Jeoloji Mühendisliği, s. 28,, 35-42,1986Geological Engineering, n. 28, 35-42,1986

KIBRIS JEOLOJİSİ ve MADEN YATAKLARI ÜZERİNE BAZI JEOFİZİK İRDELEMELER

Soma Geophysical Aspects of the Cyprus Geology and Ore Deposits

MUSTAFA ERGON Dokuz. Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitü», İzmir

ÖZ: Kıbrıs'ın sülfürlü cevher yataklarının vaılığı eski çağlardan, beri bilinmektedir. Bu yataklar, üst Kretase yaşlıTroodos Masif? nîn en üstünde yer alan yastık lavların içerisinde bulunmaktadır. Maden yataklarını bulma, ve bölge-nin genel yapısını inceleme amacıyla birçok araştırıcı değişik jeofizik yöntemleri uygulamışlardır. Çevre kayaçla-rından fazla bir fiziksel farklılık göstermemelerinden dolayı, sul.fil.rli yatakları bulmada,, elektrik, yöntemi dışındaki-ler başarılı olmamıştır.

Toieyitik karakterli bazaltlardan oluşan, yastık lavların manyetik özellikleri, fazladır. Manyetik anomaliler yas-tık lavlarla ilişkili olup bu lavların kalınlaştığı yerlerde pozitif değerler verirler. Cevherleşme ile manyetik anoma-lilerin doğrudan bir ili.skl.si yoktur. Fakat cevherli zonlar veya gossanlar (demir şapka) üzerinde negatif manyetikanomaliler yer alır,. Ayrıca bu negatif anomalilerin asıl nedeni cevherleşmeyi oluşturan gabro veya benzeri intrüzif-lerdir.

ABSTRACT: The existan.ce of suhphide ore deposits of Cyprus has been, known since the ancient times.. Theseore deposits are placed within the pillow lavas which make the uppermost sequence of the Upper Cretaceous Tro-odos Massif... various giophysical methods have been used by many research, warkers to investigate the general st-ructure of the region, and to locate ore bodies. jSpcept the electrical methods, they haven't been successful to lo-cate sulfide ore bodies because the lack of contrast between the ore bodies and the country rocks.

The magnetic properties of the pillow lavas which are made of thoeilitic basalts,, are considerable. Magnetican.om.ali.es are .associated, with the pillow lavas where the positive1 values are göen by the thick piles of these volca-nic series. There is no direct relationship between ten ore deposits and the magnetic anomalies. But there are nega-tive magnetic anomalies over the mina.ral.ized zones and. the gossans. Also the reason of these .negative anomaliesmay be due to the gabbros or similar- intrasives which can be the cause of mineralization.

GİRİŞ

Burada, ofiyoloitîküstKıetase yaşlı Troodos Masifi'ni çevreleyen ve içerisinde sülfürlü zonlar taşıyan volka-nitler üzerinde ölçülen havadan manyetik anomalilerinirdelemesi yapılacaktır. Manyetik haritalar veri-işlem yön-temleriyle analiz edilerek bölgenin genel yapısı ve bilinencevher yataklarıyla olan ilişkileri ele alınmıştır. Kıbrısilginç jeolojisi ve varolan çok yüksek gravite Bougueranomalisi ile yerbilimcilerin ilgisini uzun yıllardan beriçekmektedir (Moores ve Vine, 1971; Greenbaum, 1972;Bear,, 1963; Gass ve Masson-Smith, 1963; Robertson,1975; Robeıslson ve Woodcock, 1979 ¥.d.).

Manyetik anomalilerin incelenebilmesi amacıylaTroo-dos Masifi kayaçlannın manyetik özellikleri araştırılmış-tır (Vine ve Moores,, 1969 ve Ergün, 1977). Ayrıca iki ma-den yatağı bölgesinde (kuzeyde Mitsero ve güneyde Ka-lavasos) yerden manyetik ölçümler yapılmıştır. Bu çalış-manın amacı ofıyolitik kayaçların bulunduğu bölgelerdemanyetik anomalilerin nasıl irdelenebileceğini tartışmakve bölgesel yoruma gidebilmektedir.

