karbonhİtrat metabolİzmasi hastaliklari

205
KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI Stj.Dyt.Tuğçe Sarıca http://www.gencdiyetisyenler.com/

Upload: jin

Post on 24-Feb-2016

122 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI. Stj.Dyt.Tuğçe Sarıca. http://www. gencdiyetisyenler .com/. GALAKTOZEMİ. Otozomal resesif geçişli bir hastalıktır. http://www. gencdiyetisyenler .com/. Galaktozun esas kaynağı disakkarit olan laktozdur. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Stj.Dyt.Tuğçe Sarıcahttp://www.gencdiyetisyenler.com/

Page 2: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

GALAKTOZEMİ

Otozomal resesif geçişli bir hastalıktır.

http://www.gencdiyetisyenler.com/

Page 3: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktozun esas kaynağı disakkarit olan laktozdur.

Laktoz ince barsaklarda galaktoz ve glikoza hidrolize olur.

Galaktoz daha sonra epitelyal hücre boyunca taşınır ve portal ven aracılığıyla metabolize olmak üzere Karaciğere gider.

Page 4: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktoz metabolizmasında:1. galaktokinaz,2. üridin difosfat galaktoz 4-epimeraz,3. galaktoz 1-fosfat üridil transferaz enzimleri yetersizliği sonucunda çeşitli

bozukluklar ortaya çıkar.

Page 5: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

KLASİK GALAKTOZEMİ

GLİKOJEN

ATP ADP galaktoz-1-P üridil transferazGalaktoz gal-1-P UDP Gal UDPG Galaktokinaz

UDPG G-1-P

Page 6: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Görülme Sıklığı:› Türkiye’de galaktozemi insidansı

1/23.775’dir.

› İngilterede klasik galaktozemi görülme sıklığı 1/45000’dir.

› İrlanda da ise 1/480’dir.

Page 7: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› 180 farklı fenotip ve genotip tanımlanmıştır.Avrupada ve Kuzey Afrikada Q188R geninin mutasyona uğradığı bildirilmiştir.

Page 8: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Klasik galaktozemi vakalarında galaktoz-1-fosfatın birikmesiyle karaciğer, beyin, böbrekler, göz ve over parankim hücreleri zarar görmektedir.

Page 9: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Karaciğerdeki bu etkileşim sonucu:

› Siroz, böbreklerde Fanconi Sendromu, katarakt, overlere bağlı olarak hipergonadotropik hipogonadizm ve beyinle ilgili olarak mental gelişimde gerilik oluşmaktadır. 

Page 10: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktoz metabolizmasi için gerekli enzimler:

karaciger

beyin ve

hematopoetik

Page 11: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Bebekler galaktozla yaşamlarının ilk evrelerinde,anne sütü ve birçok formulanın bileşiminde karşılaşırlar.

Page 12: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

EN BELİRGİN BULGULAR

Huzursuzluk

Kusma,ishalEmme bozukluğu

Distansiyon

Page 13: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hipoglisemi

Gelişme geriliği

Hepatomegali

Kilo kaybı

Splenomegali Septisemi ve üriner sist.enf

Page 14: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Galaktozemili hastaların enerji, protein,yağ ve sıvı gereksinimleri sağlıklı yaşıtlarıyla aynıdır.

› Eğer çocuğun büyüme parametrelerinde düşüklük varsa protein ve enerji %5-10 arttırılır. Diyet vitamin ve mineral açısından yeterli ve dengeli olmalıdır.

Page 15: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Galaktozemili hastalarda süt ve süt ürünlerinin diyetten çıkarılması diyetin kalsiyum yönünden fakirleşmesine neden olur, bu nedenle hastalara kalsiyum replasmanı önerilmektedir. 

Page 16: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktozemili Çocuk İçin Günlük Önerilen Enerji,CHO ve Sıvı Miktarları:

YAŞ GRUBU PROTEİN(g/kg)

ENERJİ(kkal/kg)

SIVI(ml/kg)

Süt Çocukları:0-3 ay3-6 ay6-9 ay9-12 ay

3-3.53-3.52.5-32.5-3

120115110105

125-150130-160125-145120-130

Okul öncesi ve okul çağı:1-44-77-11

g/gün

>30.0>35.0>40.0

Kkal/gün

130017002400

ml/gün

900-18001300-23001650-3500

Page 17: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktozemi ve Katarakt Katarakt oluş mekanizması;

Galaktozun lens içinde aldoz redüktaz enzimi ile galaktitole dönüşmesi ile açıklanır.

Page 18: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktokinaz eksikliginde galaktoz,yan ürün olarak galaktitole çevrilir.

Galaktokinaz eksikliği 1/100.000 görülür.

Genellikle sistemik bulgular göstermeden sadece katarakt olusumuyla seyreder.

Page 19: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

BESLENME TEDAVİSİÖmür boyu galaktoz içeren besinlerin

diyetten çıkarılması ilkesine dayanır.

Page 20: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Galaktoz İçeren Besinler Kek

Tereğeğ

Süt

Yoğurt

Peynir

Page 21: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Krema

Kakao içeren besinler

Sakatatlar

Tarhana vb besinlerdir

Page 22: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

SÜT Anne sütü

İnek sütü ve

Formulalar önemli miktarlarda laktoz dolayısı ile galaktoz içermektedirler ve bu hastalarda bu besinlerin kullanılması önerilmemektedir.

Page 23: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Süt çocukluğu döneminde laktozsuz kazein hidrolizatları içeren mamalar veya oligosakkaritleri ayrılmış formulalar kullanılabilir.

Page 24: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

PEYNİR

Peynir yapımında;kesilmiş sütten whey ayrılır,laktoz whey içinde kalır. Bu nedenle daha kolay sindirilmektedir.

Peynir yapımının temeli laktozun bakteriler tarafından fermentasyona uğramasına dayanır.

Page 25: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Peynir yapımından sonra 10 gün içinde laktoz laktik aside dönüşür.

› 90 gün boyunca olgunlaşmaya bırakılan peynirlerin laktik asit içeriği %0 ‘a kadar inmektedir.

Page 26: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Yumuşak ve işlenmiş peynirlerin laktoz içeriği daha fazladır.

› Olgun cheddar peynirlerinin laktoz içeriği <2.8 mg/100g, galaktoz ise bulunmamaktadır.

Page 27: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

GALAKTOZAMİDE KULLANILAN MAMALAR

Soya sütü Pirinç sütü Bebelac LF Neocate Pregomin AS’dir.

Page 28: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Soya Sütü:

• B vitaminleri, • Demir, kalsiyum,• Magnezyum, • Çinko ve Fosfor ,gibi birçok vitamin ve

minerali içermesinden dolayı yetişkinler ve çocuklar için çok önemli bir kaynaktır. Soya ile yapılan çalışmalar sonucunda soyanın birçok sağlık risklerini azalttığı görülmüştür.

Page 29: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Ayrıca soya sütü antioksidan içeriği açısından serbest radikalleri doğrudan veya antioksidan süpürücü enzimler aracılığı ile etkisiz hale getirerek kolesterolü düşürür ve kan yağlarına olumlu etki gösterir.

Page 30: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Özellikle içerisindeki yağın ortalama %3 dolayında içerdiği doğal lesitin; kalp damar sistemini koruyarak kan dolaşımını olumlu etkiler ve kan kolesterol, homosisteini düşürerek damar tıkanıklıklarını ve ani kalp krizini engeller.

