KINH TẾ CHIA SẺ TRONG

HỘI NHẬP CỦA VIỆT NAM

PGS.TS. Nguyễn Thƣờng Lạng

Trƣờng Đại học kinh tế quốc dân

Email: langnguyen3300@gmail.com

ĐT: 0983478486

Bài trình bày tại hội thảo khoa học “Giải pháp hoàn thiện quản

lý nhà nƣớc về mô hình kinh tế chia sẻ theo hƣớng tăng trƣởng

xanh và tiêu dùng bền vững ở Việt Nam” do Viện Nghiên cứu

quản lý Kinh tế Trung ƣơng tổ chức ngày 13/11/2018

Page 2

CUNG ỨNG DỊCH VỤ: KINH TẾ CHIA SẺ

ĐẶC TRƢNG KINH TẾ CHIA SẺ

• Phương thức tổ chức giao dịch kinh tế

dựa trên nền tảng công nghệ thông tin

• Các vấn đề cơ bản là chia sẻ cái gì?

Chia sẻ như thế nào? và chia sẻ cho ai?

• Tạo ra lợi thế kinh tế mới- lợi thế đạt

được nhờ chia sẻ (economies of

sharing)

QUAN NIỆM KINH TẾ CHIA SẺ (tiếp)

• Kinh tế chia sẻ (sharing hoặc shared, share economy) là một hệ thống kinh tế trong đó tài sản hoặc dịch vụ được chia sẻ giữa các cá nhân tư nhân miễn phí hoặc không thông qua mạng internet. (Từ điển tiếng Anh Oxford (Oxford English Dictionary, 2015))

• Theo cách định nghĩa, kinh tế chia sẻ là:

• - Một hệ thống kinh tế có các tác nhân là cá nhân tư nhân, tài sản và dịch vụ

• - Các tài sản và dịch vụ được chia sẻ miễn phí hoặc không giữa các tác nhân

• - Phương tiện thực hiện sự chia sẻ là mạng internet

QUAN NIỆM VỀ KINH TẾ CHIA SẺ (tiếp)

• Kinh tế chia sẻ là mô hình kinh doanh (PWC, E*S*R*C, 2017) để

thu lợi nhuận từ sự thuận lợi sẵn có của đầu vào mà các chủ thể có

thể sử dụng lẫn nhau. Kinh tế chia sẻ có thể tiếp cận từ góc độ kinh

doanh để thu lợi nhuận như là một quy luật phát triển tự thân, lấy

lợi nhuận để sáng tạo lợi nhuận.

• - Kinh tế chia sẻ là mô hình kinh doanh thu lợi nhuận

• - Lấy chia sẻ nguồn lực để tạo giá trị mới nghĩa là tổng nguồn

lực không đổi nhưng giá trị tăng lên cao hơn so với trước.

• - Sáng tạo các kiểu tổ chức kinh doanh mới chưa được áp dụng

trước đây và tạo kết quả là lợi nhuận

• - Hình thành hướng phát triển mới như là căn cứ để tiến hành

các đầu tư hoặc phát triển các mạng lưới kết nối.

QUAN NIỆM VỀ KINH TẾ CHIA SẺ (tiếp)

• Kinh tế chia sẻ là một hệ sinh thái kinh tế- xã hội

được xây dựng nhằm chia sẻ các nguồn lực vật

chất và con người trong thiết kế, sản xuất, phân

phối, trao đổi và tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ

giữa các cá nhân và tổ chức khác nhau (Nasscom,

2015).

• Kinh tế chia sẻ là mô hình tổ chức kinh tế của

tương lai nhân loại (R. Gururaj (2015), N.

Yaraghi & S. Ravi (2017)).

QUAN NIỆM KINH TẾ CHIA SẺ (tiếp)

• Kinh tế chia sẻ là một phương thức tổ chức

các giao dịch kinh tế nhằm sáng tạo giá trị

dựa trên nền tảng hạ tầng công nghệ thông

tin phát triển cao và thống nhất toàn cầu,

các tác nhân kết nối trực tiếp không làm

phát sinh chi phí giao dịch hoặc chi phí

giao dịch thấp hơn đáng kể so với bình

thường nhưng tốc độ giao dịch tối đa

(Nguyễn Thường Lạng, 2018).

