kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramartlmadideblebtan. me-17 muxlsi...

261
1 saeklesio samarTali, kanonebi mitropoliti anania jafariZe saeklesio samarTali kanonebi Tbilisi 2012 saqarTvelos sapatriarqos manglis-walkis eparqia stu-s Teologiis saswavlo-samecniero centri `Zegliswera~, `Zeglisdadeba~, `bagrat kurapalatis, beqasa da aRbuRas kanonebi~, `mcneba sasjulo ~, `samarTali kaTa- likozTa~, `ganCineba~, `samarTali batonisSvilis vaxtan- gisa~, `kanonni~, `xeliTwerili~, `eklesiis marTva-gamgeo- bis dadgenilebebi~, bargat mefis sigeli, `wesi da gangeba mefeT kurTxevisa~, `sigeli giorgi mefisa~, anisis `dawe- rili~, SiomRvimis `ganCineba~, saeklesio krebis `moxsene- ba mefisadmi~, `konstituciuri SeTanxmeba~ damtkicebulia saxelmZRvanelod stu-is saredaqcio-sagamomcemlo sabWos mier. 09.03.2012, oqmi #1

Upload: others

Post on 02-Oct-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

1saeklesio samarTali, kanonebi

mitropoliti anania jafariZe

saeklesio samarTali

kanonebi

Tbilisi 2012

saqarTvelos sapatriarqos manglis -walkis eparqia

stu-s Teologiis saswavlo-samecniero centri

`Zegliswera~, `Zeglisdadeba~, `bagrat kurapalatis, beqasa

da aRbuRas kanonebi~, ̀ mcnebaA sasjuloA~, ̀ samarTali kaTa-

likozTa~, `ganCineba~, `samarTali batonisSvilis vaxtan-

gisa~, `kanonni~, `xeliTwerili~, `eklesiis marTva-gamgeo-

bis dadgenilebebi~, bargat mefis sigeli, `wesi da gangeba

mefeT kurTxevisa~, `sigeli giorgi mefisa~, anisis `dawe-

rili~, SiomRvimis `ganCineba~, saeklesio krebis `moxsene-

ba mefisadmi~, `konstituciuri SeTanxmeba~

damtkicebulia saxelmZRvanelod

stu-is saredaqcio-sagamomcemlo

sabWos mier. 09.03.2012, oqmi #1

Page 2: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

2 mitropoliti anania jafariZe

dRemde saeklesio samarTlis Zeglebi erTad Sekrebili ar gamoce-

mula, rac uxerxulobas uqmnis saeklesio samarTlis Semswavlel samec-

niero wreebsa da studentebs.

amitomac, amJamad, pirvelad qveyndeba erTad Sekrebili saqarTvelos

eklesiis kanonebi, samarTlebrivi dadgenilebebi da eklesiis marTva-

gamgeobis debulebebi. isini amoRebulia mitropolit anania jafariZis

monografiidan `saqarTvelos saeklesio kanonebis krebuli~, Tb. 2010.

redaqtori prof. i. gorgiZe

© mitropoliti anania jafariZe, 2012

ISBN 978-9941-20-050-2

http://www.gtu.ge/publishinghouse/

yvela ufleba daculia. am wignis nebismieri nawilis (teqsti, foto, ilustracia Tu sxva)gamoyeneba arc erTi formiTa da saSualebiT (eleqtronuli Tu meqanikuri) ar SeiZlebaavtoris werilobiTi nebarTvis gareSe .

sa avtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

Page 3: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

3saeklesio samarTali, kanonebi

saqarTvelos

wmida eklesiis

kanonebi da

samarTlebrivi

Zeglebi

Page 4: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

4 mitropoliti anania jafariZe

S e s a v a l i

$

Page 5: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

5saeklesio samarTali, kanonebi

`Zegliswera~

ruis-urbnisis saeklesio kreba (1103-1104)

ruis-urbnisis cnobil saeklesio kre-

bas mravali gamokvleva miuZRvnes gamoCe-

nilma qarTvelma mecnierebma. ivane jav-

axiSvilis azriT, igi ̀ Cveulebrivi, morigi

kreba ki ara, aramed sagangebo da gan-

sakuTrebuli yriloba yofila~.476

unda aRiniSnos, rom e. gabiZaSvili

krebis mowvevis TariRad miiCnevs 1105

wels.477 tradiciuli TvalsazrisiT, es

kreba 1103 wels moiwvia daviT aRmaSene-

belma. r. metrevelis mixedviT, kreba

mowveul iqna 1104 wels.478 1103 wliT

krebis daTariRebas xels TiTqosda is

uSlis, rom krebis Zegliswera asea dasa-

Taurebuli: `Zegliswera wmidisa da Rm-

rTivSekrebulisa krebisa~, romeli Semo-

krba brZanebiTa keTilad msaxurisa da

RmrTiv dacvulisa mefisa Cuenisa daviT

afxazTa da qarTvelTa, ranTa da kaxTa

mefisaYTa, pirTaTKs, romelni quemo moPse-

nebul arian~.479 miRebuli TvalsazrisiT

ki, 1103 wlisaTvis kaxeT-hereTi mefes

mierTebuli ar hqonda, maSasadame, arc

Sesabamisi tituli gaaCnda, magram am

Zeglisweris dasaTaureba SeiZleba gvi-

ani periodis iyos. saerTod ki, k. kekel-

iZis azriT, `Zegliswera~ metad sayu-

radRebo naSTia qarTuli iuridiuli mw-

erlobisa da ara marto qarTulis, aramed

sazogadoisac, ramdenadac imaSi aRibeWda

sazogado saeklesio-iuridiuli normebi~.480

Zegliswera iwyeba saRvTismetyvelo

vrceli SesavliT. saqarTveloSi qris-

tianobis gavrcelebis Sesaxeb masSi gad-

mocemulia fundamenturi Tvalsazrisi,

rom andria mociqulma mxolod dasav-

leT, anda samxreT saqarTveloSi ki ar

iqadaga, aramed `mTel saqarTveloSi~ da

mis dros ara qarTvelTa erTma jgufma

miiRo qristianoba qveynis romelime kuTx-

eSi _ aramed mTeli qarTveli eris ume-

tesobam. II-III ss-Si qristianoba idevne-

boda da qristianTa ricxvic Semcirda,

amitomac saWiro Seiqna wmida ninos qad-

ageba, samefo saxlis moqceva. Zegliswera

yuradRebas miapyrobs, rom wm. ninom

mxolod aRmosavleT saqarTvelo ki ar

gaanaTla, aramed sruliad saqarTvelo,

mTeli qarTveli eri. Tu raoden didm-

niSvnelovania aseTi Tvalsazrisi, iqidan-

ac Cans, rom dResac ki wm. ninos aRmo-

savleT saqarTveloSi moRvawed da mefe

mirians aRmosavleT saqarTvelos mefed

miiCneven, Zeglisweris mixedviT ki mefe

miriani sruliad saqarTvelos mefe iyo

da mis dros rogorc dasavleTma, ise

aRmosavleT saqarTvelom erTdroulad

miiRo qristianoba. ase rom, XI-XII ss-

Ta saqarTveloSi erovnuli TviTSemec-

neba, erisa da qveynis sulieri mTlianobis

Segneba gacilebiT ufro maRal doneze

idga, vidre Semdgom, dRevandel dRem-

de. Sesabamisi teqsti aseTia: `...pirvel-

wodebuli andria, Zma Tavisa mociqul-

TaYsa petresi, vidre Cvendamdeca moi-

wia da qadaga sacxorebeli qadageba sax-

arebisa yovelsa qveyanasa saqarTveloY-

sasa da uricxvni simravleni erTani gana-

Sora sacdurisagan... umravlesman erman

qarTlisaman simravlesa Sina Jamisasa daivi-

wya qadagebaY igi mociqulTaY da sac-

Turisave mimarT kerpTaYsa miaqcia~.481

476 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. VI, 1982, gv. 54; 477 e. gabiZaSvili, ruis-urbnisis saeklesiokreba, jvari vazisa, 1989, #1, gv. 58; 478 qse , 8, gv. 468; 479 `didi sjuliskanoni~, 1975, gv. 543;480 k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, 1980, t. 1, gv. 571; 481 `didi sjuliskanoni~,1975, gv. 545.

Page 6: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

6 mitropoliti anania jafariZe

amitomac, RmerTma mogvivlina wmida nino,

romelmac `sarwmunoebasa mimarT TKsisa

miizida yoveli savsebaY yovlisa qarTvel-

Ta naTesavisaY~.482 mis qadagebaTa Semdgom

qarTvelTa mefem mirianma konstantine di-

dis nebiT mcxeTaSi Camoiyvana antioqie-

li patriarqi evstaTi: `wmidaTa mier

xelTa misTa naTel-iRo man da yovelman

erman qarTlisaman~.482 rogorc aRvniS-

neT, teqstSi xazgasmulia mTeli qarTveli

erisa da mTeli saqarTvelos erTdrou-

li gaqristianeba Savi zRvidan somxeT-

albaneTamde. aRsaniSnavia, rom es wyaro

`saqarTvelos~ uwodebs mTel qarTvel-

Ta qveyanas, rogorc mociqulTa, ise wm.

ninos dros. amJamad ki zogierTi mkvle-

vari krZalavs sityva `saqarTvelos~ mox-

seniebas XI s-mde. maTi mtkicebiT, es

termini TiTqosda mxolod XI s-Si gaCn-

da da amitomac mxolod mis Semdeg unda

iqnes gamoyenebuli istoriuli faqtebis

gadmocemisas. rogorc aRiniSna, ruis-urb-

nisis Zegliswera mociqulTa da wm. ni-

nos droindel qarTvelTa qveyanas rogorc

dasavleT, ise aRmosavleT nawilebs

`saqarTvelos~ uwodebs. amitomac CvenTvis

swored Zeglisweris midgoma unda iyos

arsebiTi da ara aRniSnuli mkvlevarebi-

sa, amitomac ̀ saqarTvelo~ unda vuwodoT

qarTvelTa qveyanas XI s-mdec.

aRsaniSnavia meore terminologiuri

midgomac. amJamad miCneulia, rom qarTuli

eklesiis meTaurs `kaTolikosi~ ewodeba

V s-is Semdeg da am sityvasTan akav-

Sireben qarTuli eklesiis avtokefali-

is mopovebas, magram ruis-urbnisis kre-

bis Zegliswera `kaTalikoss~ uwodebs

qarTuli eklesiis pirvelive meTaurs IV

s-Si. antioqielma evstaTim pirveli

qarTuli eklesiis aSenebis Semdeg, `xe-

ldasxmul-yo mas Sina maTTvis episko-

posi-kaTolikosi~.483 aseve efrem mcirec

`kaTalikoss~ uwodebs qarTuli eklesi-

is pirvel meTaurs IV s-Si. marTlac,

IV s-Si qristianobis saxelmwifoebrivi

aRiareba da mTeli qveynis momcveli

qarTuli eklesiis organizeba, misi mkacri

ierarqiuli struqturidan gamomdinare,

swored imas gulisxmobda, rom mefis

qalaqSi mjdomi episkoposi iqca qveynis

sayovelTao ierarqad, sayovelTao episko-

posad, romelsac unda daqvemdebarebod-

nen qveynis provinciaTa episkoposebi.

`kaTalikosi~ swored sayovelTao episko-

poss erqva berZnulad, amitomac Tuki

qristianoba namdvilad saerTo-saxalxo

sarwmunoebad iqca IV s-Si da imave dros

organizebul iqna qarTuli eklesia, mis

pirvel mRvdelmTavars sayovelTao sa-

suliero Zalaufleba unda gaevrcelebina

kidec mTel qveyanaze. qarTuli eklesi-

is meTauris dadgenis cnobis mowodebis

Semdeg, `Zegliswera~ exeba msoflio

krebaTa kanonebs, gadmoscems maT da

agreTve eklesiis wmida mamaTa mier

gamocemul kanonebsac. kerZod, ruis-urb-

nisis kreba aRiarebs Svidi msoflio kre-

bis, adgilobrivi krebebisa da mamaTa

mier mocemul kanonebs, `es aris wmida

da saeklesio kanonTa krebuli, dabeWd-

ili da Senaxuli yovelgvari Sematebisa

da moklebis gareSe. amaTi codna, miyo-

la da mtkiced pyroba marTebs yvela

qristianul madideblobis winamZRvar

mRvdelmTavars, mRvdlebsa da diakvnebs,

Cven Soris moZRvrad saxeldebul mon-

azvnebs da mTlianad da sruliad mar-

TlmadidebelT eklesias~.484

amis Semdeg `Zegliswera~ gadmoscems

macxovris qveynad mosvlis mizezebsa da

482 `didi sjuliskanoni~, 1975, gv. 546; 483 iqve , gv. 546; 484 `didi sjuliskanoni, saqarTveloseklesiis kalendari, 1987, gv. 466.

Page 7: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

7saeklesio samarTali, kanonebi

mniSvnelobas, Tu rogor `mogveca pirve-

lad bunebiTi da merme dawerili rju-

li~. aRwers, Tu ra didi mniSvneloba

aqvs `qristesmoyvare eris sasuliero

dasTan erTxmobas~, rom `amisTvis iqna

qristesmoyvare da RvTivdaculi mefeeb-

is mier RvTismoyvare episkoposebis da

RvTis saTnomyofeli mamebis krebebis

mowveva drodadro, rom saqmiT srulyo-

fili sarwmunoebiT RmerTTan SeaerTon

qristianebi~,385 rom maTi magaliTisame-

br daviT aRmaSenebelma gadawyvita moewvia

saeklesio kreba. iqve kidev erTxel xaz-

gasmiT aRiniSna, rom kreba sarwmunoe-

brivi sakiTxebis ganxilvas ar eZRvnebo-

da, radganac qarTvelTa sarwmunoeba

ubiwo iyo warsulSi da arc arasodes

raime biwi ar Sexebia. maSasadame, kreba

Sedga saeklesio tradiciis Sesabamis-

ad, rogorc warsulSi RvTismoyvare me-

feebi iwvevdnen krebebs.

`amitom Seikriba RvTismoyvare episko-

posTa, patiosan mRvdelTa, Rirs diak-

vanTa, qristesmoyvare monazonTa, dayude-

bulTa da meudabnoeTa kreba qarTlis

midamoebSi, or axlos mdebare saepisko-

posoSi ruissa da urbnisSi. qarTvelTa

ubiwo sarwmunoebas raime biwi ar Sexe-

bia, es RmerTma nu qnas! ar gecruvnebiT

Sen, Cveni siwmidiT mSobelo wmida ka-

Tolike eklesiav, arca gagcemT Sen Cveno

siamayev – marTlmadideblobav, romli-

saTvisac arasodes gviRalatia, rac misi

Secnobis Rirsni gavxdiT, da risi mow-

mec WeSmaritebaa. es Sekreba moxda sxva,

saeklesio, samRvdelo da saqristiano

sakiTxebis ZiebisaTvis~.485

`ara gecruvnebiT Sen, siwmidiT mSo-

belo Cveno kaTolike eklesiao, arca

gangceT Sen, siqadulo Cveno marTlma-

dideblobao~.486 krebas Tavmjdomareob-

da ̀ yovlisa saqarTveloYsa didi mamamTa-

vari (e.i. patriarqi) yovlad Rirsi mTa-

varepiskoposi-kaTalikosi~ ioane, e.i. io-

ane iyo patriarqi (mamamTavari), kaTa-

likosi da mTavarepiskoposi.

krebam Tavis mier gamocemuli kanon-

ebis 1-li muxliT gankveTa uRirsi episko-

poseb i, romlebic `Rirseulad ver

atarebdnen mRvdelmTavris pativs~. isi-

ni krebas arc wyevliT `Seukravs~ da

arc SeuCvenebia, aramed misca eriska-

cebTan erTad ziarebis neba. isini unda

yofiliyvnen mefis mowinaaRmdege episko-

posebi. maT nacvlad SeirCnen sxvebi _

`asakiTac da saqmiTac sarwmunoni~.

krebis kanonebis me-2 muxlic episko-

posTa asaks Seexeba, rom araa saWiro

maTi kurTxevis dros sulmokleoba da

aCqareba. dadginda: episkoposi xel-

dasxmul iqnes 35 wlisa, mRvdeli 30

wlisa, diakvani 25 wlisa, wignismkiTx-

veli 8 wlisa (e. gabiZaSvilis mixedviT

ara 8, aramed 18 wlisa).

me-3 muxliT aikrZala uwesoba, roca

vinme erTsa da imave dRes iRebda xel-

dasxmas wignismkiTxvelad, ipodiakvnad,

diakvnad da episkoposadac. Tu raime saWiro

mizezi ar aris asaCqareblad, kandidatebma

`weli da wlebi unda dayon TiToeul

xarisxSi, ufro metad diakvnobaSi~.*

me-4 muxliT eklesiebSi gamosayene-

blad dakanonda giorgi mTawmidelis mier

Targmnili `didi kurTxevani~.

me-5 muxliT aikrZala meqrTameoba xel-

dasxmisas (simonia). damnaSave ganikveTeboda.

485 `didi sjuliskanoni, saqarTvelos eklesiis kalendari, 1987, gv. 467; 486 `didi sjuliskanoni~,1975, gv. 549.

* SeniSvna: muxlebs vixilavT e. gabiZaSvilis dayofis mixedviT

Page 8: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

8 mitropoliti anania jafariZe

me-6 muxliT aikrZala nivTebis, siw-

mideTa WurWlis, eklesiis qonebisa da

oqro-vercxlis moxmareba raime saqmis-

aTvis, `tyveTa gamosaxsneladac ki~.

me-7 muxliT aikrZala eklesiis ga-

reT naTliscema, qorwineba, monazvnad

aRkveca da sxv.

me-8 muxliT gvirgvinis pirvelad da

meored kurTxevis Jams nefe-dedoflis

ziarebis neba gaica.

me-9 muxliT ganisazRvra, rom meo-

red gvirgvinis kurTxevis Semdeg mRvde-

li ar unda misuliyo qorwilis su-

fraze. meored jvriswera nebadarTuli

iyo, magram eklesiisaTvis ar iyo saTno.

me-10 muxliT dadginda akrZalva Cvili

bavSvebis jvriswerisa, magram maT mSoblebs

neba miecaT Cvili qal-vaJis daniSvnisa.

srulwlovanebis miRebis Semdeg ki neba

eZleodaT jvriswerisa, am dros qali ar

unda yofiliyo 12 welze umcrosi.

me-11 muxli exeboda qorepiskoposebs.

isini sjulis da wignis mcodneni da

uangaroni unda yofiliyvnen.

me-12 muxliT Semcirda monastrebSi

e.w. `moZRvrebis~ ricxvi (eseni iyvnen

`rjulis mcodneni~, `merCuleni~), maTi

simravle iyo `mravali SfoTisa da ganx-

eTqilebis mizezi~ monasterSi mxolod

erTi moZRvari (didSi ki SeiZleba oric)

unda yofiliyo (iqamde erT monasterSi

5-dan 30-mde iyvnen).

me-13 muxliT aikrZala monastrebSi

vaWroba, e.i. eris savaWro Sekreba.

m e - 1 4 muxl iT d ad g i nd a : `e r T

sakurTxevelTan erTi da imave Sesawiravis

SewirviT mravali sulisaTvis mravali

mRvdlis mier Jamiswirva wesi ar aris

da ukugdebulia~.487 dadginda, rom wir-

va dayenebuliyo ara erTi romelime pir-

isaTvis, aramed yvela qristianisaTvis.

erTi kacisaTvis (cocxlis an micvale-

bulisaTvis) wirvis dayeneba SeiZlebo-

da mxolod p atara samkveTloSi an

egvterSi (eklesiis StoSi).

me-15 muxliT dadginda marTlmadide-

blobaSi Sesuli yofili monofizitis

(ZvelqarTuliT `xaCecaris~) monaTvla.

me-16 muxliT aikrZala marTlmadide-

blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan.

me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-

cobaSi Sesula Cveva ̀ kidis-kide~ jvriswer-

isa, roca jvrisweris dros siZe sxva

adgilas iyo, dedofali ki sxva sofelsa

Tu qalaqSi. maT jvars werdnen aseTi

saxiT: siZesTan dgeboda dedoflis war-

momadgeneli mamakaci, qalTan ki siZis war-

momadgeneli mamakaci, romelTac jvars

werdnen. jvrisweris aseTi saxe, ivane jav-

axiSvilis Tanaxmad, im droisaTvis miRe-

buli yofila dasavleT evropaSi. qarTulma

eklesiam igi akrZala gankanonebiT.

me-18 muxlSi naTqvamia, rom sodomelTa

codvam daamxo sparsTa, midielTa, somex-

Ta da sxva samefoebi. `ar viciT rogor

SemoaRwia am ukeTurebam qristes moR-

vawed saxeldebul erSi~, e.i. saqarTvelo-

Si. muxlSi aRiniSna, rom am codvis mqnelni

`ar daimkvidreben kurTxevas~.

me-19 muxli mimarTulia xatebis

Tayvaniscemis uarmyofelTa winaaRmdeg:

`cxadia, RvTis xatis Tayvanismcemeli

RmerTs scems Tayvans misi saSualebiT

da RvTis xatis maginebeli RmerTs ag-

inebs ueWvelad, rogorc wers amas wmi-

daTa Soris didi basili~.488 xatmebrZo-

li gankveTiT daisjeboda.

krebis mdivani yofila `mefe daviTis

monazoni arseni~, romelmac, Cans, kreb-

is oqmi miarTva mefes Sesabamisi miZRvniT,

487 `didi sjuliskanoni~, saqarTvelos eklesiis kalendari, 1987, gv. 471; 488 iqve, gv. 474.

Page 9: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

9saeklesio samarTali, kanonebi

rac Tan axlavs `Zeglisweras~. krebam

mravalJamieri sicocxle usurva mefe-ded-

oflebsa da eklesiis meTaurebs, saukuno

xseneba usurva Rirs saeklesio moRvaweebs.

ruis-urbnisis kreba gvaZlevs msoflio

da adgilobriv krebaTa Semdeg CamonaTvals:

I. ̀ mefeman kostantine Sekriba pirveli

da msoflioY wmidaY krebaY nikeas samas

aT rva metTa wmidaTa mamaTani, romel-

Ta dasxnes kanonni ricxKT ocni~.489

II. `meore wmidaY da msoflio kre-

baY kostantinopolis asergasisTa wmi-

daTa mamaTaY, romelTa kanonni arian

ricxKT Svid~.489

III. `mesame efesoYsa wmidaY da msoflioY

kreba mcirisa Tevdosis mefisa mier Sekrebu-

li, romelman dasxna kanonni rvani~.489

IV. ̀ meoTxe xalkidons eqvsas ocdaaT-

Ta wmidaTa mamaTaY msoflioY krebaY ke-

Tilad msaxurisa markiane mefisa mier

Semokrebuli da ganmawesebeli kanonTa

ricxKT ocdarvaTaY~.489

V. ̀ mexuTeman wmidaman da msoflioman

kostantinopolis Sekrebulman krebaman

mcired izruna saeklesioTa kanonTa gan-

wesebisaTKs~.489

VI. ̀ meequseman wmidaman da msoflioman

krebaman iustinianes ze keTilad msax-

urisa mefisa gumbadsa Sina sameufoYsa

palatisasa Sekrebulman aRavso dakle-

buli misi... dasxna kanonni ricxKT as da

orni, kualad nikiisa meoreman wmidaman

krebaman dasxna kanonni aT rva metni~.489

VII. `wmidasa da meSvidesa wmidaTa xat-

TaTvis Sekrebulsa msofliosa krebasa

ganuwesebian kanonni ricxKT samni oden.490

ruis-urbnisis kreba aRniSnulTa gar-

da C amoTvlis Se mde g `adgilobiT~

krebebs I msoflio krebamde: _ `pirve-

li ankKrias, romelsa daesxnes kanonni

489 `didi sjuliskanoni~, 1975, gv. 546; 490 iqve , gv. 547; 491 iqve, gv. 547.

ocdaoTxni~; 489 ̀ meore neokesarias, dam-

sxmeli kanonTa aToTxmetTaY.489

I msoflio krebis Semdeg `adgilobi-

Ti krebani~: _ ̀ RangrisaY, romlisa kanon-

ni arian oc~;489 `antioqiisaY, damsxmeli

kanonTa ocdaxuTTa~;489 `laodikiisaY ,

frigvisaY da kanonni misni ocdaerTni~.489

IV msoflio krebis Semdeg `adgilo-

biTi kreba~: _ `karTagenisaY da kanonni

misni asocdaaTrvametni~.489

`gumbadis~ (trulis) krebis Semdeg:

_ `arian sxuanica orni masve sameufosa

qalaqsa eklesiasa Sina wmidaTa da yov-

lad qebulTa mociqulTasa Sekrebulni

krebani, romelTa ganuCenian kanonni

ricxKT aTSvidmetni~.491

msoflio krebaTa kanonebis Semdeg

ruis-urbnisis kreba CamoTvlis `mamaTa

mier ganwesebul~ kanonebs:

1. `dionKsios aleqsandriel mTavar-

episkoposisa kanonni oTxni~;491

2. `petre aleqsandrielTa mRvdelT-

mTavrisa da mowamisa kanonni aTxuT metni~;

3. `grigoli episkoposisa neokesari-

elisa sakvirvelTmoqmedisa epistole

kanoniani~;

4. ` d id i s a b a s i l i s k a n o n n i

oTxmeocdaxuTni~, misive ̀ kanoniani epis-

toleebi~: diodores, grigol xucis,

`xorepiskoposTa~, `mis queSeTa episko-

posTa~, `amfiloqes mimarT~;

5. `grigoli noselisa kanonni rvani~;

6. timoTe aleqsandrielisa kanonni

aTxuTmetni;

7. filoTeos aleqsandrielis sity-

va, 10 kanoni, 3 epistole;

8. kirile aleqsandrieli mTavar-

episkoposis 7 kanoni;

9. wm. genadi konstantinopoleli pa-

triarqis epistole.491

Page 10: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

10 mitropoliti anania jafariZe

`Zegliswera~ _ ruis-urbnisis krebis kanonebi

[ZeglisweraQ ruis-urbnisis krebisaQ][1103 w.]

ZeglisweraQ wmidisa da RmrTiv Sekrebulisa krebisaQ, romeli SemokrbabrZanebiTa keTilad msaxurisa da RmrTiv-dacvulisa mefisa Cuenisa

daviT afxazTa da qarTvelTa, ranTa da kaxTa mefisasa,pirTaTDs romelni quemo moHsenebul arian.

[sruli teqsti]

yovlisave xilulisa da uxilavisa soflisa da yovelTave sacnaurTa da grZno-badTa bunebaTa araarsisagan arsebad momyvanebelman RmerTman uxilavTa maT dazesTa soflisaTa ZalTa bunebaQ ukudavebiTa da uxrwnelebiTa Seamko; xolo quenaQsaamis soflisaganni yovelni qmnisa da xrwnilebisa Soris ganawesna.

amissa Semdgomad moigona axali raQme da ucxoQ dabadebuli, romelsa TDT misTavadisaca dambadebelisa, da sityDerisa da pirutyDsa da yovlisave agebulisabunebisa ziarebaQ Tavsa Soris TDssa moaqundes. da mis mier, viTarca sazogadoQsasakrvelisa mier, SeerTebad RmrTisa Semokrbebodin yovelni dabadebulni; da TanadxuTnive saxeni yovelTa arsTa ganyofilebisani daiHsnebodin; romeli viTarcameore raQme sofeli mcire didsa Sina, anu didi mciresa Sina, daadgina queyanasazeda, RmrTiv Suenieri igi da didebuli samoTxe daasxa aRmosavalsa edemisasa.

garna vinaQTgan man nivTad TDTmflobelisa micemuli misda sjuli winaukumodsaRmrToQsa nebisa iHumia, da SuriTa eSmakisaQTa da ganmcdelobiTa dedakacisaQTacdomili Zelisa misgan cxorebisa da samoTxisa da RmrTisa siborotisaTDs eqso-ria iqmna da sikudiliTa da xrwnilebiTa dasjili, bevreulTa vnebaTa da ZDrTamier uflebul iqmna.

rameTu pirvelad sisxlTa mier ZmisaTa mewamul myofelman HelTaman kainkualad meorisa RmrTisa mierisa wyevisa Tanamdeb yo queyanaQ.

merme siboroteman gmirTaman SenanebaQ arwmuna dambadebelsa ucxoQsa miscxovelisa kacisa esoden sakvirvelebiT dabadebisaQ; da wyliTa rRunisaQTa aR-HocaQ yovlisa aRmdgomisaQ pirisagan miwisa.

amissa Semdgomad, silaRiTman Helyofaman godlis maSenebelTaman, SerevniTaenaTaQTa da mimodayofiTa naTesavTaQTa, meoTxed dasaja naTesavi kacTaQ.

xolo gamoCinebaman kerpTa siborgilisaman da nacvalad dambadebelisa msaxure-baman dabadebulisaman sruliad ganaSora da ucxo yo kaci Semoqmedisa RmrTisagan.

Page 11: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

11saeklesio samarTali, kanonebi

merme RaRadebaman sodomelTa sibilwiT slvisaman wunwubasa Tana aRreuliTacecxliTa mowuvad aiZula soflebi xuTqalaqisaQ.

kualad gulficxelobasa faraoQsasa da usaxure basa megD ptelTasa ucxoTamZlavrebaTaTDs ucxoQ miego misagebeli, da guamTa maTTa _ ucxod dammarxvelisaflavebi.

amissa Semdgomad didi mose, Sjuli, mRdelobaQ, msxuerplni, salxinebelniTiTo saxeni, msajulni, mefobaQ, winaQswarmetyuelebaQ, yofadTa winaQswari cnobaQ,saxis SecvalebiTni RmrTis gamocxadebani.

mermeca kualad kerpTmsaxurebaQ, TDT mis moses mier egDptiT gamoyvanebulisada sjuldebulisa, da esodenTa pativTa Rirs-qmnulisa, da pirmSod Zed aRsarebu-lisa erisaQ.

amissa Semdgomad kualad mZlavrebaQ, kualad tyueobaQ mravalgzis mravalTa naTe-savTa, da ukuanaQsknel babilovnelTa mieri, romelTa mefisa RmrTis wina-aRmdgomsamogonebasa saqmiT amxiles samTa maT WabukTa israitelTa, raJams sakrvelTa rkini-saTa ganmlevelman saHumilman Seuxeblad daicvna maTni advilad gansalevnelni Tmanida Sesamoselni, mermeca kualad qalaqi da taZari, kualad sjuli da mRdelobaQ.

da raodenni raQ iyvnes sjulisani, da sakDrvelisa mis sjulierisa msaxurebi-sani, garna verca erTi raQ pirvel TqumulTa amaTgani SemZlebel iqmna kurnebadbunebisa, ginaTu mtanjvelobiTa da saSinelebaTa, anu qvelis-moqmedebiTTa sitk-boebaTagani, romelTa Tana sjulnica uqm iyvnes, bunebiTsa vityD da dawerilsa,da uZlieresi saHmar iyo wamali salmobaTaTDs uborotesTa.

amisTDs, TDT guamovani igi sibrZne da Zali da Tana-arsi RmrTisa mamisasityuaQ, romeli dasabamad iyo, da RmrTisa Tana iyo, da maradis iyo, movidaxatisa TDsisa da uxrwnelTa maTgan da yovlad ubiwoTa sisxlTa WeSmaritebiT, dasakuTrad RmrTis-mSobelisa maradis qalwulisaTa Horcni Seimosna HorcTaTDs, dasulsa goniersa da sityDersa Seezava, sulisaTDs Cemisa msgavsiTa msgavssa ganwmedad,rameTu miuRebeli ukurnebelca ars. da TDsisa qmnulisa wil TDT miiTuala brZolaQ.

da esreT, yovelive HorcTa mieri gangebulebaQ, juarisa Tana vnebaTa, safla-vsa da RmrTiv-Sueniersa aRdgomasa, srul yo raQ, queyanasa zeda didebiT aR-mavalman zecad, waravlinna aTormetni mowafeni TDsni, romelTaca mociquladuwoda, raQTa RmrTis mecnierebisa naTliTa, yovliT kerZo soflisaQT ganHadonbneli uRmrToebisaQ, da, saxelisa mimarT wmidisa samebisa naTlis-cemiTa, aswaonTa yua niscem aQ Tana-arsi sa erT RmrTe ebi saQ , da, dam arx viTa s acxore belTamcnebaTaQTa, kualad agnen kacni pirvelsave netarebiTsa didebasa.

eseni, viTarca Saravandedni mzisa mis simarTlisani, ganefinnes raQ kideTaqueyanisaTa, yoveli nivTi kerpborgneulisa uRmrToebisaQ maxDliTa sulisaQTamoWres da cecxliTa sarwmuneobisaQTa mowues; da erquniTa juarisaQTa moiornat-nes gulni SemwynarebelTa kacTani.

Page 12: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

12 mitropoliti anania jafariZe

da dasTeses maT Soris Tesli keTilad msaxurisa sarwmunoebisaQ da mxoloQsada WeSmaritisa RmrTisa msaxurebiTi TayuaniscemaQ; mravalTa da sicruviT mop-ovnebulTa RmerTTa wil RmrTiv-SuenierebiT aswaves; da sakerpoTa maT wiltaZarTa da bomonTa, simravleni eklesiaTa da sakurTxevelTani aRumarTnesRmerTsa, yovliT kerZo queyanisaQT.

da siZulili soflisaQ da mterobaQ HorcTaQ rwmunebiT aswaves maT, romel-Ta-igi RmrTad Seeracxa sofeli da HorcielTa gemoTa mZlavrebisada monad miec-nes Tavni; da gancofebuli igi sibrZne ellenebrisa siCqurisa vieTisaQme, simar-tiviTa RmrTiv-swavlulisa maTda sibrZnisaQTa, romlisaTDs igi pavles hbas-robdes aTinelni, yovlad sibrZniT mxilebulyves, da arca erTisa sityDsa, Rir-sad gamoaCinnes maTni igi zRaparT-mwerlobiTni Helovnebani.

da didisa klimintosis mier dasxnes kanonni saeklesioni, ricxDT oTxmeocdaxuTni.romelTagani erTi, pirvel-wodebuli andria, ZmaQ Tavisa mociqulTaQsa pe-

tresi, vidre Cuendamdeca moiwia da qadaga sacxorebeli qadagebaQ saxarebisaQyovelsa queyanasa saqarTveloQsasa; da uricxuni simravleni erTani ganaSornasacTurisagan mrCobl eSmakeulebisa; da erTisa RmrTisa da qristes misisa Tanaar-siT maTiT suliTurT rwmunebiT TayuaniscemaQ aswava; daRaTu umravlesman ermanqarTlisaman simravlesa Sina Jamisasa daiviwya qadagebaQ igi mociqulisaQ. dasacTurisave mimarT kerpTaQsa miaqcia.

amaTisa qadagebisa nayofad aRmoecennes yovliT kerZo yovlisa soflisaQTsimravleni Ruawlisa damdebelisa qristes sikudilsa mimsgavsebulTa wmidaTamowameTani; vinaQTgan samasni, mciredTa sxuaTa Tana, vidre mefed qadagebadmdedidisa kostantinessa Soris gardaHdes weliwadni, romeli-igi pirvelad qris-tiane iqmna mefeTa Soris da TDT mociqul da qadag sacxorebelisa qadagebisa, danaTelsa Tavisuflebisasa mimfenel qristeaneTa RmrTiv-Suenerisa moqalaqobisa.

amisTave ukue JamTa sruliad momxedna Cuenca aRmosavalman maRliT da dedaka-cisa visme mier tyueqmnulisa, romelsa-igi nunnad kappadukielad aqa sadme pov-nilnica qadageben wignni saeklesioTa moTxrobaTani; sarwmunoebisa mimarT TDsisamiizida yoveli savsebaQ yovlisa qarTvelTa naTesavisaQ, sakDrvelT-moqmedebiTaniSebSemosilTa saswaulTaQTa; raJams igi qarTvelTa mefeman mirian, mefeTa Sorisdidisa kostantinessa mivlinebiTa da misgan gamoTxoQTa mefobisa TDsisa, qalaqadmcxeTad STamoiyvana evstaTi didi _ saydris mpyrobeli antioqelTa eklesiisaQ.

da wmidaTa mier HelTa misTa naTel-iRo man da yovelman erman qarTlisaman,da TDT patriaqTa Soris saxelganTqmulman evstaTi HeliTa TDsiTa STadva safuZ-veli maSin sadme mcxeTas aRSenebulisa eklesisaQ, romelica friadisa Tana guls-modginebisa ganasrules raQ maT ganwmedaQ igi, da HelTdasxmul yo mas Sina maTTDsepiskoposi-kaTolikosi.

Page 13: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

13saeklesio samarTali, kanonebi

aman saukunod Hsenebulman mefeman kostantine Sekriba pirveli da msoflioQwmidaQ krebaQ nikeas samas aTrvametTa wmidaTa mamaTaQ, romelTa dasxnes kanonniricxDT ocni; romlisa pirvelad qmnil iyvnes sxuanica adgilobiTni krebani :pirveli ankDrias, romelsa daesxnes kanonni ocdaoTxni; meore neokesarias, dam-sxmeli kanonTa aToTxmetTaQ.

xolo Semdgomad didisa mis da msoflioQsa krebisa sxuanica iqmnnes adgilo-biTni krebani, viTar-igi RangrisaQ, romlisa kanonni arian oc; da kualad anti-oqiisaQ, damsxmeli kanonTa ocdaxuTTa; amaTTana laodokiisaQ, frigDisaQ, dakanonni misni _ ocdaerTni.

amaTsa Semdgom meore wmidaQ da msoflioQ krebaQ _ kostantinopolis, aser-gasisTa wmidaTa mamaTaQ, romelTa kanonni arian ricxDT SDd.

merme mesame _ efesoQsa wmidaQ da msoflioQ krebaQ, mcirisa Tevdosis mefisamier Sekrebuli, romelman dasxna kanonni rvani.

meoTxe _ xalkidons, equsas ocdaaTTa wmidaTa mamaTa msoflioQ krebaQ,keTilad msaxurisa markiane mefisa mier Semokrebuli da ganmawesebeli kanonTaricxDT ocdarvaTaQ.

merme _ adgilobiTi krebaQ karTagenisaQ, da kanonni misni as ocdaaTvrametni.xolo mexuTeman wmidaman da msoflioman kostantinopolis Sekrebulman kre-

baman mcired izruna saeklesioTa kanonTa ganwesebisaTDs.aramed meequseman wmidaman da msoflioman krebaman, iustinianesze, keTilad

msaxurisa mefisa, gumbadsa Sina sameufoQsa palatisasa Sekrebulman, aRavso dakle-buli misi, rameTu dasxna kanonni ricxDT as da orni.

kualad nikiisa meoreman wmidaman krebaman dasxna kanonni aTrvametni.amissa Semdgomad arian sxuanica orni masve sameufosa qalaqsa eklesiasa Sina

wmidaTa da yovlad qebulTa mociqulTasa Sekrebulni krebani, romelTa ganuCeniankanonni, ricxDT aTSDdmetni.

xolo wmidasa da meSDdesa wmidaTa xatTaTDis Sekrebulsa msofliosa krebasaganuwesebian kanonni, ricxDT samni oden.

amaTa wmidaTa krebaTa mier ganCinebulTa kanonTa Tana arian sxuanica Ti-ToeulTa mamaTa mier ganwesebulni da Tana aRracxulni kanonni :

dDonDsios aleqsandriel mTavar-episkoposisa kanonni oTxni;petre aleqsandrielTa mRdelT-mTavrisa da mowamisa kanonni aTxuTmetni;grigoli episkoposisa neokesarielisa sakDrvelT-moqmedisa epistole kanoniani;didisa basilis kanonni oTxmeocdaxuTni;misive epistole kanoniani, diodores mimarT;misive epistole kanoniani, grigolis mimarT xucisa;misive epistole kanoniani, xorepiskoposTa mimarT;

Page 14: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

14 mitropoliti anania jafariZe

misive epistole kanoniani mis queSeTa episkoposTa mimarT;misive, amfiloqes mimarT sulisa wmidisaTDs miwerilTa maT TavTagan;grigoli noselisa kanonni rvani;timoTe aleqsandrielisa kanonni aTxuTmetni;filoTeos aleqsandrielisa kanonni, RmrTis gamocxadebisaTDs Tqumulisagan;misnive sxuani kanonni aTni;misive epistole, afigionis mimarT episkoposisa;misive epistole, agaTonis mimarT episkoposisa;misive epistole minaQs mimarT episkoposisa;kDrile aleqsandrielTa mTavar-episkoposisa kanonni SDdni, gennadi wmidisa

patriarqisa kostantinepolelisa da misTana wmidisa krebisa epistole, mitro-politTa mimarT garemoTa samTavroTaQsa.

ese arian Sekrebani wmidaTa da saeklesioTa kanonTani, dabeWdulni da dama-rxulni, TDnier yovlisa Sematebisa da moklebisa, da amaTi mecnierebaQ daSedgomaQ da mtkiced pyrobaQ uHms yovelTa winamZRuarTa qristeanobiTisa ma-dideblobisaTa : mRdelT-mTavarTa, da mRvdelTa, da diakonTa, da Cuen SorismoZRurad saxeldebulTa maTca monazonTa, da erTbamad yovelsa savsebasa mar-TlmadidebelTa eklesiisasa.

xolo Cuen es e am i sTDs mov i Hs en eniT, raTa p irveliTga n piri sityDs aCuenisa Q gan vh martoT.

vinaQTgan dahbada RmerTman dasabamsa xatebad da msgavsebad TDssa kaci, vi-Tarca pirvel vityodeT, raTa mis mier, viTarca sazogadoQsa sakrvelisa mier,xilulTa da uxilavTaQsa, Tavsa TDssa SeaerTnes yovelni sacnaurni da grZnobadnidabadebulni saTnoebiT raQ, sakuTar eqmnas igi Semoqmedsa TDssa.

xolo igi egeviTarisa mis madlTa simdidrisgan ganSiSulda cTomisa mis mierda gandgomilTa da risxveulTa monaTa monebaQ moatyua Tavsa, aramed ara saxier-manca dambadebelman misman, rameTu viTarmca Tavs-idva ugulebelsyofaQ esodenisaHelTa misTa saqmisaQ, romel ars kaci.

aramed uHrwnelsa Sina saSosa yovlad wmidisa RmrTis mSobelisa da maradisqalwulisasa arRara pirvelisaebr iWDsa madliT, aramed guamovnebiT SeaerTa igiTavsa TDssa da zesTa bunebisa ganaRmrTo mis mier miRebuli igi da misTanaerTguamqmnili kaci.

da romeli-igi iyo pirmSoQ yovlisa agebulisaQ, Tavs idva pirmSo mravalTaZmaTa Soris yofaQ, raQTa saxelisa misisa mimarT wodebulni da madliT Zmad missaaRsaarebulni, romeli-igi yrmaTaca eziara HorciTa da sisxliTa da guamaderTisa mis yovelTa Tavisa gamoCinebulni, mun aRmiyvannes kualad ganHorcielebi-Ta TDsiTa, sada igi TDT ars Tavi sasoebisa CuenisaQ; da Tana-moqalaqe myvneswmidaTa da saxleul RmrTisa, da samkDdrebelad missa gamomaCinnes suliTa, raJams

Page 15: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

15saeklesio samarTali, kanonebi

Tavisa mimarT Semokrbes TiToeulebaQ asoTa ganyofilebisaQ da Tbisa mimarTgardainivTos viTarebaQ yovlisa aRsuarulisaQ.

vinaQca amisTDs moguecnes pirvelad bunebiTi da merme dawerili sjuli; amisTDsiqmna gankacebaQ RmrTisaQ; amisTDs qalwulisagan SobaQ, bagaQ, wargragnaQ, an-gelozni madidebelni, varskulavisa srbaQ, moguTa ZRunis-momrTumelobaQ, wina-dacueTaQ, naTlis-RebaQ, zeciT wamebaQ, gancdaQ, qolvaQ CuenTDs da vnebani uvne-belisani, gancemaQ, SemsWvalvaQ, daflvaQ, aRdgomaQ, aRslvaQ zecad; amisTDs _qadagebani mociqulTani, sisxlni mowameTani, swavlani moZRuarTani, oflni RirsTamamaTani, guls-modginebani keTilad msaxurTa da morwmuneTa mefeTani, wadiere-bani RmrTis-moyuareTa mTavarTani, kadnierebani RmrTis-saxisa mRdelT-mTavrobisarwmunebulTani, winambrZolisa TDsisa Tana simHniT Tana-mbrZolebani mRdelTa dasamRdeloTani, codvisa mimarT simHniT winaganwyobani, nivTagan ganSiSulebulisamonazonTa dasisani da maTTana erTHmobani qristes moyuarisa erisani.

amisTDs iqmnnes qristes-moyuareTa da RmrTiv-dacvulTa mefeTa mier Jamad-Jamadnikrebani, RmrTis-moyuareTa episkoposTa da RmrTisa saTno-yofilTa mamaTani,raQTa saqmeTa mier gansrulebuliTa sarwmunoebiTa SeaerTnes RmerTsa qristeaneni.

romelTasa keTilad ebaZva Sursa Cuenica ese gDrgDnosani, mrCobl-marjuene daSeyuarebuli, gDrgDni TavisaQ da sasurveli <Ze daviT; romeli-ese erTbamad mHnecaars da brZen, marTal da wmida, igive myudroca da mSDd, saxier da tkbil, mowyaleda ZDruHsenebel da misgavsebul saxierebasa RmrTisasa, romeli aRmoubrwyinvebsmzesa keTilTa da borotTa, da zrdis yovelTa wDmiTa sworebiT.

ese vinaQTgan gareSeTa brZolaTa Sina winadaudgromelobiT ubrZolel da gareSisasaxisa qmnulebiTa sxuaTa kacTagan Sesworebad SeuZlebel iyo, rameTu keTil didars viTarca gmiri, Suenier ars viTarca siZe, brwyinvale ars viTarca ciskari,nayofier ars keTilTa mier viTarca aRmosavali, yuavilovan warmatebaTa mierviTarca samoTxe RmrTisaQ, ara Tavs-idva, raQTa ara umetes moRuawe iqmnesganbrwyinvebad SinaganTaca sikeTeTa sulisaTa; vinaQTgan igini warmdinar, xoloeseni dausrulebelobasa Tana RmrTisasa-Tana dausrulebel arian.

amisTDs Semokriba krebaQ RmrTis-moyuareTa episkoposTa, patiosanTa mRdel-Ta da RirsTa diakonTaQ, qristes-moyuareTa monazonTa, dayudebulTa da meudab-noeTaQ, sanaxebTa qarTlisaTa, maxlobelad orTa saepiskoposoTa ruisa da urb-nisisa; garna ara Tu ubiwoebasa qarTvelTa sarwmunoebisasa biwi raQme Sehxeboda,nu iyofin ese, ara gecruvneT Sen, siwmidiT mSobelo Cueno kaTolike eklesiao,arca gangceT Sen, siqadulo Cueno marTlmadideblobao, romlisa arca ganmcemelqmnil varT, vinaQTgan Semecnebasa Sensa Rirs qmnul varT, mowame ars WeSmaritebaQ;aramed sxuaTa saeklesioTa da samRdeloTa, da saqristianoTa ZiebaTaTDs, romel-Ta Tav, da winamZRuar, da pirwmidisa mis krebisa iyo, RmrTisa mimarTisa sakuTrebisa-Tana simSDdiTaca sulisaTa mimsgavsebuli mosesi, da msgavsad didisa samoelisa

Page 16: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

16 mitropoliti anania jafariZe

winamlocveli erisaQ da mcxebeli madliT srulyofadTaQ iovane _ yovlad RirsimTavarepiskoposi, kaTolikosi da yovlisa saqarTveloQsa didi mamaT-mTavari,da mis Tana simravle pirvel HsenebulTa maT savsebisaQ.

[kanonTa teqsti] [1]. da pirvelad episkoposni vinme ver-RirsebiT Semos-rulni pativsa mRdelT-mTavrobisasa da uRirsni qristes, pirvelisa mis mwyemsT-mTavrisani, ganvkueTeniT da ucxo-vyveniT mRdelobisagan, vinaQTgan arawmidisaSexebaQ siwmideTaQ ara-ucTomeloba ars da maxlobeli RmrTisaQ, maxlobel cecx-lisa ars, da uHms, raQTa yovliTurT oqro iyos;

xolo ara krul vyveniT da arca SevaCueneniT, nu iyofin, aramed litonTaeriskacTa-Tana ziarebad flobil vyveniT, ukueTu oden amieriTgan mmarxveliyvnen siwmidisa.

da nacvlad maTda sxuani davadgineniT, romlisa hasakisaganca da saqmeTaganaqunda wamebaQ da keTilad ganewuarTnes Horcni damorCileblad sulisa.

[2]. amas-Tana sul-moklebaQca HelT-dasxmaTaQ, viTarca uwesoQ da ukanonoQ,davhHseniT.

da ganvaweseT, raQTa amieriTgan arRara-vin ikadros qmnad, TDnier viTar-igiganawesebs kanoni : rameTu episkoposi ocdaaTxuTmetisa wlisaQ, mRdeli ocdaaTisawlisaQ, diakoni ocdaxuTisa wlisaQ da wignis mkiTxveli rvisa wlisaQ HelT-dasxmul iqmnebodin.

[3] amas Tana sxuaQca uwesoQ wesi HelT-dasxmaTaQ daHsnad ganvaCineT : viTarmcamasve da erTsa dResa Helni daesxnes visme wignis-mkiTxvelad, kerZo-diakonad,diakonad da mRdelad, anu Tu episkoposadca. romeli-ese ukueTu iqmnas-Ra sadaamieriTgan, HelT-damsxmeli da HelT-dasxmuli erTbamad ganikueTnen mRdelobis-agan, rameTu pirvelad wignis-mkiTxvelad da kerZo-diakonad oden jer-ars HelT-dasxmaQ, da orisave amisa erTsa dResa SesaZlebel ars qmnaQ da merme diakonad; daviTarca dayvnes dReni diakonobasa Sina da hmsaxuros mRdelTa ara mciredTadReTa, mermeRa moiyvanon mRdelobad.

xolo ukueTu episkoposobad momaval iyos, Semdgomad SDdTa dReTa Jamis-wirvisa moiyvanon HelT-dasxmad episkoposobisa. da amas vityDT maTTDs, romelTasaWiroQ raQme mizezi aswrafebdes, xolo romelTa arca erTi-raQ aqundes saTana-doQ mizezi maswrafobelad, maT weliwadi da weliwadni dayvnen TDToeulsa xarisxsaSina da ufroQs-Ra diakonobisasa, vinaQTgan TDnier diakonTa simravlisa, veraQmiiRebs Suenierebasa saeklesioTa wesTagani. amisTDs vamcnebT yovelTa episkopos-Ta, raQTa ufroQs-Ra diakonTa ganmravlebisaTDs moRuawe iyvnen eklesiaTa Sina maTTa.

xolo monazonTa, romelni mRdelobad da episkoposobad momaval iyvnen,pirvelad sruliad monazunad didiTa sqemiTa ubrZanebT gansrulebasa, da egreTRamRdelobad moslvasa.

Page 17: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

17saeklesio samarTali, kanonebi

[4]. xolo wesi HelT-dasxmadTa srulebisaQ egreT aResruleboded, viTarcaaxalTa Sina kurTxevaTa netarebiT moHsenebulisa mamisa giorgi mTawmidelisaTadaweril ars. egreTve _ kurTxevaQ eklesiisaQ, da damyarebaQ sakurTxevelisaQ, dawmida-yofaQ RmerT-myofelisa mihronisaQ, egreT srul iqmneboded, viTarca mun-Sina moHsenebul ars.

[5]. xolo qrTamisaTDs da safasisa, romelsa miiReben HelT-damsxmelni, Hel-TdasxmadTagan, zemoQTganisa wmidaTa mociqulTa da mamaTa mocemisaebr, ganCine-bad vikadrebT Cuenca, raTa moispos egeviTari-igi eklesiisagan da aRiHocosmRdelobisagan, makurTxevelisa TDsisa Tana, romlisa qmnaQ amieriTgan nuRaram-ca-vis ukadrebies, raQTa ara-igica SevsZinoT, viTarmed SeiCuenos viTarca sDmonmogD petre mociqulisagan da numca miiReben raTurTiT nu-ra-ras, nu odes : nucapirvel HelT-dasxmisa, nuca TDT mas HelT-dasxmasa Sina, nuca Semdgomad HelT-dasxmisa, nuca qrTamsa, nuca ZRuensa, nuca evlogiasa, nuca kaTolikosi episko-posTagan, gina xuces-diakonTa da xorebiskoposTa, nuca episkoposni diakonTaganda mRdelTa da xorepiskoposTa, nucaraT sxuaTa samRdeloQsa dasisaganTa anuromelTave saeklesioTa mneTagan.