Page 31: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Soya sütü isoflavon içeriği sayesinde sağlığı koruyucu doğal aktif endokrin bileşikleri içerir ve kemikler üzerinde yararlı etkileri vardır. Dolayısı ile osteoporozun oluşumu atağını yavaşlatırlar.

Page 32: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Pirinç Sütü: ‘Pirinç sütü’ diyet amaçlı ürünleri kullananların yanı

sıra, "protein intoleransı" (protein hazımsızlığı) olan kişiler için de ideal bir besin.

"Pirinçsütü“nün protein düzeyi oldukça düşük; buna karşın"kompleks karbonhidratlar" ın yanı sıra oldukça zengin bir lif içeriği var. Kalsiyum, doğal fosfor, E, D ve B kompleks vitaminlerini de içeren "pirinç sütü" direkt içilebildiği gibi çeşitli mamullerin ana girdisini de oluşturuyor. Doğrudan süt olarak tüketilmesinin yararları ise bağırsakları çalıştırması ve organizmayı toksinlerden arındırması...

Page 33: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› "Pirinç sütü" saf olarak kendine özel hoş bir lezzete sahip. Fakat tüketim daha çok meyveli ve kakaolu çeşitlerde yoğunlaşıyor. İçeriğindeki karbonhidrat bileşimi şeker ve aromatik maddelerle buluştuğunda dikkat çekici bir tat oluşuyor.

Page 34: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

PİRİNÇ SÜTÜ DE HER YERDE KULLANILABİLİR :

Soya sütüne göre daha lezzetli olan "pirinç sütü“ inek sütü yerine sıcak veya soğuk olarak her yerde kullanılabiliyor.

Sütlü tatlıların yapımında ise ideal bir katkı maddesi. Pirinç sütü"doymuş yağ" ve "kolesterol" içermediği için sos ve krema yapımının da bitkisel orijinli ana maddeleri arasında.

Page 35: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Amerika'da vejetaryenler için üretilen "milk shake" ler de genellikle pirinç sütünden yapılıyor. Ayrıca hazır çorbalar için ucuz bir dolgu maddesi olarak kullanılıyor. Toz formuna getirilmiş olanları ise bebek mamalarının formülüne giriyor.

Diğer tüketildiği alanlar; unlu mamuller, bisküvi ve bazı diyet çukulata türleri...

Page 36: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Bebelac LF

Laktozsuz süt bazlı ishal formulüdür.

Laktoz intoleransında,galaktozemide ve inek sütü proteini alerjilerinde kullanılır.

Page 37: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tadı anne sütüne yakındır. Whey/kazein=80/20’dir. Bitkisel yağ içerir.Linoleik asit ve alfa

linolenik asit içeriği anne sütündeki gibi 5/1’dir .

CHO’ı sadece mısır şurubu özüdür.Laktoz ve sakkaroz içermez.

Page 38: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Ca/P: 2/1’dir.Fe,çinko ile zenginleştirilmiştir.ORS ile birlikte kullanılabilir.

Taurin ve karnitin içerir.

Page 39: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Neocate Mama: İnek sütü proteini içermez.

%100 serbest a.a ve bitkisel bütünlüklüdür.

Page 40: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

100 g’da Enerji:483 kkal

Protein:13 g

CHO:52.5 g

Yağ:24.5g

Diyet lifi: -

1 ölçek:4.6g-22.2 kkal içerir.

Page 41: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hangi Durumlarda Kullanılabilir?

İnek sütü alerjisi

Çoklu gıda alerjisine bağlı olarak;gastroözofageal reflüeozinofilik özofajitkronik ve inatçı diyareKolik

Page 42: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Kısa barsak sendromu

Parenteral beslenmeden enteral beslenmeye geçişte

Malabsorbsiyon

Anne sütü alan bebekte ciddi gıda alerjisi durumlarında ve büyüme geriliğinde

Page 43: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Pregomin AS: Serbest a.a içeren hipoalerjenik bebek

mamasıdır.

Uzamış diyare,ciddi besin allerjisi, sindirim bozukluğu ve malabsorbsiyonu olan bebekler içindir.

Page 44: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Kullanılabildiği durumlar: Uzamış diyare,

İnek sütü proteini intoleransı,

Soya proteini intoleransı,

Laktoz ve sukroz intoleransı,

Galaktozemi ve herediter fruktoz intoleransı,

Page 45: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Viral veya bakteriyel kaynaklı akut diyare,

Kısa barsak sendromu,

Gastrointestinal cerrahiden sonra realimentasyon,

Sindirim ve absorbsiyon bozukluklarında ek beslenmedir.

Page 46: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Vitamin,mineral ve eser elementlerle zenginleştirilmiştir.

Yüksek oranda esansiyel yağ asitleri içerir.

Büyük bebekler ve çocuklar için inek sütü yerine destekleyici besin olarak da kullanılır.

Page 47: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

KALITSAL FRUKTOZEMİ

Fruktoz alındıktan sonra kan şekerinde düşme, mide bulantısı, titreme, kusma, aşırı terleme, koma ve konvülsiyonlara neden olur.

Otozomal resesif geçişlidir.Fruktoz 1,6-bifosfat aldolaz eksikliğine bağlı olarak karaciğer,böbrekve ince barsakta gelişir.

Page 48: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Başlıca kaynakları:

› Fruktoz› Sukroz› Sorbitol’dür.

Page 49: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sukroz barsaklarda sukraz-izomaltaz enzim yardımı ile glikoz-fruktoza,

Sorbitol K.C ‘de sorbitol dehidrogenaz enzimi ile fruktoza çevrilir.

Page 50: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

KLİNİK BULGULARAKUT BULGULAR KRONİK BULGULARTerlemeTitremeBaş dönmesiBulantı KusmaApatiLaterjiKonvülsiyonTakipneOligüriŞokKoma

KusmaBeslenme bozukluğu DevamlıİrritabiliteTremor,sıçramaUyku hali,apatiÖdem,asitHepatomegaliSplenomegaliSarılıkHemorajiİshal

Page 51: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

LABARATUAR BULGULARKAN İDRARFosfor(+)Glikoz(-)Ürat(+)Magnezyum(+)Potasyum(+)Fruktoz(+)Ph(-)TrombositopeniB12(+)

Fruktoz(+)Glikoz(+)Fosfor(+)Ürat(+)Bikarbonat(+)Laktat(+)Protein(+)Ph(+)B12(+)Aminoasit(+)

Page 52: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hastaların kontrollerinde fizik muayene yanı sıra, idrarda redüktan madde araştırılmalı, ayrıca karaciğer ve böbrek işlevleri değerlendirilmelidir.

Page 53: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Fruktozemi hastalığında bazı vitaminlerin yetersizliği görülebilmektedir.

Bunlar:

C vit Folik asit’tir.

Page 54: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

SAKINCALI BESİNLER Şeker(beyaz-kahverengi)

Çikolata ve tatlılar

Karamel

Bal,reçel,marmelat

Page 55: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hidrojene glikoz şurupları

Meyve şekeri,izomaltoz,sorbitol

Jöle,krema

Mısır şurubu

Page 56: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tatlandırılmış kek ,ekmek

Bira,votka gibi alkollü içecekler

Tatlı mısır,domates,patates,kuru fasulye

Page 57: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Havunç,yeşil fasulye,soğan,biber

Tüm meyveler ve meyvelerden hazırlanmış gıdalar

Salam,sosis,turşular

Page 58: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sebze ve meyveler 1-1.5 g fruktoz içermektedir ve toplam fruktoz alımı 2 g/gün 2’ü geçmemelidir.

