KENDĐYÜRÜR PAMUK HASAT MAK ĐNELERĐNDE GÜVENLĐK

BÖLÜM 3

2

Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalı şanlar için Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employee s in Rural - SAFER projesi için üretilmiştir. Koordinatör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Ortaklar: Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO Đspanya Asesoria Declerq SL Estudios Europeos Đspanya

Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA Đtalya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM Türkiye Ankara Üniversitesi -AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR Türkiye Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM Türkiye

3

Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır. Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır. Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve animasyonlara, http://safer-omu.net/ adresinden ulaşılabilir. Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka internet sitelerinde yayınlanamaz Proje materyallerini edinmek için; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü 55139 Kurupelit-Samsun adresi ile temasa geçilebilir.

4

ĐÇĐNDEKĐLER

1. Tarla Çalı şmalarında Đş Güvenli ği

Tamburlar ve Tıkanmalara Müdahale

Depo(Sepet)

Đkinci Şahıslar ve Çocuklar

Gürültü

Titreşim

Toz

Yangın

Tarlada Elektrik Telleri Đle Temas

Düşme

Kişisel ve Duygusal Problemler

2. Pamuk Hasat Makinesinin Karayolunda Kullanımı

Karayolunda Tren Yolu ve Hemzemin Geçitlerden

Pamuk Hasat Makinesiyle Geçiş

Tekerlekler, Lastikler

Pamuk Hasat Makinesinin Çekilmesi

3. Bakım Çalı şmalarında Đş Güvenli ği

Hidrolik Sistem, Basınç Altında Bakım

Bakım Çalışmalarında Kaynak Đşlemi Güvenliği

Yakıt Güvenliği

Yağ Güvenliği

Akümülatör

Soğutma Sistemi

Makinenin Temizliği

Bakım Çalışmalarında Çevre Koruma

5

4. Pamuk Hasat Makinesi Kullanımında Tehlike Kaynak ları ve Risklerin Değerlendirilmesi

Mekanik Tehlikeler

Diğer Tehlikeler

Tehlikenin Oluşabileceği Aşamalar

5. Güvenli Pamuk Hasat Makinesi Đmalatı Đçin Yasal Gereklilikler

6. Kaynaklar

6

1. TARLA ÇALI ŞMALARINDA ĐŞ GÜVENLĐĞĐ

1.1. Tamburlar ve Tıkanmalara Müdahale

Pek çok pamuk hasat makinesi kazaları, tıkanmalardan kaçınılarak önlenebilir. Hasat makinesinin yabancı ot, taş, kök gibi maddelerden koruyarak toplayıcıyı, yolucu makaralar, iğler vb. parçaları koruyabilirsiniz.

Tıkanmaları önlemek için;

Etkili bir ot kontrolü yapın ve tarlanın taş ve köklerden temiz olmasını sağlayın.

Hasat makinesindeki tüm kayış ve zincirleri bakım kullanma kitabına göre ayarlayın.

Toplayıcı tambur tıkandığında derhal hareketi kesin ve motoru stop edin Tüm parçalar duruncaya kadar bekleyin ve tıkanmaya neden olan şeyleri yolucu-temizleyici mekanizmayı çevirerek alın. Toplayıcı tambura asla kuvvet uygulayarak veya ayağınızla iğlere basarak çevirmeye çalışmayın. Tıkanıklığı giderdikten sonra motoru çalıştırın ve gücü aktarın. Eğer kavrama kaydırırsa tüm sistemi yeniden kontrol edin. Asla çalışma esnasında tıkanıklığı gidermeye çalışmayın.

Tamburlarla ilgili bir çalışma ya da bakım işleminden önce mutlaka kavrama kolunu devreye sokunuz, motoru durdurunuz ve kontak anahtarını çıkartınız.

Hidrolik kilitleme anahtarını devreye sokmadan ve tamburun altına bir blok yerleştirmeden asla tambur altında çalışmayınız.

Kırmızı “CHOKE” ışığı yandığında bunun yanında sesli alarmda duyulacaktır.

Her bir toplama ünitesi uyarı ışığının yanması tambur çıkışlarının (ön ve/veya arka) tıkalı olduğunu gösterir.

7

Bir alarm duyulduğunda, makineyi hemen DURDURUNUZ, göstergeye bakınız ve toplama ünitesinin numarasını ve ön veya arka oluşunu not alınız. Hasada tekrar başlamadan önce alarmın nedenini gideriniz.

Tambur çıkışları tıkalı durumdayken çalışmaya devam edilmesi yangına neden olabilir. Hasada dönmeden önce alarmın sebeplerini araştırınız ve hatayı gideriniz.

1.2. Depo (Sepet)

Pek çok hasat makinesi pamuğu depolayabilmek için büyükçe bir depoya sahiptir. Pamuk depodan tarım arabasına boşaltılır.

Pamuk hasat makineleri ile çalışırken sepet hareketi tarla çalışmalarında ciddi güvenlik problemleri yaratabilir. Bu problemler sepetin boşaltılması, tıkanmalar, sıkışmalar, boş sepet yukarıdayken yapılan hareket, sepetin kaldırılması- indirilmesi ve sepet ızgaralarının temizlenmesi gibi durumlarda ortaya çıkar.

Bazı makinelerde sepetin boşaltılması sepet dik durumda yükseltilerek sağlanır bu durumda, makinenin ağırlık merkezinin yeri değişmez ve makine dengesi bozulmaz. Bu nedenle eğimli arazilerde bile devrilme riski olmadan boşaltma yapılabilmektedir.

Sepetin boşaltılma işlemi sırasında üstten geçen elektrik kabloları ile temas ciddi yaralanmalara ya da ölüme yol açabilir. Boşaltma için depoyu kaldırmadan önce yukarıda elektrik teli olamadığından emin olun veya üstten geçen hatlarla sepetin kaldırılmış durumu arasında yeterli bir mesafe olduğuna dikkat edin.

En doğrusu, elektrik iletim hatlarının yakınında boşaltma yapmamaktır.

Boşaltma sistemi

8

Boşaltma sırasında kazalardan korunmak için sepet ve taşıyıcı zincirinden uzak durun.

Depoyu boşalttıktan sonra alçaltın.

Sepeti indirmeden önce etrafta kimsenin olmamasına dikkat edin. Sepet indirilirken veya kaldırılırken etraftaki insanları uzaklaştırın.

Makine çalışırken sepete girmeye kalkışmayın.

Aracı hareket ettirmeden önce sepeti indirin ve kapakları kapatın aksi takdirde aracın dengesi bozulup yuvarlanabilir.

Temizleme ızgaraları sepet kapağının üzerindedir. Izgaralardan geçtikçe çerçöp de temizlenir. Yaralanmaların önüne geçmek için makine çalışırken ASLA sepet ızgarası ayarı yapmayınız.

Tarla pozisyonu Yol Pozisyonu

9

Bazı hasat makinelerinde tarla pozisyonundan, yol pozisyonuna özel alet ve takımkullanmadan kolayca geçilebilmektedir.

Toplama ünitesi çıkarılmışken sepeti kaldırmayınız ya da 4,0 km/s (3 mil) hızını aşmayınız. Sert zeminlerde aracı kullanmayınız. Toplama ünitesi olmadan makine dengesiz olacaktır.

Bazı makinelerde sepet üst kapağını kaldırmak için sepet kaldırıcı silindirleri devrede iken sepeti aşağı indirmek için bir valf kullanılmaktadır. Sepet kaldırıldığında valfi açmak, sepet hareket ekseni içinde bulunan kişilere zarar verebilir.

Boşaltma öncesinde tarım arabası yanından herkesin uzaklaşmasını sağlayın. Pamuğun ağırlığı yaralanma veya nefes tıkanmasına yol açabilir.

Eğimli yerlerde boşaltma yapmayın.

1.3. Đkinci Şahıslar ve Çocuklar

Pamuk hasat makinesinde ikinci bir kişiye ayrılmış yer olmadığı sürece asla başka birinin de Pamuk hasat makinesine binmesine izin vermeyin. Bu kişi sizin yanınızda zor durumda olacağı için elbiseleri hareketli parçalara takılabilir veya makineden fırlayabilir. Kullanım sırasında ve Pamuk hasat makinesi hareket halinde iken merdivenlerde kimsenin bulunmasına izin vermeyiniz. Pamuk hasat makinesine eğitim amaçlı konmuş ikinci bir koltuk kısa süreli olarak bu amaçla ikinci şahısların kullanımı için kullandırılabilir. Ancak kesinlikle çocuklar veya müteahhitlik hizmeti şeklinde yürütülen işlerde tarla sahipleri bu koltuğa bindirilmemelidir.

Tarla sahipleri Pamuk hasat makinesi kabininde operatörün yanına asla oturmamalı, tarlasının başında bulunmalıdır.

Çocuklara hasat yapılan alanda var olan tehlikeler mutlaka anlatılmalı ve riskli, tehlikeli yerlerde gezinmeleri önlenmelidir.

Çocukların özellikle belli yaştan küçük olanların gözlenmesi son derece önemlidir. Đmkân varsa çocuklara tehlikelerden uzak emniyetli bir oyun alanı sağlanmalıdır.

Çocuklarla ilgili tüm ölümcül kazaların ¾’ü makinelerle ilgilidir. Bu nedenle çocukların makineler üzerinde veya etrafında oynamamaları için çok sıkı bir şekilde uyarılmaları hayati önem taşımaktadır. Bu durum özellikle makine ile geriye doğru manevralarda daha da önem kazanmaktadır.

10

Daima araçları ilk çalıştırırken veya kullanırken veya bir tarım makinesini ilk çalıştırırken çocuklara dikkat edin, etrafınıza da çocuk olup olmadığını kontrol için bakın. Çocukların oyun oynarken köşelere vb. yerlere saklandığını aklınızdan çıkarmayın bu nedenle buraları makineyle dönerken bu vb. durumlarda dikkatli olun.

Emniyetli bir hızda dönün.

Aracı terk ederseniz asla kontak anahtarını üzerinde bırakmayın.

Çocukların olmaması gereken yerlere dikkat edin ve buralardan çocukların uzak tutulması için işveren ve ebeveynleri bilgilendirin. Hasat sırasında özellikle öğle aralarında Pamuk hasat makinesi ve başka araçların gölgesine yatmayın. Eğer bir çocuk tehlikedeyse işinizi durdurun ve çocuğu tehlikeli alandan uzaklaştırın.

1.4. Gürültü

Gürültü, emniyetli çalışma için temel olan iyi iletişimi engelleyerek diğer kazaların oluşumuna da yol açar.

Đşitme tehlikesini değerlendirmek için gürültü dB(A) ile ölçülür. Günlük 8 saat boyunca sürekli olarak gürültüye maruz kalma 90 dB(A) eşdeğerini geçmemelidir. Bu değer yaklaşık olarak yoğun bir caddedeki trafiğe eşittir.

Eğer Pamuk hasat makinesiyle çalışırken 2m uzağınızdaki kişiler sizi duymakta zorlanıyorsa gürültü açısından risk taşıyan bir çalışma yapıyorsunuz demektir. Bu koşullarda 1 saatin üzerinde çalışmalar planlıyorsanız. Đşitme koruma açısından gerekli kişisel koruyucu donanımları kullanmanız önerilir.

Eğer işverenseniz operatör ve işçileriniz için gerekli kişisel koruyucu donanımları sağlamaktan sorumlusunuz.

1.5. Titre şim

Titreşimin etkileri üç aşamada gerçekleşir. Bunlar konforda azalma, yapılan iş sırasında yorgunluğun giderek artması ve son olarak sağlığa gerçek zarardır. Đlk aşamada hissedilen sadece azalan rahatlık duygusudur, ikinci aşamada eklemlerin hareketlerinde düzensizlik performans düşüklüğü ve daha hızlı artan yorgunluk son olarak de dokularda tekrarlanan mekanik zorlanmalar patolojik semptomların ortaya çıkmasını sağlar.

