klasİk gİtar İÇİn yazilmi balangiÇ metotlarinin

38
Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34 147 Aydoğan, Murat ve R. Erol Demirbatır (2018). “Klasik Gitar İçin Yazılmış Başlangıç Metotlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 19, S. 34, s. 147-183. DOI: 10.21550/sosbilder.339050 ------------------------------------------------------ KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMIŞ BAŞLANGIÇ METOTLARININ KARŞILAŞTIRILARAK İNCELENMESİ Murat AYDOĞAN R. Erol DEMİRBATIR Gönderim Tarihi: Eylül 2017 Kabul Tarihi: Kasım 2017 ÖZET Bu araştırmada klasik gitar edebiyatından uzman görüşleri alınarak seçilen ulusal ve uluslararası başlangıç metotlarının incelenerek analizinin yapılması, benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması ve yine uzman görüşleri doğrultusunda gitar eğitimine ilişkin yönlendirici yaklaşımların belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak tarama modeli kullanılmış, Araştırma evrenini klasik gitar için yazılmış ulusal ve uluslararası başlangıç metotları, örneklemi ise bu metotların içinden uzman görüşleri alınarak seçilmiş ulusal ve uluslararası altı başlangıç metodu oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında; konuyla ilgili kitap, makale, tez, internet ve kütüphane ortamları incelenerek kaynak taraması yapılmış, gitar eğitimcilerine klasik gitar eğitiminde kullanılan başlangıç metotlarına ilişkin görüşlerini almak amacıyla görüşme formu uygulanmıştır. Bu metotlar, belirlenen değerlendirme ölçütlerine göre analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda metot analizlerinden ve gitar eğitimcilerine uygulanan görüşmelerden elde edilen veriler doğrultusunda benzerlik ve farklılıkların ortaya konulduğu sonuçlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve öneriler geliştirilmiştir. Yüksek Lisans Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı, [email protected] Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı, [email protected]

Upload: others

Post on 06-Oct-2021

22 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

147

Aydoğan, Murat ve R. Erol Demirbatır (2018). “Klasik Gitar İçin Yazılmış Başlangıç

Metotlarının Karşılaştırılarak İncelenmesi”. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat

Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 19, S. 34, s. 147-183.

DOI: 10.21550/sosbilder.339050

------------------------------------------------------

KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMIŞ BAŞLANGIÇ

METOTLARININ KARŞILAŞTIRILARAK İNCELENMESİ

Murat AYDOĞAN

R. Erol DEMİRBATIR

Gönderim Tarihi: Eylül 2017

Kabul Tarihi: Kasım 2017

ÖZET

Bu araştırmada klasik gitar edebiyatından uzman görüşleri alınarak seçilen

ulusal ve uluslararası başlangıç metotlarının incelenerek analizinin yapılması,

benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması ve yine uzman görüşleri doğrultusunda

gitar eğitimine ilişkin yönlendirici yaklaşımların belirlenmesi amaçlanmıştır.

Araştırmada yöntem olarak tarama modeli kullanılmış, Araştırma evrenini klasik gitar

için yazılmış ulusal ve uluslararası başlangıç metotları, örneklemi ise bu metotların

içinden uzman görüşleri alınarak seçilmiş ulusal ve uluslararası altı başlangıç metodu

oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında; konuyla ilgili kitap, makale, tez, internet ve

kütüphane ortamları incelenerek kaynak taraması yapılmış, gitar eğitimcilerine klasik

gitar eğitiminde kullanılan başlangıç metotlarına ilişkin görüşlerini almak amacıyla

görüşme formu uygulanmıştır. Bu metotlar, belirlenen değerlendirme ölçütlerine göre

analiz edilmiştir. Araştırmanın sonunda metot analizlerinden ve gitar eğitimcilerine

uygulanan görüşmelerden elde edilen veriler doğrultusunda benzerlik ve farklılıkların

ortaya konulduğu sonuçlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş ve öneriler

geliştirilmiştir.

Yüksek Lisans Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Güzel

Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı, [email protected]

Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü

Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı, [email protected]

Page 2: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

148

Anahtar Kelimeler: Klasik Gitar, Klasik Gitar Eğitimi, Klasik Gitar

Literatürü, Klasik Gitar Başlangıç Metotları, Metot Analizi

The Evaluation and Comparison of Beginning Methods for Classic

Guitar

ABSTRACT

The aim of this research was to analyze the chosen national and international

classic guitar beginning methods by expert opinions, to define similarities and

differences, and to develop constructive feedback for guitar education again

considering the expert opinions. Survey system was used as a part of the research

project. The project involved national and international beginning methods for classic

guitar and six methods were chosen via expert opinions as examples. The data was

collected from subject-related books, articles, thesis, internet, and library via

literature review and expert opinion forms were prepared to obtain the opinions of

guitar instructors regarding the beginning methods used in classic guitar education.

These methods were analyzed according to the evaluation criteria. In conclusion, the

data from method analyzes and expert opinion forms were evaluated to define

similarities and differences, and constructive feedback was developed.

Keywords: Classic Guitar, Classic Guitar Education, Classic Guitar

Literature, Classic Guitar Beginning Methods, Method Analysis

1. GİRİŞ

Gitar, dünyanın birçok bölgesinde yaygın biçimde kullanılan

telli bir çalgıdır. Klasik, geleneksel ve popüler bütün müzik tür ve

çeşitlerinde yer almasının yanı sıra, kendine özgü sıcak ses renginin

etkileyici özelliğinden ve pratik olmasından ötürü, sadece

profesyonellerin değil, amatörlerin de geniş ilgi gösterdiği melodik ve

armonik nitelikte bir çalgıdır.

Klasik gitarın altı teli vardır. Uzunluğu 65-66 santim olan telleri

mi, la, re, sol, si ve mi perdelerine akort edilir. Ses genişliği üç buçuk

oktavdır (Say 2009: 223).

Page 3: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

149

Klâsik gitar kökeni çok eskilere dayanan telli bir çalgıdır.

Yapılan araştırmalar sonucunda Mısır’da perdesiz ve Hitit taş

kabartmalarında (M.Ö.1700- 1400) bugünkü gitar şekline çok benzeyen

(8 şeklinde) telli ve perdeli sazlara rastlanır. Rebap, tanbur, ud gibi

Anadolu, İran, Arap sazlarının gitarın evriminde çok önemli katkıları

olmuştur. 11. yüzyılda İber yarımadasında ilk gitar okulu açılmış ve

hatta dünyadaki bilinen ilk müzik okulu örneklerinden olmuştur.

Özellikle 16. yüzyıldan itibaren bu saza özgü eserler üretilmiştir

(Summerfield 1982, Kanneci 2005’ten).

Bugün klasik gitarın adının bir çeşit lir olan eski kitaralardan

geldiği ancak çalgının kökeninin eski “Lavta” ve “Pandoura” tipi telli

çalgılara dayandığı en kuvvetli görüş olarak kabul edilir. Tarih

içerisinde gitara benzeyen telli çalgılar, ilk kez Batı Asya

medeniyetlerinde daha sonraları da Mısırlılar, Romalılar ve Asurlularda

görülmüş, özellikle Haçlı seferlerinin kültürel alandaki etkileri

sonucunda da Araplar tarafından Avrupa’ya yayılmıştır (Halvaşı 1999,

Küçükosmanoğlu 2006’dan).

Hitit Gitarı, gitar tipi enstrümanlar arasında en eski olarak

bilinenidir. Yaklaşık 3300 yıl (M.Ö.1400) öncesine ait olan Gitar Çalan

İnsan Oymalı Kaya, Alacahöyük civarındaki kazılarda çıkmıştır ve

Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndedir. Gitarın şekli bugünkü

klasik gitar formuna oldukça benzemektedir (Kanneci 1988: 4).

16. yüzyılda gitarın kökenini oluşturan çalgıların özellikle

İspanya, Fransa, Hollanda, İtalya ve İngiltere’de giderek geliştiği ve ilgi

çektiği ortaya çıkmıştır. Bu yüzyılda 14. yüzyıldan itibaren mandoranın

gelişmiş bir şekli olarak ortaya çıkan “Vihuela” adlı çalgının önem

kazandığı bilinmektedir.

Vihuela 19. yüzyılın başından itibaren güncelliğini kaybetmiş,

onun yerini 16. yüzyılın önem kazanan ve halk tarafından giderek fazla

ilgi gören diğer bir çalgısı olan “Dört Telli Gitar” almaya başlamıştır

(Halvaşı 1999, Küçükosmanoğlu 2006’dan).

Page 4: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

150

16. yüzyılın ikinci yarısında dört telli gitar birtakım

değişikliklere uğramış ve beşinci tel eklenerek “Guitarra Espanola”

adını almıştır. Beşinci çift telin eklenmesiyle gövdesi büyütülmüş, tel

uzunluğu bugünkü ölçüye yakın olan 63 cm’ye ulaşmıştır (Elmas 2003:

16).

18. yüzyıl ortalarında ise “Romantik gitar” şekillenmiştir. Bu

gitar önce beş tek telli, daha sonra altı tek telliydi. Beş telli olan türü

aşağıdan yukarıya doğru la, re sol, si, mi seslerine akortluydu. Altı telli

tipinde, beş telli gitardaki la telinin altındaki mi sesi de eklenmiştir. Bu

akort sistemi günümüze kadar korunmuştur ve halen dünyada kullanılan

gitar akort sistemidir (Noad 1974c, Kanneci 2005’ten).

Beş telli gitara altıncı telin Alman Jakob August Otto (1760-

1829) tarafından takıldığı belirtilmektedir (Elmas 2003: 17-18).

Teorik olarak en önemli gelişme ise, “Arte de Tocar la Gitarra

Espanola por Musica” isimli kitabın 1799 yılında Fernando Ferandiere

tarafından yayınlanmasıdır. Bu eser, notaları kullanarak çalmayı öğreten

ilk açıklamalı el kitabıdır (Küçükay 1992: 5).