Taze patates olgun patatesten daha fazla fruktoz içermektedir(0.65 g/100g-0.25 g/100 g)

Page 59: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Çocuklarda Gelişimsel Değişiklikler Ve Fruktoz Emilimi:Emilim Bozukluğu Test Ve Diyet Yönetimi Etkisi(Mayıs 2013):

ABD’de son yirmi yılda çocuk diyetlerinde früktoz miktarı artmaktadır.

Fruktoz malabsorbsiyonu henüz dogrulanmadı.

Page 60: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

GLİKOJEN DEPO HASTALIKLARI› Glikogenolitik yol boyunca işlevi olan

birçok enzim yetersizliğine bağlı olarak gelişir.

› Otozomal resesif geçişlidir.

› Glikoz-6 fosfat eksikliğine bağlı olarak gelişen glikojen depo hastalığı daha sık görülmektedir.

Page 61: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Görülme sıklığı 1/20.000-1/25.000 arasında değişmektedir.

Genel olarak glikojen depo hastalığı glikogenolozis ve glikoneogeneziste bozukluklarla izlenen hipoglisemik atakların sık olduğu bir hastalıktır.

Page 62: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Glikoz Üretim Oranlarına Göre Glikoz Gereksinmeleri:

Glukoz(g/kg/saat)

Yaş Glukoz(mg/kg/dakika) Gündüz Akşam

Yenidoğan 8-9 0.5 0.5

Toddlers ve çocuk 5-7 0.3-0.4 0.3-0.4

Adölesan ve yetişkin 2-4 gece 0.2-0.25

Page 63: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

GDH’NIN 4 TİPİ TİP-1 GDH:

Öncelikle K.C’i ,buna bağlı olarak CHO metabolizmasını,yağ,ürik asit ve amino asit metabolizmasını etkiler.

Page 64: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

KLİNİK BELİRTİKaraciğer ve böbrek büyüklüğü,Büyüme geriliği,Kanama eğilimi,Hiperlipemi,Trombosit görev bozukluğudur.

Page 65: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

TİP-2 GDH:

Kaslarla ilgili lizozomal enzim yetersizliği ile tanımlanır.

Emme güçlüğü,hipotoni,süt çocukluğu döneminde ölümler görülür.

Page 66: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

TİP-3 GDH:

Enzim ile ilgili yetersizlik kaslarda ve karaciğerdedir.

Hepatomegali,hipoglisemi,miyopati,tip1’e benzer bulgular görülür.

Page 67: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

TİP-4 GDH:

Hastalığın baskın belirtisi olarak genellikle karaciğer sirozu görülmektedir.

Hepatosplenomegali,siroz ve 5.yaşta ölüm görülmektedir.

Page 68: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

BULGULAR Karında şişlik,

Takipne,

Gelişme geriliği

Laktik asidemi

Page 69: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Trombosit işlevinde bozukluğa bağlı olarak morarma ve burun kanamaları görülür.

Ekstremiteler zayıf,gövdede obezite dikkat çeker.

Page 70: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hiperürisemi:

Ürik asit üretminin artması ve böbreklerde atımın azalması ile oluşur ve gut gelişir.

Page 71: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hiperlipemi:

Hepatik glikozun artması sonucu oluşan ara ürünlerin yağ asidi,kolesterol,ve trigliserit sentezini artırması sonucu oluşur

Page 72: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hipoglisemi;

3-4 aylıkta bebeklerin gece beslenmeleri azaldığı zaman ortaya çıkar.

Sabaha karşı huzursuzluk,beslenme güçlüğü,kusma ve konvülsiyonlar görülür.

Page 73: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yeni doğan döneminde metabolik asidoz,hipoglisemi ve hepatomegali ile belirti verir.

Bebeklerde taş bebek yüzü,motor gelişim basmaklarında duraklama ve hipotoni görülür.

Page 74: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Glikojen, CHO’ların karaciğer ve kaslarda depolanan formudur.

Karaciğerde 5-7g/100g(%1-5)

Kaslarda ise 2g/100g ‘dır

Page 75: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

GDH’DA BESLENME TEDAVİSİNİN AMACI

Hipoglisemiyi önlemek

Kas işlevlerini geliştirmek

Kas protein sentezini artırmak

Beyin hasarını önlemek

Page 76: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Kan glikoz düzeylerini normal düzeylerde tutmak

Hipertrigliseridemiyi önlemek

Diğer komplikasyonları önlemek ve

Normal büyüme ve gelişmeyi sağlamaktır.

Page 77: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Diyette : CHO:%60-70

Protein:%10-15

Yağ:%25-30

Page 78: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

ÖĞÜN SAYISI Hastanın özelliklerine göre

Az veya sık beslenmeye

Bebek ve küçük cocuklarda hipogliseminin sık olamasına bağlı olarak

12 saat boyunca devamlı ve 2-3 saatte bir beslenme önerilmelidir.

Page 79: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Mısır Nişastası:

Amiloz ve amilopektinden oluşur.

Çiğ mısır nişastası uzun sürede sindirildiği için hipoglisemiyi önler

Pişirme ile nişasta taneleri hidroliz olacağından kan şekeri daha hızlı yükselir.

Page 80: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

1 yaş sonrasında çiğ mısır nişastası süspansiyon halde 2-4 g/kg/gün olarak kullanılabilir.

Amaç:Çiğ mısır nişastasının kan glikoz düzeyini 4-6 saat boyunca dengede tutmasını sağlamak.

Page 81: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Çiğ mısır nişastası:İçeceklere karıştırılarak,

Sütlere,Yoğurda,Meyve pürelerine,Kremalara,Soğuk yiyeceklerden dondurmalara

karıştırılarak öğünlerde ve öğün aralarında verilebilir.

Page 82: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Glikojen Depo Hastalığında Tüketilebilecek Besinler

süt Az yağlı veya yağsız,şekersizet Yağsız dana eti,derisiz tavuk eti,az yağlı balıklaryoğurt Az yağlı veya yağsızpeynir Az yağlıkurubaklagil

Kuru fasulye,nohut,mecimek,barbunya,soya

yumurta Yumurta sarısı yerine beyazı yenilmeliNişastalı besinler

Çiğ mısır nişastası

şeker Sadece ana öğünlerde en az düzeydeyağlar Tereyağı,margarin yerine zeytin yağı,ayçiçek yağı,mısır

özü yağıAra öğünler

Düşük yağ,yüksek protein ve kompleks cho ‘lardan oluşmalı

Page 83: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

YAĞ METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI

1.Hiperlipoproteinemi

2.Yağ oksidasyonu

Page 84: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hiperlipoproteinemiler: Lipoprotein metabolizmasında rol oynayan

düzensizlikleri sonucu

lipoproteinlerin sentez ve yıkımının bozulması ile

kan lipidlerinin artması

Enzimler,Alipoproteinler ve

Reseptörlerin

Page 85: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Primer olarak genetik geçişlidir.

Sekonder olarak ise hareket azlığı,dengesiz beslenme,diabet,böbrek hastalıkları,hipotroidizm,obesite gibi hastalıklara bağlı olarak gelişebilir.