Bunlardan başka kinestetik duyu organlarında, kas ve eklemlerde iç kulak denge organında, derinin duyarlı kıl dibi ve deri altı organlarında zararlı ve kalıcı etkiler görülmekte solunum kontrolü, ellerin ve ayakların koordinasyonu, görüş netliği ve dikkat azalırken reaksiyon süresi artmaktadır. Titreşimin ayrıca devamlı baş ağrıları, genel denge bozuklukları, sırt ve boyun kaslarında sertlik, sindirim sistemi rahatsızlıkları gibi sorunlar yaratabildiği haller de vardır.

11

TVT oturmuş bir kişinin kalçaları veya ayakta duran kişinin ayakları yoluyla makine tarafından neden olunan titreşimdir. TVT’den dolayı en yaygın olarak bildirilen rahatsızlık sırt ağrısıdır. Uzun süreli maruz kalmalar ciddi ağrılara ve işi bırakmaya varan sonuçlara yol açabilir.

Titreşime dayalı riskleri azaltmak için aşağıdaki önlemler önerilebilir.

Bilgilendirin: Sürücüler, eğer titreşimle ilgili riskleri bilirlerse bu anlamda bazı önlemler alarak titreşime karşı koruma sağlayabilirler: Bu önlemler:

Süspansiyon ayarları ve koltuk pozisyonunun tam ve uygun şekilde kullanma. Sürücüler pedallara kolaylıkla ulaşabilmeli, sırt desteklerini nasıl kullanacaklarını bilmeli. Bu şekilde koltuğun tam olarak destek sağlaması ve kişinin ağırlığına uygun olarak süspansiyon mekanizmasının da koltuktan ayarlanması sağlanmalı.

Tarla şartlarına uygun hız seçilerek titreşimin belirli sınırlar üzerine çıkması önlenmeli.

1.6. Toz

Çalışma sırasında solunan toz ciğerler ve vücut için zararlı maddeler ihtiva eder. Bu nedenle kapalı kabinli Pamuk hasat makineleri ve traktörlerle çalışmaya özen gösteriniz. Ayrıca gerek çalışma sırasında gerekse pamuk hasat makinesindeki filtrelerin temizliği sırasında mutlaka standartlara uygun bir toz maskesi kullanınız.

Operatörler için verilen maksimum dane toz limiti 10 mg/m3 dür. Đngilizlerde 8 mg/m3

Tozun etkilerini azaltmak için:

Kabinsiz Pamuk hasat makinesini kabinli ve hava filtreli hale getirme veya kabinli pamuk hasat makinesine sahip müteahhitlik hizmeti alarak yapmak gibi önlemler alınabilir.

Kabindeki hava filtresi bütün kimyasal maddelere(örneğin ürünlerin üzerindeki tarımsal ilaç kalıntılarına) karşı korumamaktadır. Kabin filtresinin görevini doğru yapması için bakımı doğru yapılmalı ve kabin kapı ve pencereleri kapalı tutulmalıdır.

1.7. Yangın

Yangın oluşumu için üç şeyin mevcut olması gerekir; hava, yanacak materyal ve ısı kaynağı. Pamuk hasat makinesinin etrafından havayı yok etmek imkânsızdır. Bu nedenle; Pamuk hasat makinesinde yangın önleme, makinenin muhtemel yangın sebebi materyalden temizlenmesi ve yangına neden olabilecek tüm ısı kaynaklarından uzaklaştırılması konularında odaklaşır. Ülkemizde kullanımı henüz çok yaygın olmayan pamuk hasat makineleri yaygın olarak kullanılan Amerika gibi ülkelerde yangın sonucu her yıl büyük ürün kaybına yol açmaktadır. Bu açıdan henüz

12

yolun başında olan ülkemiz pamuk hasat makinesi müteahhitleri ve operatörlerinin bu gerçeği çok iyi bilmelerinde fayda vardır.

Her hasat sezonuna temiz bir makine ile başlayın. Motor ve motorun bulunduğu yere özel bir dikkat gösterin. Tüm gres, yağ ve ürün artıklarını temizlemek için basınçlı bir su püskürtücü kullanılabilir. Temiz bir motor hararet yapmadan, daha etkili çalışır ve yangın riskini büyük ölçüde azaltır. Pamuk hasat makinelerinde bu riski azaltmak amacıyla ayrıca Emme Manifoldu Sıcaklık Đkaz Göstergesi gibi göstergelerde bulunmaktadır.

Sezon başladıktan sonra bir kompresörün sağladığı hava ile sık sık kuru kavuz, yaprak ve diğer materyalleri makinenin üzerindeki parçalardan alın. Aynı zamanda yataklar, kayışlar ve diğer hareketli parçaları kaplamış materyali temizleyin.

Bu işleri yaparken kullanma-bakım kitabında söylenenlere, yağlama ve rutin bakım planına uyun. Eğer bağlantılarda borularda veya hortumlarda yakıt veya yağ kaçağı tespit ederseniz bunları değiştirin veya derhal tamir edin/ettirin.

Pamuk hasat makinesi yangınları çeşitli ısı kaynakları tarafından çıkarılır. Manifold, susturucu ve turboşarj gibi parçaların iyi durumda ve kaçak vb. durumlardan bağımsız olduğundan emin olun.

Hasat sırasında çok miktarda pisliğin sıyırıcılar üzerinde birikmesi sürtünmeye ve yangın çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle her sepet boşaltma işinde sıyırıcıların ve tamburların çıkışlarının kontrol edilmesi doğru olur.

Pamuk izleme monitörü toplayılar ve taşıma sistemindeki arızaları belirtir. Herhangi bir ikaz durumunda makinenin derhal durdurulup problemin giderilmesi gerekir.

Nemlendirici sistemde sadece firmasının önerdiği solvent(çözücü) kullanılmadığı taktirde pamuğun parlamaya karşı olan direnci azalmakta ve kontrol edilmesi daha zor olan yangınlara neden olunmaktadır.

Pamukla karışan yağ, yangın riskini arttırır. Bu yüzden nemlendirici sistemde KESĐNLĐKLE yağ kullanmayınız.

Tambur yükseklik ayarı düzgün yapılarak yabancı maddelerin toplanma olasılığı azaltılmalı ve sap kaldırıcıların ve ayırıcıların yerde sürünmesine izin verilmemelidir.

Pamuk hasat makinesi ile hasat boyunca ilke olarak sigara içilmemeli. Đçilecekse kabin ve camlar mutlaka kapalı tutularak atıkların söndüğünden emin olunmalıdır.

Hasatta yangın çıkmasını önlemek için mümkünse tarlada hasat işlerini ve makinenin genel durumunu takip eden bir kişi bulundurun ve ayrıca makine egzoz sistemine kıvılcım tutucu egzoz susturucuları monte ettirin.

13

Hasat sırasında, baskı plakaları kapaklarını iğ uçlarından uzak tutunuz. Hasadın yapıldığı tarlada, hasat öncesinde bir keşif yaparak, bulunabilecek; taş, metal parçaları, plastik torbalar vb. yabancı maddeleri toplayınız. Çünkü bunlar eğer toplayıcı tamburla temas ettiğinde bunların hareketini durdurmakta ancak iğler hareketine devam ettiği için makine hemen durdurulmazsa oluşan sürtünme kuvveti ile ortaya çıkan enerji yangına neden olmaktadır. Bu nedenle yukarıda bahsedilen yabancı maddeler ve benzerleri sisteme girdiğinde toplama ünitesi derhal durdurulmalı ve problem giderildikten sonra aşağıdaki alanlar temizlenmelidir;

Sıyırıcılar

Sıyırıcı arka bölmesi

Nemlendiriciler

Tambur çıkışları

Đğler

Ayrıca bir yangın çıkmadığından emin olmak için sepetin içi kontrol edilmelidir.

Yağı kontrol ederken ve diğer bakımı uygularken, çabuk olarak elektrik tesisatında da herhangi bir hasar olup olmadığını gözden geçirin. Elektrikle ilgili hatalı ve aşınmış parçaları değiştirin. Eğer sistemin çalışmasında zaman zaman kesiklikler oluyorsa atmış bir sigorta, bir kısa devre veya bağlantılarda gevşeklik olabilir. Tarım makinelerinde elektrik tellerinin ark yapması aşırı derecede yüksek ısı meydana getirir.

Aşınmış yatakları, kayışları ve zincirleri gözlemleyin. Çok aşınmış bir yatak çalışma esnasında çok kızgın hale gelebilir. Aşınmış parçalardan yoğun ısıya maruz kalan kauçuk kayışlar yangına sebep olabilir.

Özellikle kabin arkasında transmisyon düzenine yakın alanı pamuk ve lif yığınlarından uzak tutun. Burada oluşabilecek yüksek sıcaklık, tutuşarak yangına neden olabilir.

Kaya, odun ya da atık gibi nesnelere karşı uyanık olun, bunlar toplama birimine takılabilir ve kıvılcımlara neden olabilir.

Kaçakları onarın ve dökülen yakıt ve yağı pamuk lifi ve çöplerle birlikte çok yanıcı ve ateşlendiğinde denetlenmesi zor bir karışım oluşmadan önce temizleyin.

Rüzgârlı havada boşaltma yapmayın, pamuk ve kırıntılar motor bölümüne girebilir ve alev alabilir.

14

Motor çalışırken, sigara içilirken ya da yakında açık ateş varken yakıt doldurmayın.

Nemlendirme sisteminde ıslatma maddesi olarak alev alabilir petrol ürünleri kullanmayın.

Yangın olasılığına karşı sürekli tetikte olun ve aynalar yardımıyla makine etrafını ve durumunu sürekli kontrol altında tutun.

Elinizden gelen tüm bakım ve temizliği yapmanıza rağmen Pamuk hasat makinesinde yangın yine de çıkabilir. Yangın çıkması durumunda soğukkanlılığı muhafaza edilerek yapılacak iki eylem vardır.

1. Varsa makine üzerindeki yangın boşaltma anahtarına basmak.

Acil durumda bu anahtara basıldığında, fan otomatik olarak durur ve depo kapağı açılarak sepetteki pamuk boşaltılır.

2. Derhal yardım isteyerek makine üzerindeki yangın söndürücüleri kullanmak.

Acil durumdaki en iyi koruma aracınız tam dolu 6’şar kg’lık ABC kuru kimyasal söndürücülerdir. Bazı makineler üzerindeki iki yangın söndürücüden biri basınçlı sulu tip olabilmektedir. Pamuk hasat makinesi için biri pamuk hasat makinesi önünde diğeri arka tarafta (yerden kolay ulaşılabilecek şekilde) iki yangın söndürücü bulundurmak doğru olur. Birinin çalışmaması veya basınç kaybetmesi durumunda diğeri kullanılır.

Yangın söndürücülerin basınç göstergelerine özel bir dikkat göstererek periyodik olarak(her hasat sezonu başında) yılda en az bir kez kontrol edin. Etkili çalışma için basınç göstergesi içerdeki tozu dışarı atabilecek yeterli basıncı göstermelidir.

Yangın söndürücünün doğru olarak nasıl kullanılacağını öğreniniz.

Yangın söndürücüyü kullandıktan sonra basınç göstergesi sıfıra iner. Yetkili bilinen bir bayiye doldurtunuz. Pamuk hasat makinesiler için yukarıda önerilen ABC tipi yangın söndürücülerin 1000 volttan fazla elektrik gerilimi olan nesnelere bir metreden daha kısa mesafelerde kullanılmaması gerektiğini unutmayınız.

Yangın söndürücüler, yetkili birimlere düzenli olarak kontrol ettirilmelidir. Söndürücü kısmen de boşalmış olsa tekrar kullanılmadan önce tamamen doldurulmalıdır. Küçük

15

bir boşalmada dahi küçük kimyasal parçacıklar söndürücü supabının iç contasında küçük bir boşluk yaratır. Bu küçük açıklık kalan basıncında birkaç günde kaçmasına yol açar.

Yangın söndürücünün her zaman çalışır durumda olmasını sağlayın. Toz materyale sahip pamuk hasat makinelerinde tozun çökelmesini önlemek için zaman zaman söndürücüleri çalkalayınız.