[6]. mermeca samRdeloTa WurWelTa da RmrTisada SewirulTa siwmideTaTDs,romel arian: barZim-feSxuem, samwerobelni da yovelive eklesiaTada Sewiruli daerTgzis RmrTisada micemuli, oqroQ, vecxli, Tuali, margaliti, WiqaQ, stavraQ,naqsovi, sini, rvali, rkinaQ, Zeli, keci, qvaQ, amas ganvawesebT SedgomiTa wmidaTakanonTaQTa, raQTa ara-vis Helewifos Hmarebad missa ara-rad, arca tyueTasaH-srad, daRaTu cudadca da uHmrad mdebare iyvnen da ferHiTa dasaTrgunvelad isxneneklesiasa Sina da saWurWlesa missa.

xolo ukeTu vinme ikadros amaTganisa racsaca garegniT mis eklesiisa, daTDnier missa viTar-igi ganwesebul iyos, da viTar saxedca samsaxurad eklesiisa,anu sakurTxevelisa Seqmnil iyos, sxuad radca Hmarebad, moeloded aqa ukuebabilovnelTa mefisa baltasaris da ananiaQs da sapfiraQs sasjelsa; xolo mun-cecxlsa saukunesa, ganmzadebulsa eSmakTaTDs da angelosTa misTaTDs.

[7]. amasTana eseca moviHseneT, viTarmed TDnier eklesiisa da sakurTxevelisaarca naTlis-cema SesaZlebel ars, arca gDrgDnTa kurTxevaQ, arca monazunisaepistoliTa gina sqemiTa kurTxevaQ, da arca monazonsa xucessa gDrgDnTa kurTxevadHel-ewifebis, arca erisgansa mRdelsa monazonisa kurTxevad.

[8] xolo Semdgomad gDrgDnTa kurTxevisa pirvelTa da meoreTa col-qmarTawmidaTa saidumloTa ziarebaQ uHms mas dResa, romelsa ikurTxnen ueWuelad, ara TugardareuliTa raQTme bilwebiTa SebRalul iyvnen, daRaTu uziareblobiTaca gan-kanonebul iyvnen. da merme aRsruleba kanonisa uziareblobisa maTisasa.

[9] xolo meoreTa gDrgDnTa makurTxeveli xucesi samxrobad nu mivals maTTana, nucamca meoreTa col-qmarTa pirvelni gDrgDnni ekurTxevian.

Page 18: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

18 mitropoliti anania jafariZe

xolo sxuebr da ara esreT moqmedi amaTi xucesi ukue gankueTisa, xolo erisk-aci uziareblobisa Tanamdeb iyos.

[10] kualad amasca ganvasazRvrebT, raQTa amieriTgan arRara ekurTxeodingDrgDnni CCDlTa qal-ymaTa, aramed ukueTu saWirod radme iyos, mSobelTa maTTadiad dauwindnen igini urTierTas, da raJams hasakad moviden ornive, maSin iqorwinnen.

da qali aTorm etis a wli sasa umcroQsi numca Seyofil ars qorwine biTmeuRlisada. xolo amis ganCinebisa damHsneli, Tanamdeb iyavn zemoHsenebulisamis ganCinebisa.

[11] kaTolikosisa da episkoposTagan xorebiskoposi sjulisa da saRmrToTawignTa mecnieri gamoirCeoded mRdeli anu diakoni da SiSiTa RmrTisaQTa emcne-boded mas ubiwod dacvaQ yovelTave saqristeanoTa wesTaQ raQTa ara raQ maTganigansces qrTamisaTDs, arca raQ ganyidos vecxlad, viTarca iuda ufali; raQTa araSiSTvilica misi daimkDdros.

[12] Semdgomad amaTsa amisica saTanadod vhgoneT moHsenebaQ, vinaQTgan moZRu-rad wodebulTa maT monazonTaQ friadi da aRuricxuveli ars simravle, da erTsamonastersa Sina xuTni da aTni, mravalgzis ocnica da ocdaaTni ipoebian, didi Tuiyos monasteri da mravlisa SfoTisa da ganxeTqilebisa mizezsa SemoiRebs simrav-le maTi, amisaTDs ganvaCinebT, raQTa amieriTgan dascxres eseviTari ese uwesobaQ.

da pirvelad amas ganvasaRzRvrebT, raQTa umRdelosa ara Hel-ewifebodisganmkiTxvelobad sulTa, ara Tu episkoposi iyos, anu mRdeli, anu diakoni, rameTupirvelad Sekrvisa da ganHsnisa Helmwifebasa uHms qonebad, da egreT-Ra gankiTxvisasulTaQsa Hel-yofad; amas Tana, raQTa didTa monasterTa Sina or-ori, xolomcireTa Sina TiToQ xolo kma iyos moZRuari.

da ukueTu vinme amas ganCinebasa gardahxdes, ueWuelad esmes mas, viTarmed xoloHdomisaganTa maT da urCTa WeSmaritebisaTa da morCilTa sicruQsaTa risxvaQ daguliswyromaQ, Wiri da iwroebaQ da Semdgomi.

[13] wesi igi, romelsa krebulTa dasxmad uwesen, nuRaramca kadrebul ars qmnadamieriTgan, nuca monasterTa Sina SeqmnaQ savaWroTa eris krebaTaQ, nucamca-raQsxuaQ samoqalaqoQ da soflioQ wesi qmnil ars monasterTa Sina odesca, raQTa arasalocvelTa maT adgilTa quab-avazakTa SeqmniTa, sulTaca TquenTa safardulebisaRmrToQsa sityDsa mier daiqces, viTarca mekermeTa maT tablebi, da wmidaTamamaTa da krebaTa mier gankanonebisa Tanamdeb iqmnneT.

[14] xolo erTsa sakurTxevelsa da masve da erTsa winadagebasa zeda wmidisaSesawiravisasa mravalTa sulTaTDs mravalTa mRdelTa mier qmnaQ wmidisa Jamis-wirvisaQ uweso ars da gangdebul, romeli-ese nuRaramca sada qmnil ars.

ufroQsRa Tavad sakurTxevelsa zeda didisa eklesiisasa, saepiskoposoQsa ginamonastrisasa, erTisa aravisTDs wes-ars Jamis wirvad araodes, arca cocxlisa,

Page 19: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

19saeklesio samarTali, kanonebi

arca micvalebulisaTDs, TDnier aRapTa da sulisa saHsenebelad ganCinebulTadReTaQsa, aramed mis eklesiisa maSenebelTa da SemomwirvelTa.

da erTbamad yovelTa sulTa qristeaneTa cocxalTa da micvalebulTaTDsjer-ars Jamis-wirvaQ, xolo erTisa kacisaTDs, anu erTisa sulisaTDs eguterTasadme Sina, anu StoTa eklesiisaTa jer-ars TiToeulisa xucisagan Jamis-wirvaQ.

[15] romelnica RmrTis mavnebelobiTisa mis wvalebisagan xaCecarTaQsa, romelarian somexni, marTalsa da uzakuvelsa sarwmunoebasa mouHdebodin, da wmidasakaTolike eklesiasa SeerTebodin, da biwsa mas wvalebasa erT-bunebianTa, da erTisanebisa da erTisa moqmedebisa RmrTeebisagan da kacebisa Sezavebulisa, da arcasaRmrToQsa, arca kacobrivisa, aramed Sereulisa raQsme da ucxoQsa, qristes,WeSmaritisa RmrTisa Cuenisa, zeda siCquriT metyuelTasa SeaCuenebden.

esreT ganvawesebT maTTDs, raTa sruliad naTel-scemden, viTarca warmarTsa,vinaQTgan sxuaTaca didTa eklesiaTa vhpoebT moqmedad amissa, viTar igi arssapatriaqo saydari antioqiisaQ, da yovelni mimdgomni misni eklesiani yov-lisa aRmosavalisani.

[16] kualad ganvawesebT, raQTa arca marTlmadidebeli mamakaci mwvalebelsagina warmarTsa dedakacsa, anu dedakaci mamakacsa SeeuRlnen. vinaQTgan yovelimarTlmadidebeli taZari ars RmrTisaQ, damkDdrebulisa mis mier sulisa misisaCuen Soris; xolo yoveli borotad madidebeli, anu yovlad ara-madidebelitaZari ars eSmakisaQ; xolo viTarmed arca erTi ziarebaQ ars taZrisa RmrTisaQkerpTa Tana, viTar-igi bnelisaQ naTlisa Tana _ mowame ars saRmrToQ mociquli.

xolo romelman amieriTgan ikadros-Ra qmnaQ amaTi, ganikanonos igi pirvelTqumuliTa miT kanoniTa.

[17] vinaQTgan eseca uwesoebaQ mravalTa mier aRsrulebulad guesma, ufroQsRadidTa vieTme da warCinebulTa da ara litonad kacTagan qmnilad, romel arskides-kide da erTgan kurTxevaQ gDrgDnTaQ qorwinebiT erT-Horc qmnadTa meuRle-TaQ, viTar-igi hyofen usjuloebiT dedakacisasa ukue sxDsa visme ucxoQsa mamaka-cisa Tana kurTxevasa; xolo mamakacisasa mamakacisave sxDsa Tana, romlisasaraQmca iyo sxuaQ uuwesoesi da usacinelesi; anu ara yovliTurT msgavs arsa,markionis mwvalebelTa mier mkudrisa-wil naTliscemasa cocxalisasa! rameTu eseerTgan kurTxeulni mamakaci da dedakaci nuukue Seiracxnen naxevar-memruSed col-qmrad, vinaQTgan sxDsaQ iHsenebis saxeli, da sxuaQ warmodgomil ars mun; xoloorTa maT erTagan kurTxeulTa mamakacTaTDs raQ vin moigonos saxeli, garna Tuvinme vrceliTa siciliTa ganbasros eseviTari ese sjulisa, da keTilisa wesiere-bisa Cuenisa, da kacobrivisa qcevisa, da Cueulebisa garegani usjuloebaQ.

romlisaTDs amas ganvasazRvrebT : romelnica moaqamde esreT kurTxeulni yofilarian da gardasrul arian, igini Sendobil arian umecrebisaTDis; xolo ukueTu awsadme ipovnen vinme egeviTarni, igini sjulierad col-qmrad numca Seracxil arian.

Page 20: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

20 mitropoliti anania jafariZe

amieriTgan kula nuRaramca visganmca kadrebul ars qmnaQ amisi. da ukueTuiqmnas sada, oTxni igi kurTxeulni da orni makurTxevelni maTni xucesni, _equesnive ganikanonnen.

[18] mermeca RmrTis-moZagebulisa mis da RmrTis-ganmamwarebelisa, codvaTa-ubilwesisa saZagelebisa sodomelTaQsa, romlisaQ ara uwyiT, Tu viTar SeeTDsaigi ubadruksa amas naTesavsa da sruliad ganaSorna da ucxo-yvna RmrTisagan,vieTTanaca poa Tavisa misadrekeli.

amas ganvasazRvrebT sityDTa RmrTisaQTa da samociquloQTa HmiTa da mamobriv-iTa ganCinebiTa: daRaTu mravalgzis qmnil arian mravalTa naTesavTa mier mravalnida ricxDsa mZleni codvani, viTar igi : mterobani, Surni, siZulilni, kacisklvani,mruSebani, cru-ficebani da ukuanaQskneli da Tavi yovelTa borotTaQ _ kerpT-msaxurebaQ, da Tayuaniscemisa SecvalebaQ dambadebelisagan dabadebulTa mimarT.garna, arca-erTisa maTganisaTDs aRZrul ars aRuZrveli igi, viTarca TDT ityodaabrahamis mimarT, viTarmed RaRadebaQ sodomisa da gomorisaQ moiwia Cemda dagardamovHed xilvad, ukueTu RaRadebisaebr maTisa arian saqmeni maTni; romlisaSemdgomad ixileT Tu raQ iqmnebis, da Tu viTar nivTni ese samsaxurod kacTaTDsdabadebulni RmrTisagan, winaukumo bunebisa TDsisa, Sescvaleben bunebiTsa ZalsaTDssa, da ucxoQsa codvisa aRsaHocelad ucxosa moipoeben moqmedebasa.

rameTu maradis aRmarT moZravi da subuqi bunebaQ eTerisa cecxlisaQ, viTarcazrqeli raQme da mZime, daRmarT hyofs damodinebasa da, saxed mZafrisa wDmisa,saSinelebiT mCqefroQs aRreuli wunwubasa Tana, mrisxaned gansalevnelad ukeTur-Ta maT sibilweTa mravliTa kacTa.

xolo wulili da Txeli uferuli bunebaQ haerisaQ, mizezi cxovelTa aRmofSDn-visaQ da sicocxlisaQ, sizrqed almurisa HSirisa, da ferad HeliT saZiebelisa bnel-isad, da SemaSTobelad kuamlad, saswaulad risxvisad, Sescvalebs Tavsa TDssa maT zeda.

amaT Tana queyanaQ, myari da mtkice damtDrTveli simZimesa mas zeda mdebareTaguamTasa, verRara itDrTavs simedgresa bilwebaTa maTTasa, aramed pirvelad SesZravssafuZvelTa TDsTa da siRrmiT iatakTa TDsTaQT aRmomduRare, haerad aRmoixuamssiRrmeTa safuZvelisa maTisa simtkiceTasa; da miwad gardamoixuams simaRleTagodol-taZrebisa maTisa simagreTasa.

merme ganaRebs vidre mun-Jamadmde ganuRebelsa pirsa da Tanad-qalaqebiTurTda saxlebiT STanTqams arRara kacebsa, aramed damwurebsa rasme Zualebsa, da odesmeyofilTa kacTa sawyalobelsa neStebsa.

xolo wyali igica ucxod ixilvebis Secvalebulad maTTDs da arRara saSue-belad da saHmrad, aramed, sxuaTa nivTTagan daSTomilisa neStisa maTisa aRsaHo-celad pirsa zeda maTeulisa queyanisa, ufroQsRa saflav maTda qmnilisa jojox-eTisa, ixilvebis modinebulad, egoden Secvalebuli sxuaTa wyalTagan bunebiTa,raoden igini sxuaTa kacTa hmatdes bilwebisa gardareulebiTa.

Page 21: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

21saeklesio samarTali, kanonebi

aman usjuloebaman asurastanelTa igi umravlesTa nawilTa queyanisaTa damp-yrobeli mefobaQ tyued waruqcia sparsTa da midTa da sruliad aRmohfxura quey-aniT saHsenebeli, ara xolo mefe da mZlavri, aramed kac-yofisaca maTisaQ.

aman codvaman didi igi da yovliT-kerZo yovlisa queyanisaQT Hma-gansmenilinaTesavi somexTaQ, mefobiTurT da mTavrobiT maTiT, ara oden daamdabla dadaamHua, aramed sruliad aRiRo kacTagan saxeli maTi, romelTaQ vervin poosdRes erTica mefe anu mTavari, mqonebeli daumonebelisa TavisuflebisaQ, daRaTuyovelnica vin piri miwisaQ moixilos.

aman bilwebaman sparsTa igi maRali, da maradis hromTa mefobisa mHdoma-flobaQ, mHecis bunebaTa vieTme kacTa avazakuriTa zeda-moslviTa, miwadmde dam-dablebulyo, da vidre moaqamde mZlavrebisa maTisa morCil yo.

ese ara uywiT, Tu vinaQ ukeTurebiT Semoexrwna moqalaqobasa qristes mosax-elisaca erisasa, rameTu raQ ziarebaQ iyo beliarisi qristes-Tana da, Helsa ucxoTeslTasa micemiT dasasrul maxDlisa maTisa qmniTa, neStni odenRa damitevnaisraHlisani, romelni ukueTu vegneT-Ra masve ukeTurebasa zeda, oQ Cemda, davidu-mo Znel-sityuaQ, romeli yovelTada cxad ars, daRacaTu Cuen vhridoT.

amisTDs vamcnebT yovelsa didsa da mciresa, mdidarsa da glaxaksa, mefesa damTavarsa, aznaursa da mdabiorsa, mRdelTa da umRdeloTa, moweseTa da eriskacTa,berTa da WabukTa, da Sua-kacTa yovelsa pativsa da yovelsa wessa da yovelsahasaksa ganyenebad amis vnebisa ufroQs-Ra saZagelisa bilwebisa.

da esreT daumticebT, saxeliTa uflisa Cuenisa iesu qristesiTa : yovelmansulman qristeaneman marTlmadidebelman, amaT sityuaTa msmenelman, romelmanSemdgomad amis Zeglisa warkiTxvisa, ara ijmnas bilwisa mis sodomurisa codvis-agan da, ara xolo saqmiT qmnisa misisa, aramed reca laRobiT ferebisa da sityDTTqumisa, raTaca samisoTa da misTa damsaxvelTa sityuaTa da saqmeTagan, ueWueladmoiwios mis zeda amas ukue sawuTosa saSineli raQme da cocxliv jojoxeTadSTamHdeli risxvaQ, msgavsad wunwubasa-Tana aRreulisaQ mis sodomelTa cecx-lis aQ.

xolo mun-igi mimTualvel eqmnes mas, romeli vals winaSe pirsa uflisasa daSeswuvavs garemoQs missa mterTa misTa, vinaQTgan siyuaruli HorcTaQ mterobaQars RmrTisaQ. da romelman ganxrwnas taZari RmrTisaQ, ganxrwnes igica RmerTman,da amas Tana da Cuengan, uRirsTa monaTa saRmrToQsa monebisa Rirs-qmnulTaQsa,Ki Cuenda, arRara kurTxevaQ, aramed kdemaQ da mxilebaQ daimkDdros saukunoQ.

[19] xolo vinaQTgan mizezad urTierTas pativiT Tayuanis-cemisa Cuen Sorismyofi xatebaQ RmrTisaQ aRsaarebul da qadagebul ars didTa moZRuarTa da mamaTaCuenTagan, cxad ars, viTarmed Tayuanis mcemeli xatisa RmrTisaQ RmerTsa Tayva-nis-scems mis mier, maginebelica sadme xatisa RmrTisaQ RmerTsa aginebs ueWuelad,viTarca wmidaTa Soris didi basili esreT daswers amas.

Page 22: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

22 mitropoliti anania jafariZe

amisTDs ganvasazRvrebT, raQTa eseca RmrTis-Semawuxebeli da RmrTisa Seu-racxismyofeli codvaQ sruliad moispos yovlisagan enisa da naTesavisa Cuenisa.

da romelman amieriTgan Seaginos-Ra suli, gonebaQ da piri TDsi usaxuriTaginebiTa, zemowerilisa amis Tanamdeb iyos igica gankanonebisa.

mefesa daviTs monazoni arseni

amaTda momarT rasa ityD, romelsa hsibrZnis hmoyuareb Sen ufroQsad brwyin-valeo Tualo yovlisa soflisa mefeTa erTguamobisao!

romeli ege haerovan xar, viTarca samyaroQ xilulisa soflisa Soris;saCino, viTarca mze varskulavTa Soris;brwyinvale, viTarca eTeri nivTTa Soris;naTlis-fer, viTarca elvaQ RrubelTa Soris;ciskrovan, viTarca aRmosavali kerZoTa Soris;tkbil, viTarca are JamTa Soris;RmrTis saxe, viTarca siyuaruli saTnoebaTa Soris;gulis saTqumel, viTarca oqroQ miwaTa Soris;elvare, viTarca DakinTi qvaTa Soris;maRal, viTarca finiki nergTa Soris;Suenier, viTarca vardi yuavilTa Soris;aRmatebul, viTarca samoTxe queyanisa Soris;Zlier, viTarca lomi mHecTa Soris;mtkice, viTarca andamati ganukueTelTa Soris;saxelganTqmul, viTarca nebroT gmirTa Soris;axovan, viTarca iso wina mbrZolTa Soris;moSurne viTarca finez mRdelTa Soris;mHne, viTarca samfson msajulTa Soris;ubrZolel, viTarca aqillev ellenTa Soris;brZen, viTarca solomon mefeTa Soris;mSDd, viTarca daviT cxebulTa Soris;Suris-meZiebel, viTarca iosia SaravandedTa Soris;uzaro, viTarca makedoneli mflobelTa Soris;ganmadidebel flobisa, viTarca avRDstos keisarTa Soris;kacTmoyuare, viTarca Cemi iesu RmerTTa Soris;bunebiT RmerTi, madliT RmerT-qmnulTa Soris;mHurvale, viTarca petre mowafeTa Soris;

Page 23: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

23saeklesio samarTali, kanonebi

sayuarel, viTarca iovane megobarTa Soris;mkDrcxl, viTarca pavle mociqulTa Soris;saxis-dasabam ucTomelisa qristeanobisa, viTarca didi kostantine TDTmpy-

robelTa Soris;simtkice keTilad msaxurebisa, viTarca Tevdosi skiptris mpyrobelTa Soris;saTno uCanan eseni myudroebasa Sensa; gansuenebul arsa amaT zeda siborotisa

sulTaQ mdevneli daviTiani suli Seni, romelni ese aw ZRunad mogarTuna Senmwyobrman SenTa amaT nazirevelTa simravlisaman, raQTa Sen miarTune eseni RmerT-sa da mowyale hyo amaT mier wyalobis moyuare ufali, romel moswrafebiTSemokrebaQ ubrZane Sen, da didisa amis da RmrTisa saTnoQsa warmarTebisa TanaSuamdgomelad RmrTisa mimarT moigen, viTarca sakuTarni monani, raQTa romelimeRmrTisa saxisa mRdelT-mTavrobisa mier maxlobel eqmnebodis SenTDs RmerTsa;xolo romelime mRdelT-SuenieriTa meoxebiTa SeesakuTrebodis dambadebelsa;sxuasa sulTqumani moaqunden, sxuasa gandnobaQ cremliTa, sxuasa Rame-yovelo-biTni mRDZarebani, sxuasa Hmel-sareclobaQ, sxuasa raQTurTiT araras qonebaQkeisrisasa yovelsave RmrTisasa, mxolod HorcTa oden da maTca marxviTa gan-leulTaQ; sxuasa sityuaQ, daRaTu mdabali da undoQ, garna arave uermoQ, arcaumusikeloQ momzidvel yofad smenisa, amis Tana Semsgavsebulica ZalisaQ, yovelTalitaniobaQ, yovelTa vedrebaQ, yovelTa erTHmobaQ; viTarmed daviT keTiladmsaxurisa da RmrTivdacvulisa mefisa Cuenisa mravalmca arian weliwadni.

[mosaHsenebelni] keTilad msaxurisa da RmrTiv-dacvulisa mefisa Cuenisa giorgimefeTa mefisa da yovlisa aRmosavalisa da dasavalisa kesarosisa, mravalmcaarian welni.

keTilad msaxurisa da RmrTis-moyuarisa dedoflisa Cuenisa marTa avRDsti-naisni, mravalmca arian welni.

daviT RmrTis-msaxurisa da RmrTiv-dacvulisa mefisa Cuenisa afxazTa daqarTvelTa, ranTa da kaxTa TDTmpyrobelisa, mravalmca arian welni.

wmidisa dedoflisa da RmrTiv-sulierisa dedisa Cuenisa, mariam monazonisa,saukunomca ars HsenebaQ.

iovane wmidisa mTavarepiskoposisa, Cuenisa kaTolikosisa da yovlisa saqarTvel-oQsa yovlad Rirsisa mamaTmTavrisa, mravalmca arian welni.

wmidisa berisa da sulierisa mamis Cuenisa evstrati monazonisa, mravalmca...Rirsisa meufisa Cuenisa da Tualad wmidisa amis krebisa cnobilisa giorgi

monazonisa da mwignobarTa uxucesisa, mravalmca...yovlad RirsTa krebisa amis yovelTa mamaTa mRdelTmTavarTa, mRdelTa da

monazonTa, mravalmcaa...

Page 24: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

24 mitropoliti anania jafariZe

492 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III , 1970, gv. 106-127. teqsti Sejerebulia didisjuliskanonis (1975) Zeglisweris teqstTan - gv. 543-559.

sjulierisa moRuawisa arseni monazonisa kaliposelisa, mravalmca...yov elni mca marTlm adideb elni kurTxeul ari an , yo velni mw valebelni

SeCue nebul arian.

keTilad msaxurTa da marTlmadidbelTa pirvel aRsrulebulTa sanatrelTamefeTa CuenTa, saukunomca ars HsenebaQ da kurTxevaQ maTi.

sanetrelTa da wmidaTa kaTolikosTa da netarTa mRdelTmTavarTa da mRdel-Ta, saukunomca...

saukunoQsa netarebisa RirsTa da didTa mnaTobTa CuenTa efTDmi da giorgimTawmidelTaQ, saukonomca...

RirsTa mamaTa CuenTa daviT tbelisa da stefane sananoQs ZisaQ, saukunomca...dausrulebelisa netarebisa mkDdrTa, berTa CuenTa, saba sulaQs Zisa da antoni

tbelisa da efrem mciraQsaQ [da arseni monazonisa iyalTelisaQ] saukunoQ...RirsebiT moxsenebulTa mamaTa, efTDmi grZelisa, iovane rexues ZisaQ Svili-

TurT, miqel WuaisaQ da giorgi berisaQ saukunomca...kualadca vityDT::yovelnimca mwvalebelni SeCuenebul arian.yovelnimca marTlmadidebelni kurTxeul arian.yovelTa marTlmadidebelTa welnimca mraval arian.yovelTa marTlmadidebelTa saukunomca ars HsenebaQ.yovelni mwvalebelni saukunodmca SeCuenebul arian.yovelTa mwvalebelTa, saukunomca ars wyevaQ da dausrulebeli SeCuenebaQ. 49 2

Page 25: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

25saeklesio samarTali, kanonebi

1335 w. mefe giorgi brwyinvalem moi-

wvia sakanonmdeblo kreba, romelSic

mefis Semdeg upirvelesi piri, rogorc

TviTon mefe brZanebs – iyo ̀ wmida meufe

da qarTlis kaTalikozi evfTvime~. episko-

posebTan erTad sakanonmdeblo saqmianoba-

Si monawileobdnen vezirebi, mouravebi,

Temisa da Temis erisTavebi, xevisTavebi,

xevisberebi da `herovanni~. mefis, umaR-

lesi ierarqebisa da mTavrobis umaRle-

si pirebis monawileobiT es kreba miagavs

saxelmwifo darbazobas, romelmac ganix-

ila Seqmnili viTareba da gamosca Sesa-

bamisi kanonebi, rogorc TviTon krebis

oqmi brZanebs. am kanonebSi gadmocemuli

iyo `sasjulo saqme da saeklesio, ri-

sic ginda sasaqmosa – kacis mkvlelTa,

eklesiis mkrexvelTa, colis damgdebelTa

ubralosaTa, anu wamgvrelTa~.493

krebis mier gamocemuli samarTali,

romelic cnobilia saxelwodebiT `sa-

marTali mefisa giorgisa~, Seicavs ek-

lesiisadmi miZRvnil zogierT muxls,

magram mTlianobaSi igi warmoadgens ara

saeklesio, aramed saero, anu `msof-

lio~ samarTals, amitomac aRniSnavs

kidec kreba _ `Cven msofliosa misi

sisxli da pativi da sasaqmo gagviCe-

nia~,494 magram kreba iqve brZanebs, Tuki

raime sxva samarTlebrivi sakiTxi wam-

oiWreba, misi gadaWra eklesiis meTau-

rebs SeuZliaT _ `sxva rac sasjulo

sakiTxavi iyos, igi kaTalikozman da maT

ganaCenTa maT zeda episkoposTa maT hkiTx-

on~.494 kreba, i. doliZis gamokvlevis

Tanaxmad, Sedga 1335 wels.495

`Zeglisdadeba~

sakanonmdeblo kreba giorgi brwyinvales dros (1335 w.)

krebam ganixila Semdegi sakiTxi: imis

Semdeg, rac mefe dimitris Zem, giorgi

brwyinvalem Tavisi taxtisa da skip-

tris ganmtkicebis mizniT Semoiara Tavisi

sabrZaneblis mTiani mxare Jinvalidan

darialamde da ukan _ muxranamde, aR-

moCnda, rom rogorc i. doliZe wers _

`CamorCenil mTiulebs esaWiroebodaT

adgilobrivi xasiaTis sakanonmdeblo

Zegli~. marTalia, gaerTianebuli saqar-

Tvelos samefosaTvis XI-XIII ss-Si ar-

sebobda samarTlis wignebi, samefo sjul-

mdebloba, magram `isini Seusabamoni da

gamousadegarni iyvnen CamorCenili, gan-

viTarebis patriarqalur safexurze mdgo-

mi mTiuli mosaxleobisaTvis~.496

amitomac krebam giorgi brwyinvales

nebiT ganizraxa Seedgina adgilobrivi

mniSvnelobis samarTlis wigni. misi erT-

erTi wyaro yofila beqa mandaturTuxu-

cesis kanonebi, `giorgi brwyinvalis sa-

kanonmdeblo krebam gamoiyena saaTaba-

gos samarTlis saTanado normebi mTi-

ulTa sjulmdeblobisaTvis~.497

`Zeglis dadeba Sedgeba Sesavlisa da

46 muxlisagan. igi sisxlis samarTlis

kanonmdeblobis _ ̀ sisxlis ganaCens~ war-

moadgens, samoqalaqo samarTlis sakiTxebs

mxolod oriode muxli exeba~.497 samar-

Tali, Tavdapirvelad, muxlebad dayofili

ar yofila. Cans, muxlebad vaxtang VI-

is komisias dauyvia.

es kreba `Tbilis qalaqsa~ Catare-

bula, rogorc `Zeglis dadebis~ Sesav-

lidan Cans.

493 Zeglis dadeba mefeT mefis giorgis mier, Sesavali, q.s.Z. , 1963, t. I, gv. 402; 494 q.s .Z. I. gv. 402;495 iqve , gv. 616; 496 i. doliZe , Zeglis dadeba, q.s .Z. I. gv. 615; 497 iqve, gv. 617.

Page 26: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

26 mitropoliti anania jafariZe

`Zeglis dadeba mefeTmefis giorgis mier~

[amokrefili muxlebi]

Cuen, mefeTmefeman giorgim, Zeman yovelTa Soris warCinebulisa mefeTmefisdimitrisaman, davdeviT Zegli-ganaCeni ese mas Jamsa, odes SevediT mTiulTa Siganmosavlelad RmrTis mowyalebiTa yovlgniT ucileblad qonebasa Sina samefosaCuenisasa da ucileblad pyrobasa taxtisa da skiptrisasa.

warvediT taxtiT CueniT qalaqiT da SevediT sasaxlesa Cuensa Jinvansa. damuniT mivediT Hada-cxaots da movasxeniT yovelni muneburni xevisberni da hero-vanni, da gavigoneT maTni saqmeni, davsxediT maTsa sasaqmosa.

da mivediT darielamdis da vscaniT ese, romel RmrTiv gDrgDnosanTa dasanatrelTa CuenTa CamomavalTa mefeTagan amad ar gasCenoda ZegliTa gaCeniTa dadadebiTa sisxlisa da sxuaTa mravalTa uwesoTa mimZlavrebulTa saqmeTa: romel-Tame saqmisa romlisaTDsme hprianebodaT aRreviT yofa erTmaneTsa Sigan, daromelTame sxDs Jamisa SemosrulobisaTDs ukue gaCena ver swreboda-Ra sruladmTiulTa saqmis moklebasa da gaCenasa.

da Jam-guces, mowyalebiTa RmrTisaTa darieliT mobrunvebulTa viloceTlomisis mTavarmowamis winaSe da CamoviareT cxrazmis xevi da movikuliveT muneb-uri sasaqmo.

aRsaniSnavia, rom saqarTveloSi gamoy-

enebul sjulmdeblobas am Zeglis mixedviT

`qarTvelT sjuli~ erqva. valis, anu fu-

lis sesxad aRebis Semdeg, misacemi pro-

centi, anu `sargebeli arc qarTvelT

sjulsa Sigan Ze wesad rome aiRon da

arc sxvaTa sjulTa uweria da sargebe-

li aris uweso~ (muxli 46-e, samarTali

mefis giorgisa).498 `sxva sjulSi~ Cans,

igulisxmeba bizantiuri samarTali. maSas-

adame, arc qarTuli da arc berZnuli

samarTliT valis `sargeblis~ aReba ar

SeiZleba, anda ukidures SemTxvevaSi Sei-

Zleba `aTsa TeTrs zeda ori TeTri miec-

es~.499 marTlac, vaxSis aReba ikrZaleba

saeklesio samarTliT. zogadad, ra Tqma

unda, gansaxilveli samarTali saekle-

sio samarTals efuZneboda. rogorc i.

doliZe aRniSnavs, Sua saukuneebis gan-

mavlobaSi `saqarTvelo mWidro kultu-

rul da saxelmwifoebriv urTierTobaSi

imyofeboda bizantiasTan. qarTulma sa-

marTalma Taviseburad daamuSava da gam-

oiyena bizantiuri samarTlis zogierTi

instituti da moxdenilad Seufarda isini

Cveni cxovrebis sinamdviles~.500

498 i. doliZe , Zeglis dadeba, q.s .Z. I, gv. 420; 499 iqve , gv. 421; 500 iqve, gv. 678.

Page 27: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

27saeklesio samarTali, kanonebi

501 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. I, 1963, gv . 401-421.

movediT muxrans, sazamTrosa Cuensa davdegiT, da SemovediT qalaqsa da Semo-vitaneT Temisa da Temis erisTavni da HevisTavni da Hevisberni da herovanni.

davsxediT da davsHT wmida meufe da qarTlisa kaTalikozi evfTvime, davsxiTvezirni da ebiskopozni da mouravni, da gavigoneT, romel didi usamarTlo damZlavrebuli qmniliyo erTmaneTsa zeda, da sisxlis msubuqobisaTDs advil CndaerTmaneTis Ralatad dasxma da daqceva cixeTa, sikudili, colis wagura daubralod dagdeba, da mravalferni ulusoba da yol samarTali aRar iyo-Ra.

da dReisiT winaT-Ra erTmaneTis sayofTa saqmeTa amad aRar SemoviReT, _erTmaneTis amosula ar iqneboda, ganaCen-daudebloba eqmnaT.

da aw yuela gavaCineT, ra rigad vis ra eyos erTmaneTis avi, sisxli dges anusxua sasaqmo ra ginda ra iyos _ gardaHdes.

juarTa yels aqeT, Hada-cxaots, zandukis Hevs, kibeT queSeT da menesos zemoTes ganaCeni davdeviT.

sasjulo saqme da saeklesio, risac ginda sasaqmosa, _ kacis mkulelTa,eklesiis mkrexvelTa, colis damgdebelTa ubralosaTa, anu wamgurelTa, _ sxuarac sasjulo sakiTxavi iyos, igi kaTalikozman da maT, ganaCenTa maT zedaebiskopozTa, maT hkiTxon.

Cuen msofliosaa misi sisxli, pativi da sasaqmo gagDCenia.dReisiTgan waRma esreT iqmnas.[lomisisa glexisa asre iyos] 42. lomisisa vinc glexi moklas, Tu mefeTagan

Sewirulia, gina sxuaTa visganme, aTasxuTasi TeTri daeurvos. TaviT ZueliTgangaCenili aris lomisis samZRvarsa zeda, _ amieri Hada-cxaotis mimdgomi aris, _da agreve gaCeniT iyos.

valis saqme asre gavaCineT 46. sargebeli arc qarTvelT sjulTa Sigan Zeswesad, rome aRiRon, da arc sxuaTa sjulTa uweria. da sargebeli aris uweso.

da Tu radme mimcemi kaci esre avi iyos, rome sargebeli aRiRos, ra ginda raxani gamosuliyos, aTsa TeTrs zeda ori TeTri mieces, _ razomi didi xanidaeyos, amis mets nuras miscems da arc samarTalia misacemlad.

da Tu dia raTme avi kaci ar aris, arc amisi aReba marTebs.samarTali esreT yon yovelTa.50 1

Page 28: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

28 mitropoliti anania jafariZe

XIV s-is 80-ian wlebSi mesxeTSi,

Wulevis monasterSi, (Tanamedrove adi-

genis raionSi) Sedga saeklesio sakanon-

mdeblo kreba, romelic moiwvia aTabag-

amirsp asalarma aRbuRam. i. doliZis

azriT, es kreba unda Catarebuliyo 1381-

1386 wlebSi. `me aTabag-amirspasalarman

aRbuRa, movaxseneT patiosansa mawyver-

elsa da biZaTa CemTa, SaSiasa da missa

Zmas safaris moZRvarsa pafnutis, xuT-

save Temsa samcxisasa, taovelTa, SavS-

Ta da klarjTa da maT Sina myofTa

episkoposTa da meudabnoeTa, moweseTa

mowmobiTa, mindobilni RmrTisani da yov-

lad wmidisa RvTismSobelisani~.502 am kre-

bis mier gamocemuli samarTali gavr-

celda mTel saqarTveloSi, rogorc saek-

lesio da saqveyno moqmedi samarTali.

Cven adre vwerdiT, rom saeklesio

kreba saqarTveloSi warmoadgenda amave

dros saxelmwifo darbazis sxdomas, maSas-

adame, krebas episkoposebsa da sasulie-

ro warmomadgenlebTan erTad eswrebod-

nen darbaiselnic – darbazis wevrebic

mefis meTaurobiT, anu ukeT rom vTqvaT,

darbazoba saeklesio sakiTxTa ganxil-

vis dros saeklesio krebas warmoadgen-

da. Wulevis krebasac eswrebodnen mesxe-

Tis episkoposebi, kerZod, TviT samcxi-

dan mowveulni taoeli, SavSeli, klar-

jeli episkoposebi, gansakuTrebuli adg-

ili eWiraT awyurisa da safaris sa-

suliero pirebs, sxva `moweseebs~ da meu-

dabnoe mamebs. saero pirTagan ki gamoir-

Ceodnen samTavro saxlis meTauri, romel-

ic amave dros iyo sruliad saqarTve-

los saxelmwifos aTabag-amirspasalari-

aRbuRa da sxva adgilobrivi umaRlesi

xelisufalni (SaSia da misi Zma, romel-

ic amave dros safaris moZRvari iyo).

ra warmoadgenda krebis ganxilvis

sagans? xelnaweris saxiT Semonaxuli

krebis oqmidan Cans, rom krebam ganixi-

la da uklebliv daamtkica 70-80 wliT

adre, daaxloebiT 1295-1304 wlebSi

Sedgenili beqa mandaturTuxucesis sa-

marTali. krebam am samarTals daurTo

Tavis mier SemuSavebuli axali kanone-

bi, romelTa amoqmedebis mizezi Seiqna

droTa viTarebaSi `Semosuli uweso

saqmee bi~, garda amisa , ganisazRvra

saqarTveloSi SemoRebuli axali fulis

erTeulis nominalic da misi moqmedebis

areali gaavrceles mesxeTSi.

saeklesio krebam beqas kanonebs dau-

mata 33 muxli, romelic aRbuRa aTabag-

amirspasalaris samarTlis saxeliTaa

amJamad cnobili, radganac swored igi

iyo meTauri da iniciatori axali kanon-

ebis SemoRebisa Tavis sabrZanebelSi (sam-

cxeSi). Se qmn ili v iTare bis gamo _

`laSqarTa Sina cxenis parva Seqmnil-

iyo, ewyina sapatioTa kacTa da mis winaSe

sapatioTa msxdomTa kacTa... esreT gaa-

Cines.503 maSasadme, kanonebi SemuSavda

`sapatio msxdomTa kacTa~ mier. iqamde

ki Seqmnili mdgomareobis Sesaxeb aRbu-

Ras `sapatio kacebisaTvis~ ucnobebia,

maT ki Tavis mxriv sxdoma, anu Sekreba

mouwveviaT, es iyo swored Wulevis saek-

lesio kreba.

`bagrat kurapalatis, beqasa da aRbuRas kanonebi~

Wulevis sakanonmdeblo kreba (1381-1386 ww.)

502 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. I . 1963. gv. 425; 503 iqve, gv. 450.

Page 29: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

29saeklesio samarTali, kanonebi

krebam, rogorc aRvniSneT, Tavdapirve-

lad ganixila beqa mandaturTuxucesis

kanonebi da aRiara igi qmediTunarianad

(sul 65 muxli), Semdgom ki mas axali

muxlebi daumata (e.w. aRbuRas kanone-

bi). Tavdapirvelad, kanonebi muxlad day-

ofili ar yofila, aramed dayofili iyo

mTavar nawilebad sakiTxebis mixedviT.

sabolood ki krebam aRniSnul (beqasa

da aRbuRas) kanonebs daurTo ZvelTa-

ganve arsebuli e.w. `bagrat kurapala-

tis samarTlis~ muxlebi da agreTve

kanonikuri samarTlis muxlebi Sedgeni-

li TviT Wulevis krebis mier. e .i.

gamocemul iqna samarTlis axali kre-

buli, romelic Tavis mxriv Setanil iqna

vaxtangis `samarTlis wignebis krebul-

Si~. i. doliZis gamocemis mixedviT, Zegli

Seicavs sul 170 muxls, aqedan beqas

samarTals miekuTvneba 1-65 muxli, aR-

buRas _ 66-98, bagrat kurapalats –

99-160, kanonikur samarTls – 161-170,

kanonTa bolos SecdomiT, ganmeorebiT

miuweriaT ramdenime kanoni.504

b e q a - aRbuRas sa marTl is wig n is

umTavres nawils sisxlis samarTlis

normebi Seadgens. saTanado adgili aqvs

daTmobili saeklesio da samoqalaqo sa-

marTalsac. magaliTad, mawyvereli episko-

posis adgili sasamarTlo warmoebisas

gaTanabrebulia patron-aTabagTan, mux-

lebSi 1, 4, 18, 22, 25, 33, 40.

pirveli muxlis Tanaxmad, patronad

iwodeba mawyvereli, iseve, rogorc aTa-

bagi. `sisxlis ganaCenis~ aRniSnuli

muxliT, Tu didebuli didebuls moklav-

da, adgilze unda misuliyo `aTabagis

kaci~ da `mawyverelis xati~, Semdeg

moSuRar mxareTa Soris mtroba unda

Sewyvetiliyo da saqme sasamarTlos unda

gadascemoda. Tu erTi mxare gadaixvewe-

boda, `mamuli patronsa aqundes jayel-

sa da mawyverelsa~, e.i. mamuli damna-

Saves CamoerTmeoda da jayelsa da maw-

yverels gadaecemoda. aseve iyo, agreTve,

roca aznauri aznaurs moklavda.

22-e muxlis Tanaxmad, Tu Zma Zmas

moklavda, damnaSaves unda gadaexada `pa-

tronis~ (jayelis) da ̀ laSqris~ sasarge-

blod da, agreTve, mawyverelis an sxva

adgilobrivi episkoposis sasargeblod:

`episkoposman misi wesi icis, raca mar-

Tebs, man uyos~. 505 33-e muxlSi nax-

senebia ̀ patroni mawyvereli~. ̀ patrons~,

sxva muxlis Tanaxmad, SeeZlo damna-

Savis `morbeva, mamulis waReba, gaZeve-

ba~ da sxv. (muxli 40). saerTod, samar-

Tali ixilavs sasjelebs mkvlelobis,

sxeulis dazianebis, Seuracxyofis, cil-

iswamebis, sqesobrivi danaSaulis, qa-

lis motacebis, colis an qmris dagdeb-

is, gaZarcvis, qurdobis, meqrTameobis,

Ralatis, TviTnebobis dros. agreTve,

Seicavs samoqalaqo samarTlis muxlebs,

romlebic ganixilaven sakuTrebis ufle-

bas, giravnobas, nasyidobas, mibarebas,

sesxs, Cuqebas, Tavdebobas, Txovebas, sao-

jaxo samarTals, memkvidreobas. sasa-

marTlo wyobilebasa da sasamarTlo war-

moebas eZRvneba muxlebi, romlebic ganix-

ilavs – bWisa da bWobis, Suakacis, fi-

cis da moficaris, mowmis, werilobiT

sabuTebis sakiTxebs.506

beqasa da aRbuRas samarTlis wignis

boloSi darTulia kanonebi bagrat kura-

palatisa da saeklesio dadgenilebebi.

i. doliZis TvalsazrisiT, am kanonebis

sjulmdebeli unda iyos mefe bagrat IV

(1027-1072) da mas unda mieweros beqasa

da aRbuRas samarTlis wignis 99-160

504 q.s .Z., t. I. gv. 621; 505 iqve , gv. 433; 506 iqve, gv. 622.

Page 30: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

30 mitropoliti anania jafariZe

kanonebi. sxva mecnierTa azriT, rogorc

ganvixileT, es kanonebi ekuTvnis bagrat

kurapalats (IX s.). es kanonebi `episko-

posTa, didebulTa da aznaurTa da Wkuian-

Ta kacTa mefeTa winaSe erTbamad~ Seu-

muSavebiaT, anu `gauCeniaT~ `gangebiTa

RmrTisaTa~.507 maSasadame, kanonebis Se-

muSavebaSi eklesiis ierarqebs _ episko-

posebs didebulebTan erTad miuRiaT

monawileoba. muxlebis erTi nawili saek-

lesio saqmeebs awesrigebs, amitomac es

samarTali saeklesio samarTlis wyaroa.

p irv eliv e muxli mouwode bs mosa -

marTleebs ̀ marTali samarTali unda gaa-

CinoT RvTis SiSiT, qrTamisa da Tnebis

gareSe~. sasurvelad miiCnevda mosamar-

Tle momrigeblad daadginon `moZRvari~

an sxva sapatio piri. 103-e muxliT, Tu

episkoposi damnaSavea mefis winaSe, mefes

ar SeuZlia misi Sepyroba, aramed episko-

poss evaleba `Sexvewa, Sekazmva mefisa~.

gansakuTrebiT sainteresoa da cnobilia

bagrat kurapalatis samarTlis 102-e

muxli, romelSic naTqvamia _ `meore

mefe episkoposi ars~. mTlianad es mux-

li aseTia _ `Tu mefe episkopozsa gauw-

yres, gina usamarTlod, gina samarTliT,

xelTa SepyrobaY arca maSin moxdebis,

amisaTvis raYme meore mefe episkopozi

ars da qristianeTa sjulisa damamtki-

cebeli da raYca mefesa sjulisa saqme

aqvs, agre Seiwynaren~.508

maSasadame, episkoposisa da mefis iu-

ridiuli wona samarTlis samsjavros

winaSe Tanabaria, amitomac Tuki episko-

posi damnaSavea kanonis winaSe, igi iseve

unda daisajos, ra sasjelsac kanonmde-

bloba iTvaliswinebs mefisaTvis mocemuli

danaSaulis SemTxvevaSi. mefes damnaSave

episkoposis Sepyroba ar SeuZlia, ar

SeuZlia misi Sepyroba im SemTxvevaSic,

Tuki mefe piradad miiCnevs episkoposs

arasasurvel pirad. kanonmdebloba sa-

suliero da saero umaRles xelisufalT

(am SemTxvevaSi, mefesa da episkoposs)

aTanabrebs. es principi, i. doliZis azriT,

momdinareobs bizantiuri samarTlidan.509

es principi asaxulia vaxtangis samarT-

lis wignis 25-e muxlSic _ `mefisa da

kaTalikozis saqme... orisave swori aris,

amitom rom erTi xorcis xelmwifea da

meore sulisa~.

mefisa da episkoposis uflebrivad

gaTanabrebis principi aseve gatarebu-

lia bagratis samarTlis 103-e muxl-

Sic, romlis Tanaxmad sjulis, eklesiis,

episkoposisa da mefis winaSe damna-

Save mRvdeli, moZRvari an monazoni

ar e qve mdebare boda Sep yrobas. misi

qmedeba unda gamoeZiaT da Tanxis gada-

xdiT daesajaT.

ufro meti, 105-e muxlis Tanaxmad,

didebulis Tu sxvaTa mier sasuliero

piris SepyrobisaTvis sasjeli Sempyrobs

daedeboda. aseve isjeba Semdegi muxliT

mRvdlis meuRlis `momyinvebeli~. 106-e

muxliT didebuli, romelic episkoposs

Seaginebda, didi xvewnis Semdeg 40.000

TeTrs gadaixdida. xolo imave qmedebi-

saTvis aznauri 20.000 TeTriT daisje-

boda, sazogadod, momdevno muxlebi ume-

tesad eklesias, anda sasuliero pirebs

Seexeba, ase rom, bagrat kurapalatis

samarTalic saeklesio samarTlis wyaroa.

sainteresoa 121-e muxli, romlidanac

vigebT, rom eklesiaSi `qveynis sam-

locvelod~ dasvenebul macxovris xa-

tisaTvis qveyana valdebuli iyo See-

wira 30 glexi, e.i. maTgan Semosavali

unda moxmare boda xatis movla-pa -

507 q.s .Z., t. I. gv. 464 ; 508 iqve, gv 464; 509 iqve, gv. 641.

Page 31: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

31saeklesio samarTali, kanonebi

tronobas, dacvasa da mis winaSe locvis

saqmes. yovladwmida RvTismSoblis xa-

tisaTvis 12 glexi unda SeewiraT, am-

denive glexi iyo dadgenili sxva xate-

bisTvisac. amiT iyo gamowveuli is, rom

udidesi ganZi, Zvirfasi xatebi da saek-

lesio nivTebi eklesia-monastrebSi sauku-

neTa manZilze SesaniSnavad iyo daculi.

zemoT moyvanili muxlebi episkoposTa

xelSeuxeblobis Sesaxeb saqarTveloSi

imdenad gaTavisebuli iyo, rom mxolod

ucxoelebma _ sparselebma da rusebma

gabedes misi darRveva _ magaliTad,

rodesac rostom-xanma evdemoz kaTali-

kosi moakvlevina da rusma xelisuflebma

ki cemiT mokles dosiTeos quTaTeli

mitropoliti, imereTis kaTalikosis adg-

ilze mjdomi.

Wulevis saeklesio krebas, rogorc

aRvniSneT, mouZiebia da daurTavs aRbu-

Ras kanonebisaTvis beqa mandaturTuxu-

cesis da, agreTve, bagrat kurapalatis

kanonebi. Wulevis krebas unda daemate-

bina mTeli am samarTlis krebulisaTvis

e.w. `kanonikuri samarTlis~ muxlebi.

krebas am kanonebiT surda RalatiT Zmis

Tu sxva kacis mkvlelis, asoTa moWris,

brZolaSi moklulis gaZarcvis, usamarT-

lod saxelgatexili kacis mokvlis,

kanonieri colis wagvris, sasuliero

piris RalatiT mokvlis da sxva msgavsi

uzneo qmedebis aRmofxvra. amitomac

yovel muxls axlavs damarRvevlis wyev-

lis formula. sazogadod, qurdobis, ek-

lesiis gatexis, venaxis aWris, saydris

saqonlis motacebis, cecxlis wakide-

basa da sxva danaSaulSi mxilebuli

damnaSaveebi wyevliTac isjebodnen da,

agreTve, Sesabamisi kanoniTac (saekle-

sio sasjelis garda). kreba 165-e, 168-

170-e muxlebis dasasruls iTvaliswinebs

sanqcias, rom damnaSave ̀ kanonsameca qveSe

iqnebis wmidaca mociqulTaca~ _ rac

kanonikuri samarTlis formulas war-

moadgens.510 amitomac, aseTi muxlebis,

anu sakanonos dadeba SeeZlo swored

saeklesio krebas da asec moqceula Wu-

levis kreba. kanonebSi moxseniebuli

`sapiro da sanaxSiro~ unda niSnavdes,

samomrigeblos, samosalaparakeblos, anu

mxareTa Soris molaparakebisa da morige-

bis miRwevisaTvis gankuTvnil gasamrje-

los. `sanaxSo~ salaparako adgils erq-

va. samarTali, ZiriTadad, msoflio saek-

lesio krebaTa kanonebs eyrdnoba.

i. doliZe wers: `samcxe-saaTabagos

samTavros saSinao marTva-gamgeoba mTli-

anad patron _ aTabagis mier damoukide-

blad xorcieldeboda. ̀ imxanad saqarTve-

los mTlianoba imdenad daSlili iyo,

rom mefes TiTqmis aRaraviTari Zala aRar

hqonda~.511 sakanonmdeblo xelisufleba

saaTabagoSi patron aTabags ekuTvnis da

igi am uflebas saqarTvelos mefisagan

damoukideblad axorcielebs, igi aRWur-

vilia uzenaesi sasamarTlo xelisuflebi-

Tac~.512 magram sagangebod unda aRiniS-

nos, rom patroni aTabagi araa TviTmpy-

robeli xelisufali, mis samTavroSi zo-

gierTi gansakuTrebuli saxelisuflo da

sasamarTlo ufleba miniWebuli aqvs ek-

lesias, kerZod ki - awyuris episkoposs

(mawyverels). `awyuris episkoposis sasa-

marTlo iurisdiqcias eqvemdebareboda

mTeli rigi mniSvnelovani sisxlisa da

samoqalaqo samarTlis saqmeebi (beqa-aR-

buRas samarTlis mixedviT). mawyvereli

aTabagTan erTad axorcielebs umaRles

510 q.s .Z. t. I . gv. 630; 511 iv. javaxiSvili, qarTveli eris istoria, IV, 1941, gv. 143; 512 i. doliZe,Zveli qarTuli samarTali, 1953, gv. 32.

