kbrn farkindalik eĞİtİmİ · kbrn farkindalik eĞİtİmİ Öğretmenler ayşenur yaŞar...

KBRN FARKINDALIK EĞİTİMİ

AFET VE ACİL DURUM EĞİTİM MERKEZİ(AFADEM)

KBRN GRUBU


KBRN GRUBU


3

Etkileme özellikleri göz önüne alınarak, toplu ölüm veyaralanmalara yol açmak amacı ile kullanılan,

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) silah veyamaddelerdir.

AFADEM KBRN Grubu

Kitle İmha Silahları (KİS)

4

Terör Saldırılarında;

AFADEM KBRN Grubu

KBRN tehdidi sadece savaş ile sınırlı değildir

5

Endüstriyel Kazalarda;

AFADEM KBRN Grubu


6

Nükleer Reaktörlerden Kaynaklanan Kazalarda;Ermenistan’da bulunan “Metsamor Nükleer Santrali” Türkiyesınırına 16 km uzaklıkta,

Bulgaristan’da bulunan “Kozloduy Nükleer Santrali” Türkiyesınırına 200 km uzaklıkta,Romanya’da bulunan

“Cernovoda Nükleer Santrali”Türkiye sınırına 370 km uzaklıktabulunmaktadır.

AFADEM KBRN Grubu


7

Afetlerde;

AFADEM KBRN Grubu


8

Teknolojinin Taşınması Sırasında Yaşanan Kazalarda

Yer kalmadı, serumlar ağaçlara asıldı.(20 Aralık 2011)

Mersin'in Silifke İlçesi Küçük SanayiSitesi'nde klor tankından sızan gazdanetkilenen yaklaşık 100 kişi hastanede tedavi altına alındı.Hastanede boş yatak kalmayınca gazdan etkilenen bazıvatandaşlara takılan serumlar, bahçedeki ağaçlara asıldı.

AFADEM KBRN Grubu


KİMYASAL SAVAŞ


KBRN GRUBU

10

Kimyasal özelliklerinden dolayı; öldürücü, yaralayıcı, tahrişedici ve aynı zamanda yangın çıkartıcı, insanlara, bitki vemetallere etkisi olan katı, sıvı ve gaz halindeki maddelerleyapılan savaştır.

Kimyasal Savaş

AFADEM KBRN Grubu

11

Vücuda Giriş YollarıGöz Yoluyla

Deri Yoluyla

Solunum Yoluyla

Sindirim Yoluyla

Kimyasal Silahların Vücuda Giriş Yolları

AFADEM KBRN Grubu

12

Kimyasal Silahların Sınıflandırılması

AFADEM KBRN Grubu

Fizyolojik Etkilerine Göre;Zehirleyici

Kimyasal Savaş MaddeleriSaf Dışı Edici

Kimyasal Savaş Maddeleri

Sinir Gazları

Yakıcı Gazlar

Boğucu Gazlar

Kan Zehirleyici Gazlar

Uyuşturucu - Kapasite BozucuMaddeler

Kargaşa Kontrol Maddeleri

Kusturucu Gazlar

Göz Yaşartıcı Gazlar

13

Sinir Gazları

AFADEM KBRN Grubu

Fizyolojik Etkileri

Sebepsiz burun akması ve aşırı terleme

Görüşün zayıflaması ve gözbebeklerinin küçülmesi

Adalelerin kasılması

Göğüs sıkışması ve nefes almada güçlük

Koma ve ölümün meydana gelmesi (1-10 dk.)

tabun

sarin

14

Sinir Gazları

AFADEM KBRN Grubu

Korunma Gazın olduğu ortamdan uzaklaş

Hızlı hareket et

Maskeni tak

Göze gaz bulaşmış ise bol su ile yıka

Cilde bulaşan sıvıyı su ile yıka

Gaz bulaşmış elbiselerini çıkar ve poşetle

Atropin iğnesini sağlık personeline yaptır.

15

Yakıcı Gazlar

AFADEM KBRN Grubu

Fizyolojik Etkileri Gözlerde sulanma ve yanma

Göz kapaklarının şişmesi

Öksürük ve boğulma hali

Gözlerde, boğaz ve nefes borularında iltihaplanma

Ciltte kızarıklıklar ve kabarcıklar

Bulantı ve kusma

16

Yakıcı Gazlar

AFADEM KBRN Grubu

Korunma Gazın olduğu ortamdan uzaklaş

Hızlı hareket et

Maskeni tak

Göze gaz bulaşmış ise bol su ile yıka

Cilde bulaşan sıvıyı sürtmeden temizle ve su ile yıka

Gaz bulaşmış elbiselerini çıkar ve poşetle

Derhal bir sağlık kuruluşuna başvur

17

Boğucu Gazlar (Akciğer İritanları)

