ñi thaêm ) Nhôø söï ñoác thuùc cuaû nhaïc maãu , neân khi giam ôû Yeân Baùy toâi ñöôïc thaêm hai laàn .Töø 09/03/78 chuyeån veå traïi Haø Taây ( Bình ñaø saûn xuaát phaùo cuûa Mieàn Baéc ) caùch Haønoäi 25km ñi cyclo tôùi , ñôõ khoå hôn caùc nôi khaùc , vaø coù “ chính saùch thaêm nuoâi “ nhaø toâi cuõng laën loäi ra thaêm hôn chuïc laàn . Chuùng toâi laáy nhau gaàn troøn 52 naêm , thì nhaø toâi phaûi chòu ñöïng hôn 12 naêm lam luõ tuûi nhuïc laën loäi nuoâi choàng , nuoâi con .ÔÛ

22

caùi xöù ñi ra khoûi xaõ huyeän thi phaûi coù giaáy pheùp , laøm gì coù du lòch maø coù khaùch saïn , Töø Saøigoøn ra Haønoäi phaûi coù nhaø quen , nhöng thuoäc dieän ñi thaêm caûi taïo , ngöôøi ta cuõng e ngaïi , vì hoï laø coâng nhaân vieân cuûa cheá ñoä hieän höõu , nhöng vì baø con hoï haøng thaân thieát töø tröôùc 1954 neân ñaõ taän tình giuùp ñôõ . ( Luaät sö Nguyeãn höõu Thoï khi laø chuû tòch nöôùc coù ngöôøi baïn thaân thieát laø luaät sö Sanh ñaõ nuoâi , ñuøm boïc cho gia ñình oâng Thoï con caùi hoïc haønh toát nghieäp ñaïi hoïc .Khi oâng Thoï bò an trí ôû Tuy hoaø Phuù yeân ñöôïc baïn * maét xanh * ñöa ñi troán , neáu khoâng coù baïn maét xanh duùng tay vaøo, laøm sao ñaøo taåu noåi ; Theá maø khi oâng Sanh bò ñi caûi taïo ôû Haø taây chæ caùch Haønoäi khoaûng 25km , maó tôùi khi coù leänh thaû , moät chieàu toái cho xe tôùi ñoùn oâng Sanh veà Haønoäi nhöng chôø ngoaøi ñöôøng khi toái mòt môùi cho vaøo gaëp vaø coù ngöôøi thöù ba chöùng giaùm . Nhö ñaïi taù Vuõ ñöùc Yeân tham döï taán coâng Hueá teát Maäu Thaân ñaõ choân soáng haøng ngaøn daân Hueá trong ñoù coù caû nöõ sinh tröôøng Mai Khoâi [ chöøng 13 ,14 tuoåi , maëc aùo daøi traéng coù phuø hieäu tröôøng , cheát khoâng thöông tích ] sau Yeân ñöôïc ñi ngoaïi quoác hoïc roài veà laøm Giaùm ñoác nhaø maùy giaáy ôû Vónh Phuù tôí Haø taây thaêm anh vôï , moät “ boø luïc “ [ ñaò taù thuoäc khoái Ñiaï phöông

23

quaân ] bò caûi taïo cuõng coù ngöôiø chöùng giaùm . Coøn nhö Vuõ quang Taøi cuïc tröôûng Cuïc Xaõ hoäi , naêm Maäu Thaân , VC taán coâng Saøigoøn em ruoät laø thöôïng taù Vuõ quang Laân chaïy vaøo nhaø anh Taøi laån troán , anh Taøi daáu dieám , bò phaùt giaùc anh Taøi maát chöùc cuïc tröôûng, nhöng bao nhieâu naêm anh Taøi bò giam caàm ôû Yeân baùi cuõng nhö Haøtaây ,beänh hoaïn ngaát ngö , chaúng thaáy maët muõi ngöôøi em Vuõ quang Laân tôùi thaêm ; tình ngöôøi cuaûû cheá ñoä Xaõ hoäi chuû nghiaõ nhö theá ñaáy ! ! Ñeán thaêm caûm taï vaø môøi aên ôû Chôï Hoâm ( Phoá Hueá cuõ ) ñeå coù dòp haøn huyeân sau maáy chuïc naêm xa caùch .Nhöõng ngöôøi tham döï treân döôùi 70 tuoåi , tröôùc 1954 gia ñình laø thöông gia , giaùo chöùc , coâng chöùc ( thôøi Phaùp thuoäc vaø quoác gia ) ï coù ngöôøi tham gia khaùng chieán choáng Phaùp , coù ngöôøi khoâng di cö vì gia ñình tieác cuûa hoaëc nghó sau hai naêm seõ baàu cöû thoáng nhaát vaø luùc ñoù cuõng chaúng hieåu bieát Coäng saûn nhö theá naøo , ñeán khi bò ñaùnh “ tö saûn maïi baûn ,caûi taïo coâng thöông “ taøi saûn tieâu tan , bieát thì treã .Con caùi cuõng treân döôùi 40 tuoåi , Giaø thì muoán bieát toâi laøm aên sinh soáng ra sao , coøn treû thì muoán bieát veà sinh hoaït xaõ hoäi .. Toâi traû lôøi töø khi soáng ôû ngoaò quoác khoâng kieám ñöôïc vieäc ,ñeàu nhôø vaøo trôï caáp an sinh xaõ hoäi , vaø hieän nay vôï choàng toâi

24

höôûng trôï caáp beân boä Cöïu Chieán binh Uc , Coøn nhöõng ngöôøi giaø , nhöõng ngöôøi khoâng kieám ñöôïc vieäc laøm , maát khaû naêng lao ñoäng , khuyeát taät vaø cha meï ñôn chieác nuoâi con thô ( single mother ) ñeàu ñöôïc trôï caáp cuûa boä An sinh xaõ hoäi , Toâi ñöa cho coi concession card ñeå ñi mua thuoác chæ traû 3ñoâ röôõi hay hôn moät chuùt duø laø maáy chuïc hay hôn moät traêm , thueá nhaø ñaát , nöôùc ñöôïc giaûm tôùi 50% v.v. Medicare card khaùm beänh ,chieáu ñieän thöû maùu mieãn phí v. v. bank statement moãi hai tuaàn [ a fortnight ] vôï choàng toâi laõnh bao nhieâu vaø soá taøi lieäu veà trôï caáp an sinh xaõ hoäi ( tröôùc khi veà ñeán vaên phoøng Centrelink laáy ). Veà sinh hoaït xaõ hoäi thì töï do phaùt trieån , khoâng ñöôïc laøm nhöõng gì bò caám , laøm baùo khoâng xin pheùp chæ ñaêng kyù phaùt haønh vôùi böu ñieän , Neáu vi phaïm tôùi caù nhaân hay nhaø nöôùc thì bò kieän , thua thì phaït boài thöôøng hay tuø , beân naøo thua thì chòu aùn phí .Noùi sô veà sinh hoaït chính trò baàu cöû ôû hai nöôùc Nauy vaø Uc , ôû Uc töø tieåu bang tôùi lieân bang song song vôùi noäi caùc chính quyeàn thì coù “ noäi caùc ñoái laäp “ goàm coù laõnh tuï , boä tröûông ñoái laäp ( opposition leader , shadow ministers ) Quoác hoäi hoïp thöôøng xuyeân khoâng coù Xuaân Thu nhò kyø . .Caùc ñaò bieåu daân cöû coù löông boång ,ñaëc quyeàn ñaëc lôïi khaù lôùn neân hoï phaûi laøm sao giöõ

25

ñöôïc söï tín nhieäm cuûa cöû tri ñeå coøn ñöôïc baàu vaøo kyø tôùi ; coøn daân baoû veä quyeàn lôïi thoâng qua caùc hieäp hoäi ñoaøn theã nhö coâng ñoaøn ,hoäi ngöôøi giaø , hoäi ngöôøi tieâu thuï v.v.Con coù khoùc meï môùi cho buù , thöôøng nhaø caàm quyeàn chæ muoán daân ngoan ngoaõn ñoùng thueá , ‘ tieàn thaày boû tuí ‘ nhöng daân seõ traû ñuaõ baêng laù phieáu . neân hoï phaûi ñaùp öùng nguyeän voïng cuûa ña soá nhaân daân môùi coù cô hoäi tieáp tuïc caàm quyeàn .Coøn ñöa cho coi maáy tôø quaûng caùo cuaû supermarket vaø stores department , quaûng caùo laø moät khaâu quan troïng trong buoân baùn . .Khi vöaø môùi ngoài vaøo baøn , moät thanh nieân chöøng ngoaøi 30 tuoåi leân caàu thang moät caùch voäi vaøng , nhöng nhìn vaøo baøn chuùng toâi , anh chaøng naøy khöïng laïi roài len leùn ñi veà phiaù baøn ôû trong goùc cuoái phoøng ngoài laàm lyø moät mình maáy tieáng ñoàng hoà vôùi moät chai bia noäi ñia. Anh chaøng naøy thaáy ngoài ñaáu laùo ôû vaên phoøng khaùch saïn khi toâi cuoác boä ñi thaêm moät ngöôøi baïn cuõng leoõ ñeoõ theo sau caùch xa chöøng 5, 60m , nhö vaäyø trong baøn chuùng toâi coù ngöôøi naøo laø “ seáp “ . Trong soá ngöôøi tieãn chaân toâi ôû ga Haøng Coû , moät coâng an ôû cöûa nhaø ga chaoø hoûi “ trung taù ñi coâng taùc ? “ , ngöôøi ñöôïc chaøo hoûi cuõng tham döï tieäc thuoäc haøng con

26

chaùu , coù nhöõng ngöôøi tham döï treân 60,70 tuoåi nhöng vai veá hoï haøng , keâu toâi baèng chuù , Coù oâng baïn baùc só queâ Thaùi bình keùm toâi maáy thaùng tuoåi cöù trònh troïng moät ñieàu “ thöa Cuï “ hai ñieàu “ thöa Cuï “ , toâi nhaéc neân goïi nhau baèng anh cho treû trung thaân thieän , daï daï , nhöng roài vaãn theá , coù leõ vì xuoâi gia vôùi ngöôøi chaùu vaø coù theå thích kieåu xöng hoâ loái tröôûng giaû , khi toâi goïi “ oâng baùc só “ thì vui veû hieän treân maët .

Aên xong toâi ñi daoï qua phoá Traøng Tieàn , xaäp xeä, môùi khoaûng 09giôø 30 maø cöûa ñoùng kín , vaéng hoe , ra tôùi hoà Hoaøn kieám cuõng theá , moät vaøi xe gaén maùy vaø moät anh veùn quaàn “ teø” vaøo goác caây , ñi tôùi choã ngaõ ba Gia long cuõ nay ñoåi laø Baø Trieäu thì moät phuï nöõ keùo quaàn ñang teø treân viaû heø( khoâng coù yù noùi xaáu maø löu taâm nhaø caàm quyeàn thöïc hieän nhu caàu coâng coäng veà veä sinh , myõ quan cuûa thaønh phoá vaø theå dieän quoác gia daân toäc , Saøigoøn vaøo ñaàu naêm 1956 moät töôùng laõnh HK chieáu moät ñoaïn film ñeâm Saøigoøn ñeå toång thoáng Dieäm coi , coù hình aûnh moät ngöôøi ñaøn baø ñang teø vaøo goác caây ôû ñaïi loä Thoáng nhaát ) ,Toâi muoán du ngoaïn quanh hoà baèng cyclo nhöng cyclo bò caám , ñaønh laøm moät cuù xe oâm löôïn qua maáy phoá xaù cuõng vaéng buoàn , khoâng nhö Saøigoøn 10,11 giôø vaãn nhoän nhòp .

27

Haønoäi coù choã baùn cheø töôi , ñieáu thuoác laøo , ngöôøi ta , vaøi ba ngöôøi baïn keùo nhau tôùi uoáng traø nöôùc trong xanh noùng hoåi , coù saün caùi ñieáu baùt hay ñieáu caày rít moät vaøi hôi , thuoác laøo Vónh Baûo coù tieáng thôm ngon , coù ngöôøi coâng löïc thaâm haäu rít moät hôi daøi keâu xoøng xoïc nghe ñaõ laém , Sau khi thaû laøn khoùi lam , baét ñaàu kheà khaø vaøi maåu chuyeän nhö radio Catina Saìgoøn thuôû xöa , Nhöõng chuyeän thaâm cung bí söû cung trieàu ñaïi thôøi nay , laøm giaàu theá naøo laø chính ñaùng , oâng giaø thôï sôn Ñoã Möôøi tieàn ñaâu maø boá thí haøng traêm ngaøn ñoâ , daân thaéc maéc thì baûo khi thaêm Nam Trieàu tieân , maáy coâng ty bieáu , taïi sao phaûi bieáu seùn , nhaåm xaø roài tònh khaåu thì ai hay . Nhöng thaày boùi noùi vaän maïng khoâng toát , gaëp sao Thaùi baïch , roài La Haàu Keá Ñoâ , caàn phaûi cuùng , daâng sao giaûi haïn ,laøm phuùc , ñi gaëp nhaø söø thaày töû vi boùi toaùn ñeàu noùi vaäy , neân baøn daân thieân haï môùi hay . Roài tôùi chuyeän oâng noï aên cheø baø kia , oâng gìa thôï sôn ( nhöng coù ngöôøi noùi y xöa kia laø teân hoaïn lôïn Nguyeãn Coáng , khai ngheà thôï sôn ñeå thuoäc giai caáp coâng nhaân laõnh ñaïo ) cuõng gaân laém , Chuyeán ñi Nam Trieàu tieân cuõng coù moät “ AÛ “ soàn soàn , ñi theo ( ñaïi bieåu quoác hoäi , khoâng nghe roõ teân ) ñöôïc maáy anh cuû saâm chieâu ñaõi nhaân saâm loaïi böï neân noùng mình noùng maåy ,

28

Nghe beân ñoù coù loaïi keïo energic chocolate effet hôn haûi caåu haàm vôiù nhaâm saâm , chaéc chaøng vaø naøng laøm maáy cuïc , xem phim con heo laøm ñoøn baåy kích caàu dieãn taäp theo phim , leân tít cung maây .Caùi ñeåu nhaát laø maáy thaèng cuû saâm ñaët maùy quay leùn hoaït caûnh anh gìa thieán heo ñang phi ngöïa , laøm sao thanh minh thanh nga ñöôïc vôùi gia ñình con chaùu . Nhöng ngöôøi ñoái dieän thì noùi maáy anh cuû saâm chæ laø keû laøm thueâ theo leänh maáy anh Côø hoa maø thoâi , Nhö ñi tìm maáy haøi coát anh cho tieàn caû chuïc trieäu ñoâ ñeå mua xe roài thueâ laïi , laøm khoâng vöøa yù , anh xì ra , ñeåu ôi laø ñeåu , maéc löôõi caâu heát caû roài !! Roài tôùi chuyeän ñaøi BBC hay VOA loan tin moät soá thuoäc toå chöùc Nguyeãn höõu Chaùnh bò baét , thì ngöôøi ñoä 50 tuoåi noùi moät caùch khinh mieät , ñaùm gaùnh phôû ,luõ chaên traâu , ( thaû bong boùng chôi troø con nít ( moät ñoaïn khoâng roõ vì vöøa noùi vöøa rít thuoác laøo ) , Ngöôøi naøy coù leõ xuaát ngoaïi ngoaïi nhieàu laàn , bieát vanh vaùch ôû Cali , Houston , Las Vegas , Paris vaø Uc . Sau khi “ ñieåm maët “ moät soá toå chöùc choáng Coäng ôû haûi ngoaïi moät caùch mieät thò nhöng khi nhaéc tôùi vuï Voõ ñaïi Toân löøa gaït Phaïm Huøng vaø boä saäu trong vuï hoïp baùo coù kyù giaû ngoaïi quoác thì laïi trònh troïng ca ngôïi “ oâng Toân laø moät syõ khí Mieàn Nam “ Moät söï kieän hieám coù nhö Voõ ñaïi Toân laø keû

29

thuø nghòch cheá ñoä , laïi ñöôïc ngöôøi cuûa cheá ñoä nhaéc tôùi moät caùch trang troïng , coøn TT Thieäu cuõng bò goïi laø thaèng Thieäu vaø TT Dieäm cuõng coù keû goïi laø thaèng Dieäm ; nhöng coù oâng gìa gaàn 80 tuoåi thì nghó laø neáu oâng Dieäm khoâng bò gieát , ñaát nöôùc khoâng bò chieán tranh taøn phaù , vaø cuõng khoâng chieám ñöôïc Mieàn Nam , Hoï coù bieát ñaâu chính Hoà chí Minh laø keû chaâm ngoøi ñöa tôùi laät ñoå vaø anh em oâng Dieäm bò gieát baêng caùch ñöa laù thö noùi veà maät ñaøm giöõa Nam Baéc cuûa oâng Ngoâ ñình Nhu vôùi Phaïm Huøng cho Toång ñaïi dieän Phaùp xem vaøHoà chí Minh coøn göûi bieáu hai oâng Dieäm Nhu hai caønh ñaøo trong dòp teát , chôi troø möôïn tay ngöôøi khaùc gieát .

Roài tôùi Tö töôûng Hoà chí Minh laø tö töôûng oâng Naêm Dieäm , toâi khoâng bieát oâng Naêm Dieäm laø ai , coøn oâng baïn cuõng ngoaøi 70 cuõng daân nhaø queâ döôùi Nam ñònh sau 1952 môùi dinh teâ vaøo Haønoäi , baây giôø laø Vieät kieàu , gaêp nhau giöõa phoá keùo nhau vaøo uoáng traø nghæ chaân vì cuoác boä ngaém phoá khaù daøi cuõng chaúng bieát gì veà nhaân vaät Naêm Dieäm , Chuùng toâi ngoài caùch xa maáy ngöôøi taùn ngaãu thôøi söï moät baøn , baøn gheá thaáp leø theø caùi gheá cao chöøng 15 cm , thaáy boùng CA , coù leõ hoï ñoaùn bieát chuùng toâi muoán thaoù lui , sôï vaï laây chaêng ,

30

hoï noùi CA ø khoâng nhö tröôùc , muoán söaû nhaø moät chuùt vöøa ñeå bao ciment xuoáng , laø loø roø tôùi , baây giôø chæ khi naøo coù khieáu naïi keâu ca gì thì môùi tôùi , côm chuùa muùa toái ngaøy , sao cho caùi daï daày khoâng bò roãng .

Veà tôùi Uc gaëp oâng baïn giaøngoaøi baùt tuaàn sinh ra vaø lôùn leân ôû caùi ñaát 36 phoá phöôøng , hoûi veà oâng Naêm Dieäm thì ra oâng Naêm Dieäm laø moät ngöôøi giaàu coù , thôøi kyø Phaùp thuoäc oâng truùng thaàu ñoå thuøng , vì luùc ñoù ngöôøi ta ñi ñaïi tieän vaøo thuøng roài moãi ngaøy ñaåy xe tôùi ñoå . YÙ noùi tö töôûng Hoà chí Minh thoái nhö C ..Nhôù laïi khi Nguyeãn vaên Taâm , Huøm xaùm Cai laäy , bò VM chaët maáy ñoát tay ; Khi laøm Thuû hieán Baéc phaàn thaêm daân Thaùi bình , coù phöôøng moân ( coång chaøo ) daân döïng leân ngheânh ñoùn Thuû hieán coù maáy chöõ ñaïi töï Ñaò Ñieåm Quaàn Thaàn , yù xuoâi laø taùn tuïng , yù ngöôïc laø chöûi ‘ choù Taâm boài Taây “ Maáy cuï ñoà Nho mieàn Baéc thaâm thuùy , Naêm 1988 khi toâi ñi ñònh cö ôû Nauy ñöôïc moät nhaøsö cao nieân taëng moät baøi thô töù tuyeät :

Giang sôn baát thieån taøi hoa khaùch Thieân ñòa ña tình phuùc

haäu nhaân Thieân ñòa haø thôøi voâ chính khí Giang hoà tuøy xöù höõu

phong quang .Thuoäc loaïi “ vaên hay chöõ loûng “ neân

chaúng hieåu thaày khen hay chöûi , vì 31

sôùm mai ñi , toái thaày môùi cho ñem laïi , neân khoâng coøn thì giôø tôùi caûm taï ñeå hieåu roõ yù nghóa baøi thô , coøn baây giôø laáy ai maø hoûi , coøn thaày thì ñaõ veà Nieát baøn . Khi ñi löu vong ñöôïc taëng thô , luùc veà ñöôïc taëng saùch , ñang ngoài duøng ñieåm taâm ôû tieäm baùnh cuoán Laïng sôn coù leõ treân ñöôøng Duy taân , moät ngöôøi baùn baùo tuoåi côõ trung nieân khoâng coù daáu veát gì laø taøn pheá tôùi baùn baùo roài taëng toâi quyeån Chaân dung Sö Ñoaøn 3 do Sôû Thoâng tin Vaên Hoùa Thaønh phoá HCM xuaát baûn , roài raûo böôùc ñi , toâi muoán traû tieàn thì traû lôøi ngöôøi ta göûi bieáu , ai bieáu ? Keû vieát phaûi laø daân Sö 3 , ôû vôùi töôùng Giai khi coøn laø TRÑT/TRÑ2 Haénù vieát veà thieâuù töôùng cuõng nhö töôùng Giai “ voâ thöôûng voâ phaït “ , cheâ moät tieåu ñoaøn cuûa 57 dôû , hình nhö 3/57 , coøn tôùi TRÑ2 thì neâu ñích danh ñaïi taù Vuõ ngoïc Höôùng ra phang ,coøn hai trung ñoaøn kia thì khoâng , naøo laø hieáu chieán , haêng boï xít , noù keå tôùi vuï noå kho ñaïn cuûa TRÑ 2 ñaàu naêm 1975 ,(nhöng söï thaät khoâng do VC maødo oâng baïn maét xanh bieát toâi coù vaøi traêm vieân ñaïn hoûa tieãn TOW cuûa ñônvò tröïc thaêng HK boû laïi phi tröôøng ÑN sau khi traùc nghieäm saên chieán xa rôøi ñi nôi khaùc , nhöng may ñaõ cho caát daáu nôi khaùc ) Nhöng khoâng ñaû ñoäng tôùi hoâm caùc phoùng vieân baùo chí thaêm TRÑ 2 taïi Baldy ( coù leõ khoâng daùm thuaät laïi )

32

nhöõng gì toâi ñaõ noùi : “ …. Toâi khoâng muoán ngöôøi daân Vieät , ñoàng baøo cuûa toâi ñeâm thì cheát töùc töôûi baèng AK, baèng B40 , baèng maõ taáu , ngaøy thì cheát vì phi phaùo mìn baãy , taát caû cuûa ngoaïi lai , möu ñoà cuûa ngoaïi lai “ Ñaøi phaùt thanh Saøi goøn Ñaønaüng ñaõ töôøng thuaät buoåi gaëp gôõ baùo chí naøy vaø toøan vaên baøi phaùt bieåu cuûa toâi . Y cuõng lô traän Môû hoäi Hoa Ñaêng trong loøng ñòch maø Quaûng tín hôn thaùng trôøi khoâng giaûi toûa xong , TRÑ 2 môû hoäi hoa ñaêng trong moät ñeâm ( thöc ra coù maáy giôø ) ñòch ñang ngon giaác boû chaïy troái cheát , gaàn hai traêm vuõ khí , maáy chöc taán löông thöïc ñaïn döôïc bò tòch thu , traän Xích Bích Ñöùc duïc ngaøn röôûi sinh Baéc töû Nam bò nöôùng ( nguyeân vaên lôøi noùi cuûa ñaïi taù Bình QÑBV , chuû nhieäm khoùa hoïc caûi taïo taïi Long giao ‘ Nöôùng me ïngaøn röôûi ‘ , Toâi bò goïi laøm vieäc veà vuï toâi vieát sau 30/04/75 Haønoäi coù cô hoäi thuaän lôïi baøng vaøng trong coâng taùc to lôùn nhöng heát söùc te ánhò voâ cuøng khoù khaên ‘ Ñoaøn keát daân toäc Baùch Vieät vaø toøan coõi Ñoâng döông taäp hoïp thaønh MOÄT KHOÁI môùi coù theá maïnh treân chính tröôøng cuõng nhö kinh teá “ Khi leân lôùp , anh caûi chính khoâng coù yù ñoà veà moät giaûi phaùp lieân bang Ñoâng Döông.. Hoûi veà truyeân ñôn cuûa Maët traän Ñoaøn keát

33

Daân toäc Baùch Vieät , laù côø vaøng , maët trôøi ñoû trong coù chöõ Vaïn ( chöõ nho ) (Vaïn thaéng ) thì Myõ Trung Xoâ ñeàu laø ñeá quoácø thöïc daân che daáu döôùi caùc hình thöùc löøa bòp vôùi nhöõng töø ngöõ myõ mieàu , Keâu goïi chaám döùt chieán tranh kieán thieát ñaát nöôùc , moät cuoäc chieán huynh ñeä töông taøn phuïc vuï cho möu ñoà cuaû ngoaïi lai . Toâi choái , khoâng bieát , khoâng nghe thaáy noùi veà truyeàn ñôn naøy . Moät laàn trong kyø hoïp haøng thaùng SÑ , toâi coù noùi qua vaø dô tôø truyeàn ñôn leân khi trình baày caùc hoaït ñoäng trong thaùng cuûa ñôn vò . Duø toâi vieát , nhöng phaûi keå tôùi coâng lao cuûa thieâuù uùy Ñoã ñöùc Cöôøng SQTLC ( ñònh cö ôû Cali ) chaïy vaïy in haøng traêm ngaøn tôø , roài lo raûi baèng bong boùng ( loaïi lônù cuûa khí töôïng ), phaùo binh suùng coái , .Anh Bình cho hay coù ñoâiù luùc chao ñao ( sau khi nöôùng maát ngaøn röôûi , caûm thaáy saép bò haï taàng coâng taùc neân chao ñao , neáu mình ôû tö theá coâng thì coù leõ cuõng nhö Taùm Haø hoâì chaùnh 1968 ) , Vì trong truyeàn ñôn vieát, ai muoán vaøo thaêm Ñaønaüng roài ra Maët traän seõ toå chöùc ñoùn tieáp thaêm vieáng . Sau khi hoûi thaêm veà queâ quaùn gia ñình anh raát côûi môû , sai caàn vuï ra Xuaân loäc mua maáy thöù , chæ coøn 2 ngöôøi ,anh pha traø moùc caâu Baéc Thaùi duøng vôùi baùnh ñaäu xanh mua ôû Saøigoøn , Côn möa chieàu caàm giöõ toâi

34

khaù laâu , coù luùc goïi toâi laø caäu , hoûi sao mình boû chaïy nhanh quaù , khoâng daùm röôït sôï maéc baãy , hoï döï truø may ra tôùi naêm 1976 -77 môùi toång taán coâng , Keå truyeän ôû Quaûng trò ñang nguû ngon , thaáy beân mình xe coä ñeøn ñoùm saùng tröng ruùt chaïy , hoï cuõng uø teù chaïy thuïc maïng , sôï B52 daäp , sau tænh hoàn quay laïi chaúng coù gì , coøn mình tieáp tuïc uøn uøn keùo chaïy veà Hueá . Thaät haøi höôùc !! Quay trôû laïi Chaân dung SÑ 3 , taò sao sôû Thoâng tin vaên hoaù TP HCM xuaát baûn vaø phaùt haønh , khoâng do tænh Quaûng nam vì ñòa baøn hoaït ñoäng cuûa TRÑ 2 ôû Quaûng trò Quaûng nam . Coù leõ naêm 1988 , CA khu vöïc , moät thanh nieân chöøng 25 tuoåi , raát toát , hieàn laønh , thaáy toâi môùi thaû veà , nhieàu laàn gheù qua hoûi coùcaàn gì veà xin giaáy tôø ngoaøi phöôøng thì giuùp , coù laàn ñeå queân quyeån soå nhaät kyù coâng taùc ghi nhöõng ai trong toå khu phoá laø keû baoù caoù chæ ñieåm vaø nhöõng ñieàu baùo caùo , maáy ngaøy sau toâi ñi vaéng môùi tôùi laáy , thaáy toâi ôû nhaø , thì ñi löôùt qua phiaù beân kia ñöôøng , thaät teá nhò . Vaøi thaùng sau bò cheát veà böôùu naõo aùp huyeát , toâi ñem voøng hoa laò vieáng vaø chia buoàn , ngoaøi tang quyeán coøn coù raát ñoâng CA baïn beø hieän dieän , Sau moät baø giaø ngoài baùn tröôùc cöûa bieát , hoûi toâi sao laøm theá , vì y tröôùc laø moät teân aùc oân döõ daèn con ma soù , toâi traû lôøi tröôùc kia

35

xaáu nay hoái caûi trôû thaønh toát thì minh phaûi cö xöû toát , trong ñaïo Phaät coù söï tích 18 teân luïc laâm cöôùp cuaû gieát ngöôøi nhö ngoeù nhöng bieát hoái caûi tu haønh ñaéc ñaïo tôùi Boà taùt thì sao ? , teát , toâi thaáy baø ñi leã chuøa maø !! Maáy naêm tröôùc , trôï giuùp TPB/VNCH vaø moät soá ngöôøi taøn taät , toâi coù vieát moät soá thö chung göûi veà , Coù nhöõng laù thö coù ñoaïn vieát veà TPB cuûa CS nhaát laø thaønh phaànø tham döï chieán traän ôû Campuchia , chuùng bò vaét chanh boû voû , ñôøi soáng cô cöïc , laàm than , chæ coùboïn aên treân ngoài troác soáng vöông giaû treân xöông maùu ñaùm PB vaø khuyeân PB hai phiaù neân kheùp kín quaù khöù haän thuø , cuøng chung löng ñaáu tranh caûi thieän ñôøi soáng . Coù leû vì theá maø ñöôïc xuaát baûn vaø phaùt haønh taïi TP HCM .

Tôø baùo Thanh nieân ñaøng hai söï kieän 1- Töôùng Cao vaên Vieân : Toång tham möu tröôûng kyø laï nhaát , 2- Caùi cheát cuaû töôùng Trònh minh Theá .. Ñoïc hoài kyù cuûa trung töôùng Traàn vaên Ñoân ( Vieät nam nhaân chöùng ) naêm 1970 töôùng Ñoân höôùng daãn phaùi ñoaøn quoác hoäi goàm thöôïng nghò só vaø daân bieåu vaoø thaêm Boä Toång tham möu hoûi töôùng Vieân veà chieán löôïc quaân söï thì töôùng Vieân traû lôøi : ‘ Chuùng ta khoâng coù traùch nhieäm veà cuoäc chieán. Traùch

36

nhieäm chieán ñaáu ôû ñaây laø ngöôøi Myõ . Chính saùch do hoï ñeà ra , chuùng ta chæ laøm theo hoï maø thoâi . “ ( trang 386 ) Duø Myõ giaønh quyeàn chæ ñaïo cuoäc chieán moät caùch thoâ baïo nhöng vôùi tö theá moät Toång möu tröôûng vaãn phaûi coù nhöõng saùng kieán chæ thò nghieân cöùu tình hình vaø ñöôøng loái , phöông caùch hoaït ñoäng cuûa ñòch ñeå ñeà ra caùch thöùc ñöôøng loái choáng traû laïi ñòch theo khaû naêng cuûa mình , nhöng raát tieác ngoài khoâng , höôûng thuï treân xöông maùu quaân só Thaáy khoâng theå tieáp tuïc ngoài höôûng loäc , ngaøy 28/04/75 bay qua Bangkok maëc sô mi quaàn jean laáy veù haøng khoâng daân söï tôùi Hoa thònh Ñoán nhö moät du khaùch trong khi quaân sì vaãn can tröôøng tieáp tuïc chieán ñaáu , coøn nöôùc coøn taùt cho ñeán khi töôùng Döông vaên Minh ra leänh ngöøng chieán . . Moät teân voâ lieâm sæ , phaûn boäi nhaân daân , neáu 1/11/63 ñaùm ñaûo chính gieát quaùch y ñi , thi hay bieát bao ! Chuùng ta khoâng sao traùch cöù ñöôïc baùo Thanh nieân ñem töôùng Vieân beâu treân maët baùo , moät söï thaät hieån nhieân vì hoï trích hoài kyù cuûa töôùng Ñoân vaø Ñoã Maäu , moät söï nhuïc maïcaû moät quaân ñoäi . Ñeâm sau khi aên ôû nhaø Nam Vieät veà( naêm 1995 taïi HK ) , töôùng Ngoâ quang Tröôûng cho bieát nhöõng chæ thò veà ruùt boû Mieàn Trung boû laïi heát chæ ñem moät SÑ TQLC veà Saøi goøn ,coøn taát caû quaân só , gia

37

ñình cuøng nhaân daân bao nhieâu naêm sinh töû choáng Coäng nay giao laïi cho CS,neân thieâuù töôùng vaø toâi noåi giaän töùc toái : * Ñoà phaûn boäi , phaûn quoác *” nguyeàn ruûa ba teân Thieäu , Khieâm Vieân . Ñuùng vaäy, ba teân baùn nöôùc aáy laøm tay sai cho ngoaïi bang , duø toång thoáng Thieäu ñaõ can tröôøng tranh ñaáu vôùi chính phuû Myõ trong vieäc hoøa ñaøm Paris , bao nhieâu coâng lao ñoå xuoáng bieån . Keû vieát coøn cheâ bai QÑVNCH laø thaân phaän taàm göûi neân môùi thaát baïi nhuïc nhaõ , nhöng neáu ñoïc toaøn baøi vieát veà töôùng Vieân vaø töôùng Theá ( cuøng moät taùc giaû ) thì phaûi vieát cheâ bai moät chuùt , thì baøi môùi “ laùch “ qua cöûa aûi ñeå ñöôïc ñaêng ; cuõng nhö Döông thu Höông trong tieåu thuyeát Voâ Ñeà vieát thöïc traïng xaáu xa cuûa cheá ñoä Haønoäi nhöng cuõng phaûi vieát laùo khoeùt moät haønh ñoäng bæ oåi man rôï maø ngöôøi lính thaùm baùo hoaït ñoäng saâu trong vuøng ñòch chæ coù nhieäm vuï doø la thaâu löôïm tin töùc ñòch vì an ninh neân bò caám khoâng ñöôïc pheùp laøm baát cöù haønh ñoäng gì coù theå ñeå loä haønh tung daáu veát , Nhöng vì soáng trong cheá ñoä ñoäc ñoaùn Döông thu Höông cuõng phaûi vieát boäi nhoï ngöôøi lính bieät kích VNCH anh huøng duø sa cô thaát theá bò baét caàm tuø nhieàu naêm ôû caùc traïi Taân laäp , Haø Taây Thanh Caåm nhöng phong caùch

38

vaãn haøo huøng , khoâng chòu khuaát phuïc , laøm cho boïn cai tuø neå phuïc .

