Functional_Technical SpecYAZILIMI TEKNK ARTNAMES
A.1 SATIN ALINACAK N TANIMI VE KAPSAMI 5
A.2 BU TEKNK GEREKSNMLERDE KULLANILAN KISALTMALAR 5
B LETME FONKSYONU VE PERFORMANS GEREKSNMLER 10 B.1 SSTEM TARAFINDAN KARILANACAK LETME GEREKSNMLER 10
B.1.1 OTOMATK SAYAÇ OKUMA SSTEMNE GENEL BAKI 10
B.1.2 TEKNK ARTNAMENN KAPSAMI 11
B.1.3 VER TOPLAMA 13
B.1.4 MERKEZ LEME 17
B.1.5 VER ARAYÜZLER 27
C.1.1 TEKNK YETERLLK 29
C.2.1 LETM 30
C.2.3 EMREAMADELK 30
C.2.4 ÖLÇEKLENEBLRLK 31
C.2.5 MODÜLERLK 31
C.3.2 SUNUCU BLGSAYARLARI VE MERKEZ VER DEPOLAMA BRMLER 33
C.4 UYGULAMA YAZILIMI 35
C.4.1 YAZILIM ARTNAMELER 35
C.4.3 DER SSTEMLER LE ENTEGRASYON 37
C.4.4 RAPORLAMA ARACI 38
C.5.1 SSTEM YÖNETM 38
C.6.2 OSOS SSTEM DESTE 42
C.6.3 ETM GEREKSNMLER 43
C.7 DOKÜMANTASYON GEREKSNMLER 44
C.7.1 GENEL GEREKSNMLER 44
3
C.7.3 YAZILIM DOKÜMANTASYONU 44
C.7.4 VERTABANI DOKÜMANTASYONU 45
C.7.5 KULLANICI DOKÜMANTASYONU 45
C.7.6 TEST DOKÜMANTASYONU 45
C.7.7 ETM DOKÜMANTASYONU 45
D TEST, KABUL VE UYGULAMA HZMETLER GEREKSNMLER 46 D.1 GENEL TEST GEREKSNMLER 46
D.1.1 TEST PLANI 46
D.1.2 GENEL PRENSPLER 47
D.1.4 HATA ÖNEMLL 53
D.2 KABUL TESTLER 53
D.2.2 LETME GEÇC KABUL TEST 53
D.2.3 KESN KABUL 53
D.3.1 SSTEM TESLMAT METODOLOJS VE ÖMÜR 54
D.3.2 SSTEM UYGULAMASI ÇN TESLM EDLECEKLER 55
D.4 KIBTEK’IN SORUMLULUKLARI 56
E TEKLFLERDE GEREKL BÇM 57 E.1 BLG TEKNOLOJLERNN, DER MAL VE HZMETLERN ANLATILMASI 57
4
5
A.1 SATIN ALINACAK N TANIMI VE KAPSAMI
Temin edilecek OSO Sistemi yazlm alm ile tüm ölçüm noktalarnda bulunan sayaçlarda
kaytl olan 15 dakikalk enerji ve güç deerlerinin (elektrik piyasas ihtiyaçlar dorultusunda
sayaç okuma ve okunan verilerin yaynlanma periyotlar 5 dk’ya düürülebilecektir) uzaktan
okunarak kaydedilmesi, ayrca istenildii takdirde sayaçta kaytl tüm verilerin okunabilmesi
(akm, gerilim bilgisi, olay kaytlar, vb.) ve mevcut KIBTEK OSO Sisteminin verilerinin
yeni kurulacak OSO sistemine entegrasyonunun yaplmas iidir. Bu i kapsamnda uzaktan
kesme açma, tahakkuk ve tahsilat ilemleri için mevcut faturalama tahsilat modülleri ile
gerekli olan entegrayson için web servisler yaplacaktr. Bu amaçla dare’nin mevcut
abonelik program ile entegrasyon yaplacaktr.
A.2 BU TEKNK GEREKSNMLERDE KULLANILAN KISALTMALAR
TERM AÇIKLAMA
(Asimetrik Saysal Abone Hatt)
Bps Bits per second
(Ortak Yönetim Bilgi Protokolü)
CSV Comma Separated Values
(Enerji Ölçümü için Rehber artname)
6
(Ortak Nesne stem Aracs Mimarisi)
DBMS Database Management System
ENTSO-E Avrupa TSO organizasyonu- Avrupa letim Sistemi
letmecileri Uluslararas Birlii, a ulam ve koullarnn
özellikle snr ötesi elektrik ticareti için Avrupa çapnda
uyum çalmalaryla ilgilenir.
ve donanm üreticileri tarafndan bir ürün için artk daha
fazla destek sunulmayacan belirten ksaltmadr.
G.SHDSL Symmetric High-Bit-Rate Digital Subscriber Line
(Simetrik Yüksek Bit Hzl Dijital Abone Hatt)
Bakr hatlar üzerinden DSL tabanl simetrik iletim
salayan teknolojidir.
GPS Küresel Konumlandrma Sistemi
HTML HyperText Markup Language
Elektroteknik Komisyonu)
OYS Operasyonel Yönetim Sistemi
PDF Portable Document Format
(likisel Veritaban Yönetim Sistemi)
SAN Storage Area Network
(Güvenli Dosya Aktartm Protokolü)
SKYS Sistem Kullancs Yönetim Sistemi
SMS Mobil ebeke Ksa Mesaj Servisi
SNMP Simple Network Management Protocol
(Basit A Yönetimi Protokolü)
bir protokol
TDM Time Division Multiplexing
TXT Text- yaz dosyas
UB Uç Birimler (Modem)
UPS Uninterruptible Power Supply
V Volt
Küçük çapl (0,7 - 2,4 m) antenlere sahip uydu yer
istasyonlarnn genel addr.
XML Extensible Markup Language
OSO Sistemi, iletim sistemi kullanclarnn ölçüm noktalarnda yer alan ve sayaçlarda
kaytl olan verilerin otomatik olarak okunarak merkezi bir veritabanna iletimi
fonksiyonunu yerine getirecektir. Merkezi iletiim Birimi en az toplamda 500,000(Be
Yüz Bin) adet sayaç veya uç birim için, gelen tüm veri girdilerini dorulayacak ve veri
toplama ilemini gerçektetirecektir. OSOS Yazlm sayaçlarn veya uç birimlerin manuel
/ otomatik olarak okunmasn, programlanmasn, borçdan kesme ve açma ilemlerinin
yaplabilmesini, zaman senkronizasyonu yaplabilmesini ve eik deerlerin tanmlanmas
vb. gibi sayaçlardaki veya uç birimlerdeki önceden tanmlanm deitirilebilir
özelliklerin programlanmasn yapmaldr. Güvenilir veri; uzlatrma, faturalama, iletim
sistemi kayplarnn tespit edilmesi, vb. için kullanlacaktr. Sistem ayn zamanda kayp
kaçak analizi de yapabilecektir.
OSO Sistemi, mevcut müteri sayaçlarndan ölçüm verilerinin otomatik toplanmasn
gerçekletirecektir. Sayaçlarda 15’er dakikalk periyotlarla kaydedilmi tüm veriler
toplanacaktr. leriki süreçte mevzuatlarda yaplacak deiiklikler dorultusunda sayaç okuma
periyotlar saat ba deitirilebilecektir. Verilerin hangi zaman dilimleri içerisinde
toplanabilecei KIBTEK tarafndan istenildii zaman deitirilebilir olmas gerekmektedir.
OSO Sistemi, sayaç teknik verilerini ve ölçüm verilerini merkezi bir veritabannda saklayp,
raporlama, grafiklendirme, haritalandrma, gruplandrma, filtrelendirme, vb. etkin gösterim
metotlar ile KIBTEK’n istekleri dorultusunda yönetecektir. Sistemde (Sahada ve merkezde
meydana gelen donanmsal ve yazlmsal) tüm arzalarn hata kodlar ile birlikte tespiti
yaplp, ilgililere gerekli alarmlar (mail, sms, vb.) iletilecektir. Veri yönetim sistemi,
KIBTEK’in kulland dier belirli BT platformlaryla web servis, ftp vb. veri al veriinde
bulunabilecektir. OSO Sistemi KIBTEK abone sistemine ,WS ile entegre olarak uzaktan
sayaç açma ve kapatma ilemlerini yapabilecektir. Ayrca Sayaçlara Nöbetci Mühendis ve
Teknisyenlerin eriimini salayabilecek mobil uygulama hazrlanacaktr. Bununla birlikte
GSM eriim ileminde olas bir arza durumunda sayaçlarda optik prob ile müdahale
edilebilmesi için gerekli arayüz program yazlacaktr.
11
Kullanclar, KIBTEK’n kurum içi ebekesi üzerinden ileyen güvenli bir kullanc
modülü ile önceden belirlenen fonksiyonlar gerçekletirebilmelidirler.
Önerilen sistem, ölçüm verisi toplanmas, yönetimi, dorulanmas, ilenmesi ve analiz
raporlama araçlarn içeren uygulamalardan oluacaktr.
OSOS çözümünün, tasarmn bir parças olarak gelecekteki genilemeleri karlayabilir
olmas gereklidir. Önerilecek çözüm, uluslararas iletiim standartlar ve arayüzleri üzerine
ina edilmelidir.
yazlm, Yüklenici tarafndan temin edilecek, kurulacak, yaplandrlacak, test edilecek ve
iletmeye alnacaktr. Teknik artnamenin yorumlanmasnda,
OSO Sisteminin yazlmnn kesintisiz olarak tüm fonksiyonlarnn iletilmesi, verilerin
doru bir ekilde sistemde kayt altna alnmas ve uygun formatlarda paylalmas için gerekli
olan tüm hizmetlerin teklife ve teklif fiyatna dahil edilmi olduu kabul edilecektir.
Sistem mimarisi standart bir yap kullanmaldr. Bu tasarm, en azndan aadaki
fonksiyonlar içermelidir:
GZLLK:
Temin edilen yazlm ile okunan veriler ve sisteme ilikin tüm bilgiler veri koruma ve
mahremiyet ilkelerine uygun olarak 3. ahslarla paylalmayacaktr. Bu madde kapsamnda
ortaya çkacak her türlü maddi ve manevi yükümlülük yükleniciye aittir.