Page 86: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

İnsan Plazmasında Bulunan Başlıca Lipidler:

Trigliseritler(TG) Fosfolipidler(PL) Kolesterol esterleri(CE) Apolipoproteinler Lipoproteinler’dir.

Page 87: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Apolipoproteinler suda erimezler,bu nedenle plazmada taşınabilmeleri için taşıyıcı proteinler ile bağlanmaları gerekmektedir.

› Lipoproteinler ise lipidler ve apolipoproteinlerin oluşturdukları bileşiklerdir.

Page 88: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Lipoproteinlerin sınıflaması:1. Şilomikronlar2. Çok düşük dansiteli

lipoproteinler(VLDL)3. Orta dansiteli lipoproteinler(IDL)4. Düşük dansiteli lipoproteinler(LDL)5. Yüksek dansiteli lipoproteinler(HDL)6. Lipoprotein-a(Lpa)

Page 89: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Lipoproteinlerin Sınıflaması:Şilomikronlar En büyük lipoproteinlerdir.

TG’leri ince barsaktan sistemik dolaşıma taşırlar.Yarı ömürleri 1 saatten azdır.

VLDL K.C’de sentez edilip üretilen TG’leri dokulra taşır.

IDL VLDL’nin ldl’ye dönüşümünde ara üründür.

LDL Plazmada temel kolesterol taşıyıcıdır.VLDL’den sentez edilir.K.C’de kolesterolu periferal dokulara taşır.

HDL Fazla kolesterolu K.C’den safraya taşıyarak safra salgısı olarak kullanılmasını sağlar.

Lipoprotein-a Lipid kompozisyonu LDL’ye benzer prot içeriği daha fazladır.Yüksek plazma Lp-a aterosklerotik kalp hast için risk etmenidir.

Page 90: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Lipoprotein Metabolizmasında Rol Oynayan Enzimler:

Lipoprotein Lipaz(LPL)

Hepatik Lipaz

Lesitin Kolesterol Açil Transferaz(LCAT)

Page 91: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

TEDAVİ 1-Beslenme Tedavisi:

Amaç: Doymuş yağ ve kolesterol alımını azaltmak ve hastayı uygun ağırlığa ulaştırmak.

› Çocukluk ve adölesan çağında beslenme tedavisi önemlidir.

Page 92: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

1. Ve 2. Aşama Diyet Tedavilerinin Özellikleri

Besin 1.Aşama 2.AşamaTotal yağ Enerjinin %30> Enerjinin %25-30>Yağ asitleri:Doymuş yağPUFAMUFA

<%10<%10%10-15

%7%8-10%10-15

CHO %50-60 %50-60Protein %10-20 %10-20Kolesterol <300mg/gün <200 mg/günPosa 35g/gün 35g/gün

1.Aşama tedavi 3 ay boyunca uygulanır2.Aşamaya istenilen hedefe ulaşılamazsa geçilir.

Page 93: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Çoklu Doymamış Yağ Asitleri:

Kan kolesterol düzeyini azaltırlar,

Kroner arter hastalığı riskini azaltırlar,

Diyette alımlarının artması ile HDL-K miktarı azalır,trombotik aktivite artar.

Page 94: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Çoklu doymamış yağ asitlerinden :

n-3:Diyette anne sütü ve balık yağında bulunur.

Antitrombotik etkisi var Kan basıncını düşürür,kanın vizkozitesini azaltır. Damar sertliğinin oluşumunu ve ilerlemesini yavaşlatır. K.C’de TG ve apoprotein sentezini engeller,plazma

lipidlerini ve TG ‘i azaltır.

Page 95: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

n-6:Kalp hastalığına karşı korumaya yardımcı olan

omega-6 yağ asitlerinin, LDL kolesterolü düşürme açısından güçlü etkileri vardır.

Bununla birlikte çok yüksek miktarda tüketilen omega-6 yağ asidi, “HDL-K” seviyelerinde düşüşe neden olabilir.

Bu nedenle aşırı omega-6 tüketiminden kaçınılmalıdır.

Page 96: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

En fazla ayçiçeği, ve mısır özü yağında bulunur.

Tükettiğimiz gıdalardaki başlıca omega-6 yağ asitleri;

› Linoleik asit,› Linolenik asit ve › Araşidonik asittir.

Page 97: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tekli Doymamış Yağ Asitleri: En çok zeytin yağında bulunurlar.

HDL kolesterolü artırırlar,LDL kolesterolü azaltırlar

Page 98: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Trans Yağ Asitleri: En fazla sert ve bazı yumuşak margarinlerde

bulur.

Serumda LDL kolesterolü artırır.

Aşırı alımı aterojenik etkiye sahip Lp-adüzeyini artırır.

HDL kolesterol fraksiyonlarını azaltır.

Page 99: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Doymuş Yağ Asitleri: Kan kolesterol düzeyini diyetteki bütün

besinlere oranla daha fazla yükseltir. Özellikle süt kaymağı,et ve tereyağında

yüksek oranda bulunmaktadır.

Page 100: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Diyet Kolesterolü: Diyette tüketilen kolesterol,serum

kolesterolünü etkiler.

Çok yüksek kolesterollü beslenme,serum kolesterolünü artırmaktadır.

Page 101: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Total Yağ: Total yağ alımı arttığında plazma

kolesterolü yüksek olabilmektedir.

Günlük alınan total yağ,kalorinin %25-30’u olmalı ve doymuş yağ oranı düşük tutulmalıdır.

Page 102: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

2-İlaç Tedavisi:Beslenme tedavisinin yetersiz kaldığı

durumlarda ilaç tedavisine geçilir.

Bunlar: Nikotinik asit Fibrik asit türevleri Safra asidi bağlayıcı reçineler’dir.

Page 103: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hiperlipoproteinemilerin tedavisi:

Dünya sağlık örgütü (WHO, World Health Organization) tarafından da benimsenen Fredrickson ve Lees sınıflamasına göre primer hiperlipoproteinemiler altı sınıfa ayrılırlar

-Tip I hiperlipoproteinemi -Tip IIa hiperlipoproteinemi -Tip IIb hiperlipoproteinemi -Tip III hiperlipoproteinemi -Tip IV hiperlipoproteinemi -Tip V hiperlipoproteinemi

Page 104: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip I hiperlipoproteinemi: Çoğu kez aileseldir. Nadir olarak ve 10

yaşından önce görülür.

Bulgular:Ksantoma, (ksantoma)karın ağrısı,hepatosplenomegali gibi bulgular veren bu

hastalıkta plazma TG yüksektir.

Page 105: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip 1’de Tedavide Amaç: Şilomikronlar yükselmiştir.(TG)

1)Yağ alımı kısıtlanır.25-35 g/gün verilmesi uygundur.Küçük çocuklarda 15g/gün’den fazla verilmesi erken komplikasyon gelişmesi açısından sakıncalıdır.

Page 106: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

2)Yağ sınırlandırılması enerjinin az alınmasına neden olur.Birey kilolu ise sorun yaratmayabilir fakat birey çocuksa veya normal ağırlıktaki yetişkinse enerjı açığı kapatılmalıdır.

Page 107: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Şilomikron oluşumuna neden olmayan orta zincirli yağ asitlerinin diyete eklenmesi gereksinimi karşılar.

Günlük yağ tüketiminde doymamış yağ asitleri kullanılması elzem yağ asitleri açığını kapatır.

Page 108: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Çocuklarda büyümenin izlenmesi,vitamin yetersizliklerinin oluşmaması için yağda eriyen vitaminlerin diyete eklenmesi gerekmektedir.

