BAŞ VE BOYUNYüz kaslarıÇiğneme kasları Musculus temporalisMusculus masseterMusculus pterygoideus lateralisMusculus pterygoideus medialis Boyun kaslarıMusculus sternocleidomastoideusHiyoid kaslar

GÖVDE Gövde kaslarıMusculus trapeziusMusculus latissimus dorsiMusculus pectoralis majorMusculus serratus anteriorDiaphragma Diaphragma kesitMusculus obliquus externus abdominisMusculus rectus abdominis

ÜST EKSTREMİTEÜst ekstremite kasları

ALT EKSTREMİTE Alt ekstremite kasları, önden görünümAlt ekstremite kasları, arkadan görünüm Gluteal bölge kaslarıKalça enjeksiyon yeri

1•••••••••

3•••••••••

3•

4••••

kas sistemi

2

Cihazların bir kısmı insana hareket becerisini sunan kas sis-teminin incelenmesi için tasarlanmıştır. Bu cihazlardan elde edilen verilerin sağlıklı alınabilmesi için cihazların insan üze-rinde anatomik olarak en uygun bölge veya noktalara uy-gulanması gerekir. İnsanlarda hareket, kasılma özelliği olan kaslar aracılığıyla sağlanır. Kaslar kasıldığında bedenin bir bölümünün duruşu değişir. Düzenli hareket, bedendeki bir-çok kasın uyumlu kasılması ve gevşemesinin ürünüdür.Görevlerine göre kaslar aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;Abductor (uzaklaştırıcı) kaslar; vücudun belli bir bölümünü bedenin orta çizgisinden uzaklaştıracak biçimde hareket et-tirirken adductor (yaklaştırıcı) kaslar, bu belirli vücut bölü-münün orta çizgiye doğru hareket etmesini sağlar. Muscu-lus deltoideus (delta kası) omuz ekleminin büyük bölümü-nü örten üçgen biçiminde bir kastır; kasıldığı zaman kolu be-denden uzaklaştırır. Musculus pectoralis major (göğüs bü-yük kası) yaklaştırıcıdır; kasıldığında kolu bedene geri çeker. Flexor (bükücü), ekleme bükülme hareketini yaptıran, ex-tensor (kas açıcı) da eklemi açarak düzleştiren kastır. Mus-culus biceps brachii (kol iki başlısı, pazı kası) en çok bili-nen bükücüdür. Ön kolu büker, yani dirsek eklemini eğerek ön kolu kol üzerine getirir. Bu kas kasılınca kolda gençle-rin göstermekten hoşlandığı bir şişlik (pazı) oluşur. Muscu-lus triceps brachii (kol üç başlısı) dirsek eklemini doğrulta-rak ön kolu açar. Levator (kaldırıcı) kaslar, depressor (indi-rici) kaslar da vardır. Konstrüktör (büzücü) ve dilatator (ge-nişletici) kaslar; pupilla (göz bebeği), pylor (midenin ince ba-ğırsağa açıldığı bölümü) ve anus (makat) gibi açıklıkları çevi-rir. Büzücü kaslar, açıklığın çapını daraltır ya da kapatır. Ge-nişletici kaslar açıklığı genişletir ya da tümüyle açar. Rotator (döndürücü) kaslar, bedenin bir bölümünü kendi ekseni çev-resinde döndürür. Pronator (içe döndürücüler) içe ve aşağı-ya, supinator (dışa döndürücüler) ise dışa ve yukarıya çevirir. Bazı kasların birden çok işlevi vardır. Musculus coracobrac-hialis (korako-brakiyal kas) kolun hem bükücü hem de yak-laştırıcısı, musculus tibialis anterior (baldır ön kası) ise aya-

