1

KARA KUTUKİTAPLARI

Bölüm 1

Türkçenin Kara Kutusu (Paragraf)

İNFO

RMAL

YAY

INLA

RIKA

RA K

UTU

YAY

IN

İNFO

RMAL

YAY

INLA

RIKA

RA K

UTU

YAY

IN

TEST – 1ÇÖZÜMLER

1. Yahya Kemal ve onun pek bilin-meyen bir öyküsünden (Çamlar Altında Musahabe) öncüldeki par-çada söz ediliyor. Parçaya göre bilim kurgu türünde olan bu eser H. G. Wells’in “Zaman Makinesi” adlı eserinden yola çıkarak kurgu-lanmış. Başka bir eserden yola çı-karak kurgulanan bu eser elbette özgün değildir. Çünkü özgünlük, başka bir şeye benzememektir.

Cevap D

2. Her paragrafın gizli bir soruya ce-vap olarak yazıldığı söylenir. Bir paragrafın hangi soruya cevap olduğu sorusu da genellikle ilk iki cümlede karşımıza gelir. Öncülün ilk iki cümlesinde: “Dergiler ve ga-zeteler hızla güncelliğini yitiriyor. Bu nedenle ben kalıcı olsun diye çizdiklerimi bir araya getirmek isti-yorum.” deniyor. Buna göre B se-çeneğindeki: “Bir karikatürist ola-rak çizdiklerinizi neden bir kitapta toplamayı düşünüyorsunuz?” so-rusu cevabımız olur.

Cevap B

3. Çocuk kitapları yazan ve bunu eğlenceli bulan birinden öncülde söz ediliyor. Bu kişi önemli olanın, verilmek istenenin kurguya doğru yerleştirilmesi gerektiğinden de söz ettikten sonra “On yıldır ço-cukların içinde yaşamak benim en büyük avantajım.” diyerek mesle-ğinde kazandığı deneyimlerden yararlandığını ortaya koyuyor.

Cevap D

4. Varoluşunun bilincinde olan tek canlı olarak adlandırılan insanın beyin gücü sayesinde hayvanlar-dan ayrılması öncülde dile geti-rilmiş. Ancak parçaya göre insan bu özelliği sayesinde yaşamını olumlu ve olumsuz açılardan et-kilemiştir.

Cevap A

5. Eskiden kitabı yayımlanacak bir yazarın, bunu duyurması anla-tıldıktan sonra bu duruma gös-terilen tepkiler olması gündeme getiriliyor. Buna göre bu parçada yazar E seçeneğinde belirtildiği gibi: “Yazarların, kitaplarını duyur-ma çabalarına gösterilen tepkiden yakınmaktadır."

Cevap E

6. Öncüldeki parçada birçok kişinin mutsuz koşullarda yaşamasına rağmen bunu değiştirmek için bir şey yapmaması anlatılıyor. Bu kişilerin bir değişiklik yapmayı dü-şünmedikleri de belirtiliyor. Buna göre insanı hayatında değişiklik yapmama yanılgısına düşüren etken: “İçinde bulunduğu yaşam düzenini kabullenmiş olması” olur.

Cevap C

7. Anadolu insanı için türkülerin öneminden öncülde söz ediliyor. Öncülde geçen: “türkülerin görün-mez heybesinde taşınır.” ifadesi de parçaya göre halkın sırlarını ve yaşadıklarını saklaması anla-mı verir.

Cevap A

8. Öncüldeki parça birincili kişili an-latımla oluşturulmuştur: benim elimden . . . “Kafamın içinde yaşa-dığım şehirden daha gerçek olur.” cümlesindeki “daha” sözcüğü kar-şılaştırmayı ortaya koyar. “Kuyu kazar gibi” sözünde benzetme vardır. “Sokaklar, eşyalar, binalar konuşmaya başlar.” ifadesinde kişileştirme vardır çünkü cansız varlıklar konuşamaz.

Cevap E

9. Bir paragrafta belli bir düşünce, belli bir bakış açısıyla ele alınır. Düşünceden ve bakış açısından uzaklaşan cümleyle paragraf iki-ye bölünür. Öncüldeki parçanın ilk iki cümlesinde Max Weber adlı yazarın bir eserinden söz ediliyor. Üçüncü cümledeyse yazarın si-yaset alanında dikkat çektiği dü-şüncelere başlanıyor ve devam ediyor.

Cevap B

10. Öncül parçamızın ilk cümlesinde uçakların türbülansa girmelerin-den söz ediliyor. Sonraki cümle-lerdeyse tamamen uçaklara yıl-dırım çarpması anlatılıyor. Buna göre ilk cümle düşüncenin akışını bozmaktadır.