Vit A=100 makrogram/gün VİT E=7000 makrogram/gün VİT D=normal gereksinim VİT K=5-10 mg/gün

Page 109: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Protein gereksinmesi:› Yağsız süt› Yoğurt› Çökelek › Balık› Tahıl ve› Kurubaklagillerden sağlanır.

Page 110: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip IIa hiperlipoproteinemi: Lipoprotein yıkılımı azlığına

bağlanmaktadır. Dominant olarak kalıtılır. Nispeten nadir olarak ve çocuklukta görülür.

LDL yükselmiştir.

Amaç:LDL ve total serum kolesterol düzeyinin düşürülmesidir.

Page 111: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Özellikle doymuş yağ asitleri tüketimi azaltılmalı , çoklu doymuş yağ asitleri ve tekli doymamış doymamış yağ asitleri tüketimi artırılmalıdır.

Page 112: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Düşük kolesterollü diyetlerde endojen kolesterol salgısını uyarmamak için günlük diyetle alınan kolesterol düzeyini 300 mg/gün altında tutmak gerekmektedir.

Page 113: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hafif- orta tiplerinde kolesterol orta düzeyde azaltılmalı,

Ağır seyreden tipte kolesterolden zengin tüm besinlern sınırlanması uygun görülmektedir.(<200 mg/gün)

Page 114: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip IIb hiperlipoproteinemi: LDL ve VLDL yükselmiştir.

Tip IIa hiperlipoproteinemiden daha az olarak ve çocuklukta görülür

Page 115: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tedavide amaç:LDL,total kolesterol,VLDL ve TG

azaltılmasıdır.

Hasta şişmansa zayıflatılmalı PUFA ve MUFA’nın alımı artırılmalı,doymuş

yağların alımı azaltılmalı, Rafine şeker alımı azaltılmalı,kompleks CHO

kullanımı artırılmalı, Diyet posası artırılmalı.(25-30 g/gün)

Page 116: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip III hiperlipoproteinemi:

Beta-VLDL yükselmiştir.

Tedavi tip IIb’deki gibidir.

Tip IIb hiperlipoproteinemiden daha sık olarak ve 40-50 yaşlarında görülür.

Page 117: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Trigliserid ve kolesterol artmıştır.

Klinik olarak ksantomlar, karbonhidrat intoleransı, hiperürisemi saptanır.

Ateroskleroz riski vardır.

Tedavi için kilo verme, diyette doymamış yağ asidi ve az kolesterol önerilir.

Page 118: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip IV hiperlipoproteinemi:

Lipoprotein sentezinde artma ve yıkılışında azalmaya bağlanmaktadır.

VLDL düzeyi yüksektir.

Nispeten sık olarak ve erişkinlerde görülür.

Page 119: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Endojen trigliseridler artmıştır, kolesterol ise artmış veya normal olabilir.

Tedavide amaç :Endojen TG üretimini azaltmaktır.

Page 120: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Klinik olarak şişmanlık, karbonhidrat intoleransı, çoğu kez diyabetes mellitus, hiperürisemi saptanır.

Ateroskleroze predispozedirler.

Tedavi için kilo verme önerilir, karbonhidrat ve alkol kısıtlanır .

Page 121: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Rafine CHO sınırlandırılmalı,enerjinin %45’i komplekS CHO’lardan sağlanmalıdır.(k.baklagil,kepekli ekmek...vb)

Page 122: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tip V hiperlipoproteinemi:

Şilomikron yıkılımının azalması, VLDL sentezinin artıp yıkılımının azalmasına bağlanmaktadır.

Sık olarak erişkinlerde görülür .Alkol kullanıyorsa alkol alımı durdurulmalıdır.

Page 123: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Trigliserid düzeyi yüksektir, kolesterol düzeyi normal veya yüksek olabilir.

Tedavide amaç:Serum şilomikron,VLDL ve TG düzeyini azaltmaktır.

Enerjinin %25-30’u yağlardan sağlanmalı,PUFA/MUFA oranı artırılmalıdır.

Page 124: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Klinik olarak şişmanlık, karın ağrısı, hepatosplenomegali, karbonhidrat intoleransı ve sık olarak diyabetes mellitus, hiperürisemi vardır.

Ateroskleroz riski düşüktür.

Page 125: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Diyetten basit şeker içeren besinler tümden çıkarılmalı,enerji kompleks CHO’lardan sağlanmalıdır.

Tedavi için kilo verme önerilir, karbonhidrat, alkol ve yağ kısıtlanır.

Page 126: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sekonder hiperlipoproteinemiler: Çeşitli nedenlerle ortaya çıkar › Obezitede › Aşırı alkol alımında › Diabetes mellitusta › Hipotiroidide › Nefrotik sendromda

hiperlipoproteinemi görülebilir.

Page 127: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Vitamin-Mineral gereksinmeleri:

C Vitamini:

› Prostosiklin yapımında kullanıldığı için antiagregatördür.

› Yetersizliğinde endotel hasar oluşmakta ASKH riski artmaktadır.

Page 128: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Kolesterolün safra asitlerine ve steroidlere dönüşmesinde görev alarak,kan kolesterolünün normal düzeylerde tutulmasını sağlamaktadır.

› Yapılan çalışmalarda C vit 400mg/gün verilmesiyle HDL kolesterol artmış,LDL ve serum kolesterol ise azalmıştır.

Page 129: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

A Vitamini:› Peroksidasyonu önler,

› Antitrombofilik ve antikoagülant olup aynı zamanda plazmada beta karoten LDL ile taşındığından LDL oksidasyonunu azaltır ve endotel hücrelerin yapısını korur.

Page 130: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

E Vitamini:

› Serbest radikal oluşumunu ve trombin çözücü olduğu için trombus oluşumunu engeller.

› Lipoksijenaz aktivitesini baskılayarak antiagregatör etki gösterir.

Page 131: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

B Grubu Vitaminler:

B6 vit eksikliğinde ASKH eğilim artmaktadır.

B6 en iyi kaynağı et,K.C,tahıllar ve soyadır.

Page 132: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Niasin:

› Plazma kolesterol düzeyini,endojen kolesterol sentezini engelleyerek düşürdüğü ve adipoz dokudan serbest yağ asitlerinin açığa çıkmasını engellediği bilinmektedir.

› Kaynakları:et,balık,K.C,tahıllar,yeşil yapraklı sebzeler,kümes hayvanlarıdır.

› 3-6g/gün alınması önerilir.

Page 133: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Mineraller: Yapılan hayva deneylerinde fazla

verilen demirin miyokardial zarara neden olduğu ve ventriküler fibrilasyon sıklığını artırdığı gözlemlenmiştir.

Selenyumla yapılan çalışmada yetersizliğinde trombus,yağ asitleri ve platelet oluşumunun arttığı gösterilmiştir.

Page 134: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Selenyum eksikliği Keshan hastalığına neden olmaktadır.Normal düzeyde alındığında vücutta peroksidasyonu önler,düşük selenyum düzeyi ise KVH için risk oluşturur.

Page 135: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Kalsiyumla yapılan çalışmada aşırı Ca alımı kan kolesterol ve TG düzeyini azaltır

Page 136: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yumurta: 1 yumurta 50 g:

Hiperlipidemi ve kroner kalp hastalığı olan kişilerde yumurta kontrollü olarak verilmelidir.