AFADEM KBRN Grubu

Fizyolojik Etkileri Göğüste darlık ve solunum güçlüğü

Öksürük ve gözlerde yaşarma

Ağızdan köpük ve kan gelmesi

Burun ve boğazlarda tahriş ve akıntı

Dudaklarda morarma

Yüksek dozlarda ölüm

18

AFADEM KBRN Grubu

Korunma

Maskeni tak

Gazın bulunduğu ortamdan uzaklaş

En yakın sağlık kuruluşuna başvur

Boğucu Gazlar (Akciğer İritanları)

19


AFADEM KBRN Grubu

Baş dönmesi

Baş ağrısı

Sersemleme

Bulantı ve kusma

Boğazda ve nefes borusunda şiddetli acı

Dudaklarda, kulaklarda, tırnak altlarında ve ciltte parlak kırmızıveya pembe renk görülür.

Fizyolojik Etkileri

20


AFADEM KBRN Grubu

Maskeni tak

Gazın olduğu ortamdan uzaklaş

En yakın sağlık kuruluşuna başvur

Korunma

21

Tehlikenin olup olmadığı nasıl anlaşılır?

AFADEM KBRN Grubu

Havada anormal sis, yoğun ve fark edilir bir buhar bulunması durumunda

Uçaktan yayılan bir sis veya duman görülmesi durumunda

Atılan mermi veya bombalardan çok az bir patlama sesi duyulduğunda

22

AFADEM KBRN Grubu

Bulunduğumuz ortamda (caddelerde, çimenlerde, ağaçlarda vb.) kuşkulu yağ veya su damlacıklarının görülmesi

Sarımsak, hardal, badem veya çimen kokuları gibi değişik, alışkın olunmayan kokuların çevreye yayılması


23

AFADEM KBRN Grubu

Sebebi bilinmeyen bir nedenden dolayı hasta ve ölühayvanların (kuş, fare gibi) görülmesi,

İnsanlarda göz yaşarması, burun akıntısı, boğaz yanması,ciltte kızarıklık, kusma, halsizlik gibi rahatsızlık belirtilerininortaya çıkması


24

AFADEM KBRN Grubu

Sirenlerle

Televizyon, radyo haberleri ve anonslarla halka yapılacak duyurulardan kimyasal saldırı tehlikesinin olup olmadığını anlarız.


25

Kimyasal Silahlara Karşı

AFADEM KBRN Grubu

Evlerde kırık cam, kapı ve pervaz gibi yerler onarılmış olmalıdır.

Evlerde veya İşyerlerinde Alınacak Tedbirler

26

AFADEM KBRN Grubu

Cam kırıklarının önlenebilmesi için camların iç yüzeylerine kalın bantlar yapıştırılmalıdır.

Cam ve kapı aralıklarını sızdırmayı önleyecek şekilde mümkün olduğunca sıkı kapatılmalıdır.



27

AFADEM KBRN Grubu

Evlerde bol miktarda arındırma (dekontaminasyon) için çamaşır suyu, deterjan ve sabun bulundurulmalıdır.



28

AFADEM KBRN Grubu

Su ve yiyecekler kapalı ve sızdırmazkaplara konulmalıdır. Bunun için cam kaplarda bulunan ve konserve yiyecekler tercih edilmelidir.

Giyecekler kapalı yerlerde ve üzerleri birkaç kat naylonla sarılı bulundurulmalıdır.



29

AFADEM KBRN Grubu

İkaz ve alarm işaretleri verildiğindeveya olağan dışı koku hissedildiğindeönceden hazırlanmış olan sığınmaodasına girilmelidir.

Kimyasal saldırılarda, evin iç tarafındave genellikle dışarıya açılan penceresiolmadığı için banyoları veya tuvaletlerisığınma odası olarak kullanabilirsiniz.

Kimyasal Saldırı Sırasında

30

AFADEM KBRN Grubu


Banyoda küveti ve büyükkapları su ile doldurun

Muslukları açın

31

AFADEM KBRN Grubu


Kimyasal saldırı sırasında koruyucuteçhizat (elbise, maske, eldiven)kullanılmalıdır.

Koruyucu kıyafetimiz yoksa neyapmalıyız?

32

AFADEM KBRN Grubu

Kimyasal Saldırı SırasındaAçıkta kalan cilde bolca yağlı krem sürün.

Pudra, un gibi maddeler serpin.

Üstünüzde yağmurluğunuz varsa giyin yoksa geçirgenliği az olanmuşamba, naylon örtü veya büyük çöp poşeti örterekkendinize basit korunma kıyafeti yapabilirsiniz.

33

Vücudun açık yerleri kapatılmalı

Bulaşık eldiveni giyilmelidir.

Islak bir havlu ile burun ve ağız kapatılarak; soluk alınıpverilmelidir.