VER TOPLAMA:
Sayaç verilerinin UB’ler aracl ile sisteme aktarlmas ile ölçüm noktalarnn ve
iletiim arayüzlerinin yönetimi için KIBTEK sistemlerine kurulmas,
GPRS, 2G, 3G, 4.5G, 5G, vb. Ethernet (ADSL, GSDSL vb.) altyaps ve veri iletimi
için standart protokoller kullanarak UB’ler ve KIBTEK arasnda iletiim salanmas.
MERKEZ LEME:
saklanmas ve yönetimi için veritaban oluturulmas,
Verilerin tanmlanmas, dorulanmas ve eksiklerin tamamlanmas,
Raporlama, Raporlama için mevcut canl sistemin bir önceki günkü yedeinin restore
edilecek dier bir sunucu üzerinden yaplmas için gerekli kurulum yaplmaldr.
Ölçüm verilerinin baka sistemler ile al ve veri ayrca entegrasyonu için destek
salanmas
ARAYÜZLER:
o Sayaçlarn, uç birimlerin ve dier ekipmanlarn yaplandrlmas,
o Veri noktalarnn ve hesaplamalarn tanmlanmas,
o Periyodik okumalarn ve dier sayaç okumalarnn programlanmas,
o Sayaç verilerinin düzeltilmesi (veri kütüünde düzeltme ilemi olduu
belirilmelidir.) ve tahmin edilmesi (tahmini bilgi ile doldurulmu alanlar ayrca
tahmini bilgi olduunun anlalabilmesi için ayrca veri kütüünde
belirtilmelidir),
o Uzaktan kesme açma ilemleri. (Hem manuel, hemde abone sistemi üzerine
kurulacak web servis aracl ile)
o Tüm raporlama fonksiyonlarnn tanmlanabilmesi ve eriilebilmesi,
Verilerin görüntülenmesi ve alnmas için web arayüzü.
Sistem üzerinden kullanclar birbirlerine, saha personellerine i atamasn
yapabilmelidir. Sistem tarafndan otomatik tespit edilen arza veya okunamama
durumlar için tanmlanan mantksal kurallar çerçevesinde otomatik i atamas
mümkün olmaldr. Sistem yöneticisi açk/kapal i emirlerini kii, tarih, tip, müdürlük
vb. bazl raporlayabilmelidir.
OSOS çözümü, standart arayüzlerle sayaçlara bal, ölçüm verilerini toplayan ve MB ile
iletiimini belirlenmi iletiim arayüzleri ve ortamlar ile salayan UB’leri içerecektir.
OSO Sistemi içerisinde kullanlacak UB’ler herhangi bir marka ve modelden bamsz
olarak MB ile uyumlu bir ekilde çalacaktr. Bu kapsamda MB, farkl marka model UB
ler (EOL olmayan) ile uyumlu bir ekilde çalmaldr.
UB’lere farkl haberleme protokollerine sahip sayaçlar beraber balanabilecek ve
istenilen periyotlarda okunabilecektir.
UB’lerin, gerilim kesintilerini, kesinti süresini ve zamann sisteme iletecektir. UB’ler
dardan yaplacak olan müdahale zamann MB’e göndermelidir. Bu alarmlar, merkezi
alarm listesinden ilgili personele aktarlmaldr.
OSOS çözümü, lokasyonlardaki UB’lerin yazlmlarnda (firmware) yaplacak
güncellemelerle uyumlu bir ekilde çalmaya devam edecektir.
Modüler modem özellikli sayaçlar için uyumlu modüler modem, modüler modem özellii
olmayan sayaçlar için ise uyumlu harici modem kullanlacaktr. Bir merkezde hem dahili
modem hemde harici modem kullanlabilecektir. Dahili modemler ve harici modemlerle
birden fazla farkl marka/model sayaçlar okunabilecektir.
B.1.3.1.1 SAYAÇ LE LETM
IEC 870-5-102
IEC 62056-21
Yüklenici, OSOS yazlmnn yukardaki protokollerle MB ile Sayaç arasndaki
iletiim saladn belgelemelidir. KIBTEK sistemine farkl bir sayaç ve/veya haberleme
protokolü girmesi halinde ilave ücret talep etmeksizin sisteme dahil edecektir.
B.1.3.2 MERKEZ LETM BRM
OSOS çözümü, ölçüm verilerinin toplanmas için bir Merkezi letiim Birimi (MB)
içermelidir. Bu birim, ölçüm verilerinin UB’den okunmas için standart iletiim protokollerini
kullanarak iletiim arayüzü salamaldr. Veriler, ham veri tabannda saklanmak üzere ham
formda toplanmaldr.
MB, sayaçlardaki istenilen periyotlardaki kaydedilmi olan tüm verileri ilgili periyodun
bitimine müteakip en geç bir sonraki periyodun içinde toplayacak ve piyasa tarafndan
kullanma hazr hale getirecektir. Ayrca, zaman veya olayla tetiklenen veri aktarmn
desteklemelidir. Sayaçlarn okunmas ilemi, Bölüm B.1.4.1.3’te belirtildii üzere, kullanc
tarafndan tanmlanm zaman program çerçevesinde veya tanml olaylarn gerçeklemesi
durumunda balamaldr. OSO Sistemi kullancs, UB’ler tarafndan gerçekletirilecek
görevleri belirleyebilmelidir. Kullanc; sayaç gruplarna, lokasyon gruplarna veya tek bir
sayaca görev yükleyebilmelidir. E zamanl tanmlanm zaman program içerisindeki birden
fazla okuma ve/veya kesme ulama ilemleri programlarna öncelik tanmlamas
yaplabilmelidir. (priority)
olmaldr. stekli bu görevleri nasl yerine getireceini ayrntl bir ekilde anlatmaldr.
B.1.3.2.1 UB-MB LETM
Yazlm, UB’ler ve MB arasndaki iletiim için, TCP/IP ve dier protokolleri aadaki
ortamlar üzerinden desteklemelidir:
GPRS (2G) ebekesi
ADSL, G.SHDSL, VPN ebekesi
VSAT
15
Tercih edilen ebeke GPRS / GSM ve ADSL’dir. GPRS, Edge teknolojisini
desteklemelidir.
optimize edilebilir olmaldr. Çözümün, GPRS kullanmnn mümkün olmad durumlarda,
ADSL, GPRS ve GSM veri transferi ilevleri arasnda geçi yapabilme yeteneine sahip
olmas gerekmektedir. Sayaç, birden fazla uç birim tarafndan ayn veya farkl haberleme
kanallar(GSM, ADSL, vb.) ile e zamanl olarak okunup, okunan verileri MB’e
gönderilebilecektir. MB, ilgili yapy destekleyecek ekilde dizayn edilecektir. Haberleme
salanan protokol üzerindeki veri trafii sistem yöneticisi tarafndan IP bazl filtrelenebilir bir
ekilde gerçek zamanl olarak izlenebilmelidir. Sistemin haberleme altyaps (Uç birim –
MB arasnda) KIBTEK tarafndan salanacaktr.
Kamuya açk ebeke üzerinden yaplan tüm iletiim, yetkilendirme ve ifreleme
yöntemleri ile güvenlik altna alnmaldr. stekli, yetkilendirme ve ifrelemeyle ilgili
uygulayaca güvenlik fonksiyonlarn anlatmaldr. (Kullanlacak olan firewall veya güvenlik
kurallarnn tanmlanmas)
Veri transferinin belirli bir zaman periyodu için mümkün olmad durumlarda, birikmi
(alnamam) ölçüm deerleri, merkezi birime alternatif bir kanal yoluyla iletilebilmelidir.
Sunulan alternatifler, teklif sahibi tarafndan ayrntl bir ekilde anlatlmaldr.
OSOS platformu, iki yönlü iletiimi desteklemeli ve hem gelen aramalarn kabul
edilmesine hem de darya arama yaplmasna imkan tanmaldr. UB’ler, daha önceden
programlanm görevler çerçevesinde MB ile irtibata geçebilmeli ve iletiim kurabilmelidir.
MB, gerekli olduu durumlarda verilerin toplanmas için iletiim balatabilmeli, zaman
senkronizasyonu yapabilmelidir.
Her bir iletiimde, UB daha önceden iletilmemi tüm verileri merkezi sisteme yollamaldr,
ya da kullanc, hangi verinin hangi iletiim aralklar srasnda iletileceini önceden
tanmlayabilmelidir.
hafzasnda saklad herhangi bir bilgiyi tekrar göndermesini talep edebilmelidir.
GPRS ebekesinin kullanld durumlarda, iletiim UB veya MB tarafndan balatlr.
Ayrca kullanlan tüm UB’lerle ayn anda haberleebilmek için merkezi sistemde UB says
kadar kanal açlmal ve gerekli lisans KIBTEK’a verilmelidir. UB, sadece, daha önceden
16
belirlenen IP adresine veri gönderecek ve belirlenen IP adresinden gelen mesajlar kabul
edecektir.
Sayaçlara iletilen ya da sayaçlardan alnan tüm verilerin, sayaç seri numaras ya da kimlik
bilgisi ile tarihi/saati de içerecek ekilde etiketlenmesi ve verinin kaynann tespit edilebilir
olmas gereklidir.
Sayaçlara, iletiim arzas veya eksiklii nedeniyle uzaktan okumann mümkün olmamas
durumunda, sayaçlarda kaytl olan ölçüm deerlerinin hem Mobil Cihaz, Tablet ve dizüstü
bilgisayar ile sayaçlarn saha personeli tarafndan yerinde okunmasn ve bu verilerin
otomatik olarak MB’ne aktarlmasn salayacak bir yazlm yüklenici temin edecektir.
Bu yazlmlarn versiyon güncelleme ve deiikliinde güncellenmeler yüklenicinin
sorumluluundadr. Yazlmn temini ile güncellemeler için yüklenici tarafndan herhangi bir
ücret talep edilmeyecektir. Yazlm, KIBTEK tarafndan temin edilecek cihazlarla (tablet ve
dizüstü bilgisayar) uyumlu olacaktr. Okunan veri kullanc müdahalesi olmakszn MB’e
gönderilip ilenebilmelidir. Bu ekilde okunan veriler ana sistemde ayr bir etiket ile
görülebilmelidir.
