kibris ve kibris tÜrk tarİhİ -...
TRANSCRIPT
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
# 1
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ
6. SINIF
ÖĞRETMENEL KİTABI
Yazarlar
Prof. Dr. Ali Efdal ÖzkulYrd. Doç. Dr. Bülent Kızılduman
Mehmet KaramanoğluNazife Uçar (MA)
Yurdagül AkcansoyRasim Taş
Halil Selçuk
KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
2 3
Ders Öğretim Programının Tanıtımı
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ DERSİ PROGRAMININ GEREKÇESİEğitim, paydaşları çok olan dinamik ve sürekli gelişen dünya koşullarına uyumu gerektiren bütünlüklü bir disiplindir. Bu nedenle yerel, ulusal ve evrensel değişimlere paralel olarak kesintisiz ve amaca uygun programlar yapılmalıdır. Eğitim tüm karmaşık ve dinamik yapısına rağmen önceden planlama ve programlama gerektirir. Dünya tarihinde, tarıma geçiş, imparatorlukların kurulması, sanayi devrimi gibi meydan okuyucular, yerleşik sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yapıları dönüştürmüşlerdir. Günümüzde de “bilişim” olgusu bir meydan okuyucu olarak toplumları her yönden dönüşmeye zorlamaktadır. 21. yüzyılda küreselleşme ve bilişim teknolojileriyle birlikte ortaya çıkan değişim eğilimleri, yalnızca insanların günlük yaşam alışkanlıklarında bir değişim yaratmanın ötesinde, içinde eğitimin de yer aldığı birçok sektör için paradigmatik bir kaymayı da beraberinde getirmiştir. Eğitim; bir kavram, sistem, yapı ve süreç olarak yeniden tanımlanırken eğitim sistemlerinin bileşenleri yapısal bir dönüşüm içine girmiştir. Bu durumda toplumların üç seçeneği vardır: dönüşümün öznesi olmak, dönüşüme ayak uydurmaya çalışmak, dönüşüme direnmek. Dünya coğrafyası bu üç seçeneğin de somut örneklerini sunmaktadır. Ülkeler, bulundukları coğrafyalarda var olma stratejilerini yeni paradigmanın üzerine kurdukları eğitim sistemlerinin başarısına dayandırmışlardır. Köklü bir tarih zincirinin son halkası olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin, dönüşümün öznesi olması beklenir. Karmaşık küresel dünya içinde bu konum, ancak eğitim sisteminde yapılacak sıçramalarla mümkün olabilir. Bu sıçramayı sağlaması beklenebilecek iyileştirmelerin üç ana ayak üzerine oturması gereklidir: Yenilikçi, demokratik ve bilimsel.
Yenilikçi, demokratik ve bilimsel bir eğitim hamlesinin öncelikle eğitim programlarından başlaması kaçınılmazdır. Bu bağlamda “KIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ” ders programı hazırlama gerekçesi de 21.yüzyılda değişen toplumsal ve evrensel koşulların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi ve iletişimin dünyaya egemen olduğu çağımızda toplumsal ve evrensel sorunlar da artmaktadır. Bu gerçeklikle; Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi dersi öğretim programlarının ve bu temele dayalı olarak ders kitapları, öğretmen yetiştirme, öğretim materyalleri hazırlama gibi yan unsurların da yenilenmesi ve geliştirilmesi gereklidir. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi öğretim programı hazırlanırken paydaşların görüşleri ve yerel unsurlar dikkate alınarak yenilikçi ve bilimsel öğrenim ve öğretim yöntemleri kullanılacaktır. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ders programı hazırlanırken, özgür düşünebilen, problem çözme becerileri gelişmiş, insan haklarına saygılı, işbirlikli çalışabilen, girişimci ve uzlaşımcı bireylerin yetişmesi amacı önem kazanmıştır. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi programı yazılırken bilimsel tarih anlayışı 19. yüzyılda gelişti. Bilimsel Tarih anlayışı ile öğrenciyi merkeze alan ilerlemecilik ve yeniden kurmacılık eğitim felsefelerini temel alan çok perspektifliliği dikkate almaktadır. “KIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ” programı bu felsefe ve vizyonla yazılmıştır.
Programın Temel Yapısı
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ PROGRAMININ AMACIÜlkesinin tarihine, kültürel yapısına sahip çıkan ve yeni değerler katan sorgulayan ve değerlendirebilen barışçı ve demokratik anlayışa inanan her türlü ayrımcılığa karşı mücadele eden çağdaş ve teknolojik gelişmeleri takip eden ve uygulayabilen Kıbrıs'ın, dünya üzerindeki önemini Tarihi süreçlerle bağlantılı olarak açıklayıp kavrayabilen ülke sorunlarına duyarlı, çözümler üretebilen, araştırmacı, girişimci, bilimsel düşünceye sahip, dünya ile bütünleşebilen bireyler yetiştirmektir.
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ DERSİ PROGRAMININ ÖĞRENME ÇIKTILARIKıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi Dersi Öğretim Programı İle Yetişen Öğrenciler;1. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili, anlatı, iddia, görüş ve kanıtları eleştirel olarak inceler.2. Kıbrıs'ın Dünya Tarihi üzerindeki yerini tarihi süreçle bağlantılı olarak açıklar.3. Ülke ve Dünya sorunlarına yaratıcı çözümler üretir.4. Farklı Kültürlerin varlığını kabul ederek evrensel değerleri özümser.5. Tarih okur-yazarlığı becerisini kullanır.6. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilişkili kültürel ve coğrafi mirası tanır ve korunması için harekete geçer.7. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili tarih biliminin yöntemine uygun araştırmalar yapar.8. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili kilit olgu, süreç, yer, isim ve kavramların özgül yanlarını ayırt ederek dünya tarihi ile ilişkilendirir.9. Evrensel hukuka dayalı olarak haklarını savunup sonuçlandırmanın önemini kavrar.10. Geçmişi farklı bakış açılarıyla ve yeni veriler doğrultusunda değerlendirir.11. Geçmişteki insanların yaşamlarını öğrenerek ötekini kabul etmenin bir yaşam zenginliği olduğunu Kıbrıs ve dünya tarihinden kanıtlar göstererek açıklar.12. Barış ve Demokrasi kültürünü içselleştirir ve mücadele eder.
6. SINIF KIBRIS TARİHİ
I. ÜNİTE DÜNYANIN OLUŞUMU VE KIBRIS1. Dünyanın Oluşumu ve Yaşam a. İlkel (Primitif) Zaman b. Birinci Jeolojik Zaman c. İkinci Jeolojik Zaman d. Üçüncü Jeolojik Zaman e. Dördüncü Jeolojik Zaman2. Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler a. Jeolojik Yapı b. Yüzey Şekilleri c. Doğal Kaynaklar d. İklim Özellikleri e. Bitki Örtüsü ve Hayvanlar
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
2 3
Ders Öğretim Programının Tanıtımı
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ DERSİ PROGRAMININ GEREKÇESİEğitim, paydaşları çok olan dinamik ve sürekli gelişen dünya koşullarına uyumu gerektiren bütünlüklü bir disiplindir. Bu nedenle yerel, ulusal ve evrensel değişimlere paralel olarak kesintisiz ve amaca uygun programlar yapılmalıdır. Eğitim tüm karmaşık ve dinamik yapısına rağmen önceden planlama ve programlama gerektirir. Dünya tarihinde, tarıma geçiş, imparatorlukların kurulması, sanayi devrimi gibi meydan okuyucular, yerleşik sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel yapıları dönüştürmüşlerdir. Günümüzde de “bilişim” olgusu bir meydan okuyucu olarak toplumları her yönden dönüşmeye zorlamaktadır. 21. yüzyılda küreselleşme ve bilişim teknolojileriyle birlikte ortaya çıkan değişim eğilimleri, yalnızca insanların günlük yaşam alışkanlıklarında bir değişim yaratmanın ötesinde, içinde eğitimin de yer aldığı birçok sektör için paradigmatik bir kaymayı da beraberinde getirmiştir. Eğitim; bir kavram, sistem, yapı ve süreç olarak yeniden tanımlanırken eğitim sistemlerinin bileşenleri yapısal bir dönüşüm içine girmiştir. Bu durumda toplumların üç seçeneği vardır: dönüşümün öznesi olmak, dönüşüme ayak uydurmaya çalışmak, dönüşüme direnmek. Dünya coğrafyası bu üç seçeneğin de somut örneklerini sunmaktadır. Ülkeler, bulundukları coğrafyalarda var olma stratejilerini yeni paradigmanın üzerine kurdukları eğitim sistemlerinin başarısına dayandırmışlardır. Köklü bir tarih zincirinin son halkası olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin, dönüşümün öznesi olması beklenir. Karmaşık küresel dünya içinde bu konum, ancak eğitim sisteminde yapılacak sıçramalarla mümkün olabilir. Bu sıçramayı sağlaması beklenebilecek iyileştirmelerin üç ana ayak üzerine oturması gereklidir: Yenilikçi, demokratik ve bilimsel.
Yenilikçi, demokratik ve bilimsel bir eğitim hamlesinin öncelikle eğitim programlarından başlaması kaçınılmazdır. Bu bağlamda “KIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ” ders programı hazırlama gerekçesi de 21.yüzyılda değişen toplumsal ve evrensel koşulların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bilgi ve iletişimin dünyaya egemen olduğu çağımızda toplumsal ve evrensel sorunlar da artmaktadır. Bu gerçeklikle; Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi dersi öğretim programlarının ve bu temele dayalı olarak ders kitapları, öğretmen yetiştirme, öğretim materyalleri hazırlama gibi yan unsurların da yenilenmesi ve geliştirilmesi gereklidir. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi öğretim programı hazırlanırken paydaşların görüşleri ve yerel unsurlar dikkate alınarak yenilikçi ve bilimsel öğrenim ve öğretim yöntemleri kullanılacaktır. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ders programı hazırlanırken, özgür düşünebilen, problem çözme becerileri gelişmiş, insan haklarına saygılı, işbirlikli çalışabilen, girişimci ve uzlaşımcı bireylerin yetişmesi amacı önem kazanmıştır. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi programı yazılırken bilimsel tarih anlayışı 19. yüzyılda gelişti. Bilimsel Tarih anlayışı ile öğrenciyi merkeze alan ilerlemecilik ve yeniden kurmacılık eğitim felsefelerini temel alan çok perspektifliliği dikkate almaktadır. “KIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ” programı bu felsefe ve vizyonla yazılmıştır.
Programın Temel Yapısı
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ PROGRAMININ AMACIÜlkesinin tarihine, kültürel yapısına sahip çıkan ve yeni değerler katan sorgulayan ve değerlendirebilen barışçı ve demokratik anlayışa inanan her türlü ayrımcılığa karşı mücadele eden çağdaş ve teknolojik gelişmeleri takip eden ve uygulayabilen Kıbrıs'ın, dünya üzerindeki önemini Tarihi süreçlerle bağlantılı olarak açıklayıp kavrayabilen ülke sorunlarına duyarlı, çözümler üretebilen, araştırmacı, girişimci, bilimsel düşünceye sahip, dünya ile bütünleşebilen bireyler yetiştirmektir.
KIBRIS VE KIBRIS TÜRK TARİHİ DERSİ PROGRAMININ ÖĞRENME ÇIKTILARIKıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi Dersi Öğretim Programı İle Yetişen Öğrenciler;1. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili, anlatı, iddia, görüş ve kanıtları eleştirel olarak inceler.2. Kıbrıs'ın Dünya Tarihi üzerindeki yerini tarihi süreçle bağlantılı olarak açıklar.3. Ülke ve Dünya sorunlarına yaratıcı çözümler üretir.4. Farklı Kültürlerin varlığını kabul ederek evrensel değerleri özümser.5. Tarih okur-yazarlığı becerisini kullanır.6. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilişkili kültürel ve coğrafi mirası tanır ve korunması için harekete geçer.7. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili tarih biliminin yöntemine uygun araştırmalar yapar.8. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ile ilgili kilit olgu, süreç, yer, isim ve kavramların özgül yanlarını ayırt ederek dünya tarihi ile ilişkilendirir.9. Evrensel hukuka dayalı olarak haklarını savunup sonuçlandırmanın önemini kavrar.10. Geçmişi farklı bakış açılarıyla ve yeni veriler doğrultusunda değerlendirir.11. Geçmişteki insanların yaşamlarını öğrenerek ötekini kabul etmenin bir yaşam zenginliği olduğunu Kıbrıs ve dünya tarihinden kanıtlar göstererek açıklar.12. Barış ve Demokrasi kültürünü içselleştirir ve mücadele eder.
6. SINIF KIBRIS TARİHİ
I. ÜNİTE DÜNYANIN OLUŞUMU VE KIBRIS1. Dünyanın Oluşumu ve Yaşam a. İlkel (Primitif) Zaman b. Birinci Jeolojik Zaman c. İkinci Jeolojik Zaman d. Üçüncü Jeolojik Zaman e. Dördüncü Jeolojik Zaman2. Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler a. Jeolojik Yapı b. Yüzey Şekilleri c. Doğal Kaynaklar d. İklim Özellikleri e. Bitki Örtüsü ve Hayvanlar
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
4 5
II. ÜNİTE KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ (İLK ÇAĞ) ÖNCESİ1. Yazısız Dönem a. Akrotiri Safhası (Kıbrıs'ta ilk İnsan) b. Neolitik Dönem i.Seramiksiz Neolitik Dönem ii.Seramikli Neolitik Dönem c. Kalkolitik Dönem d. Tunç Dönemi Erken Tunç Orta Tunç Geç Tunç2. Tarihin Başlangıcında a. Yazının Keşfi b. Yazılı Belgelerde Kıbrıs c. Kıbrıs'ta Yazı
III. ÜNİTE Kıbrıs'ta Eski Çağ'da Etkisi Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar 1. Etkisi Görülen Uygarlıklar a. Mısır b. Hitit c. Aka (Akha-Miken)-Dor Kolonileri d. Fenike Kolonileri2. Hüküm Süren Uygarlıklar a. Asur b. Mısır c. Pers d. Büyük İskender İmparatorluğu e. Mısır Ptolemeleri f. Roma İmparatorluğu
IV. ÜNİTE Kıbrıs'ta Orta Çağ 1. Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu Egemenliğinde Kıbrıs a. İslam Akınları ve Bizans b. Ermeniler c. Maruniler (Maronitler)2. Isaac Comneneus (İsak Komnen) Egemenliği3. Haçlı Seferleri ve İngiltere Krallığı4. Templier (Templar) Şövalyeleri Dönemi5. Lusignan (Lüzinyan) Egemenliği (Kıbrıs Latin Krallığı) a. Kıbrıs Latin Kilisesi b. Mağusa'da Ceneviz Yönetimi c. Memluk Hâkimiyeti
V. ÜNİTE Yeni Çağın Başlarında Kıbrıs
Venedik Egemenliği Kıbrıs Tarihi/Kıbrıs Türk Tarihi kitaplarının içerikleri hazırlanırken tarihi olaylar kronolojik olarak sınırlandırılmıştır. Kıbrıs tarihindeki olaylar zaman sıralaması şeklinde verilerek öğrencilerin olaylar arasında karşılaştırmalar ve benzetmeler yapması hedeflenmektedir. Dolayısıyla programda içerik düzenlemesi yapılırken doğrusal yaklaşım izlenmiştir. 6
.Sın
ıf K
ıbrı
s T
ari
hi Ö
ğre
nm
e Ç
ıktı
ları
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
Evre
nin
dünyanın
kara
ve o
kyanusla
rın
olu
şum
unu b
irbirin
e
bağlı o
lara
k a
çık
lar.
Dünyanın
olu
şum
u ile
yaşam
ın o
luşum
u
ara
sın
daki bağla
ntıla
rı
kavra
r.
Tarihöncesi devirle
rin
özellik
lerinden
yara
rlanara
k c
anlılığın
başla
masın
a ilişkin
ta
rtış
mala
r yapar.
Kıb
rıs'ın jeolo
jik o
luşum
evre
lerini açık
lar.
Adanın
iklim
i, b
itki
ört
üsü (
flora
) ve
hayvan ç
eşitliliğin
in
özgünlü
ğü (
fauna)
Jeolo
jik o
luşum
süre
çle
riyle
iliş
kilendirere
k a
çık
lar.
Dü
nyan
ın
Olu
şu
mu
ve
Yaşam
Kıb
rıs'ın
O
luşu
mu
ve
Co
ğra
fi
Bö
lgele
r
Bu b
ölü
mde b
üyük p
atlam
a,
gala
ksilerin o
luşum
u,
sam
anyolu
gala
ksis
i ve
güneş s
iste
min
e k
ısaca v
e
şekille
rle d
eğin
ilir.
Ara
ştırm
a b
ecerisi
I. ÜNİTE
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi
Dünyanın
olu
şum
u,
kıtala
rın
ilk d
uru
mla
rı d
aha s
onra
kıtala
rın a
yrılm
ası
vurg
ula
nır.
Okyanus (
su),
Kıta,
yaşam
Evre
n,
büyük
patlam
a,
gala
ksi,
güneş s
iste
mi
Tarih ö
ncesi devirle
rEle
ştire
l ve y
ara
tıcı
düşünce,
ara
ştırm
a
becerisi
Kıtala
rın n
asıl v
e n
eden
ayrıld
ığı verilirk
en K
ıbrıs'ın
nasıl a
yrı b
ir a
da o
lara
k
olu
ştu
ğu e
vre
leriyle
açık
lanır.
Ada,
tekto
nik
hare
ket
Ara
ştırm
a b
ecerisi,
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi
Kıb
rıs'ın c
oğra
fyası,
iklim
i ve b
itki ört
üsünü
belirleyen c
oğra
fi v
e
biy
olo
jik f
aktö
rler
açık
lanır v
e A
daya ö
zgü
bitki ve h
ayvanla
r ta
nıtılır.
İklim
, bitki ört
üsü,
endem
ik
D
ün
yan
ın
Olu
şu
mu
ve
Kıb
rıs
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
4 5
II. ÜNİTE KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ (İLK ÇAĞ) ÖNCESİ1. Yazısız Dönem a. Akrotiri Safhası (Kıbrıs'ta ilk İnsan) b. Neolitik Dönem i.Seramiksiz Neolitik Dönem ii.Seramikli Neolitik Dönem c. Kalkolitik Dönem d. Tunç Dönemi Erken Tunç Orta Tunç Geç Tunç2. Tarihin Başlangıcında a. Yazının Keşfi b. Yazılı Belgelerde Kıbrıs c. Kıbrıs'ta Yazı
III. ÜNİTE Kıbrıs'ta Eski Çağ'da Etkisi Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar 1. Etkisi Görülen Uygarlıklar a. Mısır b. Hitit c. Aka (Akha-Miken)-Dor Kolonileri d. Fenike Kolonileri2. Hüküm Süren Uygarlıklar a. Asur b. Mısır c. Pers d. Büyük İskender İmparatorluğu e. Mısır Ptolemeleri f. Roma İmparatorluğu
IV. ÜNİTE Kıbrıs'ta Orta Çağ 1. Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu Egemenliğinde Kıbrıs a. İslam Akınları ve Bizans b. Ermeniler c. Maruniler (Maronitler)2. Isaac Comneneus (İsak Komnen) Egemenliği3. Haçlı Seferleri ve İngiltere Krallığı4. Templier (Templar) Şövalyeleri Dönemi5. Lusignan (Lüzinyan) Egemenliği (Kıbrıs Latin Krallığı) a. Kıbrıs Latin Kilisesi b. Mağusa'da Ceneviz Yönetimi c. Memluk Hâkimiyeti
V. ÜNİTE Yeni Çağın Başlarında Kıbrıs
Venedik Egemenliği Kıbrıs Tarihi/Kıbrıs Türk Tarihi kitaplarının içerikleri hazırlanırken tarihi olaylar kronolojik olarak sınırlandırılmıştır. Kıbrıs tarihindeki olaylar zaman sıralaması şeklinde verilerek öğrencilerin olaylar arasında karşılaştırmalar ve benzetmeler yapması hedeflenmektedir. Dolayısıyla programda içerik düzenlemesi yapılırken doğrusal yaklaşım izlenmiştir. 6
.Sın
ıf K
ıbrı
s T
ari
hi Ö
ğre
nm
e Ç
ıktı
ları
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
Evre
nin
dünyanın
kara
ve o
kyanusla
rın
olu
şum
unu b
irbirin
e
bağlı o
lara
k a
çık
lar.
Dünyanın
olu
şum
u ile
yaşam
ın o
luşum
u
ara
sın
daki bağla
ntıla
rı
kavra
r.
Tarihöncesi devirle
rin
özellik
lerinden
yara
rlanara
k c
anlılığın
başla
masın
a ilişkin
ta
rtış
mala
r yapar.
Kıb
rıs'ın jeolo
jik o
luşum
evre
lerini açık
lar.
Adanın
iklim
i, b
itki
ört
üsü (
flora
) ve
hayvan ç
eşitliliğin
in
özgünlü
ğü (
fauna)
Jeolo
jik o
luşum
süre
çle
riyle
iliş
kilendirere
k a
çık
lar.
Dü
nyan
ın
Olu
şu
mu
ve
Yaşam
Kıb
rıs'ın
O
luşu
mu
ve
Co
ğra
fi
Bö
lgele
r
Bu b
ölü
mde b
üyük p
atlam
a,
gala
ksilerin o
luşum
u,
sam
anyolu
gala
ksis
i ve
güneş s
iste
min
e k
ısaca v
e
şekille
rle d
eğin
ilir.
Ara
ştırm
a b
ecerisi
I. ÜNİTE
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi
Dünyanın
olu
şum
u,
kıtala
rın
ilk d
uru
mla
rı d
aha s
onra
kıtala
rın a
yrılm
ası
vurg
ula
nır.
Okyanus (
su),
Kıta,
yaşam
Evre
n,
büyük
patlam
a,
gala
ksi,
güneş s
iste
mi
Tarih ö
ncesi devirle
rEle
ştire
l ve y
ara
tıcı
düşünce,
ara
ştırm
a
becerisi
Kıtala
rın n
asıl v
e n
eden
ayrıld
ığı verilirk
en K
ıbrıs'ın
nasıl a
yrı b
ir a
da o
lara
k
olu
ştu
ğu e
vre
leriyle
açık
lanır.
Ada,
tekto
nik
hare
ket
Ara
ştırm
a b
ecerisi,
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi
Kıb
rıs'ın c
oğra
fyası,
iklim
i ve b
itki ört
üsünü
belirleyen c
oğra
fi v
e
biy
olo
jik f
aktö
rler
açık
lanır v
e A
daya ö
zgü
bitki ve h
ayvanla
r ta
nıtılır.
İklim
, bitki ört
üsü,
endem
ik
D
ün
yan
ın
Olu
şu
mu
ve
Kıb
rıs
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
6 7
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
1.
Yazıs
ız
Dö
nem
II. ÜNİTE
K
ıbrı
s't
a E
sk
� Ç
ağ
(İ
lk Ç
ağ
) Ö
nc
es
� D
ön
em
ler
Pro
ble
m ç
özm
e
Tarih ö
ncesi çağla
rın
özellik
lerini ve K
ıbrıs'ta
bu d
evirle
rin n
asıl
yaşandığ
ını açık
lar
Tarih ö
ncesi çağla
rda
Kıb
rıs'ta o
rtaya ç
ıkan
bulu
ntu
ve b
ulg
ula
ra
değin
ilere
k a
dadaki ilk insan
yaşam
ı hakkın
da b
ilgi verilir
Pale
olitik,
Epi-
pale
olitik,
Mezolitik
ve N
eolitik,
çağ,
devir,
MÖ
, M
S,
Ara
ştırm
a B
ecerisi,
Ele
ştire
l ve Y
ara
tıcı
Düşünm
e
Taş Ç
ağı Kıb
rıs'ta n
asıl
bir y
aşam
old
uğunu y
er
ve z
am
an ş
art
larına
bağlı o
lara
k d
eğerlendirir.
Taş Ç
ağın
ın g
enel özellik
lerini,
Kıb
rıs'ta b
u d
önem
lere
ait y
apı
eşya v
e y
erleşim
yerlerine
değin
ilir.
Taş v
e k
em
ik a
letler
ile s
era
mik
ler
anla
tılır.
Kültür, t
oplu
m,
halk
, figürin,
idol
Ara
ştırm
a b
ecerisi
Akro
tiri k
ültürü
nde v
e
Neolitik Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşam
koşullarının
çevre
kültürlerle o
lan
etk
ileşim
ini açık
lar.
Akro
tiri k
ültürü
ve N
eolitik
Çağ'd
a g
enel özellik
leri
vurg
ula
nır,
bu d
evirle
rde
Kıb
rıs'taki yaşam
ile
çevre
kültürleri a
rasın
daki
etk
ileşim
ine d
eğin
ilir.
Sera
mik
, obsid
yen
Duyarlı ve
Etk
in V
ata
ndaşlık
Ekonom
ik K
atılım
Yazıs
ız d
önem
e a
it
Kıb
rıs'taki kültür
varlık
larının
yerlerini ve
önem
ini kavra
r.
Kıb
rıs'taki ilk insan izi görü
len
Ağro
tur
(Akro
tiri)
ve y
erleşim
yerleri o
lan K
lim
onas,
Shillu
rakam
bos,
Tatlıs
u,
Lim
nid
i kayalığı gib
i bölg
ele
r harita
üzerinde g
öste
rilir.
Antik y
erleşim
yeri,
Ark
eolo
jiPro
ble
m ç
özm
e,
işbirliği
ve g
iriş
imcilik
Tarih ö
ncesi dönem
ile
ilgili kanıtla
ra d
ayalı
ola
rak g
ünlü
k y
aşam
ı yansıtan ü
rünle
r ort
aya
koyar.
Tarih ö
ncesi çağla
rda y
aşam
ın
nasıl o
lduğu ü
zerinde d
uru
lur.
Öğre
ncilerin S
öz k
onusu
dönem
lerle ilg
ili yerleşim
yerleri s
eçip
günlü
k y
aşam
ın
nasıl o
lduğunu s
erg
ileyen ş
iir,
resim
, öykü v
b y
azm
ala
rı
sağla
nır.
Ele
ştire
l ve
Yara
tıcı D
üşünm
e
a.
Akro
tiri
Safh
ası,
K
ıbrı
s't
a İ
lk İ
nsan
b.
Neo
liti
k D
ön
em
i. S
era
mik
siz
N
eo
liti
k D
ön
em
ii.
Sera
mik
li
Neo
liti
k D
ön
em
2.
Tari
hin
B
aşla
ng
ıcın
da
a.
Yazın
ın K
eşfi
b.
Yazıl
ı B
elg
ele
rde
Kıb
rıs
c.
Kıb
rıs't
a Y
azı
d.
Tu
nç D
ön
em
leri
Pro
ble
m ç
özm
e,
Tarih ö
ncesi çağla
rın
neden b
elli başlı
madenle
rle
adla
ndırılm
a
nedenle
rini açık
lar.
Bakır,
Tunç v
e D
em
ir
madenle
rinin
genel
özellik
lerine d
eğin
ilir.
Maden
devirle
rinde a
dı geçen
madenle
rle y
apılan a
letlerin v
e
eşyala
rın h
angi am
açla
kullanıldığ
ı vurg
ula
nır.
Maden,
bakır,
kala
y,
ala
şım
, tu
nç,
dem
ir,
külç
e
Yerleşim
yerlerinin
üzerine
kuru
lduğu c
oğra
fi ş
ekille
ri
incele
nir g
eçm
işte
ve
günüm
üzde İ
klim
koşullarının
yerleşim
yerlerine e
tkis
ine
dik
kat
çekilir.
Ara
ştırm
a b
ecerisi,
Eski yerleşim
yerlerinin
olu
şm
asın
da c
oğra
fi
koşulların o
ynadığ
ı ro
lleri k
avra
r.
Akdeniz
iklim
i,
maki, k
örf
ez,
flora
ve f
auna
okur
yazarlık
Yazılı dönem
le y
azıs
ız
dönem
ara
sın
daki
fark
ları b
elirler.
Yazı, M
ezopota
mya,
Girit,
table
t, k
il,
Kip
ro-M
inos
Yazın
ın
bulu
nuşunun d
ünyaya
ve insanlığa e
tkileri
vurg
ula
nara
k iki dönem
ara
sın
daki fa
rklılıkla
r belirt
ilir
Okur
yazarlık
, pro
ble
m ç
özm
e
Yazılı dönem
de K
ıbrıs'ta
kullanılan y
azıları incele
r.
Kıb
rıs'ta k
ullanılan F
enik
e
yazıs
ı, K
ipro
-Min
os y
azıs
ı vb
yazılar
incele
nir
Çiv
i yazıs
ı,
hiy
ero
glif
yazı,
hece y
azıs
ı
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
6 7
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
1.
Yazıs
ız
Dö
nem
II. ÜNİTE
K
ıbrı
s't
a E
sk
� Ç
ağ
(İ
lk Ç
ağ
) Ö
nc
es
� D
ön
em
ler
Pro
ble
m ç
özm
e
Tarih ö
ncesi çağla
rın
özellik
lerini ve K
ıbrıs'ta
bu d
evirle
rin n
asıl
yaşandığ
ını açık
lar
Tarih ö
ncesi çağla
rda
Kıb
rıs'ta o
rtaya ç
ıkan
bulu
ntu
ve b
ulg
ula
ra
değin
ilere
k a
dadaki ilk insan
yaşam
ı hakkın
da b
ilgi verilir
Pale
olitik,
Epi-
pale
olitik,
Mezolitik
ve N
eolitik,
çağ,
devir,
MÖ
, M
S,
Ara
ştırm
a B
ecerisi,
Ele
ştire
l ve Y
ara
tıcı
Düşünm
e
Taş Ç
ağı Kıb
rıs'ta n
asıl
bir y
aşam
old
uğunu y
er
ve z
am
an ş
art
larına
bağlı o
lara
k d
eğerlendirir.
Taş Ç
ağın
ın g
enel özellik
lerini,
Kıb
rıs'ta b
u d
önem
lere
ait y
apı
eşya v
e y
erleşim
yerlerine
değin
ilir.
Taş v
e k
em
ik a
letler
ile s
era
mik
ler
anla
tılır.
Kültür, t
oplu
m,
halk
, figürin,
idol
Ara
ştırm
a b
ecerisi
Akro
tiri k
ültürü
nde v
e
Neolitik Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşam
koşullarının
çevre
kültürlerle o
lan
etk
ileşim
ini açık
lar.
Akro
tiri k
ültürü
ve N
eolitik
Çağ'd
a g
enel özellik
leri
vurg
ula
nır,
bu d
evirle
rde
Kıb
rıs'taki yaşam
ile
çevre
kültürleri a
rasın
daki
etk
ileşim
ine d
eğin
ilir.
Sera
mik
, obsid
yen
Duyarlı ve
Etk
in V
ata
ndaşlık
Ekonom
ik K
atılım
Yazıs
ız d
önem
e a
it
Kıb
rıs'taki kültür
varlık
larının
yerlerini ve
önem
ini kavra
r.
Kıb
rıs'taki ilk insan izi görü
len
Ağro
tur
(Akro
tiri)
ve y
erleşim
yerleri o
lan K
lim
onas,
Shillu
rakam
bos,
Tatlıs
u,
Lim
nid
i kayalığı gib
i bölg
ele
r harita
üzerinde g
öste
rilir.
Antik y
erleşim
yeri,
Ark
eolo
jiPro
ble
m ç
özm
e,
işbirliği
ve g
iriş
imcilik
Tarih ö
ncesi dönem
ile
ilgili kanıtla
ra d
ayalı
ola
rak g
ünlü
k y
aşam
ı yansıtan ü
rünle
r ort
aya
koyar.
Tarih ö
ncesi çağla
rda y
aşam
ın
nasıl o
lduğu ü
zerinde d
uru
lur.
Öğre
ncilerin S
öz k
onusu
dönem
lerle ilg
ili yerleşim
yerleri s
eçip
günlü
k y
aşam
ın
nasıl o
lduğunu s
erg
ileyen ş
iir,
resim
, öykü v
b y
azm
ala
rı
sağla
nır.
Ele
ştire
l ve
Yara
tıcı D
üşünm
e
a.
Akro
tiri
Safh
ası,
K
ıbrı
s't
a İ
lk İ
nsan
b.
Neo
liti
k D
ön
em
i. S
era
mik
siz
N
eo
liti
k D
ön
em
ii.
Sera
mik
li
Neo
liti
k D
ön
em
2.
Tari
hin
B
aşla
ng
ıcın
da
a.
Yazın
ın K
eşfi
b.
Yazıl
ı B
elg
ele
rde
Kıb
rıs
c.
Kıb
rıs't
a Y
azı
d.
Tu
nç D
ön
em
leri
Pro
ble
m ç
özm
e,
Tarih ö
ncesi çağla
rın
neden b
elli başlı
madenle
rle
adla
ndırılm
a
nedenle
rini açık
lar.
Bakır,
Tunç v
e D
em
ir
madenle
rinin
genel
özellik
lerine d
eğin
ilir.
Maden
devirle
rinde a
dı geçen
madenle
rle y
apılan a
letlerin v
e
eşyala
rın h
angi am
açla
kullanıldığ
ı vurg
ula
nır.
Maden,
bakır,
kala
y,
ala
şım
, tu
nç,
dem
ir,
külç
e
Yerleşim
yerlerinin
üzerine
kuru
lduğu c
oğra
fi ş
ekille
ri
incele
nir g
eçm
işte
ve
günüm
üzde İ
klim
koşullarının
yerleşim
yerlerine e
tkis
ine
dik
kat
çekilir.
Ara
ştırm
a b
ecerisi,
Eski yerleşim
yerlerinin
olu
şm
asın
da c
oğra
fi
koşulların o
ynadığ
ı ro
lleri k
avra
r.
Akdeniz
iklim
i,
maki, k
örf
ez,
flora
ve f
auna
okur
yazarlık
Yazılı dönem
le y
azıs
ız
dönem
ara
sın
daki
fark
ları b
elirler.
Yazı, M
ezopota
mya,
Girit,
table
t, k
il,
Kip
ro-M
inos
Yazın
ın
bulu
nuşunun d
ünyaya
ve insanlığa e
tkileri
vurg
ula
nara
k iki dönem
ara
sın
daki fa
rklılıkla
r belirt
ilir
Okur
yazarlık
, pro
ble
m ç
özm
e
Yazılı dönem
de K
ıbrıs'ta
kullanılan y
azıları incele
r.
Kıb
rıs'ta k
ullanılan F
enik
e
yazıs
ı, K
ipro
-Min
os y
azıs
ı vb
yazılar
incele
nir
Çiv
i yazıs
ı,
hiy
ero
glif
yazı,
hece y
azıs
ı
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
8 9
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
III. ÜNİTE
Eski Ç
ağ
'da
Kıb
rıs
'ta E
tkis
i G
örü
len
ve H
ükü
m
Sü
ren
Uyg
arlıkla
r
Görs
el m
ate
ryal okum
aKıb
rıs'a
verile
n isim
lerle
Kıb
rıs'ın c
oğra
fi
konum
u v
e d
oğal
özellik
leri a
rasın
daki
bağla
ntıla
rı k
avra
r.
Kıb
rıs'ın t
arih b
oyunca a
ldığ
ı is
imle
r ve a
nla
mla
rı v
erilir. B
u
İsim
lerin a
daya h
angi
özellik
lerinden d
ola
yı
verild
iğin
e d
eğin
ilir.
Uygarlık
, egem
enlik,
kolo
ni
İbra
nic
e,
Tanrıça,
konum
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
eEski Çağ'd
a K
ıbrıs'a
etk
isi ola
n u
ygarlık
ların
adaya g
eliş n
edenle
rini
ve a
da k
ültürü
ne
etk
ilerini açık
lar.
Kıb
rıs'a
hâkim
ola
n
uygarlık
ların
askeri,
siy
asi ve d
oğal
kaynakla
r vb n
edenle
rle a
daya
gelişle
ri v
urg
ula
nır.
Bu
uygarlık
ların a
da k
ültürü
ne
yaptığı siy
asi, a
skeri,
ticari,
mim
ari v
b e
tkileri b
elirt
ilir
Uygarlık
, egem
enlik,
kavim
, üs,
kolo
ni,
isyan
Donanm
a,
deniz
tic
are
ti,
alfabe
Aka/
Dor
etk
ili
yerleşim
ler
ile F
enik
e
kolo
nileri a
rasın
daki
fark
ları o
rtaya k
oyar.
Aka v
e D
or
Kolo
nileri ile
Fenik
e
kolo
nilerinin
kuru
ldukla
rı y
erler
üzerinde d
uru
lur
ve b
u y
erlerin
özellik
leri v
urg
ula
nır.
Söz
konusu k
olo
nilerin a
daya
yaptıkla
rın o
lum
lu v
e o
lum
suz
katk
ıları k
arş
ılaştırılır.
Polis
(şehir d
evle
ti),
yönetim
, is
yan
Kıb
rıs'taki Eski Çağ
uygarlık
larının
kullandık
ları y
önetim
şekille
rini, d
önem
in
özellik
lerini göz ö
nüne
ala
rak d
eğerlendirir.
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs
ekonom
isin
in t
em
el
kaynakla
rını ve işle
yiş
biç
imle
rini açık
lar.
Mıs
ır,
Hitit,
Aka-D
or
ve
Fenik
e k
olo
nileri,
Asur, P
ers
, Büyük İ
skender, P
tolo
me v
e
Rom
a u
ygarlık
larının
kullandık
ları y
önetim
şekille
ri
açık
lanır.
Yönetim
şekille
ri
ara
sın
daki fa
rkla
r vurg
ula
nır.
Ppro
ble
m ç
özm
e,
ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
1.
Etk
isi
Gö
rüle
n
Uyg
arl
ıkla
r
a.
Mıs
ırb.
Hitit
c.
Aka (
Mik
en)-
Dor
Kolo
nileri
d.
Fenik
e K
olo
nileri
2.
Hü
kü
m S
üre
n
Uyg
arl
ıkla
r
a.
Asur
b.
Mıs
ırc.
Pers
d.
Büyük İ
skender
İmpara
torluğu
e.
Mıs
ır P
tole
mele
rif. R
om
a
İmpara
torluğu
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs'taki
inanç s
iste
mle
rini
belirler
Kıb
rıs a
dasın
daki din
i yapıy
ı açık
lar.
Kıb
rıs'ta ç
ok t
anrılı d
inle
ri
ve s
onra
tek t
anrılı d
inle
ri
açık
lar.
Paganiz
m (
çok
tanrılı),
Hıris
tiyan,
Musevi, T
evra
t,
İncil
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Eski Çağ U
ygarlık
larının
ekonom
ik v
e s
iyasal
özellik
lerinden y
ola
çık
ara
k K
ıbrıs a
dasın
ın
jeostr
ate
jik ö
nem
ini
açık
lar.
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs'a
hâkim
ola
n u
ygarlık
ların
adaya g
eliş n
edenle
rini
ve K
ıbrıs k
ültürü
ne
etk
ilerini açık
lar
Eski Çağ u
ygarlık
larından
kala
n K
ıbrıs'taki m
addi kültür
varlık
larını ta
nırEskiç
ağ
uygarlık
larının
adada
kurd
ukla
rı y
erleşim
yerlerini
harita
üzerinde g
öste
rir.
Adadaki uygarlık
ların
bulu
ntu
ları,
yerleşim
yerleri
ve t
arihi eserleri ü
zerinde
duru
lur
Manastır, A
ntik
tiyatr
o,
Mozaik
, Kra
l m
ezarı
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi, iş
birliği
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
8 9
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
III. ÜNİTE
Eski Ç
ağ
'da
Kıb
rıs
'ta E
tkis
i G
örü
len
ve H
ükü
m
Sü
ren
Uyg
arlıkla
r
Görs
el m
ate
ryal okum
aKıb
rıs'a
verile
n isim
lerle
Kıb
rıs'ın c
oğra
fi
konum
u v
e d
oğal
özellik
leri a
rasın
daki
bağla
ntıla
rı k
avra
r.
Kıb
rıs'ın t
arih b
oyunca a
ldığ
ı is
imle
r ve a
nla
mla
rı v
erilir. B
u
İsim
lerin a
daya h
angi
özellik
lerinden d
ola
yı
verild
iğin
e d
eğin
ilir.
Uygarlık
, egem
enlik,
kolo
ni
İbra
nic
e,
Tanrıça,
konum
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
eEski Çağ'd
a K
ıbrıs'a
etk
isi ola
n u
ygarlık
ların
adaya g
eliş n
edenle
rini
ve a
da k
ültürü
ne
etk
ilerini açık
lar.
Kıb
rıs'a
hâkim
ola
n
uygarlık
ların
askeri,
siy
asi ve d
oğal
kaynakla
r vb n
edenle
rle a
daya
gelişle
ri v
urg
ula
nır.
Bu
uygarlık
ların a
da k
ültürü
ne
yaptığı siy
asi, a
skeri,
ticari,
mim
ari v
b e
tkileri b
elirt
ilir
Uygarlık
, egem
enlik,
kavim
, üs,
kolo
ni,
isyan
Donanm
a,
deniz
tic
are
ti,
alfabe
Aka/
Dor
etk
ili
yerleşim
ler
ile F
enik
e
kolo
nileri a
rasın
daki
fark
ları o
rtaya k
oyar.
Aka v
e D
or
Kolo
nileri ile
Fenik
e
kolo
nilerinin
kuru
ldukla
rı y
erler
üzerinde d
uru
lur
ve b
u y
erlerin
özellik
leri v
urg
ula
nır.
Söz
konusu k
olo
nilerin a
daya
yaptıkla
rın o
lum
lu v
e o
lum
suz
katk
ıları k
arş
ılaştırılır.
Polis
(şehir d
evle
ti),
yönetim
, is
yan
Kıb
rıs'taki Eski Çağ
uygarlık
larının
kullandık
ları y
önetim
şekille
rini, d
önem
in
özellik
lerini göz ö
nüne
ala
rak d
eğerlendirir.
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs
ekonom
isin
in t
em
el
kaynakla
rını ve işle
yiş
biç
imle
rini açık
lar.
Mıs
ır,
Hitit,
Aka-D
or
ve
Fenik
e k
olo
nileri,
Asur, P
ers
, Büyük İ
skender, P
tolo
me v
e
Rom
a u
ygarlık
larının
kullandık
ları y
önetim
şekille
ri
açık
lanır.
Yönetim
şekille
ri
ara
sın
daki fa
rkla
r vurg
ula
nır.
Ppro
ble
m ç
özm
e,
ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
1.
Etk
isi
Gö
rüle
n
Uyg
arl
ıkla
r
a.
Mıs
ırb.
Hitit
c.
Aka (
Mik
en)-
Dor
Kolo
nileri
d.
Fenik
e K
olo
nileri
2.
Hü
kü
m S
üre
n
Uyg
arl
ıkla
r
a.
Asur
b.
Mıs
ırc.
Pers
d.
Büyük İ
skender
İmpara
torluğu
e.
Mıs
ır P
tole
mele
rif. R
om
a
İmpara
torluğu
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs'taki
inanç s
iste
mle
rini
belirler
Kıb
rıs a
dasın
daki din
i yapıy
ı açık
lar.
Kıb
rıs'ta ç
ok t
anrılı d
inle
ri
ve s
onra
tek t
anrılı d
inle
ri
açık
lar.
Paganiz
m (
çok
tanrılı),
Hıris
tiyan,
Musevi, T
evra
t,
İncil
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Eski Çağ U
ygarlık
larının
ekonom
ik v
e s
iyasal
özellik
lerinden y
ola
çık
ara
k K
ıbrıs a
dasın
ın
jeostr
ate
jik ö
nem
ini
açık
lar.
Eski Çağ'd
a K
ıbrıs'a
hâkim
ola
n u
ygarlık
ların
adaya g
eliş n
edenle
rini
ve K
ıbrıs k
ültürü
ne
etk
ilerini açık
lar
Eski Çağ u
ygarlık
larından
kala
n K
ıbrıs'taki m
addi kültür
varlık
larını ta
nırEskiç
ağ
uygarlık
larının
adada
kurd
ukla
rı y
erleşim
yerlerini
harita
üzerinde g
öste
rir.
Adadaki uygarlık
ların
bulu
ntu
ları,
yerleşim
yerleri
ve t
arihi eserleri ü
zerinde
duru
lur
Manastır, A
ntik
tiyatr
o,
Mozaik
, Kra
l m
ezarı
Görs
el m
ate
ryali
okum
a b
ecerisi, iş
birliği
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
10 11
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
IV. ÜNİTE
Kıb
rıs
'ta
Orta
Çağ
Kıb
rıs'ta K
ato
liklik v
e O
rtodokslu
k
mücadele
si üzerinde d
uru
lur. B
u
dönem
de a
dadaki İs
lam
akın
larının
etk
ileri a
çık
lanır.
Ort
a Ç
ağ'd
a d
ünyadaki
ve K
ıbrıs'taki siy
asi
duru
mu d
evle
tlera
rası
iliş
kiler
bakım
ından
değerlendirir
Ort
a Ç
ağda d
ünyadaki siy
asi din
i ve
kültüre
l gelişm
ele
r ile ç
ağın
özellik
leri h
akkın
da d
uru
lur.
Ort
açağda K
ıbrıs'a
egem
en o
lan
devle
tler
vurg
ula
nır.
Rom
a İ
mpara
torluğu'n
un.
ikiy
e
ayrılm
asın
ın n
eden v
e s
onuçla
rına
değin
ilir.
İki im
p a
rasın
daki siy
asi,
mezhepsel, k
ültüre
l, m
imari
fark
lılıkla
rı v
urg
ula
nır.
Doğu R
om
a v
e B
atı
Rom
a im
para
torlukla
rı
ara
sın
daki siy
asi,
mezhepsel, k
ültüre
l,
mim
ari fark
ları
karş
ılaştırır.
Doğu R
om
a D
önem
inde
Kıb
rıs'ta y
apılan İ
sla
m
akın
larının
nedenle
rini
ve s
onuçla
rını
değerlendirir.
İsla
m A
kın
larının
özellik
leri ü
zerinde
duru
lur. B
izans'ın b
u a
kın
lara
karş
ı ald
ığı önle
mle
r ara
ştırılır. B
u a
kın
lar
ile H
ala
Sultan T
ürb
esi iliş
kilendirilir
ve g
ünüm
üze k
adar
süre
n e
tkileri
sorg
ula
nır.
Haçlı S
efe
rlerinin
Kıb
rıs'a
etk
ilerini
açık
lar
Haçlı S
efe
rlerinin
özellik
leri a
çık
lanır.
Isaac C
om
neneus'u
n
adada k
urd
uğu k
rallık
üzerinde
duru
lur. 3
. H
açlı S
efe
ri ile
adadaki
İngiliz
egem
enliği vurg
ula
nır.
Isaac C
om
meneus d
önem
inde
yapılan I
II.
Haçlı s
efe
rini İn
giliz
Kra
llığ
ı ve İ
ngilte
re K
ralı I
Ric
hard
ile
iliş
kilendirir.
I. R
ichard
'ın a
dayı Tem
plier
Şövaly
ele
rine s
atılm
ası açık
lanır.
Ort
a ç
ağda K
ıbrıs'ta
din
i yapın
ın o
luşum
unu
siy
asal ve e
konom
ik
nedenle
rle b
irlikte
açık
lar.
Başpis
kopos
Feodalizm
, H
açlı
Sefe
rleri,
Latin
Okur
yazarlık
, ara
ştırm
aD
uyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Kavim
ler
göçü,
Rum
ca,
Patr
ik,
Papa,
Kato
lik,
Ort
odoks,
İmpara
torluk.
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünce
Ara
ştırm
aİs
lam
, H
alife
, tü
rbe,
tekke
İsla
miy
et,
Kura
n-ı
Kerim
İletişim
ve b
ilgi
teknolo
jile
ri
yete
rliğ
i
Ara
ştırm
a
1.
Do
ğu
Ro
ma
İm
para
torl
uğ
u
Eg
em
en
liğ
ind
e
Kıb
rıs
a.
İsla
m A
kın
ları v
e
Biz
ans
b.
Erm
eniler
c.
Maru
niler
(Maro
nitle
r)
2.
Isaac
Co
mn
en
eu
s (
İsak
Ko
mn
en
)'u
n
Eg
em
en
liğ
i
3.
Haçlı
Sefe
rleri
ve
İn
gil
tere
Kra
llığ
ı
4.
Tem
pli
er
(Tem
pla
r)
Şö
valy
ele
ri D
ön
em
i
5.
Lu
sig
nan
(Lü
zin
yan
)
Eg
em
en
liğ
i (K
ıbrı
s
Lati
n K
rall
ığı)
a.
Kıb
rıs L
atin K
ilis
esi
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasi ve
kültüre
l gelişm
ele
rin
günüm
üze
yansım
ala
rına y
ord
ar
(tahm
in e
der.)
Ort
a Ç
ağ'd
a k
uru
lan
yönetim
lerin d
ini, d
ili,
siy
asi, k
ültüre
l, t
oplu
msal
mirasın
ı açık
lar
ve
günüm
üze y
ansım
ala
rını
irdele
r.
Kıb
rıs'ta k
uru
lan L
usig
nan
kra
llığ
ının
siy
asi, d
ini,
toplu
msal, k
ültüre
l ve
mim
ari ö
zellik
lerini
belirler.Lusig
nan k
rallığ
ının
adada k
uru
lması ve b
u
dönem
de a
dada k
uru
lan
feodal yönetim
açık
lanır.
Tapın
ak Ş
övaly
ele
rinin
adadaki etk
ileri a
raştırılır.
Adada K
ato
lik k
ilis
esin
in
kuru
lması ve P
apanın
yayın
ladığ
ı fe
rmanın
ın
etk
ileri ird
ele
nir.
Lusig
nan
dönem
inde a
dada V
enedik
Ceneviz
rekabeti ü
zerinde
duru
lur.
Lusig
nan M
em
lük ilişkileri
vurg
ula
nır.
Lusig
nan k
rallığ
ının
Anadolu
ve O
rtadoğu d
evle
tleriyle
iliş
kileri a
naliz e
dilir.
Lusig
nan d
önem
inde a
dada
yapılan t
arihi eserler
ve
özellik
leri ü
zerinde d
uru
lur.
Kıb
rıs'ın jeopolitik-
jeostr
ate
jik ö
nem
ini
Ort
açağ'd
a y
aşanan
ulu
sla
rara
sı re
kabett
en
örn
ekle
r vere
rek
kanıtla
r.
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs
ekonom
isin
in
kaynakla
rını adanın
je
ostr
ate
jik
özellik
leriyle
iliş
kilendirir.
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasal
dönüşüm
lerin a
danın
sosyal ve k
ültüre
l yapıs
ına e
tkilerini
tart
ışır.
Kıb
rıs'ta k
uru
lan
Lusig
nan k
rallığ
ının
siy
asi, d
ini, t
oplu
msal,
kültüre
l ve m
imari
özellik
lerini belirler.
Angary
a,
kors
an,
donanm
a,
cum
huriyet,
Kra
llık
, G
otik
Kate
dra
l
ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Görs
el okury
azarlık
Pro
ble
m ç
özm
e,
iletişim
ve
bilgi te
knolo
jile
ri
yete
rliğ
i
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
10 11
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
IV. ÜNİTE
K
ıbrıs
'ta
Orta
Çağ
Kıb
rıs'ta K
ato
liklik v
e O
rtodokslu
k
mücadele
si üzerinde d
uru
lur. B
u
dönem
de a
dadaki İs
lam
akın
larının
etk
ileri a
çık
lanır.
Ort
a Ç
ağ'd
a d
ünyadaki
ve K
ıbrıs'taki siy
asi
duru
mu d
evle
tlera
rası
iliş
kiler
bakım
ından
değerlendirir
Ort
a Ç
ağda d
ünyadaki siy
asi din
i ve
kültüre
l gelişm
ele
r ile ç
ağın
özellik
leri h
akkın
da d
uru
lur.
Ort
açağda K
ıbrıs'a
egem
en o
lan
devle
tler
vurg
ula
nır.
Rom
a İ
mpara
torluğu'n
un.
ikiy
e
ayrılm
asın
ın n
eden v
e s
onuçla
rına
değin
ilir.
İki im
p a
rasın
daki siy
asi,
mezhepsel, k
ültüre
l, m
imari
fark
lılıkla
rı v
urg
ula
nır.
Doğu R
om
a v
e B
atı
Rom
a im
para
torlukla
rı
ara
sın
daki siy
asi,
mezhepsel, k
ültüre
l,
mim
ari fark
ları
karş
ılaştırır.
Doğu R
om
a D
önem
inde
Kıb
rıs'ta y
apılan İ
sla
m
akın
larının
nedenle
rini
ve s
onuçla
rını
değerlendirir.
İsla
m A
kın
larının
özellik
leri ü
zerinde
duru
lur. B
izans'ın b
u a
kın
lara
karş
ı ald
ığı önle
mle
r ara
ştırılır. B
u a
kın
lar
ile H
ala
Sultan T
ürb
esi iliş
kilendirilir
ve g
ünüm
üze k
adar
süre
n e
tkileri
sorg
ula
nır.
Haçlı S
efe
rlerinin
Kıb
rıs'a
etk
ilerini
açık
lar
Haçlı S
efe
rlerinin
özellik
leri a
çık
lanır.
Isaac C
om
neneus'u
n
adada k
urd
uğu k
rallık
üzerinde
duru
lur. 3
. H
açlı S
efe
ri ile
adadaki
İngiliz
egem
enliği vurg
ula
nır.
Isaac C
om
meneus d
önem
inde
yapılan I
II.
Haçlı s
efe
rini İn
giliz
Kra
llığ
ı ve İ
ngilte
re K
ralı I
Ric
hard
ile
iliş
kilendirir.
I. R
ichard
'ın a
dayı Tem
plier
Şövaly
ele
rine s
atılm
ası açık
lanır.
Ort
a ç
ağda K
ıbrıs'ta
din
i yapın
ın o
luşum
unu
siy
asal ve e
konom
ik
nedenle
rle b
irlikte
açık
lar.
Başpis
kopos
Feodalizm
, H
açlı
Sefe
rleri,
Latin
Okur
yazarlık
, ara
ştırm
aD
uyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Kavim
ler
göçü,
Rum
ca,
Patr
ik,
Papa,
Kato
lik,
Ort
odoks,
İmpara
torluk.
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünce
Ara
ştırm
aİs
lam
, H
alife
, tü
rbe,
tekke
İsla
miy
et,
Kura
n-ı
Kerim
İletişim
ve b
ilgi
teknolo
jile
ri
yete
rliğ
i
Ara
ştırm
a
1.
Do
ğu
Ro
ma
İm
para
torl
uğ
u
Eg
em
en
liğ
ind
e
Kıb
rıs
a.
İsla
m A
kın
ları v
e
Biz
ans
b.
Erm
eniler
c.
Maru
niler
(Maro
nitle
r)
2.
Isaac
Co
mn
en
eu
s (
İsak
Ko
mn
en
)'u
n
Eg
em
en
liğ
i
3.
Haçlı
Sefe
rleri
ve
İn
gil
tere
Kra
llığ
ı
4.
Tem
pli
er
(Tem
pla
r)
Şö
valy
ele
ri D
ön
em
i
5.
Lu
sig
nan
(Lü
zin
yan
)
Eg
em
en
liğ
i (K
ıbrı
s
Lati
n K
rall
ığı)
a.
Kıb
rıs L
atin K
ilis
esi
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasi ve
kültüre
l gelişm
ele
rin
günüm
üze
yansım
ala
rına y
ord
ar
(tahm
in e
der.)
Ort
a Ç
ağ'd
a k
uru
lan
yönetim
lerin d
ini, d
ili,
siy
asi, k
ültüre
l, t
oplu
msal
mirasın
ı açık
lar
ve
günüm
üze y
ansım
ala
rını
irdele
r.
Kıb
rıs'ta k
uru
lan L
usig
nan
kra
llığ
ının
siy
asi, d
ini,
toplu
msal, k
ültüre
l ve
mim
ari ö
zellik
lerini
belirler.Lusig
nan k
rallığ
ının
adada k
uru
lması ve b
u
dönem
de a
dada k
uru
lan
feodal yönetim
açık
lanır.
Tapın
ak Ş
övaly
ele
rinin
adadaki etk
ileri a
raştırılır.
Adada K
ato
lik k
ilis
esin
in
kuru
lması ve P
apanın
yayın
ladığ
ı fe
rmanın
ın
etk
ileri ird
ele
nir.
Lusig
nan
dönem
inde a
dada V
enedik
Ceneviz
rekabeti ü
zerinde
duru
lur.
Lusig
nan M
em
lük ilişkileri
vurg
ula
nır.
Lusig
nan k
rallığ
ının
Anadolu
ve O
rtadoğu d
evle
tleriyle
iliş
kileri a
naliz e
dilir.