TROODOS MAStFt*NİN .JEOLOJİSİ

üst Kretase yaşlı Troodos Masifi bazik ve ultrabazikkayaçlardan ohışmu£ olup Kıbrıs'ın güneyinde yaklaşık3000' km2, alanı kaplamaktadır. (Şekil 1). Troodos Masi-fı'nin tam bir ofıyolîtîk yapı gösterdiği ve sıralamanın üstte yastık lavlarla başlayıp, dayk kompleksi, gabro ve pe-ridotitlerden sonra harzburjitlese geçtiği bilinmektedir.(Greenbaum, 1.972 ve Gass* 1979).. Masifin kuzey ve gü-neyinde yükselime uyumlu olarak Tersiyer yaşlı, kireçta-şı tortulan yer almaktadır. Çok yüksek gravite Bougueranomalisinden dolayı yoğunluğu fazla ultramafık kayaç-ian 30 km. kalınlıkta olabileceği Gass (1968) tarafındanileri sürülmüştür. Bu nedenden dolayı Troodos Masifiotokton olarak kabul edilmiştir. Başka bir görüş' ise di-ğer Tetis ofîyoütlerinde görüldüğü üzere bir üste atılmave örtü olayının varotabileceğidir (Eabînowitz ve Ryan,1970)., Levha tektoniği kavramından önce yukarı atıl-mış bir okyanus kabuğu olarak yorumlanan TroodosMasifi ofîyoütleri en son arazi gözlemleri, jeofizik ve pet-rolojik veriler ışığında Geç Kretase yaşlı büyüme ekseni

JEOLOJI MÜHENDISLIĞI - TEMMUZ 1986 35

yoluyla oluştuğudur (Robertson, ve Woodcock, 1979).Tüm veriler, oluşum sırasında çok kuvvetli bir tansiyonelortamın varlığını, göstermektedir. Vine, Poster ve Gass.(1973) konuyla ilgili olarak Doğu Akdeniz'in doğrusalmanyetik anomalilerden, yoksun olduğunu ve dolayısıylaokyanus tabam açılmasının söz konusu olmayacağını ile-ri sürmüşlerdir.

Troodos Masifi en altta ultrabazikler, ortadan yeşilkayaç daykları ve üstte yastık, lavlardan, oluşan üç birim-den meydana geldiği bilinmektedir (Moores ve Vine,1.071; Roberston, 1975 ve Robertson, ve Woodcock,1979). Yeşil kayaç daykları. .2 ile 4 km. arasında bir ka-lınlığa sahip olup bunların üstünde diyabazlar yer almak-tadır., Masifin en. üst birimi olan yastık lavlarla araların-da volkanik aktivitenin bulunmadığı uyumsuzluk yüzeyi•vardır, Ofiyolitik topluluğun en. alt birimi gabro,, perido-tit ve harzburjitlerden oluşmaktadır.

Troodos Masifi, ile ilişkili olarak bir çok suliirlücevher yatağı ve oluşumu bulunmaktadır (Searle,, 1972ve Searle ve Panayiotou, 1979). Bazılarının bakır içerdi-ği masif ve saçılmış sülfît yatakları çoğunlukla yastıklavların içinde yer almaktadır.., Bu tür cevher yatakları st-ratiform özellik göstermelerinden dolayı "Kıbrıs" tipicevherler olarak bilinirler. Searle (1972), bu cevher yataklarınm yastık lavların her tarafında bulunmasından ziya-de daha çok yeşil kayaç dayklann üstü birimini oluştu-ran diyabazlar ile alt yastık lavlar içerisinde olduğunuortaya koymuştur.

Doğu Akdeniz'de yapılan gravite ölçümleri. (Wood-side ve Bowin, 1970; Wong v..,b.,. 1971; Rabînowitz veRyan, 1970; özelçi, 1973 ve Woodside,, 1976) ve dep-rem odakları dağılımı çalışmalarından (McKenzie, 1976)Akdeniz kabuğunun Kıbrıs» Änaximander Dağlan. (Kıb-rıs ile Rodos arasında yer alır) ve Ege Denizi altına dal-dığı görüşü yaygınlık, kazanmıştır.

