kbrn klinik tıbbi organizasyon İlk 4 saatkbrn-e ( cbrn-Ġ) kitle imha silahları (nbc)...

29
KBRN Tıbbi Organizasyon İlk 4 Saat ! Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi BaĢkanlığı Haz:Dr. Cansın ARDA Sunan : Adnan KÜÇÜKÇALIK Klinik www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Upload: others

Post on 01-Aug-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

KBRN

Tıbbi Organizasyon

İlk 4 Saat !Sağlık Bakanlığı

Refik Saydam Hıfzıssıhha

Merkezi BaĢkanlığı

Haz:Dr. Cansın ARDA

Sunan : Adnan KÜÇÜKÇALIK

Klinik

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 2: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 3: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Sunum Planı

1. Genel tanımlar ve Klinik Tanı

2. KBRN olayının ana hatları

3. 112 hazırlık ve müdahale

4. Acil servislerin hazırlık ve müdahaleleri

5. Özet

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 4: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

KBRN nedir

Kimyasal

Biyolojik

Radyoaktif

Nükleer

ajanların yol açtığı durumlardır

KBRN-E ( CBRN-Ġ)

Kitle imha silahları (NBC)

Endüstriyel kazalar

Nükleer reaktör kazalarıwww.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 5: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Çeşitli Silahlarla Saldırı ve Zarar Olasılığı

Olası Zarar

Saldırı olasılığı

Atom Bombası

Nükleer Işın Silahları

Radyoaktif Madde

Kimyasal Silahlar

Biyolojik Silahlar

Klasik Silahlar

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 6: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Sağlık Personelinin görev yeri

SOĞUK ALAN

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 7: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Endüstri Atıkta Bulunan Zehirli Maddeler

• Pestisitler Klorlu hidrokarbonlar

• Kostik üretimi Cıva ve çözünmüĢ klor (cıva hücrelerinin yerini çoğu

durumlarda diyafram hücreleri alır)

• Sodyum klorür üretimi Serbest klor ve serbest klor dioksit ve krom

• Cam Floridler ve yağ kirleticileri

• Petrol Fenoller, sülfürler, eser miktarda ağır metaller ve floridler

• Demir ve çelik Fenoller, siyanür, floridler, kaplama solüsyonları, krom,

çinko ve kalay

• Kağıt ve kağıt hamuru Fenoller, cıva, klor ve uçucu yağlar

• Madenciik Bakır, kurĢun, çinko, cıva,kadmiyum, siyanür ve eser

miktarlarda ağır metaller.

• Bakır Ağır metaller

• KurĢun Ağır metaller, arsenik

• Metal son iĢlemleri Siyanür, krom, ağır metaller, uçucu yağlar

• Otomotiv KurĢun, kromat, fenoller, ağır metaller, uçucu yağlar

• Deri (Krom tabaklama) Üç değerlikli kromlar, sülfürler

• Isı santrali (kül göleti) Cıvayı içeren ağır metaller

• Fosforik asit (ısı prosesi) Kolloidal elementel fosfor

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 8: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Kimyasal Madde Yaralanmalarında

Klinik ve Tedavi

• Klinik:

– Sistemik: Maddeye özel belirtiler

– Solunum: Akciğer iritasyonu

– Deri: Yanık

• Tedavi:

– Arındırma

– Antidot

– Solunum desteği

– Destek tedavisi

– Yanık tedavisi

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 9: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

TÜRKİYE / Yalova / AKSA

• 17 Ağustos 1999 Marmara depremi

• Fabrikadan Akrilonitril sızıntısı: 6.400 ton

• Akrilonitril’in özellikleri:

– Yüksek derecede zehirleyici, yanıcı ve patlayıcı,

– Kanserojen ve teratojen (genetik bozulma),

• Bölgedeki hayvanlar öldü, bitkiler kurudu,

• Sonradan yetişen sebzelerde de tespit edildi,

• Kanserojen etkisi, önümüzdeki yıllarda oraya çıkacaktır.