19.yy.'da gitarla uğraşan sanatçılar, bir yandan gitar eğitiminin

temellerini oluşturacak bir yandan da seslendirdikleri parçaların kalıcı

olmasını sağlayacak metotları yayınlamışlardır. Dionisio Aguado

1820'de “Escuela de Guitarra” isimli metodu yayınladı, 1843'de “Nuevo

Metodo para Guitarra” isimli metodu yazdı. Matteo Carcassi, pedagojik

açıdan önemli “Op.59 Methode Complete pour la Guitarre”, “Op.60 25

Etudes” metotlarını yayınlamıştır. Ferdinando Carulli, 1810’da Paris’te

basılan “Methode Complete pour la Guitarre” adlı metodunda Czerny

ve Clementi'nin etkisiyle gitar tekniğinin ilkelerini sistemleştirmiştir.

Mauro Giuliani günümüzde halen kullanılan “Op.48 24 Etuden” isimli

gitar metodunu yayınladı. Fernando Sor, 1830 yılında “Metode pour la

Guitare” metodunu çıkardı. Bu metot, gitar için yazılmış en mükemmel

kitaplardan biri olarak kabul edilir (Erim 2005: 2-3).

Page 5: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

151

19. yüzyılın ikinci yarısında Antonio Torres’in (1819–1892)

modern gitarı oluşturması ve belli bir standarda kavuşturmasıyla gitarın

çalımındaki teknik gelişim de belli bir düzene oturmuştur (Şaklar 2001:

1). Enstrümanın ölçülerini çok az büyütmüş ve sapını genişletmiştir.

Standart tel uzunluğu olan 65 cm’yi o saptamış ve modern eşiği

bularak, daha önce çivilerle tutturulan tellerin köprüye bağlanmasını

sağlamıştır (Elmas 2003: 23-24).

Müzik okullarında gitar sanat dallarının açılması türlü

nedenlerle gecikmiştir. Bunun farklı nedenlerinden bir tanesi,

konservatuvarların asıl amacının senfoni ve opera orkestralarına çalgıcı

yetiştirmek olduğu düşüncesidir. Dünya konservatuvarlarında klasik

gitar 1930’lu yılların başından bu yana meslek sazı olarak kabul

edilmiştir (Kanneci 2001: 16).

20. yüzyılın ilk yarısından itibaren tüm dünyada büyük bir hızla

yaygınlık kazanan klasik gitar, ülkemizde de giderek beğeni kazanmış,

zamanla müzik kültürümüz içinde kendine özgü bir yer edinmiştir.

Günümüzde genel, özengen ve mesleki müzik eğitiminin her

aşamasında etkin olarak kullanılan klasik gitar, müzik eğitimi ve

kültürüne katkı sağlayan çalgılardan biridir. Yapılan araştırmalar klasik

gitarın müzik eğitimindeki çok yönlü işlevini ortaya koymaktadır

(Akbulut, 2001; Erdoğan, 2007; Güzel, 1994; Kıvrak, 2003; Özçakır,

1990; akt: Uluocak 2015: 62).

Türkiye’de gitar önceleri sadece eğlence müziğinde kullanılan

bir çalgı olmuş, daha sonra az sayıda da olsa konser vermeye gelen

yabancı gitaristler, radyo yayınları, çeşitli vesilelerle yurt dışına gidip

gelen müziğe yatkın kişilerin getirdiği plak ve notalar, klasik gitarın

ülkemizde yaygınlaşmasına neden olmuştur.

1930’lu yıllarda ciddi olarak gitar çalan ve öğrenci yetiştiren ilk

isimler arasında Dr. Fazıl Abrak, İlya Ksantapulos, Mario Parodi,

Andrea Paleologo, Ertuğrul Şatıroğlu, Ankara’da Can Aybars ve

sonradan Paris’e yerleşen Rıfat Esenbel yer almaktadır. Bu kişilerin

yetiştirdiği öğrenciler ve onların öğrencileri Türkiye’de gitarın

Page 6: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

152

tanınması ve yaygınlaşmasını sağlamışlardır. Andrea Paleologo’nun

öğrencilerinden olan Ziya Aydıntan (1904-1980) Ankara’da kurduğu

“Gitar Sevenler Derneği” ve yetiştirdiği öğrencileri ile vermiş olduğu

konserlerle gitar eğitimi sahasında etkili olmuştur. Ayrıca üç kitap

halinde hazırladığı Gitar Metodu bulunmaktadır (Elmas 2003: 54).

Bu ve buna benzer metotların yazılması zamanla başka Türk

gitaristlere de örnek teşkil etmiş; başta Ahmet Kanneci ve Bekir

Küçükay olmak üzere pek çok gitarist gitar metot kitapları

yayınlamışlardır (Arslanoğlu 2010: 4).

Uzun süre sadece özel dersler şeklinde devam eden gitar eğitimi

daha sonra yavaş yavaş okullara da girmeye başlamış, önce

konservatuvarlarda, daha sonra da eğitim fakültelerinin müzik eğitimi

bölümlerinde gitar dersleri verilmeye başlanmıştır (Elmas 2003: 54).

1974 yılında Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü’nde “Okul

Çalgıları” bölümüne, eğitimde kullanılmak üzere gitar dersi

konulmuştur (Kanneci 2001: 23). 1977 yılında Mimar Sinan

Üniversitesi Devlet Konservatuvarı bünyesinde gitar sanat dalı

açılmıştır. 1983 yılında ise Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim

Fakültesi bünyesinde klasik gitar dersleri verilmeye başlanmıştır (Elmas

2003: 55). Günümüzde Türkiye’deki pek çok konservatuvarda gitar

bölümleri bulunmakta ve Eğitim Fakültelerinin Müzik Öğretmenliği

programlarında da gitar, ana çalgı derslerinde yer almaktadır

(Arslanoğlu 2010: 4).

Bu kurumların dışında Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri ve

Üniversitelerin Güzel Sanatlar Fakültelerinde de klasik gitar eğitimi

verilmektedir.

Çok sesli müziğe uygunluğu, ses güzelliği ve kolay

taşınabilirliği sayesinde zaman içerisinde popüler olmuş olan klasik

gitar, müzik eğitiminde de sıkça tercih edilen bir enstrüman haline

gelmiştir. Bu durum Güzel Sanatlar Liseleri, Konservatuvarlar, Eğitim

Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı, Güzel Sanatlar Fakültesi

Page 7: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

153

Müzikoloji, Müzik Bilimleri Bölümleri’nde ve Millî Eğitim

Bakanlığı’na bağlı Özel Müzik Kursları’nda verilen klasik gitar

eğitiminin daha ayrıntılı düşünülerek uygulanması gerekliliğini ortaya

çıkartmıştır. Klasik gitar eğitiminin uygulandığı tüm bu eğitim-öğretim

ortamlarında, eğitim seviyesi ve düzeyi farklılıklar gösterebilir. Ancak

temel eğitim, tüm bu ortamlarda, genel hatları ile, aynı şekilde ve

titizlikte verilmeli, uygulanmalıdır (Önder vd. 2008: 116).

Klasik gitar eğitimi; belirli bir amaç ve süreç içerisinde, öğrenci

öğretmen arasındaki bilgi alışverişi ile bireysel olarak uygulanır. Gitar

çalmayı öğrenebilme, gitar çalmayı geliştirebilme ve çalgıyı etkin

kullanabilme basamaklarını gerçekleştirmeye dönük olarak yürütülen

bu eğitim süreci içerisinde; gitar eğitimine yönelik bilgi, beceri ve

teknikler öğrenilmekte, uygulanmakta, bu yolla öğrencilerin klasik gitar

müziği dinleme, anlama, yorumlama ve müzik bilgisi oluşturma gibi

davranışları da gelişmektedir. Ayrıca öğrencinin klasik gitarı sevmesi,

gitar tarihi ve yapısı hakkında bilgili, gitar müziği kültürüne ve çok sesli

müzik anlayışına sahip olması, deşifre bilgi ve becerisinin gelişmesi,

eşlik yapabilmesi, toplu müzik çalışmalarında uyum sağlayabilmesi,

gitarında iyi bir ton elde edebilmesi, gitar bakımı ve kişisel bakım ile

ilgili bilgi sahibi olması, bireysel sorumluluklarının farkında olarak

düzenli çalışma alışkanlığı kazanması, kendini kontrol edebilecek,

yönlendirebilecek, eğitebilecek bilinçte, yeterlilikte olması, başka

kişilere bildiklerini anlatabilecek ve uygulamalı olarak gösterebilecek

nitelikte olması gibi hedefleri içerir (Önder 2009: 10-11).

Gitar eğitimi ile ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde metot

analiziyle ilgili sınırlı sayıda çalışma yapıldığı gözlenmiş, bu nedenle

gitar eğitimi alanına katkı sağlanmasının yararlı olacağı düşünülmüştür.

Bu bakış açısıyla gitar eğitiminin en önemli öğelerinden biri olan metot

kitapların uzman görüşleri doğrultusunda karşılaştırmalı olarak

incelenmesi önemli ve gerekli bulunmuştur.

Page 8: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

154

1.1. Amaç

Bu araştırmada klasik gitar edebiyatından seçilmiş metotların

incelenerek analizinin yapılması, benzerlik ve farklılıkların ortaya

konulması ve gitar eğitimine ilişkin yönlendirici öneriler geliştirilmesi

amaçlanmaktadır.

1.2. Problem

1.2.1. Problem Cümlesi

Klasik gitar için hazırlanmış başlangıç metotları hangi

özellikleri taşımaktadır?

1.2.2. Alt Problemler

● Gitar eğitiminde hangi başlangıç metotları kullanılmaktadır?

● Metotlarda klasik gitar ile ilgili hangi konulara yer verilmiştir?

● Metotlarda konularla ilgili egzersiz ve etütler nasıl

düzenlenmiştir?

● Gitar eğitimcilerinin kullandıkları ve bu araştırmada incelenen

başlangıç metotlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

1.3. Önem

Bu araştırma klasik gitar literatüründe yer alan başlangıç

metotlarının araştırılarak özelliklerinin ortaya konulması, gitar

eğitimcilerinin görüşlerine yer verilmesi ve incelenen başlangıç

metotlarının güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya konulması açısından

önemlidir.

