katı atık yönetiminde biyolojik İşlemler

7/25/2019 Kat Atk Ynetiminde Biyolojik lemler

1/169

Kat Atk Ynetiminde

Biyolojik lemler

Biological Waste Management

ERTURUL ERDN

TAKAG 201526 - 29 Mays 2015 - zmir


2/169

Kat Atk Ynetiminde Biyolojik lemler

Kat Atk lemlerinin Birbiri ile KombinasyonuOlanaklar


3/169

Atklar : Fiziksel ,Kimyasal, Biyolojikzellikleri

Atklarn lemleri

Fiziksel, Mekanik, Kimyasal, Biyolojik ve Termik lemler

BioorganikAtklarn Kaynaklar ve zelikleri

Karisikatklarn biyolojik ilemleri1. Mekanik biyolojik ilemler2. AtklardaTemel ilem kombinasyonlar

Mutfak atklar yeil atklarn ilemleri1.Bahe atklar

Deponilerdebiyolojik ilemler

Katk yakt retimi in Biyolojik lemler


4/169


Ayrabilirlik Testi (DEWAR Kab TestiAtklarda biyolojik ilemleri uygulayabilmek iin nce atklarn biyokimyasal olarakayrabilirliklerine bakmak lazm.

Bunun iin ise 1950 lerden beri kendine kantlmolan her yere de kolay uygulanabillebilir olan DEWAR kab deneyleridir.

Burada 1976 -1977 ylnda, zmirden gtrlen pler de dahil olmak zere , yerindedilen eitlfiziksel ayplandrma malzemeleri dahil , iindeki besin maddesini de dkarmlar da ele alnmtr.


5/169Kat Atk Ynetiminde Biyolojik lemler

Ayrca aerobik ilem sonucunda , ok zor ayrabilir durumda olan biyoorganik veya kkenli olanlarn btnsel deerlendirme , hammaddeyi dponiye gmmeme yakladeeri nalizleri 1976 de stuttgart ta balayarak 1980 ler de TU Berlin de devam edil

BRAM olabilecei de ispatlanmtr. zmir de de Gazenfer Hanzadnile de ibirllii yYksek lisans tezi almasnda kmr yannda katk yakt olarak imento fabrikas pda baarl olmutur..



Ancak standartlatrlmas kalite koullarnn ortaya konmas iin ok ince , hassas elmlerin deerlendirilmenin yaplmas gerekmekte idi.

Bugn ise bu gereklemi ve bir ok imento sanayinin yakt ihtiyac atk=kaynak yaklam ile yollandndan enerji ihtiyac BRAM =RDF=SDF= EBS adn ne koyarsananafikrini 1960 lardan alan bu vizyon ile imento fabrikalar enerji ihtiyacnn yzde buradan temin edebilmektedir.:

Marka, gvenlilik, kalite, standart gibi deerler salam olunca baarl ile evre dost

yaplabilmektedir.



zetle ilemler sralamas yaparsak:

Mekanik- fiziksel -biyolojk (anaerobik-aerobik) ilemler ve kalntlar da kimyasal , teilemlerle deerlendirilebilir hale gelebilmektedir



Almanya-svire-Avusturya-Trkiye OalmasKompostlatrmada eitli atklar kullanlmtr:

Tarmsal Atklar (Almanya)

Orman Atklar (Almanya)

Kentsel atklar (Trkiye-zmir )

Artma amurlar (Bsnau atksu artma tesisi amurlar , evsel atksu artma tesisi)


9/169

Beher kaplarndaatklar kartrlmamve kartrlm halleri


10/169

Beher kaplarndaatklar kartrlmamve kartrlm halleri


11/169

Dewar kaplarndakzma=kompostlatrma deneyleri:ayrabilirlik saptamas


12/169

Daha byk kaplardakzma=kompostlatrma deneyleri


13/169

Ayrma srasndaoluan karbondioksitinve scaklklarn zamanagre deiimininllmesi:


14/169


15/169

Ayrma dzeyini vemikroorganizma aktivitesinisaptamak iin solunum

aktivetesinin tayini iin kullanlanSAPROMAT aygt; zamana gredeiiminin llmesi:


16/169


17/169


18/169


Kat Atk Ynetiminde Yeni Yaklam

2008 ylnda yaynlanan AB Atk Direktifi (2008/98/EC) ile atk ynetiminde yeni yak

Atk Ynetiminden Kaynak Ynetimine

Yeni atk ynetim stratejileri hiyerarisi: Atk NLEME

Geri KULLANIM

Geri DNM

Geri KAZANIM (rn. enerji)

LEME-DEPOLAMA

atk kaynak


19/169

WASTES

from

Households

SEPARATE COLLECTION

TREATMENT: Recycling & Recovery

INCINERATION(MSWI)

SEPARATION Plant

(MP/MB-Treatment)

MP-TRE

for REC

MP TREATMENT

SRF-Recovery

BIOLOGICAL

Stabilisation (MB)

Co-INCINERATION

WtE-Plants

LANDFILL

LANDFILL MINING

Bio-WasteSecondary Raw

Materials

Compost,

Biogas,

Biodiesel

Secondary

(Recycling)

Products

Secondary

Wastes

Residues

Coarse, lightweight fraction Fine, heavyweight fraction

Metals

(Fe, NON-F

(Fe

Combustible

fraction

MSWI = Municipal Solid Waste Incinerator

MP = Mechanical-Physical

MB = Mechanical-Biological

SRF = Solid Recovered Fuel

WtE = Waste to Energy

Combustio

(Ashes

Mi

1

2

3: Sources for plastic

rich Input waste

materials

1 2 3


20/169


n lemler: mekanik + anaerobik + aerobik


21/169


n lemler: mekanik + anaerobik


22/169


n lemler: mekanik + aerobik + mekanik

HerhofBiyo-Kuru Stabilat YntemiKuru stabilat yntemiile kuru katk yaktelde etmek ve bunu standartlara uygun bir

yaktolarak eitli ihtiya alanlarnda kullanmak mmkndr.

Asslarwetzlar da 1997 de faaliyete geenbir tesis de kuru stabilat bu amala relave yaktolarak deerlendirilmektedir.

Isl deeriise 17 000 kJ / kg dr.

4,7 MWh lik bir kapasiteye sekunder yaktkatma deerini salamaktadr.

Kaynak: Heering, M. Et al (1998) : Trockenstabilat BR .. H.5, S.21-24


23/169


Almanya , Avusturya gibi AB lkelerinde kat atklar yakma tesisleriayrcaproses gerei yakt kullanan tesislerde de (katk / ilaveyakt olarak)y(Holzer, Ch.; Zehetner, G. 2002)

Herhof Umwelttechnik GmbH gibi birok firma teknolojilergelitirmilerdievselkat atklardakatk yakta dntrlmekte vern proses tesislerindolarakkullanlmaktadr. Herhof ungelitirdii teknolojide evsel/kentselkat stabilat tesislerinde biyolojik-mekanikileme tabi tutularakkatk yakta dnve depolanmaktadr. Doal yakt kullanan tesislere de katk ygnderilmektedir. Prensiptepn iindeki biyolojik olarak kolay ayrabparalanmakta bu ara aa kan s enerjisi ortamn scakln y

buharlama gereklemekte ve buhar da ortamdan uzaklatrld gereklemektedir. Buru malzeme de mekanik ilem ksmnda imaddelerden ayklanmakta , sl deeri deykseltilmektedir.Bylece de ekuru stabilat n sl deeri 15-18 MJ/kgarasnda deimektedir. (Wengenro