Kıbrıs'ın bölgesel gravite Bouguer anomali haritası(Şekil 2) ve yorumu Gass ve Masson-Smitn. (1963) tara-fından yapılmıştır. Ada., 100 ile 250 mgal. değerleri ara-sında değişen çok yüksek anomalilere sahiptir. Bu değer-lerin ışığı altında Troodos Masifî'nî bir üst manto şaryajı-

mn merkezine yerleşmiş yapı olarak yorumlamışlardır.Rabinowitz ve Ryan (1970) ise bu durumu bîr "tisi man-to" örtüsü olduğunu vurgulamışlardır. Kıbrıs'ın havadanmanyetik edüdü 2.8 km. sabit yükseklikten Vine, PosterVe Gass (1973) tarafından gerçekleştirilmiştir. Manyetikanomaliler Kıbns Troodos Masifi.11 ni çevreleyen day klarve yastık lavlarla ilişkilidir {Şekil 3). Yüzlek veren ofiyo-itlerden uzaklaştıkça gravite Bouguer ve manyetik ano-maliler uyumluluk gösterirler.

Vine ve Moores (1989) yaptıkları, paleomanyetikçalışmalardan ters mıknatıslanmanın bulunmadığını orta-ya, çıkarmışlar ve Troodos Masifi'nin yapısının, okyanu-sa! tabakalarla ilişkisini ortaya koymuşlardır.. Khan v.d.(1.972),. 0.5 km. kalınlığındaki yüzey tabakası altında ikikırılma 'yüzeyi saptamıştır. İkinci katmanın, kalınlığı 1.5ile 2.0 km. arasında değişmektedir. Katmanların hızlanyüzeyden itibaren sırasıyla 3.25 km/sn, 5.1 - 5.28 km/snve 6..S8 km/sn olarak bulunmuştur.

TROODOS MASİFİ KAYAÇLARININ MANYETİK

ÖZELLİKLEMİ

Tablo (l)'de Troodos Masifi'nin değişik bramlerin-

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 1986

Tablo 1. Troodos Masifi, kayaçlannın manyetik özellikleriTablo 1. Magnetic^ properties of the Troodos Massif rocks

Tablo 2;. Troodos Masifi kayaçlannın toplam manyetik, değerleri, -ve yönleriTablo 2. Total magnetic values and directions of the Troodos Massif rocks

den alınmış 120 kadar kayaç örneğinin manyetik süseptiların (NRM) değerlerinin laboratuvar ölçüm sonuçlanverilmiştir. (Ergün, 1977). Yastık lavların NME değerleri10"2 e,m.u,/cm3 Ç o Koenigsberger oranlan (kalıcımanyetizma/indükleme manyetizma.) yaklaşık 10 ci-varındadır. Yeşil kayaç daykları daha dişlik NEMdeğerlerine (1.0 ile 10.0 x lö" 3 e.m.ıı*/cnı3 arasındadeğişmekte) sahip olmalarına rağmen yastık lavlara.eşdeğerde süseptibilite değerlerine ulaşırlar.

Piiitonik kompleks batoütik boyutlarda ultrabazîkkütlenin ayrışması, sonucu oluşmuştur. (Greenbaum, 197:2)Bu kompleksin list bölümlerini oluşturan gabro, harzbur-jlt v.b. kayaçlann NRM değerleri düşük (yaklaşık İÖ"3

e.m.u./cm3} fakat Çh-oranları 20 civarındadır. Çn-oranla-rının yüksek olmasının nedeni sistematik. Mr şekilde sü-septibilite değerlerinin düşüklüğüdür. Diğer ultramafıkkayaçlar (peridotit, dünit v.d.) daha yüksek NRM. ve sü-septibilite değerlerine sahiptirler,.

