klimafreundliche mobilität - handlungsansätze auf ... · kgr eeou rzgusnpsdoigeo sdrktflue1r3n gs...
TRANSCRIPT
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 1
Klimafreundliche Mobilität -
Handlungsansätze auf Landkreisebene
Wie kann die Mobilität in der Grafschaft Bentheim einen
Beitrag zum Klimaschutzkonzept leisten ?
Bestandsaufnahme und Ausblick
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 2
Gliederung:
1.) Erste Ergebnisse der Haushaltsbefragung 2011
2.) Konzeptionelle Ansätze zu erhöhter klima-
freundlicher Mobilität
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 3
Verkehrsmittelwahlverhalten
%
0,0
Sonstiges
0,4 0,80,81,00,2
Fahrrad /
Pedelecs
zu Fuß
7,1
10,1
3,7
2011
2004
3,9
0,5 0,5
11,0
7,2
46,5
50,8
27,6
32,832,0
44,0
7,0
4,0
50,0
60,0
6,6
10,0
20,0
30,0
40,0
Eisenbahn
1997
Krad Pkw (Fahrer) Pkw
(Mitfahrer)
Bus
1,0
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 4
Verkehrsmittelwahl
im Vergleich
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 5
Verkehrsmittelwahl
im Vergleich
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 6
Verkehrsmittelwahl
im Vergleich
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 7
Verkehrsmittelwahl
im Vergleich
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 8
Verkehrsmittelwahl in den
Kommunen
10% 5% 9% 4% 5% 5% 8%
28% 34%39%
30% 29% 35%21%
4% 5%2%
6% 4%8%
7%
7% 7%6%
9%7%
8%
7%
51% 49% 44%51% 55%
45%58%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
MIV-Fahrer
MIV-Mitfahrer
ÖV
Fahrrad
Zu Fuß
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 10
Verkehrsmittelwahl nach
Wegezweck
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 11
Verkehrsmittelwahl nach
Wegezweck
2011 Haushaltsbefragung 2005
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 12
Vergleich Haushaltsbefragung
Fahrtzweck und Verkehrsmittel
Nr Verkehrs
-mittel
Ausbild
ung
Dienst-
lich
Begleit
ung
Einkauf Arbeit Freizeit
1 MIV FA + 2,5 + 3,4 - 13,3 - 7.5 + 1,9 - 2,2
2 MIV MI - 1,0 - 3,4 + - - 3,5 - 0,9 - 3,5
3 ÖPNV +4,9 -0,5 + - + 0,3 + - + -
4 Rad - 4,0 +2,8 + 12,8 11,1 + 1,5 24,1
5 Zu Fuss - 1,7 + 0,3 + 0,9 + 1,2 - 0,8 - 1,4
Legende < -
10
-10 -
-5
- 5 - 0 0 0 - 5 5-10 10-15 >15
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 13
Erste Rückschlüsse
1. Auswirkungen des demografischen Wandels
durch höhere Reiseweiten spürbar
Finanzielle Belastung LK
2. Positive Entwicklung im Bereich Nahmobilität
Fahrradförderung in den Innenstädten
3. Bedeutung des Autos beim Fahrzweck Arbeit
nachwievor hoch !
Siedlungsentwicklung und Verkehrsent -
wicklung in Einklang bringen
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 15
PKW Besitz in Abhängigkeit
der Pers/Haushalt
1997 2004
2011
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 16
Verkehrsmittelwahl in Abhängig-
keit der PKW-verfügbarkeit
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 17
Reiseweitenverteilung
2011 zu 2005
Zunahme der
Reiseweite
im Nahbereich
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 18
Reiseweiten in Abhängigkeit der
Verkehrsmittelwahl
Im IV betragen
40 % der
Reiseweiten
< 5 km
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 19
Vergleich der Reiseweiten in
Abhängigkeit Verkehrsmittelwahl
1. Geringere Reiseweite im IV bis 5 Km
2. Etwas höhere Reiseweite im Radverkehr
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 20
CO2 Minderungspotential
Beispielbetrachtung :
50 % aller Wege < 5 km werden durch den
Umweltverbund ersetzt
Dann wären 45580 Wege entsprechend
227.900 km/d mit derzeit 130 g/km CO2
entsprechend 29,6 t/d CO2 täglich weniger in
der Luft
Zum Ausgleich müssten allein hierfür 18250
Bäume jährlich gepflanzt werden !