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 10: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Patlayıcı, (E )

Oksitleyici, (O)

Aşırı alev alıcı, (F+) veya şiddetli alev alıcı, (F) veya alev alıcı (Flammable)

Çok zehirli (T+) veya zehirli (T)

Zararlı

Rahatsız edici (Xi)

Hassasiyet yaratıcı (Xn veya Xi )

Tahriş edici (C)

Kanserojen ( 1 ve 2-T )

Kanserojen (3-Xn )

Genetik hasar veren (1 ve 2- T )

Mutajenik (3- Xn)

Üreme açısından zehirli (1 ve 2-T)

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 11: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Örneğin:Benzin

ARAÇ TEHLĠKE ĠKAZ ĠġARETLERĠ

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 12: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

RADYASYONDA KLİNİK VE TEDAVİ

• Klinik:– Kemik iliği depresyonu takibi

– Yanıkların takibi

– Sıvı elektrolit dengesi takibi

– Kanser taraması

• Tedavi:– Arındırma !

– Destek tedavisi

• Profilaksi:– Ġyot tabletleri

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 13: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

• BĠYOLOJĠK AJANLAR KLĠNĠK VE TEDAVĠ

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 14: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 15: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

KBRN Olayının Ana Hatları

112 Hastane aciliF ARKETME

İhbar Ġhbar veya baskın

HAZIRLIK - TOPLANMA

Planlama Hastane acil bariyeri Olay yerine hareket kurulur

Olay yerindeki hazırlıklarMÜDAHALE

Olay yerinden hastanelere sevk Arındırma başlarHastalar servislere alınırSistemin arındırması yapılırÖlülerle ilgilenilir

NORMALE DÖNÜġ

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 16: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Fabrikadan gaz yayılımı !

• İhbar geldi, neler sormam gerekiyor…?

• Hangi fabrikada, hangi gaz yayılabilir?• Elimde o fabrikadan yayılacak gazların listesi var mı?

• Bu gazın etkileri nelerdir?• 114 Ulusal Zehir Danışma Merkezi

• Ekipman yeterli mi? (Koruyucu giysi-filtre)

• Yardım gerekiyor mu? (Diğer kurumlara haber ver..)

• Rüzgar yönü nedir? (meteoroloji)

– Şehrin hangi bölümü etkilenecek?

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 17: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

FARKETME

1. Ġhbar

– VatandaĢ arar• doğrulama gerekir (sorulması gerekenler?)

– diğer kurumlardan

2. Hasta geliĢi (BASKIN)

– Sağlık merkezine bulaĢma baĢlar

– Sağlık personeli çalıĢamaz hale gelir

– Hastanenin diğer bölümleri de etkilenir

– Yardıma gelenler de çalıĢamaz KAOS

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 18: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

HAZIRLIK- TOPLANMA “112 Komuta Kontrol”

• Olay yerindeki aracı güvenli bölgeye çek!

• İtfaiye, Sivil Savunma ve Polis ile haberleş (Asker?)

• Olayın boyutlarını (Ne, Nerede, Kaç) sapta

• Ajanın özelliklerini araştır (Fabrika yetkilisi - UZEM 114)

• Hastanelere haber ver, acilleri uyar

• Hastaların hastanelere dağıtımını planla

• Araçların ve olay yeri sağlık sisteminin eksiklerini tamamla

• Polisten yolların açılması için yardım iste

• Gidecek araçlar için ön toplanma yeri belirle,

• Araçları ve sistemi o noktaya gönder

• Sivil Savunma veya Ġtfaiyeden haber bekle

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 19: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

HAZIRLIK- TOPLANMA “Hastane Acili -İhbar”

• Ġhbar gelir gelmez “Arındırmayı” kur

• Arındırma personelini çağır ve hazırla

• Emniyet tedbirlerini artır

• Hastane bahçesini boĢalt

• Servisleri uyar

• Ek personel çağır

• Diğer sağlık birimleri ile haberleĢ

• Olayın boyutlarını (Ne, Nerede, Kaç) sapta

• Ajanın özelliklerini araĢtır (Fabrika yetkilisi - UZEM 114)