Vuï töôùng Trònh minh Theá cuõng baùo Thanh nieân ñaêng töôùng Theá bò gieát ôû Toång nha Coâng an Caûnh Saùt roài ñem leân xe ñöa ra caàu Khaùnh Hoäi noùi laø bò cheát trong khi giao tranh .Nhöng naêm 1959 toâi hoïc Tham möu taïi Tröôøng Ñaïi hoïc Quaân söï trong khuoân vieân Boä Toång Tham möu ( töôùng Ngoâ quang Tröôûng vaø Hoà Trung Haäu cuõng hoïc khoùa naøy , sau tröôøng bò di leân Ñalaït vì nhoùm Vöông vaên Ñoâng Nguyeãn Trieäu Hoàng , huaán luyeän vieân cuûa tröôøng tham gia chính bieán 11/11/60 ) , toâi tôùi thaêm moät ngöôøi baïn coù choàng laø moät só quan Phaùp , moät söï keát hoân göôïng eùp do thaønh kieán xaõ hoäi , laáy choàng da traéng duø coù ñòa vò giaàu sang cuõng bò goïi laø me taây , vì cha chò coøn ôû ngoaøi khu , gia ñình dinh teâ veà Haønoäi , kinh teá gia ñình khoù khaên . Choàng caáp baäc thieâuù taù khi laøm vieäc ôû Haønoäi , sau naêm 1955 vaøo Saøigoøn laøm ôû toøa ñaïi söù Phaùp . Buoåi toái hoâm toâi tôùi thaêm thì coù moät ngöôøi Myõ goác Phaùp tôùi gaêp choàng chò , teân laø Lucien , chò cho bieát Lucien laø CIA , theo y noùi vôùi choàng chò thì töôùng Theá bò moät só quan Cao ñaøi veà qui thuaän vaø ñöôïc thaâu naïp vaøo quaân ñoäi quoác gia gieát khi töôùng Theá ñi thò saùt maët traän , Só quan Cao ñaøi sau ñöôïc thöôûng cho ñi laøm trung ñoaøn tröôûng ,

39

coù phaûi TTL khoâng ? sau 1975 ñi caûi taïo vôùi caáp baäc ñaïi taù . Ba vuï ñeàu bò baén sau gaùy ra phía tröôùc , Trònh minh Theá , anh em Toång thoáng Dieäm vaø toång thoáng Kennedy , coù phaûi quûa baùo oan khieân khoâng ??

Hai ngöôøi ôû haûi ngoaïi ñöôïc trong nöôùc ca tuïng , ngöôøi thöù nhaät laø Voõ Ñaïi Toân ñaõ noùi ôû treân , ngöôøi thöù hai laø Nha só Döông thò Quyønh Giao , tröôûng ban toå chöùc gaây quó giuùp Pheá binh/QLVNCH ôû queâ nhaø . Toâi döï ñaùm tang oâng baïn giaø cuøng phoá 80 tuoåi ñeå ñaùp leã khi thaân maãu toâi qua ñôøi oâng giaø khaäp kheãnh choáng gaäy ñi ñöa .An taùng taïi nghiaõ ñiaï trong khuoân vieân chuøa Phong phuù Thuû Ñöùc , haï huyeät xong ñaõ quaù tröa , moät soá keùo nhau ñi nhaäu , coøn toâi laï nöôùc laï caùi , chaân öôùt chaân raùo môùi veà ñöôïc maáy ngaøy , ñaønh ñi theo , Lon bia troáng roãng naèm ngoån ngang khaù nhieàu, sau maáy laàn “ 100% em ôi “ , neân baét ñaàu oàn aøo , ra trong ñaùm naøy coù muõ tai beøo , muõ coái ñeán muõ löôõi trai , , Muõ tai beøo chæ vì coâng an caûnh saùt phoøng nhì xaùch nhieãu quaù phaûi chaïy vaøo trong möông raãy neân bò baét ñi . Coøn oâng giaø muõ löôõi trai ñi partisan commando chæ vì “ coá ñaïo “ teân Khaâm ôû Quaàn Phöông thôøi khu Töï veä Buøi chu 2 naêm 4 thaùng baét phaûi theo ñaïo , ai khoâng theo cho lính tôùi baét , choáng laïi chuù oâng bò gieát ,boá oâng bò tuø , töø ñöôøng bò

40

ñoát , oâng chaïy leân Nam ñònh tröôùc vaoø partisan , sau commando ñeå traø thuø , quyeát chí traû thuø . VM ñoät kích traïi commando seáp taây vaø coâ boà ngöôøi Hoa bò gieát , oâng vaøo Khinh quaân chöa coù dòp traû thuø thì ñaát nöôùc chia ñoâi , cuoái cuøng ôû SÑ 7 moät caúng moät caùnh tay bò gaãy vaãn haän thuø , Muõ coái tröôùc hoïc tröôøng Chasseloup Laubat , cha laø coâng chöùc phuû Toaøn quyeàn , thôøi Nam kyø quoác cha anh suyùt maát maïng vì phaùt aâm khoâng ñuùng töø Taân sôn nhöùt , may nhôø ngöôøi baïn ñoàng sôû Saøigoøn chính coáng môùi thoaùt naïn , khi coù hieäp ñònh Geneøve 1954 gia ñình hoài cö veà Baêc . Khi nghe moät ngöôøi coù leõ laø cöïu QN/QLVNCH hoûi veâ vieäc trôï giuùp PB?QLVNCH cuûa hoäi gia ñænh CQN /QLVNCH taò Taây Uc do baø Tuyeàn laø chuû tòch , choàng laø moät cöïu só quan coøn baø nha só Quyønh giao , moät sinh vieân du hoïc tröôùc 1975 , baø Q. Giao khi qua HK thaêm gia ñình coøn vaän ñoäng theâm ñöôïc maáy ngaøn ñoâ Myõ , nghe thaáy theá anh muõ coái ñöùng nhoåm leân dô cao lon bia “ Vive dentiste Quyønh Giao ! Vive Quyønh Giao ! “ ÔÛ ngoaøi Trung anh em PB göæ taëng nha só Quyønh Giao , Coâng nöông Tình thöông ,ä böøc tranh Loøng Meï cao tôùi gaànà moät meùt loàng kính sôn son thieáp vaøng , vöøa coàng keành , vöøa naëng , caùi khung baèng goã mít veà Uc sôï loâi thoâi vôùi Haûi quan neân khoäng daùm nhaän .

41

Bieát toâi veà , moät soá baïn beø cuûa con trai lôùn toâi hoïc cuøng tröôøng Peùtrus Kyù Saøigoøn , Pellerin Hueá vaø ñaïi hoïc tröôùc naêm 1975 toå chöùc moät buoåi gaëp gôõ ñeå chia buoàn vôùi toâi vì chuù em uùt vaø hai con trai cuûa toâi vöôït bieân , ba chuù chaùu cuøng vôùi gia ñình luaät sö Voïng bò gieát ôû Raïch Giaù , duø bò gieát ñaõ laâu roài nay môùi dòp gaëp , chuùng ôû caùi tuoåi 45, 47 , nhieàu ñöùa du hoïc ôû HK , Uc ,Phaùp vaø Canada thaønh taøi trôû veà nöôùc , chuùng laøm aên thaønh coâng , Nhö con gaùi moät ngöôøi baïn cuøng khoùa ra tröôøng cuøng veà moät ñôn vò , baùc só , naêm 1988 hai vôï choàng ñeàu laø baùc só khoâng ñuû tieàn mua noåi caùi giöôøng naèm , noù gioûi ngoaïi ngöõ Anh Phaùp vaø quan thoaïi , nhieàu laàn tu nghieäp ngoaïi quoác HK Phaùp , laøm vieäc cho cô quan Y teá LHQ taïi VN vaø giaûng daäy ñaûi hoïc ôû Singapore thaønh ra ñi Singapore nhö ñi chôï , löông thaùng treân 10.000 ñoâ Myõ , göûi tieàn cho boá ôû Myõ veà VN chôi , ñi xe Merceùdez , ñi chôï coù ngöôøi giuùp vieäc theo sau , Thieät 31PB coù moät SQ ôû laïi coù caây xaêng , maùy xay ñaù ñoå beùton , raát giaàu , khi toâi veà ñang xaây caên nhaø haøng tyû ñoàng , 4 con du hoïc Canada . Chuùng noùi ôû ngoaïi quoác thì chuùng chæ ñi laøm coâng , ôû VN soáng thoaûi maùi coøn coù theå caûi caùch xaõ hoäi vì nhöõng ngöôøi ñoái taùc ngoaïi quoác chæ muoán noùi chuyeän thöông thaûo vôùi

42

chuùng coøn caùc seáp ñoïc statement taøi vuï cuûa xí ngieäp , coâng ty chaúng hieåu gì , muoán thöông thaûo laøm aên vôùi ngoaïi quoác thì phaûi bieát luaät leä cuûa xöù ngöôøi ta , ngoân ngöõ baát ñoàng , phong caùch giao teá maát thieän caûm laïi coøn bò baét bí , do ñoù phaûi caàn tôùi chuùng neân chuùng trôû thaønh moät thaønh vieân laõnh ñaïo quaûn trò xí nghieäp . Chuùng cho raèng ñöôøng loái choáng Coäng vaø ñaáu tranh xaây döïng neàn daân chuû cho VN ôû haûi ngoaïi bò moät soá cai thaàu choáng Coäng kinh doanh , Mafia chính trò khoáng cheá muùa may quay cuoàng , khoâng coù ñöôøng loái naøo treo chuoâng coå meøo . Nhö vuï Traàn Thöôøng treo côø ñoû sao vaøng , hình HCM , ôû Orange County , bieåu tình choáng ñoái , quyeân tieàn gaây quó , baùn nhöõng baêng video quay caùc cuoäc bieåu tình ñoøi haï côø ,gôõ aûnh , ai khoâng mua thì bò chöûi hoaëc haêm doïa , Cuoái cuøng loøi ra oâng tröôûng ban toå chöùc bieåu tình sau vuï gaây quó mua caên nhaø maáy traêm ngaøn ñoâ . . Coù chaùu nghi toå chöùc chính trò ôû haûi ngoaò coù theå bò P52 , cuïc tình baùo haûi ngoaò cuaû Haønoäi loàng ngöôøi vaøo . Theo anh chaøng Myõ goác Phi töøng laøm vieäc ôû P 7 döôùi thôøi oâng Buøi höõu Nhôn , ñaïi taù Nguyeãn vaên Tyù Cuïc phoù cuïc Truyeàn tin , baùn taøi lieäu Maät Maõ ,Ñaëc leänh truyeàn tin cho VC ( ?? ) , moät soá só quan cuïc Truyeàn tin ñöôïc oâng Tyù ñöa qua laøm ôû

43

P 7 , neân tin töùc VC chuaån bò taán coâng muøa heø 1972 hay Banmethuoât 1975 ñeàu bò boïn SQ cuïc TT naèm vuøng böng bít hay cheá bieán . Coøn caûnh baùo ôû Taây Uc cuõng coù ñaøn em cuûa ñaïi taù Tyù laøm ôû P 7 coøn quan heä vôùi VC ( ??). Coøn cho bieát Phaïm xuaân Ẩn em cuûa Phaïm xuaân Giai ( SQ P 5 / BTTM thôøi töôùng Hinh TTMT ) thuoäc loaïi hai mang , ñöôïc qua Myõ ñaøo taïo , cuûa VC caøi vaøo hay Myõ caøi , cuõng nhö Sôn luøn , phuï taù cho Duy Lam ,Trung taù Nguyeãn kim Tuaán veà toå chöùc Thanh nieân ñoaøn VNQDÑ , Ñònh giaûi quyeát loái baù ñaïo , thì ñaïi taù coá vaán tröôûng noùi ñaõ bieát y nhö vaäy thì ñeà phoøng , coøn HK thaáy coøn duøng toát thì hoï baûo veä y . ÔÛ traïi giam C Xuaân Loäc , Duy Lam cho hay sau 30/03/75 Sôn luøn mang caáp thöôïng taù . Khi ôû AÂu chaâu ñöôc bieát Vuõ ngoïc Nhaï , hình nhö queâ Thaùi bình , tay toå giaùn ñieäp cuûa CS vaø cuûa HK nöõa , ñöôïc linh muïc Hoaøng Quyønh giôùi thieäu baûo trôï laøm coá vaán cho Toång thoáng Dieäm vaø toång thoáng Thieäu ( ?? ) vaø Huyønh vaên Troïng thì coá vaán cho TT Thieäu . Vieäc ñaïi taù Tyù , Huyønh vaên Troïng cuõng nhö Vuõ ngoïc Nha bò phaùt giaùc do HK cho bieát , Tyù Troïng ñi tuø coøn Nhaï truïc xuaát veà Baéc ( do HK saép ñaët !! ) . Beân HK chaéc thieáu gì muõ coái naêm vuøng trong toå chöùc Coäng ñoàng Ngöôøi Vieät , coøn ñöôcï kính neå vì coù tinh

44

thaàn ñaáu tranh quyeát giaûi tröø cheá ñoä CS !!

Coù nhieàu hoäi thaûo veà caûi caùch nhö caûi caùch haønh chính , ñaùng leõ boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc ñeå phuïc vuï coâng chuùng , coâng boäc cuûa nhaân daân , laïi trôû thaønh haønh daân laø chính nhö thuû töôùng PVKhaûi thöøa nhaän trong ñaïi hoäi caûi caùch haønh chính , vì khoâng caûi caùch quy cheá löông boång , ñoàng löông aên chaùo caàm hôi thì phaûi haønh daân ñeå maø soáng , naïn tham oâ cöûa quyeàn moãi ngaøy phaùt trieån maïnh , maùnh mung tham nhuõng trôû thaønh thaønh tích cuûa con ngöôøi , Hoäi thaûo veà doanh nghieäp , ñoøi chính phuû “ chôi bình ñaúng “ khoâng phaân bieät kyø thò giöõa doanh nghieäp quoác doanh vaø tö nhaân , trôï giuùp cuûa chính phuû phaûi ñoàng ñeàu bình ñaúng , thuùc duïc chính phuû mau choùng ñaøm phaùn vôùi HK vaø caùc nöôùc veà hieäp ñònh thöông maõi ( ñaùng leõ hieäp ñònh thöông maõi vôùi HK ñaõ ñöôïc kyù , nhöng beø luõ Ñoã Möôøi Leâ khaû Phieâu trong boä chính trò ñaõ nhaäm xaø cuûa Baéc kinh qua tay ñaïo quaân thöù naêm hôn ba chuïc trieäu ñoâ Myõ neân ñaõ chæ thò cho PV Khaûi huûy boû leã kyù döï ñònh vaøo saùng hoâm sau taïi Taân taây lan , ñaõ ñem laïi lôïi ích Trung quoác haøng traêm trieäu ñoâ , gaây thieät haïi veà thöông maõi , phaùt trieån kinh teá cuûa VN voâ ngaøn , chaäm ngaøy naøo thì thua

45

thieät ngaøy ñoù , Boïn chuùng chæ vì ñoàng tieàn ñaõ baùn nöôùc , hy sinh quyeàn lôïi cuûa nhaân daân , vaø cuõng vì ñoàng ñoâ la vaø gaùi ñeïp chuùng tieáp tuïc baùn nöôùc) . Veà baùo chí thì ñoøi môû vaø thò tröôøng hoaù ( ñoøi töï do baùo chí vaø trôû thaønh thöông maõi , khoâng bò kìm keïp trong cheá ñoä bao caáp , beänh vieän ñoøi xaõ hoäi hoùa ( thu beänh vieän phí ) . Nhöng vì quyeàn lôïi rieâng tö cuaû chuùng , taát caû ñoøi hoûi caûi tieán roài cuõng ruøa boø, nhö vieäc baõi boû moät soá giaáy pheùp con maø hôn thaùng vaãn chöa thi haønh , choã thì chôø thuû tuïc höôùng daãn , choã thì chöa nhaän ñöôïc . Vì bôûi theå cheá , cô cheá khoâng thay ñoåi , thì duø caûi caùch maáy cuõng khoâng hieäu quaû , Kinh teá Saøigoøn thôøi baùo , tôø baùo cuaû UBND thaønh phoá HCM cuõng ñoàng yù kieán , laø phaûi thay ñoåi theå cheá . Vaán ñeø thöïc thi daân chuû khoâng theå moät sôùm moät chieàu maø phaûi taïo ñieàu kieän phaùt trieån daân chuû baèng luaät phaùp tieán tôùi xaõ hoäi phaùp trò , coøn nhaûy voït seõ roái loaïn .

Moät hoâm taûn boä ñang ngaém nghía moät cöûa tieäm treân ñöôøng Leâ Lôïi thì coù tieáng noùi sau löng “ Oâng Höôùng , Vuõ ñaïi nhaân , veà hoài naøo ? “ , voäi xoay löng thaáy moät oâng gìaø , thaáy toâi ngôõ ngaøng thì noùi tieáp “ tröôùc laøm ôû Hoäi an , döôùi Taây Hoà “ .AØ , anh chaøng Myõ goác Nhaät trong ñôn vò Giang ñoaøn

46

tuaàn thaùm , nhaân vieân VN toaøn laø ñaûng vieân VNQDÑ ( moät toå chöùc cuûa CIA , hoï tuyeån moä , huaán luyeän , traû löông , ñieàu haønh , sau giaûi taùn vì hoaït ñoäng khoâng coù keát quaû , nhaân vieân noåi loaïn baét giöõ toaùn coá vaán Myõ ñoøi hoûi boài thöôøng löông boång , toaùn coá vaán tieåu khu phaûi ñem lính Myõ tôùi giaûi cöùu ) vaø moät buoåi toái ñeán thaêm toâi coù moät nhaø sö cuøng ñi , ñeán nhôø toâi toå chöùc moät vuï töï thieâu cuûa TPB ôû Hoäi an hay Ñaønaüng ñeå hoã trôï cho cuoäc ñaáu tranh cuûa TBP vôùi 2 Samsonite tieàn toaøn giaáy 500 , toâi khoâng ñoàng yù vì ñaùm TPB ôû Saìgoøn ñaõ coù nhöõng haønh ñoäng phaù roái an ninh traät töï nhö caém duøi , xaùch ñoäng . Oâng ñeán VN laø moät doanh nhaân Nhaät baûn , nghe tieàng “ doanh nhaân Nhaät baûn “ laøm toâi nghó tôøi caùi voøi baïch tuoäc vaïn daëm , muoân hình vaïn traïng cuûa CIA . Vaøo khoaûng cuoái naêm 1971 , toâi ñöôc oâng tænh tröôûng baùo coù oâng Timmes ( Charles Timmes ? ) cöïu trung töôùng , coá vaán thanh tra huaán luyeän trong phaùi boä MACV ( thay theá töôùng Myers ) phuï traùch AÙ Ñoâng söï vuï ( CIA ) tôùi thaêm , muoán toâi tham döï cuoäc tieáp kieán taïi toøa Haønh chaùnh tænh . Chuùng toâi ( ba ngöôøi ) , tænh tröôûng , ñaïi taù coá vaán Myõ ( coá vaán tröôûng tænh /tieåu khu ) vaø toâi ñoùn tieáp vaø thaûo luaän vôùi oâng Timmes , khi tôùi sau khi baét tay tænh tröôûng vaø ñaïi taù coá vaán , oâng voàn

47

vaõ tôùi baét tay toâi vaø hoûi thaêm thaân maät vaø noùi nhoû moät caâu “ ñöøng noùi gì heát “ . Laàn ñaàu tieân toâi gaëp töôùng Timmes , nhöng hình nhö ñaõ gaëp oâng naøy ôû ñaâu . Tænh tröôûng vaø coá vaán tröôûng thì ngaïc nhieân taïi sao oâng ñoái vôùi toâi coù söï thaân maät nhö vaäy ? Tình côø moät laàn tôùi thaêm ngöôøi baïn , SQTV cuûa TRÑ 51BB coi taäp album thì ra Timmes coù thôøi gian laø ngöôøi tuyeån moä nhaân coâng cuaû haõng RMK , toâi vaø anh baïn nhieàu laàn gaëp xin vieäc cho anh em cöïu quaân nhaân TRÑ 51BB (TRÑ 4 BB cuõ Sôn traø ) vì toâi ñaõ phuïc vuï ôû ñôn vò naøy nhieàu naêm . Coøn nhieàu vuï khaùc , nhöng toâi keå theâm moät vuï lieân quan tôùi vuï daân Thaùi bình noåi daäy choáng tham nhuõng . Moät hoâm coù ngöôøi ñieän thoaïi nhaén tin muoán gaëp toâi ôû tröôøng TAFE ôû Perth city . Y heïn , moät ngöôøi nöôùc da ngaêm ngaêm naâu thaân hình nhoû nhaén , boä maët AÙ nhieàu hôn Aâu coù theå laàm töôûng laø moät noâng daân ôû Nghĩa Bình , tröôùc 1975 thöôøng la caø ôû Trung taâm vaên hoùa Phaùp ôû Ñaønaüng vaø nhieàu laàn ôû tieäm aên Coq d’Or ñöôøng Leâ Lôïi , chuû laø ngöôøi Phaùp . Sau khi coi cuoán video daân Thaùi bình noåi daäy choáng tham nhuõng , ñaäp phaù coâng sôû , ñoát ñuoác truy luøng caùn boä tham nhuõng , chuùng toâi ra canteen choã ngoaøi trôøi uoáng caøpheâ noùi chuyeän , anh cho bieát vôï , queâ Thaùi bình , con moät ngöôøi cuõng coù quyeàn theá , vôï

48

vaø anh laøm cho haõng buoân ngoaïi quoác ôû Haønoäi , nhöng vôï anh seõ môû moät cöûa tieäm cuõng ôû Haønoäi . Moät thích thuù baát ngôø, anh chaøng loâi caùi ñieáu caày trong ba loâ ra laøm moät hôi daøi keâu xoøng xoïc , toûa laøn khoùi lam leân trôøi laøm moïi ngöôøi xung quanh phaûi quay laïi nhìn , coøn cho bieát thuoác laøo Vónh Baûo naëng nhöng khoâng noùng coå , caùc cuï trong laøng raát öa thích anh khi anh bieát huùt thuoác laøo ngoài haàu chuyeän caùc cuï . Cho bieát hoïc tieáng Vieät ñaàu tieân ôû Fort Bragg baùc só Nguyeãn Toân Hoaøn vaø coâ Khaùnh Ngoïc ( ?) daäy tieáng Vieät ; sau qua Ñaønaüng hoïc theâm , nhöng laáy vôï ôû Haønoäi noùi gioïng Baéc nhieàu hôn , seõ ñöa vôï veà HK sinh ,toâi hoûi ñuøa coù cöûa haøng naøo ôû Ñaønaüng nöõa khoâng , anh traû lôøi “ Caùi oâng naøy kyø quaù ! Ñöøng noùi theá , baø xaõ toâi bieát thì baø laïi thaéc maéc ,phieàn laém ! ! “ Toâi thuaät laïi cho moät soá anh em trong nhoùm G7 hoïc Anh vaên taïi Cable House vaø khaù laâu sau môùi coù phaùi ñoaøn cuûa Lieân Minh Daân chuû töø Myõ Phaùp qua Taây Uc vaän ñoäng ñaáu tranh daân chuû vaø yeåm trôï söï ñaáu tranh trong nöôùc “ Baéc Thaùi Bình , Nam Xuaân Loäc “ !! trong khi cuoäc soáng hai nôi ù ñaõ trôû laïi bình thöôøng .

Coù leõ toâi noùi coù veà thaêm moät soá nôi ôû caû hai mieàn cuøng coù söï nhaän ñònh Vaø bieát toâi naêm 1966 khi giöõ chöùc vuï tham möu tröôûng ñaëc khu

49

Quaûng Ñaø ( Quaûng nam vaø Ñaønaüng ) ñaõ thaûo luaän vôùi T/S Vanderbilt ñeå huûy boû taát caû caùc quyeát ñònh cuaû ñaïi taù Ñaøm quang Yeâu cöïu ÑKT trôï giuùp xaây caát caùc cô sôû toân giaùo ( chæ trôï gíup toân giaùo maø queân daân ngheøo bò tai hoïa chieán tranh ) vì ngaân khoaûn vieän trôï duøng giuùp daân chuùng maø taøi saûn cuøng sinh maïng cuûa hoï bò taøn phaùthieät haïi vì chieán tranh vaø öu tieân giuùp daân ngheøo coøn ôû laïi mau choùng hoài phuïc laò ñôøi soáng bình thöôøng nhö aán ñònh möùc trôï giuùp moät ngoâi nhaø xaây duø to lôùn theá naøo cuõng chæ ñöôïc 20.000 ñoàng coøn nhaø tranh ñöôïc 15.000ñ nhöng con traâu vôùi duïng cuï caày böøa tôùi 40.000ñ coøn gia suùc khaùc nhö lôïn gaø baát keå soá löôïng ñöôïc 10.000ñ noùi toùm taét laø giuùp daân ngheøo coù ñôøi soáng kinh teá khaù hôn , coù thöïc môùi vöïc ñöôïc ñaïo , ñôøi soáng vaät chaát ñaày ñuû thì daân trí seõ naâng caáp thì tri thöùc choáng Coäng môùi naûy nôû cuõng vì theá thieâuù töôùng thaáy toâi ñaõ taëng hai ñaïi töôùng TQLC/Hoa kyø , töôùng Green ( cao roûng ) , tö leänh binh chuûng TQLC , töôùng Krulak ( luøn ) tö leänh löïc löôïng TQLC/HK taò Thaùi bình döông khi thaêm aáp Quaù giaùn hai boä quoác phuïc ñeå xin giuùp xaây laïi ñaäp Haø thanh cho daân coù nöôùc caáy caày , Hai oâng xuùng xính trong khaên ñoáng aoù daøi , ngöôøi naøy thì cao leâu ngheâu coøn keû kia luøn tòt cuøng thieâuù töôùng ñi

50

daïo aáp , OÂâng baïn laùi buoân Phuø tang toå chöùc moät traø ñaøm nho nhoû coù theâm 3 nam moät nöõ nhöng noùi tieáng Vieät raát soõi , coù ngöôøi ñaõ ôû VN tôùi 5 , 7 naêm , hoï ñeán VN ñeàu laø nhaân vieân cuûa caùc coâng ty lieân doanh , nhöng khi troø chuyeän thì laïi noùi veàxaõ hoäi chính trò , khoaûng caùch giaàu ngheøo cuûa xaõ hoäi VN , chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo cuûa LHQ thöïc thi khoâng ñöôïc nhö yù muoán vì ngöôøi ñöôïc giuùp ña soá thuoäc dieän coù chính saùch ( coù coâng vôùi cheá ñoä ) coøn ngöôøi ngheøo ñaùng ñöôïc giuùp thì laïi khoâng , Ñeà nghò neân phoái hôïp vôùi nhaø caàm quyeàn tuyeån duïng vaø huaán luyeän , coù moät quy cheá löông boång rieâng ( tieàn löông ñeå coù möùc soáng kha khaù môùi phuïc vuï toát ) nhö cô quan CORDS tröôùc 1975 tuyeån duïng , neân coùnhöõng toaùn löu ñoäng veà ñòa phöông laøm vieäc tröïc tieáp vôùi daân , bình baàu nhöõng gia ñình ñöôïc giuùp .Chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo khoâng chæ giuùp caù nhaân maø coøn coù nhöõng chöông trình giuùp caùc ñòa phöông ngheøo naøn nhöõng phöông tieän coâng coäng nhö tröôøng hoïc , ñieän nöôùc ,thoâng tin baùo chí vaø chöông trình daõn daân , di daân töø nhöõng nôi ñoâng daân ngheøo tuùng tôùi caùc nôi ñaát roäng coøn hoang vu , neân toå chöùc caùc khu truø maät hay caùc thò traán

51

noâng nghieäp ñeå daân tôùi laäp nghieäp coù nhöõng tieän nghi thaønh thò , Neân coù moät thôøi haïn trôï giuùp caáp döôõng ban ñaàu cho daân ngheøo môùi tôùi ñònh cö ñeå sôùm oån ñònh ñôøi soáng . Xoùa ñoùi giaûm ngheøo khoâng theå chæ trôï caáp cho daân ngheøo moät soá tieàn laøm voán maø caàn coù moät saùch löôïc nhö chuyeån giao kyõ thuaät laøm aên canh taùc chaên nuoâi , thay ñoåi neáp sinh hoaït , Nhö thoân queâ Mieàn Baéc moãi gia ñình ñöôïc chia hôn moät saøo Baéc boäkhoaûng 500 hoaëc 600m2 ruoäng canh taùc sinh soáng , duø baây giôø ñöôïc laøm chuû maûnh ruoäng hoï coá gaéng chaêm boùn heát söùc , vôùi soá hoa lôïi cuûa maûnh ruoäng nhoû nhö vaäy duø coù khaù hôn tröôùc raát nhieàu , ñôøi soáng ñöôïc caûi thieän raát nhieàu nhöng vaãn ôû möùc ngheøo vôùi möùc thu hoaïch daêm ba traêm ñoâ moät naêm cho caû gia ñình , ñôøi soáng khoâng theå laøm theá naøo toát ñeïp hôn vôùi maûnh ruoäng nhoû nhö vaäy , Caàn caûi caùch quy ñònh chuyeån nhöôïng ruoäng vöôøn ñeå noâng daân coù theå doàn ruoäng , nhöôïng vöôøn , gom ñaát , ñeå coù theå laøm chuû maûnh ñaát roäng toái thieåu vaøi ba hecta thì môùi xöû duïng canh taùc baèng cô khí kyõ thuaät , Coøn ngöôøi daân naøo coù tay ngheà khoâng phaûi oâm thöûa ruoäng , maûnh vöôøn nhoû xíu soáng thieâuù thoán , hoïbaùn vaø chuyeån sang sinh

52

soáng baèng tay ngheà.Moät chöông trình Khuyeán noâng saâu roäng ñeå giaùo duïc con ngöôøi noâng daân moäc maïc hieåu bieát veà khoa hoïc kyõ thuaät vaøthay ñoåi quan nieäm canh taùc trôû thaønh noâng daân tieân tieán ñeå coù : thu nhaäp cao , trình ñoä kieán thöùc vaên minh cao vaø ñôøi soáng vaên minh cao . ( tröôùc 1975 khuyeán noâng coù trong chöông trình bình ñònh phaùt trieån noâng thoân , nhaát laø Luaät ngöôøi caày coù ruoäng , toâi coù noùi vôùi oâng Cao văn Thaân , toång tröôûng Canh noâng vaøoâng Toång giaùm ñoác Caæ caùch Ñieàn ñòa veà ñaïo luaät Ngöôøi caày coù ruoäng vaø chöông trìnhø khuyeán noâng laø moät cuoäc Caùch maïng noâng thoân vaø coøn laø moät chieán löôïc choáng Coäng , raát tieác ñaõ thaát baïi vì töø caáp laõnh ñaïo ñeán thöøa haønh khoâng hieåu bieát taàm quan troïng cuûa vaán ñeà , vaø naïn tham nhuõng cuõng laø moät nguyeân nhaân quan troïng laøm thaát baïi ).