%11-12 yağ%35-37 doymuş %44-46 MUFA %9-10 PUFA274 mg kolesterol

Page 137: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Ceviz:› PUFA/MUFA= 7:1’dir.

› Yağın %12 ‘si n-3 alfa linolenik asittir.

› Lizi/arjinin oranı çok düşüktür.

› LDL kolesterol oranında düşmeye neden olabilir

› 1-2 adet/gün tüketilmesi önerilmektedir.(25-30 g)

Page 138: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Süt Ve Türevleri:› Çocukluk çağından itibaren

beslenmemizde önemli rolü bulunmaktadır.

› Bileşiminde bulunan orotik asit steroid sentezini ve kolesterol oluşumunu %50 azaltmaktadır.

Page 139: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sütte bulunan kalsiyumun kolesterol düşürücü etkisi olduğu için günlük diyette yağı alınmış olarak satılan süt,yoğurt ve peynirlerin tüketilmesi önerilir.

Page 140: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Öğün Sayısı: 4-6 öğün kan kolesterol ve LDL

kolesterolde azalmaya neden olmaktadır.

Sık ve düzenli aralıklarla besinlerin tüketilmesi K.C kolesterol yapımını azaltır,insülin sekresyonunu azaltır ve böylece VLDL ve LDL oranları düşer.

Page 141: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Fiziksel Aktivite: Kalp kas gücünü artırır,

HDL/LDL ‘ye oranını artırır.

Serbest yağ asitlerinin enerji amacıyla kullanım yeteneğini artırarak glikojen boşalımını önler.

Page 142: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Apolipoprotein E ve Hastalıklara Yatkınlık(2009):

› Hastalıkların teşhisinde genetik analiz başvurulan disiplinlerden yalnızca biri olmakla birlikte, birçok hastalığın etiyolojisine ışık tutulmasında önemli ölçüde etkin olmaktadır.

› Bunlar çoğunlukla mendeliyen hastalıklardır çünkü daha az etkili varyantlara sahip bireysel yatkınlık genlerinin tanımlanması daha zordur. Bu yatkınlık genlerinden bir tanesi de Apolipoprotein E genidir.

Page 143: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Apolipoprotein E geni allellerinin ve genotiplerinin frekansları etnik gruplara göre farklılık göstermektedir.

› Ayrıca Apolipoprotein E geninin farklı bozukluklar ile ilişkili olduğunu gösteren yüzlerce çalışma bulunmaktadır. Bunlar nörolojik, kardiyovasküler ve diğer bozukluklardır.

Page 144: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Kişinin genetik olarak köken aldığı popülasyona bağlı olarak, birçok çalışmanın sonucunda Apolipoprotein E geni allellerinin:

Alzheimer Hastalığı, Ateroskleroz, Tip III hiperlipoproteinemi, Kognitiffonksiyon, Nörit büyümesi gibi olaylarda etkili olduğu kabul

edilmiştir ve stroke ve/veya beyin hasarı sonucu iyileşme ve yaşlanma gibi başka birçok durumda yatkınlık oluşturduğuna ilişkin kanıtlar bulunmuştur.

Page 145: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Genotiplerin etkileri hastalığa veya fonksiyona has olmakta ve bireyin köken aldığı popülasyona göre değişmektedir.

› Bu bakış açısı ile birlikte çevre, epigenetik etki ve henüz bilinmeyen çeşitli genetik etkilere bağlı olarak belki tüm genlerin, onların polimorfizm ve mutasyonlarının aynı fonksiyon üzerinde farklı etkileri olacağı açıktır.

Page 146: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

YAĞ ASİDİ OKSİDASYONU VE BOZUKLUKLARI

› Açlık durumunda karaciğerde ,daha az oranda böbreklerde glikojenoliz olur ve ekstrahepatik kullanım için glukoz sağlanmaya çalışılır.

› Kaslarda bulunan glikojen,endojen olarak tüketilir.

Page 147: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Glukozu koruyabilmek için enerjinin %80-90’ı yağlardan sağlanmaya başlar,

› Asetil koenzim A’dan keton cisimler üretilir,

› Periferik dokularda özellikle beyinde yakıt olarak kullanılır.

Page 148: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Bağırsaklardan emilen veya yağ dokusundan mobilize olup dolaşıma geçen yağ asitleri,

Albümin yada lipoprotein komplekslerinde triaçilgliserol şeklinde taşınır.

Page 149: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yağ asitleri başlıca 2 kompartmanda metabolize edilir :

peroksizomlar mitokondriler

Page 150: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

20 veya daha az sayıda korbon içeren yağ asitleri mitokondrilerde , daha uzun zincirli yağ asitleri peroksizomlarda okside edilir.

Page 151: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yağ asitleri:

› Kısa zincirli(C4-C6)› Orta zincirli ve (C8-C12)› Uzun zincirli (C14-C20)olmak üzere

grublandırılır.

Page 152: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yapılarında çift bağ bulundurup bulundurmamalarına göre :

› Sature(doymuş):çift bağ bulundurmazlar.

› Ansature(doymamış) :yapılarında çift bağ bulundururlar .

Page 153: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Formülüne tek çift bağ bulunduranlar ‘tekli doymamış’ yağ asitleri,

› Birden fazla çift bağ içerenler ise ‘çoklu doymamış’ yağ asitleri olarak adlandırırlar.

Page 154: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Karnitin:› Uzun zincirli yağ asitlerinin sitoplazmadan

mitokondri matriksine geçişlerinde engel oluşturan,

› Mitokondri iç membranını aşmalarına yardımcı,

› Suda çözünebilir küçük moleküldür.

Page 155: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Bir kaç ay içerisinde kas kalp işlevlerini normale getirir,

› 100-300 mg/kg/gün karnitin(3-4 doza bölünerek)alınması kan karnitin düzeylerini normalin alt sınırlarında tutar.

Page 156: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Diyette:

› Hayvansal besinlerden sağlanmaktadır,ayrıca düşük oranda protein katabolizması sırasında ortaya çıkan trimetil-lizin kalıntılarından sentezlenir.

Page 157: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Kırmızı ve beyaz et, süt ve süt ürünleri zengin protein kaynaklarıdır.

› Meyve,sebze ve tahıllarda nispeten daha az bulunur. Bu yüzden vejetaryenler ve veganlar L-karnitin takviyesi almak isteyebilirler.

› Prematüre bebeklerde L-karnitin eksikliği görülebilir bu yüzden L-karnitinden zengin diyetle beslenmelidirler.

  

Page 158: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yetersizliğinde:› Sistemik ve kas karnitin eksikliği, kas

ağrısı, kas zayıflığı,

› Böbrek ve kalp fonksiyonlarında zayıflık gibi belirtiler gösteren ,bebeklikte ve çocuklukta ortaya çıkan genetik rahatsızlıklardır.

› Bu tür hastalara karnitin damardan verilir.  

Page 159: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Kullanımı:

  Takviye olarak günlük dozu 0.5-2 gram arasıdır.   Kalp, beyin fonksiyonları için veya yaşlılık belirtilerine karşı

karnitin almak isteyenler için farklı seçenekler vardır. Asetil L-karnitin reçetesiz, gıda takviyesi olarak satılmaktadır.

   L-karnitin takviyesi karnitin ihtiyacını karşıladığı gibi beyin

fonksiyonları için çok önemli asetilkolin nörotransmiterinin üretimine de katkı sağlar.