1.4. Sınırlılıklar

● Bu araştırma klasik gitar literatüründen ulaşılabilen ve seçilen

ulusal ve uluslararası başlangıç metotları ile sınırlıdır.

● Bu araştırma mesleki müzik eğitimi veren kurumlar ile

sınırlıdır.

Page 9: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

155

2. YÖNTEM

Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evrenini

klasik gitar için yazılmış ulusal ve uluslararası başlangıç metotları,

örneklemi bu metotların içinden uzman görüşleri alınarak seçilmiş

ulusal ve uluslararası altı başlangıç metodu oluşturmaktadır. Verilerin

toplanmasında; konuyla ilgili kitap, makale, tez, internet ve kütüphane

ortamları incelenerek kaynak taraması yapılmış, gitar eğitimcilerine

klasik gitar eğitiminde kullanılan başlangıç metotlarına ilişkin

görüşlerini almak amacıyla altı sorudan oluşan görüşme formu

uygulanmıştır. Örneklemi oluşturan metotlar karşılaştırmalı incelenerek

metot analizi yapılmış, metotların analizinden elde edilen sonuçlar

tablolar oluşturularak sunulmuştur.

Tablo 2.1. Örneklem Olarak Seçilen Başlangıç Metotları

Kitabın Adı

Kitabın Yazarı Kitabın Yayınevi Kitabın

Yayım

Yılı

1 Guitar Method

Volume 1 Christopher

Parkening

Hal Leonard Corporation 1972

2 Klasik Gitar

İçin Başlangıç

Metodu

Bekir Küçükay Evrensel Müzikevi 1992

3 Klasik Gitar

Metodu Murat Cemil Alfa Aktüel Yayınları 2005

4 Gitar Metodu I

Ziya Aydıntan

Evrensel Müzikevi 2011

(1968)

5 Arenas 1.Bölüm

Mario

Rodriguez

Arenas

(Çeviren:

Övünç Yaman)

Porte Yayınları

2012

6 Classical Guitar

Method Volume

One Beginner

Bradford

Werner

www.thisisclassicalguitar.com 2015

Page 10: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

156

● Tablo 2.1’de görüldüğü üzere örneklem grubunu üç ulusal ve

üç uluslararası olmak üzere toplam altı başlangıç metodu

oluşturmaktadır.

2.1. Değerlendirme Ölçütleri

2.1.1. Sistematiklik

● Metodun yazılış amacı nedir?

● Metotta konuların sıralanış düzeni nasıldır?

● Konuların kapsam ve içeriği nasıldır?

2.1.2. Özgünlük

● Metotta verilen çalışmalar yazarın kendisi tarafından mı

oluşturulmuştur?

● Metotta verilen çalışmalar özgün bir yaklaşımla mı

oluşturulmuştur?

2.1.3. Görsellik

● Metodun nota yazımı anlaşılabilirlik açısından yeterli midir?

● Metodun sayfa sayısı nedir?

● Metotta kullanılan materyaller konu anlatımlarının

somutlaştırılması açısından ne ölçüde yeterlidir?

2.1.4. İşlevsellik

● Metot fiziki yapısı açısından ne ölçüde kullanışlıdır?

Page 11: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

157

3. BULGULAR VE YORUM

3.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorumlar

3.1.1. Gitar eğitiminde hangi başlangıç metotları

kullanılmaktadır?

Tablo 3.1.1.1. Kaynak Taraması Sonucunda Ulaşılan Ulusal Başlangıç Metotları

Kitabın Adı Kitabın

Yazarı

Kitabın Yayınevi Kitabın

Yayım

Yılı

1 Gitar Metodu Selçuk

Yıldırım

Besim Akkuş

Ezgi Yayıncılık 1980

2 Klasik Gitar

Metodu

Ahmet

Kanneci

Evrensel Müzikevi 1988

3 Klasik Gitar İçin

Başlangıç Metodu

Bekir Küçükay Evrensel Müzikevi 1992

4 Klasik Gitar

Metodu

Yusuf Doğan

Büyüköğüt

- 1994

5 Gitar Metodu 1

Klasik & Popüler

Doğan Işık Tempo 1996

6 Klasik Gitar

Başlangıç Metodu

Faruk Arısoy Senfoni Müzikevi 2000

7 Yeni Başlayanlar

İçin Klasik & Pop

Gitar Metodu

Cenk Özsun Nota Yayıncılık 2000

8 Klasik & Pop Gitar

Metodu

Süleyman

Tarman

Yurt Renkleri 2000

9 Klasik Gitar

Eğitimi

Cem Murat

Yeşil

Bilim ve Sanat

Basım Yayım

2001

10 Klasik Gitar

Eğitimi

Ahmet Saçan Senfoni Müzikevi 2002

11 Gitar Metodu

Yeni Başlayanlar

İçin

Temel Hakkı

Karahasan

Alkım Yayınevi 2003

Page 12: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

158

12 Temel Gitar Eğitim

Metodu

R. Utku

Özkanoğlu

N. Bener

Aladağlı

A. Kadir Akın

Kadans Art Center 2004

13 Klasik Gitar

Metodu

Murat Cemil Alfa Aktüel Yayınları 2005

14 Pratik Gitar

Metodu

Arif Ortakmaç Alfa Yayıncılık 2007

15 Gitar Metodu Tayfun Umay

Engin Altaş

Yurt Renkleri 2008

16 Klasik Gitar

Çalmak İster

Misiniz?

Behzat Cem

Günenç

Yalın Yayıncılık 2010

17 Gitar Metodu I Ziya Aydıntan Evrensel Müzikevi 2011

(1968)

18 Klasik Gitar

Metodu

Murat İşbilen İşbilen Sanat Kültür 2011

19 Klasik Gitar

Albümü

Osman Ünsal

Taşçı

Konseri 2012

20 Temel Gitar

Eğitimi

Serdar Çokuslu Porte Müzik Eğitim

Yayınları

2012

21 Klasik Gitar

Kolay Eğitim

Metodu

Bülent İşbilen

Güray Demir

İşbilen Sanat Kültür 2013

22 NLP ve Kuantum

Düşünce Sistemiyle

Gitar Metodu &

Repertuarı

Uğur Kalkan www.kuantumzeka.com 2013

23 Üç Adımda Klasik

Gitar 1

Gökhan

Aladağ

Müzik Eğitimi Yayınları 2014

24 Gitar Öğreniyorum

Temel Gitar Eğitim

Metodu

Musa Çetiner AC Kitabevi 2014

25 Gitar Metodu ve

Repertuarı

Alper Tunga

Burhan

Gazi Kitabevi 2015

26 Klasik Gitar

Öğreniyorum

Ali Kemal Baş Gelişim Sanat Yayınları 2016

Page 13: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

159

27 Gitar Eğitimi 1

Şarkı Çalmak

Ulvi Ünver 3 Adam Yayınları 2016

28 Klasik Gitar

Metodu Başlangıç

Seviyesi

Barok Sanat

Güzel Sanatlar

Kurs Merkezi

- -

29 Gitar Metodu

Gitara Giriş Volum

1

Erhan Doğan Tempo Bor Yayınları -

30 Gitar Metodu

Klasik ve Pop 1&2

Mehmet &

Özer Gündüz

Özlem Matbaası -

● Tablo 3.1.1.1’de görüldüğü üzere yapılan kaynak taraması

sonucunda otuz ulusal başlangıç metoduna ulaşılmıştır.

● Ulaşılan ulusal başlangıç metotları 1980-2016 yılları aralığını

kapsamaktadır. İki kitabın yayınevleri ile üç kitabın yayım yılı

hakkındaki bilgilere ulaşılamamıştır. Dört kitap iki yazarlı, bir kitap üç

yazarlıdır. Metotlardan iki tanesine internet üzerinden erişim

sağlanmıştır. Ayrıca birkaç metodun yayınevlerinin birbiriyle aynı

olduğu gözlenmiştir.

Tablo 3.1.1.2. Kaynak Taraması Sonucunda Ulaşılan Uluslararası Başlangıç Metotları

Kitabın Adı Kitabın

Yazarı

Kitabın Yayınevi Kitabın

Yayım

Yılı

1 Götze Gitarren-

Und Lautenschule

Walter

Götze

Schott Edition 1935

2 Guitar Method

Volume 1

Christopher

Parkening

Hal Leonard Corporation 1972

3 Gitarrenschule für

Einzel-oder

Gruppenunterricht

1

Dieter

Kreidler

Schott Edition 1977

4 The Complete

Guitar Player

Russ

Shipton

Wise Publications 1985

Page 14: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

160

Classical Book

5 First Book for The

Guitar Part 1

Frederick

Noad

G. Schirmer 1986

6 Berklee Basic

Guitar Phase 1

William

Leavitt

Berklee Press Publications 1986

7 The Art Of Guitar

Beginning Class

Method

Grant

Gustafson

Teacher’s Edition 1997

8 A New Tune a

Day for Classical

Guitar Book 1

Michael

McCartney

Wise Publications 2006

9 Modern

Yaklaşımlarla

Klasik Gitar

Kitap/CD 1

Charles

Duncan

Porte Müzik Eğitim Yayınları 2010

10 Arenas 1.Bölüm Mario

Rodriguez

Arenas

(Çeviren:

Övünç

Yaman)

Porte Yayınları

2012

11 İlk Adım Klasik

Gitar

Gerald

Goodwin

Porte Müzik Eğitim Yayınları 2012

12 Kolay Gitar Minna

Lacey

Alfa Yayıncılık 2014

13 Classical Guitar

Method Volume

One Beginner

Bradford

Werner

www.thisisclassicalguitar.com 2015

14 Temel Gitar

Metodu

John Mills Alkım Yayınevi -

● Tablo 3.1.1.2’de görüldüğü üzere yapılan kaynak taraması

sonucunda on dört uluslararası başlangıç metoduna ulaşılmıştır.