3

ğın hem dışa döndürücüsü hem de bükücüsüdür. Tam bir uyum için kaslardan biri kasılırken diğeri yani karşı-tı gevşemelidir. Kasların başlangıç ve yapışma (sonlanma) yerleri, kasların iskelete bağlandığı yerlerdir. Her kasın en az bir başlangıç bir de yapışma (sonlanma) yeri vardır. Başlangıç yeri, kas kasıl-dığı zaman durumu değişmeyen uçtur. Örneğin, kol ve ba-cak kaslarında başlangıç yerleri, genellikle gövdeye en ya-kın uçlardır. Yapışma yerleri ise kas kasıldığı zaman hareket eden uçtur. Kol ve bacak kaslarında yapışma yerleri genel-likle bedene en uzakta olan uçlardır. Musculus brachiradialis (brakiyo-radiyal kas) humerus’un (kol kemiği) alt bölümün-den başlar ve ön kolun radius’unun (döner kemik) alt bölü-müne yapışır. Birden fazla kasın demet şeklinde bağlanma-sını gerektirdiği yerlerde tendon’lar (bağ) oluşur ve kas bun-larla kemiklere tutunur. Bazı kasların birden çok başlangıç ya da yapışma yeri vardır.

Yüz kasları; yüz hareketlerinin oluşumunda işlev görürler ve bu nedenle mimik kasları olarak da bilinirler. Musculus orbicularis oculi; göz kapaklarını kapatan (kor-nea refleksinde olduğu gibi) kastır.Musculus zygomaticus major; gülme hareketini yaptıran kastır.Musculus risorius; tebessüm hareketini yaptıran kastır.Musculus orbicularis oris; dudakları kapatan kastır. Çiğne-me ve emme hareketinde işlev görür.Musculus epicranius; baş derisinin hareketi ile ilgilidir.Musculus corrugator supercilii; kaş çatılması hareketini yaptırır.Musculus nasalis; burun deliklerini hem genişleten hem de daraltan kastır.Musculus platysma; boyun derisini geren kastır.Musculus buccinator; çiğnemeye yardımcı en önemli kas-tır. Üflemeli müzik aletlerinin çalınmasında kullanılan kastır.

4

Yüz kasları

Çiğneme kaslarıÇiğneme kasları; mandibula’nın (alt çene kemiği) fonksi-yonel hareketlerine etken ve konuşma fonksiyonuna yar-dımcı kaslardır. Çiğneme hareketini yaptıran dört çift çiğne-me kası (musculus temporalis, musculus masseter, muscu-lus pterygoideus lateralis, musculus pterygoideus medialis) vardır. Hepsini nervus trigeminus’un dalı olan nervus man-dibularis uyarır.

Mandibulayı aşağı indiren kaslar (açma hareketi - dep-ression); musculus pterygoideus externus, musculus di-gastricus, musculus mylohyoideus, musculus geniohyoide-us, musculus genioglossus, musculus infrahyoideus. Mandibulayı yukarı kaldıran kaslar (kapama hareketi - ela-vation); musculus masseter, musculus temporalis, muscu-lus pterygoideus internus.

Mandibulayı ileri hareket ettiren kaslar (ileri hareket - protrusion); musculus pterygoideus externus, musculus pterygoideus internus, musculus masseter.

 

5

Mandibulayı geri hareket ettiren kaslar (geri hareket - retrusion); musculus temporalis, musculus masseter, mus-culus pterygoideus internus, musculus digastricus.

Mandibulayı dışa yana ve ileri hareket ettiren kaslar (la-terotrusion); musculus pterygoideus externus (ileri hare-ket tarafındaki), musculus pterygoideus internus, muscu-lus masseter.

Mandibulayı iç yana ve geri hareket ettiren kaslar (medi-otrusion); musculus temporalis (geri hareketin olduğu ta-raftaki), musculus masseter, musculus pterygoideus inter-nus (karşı taraftaki).

Musculus temporalis; fossa temporalis’i doldurur. Fos-sa temporalis ve fascia temporalis’ten başlar. Ramus mandibulae’nin üst ön bölgesinde bulunan processus coronoideus’ta ve ramus mandibulae’nin son molar diş ya-kınındaki ön kenarında sonlanır. Mandibula’ya retraksiyon ve kuvvetli elevasyon yaptırır. Çiğneme kaslarının en kuvvetlisi-dir ve processus coronoideus’a tutunan tek kastır.