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 21
CO2 Minderungspotential
Beispielbetrachtung :
Für eine klimaneutrale Kompensation der
Grafschafter PKW Fahrleistung mit 222 t/d
CO2 wären jährlich 135.415 Bäume zu
pflanzen
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 22
CO2 Minderungspotential
Beispielbetrachtung :
Wieviel t CO2 ließen sich einsparen, wenn die
Raum- und Verkehrsentwicklung auf
Mobilitätsvermeidung ausgerichtet werden
würde ?
Welche Investitionen wären erforderlich, um
diese CO2 Menge kompensieren zu können ?
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 23
Ausblick ÖPNV
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 24
Liniennetz
seit 2004
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 25
# # # # # #
# #
# # #
#
# #
#
#
# #
#
#
#
#
#
# #
#
#
# #
#
#
# # #
# #
# #
# # # # #
# #
#
# # # #
#
#
#
# #
# # #
#
# #
# # #
# #
#
#
# #
# #
#
# #
#
# #
#
# # #
# #
# #
# # #
#
#
# # #
#
#
#
# #
#
#
# #
#
#
# # #
#
#
#
#
# #
# #
# # # # #
# #
# #
#
# # # #
# #
#
# # # # # #
#
# #
#
#
# # #
#
# # # # #
#
#
#
#
#
#
# # #
#
#
# #
# # #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
# #
#
#
#
# #
# #
#
# #
# #
# #
#
#
# # #
#
# #
#
#
# # #
#
# #
# #
# # #
# #
# # #
#
#
# #
#
# #
#
#
#
# # # # #
# #
# # #
#
#
# # #
#
#
#
# #
#
#
# # # # #
#
#
#
#
# #
G e k a
K o t t e
K i r c h e
K i r c h e R u p i n g E m s u f e r
B a h n h o f
F i e l e r s
R a t h a u s
B e n z s t
Erschließungsqualität
Des Busnetzes vor
Veränderung des Linien-
Netzes 2004
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 26
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
#
#
###
#
#
#
##
##
##
#
## #
#
##
#
#
#
###
#
#
##
##
#
#
#
#
##
##
#
#
#
##
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
###
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
## ###
#
#
##
### #
#
## ##
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
##
#
##
##
#
#
# ##
# ##
### #
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
##
#
#
##
#
#
#
#
###
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
##
##
#
#
# #
##
# #
#
#
#
#
#
# ##
#
##
#
#
#
# #
#
#
#
## ###
###
#
#
#
###
#
#
#
#
####
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
# #
##
#
##
###
#
## #
#
## ## #
#
##
##
#
##
#
#
#
###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
#
#
###
#
#
#
##
##
##
#
## #
#
##
#
#
#
###
#
#
##
##
#
#
#
#
##
##
#
#
#
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
#
#
###
#
#
#
##
##
##
#
## #
#
##
#
#
#
###
#
#
##
##
#
#
#
#
##
##
#
#
#
##
#
# ### ##
#
#
##
##
##
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
#
#
# #
##
#
#
#
###
#
#
##
#
##
#
#
#
####
#
#
#
##
#
#
#
##
#
#
#
#
##
#
#
#
#
# # ###
#
#
#
#
#
#
#
#
#
##
##
# ###
#
##
# ###
##
#
#
#
#
# #
#
#
###
#
##
#
###
#
##
#
##
#
# ####
#
##
#
#
#
##
###
#
#
###
##
##
#
#
#
##
#
#
#
##
##
#
#
#
#
# ##
##
#
#
##
##
#
#
#
#
# #
#
###
##
#
#
##
#
#
#
##
#
#
#
#
##
#
#
#
##
#
##
#
#
#
#
#
#
#
#
##
###
##
##
##
#
#
#
##
# #
#
Molkerei
Baar l ink
Br ink ma nn
Heeste rkante r Str.