24/169


n-lemler


25/169


Mekanik Biyolojik lemler ve Deponi


26/169


Mekanik Biyolojik lemler:erobik


27/169


Wendelin Sistemi

Kapal alanda trapez ynda zorunlu havalandrmal ve


28/169


Kapal alanda trapez ynda zorunlu havalandrmal veaktarmal kompostlatrma


29/169


HERHOF Sistemi


30/169


BAS Sistemi


31/169


Mekanik Biyolojik lemler:naerobik


32/169


n-lemlerden DeponiyeKriterler


33/169

biomasspolysaccharideproteine

fat

acetate

H2 CO2

acetate

propionat

butyratsuccinat

alcohol

ferment bacteria

methanogenic bacteria

acetogenic bacteria

4. StagemethanogenesisTopt. about 35-45 CpHopt. about 7

1. and 2. stage:hydrolysis and fermentationTopt. about 30CpHopt. about 6

C6H12O6 + 6H2O 6CO2 + 12H2

C6H12O6 + 2 H2O 2CH3COOH + 2CO2 + 4H2

biomass CO2 + CH4 + (H2S + NH3 + PO42-) + energy

The stages of anaerobic decomposition

H2 CO2

3. stageacetate formation

C6H12O6 3CO2 +3CH4

CH4CO2


34/169


Suitable Substrates for Biogas


35/169


0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

14.000

16.000

18.000

Liquidmanure

Residualwaste

Foodwaste

Biowaste

Clarificationsludge

Wastefromprocessing

offruitandvegetables

Organicwastefrom-

gardensandparks

Marcandpreclarifiedeffluent

fromwinemanufacture

Amountofwaste[1

.000Mg

DS/a]

inGermay

Quantity of Substrates available


36/169


0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Liquidmanure

Residualwaste

Wastefood

Biowaste

Clarificationsludge

Wastefromprocessing

Fruitandvegetables

Organicwastefrom

fromparksandgardens

Marcandpreclarifiiedeffluent

fromwinemanufacture

pot.biogasyield[m

io.

m/a]

Total potential:

approx. 4,300 M

Biogas potential of organic Waste (Germany)

A bi Di ti / F t ti


37/169


Anaerobic Digestion / Fermentati

T f i i i l


38/169


Source: Schlegel, H. G. (1992): Allgemeine Mikrobiologie, Georg Thieme

Verlag, Stuttgart.

Temperatures ranges for microorganisms involve

Bi d ti


39/169


35

40

45

50

55

60

65

70

Time [Month]

CH

4-content[%]

Temperature[C] CH 4

Temperature

Biogas production

Metabolism


40/169


Aerobic metabolism Anaerobic metabolism

(Biogas)

Source: Schlegel, H. G. (1992): Allgemeine Mikrobiologie, Georg Thieme Verlag, Stuttgart.

T h i l li ti (1)


41/169


Simple bio-

gas plant

for

production ofcooking gas

for a single

household

Technical applications (1)

Technical application (2)


42/169


Agricultural biogas plants

Source: Biogas Weser-Ems GmbH




43/169


Biogas plant, Radeberg Co-fermentation of clarification

sludge and biowaste

Source: Bio-Verwertungsgesellschaft Radeberg

mbH


- combined heat and powerplant


44/169


plant

Benefits of renewable energy from biogas


45/169


Benefits of renewable energy from biogas

Cost-effectiveenergy supply

A sustainable infrastructurefor organic waste management can be put in place with biogas plants

Decentralised plants have a positive effect on regional development( jobs, fiscal revenues, decentralised

thermal energy production).

Primary energy sources (fossil fuels) are replaced by renewables, thus combating global warmingand corenewable resources.

High quality fertiliseris produced from secondary raw materials, which substitutes for mineral fertiliser They

are sanitised, contain no germinating plant seeds and are free of pathogens (tobacco mosaic v...)

have a low pollutant content (depending on the materials used)

are well tolerated by plants, form humus, and help to prevent soil errosion.

Summary


46/169


There is a wide range of organic

substrates with a high biogas

potential.

Plant designs are available for the

diverse applications (from individual

homes to large-scale industry).

The technical risk is small.

As many examples show:

Biogas plants are a cost-efficientoption and can compete with other

solutions.

Summary

Specific Biogas yield (1)


47/169



TS oTS Specific Biogas yield

[%] [% TS][m CH4/kg

TS][m CH4/kg

oTS]Substrate

min max min max min max min max

Literature

Agricultural waste 0,19 0,26 [11]1)

Animal cadaver meal 8 25 90 0,45 0,72 0,50 0,80 [3]2)

Biowaste 40 75 50 70 0,08 0,12 0,15 0,60 [16]1)

Blood meal 90 80 [3]2)

Buffalo wastes 19 0,07 [15]

Cane trash 0,10 [11]1)

Cattle dung (fresh) 12 40 65 85 0,12 0,33 0,18 0,50 [3]2)

[10]1)

Cattle manure-feces 0,05 0,19 [11]1)

Cattle manure-liquid 6 17 44 90 0,04 0,25 0,10 0,28 [3]2)

[4] [7]1)

[1]1)

[10]

Cereal slop 6 15 83 90 0,30 0,52 0,43 0,70 [3]2)

[10]1)

[16]1)

Cheese waste 79 0,67 [13]

Chicken dung 32 63 80 0,07 0,09 0,25 0,45 [16]1)

Chicken manure-liquid 10 34 70 80 0,13 0,34 0,18 0,43 [3]2)

[4] [1]1)

[10]1)

Clarification sludge 1 5 60 75 0,21 0,28 0,23 0,41 [6]1)

[2] [10]1)



48/169


0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

Maizestraw

Biowaste

(domestic)

Foodwaste

(largecanteen)

Residualwaste

Liquidmanure

Clarificationsludge

Sp

ec.biogasyield[mCH

4/Mgo

riginalsub

.]

fromc

attle


Substrate characteristics, e.g.CN-ratio


49/169

Substrate C/N ratio

Household waste 40

Kitchen waste 25

Sewage sludge 15

Wheat straw 128

Sawdust 500

Agricultural soil 15-20

C/N ratio of different substrates [Bilitewski et al., 1991]


50/169

Mechanical - Biological Waste Treatment (MBT)

coarse processingcoarse processing

U

ferrous metals

U energy recovery/incineration

energy recovery/

incineration

compostingstorage

wet organic fraction (WOF)


51/169

Mechanical - Biological Waste Treatment- Aerobic Treatment (Rotting Process)- Thermal Recycling / Incineration

landfillstorage

energy recovery/

incineration

energy recovery/

incineration

coarse processing

UU

UU

ferrous metals

2-stagewashing

H2O CO

2

biofilteraeration

aerobic stabilization

2-stagewashing

H2O CO

2

biofilteraeration

aerobic treatment / composting

30. federal emis-sions control act

WOF


52/169

Mechanical - Biological Waste Treatment- Anaerobic Treatment (Fermentation) followed by Rotting Process

landfillstorage

biogas utili

wastewatertreatment

energy recovery/

incineration

energy recovery/

incineration


UUUU

ferrous metalsferrous metals

anaerobicanaerobictreatment

2-stage

washing

biofilter

aerobic treatment

30. federal emissions control act

aeration


53/169

Example Plant with 35 000 Mg/a Capacity


54/169

Fermentation Plant


55/169

biofilter

fermenter

composting

sewage

energy

biogas


56/169


Process with Energy Recovery

12%

20%

fermentation

inert 1

inert 2

inert 3

5 - 80 mm

1 - 5 mm

100 - 1000 m

organics 1

organics 2

organics 3

6 - 80 mm

1,5 - 6 mm

150 - 1500 m

MSW

11%

5%

6%

15%

inert 1

inert 2

inert 3

5 - 80 mm

1 - 5 mm

100 - 1000 m

organics 1

organics 2

organics 3

6 - 80 mm

1,5 - 6 mm

150 - 1500 m

MSW

11%

5%

6%

15%

wastewaterprocess water

wet mechanical separation

dewatering biobio

biogas utiliza

drying and

pelleting

wastewater

treatment


ferrous metals

U

U

U

ferrous metals


57/169


Process Diagram of Wet Mechanical Separation

MSWMSW

inert 1

inert 2

inert 3

5 - 80 mm

1 - 5 mm

100 - 1000 m

organics 1

organics 2

organics 3

6 - 80 mm

1,5 - 6 mm

150 - 1500 m

inert 1

inert 2

inert 3

5 - 80 mm

1 - 5 mm

100 - 1000 m

organics 1

organics 2

organics 3

6 - 80 mm

1,5 - 6 mm

150 - 1500 m

11%

5%

6%

15%

4%

process water:condensate, outflowwater treatment or(upflow anaerobic sblanket) fermentat