AFADEM KBRN Grubu


34

AFADEM KBRN Grubu


Kitle iletişim araçları (radyo, tv vb.) takip edilmeli veaçıklamalara uyulmalıdır.

Radyodan veya benzer iletişim araçlarından talimat gelmedikçedışarıya çıkılmamalıdır.

35

AFADEM KBRN Grubu


Dışarıdaİkaz ve alarm işaretleriverildiğinde veya olağan dışıkoku hissedildiğinde;

dışarıda kalınmamalı,

bu zehirli maddelerin ciltten,giysilerden ve eşyalarınçoğundan (deri, yün vb.) hızlageçtiği unutulmamalıdır.

36

AFADEM KBRN Grubu


Gaza karşı korunması sağlanmışsığınaklara, sığınma yerlerineveya kapalı yerlere girilmelidir.

Rüzgarı arkana al!

Sığınaklara girmeden önce gazbulaşmış olma ihtimaline karşı;derhal elbiseler çıkartılıp birpoşet içine konulmalıdır.

37

AFADEM KBRN Grubu


Taşıtlarda;Pencere, kalorifer ve havalandırma sistemleri kesinlikle kapatın

Hızlı şekilde sığınma yerinegirilmelidir.

38

Kimyasal tehlike geçtikten sonra ne yapmalıyız?

AFADEM KBRN Grubu

Kirli Elbiselere Yapılacak İşlem;Kirli (gaz bulaşmış) olan tüm elbiseler çıkarılmalı ve naylonpoşetlere konarak izole edilmelidir.

Elbiseler çıkarılırken çıplak elle dokunulma!

Varsa eldiven kullanılmalıdır.

Elbiseler çıkarılırken kirlilik içte kalacak biçimde çıkarılmalıdır.

Elbiseler iç içe iki tane naylon poşete konularak ağızlarıkapatılmalıdır.

39

AFADEM KBRN Grubu

Kimyasal tehlike geçtikten sonra ne yapmalıyız?

Gözler ve cilt bol su ile yıkanmalı,

Yetkililerin ikazlarına göre hareketedilmelidir.

40

Kimyasal maddelere maruz kalan

AFADEM KBRN Grubu

Kişilere ne yapmalıyız?Konuşturulmamalı,

Rahat ve sıcak tutulmalı,

Yürütülmemeli ve giysiler gevşetilmelidir.

Kalp ile ilgili ilk yardım derhal yapılmalı fakat suni teneffüs yapılmamalıdır.

41

AFADEM KBRN Grubu

Kişilere ne yapmalıyız?Maruz kalan kişinin üstündeki elbisenin derhal çıkartılmasıgereklidir. Böylece daha fazla kimyasal gaza maruz kalmasıönlenmiş olur.

Gözlere kimyasal madde bulaşmış ise gözler bol su ileyıkanmalıdır.


42

AFADEM KBRN Grubu


Kişilere ne yapmalıyız?Kimyasal maddelere maruz kalankişilerin sağlık durumları iyi olsa bilekalp atışları ve solunum durumlarıkontrol altında tutulmalıdır.

Süratle hastaneyegötürülmelidir.

BİYOLOJİK SİLAHLAR


KBRN GRUBU

Biyolojik Ajan/Savaş Maddesi

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik savaş amacıyla kullanılanmaddelere genel olarak biyolojiksavaş maddesi veya biyolojikajan adı verilir.

Biyolojik Silah

AFADEM KBRN Grubu

İnsanlarda, evcil hayvanlarda, tarım bitkilerinde; ölüm,hastalık meydana getiren, malzemelere zarar verebilenbiyolojik ajanları, kasıtlı olarak kullanmak suretiyleyapılan savaş ya da terörist saldırılara “biyolojik savaş/biyoterörizm” denilmektedir.

Biyolojik Ajanların Vücuda Giriş Yolları

AFADEM KBRN Grubu

İnsanlardaSolunum Yoluyla

Sindirim Yoluyla

Deri Yoluyla

Enjeksiyon Yoluyla

Göz Yoluyla (Konjonktiva)

Üreme Organları Yoluyla

Biyolojik Saldırı Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

HASTALIK

ÖLÜM

ZAMAN

VEKTÖR

VAKA SAYISI

ETKİLENEN GRUP

ŞÜPHELİ DURUM

İSTİHBARAT

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırıya Yönelik Korunma Önlemleri

AFADEM KBRN Grubu

49

Kamu personelinin ve halkın, biyolojiksaldırı hakkında bilgilendirilmesi,

Bütün yurtta zamanında aşı olunması,serum, ilaç, hastane, doktor ve sağlıkpersoneli yeterliliği sağlanması,

Gerekli sıhhi tedbirlerin alınması,

Biyolojik saldırı maddelerine karşıkoruyuculuk sağlayan malzemelerin(maske, koruyucu elbise, kitler) teminedilmesi ve kullanımının öğretilmesi,