Vine ve Moores (1969) inceledikleri masifin ofiyo-lit kay açlarında manyetik vektörlerinin yönleri 280°/34C

aşağı doğru olarak bulmuşlardır. Tüm kayaçlardan man-yetik terslenmeler (reversallar) elde edilmemiştir. Kıbrıs1

uı batı yönündeki dönme hareketinin varlığı kesinlik ka-zanmıştır (Moores ve Vine, 1971 ve Shelton ve Gass»

1979). Yastık lavlarda ikincil manyetizasyonlann varlığıçok azdır. Buradan da bunların, çok az metamorfîzmayauğradığı sonucu, çıkarılmıştır.

ölçüler tüm kayaç birimlerinin ortalama NRM yönve şiddetleri ile süseptibilite değerleri,, ve bunların top-lam manyetizasyon değerleri Tablo (2)'de verilmiştir. Bubulguların ışığında manyetik anomalileri yorumlarkenen. yüksek toplam manyetizasyon değerlerine sahip yas-tık lavlar manyetik anomalilerin kaynağı olduğu varsa-yılmıştır,. Negatif anomalilerin, ise gabro ve benzeri,,intrüs onlardan kaynaklandığı kabul edilmiştir.

HAVADAN MANYETİK ANOMALLERÎN YORUMU

Troodos MasifTnin kuzey ve doğusunu kapsayan2250 km? alanı içine alan alçak seviyeden (150m.) yapı-lan havadan manyetik étudier tüm yastık, lavları içine al-maktadır (Şekil 4). Manyetik ölçümler yamam çift uçak-lı olarak elektromanyetik etüdler yapılmıştır. Elektro-manyetik yöntem istenen amacı gerçekleştirememiş yal-nızca sedimenter kayaçlarla yastık Savların kontaklara»da anomaliler vermiştir., Sülfurlü cevherlerin yerlerine tes-bit etmeye yaramamıştır»

Havadan manyetik anomaliler üzerine uygulanan is-

JBOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 1986 37

N.R.M. Süseptibilite Koeniğsberger oranı! xlO"'3 e.m.u./cm3 X 10"3e.g.s. (On); Kayaç Bîrimi örnek Sayı... Ortalama SJD,. Ortalama S J>. Ortalama SJD,.

Seciimerıler 5 0.005 - 0.004 - 0.500 - 'Üst Yastık Lavlar 23 7.004 4.808 2.325 1.568 6.678 5,433 iAlt Yastık Lavlar 24 7.303 6.346 3,090 1.218 8.994 4,268Tüm Yastık Lavlar 59 8,550 6.290 2,174 1.621 8.628 5.040Diyabaz Dayklan 13 3.010 2,717 2.720 1.591 2.654 2,809Gabro 16 1.06 1.209 0.942 1,130 4.270 3.773Diğer Plütonik kayaçlar 22 3.467 4,880 1.576 1.098 2.930 ..2,513 iTüm plâtonik kayaçlar 38 2.448 3,610 1,329 1.380 3.456 3.077

N.E.M. Siseptifoilite ToplamŞiddet ^ Şiddetx 10"3 e.m,M./cm3 O'D Qj xlO" 3 c.g.s. xlO" 3 e.m.ujcm 3 °D °I

i Yastık Lavlar 8.550 275 38 2.174 9.000 280 42Diyabazlar 2.010 315 55 2.720 4,100 329 56Gabro 1.064 270 62 0.942 1.400 300 66

1 Ultramafikler 2.448 330 65 1.330 2.900 339 63

Şekil .5 : Kıbrıs havadan manyedik haritasının 5. derecetrendi (Ergim 1977),

fîgnre 5 : 5 tfı degree trend, aexomagnetie map of Cyprus(Ergim, 1977).

tatistiksel çalışmalar (Vogelsang, 1972) anomalilerin 2ile 6 km,., uzunluğunda, 1.5 ile 2.5 km. genişliğinde ?e500 ile 2500 değerlerine sahip olduklarını ortaya, çıkar-mıştır (Ergun,1977). Anomalilerin, çok azı 10 km.'dendaha u.zu.o ve 4 kmlden. daha geniştir. Giç spektrumu so-nuçları (Spector ve Grant, 1970) en büyük etkinin yüzeyanomalilerinde geldiğini gösterir» Hesaplaman ortalamaderinliklerinden bu anomalilerin kaynağının yüzlek Yeren,yastık lavlar olduğu ortaya konmuştur.