Yazlm, okuma verisi eksik ölçü noktalar için otomatik hata tespitinde bulunup veri
eksikliine neden olan sebebi (problemin sistemin hangi noktasnda olduunu) otomatik
raporlayabilmelidir. stenildii durumlarda ilgili personele otomatik i emri
oluturabilmelidir.
Tablet ve dizüstü bilgisayar ile toplanan ve aktarlan verilerin, veritabanna UB tarafndan
aktarlmad, özel bir bayrakla belirtilmelidir.
Teklif sahibi, tablet ve dizüstü bilgisayar ile okunan ve otomatik aktarlan verinin uygun
protokole çevrimi için gerekli olan yazlm tanmlamal ve MB’ne yüklemelidir. Yerinde
okuma yaplan veri, otomatik olarak toplanan veriler ile ayn geçerli klma, ileme kurallarna
ve dier kurallara tabi olacaktr.
Teklif sahibi, tablet ve dizüstü bilgisayar ile toplanan ve aktarlan ölçüm deerlerine
ilikin çözümlerini anlatmaldr.
17
OSOS çözümü, üçüncü sistemlerden ya da önceden tanmlanm dier kaynaklardan
ölçüm verilerinin aktarlmasn desteklemelidir.
Veri aktarma arayüzü gerekli olduu durumlarda veri formatnn otomatik dönüümünü
de yapabilmelidir. Veri almndan sonra OSOS çözümü bir rapor üretmelidir. Bu raporda,
alnan veri hakknda; alnan verinin miktar, alnan verinin durumu ve alnmayan veya
reddedilen veri ile ilgili bilgiler yer alacaktr.
Teklif sahibi, OSOS çözümünde uygulanan dier sistemlerden veri aktarma
fonksiyonunu ayrntl olarak anlatmaldr.
B.1.3.3 YAPILANDIRMA
Veri toplama süreci, yeni UB’leri, yeni sayaçlar ve ölçüm noktalarn, protokol ve
iletiim ortam deiikliklerini vb. karlayabilecek ekilde yaplandrlabilir olmaldr. OSOS
çözümü, en azndan ölçüm noktalarn yaplandrmak ve gerekli protokolleri, iletiim
arayüzlerini, ölçüm verisinin aktarm srasnda alnacak önlemleri seçmek, zaman aralklarn
veya olay aralklarn programlamak için yaplandrma fonksiyonuna sahip olmaldr.
stekli yaplandrma araçlarn belirlemelidir.
B.1.4 MERKEZ LEME
B.1.4.1 TEMEL FONKSYONLAR
B.1.4.1.1 KMLK BLGLER
Her bir ölçüm noktasnn kendine özgü alfanümerik bir kimlii olmaldr. Bu gibi
kimlikler uluslararas bir standartta (ETSO (EIC)) olmal ve her bir ölçüm noktas 16
karakterli bir kimlik ile tanmlanmaldr. Mevcut UB lerin kimlik bilgisi UB nis seri numaras
eklinde olup 16 karakter deildir.
Veri noktas: Fiziksel olarak ölçülen ya da hesaplanan deer, bir ölçüm noktasnda yaratlan
herhangi bir ölçüm verisidir. Bir gün için 15 dakikalk aralklarla 96 set ve 31 günlük bir
ay için 2976 set veri içeren yük profili de bir veri noktas olarak kabul edilmektedir;
benzer ekilde, aylk enerji kaytlar da sistemdeki bir veri noktas olarak
nitelendirilmektedir.
18
Veri noktalar, her zaman için bir ölçüm noktasnn bileenidir. Bu nedenle, bir veri
noktas kimlii 2 ksmdan oluur:
Ölçüm noktasnn kimlii
Deer kimlii
Bunun anlam, bir ölçüm noktasnda, belirli bir deer kimlii tayan tek bir veri noktas
olabileceidir.
IEC, bu konuda uluslararas bir standart tanmlamtr: COSEM standard (IEC 62056)
çerçevesinde OBIS (Object Identification System).
stekli yaplandrlabilir ETSO standartlar kapsamnda, kimliklendirme sistemi çözümleri
sunmaldr, ancak isteklinin, kimliklendirme sistemi için alternatif bir çözüm sunmas
durumunda, bunun ayrntl olarak anlatlmas gereklidir.
B.1.4.1.2 OSOS VERLER
Yazlmn, uç birimlerden ve sayaçlardan veri toplanmas amacyla, asgari olarak
aadaki verileri desteklemesi gereklidir:
Ölçüm verileri: Çözüm iki temel tipteki ölçüm deerlerini uzlatrma amaçlaryla
desteklemelidir: üretim/tüketim endeks verileri ve yük profil verileri. Bu verilerin sistemde
ayn ekilde veri noktalar olarak ele alnmas gereklidir.
19
Yük profilleri: lgili mevzuat kapsamnda geçerli olan (örnein 1dk/5dk/10dk/15dk vb.)
zaman diliminde ölçülür. Bu deerler, herhangi bir anormal duruma kar kant salanmas
için, statü ve doruluk bilgileri ile birlikte toplanmal ve saklanmaldr.
Tarih ve zaman bilgileri: Fiziksel ölçüm miktarlarnn tarih ve zaman etiketlerinin de veri
ile birlikte saklanmas gereklidir. Tarih format gün, ay, yl eklinde ve zaman format ise
saat, dakika ve saniye eklindedir.
Olay kaytlar: Sayaç ve UB’lerden gelen durum bilgileri
Akm ve Gerilim bilgileri: Sayaçla ölçülen akm ve gerilim nominal deerleri
Sayaç ve Uç birimden gelen veriler:
OSOS Yazlmnda, Sayaç veya Uç birimlerden gelen aadaki parametreler tarih
ve saat etiketli olarak okunabilmelidir,
Alnan kWh,
Verilen kWh,
Kayt defterinin okunmas,
Sistemde tanmlanan abonelere ait tüketim bilgileri, OSOS yazlmna tanmlanan
periyotlarda (ör 1/10/15/30 dk.), otomatik olarak sistemine bal tüm sayaçn
endekslerini okuyup Excel formatnda raporlayabilmeli ve olay kaytlarn
tutabilmelidir.
Sayacn aktif enerji deerleri gündüz, gece, puant olarak (ölçüm noktasnn özelliine
göre sayacn tarife says deiebilecektir) izlenebilmelidir.
20
B.1.4.1.3 PROGRAMLAYICISI
Çözümün, enerji verilerini ölçmek ve toplamak için bir i programlama arac içermesi ve
asgari olarak alt maddeleri desteklemesi gereklidir:
Manuel iler: lgili KIBTEK personeli, herhangi bir zamanda, herhangi bir ölçüm
noktasndan ya da ölçüm noktas gruplarndan manuel veri toplama sürecini
balatabilmesi gereklidir.
Zamana bal iler: lgili KIBTEK personeli, istenen zaman aralklarn tanmlayarak
herhangi bir ölçüm noktasndan ya da ölçüm noktas gruplarndan veri toplama
sürecini balatabilmesi gereklidir.
Olaya bal iler: lgili KIBTEK personeli, sistemde mantksal bir olayn olumasn
tanmlayarak, ölçüm noktalarndan ya da ölçüm noktas gruplarndan yaplacak bir
veri toplama sürecini tanmlayabilmelidir.
B.1.4.1.4 ZLEME VE ALARMLAR
Programlanan okuma ilemlerinin durumunu takip edebilmek için sistemin tüm
zamanlarda, bekleyen ya da ileme giren talepleri izlemesine, bir ya da daha fazla lokasyonda
okuma ilemi balatmaya, durdurmaya ya da iptal etmeye imkan tanyan i yönetimini
desteklemesi gereklidir. Veri iletiminin sisteme alnmas admndan itibaren tüm aamalarda
veri izlenebilir olmaldr.
mesajlama süreçlerini tanmlayabilmesi gereklidir. Ayrca operatörlerin SMS ve e-posta
alarm sürecinin aktive edilebilmesi için koullar tanmlayabilmesi gereklidir. Bu koullarn
olumas durumunda (örnein, iletiim kanalnn gerektii ekilde çalmyor olmas
nedeniyle), izleme çözümünün daha önceden sistemde tanmlanm olan alcya SMS mesaj
ve e-posta göndermesi gereklidir ve bu olay, zaman etiketli olarak ve olay detaylarn açklar
ekilde alarm listesinde yer alacaktr.
letmeci tercihlerine göre alarmlar filtrelemeli ve kategorize edebilmelidir. Sayaç
alarmlarna örnekler:
Faz arzas
Gerilim yükselmesi ve dümesi durumunda ikaz vermesi ve enerjinin kesilmesi. (limit
deeri konarak enerjiyi kesme ve MB e SMS ve/veya email ile alarm gönderme)
Bellek salama toplam hatas
Reset olutu hatas, gibi.
steklinin, tekliflerinde izleme ve alarm fonksiyonlarn detayl ekilde açklamalar
gereklidir. Sayaçlarn ve uç birimlerin gönderdii tüm ikaz ve alarmlar, OSOS yazlm
tarafndan görülebilmeli ve gerekli alarm ve ikazlar verilebilmelidir.
OSO Sistemi, önceden belirlenmi telefon numaralarna ve e-posta adreslerine hata veya
alarm mesaj gönderme özelliine sahip olmaldr.
lgili yazlm tarafndan Disk kapasiteleri izlenebilir durumda olmaldr. Disk
kapasitelerinin %70 doluluk orann amas durumunda sistem yöneticisine e-posta, sms veya
alarm yoluyla bilgi salayabilmelidir.
olarak iletecek bir mekanizma barndrmaldr.
Deiiklik talepleri, fonksiyonel hatalar, iyiletirme talepleri gibi KIBTEK tarafndan
yükleniciye iletilecek olan istekler için yüklenici bir istek takip sistemi temin etmelidir.
Sistem kullanclarnn tamam kendilerine ait hesap üzerinden talep oluturup taleplerinin
durumlarn izleyebiliyor olmaldr.
OSOS’da meydana gelen sorun, sistem tarafndan yükleniciye ve ilgili KIBTEK
personellerine bildirilecektir.
idari artnamedeki cezai yükümlülük maddeleri uygulanacaktr.