Page 32: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

32 mitropoliti anania jafariZe

sasamarTlo xelisuflebas. saaTabagos

saqarTvelos samefosagan gandgomam didi

gavlena moaxdina mawyverelis damoukide-

blobaze da misi sasamarTlo iurisdiqciis

zrdaze. saaTabagoSi mawyvereli iseTive

umaRlesi saeklesio Tanamdebobis piri

iyo, rogorc kaTalikosi saqarTveloSi.

Tu aTabagi saqarTvelos mefes arafers

ekiTxeboda, mawyverelic damoukidebeli

iyo mcxeTis saeklesio kaTedrisagan. sam-

cxe-saaTabagoSi igi damoukideblad ax-

orcielebda umaRles saeklesio xelisu-

flebas da sjulmdeblobas~.513 magram xaz-

gasmiTaa aRsaniSnavi, rom `Tu sasulie-

ro saqmeebSi mawyvereli uzenaesi piria,

saero samarTlis saqmeebSi is aTabagis

Tanasworia, masTan erTad axorcielebs

umaRles marTlmsajulebas~.514

amiT (e.i. samarTlis sferoSi aTa-

bagisa da mawyverelis TanasworobiT) aris

gamowveuli beqa-aRbuRas samarTlad cno-

bili wignebis Sedgeniloba. i. doliZis

TvalsazrisiT, beqasa da aRbuRas samar-

Tali Tavdapirvelad 98 muxlisagan

Sedgeboda (eyrdnoba 1672 wlis xel-

nawers), e.i. igi Sedgeboda mxolod beqa

mandaturTuxucesis da aRbuRa aTabag-

amirspasalaris samarTlisagan. mxolod

Semdgom saukuneebSi ̀ sxva muxlebi SemTx-

513 i. diliZe , Zveli qarTuli samarTali, 1953, gv. 116; 514 iqve , gv. 117; 515 iqve, gv. 42.

veviTa da SemTxveviT miumates am sa-

kanonmdeblo Zegls~.515 es Camateba i.

doliZis TvalsazrisiT, Seusrulebia

`vaxtang mefis sakodifikacio komisias~.

Cveni Tvalsazrisi gansxvavdeba am mxriv.

Cveni fiqriT, WulevSi Sedga sakanonm-

deblo saeklesio kreba, romelmac sabo-

lood gamosca mTliani saxiT erTiani

sakanonmdeblo Zegli, romelic imTav-

iTve Sedgeboda rogorc beqasa da aRbu-

Ras samarTlisagan, agreTve Seicavda 99-

160 (e.i. bagrat kurapalatis samarTals)

da rac umTavresia, krebis mier gamocemul

161-170 muxlebs (e.i. kanonikur samar-

Tals). es gamowveuli unda yofiliyo

zemoaRniSnuli garemoebiT, kerZod, imiT

rom, marTalia patroni aTabagi saTave-

Si edga samTavros sakanonmdeblo xe-

lisuflebas, magram igi am udides ufle-

bas iziarebda mawyverelTan erTad. ek-

lesiis es uflebamosileba (samarTlis

sferoSi) kargad Canda uZveles adgi-

lobriv (yofil tao-klarjeTSi) SemuSave-

bul ZeglSi, romelic bagrat kurapa-

latis samarTlis saxeliT iyo cnobili

(IX s-is Zeglia). am Zeglis CarTviT

Wulevis krebam eklesiis uzenaesi sasa-

marTlo da saxelisuflo uflebani kidev

erTxel gaxada TvalsaCino da kanonmde-

blobis saxiT daamtkica.

Page 33: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

33saeklesio samarTali, kanonebi

`bagrat kurapalatis, beqasa da aRbuRas kanonebi~,`kanonikuri samarTali~

[amokrefili muxlebi]

[Sesavali, beqa mandaturTuxucesis samarTlidan]. SeviyareniT WulevTa, min-dobilni RmrTisani da awyuris RmrTismSoblisani, da... davideviT wina pa-tronisa papiCemisa mandaturTuxucesis beqas ganaCeni da igi agreve srulobiT daukleblad davswereT.

da raca JamTa siaviTa sxvani uwesoni saqmeni Semosuliyvnen, maTi samarTalicazeda daurTeT, asre rome, _ rac sisxlisa da gerSisa, dasxmisa da Ralatisa darasa ginda ferisa dasaurvebeli saqme iyos.

patronisa papisCemisagan ganaCeni yazanuri TeTri iyo da ama JamT-Siga yaza-nuroba aR-sadme-moklebuliyo (//). da didis warCinebulis mefis giorgis JamisaTeTri gavaCineT; oriani xuTi dangi wminda vercxli da rogoraca aw Jamisa TeTriiyos, angariSiT ama wesiT aRiRebden.

amad ara CamovamcreviT, rome avi saqme nu visganme gaadvildebis.awyurisa da safarisa, viTa ZveliTgan yofiliyo, arca didsa mefesa moeSala da

Cven ganaRamca agreTve davamtkiceT.wigni samarTlisa kacTa Secodebisa yovlisavesaxeliTa RmrTisaQTa dausabamoQsa mamisa, Zisa da wmidisa sulisaQTa, meoxebiTa yov-

ladwmidisa RmrTismSobelisaQTa da yovelTa wmidaTa zecisa da queyanisaQTa, me, aTabag-amilspasalarman aRbuRa, movaHseneT patiosansa... mawyuerelsa da biZaZeTa CemTa, SaSiasa damissa Zmas safaris moZRuarsa pafnutis; xuTsave Temsa samcxisasa, taovelTa, SavSTa daklarjTa, da maT Sina myofTa episkopozTa da meudabnoveTa, moweseTa mowmobiTa. mind-obilni RmrTisani da yovlad wmidisa RmrTismSobelisani, dav[i]deviT winaSe patronisapapisCemisa beqaQs ganaCeni; igi srulobiT da ukleblad davwereT; da raQca JamTa siaDTasxuani uwesoni saqmeni Semosrul iyvnes, maTi samarTali zeda daurTeT, ase rome, _ raQcasisxlisa, gerSisa dasxmisa, Ralatisa da raQsa ginda TeTrisa sauraDsa saqme iyos.

patonis papisCemisagan ganaCeni yazanuri TeTri iyo. ama Jamsa Sina yazanuroba arRaraiyo. didisa mefisa giorgis Jamisa TeTri gavaCineT: oriani xuTi dangi wmida vecxli. darogorca TeTri iyos, angariSad ima wesiTa aiRebodes. amad ara CamovamcreviT, rome avisaqme nu visgan gaadvildebis.

awyurisa da safarisa viTa ZveliTgan yofiliyo, arca didsa patonsa moeSala, CuenganaRamca egreTve davamtkiceT.

[bagrat kurapalatis samarTlidan] 100. vinca moZRuari iyos, anu mefeTawinaSe zrdili da namyofi kaci iyos, anu kargi did-vaWari, anu kargi soflisa

Page 34: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

34 mitropoliti anania jafariZe

mamasaxlisi iyos, ageTi kaci dasvi bWed, Wkuiani iqnebis da kargad ecodinebisbWobaQ, da usamarTlos aras ityDs.

101. Tu ebiskopozman mefesa Sescodos, mefisagan Helad SepyrobaQ ara egebis,amad rome misda muqafad sasjelisa damamtkicebeli ars.

SexuewaQ, SekazmaQ marTebs ebiskopozsa mefisaQ.102. Tu mefe ebiskopozsa gauwyres, gina usamarTlod, gina samarTliTa, HelTa

SepyrobaQ arca maSin moHdebis, amisTDis rome meore mefe ebiskopozi ars da qris-tianeTa sjulisa damamtkicebeli.

da raQca mefesa sjulisa saqme aqus, agre Seiwynaren.103. Tu moZRuarman anu mRdelman, anu monazonman mefesa anu ebiskopozsa

Sescodos, anu sjulsa, anu eklesiasa Sescodos, HelTa aravisgan Seipyrobis.ga kiT xvaQ unda, da raQca mizezi daswamon, ma s m izezsa unda g amonaxv aQ

gardaHde vi ne ba Q.104. vinca, anu didebulman, anu aznaurman, anu sxuaman vinme, monazoni anu

mRdeli mZlavrebiT HelTa Seipyras, raQsaca guarisa iyos, mis sisxlsa xuTi aTasisxuaQ ematos.

da Tu guariani iyos anu Helismqonebeli, mi ssa si sxlsa naxev ari si sx-li e matos.

105. Tu kacman xucisa coli moayivnos, gina uzesTaesman, gina uquemoesman,missa sisxlsa samoci aTasi TeTri sxuaQ ematos.

106. Tu ebiskopozsa didebulman aginos, ormoci aTasi TeTri dauurvos dadidad Seexuewis.

1 07 . Tu [eb is ko pozs a] azna urma n ag inos , didiTa Se xuewiTa oci aT asiTeTri dauurvos.

108. Tu aznaurman anu didebulman mRdelsa aginos, anu uquemoesman, mesamedisixlisaQ dauurvos da didad Seexuewos.

109. Tu kacman kaci guemos da eklesiaQ gautexos, raQsaca guarisa iyos, srulisisxli dauurvos.

112. Tu igi eklesiaQ sanaxevro iyos, anu samesamedo, anu sameoTxedo, anusamrevlo, angariSi qnan da agre dauurvos, raQca wili edvas.

visiTaca mizeziTa damarTebodes, sapiro man dauurvos. da ima eklesiisa mo-ziareni gverca udgenda rome maTca ara gamoyon, ara emarTlebian.

113. Tu eklesiaQ mekobreTa gatexon patronisa ukiTxavad da ese daswamon, Senicodio, patronman mis mekobrisaman ucodneloba ficos ocdaoTxisa kaciTa dadaejerebis. mekobre HelTa misces, raQ ginda uyon, nu daemdurebis. alafica ukle-blad Seaqcion, gina maT gamoiRon.

Page 35: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

35saeklesio samarTali, kanonebi

115. Tu eklesiasa daesxnen, xuTi aTasi TeTri dauurvon saupatiod.121. sadaca macxovrisa xati esuenos samcvelod queyanisa, saupatiod ocdaaTi

glexi marTebs, Tormeti _ yovlad wmidisa, Tormeti _ mTavarangelozTa, Torme-ti _ sxuaTa wmidaTa mRvdelT-moZRvarTa, mociqulTa, wmidis giorgisa, naTlism-cemelisa da sxuaTa wmidaTa.

[kanonikuri samarTali] 161. romelmanca, vinca ginda didman, anu mciremankacman, RalatiT ZmaQ moklas da anu RalatiT sxuaQ kaci, krul da wyeul,SeCuenebul iyavn dausabamoQsa RmrTisa piriTa.

da viTarisaca guarisa iyos kaci igi, orkeci sisxli dauurvos.da vinca uSuelos da Seiwynaros, krul da wyeul, SeCuenebul iyavn.162. vinca qristianeman kacman Zmas Tualni daswunes cxadad anu Ralatad, anu

mohkueTos raQme asoTagani, sisxli sruli da sanaxSiro dauurvos.krul da wyeul, SeCuenebul iyavn, da cudmca ars mosaHsenebeli sicocxle da

sikudili misi.163. brZolaTa Sina romelica kaci mokudes, abjrisagan kide tansacmelsa da

nifxav-perangsa nu vin moHdis.krul, wyeul da SeCuenebul iyavn RmrTisa piriTa.164. vinca mekobre, mejurmuce da mparavi kaci moklas, cxadad gamoCndes, rome

usamarTlo yofiliyos, _ vinca misman naTesavman da saSualTa misi sisxli ikiTx-on, krul da SeCuenebul da wyeul iyavn.

165. romelman kacman vis ginda misi gDrgDn nakurTxi coli wauRos da mosta-cos, sruli sisxli dauurvos, rasaca guarisa iyos.

krul da wyeul da SeCuenebul [iyavn] piriTa RmrTisaQTa.da kanonsamca queSe iqmnebis wmidaTa mociqulTasa.166. romelmanca, vin ginda guarman kacman, xucesi, monazoni anu diakoni

malviT, RalatiT moklas, Seipyras da gaZarcos, ori keci sisxli dauurvos.krul da wyeul da SeCuenebul [iyavn] suli da Horci misi.167. romelmanca kacman ra ginda ra moiparos da gamoCndes, ornive Tualni

daewunen da anu Hel-ferHi daeWras.Tu sapatiJosa adgilsa ara moeparos, vin iyiddes, viTaca daafason, egre

mihyidon, da naparevi dauklebliv missa patronsa misces.da krul, wyeul da SeCuenebul iyavn.168. romelmanca kacman, didman anu mcireman, raQsa ginda nivTianisa saqmis-

aTDs da mterobisaTDs, sisxlisa da valisa gardaHdisaTDis eklesiaQ gatexos anucecxli Seudvas da dawuas, anu cxadad anu idumal, kanonsamca queSe ars wmidaTamociqulTasa da wmidaTa krebaTasa.

Page 36: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

36 mitropoliti anania jafariZe

krul da wyeul da SeCvenebul iyavn.mcire ese dasaurvebeli gangDiCenia, _ raQca amisa eklesiisa dasaurvebeli

patiJi eweros da gaCenil iyos, orkeci dauurvos, da alafi raQca waeRos, uzRos.amave kanonsa queSe iyos kaci igi.

169. romelmanca kacman, ginda sisxlisa da gulis tkivilisaTDis, venaHidaWras anu xeni nayofierni, anu yanaQ daTibos, cxadad anu idumal, krul da wyeulda SeCuenebul iyavn kaci igi caTa Sina da queyanasa zeda.

[1691]. vinca saydrisa saqonebelTa senakTa, agaraTa, saxlTa, beRelTa, ma-ranTa da vis ginda sxuaTa kacisa mosaHmarebelTa RamiT cecxli Seudvas, raQsaginda sisxlisa [da] mterobisaTDs, raQsaca gulis tkivilisaTDs anu movalebi-saTDs, krul, wyeul da SeCueneul iyavn igi kaci caTa Sina da queyanasa zeda.

da romlisaca saqmisaTDis qnas igi saqme, gardaHdes.da viTarca adgili iyos, sisxli da patiJi gardaiHados da kanonsa queSe iyos.

da danaklebi uzRos.170. vin ginda kacman raQsa ginda saqmisa da mterobisaTDs saydarsa da saydrisa

saqonebelsa malviTa anu cxadad cecxli Seudvas, dawuas ra ginda ra, cxadadgamoCndes, saydris patiJad ocdaTormeti aTasisa TeTrisa dauurvos.

da krul da wyeul da SeCuenebul iyavn, da cudmca ars mosaHsenebeli suli daHorci misi amas sofelsa da mas saukunosa dausabamoQsa RmrTisa madliTa dakanonsa queSe ars wmidaTa mociqulTasa.51 6

516 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. I., 1963, gv . 425-473.

Page 37: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

37saeklesio samarTali, kanonebi

XV s-is bolos saqarTveloSi Camo-

sula antioqia-ierusalimis patriarqi

mixeili, misTvis umaspinZlia bediel-

caiSel episkopos ioakimes, mefe bagrats,

d a d i a n - g ur i el S a m a d a vl a s , s x v a

erisTavebs, didebulebs, aznaurebs. say-

ovelTao, saqveyno saWiroebisaTvis an-

tioqiel patriarqs Zegliswerac dau-

tovebia, romelsac boloSi `biWvintis

RvTismSoblisa saWeTmpyrobeli kaTa-

likozis~ beWedi azis. amitomac unda

vifiqroT, rom antioqia-ierusalimis pa-

triarqis mixeilis Camosvlisas moxda

Sekreba episkoposebisa, miT umetes, rom

am dros axali kaTalikosic ukurTxebi-

aT, rac, cxadia, episkoposTa Sekrebis

gareSe ar moxdeboda, amitomac maT Tav-

Seyras SeiZleba `kreba~ uwodiT.

zogierTi istorikosis TvalsazrisiT,

antioqielma patriarqma xeli daasxa

afxazeTis kaTalikoss, akurTxa igi da

amiT TiTqosda qarTuli eklesiis wiaRi-

dan gamoyo lixT-imereTis (afxazeTis)

sakaTalikoso. am Tvalsazrisis gaziareba

ar SeiZleba. saqme isaa, rom rogorc

antioqieli patriarqis XV s-Si saqar-

TveloSi Camosvlamde, ise mas Semdegac,

afxazeTis, anu dasavleT saqarTvelos

sakaTalikoso yovelTvis iyo qarTuli

eklesiis erT-erTi cocxali da Zlieri

nawili. mis mrevls warmoadgendnen dasav-

leT saqarTveloSi mcxovrebi qarTvele-

bi, romelnic mterTagan SedarebiT dac-

ulobis gamo, mtkiced inarCunebdnen

Zvel-qarTul adaTebs, wesebsa da Cveule-

bebs. am sakaTalikosoSi mudam, vidre

XIX s-mde, ruseTis mier saqarTvelos

eklesiis avtokefaliis gauqmebamde, wir-

`mcnebaA sasjuloA~

caiS-bediis Sekreba (1470-1474 ww.)

va-locvis, RvTismsaxurebis erTaderTi

ena iyo qarTuli ena. afxazeTis kaTali-

kosebi mudam qarTvelebi iyvnen iseve,

rogorc episkoposebi da cxadia, mrev-

lic. sabuTebi, sigelebi, gujrebi, war-

werebi mxolod da mxolod qarTulad

iyo Sedgenili.

Cvenamde moRweulia gvarebi afxaze-

Tis kaTalikosebisa, romelnic zeobdnen

antioqieli patriarqis mixeilis Semdeg,

yvelas gvari qarTulia, yvelani qarTu-

li eklesiis cnobili moRvaweni arian,

maT Sesaxeb da maTi xeliT Sedgenili

mravali dokumentia moRweuli, esenia:

malaqia abaSiZe (1519-1532), evdemon Cxe-

tiZe (1557-1578), eqvTime I sayvareliZe

(1578-1605), malaqia gurieli (1616-1639),

maqsime maWutaZe (1639-1657), zaqaria

qvariani (1657-1660), simon CxetiZe (1660-

1666), evdemon II sayvareliZe (1666-1669),

eqvTime II sayvareliZe (1669-1673), dav-

iT nemsaZe (1673-1696), grigol lorT-

qifaniZe (1696-1742), germane wulukiZe,

besarion erisTavi (1742-1769), ioseb

bagrationi, maqsime abaSiZe (1776-1795)

da sxvebi. arc erTi maTgani ar kurTx-

eula ucxo patriarqis mier, ase rom,

antioqieli patriarqis mixeilis mier

afxazeTis kaTalikos ioakimes kurTxe-

vas, Tu es namdvilad ase moxda, ar

SeuzRudavs dasavleT saqarTvelos saka-

Talikosos TavisTavadoba _ avtokefa-

lia, sxva, romelime ucxo eklesiis

sasargeblod, araviTari zegavlena ar

mouxdenia am mxriv mis kanonikur mdgo-

mareobaze . SesaZlebelia ucxo patri-

arqma mixeilma monawileoba miiRo bedi-

eli episkoposis (ioakimes) kaTalikosad

Page 38: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

38 mitropoliti anania jafariZe

kurTxevaSi, anda xeli Seuwyo mas, raTa

daeWira sakaTalikoso taxti. cxadia,

yovelive es ar amcirebs ucxo patriar-

qis mier saqarTvelos eklesiis sawi-

naaRmdegod mimarTul qmedebas, romel-

ic kargad aqvs gamokvleuli iv. javax-

iSvils. igi wers: `saqarTvelos swvevia

antioqiisa da ierusalimis patriarqi mix-

eili, Cveni qveyana Cveuli iyo am ucxo-

qveynel mRvdelmTavarTa stumrobasa da

kalmasobas, Tavis mogzaurobis gasamar-

Tleblad da fulebis datyuebis gasaad-

vileblad, Tanac saqarTvelos Tavisi

mudmiv Semosavlis wyarod qcevisaTvis

ierusalimel-antioqieli patriarqebi

cdilobdnen mTeli TavianTi yofaqcevi-

saTvis kanonieri safuZveli moeZebnaT.

gankerZoebis momxre mefe-mTavrebi saqar-

TveloSi sargeblobdnen am mRvdel-

mTavrebis mogzaurobiT TavianTi mizneb-

is gansaxorcieleblad~.517

CamosvlisTanave mixeili Tavis saqmes

Sesdgomia: `iqna gamoZieba da mokiTxva

gujarTa, davTarTa da iadgarTa, viTar

igi pirvelad qarTlisa da afxazeTisa

kaTalikozni antioqiisa patriarqisagan

ikurTxebodian~, _ wers antioqieli pa-

triarqi.518 maSasadame, am ucxoel patri-

arqs dauwyia qarTul saeklesio sabuTebSi

masalis moZieba imis dasamtkiceblad,

rom uZveles dros, qarTveli kaTaliko-

sebi antioqiis patriarqisagan ikurTxe-

bodnen. ratom ar moZebna man amis Sesaxeb

berZnuli sabuTebi TviT antioqiasa da

sxvagan? Cans, Zebna kidec, magram ve-

raferisaTvis miugnia, marTlac, cnobilia,

rom pirdapiri ucxouri wyaroebi qarTu-

li eklesiis ucxour eklesiaze damok-

idebulebis Sesaxeb ar arsebobs,519 ami-

tomac antioqieli patriarqi iZulebu-

li gamxdara TviT qarTul sabuTebSi

moeZebna raime masala. rogorc cnobil-

ia, qarTul wyaroebSi moipoveba naw-

yvetebi efrem mcires naSromidan qarTu-

li eklesiis odesRac antioqia-ierusal-

imze damokidebulebis Sesaxeb. efrem

mcirem Tavis naSromSi `uwyeba mizezsa

qarTvelTa moqcevisasa~ gamoiyena berZnu-

li wyaroebi, magram, rogorc gamokv-

leuli gvaqvs, efrems ucxouri cnobebi,

romelnic exeboda `qvemo iberiis~ ekle-

sias, miuCnevia zogadad qarTul, anu

`iberiis~ eklesiis Sesaxeb daweril cno-

bad. saqme isaa, rom ucxoelebi `qvemo

iberiis saarqiepiskoposos~ uwodebdnen

dasavleT saqarTvelos (afxazeTis) ek-

lesias, xolo zemo iberiis saarqiepisko-

posos aRmosavleT saqarTvelos (qarT-

lis) sakaTalikosos. efremis am naSro-

midan nawyvetebi Sesuli iyo sxvadasxva

saeklesio sabuTSi, swored maTTvis mi-

ugnia patriarq mixeils da ucdia gamo-

eyenebina Tavis sasargeblod. `cxadia, Tu

risTvis dasWirdeboda es cnoba mixeil

patriarqs. mas undoda am Zveli damok-

idebulebiT esargebla, igi antioqiis

mRvdelmTavarTa saqarTvelos eklesiaze

batonobis ganaxleba-aRdgenaze ocnebobda

ukve, rodesac mas cnoba xelT eqnebo-

da, maSin gulubryvilo xalxs ufro

advilad daarwmunebda, rom saqarTvelos

eklesiis Sinaur saqmeebSi Carevis ufleba

hqonda da rogorc `JamTa siZvelisagan

da soflisa siveragisagan iyvnes mravalni

wesni SeSliT da gardaqceviT.520 viTomc

amgvaradve qarTuli eklesiis TviTmwyem-

soba da damoukidebloba ukanono da `SeS-

lil~ wesad undoda gamoecxadebina~.521

517 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. III, 1982, gv. 337; 518 `mcnebai sasjulo~, qarTuli samarTlisZeglebi, III , gv. 222; 519 a. jafariZe, saqarTvelos samociqulo eklesiis istoria, t. I, 1996, 315-325; 520 samarTlis Zegl., III, gv. 222; 521 iv. javaxiSvili, III, gv. 337.

Page 39: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

39saeklesio samarTali, kanonebi

`vakurTxeT kaTalikozi iovakim, mar-

jvena ierusalimisa afxazeTis kaTalikozi

da kurTxeulmca ars, davayeneT da davs-

viT yovelTa qristianeTa lixT-amerisa,

odiSisa , guriisa da afxazeTisa . . .

vakurTxeT~,520 wers mixeil patriarqi.

araa SemTxveviTi, rom igi mravlobiT

ricxvSi laparakobs, maSasadame, iovakime

afxazeTis, anu dasavleT saqarTvelos

kaTalikosad akurTxa ara marto man,

aramed sxvebmac. vis hqonda ufleba kaTa-

likosis kurTxevisa? avtokefalur ek-

lesiaSi, rogorc aucilebeli wesi, kaTa-

likoss (e.i. meTaurs) akurTxebs episko-

posTa kreba mocemuli eklesiisa, swored

amiT gamoixateba am eklesiis avtokefa-

lia. rogorc Cans, dasavleT saqarTve-

lo s e p is kop ose b i Se kre b il an da

gamourCeviaT meTauri, patriarq mixeils

ki kurTxevaSi monawileoba miuRia.

rogorc Cans, ufro adre dasavleT

saqarTvelos (afxazeTis) kaTalikosis

kurTxevaSi aqtiur monawileobas iReb-

da q arTlis kaTalikosi , romelsac

agreTve hqonda tituli `saqarTvelos

patriarqisa~. axla ki igi axali kaTa-

likosis kurTxevaze ar miuwveviaT, anda

ver Casula. maSasadame, mixeilis dros

afxazeTis sakaTalikosom TavisTavadoba

ki ar dakarga antioqiis sasargeblod,

ar am ed man ufro ai ma Rla Ta v i si

damoukidebloba qarTlis kaTalikosis mi-

marT. afxazeTis erTi kaTalikosis sabu-

Ti, romelsac qvemoT moviyvanT, uCvenebs,

rom im dros qarTul eklesiaSic dawye-

bula igive procesi, romelic ukve daw-

yebuli iyo qveyan aSi _ danawevreba

damoukidebel administraciul erTeule-

bad. aRsaniSnavia, rom garkveul dromde

imereTisa da kaxeTis mefeebi iCendnen

ara separatizms, am sityvis klasikuri

gagebiT, aramed, piriqiT, surdaT cen-

traluri xelisufleba maT xelSi gada-

suliyo, TavianT Tavs ̀ imereTis~ an ̀ kax-

eTis~ mefeebs ki ar uwodebdnen, aramed

sruliad saqarTvelos kanonier mefee-

bad warmoaCendnen Sesabamisi sruli

titulaturiT: `mefe afxazTa, qarTvel-

Ta, ranTa, kaxTa~ da a.S. kuTxur-re-

gionalur politikur erTeulTa meTau-

rebi TavianT Tavs miiCnevdnen sruliad

saqarTvelos mefeebis kanonier memkvi-

dreebad, maSasadame, maTSi arsebobda sur-

vili saqarTvelos erTianobisa, oRond

TavianTi meTaurobiT. msgavsi procesi

yofila dasavleT saqarTvelos (afxaze-

Tis) sakaTalikosoSic. afxazeTis kaTa-

likoss ara gamoyofa surda saqarTve-

los eklesiidan, aramed miiswrafoda,

rom mas mikuTvneboda ̀ sruliad saqarTve-

los kaTalikos-patriarqis~ tituli, es

Cans 1712 wels Sedgenil Sewirulobis

wignSi ̀ kaTalikos grigol lorTqifaniZ-

isa biWvinTisadmi~, am sabuTSi afxaze-

Tis kaTalikosi Tavis Tavs `sruliad

saqarTvelos kaTalikoss~ uwodebs, ker-

Zod, sabuTs boloSi azis beWedi aseTi

warweriT: ̀ grigol mwyemsi qristes mier

yovlisa saqarTvelosa kaTalikozi~.522

aqedan aSkarad Cans, rom afxazeTis

(dasavleT saqarTvelos) eklesia ara Tu

gamoeyo qarTul eklesias, piriqiT, swored

mas miaCnda WeSmarit qarTul eklesiad

Tavisi Tavi, xolo misi saWeTmpyrobeli

`yoveli saqarTvelos kaTalikozad~.

marTalia, administraciuli Tval-

sazrisiT qarTlisa da afxazeTis sakaTa-

likosoebi TavisTavadni iyvnen, magram

ar unda daviviwyoT analogiuri SemTx-

vevebi msoflio eklesiaSi. magaliTad,

522 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv . 1970, gv. 675.

Page 40: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

40 mitropoliti anania jafariZe

berZnul eklesiaSi arsebobs erTmane-

Tis mimarT sruliad avtokefaluri

berZnuli sapatriarqoebi (konstantinop-

olis, aleqsandriis, ierusalimis), saar-

qiepiskoposoebi (eladis, kviprosis), da

maT garda arsebobs agreTve avtonomi-

uri berZnuli saeklesio erTeulebi (Te-

salonikis, aTonis) da sxv. analogiuri

md gom ar eob aa som xur e kle si aSi c .

sulieri TvalsazrisiT erTian da mTlian

somxur eklesiaSi arsebobdnen erTmane-

Tis mimarT avtokefaluri sapatriarqoebi

da sakaTalikosoebi (magaliTad, aRvan-

qis, anu albaneTis sakaTalikoso, daars-

da VI-VIII ss-Si, iarseba 1813 wlamde),

ierusalimis sapatriarqo (somxuri),

daarsda VI s-Si, gamoeyo centralur

somxur sakaTalikosos 1311 wels, ar-

sebobs amJamadac, aRTamaris sakaTali-

koso (1113-1895), kilikiis sakaTaliko-

so (arsebobs 1446 wlidan dRemde), kon-

stantinopolis sapatriarqo (somxuri,

arsebobs 1461 wlidan), Tu ra Tqma

unda, aRaras vityviT eCmiaZinis sapa-

triarqoze.

ze moT moyv anilidan gamomdinare,

yovelgvar safuZvelsaa moklebuli gancx-

adeba imisa, TiTqosda antioqiis patri-

arqis mixeilis qmedebaTa Sedegad `afx-

azeTis qarTuli eklesiis TviTmwysobis

ufleba Seilaxa, damoukidebloba mois-

po da ierusalim-antioqiis patriarqis

xelqveiTi Seiqmna~.523 es araswori mo-

sazrebaa. antioqieli patriarqis mixei-

lis Camosvlis Semdeg, rogorc iTqva,

dasavleT saqarTvelos sakaTalikoso ar

damorCilebia ierusalim-antioqiis sapa-

triarqos, misi TavisTavadoba da TviTm-

wysobis ufleba ar SezRudula. XV-

XVIII ss-is uamravi dokumenti da masala,

romelic afxazeTis sakaTalikosodanaa

gamosuli, anda mas exeba, niSanwyalsac

ki ar Seicavs imisa, rom es sakaTaliko-

so ierusalim-antioqiis sapatriarqosadmia

daqvemdebarebuli. erTaderTi wyaro,

romelic TiTqosda aseTi mosazrebis

gamoTqmis nebas iZleva, aris Cveni gan-

saxilveli `mcnebaY sasjuloY~, romel-

ic, rogorc Cans, Zvel saqarTveloSi

ganixileboda ara viTarca iuridiuli,

aramed istoriuli xasiaTis dokumenti.

ase, magaliTad, Tuki e.w. `kaTalikozTa

samarTals~ samoqmedo iuridiuli xasi-

aTis dokumentad miiCnevdnen Semdgomi

drois kaTalikosebi da mas `ganaaxlebd-

nen~ kidec, e.i. mis Zalmosilebas Tavi-

anTi xelis moweriT da kvlav xelaxla

amtkicebdnen, `mcnebaY sasjuloYs~ xels

arc erTi imdroindeli episkoposi da

arc erTi Semdegi drois kaTalikosi ar

awers. am dokuments erTi xelismowera-

beWedi azis, albaT, kaTalikosad axal-

nakurTxi iovakimesi.

zemoT moyvanilidan gamomdinare, arc

aseTi gancxadebaa swori: `am saqcieliT

patriarqma mixeilma, bagrat mefem da

dadian-gurielma Samadavlam qarTveli

eris saukeTeso SvilTa da mTeli xalx-

is mier saukuneTa brZoliT monapovari,

qarTuli eklesiis Tavisufleba mospes

da gaanadgures~.52 4

qarTuli eklesiis Tavisufleba mar-

Tlac qarTveli eris saukeTeso SvilTa

saukunovani brZoliT miRweuli monapo-

varia, magram misi SebRalva, sabedni-

erod, ver SeZlo antioqielma patri-

arqma mixeilma, Tumca ki, rogorc Cans,

mas didi survili da mizanswrafvac hqo-

nia, rac gamomJRavnebulia imave doku-

mentSi _ `mcnebaY sasjuloYSi~. ker-

523 iv. javaxiSvili, Txzulebani, III, gv. 338; 524 iqve, gv. 338.

Page 41: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

41saeklesio samarTali, kanonebi

Zod, mixeils SeuTxzavs Teoria saqarTve-

los eklesiis mTlianobis dasarRvevad.

sxvaTa Soris, am Teorias amJamadac sia-

movnebiT imeorebs qarTuli eklesiis is-

toriis gadmocemisas ara erTi piri,

Tumca ki, cxadia, yovelgvari winaswar-

ganzraxvis gareSe. es Teoria SemdgomSi

mdgomareobs – TiTqosda wm. andria mo-

ciquli ganmanaTlebelia ara sruliad

saqarTvelosi, aramed mxolod misi dasav-

leTi nawilisa, amgvaradve wm. nino gan-

manaTlebelia ara sruliad saqarTvelo-

si, aramed mxolod misi aRmosavleTi

nawilisa (qarTlisa). es Teoria, rogorc

aRiniSna, XV s-Si SeTxza patriarqma

mixeilma, Zvel saqarTveloSi ki amis

Sesaxeb sxvagvari mosazreba hqondaT. iv.

javaxiSvili wers: `...giorgi mTawmide-

li da gansakuTrebiT efrem mcire, ruis-

urbnisis 1103 wlis saeklesio krebis

yvela sulisCamdgmeli da nikoloz kaTa-

likosi amtkicebdnen, rom andria mo-

ciqulma iqadaga `yovelsa queyanasa

saqarTveloYsasa~, xolo SemdegSi davi-

wyebuli qristianoba kvlav aRadgina wm.

ninom, romlis saswaulmoqmedebam da

qadagebam `miizida yoveli savseba yov-

lisa qarTvelTa naTesavisa~.525 nikoloz

kaTalikosic wm. ninos saerTo mociqu-

lad da ganmanaTleblad miiCnevda `Cuen

qarTvelTaYsa~.526 erTi sityviT, andria

mociqulica da wm. ninoc saerTo qarTuli

eklesiis damaarseblad da mTeli qarTveli

eris ganmanaTleblad iyvnen cnobilni.

saqarTvelos sxvadasxva nawilisaTvis

calke mqadageblebis arsebobis azri da

gamoZebnis survili ara hqoniaT, radgan

isini mTliani da ganuyofeli saqarTve-

los ganmtkicebisa da aRorZinebisaTvis

iRvwodnen. antioqiel-ierusalimeli pa-

triarqi mixeili swored am qarTvel sax-

elovan mecnierTa mier Seqmnilsa da

mTeli qarTveli erisagan Sesisxlxor-

cebul Semecnebas spobda~.527

qarTvelTa fsiqikuri erTobis am erT-

erTi gamoxatulebisaTvis safuZvlis

gamoclas Turme patriarq mixeilTan

erTad qarTveli didebulebic uwyobd-

nen xels, rogorc aRniSnavs iv. javax-

iSvili, es mas gasaocar saqmed miaCnia.

masve gamorkveuli aqvs T. Jordaniasa

da s. kakabaZis Sromebze dayrdnobiT,

rom `mcnebaY sasjuloY~ dawerili unda

iyos 1470-1474 wlebSi. amis safuZvels

iZleva is, rom ZeglSi moxseniebuli

Samadavla `bediani~ gaxda 1470 wels

da 1474 wels ki gardaicvala. im droi-

saTvis dasavleT saqarTveloSi arsebob-

da samTavro `sabedianos~ saxelwodeb-

iT, mis mTavars `bediani~ erqva. `mcnebaY

sasjuloYdan~ Cans, rom bediani didi

erisTavT-erisTavi Samadavla `dadian-gu-

rieli~ yofila, maSasadame, mas samegre-

los garda, guriac sWeria. SeiZleba

vifiqroT, rom am samTavros dedaqala-

qi bediaSi iyo. Cans, episkoposTa Soris

dedaqalaqis, e .i. bediis episkoposi yve-

laze metad gandidebula da mas preten-

zia ganucxadebia dasavleT saqarTvelos

(afxazeTis) sakaTalikoso taxtze. am

saqmeSi mas, rogorc aRvniSneT, anti-

oqieli mixeili daxmarebia, caiSel-

bedieli iovakime kaTalikosi gamxdara.

Cans, kaTalikosobis drosac misi Zir-

iTadi samyofeli ara biWvinTaSi, aramed

samTavros karze, e.i. bediaSi iyo. Tvi-

Ton `mcnebaY sasjuloY~ miuTiTebs,

rom namdvili afxazeTi, sadac biWvin-

Ta mdebareobs, im droisaTvis sarwmu-

noebriv kriziss ganicdida. patriarqi

525 ruis-urbnisis Zeglis wera, qronikebi, II, gv. 58; 526 saswaulni sveticxovelisa, iqve, gv. 40-43,69; 527 iv. javaxiSvili, t. III , gv. 340.

Page 42: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

42 mitropoliti anania jafariZe

mixeili amitomac miuTiTebda: `afxazebi

qristianobisagan sruliad midrekil

iyvnes, qristes mcnebaTagan ganSorebul

iyvnes~. 52 8 aRniSnulTa gamo unda vi-

fiqroT, rom mixeili miiRes ara biWvin-

TaSi, aramed mterTagan ufro dacul

qalaqSi, Cans, bediaSi. albaT, aqve aiy-

vanes sakaTalikoso taxtze iovakime ,

krebac aqve unda Catarebuliyo. cxadia,

afxazeTis sakaTalikoso mxolod sabe-

dianos ar moicavda, aramed srul dasav-

leT saqarTvelos, `mcnebaY sasjuloY-

Si~ gadmocemulia misi iurisdiqciis

sazRvrebi: ̀ lixTa amerisa, Woroxs aqaT,

ovseTsa aqaT, zRvaY pontoYsa aqaT, sada

didi biWuintisa sazRvari miawevs~.529

maSasadame, afxazeTis sakaTalikoso far-

glavda teritorias Savi zRvidan lixis

mTamde, Woroxidan kavkasiis qedamde. es

iyo sruliad dasavleTi saqarTvelo. ̀ lix-

Ta-ameri, odiSi, guria, afxazeTi~ _

rogorc es Zeglidan Cans.

am droisaTvis, rogorc aRniSnuli

iyo, saqarTvelos daSla-danawevrebas,

politikur urCobas, Tan daerTo xalx-

is zneobrivi dacema. aseT dros rogorc

sasuliero, ise saxelmwifo moRvaweebs

esaWiroebodaT msoflio qristianobis

burjTagan Semweoba da daxmareba. amit-

omac, cxadia, siamovnebiTa da sixaru-

liT miiRes antioqiel-ierusalimeli pa-

triarqi, romelmac `mcnebaY sasjuloY~

misca maT. ierusalim-antioqiis avtori-

teti xalxs zneobriv daxmarebas uwev-

da. `kanonikuri epistoles xasiaTi aqvs

im `sasjulTa mcnebas~, romelic XV s-

Si miucia afxazeTis sakaTalikososTvis

antioqia-ierusalimis patriarqs mixeils...

mcnebaSi gaTvalisiwinebulia Semdegi mux-

lebi: 1. `uxvedri an ukanono qorwine-

ba~... 2. `mruSoba~. .. 3. `marxvis Sere-

va~... 4. ̀ uqmeTa darRveva an axlis SemoRe-

ba~... 5. ̀ mRvdelmsaxurTa zneobrivi Tvise-

bani da movaleobani~. .. 6. `adamianis mkv-

leloba~... 7. `samonastro da saeklesio

mamulebis mitaceba~... 8. ̀ saeklesio kanon-

ebisa da samRvdeloebisadmi morCileba~.530

TviTon antioqieli patriarqi ̀ mcnebaY

sasjuloYSi~ aRniSnul kanonikur mux-

lebis CamoTvlas iwyebs mimarTviT mrev-

lisadmi: `ese qarta-werili TqvenTvis

aRvwere~. imdroindeli saqarTvelos sa-

zogadoeba daavadebuli iyo urCobis

seniT. urCoba iyo ZiriTadi mizezi qvey-

anaSi arsebuli politikur-zneobrivi

qaosisa. amitomac `qarta-werilis~ mux-

le bSi , Se iZle b a iTq v as , Z iriTadi

yuradReba eTmoba morCilebas. magaliTad,

i. doliZis dayofiT, me-8 muxli aseTia:

`aw Svilno Zmano da mamano gauwyebT da

gamcnebT: vinca da ramanca kacman qris-

tianeman anu didman da anu mcireman

patronsa uRalatos, anu usamarTlod

uorgulos, qriste RmerTi da sjuli

uaruyvies. egreTve usamarTloY orguli

meoreman nu Seiwynaros~.531 sxva mravali

muxli e ZRvn e b a p atronis , qv e ynis ,

mRvdelmTavrisadmi morCilebas. am mxriv,

uTuod Tavis droisaTvis didad sasarge-

blo kanonikuri xasiaTis Semcvelia gan-

saxilveli Z e gli, romelic , C an s ,

drodadro ivseboda an icvleboda kidec.

magaliTad, masSi uqme dRis darRveva-

daa miCneuli paraskevs `miwis areva~,

`es ukanaskneli SeniSvna unda iyos Sem-

degi drois interpretacia, osmalTa ze-

gavleniT Cadenili~.532 aqve ̀ marxvis Ser-

evadaa~ miCneuli `alajoris~ marxvis

528 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 222; 529 iqve , gv. 223; 530 k. kekeliZe, Zveli qarTuliliteraturis istoria, I, gv. 568; 531 q.s .Z., III , gv. 225; 532 k. kekeliZe, dasax. naSr ., gv. 568.

Page 43: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

43saeklesio samarTali, kanonebi

darRveva, `alajori~ somxuri eklesiis

praqtikaSi miRebuli marxva iyo, amitom

misi moxvedra ̀ mcnebaY sasjuloYSi~ gao-

cebas iwvevs da aRZravs fiqrs, natyuar

anda saxecvlil ZeglTan xom ar gvaqvs

saqme? yovel SemTxvevaSi, Zegli erT

raimes ueWvelad gviCvenebs, XV s-is

70-ian wlebSi qarTul saeklesio cen-

tralizebul erTobas bzari Seepara.

antioqiel patriarqs ki amisaTvis xeli

Seuwyia, dasavleT saqarTvelos ekle-

sias administraciuli damoukidebloba

moupovebia qarTlis (mcxeTis) sapatri-

arqosagan. magram sabolood antioqiel

patriarqs miznisaTvis ver miuRwevia.

marTalia, SesaZloa, amis Semdeg dasav-

leT saqarTvelos kaTolikosis kurTx-

evaSi mcxeTeli patriarqis neba Sesus-

tda, magram saeklesio-zneobrivi urT-

ierTdamokidebuleba or qarTul sakaTa-

likosos Soris ar darRveula. amas miu-

TiTebs e.w. `kaTalikosTa samarTali~,

romlis SemuSavebaSic saqarTvelos orive

kaTalikosi monawileobda.

`mcnebai sasjuloi~

[1470-1474 ww.]

mcnebaQ ese sasjuloQ, urwmunoTa momaqcevelida morwmuneTa ganmamtkicebeli da ganmamHnobeli,

yovelTa qristianeTaTvis movlenili zecisa qalaqisa ierusalimisaganda caTa mobaZvisa antioqiisa

[c]is mbadisagan arsTa yovelTa RmrTisa mamisa, Zisa da sulisa wmidisaTa,romeli Cuenisa xsnisaTvis caTa kamaraTagan ganzraxDTa mamisaTa Hsnisa CuenisaTDsgardamoxda. da saSoQ qalwulisa daimkDdra da iSva uqcevelad da iHsnna qmnilnixatad pirisa misisani qalwulisagan uqorwinebulisa iSva da daiTminna mizezni dayuedrebaQ, kicxevaQ, basrobaQ, jvarcmaQ da daflvaQ. guerca laxuriTa mowylul-man aRmogDcena ukvdavebaQ, romelsa Suenis didebaQ da pativi dausabamoQT TanamamiT, ZiT da suliT wmidiTurT.

[da] viTar ineba da igulsmodgina man, arsebiT miuwdomelman, da RmrTaebiTmmarTebelman sjulisa qristeanobisaman, da uxrwnelad da ubiwod mSobelman mis-man, da madlman zecisa qalaqisa ierusalimisaman da caTa mobaZvisa antioqiisaman,da movivline RmrTisa mier me, yovelTa narCevi, ierusalimisa da antioqiisapatriarqi mixael, moviwie didsa mas qristes samwysosa, mazebelsa ierusalimis-asa, saqarTvelosa.

Page 44: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

44 mitropoliti anania jafariZe

viTa saTanado ars mefeTa, dadianTa, aTabagTa, erisTavTa, amilaxorTa, dide-bulTa, aznaurTa da yovelTa qristes sjulisa mosavTa morwmuneTagan mokiTxuaQ,ganages mokiTxua sjulisa, saydarTa, monasterTa, omforisa da kaTalikoz-ebiskoposTa.

da moikiTxes, ZueliT vidre axladmde, RmrTivgDrgDnosanman bagrat da didmanerisTavTerisTavman dadian-gurielman Samadavla, misTa TavadTa TanadgomiTa dadidad RmrTisagan saTnod gamorCeulisa, pativ sarveiTanisa (/) RmerT-Semosil-isa [caiSel] - bedielisa iovakimisa.

iqmna gamoZiebaQ da mokiTxvaQ guarTa, davTarTa, da iadgarTa, da viTar-igipirvelad qarTlisa da afxa zeTisa kaTalikozni antioqi isa patri arxTag anikur[T]xeodian, da JamTa siZuelisagan da s[o]flisa siverageTagan iyunes mravalniwesni SeSliT da gardaqceviT, vnaxeT da SevemTxDen madlsa, viTarca meufisa,caiSel-bediel mTavarebiskopozisa iovakimisTa.

nebiTa da SewevniTa RmrTisaTa, da didisa da caTa mobaZavisa ierusalimisamadliTa, da caTamdis maRlisa kaTolike saydrisa antioqiisa RmrTismSobelisameoxebiTa, vakurTxeT kaTalikozi iovakim, marjuenaQ ierusalimisa, afxazeTisakaTalikozi da kurTxeulmca aris, davayene[T] da davsviT afxazeTs, saydarTamaT andria mociqulisaTa, yovelTa qristianeTa lixT-amersa, odiSisa, guri[i]sada afx azeTi sa . yov elTa urCTa da RmrTis a ara n eb is myofelad m yofTaTDsmomaqc[e]velad vakurTxeT.

da urCqmnil iyunes yovelni, da viTa saTnoebani ugulebels-eyunes ebiskopoz-Ta da moZRuarTa, mRdelTa da diakonTa, berTa da erTa, didad eSroma mas,marj[ue]nasa ierusalimisasa, kacsa RmrTisasa iovakims. da afxazeTi qristeano-bisagan sruliad midrekil iyunes, qristes mcnebaTagan ganSorebul iyunes.

aw gamovnaxeniT Zuelini Sromani wmidaTa nikelTa mamaTagani da, viTarca [saT]noQars sjuli RmrTisa, egreT morCil eqmeniT saTnod RmrTisagan gamorCeulsa, vi-Tarca mociqulsa pavles da andrias damorCildiT, ismneT, moiqeciT da SeinaneT.

da saTno eyveniT RmerTsa mefeni simarTliTa mefobisaTa, siwmidiT, mow-yalebiTa, mSvidobiTa siyuarulisaTa. Tavadni simarTlesa bWobdiT, siwmid-iT daicveniT Tavni Tquenni, obolni da qurivni SeiwyaleniT, viTarca ityDswinaswarmetyueli daviT - “oboli da qurivi Seiwyale da gzaQ codvisa araiyos Sen Tana”. da viTarca gamcnos [m]qadagebelTaman wmidaTa mociqulTaman,egreT ga nmxndiT.

da ebiskopozi lixTa amerisa, Woroxsa aqaT, ovseTsa aqaT, zRuaQ pontoQsaaqaT, sada didisa biWuintisa samzRvari miawevs, ebiskopozni ama ierusalimisamarjuenisagan kaTalikozisagan ikurTxeodin, [da miiRebdiT] kurTxevasa; da qad-agebasa missa [ismen]diT; jer-iyveniT da nu urC-eqmnebiT, raTa ikurTxneT mar-juenisagan RmrTisa.

Page 45: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

45saeklesio samarTali, kanonebi

aw mamano, Zmano da Svilno! qristes saflavisa marjuena, lixT-amerisa daafxazeTisa kaTalikozi iovakim qristeanobis sjulisa mamagrebelad da damamtki-cebelad vakurTxeT, sjulisa da merjuleTa ufros da uxucesad vakurTxeT me,didisa da caTa mobaZvisa antioqiisa da ierusalimisa patriarqman mixail.

da ese qarta-werili TquenTDs aRvwere.1. qristes moyuareno, mamano da Zmano, visca qriste RmerTi giyuars da sjulsa

qristeanobissa morCilebT, kaTalikozisagan kurTxevas miiRebdeT. da vinca gul-iTa morCiliTa miiRoT kurTxevaQ kaTalikozisagan da morCil eqmneT, didisa misdausabamoQsa mamisa, Zisa da sulisa da didisa mis sapatriarqosa, caTa mobaZaviierusalimisa da antioqiisa madliTa kurTxeul iyveniT ama sofelsa xorciTa dasaukunosa _ suliTa; da maT sjulisa damamtkicebelTa SDdTa krebaTa madliTa, daoTxTa mqadagebelTa maxarebelTa madliTa, suliTa da xorciTa TaviTa da SvilTaSviliTi Svilamde, vidre ukunisamde amin iyavn.

2. vinca sjulisa msajulisa qristessa da qadagebulsa mona[Ta mi]sTasa urCeqmnaT, kurTxevisa wil moDdis Tquenda wyeva igi sodomisa da gomorisa; iyavndanTqma daTan da abironisi; segrs (sic) numc Seeswrebi dawvasa; zari daeces Tquenzeda guelboQs (sic) maTaebr; iyveniT wyeul, SeCuenebul caTa Sina, queyanasa zeda;krul Tquen da sacxovari Tqueni, saxli, yana, venaxi; sayofelTa TquenTa numcaipoebis mkDdri; caQ risxviT, queyana mwuxarebiT TquenTDs, romelTa ara irwmunoTsityuaQ qartad dawerili ese; daiwyeos nayofi Tqueni, viTarca unayofoQ igileRD; SeiCueneniT viTarca simon mogD, viTarca arioz, romelman ganxia kuarTiuflisa iDQsi; da wyeul viTarca makedonis sulisa wmidisa mgmobari, da evTibiosda apolonios.

3. da vinca saydarTa, monasterTa da eklesiaTa mamcrobelni da meuhveni iyvneTda kaTalikozisa brZanebasa urC eqmnaT, viTarca-igi pirvelni xelmwifebani zeciTgardamoiTxines da RmrTisa risxDTa quesknels STaiyarnes, nawili maTi iyos maTTana; iqmnebismca nawilad maTda bneli gareskneli, matli uZili, cecxli uSreti,RrWenaQ kbilTa, tirili, unugeSinicemoQ; sada ars bneli gareskneli aris-mcasamkDdrebelad maTda gamouxsnelad suliTa da xorciTa ukuniTi ukunisamde, amin.

4. anu mefeTa, anu mTavarTa, anu aznaurTa, anu aznauris SvilTa, anu msaxurTa,anu glexTa, anu mTavardiakonTa, anu diak[o]nTa, anu saxarebaQ diakonTa, anukerZoQ diakonTa, anu moxeleTa, anu xelis mqonebelTa, anu didTa, anu mcireTayovelive urCqmnili wyeul, SeCuenebulmca aris suliTa da xorciTa.

5. morCilni sjulisani da Tanamdgomni sarwmunoebisani kurTxeul iyavn ukunisamde.6. Zmano da mamano amisTDs gamcneb da gauwyeb, raTa romeli juars-ecua,

daefla, aR[s]dga, igi mxoloQ ufali ieso qriste SeiyuaroT yovliTa guliTaTqueniTa, romelman sisxliTa TDsiTa moiy[i]da adam, naTesaviTurT misiT; da

Page 46: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

46 mitropoliti anania jafariZe

ganhbrwyindeT viTarca mze, naTliTa qristesiTa; saukunod sufevde winaSe RmrTi-sa; ese sofeli warmaval ars da saukunoQ waruval.

aw yovelTa SeiyuareT qristes sjuli da qristeman Tquen Segiyuarnes yovelni.moiqeciT brZanebasa da qadagebulsa qristes marjuenis, lixTa amerisa RmrTisameorisa mociqulis pavles Tanamosagris iovakimisi.