Eğer çalışma esnasında yangın çıkarsa motoru çabucak stop edin, yangın söndürücüyü kapıp dışarı çıkın ve yardım isteyin. Yangın söndürücüyü almayı unuttuysanız yangın çok küçük olmadığı sürece geri dönmeyin ve kabinden uzakta bir yerde cep telefonu veya telsizle tarlaya acil yardım çağırın.

Yangına büyük bir dikkatle yaklaşın. Küçük bir yangın bile bir kapak veya benzeri şeyleri açtığınızda anormal şekilde alevlenerek büyüyebilir. Yakıtla ilgili bu tip yangınlar daha da tehlikelidir.

Eğer mümkünse yangın söndürücünün esnek hortumlarından çıkacak kimyasalı emniyetli bir mesafeden görülen alevin tabanına yönlendirin. Daha sonra yangını örtecek şekilde devam edin ve söndüyse soğumasını sağlayacak ve tekrar parlamasını önleyecek şekilde püskürtme yapın.

Makinenizdeki yangın söndürücünün yerinden çıkarılmasını öğrenin ve çalıştırmadan önce yangın söndürücü¨etiketindeki yönergeye uyun.

Toplama biriminden başlayarak, şasiyi sıcak nokta bakımından denetleyin. Yangın söndürücüyü¨ kullanarak yangını söndürün. Yangın söndürücü¨ çözeltiyi her zaman yangının tabanına püskürtün.

Toplama birimlerini hızlıca kaldırın ve makineyi tarladaki pamuğun kaldırılmış¸ olduğu, pamuk yığınlarından, kuru çimenden ya da diğer donanımdan uzak veya temiz bir alana çekin. Rüzgar yönüne uydurun.

Pamuğu sepetten tümden bos¸altın ve makineyi bos¸altılan pamuktan uzağa güvenli bir yere sürün. Motoru durdurun, park frenini takın.

Diğer kişilere yangın tehlikesi uyarısı yapın ve yangını tümden söndüğünü¨ görmek icin makineyi yeniden gözden geçirin.

Tarlaya dökülen pamuğu ateş¸ ya da kor bakımından denetleyin. Gerektiği gibi söndürün. Ateşin üzerine basarak söndürmeye çalışmayın! Herhangi bir yangını söndürmek için sadece yangın söndürme cihazı kullanın.

Şunu unutmayın ki her yangını söndürmek mümkün olmayabilir. Bazı alanlara ulaşmak mümkün olmayabilir. Bu durumda canınızı tehlikeye atmayın, yardım bekleyin. Yangın sonrasında işinize devam etmeden evvel yangının sebebini bulduğunuzdan ve giderdiğinizden emin olun.

16

1.8. Tarlada Elektrik Telleri Đle Temas

Pamuk hasat makinelerini kullanılırken elektrik hatları ile temas ettiğinde nasıl kurtulacağınızı bilmezseniz veya uygulanması gereken güvenlik kurallarını takip etmezseniz ciddi bir hayati tehlikeler ortaya çıkabilir.

Pamuk hasat makinesi kullanırken elektrik telleri ile teması önlemek için aşağıdaki davranış biçimlerini kurallaştırmanız doğru olur:

Elektrik hatları yakınında veya altında helezonlu götürücü vb. uzun ekipmanları taşırken çok dikkatli olun.

Pamuk hasat makinesi ile çalışır veya hareket ederken güç hatlarının yere yüksekliğini daima kontrol edin ve ekipmanla karşılaştırın.

Gergi telleri, elektrik direkleri ve yer seviyesindeki transformatör kutularına dikkat ediniz.

Ekip halinde çalışıyorsanız tüm sürücüleri bu güvenlik kuralları hakkında eğitiniz.

Eğer kullandığınız Pamuk hasat makinesi elektrik telleri ile temas etmişse hayatta kalabilmek için aşağıdaki kuralları uygulayınız:

Bir yangın durumu olmadıkça, aşağıda açıklanan güvenli çıkış prosedürünü uygulayarak dahi ARAÇTAN ÇIKMAYIN. Sabırlı olun. En güvenli durumunuz aracın içinde kalarak; cep telefonu ile yardım istemek veya çevreden geçen birine yardım için el sallamaktır. Etraftaki bir kişiden elektrik dağıtım şirketine telefon etmesini isteyin. Ancak, onlar gelip elektriği kestikten sonra güvenli olarak çıkabilirsiniz.

1.9. Düşme

Pek çok ülkede makineden düşme şeklindeki yaralanmalar makine ile ilgili yaralanmaların yaklaşık % 50’sini oluşturmaktadır. Pamuk hasat makinesinden düşme 4-5 metrelik bir mesafeden düşmek anlamına gelir ve ciddi yaralanmalar ile sonuçlanabilir. Eğer makinenin bakımını tarlada yapmak zorunda kalırsanız merdiven ve platformu temizleyin. Sağlam ve kaymayı önleyen dişleri olan ayakkabılar giyin. Đyi tutunma sizin kayma ve düşme riskinizi azaltacaktır.

17

2. PAMUK HASAT MAK ĐNESĐNĐN KARAYOLUNDA KULLANIMI

1.10. Kişisel ve Duygusal Problemler

Öfke: Öfkeli bir insan aşırı reaksiyon gösterme eğilimindedir. Bu sinirliliğini insan, hayvan veya makinelere yansıtır. Bu tip üzgün bir kişi makine kullanırken emniyet açısından risk altında olur. Öfkeli insan düşünmeden ani kararlar alabilir ve yargılama gücü zayıftır.

Endişe: Kaygı, üzüntü veya gerginlik normalde yapmamız gereken şeyi size yaptırabilir. Örneğin fırtına gelmeden tarladaki ürünü kaldırmaya çalışan bir kişi bu nedenle acele ettiğinden makinelerinin muhafazalarını takmadan işe koyulabilir.

Đlgi eksikliği: Kişinin yaptığı işe karşı kayıtsız olması da onu kazalarla karşı karşıya bırakır.

Dalgınlık: Zihni meşgul insan çoğu durumda kendini işine veremez ve kazalara sebep olur. Örneğin gücü kesmeden bir tıkanıklığı temizlemeye kalkar ve kendini makineye kaptırır vs.

Pamuk hasat makinesini bir yerden başka bir yere karayolu ile nakletmeden önce;

Varsa sepetteki pamuğu boşaltınız,

Toplama ünitelerini tamamen kaldırınız,

Tambur kaldırma silindirleri güvenlik kontrolünü kilitleyiniz.

Karayolunda hareket için aşağıdaki noktaları göz önünde bulundurunuz:

Yerel ve ulusal yasalara uyun. Pamuk hasat makinesini karayolunda kullanmadan önce karayolunda güvenli kullanılması için gerekli tüm trafik kuralları öğrenilmelidir.

Yüksek hız kazaların en başta gelen sebebidir. Yol şartları emniyetli bir kullanmaya müsaade etmiyorsa asla hızlı kullanmayın. Aracın kontrolünü kaybetmeyeceğiniz bir hızda ilerleyin. Hızınızı daima kontrol ediniz. Rampa aşağı harekete başlamadan vitesi önce düşük bir vitese takmış olunuz.

Yokuş aşağı inişlerde normal debriyaja ve varsa el debriyajı düğmesine pedalına basmayınız ya da vitesi boşa almayınız. Đniş veya çıkış sırasında aracı vites değiştirmeyi gerektirmeyecek bir vitese alınız ve bu durumlarda vites değiştirmeyiniz.

Yokuş aşağı inerken kumanda levyesini birden nötr pozisyona getirmeyiniz bu aracın dengesizleşmesine sebep olabilir.

18

Nüfusun yoğun olduğu alanlardan geçerken yavaşlayınız. Kazanılacak hiçbir şey bir insanın yaşamına verilecek zarardan daha önemli değildir.

Fren pedallarını kilitleme mandalı ile birbirine kilitleyin ve kilidin tam oturduğundan emin olun. Ani fren yapmayınız.

Uyarı lambalarını yakın. Reflöktörlerin görünür olduğundan emin olun. SMV (Yavaş Đlerleyen Araç) sembolünün görünür olduğundan emin olun. Karayolunda giderken pamuk hasat makinesinin normal araçlardan büyük olduğunu ve yavaş hareket ettiğini çevreye göstermek açısından sarı renkli döner tepe lambasının/uyarı ışığının önde ve arkada yer aldığından ve uygun şekilde çalıştığından emin olunuz.

Yolda giderken pamuk hasat makinesinin ışıklarını gündüzde yakın. Görün ve görünün. Donanımların aydınlatılması ve işaretlenmesi ile ilgili trafik kurallarına uyun. Işıkları ve işaretleri temiz tutun, çalışmalarını ve görünebilmelerini sağlayın. Kaybolan ya da hasar gören ışıkları ve işaretleri değiştirin

Sepet üst kapağını indirin.

Köprü veya bina altlarına girmeden önce kablolarla yeterli mesafenin kaldığına emin olun. Eğer pamuk hasat makinesinde bulunan radyo anteni sepet üst kapağı ve benzeri yapılar karayollarında sürüş öncesine taşıma konumuna getirilmemişse, alçaktan geçen elektrik tellerine çarpabilir. Bu sürücünün elektriğe çarpılmasına neden olabilir. Bu nedenle, bu tip kazaları önlemek üzere, makinenin hiçbir parçası 4m’den daha yüksek olmamalıdır.

Yolda hareket ederken makinenin büyüklüğünü ve uzunluğunu(9–10 m) dikkate alarak yolda gezebileceğini hesap ediniz, gelen ve geçen trafikteki araçları bu açıdan tehlikeye düşürecek dümenleme ve hızlardan kaçınınız.

1. Pedal kilitleme plakası

2. Alt kenetleme pimi

3. Fren valfi bağlantı flanşı

4. Flanş kenetleme civatası

19

Pamuk hasat makinesi ile yolda hareket ederken hiçbir şekilde ikinci şahıslar veya çocukların makinenin üstünde veya kabin içinde sizinle beraber seyahat etmelerine izin vermeyiniz.

Pamuk hasat makinesi ile yolda hareket ederken hiçbir şekilde ikinci şahıslar veya çocukların makinenin üstünde veya kabin içinde sizinle beraber seyahat etmelerine izin vermeyiniz.

Pamuk hasat makinesini düzgün olmayan zeminlerde sürerken ve keskin dönüşler yapmak zorunda kaldığınızda hızınızı azaltın. Dik yokuşlardan inerken vitesi küçültün.

Özellikle yamaçlarda, makinenin devrilmesine neden olabilecek çukurlar, hendekler ve engeller üzerinden geçmemeye çalışın.

Araç hızı aracın dengesini ve kontrol edilebilirliğini etkilemeyecek şekilde ayarlanmalıdır. Derin çukurlara, yüksek tepeciklere ve hendeklere yakın sürmemeye çalışınız. Dönüş yaparken, eğimli yerlerden geçerken ve sert, kaygan veya çamurlu yollarda aracınızı yavaş sürünüz.

Yüksek hızlarda giderken veya düzgün olmayan arazilerden geçerken daima oturun.

Daima yolun olabildiğince sağını takip edin. Yolun her iki tarafından pamuk hasat makinesi için emniyetli bir mesafe olup olmadığına da dikkat edin.

2.1. Karayolunda Tren Yolu ve Hemzemin Geçitlerden Pamuk Hasat Makinesiyle Geçiş

Tarımsal ve kırsal alanların çoğu yerinde bulunan tren hemzemin geçitleri çoğunlukla uyarı sinyalleri, zil, kapı veya işaretlerden yoksun yerler olup tren personeli ve pamuk hasat makinesi operatörleri için özel bir riske sahiptirler.

Geçitlerde Güvenli Durma:

En yakın tren yoluna 5m den fazla yaklaşmayın!

Tren gelişini iyi duyabilmek için kabin pencerelerini açın, radyo, fan, kulaklık vb. çıkarın.

Tren yolu üzerinden güvenli bir geçiş yapmak için doğru pozisyonda hazır olun.