wastewater toanaerobic treatmeclosed circulation water


58/169

Container Inside View

Detail Wet Screener Org


59/169

control

watersurplus

disturbingmaterial

mechanical treatment

anaerobe fermentation

dewatering / composting

41%

14%

28%

conditio

biological pro

2%

biomass

15%

100%

Mass balance dry fermentation

25,000 Mg/a

450 Mg/a

10,250Mg/a

decompostingloss

3,500 Mg/a

compost 7,000 Mg/a biogas3,800 Mg/a


60/169

processwater

2% mechanical treatm

anaerobe fermentati

dewatering / composti

8%

3%

6%

biomass20%

Mass balance wet fermentation

80 % water

25,000 Mg/a

100,000 Mg/a

3,500 Mg/a

7,000 Mg/a 3,800

watersurplus

10,250 Mg/a


61/169

0

5

10

15

20

0 5 10 15 20 25 30 35

DO

5%

DO

10%

DO

20%

DO

30%

DO

40%

Hydraulic Residence Time [d]DO

M

VolumetricLoading[k

g/md] Operating Range

Volume of the bioreactor

18 [kgDOM/m3d]

5 kgDOM/m3d]

Dry: DOM = 7,000 [Mg/a]; DOM = 20 [%]; T = 20 [d]; 10 [kg/m3d]: Vbioreactor = 2

T = 10 [d]; 18 [kg/m3d]: Vbioreactor = 1,

Wet: DOM = 7,000 [Mg/a]; DOM = 5 [%]; T = 20 [d]; 2.5 [kg/m3d]: Vbioreactor = 7

T = 10 [d]; 5 [kg/m3d]: Vbioreactor = 3

10 [kgDOM/m3d]

2.5 kgDOM/m3d]


62/169

The methane productivity of waste fermentation

Dry: T = 20 [d]; 10 [kg/m3d] : Vbiogas = 3 m3/m3d : 300 m3/MgDom

T = 10 [d]; 18 [kg/m3d] : Vbiogas = 3 m3/m3d : 167 m3/MgDom

Wet: T = 20 [d]; 2.5 [kg/m3d] : Vbiogas = 1 m3/m3d : 400 m3/MgDom

T = 10 [d]; 5 [kg/m3d] : Vbiogas = 1.6 m3/m3d : 320 m3/MgDom


63/169

Unit Single stageWet Fermentation

Single stage TheDry Fermenta

Spec. Gas

production

[Nm3/MgDom] 320 300

Digestive gasproduction

[Nm3/a] 2,240,000 2,100,000

Thermal value [kWh/Nm3] 6 6

Energycontent

[kWh/a] 13,440,000 12,600,00

Availability 0.9 electrical thermal electrical th

Full output

CHP

[kW] 483 898 453

Energyproduction

[kWh/a] 4,233,600 7,862,400 3,969,000 7,3

Energyrequirements

[kWh/a] 2,500,000 1,500,000 1,500,000 6,4

Surplus [kWh/a] 1,733,600 6,362,400 2,469,000 97

Current output0.075 /kWh

[/a] 130,020 185,175

Energy Balance for Single Stage Fermentation Plants (25,000


64/169

CHP

energy cont

100%

11%

11%

20% 21%

thermalsurplus

electricalsurplus

electrical require

37%

energy loss

biological gas prod

thermal requirement

Energy balance: single stage; dry; mesophilic

Capacity of the fermentation plant [Mg/a] 10,000 20,000 30,000

Costs of plant at 10 000, 20 000, 30 000 Mg/a; single stage; dry;


65/169

Capacity of the fermentation plant [ g/ ] 10,000 20,000 30,000

Investment Costs:

Plant technology (PT) [] 3,800,000 4,800,000 6,000,000

Building technology (BT) [] 2,000,000 2,600,000 3,300,000

Overall costs [] 5,800,000 7,400,000 9,300,000

Specif. Investment Costs [/Mg] 580 370 310

Annual Costs:

Debt service on capital PT; 10a; 6% [/a] 494,000 624,000 780,000

Debt service on capital BT; 20a; 6% [/a] 160,000 208,000 264,000

Operating costs [/a] 200,000 320,000 480,000

Insurance [/a] 15,000 20,000 30,000

Personnel costs [/a] 185,000 185,000 185,000Electricity [/a] -100,000 -150,000 -200,000

Disposal costs [/a] 30,000 60,000 90,000

Annual Total [/a] 984,000 1,267,000 1,629,000

Specif. processing cost [/Mg] 100 65 55


66/169

plant types: BRV, BTA, Dranco, KCA, Valorga, Waasa

250

300

350

400

450

500

550

600

650

700

750

800

850

900

950

10 000 Mg/a 20 000 Mg/a 30 000 Mg/a

specific

investment[/Mg]

Requirement for Waste Fermentation Plants


67/169

plant types: BRV, BTA, Dranco, KCA, Valorga, Waasa

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

160

170

10 000 Mg/a 20 000 Mg/a 30 000 Mg/

specificoperatingcosts[/Mg]

Specific Processing Costs for Waste Fermentation Plan

Biyoorganik atktan biyogaz reten Mnih deki tesis (Biyoorganik atklarbiyogaz reten tesis ve rnleri)


68/169


Biyoorganik atktan biyogaz reten Mnih deki tesis (Biyoorganik atklarbiyogaz reten tesis ve rnleri)


69/169



70/169


Kompostlama Yntemleri

Kompostlama teknolojileri gnmzde genelde 3 temel grupta ele

- Statik Yntemler: Daha ziyade teknolojisi az olan yntemlerdir.- Dinamik Yntemler: Teknolojisi youn yntemlerdir.

- Statik / Dinamik Kombine Yntemler:Her ikisinden de yararlanan koyntemlerdir.


71/169


Kompost tesisinin yaps kompostlamada kullanlabilecek materyalin kkenleri ile doruBunlar;

* p

* p + Artma amuru

* p + Tavuk gbresi

* Artma amuru + nce odun tala

* Artma amuru + Kylm saman

* Tavuk gbresi + Aa kabuu artklar

* Artma amuru + Aa kabuu artklar

olarak sralanabilir (Erdin 1981).


72/169


Gnmzde eitli lkelerde kullanlan kompostlama teknikleri firma baznda ayrca aada

Uygulanan Kompostlama Yntemleri:

a. Tambur Kompostlama Yntemi

- Alvahum Biyooranik Atk Kompostlama Yntemi- Envital Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

- Lescha Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi.

b. Ak Yn Kompostlama Yntemi

- Ak Yn Atk Kompostlama Yntemi

c. Kapsllenmi Yn Kompostlama Yntemi

- Wendelin Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

- Thyssen Engineering Kompostlama Yntemi.