Vaán ñeà kinh teá tö nhaân caàn xuùc tieán vaø trôï giuùp maïnh meõ , nhöng chuyeån tieáp caùc doanh nghieäp quoác doanh sang tö höõu baèng caùch coå phaàn hoùa khoâng neân voäi vaõmaø theo moät nhòp ñoä coù theå haáp thuï ,neáu khoâng seõ chæ bieán ñoåi töø ñoäc quyeàn quoác doanh sang ñoäc quyeàn tö nhaân coøn teä haïi hôn vì hieän nay vaán ñeà quaûn trò yeáu keùm , coù theå noùi laø chöa bieát quaûn trò caùc

53

doanh nghieäp coå phaàn nhö theá naøo , caàn phaûi coù höôùng daãn , taäp huaán vaø caàn phaûi coù quy ñònh , luaät phaùp minh ñònh . Luaät phaùp nay nhö môù thoøng bong., roái muø , thaäp nhò söù quaân , töø ngöôøi cai trò tôùi ngöôøi daân cuøng bieát vaø hieåu roõ ñeå maø thöïc thi , aùp duïng thoáng nhaát . Caùc toå chöùc taøi chaùnh quoác teá nhö IMF , WB , ADB , Chöông trình phaùt trieån cuûa LHQ ( UNDP ) v. v. vaø nhaát laø Hieäp öôùc thöông maó Vieät Myõ seõ laø moät ñoøn baåy maïnh thuùc ñaåy giuùp ñôõ VN thieát laäp caùc luaät phaùp , caùc quy ñònh ñeå VN sôùm keát noái vaøo maïng löôùi sinh hoaït taøi chaùnh thöông maõi quoác teá nhö theá töï do phaùt trieån , daân chuû , daân quyeàn seõ caûi thieän naâng caáp tuøy theo möùc ñoä daân trí .Ñeà caäp tôùi daân chuû , nhaân quyeàn , toâi keå laïi caâu chuyeän maém toâm vaø phoù maùt ( cheese ) maø ñaõ keå cho oâng Robert Komer ,phoù ñaïi söù HK naêm 1969 . Komer ra Ñaønaüng duyeät xeùt chöông trình bình ñònh phaùt trieån vôùi nhaân â vieân MACCORDS coøn toâi ñöôïc môøi tham döï böõa côm tröa , coù leõ ñaïi taù coá vaán tröôûng tænh tieåu khu trình baày vôùi oâng keá hoïach thaønh laäp caùc ñôn vò ÑPQ vaø NQ chuaån bò thay theá caùc ñôn vò HK seõ hoài höông cuõng nhö ñöôøng loái hoaït ñoäng thi haønh muïc tieâu soá 1 veà an ninh laõnh thoå cuûa

54

chöông trình bình ñònh laõnh thoå cuûa toâi , seõ ñeà caäp sau ñeå trôû laïi caâu chuyeän maém toâm vaø phoù maùt . “ Ngöôøi Vieät Mieàn Baéc thöôøng noùi : Thòt lôïn khoâng haønh , canh khoâng maém . Canh khoâng maém thì khoâng ngoït , khoâng ngon .Nhöng caùi muøi maém thì khaém laém , coù ngöôøi noùi caøng khaém caøng ngon , nhöng ngöôøi Taây phöông nhö oâng ngöûi thaáy muøi naøy laø muoán noân oeï , chaïy daøi . Ngöôøi Phaùp töï haøo veà röôïu vang vaø phoù maùt , coù haøng chuïc loaïi muøi vò khaùc nhau , thích thuù uoáng röôïu vang nhaém thöû vôùi phoù maùt . Nhöng caùi loaïi phoù maùt ñeå trong caùi lon sôn maøu tam taøi , quoác kyø Phaùp ñöôïc binh só Phaùp khoaùi laém , coøn ngöôøi Vieät thì cheâ khaém vöùt boû vaø choù ngöøi roài ñi , Ngöôøi Phaùp cheâ ngöôøi Vieät aên ñoà thoái , ngöôøi Vieät traû ñuõa baèng caâu chuyeän moät ngöôøi ñi lính cho Taây , cai ñoäi khoá ñoû , thöôøng toû ra ñöôïc maãu quoác khai phoùng vaên minh hôn ngöôøi . Moät hoâm sai ngöôøi ôû ra tieäm chaïp phoâ cuûa chuù Ba Taàu mua loaïi phoù maùt naøo ñoù , ngöôøi con gaùi giuùp vieäc vöøa ñi vöøa laåm baåm nhaéc caùi teân phoù maùt oâng chuû daën mua , nhöng giöõa ñöôøng gaëp ngöôøi quen chaën laïi noùi daêm ba caâu chuyeän laøm coâ gaùi queân maát caùi teân phoù maùt . Khi gaëp chuù Ba Taàu coâ coá dieãn taû moùn haøng muoán mua nhöng chuù vaãn khoâng hieåu , boãng ngöùa döôùi beïn coâ

55

thoïc tay gaõi , muøa haï noùng böùc laøm luïng quaàn quaät moà hoâi nheã nhaõi neân coù muøi haêm gioáng nhö caùi muøi phoù maùt oâng chuû daën mua , beøn ñöa ngoùn tay vaøo muõi chuù Ba Taàu . Chuù cöôøi khaø khaø noùi “ caùi loà ma “ vaø ñi tôùi tuû haøng laáy ñuùng moùn phoù maùt maø oâng chuû thöôøng tôùi mua “ . Ngöôøi Vieät aên côm duøng ñuõa baùt , ngöôøi Taây phöông aên baùnh mì duøng muoãng nóa , vaên hoùa taäp quaùn khaùc bieät thì daân chuû nhaân quyeàn cuõng ôû möùc ñoä khaùc nhau vì tuøy theo möùc ñoä daân trí cuûa moãi quoác gia daân toäc , Coù theå ñem daân chuû nhaân quyeàn cuûa caùc nöôùc bieåu dieãn treân moät ñoà thò , treân moät vectô thì coù nöôùc tôùi E , F G nhöng coù nöôùc chæ môùi tôùi C, D , daân chuû ôû Hoa kyø khaùc vôùi ôû Phaùp vaø khaùc xa vôùi Nhaät baûn , coù nhöõng ngöôøi cöù eùp buoäc ñoøi hoûi VNCH chuùng toâi phaûi sao coùp caùi loái daân chuû cuûa HK vaø caû ôû maët traän cuõng Myõ hoùa neân xaõ hoäi hoãn loaïn , toån thaát to lôùn maø khoâng thaéng ñöôïc ñòch ,laõnh thoå bình ñònh kieåm soaùt ñöôïc thì quùa khieâm nhöôïng . Khoâng muoán ñi saâu vaøo vaán ñeà nhaân quyeàn toân giaùo maø öu tieân töï do phaùt trieån, quyeàn tö höõu ,doanh nghieäp tö nhaân , coù thöïc môùi vöïc ñöôïc ñaïo , phuù quí sinh leã nghiaõ , toâi mong muoán sau khi coù hieäp öôùc thöông maõi Vieät Myõ nhöõng

56

ngöôøi baïn HK seõ giuùp VN , daân chuùng coù cuoäc soáng khaù hôn , Cuï theå caùc coâng ty doanh nghieäp HK vaøo laøm aên ôû VN neân coù quy cheá löông boång roäng raõi moät chuùt nhö haõng RMK , caùc vaên phoøng cô quan CORDS ñaõ traû löông cho coâng nhaân VN tröôùc 1975 , löông toái thieåu haøng thaùng vaøi ba traêm conø kyõ sö , nhaân vieân ñieàu haønh cao caáp chöøng 7 , 800 , 1000 ñoâ cuøng nhöõng quy ñònh lao ñoäng , thôøi löôïngø lao ñoäng thöôøng vaø phuï troäi cuõng nhö nhöõng ngaøy nghæ coù löông , phuùc lôïi xaõ hoäi maø ngöôøi lao ñoäng beân Hoa kyø ñöôïc coù , duø ñaàu tö vaøo VN vì lôïi nhuaän , nhöng HK laø nöôùc daãn ñaàu treân theá giôùi veà daân chuû , nhaân quyeàn , choáng boùc loät v. v. Caùc coâng nhaân VN ñöôïc höôûng moät phaàn naøo veà quy cheá lao ñoäng vaên minh ñaïo ñöùc cuûa HK , khoâng coøn töø saùng tôùi toái cöù phaûi lao ñao lo caùi aên caùi maëc , thì ñôøi soáng cuaû hoï seõ caûi thieän veà vaät chaát cuõng nhö tinh thaàn , daân chuû seõ phaùt huy vaø hoï seõ trôû thaønh khaùch haøng cuûa caùc doanh nghieäp HK. Giuùp daân VN cuõng vì quyeàn lôïi cuûa HK. Caûi caùch haønh chính cuõng nhö phaùt trieån kinh teá tö nhaân bò trì treä vì nhaø caàm quyeàn ñoäc ñoaùn (autocratic gov. ) vaø tham nhuõng .Tham nhuõng trôû thaønh quoác naïn , boïn thoáng trò baùm víu vaøo

57

ñaûng vaø Hoà chí Minh ñeå traán aùp vaø boùc loät , moät soá ngöôøi khoâng nhoû tröôùc 1975 theo CS vì tin töôûng seõ ñem laïi ñoäc laäp daân chuû töï do , phoàn vinh cho ñaát nöôùc nhöng giôø thaát voïng , mong muoán caûi caùch choáng laïi boïn thoáng trò ñoäc ñoaùn tham oâ traán aùp ,Ñaõ coù moät soá nhoû nhoi daùm ñöùng leân choáng ñoái nhöng phaàn lôùn vì cuoäc soáng neân aâm thaàm chòu ñöïng vì khoâng coù choã döïa vaø chöa coù ngöôøi ñuû uy tín laõnh ñaïo . Neân quy tuï thaønh phaàn naøy thaønh moät löïc löôïng laáy lyù do vì söï toàn vong cuûa ñaûng ñoøi caûi caùch choáng laïi söï thoáng trò ñoäc ñoaùn vaø naïn tham nhuõng ñaõ trôû thaønh quoác naïn . Caàn phaûi ñaùnh töø thöôïng taàng trôû xuoáng , loät maët naï ,vaïch traàn caùc toäi aùc tham oâ cöûa quyeàn cuûa nhöõng teân ñaàu soû choùp bu nhö vaäy môùi hieäu quaû . Vaän ñoäng taäp hoïp thaønhmoät löïc löïông ,söu taàm caùc taøi lieäu veà toäi aùc vaø truyeàn thoâng ñaïi chuùng thì phaæ ñöôïc HK hoã trô thì môùi thaønh ñaït . Nhöng Vieät Nam caàn phaæ ôû trong tình traïng oån ñònh , neáu hoãn loaïn e raèng seõ bò suïp ñoå nhö sau chính bieán 01/11/1963 ,caùi cöûa aæ vöõng chaéc ñeå ngaên chaën hoïa baønh tröôùng Baéc phöông cuõng tan taønh luoân .Hieän nay treân ñòa theá bieân giôùi Vieät Trung , ñem ñoái chieáu vôùi baûn ñoà cuûa Phaùp aán haønh tröôùc

58

1945 ( trong thôøi gian ñoâ hoä ) vaø baûn ñoà cuûa Hoa kyø sau khi duøng khoâng aûnh hieäu chính duøng trong chieán tranh vöøa qua thì moät soá nôi doïc theo bieân giôùi Vieät Trung töø Sôn La , Laøo cai Cao baèng Laïng sôn cho tôùi vònh Baéc Boä ñaõ bò Trung Quoác laán chieám , aûi Nam quan cuõng bò laán chieám tröôùc 1965 , khi Nguyeãn cô Thaïch coøn laø boä tröôûng Ngoaïi giao qua NewsYork hoïp Lieân Hôïp Quoác coù ngöôøi chaát vaán veà vuï Hoaøng sa vaø bieân giôùi bò Trung quoác laán chieám taïi sao Haønoäi laïi nín thinh khoâng phaûn ñoái , laïi coøn ñoàng tình vôùi Trung quoác khi chuùng ñaùnh chieám Hoaøng Sa , Thaïch baøo chöõa laø caàn tranh thuû söï chi vieän cuûa Trung quoác ñeå xaâm laêng Mieàn Nam neân phaûi laøm nhö vaäy , Leâ vaên Baèng , ñaïi söù taïi LHQ cuõng cuøng moät luaän ñieäu ñeå che toäi baùn nöôøc cuûa chuùng . Boïn Baønh Tröôùng Baéc Kinh ñaõ duøng Ñaïo quaân thöù Naêm vaø boïn thoáng trò tham oâ ñeåâ phaù hoïai vaø xaâm löôïc VN veà dieän kinh teá xaõ hoäi , chuùng ñaõ chi haøng chuïc trieäu ñoâ cho luõ ñaàu khaáu ôû Boä Chính trò ñeå huûy boû leã kyù hieäp öôùc Thöông maïi Vieät Myõ ôû Taân taây lan , haøng laäu , haøng giaû töø Trung quoác aøo aït ñoå vaøo baùn vôùi giaù reû maït vaø moät soá thuoäc ñaïo quaân thöù naêm theo chæ thò cuûa Baéc kinh ñaõ caáu keát vôùi moät toå chöùc ngoaïi

59

quoác naøo ñoù ñeå chia reõ sö ñoaøn keát daân toäc Kinh Thöôïng . Nhìn qua Laøo thì tænh Phong sa ly giaùp vôùi VN ( phía taây Ñieän bieân phuû ) con dun Baéc Kinh ñaõñuøn vaøo khaù saâu , lôïi duïng baûn chaát daân Laøo chaát phaùc , hieàn hoøa , laïi thöa thôùt ,daân Taàu qua sinh soáng laäp baûn laøng , ôû Mieàn Nam hoï töøng laäp caùc bang ñeå khuynh ñaûo veà kinh teá , nhöng ôû Laøo coù choã ngöôøi Taàu naém quyeàn cai trò luoân .Ba nöôùc Ñoâng Döông phaûi keát hôïp thaønh moät khoái vöõng chaéc , veà phöông dieän quaân söï thì Vieât nam coùø moät löc löôïng vuõ trang maïnh nhaát Ñoâng Nam AÙ caàn naém giöõ trong theá lieân minh , e raèng ba boán thaäp nieân tôùi con chaùu chuùng ta( caû Myõ laãn Vieät ) seõ phaûi chieán ñaáu choáng con sö töû Baéc kinh baønh baù hung baïo ( kinh teá laãn quaân söï ) . Coù theå Haønoäi ñaõ thaáy nguy cô , ( khoâng bieát ai quaân sö cho Voõ vaên Kieät ) hoï xaây döïng xa loä Tröôøng sôn ( ñöôøng moøn HCM ) trong theá phoøng thuû chieán löôïc cho caû ba nöôùc Ñoâng döông maø Ai Lao laø moät vò trí chieán löôïc troïng yeáu , nhö vaäy caùi theá cöaû aûi môùi coøn höõu duïng . Tröôùc khi keát thuùc ngöôøi con gaùi queâ Texas keå raèng trong moät hoäi thaûo veà VN taïi moät tröôøng ñaïi hoïc , töôùng Nguyeãn Khaùnh thuyeát trình veà ñôøi soáng theâ thaûm cuûa PBVNCH vaø keâu goïi söï giuùp ñôõ ,

60

tröôùc khi chaám döùt töôùng Khaùnh dô laù côø vaøng ba soïc ñoû leân phaát , moät teân töôùng cuûa Haønoäi cuõng tham döï thaáy theá lieàn ñöùng leân töùc toáiá boû ra ngoaøi , cöû toïa ngôõ ngaøng veà thaùi ñoä cuûa teân töôùng , laõo gìa Phuø tang hoûi toâi nghó sao , toâi traû lôøi thaèng cha töôùng ñoù beát quaù , moät cô hoäi vaøng quaûng caùo caùi nhaân nghóa baø Tuù Ñeã ( bòp bôïm ) , xin pheùp chuû toïa ñoaøn leân phaùt bieåu “ Nhaø nöôùc chuùng toâi ñaõ vaø ñang chaêm lo caûi thieän ñôøi soáng cho taát caû moïi ngöôøi taøn pheá vì chieán tranh goàm caû nhöõng ngöôøi taøn pheá cuûa Mieàn Nam vì hoï cuõng laø coâng daân nhö moïi coâng daân khaùc , nhöng vì soá löôïng quaù lôùn neân coù nhieàu sô suaát , mong nhaân daân vaø cô quan hoäi ñoaøn töø thieän ôû Hoa kyø tieáp tay vôùi nhaø nöôùc chuùng toâi giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi taøn pheá ñau khoå soángù nhöõng ngaøy coøn laïi trong cuoäc ñôøi khaù hôn .” Haønoäi neân baét teân naøy vieát kieåm ñieåm . Roài lan qua tôùi vuï Traàn Tröôøng treo côø treo aûnh , giaûi phaùp gôõ roái cho phe bieåu tình choáng ñoái baèng caùch sang baêng laäu nhö vaäy khoâng ñeïp , neáu dieãn tuoàng ñeå Traàn Tröôøng tuyeân boátröôùc ñaùm bieåu tình laø y laøm vaäy ñeå baø con ñoaøn keát choáng Coäng trong ñöôøng loái daân chuû vaø khi ñaõ ñaït ñöôïc muïc tieâu thì y gôõ côø gôõ aûnh ñem ñoát , nhö vaäy vui veû caû laøng ., Traàn Tröôøng trôû thaønh ngöôøi

61

huøng choáng Coäng coù möu löôïc . Neân cho Traàn Tröôøng moät chuyeán du ngoaïn Haønoäi vôùi vaøi ngöôøi baïn Myõ chính coáng , traéng coù , ñen coù , bieåu dieãn laùi xe töø vöôøn hoa Ba Ñình ( truï sôû Quoác hoäi ) chaïy voøng quanh hoà Hoaøn Kieám roài chaïy veà troán trong toaø ñaïi söù Hoa kyø hay Anh hoaëc Phaùp ( hoaëc ñeå bò baét thì chaïy qua caùc phoá chính nhö Hai baø Tröng , qua boä Coâng an ga Haøng Coû v. v. ) , treân xe tröông côø LHQ , Hoa Kyø , côø vaøng ba soïc ñoû vaø côø ñoû sao vaøng , coù gaên loa phoùng thanh bieåu ngöõ vaø raûi truyeàn ñôn keâu goïi toaøn daân toaøn ñaûng choáng boïn tham oâ ñoäc ñoaùn vaø ñoøi hoûi nhaø caàm quyeàn thi haønh ñieàu 69 cuûa hieán phaùp VN 1992 ( coâng daân coù quyeàn töï do ngoân luaän , töï do baùo chí , coù quyeàn ñöôïc thoâng tin , coù quyeàn hoäi hoïp , laäp hoäi , bieåu tình theo qui ñònh cuûa luaät phaùp ) vaø toân troïng nhaân quyeàn . Caàn coù ngöôøi Myõ chính coáng thaùp tuøng vôùi Traàn Tröôøng , neáu ñôn thöông ñoäc maõ Traàn Tröôøng seõ bò Haønoäi ñoái xöû nghieät ngaõ .

Vaán ñeà caûi caùch nhaø caàm quyeàn hoâ haøo caûi caùch raát nhieàu nhöng thaät söï chöa coù giaûi phaùp höõu hieäu vì khoâng coù ai ñuû uy tín laõnh ñaïo coù taàm voùc nhö Lyù quang Dieäu hay Ñaëng Tieåu Bình ñeå loâi keùo chöông trình caûi caùch thaønh coâng nhö mong muoán ,vì boïn

62

baûo thuû sôï maát ñaëc quyeàn ñaëc lôïi thì ñoâng theá maïnh aùp ñaûo neân thaønh phaàn muoán caûi caùch trong theá yeáu neân chæ coù caûi caùch vaù víu , söûa chöõa ; hôn nöõa trong ñaùm laõnh ñaïo cai trò thuoäc nhoùm muoán caûi caùch cuõng coù tyø veát tham nhuõng , Tam thi naõo thaàn ñôn hay voøng Kim coâ troùi buoäc chuùng vaø duøng khuynh ñaûo laãn nhau . Ngoaøi ra coøn nhöõng trôû ngaïi khoù khaên nghieâm troïng khaùc nhö Ban Toå chöùc chính phuû , moät cô quan coù nhieäm vuï veà caûi caùch haønh chaùnh vaø coâng vuï coù vaøi ba traêm nhaân vieân coù nhieàu ngöôøi toát nghieäp ñaïi hoïc nhö kyõ sö coâng nghieäp , canh noâng nhöng gaëp nhieàu trôû ngaïi khoù khaên veà caûi caùch haønh chaùnh vaø ñaøo taïo nhaân söï vì nhöõng baèng caáp cuûa hoï khoâng dính daùng gì nhieäm vuï; caàn nhöõng chuyeân vieân veà haønh chaùnh , quaûn trò nhaân vieân , quaûn trò taøi chaùnh , döï truø vaø quaûn trò ngaân saùch , luaät phaùp chaúng haïn theo ñöôøng loái kinh teá thò tröôøng , nhöõng thöù nhaân vieân loaïi naøy thì raát thieâuù . Coù hoïc vieän haønh chaùnh ñaøo taïo coâng chöùc ñaùng leõ phaûi ñöôïc giaûng daäy veà coâng taùc haønh chaùnh chuyeân moân , veà quaûn lyù boä maùy nhaø nöôùc laø chuû yeáu nhöng laïi naëng phaàn giaûng daäy veà hoïc thuyeát Maùc Leâ , tö töôûng HCM ,lòch söû ñaûng , vai troø laõnh ñaïo

63

cuûa ñaûng , vaø coøn teä haïi laø khoâng coù tuyeån choïn coâng khai , tieâu chuaån bieân cheá maø theo loái quen bieát , baïn beø thaân thuoäc . Caùi trieát lyù Maùc Leâ naêm 1988 chính kyõ sö Traàn vaên Giaàu , gia nhaäp ñaûng CS khi du hoïc Phaùp ñoàng thôøi vôùi HCM ñaõ tuyeân boá ñaõ ñöùng treân buïc haøng ngaøn laàn giaûng daäy hoïc thuyeát Maùc Leâ , nhöng nay khoâng coøn daùm leân buïc ñeå noùi veà hoïc thuyeát naøy nöõa , vì hoïc thuyeát naøy ñaõ thaát baïi khoâng ñem laïi aám no haïnh phuùc maø chæ coù aùp böùc traán aùp cuaû thôøi ñaïi phong kieán kieåu môùi ( baùo chí nhö Tuoåi treû , Thanh nieân ñeàu coù ñaêng veà lôøi phaùt bieåu naøy ) . Kyõ sö Traàn vaên Giaàu khoâng ñöôïc HCM öa thích vì Traàn vaên Giaàu caäy mình hoïc thöùc khoa baûng , cheâ HCM hoïc haønh khoâng ra gì , cha nghieän röôïu say söa ngheøo khoå , neân HCM phaûi ñi laøm boài taàu tha phöông caàu thöïc , laäy luïc boïn thöïc daân Taây ñeå ñöôïc hoïc laøm tay sai nhöng khoâng ñöôïc thaâu nhaän ( göæ ñôn xin chính phuû Phaùp ngaøy 15/09/ 1911 xin hoïc tröøông Thuoäc ñòa , Eùcole Coloniale ñaøo taïo coâng thaàn noâ boäc phuïc vuï cho chính quyeàn thuoäc ñòa khi HCM ñang laøm treân taàu Amiral Latouche Treùville cuûa haõng Chargeurs Reùunis ) ,( neáu thöïc daân Phaùp chaáp nhaän cho hoïc thì HCM seõ trôû thaønh tay sai cuûa chuùng

64

vaø chaéc chaén khoâng coøn “ tìm ñöôøng cöùu nöôùc “) , may nhôø thôøi theá laøm neân söï nghieäp . Nhoùm trí thöùc CS mieàn Nam ( goác gaùc nhaø giaàu ñòa chuû) khoâng öa gì ñaùm CS Mieàn Baéc keå caû daân troï treï xöù Ngheä, ( neáu coù dòp seõ keå cuoäc gaëp gôõ Mai vaên Boä , ñaïi söù ñaàu tieân cuûa Haønoäi taïi LHQ , vaøo naêm 1988 ) , Boä cheâ boïn laõnh tuï ngoaøi Haønoäi thuoäc thôøi ñaïi vaên minh ñoå thuøng .Khaû naêng chuyeân moân cuûa ngöôøi coâng chöùc ñaõ yeáu keùm neân hieäu naêng phuïc vuï keùm maø cuõng vì ñoàng löông quaù ít , ñôøi soáng thieâuù thoán neân hoï phaûi xoay sôû baèng caùch haønh daân , thuû töôùng Phan vaên Khaûi cuõng phaûi than “ thay vì phuïc vuï daân nhöng haønh daân laø chính “ , coøn bí thö thaønh uûy HCM Nguyeãn Minh Trieát cuõng coâng nhaän raèng “ caùn boä coâng chöùc ai cuõng coù quyeàn , ngay caû ngöôøi gaùc coång cuõng coù theå laøm khoù ngöôøi daân ñöôïc , nhöng khi coù vieäc phaûi laøm cho daân thì ñuøn ñaåy khoâng chòu laøm “( phaùt bieåu trong cuoäc hoïp toång keát naêm naêm caûi caùch haønh chaùnh cuûa thaønh phoá ) . Khoâng chæ trong chính quyeàn môùi coù caùi teä naïn quan lieâu xaùch nhieãu maø ngay ôû ngoaøi daân cuõng coù vì di saûn theå cheá bao caáp vaø xin cho ñaõ aên saâu vaøo con ngöôøi soáng döôùi cheá ñoä xaõ hoäi chuû nghóa Maùc Leâ.

65

Naêm 1988 moät ngöôøi baø con laøm ôû uûy ban thanh tra hay vieän kieåm saùt nhaân daân , choàng laø ñaïi taù quaân ñoäi mieàn Baéc ,caû hai ñeàu laøm vieäc ôû cô quan trung öông Haønoäi , vaøo coâng taùc tôùi thaêm toâi , cho con laø baùc só ñeán xin heïn giôø thaêm . Söï kieän naøy raát hieám xaåy ra ôû VN , nhaát laø töø ø mieàn Baéc döôí cheá ñoä CS maáy chuïc naêm , ngay töø “ caûm ôn “ cuõng hieám hoi , laøm toâi suy ñoaùn chaéc thuoäc nguoàn goác “ taïch seø thaønh thò cao caáp “ ( thaønh phaàn tö saûn ôû thaønh phoá lôùn , giai caáp ñaõ haáp thuï neàn vaên hoaù Taây phöông ) neân toâi ñònh giôø thaêm vaø môøi duøng côm . Cuõng coù nhieàu ngöôøi baø con laø coâng nhaân vieân cheá ñoä tôùi thaêm , nhöng “ thuû theá öø aø “ vì hoï goác gaùc coâng nhaân canh ñieàn giai caáp ñaáu tranh laáy haän thuø laøm söùc baät , mình sô hôû moät chuùt coù theånhaän “ giaáy môøi ñi hoïc taäp “ . Tuy theá , vaãn caûnh giaùc , nhöng khi tieáp xuùc thì bieát coù thôøi gian theo hoïc chöông trình Phaùp , khi Caùch maïng muaø thu vôí tuoåi 18 , ñoâi möôi loøng yeâu nöôùc nhö ngoïn löûa buøng , thaáy thöïc daân Taây trôû laïi , thì gia nhaäp ñôn vò baûo veä Thuû Ñoâ . Thôøi gian naøy Môû cöûa , ban haønh Luaät ñaàu tö chæ daønh cho ngoaïi quoác lieân doanh vôùi cô sôû quoác doanh , treân Chôï Lôùn ngöôøi Vieät goác Hoa môû cöûa haøng buoân baùn khaù saàm uaát , ñeâm ñeøn maàu röïc rôõ ,

66

nhöng naáp döôùi hình thöùc hôïp taùc xaõ , coøn Saøigoøn khu Leâ Lôïi thì vaãn im lìm , nhöng khí theá môû cöûa côûi môû , baùo chí , ngoøi buùt khoâng bò uoán cong , ngöôøi daân laøm aên cuõng khaù hoà hôûi . Vaoø Saìgoøn coù xe con ( car ) ñöa ñoùn , do ñoù coù theå xaùc ñoaùn ñiaï vò xaõ hoäi neân cuoäc noùi chuyeän chuyeån sang vaán ñeà caûi caùch nhö löông boång , caán phaûi coù quy cheá , phuï caáp chöùc vuï , baèng caáp v.v. , nhö hieän taò hoàng hôn chuyeân , chaùnh aùn toaø aùn nhaân daân moät soá lôùn veà vaên hoaù chöa hoïc heát caáp I ( moät ) ,bao caáp , moät ngöôøi laøm quan caû hoï ñöôïc nhôø ( tieàn löông thì quaù ít nhöng ñöôïc cung caáp löông thöïc ,caùc thöù tieâu duøng theo giaù reû maït , caáp theo tieâu chuaån theo ñòa vò ôû ñaûng hay trong chính quyeàn cuaû moät ngöôøi coù teân trong hoä khaåu thì taát caû moò ngöôøi trong hoä khaåu ñeâuø höôûng ) nhö vaäy naêng suaát cuaû coâng chöùc coâng nhaân vieân thaáp , neáu nhö con trai cuûa chò laø baùc só chuyeân moân veà phaãu thuaät döôùi quyeàn moät ngöôøi chaúng phaûi laø baùc só maø vì hoàng hôn chuyeân ñöôïc phong baùc só , thì laøm sao con chò coù tinh thaàn phuïc vuï cao , naâng cao trình ñoä khoa hoïc kyõ thuaät vaø caùc saùng kieán cuaû noù deã gì ñöôïc “ oâng seáp “ deã daøng chaáp nhaän . Ngaân saùch chi cho coâng nhaân vieân moãi ngaøy moät taêng , naêng suaát keùm , coâng vieäc cöù uøn ñoïng moåi ngaøy moät cao ,

67

cuoái cuøng ngöôøi daân gaùnh chòu Chò raát taùn ñoàng caàn phaûi coù moät quy cheá coâng nhaân vieân vaø löông boång theo khaû naêng chuyeân moân . Tuy ñaõ coù nhöõng caæ caùch nhöng chæ vaù víu taïm bôï vì ñaùm thoáng trò baûo veä ñaëc quyeàn ñaëc lôïi cai trò laâu daøi neân ñaõ laäp ra giai caáp Thöôïng ñeá goàm boïn chuùng vaø gia ñình cuøng nhöõng coâng nhaân vieân , ñaûng vieân ,nhöõng ngöôøi thuoäc dieän chính saùch v.v. Nhöng thöïc ra chæ coù khoaûng daêm baåy traêm ngaøn ngöôøi thuoäc loaïi Thöôïng ñeá thöïc söï , soáng cuoäc ñôøi vöông giaû , coøn laïi duøng laømø thaønh phaàn aên taùo phaûi raøo caây taùo , nhöng quaû taùo ngon ngoït thì caùc oâng thöôïng ñeá thöïc söï aên heát , coøn hoï chæ ñöôïc aên nhöõng quaû chua thoái , nhöng moät mieáng thòt laøng baèng saøng thòt chôï, nhö vaäy coù moät chuùt ñòa vò trong xaõ hoäi , duø haõo huyeàn nhöng vaãn hôn ñaùm daân ñen . Hoï khoâng bieát hoï cuõng bò boùc loät , laøm coâng cuï boùc loät phuïc vuï cho giai caáp thöôïng ñeá thöïc söï ; Nhö muoán ñöôïc laøm vieäc ôû khu Haûi quan hay xuaát nhaäp caûnh ôû phi caûng Taân sôn nhöùt thì ít ra cuõng phaûi noäp töø möôi löôïng vaø haøng ngaøy phaûi noäp huïi nöõa , neáu vôõ lôû hoï laø keû bò hy sinh tröôùc nhaát . Ñöôïc bieát coâng quó haøng naêm chi traû tôùi treân hai chuïc trieäu ngöôøi thuoäc giai caáp thöôïng ñeá ( coù ngöôøi noùi treân 24 trieäu ) vôùi soá daân

68

77 trieäu . Do ñoù hoï khoâng daùm coâng khai ngaân saùch maø baûo laø bí maät quoác gia , neáu coâng khai thì söï boùc loät gheâ tôûm bò phôi baây thì laøm sao hoï coøn ñaát soáng vöông giaû .

Caûi caùch haønh chaùnh maø chæ baøn veà nhaân vieân coâng chöùc maø khoâng noùi tôùi quan heä giöõa trung öông vôùi ñòa phöông , giöõa ñaûng vôùi chính phuû haún thieâuù soùt .

Quan heä giöõa chính quyeàn trung öông vôùi ñòa phöông khoâng roõ raøng , minh ñònh quyeàn haïn bò uyeån chuyeån theo caûm tình giöõa vieân chöùc trung öông vaø ñòa phöông thaønh ra nhieàu khi pheùp vua thua leä laøng , caùt cöù . Ngay giöõa caùc boä cuõng thieâuù söï phoái hôïp , neân caùc chæ thò xuoáng , ñòa phöông phaûi chôø söï höôùng daãn cuûa töøng boä roài môùi thi haønh neân raát chaäm treã , neáu coù söï ñuïng chaïm tôùi quyeàn lôïi thì cöù uø lì , nhö vieäc huyû boû maáy chuïc caùi giaáy pheùp con , vieäc thi haønh luaät doanh ngieäp , ban haønh caû thaùng maø vaãn chöa thi haønh , döôùi ñòa phöông troâng chôø baûn höôùng daãn cuûa caùc boä sôû lieân heä .

Quan heä giöõa ñaûng vaø nhaø nöôùc laïi caøng beát baùc , haøng doïc , haøng ngang chaúng coù nguyeân taéc theå thoáng phoái hôïp , maáy ngöôøi trong boä chính trò coù theá löïc vaây caùnh coi chính phuû chaúng ra chi , nhö uyû vieân boä chính trò phuï traùch veà vaên hoaù tö töôûng cuûa ñaûng

69

cuõng ra leänh taäp hoïp loâi coå maáy ngöôøi phuï traùch thoâng tin baoù chí phaùt thanh truyeàn hình , nhaø vaên v.v. ñeå nhaän chæ thò , xaâm phaïm vaøo quyeàn haïn cuûa boä Thoâng tin vaên hoaù , ôû caâp tænh cuõng theá , nhieàu khi traùi vôùi caùc chæ thò cuaû chính phuû. “ Nhieàu cha con khoù laáy choàng “ , quaù nhieàu ngöôøi coù quyeàn quyeát ñònh , neân coù nhieàu meänh leänh , quyeát ñònh choàng cheoù , do ñoù maø coâng vieäc trì treä vaø khaû naêng chuyeân moân cuaû coâng chöùc thì yeáu keùm . Vôùi boä maùy nhaø nöôùc yeáu keùm nhö vaäy neân vieäc quaûn lyù caùc chöông trình döï aùn vieän trôï cuaû ngoaò quoác nhö Ngaân haøng phaùt trieån AÙ chaâu , hay Ngaân haøng theá giôùi , khoâng sao tieâu noåi heát ngaân khoaûn maø hoï ñaõ cam keát cung caáp , coù naêm chæ giaûi ngaân ñöôïc döôùi 10% vaø cao nhaát cuõng chöa tôùi 30% soá tieàn vieän trôï , nieân kieät thì soá tieàn coøn laïi thì bò khoaù soå . Soá tieàn vieän trôï ( ODA ) haøng naêm ñöôïc coâng boá haøng tyø ñoâ Myõ , nhöng thöïc teá giaûi ngaân ñöôïc ñeå chi duøng trong vieäc caûi caùch phaùt trieån ñaát nöôùc thì raát thaáp . Nhieàu ngöôøi nghó tieàn vieän trôï tieâu sao cuõng ñöôïc , nhöng thöïc teá chua cay laém , khoâng ai cho khoâng , nöôùc nhaän phaûi chòu nhieàu aùp löïc , nhöõng ñoøi hoûi caûi caùch , khoâng deã nuoát . Raát tieác vì nhaân vieân cuaû nhaø caàm quyeàn

70

Haønoäi vì quen leà loái laøm vieäc bao caáp cuûa heä thoáng coäng saûn vaø khoù chaám muùt neân ñaõ khoâng haáp thuï heát soá ngaân khoaûn vieän trôï haäu hó maø caùc nöôùc daønh cho VN .

Reâu rao Quoác hoäi laø cô quan quyeàn löïc toái cao cuaû ñaát nöôùc nhöng thöïc chaát chæ laø Ñaò hoäi nhaân daân maëc daàu nay ñaõ khaù hôn , daùm chaát vaát chính phuû ñoâi ñieàu . Caàn phaûi sinh hoaït thöôøng xuyeân , quyeát ñònh chính saùch cuaû chính phuû , hieän nay chính phuû thi haønh nghò quyeát cuaû ñaûng . Hieán phaùp laø caên baûn luaät phaùp cuaû ñaát nöôùc , nhöng töø ñaûng tôùi nhaø nöôùc ñeàu vi hieán , ñaõ phoùng ueá vaøo baûn hieán phaùp , nhöng moâó khi bò hoûi thaêm veà nhaân quyeàn thì laïi tröông baûn hieán phaùp , coù ñieàu 69 noùi veà töï do baùo chí , hoäi hoïp v. v.Caàn coù moät cô quan baoû hieán ñeå caùc coâng vieäc laøm cuaû nhaø nöôùc cuõng nhö luaät phaùp ban haønh khoâng coù vi hieán . Daân coù quyeàn kieän caùo chính phuû , ñoøi hoûi chính phuû boài thöôøng neáu chính phuû vi hieán laøm thieät haïi ñeán quyeàn lôïi cuaû daân . Nhö Uùc coù Toái cao phaùp vieän , khoâng phaûi laø chính phuû muoán laøm gì daân cuõng phaûi tuaân haønh , thí duï ñöôøng hö , khoâng coù baûng hieäu baùo nguy , xaåy ra tai naïn daân loâi chính quyeàn ra toøa ñoøi boài thöôøng .

71

Maëc daàu hoâ haøo coå vuõ caûi caùch boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc ñaõ traûi qua nhieàu naêm maø vaãn yø aïch neân Thôøi baùo Kinh Teá Saìgoøn soá 473 ngaøy 20/01/00 ñoøi hoûi phaûi coù moät cuoäc ñaïi phaãu thuaät : “ ..Töø nhieàu naêm nay chuùng ta ñaõ tieán haønh caûi caùch haønh chaùnh , taäp trung vaøo khaâu thuû tuïc , nhöng roõ raøng laø keát quaû coøn raát haïn cheá bôûi cô cheá , theå cheá khoâng thay ñoåi .