Dururken yaklaşan trenler için her iki yöne de dikkatle bakın, başınızı ve gözlerinizle etrafınızdaki ayna, silecekler ve makineden kaynaklanan engellere dikkat edin.

Kış şartları ayrıca ilave riskler oluşturur.

20

Kar yaklaşan tren sesinin duyulmasını engelleyebilir. Kar ve buzla kaplı yolda ekipmanın geçiş esnasında kaymayacağından emin olun.

Geçişin Tamamlanması

Karşıya geçişi tamamlamadan önce tren rayının diğer tarafında tam bir geçiş için yeterli yer olup olmadığından emin olun.

Karayolunda köprü altı hemzemin geçitlerde köprü yüksekliğinin pamuk hasat makinesinin güvenli geçişine izin verdiğinden emin olun.

2.2. Tekerlekler, Lastikler

Pamuk hasat makinesi tekerlekleri ve lastikler güvenlik açısından son derece önemli parçalardır. Pamuk hasat makinesine yalnızca imalatçısı tarafından onaylanan orijinal veya bunların eşdeğeri tekerlek ve lastikler takılmalıdır. Çünkü yalnızca bu tekerlek jantları ve lastikleri kullanılan pamuk hasat makinesinin ağırlığı, genişliği ve trafik hız sınırları ile uyumludur. Jantlar pamuk hasat makinesi trafikte seyir halindeyken kanunlarda belirtilen sınırları aşmayacak şekilde takılmalıdır. Bunlar ilgili pamuk hasat makinelerinin kullanma bakım kitaplarında da ayrıntıları ile verilir.

Lastik havalarının pamuk hasat makinesinin kullanma bakım kitabında verilen değerde olması sağlanmalı ve düzenli kontrol edilmelidir. Yolda ani lastik patlamaları sonucu oluşabilecek denge kayıpları ve devrilmelere karşı daima kontrollü bir hızda gidilmelidir.

Pamuk hasat makinesi tekerlekleri çok büyük olduğundan bunların sökülmesi ve takılmasında en üst düzeyde güvenlik önlemleri alınmalı, özellikle çocukların ezilme vb. tehlikelerle karşılaşmamaları için depolama yerlerinde de gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

Aşırı lastik havasının lastiğin patlamasına ve ciddi yaralanmalara neden olabileceği göz önüne alınmalı ve bu işlerin gerçekleştirilmesinde imalatçısının önerdiği tüm kurallara harfiyen uyulmalıdır.

Lastiği araçtan tamamen ayırmadan tekerleğe veya janta kaynak yapmaya çalışmayın. Kaynak işleminin oluşturacağı sıcaklık lastik içindeki gaz karışımını ateşleyip patlamasına sebep olabilir. Ayrıca kaynak jantın yapısını da bozabilir, tekerleğin yapısal olarak zayıflamasına neden olabilir.

Lastik ile jantı birbirinden ayırırken oluşabilecek bir patlama yaralanmalara ya da ölümlere neden olabilir bu nedenle, lastik bakımını deneyimli servis elemanlarının yapmasını tercih edin.

21

Lastiği şişirirken lastikten uzakta durmanıza yardımcı olacak ekipmanlardan faydalanın ve lastik şişerken yanında ve özellikle üstünde durmayınız. Eğer varsa güvenlik kafesi kullanınız.

Jant üzerindeki lastiğe onarım yapmayı denemeyiniz. Eğer böyle bir onarım söz konusu ise eğitilmiş personelden yardım alınız ve uygun donanımın kullanıldığına dikkat ediniz. Hatta gerektiğinde bu eğitilmiş personelin lastiği alıp daha güvenli bir lastik tamir atölyesine götürmesine izin veriniz. Eğer lastik janta tam oturmamış ya da fazla basınçlı ise bu hava küçük bir boşluktan çok hızlı ve büyük bir kuvvetle sızabilir.

Bu durum kontrolsüz olduğundan ve büyük kuvvetler söz konusu olabileceğinden tehlikeli bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz.

Lastiği araçtan tamamen ayırmadan tekerleğe veya janta kaynak yapmaya çalışmayın. Kaynak işleminin oluşturacağı sıcaklık lastik içindeki varsa gaz karışımını ateşleyip patlamasına sebep olabilir. Bu durum lastik havası indirilse bile gerçekleşebilir. Hava boşaltılması veya jantın cıvatalarının gevşetilmesi oluşabilecek tehlikenin önüne geçmez. Lastik tamamen araçtan ayrılmalı ve kaynak işlemine bundan sonra başlanmalıdır.

Pamuk hasat makinesinin doğru statik ağırlık dağılımını yakalayabilmesi için bazı makinelerde dümenleme lastiklerinin %75 su veya antifriz çözeltisi ile doldurulması önerilmektedir. Bu amaçla çözelti hazırlanması ve lastik değiştirilmesi tehlikeli olabilir bu nedenle bu işlemlerin yetkili servis tarafından yapılmasını sağlayınız.

2.3. Pamuk Hasat Makinesinin Çekilmesi

Normal olarak tüm diğer iş makineleri gibi pamuk hasat makinelerinin de çekilerek bir yerden başka yere nakli istenmez. Bu özellikle yeni makinelerde hidrostatik dümenleme sistemleri, turbo sistemleri ve özelliklerine göre diğer bazı ünitelerde zarara neden olabilir. Özellikle çekme hızının(çoğu makineler için 30 km/h) araçların kullanma bakım kitabında belirtilen belli değerlerin üzerine olmamasına dikkat etmek gerekir. Pamuk hasat makinelerinin karayolunda çekilerek hareketi için 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun Çeken ve Çekilen Araçlar kısmında da belirtildiği gibi uzun mesafeler için Kurtarıcı olarak ifade edilen “Özel Amaçlı Taşıt” larla çekilmesi gerekir. Ancak, bir arızadan dolayı sürülemeyen veya ışık ve fren donanımları bozulan araçlar, diğer bir araç ile en yakın bakım ve onarım yerine kadar bu kanunda belirtilen şartlarda çekilebilirler

Makinelerin çekilmesinde iş güvenliği açısından dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

Motoru çalışmayan bir aracı çekmek için, park freni devreden çıkarılmalı, kontak anahtarı “ON” konumuna getirilmeli ve dörtlü flâşörler yakılmalıdır.

Park freninin tekerleri kilitlemeyip serbest bırakması için uygulanması gereken yol kullanma bakım kitabından öğrenilmelidir. Pamuk hasat makinesinin çekilmeye

22

3. BAKIM ÇALI ŞMALARINDA ĐŞ GÜVENLĐĞĐ

hazırlanması için uygulanacak bu yol araç düz bir zemin üzerinde iken uygulanmalıdır, aksi takdirde araç aniden hareket etmeye başlayabilir.

Dörtlü flâşörler aracın çekilme esnasında park freninin serbest kalması için açık durumda olmalıdır. Bu düğmenin kapatılması park freninin devreye girmesine sebep olacaktır.

Naylon ip, tel kablo ile bu aracı çekmeyiniz. Kanca, naylon ip veya tel kabloda meydana gelebilecek hasarlar sonucu büyük bir enerji boşalmasına sebep olur ve yaralanmalara sebep olabilir.

Aracı çamurdan çekerken çok dikkatli olun. Aracı çekmek için hiçbir zaman kancayı kullanmayınız.

Toplayıcıyı sepet kaldırılmış¸ durumdayken çekmeyin.

Pamuk hasat makinelerinin özellikle sezon sonu ve sezon öncesi bakımları, rutin olarak günlük bakımları, arıza vb. durumlarında tarlada ve atölyelerde yapılan temizleme, bakım, sökme, takma işlerinde uyulması gereken pek çok güvenlik kuralı vardır. Söz konusu işlerin teknik açıdan nasıl gerçekleştirileceği ile ilgili olarak her pamuk hasat makinesinin kendine özgü sistemleri nedeniyle kullanma bakım kitaplarında belirtilen hususlara uyulması önemlidir. Burada bu işler yapılırken uyulması gereken genel geçer güvenlik konuları üzerinde duracağız.

Güvenlik ve Bilgilendirici levhaları her zaman temiz tutunuz ve okunur olduğuna dikkat ediniz. Değiştirilmesi gereken, kaybolan, okunamayan veya boyanmış levhaları değiştiriniz.

Aracın toplanması, kullanılması veya bakımının yapılması esnasında aşınmaya dirençli giysiler giyilmeli ve gerekli güvenlik ekipmanı kullanılmalıdır. Gerekebilecek ekipmanlardan bazıları koruyucu ayakkabılar, yüz ve göz güvenliği için gerekli olan ekipmanlar, baretler, dayanıklı eldivenler, filtreli maske ve kulak koruma ekipmanları olarak özetlenebilir.

Mücevher ya da bol elbiselerle araca yaklaşmayınız. Ellerinizi, ayaklarınızı, elbiselerinizi ve saçınızı hareket eden parçalardan uzak tutunuz.

Motor çalışırken asla herhangi bir şeyi temizlemek amacı ile kurcalamayınız.

Koltuğu terk ederken her zaman motoru durdurunuz ve anahtarı çıkartınız.

23

Servis esnasında aracın durduğu zeminin düz ve sağlam olmasına dikkat ediniz.

Koruyucu kapaklar olmadan aracı kesinlikle çalıştırmayınız. Eksik parçaları temin ediniz.

Bakım veya tamir yapılan alanı temiz ve kuru tutunuz. Islak veya yağlı zeminler kaygandırlar ayrıca ıslak noktalar elektrik sistemi ile ilgili çalışma yaparken tehlike arz edebilirler. Tüm elektrik çıkışlarının doğru bir şekilde topraklığından emin olunuz.

Kullanma bakım kitabında aksi net bir şekilde belirtilmediği sürece onarım ve bakım çalışmalarına başlamadan önce motoru durdurun park frenini çekin ve kontak anahtarını alın.

Bakım sırasında doğrudan pamuk hasat makinesine değil ikincil tehlikelere de dikkat edin. Etrafta yağ birikintileri gres bulaşıkları, yakıt sızıntıları vb. durumlara göz önüne alın ve derhal giderin/temizleyin.

Güvenli olmayan bir destek-lift-takoz bakım çalışmaları sırasında ciddi ezilme problemleri yaratabilir daima güvenli destekleyin. Tek bir destekle hiçbir zaman yetinmeyin işin güvenli yapılmasını garanti altına alacak ilave metal sehpalar kullanın.

Yağlama, bakım, onarım ya da ayar çalışmaları yalnızca pamuk hasat makinesi dururken yapılmalıdır. Bakım işlemleri sırasında hidrolikli sistemlerin basıncını azaltmak için tüm hareket sistemlerinin ve kumandaları etkisiz konuma(nötr-boş) alın.

Askıdaki veya hidrolikle hareketlendirilmiş tüm sistemleri ya yere indirin ya da kapalı konuma getirin.

Deponun üst kısmında çalıştırıldığında merdiveni veya el tutamaklarını kullanın, düşebilirsiniz.

24

Bakımdan sonra tüm muhafaza ve koruyucuları yerine yerleştirin.

Çalışma esnasında asla hareketli parçalarla dolaşmaya yol açabilecek bol elbiseler giyilmemelidir.

Alanda tüm çalışanların yerlerini biliniz. Makineyle çalışmaya başlamadan önce onları uyarın. Çalışma alanından diğer insanları da her zaman uzak tutunuz. Bu uyarıları takip etmezseniz, yaralanmalara veya ölüme neden olabilirsiniz.