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırı Öncesinde Alınması Gereken Genel Tedbirler

50

Hijyen kural ve esaslarının öğrenilmesi,

Şahsi ve çevresel temizliğe dikkat edilmesi,

Su ve besin maddelerinin temiz olarak kapalıkaplarda bulundurulması ve gerektiğindekaynatılması,

Hastalıkların, ilgili yerlere derhal haberverilmesi,

Yetkililerin emir ve talimatlarına uyulmasıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırı Öncesinde Alınması Gereken Genel Tedbirler

51

1. Kişisel Korunma

Biyolojik silahlarla yapılan saldırılara karşıkişisel korunmada en etkin yol koruyucumaske ve vücudu örtecek şekilde giysikullanmaktır.

Normal elbiseler iliklenip, vücudun açıkolan yerleri (özellikle açıkta kalan yaralar)mümkün olduğunca kapatıldığı takdirdegerekli korunma sağlanmış olur.

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırı Sırasında Alınması Gereken Tedbirler

52

1. Kişisel Korunma

Genel olarak hijyen kurallarına ve sağlıktedbirlerine riayet etmek önemlidir (örn.besin maddeleri ve malzeme bulaşığına karşıdikkatli olunmalı, dekontaminasyonuyapılmadan kullanılmamalı).

Biyolojik ajanların olay yerinde çalışacakgörevliler ve laboratuvar çalışanları içinseçilecek kişisel korunma teçhizatları çalışmakoşullarına uygun olmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu


53

2. Toplu Korunma

Uygun, güvenli ve yeterli havalandırma ve filtresistemlerinin kurulu olduğu sığınaklar, toplu korunmaalanlarıdır.

AFADEM KBRN Grubu


54

Biyolojik saldırıdan sonra kişilerin, eşyaların,yiyeceklerin, suların, bina ve arazilerintemizlenmesinin sağlanmalıdır. Yiyecekler veiçecekler tıbbi kontrole tabi tutulmalıdır.

Salgın hastalıkların görüldüğü binalar vebölgeler karantinaya alınmalıdır.

Biyolojik saldırıda kullanılan maddetanımlandıktan sonra tedavi planıhazırlanmalıdır. Bağışıklık devam ettirilmelive bilinen sağlık tedbirleri uygulanmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Tedbirler

55

Biyolojik saldırı durumunda, besin ve su kaynakları zincirinin debiyolojik ajan açısından izlenmesi gereklidir.

Hastalık taşıyıcı olarak kullanılan haşereler ve hayvanlar kontrolaltına alınmalıdır.

Biyolojik saldırı sonrasında gelişen salgında enfeksiyon zincirininkırılması ve duyarlı popülasyonun sayısının azaltılması amacıylakoruyucu önlemlere başvurulmalıdır. Ek olarak, hastanın enfekteçıkartılarının kontamine eşyalarının dekontaminasyonu,dezenfeksiyonu, ölü defin işlemleri ile enfekte hayvanlarınimhası sağlanmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Tedbirler

56

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırı Maddesi ile Kirlenen

Bütün teknolojik gelişmelere rağmen, sabunlu su ile vücudun ve ellerin yıkanması, halen oldukça geçerli olan

ve kolayca ulaşılabilen bir korunma yöntemidir.

Kişi ve Eşyaların Arındırılması

57

Kişilerin arındırılması

Biyolojik maddelere maruz kalan kişiler, sıcak sabunlu su ileyıkanarak temizlenir, varsa mikrop öldürücü sabunlarkullanılmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Biyolojik Saldırıdan Sonra Alınması Gereken Koruyucu Tedbirler

58

Biyolojik madde ile kirlenen yiyecek ve içecekler temizlemeişlemleri yapıldıktan sonra yenilebilir ve içilebilir.

Taze sebze ve meyvelerin kirli kısımları kesilerek atılır ve bol suile yıkanarak temizlenir. Gerekirse 15-30 dk. klorlu suda bekletilir.

Et ve benzeri maddelerde koku ve renk atımı varsa, kesinliklekullanılmamalıdır. Kuru yiyecek maddelerini kaynatarak pişirmeen iyi temizleme yoludur.

Ambalajlı yiyecek maddeleri: Sağlam ve dayanıklı ambalajların dışkısımları sıcak su ve deterjanla yıkanmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu


59

Kural olarak açıktaki bütün sular dökülmelidir. Ancak bu gibisuları kullanmak mecburiyetinde kalınırsa, su iyice kaynatılmalı(en az 30 dakika) ve içine su arıtma tabletleri atılmalıdır.

Kapalı kap ve su şişelerindeki su, dış yüzeyleri temizlenmeksuretiyle içilecek hale getirilir.

Çeşme ve akarsular tıbbi kontrolden geçirilmeden içilmemeli vekullanılmamalıdır.