Lusig
nan d
önem
inde a
dada
yapılan t
arihi eserler
ve
özellik
leri ü
zerinde d
uru
lur.
Kıb
rıs'ın jeopolitik-
jeostr
ate
jik ö
nem
ini
Ort
açağ'd
a y
aşanan
ulu
sla
rara
sı re
kabett
en
örn
ekle
r vere
rek
kanıtla
r.
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs
ekonom
isin
in
kaynakla
rını adanın
je
ostr
ate
jik
özellik
leriyle
iliş
kilendirir.
Ort
a Ç
ağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasal
dönüşüm
lerin a
danın
sosyal ve k
ültüre
l yapıs
ına e
tkilerini
tart
ışır.
Kıb
rıs'ta k
uru
lan
Lusig
nan k
rallığ
ının
siy
asi, d
ini, t
oplu
msal,
kültüre
l ve m
imari
özellik
lerini belirler.
Angary
a,
kors
an,
donanm
a,
cum
huriyet,
Kra
llık
, G
otik
Kate
dra
l
ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Görs
el okury
azarlık
Pro
ble
m ç
özm
e,
iletişim
ve
bilgi te
knolo
jile
ri
yete
rliğ
i
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
12 13
Programın Öğrenme–Öğretme Yaklaşımları:Etkili öğretim ve öğrenme olayında gerekli olan, değişik gelişim alanlarında olan öğrencilerin nasıl öğrendiklerini anlamaktır. Öğretme ya da öğretmen olmak sadece bilgi aktarmak da değildir. Öğrencinin öğrenmesinde rehber olmak önem taşır. Böyle bir öğrenme de öğrenciyi işin içine yani öğrenme ve öğretme olayına katmak ile olabilecek bir şeydir. Böyle bir anlayış ile hazırladığımız kitaplarımızda öğrenciyi daha aktif kılacak farklı yöntem ve teknikler kullandık. İlgili kitapta, sunuş yoluyla öğrenme ve soru cevap yöntemi gibi geleneksel yöntemler yanında, gösteri yöntemi, tartışma yöntemi, örnek olay incelemesi, kubaşık öğrenme, rol yapma teknikleri de kullanıldı.
Programın Ölçme ve Değerlendirme YaklaşımlarıProgramda geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemlerine az da olsa yer verilmekle birlikte, kavram şemaları, eşleştirme, neden sonuç ilişkileri, performans görevleri, yapılandırılmış gridler, olay zincirleri ve öz değerlendirmelere yer verildi Yine ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarında da tek bir yaklaşım değil konuya ve öğrenciye uygunluğu düşünülerek ölçme ve değerlendirme yaklaşımları seçildi.
Program Uygulanırken Dikkat edilmesi gereken noktalarProgram uygulanırken en başta Kıbrıs Tarihi (Kıbrıs Türk Tarihi) programının haftada bir ders saati olduğu dikkate alınmalıdır. Ünite hazırlıkları, konu anlatımları, etkinlikler ve ölçme-değerlendirme çalışmaları akademik takvim göz önüne alınarak öğretmen tarafından planlanmalıdır. Ders konularına yönelik olarak kullanılacak olan sözlü, yazılı, görsel ve dijital öğretim materyalleri; öğrencilerin yaş grubu, öğrenme düzeyleri, kaynakların güvenilirliğine göre seçilmelidir.Öğrencileri ezberci anlayıştan kurtarmak için programın öğrenme- öğretme yaklaşımları dikkate alınmalıdır. Gösteri, tartışma, örnek olay incelemesi, kubaşık öğrenme, rol yapma, gezi- gözlem, görsel materyal okuma gibi teknikler geleneksel yöntemlerden daha fazla uygulanmalıdır. Ölçme -değerlendirme öğrenme- öğretme tekniklerine paralel olarak geliştirilen yöntemlerle yapılarak, kitabın ana metnini temel alan değerlendirmeler esas alınmalıdır.
Program Uygulanırken Geri Kalmış ve İleri Düzeyde Olan Öğrencilere YardımÖğrenmeye etkileyen üç temel unsur vardır. Bunlar: öğrenme yöntemiyle ilgili unsurlar, öğrenme araç-gereçleri ile ilgili unsurlar ve öğrencilerle ilgili unsurlardır. Öğrenmenin etkili olabilmesi için daha çok öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarının karşılanması ön planda olmalıdır. Öğrenmenin merkezinde olan öğrencilerin içinde bulundukları ruh halleri göz önünde tutulmalı, öğretim yöntemleri buna göre verilmeye çalışılmalıdır. Bireysel ayrılıklar, öğrencinin öğrenme hızını, düzeyini, öğrenmeye ilişkin ilgi ve dikkatini, öğrenmenin kalıcılığını etkiler. Bireysel ayrılıklar gerek kalıtımın gerekse çevresel faktörleri etkisi ile ortaya çıkar.Program uygulanırken geri kalmış olan öğrencilere konu anlatılmadan derste anlatılacak konu ile ilgili bilgiler verilip araştırmaları, işlenecek
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
V. ÜNİTEY
en
i Ç
ağ
'ın
Başla
rın
da K
ıbrı
s
Yeni Çağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasal
dönüşüm
lerin a
danın
sosyal ve k
ültüre
l yapıs
ına e
tkilerini
tart
ışır.
Yeni Çağ'ın b
aşla
rında
dünyadaki ve
Kıb
rıs'taki siy
asi
duru
mu d
evle
tlera
rası
iliş
kiler
bakım
ından
değerlendirir.
Venedik
idare
sin
de
Kıb
rıs'ın s
iyasi, d
ini,
toplu
msal, k
ültüre
l ve
mim
ari ö
zellik
lerini
açık
lar.
Yeni Çağ'ın b
aşla
rında d
ünyadaki
siy
asi din
i ve k
ültüre
l gelişm
ele
r ile
çağın
özellik
leri h
akkın
da d
uru
lur.
Yeni Çağ'd
a K
ıbrıs'a
egem
en o
lan
devle
tler
vurg
ula
nır.
Venedik
dönem
indeki siy
asi din
i to
plu
msal ve m
imari ö
zellik
ler
üzerinde d
uru
lur.
Fetih,
cih
ad,
köle
, is
yan,
verg
i,
egem
enlik,
Hâkim
iyet,
elç
i
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Ara
ştırm
a,
pro
ble
m ç
özm
e,
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
12 13
Programın Öğrenme–Öğretme Yaklaşımları:Etkili öğretim ve öğrenme olayında gerekli olan, değişik gelişim alanlarında olan öğrencilerin nasıl öğrendiklerini anlamaktır. Öğretme ya da öğretmen olmak sadece bilgi aktarmak da değildir. Öğrencinin öğrenmesinde rehber olmak önem taşır. Böyle bir öğrenme de öğrenciyi işin içine yani öğrenme ve öğretme olayına katmak ile olabilecek bir şeydir. Böyle bir anlayış ile hazırladığımız kitaplarımızda öğrenciyi daha aktif kılacak farklı yöntem ve teknikler kullandık. İlgili kitapta, sunuş yoluyla öğrenme ve soru cevap yöntemi gibi geleneksel yöntemler yanında, gösteri yöntemi, tartışma yöntemi, örnek olay incelemesi, kubaşık öğrenme, rol yapma teknikleri de kullanıldı.
Programın Ölçme ve Değerlendirme YaklaşımlarıProgramda geleneksel ölçme ve değerlendirme yöntemlerine az da olsa yer verilmekle birlikte, kavram şemaları, eşleştirme, neden sonuç ilişkileri, performans görevleri, yapılandırılmış gridler, olay zincirleri ve öz değerlendirmelere yer verildi Yine ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarında da tek bir yaklaşım değil konuya ve öğrenciye uygunluğu düşünülerek ölçme ve değerlendirme yaklaşımları seçildi.
Program Uygulanırken Dikkat edilmesi gereken noktalarProgram uygulanırken en başta Kıbrıs Tarihi (Kıbrıs Türk Tarihi) programının haftada bir ders saati olduğu dikkate alınmalıdır. Ünite hazırlıkları, konu anlatımları, etkinlikler ve ölçme-değerlendirme çalışmaları akademik takvim göz önüne alınarak öğretmen tarafından planlanmalıdır. Ders konularına yönelik olarak kullanılacak olan sözlü, yazılı, görsel ve dijital öğretim materyalleri; öğrencilerin yaş grubu, öğrenme düzeyleri, kaynakların güvenilirliğine göre seçilmelidir.Öğrencileri ezberci anlayıştan kurtarmak için programın öğrenme- öğretme yaklaşımları dikkate alınmalıdır. Gösteri, tartışma, örnek olay incelemesi, kubaşık öğrenme, rol yapma, gezi- gözlem, görsel materyal okuma gibi teknikler geleneksel yöntemlerden daha fazla uygulanmalıdır. Ölçme -değerlendirme öğrenme- öğretme tekniklerine paralel olarak geliştirilen yöntemlerle yapılarak, kitabın ana metnini temel alan değerlendirmeler esas alınmalıdır.
Program Uygulanırken Geri Kalmış ve İleri Düzeyde Olan Öğrencilere YardımÖğrenmeye etkileyen üç temel unsur vardır. Bunlar: öğrenme yöntemiyle ilgili unsurlar, öğrenme araç-gereçleri ile ilgili unsurlar ve öğrencilerle ilgili unsurlardır. Öğrenmenin etkili olabilmesi için daha çok öğrencinin ilgi ve ihtiyaçlarının karşılanması ön planda olmalıdır. Öğrenmenin merkezinde olan öğrencilerin içinde bulundukları ruh halleri göz önünde tutulmalı, öğretim yöntemleri buna göre verilmeye çalışılmalıdır. Bireysel ayrılıklar, öğrencinin öğrenme hızını, düzeyini, öğrenmeye ilişkin ilgi ve dikkatini, öğrenmenin kalıcılığını etkiler. Bireysel ayrılıklar gerek kalıtımın gerekse çevresel faktörleri etkisi ile ortaya çıkar.Program uygulanırken geri kalmış olan öğrencilere konu anlatılmadan derste anlatılacak konu ile ilgili bilgiler verilip araştırmaları, işlenecek
ÖĞ
REN
ME
ÇIK
TILA
RI
AÇ
IK
LA
MA
LA
R
TEM
EL
KA
VR
AM
LA
RB
EC
ER
İLER
AR
A
DİS
İP
LİN
LER
V. ÜNİTE
Yen
i Ç
ağ
'ın
Başla
rın
da K
ıbrı
s
Yeni Çağ'd
a K
ıbrıs'ta
yaşanan s
iyasal
dönüşüm
lerin a
danın
sosyal ve k
ültüre
l yapıs
ına e
tkilerini
tart
ışır.
Yeni Çağ'ın b
aşla
rında
dünyadaki ve
Kıb
rıs'taki siy
asi
duru
mu d
evle
tlera
rası
iliş
kiler
bakım
ından
değerlendirir.
Venedik
idare
sin
de
Kıb
rıs'ın s
iyasi, d
ini,
toplu
msal, k
ültüre
l ve
mim
ari ö
zellik
lerini
açık
lar.
Yeni Çağ'ın b
aşla
rında d
ünyadaki
siy
asi din
i ve k
ültüre
l gelişm
ele
r ile
çağın
özellik
leri h
akkın
da d
uru
lur.
Yeni Çağ'd
a K
ıbrıs'a
egem
en o
lan
devle
tler
vurg
ula
nır.
Venedik
dönem
indeki siy
asi din
i to
plu
msal ve m
imari ö
zellik
ler
üzerinde d
uru
lur.
Fetih,
cih
ad,
köle
, is
yan,
verg
i,
egem
enlik,
Hâkim
iyet,
elç
i
Ele
ştire
l ve
yara
tıcı düşünm
e
Ara
ştırm
a,
pro
ble
m ç
özm
e,
Duyarlı ve E
tkin
Vata
ndaşlık
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
14 15
konu ile ilgili düzeylerini ilerletmek için film ve belgeseller izlemeleri önerilecektir. İleri düzeyde öğrencilere ilgilerini çeken Kıbrıs Tarihi konularında okumaları için kitaplar önerilecek, izlemeleri için belgeseller önerilecektir. Aktiviteler yapılırken öğrencilerin sosya-ekonomik koşulları göz önünde tutulmalıdır.Bazı kişiler yaş olarak olgunlaşmış olsalar bile, öğrenemeyebilirler, çünkü zihinsel açıdan yeterli olgunluğa ulaşmamış olabilirler. Zihinsel açıdan olgunluk genel olarak zekâ kavramı ile ele alınır. Zekâyı, herkesin üzerinde anlaşabildiği bir tanımı yapılmamış olmakla birlikte, “yeni durumlara uyum yapabilme gücü” şeklinde tanımlanabilir. Zekâ, bireysel farklılıklarla ilgili bölümde ele alınmıştır.Öğrenme konuları da bireyi öğrenme için istekli kılacak ve harekete geçirecek bir şekilde sunulmalıdırBu yetenek alanları şunlardır:1) Genel zihin yeteneği,2) Özel akademik yetenek,3) Yaratıcı veya üretken düşünme yeteneği,4) Liderlik yeteneği,5) Görsel ve sanat yapma yeteneği,6) Psiko-devimsel (psiko-motor) yetenek.
Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere uygulanacak öğretim programının bu öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde farklılaştırılması gerekir. Bu gruba giren öğrencilerin eğitiminde dikkate alınması gereken özellikler şunlardır:· Çalışma alanı içinde kapsamlı ve birbiriyle ilişkili deneyimler sunulmalıdır. · Öğrencinin ilgi alanı dikkate alınmalı, öğrenci tarafından seçilmiş konunun derinlemesine öğrenimine imkân sağlanmalıdır. Derinlemesine bilgi alabilecekleri kaynaklara yönlendirilmelidir.· Üstün öğrencilerde sıklıkla rastlanan bağımsız çalışma eğiliminin sağlıklı bir şekilde işlerlik göstermesi için bağımsız çalışma becerileri geliştirilmelidir.· Bilgi yükü yerine, bilgi kazanma süreçlerine önem verilmelidir. Araştırıcılık, keşif, inceleme ile karmaşık ve soyut düşünme üzerinde durulmalı, analiz, sentez, değerlendirme yapma gibi yüksek düzeyli düşünme becerilerinin geliştirilmesine çalışılmalıdır. · Yaratıcılığın geliştirilmesine ayrıca önem verilmelidir. Öğrencileri sorunlara yeni çözümler geliştiren üretken bireyler haline getirmek üstünlerin eğitim ve öğretiminde başlıca amaçlardan biri olmalıdır.· Açık uçlu görevlerde yoğunlaşmalıdır.· Öğrencinin kendi hakkında bilgi sahibi olması, yani yeteneklerini fark edip kullanması, kendi kendini yönlendirmesi, kendi ile diğerleri arasındaki benzerlik ve ayrılıkları hoşgörüyle değerlendirmesi konularında gelişmesi teşvik edilmelidir.· Öğrenciden üstünlüğünü saklamak yerine, iç disiplin kazanmasına destek olmak açısından kendini artı ve eksi yönleriyle tanımasına yardımcı olunmalıdır. Bu noktada, yüksek Zekâ Bölümüne sahip olmanın kendisine bir imtiyaz sağlamadığı, bunu her hangi bir özelliği gibi ele alması gerektiği ve ayni derecede öneme sahip daha birçok özelliğin olduğu konularında da bilinçlenmesi sağlanmalıdır..
Öğrenme güçlüğü olan çocuklar çok farklı nedenlerle çeşitli problemler yaşamaktadırlar. Bu nedenler:· Beyin hasarı (hamilelikte, doğum ya da doğum sonrasındaki sorunlar)· Olgunlaşmada gecikme (bazı gelişim alanlarında diğerlerine kıyasla daha yavaş olgunlaşma, konuşmanın gecikmesi gibi)· Genetik ve kalıtımsal etkenler · Algısal bozukluklar (işitsel, görsel, dokunsal, mekânsal, kinestetik algı bozuklukları)· Nörolojik fonksiyonlarda bozukluk
Öğrenme güçlüğü olan çocukların gereksinim duydukları en belirleyici şey; öğrenme hızlarına uygun şekilde öğretim programlarını planlamaktır. Bu çocukların özgüvenlerinin son derece düşük, okulu, dersleri sevmeyen, ders yapmak istemeyen tavır ve davranışlar içerisinde oldukları görülür. Bunun nedeni, ailelerin ve eğitimcilerin bu çocukları; yaramaz, tembel, çalışmak istemeyen, çalışmadığı için başarısız olan çocuklar olarak düşünüp, çocuklar üzerinde baskı oluşturmalarıdır. Bu tavır yerine çocukların öğrene isteklerini uyandıracak aşağıdaki davranışlar yapılmalıdır.
· Mutlaka çocuğun hızına uygun çalışılmalı.· Çocuğun başarabildiği konulardan başlanmalı ve daima öğretilenlerde başarabildiği konulara yer verilmeli.· Çocuğun sınırları yavaş yavaş zorlanmalı. Yeni öğretilen konularla ilgili bol miktarda örnek verilmelidir. Yardımdan kaçınılmamalı, yardımlar yavaş yavaş geri çekilmelidir.· Olumsuz bildirimler yerine, destekleyici-cesaretlendirici ifadeler kullanılmalıdır “Hayır, olmadı, yanlış vb.” yerine, “tekrar deneyelim, tekrar bakalım, yeniden yapalım vb. İfadeler kullanılmalıdır.· Çocukla kurulan bağı güçlendirmek için ortak ilgi alanları oluşturulmalıdır.· Çocuğu hiçbir şekilde ne okul durumu ne de başka bir açıdan hiç kimseyle kıyaslanmamalıdır.· Öğretmenler, sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve müdür çocuğun durumu ile ilgili olarak iletişim içerisinde olmalıdır.
Ders Öğretim Programı Ders Kitabı ve Öğretmen El Kitabı İlişkisiKIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ ders programı hazırlama gerekçesi; 21. yüzyılda değişen toplumsal ve evrensel koşulların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu amaçla öğretmen yetiştirme, öğretim materyalleri hazırlama gibi yan unsurların da yenilenmesi ve geliştirilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ders programı hazırlanırken, özgür düşünebilen, problem çözme becerileri gelişmiş, insan haklarına saygılı, işbirliği içinde çalışabilen, girişimci ve uzlaşımcı bireylerin yetişmesi amacı temel alınmıştır. Ders öğretim programının öğrenme çıktıları bu amaca yönelik olarak hazırlanmıştır. Ders kitabının içeriği, yazımı, ölçme ve değerlendirme bölümleri programın amaç, gerekçe ve öğrenme çıktıları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Öğretmen ders kitabı ders programı ve öğrenci kitabının hedefine ulaşması için öğretmene kaynak olarak
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
14 15
konu ile ilgili düzeylerini ilerletmek için film ve belgeseller izlemeleri önerilecektir. İleri düzeyde öğrencilere ilgilerini çeken Kıbrıs Tarihi konularında okumaları için kitaplar önerilecek, izlemeleri için belgeseller önerilecektir. Aktiviteler yapılırken öğrencilerin sosya-ekonomik koşulları göz önünde tutulmalıdır.Bazı kişiler yaş olarak olgunlaşmış olsalar bile, öğrenemeyebilirler, çünkü zihinsel açıdan yeterli olgunluğa ulaşmamış olabilirler. Zihinsel açıdan olgunluk genel olarak zekâ kavramı ile ele alınır. Zekâyı, herkesin üzerinde anlaşabildiği bir tanımı yapılmamış olmakla birlikte, “yeni durumlara uyum yapabilme gücü” şeklinde tanımlanabilir. Zekâ, bireysel farklılıklarla ilgili bölümde ele alınmıştır.Öğrenme konuları da bireyi öğrenme için istekli kılacak ve harekete geçirecek bir şekilde sunulmalıdırBu yetenek alanları şunlardır:1) Genel zihin yeteneği,2) Özel akademik yetenek,3) Yaratıcı veya üretken düşünme yeteneği,4) Liderlik yeteneği,5) Görsel ve sanat yapma yeteneği,6) Psiko-devimsel (psiko-motor) yetenek.
Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilere uygulanacak öğretim programının bu öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde farklılaştırılması gerekir. Bu gruba giren öğrencilerin eğitiminde dikkate alınması gereken özellikler şunlardır:· Çalışma alanı içinde kapsamlı ve birbiriyle ilişkili deneyimler sunulmalıdır. · Öğrencinin ilgi alanı dikkate alınmalı, öğrenci tarafından seçilmiş konunun derinlemesine öğrenimine imkân sağlanmalıdır. Derinlemesine bilgi alabilecekleri kaynaklara yönlendirilmelidir.· Üstün öğrencilerde sıklıkla rastlanan bağımsız çalışma eğiliminin sağlıklı bir şekilde işlerlik göstermesi için bağımsız çalışma becerileri geliştirilmelidir.· Bilgi yükü yerine, bilgi kazanma süreçlerine önem verilmelidir. Araştırıcılık, keşif, inceleme ile karmaşık ve soyut düşünme üzerinde durulmalı, analiz, sentez, değerlendirme yapma gibi yüksek düzeyli düşünme becerilerinin geliştirilmesine çalışılmalıdır. · Yaratıcılığın geliştirilmesine ayrıca önem verilmelidir. Öğrencileri sorunlara yeni çözümler geliştiren üretken bireyler haline getirmek üstünlerin eğitim ve öğretiminde başlıca amaçlardan biri olmalıdır.· Açık uçlu görevlerde yoğunlaşmalıdır.· Öğrencinin kendi hakkında bilgi sahibi olması, yani yeteneklerini fark edip kullanması, kendi kendini yönlendirmesi, kendi ile diğerleri arasındaki benzerlik ve ayrılıkları hoşgörüyle değerlendirmesi konularında gelişmesi teşvik edilmelidir.· Öğrenciden üstünlüğünü saklamak yerine, iç disiplin kazanmasına destek olmak açısından kendini artı ve eksi yönleriyle tanımasına yardımcı olunmalıdır. Bu noktada, yüksek Zekâ Bölümüne sahip olmanın kendisine bir imtiyaz sağlamadığı, bunu her hangi bir özelliği gibi ele alması gerektiği ve ayni derecede öneme sahip daha birçok özelliğin olduğu konularında da bilinçlenmesi sağlanmalıdır..
Öğrenme güçlüğü olan çocuklar çok farklı nedenlerle çeşitli problemler yaşamaktadırlar. Bu nedenler:· Beyin hasarı (hamilelikte, doğum ya da doğum sonrasındaki sorunlar)· Olgunlaşmada gecikme (bazı gelişim alanlarında diğerlerine kıyasla daha yavaş olgunlaşma, konuşmanın gecikmesi gibi)· Genetik ve kalıtımsal etkenler · Algısal bozukluklar (işitsel, görsel, dokunsal, mekânsal, kinestetik algı bozuklukları)· Nörolojik fonksiyonlarda bozukluk
Öğrenme güçlüğü olan çocukların gereksinim duydukları en belirleyici şey; öğrenme hızlarına uygun şekilde öğretim programlarını planlamaktır. Bu çocukların özgüvenlerinin son derece düşük, okulu, dersleri sevmeyen, ders yapmak istemeyen tavır ve davranışlar içerisinde oldukları görülür. Bunun nedeni, ailelerin ve eğitimcilerin bu çocukları; yaramaz, tembel, çalışmak istemeyen, çalışmadığı için başarısız olan çocuklar olarak düşünüp, çocuklar üzerinde baskı oluşturmalarıdır. Bu tavır yerine çocukların öğrene isteklerini uyandıracak aşağıdaki davranışlar yapılmalıdır.
· Mutlaka çocuğun hızına uygun çalışılmalı.· Çocuğun başarabildiği konulardan başlanmalı ve daima öğretilenlerde başarabildiği konulara yer verilmeli.· Çocuğun sınırları yavaş yavaş zorlanmalı. Yeni öğretilen konularla ilgili bol miktarda örnek verilmelidir. Yardımdan kaçınılmamalı, yardımlar yavaş yavaş geri çekilmelidir.· Olumsuz bildirimler yerine, destekleyici-cesaretlendirici ifadeler kullanılmalıdır “Hayır, olmadı, yanlış vb.” yerine, “tekrar deneyelim, tekrar bakalım, yeniden yapalım vb. İfadeler kullanılmalıdır.· Çocukla kurulan bağı güçlendirmek için ortak ilgi alanları oluşturulmalıdır.· Çocuğu hiçbir şekilde ne okul durumu ne de başka bir açıdan hiç kimseyle kıyaslanmamalıdır.· Öğretmenler, sınıf öğretmeni, rehber öğretmen ve müdür çocuğun durumu ile ilgili olarak iletişim içerisinde olmalıdır.
Ders Öğretim Programı Ders Kitabı ve Öğretmen El Kitabı İlişkisiKIBRIS ve KIBRIS TÜRK TARİHİ ders programı hazırlama gerekçesi; 21. yüzyılda değişen toplumsal ve evrensel koşulların sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu amaçla öğretmen yetiştirme, öğretim materyalleri hazırlama gibi yan unsurların da yenilenmesi ve geliştirilmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi ders programı hazırlanırken, özgür düşünebilen, problem çözme becerileri gelişmiş, insan haklarına saygılı, işbirliği içinde çalışabilen, girişimci ve uzlaşımcı bireylerin yetişmesi amacı temel alınmıştır. Ders öğretim programının öğrenme çıktıları bu amaca yönelik olarak hazırlanmıştır. Ders kitabının içeriği, yazımı, ölçme ve değerlendirme bölümleri programın amaç, gerekçe ve öğrenme çıktıları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Öğretmen ders kitabı ders programı ve öğrenci kitabının hedefine ulaşması için öğretmene kaynak olarak
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
16 17
Başla
rken Büyük Patlama ile Dünya’nın ve Evren’in oluşumu nasıl açıklanmaktadır?
Dünyada yaşam nasıl başlamıştır?
Kıbrıs'ın dağlarında deniz canlılarına ait fosil kalıntıları nasıl açıklanabilir?
Akdeniz ve Kıbrıs'ın oluşumu ile ilgili internetten bilgi ve görsel materyaller toplayınız.
Dünyamızda ve Kıbrıs'ta soyu tükenen hayvanları biliyor musunuz?
4
5
3
1
2
Temel Kavramlar
Büyük patlama Evren Galaksi Güneş Sistemi Jeolojik Zaman
Ozon Tabakası Atmosfer Endemik
Başlarken: Bu bölümde öğrencileri üniteye hazırlayacak, ön bilgilerini yoklayacak sorular sorulur. İnceleme ve araştırmaya yönelik sorular sorulur. Güncel yaşamla ilgili, derse motivasyonu artıran soru ve tartışmalara yer verilir.
Temel Kavramlar:
Bu bölümde ünitede geçen temel kavramlar yer almaktadır.
Öğretmen ünite konuları işlenirken yeri ve sırası geldikçe,
uygun ve doğru yöntemlerle kavramları işler. Ünite sonunda
öğrenciler bu kavramları doğru şekilde açıklar ve kullanır.
İlişkilendirelim:
İki olay arasındaki etkileşim ve bağlantıyı açıklar.
Tartışalım: Sınıfta öğrencilerin farklı fikirlerini ortaya çıkarmak amacıyla tartışma konusu olabilecek konuları sorgulatır.
Bunları Biliyor musunuz?
Bu bölümde öğrencilerin çok fazla bilmedikleri düşünülen ilgi çekici
konulara yer verilmiştir. Bu konularda Kıbrıs ön planda olmakla birlikte
dünya ile ilgili bilgilere de yer verilmiştir. Sosyal, kültürel, tarihi ve güncel
yaşamla ilişkili konular her ünitede verilerek tarih biliminin geleneksel
öğretim amaçları dışında sosyal ve popüler tarih kullanılmıştır.
Efsanelerimiz: Bu bölümde öğrencilere konuyla ilgili ilgi çekebilecek efsane örnekleri verilmiştir. Efsanelerin tarih öğretimindeki yeri dikkate alınarak konuların keyifli olması amaçlanmıştır. Kültürel birçok özelliği de barındıran efsaneler öğrencilerin düzeylerine uygun olarak ünitelerde yer almıştır.
Araştıralım: Bu bölümde öğrencilerin konuyu daha iyi anlamalarını sağlayacak araştırmalara yer verilmiştir. Öğrencileri araştırmaya yönelterek bilgiye ulaşmalarını sağlamak ta amaçlar arasındadır.
Etkinlik:
Ünite içerisindeki konuları öğrencilerin daha iyi anlamalarını, daha aktif
olmalarını sağlamak için yapılan faaliyetlerin tümüdür.
Kültür Mirasımızı Tanıyalım
Bu bölüm, bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel
değerlere sahip kültürel ve doğal varlıklarımızdan bazılarını çocuklara
tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci
geliştirmek amacı ile oluşturulmuştur.
Kıbrıs Tarihi Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
ÜNİTE 1
1. Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
a. İlkel Zamanb. Birinci Jeolojik Zamanc. İkinci Jeolojik Zamand. Üçüncü Jeolojik Zamane. Dördüncü Jeolojik Zaman
2. Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler
a. Jeolojik Yapı b. Yüzey Şekilleric. Doğal Kaynaklar d. İklim Özellikleri e. Bitki Örtüsü ve Hayvanlar
6
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
16 17
Başla
rken Büyük Patlama ile Dünya’nın ve Evren’in oluşumu nasıl açıklanmaktadır?
Dünyada yaşam nasıl başlamıştır?
Kıbrıs'ın dağlarında deniz canlılarına ait fosil kalıntıları nasıl açıklanabilir?
Akdeniz ve Kıbrıs'ın oluşumu ile ilgili internetten bilgi ve görsel materyaller toplayınız.
Dünyamızda ve Kıbrıs'ta soyu tükenen hayvanları biliyor musunuz?
4
5
3
1
2
Temel Kavramlar
Büyük patlama Evren Galaksi Güneş Sistemi Jeolojik Zaman
Ozon Tabakası Atmosfer Endemik
Başlarken: Bu bölümde öğrencileri üniteye hazırlayacak, ön bilgilerini yoklayacak sorular sorulur. İnceleme ve araştırmaya yönelik sorular sorulur. Güncel yaşamla ilgili, derse motivasyonu artıran soru ve tartışmalara yer verilir.
Temel Kavramlar:
Bu bölümde ünitede geçen temel kavramlar yer almaktadır.
Öğretmen ünite konuları işlenirken yeri ve sırası geldikçe,
uygun ve doğru yöntemlerle kavramları işler. Ünite sonunda
öğrenciler bu kavramları doğru şekilde açıklar ve kullanır.
İlişkilendirelim:
İki olay arasındaki etkileşim ve bağlantıyı açıklar.
Tartışalım: Sınıfta öğrencilerin farklı fikirlerini ortaya çıkarmak amacıyla tartışma konusu olabilecek konuları sorgulatır.
Bunları Biliyor musunuz?
Bu bölümde öğrencilerin çok fazla bilmedikleri düşünülen ilgi çekici
konulara yer verilmiştir. Bu konularda Kıbrıs ön planda olmakla birlikte
dünya ile ilgili bilgilere de yer verilmiştir. Sosyal, kültürel, tarihi ve güncel
yaşamla ilişkili konular her ünitede verilerek tarih biliminin geleneksel
öğretim amaçları dışında sosyal ve popüler tarih kullanılmıştır.
Efsanelerimiz: Bu bölümde öğrencilere konuyla ilgili ilgi çekebilecek efsane örnekleri verilmiştir. Efsanelerin tarih öğretimindeki yeri dikkate alınarak konuların keyifli olması amaçlanmıştır. Kültürel birçok özelliği de barındıran efsaneler öğrencilerin düzeylerine uygun olarak ünitelerde yer almıştır.
Araştıralım: Bu bölümde öğrencilerin konuyu daha iyi anlamalarını sağlayacak araştırmalara yer verilmiştir. Öğrencileri araştırmaya yönelterek bilgiye ulaşmalarını sağlamak ta amaçlar arasındadır.
Etkinlik:
Ünite içerisindeki konuları öğrencilerin daha iyi anlamalarını, daha aktif
olmalarını sağlamak için yapılan faaliyetlerin tümüdür.
Kültür Mirasımızı Tanıyalım
Bu bölüm, bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel
değerlere sahip kültürel ve doğal varlıklarımızdan bazılarını çocuklara
tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip çıkacak bilinci
geliştirmek amacı ile oluşturulmuştur.
Kıbrıs Tarihi Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
ÜNİTE 1
1. Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
a. İlkel Zamanb. Birinci Jeolojik Zamanc. İkinci Jeolojik Zamand. Üçüncü Jeolojik Zamane. Dördüncü Jeolojik Zaman
2. Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler
a. Jeolojik Yapı b. Yüzey Şekilleric. Doğal Kaynaklar d. İklim Özellikleri e. Bitki Örtüsü ve Hayvanlar
6
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
18 19
Ünite Planı ve Süreleri
Ders Planı
Ünite Alanı: I. Ünite Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
Ders Konusu: Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
Öğrenme Çıktıları: 1- Evrenin dünyanın kara ve okyanusların oluşumu birbirine bağlı olarak açıklar.2- Dünyanın oluşumu ile yaşamın oluşumu arasındaki bağlantıları kavrar.3- Tarihöncesi devirlerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Ele Alınan Beceriler: Araştırma , Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-Cevap tekniği, tartışma tekniği, gösteri yöntemi ve grup çalışmasına yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, belgeseller. Yanardağ etkinliği için getirilmesi gereken malzemeler: Soda, bulaşık deterjanı,3 yemek kaşığı dolusu, sirke, kırmızı gıda boyası, bir test tüpü, biraz pamuk, kum ya da ince taneli toprak.
Süre: 2 ders saati (80 dk)
Giriş “Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs” kitabın ilk konusu ve ilk dersi olduğundan öğretmen öğrencilere, tarih bilimi hakkında bilgiler verir. Tarih derslerinin önemi üzerinde durulur. Neden tarih öğreniyoruz? Sorusuna cevap verilir. Ülkemizin tarihi, arkeolojisi, kültürel miras hakkında öğrencilere bilgiler verilir.
Uyarı:İlk ders olduğu için dersin başında tarih bilimi, Kıbrıs Tarihi dersi ve önemi üzerinde durulmuştur. Bu yaklaşık on dakikalık bir zamanı kapsamaktadır.Öğrencilere, dünyanın oluşumu ile ilgili neler bildikleri, büyük patlamayı duyup duymadıkları ve bu konularda neler bildikleri konusunda sorular sorulur. Öğretmen derste büyük patlama, evrenin oluşumu, dünyanın oluşumu, jeolojik zamanlar konularını işleyeceğini öğrencilere açıklar. Sonrasında “Başlarken” bölümünde yer alan soruları ve temel kavramları öğrencilere sorar. Böylece işlenecek konu hakkında öğrencilerin ön bilgilerini öğrenir.
Uyarı:“Başlarken” bölümünde yer alan sorular ve temel kavramlar öğrencilere sorularak bu konular hakkında bilgileri var mı? Varsa ne kadar bilgileri var öğrenilir. Öğrenciler öğrenme çıktılarından haberdar edilir. Öğretmen “Başlarken” sorularının dışında da kendisi sorular sorabilir.
Geliştirme Öğrencilere Büyük patlama ile ilgili bir belgesel gösterilir. (Eleştirel ve yaratıcı düşünme)
Uyarı:Ders süresi kısıtlı olduğundan ilgili belgeselin on dakikası gösterilebilir. Belgesel: Big Bang Büyük Patlama Teorisi Nedir? National Geographic, 45.38 dk.)Belgeselden sonra öğretmen sunuş yoluyla öğrencilere büyük patlama ve evrenin, dünyanın oluşumu ile ilgili bilgiler aktarır. Evren ve dünyanın büyük patlama ile oluştuğunu, İngilizcede buna Big Bang dendiğini ve bu patlama sonucunda birikmiş ve yoğunlaşmış enerjinin çok hızlı bir şekilde yayıldığını açıklar. Yayılan bu enerji içindeki gazlar, galaksileri, yıldızları ve gezegenleri oluşturduğunu öğrencilere aktarır. Öğretmen, dünyanın Samanyolu Galaksisinde yer aldığını belirtir. Yıldızların görülebildiği bir akşam gökyüzüne bakarlarsa öğrencilerin samanlı tozlu bir yol şeklinde galaksimizi görebileceklerini söyler. “Başka galaksileri de görebilirsiniz. Gözle görebileceğimiz diğer galaksileri Fen Bilgisi öğretmeninize sorabilirsiniz.” diyerek dersi anlatırken öğrencilere bilgiler verir. (Böylece Fen Bilgisi dersi ile ilişkilendirme yapılır.) Dünyamızın Samanyolu Galaksisinde Güneş Sisteminde yer aldığını, yıldızımızın Güneş olduğunu açıklar.
Ünite Öğrenme ÇıktısıSayısı
Süre/ Ders Saati:Ders Saati Yüzdelik (%)
Ünite I Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
5 (beş)4 ders saati
(160 dk)15.38
Ünite Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saati
Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
3 2 ders saati (80 dk)
(40+40)
Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler 2
2 ders saati
(80dk)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
18 19
Ünite Planı ve Süreleri
Ders Planı
Ünite Alanı: I. Ünite Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
Ders Konusu: Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
Öğrenme Çıktıları: 1- Evrenin dünyanın kara ve okyanusların oluşumu birbirine bağlı olarak açıklar.2- Dünyanın oluşumu ile yaşamın oluşumu arasındaki bağlantıları kavrar.3- Tarihöncesi devirlerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Ele Alınan Beceriler: Araştırma , Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-Cevap tekniği, tartışma tekniği, gösteri yöntemi ve grup çalışmasına yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, belgeseller. Yanardağ etkinliği için getirilmesi gereken malzemeler: Soda, bulaşık deterjanı,3 yemek kaşığı dolusu, sirke, kırmızı gıda boyası, bir test tüpü, biraz pamuk, kum ya da ince taneli toprak.
Süre: 2 ders saati (80 dk)
Giriş “Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs” kitabın ilk konusu ve ilk dersi olduğundan öğretmen öğrencilere, tarih bilimi hakkında bilgiler verir. Tarih derslerinin önemi üzerinde durulur. Neden tarih öğreniyoruz? Sorusuna cevap verilir. Ülkemizin tarihi, arkeolojisi, kültürel miras hakkında öğrencilere bilgiler verilir.
Uyarı:İlk ders olduğu için dersin başında tarih bilimi, Kıbrıs Tarihi dersi ve önemi üzerinde durulmuştur. Bu yaklaşık on dakikalık bir zamanı kapsamaktadır.Öğrencilere, dünyanın oluşumu ile ilgili neler bildikleri, büyük patlamayı duyup duymadıkları ve bu konularda neler bildikleri konusunda sorular sorulur. Öğretmen derste büyük patlama, evrenin oluşumu, dünyanın oluşumu, jeolojik zamanlar konularını işleyeceğini öğrencilere açıklar. Sonrasında “Başlarken” bölümünde yer alan soruları ve temel kavramları öğrencilere sorar. Böylece işlenecek konu hakkında öğrencilerin ön bilgilerini öğrenir.
Uyarı:“Başlarken” bölümünde yer alan sorular ve temel kavramlar öğrencilere sorularak bu konular hakkında bilgileri var mı? Varsa ne kadar bilgileri var öğrenilir. Öğrenciler öğrenme çıktılarından haberdar edilir. Öğretmen “Başlarken” sorularının dışında da kendisi sorular sorabilir.
Geliştirme Öğrencilere Büyük patlama ile ilgili bir belgesel gösterilir. (Eleştirel ve yaratıcı düşünme)
Uyarı:Ders süresi kısıtlı olduğundan ilgili belgeselin on dakikası gösterilebilir. Belgesel: Big Bang Büyük Patlama Teorisi Nedir? National Geographic, 45.38 dk.)Belgeselden sonra öğretmen sunuş yoluyla öğrencilere büyük patlama ve evrenin, dünyanın oluşumu ile ilgili bilgiler aktarır. Evren ve dünyanın büyük patlama ile oluştuğunu, İngilizcede buna Big Bang dendiğini ve bu patlama sonucunda birikmiş ve yoğunlaşmış enerjinin çok hızlı bir şekilde yayıldığını açıklar. Yayılan bu enerji içindeki gazlar, galaksileri, yıldızları ve gezegenleri oluşturduğunu öğrencilere aktarır. Öğretmen, dünyanın Samanyolu Galaksisinde yer aldığını belirtir. Yıldızların görülebildiği bir akşam gökyüzüne bakarlarsa öğrencilerin samanlı tozlu bir yol şeklinde galaksimizi görebileceklerini söyler. “Başka galaksileri de görebilirsiniz. Gözle görebileceğimiz diğer galaksileri Fen Bilgisi öğretmeninize sorabilirsiniz.” diyerek dersi anlatırken öğrencilere bilgiler verir. (Böylece Fen Bilgisi dersi ile ilişkilendirme yapılır.) Dünyamızın Samanyolu Galaksisinde Güneş Sisteminde yer aldığını, yıldızımızın Güneş olduğunu açıklar.
Ünite Öğrenme ÇıktısıSayısı
Süre/ Ders Saati:Ders Saati Yüzdelik (%)
Ünite I Dünyanın Oluşumu ve Kıbrıs
5 (beş)4 ders saati
(160 dk)15.38
Ünite Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saati
Dünyanın Oluşumu ve Yaşam
3 2 ders saati (80 dk)
(40+40)
Kıbrıs'ın Oluşumu ve Coğrafi Bölgeler 2
2 ders saati
(80dk)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
20 21
Öğretmen, “Dünyamız güneşe en yakın 3. gezegendir. Güneş sisteminde yaşamın da olduğu tek gezegendir. Başka galaksilerde yaşam var mı yok mu bilmiyoruz.” açıklamalarını yapar. (Öğrencilere bu konuları Fen Bilgisi dersinde öğrenip öğrenmedikleri de sorulur.)
Uyarı: Bu konuda Fen Bilgisi öğretmeninden yardım alınabilir veya Fen Bilgisi öğretmeni ile ortak ders işlenebilir.
Öğretmen, insanların büyük patlama nasıl oldu, dünya nasıl oluştu konularını çok merak ettiklerini ve bilim adamları bugün bunu öğrenmek için gece gündüz çalıştıklarını öğrencilerine anlatır. Bu çalışmaların yapıldığı en önemli yer Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN)'den onlara bahseder. Ayrıca bu konuyu merak eden öğrencilerin de internetten bununla ilgili yazılar, araştırmalar bulabileceklerini söyler. (Araştırma becerisi)
Uyarı:Bunları biliyor musunuz? Bölümünde CERN'de yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verilir.
“Dünyamız nasıl oluştu? Bugün bizim bildiğimiz dünya şeklini 4.5 milyar yıl önce aldı. Bir sürü değişiklikler geçirdi. Değişiklikler sonucu küre şeklindeki dünyamızın dış kabuğu soğudu fakat merkezindeki çekirdek sıcak kaldı. Bu çekirdeğin kızgın ve akışkan bir yapısı var. Bu kızgın maddeyi biz yanardağlardan lav olarak dışarı çıkarken gözlemleyebiliyoruz.” Bilgilerini öğretmen öğrencilere aktarıyor.Dünyanın çekirdeğinin ne kadar kızgın ve akışkan olduğunu öğrencilerine göstermek isteyen öğretmen öğrencilere yanardağ maketi yapmak ile ilgili bir etkinlik yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 1. etkinliği uygulayabilir.) (Araştırma becerisi, işbirliği becerisi)
Uyarı:Etkinlik ile ilgili malzemeler önceden sınıfa getirilir. Öğrencilere neler yapacaklarına dair etkinlik fişleri dağıtılır. Ayrıca etkinliği yaparken sınıfın kirlenmemesi için gereken önlemler alınır.Sınıfta öğretmen yanardağların oluşumunu anlatır. Okyanusların nasıl oluştuğu konusunda bilgiler verir. Öğrencilere Deniz ile okyanus arasında ne fark vardır? Dünyada kaç okyanus var? Sosyal Bilgiler dersinde bu konuları görüp görmediklerini sorar.(Böylece Sosyal Bilgiler dersi ile de ilişki kurulur.)
Uyarı: Öğrencilerin ilgisini sunuş stratejisinde çekmek için ilgili sorular ders anlatılırken sorulabilir.Su buharı içerisindeki oksijene güneş ışınlarının temas etmesiyle atmosfer ve ozon tabakası meydana gelmiştir. Atmosfer ve ozonun dünyada yaşamamızı sağladığı öğrencilere aktarılır.(İlişkilendirelim bölümü atmosfer ve ozon tabakasıyla ilgilidir. Burada bilgiler verilir ve sınıfa sorular sorulur. )
Dünyanın oluşumu konusunda bilgiler verildikten sonra dünyada
yaşamın başlaması, canlıların ortaya çıkması bilgileri aktarılır. Yaşamın başlaması, ilk basit canlıların suda ortaya çıkması, farklılaşma ve değişim geçirdikleri ve suda ve karada yaşayan pek çok canlı ortaya çıktığı belirtilir. İlk canlıdan bugüne kadar ortaya çıkan canlıların bir kısmını çevrelerine bakarlarsa görebilecekleri söylenir. (Bunları Biliyor musunuz? Bölümünde Vezüv yanardağı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.)
Uyarı: Burada öğrencilere olaylar zinciri ile ilgili etkinlik yaptırılır. Bu etkinlik yaklaşık 5 dakikadır. (Öğretmen bu aşamada 2. etkinliği uygulayabilir.) (Görsel materyal okuma becerisi)
Dünyanın bugüne gelinceye kadar değişim geçirdiği, dünyanın değişimi ile birlikte canlıların yaşamaya başladığı ve onların da değişim geçirdiği bilgileri, örnekler ile öğrencilere aktarılır. Bilim insanlarının bu değişimleri ve dönemleri jeolojik zamanlar diye adlandırdıkları belirtilir.
Kitapta yer alan jeolojik zamanlar ile ilgili zaman çizelgesi öğrencilere gösterilir. Bunun yanında tahtaya jeolojik zamanlar ile ilgili tablo, kavram şeması çizilebilir veya “power point” yardımıyla jeolojik zamanlar ile ilgili kronolojik tablolar gösterilebilir. (Görsel materyal okuma becerisi). İlk canlılardan itibaren jeolojik zamanları ve ortaya çıkan canlıları gösterir.
Dünyanın bir gezegen şeklini aldığı dönemin ilkel zaman olduğu, kıta çekirdeğinin ortaya bu dönemde çıktığı ve bu dönemde sularda ilk canlıların yaşamaya başladığı aktarılır. Dünyamızda kaç kıta var? Sorusu sorulur. Sosyal Bilgiler dersinde bu konuyu işleyip işlemedikleri konusunda bilgi alınır. (Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkilendirme yapılır.) Birinci jeolojik zamanda tek bir kıta olduğu, karalarda ilk yaşamın bu dönemde başladığı belirtilir. Eğrelti otları bizim ülkemizde panjur çiçeği denen bitkilerin, akrepler ve sürüngenlerin bu dönemin canlıları olduğu vurgulanır.
İkinci jeolojik zamanda tek kıtanın bölünmeye başladığı belirtilir. İlk memeliler ve dinozorlar ortaya çıktığı bilgileri aktarılır. Dinozorlar ile ilgili resimler öğrencilere gösterilir. Jurassic Park, Jurassic World filmlerini izlendiniz mi? Soruları sorulur. Dünyaya göktaşı çarpınca bu hayvanlar yok olduğu belirtilir. Kıbrıs'ta dinozorun olmadığı söylenir.
Dinozorlar öğrencilerin ilgisini çok çeken, merak ettikleri canlılar oldukları için dinozorlar ile ilgili Dinozorların Yaşamı belgeseli öğrencilere izletilir. (Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.) Bu belgesel ile ilgili sorulara cevap vermeleri istenir.(Görsel materyal okuma becerisi)
Kitapta yer alan resim ile dinozor ve insan karşılaştırılır. Bunları biliyor musunuz? bölümü sınıfta okunur. Hatta öğrencilerden burada yazan dinozorların resimlerini internetten bulup getirip panoya
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
20 21
Öğretmen, “Dünyamız güneşe en yakın 3. gezegendir. Güneş sisteminde yaşamın da olduğu tek gezegendir. Başka galaksilerde yaşam var mı yok mu bilmiyoruz.” açıklamalarını yapar. (Öğrencilere bu konuları Fen Bilgisi dersinde öğrenip öğrenmedikleri de sorulur.)
Uyarı: Bu konuda Fen Bilgisi öğretmeninden yardım alınabilir veya Fen Bilgisi öğretmeni ile ortak ders işlenebilir.
Öğretmen, insanların büyük patlama nasıl oldu, dünya nasıl oluştu konularını çok merak ettiklerini ve bilim adamları bugün bunu öğrenmek için gece gündüz çalıştıklarını öğrencilerine anlatır. Bu çalışmaların yapıldığı en önemli yer Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN)'den onlara bahseder. Ayrıca bu konuyu merak eden öğrencilerin de internetten bununla ilgili yazılar, araştırmalar bulabileceklerini söyler. (Araştırma becerisi)
Uyarı:Bunları biliyor musunuz? Bölümünde CERN'de yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verilir.
“Dünyamız nasıl oluştu? Bugün bizim bildiğimiz dünya şeklini 4.5 milyar yıl önce aldı. Bir sürü değişiklikler geçirdi. Değişiklikler sonucu küre şeklindeki dünyamızın dış kabuğu soğudu fakat merkezindeki çekirdek sıcak kaldı. Bu çekirdeğin kızgın ve akışkan bir yapısı var. Bu kızgın maddeyi biz yanardağlardan lav olarak dışarı çıkarken gözlemleyebiliyoruz.” Bilgilerini öğretmen öğrencilere aktarıyor.Dünyanın çekirdeğinin ne kadar kızgın ve akışkan olduğunu öğrencilerine göstermek isteyen öğretmen öğrencilere yanardağ maketi yapmak ile ilgili bir etkinlik yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 1. etkinliği uygulayabilir.) (Araştırma becerisi, işbirliği becerisi)
Uyarı:Etkinlik ile ilgili malzemeler önceden sınıfa getirilir. Öğrencilere neler yapacaklarına dair etkinlik fişleri dağıtılır. Ayrıca etkinliği yaparken sınıfın kirlenmemesi için gereken önlemler alınır.Sınıfta öğretmen yanardağların oluşumunu anlatır. Okyanusların nasıl oluştuğu konusunda bilgiler verir. Öğrencilere Deniz ile okyanus arasında ne fark vardır? Dünyada kaç okyanus var? Sosyal Bilgiler dersinde bu konuları görüp görmediklerini sorar.(Böylece Sosyal Bilgiler dersi ile de ilişki kurulur.)
Uyarı: Öğrencilerin ilgisini sunuş stratejisinde çekmek için ilgili sorular ders anlatılırken sorulabilir.Su buharı içerisindeki oksijene güneş ışınlarının temas etmesiyle atmosfer ve ozon tabakası meydana gelmiştir. Atmosfer ve ozonun dünyada yaşamamızı sağladığı öğrencilere aktarılır.(İlişkilendirelim bölümü atmosfer ve ozon tabakasıyla ilgilidir. Burada bilgiler verilir ve sınıfa sorular sorulur. )
Dünyanın oluşumu konusunda bilgiler verildikten sonra dünyada
yaşamın başlaması, canlıların ortaya çıkması bilgileri aktarılır. Yaşamın başlaması, ilk basit canlıların suda ortaya çıkması, farklılaşma ve değişim geçirdikleri ve suda ve karada yaşayan pek çok canlı ortaya çıktığı belirtilir. İlk canlıdan bugüne kadar ortaya çıkan canlıların bir kısmını çevrelerine bakarlarsa görebilecekleri söylenir. (Bunları Biliyor musunuz? Bölümünde Vezüv yanardağı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.)
Uyarı: Burada öğrencilere olaylar zinciri ile ilgili etkinlik yaptırılır. Bu etkinlik yaklaşık 5 dakikadır. (Öğretmen bu aşamada 2. etkinliği uygulayabilir.) (Görsel materyal okuma becerisi)
Dünyanın bugüne gelinceye kadar değişim geçirdiği, dünyanın değişimi ile birlikte canlıların yaşamaya başladığı ve onların da değişim geçirdiği bilgileri, örnekler ile öğrencilere aktarılır. Bilim insanlarının bu değişimleri ve dönemleri jeolojik zamanlar diye adlandırdıkları belirtilir.
Kitapta yer alan jeolojik zamanlar ile ilgili zaman çizelgesi öğrencilere gösterilir. Bunun yanında tahtaya jeolojik zamanlar ile ilgili tablo, kavram şeması çizilebilir veya “power point” yardımıyla jeolojik zamanlar ile ilgili kronolojik tablolar gösterilebilir. (Görsel materyal okuma becerisi). İlk canlılardan itibaren jeolojik zamanları ve ortaya çıkan canlıları gösterir.
Dünyanın bir gezegen şeklini aldığı dönemin ilkel zaman olduğu, kıta çekirdeğinin ortaya bu dönemde çıktığı ve bu dönemde sularda ilk canlıların yaşamaya başladığı aktarılır. Dünyamızda kaç kıta var? Sorusu sorulur. Sosyal Bilgiler dersinde bu konuyu işleyip işlemedikleri konusunda bilgi alınır. (Sosyal Bilgiler dersi ile ilişkilendirme yapılır.) Birinci jeolojik zamanda tek bir kıta olduğu, karalarda ilk yaşamın bu dönemde başladığı belirtilir. Eğrelti otları bizim ülkemizde panjur çiçeği denen bitkilerin, akrepler ve sürüngenlerin bu dönemin canlıları olduğu vurgulanır.
İkinci jeolojik zamanda tek kıtanın bölünmeye başladığı belirtilir. İlk memeliler ve dinozorlar ortaya çıktığı bilgileri aktarılır. Dinozorlar ile ilgili resimler öğrencilere gösterilir. Jurassic Park, Jurassic World filmlerini izlendiniz mi? Soruları sorulur. Dünyaya göktaşı çarpınca bu hayvanlar yok olduğu belirtilir. Kıbrıs'ta dinozorun olmadığı söylenir.
Dinozorlar öğrencilerin ilgisini çok çeken, merak ettikleri canlılar oldukları için dinozorlar ile ilgili Dinozorların Yaşamı belgeseli öğrencilere izletilir. (Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.) Bu belgesel ile ilgili sorulara cevap vermeleri istenir.(Görsel materyal okuma becerisi)
Kitapta yer alan resim ile dinozor ve insan karşılaştırılır. Bunları biliyor musunuz? bölümü sınıfta okunur. Hatta öğrencilerden burada yazan dinozorların resimlerini internetten bulup getirip panoya
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
22 23
asmaları istenebilir. (Araştırma becerisi) Burada dinozor ve insanların bir arada yaşamadığını sorgulatmak için Taş Devri çizgi filmi ile ilgili bir resim öğrencilere gösterilerek sorular sorulur. (Öğretmen bu aşamada 4. etkinliği uygulayabilir.)
Bunları biliyor musunuz? Bölümünde öğrencilere bilgiler aktarılır.
Üçüncü jeolojik zamanda Kıbrıs ve Anadolu'nun oluştuğu, kuşların, böceklerin, çiçekli bitkilerin evrimleştiği belirtilir. Memeli hayvanların çeşitlerinin artmış olduğu ve primat ailesinin ortaya çıktığı anlatılır.
Dördüncü jeolojik zamanın içerisinde yaşamakta olduğumuz zaman olduğu üzerinde durulur. Dünyamızın günümüzdeki şeklini bu dönemde aldığı belirtilir. Bu dönemde Kıbrıs'ın da son şeklini aldığı vurgulanır.
Dördüncü jeolojik zamanda insanın 1.5 milyon yıl önce Afrika'dan ortaya çıktığı, diğer kıtalara yayıldığı açıklanır. Farklı yerlerde yaşayan bir sürü farklı insanların ortaya çıktığı belirtilir. Bu değişimden sonra günümüz modern insanı Homo Sapiens Sapiens ortaya çıktığı anlatılır. Homo Sapiens Sapiens hakkında bilgiler verilir. Bu tür bize benzeyen, bizim gibi olan, düşünen, akıllı insanlardır denir.
Araştıralım bölümünde dünyanın değişim süreci ile ilgili etkenlerin araştırılması istenir. Tartışalım bölümlerinde öğrencileri düşünmeye yöneltecek Jeolojik zamanlarla ilgili sorulara yer verilir.
SonuçÖğretmen öğrencilere, Büyük Patlamadan evrenin oluşumuna galaksilerden, güneş sistemine dünyanın oluşumuna kadar olan konulardan tekrar bahseder. Konuları özetler ve konularla ilgili öğrencilere sorular sorar. Öğrencilere anlamadıkları bir yer olup olmadığını sorar.