B.1.4.1.5 SAAT SENKRONZASYONU
Merkezi sistem zaman, master saat olarak alnacak ve GPS gibi güvenilir bir zaman
kayna ile senkronize olacaktr. OSOS çözümü, UB, merkezi birim ile iletiim için kullanlan
GPRS ya da herhangi baka bir kanal üzerinden zaman senkronizasyonunu desteklemelidir.
22
OSOS çözümü, UB’nin ve sayacn dahili saatinin kontrolünü desteklemelidir. MB ile
UB arasnda iletiim salandnda, uygun bir algoritma vastasyla MB ile UB veya sayaç
arasndaki zaman farknn kontrolü yaplmaldr. Zaman farkllna rastlanmas durumunda,
çözümün alarm listesine bir alarm göndermesi ve kesin zaman farkn belirtmesi ve daha
sonra MB ile UB’nin veya sayacn zamann senkronize etmesi gereklidir. Zaman farknn
KIBTEK tarafndan belirlenecek snrlar içerisinde olmamas halinde, sistem sayaç saatini
sistem saati ile ayn olacak ekilde ayarlayacaktr – bu durumda, sayaç saatini ayarlama
ileminin sayaçta zaman aral snrnn geçilmesi sorununa yol açmamas salanmaldr.
stekli zaman/saat senkronizasyonu sürecini ve algoritmay ayrntl bir ekilde
anlatmaldr.
OSO sistemi, toplanan verilerin otomatik dorulanmas ve makul olup olmadnn
kontrolü için bir modül içermelidir. Veri toplandktan sonra, sistem otomatik olarak toplanan
enerji verisinin, minimum ve maksimum demant deerinin, güç faktörünün ve UB tarafndan
verilen dier bilgilerin (örn. elektrik kesintisi) geçerliliini dorulayacaktr. Bu ilem
kapsamnda kullanlacak parametre ayarlar, sistem seviyesinde ve/veya sayaç baznda
yaplabilmelidir.
leriki süreçte ana ve yedek sayaçlar birlikte sisteme dahil edildiinde; ana sayaçtan
alnan verilerin bozuk veya hatal olmas halinde veriler, yedek sayaçlardan gelen verilerle
deitirilebilir olmaldr. Aksi takdirde bu verilerin hesaplanmas, geçmi deerlerden
alnmas ya da operatör tarafndan manuel olarak girilmesi mümkün olmaldr. Bu ekilde
deitirilen deerlerin farkl renkte bir bayrak ile iaretlenmesi ve bu deerlerin nereden
alndnn takip edilebilmesi gereklidir.
Sistem, sayaç verilerini topladktan sonra, en az aadaki geçerli klma ilemlerini
yapacaktr:
Sayaç seri numarasnn, sistemde kaytl sayaç seri numaras ile ayn olduu,
Ölçülen hiçbir periyotta pulse am durumu olumad, verilerin tutarl olduu,
lgili güne ait günlük ortalama tüketim ile geçmi ay ya da yln ortalama tüketimi
arasndaki farkn belirtilen bir aralkta olduu,
23
Ölçülen enerji, yük profili toplamna eit olduu yaplandrlabilir bir oran ya da
katnda olduu,
kriterleri.
B.1.4.2.2 VER DEKLK FONKSYONU
Veri geçerli klma sürecinde baz deerlerin ‘hatal veya eksik’ olarak iaretlenmesi
durumunda; veri deiiklik fonksiyonunun iaretli deerlerin yeniden hesaplanan yeni
deerler ile deitirebilmesi gereklidir. Bu fonksiyon, KIBTEK’n talebi dorultusunda
devreye alnp, devreden çkarlabilecektir.
Bu fonksiyon kapsamnda, referans deer ve geçmi veriler esas alnarak verilerin
makul olma testleri yer alacaktr. Bu fonksiyon, ölçüm verisinin olmamas ya da tutarsz
olmas durumunda, yeni kontrollü veri oluturulmasna imkan tanmaldr. Yeni deerlerin
hesaplanmas; bir boluun süresi, deerlerin statüsü gibi çeitli etkenlere bal olmaktadr.
steklinin, veri deitirme modülünü detayl ekilde açklamas gereklidir.
B.1.4.2.3 DURUM ARETLER (BAYRAKLARI) VE
DURUM RAPORLARI
OSO 0, veri toplanmas ileminden sonra bir durum raporu üretmelidir. Durum raporu,
lokasyonlardan toplanan verilerin durumlarn belirtmek üzere farkl renklerdeki durum
iaretlerini içermelidir. Tüm bu bilgiler grafik ile gösterilebilmeli, dashboard özellii olmal
ve kiiselletirilebilmelidir. Her bir veri için kullanc tarafndan veya sistem tarafndan
deiikliklerin izlenebilmesi için sistem yöneticisi izlenmesini istedii nitelii seçebilmelidir.
Ölçü noktas bazl veya toplu olarak yaplm olan deiiklikler kii, tarih, önceki ve sonraki
deer olarak raporlanabilmelidir.
Eksik deerler için de görsel alarmlar olmaldr. OSO sistemi, toplanan ve depolanan veriler
için en azndan aadaki durum bayraklarn desteklemelidir:
Toplanan veri,
Dorulanan veri,
Deitirilen veri,
Geçici veri,
Sistem, geçerli klma sürecinden sonra veri durumunu gösteren bir rapor oluturacaktr.
Rapor kapsamnda, en azndan aadaki bayraklar yer almaldr:
Orijinal deerler,
Otomatik olarak yaratlan deerler,
Manuel olarak düzeltilen deerler,
Sayaç kesintilerini gösteren deerler,
Sayaç deiimini gösteren iaret deerler,
Sayaç çarpan deiimini gösterir deerler.
steklinin, yukarda belirtilen bayraklar için raporlama fonksiyonlarna detayl ekilde yer
vermesi gereklidir. steklinin, uygulanan ek sistem durum bilgilerini belirtmesi
gerekmektedir.
25
güncellenememelidir. Sadece geçerli klma ya da hesaplama sonucunda veri seçimi veya yeni
veri (zaman serileri) girilmesi mümkün olmaldr. Veritabanndaki tüm tablolarn zaman ve
kullanc bilgisi girmek için bir alan mevcuttur; bu alanlar veri kaydedildii zaman otomatik
olarak dolmaldr. Çoklu veri girildii zamanlarda, örnein belli bir periyot için zaman serisi
girilmesi ve veritabanndaki gerekli tabloda bir zaman serisi için ölçümlerin bulunmas
durumunda, her zaman en son girilen veri dikkate alnacaktr. Eski veri geçersiz klnacak,
kesinlikle silinmeyecektir.
Tüm kullanclarn sistemle olan tüm etkileimlerinin kaydedilmesi mümkün
olacaktr.
deitirilmesi mümkün olmaldr. Deerlerin manuel güncellenmesine ilikin
iaretleme/bayraklama konusundaki genel hükümler geçerli olacaktr. Ayrca, OSOS
veritabannda anlamazla düülen veri serilerinin etiketlenip yorumlanmas mümkün
olmaldr.
arama yapabilmek mümkün olmaldr.
dorultusundaki taleplerini içeren tüm konfigürasyon deiiklikleri Yüklenici tarafndan
yaplacak olup KIBTEK’tan herhangi bir ücret talep edilmeyecektir.
KIBTEK’n talepleri dorultusunda sistemin ana fonksiyonlarn deitirmeyecek ekilde
yaplacak konfigürasyon deiiklikleri için garanti süresi bitimine kadar ilave bir ücret talep
edilmeyecektir. Ancak garanti süresi boyunca sistemin ana fonksiyonlarn deitirecek
ekilde yaplacak konfigürasyon deiiklikleri için Firma adam/gün baznda ücret bedelini
teklifinde sunacaktr.
deiiklikleri için imzalanacak Bakm Sözlemesi esas alnacaktr.
27
kurallarnn, hesaplama formüllerinin vb. test edilebilecei bir test modülü oluturulacaktr.
Bu test modülü, sistemin tüm fonksiyonlarn destekleyecek bir kopyas/aynas eklinde
olacaktr. Yaplacak ilem, bu modülde test edildikten sonra canl sistemde devreye
alnacaktr.
Sistem ileride kurulacak FKM’de kullanlacak ekilde tasarlanmaldr.
Yüklenici Firma, KIBTEK’n ileride baka bir ehirde Felaket Kurtarma Sistemi (FKM)
kurmas durumunda OSO Sisteminin bu FKM sistemi üzerinde de sorunsuz olarak
çalacan garanti edecektir. Bu durumda, KIBTEK’n talep etmesi halinde, FKM’de gerekli
donanm KIBTEK tarafndan salanmak kaydyla, ilgili lisans bedeli ile kurulum ve servise
alma bedeli dnda hiçbir ilave ödeme yaplmakszn gerekli ilemler gerçekletirilecektir.
FKM’de de OSOS’un servise alnmas yüklenici firma ile yaplacak ilave bir sözleme
kapsamnda yaplacaktr.
B.1.5.1 DI ORTAM VER PAYLAIM FORMATI
D ortamlar için asl veri arayüzü XML bazl olmas kaydyla CSV, Excel, PDF veri
formatlarn da desteklemelidir.
OSO çözümünün desteklemesi gereken spesifik arayüz gereksinimleri Bölüm C.4.3’te
belirtilmitir.
OSO sistem yazlm web tabanl olarak çalacaktr. OSO sisteminde, kimlik bilgilerine,
ölçüm verilerine ve ilenen verilere web üzerinden kullanc snr olmakszn eriim imkan
bulunacaktr. Sistem, ayrca verilerin yetkisiz taraflarca eriiminden kaçnmak için gerekli
güvenlik fonksiyonlarn (yetkilendirme, ifreleme vb.) içerecektir.
Web eriimleri HTTPS protokolünü destekleyecek ekilde olmaldr. Veri alverii
srasnda iletiim SSL sertifikas ile ifrelenmelidir.
28
Bu ilem için kimlik dorulamas KIBTEK tarafndan verilecek webservis ile salanacaktr.
Kurulacak OSOS sistemi KIBTEK tarafndan salanacak tüm servisleri (SOAP veya REST)
ile uyumlu olacaktr. OSO sistemi, farkl kullanc profilleri tarafndan hangi verilere
ulalabileceinin sistem yöneticisi tarafndan belirlenmesine imkan tanyacak konfigürasyon
fonksiyonlarna sahip olacaktr.
kullanclar sadece yetkili olduklar ekranlara ulaabilmelidir.