Bölgesel, anomalilerin, genel gidişlerini görmek içintrend analizi (Davis, 1973 ve Grant, 1957) ile ana trend-lerin D-B yönii olduğu bulunmuştur {Şekil 5).. TroodosMasifi gerçekte BKB - DGD uzanmalıdır, fakat kalıcı man-yetizmanın batı yönii deklinasyona sahip olması manye-tik anomalilerin doğuya doğru yönlenmesine neden ol-muştur. Alçak geçişli, süzgeç haritasında (Şekil 6) 6 km.ve daha büyük dalga boylan hiçbir etkiye uğramadan ge-çirilmekte1 ve 2 kmlden daha küçük dalga boylan ise1 ta-mamen süzülmektedir (Fuller, 1967 ve McGrath ve Hail1969). Süzgeçlenmiş anomali haritasından çıkan sonuç

JEOLOJİ: MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 198638

JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 1986 39

•• Şekil 9 : Mitsero bölgesinin yerden manyetik haritası (Ergin 1.977).,Fignre 9 : Mitsero region ground magnetic .map (Exgun, 1977).

6 kmlden daha büyük dalgaboylannın fazla etkin olma-dığıdır,

Kesit AB (Şekil 7) doğuda KKB uzaıurnh MagosaGrabeninî ve ortada Troulli yükselîminden geçmektedir.Gravite Bouguer anomalisi doğudan batıya doğru genelbir artış göstermektedir,. Magosa Grabeni oegatif anoma-liyle, Troulli yükselimi ise pozitif anomaliyle bu genelgidiş üzerinde belli olmaktadır. Birinci derece trenddençıkartılan residüel anomaliler bu durumu daha açık bir

şekilde göstermektedir., Ayrıca, MatMatî cevherleşme ala-nın bulunduğu bölgede negatif résiduel gravite Bougueranomalisi bulunmaktadır. Troodos Masifi KKB-GGD veK-G yönlü blok faylanmalar sonucu batoiitik boyutlar-da oluşmuştur (Searle ve Panayiotou, 1979), Orta Miyo-sen'de meydana gelen tansiyona! ortamdaki yükselim vefaylanmalar, bölgede alçalıra. ?e yükselim alanlanylasert bir topografya oluşmuştur. Alçalıra bölgelerini dol-duran yastık lavların kalınlaştığı yerlerde manyetik ano-maliler bulunmaktadır. Manyetik anomalilerin açıklanma-sı, yastık, lavlarının kalınlıklarıyla. ilişkilidir,.

Kesit CD (Şekil 8), güneyde Khirkitia'dan başlayıpkuzeyde Lefkoşe'ye kadar uzanır. Güneyde,, yastık lavlarüzerinde fazlaca belirgin bir manyetik anomali yoktur.En büyük negatif manyetik anomali Mathiatı cevherleş-me alanında bulunmaktadır. Bu negatif anomali zonun200 m. derinlikte ve 1500 m. genişliğinde olduğu hesap-lanmıştır (Koulomzine v.d., 1970). Yeşil kayaç dayklanüstünde yer alan gossaniar negatif anomali kuşaklarıdır.Bu zonlar kendi içinde geçirdiği metamorfizma sonucudemir oksitlenmeyle sıvanmıştır. Ofiyolitik karmaşığınasidik ayrışma sonucu cevherleşme oluşmuştur. Gabroile benzeri intriizyonlar bulunacaktır. İki boyutlu manye-tik modelleme (Tahranı ve Heirtzler, 1964) için kayaç-ların toplam manyetik değerleri (Tablo 2 ) kullanılmış-tır. Negatif manyetik anomaliler gabrolarla karşılanama-mıştır. Fakat bu yolla negatif anomali tam anlamıyla karşılanamamıştır. Bu zonlarda metamorfizma sonucu çev-re1 kayaçlarımn manyetik: özelliklerini, kaybettikleri açık-