AFADEM KBRN Grubu


ŞÜPHELİ POSTA


KBRN GRUBU

Şarbon Şüpheli Posta Saldırıları

ABD’de 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi vePentagon’a yapılan terörist saldırılardan bir hafta sonra birmedya kuruluşu yöneticisine içinde şarbon tozu bulunan birmektup gönderilmiştir.

AFADEM KBRN Grubu

Neden Şarbon (Antraks)?

Çok küçük, kolayca dağılan ve aşırıısıya dayanıklı sporlar

Hemen ortaya çıkmayan belirtiler

Yüksek ölüm oranı

Enfeksiyon oluşturabilme

AFADEM KBRN Grubu

Bulaşma şekline göre şarbon

DERİ ŞARBONU

BAĞIRSAK ŞARBONU

AKCİĞER ŞARBONU

AFADEM KBRN Grubu

Posta Hizmetlerindeki Etkisi

Posta hizmetlerinde çalışanları, postahizmetlerinden yararlananları, acilhallere müdahale eden personeli!hasta eder, öldürürLokal posta kutularından, bölgeselposta ayırım tesislerine kadar tümposta hizmeti veren yerlerinkapatılmasına sebep olur.

AFADEM KBRN Grubu

Posta Hizmetlerindeki Etkisi

Posta akışına sekte vurur.

Kamunun posta hizmetlerine olangüvenini sarsarak iş hayatındazarara yol açar.

Korku nedeniyle lüzumsuz tedbirleralınmasına sebep olur.

Kasıtlı hilelere ve kasıtsız sahteuyarı ve alarmlara sebep olur.

AFADEM KBRN Grubu

Şüpheli Postanın Özellikleri

Dışında tozlu bir madde, yağ lekeleri,uçuk renkler ve/veya kokusu olanzarf/paketÇıkıntı yapmış alüminyum folyo, tel gibicisimlerin olduğu zarf/paketBoyutlarına uymayan ya da bir tarafadoğru dengesiz ağırlıkta olanzarf/paketGarip şekilli, aşırı şişkin veya orantısızzarf/paket

AFADEM KBRN Grubu


Aşırı miktarda bantlanmış ya da açılıpkapatılmış zarf/paketElle ve kötü yazılmış tarzda yazılarınolduğu zarf/paket“Kişiye Özel” veya “Gizli” gibi sınırlıifadelerin bulunduğu zarf/paketHatalı unvanların (ya da unvan var-isimyok) olduğu zarf/paketİade adresinin bulunmadığı zarf/paket

AFADEM KBRN Grubu


Üzerinde “Kırılacak Eşya–Dikkat”,“İvedi-Geciktirmeyin”, “Kişiye Özel” yada “Gizli” yazılı zarf ya da paketTanımadığınız ya da beklenmeyenbirinden gelen zarf/paketArtık sizinle ilgisi kalmamış, dahaönceden birlikte çalıştığınız birinegönderilmiş zarf/paket

AFADEM KBRN Grubu


Gönderici adı ve/veya adresi olmayanya da mantıklı görünmeyen (örneğin;genel ifadelerin hatalı yazıldığı) veyaüzerinde tehditkâr yazıların bulunduğuzarf/paket

Gönderenin adresi ile pul ya dadamgasındaki adresin farklı olduğuzarf/paket

AFADEM KBRN Grubu

Saldırı Durumunda Yapılacaklar

Varsa, ağız ve burunu kapatan tozmaskesi ve plastik eldiven kullanın

Şüpheli zarf veya paketi sallamayın yada boşaltmayın

Mümkünse (koruyucu önlemleralındıysa) postayı, akma veya sızıntıyıengelleyecek bir poşet veya kabın içinekoyun, aksi halde dokunmayın.

AFADEM KBRN Grubu


Zarf veya paketi dengeli bir yüzeye koyun, koklamayın, tadınabakmayın ve yakından incelemeyin

Toz yüzeye dökülmüşse temizlemeye çalışmayın. Üzerinikapatın ve bunu açmayın (elbise, gazete kağıdı veya çöpbidonu vb. ile)

Diğer kişileri uyarın ve mümkünse oda ile ilgili güvenlikönlemlerini aldıktan sonra odayı terk edin(Vantilatörleri/havalandırmayı, kapı/pencereyi kapatın)

AFADEM KBRN Grubu


Bulaşmayı engellemek için kişiselarındırmayı gerçekleştirin (kıyafetleri veeldivenleri ters/yüz ederek çıkarın,özellikle el/yüz, ağız ve burun içini,kulaklarınızı yıkayın vb.),

Teşkilatınızın böyle durumlar için kabuledilen kurallarını izleyin. Binanızıngüvenlik birimine ve ilk amirinize bildirin,

AFADEM KBRN Grubu

Uzmanla ekiplere haber verin,

Eğer mümkünse; odada/bölgedebulunanların listesini çıkarın,hatırlayabildiğiniz her şeyi not edinve listeyi uzman ekiplere iletin.