  

Page 160: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Aşırı dozda alındığında; hafif mide bulantısı, karın bölgesinde kramplar ve ishale neden olabilir.

  

Page 161: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Günde 3 gramdan fazla alındığında vücutta balık kokusu gibi bir koku oluşabilir.

› Bazı Alzheimer hastalarında ajitasyonu artırdığı, nöbet geçiren hastalarda nöbet sıklığını artırdığı rapor edilmiştir.

Page 162: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Bebekler vücutlarında L-karnitini sentezleyemezler, kaynakları anne sütüdür. Bu sebeple özel katkılı mamalar da üretilmektedir.

Page 163: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Orta Zincirli Trigliseritler(MCT)› Karnitin gerektirmeden mitokondriye

girerler.

› Uzun zincirli yağ asidi oksidasyon bozukluklarında MCT verilerek enerji gereksinimi yüksek kalp ve iskelet kasında beta oksidasyon ile sağlanabilir.

Page 164: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Enerjinin %15-18’inin MCT’den gelmesi önerilir.

› Yüksek doz MCT alımı dikarboksilik asidüriye neden olur ve,

› Adipositlerde uzun zincirli trigliserit formunda depolanır.

Page 165: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

TEDAVİDE:› Açlıktan kaçınma tedavinin temelini

oluşturur.

› Bu nedenle sık beslenilmelidir.Fakat geceleri beslenme sorun yaratabilir.Açlığa dayanma süresi hastanın yaşı ve hastalığın şiddetine dayanmaktadır.

Page 166: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Öğünler:› Hastanın süt çocuğu ,çocuk veya erişkin

olmasına göre değişir.

› Lipolizi azaltabilmek için yağlardan fakir,CHO’lardan zengin bir diyet uygulanır.

› Diyetteki yağ oranı enerjinin %30 ‘u veya daha azıdır.

Page 167: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Açlık ve enfeksiyon gibi katabolizma yaratan durumlardan kaçınmanın yanı sıra uzun zincirli yağ asidi oksidasyon bozukluklarında doğal yağ alımı çok aza indirilerek MCT verilmeli CHO’dan zengin beslenilmeli.

Page 168: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Hastanın açlığa toleransına göre geç akşam yemeği veya gece yarısı öğünü olarak verilen tek doz mısır nişastası yavaş kullanılarak kan şekerini devamlı olarak istenilen düzeyde tutar.

Page 169: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

8 ay dolayında başlanır(1-1.5 g/kg),yavaşça artırılarak 2 yaşına doğru 1.75-2 g/kg doza çıkartılır.Bu şekilde enteral beslenme uygulamalarını yerini alır.

Page 170: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

AÇLIĞA DAYANMA SÜRELERİ:

YAŞ AÇLIĞA DAYANMA SÜRESİ(saat)

0-4 ay 3-44-12 ay 4-61-2 yaş 6-82 yaş> 8-12

Page 171: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

DİYET YÖNETİMİ: Temel amaç:

› Enteral gerekiyorsa enteral veya paranteral şekilde yeteri kadar yağ dışı enerjiyi sağlayarak yağ asidi oksidasyonunu en az düzeye indirmek.

› Bebekler 4 saatten fazla,çocuk ve yetişkinler ise 8 saatten fazla aç bırakılmamalı.

Page 172: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

› Plazma karnitin yetersizliğini önlemek ve yağ asidi oksidasyonunda oluşan toksik ara metabolitlerin idrarla atımını artırmak için;

› L-Karnitin oral olarak 50-300mg/kg/gün,

› İntravenöz olarak 50-100 mg/kg/gün verilerek tedavisi uygulanmalıdır.

Page 173: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Dikkat Edilecek Noktalar:› Sık öğünler şekilinde beslenilmeli,

› Öğün araların amısır nişastası eklenmli,

› Karnitin eklenmeli,

› Yağ sınırlaması yapılmalı,

Page 174: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Portagen ve Lipisorb gibi özel ürünlerin kullanılması.

Kalsiyum eklenmeli

Keten tohumu,ceviz yağı,yalancı safran ek olarak kullanılabilir.

Page 175: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Yaşa göre alınması gereken enerji,prot ve yağ miktarı:

neonatal 13 ay 3 yaş 5-8 yaş

Enerji(kal/kg)

95-145 900-1300 1300-1700 1600-2000

Prot(g/kg) 2-3.5 30g/gün 35g/gün 35-40g/gün

Yağ(%) 20-25 10-20 10-20 10-15

Page 176: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Diyet Yönetimi Ve Şişmanlık İlişkisi:› Fazla CHO tüketilmesine bağlı olarak

şişmanlık riski artmaktadır.

› Kısa dönem yüksek proteinli diyetler standart yüksek karbonhidratlı diyetlere göre metabolik konrolü kötüleştirmeden veya hipoglisemiye neden olmadan daha düşük enerjili ve artmış enerji harcaması ile sonuçlanabilir.

Page 177: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

VAKALAR: Kız TANI: Galaktozemi 3/12 5.6 kg O.G.A=D.A+ 3 x 800=

3000+2400=5400g Protein=2.04-2.5 x5.6=11.2-14g Sıvı=125-150x5.6=700-800 ml Enerji=103-105x5.6=576.8-588 kkal

Page 178: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Neocate ile çözüm: Hasta ilk geldiğinde :Enerji:90-100x5.6=504-560 kkalProt:1.5-2gx5.6=8.4-11.2g

8x100ml=800 ml Neocate mamaBesin Miktar Enerji proteinneocate 17öl(85g) 402.9kkal 11.3gfantomalt 6 ölçek 114kkal -Toplam 517 kkal 11.3g

Page 179: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Son iyileştiğinde:Enerji:110-120 x5.6=616-672 kkalProtein=3-3.5x5.6=16.8-19.6 g 8x100=800ml Neocate

Besin Miktar Enerji proteinNeocate 27ölç(140g

)640 kkal 18 g

114.2kkal/kg

3.2g/kg

Page 180: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Bebelac LF ile: Hasta ilk geldiğinde:Enerji=90-100 x5.6=504-560kkalProtein=1.5-2g x5.6=8.4-11.2g 8x90=720 ml Bebelac LF mama

Besin Miktar Enerji ProtBebelac LF 24 ölç 531kkal 10.5g

95kkal/kg 1.8g/kg

Page 181: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Son iyileştiğinde:Enerji:110-120 kkalx5.6= 616-672kkalProt:3-3.5x5.6=16.8-19.6 g

Besin Miktar Enerji ProtBebelac LF 26 ölç 574kkal 11.4gFantomalt 3.5 ölç 66.5kkal -toplam 640.5 kkal 11.4g

Page 182: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

İnfasoy ile: Hasta ilk geldiğinde:Enerji:90-100 x5.6=504-560 kkalProtein:1.5-2 g x5.6=8.4-11.2g8x100 ml infasoy mama

Besin Miktar Enerji Proteinİnfasoy 19ölç(95g) 418 kkal 11.4 gFantomalt 6 ölç 114 kkal -

532kkal95kkal/kg

11.4g2.03g/kg

Page 183: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Hasta iyileştiğinde:Enerji:110-120 kkal x5.6=616-672 kkalProtein:3-3.5 g x5.6=16.8-19.6 g8x100ml infasoy mama

Besin Miktar Enerji Proteinİnfasoy 27ölç(140g

)594kkal 16.2g

106kkal/kg 2.8g/kg

Page 184: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

5 yaş, 20 kg 9/12 OGA:5x2+8:18 kg Enerji:1500 kkal Protein:>35mg/gün(1.7 g/kg) Sıvı:1300-2300 ml (65 ml/kg,115

ml/kg)

Page 185: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Besin Miktar Enerji Protein YağBebelac LF 15 ölç 331 6.5 2.2Et 2 138 12 10Ekmek 5 340 10 -Sebze 2 56 2 -meyve 3 180 - -Yağ 3 135 - 15TOPLAM 1546 kkal 1180kkal 30.5g(122

kkal)27.2(244.8 kkal)

Page 186: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Beslenme Programı:‘0’g galaktoz içerir.