Uyarı:Dünyanın oluşumu ve yaşam konusunda öğrencilerin yanlış bildiği konular varsa düzeltilmeli ve bu konu ile ilgili öğrencilerin seviyelerini aşan bilgiler vermemeye dikkat edilmelidir.DeğerlendirmeDersin sonunda konu ile ilgili değerlendirme soruları öğrencilere sorulur. Klasik soru sorma yanında alternatif değerlendirme çalışmaları da yapılabilir.
Ünite İle İlgili Önerilen Kaynaklar
Demircioğlu, İ.H. (2014). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar. Tarih Bölümü Özel Öğretim Yöntemleri . Ankara: Anı Yayınları
Garlick, M. A. (2009). Resimli Evren Atlası. İstanbul: NTV Yayınları
Goldsmit, M.A. (2012). Dünya- Bir Gezegenin Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi
Hawking, S. (2013). Evrenin başlangıcını Anlamak İçin Çizgibilim. İstanbul: NTV Yayınları
Hawking, S. (2015). Zamanın Kısa Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları
Safran, M. (Ed.) (2006) Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Silk, J. (1999). Evrenin Kısa Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları.
Thuran, T. X. (2014). Evreni Yazgısı Büyük Patlama ve Sonrası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Watt, F: (2014). Yaşadığımız Gerezen( Çeviren: Nazım Özüaydın) Ankara: Tübitak.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
22 23
asmaları istenebilir. (Araştırma becerisi) Burada dinozor ve insanların bir arada yaşamadığını sorgulatmak için Taş Devri çizgi filmi ile ilgili bir resim öğrencilere gösterilerek sorular sorulur. (Öğretmen bu aşamada 4. etkinliği uygulayabilir.)
Bunları biliyor musunuz? Bölümünde öğrencilere bilgiler aktarılır.
Üçüncü jeolojik zamanda Kıbrıs ve Anadolu'nun oluştuğu, kuşların, böceklerin, çiçekli bitkilerin evrimleştiği belirtilir. Memeli hayvanların çeşitlerinin artmış olduğu ve primat ailesinin ortaya çıktığı anlatılır.
Dördüncü jeolojik zamanın içerisinde yaşamakta olduğumuz zaman olduğu üzerinde durulur. Dünyamızın günümüzdeki şeklini bu dönemde aldığı belirtilir. Bu dönemde Kıbrıs'ın da son şeklini aldığı vurgulanır.
Dördüncü jeolojik zamanda insanın 1.5 milyon yıl önce Afrika'dan ortaya çıktığı, diğer kıtalara yayıldığı açıklanır. Farklı yerlerde yaşayan bir sürü farklı insanların ortaya çıktığı belirtilir. Bu değişimden sonra günümüz modern insanı Homo Sapiens Sapiens ortaya çıktığı anlatılır. Homo Sapiens Sapiens hakkında bilgiler verilir. Bu tür bize benzeyen, bizim gibi olan, düşünen, akıllı insanlardır denir.
Araştıralım bölümünde dünyanın değişim süreci ile ilgili etkenlerin araştırılması istenir. Tartışalım bölümlerinde öğrencileri düşünmeye yöneltecek Jeolojik zamanlarla ilgili sorulara yer verilir.
SonuçÖğretmen öğrencilere, Büyük Patlamadan evrenin oluşumuna galaksilerden, güneş sistemine dünyanın oluşumuna kadar olan konulardan tekrar bahseder. Konuları özetler ve konularla ilgili öğrencilere sorular sorar. Öğrencilere anlamadıkları bir yer olup olmadığını sorar.
Uyarı:Dünyanın oluşumu ve yaşam konusunda öğrencilerin yanlış bildiği konular varsa düzeltilmeli ve bu konu ile ilgili öğrencilerin seviyelerini aşan bilgiler vermemeye dikkat edilmelidir.DeğerlendirmeDersin sonunda konu ile ilgili değerlendirme soruları öğrencilere sorulur. Klasik soru sorma yanında alternatif değerlendirme çalışmaları da yapılabilir.
Ünite İle İlgili Önerilen Kaynaklar
Demircioğlu, İ.H. (2014). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar. Tarih Bölümü Özel Öğretim Yöntemleri . Ankara: Anı Yayınları
Garlick, M. A. (2009). Resimli Evren Atlası. İstanbul: NTV Yayınları
Goldsmit, M.A. (2012). Dünya- Bir Gezegenin Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi
Hawking, S. (2013). Evrenin başlangıcını Anlamak İçin Çizgibilim. İstanbul: NTV Yayınları
Hawking, S. (2015). Zamanın Kısa Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları
Safran, M. (Ed.) (2006) Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Silk, J. (1999). Evrenin Kısa Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları.
Thuran, T. X. (2014). Evreni Yazgısı Büyük Patlama ve Sonrası. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Watt, F: (2014). Yaşadığımız Gerezen( Çeviren: Nazım Özüaydın) Ankara: Tübitak.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
24 25
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
İlkel Zaman
Birinci Jeolojik Zaman
İkinci Jeolojik Zaman
Üçüncü Jeolojik Zaman
Dördüncü Jeolojik Zaman
Karalarda eğrelti
otlarının çıkması
İlk memeliler
ve dinozorlar
İlk kez suda yaşam
Homo Sapiens Sapiens
Çiçekli bitkiler
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde cevaplar bulunmaktadır. Verilen soruları şekillerdeki numaraları kullanarak cevaplayınız.
1 Sürüngenler
4 İlkel Zaman
7 Trodos
10 Maki 12 Dördüncü Jeolojik Zaman
6 Atmosfer ve ozon
11 Okaliptus
3 Büyük patlama2 Kıbrıs
8 Dinozor
5 Bakır
9 Birinci Jeolojik Zaman
A. Eşleştirme: Zamanları olaylarla eşleştiriniz.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki şekillerde verilen numaraları kullanarak cevaplayınız.
1) Dünyamız ve evren nasıl ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………2) Birinci Jeolojik zamanda dünyada hangi canlılar yaşamaya başlamıştır?
…………………………………………………………………………………………………3) Su buharı içerisindeki oksijenin güneş ışınları ile teması neleri oluşturmuştur?
…………………………………………………………………………………………………4) İlk kez suda yaşam hangi dönemde başlamıştır?
…………………………………………………………………………………………………5) Eğrelti otlarından ormanlık alanlar hangi dönemde görülür?
…………………………………………………………………………………………………6) İkinci Jeolojik zamanın en dikkat çeken canlıları hangileridir?
…………………………………………………………………………………………………
C. Aşağıdaki tabloda verilen olayların neden önemli olduklarıyla ilgili açıklamalar yazınız.
Büyük Patlama
Atmosfer ve ozon tabakası
Homo Sapiens Sapiens
ortaya çıkması
Primat ailesinin ortaya çıkışı
Okyanusların oluşması
Dünyanın ortaya çıkması
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
7) Homo Sapiens Sapiens’in ne zaman ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………8) Akdeniz'in doğusunda üçüncü büyük adanın adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………9) Kıbrıs'ın en yüksek dağının adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………10) Kıbrıs'a adını veren maden hangisidir?
…………………………………………………………………………………………………11) Akdeniz ikliminin bitki örtüsüne ne ad verilir?
…………………………………………………………………………………………………12) Avustralya'dan getirilen ve Akdeniz iklimine uyum sağlayan bitkinin adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
24 25
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
İlkel Zaman
Birinci Jeolojik Zaman
İkinci Jeolojik Zaman
Üçüncü Jeolojik Zaman
Dördüncü Jeolojik Zaman
Karalarda eğrelti
otlarının çıkması
İlk memeliler
ve dinozorlar
İlk kez suda yaşam
Homo Sapiens Sapiens
Çiçekli bitkiler
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde cevaplar bulunmaktadır. Verilen soruları şekillerdeki numaraları kullanarak cevaplayınız.
1 Sürüngenler
4 İlkel Zaman
7 Trodos
10 Maki 12 Dördüncü Jeolojik Zaman
6 Atmosfer ve ozon
11 Okaliptus
3 Büyük patlama2 Kıbrıs
8 Dinozor
5 Bakır
9 Birinci Jeolojik Zaman
A. Eşleştirme: Zamanları olaylarla eşleştiriniz.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki şekillerde verilen numaraları kullanarak cevaplayınız.
1) Dünyamız ve evren nasıl ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………2) Birinci Jeolojik zamanda dünyada hangi canlılar yaşamaya başlamıştır?
…………………………………………………………………………………………………3) Su buharı içerisindeki oksijenin güneş ışınları ile teması neleri oluşturmuştur?
…………………………………………………………………………………………………4) İlk kez suda yaşam hangi dönemde başlamıştır?
…………………………………………………………………………………………………5) Eğrelti otlarından ormanlık alanlar hangi dönemde görülür?
…………………………………………………………………………………………………6) İkinci Jeolojik zamanın en dikkat çeken canlıları hangileridir?
…………………………………………………………………………………………………
C. Aşağıdaki tabloda verilen olayların neden önemli olduklarıyla ilgili açıklamalar yazınız.
Büyük Patlama
Atmosfer ve ozon tabakası
Homo Sapiens Sapiens
ortaya çıkması
Primat ailesinin ortaya çıkışı
Okyanusların oluşması
Dünyanın ortaya çıkması
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
7) Homo Sapiens Sapiens’in ne zaman ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………8) Akdeniz'in doğusunda üçüncü büyük adanın adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………9) Kıbrıs'ın en yüksek dağının adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………10) Kıbrıs'a adını veren maden hangisidir?
…………………………………………………………………………………………………11) Akdeniz ikliminin bitki örtüsüne ne ad verilir?
…………………………………………………………………………………………………12) Avustralya'dan getirilen ve Akdeniz iklimine uyum sağlayan bitkinin adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
26 27
D. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1- Jeolojik Zamanlarda önemli olayları zaman çizelgesinde gösteriniz.
İlkel Jeolojik İkinci Jeolojik Birinci Jeolojik
Üçüncü Jeolojik Dördüncü Jeolojik
Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman
Homo Sapiens Sapiens
Primat Ailesinin ortaya çıkışı
Sularda ilk yaşam
Karada ilk yaşam
Büyük Patlama
Evrenin oluşumu
Olaylar
2- Aşağıda verilen olayları zaman merdiveninde en alttan üste doğru yazarak sıralayınız.
3. Kavram şeması üzerine aşağıda verilen olayları kronolojik olarak yazınız.
Büyük Patlama Dünyanın Oluşumu
Karalarda ilk yaşam - Eğrelti Otları
Primat Ailesi
İlk Memeliler ve Dinozorlar
Karalarda ilk yaşayan hayvanlar - Akrepgiller ve Sürüngenler
4. Aşağıdaki tabloda Kıbrıs ile ilgili istenilen bilgileri ilgili yerlere yazınız.
Bulunduğu yer:
Endemik Hayvanları:
En yüksek noktası:
Bitki örtüsü:
İklimi:
Dağları:
Önemli yeraltı kaynakları:Ovaları:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
26 27
D. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1- Jeolojik Zamanlarda önemli olayları zaman çizelgesinde gösteriniz.
İlkel Jeolojik İkinci Jeolojik Birinci Jeolojik
Üçüncü Jeolojik Dördüncü Jeolojik
Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman
Homo Sapiens Sapiens
Primat Ailesinin ortaya çıkışı
Sularda ilk yaşam
Karada ilk yaşam
Büyük Patlama
Evrenin oluşumu
Olaylar
2- Aşağıda verilen olayları zaman merdiveninde en alttan üste doğru yazarak sıralayınız.
3. Kavram şeması üzerine aşağıda verilen olayları kronolojik olarak yazınız.
Büyük Patlama Dünyanın Oluşumu
Karalarda ilk yaşam - Eğrelti Otları
Primat Ailesi
İlk Memeliler ve Dinozorlar
Karalarda ilk yaşayan hayvanlar - Akrepgiller ve Sürüngenler
4. Aşağıdaki tabloda Kıbrıs ile ilgili istenilen bilgileri ilgili yerlere yazınız.
Bulunduğu yer:
Endemik Hayvanları:
En yüksek noktası:
Bitki örtüsü:
İklimi:
Dağları:
Önemli yeraltı kaynakları:Ovaları:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
28 29
E. Aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
1. Birinci jeolojik zamanla, ikinci jeolojik zaman arasında dünyanın şekliyle ilgili en belirgin farklılık nedir?
2. Dünyada dinozorlar kaçıncı jeolojik zamanda niçin yok olmuştur?
3. İnsan türünün ilk ortaya çıktığı kabul edilen kıta hangisidir?
4. Kıbrıs adasında yaygın olarak bulunan maki bitki örtüsünün özellikleri nelerdir? Bu bitkilere üç örnek veriniz.
5. Kıbrıs'a ait olmayıp adaya çeşitli zamanlarda başka bölgelerden getirilen ve doğal ortama uyum sağlayan bitkiler de bulunmaktadır. Bu bitkilere üç örnek veriniz.
6. Kıbrıs'a özgü hayvanlara üç örnek veriniz.
7. Aşağıda verilen kavramlarla ilgili bir cümle yazınız.
Jeolojik Zaman:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Okaliptus:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Endemik:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Medoş Lalesi:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Flora:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Büyük Patlama
Dinozor
Galaksi
Lav
Mesarya
Atmosfer
Maki
Endemik
Primat
Zeytin
Muflon
Gufi
Trodos
Bakır
Homo Sapiens
Sapiens
M P C M N F H Y İ I Z K T S A
F. Bulmaca
1. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükler bulmaca içerisinde gizlenmiştir. Bu sözcükler bulmacada yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya, sağdan sola, soldan sağa ve çapraz olarak yerleştirilmiştir.
R S D R T Y K H Ü E V C I T
S İ H G D E A F M J T Ğ E H M
A
E A F L T Y U R D G H K L M S
Z T L A F G D İ N O Z O R O F
E K L K A C V E R U K L O S E
OO
Y I Ü S A D M N V B E A T A R
V M Ç A Ö M N S D F E R G
İ F M E N A M V Ç A E M G İ L
N A S E D F G I L İ Ğ U B E M
R Ö T G E B L T K H E F A N C
M G H G M E A R S D F L S AŞ
V U R Ç İ P R O E R T O T S U
B F E A K G H D İ B Ö N J A T
A İ T Ü D L K O H A E B V P A
Ğ H Y G H E D S A K E F L İ K
O Ü V M N G A R U I J K A E H
B G R T G M E S A R Y A V N E
E R D F A S L Ş J U R E F S K
T A N İ E R T Y U D M S E P İ
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
28 29
E. Aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
1. Birinci jeolojik zamanla, ikinci jeolojik zaman arasında dünyanın şekliyle ilgili en belirgin farklılık nedir?
2. Dünyada dinozorlar kaçıncı jeolojik zamanda niçin yok olmuştur?
3. İnsan türünün ilk ortaya çıktığı kabul edilen kıta hangisidir?
4. Kıbrıs adasında yaygın olarak bulunan maki bitki örtüsünün özellikleri nelerdir? Bu bitkilere üç örnek veriniz.
5. Kıbrıs'a ait olmayıp adaya çeşitli zamanlarda başka bölgelerden getirilen ve doğal ortama uyum sağlayan bitkiler de bulunmaktadır. Bu bitkilere üç örnek veriniz.
6. Kıbrıs'a özgü hayvanlara üç örnek veriniz.
7. Aşağıda verilen kavramlarla ilgili bir cümle yazınız.
Jeolojik Zaman:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Okaliptus:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Endemik:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Medoş Lalesi:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Flora:
………………………………………………………………………………………………………………………………………
Büyük Patlama
Dinozor
Galaksi
Lav
Mesarya
Atmosfer
Maki
Endemik
Primat
Zeytin
Muflon
Gufi
Trodos
Bakır
Homo Sapiens
Sapiens
M P C M N F H Y İ I Z K T S A
F. Bulmaca
1. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükler bulmaca içerisinde gizlenmiştir. Bu sözcükler bulmacada yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya, sağdan sola, soldan sağa ve çapraz olarak yerleştirilmiştir.
R S D R T Y K H Ü E V C I T
S İ H G D E A F M J T Ğ E H M
A
E A F L T Y U R D G H K L M S
Z T L A F G D İ N O Z O R O F
E K L K A C V E R U K L O S E
OO
Y I Ü S A D M N V B E A T A R
V M Ç A Ö M N S D F E R G
İ F M E N A M V Ç A E M G İ L
N A S E D F G I L İ Ğ U B E M
R Ö T G E B L T K H E F A N C
M G H G M E A R S D F L S AŞ
V U R Ç İ P R O E R T O T S U
B F E A K G H D İ B Ö N J A T
A İ T Ü D L K O H A E B V P A
Ğ H Y G H E D S A K E F L İ K
O Ü V M N G A R U I J K A E H
B G R T G M E S A R Y A V N E
E R D F A S L Ş J U R E F S K
T A N İ E R T Y U D M S E P İ
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
30 31
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Yanardağ Maketi Yapalım.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, deney
2. hafta
30 dk
6.Sınıf I.Ünite
Yanardağların oluşumu öğrencilere gözlem ve deney yoluyla kavratma. Dünyanın oluşumu ve çekirdeğin oluşumunu tanıtma.
Öğrenme Çıktıları: Evrenin dünyanın kara ve okyanusların oluşumunu birbirine bağlı olarak açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, analiz, çok boyutlu düşünme.
Ekavramlar: Yanardağ, lav, magma
Ön Bilgiler: Yanardağların oluşumu
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi dersinde bu konu ile ilgili yapılanlar.
Ön Hazırlık Soruları: Dünyanın çekirdeği nasıldır?Kızgın magma yeryüzüne nasıl çıkar? Hatırlayınız. (Fen Bilgisi derslerinden)
Araç-Gereçler:Soda, Bulaşık deterjanı, 3 yemek kaşığı dolusu sirke, Kırmızı gıda boyası, Bir test tüpü, Biraz pamuk, Kum ya da ince taneli toprak
Güvenlik Önlemleri: Çalışmanın yapılabilmesi için boş bir masaya ihtiyaç vardır. Deney yapılırken yanardağ maketinden çevre kirlenebilir. Bunun için önlem alınmalıdır.
İşlem Basamakları: 1. Test tüpüne bir çay kaşığı dolusu soda koyun. Tüpün 1/3'ünü sıcak suyla doldurun ve karışımı iyice çalkalayın. Çalkalarken başparmağınızla tüpün ağzını kapatın.2. Beş damla bulaşık deterjanı ve üç damla gıda boyası koyarak karışıma lav rengi verin. Sıvıyı karıştırın. Tüpün ağzını pamukla tıkayın.3. Kum ya da toprakla tüpün çevresinde bir yanardağ konisi oluşturun. Koninin yüksekliği tüpün ağzını aşmamalıdır. Pamuk tıkaç tüpün içerisine kum kaçmasını önleyecektir.4. Tıkacı çıkarın ve küçük bir kaptaki sirkeyi tüpün içerisine dökün. Böylece oluşan yeni karışım tıpkı bir yanardağdan çıkan lavlar gibi köpürerek fışkıracaktır.
Tartışma SorusuDünyanın çekirdeği nasıldır?
Kaynakça: Watt, F.(2004) Yaşadığımız Gezegen. Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
30 31
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Yanardağ Maketi Yapalım.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, deney
2. hafta
30 dk
6.Sınıf I.Ünite
Yanardağların oluşumu öğrencilere gözlem ve deney yoluyla kavratma. Dünyanın oluşumu ve çekirdeğin oluşumunu tanıtma.
Öğrenme Çıktıları: Evrenin dünyanın kara ve okyanusların oluşumunu birbirine bağlı olarak açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, analiz, çok boyutlu düşünme.
Ekavramlar: Yanardağ, lav, magma
Ön Bilgiler: Yanardağların oluşumu
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi dersinde bu konu ile ilgili yapılanlar.
Ön Hazırlık Soruları: Dünyanın çekirdeği nasıldır?Kızgın magma yeryüzüne nasıl çıkar? Hatırlayınız. (Fen Bilgisi derslerinden)
Araç-Gereçler:Soda, Bulaşık deterjanı, 3 yemek kaşığı dolusu sirke, Kırmızı gıda boyası, Bir test tüpü, Biraz pamuk, Kum ya da ince taneli toprak
Güvenlik Önlemleri: Çalışmanın yapılabilmesi için boş bir masaya ihtiyaç vardır. Deney yapılırken yanardağ maketinden çevre kirlenebilir. Bunun için önlem alınmalıdır.
İşlem Basamakları: 1. Test tüpüne bir çay kaşığı dolusu soda koyun. Tüpün 1/3'ünü sıcak suyla doldurun ve karışımı iyice çalkalayın. Çalkalarken başparmağınızla tüpün ağzını kapatın.2. Beş damla bulaşık deterjanı ve üç damla gıda boyası koyarak karışıma lav rengi verin. Sıvıyı karıştırın. Tüpün ağzını pamukla tıkayın.3. Kum ya da toprakla tüpün çevresinde bir yanardağ konisi oluşturun. Koninin yüksekliği tüpün ağzını aşmamalıdır. Pamuk tıkaç tüpün içerisine kum kaçmasını önleyecektir.4. Tıkacı çıkarın ve küçük bir kaptaki sirkeyi tüpün içerisine dökün. Böylece oluşan yeni karışım tıpkı bir yanardağdan çıkan lavlar gibi köpürerek fışkıracaktır.
Tartışma SorusuDünyanın çekirdeği nasıldır?
Kaynakça: Watt, F.(2004) Yaşadığımız Gezegen. Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
32 33
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Dünyada Yaşamın Başlaması İle İlgili Olaylar Zinciri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, olaylar zinciri dizinleri
I. Ünite (Dünyanın Oluşumu ve Yaşam)
8 dk
6.Sınıf I.Ünite
Dünyada yaşamın başlamasını kavratma.
Öğrenme Çıktıları: Dünyanın oluşumu ile yaşamın oluşumu arasındaki bağlantıları kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Yanardağ, atmosfer, ozon tabakası, okyanus, kıta, yaşam.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bilgi almaları.
Araç-Gereçler: Öğrenci sayısı kadar olaylar zincirinin yer aldığı A4 kağıtları
İşlem Basamakları: 1. Öğrencilere olaylar zincirinin yer aldığı kağıtlar dağıtılır. 2.Olaylar zincirindeki boşlukları öğrenciler kitaplarından yararlanarak doldururlar. 3.Daha sonra dünyada yaşamın başlaması ile ilgili bir paragraf yazarlar.
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Dinozorların Yaşamı Belgeseli
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel İzleme
I. Ünite (Belgesel)
40 dk
6.Sınıf I.Ünite
Dinozorların yaşamlarını beslenmelerini, türlerini öğrencilere izleterek fikir sahibi olmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarihöncesi devirlerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel düşünme, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Tarih öncesi devirler, yaşam.
Farklı Konu ve Disiplinlerle ilişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden Dinozorlar hakkında bilgiler alınabilir.
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için her türlü donanım ve internet.
İşlem Basamakları:Dinozorların Yaşamı Belgeseli aşağıda verilen linktedir.www.nat-geo.tv/dinozorlarin-yasamı-2007/
Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 40 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.1- Dinozor fosillerine ulaşmak için hangi çöllerde araştırma yapılmıştır?2- Fosil araştırmacılarına ne denir?3- Dinozorların kaç milyon yıl önce yaşadıkları tahmin edilmektedir?4- Fosillerine ulaşılan dinozor türlerinden birinin özelliklerini yazınız.5- Dinozorlar ne şekilde üreme yapardı? Nasıl beslenirlerdi?
Kaynakça: Dinozorların yaşamı, -yasamı-2007/www.nat-geo.tv/dinozorlarin
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
32 33
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Dünyada Yaşamın Başlaması İle İlgili Olaylar Zinciri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, olaylar zinciri dizinleri
I. Ünite (Dünyanın Oluşumu ve Yaşam)
8 dk
6.Sınıf I.Ünite
Dünyada yaşamın başlamasını kavratma.
Öğrenme Çıktıları: Dünyanın oluşumu ile yaşamın oluşumu arasındaki bağlantıları kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Yanardağ, atmosfer, ozon tabakası, okyanus, kıta, yaşam.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bilgi almaları.
Araç-Gereçler: Öğrenci sayısı kadar olaylar zincirinin yer aldığı A4 kağıtları
İşlem Basamakları: 1. Öğrencilere olaylar zincirinin yer aldığı kağıtlar dağıtılır. 2.Olaylar zincirindeki boşlukları öğrenciler kitaplarından yararlanarak doldururlar. 3.Daha sonra dünyada yaşamın başlaması ile ilgili bir paragraf yazarlar.
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Dinozorların Yaşamı Belgeseli
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel İzleme
I. Ünite (Belgesel)
40 dk
6.Sınıf I.Ünite
Dinozorların yaşamlarını beslenmelerini, türlerini öğrencilere izleterek fikir sahibi olmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarihöncesi devirlerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel düşünme, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Tarih öncesi devirler, yaşam.
Farklı Konu ve Disiplinlerle ilişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden Dinozorlar hakkında bilgiler alınabilir.
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için her türlü donanım ve internet.
İşlem Basamakları:Dinozorların Yaşamı Belgeseli aşağıda verilen linktedir.www.nat-geo.tv/dinozorlarin-yasamı-2007/
Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 40 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.1- Dinozor fosillerine ulaşmak için hangi çöllerde araştırma yapılmıştır?2- Fosil araştırmacılarına ne denir?3- Dinozorların kaç milyon yıl önce yaşadıkları tahmin edilmektedir?4- Fosillerine ulaşılan dinozor türlerinden birinin özelliklerini yazınız.5- Dinozorlar ne şekilde üreme yapardı? Nasıl beslenirlerdi?
Kaynakça: Dinozorların yaşamı, -yasamı-2007/www.nat-geo.tv/dinozorlarin
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
34 35
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Jeolojik Zamanlarda Yaşam
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel, Görsel Materyal İnceleme
I. Ünite (Dünyanın Oluşumu ve Yaşam)
10 dk
6.Sınıf I.Ünite
Jeolojik zamanı ve jeolojik zamanların canlı türleri açısından farklılıklarını kavratma.
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Çevre ve Doğal Kaynaklarımızı Korumak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Proje hazırlama
I. Ünite (2. Konu)
20 dk
6.Sınıf I.Ünite
Çevre ve doğal kaynaklarımızı korumak için yapılması gerekenler, önlemler ile ilgili bilgi sahibi olma.
Öğrenme Çıktıları: Tarihöncesi devrilerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, görsel materyal okuma, araştırma.
Kavramlar: Jeolojik zaman, jeoloji.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden kitaplarında bulunan taş devri ile ilgili çizgi film resmine bakmaları istenir. Ve sonra gerçekte böyle bir fotoğrafın olup olamayacağı sorusu sorulur. Bu konudaki düşüncelerini yazmaları istenir.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Bitki örtüsü, endemik, flora, fauna.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi dersi öğretmeninden bilgi alınabilir.
Araç- Gereçler: Üzerinde bilgilerin doldurulacağı A4 kağıtları hazırlanır.
İşlem Basamakları: Proje hazırlama ile ilgili öğrencilere kağıtlar dağıtılır ve boş yerleri doldurmaları istenir.
Proje hazırlama ile ilgili öğrenci tarafından doldurulacak bölümler.
Projenin adı: ……………………………………………………………………
Projenin yeri: ……………………………………………………………………
Projede görev alacak kişiler: ………………………………….........………………………………….........
Projenin tarihi: ……………………………………………………………………
Projede kullanılacak araç ve gereçler:……………………………………………………………………
Projenin amacı: ……………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
34 35
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Jeolojik Zamanlarda Yaşam
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel, Görsel Materyal İnceleme
I. Ünite (Dünyanın Oluşumu ve Yaşam)
10 dk
6.Sınıf I.Ünite
Jeolojik zamanı ve jeolojik zamanların canlı türleri açısından farklılıklarını kavratma.
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Çevre ve Doğal Kaynaklarımızı Korumak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Proje hazırlama
I. Ünite (2. Konu)
20 dk
6.Sınıf I.Ünite
Çevre ve doğal kaynaklarımızı korumak için yapılması gerekenler, önlemler ile ilgili bilgi sahibi olma.
Öğrenme Çıktıları: Tarihöncesi devrilerin özelliklerinden yararlanarak canlılığın başlamasına ilişkin tartışmalar yapar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, görsel materyal okuma, araştırma.
Kavramlar: Jeolojik zaman, jeoloji.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden kitaplarında bulunan taş devri ile ilgili çizgi film resmine bakmaları istenir. Ve sonra gerçekte böyle bir fotoğrafın olup olamayacağı sorusu sorulur. Bu konudaki düşüncelerini yazmaları istenir.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Bitki örtüsü, endemik, flora, fauna.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi dersi öğretmeninden bilgi alınabilir.
Araç- Gereçler: Üzerinde bilgilerin doldurulacağı A4 kağıtları hazırlanır.
İşlem Basamakları: Proje hazırlama ile ilgili öğrencilere kağıtlar dağıtılır ve boş yerleri doldurmaları istenir.
Proje hazırlama ile ilgili öğrenci tarafından doldurulacak bölümler.
Projenin adı: ……………………………………………………………………
Projenin yeri: ……………………………………………………………………
Projede görev alacak kişiler: ………………………………….........………………………………….........
Projenin tarihi: ……………………………………………………………………
Projede kullanılacak araç ve gereçler:……………………………………………………………………
Projenin amacı: ……………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
36 37
Etkinliğin Adı: Anıt Ağaçları Korumak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Metin yazma/ resim çizme
I. Ünite (Kıbrıs'ın bitki örtüsü ve hayvanları konusu)
15 dk
6.Sınıf I.Ünite
Anıt ağaçları korumak konusunda fikirler üretmelerini sağlama.
Etkinliğin Adı: Gözlemleyelim
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Gözlem ve sergi.
I. Ünite (2. Konu e bölümü: Bitki Örtüsü ve Hayvanlar)
2 hafta
6.Sınıf I.Ünite
Öğrencilerin çevrelerinde bulunan bitki ve hayvan türlerini gözlemleyerek tür çeşitliliğinin farkına varmalarını sağlama.
Etkinlik 6 Etkinlik 7
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, eleştirel ve yaratıcı düşünme
Kavramlar: Flora, anıt ağaç, bitki örtüsü.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden anıt ağaçlar ile ilgili bilgi alınabilir. Metin yazma konusunda Türkçe öğretmeninden ve resim çizme konusunda resim öğretmeninden bilgi alınabilir.
Araç-Gereçler: Metin yazmak için A4 kağıdı ve resim çizmek için boya kalemleri.
İşlem Basamakları:Anıt ağaçlar nasıl korunur? Konusu ile ilgili bir kompozisyon yazılması veya resim yapılması. Bunların daha sonra sınıfta sergilenmesi.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, görsel materyal okuma.
Kavramlar: İklim, bitki örtüsü, endemik.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bitki ve hayvan türleri ile ilgili bilgiler alınabilir.
Araç-Gereçler: Fotoğraf makinesi, fotoğraf çekebilen akıllı telefon, gazeteler, dergiler.
İşlem Basamakları: Öğrenciler çevrelerinde gördükleri bitki ve hayvan türlerinin fotoğraflarını çekip tap edebilirler. Veya gazetelerden, dergilerden bitki ve hayvan fotoğrafları bulup sınıfa getirebilirler.
Çalışmada öğrencilerin getirecekleri fotoğraf, görsel malzeme, beş fotoğraf veya görsel malzeme ile sınırlandırılmıştır. Öğrencilerin getirdiği fotoğraf ve görsel malzemeler sınıf panosunda sergilenir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
36 37
Etkinliğin Adı: Anıt Ağaçları Korumak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Metin yazma/ resim çizme
I. Ünite (Kıbrıs'ın bitki örtüsü ve hayvanları konusu)
15 dk
6.Sınıf I.Ünite
Anıt ağaçları korumak konusunda fikirler üretmelerini sağlama.
Etkinliğin Adı: Gözlemleyelim
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Gözlem ve sergi.
I. Ünite (2. Konu e bölümü: Bitki Örtüsü ve Hayvanlar)
2 hafta
6.Sınıf I.Ünite
Öğrencilerin çevrelerinde bulunan bitki ve hayvan türlerini gözlemleyerek tür çeşitliliğinin farkına varmalarını sağlama.
Etkinlik 6 Etkinlik 7
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Okuryazarlık, eleştirel ve yaratıcı düşünme
Kavramlar: Flora, anıt ağaç, bitki örtüsü.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden anıt ağaçlar ile ilgili bilgi alınabilir. Metin yazma konusunda Türkçe öğretmeninden ve resim çizme konusunda resim öğretmeninden bilgi alınabilir.
Araç-Gereçler: Metin yazmak için A4 kağıdı ve resim çizmek için boya kalemleri.
İşlem Basamakları:Anıt ağaçlar nasıl korunur? Konusu ile ilgili bir kompozisyon yazılması veya resim yapılması. Bunların daha sonra sınıfta sergilenmesi.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, görsel materyal okuma.
Kavramlar: İklim, bitki örtüsü, endemik.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden bitki ve hayvan türleri ile ilgili bilgiler alınabilir.
Araç-Gereçler: Fotoğraf makinesi, fotoğraf çekebilen akıllı telefon, gazeteler, dergiler.
İşlem Basamakları: Öğrenciler çevrelerinde gördükleri bitki ve hayvan türlerinin fotoğraflarını çekip tap edebilirler. Veya gazetelerden, dergilerden bitki ve hayvan fotoğrafları bulup sınıfa getirebilirler.
Çalışmada öğrencilerin getirecekleri fotoğraf, görsel malzeme, beş fotoğraf veya görsel malzeme ile sınırlandırılmıştır. Öğrencilerin getirdiği fotoğraf ve görsel malzemeler sınıf panosunda sergilenir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
38 39
Etkinlik 8
Etkinliğin Adı: Hayvanları Tanıyalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, eğlenceli oyunlar.
I. Ünite
130 dk
6.Sınıf I.Ünite
Öğrencilerin ülkemizde yaşayan hayvanları tanırken onlar ile ilgili bilgileri araştırarak eğlenerek öğrenmeleri.
Etkinlik 9
Etkinliğin Adı: Akdeniz Adalarının Bitki ve Hayvan Türlerini Tanıyalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
Üç hafta
6.Sınıf I.Ünite
Akdeniz'deki adaları, bitki, hayvan türleri, iklim, doğal kaynaklar yönünden tanıma.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(Flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğünü(fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: İşbirliği, yaratıcı yazma, çok boyutlu düşünme.
Kavramlar: İklim, endemik, Fauna.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden hayvanların özellikleri hakkında bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Sınıf dört gruba ayrılır. Her grup kura yöntemiyle aşağıda verilen Kıbrıs'ta yaşayan hayvanlardan birinin adını alır.
1. Muflonlar2.Yılanlar3. Kaplumbağalar4. Kertenkeleler
Her grup bir sonraki derse kadar ilgili hayvan hakkında bilgi toplar, görseller bulur ve derse hazırlanarak gelir. Grupların sözcüsü konuları hakkında sunum yapar. Daha sonra gruplar sınıfta kendi hayvanı ile ilgili 4 satırlık şiir yazarak besteler. Her grup sıra ile şarkısını okur.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna)Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma , görsel materyal okuma , iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, kişisel ve sosyal yetkinlik, okuryazarlık.
Kavramlar: Ada, iklim, bitki örtüsü, endemik
Ön Bilgiler: Akdeniz'de yer alan önemli adalar: Sicilya, Sardinya, Korsika, Girit, malta, Rodos ve Mayorka adalarıdır.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Sosyal bilgiler dersinde Akdeniz iklimi ve buna uygun bitki örtüsü verilmiştir. Yetişen bitki ve yaşayan hayvan türleri Fen Bilgisi dersi ile ilişkilidir.
Ön Hazırlık Soruları: Ada nedir?Akdeniz iklimi nasıldır?Maki bitki türünde hangi bitkiler yer alır.
Araç- Gereçler: Karton, yapıştırıcı, renkli kalemler resim ve fotoğraflar
İşlem Basamakları: Sınıf dört kişilik gruplara ayrılır. Her grup bir ada alarak bu adayı
I. Ünite'nin ilk ya da ikinci haftasında başlanacak.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
38 39
Etkinlik 8
Etkinliğin Adı: Hayvanları Tanıyalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması, eğlenceli oyunlar.
I. Ünite
130 dk
6.Sınıf I.Ünite
Öğrencilerin ülkemizde yaşayan hayvanları tanırken onlar ile ilgili bilgileri araştırarak eğlenerek öğrenmeleri.
Etkinlik 9
Etkinliğin Adı: Akdeniz Adalarının Bitki ve Hayvan Türlerini Tanıyalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
Üç hafta
6.Sınıf I.Ünite
Akdeniz'deki adaları, bitki, hayvan türleri, iklim, doğal kaynaklar yönünden tanıma.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(Flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğünü(fauna) Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: İşbirliği, yaratıcı yazma, çok boyutlu düşünme.
Kavramlar: İklim, endemik, Fauna.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden hayvanların özellikleri hakkında bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Sınıf dört gruba ayrılır. Her grup kura yöntemiyle aşağıda verilen Kıbrıs'ta yaşayan hayvanlardan birinin adını alır.
1. Muflonlar2.Yılanlar3. Kaplumbağalar4. Kertenkeleler
Her grup bir sonraki derse kadar ilgili hayvan hakkında bilgi toplar, görseller bulur ve derse hazırlanarak gelir. Grupların sözcüsü konuları hakkında sunum yapar. Daha sonra gruplar sınıfta kendi hayvanı ile ilgili 4 satırlık şiir yazarak besteler. Her grup sıra ile şarkısını okur.
Öğrenme Çıktıları: Adanın iklimi, bitki örtüsü(flora) ve hayvan çeşitliliğinin özgünlüğü (fauna)Jeolojik oluşum süreçleriyle ilişkilendirerek açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma , görsel materyal okuma , iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, kişisel ve sosyal yetkinlik, okuryazarlık.
Kavramlar: Ada, iklim, bitki örtüsü, endemik
Ön Bilgiler: Akdeniz'de yer alan önemli adalar: Sicilya, Sardinya, Korsika, Girit, malta, Rodos ve Mayorka adalarıdır.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Sosyal bilgiler dersinde Akdeniz iklimi ve buna uygun bitki örtüsü verilmiştir. Yetişen bitki ve yaşayan hayvan türleri Fen Bilgisi dersi ile ilişkilidir.
Ön Hazırlık Soruları: Ada nedir?Akdeniz iklimi nasıldır?Maki bitki türünde hangi bitkiler yer alır.
Araç- Gereçler: Karton, yapıştırıcı, renkli kalemler resim ve fotoğraflar
İşlem Basamakları: Sınıf dört kişilik gruplara ayrılır. Her grup bir ada alarak bu adayı
I. Ünite'nin ilk ya da ikinci haftasında başlanacak.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
40 41
Kıbrıs Tarihi KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ (İLK ÇAĞ) ÖNCESİ
ÜNİTE 2
1. Yazısız Devir
a. Akrotiri (Ağrotur) Safhası (Kıbrıs'ta ilk İnsan)b. Neolitik (Cilalı Taş/Yeni Taş) Dönemi I.Seramiksiz Neolitik Dönem II.Seramikli Neolitik Dönemc. Kalkolitik Dönem d. Tunç Dönemi I. Erken Tunç II. Orta Tunç III. Geç Tunç
2. Tarihin Başlangıcında
a. Yazının İcadı b. Yazılı Belgelerde Kıbrısc. Kıbrıs'ta Yazı
6
inceler internetten yararlanarak, kitaplara bakarak araştırma yapar ve bilgiler edinir. Kıbrıs ile ilgili bilgiler öğrencilere kitaplarında verilir. Ayrıca Kıbrıs ile ilgili ek bilgileri öğretmen panolara asar. Öğrenciler inceledikleri adayı Kıbrıs ile karşılaştırırlar. Böylece, Kıbrıs ile Akdeniz adalarının benzer ve farklılıkları ortaya çıkarılır. Ayrıca her grup incelediği adanın bitki örtüsü, hayvan türleri, iklimi ve doğal kaynakları hakkında tanıtıcı broşür hazırlayarak ve bunu sınıfta sunar. Bu etkinlik sınıfta 40 dakika ( bir ders saati) içinde gerçekleştirilir ve hazırlanan broşürler sınıf panosuna asılarak sergilenir
Etkinlik yapıldıktan sonra öğrencilere sorular yöneltilir.1- Akdeniz adalarının Kıbrıs ile bitki örtüsünde benzeyen bitkileri var mı?2-İklimlerinin benzer ve farklılıkları nelerdir? Yaşayan hayvan türleri ve 3-Yaşayan hayvan türleri ve endemikleri benziyor mu?
Performans görevinin değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarı kullanılmıştır.
Grubun Adı:Grupta yer alan öğrencilerin adları:
Kaynakça: İnternet, belgeseller, kitaplar, süreli yayınları.
Değerlendirilecek Konular
İncelenen ada ile bilgiler
Kıbrıs ile incelenenen adayı karşılaştırma
Tanıtıcı broşür hazırlama
Sunum yapma
Puanlama Dereceleri
Pek iyi İyi Orta Zayıf
25 20 15 10
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
40 41
Kıbrıs Tarihi KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ (İLK ÇAĞ) ÖNCESİ
ÜNİTE 2
1. Yazısız Devir
a. Akrotiri (Ağrotur) Safhası (Kıbrıs'ta ilk İnsan)b. Neolitik (Cilalı Taş/Yeni Taş) Dönemi I.Seramiksiz Neolitik Dönem II.Seramikli Neolitik Dönemc. Kalkolitik Dönem d. Tunç Dönemi I. Erken Tunç II. Orta Tunç III. Geç Tunç
2. Tarihin Başlangıcında
a. Yazının İcadı b. Yazılı Belgelerde Kıbrısc. Kıbrıs'ta Yazı
6
inceler internetten yararlanarak, kitaplara bakarak araştırma yapar ve bilgiler edinir. Kıbrıs ile ilgili bilgiler öğrencilere kitaplarında verilir. Ayrıca Kıbrıs ile ilgili ek bilgileri öğretmen panolara asar. Öğrenciler inceledikleri adayı Kıbrıs ile karşılaştırırlar. Böylece, Kıbrıs ile Akdeniz adalarının benzer ve farklılıkları ortaya çıkarılır. Ayrıca her grup incelediği adanın bitki örtüsü, hayvan türleri, iklimi ve doğal kaynakları hakkında tanıtıcı broşür hazırlayarak ve bunu sınıfta sunar. Bu etkinlik sınıfta 40 dakika ( bir ders saati) içinde gerçekleştirilir ve hazırlanan broşürler sınıf panosuna asılarak sergilenir
Etkinlik yapıldıktan sonra öğrencilere sorular yöneltilir.1- Akdeniz adalarının Kıbrıs ile bitki örtüsünde benzeyen bitkileri var mı?2-İklimlerinin benzer ve farklılıkları nelerdir? Yaşayan hayvan türleri ve 3-Yaşayan hayvan türleri ve endemikleri benziyor mu?
Performans görevinin değerlendirilmesinde dereceli puanlama anahtarı kullanılmıştır.
Grubun Adı:Grupta yer alan öğrencilerin adları:
Kaynakça: İnternet, belgeseller, kitaplar, süreli yayınları.
Değerlendirilecek Konular
İncelenen ada ile bilgiler
Kıbrıs ile incelenenen adayı karşılaştırma
Tanıtıcı broşür hazırlama
Sunum yapma
Puanlama Dereceleri
Pek iyi İyi Orta Zayıf
25 20 15 10
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
42 43
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri:Sunuş, buluş ve araştırma stratejileri birlikte kullanılır. Ayrıca konular anlatılırken Soru-cevap yöntemi, tartışma, işbirliğine dayalı öğrenme, sorgulama, gözlem ve resim inceleme teknikleri kullanılır. Çoklu zeka yöntemi de dikkate alınır.
Öğretim Araç ve Gereçleri:Power point, görsel materyaller( harita, buluntu örnekleri, A4 kağıtları, renkli kalemler, internet, ders kitabı ve görselleri, karikatür örnekleri, etkinliklerle ilgili çalışma kağıtları)
Süre: 2 ders saati ( 80dk )
Uyarı:Akrotiri Safhası ve Neolitik Dönem konularının bir ders planı içerisinde yer alması iki dönemin daha iyi anlaşılmasını sağlayacağı düşünülmektedir. Birden fazla öğretim stratejisi yöntem ve tekniklerden yararlanarak dersin öğrenci merkezli yapılması öngörülmektedir.Öğrenciler önceden haberdar edilerek derse uygun bir oturma planına göre oturmaları sağlanmalıdır. Öğrenciler dörder kişilik gruplar halinde oturmalıdır.Öğrencilerin, sınıf ortamında interneti kullanmalarına izin verilebilir. Bu konuda öğrenciler önceden bilgilendirilmelidir. İnternet imkanının bulunmadığı okullarda ders planı duruma göre uyarlanır.Ders saatleri blok değil farklı saat ve günlerdeki 40+40 dakikadan oluşmakla birlikte Ders planı 80dk olarak hazırlanır
GirişÖğretmen öğrencilere sınıfa götürdüğü konu ile ilgili çeşitli karikatürlerle derse başlar. Karikatürler Powerpoint sunusundan da öğrencilere gösterir. Ayrıca kâğıtlara basılan karikatürler öğrencilere dağıtılarak öğrencilerin dikkat ve motivasyonu artırılır. Daha sonra öğrencilere karikatürlerle ilgili sorular sorulur. Karikatürlerde hangi döneme ait insanların yaşantıları ele alınmıştır? Bu dönemle ilgili hangi ipuçları yer almaktadır? Benzeri sorular sorulur. Öğretmen dersin konularını öğrencilere bu şekilde buldurmaya çalışır. Öğrencilerden alınan dönütler ve öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınarak, dersin içeriği hakkında genel bilgi verilir. Öğrencilere; “Bugün Kıbrıs'ta ilk insanın nerede, nasıl ve ne şekilde yaşadıklarını öğreneceğiz” der. Kıbrıs'ın bu dönemle ilgili özgün ve çok zengin bir tarihi olduğu vurgular. Epipaleolitik (Akrotiri ) ve Neolitik dönem konularının işleneceğini belirtir. Kıbrıs'ta insan yaşamın görüldüğü Epipaleolitik ve Neolitik Dönemler işleneceği bilgisi verilirken; bir önceki ünite konusu hatırlatılarak Kıbrıs'ın hangi jeolojik dönemde oluştuğu hatırlatılır. Kıbrıs'ta insan yaşamı görülmeden çok uzun süre önce adanın jeolojik oluşumun tamamlanmış olduğu bilgisi pekiştirilir. Böylelikle Öğrencilerin bir önceki dersle de bağlantı kurmaları sağlanır. Bu dönemle ilgili gezdikleri tarihi mekânlar ve müzeler olup olmadığı, tanıdıkları arkeolog olup olmadığı sorulur. Ayrıca öğrencilere II. Ünite'nin ile Başlarken bölümündeki sorular yöneltilir. Öğrencilerin fikirlerini söylemeleri için fırsat verilir. Daha sonra dersin esas bölümüne
Ders Planı
Ünite Alanı: II. Ünite Kıbrıs'ta Eski Çağ(İlk Çağ) Öncesi
Ders Konuları:Akrotiri Safhası, Neolitik Dönem
Öğrenme Çıktıları:1. Tarih Öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu dönemlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Taş Çağ'ında Kıbrıs'ta nasıl bir yaşam olduğunu yer ve zaman şartlarına bağlı olarak değerlendirir.3. Akrotiri kültüründe ve Neolitik Çağ'da Kıbrıs'ta yaşam koşullarının çevre kültürlerle olan etkileşimini açıklar.4. Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.5. Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Ele Alınan Beceriler:Problem çözme, araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği ve girişimcilik.İlişki Kurulan Ara Disiplin:Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Ünite Öğrenme ÇıktısıSayısı
Süre/ Ders Saati:Ders Saati Yüzdelik (%)
ÜNİTE IIKıbrıs'ta Eski Çağ Öncesi
9 (dokuz)6 ders saati
(240 dk) 23
Ünite Planı ve Süreleri
Ünite Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saati
1.Yazısız Devir
Akrotiri Safhası
5
1 Ders (40dk)
Neolitik Dönem 1 Ders (40dk)
Kalkolitik Dönem
2
2
1 Ders (40dk)
Tunç Dönemi 1 Ders (40dk)
2. Tarihin Başlangıcında
Yazının İcadı
1 Ders(40dk)
Yazılı Belgelerde Kıbrıs 1 Ders (40dk)
Kıbrıs'ta Yazı
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
42 43
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri:Sunuş, buluş ve araştırma stratejileri birlikte kullanılır. Ayrıca konular anlatılırken Soru-cevap yöntemi, tartışma, işbirliğine dayalı öğrenme, sorgulama, gözlem ve resim inceleme teknikleri kullanılır. Çoklu zeka yöntemi de dikkate alınır.
Öğretim Araç ve Gereçleri:Power point, görsel materyaller( harita, buluntu örnekleri, A4 kağıtları, renkli kalemler, internet, ders kitabı ve görselleri, karikatür örnekleri, etkinliklerle ilgili çalışma kağıtları)
Süre: 2 ders saati ( 80dk )
Uyarı:Akrotiri Safhası ve Neolitik Dönem konularının bir ders planı içerisinde yer alması iki dönemin daha iyi anlaşılmasını sağlayacağı düşünülmektedir. Birden fazla öğretim stratejisi yöntem ve tekniklerden yararlanarak dersin öğrenci merkezli yapılması öngörülmektedir.Öğrenciler önceden haberdar edilerek derse uygun bir oturma planına göre oturmaları sağlanmalıdır. Öğrenciler dörder kişilik gruplar halinde oturmalıdır.Öğrencilerin, sınıf ortamında interneti kullanmalarına izin verilebilir. Bu konuda öğrenciler önceden bilgilendirilmelidir. İnternet imkanının bulunmadığı okullarda ders planı duruma göre uyarlanır.Ders saatleri blok değil farklı saat ve günlerdeki 40+40 dakikadan oluşmakla birlikte Ders planı 80dk olarak hazırlanır
GirişÖğretmen öğrencilere sınıfa götürdüğü konu ile ilgili çeşitli karikatürlerle derse başlar. Karikatürler Powerpoint sunusundan da öğrencilere gösterir. Ayrıca kâğıtlara basılan karikatürler öğrencilere dağıtılarak öğrencilerin dikkat ve motivasyonu artırılır. Daha sonra öğrencilere karikatürlerle ilgili sorular sorulur. Karikatürlerde hangi döneme ait insanların yaşantıları ele alınmıştır? Bu dönemle ilgili hangi ipuçları yer almaktadır? Benzeri sorular sorulur. Öğretmen dersin konularını öğrencilere bu şekilde buldurmaya çalışır. Öğrencilerden alınan dönütler ve öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyleri dikkate alınarak, dersin içeriği hakkında genel bilgi verilir. Öğrencilere; “Bugün Kıbrıs'ta ilk insanın nerede, nasıl ve ne şekilde yaşadıklarını öğreneceğiz” der. Kıbrıs'ın bu dönemle ilgili özgün ve çok zengin bir tarihi olduğu vurgular. Epipaleolitik (Akrotiri ) ve Neolitik dönem konularının işleneceğini belirtir. Kıbrıs'ta insan yaşamın görüldüğü Epipaleolitik ve Neolitik Dönemler işleneceği bilgisi verilirken; bir önceki ünite konusu hatırlatılarak Kıbrıs'ın hangi jeolojik dönemde oluştuğu hatırlatılır. Kıbrıs'ta insan yaşamı görülmeden çok uzun süre önce adanın jeolojik oluşumun tamamlanmış olduğu bilgisi pekiştirilir. Böylelikle Öğrencilerin bir önceki dersle de bağlantı kurmaları sağlanır. Bu dönemle ilgili gezdikleri tarihi mekânlar ve müzeler olup olmadığı, tanıdıkları arkeolog olup olmadığı sorulur. Ayrıca öğrencilere II. Ünite'nin ile Başlarken bölümündeki sorular yöneltilir. Öğrencilerin fikirlerini söylemeleri için fırsat verilir. Daha sonra dersin esas bölümüne
Ders Planı
Ünite Alanı: II. Ünite Kıbrıs'ta Eski Çağ(İlk Çağ) Öncesi
Ders Konuları:Akrotiri Safhası, Neolitik Dönem
Öğrenme Çıktıları:1. Tarih Öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu dönemlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Taş Çağ'ında Kıbrıs'ta nasıl bir yaşam olduğunu yer ve zaman şartlarına bağlı olarak değerlendirir.3. Akrotiri kültüründe ve Neolitik Çağ'da Kıbrıs'ta yaşam koşullarının çevre kültürlerle olan etkileşimini açıklar.4. Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.5. Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Ele Alınan Beceriler:Problem çözme, araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği ve girişimcilik.İlişki Kurulan Ara Disiplin:Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Ünite Öğrenme ÇıktısıSayısı
Süre/ Ders Saati:Ders Saati Yüzdelik (%)
ÜNİTE IIKıbrıs'ta Eski Çağ Öncesi
9 (dokuz)6 ders saati
(240 dk) 23
Ünite Planı ve Süreleri
Ünite Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saati
1.Yazısız Devir
Akrotiri Safhası
5
1 Ders (40dk)
Neolitik Dönem 1 Ders (40dk)
Kalkolitik Dönem
2
2
1 Ders (40dk)
Tunç Dönemi 1 Ders (40dk)
2. Tarihin Başlangıcında
Yazının İcadı
1 Ders(40dk)
Yazılı Belgelerde Kıbrıs 1 Ders (40dk)
Kıbrıs'ta Yazı
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
44 45
Öğretmen öğrencilere bu dönemlerle ilgili pek çok buluntunun yurt dışında olduğu bilgisini verir.
Louis Palma di CesnolaDoğu Akdeniz'de stratejik ve coğrafi öneme sahip olan Kıbrıs'ta farklı dönemlerde birçok konsolosluklar açılmıştır. Akdeniz ticaretinde önemli bir yere sahip olan Kıbrıs'ta Latinler Dönemi'nde Mağusa önem kazanırken, Osmanlılar Dönemi'nde Tuzla(Larnaka) ve Limasol da eklenmiştir.Osmanlı Devleti idaresinde Kıbrıs'ta konsolosluk açan devletlerden biri de Amerika Devleti'dir. Osmanlı Devleti'nin 19. yüzyılın başlarından itibaren Amerika Devleti ile olan ilişiklerine bağlı olarak Kıbrıs'ta Amerikan konsoloslukları açılmıştır. Kıbrıs'ta görev yapan Amerikan konsolosları arasında bulunan İtalyan asıllı Louis Palma di Cesnola, Tuzla'da 1865-1876 yılları arasında görev yapmıştır. Cesnola sadece konsolos olarak görev yapmamış Kıbrıs'tan birçok arkeolojik Amerika'ya kaçırmıştır. Kıbrıs'ta kazılar yaptıran Cesnola'yı durdurmak isteyen Osmanlı yöneticileri olsa da başarılı olamamışlardır. Cesnola'nın Kıbrıs'tan kaçırdığı eserlerin önemli bir kısmı Metropolitan müzesinde sergilenmektedir.Özkul, E.A.(2014). Kıbrıs'ta Osmanlı İzleri, Lefkoşa.Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği.
Ünite İle ilgili Önerilen KaynaklarDilek, D. (2001). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi, Ankara. Pegem A Yayınevi.
Fer, Seval.(Editör), ve Diğerleri.(2011).Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları, , Ankara .Anı yayıncılık.Jean, G.(2001). Yazı İnsanlığın Belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kızılduman, B. (2008). Kıbrıs'ta Nitovikla Çevresine İlişkin Yeni Bulgular. Erkanal, A.,Günel,S.,Deniz,U. (Ed.). Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Geç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, 159-166. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Köksal, H . (Editör) ve Diğerleri. Yenilikçi Tarih Öğretimi Etkinlik Örnekleri, Ankara, Harf Eğitim Yayıncılığı.
Kutlu, Ö & Doğan, C.D & Karakaya, İ. (2010). Öğrenci Başarısının Belirlenmesi. Performansa ve Portfolyoya Dayalı Durum Belirleme.Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları, Pagem Akademi Yay, Ankara.
Maner, Ç. (2004). Tarihöncesine Yolculuk. İstanbul: Epsilon Yayınları
Mc Neill. W. (2004). Dünya Tarihi. (Çeviren: Alaeddin Şenel), Ankara: İmge Kitabevi
Tulga, D.(Ed). (2009)Dünya Tarihi: İstanbul: NTV Yayınları
geçiş yapılır.