Page 15: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

161

● Ulaşılan uluslararası başlangıç metotları 1935-2015 yılları

aralığını kapsamaktadır. Bir metodun yayım yılı ile ilgili bilgiye

ulaşılamamıştır. Ulaşılan bütün metotlar tek yazarlıdır. Bir metoda

internet üzerinden erişim sağlanmıştır. Tabloda yayınevleri aynı olan

birkaç metot yer almaktadır. Ayrıca tablodaki metotlardan beş tanesinin

Türkçe çevirileri yapılarak Türk yayınevlerinde basılmış olduğu

görülmektedir.

3.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorumlar

3.2.1. Metotlarda klasik gitar ile ilgili hangi konulara yer

verilmiştir?

Tablo 3.2.1.1. Ziya Aydıntan Gitar Metodu I Kitabındaki Klasik Gitar İle İlgili

Verilen Konular

1 İlk Dersler

2 İlk Bilgiler

3 En İnce Tel Mi

4 İkinci Tel Si

5 Başparmağın Kullanılması

6 Üç Telin Diyezleri

7 IV. Perde Notaları

8 Mi Telinde Diyezler

9 Si Telinde Diyezler

10 Sol Telinde Diyezler

11 Re Teli

12 Dört Partili (4 telde) Arpej

13 La Teli

14 6 Türlü Arpej

15 Altılı Aralıklar

16 Sekizli Aralıklar

Page 16: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

162

17 Onlu Aralıklar

18 Kalın Mi Teli

19 Altı Telin Natürel Sesleri

20 Bemol

21 Aynı Sesi Veren Notalar

22 Gitarda En Çok Kullanılan Gamlar

23 Küçük Bare

24 Büyük Bare

25 En Çok Kullanılan Tonlarda Kadanslar

26 On Altılık Değer

Tablo 3.2.1.1’de görüldüğü üzere Ziya Aydıntan’ın metodunda

bilgi ve içerik olarak İlk Dersler, İlk Bilgiler, En İnce Tel Mi, İkinci Tel

Si, Başparmağın Kullanılması, Üç Telin Diyezleri, IV. Perde Notaları,

Mi, Si ve Sol Tellerinde Diyezler, Re Teli, Dört Partili (4 telde) Arpej,

La Teli, 6 Türlü Arpej, Altılı, Sekizli ve Onlu Aralıklar, Kalın Mi Teli,

Altı Telin Natürel Sesleri, Bemol, Aynı Sesi Veren Notalar, Gitarda En

Çok Kullanılan Gamlar, Küçük Bare, Büyük Bare, En Çok Kullanılan

Tonlarda Kadanslar ve On Altılık Değer konularına yer verilmiştir.

Metot incelendiğinde konuların genel olarak aşamalı sıralandığı,

nota yazımının anlaşılabilir olduğu, başlangıçta temel müzik bilgilerine

ve klasik gitarla ilgili bilgilere çok kısa yer verildiği, “ilk dersler”

başlığı altında klasik gitarın tutuluşuyla ilgili bilgilerin yer aldığı, klasik

gitarda kullanılan temel çalma teknikleri ile ilgili konuların olmadığı,

konularla ilgili yeterli açıklamaların olmadığı, sadece birkaç bölümde

birer cümlelik açıklamalara yer verildiği, gitarın tutuş pozisyonu

haricinde gereken hiçbir konunun fotoğrafla desteklenmediği, yeri

geldikçe ilgili kavramların tanımlarının yer aldığı gözlenmiştir. Metot

yazarı önsözünde yıllardır başarı ile yetiştirdiği öğrencilerine

uyguladığı gitar metodunu ilaveler ve açıklamalar yaparak yeniden

bastırıp gitar sevenlerin istifadesine sunduğunu, bu metotla notanın ve

Page 17: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

163

gitarın kolaylıkla, zevkle öğrenileceğini belirtmiştir. Metot 72 sayfadan

oluşmaktadır ve metodun fiziki yapısı açısından kullanışlı olduğu

gözlenmiştir.

Tablo 3.2.1.2. Bekir Küçükay Klasik Gitar İçin Başlangıç Metodu

Kitabındaki Klasik Gitar İle İlgili Verilen Konular

1 Müziğin Yazımı

2 Gitarın Önden Görünüşü

3 Gitarın Akordu

4 Tel Değiştirme

5 Tırnaklar

6 Tutuş Pozisyonu

7 Sağ El (Sağ El Parmaklarının İsimlendirilmesi)

8 Sağ El Pozisyonu

9 Sol El (Sol El Parmaklarının İsimlendirilmesi)

10 Sol El Pozisyonu

11 Genel Çalışma İlkeleri

12 No.5 Yedinci Pozisyonda Tizler

13 No.9 Baslarda Üçlüler

14 No.10 Tizlerde Üçlüler

15 No.16 Beşinci Pozisyona Giriş

16 No.18 Beşinci Pozisyonda Tizler

17 No.20 Çıkıcı Bağ Çalışması

18 No.22 İnici Bağlar İçin Çalışma

19 No.24 Bare Çalışması

20 No.30 Birinci Pozisyonda Baslar

21 No.32 Birinci Pozisyonda Tizler

22 No.33 Birinci Pozisyonda Tüm Natürel Notalar

Page 18: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

164

23 No.34 Üçlü, Altılı ve Oktav Diziler

24 No.40 Tek Tel Üzerinde Natürel Diziler

25 No.41 On İki Perdede Ayrı Tellerde Aynı Sesler

26 No.42 Değişik Pozisyonlarda Natürel Diziler

27 Değiştirme İşaretleri

Tablo 3.2.1.2’de görüldüğü üzere Bekir Küçükay’ın metodunda

bilgi ve içerik olarak Müziğin Yazımı, Gitarın Önden Görünüşü, Gitarın

Akordu, Tel Değiştirme, Tırnaklar, Tutuş Pozisyonu, Sağ El (Sağ El

Parmaklarının İsimlendirilmesi), Sağ El Pozisyonu, Sol El (Sol El

Parmaklarının İsimlendirilmesi), Sol El Pozisyonu, Genel Çalışma

İlkeleri, Yedinci Pozisyonda Tizler, Baslarda ve Tizlerde Üçlüler,

Beşinci Pozisyona Giriş, Beşinci Pozisyonda Tizler, Çıkıcı ve İnici

Bağlar İçin Çalışmalar, Bare Çalışması, Birinci Pozisyonda Baslar,

Tizler ve Tüm Natürel Notalar, Üçlü, Altılı ve Oktav Diziler, Tek Tel

Üzerinde ve Değişik Pozisyonlarda Natürel Diziler, On İki Perdede

Ayrı Tellerde Aynı Sesler ve Değiştirme İşaretleri konularına yer

verilmiştir.

Metot incelendiğinde konuların basitten zora doğru sıralandığı,

her bölümle ilgili kısa açıklamalara yer verildiği, bölüm başlıklarının

numaralandırılarak gösterildiği, nota yazımının anlaşılabilir olduğu,

gitarın tutuş pozisyonunun fotoğraflarla gösterilerek her fotoğrafın

altında tutuş pozisyonunun tam olarak anlaşılabilmesi için maddeler

halinde açıklamalara yer verildiği, metot yazarı tarafından maddeler

halinde genel çalışma ilkelerinin yer aldığı, bu ilkelerden sonraki ilk iki

konuda “dikkat edilmesi gereken noktalar” başlığı altında maddeler

halinde sağ ve sol elin konumuyla ilgili bilgi verilerek nasıl çalışma

yapılması gerektiğinin anlatıldığı gözlenmiştir. Gerekli olan konularda

ilgili kavramların tanımlarına yer verilmiştir. Metot yazarı önsözünde

pek çok metotta gitar eğitimine başlangıçta birinci pozisyonun

kullanıldığını, bu pozisyonda başlamanın yarattığı problemleri

sıralayarak bu problemlere çözüm getirmek ve öğrenmeyi

Page 19: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

165

çabuklaştırmak amacıyla kendi metodunda alternatif bir yöntem

geliştirmeye çalıştığını belirtmiş, diğer metotlardan farklı olarak sol el

çalışmaları için yedinci pozisyonu temel almıştır. Metot 127 sayfadan

oluşmaktadır ve metodun fiziki yapısı açısından kullanışlı olduğu

söylenebilir.

Tablo 3.2.1.3. Murat Cemil Klasik Gitar Metodu Kitabındaki Klasik Gitar İle İlgili

