kast i labs biology

8/19/2019 Kast i Labs Biology

1/29

PANITIKAN SAPANAHON NG

KASTILA


2/29

REPORTERS:

Ilac Pompa

Piano Charissa Mae

Piedad Maureen ane

Tolen!ino Marianne

Torres Nica

"#S#IOLOG$%


3/29

KALIGIRANG KASAYSAYAN :

Ang isinaalang-alang na unang pananakopng mga Kastila sa ating kapuluan ay angpananatili rito ni Miguel Lopez de Legazpi

noong 1565, bilang kauna-unahang Kastilanggobernador-heneral. At dito nagsimula angpanitikan ng mga tao rito. Ang diwa ngpasimulang ito ay nagpatuloy nang walang

pagbabago hanggang sa pagkakaroon ngdigmaan sa Kabite noong 1872. Higit satatlong dantaon din ang pananakop na ito ngmga Kastila.


4/29

Na&in& pa'sa n& pani!i'an sa panahon n&

'as!ila an& m&a a'la! !un&'ol sa relihi(on Na&'aroon din n& m&a a'la! !ulad n&

pas(on)!un&'ol sa *uha( n& pan&inoon&hesu'ris!o)pa&!an&hal n& m&a

sena'ulo)!i*a&)moro+moro)'omed(a a! i*a pa Na&'aroon din n& m&a *a*asahin na

'arani,an& !un&'ol sa *uha( n& m&a san!oa! san!a na na&pa*in(a& upan& ma&in&

'ris!i(ano


5/29

La(unin n& Espan(a sa'an(an& Panana'op

an& la(unin n& m&a espan(ol sa panana'op sapilipinas a( an& pa&la&anap n& 'ris!i(anismo-

Noon& panahon n& panana'op maramin& m&a

pa!a'aran an& ipina!upad n& m&aespan(ol)isa ri!o a( an& polo ( ser.icios 'un&saan an& m&a lala'in& pilipino na ma( edadna /0+ 01 a( pina&!a!ra*aho-

la(unin din nilan& mapala,a' an& 'anilan&sa'op a! mapala,a' an& mapa&*i*ilhan nilan& 'anilan& m&a produ'!o


6/29

MGA PAGBABAGONG NAGANAP SABUHAY NG MGA PILIPINO:

**tinangkilik ang relihiyong Katoliko

** nagpalit sila ng pangalan at nagpabinyag

** nagbago ang anyo ng kanilangpamamahay

** nagkaroon ng mga bahay na tisa at bato

** magagandang kasangkapan tulad ng

piyano, muwebles at mga kagamitang

pangkusina


7/29

**nagkaroon ng mga sasakyang tulad ng

karwahe, tren at bapor

** natuto silang magdiwang ng mga

kapistahan bilang parangal sa mga santoat Papa

** bilang libangan, nagkaroon ng mga

sabong, karera ng kabayo at teatro


8/29

MGA IMPLUWENSYA NGMGA IMPLUWENSYA NG

KASTILA SA PANITIKANGKASTILA SA PANITIKANG

FILIPINOFILIPINO1. Ang “Alibata”na ipinagmamalaki kauna-unahang abakadang Filipino nanahalinhan ng alpabetong Romano.


9/29

2.Ang pagkakaturo ng DoctrinaCristiana na kinasasaligan ng

mga gawang makarelihion.!. Ang wikang "astila na nagingwika ng #antikan nang

panahong aon. $arami sa mgasalitang ito ang naging bahaging wikang Filipino.

%. Ang pagkakadala ng mgaalamat ng &uropa at tradisong&uropeo rito na naging bahagi

ng #anitikang Filipino tulad ng


10/29

5. Ang pagkakasinop at pagkakasalin ng

makalumang panitikan sa Tagalog at sa

ibang wikain.

6. Ang pagkakalathala ng iba’t ibang aklat

na pambalarila sa wikaing Filipino tulad saTagalog, Ilokano at Bisaya.

7. Ang pagkakaroon ng makarelihiyong

himig ng mga lathalain ng mga panahong

yaon.