- Koch + SGP - VA Kompostlatra Yntemi


73/169


d. Tnel Kompostlama Teknii

- Babcock Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

- Passavant - Schnmackers Atk Kompostlama Yntemi

e. Hcre ve Konteyner Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi- Herhof Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

- MAB - Lentjes Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

f. Brikollar Kompostlama Yntemi

- Rethmann Brikollar Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

g. Anaerobik Yntem

- BTA Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi

- Hamburg / Harburg Biyoorganik Atk Kompostlama Yntemi


74/169


Kompost Tesisi Tasarm:

Kompost tesisinden beklenenlerin belirlenmesi, dzenlenmesi ve iletilmesi.

Gerek ileme kapasitesinin belirlenmesi.

Fabrika inaatnn planlanmas.

Arazi gereksiniminin belirlenmesi ve yerine karar verilmesi. (ED)

Kompostlama yntemine karar verilmesi ve seim kriteri.

Kompostun deerlendirilmesi.

Artma ve fosseptik amurlarnn birlikte deerlendirilmesi.

Kalnt ilemleri.


75/169


Emisyon incelenmesi ve deerlendirilmesi.

naat ve iletme masraflarndan sonra karar verme.

Kompost tesisinin geniletilmesi.

Kapasitenin artrlmas.

Yntemin yenilenmesi, gelitirilmesi ve deitirilmesi. lave yapabilme durumu.

Birim hacimli p paralama nitesi.

letme ekli ve rezerv iletme sreci.

Planlamann seyri:

- Uzman raporu

- n proje

- artnamenin hazrlanmas

- haleye verme

Teklif toplama.

Kesin proje.

halenin kabul.

Bahe tipi yn kompostlatrmas


76/169


Bahe tipi kompost yn oluturulacak atk trleri / eitleri: Kylm dallar

Hasat kalntlar

Yaprak

Biilmi ot ve im

Budama atklar

Temizlik atklar

Ayrabilir mutfak atklar

Kk hayvan dks

Bahe topra ilavesi

Kompostilavesi (a)


77/169


Kompostlatrma


78/169


Havalandrmal Konteyner Sistemi


79/169



80/169


RN KALTES: AYRI TOPLAMA VE BYOORGANK ATIKLARIN

KOMPOSTLATIRILMASI

Kompostun kaliteli olmas ve prosesin randmannn yksek olmas iin biyo p

t l tl k klidi AB lk l i d d b k d b t id l


81/169

ayr toplanmas mutlaka gereklidir. AB lkelerinde de bu konuda bata giden l

Almanya, Avusturya, ve svire dir.

rnein Viyana kentinde yaplan analizlerde biyo-bidondaki pn bileimi Tabl

1deki gibidir.

Tablo 1 :Viyana daki biyo-bidondaki p bileenleri dalm

Evler(%) Baheler(%)

Biilen ot, yaprak 7,6 59,7

Aa, al budamalar 7,0 34,6

Mutfak atklar 69,1 4,5

Mineral maddeler 4,0 1,2

Kat 1,8 0,1

Dierleri 11,5 0,4


82/169

Bu lkelerde 30 kg / N.ylile 120 kg /N.yl arasnda biorganikatk retilmektedir.Hesaplar iin genelde 70-80 kg/N.ylkabul edilmektedir.

Gerek kompostun gerekse sznt suyunun zelliklerini belirleyen kompost

hammaddesinin elementer bileenleridir. Bunlar da ok sayda eitli aratrcla

tarafndan , eitli kentlerde yaplan almalar srasnda analizlenmitir.

Viyana nnTablo 1de anlan p bileenleri analizlendiinde Tablo 2deki sonuelde edilmitir.

KOMPOSTLATIRMA YERNN SEM


83/169

-Kompostlatrma organizasyon ekli ve tesis bykl

-Kk kompostlatrma veya kendi bana kompostlatrma ------> < 50 ton /

-Desantral kompostlatrma < 2000 ton / yl

- Santral kompostlatrma > 2000 ton / yl

-Arazi durumu bulunmas, mevcut tesisler, altyaplar, mezarlk, artma tesisi, mo

deponisi, inaat alanlar, mlkiyet durumlar...

-Tesisin kurulabilirlii, yaplabilirlii*Halkn hazr olup olmad ; *Kullanp kullanmayaca; *insanlar ikna edilme

-Seilenyer yeterli byklkte olmal


84/169

-Seilen yntem, ynteme grearazi seimi, araziyi ynteme greayarlama

-Su koruma blgelerindetesis kurulmamal, yerleimyerlerinde veya yaknndatesisler < 50 t/ylolabilir

-Hukuksal altyap hazrlanmas, tmilgili yasalarn gzden geirilmesi

-misyondurumu, koku, toz ve mikrop salmamal

-Toplama ve tamaana depolamaya balolarak kat atk ilemmerkezi olutur

AIK SSTEM KOMPOSTLATIRMA


85/169

Kat atklarn iinde kompostlatrlabilir ksmlarnn (organik I =kolay ayrabilir,

organik II = orta derecede ayrabilir, Organik III = zor ayrabilir ) arlklarna g

koullara (scaklk, hava , v.b.) bal olarak ayrma hzl veya yava olmaktadr.zellikle Organik I in fazla olmas halinde scaklk da yksek hemen hzl bir ayr

gereklemekde ve rnler aa kmaktadr. Bu rnler su , karbondioksit , org

asitler ve dier gazlardr. Ayrca bu ayrma rnlerinin yan sra da ok sayda ve

eitlilikde mikroorganizmalar olumaktadr. Sistem kapal ise btn bu proses m

akn kontrol altna almak , aa kan bileikleri izlemek mmkndr. Sistem

olduu zaman ise bu zorlamaktadr.

Organik I fazla miktarda ierenmutfak atklarbu nedenle da daha p kabnda

evde ayrmaya balar, biriktirme konteynerinde devam eder, tama aracnaaktarlrken ; de oluan sular akmaya balar olduka kirlilik ykl besin maddes


86/169

aktarlrken; de oluansular akmaya balar, oldukakirlilik ykl, besin maddesbu sular aktve dkldyeri kirletirler. Ayrca koullaranaerobik ise evreykoku maddelerini yayarak, koku kirlenmesine neden olurlar.

Diertarafdan bu ynveya beklerde, kaplarda oluanmikroplar da atmosferebioaerosol olarak getikleri iin ayrcabir kirlenmeye neden olurlar.

Hzl, youn ayrma fazndada younkoku ve bioaerosol sorunu vardr. Ak

kompostlatrmasistemlerinin en byksorunu budur. Bu nedenle de son yllar

kapalsistemler gelitirilmi, ya da aksistemlerin zerleri rtlmtr. Teknik

eitli rtmalzemeleri gelitirilmive uygulamaya konulmutur.

Ak sistemlerde ynlarn belirli zaman aralklarnda aktarlmas gerekmektedir

haftada bir, iki hafta da bir , haftada bir , drt haftada bir veya alt haftada bi

olabilecek ekilde uygulamalar vardr Bunlar uygulama alnnn ekolojik koullar


87/169

olabilecek ekilde uygulamalar vardr. Bunlar uygulama alnnn ekolojik koullar

gre ayarlanmaldr. Sk sk aktarma yn abuk kurumasna , susuzlamasna ve

dolaysiyle de sulanmasna neden olabilir.

2-3 hafta gibi aralklarla aktarma da anaerobiklemeye dolaysyle de ar koku

olumasna neden olabilir.Ancak aktarmadan nce youn koku alglanmasna ra

aktarma srasnda ve sonrasnda alglanmayabilir. zellikle koku emisyonun n

gemek iin ak ynda kompostlatrmalarda, ynlarn altna altlk olarak org

III grubuna giren materyalden yaymak; yar geirgen rt materyali ile rtlemeda

havalandrmak bata gelen alnabilecek nlemlerdir. leri teknoloji gerektirmeye

kompostlatrma tekniklerinde koku emisyonlarn azaltmak iin belli balca ya

ilemler bunlardr. (3).