Musculus temporalis

 

6

Musculus masseter; arcus zygomaticus ve os zygomaticum’un processus maxillaris’inden başlar. Ramus mandibulae’nin lateral bölgesinde sonlanır. Mandibula’ya retraksiyon ve kuvvetli elevasyon yaptırır.

Musculus masseter

 

7

Musculus pterygoideus lateralis; üçgen şeklindedir ve ka-lındır. Üst ve alt olmak üzere iki başı vardır. Caput superius foramen ovale’nin ve foramen spinosum’un dışyanında fos-sa infratemporalis’in çatısından başlar. Caput inferius caput superius’tan daha büyüktür ve processus pterygoideus’un lamina lateralis’inin dışyan yüzeyinden başlar. Her iki ba-şın lifleri ramus mandibulae’nin fovea pterygoidea ve kapsü-lün içinde olarak eklem diskine tutunduğu yerde temporo-mandibuler kapsül içine yapışarak sonlanır. Musculus ptery-goideus lateralis ağzı açan tek çiğneme kasıdır ve eklem kapsülünü destekler. Mandibula’nın protrüzyonu ve iki yana hareketinden sorumludur.

Musculus pterygoideus lateralis

 

8

Musculus pterygoideus medialis; dörtgen şeklindedir. De-rin ve yüzeyel başları vardır. Derin baş yukarıda proces-sus pterygoideus’un lamina lateralis’inin içyan yüzeyin-den ve os palatinum’un processus pyramidalis’inden baş-lar. Ligamentum sphenomandibulare’nin iç tarafında ob-lik olarak aşağıya doğru iner. Angulus mandibulae yakının-da ramus mandibulae’nin medial bölgesinde sonlanır. Yü-zeyel baş tuber maxilla’dan ve os palatinum’un processus pyramidalis’inden başlar. Derin baş ile birleşerek angulus mandibulae yakınında ramus mandibulae’nin medial bölge-sinde sonlanır. Mandibula’nın elevasyonu ve iki yana hareke-tinden sorumludur.

Musculus pterygoideus medialis

 

9

Boyun kaslarıBoyun kasları; boynun hareketlerini sağlayan kaslardır.Skalen kaslar; (m.scalenus anterior, m.scalenus medius, m.scalenus posterior) boynu yana eğen kaslardır. Ek olarak derin inspiryumda çalışırlar. M.scalenus anterior ile medi-us arasından a.subclavia ve plexus brachialis geçer. Adı ge-çen yapılar bazen iki kas arasında sıkışarak üst ekstremite-de nörovasküler belirtilere neden olabilir (torasik çıkış send-romu). Musculus sternocleidomastoideus; tek taraflı çalıştığında, başı çalıştığı tarafa eğer ve yüzü karşı tarafa baktırır. İki ta-raflı çalıştığında başa fleksiyon yaptırır (başı öne eğer). Ye-mek yerken ya da başı yastıktan kaldırırken kullanılan kastır. Siniri; n.accessorius’tur.

Musculus sternocleidomastoideus

 

10

Hiyoid kaslarHiyoid kaslar; yutma ve konuşma sırasında os hiyoideum (dil kemiği) ve mandibula’nın (alt çene kemiği) hareketleri-ni sağlarlar. Musculus sternothyroideus hariç, hepsinin os hiyoideum’a tutunması vardır.Hiyoid üstü (suprahiyoid) kaslar; musculus digastricus, musculus mylohyoideus, musculus geniohyoideus ve mus-culus stylohyoideus’tur.Hiyoid altı (infrahiyoid) kaslar; musculus thyrohyoideus, musculus omohyoideus, musculus sternohyoideus ve mus-culus sternothyroideus’tur.