GeliştirmeÖğretmen önce Dünya'da Yontma Taş, Epipaleolitik ve Neolitik Dönemlerin özelliklerini açıklar. Daha sonra bu dönemlerin “ Dünyada ve Kıbrıs'ta aynı zamanda yaşamış olup olmadıklarını” sorar ve öğrencilerin düşünmelerini ister. Öğrencilere bu konudaki fikirlerini söylemeleri için fırsat verir. Söz alan öğrencilere dönüt verir. Yanıtların durumuna göre düzeltmeler yapar ve ipuçları verir. Öğretmen Kıbrıs'ta ilk insan yaşamın görüldüğü Akrotiri ile ilgili bilgiler verir. Akrotiri harita üzerinde gösterilerek buradaki insanların ateşi ilk kez kullandıklarını söyler. (Öğretmen bu aşamada 1.ve 2.etkinliği uygulayabilir)Öğretmen Akrotiri insanlarının cüce suaygırı, cüce fil, kuş, balık gibi hayvanları avladıkları ve aynı zamanda bitkileri toplayarak yaşamlarını sürdürdüklerini söyler. Öğrencilere harita üzerinde Akrotiri'nin yerini incelemelerini ister. “İnsanların geçim kaynakları ile yaşadıkları yer arasında nasıl bir bağlantı vardır?” sorusunu sorar. Öğrencilerden gelen yanıtlara göre dönütler verir, açıklamalar yapar.Öğretmen Akrotiri safhası ile yerleşim yerlerine örnekler verir. Öğrencilere bu safha ile ilgili yerleşim yerlerini görüp görmediklerini sorar.(Günlük yaşamla ilişkilendirme) Daha sonraki dönem olan Neolitik dönemin genel özellikleri söylenir. Öğrencilere; Tarım'ın keşfi insan yaşamında ne gibi değişikliklere neden oldu? Tartışalım şeklinde sorular sorar. Öğrencilerin görüşlerini ifade etmeleri için zaman verir. Alınan yanıtlara göre düzeltmeler ve eklemeler yapılır. Neolitik Dönemin iki ayrılmasına neden olan Neolitik Dönemi'nin önemli buluşu seramikle ilgili bilgi verilir. Seramik Neolitik Dönem Kıbrıs'ta yaşayan insanlara ait yerleşim yerlerine örnekler verilir. Öğrencilerden de örnekler vermeleri istenir. Neolitik Dönem yerleşim yerlerinde çıkan buluntulardan yola çıkarak öğrencilerin bu dönemdeki yaşamı değerlendirmeleri sağlanır. Tarihi eserlerin önemine dikkat çekilir.)Kalavassos-Tenta'da ilk insan figürü çiziminin öneminden bahsedilir.(Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.)
SonuçÖğretmen dersin sonunda Epipaleolitik ve Neolitik Dönemle ilgili sorular sorar. Dönütlere cevaplar verir. Öğrencilere konu ile ilgili araştırma ve performans ödevleri verilir. (Öğretmen bu aşamada 4. Etkinliği uygulayabilir. Performans görevi ile ilgili etkinlik öğretmen kitabında yer alan 13. etkinliktir.) Özel ilgisi olan öğrencilere ayrıca farklı performans ödevleri verilebilir. Öğrenme güçlüğü görülen öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için gerekli motive edici uygulamalar yapılır. Bir sonraki dersle ilgili ön bilgi verir.
DeğerlendirmeDersin sonunda konu ile ilgili değerlendirme soruları öğrencilere sorulur. Klasik soru sorma yanında alternatif değerlendirme çalışmaları da yapılabilir.
Uyarı:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
44 45
Öğretmen öğrencilere bu dönemlerle ilgili pek çok buluntunun yurt dışında olduğu bilgisini verir.
Louis Palma di CesnolaDoğu Akdeniz'de stratejik ve coğrafi öneme sahip olan Kıbrıs'ta farklı dönemlerde birçok konsolosluklar açılmıştır. Akdeniz ticaretinde önemli bir yere sahip olan Kıbrıs'ta Latinler Dönemi'nde Mağusa önem kazanırken, Osmanlılar Dönemi'nde Tuzla(Larnaka) ve Limasol da eklenmiştir.Osmanlı Devleti idaresinde Kıbrıs'ta konsolosluk açan devletlerden biri de Amerika Devleti'dir. Osmanlı Devleti'nin 19. yüzyılın başlarından itibaren Amerika Devleti ile olan ilişiklerine bağlı olarak Kıbrıs'ta Amerikan konsoloslukları açılmıştır. Kıbrıs'ta görev yapan Amerikan konsolosları arasında bulunan İtalyan asıllı Louis Palma di Cesnola, Tuzla'da 1865-1876 yılları arasında görev yapmıştır. Cesnola sadece konsolos olarak görev yapmamış Kıbrıs'tan birçok arkeolojik Amerika'ya kaçırmıştır. Kıbrıs'ta kazılar yaptıran Cesnola'yı durdurmak isteyen Osmanlı yöneticileri olsa da başarılı olamamışlardır. Cesnola'nın Kıbrıs'tan kaçırdığı eserlerin önemli bir kısmı Metropolitan müzesinde sergilenmektedir.Özkul, E.A.(2014). Kıbrıs'ta Osmanlı İzleri, Lefkoşa.Kıbrıs Türk Yazarlar Birliği.
Ünite İle ilgili Önerilen KaynaklarDilek, D. (2001). Tarih Derslerinde Öğrenme ve Düşünce Gelişimi, Ankara. Pegem A Yayınevi.
Fer, Seval.(Editör), ve Diğerleri.(2011).Öğrenme Öğretme Kuram ve Yaklaşımları, , Ankara .Anı yayıncılık.Jean, G.(2001). Yazı İnsanlığın Belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kızılduman, B. (2008). Kıbrıs'ta Nitovikla Çevresine İlişkin Yeni Bulgular. Erkanal, A.,Günel,S.,Deniz,U. (Ed.). Batı Anadolu ve Doğu Akdeniz Geç Tunç Çağı Kültürleri Üzerine Yeni Araştırmalar, 159-166. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Köksal, H . (Editör) ve Diğerleri. Yenilikçi Tarih Öğretimi Etkinlik Örnekleri, Ankara, Harf Eğitim Yayıncılığı.
Kutlu, Ö & Doğan, C.D & Karakaya, İ. (2010). Öğrenci Başarısının Belirlenmesi. Performansa ve Portfolyoya Dayalı Durum Belirleme.Ölçme ve Değerlendirme Uygulamaları, Pagem Akademi Yay, Ankara.
Maner, Ç. (2004). Tarihöncesine Yolculuk. İstanbul: Epsilon Yayınları
Mc Neill. W. (2004). Dünya Tarihi. (Çeviren: Alaeddin Şenel), Ankara: İmge Kitabevi
Tulga, D.(Ed). (2009)Dünya Tarihi: İstanbul: NTV Yayınları
geçiş yapılır.
GeliştirmeÖğretmen önce Dünya'da Yontma Taş, Epipaleolitik ve Neolitik Dönemlerin özelliklerini açıklar. Daha sonra bu dönemlerin “ Dünyada ve Kıbrıs'ta aynı zamanda yaşamış olup olmadıklarını” sorar ve öğrencilerin düşünmelerini ister. Öğrencilere bu konudaki fikirlerini söylemeleri için fırsat verir. Söz alan öğrencilere dönüt verir. Yanıtların durumuna göre düzeltmeler yapar ve ipuçları verir. Öğretmen Kıbrıs'ta ilk insan yaşamın görüldüğü Akrotiri ile ilgili bilgiler verir. Akrotiri harita üzerinde gösterilerek buradaki insanların ateşi ilk kez kullandıklarını söyler. (Öğretmen bu aşamada 1.ve 2.etkinliği uygulayabilir)Öğretmen Akrotiri insanlarının cüce suaygırı, cüce fil, kuş, balık gibi hayvanları avladıkları ve aynı zamanda bitkileri toplayarak yaşamlarını sürdürdüklerini söyler. Öğrencilere harita üzerinde Akrotiri'nin yerini incelemelerini ister. “İnsanların geçim kaynakları ile yaşadıkları yer arasında nasıl bir bağlantı vardır?” sorusunu sorar. Öğrencilerden gelen yanıtlara göre dönütler verir, açıklamalar yapar.Öğretmen Akrotiri safhası ile yerleşim yerlerine örnekler verir. Öğrencilere bu safha ile ilgili yerleşim yerlerini görüp görmediklerini sorar.(Günlük yaşamla ilişkilendirme) Daha sonraki dönem olan Neolitik dönemin genel özellikleri söylenir. Öğrencilere; Tarım'ın keşfi insan yaşamında ne gibi değişikliklere neden oldu? Tartışalım şeklinde sorular sorar. Öğrencilerin görüşlerini ifade etmeleri için zaman verir. Alınan yanıtlara göre düzeltmeler ve eklemeler yapılır. Neolitik Dönemin iki ayrılmasına neden olan Neolitik Dönemi'nin önemli buluşu seramikle ilgili bilgi verilir. Seramik Neolitik Dönem Kıbrıs'ta yaşayan insanlara ait yerleşim yerlerine örnekler verilir. Öğrencilerden de örnekler vermeleri istenir. Neolitik Dönem yerleşim yerlerinde çıkan buluntulardan yola çıkarak öğrencilerin bu dönemdeki yaşamı değerlendirmeleri sağlanır. Tarihi eserlerin önemine dikkat çekilir.)Kalavassos-Tenta'da ilk insan figürü çiziminin öneminden bahsedilir.(Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.)
SonuçÖğretmen dersin sonunda Epipaleolitik ve Neolitik Dönemle ilgili sorular sorar. Dönütlere cevaplar verir. Öğrencilere konu ile ilgili araştırma ve performans ödevleri verilir. (Öğretmen bu aşamada 4. Etkinliği uygulayabilir. Performans görevi ile ilgili etkinlik öğretmen kitabında yer alan 13. etkinliktir.) Özel ilgisi olan öğrencilere ayrıca farklı performans ödevleri verilebilir. Öğrenme güçlüğü görülen öğrencilerin konuyu daha iyi anlayabilmeleri için gerekli motive edici uygulamalar yapılır. Bir sonraki dersle ilgili ön bilgi verir.
DeğerlendirmeDersin sonunda konu ile ilgili değerlendirme soruları öğrencilere sorulur. Klasik soru sorma yanında alternatif değerlendirme çalışmaları da yapılabilir.
Uyarı:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
46 47
C. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1. Aşağıdaki icat ve keşiflerin etkilerini açıklayınız.
İcatlar- Keşifler
Ateşin kullanımı
Tarımsal üretimin başlaması
Ticaretin başlaması
Alfabenin bulunuşu
Yazının icadı
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Aşağıdakileri uygun şekilde eşleştiriniz.
A
B
C
D
E
1
2
3
4
5
Çift boynuzlu tanrı heykelciği
Kalkolitik dönem
Tatlısu-Çiftlikdüzü
Yatnana
Cüce fil Enkomi
Akrotiri safhası
Obsidyen
Kissonerga
Kıbrıs'ın adı
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde Kıbrıs'taki yerleşim yerlerinin isimleri verilmiştir. Verilen soruları şekillerdeki numaraları kullanarak cevaplayınız.
3 6 9
2 5 8
1 4 7Akrotiri
Pereklissia
Tatlısu -Çiftlikdüzü
Khirokitia
Kissonerga
Vrysi
Enkomi
Kral Tepesi
Alambra
1) Obsidyen ilk nerede bulunmuştur?
…………………………………………………………………………………………………2) Sende katlı yapılar nerede ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………3) En eski madeni buluntu yeri neresidir?
…………………………………………………………………………………………………4) Karpaz yarımadasında bulunan yerleşim yerinin adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………5) Kedi başı heykelciği Kıbrıs'ta ilk nerede bulunmuştur?
…………………………………………………………………………………………………6) Kıbrıs'ta ateşin ilk kullanıldığı yer neresidir?
…………………………………………………………………………………………………7) Etrafı surlarla çevrili yerleşim yeri neresidir?
…………………………………………………………………………………………………8) Dikdörtgen ve kare planlı yapılar nerede vardır?
…………………………………………………………………………………………………9) Savunma amaçlı hendek ve duvarlar nerede bulunur?
…………………………………………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
46 47
C. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1. Aşağıdaki icat ve keşiflerin etkilerini açıklayınız.
İcatlar- Keşifler
Ateşin kullanımı
Tarımsal üretimin başlaması
Ticaretin başlaması
Alfabenin bulunuşu
Yazının icadı
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
....................................................................................
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Aşağıdakileri uygun şekilde eşleştiriniz.
A
B
C
D
E
1
2
3
4
5
Çift boynuzlu tanrı heykelciği
Kalkolitik dönem
Tatlısu-Çiftlikdüzü
Yatnana
Cüce fil Enkomi
Akrotiri safhası
Obsidyen
Kissonerga
Kıbrıs'ın adı
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde Kıbrıs'taki yerleşim yerlerinin isimleri verilmiştir. Verilen soruları şekillerdeki numaraları kullanarak cevaplayınız.
3 6 9
2 5 8
1 4 7Akrotiri
Pereklissia
Tatlısu -Çiftlikdüzü
Khirokitia
Kissonerga
Vrysi
Enkomi
Kral Tepesi
Alambra
1) Obsidyen ilk nerede bulunmuştur?
…………………………………………………………………………………………………2) Sende katlı yapılar nerede ortaya çıkmıştır?
…………………………………………………………………………………………………3) En eski madeni buluntu yeri neresidir?
…………………………………………………………………………………………………4) Karpaz yarımadasında bulunan yerleşim yerinin adı nedir?
…………………………………………………………………………………………………5) Kedi başı heykelciği Kıbrıs'ta ilk nerede bulunmuştur?
…………………………………………………………………………………………………6) Kıbrıs'ta ateşin ilk kullanıldığı yer neresidir?
…………………………………………………………………………………………………7) Etrafı surlarla çevrili yerleşim yeri neresidir?
…………………………………………………………………………………………………8) Dikdörtgen ve kare planlı yapılar nerede vardır?
…………………………………………………………………………………………………9) Savunma amaçlı hendek ve duvarlar nerede bulunur?
…………………………………………………………………………………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
48 49
BAKIRTUNÇ
DEMİR
Yukarıda verilen şemayı inceleyiniz. Maden Devirlerinin isimlendirilmesinde hangi nedenin etkili olduğunu aşağıda verilen yere yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1. Aşağıda verilen Fenikeliler ile ilgili bir resimdir. Bu resme bakarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Sizce resimdeki insanlar ne yapıyor?
b. İnsanların taşıdıkları nesneler nelerdir?
c. Bu insanların ekonomik yaşantıları ile ilgili neler söylenebilir?
2. Aşağıda Kıbrıs'ta bulunan Tunç Tanrı Heykelciği (Enkomi-MÖ. 1200 yılı civarı) verilmiştir. Heykelle ilgili soruları yanıtlayınız.
a. Bu heykel nasıl yapılmıştır?
b. Heykeli kim yapmış olabilir?
c. Heykel hangi amaçla kullanılmıştır?
d. Heykelin sağ ve sol ellerinde bulunanlar nedir?
e. Heykel neden bu adı almıştır?
3. Kalavasos Tenta'da bulunan resimle ilgili aşağıda verilen soruları
yanıtlayınız.a. Resimdeki şekiller neyi anlatmaktadır?
b. Resimde niçin kırmızı renk kullanılmıştır?
c. Resim Öğretmeninizin resimle ilgili yorumları nelerdir?
D. Görsel Malzemeyi Analiz Etme
3.
Yerleşim Yeri
Yontma Taş Dönemi
Orta Taş Dönemi
Cilalı Taş Dönemi
Bakır Taş Dönemi
Tunç Dönemi
2. Aşağıdaki tabloya Kıbrıs'taki Eski Çağ öncesi yerleşim yerlerinin isimlerini yazıp ait olduğunu düşündüğünüz bölüme işaret koyarak eşleştiriniz.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
48 49
BAKIRTUNÇ
DEMİR
Yukarıda verilen şemayı inceleyiniz. Maden Devirlerinin isimlendirilmesinde hangi nedenin etkili olduğunu aşağıda verilen yere yazınız.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1. Aşağıda verilen Fenikeliler ile ilgili bir resimdir. Bu resme bakarak aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Sizce resimdeki insanlar ne yapıyor?
b. İnsanların taşıdıkları nesneler nelerdir?
c. Bu insanların ekonomik yaşantıları ile ilgili neler söylenebilir?
2. Aşağıda Kıbrıs'ta bulunan Tunç Tanrı Heykelciği (Enkomi-MÖ. 1200 yılı civarı) verilmiştir. Heykelle ilgili soruları yanıtlayınız.
a. Bu heykel nasıl yapılmıştır?
b. Heykeli kim yapmış olabilir?
c. Heykel hangi amaçla kullanılmıştır?
d. Heykelin sağ ve sol ellerinde bulunanlar nedir?
e. Heykel neden bu adı almıştır?
3. Kalavasos Tenta'da bulunan resimle ilgili aşağıda verilen soruları
yanıtlayınız.a. Resimdeki şekiller neyi anlatmaktadır?
b. Resimde niçin kırmızı renk kullanılmıştır?
c. Resim Öğretmeninizin resimle ilgili yorumları nelerdir?
D. Görsel Malzemeyi Analiz Etme
3.
Yerleşim Yeri
Yontma Taş Dönemi
Orta Taş Dönemi
Cilalı Taş Dönemi
Bakır Taş Dönemi
Tunç Dönemi
2. Aşağıdaki tabloya Kıbrıs'taki Eski Çağ öncesi yerleşim yerlerinin isimlerini yazıp ait olduğunu düşündüğünüz bölüme işaret koyarak eşleştiriniz.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
50 51
4. Bakırın kalayla karıştırılmasından tunç madeni elde ediliyordu. Bakıra kalay karıştırılması araç-gereç yapımına nasıl bir yenilik getirmiştir?
5. Kıbrıs'ta henüz çözülemeyen yazının adı nedir?
6. Geç Tunç Dönemi'nde öküz gönü şeklindeki bakır külçeler (ingot) hangi amaçlarla kullanılmıştır?
7. Aşağıdaki kavramları kullanarak anlamlı cümleler oluşturunuz.
Akrotiri:
Seramik:
Obsidyen:
Tablet:
Batık Gemi:
F. Bulmacalar
1. Şifreli Bulmaca
Aşağıdaki bulmacada Kıbrıs'ın aldığı isimler verilmiştir. Bulmacadaki isimleri soldan sağa, sağdan sola, yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya ve çapraz tarayarak bulabilirsiniz. Bütün isimleri bulduktan sonra kalan harfler ile bir cümle oluşmaktadır. Bu cümleyi bulunuz.
ALASHİA KOPHER YATNANA CYPRİUM CUPRUM YA
Ü L K A L A S H I A E C
M Y İ Z T A R I
V A E K Ü L M T Ü
E T L M İ R A U S A Ç R
I N S I N D A N R Z E İ
N A K O P H E R G P İ U
N N L İ K Y L E R U M
E A S A H İ A P T İ R C
H I Y
R P
51
E. Metin Analizi
“Taş Devri çizgi filminde geçen Çakmaktaş ile Moloztaş aileleri, Neolitik Dönemde yaşamış iki ailedir.”
Bu iki ailenin yaşantısı ile ilgili aşağıda bir paragraf verilmiştir. Bu paragrafta yanlış olan kelimeleri bulunuz ve neden yanlış olduğunu açıklayınız.
Fred ve Barni çok iyi iki arkadaştırlar. Çok yakın evlerde oturan iki arkadaş her konuda yardımlaşmakta ve mutlu bir hayat sürmektedirler. Fred ve Barni'nin günleri evlerine çok uzak olmayan bir arazide toprağı işlemekle ve çeşitli ürünler yetiştirmekle geçmektedir. Sabanla sürdükleri toprakları verimlidir. Göl kıyısına yakın bir kentte yaşayan iki aile çiftçilik yanında hayvancılıkla da uğraşmaktadır. Fred ve Barni'nin eşleri de kendileri gibi çok iyi anlaşan arkadaşlardır. Fred'in eşi Wilma ve Barni'nin eşi Beti seramik yapmaktan büyük keyif almanın yanında altın ve gümüş takılara da çok meraklıdırlar. Wilma'nın küçük oğlu Bambam ile Wilma'nın kızı Çakıl bahçede Dinozor Dino ile oynarken onlar da günlük işlerini yapmaya çalışmaktadırlar. Yaşadıkları bölge çok soğuktur ve kullandıkları battaniyeler bazen yetersiz kalmaktadır. Soğuk hava koşulları bazen ekinlerine de zarar vermektedir. Bu konuda bölge yöneticilerine yazılı bilgi vermişler ve zararlarının karşılanmasını istemişlerdir. İstekleri dikkate alınarak zararlarının karşılanması için kendilerine bir miktar para verilmiştir.
Ör: Saban1)………………………
2)………………………
3)………………………
4)………………………
5)……………………..
6)………………………
7)………………………
E. Aşağıdaki Soruları cevaplayınız.
1. İnsanların tarım faaliyetine başlaması hangi tarih öncesi dönemde gerçekleşti? Tarımdan önce insanlar nasıl yaşıyorlardı?
2. Neolitik dönemde yerleşik yaşama geçilmiştir. Yerleşik yaşama geçiş insanlık tarihinde hangi ilkleri başlatmıştır?
3. Neolitik dönemde Kıbrıs'ta seramik eşyalar yapmak için nasıl bir yöntem uygulanmıştır?
50
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
50 51
4. Bakırın kalayla karıştırılmasından tunç madeni elde ediliyordu. Bakıra kalay karıştırılması araç-gereç yapımına nasıl bir yenilik getirmiştir?
5. Kıbrıs'ta henüz çözülemeyen yazının adı nedir?
6. Geç Tunç Dönemi'nde öküz gönü şeklindeki bakır külçeler (ingot) hangi amaçlarla kullanılmıştır?
7. Aşağıdaki kavramları kullanarak anlamlı cümleler oluşturunuz.
Akrotiri:
Seramik:
Obsidyen:
Tablet:
Batık Gemi:
F. Bulmacalar
1. Şifreli Bulmaca
Aşağıdaki bulmacada Kıbrıs'ın aldığı isimler verilmiştir. Bulmacadaki isimleri soldan sağa, sağdan sola, yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya ve çapraz tarayarak bulabilirsiniz. Bütün isimleri bulduktan sonra kalan harfler ile bir cümle oluşmaktadır. Bu cümleyi bulunuz.
ALASHİA KOPHER YATNANA CYPRİUM CUPRUM YA
Ü L K A L A S H I A E C
M Y İ Z T A R I
V A E K Ü L M T Ü
E T L M İ R A U S A Ç R
I N S I N D A N R Z E İ
N A K O P H E R G P İ U
N N L İ K Y L E R U M
E A S A H İ A P T İ R C
H I Y
R P
51
E. Metin Analizi
“Taş Devri çizgi filminde geçen Çakmaktaş ile Moloztaş aileleri, Neolitik Dönemde yaşamış iki ailedir.”
Bu iki ailenin yaşantısı ile ilgili aşağıda bir paragraf verilmiştir. Bu paragrafta yanlış olan kelimeleri bulunuz ve neden yanlış olduğunu açıklayınız.
Fred ve Barni çok iyi iki arkadaştırlar. Çok yakın evlerde oturan iki arkadaş her konuda yardımlaşmakta ve mutlu bir hayat sürmektedirler. Fred ve Barni'nin günleri evlerine çok uzak olmayan bir arazide toprağı işlemekle ve çeşitli ürünler yetiştirmekle geçmektedir. Sabanla sürdükleri toprakları verimlidir. Göl kıyısına yakın bir kentte yaşayan iki aile çiftçilik yanında hayvancılıkla da uğraşmaktadır. Fred ve Barni'nin eşleri de kendileri gibi çok iyi anlaşan arkadaşlardır. Fred'in eşi Wilma ve Barni'nin eşi Beti seramik yapmaktan büyük keyif almanın yanında altın ve gümüş takılara da çok meraklıdırlar. Wilma'nın küçük oğlu Bambam ile Wilma'nın kızı Çakıl bahçede Dinozor Dino ile oynarken onlar da günlük işlerini yapmaya çalışmaktadırlar. Yaşadıkları bölge çok soğuktur ve kullandıkları battaniyeler bazen yetersiz kalmaktadır. Soğuk hava koşulları bazen ekinlerine de zarar vermektedir. Bu konuda bölge yöneticilerine yazılı bilgi vermişler ve zararlarının karşılanmasını istemişlerdir. İstekleri dikkate alınarak zararlarının karşılanması için kendilerine bir miktar para verilmiştir.
Ör: Saban1)………………………
2)………………………
3)………………………
4)………………………
5)……………………..
6)………………………
7)………………………
E. Aşağıdaki Soruları cevaplayınız.
1. İnsanların tarım faaliyetine başlaması hangi tarih öncesi dönemde gerçekleşti? Tarımdan önce insanlar nasıl yaşıyorlardı?
2. Neolitik dönemde yerleşik yaşama geçilmiştir. Yerleşik yaşama geçiş insanlık tarihinde hangi ilkleri başlatmıştır?
3. Neolitik dönemde Kıbrıs'ta seramik eşyalar yapmak için nasıl bir yöntem uygulanmıştır?
50
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
52 53
2. Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
1
2
3 4
5 6
Soldan Sağa3. Kıbrıs’ta insan yaşamının ilk kez görüldüğü yerleşim yerinin adı5. Yeni Taş Çağ’ında insan yaşamına kolaylık getiren buluş.
Yukarıdan Aşağıya1. Yeni Taş Çağı’ı insanlarının Kıbrıs’ta yetiştirildiği ürünlerden biri.2. Kıbrıs’a verilen isimlerden biri.4. Bakır ve kalayın elde karıştırılmasından elde edilen maden.6. İlk Çağ’ın önemli av hayvanlarından biri.
52
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Ateşin Bulunuşu ile İlgili Hipotez Ortaya Koyma ve Sunma
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Hipotez ortaya koyma ve sunma.
Akrotiri ders konusu işlenirken.
15 dk
6.Sınıf II.Ünite
Tarih öncesi çağların özelliklerini kavrama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, İş birliği ve girişimcilik, tarihsel düş gücü ve imgelem.
Kavramlar: Epi-paleolitik, hipotez, arkeoloji, veri.
Ön Bilgiler: Öğrencilere Ateşin insanlar tarafında kontrol altına alınıp günlük yaşamda kullanıldığı dönemde yazının henüz icat edilmediği bilgisi verilir. Bilim adamlarının ateşin nasıl keşfedildiği ile ilgili bilgilerinin hipotezlere ve arkeolojik verilere dayalı olduğu söylenir. Ateşin keşfi ya da bulunuşu ifadesi, ateşin insanlar tarafından kontrol altına alınması anlamında kullanılır.
Ön Hazırlık Soruları:1.Yangın, şimşek çakması gibi doğal olaylar insanların ateşi kontrol altına alması açısından yol gösterici olabilir mi? Araç- Gereçler: İnternet, hipotezlerin yazılacağı çalışma kağıtları.
İşlem Basamakları: Öğrencileri dörder kişilik gruplara ayırınız. Her grubun görüşlerini verilen çalışma kağıtlarına yazmalarını isteyiniz. Daha sonra her grubun temsilcisinin konu ile ilgili görüşleri sınıfa sunmasını sağlayınız. Her grubun görüşleri ile ilgili diğer grupların soru sorma ve
Akrotiri Safhası
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
52 53
2. Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
1
2
3 4
5 6
Soldan Sağa3. Kıbrıs’ta insan yaşamının ilk kez görüldüğü yerleşim yerinin adı5. Yeni Taş Çağ’ında insan yaşamına kolaylık getiren buluş.
Yukarıdan Aşağıya1. Yeni Taş Çağı’ı insanlarının Kıbrıs’ta yetiştirildiği ürünlerden biri.2. Kıbrıs’a verilen isimlerden biri.4. Bakır ve kalayın elde karıştırılmasından elde edilen maden.6. İlk Çağ’ın önemli av hayvanlarından biri.
52
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Ateşin Bulunuşu ile İlgili Hipotez Ortaya Koyma ve Sunma
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Hipotez ortaya koyma ve sunma.
Akrotiri ders konusu işlenirken.
15 dk
6.Sınıf II.Ünite
Tarih öncesi çağların özelliklerini kavrama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, İş birliği ve girişimcilik, tarihsel düş gücü ve imgelem.
Kavramlar: Epi-paleolitik, hipotez, arkeoloji, veri.
Ön Bilgiler: Öğrencilere Ateşin insanlar tarafında kontrol altına alınıp günlük yaşamda kullanıldığı dönemde yazının henüz icat edilmediği bilgisi verilir. Bilim adamlarının ateşin nasıl keşfedildiği ile ilgili bilgilerinin hipotezlere ve arkeolojik verilere dayalı olduğu söylenir. Ateşin keşfi ya da bulunuşu ifadesi, ateşin insanlar tarafından kontrol altına alınması anlamında kullanılır.
Ön Hazırlık Soruları:1.Yangın, şimşek çakması gibi doğal olaylar insanların ateşi kontrol altına alması açısından yol gösterici olabilir mi? Araç- Gereçler: İnternet, hipotezlerin yazılacağı çalışma kağıtları.
İşlem Basamakları: Öğrencileri dörder kişilik gruplara ayırınız. Her grubun görüşlerini verilen çalışma kağıtlarına yazmalarını isteyiniz. Daha sonra her grubun temsilcisinin konu ile ilgili görüşleri sınıfa sunmasını sağlayınız. Her grubun görüşleri ile ilgili diğer grupların soru sorma ve
Akrotiri Safhası
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
54 55
eleştiri yapmalarına fırsat veriniz. Tüm gruplar görüşlerini ifade ederken yapılan eleştiri ve yanıtlara göre öğrencilere düzeltmeler yapınız.
Ateşin Bulunuşu ile ilgili Sunulan Hipotezlerle İlgili Sorular;1.Hipotezde savunulan bilgiler tarihsel gerçeklere uygun mu?2.Hipotezin zayıf ve güçlü yanları nelerdir?3.Ateşin insanlar tarafında kontrol altına alınmasının ( bulunuşu )yazının olmadığı dönemde olduğu düşünülürse hangi bilim dalları bu konuda aydınlatıcı olabilir?
Tartışma Soruları: İnsanlar ateşi başka alanlarda kullanmayı nasıl keşfetmiş olabilirler? (Madenler, seramik vb.)
Öneriler: Ateşin Bulunuşu ile ilgili hipotezleri araştırınız.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Ateşin Bulunuşuyla İlgili Karikatür Analizi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Karikatür Analizi
Ders İşlenirken.
5 dk
Karikatür kullanarak öğrencilerin ateşin bulunuşu ile ilgili analiz yapmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme
Kavramlar: Karikatür.
Ön Bilgiler: Karikatürlerin genel özellikleri öğrenciye açıklanır.
Araç- Gereçler: Ateşin bulunuşu ile ilgili karikatür.
İşlem Basamakları: Ateşin Bulunuşu ile ilgili olarak verilen karikatürü, karikatür analiz sorularını kullanarak analiz edilir.
Karikatür Analiz Soruları:
1. Karikatürde neler görüyorsunuz?
..............................................................................................
2. Karikatürdeki yazıyı okudunuz mu?
..............................................................................................
6.Sınıf II.Ünite Akrotiri Safhası
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
54 55
eleştiri yapmalarına fırsat veriniz. Tüm gruplar görüşlerini ifade ederken yapılan eleştiri ve yanıtlara göre öğrencilere düzeltmeler yapınız.
Ateşin Bulunuşu ile ilgili Sunulan Hipotezlerle İlgili Sorular;1.Hipotezde savunulan bilgiler tarihsel gerçeklere uygun mu?2.Hipotezin zayıf ve güçlü yanları nelerdir?3.Ateşin insanlar tarafında kontrol altına alınmasının ( bulunuşu )yazının olmadığı dönemde olduğu düşünülürse hangi bilim dalları bu konuda aydınlatıcı olabilir?
Tartışma Soruları: İnsanlar ateşi başka alanlarda kullanmayı nasıl keşfetmiş olabilirler? (Madenler, seramik vb.)
Öneriler: Ateşin Bulunuşu ile ilgili hipotezleri araştırınız.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Ateşin Bulunuşuyla İlgili Karikatür Analizi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Karikatür Analizi
Ders İşlenirken.
5 dk
Karikatür kullanarak öğrencilerin ateşin bulunuşu ile ilgili analiz yapmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme
Kavramlar: Karikatür.
Ön Bilgiler: Karikatürlerin genel özellikleri öğrenciye açıklanır.
Araç- Gereçler: Ateşin bulunuşu ile ilgili karikatür.
İşlem Basamakları: Ateşin Bulunuşu ile ilgili olarak verilen karikatürü, karikatür analiz sorularını kullanarak analiz edilir.
Karikatür Analiz Soruları:
1. Karikatürde neler görüyorsunuz?
..............................................................................................
2. Karikatürdeki yazıyı okudunuz mu?
..............................................................................................
6.Sınıf II.Ünite Akrotiri Safhası
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
56 57
3. Karikatürde ne anlatılıyor? ..............................................................................................
4. Karikatürlerde hangi özellikler gerçeğe uygun değildir?
..............................................................................................
5.Karikatürde abartılı olan şey nedir?
..............................................................................................
Öneriler: Karikatür çizimi ile ilgili araştırma yaparak Ateşin bulunuşu ile ilgili siz de bir karikatür çizebilirsiniz.
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Tenta Yerleşim Yerinde Ortaya Çıkarılan Buluntu Resmiyle İlgili Analiz.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Analiz.
Neolitik Dönem ile ilgili derste.
5 dk
Arkeolojik buluntuları analiz ederken yaratıcı ve eleştirel bakış açısı kazandırma.
Öğrenme Çıktıları:Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel okur-yazarlık.
Ara Disiplin: Ekonomi, etkin ve duyarlı vatandaşlık .
Kavramlar: Neolitik dönem, yerleşim yeri, buluntu.
Farklı konu ve Disiplinlerle ilişkilendirme: Resim öğretmeninden resim ile ilgili görüş alınır.
Araç- Gereçler: Analiz Edilecek resim, Analiz Soruları.
İşlem Basamakları: Öğrencileri Tenta'daki buluntu resmiyle ilgili analiz sorularını yanıtlar. Resimle ilgili yorumlarda bulunur.
Analiz SorularıA. Resimdeki şekiller neyi anlatmaktadır?
B. Resimde niçin kırmızı renk kullanılmıştır?
C. Resim Öğretmeninizin resimle ilgili yorumları nelerdir?
6.Sınıf II.Ünite Neolitik Dönem
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
56 57
3. Karikatürde ne anlatılıyor? ..............................................................................................
4. Karikatürlerde hangi özellikler gerçeğe uygun değildir?
..............................................................................................
5.Karikatürde abartılı olan şey nedir?
..............................................................................................
Öneriler: Karikatür çizimi ile ilgili araştırma yaparak Ateşin bulunuşu ile ilgili siz de bir karikatür çizebilirsiniz.
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Tenta Yerleşim Yerinde Ortaya Çıkarılan Buluntu Resmiyle İlgili Analiz.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Analiz.
Neolitik Dönem ile ilgili derste.
5 dk
Arkeolojik buluntuları analiz ederken yaratıcı ve eleştirel bakış açısı kazandırma.
Öğrenme Çıktıları:Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel okur-yazarlık.
Ara Disiplin: Ekonomi, etkin ve duyarlı vatandaşlık .
Kavramlar: Neolitik dönem, yerleşim yeri, buluntu.
Farklı konu ve Disiplinlerle ilişkilendirme: Resim öğretmeninden resim ile ilgili görüş alınır.
Araç- Gereçler: Analiz Edilecek resim, Analiz Soruları.
İşlem Basamakları: Öğrencileri Tenta'daki buluntu resmiyle ilgili analiz sorularını yanıtlar. Resimle ilgili yorumlarda bulunur.
Analiz SorularıA. Resimdeki şekiller neyi anlatmaktadır?
B. Resimde niçin kırmızı renk kullanılmıştır?
C. Resim Öğretmeninizin resimle ilgili yorumları nelerdir?
6.Sınıf II.Ünite Neolitik Dönem
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
58 59
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: E-Posta Veya Mektup Yoluyla Resmi Yazı Yazmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
E-posta veya mektup yazma
Ders sonunda.
5 gün
Öğrencilerin duyarlı bir vatandaş olarak Kıbrıs'taki Arkeolojik eserlerin korunmasına yönelik girişimde bulunmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Problem çözme, iş birliği ve girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, okur-yazarlık.
Ara Disiplin: Ekonomi, etkin ve duyarlı vatandaşlık.
Kavramlar: E-posta, vatandaşlık.
Ön Bilgiler: Öğrencilere tarihi eserlerin ve kültürel mirası korumanın anayasal bir hak ve görev olduğu bilgisi verilir. Öğrenciler vatandaşların dilekçe yazma ve yanıt isteme haklarının olduğu konusunda bilgilendirilir.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Öğrenciler, resmi yazıların nasıl yazılacağı ile ilgili Türkçe öğretmenlerinden, e-posta yazımı için ise bilgisayar öğretmenlerinden bilgi alabilirler.
Ön Hazırlık Soruları:1.Kültürel mirasın korunmasına yönelik çevrenizde yapılan ne tür çalışmalar bulunmaktadır. Araç- Gereçler: İnternet, zarf, pul, kağıt-kalem.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden arkeolojik eserlerin korunmasına yönelik nedenlerin e-posta veya mektupta mutlaka belirtilmesi gerektiği açıklanır. Bu konuda araştırma ve gözlemler yapıldıktan sonra e-posta veya mektup ilgili bakanlığa ulaştırılır.
Tartışma Soruları : 1. Yazılan e-posta veya mektuplara yanıt geldi mi? 2. Sonuç alındı mı?
Öneriler: Öğrenciler toplu olarak da e-mail veya mektup gönderebilirler. Toplu imza ile sınıfça yazı gönderilebilir.
6.Sınıf II.ÜniteAkrotiri Neolitik Dönem
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
58 59
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: E-Posta Veya Mektup Yoluyla Resmi Yazı Yazmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
E-posta veya mektup yazma
Ders sonunda.
5 gün
Öğrencilerin duyarlı bir vatandaş olarak Kıbrıs'taki Arkeolojik eserlerin korunmasına yönelik girişimde bulunmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Yazısız Döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Problem çözme, iş birliği ve girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, okur-yazarlık.
Ara Disiplin: Ekonomi, etkin ve duyarlı vatandaşlık.
Kavramlar: E-posta, vatandaşlık.
Ön Bilgiler: Öğrencilere tarihi eserlerin ve kültürel mirası korumanın anayasal bir hak ve görev olduğu bilgisi verilir. Öğrenciler vatandaşların dilekçe yazma ve yanıt isteme haklarının olduğu konusunda bilgilendirilir.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Öğrenciler, resmi yazıların nasıl yazılacağı ile ilgili Türkçe öğretmenlerinden, e-posta yazımı için ise bilgisayar öğretmenlerinden bilgi alabilirler.
Ön Hazırlık Soruları:1.Kültürel mirasın korunmasına yönelik çevrenizde yapılan ne tür çalışmalar bulunmaktadır. Araç- Gereçler: İnternet, zarf, pul, kağıt-kalem.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden arkeolojik eserlerin korunmasına yönelik nedenlerin e-posta veya mektupta mutlaka belirtilmesi gerektiği açıklanır. Bu konuda araştırma ve gözlemler yapıldıktan sonra e-posta veya mektup ilgili bakanlığa ulaştırılır.
Tartışma Soruları : 1. Yazılan e-posta veya mektuplara yanıt geldi mi? 2. Sonuç alındı mı?
Öneriler: Öğrenciler toplu olarak da e-mail veya mektup gönderebilirler. Toplu imza ile sınıfça yazı gönderilebilir.
6.Sınıf II.ÜniteAkrotiri Neolitik Dönem
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
60 61
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Buluntu İnceleme
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Araştırma - İnceleme
Kasım ayı
10 gün
6.Sınıf II.Ünite
Bir arkeoloji müzesinde yer alan Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik Çağ, Eski Tunç ve Asur Ticaret Kolonileri Çağı olarak ayrılmış dönemlere ait buluntuları belirleme.
Öğrenme Çıktıları: 1. Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma. Eleştirel ve yaratıcı düşünme. Görsel materyal okuma.
Kavramlar: Paleolitik, Epi-paleolitik, Mezolitik, Neolitik, Çağ, devir, seramik
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim dersi öğretmeninden yardım alarak buluntunun resminin çizilmesi.
Araç- Gereçler: Buluntunun fotoğrafını çekmek için fotoğraf makinesi, çizmek için kâğıt, kalem.
Güvenlik Önlemleri: Eğer öğrenciler müzeye götürülecekse burada uymaları gereken kurallar onlara açıklanmalıdır.
İşlem Basamakları:Buluntular, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde yer alan buluntulardan veya İstanbul Arkeoloji Müzesi'nden sanal müze ziyareti ile seçilebilir. Bunun yanında buluntular bulunduğunuz bölgede yer alan arkeoloji müzeleri varsa o müzelerden de seçilebilir. Öğrencilerin eserleri inceleme imkânları olması için müzelere gezi düzenlenebilir. Buna ek olarak, öğrencilerden inceleme yanında, inceledikleri buluntunun bir
benzerini yapmalarını da isteyebilirsiniz.
BULUNTU ANALİZİ ÇALIŞMA KÂĞIDI
1. BULUNTUNUN FİZİKSEL NİTELİKLERİBuluntunun yapıldığı materyali betimleyin.
2. BULUNTUNUN ÖZEL NİTELİKLERİBuluntu nasıl görünüyor? Biçimi, rengi, yapısı, hacmi, ağırlığı, hareketli parçaları, üzerinde yazılı şeyler…
3. BULUNTUNUN KULLANIMIA. Niçin yapılmış olabilir?B. Kim yapmış olabilir?C. Nerede kullanılmış olabilir?D. Ne zaman kullanılmış olabilir?
4. BULUNTU BİZE NE SÖYLÜYOR?A. Buluntu yapıldığı teknoloji ve kullanıldığı dönem hakkında ne söylemektedir?B. Buluntu kendisini yapan ve kullanan insanların hayatı ve yaşadıkları zaman hakkında ne söylemektedir?C. Bugün benzer bir nesne var mı?
5. BULUNTUNUN SINIFA BİR ÇİZİMİNİ, FOTOĞRAFINI, BENZERİNİ GETİRİNİZ.
Kaynakça:Anadolu Medeniyetleri Müzesi Sanal Gezinti: www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.trİstanbul Arkeoloji Müzeleri:www.istanbularkeoloji.gov.trSt. Barnabas İkon ve Arkeoloji MüzesiGüzelyurt Doğa ve Arkeoloji Müzesi
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
60 61
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Buluntu İnceleme
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Araştırma - İnceleme
Kasım ayı
10 gün
6.Sınıf II.Ünite
Bir arkeoloji müzesinde yer alan Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik Çağ, Eski Tunç ve Asur Ticaret Kolonileri Çağı olarak ayrılmış dönemlere ait buluntuları belirleme.
Öğrenme Çıktıları: 1. Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma. Eleştirel ve yaratıcı düşünme. Görsel materyal okuma.
Kavramlar: Paleolitik, Epi-paleolitik, Mezolitik, Neolitik, Çağ, devir, seramik
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim dersi öğretmeninden yardım alarak buluntunun resminin çizilmesi.
Araç- Gereçler: Buluntunun fotoğrafını çekmek için fotoğraf makinesi, çizmek için kâğıt, kalem.
Güvenlik Önlemleri: Eğer öğrenciler müzeye götürülecekse burada uymaları gereken kurallar onlara açıklanmalıdır.
İşlem Basamakları:Buluntular, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde yer alan buluntulardan veya İstanbul Arkeoloji Müzesi'nden sanal müze ziyareti ile seçilebilir. Bunun yanında buluntular bulunduğunuz bölgede yer alan arkeoloji müzeleri varsa o müzelerden de seçilebilir. Öğrencilerin eserleri inceleme imkânları olması için müzelere gezi düzenlenebilir. Buna ek olarak, öğrencilerden inceleme yanında, inceledikleri buluntunun bir
benzerini yapmalarını da isteyebilirsiniz.
BULUNTU ANALİZİ ÇALIŞMA KÂĞIDI
1. BULUNTUNUN FİZİKSEL NİTELİKLERİBuluntunun yapıldığı materyali betimleyin.
2. BULUNTUNUN ÖZEL NİTELİKLERİBuluntu nasıl görünüyor? Biçimi, rengi, yapısı, hacmi, ağırlığı, hareketli parçaları, üzerinde yazılı şeyler…
3. BULUNTUNUN KULLANIMIA. Niçin yapılmış olabilir?B. Kim yapmış olabilir?C. Nerede kullanılmış olabilir?D. Ne zaman kullanılmış olabilir?
4. BULUNTU BİZE NE SÖYLÜYOR?A. Buluntu yapıldığı teknoloji ve kullanıldığı dönem hakkında ne söylemektedir?B. Buluntu kendisini yapan ve kullanan insanların hayatı ve yaşadıkları zaman hakkında ne söylemektedir?C. Bugün benzer bir nesne var mı?
5. BULUNTUNUN SINIFA BİR ÇİZİMİNİ, FOTOĞRAFINI, BENZERİNİ GETİRİNİZ.
Kaynakça:Anadolu Medeniyetleri Müzesi Sanal Gezinti: www.anadolumedeniyetlerimuzesi.gov.trİstanbul Arkeoloji Müzeleri:www.istanbularkeoloji.gov.trSt. Barnabas İkon ve Arkeoloji MüzesiGüzelyurt Doğa ve Arkeoloji Müzesi
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
62 63
Etkinlik 6
Etkinliğin Adı: Tasarım Yapmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsellere dayalı tarih öğretimi
II. Ünite
30 dakika (10 dakika motif seçip çizim yapma. 20 dakika tartışma)
6.Sınıf II.Ünite
Kıbrıs'ta kazı çalışmalarında çıkan eşyalar üzerindeki motifleri analiz etme.
Öğrenme Çıktıları: 1. Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.2. Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma. Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Seramik, figürin, idol, antik yerleşim yeri.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden motifler ile ilgili bilgiler alınabilir.
İşlem Basamakları:Öğrencilere aşağıda verilen motif resimlerini gösteriniz ve en küçük eşyadan en büyük eşyaya kadar tamamen kendi isteklerine bağlı olarak bir eşya belirlemelerini ve üzerindeki resimlerde yer alan motiflerden herhangi biri ya da birkaçının bulunduğu bir çizim yapmalarını isteyiniz. Öğrencilere bu etkinlik için 10 dakika veriniz. Etkinlik sonrasında tartışma yapılır. Tartışma sonunda en iyi tasarım, en güzel çizim, en kullanışlı tasarım kategorilerinde sınıfça seçim yapılması sağlanır.
Tartışma: Öğrenciler kullandıkları motifleri neden kullandılar? Motif nedir?Neyi yansıtır?Bu motifin kullanıldığı bir eşya biliyor musunuz? Sorularıyla tartışma yapılır.
Etkinlik 7
Etkinliğin Adı: Kıbrıs'ın Eski Çağ Öncesi Yerleşim Yerlerini TanıyalımSınıf Panosu Hazırlamak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsel materyal hazırlama
II. Ünite
15 dk 10 dakika resimlerin seçilmesi 5 dakika pano hazırlama
6.Sınıf II.Ünite
Kıbrıs'ta tarih öncesi yerleşim yerlerini fotoğraf, broşür ve resim gibi görsel materyallerle ortaya koyma.
Öğrenme Çıktıları: 1- Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2-Eski yerleşim yerlerinin oluşmasında coğrafi koşulların oynadığı rolleri kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: İletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, girişimcilik, araştırma ve problem çözme, işbirliği.
Araç-Gereçler: Bilgisayar, yazıcı, sınıf panosu
İşlem Basamakları: Öğrencilere ders bitiminde diğer derse getirmeleri için Kıbrıs'ın tarih öncesi dönemlerine ait fotoğraf, resim ve broşür hazırlamaları istenir. Öğrenciler hazırladıkları görselleri derse getirirler. Sınıfta öğretmen eşliğinde 10 dakikalık süre içerisinde bu görsellerden seçim yaparlar. Seçilen bu materyaller 5 dakikalık sürede panoya yerleştirilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
62 63
Etkinlik 6
Etkinliğin Adı: Tasarım Yapmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsellere dayalı tarih öğretimi
II. Ünite
30 dakika (10 dakika motif seçip çizim yapma. 20 dakika tartışma)
6.Sınıf II.Ünite
Kıbrıs'ta kazı çalışmalarında çıkan eşyalar üzerindeki motifleri analiz etme.
Öğrenme Çıktıları: 1. Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.2. Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma. Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Seramik, figürin, idol, antik yerleşim yeri.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden motifler ile ilgili bilgiler alınabilir.
İşlem Basamakları:Öğrencilere aşağıda verilen motif resimlerini gösteriniz ve en küçük eşyadan en büyük eşyaya kadar tamamen kendi isteklerine bağlı olarak bir eşya belirlemelerini ve üzerindeki resimlerde yer alan motiflerden herhangi biri ya da birkaçının bulunduğu bir çizim yapmalarını isteyiniz. Öğrencilere bu etkinlik için 10 dakika veriniz. Etkinlik sonrasında tartışma yapılır. Tartışma sonunda en iyi tasarım, en güzel çizim, en kullanışlı tasarım kategorilerinde sınıfça seçim yapılması sağlanır.
Tartışma: Öğrenciler kullandıkları motifleri neden kullandılar? Motif nedir?Neyi yansıtır?Bu motifin kullanıldığı bir eşya biliyor musunuz? Sorularıyla tartışma yapılır.
Etkinlik 7
Etkinliğin Adı: Kıbrıs'ın Eski Çağ Öncesi Yerleşim Yerlerini TanıyalımSınıf Panosu Hazırlamak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsel materyal hazırlama
II. Ünite
15 dk 10 dakika resimlerin seçilmesi 5 dakika pano hazırlama
6.Sınıf II.Ünite
Kıbrıs'ta tarih öncesi yerleşim yerlerini fotoğraf, broşür ve resim gibi görsel materyallerle ortaya koyma.
Öğrenme Çıktıları: 1- Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2-Eski yerleşim yerlerinin oluşmasında coğrafi koşulların oynadığı rolleri kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: İletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, girişimcilik, araştırma ve problem çözme, işbirliği.
Araç-Gereçler: Bilgisayar, yazıcı, sınıf panosu
İşlem Basamakları: Öğrencilere ders bitiminde diğer derse getirmeleri için Kıbrıs'ın tarih öncesi dönemlerine ait fotoğraf, resim ve broşür hazırlamaları istenir. Öğrenciler hazırladıkları görselleri derse getirirler. Sınıfta öğretmen eşliğinde 10 dakikalık süre içerisinde bu görsellerden seçim yaparlar. Seçilen bu materyaller 5 dakikalık sürede panoya yerleştirilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
64 65
Etkinlik 8
Etkinliğin Adı: İnsanlığın Önemli Buluşlarını Tartışmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması
II. Ünite
II. Saat 28 dakika (Dört dakika her grubun sunumu üçer dakika sınıfın sunumu değerlendirip, konu hakkında sorular sormaları.)
6.Sınıf II.Ünite
İnsanlık tarihinde dönüm noktaları olan buluş ve icatların önemini ve günümüze etkilerini kavratma.
Etkinlik 9
Etkinliğin Adı: Karikatür Seçme ve Sergileme
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Karikatür seçme
II. Ünite
1 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Tarih Öncesi Çağların konularını kavrayarak, bu konularla ilgili karikatürler seçmek ve sınıf panosunda sergileme.
Öğrenme Çıktıları: 1.Tarih öncesi çağların, özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2.Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, problem çözme, girişimcilik, kişisel ve sosyal yetkinlik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
İşlem Basamakları: Bu etkinlikte öğretmen sınıfı tarım, seramik, ateş ve yazı olarak dört gruba ayırır. Öğrenciler gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra bu buluşların insanlığı nasıl etkilediği konusunda her grup kendi konusunda kendilerine verilen sürede sunumda bulunur. Sınıftaki diğer öğrenciler sunumun bitmesiyle birlikte konuyla ilgili gruba sorular yöneltir.
Öğrenme Çıktıları: 1. Tarih öncesi çağların özelliklerin ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Tarih Öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Çağ, devir, antik yerleşim yeri, arkeoloji.
Farklı konu ve disiplinlerle ilişkilendirme: Resim öğretmeninden karikatürler konusunda bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Tarih öncesi çağlar ile ilgili ilgi çekici karikatürler seçilir ve sınıfa getirilir. Bunlar sınıfta sergilenir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
64 65
Etkinlik 8
Etkinliğin Adı: İnsanlığın Önemli Buluşlarını Tartışmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup çalışması
II. Ünite
II. Saat 28 dakika (Dört dakika her grubun sunumu üçer dakika sınıfın sunumu değerlendirip, konu hakkında sorular sormaları.)
6.Sınıf II.Ünite
İnsanlık tarihinde dönüm noktaları olan buluş ve icatların önemini ve günümüze etkilerini kavratma.
Etkinlik 9
Etkinliğin Adı: Karikatür Seçme ve Sergileme
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Karikatür seçme
II. Ünite
1 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Tarih Öncesi Çağların konularını kavrayarak, bu konularla ilgili karikatürler seçmek ve sınıf panosunda sergileme.
Öğrenme Çıktıları: 1.Tarih öncesi çağların, özelliklerini ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2.Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, problem çözme, girişimcilik, kişisel ve sosyal yetkinlik, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
İşlem Basamakları: Bu etkinlikte öğretmen sınıfı tarım, seramik, ateş ve yazı olarak dört gruba ayırır. Öğrenciler gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra bu buluşların insanlığı nasıl etkilediği konusunda her grup kendi konusunda kendilerine verilen sürede sunumda bulunur. Sınıftaki diğer öğrenciler sunumun bitmesiyle birlikte konuyla ilgili gruba sorular yöneltir.
Öğrenme Çıktıları: 1. Tarih öncesi çağların özelliklerin ve Kıbrıs'ta bu devirlerin nasıl yaşandığını açıklar.2. Tarih Öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel materyal okuma.
Kavramlar: Çağ, devir, antik yerleşim yeri, arkeoloji.
Farklı konu ve disiplinlerle ilişkilendirme: Resim öğretmeninden karikatürler konusunda bilgi alınabilir.
İşlem Basamakları: Tarih öncesi çağlar ile ilgili ilgi çekici karikatürler seçilir ve sınıfa getirilir. Bunlar sınıfta sergilenir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
66 67
Etkinlik 10
Etkinliğin Adı: Tarih Öncesi Dönemlerdeki Günlük Yaşam
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Performans görevi
II. Ünite
1 ders (40dk)
6.Sınıf II.Ünite
Tarih öncesi çağlardaki yaşamı resmederek bu dönemlerde kullanılan aletleri doğada bulunan materyallerle yaparak hayal gücünü kullanma.
Etkinlik 11
Etkinliğin Adı: Eski Çağlarda Öğrenci Olmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Rol yapma
II. Ünite
20 dk
6.Sınıf II.Ünite
Öğrencilerin eski çağda olduklarını düşünerek bir yazı yazmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'a bu devirlerin nasıl yaşandığı açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Seramik, kap, tarım.
İşlem Basamakları: Okuldaki seramik ya da resim dersinde müzelerdeki buluntulardan seçilenlerin seramikleri yapılır ya da resimleri çizilir.
Öğrenme Çıktıları: Yazılı dönem ile yazısız dönem arasındaki farkları belirler.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, kişisel ve sosyal yetkinlik.
Kavramlar: Yazı, çivi yazısı, tablet, hece yazısı.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden eski çağlarda Kıbrıs'ta bir öğrenci olduklarını düşünerek çevrelerini ve aldıkları eğitimi anlatan kısa bir yazı yazmaları istenir.
Bunun için öğrencilere 20 dk süre verilir. Öğrenciler yazılarını yazdıktan sonra onlara aşağıda verilen sorular sorulur.
Kaç yaşındasınız? Kaç yıldır eğitim görüyorsunuz? Okul binası nasıl bir yapıdır? Yazı yazmak için neler kullanıyorsunuz? Okuduğunuz ve yazdığınız malzemeleri nereden buluyorsunuz? Sınıfınız kaç kişidir? Sınıfınızdakilerin aileleri kimler? Ne iş yapıyorlar? Bu etkinlik için özellikle Muazzez İlmiye Çığ'ın “Sümerli Ludingirra” adlı eserinden ve eserin 30–37. sayfalarından faydalanabilir ve bu eseri öğrencilerinizle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Çığ, M.İ. (2015), Sümerli Ludingirra. İstanbul: Kaynak Yayınları
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
66 67
Etkinlik 10
Etkinliğin Adı: Tarih Öncesi Dönemlerdeki Günlük Yaşam
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Performans görevi
II. Ünite
1 ders (40dk)
6.Sınıf II.Ünite
Tarih öncesi çağlardaki yaşamı resmederek bu dönemlerde kullanılan aletleri doğada bulunan materyallerle yaparak hayal gücünü kullanma.