Naêm 2000 ,Quoác hoäi vaø Chính phuû ñaõ choïn caûi caùch haønh chính laø khaâu ñoät phaù ñeå tieáp tuïc ñöa coâng cuoäc ñoåi môùi kinh teá tieán leân .Ñieàu naøy hoaøn toaøn hôïp lyù bôûi boä maùy haønh chiùnh , boä maùy quaûn lyù nhaø nöôùc thôøi gian qua ñaõ chöùng toû laø moät trong nhöõng caûn ngaïi ñoái vôùi coâng cuoäc ñoåi môùi ,laøm chaäm quaù trình ñoåi môùi . Nhöng caûi caùch haønh chính seõ khoù beà thaønh coâng neáu chæ döøng laïi ôû choã söûa ñoåi , ñôn giaûn hoùa thuû tuïc maø khoâng moå xeû ,khoâng tieán haønh moät cuoäc Ñaïi Phaãu Thuaät ñoái vôùí boä maùy haønh chính vaø cô cheá , theå cheá trong ñoù coù boä maùy vaän haønh . “ Caûi caùch HC laø moät vaán ñeà böùc xuùc , noùng boûng , nhieàu ngöôøi muoán coù ngay moät cuoäc caùch maïng toaøn dieän , nhöng thöïc teá chöa chuaån bò sanü saøng cho moät cuoäc ñaïi phaãu thuaät neân Tuoåi Treû Chuû Nhaät soá 8- 2000

72

ngaøy 27/2/00 thì vaán ñeà Thöïc thi daân chuû .. “Khoâng theå moät sôùm moät chieàu thöïc hieän daân chuû neáu khoâng taïo ñieàu kieän cho daân chuû phaùt trieån baèng con ñöôøng luaät phaùp ( soaïn thaûo , ban haønh , phoå bieán , thi haønh …) nhaát laø khi xaõ hoäi môùi chæ laøm quen vôùi nhöõng boä luaät ( hình söï , toá tuïng hình söï ,daân söï…) thay cho caùc saéc leänh töø ….thaäp nieân 90 , töùc khoâng ñaày chuïc naêm . Chuïc naêm chöa ñuû hình thaønh moät xaõ hoäi phaùp trò . Khoâng theå coù moät xaõ hoäi daân chuû neáu nhö tinh thaån daân chuû vaø tinh thaàn coâng daân khoâng laø neàn taûng cuûa neàn giaùo duïc ,… “ Thöïc vaäy phaûi ñaøo taïo con ngöôøi veà coâng daân giaùo duïc daân chuû ,daân trí daân chuû trong khi vaãn coøn khö khö tinh thaàn vaø thoùi quen pheùp vua thua leä laøng , khi coøn thaáp coå beùmieäng thì em , em , con , con , khi coù moät chuùt quyeàn thì vaûnh raâu , oâng oâng baø baø . ,Cuõng coù nhieàu ngöôøi noùi tôùi töông quan giöõa laäp phaùp , haønh phaùp vaø tö phaùp , theå cheá v. v. Caàn coù moät thôøi gian “ quaù ñoä “ hoïc hoïæ veà sinh hoaït daân chuû , veà tri thöùc daân chuû , khoâng voäi vaøng ñaïi phaãu thuaät maø hoûng vieäc .

Sang qua vaán ñeà kinh teá , sau 12 naêm trôû veà thaêm ñaát nöôùc , nhieàu söï thay ñoåi lôùn lao , nhöõng tieán boä ñaùng keå ,ban haønh luaät doanh nghieäp , tö

73

nhaân ñöôïc quyeàn kinh doanh , thuû tuïc ñaêng kyù kinh doanh ñöôïc deã daøng hôn , mau leï hôn , Nhöng vì ñoäng chaïm tôùi quyeàn lôïi cuûa moät soá boä,caùc ngaønh , ñòa phöông , duø thuû töôùng ñaõ ban haønh luaät kinh doanh nhöng hôn thaùng sau vaãn chöa thi haønh vin côù chöa nhaän ñöôïc höôùng daãn cuûa boä sôû quan lieân heä, cuõng nhö vieäc baõi boû maáy loaò giaáy pheùp con ñeå ñôõ phieàn haø nhaân daân , chuùng cuõng yø ra . Trong cuoäc gaëp gôõ cuûa thuû töôùng Phan vaên Khaûi vôùi treân 400 doanh nghieäp ôû Saøigoøn , caùc ñaïi bieåu ñua nhau “ toá khoå , khoâng bình ñaúng treân saân chôi , nghóa laø phaân bieät ñoái xöû giöõa doanh nghieäp quoác doanh vaø tö nhaân ,töø ngaân haøng tôùi thuû tuïc thueá khoaù haæ quan v.v. . ñoøi hoûi mau choùng khai thoâng hieäp ñònh thöông maò vôùi Hoa kyø , roài tôùi WTO v. v. chaäm ngaøy naøo thieät ngaøy ñoù “ Phaàn giaûi ñaùp cuûa thuû töôùng thì “ thoaùng “ côûi môû laém nhöng coøn ôû döôùi thì “ giaû ngô giaû ñieác , boùp thaét , kheùp kín “ .

Boïn laõnh ñaïo thuoäc phe nhoùm tham nhuõng , tham quyeàn ñoäc ñoaùn thì nhaát quyeát doanh nghieäp quoác doanh laøm Chuû ñaïo , trong khi 40% doanh nghieäp quoác doanh töø loã vöøa tôùi loã khoâng theå traû nôï , soá coøn laò moät soá coù laõi hoaëc hoøa voán , nhaø nöôùc cöù phaûi cheâm theâm daàu , bôm theâm söõa ñeå caùc xí nghieäp quoác doanh soáng cho

74

caùc con ñæa traâu huùt maùu , chæ khoå daân nai löng ra ñoùng thueá , söu cao thueá naëng gaáp maáy laàn thôøi thöïc daân Phaùp ( yù cuûa moät oâng giaø theo VM ñaùnh Taây töø muøa thu 1946 ) . Duø bò cheøn eùp , phaân bieät ñoái xöû , söï phaùt trieån kinh teá trong khu vöïc tö nhaân coù ngöôøi öôùc ñoaùn ñaït tôùi 35 % toång saûn löôïng quoác daân , nhöng quan troïng laø ñaõ giaûi quyeát ñöôïc moät soá thaát nghieäp ñaùng keå .Coøn coâng nghieäp hoaù thay theá nhaäp khaåu , moät sai laàm lôùn , maát nhieàu voán , ñoøi hoûi kyõ thuaät cao maø laïi xöû duïng ít nhaân coâng . Caàn phaûi thay ñöôøng höôùng baèng taäp trung phaùt trieån xuaát khaåu ñeå xöû duïng nhieàu nhaân coâng , nhaát laø khoâng ñoøi hoûi kyõ thuaät cao toán keùm huaán ngheä , nhö giaày deùp may maëc , nhö ngaønh may maëc khoâng caàn haõng xöôûng , laõnh haøng ñaõ caét saün veà may keát ôû nhaø , caùi maùy may coâng nghieäp chöøng vaøi chuïc trieäu ñoàng nhaø nöôùc trôï giuùp vôùi ñieàu kieän vay deã daøng laõi xuaát thaáp nhö vaäy ngöôøi daân coù theå may ñeâm ngaøy tuøy yù hoï , Duïng cuï tieâu duøng , ñoà chôi cho treû con , duïng cuï laøm vöôøn v. v.ñeàu coù theå xuaát khaåu . Nhöng phaûi nhôù nhaäp gia tuøy tuïc , daân moãi nöôùc coù sôû thích khaùc nhau . Boä Thöông maó neân coù moät ban nganøh tìm hieåu sôû thích vaø tìm kieám thò tröôøng ôû nöôùc ngoaì ( tình baùo veà

75

thöông maõi , kyõ thuaät maø naêm 1988 ñaõ coù laàn noùi chuyeän vôùi giaùm ñoác vaên phoøng dòch vuï ) vaø coù cheá ñoä trôï caáp xuaát khaåu cho caùc maët haøng thuû coâng tieåu coâng ngheä , duø soá ngoaïi teä thu veà so vôùi tieàn trôï caápà bò loã laõ nhöng giuùp giaûm soá thaát nghieäp , nhaát laø ñaùm daân ngheøo coù coâng aên vieäc laøm , ngoõ haàu giaûm caùc teä ñoan xaõ hoäi .Ñoàng thôøi phaùt trieån thò tröôøng tieâu duøng trong daân chuùng .Phaùt trieån thò tröôøng trong nöôùc cuõng laø moät ñoäng löïc quan troïng ñeå phaùt trieån kinh teá , nhö caùc nöôùc phaùt trieån nhö Hoa kyø , UÙc v. v.kinh teá phaùt trieån maïnh cuõng phaûi nhôø vaøo söùc tieâu thuï lôùn cuaû thò tröôøng trong nöôùc , neân hoï tìm moïi caùch khuyeán duï ngöôøi daân mua saém .

Nhìn chung thì kinh doanh ñaõ coù nhöõng böôùc tieán khaù daøi nhöng môû roäng buoân baùn vôùi caùc nöôùc phaùt trieån nhö HK , EU hoaëc Nhaät baûn thì caùc coâng ty VN thì quaù nhoû beù khoâng ñuû taàm côõ ñoái taùc vôùi caùc coâng ty nhö SEARS veà vaán ñeà may maëc chaúng haïn , coù leõ coâng ty Vieät tieán laø moät coâng ty quoác doanh lôùn nhaát veà may maëc , moät mình khoâng ñuû khaû naêng ñoái taùc , cung öùng ñuû nhu caàu ñaët haøng , do ñoù neân toå hôïp thaønh nhöõng ñaïi coâng ty , toå hôïp , taäp ñoaøn kinh doanh nhö Hyundry cuaû Ñaïi Haøn nhö theá môùi coù ñuû löïc , taàm côõ khi thöông thaûo laøm

76

aên vôùi coâng ty nöôùc ngoaøi , vì phaæ thoâng hieåu luaät leä thöông maõi quoác teá vaø nöôùc cuaû coâng ty ñoái taùc , khoâng theå töï bieân töï dieãn ñöôïc nöaõ . Baây giôø the small is stupid !! khoâng coøn laø beautiful hay pretty nöaõ .Nhöng vôùi thò tröôøng quoác noäi thì caùc doanh nghieäp tö nhaân nhoû vaø vöøa caàn ñöôïc khuyeán khích , taøi trôï ñeå phaùt trieån mau leï ,nhö vaäy toång saûn löôïng quoác daân seõ gia taêng nhanh , möùc soáng xaõ hoäi cuõng gia taêng vaø tyû leä ngheøo ñoùi giaûm bôùt vaø khoaûng caùch giaàu ngheøo cuõng thaâu heïp .

Nhöng chuùng chuïp döït quaù , giaù haï taàng ñaét ñoû , cho thueâ möôùn ñaát caùt ñaét ñoû ,phaân bieät ñoái xöû giöõa quoác doanh vaø tö nhaân , öu ñaõi quoác doanh veà ñaát ñai , vay möôïn ôû ngaân haøng roài caû tôùi luaät leä thueá maù, coøn doanh nghieäp tö nhaân bò eùp buoäc ñuû thöù , giaù caû hai giaù , ngöôøi ngoaïi quoác vaø Vieät kieàu chòu giaù cao ,luaät leä choàng cheùo khoâng phaân minh , thay ñoåi xeành xeäch ,tham nhuõng , choã naøo caáp naøo cuõng phaûi coù loùt tay thì môùi qua cöûa , noùi moät cöûa nhöng thöïc teá chuùng taïo ra nhieàu ngoõ ngaùch , nhieàu chìa khoùa , Caùc nhaø ñaàu tö cuõng chaùn ngaùn , anh baïn Nhaät cho hay caùc nhaø ñaàu tö Nhaät vaø HK vaø coù theå Ñaøi loan ruùt ñi ñaàu tö sang Trung quoác , ôû ñoù ngöôøi ta traûi thaûm ñoû môøi moïc ngoaïi

77

quoác . Nghe ñoàn moät vaøi Vieät kieàu veà laøm aên thaønh coâng lôùn , nhöng coù ngöôøi dôû troø maùnh mung phi phaùp , coi chöøngchuùng voã beùo noù hoát moät meû thì traéng tay , tha hoà boùc lòch vì caùi toäi cöôùp ñoaït taøi saûn xaõ hoäi chuû nghóa , hoái khoâng kòp .

Phaùt trieån kinh teá theo kieåu phong haàu phong kieán , xaây döïng xí nghieäp nhaø maùy coâng ngheä cuøng phaân chia tuøy theo aûnh höôûng quyeàn löïc , khoâng thöïc traïng cuûa caùc ñòa phöông , xaây döïng nhieàu caûng beán taàu nhöng khoâng xöû duïng , nhaø maùy loïc daàu Dung quaát Quaûng ngaõi cuõng vaäy , chi phí chuyeån vaän töø choã khai thaùc daàu ñeán choã loïc xa toán keøm hôn neáu thieát laäp ôû trong Nam nhö ôû Baøriaï vaø nôi tieâu thuï nhieàu cuõng trong Nam . ÔÛ Mieøn Trung thieân tai baõo toá , xaây ñeâ chaén soùng gioù cho taàu beø caëp caûng treân baõi sình , chaúng bao laâu ñeâ seõ saït lôû , Nhieàu khoù khaên toán keùm , boïn laõnh tuï khoâng theøm ñeå yù tôùi yù kieán cuûa chuyeân vieân kyõ thuaät , Nhö Ñinh ñöùc Thieän (Phan ñình Dinh em Leâ ñöùc Thoï ) ngaøy xöa chöa hoïc heát Cours EÙleùmentaire ñeå thi laáy caùi baêng Sô hoïc yeáu löôïc laøm Toång cuïc Daàu khí la heùt maéng moû ñaùm kyõ sö döôùi quyeàn laø boïn ngu doát laém yù kieán !! Boïn tö baûn ngoaïi quoác ñaàu tö vì lôïi nhuaän , lôøi ít . laém phieàn phöùc raéc roái thì boû ñi . ÔÛ Thöøa thieân baét daân troàng mía ,

78

daân troàng mía , nhöng nhaø maùy thì laïi ñem baùn cho Quaûng ngaõi , theá laø thaèng daân boû meï , baùn mía cho ai ? Nhieàu nhaø maùy laøm chöa heát coâng xuaát , laïi xaây caát theâm nhaø maùy khaùc , saûn phaåm giaù thaønh cao , neân sinh ra naïn nhaäp laäu , haøng saûn xuaát khoâng baùn ñöôïc , toàn tröõ toán keùm . loã , ñeå tieáp tuïc ñieàu haønh nhaø nöôùc laïi chaâm daàu chaâm söõa , thaèng daân ñen laïi coøng löng theâm gaùnh chiuï thueá maù taêng cao , nhaø nöôùc taän thu , boùc loät coøn hôn thôøi thuoäc ñiaï( yù kieán cuûa moät oâng giaø xöù Quaûng theo khaùng chieán töø 1946 ) .

Veà thaêm coù maáy tuaàn leã , khoâng phaûi laø chuyeân gia kinh teá maø coù vaøi nhaän ñònh nhö vaäy , quaû thöïc to gan daùm ñaùnh troáng qua cöûa nhaø saám , coøn nhieàu maø vieát ra thì quaù daøi xin qua muïc khaùc .

Noùi tôùi caûi caùch , phaùt trieån kinh teá maø khoâng ñeà caäp tôùi giaùo duïc ñaøo taïo laø moät söï thieáu soùt . Sa suùt ,voâ cuøng sa suùt , ñaát nöôùc phaùt trieån ñöôïc laø phaûi coù caùi voán nhaân löïc vaø caûi tieán kyõ thuaät saûn xuaát laø nhöõng yeáu toá quan troïng , caàn phaûi caûi toå , ñaàu tö ñuùng möùc . Hieän nay coù caùi teä haò aûo aûnh veà baèng caáp , nhö caùi thuôû “phi Cao ñaúng baát thaønh phu phuï “ sinh ra naïn mua baèng giaû , thi hoä thi möôùn , nhaân vieân chính quyeàn cuõng

79

vaäy , hoïc taïi chöùc , coù chaêm lo hoïc gì ñaâu . lo loùt coù maûnh baèng neân ngöôøi ñaùnh giaù hoïc haønh taïi chöùc cuaû nhaân vieân nhaø nöôùc “ngu nhö chuyeân tu , doát nhö taïi chöùc’. Chính saùch giaùo duïc ñaøo taïo caàn phaûi caûi toå:

Ngaân quõi giaùo duïc , hieän nay quaù thieáu thoán , khaû naêng sö phaïm cuaû giaùo chöùc thaáp keùm , taïi löông boång ít oi khoâng ñuû soáng neân hoï khoâng chuyeân chuù veà nghieäp vuï giaûng daäy maø phaiû xoay sôû theâm ñeå soáng . Muïc tieâu giaùo duïc neân ñaøo taïo tuøy theo töøng nhu caàu cuûa töøng vuøng .Naêm 1970 , baùc só Nguyeãn löu Vieân phoù thuû töôùng kieâm toång tröôûng Quoác gia giaùo duïc vaø2 thöù tröôûng phoå thoâng vaø kyõ thuaät thaêm tröôøng trung tieåu hoïc vaø huaán ngheä Cao baù Quaùt Hoäi an vôùi tö caùch giaùm ñoác tröôøng , toâi trình baày vì hoïc sinh laø con chaùu binh só vaø daân ngheoø neân hy voïng khoaûng chöøng 3% coù cô may hoïc tieáp Ñaïi hoïc hay caùc tröôøng sôû naøo cao hôn lôùp 12 neân tröôøng CBQ seõ coá gaéng giaûng daäy theo chöông trình cuaû Boä vaøchöông trình giaûng daäy theo nhu caàu cuaû ñòa phöông nhö canh noâng veà kyõ thuaät canh taùc cô baûn vaø ñaùnh baét haûi saûn vaø y teá noâng thoân ñeå khi heát lôp 12 chuùng coù moät chuùt kyõ thuaät cô baûn ñeå kieám vieäc.Thieát nghó sau khi hoïc heát lôùp 9 , caùc hoïc sinh qua moät kyø khaûo haïch , choïn moät soá cho hoïc tieáp lôùp 10 coøn

80

phaàn yeáu keùm cho hoïc ngheà , nhöõng hoïc sinh naøo sau 3 naêm hoïc ngheà maø gioûi thì coù theå hoïc tieáp leân caùc tröôøng cao ñaúng kyõ thuaät . Coøn caùc hoïc sinh lôùp 10 sau khi hoïc heát lôùp 12 cuõng qua moät kyø thi , löïa choïn moät soá ñaït tieâu chuaån vaøo ñaïi hoïc , soá coøn thì chæ ñöôïc hoïc ôû caùc tröông cao ñaúng hay kyõ thuaät trung caáp . Neáu khoâng , cöù doàn sau khi lôùp 12 moät soá ñöôïc thaâu nhaän vaøo ñaïi hoïc hay cao ñaúng , soá coøn laïi phaûi kieám vieäc laøm nhöng chaúng coù moät chuùt cô baûn veà tay ngheà> Do yeáu keùm hieåu bieát veà kyõ thuaät vaø thieát bò cuõ kyõ neân xaåy ra nhieàu tai naïn . Vaán ñeà ngoaïi ngöõ, nhaát laø Anh ngöõ cuõng laø vaán ñeà caáp thieát , vì taøi lieäu kyõ thuaät vaø giao dòch quoác teá ña soá duøng Anh ngöõ .So vôùi naêm 1988 thì sau 12 naêm thì ñaõ coù böôùc tieán khaù daøi , nhöng vì ñaàu oùc baûo thuû vaø caùi khoù boù caùi khoân , roài teä naïn tham nhuõng neân vieäc caûi caùch giaùo duïc trì treä chöa ñaùp, öùng ñöôïc nhu caàu phaùt trieån cuaû ñaát nöôùc , Nhu caàu caûi caùch giaùo duïc laø moät vaán ñeàø to lôùn ngoaøi nhaø nöôùc caàn phaûi coù söï doùng goùp , coäng taùc cuaû gia ñình , cuaû ngöôøi Vieät ôû nöôùc ngoaøi vaø ngoaïi vieän . Toâi nghó noùi caûi caùch giaùo duïc hay ñoåi môùi cuõng chöa ñuùng maø caùch maïng coù moät höôùng ñi , hieän ñaïi hoùa neàn giaùo duïc ñeå hoäi nhaäp vaøo theá giôùi

81

hieän ñaïi vaø coâng ngheä hoùa giaùo duïc , ñeå baûo ñaûm chaát löôïng giaùo duïc cho ngöôøi hoïc , caùi maø goïi laø trieát lyù khoa hoïc Marx Leâ loãi thôøi cö khö khö laøm neàn taûng giaùo duïc , neân xeáp vaøo tuû ai muoán nghieân cöùu thì loâi ra . Phaûi daùm laøm , nhö thay ñoåi caû daây chuyeàn saûn xuaát cuûa moät nhaø maùy Ñaàu naêm 1989 do söï giôùi thieäu cuaû oâng Nguyeãn thoï Laäp (ñaïi taù ) vaø Buì ngoïc Laâm ( thieáu taù TCQH ), moät vaøi daân bieåu thöôïng nghò só quoác hoäi Hk vaø nhaân vieän boä QP /HK gaëp veà MIA nhöng thöïc ra tìm hieåu tình hình VN , toâi ñeà nghò duø chöa coù quan heä ngoaò giao vôùi Haønoäi nhöng HK neân coù 3 chöông trình:

1- Phoái hôïp ( cooperation ) thöïc hieän nhöõng coâng trình maø 2 beân ñeàu coù lôïi .

2- 2- Huaán luyeän (training ) caáp thôøi cho Haønoäi bieát caùch quaûn trò ñieàu haønh caùc toå chöùc cô caáu xaõ hoäi theo kinh teá thò tröôøng , cuõng nhö xöû duïng caùc thieát bò v.v.. Neân toå chöùc nhieàu phaùi ñoaøn thuoäc nhieàu taàng lôùp xaõ hoäi vieáng thaêm HK , khoâng gì baèng thaáy taän maét .

3- Giaùo duïc ( education ) moät chöông trình laâu daøi , huaán luyeän kyõ caøng caên baûn veà quaûn lyù toát moät quoác gia veà moïi maët nhö kinh

82

teá , xaõ hoäi , kyõ thuaät töø cô sôû tôùi thöông taàng .

Duø giôø HK vaø moät soá nöôùc khaùc nhö Uc , Phaùp , Canada ,Anh ,Ñöùc caáp khaù nhieàu hoïc boång , vaø coøn coù moät soá du hoïc töï tuùc khaù nhieàu , tuy vaäy vaãn khoâng ñuû , ñeå cung öùng caáp thôøi caàn toå chöùc nhöõng hoäi thaûo quoác teá chuyeân ñeà , du hoïc taïi choã ôû Vieät Nam ñeå ñôõ toán keùm ,do caùc giaûng vieân ngoaò quoác phoái hôïp vôùi giaûng vieân trong nöôùc giaûng daäy vaøi ba naêm ñaàu , nhöõng naêm sau choùt tieáp tuïc ôû ngoaïi quoác .

Moät cöïu phi coâng tröïc thaêng HK ( Army) cho bieát ñôn vò anh vì aùm aûnh vuï Sôn Myõ muoán xaây moät tröôøng hoïc kyõ thuaät ôû Quaûng ngaõi . Nhöng dôn vò ñoàn truù ôû Non nöôùc , toâi thaáy vaäy hoûi taïi sao xaây ôû Quaûng ngaõi maø khoâng xaây ôû Non nöôùc , nôi maø ñôn vò û ñoàn truù laâu ngaøy , sao khoâng khoûi nhöõng phieàn nhieãu tôùi daân chuùng ñòa phöông vaø con rôi con vaõi Myõ lai , neân xaây tröôøng ôû Non nöôùc vöøa coù tình nghóa vaø hôïp lyù vì Ñaønaüng moät thaønh phoá ñang phaùt trieån maïnh caàn coù nhieàu coâng nhaân ñöôïc huaán luyeän . Hoï ñoàng yù seõ xaây caát ôû Non Nöôùc . Toâi ñeà nghò thieáu töôùng vaø töôùng laõnh cuõng nhö anh em CQN ôû beân ñoù tìm caùch vaän ñoäng caùc toå chöùc phi chính phuû ( non government ) coù caáp hoïc boång nhö

83

Fulbright hay hoäi CQN Myõ tham chieán VN ( VN veterans Assoc. ) vaø caùc tröôøng ÑH , hoï töï toå chöùc thi cöû löïa choïn caùc du hoïc sinh theo khaû naêng khoâng qua cô quan cuaû nhaø nöôùc Haønoäi , thì caùc hoïc sinh khoâng thuoäc giai caáp thoáng trò môùi coù cô hoäi du hoïc baèng hoïc boång ( khoâng thì chuùng khuynh ñaûo baèng caùch xeùt lyù lòch , cuõng nhö baàu cöû caùc öùng cöû phaûi qua söï choïn loïc cuaû luõ tay chaân caùi goïi laø Maët traän toå quoác , Vaán ñeà tuyeån löïa ñöôïc caáp hoïc boång cuõng nhö tuyeån choïn thueâ möôùn coâng nhaân , thì caùc haõng , DN ngoaò quoác thì hoï coù quyeàn töï tuyeån choïn , toâi ñaõ neâu vôùi caùc ngöôøi baïn Haøn vaø Myõ , nhöng beân HK thì cuõng caàn coù nhieàu ngöôøi cuøng neâu ra ñoøi hoûiå Chính phuû HK thöông thaûo vôùi Haønoäi veà vaán ñeà naøy) .

SIC VOS NON VOBIS

Ñoái dieän nhaø con trai toâi , moät ngöôøi con gaùi laáy choàng Taàu Singapour , giaùm ñoác moät coâng ty ñem tieàn löông cuaû nhaân vieân veà nhaø bò maát , khoâng baùo caûnh saùt coâng an maø nhôø xaõ hoäi ñen truy tìm , chæ moät hai hoâm ñaõ tìm ra thuû phaïm laáy laïi soá tieàn ñaõ maát , coøn nhôø tôùi caûnh saùt coâng an khoâng nhöõng ít coù hy voïng tìm ñöôïc cuaû ñaõ maát laïi coøn loâi thoâi maát thì

84

giôø duø ñaõ vi thieàng , nhaåm xaø , tieàn maát taät mang . Caùi xaõ hoäi Saøigoøn maát troäm caép nhôø tôùi xaõ hoäi ñen , ñoøi nôï , giaät huïi cuõng nhôø tôùi xaõ hoäi ñen giaûi quyeát . Moät mafia hay moät thöù Bình xuyeân ñoäi moà soáng daäy coù söï bao che naøo cuûa caùc côõ böï trong ngaønh noäi an chaêng?

Moät buoåi chieàu, chæ coøn hai ñeâm ôû Saøigoøn seõ trôû veà UC, ñang ñuøa dôõn vôùi ñöaù chauù , moät thanh nieân chöøng 17 , 18 tuoåi tôùi ñöa moät maûnh giaáy noùi coù ngöôøi muoán gaëp ôû caø pheâ Trung nguyeân ngoaøi ngaõ tö “ Thaày Hg , Em muoán gaëp thaày , T. ÑÑ 105 ÑPQ . Quaùn caøpheâ chæ caùch nhaø vaøi traêm thöôùc, nhaân tieän toâi cuõng ñònh ñi daïo Saøigoøn chôï Beán thaønh laàn choùt , theo ngöôøi thanh nieân ra quaùn caøpheâ , vöøa böôùc vaøo cöûa , moät ngöôøi khoaûng döôùi 55 tuoåi , chaân hôi caø nhaéc , ra ñoùn . Anh cho bieát ra tröôøng TÑ naêm 1969, boå sung cho ÑÑ!05ÑPQ môùi ñöôïc maáy thaùng bò mìn ôû Thanh Thuûy Ñieän baøn ,vaø thôøi gian ñoù toâi giöõ chöùc vuï tieåu khu phoù kieâm chæ huy tröôûng ÑPQ & NQ tænh Quaûng nam . Anh ta nhaän ra toâi , coøn toâi thì khoâng bieát anh ta laø ai caû , laøm sao toâi nhôù ñöôïc heát haøng traêm só quan döôùi quyeàn , môùi ñöôïc maáy thaùng ñaõ cuït gioø rôøi tieåu khu vónh vieãn , nhöng toâi nhôù anh ta vöaø môùi taït qua nhaø anh Taàu Singapour maát troäm , nhöng vì lòch söï toâi khoâng hoûi

85

caën keõ sao bieát toâi veà , vaø toâi nghó ngoài haøn huyeân choác laùt thì ñi Saøigoøn . Caøpheâ Trung nguyeân ñaëc saùnh ñaäm ñaø , höông vò thôm muì ñaëc bieät , chöa caïn ly thì moät oâng giaø AÙ chaâu chöøng 60 ,aoù sômi ngaén tay nhöng thaét caøvaït laïi chaøo “ raát sung söôùng ñöôïc gaëp laïi oâng .” . Toâi ñöùng daäybaét tay chaøo laïi , oâng ta môøi chuùng toâi ra xe ñi daïo Bonard , vì khoâng bieát y laø ai , toâi caùm ôn khöôùc töø , nhöng anh só quan thuoäc quyeàn cuõ noùi y thuoäc toaùn coá vaán lieân ñoäi 21 ÑP vaø ñöa toâi ra xe . Teù ra hai ngöôøi nayø quen nhau vaø coù leõ coäng taùc vôùi nhau trong vaán ñeà laøm aên chaêng? Anh chaøng trung uùy goác daân Haï uy di da ngaêm ngaêm ñen trôû laïi VN laøm aên gì ñaây? Chieàu treân væa heø Bonard coøn coù nhöõng taø aoù daøi , nöõ sinh maàu traéng thöôùt tha taûn boä , coøn Haønoäi thì cuït côõn nhöõng chieác aoù khaùch hay sômi . Hai ngöôøi môøi toâi ñi “ lai rai ba sôïi “ taïi khu phoá Ñaïi Haøn taän treân khu Tröông minh Kyù gaàn ngaõ ba oâng Taï chi ñoù , vì ít khi ôû Saøi goøn vaø xa VN tôùi 12 naêm neân phoá phöôøng bò queân nhieàu . Daân Nam Haøn qua Saøigoøn laøm aên khaù ñoâng , coù laàn daïo treân Catinat gaëp hai ba teân tröôùc kia laø só quan cuaû Löõ ñoaøn 2 Thanh long ÑH , baây giôø chuùng laø giaùm ñoác , phoù giaùm ñoác , quaûn lyù coâng ty xí nghieäp ñaàu tö laøm aên ôû VN . Nam Haøn baây giôø cuõng trôû

86

thaønh moät loaò thöïc daân môùi, ñeánå chieám lónh thò tröôøng laøm aên chuùng chiuï chi ,lo loùt vì theá anh chaøng hoaïn lôïn Nguyeãn Coáng ( Ñoã Möôøi ) qua Ñaïi Haøn ñöôïc “ lì xì “ moät trieäu ñoâ US . Nhieàu daân bieåu , thöôïng nghò só quoác hoäi HK cuõng nhaän “ phong bì “ cuûa toång thoáng Pak chung Hy ñeå thoâng qua caùc ñaïo luaät vieän trôï . Con trai Voõ vaên Kieät cuõng huøn haïp vôùí haõng Daewoo laäp coâng ty xe taxi , ngheä thuaät “ lobby “ cuaû maáy chuù Cuû Saâm soá daùch ! Lai rai ôû quaùn Ñaò Haøn coù leõ kín ñaùo , laïi coù em chieâu ñaõi ÑH töôi maùt , khoâng nhö hoâm ôû Haønoäi ngoài thöôûng thöùc caøpheâ ôû quaùn caøpheâ caïnh hotel Phuù gia nhìn ra Hoà Göôm , thaáy troø chuyeän vôùi moät anh chaøng Phuù laõng sa , tieáp vieân nhaø haøng goò ñieän thoaò , anh Taây voäi tính tieàn baoû toâi doâng tröôùc gaáp vì “ côùm “ seõ moø tôùi phieàn nhieãu cho toâi , haén daân da traéng baùm truï ôû ñaây laâu môùi bieát caùi troø chæ ñieåm baùo maät naøy .Anh chaøng Hawaii cho bieát oâng giaø Nhaät baûn cho hay gaëp toâi ôû Saøgoøn , neân coù môùi söï gaëp gôõ naøy ; coøn anh chaøng SQ/ ÑPQ coù ñuùng döôùi quyeàn toâi khi xöa khoâng ? Chuùng quen nhau nhö theá naøo ? Maëc daàu tieåu khu , 9 chi khu vaø caùc lieân ñoäi coù tôùi vaøi traêm ngöôøi Myõ , nhöng ña soá da traéng , daêm da ñen , moät trung taù goác Nhaät coá vaán P2 vaø anh chaøng Hawaii naøy neân deã

87

nhôù khi nhaéc tôùi . Töôûng chuùng laøm aên buoân baùn , teù ra chuùng laø “ builder “ “ quaân sö “ caùi xaõ hoäi ñen do moät cöïu quaân nhaân Quaân vaän ñöôïc “ toân “ laøm laõnh chuaù , oâng truøm . queâ quaùn Quaûng Ngaõi , thuoäc loaïi caàu OÂng Laõnh , cuõng nhö thaèng naêm Hoaøi vieát thö xin tieàn thieáu töôùng , Naêm Hoaøi noù bieát thöông ñuøm boïc anh em , neân ñaùm PB toân suøng noù laém , keâu noù moät ñieàu “ OÂng Naêm “ hai ñieàu “ OÂng Naêm “ Coûn teân truøm xaõ hoäi ñen Mafia Annam naøy cuõng Naêm ñöôïc nhaø caàm quyeàn neå vì , troïng voïng , vì caùi “ OÂng Naêm “ chòu chi xoäp laém . Töø Saùu Daân ( Voõ vaên Kieät ) tôùi boä thöù tröûông CA , bí thaønh uyû , giaùm ñoác caû moät cô caáu chính quyeàn töø trung öông tôùi Saøigoøn ñeàu ñöôïc “ OÂng Naêm goác Quaûng Ngaõi “ bieáu xeùn ,vì thieàng haøo phoùng laém , Ngöôøi ta coù caâu “ Quaûng Nam hay caõi , Quaûng ngaó hay co ..Bình ñònh hay lo , ba tænh lieàn moät giaûi , caõi co lo coù leõ hoã töông vaän haønh nhö nguõ haønh vaäy chaêng !!” Quaûng ngaõi phong thuyû ñaïi caùt , phaùt sinh nhieâuø “ anh taøi “ nhö ñaïi töôùng Traàn thieän Khieâm , toå tieân Quaûng ngaõi , Nguyeãn taán Ñôøi , Tín nghiaõ ngaân haøng , thöôïng töôùng Traàn vaên Traø , thuû töôùng laâu naêm nhaát theá giôùi , ngaäm mieäng aên tieàn Phaïm vaên Ñoàng , chuû tòch nhaø nöôùc Traàn ñöùc

88

Löông . Khoâng bieát teân laõnh chuaù xaõ hoäi ñen coù thuoäc chi chaøi Tröông ñaêng Queá , nhaát ñaïi coâng thaàn , nhaát ñaò vi vöông ? ( ñoàn vua Töï ñöùc laø con Tröông ñaêng Queá ?? ) . Anh chaøng Hawaii cho bieát ñoù laø moät trong nhöõng ñöôøng loái ñöa VN tôùi DAÂN CHUÛ ÑA NGUYEÂN vaø COÂNG BÌNH XAÕ HOÂÒ , khoâng coøn chuyeân quyeàn aùp böùc . Coøn anh SQ laø daân Quaûng ngaõi , bieát con trai lôùn cuûa toâiû hoïc Pellerin Hueá , coøn y hoïc Providence ( Thieân Höïu ) chöa coù Tuù taøi 2 thì tôùi tuoåi phaûi ñi Thuû ñöùc , coù leõ y nghó toâi laø daân Coâng giaùo neân haén vieát caâu “ Sic vos non vobis “ , Gaàn buøn maø chaúng hoäi tanh muì buøn , chaéc ñeå thanh minh , thanh nga coâng vieäc laøm cuaû y , coøn nghiaõ cuaû caùi caâu La tanh toâi chaúng bieát laø caùi gì . Toâi chæ bieát khen ngôïi veà söï daán thaân vôùitinh thaàn Danh döï vaø Traùch nhieäm , toâi chöa bieát keát cuïc ra sao , nhöng neáu thaønh coâng thì cheá ñoä ñaûng trò chuyeân quyeàn tham nhuõng boùc loät seõ bò suïp , neáu chöa suïp thì seõ coù moät bieán ñoäng naøo khaùc chæ caàn rung moät chuùt cuõng ñoå nhaøo . Töø Thaùi bình , ñaûng vieân , boä ñoäi phuïc vieân cuøng noâng daân noåi daäy choáng tham oâ ,. Giôø toå chöùc gaây döïng tham oâ, mafia , traán aùp boùc loät ñeå roài xaây döïng daân chuû coâng bình xaõ hoäi , nhaø thieát keá thaät möu cao thaâm ñoäc , maø chæ

89

coù “ oâng baïn vaøng môùi laøm ñöôïc “.