40 JEOLOJt MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 1986

ta. Mitsero ve Kalavasos bölgelerinde yerden manyetiketüdler yapılmıştır (Erglin, 1977). Mitseıo alanında üçtane maden yatağı bulunmaktadır (Şekil o). Yastık lav-lar kuzeye' doğ-ru, eğimlidir ve yeşil kayaç dayklanylaolan sınırlar boyunca pozitif anomaliler bulunmaktadır.Bölgede KB ve DKD yönlerinde uzanan anomaliler var-dır. Kokkinopezoula cevher1 yatağının batısında, yer alanhavadan manyetikte KB uzanunlı tek anomali olarak gö-züken, yapının üzerinde yerden manyetikte birkaç anoma-li bulunmaktadır. Kokkinopezoula cevher yatağının, üze-rinde negatif anomali vardır. Kesit Agrokipia (Şekil 10)aynı adlı cevher' yatağının üzerinde K-G yönündedir. Cev-

heıîeşmenin üzerinde negatif anomali gabro intrîizyonuile karşılanmıştır. Güneydeki pozitif anomali yastık, lav-larla ilişkilidir. Kuzeye doğru ise yastık lavlar1 kalın birtortul kütlesinin altına dalar. Negatif manyetik anomali-nin kaynağının 50 m,, derinde ve 400 m, kalınlıkta oldu-ğu bulunmuştur, Kesit Kokkinoyia (Şekil 11) aynı adlıcevher yatağının üzerinde K—G yönündedir,., Manyetik.negatif anomali yine gabro intrîizyonu ile açıklanmıştır.Bu kütlenin yüzeye çok yaklıştığı ve 350 m. kalınlıktaolabileceği bulunmuştur. Kokkinoyia cevher yatağı bukütlenin kuzey kanadındadır. Yastık lavlar kuzeye doğrukalın tortul kütlesinin altına dalmaktadır. Güneydeki po-zitif anomalinin, kaynağının yalnızca yeşil kayaç daykla-rı ohmyacağı açıktır.

Kalavasos bölgesinde (Şekil 12) bir çok cevher yata-ğı bulunmaktadır ve bunlar negatif anomalilerin çevre-sinde toplanmıştır. Searle (1972) ¥e Adamid.es (1979)Kıbrıs'taki sülfürü cevherleşmelerin KB ve DKD uzanırn-h faylarla kontrol edildiğini belirtmişlerdir. Kalavasosbölgesinin, kuzeyinde yer alan, pozitif anomali bölgesin-de yastık lavlar kalındır. Mavri-Sykra ve Lantaria cevheryatakları bu pozitif anomalinin kuzeybatısında. DKD uza-nunlı fayın üzerindedirler. Mavridia ve Petra yataklarıDKD ve KB fay zonlarının kesişimlerinde yer alırlar,

SONUÇLAR

Kıbrıs ve çevresi ile ilişkili tim veriler Troodos Ma-sifi'nin Geç Kreta.se yaşlı büyüme ekseni ile oluştuğudur.Oluşum zamanında çok kuvvetli tansiyonel bir ortamın

JEOLOJİ: MÜHENDİSLİĞİ - TEMMUZ 1986 41

Yarlığı söz konusudur. Beklemenden, fazla gıavite Bougu-

er anomalîsindeıı dolayı Troodos Masifi'nin otokton

olduğu göıüşü hakimdir. Bunun yamsıra. Tefcîs ofıyolît-

lerinde göriildîiğü gibi bir üste atılma ve örtü olayının

varolabileceği görüşü de vardır. Akdemiz levhasının Kıb-

rıs •yükselimi meydana, gelmiştir.