Ke lde r
Meyer ink
Naber
Nyhu is
Ran ters
Sc hoemak er
Sc ho ltmann
Sc hu le/ Kle i n
Sp i ckm ann
Ve ldmann
Ve ldmann-Scholten
Wink elin k/K20 MarschdiekZie l
Zo llhaus
Alt enzentrum
Bahnho f
Beer lingBe rg
B� te r
Grundschule
Kort mann
Otten Warteha lle
Rathaus
S„ge werk K”ste r
Sc hu lzen trumVelding
Arends
Br ink s
Coevorden St ation
Kana lbr�ck eL�bberink St eg ink
F� rst enw eg/Steg ink
PlaáR”kk er
Sc ho ltmanns D iek/ v.d .S poel
Sp iek er
Wolber t
DenkmalGro te Lambers
kath . Kirche
Laarw ald Bahnho f
Sc hu le
Abzwe ig Ec hte lerEinm. Alte Vec hte ta lstr .
Oev er ingerf eld /Feldweg /QuerstrOudeh inke l
Que rs traáe
Alb ers
Kana lbr�ck e
Sie dlu ng
St egem annZo llh„user
Bahn ho f
Bahn�bergang
Kana lbr� cke
Ko lk
Leg tenborg
Sc hu le
Unte rf�hr ung
Veenas
Abzw. Weust en
Baumsc hule Egbers
Kana lbr�ck e
Bahnho f
Bo tte rd iek
ehem. Schule Weust en
Hahnenb. Diek /Rtg .Sch wei nemas t
Hahnenberg /Zoll st r.
Sc hoo
Helweg
Robbert
luth . KircheSc hu leehem . Sch ule
Arends
Kirche
Sc hu le
Vette (Bedarf shs t.)
Hes s elin k
Sc ho thoek
Aa lmink-Br� cke
Fis c he r
Hansmann
L�g tenaar
Zol lh„user
Georgsdorf er S traá eKreuzung K 13PostSiedlung Wendeh ammerAbzw. F� cht en feld K13
Br�c ke Sc ho lten
Eic henweg
Feuerwehr
Graáf enne
Grenz wegOstende/ St rankd iek
ref .Kirc he /JungeSc hu leTu lpenst r. (AST)
Alt e Pic cardie /BehrensAlt e Pic cardie /ehem. Sc hu leAlt e Pic cardie /Koe l
Bahnho f
Bla ue r Bock
Bruc h
Br� c ke ter H orst
Br�c ke V�gt en
Br�c ke z um ™ lbahnhof
Dor fgem eins chaf ts ha us (AST)
Hohenk”rben/W endepla tz
Kreu zun g
L ”nink
Otten
Sc hu le
Annastr . (A ST)Bramersk amp
Ottenjans s tr . ( AST )
Vo lksbankWes thu is (AST)
Wolt haar /K 4Wolt haarstr aáe
Georgsdorf er S traá e
In der S chanze
Kreuzung K 13PostSiedlung Wendeh ammer
Br�c ke Sc ho ltenFeuerwehr
Graáf enne
Grenz wegOstende/ St rankd iek
ref .Kirc he /JungeSc hu leTu lpenst r. (AST)
Hohenk. W eg/Zur Wa llstroo t
Hohenk”rb.w eg/Maschweg
Hohenk”rben/Bakke rts kam p/Gr ov.
Hohenk”rbener W eg/Altend. Diek
Hohenk”rbener W eg/Hesse link
Hohenk”rber W eg/Zum W ellmer
H�tt enk amp
Br�c ke V�gt en
Hohenk”rben/Am Br ill (AST)Hohenk”rben/Leebr�ck e
Hoh enk” rben/Kreuzung
Lohne rb ru cher Straáe
Ma rktMi tt e
M” llendiek
M�hle
Sc ho olp latt
Sc hule
Bal de rhaarm oor Egger R ies en
Gaalken
Kape lle
Abz wei g It te rbec k/ Korn t roc kEinm . a lte D or f s tr .