Etkinlik 11
Etkinliğin Adı: Eski Çağlarda Öğrenci Olmak
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Rol yapma
II. Ünite
20 dk
6.Sınıf II.Ünite
Öğrencilerin eski çağda olduklarını düşünerek bir yazı yazmalarını sağlama.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi çağların özelliklerini ve Kıbrıs'a bu devirlerin nasıl yaşandığı açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Seramik, kap, tarım.
İşlem Basamakları: Okuldaki seramik ya da resim dersinde müzelerdeki buluntulardan seçilenlerin seramikleri yapılır ya da resimleri çizilir.
Öğrenme Çıktıları: Yazılı dönem ile yazısız dönem arasındaki farkları belirler.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, kişisel ve sosyal yetkinlik.
Kavramlar: Yazı, çivi yazısı, tablet, hece yazısı.
İşlem Basamakları: Öğrencilerden eski çağlarda Kıbrıs'ta bir öğrenci olduklarını düşünerek çevrelerini ve aldıkları eğitimi anlatan kısa bir yazı yazmaları istenir.
Bunun için öğrencilere 20 dk süre verilir. Öğrenciler yazılarını yazdıktan sonra onlara aşağıda verilen sorular sorulur.
Kaç yaşındasınız? Kaç yıldır eğitim görüyorsunuz? Okul binası nasıl bir yapıdır? Yazı yazmak için neler kullanıyorsunuz? Okuduğunuz ve yazdığınız malzemeleri nereden buluyorsunuz? Sınıfınız kaç kişidir? Sınıfınızdakilerin aileleri kimler? Ne iş yapıyorlar? Bu etkinlik için özellikle Muazzez İlmiye Çığ'ın “Sümerli Ludingirra” adlı eserinden ve eserin 30–37. sayfalarından faydalanabilir ve bu eseri öğrencilerinizle paylaşabilirsiniz.
Kaynak: Çığ, M.İ. (2015), Sümerli Ludingirra. İstanbul: Kaynak Yayınları
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
68 69
Etkinlik 12
Etkinliğin Adı: Tarihi Eserler Nasıl Korunur?
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Slogan hazırlama
II. Ünite
1 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Tarihi eserler ve bu eserleri korumanın öneminin kavrama.
Etkinlik 13
Etkinliğin Adı: Neolitik Dönemde kullanılan aletler
“Yeni Taş (Neolitik) dönemde yaşadığınızı düşününüz.”O dönemin koşullarında günlük yaşamla ilgili gerekli olan eşyaları doğadan bulacağınız materyaller yaparak sergileyiniz.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Yeni Taş(Neolitik) dönem eşyaları yapımı.
II. Ünite
2 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Neolitik yaşamda kullanılan aletlerin doğadan bulunacak materyallerle yapılarak o dönemin koşullarının öğrenilmesi.
Öğrenme Çıktıları: Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma , girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Antik yerleşim yeri, kültürel miras, tarihi eser.
İşlem Basamakları: Öğretmen öğrencilerine slogan yazmanın ne olduğunu açıklayarak birer slogan hazırlamalarını ister. Slogan yazılırken dikkat edilmesi gerekenler konusunda öğrencilere bilgi verir.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, yaratıcı düşünce becerisi.
Kavramlar: Alet, eşya, mızrak,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Arkeoloji
İşlem Basamakları: Bu Çalışmada öğrencilerin Neolitik ( Yeni Taş ) dönemi ilgili olarak derste öğrendikleri bilgileri kullanarak O dönemin koşulları dikkate alınarak günlük yaşamla ilgili gerekli olan doğadan bulacakları veya tasarlayacakları ürünleri (araç-gereçler ) sınıfa getirerek sergilemeleri istenmektedir. Öğrencilerin çalışmayı yaparken, derste öğrendiklerinin yanında bu dönemlerle ilgili araştırmalar yaparak yeni bilgiler edinmeleri istenmektedir.Yeni öğrendikleri bilgileri derste öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirerek ve empati yaparak Neolitik Dönemi yansıtan ürün bulmaları veya tasarlamaları amaçlanmaktadır.(Öğrencilere etkinlikle ilgili yardımcı olmak için birkaç tarif verilebilir. Örneğin mızrak yapmak için yassı ve ucu sivri taşın sarmaşıklar veya buna benzer ince ağaç lifleriyle ince uzun bir tahtaya bağlamak, Balık kılçığından tarak yapmak, deri parçası ve ip yerine geçecek sarmaşık türü malzemelerle ayakkabı yapmak gibi.Yapılan ürünler sınıf veya okul panosunun önüne konulacak bir masada sergilenebilir.)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
68 69
Etkinlik 12
Etkinliğin Adı: Tarihi Eserler Nasıl Korunur?
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Slogan hazırlama
II. Ünite
1 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Tarihi eserler ve bu eserleri korumanın öneminin kavrama.
Etkinlik 13
Etkinliğin Adı: Neolitik Dönemde kullanılan aletler
“Yeni Taş (Neolitik) dönemde yaşadığınızı düşününüz.”O dönemin koşullarında günlük yaşamla ilgili gerekli olan eşyaları doğadan bulacağınız materyaller yaparak sergileyiniz.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Yeni Taş(Neolitik) dönem eşyaları yapımı.
II. Ünite
2 hafta
6.Sınıf II.Ünite
Neolitik yaşamda kullanılan aletlerin doğadan bulunacak materyallerle yapılarak o dönemin koşullarının öğrenilmesi.
Öğrenme Çıktıları: Yazısız döneme ait Kıbrıs'taki kültür varlıklarının yerlerini ve önemini kavrar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma , girişimcilik, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Antik yerleşim yeri, kültürel miras, tarihi eser.
İşlem Basamakları: Öğretmen öğrencilerine slogan yazmanın ne olduğunu açıklayarak birer slogan hazırlamalarını ister. Slogan yazılırken dikkat edilmesi gerekenler konusunda öğrencilere bilgi verir.
Öğrenme Çıktıları: Tarih öncesi dönem ile ilgili kanıtlara dayalı olarak günlük yaşamı yansıtan ürünler ortaya koyar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, yaratıcı düşünce becerisi.
Kavramlar: Alet, eşya, mızrak,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Arkeoloji
İşlem Basamakları: Bu Çalışmada öğrencilerin Neolitik ( Yeni Taş ) dönemi ilgili olarak derste öğrendikleri bilgileri kullanarak O dönemin koşulları dikkate alınarak günlük yaşamla ilgili gerekli olan doğadan bulacakları veya tasarlayacakları ürünleri (araç-gereçler ) sınıfa getirerek sergilemeleri istenmektedir. Öğrencilerin çalışmayı yaparken, derste öğrendiklerinin yanında bu dönemlerle ilgili araştırmalar yaparak yeni bilgiler edinmeleri istenmektedir.Yeni öğrendikleri bilgileri derste öğrendikleri bilgilerle ilişkilendirerek ve empati yaparak Neolitik Dönemi yansıtan ürün bulmaları veya tasarlamaları amaçlanmaktadır.(Öğrencilere etkinlikle ilgili yardımcı olmak için birkaç tarif verilebilir. Örneğin mızrak yapmak için yassı ve ucu sivri taşın sarmaşıklar veya buna benzer ince ağaç lifleriyle ince uzun bir tahtaya bağlamak, Balık kılçığından tarak yapmak, deri parçası ve ip yerine geçecek sarmaşık türü malzemelerle ayakkabı yapmak gibi.Yapılan ürünler sınıf veya okul panosunun önüne konulacak bir masada sergilenebilir.)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
70 71
Dereceli Puanlama Anahtarı
Öğrencinin Adı Soyadı:
Ölçütler
Başlangıç
Düzey�nde
( 1 )
Kabul Ed�leb�l�r ( 2 )
Oldukça Başarılı ( 3 )
Başarı Puanı
Görüşler ve Öner�ler
İçer�k
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� çok az yansıtmaktadır.
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� genel olarak yansıtmaktadır.
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� çok �y� b�r şek�lde yansıtmaktadır.
Araştırma Sürec�
Öğrenc� b�lg�ler�n çok azına kend� çabasıyla ulaşmış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Öğrenc� b�lg�ler�n çoğuna kend� çabasıyla ulaşmış, toplamış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Öğrenc� b�lg�ler�n tamamına kend� çabasıyla ulaşmış,toplamış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Ürünün Özgünlüğü
Ürün sıradandır.Fazla �lg� çekmed�.
Ürün düzgün ve saded�r.İlg� çekm�şt�r.
Ürün çok farklı ve yaratıcıdır.Çok �lg� çekm�şt�r.Tasarım özenle yapılmıştır.
Zamanı Kullanma
Proje 3-4 gün geç tesl�m ed�ld�.
Proje 1-2 gün geç tesl�m ed�ld�.
Ürün gününde tesl�m ed�ld�.
Sevgili Öğrenciler, Aşağıda verilen ifadeler, hazırladığınız ödev konusunda kendi duygu ve düşüncelerinizi fark etmeniz için hazırlanmıştır.İlgili ifadeler size uygun değilse “Hayır”''ı biraz uygunsa “ Biraz”'ı çok uygunsa “Evet” i çarpı (x) ile işaretleyiniz.Tüm ifadeleri işaretlemeyi unutmayınız.
İFADELER
Dereceler
Hayır B�raz Evet
1.Çalışmayı yapmadan önce konu �le �lg�l� ön hazırlık yaptım.
2.Araştırma boyunca �lg�l� ve �stekl�yd�m.
3.Neol�t�k Dönemle �lg�l� araç-gereçler�n (ürün) neler olab�leceğ�n� öğrend�m.
4.Ders k�tabı dışındak� kaynaklardan da yararlandım.
5.Çalışmanın bütününü kend�m yaptım.
6.Çalışmam b�tt�ğ�nde yen� ve öneml� b�lg�ler öğrend�m.
Açıklama: Soruları, çalışmayla �lg�l� görüşler�n�z� d�kkate alarak yanıtlayınız. 1.Çalışma sırasında şu b�lg�ler� öğrend�m: 2.Çalışmam sırasında şu noktalara zorlandım: 3.Çalışmayı yen�den yapacak olsaydım şunlara d�kkat ederd�m:
Sınıfı:Öğretmenin Yorumu:
Neolitik Dönem Ürün Ortaya Koyma Çalışması
Öz Değerlendirme FormuÖğretmenin Yorumu:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
70 71
Dereceli Puanlama Anahtarı
Öğrencinin Adı Soyadı:
Ölçütler
Başlangıç
Düzey�nde
( 1 )
Kabul Ed�leb�l�r ( 2 )
Oldukça Başarılı ( 3 )
Başarı Puanı
Görüşler ve Öner�ler
İçer�k
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� çok az yansıtmaktadır.
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� genel olarak yansıtmaktadır.
Ortaya konulan veya tasarlanan ürün Neol�t�k Dönem� çok �y� b�r şek�lde yansıtmaktadır.
Araştırma Sürec�
Öğrenc� b�lg�ler�n çok azına kend� çabasıyla ulaşmış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Öğrenc� b�lg�ler�n çoğuna kend� çabasıyla ulaşmış, toplamış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Öğrenc� b�lg�ler�n tamamına kend� çabasıyla ulaşmış,toplamış ve b�r araya get�rm�şt�r.
Ürünün Özgünlüğü
Ürün sıradandır.Fazla �lg� çekmed�.
Ürün düzgün ve saded�r.İlg� çekm�şt�r.
Ürün çok farklı ve yaratıcıdır.Çok �lg� çekm�şt�r.Tasarım özenle yapılmıştır.
Zamanı Kullanma
Proje 3-4 gün geç tesl�m ed�ld�.
Proje 1-2 gün geç tesl�m ed�ld�.
Ürün gününde tesl�m ed�ld�.
Sevgili Öğrenciler, Aşağıda verilen ifadeler, hazırladığınız ödev konusunda kendi duygu ve düşüncelerinizi fark etmeniz için hazırlanmıştır.İlgili ifadeler size uygun değilse “Hayır”''ı biraz uygunsa “ Biraz”'ı çok uygunsa “Evet” i çarpı (x) ile işaretleyiniz.Tüm ifadeleri işaretlemeyi unutmayınız.
İFADELER
Dereceler
Hayır B�raz Evet
1.Çalışmayı yapmadan önce konu �le �lg�l� ön hazırlık yaptım.
2.Araştırma boyunca �lg�l� ve �stekl�yd�m.
3.Neol�t�k Dönemle �lg�l� araç-gereçler�n (ürün) neler olab�leceğ�n� öğrend�m.
4.Ders k�tabı dışındak� kaynaklardan da yararlandım.
5.Çalışmanın bütününü kend�m yaptım.
6.Çalışmam b�tt�ğ�nde yen� ve öneml� b�lg�ler öğrend�m.
Açıklama: Soruları, çalışmayla �lg�l� görüşler�n�z� d�kkate alarak yanıtlayınız. 1.Çalışma sırasında şu b�lg�ler� öğrend�m: 2.Çalışmam sırasında şu noktalara zorlandım: 3.Çalışmayı yen�den yapacak olsaydım şunlara d�kkat ederd�m:
Sınıfı:Öğretmenin Yorumu:
Neolitik Dönem Ürün Ortaya Koyma Çalışması
Öz Değerlendirme FormuÖğretmenin Yorumu:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
72 73
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 3
61. Etkisi Görülen Uygarlıklar a. Mısırb. Hitit c. Aka (Miken)-Dor Kolonileri d. Fenike Kolonileri
2. Hüküm Süren Uygarlıklar
a. Asurb. Mısır c. Pers d. Büyük İskender'in İmparatorluğu e. Mısır Ptolemelerif. Roma
KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ'DA ETKİSİ GÖRÜLEN VE HÜKÜM SÜREN UYGARLIKLAR
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
72 73
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 3
61. Etkisi Görülen Uygarlıklar a. Mısırb. Hitit c. Aka (Miken)-Dor Kolonileri d. Fenike Kolonileri
2. Hüküm Süren Uygarlıklar
a. Asurb. Mısır c. Pers d. Büyük İskender'in İmparatorluğu e. Mısır Ptolemelerif. Roma
KIBRIS'TA ESKİ ÇAĞ'DA ETKİSİ GÖRÜLEN VE HÜKÜM SÜREN UYGARLIKLAR
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
74 75
Ünite Planı ve Süreleri Ün�te Öğrenme Çıktı Sayısı Süre/Ders
Saat� Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te III Kıbrıs’ta Esk� Çağ’da Etk�s� Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar
9 (Dokuz) 7ders saat� (280dk )
27
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saat� 1. Etkisi Görülen Uygarlıklar Mısır
1 1 Ders (40dk)
Hitit 2 1 Ders (40 dk) Aka(M�ken) -Dor Kolon�ler�
1 Ders (40 dk)
Fen�ke Kolon�ler� 2. Hüküm Süren Uygarlıklar Asur
6 1 Ders (40 dk)
Mısır Pers Büyük İskender’�n İmparatorluğu
1 Ders (40 dk)
Mısır Ptolemeler� Roma 2 Ders (80 dk)
Ders Planı
Ünite Alanı: III. Ünite Kıbrıs'ta Eski Çağ'da Etkisi Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Ders Konusu: Mısır
Öğrenme Çıktıları:1- Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.
Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel materyal okuma.
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Öğretim Stratejisi , Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yolu, soru-cevap, araştırma ve tartışma yöntemleri kullanılır.
Öğretim Araç ve Gereçleri : Görsel materyal, harita.
Süre:1 ders saati (40 dk).
Giriş Öğretmen bu derste Mısır Uygarlığı'nın Kıbrıs'a etkilerini anlatacağından “Başlarken” bölümündeki sorudan hareket ederek öğrencilere Mısır Uygarlığı ile ilgili bilgileri olup olmadığını sorabilir. Mısır'ın harita üzerinde gösterilmesini isteyebilir. Temel kavramlarda geçen piramit, firavun sözcüklerini daha önce duyup duymadıklarını sorarak öğrencilerin derse güdülenmeleri sağlanabilir. Öğrencilerden gelecek cevaplarla, öğretmen giriş bölümünü tamamlar.
GeliştirmeMısır Uygarlığı, Nil Nehri kıyısında kurulmuştur. Mısır, firavun unvanı verilen krallar tarafından yönetiliyordu. Mısırlıların inancına göre firavunlar tanrı kabul edilmekteydi. Firavun mezarlarına piramit adı verilmiştir. (Ders kitabından piramit fotoğrafı gösterilir.)Piramitler yapılırken acaba hangi alanlardan faydalanılmıştır? (Mimari, matematik gibi. Bu konuda öğrencilerden cevaplar istenebilir.)
Mısır'da ölen kişiler mumyalanıp gömülürdü. Öğrencilere bunun nedeni sorulabilir. Ölümden sonra yaşama inanılması, böyle bir uygulamaya neden olmuştur.
Uyarı: Bu bölümde Mumyalar-Firavunların Sırları belgeselinden beş dakika gösterilerek öğrencilerin derse yeniden yoğunlaşmaları sağlanabilir.(Öğretmen bu aşamada 1. etkinliği uygulayabilir.) Belgeselin geriye kalan bölümü evde etkinlik olarak verilip ilgili soruların cevaplandırılması istenir.
Mısır'ın en büyük tanrısı, Amon-Ra adını taşıyan güneş tanrısıydı. Mısırlıların kullandığı yazıya hiyeroglif (resim yazısı) denir. O dönemde kağıt bilinmiyordu. Dolayısıyla Mısırlılar, yazı aracı olarak papirüs bitkisinin yapraklarını kullanırlardı. Bu amaçla papirüs yapraklarını işlemden geçiriyorlardı.Buraya kadar Mısır ile ilgili genel bilgiler verilir. Dolayısıyla öğretmen Mısır-Kıbrıs ilişkilerini anlatmaya geçebilir. Kıbrıs, Doğu Akdeniz'deki coğrafi konumu nedeniyle siyasi ve ticari öneme sahipti. Suriye ile ilgilenen Mısır, Kıbrıs'ı etkisine alıp bölgede güçlenmek ister. Firavun III.Tutmosis, M.Ö.1450 yılında Kıbrıs'ı siyasi olarak kendine bağlar. Mısırlılar, Kıbrıs'a yerleşmeyerek uzaktan ada üzerinde söz sahibi olmaya çalıştılar.Kıbrıs'tan Mısır ve Kuzey Suriye'ye, adada üretilen bakır ihraç ediliyordu. (Öğrencilere ticaretin hangi yöntemle yapıldığı sorulabilir. Buradaki soru-cevap tekniğiyle kitabın 2.ünitesinde anlatılan takas yani değiş-tokuş, mal alıp verme yönteminin bu dönemde de geçerli
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
74 75
Ünite Planı ve Süreleri Ün�te Öğrenme Çıktı Sayısı Süre/Ders
Saat� Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te III Kıbrıs’ta Esk� Çağ’da Etk�s� Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar
9 (Dokuz) 7ders saat� (280dk )
27
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saat� 1. Etkisi Görülen Uygarlıklar Mısır
1 1 Ders (40dk)
Hitit 2 1 Ders (40 dk) Aka(M�ken) -Dor Kolon�ler�
1 Ders (40 dk)
Fen�ke Kolon�ler� 2. Hüküm Süren Uygarlıklar Asur
6 1 Ders (40 dk)
Mısır Pers Büyük İskender’�n İmparatorluğu
1 Ders (40 dk)
Mısır Ptolemeler� Roma 2 Ders (80 dk)
Ders Planı
Ünite Alanı: III. Ünite Kıbrıs'ta Eski Çağ'da Etkisi Görülen ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Ders Konusu: Mısır
Öğrenme Çıktıları:1- Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.
Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, görsel materyal okuma.
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık, ekonomik katılım.
Öğretim Stratejisi , Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yolu, soru-cevap, araştırma ve tartışma yöntemleri kullanılır.
Öğretim Araç ve Gereçleri : Görsel materyal, harita.
Süre:1 ders saati (40 dk).
Giriş Öğretmen bu derste Mısır Uygarlığı'nın Kıbrıs'a etkilerini anlatacağından “Başlarken” bölümündeki sorudan hareket ederek öğrencilere Mısır Uygarlığı ile ilgili bilgileri olup olmadığını sorabilir. Mısır'ın harita üzerinde gösterilmesini isteyebilir. Temel kavramlarda geçen piramit, firavun sözcüklerini daha önce duyup duymadıklarını sorarak öğrencilerin derse güdülenmeleri sağlanabilir. Öğrencilerden gelecek cevaplarla, öğretmen giriş bölümünü tamamlar.
GeliştirmeMısır Uygarlığı, Nil Nehri kıyısında kurulmuştur. Mısır, firavun unvanı verilen krallar tarafından yönetiliyordu. Mısırlıların inancına göre firavunlar tanrı kabul edilmekteydi. Firavun mezarlarına piramit adı verilmiştir. (Ders kitabından piramit fotoğrafı gösterilir.)Piramitler yapılırken acaba hangi alanlardan faydalanılmıştır? (Mimari, matematik gibi. Bu konuda öğrencilerden cevaplar istenebilir.)
Mısır'da ölen kişiler mumyalanıp gömülürdü. Öğrencilere bunun nedeni sorulabilir. Ölümden sonra yaşama inanılması, böyle bir uygulamaya neden olmuştur.
Uyarı: Bu bölümde Mumyalar-Firavunların Sırları belgeselinden beş dakika gösterilerek öğrencilerin derse yeniden yoğunlaşmaları sağlanabilir.(Öğretmen bu aşamada 1. etkinliği uygulayabilir.) Belgeselin geriye kalan bölümü evde etkinlik olarak verilip ilgili soruların cevaplandırılması istenir.
Mısır'ın en büyük tanrısı, Amon-Ra adını taşıyan güneş tanrısıydı. Mısırlıların kullandığı yazıya hiyeroglif (resim yazısı) denir. O dönemde kağıt bilinmiyordu. Dolayısıyla Mısırlılar, yazı aracı olarak papirüs bitkisinin yapraklarını kullanırlardı. Bu amaçla papirüs yapraklarını işlemden geçiriyorlardı.Buraya kadar Mısır ile ilgili genel bilgiler verilir. Dolayısıyla öğretmen Mısır-Kıbrıs ilişkilerini anlatmaya geçebilir. Kıbrıs, Doğu Akdeniz'deki coğrafi konumu nedeniyle siyasi ve ticari öneme sahipti. Suriye ile ilgilenen Mısır, Kıbrıs'ı etkisine alıp bölgede güçlenmek ister. Firavun III.Tutmosis, M.Ö.1450 yılında Kıbrıs'ı siyasi olarak kendine bağlar. Mısırlılar, Kıbrıs'a yerleşmeyerek uzaktan ada üzerinde söz sahibi olmaya çalıştılar.Kıbrıs'tan Mısır ve Kuzey Suriye'ye, adada üretilen bakır ihraç ediliyordu. (Öğrencilere ticaretin hangi yöntemle yapıldığı sorulabilir. Buradaki soru-cevap tekniğiyle kitabın 2.ünitesinde anlatılan takas yani değiş-tokuş, mal alıp verme yönteminin bu dönemde de geçerli
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
76 77
olduğu belirtilir.Çünkü para henüz icat edilmemişti.)Kıbrıs kralı; gümüş, altın, falcı isterken firavun; bakır, riton, at, at örtüsü, keten istiyordu. (Öğrencilerden riton sözcüğünün anlamını sözlükten bulmaları istenebilir.
Bunu biliyor musunuz bölümünde; skarabe isimli taştan yapılmış boncuklar hakkında bilgi verilir.
Tartışalım bölümünde ;Kıbrıs kralının Mısır'dan falcı istemesiyle ilgili olarak öğrencilerin tartışması istenir. .
SonuçBu bölümde anlatılan konu ile ilgili olarak özet yapılır. Bir sonraki dersle ilgili bilgi verilir.
Değerlendirme: Öğrencilere konu ile ilgili sorular sorulur. Değerlendirme sorularıyla dersin bitirilmesine önem verilmelidir.
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarAkurgal, E. Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları
Bottero, J.&Steve, M.-J. (2004) Evvel Zaman İçinde Mezopotamya. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Demircioğlu, H. (1993). Roma Tarihi I. Cilt Cumhuriyet, I. Kısım Menşeilerden Akdeniz Havzasına Hakimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu
Estin, C. & Laporte, H. (2002) Yunan ve Roma Mitolojisi. (Çeviren: Musa Eran) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları
Etienne, R. Ve F. (2004) Antik Yunan. Bir Keşfin Arkeolojisi. (Çevrien: Ali Berktay) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Freeman, C. (1996) Mısır, Yunan ve Antik Roma . Antik Akdeniz Uygarlıkları. Ankara: Dost Kitabevi
Gözlü, A. (2011) Kıbrıs Eskiçağ ve Jeopolitiği. Konya: Çizgi Yayınları
Moscati, S. (2004) Fenikeliler. (Çeviren: Sinem Gül), Ankara: Dost Kitabevi
Reid, S. & Chisholm, J. (2004) Piramtleri Kim Yaptı? Ankara: Tübitak Yayınları
Safran, M. ( Ed). (2014) Sosyal Bilgiler Öğretimi Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
Tulga, D. (Ed.) (2009) Dünya Tarihi. İstanbul: NTV Yayınları
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Kavram Bilgisi
1. Bu ünitede öğrendiğiniz sözcük veya kavramlardan, bir ve iki numaralı balonlara beşer örnek yazınız. Yazdığınız örnekleri birer cümle ile açıklayınız.
1.......................
2.......................
3.......................
4.......................
5.......................
.......................................................................1.
2.
3.
4.
5.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
1 Açıklamalar
1.......................
2.......................
3.......................
4.......................
5.......................
.......................................................................1.
2.
3.
4.
5.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
2 Açıklamalar
2. Aşağıda verilen uygarlıklarla ilgili üçer cümlelik açıklama yazınız.
Mısır Uygarlığı
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
76 77
olduğu belirtilir.Çünkü para henüz icat edilmemişti.)Kıbrıs kralı; gümüş, altın, falcı isterken firavun; bakır, riton, at, at örtüsü, keten istiyordu. (Öğrencilerden riton sözcüğünün anlamını sözlükten bulmaları istenebilir.
Bunu biliyor musunuz bölümünde; skarabe isimli taştan yapılmış boncuklar hakkında bilgi verilir.
Tartışalım bölümünde ;Kıbrıs kralının Mısır'dan falcı istemesiyle ilgili olarak öğrencilerin tartışması istenir. .
SonuçBu bölümde anlatılan konu ile ilgili olarak özet yapılır. Bir sonraki dersle ilgili bilgi verilir.
Değerlendirme: Öğrencilere konu ile ilgili sorular sorulur. Değerlendirme sorularıyla dersin bitirilmesine önem verilmelidir.
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarAkurgal, E. Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: Tübitak Yayınları
Bottero, J.&Steve, M.-J. (2004) Evvel Zaman İçinde Mezopotamya. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Demircioğlu, H. (1993). Roma Tarihi I. Cilt Cumhuriyet, I. Kısım Menşeilerden Akdeniz Havzasına Hakimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu
Estin, C. & Laporte, H. (2002) Yunan ve Roma Mitolojisi. (Çeviren: Musa Eran) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları
Etienne, R. Ve F. (2004) Antik Yunan. Bir Keşfin Arkeolojisi. (Çevrien: Ali Berktay) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
Freeman, C. (1996) Mısır, Yunan ve Antik Roma . Antik Akdeniz Uygarlıkları. Ankara: Dost Kitabevi
Gözlü, A. (2011) Kıbrıs Eskiçağ ve Jeopolitiği. Konya: Çizgi Yayınları
Moscati, S. (2004) Fenikeliler. (Çeviren: Sinem Gül), Ankara: Dost Kitabevi
Reid, S. & Chisholm, J. (2004) Piramtleri Kim Yaptı? Ankara: Tübitak Yayınları
Safran, M. ( Ed). (2014) Sosyal Bilgiler Öğretimi Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
Tulga, D. (Ed.) (2009) Dünya Tarihi. İstanbul: NTV Yayınları
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Kavram Bilgisi
1. Bu ünitede öğrendiğiniz sözcük veya kavramlardan, bir ve iki numaralı balonlara beşer örnek yazınız. Yazdığınız örnekleri birer cümle ile açıklayınız.
1.......................
2.......................
3.......................
4.......................
5.......................
.......................................................................1.
2.
3.
4.
5.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
1 Açıklamalar
1.......................
2.......................
3.......................
4.......................
5.......................
.......................................................................1.
2.
3.
4.
5.
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
.......................................................................
2 Açıklamalar
2. Aşağıda verilen uygarlıklarla ilgili üçer cümlelik açıklama yazınız.
Mısır Uygarlığı
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
78 79
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
Fenike Uygarlığı
Pers İmparatorluğu
Büyük İskender İmparatorluğu
Roma İmparatorluğu
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
B. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1) Mısır Uygarlığı ile ilgili olarak aşağıda verilen şemayı doldurunuz
Mısır Uygarlığı
Mısır uygarlığı ile ilgili
bir resim bulup bu
kutuya yapıştırınız.
Hiyeroglif:………….
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Piramit:…………..…
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Mumyalama:……….
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Firavun:………........
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Kıbrıs ve Mısır İlişkisi:………........
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
78 79
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
Fenike Uygarlığı
Pers İmparatorluğu
Büyük İskender İmparatorluğu
Roma İmparatorluğu
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
.............................................................................................................1.
2.
3.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Açıklamalar
B. Aşağıdaki şemaları yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.
1) Mısır Uygarlığı ile ilgili olarak aşağıda verilen şemayı doldurunuz
Mısır Uygarlığı
Mısır uygarlığı ile ilgili
bir resim bulup bu
kutuya yapıştırınız.
Hiyeroglif:………….
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Piramit:…………..…
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Mumyalama:……….
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Firavun:………........
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Kıbrıs ve Mısır İlişkisi:………........
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
80 81
2. Eski Çağ'da Kıbrıs'ta etkisi görülen ve hüküm süren uygarlıkların ada
ile ilgilenmelerinin ortak nedenlerini şema üzerinde verilen yere yazınız.
Hitit Asur
Aka-DorKolonileri Roma
Büyük İskender İmparatorluğu
Fenike Kolonileri
PersMısır
Ptolemeleri
Mısır
Ortak Nedenler....................................……….
………………………….................
………………………….................
………………………….................
………………………….................
………………………….................
C. Harita Bilgisi
1. Aşağıda Kıbrıs'ta etkisi görülen ve hüküm süren uygarlıklara ait haritalar verilmiştir. Haritaların hangi uygarlığa ait olduğunu altında bırakılan boş yerlere yazınız. Haritalarda verilen uygarlıkların günümüzde hangi bölgelerde olduğunu araştırınız.
........................................ ........................................
........................................ ........................................
........................................ ........................................a b
c d
e f
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
80 81
2. Eski Çağ'da Kıbrıs'ta etkisi görülen ve hüküm süren uygarlıkların ada
ile ilgilenmelerinin ortak nedenlerini şema üzerinde verilen yere yazınız.
Hitit Asur
Aka-DorKolonileri Roma
Büyük İskender İmparatorluğu
Fenike Kolonileri
PersMısır
Ptolemeleri
Mısır
Ortak Nedenler....................................……….
………………………….................
………………………….................
………………………….................
………………………….................
………………………….................
C. Harita Bilgisi
1. Aşağıda Kıbrıs'ta etkisi görülen ve hüküm süren uygarlıklara ait haritalar verilmiştir. Haritaların hangi uygarlığa ait olduğunu altında bırakılan boş yerlere yazınız. Haritalarda verilen uygarlıkların günümüzde hangi bölgelerde olduğunu araştırınız.
........................................ ........................................
........................................ ........................................
........................................ ........................................a b
c d
e f
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
82 83
2. Aşağıda verilen haritada Kıbrıs'ın konumunu inceleyiniz. Buna paralel olarak neden pek çok uygarlığın Kıbrıs'ı ele geçirmek istediğini değerlendiriniz.
Anadolu
Mısır
Akdeniz
Karadeniz
Suriye
Cezayir
İtalya
D. Görsel Malzemeyi Analiz Etme
1. Verilen görsellerle ilgili olarak aşağıdaki soruları sıra arkadaşınızla
birlikte yanıtlayınız.
Mozaikler nasıl yapılmıştır?
Mozaikler neden yıpranmış olabilir
Görsellerde tasvir edilen figürler neyi anlatmaktadır?
Bu üç görsele ortak bir isim veriniz.
YanıtlarSorular
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
82 83
2. Aşağıda verilen haritada Kıbrıs'ın konumunu inceleyiniz. Buna paralel olarak neden pek çok uygarlığın Kıbrıs'ı ele geçirmek istediğini değerlendiriniz.
Anadolu
Mısır
Akdeniz
Karadeniz
Suriye
Cezayir
İtalya
D. Görsel Malzemeyi Analiz Etme
1. Verilen görsellerle ilgili olarak aşağıdaki soruları sıra arkadaşınızla
birlikte yanıtlayınız.
Mozaikler nasıl yapılmıştır?
Mozaikler neden yıpranmış olabilir
Görsellerde tasvir edilen figürler neyi anlatmaktadır?
Bu üç görsele ortak bir isim veriniz.
YanıtlarSorular
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
84 85
2. Kıbrıs'taki yerleşim yerlerinden Amathus'ta ortaya çıkarılmış nesneyle ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Bu nesne nedir?
b. Nesne üzerindeki kabartmalarla anlatılmak istenen ne olabilir?
c. Nesne üzerindeki kabartmaları inceleyiniz. Günlük yaşamla ilgili neler söylenebilir?
d. Nesne nasıl yapılmış olabilir?
E. Verilen Metni Tamamlama
Mısır Uygarlığı ile ilgili verilen kelimeleri kullanarak paragrafı
tamamlayınız.
Hiyeroglif Piramit Papirüs Firavun Amon Ra Nil Nehri
Mısır Uygarlığı kıyısında kurulan çok eski bir uygarlıktır. Nil Nehri..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
F. Problem Cümlesi
1. Aşağıda verilen tabloda problem cümleleri bulunmaktadır. Verilen problemlerle ilgili önerilerinizi boş bırakılan tabloya yazınız.
Arkeolojik pek çok kazı alanı
bulunmasına rağmen, ekonomik
sorunlar, bu alandaki çalışmaları
kısıtlamaktadır.
Kazılardan çıkarılan eserlerin yurt
dışına kaçırılması tehlikesi
bulunmaktadır.
Tarihî eserlerin korunması ile ilgili
halk bilinçli değildir.
Problem cümlesi Öneriler
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
84 85
2. Kıbrıs'taki yerleşim yerlerinden Amathus'ta ortaya çıkarılmış nesneyle ilgili aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Bu nesne nedir?
b. Nesne üzerindeki kabartmalarla anlatılmak istenen ne olabilir?
c. Nesne üzerindeki kabartmaları inceleyiniz. Günlük yaşamla ilgili neler söylenebilir?
d. Nesne nasıl yapılmış olabilir?
E. Verilen Metni Tamamlama
Mısır Uygarlığı ile ilgili verilen kelimeleri kullanarak paragrafı
tamamlayınız.
Hiyeroglif Piramit Papirüs Firavun Amon Ra Nil Nehri
Mısır Uygarlığı kıyısında kurulan çok eski bir uygarlıktır. Nil Nehri..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
..................................................................................................................
F. Problem Cümlesi
1. Aşağıda verilen tabloda problem cümleleri bulunmaktadır. Verilen problemlerle ilgili önerilerinizi boş bırakılan tabloya yazınız.
Arkeolojik pek çok kazı alanı
bulunmasına rağmen, ekonomik
sorunlar, bu alandaki çalışmaları
kısıtlamaktadır.
Kazılardan çıkarılan eserlerin yurt
dışına kaçırılması tehlikesi
bulunmaktadır.
Tarihî eserlerin korunması ile ilgili
halk bilinçli değildir.
Problem cümlesi Öneriler
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
86 87
G. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Kıbrıs'ta Mısır Uygarlığı ile ilgili fazla buluntu olmamasının sebebi
nedir?
2. Hitit idaresinde Kıbrıs bir sürgün yeri olarak kullanılmıştır. Bunun
nedeni nedir?
3. İskender İmparatorluğu ile Persler arasında yapılan savaşta, Kıbrıs
kralları hangi tarafı desteklemiştir? Neden?
4. Persler, Kıbrıs krallarının adayı yönetmesine izin verme
karşılığında neler elde etmişlerdir?
H. Benzerlikler Ve Farklılıklar
1. Kıbrıs adasındaki Aka, Dor ve Fenike Kolonileri ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak kolonilerin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Aka-Dor
Fenike
Benzerlikler Farklılıklar
I .Bulmacalar
a. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz.
Çiçero
Piramit
Zenon
Satrap
Dor
Baf
Anal
Sargon
Minos
Sidon
Polis
Kition
Afrodit
Evalton
Firavun
Koloni
Pankuş
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
86 87
G. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Kıbrıs'ta Mısır Uygarlığı ile ilgili fazla buluntu olmamasının sebebi
nedir?
2. Hitit idaresinde Kıbrıs bir sürgün yeri olarak kullanılmıştır. Bunun
nedeni nedir?
3. İskender İmparatorluğu ile Persler arasında yapılan savaşta, Kıbrıs
kralları hangi tarafı desteklemiştir? Neden?
4. Persler, Kıbrıs krallarının adayı yönetmesine izin verme
karşılığında neler elde etmişlerdir?
H. Benzerlikler Ve Farklılıklar
1. Kıbrıs adasındaki Aka, Dor ve Fenike Kolonileri ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak kolonilerin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Aka-Dor
Fenike
Benzerlikler Farklılıklar
I .Bulmacalar
a. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz.
Çiçero
Piramit
Zenon
Satrap
Dor
Baf
Anal
Sargon
Minos
Sidon
Polis
Kition
Afrodit
Evalton
Firavun
Koloni
Pankuş
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
88 89
b. Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
Soldan Sağa
2. Kıbrıs’ta koloniler kuran maden işçiliğinde
usta bir kavim.
4. Bir uygarlığın başka bir ülkede siyasi, ticari
ve ekonomik amaçlarla kurduğu yerleşim
yerlerinden her biri.
5. Hititlerin kaynaşarak devlet kurdukları
Anadolu’nun yerli halkı.
Yukarıdan Aşağıya
1. Kullandıkları yazıyı kurdukları koloniler
yoluyla Kıbrıs’a getiren uygarlık.
3. Salamis’in krallarından biri.
6. İlk Çağ’da değiş-tokuş yöntemiyle yapılan
ticaret 1
2 3
4
5 6
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Eski Mısır ile İlgili Belgesel
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel İzleme
III. Ünite
40 dk
6.Sınıf III.Ünite
Belgesel yolu ile Mısır uygarlığını tanıma.
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Uygarlık, kavim, mumyalama,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden mumyalama konusunda öğrenciler bilgi alabilir.
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için her türlü donanım ve internet.
Güvenlik Önlemleri: Belgesel izletilmeden önce öğretmen belgeseli izlemeli ve öğrencilere uygun olup olmadığını denetlemelidir.
İşlem Basamakları: Mumyalar, Firavunların Sırları belgeseli aşağıda verilen linktedir.http://www.nat-geo.tv/mumyalar-firavunlarin-sirlari/Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 40 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.1. Eski Mısır Uygarlığı yaklaşık ne zaman ortaya çıkmıştır?2. Eski Mısır nasıl yönetilmiştir?3. Eski Mısır Uygarlığının insanlık tarihine ne gibi katkıları olmuştur? Mısır'da gerçekleşen “ilkler nelerdir”? (en az üç tane söyleyiniz.)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
88 89
b. Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
Soldan Sağa
2. Kıbrıs’ta koloniler kuran maden işçiliğinde
usta bir kavim.
4. Bir uygarlığın başka bir ülkede siyasi, ticari
ve ekonomik amaçlarla kurduğu yerleşim
yerlerinden her biri.
5. Hititlerin kaynaşarak devlet kurdukları
Anadolu’nun yerli halkı.
Yukarıdan Aşağıya
1. Kullandıkları yazıyı kurdukları koloniler
yoluyla Kıbrıs’a getiren uygarlık.
3. Salamis’in krallarından biri.
6. İlk Çağ’da değiş-tokuş yöntemiyle yapılan
ticaret 1
2 3
4
5 6
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Eski Mısır ile İlgili Belgesel
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel İzleme
III. Ünite
40 dk
6.Sınıf III.Ünite
Belgesel yolu ile Mısır uygarlığını tanıma.
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Görsel materyal okuma, eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Uygarlık, kavim, mumyalama,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Fen Bilgisi öğretmeninden mumyalama konusunda öğrenciler bilgi alabilir.
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için her türlü donanım ve internet.
Güvenlik Önlemleri: Belgesel izletilmeden önce öğretmen belgeseli izlemeli ve öğrencilere uygun olup olmadığını denetlemelidir.
İşlem Basamakları: Mumyalar, Firavunların Sırları belgeseli aşağıda verilen linktedir.http://www.nat-geo.tv/mumyalar-firavunlarin-sirlari/Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 40 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.1. Eski Mısır Uygarlığı yaklaşık ne zaman ortaya çıkmıştır?2. Eski Mısır nasıl yönetilmiştir?3. Eski Mısır Uygarlığının insanlık tarihine ne gibi katkıları olmuştur? Mısır'da gerçekleşen “ilkler nelerdir”? (en az üç tane söyleyiniz.)
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
90 91
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Hitit-Kıbrıs İlişkileri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Gazete haberi hazırlama
III. Ünite
1 ders saati (40 dk)
6.Sınıf III.Ünite
Öğrencilerin Hitit ve Kıbrıs ilişkileri konusunda görsellerden de yararlanarak bir gazete haberi hazırlama.
4. Eski Mısır tanrılarından birinin ismini ve özelliklerini yazın5. Eski Mısır mezarlarını kazan bir arkeolog ne gibi eşyalarla karşılaşabilir?6. Eski Mısırlıların ölülerini mumyalamasının ve mezarlara çeşitli eşyalar yerleştirmesinin sebebi ne olabilir?7. Eski Mısır'da mumyalama işlemi nasıl yapılmaktaydı?8. Eski Mısır'da mezar hırsızları farkında olmadan Mısır tarihine nasıl katıda bulunmuşlardır?
Kaynakça:http://www.nat-geo.tv(2007)mumyalar-firavunlarin-sirlari/
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkları tanır, adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini değerlendirir.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma.
Kavramlar : Pankuş, Tavananna.
Her öğrenci Hitit ile ilgili bilgiler bulur. Daha sonra Hitit ile Kıbrıs ilişkileri konusunda bilgiler bulup bunu gazete haberine çevirir. Gazete haberi hazırlamak için gazetelerden haberlerin nasıl yapıldığına bakılabilir. Ayrıca öğretmen sınıfa örnek gazete haberleri getirebilir.Her öğrencinin hazırladığı gazete haberine göre öğretmen sınıfa örnek sorular sorarak etkinliği pekiştirir.
Öneriler: Hazırlanan etkinliklerden bir bölümü sınıfa, okul panosuna konulabilir. Ayrıca okul yıllığına bir örnek verilebilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
90 91
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Hitit-Kıbrıs İlişkileri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Gazete haberi hazırlama
III. Ünite
1 ders saati (40 dk)
6.Sınıf III.Ünite
Öğrencilerin Hitit ve Kıbrıs ilişkileri konusunda görsellerden de yararlanarak bir gazete haberi hazırlama.
4. Eski Mısır tanrılarından birinin ismini ve özelliklerini yazın5. Eski Mısır mezarlarını kazan bir arkeolog ne gibi eşyalarla karşılaşabilir?6. Eski Mısırlıların ölülerini mumyalamasının ve mezarlara çeşitli eşyalar yerleştirmesinin sebebi ne olabilir?7. Eski Mısır'da mumyalama işlemi nasıl yapılmaktaydı?8. Eski Mısır'da mezar hırsızları farkında olmadan Mısır tarihine nasıl katıda bulunmuşlardır?
Kaynakça:http://www.nat-geo.tv(2007)mumyalar-firavunlarin-sirlari/
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkları tanır, adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini değerlendirir.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma.
Kavramlar : Pankuş, Tavananna.
Her öğrenci Hitit ile ilgili bilgiler bulur. Daha sonra Hitit ile Kıbrıs ilişkileri konusunda bilgiler bulup bunu gazete haberine çevirir. Gazete haberi hazırlamak için gazetelerden haberlerin nasıl yapıldığına bakılabilir. Ayrıca öğretmen sınıfa örnek gazete haberleri getirebilir.Her öğrencinin hazırladığı gazete haberine göre öğretmen sınıfa örnek sorular sorarak etkinliği pekiştirir.
Öneriler: Hazırlanan etkinliklerden bir bölümü sınıfa, okul panosuna konulabilir. Ayrıca okul yıllığına bir örnek verilebilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
92 93
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Batık Gemi Müzesi'ni Ziyaret
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Müze ziyareti
III. Ünite
1 gün
6.Sınıf III.Ünite
Tarihi buluntulara ilgi duyma
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Kâğıttan Mozaik Yapalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
III. Ünite
30 dk.
6.Sınıf III.Ünite
Kağıttan mozaik yapma yoluyla mozaiklerin yapılma sürecini açıklama.
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin temel kaynaklarını ve işleyiş biçimlerini açıklar.
Kazandırılacak Özellikler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Koloni, donanma, ticaret, anfora.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Bir arkeologdan sualtı kazılarıyla ilgili bilgi alınır.
Araç–Gereçler: Kâğıt, kalem, fotoğraf makinesi.
Güvenlik Önlemleri: Müze ziyaretine gidiş-gelişlerde öğrencilerin, ulaşım aracında güvenli seyahat etmesi için gerekli önlemler alınır. Öğrencilerin kale içinde tarihi eşyalara zarar vermemeleri için önceden uyarılar yapılır.
İşlem Basamakları: 1-Batık Gemi hangi tarihte kim tarafından bulunmuştur?2-Geminin sualtı kazısını kimler yapmıştır?3-Geminin battığı tarih hangi dönemle ilişkilendirilmektedir?4-Gemide bulunan malzemeler nelerdir?5-Gemideki amforalarda hangi meyve bulunmuştur?
Öğrenme Çıktıları: 1. Eski Çağ'da Kıbrıs'a hâkim olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve Kıbrıs kültürüne etkilerini açıklar.2. Eskiçağ uygarlıklarından kalan Kıbrıs'taki maddi kültür varlıklarını tanır.
Kazandırılacak Beceriler: İşbirliği, Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Mozaik, manastır.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden mozaik yapımı konusunda bilgi alınır.
Araç- Gereçler:Büyük bir kâğıt parçası, Makas, Kurşun kalem, Tutkal, Renkli ve dokulu kâğıt
Güvenlik Önlemleri: Öğrenciler, makası kullanırken birbirlerini yaralamama, tutkalı çevreye ve arkadaşlarına bulaştırmama konusunda önceden uyarılır.
İşlem Basamakları:Mozaikler ile ilgili görseller verilir. Bu görsellerden biri seçilir. Seçtiğiniz tasarımınızın ana hatlarını büyük bir kâğıt parçasının üzerine çizin. Mozaiğin farklı yerleri için hangi renkleri kullanacağınızı planlayın. Kâğıt parçalarını yaklaşık aynı büyüklükte kareler oluşturacak şekilde ufak ufak kesin. Bu yapmanın en kolay yolu kâğıt parçalarını makasla önce düz şeritler halinde kesmek, sonra da bu şeritleri keserek minik kareler elde etmektir. Tasarımınızın ana çizgilerini takip ederek, kare kâğıtları, büyük kâğıt parçasının üstüne yapıştırın.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
92 93
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Batık Gemi Müzesi'ni Ziyaret
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Müze ziyareti
III. Ünite
1 gün
6.Sınıf III.Ünite
Tarihi buluntulara ilgi duyma
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Kâğıttan Mozaik Yapalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
III. Ünite
30 dk.
6.Sınıf III.Ünite
Kağıttan mozaik yapma yoluyla mozaiklerin yapılma sürecini açıklama.
Öğrenme Çıktıları: Eski Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin temel kaynaklarını ve işleyiş biçimlerini açıklar.
Kazandırılacak Özellikler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Koloni, donanma, ticaret, anfora.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Bir arkeologdan sualtı kazılarıyla ilgili bilgi alınır.
Araç–Gereçler: Kâğıt, kalem, fotoğraf makinesi.
Güvenlik Önlemleri: Müze ziyaretine gidiş-gelişlerde öğrencilerin, ulaşım aracında güvenli seyahat etmesi için gerekli önlemler alınır. Öğrencilerin kale içinde tarihi eşyalara zarar vermemeleri için önceden uyarılar yapılır.
İşlem Basamakları: 1-Batık Gemi hangi tarihte kim tarafından bulunmuştur?2-Geminin sualtı kazısını kimler yapmıştır?3-Geminin battığı tarih hangi dönemle ilişkilendirilmektedir?4-Gemide bulunan malzemeler nelerdir?5-Gemideki amforalarda hangi meyve bulunmuştur?
Öğrenme Çıktıları: 1. Eski Çağ'da Kıbrıs'a hâkim olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve Kıbrıs kültürüne etkilerini açıklar.2. Eskiçağ uygarlıklarından kalan Kıbrıs'taki maddi kültür varlıklarını tanır.
Kazandırılacak Beceriler: İşbirliği, Eleştirel ve yaratıcı düşünme.
Kavramlar: Mozaik, manastır.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden mozaik yapımı konusunda bilgi alınır.
Araç- Gereçler:Büyük bir kâğıt parçası, Makas, Kurşun kalem, Tutkal, Renkli ve dokulu kâğıt
Güvenlik Önlemleri: Öğrenciler, makası kullanırken birbirlerini yaralamama, tutkalı çevreye ve arkadaşlarına bulaştırmama konusunda önceden uyarılır.
İşlem Basamakları:Mozaikler ile ilgili görseller verilir. Bu görsellerden biri seçilir. Seçtiğiniz tasarımınızın ana hatlarını büyük bir kâğıt parçasının üzerine çizin. Mozaiğin farklı yerleri için hangi renkleri kullanacağınızı planlayın. Kâğıt parçalarını yaklaşık aynı büyüklükte kareler oluşturacak şekilde ufak ufak kesin. Bu yapmanın en kolay yolu kâğıt parçalarını makasla önce düz şeritler halinde kesmek, sonra da bu şeritleri keserek minik kareler elde etmektir. Tasarımınızın ana çizgilerini takip ederek, kare kâğıtları, büyük kâğıt parçasının üstüne yapıştırın.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
94 95
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Cevaplayalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Soru-cevap
III. Ünite
10 dk
6.Sınıf III.Ünite
Eski Çağ'da Kıbrıs'a gelen uygarlıkların adaya etkisini açıklama
Öğrenme Çıktıları: 1- Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.2- Eski Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin temel kaynaklarını ve işleyiş biçimlerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, işbirliği.
Kavramlar: Uygarlık, egemenlik, koloni, kavim, üs, şehir devleti, gladyatör, firavun.
Araç–Gereçler: Kâğıt, kalem.
İşlem Basamakları: Verilen soruların bir sütunu bir öğrenciye, diğer sütunu diğer öğrenciye verilerek cevaplamaları istenir. Daha sonra öğrenciler kâğıtları değişerek birbirlerinin cevaplarını kontrol ederler.
Gladyatörleriyle ünlü, Kıbrıs'ta da hüküm sürmüş İlk Çağ uygarlığının ismi nedir?
Adı-Soyadı: ………………………………………
1.
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Kıbrıs kralının altın ve falcı da istediği, yöneticileri olan firavunlara piramitler yapılan uygarlığın adı nedir?
2.
“Aşk ve Güzellik” tanrıçası olarak bilinen ve İlk Çağ'da adı Kıbrıs'la anılan tanrıça kimdir?
3.
4.
II. Öğrencinin Soruları
Hindistan'a yaptığı sefer sırasında ordusunda Kıbrıslı askerlerin de olduğu söylenen Makedonyalı imparator kimdir?
Konu: Kıbrıs'ta Etkisi Olan ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Konu: Kıbrıs'ta Etkisi Olan ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Kıbrıs'tan hububat ve keten kumaş ihraç eden Kıbrıs'ta etkisi olan uygarlığın adı nedir?
Kıbrıs'ta St. Mark ile birlikte Hristiyanlığı yayan ve daha sonra St. Barnabas olarak bilinen azizin ismini yazınız.
1.
Gemi yapımında usta olan, Kıbrıs'ın ormanlarıyla da ilgilenen ve Akdeniz'de koloniler kuran İlk Çağ uygarlığının adı nedir?
2.
3.
4.
İlk çağ'ın Kıbrıs'ta yaşayan büyük filozofu kimdir?
I. Öğrencinin Soruları
Adı-Soyadı: ………………………………………
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
94 95
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Cevaplayalım
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Soru-cevap
III. Ünite
10 dk
6.Sınıf III.Ünite
Eski Çağ'da Kıbrıs'a gelen uygarlıkların adaya etkisini açıklama
Öğrenme Çıktıları: 1- Eski Çağ'da Kıbrıs'a etkisi olan uygarlıkların adaya geliş nedenlerini ve ada kültürüne etkilerini açıklar.2- Eski Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin temel kaynaklarını ve işleyiş biçimlerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma, işbirliği.
Kavramlar: Uygarlık, egemenlik, koloni, kavim, üs, şehir devleti, gladyatör, firavun.
Araç–Gereçler: Kâğıt, kalem.
İşlem Basamakları: Verilen soruların bir sütunu bir öğrenciye, diğer sütunu diğer öğrenciye verilerek cevaplamaları istenir. Daha sonra öğrenciler kâğıtları değişerek birbirlerinin cevaplarını kontrol ederler.
Gladyatörleriyle ünlü, Kıbrıs'ta da hüküm sürmüş İlk Çağ uygarlığının ismi nedir?
Adı-Soyadı: ………………………………………
1.
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Kıbrıs kralının altın ve falcı da istediği, yöneticileri olan firavunlara piramitler yapılan uygarlığın adı nedir?
2.
“Aşk ve Güzellik” tanrıçası olarak bilinen ve İlk Çağ'da adı Kıbrıs'la anılan tanrıça kimdir?
3.
4.
II. Öğrencinin Soruları
Hindistan'a yaptığı sefer sırasında ordusunda Kıbrıslı askerlerin de olduğu söylenen Makedonyalı imparator kimdir?
Konu: Kıbrıs'ta Etkisi Olan ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Konu: Kıbrıs'ta Etkisi Olan ve Hüküm Süren Uygarlıklar
Kıbrıs'tan hububat ve keten kumaş ihraç eden Kıbrıs'ta etkisi olan uygarlığın adı nedir?
Kıbrıs'ta St. Mark ile birlikte Hristiyanlığı yayan ve daha sonra St. Barnabas olarak bilinen azizin ismini yazınız.
1.
Gemi yapımında usta olan, Kıbrıs'ın ormanlarıyla da ilgilenen ve Akdeniz'de koloniler kuran İlk Çağ uygarlığının adı nedir?
2.
3.
4.
İlk çağ'ın Kıbrıs'ta yaşayan büyük filozofu kimdir?
I. Öğrencinin Soruları
Adı-Soyadı: ………………………………………
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Cevap: ........................................
........................................
........................................
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
96 97
1. Doğu Roma İmparatorluğu Egemenliğinde Kıbrıs
a. İslam Akınları ve Bizans
b. Ermeniler
c. Maronitler
2. Isaac Comneneus
(İsak Komnen) Egemenliği
3. Haçlı Seferleri ve İngiltere Krallığı
4. Templier (Templar) Şövalyeleri Dönemi
5. Lusignan (Lüzinyan)
Egemenliği (Kıbrıs Latin
Krallığı)
a. Kıbrıs Latin Kilisesi
b. Mağusa'da Ceneviz Yönetimi
c. Memlük Hâkimiyeti
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 4
6KIBRIS'TA ORTA ÇAĞ
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
96 97
1. Doğu Roma İmparatorluğu Egemenliğinde Kıbrıs
a. İslam Akınları ve Bizans
b. Ermeniler
c. Maronitler
2. Isaac Comneneus
(İsak Komnen) Egemenliği
3. Haçlı Seferleri ve İngiltere Krallığı
4. Templier (Templar) Şövalyeleri Dönemi
5. Lusignan (Lüzinyan)
Egemenliği (Kıbrıs Latin
Krallığı)
a. Kıbrıs Latin Kilisesi
b. Mağusa'da Ceneviz Yönetimi
c. Memlük Hâkimiyeti
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 4
6KIBRIS'TA ORTA ÇAĞ
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
98 99
2-Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarına yordar(tahmin eder).3- Kıbrıs'ta kurulan Lusignan krallığının siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini belirler.4-Kıbrıs'ın jeopolitik- jeostratejik önemini Orta Çağ'da yaşanan uluslararası rekabetten örnekler vererek kanıtlar.5- Orta Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin kaynaklarını adanın jeostretejik özellikleriyle ilişkilendirir.6- Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasal dönüşümlerin adanın sosyal ve kültürel yapısına etkilerini tartışır.Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, problem çözme görsel okuryazarlık, iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-cevap tekniği, tartışma tekniği, problem çözme, gösteri yöntemi, grup çalışması yöntem ve tekniklerine yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, sunum.