YẾU TỐ THÚC ĐẨY KINH TẾ CHIA SẺ

• - Tính linh hoạt cao, thích nghi nhanh với cơ hội

xuất hiện và thay đổi trong thời gian ngắn, đòi

hỏi chủ thể sáng tạo lớn và năng động của

• - Tiện lợi và dễ áp dụng, chi phí ít hơn nhất là

chi phí giao dịch bị loại trừ và giá trị thu được

lớn hơn.

• - Rào cản thâm nhập thấp, khả năng tiếp cận

nhanh chóng với cơ hội rất cao

• - Quy định tối giản, thủ tục đơn giản và các loại

chi phí không chính thức bị loại trừ.

KINH TẾ CHIA SẺ NẰM GIỮA HAI

TRẠNG THÁI KINH TẾ ĐẦU CẦU

* Nguồn: Nguyễn Thường Lạng (2018)

PHÂN BIỆT KINH TẾ CHIA SẺ VỚI KINH

TẾ KHÁC

• Kinh tế thật: kinh tế nông nghiệp, kinh tế công nghiệp,

kinh tế tri thức gắn với nguồn lực sử dụng

• Kinh tế bao trùm: Phân phối các thành quả kinh tế để

không ai bị bỏ rơi hay bị gạt ra khỏi guồng máy kinh tế

• Kinh tế tuần hoàn: Tái sử dụng các sản phẩm và nguồn lực

đã qua sử dụng

• Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa: Mô hình

tổng quát mang bản chất kinh tế - chính trị, nhằm xây

dựng một hình thái kinh tế xã hội- chủ nghĩa theo học

thuyết Mác- Lênin ở Việt Nam

• Kinh tế chia sẻ là kinh tế tích hợp công nghệ kỹ thuật số

toàn cầu, kinh tế của sự tiên lợi cao nhất!

SỰ TIẾP NHẬN VIỆT NAM • Sở hữu toàn dân- nền tảng kinh tế thị trường định hướng xã

hội chủ nghĩa (Hiến pháp 2013) tạo cơ sở kinh tế của sự

chia sẻ

• Hạ tầng thông tin- nền tảng công nghệ để phát triển các

chức năng, hình thành phiên bản kinh tế mới

• Các hình thức kinh tế chia sẻ xuất hiện và phát triển ở Việt

Nam: Uber, Grab, chia sẻ kỳ nghỉ, chia sẻ dữ liệu về bệnh

nhân của các bệnh viên, sử dụng cơ sở dữ liệu thông tin

thư viện điện tử thống nhất của các trường đại học…

• Việt Nam chuyển đổi mô hình kinh tế từ chiều rộng sang

chiều sâu, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, và, kinh

tế chia sẻ góp phần sử dụng hiệu quả các nguồn lực này,

cho nên cần tiếp nhận chủ động mô hình kinh tế chia sẻ.

MỘT SỐ ĐỀ XUẤT BƢỚC ĐẦU • Nâng cao nhận thức về kinh tế chia sẻ, cần chú ý đến khải niệm kinh tế

chia sẻ, kinh tế kết nối, kinh tế internet, kinh tế hạ tầng, kinh tế ứng dụng

nền tảng công nghệ thông tin….Do đó, cần mở rộng phạm vi kinh tế chia

sẻ

• Kinh tế chia sẻ đang có xu hướng lan rộng: chính phủ số, doanh nghiệp số,

khách hàng số, công cụ số, chữ ký số…cho nên thể chế cần có tính đón

đầu

• Hoàn thiện hệ thống luật pháp thúc đẩy sự phát triển kinh tế chia sẻ và thu

lợi ích từ sự sáng tạo giá trị (nhất là luật cạnh tranh)

• Xây dựng và nhanh chóng áp dụng Đề án về kinh tế chia sẻ để tận dụng

kịp thời cơ hội tiến tới xây dựng hệ sinh thái kinh tế chia sẻ

• Phát triển kinh tế chia sẻ mang đặc thù Việt Nam dựa trên sở hữu toàn dân

là nền tảng chung và hạ tầng công nghệ thông tin đang được liên tục hoàn

thiện

• Phát huy tính chủ động, sáng tạo chủ thể, thay thế giao dịch truyền thống

bằng giao dịch điện tử và khai thác các ứng dụng mới

CẢM ƠN SỰ THEO DÕI

CỦA QUÝ VỊ!