Veriler üzerinde yaplabilecek ilemler kii, grup bazl olarak tanmlanarak
kullanclarla ilikilendirilmelidir. Kullanclar yetkileri dahilinde olan ilemleri yine yetkileri
dahilinde olan ölçüm noktalar üzerinde yapabilmelidir.
Ölçü noktalar bir araya getirilerek sistem seviyesinde ve/veya kullancya özel sanal
gruplar oluturmak mümkün olmaldr. Sanal grup saysnda ve hiyerarik yapsnda bir limit
olmamasyla birlikte bir ölçü noktas birden fazla sanal gruba ait olabilmelidir. Raporlama,
arama ve yetki fonksiyonlar oluturulan sanal gruplar kullanarak yaplabilmelidir
Arayüz program görsel balant, dinamik raporlama ve Web eriim fonksiyonu,
verilerin deitirilmesine izin vermeyecektir.
Sistemin genel takibinin yaplabilmesi açsndan, hem harita üstünden hem de
grafikler üzerinden sistemin bütüncül olarak takip edilebildii ekranlar bulunmaldr. Bu
ekranlarda gösterilecek olan bilgiler kullanc tarafndan kiiselletirilebilecek olup, bu
bilgileri içeren her pencere manuel olarak güncellemeye gerek kalmakszn, dinamik olarak ve
her penceredeki verilerin güncellenme süresi birbirinden bamsz ve parametrik olarak
kullanc tarafndan belirlenecektir. Bu tazelenme süresi minimum 1 dakika olacaktr.
29
Dil Destei:
Bütün bilgi teknolojileri, son kullanc(lar) için hem Türkçe, hem de ngilizce’yi
desteklemelidir. Bilgi teknolojilerinin kendi iç dili ngilizce veya Türkçe olacaktr. Özellikle,
bütün gösterim (görsel) teknolojilerinin ve yazlmlarn ISO 8859-9 ve UTF8 karakter setini
desteklemesi ve seçilen dile göre sralama yapabilmesi gerekir. Sistem, Türkçe dili karakter
setini kullanan klavyelerle veri giriini desteklemelidir.
Sistem fonksiyonlar Türkçe ve ngilizce dilini desteklemelidir. Örnein, kaytlarn
sralamas Türkçe karakter setine göre yaplmaldr. Son kullanc tarafndan eriilecek bütün
ekranlar, yardmlar ve iletiler Türkçe ve ngilizce yaplandrlabilir olacaktr.
Tarihler:
Bütün bilgi teknolojileri tarih verisini, 21 inci yüzyl tarih verilerini içerecek ama
bununla snrl kalmayacak ekilde düzgün bir biçimde göstermeli, hesaplamal ve
iletmelidir.Tarih gösterimi gün/ay/yl olacaktr.
C.1.1 TEKNK YETERLLK
Teklif edilecek OSOS yazlm için, Teklif Sahibi en az 300,000 (Üç Yüz Bin) Sayaç için
OSOS yazlmnn kurulumunu yapt, herhangi bir irketi/letmeyi referans gösterecektir.
Referans gösterilen OSOS yazlm kurulum ii kapsamnda en az 10 (On) farkl marka
sayaçn sisteme tanntlm olmas ve OSOS yazlmnn kurulduu Merkezi letiim Birimi
ile haberlemesinin yapld belgelenmelidir. Referans olmayan sistemler kabul
edilmeyecektir. Referans(lar), Sirketlerden/letmelerden alnacak i bitirme belgesi ile beyan
edilecektir.
30
C.2.1 LETM
kullanlabilir, güvenilir olmas ve uygun maliyetli ileti gönderimi salamas esastr. letiim
kanal, ayrca, sayaç says artacandan, yeterli bant geniliini salamal ve bo kapasitesi
olmaldr.
mevcut iletiim kanallar ve teçhizatn özelliklerine uyum salamak üzere yazlmda gerekli
adaptasyonlarn yaplmasndan sorumludur.
testleri KIBTEK’n kabul tarihindeki sayaç ve modem saylarna göre yaplacaktr.
C.2.3 EMREAMADELK
Sistem emreamadelii, aadaki kriterleri temel alarak, en az %99 olacaktr:
Tüm OSOS fonksiyonlar düzgün biçimde ileyecektir.
Tüm arayüz programlar düzgün biçimde ileyecektir.
Bu koullar altnda, sistem emreamadelii, emre amade OSOS verilerinin toplam OSOS
verilerine oran olarak hesaplanacaktr. letiim altyaps olmayan trafo merkezleri hariç
tutulacaktr.
Sorun Tanm Sorunun
önemli fonksiyonlarndan birinin çalmamas, sistem içeriklerinin
görüntülenememesi, veri kayplar yaanmas
görüntülenememesi
6
Orta
ortaya çkmas
hatalarn bulunmas
Sorunun giderilme süresi, sorun meydana geldiinde sistem tarafndan üretilen bildirim
saatinden itibaren balayacaktr. Bu yada benzeri bildirimler, KIBTEK tarafndan ifai
(telefon vb) yada yazl (resmi yaz, e-posta vb) olarak da yaplabilecektir.
C.2.4 ÖLÇEKLENEBLRLK
portal yayn bileenleri için kendi içinde yedekli yapya sahip olmaldr. Sistemin sürekli
çalabilmesi için kritik sunucu ve servisler yedekli kurulmaldr. (Load Balancer, Failover
Cluster, Script, 3.parti uygulamalar vs)
Tüm bileenler seviyesinde sistemin eriilebilirlii, planl çalmalar dnda %99’un
üzerinde olmaldr.
C.2.5 MODÜLERLK
modüler bir tasarma sahip olmaldr. stekli, önerilen OSO sisteminin nasl modüler bir
tasarma dayal olduunu tanmlamaldr.
C.3 DONANIM ÖZELLKLER
C.3.1.1 GENEL GEREKSNMLER
uygulama sunucular ve veritaban sunucular dahil olmak üzere dier donanmsal sunucular
KIBTEK tarafndan salanacaktr.
Tüm uygulamalar KIBTEK standartlar dorultusunda sanallatrma platformu (VM)
üzerinde çalacak ve iletim sistemi ve dier kurulu üçüncü parti yazlmlara ilikin lisanslar
KIBTEK tarafndan salanacaktr.
Bölüm C.2.2’de belirtilen performans tablosu, iletme kabulü srasnda kontrol listesi
olarak kullanlacaktr.
arkasnda yedekli mimaride (Cluster) çalacaktr.
Proje teslimat, emreamadelik rakamlarnn ve Bölüm C.2.2’de belirtilen her bir maddeyi
karlayacak ekilde bir yazlm tasarlanmas gerekmektedir.
OSO Sistemi için önerilen yazlm bileenleri tam ve çalr olmaldr. Bu gereksinim,
garanti süresinin sonuna kadar geçerlidir.
OSO Sistemi, zaman senkronizasyonunu KIBTEK’n NTP suncularndan alacaktr. Bu
kapsamdaki çalmalar Yüklenici tarafndan KIBTEK personeli ile birlikte yaplacaktr..
33
C.3.1.2.1 GENEL GEREKSNMLER
stekli, teklifinde aadakileri sunmaldr:
Sayaç, iletiim kanallar ve UB’ler için uygun protokoller ve veri formatlar
C.3.1.2.2 UÇ BRMLER
Bu proje kapsamnda tüm UB’ler KIBTEK tarafndan temin edilip saha kurulumu
yaplacaktr. Yazlm KIBTEK tarafndan kullanlacak her türlü dahili ve harici UB’ler ile
KIBTEK tarafindan halihazirda kullanlan mevcut OSOS sistemindeki UB’lerin
entegrasyonunu destekleyecektir. Bu kapsamda tüm UB’lerin MB ile iletiimi için gerekli
protokollerin tanmlanmasndan ve sisteme yazlmsal entegrasyonundan teklifi veren firma
sorumlu olacak ve Yüklenici KIBTEK’tan herhangi bir ücret veya destek talep etmeyecektir.
C.3.2 SUNUCU BLGSAYARLARI VE MERKEZ VER DEPOLAMA
BRMLER
yazlmlarn hata giderme (Bug Fix) garanti süresince ücretsiz olacaktr.
C.3.2.2 UYGULAMA SUNUCULARI
üzerinde çalacak iletim sistemi de dahil olmak üzere lisansl yazlmlar KIBTEK tarafndan
karlanacaktr.
Merkezi veri depolama donanmlar KIBTEK tarafndan salanacaktr.
C.3.2.4 YEDEKLEME DEPOLAMA ÜNTES
KIBTEK tarafndan okunup baka bir yere kopyalanabilir olmaldr.
C.3.2.5 EBEKE SSTEM BLEENLER
OSO sisteminin merkezi bir bölümü de iletiim ve iletiim ebekeleridir.
Çözüm en az aadaki kanallar desteklemelidir
GSM(2G, 3G, 4.5G, 5G, ve üzeri) verileri & SMS / GPRS ebekesi
TCP/IP ebekesi
ekil 1
stekli, önerilen OSO sisteminin fonksiyonlar ile tam uyumlu bir ebeke mimarisi
sunmal ve ebeke mimarisini, ebeke bileenleri arasndaki tüm balantlar aktif ve pasif
ebeke bileenlerini detayl biçimde tanmlamaldr.
Önerilen ebeke çözümünde, OSO kullanclarnn OSO hizmetlerine LAN, WAN ve web
arayüzleri araclyla eriebilmeleri bir zorunluluktur.
Kurulacak olan OSO sistemi KIBTEK’n mevcut güvenlik ekipman ve çözümlerini
barndran a üzerinde haberleme yapacaktr. Yüklenici network ve güvenlik ekipmanlar
üzerinde yaplmas gerekli yönlendirme ve tanmlamalar KIBTEK’a tam ve eksiksiz
sunmaldr.
stekli önerilen a sisteminin, tüm OSO sisteminin, Bölüm C.2.2’de verilen beklenen
ölçeklenebilirliini kaldrabilme yeteneini salamaldr.
salaycs, GSM salaycs, nternet Hizmet Salaycs, vs.) ile merkezi OSO sistemi
arasndaki iletiim hatt kastedilmektedir.
ilemler gömülü olacak, ek paket gereksinimi olmayacaktr.