• 112 KKM’den haber bekle

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 20: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

MÜDAHALE “Hastane Acili –BASKIN1”

• Çok sayıda hasta kendi araçları ile gelir

• Hastalar sağlık sistemine girer

• Kapalı yerde gaz personeli etkiler

• Personel çalıĢamaz hale gelebilir

• Ortam çalıĢılamaz hale gelebilir

• Acilin boĢaltılması acildeki cihazlardan faydalanmayı engeller

• Yardıma gelenler de etkilenebilirler

• Hastane acili iptal olur

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 21: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

MÜDAHALE “Hastane Acili-BASKIN2”

• Hastalar gelir

• GiriĢteki görevli KBRN olayını anlar !– Acile giriĢi engeller

– Hastane yönetimine haber verir

– polisten yardım ister

– hastaların dıĢarıda bir alanda toplanmalarını sağlar

• Olayın boyutları (Ne, Nerede, Kaç) saptanır

• Ajanın özellikleri araĢtırılır (Fabrika yetkilisi - UZEM 114)

• Hastalara açık havada müdahale edilebilir !!?

• Hastane arındırması hazırlanır

• Hastalar arındırmaya girerler

• Arındırılan hasta hastaneye alınır

• Arındırma personeli ve sistemi arındırılır

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 22: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

MÜDAHALE “112”

• Olay yerinde gösterilen yerde konuĢlanır• 112 sıcak sahaya asla ! Girmez !!!• Durum değerlendirmesi yapılır

– Hastaların durumu – Hastanelerin durumu

• Ġtfaiye veya Sivil Savunmanın arındırdığı temiz hastaları teslim alırlar

• Öncelendirirler • Hastalar hastanelere gönderilmeye baĢlar• Personel koku hissederse hastanede arındırılır• Olay yerinde çalıĢmakta olan diğer personeller için

hazırlıklı olunur• Bekletilen hastalar kontrol edilir• Rüzgarın değiĢmesine dikkat edilir

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 23: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Özel Terimler ve Tanımlar

• Arındırma: Özel eğitimli kişilerce, özel ekipmanlar ve solüsyonlar kullanılarak kimyasal maddenin vücuttan tamamen uzaklaştırılması işlemidir. (temizleme değildir)

• Sıcak Bölge: Olayın etkilediği kirli bölgedir,

• Soğuk Bölge: Olaydan hiç etkilenmemiş tertemiz bölgedir,

• Ilık Bölge: Sıcak ile soğuk alanlar arasında kalan, aslında temiz olup, sıcak alandan gelenlerin kirlettiği bölgedir. Bu alanda arındırma çalışması yapılır.

• Öncelendirme: Hastaların aciliyetlerine göre tedavi sırası belirleme

• Özel giysi: Gaz maskesi, filtresi ve özel kauçuktan

yapılmış koruyucu elbise, eldiven ve galoş.

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 24: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Acil Servis

Normal zamanda hastane

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 25: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Acil Servis

KBRN olayında hastane

Hastane Acil Bariyeri

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 26: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

Sıcak alan

sınırı

Soğuk

alan sınırı

Sıcak Ilık Soğuk !

Tespit

Kurtarma

Arındırma Tedavi

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 27: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

ÖZET

• 112 sıcak sahaya asla girmez !

• ArındırılmamıĢ hasta hastaneye alınmaz !

• Önceden hazırlıklı ol

• Hastaneye “Arındırma Sistemi” kur

• Personelini (sağlık memuru-terzi-sekreter) hazırla

• Diğer birimlerle ortak ÇalıĢ

• Öğün Güven

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 28: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

SORU SORUNUZ

www.umke.gov.tr Alparslan CAN

Page 29: KBRN Klinik Tıbbi Organizasyon İlk 4 SaatKBRN-E ( CBRN-Ġ) Kitle imha silahları (NBC) Endüstriyel kazalar Nükleer reaktör kazaları Alparslan CAN Çeitli Silahlarla Saldırı

[email protected]

0 505 260 51 75

ĠĢ: 114

www.umke.gov.tr Alparslan CAN