AFADEM KBRN Grubu

Hastalık şarbon sporlarına maruz kalındıktan sonra uygunbir antibiyotikle erken tedavi edilirse önlenebilir.

Tıbbi Müdahale

İnsandan insana bulaşmaz

AFADEM KBRN Grubu

75


AFADEM KBRN Grubu


KBRN GRUBU

RADYOLOJİK RİSKLER

77


AFADEM KBRN Grubu

78

Radyasyon;Elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerjiyayımı veya aktarımıdır.

İyonlaştırıcı Radyasyon,

İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyon

olmak üzere ikiye ayrılır.

Radyasyon nedir?

AFADEM KBRN Grubu

RADYASYONRADYASYON

İYONLAŞTIRICI RADYASYON

İYONLAŞTIRICI RADYASYON

PARÇACIK TİPİPARÇACIK TİPİ

Alfa, Beta ve Nötron Parçacıkları

Alfa, Beta ve Nötron Parçacıkları

DALGA TİPİDALGA TİPİ

X ve Gama IşınlarıX ve Gama Işınları

İYONLAŞTIRICI OLMAYAN

RADYASYON

İYONLAŞTIRICI OLMAYAN

RADYASYON

DALGA TİPİDALGA TİPİ

Radyo ve MikrodalgalarKızıl ve Mor Ötesi Işınlar

Görünür Işık

Radyo ve MikrodalgalarKızıl ve Mor Ötesi Işınlar

Görünür Işık

Radyasyon Çeşitleri

16:31 79

AFADEM KBRN Grubu

İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları Nelerdir?

16:31 80

81

İyonlaştırıcı radyasyon;Duyu organları ile tespit edilemez.

Tespit için inceleme aletlerinin kullanılması gerekir.

AFADEM KBRN Grubu

İyonlaştırıcı radyasyon nasıl tespit edilir?

Kokusunu alamazsınız Göremezsiniz

82

Radyoaktif kirleticiler, insanlara, hayvanlara, bitkilere zararvererek çevreyi ve ekolojik dengeyi bozar.

Radyasyonun etkisi; cinsiyet, yaş ve organa göredeğişir.

Çocuklar ve büyüme çağındaki gençler en fazlaetkilenen gruptur.

Göz en fazla etkilenen organdır.

Kontrolsüz hücre çoğalması meydana getirir.

Aynı zamanda genleri olumsuz etkiler veyacanlılarda genetik değişikliklere yol açar.

AFADEM KBRN Grubu

Radyoaktif Risklerin Etkileri

83

Doğuracağı Sonuçlar;Kanser oluşması

Ömrün kısalması (erken ölümler)

Katarakt oluşması

Sakat ve ölü doğumlar

AFADEM KBRN Grubu

Radyoaktif Risklerin Doğuracağı Sonuçlar

84

MEZ Kuralı

Mesafe – Uzak durma

Engel – Zırhlama (Perdeleme)

Zaman – Az zaman geçirme

AFADEM KBRN Grubu

Radyasyon Tehlikesinden Korunmak

NÜKLEER RİSKLER


KBRN GRUBU

86


AFADEM KBRN Grubu

87

Nükleer Silahlar;patlama özelliğinin dışında çokkısa bir sürede büyük bir yeryüzüparçasını etkileyebilen,

ısı, radyasyon ve basınç gibiölümcül etkileri olan çok güçlü birsilah çeşididir.

AFADEM KBRN Grubu

Nükleer Silahlar

88

AFADEM KBRN Grubu

Nükleer Patlama

89

16 Temmuz 1945 tarihinde patlatıldı.

AFADEM KBRN Grubu

“GADGET” İlk Nükleer Bomba

90

AFADEM KBRN Grubu

Hiroşima’ya Atom Bombası Saldırısı

Atom bombası atıldıktan sonra Hiroşima

91

Nükleer Silahların Etkileri

AFADEM KBRN Grubu

Nükleer Silahların Etkileri

92

I. AŞAMA (1 dakika)Parlak ışık görülür görülmez;

YAT (Çukur bir yere veya duvar dibine ya da kuytu bir yere yatarpozisyon alınmalıdır. Kollar, baş üstünde kavuşturulmalı, ışıkgirmeyecek şekilde gözler kapatılmalıdır.)

KAPAN (Dizler karna doğru çekilip hacim küçültülmelidir.)

ÖRTÜN (Açık yerler örtülmelidir.)Bu durum ışık, yakıcı hava hareketi ve yıkımlar sona erene kadarkorunmalıdır (yaklaşık 1 dakika).

Panik yapmayın! Sığınağa girmek için 30-60 dakika zamanınız var!