Cevap A

11. Bir paragrafı meydana getiren cümleler birbiriyle anlam bağı içerisindedir. Boşluktan sonraki cümlede: “Bütün yapıtlar kendile-rinden önceki yapıtlarla yapılmış bir konuşmanın izlerini taşır.” de-diğine göre yapıtların birbirinden izler taşıdığı gibi bir cümle başa gelmelidir. A seçeneğindeki: “Hiç-

bir yapıt boşluğa doğmaz; akan nehre sonradan eklenir.” cümlesi de bu ifadeye uygundur.

Cevap A

12. Çalışma ortamında ve yapılan iş-lerde kişinin tatmin olması konulu bir öncül parçamız var. Bu öncül-de asıl anlatılmak istenen yani ana düşünce sorulmakta. Yazarı yazmaya iten neden olan ana dü-şünce de bu parçanın tamamına yayılmış durumda. Parçaya göre elde edilen sonuç kadar süre-ce odaklanarak engelleri aşmak da doyuma ulaşmada önemlidir, sözü ana düşüncedir.

Cevap D

13. Bir dönemin önemli ismi Prenses Diana ve onun ölümünü anlatan Stephen Fears’ın Kraliçe adlı film öncülde konu durumunda. Film değişik özellikleriyle ele alınırken filmin senaryosunun “fazlasıyla içeriden” yazılması da daha çok kraliyet ailesinin bakış açısının öne çıkması anlamı vermektedir.

Cevap C

14. Yazı konulu bir öncülümüz var. Bu öncülde yazarın çaresizliği dile getirilirken bu çaresizlik de C seçeneğinde verilmiştir: “Ya-şantı ve deneyimlerinin ancak sınırlı bir bölümünü yazdıklarına aktarabilmesi.” Bunu da parçanın son cümlesi vermektedir: “Ancak yazarın çaresizliği bu bütünden sadece bir parçayla yetinmek zo-runda olmaktır.”

Cevap C

15. Coğrafî keşiflerle başlayan sö-mürgecilik sırasında İspanyolları yerliler karşısında değişik ve üs-tün kılan durumlardan biri olarak şövalye romanları gösterilmekte öncülde. Buna göre bu parçada asıl anlatılmak istenen olan ana düşünce de “Sömürgeci kimliğin inşasında şövalye romanlarının pay sahibi olduğu” ifadesidir.

Cevap E

16. Doğa için çok önemli bir tehlike olan plastik üretimi öncülde ele alınıyor. Ancak dönüşümü sağla-yabilen bir organizma yapısından (parçalanabilen şişe) öncülde söz edilmesi de sevindiricidir. Buna göre öncüldeki parçadan: “Biyo-lojik olarak parçalanabilen şişe, şimdilik tasarım aşamasında olan sonuç odaklı çalışmalardan biridir." ifadesine ulaşılabilir.

Cevap A

2

KARA KUTUKİTAPLARI

Bölüm 1

Türkçenin Kara Kutusu (Paragraf)

İNFO

RMAL

YAY

INLA

RIKA

RA K

UTU

YAY

IN

İNFO

RMAL

YAY

INLA

RIKA

RA K

UTU

YAY

IN

17. Öncüldeki ilk parçada balina ölümleri ele alınıyor. Bunun nede-ni olarak da okyanusların değişik şekillerde kirletilmesi gösteriliyor. İkinci parçada da balinaların yön bulma özelliklerinin zarar görmesi nedeniyle karaya vurmaları dile getirilmekte. Buna göre iki par-çayla ilgili olarak: “Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadırlar.” ifadesi söylenebi-lir.

Cevap C

18. Bir paragrafı meydana getiren cümleler birbiriyle anlam bağı içerisindedir. Bu nedenle par-çalardaki boşluktan önceki ve sonraki cümlelerde anlatılanlar parçayı tamamlamak için önemli-dir. Şehrin bazı mekânlarıyla ilgili öncüldeki boşluğa da bu nedenle E seçeneğindeki: “geçmişe doğru bir yolculuğa çıkarak boyut değiş-tirirsiniz.” ifadesi olur. Çünkü için-de bulunulan durum değil geçmiş söz konusudur.

Cevap E

19. Bir parçadaki boşluklara gele-cek sözcükler bir anlam bağıyla ortaya çıkar. İlk boşluktan önce: “Günümüz dünyasında insanla-rın davranış” sözü olduğuna göre boşluğa “biçimleri” gelir. Deva-mında ortaya çıkan fark de “ge-ceyle gündüz gibi” olup son boş-luğa da “kaçınılmazdır” sözcüğü gelir.

Cevap D

Diğer çözümler ilerleyen günlerde...