Batolitik boyutlarda asîdik ayrışmayla ohışanTroo-

dos b ofiyoUtlerinin em som aşamalarımda sülfürü cevher-

leşmeler meydana gelmiştir.. Tansiyooel ortamda oluşan

blok faylamnalaria alçalıra ve yükselim bölgelerinim çu-

kurluklan yastık lavlarla doldurulmuştur. Troodos ofıyo-

liüerinde ölçülen- kayaç manyetizması sonuçlardan yas-

tık lavlar en fazla manyetik özelikleri taşımaktadır. Man-

yetik anomalilerin yorumundan Troodos Masifi'nin kuze

yünde daha kalın yastık, lav örtüsü vardır. Ayrıca güney-

deki yastık lavlar daha fazla tektonizmaya -uğramışlardır.

Kıbrıs'ta sülfürü cevherleşmeler KB ve D'KD uzanım-

lı faylarla kontrol edilir. Yeşil kayaç dayklan üzerinde

görülen gossanlar ile alt yastık, lavlarının içinde yer alan

sülfürü cevher zonlannın bulunduğu bölgelerde negatif

manyetik anomaliler yer alır. Bu anomaliler gabro veya

benzeri intüzyonlarla modeilemmeye çalışılmış fakat tam

olarak karşılanamamıştır. Böyle zonlarda metamorfik

etkiler sonucunda kayaçlann gerçek manyetik özellikle-

rimi kaybettikleri ortaya çıkmaktadır, Bu veriler ışığında

negatif anomali kuşakları çevresinde bazı sülfürtü cevher

zonlan var olabilir. Ayrıca, kuzeyde yastık, lavlar1 kalım bir

tortul kütlesinin altına daldığımdan, bu bölgelerde yeni

cevher yataklarım bulanabilir. Fakat arama yöntemlerinin

kısıtlılığı dolayısıyla bu durumu açıklığa kavuşturmak

zordur.

DEĞİNİLEN BELGELER

ADAMİDES, N.G., 1979, The form, and environment ofthe Kalavasos are deposit s-Cyprus; in: "Ophiolites"Proceedings, of International Ophiolite Symposium»Cyprus, 117-128.

BEAR, L.M.» 1963, The mineral resources and miningindustry of Cyprus' GeoL Sur. Cyprus, Bull, No:1, 184 p..

DAWS, J,C.» 1973 Statistics and data analysis in geologyWiley, .New York, 550 p,

ERGON, M., 1977, Magnetic Studies in Cyprus and theBiga peninsula., Turkey: Ph.D. Thesis, Leicester Uni-versity, England, 225 p..

FULLER: B.D., 1967, Two dimensional frequency analy-sis and gridoperators: Mining Geophysics, vol 2.SEG Publications, 658-708..

GASS: LG., 1968, The Troodos Massif of Cyprus a frag-ment Mesozoic Ocean floor: NATURE,, 220, 39-42.

GASS, LG., 1979, The TroodMassif: its role in theunravelling of the ophioiite problem and its. sifnifi-cance in the understanding of constructive plate mar-gin processes: in '"Ophiolites", Proceedings of Inter-national Ophiolite Symposium, Cyprus, 23-25.

GASS; LG., and Masson-Smith, D., 1&65, The geologyand gravity anomalies of the Troodos Massif, Cyprus»Roy. Soc. London, Fhilos. Trans.» A255, 417-467,

GRANT: F.S., 1957, A problem in the analysis of geop-hysical data: GEOPHYSICS, 12, 309-344

GREENBAUM, B.,, 1972:,, Magmatic processes at oceanicridges: Evidence . from, the Troodos Massif, Cypru.:Nat. Fhys. Sd, 238,, 18-21.

KHAN: M.A., Summers, C, Bamford, S.A.D,,, Chorston,N., Poster, K. vc Vine, F.J.., 1972, A. reversad refrac-tion line in. the- Troodos. Massif» Cyprus1 Nat. Fhys.Seci, 238, 134-136,.

KOULOiVlZÏNE:,TH,.,LAMONT.A,GNE:Y,.,veNA.TEAU;A,.1970., New methods for the direct interpretation ofmagnetic anomalies caused by inclined dikes, of infi-nite length: GEOPHYSICS, 35, 81.2-830.

