KASLAR (MUSCLE)6. HAFTA

Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALPYrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

Hareket sisteminin aktif elemanları kaslardır.

Kasın Latincesi, küçük fare anlamına gelen Musculus sözcüğüdür. Kaslar mikroskopik şekilleri ve fonksiyonlarına göre;

Düz kas,

Çizgili kas ve

Kalp kası olmak üzere üç gruba ayrılırlar.

Düz kaslar iç organlarımızda bulunur ve otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilen istemsiz kasılma yaparlar.

Çizgili kaslara mikroskop altında görünüşleri çizgili olduğundan böyle bir ad verilmiştir. Çizgili kaslar iskelet kaslarıdır ve istemli olarak kasılırlar.

Kalp kası ise görünüş olarak çizgili fakat istemsiz çalışan bir kas çeşididir.

KAS (MUSCLE)

İnsan vücudunda yaklaşık 600 ayrı iskelet kası bulunmaktadır. Kasların orta kısmına KASIN KARNI (VENTER) denilir.

Uç kısımlardan en az bir tanesi kemiklere tutunur. Bu tutunma uçlarında kas dokusunun yerini bağ dokusu alır ve yuvarlak dar bir parça ile tutunma yaparlarsa bu kısma TENDON adı verilir.

Kasın yapışma yerlerinden en az hareketli olan kısmına ORİGİN yani kasın başlangıç kısmı, en fazla hareketli kısmına ise İNSERTİO yani sonlanma yeri adı verilir.

Her bir kas en az bir periferik sinir tarafından uyarılır. Kasa gelen sinir çoğunlukla kasın derin kısmından girerek uyarılmayı sağlar. Bir kasa gelen sinir kesilirse ya da beyinden kasa kadar uzanan sinir kesintiye uğrarsa kas kasılma yapamaz ve kas felci denilir.

Kasların baş yapıları yani orijinleri değişik sayıda olabilir. Bu tür kaslar, baş sayısına göre adlandırılır.

Bir başlı kaslara UNİCEPS,

İki başlılara BİCEPS,

Üç başlılara TRİCEPS,

Dört başlılara QUADRİCEPS denir.

Kaslar işlevlerine göre;

Fleksör (Bükücü),

Ekstensör (Gerici),

Abduktör (Uzaklaştırıcı),

Addüktör (Yakınlaştırıcı),

Rotator (Döndürücü),

Levatör (Kaldırıcı)

Depressör (İndirici) gibi isimler alırlar.

KASLARIN YARDIMCI ELEMANLARI

Kasların yardımcı elemanları ‘’Tendon, fascia ve bursa’’ adı verilen oluşumlardır.

TENDON: Kasın kemiğe tutunmasını sağlayan bağ dokudan yapılmış, sert ve beyaz renkli yapılardır. Tendonlar, kasların sonlanma (insertio) uçlarında bulunurlar. Tendonların kasılma yetenekleri yoktur. Kuvvetli ve dirençli tendonların bazıları, 500-600 kg ağırlığı kaldırma gücüne sahiptir.

FASCİA: Kasların bütününü örten ve fibröz bağ dokudan oluşan parlak gümüş renginde bir zardır. Yüzeysel (superficial fascia) ve derin (profund fascia) olmak üzere 2 şekilde bulunabilir. Yüzeysel fascia derinin hemen altındadır. Kasın en üst tabakasıdır. Derin fascia ise yüzeysel fascia’nın altındadır. Kasların bir arada tutulmasını sağlar ve onları korur.

BURSA: Tendonlarla kemikler arasında bulunan içi sıvı dolu bağ dokudan yapılı keselerdir. Yastık görevi görür.

BAŞ BÖLGESİNDEKİ KASLAR

Önde Frontal lob, arkada occipital lobu

içeren kafatasını çepeçevre saran

kastır.

M. occipitofrontalis

Göz kapaklarını

kapatır.

Çiğnemeden sorumludur. Boynun

döndürülmesi, gerilmesi,

bükülmesinden sorumludur.Dudakları

kapatır.

Ağız boşluğunu

daraltır.

Şakak kemiğini saran kastır.