Nükleer Silahların Etkilerinden Korunmak

AFADEM KBRN Grubu

93

II. AŞAMA (Serpinti Etkisinden Korunma)Patlamadan sonraki I. aşamayı takip eden ilk 30-60 dakika sonrabaşlar.

Bu nedenle gerekli hazırlıklar içinyeteri kadar vakit vardır.

Acele etmeden sığınağagidilmelidir.

Nükleer Silahların Etkilerinden Korunmak

AFADEM KBRN Grubu

İKAZ VE ALARM İŞARETLERİ


KBRN GRUBU

95

“İkaz ve Alarm Sistemi” aracılığıyla; olağanüstü durumlarda,

düşman hava saldırılarının varlığı

radyoaktif serpintinin veya kimyasal silah tehlikesinin varlığı

ve bu tehlikelerin geçtiği haberleri halka duyurulur.

Böylece, halkın gerekli önlemleri alması sağlanır.

Bu haberlerin bildirilmesinde kullanılan işaretlerin veçeşitlerinin bütün yurttaşlar tarafından çok iyi bilinmesigerekmektedir.

İkaz ve Alarm İşaretleri

AFADEM KBRN Grubu

96

SARI İKAZ!Üç dakika devamlı siren sesi ile verilir.

Hava saldırısı olasılığı var!

Alarma hazır ol!


AFADEM KBRN Grubu

ÜÇ DAKİKA DEVAMLI SİREN SESİ

97

Sarı ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Hemen bir sığınak veya sağlam bir bodrum, duvar dibi veya birçukur yere sığınılmalıdır.

Mümkünse hemen evlere veya iş yerlerine gidilmelidir.

Bina içindeki doğalgaz, hava gazı, elektrik ve su ana vanalarıkapatılmalıdır.

Yanan ocak ve soba söndürülmeli, kapı ve pencereler kapatılıp,perdeler çekilmelidir.

Sığınağa/sığınma yerine gerekli malzemeler taşınmalıdır.


AFADEM KBRN Grubu

98

KIRMIZI İKAZ!Üç dakika yükselen alçalan dalgalı siren (canavar düdüğü)sesi ile verilir.

Hava saldırı tehlikesi var.

Derhal sığınağa/sığınma yerine gir!


AFADEM KBRN Grubu

ÜÇ DAKİKA DEVAM EDEN ALÇALAN YÜKSELEN SİREN SESİ

99

Kırmızı ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Sarı ikaz sırasında eksik kalanlar tamamlanmalı,

Gerekli olan malzemeler alınarak hemen sığınağa girilmelidir.

Tehlike geçti ikazı (beyaz ikaz) verilinceye kadar sakin bir şekildesığınaklarda beklenmelidir.


AFADEM KBRN Grubu

ÜÇ DAKİKA DEVAM EDEN ALÇALAN YÜKSELEN SİREN SESİ

100

GRİ VEYA SİYAH İKAZ!Radyoaktif serpinti tehlikesi var! / Kimyasal silah tehlikesi var!

Üçer saniyelik kesik kesik siren sesi ile veya radyo, hoparlör yada megafonla yapılacak yayınlarla verilir.


AFADEM KBRN Grubu

ÜÇER SANİYE SÜRE İLE KESİK KESİK SİREN SESİ

101

Gri veya siyah ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?Bu ikazla hemen diğer ikazlarda olduğu gibi gereken malzeme veyiyecek maddeleri ile birlikte sığınak ve sığınma yerlerinegidilmelidir.

Yetkililerin yapılacağı uyarılara hazırlıklı olunmalıdır.


AFADEM KBRN Grubu

102

BEYAZ İKAZ!(TEHLİKE GEÇTİ İKAZI)

Hava saldırısı, radyoaktif serpinti veya kimyasal silah tehlikesi kalmadığı anlamına gelir.

Radyo, hoparlör, megafon gibi araçlarla halka duyurulur.


AFADEM KBRN Grubu

RADYO, HOPARLÖR VE MEGAFON ANONSU

103

Beyaz ikaz duyulunca neler yapılmalıdır?“Tehlike geçti!” haberi duyulunca sığınaklardan çıkılarak normalyaşam alanlarına dönülmelidir.

Yardıma muhtaç olanlara yardım edilmelidir.


AFADEM KBRN Grubu

RADYO, HOPARLÖR VE MEGAFON ANONSU

SIĞINAKLAR


KBRN GRUBU

105

“Özellikle hava bombardımanlarından korunmak içinyapılmış yer” (TDK, 2013)

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

Nükleer ve konvansiyonel silahlarla, kimyasal ve biyolojik savaş maddelerinin etkilerinden ve afetlerden korunmak amacıyla inşa edilen ve bu amaçla kullanılan güvenli yapılardır.