KOMPOST TESSNDE OLUAN EMSYONLAR

Aerob veya anaerob biyolojik ilemler srasnda kat atklarn iindeki , kolay, ort

l bil bil ikl i ik b l l k l i


88/169

paraalanabilen bileiklerin miktarna, oranna bal olarak ayrma rnleri ga

kat eklinde olumaktadr.

Kompostlatrma ynlarnn aktarlmas srasnda oluan spor emisyonlar

100 m mesafede 5-15 spor/m3

yakn sahada 1 000 000 spor/ m3

rzgar ynnde10 km/h 50m 4 100 spor/m3

havada sporlar bulunmaktadr. Bu yzden baztesisler Almanya da kapattrlm

da kapaltesis haline getirilmitir. (1,2).

-toz emisyonlar; koku emisyonlar; -mantar sporlar emisyonlar


89/169

Kompost ve hastalk bulatrclar

-nsan ve hayvanlarda hastala sebep olan mikroorganizmalar, bakteriler, mant

virsler, parazitler

-fitovirsler (ttn mozaik virsleri, mantarlar...)

-Nematodlar gibi zararllar

-Yabani ot tohumlar

BOAEROSOLLER

Balangta kf mantarlar, bakteriler ve aktinnsetler grlmektedir. Bu ara d

endotoksinler ve ekzotoksinler olumaktadr Kat atklar ayr toplanmas halind


90/169

endotoksinler ve ekzotoksinler olumaktadr. Kat atklar ayr toplanmas halind

biyojen atklar, zellikle mutfak atklar iindeki organik atklarda, daha toplama

biriktirme kab iinde ayrmaya balar, dolaysyla da bakteri, mantar, virs gib

mikroorganizmalar geliir. Evden balayarak oluan bioorganik kat atk madden

boyunca iinde eitli mikroorganizma trleri olumaktadr. Trce ve poplasyo

ok zengindir. Aerosoller olarak da bilinen bu mikroorganizmalar bu gibi kaynak

evreye salmaktadr. (4)

KOMPOST TESSNDE OLUAN ATIKSULAR

Sznt su sorunu

-Endojen sznt suyu( ayrma ve pres etkisi)


91/169

Endojen sznt suyu( ayrma ve pres etkisi)

-Ekzojen sznt suyu (ya etkisi ile oluan su)

Oluan sznt , kirli , atksuyun miktar ve bileenleri eitli faktrlere baldr .

koullar, atn bileimi, iletme pratii, durumu, yasal koullar vb...

Endojen sznt suyu kompastlatrmann ilk safhalarnda oluur.zellikle de kola

ayrabilen bileiklerin paralanmas ile meydana gelir.Ntr tuz ykleri oluur.

Ayrmann olaan fazlarnda kolay ayrabilen maddeler azalr, ayrmann sonu

sznt suyunda, ayrmas ok zor organik bileikler, maddeler bulunur. Humik a

ilk kademeleri oluur.

Su ilavesi yaplmadan yrtlen kompost deneylerinde

N 630-2700 mg/l bulunmaktadr

N konsantrasyonu 55 420 mg/l


92/169

N konsantrasyonu. 55-420 mg/l

Literatrdeki deeri = 500-2100 mg/l

BOI5

100-25000 mgO2/l

KOI 1300-50000 mg

C/N i ayarlamak iin verilen azot ise konsantrasyonun artmasna neden olmutu

Yalar ve su ilavesi ise seyreltme etkisi yapmaktadr.(2).

Kompost hammeddeleri iinde suyu emme yeteneine sahip materyal fazla ise

emilir ve sznt suyu miktar azalm olur.

Su miktar kat atklarn stabilitesi artnca kendisi zerindeki yk arl eit

dalmakta ve presleme suyu da azalmaktadr. Sk aktarmalarda suyun buharla

ve sznt suyunun azalmasna neden olmaktadr.

KOMPOST TESSNDE OLUAN ATIKSULARIN ARITILMASI

Kompostlatrmada kirli su emisyonu azaltan nlemler


93/169

Kompostlatrmada kirli su emisyonu azaltan nlemler

-Taze bioplerin bekletme srelerinin ksa tutulmas

-Depolanan yerlerin atlandrlmas

-Zeminin szdrmazlnn salanmas

-Kompostlatrma yn iinde iyi karmn salanmas

-Yamur kontrol, rtlenme

-Fermantasyon ynlarnn zeminlerinde szdrmazlk salanmas

-Uygun rutubet annda aktarma

-Su dozlamas

-Sznt suyunun kontrol

Sv olanlar szntsuyu veya atksu olarak adlandrlmaktadr. Ktle bilanosu

yapldnda mutlaka su fazlal ortaya kmaktadr.

Kat atn bileimindeki organik madde miktarlarna ve onlarn kimyasal yaps


94/169

g y y p

bileenlerine , gre , oluan atksu, sznt suyu ,

nitelii ve nicelii deimektedir. Burada aerobik veya anaerobik ilem teknii d

oynamaktadr.

Genelde kompostlatrma tesislerinde oluan atksuyun tipik zellikleri ,

konsantrasyonu ise ;

1. sznt suyunun amonyumieriinin fazla olmas, , pH deerinin yksek olm

atksuyun kompost ynna verilmesi halinde amonyan gazlaarak dar kmevreye zarar verebilir,

2. hijenik adan sakncal olan sznt sular hijenlemi ynlardaki durumu

onlar kontamine edebilir,

3. kompost szntsuyunun iinde kat maddelerin fazla olmas durumunda da

atksuyun iletim hatlarnda iletimin engellenmesine neden olabilir,

4. atksuyun dorudan deerlendirilmesi ise i gvenlii, koku, gaz v.b. sorun


95/169

nedeniyle kabul edilmemelidir.

Evet, kompostlatrma srasnda veya biyolojik ilemler srasnda oluan atksu

mutlaka tesis iinde deerlendirilmesi gerekmektedir. Ancak yukardaki saknc

yok ettikten sonra, bu da atksuyun artlmasn zorunlu klmaktadr. letme ii

tesislerinde artldktan sonra da ynlar iin kullanlmaktadr.

Ynlarn nemlendirilmesinde , su ieriinin %40-60 arasnda deien bir deer

tutulabilmesi iin kullanlmaktadr. Bylece bu da ime veya kullanma suyundan


96/169

tasarrufsalamaktadr. rnein 50 000 ton/yl ayr toplamay esas alma durum

biyoorganik atklar kompostlatran tesis , ortalama olarak 127 litre sznt suyu

(atksu) / ton biyoorganik oluturmaktadr.

Kompost tesisinde ; eleme, elle veya mknatsla ayklama, ayrma gibi ilemler y

Kompostlatrlabilecek materyal de hazrlandktan sonra fermentasyon ynan

gnderilir. nceden iyice harmanlanmas , homojen besin maddesi dalm,

nemlenmesi salanr.

Bu ara ynlar da doal veya yapay havalandrmalar uygulanr, emme ve basma

yntemleri ile havalandrma gerekleir. Aktarma aralar ilehavalanma,


97/169

homojenleme, nemlenme salanr.

Alnan su rneklerinde KO, BO5, % KM ; % tuz, toplam koloni says (toplam h

says), gram pozitif bakteriler , salmonellalar , % YK, pH deeri, O2 konsantrasy

H (amur hacim indeksi) deerleri llmelidir.