H ” ll m ann
Hors t
Krake
Sc hu le W art eha llens e ite
Z egg er
Alt e S chu l eOeler i nk
Sc h� tt e
Ny ho ff
Pos t
Sc hu le
V” lk e ri ng
Kuh lm ann
Maatm ann
Sc hl„ f k eSch u le
Sie d ler s tr .
S ied lung
Wo lter ink
H � rb roc ks w eg
Kreuzun g W es tr ickNeu land / Kreuz ungSc h u leSpr eke l ma nn
Abz w. K rankenhausA ns ch l ags t e lleBr aak m ann
Kl . H o lsm ” lle
Trans f orm ator
Gort mann / Krabbe
L”ns berg
Renge li nk
Vr ie lm ann/ Es s mann
W ar teh „usc hen/G ys b ers
G ”l enkam per St r /B e i de r B raake
Kindergar ten /S c hu le
R ein eke
Sc h� rmannSoek er W eg
St ei nwegV is ch er
Voges kam p/A n de r B ree
Wi eger ink /H illge r Ho f f
W olb r ink
Oost e rge t e lo
Grun ds c hu leH i nde r in k
It te rbeck er D os e / Bec k mann
J� r r ies
Kap tei n /Kreuz ung
Kon ink
Pos t
Vor derg run dw eg
W eer sm a nn
Di ek ert. B os c h
Goorw eg
Ort f el d
Zo llh „user
Ziege le i
Lager St r.
Markt s tr .Neum ark tUe ls e r T or
Oever inger fe l d/ S cho lt mann
Bloem endah lW ee link
Zie lm ann
St r i epe
Br inkIlandMarkt
Sc hu lzen t rumSied lung
Ue ls er H o lt
W ate r f a ll
W ater f a ll/G ete loer S tr .
W e iáer B e rg
Ziege le i
Ba lderhaar
He idegu t
Jac obs
Kr zg . B laas chend iek /V ennd iek
Roe lf s
Sc hoemak er
Sc hu leSlingenberg
St roev e
Z ollh „use r
Bis p ing
Feri engeb i e t
Go ldberg
Grobbe
Klas ink
Maatm ann
Mard ink
Mode llf lugp la tz
Mo lk ere i
Ri dder
R” t t er in k
S ch ”ppe r t
Sc hu le
Sied lung
Vo lk s bank
W inn ebr ook / Fis c hd i ek
Za gers -R idder
Ba d
ZOB
Lem ke Te ic hIl an d
Markt
Leu pe n
V” l ke r
Ti gl er
G ro bb e
Ri dd er
Ba hn ho f
Ra t ha us
Ba hn ho f
No ll a nd
Vi sc her
Ba hn ho f
Ra t ha us
Ve nn w eg
Kl as in k
Si ed lu ng
St ei n we gNe um ar kt
Th ”l ki n g
Si ed lu ng
Zi eg el ei
Gol db er g
Mol ke re i
Markt s tr .
Wa te r f al l
Ab zw . L ag e
Ue ls er T or
Fren s w e gen
Oud ehi n kel
Ri ng er S t r .
Th esi ng f el d
Eu rop ap la tz
Ka na lb r� cke
Sc hu lze nt ru m
Ba hn � be rgan g
Eb bi nk st raá e
Fe ri e ng ebi e t
Ne er lag e r W eg
Kr i eg er st ra áe
Sc hw ei n ema rkt
Sc h� t ze nst ra áe
M”be l G roo t hue s
A b zw . S c h� t t or f
Mod el lf l ug pl at z
Ra if f e is ens t ra áe
Fren sd or f er R i ng
Ab zw ei g E ch t el er
O eve r in ge r fe l d/ S cho lt ma nn
Pe st al oz zi -/ N eu en ha us er St r .