7. da vinaiTgan igulsmodgina RmerTman, da jer-iCina Cuenisa xsnisaTDs dasjulisa qristeanobisa damkDdrebisTDs da damtkicebisaTDs, RmrTisa brZanebiTaCuen, didisa caTa mobaZavisa saydrisa antioqiisa da ierusalimisa patriarqmanmixail, nebiTa RmrTisaTa, viTarca ufalman Cuenman ieso qristeman andriasmociqulsa TDTa saufloQTa xeliTa Semosa TDsi sameufoQ bisoni, da akurTxa, awSemdgomad missa vakurTxeT kaTalikozi iovakim da sjulisa da merjuleTa Tavad dauxucesad dagDmtkicebies.

da aRiwera qarta ese Cem mier.aw Svilno, Zmano da mamano! gauwyebT da gamcnebT:8. vinca da ramanca kacman qristianeman, anu didman da anu mcireman, patronsa

uRalatos, anu usamarTlod uorgulos, qriste RmerTi da sjuli uaruyofies;egreTve usamarTloQ orguli meoreman nu Seiwynaros.

9. vinca da romelman sjulisa da kaTalikozisa urCad uxuedri coli SeirTos,anu svinaQ, anu meyvisi, anu rZali, anu biZis coli, anu xucis colsa codos, anudiakonisa colsa Tana codos, anu mTavar-diakvanisa colsa Tana codos, anuswavlulisa kacisa colsa Tana codos da Seginebulsa sawolsa zeda daawDnos,amaT yovelTa usjuloebaTa moqmedi krul, wyeul da SeCuenebulmca ars suliTa daxorciTa, amin.

10. da Tu ar RmrTisa uarismyofelni xarT, mekobresa xucessa moarCobdiT.11. vinca anu dedis-nacualsa, anu dedobilsa Tana codos, wyeul, krul da

SeCuenebulmca aw da ukunisamde.12. vinca Zma moklas, qriste RmerTi uaruyofies da nawili maTi aRixocnen

ukunisamde.13. anu Tvisi da anu sxuaQ moklas, krul, wyeul da SeCuenebulmca ars.14 . da romelmanca ik adros moci qulTa marx vaT a oTx Sa baT-para ske vT a,

romelica xsnili ar iyos da Serios, anu micvalebisa marxva, martvilTa kidevin Wkuianman Serios wueliTa anu xorciTa xsnilTagan kide, krulmca ars caTaSina da queyanasa zeda.

15. da romelmanca weliwadTa Sina romelnic uqmni ganuwesebies wmidaTa kre-baTa da ara isminos da TDsiTa nebiTa uqmobdes, wyeulimca ars wmdaTa krebaTagan.

16. vinca Seundoblad dabeWdili kaTalikozisgan da qorebiskopozisagan eklesiagaxsnas, Seundoblad krul, wyeul da SeCuenebulmca ars maTi xucesi da eri maTi.

Page 47: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

47saeklesio samarTali, kanonebi

17. romelmanca wmidaTa krebaTgan ganaCeni da ganawesi sjuli magrad aradaiWiros da Secodeba dauwyos, RmerTman wyeviT miagos saqmeTa maTaebr; wyeulimcaars sjulisa uarismyofelTa Tana.

18. vinca sjulisa Semcode patronman ar misces ebiskopossa da qorebiskopozsasasjulod ar mianebos da sasjulod mosakiTxavad sofeli ar daanebos, da Zali armisces, ima soflisa codva man gardaiHados da Seundobelmca ars.

19. vinca ama mcnebaTa ar dasjerdeT da kaTalikozsa da qristes sjulsa urC-eqmnaT, krul, wyeul da SeCuenebul iyaviT RmrTisa dausabamoQsa madliTa, mamisa,Zisa da sulisa wmidisa madliTa, ierusalimisa madliTa, antioqiis madliTa,amin, TaviTa, SviliTa, vidre SviliT Svilamde.

20 . damm amtkicebelni da sjulis a m ama gre belni, da ieso qristes erT-gulni, eb iskoposTa, moZRvarTa, mRdelTa da monazonTa pativiscemelni darjulisa mamagrebelni, obolTa da qurivTa, glaxakTa da davrdomilTa mow-yaleni da Semweni da Semwynarebelni kurTxeulmca arian caTa Sina da queyanasazeda , suliTa da xorcTa Tav iTa da SviliTa , vi dre ukunis am de , RmrTis adausabamoQsa piriTa, amin.

21. da amasca gamcneb da gauwyebT Svilno da Zmano Cemno: vinaTgan RmrTis-moyuareni, da erTgulni, RmrTisa marTlmadidebel[n]i, da ZrwoliT da SiSiTTayuanismcemelni WeSmaritad da marTlmadideblobiT aRiarebT da Tayuaniss-cemT saxelsa mis mosamarTlisa gare Semouwerelsa [da] tkbilsa da mraval-mowyales a RmerTsa daus abamoQsa, mamas a, Zesa da wmidasa [sulsa], nu Tana-mzraxvel eqmnebiT ama ukanasknelisa sicrueTa da siverageTa, aramed morCileqmneniT brZanebasa RmrTisasa.

22. viTarca andria mociqulman urwmunoni sarwmunoebad moaqcina da sjulsada sarwmunoebasa zeda daamtkica, mas Jamsa odes qristeman RmerTman Cuenman xsnisaCuenisa da moqcevisaTDs moavlina TDsiTa sameufoTa Sesamosli[Ta], porfir-bison-oqrovaniTa, samosliTa el[variT]a da SuqmiuaCrdilebeliTa Semosa da,saxed da [sa]muqfod mociqul, naTlisa maxarobelad kaTalikozad daayena, rameTumisisa brZanebisa qadagebiTa moiqces Temni, qalaqni da queyanani ese CrdiloeTi-sani, vidre nino qarT[lisa] dedaman moaqcina qarTli, misTa samzRvarTa aqaTwm idam an a n[dria mociq ulma n] n aTliTa m iuCrdilebeliTa g an an aTln[a daganas]unnela yovelni morCilni sjulisani.

aw, msgavsad missa, vakurTxeT da davamtkiceT sjulisa Tavad kaTalikoziiovakim, [viTarca] qriste RmerTi Tavi ars eklesiaTa.

23. aw, Svilno, Zmano da mamano Cem[no mo]rCil eqmeniT mwyemsisa mis saxierisnacvlad [RmrTisa mier] movlenilsa, raTa marad pirmetyuel[ad sam]wysod

Page 48: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

48 mitropoliti anania jafariZe

gam[o]sCndeT, da SeikribneT baksa zecisa [arvi]zsasa, da ara iqmneT [Se]saWmelmgelTa mZDn[vareTa], da ara SegemTxDos gan[sacde]li, viTarca-igi maSin, romelniu[rC eq]mnnes andria mociqulsa, [romelmanca mouv]lina RmrTisagan mrisx[ane]angelozi da Secvalna [yovelTav]e maT urCTa saxli s[ac]xovari, kaciTgan mi-pirutyuTamde, vidre moiqceodes.

da Semdgomad sarwmu[noebad] moyuanebisa maT[Ta mo]avlina RmerTman angelozi[mSvidob]iTa da wyalobiTa, [da yoveli] naTesavi kacTa naTl[iTa gamouTqmel-iTa a]Rivso, saxlni d[a sayofe]lni maTni, keTiliTa mo[uk]lebeliTa. sacxovarn[isimravliTa aR]ivsnes da saukune keTilad [w]ar[e]marTnes, naTliTa aRs[a]v[se]d.

24. aw Tq uenca gulsm [odgi ne]biT a, si mSDdiT[a da krZaluleb]iTa guls-modginebiT[a aRmsrulebe]l eqmeniT b[Zanebasa] RmrTisasa da RmrTisa mociqul[isa]meor[is]a, aw, axl[isa ierusalim]isa mamag[rebe]lsa da qristes safl[avisa, dasruliad] lixTa ameris[a da afx]azeTisa kaTalikozs iova]kims.

25. da yovelTa Sendoba [da wirv]aQ mi[i]ReT, raTa aqaca [kurTxeul] iyvneTda saukunesca [kurT]xeul giwodos ufalman Cuenman ieso qristeman, dResa masgankiTxvisa da zaris asaxdel[sa, raTa] gamosCnde Zed naTlisad da gangaZliern[esTque]n sarwmunoebasa amas da [mtki]cesa zeda mazebel[isa], aRmasrulebelni dada[m]amtkicebelni, [raTa ara mi]gigos Tualuxavman man, dResa mas didsa zarisasaxdelsa, viTarmed warvediT[T Ce]mgan wyeulno bnelsa [ga]resknelsa da cecxl[sa]uSretsa wyudiadi[sasa]; aramed daiceviT ese mcneba.

26. [da romelman a]ra irwmunos da [ar]a gulsmodgined daicva[s] mcneba ese,iyos wyeul da SeCuenebul mamisagan, Zisagan da sulisa wmidisagan, viTarca zemoTweril ars, amin meameneTa, da iyavn wmidaTa angelozTa [mier] ukunusamde daukuniTi ukunisamde.

27. aw kualad ismineT ebiskopozTa [da qor]ebiskopozTa viTarca wmidTakrebaTa ganaCines, [egreT] uTnevarad dadegiT, nu vis aTnev, samwysoQ Seni swavliTda magrad daiWireT, raTa meored mosvlvasa TquenTgan ar iTxoos sityDs migeba.

28. egr[eTve moZ]RuarTa : wesierebiT, qristes siyuaruliTa Tquen, [sam]wysodm[o]wafiT[u]rT, SeiyuareT sjuli qristesi da Tavi TDsi dadev cxovarTa TD-sTaTDs, viTarca mwyemsman saxierman, raTa ara yovelTa codva xelTagan SenTaiZios, da ukanasknelTa maT Zrwola da aRmofSDnvasa da daisajo.

29. mRdelTa : marTalTa nebis-myofelad nu cru-winaswarmetyuel, [aramed]daicevi Tavi Seni siZvisagan, tacebisagan, sixarbisagan, didis sicilisagan, mTural-obisagan da gardarevisagan, romeli ara jer-ars moweseTagan.

30. miec ersa umecarsa marxvaQ, raQca wmidaTa krebaTa gaaCines marxvad,mi ec mtkiced da gautexelad uqm i uqmad, v iTa sweria gaC eniT sa eklesioTadavTarTa Sigan.

Page 49: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

49saeklesio samarTali, kanonebi

31. da romelmanca ebiskopozman, gina qorebiskopozman, anu moZRuarman, ginaxucesman ara guliTa marTliTa daicvas mcnebaQ ese da ersa ara uqadagos sarwmu-noeba da kaT[a]likozisa brZanebasa zeda momWirned da ZalmicemiT ar idges, krulwyeul da SeCuebulmca ars aw da ukunisamde; krulmca ars RmrTisa dausabamoQsa-gan T[a]viTa, SviliTa da yovliTa misiTa, raodenica raQ ars sofliTgansaukunodmde ukunisamde.

32. da ukeTu vinca mefeTa, TavadTa, aznaurTa da aznaurisSvilTa, moxeleTa,mouravTa, xelisufalTa, didTa da mcireTa, mdidarTa da glaxakTa, yovelTa,[romelTa] ese mcneba, RmrTisa mier wmidaTa krebaTagan ganaCeni, qristes RmrTisamier marTlmadidebelTa sasurveli simtkice da sawadeli, da mwvalebelTaTDssakdemeli sjuli ara aRiaros, ara irwmunos, da mtkiced ar gulsmodginos, damagrad ar ipyras, da sxuaTaca ar uqadagos, krul, wyeul da SeCuenebulmca arsrisxDTa RmrTisa dausabamoQsa mamisa, Zisa da wmidisa sulisaQTa.

33. romeli xucesi cudad zRaprobdes, anu cudad metyuelebdes, anu wessaa klebde s s am wysoTa sofelTa da quey an aT a , da m isi sa s amre vloQs a codv akaTaliko[z]sa da qorebiskopo[z]sa ar gamoucxados, anu natacebsa col-qmarTagDrgDni ukurTxos, anu iparos, anu uxvedrTa col-qmrTa Sendoba misces, anu misTasamrevloTa marxDsa revaQ uqmisa revaQ Seundos da raQca mRdelobisa saqme Sec-odebiT daiWiros, _ wirvisagan aRixocos da wirva misi Seuwiravi iyos, sadamdiskaTalikozisa moxsenebiTa da gagonebiTa ar ganikanonos.

34. egreTve, vinca da ramanca kacman monasterTa da saydarTa mamuli moigos,iurvos, anu vin mouravad da mosaqmed Semovides,_krul, wyeul da SeCuenebu[l]RmrTis dausabamoQsa piriTa, SDdTa krebaTa madliTa; numca ixssnebis suliTajojoxeTisagan, nuca wirviTa, nuca glaxakTa micemiTa, nuca ierusalims warslviTa,itanjebodes gamouxsnelad ukunisamde.

35. vinca uxuedri coli SeirTos, anu svinasa, anu meyDssa Se[e]xos, anu Zmiscolsa, anu SeirTos, anu biZis coli SeirTos, anu ra ginda uxuedri coliSeirTos kaTalikozisa a[R]uareblad, qristes uarismyofelTa Tanamca ars nawilimisi, aw da ukuniTi ukunisamde, amin.

36. vinca uqmTa weliwadissa da SabaTsa, cxra JamiTgan orSabaTsa ganTenebad-mde, scodebdes, da paraskevsa miwas revdes, da wmidaTa krebaTagan ganaCeni uqmnidReni krZalviT da magrad ar Seinaxnes, misTDs ganwesebul ars risxuaQ RmrTisa,matli uZili, cecxli uSreti, RrWena kbilTa, mrisxaneni angelozni mas zeda; daara aqus naSromsa missa baraqaQ; nayofi misi misTDs urgeb.

37. kualad vinca Sescodos wmidaTa marxuaTa da xelyos Secodeba, gina oTxSa-baT-paraskevTa, gina qristes Sobis marxuaTa, anu RmrTis-mSoblisa micvalebisamarxuaTa, vin ginda Sescodos, gina petres da pavles, romel ars petre-pavlobismarxvaQ, martDlTa reguenTa kide;

Page 50: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

50 mitropoliti anania jafariZe

38. da vin uxuedri coli SeirTos Seundobeli da kaTalikozisa brZanebiTa argaeyaros da urCad daudges, gina sasjulosa saqmesa zeda Zali ar misces, dausjuloTa Semwe eqmnas, gina meyvisobisaTDs, gina qrTamisaTDs anu SexvewisaTDs;

anu marxua[sa] revdes, raQca wmidaTa krebaTa ga[a]Cines amas zeda, magrad arimarxvides marTlad, anu uqmTa revdes, anu marTlad ar Seinaxos da wmidaTakrebaTgan gaCenili Seuracxyos, da kaTalikozisa brZanebasa ara morCilebdes;

gina monasterTa damcrobasa moiWirvos TavisTDs gina sxuaTaTDs iurvos, anusxuaTa uurvos, anu mterobisaTDs, anu meorisa moyurobisaTDs, gina qrTamisaaRebisaTvis ra ginda ra gamoaxos gina glexi mosaxle gina saWurWle, gina kaci,gina jogi, gina didi, gina cotaQ, da ar miRma Sematebdes;

kaTalikozisa sityuasa da brZanebasa ar damorCildeT, da ese, cneba ara daic-vad, da ara guliTa wmidiTa aRiaroT da ZalmicemiT ar daiWirvoT da arairwmunoT, _ gina mefeTa, gina TavadTa, gina didebulTa, gina aznaurTa, ginaebiskoposTa, gina qorebiskopozTa gina moZRuarTa, gina mRdelTa, gina diakonTa,gina msaxurTa, gina glexTa, gina mamaTa, gina dedaTa, gina didTa, gina mcireTa,vin ginda vin es mcneba ar irwmunoT, da kaTalikozsa ar damorCil eqmnas, da viTaese aRwerili mogviTxrobs marxvaTa ganaCensa da esreT ara imarxos;

39. weliwadTa Sina oTxSabaT-paraskevi esreT ganixsnebis: yovelTa oTxSabaT-paraskevTa, viTarca didTa marxv[a]Ta, jer-ars marxvaQ, ukeTu saufloQ dResaswauliara daxudes, anu saCinoTa wmidaTa, romelsa taZarsa Sina Sekrebulni erni dResaswau-loben; qristes Soba msgefsamde xsnili ars; migebeba xsnili ars; zadikTa ganzogebaxsnil ars; amaRlebisa wina dRe xsnili ars, oTxSabaT-paraskevi ara; axal kDriakexsnili ars msgefs[a]mde; sulis wmidisa moslvisa msgefsamde xsnili ars; alajorTkviriake da yuelierisa kviriake xsnili ars monozonTaTDs da eriskacTaTDs.

amaT gareT oTxSabaT-paraskevi ara ganixsnebis. da romelman ganxsnas, saSinelisatanjuelni ganmzadebul arian maTTDs RmrTisagan, da kanonsa queSe iqmnebianuziarebelni, da eklesias ar SeiSvebis viTarca urCi RmrTisa.

egreTve wmidisa giorgisi Tavadi dResaswauli aprilsa ocdasamsa maTTDs xs-nili ars, vin eklesias mividen. vin ar mivides, ver ganxsnis noenbersa i.

da uqmni, werilsa Sina, viTarca saeklesioTa wignTa krebaTgan ganCenilmanamcnos, egreT.

40. da vin ori coli erTad SeirTos, gina deda-Svili mama-SvilTa SeirTos,gina ori dani orTa ZmaTa SeirTon, anu vis coli moukudes, colisa asuliSeirTos, anu vin colisa deda, romel ars sidedri, SeirTos, anu meyDsi SeirTos,anu vin coli uxuedri SeirTos, anu vin rZali SeirTos, gina Se[e]xos, gina dobilianu dedobili SeirTos, didman gina mcireman, gina xucesi, bilwi iyos da Seaginosxorcni TDsni sxuasa diacsa Tana, gina mxevali isvas da Jamis-wirvad ikadros, _

Page 51: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

51saeklesio samarTali, kanonebi

vin ese mcnebani da swavlani, sasuliero da saxorcielo, yovliTa guls-modginebiTa da guliTa uyalboQTa da utyuvariTa ara aRiaros, ar daicvas da araSeinaxos, da urC eqmnas ama swavlasa wmidaTa krebaTagan ganaCensa da damtkicebul-sa, da kaTalikozsa urC-eqmnas : mefeni, gina Tavadni, aznaurni, gina aznaurisS-vilni, msaxurni, gina glexni, ebiskopozni, gina qorebiskopozni, moZRuarni, ginamRdelni, gina diakon[n]i, moxeleni xelisufalni, didni gina mcireni, yovelniurCqmnilni wyeul da SeCuenebulmca arian RmrTisa dausabamoQsa piriTa, romelmanSeqmna saukuneni;

krulmca ars samkDdrebeli maTi, suli da xorci misi; krul, wyeul da SeCueneb-ulmca ars saxli samyofi misi;

krul, wyeul da SeCuenebulmca ars patiosnisa da cxovelsmyofelisa juaris-agan, romelsa zeda ganipyrna uxrwnelni xelni TDsni xsnisaTDs Cuenisa qristemanRmerTman Cuenman;

wyeulmca ars wmidaTa zecisa ZalTagan; wyeulmca ars wmidisa iovane naTlism-cemelisgan; krul, wyeulmca ars wmidaTa da yovladqebulTa mociqulTagan; krulmcaars SvidTa krebaTgan;

wyeulmca ars yovelTa RmrTisa wmidaTagan, romelni saukuniTgan saTno-eyunesufalsa Cuensa ieso qristesa, da awca saTno yofad arian.

41. ama mcnebaTa urCqmnilni da Seuracxis-myofelni krul da SeCuenebulmcaarian caTa da queyanisagan, xorciTa da suliTa, TviTa da coliTa, SviliTa daSvilis SviliTa, misiTa erdguliTa;

arismca misTDs ese sofeli mokle da usargeblo; arismca coli misi quriv damwuxare, Svilni misni obol, Seryeul da dacvivnebul, viTarca marTueni yornisani;unayofomca ars yana, saTesvi ara ars Teslisa gamomRebel, mamuli misi unayofo-mca da nu Seikrebs misgan nayofsa;

wyeulimca aris misi cxeni, zroxa da yoveli sacxovari; numca epoebis saxlisamisisagan sanugeSinismcemo.

krulmca ars Tavi misi mxarTa misTa zeda; krulmca ars, mxarni misni welTamisTa zeda; krulmca ars welni misni TeZoTa misTa zeda; krulmca ars TeZoniwyDlTa misTa zeda; krulmca ars wyDlni misni muxlTa misTa zeda; krulmca arsmuxlni misni koWTa misTa zeda: krulmca ars koWni misni ferxTa misTa zeda; kruliaferxi misi miwaTa, adgilTa da samyofTa zeda; krul ars igi adgili misTDs, sadadadgen ferxni misni; krul ars Tualni misni saxedvelad da mxedvelad; krulmcaars piri misi purisa mWamelad, ena metyuelad, xelni saqnelad, ferxni savlelad,guli saqmisa gasagoneblad; krulmca ars igi da misi gasagis[i], misi gasagebelisxvaman miiRos; kruli ars misi sicocxle, kruli ars misi sik[u]dili; krul arsmisi saflavi, sada daeflvis.

Page 52: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

52 mitropoliti anania jafariZe

numca ixsnebis suliTa da xorciTa, TaviTa da coliTa da SviliTa da yovl-iTa misiTa gasagebeliTa; numca ixsnebis wirviTa ebiskoposTa da mRvdelTaTa;numca ixsnebis ierusalems waslviTa, nuca locviTa molozonTaQTa, nuca glax-akTa micemiTa, nuca mSierTa ganZRomiTa; ara ra quelis saqme ergos mas; yoveliv-emca usargebloQ ars misTDs.

42. vinca ese mcnebaQ da swavlaQ ara aRiaros, ara irwmunos da ara WeSmarite-biT aRasrulos, iyos nawilad misad, sad ars tanjviT samyofi, qristes uarismy-ofelTa, bneli wyudiadi, ganunaTlebeli, vaebiT aRsavse, cecxli uSreti, matliuZili, tartarozi, glovaQ unugeSiniscemoQ, da RrWenaQ kbilTa, nisli wyudiadi,saburveli TualTa myofTa fskerTa jojoxeTisaTa; numca ars xsna da gamoxsna maTmier vidre ukuniTi ukunisamde, amin, amin, amin.

43. qristianeni marTlmadidebelni, rjulisa mamtkicebelni RmerTman akurTxnes.beWedi : biWvintisa RuTis-mSoblisa saWeT-mpyrobeli k~zi.53 3

533 qarTuli samarTlis Zeglebi, 1970, t. III, gv . 221-233.

Page 53: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

53saeklesio samarTali, kanonebi

Cveni didi mematiane batoniSvili vax-

uSti wers XVI s-is bolosa da XVII s-

is dasawyisSi Seqmnili viTarebis Sesax-

eb: `JamTa amaT Sina iqmna ganteveba

colTa, kvla kacTa da idumal tyvis

yidva da ujeroni sjulsa zeda mravalni

imereTsa Sin a . a m isaTv is Se krb n e n

qarTlisa kaTalikosi malaqia, afxazTa

kaTalikosi evdemon da yovelni episko-

posni imereT-odiSisani. xolo episko-

posni eseni iyvnen : quTaTeli svimon,

genaTeli antoni, Wyondideli, bedieli,

moqveli, drandeli filipe, cagereli

kozman, xoneli zaqaria, nikorwmindeli

ioakim, CaiSeli kvirile, amaT ganaCines

moqmedTa maTTvis jerovani Serisxvani,

dawernes da SeaCvenes moqmedni misni,

viTarca gauwyebs aRwerili maTi~.534

marTlac, Cvenamde moRweulia qarTu-

li saeklesio samarTlis Zegli, cno-

bili `kaTalikosTa samarTlis~ saxeliT,

romelSic gadmocemulia XVI s-Si Semd-

gari saeklesio krebis dadgenileba: `sa-

marTali kaTalikosTa. q. saxeliTa RvTi-

saTa me, qristes mier kurTxeulman yov-

lisa saqarTveloYsa patriarqman mala-

qia, me, qristes mier kurTxeulman afxa-

zeTis kaTalikosman mamaT-mTavarman ev-

demon, davsxediT da SevkribeniT yovelni

episkoposni afxazeTisani. da didi siy-

mili movida codvaTa CvenTagan, mravalni

uwesoba da ujero saqme Semovida: kacis

kvla, kacis syidva, eklesiis krexva da

uxvedroba. davideviT sjulis kanoni da

Cvenica imisagan gamoviReT da raca imi-

sagan ar gamoviReviT, Cven Cveni magieri

`samarTali kaTalikozTa~

biWvinTis saeklesio kreba (1543-1549)

ara Segvimatebia ra. da sjulis kanoni-

ca asre brZanebs~.535

am dadgenilebaSi sjulis samarTlis

muxlebi damtkicebulia saeklesio kre-

bis mier. krebam daloca yoveli aRm-

srulebeli am kanonebisa: `vinc es mo-

ciqulTa da wmidaTa krebaTagan ganwese-

buli da Cven mier damtkicebuli sjuli

da wigni gaaTaos kurTxeva RvTisa, ubi-

wod mSobelisa misisa da wmidaTa kre-

bulTagan da wmidaTa mociqulTa da

yovlad wmidaTagan~...536

krebam iqve dakrula araRmsrulebe-

li krebis dadgenilebebisa: `vinca am

wmida krebaTa mociqulTagan ganwesebu-

li da Cven mier damtkicebuli ar Seiw-

ynaros da kaTolikes saydarzed dasmulsa

winaaRudges da Cveni mcneba ar daima-

rxos, krulmca aris caTa Sina da qveya-

nasa zeda wmidaTa krebulTagan, wmidaTa

mociqulTagan da yovelTa wmidaTagan~.537

kaTalikosTa samarTali, rogorc es

Zeglis Sesavalidanac Cans, Sedgenilia

ara erTi kaTalikosis, aramed sruliad

saqarTvelos kaTalikos-patriarqisa da

afxazeTis kaTalikosis mier, aseve damt-

kiceba biWvinTis iadgarisa, romelic

`kaTalikosTa samarTlis~ damatebad mi-

iCneva, evaleboda qarTlis kaTalikoss

afxazeTis kaTalikosTan erTad, aqedan

Cans, rom qarTuli eklesia miuxedavad

urTulesi politikuri viTarebisa XVI-

XVIII ss-Si, sulierad mTliani iyo.

antioqieli patriarqis mixeilisa da

sxvaTa mcdelobas, gaeyoT saqarTvelos

eklesia, mosalodneli Sedegi ar mohyo-

534 qarTlis cxovreba, IV, 1973, gv. 824; 535 q.s.Z., I, 1963, gv. 393; 536 iqve, gv. 396; 537 iqve, gv. 397.

Page 54: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

54 mitropoliti anania jafariZe

lia. kvlavindeburad mcxeTeli patri-

arqis avtoriteti dasavleT saqarTvelo-

Si maRalia, rasac miuTiTebs Cvengan ganx-

iluli krebis mier gamocemuli doku-

menti. Tumca, isic unda aRiniSnos, rom

XVI s-is dasawyisidan dasavleT saqarTve-

los kaTalikosebi ukve iTavisebdnen pa-

triarqis tituls. iqamde, rogorc cno-

bilia, saqarTveloSi kaTalikos-patri-

arqi mxolod erTi iyo, rezidenciiT mcx-

eTaSi. XVI s-is Semdeg, saqarTvelos

politikur daqucmacebulobas Tavisi

asaxva mohyva saeklesio cxovrebaSic.

cnobi-lia, rom daSlis Semdeg, qarT-

lis, kaxeTis, imereTis mefeebi TavianT

Tavs `sruliad saqarTvelos mefeebs~

uwodebdnen (garkveul dromde). amiT isini

mianiSnebdnen, rom ar cnobdnen saqarTve-

los saxelmwifos daSlas, cdilobdnen

mis gaerTianebas piradi meTaurobiT.

msgavsadve, dasavleT saqarTvelos kaTa-

likosebi patriarqis tituliT TavianT

Tavs sruliad saqarTvelos uzenaes suli-

er pirvel ierarqad miiCnevdnen, rogorc

es afxazeTis kaTalikos grigol lorT-

qifaniZis biWvinTisadmi miZRvnil Sewir-

ulebis wignis damamtkicebeli beWdis

warweridan Can s : `grigol mwye msi

qristesmier yovlisa saqarTvelos kaTa-

likozi~ (1712 w.). igive kaTalikosi bi-

WvinTisadmi sxva Sewirulobis wignSi

Tavis Tavs `CrdiloeTisa da afxazeTis

kaTalikozs~ uwodebs.538 cnobilia, rom

ZvelqarTul saistorio geografiaSi ter-

mini `CrdiloeTi~ da termini `saqarTve-

lo~ identuri terminebi iyo. `Crdilo-

eTs~ (zogjer `aRmosavleTs~) saqarTve-

los uwodebdnen. patriarqis titulis

miniWebiT, Cans, dasavleT saqarTvelos

kaTalikoss sruliad saqarTvelos ek-

lesiis kanonier mamamTavrad warmoaCend-

nen, iseve, rogorc vTqvaT, imereTis me-

feebi sruliad saqarTvelos mefeebad

warmoaCendnen TavianT Tavs. imereTis mefe

bagrati 1545 wlis sigelSi Tavis Tavs

`mefeTamefes~ uwodebs da `lixT-amer-

isa da lixT-imeris~ cixisTavebs ubrZa-

nebs, daamtkicon mis mier gacemuli sige-

li.539 `mefeTamefis~ titulis miniWebiT

imereTis mefeebi TavianT Tavs warmoad-

gendnen sruliad saqarTvelos kanonier

mefeebad, aseTive politikuri Sinaarsi

edo dasavleT saqarTvelos kaTalikos-

Ta mier patriarqis titulis miniWebas.

SemdgomSi, maT titulaturaSi bolomde

rCeba es wodeba. magram mainc qarTlis

kaTalikosebi uzenaes sasuliero av-

toritetebad da upirveles mamtkicebel

rjulmdeblebad miiCneodnen dasavleT

saqarTveloSic. magaliTad, biWvinTis iad-

garSi, romelsac xeli moaweres da Tan-

daTanobiT daamtkices dasavleT saqarTve-

los (afxazeTis) kaTalikosebma: malaqia

abaSiZem (1519-1532), evdemon CxetiZem

(1543-1575), efTvimi I sayvareliZem (1578-

1605), malaqia II gurielma (1605-1639),

maqsime I maWutaZem (1628-1657), zaqaria

qvarianma (1657-1659), svimon I CxetiZem

(1659-1666), daviT nemsaZem (1667-1682),

nabrZanebia imis Sesaxeb, rom, rogorc

aRiniSna, es dokumenti unda daamtki-

cos qarTlis kaTalikosmac: `da Tqven

wmidano mefeno, mRvdelT-mTavarno, afx-

azeTisa da qarTlis kaTalikosno, Tqvenca

asreT daumtkiceT~.540 Tumca, zogierTi

ucxouri wyaro ̀ qvemo iberiis arqiepisko-

poss~ (ase uwodeben isini afxazeTis kaTa-

likoss) ufros, uxuces pirvelierar-

qad miiCnevs `zemo iberiis arqiepisko-

posTan~ SedarebiT.

538 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 769; 539 samarTlis Zeglebi, II, gv. 189; 540 iqve, gv. 182.

Page 55: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

55saeklesio samarTali, kanonebi

biWvinTis saeklesio krebis mier

gamocemuli `kaTalikosTa samarTlis~

kanonTa teqsti i. doliZis dayofiT Se-

icavs 23 muxls, dalagebulia garkveu-

li TanamimdevrobiT: 1-li muxli kacis

yidva-gayidvas exeba, me-2_6 muxlebi

eklesiis gatexas, qurdobasa da kacis

kvlas, me-7_15 muxlebi episkoposis mier

da episkoposis winaaRmdeg Cadenil dan-

aSauls, me-16 muxli _ mefis Ralats,

me-17_18 muxlebi _ kaTalikosisa da

episkoposis Seuracxyofas da uRirsi

mRvdlis kurTxevas, me-19 muxli _ saq-

mis mrudad gamoZiebasa da damnaSavis

gasamarTlebas, me-20 muxli saeklesio

mamulebis datacebas, 21-e muxli _

sjuldebis Sesrulebas, 22-e muxli _

rZlis SerTvas da ukanaskneli 23-e muxli

_ colis ubralod dagdebas~.541

prof. i. doliZe aRniSnavs _ `kaTa-

likosTa samarTlis~ mTavari wyaro aris,

rogorc es samarTlis wignis Sesavl-

idan Cans, `sjulis kanoni~. .. akad. k.

kekeliZem gamoikvlia, rom kaTalikosTa

kanonebi damyarebulia `didi sjulis

kanonze~ da ara eqvTime mTawmidelis

mier naTargmn `mcire sjulis kanonze~...

`kaTalikozTa samarTali~ ar warmoad-

gens sjulis kanonis ubralo gamokre-

bas. igi qarTuli saeklesio samarTlis

originaluri Zeglia, romlis dadgenile-

bani qveynis maSindeli yofa-cxovrebis

sinamdviles asaxaven~.542

kaTalikosTa samarTali mTel saqarT-

veloSi moqmedi sjuli iyo. masSi araa

aRniSnuli saeklesio krebis mowvevis

adgili. T. Jordanias azriT, romelic

amJamad aRiarebulia, ̀ kaTalikozTa kanon-

ebi~ dawerilia XVI s-is pirvel naxe-

varSi. masSi moxseniebuli imerTa kaTa-

likosi evdemoz unda iyos evdemos I

(1549-1578) da ara evdemos II (1666-

1669). `kaTalikosTa samarTlis~ xel-

rTvaSi aRniSnuli quTaTeli mitropoli-

ti svimoni aRsaydrebula 1529 wels,

igi ukurTxebiaT biWvinTis taZarSi.54 3

krebis xelis momweri caiSeli (CiSeli)

episkoposi kvirile moRvaweobda leon

dadianis dros (1533-1571), misi gvari

yofila JvaniZe.544 k. kekeliZis azriT,

kreba Catarebula 1543-1549 wlebSi.545

pirveli TariRi (1543) afxazeTis kaTa-

likosis evdemon I CxetiZis aRzevebis

welia, xolo meore (1549) qarTlis kaTa-

likosis malaqias gardacvalebisa. `am-

rigad, kaTalikosTa samarTali Sedge-

nilia XVI s-is 40-ian wlebSi imereTis

mefis bagratis dros (1510-1565).546

maSasadame, kaTalikosTa samarTali

Sedgenilia im dros, rodesac afxazeTis

(imereTis) kaTalikosTa taxti idga bi-

WvinTaSi, ufro gvian (1657 w.) taxti

Crdilokav kasiel (afsar-abaz-Cerqez)

tomTa Semosevebisa da osmalTa mZlavro-

bis gamo gadatanil iqna gelaTSi. maSas-

adame, Tu zemoaRniSnul krebis mowvevis

TariRs daveTanxmebiT, kreba Catarda bi-

WvinTaSi, sakaTalikoso centrSi, magram

arsebobs sxva Tvalsazrisic. vaxuSti ba-

toniSvils aRniSnuli kreba XVII s-Si

Catarebulad miaCnda (daaxl. 1605 w.).

Cven veTanxmebiT pirvel daTariRebas,

radgan Zeglidanac Cans, rom krebis mowve-

vis droisaTvis ̀ kacis syidvas~ jer kidev

ar hqonia farTo, Ria, daufaravi xas-

iaTi miRebuli, jer igi ar yofila gada-

qceuli ̀ tyveTa syidvad~, romelsac XVII

s-Si ukve daufaravad misdevdnen . vax-

541 qarTuli samarTlis Zeglebi, I, 1963, gv. 608; 542 iqve , gv. 608; 543 qronikebi, II, gv. 372; 544 iqve,gv. 414; 545 k. kekeliZe, Zveli qarTuli literaturis istoria, II, 1960, gv. 571; 546 qarTulisamarTlis Zeglebi, II, gv. 605.

Page 56: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

56 mitropoliti anania jafariZe

`samarTali kaTalikozTa~

[sruli teqsti]

q. saxeliTa da R~TisaTa me, qristes mier kurTxeulman yovlisa saqarTvelosakaTalikozman patriaqman malaqia, me, qristes mier kurTxeulman afxazeTis kaTa-likozman mamaT-mTavarman evdemon, davsxediT da SevkribeniT yovelni ebiskopozniafxazeTisani.

da didi siymili movida codvaTa CuenTagan, mravali uwesoba da ujero saqmeSemovida: kacis klva, kacis syidva, eklesiis krexva da uxvedroba.

davideviT sjulis kanoni da Cuenca imisgan gamoviReviT; da raca imisagan argamoviReviT, Cuen Cueni magieri ara SegDimatebia ra.

da sjulis kanonica asre bZanebs.[kacis syidvisa ese gavaCineT] 1. q. ramanc kacman kaci gayidos, anu didman, anu

mcireman, anu Tavadman, anu aznaurman da an glexman, wmidaTa krebulTagan SeCueneb-ul iyos da ganHdili.

rasac kacs marTliT gankiTxviTa da gamoZiebiTa kacis syidva gamoaCndes, Tu iskaci daiHsnas da moiyuanos, missa saydarsa da ebiskoposs dauurvos, ra erTic Zal-edvas, damklebis ufalsaca dauurvos.

da Tu ver moiyuanos, vin ginda vin iyos, TavadisSvili unda aznaurSvili, undaglexi, maSinc veram saqmem ver iHsnas, ukanonodca ars, - Zelsa mieces.

uStis da sxva mematianeebs miaCndaT,

rom tyveTa syidvam CvenSi daufaravi saxe

miiRo rostom mefe-xanis da levan II

dadianis dros. unda iTqvas, rom adami-

anTa gayidvis faqtebis gamomJRavnebisTanave

(e.i. XVI s-Si) Cvens wmida eklesias mi-

uRia zomebi, cdila ZirSive aRmoefxvra

es mavne codva, magram, qveyanaSi Seqmni-

li viTarebis gamo, mis cdas obieqturi,

mosalodneli Sedegebi ar mohyolia. am

Zeglidan Cans, rom saqarTveloSi (kreb-

is mowvevis epoqaSi) saeklesio samarT-

lis iurisdiqcias eqvemdebareboda ara

marto sasuliero saeklesio saqmeebi,

aramed, zogierT SemTxvevaSi, sisxlis

samarTlis danaSaulebanic.547

marTalia, im droisaTvis biWvinTaSi

krebis mowveva saSiSi iyo (e.i. XVI s-is

SuawlebSi), magram is mainc warmoad-

genda udides saeklesio centrs da,

rogorc Cans, aq, saeklesio dedaqalaq-

Si, Sedga ganxiluli kreba.

547 k. kekeliZe, qarTuli literaturis istoria, I , gv. 571.

Page 57: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

57saeklesio samarTali, kanonebi

da vinc qrTami aiRos da ar CamoarCos, SeCuenebul iyos wmidaTa krebulTaganda kanonsamca queSe aris wmidaTa mociqulTasa.

q. eklesiis mkrexvelTaTvis ese gangwesebia 2. q. vinc eklesia gatexos da xatiganZarcos ukanonod Zelsa mieces.

3. q. vinca eklesias Sigan Sevides da saqoneli gamoitanos, eklesiasa misisaqoneli miezRos da kaci daSavdes.

4. q. vinca Zma moklas anu mama, Heli moekueTos da mamulisagan ganvardes.5. q. vinca ubralo kaci moklas anu mgzavri, anu mcveli risame qurdobiT,

ganipatijos.6. q. vinca qurdoba qnas, rarigadac pirvelad wesi yofiliyos, isre gardaaHdevinon.q. ebiskopozis saqme ese gagDCenia 7. q. romelic ebiskopozi missa saydarsa

ganeSoros TDnier ocis dRisa, Tu ar patronisa mizezisa da saqmisaTDs da anusamwysosa Sigan siarulisagan Tavi HelT ara hqondes da anu avad ar iyos, anumissa samwysosa Sigan qorebiskopozsa gauwyuetlad ar aroninebdes da sjulissaqmesa da mRdel-monaznis saqmes da missa samwysosa eklesiebis saqmesa marTladar mwysobdes, ara marTebdes da ar amagrebdes, raca Zal-edvas, mis saydars araSenebdes da ar kazmevdes, anu saydris mamuls ar amagrebdes, da romelmancaebiskopozman, raca sjulis kanonsa Sigan ar eweros, imas gareT anu uxvedrobisada sDnaobisa saqmesa zeda neba darTos da anu sakanono aarTvas, _ SeCuenebul iyoswmidaTa krebulTagan da kanonsamca queS aris wmidaTa mociqulTasa, da misisasaydrisagan eqsoria iqmnas.

8. q. romelmanca ebiskopozman diakoni da mRdeli asre akurTxos, rome mar-Talze ar ganikiTxos da anu daviTnisa da msgebsisa da kurTxevanisa kiTxva arSeeZlos, da anu umoZRuro iyos da moZRuari ar ganikiTxos, SeCuenebuli iyos.

9. q. romelmanca ebiskopozman sxvis ebiskopozisa Seundobelsa Sendoba misces,anu diakoni da mRvdeli ukurTxos, SeCuenebuli iyos.

10. q. romlisac ebiskopozis samwysos Sigan ese iqnebodes, umRdlod da, TuRone ar iyos, umTavardiakunod, eris kacis HeliTa anu ziareba gaegzavnos da anueziaros, xucesi wirvisagan daayenos.

11. q. romelman ebiskopozman missa samwysosa Sina ese ikadros da ar moikiTxos,SeCuenebuli iyos.

12. q. romlisac ebiskopozisa qorebiskopozi soflis soflamdis da eklesiiseklesiamdis ar mividodes da im eklesiis Sesavalsa kacebsa ar Sehyrides, uqmobasa,naTesaobasa, avgzisobasa, sDnaobasa, marxvis Wamasa marTliT saqmiT ar gamoikiTx-vides da ar marTebdes, SeCuenebuli iyos.

13. q. romelica, anu didi anu Tavadi, anu aznauri, anu glexi, ebiskopozsawinaaRudges da marTliTa samarTliTa da gankiTxviT qorebiskopozs sarjulo armoakiTxvinos, SeCuenebuli iyos.

Page 58: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

58 mitropoliti anania jafariZe

14. q. vincavin ebiskopozsa da missa qorebiskopozsa winaaRmdegoba hkadros,marTliTa gankiTxviTa da gamoZiebiT rjuli ar mohkiTxos patronman, mefemanmisad sisxlad da Secodebad moikiTxos.

15. q. romelica ebiskopozi, didi anu mcire, kaTalikozsa samRTosa da sasju-losa saqmezeda, anu saydrisa, anu sjulisa saqme rame daeSaos, marTliTa gankiTx-viTa da gamowulilviTa raca kaTalikozman swuarTos, ewuarTos da marTalsaweszeda daadges, ara da ar gaugonos da arca iwuarTos, wirvisagan ganikueTos damefem saydrisagan eqsoria qmnas.

[mefis Ralatisa asre iqnas] 16. q. visac patronis mefis Ralati gamoaCndes,anu didsa, anu Tavadsa, anu aznaursa, anu visac, marTaliT gankiTxviT da gamowu-lilviTa, rarigadac wmidaTa krebaTa da wmidaTa mociqulTagan gaCenili iyos dasjulisa kanonsa Sigan eweros, sikudiliT ganipatiJos.

[kaTalikozisa da ebiskopozis ginebisaTvis] 17. q. vinc kaTalikozsa da ebi-skopozsa aginos da upatiuroba hkadros, rarigadac sjulis kanonSi eweros, im-rigad ganipatiJos.

[uRirsi mRdlis kurTxevisaTvis] 18. q. romelmanca ebiskopozman uRirsi mRdelianu diakoni akurTxos, da anu icodes misi uRirsoba, da anu wirva daanebos, da anuqrTami aarTvas, SeCuenebulimca aris, viTarca sDmon mogD.

nurc ebiskopozi, nurc moZRuari da winamZRuari qrTamiT nu daidginebis. amisTDssjulis kanoni asre brZanebs: Seundobeli iyos makurTxevelica da kurTxeulica.

[mrudad gamokvlevisa da gamarTlebisaTvis]. 19. q. romelmanc kacis msyidve-li da eklesiis mtexeli, marTali mrudad gamoikulios da mrudi ganamarTlos,SeuCerebeli iyos.

[saydris mamulis gamoxumisaTvis] 20. q. vincavin, didman anu mcireman, say-darsa da monastersa mamuli gamoaxuas, anu sofeli, anu venaHi, anu miwa da agari,vincavin [iyos], didi da mcire, SeCuenebuli iyos.

[sjulis gamTavebelTa da gardamavalTaTvis] 21. q. vinca es, mociqulTa dawmidaTa krebaTagan ganwesebuli da Cuen mier damtkicebuli sjuli da wigni gaaTaos,kurTxeva R~Tisa, ubiwod mSobelisa misisa da wmidiTa krebulTagan, da wmidaTamociqulTa, da yovelTa wmidaTagan. vinca es daamtkicos, locva-kurTxeviT daSendobiT iyos TaviTa, coliTa da SviliTa, saxliT, mamuliT da agarakiT, racR~Tsa kacisaTDs keTili daebados, yovliTa keTiliTa aRsavse iqmnas, locva-kurTxeviT da SendobiT amyofos.

vinc am wmidaTa krebaTa mociqulTagan ganwesebuli da Cuen mier damtkicebuliar Seiwynaros da kaTolikes saydarzed dasmulsa winaaRudges da Cueni mcneba ardaimarxos, krulmca aris caTa Sina da queyanasa zeda wmidaTa krebulTagan, wmida-Ta mociqulTagan da yovelTa wmidaTagan, Se-mca-eqmnebis Zrwola kaenisa, SiSTD-

Page 59: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

59saeklesio samarTali, kanonebi

li iudasi, mexis-texa deoskoresi, moSToba gmirTa, dawva sodomelTa, keTrigeezisa, danTqma daTan da abironisi, sircxDli kriskenti da Tabinesi, da yovelTaqristes uaris myofelTa Tanamca aris nawili misi.

[rZlis SerTvisaTvis] 22. q. vinca anu didman, anu Tavadman, anu aznaurman, anuglexman, rZali SeirTos, SeCvenebulimc aris R~Tisagan da misTa wmidaTagan daSDdTa krebaTa, wmidaTa mociqulTagan.

kacica da dedakacica gaRma-gamoRma dakiron, da mkiravni Cuengan dalocvilda kurTxeulni iyon.

me, afxazeTis kaTalikozi [evdemon], kanoniTa vamtkiceb.me, quTaTel mitrapoliti sDmion, kanoniTa vamtkiceb.me, genaTel mTavar-ebiskopozi antoni, kanoniTa vamtkiceb.me, mama Wyondideli, kanoniTa vamtkiceb.me, bediel mitropoliti, kanoniTa vamtkiceb.me, moquel mTavar-ebiskopozi, kanoniTa vamtkiceb.me, drandel mitrapoliti filipe, kanoniTa vamtkiceb.me, cagerel mamaT-mTavari kozman, kanoniTa vamtkiceb.me, xonel mTavar-ebiskopozi zaqaria, kanoniTa vamtkiceb.me, nikorwmideli ebiskopozi iovakim, kanoniTa vamtkiceb.me, CiSel mamaT-mTavari kDrile, kanoniTa vamtkiceb.

[colis ubralod dagdebisaTvis] 23. q. romelman ubralod coli daagdos,SeCuenebulimca aris wmidaTa mociqulTagan da sikudiliTa ganipatiJos. 54 8

548 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. I, 1963, gv . 393-397.

Page 60: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

60 mitropoliti anania jafariZe

`ganCineba~

daviT-garejis saeklesio kreba (1702 w.)

1702 wels mowveul iqna saeklesio

kreba, romelmac gamosca dadgenileba _

`ganCineba saeklesio krebisa samonastro

wesisa da rigis Taobaze~.549

marTalia, ganCineba sazogadod samo-

nastro cxovrebas Seexeba, magram masSi

kerZoobiTi saubaria daviT-garejis mo-

nastris Sesaxeb. am dadgenilebiT kreba

Seecada, moewesrigebina daviT-garejis

samonastro cxovreba. ufro sworad,

krebas surda axlad daewyo da rogorme

aeRorZinebina samonastro cxovreba. saqme

is iyo, rom CrdilokavkasielTa (lekTa)

gamudmebulma TareSma daaZabuna daviT-

garejis monastrebi XVII s-Si. monas-

terTa sisxlsavse cxovreba gansakuTre-

biT daamcro 6000 beris amowyvetam. Zvel

saqarTveloSi berobis msurveli mrava-

li qristiani iyo, didi survilic hqon-

daT daviT-garejSi moRvaweobisa, magram

aoxrebul monasterSi mudmivi SiSiano-

bis gamo, Cans, darCena eZnelebodaT. am

da sxva mizezTa gamo 1702 wels mowveul

saeklesio krebis ganCinebaSi naTqvamia:

`Cven ama krebis brZanebiTa ese wigni,

piri da brZaneba davsdeviT, ase, rome:

1. romeli beri daviT garejas , Tu

naTlismcemels, Tu dodos, Tu berTu-

bans mivides metaniad da dasadgomad da

aRTqma yos mun monastersa Sina samyo-

fad da mere kualad ukun iqces da

dauteos Tvisi metania monasteri da

sxvad monastrad mivides ...Tavisi nebiT....

wyeul iyos da SeCvenebul RmrTisa da

oTxis patriarqisagan, svetis cxovelis-

agan da wmidis giorgisa, wmidis ninosa

da ama wmidis daviTis da dodosagan~.550

aRsaniSnavia, rom Zveli qarTuli do-

kumentebi XIII s-mde asaxelebdnen xuT

msoflio patriarqs, maT Soris ig-

ulisxmeboda romis eklesiis meTauric

(papic), am droisaTvis misi xseneba amo-

vardnilia da mxolod oTxi marTlma-

didebeli patriarqi moixsenieba (konstan-

tinopolis, aleqsandriis, antioqiisa da

ierusalimis patriarqebi). am sabuTidan

kidev erTxel Cans, rom daviT-garejis

monastrebi mTlian qarTul eklesiasTan

erTad XVIII s-is dasawyisSi marTlma-

didebluri orientaciisani iyvnen. amis

aRniSvna imisTvisaa saWiro, rom am mon-

asterSi berad Sevida sulxan-saba or-

beliani, TiTqosda kaTolike. cxadia, mar-

Tlmadideblur monasterSi kaTolike ver

dadgeboda, sulxan-sabas `kaTolikoba~

mxolod politikuri da ara sarwmunoe-

brivi orientacia iyo.

krebis ganCinebis me-2 muxlic Semok-

lebiT imasve imeorebs, rac 1-el muxl-

Sia gadmocemuli. me-3 muxli krZalavs

unebarTvod berebis erTi monastridan

meoreSi gadasvlas. me-4 muxliT monas-

tris datovebis Sendoba eZleva im bers,

romelsac `mefeTagan, kaTalikozTagan,

episkopozTa da darbazis erTagan gamo-

vides episkoposad an winamZRvrad, anu

romelisame wessa zeda mdgomared. amas

Sendoba da madli hqondes~.551

me-5 muxliT ekrZalebaT qveynis saero

da sasuliero meTaurebs (T avadebs,

episkoposebs) Sewynareba monastridan

unebarTvod gamosuli berisa.