Kompost tesisinden alnan szntsuyun (atksuyun)kalitesi Tablo 3 de verildiig

Tablo 3 : eitli atksu rneklerinde yaplan analizlerin sonular (6)

pH letkenlik,mS/cm KO,mgO2/l BM


98/169

M

Ortalama deeri 7,85 23,11 15 860 3

Minimum 6,90 20,50 7 990

Maksimum 8,60 27,40 30 500

Kompostlatrma 5,5-8,0 -- 5 000- 80 000

Fermentasyon

(anaerobik

ilem)

7,6-8,4 8-20 3 30023 800

Deponi 8,1 14,20 500-25 000

Evsel atksu 7-8 1,50 530

NH4-N,

mg/l

NO3-N, mg/l TKN, mg/l K

Ortalama deeri 1057 65,4 1528 2


99/169

Minimum 275 42,4 750 1

Maksimum 1385 102,0 2305 3

Kompostlatrma 400-1300 2-36 --

Fermentasyon

(anaerobik

ilem)

230-960 0,4 1395

Deponi 950 -- --

Evsel atksu 30-50 0,5 50-80

Ynlarda emme ileminin uyguland dnemde oluan sznt sular ve zellikle

anaerobik biyolojik ilemlerde oluan, (fermentasyon, deponi) sznt suyunun

zelliine benzemektedir.

En nemli ortak , benzer yanlar ise, yksek KO ve amonyum deerlerine sahip


100/169

olanlardr:

KO : 30 500 mg/l ; Amonyum : 1385 mg/l

Elektriksel iletkenlik deerleri: 23,1 mS/cm dir.

KO nin inert ksm ok fazladr. Bu deer yaklak %75 dir. Sadece %25 lik bir ks

biyolojik ayrabilir durumdadr. Atksudaki organik kuru maddenin nerde ise ta

serbest bakterilerden olumaktadr.

Olduka yksek oranda bulunan tuzlar, bu durumda tuza dayankl biyosonz(canllar topluluunun) olumasna ihtiya duyurmaktadr.

Bu sralanan zelliesahip sahip kompost tesisi atksuyu ncebiyolojik artldkt

sonra ; n artma,ultra filtrasyon, membran teknolojileri gibi artma yntemler

artlabilir. Bunun iin de 20 ile 35 l/m2.h birim alan debisi (ak yk) yeterli


101/169

artlabilir. Bunun iinde 20 ile 35 l/m2.h birim alan debisi (ak yk)yeterli

olmaktadr. Bylece atksu hijenletirilmiolur, iindekisalmonellen den ve 10

ile 10 ss8 /ml arasndaolan toplam bakterilerden de artlm olmaktadr.

Atksuyun ilemlerinietkileyen parametreler: nitrifikasyon kademesinde nitrifik

konsantrasyonu, scaklk,pH deeri,; denitrifikasyon kademesinde de karbon

kaynann kullanlabilir olmas,zor ayrabilir zararl bleiklerin paralanmas;

uzmanlam mikroorganizmalarnkonsantrasyonu, szntsudaki zararlmadde

konsantrasyonu, kalnt zararl bileiklerin uzaklatrlmas; szntsu iindekibiy

ayrmayan bileiklerinkonsantrasyonu,

Nitrifikasyon-denitrifikasyonbiyomas ayrm(ultrafiltrasyon)aktif karbon

d i D it ifik Nit ifik bi ( lt filt


102/169

adsorpsiyonu veya Denitrifikasyon- Nitrifikasyonbiyomas ayrm(ultrafiltra

aktif karbon adsorpsiyonugibi atksu artmaproses ak emas

oluturulabilmektedir. Bu ekilde artlankompost tesisi szntsuyu (atksuyu)

rahatlkla iletmeproses suyu olarak zellikle ynlarda ihtiyac karlamak iin

Kullanlabilmektedir (9,10). Artmaverimleri bazparametreler ele alnarakTab

de verilmitir.

Tablo 4 : Bazparametrelerin artlma (eliminasyon) verimleri (10) (Bojahr.A.

Parametre Birim Tesise giri Biyolojik

Aktif

karbon

k

Artveri


103/169

Filtrelenebi

lir

maddeler

mg/l 1700/1300 40/28 28/21 98,4

Bulanklk 1/m 26/34 7/5,6


104/169

P-Toplam mg/l 122/115 30,8/5,44 24,2/5,65 80,1

rnein yaklak15 000 m3 szntsuyunun artlabilmesi iin zgn yatrmserm

masraf: 19 euro/ m3 ; sabit yatrm masraflar: 5,5 euro/m3;

deienmasraf kalemleri : 6,5

euro; toplam yaklak31 euro/m3 atksu. olarak hesaplanmtr.(10).

TESSLERDEELDE EDLENKOMPOSTUN KALTELENDRLMES

Biyolojik ilemler sonrasnda kompostlatrlanbiyoorganik atklarveya kark

ilemler bittikten sonra sata hazrlanrken nitelendirilmektedirler


105/169

ilemlerbittikten sonra sata hazrlanrken, nitelendirilmektedirler.

AB de her lkenin yaklak ierii ayn olan Kompost Kalitesi Normlar vardr. En

refere edilen normlardan biri de Avustrurya Normlardr. Biyoorganik atk komp

iin O-NORM S2200 e gre snr deerler Tablo 5de verilmitir.

Tablo 5 :O-NORM S2200e gre snr deerler(biyoorganik atkkompostu)

birim lm sonular -NORM A S2200 B

OM

%YK

TOC

%KM

%KM

36,5

16,9

>=20

>=12

BESN MADDELERNtoplam %KM 1,3

NO3-N %KM 0,02


106/169

NH4-N %KM


107/169

NO3 N/NH4 N 100 2

FZKSEL ZELLKLER

Su miktar % 41,4 25-50

Su kapasitesi % 120 >=100

Taze younluu kg/l taze 0,79


108/169

Plastikler>2mm

Plastikler>20mm

%KM

%KM

0,06

0

80

0

0

100 100

% 30 komposta biomass

b imlenmec imlenme hz

%

%

%

%45 kompost


109/169

p

a biomass

b imlenme

c imlenme hz

%KM

%KM

%KMimlenebilirtohum filizlenme oran Saym/lkompost

Birim lm sonular E-NORM S2

Armetaller ve lindon mg/kg KM

Cr mg/kg KM 42-46 70-70

Ni mg/kg KM 26-29 42-40

Cu mg/kg KM 75-83 70-100

Zn mg/kg KM 360-400 210-400

Cd mg/kg KM


110/169

Hg mg/kg KM 0,97-1,1 0,7-1

Pb mg/kg KM mg/kg KM 70-150

Lindon mg/kg KM 0,1-0,1

Kompostta olmasistenen kalite ( 2)

Elementler Kalite snf A+ Kalite snf A Kalite snf

Cd (mg/kgKM) 0,7 1 3Cr (mg/kgKM) 70 70 250

Hg (mg/kgKM) 0,4 0,7 3

Ni (mg/kgKM) 25 60 100

Pb (mg/kgKM) 45 120 200

Cu (mg/kgKM) 70 150 500Zn (mg/kgKM)= 200 200 1800

Kalite snfB iinilave parametreler


111/169

AOX (mg/kg KM) = 500

Mineral yalarhidrokarbonlar (mg/kg KM) = 3000

PAH (mg/kg KM) = 6

PCB (mg/kg KM) = 1

Dixion = 50 mg TE/kg KM

Tablo 6da kullanlacaamaca ynelikistenen zellikler verilmitir.

Tablo 6: Kullanlacaamaca ynelikolarak istenen zellikler


112/169

Parametreler Kullanma alan Snr deerler(birim)

Bykdane boyutu Tarm, peyzaj,rekreasyon alan


113/169

y

Metal, cam Tarm


114/169

Kaynandanitibaren ayrve temiz toplananbioatk, biyop, bahe atklarve p

atklar yksekkaliteli komposta dntrlmektedir.

retim- pazarlama tketimbir araya gelerek; tutarl, srdrlebilirbir kalite, k

kalitesi ve bunun iindemarka oluturmulardr.