Verilen Konular

1 Gitar

2 Ders 1: Klasik Gitar ve Temel Tutuş Tekniği

3 Ders 2: Sağ Elde Desteksiz Vuruş (Tirando Tekniği) ile Ses Üretimi ve Müzik

Yazısı

4 Ders 3: Boş Tellerde Sağ El Çalışmaları

5 Ders 4: Boş Tellerde Çift Ses, Akor ve Arpej Çalışmaları

6 Ders 5: Sol El Tekniği ve İlk Üç Telde Birinci Pozisyon

7 Ders 6: Bas Tellerde Birinci Pozisyon Notaları ve Tüm Tellerde Birinci

Pozisyon Çalışmaları

8 Ders 7: Destekli Vuruş (Apoyando Tekniği), Diyez, Bemol ve Natürel

İşaretleri ile Birinci Pozisyonda Çalışmalar

9 Ders 8: Çift Ses ve Akor Çalışmaları

10 Ders 9: Hız Terimleri ve İki Partili (Bas-Ezgi Partisi) Gitar Müziği

11 Ders 10: Gürlük (Nüans) Terimleri ve Bağ Tekniği (Legatolar)

12 Ders 11: Üçleme ve On Altılık Notalar

13 Ders 12: İkinci Pozisyon ve 6/8’lik Ölçü Sayısı

14 Ders 13: Noktalı Dörtlük ve Noktalı Sekizlik Notalar

15 Ders 14: Üçüncü Pozisyon ve Yarım Bare

16 Ders 15: Beşinci Pozisyon ve Tam Bare

17 Ders 16: Yedinci Pozisyon ve Diğer Pozisyon Geçişleri

18 Ders 17: Dokuzuncu Pozisyon ve Öğrenilen Tüm Pozisyonlarda Gam

Çalışmaları

Page 20: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

166

19 Ders 18: Majör ve Minör Akorlar

Tablo 3.2.1.3’de görüldüğü üzere Murat Cemil’in metodunda

bilgi ve içerik olarak gitar başlığı altında gitarın kısa tarihçesi, Klasik

Gitar ve Temel Tutuş Tekniği, Sağ Elde Desteksiz Vuruş (Tirando

Tekniği) ile Ses Üretimi ve Müzik Yazısı, Boş Tellerde Sağ El, Çift

Ses, Akor ve Arpej Çalışmaları, Sol El Tekniği ve İlk Üç Telde Birinci

Pozisyon, Bas Tellerde Birinci Pozisyon Notaları ve Tüm Tellerde

Birinci Pozisyon Çalışmaları, Destekli Vuruş (Apoyando Tekniği),

Diyez, Bemol ve Natürel İşaretleri ile Birinci Pozisyonda Çalışmalar,

Çift Ses ve Akor Çalışmaları, Hız Terimleri ve İki Partili (Bas-Ezgi

Partisi) Gitar Müziği, Gürlük Terimleri ve Bağ Tekniği, Üçleme ve On

Altılık Notalar, İkinci Pozisyon ve 6/8’lik Ölçü Sayısı, Noktalı Dörtlük

ve Noktalı Sekizlik Notalar, Üçüncü Pozisyon ve Yarım Bare, Beşinci

Pozisyon ve Tam Bare, Yedinci Pozisyon ve Diğer Pozisyon Geçişleri,

Dokuzuncu Pozisyon ve Öğrenilen Tüm Pozisyonlarda Gam

Çalışmaları, Majör ve Minör Akorlar konularına yer verilmiştir.

Metot incelendiğinde konuların aşamalı olarak sıralandığı,

özellikle başlangıçta klasik gitarla ilgili olmak üzere her konuyla ilgili

detaylı açıklamalara, ilgili tanımlara ve mümkün olan her konunun

farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarının olduğu, her bölümün ders

başlığı altında verilerek ilgili amaçlara ve dersin sonunda değerlendirme

sorularına yer verildiği ve nota yazımının anlaşılabilir olduğu

gözlenmiştir. Metot yazarı önsözünde kendi tecrübelerine dayanarak

incelediği metotlardan farklı bir bakış açısıyla bu metodu oluşturarak

ülkemizdeki gitar eğitimine katkıda bulunmayı amaçladığını

belirtmiştir. Bunun en önemli göstergelerinden birinin sağ el

çalışmalarının diğer çalışmalara oranla daha fazla yer alması ve

alıştırmalarda sol elde 4.parmağın kullanımına yer verilmesidir. Metot

150 sayfadan oluşmaktadır. Metodun fiziki yapısı açısından kullanışlı

olduğu söylenebilir.

Page 21: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

167

Tablo 3.2.1.4. Mario Rodriguez Arenas Arenas I. Bölüm Kitabındaki Klasik Gitar İle

İlgili Verilen Konular

1 Müziğin Temel İlkeleri

2 Değişik Yorumculardan Gitara Uyarlanmış Solfej Alıştırmaları

3 Noktalı Nota Alıştırmaları

4 Nota Değerleri

5 Ölçü Alıştırmaları

6 Gitar Okulu 1.Bölüm Kurs 1

7 El Pozisyonları

8 Gitar

9 Seslerin Sinoptik Tablosu

10 Boş Teller ve Notalar

11 Diatonik ve Kromatik Diziler

12 Akorlar ve Basma Şekilleri

13 Do Majör Dizisi

14 Sol Majör Dizisi

15 Re Majör Dizisi

16 Gitar Okulu 1.Bölüm Kurs 2

17 Armonik Sesler

18 Birleşik Notalar

19 La Majör Dizisi

20 La Minör Dizisi

21 Mi Minör Dizisi

22 Fa Majör Dizisi

23 Re Minör Dizisi

Tablo 3.2.1.4’te görüldüğü üzere Mario Rodriguez Arenas’ın

metodunda bilgi ve içerik olarak Müziğin Temel İlkeleri, Değişik

Page 22: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

168

Yorumculardan Gitara Uyarlanmış Solfej Alıştırmaları, Noktalı Nota

Alıştırmaları, Nota Değerleri, Ölçü Alıştırmaları, El Pozisyonları, Gitar,

Seslerin Sinoptik Tablosu, Boş Teller ve Notalar, Diatonik ve Kromatik

Diziler, Akorlar ve Basma Şekilleri, Do Majör, Sol Majör ve Re Majör

Dizileri, Armonik Sesler, Birleşik Notalar, La Majör, La Minör, Mi

Minör, Fa Majör ve Re Minör Dizileri konularına yer verilmiştir.

Metot incelendiğinde nota yazımının anlaşılabilir olduğu,

ağırlıklı olarak temel müzik bilgilerinin detaylı açıklandığı, klasik

gitarla ilgili teknik olarak sadece el pozisyonları, tırnak, akor basma

şekilleri, bare ve legato ile ilgili kısa bilgilere yer verildiği, klasik

gitarda kullanılan temel çalma teknikleri ile ilgili konuların olmadığı,

hiçbir bölümde konuyla ilgili resim kullanılmadığı gözlenmiştir. Metot

yazarı önsözünde bu metodu gitarın daha kolay öğrenilebilmesi

amacıyla hazırladığını, ulusal bir teori veya ekol oluşturma

düşüncesinden bağımsız olarak eseri oluşturduğunu, gitar öğrenimi

sırasında öğrencilerin hevesini kırabilecek zorlukların en aza indirilmesi

amacıyla derslerin seviyesini başlangıçtan ileriki aşamalara doğru

kademeli bir şekilde sıraladığını, sol el çalışmalarını ayrıntılı bir şekilde

işlediğini ve sağ elin gelişimine yönelik çalışmalara ağırlık verdiğini

belirtmiştir. Metot 96 sayfadan oluşmaktadır ve metodun fiziki yapısı

açısından kullanışlı olduğu söylenebilir.

Tablo 3.2.1.5. Christopher Parkening Guitar Method Volume I Kitabındaki Klasik

Gitar İle İlgili Verilen Konular

1 The Guitar

2 Parts Of The Guitar (Gitarın Bölümleri)

3 Holding The Guitar (Gitarın Tutuluşu)

4 Tuning The Guitar (Gitarı Akort Etme)

5 The Right Hand (Sağ El)

6 Two Ways of Striking A String (Bir Telde Çift Taraflı Vuruş)

7 Fundamentals of Music Notation (Temel Müzik Notasyonu)

8 Practicing (Pratik Yapma)

Page 23: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

169

9 Notes on the Open Bass Strings (Boş Bas Telleri Üzerindeki Notalar)

10 Notes on the Open Treble Strings (Boş Tiz Sesli Teller Üzerindeki Notalar)

11 The Left Hand (Sol El)

12 Positioning Of The Left-Hand Fingers (Sol El Parmaklarının

Konumlandırılması)

13 Notes On The 1st or High E String (İnce Mi Teli Üzerindeki Notalar)

14 Notes On The 2nd or B String (Si Teli Üzerindeki Notalar)

15 Notes On The 3rd or G String (Sol Teli Üzerindeki Notalar)

16 Rests and Ties (Kalanlar ve Bağlar)

17 Arpeggio (Arpej)

18 Sharps, Flats and Naturals (Diyezler, Bemoller ve Natüreller)

19 Six-Eight Time Signature (6/8’lik Zaman İşareti)

20 Notes On The 4th or D String (Re Teli Üzerindeki Notalar)

21 Triplets and Sixteenth Notes (Üçleme ve On Altılık Notalar)

22 Pick-up Notes

23 Notes On The 5th or A String (La Teli Üzerindeki Notalar)

24 C Major Scale (with Variations) (Do Majör Gam - Varyasyonları ile)

25 Notes On The 6th or Low E String (Kalın Mi Teli Üzerindeki Notalar)

26 The Natural Scale (Natürel Gam)

27 The Fingernails (Tırnaklar)

28 Tone Production (Ton Üretme)

29 Two Notes Played Together (Birlikte Çalınan İki Ses)

30 Open String Equivalents (Boş Tellerin Karşılıkları)

31 Guide and Pivot Fingers (Rehber ve Eksen Parmaklar)

32 Chromatic Scale (in G) (Kromatik Gam – Solde)

33 Table of Common Tempo Terms (Yaygın Tempo Terimleri)

Page 24: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

170

34 Dynamic Markings (Devinimsel İşaretler)

35 Repeat Markings (Tekrar İşaretleri)

36 Three Notes Played Together (Birlikte Çalınan Üç Ses)

37 High A On The 1st String (1.Tel Üzerinde Tiz La)

38 Four Notes Played Together (Birlikte Çalınan Dört Ses)

39 Music Theory (Müzik Teorisi)

40 The Bar (Bare)

41 Appendix (Ekler)

Tablo 3.2.1.5’te görüldüğü üzere Christopher Parkening’in

metodunda bilgi ve içerik olarak Gitar, Gitarın Bölümleri, Gitarın

Tutuluşu, Gitarı Akort Etme, Sağ El, Bir Telde Çift Taraflı Vuruş,

Kalan Vuruş, Serbest Vuruş, Temel Müzik Notasyonu, Pratik Yapma,

Boş Bas Telleri ve Boş Tiz Sesli Teller Üzerindeki Notalar, Sol El, Sol

El Parmaklarının Konumlandırılması, İnce Mi, Si ve Sol Telleri

Üzerindeki Notalar, Arpej, Değiştirici İşaretler, 6/8’lik Zaman İşareti,

Re, La ve Kalın Mi Telleri Üzerindeki Notalar, Üçleme ve On Altılık

Notalar, Pick-up Notes, Varyasyonları ile Do Majör Gam, Natürel Gam,

Tırnaklar, Ton Üretme, Birlikte Çalınan İki Ses, Üç Ses ve Dört Ses,

Boş Tellerin Karşılıkları, Rehber ve Eksen Parmaklar, Solde Kromatik

Gam, Yaygın Tempo Terimleri, Devinimsel İşaretler, Tekrar İşaretleri,

1.Tel Üzerinde Tiz La, Müzik Teorisi, Bare ve Ekler konularına yer

verilmiştir.