Süre: 80 dk
Giriş Konumuz Kıbrıs'taki Lüzinyan egemenliği. Lüzinyan adını daha önce duydunuz mu? 500 yıl öncesinde adada hüküm süren Lüzinyan egemenliğinden günümüze herhangi bir eser gelebilmiş midir?
Uyarı: Dikkat çekmek ve güdülemek için derse başlarken çeşitli sorular sorulur. Başlarken bölümündeki bu konuyla ilgili temel kavramlara yer verilir. Öğrenciler öğrenme Lüzinyanlar'ın kökeninden, Kıbrıs'a neden ve nereden geldiklerinden bahsedilir. Hospatilier Şövalyelerinin adamızdaki varlığı hakkında bilgiler verilir. Lüzinyanlar döneminde Kıbrıs'ta idari açıdan neler değiştiğini, adadaki sosyal yaşamın en önemli unsurlarından biri olan avcılığın ilginç yönlerini ve avcılığın sadece bir eğlence değil devletlerarası ilişkilerde nasıl kullanıldığına dair ilginç bilgiler verileceği açıklanır. Anadolu Türkleri ile Kıbrıs arasında gerçekleşen temaslardan söz edilir.
Geliştirme Bir Fransız soylusu ve şövalye unvanına sahip olan Guy de Lusignan Haçlı seferleri sırasında Kudüs'e geldi. Burada evlendiği kişi hanedan üyesi Sbyilla'dı. Kudüs kralı Baldwin'in ölümünden sonra boşalan tahta Guy de Lüsignan geçer. Selahattin Eyyübi ile yaptığı savaşı kaybeden Guy de Lusignan topraksız bir Kral olur. Templier Şövalyelerinin ada halkına karşı tutumlarından dolayı çıkan isyanı bastırmakta zorlandıkları ve satış bedelini ödeyemedikleri için Kıbrıs'ı I. Richard'a geri verirler. Bu durum topraksız kral Guy de
4. ÜNİTE Ün�te Planı ve Süreler�
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saat� 1. Doğu Roma İmparatorluğu Egemenl�ğ�nde Kıbrıs İslam Akınları ve Kıbrıs
3
2 ders saat� (80 dk)
Ermen�ler Maron�tler 2. Isaac Comneneus Egemenl�ğ� Haçlı Seferler� ve İng�ltere Krallığı
1
2 ders saat� (80 dk)
3. Haçlı Seferler� ve İng�ltere Krallığı 4.Templ�er Şövalyeler� Dönem� 5.Lusignan Egemenliği Kıbrıs Lat�n Krallığı
6
2 ders saat� (80 dk)
Mağusa’da Ceneviz Yönet�m� Memlük Hakimiyeti
Ün�te Öğrenme Çıktısı Sayısı
Süre/Ders Saat� Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te IV Kıbrıs’ta Orta Çağ
10 (On) 6 ders saat� (240 dk)
27
Ders Planı
Ünite Alanı: IV. Ünite Kıbrıs'ta Orta Çağ
Ders Konusu: Lusignan (Lüzinyan) Egemenliği (Kıbrıs Latin Krallığı)
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağ'da Kıbrıs'ta dini yapının oluşumunu siyasal ve ekonomik nedenlerle birlikte açıklar.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
98 99
2-Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarına yordar(tahmin eder).3- Kıbrıs'ta kurulan Lusignan krallığının siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini belirler.4-Kıbrıs'ın jeopolitik- jeostratejik önemini Orta Çağ'da yaşanan uluslararası rekabetten örnekler vererek kanıtlar.5- Orta Çağ'da Kıbrıs ekonomisinin kaynaklarını adanın jeostretejik özellikleriyle ilişkilendirir.6- Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasal dönüşümlerin adanın sosyal ve kültürel yapısına etkilerini tartışır.Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, araştırma, problem çözme görsel okuryazarlık, iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin vatandaşlık.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-cevap tekniği, tartışma tekniği, problem çözme, gösteri yöntemi, grup çalışması yöntem ve tekniklerine yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, sunum.
Süre: 80 dk
Giriş Konumuz Kıbrıs'taki Lüzinyan egemenliği. Lüzinyan adını daha önce duydunuz mu? 500 yıl öncesinde adada hüküm süren Lüzinyan egemenliğinden günümüze herhangi bir eser gelebilmiş midir?
Uyarı: Dikkat çekmek ve güdülemek için derse başlarken çeşitli sorular sorulur. Başlarken bölümündeki bu konuyla ilgili temel kavramlara yer verilir. Öğrenciler öğrenme Lüzinyanlar'ın kökeninden, Kıbrıs'a neden ve nereden geldiklerinden bahsedilir. Hospatilier Şövalyelerinin adamızdaki varlığı hakkında bilgiler verilir. Lüzinyanlar döneminde Kıbrıs'ta idari açıdan neler değiştiğini, adadaki sosyal yaşamın en önemli unsurlarından biri olan avcılığın ilginç yönlerini ve avcılığın sadece bir eğlence değil devletlerarası ilişkilerde nasıl kullanıldığına dair ilginç bilgiler verileceği açıklanır. Anadolu Türkleri ile Kıbrıs arasında gerçekleşen temaslardan söz edilir.
Geliştirme Bir Fransız soylusu ve şövalye unvanına sahip olan Guy de Lusignan Haçlı seferleri sırasında Kudüs'e geldi. Burada evlendiği kişi hanedan üyesi Sbyilla'dı. Kudüs kralı Baldwin'in ölümünden sonra boşalan tahta Guy de Lüsignan geçer. Selahattin Eyyübi ile yaptığı savaşı kaybeden Guy de Lusignan topraksız bir Kral olur. Templier Şövalyelerinin ada halkına karşı tutumlarından dolayı çıkan isyanı bastırmakta zorlandıkları ve satış bedelini ödeyemedikleri için Kıbrıs'ı I. Richard'a geri verirler. Bu durum topraksız kral Guy de
4. ÜNİTE Ün�te Planı ve Süreler�
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/Ders Saat� 1. Doğu Roma İmparatorluğu Egemenl�ğ�nde Kıbrıs İslam Akınları ve Kıbrıs
3
2 ders saat� (80 dk)
Ermen�ler Maron�tler 2. Isaac Comneneus Egemenl�ğ� Haçlı Seferler� ve İng�ltere Krallığı
1
2 ders saat� (80 dk)
3. Haçlı Seferler� ve İng�ltere Krallığı 4.Templ�er Şövalyeler� Dönem� 5.Lusignan Egemenliği Kıbrıs Lat�n Krallığı
6
2 ders saat� (80 dk)
Mağusa’da Ceneviz Yönet�m� Memlük Hakimiyeti
Ün�te Öğrenme Çıktısı Sayısı
Süre/Ders Saat� Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te IV Kıbrıs’ta Orta Çağ
10 (On) 6 ders saat� (240 dk)
27
Ders Planı
Ünite Alanı: IV. Ünite Kıbrıs'ta Orta Çağ
Ders Konusu: Lusignan (Lüzinyan) Egemenliği (Kıbrıs Latin Krallığı)
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağ'da Kıbrıs'ta dini yapının oluşumunu siyasal ve ekonomik nedenlerle birlikte açıklar.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
100 101
FEODAL DÜZENİN GENEL HATLARIYLA PİRAMİTTE GÖSTERİLMESİ
Lüsignan için bir fırsattı. I. Richard'la anlaşan Guy de Lusignan 1192 yılından 1489'a kadar sürecek olan Lusignan hanedanlığını Kıbrıs'a taşır.
KIBRIS'IN LÜZİNYANLARA GEÇİŞ SÜRECİNİN TABLO İLE ANLATILMASI
İngiliz Egemenliği
Templier
Lüzinyan Egemenliği
1
2
3
1- İngiltere adayı Templier şövalyelerine sattı.
2- Adayı elinde tutamayacağını anlayan Templier Şövalyeleri Kıbrıs'ı İngiltere'ye devretti.
3- İngiltere adayı Guy de Lüsignan'a sattı.
Soylular
Din adamları
Tüccarlar
Köleler
Uyarı:Tartışalım bölümünde yer alan tartışma sorusu öğrencilere yöneltilir. Öğrencilere bir önceki konu olan İngiliz Hâkimiyeti hatırlatılarak devamını getirmeleri istenir.
Uyarı: Guy de Lusignan'ı ve Selahattin Eyyübi'yi de anlatan Cennetin Krallığı filminin ilgili sahneleri daha önceden hazırlanarak izletilebilir. (Öğretmen bu aşamada 4. Etkinliği izletebilir.)
Lüzinyanlar döneminde Lefkoşa adanın başkentiydi. Burası meyve bahçeleriyle dolu soyluların yaşadıkları bir şehirdi. Birçok gezgin ve tüccar bu şehri ziyaret ediyordu. Lüzinyanlar adada Fransızcayı kendi aralarında etkin olarak kullansalar da adada bunun dışında birçok dil konuşuluyordu.
Guy de Lusignan, adayı rahatça yönetebilmek için feodal bir düzen kurmuştur. Feodalizm zenginlik ölçüsünün toprak olduğu, toprağa bağlı köleliğin esas alındığı bir yönetim sistemidir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
100 101
FEODAL DÜZENİN GENEL HATLARIYLA PİRAMİTTE GÖSTERİLMESİ
Lüsignan için bir fırsattı. I. Richard'la anlaşan Guy de Lusignan 1192 yılından 1489'a kadar sürecek olan Lusignan hanedanlığını Kıbrıs'a taşır.
KIBRIS'IN LÜZİNYANLARA GEÇİŞ SÜRECİNİN TABLO İLE ANLATILMASI
İngiliz Egemenliği
Templier
Lüzinyan Egemenliği
1
2
3
1- İngiltere adayı Templier şövalyelerine sattı.
2- Adayı elinde tutamayacağını anlayan Templier Şövalyeleri Kıbrıs'ı İngiltere'ye devretti.
3- İngiltere adayı Guy de Lüsignan'a sattı.
Soylular
Din adamları
Tüccarlar
Köleler
Uyarı:Tartışalım bölümünde yer alan tartışma sorusu öğrencilere yöneltilir. Öğrencilere bir önceki konu olan İngiliz Hâkimiyeti hatırlatılarak devamını getirmeleri istenir.
Uyarı: Guy de Lusignan'ı ve Selahattin Eyyübi'yi de anlatan Cennetin Krallığı filminin ilgili sahneleri daha önceden hazırlanarak izletilebilir. (Öğretmen bu aşamada 4. Etkinliği izletebilir.)
Lüzinyanlar döneminde Lefkoşa adanın başkentiydi. Burası meyve bahçeleriyle dolu soyluların yaşadıkları bir şehirdi. Birçok gezgin ve tüccar bu şehri ziyaret ediyordu. Lüzinyanlar adada Fransızcayı kendi aralarında etkin olarak kullansalar da adada bunun dışında birçok dil konuşuluyordu.
Guy de Lusignan, adayı rahatça yönetebilmek için feodal bir düzen kurmuştur. Feodalizm zenginlik ölçüsünün toprak olduğu, toprağa bağlı köleliğin esas alındığı bir yönetim sistemidir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
102 103
LÜZİNYANLAR DÖNEMİNDE REFAH SEVİYESİNİN ARTMASININ NEDENLERİNİN BALIK KILÇIĞI TEKNİĞİ İLE AÇIKLANMASI
KIBRIS'TA AVCILIĞIN UNSURLARININ KAVRAM ŞEMASINDA GÖSTERİLMESİ
KIBRIS'TA AVCILIK
Av için Kullanılan Hayvanlar
Doğan,
Av HayvanlarıMuflon, Tavşan,
Uyarı:Tartışalım bölümündeki avcılık sorusu ile ilgili öğrencilere sorular sorulur.Bu tartışma günümüzdeki avcılık ile de bağdaştırılarak yapılabilir. Avcılıktan bahsederken doğal çevrenin korunması ile ilgili öğrenciler telkin edilir.
Uyarı: Tartışalım bölümünde yer alan Lüzinyan döneminde adanın refah seviyesi artmıştır. Bunu etkileyen faktörler neler olabilir? Sorusu sorulduktan sonra konu balık kılçığı tekniği ile pekiştirilir.
Çeşitli Açılardan Lüzinyan döneminde Kıbrıs'ta avcılıkSosyal aktivite, EğlenceKullanılan av hayvanlarının çeşidi ve sayısına göre statü belirtisi. Av Hayvanlarının etinden ve postundan yararlanma. Devletlerarası ilişkilerde (diplomasi) avcı hayvanların hediye olarak verilmesi.
Lüzinyanların Kıbrıs'ı
kendilerine yurt olarak
kabul etmeleri
Ada'dan elde ettikleri
gelirleri yine buraya
harcamaları.
Halktan aldıkları vergileri
indirmeleri
Adaya çok sayıda ticaret
adamı ve sanatçı gelmesi
Adaya birçok mimari eserin inşa edilmesi
Akdeniz ticaretinin ve hac yollarının
durak yeri olması.
LÜZİNYANLAR DÖNEMİNDE
REFAH SEVİYESİNİN ARTMASININ NEDENLERİ
Uyarı: Anadolu Selçuklu Devleti ile Lüzinyan Devleti arasındaki ilişkilere girmeden önce Anadolu Selçuklu Devleti hakkında bilgi verilir.
Lüzinyanlar gıda ihtiyaçlarının bir bölümünü Antalya ve civarından karşılıyorlardı. Bir dönem Lüzinyanlar Antalya'yı bu bölgedeki Rumların da yardımını alarak ele geçirdiler. Anadolu Selçuklu Devleti Akdeniz sahillerinin en önemli şehirlerinden biri olan Antalya'yı kontrol altına alınca Doğu Akdeniz ticaretinde Lüzinyanlarla rekabet haline girer. Selçuklu hükümdarı ile Lüzinyan Kralı arasında 1220 yılında yapılan antlaşmayla iki ülkenin tüccarları karşılıklı olarak serbestçe dolaşım ve ticaret hakkına sahip oldular. Ayrıca korsan saldırılarına karşı da işbirliği yapacaklardı.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
102 103
LÜZİNYANLAR DÖNEMİNDE REFAH SEVİYESİNİN ARTMASININ NEDENLERİNİN BALIK KILÇIĞI TEKNİĞİ İLE AÇIKLANMASI
KIBRIS'TA AVCILIĞIN UNSURLARININ KAVRAM ŞEMASINDA GÖSTERİLMESİ
KIBRIS'TA AVCILIK
Av için Kullanılan Hayvanlar
Doğan,
Av HayvanlarıMuflon, Tavşan,
Uyarı:Tartışalım bölümündeki avcılık sorusu ile ilgili öğrencilere sorular sorulur.Bu tartışma günümüzdeki avcılık ile de bağdaştırılarak yapılabilir. Avcılıktan bahsederken doğal çevrenin korunması ile ilgili öğrenciler telkin edilir.
Uyarı: Tartışalım bölümünde yer alan Lüzinyan döneminde adanın refah seviyesi artmıştır. Bunu etkileyen faktörler neler olabilir? Sorusu sorulduktan sonra konu balık kılçığı tekniği ile pekiştirilir.
Çeşitli Açılardan Lüzinyan döneminde Kıbrıs'ta avcılıkSosyal aktivite, EğlenceKullanılan av hayvanlarının çeşidi ve sayısına göre statü belirtisi. Av Hayvanlarının etinden ve postundan yararlanma. Devletlerarası ilişkilerde (diplomasi) avcı hayvanların hediye olarak verilmesi.
Lüzinyanların Kıbrıs'ı
kendilerine yurt olarak
kabul etmeleri
Ada'dan elde ettikleri
gelirleri yine buraya
harcamaları.
Halktan aldıkları vergileri
indirmeleri
Adaya çok sayıda ticaret
adamı ve sanatçı gelmesi
Adaya birçok mimari eserin inşa edilmesi
Akdeniz ticaretinin ve hac yollarının
durak yeri olması.
LÜZİNYANLAR DÖNEMİNDE
REFAH SEVİYESİNİN ARTMASININ NEDENLERİ
Uyarı: Anadolu Selçuklu Devleti ile Lüzinyan Devleti arasındaki ilişkilere girmeden önce Anadolu Selçuklu Devleti hakkında bilgi verilir.
Lüzinyanlar gıda ihtiyaçlarının bir bölümünü Antalya ve civarından karşılıyorlardı. Bir dönem Lüzinyanlar Antalya'yı bu bölgedeki Rumların da yardımını alarak ele geçirdiler. Anadolu Selçuklu Devleti Akdeniz sahillerinin en önemli şehirlerinden biri olan Antalya'yı kontrol altına alınca Doğu Akdeniz ticaretinde Lüzinyanlarla rekabet haline girer. Selçuklu hükümdarı ile Lüzinyan Kralı arasında 1220 yılında yapılan antlaşmayla iki ülkenin tüccarları karşılıklı olarak serbestçe dolaşım ve ticaret hakkına sahip oldular. Ayrıca korsan saldırılarına karşı da işbirliği yapacaklardı.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
104 105
varsa cevaplanır. Bir sonraki derste hangi konular işleneceği hakkında bilgi verilir.
DeğerlendirmeÖğrencilere ders ile ilgili sorular sorulur. Klasik sorular yanında alternatif değerlendirme çalışmalar da yapılabilir.
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarAsbridge, T. (2010) . Haçlı Seferleri. ( Çeviren: Ekin Duru), İstanbul: Say YayınlarıAta, B. ( Ed). (2013) Tarih Öğretmenlerine Aktif Tarih Ortamı İçin 100 Etkinlik. İstanbul: Pegem AkademiCahen, C. (2000). Osmanlılardan Önce Anadolu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıDavis, N. (2006). Avrupa Tarihi. ( Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara: İmge KitabeviDemirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya YayıncılıkDiehl, C. (2006) Bizans İmparatorluğu'nun Tarihi. İstanbul: İlgi YayınlarıFleet, K. (2009). Erken Osmanlı Döneminde Türk- Ceneviz Ticareti. İstanbul: İş Bankası yayınlarıGregory, T. G: (2008). Bizans Tarihi. (Çeviren: Esra Ermert), İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıGürkan, H. M. (2006). Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H. M. (2008). Kıbrıs'ın Sisli Geçmişi. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıHolt, P. M. (1999) . Haçlılar Çağı. 11.Yüzyıldan 1517'ye Yakındoğu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıMartin, S. (2009) Tüm Gizemleriyle Tapınak Şövalyeleri . İstanbul: kalkedon YayınlarıNicolle, D. (2011) Üçüncü Haçlı Seferi. 1191( İllüstrasyonlar: Chrrista Hook). (Çeviren: L. Ece Şakar) , İstanbul: İş Bankası Kültür YayınlarıO'shea, S. (2011). İnanç Denizi. Ortaçağ Akdeniz'inde İslam ve Hıristiyanlık. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıOstrogorsky, G. (1986). Bizans Devlet Tarihi. ( Çeviren: Fikret Işıltan), Ankara: Türk Tarih Kurumu YayınlarıPryor, J. H. (2004)Akdeniz'de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş. Araplar, Bizanslılar, Batılılar ve Türkler. İstanbul: Kitap YayıneviRead, P.P. (2003) Tapınak Şövalyeleri. Ankara: Dost Kitabevi
a. Kıbrıs Latin (Katolik) KilisesiUyarı: Katolik ve Ortodoks ayrımının nedenleri hatırlatılacak.Lüzinyanlar döneminde Kıbrıs'taki Katolik kilisesinden bahsetmeden önce Papazların evlenemediklerinden, günah çıkarma inançlarının olduğundan, Bu mezhebe bağlı olan kişilerin evlendikten sonra boşanamadıklarından bahsedilerek öğrencilerin konuya karşı ilgileri artırılabilir.
Kıbrıs'ta Katolik Kilisesinin Kuruluşu (1196)Katolik inancında olan Lüzinyanlar Kıbrıs Katolik Kilisesini kurunca adadaki Ortodoks halk için sıkıntılı günler başlar.
Kıbrıs'taki Katolik Kilisesinin Örgütlenme Düzeninin Kavram Şemasında Gösterilmesi
İstanbul merkezli Bizans İmparatorluğu adanın Latinlere geçmesinden rahatsız olur, özellikle Katolik Kilisesinin kuruluşuyla bu rahatsızlığı iyice artar. Bizans'ın adayı tekrar alma fikri ortaya çıktıysa da, IV Haçlı Seferleri sırasında İstanbul'un Latinler tarafından yağmalanması ve işgal edilmesi bu fikrin hayata geçirilmesine engel olur. Böylece adadaki Ortodoksların İstanbul ile bağlantıları tamamen kesilmiş olur.
1260'da Papa tarafından yayınlanan Bulla Cypria ile ada genelinde tüm kiliseler için toplanan yardımların Katolik Kilisesi tarafından denetlenecektir. Lefkoşa'daki Latin Piskoposluğunun adanın tek başpiskoposluğu olduğu, Ortodoks piskoposların hepsinin Katolik Başpiskoposluğuna bağlı olacağı, Kendi aralarında seçimle atanan Ortodoks piskoposlar kraldan onay alarak Latin başpiskoposluğuna bağlılık yemini edeceklerdi. Bu hükümlerin uygulanması tam olarak gerçekleşmediyse de Kıbrıs'taki Ortodoksların Katolikler tarafından baskı altına alınmasında yeterli bir unsur olacaktı.
Uyarı:Yukarıda verilen Bulla Cypria'nın hükümleri okunduktan sonra öğrenci kitabında da olan tartışalım sorusu verilirse, öğrencilerin bu konuda daha verimli fikirler üretmelerine yardımcı olacaktır.
SonuçÖğrencilerin bu derste en fazla ilgilerini çeken konunun ne olduğu sorulur ve paylaşmaları istenir. Öğrencilerin aklına takılan sorular
Limasol Piskoposluğu
Lefkoşa Katolik Kilisesi (Merkez)
Baf Piskoposluğu
Mağusa Piskoposluğu
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
104 105
varsa cevaplanır. Bir sonraki derste hangi konular işleneceği hakkında bilgi verilir.
DeğerlendirmeÖğrencilere ders ile ilgili sorular sorulur. Klasik sorular yanında alternatif değerlendirme çalışmalar da yapılabilir.
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarAsbridge, T. (2010) . Haçlı Seferleri. ( Çeviren: Ekin Duru), İstanbul: Say YayınlarıAta, B. ( Ed). (2013) Tarih Öğretmenlerine Aktif Tarih Ortamı İçin 100 Etkinlik. İstanbul: Pegem AkademiCahen, C. (2000). Osmanlılardan Önce Anadolu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıDavis, N. (2006). Avrupa Tarihi. ( Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara: İmge KitabeviDemirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya YayıncılıkDiehl, C. (2006) Bizans İmparatorluğu'nun Tarihi. İstanbul: İlgi YayınlarıFleet, K. (2009). Erken Osmanlı Döneminde Türk- Ceneviz Ticareti. İstanbul: İş Bankası yayınlarıGregory, T. G: (2008). Bizans Tarihi. (Çeviren: Esra Ermert), İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıGürkan, H. M. (2006). Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H. M. (2008). Kıbrıs'ın Sisli Geçmişi. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıHolt, P. M. (1999) . Haçlılar Çağı. 11.Yüzyıldan 1517'ye Yakındoğu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıMartin, S. (2009) Tüm Gizemleriyle Tapınak Şövalyeleri . İstanbul: kalkedon YayınlarıNicolle, D. (2011) Üçüncü Haçlı Seferi. 1191( İllüstrasyonlar: Chrrista Hook). (Çeviren: L. Ece Şakar) , İstanbul: İş Bankası Kültür YayınlarıO'shea, S. (2011). İnanç Denizi. Ortaçağ Akdeniz'inde İslam ve Hıristiyanlık. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıOstrogorsky, G. (1986). Bizans Devlet Tarihi. ( Çeviren: Fikret Işıltan), Ankara: Türk Tarih Kurumu YayınlarıPryor, J. H. (2004)Akdeniz'de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş. Araplar, Bizanslılar, Batılılar ve Türkler. İstanbul: Kitap YayıneviRead, P.P. (2003) Tapınak Şövalyeleri. Ankara: Dost Kitabevi
a. Kıbrıs Latin (Katolik) KilisesiUyarı: Katolik ve Ortodoks ayrımının nedenleri hatırlatılacak.Lüzinyanlar döneminde Kıbrıs'taki Katolik kilisesinden bahsetmeden önce Papazların evlenemediklerinden, günah çıkarma inançlarının olduğundan, Bu mezhebe bağlı olan kişilerin evlendikten sonra boşanamadıklarından bahsedilerek öğrencilerin konuya karşı ilgileri artırılabilir.
Kıbrıs'ta Katolik Kilisesinin Kuruluşu (1196)Katolik inancında olan Lüzinyanlar Kıbrıs Katolik Kilisesini kurunca adadaki Ortodoks halk için sıkıntılı günler başlar.
Kıbrıs'taki Katolik Kilisesinin Örgütlenme Düzeninin Kavram Şemasında Gösterilmesi
İstanbul merkezli Bizans İmparatorluğu adanın Latinlere geçmesinden rahatsız olur, özellikle Katolik Kilisesinin kuruluşuyla bu rahatsızlığı iyice artar. Bizans'ın adayı tekrar alma fikri ortaya çıktıysa da, IV Haçlı Seferleri sırasında İstanbul'un Latinler tarafından yağmalanması ve işgal edilmesi bu fikrin hayata geçirilmesine engel olur. Böylece adadaki Ortodoksların İstanbul ile bağlantıları tamamen kesilmiş olur.
1260'da Papa tarafından yayınlanan Bulla Cypria ile ada genelinde tüm kiliseler için toplanan yardımların Katolik Kilisesi tarafından denetlenecektir. Lefkoşa'daki Latin Piskoposluğunun adanın tek başpiskoposluğu olduğu, Ortodoks piskoposların hepsinin Katolik Başpiskoposluğuna bağlı olacağı, Kendi aralarında seçimle atanan Ortodoks piskoposlar kraldan onay alarak Latin başpiskoposluğuna bağlılık yemini edeceklerdi. Bu hükümlerin uygulanması tam olarak gerçekleşmediyse de Kıbrıs'taki Ortodoksların Katolikler tarafından baskı altına alınmasında yeterli bir unsur olacaktı.
Uyarı:Yukarıda verilen Bulla Cypria'nın hükümleri okunduktan sonra öğrenci kitabında da olan tartışalım sorusu verilirse, öğrencilerin bu konuda daha verimli fikirler üretmelerine yardımcı olacaktır.
SonuçÖğrencilerin bu derste en fazla ilgilerini çeken konunun ne olduğu sorulur ve paylaşmaları istenir. Öğrencilerin aklına takılan sorular
Limasol Piskoposluğu
Lefkoşa Katolik Kilisesi (Merkez)
Baf Piskoposluğu
Mağusa Piskoposluğu
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
106 107
10) Orta Çağ Avrupası’nın yönetim şekli olan ve adada Lüzinyan döneminde kullanılan yönetim biçimi nedir?11) İlk Lüzinyan kralı kimdir?
12) Katerina Cornaro'nun eşi olan son Lüzinyan kralı kimdir?
13) Lüzinyanlar döneminde yayınlanan dinî belgenin adı nedir?
14) Lüzinyan döneminde Mağusa'yı yöneten İtalyan şehir devletinin adı nedir?
15) Orta Çağ'da Mısır'da kurulan devlet hangisidir?
C. Benzerlikler ve Farklılıklar
1. Templar Şövalyeleri ile Hospitalier Şövalyelerinin benzerliklerini
şema üzerine yazınız.
2. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki imparatorluğun benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
İmparatorluk
Batı Roma İmparatorluğu
Doğu Roma İmparatorluğu
Benzerlikler Farklılıklar
BenzerliklerHospitalier Şövalyeleri
Templar Şövalyeleri
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Aşağıdakileri uygun şekilde çizerek eşleştiriniz.
A
B
C
D
E
1
2
3
4
5
Doğu Roma Bizans
Papa İsak Komnen
Sahte belge Lüzinyan
Feodal yönetim Hz.Osman
İslam akınları Katolik Kilisesi
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde cevaplar
bulunmaktadır. Verilen soruları şekillerdeki numaraları
kullanarak cevaplayınız.
3
5
8
15
13
14
2
4
7
9
12
1 6 11Guy de Lusignan
Ceneviz
Barsbay
II. James
Salamis
Bulla Cypria
I.Richard
Hala Sultan
Feodal Düzen
Anadolu Selçuklu Devleti
İstanbul
Venedik
Memlük
Isaac Comneneus
1) Kıbrıs'a hakim olan Memlük sultanı kimdir?
2) Kıbrıs'a Lüzinyanlardan sonra hangi İtalyan şehir devleti hâkim olmuştur?
3) Kıbrıs'a sahte bir belge ile gelen ve egemenlik kuran kral kimdir?
4) Katolik mezhebinin merkezi neresidir?
5) Doğu Roma İmparatorluğu'nun merkezi neresidir?
6) Lüzinyan Krallığı hangi devlet ile ticari ilişkiler kurmuştur?
7) Bizans döneminde Konstantia adını alan şehir hangisidir?
8) İslam akınları sırasında şehit olan ve adına Larnaka'da türbe yapılan kişi kimdir?
9) 3. Haçlı seferine katılan ve Kıbrıs'ı alan kral kimdir?
10 Vatikan
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
106 107
10) Orta Çağ Avrupası’nın yönetim şekli olan ve adada Lüzinyan döneminde kullanılan yönetim biçimi nedir?11) İlk Lüzinyan kralı kimdir?
12) Katerina Cornaro'nun eşi olan son Lüzinyan kralı kimdir?
13) Lüzinyanlar döneminde yayınlanan dinî belgenin adı nedir?
14) Lüzinyan döneminde Mağusa'yı yöneten İtalyan şehir devletinin adı nedir?
15) Orta Çağ'da Mısır'da kurulan devlet hangisidir?
C. Benzerlikler ve Farklılıklar
1. Templar Şövalyeleri ile Hospitalier Şövalyelerinin benzerliklerini
şema üzerine yazınız.
2. Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki imparatorluğun benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
İmparatorluk
Batı Roma İmparatorluğu
Doğu Roma İmparatorluğu
Benzerlikler Farklılıklar
BenzerliklerHospitalier Şövalyeleri
Templar Şövalyeleri
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Aşağıdakileri uygun şekilde çizerek eşleştiriniz.
A
B
C
D
E
1
2
3
4
5
Doğu Roma Bizans
Papa İsak Komnen
Sahte belge Lüzinyan
Feodal yönetim Hz.Osman
İslam akınları Katolik Kilisesi
B. Aşağıda numaralandırılmış şekiller içerisinde cevaplar
bulunmaktadır. Verilen soruları şekillerdeki numaraları
kullanarak cevaplayınız.
3
5
8
15
13
14
2
4
7
9
12
1 6 11Guy de Lusignan
Ceneviz
Barsbay
II. James
Salamis
Bulla Cypria
I.Richard
Hala Sultan
Feodal Düzen
Anadolu Selçuklu Devleti
İstanbul
Venedik
Memlük
Isaac Comneneus
1) Kıbrıs'a hakim olan Memlük sultanı kimdir?
2) Kıbrıs'a Lüzinyanlardan sonra hangi İtalyan şehir devleti hâkim olmuştur?
3) Kıbrıs'a sahte bir belge ile gelen ve egemenlik kuran kral kimdir?
4) Katolik mezhebinin merkezi neresidir?
5) Doğu Roma İmparatorluğu'nun merkezi neresidir?
6) Lüzinyan Krallığı hangi devlet ile ticari ilişkiler kurmuştur?
7) Bizans döneminde Konstantia adını alan şehir hangisidir?
8) İslam akınları sırasında şehit olan ve adına Larnaka'da türbe yapılan kişi kimdir?
9) 3. Haçlı seferine katılan ve Kıbrıs'ı alan kral kimdir?
10 Vatikan
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
108 109
D. Metin Tamamlama
Etkinlik 5
Aşağıda Kıbrıs'la ilgili olarak St. Hilarion efsanesinin bir bölümü verilmiştir. Efsanenin geriye kalan bölümünü hayal gücünüzü kullanarak tamamlayınız. Tamamladığınız efsaneyi bilinen şekliyle karşılaştırınız.
Rivayete göre kale, Kıbrıs'ın en güzel ve en zalim kadını olan ve 'Regaena' (Recina) adıyla bilinen bir kraliçe tarafından inşa ettirilmiş. Kalenin inşa edilmesi için askerlerin denetiminde çalışan işçilere, yüksek bir kaya üzerine oturarak nezaret eden zalim kraliçe, onların soluklanmalarına bile izin vermiyormuş
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Mezhepler
Katolik Mezhebi
Ortodoks Mezhebi
Benzerlikler Farklılıklar
3. Katolikler ile Ortodokslar ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer
almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak Katolik ve Ortodoks
mezheplerinin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
4. Lefkoşa ve Mağusa'nın eski dönemleri ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki şehrin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Şehirler
Lefkoşa
Mağusa
Benzerlikler Farklılıklar
108
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
108 109
D. Metin Tamamlama
Etkinlik 5
Aşağıda Kıbrıs'la ilgili olarak St. Hilarion efsanesinin bir bölümü verilmiştir. Efsanenin geriye kalan bölümünü hayal gücünüzü kullanarak tamamlayınız. Tamamladığınız efsaneyi bilinen şekliyle karşılaştırınız.
Rivayete göre kale, Kıbrıs'ın en güzel ve en zalim kadını olan ve 'Regaena' (Recina) adıyla bilinen bir kraliçe tarafından inşa ettirilmiş. Kalenin inşa edilmesi için askerlerin denetiminde çalışan işçilere, yüksek bir kaya üzerine oturarak nezaret eden zalim kraliçe, onların soluklanmalarına bile izin vermiyormuş
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Mezhepler
Katolik Mezhebi
Ortodoks Mezhebi
Benzerlikler Farklılıklar
3. Katolikler ile Ortodokslar ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer
almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak Katolik ve Ortodoks
mezheplerinin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
4. Lefkoşa ve Mağusa'nın eski dönemleri ile ilgili ünitede çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki şehrin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Şehirler
Lefkoşa
Mağusa
Benzerlikler Farklılıklar
108
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
110 111
2. İlk Çağ ve Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşayan halkın, yöneticilerden şikâyet ettikleri çeşitli konular bulunmaktaydı.Halkın şikâyet konularını tartışarak, en fazla şikâyet ettikleri konulardan en az şikâyet ettiklerini düşündüğünüz konulara göre sıralayınız.
Şikâyet Konuları
1. Şehirlerin talan edilmesi
2. Ağır vergiler
3. Depremler
4. Çekirge istilaları
5. Salgın hastalıklar
6. Angarya
Önem Sırasına Göre
1.
2.
3.
4.
5.
6.
G. Görsel Materyal Analizi
A. Yanda verilen eserlerin kullanım
amacı ne olabilir?
B. Bu eserler neden çok yüksekte
yapılmışlardır?
C. Bu eserlerlerin neden yapıldığını
araştırarak yazınız.
E. Tablo doldurma.
Aşağıda verilen tabloyu doldurunuz.
Ermeniler
Maronitler
Kıbrıs'a dış ülkelerden
gelip yerleşen halklar
Kıbrıs'ta
yaşadıkları bölgelerDinleri
F. Empati Kurma
“Lüzinyan Dönemi'nde adada feodal bir düzen vardı. Bu düzene göre
halk, sahip olduğu haklar bakımından üç sınıfa ayrılmıştır. En düşük
sınıfta olanlar yıllık bir vergi ödemek ve bağlı olduğu lorda
(asilzadeye) haftada iki gün bedava (angarya) çalışmak
zorundaydılar. Üstelik halk yetiştirdiği ürünlerin üçte birini de lorda
vermekteydi. Bu sınıftaki Kıbrıslılar bağlı olduğu lordun tam
egemenliği altındaydılar.”
Siz Lüzinyan Dönemi'nde bu şekilde yaşayan biri olsaydınız ne
yapardınız?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
110 111
2. İlk Çağ ve Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşayan halkın, yöneticilerden şikâyet ettikleri çeşitli konular bulunmaktaydı.Halkın şikâyet konularını tartışarak, en fazla şikâyet ettikleri konulardan en az şikâyet ettiklerini düşündüğünüz konulara göre sıralayınız.
Şikâyet Konuları
1. Şehirlerin talan edilmesi
2. Ağır vergiler
3. Depremler
4. Çekirge istilaları
5. Salgın hastalıklar
6. Angarya
Önem Sırasına Göre
1.
2.
3.
4.
5.
6.
G. Görsel Materyal Analizi
A. Yanda verilen eserlerin kullanım
amacı ne olabilir?
B. Bu eserler neden çok yüksekte
yapılmışlardır?
C. Bu eserlerlerin neden yapıldığını
araştırarak yazınız.
E. Tablo doldurma.
Aşağıda verilen tabloyu doldurunuz.
Ermeniler
Maronitler
Kıbrıs'a dış ülkelerden
gelip yerleşen halklar
Kıbrıs'ta
yaşadıkları bölgelerDinleri
F. Empati Kurma
“Lüzinyan Dönemi'nde adada feodal bir düzen vardı. Bu düzene göre
halk, sahip olduğu haklar bakımından üç sınıfa ayrılmıştır. En düşük
sınıfta olanlar yıllık bir vergi ödemek ve bağlı olduğu lorda
(asilzadeye) haftada iki gün bedava (angarya) çalışmak
zorundaydılar. Üstelik halk yetiştirdiği ürünlerin üçte birini de lorda
vermekteydi. Bu sınıftaki Kıbrıslılar bağlı olduğu lordun tam
egemenliği altındaydılar.”
Siz Lüzinyan Dönemi'nde bu şekilde yaşayan biri olsaydınız ne
yapardınız?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
112 113
I. Şema doldurma
Aşağıda Lüzinyan Krallığı ile ilgili verilen tabloyu doldurunuz.
Dini:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Başkenti:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Sosyal Hayat:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
İlk Kralı:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Ticaret İlişkisi:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Önemli Lüzinyan Eserleri:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Halk Sınıfları:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Lüzinyan Egemenliği
H. Yargılar- Kanıtlar
A Tablosu'nda verilen Yargıları kanıtlayan cümleleri B Tablosu'na yazınız.
Yargılar Kanıtlar
Ör: KKTC'de Koruçam'da yaşamakta olup,
kendilerine ait kiliseleri bulunmaktadır.Ör: Maruniler Hristiyan bir topluluktur.
1. ”Lüzinyan Dönemi'nde Kıbrıs ekonomik ve ticari açıdan canlanmıştı.
2. Kıbrıs'a egemen olan devletlerin Kıbrıs'ı elde tutma süreleri çok farklıdır.
3. Lüzinyan Dönemi'nde Kıbrıs'ta çok önemli mimari eserler yapılmıştır.
4. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta tek halk yaşamıyordu.
5. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşayan halk birçok savaştan etkilenmiştir.
2. ..............................................................................................................................................................................................................
1. ..............................................................................................................................................................................................................
3. ..............................................................................................................................................................................................................
4. ..............................................................................................................................................................................................................
5. ..............................................................................................................................................................................................................
İ. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1- Müslüman Arapların Kıbrıs'a sefer düzenlemelerinin nedenleri nelerdir?
2- Roma Uygarlığı'nın dünya medeniyetine katkıları nelerdir?
3- Kıbrıs halkının Rumca konuşmasına neden olan gelişme nedir?
4- Kıbrıs halkının İsak Komnenus ile Templier Şövalyelerinin yönetimlerinden memnun olmamasının ortak nedeni nedir?
5- Kıbrıs'a hâkim olan Lüzinyanlar adada kalıcı olmak istiyorlardı. Bunu gerçekleştirmek için kendilerinden önceki yönetimlerden farklı olarak ne gibi önlemler almışlardır?
6- Lüzinyanlar dönemindeki avcılıkla günümüzdeki avcılık arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir?
7- İlk Çağ ve Orta Çağ'da Kıbrıs farklı uygarlıkların yönetimi altına girmiştir. Bunun nedenini açıklayınız.
8- Cenevizlilerin Mağusa'yı ele geçirmeleri bu şehri ve insanlarını nasıl etkilemiştir?
9- Templar ve Hospitailer Şövalyelerinin Kıbrıs'a gelme nedenleri neler olabilir?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
112 113
I. Şema doldurma
Aşağıda Lüzinyan Krallığı ile ilgili verilen tabloyu doldurunuz.
Dini:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Başkenti:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Sosyal Hayat:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
İlk Kralı:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Ticaret İlişkisi:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Önemli Lüzinyan Eserleri:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
Halk Sınıfları:…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………………………
…………..................
Lüzinyan Egemenliği
H. Yargılar- Kanıtlar
A Tablosu'nda verilen Yargıları kanıtlayan cümleleri B Tablosu'na yazınız.
Yargılar Kanıtlar
Ör: KKTC'de Koruçam'da yaşamakta olup,
kendilerine ait kiliseleri bulunmaktadır.Ör: Maruniler Hristiyan bir topluluktur.
1. ”Lüzinyan Dönemi'nde Kıbrıs ekonomik ve ticari açıdan canlanmıştı.
2. Kıbrıs'a egemen olan devletlerin Kıbrıs'ı elde tutma süreleri çok farklıdır.
3. Lüzinyan Dönemi'nde Kıbrıs'ta çok önemli mimari eserler yapılmıştır.
4. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta tek halk yaşamıyordu.
5. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşayan halk birçok savaştan etkilenmiştir.
2. ..............................................................................................................................................................................................................
1. ..............................................................................................................................................................................................................
3. ..............................................................................................................................................................................................................
4. ..............................................................................................................................................................................................................
5. ..............................................................................................................................................................................................................
İ. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1- Müslüman Arapların Kıbrıs'a sefer düzenlemelerinin nedenleri nelerdir?
2- Roma Uygarlığı'nın dünya medeniyetine katkıları nelerdir?
3- Kıbrıs halkının Rumca konuşmasına neden olan gelişme nedir?
4- Kıbrıs halkının İsak Komnenus ile Templier Şövalyelerinin yönetimlerinden memnun olmamasının ortak nedeni nedir?
5- Kıbrıs'a hâkim olan Lüzinyanlar adada kalıcı olmak istiyorlardı. Bunu gerçekleştirmek için kendilerinden önceki yönetimlerden farklı olarak ne gibi önlemler almışlardır?
6- Lüzinyanlar dönemindeki avcılıkla günümüzdeki avcılık arasındaki benzerlikler ve farklılıklar nelerdir?
7- İlk Çağ ve Orta Çağ'da Kıbrıs farklı uygarlıkların yönetimi altına girmiştir. Bunun nedenini açıklayınız.
8- Cenevizlilerin Mağusa'yı ele geçirmeleri bu şehri ve insanlarını nasıl etkilemiştir?
9- Templar ve Hospitailer Şövalyelerinin Kıbrıs'a gelme nedenleri neler olabilir?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
114 115
2) Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
Solsan Sağa3. Lüzinyan krallarının Kıbrıs krallığı yanında taç giydiği krallıklardan biri.4. Kıbrıs’ta İslam akınlarına karşı yapılan kalelerden biri.7. İslam Akınları sırasında Kıbrıs’ta şehit olan Hz.Muhammet’in süt annesinin kardeşi olan kişi.8. Kıbrıs’ta Koruçam’da halen yaşayan halk.
1
2
3
4
5
6
7
8
Yukarıdan Aşağıya1. Lüzinyan Dönemi’nde zenginliğiyle ünlü liman kenti.2. Sahte belgeyle Kıbrıs’a egemen olan Kıbrıs imparatoru.5. St.Nikolas Katedarli’nin avlusunda bulunan tarihi anıt ağaç.6. Feodal sistemde soylu sınıfından kimse.
K L V J G T C F T A F V R T L P O Ğ Ş M O
J. Bulmacalar
1. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz. Sözcükler sağdan sola, soldan sağa, aşağıdan yukarı, yukarıdan aşağıya ve çapraz olarak yerleştirilmiştir.
Bizans Bulla Cypria Katherina Cornaro
Salamis Ceneviz Memlük
Venedik Hala Sultan Bufavento Kantara
Ledra Templar Barsbay
Şövalye
B İ Z A N S G H N K A L G D E R E H M L Ş
A Y J K O L D F E A V M G İ Ş O D K L J Y
E G K Y U M Z U K L C G İ H B P R E Ü G A
R E İ R T F İ G A H K O E S P Y A J K A B
T A D B E B V D E R P Ş R L N M L K O H S
Y F E Y N O E U O Ğ P Ü R N Y K G T O J R
U T N U T P N T G Y B U L L A C Y P P İ A
I T E M P L A R A H A L A T J R H K T L B
A S E R F G T B E K H Y L Ş Ö V A L Y E Ş
B U F A V E N T O A V S E M N B C D J G H
M K R T A T H G K H A L A S U L T A N Y Ğ
G H E R T E B S Y E A V K O I K L Ş Ö P O
B M L Ö M N R K A N T A R A F D A M M H I
K Y U D G B V İ C L A D G E R H L T E Y U
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
114 115
2) Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
Solsan Sağa3. Lüzinyan krallarının Kıbrıs krallığı yanında taç giydiği krallıklardan biri.4. Kıbrıs’ta İslam akınlarına karşı yapılan kalelerden biri.7. İslam Akınları sırasında Kıbrıs’ta şehit olan Hz.Muhammet’in süt annesinin kardeşi olan kişi.8. Kıbrıs’ta Koruçam’da halen yaşayan halk.
1
2
3
4
5
6
7
8
Yukarıdan Aşağıya1. Lüzinyan Dönemi’nde zenginliğiyle ünlü liman kenti.2. Sahte belgeyle Kıbrıs’a egemen olan Kıbrıs imparatoru.5. St.Nikolas Katedarli’nin avlusunda bulunan tarihi anıt ağaç.6. Feodal sistemde soylu sınıfından kimse.
K L V J G T C F T A F V R T L P O Ğ Ş M O
J. Bulmacalar
1. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz. Sözcükler sağdan sola, soldan sağa, aşağıdan yukarı, yukarıdan aşağıya ve çapraz olarak yerleştirilmiştir.
Bizans Bulla Cypria Katherina Cornaro
Salamis Ceneviz Memlük
Venedik Hala Sultan Bufavento Kantara
Ledra Templar Barsbay
Şövalye
B İ Z A N S G H N K A L G D E R E H M L Ş
A Y J K O L D F E A V M G İ Ş O D K L J Y
E G K Y U M Z U K L C G İ H B P R E Ü G A
R E İ R T F İ G A H K O E S P Y A J K A B
T A D B E B V D E R P Ş R L N M L K O H S
Y F E Y N O E U O Ğ P Ü R N Y K G T O J R
U T N U T P N T G Y B U L L A C Y P P İ A
I T E M P L A R A H A L A T J R H K T L B
A S E R F G T B E K H Y L Ş Ö V A L Y E Ş
B U F A V E N T O A V S E M N B C D J G H
M K R T A T H G K H A L A S U L T A N Y Ğ
G H E R T E B S Y E A V K O I K L Ş Ö P O
B M L Ö M N R K A N T A R A F D A M M H I
K Y U D G B V İ C L A D G E R H L T E Y U
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
116 117
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Batı Roma ve Doğu Roma'nın Farklı ve Ortak Yönleri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Venn şeması, Grup çalışması
IV. Ünite
1 hafta (Derste ödev olarak verilecek. Bir hafta sonra istenecek)
6.SınıfIII.ÜniteIV.Ünite
Batı Roma ve Doğu Roma İmparatorlukları'nın benzer ve farklı yönleri ile yaşanan olayları venn şemasına yerleştirerek öğrenme.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Halife Kavramının Kökeni ve Tarihsel Gelişimi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
İnceleme-Araştırma
IV. Ünite
2 hafta
6.Sınıf IV.Ünite
Öğrenme Çıktıları: Doğu Roma ve Batı Roma imparatorlukları arasındaki siyasi, idari ve mezhep farklarını karşılaştırır. Benzerliklerini ayırt eder.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerileri, Eleştirel ve yaratıcı düşünce.
Kavramlar: İmparatorluk, vali, Hristiyanlık, İncil, ayaklanma, kanun, akın, mezhep, Rumca
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Matematik öğretmeninden venn şemasının kullanılması konusunda ayrıntılı bilgi alma
İşlem Basamakları: Öğrenciler ikişerli guruplara ayrılır. Öğrencilere bir sonraki derse kadar süre verilir. Bir öğrenci ders kitabındaki III. Ünitede olan Roma, diğer öğrenci de IV. Ünite'de olan Doğu Roma (Bizans İmparatorluğu) bölümünü inceleyerek numaralandırılmış olarak verilen bilgilerin kendi bölümüyle ilgili olanlarını işaretlerler. Çizecekleri venn şemasının özellikleri hakkında matematik öğretmenlerinden yardım alırlar. Okudukları ve kendi bölümleriyle ilgili olan numaralandırılmış bilgileri ortak olarak çizdikleri venn şeması içine yazarlar. Seçtikleri bilgi numaralardan her ikisinde de varsa bu numarayı kesişim yerine yazarak Doğu ve Batı Roma arasındaki ortak yönleri tespit ederler.
Halife kavramının kökenini ve gelişimini inceleme.
Öğrenme Çıktıları: Doğu Roma döneminde Kıbrıs'ta yapılan İslam akınlarının nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirir.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma.
Kavram: İslam, halife, İslamiyet, Kuran-ı Kerim
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Din ve Ahlak Bilgisi hocasından halife konusunda bilgi alabilirler.
İşlem Basamakları:Bu etkinlik ile “halife” kavramının Arapçadaki gerçek anlamından başlanılarak siyasi ve dinî anlamlar yüklenme sürecinin tümüne değinilmesini ve günümüze değin kullanımındaki anlam değişikliklerinin ifade edilmesini, zaman içinde halife ile birlikte kullanılan diğer unvanların ve bu unvanların anlamlarının belirtilmesini sağlayınız.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
116 117
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Batı Roma ve Doğu Roma'nın Farklı ve Ortak Yönleri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Venn şeması, Grup çalışması
IV. Ünite
1 hafta (Derste ödev olarak verilecek. Bir hafta sonra istenecek)
6.SınıfIII.ÜniteIV.Ünite
Batı Roma ve Doğu Roma İmparatorlukları'nın benzer ve farklı yönleri ile yaşanan olayları venn şemasına yerleştirerek öğrenme.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Halife Kavramının Kökeni ve Tarihsel Gelişimi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
İnceleme-Araştırma
IV. Ünite
2 hafta
6.Sınıf IV.Ünite
Öğrenme Çıktıları: Doğu Roma ve Batı Roma imparatorlukları arasındaki siyasi, idari ve mezhep farklarını karşılaştırır. Benzerliklerini ayırt eder.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerileri, Eleştirel ve yaratıcı düşünce.
Kavramlar: İmparatorluk, vali, Hristiyanlık, İncil, ayaklanma, kanun, akın, mezhep, Rumca
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Matematik öğretmeninden venn şemasının kullanılması konusunda ayrıntılı bilgi alma
İşlem Basamakları: Öğrenciler ikişerli guruplara ayrılır. Öğrencilere bir sonraki derse kadar süre verilir. Bir öğrenci ders kitabındaki III. Ünitede olan Roma, diğer öğrenci de IV. Ünite'de olan Doğu Roma (Bizans İmparatorluğu) bölümünü inceleyerek numaralandırılmış olarak verilen bilgilerin kendi bölümüyle ilgili olanlarını işaretlerler. Çizecekleri venn şemasının özellikleri hakkında matematik öğretmenlerinden yardım alırlar. Okudukları ve kendi bölümleriyle ilgili olan numaralandırılmış bilgileri ortak olarak çizdikleri venn şeması içine yazarlar. Seçtikleri bilgi numaralardan her ikisinde de varsa bu numarayı kesişim yerine yazarak Doğu ve Batı Roma arasındaki ortak yönleri tespit ederler.
Halife kavramının kökenini ve gelişimini inceleme.
Öğrenme Çıktıları: Doğu Roma döneminde Kıbrıs'ta yapılan İslam akınlarının nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirir.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma.
Kavram: İslam, halife, İslamiyet, Kuran-ı Kerim
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Din ve Ahlak Bilgisi hocasından halife konusunda bilgi alabilirler.
İşlem Basamakları:Bu etkinlik ile “halife” kavramının Arapçadaki gerçek anlamından başlanılarak siyasi ve dinî anlamlar yüklenme sürecinin tümüne değinilmesini ve günümüze değin kullanımındaki anlam değişikliklerinin ifade edilmesini, zaman içinde halife ile birlikte kullanılan diğer unvanların ve bu unvanların anlamlarının belirtilmesini sağlayınız.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
118 119
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Templer (Tapınak Şövalyeleri) Belgeseli
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel izleme
IV. Ünite
43 dakika (I.Bölüm)( etkinliğin tamamı 1 saat 28 dakikadır.)
6.Sınıf IV.Ünite
Templer(Tapınak) Şövalyeleri'nin Kıbrıs'a etkilerini inceleme
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Cennetin Krallığı Filmi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Film izleme etkinliği
IV. Ünite
80 dakika (I. Bölüm)( Filmin tamamı 1 saat 45 dakikadır.).
6.Sınıf III.Ünite
“Cennetin Krallığı” filmi aracılığıyla, Haçlı seferlerinin Kıbrıs üzerindeki etkilerini kavrama.
Öğrenme Çıktıları: Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarını tahmin eder3- Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkisini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Bilgi ve iletişim teknolojisi yeterliliği, görsel materyal okuma becerisi.
Kavramlar: Haçlı seferleri, Papa, Şövalye
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için gerekli donanım ve internet
İşlem Basamakları:Templer( Tapınak Şövalyeleri) Belgeseli aşağıda verilen linktedir.www.youtube.com/watch
Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 43 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.
Sorular:1.) Templer şövalyeleri kaç şövalye tarafından kurulmuştur? Amaçları neydi?2.) Katolik kilisesi Haçlı seferlerine daha çok katılım sağlamak için Hıristiyanları hangi vaatlerle teşvik ediyordu?3.) Templer Şövalyeleri'ne niçin Tapınak Şövalyeleri de denmektedir?4.) Süleyman mabedi hangi dinler için, neden önemlidir?5.) Kudüs'ü 1187 Hittin Savaşı ile Haçlılardan alan İslam hükümdarı kimdir?6. Templer Şövalyeleri'nin Süleyman mabedinin tepesinde aradıkları neydi?
Kaynakça: Templer (Tapınak) Şövalyeleri, Margaret G. Kim, ProducedbyMindworksMedraGroupIncForTheHistory Channel.www.youtuobe.com/watch
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir2-Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkilerini açıklar
Kazandırılacak Beceriler: Bilgi ve iletişim teknolojisi yeterliliği, araştırma .
Kavramlar: Haçlı Seferleri, Hristiyanlık, Şövalye, Kral,
Araç- Gereçler: Belgesel izletmek için gerekli donanım ve internet
İşlem Basamakları: Filmin süresi bir ders saatinden fazla olduğu için sadece ilgili bölümler kısaltılarak izletilebilir. (Ders öncesi öğrenciler filmin tamamını evde de izleyebilirler.) Film izletildikten sonra öğrencilere aşağıdaki örneklere benzer sorular yöneltilir.
1- Kudüs'ü bu kadar önemli kılan nedir? Hristiyanlar Müslümanlar ve Yahudiler Kudüs'e neden bu kadar değer veriyorlar?2- Filmde Guy de Lusignan nasıl bir kişidir?3- Savaş Kudüs'teki yerli halkı nasıl etkilemiştir?4- Filimde sizi en çok etkileyen sahne hangisiydi?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
118 119
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Templer (Tapınak Şövalyeleri) Belgeseli
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Belgesel izleme
IV. Ünite
43 dakika (I.Bölüm)( etkinliğin tamamı 1 saat 28 dakikadır.)
6.Sınıf IV.Ünite
Templer(Tapınak) Şövalyeleri'nin Kıbrıs'a etkilerini inceleme
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Cennetin Krallığı Filmi
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Film izleme etkinliği
IV. Ünite
80 dakika (I. Bölüm)( Filmin tamamı 1 saat 45 dakikadır.).
6.Sınıf III.Ünite
“Cennetin Krallığı” filmi aracılığıyla, Haçlı seferlerinin Kıbrıs üzerindeki etkilerini kavrama.