Boyun derisinin gerilmesini sağlar.

Yanak kası

Elmacık kası

BOYUN ARKA YAN KASLARI

Başın arkaya eğilmesini

sağlar.

Başı gerer ve

yanlara döndürür.

M. Longissimus CapitisBaşı arkaya ve yanlara

gerer, yanlara

döndürür.

GÖĞÜS KASLARI

Kola fleksiyon,

içe rotasyon,

adduksiyon yaptırır.

Omuzu öne ve aşağıya doğru

çeker.

Köprücük altı kasıdır.

Koltuk altındaki damar ve sinir

ağını korur.

Göğüs duvarının iç yanını örter, scapulayı

öne doğru çeker, yukarıya rotasyon

yaptırır.

GÖĞÜS KASLARI

Costaları aşağı çekerek göğüs

boşluğunun hacmini daraltır ve

Soluk vermeye yardım eder.

M. İntercostalis İnternus

M. İntercostalis Externus

Costaları yukarıya kaldırarak Göğüs boşluğunun hacmini arttırır ve soluk almaya yardım eder.

SIRT KASLARIScapula’yı yukarı ve aşağı içe

doğru çeker. Omurgaya yaklaştırır.

Kola adduksiyon

ve içe rotasyon yaptırır.

Scapulayı yukarı ve içe çeker.

Scapulayı yukarı

ve içe çeker.

Scapulayı kaldıran kastır.

KARIN KASLARI

Gövdeyi öne doğru fleksiyon

yaptırır.M. Obliquus abdominis

Externus

M. Obliquus abdominus internus

M. Transversus abdominus

Orta çizgi (göbek

kordonunu içerir)

OMUZ KASLARI

Omuza yuvarlak şeklini verir. Aşı kası olarak bilinir.Kola dış rotasyon yaptırır. Omuzu güçlendirir.Kola adduksiyon ve dışa rotasyon yaptırır.Kola adduksiyon ve içe rotasyon yaptırır.

Kolun abduksiyon kasıdır. Piramit şeklindedir.

Kola iç rotasyon yaptırır. Omuzu

güçlendirir.

KOL KASLARIPOSTERİOR BAKIDANANTERİOR BAKIDAN

EL KASLARI

Yaklaştırıcı kastır.

Bükücü kastır.

Baş parmağa O harfi şekli veren kastır.

KALÇA KASLARI

Femura fleksiyon yaptırır.

Gövdeye fleksiyon yaptırır.

Femura fleksiyon ve dış rotasyon

yaptırır.

KALÇADAKİ GLUTEAL KASLAR

Femura abduksiyon ve içe rotasyon yaptırır.

Femura ekstensiyon ve

içe rotasyon yaptırır.

Kalçaya yapılan İ.M. enjeksiyon yeri olarak bilinir.

UYLUK KASLARIQUADRİCEPS FEMORİS’İ

OLUŞTURAN KAS GRUPLARIVücudun en uzun kasıdır.

1

2

3

4Quadriceps Femoris Kası vücudun en kuvvetli kaslarından biridir. 4 kas grubunun biraraya gelmesinden oluşur. Bu 4 kas patellar tendonda birleşir. Ve diz ekleminin yapısına katılır.

Patellar Tendon

ARKA UYLUK KASLARI

İki başlı arka uyluk kasıdır. Bacağın fleksiyon ve

ekstensiyonuna katılır.

Yarı kirişsi kastır.

Yarı zarsı kastır.

Baldır kası olarak bilinir. Bacak kaslarında yeniden

gösterilecektir. İki başlı yapıya sahiptir.

BACAK KASLARI

m. Tibialis anterior

Ayağa yukarı bükme (dorsifleksiyon), inversiyon

(aşağı ve içe döndürme) hareketleri yaptırır.

Parmak gerici uzun

kastır.

Uzun dış yan bacak

kasıdır.

Kısa dış yan bacak

kasıdır.

Tabanda aşil tendonun kirişi ile birleşen uzun bir kastır.

İki başlı baldır kasıdır. (Medial ve lateral baş)

AYAK KASLARIANTERİOR BAKIDAN İNFERİOR BAKIDAN