549 Zveli qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III, gv. 633; 550 iqve , gv. 634; 551 iqve, gv. 634.

Page 61: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

61saeklesio samarTali, kanonebi

me-6 muxliT kreba wyevas da SeCvenebas

uTvlis krebis ganCinebis damrRvevT.

krebis ganCinebas xels awers 11 episko-

posi: bodbeli, Tbileli, mangleli, same-

beli, mroveli, Weremeli, wilkneli,

xarWaSneli, dmaneli, bovneli, walkeli

da erTi arqimandriti. ganCinebas brZa-

nebis saxe misca kaTalikosma Tavisi be-

Wdis dasmiT. kaTalikosis brZaneba daa-

dastures amba alaverdelma nikolozma,

ninowmindelma iosebma, bodbelma mit-

ropolitma zaqariam da mTavarepisko-

posma qristeforem.

radganac krebis ganCineba uSualod

daviT-garejis monastrebs exeba, unda

vifiqroT, rom kreba iqve Catarda. amas

miuTiTebs krebis mier moxseniebul wmi-

daTa CamoTvlac. sazogadod, romelime

eklesiaSi, anda eklesiis sanaxebSi saRvTo

msaxurebis damaboloebeli Camolocvis

dros, rogorc wesi, uTuod moixsenieba

wmidani, romlis saxelzec aSenebulia

eklesia an monasteri. 1702 wlis krebis

ganCineba saerTo saeklesio siwmideebis

(sveticxovlis, sauflo kvarTis, svet-

icxovlisadmi mimadlebuli sauflo miro-

nis) CamoTvlis Semdeg, pirvel rigSi,

ixseniebs kaxeTis mxaris siwmideebs:

giorgi alaverdels, wmida ninos (e.i.

bodbis saydars) da aboloebs ase: `madl-

iTa mama daviT garejiTa da wmidisa

dodosiTa~ es ukanaskneli CamonaTvali

unda miuTiTebdes, rom kreba daviT gare-

jSi, anda mis mamulSi Catarda.

erTi sabuTidan Cans, rom krebis

Catarebis Semdeg daviT-garejis monas-

terTa mdgomareoba ramdenadme gaum-

jobesebula. 1704 wels daviT-garejis

winamZRvarma onofrem, dodos winamZR-

varma zaqariam da naTlismcemlis winamZR-

varma xaritonma Txovna miarTves kaxe-

Tis mefe erekle I-s da sTxoves monas-

trisaTvis daebrunebinaT sagarejos ma-

mulebi, ris sanacvlodac monastrebi

iRebdnen valdebulebas, yovelwliurad,

yvelieris xuTSabaTs, sagangebod ewiraT

mefe-dedoflisaTvis, xolo xorcielis

kviras maTi SvilebisaTvis. 1709 wels

gamocemuli Sewirulobis sigelidan Cans,

rom dav iT-garejis monastrebi, e .w.

stavropigiulni ki ar iyvnen, aramed ni-

nowmideli mTavarepiskoposis samwysos

Seadgendnen, yovel SemTxvevaSi, aseTi

pretenzia ganucxadebia ioseb ninow-

midels: `aReSennes monasterni ege ud-

abnosani, vidremdis Seiqmnes adgilsa ma-

gas monasterni aTormeti Tavis-Tavad

winamZRvriTurT, da eseni yovelni iyvnes

samwyso da morCil RmrTisa mier kurTx-

eulisa mTavarepiskopozisa ninowmidelisa,

da romelnica uflebdes da ganagebdes

sagarejos wmidis ninos monastersa, maT-

ica jer ars pyroba da kurTxeva amaTi~.

mahmadianebis SemosevaTa droso, _

wers ninowmideli episkoposi, _ `udab-

nonica ese garejisani aoxrdes da mraval-

Jam da mravalwel daSTa umkvidrod kac-

Tagan da arRaravin iyo berTagani adg-

ilsa magas wmidasa, vidremde yofad Cven-

damde da iyo umkvidro kacTagan~.552 ni-

nowmideli mTavarepiskopos ioseb vaCna-

Zis dros berebs aRudgeniaT dodos mon-

asteri, misTvis episkoposs mamulebi Seu-

wiravs. garda amisa, rac aRsaniSnavia,

am episkoposs berebisaTvis dauweria

saqarTvelos eklesiis mokle istoria,

wmida ninos moRvaweoba, asureli mameb-

is Camosvla, gansakuTrebiT ki daviTis,

dodos da lukianes cxovreba. episkopo-

sis survili yofila, berebs hqonodaT

Sesabamisi codnac.

552 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III , gv. 660.

Page 62: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

62 mitropoliti anania jafariZe

daviT-garejis krebis `ganCineba~

[ganCineba saeklesio krebisa samonastro wesisa da rigis Taobaze][1702 w.]

q. saxeliTa saxierisa, arseba daubadebelisa RmrTisa mamisa, Zisa da sulisawmidisaTa, SewevniTa da madliTa yovlad ubiwosa umetesad kurTxeulisa, uxr-wnelisa qalwulisa mariamisaTa, SewevniTa da ZaliTa cxovels myofelisa jvari-saTa, ZaliTa da madlisaTa wmidaTa zecisa ZalTa angelozTa da mTavar angeloz-Ta, madliTa da SewevniTa wmidaTa udabnos maSvenebelTa mamaTa, madliTa daSewevniTa svetis cxovlisa kvarTisa sauflosa mironisa wmidisaTa, madliTa daTanamdgomlobiTa wmidisa giorgi alaverdisaTa da SewevniTa meaTcametisa mo-ciqulisa ninosiTa, madliTa mama daviT garejelisaTa da wmidisa dodosiTa;

Cven, meufisa mier samociqulosa kaTolike eklesiasa zedan dadginebulmanpatronman kaTalikozman evdemoz, amba alaverdelman patronman nikoloz, mTavar-efiskopozman qristeforem, ninowmindelman ioseb, sula qarTvelTa da kaxT efisko-pozTa, winamZRvarTa, mRdelTa da samRdeloT dasTa ese wigni, piri da ficidavsdeviT da Sekrva gaxsnis brZaneba, viTarca brZanebs piri RmrTisa: “romeliganxsnaT, xsnil iyos da romeli SekraT, krul iyos”.

Cven ama krebisa brZanebiTa ese wigni, piri da brZaneba davsdeviT, ase rome :1. romelic beri daviT-garejas, Tu naTlismcemels, Tu dodos, Tu berTubans

mivides metaniad da dasadgomad da aRTqma yos mun monastersa Sina samyofad, damerme kualad ukuniqces da dauteos Tvisi metania monasteri da sxvad monastradmivides, Cvenad uSendobod da eris gamourCevlad, daupatijeblad, Tavis nebiT dawadiliT da guliswyromiT, ampartavnobiT, dauTminobiT gamovardes, an sityuiT

553 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III , gv. 633.

rogorc zemoaRniSnulidan Cans, 1702

wels mowveuli saeklesio krebis Sem-

deg daviT-garejis monasterTa cxovre-

ba SesamCnevad aRorZinebula.

aRsaniSnavia, rom saqarTvelos ek-

lesias krebis mamebi uwodeben `samo-

ciqulo eklesias~. patriarqi Tavis

Tavs ase moixseniebs: `Cven , meufisa

mier, samociqulosa kaTolike ekle-

siasa zeda dadgin e buli patriarqi

kaTalikozi evdemozi~. 553 saqarTvelos

eklesiis am saxelwodebas gausva xazi

Semdgomma, 1748 wels mowveulma saek-

lesio krebamac.

Page 63: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

63saeklesio samarTali, kanonebi

visiTme moRordes da wavides, wyeul iyos da SeCvenebul RmrTisa da yovelT misTawmidaTagan, Svidis krebisagan da oTxis patriarqisgan, svetis cxovelisgan dawmidis giorgisa, wmidis ninosa da am wmidis mama daviTisa da dodosagan.

2. romelic Sevides, metania qnas dasadgomad, mamasa da krebuls piri da aRTqmadaudvas da aRar aRasrulos es Tavisi aRnaTqvami, wyeuli iyos da SeCvenebuli.

3. kvalad, romelmanc erTmanerTis SurobiT da qiSpobiT erTis monastridammeoreSi sadgomad beri miiyuanos an TviTan mivides mamasa da krebulisagan uSendo-bod, isimc wyeuli da SeCvenebul iyos.

4. Tu mefeTagan, kaTalikozTagan, efiskopozTa da darbazis erTagan gamorCeviTgamovides efiskopozad anu winamZRuarad anu romelsame wessa zeda mdgomlad, amasSendoba da madli qondes.

5. romelmac Tavadma, gina efiskopozman anu didman anu mcireman iqidam mamisakrebisa Seundobari da gamovardnili da am wyevas qveS danarCunebuli beri miuSvasda Seiwynaros, isic imisi monawile da Tanaziari iyos.

es ase gavarigeT da davamtkiceT.6. vinc amas urC eqmnas, wyevasa da SeCvenebasa qveSe iyos da daTan da abironTana

da iudas monawile da moziaremc iqmnebis, wyeul iyos suliTa da HorciTa aqa damermesa mas didsa dResa, amin. amin. amin.

amisi mowame da damamtkicebelni: bodbeli zaqaria, Tbileli domenti, mangle-li ioseb, samebeli nikoloz, mroveli, Weremeli, wilkneli, xarWaSneli parTeni,dmaneli elise, bovneli ivane, walkeli nikoloz, maRalaZe arqimanditi ni-koloz, sula qarTvelni da kaxni efiskopozni.

vinca am garigebisa da brZanebis damamtkicebeli iyos, madli da kurTxeva qondes.vinca vin urC eqmnas, wyevasamca qveSe ars aw da maradis ukuniT ukunisamdis, amin.qoronikons tJ.

beWedi: kaTalikozi evdemozvamtkiceb brZanebas amas kaTalikozis evdemosisasa amba alaverdeli.

xelrTva : alaverdeli nikolozvamtkiceb ninowmideli ioseb.

beWedi: mona RvTisa ninowmideli iosebvamtkiceb bodbeli mitrapoliti zaqaria am wigns.

beWedi: bodbeli zaqariaq. batoni mTavarefiskopozi vamtkiceb am sigels.55 4

beWedi : mTavarepiskoposi qristefore.

554 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III, 1970, gv. 633.

Page 64: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

64 mitropoliti anania jafariZe

`samarTali batonisSvilis vaxtangisa~

sakanonmdeblo Sekrebani vaxtang VI-is karze (1706-1709 ww.)

saqarTvelos saeklesio samarTlis

erT-erTi mniSvnelovani wyaroa vaxtang

VI-is samarTlis wignTa krebuli. `mar-

Tlmadideblobis mxne mxedarma, uflis

mier Zlierma moRvawem, sionis rjulmt-

kicebiTa Seuryevelma svetma, marTlma-

dideblobiT da RvTis siyvaruliT Seuo-

rgulebelma batoniSvilma vaxtangma~

Tavis garSemo Semoikriba qarTuli ek-

lesiis, sityvisa da kulturis didi moam-

ageni, Seakrebina maT qarTveli xalxis

mravali saukunis namuSevari wmida wer-

ilis, `qarTlis cxovrebis~ Tu `vefx-

istyaosnis~ dafantuli furclebi, Sea-

swavlina isini da gamoacemina. vaxtang-

ma agreTve Seagrova qarTuli samarT-

lis Zveli naSTebi da Zeglebi, Seadgina

axali, daamtkicebina krebas isini da

gamosca mTliani `samarTlis wignTa kre-

bulis~ saxiT.

rogorc vaxtang VI-is samarTlis

wignTa krebulis SesavalSia naTqvami,

am epoqis qarTlis WeSmariti ganmanaTle-

beli, e.i. yoveli axali erovnuli ideis

momwodebeli iyo mefe giorgi XI _ `mze

simarTlisa~, romelmac `qveyanaTa amaT

qarTlisaTa mohfina naTeli~. 555 mefe

giorgim ineba da `mosca Tavis wilad

taxtsa zeda gamgeblad qarTlisad~ ba-

toniSvili vaxtangi, romelmac `igula

da igulismodgina da Semokribna yovelni

wignni samarTlisani, romelni JamTa vi-

TarebiTa TviToeulad mimodabneuli iyo.

es yoveli moiZia, ipova da moiSova,

mravliTa iZulebiTa da friadiTa Srom-

iTa moiRo pirvel dabadebisa da gamos-

vlaTa samarTalni mosesmieri, romeli

TviT RmerTman mosca da amcno... meorisa

Zieba hyo saberZneTiT, oTxTa patriarq-

Ta mier qenebiTa wigni sasamarTloni,

JamTa keisrisaTa... mesame moaRebina didisa

somxeTisa mwyemsisa grigol ganmanaTle-

belisa samarxos eCmiaZiniT somexT mefeTa

wigni samarTlisani.. . meoTxe, wmidaTa

da marTlmadidebelTa qarTlis da afx-

azeTis kaTalikozTa RirsTa episkoposTa-

gan ganwesebuli samarTali, mexuTe, di-

dis mefeT-mefis giorgis mier Tqmulni

samarTalni mopovnebul-yo, romliTa

sjiden samnive ese samefoni qarTlisani.

meeqvse, aRbuRa jayel-cixisjvarelisa

Tqmulni ganaCenni da samarTalni, meS-

vide, amaT yovelTa Semdgomad aRwera

TviT sibrZniT da gulisxmobiTa Tvisi-

Ta, damowmebiT da nebadarTviT TvisTa

kaTalikoz-episkopoz da didebul-dar-

baiselTa, romeli aRwera TviToeulad

yovelnive samarTalni, ufros saxmar da

sargebel qarTlsa Sina amaT sxvaTaca~.556

sagulisxmoa, rom saqarTvelos same-

foebs anu imJamindeli qarTlis, kaxeTi-

sa da imereTis samefoebs, es Zegli, samives

erTad _ `qarTls~, `qarTlis samefoebs~

uwodebs,557 esaa areali, sadac am sa-

marTlis iurisdiqcia vrceldeboda.

CvenTvis gansakuTrebiT mniSvnelova-

nia is, rom vaxtangma Tavisi Semoqmedeb-

iTi samuSao Seafasebina da miaRebina

krebas, romelic Sedgeboda – kaTaliko-

sisa da episkoposebisagan. am krebas, iseve,

rogorc saxelmwifo darbazis sxdomas,

mefesa da umaRles ierarqebTan erTad

555 Zveli qarTuli samarTlis Zeglebi, 1963, t. I . gv. 99; 556 iqve . gv. 101; 557 iqve, gv. 100.

Page 65: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

65saeklesio samarTali, kanonebi

eswrebodnen – didebulni da darbaiselni,

vaxtangs maTi `damowmeba da nebadarT-

va~ esaWiroeboda. am krebas, ramdenime

sxdomisagan Semdgars unebebia damtki-

ceba da amoqmedeba samarTlis Zveli da

axali normebisa - `damowmebiTa da neba-

darTviT TvisTa kaTalikoz-episkopoz da

didebul-darbaiselTa~,556 rogorc wya-

ro aRniSnavs, am samarTlis kanonebis

moZieba-SemuSavebis dros vaxtangs gver-

diT edga cnobili mecnieri, kaTalikos-

patriarqi domenti IV, agreTve mTavar-

episkoposi grigoli, sxva mitropolit-

episkopos-winamZRvarni da sasuliero pirebi.

vaxtangi wers Tavisi samarTlis wignis

Se savalSi: `nuravin hgon ebT, TviT

mxolod TaviT TvisTa rasame vyofdeT,

ar am ed T an a yoliTa d a mow mo biTa

mRvdelmTavrisa da didis dedaqalaqisa

mcxeTisa da kvarTsa zedan sauflosa

svetisa RvTiv aRmarTebulisa da mir-

onaRmocenebulis, saWed-mpyroblisa da

xarisxisa zedan mtkiced mdgomelisa

Zmisa Cvenisa, batoniSvilis kaTaliko-

sis domentisiTa, agreTve TanadgomiTa

aragvis erisTviSvilis mTavarepiskopozis

grigoliTi da sxvaTa mitropolit-episko-

poz-winamZRvarTa da saRmrToTaganTa~.558

Tavisi samarTlis bolosityvaSic vax-

tangi Seaxsenebs momaval kaTalikosebs,

episkoposebs, mitropolitebs, winam-

ZRvrebs, mRvdlebs, sxva sasuliero

pirebs Semdegi droisa, rom mis naRvaw

samarTals `mowmoba darTes erTa CvenTa

srulebiT saRmrToTa da gina samxedroT

aman... yovelmanve erTbaSad da ese es-

reT ars Semzadebuli~.559

safiqrebelia, rom vaxtangma domen-

ti kaTalikosisa da grigoli episkopo-

sis TanadgomiT moamzada kanonebi, e.i.

Seamzada e.w. `samarTali batoniSvilis

vaxtangisa~. amis Semdgom maT da sa-

gangebod Seqmnilma komisiam moiZies sxva

qristiani erebis samarTlis wignebi. gan-

sakuTrebuli yuradReba daeTmo bizan-

tiuri samarTlis wignebs. Semdeg ki

mTeli krebuli krebam daamtkica.

komisiam upirvelesad saeklesio sa-

marTlis erT-erTi umTavresi wyaro

`friadi SromiT moiRo~. esaa e.w. ̀ moses

samarTali~. komisiisaTvis gansakuTre-

buli interesis sagans warmoadgenda

imperatorTa droindeli bizantiuri sa-

marTali, romelic Tavis droze ara

mxolod saqveyno, aramed upirvelesad

saeklesio samarTlis kodeqss warmoad-

genda. bizantiis imperiis damxobis Sem-

degac, `igi moqmed samarTlad iTvle-

boda bizantiuri civilizaciis qvey-

nebSi (saberZneTi, bulgareTi, moldav-

eTi, ruseTi, saqarTvelo, somxeTi da

sxva), _ wers i. doliZe 56 0 – moqmed

samarTalSi igulisxmeba bizantieli

nomofilaqsis konstantine armenopulos

naSromi - `eqvsi wigni~. 56 1

vaxtangis mier gamocemuli bizanti-

uri samarTlis mixedv iT Sedgen ili

`berZnuli samarTlis~ qarTuli versiis

umTavres nawils Seadgens armenopulos

`eqvsi wignidan~ amokrebili kanonebi. mis

meore nawils Seadgens Targmanebi ma-

Teos blastaris sintagmidan. Tavis mxriv,

armenopulo aRniSnavs, rom mis wyaros

sxvasTan erTad warmoadgenda imperator-

ebis: basilis, konstantines da leonis

proxironebi, sakanonmdeblo aqtebidan

amonakrebi, agreTve mefeTa wignis (basi-

likis) Semokleba (sinopsisi) da sasa-

558 qarTuli samarTlis Zeglebi, 1963, t. I, gv. 478; 559 iqve , gv. 532; 560 iqve , gv. 581; 561 Â.Ñîêîëüñêèé, Ãðåêî-ðèìñêîå ïðàâî â óëîæåíèè Ãðóçèíñêîãî öàðÿ Âàõòàíãà VI.

Page 66: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

66 mitropoliti anania jafariZe

marTlo praqtika, imperatorebis dadge-

nilebebi, leon brZenis novelebis kre-

buli, leonisa da konstantines 18 tit-

ulovani ekloga, cxadia, umTavresi

wyaroa mociqulTa da saeklesio kre-

baTa kanonebi, sasinodo da sapatri-

arqos dadgenilebebi. 56 2

alfabeturi sintagmis avtoric, ma-

Teos blastari Tavisi naSromis wyarod

iyenebs saeklesio krebebis dadgenile-

be bs da kanon ebs, romis samarTlis

wyaroebs leon brZenis bazilikamde.56 3

qarTuli `samarTali berZnulis~ Sesav-

alSic asevea naTqvami: `leon brZnisa da

konstantinesi da sxvaTa xelmwifeTa mier

Tqmuli~.564 es Sesavali da misi 1-li

muxli warmoadgens armenopulos `eqvsi

wignis~ Sesavals.565 i. doliZe eyrdnoba

vl. sokolskis daskvnebs, rom berZnuli

kanonebis qarTuli Targmani warmoad-

gens blastaris sintagmisa da armenopu-

los `eqvsi wignis~ kompilacias. es uka-

nasknelni berZnul-romauli samarTlis

mTavari krebulebi iyo da iyenebdnen bi-

zantiis gviandel epoqaSi. blastaris sin-

tagmas sasuliero, xolo armenopulos

naSroms _ saero sasamarTloebSi. rogorc

cnobilia, miuxedavad Turqebis mier bi-

zantiis dapyrobisa, mainc osmaleTis

imperiaSi berZnuli da, sabolood, mar-

Tlmadidebluri mosaxleobis saeklesio

da samoqalaqo saqmeebis iurisdiqcia

mTlianad konstantinopolis sapatri-

arqosa da berZen sasuliero xelisu-

falTa xelSi moeqca, amitomac praq-

tikuli saWiroebisaTvis osmaleTSi mar-

Tlmadidebluri saeklesio xelisuflebis

mier gakeTda yoveldRiuri xmarebisaTvis

saWiro blastaris sintagmisa da armenop-

ulos `eqvsi wignis~ mokle kompilacia.

bizantiis imp eriis dace mis Semde g,

rogorc aRiniSna, saeklesio iurisdiq-

cia gavrcelda marTlmadidebeli mosax-

leobis saero saqmeebzedac, radganac ek-

lesiis xelSi moeqca marTlmadidebeli

mosaxleobis samoqalaqo iurisdiqcia,566

amitomac erT mTlian korpusad gaer-

Tianebuli iuridiuli krebulebi, romel-

Sic saeklesio da saero samarTali Se-

dioda – didi upiratesobiT sargeblob-

da. swored aseTi krebuli mouZiebia

vaxtangis komisias yofil bizantiaSi,

anu imdroindel osmaleTSi. ramden-

imewliani Ziebis Semdeg, samarTlis wigni

berZnulidan gadmouTargmnia kvipriane

samTavnel episkoposs. ̀ berZnuli samarT-

lis~ mkvlevaris, T. bregaZis azriT, mis

wyaros warmoadgens blastaris sintag-

ma, armenopulos wignebidan CanamatebiT.

am xelnaweris qarTuli Targmani atarebs

gamokrebil xasiaTs. Targmani kvipriane

samTavnels unda Seesrulebina, am episko-

posma domenti kaTalikosis brZanebiT

Targmna ̀ kurTxeva eklesiisa~, imave kaTa-

likosis brZanebiT samarTlis zogierT

muxls gaukeTa minaweri.567

aqedan Cans, rom vaxtang VI-sTan

erTad aqtiurad muSaobda samarTlis

wignebze kaTalikos-patriarqi domenti

IV, episkoposi grigoli aragvis erisTavis

Svili da agreTve episkoposi kvipriane

samTavneli. kaTalikos-episkoposebis aq-

tiuri muSaoba berZnul-bizantiuri saek-

lesio-samoqalaqo samarTlis wyaroebis

Zieba-Targmnisas miuTiTebs, Tu ra aqti-

urad iRvwoda saqarTvelos eklesia sa-

marTlis sferoSi XVII s-is bolos da

XVIII s-is dasawyisSi.

562 qarTuli samarTlis Zeglebi, I, gv. 580; 563 qarTuli samarTlis Zeglebi, I, gv. 582; 564 iqve , gv.129 ; 565 iqve , gv. 582; 566 iqve , gv. 584; 567 iqve, gv. 592.

Page 67: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

67saeklesio samarTali, kanonebi

komisiam ineba da agreTve moiZia e.w.

`siriul-romauli samarTali~, romelic

im droisaTvis arsebobda somxur enaze

da daculi iyo eCmiaZinis sakaTalikoso

wignTsacavSi. igi am droisaTvis gaer-

Tianebuli yofila erT samarTlis kre-

bulad, mxiTar goSis samarTlis wign-

Tan erTad. ori weli Targmnidnen `somx-

uri samarTlis wigns~ da mis safuZ-

velze Seqmnes e.w. `somxuri samarTlis

qarTuli versia~. igi, rogorc iTqva,

ori nawilisagan Sedgeba, esaa siriul-

romauli samarTlis qarTuli versia da

mxiTar goSis samarTlis qarTuli ver-

sia. masSi sul 431 muxlia. siriul-

romauli samarTali, vl. sokolskis

kvlevis Tanaxmad, Sedgenili yofila

V s-Si da es iuridiuli krebuli Zveli

droidan moqmedebda ara mxolod somx-

eTSi, aramed saqarTveloSic.568 igi V-

VI ss-Si mcire aziis saxelmwifoebSic

yofila gavrcelebuli, viTarca bizan-

tiis gavlenis qveS myof qveynebSi. sir-

iul-romaul kanonebs gavlena mouxde-

nia mxiTar goSis samarTlis wignze (prof.

s. samuelianis azriT), mas `Zlevamosil

qristian mefeTa konstantines, Teodo-

sis da leonis kanonebs~ uwodebdnen.569

i. doliZis azriT, SesaZloa es siriul-

romauli kanonebi Zvelad qarTuladac

iyo naTargmni. magram igi dakargula da

amitomac vaxtangis komisias xelmeored

uTargmnia mxiTar goSis samarTlis wign-

Tan erTad.569 cxadia, marTlmadidebeli

bizantiis saxelmwifosa da misi impera-

torebis kanonebi gamosayenebeli iyo saek-

lesio sferoSi ZvelTaganve.

riT unda yofiliyo gamowveuli mxi-

Tar goSis samarTlis wignis CarTva

vaxtangis krebulSi? b. aruTinianis

azriT, samarTlis wigns `naxevrad sa-

kanonmdeblo, naxevrad moZRvruli xas-

iaTi hqonda da modave mxareTa da mosa-

marTleTa neba-survilze iyo damokide-

buli eRiarebinaT da gamoeyenebinaT igi

Tu ara~.570 i. doliZis azriT, samarT-

lis wignSi Setanili normebi da wesebi

moqmed samarTals warmoadgenda, Tumca

isicaa aRsaniSnavi, rom TviTon vaxtang

VI miuTiTebda da urCevda mosamarTleeb-

sa da msajulebs gamoeyenebinaT ara ucx-

ouri samarTali, aramed qarTuli, anu

vaxtangis samarTali. amis mizezad vax-

tangi asaxelebs im garemoebas, rom

qarTvelebis `wesi da qceva~ gansxvavde-

ba sxva qveynebis `rigisa da qceulobis-

agan~. amitomac ucxouri samarTali `Cv-

enda uxmar ars~, Tumca ki samarTlis

wignSi isini `SemoklebiT moipovebian~.

vaxtangi wers, rom Cveni qveynisaTvis

sasargebloa da umjobesia mis mier Se-

muSavebuli da krebis mier damtkicebu-

li samarTlis gamoyeneba.571

osmaleTis kanone bis Sesab amisad,

sxvadasxva religiuri Temis wevrebi os-

maleTSi rogorc samoqalaqo, ise saek-

lesio sferoSic eqvemdebarebodnen sak-

uTar samarTals. amiT iyo gamowveuli,

rom yirimsa da osmaleTSi arsebul sxva

somxur koloniebSi mxiTar goSis sa-

marTali moqmed samarTals warmoadgen-

da, cxadia, somxebisaTvis. sakuTari sa-

marTlis moqmedebis es sfero somxebma

gaavrceles sxva qveynebSi mcxovreb somx-

ebzec, magaliTad, poloneTSi. i. doliZ-

is azriT, mxiTar goSis samarTliT xe-

lmZRvanelobda saqarTveloSi mcxovrebi

somexi mosaxleoba, gansakuTrebiT _

vaWarTa fena.570

568 qarTuli samarTlis Zeglebi, I, gv. 594; 569 iqve , gv. 595; 570 iqve, gv. 602.

Page 68: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

68 mitropoliti anania jafariZe

Tu es mosazreba misaRebia, maSin

saqarTvelos saeklesio krebis mier somx-

uri samarTlis kanonebis ganxilva gamo-

wveuli unda yofiliyo qarTuli eklesiis

samarTlebrivi iurisdiqciis sferoSi

sxvadasxva aRmsareblobis mqone mTeli

qveynis mosaxleobis moqceviT. qarTuli

saxelmwifo udgenda Tavis moqalaqe

araqarTvelebs TavianTi eTnikur-aRmsare-

blobiTi niSnis Sesabamis kanonebs.

vaxtang VI -m da komisiam kre bas

warudgines saqarTvelos saeklesio sa-

kanonmdeblo krebis kanonebi, cnobili

`kaTalikozTa samarTlis~ saxeliT. ̀ kaTa-

likozTa samarTali mTel saqarTveloSi

moqmedi saeklesio sjuli iyo, radgan

igi damyarebuli iyo `sjulis kanonze~,

r om elic Z v elT a ga n v e mo q m ed e bd a

saqarTveloSi. es kargad icoda vaxtangis

sakodifikacio komisiam, romelmac ko-

misiis wevris saeklesio sjulmdeblo-

bis didi mcodnis kaTalikoz domentis

dasturiT es Zegli samarTlis wignTa

krebulSi Seitana, riTac kvlav daadas-

tur a mi si moq me de b a a Rmos avle T

saqarTveloSi, marTalia, kaTalikozTa

samarTali Sedgenili iyo dasavleT

saqarTveloSi, magram igi mTeli saqarTve-

los saeklesio weswyobisaTvis damaxas-

iaTebeli Zeglia.572

i. doliZe wers _ `specialur lit-

eraturaSi kaTalikozTa kanonebs biWvin-

Tis saydris iadgars adareben da mas

xsenebuli kanonebis damatebad Tvlian.

es azri ekuTvnis prof. al. xaxanaS-

vils~.573 is al. xaxanaSvilma gamoTqva

Tavis `gujrebSi~ (1891, gv. 124-125) da

werilSi - (Ljgjkytybt r uhepbycrbv

rfnfkbrjcjdsv pfrjyjv).574 maTSi gamoTq-

vams imave azrs, rom biWvinTis gujari

(iadgari) warmoadgens `kaTalikozTa

kanonebis~ damatebas. Tavis mxriv, es

gujari dgeboda TandaTanobiT, oTxi

saukunis ganmavlobaSi da Tavisi axlan-

deli saxe miiRo ara uadres XVIII s-is

pirveli meoTxedisa. aRsaniSnavia, rom

biWvinTis iadgaris mixedviT, biWvinTis

saydari mefeTa (imereTis) sakuTrebadaa

miCneuli _ `saydari maTi ars~.575 me-2

muxli icavs taZars `didebulis, Tava-

dis an aznauris~ ymis mier gatexisagan.

gamtexis qoneba saydars unda darCeno-

da. mekobre da misi mebatone ki Zelze

unda gaesvaT. sul 27 muxlia, romlebic

icavs sakaTalikosos qonebas, glexebs,

ymebs da mamuls, pirutyvs, jogs, `say-

dris Svilebs~, saydris `moxeleebs~,

`kaTalikosis kacs~, `zurgiT mzidav

xars, sefe xars~, ̀ moxeleTa kacs~, ̀ kaTa-

likozis yma-msaxurs~, `saydris moina-

les~, `biWvinTis garSemo sofelsa da

glexebs~, `agarakebs~, sxva soflebs,

`metoq monastrebs~, qalaqebs, imaTSi

mcxovreb glexebs, msaxurebs, moinaleebs,

`soflis kacebs~, `cols~, `qals~, ve-

naxs, `saydris ymebs~, ymis mejinibes,

mesadiles, mwyemss, krZalavs `biWvinTis

wyalSi~ nadirobas (Tevzaobas). ramden-

ime muxlSi ganxilulia didebulis, Ta-

vadis an aznauris mier `kaTalikosis

gineba~, `episkoposis cema, xelT Sepy-

roba, avad gineba, upativoba~ da sxv.

bolos, aRniSnulia `viTarca sxvaTa say-

darTa uCinebulesi ars biWvinTis say-

dari, agreTve umetesi iadgari davdeviT

da davamtkiceT mtkice brZanebiT ese~.

biWvinTis iadgari, anu gujari, Sesa-

Zloa marTlac damateba iyos ̀ kaTalikoz-

571 q.s .Z., I. , gv. 532, vaxtangis bolosityvaoba; 572 q.s .Z., I., gv. 607; 573 i. doliZe. `kaTalikozTasamarTali~, q.s. Z. I. gv. 610; 574 Þðèäè÷åñêèé âåñòíèê, Ò-XI. 1882. c. 568-571; 575 q.s .Z., I. , gv. 611.

Page 69: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

69saeklesio samarTali, kanonebi

Ta samarTlisa~, radganac zogierTi mux-

li, romlebic am ukanasknelSi bun-

dovnadaa ganmartebuli, biWvinTis iad-

garSi naTladaa gadmocemuli. magali-

Tad, kaTalikosTa samarTlis me-17 mux-

lis Tanaxmad, kaTalikosisa da episko-

posTa ginebisaTvis sasjeli asea micemuli

_ `vinca kaTalikozsa da episkopozs

aginos da upatiuroba hkadros, ra riga-

dac sjulis kanonSi eweros, imrigad

ganipatiJos~,576 magram moZebna imisa, Tu

ra ewera `sjulis kanonSi~, moiTxovda

Ziebasa da Sromas, amitomac biWvinTis

iadgarSi imave danaSaulisaTvis sasje-

lis zoma pirdapiraa naCvenebi _ `vinca

kaTalikozsa aginos anu sacemrad waiz-

idos, 50 glexi saydars daeurvos da

kaTalikozsa ori sisxli daeurvos did-

isa SexvewiTa~.577 maSasadame, damnaSaves

50 glexi saydris sasargeblod unda Cam-

orTmeoda, piradad kaTalikosis sasarge-

blod ki `ori sisxli~ unda gadaexada.

aseve qorepiskoposis ginebisa da upa-

tivcemulo mopyrobisaTvis damnaSaves 12

glexi unda CamorTmeoda saydris sasarge-

blod, 300.000 TeTri ki TviTon daz-

aralebuls unda gadascemoda. aseve gan-

martebulia sxva muxlebic. Tumca isic

unda iTqvas, rom kaTalikosTa samarT-

lis sfero ufro zogad-yovlismomcve-

lia, magaliTad, igi ganixilavs da debs

sasjels tyveTa syidvis da eklesiis

mkrexelTa winaaRmdeg. udebs kanonsa da

sasjelebs episkoposebs, magaliTad, me-

14 muxliT episkoposis mowinaaRmdege

damnaSavis gasamarTlebis Semdeg mefes

evaleboda misi dasja. me-15 muxliT kaTa-

likosis mowinaaRmdege episkoposs, dari-

gebaTa Semdgomac gamousworebels, mefe

saydars CamoarTme vda. `kaTalikozTa

samarTali~ ixilavs mefis moRalateTa, uR-

irsi mRvdlis makurTxevelTa, cud mosa-

marTleTa sasjelebs. agreTve debs sasjelebs

`saydris mamulis gamoxumisaTvis~, `sju-

lis gamTavebelTa da gardamavalTaTvis~,

`rZlis SerTvisaTvis~ da sxv.

rogorc aRiniSna, radganac `kaTa-

likozTa samarTali~ saqarTveloSi moq-

medi saeklesio sjuli iyo, igi ganixila

vaxtangis komisiam da gadasca krebas

dasamtkiceblad, amitomac igi Sevida

vaxtangis samarTlis wignTa krebulSi.

vaxtangis komisiam moiZia da sjul-

debiT krebas gansaxilvelad gadasca

meore sakanonmdeblo Zegli, romelic

beqasa da aRbuRas samarTliTaa cnobili.

Cveni azriT, rogorc `kaTalikozTa sa-

marTali~ warmoadgenda XVI s-Si Catare-

buli saeklesio krebis mier gamocemul

kanonebs, aseve `beqasa da aRbuRas~ sa-

marTali warmoadgens Wulevis eklesia-

Si Semdgar saeklesio-sakanonmdeblo kre-

bis mier Sedgenil samarTals, ukanaskneli

ufro farTo moculobisaa da, Tavis

mxriv, Seicavs beqasa da aRbuRas sa-

marTlis garda, agreTve `bagrat kura-

palatis samarTlis~ da TviTon Wulevis

krebis mier gamocemul e.w. `kanonikur

samarTals~. maSasadame, Cveni fiqriT,

aRbuRa aTabag-amirspasalaris dros Wu-

levis taZarSi Semdgarma saeklesio-sa-

kanonmdeblo kreba-darbazobam, daaxloe-

biT 1295-1304 wlebSi, moiZia da ganix-

ila misTvis saWiro Semdegi samarTlis

wignebi: 1. bagrat kurapalatis samarTa-

li; 2. beqa mandaturTuxucesis samar-

Tali; 3. aRbuRa aTabag-amirspasalaris

samarTali; isini daamtkica da erT sa-

marTlis wignad Sekra, bolos ki daur-

To TviT krebis mier gamocemuli ̀ kanoni-

576 q.s .Z., I., gv. 396; 577 iqve, gv. 612.

Page 70: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

70 mitropoliti anania jafariZe

kuri samarTali~. es samarTlis wignebi

Wulevis krebam ara qronologiuri we-

sis mixedviT, aramed, Cans, moqmedi sa-

marTlebrivi sicocxlisunarianobis Se-

sabamisad daalaga. rogorc aRiniSna, vax-

tangis komisiam moiZia es krebuli, romel-

ic `beqasa da aRbuRas samarTlis~ sax-

eliT da ara Wulevis krebis samarTliT

iyo cnobili da gadasca vaxtang mefis

karze moqmed krebas da vaxtangis sa-

marTlis wignTa krebulSi CarTo.

vaxtangis samarTlis wignTa krebu-

li, agreTve, Seicavs gaerTianebuli

saqarTvelos samefos RvTivgvirgvinosan

mefeTa mier Sedgenil samarTlis wign-

Tagan SemorCenil giorgi brwyinvales

`Zeglis dadebas~. es iyo saqarTvelos

mTianeTisaTvis sagangebod Sedgenili

sjulmdebloba. igi adgilobrivi xasia-

Tis sakanon mde blo Z eglia , magram

saqarTvelos daSlis Semdeg erT dros

barisaTvis Seuferebeli da Seusabamo

kanonebi, daqveiTebuli da danawevrebu-

li saqarTvelos kuTxeebisaTvis moqmed

samarTlad iqca _ `romliTa sjidnen

samnive ese samefoni qarTlisani~.

vaxtangis komisiam, rogorc aRiniSna,

igi CarTo Tavis samarTlis krebulSi.

gansakuTrebuli mniSvnelobisaa am

krebulSi CarTuli `samarTali batoniS-

vilis vaxtangisa~. mkvlevarTa erTi naw-

ilis azriT, am krebulSi marTalia Set-

anilia sxvadasxva erovnuli da ucxo

Zegli, magram savaldebulo Zala mx-

olod sakuTriv vaxtangis kanonebs hqon-

daT. krebulSi Sesuli moses, berZnul

da somxur samarTals mxolod damxmare

samarTlis funqcia hqonda. TviTon vax-

tangis samarTalze didi gavlena mouxde-

nia bizantiur samarTals.

bizantiuri samarTlis gavlena rogorc

qarTul, ise sxva marTlmadidebeli qvey-

nebis samarTalze, Turqebis mier kon-

stantinopolis dapyrobis Semdegac ar

Sewyvetila, `piriqiT, SeiZleba iTqvas,

rom is erTgvarad kidec gaZlierda.

saqarTveloSi gavrcelda da gamoiyene-

boda rogorc yvelaze Zveli (siriul-

romauli), ise berZnul-romauli samarT-

lis erT-erTi gviandeli Zegli, rac

mowmobs saukuneTa ganmavlobaSi berZnul-

romauli samarTlis mudmivsa da uwyvet

gavlenas saqarTvelos samarTlebriv wyo-

bilebaze. am mxriv, saqarTveloSi gan-

meorda yvela is movlena, romelsac

adgili hqonda aRmosavleTis sxva mar-

Tlmadidebel qveynebSi~. 578 sokolskis

msgavsad, prof. al. xaxanaSvilis azriT,

saqarTveloSi moqmedebda berZnuli (e.i.

bizantiuri) samarTali da didi gavlena

hqonda qarTul samarTalze, maT Soris,

vaxtangis kanonebzec. al. xaxanaSvilis

azriT, qarTul `sigelebSi xSirad nax-

avT miTiTebebs berZenTa kanonebze~.579

rogorc al. xaxanaSvili aRniSnavs, vax-

tangis samarTlis krebulSi CarTuli

berZnuli samarTlis 153, 166 da 172-e

muxlebidan momdinareobs batonymobis

mkacri xasiaTi vaxtangis samarTlis

wignis 235-e, 258-e da 259-e muxlebSi,

romlebic ymis uuflebo mdgomareobas

akanonebs. al. xaxanaSvils miaCnia, rom

bizantiis samarTlis didi gavlena qar-

Tul kulturasa da kanonmdeblobaze

aisaxa vaxtangis kanonebSi, magaliTad,

misi samarTlis wignis 25-e muxlSi da-

kanonebuli principi _ `mefisa da kaTa-

likosis saqme orisave swori ars da

aRbuRas kanonebis 102-e muxlis norma

578 Â. Cîêîëüñêèé, Ãðåêî-ðèìñêîå ïðàâî â óëîæåíèè ãðóçèíñêîãî öàðÿ Âàõòàíãà VI, Æóðí. ìèí. ïðîñâ. 1897, c.56-93, q.s.Z. I. gv. 639; 579 al. xaxanaSvili, `batonymoba saqarTvelosi~, 1910. meore gamocema, gv. 50-51.

Page 71: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

71saeklesio samarTali, kanonebi

`meore mefe episkopozi ars~ bizanti-

uri samarTlis normebia. bizantiam kidev

ufro meti gavlena daaCnia saqarTvelo-

Si qorwinebis, col-qmrobis kavSirisa

da ojaxis safuZvlebis ganmtkicebas~.580

rusi mecnieris m. kovalevskis azriT,

`qarTuli saojaxo da saqorwilo sa-

marTali mTlianad nasesxebia bizanti-

uri kanonikuri samarTlidan . romisa

da bizantiis samarTalma didi gavlena

moaxdina qalis uflebriv mdgomareoba-

ze qarTul samarTalSi. beqasa da aRbu-

Ras kanonebiT, qurdobisaTvis dasaxele-

buli ormagi sazRauri nasesxebia romis

samarTlidan~.58 1

vaxtangis samarTlis wignTa krebulSi

SesulTagan savaldebulo Zala mxolod

vaxtangis kanonebs hqondaT. germaneli

mkvlevaris d. holdakis azriT, ufro adre

igive azri gamoTqva haqsthauzenma.582

al. vaCeiSvilis azriT, `vaxtangis

krebulSi Sesuli sxva iuridiuli Ze-

glebi dadebiTi samarTlis damxmare

wyaros warmoadgendnen. moqmedi samar-

Tali mxolod da mxolod vaxtangis

debulebiT ar amoiwureboda, vaxtangis

debuleba sargeblobda upiratesobiT, ma-

gram sasamarTlos hqonda kompilaciis

sxva normebis Sefardebis ufleba, Tu

amas saWiroeba moiTxovda~.583

iv. surgulaZe ki miiCnevda, rom `vax-

tangis samarTlis wigni Sedgenili qarT-

lis samefo darbazis monawileobiT mo-

qmedebda mTel saqarTveloSi~.584

isidore doliZis azriT, XVIII da XIX

ss-is sasamarTlo aqtebi metyvelebs, rom

vaxtangis samarTlis wigni moqmedi samar-

Tali iyo, romelsac kanonis Zala hqonda.585

vaxtangis samarTalze gavlena mouxde-

nia Zvel saqarTveloSi arsebul sakanon-

mdeblo Zeglebs, amitomac igi qarTuli

erovnuli samarTlis yvelaze srulyofili

Zegli da marTlmsajulebis ZiriTadi sax-

elmZRvanelo wigni iyo gvianfeodalur

saqarTveloSi.586 iv. javaxiSvilis azriT,

Zvel saqarTveloSi vaxtangamdec arse-

bobda ucxo qveynebis sakanonmdeblo Ze-

glebis qarTuli Targmanebi, maT Zvela-

dac aerTianebdnen sxva qarTul ZeglebT-

an erT krebulSi.587 berZnuli da somxuri

samarTlis wignebi ueWvelad winaTac iqne-

boda, maTi arseboba vaxtangs ar scodnia

da xelaxla gadmouqarTulebia.588 d. fur-

celaZe sigel-gujrebis Seswavlis Sem-

deg mivida daskvnamde, rom qarTveli mo-

samarTleebi saqmis ganxilvisa da gadaw-

yvetilebis gamotanisas sargeblobdnen vax-

tangis krebulSi Setanili berZnuli da

somxuri kanonebiT.589 amasve werda daviT

batoniSvilic, giorgi XIII-is Ze, qarTu-

li samarTlis istoriis saukeTeso

mcodne .590

`samarTali vaxtang batoniSvilisa~

rogorc Cans, Tavdapirvelad, mTavrdebo-

da 204-e muxliT, romelsac mosdevda

bolosityvaoba. SesavalSi vaxtangi aRni-

Snavs, rom igi umciresi iyo ZmaTa Soris,

ineba `Tavad man ufalman gamoavlina pir-

iTa utyueliTa brZaneba codvilTa mowy-

aleba da myo me msajulad da gamged

RvTismSoblis wilxvdomili qveynisa~.59 1

vaxtangi, rogorc aRiniSna, werda, rom

580 al. xaxan aSvili, `bizantiis gavlena saqarTvelozed~, gaz . ̀ moambe~ 1901. #XII; 581 Ì. Êîâàëåâñêèé,Çàêîí è îáû÷àé íà Êàâêàçå, T. I, c. 110-134. q.s.Z. I. gv. 639; 582 Holldak, Zwei Grandsteine… 1907, p. 97-102, Haxthausen, Transcaucasia, II, 1856, p. 282. q.s. Z. I. gv. 638; 583 al. vaCeiSvili, narkve vebiqarTuli samarTlis istoriidan I , 1946, gv. 18; 584 iv. surgulaZe, saqarTvelos saxelmwifosa dasamarTlis istoriisaTvis, 1952, gv. 113; 585 q.s.Z. gv. 641; 586 i. doliZe , vaxtangis samarTlis wignTakrebulis Sedgeniloba da wyaroebi, q .s.Z . I . gv. 650; 58 7 iv. javaxiSvili, qarTuli samarTlisistoria, I. gv. 118-119; 588 iqve, gv. 119; 589 Ä. Ïóðöåëàäçå, Êðåñòúÿíñêèå ãðàìîòû, 1880, c. 20; 590 q.s.Z.I. gv. 652; 591 iqve, gv. 477.

Page 72: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

72 mitropoliti anania jafariZe

samarTlis wignebi Seadgina `Tanayoli-

Ta da mowmobiTa~ domenti IV kaTaliko-

sisa. aseve , aragvis erisTavis Svilis

mTavarepiskoposis grigolisa da sxva

mitropolitis, episkoposebis, winamZRvre-

bis, sasuliero pirebis TanadgomiT. saer-

Tod ara marto sasuliero ierarqiis,

aramed saxelmwifo darbazis Tanamonaw-

ileobiTa da damtkicebiT _ `mowmobi-

Ta da TanazraxviTa yovelTa darbazis

erTa CvenTaTa~. 592

maSasadame , saxelmwifo darbazis

sxdomebze ixileboda vaxtangis kanone-

bi, romelmac sabolood miiRo igi. sax-

elmwifo darbazi, rogorc aRiniSna,

rodesac saeklesio sakiTxebs ixilavda

da darbazobaSi monawileobda umaRlesi

ierarqia, imavdroulad warmoadgenda

saeklesio krebas kaTalikosis meTauro-

biT. maSasadame, vaxtangis kanonebi mi-

iRo saeklesio krebamac, es kanonebi imave

dros saeklesio samarTlis normebia,

radganac misi mravali muxli swored

saeklesio sakiTxebs eZRvneba. sazoga-

dod, samarTlis dadgenis procesSi kaTa-

likosisa da episkoposebis monawileoba

iuridiuli normaa. magaliTad, zogier-

Ti muxli pirdapir miuTiTebs maT Care-

vas, 64-e muxliT gansazRvrulia colis

mtanjveli kacis mefis mier dasja da

miTiTebulia: `da kaTalikozmac asre

uyos~. 59 3 iqve miTiTebulia `is kaTa-

likozman icis~, muxli 65-e _ `tanjva

hyos kaTalikozman~, muxli 66-e _ ̀ kaTa-

likozman wurTniT unda Searigos~, mux-

li 79-e _ `kaTalikozman da mefem

gardaaxdevinos~, `moZRvarman icis misi

sakanoni~.594 muxli 96-e `es saqme kaTa-

likozma da mefem didad unda moikiTx-

on~ , muxli 97-e `kaTalikozisagan

592 q.s .Z., I., gv. 478; 593 iqve , gv. 428; 594 iqve , gv. 501; 595 iqve , gv. 525; 596 iqve, gv. 439.

gardaexdevineba~ da sxv. mTeli Tavi aqvs

daTmobili episkoposis sakiTxs, magali-

Tad, 175 -e muxlSi n aTqv amia , rom

saqarTveloSi episkoposebis Semosavali

mcirea da isini ar arian didi qonebis

patronebi, radganac `saqarTvelo Rari-

bi da usaqonlo qveyana aris, agre rigad

arc xelmwifis Semosavali aris, verc

amas episkoposis Zma da saxlis kaci

episkoposisagan iSoebs rasme misgan~.595

aseve sagangebo Tavi eZRvneba sasjels

`qveynisa da rjulis RalatisTvis~. ma-

galiTad, muxli 222-e ambobs _ `vinc

kacman qveyanas da qristes rjuls uo-

rgulos RvTisa da batonis orisav me-

sisxle iqnebis~.596

gansakuTrebiT mniSvnelovania vaxtang-

is samarTalSi mocemuli pativis norme-

bi, romliTac saeklesio pirebi mikuTvneb-

ulni arian qveynis sxvadasxva ierarqi-

ul fenas. magaliTad, 25-e muxlis Tanax-

mad _`mefisa da kaTalikozis saqme ,

ukadrisi Tu rac ram feri, orisave swori

aris, imitom rome erTi xorcis xelm-

wife aris da meore sulisa, kurTxeva

da pativic RvTisagan da kacTagan swore

aqvT maTi saqme Cven swored dagviwe-

ria~. 26-e muxliT mTavarepiskoposi pa-

tiviT gaTanabrebulia didebul Tavad-

Tan, 27-e muxliT episkoposi pativiT

gaTanabrebulia Sua TavadTan; 28-e mux-

liT arqimandritis pativi gaTanabrebu-

lia mesame xarisxis TavadTan; winamZR-

varis pativi tolia gadidebuli aznau-

risa, mRvdel-monazvnis pativi Sua azn-

aurTan aris gaTanabrebuli, mRvdlis pa-

tivi _ calmogvi aznauris pativis to-

lia (mesame xarisxis aznauri, romelic

utoldeba meore xarisxis vaWars). mTa-

vardiakvnis pativi msaxuris pativis

Page 73: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

73saeklesio samarTali, kanonebi

tolia , romelic utoldeb a me same

xarisxis vaWars. (mitropolitis sisx-

li mTavarepiskoposis sisxlis mexuT-

eds Seadgens).597

vaxtangis kanonebi XIX s-is dasawyis-

Sic ki gamoiyeneboda saqarTveloSi rusu-

li mmarTvelobis nebiT, amitomac mis,

rogorc imperiis erT kuTxeSi moqmedi

samarTlis mimarT xelisufleba inter-

ess iCenda. igi iTargmna rusulad da

1828 wels gamoica peterburgSi mmarTve-

li senatis mier. frangulad igi Targm-

na mari brosem XIX s-is 30-ian wlebSi.

1887 wels meore rusuli gamocema ga-

naxorciela d. baqraZem q. TbilisSi.

frangi rodolf darestis TqmiT, vax-

tangis kanonebi `erT-erTi yvelaze sain-

tereso Zeglia samarTlis istoriaSi~.598

igi warmoadgens ara mxolod samoqalaqo,

aramed saeklesio samarTlis erT-erT

wyaros, amitomac misi Seqmna-SemuSave-

bis droidan dRemde saqarTvelos ek-

lesiis istoriis mkvlevarTa Seswavlis

obieqts warmoadgens.

597 q.s .Z., I., gv. 481; 598 iqve, gv. 673.

`samarTali batonisSvilis vaxtangisa~

[amokrefili muxlebi]

q. myofisa umyofisa, arsisa da uarsisa damaarsisa, mqebi, araTu Rirsad daSeZlebisa Cemisaebr mqebeli da mmonebeli, udebad mqone mpovnel viqmen.

viTarca mefeni, dRiTi-dRe mrevelni HelTa margalitTa Sina, da hpoebenmZivTa raTame, da uxilvelobisaTvis aRiReben da STasdeben saunjed, patiosanTaSemkobiT upatiosned margalitTa hyofen, egreTve ufalman Cvenman, mbadman yovel-Taman da sibrZniT gamgebelman, mpova margalitTa Sina mravalTa da aRmiRomsgavsad Hmisa amis meca egreTve, _ umcires viyav me ZmaTa CemTa Soris da umrwmessaxlisa Cemisa, da vmwysidi Tavsa Cemsa ugunurad da TavHedad, Helni Cemni iyvnenmoqmed araris keTilisa, da TiTni Cemni vera romelsa iSromebden nebasa uflisasa,aramed iyvnen uqm. vinme miuTxra esodeni borotni Cemni ufalsa Cemsa.

xolo Tavadman ufalman gamoavlina piriTa utyueliTa bZaneba, codvilTamowyaleba, da aRmiRo me unarCevesobasa saxlisa Cemisagan da myo me msajulad daganmged wilHdomilTa queyanaTa ubiwod mSobelisa dedisa Tvisisa araTu qmnile-baTa raTame keTilTa CemTaTvis, aramed unarCevesobisa CemisaTvis, amisTvismca,raTa scnan yovelTa, raTa uswavlelTa da umecarTagan sTnavs da nebavs srulmy-ofelsa R~Tsa maradis gonebakeTilisa.