Öğrenme Çıktıları: Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarını tahmin eder3- Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkisini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Bilgi ve iletişim teknolojisi yeterliliği, görsel materyal okuma becerisi.
Kavramlar: Haçlı seferleri, Papa, Şövalye
Araç-Gereçler: Belgesel izletmek için gerekli donanım ve internet
İşlem Basamakları:Templer( Tapınak Şövalyeleri) Belgeseli aşağıda verilen linktedir.www.youtube.com/watch
Belgesel öğrencilere izletilir ve aşağıdaki soruları belgeseli izledikten sonra cevaplamaları istenir. Belgeselin süresi 43 dakikadır. Soruları öğrenciler ders sırasında cevaplayabilir.
Sorular:1.) Templer şövalyeleri kaç şövalye tarafından kurulmuştur? Amaçları neydi?2.) Katolik kilisesi Haçlı seferlerine daha çok katılım sağlamak için Hıristiyanları hangi vaatlerle teşvik ediyordu?3.) Templer Şövalyeleri'ne niçin Tapınak Şövalyeleri de denmektedir?4.) Süleyman mabedi hangi dinler için, neden önemlidir?5.) Kudüs'ü 1187 Hittin Savaşı ile Haçlılardan alan İslam hükümdarı kimdir?6. Templer Şövalyeleri'nin Süleyman mabedinin tepesinde aradıkları neydi?
Kaynakça: Templer (Tapınak) Şövalyeleri, Margaret G. Kim, ProducedbyMindworksMedraGroupIncForTheHistory Channel.www.youtuobe.com/watch
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir2-Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkilerini açıklar
Kazandırılacak Beceriler: Bilgi ve iletişim teknolojisi yeterliliği, araştırma .
Kavramlar: Haçlı Seferleri, Hristiyanlık, Şövalye, Kral,
Araç- Gereçler: Belgesel izletmek için gerekli donanım ve internet
İşlem Basamakları: Filmin süresi bir ders saatinden fazla olduğu için sadece ilgili bölümler kısaltılarak izletilebilir. (Ders öncesi öğrenciler filmin tamamını evde de izleyebilirler.) Film izletildikten sonra öğrencilere aşağıdaki örneklere benzer sorular yöneltilir.
1- Kudüs'ü bu kadar önemli kılan nedir? Hristiyanlar Müslümanlar ve Yahudiler Kudüs'e neden bu kadar değer veriyorlar?2- Filmde Guy de Lusignan nasıl bir kişidir?3- Savaş Kudüs'teki yerli halkı nasıl etkilemiştir?4- Filimde sizi en çok etkileyen sahne hangisiydi?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
120 121
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Metin Çalışması
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Yaratıcı yazma, ilişkilendirme, metin yazma
IV. Ünite
15 dakika
6.Sınıf IV.Ünite
IV. Ünitede öğrenilen konuların metin yazma ile kavranması
Etkinlik 6
Etkinliğin Adı: Tanıtım Broşürü
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
IV. Ünite Araştırıp hazırlama
2 hafta
6.Sınıf IV.Ünite
Kıbrıs'taki tarihi eserler ile ilgili bir tanıtım broşürü hazırlama.
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.2-Doğu Roma ve Batı Roma imparatorlukları arasındaki siyasi, mezhepsel, kültürel, mimari farkları karşılaştırır.3-Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkilerini açıklar4-Orta çağda Kıbrıs'ta dini yapının oluşumunu siyasal ve ekonomik nedenlerle birlikte açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, eleştirel ve yaratıcı düşünce, okuryazarlık
Kavram: Haçlı Seferleri, Şövalye, Azınlıklar, Merkez, İslam Akınları
İşlem Basamakları: IV. Ünitenin bitiminde öğrencilere evlerinde bu üniteyi tekrar okumaları istenir. Bir sonraki derste öğrencilere aşağıdaki kelimeler de verilerek IV. Ünite hakkında bir metin yazmaları istenir. Bu etkinlik için 15 dakika ayrılır.
Kullanılması gereken sözcükler ve tarihler:Bizans İmparatorluğu, Konstantia,649, Maruniler, 3. Haçlı Seferi, I. Richard, Templar Şövalyeleri, Guy de Lusingan ve Lefkoşa .
Öğrenme Çıktıları: 1. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarını tahmin eder.2. Kıbrıs'ta kurulan Lusignan krallığının siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini belirler.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, eleştirel ve yaratıcı düşünce
Kavramlar: Katedral, Krallık, gotik.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden bu konuda bilgi alınabilir.
Araç- Gereçler: Karton, yapıştırıcı, tarihi eserler ile ilgili fotoğraflar, resimler, renkli kalemler.
İşlem Basamakları: Tanıtım broşürü hazırlanırken sınıf dört kişilik gruplara ayrılır. Her gruba aşağıda sıralanan tarihi eserlerden biri verilerek bunlar hakkında bir tanıtım broşürü hazırlamaları istenir. Bu broşür o eseri gezecek olan kişilere bilgi vermelidir. Öğrenciler bu konuda araştırma yapıp, bilgileri toplamalı, görseller bulmalı ve broşürü hazırlamalıdırlar. Bu hazırlanan broşürü sınıfta arkadaşlarına ve öğretmenlerine sunmalıdırlar.
Tarihi EserlerBellapais Manastırı - Venedik Sarayı - St. Barnabas Manastırı - St. Sophia Katedrali - St. Nicholas Katedrali - St. Katherina Kilisesi - Othello Kalesi - Sourp Magar Manastırı
Kaynakça: Kıbrıs ile ilgili tarihi eser kitapları, Turizm bakanlığına ait tanıtım broşürleri, internet
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
120 121
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Metin Çalışması
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Yaratıcı yazma, ilişkilendirme, metin yazma
IV. Ünite
15 dakika
6.Sınıf IV.Ünite
IV. Ünitede öğrenilen konuların metin yazma ile kavranması
Etkinlik 6
Etkinliğin Adı: Tanıtım Broşürü
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
IV. Ünite Araştırıp hazırlama
2 hafta
6.Sınıf IV.Ünite
Kıbrıs'taki tarihi eserler ile ilgili bir tanıtım broşürü hazırlama.
Öğrenme Çıktıları: 1-Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.2-Doğu Roma ve Batı Roma imparatorlukları arasındaki siyasi, mezhepsel, kültürel, mimari farkları karşılaştırır.3-Haçlı Seferlerinin Kıbrıs'a etkilerini açıklar4-Orta çağda Kıbrıs'ta dini yapının oluşumunu siyasal ve ekonomik nedenlerle birlikte açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, eleştirel ve yaratıcı düşünce, okuryazarlık
Kavram: Haçlı Seferleri, Şövalye, Azınlıklar, Merkez, İslam Akınları
İşlem Basamakları: IV. Ünitenin bitiminde öğrencilere evlerinde bu üniteyi tekrar okumaları istenir. Bir sonraki derste öğrencilere aşağıdaki kelimeler de verilerek IV. Ünite hakkında bir metin yazmaları istenir. Bu etkinlik için 15 dakika ayrılır.
Kullanılması gereken sözcükler ve tarihler:Bizans İmparatorluğu, Konstantia,649, Maruniler, 3. Haçlı Seferi, I. Richard, Templar Şövalyeleri, Guy de Lusingan ve Lefkoşa .
Öğrenme Çıktıları: 1. Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi ve kültürel gelişmelerin günümüze yansımalarını tahmin eder.2. Kıbrıs'ta kurulan Lusignan krallığının siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini belirler.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, eleştirel ve yaratıcı düşünce
Kavramlar: Katedral, Krallık, gotik.
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Resim öğretmeninden bu konuda bilgi alınabilir.
Araç- Gereçler: Karton, yapıştırıcı, tarihi eserler ile ilgili fotoğraflar, resimler, renkli kalemler.
İşlem Basamakları: Tanıtım broşürü hazırlanırken sınıf dört kişilik gruplara ayrılır. Her gruba aşağıda sıralanan tarihi eserlerden biri verilerek bunlar hakkında bir tanıtım broşürü hazırlamaları istenir. Bu broşür o eseri gezecek olan kişilere bilgi vermelidir. Öğrenciler bu konuda araştırma yapıp, bilgileri toplamalı, görseller bulmalı ve broşürü hazırlamalıdırlar. Bu hazırlanan broşürü sınıfta arkadaşlarına ve öğretmenlerine sunmalıdırlar.
Tarihi EserlerBellapais Manastırı - Venedik Sarayı - St. Barnabas Manastırı - St. Sophia Katedrali - St. Nicholas Katedrali - St. Katherina Kilisesi - Othello Kalesi - Sourp Magar Manastırı
Kaynakça: Kıbrıs ile ilgili tarihi eser kitapları, Turizm bakanlığına ait tanıtım broşürleri, internet
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
122 123
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 5
6YENİ ÇAĞ'IN BAŞLARINDA KIBRIS
Venedik Egemenliği
Etkinlik 7
Etkinliğin Adı: Kronolojik Sıralama
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
İkili grup çalışması
IV. Ünite
15 dk.
6.Sınıf IV.Ünite
IV. Ünite'de geçen olayları kronolojik olarak sıralayarak kronolojik düşünme becerisini kazandırma
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Miladi 0
Örnek zaman çizelgesi yukarıda verilmiştir.
Öğrenme Çıktıları: Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, okuryazarlık.
Kavramlar: Akın, İmparatorluk, egemenlik,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Matematik, sayılar
İşlem Basamakları: Öğrenciler ikişerli guruplara ayrılır. Kubaşık eğitimin faydalarından yararlanmak için akademik olarak farklı seviyelerdeki öğrencilerin yan yana gelmesine özen gösterilir. Öğrencilerden tarih şeridi yapmak için dikey olarak iki yönlü ok çizmeleri istenir. Bu tarih şeridine ilk olarak miladi 0 rakamının yazmaları istenir. Daha sonra sırasıyla en eski tarihten başlayarak öğrencilere verilen tarihleri ve olayları belirli bir süre içinde kronolojik olarak sıralamaları söylenir. Verilen sürenin dolmasıyla öğretmen tahtada doğru sıralamayı yaparak etkinliği bitirir.
Aşağıda Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yer alan olayları tarih şeridi üzerinde gösteriniz.
Bulla Cypria belgesinin yayınlanması- 1260Isaac Comneneus Egemenliği 1184-1191I. Richard'ın Kıbrıs'a gelmesi 1191Doğu Roma İmparatorluğu- 395LüzinyanEgemenliği'nin başlaması– 1192Mağusa'da Ceneviz yönetiminin bitişi- 1464Kıbrıs'a İslam akınları- 649Milat 0 tarihi zaman çizelgesinde gösterilecek
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
122 123
Kıbrıs Tarihi
ÜNİTE 5
6YENİ ÇAĞ'IN BAŞLARINDA KIBRIS
Venedik Egemenliği
Etkinlik 7
Etkinliğin Adı: Kronolojik Sıralama
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
İkili grup çalışması
IV. Ünite
15 dk.
6.Sınıf IV.Ünite
IV. Ünite'de geçen olayları kronolojik olarak sıralayarak kronolojik düşünme becerisini kazandırma
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Miladi 0
Örnek zaman çizelgesi yukarıda verilmiştir.
Öğrenme Çıktıları: Orta Çağda dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma becerisi, okuryazarlık.
Kavramlar: Akın, İmparatorluk, egemenlik,
Farklı Konu ve Disiplinlerle İlişkilendirme: Matematik, sayılar
İşlem Basamakları: Öğrenciler ikişerli guruplara ayrılır. Kubaşık eğitimin faydalarından yararlanmak için akademik olarak farklı seviyelerdeki öğrencilerin yan yana gelmesine özen gösterilir. Öğrencilerden tarih şeridi yapmak için dikey olarak iki yönlü ok çizmeleri istenir. Bu tarih şeridine ilk olarak miladi 0 rakamının yazmaları istenir. Daha sonra sırasıyla en eski tarihten başlayarak öğrencilere verilen tarihleri ve olayları belirli bir süre içinde kronolojik olarak sıralamaları söylenir. Verilen sürenin dolmasıyla öğretmen tahtada doğru sıralamayı yaparak etkinliği bitirir.
Aşağıda Orta Çağ'da Kıbrıs'ta yer alan olayları tarih şeridi üzerinde gösteriniz.
Bulla Cypria belgesinin yayınlanması- 1260Isaac Comneneus Egemenliği 1184-1191I. Richard'ın Kıbrıs'a gelmesi 1191Doğu Roma İmparatorluğu- 395LüzinyanEgemenliği'nin başlaması– 1192Mağusa'da Ceneviz yönetiminin bitişi- 1464Kıbrıs'a İslam akınları- 649Milat 0 tarihi zaman çizelgesinde gösterilecek
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
124 125
Kıbrıs'ta Venedik dönemi eserlerinden hangilerini biliyorsunuz? Duka nedir? gibi sorular sorar. Başlarken bölümünde yer alan soruları sorar ve temel kavramları öğrencilerin bilip bilmediklerini öğrenir.
Yeni Çağ'da Kıbrıs'ta egemenlik kuran Venediklileri, bu dönemde dünyanın, Akdeniz'in durumunu, devletlerarası ilişkileri, Kıbrıs'ın önemini öğrencilerine anlatacağını söyler. Ayrıca adada Venedik'in dini ve toplumsal faaliyetlerini, mimari yapılarını ve Yeni Çağ'da ne gibi değişiklikler olduğunu aktaracağını belirtir. ( Dikkat çekmek ve güdülemek için derse başlarken çeşitli sorular sorar. Başlarken bölümündeki sorulara ve temel kavramlara yer verir.
Uyarı: Öğrenciler öğrenme çıktılarından haberdar edilir.
Geliştime Öğrencilere 5 dakikalık Venedik ile ilgili İlber Ortaylı'nın belgeseli izletilir. Öğrencilere bugünkü Venedik ile ilgili 3- 5 dakikalık Venedik ile ilgili tanıtıcı bir fragman gösterir.
Öğrencilere, Venedik'in bugün İtalya'da ünü dünyaya yayılmış bir kent olduğu, Yeni Çağ'da ise Venedik'in İtalya'da bağımsız bir şehir devleti olduğu bilgileri aktarılır. Akdeniz ve Karadeniz'de ticaret yaptığı ve ticaret kolonileri olduğu bilgisi verilir.
Doğu ve Avrupa arasında deniz ticareti yaptıkları ve bu yüzden de zengin olduklarını belirtilir. Venedik'in yine İtalyan şehir devleti olan Ceneviz ile arasında rekabet olduğunu vurgulanır. ( Bu konular anlatılırken haritada Venedik ve Ceneviz gösterilir.)
Yeni Çağ'ın başında Kıbrıs'ta Lüzinyan Krallığı'nın bulunduğunu öğrencilere aktarılır.
Lüzinyan kralı II. James gücünü arttırmak ve Cenevizlilere karşı Venedik desteği sağlamak için Venedik asıllı Catherina Cornaro ile evlendiği bilgisi verilir. Öğretmen, öğrencilere Caterina Cornaro ile ilgili dünyaca ünlü bir operanın olduğundan bahseder. Ve ilgilenenlerin internetten araştırabileceklerini veya müzik öğretmenlerine sorabileceklerini söyler. (Böylece müzik dersi ile ilgili ilişkilendirme yapılır.)
Öğretmen, kral II. James ve küçük yaştaki oğlu ölünce Lüzinyan kraliçesi olarak Kıbrıs Krallığı'nın başına geçtiğini, 16 yıl boyunca Kıbrıs'ı yönettiğini fakat Kıbrıs coğrafi konumu ile ticaret açısından önemli bir yer olduğu için Venedik'in Kıbrıs'ı ele geçirmek istediği bilgilerini verir. Bu yüzden kraliçeye baskı yapıldığı açıklar. (Caterina Cornaro ile ilgili düşünelim sorusu öğrencilere yöneltilir.)
1489'da kraliçenin bu baskılara dayanamayarak Kıbrıs'ın yönetimini Venedik idaresine bıraktığı ve son haçlı krallığı olan Kıbrıs Latin Krallığı'nın son bulduğu açıklar.
Ünite Planı ve Süreleri Öğrenme Alanı/Ün�teler
Öğrenme Çıktısı Sayısı
Süre/ Ders Saat�: Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te V. Yen� Çağ’ın Başlarında Kıbrıs
3 2 ders saat� (80 dk)
7.69
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/ Ders Saat� Venedik Egemenliği 3 2 ders saati ( 80 dk)
Ders Planı
Ünite Alanı: V. Ünite Yeni Çağ'ın Başlarında Kıbrıs
Ders Konusu: Venedik Egemenliği
Öğrenme Çıktıları:
1- Yeni Çağ'ın başlarında dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.
2- Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
3- Yeni Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi dönüşümlerin adanın sosyal ve kültürel yapısına etkilerini tartışır.
Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, Araştırma, problem çözme
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin Vatandaşlık.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-cevap tekniği, tartışma tekniği, problem çözme, gösteri yöntemi, grup çalışmasına yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, belgesel
Süre: 80 dk
Giriş Öğretmen öğrencilerine Yeni Çağ'ın başlarında Kıbrıs konusuna geçmeden önce Yeni Çağ ne zaman başlar? Yeni Çağ hakkında neler biliyorsunuz? Venedik nerededir? Venedik hakkında ne biliyorsunuz?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
124 125
Kıbrıs'ta Venedik dönemi eserlerinden hangilerini biliyorsunuz? Duka nedir? gibi sorular sorar. Başlarken bölümünde yer alan soruları sorar ve temel kavramları öğrencilerin bilip bilmediklerini öğrenir.
Yeni Çağ'da Kıbrıs'ta egemenlik kuran Venediklileri, bu dönemde dünyanın, Akdeniz'in durumunu, devletlerarası ilişkileri, Kıbrıs'ın önemini öğrencilerine anlatacağını söyler. Ayrıca adada Venedik'in dini ve toplumsal faaliyetlerini, mimari yapılarını ve Yeni Çağ'da ne gibi değişiklikler olduğunu aktaracağını belirtir. ( Dikkat çekmek ve güdülemek için derse başlarken çeşitli sorular sorar. Başlarken bölümündeki sorulara ve temel kavramlara yer verir.
Uyarı: Öğrenciler öğrenme çıktılarından haberdar edilir.
Geliştime Öğrencilere 5 dakikalık Venedik ile ilgili İlber Ortaylı'nın belgeseli izletilir. Öğrencilere bugünkü Venedik ile ilgili 3- 5 dakikalık Venedik ile ilgili tanıtıcı bir fragman gösterir.
Öğrencilere, Venedik'in bugün İtalya'da ünü dünyaya yayılmış bir kent olduğu, Yeni Çağ'da ise Venedik'in İtalya'da bağımsız bir şehir devleti olduğu bilgileri aktarılır. Akdeniz ve Karadeniz'de ticaret yaptığı ve ticaret kolonileri olduğu bilgisi verilir.
Doğu ve Avrupa arasında deniz ticareti yaptıkları ve bu yüzden de zengin olduklarını belirtilir. Venedik'in yine İtalyan şehir devleti olan Ceneviz ile arasında rekabet olduğunu vurgulanır. ( Bu konular anlatılırken haritada Venedik ve Ceneviz gösterilir.)
Yeni Çağ'ın başında Kıbrıs'ta Lüzinyan Krallığı'nın bulunduğunu öğrencilere aktarılır.
Lüzinyan kralı II. James gücünü arttırmak ve Cenevizlilere karşı Venedik desteği sağlamak için Venedik asıllı Catherina Cornaro ile evlendiği bilgisi verilir. Öğretmen, öğrencilere Caterina Cornaro ile ilgili dünyaca ünlü bir operanın olduğundan bahseder. Ve ilgilenenlerin internetten araştırabileceklerini veya müzik öğretmenlerine sorabileceklerini söyler. (Böylece müzik dersi ile ilgili ilişkilendirme yapılır.)
Öğretmen, kral II. James ve küçük yaştaki oğlu ölünce Lüzinyan kraliçesi olarak Kıbrıs Krallığı'nın başına geçtiğini, 16 yıl boyunca Kıbrıs'ı yönettiğini fakat Kıbrıs coğrafi konumu ile ticaret açısından önemli bir yer olduğu için Venedik'in Kıbrıs'ı ele geçirmek istediği bilgilerini verir. Bu yüzden kraliçeye baskı yapıldığı açıklar. (Caterina Cornaro ile ilgili düşünelim sorusu öğrencilere yöneltilir.)
1489'da kraliçenin bu baskılara dayanamayarak Kıbrıs'ın yönetimini Venedik idaresine bıraktığı ve son haçlı krallığı olan Kıbrıs Latin Krallığı'nın son bulduğu açıklar.
Ünite Planı ve Süreleri Öğrenme Alanı/Ün�teler
Öğrenme Çıktısı Sayısı
Süre/ Ders Saat�: Ders Saat� Yüzdel�k (%)
Ün�te V. Yen� Çağ’ın Başlarında Kıbrıs
3 2 ders saat� (80 dk)
7.69
Ün�te Konuları Öğrenme Çıktıları Süre/ Ders Saat� Venedik Egemenliği 3 2 ders saati ( 80 dk)
Ders Planı
Ünite Alanı: V. Ünite Yeni Çağ'ın Başlarında Kıbrıs
Ders Konusu: Venedik Egemenliği
Öğrenme Çıktıları:
1- Yeni Çağ'ın başlarında dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.
2- Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
3- Yeni Çağ'da Kıbrıs'ta yaşanan siyasi dönüşümlerin adanın sosyal ve kültürel yapısına etkilerini tartışır.
Ele Alınan Beceriler: Eleştirel ve yaratıcı düşünme, Araştırma, problem çözme
İlişki Kurulan Ara Disiplin: Duyarlı ve etkin Vatandaşlık.
Öğretim Strateji Yöntem ve Teknikleri: Sunuş yoluyla öğretim stratejisi, Araştırma yoluyla öğretim stratejisi, Soru-cevap tekniği, tartışma tekniği, problem çözme, gösteri yöntemi, grup çalışmasına yer verilir.
Öğretim Araç ve Gereçleri: Görsel materyaller, belgesel
Süre: 80 dk
Giriş Öğretmen öğrencilerine Yeni Çağ'ın başlarında Kıbrıs konusuna geçmeden önce Yeni Çağ ne zaman başlar? Yeni Çağ hakkında neler biliyorsunuz? Venedik nerededir? Venedik hakkında ne biliyorsunuz?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
126 127
Venedik döneminde Mağusa'nın yoğun olarak ticaret yapılan bir liman kenti olduğunu belirtir. Doğu-Batı arasındaki transit ticaretin merkezi konumunda olduğu bilgisini verir.Bu dönemde kentte en az on farklı dil konuşulduğu bu dillerin Latince, İtalyanca,Yunanca , Ermeni dili gibi diller olduğu aktarır.( Bu dönemde Mağusa'da konuşulan diller: Latince, İtalyanca, Yunanca (diyalekt), Ermeni, Kıpti, Yakubi ve Maruni dilleri, Süryanice, Hintçe, Arnavutça ve ya Makedonca ve Mısır dili dâhil olmak üzere kullanılan birçok dil olduğu kaynaklarda geçmektedir.)
Lüzinyan dönemindeki Feodal sistem bu dönemde de devam ettiği, Memluk Devleti ile aralarını bozmamak için Lüzinyanların ödedikleri vergiyi ödemeye devam ettikleri, hatta Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim Mısır'ı alınca bu vergiyi Osmanlı'ya ödemeye başladıkları ve bu durumun Kıbrıs'ın Osmanlı egemenliğine girdiği zamana kadar devam ettiğini anlatır.
Venedik döneminde ada halkının sıkıntılı ve zor dönemler yaşadığı, Katolik olan Venediklilerin Ortodoks halka baskı yaptıkları ve Lüzinyanlar döneminde dini baskının pek olmasa da bu dönemde görülmekte olduğu bilgisini verir.
Venediklilerin Ortodoks halkı Katolikliğe zorladıkları, Ortodoks kilisesinin ve din adamalarının bütün ayrıcalıklarını kaldırdıklarını vurgular. Halktan ağır vergiler aldıkları ve halkı belirli günlerde bedava çalıştırdıkları, bu nedenlerden dolayı halk çok zor duruma düşürdüklerini, zaman zaman yönetime karşı ayaklandıklarını açıklar. Kıbrıslılar kurtuluşu Osmanlı'dan yardım istemekte bulduklarını söyler. Çünkü Osmanlı, Kıbrıs'a yakın en güçlü devlet olduğu vurgusunu yapar.
Bu dönemdeki ; deprem, kuraklık ve çekirge istilaları gibi olumsuzluklar halkı derinden etkilediğini belirtir.
Kötü yönetime olumsuzluklar eklenince adadan göçler olduğu ve bunun sonucunda adanın nüfusu azaldığı bilgisini verir.
Öğretmen Venedik yönetimi ile ilgili bilgileri öğrencilere aktardıktan sonra neler öğrendiklerini yoklamak için Venedik döneminde adadan göçler ve nüfusun azalması ile ilgili Balık Kılçığı tekniği etkinliğini yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 1. Etkinliği uygulayabilir.)
1571'de Osmanlıların adayı almasıyla Venedik yönetiminin son bulduğunu belirtir.
Tartışalım bölümünde Lüzinyanlar adayı sahiplenirken Venediklilerin Kıbrıs'ı yurt olarak görmemelerinin nedeni ne olabilir? sorusunu öğrencilere sorar.
Venedik ile ilgili olaylar zinciri etkinliğini öğrencilere yaptırır.
Böylece Kıbrıs'ta Venedik yönetiminin başladığı, Lüzinyan krallarının Kıbrıs'tan adayı yönetmelerine rağmen Venedik'in krala bağlı yöneticisinin adayı yönetmeye başladığını açıklar. Merkeze bağlı yöneticilerin adaya gönderildiği ve başkentin Lüzinyanlarda olduğu gibi, Lefkoşa olduğu bilgisini verir.
Adanın yönetiminde iki yıl görevli olan bir vekil (Vali) ve iki meclis üyesinin olduğunu söyler.
Adanın Venedik dönemindeki yönetimini öğrencilere daha kolay anlatabilmek için tahtaya kavram şeması çizer. Ve bu şema ile Venedik'in Kıbrıs'taki yönetimini anlatır. (Aşağıda örnek bir kavram şeması vardır.)
Venedik Egemenliği
Adanın yöneticisi: Vekil(Vali) ve iki meclis üyesi vardı. (Valinin bir askeri rütbesi vardı.) ( Lefkoşa'da oturuyorlardı.
Görevleri: Genel yönetim Vergilerin toplanması Yüksek mahkeme yargıçlarından ve askeri durumdan sorumluydular.
Mağusa'nın yöneticisi Kıbrıs'ın kaptanı unanı vardı.
Görevi: Sivil yetkileri vardıAdadaki tüm askerlere komuta eder.Her yıl tüm kaleleri denetlerdi.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
126 127
Venedik döneminde Mağusa'nın yoğun olarak ticaret yapılan bir liman kenti olduğunu belirtir. Doğu-Batı arasındaki transit ticaretin merkezi konumunda olduğu bilgisini verir.Bu dönemde kentte en az on farklı dil konuşulduğu bu dillerin Latince, İtalyanca,Yunanca , Ermeni dili gibi diller olduğu aktarır.( Bu dönemde Mağusa'da konuşulan diller: Latince, İtalyanca, Yunanca (diyalekt), Ermeni, Kıpti, Yakubi ve Maruni dilleri, Süryanice, Hintçe, Arnavutça ve ya Makedonca ve Mısır dili dâhil olmak üzere kullanılan birçok dil olduğu kaynaklarda geçmektedir.)
Lüzinyan dönemindeki Feodal sistem bu dönemde de devam ettiği, Memluk Devleti ile aralarını bozmamak için Lüzinyanların ödedikleri vergiyi ödemeye devam ettikleri, hatta Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim Mısır'ı alınca bu vergiyi Osmanlı'ya ödemeye başladıkları ve bu durumun Kıbrıs'ın Osmanlı egemenliğine girdiği zamana kadar devam ettiğini anlatır.
Venedik döneminde ada halkının sıkıntılı ve zor dönemler yaşadığı, Katolik olan Venediklilerin Ortodoks halka baskı yaptıkları ve Lüzinyanlar döneminde dini baskının pek olmasa da bu dönemde görülmekte olduğu bilgisini verir.
Venediklilerin Ortodoks halkı Katolikliğe zorladıkları, Ortodoks kilisesinin ve din adamalarının bütün ayrıcalıklarını kaldırdıklarını vurgular. Halktan ağır vergiler aldıkları ve halkı belirli günlerde bedava çalıştırdıkları, bu nedenlerden dolayı halk çok zor duruma düşürdüklerini, zaman zaman yönetime karşı ayaklandıklarını açıklar. Kıbrıslılar kurtuluşu Osmanlı'dan yardım istemekte bulduklarını söyler. Çünkü Osmanlı, Kıbrıs'a yakın en güçlü devlet olduğu vurgusunu yapar.
Bu dönemdeki ; deprem, kuraklık ve çekirge istilaları gibi olumsuzluklar halkı derinden etkilediğini belirtir.
Kötü yönetime olumsuzluklar eklenince adadan göçler olduğu ve bunun sonucunda adanın nüfusu azaldığı bilgisini verir.
Öğretmen Venedik yönetimi ile ilgili bilgileri öğrencilere aktardıktan sonra neler öğrendiklerini yoklamak için Venedik döneminde adadan göçler ve nüfusun azalması ile ilgili Balık Kılçığı tekniği etkinliğini yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 1. Etkinliği uygulayabilir.)
1571'de Osmanlıların adayı almasıyla Venedik yönetiminin son bulduğunu belirtir.
Tartışalım bölümünde Lüzinyanlar adayı sahiplenirken Venediklilerin Kıbrıs'ı yurt olarak görmemelerinin nedeni ne olabilir? sorusunu öğrencilere sorar.
Venedik ile ilgili olaylar zinciri etkinliğini öğrencilere yaptırır.
Böylece Kıbrıs'ta Venedik yönetiminin başladığı, Lüzinyan krallarının Kıbrıs'tan adayı yönetmelerine rağmen Venedik'in krala bağlı yöneticisinin adayı yönetmeye başladığını açıklar. Merkeze bağlı yöneticilerin adaya gönderildiği ve başkentin Lüzinyanlarda olduğu gibi, Lefkoşa olduğu bilgisini verir.
Adanın yönetiminde iki yıl görevli olan bir vekil (Vali) ve iki meclis üyesinin olduğunu söyler.
Adanın Venedik dönemindeki yönetimini öğrencilere daha kolay anlatabilmek için tahtaya kavram şeması çizer. Ve bu şema ile Venedik'in Kıbrıs'taki yönetimini anlatır. (Aşağıda örnek bir kavram şeması vardır.)
Venedik Egemenliği
Adanın yöneticisi: Vekil(Vali) ve iki meclis üyesi vardı. (Valinin bir askeri rütbesi vardı.) ( Lefkoşa'da oturuyorlardı.
Görevleri: Genel yönetim Vergilerin toplanması Yüksek mahkeme yargıçlarından ve askeri durumdan sorumluydular.
Mağusa'nın yöneticisi Kıbrıs'ın kaptanı unanı vardı.
Görevi: Sivil yetkileri vardıAdadaki tüm askerlere komuta eder.Her yıl tüm kaleleri denetlerdi.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
128 129
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarBradford, E. (2004). Akdeniz- Bir Denizin Portresi. (Çeviren: Ahmet Fethi) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıCobham, C.D. (2014). Exceptra Cypria. Kıbrıs Yazıları. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıDursteler, E. R. (2012). İstanbul'daki Venedikliler. Yeniçağ Başlarında Akdeniz'de Millet, Kimlik Ve Bir Arada Varoluş. (Çeviren: Taciser Ulaş Belge), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıFaroqhi, S. (2007). Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya . (Çeviren: Ayşe Berktay), İstanbul: Kitap YayıneviHalluma, R. ( Ed.) Kıbrıs'ın El Kitabı. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıNicol, D. M. (2000). Bizans ve Venedik Diplomatik Ve Kültürel İlişkiler Üzerine. İstanbul: Sabancı Üniversitesi YayınlarıWaley, D. &Dean, T. (2014). İtalyan Şehir Cumhuriyetleri. ( Çeviren: Hamdi Çalışkan) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Venedik döneminde adanın zenginliğinin azaldığı, üretim ve ticaret azaldığı Tüm bu olumsuzlukların yanında Kıbrıs'ı yönetmek Venedikliler için kazançlı olduğunu açıklar. Venediklilerin İpek ve Baharat yollarının Akdeniz güzergahını kontrol ettiğini belirtir. İpek ve Baharat Yolu Doğu ile Batı arasında iki önemli yol olduğunu vurgular.İnternetten, İpek ve Baharat yolları hakkında bilgi toplamalarını öğrencilerden ister. (Araştırma becerisi) Ayrıca İpek ve Baharat yolunu haritada öğrencilere gösterir. Tartışalım bölümünde Yerli halkı nasıl etkilemiştir? Sorusuna cevap aranır.Öğretmen, öğrencilere Lüzinyan ve Venedik ile ilgili slogan etkinliğini yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.)
Venediklilerin Kıbrıs'tan tuz, şeker, pamuk, hububat ve kereste ihraç ederek büyük gelir sağladıklarını vurgular.
“Venedikliler adaya mimari açıdan çok fazla katkıda bulunmadılar. Genellikle savunma amaçlı yapılar yaptılar. Lüzinyanlardan kalan surları yıkarak Lefkoşa'nın çevresine yeni sur sistemi yaptılar. Venediklilerin savunma amaçlı yapılara önem vermelerinin nedeni Kıbrıs'ın savunmasını güçlendirmekti.” bilgilerini öğretmen öğrencilerine verir. Venediklilerin yaptıkları yapılarda ve restore ettikleri yapılarda sembolleri olan St. Mark aslanı kullandıklarını belirtir.
Her ne kadar savunma amaçlı yapılara büyük önem vermişlerse de ada 1571 yılında Osmanlı egemenliğine girdiğini ve Venedik Akdeniz'deki önemli gücü olan Kıbrıs'ı kaybettiği bilgisini verir.
Lefkoşa surları ile ilgili etkinlikler sınıfta yapılır. Etkinlikler yapılırken Kültürel Mirası Tanıyalım Lefkoşa Surları ve Girne kapısından yararlanılır. (Araştırma becerisi) (Öğretmen bu aşamada 4. etkinliği uygulayabilir.)
Karşılaştıralım bölümünde Lüzinyan ve Venediklilerin adada yaptıkları mimari eserler karşılaştırılır.
Bunu biliyor musunuz? Bölümünde Othello ile ilgili bilgi verilir.
Öğretmen, öğrencilere Lefkoşa'nın simgeleri ile ilgili bir etkinlik yaptırır. (Araştırma becerisi, Eleştirel ve yaratıcı düşünme) (Öğretmen bu aşamada 2. etkinliği uygulayabilir.)
SonuçÖğretmen öğrencilerine görülen konuları özetleyerek anlayıp anlamadıklarını öğrenmek için sorular sorar.
Değerlendirme Klasik sorular yanında alternatif değerlendirme soruları da sorabilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
128 129
Ünite İle İlgili Önerilen KaynaklarBradford, E. (2004). Akdeniz- Bir Denizin Portresi. (Çeviren: Ahmet Fethi) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıCobham, C.D. (2014). Exceptra Cypria. Kıbrıs Yazıları. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıDursteler, E. R. (2012). İstanbul'daki Venedikliler. Yeniçağ Başlarında Akdeniz'de Millet, Kimlik Ve Bir Arada Varoluş. (Çeviren: Taciser Ulaş Belge), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıFaroqhi, S. (2007). Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya . (Çeviren: Ayşe Berktay), İstanbul: Kitap YayıneviHalluma, R. ( Ed.) Kıbrıs'ın El Kitabı. Lefkoşa: Galeri Kültür YayınlarıNicol, D. M. (2000). Bizans ve Venedik Diplomatik Ve Kültürel İlişkiler Üzerine. İstanbul: Sabancı Üniversitesi YayınlarıWaley, D. &Dean, T. (2014). İtalyan Şehir Cumhuriyetleri. ( Çeviren: Hamdi Çalışkan) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Venedik döneminde adanın zenginliğinin azaldığı, üretim ve ticaret azaldığı Tüm bu olumsuzlukların yanında Kıbrıs'ı yönetmek Venedikliler için kazançlı olduğunu açıklar. Venediklilerin İpek ve Baharat yollarının Akdeniz güzergahını kontrol ettiğini belirtir. İpek ve Baharat Yolu Doğu ile Batı arasında iki önemli yol olduğunu vurgular.İnternetten, İpek ve Baharat yolları hakkında bilgi toplamalarını öğrencilerden ister. (Araştırma becerisi) Ayrıca İpek ve Baharat yolunu haritada öğrencilere gösterir. Tartışalım bölümünde Yerli halkı nasıl etkilemiştir? Sorusuna cevap aranır.Öğretmen, öğrencilere Lüzinyan ve Venedik ile ilgili slogan etkinliğini yaptırır. (Öğretmen bu aşamada 3. etkinliği uygulayabilir.)
Venediklilerin Kıbrıs'tan tuz, şeker, pamuk, hububat ve kereste ihraç ederek büyük gelir sağladıklarını vurgular.
“Venedikliler adaya mimari açıdan çok fazla katkıda bulunmadılar. Genellikle savunma amaçlı yapılar yaptılar. Lüzinyanlardan kalan surları yıkarak Lefkoşa'nın çevresine yeni sur sistemi yaptılar. Venediklilerin savunma amaçlı yapılara önem vermelerinin nedeni Kıbrıs'ın savunmasını güçlendirmekti.” bilgilerini öğretmen öğrencilerine verir. Venediklilerin yaptıkları yapılarda ve restore ettikleri yapılarda sembolleri olan St. Mark aslanı kullandıklarını belirtir.
Her ne kadar savunma amaçlı yapılara büyük önem vermişlerse de ada 1571 yılında Osmanlı egemenliğine girdiğini ve Venedik Akdeniz'deki önemli gücü olan Kıbrıs'ı kaybettiği bilgisini verir.
Lefkoşa surları ile ilgili etkinlikler sınıfta yapılır. Etkinlikler yapılırken Kültürel Mirası Tanıyalım Lefkoşa Surları ve Girne kapısından yararlanılır. (Araştırma becerisi) (Öğretmen bu aşamada 4. etkinliği uygulayabilir.)
Karşılaştıralım bölümünde Lüzinyan ve Venediklilerin adada yaptıkları mimari eserler karşılaştırılır.
Bunu biliyor musunuz? Bölümünde Othello ile ilgili bilgi verilir.
Öğretmen, öğrencilere Lefkoşa'nın simgeleri ile ilgili bir etkinlik yaptırır. (Araştırma becerisi, Eleştirel ve yaratıcı düşünme) (Öğretmen bu aşamada 2. etkinliği uygulayabilir.)
SonuçÖğretmen öğrencilerine görülen konuları özetleyerek anlayıp anlamadıklarını öğrenmek için sorular sorar.
Değerlendirme Klasik sorular yanında alternatif değerlendirme soruları da sorabilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
130 131
B. Metin yazma
1. Feodal sistemin sınıf farklılıkları ve yönetimin halka karşı tutumlarını hatırlayınız. Buna bağlı olarak feodal sistemin insan haklarına uymayan yönleriyle ilgili bir paragraf yazınız.
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
2. Kıbrıs'ı Venedik'e bırakması için Katerina Cornaro'ya mektup yazmakla görevlendirilen bir kişi olsaydınız nasıl bir yazı kaleme alırdınız?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
3. Venedik Dönemi'nde adanın limanları korsan yatağına dönüşmüştü. Buralarda barınan korsanlar Venedik bayrağı taşıyan gemilerin dışındaki ticaret gemilerine zarar vermekteydiler. Venedik Devleti'nin bu korsanlara engel olmamasının nedenleri neler olabilir?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Çıkarımlar - Kanıtlar
1. Aşağıda Venediklilerle ilgili bazı çıkarımlar verilmiştir. Her çıkarım ile ilgili tablo üzerine iki kanıt yazınız.
1.Venedikliler Dönemi'nde halk dinî baskı altındaydı.
2.Venedikliler Dönemi'nde halk ekonomik sıkıntılar içerisindeydi.
3.Venedikliler Dönemi'nde doğal afetler halka sıkıntı veriyordu.
A. Ortodoks halk Katolik olmaya zorlanıyordu.
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
A.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
A.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Çıkarım Kanıt
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
130 131
B. Metin yazma
1. Feodal sistemin sınıf farklılıkları ve yönetimin halka karşı tutumlarını hatırlayınız. Buna bağlı olarak feodal sistemin insan haklarına uymayan yönleriyle ilgili bir paragraf yazınız.
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
2. Kıbrıs'ı Venedik'e bırakması için Katerina Cornaro'ya mektup yazmakla görevlendirilen bir kişi olsaydınız nasıl bir yazı kaleme alırdınız?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
3. Venedik Dönemi'nde adanın limanları korsan yatağına dönüşmüştü. Buralarda barınan korsanlar Venedik bayrağı taşıyan gemilerin dışındaki ticaret gemilerine zarar vermekteydiler. Venedik Devleti'nin bu korsanlara engel olmamasının nedenleri neler olabilir?
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Ünitede Öğrendiklerimizi Değerlendiriyoruz
A. Çıkarımlar - Kanıtlar
1. Aşağıda Venediklilerle ilgili bazı çıkarımlar verilmiştir. Her çıkarım ile ilgili tablo üzerine iki kanıt yazınız.
1.Venedikliler Dönemi'nde halk dinî baskı altındaydı.
2.Venedikliler Dönemi'nde halk ekonomik sıkıntılar içerisindeydi.
3.Venedikliler Dönemi'nde doğal afetler halka sıkıntı veriyordu.
A. Ortodoks halk Katolik olmaya zorlanıyordu.
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
A.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
A.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
B.………………………………………………………………………………........………………………………...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Çıkarım Kanıt
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
132 133
D. Bulmacalar
Soldan Sağa1. Adını William
Shakespare’in yazdığı aşk oyunundan alan kale.
3. Venediklerin Kıbrıs için vergi ödedikleri Müslüman devlet.
4. Venedik’in günümüzde bulunduğu ülke.
1 2
3
4 5
Yukarıdan Aşağıya2. Venedik Dönemi’nde adanın başkenti.5. Venedik Dönemi’nde adanın önemli
ihrac mallarından biri.
1) Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
C. Benzerlikler ve Farklılıklar
1. Lüzinyan ve Venedik devletleriyle ilgili olarak 4. ve 5. ünitelerde çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki devletin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Şehirler
Lüzinyan
Venedik
Benzerlikler Farklılıklar
2. Ceneviz ve Venedik devletleriyle ilgili 4. ve 5. ünitelerde çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki devletin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Devletler
Ceneviz
Venedik
Benzerlikler Farklılıklar
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Venedik Devleti'nin Katerina Kornaro'ya baskı yapmasının amacı nedir?
2. Venedik, Kıbrıs'ı elinde bulundurduğu dönemlerde hangi devletlere haraç vermiştir?
3. Venedik yönetiminin Kıbrıs'ta yaşayan Ortodoks halka uyguladığı baskılar nelerdir?
4. Kıbrıslılar Venedik idaresinde hem maddi hem de manevi baskılarla karşı karşıya kalmışlardır. Kıbrıs halkı bu baskılardan kurtulmak için hangi yolu denemiştir?
5. Venedik Dönemi'nde Kıbrıs halkının nüfusunun azalmasına yol açan nedenler nelerdir?
6. Venedik Dönemi'nde Lefkoşa'nın surlarının yenilenme nedeni nedir?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
132 133
D. Bulmacalar
Soldan Sağa1. Adını William
Shakespare’in yazdığı aşk oyunundan alan kale.
3. Venediklerin Kıbrıs için vergi ödedikleri Müslüman devlet.
4. Venedik’in günümüzde bulunduğu ülke.
1 2
3
4 5
Yukarıdan Aşağıya2. Venedik Dönemi’nde adanın başkenti.5. Venedik Dönemi’nde adanın önemli
ihrac mallarından biri.
1) Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.
C. Benzerlikler ve Farklılıklar
1. Lüzinyan ve Venedik devletleriyle ilgili olarak 4. ve 5. ünitelerde çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki devletin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Şehirler
Lüzinyan
Venedik
Benzerlikler Farklılıklar
2. Ceneviz ve Venedik devletleriyle ilgili 4. ve 5. ünitelerde çeşitli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgileri karşılaştırarak iki devletin benzer ve farklı yönlerini aşağıdaki tabloya yazınız.
Devletler
Ceneviz
Venedik
Benzerlikler Farklılıklar
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Venedik Devleti'nin Katerina Kornaro'ya baskı yapmasının amacı nedir?
2. Venedik, Kıbrıs'ı elinde bulundurduğu dönemlerde hangi devletlere haraç vermiştir?
3. Venedik yönetiminin Kıbrıs'ta yaşayan Ortodoks halka uyguladığı baskılar nelerdir?
4. Kıbrıslılar Venedik idaresinde hem maddi hem de manevi baskılarla karşı karşıya kalmışlardır. Kıbrıs halkı bu baskılardan kurtulmak için hangi yolu denemiştir?
5. Venedik Dönemi'nde Kıbrıs halkının nüfusunun azalmasına yol açan nedenler nelerdir?
6. Venedik Dönemi'nde Lefkoşa'nın surlarının yenilenme nedeni nedir?
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
134 135
3. Aşağıdaki ifadelere uygun kavramları bulunuz. İlgili numara ile gösterilen satıra yazınız.
2. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz. Sözcükler sağdan sola, soldan sağa aşağıdan yukarı, yukarında aşağı ve çapraz yerleştirilmiştir.
Akdeniz Angarya Shakespeare İpek Yolu
Baharat Yolu Koloni St. Mark Lefkoşa Surları
Othello Girne Kapısı
E A R T H G Y T Ö U L P Ş L R
L A M A N V C L K J H G F B D
L K S D N E R T L O Ç Ö F A N
Ç D T E A G K Ş Ö D S E L H D
E E R Y F U A L M O Y R K A R
G N G H J H K R L Ğ H G Ö R T
C İ T E R A F H Y L O T Y A H
Y Z U R E J G I L A P U Ş T J
L Ö U K N E R A M F G E Y Y K
T O T H E L L O G E R K I O O
T M N B T A B H K A D Y H L L
E D A R E S İ P E K Y O L U O
A P T N L Ö M P E F A R T K N
D E R T O H S T K A F U Ç H İ
Y U M L T E R O Ğ L U M T R L
A R A D K R E T S T M A R K M
E R T A N G Y U T K H L O Ş V
T K H G İ R N E K A P I S I C
U S Y A C Z D S A R E G H L D
L E F K O Ş A S U R L A R I S
1. İtalya yarımadasında ortaya çıkan İlk Çağ imparatorluğu.2. Saf bakırın öküz gönü şeklinde külçelere dönüştürülmesi.3. Doğu Roma İmparatorluğu'nun benimsediği mezhebin adı.4. Kıbrıs'ta yaşamış bilinen en eski yönetici olan Alashia ülkesi kralının adı.5. Papa'nın 1260 yılında yayınladığı resmî belge.6. 11. ve 13. yüzyıllarda Müslümanların elinde bulunan Kudüs ve çevresindeki kutsal toprakları ele geçirmek için yapılan seferler.7. Kıbrıslılar tarafından oluşturulan yazı.8. Modern insan.9. Büyük İskender'in Asya Seferi ile Doğu ve Batı kültürlerinin kaynaşmasına verilen isim.10. Kıbrıs'ın ilk Lüzinyan kralı .11. Lefkoşa surlarının kapılarından birinin ismi.12. Kıbrıs'ta kullanılan ilk yazı13. Geç Tunç Çağı ticaretini gösteren Antalya yakınlarında bulunan batığın adı.14. Doğu Akdeniz'in karşılığı.15. Asur yazılı belgelerinde Kıbrıs'a verilen isim.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
134 135
3. Aşağıdaki ifadelere uygun kavramları bulunuz. İlgili numara ile gösterilen satıra yazınız.
2. Sözcük Avı
Aşağıda verilen sözcükleri bulmacada bulunuz. Sözcükler sağdan sola, soldan sağa aşağıdan yukarı, yukarında aşağı ve çapraz yerleştirilmiştir.
Akdeniz Angarya Shakespeare İpek Yolu
Baharat Yolu Koloni St. Mark Lefkoşa Surları
Othello Girne Kapısı
E A R T H G Y T Ö U L P Ş L R
L A M A N V C L K J H G F B D
L K S D N E R T L O Ç Ö F A N
Ç D T E A G K Ş Ö D S E L H D
E E R Y F U A L M O Y R K A R
G N G H J H K R L Ğ H G Ö R T
C İ T E R A F H Y L O T Y A H
Y Z U R E J G I L A P U Ş T J
L Ö U K N E R A M F G E Y Y K
T O T H E L L O G E R K I O O
T M N B T A B H K A D Y H L L
E D A R E S İ P E K Y O L U O
A P T N L Ö M P E F A R T K N
D E R T O H S T K A F U Ç H İ
Y U M L T E R O Ğ L U M T R L
A R A D K R E T S T M A R K M
E R T A N G Y U T K H L O Ş V
T K H G İ R N E K A P I S I C
U S Y A C Z D S A R E G H L D
L E F K O Ş A S U R L A R I S
1. İtalya yarımadasında ortaya çıkan İlk Çağ imparatorluğu.2. Saf bakırın öküz gönü şeklinde külçelere dönüştürülmesi.3. Doğu Roma İmparatorluğu'nun benimsediği mezhebin adı.4. Kıbrıs'ta yaşamış bilinen en eski yönetici olan Alashia ülkesi kralının adı.5. Papa'nın 1260 yılında yayınladığı resmî belge.6. 11. ve 13. yüzyıllarda Müslümanların elinde bulunan Kudüs ve çevresindeki kutsal toprakları ele geçirmek için yapılan seferler.7. Kıbrıslılar tarafından oluşturulan yazı.8. Modern insan.9. Büyük İskender'in Asya Seferi ile Doğu ve Batı kültürlerinin kaynaşmasına verilen isim.10. Kıbrıs'ın ilk Lüzinyan kralı .11. Lefkoşa surlarının kapılarından birinin ismi.12. Kıbrıs'ta kullanılan ilk yazı13. Geç Tunç Çağı ticaretini gösteren Antalya yakınlarında bulunan batığın adı.14. Doğu Akdeniz'in karşılığı.15. Asur yazılı belgelerinde Kıbrıs'a verilen isim.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
136 137
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Venedik Dönemi'nde Yaşanan Olumsuzluklar
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Balık kılçığı
V. Ünite
25 dakika. (15 dakika nedenleri yazma, 10 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Venedik döneminde halkın adadan ayrılma nedenlerini öğrenciye kavratma.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Mağusa'nın Simgelerini Bulma
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsel materyal bulma
V. Ünite
II. Saat 15 dakika değerlendirme yapılarak pano hazırlanması
6.Sınıf V.Ünite
Resimler yoluyla Mağusa'nın simgelerini tanıma.
Öğrenme Çıktıları: 1-Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma ve problem çözme, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
Araç-Gereçler: A4 kağıt, kalem, silgi
İşlem Basamakları: Etkinlik için öğrencilere balık kılçığı şemasını yapmaları için birer tane A4 kağıdına fotokopisi çekilmiş hazır şema dağıtılır. Sınıf ikiye ayrılır. Sınıfın yarısına yönetimden kaynaklanan nedenleri yazmaları söylenir. Diğer yarısı ise doğal olumsuzlukları yazmaları istenir. 15 dakika süre tanınır. Öğretmen bu süre içerisinde tahtaya bir balık kılçığı şekli oluşturur. Öğretmen süre bitiminde gruplarda yer alan öğrencilere her öğrenci bir bulgu yazacak şekilde söz verir. Öğrenciler tahtada oluşturulan balık kılçığına bulduklarını yazar ve doğruluğu sınıf tarafından tartışılır.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Okur yazarlık, iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, araştırma ve problem çözme.
Araç-Gereçler: Sınıf panosu , bilgisayar, yazıcı, A4 kağıt
İşlem Basamakları: Öğretmen derste Mağusa'nın simgesi olan bir resmi örnek olarak öğrencilere gösterir. Gelen derse bu resim gibi Mağusa resimlerini internetten bularak fotokopilerini getirmelerini ister. Öğrenciler buldukları resimleri derse getirirler. Öğretmen bu resimler arasından Mağusa'nın simgesi olan yapılara ait resimler seçilir ve bunlar hakkında kısa bilgi verilerek niçin oldukları açıklanır. Seçilen bu resimler sınıf panosuna öğretmen eşliğinde öğrenciler tarafından yerleştirilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
136 137
Etkinlik 1
Etkinliğin Adı: Venedik Dönemi'nde Yaşanan Olumsuzluklar
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Balık kılçığı
V. Ünite
25 dakika. (15 dakika nedenleri yazma, 10 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Venedik döneminde halkın adadan ayrılma nedenlerini öğrenciye kavratma.
Etkinlik 2
Etkinliğin Adı: Mağusa'nın Simgelerini Bulma
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Görsel materyal bulma
V. Ünite
II. Saat 15 dakika değerlendirme yapılarak pano hazırlanması
6.Sınıf V.Ünite
Resimler yoluyla Mağusa'nın simgelerini tanıma.
Öğrenme Çıktıları: 1-Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Araştırma ve problem çözme, eleştirel ve yaratıcı düşünme, işbirliği.
Araç-Gereçler: A4 kağıt, kalem, silgi
İşlem Basamakları: Etkinlik için öğrencilere balık kılçığı şemasını yapmaları için birer tane A4 kağıdına fotokopisi çekilmiş hazır şema dağıtılır. Sınıf ikiye ayrılır. Sınıfın yarısına yönetimden kaynaklanan nedenleri yazmaları söylenir. Diğer yarısı ise doğal olumsuzlukları yazmaları istenir. 15 dakika süre tanınır. Öğretmen bu süre içerisinde tahtaya bir balık kılçığı şekli oluşturur. Öğretmen süre bitiminde gruplarda yer alan öğrencilere her öğrenci bir bulgu yazacak şekilde söz verir. Öğrenciler tahtada oluşturulan balık kılçığına bulduklarını yazar ve doğruluğu sınıf tarafından tartışılır.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Okur yazarlık, iletişim ve bilgi teknolojileri yeterliği, araştırma ve problem çözme.
Araç-Gereçler: Sınıf panosu , bilgisayar, yazıcı, A4 kağıt
İşlem Basamakları: Öğretmen derste Mağusa'nın simgesi olan bir resmi örnek olarak öğrencilere gösterir. Gelen derse bu resim gibi Mağusa resimlerini internetten bularak fotokopilerini getirmelerini ister. Öğrenciler buldukları resimleri derse getirirler. Öğretmen bu resimler arasından Mağusa'nın simgesi olan yapılara ait resimler seçilir ve bunlar hakkında kısa bilgi verilerek niçin oldukları açıklanır. Seçilen bu resimler sınıf panosuna öğretmen eşliğinde öğrenciler tarafından yerleştirilir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
138 139
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Lüzinyan ve Venedikliler İle İlgili Slogan Hazırlama.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
V. Ünite
30 dakika. (10 dakika slogan yazma, 20 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Kıbrıs Tarihi açısından Lüzinyan ve Venedik dönemlerinin değerlendirilmesi.
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Resimlerden Yararlanarak Lefkoşa ve Surlarını İncelemek
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
5N 1 K
V. Ünite
20 dakika. (10 görselleri inceleme, 10 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Lefkoşa hakkında bilgiler toplama.
Öğrenme Çıktıları: 1. Yeni Çağ'ın başlarında dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.2. Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel düşünme, Tarihsel analiz ve yorum, tarihsel konuları analiz ve karar verme, çıkarımda bulunma, saptamada bulunma.
İşlem Basamakları:Bu etkinlikte öğrencileri gruplara ayırınız ve grupların yarısına Lüzinyan diğer yarısına da Venedikliler ile ilgili slogan hazırlamalarını söyleyiniz. Bu etkinlik için öğrencilere 10 dakika veriniz ve ardından sloganları siz de tahtaya yazarak her bir sloganın üzerinde sınıfça değerlendirme yapılmasını sağlayınız. Bu etkinlikte öğrenciler Lüzinyanlar olumlu Venedikler olumsuz olarak niteleme eğilimi içinde olacaklardır. Bu nedenle etkinlik sonrasında yaptığınız değerlendirme esnasında olumlu ve olumsuz nitelemelerinin sebeplerini ortaya koymalarını, bu nitelemelerinin doğruluğunu ve yanlışlığını ortaya koyan kanıtların olup olamayacağını düşünmelerini, Lüzinyan ve Venediklilere farklı açılardan bakmalarını sağlayınız.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: İletişim ve Bilgi Teknolojileri Yeterliği, Kişisel ve Sosyal Yetkinlik
Araç-Gereçler: Projeksiyon makinası, bilgisayar, kalem, A4 kâğıt
İşlem Basamakları: Slayt şeklinde Lefkoşa ve surları her slayt 1 dakika olacak şekilde gösterilir. Öğrenciler daha önceden hazırlanan soruları slaytta gördüğü resme bakarak uygun şekilde cevaplar. Öğretmen gösterim bitiminde öğrencilerin cevaplarını inceleyerek öğrencilerin Lefkoşa kenti hakkındaki bilgilerini değerlendirir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
138 139
Etkinlik 3
Etkinliğin Adı: Lüzinyan ve Venedikliler İle İlgili Slogan Hazırlama.