*tketiciler birlii kalite

KOMPOST standart*kontrolbirlii*ilgili devlet daireleri

*kartel dairesi

Alman Patent Dairesi tarafndan RAL- GZ 251olarak tescil edilmitir.(11).

*reticiler birlii kararlatrlan

BundesgtegemeinschaftKompost e.V. Kln;grevi bamszve ntralolarak

kalitenin devamlln salamak,kontrol etmek olarak tanmlananbir olgudur. A

kullancnnkalitedeki istedii iyiletirmeyide yerine getirmek iin uravermek


115/169

kullancnn kalitedeki istedii iyiletirmeyi de yerine getirmek iin ura vermek

zorundadr.

Bu birliin yeleriise zel, KT,yerel, kamu kompost reticileri; blgeselkalite

birlikleri (yeleride benzeri rnler retmektedir.) olarak bilinir.

Kalite Komitesi:

Bilimi, aratrclar, analitikileri, reticileri, tketicilerive resmi daireleri temsil

kiilerden olumaktadr.

Kat atkdairesi gbredairesi Ba, bahe

(temsilci) (temsilci) kullanc


116/169

zel reticiler test kontrol daireleri aratrma

hijyen zelve resmi retimdeerlendirme

Kamu veya karma TSEkalite tarmda kureticiler komitesi

Sadece onay alan , izin verilen atklar/kat atklar iletme tarafndan kullanlabil

zinverilen hammadde

i l l


117/169

ilemler

rnler

uygulama

TSE- kompost kalitesinin korunmas iin yaplmasgerekenler:

*kalitebirliinde yelik

*bamsz rnekalma

*Akradite edilmi test laboratuvarlarnda ve metodlar ile sonularn ak(Rapor)

*tarafsz deerlendirme

*TSE onay damgas (belgesi)


118/169

*TSE- onay damgas(belgesi)

Almanyada350 nin zerinde kompost tesisi RALkalite gvenliikontrol

altndadr.

Bu tesislerde 4 milyon tonun zerindeorganikatk yksekkaliteli komposta

dntrlmektedir.

Kabul ilemleri kompost kalitesi kontroRAL denetlem

O haldekalite garantisikabul ve kontrol ilemlerinden olumaktadr.


119/169

Biri kalite markasna ulamak iin dieride istenen kalite standartn srekli

tutturmakiin yaplan ilemlerdir.(11).

Kalite Garantisihem iletme zdenetimi hem de yabancdenetimini kapsama

Testin trve kapsamkalite ve test ynetmeliinde verildiigibidir, RAL dabu

istemektedir.

Standart Gvencesive Hukuk (yasa) Gvencesi

Kompost ve dier birok gbrenin retimive kullanm eitli ynetmeliklere ba

Pazarlanmas, kullanlmasyasa ve ynetmelikleretabidir.


120/169

RALKalite Garantisi btn bunlarnhepsini salar. RAL Kalite iareti dam

*taze kompost

*olgun kompost

*substrat kompost

*mulch kompost

RALKalite Garantisi altnda1992 de 150 kompost tesisi varken; 2004 de 400

zerindetesisbulunmaktadr.(11,12).

Kalite Garantisisayesinde dier birokdenetimlerden muafkalmaktadrlar.

Substrat Kompostu

Kalite kriterleri Kalitesnr deerleri

Tip1 Tip2


121/169

Yabanc madde miktar

g/kg

Max 1,5 Mak 5,0

N miktar mg/kg < 300


122/169

CO3 miktar% %50 hacmen

Organik madde % > 15 KM

Hijyenik imlenebilirtohumlarbulummamalPlasmodiphera brassicaebulunmamaldr

Fransa, Almanya, Avusturya, sviregibi lkelerdebioorganik atklarn ayr

toplanmas,anaerobik, ya da aerobik proses yntemleriile metan gaznave kom

dntrlmesi,elde edilen kompostun da lkelerin zelve tzelkurum kurulu

dii k lit t d tl k ll t i i il i


123/169

verdiikalite standartlarnave kullanma artnamesine grearaziye verilmesi

zorunludur.

SONU

Burada katatklarn neden kompostlatrlmas , eer kompostlatrlachammadde olarak ele alnan balangmaddesine ne kadar dikkat edilmesi gerevurgulanmtr. Buna balolarak oluan atksularnda artlmas, iletmede

kullanlmas zerinde durulmutur. Madde bilanosu,madde akve dnm

nemlidir.

Kat atklarn oluturduu yerden biriktirdii, toplad, tad ve ilem grd

tesislere kadar bioaerosol oluumu ve dzeyi insan sal iin incelenmelidir.

tesislerde alanlar bu mikroorganizmalara maruz kalmaktadrlar. nsan saln

maruz kald riskleri tahmin etmek kolay olmamaktadr. ve i yeri sal, sol


124/169

y y ,

yolu hastalklar, deri hastalklar gibi konular bu tesislerde dikkate alnmaldr.

Tesislerde bioaerosol yklerinin minimize edilmesi iin iletme sahibi zerine d

nce nsan ilkesine bal kalarak yerine getirmek durumundadr.

Elde edilen kompostlarnda kaliteli olmasnadikkat edilmelidir. Yoksa kalite

tutturamayan kompsotun satlma ansaz olduugibi ekolojik riski de ok yks

Standartlar ve buna uyum gerekmektedir.


125/169


126/169


127/169

Gastight bag

Gastight

rubber seal

Sprinkler

Cap with several

connecting pieces

and bolts

Fresh water

Effluent forWater jacket heating


128/169

Sampling

outlet

Tube for pres

equalization

Perforated refined

steel plate with gauze

Leachate u

Old waste

Leachate sa

pling efflue

Influent for

heating water

heating water

Lysimeter (refined steel):

height 100 cm

diameter 140 cm

olume 125 l

Water jacket heating


129/169

Stegmann, Rettenberger, Bilitewski (2006) gre anaerobik reaktr yeniden

aktifletirme ve organik bileiklerin paralanmasn salama


130/169

Oxygen

Mixing chamber

Bio filterAir Exhaust air

Conversion into aerobic state - Bio-Puster-Met


131/169

Landfill bodyPressure lance Suction lance


132/169


133/169


134/169


135/169

Anaerobik Reaktr: Deponi


136/169


137/169


138/169


139/169


140/169


141/169


142/169


143/169


144/169


145/169


146/169


147/169


148/169


149/169


150/169


151/169

Deponigaz Enerji Tesisi: stanbul-Kemerburgaz


152/169


153/169


154/169

Kaynanda Ayr Toplama ve/veya Kark Toplama;

Deerlendirme Gda sanayinden, esnaftan, ticarethanelerden, i yerlerinden, sanayiden

yerlerinden, yemek sanayiden, byk kantinlerden, otellerden ve lokanyerlerden ve hatta evlerden kaynaklanan tmbiyoorganikatklar ayrtoplandnda daha yksek oranda ve miktarda biyogaz elde edilipd l di il bili


155/169

deerlendirilebilir

Kaynanda kark toplansa da gene balangtan itibaren mekanbiyolojik ilemlerden geirilip stabilize edilebilir, ve de deponiye deyk, szntsu yk olmayan (uzun vadede ok az olan) bir nihai depolanabilir.