106

Sığınaklar, yapılması bir zorunluluk olmakla beraber, çok pahalıyapılardır.

Maliyetini azaltmak ve barış ortamında da bakımını sağlamakiçin sığınaklar:

Metro, garaj, otopark, kapalı çarşı, pasaj, spor salonu gibibirden çok amaca hizmet eder şekilde yapılabilir.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

107

Kişi başına en az 1 m2 yer

Serpinti sığınaklarında her 100 kişi için erkek ve kadın olmaküzere ayrı ayrı birer tuvalet ve lavabo

Sığınakların iç yüksekliği net 2,40 metreden aşağı olamaz.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

108

Sığınağı Çevreleyen Bina Dış Duvar Kalınlığı:

Sığınağın bina dışına rastlayan duvar ve tavan döşemekalınlıkları en az 60 cm beton, 75 cm tuğla veya taş ya da 90 cmsıkıştırılmış topraktan olmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

109

Giriş Yeri

Sığınağın girişi demir kapılı ve en az bir adet dik açı dönüşlüolmalıdır. Net alanı tuvalet, duş ve mutfak nişi hariç 100metrekareden büyük sığınaklarda iki çıkışın sağlanmasızorunludur.

Havalandırma

Mekanik havalandırma

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

110

Sığınak biriken çöplerin ve diğer atıkların kolaycauzaklaştırılmasını sağlayıcı özellikte tasarlanmalı,

Tuvalet taşı yerine klozet kullanılmalı

Mümkünse radyoaktif sızıntıya karşı ilave tedbirler de alınarakatık su gideri kanalizasyona bağlanmalıdır

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklarda Hijyen Tedbirleri

111

Sığınaklarda Bulundurulması Gereken Malzemelerpilli bir radyo

ikili ve üçlü ranzalar

piknik tüpü

küçük bir gaz sobası

pilli bir el feneri

plastik torbalar

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

112

Sığınaklarda Bulundurulması Gereken MalzemelerEn az 14 günlük gıda maddesi ve su stoku

Günde kişi başına en az 2 litre üzerinden yapılacak içme suyustoku için gerekli malzemeler

Su, süt, konserve, hazır çorba, bisküvi, et, bakliyat, peynir,zeytin, yağ, çay, şeker, tuz, vb.

Pens, makas, enjektör, plaster, çengelli iğne, sabun, sargı bezi,hidrofil pamuk, tentürdiyot, alkol, oksijenli su, yanık merhemi

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

113

Sığınaklarda Bulundurulması Gereken MalzemelerYangın söndürme cihazı, su varili veya kovası, hortum, ikiparçalı merdiven, kum torbası, kazma, kürek.

Telefon, telsiz, battaniye, temizlik malzemeleri, kova, çöpbidonu,

Pilli radyo, pilli el feneri, yedek pil,

Gaz maskesi, saat, kitap, makas, sedye,

Hijyenik malzemeler, çatal, kaşık, bıçak, ilkyardım çantası,kibrit, mum.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınaklar

SIĞINMA YERLERİ


KBRN GRUBU

115

Sığınak bulunmayan ev veya işyerlerinin bazı bölümleri sığınmayeri olarak kullanabilir.

Kimyasal ve Biyolojik Maddelerden Korunmak İçin;Sığınma yerleri üst katlarda ve penceresi az olan yerlerdenseçilmeli (banyo vb.),

Gaz girişini önlemek amacıyla pencere ve kapı aralıkları macun,bant veya çamaşır suyuna batırılmış bezlerle kapatılmalıdır.

Kırık cam ve kapılar önceden onarılmalıdır.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınma Yerleri

116

Klasik ve Nükleer Silahlardan Korunmak İçin;Sığınma yerleri mümkünse bordum katlarında, dışarıyapenceresi az tavan ve duvarları sağlam yerlerden seçilmeli,kapı ve pencereleri kum torbaları ile takviye edilmelidir.

Sığınma yerlerinde sığınakta bulunması gereken malzemelerbulunmalıdır.

Sığınma yeri olarak seçilecek yerin, sığınak kadar koruyucuolamayacağı açıktır. Ancak seçilecek bu yerin mümkün olduğukadar sığınaktaki özellikleri taşımasına özen gösterilmelidir.

AFADEM KBRN Grubu

Sığınma Yerleri


KBRN GRUBU


ÖğretmenlerAyşenur YAŞAR [email protected]Özlem GÖKDEMİR [email protected] BOĞAZPINAR [email protected]ülay YILDIRIM BAYINDIR [email protected]. Gökay KIRMIZIGÜL [email protected]


KBRN GRUBU


Katılımınız için teşekkürler…

Ayrıntılı bilgi için: www.afad.gov.tr

kbrn farkindalik eĞİtİmİ · kbrn farkindalik eĞİtİmİ Öğretmenler ayşenur yaŞar...

Documents