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Grup Çalışması
V. Ünite
30 dakika. (10 dakika slogan yazma, 20 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Kıbrıs Tarihi açısından Lüzinyan ve Venedik dönemlerinin değerlendirilmesi.
Etkinlik 4
Etkinliğin Adı: Resimlerden Yararlanarak Lefkoşa ve Surlarını İncelemek
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
5N 1 K
V. Ünite
20 dakika. (10 görselleri inceleme, 10 dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V.Ünite
Lefkoşa hakkında bilgiler toplama.
Öğrenme Çıktıları: 1. Yeni Çağ'ın başlarında dünyadaki ve Kıbrıs'taki siyasi durumu devletlerarası ilişkiler bakımından değerlendirir.2. Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Eleştirel düşünme, Tarihsel analiz ve yorum, tarihsel konuları analiz ve karar verme, çıkarımda bulunma, saptamada bulunma.
İşlem Basamakları:Bu etkinlikte öğrencileri gruplara ayırınız ve grupların yarısına Lüzinyan diğer yarısına da Venedikliler ile ilgili slogan hazırlamalarını söyleyiniz. Bu etkinlik için öğrencilere 10 dakika veriniz ve ardından sloganları siz de tahtaya yazarak her bir sloganın üzerinde sınıfça değerlendirme yapılmasını sağlayınız. Bu etkinlikte öğrenciler Lüzinyanlar olumlu Venedikler olumsuz olarak niteleme eğilimi içinde olacaklardır. Bu nedenle etkinlik sonrasında yaptığınız değerlendirme esnasında olumlu ve olumsuz nitelemelerinin sebeplerini ortaya koymalarını, bu nitelemelerinin doğruluğunu ve yanlışlığını ortaya koyan kanıtların olup olamayacağını düşünmelerini, Lüzinyan ve Venediklilere farklı açılardan bakmalarını sağlayınız.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: İletişim ve Bilgi Teknolojileri Yeterliği, Kişisel ve Sosyal Yetkinlik
Araç-Gereçler: Projeksiyon makinası, bilgisayar, kalem, A4 kâğıt
İşlem Basamakları: Slayt şeklinde Lefkoşa ve surları her slayt 1 dakika olacak şekilde gösterilir. Öğrenciler daha önceden hazırlanan soruları slaytta gördüğü resme bakarak uygun şekilde cevaplar. Öğretmen gösterim bitiminde öğrencilerin cevaplarını inceleyerek öğrencilerin Lefkoşa kenti hakkındaki bilgilerini değerlendirir.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
140 141
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Venedik Dönemi Olaylar Zinciri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Olaylar zinciri dizini
V. Ünite sonu
30 dakika (8 dakika boşluk doldurma , 10 dakika paragraf yazma, 12dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V. Ünite
Kıbrıs Tarihinde Venedik dönemini tanıtma.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Tarihsel düşünme, kronolojik düşünme, tablo okuma, bağlantı kurma
Kavramlar: Venedik, II. James, Kral, Kraliçe,Egemenlik
Araç-Gereçler: A4 kağıt, kalem, silgi
İşlem Basamakları: Bu etkinlikte öğrencilere olaylar zincirini oluşturacakları birer tane A4 kağıdına fotokopisi çekilmiş hazır şema dağıtılır. 8 dakika zaman süresi içerisinde bu şemadaki boşlukların doldurulması istenir. Öğrenciler bu süre bitiminde olayların oluş sırasını dikkate alarak birer paragraf yazarlar. öğretmen hazırlanan paragraflar ile ilgili sorular yönelterek öğrencilerin paragraf yazarken nelere dikkat ettikleri, hangi bilgileri nasıl kullandıkları konuyu nasıl kavrayıp hangi çıkarımlarda bulundukları hakkında değerlendirmeler yapar.
Müze, sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan nesnelerin saklandığı, halka göstermek için sergilendiği yer veya yapıdır. Müzeler tarihi çevreye ait pek çok materyali saklama, koruma ve sergilemenin yanında toplumların sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel geçmişlerine dair bilgi sahibi olmamızı sağlar.Müzeler; Bilim ve teknoloji müzeleri, sanat müzeleri, tarih ve arkeoloji müzeleri ve doğa müzeleri olmak üzere dörde ayrılır.
Müzelerin Tarih Derslerinde KullanılmasıMüzeler günümüzde tarih öğretimi açısından derslerin sıkıcılıktan kurtarılabileceği sınıf içerisinde kazandırılması zor olan becerilerin kazandırılabileceği mekanlardır. Müze eğitimi öğrencilere, kendi kültürünü, tarihini, arkeolojisini tanıyabilme, empati yapabilme, farklı kültürleri anlayabilme, müzelerdeki nesnelerin farkına varabilme, kullanım alanlarını öğrenme, geçmişle bugün arasında bağ kurulması, tarih ve kültürel mirasa sahip, tarih ve kültürel mirasa sahip çıkma gibi pek çok kazanım sağlar.
Müzeye gitmeden önce öğretmenin hazırlığı:1- Müzeyi önceden görünüz.2- Müze yetkilileri ile tanışınız.3- Gezi için müzeden ve diğer ilgililerden izin alınız.4- Müze dahilinde yapılacak gezi ve incelemenin tarihi, saat ve süresini karşılıklı olarak belirleyiniz.5- Gezi giderlerini tespit ediniz.6- Müze ile ilgili bilgi toplayınız.7- Gezi ile ilgili anketler hazırlayınız.8- Öğrenciler için müze ve gezi planı ve diğer çalışma yapraklarını hazırlayınız.9- Müzedeki eserlerin bazılarını öğreniniz.
Müze: St. Barnabas İkon ve Arkeoloji Müzesi- Gazimağusa
Arkeoloji Müzesi:Arkeolojik zenginlikleri içine alan, binlerce yıllık tarihin maddi kültür belgelerini sergileyen müzelerdir. Arkeoloji Müzesi müze türlerinden biridir. Arkeoloji müzelerinde Arkeologların yaptıkları kazılar sonucunda ortaya çıkarılan binlerce yıllık kalıntılar sergilenir.
İkon Müzesi: İkon; Ortodokslarda Hz. İsa, Meryem ya da azizlerin tahta üzerine mumlu ve yumurtalı boyalarla yapılmış dinsel resimlerine verilen ad. İkon müzesi ikonların yer aldığı müzedir.)
Müze St. Barnabas Kilisesi ve Manastırı'nda yer almaktadır. Salamis Nekropolü'nün batı ucunda yer almaktadır. Müzeye adını veren St. Barnabas Kıbrıs ve Doğu Akdeniz'de Hıristiyanlığı yayan kişilerden
Müze Eğitimi
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
140 141
Etkinlik 5
Etkinliğin Adı: Venedik Dönemi Olaylar Zinciri
Etkinliğin Amacı:
Etkinliğin Türü:
Etkinliğin zamanlaması:
Etkinliğin süresi:
Sınıf & Ünite Öğrenme Alanı:
Olaylar zinciri dizini
V. Ünite sonu
30 dakika (8 dakika boşluk doldurma , 10 dakika paragraf yazma, 12dakika değerlendirme yapılması)
6.Sınıf V. Ünite
Kıbrıs Tarihinde Venedik dönemini tanıtma.
Öğrenme Çıktıları: Venedik idaresinde Kıbrıs'ın siyasi, dini, toplumsal, kültürel ve mimari özelliklerini açıklar.
Kazandırılacak Beceriler: Tarihsel düşünme, kronolojik düşünme, tablo okuma, bağlantı kurma
Kavramlar: Venedik, II. James, Kral, Kraliçe,Egemenlik
Araç-Gereçler: A4 kağıt, kalem, silgi
İşlem Basamakları: Bu etkinlikte öğrencilere olaylar zincirini oluşturacakları birer tane A4 kağıdına fotokopisi çekilmiş hazır şema dağıtılır. 8 dakika zaman süresi içerisinde bu şemadaki boşlukların doldurulması istenir. Öğrenciler bu süre bitiminde olayların oluş sırasını dikkate alarak birer paragraf yazarlar. öğretmen hazırlanan paragraflar ile ilgili sorular yönelterek öğrencilerin paragraf yazarken nelere dikkat ettikleri, hangi bilgileri nasıl kullandıkları konuyu nasıl kavrayıp hangi çıkarımlarda bulundukları hakkında değerlendirmeler yapar.
Müze, sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan nesnelerin saklandığı, halka göstermek için sergilendiği yer veya yapıdır. Müzeler tarihi çevreye ait pek çok materyali saklama, koruma ve sergilemenin yanında toplumların sosyal, kültürel, ekonomik ve bilimsel geçmişlerine dair bilgi sahibi olmamızı sağlar.Müzeler; Bilim ve teknoloji müzeleri, sanat müzeleri, tarih ve arkeoloji müzeleri ve doğa müzeleri olmak üzere dörde ayrılır.
Müzelerin Tarih Derslerinde KullanılmasıMüzeler günümüzde tarih öğretimi açısından derslerin sıkıcılıktan kurtarılabileceği sınıf içerisinde kazandırılması zor olan becerilerin kazandırılabileceği mekanlardır. Müze eğitimi öğrencilere, kendi kültürünü, tarihini, arkeolojisini tanıyabilme, empati yapabilme, farklı kültürleri anlayabilme, müzelerdeki nesnelerin farkına varabilme, kullanım alanlarını öğrenme, geçmişle bugün arasında bağ kurulması, tarih ve kültürel mirasa sahip, tarih ve kültürel mirasa sahip çıkma gibi pek çok kazanım sağlar.
Müzeye gitmeden önce öğretmenin hazırlığı:1- Müzeyi önceden görünüz.2- Müze yetkilileri ile tanışınız.3- Gezi için müzeden ve diğer ilgililerden izin alınız.4- Müze dahilinde yapılacak gezi ve incelemenin tarihi, saat ve süresini karşılıklı olarak belirleyiniz.5- Gezi giderlerini tespit ediniz.6- Müze ile ilgili bilgi toplayınız.7- Gezi ile ilgili anketler hazırlayınız.8- Öğrenciler için müze ve gezi planı ve diğer çalışma yapraklarını hazırlayınız.9- Müzedeki eserlerin bazılarını öğreniniz.
Müze: St. Barnabas İkon ve Arkeoloji Müzesi- Gazimağusa
Arkeoloji Müzesi:Arkeolojik zenginlikleri içine alan, binlerce yıllık tarihin maddi kültür belgelerini sergileyen müzelerdir. Arkeoloji Müzesi müze türlerinden biridir. Arkeoloji müzelerinde Arkeologların yaptıkları kazılar sonucunda ortaya çıkarılan binlerce yıllık kalıntılar sergilenir.
İkon Müzesi: İkon; Ortodokslarda Hz. İsa, Meryem ya da azizlerin tahta üzerine mumlu ve yumurtalı boyalarla yapılmış dinsel resimlerine verilen ad. İkon müzesi ikonların yer aldığı müzedir.)
Müze St. Barnabas Kilisesi ve Manastırı'nda yer almaktadır. Salamis Nekropolü'nün batı ucunda yer almaktadır. Müzeye adını veren St. Barnabas Kıbrıs ve Doğu Akdeniz'de Hıristiyanlığı yayan kişilerden
Müze Eğitimi
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
142 143
biridir. St. Barnabas ile ilgili efsaneler de vardır. Müze İkon ve Arkeoloji müzesi olarak günümüzde hizmet vermektedir. Müzenin girişinde gişe bölümü ve hediyelik eşya satış yeri bulunmaktadır. İç avluya bakan birbirini takip eden üç bölüm arkeoloji müzesi olarak, yine iç avluya bakan manastır binası ise İkon müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede Atölye, depolar, tuvalet, büfe, seminer ve TV odası bulunmaktadır.
I. Bölümde, Neolitik Devir, Bronz Devri (Erken, Orta, Geç), 2. Bölümde geometrik devir, arkaik devir eserleri yer almaktadır. 3. Bölümde ilk kısımda Klasik devir ve Helenistik devir ve Roma dönemi, ikinci kısımda Bizans, Lüzinyan, Venedik ve Osmanlı Dönemi eserleri yer almaktadır. İkon müzesinde ise Ortodoks azizlerin ikonları bulunmaktadır.
Öğrenciler için ön anket formu (Öğrencilere müzeye gitmeden uygulanır)
Adı- Soyadı:
Sınıf-No:
1. Müze ne demektir?2. Hangi tür müzeler vardır?3. Müzelere eserler nerelerden gelmektedir?4. Müzeler ne işe yarar?5. Daha önce hiç müze gezdiniz mi? Hangilerini?
(cevaplarınız için teşekkür ederiz)
Müze etkinliği planlanırken bir sınıf öğrenci için (25-32 arası planlanmalı ve diğer ders öğretmenlerinden de yardım alınmalıdır. Müze eğitimi okulun tüm aynı sınıfları için planlanmış ise her sınıfa bir öğretmen gerekir ve müze gezisinin günleri bütün sınıflar için aynı güne denk gelmemelidir.)
Müzeye gitmeden önce öğrenciler bilgilendirilmelidir. Ziyaretin hangi amaçlarla yapılacağı, nelere ihtiyaç duyacakları, yapılacak etkinlikler ve müzede nasıl davranılması gerektiği konularında öğrencilere bilgi verilecektir.
Gözlem DefterleriHer öğrenci için ilgi çekici tasarımı olan gözlem defterleri verilebilir. Burada müze hakkında bilgiler, bilmedikleri kelimeler hakkında sözlük, çeşitli sorular yer almalıdır. Ayrıca boş sayfalara öğrenciler neler gördüklerini yazmalı ve çizmelidirler. (gezi sonrasında öğrenciler bu defterleri sınıfta kullanacaklar topladıkları bilgileri tartışacaklar ve izlenimlerini paylaşacaklardır.)
Müzede yapılacak etkinlikler.Önce öğrenciler düz anlatım yoluyla müze ve müzedeki materyaller konusundan bilgilendirilir. Gerekiyorsa öğrencilere müzedeki materyaller ile ilgili bir sözlük de verilebilir.
* Herhangi bir nesneyi ya da nesneleri seçip çizmeleri (10 dk)* Her öğrencinin en ilgisini çeken nesneyi ve nedenini anlatması. (10 dk)* Geçmişte kullanılan bir nesneyi tanıtma amaçlı canlandırma yapılması. ( O nesne konuşuyormuş gibi)(Müzede yapılabileceği gibi müzeden döndükten sonra sınıfta da yapılabilir.
Neredeyim Etkinliği (Müze Avı) (20 dk) Müze içerisinde yer alan bir eserin nerede olduğunu bulma etkinliği
Neredeyim? Etkinliği Müze avı
1. Eserin adı nedir?
2. Eser nerede bulunmuştur?
3. Eser hangi döneme/yüzyıla aittir?
4. Eser hangi amaçla kullanılmıştır?
Eseri beğenip beğenmediğinizi nedenleriyle yazınız.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
142 143
biridir. St. Barnabas ile ilgili efsaneler de vardır. Müze İkon ve Arkeoloji müzesi olarak günümüzde hizmet vermektedir. Müzenin girişinde gişe bölümü ve hediyelik eşya satış yeri bulunmaktadır. İç avluya bakan birbirini takip eden üç bölüm arkeoloji müzesi olarak, yine iç avluya bakan manastır binası ise İkon müzesi olarak hizmet vermektedir. Müzede Atölye, depolar, tuvalet, büfe, seminer ve TV odası bulunmaktadır.
I. Bölümde, Neolitik Devir, Bronz Devri (Erken, Orta, Geç), 2. Bölümde geometrik devir, arkaik devir eserleri yer almaktadır. 3. Bölümde ilk kısımda Klasik devir ve Helenistik devir ve Roma dönemi, ikinci kısımda Bizans, Lüzinyan, Venedik ve Osmanlı Dönemi eserleri yer almaktadır. İkon müzesinde ise Ortodoks azizlerin ikonları bulunmaktadır.
Öğrenciler için ön anket formu (Öğrencilere müzeye gitmeden uygulanır)
Adı- Soyadı:
Sınıf-No:
1. Müze ne demektir?2. Hangi tür müzeler vardır?3. Müzelere eserler nerelerden gelmektedir?4. Müzeler ne işe yarar?5. Daha önce hiç müze gezdiniz mi? Hangilerini?
(cevaplarınız için teşekkür ederiz)
Müze etkinliği planlanırken bir sınıf öğrenci için (25-32 arası planlanmalı ve diğer ders öğretmenlerinden de yardım alınmalıdır. Müze eğitimi okulun tüm aynı sınıfları için planlanmış ise her sınıfa bir öğretmen gerekir ve müze gezisinin günleri bütün sınıflar için aynı güne denk gelmemelidir.)
Müzeye gitmeden önce öğrenciler bilgilendirilmelidir. Ziyaretin hangi amaçlarla yapılacağı, nelere ihtiyaç duyacakları, yapılacak etkinlikler ve müzede nasıl davranılması gerektiği konularında öğrencilere bilgi verilecektir.
Gözlem DefterleriHer öğrenci için ilgi çekici tasarımı olan gözlem defterleri verilebilir. Burada müze hakkında bilgiler, bilmedikleri kelimeler hakkında sözlük, çeşitli sorular yer almalıdır. Ayrıca boş sayfalara öğrenciler neler gördüklerini yazmalı ve çizmelidirler. (gezi sonrasında öğrenciler bu defterleri sınıfta kullanacaklar topladıkları bilgileri tartışacaklar ve izlenimlerini paylaşacaklardır.)
Müzede yapılacak etkinlikler.Önce öğrenciler düz anlatım yoluyla müze ve müzedeki materyaller konusundan bilgilendirilir. Gerekiyorsa öğrencilere müzedeki materyaller ile ilgili bir sözlük de verilebilir.
* Herhangi bir nesneyi ya da nesneleri seçip çizmeleri (10 dk)* Her öğrencinin en ilgisini çeken nesneyi ve nedenini anlatması. (10 dk)* Geçmişte kullanılan bir nesneyi tanıtma amaçlı canlandırma yapılması. ( O nesne konuşuyormuş gibi)(Müzede yapılabileceği gibi müzeden döndükten sonra sınıfta da yapılabilir.
Neredeyim Etkinliği (Müze Avı) (20 dk) Müze içerisinde yer alan bir eserin nerede olduğunu bulma etkinliği
Neredeyim? Etkinliği Müze avı
1. Eserin adı nedir?
2. Eser nerede bulunmuştur?
3. Eser hangi döneme/yüzyıla aittir?
4. Eser hangi amaçla kullanılmıştır?
Eseri beğenip beğenmediğinizi nedenleriyle yazınız.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
144 145
Dün - Bugün Gelecek Etkinliği (25 dk)Aşağıdaki çizelgede “bulunan nesneler” bölümüne müzeden seçtiğiniz 3 nesnenin adını yazınız ve şeklini çiziniz. Bu nesnelerin geçmişte nasıl kullanıldığını, bugün nasıl kullanıldıklarını ve gelecekte nasıl kullanılacaklarını çizelgede doldurunuz.
Müze etkinliğinden sonraki günlerde sınıfta öğretmen öğrencilere ön anket gibi bir son anket yaptırır.
Son anket Formu
Adı-Soyadı:Sınıf-No:
1. Gezdiğiniz müzenin türü nedir?
2. İncelediğini eserlerin türü nedir?
3. Eserler nasıl ve nereden sağlanmıştır?
4. En çok hangi eseri/eserleri beğendiniz?
5. Neleri ilk defa görüp öğrendiniz?
6. Müzede neleri görmek isterdiniz?
7. Gezinin aksayan eksik yönü var mı?
8. Bu gezi hoşunuza gitti mi?
-----------------------------------------------------------------------------Ayrıca gezi sonunda gözlem defterlerinden bilgiler sınıf panosunda
sergilenebilir. Çizimler, poster, broşürler hazırlanabilir.
Tema
Bulunan Nesneler
Geçmişte Nasıl kullanılmışlar?
Günümüzde kullanılıyorlar mı?Kullanım alanları
nelerdir?
Gelecekte Nasıl kullanılacak?
I II III
Adams, S. (2008). Arkeoloji Dedektifleri Tarihin Gizemleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıAğır, M. & Solak, K. (2013). “Memluk Devleti'nin Doğu Akdeniz'deki Önemli Siyasi Faaliyetleri”Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl:11, Sayı: 14, s. 107-130Aktüre, Sevgi.(2003). Anadolu'da Demir Çağı Kentleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Akurgal, E. (2008). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: TübitakAlparslan, M. (2013). “Hitit Devletinde Ticaret”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, Mayıs- Haziran 33/11, s.74-83. İstanbul: Aktüel Arkeoloji Basın Yayıncılık Turizm Org. Ltd. Şti.Asbridge, T. (2010). Haçlı Seferleri.(Çeviren: Ekin Duru), İstanbul: Say YayınlarıAta,B.(Editör).(2013). Tarih Öğretmenlerine Aktif Tarih Ortamı İçin 100 Etkinlik. İstanbul: Pegem Akademi.Bauer, S. W. (2014). Dünya Tarihi. 4 cilt. (Çeviren: Mihriban Doğan), İstanbul: Say Yayınları.Bedevi, V. (1978). Tarih Boyunca Kıbrıs – Anadolu İlişkilerine Genel Bakış.Bostan, İ. ( (2015). Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği. İstanbul: Kitap Yayınevi.Bottero, J. & Steve, M. -J. (2004) Evvel Zaman İçinde Mezopotamya. İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıBradford, E. (2004). Akdeniz- Bir Denizin Portresi.(Çeviren: Ahmet Fethi),İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıBrummett, Palmira. (2009). Osmanlı Denizgücü. Keşifler Çağında Osmanlı Denizgücü ve Doğu Akdeniz'de Diplomasi. İstanbul: Timaş Yayınları.Cahen, C. (2000). Osmanlılardan Önce Anadolu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Cahen, C.(2001) “13. Yüzyılın Başında Anadolu'da Ticaret” Cogito (Üç Aylık Düşünce Dergisi), Güz, Sayı 29, s. 132-143. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.Cobham, C.D. ( 2014 ). Exceptra Cyprıa. Kıbrıs Yazıları, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Çetintaş,B. (2010). Tarihi Gizemler, “Tapınak Şövalyelerinin İstanbul'daki Gizli Mabedi”Atlas Tarih. Sayı:1, s.36-40. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılıkve Pazarlama A.Ş.Dağtekin, H. (1980). Genel Tarih Atlası. İstanbul: İnkılap Kitabevi.Davis, N. (2006). Avrupa Tarihi. (Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara: İmge Kitabevi.Dawson, T.(2011). Bizans Piyadesi. Doğu Roma İmparatorluğu 900-1204. (İllüstrasyonlar: Angus Mc. Bride). (Çeviren: Gürkan Ergin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıDemircioğlu H. (1993). Roma Tarihi I. Cilt Cumhuriyet, I. Kısım Menşeilerden Akdeniz Havzasına Hakimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih KurumuDemircioğlu, İ.H. (2014). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar. Tarih Bölümü Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Anı
Kaynakça:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
144 145
Dün - Bugün Gelecek Etkinliği (25 dk)Aşağıdaki çizelgede “bulunan nesneler” bölümüne müzeden seçtiğiniz 3 nesnenin adını yazınız ve şeklini çiziniz. Bu nesnelerin geçmişte nasıl kullanıldığını, bugün nasıl kullanıldıklarını ve gelecekte nasıl kullanılacaklarını çizelgede doldurunuz.
Müze etkinliğinden sonraki günlerde sınıfta öğretmen öğrencilere ön anket gibi bir son anket yaptırır.
Son anket Formu
Adı-Soyadı:Sınıf-No:
1. Gezdiğiniz müzenin türü nedir?
2. İncelediğini eserlerin türü nedir?
3. Eserler nasıl ve nereden sağlanmıştır?
4. En çok hangi eseri/eserleri beğendiniz?
5. Neleri ilk defa görüp öğrendiniz?
6. Müzede neleri görmek isterdiniz?
7. Gezinin aksayan eksik yönü var mı?
8. Bu gezi hoşunuza gitti mi?
-----------------------------------------------------------------------------Ayrıca gezi sonunda gözlem defterlerinden bilgiler sınıf panosunda
sergilenebilir. Çizimler, poster, broşürler hazırlanabilir.
Tema
Bulunan Nesneler
Geçmişte Nasıl kullanılmışlar?
Günümüzde kullanılıyorlar mı?Kullanım alanları
nelerdir?
Gelecekte Nasıl kullanılacak?
I II III
Adams, S. (2008). Arkeoloji Dedektifleri Tarihin Gizemleri, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıAğır, M. & Solak, K. (2013). “Memluk Devleti'nin Doğu Akdeniz'deki Önemli Siyasi Faaliyetleri”Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl:11, Sayı: 14, s. 107-130Aktüre, Sevgi.(2003). Anadolu'da Demir Çağı Kentleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Akurgal, E. (2008). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: TübitakAlparslan, M. (2013). “Hitit Devletinde Ticaret”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, Mayıs- Haziran 33/11, s.74-83. İstanbul: Aktüel Arkeoloji Basın Yayıncılık Turizm Org. Ltd. Şti.Asbridge, T. (2010). Haçlı Seferleri.(Çeviren: Ekin Duru), İstanbul: Say YayınlarıAta,B.(Editör).(2013). Tarih Öğretmenlerine Aktif Tarih Ortamı İçin 100 Etkinlik. İstanbul: Pegem Akademi.Bauer, S. W. (2014). Dünya Tarihi. 4 cilt. (Çeviren: Mihriban Doğan), İstanbul: Say Yayınları.Bedevi, V. (1978). Tarih Boyunca Kıbrıs – Anadolu İlişkilerine Genel Bakış.Bostan, İ. ( (2015). Beylikten İmparatorluğa Osmanlı Denizciliği. İstanbul: Kitap Yayınevi.Bottero, J. & Steve, M. -J. (2004) Evvel Zaman İçinde Mezopotamya. İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıBradford, E. (2004). Akdeniz- Bir Denizin Portresi.(Çeviren: Ahmet Fethi),İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıBrummett, Palmira. (2009). Osmanlı Denizgücü. Keşifler Çağında Osmanlı Denizgücü ve Doğu Akdeniz'de Diplomasi. İstanbul: Timaş Yayınları.Cahen, C. (2000). Osmanlılardan Önce Anadolu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Cahen, C.(2001) “13. Yüzyılın Başında Anadolu'da Ticaret” Cogito (Üç Aylık Düşünce Dergisi), Güz, Sayı 29, s. 132-143. İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.Cobham, C.D. ( 2014 ). Exceptra Cyprıa. Kıbrıs Yazıları, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Çetintaş,B. (2010). Tarihi Gizemler, “Tapınak Şövalyelerinin İstanbul'daki Gizli Mabedi”Atlas Tarih. Sayı:1, s.36-40. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılıkve Pazarlama A.Ş.Dağtekin, H. (1980). Genel Tarih Atlası. İstanbul: İnkılap Kitabevi.Davis, N. (2006). Avrupa Tarihi. (Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay), Ankara: İmge Kitabevi.Dawson, T.(2011). Bizans Piyadesi. Doğu Roma İmparatorluğu 900-1204. (İllüstrasyonlar: Angus Mc. Bride). (Çeviren: Gürkan Ergin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıDemircioğlu H. (1993). Roma Tarihi I. Cilt Cumhuriyet, I. Kısım Menşeilerden Akdeniz Havzasına Hakimiyet Kurulmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih KurumuDemircioğlu, İ.H. (2014). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar. Tarih Bölümü Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Anı
Kaynakça:
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
146 147
YayınlarıDemirkent, I. (1999). “Kıbrıs” İslam .Ansiklopedisi, c. 25, Ankara: Türk Diyanet Vakfı.Demirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya Yayıncılık.Diehl, C. (2006) . Bizans İmparatorluğunun Tarihi, İstanbul: İlgi Yayınları Dursteler, E. R. (2012). İstanbul'daki Venedikliler. Yeniçağ Başlarında Akdeniz'de Millet, Kimlik Ve Bir Arada Varoluş.( Çeviren: Taciser Ulaş Belge), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıEkinci, A. (2005). “Türkiye Selçukluları'nın Akdeniz Politikası ve Doğu Akdeniz'de Hakimiyetin Tesiri”. Doğu Batı Düşünce Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 34, s. 247-263. Ankara: Doğu Batı Yayınları.Erzen, A. (1976). “İlkçağ Tarihinde Kıbrıs” , Belleten, XL, 15, s. 102. Ankara: Türk Tarih Kurumu.Estin, C. & Laporte, H. (2002).Yunan ve Roma Mitolojisi ( Çeviren: Musa Eran), Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.Etienne, R. Ve F. (2004) Antik Yunan. Bir Keşfin Arkeolojisi. ( Çeviren: Ali Berktay), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Faroqhi, S. (1993). Osmanlı'da Kentler ve Kentliler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Faroqhi, S. (1997). Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam. Ortaçağdan Yirminci Yüzyıla. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Faroqhi, S. (2006). Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı. (Çeviri: Emine Sonnur Özcan), İstanbul: Doğu Batı YayınlarıFaroqhi, S. (2007). Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya. (Çeviri: Ayşe Berktay), İstanbul: Kitap YayıneviFaroqhi, S. (2012). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. (Çeviri: Ercan Ertürk), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıFleet, K. (2009). Erken Osmanlı Döneminde Türk- Ceneviz Ticareti. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Fontanille, I.K. (2005). Hititler. Ankara: Dost KitabeviFreeman, C. (1996). Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları. Ankara: Dost Kitabevi.Garlick, M.A. (2009). Resimli Evren Atlası. İstanbul: NTV Yayınları.Goldsmit, M. (2012). Dünya – Bir Gezegenin Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi.Gökçeoğlu, M. ( 2004 ). Efsanelerimiz,Lefkoşa.Gökçeoğlu Yayınları.Gökkaya, A. K. & Yeşilbursa, C.C. (2008). Yeni ve Yakın Çağ Tarihi. Ankara: Siyasal Yayınevi.Gözlü, Ahmet. (2011). Kıbrıs Eskiçağı ve Jeopolitiği. Konya: Çizgi YayınlarıGregory, T. G.(2008). Bizans Tarihi. (Çeviren: Esra Ermert), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Gurney, O.R. (2001). Hititler. Ankara: Dost KitabeviGürkan, H.M (2006). Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa, Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H.M (2006). Kıbrıs Tarihinden Sayfalar, Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H.M (2008). Kıbrıs'ın Sisli Geçmişi, Galeri Kültür YayınlarıHakeri, B. H.,(1993). Başlangıcından 1878'e dek Kıbrıs Tarihi, AnkaraHakeri, B.H. ( 1993 ). Başlangıcından 1878'e Dek Kıbrıs Tarihi, Ankara.KKTC Milli Eğitim Ve Kültür Bakanlığı Yayınları.Halluma,R. (Editör). Kıbrıs'ın Elkitabı, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.
Haşmet, G. ( 2000 ). Tarih İçinde Kıbrıs, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Hawking, S.(2013). Evrenin Başlangıcını Anlamak İçin Çizgiblim. İstanbul: NTV YayınlarıHawking, S.(2015). Zamanın Kısa Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.Herrin, Judith.(2007). Bizans. Bir Orta Çağ İmparatorluğunun Şaşırtıcı Yaşamı. (Çeviren: Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları.Holt, P.M. (1999). Haçlılar Çağı. 11. Yüzyıldan 1517'ye Yakındoğu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Holt, P.M. (2007). Haçlı Devletleri ve Komşuları. Urfa Kontluğu, Antakya Prensliği, Trablusşam Kontluğu, Kudüs Krallığı. (Çeviri: Tanju Akad),İstanbul: Kitap Yayınevi Home, G. (1960). Cyprus then and now. LondonHornung, E. (2004). Mısır Tarihi, Kabalcı Yayınevi.İmpey, C. (2014). Evrenin Doğuşu. (Çeviren: Orhan Düz). İstanbul: Say Yayınları.İnan, A. (1992). Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti, TTK Ankara.İnan, A. (1987 ). Eski Mısır ve Medeniyeti.Türk Tarih Kurumu.Jean, G. (2001). Yazı İnsanlığın Belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Jorga, N. (2005). Osmanlı İmparatorluğu. Cilt 1. (Çeviren: Nilüfer Epçeli, Kemal Beydilli), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.Kaplan, M. (2004). Bizans'ın Altınları.( Çeviren: İhsan Batur), İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıKaplan, S.N. (1986).The Grid: A Model to construct differentiated curriculum for the gifted. Systems and models for developing for the gifted and talented. Derleyen: J.S. Renzulli. Connecticut 06250: Creative Learning Press, Inc. p. 183Karaköse, H. (2012). Orta Çağ Tarihi ve Uygarlığı. Ankara: Nobel YayınlarıKarul, N. (Ed.) (2011). Arkeo Atlas. Tarih öncesinden Demir Çağı'na Anadolu'nun Arkeoloji Atlası. S. 1. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.Karul, N. (Ed.) (2012) Arkeo Atlas. Son Tunç Çağı'ndan Helenistik Döneme Anadolu'nun Arkeoloji Atlası. S. 2. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.Kınal, F. (1964). “İlkçağlarda Kıbrıs” , Belleten, XII, s.111Kınal, F. (1998). Eski Anadolu Tarihi.Ankara: Türk Tarih Kurumu YayınlarıKinder, H. & Hilgemann, W. (2006) Dünya Tarihi Atlası. Başlangıçtan Fransız Devrimine Kadar. 1. Cilt. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.Köroğlu, Kemalettin. (2006). Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından perslere Kadar Eski Mezopotamya Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.Kunt, M. & Woodhead, C.(Ed) . (1998). Kanuni ve Çağı Yeniçağda Osmanlı Dünyası. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Kuruçayırlı, E. & College B. (2013). “MÖ 2. Binde Ticaretin İşleyişi”, Mayıs- Haziran,33/11, s. 58-73. İstanbul: Aktüel Arkeoloji Basın Yayıncılık Turizm Org. Ltd. Şti.KYRRİS C. P. (1985). History of Cyprus, Nicosia.Lewis, B. (1997). Çatışan Kültürler Keşifler Çağında Hıristiyanlar, Müslümanlar,Yahudiler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Lukach, H. C. (2007). Kıbrıs'ın El Kitabı, (2007). Galeri Kültür.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
146 147
YayınlarıDemirkent, I. (1999). “Kıbrıs” İslam .Ansiklopedisi, c. 25, Ankara: Türk Diyanet Vakfı.Demirkent, I. (1997). Haçlı Seferleri. İstanbul: Dünya Yayıncılık.Diehl, C. (2006) . Bizans İmparatorluğunun Tarihi, İstanbul: İlgi Yayınları Dursteler, E. R. (2012). İstanbul'daki Venedikliler. Yeniçağ Başlarında Akdeniz'de Millet, Kimlik Ve Bir Arada Varoluş.( Çeviren: Taciser Ulaş Belge), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıEkinci, A. (2005). “Türkiye Selçukluları'nın Akdeniz Politikası ve Doğu Akdeniz'de Hakimiyetin Tesiri”. Doğu Batı Düşünce Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 34, s. 247-263. Ankara: Doğu Batı Yayınları.Erzen, A. (1976). “İlkçağ Tarihinde Kıbrıs” , Belleten, XL, 15, s. 102. Ankara: Türk Tarih Kurumu.Estin, C. & Laporte, H. (2002).Yunan ve Roma Mitolojisi ( Çeviren: Musa Eran), Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.Etienne, R. Ve F. (2004) Antik Yunan. Bir Keşfin Arkeolojisi. ( Çeviren: Ali Berktay), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Faroqhi, S. (1993). Osmanlı'da Kentler ve Kentliler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Faroqhi, S. (1997). Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam. Ortaçağdan Yirminci Yüzyıla. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Faroqhi, S. (2006). Osmanlı Şehirleri ve Kırsal Hayatı. (Çeviri: Emine Sonnur Özcan), İstanbul: Doğu Batı YayınlarıFaroqhi, S. (2007). Osmanlı İmparatorluğu ve Etrafındaki Dünya. (Çeviri: Ayşe Berktay), İstanbul: Kitap YayıneviFaroqhi, S. (2012). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi. (Çeviri: Ercan Ertürk), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıFleet, K. (2009). Erken Osmanlı Döneminde Türk- Ceneviz Ticareti. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Fontanille, I.K. (2005). Hititler. Ankara: Dost KitabeviFreeman, C. (1996). Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları. Ankara: Dost Kitabevi.Garlick, M.A. (2009). Resimli Evren Atlası. İstanbul: NTV Yayınları.Goldsmit, M. (2012). Dünya – Bir Gezegenin Öyküsü. İstanbul: Remzi Kitabevi.Gökçeoğlu, M. ( 2004 ). Efsanelerimiz,Lefkoşa.Gökçeoğlu Yayınları.Gökkaya, A. K. & Yeşilbursa, C.C. (2008). Yeni ve Yakın Çağ Tarihi. Ankara: Siyasal Yayınevi.Gözlü, Ahmet. (2011). Kıbrıs Eskiçağı ve Jeopolitiği. Konya: Çizgi YayınlarıGregory, T. G.(2008). Bizans Tarihi. (Çeviren: Esra Ermert), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Gurney, O.R. (2001). Hititler. Ankara: Dost KitabeviGürkan, H.M (2006). Dünkü ve Bugünkü Lefkoşa, Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H.M (2006). Kıbrıs Tarihinden Sayfalar, Galeri Kültür YayınlarıGürkan, H.M (2008). Kıbrıs'ın Sisli Geçmişi, Galeri Kültür YayınlarıHakeri, B. H.,(1993). Başlangıcından 1878'e dek Kıbrıs Tarihi, AnkaraHakeri, B.H. ( 1993 ). Başlangıcından 1878'e Dek Kıbrıs Tarihi, Ankara.KKTC Milli Eğitim Ve Kültür Bakanlığı Yayınları.Halluma,R. (Editör). Kıbrıs'ın Elkitabı, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.
Haşmet, G. ( 2000 ). Tarih İçinde Kıbrıs, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Hawking, S.(2013). Evrenin Başlangıcını Anlamak İçin Çizgiblim. İstanbul: NTV YayınlarıHawking, S.(2015). Zamanın Kısa Tarihi. İstanbul: Alfa Yayınları.Herrin, Judith.(2007). Bizans. Bir Orta Çağ İmparatorluğunun Şaşırtıcı Yaşamı. (Çeviren: Uygur Kocabaşoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları.Holt, P.M. (1999). Haçlılar Çağı. 11. Yüzyıldan 1517'ye Yakındoğu. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Holt, P.M. (2007). Haçlı Devletleri ve Komşuları. Urfa Kontluğu, Antakya Prensliği, Trablusşam Kontluğu, Kudüs Krallığı. (Çeviri: Tanju Akad),İstanbul: Kitap Yayınevi Home, G. (1960). Cyprus then and now. LondonHornung, E. (2004). Mısır Tarihi, Kabalcı Yayınevi.İmpey, C. (2014). Evrenin Doğuşu. (Çeviren: Orhan Düz). İstanbul: Say Yayınları.İnan, A. (1992). Eski Mısır Tarihi ve Medeniyeti, TTK Ankara.İnan, A. (1987 ). Eski Mısır ve Medeniyeti.Türk Tarih Kurumu.Jean, G. (2001). Yazı İnsanlığın Belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Jorga, N. (2005). Osmanlı İmparatorluğu. Cilt 1. (Çeviren: Nilüfer Epçeli, Kemal Beydilli), İstanbul: Yeditepe Üniversitesi.Kaplan, M. (2004). Bizans'ın Altınları.( Çeviren: İhsan Batur), İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıKaplan, S.N. (1986).The Grid: A Model to construct differentiated curriculum for the gifted. Systems and models for developing for the gifted and talented. Derleyen: J.S. Renzulli. Connecticut 06250: Creative Learning Press, Inc. p. 183Karaköse, H. (2012). Orta Çağ Tarihi ve Uygarlığı. Ankara: Nobel YayınlarıKarul, N. (Ed.) (2011). Arkeo Atlas. Tarih öncesinden Demir Çağı'na Anadolu'nun Arkeoloji Atlası. S. 1. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.Karul, N. (Ed.) (2012) Arkeo Atlas. Son Tunç Çağı'ndan Helenistik Döneme Anadolu'nun Arkeoloji Atlası. S. 2. İstanbul: Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.Kınal, F. (1964). “İlkçağlarda Kıbrıs” , Belleten, XII, s.111Kınal, F. (1998). Eski Anadolu Tarihi.Ankara: Türk Tarih Kurumu YayınlarıKinder, H. & Hilgemann, W. (2006) Dünya Tarihi Atlası. Başlangıçtan Fransız Devrimine Kadar. 1. Cilt. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.Köroğlu, Kemalettin. (2006). Eski Mezopotamya Tarihi Başlangıcından perslere Kadar Eski Mezopotamya Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.Kunt, M. & Woodhead, C.(Ed) . (1998). Kanuni ve Çağı Yeniçağda Osmanlı Dünyası. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Kuruçayırlı, E. & College B. (2013). “MÖ 2. Binde Ticaretin İşleyişi”, Mayıs- Haziran,33/11, s. 58-73. İstanbul: Aktüel Arkeoloji Basın Yayıncılık Turizm Org. Ltd. Şti.KYRRİS C. P. (1985). History of Cyprus, Nicosia.Lewis, B. (1997). Çatışan Kültürler Keşifler Çağında Hıristiyanlar, Müslümanlar,Yahudiler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Lukach, H. C. (2007). Kıbrıs'ın El Kitabı, (2007). Galeri Kültür.
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
148 149
Luke, H. (1965) Cyprus, Edinburgh.Macdonald, Fiona. 100 Adımda Antik Roma. İzmir: Tudem Yayınları.Macqueen, J.G. (2001). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu, Arkadaş Yayınevi. Macqueen, J. G. (1999). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu.İstanbul: Arkadaş Yayınevi.Maner, Ç. (2004) Tarihöncesine Yolculuk. İstanbul: Epsilon YayınlarıManer, Ç. (2004). Hititler. İstanbul: Epsilon Yayınları.Maner, Ç. (2008). Tarih Canavarı Mezopotamya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Mango, Cyril.(2007). Bizans Yeni Roma İmparatorluğu(Çeviren: Gül Çağalı Güven),İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Mansel, A. M. (1988). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara.Mansel, A. (1988). Ege ve Yunan Tarihi,Ankara.Türk Tarih Kurumu.Mapolar, H.A. ( 1997 ). Kıbrıs Efsaneleri, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Martin, S. (2009). Tüm Gizemleriyle Tapınak Şövalyeleri. İstanbul: Kalkedon YayınlarıMc Neill, W. (2004), Dünya Tarihi.( Çeviren: Alaeddin Şenel), Ankara: İmge KitabeviMcEvedy, Colin(2005). Ortaçağ Tarih Atlası.İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.Meinesz, A. (2010) . Evrimin Üç Kökeni. Ankara: ODTÜ Yayınları.Merçil, E. &Sevim, A. (1995). Selçuklu Devletleri Tarihi. Siyaset, Teşkilat ve Kültür. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Milletlerarası Birinci Kıbrıs Tetkikleri Konferansı, 14-19 Nisan 1969, Türk Heyeti Tebliğleri, Cemal Arif Alagöz, Kıbrıs Tarihine Coğrafi Giriş, s.13-29, Ankara 1971Mogabgab,T.A.H. (2014). SupplementaryExcerpts On Cyprus, Kıbrıs Yazılarına Ek MÖ 522- MS 1581, Galeri Kültür Yayınları Moscati, S.(2004). Fenikeliler.(Çeviren: Sinem Gül), Ankara: Dost KitabeviMöhring,H. (2008). Salaheddin Eyyubi 1138-1193.(Çeviren: Ayşe Dağlı), İstanbul: Kitap Yayınevi.Nicol, D. M. (2000). Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.Nicol, D.M. (2003). Bizans'ın Son Yüzyılları (1261-1453). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Nicolle, D. (2011) İkinci Haçlı Seferi 1148. ( İllüstrasyonlar: Christa Hook). (Çeviren: L.ECE Sakar), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Nicolle, D. (2011) Üçüncü Haçlı Seferi 1191( İllüstrasyonlar: Christa Hook.) (Çeviren: L. Ece Şakar), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Nicolle, D. Dördüncü Haçlı Seferi 1202-1204. (İllüstrasyonlar: Christa Hook.) (Çeviren: Gürkan Ergin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıO'shea, S.(2011). İnanç Denizi. Ortaçağ Akdeniz'inde İslam ve Hıristiyanlık. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.Orr, C.W.R. ( 2013 ). İngiliz Egemenliği Altında Kıbrıs, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Ostrogorsky, G. (1986). Bizans Devlet Tarihi (Çev: Fikret Işıltan),
Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Öznur, Ş. – Nesim, A. (2011) Kıbrıs Türk Kültürü ve Kıbrıs Efsaneleri. Lefkoşa: Gökada Yayınları.Pryor, J.H.(2004). Akdeniz'de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş. Araplar, Bizanslılar, Batılılar ve Türkler. İstanbul: Kitap YayıneviRead, P.P. (2003). Tapınak Şövalyeleri. Ankara: Dost Kitabevi.Reicholf, J.H. (2014). İnsanın Evrimi . İstanbul: Say Yayınları.Reid, S. &Chisholm, J. (2004). Piramitleri Kim Yaptı. (Çeviren: Özlem Özbal), Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.Roberts, J. M. (2011). Dünya Tarihi. Cilt 1-2İstanbul: İnkılap YayınlarıRoberts, J.M. (2010). Avrupa Tarihi. İstanbul: İnkılap Yayınları.Ruelland, J.G. (2004). Kutsal Savaşlar Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.Runciman, S. (1989). Haçlı Seferleri Tarihi Cilt (I,II,III). TTK yayınları, II. BaskıSafran, M. & Dilek, D. (Ed). (2008) 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık Ve Tarih Eğitimi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.Safran, M. (Ed). (2011). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.Safran, M. (2006), Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara:Gazi Kitabevi.Safran, M. (Ed).(2014) Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara:2014Sander, O. Siyasi Tarih.(1993) İlkçağlardan-1918'e . İstanbul: İmge Kitabevi.Sert, G. (2003) Tarihöncesinde İnsan (Tarihöncesi Eğitim Programı) İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.Silk, J. (1999). Evrenin Kısa Tarihi. Ankara: Tübitak YayınlarıSmith, J.R. (2004). Haçlılar Kimlerdir. İstanbul: Bileşim Yayınevi.Smolin, L. (2015). Evrenin Yaşamı. Geçmişten Geleceğe Evrenin Evrimi. İstanbul: Alfa Yayınları.Starr, C. G. (2000). Antik Çağda Deniz Gücü. (Çeviren: Gürkan Ergin). İstanbul: Homer Kitabevi.Tamson, S. (2014). Kuzey Kıbrıs'ın Orkideleri. Ankara: Ertem Basım.Tekin, O.(2003), Eski Yunan Tarihi. İstanbul: İletişim.Thuran, T. X. (2014). Evrenin Yazgısı Büyük Patlama ve Sonrası: İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Toledano, E.R. (1994). Osmanlı Köle Ticareti (1840-1890). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıTulga, D. (Ed).(2009)Dünya Tarihi. İstanbul: NTV Yayınları.Turan, O. (1964) Ortaçağ'da Türkiye – Kıbrıs Münasebetleri, Belleten, 110, Cilt: XXVIII - Sayı: 110 - Yıl: 1964 Nisan, sayfa 210Turan, O. (1993) Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbulTuran, O. (1993) Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbulTüzün, G. & Kayacan, G. & Özdemir, H. (2015). Uygarlıklar Tarihi I. Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Tüzün, G. & Kayacan, G. & Özdemir, H. (2015). Uygarlıklar Tarihi II. Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Umar, B. (1984). ''Türkiye Halkının İlçağ Tarihi II'', Sergi Yayınevi,
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
148 149
Luke, H. (1965) Cyprus, Edinburgh.Macdonald, Fiona. 100 Adımda Antik Roma. İzmir: Tudem Yayınları.Macqueen, J.G. (2001). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu, Arkadaş Yayınevi. Macqueen, J. G. (1999). Hititler ve Hitit Çağında Anadolu.İstanbul: Arkadaş Yayınevi.Maner, Ç. (2004) Tarihöncesine Yolculuk. İstanbul: Epsilon YayınlarıManer, Ç. (2004). Hititler. İstanbul: Epsilon Yayınları.Maner, Ç. (2008). Tarih Canavarı Mezopotamya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Mango, Cyril.(2007). Bizans Yeni Roma İmparatorluğu(Çeviren: Gül Çağalı Güven),İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Mansel, A. M. (1988). Ege ve Yunan Tarihi, Ankara.Mansel, A. (1988). Ege ve Yunan Tarihi,Ankara.Türk Tarih Kurumu.Mapolar, H.A. ( 1997 ). Kıbrıs Efsaneleri, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Martin, S. (2009). Tüm Gizemleriyle Tapınak Şövalyeleri. İstanbul: Kalkedon YayınlarıMc Neill, W. (2004), Dünya Tarihi.( Çeviren: Alaeddin Şenel), Ankara: İmge KitabeviMcEvedy, Colin(2005). Ortaçağ Tarih Atlası.İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.Meinesz, A. (2010) . Evrimin Üç Kökeni. Ankara: ODTÜ Yayınları.Merçil, E. &Sevim, A. (1995). Selçuklu Devletleri Tarihi. Siyaset, Teşkilat ve Kültür. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Milletlerarası Birinci Kıbrıs Tetkikleri Konferansı, 14-19 Nisan 1969, Türk Heyeti Tebliğleri, Cemal Arif Alagöz, Kıbrıs Tarihine Coğrafi Giriş, s.13-29, Ankara 1971Mogabgab,T.A.H. (2014). SupplementaryExcerpts On Cyprus, Kıbrıs Yazılarına Ek MÖ 522- MS 1581, Galeri Kültür Yayınları Moscati, S.(2004). Fenikeliler.(Çeviren: Sinem Gül), Ankara: Dost KitabeviMöhring,H. (2008). Salaheddin Eyyubi 1138-1193.(Çeviren: Ayşe Dağlı), İstanbul: Kitap Yayınevi.Nicol, D. M. (2000). Bizans ve Venedik Diplomatik ve Kültürel İlişkiler Üzerine. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.Nicol, D.M. (2003). Bizans'ın Son Yüzyılları (1261-1453). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Nicolle, D. (2011) İkinci Haçlı Seferi 1148. ( İllüstrasyonlar: Christa Hook). (Çeviren: L.ECE Sakar), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Nicolle, D. (2011) Üçüncü Haçlı Seferi 1191( İllüstrasyonlar: Christa Hook.) (Çeviren: L. Ece Şakar), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.Nicolle, D. Dördüncü Haçlı Seferi 1202-1204. (İllüstrasyonlar: Christa Hook.) (Çeviren: Gürkan Ergin), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıO'shea, S.(2011). İnanç Denizi. Ortaçağ Akdeniz'inde İslam ve Hıristiyanlık. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.Orr, C.W.R. ( 2013 ). İngiliz Egemenliği Altında Kıbrıs, Lefkoşa.Galeri Kültür Yayınları.Ostrogorsky, G. (1986). Bizans Devlet Tarihi (Çev: Fikret Işıltan),
Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.Öznur, Ş. – Nesim, A. (2011) Kıbrıs Türk Kültürü ve Kıbrıs Efsaneleri. Lefkoşa: Gökada Yayınları.Pryor, J.H.(2004). Akdeniz'de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş. Araplar, Bizanslılar, Batılılar ve Türkler. İstanbul: Kitap YayıneviRead, P.P. (2003). Tapınak Şövalyeleri. Ankara: Dost Kitabevi.Reicholf, J.H. (2014). İnsanın Evrimi . İstanbul: Say Yayınları.Reid, S. &Chisholm, J. (2004). Piramitleri Kim Yaptı. (Çeviren: Özlem Özbal), Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.Roberts, J. M. (2011). Dünya Tarihi. Cilt 1-2İstanbul: İnkılap YayınlarıRoberts, J.M. (2010). Avrupa Tarihi. İstanbul: İnkılap Yayınları.Ruelland, J.G. (2004). Kutsal Savaşlar Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.Runciman, S. (1989). Haçlı Seferleri Tarihi Cilt (I,II,III). TTK yayınları, II. BaskıSafran, M. & Dilek, D. (Ed). (2008) 21. Yüzyılda Kimlik, Vatandaşlık Ve Tarih Eğitimi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.Safran, M. (Ed). (2011). Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.Safran, M. (2006), Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara:Gazi Kitabevi.Safran, M. (Ed).(2014) Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara:2014Sander, O. Siyasi Tarih.(1993) İlkçağlardan-1918'e . İstanbul: İmge Kitabevi.Sert, G. (2003) Tarihöncesinde İnsan (Tarihöncesi Eğitim Programı) İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayınları.Silk, J. (1999). Evrenin Kısa Tarihi. Ankara: Tübitak YayınlarıSmith, J.R. (2004). Haçlılar Kimlerdir. İstanbul: Bileşim Yayınevi.Smolin, L. (2015). Evrenin Yaşamı. Geçmişten Geleceğe Evrenin Evrimi. İstanbul: Alfa Yayınları.Starr, C. G. (2000). Antik Çağda Deniz Gücü. (Çeviren: Gürkan Ergin). İstanbul: Homer Kitabevi.Tamson, S. (2014). Kuzey Kıbrıs'ın Orkideleri. Ankara: Ertem Basım.Tekin, O.(2003), Eski Yunan Tarihi. İstanbul: İletişim.Thuran, T. X. (2014). Evrenin Yazgısı Büyük Patlama ve Sonrası: İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Toledano, E.R. (1994). Osmanlı Köle Ticareti (1840-1890). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıTulga, D. (Ed).(2009)Dünya Tarihi. İstanbul: NTV Yayınları.Turan, O. (1964) Ortaçağ'da Türkiye – Kıbrıs Münasebetleri, Belleten, 110, Cilt: XXVIII - Sayı: 110 - Yıl: 1964 Nisan, sayfa 210Turan, O. (1993) Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbulTuran, O. (1993) Selçuklular Zamanında Türkiye, Boğaziçi Yayınları, İstanbulTüzün, G. & Kayacan, G. & Özdemir, H. (2015). Uygarlıklar Tarihi I. Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Tüzün, G. & Kayacan, G. & Özdemir, H. (2015). Uygarlıklar Tarihi II. Öğrenci ve Öğretmenler İçin Çalışma Kitabı. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.Umar, B. (1984). ''Türkiye Halkının İlçağ Tarihi II'', Sergi Yayınevi,
Temel Eğitim Kıbrıs ve Kıbrıs Türk Tarihi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı
150 #
1984Umar, B. (1999). İlkçağda Türkiye Halkı. İstanbul: İnkılap Yayınları.Uzunboylu, H. (Ed.) (2008). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.Uzunçarşılı, İ.H. (1988). Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu.Vatin, N. (2004). Rodos Şövalyeleri. Doğu Akdeniz'de Savaş Diplomasi Korsanlık. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Vercoutter, J. (2004). Unutulmuş Mısır'ın İzinde. (Çeviren: Ali Berktay), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Waley, D. & Dean, T. (2014). İtalyan Şehir Cumhuriyetleri. ( Çeviren: Hamti Çalışkan), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür YayınlarıWatt, F. (2014) Yaşadığımız Gezegen (Çeviren: Nazım Özüaydın) Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.Wells, H.G. (1959). Kısa Dünya Tarihi. İstanbul: Varlık Yayınları.Wood, B. (2005). İnsan Evrimi. İstanbul: Dost Kitabevi.Yalçın, Ü. (2013). “Geç Tunç Çağında Küreselleşme”. Aktüel Arkeoloji Dergisi, Mayıs- Haziran 33/11, s.44-57. İstanbul: Aktüel Arkeoloji Basın Yayıncılık Turizm Org. Ltd. Şti.
Belgeseller* Big Bang Büyük Patlama Teorisi Nedir?, National Geografic*Cosmos Bir Uzay Serüveni, 1. Bölüm, Yönetmen: BrannonBraga, AnnDruyan*Evrenin Oluşumu ve Büyük Patlama, NationalGeographic