11/29

MGA 2NANG AKLAT SA PANAHONNG KASTILA

1.Doctrina CristianaDoctrina Cristiana-kauna-unahang aklat nanalimbag sa Pilipinas noon 1593, sa pamamagitanng silograpiko. Aklat ito nina Padre Juan de

Plasencia at Padre Domingo Nieva. Nasusulat angaklat sa Tagalog at Kastila. Naglalaman ito ng mgasaligang-aral ng pananampalatayang Katoliko; Ang

Ama Namin, Ang Aba Ginoong Maria,Ang

Sumasampalataya,Sampung Utos ng Diyos, PitongSakramento, Pitong kasalanang mortal,Pagkakawanggawa,Pangungumpisal at Katesismo.May 87 pahina lamang.


12/29


13/29

2.Nuestra Senora del RosarioNuestra Senora del Rosario –ikalawang aklat na nalimbag saPilipinas. Akda ito ni PadreBlancas de San Jose noong 1602at nalimbag sa Imprenta ngPamantasan ng Sto. Tomas satulong ni Juan de Vera, isang

mestisong Intsik. Naglalaman itong mga talambuhay ng mga santo,nobena, at mga tanong at sagot sa

relihiyon.


14/29

3.Barlaan at JosaphatBarlaan at Josaphat –

ikatlong aklat na nalimbag saPilipinas. Akda ito sa Tagalogni Padre Antonio de Borja.Orihinal na nasa wikangGriyego. Ipinalalagay itong

kauna-unahang nobelangnalimbag sa Pilipinas.


15/29

4.PasyonPasyon –aklat na nauukol sa buhay at

pagpapakasakit ni Kristo. Binabasa itotuwing Mahal na Araw. Nagkaroon ng apat (4)na bersyon sa Tagalog ang akdang ito, at ang bawat bersyon ay ayon na rin sa pangalan ng

mga nagsisulat. Ang mga ito ay ang Versionde Pilapil ( Padre Mariano Pilapil); Version deBelen (Gaspar Aquino de Belen); Version delaMerced ( Aniceto dela Merced); at Version de

Guia (Luis de Guia ). Isinaalang-alang napinakapopular ang Version de Pilapil.


16/29

5.Dalit kay Maria- awitingpanrelihiyon na sinulat ni PadreMariano Sevilla. Ito’y

panalanging inaawit sa loob ngsimbahan, kasabay ang buwan ngmayo. Sa kasalukuyan ang dalit

ay may iba’t-ibang salin sa mga wikain sa buong kapuluan.


17/29

6.Urbana at FelizaUrbana at Feliza – aklat na sinulatni P.Modesto de Castro, ang

tinaguriang “Ama ng KlasikongTuluyan sa Tagalog”.Naglalaman itong pagsusulatan ng magkapatid na

sina Urbana at Felisa. Pawangnauukol sa kabutihang-asal angnilalaman ng aklat na ito, kaya’t

malaki ang nagawang impluwensyanito sa kaugaliang panlipunan ngmga Pilipino.


18/29

6.Tandang Basio Macunat-Tandang Basio Macunat-isangnobela sa tagalog na sinulat niPadre Miguel Lucio Bustamante.

Inilimbag sa Maynila noong1885. Ang nobelang ito ay ukol sarelihiyon at lipunan.


19/29

MGA AKDANG PANGWIKA

1. Arte Y Regalas de la Lengua Tagala + sinula! ni Padre #lancas de San

ose a! isinalin sa Ta&alo& ni Tomas

Pinpin noon& /0/1-2. Compendio de la Lengua Tagala

+ ina'da ni Padre Gaspar de SanA&us!in noon& /314-


20/29

4-Vocabulario de la Lengua Tagala + 'auna+unahan& !alasali!aan

sa Ta&alo& na sinula! ni Padre Pedro deSan #uena.en!ura noon& /0/4-

5-Vocabulario de la Lengua Pampango

+ unan& a'la! na pan&,i'a saKapampan&an na sinula! ni Padre 6ie&o#er&ano noon& /347-