3.1. Hidrolik Sistem, Basınç Altında Bakım

Hidrolik akışkan tehlikelidir. Hidrolik sistemde veya dizel yakıt sisteminde sıvı yüksek basınç altındadır ve herhangi bir kaçak tehlikeli sonuçlara yol açabilir Sıvı kaçaklar gözle görülmeyebilir ancak deriye nüfuz etmek için yeterli basınca sahiptirler. Hidrolik sıvı ekipmanı ayarlarken veya çıkarırken kaçabilir. Motor veya hidrolik pompa durdurulduğunda sistemdeki hidrolik basınç altında kapana kısılmış bir vahşi hayvan gibidir. Hapsolmuş bu hidrolik sıvının basıncı 2000 psi den fazla olabilir. 1 bar = 14.2 psi olduğuna göre söz konusu basıncın 140 bardan daha fazla bir basınç olduğu görülür. Bu traktörünüzün tekerine vurduğunuz hava basıncının 70-80 katından daha fazla bir basınçtır. Bu basınç deriyi delebilir ve eğer deriye nüfuz ederse acil tıbbi müdahale ile çıkartılmayı gerektirir. Doğru bir şekilde tedavi edilmezse, kangren oluşabilir. Deriye nüfuz etme yaralanmaları ilk başta ciddi görünmeyebilir ancak tıbbi olarak çaresine bakılmazsa genellikle enjeksiyonun olduğu vücut kısmının kaybıyla sonuçlanır.

25

Hidrolik sistemlere basınç uygulamadan önce tüm bağlantıları sıkın. El ve vücudunuzu kaçakların olabileceği, sıvının yüksek basınç altında püskürtülebileceği deliklerden/bağlantılardan uzak tutun. Kaçakların araştırılmasında bir parça kart veya kağıt kullanın. Hidrolik hatların bağlantılarını çözmeden önce basıncı düşürün.

Hidrolik hortumların özellikleri basınç altında, termal ve UV ışınları altında yıllar içerisinde değişim gösterir. Çoğu hortumlarda hortumun yaşını belirleyen bilgi metal kelepçe burcu üzerinde yer alır.

Belirli ülkelerdeki kanunlar ve uygulamalar hidrolik hortumların 6 yıl kullanıldıktan sonra değiştirilmesini gerektirmektedir.

Tamir bakım uygulamaları sırasında hidrolik sistemlerdeki sızıntıları bir karton yardımıyla eldiven giymiş durumda kontrol ediniz. Hidrolik sıvının deriye enjekte olması ile sonuçlanan kazalarda bu sıvı birkaç saat içinde cerrahi müdahale ile çıkarılmalı aksi takdirde kangren tehlikesi vardır.

Hidrolik sistemin bakımı emniyet açısından özel bir öneme sahiptir. Bu nedenle el kitabında belirtilen özel talimatlara aynen uyun.

DĐKKAT! Basınç altındaki hidrolik sıvı kaçağı deriye nüfuz edebilir ve ciddi yaralanmalara yol açabilir. Bu durumda derhal bir doktor müdahalesi şarttır ve birkaç saat içerisinde bu sıvının dışarı çıkışı sağlanmalıdır. Aksi takdirde kangrenle sonuçlanabilir.

Hidrolik sistemdeki hapsedilmiş yağ ile diğer bir tehlike de ısıdır. Güneşten gelen ısı hidrolik yağı genleştirir ve basıncını artırır. Bu basınç altında hareketsiz olan makine bu nedenle hareket edebilir ve sızdırmazlık contaları patlayabilir.

Bazı hidrolik sistemler enerji depolayan hidrolik akümülatörlere sahiptir. Bunlar, anlık darbeleri (şokları) absorbe eder ve sistemde basıncın düzenliliğini sağlar.

Atölyelerde hidrolik sistemle ilgili olarak meydana gelen kazalarda bir kısmı da hidrolik liftlerle ilgilidir. Bu tür kazaları engellemek için hidrolik liftlerle kaldırma yapıldığında yükü mutlaka sert bloklarla desteklemeli ve kaldırma yapılmadığı durumlarda mümkünse liftin kolu çıkarılmalıdır. Çünkü dikkatsizlik sonucu bu kola çarpıldığında, bazı liftlerde yağ boşalmakta ve istenmeyen kazalara yol açılmaktadır.

3.2. Bakım Çalı şmalarında Kaynak Đşlemi Güvenli ği

Pamuk hasat makinesi parçalarına kaynak yapmadan önce boyalarını kazıyınız. Bu şekilde davranarak;

- Zehirli duman oluşmasını önlersiniz.

- Kaynak veya lehim çalışmalarında boyanın ısınması durumunda tehlikeli alev oluşumunu önlersiniz.

26

- Kaynak yapmak amacıyla parçayı ısıtmadan evvel boyayı kazıyınız.

- Kaynak yapılacak alanda klorinli çözücüler kullanmayız.

- Kaynak yapılan yerleri iyi havalandırınız.

Basınç altında sıvı taşıyan boruların yanında kaynak yapmayınız. Aksi taktirde bunlar ısındığında alev alabilecek tehlikeli gaz karışımı oluşabilir. Basınçlı sıvı taşıyan borular yakınındaki parçalara kaynak yaparken ısının bu kısımlara gelmesini önleyecek her türlü önlemi alınız. Çünkü bu kısımlarda kaynak yaparken yanlışlıkla arka plandaki basınçlı boru da ısınabilir ve patlayabilir.

3.3. Yakıt Güvenli ği

Yakıt güvenliği pamuk hasat makineleriyle çalışmada ayrı bir öneme sahiptir. Öncelikle bilinmesi gereken yakıtların asla birbirine karıştırılmaması gerektiğidir. Motorin/mazot içerisine benzin, alkol vb. karışımları kesinlikle eklemeyiniz. Bu durumlar ciddi patlama ve tehlikeler yaratabilir. Bu gibi karışımlar yakıt deposu kapalıyken saf benzinden daha patlayıcı olabilir. Asla bu karışımları kullanmayınız.

Yakıt ikmalini motor soğukken yapınız. Motor çalışıyorken yakıt deposu kapağını açmayınız. Depo kapağının sıkılı olmasına dikkat ediniz.

Yakıt ikmali sırasında sigara içmeyiniz, Alevle depoya yaklaşmayınız. Yakıtın genleşmesi için yer bırakmak için depoyu tam doldurmayınız, etrafa yakıt dökülmüşse hemen temizleyiniz.

Orijinal yakıt depo kapağı kaybolursa yine orijinal kapak temin edip takınız.

Yakıt deposunun kapağını açmadan etrafını temizleyiniz.

Mümkün olursa pamuk hasat makinesinin yakıt ikmalimi daima tarla dışında yapın. Yakıt ikmali öncesinde motoru durdurun, soğumasını bekleyin ve bu bölgede asla sigara içmeyin. Motora yakıtı kapalı yerlerde doldurmayın.

Pamuk hasat makinesini hiçbir zaman bir tarafı yakılmış anız tarlaların yakınında kullanmayınız.

Pamuk hasat makinesi yakıt sisteminde yer alan enjeksiyon sisteminde bulunan mazot basınçlı olup, deriye nüfuz edebilir. Bu nedenle buralarda herhangi bir bakım

27

ve tamirat sadece yetkili kişiler tarafından yapılmalıdır. Aksi takdirde yüksek basınç ciddi yaralanmalara neden olabilir. Vücuda herhangi bir yakıt nüfuzu halinde derhal doktora başvurunuz.

3.4. Yağ Güvenli ği

Sıcak motor yağına temas etmekten kaçınınız. Eğer motor çok sıcaksa motorda yapacağınız sökme takmalar için motorun normal bir sıcaklığa soğumasını bekleyiniz.

Sıcak yağ filtresine çıplak elinizle dokunmayınız.

Kullanılmış motor yağıyla sürekli ve uzun süreli temas cilt kanserine neden olabilir. Cildinizi elinize lastik eldivenler takarak koruyunuz. Eğer yağ cildinize temas ederse elinizi sabun ve su ile yıkayınız.

3.5. Akümülatör

Akümülatörle çalışırken kıvılcım veya alevden sakının. Aküden çıkan hidrojen gazı patlayabilir.

Patlayabilecek olmasından dolayı donmuş aküleri şarj etmeyiniz. Bu durumdaki aküleri şarj etmeden önce yaklaşık 16santigrad derecelik bir sıcaklığa kadar ısıtınız.

Akünün şarjını asla kutup başları arasına metal bir cisim koyarak kontrol etmeyiniz. Bir voltmetre ya da hidrometre kullanınız.

Akümülatörün elektrolitinde bulunan sülfürik asitin zehirli olduğunu unutmayınız. Asitin kıyafetinize değmesi durumunda bunları yakacağını, deleceğiniz biliniz.

Soğuk havada, akülere çalıştırmadan hemen önce saf su ekleyiniz. Bu şekilde yaparak su elektrolitin şarj akımı tarafından karıştırılarak akünün donması önlenmiş olur.

Bu amaçla pamuk hasat makinesini saf su ekledikten sonra en az 30 dakika çalıştırın.

28

Akümülatörle ilgili kazaları önlemek için;

Aküleri iyice havalandırılmış yerlerde şarj edin.

Lastik eldiven giyin, koruyucu gözlük takın.

Aküye elektrolit eklerken oluşan buharları solumayın.

Elektrolitin dökülmemesine ya da damlamamasına dikkat edin.

Yardımcı bir akü ile motoru çalıştırırken akım kaçakları ve kısa devrelere karşı dikkatli olun. Takviye akünün pamuk hasat makinesi aküsüne paralel bağlanmasını sağlayın. Yani (+) kutbu artıya (–) kutbu eksiye bağlayın.

Normal koşullar altında aküye su eklemeyin.

Pamuk hasat makinesi üzerinde elektrik ark kaynağı yapılacaksa akü ayırma anahtarını kullanarak akü bağlantısını kesin.

Akü kutup başlarını sökerken daima önce eksi kutbu sökünüz.

Motor üzerinde bakım yaparken akü şasi kablosunu daima sökün.

Tüm dikkatinize ra ğmen aküden üzerinize asit dökülürse;

Derinizi bol su ile yıkayın.

Karbonat ya da kireç ile asidi nötralize edin.

Gözlerinizi yaklaşık 15-30 dakika kadar temiz su ile yıkayın.

Derhal doktora başvurun.

Yanlışlıkla asit yutulursa:

Kusmaya çalışmayın

Bol miktarda(en fazla 2 litre) su ya da süt için

Derhal doktora başvurun.

Eğer yaralanma oluşursa, hemen tıbbi bir müdahale imkânı arayın.

29

3.6. Soğutma Sistemi

Radyatör kapağını açmanız gerekirse motorun soğumasını bekleyin ve kapağı basıncın buhar taşırma borusundan kaçmasını sağlayıncaya kadar yavaşça döndürün. Kapağı tamamen almadan önce basıncın tamamen kaçtığından emin olun. Sıcak radyatöre soğuk su eklemeyiniz. Bu nedenle pek çok yaralanma meydana gelmektedir.

Motora konulan antifiriz (monoetilen glikol) kimyasal bir madde olup tehlikelidir. Güveli bir yerde depolayınız. Antifiriz vücuda alındığında zehirli olabilecek ve tekrar veya uzun süreli ciltle temas durumunda zehirli ve cilt tarafından emilebilecek diğer kimyasal maddeler içerir.

Antifirizle çalışırken şu noktalara dikkat ediniz:

Antirizi içmeyiniz. Kaza ile yutulduğunda derhal doktora gidiniz.

Antifiriz kutularını kapalı kaplarda çiftlik hayvanlarının ulaşabileceği yerlerden uzak tutunuz.

Pamuk hasat makinelerinin bakımı sırasında ağır parçaları sökerken veya sökülmüş ağır parçaları yerine takarken güvenli bir kaldırma düzeneğinin kullanılmalı veya bu iş için ikinci bir kişiden yardım alınmalıdır. Aksi taktirde ağırlığa bağlı kazalar veya bel problemleri ortaya çıkabilir.

3.7. Makinenin Temizli ği

Yangın söndürücüler yangınları engellemez. Yangın tehdidi hasat esnasında devam etmektedir. Bu nedenle araç düzenli olarak temizlenmeli ve aracın bakımı yapılmalıdır. Günde en az bir kez ya da hasat durumuna göre daha sık temizlik işlemini yapınız.

Temizlik için pamuk hasat makinelerinde genel olarak yapılması gereken işlemler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Motor ve motor kompartımanını bitkiden, yağdan ve pislikten uzak tutun.

Sepetin üstünü ve kenarlarını bitki artıklarının atılabilmesi için temiz tutun.