Metot incelendiğinde her konunun ayrıntılı olarak açıklandığı,

özellikle gitarın tutuş pozisyonu, sağ ve sol elin yapısı ve konumu,

tırnak bakımı ile ilgili bilgilerin farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarla

ayrıntılı olarak verildiği, konuların basitten zora doğru sıralandığı

gözlenmiştir. Ayrıca müzik teorisi hakkında verilen ve ekler bölümünde

klasik gitarla ilgili verilen diğer bilgilerle de öğrencinin temel müzik

bilgilerini kazanması ve klasik gitarı her yönüyle tanıması sağlanmıştır.

Ayrıca öğrenciye nasıl pratik yapacağı ile ilgili maddeler halinde bilgi

Page 25: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

171

verilmiştir. Metotta anlaşılabilir bir nota yazısı kullanılmıştır. Metot 113

sayfadan oluşmaktadır.

Tablo 3.2.1.6. Bradford Werner Classical Guitar Method Volume One Beginner

Kitabındaki Klasik Gitar İle İlgili Verilen Konular

1 Posture & Finger Names (Parmak İsimleri ve Duruş)

2 Notes, Beat & Tempo (Notalar, Vuruş ve Tempo)

3 Basic Musical Symbols (Temel Müzikal Semboller)

4 Note Names & Rhythms (Nota Adları ve Ritimler)

5 New Notes & C Major Scale (Yeni Notalar & Do Majör Gam)

6 Eighth notes (Sekizinci Notalar)

7 New notes (Yeni Notalar)

8 Accidentals & Chromatic Scale (Değiştirme İşaretleri & Kromatik Gam)

9 New Notes

10 Theory: Major Scales (Teori: Majör Gamlar)

11 First Chords (İlk Akorlar)

12 Expanding Chords (Genişleyen Akorlar)

13 Full Chords (Tam Akorlar)

14 Chord construction and chord progressions (Akor Yapısı ve Akor İlerleyişleri)

15 I, IV, V, vi chord progression in C major (Do Majörde I, IV, V, VI Akor

Geçişleri)

16 I, IV, V, vi chord progression in various keys (Çeşitli Tonlarda I, IV, V, VI

Akor Geçişleri)

17 Reference Chords (İlişkili Akorlar)

18 Scales for Blues and Popular Music (Popüler Müzik ve Blues İçin Gamlar)

19 Harmonic & Ascending Melodic Intervals in C major (Do Majörde Armonik

ve Çıkıcı Melodik Aralıklar)

20 Introduction to 3rd and 5th position (Üçüncü ve Beşinci Pozisyona Giriş)

21 Ascending slurs (Çıkıcı Notaları Birleştirme)

Page 26: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

172

22 Descending slurs (İnici Notaları Birleştirme)

23 Chromatic Scales on Single Strings (Tek Teller Üzerinde Kromatik Gamlar)

24 Chromatic Scales on E (Mi Üzerinde Kromatik Gamlar)

25 Major Scales (Majör Gamlar)

26 Natural Minor Scales (Natürel Minör Gamlar)

Tablo 3.2.1.6’da görüldüğü üzere Bradford Werner’in

metodunda bilgi ve içerik olarak Parmak İsimleri ve Duruş, Notalar,

Vuruş ve Tempo, Temel Müzikal Semboller, Nota Adları ve Ritimler,

Yeni Notalar & Do Majör Gam, Sekizinci Notalar, Değiştirme İşaretleri

& Kromatik Gam, Teori: Majör Gamlar, İlk Akorlar, Genişleyen

Akorlar, Tam Akorlar, Akor Yapısı ve Akor İlerleyişleri, Do Majörde I,

IV, V, VI Akor Geçişleri, Çeşitli Tonlarda I, IV, V, VI Akor Geçişleri,

İlişkili Akorlar, Popüler Müzik ve Blues İçin Gamlar, Do Majörde

Armonik ve Çıkıcı Melodik Aralıklar, Üçüncü ve Beşinci Pozisyona

Giriş, Çıkıcı ve İnici Notaları Birleştirme, Tek Teller Üzerinde ve Mi

Üzerinde Kromatik Gamlar, Majör ve Natürel Minör Gamlar konularına

yer verilmiştir.

Metot incelendiğinde başlangıçta “Bu Kitap Hakkında” başlığı

altında video dersleri, iyi bir öğretmen bulma, bu kitabın nasıl

kullanılacağı ile ilgili bilgiler ile öğrenciler ve aileler için kısa notların

yer aldığı, bu metot tamamlandıktan sonra çalışılabilecek metotların

listesine yer verildiği, bölümlerin aşamalı olarak sıralandığı, temel

müzik bilgilerine ve klasik gitarla ilgili teorik bilgilere yer verildiği,

konularla ilgili kısa açıklamaların olduğu, etüt ve eserlerin ağırlıklı

olduğu, metotta anlaşılabilir bir nota yazımının kullanıldığı, gitarın

tutuş pozisyonu haricinde gereken diğer konuların fotoğrafla

desteklenmediği, gitarın tutuş pozisyonunun gösterildiği fotoğrafların

yeterli olmadığı ve tutuluşla ilgili açıklamaların yer almadığı, klasik

gitarda kullanılan temel çalma teknikleri ile ilgili konuların olmadığı

gözlenmiştir. Metot 81 sayfadan oluşmaktadır.

Page 27: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

173

3.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorumlar

3.3.1. Metotlarda konularla ilgili egzersiz ve etütler nasıl

düzenlenmiştir?

3.3.1.1. Ziya Aydıntan Gitar Metodu I

Metotta her konuyla ilgili alıştırmalara yer verilmiş, ancak

alıştırmalar numaralandırılmamış, ağırlıklı olarak konuyla ilgili bütün

alıştırmaları kapsayacak genel başlıklar kullanılmıştır. Gereken yerlerde

ilgili açıklama ve tanımlara yer verilmiştir. Metottaki ilk konularda

seviyeye uygun türküler ve etütler yer almış, alıştırmaların tamamı

metot yazarı tarafından oluşturulmuştur. Metotta ağırlıklı olarak metot

yazarına ait etüt ve eserler ile yine metot yazarı tarafından kendi

müziğimizden ve genel müzik literatüründen seçilerek düzenlenmiş

eserlere yer verildiği, bunun dışında klasik gitar literatüründen seçilmiş

birkaç etüt ile eserin olduğu gözlenmiştir.

3.3.1.2. Bekir Küçükay Klasik Gitar İçin Başlangıç Metodu

Metottaki bütün etüt ve eserlerin başlıkları numaralandırılarak

gösterilmiş, her konudan sonra birer tane olmak üzere ilgili alıştırmalara

yer verilmiş ve “Melodik Çalışma” başlığı altında eser niteliğinde

parçalar yer almıştır. Bütün bölümlerde yönerge verilerek çalışmaların

nasıl yapılacağı anlatılmıştır. Klasik gitar literatüründen başlangıç

seviyesinde çalınabilecek hiçbir etüt ve eser metoda alınmamış, teknik

ve melodik çalışmaların tamamı metot yazarı tarafından bestelenerek

özgün bir kitap oluşturulmuştur.

3.3.1.3. Murat Cemil Klasik Gitar Metodu

Metotta ilk iki ders dışındaki her derste konuyla ilgili

alıştırmalara yer verilmiş, özellikle sağ el ile ilgili konularda diğer

konulara oranla daha fazla alıştırmanın olduğu gözlenmiştir.

Alıştırmalarda gerekli olan yerlerde açıklamalar ve ilgili tanımlar yer

almaktadır. Metottaki bütün alıştırmalar metot yazarı tarafından

oluşturulmuş, etüt ve eserlerin tamamı klasik gitar literatüründen

Page 28: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

174

seçilmiştir. Ayrıca seçilen etüt ile eserlerin bestecilerinin resimlerine ve

kısa biyografilerine yer verilmiştir.

3.3.1.4. Mario Rodriguez Arenas Arenas I. Bölüm

Metotta başlangıçta “değişik yorumculardan gitara uyarlanmış

solfej alıştırmaları” başlığı altında sadece notaları öğretme amaçlı

alıştırmalar yer almış, bu alıştırmaları gitara uyarlayan kişilerin

isimlerine yer verilmemiştir. Alıştırmaların başlıkları içerdikleri nota

değerlerine göre isimlendirilmiştir. Başlıkların altında nota değerlerini

tanımlamak için birer cümlelik açıklamalar yer almaktadır. Metodun

“Gitar Okulu 1” ve “Gitar Okulu 2” başlıklı bölümlerinde metot yazarı

tarafından oluşturulan birkaç alıştırmaya ve ağırlıklı olarak klasik gitar

literatüründen seçilmiş bestecilerin etüt ve eserlerine yer verilmiştir.

Seçilen etüt ile eserler ders başlığı altında numaralandırılmış,

bestecilerin isimleri bu başlıkların altına yazılmıştır. Etüt ve eserler

genel olarak metot yazarı tarafından verilen ses dizilerine göre

gruplandırılmıştır.

3.3.1.5. Christopher Parkening Guitar Method Volume I

Metotta genel olarak her konu anlatımından sonra metot yazarı

tarafından oluşturulan etütler ile öğretmen ve öğrencinin beraber

çalması için yine metot yazarı tarafından oluşturulmuş düetlere ve

ayrıca bazı konularda klasik gitar literatüründen seçilmiş etüt ve

eserlere yer verilmiştir. Gerekli olan alıştırmalarda ve eserlerde birkaç

cümleden oluşan açıklamaların olduğu gözlenmiştir. Konular ve ilgili

etüt ile eserlerden sonra “Tamamlayıcı Parçalar” başlığı altında

başlangıç seviyesinde çalınabilecek klasik gitar literatüründen seçilmiş

eserler yer almış ve bu eserler tonlarına göre gruplandırılmıştır.