8-Vocabulario de la Lengua Bisaya

+ pina'amahusa( na a'la! pan&,i'asa #isa(a na sinula! ni Ma!eo Sanche9noon& /3//-


21/29

0- Arte de la Lengua Bicolana

+ unan& a'la! pan&,i'a sa #i'olna sinula! ni Padre Marcos Lis*oanoon& /385-

3- Arte de la Iloa

+ 'auna+unahan& *alarilan& Ilo'ona sinula! ni rancisco Lope9-


22/29

Mga Dulang Panrelihiyon

SENAKULOSENAKULO – isang dulang nagsasalaysayng buhay at kamatayan ng Poong

Hesuskristo. Itinatanghal tuwing

mahal na araw. Ito’y may dalawanguri: Hablada(sinasalita) atCantada(inaawit)

TIBAGTIBAG – isang pagtatanghal kung buwanng Mayo, ng paghahanap ni Santa Elenasa krus na pinagpakuan kay Kristo.


23/29

Panunuluyan Panunuluyan- isang uri ng dulangpanrelihiyon na namayani noongpanahon ng kastila. Ang pinakadiwa nitoay paghahanap ng matutuluyan ng mag-asawang San Jose at Birhen Maria.

KARILYOKARILYO –uri ng libanganng mga tao.

Ito’y pagpapagalaw ng mga anino ng mgapira-pirasong kartong hugis tao sa likodng isang kumot na puti na may ilaw.


24/29

SarswelaSarswela+isang melodrama na karaniwa’y tatlong

yugto. Pinapaksa nito ang pag-ibig at poot,paghihiganti, at pagpaparaya,kasakiman atpagpapabaya, kalupitan at kalambutan ngdamdamin at kasiyahan, at kalungkutan

.KOMEDYA/MORO-MOROKOMEDYA/MORO-MORO- isang matandangdulang Kastila na naglalarawan ngpakikipaglaban ng Espanya sa mga Muslimnoong unang panahon.


25/29

Mga KatutuongPaglalarong Patula Patungan Patungan- Ito’y mahabang tulang inaawit bilang parangal sa isang may kaarawan osa isang panauhing iginagalang.

KARAGATANKARAGATAN –isang dulang ipinapalabas bilang pang-aliw sa mga naulila.Ito’y isanglarong may paligsahan sa tula ukol sasingsing ng isang dalagang nahulog sa

gitna ng dagat at kung sinong binata angmakakuha rito ay siyang pagkakalooban ngpag-ibig ng dalaga.


26/29

DUPLODUPLO –ginagawa sa isang pagdiriwang upangmaalis ang pagkabagot o pagkainip ng mga tao.Ito’y isang larong paligsahan sa pagbigkas ng

tula na isinasagawa bilang paglalamay sa patay. Juego de Prenda- Juego de Prenda- Ito’y isang larong pang-aliwsa mga naulila. Ang pangalan ng larong ito ay buhat sa sangla o prenda na inilalagay sa harap

ng hari. Ang bansag sa kababaihan na kasali aypangalan ng bulaklak at punongkahoy namansa kalalakihan.


27/29

Kantahing! "ayan

awit ng ating mga ninuno sa saliw ngmga makalumang instrumento. Ang

mga ito ay nagpapahayag ngdamdamin, pamumuhay, karanasan,pananampalataya, kaugalian athanapbuhay ng mga taong naninirahansa isang lugar.


28/29

MGA KANTAHING+#A$AN

1.Leron-leron Sinta = Tagalog

2.Pamulinawen = Iloko3.Dadansoy = Bisaya

4.Sarong Banggin =Bikol

5.Atin Cu Pung Singsing = Kapampangan


29/29

KA#ALAGA#AN NG KANTA#ING"AYANG PILIPINO

I!o a( na&papa'ilala na an& a!in&di,an&+ma'a!a a( 'a!u!u*o sa a!in&lupain-

I!o a( na&papaha(a& na !una( na'alinan&an n& Pilipino

I!o a( *un&a a! *ula'la' n& ma!ulain&

damdamin& &allin& sa puso a! 'alulu,an& *a(an-

kast i labs biology

Documents