Sıyırıcı etrafını, pamuk akışını engelleyip sürtünme sonucu ısı yaratacak birikintilere karşı temiz tutun.

30

Hava kanallarını ulaşım kapaklarını kullanarak kontrol edin ve gerekli ise biriken pamukları temizleyin.

Transmisyon bölgesini temizleyin.

Aracın altından, tekerlerden ve tahrik şaftından çamur ve diğer birikintileri uzak tutun.

Nemlendirme kolonu bölgesi temiz tutulmalıdır.

Fan çevresini, sürekli hava akışını sağlamak ve sistemin (kayışların vb.) Korunmasını sağlamak için temiz tutun.

Sepet boşaltıldıktan sonra toplama ünitelerini çamur, pamuk veya yabancı madde birikimini kontrol edin. Çok birikim kullanım verimini düşürür ve yangın riskini arttırır.

Araç şasisini her gün ya da hasat koşullarına göre daha sık temizleyin. Çerçöp ve pamuk birikimi yangın riskini arttıracaktır.

Motor kısmını sürekli temiz tutun. Turbo sistemi üzerinde ve egzoz sistemi üzerinde çerçöp birikimi yangına sebep olabilir.

3.8. Bakım Çalı şmalarında Çevre Koruma

Bakım çalışmaları sırasında pamuk hasat makinesinde değiştirilmesi gereken pek çok madde çevre sağlığı açısından ciddi bir problem oluşturur.

Pamuk hasat makinesinde kullanılan yağ, yakıt, soğutucu, fren sıvıları, süzgeçler, ömrünü doldurmuş akümülatörler çevreye zararlı birçok atık içerirler. Bunları toprağa dökmeyiniz ve normal çöp kutularına atmayınız. Özellikle sıvı atıkları kanalizasyona veya su kaynaklarına dökmeyiniz.

Klima tertibatına ait soğutma maddelerini ilgili servislerinin denetiminde geri dönüşüme kazandırınız.

31

4. PAMUK HASAT MAK ĐNESĐ KULLANIMINDA TEHL ĐKE KAYNAKLARI VE R ĐSKLER ĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

Pamuk hasat makinesi kullanımında tehlike kaynaklarının belirlenmesi ve risklerin değerlendirilmesinden/analizinden amaçlanan pamuk hasat makinesinin işletilme faaliyetleri sırasında oluşabilecek potansiyel tehlikelerin ve bunlara ilişkin risklerin belirlenmesi, böylelikle beklenen veya olası risklerin kontrol altına alınmasını sağlamaktır.

Tehlike: Đnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin zarar görmesi, işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine sebep olabilecek potansiyel kaynak veya durumdur.

Risk : Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimi.

(Risk = Olasılık x Etki).

Risk Değerlendirmesi : Riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilemeyeceğine karar vermek için kullanılan prosesin tamamı.

4.1. Mekanik Tehlikeler

Pamuk hasat makineleriyle çalışmada rastlanan tehlikelerin çoğu mekanik tehlikelerdir. Bunlar;

Dolanma ve sarma/sarılma

Ezilme, sıkışma

Doğrama

Kesme ve ayırma

Đçine çekme ve kapma

Đtme, delme

Sürtünme ve ovalama

Yüksek basınçlı sıvıların püskürmesi

Parça fırlaması

Denge Kaybı

Kayma, yürüme ve çarpma

32

Sarılma

Dönü hareketine maruz kalan her yerde bir sarılma etkisi ortaya çıkar. Sarılma ile ilgili tehlikeler çoğunlukla dönen miller, şaftlar ve kasnaklar gibi yerlerde oluşur. Sarılma genellikle çok küçük bir elbise, kumaş parçası veya iplikçiğinin yakalanması ile başlar. Dönü hareketi ile birlikte sarılan iplik parçacığı giderek artar ve çoğunlukla bu kazadan kaçış olmaz.

Bağlantı kaplinleri, üniversal şaft istavrozları, kamalar, kama yuvaları, pimler ve dönen parçalar üzerindeki diğer bağlantı parçaları sarılma için tehlike arz eden yerlerdir. Çalışma esnasında uzun saçlı kişiler özellikle dönen millere dikkat etmelidir. Saçların millere yakalanması ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir.

Yataklarından çıkıntı yapmış millerin uçları da bunlara dayanan kişilerin elbiselerine sarılabilir.

Yarıklı, altıgen veya kare şekilli şaftlar düz şaftlara göre sarılmaya daha meyillidirler.

Kesilme, kesme noktaları

Kesilme noktaları ya her ikisi hareketli ya da biri sabit diğeri hareketli iki parça arasında oluşur.

Ezilme noktaları

Ezilme birbirine doğru hareket eden iki nokta veya biri sabit diğeri hareketli iki nokta arasında oluşur.

Yedirme

Yedirme kazaları genellikle dönen parçalar arasında bir materyalin yedirilmesi esnasında ortaya çıkar. Makine insandan daha hızlı ve güçlüdür. Bu nedenle bu tür işlerde de ciddi yaralanmalarla sonuçlanabilir.

Serbest dönen cisimler

Daha ağır olan parçalar, hareket veren güç kesilse bile daha uzun süre ve daha hızlı hareket ederler. Bu durum atalet nedeniyle oluşan serbest dönmeden kaynaklanır. Bu yapıdaki bazı makine parçaları güç kesildikten sonrada 2-2,5 dakika dönmeye devam eder. Yavaş dönen makine parçaları bile bu özellikleri nedeniyle potansiyel tehlikedirler.

Depolanmı ş enerji

Depolanmış enerji bir sınır içine hapsolmuştur ve serbest bırakılmayı bekler. Bu sınır içinde olduğu sürece tamamen güvenlidir. Fakat eğer beklenmedik şekilde serbest

33

kalırsa yaralanmalara yol açabilir. Bu potansiyel tehlikenin farkında olun ve onunla nasıl başa çıkacağınızı öğrenin.

Bu nedenle pamuk hasat makinelerinin tamir ve bakımları esnasında depolanmış enerji içeren;

Yaylar

Hidrolik sistemler

Sıkıştırılmış hava ve

Elektrikle ilgili kısımlarla çalışılırken dikkatli olunmalıdır.

Yaylar, pamuk hasat makinelerinde depolanmış enerji ihtiva eden yaygın parçalardır. Yaylar bir ekipmanın kaldırılmasında, kayışların gerdirilmesinde ve darbelerin absorbe edilmesinde vb. yerlerde kullanılırlar.

Yayla bağlantılı herhangi bir kısmı çözmeden önce ne olabileceğinden emin olun. Mekanizmada bulunan yayın ve diğer parçaların çözüldüklerinde hangi yöne hareket edeceğinden emin olun. Sıkıştırılmış bir yay, bir cismi inanılmaz bir kuvvetle harekete geçirebilir.

Kendinizin ve diğerlerinin yayın hareket doğrultusunda olmadığından emin olun. Her parçanın söküldüğünde nereye ve ne kadar hareket edeceğini planlayın. Küçük bir yay bile çok büyük bir enerji depolayabilir.

Hidrolik sistemler de tarım makinelerinde enerji depolayan sistemlerdendir. Hidrolik sistemler her inç kareye 2000 kg’a kadar basınçta sıvıyı muhafaza ederler.

Hidrolik sistemlerdeki bu enerji görülemediği için operatörler bu tehlikenin farkına varamazlar. Aynı tehlike tamir-bakımı yapacak kişiler için de geçerlidir. Dikkatsiz bir tamir-bakım, ayar veya parça değiştirme ciddi yaralanmalara yol açabilir. Basınç altındaki sıvı bu basınçtan kaçmaya çalışır.

4.2. Diğer Tehlikeler

Elektriksel tehlikeler

Elektrik kontağı

Elektrostatik yükler

Işıl radyasyon ya da işlemler,

34

Isıl tehlikeler

Yanma ve haşlanma, alev veya patlama ile temas ısı kaynaklarından yayılan radyasyonla temas sıcak veya soğuk çalışma ortamı sonucu oluşan sağlık problemleri

Gürültüye ba ğlı hasarlar

Duyma bozukluğu(sağırlık) diğer psikolojik etkiler. Örneğin, denge kaybı dikkat yoğunluğunda azalma. Akustik işaretlerin iletişime olan etkileri

Titre şime bağlı hasarlar

Çeşitli sinirsel ve vasküler rahatsızlıklar

Malzemeye ba ğlı hasarlar,

Makinenin kullandığı, işlediği fırlattığı parçalar

Zehirli sıvılar, gaz, toz, buhar ve duman ile temas edilmesi ve yutulması

Yangın ve patlama

Makinenin tasarımı a şamasında ergonomik ko şulların göz ardı edilmesi sonucu oluşan hasarlar.

Kişinin istekleriyle ve yetenekleriyle uyumundaki yetersizlik

Sağlıksız duruş yada aşırı vücut gerilmesi

Đnsan anatomisine uyumlulukta yetersizlik (el/kol, ayak/bacak)

Kişisel emniyet ekipmanlarının hatalı kullanımı

Yetersiz aydınlatma

Zihinsel baskı ve stres

Đnsan hatası

Enerji kayna ğındaki kesintilere ba ğlı hasarlar

Makine parçalarının kopması ve fonksiyonlarındaki diğer kusurlar

Enerji kaynağındaki kesintiler sürücüde ve/veya kontrol devrelerinde

Beklenmeyen parça veya sıvı çıkışı

Kontrol sistemindeki kesilme veya hatalı çalışma

35

Hatalı montaj

Makinenin dağılma veya denge kaybı

Emniyet parçalarının (geçici olarak) dü şmesi ve koruyucu unsurların hatalı düzenlemesine ba ğlı tehlikeler

Her tür sökülebilir koruma cihazı

Her tür emniyet cihazı

Başlatma ve durdurma cihazları

Emniyet simgeleri ve işaretleri

Her türlü bilgi ve uyarı cihazları

Enerji kaynağını kapatma cihazları

Acil durum cihazları

Đşlenen parçaların yerleştirilmesi, kaldırılması

Emniyetli çalışmayı sağlamak ve düzeni korumak için gerekli teçhizat

Gazların yönlendirilmesine yarayan cihazlar

4.3 Tehlikenin Olu şabilece ği Aşamalar :

Taşıma

Kurma

Devreye alma

Ayarlama

Normal kullanım

Temizlik ve tamir ve bakım

36

5. GÜVENLĐ PAMUK HASAT MAK ĐNESĐ ĐMALATI ĐÇĐN YASAL GEREKL ĐLĐKLER

Avrupa Birliği standartlar konusunda ortaya çıkan pek çok karmaşayı önleyebilmek için geliştirdiği yeni yaklaşımda üreticilerin standartlara uyma zorunluluğu yerine belli koşul kural ve uygulamaları kapsayan ürün gruplarını içeren Direktifler(Yönetmelikler) oluşturmuştur. Bu yaklaşım direktiflerinde, imal edilen ürünün insan, diğer canlılar ve çevre için taşıması gereken temel gereklilikler ortaya konmaktadır. Türk Standartları Enstitüsü’de buna uygun olarak pek çok Harmonize standart çıkarmıştır.

Aşağıda güvenli pamuk hasat makinesi imalatı için imalatçının uyması gereken TS EN VE ISO standartları ile ilgili diğer mevzuatın listesi verilmiştir.