3.3.1.6. Bradford Werner Classical Guitar Method Volume

One Beginner

Metotta her konudan sonra kısa alıştırmalara yer verildiği,

alıştırmaların başlangıcında ve diğer gereken yerlerde ilgili

açıklamaların yer aldığı gözlenmiştir. Notaların öğretildiği ilk

Page 29: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

175

konularda ilgili birkaç eserin notalarını kavratmak için kısa alıştırmalara

yer verilmiş, ayrıca Blues ile Popüler Müzikte kullanılan birkaç dizi

verilerek ilgili alıştırmalar yer almıştır. Genel olarak metottaki

alıştırma, gam ve etütlerin tamamı metot yazarı tarafından

oluşturulmuş, ağırlıklı olarak yine metot yazarı tarafından bestelenen

solo ve düo eserlere yer verildiği, bunun haricinde klasik gitar

literatüründen seçilmiş birkaç eserin yer aldığı gözlenmiştir.

3.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorumlar

3.4.1. Gitar eğitimcilerinin kullandıkları ve bu araştırmada

incelenen başlangıç metotlarına ilişkin görüş ve önerileri nelerdir?

● Bekir Küçükay, bu araştırmada incelenen klasik gitar

başlangıç metotlarına ilişkin öğretmenin tercihine göre hepsinin

kullanılabileceğini ve önemli olan eksikliklerin giderilmesi için

gerekirse her birinden ayrı ayrı yararlanılabileceğini belirtmiştir.

● Tuba Yokuş, Parkening’in kitabının klasik gitarda başlangıç

için görsel olarak da desteklediği gitarda tutuş, akort, sağ ve sol el

teknikleri, notasyon çalışmaları ve başlangıç için ritim çalışmaları, gam

çalışmaları vb. başlangıç için sistematik olarak yazılmış egzersiz, etüt,

düo, çeşitli dönem eserlerini içeren seçilmiş repertuvarı ve müzik teorisi

ile ilgili bilgileri ile başlangıç gitar eğitimi için yararlı olduğunu,

Küçükay’ın kitabının diğer başlangıç metotlarından farklı olarak gitar

eğitiminde birinci pozisyondan farklı bir konumda yedinci pozisyonu

temel alarak başlangıç yapmayı öneren bir metot olduğunu, metodun

gitar ile ilgili konuları ile gitar eğitiminde başlangıç olarak

kullanılabilecek metotlar arasında olduğunu, metodun kullandığı farklı

yöntem ile aynı zamanda öğrencinin beşinci ve yedinci pozisyondaki

notaları, akor yapılarını başlangıçta daha iyi tanıması için de bir fırsat

sunduğunu, metotla paralel olarak başlangıç seviyesinde beşinci ve

yedinci pozisyona yönelik eser ve etüt yazılmasının bu yöntemin

uygulamada daha fazla yaygınlaşmasına katkıda bulunacağını, Cemil’in

kitabında başlangıç gitar eğitimine yönelik sistematik olarak konuların

düzenlendiğini, teknik ve müzikal olarak gitar çalmaya yönelik pek çok

Page 30: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

176

bilgi ve çalışmaların yer aldığı özgün bir metot olduğunu, metotta sol el

tekniğinde klavye ile parmakların paralelliğini korumak amacı ile

yazılmış alıştırmaların yararlı olduğunu, bununla birlikte başlangıç

metotlarında yer alması gereken klasik gitar ve temel tutuş tekniği, sağ

ve sol el tekniği ile ilgili çalışmalara görsellerle desteklenerek metotta

yer verildiğini, metodun yazılmış çeşitli çalışmaları ile başlangıç gitar

eğitimine yönelik yararlanılabilecek nitelikli bir kaynak olduğunu,

Arenas’ın kitabından diatonik ve kromatik dizi, majör-minör gam ve

egzersiz çalışmaları, arpej, bağ çalışmaları, pozisyon çalışmaları,

süslemeler, nüanslar, sağ ve sol ele yönelik teknik olarak geliştirici daha

çok etüt çalışmaları ile yararlandığını, metotta başlangıç için oturuş ve

tutuş pozisyonları, sağ ve sol el tekniklerinin tanıtılması, akort, tel

değişimi, aralık, akor çalışmaları, bare gibi konulara yer

verilebileceğini, Aydıntan’ın kitabında teknik ve müzikal gelişime

yönelik çalışmaların mevcut olduğunu, metotta yer alan çalışmaların

büyük çoğunluğunun Aydıntan’a ait olduğunu, diğer taraftan metotta

başlangıç için gitar eğitimine yönelik bazı temel bilgilere yer

verilmediğini, bu bağlamda gitarla ilgili ön bilgilerin sınırlı

tutulduğunun söylenebileceğini, metotta ayrıca Tirando ve Apoyando

vuruş ile ilgili açıklamalara yer verilmediğini, metodun görsel

materyallerle yeterince desteklenmediğini, Werner’in kitabının

başlangıçta gitar öğrenmeye yönelik temel bilgiler/tavsiyeler verdiğini,

içerik olarak metotta sistematize edilmiş konulara yer verildiğini,

metotta ayrıca Blues ve popüler müzikte kullanılan dizilerin yer aldığını

ve bu metotta eser ve etüt repertuvarının sınırlı sayıda tutulduğunun

söylenebileceğini belirtmiştir.

● Göksenin Çelikkanat, Parkening’in kitabında sağ ve sol el

tekniklerinin görsellerle örneklenmesi ve teknik çalışmaların ayrıntılı

bir biçimde verilmesinin oldukça yararlı olduğunu, Küçükay’ın kitabına

ilişkin başlangıç olarak VII. pozisyonun kullanıldığı bu metotta yer alan

etütlerin azlığı, literatürde de başlangıç seviyesinde bu pozisyonda

yazılmış etüt ve eserlerin yeterince bulunmayışı sebebiyle öğrencilerin

ilgili pozisyonu yeterince pekiştiremediğini, Cemil’in kitabında sağ el

Page 31: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

177

çalışmalarına başlangıçta geniş bir yer verildiğini, sağ ve sol el

koordinasyon çalışmalarının oldukça faydalı olduğunu, Arenas’ın

kitabının birinci serisindeki melodik etütlerin hem birinci pozisyonu

pekiştirdiğini hem de deşifre becerisini geliştirdiğini, Aydıntan’ın

kitabının Türkiye’de gitar eğitimi adına bir başlangıç çalışması

sayılabileceğini, metotta yer alan eserlerin de oldukça melodik fakat

günümüz gitar eğitimi için yeterli denilemeyeceğini, Werner’in

kitabında bestecinin kendi eserlerinin bulunmasına rağmen yer alan

diğer eserlerin aşağı yukarı her metotta kullanıldığını, bu yüzden tercih

etmediğini belirtmiştir.

● Murat Cemil, bu araştırmada incelenen metotlar hakkında her

birinin birbirinden farklı zayıf ve güçlü yanlarının olduğunu, bu

metotların yazım yılları ve içeriği göz önüne alındığında döneminin iyi

ve yenilikçi çalışmaları olduklarının söylenebileceğini, Parkening’in

çalışmasının son derece ciddi yazılmış zengin örnekleri ve ayrıntılı

anlatımı, görsel materyalleri ve öğretmen öğrenci duo çalışmaları ile

öne çıkan çalışmasıyla keyifli bir metot olduğunu, Küçükay’ın

metodundaki VII. pozisyon başlangıcının çok yenilikçi ve pozisyonların

detaylı çalışıldığı özgün, farklı ve değerli olduğunu; ancak sağ el

çalışmalarının ve gitar repertuarının yetersiz olduğunun

söylenebileceğini, kendi metodunun özgün, detaylı anlatımı ve her

davranışın konu ve amaçlar kapsamında hazırlandığı örnekleriyle öne

çıkan bir çalışma olduğunu, sağ elin çalış tekniğine yönelik tüm

çalışmaların yapıldıktan sonra sol ile koordinasyonun sağlandığını ve

4.parmak kullanımının gelişimine yönelik yaklaşımıyla yenilikçi

olduğunun söylenebileceğini, Arenas’ın metodunun sağ el çalışmalarına

neredeyse hiç yer vermeden direk sol el ile birlikte başlamasının teknik

gelişim ve genel anlayış açısından kabul edilebilir olmadığının

söylenebileceğini, Aydıntan’ın metodunun ülkemizin en eski gitar

metodu olup halen kullanılabilecek bilgi birikimine sahip, eğitsel ve

Türk müziği örnekleriyle de zenginleştirilmiş değerli bir çalışma

olduğunu, Werner’in metodunun daha çok tek ses üzerine popüler ve

basit melodilerle solo çalışmaları, daha sonra iki partili çalım becerisi

Page 32: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

178

üzerine durulmuş konuların kademeli ilerlediği ve başlangıç

metotlarında neredeyse hiç görülmemiş ritim çalma becerisi ve armoni

bilgilerinin de çalışıldığı farklı özellikleri olan en yeni metotlardan biri

olduğunun söylenebileceğini belirtmiştir.

● Veysel Özgür Sağlam, Küçükay’ın metodunda metot

yazarının gitara ileriki pozisyonlardan başlatması ve bunun ileride

öğrenci için çok daha kolay olduğunu düşünmekte olduğunu,

çoğunlukla alışılmış bir başlangıç yöntemi olmadığını fakat metot

yazarının bu yöntem ile gitara uyum ve teknik beceriyi yükseltmek

amaçlı hızlı net çözüm yolları bulduğunu, Cemil’in metodunda bazı

yönleri ile eksiklikler olduğunu, fakat incelediği pek çok metot arasında

daha akademik bir tutum gözlemlediğini, Arenas’ın metodunun çok

uzun sürelerce ülkemizde kullanılmakta olup birçok kişinin

başlangıcında yer ettiğini, buna ayrıca bir sebep olarak ilk dönemlerde

fazla bir yardımcı kitabın bulunmamasından kaynaklandığını

belirtmekte, bu metodun daha çok konservatuvar öğrencilerinin

çalışmaları için oluşturulduğunu düşünmekte, Aydıntan’ın metodunun

belki de ülkemiz için ilk metot olduğunu, halen geçerliliğinin olduğunu

düşünmekte, içinde oldukça güzel etütlerin olduğunu, kendi

kültürümüzden yapılmış birçok düzenleme ile birçok etüdü zevkle

çalışmaya sevk etmekte başarılı bir metot olduğunu belirtmiştir.