Fi r nh ab erst raá e
Ba d
ZOB
Lem ke Te ic hIl an d
Markt
Leu pe n
V” l ke r
Ti gl er
G ro bb e
Ri dd er
Ba hn ho f
Ra t ha us
No ll a nd
Vi sc her
Ba hn ho f
Ra t ha us
Ve nn w eg
Kl as in k
Si ed lu ng
St ei n we gNe um ar kt
Th ”l ki n g
Si ed lu ng
Zi eg el ei
Gol db er g
Mol ke re i
Markt s tr .
Wa te r f al l
Ab zw . L ag e
Ue ls er T or
Fren s w e gen
Oud ehi n kel
Ri ng er S t r .
Th esi ng f el d
Eu rop ap la tz
Ka na lb r� cke
Sc hu lze nt ru m
Ba hn � be rgan g
Eb bi nk st raá e
Fe ri e ng ebi e t
Ne er lag e r W eg
Kr i eg er st ra áe
Sc hw ei n ema rkt
Sc h� t ze nst ra áe
Fi rnh ab erst raá e
M”be l G roo t hue s
A b zw . S c h� t t or f
Mod el lf l ug pl at z
Ra if f e is ens t ra áe
Fren sd or f er R i ng
Ab zw ei g E ch t el er
O eve r in ge r fe l d/ S cho lt ma nn
Pe st al oz zi -/ N eu en ha us er St r .
Ba hn ho f
Gek a
Ko tt e
K i rch e
Ki rch e
Ru pi ng
Ems uf e r
Ba hn ho f
Fi el ers
Ra t ha us
Be nz st r .
G re i v ing
We erni n k
Si ed lu ng
Heid e k r ug
He r ren kam p
Fe ld flu rw e g
Fl ed de rst r .
Gr�n l and w eg
He se pe r W eg
G lo ckent u rm
S�d lo hn e/ B 21 3
H� s ema nn s E sch
Kl au sh ei de r W eg
Fl ug pl at zs tra áe
Pf e rd eb ah n/ B 21 3
No rdl oh ne r S t r . /K 3 20
Ku r t-S ch um ach er -B r� ck e
ZOB
Fe ld man n
Erschließungsqualität
nach Fortschreibung
des Liniennetzes 2004/
2005
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 27
Problem der
Raum- und
Verkehrsent-
wicklung
?
?
?
?
?
„?“
Gewerbegebiete
jenseits des
Netzes
Wuppertal, 07.05.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 28
Problem der
Raum- und
Verkehrsent-
wicklung
?
?
?
?
?
„?“
Einkaufen
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 29
Siedlungsentwicklung und
Nahverkehr in Nordhorn
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 30
Mögliche Beiträge
im Segment Mobilität
Schüttorf, 06.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 31
Entwicklung der Unfälle
146 150 136
148 145 126
153 160
36 34
38 29 31
29
30
53
0
50
100
150
200
250
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
An
zah
l
Verletzte Radfahrer Landkreis Grafschaft Bentheim
Schwerverletzte Radfahrer
Leichtverletzte Radfahrer
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 32
Mögliche Beiträge
im Segment Mobilität
1. Abgestimmte Raum- und Verkehrsent-
wicklung
2. Radverkehrsinfrastruktur sicherer gestalten
und attraktivieren
3. Bedarfsverkehre ausweiten
4. Fahrgemeinschaften stärken
5. Parkraumbewirtschaftung einführen
6. Radverkehr aufwerten
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 33
Mögliche Beiträge
im Segment Mobilität
7. Mobilität intermodal denken
( Verfügbarkeit durch Integration erhöhen )
Bsp. Pendlerportal
8. Chancen der Elektromobilität nutzen
e-Bikes, Carsharing mit Elektrofahrzeugen
9. Mobilität Haustür – Haustür denken
( Erreichbarkeit ist entscheidend )
Ausbau bike and ride
Nordhorn, d. 13.06.2012 Dr. Ing. Holger Kloth 34
Vielen Dank für Ihre Aufmerksamkeit