Tin “ radio Catinat “ Tröông taán Sang maát chöùc bí thö thaønh uûy vì “ caùt cöù “, laøm vua moät coõi bò ñöa ra Haønoäi ngoài chôi xôi nöôùc laøm tröôûng ban Phaùt trieån kinh teá cuaû ñaûng . Nhöng coù tin cho raèng Sang bò moät naøng töøng “ côûi truoàng “ bieåu tình choáng chieán tranh VN ôû Myõ, ñöôïc phaùi veà “ giaùo duïc caûi taoï “. Cuoäc ñôøi bò ba chöõ T noù caùm doã ( Taøi , Tình , Tieàn , coøn chöõ T thöù tö thì buoàn Tuø ) , Sang vôù ñöôïc coâ boà nhí loaò coù hoïc , nghe noùi ñaäu Master , meâ tít queân ñeà phoøng hay baïn vaøng “ thay ngöïa giöõa gioøng “ ?? hay chia chaùc khoâng ñeàu vì coù nhieàu coâng ty xí nghieäp lôùn ôû Saøigoøn bò beå thaát thoaùt nhieàu trieäu ñoâ la .

Ñem haøi coát töôùng Nguyeãn Bình töø beân Mieân veà toå chöùc quoác taùng,dö luaän noùi hoï laøm gioáng nhö Khoång Minh khoùc thaûm thieát khi döï leã tang Chu Du . Nguyeãn Bình nghe noùi khi chieán tranh choáng Phaùp , Hoà chí Minh môøi ra hoïp , nhöng laïi tieát loä cho Phaùp bieát , phuïc kích gieát ñeå tröø haäu hoaï . ( Nguyeãn Bình tröôùc laø ñaûng vieân QDÑ theo VM ñöôïc ñieàu vaøo Nam khi thöïc daân Phaùp theo chaân quaân Anh chieám Saøigoøn ) .

Cuõng trong dòp truy taùng Nguyeãn Bình , nhieàu töôùng laõnh tuï taäp ôû Saøigoøn , laïi coù boä tröôûng quoác phoøng HK tôùi thaêm vaø coù gheù

90

Saøigoøn thaêm tö leänh Quaân khu 7 vaø boä tröôûng QP HK môû tieäc khoaûn ñaõi tö leänh QK 7 , Nguyeãn cô Thaïch , Leâ Mai ( thöù tröôûng boä Ngoaò giao ) cuõng ñöôïc baïn vaøng caâu keát , nhö vaäy boä tröôûng QPHK ñaõ “baét vít” “ moùc caâu “ ñöôïc con moài naoø chaêng ??

Toùm laïi ñaõ coù nhieàu thay ñoåi töø chính trò tôùi kinh teá , kinh teá ñaõ tieán nhöõng böôùc khaù daøi , nhöng kinh teá tö nhaân caàn phaæ ñöôïc hoã trôï ñeå phaùt trieån mau leï neáu khi ñaït ñöôïc 70% toång saûn löôïng quoác daân ( GDP ) thì tieáng noùi cuaû löïc löôïng naøy coù troïng löôïng laøm thay ñoåi theå cheá , caûi caùch daân chuû . Moät soá coù tinh thaàn voïng ngoaïi , toâi caûnh baùo ‘ HK ñeán VN seõ laø söù giaû daân chuû ,nhaân quyeàn , coâng bình ....hay seõ laø teân laùi buoân gian manh löøa loïc , coøn tuøy theo VN noäi tình ôû möùc naøo thì HK seõ ñoái xöû theo kieåu naøo , Nhöng may maén cho theá giôùi , HK laø sieâu cöôøng quoác soá 1 , neáu laø Nga hay Taàu , Nhaät ngay caû VN seõ laø ñaïi hoïa cho loaøi ngöôøi . Caàn coù HK môùi ñuû Coâng löïc thuaàn hoùa vaø ñöa VN caûi caùch gia nhaäp maïng löôùi sinh hoaït coäng ñoàng theá giôùi . Bình thöôøng hoùa thöông maïi vôùi HK laø mieáng beefsteak T bone thôm phöùc , ñoái vôùi daân thì coù cô hoäi laøm aên giaàu coù , nhöng ñoái vôùi boïn ñaàu khaáu

91

thoáng trò boùc loät nhö caù maéc löôõi caâu , nhö vaäy môùi coù caûi caùch mau leï , daân chuû phaùp trò . Nhöng coi chöøng laù maët laù traùi cuûa oâng laùi buoân quyeàn theá nhaát theá giôùi , caàn phaûi nhanh chaân nhanh tay nhaûy vaøo WTO coù theâm baïn höõu beânh vöïc ñôõ bò oâng laùi buoân baét naït . Haõy nhìn UÙc ñoái vôùi HK nhö phu xöôùng phuï tuøy , nhöng HK ñaù ñít Uc treân thò tröôøng luùa mì ,thòt cöøu Uc ngon daân Myõ öa , baùn ñöôïc nhieàu , thì oâng baïn thaân thieát HK döïng ngay haøng raøo caûn thueá , Uc la loái nhöng non arriver ouø , caùi ñeåu laø baïn HK khôûi xöôùng hoâ haøo buoân töï do , toaøn caàu hoùa v. v.. Nhöng VN caàn phaûi coù ñöôïc hieäp öôùc thöông maõi Vieät Myõ vaø gia nhaäp WTO thì ñôøi soáng seõ caûi thieän , soáng sung tuùc , thoaûi maùi , daân chuû phaùp trò , tôùi thôøi vaän Môû hoäi Long Hoa , VN phaûi chaïy nöôùc ruùt aø toute vitesse môùi kòp . Nhìn boïn treû coù ñöôïc nieàm tin ñaát nöôùc seõ huy hoaøng , coù theå töï haøo maø noùi boïn treû baây giôø coù nhöõng nhaän thöùc raát thöïc teá vaø caäp nhaät hoùa . Coù chaùu sinh ra ôû Haønoäi vaøo ñaàu 1973 ñaõ noùi : “ Chaùu khoâng gioáng nhö cha meï hoài tröôùc nöõa , soáng trong nhaø chaät heïp aåm moác , töôøng loang loå , coù leõ töø thôøi boá meï chaùu coøn maëc quaàn thuûng ñít ñeán giôø chöa toâi queùt . Moät hoâm CA ñòa phöông tôùi thaêm , nhö quaï

92

vaøo chuoàng lôïn , maét ñaùo xuoâi ñaùo ngöôïc nhìn leân böùc töôøng loang loå noùi nhaø naøy thieáu böùc aûnh... Boá chaùu voäi vaøng ñaùp , vì nhaø doät aåm öôùt , aûnh laâu ngaøy môø oá heát caû , caùi khung cuõng bò moït neân môùi gôõ ñeå mua caùi khaùc . Anh ta goùp yù caàn mua gaáp caùi khaùc . Boá chaùu daï , daï , sau khi anh CA ra veà , boá chaùu hoûi meï chaùu laáy tieàn ñi mua aûnh , meï chaùu baûo soá tieàn ñoù ñeå ñi mua thuoác cho con , noù beänh maáy ngaøy , hoâm nay môùi coù löông , nhöng boá chaùu baûo anh CA goùp yù nhö vaäy mình phaûi chaáp haønh , meï chaùu ñaønh moùc vaøo tuùi laáy tieàn thay vì mua thuoác chöõa beänh cho con maø ñi mua aûnh . Chaùu hoïc khaù gioûi ñöôïc xeáp vaøo thaønh phaàn tieân tieán chaùu ngoan khaên quaøng coå ñoû , Moät hoâm ñöôïc xe chôû ñi vieáng laêng , moät caùi xaùc ñöôïc son pheát trang ñieåm kyõ caøng trong loång kính maø caí tö töôûng thì chaúng coù gì saâu saéc vó ñaïi , chaáp vaù choâm chóa chaúng coù ích lôïi gì cho cuoäc soáng maø cöù khö khö baét toân suøng noi theo . Khi ra veà moãi ngöôøi ñöôïc phaùt moät caùi baùnh myø coù nhaân thòt nghieâm chænh , ñang ñoùi , ngoán ngoaùng heát moät nöûa , nhöng nghó tôùi ñöùa em cuõng nhö chaùu chöa bao giôø ñöôïc aên baùnh myø ngon nhö vaäy , chaùu phaûi tranh ñaáu vôùi baûn thaân ñeå daønh cho em chaùu non moät nöûa. Coøn meï chaùu keå khi ñaùm tang ñi qua , nhìn

93

tröôùc nhìn sau thaáy ngöôøi ta khoùc thì meï chaùu cuõng phaûi khoùc vì sôï pheâ phaùn . Chaùu baây giôø khoâng gioáng nhö boá meï chaùu tröôùc ñaõ giaû boä ngoan ngoaõn ñeå ñöôïc yeân thaân ,chuùng chaùu ñaïp ñoå moïi thaàn töôïng giaû hình , xaây hình töôïng môùi cuûa chính mình .

Thöa thieáu töôùng , toâi nhaän taäp taøi lieäu maø thieáu töôùng soaïn thaûo veà moät toå chöùc ñaáu tranh daân chuû cho ñaát nöôùc , theo thieån yù cuaû toâi thì ôû haûi ngoaïi coù quaù nhieàu toå chöùc roài choáng ñoái laãn nhau quyeát lieät tôùi khoâng coøn ñoäi trôøi chung hôn laø choáng boïn ñaûng trò tham oâ Haønoäi ñang thoáng trò ñaát nöôùc , do ñoù toâi “ laën “ khoâng yù kieán ñeå khoûi laøm phaät loøng thieáu töôùng . Moät toå chöùc chuùng ta caàn phaûi thaønh laäp, ñoù laø HOÂI CÖÏU QUAÂN NHAÂN QLVNCH , toå chöùc thoáng nhaát ôû haûi ngoaïi , coù moät döôøng loái hoaït ñoäng thoáng nhaát nhö toâi ñaõ trình baày vôùi thieáu töôùng , trung töôùng Ngoâ quang Tröôûng vaø trung töôùng Nguyeãn Baûo Trò khi qua HK naêm 1995 ñeå töông trôï tranh ñaáu cho quyeàn lôïi cuaû chính mình vaø coù theå ñöôïc caùc hoäi ñoaøn cöuï chieán binh ñoàng minh hoã trôï , chaúng haïn nhö haäu quaû cuûa thuoác dieät caây coû maøu da cam maø noù taùc haïi cho anh em CQN/QLVNCH vaø gia ñình neáu

94

chuùng ta coù Hoäi CQNVNCH thoáng nhaát coù theå nhôø söï hoã trôï cuûa hoäi CCB Hoa kyø tham chieán VN ñoøi hoûi chính phuû HK phaûi coù traùch nhieäm vôùi caùc cöïuQNVHCH veàø nhöõng haäu quaû taùc haò cuaû chaát ñoäc mauø da cam , quaân ñoäi Uc cuõng ñöôïc chính phuû HK boài thöôøng moät soá tieàn khaù lôùn , Chuùng ta ñoøi hoûi à hôïp lyù , vì uyû ban 202 phuï traùch veå khai quang trong chieán tranh VN maø chuyeân vieân coát caùn laø HK khoâng thoâng baùo cho chuùng ta bieát nhöõng di haïi cuûa thuoác khai quang, coù leõ hoï daáu dieám , Vì naêm 1969 xöû duïng thuoác khai quang caû maøu xanh laãn maøu da cam trong Haønh Quaân Phi Phuïng 33 sau ñoù thaáy toâm caù trong vuøng bò chöùng beänh lôû loeùt , toâi göæ vaên thö cho UB 202 ,vaø hoï traû lôøi thuoác khai quang khoâng gaây nguy hieåm cho sinh vaät , chæ coù taùc duïng cho caây coû . Neáu ôû HK coù hoäi CQ/QLVNCH tröôùc khi HK bang giao Haønoäi chuùng ta hy voïng vôùi söï hoã trôï cuûa taäp theå cuaû CQNHoakyø tham chieánVN vaø coâng luaän coù theå ñoøi hoûi soá tieàn kyù thaùc baûo chöùng cuaû VNCH ( 200 trieäu ñoâ ) vaøo quõy tieàn teä theá giôùi ñeå giuùp cho anh em HO nhaát laø soá bieät kích hoaït ñoäng ngoaøi laõnh thoå VNCH do Hoa kyø toå chöùc ñieàu ñoäng ( Haønh quaân 35A cuaû CIA ) hoï bò baét giam caàm nhieàu naêm thaùng tröôùc khi ñöôïc ñònh cö ôû HK

95

, nhöng giôø thì Haønoäi höôûng troïn soá tieàn naøy . Bieát raèng vôùi caùi khoâng khí sinh hoaït ñoâi luùc traät buaù vaø tinh thaàn baùt nhauù cuaû hoäi Cöïu QN nhieàu khi gaây böïc töùc nhöng vì quyeàn lôïi cuaû ñaát nöôùc , cuaû daân toäc vaø cuaû taäp theå CQN thì ñoâi luùc cuõng phaûi giaû ngô giaû ñieác hoaëc ngoài xoåm leân dö luaän .Nhö naêm 1966 , trung töôùng Coù ,phoù chuû tòch haønh phaùp kieâm toång uûy vieân quoác phoøng ( toång tröôûng ) tôùi thaêm Hoäian vì vuï Phaät giaùo ñaáu tranh , taïi phoøng khaùnh tieát tænh , só quan coâng chöùc tham döï raát ñoâng , coù só quan thaéc maéc vì thi haønh leänh cuûa ñaïi taù Yeâu ñaëc khu tröôûng neân ñaõ phaûi laøm caùc coâng taùc choáng chính phuû trung öông , Töôùng Coù giaûi thích seõ xöû lyù tuøy tinh thaàn haønh ñoäng , neáu tích cöïc thì tröøng phaït naëng hôn , nhöng trung taù Laäp taân ñaëc khu tröôûng vaø toâi , tham möu tröôûng khaúng ñònh , neáu chöùng minh laø thi haønh leänh cuaû ñaïi taù Yeâu maø thi haønh nghieâm chænh , vôùi moät tinh thaàn tích cöïc khoâng nhöõng khoâng bò phaït maø coøn ñöôïc khen thöôûng , ñoù laø kyû luaät cuaû quaân ñoäi vaø toâi coøn ñeà nghò giaûi taùn caùc nha tuyeân uyù , vì coù nhöõng toân giaùo coù nhieàu tín ñoà , trong ñôn vò coù nhieàu binh só theo toân giaùo ñoù thì laïi khoâng coù tuyeân uùy maø coù toân giaùo raát ít tín ñoà thì laïi coù nha tuyeân uùy , moät söï baát coâng , vaø coù söï laïm

96

duïng nhö vuï xaùo troän vöøa qua , chöa keå tôùi nhieàu laïm duïng chöa ra aùnh saùng , do ñoù caàn xeùt laïi vaán ñeà toå chöùc tuyeân uyù toân giaùo .Nhöõng naêm ñaàu thaäp nieân 60 chieán traän chöa aùc lieät , maáy khi coù só quan tuyeân uyù ñi tôùi ñôn vò haønh quaân toå chöùc ñoïc kinh caàu nguyeän. Khi ñôn vò toå chöùc leã nghi theo toân giaùo thì lieân heä vôùi caùc toå chöùc toân giaùo taïi ñiaï phöông. Nhöng coøn nhöõng lyù do khaùc chöa theå noùi ra trong luùc naøy, vì cuoäc chieán töông taøn , Quoác Coäng , Nam Baéc ñang say ñoøn cheùm gieát , caùc toân giaùo neân ñöùng ra ngoaøi hay leân treân cuoäc chieán , chôø thôøi cô ñöùng ra hoøa giaûi daân toäc ñöa daân toäc soáng trong tình thöông yeâu giaàu maïnh , nhöng khoâng chæ Phaät giaùo bò Coäng saûn xaâm nhaäp khuynh ñaûo maø caû Coâng giaùo cuõng bò Coäng saûn luoàn loït gaäm nhaám , khoâng theå tröng baày nhöõng baèng côù cuï theå vì vuï Phaät giaùo tranh ñaáu chöa giaûi quyeát xong , chính trò chöa oån ñònh , khoâng theå laøm roái raém hôn nöõa ,Nhöng tôø baoù Tinh Thaàn thaùng 11/1966 cuaû Nha tuyeân uùy Coâng giaùo ñaû kích toâi noái giaùo cho giaëc , laøm suy yeáu tinh thaàn choáng Coäng . Thieáu töôùng thaáy caùc só quan tuyeân uùy ôû caùc ñôn vò ñaõ laøm ñöôïc nhöõng gì ñeå taùc ñoäng tinh thaàn chieán ñaáu cuaû anh em binh só , nhieàu anh em thuùc ñaåy toâi vieát traû lôøi , nhöng toâi khoâng theøm ñeå yù lôùi ñaû kích vì khi ñaõ

97

vieát thì phaûi neâu ra nhöõng baèng chöùng cuï theå nhö vaäy thì toån haò cho söï ñoaøn keát caàn phaæ coù ñeå choáng söï xaâm laëng cuaû Coäng saûn . Cuoäc haønh quaân phoái hôïp vôùi TQLC/HK ôû Thanh Quyùt moät uûy vieân trung öông ñaûng töø Haønoäi vaøo chæ ñaïo cuoäc ñaáu tranh cuaû Phaät giaùo mieàn Trung bò gieát , moät tuùi taøi lieäu bò tòch thaâu . Khi khui haàm ñöa leân , toâi ñoïc voäi vaøng , phaàn lôùn lieân quan tôùi vieäc chæ ñaïo cuoäc ñaáu tranh cuaû PG , nhöng coù moät taäp chöøng hôn 20 trang lieân quan tôùi Coâng giaùo maø CS ñaõ xaâm nhaäp , nhieàu chöùc saéc , linh muïc ñaõ sa vaøo maïng löôùi cuaû CS , moät linh muïc ñöôïc khaû kính cuõng bò chuùng duøng phuï nöõ caùm doã ñaõ sa vaøo baãy aùi tình ( khi giam ôû Xuaân loäc . moät linh muïc treû cho bieát sau bieán coá 1975 thì môùi phaùt hieän linh muïc khaû kình ñoù coù moät con vôùi moät phuï nöõ ) . Toâi nghó khoâng neân ñöa ra aùnh saùng vuï Coâng giaùo bò CS xaâm nhaäp trong luùc vuï PG coøn ñang roái loaïn , baùc só Maãn , thò tröôûng Ñaønaüng cuõng nhö ñaïi taù Moâ coâng khai keâu goïi binh só choáng chính quyeàn Thieäu KyøCoù , Töôùng Chuaân , tö leänh QK ,QÑ cuõng laáp löûng vaø oâng thay theá oâng Laäp ñaõ coù leänh cuaû BTTM , nhöng HK can thieäp môùi huûy boû , toâi ruùt phaàn taøi lieäu naøy ñeå rieâng , daáu khoâng cho ai bieát , roài goïi Baù luùc ñoù só quan ban 3 tôùi trao cho tuùi taøi lieäu

98

quan troïng ñem veà khai thaùc gaáp , vì Long só quan ban 2 thuyeân chuyeån veà queâ, tieåu khu An giang , taøi lieäu naøy ñöôïc bieát oâng Laäp chuyeån cho töôùng Walt tö leänh 3rd MAF coøn QÑI khoâng hay bieát gì , maø do ñoù HK môùi deïp vuï PG vaø tình hình oån ñònh . Tôùi thaêm giaùm muïc Phaïm ngoïc Chi, toâi ñöa cho Ñöùc cha phaàn taäp taøi lieäu ñeå ngaøi goïi caùc vò chöùc saéc laàm loãi ñeå ngaøi söûa sai , khoâng neân ñeå vuï naøy ñoå beå , seõ tai tieáng nguy haïi cho giaùo hoäi vaø ñaát nöôùc .Sau khi laät ñoå toång thoáng Dieäm Nieàm tin cuaû quaân daân ñoái vôùi chính phuû ñaõ söùt meû raát nhieàu , giôø laïi tôùi moät toân giaùo lôùn coù nhieàu uy tín trong cuoäc chieán choáng xaâm laêng cuaû CS , trong khi vuï PG ñaõ ñöôïc deïp nhöng chöa phaûi hoaøn toaøn oån ñònh , ôû Saøigoøn cuõng chaúng hôn gì , coøn nhieàu ñaáu ñaù , neân toâi quyeát hy sinh moät chuùt tai tieáng maø khoâng theùm traû lôøi söï ñaû kích cuaû tôø baùo Tinh Thaàn. Nhaân dòp teát AÁt Muøi ( 1967 ) ñôn vò toâi phaùt haønh moät ñaëc san NIEÀM TIN coù göæ bieáu thieáu töôùng ( bieät khu Quaûng ÑAØ ) vaø caùc töôùng laõnh vaø moät soá ñôn vò , noùi taïi sao ñaëc san mang teân nieàm tin , chæ coù töôùng Nguyeãn ñöùc Thaéng vieát thö caûm ôn vaø ñoàng yù laøm sao phaûi cuûng coá ñöôïc nieàm tin cuaû quaân daân thì môùi mong ñaùnh thaéng giaëc . Ñaëc san naøy phaùt haønh ñöôïc do coâng lao cuaû

99

chuaån uùy Buùi taán Baåy vaø trung só Nguyeãn vaên Thô , Baåy qua HK dieän HO , duø qua treã nhöng con caùi hoïc haønh thaønh ñaït , ñöùa lôùn toát nghieäp nha só , ñöôïc hoïc boång hoïc tieáp tieán só nha khoa , ñöùa nhoû döôïc só , coøn trung só Thô , gia ñình tröôùc ôû Tam kyø baây giôø khoâng bieát löu laïc nôi naøo . Ít laâu sau tôùi toaø giaùm muïc , Ñöùc cha môøi ôû laïi duøng côm , khi toâi noùi xin laïi taäp taøi lieäu , ngaøi vôùi daùng buoàn ñi laáy traû , nhöng khi nhaän taäp taøi lieäu , toâi noùi vôùi linh muïc chaùnh vaên phoøng cuûa ñöùc cha kieâm tuyeân uùy Haûi quaân Vuùng 1DH ( hoï Ñinh queâ Buøi chu ) möôïn chieác baät löûa , toâi ñoát taäp taøi lieäu vaø caû taám hình cuaû vò linh muïc khaû kính vôùi ngöôøi tình trong voøng tay oâm aáp . Coù leõ vì theá maø ñöùc cha Chi thöông meán toâi , Trong böõa tieäc möõng leã baïc cuûa moõt linh muïc sau 25 naêm thuï phong linh muïc , coù nhieàu linh muïc tham döï , cha beà treân ñòa phaän , cha tænh haït , nhöng ngaøi cuõng baûo toâi ngoài caïnh , hoâm ñoù toâi bò phuïc röôïu say quaù .

Leã khaùnh thaønh ñeàn thôø Ñöùc Meï treân ñænh nuùi Non Tröôïc Traø kieäu do Ngoâ vieát Thuï veõ kieåu ,trong thôøi gian 3 ngaøy , an ninh cho dòp leã naøy goàm Löõ ñoaøn 196HK TRÑ51 , LÑBÑQ , Löõ ñoaøn 2 Thanh long ÑH , Tieåu khu Quaûng Nam , an ninh loä trình Ñaønaüng Traø kieäu 24/24 giôø . Leã khai maïc vaøo buoåi toái haøng

100

vaïn ngöôøi tham döï , ñöùc cha Chi ñaõ giöõ toâi ôû laïi duøng côm sau khi leã vì theá toâi môùi dòp gaëp Toång giaùm muïc ñòa phaän Hueá Nguyeãn kim Ñieàn , giaùm muïc ñòa phaän Qui nhôn vaø raát nhieàu linh muïc Cuõng nhôø traøø dö töûu haäu sau böõa aên naøy toâi môùi ñöôïc bieát moät phaùi ñoaøn giaùm muïc Vieät nam tröø giaùm muïc Ngoâ ñình Thuïc ñòa phaän Vónh long ,phaùt ngoân vieân laø Ñöùc cha Chi vaøo dinh Ñoäc laäp gaëp toång thoáng Ngoâ ñình Dieäm veà vaán ñeà laïm duïng quyeàn haønh , thöïc thi daân chuû , baøn thaûo raát gay gaét , toång thoáng Dieäm vaø ñöùc cha Chi , hai ngöôøi ñaõ to tieáng vôùi nhau , toång thoáng hoûi döùc cha sao ngaøi to tieáng thì ñöùc cha ñaùp taïi Cuï to tieáng tröôùc . Toâi hoûi ñöùc cha Ñieàn sao khoâng ñeå ñöùc cha Leâ höõu Töø laøm phaùt ngoân vieân , ngaøi baûo khoâng ñöôïc , ñöùc cha Chi traàm tónh maø coøn to tieáng , coøn ñöùc cha Töø thì hoûng maát vì ngaøi tröïc tính. Dö luaän thì nghó raèng haøng giaùo phaåm CG lôïi duïng toång thoáng Dieäm , con chieân ngoan ñaïo ñeå truïc lôïi cho toân giaùo mình , teù ra söï thöïc khoâng nhö ngöôøi ta ñoàn ñaïi aùc yù . Nhö giaùm muïc Nguyeãn vaên Thuaän , tuyeân uùy ñoaøn Thanh Coâng coù laàn ra Ñaønaüng , linh muïc Xuyeân cha beà treân cuaû ñòa phaän , coù môøi toâi duøng côm vôùi ñöùc cha Thuaän , ngaøi laøù moät nhaø aùi quoác , tinh thaàn daân toäc tuyeät

101

vôøi , hoâm ñoù toâi toân vinh ngaøi laø Makariot Vieät nam ( duø laø giaùm muïc nhöng raát nhieät tình tranh ñaáu cho söï ñoäc laäp cuaû ñaûo Chypre , vaø laøm toång thoáng ñaûo quoác naøy ) . Nhöng raát tieác thôøi kyø toång thoáng Dieäm coù nhieàu xaø ích cuaû quan Tö maõ,Ngay trong haøng tu só cuõng coù nhieàu keû laïm duïng gaây neân nhieàu ta oaùn haän thuø nhöng daân trí coøn thaáp, vì oângthaàn vò neå caây ña maø khoâng daùm noùi ra , trong haøng nguõ coâng chöùc cuõng nhö quaân ñoäi laâm caùi caûnh T oui, B NO , Nam xeùt , ñaõ B maø coøn khoâng CG , CL thì ñöøng hoøng ngoùc ñaåu , kieám ñöôïc choã toát . ( T , Trung kyø , B laø Baéc kyø , Nam kyø , CG laø coâng giaùo , CL laø caàn lao ) .

Coù leõ sau ngaøy ñaïi leã nhaø thôø La vang Quaûng trò ñöôïc toân vinh thaønh Vöông cung thaùnh ñöôøng vaø sau nhieàu naêm chieán tranh ,nay khaùnh thaønh ñeàn thôø Ñöùc Meï ngöôøi ta ñoå veà tham döï raát ñoâng , nhö ñeâm ñaàu tieân ñaõ coù haøng chuïc ngaøn ngöôøi , ngaøy hoâm sau daønh rieâng cho quaân ñoäi , nhaø toâi vaø luõ con muoán tham döï nhöng chæ tôùi ngaõ ba Nam Phöôùc keït xe , ñaønh trôû veà , Ngaøy leã chính seõ coù quan khaùch ôû Saøigoøn ra( ñoàn ñaïi ), thì ñeâm tröôùc ngaøy leã chính VC taán coâng Nam Phöôùc vaø quaän lî Duy Xuyeân , khoâng taán coâng Traø kieäu , ñeâm ñaùnh quaän lî nhöng chöa ruùt maø coøn choát giöõ doïc bôø soâng Baø Reùn taây nam quaän khu

102

vöïc traùch nhieäm cuõa Ñaò Haøn baén khi toâi döøng xe tröôùc quaän gaëp TÑTÑPQ ñeå bieát tình hình cuï theå , loaït ñaïn trung lieân laøm tieåu ñoaøn tröôûng bò thöông nheï ôû baøn tay nhöng vaãn tieáp tuïc chæ huy traän ñaùnh . Ñaïi uùy Leâ xuaân Tri , moät tieåu ñoaøn tröôûng taøi ba can ñaûm , xuaát thaân tröôøng Voõ khoa Thuû Ñöùc , naêm 1969 thieáu uùy chæ huy ÑÑT161TS ñaït nhieàu thaéng lôïi , hoaït ñoäng chung vôùi ñôn vò TS/ TQLC Hoakyø , ñöôïc binh só TS/Hoa kyø ca tuïng neân tieåu ñoaøn tröôûng TS/TQLC/HK thöôøng yeâu caàu toâi cho ÑÑ161TS hoaït ñoäng phoái hôïp .Ra leänh cho Ñ/U Tri vaø ñôn vò TVX di chuyeån leân Traø Kieäu , toâi laùi xe leân Hoøn Baèng , treân nuùi naøy do moät ñaïi ñoäi TQLC/ Ñaïi Haøn traán giöõ , BCH haønh quaân tieåu khu cuõng ôû ñoù , ñaïi taù Tín tænh tröôûng vaø ñaïi taù Nguyeãn troïng Luaät tö leänh Löõ ñoøan 1KB kieâm tö leänh Löõ ñoøan ñaëc nhieäm ( thay theá nhieäm vuï Bieät khu khi tröôùc ) ñang ngoài theo roõi tình hình . ÑÑT161TS baùo caùo VC raát ñoâng trong xaõ Xuyeân Tröôøng khoâng theå tieán vaøo ñöôïc . Xuyeân tröôøng saùt caïnh Traø kieäu phía taây baéc chæ caùch nhau baèng con soâng caïn hai beân bôø coù luõy tre. Xaõ Xuyeân tröôøng thu goïn chæ coøn moät xoùm nhoû nhöng coù luyõ tre bao boïc chöa ñaày moät traêm ngoâi nhaø toân nho nhoû theo chöông trình hoài cö laáy tieàn trôï caáp , daân khaù giaû thì ñi Ñaønaüng hay vaøo Saøigoøn , chæ coøn

103

moät soá ngheøo ñaønh phaûi baùm truï cuõng nhö caùn boä xaõ aáp nghiaõ quaân toái ôû beân hai xaõ Xuyeân kieâu (Traø kieäuä ) vaø Xuyeân hieäp , do ñoù VC vaøo boá trí trong Xuyeân tröôøng quaän chi khu khoâng hay bieát . Treân trôøi coù 2 A 37 saün saøng oanh kích nhöng tænh tröôûng khoâng ñoàng yù vì Xuyeân tröôøng , moät xaõ toaøn daân ñi Löông coù moät nieäm Phaät ñöôøng nho nhoû , ñaïi taù Luaät thì muoán oanh kích vaøo ñôn vò VC ñang chieám giöõ laøng , oâng duïc cho toâi cho leänh oanh kích ,coøn toâilaø phoù , maø chef ngoài ñoù ñaõ khoâng daùm laøm thì daïi gì nhoâ ñaàu ra , toâi traû lôøi Ñ/T Luaät “ Ñaïi taù noùi Ñ/T Tín “ nhöng oâng Luaät ruùt kinh nghieäm chua cay teát Maäu Thaân khi laøm tö leänh Bieät khu 24 bò vaêng chöùc khi cho leänh TG taán coâng VC coá thuû trong moät ngoâi chuaø , oâng ngoài buoàn thiu , oâng Luaät thaät hieàn laønh . Khi A 37 baùo saép heát xaêng yeâu caàu cho truùt bom ñeå veà , toâi ñaønh baûo TS chæ ñieåm truùt bom xuoáng buïi caây ngoaøi xaõ Xuyeân tröôøng .