4. SONUÇ ve ÖNERİLER

4.1. Sonuç

● Bu araştırmada klasik gitar edebiyatından seçilmiş metotların

karşılaştırmalı incelenmesi amaçlanmış, alt problemler oluşturularak

yöntem bölümünde verilen değerlendirme ölçütlerine göre, belirlenen

metotların analizi yapılmıştır.

İncelenen başlangıç metotlarına yönelik olarak;

● Parkening, Küçükay ve Cemil’in metotlarında konuların

detaylı olarak açıklandığı, özellikle klasik gitarın tutuluşu gibi mümkün

olan her bölümün ayrıntılı fotoğraflarla desteklendiği; Arenas, Aydıntan

Page 33: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

179

ile Werner’in metotlarında özellikle klasik gitarla ilgili temel konuların

detaylı açıklanmadığı, klasik gitarda kullanılan temel çalma teknikleri

ile ilgili konuların olmadığı; Parkening, Küçükay, Cemil ve Aydıntan’ın

metotlarında gereken yerlerde ilgili açıklamalara ve kavramların

tanımlarına yer verildiği, Aydıntan ile Werner’in metotlarında temel

müzik bilgilerine kısaca yer verilirken, Arenas’ın metodunda diğer

metotlara da kıyasla daha fazla yer aldığı görülmektedir.

● Aydıntan ile Werner’in metotlarında gitarın tutuş pozisyonu

haricinde gereken konuların fotoğraflarla desteklenmediği, gitarın tutuş

pozisyonuyla ilgili fotoğrafların yeterli olmadığı, tutuş pozisyonuyla

ilgili Aydıntan’ın metodunda maddeler halinde genel açıklamalar yer

alırken, Werner’in metodunda açıklamaların olmadığı, Arenas’ın

metodunda gitarın tutuluşu konusuna yer verilmediği ve diğer konularla

ilgili fotoğrafların olmadığı görülmektedir.

● Parkening, Cemil ve Arenas’ın metotlarındaki etüt ve eserlerin

tamamının klasik gitar literatüründen seçildiği, Parkening ile Werner’in

metotlarında kendileri tarafından bestelenen öğretmen ve öğrencinin

beraber çalabileceği düo eserlere yer verildiği, Aydıntan ile Werner’in

metotlarında birkaçı haricindeki etüt ve eserlerin tamamının metot

yazarlarına ait olduğu, ayrıca Werner’in metodunda Blues ile Popüler

Müzikte kullanılan birkaç diziye yer verildiği, Aydıntan’ın metodunda

yine metot yazarına ait gitar düzenlenmelerinin yer aldığı, Küçükay’ın

metodunda ise etütlerin ve eser niteliğindeki çalışmaların tamamının

metot yazarı tarafından oluşturularak diğer metotların arasında tamamen

özgün bir metot olarak yer aldığı belirlenmiştir.

● Diğer kitaplardan farklı olarak Küçükay’ın metodunda sol el

çalışmaları için başlangıç olarak yedinci pozisyonun temel alınması,

Cemil’in metodunda her bölümde ilgili amaçlar ile değerlendirme

sorularına yer verilmesi ve sağ el çalışmalarına daha fazla ağırlık

verilmesi ile alıştırmalarda sol elde 4.parmağın kullanımına yer

verilmesi, Aydıntan’ın metodunda metot yazarı tarafından yapılmış

Page 34: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

180

gitar düzenlemelerinin olması açılarından özgün oldukları

görülmektedir.

● Aydıntan ile Arenas’ın metotlarının önsözünde gitarın

kolaylıkla öğretilmesinin, Küçükay ile Cemil’in ise inceledikleri

metotlardaki eksikliklerin giderilmesi için farklı bir bakış açısıyla

metotlarını oluşturmayı amaçladıkları belirtilmiştir.

● Bütün metotlarda konuların aşamalı olarak sıralandığı, nota

yazımının anlaşılabilir olduğu, metotlarda başlangıçtaki konular

haricinde her konudan sonra ilgili alıştırmaların yer aldığı, metotlarda

yer alan alıştırmaların tamamının metot yazarları tarafından

oluşturulduğu ve metotların fiziki yapı açısından genel olarak kullanışlı

olduğu görülmektedir.

Bu araştırmada incelenen başlangıç metotlarına yönelik olarak;

● Parkening’in metoduyla ilgili olarak; Yokuş, Çelikkanat ve

Cemil konuların detaylı anlatımı, temel tutuşun görsellerle

desteklenmesi, içerdiği çalışmalar ve repertuvarı ile yararlı bir metot

olduğunu,

● Küçükay’ın metoduyla ilgili olarak; Yokuş ve Cemil metotta

başlangıç olarak VII. Pozisyonun temel alınmasıyla diğer metotlardan

farklı ve özgün olduğunu, diğer pozisyonların da detaylı çalışılmasını

sağladığını, Çelikkanat ve Cemil metottaki çalışmaların ve repertuvarın

genel olarak yeterli olmadığını,

● Aydıntan’ın metoduyla ilgili olarak; Çelikkanat, Cemil ve

Sağlam ülkemizdeki ilk metot olduğunu, Cemil ve Sağlam metodun

halen kullanılabilecek bilgi birikimine sahip olup geçerliliğini koruduğu

görüşlerini belirtmişlerdir.

4.2. Öneriler

Bu araştırmanın sonunda lisansüstü çalışmalar kapsamında;

● Gitar eğitiminde kullanılan yerli ve yabancı tüm başlangıç

metotlarının karşılaştırmalı analizlerinin yapılması,

Page 35: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

181

● Gitar eğitiminde kullanılan yerli ve yabancı tüm başlangıç

metotlarına ilişkin ülkemizdeki seçkin gitar eğitimcilerinin görüşlerinin

alınması,

● Gitar öğretim yöntemlerinin kapsamlı olarak incelenmesi,

● Gitar eğitimi konusunda araştırma ve yayın yapılmasına daha

çok dikkat çekilmesi,

● Gitar eğitimi ve öğretim yöntemlerine ilişkin bilgi paylaşımı

ve alışverişinin sağlanması amacıyla daha nitelikli internet sitelerinin

kurulması ve geliştirilmesi,

● Gitar eğitimine yönelik seminer, çalıştay, sempozyum ve

benzeri etkinliklerin daha çok düzenlenmesi önerilmektedir.

KAYNAKLAR

Arenas, Mario Rodriguez (2012). Arenas 1.Bölüm. Çev: Övünç Yaman,

İstanbul: Porte Yayınları.

Arslanoğlu, Zülüf (2010). Klasik Gitar Öğretim Literatürünün

Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Aydıntan, Ziya (1995). Gitar Metodu I. Ankara: Evrensel Müzikevi.

Cemil, Murat (2005). Klasik Gitar Metodu. Bursa: Alfa Aktüel

Yayınları.

Elmas, Yıldız (2003). Sorularla Gitar. İstanbul: Pan Yayıncılık.

Erim, Ali (2005). Türkiye’de Klasik Gitar Eğitiminde Kullanılan

Başlangıç Metotlarından Bazılarının Öğretme-Öğrenme Süreçleri

Açısından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet

Baysal Üniversitesi.

Kanneci, Ahmet (1988). Klasik Gitar Metodu. Ankara: Evrensel

Müzikevi.

Page 36: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

182

_____________ (2001). Gitar İçin Beste Yapmış Türk Bestecilerinin

Eğitimi ve Yapıtlarının Uluslararası Gitar Repertuarındaki Yeri.

Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

_____________ (2005). Türk Bestecilerinin Solo Gitar Sonatlarının

Gitar Eğitimine Katkıları Yönünden İncelenmesi. Doktora Tezi.

Ankara: Gazi Üniversitesi.

Karasar, Niyazi (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel

Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.

Küçükay, Bekir (1992). Klasik Gitar İçin Başlangıç Metodu. Ankara:

Evrensel Müzikevi.

Küçükosmanoğlu, Hayrettin Onur (2006). Eğitim Fakültelerinde

Başlangıç Gitar Eğitiminde Kullanılan Metotların İncelenmesi. Yüksek

Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

Önder, Cansel (2009). Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Öğretmenliği

Anabilim Dalı Klasik Gitar Öğrencilerinin Çalışma Alışkanlıkları.

Yüksek Lisans Tezi. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.

Parkening, Christopher (1972). Guitar Method Volume 1. Milwaukee:

Hal Leonard Corporation.

Say, Ahmet (2009). Müzik Sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi

Yayınları.

Şaklar, Ceyhun (2001). Klasik Gitarda Sağ El Tekniği Üzerine Yeni Bir

Yaklaşım. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Şenoğlu Önder, Cansel ve Gökay Yıldız (2008). “Klasik Gitar

Eğitiminin Boyutları”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi

Dergisi, C. 8, s. 115-133.

Uluocak, Soner (2003). Müzik Öğretmenliği Ana Bilim Dallarında

Bireysel Çalgı-Gitar Öğretim Elemanları ve Öğrencilerinin Gitar

Eğitimi Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi

Üniversitesi.

Page 37: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

183

_____________ (2015). “Türkiye’de Cumhuriyetin İlk Elli Yılında

Klasik Gitar Eğitimi: Paleologos ve Öğrencileri”. Sahne ve Müzik

Eğitim - Araştırma Dergisi, S: 1, s. 62.

Werner, Bradford. “Classical Guitar Method Volume One Beginner”.

www.thisisclassicalguitar.com (Erişim Tarihi: 22.11.2016).

Page 38: KLASİK GİTAR İÇİN YAZILMI BALANGIÇ METOTLARININ

Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi

Uludağ University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences

Cilt: 19 Sayı: 34 / Volume: 19 Issue: 34

184