Page 74: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

74 mitropoliti anania jafariZe

i yo q ue ya na e se q arTlisa yovliTurT keTiliTa Sem kul da Sezav eb ul,xolo cvaleb iTa dReTa da v iT areb iTa J amTaTa Tv iT si brZniT da T av iTTvisiT sjiden da ganagebden, vieTnime moyusobiT, vieTnime megobrobiT, vieT-nime moridebiT, vieTnime R~Tis uridvelobiT da vieTnime miRebiTa qrTami-Ta, _ viTarca enebaT, sjiden.

xolo Cven, nebiTa R~TisaTa da wyalobiTa didis HelmwifisaTa, pirveliT-ganve zeciT saqarTvelos mefed gankuTnilisa da aw sasufevel caTa Sina sulbrwy-inulad manaTobelisa, pirvel vaxtang wodebulisa, xolo Semdgomad sparsTa eniTaSahnavaz Hmobilisa,

Zisa misisa, sruliad qeba-SemsgavsebiT Zniad misaTxrobelisa qarTvelTa me-fisa da eranelTa sfadar-spasalarisa, amilbar-spaspetisa, uTvalavisa da uam-ravis spisa da laSqris mewinaved Cenilisa, uvneblad da mterze ZleviT maarebe-lisa, yandaarisa da qirmanis beglarbegisa, giriSqisa da hailaTis mWiravisa,Zlierisa da uZlevelisa, pirvel giorgi wodebulisa da aw maRlis HelmwifisaganwyalobiT meore SahnavazobiT Hmobilisa,

magierad myofman, Zeman eranis mdivanbegis levan Hmobilisa, aw Sahyulixanwodebulisaman, saqarTvelos janiSinman da gamgebelman batoniSvilman patronmanvaxtang, winaTqmulTa amisTvis viwadeT sasamarTlosa wignisa aRwera.

pirvel “dabadebisa”, moses mier qmnili samarTalni, da kvalad berZenTa dasomexTa wignTagan gardmoTargmnebuli, egreTve kaTalikozisa, mefis giorgisa dabeqas ganCinebuli samarTlebi SevkribeT da ese yoveli zemore werebulman gamcnosT.

xolo eseca scanT, iguleT da igulismodgineT, da romelic genebosT daumjobes giCndesT, miT sjideT da samarTalsa iqmodeT.

aw viwyoT ganaCenisa amis, Cven mier aRwerilisaTvis.romelni ixilavT da ismenT, nuravin hgonebT, TviT mxolod TaviT TvisiT

rasame vyofdeT, aramed TanayoliTa da mowmeobiTa mRdel-mTavrisa da didisdedaqalaqisa mcxeTisa da kvarTsa zedan sauflosa svetisa RmrTiv aRmarTebulisada miron-aRmocenebulis, saWed-mpyrobelisa da HarisHsa zedan mtkiced mdgomel-isa, Zmisa Cvenisa, batoniSvilis kaTalikozis domentisiTa,

egreTve TanadgomiTa aragvis erisTviSvilis mTavarebiskopozis grigoliTi dasxvaTa mitrapolit-ebiskopoz-winamZRvarTa da samRrToganTaTa,

da mowmeobiTa da TanazraxviTa muxranis batonis erekleTi, aragvis erisTavisgiorgiTa, qsnis erisTvis daviTisiTa, orbeliZe sardris luarsab iTa, ami-laxoris avTa ndiliTa, m div anb eg is erastiTa da s xv aTa yovelTa darb aziserTa Cv enTaTa,

da kiTxviTa WkuaTa myofelTa da moxucebulTa kacTaTa gavaCineT da davwereT,romelsa mivwvdiT da anu gonebani Cvenni samarTalTa mixudnen.

Page 75: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

75saeklesio samarTali, kanonebi

amiT ufro viqmeniT mizez wignisa amis, rameTu aRaravin gandrikos sasworsasamarTlisasa qrTamiT, gina moyusobiT anu sxvefriv riTme midgomiTa, aramedpirvel ganaCenni ixilon, da axali eseca, da romelic enebos mosamarTlesa, miTiqmodes samarTalsa.

me es wigni asre ar damiweria da arca viCemeb, rome ara akldes ra. bevri aseTisaCivrebi aris da mova, rome zogi ver movigoneT da arc miswudebis kacis goneba.

vinc mixudes rasme da moigonos, CaurTos da Casweros, kargsa da marTebuls iqs.

25. mefisa da kaTalikozis saqme, ukadrisi Tu rac ram feri, orisave sworiaris, amitom rome erTi Horcis Helmwife aris da meore - sulisa, kurTxeva dapativic RuTisagan da kacTagan swore aqvT. dastur, mefes ufross pativs scemen,magrame Horcielis SiSiT iqmonen. amitom maTi saqme Cven swored dagviweria. Tuara sjobdes, vinc ukeT icodes, Cven nuras gvabralebs, iman daweros.

numca vin ikadrebs da numca vis SeemTxveDs eseviTari, romeli avnebs Horcsa daumetesad sulsa, nuca samRTo kacisa da nuca sxvaTa ZeTa adamisaTa, _ romelsa mevHmob, eseviTari.

nu Tu pirveliTganve samoTxidam pirvelisa mamis, adamis, gamomZebelman, dauZine-belman, maradis mbrZolman da mterman, uxilavman eSmakman TvisiTa manqanebiTa dasabrHe-gebiTa aRZras bunebani kacTani Surad da kulad kacisad, gina saRmToganTazedan, gina Tu didebulTa da Tavadsa zedan anu Tu aznaurTa da glexTa zedan, anuTu mama Zesa da Ze mamazeda, gina Zma Zmazeda da moyuasi moyuaszeda, - eseviTarssaqmes SeemTxvios, mas ukan amis meti aRara gaewyobis ra, rogorc dagveweros, asreunda iqnas.

26. didebulis Tavadis mTeli sikudilis sisxli - aTas xuTas ocdaTequsmetiTumani. am didebulis Tavadis tolad - mTavarebiskopozis sisxli. am mTavareb-iskopozis sisxlze mexuTed naklebad - mitropolitis sisxli.

27 . dideb uls quemoTis, Suas Tav adis si sxli - Svi das sa mocdarv a Tu-m a ni. a m a sT a n , asre - dide b uli s s axli s kaci s si s xli . a m a sTa n , a sre -e bi s ko pozi s s is xli .

28. amas quemoTs, mesames Tavadis sisxli - samas oTxmocdaoTxi Tumani.amasTan, asre - arqimandritis sisxli.

29. gadidebulis a znauris sis xli - as oTxmocdaTormeti Tumani. a masTanasre - winamZRvris si sxli.

30. amas quemoTis, Suas aznauris sisxli - oTxmocdaTequsmeti Tumani. amasTan,asre - mRdel-monoznis sisxli. amasTanve, amis mexuTed sisxl-daklebiT, _ mwirismonoznisa. am Suas aznauris mTelis sisxlis toladve - didebulis didvaWrismoqalaqis sisxli.

Page 76: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

76 mitropoliti anania jafariZe

31. calmogvis, mesames aznauris sisxli - ormocdarva Tumani, amasTan, asre -mRvdlis sisxli. amasTan - didebulis vaWris quemoTis, meores vaWris sisxli.

32. amasTan, asre daklebiT, msaxuris sisxli - ocdaoTxi Tumani. amasTan -mTavardiakvnis sisxli. amasTan - Suas vaWris quemoT, mesames vaWris sisxli.

64. magram kaci rom cols stanjDdes da upatiurad epyrobodes, da uri-gos uSurebode s , mef em i s k aci daa b as , datuqsos , a vad m ie p yra s da kaTa-likozmac asre uyos.

sxva amas garda Tu ram col-qrmobaSi urigo ram moHdes, is kaTalikozman icis.65. Tu colman qmari moklas anu wamliT anu, sxva riTme, gasinjeT, risTvis

mouklavs. Tu aseTi ram eqnas, rom emarTlebodes, Tqven iciT; da Tu ubralomokla, egec Tqven iciT. R~Tn nu qnas, da Tu Cvens JamSi moHda, Cven viciT.

Tu colman qmars an sces, an daWras, didi gvema da tanjva uyos kaTalikozman.66. coli da qmari ragind sZulden erTmaneTsa, ubralod gayra ar iqnebis,

kaTalikozma wurTniT unda Searigos.

79. agreve moHdeba, ded-mamaSi sxvac ram umarTebulo moHdes. Tu gamoCndes, kaTa-likozma da mefem gardaaHdevinos; Tu ar gamoCndes, moZRvarma icis misi sakanono.

106. sasaflao, xati, jvari, saydris mamuli erTia. Tu ar gahyofen, isi sjobs,saydris ymasa.

[ebiskopozis beiTalmalisa asre iqnas] 175. ebiskopozis beiTalmali CvensmixdomaSi srulobiT saydrisa unda iyos, magrame viTac saqarTvelo Raribi dausaqonlo queyana aris, agre rigad arc Helmwifis Semosavali aris, verc arasebis kopozis Zma da saxlis kaci e biskopozisagan iSoebs rasme m isgan, romeebiskopozis damarxva SeiZlos, amitom uwinac ase yofila garigebuli da aRarcCven movSaleT.

asre iqnebodes. romelic saydris rigi da iaraRi ebizkopozs iq daxudomia,imas gardais kidev Tu TviTon Tavis JamSi an Tavis kondakiT da an saydrismamulidam saydrisaTvis gaukeTebia ram da Seuwiravs, is saydars ar moeSlebis.

da imaT gareTad Tu ram darCebis TeTri, farCa, vercxli, puri, Rvino dapirutyui, imisgan erTi wili saHelmwifo aris, erTi wili saydrisa, erTi wiliebiskopozis Zmebisa, rom ebiskopozi damarxon.

[bolosityvaoba]. q. TviT, TaviT TvisiT aRmometyueli wignisa amis samsaju-losa da momRebeli winaSe yovelTa myofTa da yofadTa, Ze mefeTa da ganmgebeliqarTvelTa erTa, batoniSvili vaxtang, kualad vityvi Tquenda.

eha, warCinebulno da R~Tisa erTuflebisa da samTviTebis gulmHurvlad ma-didebelno da Seuorgulebulno sakuTarno mamano, kaTalikozno, ebiskopozno,

Page 77: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

77saeklesio samarTali, kanonebi

599 qarTuli samarTlis Zegllebi, t. I, 1963, gv . 477-539.

mitrapolitno, winamZRvarno, mRdelno da sxvano samRrToganno, da SemdgomadCvenda mefeno, ufliswulno, didebulno, Tavadno, aznaurno da yovelno myofnoqarTlisano, romelni hgiebT da kvalad sxvani egebodeT, da ixilevdeT naRvawTada werebulTa wignTa amaT sasamarTloTa, Cven mier TqmulTa da Tqvenda momarTmoRebulsa, pirvelve dasawyisman wignisa amisamanve gamcnosT da munve mogiTxrasT,Tu viTar mizez veqmeniT aRwerad TviToeulad samarTalTa.

friadiTa SromiTa da mravlisa gamomeZieblobiTa TviT vigulismodgineT.romelsa zedan mowmoba darTes erTa CvenTa srulobiT sa mRrToTa da ginasamHedroTaman, brZenman da monaxulman, yovelmanve erTbamad. da ese esreT arsSemzadebuli.

xolo sxvanic zemore xsenebulni wignebi sasamarTloni didTa samefoTani, mov-iZieT da moviReviT, da mravlis sasjeliTa vidre welTa meoredmde gardmovTargm-neT. da iginica uklebelad aRgviweries da ars Semkobili yovlisa samarTliTa.

aramed, vinaTgan qarTvelTa wesni da qcevani sxva rame ars da ara mihgavssxvaTa queyanisa rigTa da qceulebaTa, sxva ars didebuli da Tavadi, sxva arssisxli da sikudili, sxva ars Ralati da ukadrisi, amad eseviTarisa samarTalnisxvaTa ganaCenTa Sina moklebiT ipoebis da maTi wigni ufros Cvenda uHmar ars.

nu siqadulad SemiracxavT, da vgonebT umjobesad yovelTasa wignsa amas, sasarge-blod queyanisa amisad. amad nuravin sZulobs da iundovebs.

aw viajebi yoelTa da isminon ese. romelman brZenman da gulisHmismyovelmanmsajulman da mosamarTleman aRmokveTisaTvin qrTamTa da miudgomlobisTvin moyuas-Ta da Tvaluxvavad sjaTa wvrTilebisaTvin imZulvaroT wigni ese da moiZagoT, daineboT Secvla samarTalTa sxvebr raTme, amas nu hyofT, nuca garyvniT werilTaCvenTa, romeli aRgveweros. aramed romelman umjobesi sibrZniT TvisiT hpoos,igi CarTviT, Tvisve Tqmulad, sad enebos, mun daweros da igic egos.

xolo romelman ara isminos vedreba ese da moSalos samarTlebi Cveni, sxvebrSecvalnes, codvaTa CvenTa mier igimca daisjebis.

222. q. vinc kacma queyanas da qristes rjuls uorgulos, kidec xedevdes, imiTrjuli waHdebodes, imas miyues, _ R~Tisa da batonisa orisav mesisxle iqnebis dayoveli avi imaze marTebuli aris.59 9

Page 78: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

78 mitropoliti anania jafariZe

1748 wlis 16 noembers mefe Teimu-

razis Z is ere kle I I - is brZ ane b iT

mowveul iqna saeklesio kreba. es kreba

warmoadgenda cdas, aRdgeniliyo Zveli

qarTuli saeklesio-saxelmwifoebrivi

wesrigi. saqme is iyo, rom 1632 wlidan

vidre 1744 wlamde sparsTa mier gauqme-

buli iyo qarTuli saxelmwifoebriobis

erovnuli saxe, qarTl-kaxeTs marTavd-

nen mahmadiani mmarTvelebi. erovnul-

qristianuli saeklesio-samoqalaqo er-

Toba, romelsac ZvelqarTuli saxelm-

wifoebrioba efuZneboda, moispo. qarT-

lis mahmadiani mmarTvelebi `mSvidobi-

ani cxovrebis~ niRbiT faravdnen erov-

nul-qarTuli suliskveTebis daTrgun-

vasa da Cakvlas. `SeeriaT qarTvelTa

gancxroma, sma-Wama yizilbaSuri, siZ-

va, mruSoba, tyuvili, xorcTa gansvene-

ba, abano, keklucoba ugvani, meCange,

mgosani. rameTu ama saqmeTa moqmedTa-

gan kide aravis scemdnen pativsa~ yiz-

ilbaSnio, _ wers vaxuSti batoniSvili.

erovnuli tradiciebis Sinagani rRveva

_ represiebze ufro metad saSiS mov-

lenas warmoadgenda qarTvelebisaTvis.600

qarTveloba gadagvarda, eklesiam

dakarga Zveli saxelmwifoebrivi fun-

qciebi da xalxis zneobazec gavlenas

veRar axdenda. qveyana gairyvna, erovnu-

loba Seirya. qarTvelebma icodnen, rom

mironcxebuli (e .i. qristiani) mefis

taxtze asvla yvela am ubedurebas bo-

los mouRebda imiT, rom qarTuli sax-

elmwifo erovnul xasiaTs daibruneb-

da. SemuSavda sagangebo programa saqar-

`kanonni~

Tbilisis III saeklesio kreba (16.XI.1748 w.)

Tvelos `gamoxsnisa da aRdgomisa~, yve-

laze mowinave Zalebi Cveni qveynisa

`gamoxsnis~ qveS gulisxmobdnen mahma-

dianuri saxelmwifoebis uRlisagan sa-

qarTvelos gaTavisuflebas da erovnul-

qristianuli saxelmwifoebriobis aRd-

genas, xolo ̀ aRdgomis~ qveS igulisxme-

boda didi saqarTvelos aRdgena `daru-

bandidan nikofsiamde~ (e.i. gamahmadi-

anebuli mesxeTis, saingilosa da afx-

azeTis _ dedasamSoblos wiaRSi dab-

runeba). marTlac, aswlovanma moRva-

weobam Tavisi Sedegi gamoiRo. 1744 wlis

1-el oqtombers akurTxes qarTlis qris-

tiani mefe Teimurazi sveticxovelSi.

esaa ubednieresi TariRi qarTuli erisa

da eklesiis aTaswlovan cxovrebaSi.

rogorc iTqva, mahmadianTa mmarTve-

lobisas yovelmxriv (sulierad da eko-

nomikurad) dauZlurda qarTuli ekle-

sia. saWiro iyo saqmis swrafi gamos-

woreba, risTvisac didad uRvawia Cvens

udides patriarqs anton I kaTalikoss.

Cans, igi ramdenime wlis manZilze amza-

debda saeklesio krebas. 1748 wels, qris-

tian mefeTa taxtis aRdgenidan sul male,

Sedga saeklesio kreba qalaq TbilisSi.

krebis mizani Cans gamocemul kanonebSi,

krebam aRniSna: `vinaidgan pirvel amaT-

sa warmarTni mefeni flobdes qarTvel-

Ta, ranTa, kaxTa da yovlobiTad ersa

RmrTisasa da qristes cxovarTa ara

avlendes wrfelad mwvanilovansa, aramed

aZovebdes ekalTa da kurosTavTa zeda

da amaT mizezTa mier naTlad sja da

sjulis xedva mifarul iyo da umecar-

600 l. menabde, qarTlis kaTalikosi evdemoz I, saRvTismetyvelo krebuli, 1986, #1, gv. 101.

Page 79: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

79saeklesio samarTali, kanonebi

Ta werilisaTa ganryvnil iyo da daknineb-

ul kanuni da wesi eklesiisa~.601

e.i. aqamde `warmarTi~ (igulisxmeba

mahmadiani) mefeebi flobdnen qarTl-kax-

eTs, isini `qristes cxovarT~ (e.i. qris-

tianebs, qarTvelebs) mwvane saZovars ki

ar aZovebdnen, aramed nar-ekals, amis gamo

gairyvna kanoni da saeklesio wesi, gone-

bac dabnelebuli iyo (`naTlad sja~)

saRmrTo werilis arcodnis gamoo.

`maSin RmrTis msaxurman mefeman, yov-

lad sanatrelman patriarqman , wmidaTa

mitropolitTa, arqiepiskoposTa, arqi-

mandritTa da mRvdelTa sulisa mxur-

valebiTa moiRes pirvelad mtkice brZa-

neba wmidis saxarebisa da samociqulosa

kanunisa da wmidaTa SvidTa msoflioTa

krebaTa da wamebiTa maTiTa aRavses naklu-

vaneba eklesiisa, daamtkices da daaweses

kanuni ese 27~.602

aRsaniSnavia, rom es kreba saqarTve-

los eklesias xazgasmiT uwodebs `samo-

ciqulo eklesias~. erekle mefemo, nabr-

Zanebia am ZeglSi, `Semokribna mwyemsni

sityvierTa kravTani mtkicesa Sina qalaqsa

tfilisisa, saRmrToTa samsjelmmarTebel-

sa palatsa Sina yovelTa Txemisa samo-

ciqulosa eklesiisaY~.

eklesiam aRniSna Tavisi marTlmadide-

bluri mimarTuleba imiT, rom aRiara

mxolod Svidi msoflio krebis avtori-

teti, kaTolikuri eklesia aRiarebs ara

Svid, aramed gacilebiT ufro meti kre-

bis avtoritets, radganac X-XVII ss-

Si, erTobis droindeli Svidi msoflio

krebis Semdeg kaTolikur samyaroSi

Catarda mravali gaerTianebuli kreba,

romelTac kaTolikeni `msoflio~ kre-

bad moixsenieben. 1748 wlis saeklesio

krebis mier, rogorc aRiniSna, mxolod

Svidi saeklesio krebis damowmeba qarTu-

li eklesiis wmida, marTlmadideblur

tradiciul mimarTulebaze miuTiTebda.

miuxedavad Sinagani marTlmadide-

bluri bunebisa, kreba qarTul eklesias

`samociqulos~ uwodebs. saqme isaa, rom

sityva `samociqulo~ Tavis TavSi Sei-

cavs Rrma saeklesio-iuridiul datvirT-

vas. Zvelad samociqulo eklesia Tavisi

iurisdiqciis qveS myofi teritoriis

mTel mkvidr mosaxleobas Tavis samwy-

sod ganixilavda, e.i. miaCnda, rom nebi-

smieri moqalaqe, mis samwysoSi Semava-

li, unda SeerTeboda im sarwmunoebriv

aRmsareblobas, romelsac mociqulis mier

naqadagebad Tvlida. saqarTvelos magal-

iTze es aseT saxes iRebda: saqarTvelo-

Si mociqulTa da mociqulTa swor wm.

ninos mier marTlmadidebluri sarwmu-

noeba miiRo mTelma mosaxleobam, anu

qarTvelma erma, SemdgomSi JamTa viTare-

bisa da mterTa Semosevebis gamo saqarTve-

los eklesiis am samwysoSi, anu qarTu-

li mosaxleobis erT nawilSi ucxo ek-

lesiebma gaavrceles ucxo sarwmunoe-

bani (magaliTad, monofizitoba, kaTo-

likoba, mahmadianoba), mosaxleobis am

ukv e aramarTlmadide blur nawilsac

qarTuli eklesia Tavis samwysod miiC-

nevda Tavisi samociquloobis gamo da

Tvlida, rom mas ufleba hqonda emuSava

qarTvel kaTolikeebTan, mahmadianebTan,

grigorianebTan, warmarTebTan, raTa isini

dabrunebodnen mociqulTa mier naqad-

ageb sarwmunoebas, Tavis dedaeklesias.

maSasadame, marTlmadideblobas. es ter-

mini (`samociqulo~) saeklesio-iuridi-

ul datvirTvas Seicavda da `samociqu-

lod~ wodebiT saqarTvelos eklesia mTel

mkvidr mosaxleobas, anu mTel ers sar-

601 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 798; 602 iqve, gv. 799.

Page 80: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

80 mitropoliti anania jafariZe

wmunoebrivi orientaciis miuxedavad

Tavis kanonier samwysod Tvlida.

1748 wlis krebis kanonSi `patriar-

qi antoni~ Tavis Tavs ̀ sruliad saqarTve-

los msajulvels~ uwodebs.603 marTlac,

qarTlis kaTalikosi, rogorc wina saek-

lesio krebebis (magaliTad, `samarTali

kaTalikosTa~) ganxilvidan Cans, sruliad

saqarTvelos eklesiis upirvelesi sa-

suliero msajuli, kanonmdebeli iyo. xe-

lrTvebSic antoni Tavis Tavs aRmosav-

leT saqarTvelos kuTxeebTan erTad ̀ sam-

cxe-saaTabagosa da yovlisa qvemo saqar-

Tvelosa~ patriarqs uwodebs.604 ucx-

our (berZnul) wyaroebSi afxazeTis, anu

dasavleT saqarTvelos sakaTalikosos

`qvemo iberiis saarqiepiskoposo~ ewode-

ba, msgavsadve qarTul sabuTebSic dasav-

leT saqarTvelos `qvemo iveria~, anda

`qvemo saqarTvelo~ ewodeba, aRmosav-

leT saqarTvelos ki ̀ zemo~. antoni Tavis

Tavs aRmosavleT da dasavleT saqar-

Tvelosa da rac yuradsaRebia, im dros

ukve gamahmadianebuli samcxe-saaTaba-

gos patriarqs uwodebs. mizezi amisa

iyo is, rom `samociqulo~ qarTuli ek-

lesiis meTauri Tavis samwysod Tvlida

gamahmadianebul qarTvelebsac da iRv-

woda maTi dedaeklesiis wiaRSi dab-

runebisaTvis.

krebis mier gamocemul kanonTa 1-

eli _ me-6 muxlebi exeba eklesiis mow-

yobasa da wirva-locvis momzadebis wes-

rigis dacvas. me-7 _ 16-e muxlebi Seex-

eba mRvdelTa garegnuli da zneobrivi

saxis dacvas. me-17 _ 19-e muxlebi mi-

TiTebaa episkoposebisadmi saeklesio wes-

rigis dacvis Sesaxeb, me-20 _ 24-e mux-

lebi exeba qorwinebis sakiTxebs, 25-e

muxli exeba naTlobis sakiTxs, 26-e

muxli Seexeba saeklesio mamulebis

saqmes, 27-e muxli Seexeba zvarakis (cx-

vris, pirutyvis) dakvlis akrZalvas ek-

lesiis SemogarenSi. saerTod, aRsaniS-

navia, rom es kanonebi SemuSavebulia

rusul eklesiaSi miRebuli Targis Se-

sabamisad. magaliTad, me-4 muxli krZa-

lavs trapezis `kedelsa zeda aRkvras~,

maSin roca ZvelqarTul patara zomis

eklesiebSi sakurTxevlis simciris gamo

mouxerxebeli iyo trapezis Sua adgil-

as (`saSualos zeda~) dafuZneba da pirda-

pir adgamdnen aRmosavleT kedels. rusul

eklesiaSi msgavsi praqtika ar arsebob-

da, amitomac krebam qarTul eklesiaSic

akrZala. 27-e muxliT aikrZala zvar-

akis dakvla eklesiis ezoSi, maSin roca

aRmosavleTis qristianul eklesiebSi

miRebuli iyo cxovelis dakvla, Sesa-

bamisi locvac ki arsebobda, saqme isaa,

rom es zvaraki miiCneoda ara RvTisadmi

Sesawirad, aramed eklesiisadmi da Rv-

Tisadmi pativiscemis gamosaxatavad da

Senawirad (iseve rogorc, vTqvaT, Senawi-

ri iyo fuli, sanTeli, naWeri da sxv.).

msoflio eklesiisa da am SemTxvevaSi

rusuli praqtikisaTvis ucxo iyo es uZ-

velesi eklesiis qristianuli gadmonaS-

Ti _ 1748 wels krebamac akrZala. amis

msgavsi sxva magaliTebic aris.

krebis mier gamocemul kanonebs,

romelTac TavianTi mniSvneloba dResac

ar daukargavs, xels aweren erekle mefe

kaxeTisa da `mmarTveli qarTlisa~, an-

ton kaTalikosi, amba alaverdeli episko-

posi, mcxeTeli (samTavroeli) episkopo-

si da goris mitropoliti, tfileli,

xornabujeli (qiziyeli), ninowmideli,

mroveli, nekres-gremeli, wilkneli,

kawareli, urbneli, xargisTvaleli,

603 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 798; 604 iqve, gv. 803.

Page 81: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

81saeklesio samarTali, kanonebi

samTavneli, Werem-qalaqeli episkopose-

bi, qvaTaxevis arqimandriti, kaxTa me-

fis karis winamZRvari, qarTlis mefis

karis winamZRvari, `didi eklesiis~ (al-

baT, sveticxovlis) ikonomosi, xeli

moaweres patriarqis moZRvarma da me-

fis xucesma, kaxTa mefis dekanozma, ala-

verdis eklesiis dekanozma.

saerTod, 1748 wlis kreba es iyo

samagaliTo, saCvenebeli, didi kreba,

romelic Rrma Seswavlas moiTxovs. es

kreba cdilobda ruis-urbnisisa da Zve-

li qarTuli krebebis kanonSemoqmedebi-

sa da sisavsis restavracia-aRdgenas,

amasTanave, cdilobda rusul eklesiaSi

danergili praqtikis gadmoRebasac.

Tedo Jordania am krebis Sesaxeb wers:

`kreba gaixsna anton kaTalikosis pal-

atebSi, damswreTa Soris iyo erekle II,

krebis dros magidaze esvena cxovelmy-

ofeli jvarpatiosani, wmida saxareba

da sjuliskanoni. krebis Sedegs mema-

tian e mokled, magram n aTlad gad-

mogvcems, rom `ganarCives da aRmofx-

vres yovelive uwesod qcevani da daudves

mociqulT da mRvdelmTavarT kanoni

sjuli mtkice da Seuryeveli qristiano-

bisa, romelsa mogiTxrobT wmida kanoni

maTi~... mematiane miuTiTebs agreTve epar-

qiaTa raodenobasa (15 yofila, 8 qarTlSi

da 7 kaxeTSi) da maTi sazRvrebis dad-

genaze, rogorc Cans, Znelbedobis Jams

daqvrivebuli eparqiebi ganaxlda da

krebis mere ar darCa arc erTi, Tavisi

episkoposi rom ar hyoloda. RvTismsax-

urebis gaumjobesebisa da sxvadasxva na-

klovanebaTa aRmofxvrisaTvis brZolaSi

saukeTeso saSualebad miiCnies stambis

gaxsna da saRvTismetyvelo wignebis beWd-

va. krebam didi Sroma gaswia im stambis

mosaZieblad, romelic vaxtang VI-m Camo-

atanin a vlaxeTidan (1709), magram ,

romelic droTa ganmavlobaSi saqarTvelo-

dan ruseTSi aRmoCnda. gansakuTrebiT

gaisarja kaTalikosi, mas mefec daexma-

ra, stamb a gamarTes da dab eWdili

wignebiT `aivso qarTlio~, wers mema-

tiane. aq daibeWda yvela saRvTismetyve-

lo wigni, garda Tvenisa da sadResaswau-

losa. am stambidan gamosul zogierT

wigns saeklesio wirva-locvebis dros

vxmarobdiT Cven XX s-is 70-80-ian wleb-

Sic. stamba arsebobda 1795 wlamde. vi-

dre sparseTis Sahma aRa-mahmad-xanma ar

daangria Tbilisis dapyrobis dros.

am krebis erTgvar gagrZelebas war-

moadgens meore kreba, romelic kaTali-

kosma moiwvia mcxeTaSi 1749 wlis de-

kemberSi, rogorc Cans, kreba moulod-

n e l ad C at ard a d a mo i w v i e s i s

mRvdelmTavrebi, vinc erekles meuRlis,

dedofal anas dakrZalvas eswrebodnen.

amjerad, Tavyrilobis mizezi iyo is qris-

tianuli wesCveulebani, ramac Tavi iCi-

na dedoflis datirebisa da dasaflave-

bis dros da Seavso pirveli krebis dad-

genilebani. mematiane mokled SeniSnavs:

`iqmn a wmida kreb a da aRmofxvres

qarTlisa qveyanisagan saqme yoveli uje-

ro, wmidaman patriarqman antonim gan-

marTna gandrekile ba da winaaRmdegi

sjulisa, tirili da ujero kerpuri

glova yovelive daayenes~. aRniSnul

krebaze gansakuTrebuli yuradReba mieqca

xalxis zne-Cveulebebis ganwmendas, garda

amisa, Zveli qarTuli saeklesio kanon-

ebis Tanaxmad kvlav daaweses didi ja-

rima imaT winaaRmdeg, vinc miRebul wes-

debas uaryofda~.605

605 T. Jordania, `anton I~, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 66.

Page 82: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

82 mitropoliti anania jafariZe

`kanonni~ _ 1748 wlis saeklesio krebisa

[sruli teqsti]

[1] saTnoyofiTa RmrTisa yovelTa mbadisaTaQ iqvelgulsmodgina rtoman dav-iTisaman, RmrTiv-cxebulis Teimuraz mefis Zeman irakli pankrationman, kaxTamefeman, ganmgebelman qarTlisaman, xolo TDT vidreme RmrTiTa pinaqsul sjuleb-Ta marTl-meaRsareman aRaxuna gonebis cis naTlis bWeni da wadierebis RrubliTaSemokribna mwyemsni sityvierTa kravTani mtkicesa Sina qalaqsa tfilisisaQ, saRm-rToTa samsjelm-marTebelosa palatsa Sina, yovelTa Txemisa samociqulos ek-lesiisaTa, Tan-Tnebo-zraxva-jer-CinebiTa yovlad sanatrelsa, TDT misve sa-daviTos sqesiTisa mefis Zis antoni patriarqisaTa, sruliad saqarTvelos msa-julvelisaTaQ, romelTa saukunomca arian kurTxevani;

vinaQdgan pirvel amaTsa warmarTni mefeni flobdes qarTvelTa, ranTa, kaxTada yovlobiTad ersa RmrTisasa da qristes cxovarTa ara avlendes wrfeladmwvanvilovansa, aramed aZovebdes ekalTa da kurosTavTa zeda; da amaT mizezTa miernaTlad sja da sjuls-xedva mifarul iyo da umecrebiTa werilisaTa ganryuniliyo da dakninebul kanuni da wesi eklesiisaQ.

maSin RmrTis msaxurman mefeman, yovlad sanatrelman patriaqman, wmidaTamitropolitTa, arqiepiskoposTa, arqimanditTa da mRdelTa sulisa mxurvalebi-Ta, miiRes pirvelad mtkice brZanebaQ wmidisa saxarebisa da samociqulos ka-nunisaQ da wmidaTa SvidTa msoflioTa krebaTa, da wamebiTa maTiTa aRavses naklu-levaneba eklesiisa, daamtkicnes da dawernes kanuni ese kz Tav-Taveoanad, Tvesanoenmbersa ig, dResa kviriakesa, qristes aqeT aTas SDdas ormocdarva:

[2]1. uflis qristes sZalsa, eklesiis Sina wmida trapezsa zeda, TDnier saxare-bisa, samkveTlosa, odikisa da juaris, nuravin xel-yofs Jamis-wirvad.

2. ityvis wmida ese RmrTiv kreba, raTa aqundes sakurTxevelsa kankels, samnikarni: saSual, imier da amier, romel ese friad jer-ars. da kulad simciris daiwroebisaTDs eklesiisa, orni oden qmnan karni. xolo erTisa karisa qmnas nuravinikadrebs, rameTu ujero ars da uSver saqme ese. xolo kankeli SeZlebisaebr, rom-lisaca risme qmnan nivTisaQ.

3. odes iqmnes JamTagan daZvelebuli da daglejili wmidaQ odiki, gina damw-vari cecxliTa saSual anu kerZo misi, gina gardaufareblad da SiSvlad iyoswmidaQ trapezi, amaT mizezTa mier wmidaQ msxverplis Sewirva dagviyenebia.

Page 83: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

83saeklesio samarTali, kanonebi

4. ama krebisa Semdgomad vamcnebT yovelTa marTlmorwmuneTa qristianeTa :uk ueTu vi nme in ebon gulsmodgin eb iT aRSen eba RmrTis a e klesi isa , jer-arsmaTda, raTa wmidaQ trapezi sakurTxevels saSuals zeda daafuZnon, raTa gareSemouvliden mRdelni, xolo kedelsa zeda aRkrva wmidis trapezisa ujero arsda nuravin ikadrebs.

5. vamcnebT episkoposTa sityvierTa cxovarTasa, raTa umecarni werilisanisadiakonni da samRdeloni, romelTa ara uwyoden wakiTxva keTilad wmidisa sax-arebisa, samociqulos ebistolisa, kurTxevnisa da kondakisa, ara miiRon maT zedakurTxeva da niWi sulisa wmidisa, romel-ese sruliad gangvigdies, rameTu viTaregebis umecarTagan msaxureba wmidisa trapezisaQ.

6. Jamsa wmidisa Jamis-wirvisasa, ukeTu oden ara aqvndes mRdelsa sanTeliaRsanTebelad da sakmeveli kmevad, nu ikadreben wirvad, aramed daecados.

[3] 7. ukeTu oden ipovnen mRdelni eklesiisani, saeriskacoTa mokliTa sa-mosliTa mosilni aRkvarTulad, ganiwvarTnen episkoposisagan, rameTu friad uS-vereba ars maTda da Rirs arian kicxevisa.

8. qalaqTa Sina, g ina sofelTa Sina, anu simravlesa Sina erisasa ukeTuoden ipovnen mRdelni samxedroTa saWurveliTa aRWurvilni, vamcnebT uSvere-baTa maTTa : anu dadvan saWurveli da maxDli maTi, da ukeTu kula ara isminon,gardaeyene n mRdelobisa gan.

9. vamcnebT monazonTa memxoloeTa : ukeTu, Tvinier nebisa da Sendobisa TDsismamis da winamZRvrisa, gamovides monastriT, yovladve nuravin Seiwynarebs mas,aramed ganaZon, viTarca urCi WeSmaritisa kanunisaQ da morCilebis damwixneli.

10. xuces-monazonsa, romelsa ara rwmunebul iyos winamZRroba sawinamZR-rosa eklesi[i]sa, jer-ars misa, raTa anu Tana-yvebodes episkopos[s]a, anu iyosmonastersa Sina ZmaTa Tana. xolo ukeTu ara, da iqceodes eriskacTa Tana ginamamulsa da saxlsa Sina iyofebodes, eseviTarisa mis qcva uweso ars da gangebul,da nuRara ikadrebs.

11. vamcnebT mRdelTa eklesiisaTa: ukeTu inebon moZRvrebad erisa anu aRsare-bis Sewynarebad sityvierTa samwysoTa, [jer-ars], raTa pirvelad miiRon brZanebada Sendoba Tavisis episkoposisagan, da ukeTu kula ara miiRon Sendoba da brZanebaepiskoposisa nu odes ikadreben moZRvrebad erisa, rameTu uweso aris.

12. ukeTu odesme mivides samRvdeloTagani sxvisa episkoposisa samrevlosaSina, TDnier Tana-jer-Cinebisa da Sendobisa mis episkoposisa, nu ikadrebs Jamis-wirvad, gina samRvdlosa saidumlosa aRsrulebad. xolo eseca jer-ars misa, raTaTDsisaca episkoposisa Sendobis wigni aqvndes; egreTve xuces-monazon[n]ica yofden amas.

13. amasca kanons vamcnebT mRdelTa: romelTa enebosT usisxlos msxverplisSewirva, raTa miiRon sakurTxevlad sefiskverni xuTni rCeulisa ifqlisani, da

Page 84: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

84 mitropoliti anania jafariZe

ukeTu ar aqvndes. iSviaTad sadme samni miiRon, da amaTs kide nametnavsa da naklebsazeda nu ikadreben Jamis-wirvad.

14. xucesni da yovloba samarTlmadideblosa qristeanobisa viTarca uyofdespativsa wmidasa trapezsa. egreTve msgavsad pativscemdnen wmidasa embazsa.

15. ukeTu vieTnime mRdelni bralsa, gina risaTDsme mizezisa mRdelobisagandayenebul iyvnen, nurvin ikadrebs episkoposTagani micemad misa samRdelosa olarisa,rameTu arca erTi romelime saidumlo ara aResrulebis mis mier, aramed sruliaddayenebul ars.

16. romelsaca visme mRdelTagansa eklesia qristesi arwmunebdes, makurTx-evelisagan ara jer-ars misa, TDnier didisa Wirisa, raTa daaklos raime saeklesiowesis aRsruleba locvisa da wmida Jamis-wirvisaQ.

17. ukeTu kula sadme gamoCndes samre[v]losa episkoposisagan kerpTa miermopovnebuli saqme grZnebaQ, meqereoba, gina beWis-mxedveloba, anu Tayvanis-cemaxisa, gina sxvis nivTisa, miumcnebT episkoposTa, raTa TviToeulman TDssa samwy-sosa Sina sruliad aRmoagdon da ganmarglon saqme ese.

18. qristes sZlisa da dedoflis eklesiasa Sina ara wes ars kanun noagobaTa datablaTa miReba, gina Sinagan damarxva xilisa, da noagobaTa nivTisa, da Wama masSina, rameTu saxli aris salocveli RmrTisaQ.

19. episkoposi da ufrosad mRdelni ganekrZalnen, raTa wmidasa Sina kDriakesa,anu sauflosa dResaswaulsa ara daaklden erni misni locvisa da wmidisa Jamisawirvisa mosmenad, rameTu yovlad Tanamdeb arian mislvad.

20. vamcnebT episkoposTa, mRdelTa da eklesi[i]s mourneTa, raTa ganekrZalnen[S]julTa RmrTisa da ara Serion naTesaoba uwesoTa qorwinebiTa, aramed esreTyofden: iyavn dasabam pirvel mama da misgan raQ gamoekveTnen oTxni erT kerZo dakulad oTxni erTkerZo, xolo es iqms Tvinier dasabamisa mis, ricxvsa rvasa dasrul iqmnes orsave kerZosa ricxvi rva, _ mexuTe erT kerZosa da mexuTe meorisakerZosa _ ese mexuTeni SeiuRvlian urTierTas. da ama mexuTeTa naklebs aravisganuCinebT qmnad qorwinebisa.

21. ganvakrZalebT zogad yovelTa marTlmadidebelTa qristeaneTa, raTa aravinmiiyvanos colad, uwesoTa qorwinebiTa, dedakaci gantevebuli qmrisagan, rameTucxadad mruSebisa bralsa Sina STaeflDs, viTarca mogDRebies wmidisagan saxarebisaqristes naTqvami saRmTo brZaneba, viTarmed: “romelman gantevebuli SeirTos,manca imruSao”; da amas Tana ewamebian samociqulonica kanuni da erTxmobiTwmidani SDdni msoflioni krebani da ufrosRa didi basili.

amisTDs Cvenca erTxmobiT Tana-miuxmaebT da davamtkicebT Tqmulsa maTsa,raTa romelTaca esxnen usjulod Seyofilni, qmrisagan gantevebulni, memruSenidedakacni, myis daixsnas da dairRDos uweso da usjulo qorwineba maTi, da am-

Page 85: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

85saeklesio samarTali, kanonebi

ieridgan aravis Hel-ewifos qmnad eseviTarisa cTomilis bWobisa, xolo esevi-Tarni memruSeTa Tana gardaisebian (sic) kanunsa da uZDressaca, rameTu cxad arsbrali codvisa maTisa.

22. xolo ukeTu enebos visme qorwineba wignis mkiTxvelsa mgalobelsa [da]aRslva xarisxsa mRdelobisasa, pirvel kerZo diakonad kurTxevisa miiyvanos co-lad qalwuli, viTar aTormetisa wlisa, gina aTsametisa da qorwinebis ziarebiTaakurTxos mRdelman SeerTxorcva maTi, da Semdgomad SeerTebisa aRvides xarisxsakerZo diaknobisasa, da merme mRdelobisasa.

xolo ukeTu ara yon esreT, aramed iqorwinon qalisa Tana uasakosa, ginaCvilisa, da xelTdasxmul iqmnen diakvnad da xucad da maSinRa gaxrwnan colnimaTni, romel-ese sruliad ugulisxmoebisa saqme ars da gansagdebel da dayenebulCven yovelTa mier.

23. meoTxes da mexuTes, gina uwesosa mraval qorwinebas sruliad aRfxuris daganaZebs eklesi[i]T msoflio ese RmrTiv kreba.

24. eseca dayenebul ars Cven yovelTa mier, raTa amieridgan arRara eqorwinosmarTlmadidebeli kaci mwvalebelsa, gina sxva sarwmunoebiansa dedakacsa, ginamarTlmadidebeli dedakaci mwvalebels mamakacs, rameTu ara jer-ars erTisa baksaSina slva cxvrisa da mglisaQ.

25. nu odes nuca aRiqmen Svilsa mwvalebelTasa naTlisRebisa mier marTlma-didebelni, da nuca svinad daiyeneben mwvalebelsa marTlmorwmuneni.

ukeTu kula ara Tavs idvan esreT, wmidisa ziarebisgan ganiyenebian, ara naTladslvisa Semwynarebelni igi.

26. amasca vikadrebT RmrTismsaxurebisa TqvenisaTDs, keTilmorwmuneno mefeno:raTa saepiskoposni eklesiaTa agarakni da dabani, anu sa[a]rqimandritoTa dawinamZRvarTa monasterTani eriskacTa ar Hel-ewifebodes damZlavrebad, mamuladTDsad mitaceba da damkDdreba. amas wmindaQ ese kreba rjul-gidebT, gevedrebiT dagamcnebT eseviTarisa ganyenebisa erisagan.

27. sruliad ganCinebiTa ganagdebs saRmrTo kreba amas, raTa amieriTgan aravinikadros Seyvaneba zvarakisa, gina cxvrisa, anu sxvisa pirutyvisa karisbWesa Sinaeklesiisasa da daklva mas Sina, gina sisxlis cxeba karTa da zRurblTa eklesii-saTa, rameTu kerpmsaxurTa ars saqme ese da ara wes-ars qristeaneTaQ.

ukeTu kula vinme gamoCndes eseviTarisa cdomilisa saqmisa moqmedi, vamcnebTepiskoposTa, raTa ganaZon eklesiiT, viTarca Seuracxis-myofeli qristes SjulisaQ.

[xelrTvebi] 1. erakle, wyalobiTa RmrTisaTa, RmrTis msaxurman mefeman kax-Taman da mmarTvelman qarTlisaman, Zeman mefis Teimurazisaman warvwe[ren].

2. antoni, wyalobiTa RmrTisaTa, uRirsman kaTalikozman didisa sameu-fosa qalaqi s mcx eTi s, qarTli s, kax eTis, sa mcx e-s a[a ]Ta bagos a da yovlis

Page 86: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

86 mitropoliti anania jafariZe

606 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III, 1970, gv. 805.

q ve mo sa qarTv elosa da aRmosa vleTi sa s a patri arqos am an ga nv s azRuren dawarvsweren. antoni.

3. nikoloz uRirsman amba alaverdelman ganvsazRuren da warvsweren. nikoloz.4. arseni, uRirsman mTavarepiskoposman samTavrosa da goris samitrapolito-

saman ganvsazRuren da warvsweren. arseni.5. aTanasi, uRirsman episkoposman axlis sameufosa qalaqisa tfilisisa sami-

trapolitosaman ganvsazRuren da wavsweren. aTanasi.6. onofri, uRirsman episkoposman xornabujis da sruliad qiziyis samitra-

politosaman ganvsazRuren da warvsweren. onofri.7. saba, uRirsman episkoposman ninowmidisaman ganvsazRvren da warvsweren. saba.8. ioseb, uRirsman episkoposman ruisisa da sruliad qarTlisaman ganvsazRuren

da warvsweren. ioseb.9. ioane, uRirsman episkoposman nekres-qalaqisa da qalaqis gremisaman da

arqimandritman garejis didis lavrisaman ganvsazRuren da warvsweren. ioane.10. qristefore, uRirsman episkopozman wilknisaman warvsweren. qristefore.11. ioane, uRirsman episkopozman kawarisaman ganvsazRuren da warvsweren. ioane.12. filipe, uRirsman episkoposman urbnisisaman warvsweren. filipe.13. zosime, uRirsman episkoposman xargiTvalisaman da moZRvarT-moZRvarman warvsweren.14. benediqte, uRirsman episkoposman samTavisisaman warvswren. benediqte.15. daniel, uRirsman episkoposman Werem-qalaqisaman warvsweren. daniel.16. ioane, uRirsman arqimandritman upirvelesisa monastrisa qvabTa-xevisa

vlaqernisa RmrTismSoblisaman warvsweren.17. ambakom, uRirsmman winamZRvarman kaxTa mefis karisaman warvsweren.18. ioseb, uRirsman winamZRvarman qarTvelTa mefisa karisaman warvsweren.19. ioane, uRirsman didis eklesiis ikonomosman warvsweren.20. zaqaria, uRirsman xucesman mefeTa da patriarqis moZRvarman warvsweren.21. gabriel, uRirsman kaxTa mefisa dekanozman, mefeTa moZRvarman warvswere.22. abram, uRirsman dekanozman alaverdisa eklesiisaman warvswere. 60 6

Page 87: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

87saeklesio samarTali, kanonebi

imereTis mefe 1752-1784 wlebSi so-

lomon I, `didis~ saxeliT moixsenieba

STamomavalTa mier, man ganamtkica same-

fo xelisufleba, TiTqmis gaaerTiana

dasavleTi saqarTvelo, mospo tyveebiT

vaWroba. 1760-63 wlebSi samjer daama-

rcxa osmalebi, 1779 wels ruxis omSi

sZlia osmalebs, magram 1784 wels qvemo

guriaSi damarcxda, ramac es mxare

gaamahmadiana, asi wlis Semdeg ruseTis

imperiasTan SemoerTebul am kuTxeSi

aWareli begebi mmarTvelobdnen.

qarTuli eklesia gansakuTrebiT uWer-

da mxars qveynisa da erisaTvis Tavdade-

buli mefis moRvaweobas, mefec grZnob-

da eklesiis Zalas, amitomac xelsayre-

li drois dadgomisTanave solomon I-ma,

1759 wels, moiwvia didi da gansakuTre-

buli saeklesio kreba. krebam saeklesio

da zneobriv reformebs daudo safuZve-

li dasavleT saqarTveloSi. qristianobasa

da qveyanas gansakuTrebiT asustebda tyve-

Ta syidva da saepiskoposo kaTedraTa

gauqmeba. Turqebs quTaisSi 120-wliani

batonobis dros daungreviaT saepisko-

poso (bagratis) taZari da gauuqmebiaT

quTaTelis saepiskoposo kaTedra. ami-

tomac, 1759 wlis saeklesio krebis 4 de-

kembris sxdomaze solomon mefes aRuni-

Snavs, rom quTaisis eklesia ̀ xelT egdo

mZvinvares agarians da mizeziTa amiT

saquTaTlo mamuli da samrevlo mimob-

neuliyo, da romelime daSTomiliyo,

saerod gamxdariyo da quTaTeli aRar

ijda~. mefis am moxsenebis Sesabamisad,

`xeliTwerili~

imereTis saeklesio kreba (1759)

krebam ineba aRdgeniliyo saquTaTelo

kaTedra, anu quTaisis eparqia da aRd-

genil kaTedraze ganaCines quTaTeli

episkoposi. quTaisis eparqias gadaeca misi

yofili Zveli mamuli, romelsac igi adre

flobda da eriskacebs hqondaT mitace-

buli. cxadia, saepiskoposos aRdgena

ekonomikuri safuZvlebis gareSe _ for-

maloba iqneboda. mefes da qveyanas es-

aWiroeboda moqmedi da Zlieri eklesia.

rogorc S. burjanaZe aRniSnavs, ek-

lesia, tradiciulad, mefis xelisuflebis

ganmtkicebas uwyobda xels, saxelmwi-

fos aZlevda mebrZolebs.607 krebam saqmee-

bis mowesrigebisaTvis ineba da:

1. eriskacTagan mitacebuli yma-mam-

ulebi daumtkica eklesias;

2. saeklesio ymebi gaaTavisufla zed-

meti gadasaxadebisagan da daakanona saek-

lesio gadasaxadebi;

3. eriskacebs aukrZala eklesiis

sameurneo saqmianobaSi Careva;

4. saeklesio Tanamdebobebze miiwvia

Rirseuli pirebi, uRirsni ki gadaayena;

5. Seamko da aago eklesia-monastrebi.608

aRsaniSnavia, rom maleve amis Sem-

deg mefe solomons unebebia saerTod

gaeTavisuflebina eklesia saxelmwifo

gadasaxadebisagan, kerZod, mefes 1761

wels mouwvevia morigi saeklesio kre-

ba, romelsac daudgenia saeklesio yme-

bis yovelgvari samefo gadasaxadebisa-

gan gaTavisufleba, agreTve saxelmwifo

samsaxurisagan gaTavisufleba, garda

laSqroba-nadirobisa.609

607 S. burjanaZe, solomon I-is mefobis pirveli periodi, Tsu Sromebi, t. 41, 1950, gv. 71; 608 m.rexviaSvili, imereTi XVIII saukuneSi, 1982, gv, 65; 609 s. kakabaZe, saeklesio reformebisaTvissolomon I-is dros, 1914, gv. 5.

Page 88: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

88 mitropoliti anania jafariZe

rogorc aRiniSna, 1759 wlis kreba

gansakuTrebuli mniSvnelobisa iyo, mas

quTaTelis garda, xonis saepiskoposo

kaTedrac aRudgenia, 6 10 magram krebam

saxeli gaiTqva tyveTa syidvis gada-

WriTi akrZalviT.

solomon mefes mouxerxebia da saek-

lesio krebaze Semoukrebia samegrelosa

da guriis mTavrebi (dadiani da gurie-

li), TavianTi batoniSvilebiTa da Tava-

daznaurobiT, aq iyvnen imereTis batoniS-

vilebi da Tavadaznauroba da, cxadia,

mefe, kaTalikosi, mTeli dasavleT

saqarTvelos maRali samRvdeloeba. kre-

ba mTel Tves (dekemberSi) gagrZelebu-

la. saeklesio krebis meore sxdoma 5

dekembers Catarebula saero xelisufleb-

is monawileobiT. q. CxataraiSvils es

saeklesio kreba imavdroulad Catare-

bul saxelmwifo darbazis sxdomad mi-

aCnia. am sxdomaze imereTis, samegre-

losa da guriis saero da sasuliero

gamgeblebma imereTis mefis morCilebisa

da `tyveTa syidvis~ akrZalvis piroba

dades.608 saeklesio krebam tyvis gamyid-

velni SeaCvena, saero xelisufleba ki

maT sikvdiliT dasjiT daemuqra. krebis

dadgenilebaSi naTqvami iyo: `axalcixis

faSam aseTi saSineli da sazareli si-

tyva SemogviTvala... tyves Tu ar gayid-

iT, ar iqnebao... RvTis SuamdgomlobiT,

rom sanamdis suli gvedgas, es saqme

Cvengan ar iqnes... am saqmeze Cveni Tavi

ar daviSuroT~.611

`1759 wlis krebis dadgenilebebma

dasabami misca axal periods dasavleT

saqarTvelos politikursa da social-

ur-ekonomikur cxovrebaSi.612 eklesias

krebis Semdeg aRudgenia saxelmwifoze

mZlavri zemoqmedebis funqcia.612 krebam

sagangebo dadgenilebiT daadastura ̀ afx-

az-imerTa~ kaTalikosis uflebebi mis

kuTvnil 42 mamulze.613

n. berZeniSvili am krebasTan dakav-

SirebiT wers: `XVIII s-is meore naxe-

varSi axalcixis faSam araerTgzis Se-

mouTvala imereTis mefe solomons, raTa

tyvis syidva imereTSi Zveleburad neba-

darTuli yofiliyo. solomonma es moTx-

ovna ar Seasrula da tyvis syidva saero

da saeklesio sasjeliT sastikad akrZa-

la... 1759 wlis dekemberSi solomonma

Semokriba `samRvdeloni dasni da mar-

Tlmadidebelni erni~ da lixT-imereTis

saeklesio da saero feodalebis sagangebo

kreba moiwvia. masSi monawileobda mefe,

kaTalikosi da mTeli lixT-imereTis

maRali samRvdeloeba, imereTis, odiSis,

guriis Tavadaznauroba. krebam ganixila

saeklesio saqmeTa mowesrigebis sakiTxi,

akrZala tyvis syidva, krebam miiRo gada-

wyvetileba sakaTalikoso eklesiisaTvis

mitacebuli yma-mamulebis dabrunebisa,

gauqmebuli saepiskoposo kaTedrebis da

monastrebis aRdgena-ganaxlebis, maTi yma-

mamulebis ukan dabrunebisa, gadasaxa-

debisagan saeklesio ymebis ganTavisu-

flebisa da saeklesio mflobelobaSi

saero xelisuflebis Caurevlobisa~.614

610 s. kakabaZe, saeklesio reformebisaTvis solomon I-is dros, 1914 , gv. 7; 611 Frns^ Cj,hfyystRfdrfpcrjq fh[tjkjubxtcrjq rjvbccbtq^ 1866^ n& I^ c& 56$ 612 saqarTvelos istoriis n arkveve bi, t. IV,gv. 641; 613 s. kakabaZe, dasavleT saqarTvelos saeklesio sabuTebi, II, gv . 11-12; 614 n. berZeniSvili,saqarTvelos istoriis sakiTxebi, t. VI, gv. 412.