Söï hieån linh cuaû ñöùc Meï

Toâi laø ngöôøi ñi Löông (theo nghiaõ ôû ngoaøi Baéc thì Löông laø thôø cuùng toå tieân vaø Phaät ) , nhöng toâi nghó phaûi coù söï hieån linh naøo môùi cöùu cho cuoäc leã thoaùt khoûi vuï taøn saùt ñaãm maùu.Hoaû tieãn töø daãy nuùi phía taây khu vöïc haønh quaân an ninh dòp leã do

104

lieân ñoaøn BÑQ phuï traùch rôi xuoáng khu ruoäng phiaù nam nhaø thôû vaø khu haønh leã , chæ caàn sang traùi vaøi ba traêm meùt thì soá thöông vong coù theå tôùi haøng traêm , coøn phía Xuyeân Tröôøng caùch khu haønh leã cuõng vaøi ba traêm meùt thì ñòch chieám giöõ chæ ñôò khi haønh leã xoâng tôùi , ñeàn thôø treân ñænh nuí chöùa chöøng daêm traêm ngöôøi , coøn ôû döôùi chaân nuùi thì haøng vaïn ngöôøi döï vaø chæ coù moät loái leân vôùi 99 baäc , moät nuùi nhoû nhoâ leân giöõa khu ñaát baèng phaúng nhö nuí non boä , ñòch taán coâng chuùng xoâng leân taøn saùt haøng giaùo phaåm vaø quan khaùch khoâng bieát chaïy ñaâu cho thoaùt . Hoaû tieãn tieáp tuïc noå maø hai oâng ñaïi taù khoâng coù phaûn öùng gì , nhìn oâng Luaät , thaáy toäi nghieäp , gia ñình oâng Phaät giaùo , khi phuïc vuï ôû Kontum laáy vôï Coâng giaùo , oâng theo ñaïo Coâng giaùo , rôøi choã oâng Tín laïi ngoài beân toâi vaø noùi chöøng daêm phuùt nöõa seõ coù theâm moät chi ñoaøn M113 cho toâi , toâi hoûi laïi ñeå laøm gì , oâng chaúng traû lôøi , vì ngöôøi xöû duïng laø ñaïi taù tænh / tieåu khu tröôûng , nhöng toâi chôït nhôù tôùi anh chaøng thieáu taù HK ñôn vò SEAL ( ngöôøi nhaùi ) ñeán thaêm vaø duøng côm tröa vôùi toâi , anh cho maáy vieân ñaïn M79 ñaëc bieät daën caùch xöû duïng . Loøng daï boàn choàn , neáu cöù duøng daèng giöõa hai anh chaøng ñaïi taù thì ñaùm VC töø Xuyeân tröôøng taán coâng thì

105

haøng traêm , coù theå haøng ngaøn giaùo daân tham döï leã seõ bò taøn saùt , neáu xöû duïng loaïi ñaïn ñaëc bieät may ra cöùu nguy, nhöng gioù taây baéc .Laøm sao ñaây,voâ keá khaû thi ,chæ coøn caàu khaán Ñöùc Meï xin coù gioù ñoâng nam ñeå cöùu ñaùm giaùo daân ,ñoàn ñaïi hoâì caám ñaïo ,khi quan quaân luøng baét daân theo ñaoï , moät soá ñoâng chaïy aån troán trong khu röøng raäm raïp quanh nuùi Non Tröôïc caàu khaán Ñöùc Meï che chôû vaø hoï ñaõ thoaùt naïn vaø nay treân ñænh nuùi naøy xaây ñeàn thôø Ñöùc Meï , toâi ñaõkhaån khoaûn caàu xin Ñöùc Meï . Daàn laëng gioù roài chuyeån höôùng ñoâng nam nheø nheï , toâi baûo ñaïi uyù ÑÑT / ÑÑ/TQLCÑaò Haøn chuaån bò cho moät soá ñaïn SC81 ly khoùi noå cuøng yeáu toá taùc xaï ,vaø baûo 2 caän veälaáy khaåu M79 ñaëc bieät vaø maáy vieân ñaïn do anh só quan SEAL cho , chæ caùch xöû duïng , xuoáng chaân nuí Hoøn Baèng khi naøo thaáy khoùi SC81ôû Xuyeân tröôøng bay veà höôùng Goø Noåi thì baén raûi maáy vieân ñaïn ñaëc bieät vaøo Xuyeân tröôøng . ÑÑ161TS ñöôïc lui ra aùn ngöõ phía sau Hoøn Baèng.Thaáy höôùng gioù thuaän lôïi , toâi nhaåy xuoáng vò trí suùng coái baén maáy vieân ñaïn khoùi vaøo Xuyeân Tröôøng , trung taù tieåu ñoaøn tröôûng TQLC/Ñaïi Haøn chaïy laïi thaáy toâi ñang baén muoán than phieàn chi ñaây , toâi lieàn baûo y toâi seõ vieát

106

xaùc nhaän chính toâi baén , y voäi ruùt quyeån soå tay vaø buùt ñöa toâi vieát xaùc nhaän , anh vui veû chaøo toâi vaø ra leänh ñaïi uùy ÑÑT cho ngöôøi phuï giuùp toâi baén heát soá ñaïn ñaõ chuaån bò . Ra leänh cho PB töø Ñieän baøn chuaån bò taùc xaï khi coù leänh vaø ra leänh cho 2 chi ñoaøn tröôûng TG vaø tieåu ñoaøn tröôûng ÑPQ ( ñaïi uùy Tri)chuaån bò tieán vaøo Xuyeân tröôøng , aán ñònh chi tieát höôùng taùc xasôï laïc ñaïn vaøo Xuyeân kieäu nôi haønh leãï vaø khoâng cho moät teân ñòch naøo chaïy thoaùt ,caùc chi ñoaøn tröôûng vaø tieåu ñoaøn tröôûng phaûi laäp laïi khaåu leänh ñeå thi haønh cho ñuùng Khôûi söï taán coâng ñöôïc ít phuùt thì leã cuõng baét ñaàu cöû haønh trong tieáng ñaïn noå vang reàn trong giaây laùt vaø khoâng coù söï khaùng cöï ( phaûi cho taùc xaï xua ñaåy khí ñoäc maøkhoâng bieát laø loaïi gì , , tröoác khi binh só tieán vaøo), cho leänh thu doïn chieán tröôøng mau leï , choân caát xaùc ñòch cuõng goïn leï , daân döï leã cuõng bò thöông vong baåy taùm ngöôøi , chæ coù pheùp laï môùi cöùu thoaùt khoûi söï taøn saùt ñaãm maùu .Taïi sao ñòch taán coâng buoåi leã ?? Linh muïc Leâ nhö Haûo chaùnh xöù Traø kieäu khi toång thoáng Thieäu giöõ chöùc vuï Chæ huy tröôûng tröôøng voõ bò Ñaølaït , thì linh muïc Haûo laø tuyeân uùy cuûa tröôøng vaø hình nhö linh muïc Cao vaên Luaän vaø oâng laøm leã röûa toâi cho oâng Thieäu theo ñaïo , do ñoù oâng hôi “ cöôøng ñieäu laøm le “ moät chuùt , moät

107

caùi baûng vieát “ Toång thoáng VNCH seõ döï leã khaùnh thaønh” ñeå tröôùc cöûa chính nhaø thôø tröôùc ngaøy haønh leã treân nöûa thaùng , CB baéc theâm caàu ñi boä qua soâng gaàn quaän lî ,söûa ñöôøng töø Nam phöôùc vaøo Traø kieäu roài hoïp haønh quaân an ninh dòp leã quaù sôùm hình nhö hôn tuaàn leã , chöùng toû coù quan khaùch caáp lôùn ôû Saøigoøn ra döï .Coù leõ vì ñaïi taù Nguyeãn troïng Luaät theo ñaïo neân hoïp haønh quaân an ninh toå chöùc ôû BTL/löõ ñoaøn 196 boä binh HK , coøn toâi khoâng hay bieát gì tröôùc , ñang chæ huy cuoäc haønh quaân gaàn An hoøa baùo döï hoïp ôû BTL/löõ ñoaøn 196HK , tröïc thaêng Myõ ñeán ñoùn veà hoïp ,ñaày ñuû vaên voõ baù quan , ñaïi taù tænh /tieåu khu tröôûng Quaûng nam cuõng coù ñoù, sau ñoù toâi môùi bieát hoïp baøn veà an ninh buoåi leã , nhöng toâi khoâng bieát chöông trình leã laïc ra sao.Hoïp xong töôùng tö leänh LÑ 196 BB/HK môøi duøng côm tröa , oâng tænh tröôûng vaø trungñoaøn tröôûng 51 veà , ñaïi taù Luaät vaø toâi ôû laïi . Böõa côm hoâm ñoù coù oâng Brown toång laõnh söï HK ôû Ñaønaüng neân oâng hoûi toâi lieäu VC coù taán coâng buoåi leã ñoù khoâng , toâi nghó laø khoâng vì aûnh höôûng chính trò raát lôùn , toøa thaùnh Vatican vaø caùc toå chöùc Coâng giaùo treân theá giôùi seõ laøm ruøm beng , nhö naêm 1951 VM taán coâng Phaùt dieäm , tieåu ñoaøn phoøng thuû bò ñaùnh tan taønh , nhöng VM khoâng taán coâng toøa giaùm

108

muïc saùt caïnh , neáu taán coâng thì ñöùc cha Leâ höõu Töø khoù maø thoaùt naïn , cuøng thôøi gian naøy VM ñaùnh lôùn nhieàu nôi , con töôùng De Lattre töû traän ôû Ninh bình , Phaùp thua lieång xieång . Coøn vaøi ngaøy tôùi leã khai maïc anh só quan HK thuoäc ñôn vò SEAL tôùi chôi cho maáy traùi M 79 ñaëc bieät ,moät soá vuõ khí toâi coù cuõng do SEAL cho , nhö suùng luïc khoâng coù voû ñaïn , baén heát 7 vieân vaát suùng ñi ( Hieäp Taây lai khi laøm Tö leänh SÑ toâi cuõng thaáy ñeo , nhöng loaïi cuõ , söùc coâng phaù keùm hôn ) tieåu lieân Thuïy só ñaïn 9ly vôùi oáng giaûm thanh vaøloa che löûa , suùng M 16 baùng gaáp , vì theá toâi vaø toaùn baûo veä duøng suùng cuûa tö maø thieáu töôùng ñaõ thaáy .May maén ñòch taán coâng Nam Phöôùc , quaän lî Duy Xuyeân ñeâm tröôùc ngaøy leã chính thöùc coù quan khaùch ôû Saøigoøn ra döï ( ñoàn khaùo laø coù quan khaùch ôû Saøigoøn ra , hình nhö oâng Traàn vaên Laém chuû tòch quoác hoäi döï tính ra , nhöng thöïc teá khoâng thaáy oâng ra , coøn soá 1 hay 2 ra thì ñaâu coù theå an ninh ñôn giaûn nhö vaäy), neáu chuùng ñôïi tôùi khi haønh leã chính thöùc , taán coâng thì chuùng thaønh coâng , maáy chuïc VC ( coù leõ ñôn vò ñaëc coâng , toaøn AK baùng gaáp , trung lieân baêng noài) töø Xuyeân tröôøng xoâng tôùi tha hoà baén gieát vì chaúng coù löïc löôïng naøo keå caûcaûnh saùt baûo veä an ninh traät töï nôi haønh leã coøn daân döï leã ñaïp leân nhau maø chaïy . Ít laâu sau linh muïc

109

Thanh phoù xöù Traø Kieäu ( coù ngöôøi anh teân Thaùi linh muïc coi xöù AÙi nghóa Ñaïi loäc) vaø thaày saùu Sôn , saép thuï phong linh muïc) ñeán gaëp toâi vôùi traïng thaùi oàn aøo vui veû nhö muoán khoe moät tin vui naøo ñoù . OÂng keå traän ñaùnh dòp leã , moät baø giaø beân Xuyeân tröôøng naáp trong haàm khi thaáy ñaïn noå beân ngoaøi baø ngoù ra thaáy moät VC to lôùn nhaûy leân khoûi hoá , hoâ lôùn ra leänh taán coâng nhöng hoâ chöa döùt thì ngaõ guïc cheát vaø thaáy moät soá VC nhaûy ra khoûi haàm cuõng ngaõ guïc . Nhö vaäy Ñöùc Meï ñaõ cöùu thoaùt ñaùm daân döï leã khoâng bò taøn saùt , toâi ñoàng yù coù söï hieån linh nhöng phaûi coù gì môùi ngaên chaën ñöôïc chöù !! Toâi giaûi thích cho oâng roõ söï thaät vaø caên daën vì moät söï teá nhò , bieát ñeå buïng khoâng neân oàn aøo , oâng loâi keùo toâi ra Non Nöôùc gaëp Ñöùc cha Chi cho ngaøi bieát söï tình vì toâi noùi thì taêng phaàn giaù trò . Toâi trình vôùi ngaøi laø quaû coù söï hieån linh , neáu khoâng coù thì ngay ñöùc cha cuõng coù theå bò saùt haïi , nhöng moät söï teá nhò veà chính trò vôùi toân giaùo vaø söï baûo maät quoác phoøng veà vuõ khí neân khoâng oàn aøo , xin ñöùc cha laëng leõ daâng leã taï ôn Ñöùc Meï . Ngaøi ñoàng yù vaø baûo cha chaùnh vaên phoøng taëng toâi moät caisse 6 chai röôïu leã Coù leõ cuõng nhôø Ñöùc Meï che chôû , toâi khoâng bao giôø nghó laø söï traû coângû , neân baûn thaân toâi ñaõ thoaùt naïn nhieàu laàn , neáu khoâng, coù theå

110

toâi khoâng coøn coù dòp vieát laù thö naøy. Khi bò chuyeån ra giam caàm ôû trong cuøng coác nuùi röøng phía taây Yeân baùy maø ngöôøi laùi phaø beán AÂu laâu treân soâng Hoàng noùi chæ coù tuø qua phaø ñi veà phía taây maø ít khi coù ñi ngöôïc laïi ( ñeå caùi thaân taøn nôi nuùi röøng ) , toâi ra ñoù ñöôïc daêm tuaàn leã soát meâ meät , thuoác cuûa traïi chæ coù 7 buùp laù choù ñeû , aên chaùo baép laãn cuøi , anh em coù ngöôøi nghó toâi seõ ra naèm nhìn trôøi döôùi goác boà ñeà ( troàng boà ñeà saûn xuaát giaáy ) nhöng khi côn soát anh Ñoaøn coâng Haäu ( cöïu tænh tröôûng Haäu Nghóa) haùt baøi coù caâu “ khi tha thöù thì ñöôïc thöù tha “ , baøi haùt leã cuûa coâng giaùo maø toâi chaúng hoûi laø baøi gì , nhöng thaáy ngöôøi thoaûi maùi , anh cöù haùt ñi , haùt laïi cho ñeán khi toâi ñi vaøo giaác nguû . Duø lao ñoäng meät nhoïc ( Ñaïi hoïc Hoäc Maùu maø !! ) anh Haäu vaãn ñeán haùt 2, 3 laàn trong moät ngaøy . Sau traän beänh naøy , toâi veà ñoäi “ lieät laõo “ laøm vieäc nheï troàng rau , gaùnh phaân . Toâi vieát maáy doøng naøy ñeå caûm ôn anh Haäu .Nhö traän Ñöùc Duïc 1974maø moät HSQ haûi quaân ôû HK vieát thö yeâu caàu toâi thuaät laïi traän naøy maø goïi“ Xích Bích Ñöùc Duïc “. toâi nghó phaûi coù söï trôï giuùp linh thieâng naøo ñoù , khoâng nhöõng thoaùt naïn maø coøn chieán thaéng . Sau haønh quaân Môû Hoäi Hoa Ñaêng ôû Quaûng tín , binh só meät moûi , TÑ 2/2 coøn ôû laïi TRÑ (-) ruùt veà , 6- 7

111

giôø toái môùi tôùi vò trí môùi , töôûng ñöôïc nghæ vaøi ba ngaøy , nhöng chöa troïn ñeâm 5 giôø saùng ñaõ coù leänh saün saøng di chuyeån tieáp vieän Noâng sôn 2 tieåu ñoaøn bò ñaùnh chöøng vaøi chuïc phuùt sau maát lieân laïc . Di chuyeån tôùi An hoøa trôøi toái mòt , vöøa höøng ñoâng , ñòch ñaõ chaøo möøng haøng ngaøn traùi suùng coái 120 ly , PB , hoaû tieãn baén caáp taäp vaøo khu kyõ ngheä An hoøa , khoùi muø mòt , may PB , quaân xa ñaõ phaân taùn , neáu khoâng cuõng tan nhö xaùc phaùo . TÑ 1/2 trong H/Q ôû Quaûng Tín giöõ nhieäm vuï nheï neân trieån khai tröôùc nhaát , toâi nghó thieáu taù Queá TÑT tröôùc ôû SÑ 2 quen thuoäc ñòa theá khu vöïc naøy , duø ñaõ daën doø vì tieán quaân theo ñöôøng loä raát nguy hieåm .Vaøi giôø sau khi xuaát phaùt sa vaøo phuïc kích , coù leõ giôø Queá môùi thöïc söï ñöôïc “ bapteâme de feu “ neân phuùt nguy bieán naøy khoâng bieát xoay sôû ra sao , goïi maùy “ trao traû ñôn vò “ , toâi khoâng traùch cöù Queá , chính toâi coù loãi xin cho Queá laøm TÑT , hy voïng tình hình chieán traän luùc coøn nheï Queá coù dòp hoïc hoûi ruùt kinh nghieäm , hôn nöõa nghó tieåu ñoaøn phoù ñaïi uùy Ñoã ngoïc Nuoâi ôû Sö ñoaøn Duø boå sung tôùi , hy voïng kinh nghieäm chieán tröôøng khi ôû Duø seõ giuùp Queá . nhöng khi coù bieán Nuoâi ñaõ boû chaïy leo tröïc thaêng veà Ñaünaüng .BCH/ TRÑ Phöôùc trung ñoaøn phoù daân Truyeàn tin cuõng chöa bao giôø chæ huy moät ñôn vò taùc

112

chieán , coøn Thieáu taù Coâng ban B 3 töø TOC/ QÑ , SÑ ra chuyeân duøng ñieän thoaïi , coøn ñaøm thoaïi radio khi veà TRÑ môùi xöû duïng , neân chaúng coù ai thay theá Queá caáp thôøi . TÑ 3/2 voäi vaøng yeåm trôï cho TÑ 1/2 thu doïn chieán tröôøng ruùt veà phía sau , TRÑ chæ huy len xuoáng caáp ñaïi ñoäi cuûa ñôïn vò naøy . TÑ 2/2 töø Quaûng tín di chuyeån ban ñeâm veà tôùi döï traän lieàn . BCH /TR Ñ ôû trong haàm beùton do khu kyõ ngheä xaây cho ñôn vò phoøng thuû , vöøa tieän nghi , vöøa an ninh phoøng thuû deã daøng , nhöng sau bieán coá cuûa TÑ 1/2 toâi nghó caàn phaûi quan saùt ñöôïc traän ñòa vaø nghó BCH coù theå ñòch deã phaùt hieän vì haàm ñaõ xaây caát laâu ngaøy do coâng nhaân khu kyõ ngheä neân deã bò ñòch öôùc ñoaùn nôi truù ñoùng cuûa BCH duø haàm beùton nhöng khaû naêng phaùo cuûa ñòch coù theå laøm teâ lieät , neân BCH kín ñaùo di chuyeån vaøo chaân nuùi Song söû . Khi ñòch chieám ñænh nuùi SS , chieám ñi chieám laïi 2 laàn , tình hình BCH /TRÑ luùc ñoù nhö sôïi tô maønh hay tröùng ñeå ñaàu ñaúng , raát may ñòch khoâng phaùt hieän , chuùng thaáy thì chæ caàn möôi phuùt töø treân nuùi nhaøo xuoáng thì BCH bò traøn ngaäp , cho ñeán khi ñaïi ñoäi tuøng thieát leân chieám giöõ môùi an toaøn , thaät huù vía !! Neáu BCH bò tieâu dieät , thì toâi seõ bò keát toäi ngu daïi ñeán ñoùng ôû vò trí töû ñòa , nhöng neáu khoâng coù BCH ôû chaân nuùi SS , chaéc chaén TÑ 2 vaø ÑÑTS bi tieâu dieät

113

coøn TÑ 3 thì phaàn lôùn seõ cheát ñuoái khi bò röôït ñuoåi cuøng ñöôøng phaûi nhaûy xuoáng hoà Baøn Thaïch ( roäng chöøng treân 1000m , daøi chöøng 4km , khu bieät thöï cuûa khu kyõ ngheä AN hoøa xaây treân bôø baéc ) , Nghó laïi maø sôûn gai oác , haøng traêm con maét ñòch treân ñænh nuùi SS nhìn xuoáng chaân nuùi maø khoâng phaùt hieän BCH . Taï ôn Thöôïng ñeá hay Ñöùc Meï ñaõ che maét chöùng . Caûm ôn Thieáu töôùng vaø trung töôùng Ngoâ quang Tröôûng , tö leänh QÑ/QK ñaõ ñích thaân theo roõi tình hình traän chieán ñeå yeåm trôï hieäu quaû vì theá coù hôn moät traêm phi xuaát khu truïc A 37 vaø F 5 vaø haøng chuïc phi tuaàn tröïc thaêng voõ trang tôùi yeåm trôï nhôø vaäy TRÑ 2 môùi ñöùng vöõng maø choáng traû vaø chieán thaéng .

Taïp ghi ñi lang bang nhieàu quaù , trôû laïi con cöøu cuûa chuùng ta , hoäi CQN caàn phaûi coù , nhöng coù maø chæ ngheâu ngao vôùi ngaøy truyeàn thoáng , vôùi nhöõng aûo aûnh ñaàu voi ñuoâi chuoät vaø ca maáy caâu voïng coå keâu goïi nhau vôùi caáp baäc cuõ , thaø chaúng neân coù maø xaáu hoå theâm . Chuùng ta ngoài laïi vôùi nhau daùm thöïc söï moå xeû giaûi quyeát vaán ñeà duø yù kieán traùi ngöôïc , haõy hoïc hoûi ngöôøi da traéng Myõ , Phaùp v.v..khi baøn thaûo moät vieäc gì hoï khoâng neå nang sôï maát loøng , coøn chuùng ta deã sinh ra giaän doãi haän thuø . Laäp hoäi CQN ngoaøi vieäc töông trôï nhau nhö ñaõ trình

114

baày maø coøn xaây döïng theá heä con chaùu , “ theá heä haäu dueä “ chaêm lo , khuyeán khích chuùng hoïc haønh , laøm aên thaønh ñaït , gìn giöõ tieáng Vieät , vaên hoùa daân toäc ,tinh thaàn töï haøo daân toäc , coù tinh thaàn traùch nhieäm xaây döïng coäng ñoàng saéc toäc Vieät vaø ñaát nöôùc cö truù cuøngø tình thöông yeâu queâ cha ñaát toå Vieät Nam . Xaây döïng theá heä haäu dueä laø moät coâng vieäc to lôùn quan troïng ,laâu daøi , tröôøng kyø , caàn phaûi phoái hôïp vôùi toaøn theå caùc toå chöùc cuûa coäng ñoàng . Vaán ñeà Pheá binh ôû queâ nhaø , neáu giaûi quyeát rieâng reõ thì nhö muoái boû bieån , nhieàu ngöôøi ñöôïc trôï giuùp nhieàu laàn , trong khi nhieàu anh em khaùc khoâng coù ñöôïc moät xu , caàn toå chöùc ,coù söï chæ ñaïo thoáng nhaát toaøn theå caùc toå chöùc hoäi CQN/VNCH ôû haûi ngoaïi , neáu CQN chuùng ta ñoàng loøng tham gia thì moãi tuaàn leã chuùng ta chæ caàn bôùt uoáng moät lon bia hay moät baùt phôû cuõng coù theå taïm thôøi giaûi quyeát vì soá löôïng PB maø ñôøi soáng theâ thaûm cuøng cöïc khoaûng chöøng 50.000 . Ngoaøi ra keâu goïi caùc toå chöùc cuûa coäng ñoàng ngöôøi Vieät tieáp tay , thì vaán ñeà naøy cuõng giaûi quyeát ñöôïc , chæ e sôï khoâng daùm laøm , hay laøm vì ñaàu oùc con buoân . Nghó cho ñuùng ñoù laø traùch nhieäm , boån phaän cuûa chuùng ta , caáp chæ huy cuûa chuùng ,nhöõng huy chöông maø chuùng ta coù , nhöõng caáp

115

baäc maø chuùng ta höôûng , hay ñöôïc soáng an bình vôùi gia ñình vaø nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø caáp chæ huy cuûa chuùng ñöôïc soáng an bình cuõng nhôø phaàn ñoùng goùp coâng lao, xöông maùu cuûa anh em PB . Nay hoï soáng theâ thaûm , coøn töôùng taù , caáp chæ huy vaø anh em ñoàng ñoäi may maén soáng ôû haûi ngoai haàu nhö quay löng laïi hoï . Caù nhaân toâi , sau khi ñöôïc gaén caáp baäc ñaïi taù , toâi noùi vôùi quaân só trong ñôn vò raèng do coâng lao xöông maùu cuûa anh em maø toâi vinh döï ñöôïc ñaïi dieän nhaän , ñoù laø thaønh quaû cuûa ñôn vò , chöù khoâng rieâng cuûa caù nhaân toâi . Khi bò giam caàm coù ñöôïc thaêm nuoâi tieáp teá cuõng môøi vaøi anh em chia xeû moät chuùt nieàm vui . Naêm 1979 nhaø toâi vaø ñöùa con ra thaêm toâi ôû traïi Haø Taây , vôï con ngoài caùch bieät baèng caùi baøn roäng , hai ñaàu baøn hai coâng an ngoài canh chöøng theo doõi , chæ coù hai möôi phuùt noùi daêm ba caâu theo baøi hoïc , khi töø giaõ , sau khi hoân con , toâi quay sang oâm vôï hoân moâi , hoâm ñoù laø ngaøy chuû nhaät ñöôïc thaêm nuoâi , neân gia ñình tuø hình söï , quaân phaïm ( coù caû só quan ) haøng traêm ngöôøi bò tuø khi Trung quoác taán coâng , neân khaù ñoâng coù nhieàu ngöôøi ôû thaønh thò thaáy choàng hoân vôï cuõng coøn laï luøng , anh trung uùy coâng an giaø teân Hoan la om soøm , duïc toâi vaøo traïi gaáp , baûo toâi vi phaïm noäi quy , phaûi vieát kieåm ñieåm , coù

116

theå bò caám thaêm nuoâi nhaän quaø trong 6 thaùng , toâi caõi khoâng phaïm quy vì maáy chuïc ñieàu trong noäi quy cuõng nhö neáp soáng vaên minh vaên hoùa môùi khoâng coù ñieàu naøo caám vôï choàng hoân nhau . Taïi sao treân baùo chí ñaêng hình laõo Taây muõi loõ raâu ria xoàm xoaøm oâm hoân gaùi Vieät coù choàng , theo phong tuïc taäp quaùn cuûa daân toäc Vieät nam , cuûa oâng cha ta laø ñieàu caám kî, thì baùo chí nhaø nöôùc ca tuïng laø oâm hoân thaém thieát ( baùo Nhaân daân ñaêng hình Fidel Castro oâm hoân Nguyeãn thò Bình ) . Coøn toâi hoâm ñoù môøi anh em chung vui , naøo lôïn quay , gaø quay. gioø luïa , tröùng vòt luoäc , baùnh mì , xoâi voø ( nhaø toâi phaûi thöùc daäy thaät sôùm ñeå naáu xoâi nhö vaäy môùi coøn deûo ) , maáy chuïc anh em chung vui vôùi toâi , Chu vaên Hoà , ñaïi taù chæ huy tröôûng trung taâm an baøi ñieän töû BTTM , baïn cuøng tröôøng Hoà ngoïc Caån cho bieát 43 anh em tham döï . Nhöõng ngaøy nghæ , ngoaøi anh em baïn QK coøn nhöõng boïn nhoû nhö thieáu uùy Laâm SÑ 1KQ . naêm 1974 maùy bay bò baén rôùt ôû Quaûng ngaõi bi thöông cuït moät caùnh tay , chuaån uùy Phöôùc sinh ôû Hueá thuoäc SÑ 1BB chöa ñöôïc höôûng löông chuaån uùy ñaõ bò baét laøm tuø binh , chuùng chæ hôn con trai lôùn cuûa toâi moät hai tuoåi , qua toâi ngoài vôùi nhau thöôûng thöùc böõa côm coù theâm söï tieáp teá cuûa gia ñình vôùi taøi naáu nöôùng cuûa anh baïn TG khoùa 10 Ñalaït L

117

C neân coù nhöõng moùn chaû gioø vôùi rau muoáng cheû , baùnh xeøo , buùn thòt nöôùng , thaät tuyeät vôøi , roài muøa ñoâng coù chieàu reùt caêm nhö caêt , ñöôïc anh em tröôùc ôû tieåu khu Quaûng trò laøm nhaø beáp cho nöôùc noùng taém . Toâi luoân nghó raèng nhöõng caùi mình ñöôïc höôûng cuõng do moät phaàn ñoùng goùp coâng lao ñoùng goùp cuûa anh em thuoäc quyeàn vaø baïn beø cuøng Trôøi Phaät vaø Toå tieân ban cho , neân khoâng bao giôø nghó truøm meàn aên moät mình .

Thöa Thieáu töôùng , nhieàu anh em PB ñaõ ñoùng goùp coâng xaây döïng kinh teá cho ñaát nöôùc maø coøn ñoùng goùp xaây döïng daân chuû . Naêm 1991 nhoùm Thoâng luaän cuûa Nguyeãn gia Kieåm soáng ôû Paris xuùi daân ngaøy ngaøy keùo nhau ra Phuù vaên Laâu bieåu tình , chaúng hieåu gì daân tình ñaát nöôùc , taát caû bòt kín baùo chí truyeàn thoâng ñeàu cuûa nhaø nöôùc , moät maïng löôùi theùp Coâng an phuû kín , daân sôï coâng an nhö sôï coïp , xuùi daân nhö vaäy , boïn naøo daïi doät nghe aét haún muoán chui vaøo nhaø moà taäp theå ngoaøi Baõi Daâu nhö teát Maäu Thaân hay ruõ xöông trong nhaø tuø . Do ñoù ñua xe gaén maùy chung quanh hoà Hoaøn kieám laø moät cuoäc taäp döôït coå voõ cho daân khoâng sôï CA vaø CA ñoàng tình laøm ngô khoâng ra tay traán aùp ,daàn daø ñöa tôùi caùc vuï bieåu tình nho nhoû ñoøi ruoäng ñaát roài tôùi noåi daäy choáng tham nhuõng cuûa daân Thaùi bình , coâng

118

nhaân ñình coâng ñoøi quyeàn lôïi ( chæ ñình coâng ôû caùc xí nghieäp cuûa nöôùc ngoaøi vaø bò nhaân vieân nöôùc ngoaøi ñaùnh ñaäp nhuïc maï ) keát quaû ñaïo luaät cho pheùp Ñöôïc Ñình Coâng ban haønh , taát caû haõy coøn taäp döôït . Tôùi ñaây xin vieát ñoâi doøng töôûng nieäm ngöôøi PB phuï traùch toå chöùc ñua xe . Queâ Sôn taây bò ñoäng vieân , HSQ , phuïc vuï tieåu ñoaøn Khinh quaân , tham döï haønh quaân Atlant Phuù yeân , neân khi chia ñoâi ñaát nöôùc , anh trôû thaønh töù coá voâ thaân . Gia ñình khaù giaû , boá chaùnh phoù toång , anh coù baèng certificat , chöõ Nho , chöõ Noâm ñeàu khaù , laïi coøn bieát caàm chaàu ñaùnh troáng Coâ ñaàu , anh vôùi toâi coù laàn keùo nhau vaøo hoà taém Chi laêng Gia ñònh , troå taøi , coøn toâi , Caäu Caû Ñình Duø thì chæ môùi voõ veõ chaùt chaùt tom tom , hoàng hoàng tuyeát tuyeát .... maáy mieáng cô baûn . Anh coù vieát thö hoûi toâi tay baån thì laáy nöôùc maø röûa coøn nöôùc baån thì laáy chi maø röûa ? Neân khi hoaøn toaøn nhieäm vuï ñua xe anh ña õgieo mình xuoáng gioøng nöôùc luõ NHÒ HAØ röûa thaân xaùc , khi qua caàu Long bieân sang beân Gia laâm thaû ñoùa hoa hoàng maøu vaøng xuoáng gioøng soâng Hoàng nhôù laïi ngöôøi ñoàng ñoäi tri kyû . Nhieàu PB coøn hieán taëng taát caû cô phaän con ngöôøi khi qua ñôøi , thaät ngaäm nguøi , khi coøn trai treû hy sinh cho toå quoác daân toäc , khi cheát rhì hieán taëng thaân xaùc cho khoa hoïc , cho con ngöôøi .

119

Hoäi CQN Taây UÙc cuoái naêm 1991 baét ñaàu chöôøng trình giuùp PB ôû queâ nhaø , ñeán nay duø coù keâu goïi neân coù söï phoái hôïp , nhöng cuõng chæ ñôn ñoäc leû teû , theo baùc só Phan minh Hieån ôû Paris thì söï phoái hôïp chæ laø aûo töôûng . Coøn toâi chæ coøn laïi caùi baät löûa ZIPPO cuûa töôùng Nickerson , khi thieáu töôùng laøtö leänh Bieät khu Quaûng Ñaø , oâng laø tö leänh SÑ 1TQLC/HK nhöng laø tö leänh 3rdMAF cuoái cuøng , tröôùc khi rôøi Ñaønaüng taëng toâi chieác baät löûa boïc baïc vaø vaøng taây , moät maët chaïm con roàng , coøn maët kia khaéc buïi truùc , yù noùi toâi laø moät só quan laâu naêm , ñeä nhaát vaø ñeä nhò coäng hoøa , nhöng neáu moät cuï ñoà naøo cho thì chaéc cuï chöùi kheùo “ toâi trung khoâng thôø hai vua “ . Naêm 1957 , trong buoåi hoïc taäp CTCT cuûa ñôn vò , toâi ñaõ phaùt bieåu trong cheá ñoä daân chuû nhö HK , Phaùp ngöôøi daân chæ trung thaønh vôùi toå quoác maøkhoâng coù trung thaønh vôùi toång thoáng , hay toång thoáng muoân naêm chi caû vì toång thoáng chæ coù quyeàn ra öùng cöû moät , hai , ba laàn theo quy ñònh cuûa hieán phaùp , khoâng phuïc vuï ñuùng nguyeän voïng cuûa nhaân daân coøn bò baõi nhieäm . Söï vieäc naøy laøm phieàn haø raéc roái cho toâi moät thôøi gian , vì caùi marque Baéc kyø khoâng CG , khoâng CL neân bò tröôûng phoøng An ninh Quaân ñoäi Sö ñoaøn 2BB laø moät thöôïng só , khoâng phaûi sö ñoaøn khoâng coù só quan

120

coù khaû naêng nhöng vì y coù marque “ CG, CL “ ,keâu leân , keâu xuoáng . Nhö Buøi ngoïc Laâm khoùa 6 Thuû ñöùc , tröôûng ban 5 TRÑ bò y cho ra quaân lao Mang caù aên chôi moät thôøi gian , chaúng bieát toäi tình gì. Caùi baät löûa ñoù taëng cho hoäi CQN , nhöng nhôø taøi chaøo haøng quyeán ruõ cuûa hai anh Vöông ñöùc Long vaø Leâ quang Vinh neân baùn ñöôïc moät ngaøn ñoâ ñeå giuùp anh em PB . Nhaø con gaùi vöôøn roäng , toâi troàng xaû rau baùn ñöôïc chuùt ít phuï giuùp anh em PB trong khoaûn tem thö tìm aân nhaân nay söùc yeáu neân ñaønh thoâi . Moät baø göûi thö keå moät PB ôû quaän Thaêng bình Quaûng Nam , cha cheát luït , chaân caúng chaúng coøn , leâ leát trong tuùp leàu , haøng xoùm thöông tình chaët tre cho anh voùt laït ñan maáy caùi soït , roå raù , ngaøy kieám ñöôïc lon gaïo , da boïc xöông, cöoäc ñôøi ñaày ñoïa , baø nghó trôøi baét anh phaûi soáng !! Mong caùc töôùng laõnh cuõng nhö anh em CQN ôû haûi ngoaïi haõy thöông xoùt anh em PB ñoàng ñoäi soáng laàm than ôû queâ nhaø . Chuùng ta coøn keâu goïi caùc toå chöùc töø thieän ôû caùc nöôùc chuùng ta cö truù tieáp tay , nhö Hoäi Cöïu Chieán Binh tham chieán Vieät Nam cuûa HK ( Viet nam Vet. Assoc .) giuùp veà chænh hình phuïc hoài , daäy ngheà döôùi danh nghóa giuùp ngöôøi taøn pheá vì chieán tranh , mieàn Nam coù nhieàu ngöôøi taøn pheá hôn CS vì chuùng ta coù phöông tieän cöùu chöõa hieän ñaïi, taûn thöông mau leï, 95% baèng

121

tröïc thaêng , neân soá töû thì ít, coøn CS phöông tieän cöùu chöõa thieáu thoán , thoâ sô , khoâng kòp thôøi , hoaëc thöông vong thaáy khoâng hy voïng cöùu soáng thì ñöôïc Ñaûng ban cho phaùt ñaïn aân hueä ,cho raûnh tay , neân soá cheát raát lôùn . Ngoaøi vieäc trôï giuùp PB , chuùng ta neân giuùp ñôõ con chaùu cuûa anh em ñoàng ñoäi hoïc xuaát saéc, coù phöông tieän tieáp tuïc hoïc thaønh ñaït baèng caáp hoïc boång hoïc trong nöôùc hay du hoïc .