Standartlar:

TS EN ISO 4254–1 20.07.2006-Tarım Makineleri-Güvenlik - Bölüm 1:Genel Kurallar

TS ISO 5131 -Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makineler-Operatör Konumunda Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu

TS EN ISO 4254–7 Tarım Makineleri -Güvenlik - Bölüm 6: Pamuk hasat makineleri, kaba yem hasat makineleri ve pamuk hasat makineleri

TS EN 982 Makinelerde güvenlik- Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik kuralları – Hidrolik

ISO EN 12100 (daha öncesinde EN 292)

TS 5776 Tarım Makinelerinde Aydınlatma, Işıklandırma ve Sinyalizasyon Kuralları

ISO 11684:1995, Tractors, machinery for agriculture and forestry, powered lawn and garden equipment - Safety signs and hazard pictorials - General principles

TS EN ISO 14121-1 Makinelerde Güvenlik-Risk Analizi-Bölüm 1: Prensipler

TS EN ISO 12100-1 Makinelerde güvenlik - Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler - Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji

TS EN ISO 12100-2 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler – Bölüm 2: Teknik prensipler

TS EN ISO 13857 Makinelerde güvenlik- Kol ve bacakların ulaşabileceği bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri Đ

37

TS EN 349+A1 Makinelerde güvenlik - Đnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak için asgari açıklıklar

TS ISO 14269-1 Tarım ve orman makineleri - Traktörler ve kendi yürür makineler -Operatör kabin ortamı - Bölüm 1: Terim ve tarifler

TS EN 61310-1 Makinalarda güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar

TS EN 61310-2 - Makinalarda güvenlik - Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 2: Đşaretleme ile ilgili özellikler

TS EN 61310-3 Makinelerde Güvenlik-Gösterim, Đşaretleme ve Harekete Geçirme-Bölüm 3: Harekete Geçirici Mekanizmaların Yerleştirilmesi ve Çalıştırılması Đçin Kurallar

TS ISO 5131 - Akustik-Tarım ve Ormancılıkta Kullanılan Traktör ve Makinalar-Operatör Konumunda Gürültünün Ölçülmesi-Gözlem Metodu

TS 3566 Tarım ve Orman Traktörleri ve Makineleri-Sürücü El Kitabı ve Diğer Teknik Yayınlar

Direktif/Yönetmelik ve Mevzuatlar:

Makina Emniyeti Yönetmeliği 2006/42/AT

Makina Emniyeti Yönetmeliği 98/37/AT

Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği 2004 108 AT

CEE/86/188 Gürültü Direktifi

73/23/EEC (2006/95/EC),98/37/EC

TSE- EEC 74/346:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Geri Görüş Aynaları Đle Đlgili Üye Ülkelerin Kanunlarının Yaklaştırılmasına Dair 25 Haziran 1974 Tarihli 74/346/AT Sayılı Yönetmelik (82/890/AT, 97/54/AT ve 98/40/AT Sayılı Yönetmelikler Đle Değiştirilen)

TSE EEC 78/764 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Sürücü Koltukları Đle Đlgili (82/890/AT, 83/190/AT, 87/354/AT ve 97/54/AT Đle Değiştirilen) 25 Temmuz 1978 Tarih ve 78/764/AT Sayılı Yönetmelik

TSE EEC 79/622:2000 Konsey Yönetmeliği Motorlu Taşıtlar Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Devrilmeye Karşı Koruma Çerçeveleri ile Đlgili 25 Haziran 1979 Tarih ve 79/622/AT Sayılı Yönetmelik

38

76/756/AT Yönetmeliği veya ECE-R 48 Teknik Düzenlemesi

ECE-R 65 Işıklı Yanıp Sönen Tepe Lambası Đçin Teknik Düzenleme Makinalarda güvenlik- Gösterim, işaretleme ve harekete geçirme - Bölüm 1: Görülebilir, işitilebilir ve dokunulabilir işaretler için kurallar

Sanayi Bakanlığı Tanıtma Ve Kullanma Kılavuzu Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik

Sanayi Bakanlığı Garanti Belgesi Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Makine Direktifi 2006/42/AT

Çalışma konumları Kumanda sistemleri Çalıştırma Durdurma

Kararlılık kaybı riski

Çalışma sırasında kırılma riski

Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan riskler

Yüzeylerden, kenarlardan veya köşelerden kaynaklanan riskler

Çalışma konumu egzoz gazları ve/veya oksijen yetersizliğinin sebep olacağı herhangi bir riski önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

Kumanda sistemleri tehlike oluşturacak durumların oluşumunu önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidirler. Her şeyden önce bunlar aşağıdaki şekilde tasarımlanıp imal edilmelidir

Makinaların birkaç çalıştırma kumanda teçhizatının olması ve bu nedenle operatörlerin birbirlerini tehlikeye atabilecekleri durumunda, bu riski ortadan kaldıracak ilave teçhizatlar takılmalıdır.

Makinalara , makinanın tamamen güvenli bir şekilde durdurabilecek bir kumanda teçhizatı takılmalıdır.

Makinalara , fiili veya olası bir tehlikenin bertaraf edilmesi için, bir veya daha fazla acil durum durdurma tertibatı takılmalıdır.

Makinalar , aksamları ve bağlantıları taşıma, montaj, demontaj ve makinalarla ilgili herhangi diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere engel olacak şekilde yeterli kararlılığa sahip olmalıdır.

Makinaların ve bunların bağlantılarının muhtelif parçaları kullanım sırasında maruz kaldıkları gerilimlere dayanabilmelidir.

Düşen veya fırlayan parçalardan kaynaklanan risklere engel olmak için tedbirler alınmalıdır

Amaçları izin verdiği sürece, makinaların erişilebilir parçaları yaralanmalara sebep olma olasılığı taşıyabilecek keskin kenar, keskin köşe ve pürüzlü yüzeylere sahip olmamalıdır.

40

Hareketli parçalarla ilgili kesme, dolanma, kapma, yakalanma, delme, batma vb riskler Erişim riskleri Giderilemeyen riskler Yetersiz görüş Batarya elektrolit sıçrama riski

Makinaların hareketli parçaları bir kazaya neden olabilecek temas etme risklerini önleyecek biçimde tasarımlanmalı ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, mahfazalar veya koruyucu tertibatlarla teçhiz edilmelidir. Hareketli parçalardan kaynaklanan risklere karşı korunmak için tasarlanmış olan mahfazalar veya koruyucu tertibatlar riskin tipi esas alınarak seçilmelidir.

Makinalar , makinaların çalışması, ayarlaması ve bakımı esnasında müdahalenin gerekli olan bütün alanlarına güvenli bir şekilde erişimine imkân verecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

Yapısal güvenli tasarım tedbirlerine, uygulanan koruyucu ve tamamlayıcı koruma tedbirlerine rağmen risklerin giderilemediği durumlarda, uyarı tertibatları dahil olmak üzere, gerekli uyarılar sağlanmalıdır.

Sürüş konumundan görülebilirlik, sürücünün makinayı ve takımlarını, öngörülen kullanım koşulları içerisinde, kendisi ve maruz kalabilecek kişiler için tam bir güvenlik içerisinde çalıştırabileceği şekilde olmalıdır. Gerekli durumlarda, doğrudan görüşün yeterli olmaması nedeniyle ortaya çıka bilecek tehlikeleri gidermek amacıyla uygun tertibat sağlanmalıdır.

Akülerin gövdeleri, yuvarlanma veya devrilme sırasında operatörün üzerine elektrolit sıçramayacak ve operatörün bulunduğu alanlarda buhar birikmesini önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

41

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm

Makine Direktifi 2006/42/AT

Bilgilendirme ve gösterimler

Yangın Patlama Gürültü

Titreşim

Işıma (radyasyon)

Bütün makinalarda , gerekli olan yerlerde, kişilerin sağlık ve güvenliği sağlamaya yönelik olarak kullanma, ayarlama ve bakım ile ilgili işaretler ve/veya talimat plakaları bulunmalıdır. Bunlar açıkça görülebilir ve silinemez bir şekilde seçilmeli, tasarımlanmalı ve yapılmalıdır.

Makinalar üzerinde yer alan bilgi ve uyarılar tercihen hâlihazırda kolayca anlaşılabilen sembol veya şemalardan oluşmalıdır. Herhangi bir yazılı veya sözel bilgi ve uyarılar Türkçe hazırlanmalıdır.

Makinalar , makinanın kendisinin veya makinanın kullandığı veya ürettiği gaz, akışkan, toz, buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir yangın ya da aşırı ısınma riskine engel olacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

Makinalar , makinanın kendisinin ya da makinanın kullandığı veya ürettiği akışkan, gaz, toz, buhar veya başka herhangi bir maddenin neden olabileceği herhangi bir patlama riskine engel olacak şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

Makinalar , havada yayılan gürültü emisyonunun neden olacağı riskleri en düşük seviyeye indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve gürültüyü özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

Makinalar , makinanın kendisinden kaynaklanan riskler en düşük seviyeye indirilecek şekilde, teknik ilerleme ve titreşimi özellikle kaynağında azaltma yollarının varlığı dikkate alınarak tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.

Makinalardan kaynaklanan istenmeyen ışıma emisyonları ortadan kaldırılmalı veya kişiler üzerinde olumsuz bir etki oluşturmayacak düzeylere düşürülmelidir.

42

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Makine Direktifi 2006/42/AT

Lazer ışıması (radyasyonu)

Kayma veya düşme

Yuvarlanma ve devrilme

Çekme tertibatları

- Makinaların üzerindeki lazer teçhizatı herhangi bir şekilde istenmeyen ışımayı önleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmeli,

- Makinaların üzerindeki lazer teçhizatı, etkin ışıma, yansıma ya da yayılmadan kaynaklanan ışıma ve ikincil ışıma sağlığa zarar vermeyecek şekilde korunmalı,

- Makinaların üzerindeki lazer teçhizatının ayarlanması veya gözlemlenmesi için kullanılan optik teçhizat lazer ışıması tarafından bir sağlık riski oluşturmayacak şekilde olmalıdır.

Kişilerin üzerinde durup hareket etmesi gereken makinaların parçaları insanların bu parçalar üzerine veya üzerinden kaymasını, sendelemesini veya düşmesini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.

Üzerinde sürücü, operatör/operatörler ya da başka kişinin/kişilerin olduğu kendinden tahrikli makinalarda , yuvarlanma ya da devrilme riski olduğunda, riski artırmaması koşuluyla, makinaya uygun bir koruyucu yapı takılmalıdır.

Çekme veya çekilme amacıyla kullanılan bütün makinalar , kolay ve güvenli bir bağlama ve çözmeyi sağlayacak ve kullanım sırasında istenmeyen çözülmeyi önleyecek şekilde tasarımlanmış, imal edilmiş ve düzenlenmiş çekme veya kavrama tertibatları ile teçhiz edilmelidir.

43

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Ezme Makaslama kesme Kesme Yakalanma

Đmalatta standardın kendiyürür makineler için verilen 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5; 4.5.2; 4.6;4.5.2.2;4.7;4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6; 5.1.2.3; 5.1.4 ; 5.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kontrolü, makineye güvenli biniş için önlemleri, platform, güç aktarma, koruyucu ve engellerle/bariyerler, servis-bakım, devrilme, kesme ve sivri noktalar, makinenin hareket ettrilmesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2; 5.1.8; 6.1;4.5.1.1.2; 4.5.1.2.5; 4.5.2; 4.6;4.5.2.2;6.4;4.7 4.8; 4.14.1; 4.14.3; 4.14.5; 4.14.6;5.1.2.35.1.4;5.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin, kontrolü, makineye güvenli biniş için önlemleri, platform, güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyeri, servis-bakım, devrilme, kesme ve sivri noktalar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin, koruyucu ve engelleri/bariyerileri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin, güç aktarma, koruyucu ve engelleri/bariyerileri, makinenin hareket ettirilmesi/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

44

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Kıstırılma veya kısılma/mahsur kalma Etki/çarpma/vuruş Sivri kısımlarla delme/delinme Sürtünme veya aşındırma Yüksek basınçlı sıvı enjeksiyonu

Đmalatta standardın 6.4; 4.7; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin güç aktarımı, koruyucu ve engeller/bariyerler, makinenin çalıştırılması ve durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.5.1.2.5;4.14.5; 4.14.6;5.1.3.1maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin, erişim önlemleri, katlanma elemanları ve dümenleme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin çalışma araçları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4.3; 5.1.3.2;4.9.1;4.5.1.1.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin kontrol, elektrikli ekipmanlar ve erişim önlemleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.10 ; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin hidrolik komponentler ve bunların bağlantıları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

45

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Elektriksel Elektrikle temas(doğrudan) Arızalı durumlarda elektrikli parçalarla temas(dolaylı temas) Yüksek gerilim altındaki parçalara yaklaşma Isı radyasyonu veya erimiş parçacıkların püskürtülmesi ve kısa devreden kaynaklanan kimyasal etki, aşırı yükleme, vb.