Page 89: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

89saeklesio samarTali, kanonebi

`xeliTwerili~ _ imereTis saeklesio krebisa

(1759 w. 30.XII)

[nawili aRdgenili teqstisa]

“q. ese mtkice, Seucvalebeli da dReTa cxovrebisa CvenisaTa aRsrulebisxeliT werili, msajulisa mis mxsnelisa Cvenisa iesos qristes win misatani wignida piroba mogarTviT TavaT dausabamos samebiT didebuls RmerTs, cxovels myo-fels Zels, xsnisa Cvenisa Suamdgomels maradis qalwuls mariams, winamorbeds,naTlis mcemels iovanes, angelozTa da mTavarangelozTa, winaswarmetyvelTa damociqulTa, mRudelT moZRvarTa da mowameTa, mamaTa da mamamTavarTa, RirsTa daqalwulTa da yovelTa RuTisa saTno yofilTa, zecisaTa da qveyanisaTa SvidTakrebaTa, oTxTa patriarxTa SuamdgomlobiTa da Cvens mwyems mTavris, yovladsanatrelis ufalis kaTalikozis besarionis damtkicebiT, Wyondidel mitro-politis gabrielis, genaTelis iosebis, Semoqmedelis nikolozis... cagarelisgrigolis, mTavarepiskopozis iosebis, nikorwmindelis germanes, mitropolitisdaskalis (didaskalioQ) danielis, xinowmidelis maqsimes, mitropolitis bedi-elis maqsimes da yovelTa imerTa, odiSarTa, gurielTa, samRvdelo, samonaznomwyobrTa RmerTsa da yovelTa saRmTo dasTa SvilobiT mogarTvi Sen, mefe so-lomon, me dadianma kaciam, me gurielma mamiam, batoniSvilma giorgim, batoniS-vilma Teimuraz, erisTavma rostom, dadianis Ze manuCar, nikoloz, giorgim,gurielis Zem giorgim, wulukiZem, erTobiT wereTelman, erTobiT miqelaZem, er-TobiT abaSiZem, erTobiT niJaraZem, agiasSvilman, iasSvilman, lorTqifaniZem ,mxeiZem, RoRoberiZem, maWavarianman, mesxman, avalian, ioselianman da giorgiCiquanman, erTobiT imerman didman da mcireman, odiSarT, leCxumT, CiCuam, faRa-vam, axledian, asaTian, afaqiZe, mxeiZem da Ciquanman, dgebuaZe, CijavaZe, jaian,qoCaqiZe, miqaZe, joliam, Selia, qarTvelisSvil, sajaiam da erTobiT odiSarmandidman da mcireman, gurielT, erisTav, maWutaZe, nakaSiZem da malvaSvilebma,erTobiT Jordania, gegenava da erTobiT naseliSvilma, gurielman didman da mcir-eman, ese im soflis msajulisa winaSe misatani da am sofels yovelTa marTlma-didebelT saxilveli wigni mogarTviT: ase, rom axalcixis faSam aseTi saSineli dasazarveli sityva SemogviTvala, rom adamis tomsa arc pirvel smenia da arcSemdgomad ismineba, amisTana saSineli sasmenelad sazaro sityva : “tyves Tu argayidiT ar iqnebao”. axla amaze ase erTpirobiT dagvimtkicebia RvTis Suamdgom-lobiT, rom sanamdis suli gvedgas ar iqnes, arc amaSid erTmaneTs usustoT,

Page 90: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

90 mitropoliti anania jafariZe

615 qronikebi Sekrebili T. Jordanias mier, III, 1967, gv. 262-264 , krebis gan Cineba aRdgeniliaCve ns mier.

vidrec erTmaneTs miudgeT kidec mefe solomonis morCili da brZanebis aRmas-rulebeli viqneTY da gulis wmidiT erTmaneTs moudgeT amaze da aras Sewuxebisa dagaWirvebisaTvis Cven erTmaneTs ar umtyunoT, da am saqmezed Cveni Tavi ar davi-SuroT da am saqmeSid Cven xelmwifes mefe solomons ar usustoT da arc amisTanasaSineli codva Cvengan iqnes ase piroba da sityva mogvirTmevia RvTisa da kaci-saTvis. aw vinc da ramac Zeman kacisaman es SeSalos didman an mcireman, isemcSeiZlebis sjulisagan usjulosa mecnierebisagan, masmca risxavs Tavad dausabamoRmerTi da yovelni amaT zemo werilni wmidani zecisani da qveyanisani xorcielnida uxorconi masca edebis keTri gezisa, SiSTvili iudasi, Zrwola kaenisa, mextex-iloba deoskoresi da maT zemowerilTa madlTagan SeCvenebuli viyoT Tu es SevSaloTda amaSid SeZlebisaebr ar mivudgeT SeCvenilni viyoT, suliT da xorciT aw daukunisamde SvidTa krebaTagan da yovelTa eklesiaTagan, xolo damamtkicebeliamisi kurTxeul iyos suliT da xorciT aw da ukunisamde amin. me arqimandritssilibistros damiweria yovelTa mowmobiT da erTxmobiT brZanebuli ese qristesaqeT CRnT qristes Sobis Tves l dResa e : aw amis damtkicebis muSaki kaTalikozibesarion da misi krebuli erTobiT amas vamtkicebT, rom ramanc xelmwifem andedofalman an Tavadman an aznaurman didman an mcireman am sarwmunoebazed vincmokdes an am sarwmunoebis mimdegi da mefis erTgulebiT Tavisi dRiT mokdes maSincda usamarTloT mis Svili da momavali gaRaribos da wasaxdenaT moindomosusamarTloT amaTSi werilTagan SeCvenebuli iyos suliT da xorciT amin. awramanc Zeman kacisaman amaT Sina werili moSalos da mefes usustos an am xeliTwerils gardaxdes da usjuloeba qmnas da erTmaneTs ar miudges, vinc imas miudgesam momxmareT da SemweT eqmnes an Seiwynaros, an uwiros da _ lels an mokvdes damiwa aRirsos, SeCvenebul iyos suliT da xorciT ganuxrwnelad am sofels mow-yvediT da im sofels iudasTan krulebiT, vinc es aR(as)rulos da daamtkicossaukunomca arc xseneba misi suliT da xorciT aw da ukunisamde amin, mamSleliwyeul, damamtkicebeli kurTxeul amin”.61 5

Page 91: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

91saeklesio samarTali, kanonebi

mas Semdeg, rac XVIII s-is meore

naxevarSi aRdga qarTul-erovnuli sax-

elmwifoebrioba samefo taxtze qristian

mefeTa asvlis Semdeg, saeklesio krebebma

a. [dadgenileba saeklesio krebisa saepiskoposoTa marTvis Sesaxeb][1762 w. 20 dekemberi]

welsa qristes aqaT CRQb, qristeSobis k.q. wmidaTa da yovlad samRudeloTa episkoposTa esreT euwyosT, romelni-

ca Cve nTan - wmidas patriarqTan da RirsTa Tqve n ep iskopos ebT an kreba Sipiroba daidva.

pirveli ese, rom : episkoposman Tavis samwysoSi uaRsarebo aravin daagdos.meored, ese: sauflos dResaswauls da kviras wirvis mousmenlad nuravis gauS-

vebT da uqme dRisa yadaRa uyoT, rom kargad daicvan da aravin gatexos.mesamed: Tu wmidaT episkoposT TqvenTa samwysoTa Sina urCi vinme gyvandesT,

Cven mogvaxsenoT; da egeviTarTa Cven davsjiT.meoTxed: xucesTa yadaRa uyoT, romelic wmidas mRudelobas ar ekadrebodes,

isre ar moiqcnen SesamosliTa Tu tanisamosiTa; da nurc TavianT samwysoSiusamarTlozed miuSveben xucebsa.

mexuTed: wmidas eklesiaSi an daZvelebuli ram iyos, an damwvari, an wamxdari,_ unda ganswmidoT, galesoT, ganaaxloT da wmidad SeinaxoT wmida eklesia; daukadrisad nuravis aCvenebT wmidas eklesiasa. agreTve Tu gaSavebuli ram iyos, undagaleson da gaaTeTron.

meeqvsed: wmidas trapezzed Casacmeli unda yuTnisa iyos; da Tu ukeTesi ramaris, isi sjobs. da Tu ara, suraTis CiTi unda iyos; da amas garda sxva aRaraiqneba ra. romelic wmida trapezi kedelzed iyos mikruli, Camoafaron; da romelni-ca saSual sakurTxevelisa iyos, Caacvan.

meSvided: xisa da an Tu gatexili ram iyos, wmidad barZimad anu feSxumad nuiyofin da numca saxeledebin.

1762, 1768, 1793 wlis krebaTa dadgenilebani saepiskoposoTa marTvis

Sesaxeb, mcnebani, episkoposTa da mRvdelTa mimarT

kvlav daibrunes mahmadianTa mmarTvelo-

bis dros dakninebuli uflebani da ga-

mosces Sesabamisi zneobrivi saxis dad-

genilebani:

Page 92: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

92 mitropoliti anania jafariZe

merved: Tu visme samRudeloTagansa siberiTa Tu sxvisa romlisame mizeziTawmidis trapezis msaxureba da wirva aRar SeeZlos, Tavisman episkoposman ganagoTmisi. da Tu Tqven ver usajoT, wmidas patriarqs moaxsenoT da sxvaT episkopozT;igini saqmes gangimarTaven, erTs gzas mogcemen da ganuweseben rasme.

mecxred: Tu samRudelod wvrTili vinme ar iyos, uswavleli da ucodinari nuvin mouxdebin mRudelobad da kurTxevad, rom aRsarebis Tqmevineba ar SeeZlos; daan wmidas trapezzed idges da wmidas saxarebaSi tyuilebs ambobdes.

meaTed : romelic rom Cven ver movigoneT, episkoposT marTebsT maradismRviZare yofad.

meaTerTmeted: wmidaT episkoposT TaveTs ersa da samwysosa wmidas eklesiaSiSeslva, dgoma da pirs jvaris dawera aswavlon.

irakli mefisagan da yovlisa saqarTvelosa kaTalikoz-patriarqisa iosebisa-gan esreT siyvaruliT euwyos miss siwmides yovlad samRdelos arqiepiskoposs ambaalaverdels zenons, wmidasa da yovlad samRudelos nekresel episkoposs dosiT-eoss da wmidasa da yovlad samRudelos samebel episkoposs ioanes.

Jamsa rodesac krebaSi saqarTveloT wmidaT episkoposT mouwodeT, maSin esreTgamorCeviT da pirobiT aRvTqviT, romelic zemore siiT aRwerila, rom RmrTisnebiT, yo[v]els saepiskoposoebSi esreT ganegos yovlad samRudeloT episko-posTagan. da imav krebaSic esreT ganisaja, rom Cvengan esreTiTa aRweriliTa Tqven- yovlad samRudeloTa gauwyoT.

da aha, gviuwyebies Tqvenis siwmidisaTvis Jamadme, uflisa qristes aRdgomam-dis, rom es unakluloT aRasruloT da aRasrulebinoTca, Tvarem icodes Tqvenmasiwmidem, Cveni kaci Camoivlis im Jamzed da romelsac xucess esreT ar gaumarTavsTavisi samwyso da Tavisi Tavic, imasac samarTliT ganvsjiT da Tqvenc dagemdurebiT.

romelnic am saepiskoposoSi an Tavadni brZandebiT, an sabatios kacis Svilni,an aznauriSvilni xarT, da an moxeleni - es rom mogviweria, amazed mRviZare undaiyvneT da Tqvenni morCilnic ganaRviZoT. da wmidis eklesiis samsaxurzed da racmogviweria amaebzed, gafrTxilebulni iyvneT da Tqveni morCilni kacnic amyofoT.

da romelic episkoposman da mRudelman gamcnosT, imazeda daadgreT da daay-enoT: Semwe eqmeniT episkopossa da mRudelsa am saqmezed; Cvens ukan rom Tqveni valigaqvsT da rom unda Semwe eqmnneT, amisTvis gvicnobebia.

beWedi: me fexTganbanilTa mier eklesia vadide erekle Cven, yovlisa saqarTve-los kaTalikoz-patriarxi ioseb warvwerT.

minaweri: ioseb kaTalikozisagan episkoposTa mimarT miwerili, Tqveni samw-ysoni ase daarigeTo.61 6

616 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, 1970, gv. 848.

Page 93: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

93saeklesio samarTali, kanonebi

b. [mcneba mRudelTaTvis][1768]

episkoposTa mimarT maTi umaRlesoba da ukeTilmsaxuresoba mefe iraklida maTi uwmindesoba da unetaresoba patriarxi mefis Ze antoni

esreT ganvasazRvrebT, vamcnebT, movaxsenebT, da ubrZanebT yovelTa saqarTvel-oQsa mRudelTmTavarTa da mwyemsTa WeSmaritTa, esreT:

1. episkoposni miiyuandnen Tavisis samwysosa mRudelTa, dadgenilTa, ginaaxlad dasadgenTa, da keTilad ganixilviden maTsa cxovrebasa da mecnierebasa,ukeTu SemZlebel iyvnen swavlad da swavlul iyvnen SvidTa amaT saidumloTaWeSmaritad aRsrulebad.

Svidni saidumloni wmidisa aRmosavleTisa ekklesiisani eseni arian :a. naTlva, b. cxeba mironisa, g. saRmrTo wirva, d. mRudlis kurTxeva da

micualebulis wesT-ageba da damarxua, e. aRsarebis Tqmevineba, v. patiosani qor-wineba, z. zeTis kurTxeva.

amaTi srulebiT aRsruleba Tu SeeZlosT, keTil da kurTxeviT miabaron eklesia dasamwyso qristesi, da waravlinon gankrZalviT mRudelobad, locviT da kurTxeviT.

2. da romelTaca ar SeeZlosT am saidumloebisa aRsrulebad, ubrZanon: anTviTon Tavis ekklesiaSi miiyvanon is mRudeli episkoposTa, an romelsame monas-terSi miabaron mecnierTa da egoden guls-modgined ecadnen, rom iswaon. davinemdis iswavliden, episkoposma im samwysos sxva mRudeli ganuCinos.

ukeTu iswaos am saidumloebis aRsruleba, merme samwysoc miabaros da imRu-del-moqmedos.

Tu ar inebos da verc iswavlos, samwyso CamoarTvan. TviTan saca undes,warvides. sxva mRudel-moqmedebas nuras ikadrebs, Tvinier wirvisa, sadac eneboswiros Tvinier sxvaTa mRudel-moqmedebaTa Sendoba aqvs, moZRvrisa Tvisisa wamebiTa.

3. romelTaca ekklesiisaganTa, samRudelod ganwesebadTasa, saekklesio wign-ni, romelnic damWirno arian, romel amaebis ucodnelad mRudeloba ara jer-ars:daviTi, Jamnoba srulad, saxareba, samociqulo, paraklitoni, kurTxevani dakondaki _ eseni Tu icoden kargad, akurTxen.

da eseni Tu ar icoden srulad, ganvakrZalebT episkoposTa: eseviTarTa nuakurTxeben.

4. da romelnic episkoposni eseviTarTa umecarTa akurTxeben, uwyoden: makurTx-evlica da kurTxeulica Zlierad imxilebian.

Page 94: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

94 mitropoliti anania jafariZe

5. episkoposni mRudelT - amcnebden, rom TavTavis samwysoT, eriskacTa ginaqalTa, pirjvaris daweras aswavebdnen marTlad. da romelTac aRsarebis TqmaSeeZlos, uaRsarebod nu daayeneben Svidis weliwadisas. da yovels suls “wmidaoRmerTs” Tavisis muxlebiT, da “mamao Cuenos”, “miwyales”. da “mrwams” zepiriTTqmas aswavliden da marTlmadideblobis sarwmuno[e]bis aRmsareblobasa WeSmaritsa.

6. da romelTac ar iswaon da udeb iqmnen, mRudeli nuRar umRudlobs; daepiskoposs Seasminos da episkoposmac sitkboebiT swrTvnas; da SiSiTaca ecadnen,rom aswavlon. Tavis nebazed nurvis Tavis samwysos nu miuSueben, nurc episkoposnida nurc mRudelni.

7. sofelSi, romelic Tavi da pirveli da upatiosnesi ekklesia iyos, gan-wmedilni hqondesT da dagvili, da kedelni, sarkmelni, yureni gareT da SinaT _mowmedilni; siwmidis iaraRi da wmida sakurTxeveli da trapezi _ uzeSTaesadpatiosnad, trapezi _ Semosili; siwmidis samsaxurebeli: barZimi, feSxumi, kovzi dakamara _ an vecxlisa an kalisa, sxvas nivTisa ar imsaxureba; pereqlebi da dafarna_ farCisa, wmida da uCirqo; trapezi _ Semosili, raoden Zal-eduas uCirqossamosliTa; odiki _ axali, kargi da uCirqo, da am odiks sudari hqondes uCirqo,rom Sig Sexvevdes.

8. mRudlis Sesamoselic, risac SemZlebel iyos, uCirqo da daukerebeli.dabebkili da Cirqiani ar ikadros msaxurebad; wmida wmidaTasa zeda sefiskueri _rCeuli da zedaSe _ ferovani, wmida, uWango da uprkeo, sunisa da gemosi arasisxvisa mqonebeli; kretsabmeli _ uCirqo da gasworebuli.

9. agreve wignni : daviTi, Jamni, paraklitoni, Tormetis sauflos sadResaswau-lo aTormetebi, dResaswaulisa da vnebisa, saxareba, samociqulo, kurTxevani dakondaki, eseni unda hqondes.

10. sadac SeeZlos, brwyinuales kars karebi Seasxan da ise imRudelon, daswirevden, da samwysoc amisTanas mRudelTa da ekklesiaT hqondesT, sxvaTi ariqneba, arc vbrZanebT.

11. da ragvaradac episkoposTaTvis gvimcnia, egreT mRudelT amcnon da ganakrZa-lon, Torem episkoposnic kanons queS iqnebian da mRudelTac samwysoze xeli aiRon.

12. Tu sxva saydaric iyos im sofelSi an siaxloes eris salocavad dResaswau-li sadme icoden, da im ekklesias es ganwyobileba da samsaxurebeli ar hqondes,romlisac samwysosi iyos, im mRudelma am samudamos ekklesi[i]s samsaxurebeliwariRos yovliferi, da imiTi Seamkos is ekklesia, da ise wiros, da iqav moitanos.

13. Cuen vgonebT, rom yovelTa uwyiT, garna amisi umecreba aravin qmnas, romim dRis msaxurebeli siwmidis samsaxurebeli WurWelni, gina Sesamoseli da odiki,Tvinier wignisa, olarisa da sacecxluris meti, im dRes meored ixmaros. _sasikvdined scodavs da ganipatiJos didad episkoposisagan.

Page 95: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

95saeklesio samarTali, kanonebi

14. amasac asre gamcnebT: erTs ekklesiaSi jer-ars, raTa wmidani xatni esvenen:erTi jvarcmisa, erTi TviT macxovrisa, erTi yovlad wmidisa da erTi im ekklesi-is wmidisa, romlisac saxelzed aRSenebuli aris is ekklesia da erTi saxianijvaric wirvazed trapezzed unda idvas. umisod wmida wirva diaR Znelad iqnebis.

15. da episkoposni amas ganakrZalebdeT mRudelTa : saydars Tu xatsa Tofihqondes usjuloTa kacTagan nasroli, an xlmiT gina daniT nabrZvili hqondes daSeSlili iyos dakortnili, da raoden SemZlebel iyunen _ ganaaxlon, an axalnidaaxatvinon. da Tu miZuelebulni da mifarlebulni _ kargad ganswmedden, da egreTdaisuenon da Tayuaniscemden.

16. amasac esreT vamcnebT da ganvakrZalebT, mRudelTa da episkoposTa mogax-senebT, rom ganixilvideT : numca vin mRvdeli nu ikadrebs sasmlisa da saWmlisdaWarbebasa da uZRebad smasa da Wamasa.

17. ukueTu vinme es mcneba ar daimarxos, episkoposman amxilos, da kualadacaar SeiSinos, ganikueTos, samwysoc CamoerTvas; amisTvis, rameTu ara jer-arsuZRebTa da memTrvaleTa mRudelobad.

18. da aw naTlis-RebisaTvis esreT gamcnebT : ymawvils rodesac undodes,monaTlevdes. magram Tu daWireba ar iyos, Jamisad monaTlos. da Tu wirvamdismonaTlos, aziaros. da Tu wirvas mermeT _ im dRes nu aziarebs, Tu didaT aruWirdes, da meores an mesames dRes aziaros wirvazed.

19. Tu vin icis, mRudels romlisame mizeziT goneba xelad ar hqondes anuZlurebiT, an saWmlis da sasmlis wyeniT riTme, sanamdis gonebad ar movides, nuikadrebs am saidumlos aRsrulebasa da nu naTel-scems.

20. Tu daWireba iyos, da ymawvilisa da im mosanaTlavis sikvdilis SiSiiyos, da arc sxua mRudeli iSoebodes siaxloes, didis sifrTxiliT maSin na-Tel-sces im mRudelma.

da Tu momakvdavi iyos, kidec aziaros, diaR, didis sifrTxiliT da krZalviTSeaxos xeli wmida-wmidaTasa, da moZRvarsac aRuaros, da episkoposisaganac Sen-doba miiRos.

21. amad vafrTxilebT mRudelTa da vakrZalebT : nuraodes nu daiTrobian,Torem mRudeloba CamoerTmevaT WeSmaritad.

22. romelnic an misanni an mwamvlelni arian, siyvarulisa, gina siZuliliswamlis moqmedni, anu maTni meZiebelni da mimyolni, gina meqereobisa da melobio-bisa mkiTxvelni da maTni mrwmunebelni, unda Seinanon.

23. da dReis iqiT Tu vinme ikadros, icoden romel maTTa episkoposTa sam-Rudelos msjavriT ganpatiJon. da mRudels nuRar miscemen, nurc qristianed-Rasaxel-sdeben, nurc ekklesiasSi SeuSveben da nurc saflavs aRirseben.

Page 96: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

96 mitropoliti anania jafariZe

da merme maTis simaRlis mefis samSjavroSi moiyvanon da vgonebT, rom maTiskeTilmorwmuneobis msjavrma sikuidiladca dasajos, rom maTzec ars samarTaliese mipyrobili.

da romeli maTni morwmuneni da Semwynarebelni iqmnebian, isini xorcieladjarimiT ganipatiJebian da sulierad mRudeli aRar miecemaT.

24. egreTve romelic xeTa da ZelTa, gina saddme niSTa da ZeglTa, da adgilTaraTme uekklesioTa Tayvani-scemen, maTac ase es sasjeli miecemaT, viTar-igimisanTa da mwamvlelTa.

25. episkoposma saca an xe, an Zeli, an niSi da Zeglni da uekklesiod amgvarebinaxos, ZiriTurT aRmofxvras, da sawvavi dawos, da es sacduri daadumos daga[a]qarvos.

26. kviras da uqmes vakrZalebT yovelTa qristianeTa Zvelisa da axlis sjul-iTa da aRqmiTa; numca vin ikadrebs kvirisa da uqmis texad, kviriakesa sruliadyoveli uqmoba jer-ars, Tvinier locvisa da wirvisa da ekklesiad misvlisa,kacTagan mipirutyvTamde; egreTve TormetTa saufloTa dReTa, da dResaswaulsayovlad wmidisa RmrTis-mSobelisasa da saCinoTa wmidaTasa.

27. amaTi wesi da rigi mRudels episkoposisagan ganewesos da mRudelma Tavissamwysos ganuwesos da Seatyobinos, rom dRes uqmi ariso.

28. Tu vinme urC eqmnas da ar iuqmos, misi namoqmedi cecxliT dawvan; im kacsormoci joxi dahkran, Tu glexi iyos. da Tu maRali vinme iyos, maTs simaRlesmefes moaxsenos da iman sajos, viTa wes ars.

29. aseve vamcnebT; numca vin ikadrebs pirutyvis borotis sityviT Seg-inebasa. amcnos mRudelma, da Tu ar daiSalos, episkoposT SeaSinon, nuRarityvian magvars uSversa.

da Tu ar daiSalon, ormoci joxi dahkran, Tu biWi iyos; da Tu kaci iyos _mcired daarbion.

30. yovelTa mRvdelT-mTavarTaTvis gvimcnia da mogvixsenebia, rom ekklesiismamuls, nurc saxelos, nurca didsa da nuca mciresa, ase rom erTis dRis miwaiyos, gina sabostne, anu mcire saxlis alagi. ara xelewifebis micemad visdame.gina misyidvad.

nurc erTs glexs, nurc saganZurs da nurc Semosavals, rac Tavisis kondakiT ariSovos, da TviTan saxmarad ar miscemdes damWirneobisda, maTs simaRles keTilmsaxurs mefes moaxsenos da miss uwmidesobas patriarxs; da maTis jerCinebiT, Turigiani aris, nebas daurTven da miacemineben; da Tu arada, TviT TaviT TvisiTveraras SemZlebel ars.

31. da Tu dReis waRmarT romelic episkoposi amgvarebs iqs da TavisTavadgascems an saxelosa, an miwa-alags, rogorc gvimcnia, an saganZurs da Semosavals,

Page 97: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

97saeklesio samarTali, kanonebi

da ekklesias gaaRaribebs an saganZurisagan, an xatisa jvarisa Sesamoslisgan, anmamulisagan _ Tavs ar davanebebT, sarwmuno brZandeboden. ar dauTmobT.

vinc Sematebas ecdeba da Semkobas, didad mmadlobelni viqnebiT.32. ekklesiis xatTaTvis, nebiTa RmrTisaTa, mxatvrebi arian da wignTaTvis

stanba aris.da sxva saxmaric xom yovelive iSoveba amave Cuens sabrZanebelSi, fasiT sasy-

idelni. romliTame episkoposnic Seewivnen, romliTame mRudelni TviT daixar-jnen da romliTame im ekklesiis Semavalni erni. da isre ganawyon ekklesiani.

da nu imizezeben uqonlobasa, raTa yovelni ekklesiani nebisaebr RmrTisa dawmidaTa mamaTa mocemulisa kanunisaebr da wmidaTa oTxTa patriarxTagan damtki-cebulisa, da viTarca ars yovelsa samarTlmadideblosa queyanasa Sina saberZne-Tisa da ruseTisasa, egreT jer-ars CuenTaca ekklesiaTa yofa, raTa Sewirul iqmnaswinaSe RmrTisa msxuerpli da locva da vedreba Cveni.

33. da mogvetevnen Secodebani Cvenni, da vixsnneT xilulTa da uxilavTamterTagan mefeni, da mTavarnica, da mRudelT-mTavarni, da mRudelni, da ernicada yovelni sulni marTlmadidebelni qristianeni.

yovlisa gansacdelisagan erTbaSad dacul viqmnneT uflisa da RmrTisa damacxovrisa Cuenisa ieso qristes mier, romelsa hSuenis yoveli didebaQ, pativi daTayuanis-cema, TanadausabamoT mamiT da yovladwmidiT suliTurT, aw da maradis,da ukuniTi ukunisamde, amin.

daibeWda sameufosa qalaqsa tfiliss, palatsa samefosa, qristes aqeT CRQz.wyalobiTa RmrTisaTa, irakli meore, qristes mier mefe qarTlisa, kaxeTisa,

da mflobeli borCalisa, SamSadinlosa da yazaxisa, brZanebiT davamtkicebT.wyalobiTa RmrTisaTa antoni, mdabali arxiepiskoposi mcxeTisa da yovlisa

zemoQsa saqarTveloQsa, brZanebiT davamtkiceb.qristes aqeT CRiHY.Semdgomad amissa kidev davmeteT amas zeda :Cuen, irakli mefeman, mpyrobelman qarTlisa da kaxeTisaman, Tana-neba-myofo-

biTa srul erTianad Cuenis queynebis TavadTa, aznaurTa, didvaWarTa da glexTaTa,RmrTis mowyalebiT amas zeda, di[a]R, guldajerebuli varT, rom Cuens qveyanaSiarc yofila da arc aris amisTana avi RmrTis ganmarisxebeli saqmeni.

magram Cuens xalxs vafrTxilebT :34. Tu vinme amisTanas saqmis mqneli gamoCndes an momwamlvelni, an kacis

Semkruelni, an siyu[a]rulisa da simZulvaris wamlis mimcemelni, an jadoobisa damkiTxaobis moqmedni, an RmrTis didad ganmarisxebelisa da miutevebelis finTisa,

Page 98: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

98 mitropoliti anania jafariZe

da myralisa, da cecxliT saukunod mwuelisa mamaTmavlobis mqnelni mamalni anudedalni _ eseni unda Zaliani da saanadzos jajaebiT daiHocnen.

35. da es ganCineba unda yovelma episkoposma Tavis samwysos saydrebSi Tavisxalxs waukiTxon da gaafrTxilon.61 7

[mcnebani maqsime kaTalikozisa mama iobisa da winamZRvar besarionisadmi][1777 w.]

afxaz-imerTa kaTolikosi maqsime Cuens suliers Svils udabnos mamas iobs dakualad erkeTis winamZRvars besarions uflisa Cuenisa ieso qristes mier locva-kurTxeviT gikiTxav; da Semdgomad amisa garwmuneb samwyosa Cemsa sakaTalikosa.

1. da viTa Sendobisa Cvenisa morCil iyvneT, egreT keTilad moZRurideT,aswavlideT da zedas-zeda sulieriTa swavliTa amxilebdeT da ganamtkicebdeT.

2. da ukeTu vinme samRudelo kaci uwesod iqceodes, anu nayrovanebiTa, anumTvralobiTa da sxviTa romliTame borotiTa, amxileT, SerisxeT. da ukeTu araSeikdimos da arca ganiSoros uweso igi qceva dascxerin mRudelobisagan.

3. da kualad romelsaca mRudels wirvisa da naTvlis srulebiT aRsruleba arZal-edvas, Tqven aswaveT gulsmodgineT. da ukeTu keTilad ver iswa[v]os, igicadaayeneT mRudelobisagan.

4. da romelsaca mRudelsa mecniereba da SiSi RmrTisa aqundes da SeeZlossaidumloebis aRsruleba, man imRudelmoqmedos; xolo umecari da uSiSi RmrTisada ukrZalveli gonebiTa yovladve nu ikadrebn msaxurebad wmidisa mis wmidaTasa.

5. da egreTve, romelsaca Zal-edvas swavlad da moZRurebad, moZRurides, daromelsaca ara _ nu imoZRurebs.

6. kualad amas gamcneb da gaswaveb, rom: eklesiebs ganixilvideT da mas zedadadginebulTa mRudelTa ganakrZalebded da aswavebdeT, rom eklesia wmidad dasufTad Seinaxon; barZim-feSxumi da maTi dafarnaebi da wmidis trapezis gadasafa-rebeli sadac hpovoT, rom Zveli iyos, an damwvari, an daxeuli, gamoacvlevineTda ganaaxlebineT.

7. da im eklesiazed mimavals ersac auwyT, rom eklesiis samsaxurebels saqmezedmRudels Seeweoden da morCil eqmneboden.

8. da eseca amceniT: romelic sayovelTao uqmi dRe iyos, keTilad daimarxevdenda eri srulebiT yrmiT da dedebiTurT eklesiad miiswrafiden da wirva-locvas ardaakldeboden.

617 q.s .Z., III, 1970, gv . 871-877.

Page 99: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

99saeklesio samarTali, kanonebi

9. da kualad amasac ganakrZalebdeT, rom mkiTxavi ar Seiwynaron, _ SeCvenebuli aris.da vinca mkiTxavi saxlad miiyvanos da akiTxvinos, mkiTxavi igi da saxlad

mimyvanebelica da Semwynarebeli misi, ornive erTbamad gankveTeT da ganayeneTyovlisave qristianeTa wesisagan, ziarebisa da eklesiad mislvisagan.

da nurc mkudars damarxven mkiTxavs, aramed viTarca ZaRli gancofebuli,egreT Seracxon.

10. ese mcnebani yovelnive keTilad auwyeT da ganamtkiceT, da dRiTi-dRe nudaiyo[v]nebT swavlad erisa, Torem sasjelsa didsa Tanamdeb xarT.

daiwera welTa qristes aqeT CRoz.beWedi : Crdilo afxaz-imerTa kaTalikosi maqsime.61 8

g. [kanonTa ganweseba codvilTaTvis anton II-is mier][1793 w. 13 agvisto]

1. Svid wel nu eziarebian wmidaTa saidumloTa. da Tu sadme sikudilad miiwiosSvidTa maT weliwadTa Sina, romliTame mizeziTa aziaros sulierman mamaman. da Tumokudes anderZi aRugos da damarxos. da Tu morCes, isev SvidTa weliwadTa Ses-rulebamde nu iqmnebian miaxleba misi wmidaTa saidumloTa.

2. nu Sevals eklesiasa Sina vidre samTa weliwadTa srulyofadmde, aramedhsdges gare karsa eklesiisasa wiruasa anu locvasa zeda da SemavalTa da ganmaval-Tagan didiTa vedrebiTa iTxovdes da Tavsa Tvissa moidrekdes maTdami da ityodes:“SemindeviT me, codvilsa”.

3. da Sedgomad samisa wlisa Sevides eklesiasa Sina da sefiskveri miecemodes.4. oTxTave marxvaTa, ese igi, wmidaTa didTa ormeocTa marxvaTa Sina wmidaTa

mociqulTa da RmrTismSoblis micualebisa da qristes-SobisaTa ityodes aRsare-basa da daufarvelad aRuarebdes coduaTa TvisTa da cremliT suliTa Semusrvil-iTa da guliTa SemusrviliTa inandes.

da romelnica kanonni sulierman mamaman Tvisman misces dafarulTaTvis cod-uaTa, romelnica aRuarna mas, dauklebelad gardaixdides.

5. wmidaTa maT didTa ormeoceTa da RmrTismSoblis marxuaTa Sina TvinierSabaT-kvirisa nu hsuaman Rvinosa da qristes-Sobis marxvaTa da mociqulTa marx-vaTa Sina oTxSabaT-paraskevsa esreTve nu suamn da xsnilsa SvideulTa samTa weli-wadTa orSabaTsa xorcsa nu sWamen da oTxSabaT-paraskevsa Tevzsa, Tvinier sau-flosa dResaswaulisa da ganwesebulisa tibikonisa.

618 q.s .Z., III, 1970, gv. 914.

Page 100: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

100 mitropoliti anania jafariZe

6. mouklebelad Tvissa ganwesebulsa saidumlosa locuasa ilocvides da wir-vasa da locvasa eklesiisasa nu daakldebin da TDToeulsa dResa Sina hyofdesmetaniasa assa: ormeocsa didsa metaniasa da sameocsa xelis metaniasa da ityodesTiToeulsa zeda: “RmerTo, milxine me codDlsa amas da Semiwyale me”.

7. samsa weliwadsa vidre Seslvadmde eklesiasa Sina nu moiparsavn Tmasa danurca wversa da Seimosos kvarTi da sarvari samoslisa.

8. Semdgomad amaTsa ukeTu SemZlebel iyos, daixsnas tyve; da ukeTu ara, SeZleb-isaebr Tvisisa sxvasa damxsnelsa visme Seewios.

9. erTsa weliwadsa suliersa mamasa TDssa ormeocdaaTsa awirvinebdes codvismitevebisaTvis Tavisa TDsisa da gansvenebisaTvis mis mier moklulisa.

10. romelic mRudelmTavris misarTmevi sakanonos debuleba iyos, SeZlebisae-bri dauyovneblad miarTvas da esreT srulhyos ganwesebulni ese kanonni.

welsa CRJg, TTuesa agvistosa ig.xelrTva : kaTalikozi. mdabali mitropoliti mixail.61 9

619 q.s .Z., III, 1970, gv. 1018.

Page 101: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

101saeklesio samarTali, kanonebi

saqarTvelos eklesiis avtokefaliis

gamocxadebis Semdeg (12.03.1917) ruseTis

droebiTma mTavrobam 1917 wlis 27 marts

scno saqarTvelos eklesiis avtokefali-

is aRdgena da uwoda mas `qarTuli ek-

lesiis TviTgamorkvevis udidesi aqti~.

saqarTvelos eklesiis droebiTma

mmarTvelobam 1917 wlis agvistoSi gadaw-

yvita moewvia sruliad saqarTvelos saek-

lesio kreba. agvistos damlevsa da seqtem-

bris dasawyisSi mTel saqarTveloSi mim-

dinareobda am krebis delegatTa arCevnebi.

sruliad saqarTvelos I saeklesio

kreba (avtokefaliis aRdgenis Semdeg)

gaixsna 1917 wlis 9 seqtembers dRis

12 saaTze sionis taZarSi. krebas Tavmj-

domareobda mitropoliti leonide, prez-

idiumSi arCeul iyvnen : giorgi Juru-

li, trifon jafariZe da spiridon ke-

dia. krebis dRis wesrigis umTavresi

sakiTxi iyo saqarTvelos eklesiis mar-

Tva-gamgeobis debulebis proeqtis ganx-

ilva, saqarTvelos sasuliero saswav-

leblebis keTilmowyoba-uzrunvelyofis

sakiTxebi, soxumis eparqiis sakiTxi da

kaTalikos-patriarqis arCevnebi.

sruliad saqarTvelos I-ma saekle-

sio krebam miiRo `saqarTvelos eklesi-

is marTva-gamgeobis debuleba~. am de-

bulebiT saqarTvelos eklesia aerTianebda

yvela marTlmadidebel qarTvels da

agreTve araqarTvel marTlmadidebleb-

sac, romlebic cxovrobdnen saqarTve-

los Zveli sakaTalikosos sazRvrebSi.

marTva-gamgeobis mxriv saqarTvelos

eklesia iyofoda eparqiebad, eparqiebi -

olqebad, xolo olqebi - samrevloebad.

`eklesiis marTva-gamgeobis dadgenilebebi~

saqarTvelos I saeklesio kreba (9-17.09.1917)

saqarTvelos eklesiaSi Sedioda sul 13

eparqia. saqarTvelos eklesias mTlianad

ganagebdnen saeklesio krebebi (sruliad

saqarTvelos eklesiisa, saeparqio, sa-

olqo da samrevlo), romelTa aRmasrule-

beli organo iyo sabWo (sakaTalikoso,

saolqo, samrevlo). saqarTvelos ekle-

sias, wesdebis mixedviT, ganagebda sruli-

ad saqarTvelos saeklesio kreba, romelic

Sedgeboda samRvdeloTa, monazonTa da

saero warmomadgenlobisagan. sruliad

saqarTvelos eklesiis krebis Tavmjdomar-

ed unda yofiliyo kaTalikosi, misi ary-

ofnis dros ki misi mosaydre.

sruliad saqarTvelos eklesiis kre-

bis kompetenciaSi Sedioda: adgilobrivi

saeklesio samarTali, kaTalikosis,

sakaTalikoso sabWosa da sakaTalikoso

sasamarTlos wevrebisa da kandidatebis

arCeva, axali eparqiebis gaxsna an arse-

bul eparqiaTa sazRvrebis gadamijvna da

kaTedrebis aRdgena an daarseba, zrunva

sasuliero saswavlebelTa daarsebisa an

nivTierad uzrunvelyofisaTvis. saekle-

sio krebis aRmasrulebeli mudmivi or-

gano iyo sakaTalikoso sabWo. sruliad

saq arTv elos kaTalikos-p atriarqi ,

saWeTmpyrobeli eklesiisa, imave dros

iyo mTavarepiskoposi mcxeTisa. mas irCev-

da sruliad saqarTvelos saeklesio kreba,

Semdgari rogorc sasuliero, aseve saero

pirebisagan.

krebam airCia sruliad saqarTvelos

kaTalikos-patriarqad wmida kirioni

(saZagliSvili) da mogvca eklesiis mar-

Tvis debuleba.

Page 102: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

102 mitropoliti anania jafariZe

saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba

debulebanimiRebuli sruliad saqarTvelos 1917 wlis saeklesio krebaze

$1. marTva-gamgeobis mxriT saqarTvelos eklesia ganiyofa eparqiebad da epar-qiebi _ olqebad, xolo olqebi _ samrevloebad.

$2. saqarTvelos eklesiaSi Semdegi eparqiebia:a) mcxeTisa, romlis mwyemsmTavari aris “mTavarepiskopozi mcxeTisa da

sruliad saqarTveloQs kaTolikoz-patriarqi”. samwyso : saqarTvelos eklesiiswm. dedaqalaqi mcxeTa, orisave aragvisa da qsan-lexuris xeobani (teritoriaZveli eparqiebis : mcxeTisa, wilknisa da samTavisis), rasac Seicavs exlandeliduSeTis mazra Semdegis cvlilebiT : dasavleTiT emateba qsan-lexuris xeobaTaqvemo-nawili vidre wlevis mTamde, xolo aRmosavleTiT akldeba aragvis aRmo-savleTi sanapiro, romlis erTi nawili, - nokornis qedis qvemod, Sedis tfileliseparqiaSi (saguramos ubani), xolo zemo-nawili (xarWiSos ubani), - Seadgensalaverdelis samwysos. kaTedra eparqiisa aris mcxeTa (sveticxovelSi), xolokaTolikozis rezidencia _ tfilisSi.

SeniSvna: kaTolikoz-patriarqis pirdapir samwysos Seadgens agreTve saqarTvelos gared

mcxovrebi qarTveloba.

b) tfilisisa. samwyso: gare-qarTli da gare-kaxeTi (teritoria Zveli epar-qiebisa: tfilisis, manglisis, walkis, dmanisis, bolnisis, winwyarosi, agarakis,rusTavis, kawareTisa da ninowmidis), rasac Seadgens exlandeli tfilisis daborCalos mazrebi da amaT garda saguramos ubani da bambakis xeoba. kaTedramwyemsTmTavarisa - tfilisSi (sionSi), rezidencia _ iqve. pativi mwyemsTmTavrisa :“tfileli mitropoliti”.

SeniSvna: tfileli, rogorc kaTolikozis uaxloesi adgilobrivi mRvdelmTavari, aris

mosaydre kaTolikozisa.

g) alaverdisa. samwyso: Sida-kaxeTi (teritoria Zveli eparqiebis: alaverdisa,nekresisa da xarWaSenis), rasac Seicavs exlandeli Telavisa da TianeTis mazrebixarWiSos ubnis mimatebiT da amaT garda didoeT-durZukeTi, miwerili Tergisada daRestnis mxareebze. kaTedra mRvdelmTavrisa _ alaverdSi, rezidencia _q. TelavSi. pativi mRvdelmTavris a : “ala verdeli epi sko pozi” (a nu “ab baala v erdeli”) .

d) bodbisa. samwyso: hereTi, rani, Saqi da wuqeTi (teritoria Zveli eparqie-bisa: bodbisa, Weremisa, giSisa da xoranabujis), rasac Seadgens exlandeli mazrebi

Page 103: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

103saeklesio samarTali, kanonebi

da olqebi _ siRnaRisa, zaqaTalisa, samurisa, nuxisa, areSisa, ganjisa da yazax-isa. kaTedra mRvdelmTavrisa - bodbeSi, rezidencia _ q. siRnaRSi. pativimRvdelmTavris: “bodbeli episkopozi”.

e) urbnisisa. samwyso: Sida-qarTli (teritoria Zveli eparqiebisa : urbnisis,ruisis, niqozisa da samTavrosi), rasac Seicavs exlandeli goris mazra, gardaborjomis xeobisa da samTavisis ubnisa, da amas garda dvaleTi, miwerili Tergismxareze. kaTedra mRvdelmTavrisa _ urbnisSi, rezidencia _ q. gorSi. mRvdelmTavrispativi: “urbneli episkopozi”.

v) awyurisa. samwyso : samcxe, javaxeTi da zemo-somxeTi (teritoria Zvelieparqiebisa : awyuris, wurwyabis, kumurdosi, eruSeTis, dadaSenis, wyarosTavis,anisis, karisa da alaSkertis), rasac Seadgens exlandeli axalcixis mazra _borjomis xeobis mimatebiT, axalqalaqis mazra, artaanis olqi, yarsis olqi,yaRzevanis olqi, gumbris mazra da amaT garda ori olqi osmaleTis sazRvrebSi _basiani da alaSkerti. kaTedra mRvdelmTavrisa _ awyverSi (droebiT zarzmaSi),rezidencia _ q. axalcixeSi. mRvdelmTavris pativi : “mawyvereli episkopozi”.

z) quTaisisa. samwyso: qvemo-imereTi (teritoria Zveli eparqiebisa : quTaisisada xoni s), - exlandeli q uTai sis mazra md. wyalwiT elas qvemod. kaTedramRvdelmTavrisa _ q. quTaisSi, rezidencia _ iqve. mwyemsmTavris pativi : “quTaTe-li mitropoliti”.

H) genaTisa. samwyso: zemo-imereTi (teritoria genaTis Zveli eparqiisa), -e xla ndeli Sora p ni s m a zra da o kri b a m d. w y alwiT elas ze mod. kaT edramRvdelmTavrisa _ gelaTSi, rezidencia _ q. zestafonSi. mRvdelmTavris pativi :“genaTeli episkopozi”.

T) nikorwmidisa. samwyso: raWa (teritoria nikorwmidis Zveli eparqiisa), -exlandeli raWis mazra. kaTedra mRvdelmTavrisa _ nikorwmidaSi, rezidencia _q. onSi. pativi mRvdelmTavrisa: “nikorwmideli episkopozi”.

i) cagerisa. samwyso: leCxum-svaneTi (teritoria _ cageris Zveli eparqiisa),exlandeli leCxumis mazra. k aTedra _ cag erSi , rezide ncia _ i qve. pativimRvdelmTavrisa: “cagereli episkopozi”.

ia) Wyondidisa. samwyso : odiSi (teritoria Zveli eparqiebisa : Wyondidis,caiSisa da walenjixasi) , exlandeli s enakis a da zugdidis mazreb i. kaT edramRvdelmTavrisa _ martvilSi, rezidencia _ q. foTSi. pativi mwyemsmTavrisa :“Wyondideli mitropoliti”.

ib) baTom-Semoqmedisa. samwyso: guria, tao-klarjeTi da WaneTi (teritoriaZveli eparqiebisa: xinowmidisa _ imave baTomis, Semoqmedis, jumaTis, satrapela-si, tbeTis, anCis, iSxanisa da banis), rasac Seicavs : ruseTis sazRvrebSi _ exlan-deli ozurgeTis mazra, baTomis, arTvinis da olTisis olqebi, xolo osmaleTis

Page 104: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

104 mitropoliti anania jafariZe

sazRvrebSi _ olqebi: TorTomi, kiskimi, ispiri, rize, aTina da xofa. kaTedramRvdelmTavrisa _ q. baTomSi, rezidencia iqve. pativi mRvdelmTavrisa : “baTomel-Semoqmedeli episkopozi”.

ig) cxum-bediisa (teritoria Zveli eparqiebis : drandisa _ imave cxumis,bediisa, moqvisa da biWvinTisa). exlandeli soxumis olqi gagris ubnis mimatebiT.kaTedra mRvdelmTavrisa cxumSi (soxumSi), rezidencia _ iqve. mRvdelmTavrispativi: “cxumel-bedieli episkopozi”.

SeniSvna 1. mitropolitebi pativiT episkopozebze maRla dganan. samitropolito kaTe-

drebi ierarqiulad Tanasworni arian, agreTve saepiskopozo kaTedrebi. mwyemsmTavarni pa-

tivdebul iqmnebian xeldasxmis (qirotoniis) uxucesobis mixedviT. gamonaklisia mxolod tfile-

li mitropoliti, rodesac igi faqtiurad kaTolikozis mosaydreobas asrulebs.

SeniSvna 2. am siis Secvla da Sevseba sruliad saqarTvelos eklesiis krebis kompetencias

ekuTvnis.

$3. saqarTvelos eklesias mTlianad da nawilobriv (eparqias, olqsa da sam-revlos) ganageben krebebi (sruliad saqarTvelos eklesiisa, saeparqio, saolqo dasamrevlo), romelTac aRmasrulebel organoebad hyavs sabWoebi (sakaTolikozo,saeparqio, saolqo da samrevlo).

mTavari gamgeoba $4. saqarTvelos eklesias ganagebs sruliad saqarTvelossaeklesio kreba, romZelsac Seadgens eklesiis srulwlovan wevrTa warmomadgenle-bi, ganurCevlad sqesisa, Tanamdebobisa da xarisxisa, TiToeul olqidan oTx-oTxi kaci, amaT garda saeklesio krebis aucilebel wevrebad iTvlebian yvelammarTveli mRvdelmTavrebi.

$5. sruliad saqarTvelos saeklesio krebas Tavmjdomareobs kaTolikozi, xolo,roca igi ar aris, misi mosaydre, da Tu mosaydrec ar aris, erT-erTi mRvdelmTa-vari krebis arCeviT. krebave airCevs prezidiumis danarCen wevrebsa da mdivnebs.kreba aris Cveulebrivi _ xuT weliwadSi erTxel, da araCveulebrivi _ rocasaWiroeba moiTxovs, Cveulebriv krebas iwvevs kaTolikozi, xolo araCveulebrivsan kaTolikozi, an sakaTolikozo sabWo, saeparqio sabWoTa umravlesobis Tanxmo-biT. kreba kanonieria, Tu mowveulTa erTi mesamedi mainc gamocxaddeba.

$6 . sruli ad s aqarTvelos sae klesio kreb is komp ete ncia s e qvem deb areb a :a) adgilobrivi saeklesio kanonmdebloba; b) uzenaesi saeklesio samarTali;g) sabolood garCeva da gadawyveta im saqmeebisa, romelTac mas sakaTolikozosabWo warmoudgens; d) arCeva sakaTolikozo sabWos da sakaTolikozo sasamarT-los wevrebisa da maTi kandidatebisa; e) Zveli kaTedrebis aRdgena, axali eparqie-bis gaxsna an arsebul eparqiaTa daxurva da sazRvrebis gamijvna; v) zrunva sasuli-ero saswavlebelTa daarsebisa da nivTierad uzrunvelyofisaTvis; z) mTavarimarTva-gamgeobis organoTa Statebis damtkiceba.

Page 105: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

105saeklesio samarTali, kanonebi

$7. saeklesio krebis mudmivi aRmasrulebeli organo aris sruliad saqarTve-los sakaTolikozos sabWo (anu SemoklebiT “sakaTolikozo sabWo”). sakaTo-likozo sabWo Sesdgeba Tormet wevrisagan. sabWos wevrad SeiZleba arCeul iqmnesqalica da kacic, rogorc krebis delegatTa, ise aradelegatTagan. sabWos wevrni,agreTve oTxi maTi kandidati, aRirCevian saeklesio krebis mier xuTis wlis vadiTda SeuZlianT xelaxla arCeul iqmnen. sabWos Tavmjdomareobs kaTolikoz-patri-arqi, xolo roca is avad aris an sxvagan sadme, misi mosaydre. dasaxelebulTormet wevrTa garda sabWoSi gadamwyvetis xmiT monawileobas iRebs or-orimRvdelmTavari, romelnic gamoiwvevian eparqiebidan rigrigobiT ori Tvis vadiT,agreTve TiTo warmomadgeneli saeparqio sabWoTa, Tu ukanasknelni saWirod daTavisaTvis SesaZleblad dainaxaven maT warmogzavnas. sabWos sxdomis dReebisa dasaqmeebis ganxilvis rigs awesebs Tavmjdomare. sxdoma kviraSi orjer mainc undamoxdes da is kanonieria, Tu rva wevri mainc daeswreba TavmjdomariTurT. sabWoSisakiTxi ubralo xmis umetesobiT swydeba, xolo roca xmebi Tanabrad iyofa, maSinis azri upiratesobs, romelsac Tavmjdomare emxroba.