Thöa thieáu töôùng , beân UÙc ñaûng One Nation cuûa Pauline Hanson kyø thò Thoå daân vaø daân AÙ chaâu , coù ngöôøi Uc da traéng trong buoåi sinh hoaït coäng ñoàng ngöôøi giaø da traéng , hoûi toâi coù veû “ moùc loø “ , nghó theá naøo veà Pauline Hanson , toâi traû lôøi ,raát caûm ôn baø Pauline Hanson . Thaèng giaø naøy chaéc cuõng loaïi kyø thò , troá maét hoûi laïi , ñuùng theá khoâng ? taïi sao ? Toâi traû lôøi , ñuùng vaäy ! Laâu nay daân goác AÙ nhö naém caùt khoâ , nay coù thôøi cô baèng vaøng thuùc eùp hoï ñoaøn keát laäp moät lieân minh chính trò hay moät ñaûng ñeå baûo veä quyeàn lôïi treân chính tröôøng . Mong ñaûng One Nation choáng ñoái , kyø thi ôû möùc ñoä cao hôn nöõa ñeå hoï coù moät ñaûng theá löïc maïnh sau hai ñaûng Lieân minh Töï do vaø Lao ñoäng ,chôù coù khích ñoäng quaáy phaù tôùi möùc maø hoï lieân

122

minh caáu keát vôùi daân baûn ñòa ñoøi ñaát ,ñoøi töï trò v.v. vôùi nhöõng theá löïc to lôùn beân ngoaøi xuùi duïc , yeåm trôï , naûy sinh nhieàu raéc roái , coù theå oâng vaø toâi , con chaùu chuùng ta trôû thaønh thuyeàn nhaân . Ñoâi khi caàn coù söï choáng ñoái ñaû kích thì môùi thaønh coâng , moät xaõ tröôûng , tröôùc 1954 theo VM nhöng sau 1963 gia nhaäp VNQDÑ tham gia chính quyeàn xaõ roài vaøo ñaûng Daân Chuû cuûa TT Thieäu , hoaït ñoäng raát ñaéc löïc , ñöôïc quaän tænh raát tin caäy , nhöng coù ñieàu nghi vaán , nhöõng trung , lieân ñoäi tröôûng NQ hoaït choáng Coäng raát hieäu quaû , coäng taùc vôùi y thì khoâng bao laâu thì bò aùm saùt , coù laàn moät lieân trung ñoäi tröôûng ñoät töû . Coù nhieàu nguoàn tin ñaùng tin caäy thì y laø teân CS naèm vuøng , nhöng ñoái vôùi tænh , Caûnh saùt vaø ñaûng phaùi thì y laø caùn boä gioûi , ñoàng chí toát , thì laøm sao ñieàu tra coù theå truy toá haén ñöôïc . Cho toå chöùc lieân hoan khao quaân sau moät chieán thaéng , CS bò ñoät kích toån thaát khaù naëng , quaän tröôûng chæ ñöôïc sao ñoàng coøn y ñöôïc sao baïc ,baûn tuyeân döông coâng traïng ñeà cao y ,do y môùi coù thaønh quaû nhö vaäy Khi leã trao gaén huy chöông cuõng nhö tieäc lieân hoan , quaän tröôûng ñöùng sau , vaø ngoài döôùi haén . Quaän tröôûng töùc giaän , cho vaäy laø bæ maët haén , y chöûi um suøm . Hình chuïp xaõ tröôûng ñöôïc töôùng tö leänh phoù quaân khu trao

123

gaén coøn quaän tröôûng do toâi ,vaø hình aûnh tieäc lieân hoan göûi veà xaõ , anh xaõ tröôûng töï ñaéc ,khoe khoang laø mình coù giaù laém , tieäc tuøng ngoái treân quaän tröôûng , CTCT veà xaõ phoùng thanh töôøng thuaät buoåi lieân hoan , ñeà cao coâng traïng cuûa xaõ tröôûng , Y caøng laøm cao , noùi naêng phaùch loái , quaän tröôûng thì caøng töùc giaän noùi xaáu toâi , ai cuõng bieát xöa y laø HSQ ôû ñôn vò toâi , neân ñaùng leõ toâi phaûi naâng ñôõ , sao laøm haén bæ maët , oâng tö leänh phoù quaân khu bieát chuyeän , coù hoûi toâi , toâi trình söï tình ñoù laø baûn aùn töû hình cho teân xaõ tröôûng naèm vuøng , vì toån thaát nhaân maïng to lôùn , tin töùc ñaïi hoäi duø caáp huyeän nhöng coù thaønh phaàn caáp tænh tham döï bò uùp huïi , nhö vaäy bò tieát loä . Ai ??? xaõ tröôûng , chöùng côù raønh raønh , huy chöông , döï tieäc lieân hoan ngoài treân quaän tröôûng , vaø quaän tröôûng noù caøng töùc giaän chöûi la loái bao nhieâu thì caøng hieäu quaû mau leï , nhöng thöïc teá , xaõ tröôûng chæ laø keû ngoài nhaø aên baùm coâng cuûa maáy NQ xaõ daãn ñöôøng maø thoâi , ñôïi khi naøo VC thi haønh baûn aùn , chaéc chaén VC seõ thi haønh vì gieát laàm coøn hôn boû soùt , seõ môøi oâng xuoáng trao thöôûng cho quaän tröôûng ngoâi sao vaøng, coâng leänh vaø ñaëc bieät coù vaên baèng ñeàu ñaõ coù saün. Moät baûn caùo traïng Phaûn boäi chaúng bao laâu sau ñöôc ghim leân ngöïc teân xaõ tröôûng . Hoâm trao gaén

124

huy chöông cho quaän tröôûng , oâng voã vai vaø baûo toâi cuõng bieát möu moâ chính trò , toâi traû lôøi , binh cuõng phaûi bieát bieán traù . Nguyeãn tri Taán chaéc khoâng coøn traùch moùc veà vuï Huyønh taán Maãm nöõa . Coøn giôø cöù phuøng mang la heùt giaûi tröø , khoâng hoøa hôïp , chæ daùm la heùt ôû caùch xa VN vaïn daëm , ngaøy tröôùc loâi ra traän . chæ môùi nghe tieáng suùng ñaõ run nhö caày saáy , ai khoâng cuøng moät yù vôùi chuùng thì chuùng chuïp muõ coái , chuùng chaúng khaùc gì CS chuïp muõ giai caáp phaûn ñoäng boùc loät cho ñaùm ngöôøi khoâng ñöôïc chuùng quy ñònh thuoäc giai caáp ñaáu tranh cuûa chuùng , neân nhieàu ngöôøi coù loøng vôùi ñaát nöôùc vôùi daân toäc ñaønh truøm chaên laøm thinh ,” chaúng daïi gì dính vôùi boïn huûi , caùi ñó giaø moàm , caùi troäm giaø mieäng “ ( maåu töø naøy nghe ñöôïc cuûa baø giaø naøo sinh ra ôû caùi ñaát ngaøn naêm vaên vaät , cuõng vaên ñoaøn vaên veû höông haám gì vôùi nhoùm Töï löïc vaên ñoaøn , khi ôû Nauy , baø noùi thaät duyeân daùng , nhöng cuõng ñanh theùp laém ) . Coøn toâi , caùi khuyeát ñieåm thaáy traùi tai ngöùa maét khoâng chòu guïc ñaàu laøm thinh , thaáy ñuùng cö ùlaøm , nhieàu khi ngoài xoåm leân dö luaän maø anh Laïi ñöùc Chuaån , ñaïi taù P 1/ BTTM goïi toâi laøVuõ ngoïc Böôùng , böôùng bænh gì ñaâu .Khi ôû traïi giam Haø Taây thaáy toâi coù thaêm nuoâi , Töø Vaán , TMT

125

SÑ 5 , Leâ vaên Töôi , SQ thuoäc LL HH tænh tröôûng An giang göûi maáy chuïc ñoàng ra ñoåi laáy tieàn bìa cuûa traïi phaùt haønh môùi mua baùn ñöôïc , yû y noùi lôùn neân caùn boä höôùng daãn bieát , khi ra coång toâi bò khaùm raát kyõ , loùi ra 40 ñoàng , bò laäp bieân baûn ghi can toäi Phaûn Caùch Maïng ñöa toâi kyù , toâi gaïch xoùa boû töø Phaûn caùch maïng vieát ñieàn theá “ Choáng coäng ,baøi phong ñaû thöïc , thöïc hieän daân chuû tö saûn “ SQ an ninh daân xöù Ngheä raát haéc aùm ,quaéc maét hoûi sao vieát vaäy, toâi traû lôøi raèng toâi coù theo CS bao giôø maø baûo laø phaûn boäi , coøn töø caùch maïng , khoâng chæ coù CS môùi ñöôïc duøng maø cuoäc caùch maïng 1789 cuûa nhaân daân Phaùp laø moät cuoäc caùch maïng daân chuû tö saûn maø Leùnin ñöôïc chuû tæch Hoà chí Minh toân vinh laø ngöôøi thaày vó ñaïi , cuõng ca tuïng cuoäc caùch maïng naøy laø cuoäc caùch maïng vó ñaïi cuûa loaøi ngöôøi . Choáng coäng vì coäng saûn töôùc boû quyeàn tö höõu maø quyeàn tö höõu laø moät thieân baåm maø taïo hoùa ban cho moïi sinh vaät nhaát laø con ngöôøi , nhö ñöùa treû sô sinh khi buù vuù naøy coøn tay noù giöõ vuù kia , haát tay noù seõ khoùc theùt , nhö caùi buùt Hoàng haø cuûa oâng , toâi baûo cuûa toâi , oâng coù chòu khoâng ? Baøi phong laø chuùng toâi truaát pheá Baûo Ñaïi , Ñaû thöïc , sau 1954 ñuoåi

126

Phaùp cuoán goùi rôøi khoûi Mieàn Nam khoâng coù toán moät gioït maùu . Roài tôùi laù thö göûi veà nhaø , toâi vieát caùc con haõy ñi vuøng kinh teá môùi choã baùc Hinh ( thieáu töôùng ) , baùc Laïc ( thieáu töôùng Hoaøng vaên Laïc , ngöôøi cuøng tænh ) nhôø hai baùc chæ daãn .Choã naøo aám no , haïnh phuùc laø queâ höông mình . Bò SQ an ninh traïi keâu ra chæ vaøo haøng chöõ treân maø hoûi “ vieát caùi naøy vôùi yù gì ? “ toâi traû lôøi lieàn “ lôøi Hoà chuû tòch “ haén theùt “ noùi laùo “ toâi ñaùp traû ngay “ Caùn boä laø ñaûng vieân maø daùm baûo laõnh tuï anh minh Hoàâ chuû tòch laø noùi laùo “ haén laïi theùt “ noùi laùo , noùi laùo “ aùp ñaûo nhöng toâi laïi caøng buø loa la lôùn “ Khoâng gì quyù hôn laø ñoäc laäp töï do haïnh phuùc , coù phaûi laø lôøi Hoà chuû tòch daäy khoâng ? “ moät luõ caùn baâu quanh nghe toâi tranh caõi , coù caû traïi tröôûng , oâng baûo toâi ñi veà .Nhôø Ôn treân ñaõ phuø hoä,xui khieán anh caùn kia theùt “ noùi laùo “ neáu “ anh noùi laùo “ , toâi chaéc seõ bò “ ñoäc laäp töï do haïnh phuùc , cuøm moät chaân 15 ngaøy namè trong phoøng kyû luaät äCoøn nhieàu vuï nöõa cuõng tai qua naïn khoûi , xin taï ôn treân . Tröôùc 1975 cuõng theá , nhö thieáu töôùng ñaõ roõ , hoâm VC ñaùnh Hoäi an baét thieáu taù Minh choàng Tuùy Phöôïng , töôùng Laõm , tö leänh QÑ vaø thieáu töôùng ( tö leänh Bieät khu Quaûng Ñaø) ra

127

leänh ñôn vò toâi vaø TG vöôït soâng Kyø lam sang Goø noåi laøm tuyeán aùn ngöõ doïc theo ñöôøng saét , toâi traû lôøi khoâng theå hoaøn thaønh nhieäm vuï vì maáy ngaøy nay möa lôùn , nöôùc soâng chaûy maïnh , ñòa theá bôø soâng beân Goø noåi doác cao gaàn nhö thaúng ñöùng TVX M 113 bôi vôùi toác ñoä nöôùc chaûy lôùn raát nguy hieåm , sang tôùi bôø khoâng leo leân ñöôïc , coù leõ töôùng Laõm vaø thieáu töôùng thuoäc binh chuûng TG maøtoâi , SQ boä binh laïi coù yù kieán kyõ thuaät phaûn baùc veà binh chuûng cuûa mình , neân töôùng Laõm töùc giaän , baûo toâi phaûi tuaân haønh , coøn thieáu töôùng khoâng noùi gì , toâi noùi toâi tuaân haønh , nhöng beân phía Goø noåi , ñòch chæ caàn moät trung ñoäi vôùi vaøi khaåu B 40 thì chi ñoaøn M 113 seõ bò choân vuøi döôùi loøng soâng Kyø Lam , coøn ñôn vò BB loäi boä tôùi ñòa ñieåm vöôït soâng cuõng gaàn 2 giôø , roài tìm kieám phöông tieän vöôït soâng vì nöôùc saâu treân 2m . khoâng theå loäi qua , coøn neáu cho TG vaø xe chôû lính chaïy thaúng leân Hoøn baèng Traø kieäu ,tôùi gaàn caàu Chieâm sôn ngöøng cho lính taét ngang qua chieám ñöôøng saét boá trí aùn ngöõ chöa ñaày moät tieáng ñoàng hoà , e chuaån bò böõa côm chieàu cha con thieáu taù Thuïc ( TRÑ 51BB , con gaø cuûa oâng ) chöa boø qua soâng heát . oâng giaän baûo theá thì laøm ñi .Ñuùng theá , 4,5 giôø sau cha con oâng Thuïc vaãn chöa sang soâng xong , 2 tieåu ñoaøn vöôït soâng baèng vaøi chieác

128

ghe muûng . Laïi tôùi vuï ñaïi taù trung ñoaøn tröôûng TRÑ 7TQCL/HK môøi hoïp choáng phaùo kích vaøo phi tröôøng Ñaønaüng , oâng noùi ñôn vò toâi naèm trong khu vöïc HQ cuûa oâng ,toái chæ hoaït ñoäng chung quanh khu vöc ñoùng quaân khoâng quaù 500m , coøn ñeå lính oâng hoaït ñoäng vôùi gioïng ñieäu khinh khænh , caùc tieåu ñoaøn tröôûng TQLC?HK nhìn toâi , ngöôøi khaùc chaéc thaáy vaäy möøng laém , nhöng toâi khoâng ñoàng yù , ñôn vò toâi chòu traùch nhieäm hoaït ñoäng ngaøy laãn ñeâm trong khu vöïc aán ñònh , oâng noùi thieáu töôùng ( luùc ñoù ñaïi taù tö leän BK/Quaûng Ñaø ) ñaõ ñoàng yù ,vaø nhö ra leänh toâi thi haønh , vaø noùi theâm moät caâu gì toâi khoâng hieåu , toâi traû lôøi thieáu taù Thuïc TRÑT 51BB môùi laø caáp chæ huy cuûa toâi coøn oâng khoâng phaûi laø caáp chæ huy cuûa toâi , ngöôøi VN vaø toâi môùi laø chuû caùi maûnh ñaát naøy , oâng neân laøm nhöõng gì chuùng toâi yeâu caàu , toâi boû ra veà . Ngaøy hoâm sau , thieáu töôùng ,cuøng töôùng Tö leänh QÑ vaø töôùng Nickerson tö leänh SÑ 1TQLC/HK tôùi , toâi trình baày vì danh döï Quaân ñoäi vaø söï an toaøn cuûa ñôn vò neân toâi khoâng chòu , moät laø ñôn vò toâi ñoåi vuøng , hai laø sau 2 tuaàn leã neáu xaåy ra phaùo kích vaøo ÑN töø khu vöïc cuûa ñôn vò, caù nhaân toâi xin chòu hình phaït 30 ngaøy troïng caám hay giaùng caáp . Naêm 1966 ,giaûi

129

quyeát vuï Phaät giaùo , coá vaán tröôûng ÑK/ QÑ höôùng ñaãn tham möu tröôûng ÑK , Ngoâ taán Cuùc , Ñaïi ñöùc Thích nhö Hueä ( baây giôø Hoøa Thöôïng beân Adelaide , hoäi chuû hoäi Phaät giaùo Thoáng nhaát Uc ñaïi lôi , Taân taây lan haûi ngoaïi ) vaø vaøi SQ ñeán gaëp ngaên caûn khoâng cho TRÑ 51 vaøo Hoäi An oån ñònh tình hình , ñe doïa töï thieâu , toâi traû lôøi thi haønh nhö keá hoaïch khoâng coù yù kieán gì theâm ( exeùcutez !! , ne pas discuter , nguyeân vaên ) , vaø baûo ban 4 ñem 400lít xaêng ñeå tröôùc quaän ñöôøng Ñieän baøn , ai muoán töï thieâu laáy xaêng maø thieâu . , ngay sau ñoù trung taù Laäp vôùi tö caùch taân ÑKT göûi moät ñieän vaên cho coá vaán tröôûng ÑK vaø toøa haønh chaùnh tænh QN yeâu caàu taát caû moïi ngöôøi ngoaïi quoác phaûi rôøi khoûi HoäiAN trong voøng 24 giôø .Sau khi vaøo Hoäi an , saùng hoâm sau hoïp taát caùc ty sôû cuûa tænh vaø caùc ñôn vò ñoàn truù ôû HA , toâi noùi ñaïi taù Yeâu ñaõ rôøi khoûi ÑK vì laøm loaïn choáng chính phuû, ñeå taân ÑKT deã laøm vieäc , oâng coá vaán tröôûng cuûa ñaïi taù Yeâu cöïu ÑKT neân rôøi khoûi HA caøng sôùm caøng toát . Moïi ngöôøi ngaïc nhieân söï truïc xuaát naøy ,vì ñaàu tieân hoï thaáy söï truïc xuaát coá vaán Myõ, keå caû chef Laäp , neáu hoûi yù kieán thì chef khoâng thuaän , chæ thoâng baùo cho töôùng Walt bieát tröôùc laø phaûi laøm vaäy ñeå chaët ñöùt nhöõng hy voïng coøn choã döïa cuûa thaønh phaàn choáng ñoái ,

130

coøn coá vaán laø daân Army ,neân oâng ñoàng yù lieàn .Hai giôø sau oâng coá vaán ñeán chaøo töø bieät .Tôùi vuï chef Laäp ñöa Leâ nguyeân Long (VNQDÑ ) töø Quaûng ngaõi ra Hoäian laøm tröôûng ty Thoâng tin , yeåm trôï vaøo daân bieåu quoác hoäi laäp hieán , moät soá VNQDÑ Quaûng Nam choáng phaù , gaây ñaùnh loän vôùi binh só TRÑ 51vaø caùc phe phaùi ñoaøn theå choáng phaù baèng caû baïo löïc , laøm xaùo troän an ninh traät töï , Nhaân dòp vaøo Saøigoøn , Buøi ngoïc Laâm ñöa tôùi gaëp oâng Traàn vaên Tuyeân , luaät sö , ôû 193 Hoàng thaäp töï , coù leõ vì khaùc phe phaùi duø cuõng VNQDÑ , oâng khoâng theå giaûi quyeát neân oâng laïnh nhaït , toâi noùi vôùi oâng neáu boïn hoï coøn tieáp tuïc quaáy phaù thì seõ ñöôïc neám muøi baøi hoïc theá naøo laø “ le gouvernement sur le canon de fusil “ Naêm 1965 khi trung taù Phaïm cao Ñoâng Tænh tröôûng vaø thieáu taù Giai ( töôùng Giai SÑ 3 ) phoù noäi an , boïn Kieâu binh laøm loaïn Hoäi an , cuõng phaûi cho baøi hoïc môùi yeân oån .Naêm 1969 , ngaøy 26thaùng 10 toå chöùc trao gaén huy chöông cho caùc chieán só höõu coâng Vieät vaø Ñoàng minh , toâi noùi vuï 1thaùng 11 naêm 1963 do boïn tay sai ngoai quoác laøm chính bieán gieát toång thoáng Dieäm ñöa ñaát nöôùc tôùi tao loaïn khuûng khieáp . khoâng laø moät cuoäc caùch maïng daân chuû ñöa ñaát nöôùc tôùi an thònh . Tröôûng ty anninh QÑ queâ Quaûng bình Coâng

131

giaùo gaëp toâi ñeà nghò nhaân dòp ngaøy leã caùc thaùnh vaø Traän vong töôùng só , toå chöùc gioã toång thoáng Dieäm taïi nhaø thôø Hoäi an , toâi ñoàng yù , nhöng neân môøi ñaïi taù tænh /tieåu khu tröôûng chuû toïa, neáu oâng töø choái , toâi seõ tham döï thì phaûi coù trung ñoäi quaân nhaïc , ñôn vò danh döï daøn chaøo , toû ra quaân ñoäi laøm leã gioã toång thoáng Dieâm , khoâng phaûi giaùo daân ,nhö vaäy toâi seõ döï . OÂng tænh töø choái , toâi chuû toïa , khoâng bieát ngoaøi Hoäi an coøn coù nôi naøo quaân ñoäi toå chöùc gioã toång thoáng Dieäm khoâng ? Lang bang nhieàu quaù , thieáu töôùng hoûi toâi ñöôøng höôùng choáng coäng nhö theá naøo ? Xin thöa toâi choáng coäng vì baùt côm ñaày deûo , nhaùt caù to , ñóa thòt lôùn , toân troïng quyeàn tö höõu , töï do phaùt trieån , khoâng vì oâng thaàn baø thaùnh naøo . CS töôùc boû quyeàn tö höõu cuûa nhaân daân , nhaân daân trôû thaønh noâ leä cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc . Ñaûng vaø nhaø nöôùc thaønh oâng chuû tö baûn ñoâc quyeàn , traán aùp boùc loät , daân bò thaét caùi bao töû , ñaønh phaûi guïc ñaàu tuaân theo , ñaûng vieân cuõng phaûi baáu víu trung thaønh vôùi ñaûng môùi coù quyeàn lôïi . Hoâ haøo bao vaây caám vaän , laät ñoå , giaûi theå . Laáy tieàn ñaâu ra mua vuõ khí , coøn ngöôøi lieäu tuyeån moä , keâu goïi gia

132

nhaäp ñuû nhaän löïc thaønh laäp caùc ñôn vò tieåu ñoaøn , trung ñoaøn , sö ñoaøn khoâng ? Toâi khoâng laø keû heøn nhaùt , hoâm toång thoáng ra gaén anh duõng boäi tinh vôùi nhaønh döông lieãu vaøo quaân kyø Sö ñoaøn , toâi chæ huy ñôn vò haønh leã ,soá huy chöông maø toâi coù ñeä töù vaø nguõ ñaúng Baûo quoác huaân chöông ñeàu ñöôïc töôûng thöôûng do coâng traïng chieán ñaáu neân coù nhaønh döông lieãu keøm theo , ñeä töù ñaúng coù khi thieáu taù , anh duõng boäi tinh vôùi nhaønh döông lieãu coù tôùi 15 ,coøn sao vaøng baïc ñoàng tôùi 20 , Luïc quaân huaân chöông , Chieán coâng boäi tinh , Nhaân duõng boäi tinh va moätø soá khaùc nöõa , coøn huy chöông daân söï coù Chöông myõ boäi tinh ñeä nhaát haïng , Giaùo duïc boäi tinh , Xaõ hoäi boäi tinh ñeàu ñeä nhaát , coøn haø raàm nhöõng loaïi Xaây döïng noâng thoân , Coâng chaùnh , huy chöông ngoaïi quoác Huarang medal do toång thoáng Pak chung Hy taëng , gallantry with “ V’ device do töôùng coá vaán tröôûng QÑ xuoáng laøm leã trao gaén , nhöng toâi khoâng göûi ñôn xin pheùp toång thoáng ñeå mang . Nhöõng huy chöông quaân söï cuõng nhö daân söï maø toâi coù laø do coâng lao vaøo ñoùng goùp vieäc baûo veä vaø xaây döïng ñaát nöôùc maø ngöôøi quaân nhaân phaûi tham gia caùc maët traän theå hieän treân böùc töôïng ba chieán só chieán ñaáu treân ba maët traän , a- baûo veä toå quoác b- Vaên hoùa

133

giaùo duïc . vaø c- Kinh teá xaõ hoäi maø toäi taëng baùc só Nguyeãn löu Vieân phoù thuû töôùng kieâm toång tröôûng Giaùo duïc cuøng hai thöù tröôûng vaø phaùi ñoaøn boä ra thaêm tröôøng Cao baù Quaùt. Sau khi döï tieäc, toång thoáng hoûi SQ mang nhieàu huy chöông ñaâu ? ñaïi taù Chung tö leänh phoù SÑ ñieän thoaïi goïi toâi leân trình dieän toång thoáng , toâi khoâng leân duø BCH/CT chæ caùch nhaø aên maø toång thoáng döï tieäc daêm chuïc böôùc , baûo só quan TM traû lôøi toâi ñang aên côm . Ngöôøi ta noùi boàng em khoâng phaûi xay luùa , nhöng hoâm ñoù toâi ñaõ boàng em vaø vaãn phaûi xay luùa , vöøa chæ huy ñôn vò haønh leã ., coøn phaûi chòu traùch nhieäm an ninh choáng phaùo kích cho buoåi leã vaø an ninh ñöôøng xe löûa töø ñeøo Phuù gia ñaàm Laêng coâ qua ñeøo Haûi vaân cho toång thoáng vaø caùc nhaø ñaàu tö Nhaät baûn quan saùt ñaàm Laêng coâ vaø ñeøo Haûi vaân baøng xe löûa vaø veà Ñaønaüng . Sö ñoaøn coù ba trung ñoaøn tröôûng , hai ngöôøi ñöôïc môøi döï tieäc , coøn toâi khoâng , Tieäc khao lon khi thieáu töôùng thaêng caáp cuõng vaäy , Nguyeãn khoa Baûo TMT baùo tin daï tieäc khao lon , nhöng laïi thoøng moät caâu “ thieáu töôùng baûo toâi khoâng veà tham döï , vì tình hình chieán söï “ , chieán söï gì ñaâu , ngoài oâm maáy ngoïn nuùi ñoài troïc , khi trung ñoaøn 2 chöa leân thay Vónh Giaùc coøn veà tham döï nhaûy ñaàm qua ñeâm , khoâng phaûi laø leã tieäc chi , thieáu töôùng LAÏC cuõng

134

thaéc maéc taïi sao toâi khoâng veà , toâi chæ traû lôøi nhö Nguyeãn khoa Baûo truyeàn laïi , nhöng coù leõ toâi khoâng coù ñoùng huïi vôùi anh em neân gaït ra rìa .Caám vaän bao vaây nhö Cuba , Baéc Haøn , CS vaãn soáng phaây phaây , chæ coù daân chòu ñoùi khoå . Ñaàu tö FDI , vieän trôï ODA , bình thöôøng hoùa quan heä thöông maïi vôùi HK , hieäp öôùc thöông maïi vôùi nhöõng höùa heïn toái hueä quoác , laø nhöõng mieáng beefsteak T bone coù baãy löôõi caâu ,nhöõng vieân Tam thi naõo thaàn ñôn ( truyeän chöôûng Kim Dung ) nhöõng voøng Kim coâ, aùp buoäc nhaøcaàm quyeàn phaûi caûi caùch . treân ñôøi naøy coù ai cho khoâng haäu hó . VN sau khi chaáp nhaän neàn kinh teá thò tröôøng , duø coøn moät soá ngoan coá caûn trôû vì sôï maát ñaëc quyeàn, ñaëc lôïi , nhöng moãi ngaøy moãi thay ñoãi , nhanh hay chaäm tuøy theo möùc ñoä daân trí taêng tröôûng . Sau khi kyù ñöôïc hieäp öôùc thöông maïi vôùi HK , thì laøm aên cuøa daân Vieät seõ phaán chaán , vì thò tröôøng tieâu thuï cuûa Myõ raát lôùn , nhöng seõ naûy sinh nhöõng luaät phaùp veà daân chuû tö saûn nhö luaät baûo veä quyeàn lôïi ngöôøi tieâu thuï , luaät baûo veä baûn quyeàn trí tueä nhö saùng cheá phaùt minh , saùng taùc v.v.luaät caïnh tranh , caám phaù giaù , roài tôùi caùc tieâu chuaån ISO 9000 veà quaûn lyù kinh doanh SA 8000 veà tieâu

135

chuaån ñaïo ñöùc saûn phaåm xuaát khaåu , choáng boùc loät , an toaøn lao ñoäng v. v. . Muoán kinh teá phaùt trieån , ñôõ bò HK cheøn eùp , thì phaûi gia nhaäp WTO , hoäi nhaäp maïng löôùi kinh teá thò tröôûng Ñoâng Nam AÙ Thaùi bình döông , thì phaûi caûi caùch , chæ coù tieán tôùi , nhanh hay chaäm , cuõng khoâng theå ngöøng hay quay ngöôïc veà cheá ñoä voâ saûn . Khi doanh nghieäp tö nhaân phaùt trieån toát ñeïp , ñôøi soáng nhaân daân moãi ngaøy ñöôïc caûi thieän , phuù quyù sinh leã nghóa , daân trí taêng , nhöõng nhu caàu veà nhaân quyeàn , daân chuû cuõng do ñoù maø phaùt trieån . Taäp theå CQN chuùng ta seõ ñoäng vieân coå voõ lôùp haäu dueä dang voøng tay lôùn ra naém tay vôùi lôùp treû ôû trong nöôùc , HK coøn caáp hoïc boång cho caùc con chaùu nhaø caàm quyeàn Haønoäi nhö con Leâ ñöùc Anh , Nguyeãn maïnh Caàm , thuoäc Boä Chính trò du hoïc do hoïc boång cuûa HK . nghe ñaâu boä Ngoaïi giao HK coøn laäp hoäi AÙi höõu baûo trôï cho con chaùu boä Ngoaïi giao Haønoäi du hoïc HK , hoï troàng ngöôøi , taïi sao chuùng ta khoâng bieát troàng . Vuï daân Thaùi bình noåi daäy do du hoïc sinh vaø maáy nhaø sö , maø ai troàng chaúng noùi ra cuõng bieát , khoâng moät ñoaøn theå naøo , hay maët traän naøo cuûa ngöôøi Vieät haûi ngoaïi laøm ñöôïc chuyeän ñoù , vaø cuõng chæ bieát khi caùi baø chaèng boä tröôûng ngoaïi giao HK khi ñi döï

136

leã chuyeån giao Hoàng Koâng cho Baéc kinh , gheù qua Haønoäi môùi baät ñeøn xanh cho bieát daân TB noåi daäy choáng tham nhuõng xaåy ra tröôùc ñoù khaù laâu.

Phi hoøa phi chieán maø caùch ñaây maáy naêm toâi coù ñeà caäp trong laù thö göûi cho baïn beø ôû ñaây ñeå giaûi thích moät söï hieåu laàm ( anh chò Vöông ñöùc Long ) thöïc ra laø baøi tham luaän khi hoïc khoùa chæ huy tham möu cao caáp naêm 1968 taïi Dalaït vaø naêm 1969 cuõng ñaõ trình baày vôùi oâng Robert Komer phoù Ñaïi söù HK veà binh ñònh vaø moät soá töôùng laõnh HK , Baøi naøy khaù daøi , ôû ñaây chæ noùi sô löôïc veà phi hoøa phi chieán . Sau 1945 . Phaùp trôû laïi xaâm laêng VN , raát nhieàu thanh nieân thuoäc gia ñình tö saûn hoïc thöùc theo VM khaùng chieán choáng Phaùp . nhö cha con cuï Traàn vaên Höông cuõng ñi khaùng chieán , roài cha veà con ôû laïi , töôùng Traàn thieän Khieâm , Laâm vaên Phaùt cuõng ñi theo VM khaùng chieán choáng Phaùp vaø sö cuï Thích Quaûng Long truï trì chuøa Coå Leã ( Nam Ñònh ) keâu goïi taêng ni coøn treû khoûe maïnh taïm gaùc tu haønh toøng quaân choáng xaâm laêng . Dragon d’Anam hoài kyù cuûa Baûo Ñaïi , ñöôïc ñoïc khi ôû traïi giam Haø Taây , thì töôùng De Lattre ca tuïng ñaùm thanh nieân trí thöùc theo VM ñaùnh giaëc raát gioûi , raát kieân trì , , cheâ ñaùm trong thaønh soáng pheø phôõn .