Güncellemeler önce firma tarafnda, daha sonra test ortamnda denenecektir. Herhangi bir
sorun yaanmamas halinde canl sistem güncellenecektir.
C.4 UYGULAMA YAZILIMI
C.4.1 YAZILIM ARTNAMELER
platform yazlmna ilikin genel gereksinimler aada tanmlanmtr:
Yazlm modüler bir mimariye sahip olmaldr. OSO sistemi, on-line ve geçmi veriler için
merkezi veri taban sistem ambarnn saland bir RDBMS çözümü olacaktr.
Veri ileme ve veri arayüz uygulama modülleri, sistemin tüm merkezi i mantn
içerecektir. Merkezi letim Birimi’nden gelen tüm veri girdilerini dorulayacak ve
ileyecektir (veri toplama).
2. Html 5 ve üstünü desteklemeli,
3. Yazlm dili veritaban ve iletim sistemi tercihi Yüklenici firma tarafndan
belirlenecektir.
5. Uygulama yük datcs (F5) kullanlarak çoklu sayda kullanlabilecektir,
6. Yüklenici sistemin kaynak kodlarn iletme kabul tarihinde KIBTEK’a teslim
edecektir. KIBTEK hiçbir ekilde ticari bir faaliyette, Kamu Kurum/Kurulular ya da
3. ahslar ile paylamayacaktr. Ancak, Kaynak kodlar, yüklenici firmann iflas, vb.
bir sebeple KIBTEK’a hizmet veremez duruma gelmesi halinde, sadece sistemin
idame edilebilmesi için kullanlacaktr. Veri taban hiyerarisini içeren doküman
letme Kabulü ile birlikte KIBTEK’a sunulacaktr.
7. Gerçek sisteme yükleme ile ilgili gerekli tüm dokümantasyon salanacak olup, gerçek
sisteme yükleme KIBTEK personelleri refakatinde Firma tarafndan yaplacaktr.
8. Uygulama kodlar proje tesliminde harici bir güvenlik aç olmad raporlanabilmeli
(Sql injection, fishing, vb gibi hack yöntemlerine kar),
9. Kullanc giri ve yetkilendirme ilemleri Ldap ve SSO (Single Sign On) eklinde
olmaldr.
10. Yetkilendirme ilemleri rol ve eylem bazl olmaldr. Bir kullancya birden çok rol
atanabilmelidir.
11. Tüm eylemler ekleme, silme, güncelleme, listeleme ve görüntüleme olacak ekilde
yetkilendirilebilmelidir.
12. Yetki gruplar oluturabilmeli, her bir yetki grubunu yönetecek bir yetki grubu
yöneticisi olmaldr.
silebilmelidir.
14. Sorgulama ve raporlama dndaki tüm eylemler zaman ve kullanc bazl log kaytlar
tutulmaldr. Bu loglara web arayüzü üzerinden eriim olmaldr.
37
15. Yüklenici, mevcut OSO veritabanndaki tüm verilerin yeni kurulacak olan OSO
sistemine, ayn veya farkl veritabanlar olmas durumunda aktarmn salayacaktr.
16. Uygulamann veritaban platform bamsz olmaldr.
17. Uygulama arayüzünden dinamik rapor hazrlanabilmelidir.
OSO sistemi 3 uygulamadan oluacaktr:
Tüm kullanclara yetkileri dahilinde ilem yapabilmesi için OSOS’a eriim salayan
Web Uygulamas, (baknz Bölüm 0)
Web servis uygulamas,
Web arayüzü grafiksel ve pencere tabanl olacaktr. Tüm mesajlar veritabanna
kaydedilecek ve uygun alarm listesinde gösterilecektir. Kullanc arayüzleri için gerekli diller
ngilizce ve Türkçe’dir.
Tüm OSOS yazlm uygulamalar birlikte tam uyumlu bir ekilde çaltrlabilir olmaldr.
C.4.2 LKSEL VERTABANI YÖNETM SSTEM YAZILIMI (RDBMS)
stekli, OSO veri yönetim ilevlerini SQL/NoSQL diliyle sunan bir Veritaban Yönetim
Sistemi Yazlm teklif etmelidir. Yüklenici KIBTEK’n istei dorultusunda OSOS
projesinde kullanlacak veritaban bakm için KIBTEK bünyesindeki personele gerekli
eitimleri vermesi gereklidir. Yüklenici, OSO Sistemi Veritabanna eriim için gerekli
bilgileri (IP, Kullanc ad ve ifre) KIBTEK’a verecektir.
C.4.3 DER SSTEMLER LE ENTEGRASYON
OSO sistemi dier sistemlere veri aktarabilmeli ve dier sistemlerden veri alabilmelidir.
Sistemin, kurum içi ve kurum dndan gelen talepler dorultusunda OSOS ölçüm
verilerinin paylam için ihtiyaç duyulan tüm uygulamalara, güncel teknolojiler kapsamnda
web servis formatnda (rest, soap) veri salyor olmas gereklidir. stekli, ölçüm verisi
alverii uygulamasn web servis formatnda belirtmelidir. Web servisler anlk endeks
deerleri ve 15 dakikalk yük profili tüketim/üretim deerlerini kapsamaldr.
38
Ölçü noktalarna ait demografik deerler, ölçüm deerleri vb. sistemdeki tüm niteliklere ait
deerler excel dosyalaryla formattan bamsz olarak sisteme yüklenebilir olmaldr.
Teklif sahibi entegrasyon hizmetleri için destek belirtmelidir.
C.4.4 RAPORLAMA ARACI
yaratma amaçl olarak kullanlacaktr.
kullanclarn kendi raporlarn üretebilecekleri, saklayabilecekleri ve sürükle brak eklinde
rapor tasarlayabilecekleri, grafik kullanc arayüzü (dashboard) eklinde raporlar alabilecei
bir raporlama arac içermelidir.
Oluturulan raporlar HTML ,PDF, EXCELL, .Txt formatnda bir yazcya dorudan
gönderilebilmelidir.
Oluturulan raporlar ayn ekranda pivot analiz olarak incelenebilmelidir.
Oluturulan raporlar hzl analiz için dalm grafii eklinde sunulabilmelidir.
KIBTEK ebeke modeline uygun olarak harita üzerinde ölçü noktalarna ait veri kalitesi ve
arza durumlar yakn gerçek zamanl olarak gösterilebilmelidir. Ek olarak bu araç, arka ofis
uygulamalarna dosya aktarlabilmesi amacyla sonuçlarn CSV, Excel, XML formatna
aktarmn desteklemelidir.
C.4.5 YEDEKLEME
birlikte sistemin kesintisiz devamllnn salanabilmesi için yaplmas gereken tüm
yedekleme ilemleri haftalk periyotlarda ve otomatik olarak, KIBTEK’n salayaca
donanmlar üzerinde, yüklenici tarafndan gerçekletirilecektir.
C.5 SSTEM YÖNETM , DARES VE GÜVENLK GEREKSNMLER
C.5.1 SSTEM YÖNETM
Bölüm B.1.4.1.3’e göre, sayaç verilerinin toplanmasnn programlanmas.
39
Bölüm Error! Reference source not found.’e göre, veritabanlarnn ve sunucu
yazlmnn yedeklenmesi
Veritaban yönetimi
Sorun çözme
seviyeleri, kullanc gruplarna veya kategorilerine ayrarak tanmlanmaldr. Böylece belirli
eriim haklar, dorudan kullancyla deil, kullanc gruplaryla ilikilendirilmelidir. Bu yap,
eriim haklarnn daha kolay yönetilmesini salayacaktr.
Bir eriim hakk belirli bir fonksiyona verilmi eriim seviyesini belirtmelidir. Bu fonksiyon,
örnein, bir pencere açma, bir tua basma ya da özel bir alana eriim eklinde olabilir.
Yazlm KIBTEK bünyesinde kullanlan kimlik dorulama sistemi ile entegre olacaktr.
Kimlik dorulama sisteminden üretilecek token ile OSO sistemi kullanclar tanyarak o
kullancnn rolüne göre sistem otomatik olarak gerekli yetkileri kullancya salayacaktr.
Olas eriim seviyeleri tipik olarak aadaki ekilde olabilir:
Eriim yok
Okuma eriimi
Rapor alma
Sisteme giri: Sisteme eriim, sistemin salayaca bir kullanc yaps ve Ldap eklinde
olabilmelidir. Sistem seviyesindeki tüm aktiviteler kullanc adna bal bir takip kaydyla
40
kayt altna alnmaldr. Detayl bir olay kayd (event log), farkl kullanclar/ilemler
tarafndan sistem üzerinde gerçekletirilen tüm ilemlerin takibine imkan tanmaldr.
Kullanc Yönetimi: Yönetim program en azndan aadaki fonksiyonlar salamaldr:
Kullanclar ve kullanc gruplarn tanmlama ve düzenleme,
Kullancy ve kullanc grubunu aktifletirme ya da pasifletirme,
Kullanclar birden fazla kullanc grubuna balama,
Kullanc ya da kullanc grubuyla ilikili eriim haklarn belirleme,
Rol belirleme vb.
veya pasif kullanc geçmii raporlanabilmelidir. Kullancnn, hangi sayaç verilerini görmeye
yetkili olduu görülebilmelidir.
Örnein:
Raporlama.
41
ulalarak hiçbir veri deitirilemeyecek ve silinemeyecektir.
Yazlm: OSO sisteminde sayaçlardan gelen ve veritabanna kaydedilen verilerden,
ölçüm verisinin hatal veya eksik olmas nedeniyle deitirilmesi gereken veriler,
sadece yazlm üzerinden deitirilecektir. Deiiklik yaplan verinin orijinal hali,
deiiklik sonucundaki deeri, deiiklii hangi kullancnn yapt, deiikliin
sebebi ve deiikliin tarih ve zaman kayt altna alnmaldr. Deiiklik yaplan
deer yazlmda farkl renkte gösterilmelidir.
Veri kurtarma: Veritaban, yazlm veya uygulama sunucusunda çökme olmas
durumunda, veriyi kaybetmeden sistemi yeniden hayata geçirmek mümkün olmaldr.
ifreler: Veritabanndaki parolalar ifrelenmelidir. Unutulan parolalar için bir parola
resetleme veya deitirme eklentisi olacaktr. Bu eklentinin yazlma entegrasyonu
yüklenicinin sorumluluundadr.