Đmalatta standardın 4.9; 5.3; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.9.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinnde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinenin yüksek gerilim hatları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.9.2; 5.3.1 maddesinnde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin elektriksel ekipmanlarla ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm

Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Isı Şahısların, alev veya patlamalarla teması ve ısı kaynaklarının yarattığı radyasyon etkisiyle oluşan muhtemel yanıklar ve haşlanmalar

Đmalatta standardın 4.12; 5.1.6; 5.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinedeki akışkanlarla çalışma, kabin materyali ve sıcak yüzeylerle ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

46

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Gürültü Đşitme kaybı (sağırlık), diğer fizyolojik bozulmalar (denge ve dikkat kaybı)

Đmalatta standardın 4.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinedeki gürültü ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Titreşim Titreşim Đmalatta standardın 4.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki titreşim ile

ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm

Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Materyal ve maddeden kaynaklanan riskler Zararlı sıvı, gaz, buğu, duman ve tozlarla temas veya etkileşim sonucu oluşan Yangın veya patlama

Đmalatta standardın 4.10; 5.4; 5.1.6; 5.3.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; sıvılarla çalışma, kabin materyali, batarya, eksoz gazları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki kabin mateyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

47

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Makina tasarımında ergonomik prensiplerin göz ardı edilmesi ile oluşan riskler Sağlıksız duruş veya aşırı çaba sarf edilmesi Đnsan ayak-bacak ve el-kol anatomisinin gerektiği şekilde göz önünde tutulmaması Kişisel koruyucu teçhizat kullanımının önemsenmemesi Yetersiz çalışma sahası aydınlatması Aşırı ruhî yüklenme, stres, vb. Đnsan hatası, insan davranışı El kumandalarının yetersiz tasarımı, yeri veya tanıtımı

Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 4.14.2; 4.14.4; 5.1.1; 5.1.3; 5.15.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol, biniş önlemleri, servis-bakım ve operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; makinedeki ; kontrol, biniş önlemleri ve operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Madde 8.1.3’de makinenin kullanma bakım kitabında kişisel koruyucuların kullanımı ile ilgili yükümlülükler belirtilmiştir. Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; görüş durumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, makinedeki; kontrol işlevi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 8.1; 8.2 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol, kullanma bakım kitabı ve işaretler ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3; 6.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

48

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Tehlikeler kombinasyonu Đmalatta standardın 4.13; 8.1 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki;

bireysel montajlar ve kullanma bakım kitabındaki verilmesi gereken bilgi yükümlülüklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Beklenmedik çalışma, beklenmedik aşırı çalışma ve/veya aşırı hızlanma Kumanda sistemindeki arıza ve/veya düzensiz çalışma Operatör tarafından yapılan hatalar (makinanın insan özellikleri ve yetenekleri ile uyuşmazlığı nedeniyle)

Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki servis ve bakım, elektriksel ekipmanlar ve bağlantılar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 4.5; 4.6; 5.1; 5.2; 4.14; 8.1.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kontrol sistemleri, makineye biniş önlemleri, operatörün konumu, makinenin hareket ettirilmesi, servis-bakım ve kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır.

49

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm

Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Güç kaynağı arızası Kumanda devrelerinde arıza Uyumsuzluk hataları Đşletim esnasında kopma veya kırılma Cisimlerin fırlatılması veya düşmesi veya sıvı enjeksiyonu/püskürtülmesi Dengenin kaybolması ve/veya makinenin devrilmesi Kişilerin kayması, tökezlemesi ve düşmesi (makina ile ilgili)

Đmalatta standardın 4.8; 4.9; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki arıza durumu için desteklerin kullanımı, elektriksel ekipmanlar ve ara bağlantılar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.9 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki elektriksel ekipmanlar ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 8.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde söz konusu durum ile ilgili olarak makine kullanma bakım kitabında bilgi verilmesi ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.7; 4.8; 4.10; 4.11 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler makinedeki koruyucu ve engeller, destekler, hidrolik ve pünomatik komponenetleri ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.8; 4.10; 4.14.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler makinedeki destekler, hidrolik komponenetleri ve katlanır elemanlar ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.12.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde makinenin devrilmesi ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.5;4.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde makinenin biniş önlemleri ile ilgili olarak güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır kapsamaktadır.

50

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Yol durumu işlevi ile ilgili Motor çalışır çalışmaz hareket etme Sürücü mahallinde bulunmazken hareket etme Bütün parçalar güvenli konumda değilken hareket etme Makinanın yavaşlatılması, durdurulması ve hareketsizleştirilmesindeki yetersizlikler

Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinenin yürütülmesi/tahriği ve makinenin çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.3 ve 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin yürütülmesi/tahriği ve çalıştırılması/durdurulması ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.14.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin katlanabilir elemanları ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin yürütülmesi/tahriği ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

51

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Makinenin iş konumuna getirilmesi Đş konumuna ve/veya iş konumundan geçiş esnasında düşme Đş konumunda oksijen eksikliği ve/veya egzoz Gazları Yangın (kabinin yanıcılğı, söndürme araçlarının eksikliği) Đş konumunda mekanikle ilgili: a) Tekerleklerle temas, b) Yuvarlanma, c) Cisimlerin düşmesi, batması, d) Yüksek hızda dönen parçaların dağılması, Đş konumunun yetersiz görüşe sahip olması Yetersiz aydınlatma Uygun olmayan şekilde oturma Đş konumunda gürültü Tahliye ve/veya acil çıkış araçlarının yetersizliği

Đmalatta standardın 4.5; 4.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinenin biniş önlemleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.4.1; 5.6 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatörün eksoz gazlarından etkilenmemesi ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.6 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kabin materyali ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4.3; 4.5.1.2.5; 5.1.4; 4.5.1.1.2;4.6.4;4.8; 5.1.2.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; makinenin kesme/batma noktaları, tekerlekler, destekler ve devrilme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.7 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.7.3 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatör koltuğu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.2 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; operatörün konumu ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.5 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde; acil çıkış ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

52

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm

Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Kumanda sistemiyle ilgili El kumandalarının yerleştirilme yerlerinin uygunsuzluğu El kumandalarının ve işletim konumunun yetersiz tasarımı

Đmalatta standardın 4.4; 4.8.1.2; 5.1.2.1; maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, makinedeki kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 4.4; 5.1.3; 5.1.8 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler; kontrol üniteleri ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Makina yönetimi/idaresi ile ilgili (denge eksikliği)

Đmalatta standardın 5.1.2.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde, devrilme ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Güç kaynağı ve güç aktarımı ile ilgili Motor ve bataryalardan kaynaklanan Makinalar arasındaki güç aktarımından kaynaklanan

Đmalatta standardın 5.1.8; 5.3 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, motorun çalıştırılması/durdurulması ve batarya ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır. Đmalatta standardın 6.4; 6.5 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, güç aktarımı ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

53

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Üçüncü şahıslardan kaynaklanan ve/veya şahıslarla ilgili Yetkisiz kişilerin çalıştırması ve/veya kullanması Görsel veya sesli uyarı araçlarının noksanlığı veya yetersizliği

Đmalatta standardın 5.8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde güvenli çalıştırma/durdurma ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır. Đmalatta standardın 5.1.7 maddelerinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu maddeler, görüş ile ilgili güvenli konstrüksiyon gereklerini kapsamaktadır.

Risk/Önemli tehlike Düzenleme ve Çözüm Standart ISO 4254-1; TS EN ISO 4251-1;

Sürücü ve/veya operatör için talimatların yetersizli ği

Đmalatta standardın 8.1 maddesinde belirtilenlere uygun davranılmalı. Bu madde operatör kullanma bakım kitabı ile ilgili yükümlülükleri kapsamaktadır.

KAYNAKLAR

Anonim, For.ma.agri projesi çıktıları http://80.38.213.111/formaagri/

Anonim, Resmi Gazete 28.11.2008 tarih 27068 sayı Araçların Đmal Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik ve ekleri

Anonim, ANSI/ASAE Graphic Sembols for Operator Controls and Displays on Agricultural Equipment. S304.6

Anonim, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu

Anonim, 4857 Sayılı Đş Kanunu

Anonim, 2002 Farmwise Your Essential Guide to Health and Safety in Agriculture. HSE & HSC Agriculture Industry Advisory Committe.

Anonim, 2006 Occupational H&S Guidelines for Farming Operations in Ontario. Ministy of Labour, Toronto.

Anonim, 2008 A Guide to Farm Safety and Health. NCDOL, NC Department of Labor, Division of Occupational Safety and health.

Anonim, HSE, No Second Chances.UK.

Anonim, Case Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri

Anonim, John Deere Kullanma Bakım Kitapları ve Broşürleri

Anonim, Cotton Harvesting Safety Practices, California Farm Bureau, USA.

Anonim Makine Emniyet Yönetmeliği 98/37/AT

http://www.cdc.gov/nıosh/nasd/docs3/k59/012.html

http://www.cdc.gov./nıosh/section1.html

Anonim 1992 Tarımsal Mekanizasyon;. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Yaygın Çiftçi Eğitimi Projesi. Yayın Dairesi Başkanlığı Matbaası, Ankara.

Anonim, Massey Fergusson Broşürleri

Anonim, Ertuğrullar Broşürleri

Bittner R. H, 1974; Fundamentals Of Machine Operation, Agricultural Machinery Safety, John Deere Service Publications, Moline, Illinois 61265.

Gölbaşı, M. Ve ark.; 2001. Tarım Makinelerinde Đş Güvenliği, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, ISBN 975-407-072-5, BMS Matbaacılık, Ankara.

55

Gölbaşı, M.; 2006 Tarım Makineleri Kazaları. Çiftçi Eğitim Serisi No: 15, Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı Basımevi, Ankara.

Gölbaşı M.; 2007. Tarım Makineleri Đle Çalışma Esnasında Oluşan Kazaların Nedenleri Ve Önlenmesi. Bu Toprağın Sesi Programı Sitesi Http://Www. Bts.Gen.Tr/Gündem.

Gölbaşı M. ve ark., Pamuk Hasat Makineleri. Tarım Ve Köyişleri Bakanlığı, Ders Araç Ve Gereçleri Makine Eğitim Merkezi Müdürlüğü, Ankara.

Gölbaşı, M., (2002).”Tarım Alet-Makine ve Traktörlerin Kullanımından Kaynaklanan Đş Kazaları Nedenlerinin ve Tahmini Kaza Maliyetleri Đndeksinin Belirlenmesi”. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Ankara.

Hanna M., 1994, Evaluate Equipment For Dangers, Internet, Http://Www.Ae.Đastate.Edu/Safety/Pm1265c.Txt

Hse, A1s20, 11/96, Health Hazards From Whole-Body Vibration Caused By Mobile Agricultural Machinery.

Hse, Farmers Lung. HSE Books, PO Box 1999,Sudbury, Suffolk CO10 2WA

Hse, As10, 5/95, Accidents To Children, Sudbury, Suffolk, Co 10 6 Fs.

Hse, As8, 5/95, Noise, Sudbury, Suffolk, Co10 6fs.

Margentino M. Ve Macınowski K., Farm Machinery And Equipment Safety Part Iı: Preventing Machinery Accidents During Operation, Internet, Http://Www.Cdc.Gov/Ncosh/Nasd/Docs2/As16800.Html.

Shutske J.M, 1998, Burning Problem, Combine And Tractor Fires...Http://Www.Extension.Umn.Edu/Distribution/Cropsystems/Dcgsp1.Html

www.turkak.org.tr/ -

3M Kişisel Koruyucu Donanımları

3M Türkiye 3M.com.tr

Anonim, 2007 Pamuk Hasat Makineleri. Adana Zirai Üretim Đşletmesi ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü. Yayın No: 14.

Anonim, 2007 Pamuk Çırçır Mekanizasyonu ve Çırçır Makineleri Adana Zirai Üretim Đşletmesi ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü. Yayın No: 8.