Sabah: Kuşluk: Açık çay 5 ölçek bebelac lf 1 h yumurta 1 ob meyve Domates salatalık 5 adet zeytin 2 id ekmek

Page 187: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Öğle/Akşam:1 köfte kadar et,tavuk4 yk sebze yemeği3yk makarna,pilav1 i.d ekmek

Page 188: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

İkindi:5 ölç bebelac LF1 ob armut

Gece:5 ölç bebelacLF1 ob muz

Page 189: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Mama Tarifi: 450 ml su temiz bir tencerede

kaynatılır.Ilıdıktan sonra 15 ölçek bebelacLF mama eklenir ve günde 3 kez 150 ml olarak verilir.

Page 190: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Erkek Tanı:Fruktozemi 11yaş 30 kg 137 cm BMH:17.5xağ+651=17.5x30+651=117

6 kkal1176+F.A=1176+(1.6-1.75)=1881.6-

2.058kkal1969kkal+BG=1969+1.9x30=2025.8kkal

Page 191: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Besin Değişim CHO Protein YağSüt/yoğurt 4 36 24 24Et 4 - 24 20Ekmek/EYG 13 195 26 -sebze - - - -meyve - - - -

yağ 4 - - 20

fantomalt 10ölç 190 kkal - -TOPLAM: 1986 kkal 231g 74 64

924+190kkal%56

296%14.9

576%29

Page 192: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Beslenme Programı:Sabah: 1 sb süt(s’siz) (1.5 ölç fant) Kuşluk: 2kk b peynir 1 sb ayran(1.5 öl fant) 5 adet zeytin 2 ad etimek 2 id ekmek

Öğle:1 köfte kadar et,tavuk,balık ikindi: 2 yk yoğurt (1.5 ölç fant) 1 sb ayran(1.5 öl fant) 6 yk makarna,pilav 2 ad etimek 2 id ekmek

Akşam:1 köfte kadar et,tavuk,balık gece: 2 yk yoğurt (1.5ölç fant) 2 sb ayran(2.5 öl fant) 3 yk makarna,pilav 2 ad etimek 3 id ekmek

Page 193: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tanı:GDH tip 2 8/12 10 kg OGA:103x10=1030 kkal 105x10=1050 kkalProtein: 2-2.5 x10=20-25 gSıvı:150-175 x10=1500-1750 mlÇiğ mısır nişasta:1.5x10 kg=15 g

Page 194: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Besin Miktar Enerji Protein YağSMA-2 16 ölç 366 10.7 -Süt/yoğurt

pirinç

250 ml

20 g

142.5

70

7.5

5

7.5

Sebze 2 d 56 2 -Meyve 1 d 60 - -Sıvı yağ 10 g 90 - 10şeker 10g 40 - -Çiğ mısır nişastası

15 g 20 - -

TOPLAM: 1082 kkal 211.5 g Cho 20.2g 17.5 g844.5%77

80.8kkal%8

157.5 kkal%15

Page 195: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

2 saatte bir beslenmeli!Sabah: 160 ml mama Kuşluk:160 ml mama(5g çiğ niş) (5g çiğ niş) 75 ml meyve suyu

Öğle-Akşam: 1ob havuc ikindi:150 ml süt(5g çiğ niş) 1ob patates 20 g pirinç 10 g yağÇorba yapılır yarısı öğle yarısı akşam verilir.

gece:160 ml mama(5g çiğ niş) 75 ml meyve suyu

Page 196: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Mama hazırlama: Temiz bir tencerede 480 ml su ısıtılır

ılıyınca 16 silme ölç SMA-2 mama,5 g şeker eklenir günde 3 kez 160 ml olarak verilir.

Page 197: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tanı:VLCAD 8/12 8845 kg OGA:3200+6x800+500x2: 9 kg Enerji:103x8.845=911kkal 105x8.845=928 kkal Protein:2-2.5x8.845=17.6-22.1 g 3x8.845 = 26g

Page 198: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Besin Miktar Enerji Protein Yağpeptijunior 15 ölç 331 9 2.2Süt/yoğurt 200 ml 114 6 6Yumurta beyazıetSebze

25 g

1 D2 d

35

7056

3

62

2.5

6-

Pirinç unu 20 g 72 1.4 -meyve 200 ml 80 - -şeker 5 g 20 - -Yağ(MCT) 10 g 90

224g cho

-

27.4g

10

26.7gTOPLAM:1227kkal

878 Kkal%71.4

109.6 kkal%8.9

240.3 kkal%19.5

Page 199: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sabah: mama(150 ml) Kuşluk:100 ml meyve suyu 25 g yumurta beyazı 1tk pekmez

Öğle-Akşam: 1ob patates ikindi:mama(150 ml) 1 ob havunc 20 g pirinç çorba yapılırYarısı öğle yarısı akşam verilir. 50 ml yoğurt

Gece:100 ml meyve suyu

Page 200: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Mama hazırlanması:350 ml su,100 ml süt(biberonla

ölçülecek),20 g pirinç unu,10 g zeytin yağı,yavaş ateşte pişirilir.Ateşten indirildikten sonra 15 silme ölç peptijunior ve 5 g şeker eklenir.Günde 3 kez 150 ml olarak verilir.

Page 201: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Tanı:Hiperlipidemi 3 yaş Total kolesterol:304 mg LDL:145 mg Trigliserit:66mg

Page 202: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

OGA:3x2+8=14 kg Enerji=1300 kkal protein=1300x15/400=48.7 g CHO=1300x65/400=211.2g YAĞ=1300x20/900=28.8 g

http://www.gencdiyetisyenler.com/

Page 203: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Besin D CHO Protein YağSüt/yoğurt 2 18 12 12Et 2 - 12 10Ekmek 8 120 16 -Sebze 2 12 2 -Meyve 3 45 - -Yağ 3 - - 15Pekmez 10 g 10 - -TOPLAM: 1321 kkal 205g

820 kkal42 g168 kkal

37g333kkal

%64.2 %13.1 %25.2

Page 204: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

Sabah:1sb süt(az yağlı)1kk b.peynir (az yağlı)2 tk pekmez2 id çavdar ekmeği

Kuşluk:1ob meyve(kabuklu)

Öğle:1köfte kadar tavuk,balık4 yk sebze yemeği4 yk yoğurtSalata(1tk z yağlı)3 id çavdar ekmek

+omega-3 desteği+ceviz

İkindi:1 ob meyve(kabuklu)

Akşam:1 köfte kadar tavuk,balık4 yk sebze yemeği4 yk yoğurtSalata(yağsız)3 id çavdar ekmek

Gece:1ob meyve)kabuklu)

Page 205: KARBONHİTRAT METABOLİZMASI HASTALIKLARI

BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER..http://www.gencdiyetisyenler.com/