C.5.2.3 A GÜVENL
KIBTEK tarafndan salanacaktr.
C.6 HZMET GEREKSNMLER
Yazlmlarn ilk kurulumundan iletme kabulüne kadar olan süreçte yazlmla ilgili tüm
ilemlerden yüklenici sorumlu olacaktr.
bilgisayar için gerekli yazlm eitimini saha çalmalar balamadan önce KIBTEK
personeline verecektir. Eitime ilikin her türlü giderler yüklenici tarafndan karlanacaktr.
Yüklenici, saha kurulum çalmalarna balanmasna müteakip, 3 ay süre ile KIBTEK
Genel Müdürlüünde destek talebini zamannda salayacak nitelikte ve KIBTEK’n
onaylayaca eleman bulunduracaktr. Yüklenici personelinin KIBTEK tarafndan yetersiz
42
personel(ler) OSOS sisteminin kurulum ve iletimi srasnda karlalacak her türlü sorunun
giderilmesi ve KIBTEK’n taleplerinin gerçekletirilmesi için gerekli çözümleri zamannda
sunmak için yeterli bilgi birikimine ve gerekli teknolojik donanma sahip olacaktr.
Yüklenici, ayrca ibu artnamede belirtilen artlara göre yazlmlarn yaplandrlmasndan
sorumlu olacaktr. Bu gereksinim, ikincil (acil durum) sistemi de içermektedir.
C.6.1.1 MEVCUT GEÇM VERNN YÜKLENMES
Yüklenici mevcut OSO sistemindeki KIBTEK tarafndan salanacak verileri yeni
kurulacak sisteme aktarmakla yükümlüdür. KIBTEK tarafndan salanacak bu veriler web
servis metodu veya baka bir ortamda salanacaktr. Yüklenici KIBTEK’n sunduu yöntemle
verileri aktarmak ile yükümlüdür. Yüklenici bu ilem için herhangi bir ücret talep
etmeyecektir.
htiyaç halinde sistemdeki tüm verilerin baka bir platforma aktarlmas için yüklenici
imkan salayacaktr. Yüklenici KIBTEK’a sistemdeki tüm verileri istenilen formatta
sunmakla yükümlüdür.
gelmektedir.
Garanti Dönemi boyunca, Yüklenici, önerilen çözümün teknik artnamede yer alan
hükümlere uygunluunu temin etmek ve çözümün ilem yeterliliini sürdürmek için gereken
destek hizmetlerini ve hata düzeltmeleri salayacaktr.
C.6.2.2 GARANT
stekli, kesin (iletme) kabülden sonra balamak üzere teklifinde üç yllk Garanti
Dönemi salamaldr. Teklifte, garanti süresi boyunca yazlm hata düzeltmeleri yer almal ve
bu hizmetler, KIBTEK’a hiç bir ilave maliyet olmakszn salanmaldr. Bu politika, satn
alnan tüm yazlma Garanti Döneminin sonuna kadar uygulanacaktr.
Yüklenici, sistem veya uygulama hata düzeltmeleri srasnda, gelitirilen ya da
deitirilen kodlarn eskiden yüklenmi sürümler üzerine yazlmasn engelleyecektir.
43
parças olarak, sistem tarafndan saklanacaktr.
Yüklenici, yazlm kodlarnn ilk hallerini verecektir ayrca her yazlm güncellenmesinde
yeni kodlar da verecektir.
her türlü hata ve kusurun düzeltilmesinden sorumlu olacaktr. Yüklenici, gecikmeksizin ve
KIBTEK’n bildirimini almasndan sonraki 2 saatten daha geç olmamak üzere, hatay
aramaya balayacaktr.
Yüklenici iletme kabulünün ardndan günlük iletme ve bakm için gereken eitimi
KIBTEK’a verecektir. Eitim yeri, ortam ve eitimde kullanlacak her türlü araç gereç ve
materyaller KIBTEK tarafndan salanacaktr. Bu bölümde sralanan eitim gereksinimleri
için, Yüklenici aadakileri salamaldr:
1. Önerilen çözümle salanan eitim kurslarnn içeriinin tanm.
2. Eitimin süresi, eitim araçlar gibi her bir eitim hakknda bilgi.
3. Eitime katlmak için gereken özel bilgi.
4. Eitimden geçen kiilerin deerlendirilmesinin tanmlanmas (gerçek
deerlendirme gizli olacaktr).
belirledii bir yerde yaplacaktr:
aktarmn tam olarak salamak maksadyla, ayn zamanda önemli miktarda iba
eitimini de kapsamaldr.
Veritaban yönetimi, iletiim ve yedekleme gibi sistem iletimi için BT personeli
Bu eitim, KIBTEK personelinin, ileride kurum içi eitim verebilmesini salayacak
yetkinlie gelmelerine imkan tanyacak ekilde verilmelidir.
44
Bütün eitimler ve eitim dokümanlar Türkçe olacaktr. Bütün eitim dokümanlar,
eitimin balamasndan en az bir ay önce KIBTEK’n onayna sunulacaktr.
C.7 DOKÜMANTASYON GEREKSNMLER
C.7.1 GENEL GEREKSNMLER
Dokümantasyon genel kabul edilmi dokümantasyon standartlaryla uyum göstermeli ve
elektronik formda sunulmaldr. Dokümantasyonun Word ve pdf formatlarna ilaveten, web
formatnda da salanmas tercih edilmektedir. Web tabanl dokümantasyon standart web
tarayclar kullanlarak izlenebilmelidir. Dokümanlar web’den de indirilebilmelidir.
OSO sisteminin tüm kullanc klavuzlar ve prosedürleri Türkçe olarak sunulacaktr.
Önerilen sistemin dier tüm klavuzlar ve prosedürleri de Türkçe olarak salanmaldr.
C.7.2 SSTEM GÖZDEN GEÇRME DOKÜMANTASYONU
Yüklenici, önerilen çözümün tüm parçalar ve alt sistemleri de içeren bir sistem ak
emas/tanm salamaldr. Alt sistemler arasndaki arayüzler ve etkileim de
tanmlanmaldr.
Bu sunu, tanml tüm ana donanm ve yazlm unsurlarn içeren ekil ve diyagramlar
içermelidir.
C.7.3 YAZILIM DOKÜMANTASYONU
Yüklenici, önerilen çözümde yer alan, Uygulama Yazlm da dahil olmak üzere tüm
yazlm bileenleri için 1 adet basl yazlm dokümantasyonu salamaldr. Bu kapsamda,
aadakiler yer almaldr:
Referans el kitaplar ve Kullanc Klavuzlar
Sistem Yönetimi El Kitaplar
iletmesini gerçekletirmesini salayacak dokümantasyonu salayacaktr.
C.7.5 KULLANICI DOKÜMANTASYONU
Yüklenici önerilen çözümün tüm parçalar ve alt sistemleri için detayl 1 adet basl
kullanc dokümantasyonu salamaldr. Kullanc dokümantasyonu, her tipteki kullanclar
için önerilen çözümün detayl iletim klavuzunu içermelidir. Bu, hem kurum içi hem de
kurum d kullanclar içermektedir.
edilecektir.
C.7.6 TEST DOKÜMANTASYONU
Yüklenici test planlarn ve prosedürleri içeren tüm testler için detayl test dokümantasyonu
salamaldr. Bu testler:
46
D.1 GENEL TEST GEREKSNMLER
tüm fonksiyonlarn içeren süreçler ile konfigürasyon deiiklii, UB eklemeleri gibi merkezi
fonksiyonlar deiikliklerinin test edilmesini ve dorulanmasn içeren bir test plan
verecektir. Bu test plan KIBTEK tarafndan onaylanmas sonucunda test süreçlerine
geçilecektir.
D.1.1 TEST PLANI
Yüklenici, yapaca teslimata ilikin bir Test Plan oluturmaldr. Test plan, aadaki
içerii kapsayacaktr:
Aadakileri içeren test metodolojisi
o Test aamalar için kabul ve red kriterleri
o Kesilme ve devam etme kriterleri
o Test gözlemlerinin yönetimi
Aadakileri içeren test dokümantasyonu
Test süreci, aadaki prensipleri esas alacaktr:
Tüm aamalardaki testlerin genel amac, sistemin amaçlar ile uyumlu olduunu ve
sistemin teknik ve idari ihale dokümanlar ile Yüklenicinin teklifindeki
gereksinimlerini karladn dorulamaktr.
Hedef, hatalar mümkün olan en ksa sürede tehis etmektir.
Test oluturmann ve uygulamann amac, mümkün olan en çok hatay en etkin bir
ekilde tehis etmektir.
planlama ve uygulama aamalarnda aktif olarak katkda bulunacaktr.
Yüklenici, kabul testinden, test koullarndan ve test verilerinden sorumlu olacaktr.
Tüm test gözlemlerinin, statü bilgileri, nerede ilemde olduu (yazlmc tarafndan
düzeltilmekte olduu, tekrar test için hazr olduu, test edildi vb.) bilgileri takip
edilebilmelidir.
tekrar oluturulabilir ve tekrar-incelenebilir olmas gereklidir.
D.1.3 TEST EDLECEK ÖZELLKLER
edileceini göstermektedir.
2. Doruluk
6. Dier yazlmlarla etkileim
Güvenilirlik
10. Stres Testi
17. Toplu cevap süresi
18. Makina kaynaklarnn kullanm
Szma testi Yüklenici firma tarafndan yaplmasna mütakip zafiyet tarama ve szma testi
raporu. (a ve sistem alt yaps, web uygulamalar ve veritaban, bütün sistem için szma testi,
mobil uygulama, webservis, modemler vb.) KIBTEK bunu ilk elden dorulatabilir olmal.
Test sonucunda çok kritik, kritik, yüksek ve orta öncelikli bulgulara çözüm bulunmu olacak
ve karlnda yaplan ilemler onaya sunulacak. Firma kendi haberdar olduu, KIBTEK’n
bildirdii, KIBTEK’n yaptrd szma testinde ortaya çkacak zafiyetleri düzeltmekle
mükelleftir. Temel siber güvenlik önlenleri alnacaktr. Stres ve yük testini Yüklenici
yapacaktr. Test prosedürleri istenilenler nda hazrlanp KIBTEK onayna sunulmu
olmal, onay sonras testlere balamaldr ve test sonuçlar kapsamnda ortaya çkan
eksiklikler KIBTEK onayndan sonra giderilecektir.