MC GRATH , H. H. w HALL, O. H, 1959, Crasta! struc•hire in northwestern Ontario: Regional magneticanomaiise: Canad,Joum. Earth Sei» 6, 1101-11,07.

MCKEMZÎL; B,P., 1976, The East Anatolian Fault: Amafor structure in. eastern Turkey: Earth, Planet.ScL Lett., 29, 189-193.

MOORES, E..M. ve VİNE, F.J., 1.971, The Troodos; Mas-sif, Cyprus and. other ophiolites as. oceanic crust» eva-luation and implications: FML Trans,., Roy. Soc..,A268, 443-468.

ÖZELÇ!Î:t F., 1973, Gravity anomalies of the EasternMediterranean1 Bull Min. Res. ExpL Ins,., Turkey,80, 54-92.

RABINÖWiTZ: P.D. ve RYAN: W.B.F., 1970» Gravityanomalies and cristal shartesiiig in the Eastern Medi-terranean1 TECTONOFHYSICS, 10, 585-608.

ROBERTSON: A.H.F., 1975, Cyprus umbers: basalt-se-diment, relationships on. a Mesozoic ocean ridge: J.GeoL Soc. Land., 131,511.-531.

ROBERTSON: A.H.F.,, ve WOODCOCK: N. H.,, 1979,Tectonic settings of the Troodos Massif in the eastMediterranean1' In1 "Ophiolites", Proceedings ofInternational Ophiolite Symposium,. Cyprus, 36-49,,

SEARLE: D.L..» 1972» Mode of occurence of the cuprife-rous pyrite deposits of Cyprus: Trans. Inst, Min.Met., 81.' B» 89-97.

SEARLE: D.L., ve PANAYÎ0TOÜ, A., 1979 structuralimplications in the evolutior of the Troodos Massif,Cyprus* "Ophiolites", Proceedings of InternationalOphiolite Syposluni, Cyprus,,, 50-60.

SHELTON, A.W. ve GASS, LG., 1979; Rotation of theCyprus microplate' in: "Ophiolites11, Proceedingsof International Ophiolite Symposium» Cyprus»61.-65.

SPECTOR, A. vc GRANT, F.S., 1970., Statictical modeisfor interpreting aeromagnetle data.: GEOPHYSICS:35, 293-302.

TALWANÎ, M... ve HEÎRTZLER. J.R., 1964, Computa-tion of magnetic anomalies caused, by two dimensi-onal structure of arbitrary shape: in: ComputersIn. the mineral industries,,, Part I, Geological Sciences,Stanford University Publications, I» 464-480.

VİNE» F.J. ve MOORES: E.M., 1969,, Paleomagnetic re-sults from, the Troodos igneous massif, Cypru:Trans Am. Geophys. Union,, 50,. 131»

VINE, Fbjb. POSTER, C.K, vc GASS, I.G,, 1973, Aero-magnetic survey of the Troodos Igneous massif, Cyp-rus: Nat. Phys. ScL» 244, 34-38.

VOGELSANG, D...» 1972» Geophysical catagorization ofthe pre-Cambrian in South. India: Geophys. Prosp.».20,317-329.

WONG.,, H.K.,, ZARUDZKİ» E.FJK., PHİLLİPS,, J.D. veGİERNANNİ, G.f.K., 1.971,, Some geophysical profiles

in. the Eastern Mediterranean: GeoL Soc:. Arner.Bull.,, 82,81-100.

WOODSÎDE, I., 1976» Regional vertical, tectonics in theEastern Mediterranean.: Geophys. J.R. Astı.. S»oc.»47,493-514.

WOODSlDE, L and BOWÎN,, CO,., 1970, Gravity anoma-lies, and inferred crustal structure in the EasternMediterranean Sea; Bull GeoL Soc. Am., 81,1107-1127.

42 «IEOLO Jf MÜHENDtSIİÖl - TEMISUZ 1986