Evler(%) Baheler(%)

Biilen ot, yaprak 0,76 59,7

Aa, al budamalar 7,0 34,6

Mutfak atklar 69,1 4,5

Viyanada biyo-bidonlardaki p bileenlerinin dalm:


156/169

Mineral maddeler 4,0 1,2Kat 1,8 0,1

Dierleri 11,5 0,4

K KADEMEL KOMPOSTLATIRMADA (ANAEROBK-AEROBK) MADDE BLANOSU

BOORGANK ATIK1000 ton

KABAHAZIRLAMA

ANAEROBK PROSESEGREN ATIK MKTARI

950 kg

50 kgSTENMEYEN

ATIK

PROSESSUYU


157/169

950 kg

%48.7 AYRIMA

KOMPOSTLATIRMAYAGDEN487 kg

114 kg

BOGAZ349 kgATIKSU

KOMPOSTLATIRMA

177 kgAYRIMA

KAYBI

NCE HAZIRLAMAYAGELEN

310 kg

20 kgSTENMEYEN

ATIK

HAVA

ANAEROBK

AEROBK

TEK K DEMEL KOMPOSTL TIRM D ( EROBK) M DDE BL NOSU

50 kgSTENMEYEN

ATIK

BYOORG. ATIK

1000 kg

KABA HAZIRLIK


158/169

639 kgAYRIMA

KAYBI

20 kgSTENMEYEN

ATIK

PROSESE GREN950 kg

%67 AYRIMA

NCE HAZIRLAMAYA GDEN

HAVA, SU

NCE HAZIRLAMA

KOMPOST RN291 kg


159/169


160/169

Ile de-France (Paris) alan tesis

Sonu Deponilerde oluan biyogaz balangtan itibaren tahmin edilmeli , ona gre de uzun vadeli teknik nlem

Balangtan itibaren dzenli yaplrken zeminden itibaren gaz toplama , alma yaplar, balantlar sreklibirlikte ilerlemeli ve gazlar toplanmal deerlendirilmelidir. Oluan debi ekonomik deilse , o zaman yakm(nitesinde) 1200 derecede yaklarak zararszlatrlmaldr.

Deponigazndan yararlanmak iin gnmzde evre teknoloisi ok gelimitir. Burada Berlin ve stanbul udeponigaz iin verilmitir. Ayrca, pler artk lem grmeden depolanmayacaklar iin de pler biyogazbaka yollar da gsterilmi ve Viyana ve Paris tesisleri rnek olarak tantlmtr. Uygulamlardan da anlak kl ik dd k l bik l l bili dil bili b d h bi h


161/169

kat atklarn organik madde ksmlar anaerobik proseslerle stabilize edilebilir , bu arada hem biyogaz he

elde edilebilir. Bunun ilk adm da proses iin gerekli olan hammaddenin saf, homojen , tehlikeli maddeleolmas gerekmektedir.

Eer deponi gaz sorunu olmamas isteniyorsa, (ki yeni ynetmenlikler yle) o halde plerden Biyogaz esonra deponiye gmlmesi gerekmektedir. Bu hem gaz , koku, sznt su sorunlarn nlemektedir. Srdrteknii de ugulanabilmektedir. Ge kalnmsa sondaj yntemleri ile gazlar toplanmal , fizibilite hesaplardeerlendirilmelidir.

Gda sanayinden, esnaftan, ticarethanelerden, i yerlerinden, sanayiden, pazayemek sanayiinden, byk kantinlerden, otellerden ve lokanta benzeri yerlerevlerden kaynaklanantmbiyojenatklar ayr toplanmalvedeerlendirilmelidir.

Viyana ve Parisrneinde olduugibi, biyojenatklarmetanizasyon tesisleri save elektrik enerjisinedntrlmeli, bylecekarbondiksit kirlenmesinin denn


162/169

Atklardan enerji retmek, elektrik enerjisi, s enerjisi ve dier hammaddekorunmasn salayacak,kullanmamrn uzatacaktr.

Gerek aerobik gerekse de anerobik proses tekniklerikapal reaktrlerde gerektoz, koku, gaz, patojen mikroorganizmayaylma, salmasorunuolmamaktadr.

Bio-Puster YntemiAlmanya, Avusturya, Hollanda, gibi AB lkelerinde lkesine gre 2004, 2005, 2006yrrle girecek kat atk ynetmeliklerine gre, kat atklar biyolojik veya termik grdkten sonra deponilere sevk edilip gmlebilecektir.


163/169


Dier bir deyile attklarn % YKlar yada TOC deerleri drlecektir. BuBiopuster yntemi sadece eski deponilerin slahlarnda veya arazilerin geri kazanldeil ayn zamanda yasann ve ynetmeliklerin direktiflerinin yerine getirebilmek iyaygn kullanlan Yakma Tekniine ve Mekanik Biyolojik tekniklerle kar valternatif daha ucuz ve evre dostu bir teknik olarak kullanlmasna ans da verdiler.

Bio-puster Yntemi ve Mikroorganizmalar

Bio-puster yntemi uygulamas srasnda arazide iki farkl zamanlarda 100cmderinlikte rnekler alnmtr (70 C :27-05-97; 85 C: 03-07-97) ve mikrobiyolojik olaraanalizlenmitir. 70 C ve 85 C derece izole edilir bakterilerin %90 aerob spor oluturubakteriler olduu saptanmtr. (Ballin, 1999). Termofil mikroorganizmalar dominant osaptanmtr. Ancak yksek scaklk ve > %63 O2 karm (havadaki oran), bakterileri


164/169

p y 2 ( ),

geliimini engellemitir. En uygun O2 oran %641 63 arasnda olduu saptanmtr. (B1999). Baz bakteri soylarnn (Stamm 226), 70 C ve %100 c da gelitii grlmtr.

. Deponide mezofiller 1545 C; termofiller 4570 C; hipertermofiller de >70 Cyaayan mikroorganizmalara rastlanmtr. (Wagner Dbler, 1999).

Yaklak 2 hafta Bio-Puster teknii uygulandktan sonra, eski deponi koku, gaz sorunolmadan boaltlabilir. Bio-Puster yntemi ile slah edilmi deponilerboaltldnda,stabilize edilmi atklarn iindeki madenler olarak deerlendirilebilecek metal, ta, plas

< 10 l f k i l h dd l k t ht d h fif l tik f k i


165/169

cam, < 10mm olan fraksiyonlar hammadde olarak, ve tahta, odun, hafif plastik fraksiyda temiz olarak geri kazanlmaktadr.

Bio-Puster Yntemi sorun yaratan organik madde ieren birok alandakullanlabilBunlardanbazlar;

Taze deponilerin stabilizasyonu Eski deponilerin slah edilmesi ve boaltlmas


166/169

Eski deponilerinslahedilmesi veboaltlmas Kompost tesislerindebioatklarnstabilizasyonu Organik olarakkirlenmi topraklarnyerinde temizlenmesiolaraksaylabilir.

Bio-Puster Ynteminin benzer stabilizasyon yntemlerinden avantajl olan taraflarsralayabiliriz;

Kat atkdepolamaalanna baslan havannhomojen birekilde dalmas yidozajlanabilir bir O2karm, gereindesu ve besi maddesi ilave edilebilmesi


167/169

y j 2 , g

Zehirligazlarnvezararl bileiklerin doalolarakparalanmas stenmeyen emisyonlarnengellenmesi Deponigazlarnn bilinlivekontrollbirekilde uzaklatrlmas Szntsuyunagemepotansiyeli olanzararlmaddeleri elimine edilmesi Yaklak%50oranndahacimazaltlmas Kendi halinebraklmashalinde uzunsrecekolanayrmann sresini ksaltmas Tamamaliyetininazaltlmas

Btn bu avantajlar Bio-Puster Ynteminin evre dostu ve uygulanabilir birolduunuortayakoymaktadr.

Ayrcabu yntemle kat atk depolamaalanlarndanelde edilen materyal,iindeki hufraksiyonunabalolarak toprak olarakkulanlabilir.Ya ykamaileayrlanmineral ma


168/169

rzgarlama, savurma gibiyntemlerle ayrlanmaddeler de gerikazanlabilmektedir.


169/169

katı atık yönetiminde biyolojik İşlemler

Documents