D.1.3.1 FONKSYONLAR
genel olarak bu ihtiyaçlarn ne zaman ve nasl karlanacan tanmlar. Fonksiyonlar,
aadakilerle ilgili tanmlanan veya kastedilen ihtiyaçlar karlayan fonksiyonlar olarak tarif
edilmektedir:
50
2. Doruluk
Yazlmn, doru ya da üzerinde mutabk kalnan sonuç ve/veya etkileri
üretmesinin salanmas. Örnekler: Hesaplamalarda, ilem hareketlerinin kaydnda,
verilerin güncellenmesinde doruluk.
3. Mevzuata Uygunluk
Yazlmn, enerji alveriine ilikin standart, kural ve mevzuat ile uyumlu
olmasnn salanmas.
Yazlmn, ilemlere ilikin olarak ilem kayd tutmasnn salanmas.
5. Güvenlik (yetkisiz eriime kar)
Yazlmn isteyerek ya da istem d yaplan yetkisiz program ya da veri
eriimlerini engelleyebilmesinin salanmas.
D.1.3.2 GÜVENLRLK
Bu kapsamda, yazlmn belirli bir durum altnda ve belirli bir zaman periyodu zarfnda
kararl bir performansla çalma yetkinliinin incelenmesi yer alr.
1. Operasyonel olgunluk
Yazlm kaynakl hatalara bal olarak, OSO sistem arza skl nedir?
Salamlk
Sistem kullanc arayüzünde hata olmas ya da yanl ekilde kullanlmas
durumunda, yazlmn belirli bir performans seviyesinde çalmasnn salanmas.
Bu duruma ilikin örnekler arasnda veritabanna yanl deer girilmesi,
fonksiyonlara yanl parametre girilmesi ve iletim sistemi/veritabanndaki hatalar
saylabilir.
Yazlmn bir hatann ardndan performans seviyesini ve etkilenmi veriyi restore
edebilme kapasitesi ve bunu baarmak için gereken zaman ve çaba. Bu duruma
51
mekanik hatalar saylabilir.
3. Stres Testi
Yazlmn anormal seviyelerdeki veri miktar ya da sklyla baa çkabilme
kapasitesi. Yazlm hangi noktada normal ilem üst snrna ulayor ve veri
kaybetmeye balayp hata yapmakta? Stres durumunda, yazlm doru ama yava
çalmaya devam edecek mi yoksa hata üretmeye mi balayacak?
4. Ezamanllk
5. Eriilebilirlik
D.1.3.3 KULLANICI DOSTU OLMA
kapsamda, belirli saydaki temsili kullanclarn, aadaki özellikleri nasl deerlendirdikleri
yer alacaktr:
1. Anlalabilir
Yazlmn mantksal yapsn ve nasl kullanlacan anlamak için gereken çaba
2. Etkin kulanm
3. Eitim Eii
D.1.3.4 PERFORMANS
Bu özellikler yazlmn performans seviyesi ve verilen artlar altnda gerekli kaynaklar
arasndaki ilikiyi ölçmek için test edilir.
1. Normal kullanmda çevrim içi cevap süresi
Bir kullancnn farkl durumlardaki cevap süresi alglay. Veri hacmi, ilem
hareketleri hacmi ve ilem çevresinin genel kullanm gerçekçi olacaktr.
2. Toplu cevap süresi
Bu, yazlmn toplu ilevleri ve toplu programlar çaltrma sürelerini kapsar.
Süre, küme çizelgelerinin gereksinimleri ile ilgilendirilecektir.
3. Makina kaynaklarnn kullanm
Yazlmn; çok fazla ilemci, çok fazla bellek, çok fazla a trafii, çok fazla disk
alan kullanp kullanmadn ve kullanyorsa bunun nasl olduunu kontrol etmek
için.
Kullanlan kaynaklarn miktar ve bu kullanmn süresi. Bu duruma örnekler:
Bakm, operasyon, destek ve eitim için gereken personel.
D.1.3.5 TAINABLRLK
Bu madde, yazlm bir çevreden dierine tama olaslklarna etki eden özellikleri
kapsamaktadr.
1. Uyarlanabilirlik
Bu alt madde, yazlm farkl spesifik çevrelere yazlm içine kurulu dier
kaynaklar olmakszn uyarlama imkanlarn kapsar.
2. Kurulum prosedürleri
53
Hatalar aadaki önem snflandrmasna göre kategorize edilecektir:
A tipi-hatalar tüm operasyonu ya da sistemin ana parçalarn durduracak ve baypas
etmenin mümkün olmad hatalardr.
hatalardr.
C tipi-hatalar sistemin iletilmesini balatmak ya da devam ettirmek için düzeltilmeyi
gerektirmeyen hatalardr.
Kabul plannn parças olarak kabul edilen hata says sözlemenin bir parças
olacaktr.
KIBTEK’a ispat etmek için, KIBTEK yetkililerinin de katlmyla aadaki testleri
yapacaktr.
Tüm çalmalar, kurulumlar ve sistemin istenilen performansta çalp çalmad en
az 1 ay izlenecek ve akabinde sistemin iletme geçici kabulü yaplacaktr.
D.2.1 LETME GEÇC KABUL TEST
letme Geçici Kabul Testi, komple sistemi test etmek ve dorulamak üzere, mevcut
UB’ler ile kurulum yaplan lokasyonlar, merkezi OSO sistemini ve dier tüm fonksiyonel ve
teknik bileenleri içerecektir.
Bu testin amac, OSO sisteminin kararl ve salam, iletmesinin güvenilir olduunu tüm
teknik ve fonksiyonel gereksinimler için belirlenen spesifik performans gereksinimlerini
karladn dorulamaktr.
KIBTEK’n OSO sistemini kullanarak iletmeyi balatmaya karar vermesi durumunda,
letme Kabul Testleri gerçek iletme verileri kullanlarak ileride kurulmas planlanan ikincil
OSO sistemi (FKM) üzerinde de yaplabilir. Test prosedürleri ve koullar, baz yeni test
koullar yaratmaya ek olarak geçmi test aamalarnda gelitirilmi test koullarna dayal
olacaktr.
D.2.2 KESN KABUL
Geçici Kabul’ün yaplmasndan sonra sistemin sorunsuz çalmasna mütakp 1 yl sonunda
sistemim Kesin Kabulu yaplacaktr.
içerir:
gelitirilmesi),
Devreye alma (güncelleme, arayüzleme, entegrasyon, kontrol, test etme).
D.3.1 SSTEM TESLMAT METODOLOJS VE ÖMÜR
Yüklenici tarafndan salanacak olan hizmetler, OSO sisteminin teslimat ve kurulumuna
ek olarak aadakileri de içerecektir:
(a) Proje Planlarnn hazrlanmas
Proje Planlar aadakileri içerecektir:
(i) Genel Proje Plan
(i) Analizlerin sonuçlar ve önerilen sistemin detayl olarak anlatlmas,
(ii) Teslim edilecek tüm yazlm bileenlerinin detayl olarak fonksiyonel ve
teknik anlatm,
(iii) KIBTEK tarafndan salanmas gereken a ve iletiim imkanlarnn detayl
anlatm,
Yüklenici, Teknik artnamenin hükümlerine uygun olarak ve bilgi teknolojisindeki
mühendislik deneyimine göre önerilen sistem için detayl tasarm yapacaktr. Yüklenici,
teslim edilen tüm yazlm için tüm çizimleri, standart ve/veya spesifik dokümantasyonu teslim
edecektir. Proje için özel olarak uyarlanan ürünler için, uyarlanan ürünlerin tam olarak
55
detayl dokümantasyon ve/veya çizimler (diyagramlar) da verilecektir.
Yüklenici tarafndan hazrlanan çizimlerdeki ve dier teknik dokümanlardaki her
hangi bir uyumsuzluktan, hatadan ve ihmalden bu çizimler ve dier teknik dokümanlar
KIBTEK tarafndan onaylanm olsa dahi yüklenici sorumludur.
Yüklenici, Proje Plannda belirtilen zaman snrlar içerisinde teknik dokümanlar onay
için KIBTEK’a teslim etmelidir.
(c) El kitaplarn, prosedürleri ve talimatnameleri-fonksiyonel ve teknik (iç kullanclar,
bakm, d kullanclar için) içeren dokümantasyonun hazrlanmas ve teslim edilmesi,
Dokümantasyon, komple sistemin fonksiyonel yapsn ve modülerliini yanstacak, ve
fonksiyonel iletmenin anlalabilmesi ve sistemin ömrü boyunca gerekli iletme, bakm ve
hizmetlerin yerine getirilmesi için gerekli komple dokümantasyonu içerecektir. Bu
artnameye göre gereken dokümantasyona ek olarak, kalite, proje ilerleme kontrolü, test etme,
konfigürasyon, v.b.’ne ilikin dokümantasyon da salanacaktr.
(d) Kapsaml eitim program (OSOS kullanclar, BT personeli, bölge personeli),
(e) Tasarm onay ve iletme kabulü testleri srasnda teknik destek,
(f) Garanti Dönemi hizmetleri
Proje planlar
Uzaktan okunan verilerin geçerli klnma ölçütleri KIBTEK tanmlayacak
/belirleyecektir.
tanmlayacak/belirleyecektir.
GSM hizmet salaycs/salayclar ile sözleme imzalama sorumluluu KIBTEK’a
ait olacaktr.
KIBTEK, uygulama plannda belirtilen testler için test koullarnn ve test verilerinin
hazrlanmasna katlacaktr.
KIBTEK, OSO sisteminin kurulaca sunucular ve ilikili lisanslar KIBTEK
salayacaktr.
57
ANLATILMASI
stekli teklifte sunulan tüm önemli Bilgi Teknolojilerinin, Dier Mallarn ve Hizmetlerin
temel teknik, performans veya dier ilgili karakteristiklerinin detayl anlatmlarn sunmaldr
(Ör. Versiyon, sürüm ve model numaralar).