Hoa dung tieåu loä , raát tieác khoâng ñöôïc ñoïc troïn boä Tam quoác , maøxem

137

kieåu coùc nhaûy . Soá laø sau khi toaøn quoác khaùng chieán ñöôïc ít thaùng , moät chieác thuyeàn buoàm loaïi ba caùnh nhö ôû vònh Haï long hay cuûa Taàu , queâ toâi thuyeàn ñi bieån cuõng caùnh buoàm chöõ nhaät nhö thuyeàn trong soâng , toái xuaát hieän khu bôø bieån xaõ Xuaân haø , laøng caïnh beân , hình nhö khuya coù lieân laïc vaøo bôø , ít ngaøy sau linh muïc xöù Xuaân haø môøi cha toâi döï hoïp , chöa bao giôø ñi hoïp haønh maø cha toâi baûo toâi chuaån bò suùng ñaïn maø kyø naøy thaáy oâng chuaån bò kyõ caøng , goïi ngöôøi keùo xe thaân tín , anh Phuøng daën doø , thaáy anh mang kieám ra maøi ,coøn toâi tuy ít tuoåi nhöng bieát baén suùng cuõng khaù , phanû öùng cuõng leï , cuõng ñöôïc baûo chuaån bò caây suùng saên calibre 12 , noøng to böï ,ñaõ ñöôïc oâng boán Cöôøng ( thaày giaø boán chöùc) daäy caùch laøm ñaïn , toâi thay caùc vieân ñaïn thuoác noäi hoùa baèng thuoác laáy ñaïn suùng tröôøng Nhaät ,thay vieân ñaïn haït ri nhoû baèng nhöõng vieân bi cuûa xe keùo to gaàn baèng ñaàu ngoùn tay . Buoåi chieàu ñi hoïp , cha toâi mang suùng luïc Browning 7,65 laän trong ngöôøi , vaø caây baton boïc ñoàng baïch saùng loaùng , thöïc ra caây suùng chæ coá moät vieân ñaïn naïp saün , ñaïn ria , naïp vieân khaùc vaøo cuõng lænh kænh laém , toâi ngoaøi caây suùng saên , coøn laän theâm suùng luïc traùi kheá ( rouleau ) , anh Phuøng ñeo kieám , mang caây Mousqueton , chuùng toâi ñeán nhaø xöù Xuaân haø . Anh

138

Phuøng ñöôïc daën tröôùc ngoài ngoaøi cöûa khoâng cho ai tôùi gaàn 10m vì sôï bò giaät suùng vaø aùm hieäu baùo ñoäng , toâi theo cha toâi vaøo trong nhaø , ngoaøi cha xöù Xuaân haø coøn coù cha Giaùo Löu xöù Lieân Phuù ,xöù Xöông ñieàn Vaên lyù vaø moät linh muïc treû teân Quyù , ñieàu haønh cuoäc hoïp chuû choát laø cha Quyù . Sau khi cha Quyù trình baày caùc cha hoûi yù kieán cha toâi , cha toâi trình baày vì toaøn daân ñang doàn noã löïc vaøo khaùng chieán choáng Phaùp xaâm löôïc , coøn baûo VM laø CS , nhöng chöa bieát CS nhö theá naøo , baûo hoï tam voâ , voâ gia ñình , voâ toå quoác voâ toân giaùo , thì chöa thaáy hoï theå hieän , Noåi daäy choáng thì ai yeåm trôï vuõ khí , ai , minh chuû ? ( chöa coù giaûi phaùp Baûo Ñaïi ) , sôï ñoå maùu voâ ích maø mang toäi vôùi toå quoác , Nghe vaäy thaáy caùc cha ngoù nhìn nhau , cha toâi voäi lieác nhìn toâi , ñang ngoài döaï vaøo vaùch töôøng voäi ñöùng daäy , caàm suùng ngang buïng saün saøng nhaû ñaïn , baät cuùc aùo tröôùc ngöïc , chìa caây suùng luïc saün saøng moùc baén vaø haéng daëng baùo ñoäng cho anh Phuøng bieát , Caùc cha ñöa maét nhìn nhau , khoâng ai noùi gì ,chaéc e sôï caây suùng chæ moät phaùt con traâu moäng ngaõ guïc ñang chóa vaøo caùc oâng , cha toâi caùo lui töø giaõ , khi veà ñeán ñeâ caùnh ñoàng cuûa oâng ngoaò toâi môùi thaáy nheï nhoõm , vaø toái hoâm ñoù hoï thuû tieâu maáy ngöôøi khoâng ñoàng yù kieán , maáy ngaøy sau gieát

139

luoân huyeän ñoäi tröôûng ,baïn cuøng xaõ cuûa boá Traàn vaên Quyeàn , baùo Vieät nam thôøi nay beân Sydney hay Melbourne ,It tuaàn sau moät ñeâm toái , boán ngöôøi boä ñoäi coù leõ laø caáp chæ huy caáp ñaïi ñoäi , ba ngöôøi thaáy cha toâi hoûi thaêm söùc khoûe cuûa cha hoï , thaáy keâu laø cuï AÙn ( AÙn saùt ) oâng Boá ( boá chaùnh ) vaø moät ngöôøi laø oâng Luïc ( luïc söï chaêng ? ) coøn ngöôøi thöù tö da ngaêm ñen coùleõ khoâng quen neân khoâng thaáy noùi gì .cho ñeán khi ra ñi khoâng noùi moät caâu . Hoï cho bieát coù nhieäm vuï veà deïp loaïn ,vaø tham vaán caùch deïp ra sao , cha toâi noùi neáu muoán dieät troïn thì lôïi duïng ñeâm toâí di chuyeån moät toaùn ra bôø bieån phuïc trong röøng phi lao , roài saùng sôùm ñaùnh , nhö vaäy seõ ñoå maùu nhieàu , nhöõng ngöôøi caàm ñaàu khoâng ñöôøng chaïy hoï phaûi choáng traû , maø baây giôø caàn ñoaøn keát choáng ngoaò xaâm chæ caàn deïp yeân , ñuoåi maáy ngöôøi ñaàu soû chaïy ñi choã khaùc , thì muùa voõ döông oai 9,10 giôø saùng daøn quaân di chuyeån treân ñeâ , hoï bieát khoâng theå choáng noåi thì chaïy , coøn daân nhö raén khoâng ñaàu thì deïp khoâng khoù khaên , Caùc caäu neân thænh yù caáp treân , roài tôùi linh muïc Hoaøng Quyønh hình nhö thôøi gian ñoù oâng ôû aáp Xuaân thuûy thuoäc oâng noäi cuûa töôùng Vuõ ngoïc Hoaøn , cha toâi baûo ñuoåi ñi ñöøng coù baét vaø khoâng neân baét moät linh muïc naøo ,baét baát lôïi,

140

Ñöùc cha Töø ñöôïc phong laøm coá vaán toái cao cuûa chính phuû vaø ñòa phaän ä Phaùt Dieäm nhö töï trò vì caàn tranh thuûsöï hoã trôï cuûa coäng ñoàng Coâng giaùo trong vaø ngoaøi nöôùc . Khi Taøo Thaùo bò thua ruùt chaïy , Khoång Minh sai Quan coâng tôùi phuïc ôû Hoa dung tieåu loä chôø khiTaøo ruùt qua thì xoâng ra ñaùnh , baét Quan coâng kyù vaøo quaân leänh neáu khoâng baét ñöôïc Taøo seõ bò toäi cheùm . Nhöng Taøo Thaùo keå ôn Quan Coâng ñeå Taøo ñi ,( taïi sao khoâng sai Trieäu Vaân sai Quan Coâng thì Löu Bò coøn can xin tha vì tình anh em keát nghóa , thì quaân sö cuõng phaûi neå lôøi chuùa coâng , coøn Trieäu Vaân sao maø can ngaên ) , neáu sai Trieäu Vaân thì Taøo bò baét hay bò gieát thì Löu Bò , Khoång Minh cuõng tieâu luoân , Ñoâng Ngoâ Toân Quyeàn , CHU Du keùo quaân sang thì Khoång Minh chaïy ñaâu ? neân phaûi sai Quan Coâng môùi coù Tam quoác . cha toâi noùi caùi ngöôøi da ngaêm ñen khoâng noùi naêng chi raát nguy hieåm , noù doø xem coù dính líu gì vôùi maáy oâng cha coá khoâng .Ngaøy hoâm sau caùc cha ñöôïc thoâng baùo nhöõng ngöôøi coù dính líu tôùi gieát choùc phaûi chaïy troán gaáp , khoâng theå choáng cöï noåi . Hoa dung tieåu loä cuõng nhö ñöøng ham ñaùnh chuoät maø laøm vôõ loï quyù . Hoï ñaùnh deïp theo loái döông oai dieãn voõ .

Khi hoïc tröôøng Hoà ngoïc Caån , moät hoïc sinh bò coâng an khu Tö veä Buøi chu

141

baét vì tình nghi lieân laïc vôùi VM , hieäu ñoaøn yeâu caàu toâi ñi thaêm xem coù gì giuùp ñôõ vì bieát toâi quen vôùi moät linh muïc ngöôøi Bæ chuùng toâi coi nhau nhö anh em keát nghóa . Cha Kunch vaø toâi ñi thaêm , tôùi nôi giam giöõ . One day , when I was ... moät phuï nöõ bò baét ñang haùt thaáy chuùng toâi vaøo , voäi ngöøng ngay , ñeán baây giôø toâi vaãn chöa bieát baøi haùt nhö theá naøo . Chò noùi tieáng Phaùp raát löu loaùt , chò baûo maáy coâng an thaåm vaán ( CA tieáng troï treï xöù Ngheä )” caùc anh ñaùnh Taây ñi thì khoâng nhöõng toâi maø haøng ngaøn , haøng vaïn ngöôøi khaùc seõ boû VM theo caùc anh , coøn caùc anh döïa theo Taây maø choáng Coäng thì laø phaûn quoác , tay sai ngoaò xaâm “ . Ít ngaøy sau beân beán ñoø Buøi treân gioøng soâng Ninh Cô , xaùc chò noåi vaät vôø ,caùi ngöïc chaùy ñen , Nghe noùi chò laø con chaùu moät quan huyeän , hoïc tröôøng Ñaàm ôû Haønoäi , Moãi khi nghe thaáy tieáng hay chöõ One day thì thaáy hình boùng cuûa phuï nöõ aáy vaø ai bieát baøi haùt ñoù xin cho nghe moät laàn .

PHi chieán laø hoøa giaûi vôùi thaønh phaàn CS yeâu nöôùc muoán caûi caùch nhö Traàn Ñoä , Hoaøng Minh Chính , nguyeãn Maïnh Caàm . Coøn PHI HOØA laø choáng ñoái nhöõng thaønh phaàn ngoan coá baûo thuû , Nhö ñaïi taù Buøi Tín con trai cuï Buøi baèng Ñoaøn , thöôïng thö trieàu ñình Hueá thôøi vua Baûo Ñaïi ,

142

ñeán giôø cuõng coøn töï haøo veà moät soá thaønh quaû trong thôøi gian trong haøng nguõ CS , nhieàu ngöôøi khoâng boû ñaûng nhöng choáng boïn laõnh tuï CS ñoäc taøi tham nhuõng . Hoï coù coâng lôùn , ñaùnh thaéng giaëc Phaùp xaâm löôïc , Phaùp ñaàu haøng ôû Ñieän bieân phuû , nuoát khoâng troâi ñaønh phaûi nhaû , 09/06/1954 Phaùp môùi tuyeân boá traû ñoäc laäp hoaøn toaøn cho Vieät Nam . Ñuùng nhö cha toâi tieân ñoaùn , khoaûng thaùng 3 /1952 , thaâyù beänh ung thö maùu khoâng chöõa ñöôïc vaø saép tôùi ngaøy ra ñi vónh vieãn , neân veà queâ , baùc só Xuaân , tröôûng ty Y teá Namñònh , boá chaùnh Ñònh vaø moät soá baïn beø tôùi thaêm giaõ töø , tình hình chieán söï raát soâi ñoäng , Phaùp bò toån thaât nhieàu , caùc oâng coù hoûi cha toâi veà vaán ñeà naøy ,cha toâi noùi Phaùp bò ñaùnh baïi thì noù môùi chòu traû ñoäc laäp hoaøn toaøn , chæ sôï phe Quoác gia coù chuaån bò kòp ñoùn nhaän vieäc ñoù khoâng . Cha toâi phaûi boû laøng leân tænh ôû , vì naêm 1949 Taây ñoå boä leân Vaên Lyù , ñöa löïc löôïng vuõ trang cuûa linh muïc Hoaøng Quyønh theo , sau ñoù laäp Khu Töï Veä Buøi Chu , coù leõ bieát ngaøy giôø ñoå boä , neân hoâm ñoù cha toâi ñeán chôi nhaø oâng thoâng gia laø cha cuûa anh Vuõ ñöùc Nhuaän ( cuïc tröôûng An ninh QÑ , anh laø con reå ) ñi traùnh neù , ngay sau khi ñoå boä baùc toâi ( thaân phuï cuûa anh Vuõ ngoïc Vyõ maø nhaø laø choã thieáu töôùng ñeán ñoùn toâi , vaø Vuõ ngoïc Taán

143

baùc só ôû Sydney ) coù leõ cha toâi khoâng döï phoøng vieäc baùc toâi ñöôïc môøi ñeán nhaø xöù Vaên lyù hoäi hoïp vôùi maáy linh muïc ñeå laäp chính quyeàn ñòa phöông , baùc toâi tính tình deã daõi , caû neå khoâng saâu saéc , khoâng bieát coù höùa heïn gì veà hôïp taùc , ngay toái hoâm ñoù baùc veà gaëp cha toâi thuaät laïi cuoäc hoïp , vì baän pha traø , chæ bieát cha toâi phaøn naøn sao baùc khoâng töø choái , thaáy baùc thöø ngöôøi , toâi ñoaùn laø coù chuyeän khoâng vui . Saùng sôùm hoâm sau ñoaøn quaân Phaùp ñi qua ñaàu laøng ñeå ñi veà Buøi chu hay qua Giao thuûy, cha toâi ñöôïc môøi gaëp só quan chæ huy , cuoäc gaëp gôõ kín ñaùo ( hænh nhö coù caû Ba Vî , töôùng Nguyeãn vaên Vyõ , luùc ñoù ñaïi uùy tham döï ) , ngöôøi chaùu töøng laø hoïc troø cuûa Voõ nguyeân Giaùp khi daäy ôû tröôøng Thaêng long laøm thoâng ngoân , maø khoâng laø Vuõ ñöùc Nhuaän ( cuïc tröôûng cuïc An ninh Quaân ñoäi ), con reå , ñaõ coù 2 con trai vaøgaùi vôùi chò toâi , chieàu hoâm tröôùc theo cha toâi sang ôû beân nhaø toâi ôû an toaøn hôn . Caùc cha naém quyeàn cai trò ,thaáy tieâu ñeà treân coâng vaên giaáy tôø vieát. Thieân chuùa vaø Toå quoác , cha toâi voäi laät ñaät can ngaên , raát nguy hieåm , chæ coù vaøi laøng xaõ toaøn toøng Coâng giaùo , coøn xoâi ñaäu , nhöng chung thì daân ñi Löông gaàn gaáp ba daân ñi giaùo , VM tuyeân truyeàn e chính quyeàn môùi phoâi thai seõ suïp ñoå , roài muoán thu thueá baèng thoùc

144

, cha toâi cuõng caûn vì daân chuùng oaùn thuø veà vuï thu mua thoùc thôøi kyø Taây Nhaät , khoù toàn tröõ , deã naûy sinh tham nhuõng . Quan heä giöõa cha toâi vaø caùc linh muïc ôû ñòa phöông moãi ngaøy moät xaáu . Baùc vaø cha toâi , anh em cuøng cha khaùc meï , thaáy baø noäi sinh ra baùc toâi beänh naëng , cuõng ngoaøi taùm möôi , cha toâi tính toaùn neáu baùc toâi coøn ôû nhaø , thì maáy oâng linh muïc seõ lôïi duïng tính deã daõi caû neå cuûa baùc toâi , seõ coù theå nhieàu phieàn phöùc veà sau , cho goïi ngöôøi em reå laáy coâ toâi cuøng meï vôùi cha toâi , daën doø caùi gì nhöng vaøi ngaøy sau coù tin chuù ñi xem boùi , thaày boùi noùi soá baø noäi vaø baùc xung khaéc , vaø baø cuõng saép qua ñôøi , baùc khoâng theå ôû nhaø chòu tang , maãu töû caùch bieät , hai böõa sau , baùc toâi bí maät ra ñi qua ngaû Ñoø Möôøi vaøo Phaùt dieäm ra Haûi phoøng dinh teâ Haønoäi ñoaøn tuï vôùi vôï choàng anh Vuõ ngoc Vyõ . chöøng ba hoâm sau baø toâi cuõng qua ñôøi . Roài tôùi vuï baét bôù traû oaùn thuø vuï noåi daäy 1947 , vaø moät soá ngöôøi tham gia chính quyeàn vöøa qua ,keàt toäi ñi theo VM , cha toâi khuyeân can , caàn giöõ cho daân laøng ñoaøn keát soáng vôùi nhau trong tình thöông nhaân aùi . Cuoäc hoïp ôû nhaøxöù Lieân phuù , toâi ñöôïc theo haàu , ngoaøi maáy cha cuõ coù theâm moät cha treû teân San, cöïc ñoan laém , cuoäc hoïp gay caán .Chöøng möôi böõa sau , chôi troø thu suùng cuûa cha toâi , suøng luïc , suùng saên

145

, coøn caây suùng tröôøng mua cho toaùn tuaàn phoøng an ninh xaõ thì naüm 1947 VM möôïn trang bò cho boä ñoäi ñaùnh Taây . Kim hoûa maøi moøn tröôùc khi giao naïp . Moät soá giaùo sö tröôøng trung hoïc Nguyeãn Khuyeán Traø Baéc taûn cö veà nhaø toâi , coù caû hieäu tröôûng Ñaøo ñình Khaùnh vaø gia ñình taûn cö veà nhaø toâi , luùc ñoù beân Taàu Mao traïch Ñoâng ñaõ ñuoåi Töôûng giôùi Thaïch chaïy daøi ra Ñaøi loan , cha toâi thaûo luaän kín ñaùo vôi thaày Khaùnh ( toâi laø hoïc sinh tröôøng Nguyeãn Khuyeán Traø Baéc ) , sau ñoù thaày Khaùnh vaø caùc giaùo sö dinh teâ , thaày Khaùnh veà laøm giaùm hoïc tröôøng Nguyeãn Traõi Haønoäi , . Vì xaåy ra vuï aùm saùt laøng beân , naïn nhaân tính tình khaúng khaùi hình nhö cuõng baát ñoàng yù kieán vôùi cha xöù sôû taïi , ñoàn VM aùm saùt , nhöng maáy voû ñaïn cuûa suùng tröôøng US 17 rôt laïi hieän tröôøng , aên vuïng khoâng bieát chuøi meùp , cha toâi dinh vaøo thaønh phoá Nam ñònh , moät cuoäc ra ñi , ñuùng laø “ chuoàn “ ñöôïc boá trí kyõ löôõng .

Taïi sao cöù phaûi giöõ chieâu baøi choáng coäng , vô ñuõa caû naém , taïi sao khoâng bieát taùch xeû ra , theâm baïn bôt thuø .Neáu chuùng ta hoâ haøo choáng boïn tham quyeàn coá vò ,tham nhuõng boùc loät , ñaûng trò vaø ñoøi thöïc thi ñieàu 69 hieán phaùp ban haønh naêm 1992 , moïi coâng daân coù quyeàn töï do ngoân luaän töï do baùo

146

chí , töï do hoäi hoïp v.v. , keâu goïi töï do phaùt trieån , giuùp ñôõ neàn kinh teá tö nhaân phaùt trieån , tham gia chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo . vôùi nhöõng muïc tieâu treân chaéc chaén seõ ñöôïc tuyeät ñaïi ña soá nhaân daân vaø nhöõng ñaûng vieän CS yeâu nöôùc höôûng öùng vaø caùc nöôùc caáp vieän vaø ñaàu tö vaøo VN cuõng ñoàng tình , giuùp ñôõ coäng taùc thöïc thi caùc muïc tieâu treân , Hoâm aên buùn vòt xaùo maêng vôùi maáy anh Taây ba loâ ôû chôï Beàn Thaønh , chæ coù moät Gaulois maø y hình nhö laø moät daân cöû , coøn ba teân , Haø lan Thuïy ñieån , Suisse hay Suede , chuùng cho hay E U seõ thöông thaûo vôùi Haønoäi veà moät coâng öôùc choáng tham nhuõng , sao laïi coâng öôùc , thoûa hieäp chöù ? vaø seõ caáp ngaân khoaûn cho chöông trình choáng tham nhuõng .

Thöa thieáu töôùng , daân toäc mình bò caùi naïn chia reõ , haän thuø trieàn mieân , boïn CS phaân chia giai caáp ñaáu tranh , laáy haän thuø laøm söùc baät , moät söï voâ luaân thöôøng , huûy hoaïi ñaïo lyù , con daâu ñaáu toá boá meï choàng vaø caû choàng cuõng bò vì thuoäc thaønh phaàn ñòa chuû cöôøng haøo aùc baù , khoâng phaûi sau ñaáu toá laø xong , noù keùo daøi nhöõng ngöôøi thuoäc thaønh phaàn naøy heát theà heä naøy tôùi theà heä sau , moãi khi caàn goïi laø ñaáu tranh

147

giai caáp thì laïi loâi ñaùm naøy ra laøm vaät teá thaàn , khoâng ai daùm quan heä vì seõ bò lieân luïy khoå sôû khuûng khieáp . Giôø ngöôøi Vieät chuùng ta phaûi vöùt boû nhöõng caùi quaù khöù haän thuø ñeå maø hoøa giaûi soáng trong tình thöông nhaân aùi töø bi , Coù ngöôøi noùi khoâng theå hoøa giaûi vôùi CS vì teát Maäu Thaân noù gieát anh em hoï haøng ,phaûi giaûi theå tieâu dieät chuùng . Nhö toâi , boá vôï bò gieát trong vuï ñaáu toá , chuù choàng coâ toâi vì coù con di cö vaøo Nam khoâng khai baùo , bò tuø , cheát trong tuø , boù maûnh chieáu raùch ñem choân , ngöôøi em trai uùt , khi cha toâi maát môùi coù 10 tuoåi , cha toâi trao phoù cho toâi , tröôùc 1975 chuù laøm giaùm hoïc tröôøng trung hoïc coâng laäp Taây Ninh cuøng hai con trai lôùn cuûa toâi bò gieát döôùi Raïch giaù khi vöôït bieân cuoái naêm 1976, coøn baûn thaân gaån 13 naêm tuø ñaày , nhaø cöûa ñoà ñaïc ôû Ñaønaüng maát heát duø coù ngöôøi coi giöõ nhöng hoï mang suùng tôùi ñuoåi ra tay khoâng , nhaø toâi xaây töø khi coøn mang caáp trung uùy , keùo daøi vaøi naêm môùi xong bao nhieâu coâng lao ñoå vaøo ñoù. . Toâi thuø haän CS laém chöù , khoâng leõ cöù phaûi gieát ñi , roài gieát qua gieát laïi sao ? Trong KINH PHAÄT daïy , LAÁY OAÙN BAÙO ÔAN , OAÙN AÁY TRAÄP TRUØNG . LAÁY ÑÖÙC BAÙO OAÙN ,OAÙN AÁY TIEÂU TAN . Daân toäc Vieät ( ngöôøi Kinh ) duø coù theo toân

148

giaùo naøo khaùc cuõng coù caùi gel , teá baøo töø bi baùc aùi , khoâng nhieàu thì cuõng coù moät chuùt vì giaùo lyù ñaïo Phaät aên saâu , thaám nhuaàn vaøo con ngöôøi Vieät taän xöông , taän tuûy , keùo daøi caû chuïc theá kyû , töø coâng vieäc sinh hoaït thöôøng nhaät cho ñeán vieäc troïng ñaïi giöõ nöôùc , choáng xaâm laêng , xaây döïng nöôùc ñeàu coù theå hieän giaùo lyù ñaïo Phaät . Söï khoan dung cuûa ñaïo Phaät khoâng phaûi ñöa ñeán söï tieâu cöïc thuï ñoäng tröôùc nhöõng haønh ñoäng cuûa keû sai quaáy . Ngöôøi Phaät giaùo chaân chính daàu phaûi ñöùng vaøo theá ñoái khaùng vôùi keû ñòch hung baïo , vaãn khoâng nuoâi loøng haän thuø khinh gheùt keû thuø , traùi laïi coøn thöông xoùt hoï , moät con ngöôøi vì meâ muoäi maø sa vaøo con ñöôøng laàm loãi . cuõng khoâng quyeát taâm dieät tröø keû thuø , maø phaûi coá gaéng caûm hoùa hoï giaùc ngoä hoï , níu keùo hoï veà con ñöôøng chính . Ñoâi khi buoäc loøng phaæ gieát hoï vì moät söï lôïi ích taäp theå maø khoâng nuoâi loøng haän thuø . Khi toâi hoïc ôû Traø Baéc sö cuï Queá truï trì chuøa Traø Trung thaáy toâi keùm Phaùp vaên , vieát sai vaên phaïm , thaày daäy keøm moät thôøi gian ,vì tình hình chieán söï , tröôøng Nguyeãn Khuyeán phaûi chia hai ,toâiphaûi rôøi theo boä phaän veà Hoäi Kheâ ,thaày laø ngöôøi thöù nhì tieân

149

ñoaùn toâi seõ theo nghieäp voõ , duø toâi khoâng muoán , nhöng caùi nghieäp , vaø khi giaõ bieät thaày daën doø , luoân luoân laáy ñöùc laøm troïng , baïo phaùt , baïo taøn , nhöng khoâng vì chöõ nhaân maø khoâng daùm gieát ngöôøi trong tröôøng hôïp chính ñaùng nhö baûo veä toå quoác , nhöng luoân luoân phaûi giöõ töø bi nhaân ñöùc . Lôøi thaày daäy ghi loøng taïc daï . Naêm 1974 quaän Thöôïng ñöùc bò bao vaây . TRÑ 2 tieáp öùng , hai beân ñuïng ñoä döõ doäi , thöông vong cuõng nhieàu , coù laàn tröïc thaêng tôùi taûn thöông , thaáy moät vaøi baêng ca coù thöông binh naèm maø khoâng taûn maø cho nhöõng ngöôøi duø bò thöông nhöng leo leân phi cô raát leï , thaáy vaäy , toâi chaïy laïi hoûi baùc só taïi sao khoâng taûn thöông maáy ngöôøi naèm baät ñoäng treân baêng ca , baùc só traû lôøi öu tieân cho binh só cuûa mình , coøn ñoù laø tuø binh . Toâi noåi giaän la baùc só , ñoàng yù öu tieân cho binh só , nhöng maáy ngöôøi treân tröïc thaêng , duø coù bò thöông nhöng raát nheï , bò thöông ôû tay hay chaân . khoâng caàn ñöa veà Toång y vieän Duy taân gaáp , Maïng soánglaø quyù ,duø chuùng laø tuø binh nhưõng beå buïng loøi ruoät caàn phaûi caáp cöùu , chuùng cuõng laø ngöôøi VN , coøn anh em bò thöông nheï neáu khoâng coù maùy bay thì chôû veà baèng xe , coù gì khoù khaên ? Phaûi coù loøng nhaân aùi , vaø coù theå bò phaït vì vi pham ïgiaoù leänh .. Ñaàu naêm

150

1975 , moät thieáu nieân chöøng 15 , 16 tuoåi gia ñình ôû 11D Haøng Suõ Nam ñònh thuoäc ñôn vò ñaëc coâng taán coâng moät ñoàn ÑPQ , bò thaát baïi thua chaïy , bò thöông naëng , ñoàng ñoäi boû laïi , saùng hoâm sau NQ luïc soaùt thaáy ñem veà Baldy nhôø trung ñoaøn chöõa chaïy , nhaân coù tröïc thaêng cuûa thieáu töôùng tôùi ñoùn toâi veà hoïp , cho chôû luoân veà TYV Duy taân . Coøn anh Vuõ baù Thìn töï Long khi ôû Suoái Maùu kheânh lu nöôùc naêng bò ngaõ vôõ xöông chaäu , khoâng cho ñi nhaø thöông , ñöa ra Yeân baùi cuõng khoâng ñöa ñi nhaø thöông , mang muû thoái loeùt vaø cheát vì maéc ngheïn mieáng saén ( khoai mì ) anh em ñaøo troäm nöôùng cho , nhaân ñaïo cuûa CS nhö theá ñaáy . Khi giam ôû Haø taây , 17/5/79 maáy traêm anh em ñöôïc nhaän quaø töø ngoaïi quoác göûi thaúng veà traïi , moãi thuøng 40 pounds , coù ngöôøi nhaän 2 ,3 thuøng , toâi cuõng ñöôïc moät thuøng do moät chuù lính naøo ñoù cuûa trung ñoaøn göûi cho töø Seatle HK , khoâng bieát laøm sao noù coù ñòa chæ cuûa toâi , chæ moät maåu thö nhoû , Boá thöông , ôû trung ñoaøn vaøi thaùng ,raõ nguõ ôû Vuõng Taàu , gaëp taàu Myõ doâng qua HK . Sau vuï nhaän quaø , CA traïi thay ñoåi loái ñoái xöû vôùi chuùng toâi , haéc aùm maát daàn , vaø do ñoù chuùng toâi coù nhieàu thuoác men , Neân coù dòp chöõa beänh giuùp daân , coù baø giaø chæ coù moät con trai ñoäc nhaát , khi ñi lính vôï mang baàu ,coøn noù sinh Baéc töû Nam ,

151

Hoøa bình ba naêm sau vôï nhaän ñöôc caùi giaáy baùo töû , ñi laáy choàng khaùc ñeå laïi cho baø giaø moät con trai maáy tuoåi . Thaèng nhoû tieâu chaûy , ñöa leân nhaø thöông huyeän töø choái vì khoâng coøn choã vaø thaèng nhoû meät laû. Baø coõng chaùu cöùt ñaùi ñaày löng , vöøa ñi vöøa khoùc , thaáy hoaøn caûnh thöông taâm , toâi giuùp , nhôø Trôøi Phaät phuø hoä , baø giaø coøn chuùt noãi doõi toâng ñöôøng , baø vaùi taï toâi khoâng nhaän , baø baét thaèng nhoû laäy taï ôn , toâi baûo veà taï ôn Trôøi Phaät , haèng ñeâm laáy moät cheùn nöôùc saïch vôùi ngoïn ñeøn daàu hay moät neùn höông roài baø caàu nguyeän caâu kinh “ NAM moâ ñaïi töø , ñaïi bi cöùu khoå cöùu naïn, quaûng ñaïi linh caûm . Baïch y quan theá aâm boà taùt “ ,naêm baåy chuïc hay 100 laàn tuøy yù nguyeän . Lôøi kinh caàu naøy do moät em haäu phöông cho naêm 1965 , thôøi gian ñi laøm tieåu ñoaøn tröôûng löu ñoäng , ñaùnh maùy nheùt vaøo ví nhaéc moãi toái coá nguyeän caàu , vaø nay toâi vaãn coøn mang trong ví . Khoâng phaûi taøn höông nöôùc laõ ñeå chöõa beänh , maø cheùn nöôùc laø yùmuoán noùi ñeå röûa saïch caùc loãi laàm , toäi loãi , coøn aùnh ñeøn ,aùnh neán laø löûa saùng daãn ñöôøng daãn loái ñi theo con ñöôøng phaûi , Moät ngöôøi ñaøn baø bò kieât lî chöõa chaïy laâu ngaøy khoâng khoûi ñeán xin chöõa, nhöng daân noùi ñöøng chöõa vì choàng laøï moät chuû nhieäm hôïp taùc xaõ

152

kieâm bí thö chi boä xaõ raát aùc oân . Toâi hoûi tình traïng beänh , ñaõ ñieàu trò nhö theá naøo vaø baûo caû vôï choàng ngaøy hoâm sau gaëp laïi . Khi gaëp toâi noùi daân xaõ khuyeân khoâng chöõa vì choàng aùc oân ,nhöng toâi ñi Löông , loøng töø bi baùc aùi cuûa ñaïo Phaät noù ôû trong tim oùc toâi , vaø theo giaùo leänh cuûa quaân ñoäi toâi , duø laø keû thuø hung baïo khi hoï bò thöông beänh cuõng phaûi cöùu chöõa , do ñoù toâi khoâng nghe lôøi daân . Ñöa maáy vieân thuoác cuøng caùch xöû duïng , nhöng tröôùc duøng, haõy mang ñeán cô quan y teá huyeän hay moät thaày thuoác hoûi duøng coù ñöôïc khoâng ? Neáu ñöôïc , vaø thaáy coù keát quaû toát toâi seõ giuùp tieáp . Ñi hoûi , ngöôøi ta hoûi ôû ñaâu maø coù loaïi thuoác naøy , vì chæ ôû caáp cao môùi coù . Sau khi laønh , tôùi caûm ôn , toâi khoâng nhaän quaøbieáu maø baûo veà haèng ñeâm cuõng caàu nguyeän nhö ñaõ baûo baø giaø . Khoâng nhöõng giuùp daân maø coøn giuùp cho trai gia binh vaø khuyeân haêng ñeâm caàu nguyeän ..

Thöa thieáu töôùng , caàn phaûi coù hoøa giaûi daân toäc , maø chæ coù Phaät giaùo daãn ñaàu ñaûm nhieäm ñöôïc coâng taùc troïng ñaïi naøy , duø Coâng giaùo laø moät toå chöùc quy cuû, haäu thuaãn quoác teá maïnh meõ nhaát , nhöng coù nhieàu vöôùng maéc nghi ngôø , dò öùng bôûi nhöõng heä luïy töø thôøi Taây qua xaâm löôïc , nhöõng giaùo khu voõ trang

153

töï veä , nhöõng uniteùs mobiles de deùfense des Chreùtienteùs cuûa LeRoy , coøn caùc toân giaùo khaùc cuõng coù nhieàu dò öùng vöôùng maéc vaø khoâng ñuû taàm voùc maø chæø trôï löïc tuøy theo ñòa phöông , tuøy theo thôøi gian cuøng nhu caàu .

Trôû veà Uc ñuùng dòp leã khaùnh thaønh chuøa Phoå Quang neân coù nhieàu chö taêng ôû caùc nôi veà döï , töø HK sang töø AÂu chaâu tôùi ,TT Thích trí Minh töø Nauy tôùi ,HT Thích nhö Hueä quen ôû Hoäi an töø Adelaide Nam Uc , toâi trình baày Phaät giaùo laøm chuû löïc , noøng coát trong vieäc troïng ñaïi hoøa giaûi daân toäc , caùc thaày cuõng ñoàng tình , nhöng caâu traû lôøi ñaàu tieân cuûa HT Thích nhö Hueä “ Mình baûo chuùng khoâng nghe ! “ Baùc Leâ taán Kieát chuû tòch Hoäi PG vieät nam Taây Uc cuõng höùa khi laøm leã kyû nieäm 20 naêm thaønh laäp chuøa Chaùnh giaùc , nhaân dòp ñoù seõ thaûo luaän vôùi caùc thaày , Caùc thaày ñöôïc goïi laø giaûng sö , cuõng ñoàng tình nhöng khoâng moät vò naøo daùm neâu vaán ñeà naøy , vì sôï dö luaän buùa . Nhö baø giaø beân Nauy “ Chaúng daïi gì daây vôùi huûi !! “ . Khi ôû Saigoøn , moät thaày cuõng coâng nhaän hoøa giaûi laø raát ñuùng, raát caàn , nhöng PG coù nhieàu raéc roái chöa thoáng nhaát , nhö beân UÙc cuõng 2 ,3 phe phaùi cuõng goïi laø Thoáng nhaát nhöng caùi coù ñuoâi thoøng Haûi ngoaïi , caùi khoâng , Buït

154

nhaø khoâng thieâng , coù baøn tay cuûa Myõ môùi xong . Thaày noùi ñuùng , hôi buoàn , nhöng thöc teá laø phaûi vaäy .

Coøn nhieàu ñieàu muoán vieát, nhöng quaù daøi roài , trong nöôùc ñaõ coù nhieàu tieán trieån toát ñeïp , muoán thuùc cho nhanh cuõng khoâng xong , hình nhö moät ñònh meänh naøo ñaõ an baøi : Maõ ñeà Döông cöôùc anh huøng taän , Giaùp AÁt nieân lai kieán thaùi bình , sau ñoù môùi Môû hoäi Long Hoa , luõ löôït leân ñöôøng hoài höông , nhöng chôø khi naøo “ Giaëc tôùi Boà ñeà giaëc laïi tan “ ngöôøi ta ñoaùn boïn quyû ñoû ñuïng tôùi Phaät giaùo soùng gioùbaát bình noåi leân nhö phong ba baõo toá , boïn quyû môùi ñi ñôøi nhaø ma , Nhö tröôùc 1975 ai maø tin ‘ Thaïch thaønh beân soâng , meøo laïi bon bon chaïy veà , con quay xaáp ngöûa ba que cuoäc taøn “ roài tìm nôi Ñoâng Haûi maø aån thaân “ ( naêm AÁt Maõo boû caû côø vaøng ba soïc ñoû maø chaïy , roài keùo nhau ra bieån Ñoâng tìm töï do. Vaäy thì seõ tôùi vaän Môû Hoäi Long Hoa, vaø ngöôøi Vieät ôû haûi ngoaïi seõ keùo nhau veà nöôùc, Raùng chôø daêm ba naêm nöõa , moät töông lai huy hoaøng cuûa ñaát nöôùc. Xin taïm ngöøng chuaån bò qua Sydney “ trieàu kieán “ tröôûng toäc cuûa hoï Vuõ ngoïc ôû haûi ngoai , anh Vuõ ngoc Vyõ töø HK qua, chò Thuïy Kheâ (âRFI) cuõng qua coù gheù nhaø toâi. .Mong coù dòp qua thaêm thieáu töôùng, ngöôøi anh kính meán vaø caùc baïn beø .

155

Kính

Vuõ ngoïc Höôùng Muøa thu nöôùc UÙc 2001

156

i

157