$8. sakaTolikozo sabWos samsaxuris mxriT eqvemdebarebian rogorc mRvdelmTa-varni da sasuliero pirni, agreTve saeklesio dawesebulebani da maTSi mosamsax-ureni, xolo sarwmunoebisa da saeklesio disciplinis mxriT yoveli wevrni saqarTve-los eklesiisa. sabWos dadgenilebani savaldebuloa yvela saeklesio dawesebule-baTa da eklesiis wevrTaTvis; imaTi Secvla SeuZlia mxolod sabWos da saeklesiokrebas. sakaTolikozo sabWo Tavis funqciebis aRsrulebis dros xelmZRvanelobssaRmrTo weriliT, msoflio da adgilobriv (maT Soris saqarTvelos eklesiis)krebaTa dadgenilebiT da saxelmwifoSi momqmed kanonmdeblobiT. sakaTolikozosabWos aqvs damxmare organoebi : kancelaria, samoswavlo komiteti, sameurneogamgeoba da samonastro gamgeoba: amaT garda sabWos hyavs iuriskonsulti.

$9. sakaTolikozo sabWos eqvemdebareba Semdegi saqmeebi : a) zrunva saeklesioswavla-moZRvrebisa da qarTuli RvTismetyvelebis ayvavebisa da Seuryvnelad dacvi-saTvis; b) zrunva samwysoTa sarwmunoebriv-zneobrivi warmatebisaTvis; g) saekle-sio kanonTa da saqarTvelos saeklesio krebis dadgenilebaTa ganmarteba; rocasaWiroeba moiTxovs, axali kanon-proeqtis SemuSaveba da saeparqio sabWoebTan SeT-anxmebiT, droebiT, morig saeklesio krebamde, cxovrebaSi gatareba; krebas uflebaaqvs daadasturos an uarhyos am wesiTY cxovrebaSi gatarebuli kanoni; d) Tvalyurisdevneba mis qveiT mdgom pirTa da dawesebulebaTa moqmedebisa; e) zrunva monaster-Ta, taZarTa, saqvelmoqmedo da saganmanaTleblo dawesebulebaTa keTil-mowyo-bisa da warmatebisaTvis; v) winaswari ganxilva da saTanado dawesebulebaTa winaSeSuamdgomlobis aRZvra monasterTa, eklesiaTa, saqvelmoqmedo da samoswavlo-saganmanaTleblo dawesebulebaTa daarsebis Sesaxeb; z) saTanado saxelmwifo dawese-bulebaTa da Tanamdebobis pirTa winaSe saeklesio saqmeTa gamo Suamdgomlobis

Page 106: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

106 mitropoliti anania jafariZe

aRZvra; H) zrunva samRvdeloebis qonebrivad uzrunvel-yofisaTvis; T) zrunvasamsaxuridan gasul samRvdelo pirTa, saeklesio moxeleTa da samRvdeloebisqvriv-obolTaTvis; i) zrunva saRmrTo da saeklesio-saRvTismsaxuro wignTaSedgenisa, Sesworebisa da gamocemisaTvis; ia) mRvdelmTavarTa, Tanaxmad maTisTxovnisa, samsaxuridan ganTavisufleba; ib) reviziis daniSvna sxvadasxva saWiroe-baTa da SemTxvevaTa gamo; ig) eparqiebisa da saeklesio dawesebulebaTa xarjTaR-ricxvis ganxilva-damtkiceba; id) saeparqio da sxvadasxva saeklesio dawesebule-baTa wliuri angariSebis ganxilva da mTeli sakaTolikozoQs wliuri angariSisSedgena krebisaTvis warsadgenad; ie) saeklesio uZrav qonebaTa SeZena-ganTvisebisdamtkiceba; iv) sabolood garCeva da damtkiceba saeparqio sabWoTagan SemosulsaqmeTa; iz) nebarTva sakaTolikozoSi nebayoflobiTi Sewirulebis saqvelmoqmedomi zniT Sekrebi sa; iH) sxva avtokefalur e klesiebTan urTierTobi s daWera;iT) winaswari muSaoba sruliad saqarTvelos saeklesio krebis mowvevisaTvis daagreTve am krebaze gansaxilvel sakiTxTa damuSaveba da masalebis Sekreba; k) xelmZR-vaneloba kaTolikozis arCevnebisa; ka) micema droebiTis Tavisuflebisa, erTTveze metis vadiT, episkopozebisa, sakaTolikozo sabWoQsa da sakaTolikozo sasa-marTloQs wevrebisa da sabWoQs damxmare organoTa gamgeTaTvis; kb) ganxilva dagadawyveta im saqmeebisa, romelnic saeparqio sabWoebidan gadmoecema; kg) zrunvagalobis aRdgena-gamSvenebisaTvis; kd) zrunva saarqeologio naSTTa dacvisaTvis.

$10. kaTolikozi. saWeTmpyroblad (mTavar-winamZRvrad) eklesiisa iTvlebamTavarepiskopozi mcxeTisa da sruliad saqarTveloQs kaTolikoz-patriarqi, romel-sac irCevs saqarTvelos eklesiis yvela srulwlovani wevri pirdapiris, say-ovelTao, Tanasworis da farulis xmis micemiT.

SeniSvna: sakaTolikozo kandidatisaTvis berobis miReba savaldebulo araa. fizikurisa

da zneobrivis mxriT igi unda akmayofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas da unda

hqondes miRebuli umaRlesi sazogado ganaTleba da Sesaferi saRvTismetyvelo momzadeba.

$11. kaTolikoz-patriarqi aris “pirveli TanasworTa Soris” (mociq. kan. 34)da misi kompetencia aseTia: a) is Tavmjdomareobs sruliad saqarTvelos saekle-sio krebas, sakaTolikozo sabWos da sakaTolikozo sasamarTlos; b) mwyemsmTavru-lad mimoixilavs sakaTolikozos eparqiebs da xelmZRvanelobas uwevs episkopo-zebs saeparqio mTavar-gamgeobaSi; g) mis saxels ixsenieben wirva-locvis drossakaTolikozoQs mRvdelmTavarni da samRvdeloeba; d) igi aZlevs droebiTs Tavisu-flebas: episkopozebs, sakaTolikozo sabWoQsa da sasamarTloQs wevrebs da sabWoQsdamxmare organoTa gamgeebs ara umetes erTi Tvisa weliwadSi, xolo saeparqiomarTva-gamgeobis organoTa da sasamarTlos Tavmjdomareebs da wevrebs ori Tvidanda mets; e) agreTve aZlevs daTxovniTs sigelebs im episkopozebs, romelnic epar-qiidan droebiT sxvagan sadme midian; v) rogorc Tavmjdomare sakaTolikozosasamarTlosi, igi iRebs saCivars episkopozTa, sakaTolikozo sabWos da sasa-

Page 107: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

107saeklesio samarTali, kanonebi

marTlos wevrTa, saeparqio krebaTa da saeparqio dawesebulebaTa (sabWos da sasa-marTlos) Sesaxeb da aZlevs am saCivars kanonier msvlelobas; z) rogorc Tavmj-domare sakaTolikozo sabWosi, is zrunavs uepiskoposod darCenil eparqiebi-saTvi s; H ) sa Wiro SemTxvevaSi , sabWos mindob ilobiT, is aZlevs rCeva s damwyemsmTavrul SeniSvnas episkopozebsa da saeparqio marTva-gamgeobis organoTa dasasamarTloQs Tavmjdomareebsa da wevrebs; T) sabWosave mondobilobiT imas miw-er-mowera aqvs sxva avtokefalur eklesiebTan da saxelmwifos umaRles dawese-bulebebTan; i) moiwvevs Cveulebriv saeklesio krebas da araCveulebrivs saeparqiosabWoTa umravlesobis TanxmobiT.

saeparqio marTva-gamgeoba $12. saeparqio mmarTvelobis mTavari organoaris saeparqio kreba, romelzedac TviToeuli olqi hgzavnis oTxs warmomad-genels. kreba orgvaria : Cveulebrivi, weliwadSi erTxel, da araCveulebrivi _saWiroebisdagvarad. krebas Tavmjdomareobs adgilobrivi mRvdelmTavari; rocamRvdelmTavari ar aris, kreba TiTon irCevs Tavmjdomares samRvdelo pirTaSoris. krebave irCevs prezidiumis danarCen wevrebs da mdivnebsac. kreba kanonieria,Tu masze gamocxadda ara umcires mowveulTa naxevrisa.

$13. saeparqio krebis uflebas Seadgens : a) saeparqio sabWoQs da saeparqiosasamarTloQs wevrTa da maTi kandidatebis arCeva; b) Tvalyuris devneba saepar-qio cxovrebisa da saeparqio dawesebulebaTa moqmedebisa; g) eparqiis danawilebaolqebad, an arsebul olqTa gadamijvna; d) zrunva saeklesio, samoswavlo dasaganmanaTleblo dawesebulebaTa daarsebisa, gaumjobesebisa da nivTier saSu-alebaTa gamonaxvisaTvis eparqiaSi; e) adgilobrivi sabWos mier SemuSavebulwesebis da instruqciebis damtkiceba; v) zrunva galobis gaumjobesebisaTvis daagreTve zrunva siZveleTa dacvisaTvis.

$14. saeparqio krebis aRmasrulebeli organo aris saeparqio sabWo. sabWosTavmjdomareobs adgilobrivi mRvdelmTavari, xolo, roca igi araa, maSin sabWoswevrebi Tvis Soris airCeven Tavmjdomares samRvdelo pirTagan. sabWo Sesdgebaeqvsi wevrisagan, romelTac irCevs kreba rogorc sasuliero, ise saero pirTagan.sabWos wevrebi irCevian saeparqio krebis mier sami wlis vadiT. amaT garda sabWoshyavs mdivani, romelsac TviT sabWo moiwvevs.

$15. saeparqio sabWos kompetencias eqvemdebareba : a) sarwmunoebis da zneobisdacva-ganmtkicebisaTvis zrunva eparqiaSi; b) Tvalyuris devneba samonastro dasaeklesio qonebaTa marTva-gamgeobisa eparqiaSi; g) ganxilva im saqmeebisa, romelTacmas saolqo krebebi an saolqo sabWoebi warmoudgenen; d) Tvalyuris devneba yvelasaeklesio dawesebulebaTa da saeklesio Tanamdebobis pirTa moqmedebisa eparqiaSi;e) ganxilva sakiTxisa axali olqebis gaxsnis an arsebul olqTa Semcirebisa gindgayofisa da gadamijvnisa eparqiis farglebSi; v) saeparqio krebaze gansaxilvel

Page 108: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

108 mitropoliti anania jafariZe

sakiTxTa winaswari damuSaveba; z) gacema iseTi dokumentebisa, romelnic morwmu-neTa moqalaqeobriv mdgomareobas Seexebian; H) saeparqio wliur angariSis Sedgenasaeparqio krebisa da sakaTolikozo sabWosaTvis warsadgenad; T) berobisa dasasuliero wodebidan ganTavisufleba.

SeniSvna : saqmeebi wydeba ubralo xmis umetesobiT; magram, roca sabWosa da mRvdelmTa-

vars Soris uTanxmoebaa, maSin sadavo saqme gadaecema sakaTolikozo sabWos.

$16. episkopozi. episkopozi aris eparqiis sarwmunoebriv-zneobrivi cxovrebisxelmZRvaneli da ganagebs eparqias saeparqio sabWosTan erTad. saepiskopozo kan-didati aRirCevis sayovelTao, pirdapiri, Tanaswori da faruli xmis micemiT,xolo xeldaasxams mas kaTolikozi episkopozTa krebiTurT. saepiskopozo kandi-dats unda hqondes miRebuli umaRlesio ganaTleba da Sesaferi saRvTismetyvelomomzadeba, xolo ukidures SemTxvevaSi ara umcires saSualo saRvTismetyveloganaTlebisa; fizikurad da zneobrivad unda akmayofilebdes saeklesio kanonTamoTxovnilebas.

SeniSvna : saepiskopozo kandidatisaTvis berad Sedgoma savaldebulo ar aris.

$17. episkopozis kompetencias ekuTvnis: a) sruli ufleba mTels eparqiaSi swav-la-moZRvrebisa; b) ufleba yovelgvaris mRvdelmoqmedebis Sesrulebisa; g) zrunva,raTa mis eparqiaSi morwmuneni saRs saeklesio swavlebas icavdnen; d) mas aqvsufleba axsnas qorwinebis dros zogierTi dabrkolebani, romelnic naTesaurikavSiridan gamomdinareoben; e) sarwmunoebriv saqmeebSi masze damokidebuli arianepaqriis yvela wevrebi; v) mis saxels aRavlens wirva-locvis dros mTeli epar-qiis samRvdeloeba; z) is aZlevs droebiTs Tavisuflebas, ara umetes erTi Tvisa,saeparqio dawesebulebebSi mosamsaxureT, -

episkopozi valdebulia: a) daemorCilos saeklesio kanonebsa da mTavar saek-lesio mmrTvelobis mier kanonierad gamocemuls dadgenilebaTa, xolo roca amaTu im saeklesio kanonisa an dadgenilebis Sesaxeb gaugebroba rame daibadeba, gansa-marteblad mTavar saeklesio mTavrobas mihmarTos; b) cxoveli kavSiri iqoniossamwysosTan da am mizniT xSir-xSirad mimoixilos Tavisi eparqia; g) yvelaferSidaemorCilos sruliad saqarTvelos saeklesio krebas da, roca sakaTolikozosabWo miiwvevs, aRniSnul krebaze gamocxaddes; d) mTavari saeklesio mTavrobisnebadaurTvelad ara moimoqmedos ra iseTi, rac mis uflebas aRemateba; e) wirva-locvis dros kaTolikozis saxels ixseniebdes; v) sxva eparqiaSi Tavisi nebiT aradaiwyos ra; z) pativiscemiT epyrobodes sxva mRvdelmTavrebs, saeparqio sabWoebsada saeparqio gadawyvetilebas. _ rogorc saeparqio sasamarTlos Tavmjdomares,episkopozs ufleba aqvs, am sasamarTlos ganaCenis Tanaxmad, damnaSave mRvdelimRvdelmoqmedebidan gankveTos, epitemia daados, anu moxsnas da sxv.

saolqo mmarTveloba $18. saeklesio olqSi Sedis ara umcires 10-isa da araumetes 15-is samrevloQsa.

Page 109: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

109saeklesio samarTali, kanonebi

$19. olqs ganagebs saolqo kreba, romelSiac monawileobas iRebs olqisTviTeuli samrevlodan ori-ori warmomadgeneli. krebas Tavmjdomareobs sam-Rvdelo piri krebisave arCeviT. saolqo krebas iwvevs saolqo sabWo da igi kanon-ieria, Tu masze gamocxaddeba ara umcires yvela wevrTa naxevrisa. saolqo krebaaris: Cveulebrivi _ weliwadSi orjel da araCveulebrivi _ saWiroebisadagvarad.

$20. saolqo krebis kompetencias ekuTvnis : a) saolqo sabWosi da saolqosasamarTlos wevrTa da maTi kandidatebis arCeva, agreTve arCeva delegatebisasaeparqio da sruliad saqarTvelos saeklesio krebisaTvis; b) zrunva samrevloeb-Si saeklesio cxovrebis mowesrigebisa da warmatebisaTvis; g) zrunva qvriv-obol-gaWivrebulTaTvis, da sazogadod saqvelmoqmedo saqmis moywoba olqSi; d) sa-olqo sabWos moqmedebis angariSTa ganxilva; e) Suamdgomlobis aRZvra da mosazre-baTa wardgena Sesaxeb axalis samrevloebis daarsebisa, arsebul samrevloTa gay-ofisa da Semcirebisa; v) sasyidlis daniSvna saolqo sabWoQs da saolqo sasamarT-loQs mdivnisa da saqmis mwarmoebelisaTvis.

$21. saolqo krebis aRmasrulebeli organo aris saolqo sabWo, romelicSesdgeba Tavmjdomarisa (usaTuod mRvdeli unda iyos) da eqvsi wevrisagan, romel-sac irCevs saolqo kreba sami wlis vadiT, rogorc saero, agreTve sasulieropirTagan. sabWos hyavs mdivani, romelsac iwvevs TviT sabWo.

$22. saolqo sabWo: a) adgens saolqo wliur angariSs, romelsac warudgenssaolqo krebasa da saeparqio sabWos; b) winaswar daamuSavebs sakiTxebs, romelicsaolqo krebas unda waredginos gansaxilvelad; g) iwvevs saolqo krebas da xe-lmZRvanelobas uwevs samrevlo krebebs wevrTa arCevaSi; d) iZleva saWiro cnobebsolqis dawesebulebaTa da mosamsaxure pirTa Sesaxeb, roca amas umaRlesi saekle-sio dawesebulebani moiTxoven; e) zrunavs moawesrigos krebulis wevrTa Soris amty-dari uTanxmoebani saZmo Semosavlisa da sazogadod sameurneo saqmeebis gamo, agreTveamave xasiaTis uTanxmoebani krebulis wevrTa da samrevlo sabWoebs Soris da sxv.

SeniSvna: dawvrilebiTs instruqcias saolqo sabWoebisaTvis SeimuSavebs sakaTolikozo sabWo.

samrevlo $23. samrevlo aris erTis sarwmunoebriv-zneobriobis mizniT,urTierTis daxmarebis azriT, saeklesio meurneobiT, sakuTaris krebulis xelmZR-vanelobiT, saerTo taZris garSemo Semokrebili da episkopozze kanoniurad damok-idebuli morwmuneTa sazogadoeba.

SeniSvna: samrevlo iuridiul pirs warmoadgens.

$24. samrevlos gaxsna ar SeiZleba, ukeTu morwmuneTa ricxvi imdenad mcirea,rom sakuTari taZrisa da krebulis Senaxva ar SeuZliaT. TviTeul samrevlosuWiravs gansazRvruli teritoria, romlis sazRvrebi SeiZleba Seicvalos sxvasamrevloebTan SeTanxmebiT da saTanado saeklesio mTavrobis nebarTviT.

SeniSvna: qalaqebSi samrevloTaTvis teritoriuli principis dacva savaldebulo ar aris.

Page 110: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

110 mitropoliti anania jafariZe

$25. mrevlad iTvleba yoveli morwmune, romelic gansazRvruls samrevlosekuTvnis, Setanilia samrevlo wignSi da monawileobas iRebs yvela xarjebSi,rasac samrevlo eweva.

SeniSvna: rodesac morwmunes erTi samrevlos teritoriidan meoresaSi uxdeba gadasvla

(mag: qalaqebSi), mas SeuZlia, Tu moisurvebs, winandeli samrevlos wevrad darCes.

$26. yovel samrevlos aqvs Tav isi sakuTreb a, rasac Se adgenen sxvadasxvasaxelwodebisa da daniSnulebis Tanxebi da maTi Semosavali, sanTlis mogeba,taZarSi, samrevloSi an sxvagan Segrovili Semowiruloba, sasaflaos Semosava-li, s amrevlo da sakrebulo adgilmam uli da misi Semosav ali, yovelgvarisaganmanaTleblo da saqvelmoqmedo xasiaTis Semowiruleba, sakrebulo saxlebi,taZari da misi samkauli, sasaflao da sxva. am sakuTrebas samrevlo ganagebsSesafer organoTa saSualebiT.

SeniSvna 1. taZari aris morwmuneTa samlocvelo Senoba, samrevlo, saeklesio, saxelmwifo

anu kerZo qvelmoqmedTa xarjiT agebuli. erTsa da imave samrevloSi SeiZleba iyos zedmiwer-

ili taZari, romelSiac, Tu saWiroeba moiTxovs da mosaxerxebelic iqneba, sruldeba yovelg-

vari RvTismsaxureba.

SeniSvna 2. micvalebulTa dasamarxad samrevlos miCenili aqvs sagangebo adgili-sasa-

flao. samrevlos SeuZlia saflavebisaTvis gansazRvruli fasi daawesos, mxolod Raribebi

ufasod unda imarxeboden.

$27. rodesac samrevlo sabolood ixureba, misi qoneba gadadis saqarTveloseklesiis kuTvnilebad: Tu is sxva samrevlos miewera, imisi qoneba ukanaskneliskuTvnilebad iqceva; xolo rodesac samrevlos romelime nawili damoukidebelsamrevlod gamoiyofa, imas saerTo qonebidan miecema dakmayofileba ZiriTadissamrevlos gadawyvetilebisameber.

$28. samrevlos ganagebs samrevlo kreba, romelsac Seadgens yvela marTlma-didebeli qali da kaci (ara umcires 20-is wlisa), romelnic am samrevlossabuTebSi arian Cawerilni, rogorc wevrni samrevloQsa. kreba aris Cveulebrivi _weliwadSi orjel da ara-Cveulebrivi _ saWiroebisamebr, samrevlo krebas iwvevssamrevlo sabWo. kreba unda mowveul iqnas im SemTxvevaSic, roca amas moiTxovs araumcires samrevloQs 20-is srulwlovanis wevrisa. kreba TiTon irCevs Tavmj-domares da, Tu saWiroa, mdivansac. kreba kanonieria, ukeTu masze samrevloQsyvela srulwlovan wevrTa mesamedi mainc gamocxaddeba, xolo Tu kreba pirvelmowvevaze ar Sesdga, meored igi kanonieria, ramdeni wevric unda gamocxaddes.

$29. samrevlos krebis kompetencias ekuTvnis: a) arCeva krebulisa da samrevlosabWoQs wevrebisa da maTi kandidatebisa, agreTve samrevlos molarisa (uwindeli“mnaTisa”); b) eklesiisa da krebulis SenaxvisaTvis zrunva; g) samarTalSi micemasamrevlo sabWoQs wevrebisa samsaxuris aRsrulebis dros uflebis aRmatebisa daborotmoqmedebisaTvis; d) aRZrva saqmisa saolqo anu saeparqio sasamarTloebiswinaSe krebulis wevrTa Sesaxeb maTi uTanado moqmedebisa da cudi yofaqcevisaTvis;

Page 111: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

111saeklesio samarTali, kanonebi

e) zrunva eklesiis ganSvenebisa da keTilmowyobisaTvis; v) zrunva samrevlossarwmunoebriv-zneobrivi srulyofisa da mis saganmanaTleblo-saqvelmoqmedodawesebulebaTaTvis; z) zrunva sakrebulo saxlisa da sasaflaosaTvis; H) daniSvnasarevizio komisiis wevrebisa samrevlo sabWos moqmedebisa da angariSis gansaxil-velad; T) arsebul samrevlos gayofis Sesaxeb Suamdgomlobis aRZvra; i) Suamdgo-mlobis aRZvra uZrav-moZravi qonebis SeZenisa da ganTvisebis Sesaxeb; ia) aRebaiseTis sesxisa, romelinic samrevlos Tviur Semosavals aRemateba; ib) Suamdgom-lobis aRZvra taZris kapitalurad gadakeTebis Sesaxeb, roca trapezis aSlaasaWiro; ig) arCeva delegatebisa saolqo krebisaTvis.

$30. samrevlo krebis aRmasrulebeli organo aris samrevlo sabWo, romelicSedgeba ara umcires eqvsisa da ara umetes Tormetis wevrisa, romelTac irCevssamrevlo kreba sami wlis vadiT. samrevlo sabWos Tavmjdomareobs eklesiiswinamZRvari, xolo roca igi ar aris, maSin sabWo TviTon irCevs TavmjdomaresTvis Soris. sabWos sxdomebi imarTeba TveSi erTxel, xolo, Tu saWiroeba moiTx-ovs, ufro xSirad, saqmeebi wydeba ubralo xmis umetesobiT, xolo, roca xmebiTanabrad iyofa, maSin is azri upitaresobs, romelsac Tavmjdomare emxroba.

SeniSvna : sabWos wevrad, agreTve molared irCeva rogorc mamakaci, ise dedakaci.

$31. samrevlo sabWos kompetencia aris: a) eklesiis uZrav-moZravi qonebismarTva-gamgeoba; b) yovelgvari statistikuri cnobis Sekreba, rasac ki samrev-los marTva-gamgeobisaTvis aqvs raime mniSvneloba; g) akrefa saeklesio gadasax-adisa mrevlSi da misi daniSnulebisamebr moxmareba; d) zrunva eklesiisa da krebu-lis Sesanax saSualebaTa gasaZliereblad; e) zrunva taZrisa da RvTismsaxurebiskeTil-mowyobisaTvis; v) zrunva qvriv-obolTa da gaWirvebulTaTvis qvelmo-qmedebis wesiT; z) aRZvra saqmisa im pirTa winaaRmdeg, romelnic eklesiasa damorwmuneTa sarwmunoebrivs grZnobas Selaxaven; H) mowveva samrevlo krebisa dawinaswari damuSaveba im sakiTxebisa, romelic krebam unda ganixilos; T) gamgeobasamrevlo sasaflaosi; i) samrevlo qonebisa da Tanxebis yovelTviuri Semowmeba;ia) Tavisi moqmedebis wliuri angariSis Sedgena saolqo sabWosa da samrevlokrebisaTvis warsadgenad.

SeniSvna : samrevlo sabWos aucilebeli wevria samrevlo molare (uwindeli “mnaTe), romelic

awarmoebs wmida sanTlis operacias, iRebs samrevlo Tanxmebs da inaxavs sakredito dawese-

bulebebSi, awarmoebs Semosaval-gasavlis wignsa da adgens samrevlois Semosaval-gasavlis

wliur angariSs. molares irCevs samrevlo kreba sami wlis vadiT.

$32. krebuli. krebulis aucilebel wevrad iTvlebian : mRvdeli da wignis-mkiTxveli, xolo, sadac SeZlebaa, iq samrevlos diakonica (mTavari) hyavs.

SeniSvna 1. diakoni da wignis-mkiTxveli arian mxolod TanaSemweni mRvdlisa da uimisod

araviTari mRvdelmoqmedebis Sesruleba ar SeuZlianT samrevloSi.

SeniSvna 2. erTsa da imave samrevloSi ori mRvdlis yofna sasurveli ar aris; magram, Tu

amas moiTxovs samrevlos sidide da aucilebeli saWiroeba, samrevlos SeuZlia Tavis winamZR-

vars TanaSemwed meore mRvdeli misces.

Page 112: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

112 mitropoliti anania jafariZe

$33. mRvdeli. mRvdeli valdebulia: a) mudam Tavis mrevlSi scxovrobdes dasamrevlo ar dastovos, gansakuTrebiT roca iq raime moaruli seni gaCndeba daroca samrevlos gansacdeli ram moelis; b) gansakuTrebul Tvalyurs adevnebdessakuTars yofaqcevas, rogorc sazogadoebaSi, ise Tavis saxlSi; g) aasrulossazogadoebrivi RvTismsaxureba dawesebul dros; d) mrevlis moTxovnilebisamebraasrulos saWiro mRvdelmoqmedeba; e) Tvalyuri adevnos taZrisa da saRvTismsax-uro sagnebis sisufTavesa da keTilSvenierebas; v) Tvalyuri adevnos mrevlSi saek-lesio disciplinisa da zneobis dacvas; z) roca samsaxuris dros ama Tu imsakiTxis Sesaxeb eWvi daebadeba, movalea axsna-ganmartebisaTvis saolqo an saepar-qio sabWos mihmarTos; H) mis upirveles movaleobas Seadgens eklesiaSi qadageba dasazogadod swavla-moZRvreba; T) mRvdeli movalea RvTismsaxurebis dros kaTo-likozisa da Tavisi episkopozis saxeli moixsenios; i) agreTve movalea krebulissxva wevrTa saSualebiT saeklesio sabuTebi awarmoos; ia) Tavis samrevloSi mRvdelsufleba aqvs sxvis mRvdels romlisame mRvdelmoqmedebis Sesrulebis neba ar misces.

$34. krebulis wevrebs irCevs samrevlo kreba, romelsac am SemTxvevaSi xelmZR-vanelobas uwevs saolqo sabWo Tavisi warmomadgenlis SemweobiT. arCevis Semdegsaolqo sabWos warmomadgeneli Seadgens saarCevno sigels, romelsac warudgenssaolqo sabWos, xolo es ukanaskneli Tavisi daskvniTurT saeparqio sabWos _dasamtkiceblad. saeparqio sabWos ufleba aqvs samrevlos dasabuTebuli uariuTxras da axali kandidatis arCeva mosTxovos. krebis mier meored arCeuli kandi-dati unda damtkicebul iqmnas sabWos mier.

$35. samRvdelo da sadiakvno kandidati unda iyos moqalaqeobrivad srul-wlovani, xolo wignis mkiTxvelad SeiZleba ufro axalgazrdac airCes. fizikuradsamRvdelo da sadiakvno kandidati unda akmayofilebdes saeklesio kanonebis moTx-ovnilebas. rac Seexeba maT zneobriv TvisebaTa gamorkvevas, es mTlianad amom-rCevelTa ndobisa da sindisis saqmea; samRvdelo kandidats unda hqondes miRebulisaSualo sazogado ganaTleba da yovel SemTxvevaSi ara umcires sruli progimna-ziuli ganaTlebisa. amave moTxovnilebas unda akmayofilebden, SeZlebisdagvarad,sadiakvno kandidatebi da wignis mkiTxvelnic, romelTac unda icodnen RvTismsax-urebis wesebi da saeklesio sabuTebis warmoeba, rac windawinve (arCevamde) undaiyos Semowmebuli romelsame saeparqio sabWosagan.

SeniSvna : wignis-mkviTxvelad SeiZleba arCeul iqmnes rogorc mamakaci, ise dedakaci.

saeklesio samarTali $36. saqarTvelos eklesiis samarTals eqvemdebarebaam eklesiis yvela wevri iseT saqmeSi saeklesio swavla-moZRvrebisa, zneobrivcxovrebisa, saeklesio wyobilebisa da saeklesio samsaxuris winaaRmdeg, romelT-aTvisac saeklesio kanoniT dadgenilia gansazRvruli sasjeli anu zomebi zRve-visa da gasworebisa.

Page 113: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

113saeklesio samarTali, kanonebi

$37. saeklesio samarTali gancalkevebulia saeklesio gamgeobisagan, e.i. aqvssakuTari organoebi, garda sruliad saqarTvelos saeklesio krebisa, romelicuzenaesi organoa rogorc gamgeobisa, ise samarTlisa eklesiaSi. am krebis gardasaeklesio samarTals aqvs kidev Semdegi organoebi : sakaTolikozo, saeparqio dasaolqo sasamarTloebi.

$38. gansakuTrebuli instituti saqmis gamomZieblisa ar arsebobs, aramedsasamarTlo TviTon irCevs gamomZiebels Tavis wevrTagan TviToeul SemTxvevaSi.ar arsebobs arc prokuroris Tanamdeboba, aramed sasamarTlos erT-erT wevrsmiendoba sabraldebo oqmis Sedgena da moxseneba; es wevri Semdeg monawileobas aRariRebs ganaCenis gamotanaSi.

SeniSvna: braldebuls neba aqvs sasamarTloSi damcveli (veqili) daixmaros, magram TviT

sasamarTlosTan damcvelis instituti ar arsebobs.

$39. saeklesio samarTali daxuruli ar aris, saqm is garCe vas gare Seniceswrebian. ganaCens sasamarTlos wevrebi daadgenen Tavisi Sinaganis darwmunebisTanaxmad, da mxolod mas Semdeg, roca Semowmebul iqneba sasamarTloSi warmod-genili sabuTebi.

$40. yoveli saqme arsebiTad gadawydeba ors instanciaSi da mesame instanciaiqneba sakasacio. sruliad saqarTvelos saeklesio krebis ganaCeni ki sabolovoa,Tundac iq saqme pirvelis instanciiT wydebodes.

saolqo sasamarTlo $41. yovel saeklesio olqs aqvs erTi saolqo sasamarT-lo, romlis Semadgenloba aseTia : Tavmjdomare _ usaTuod mRvdeli da oTxiwevri, romelTac irCevs saolqo kreba sami wlis vadiT. igive kreba irCevs sasa-marTlos wevrTa kandidatebsac.

SeniSvna: sasamarTlos wevrebi ganmeorebiTac SeiZleba arCeul iqmnen.

$42. saolqo sasamarTlos eqvemdebareba iseTi saqmeebi ($36), romelTaTvisacsaeklesio kanoniT dadgenilia SeniSvna da datuqsva.

saeparqio sasamarTlo $43. saeparqio sasamarTlos hyavs Tavmjdomare _adgilobrivi mRvdelmTavari _ da eqvsi wevri, romelTac irCevs saeparqio krebasami wlis vadiT.

SeniSvna 1. roca mRvdelmTavari ar aris, maSin sasamarTloSi Tavmjdomareobs erTi wevri

mRvdelTagani TviT sasamarTlos arCeviT.

SeniSvna 2. sasamarTlodan gasuli wevri SeiZleba xelmeored arCeul iqmnes. sasamarTlos

wevrebTan erTad saeparqio kreba irCevs maT kandidatebsac.

$44. saeparqio sasamarTlos eqvemdebarebian: a) danaSaulobani, romelTaTvisacsaeklesio kanoniT dadgenilia umZimesi zomebi : mRvdelmoqmedebis Sesrulebis akrZa-lva, samsaxuridan gadayeneba; b) agreTve saolqo sabWoebis wevrTa danaSaulobanisamsaxuris aRsrulebis dros; g) gasaCivrebuli saqmeebi saolqo sasamarTloe-bidan; d) ganqorwinebis saqme.

Page 114: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

114 mitropoliti anania jafariZe

sakaTolikozo sasamarTlo $45. sakaTolikozo sasamarTlos hyavs Tavmj-domare _ kaTolikozi da rva wevri, arCeulni sruliad saqarTvelos saeklesiokrebis mier xuTi wlis vadiT. roca saqme romelsame episkopozs Seexeba, maSins aq mi s garCev a Si monawileoba s iRe be n gada m wy veti s xm iT yv ela sa ep arqiomRvdelmTavrebic.

SeniSvna 1. roca kaTolikozi ar aris, maSin sakaTolikozo sasamarTlos Tavmjdomareobs

kaTolikozis mosaydre.

SeniSvna 2. wevrebTan erTad saeklesio krebis mier airCeva maTi oTxi kandidatic.

$46. sakaTolikozo sasamarTlos eqvemdebareba : a) danaSaulobani, romelT-aTvisac saeklesio kanoniT daniSnulia eklesiis wevrobidan gamoricxva; b) saeparqiosabWoebis wevrTa da mRvdelmTavarTa danaSaulobani samsaxurSi; g) gansaCivrebulisaqmeebi saeparqio sasamarTloebidan apelaciis wesiT da saolqo sasamarTloe-bidan kasaciis wesiT.

uzenaesi saeklesio samarTali $47. uzenaesi saeklesio samarTali sruli-ad saqarTvelos saeklesio krebis xelSia ($6 da $40), romelic aris pirveli dasaboloo msjavris damdebi organo sakaTolikozo sabWos da sakaTolikozo sasa-marTlos wevrebisa. mas eqvemdebareba: a) kaTolikozisa da sakaTolikozo sabWosda sasamarTlos wevrTa uTanado moqmedebani da danaSaulobani samsaxurSi. b)gansaCivrebuli saqmeebi sakaTolikozo sasamarTlodan apelaciis wesiT, xolosaeparqio sasamarTloebidan kasaciis wesiT.

gadmobeWdilia wignidan - “debulebani, miRebuli saqarTvelos 1917 wlis saekle-sio krebaze”, tfilisi, stamba “cxovreba”, gabaanT Sesaxvevi, N4, 1917 w.

Page 115: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

115saeklesio samarTali, kanonebi

1918 wlis 26 maiss gamocxadda

saqarTvelos saxelmwifoebriobis aRd-

gena, warmoiSva damoukidebeli ̀ saqarTve-

los respublika~. pirvel msoflio omSi

ruseTis imperiis marcxis Semdeg germa-

niisa da osmaleTis mxarem saqarTvelos

gavlenian partiebsa da erovnul sabWos

wauyena moTxovna-ultimatumi gamoecx-

adebinaT saqarTvelos damoukidebeli sax-

elmwifos daarseba, winaaRmdeg SemTx-

vevaSi osmaleTi moaxdenda amierkavkasi-

is okupirebas (rusis jarma am drois-

aTvis datova amierkavkasia). amis gamo,

amierkavkasiis samma xalxma (qarTvelebma,

azerbaijanelebma da somxebma) gamoacx-

ades TavianTi saxelmwifo damoukide-

blo ba . saq a rTv eloSi sax elmw ifo

mmarTveloba Tavis xelSi aiRo im droi-

saTvis xalxSi popularulma social-

demokratiulma partiam, misma `menSe-

vikurma~ frTam. es partia iqamde mudam

ibrZoda saqarTvelos damoukideblobis

winaaRmdeg, TavgamodebiT icavda ̀ erTiani,

saqarTvelos II saeklesio kreba (27.06.1920)

ganuyofeli ruseTis~ ideas, SemTxve-

vis wyalobiT, menSevikuri partia moeq-

ca im saxelmwifos saTaveSi, romlis

warmoSobis wi n a aR md e g ac i br Zo da

aTwleulebis manZilze. aman asaxva hpova

mis damokidebulebaSi qarTuli eklesi-

isadmi. cxadia, maT ver Seafases qarTu-

li eklesiis mniSvneloba.

amitomac, 1920 wlis 27 ivniss gam-

arTulma saeklesio kreb am imsjela

mTavrobis mier eklesiis mimarT gamot-

anili gadawyvetilebaTa Sesaxeb da aRni-

Sna, rom didad ilaxeboda eklesiis da

morwmune eris interesebi.

II kreba Seexo eklesiis marTva-

gamgeobis debulebas. krebam gaauqma

Tbilisis samitropolito kaTedra ,

gaaerTiana mcxeTisa da Tbilisis epar-

qiebi, romelic Sevida kaTolikos-pa-

triarqis iurisdiqciaSi.

kre bam SeimuSava marTva-gamgeobis

axali de buleba ; kaTolikoz-patri-

arq ad daamtkica uwmidesi da une -

taresi leonide.

Page 116: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

116 mitropoliti anania jafariZe

saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba

debulebanimiRebuli sruliad saqarTvelos 1920 wlis saeklesio krebis mier

$1. marTva-gamgeobis mxriv saqarTvelos eklesia ganiyofeba eparqiebad, epar-qiebi _ olqebad, xolo olqebi _ samrevloebad.

$2. saqarTvelos eklesiaSi Semdegi eparqiebia:a) mcxeTisa da tfilisisa, romlis mwyemsTmTavari aris “mTavarepiskopozi

mcxeTisa da tfilisisa da sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqi”. samw-yso : saqarTvelos eklesiis wm. dedaqalaqi mcxeTa, orisave aragvisa da qsan-lexuris xeobani, gare-qarTli da gare-kaxeTi (teritoria Zveli eparqiebis : mcx-eTisa, wilknisa, nawili samTavisisa da samTavrosi, tfilisisa, manglisisa,walkisa, dmanisisa, bolnisisa, winwyarosi, agarakisa, rusTavisa, kawareTisa daninowmidisa), rasac Seicavs exlandeli duSeTis mazra Semdegis cvlilebiT : dasav-leTiT emateba qsan-lexuris xeobaTa qvemo-nawili vidre wlevis mTamde, tfil-isis da borCalos mazrebi da bambakis xeoba. kaTedra eparqiisa aris mcxeTa(sveticxovelSi), xolo kaTolikozis rezidencia - tfilisSi.

SeniSvna 1. kaTolikoz-patriarqis samwysos Seadgens saqarTvelos eklesiis wevrni, mcx-

ovrebni sakaTolikozos gareT iseT qveynebSi, sadac marTlmadidebeli episkopozi ar aris, da

saqarTvelos mxedroba.

SeniSvna 2. kaTolikozis gardacvalebis Semdeg gamoiwveva erT-erTi mRvdelmTavari da

igi iwodeba kaTolikozis mosaydred, kaTolikozis arCevamde.

b) alaverdisa. samwyso: Sida-kaxeTi (teritoria Zveli eparqiebis: alaverdisa,nekresisa da xarWaSenis), rasac Seicavs exlandeli Telavisa da TianeTis mazrebixarWiSos ubnis mimatebiT da amaT garda didoeT-durZukeTi, miwerili Tergisa dadaRestnis mxareebze. kaTedra _ alaverdSi, rezidencia mRvdelmTavrisa q. TelavSi.pativi mRvdelmTavrisa aris - “alaverdeli episkopozi” (anu “abba alaverdeli”).

g) bodbisa. samwyso: hereTi, rani, Saqi da wuqeTi (teritoria Zveli eparqieb-isa: bodbisa, Weremisa, giSisa da xoranabujisa), rasac Seadgens exlandeli mazrebida olqebi _ siRnaRisa, zaqaTalisa, samurisa, nuxisa, areSisa, ganjisa da yazax-isa. kaTedra - bodbeSi, rezidencia mRvdelmTa vrisa _ q. siRnaRSi. pativimRvdelmTavris: “bodbeli episkopozi”.

d) urbnisisa. samwyso: Sida-qarTli (teritoria Zveli eparqiebisa : urbnisis,ruisis, niqozisa, nawili samTavisisa da samTavrosi), rasac Seicavs exlandeli

Page 117: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

117saeklesio samarTali, kanonebi

goris mazra, garda borjomis xeobisa, da amas garda dvaleTi, miwerili Tergismxareze. kaTedra _ urbnisSi, rezidencia mRvdelmTavrisa _ q. gorSi. mRvdelmTavrispativi: “urbneli episkopozi”.

e) awyurisa. samwyso : samcxe, javaxeTi da zemo-somxeTi (teritoria Zvelieparqiebisa : awyuris, wurwyabis, kumurdosi, eruSeTis, dadaSenis, wyarosTavis,anisis, karisa da alaSkertis), rasac Seadgens exlandeli axalcixis mazra _borjomis xeobis mimatebiT, axalqalaqis mazra, artaanis olqi, yarsis olqi,yaRzevanis olqi, gumbris mazra da amaT garda ori olqi osmaleTis samzRvrebSi_ basiani da alaSkerti. kaTedra mRvdelmTavrisa _ awyverSi (droebiT zarzmaSi),rezidencia q. axalcixeSi. mRvdelmTavris pativi - “mawyvereli episkopozi”.

v) quTaisisa. samwyso: qvemo-imereTi (teritoria Zveli eparqiebisa : quTaisisada xonis), - exlandeli quTaisis mazra md. wyalwiTelas qvemod. kaTedra _quTaisSi da mwyemsmTavris rezidencia iqve. mwyemsmTavris pativi aris - “quTaTe-li mitropoliti”.

z) genaTisa. samwyso: zemo-imereTi (teritoria genaTis Zveli eparqiisa), -e xla ndeli Sora p ni s m a zra da o kri b a m d. w y alwiT elas ze mod. kaT edramRvdelmTavrisa _ gelaTSi, rezidencia _ q. zestafonSi. mRvdelmTavris pativi :“genaTeli episkopozi”.

H) nikorwmidisa. samwyso: raWa (teritoria nikorwmidis Zveli eparqiisa), -exlandeli raWis mazra. kaTedra _ nikorwmidaSi, rezidencia mRvdelmTavrisa _onSi. pativi mRvdelmTavrisa: “nikorwmideli episkopozi”.

T) cagerisa. samwyso: leCxum-svaneTi (teritoria _ cageris Zveli eparqiisa),- exlandeli leCxumis mazra. kaTedra _ cagerSi. mRvdelmTavris rezidencia _iqve. pativi mRvdelmTavrisa: “cagereli episkopozi”.

i) Wyondidisa. samwyso : odiSi (teritoria Zveli eparqiebisa : Wyondidis,caiSisa da walenjixisa) , exlandeli s enakis a da zugdidis mazreb i. kaT edramwyemsmTavrisa _ martvilSi, rezidencia _ q. foTSi. pativi mwyemsmTavrisa aris- “Wyondideli mitropoliti”.

ia) baTom-Semoqmedisa. samwyso: guria, tao-klarjeTi da WaneTi (teritoriaZveli eparqiebisa: xinowmidisa _ imave baTomisa, Semoqmedisa, jumaTisa, satra-pelasi, tbeTisa, anCisa, iSxanisa da banisa), rasac Seicavs saqarTvelos respub-likis sazRvrebSi _ exlandeli ozurgeTis mazra, baTomis, arTvinis da olTisisolqebi, xolo osmaleTis sazRvrebSi _ olqebi : TorTomi, kiskimi, ispiri, rize,aTina da xofa. kaTedra mRvdelmTavrisa _ q. baTomSi da rezidencia iqve. pativimRvdelmTavrisa: “baTomel-Semoqmedeli episkopozi”.

SeniSvna: sanam guriis eparqiaSi sakuTari mRvdelmTavari dainiSnebodes exlandel guria-

samegrelos episkoposs ewodos Wyondidel-Semoqmedeli.

Page 118: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

118 mitropoliti anania jafariZe

ib) cxum-afxazeTisa (teritoria Zveli eparqiebis: drandisa _ imave cxumis,bediisa, moqvisa da biWvinTisa). exlandeli soxumis olqi gagris ubnis mimatebiT.kaTedra mRvdelmTavrisa cxumSi (soxumSi), rezidencia _ iqve. mRvdelmTavrispativi aris - “cxumel-afxazeli mitropoliti”.

SeniSvna 1. mitropolitebi pativiT episkopozebze maRla dganan. samitropolito kaTe-

drebi ierarqiulad Tanasworni arian, agreTve saepiskopozo kaTedrebi. mwyemsmTavarni pa-

tivdebul iqmnebian xeldasxmis (qirotoniis) uxucesobis mixedviT.

SeniSvna 2. am siis Secvla da Sevseba sruliad saqarTvelos eklesiis krebis kompetencias

ekuTvnis.

mTavari gamgeoba $3. saqarTvelos eklesias ganagebs saqarTvelos saeklesiokreba, romelsac Seadgens or-ori warmomadgeneli TiTo olqisagan. amaTgan erTiueWvelad samRvdelo pirTagani unda iyves, xolo meore eklesiis srulwlovanwevrTagan, ganurCevlad sqesisa, Tanamdebobisa da xarisxisa (SeiZleba sasulieropiri iyves).

amaT garda saeklesio krebis aucilebel wevrebad iTvlebian yvela mmarTvelimRvdelTmTavrebi, sakaTolikozo sabWos wevrebi, TviTeul eparqiiTgan TiTo war-momadgeneli dedaTa da mamaTa monastrebisa, da TiTo warmomadgeneli sasulieroumaRles da saSualo saswavlebelTagan da tfilisis saxelmwifo universitetisagan.

SeniSvna 1. avadmyofobis dros mRvdelTmTavars ufleba aqvs wargzavnos krebazed Tavisi

warmomadgeneli.

SeniSvna 2. delegatad arCeul unda iqmnas saeroTagan iseTi piri, romelic sam ukanasknel

weliwadSi erTxel mainc ziarebula, xolo samRvdeloTagan, romelic weliwadSi orjer ityvis

aRsarebas Tavis moZRvarTan, da romelTac sasamarTlos mier ar aqvT CamorTmeuli anu SezRudu-

li sazogado krebaze daswrebis ufleba.

SeniSvna 3. delegats saolqo krebis wevrni irCeven Tvis Soris.

SeniSvna 4. delegatad ar SeiZleba arCeul iqmnas mRvdlis xarisxisagan gandgomili an gankveTili.

$4. sruliad saqarTvelos saeklesio krebas Tavmjdomareobs kaTolikozi, xolo,roca igi ar aris, misi mosaydre, da Tu mosaydrec ar aris, erT-erTi mRvdelmTa-vari krebis arCeviT. krebave airCevs prezidiumis danarCen wevrebsa da mdivnebs.kreba aris perioduli, weliwadSi erTxel, da mudmivi _ sakaTolikozo sabWossaxeliT. periodul krebas iwvevs kaTolikozi, an misi mosaydre. kreba kanonieria,Tu mowveulTa naxevari mainc gamocxaddeba.

$5. saqarTvelos eklesiis periodul krebis kompetencias eqvemdebareba : a) adg-ilobrivi saeklesio kanonmdebloba; b) uzenaesi saeklesio samarTali; g) sab-olood garCeva da gadawyveta im saqmeebisa, romelTac mas sakaTalikozo sabWowarmoudgens; d) arCeva sakaTolikozo sabWos, anu mudmivi krebis wevrebisa da maTikandidatebisa; e) Zveli kaTedrebis aRdgena, axali eparqiebis gaxsna an arsebuleparqiaTa daxurva da sazRvrebis gamijvna; v) zrunva sasuliero saswavlebelTadaarsebisa da nivTierad uzrunvelyofisaTvis.

Page 119: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

119saeklesio samarTali, kanonebi

$6. mudmivi kreba anu sakaTalikozo sabWo Sesdgeba yvela mmarTvel mRvdelT-mTavarTagan da eqvsi wevrisagan. sabWos wevrebi da maTi eqvsi kandidati aRirCeviansaeklesio krebis mier, rogorc delegatTa, ise ara delegatTagan. naxevari arCeu-li wevrebisa da maTi kandidatebisa uTuod samRvdelo pirni unda iyvnen.

SeniSvna: kaTalikoz-patriarqi da sabWos wevrebi pasuxismgebelni arian periodul krebis winaSe.

$7. sabWos wevrni, agreTve maTi kandidatebi aRirCevian saeklesio krebis miersami wlis vadiT da SeuZlianT xel-axla arCeul iqmnan. sabWos TavmjdomareobskaTolikoz-patriarqi, xolo roca is avad aris an sxvagan sadmea uxucesi sam-Rvdelo piri.

SeniSvna: periodul krebas aqvs sabWos arCeuli wevri ganaTavisuflos samsaxuriTgan va-

dis gaTavebamdec.

$8. sabWos sxdoma kanonieria, Tu mas daeswreba Tavmjdomare da tfilisSi myofwevrTa naxevari.

SeniSvna: mmarTvelni mRvdelmTavarni sabWos sxdomebze gamoiwvevian saWiroebisdagvarad.

$9. sabWoSi sakiTxi ubralo xmis umetesobiT swydeba, xolo roca xmebi Tanabradiyofa, maSin is azri upiratesobs, romelsac Tavmjdomare emxroba.

$10. sabWos wevrT ar aqvT ufleba Tavi Seikavon xmis micemisagan.$11. Tu romelime wevri moisurvebs kerZo azris Setanas, movalea gamosTqvas

igi TviT sxdomazed, da ara ugvianes sami dRisa warudginos werilobiT sxdomisTavmjdomares, JurnalSi Sesatanad, anu dasarTvelad.

SeniSvna: kerZo azri ver SeaCerebs miRebuli ganCinebis sisruleSi moyvanas.

$12. saqmeebis ganxilvis rigs awesebs Tavmjdomare.$13. sakiTxis aRZvris ufleba aqvs sabWos yvela wevrs, am uflebis gansaxor-

cieleblad saWiroa werilobiTi gancxadebis Setana kaTolikoz-patriarqis saSu-alebiT, romelic movalea aRniSnuli gancxadeba gadasces gansaxilvelad sabWosumaxlobels krebas.

$14. kaTolikoz-patriarqs ar aqvs ufleba, moxsnas Tavis gankargulebiT sak-iTxi rigisagan, xeli SeuSalos ganCinebis gamotanas dasmul sakiTxze, an SeaCerosganCinebis sisruleSi moyvana.

$15. kaTolikoz-patriarqi, Tu dainaxavs, rom sabWos mier gamotanili gan-Cineba mavnebeli da sazianoa sarwmunoebriv-zneobrivi mxriT eklesiis keTildRe-obisaTvis, - SeuZlia ganacxados protesti da samis dRis ganmavlobaSi SeitanossabWoSi werilobiTi winadadeba sakiTxis gadasinjvisaTvis. es winadadeba sabWomunda ganixilos ara ugvianes Svidi dRisa (sxdomas unda daeswros tfilisSi myofwevrTa ori mesamedi mainc) da Tu am sxdomaze gamotanili ganCinebac ver gaiziarakaTolikozma, ukanasknels SeuZlia an SeaCeros saqmis warmoeba, an gadasces igigansaxilvelad umaxlobeles periodul krebas, an sisruleSi moiyvanos Tavisiwinadadeba perioduli krebis winaSe piradis pasuxismgeblobiT.

SeniSvna: am gvari protestis ufleba aqvs mxolod kaTolikoz-patriarqs.

Page 120: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

120 mitropoliti anania jafariZe

$16. roca sabWoSi irCeva saCivari Tavmjdomaris anu sabWos wevris ukanonomoqmedebaTa gamo, dainteresebul pirs neba aqvs darCes darbazSi saqmis moxsenebisdros da miawodos sabWos saWiro ganmarteba, magram, roca sabWo Seudgeba ganCineb-is gamotanas, ueWvelad unda dastovos darbazi.

SeniSvna: roca saCivari exeba Tavmjdomaris (kaTolikozis) ukanono moqmedebas, sabWos

Tavmjdomareobs uxucesi damswre mRvdelTmTavarTagan.

$17. sabWos ganCinebas xels awers yvelazed uwin Tavmjdomare da mas ukan yvelaim sxdomaze damswre wevri, miuxedavad imisa, Tanaxma iyo igi gamotanili ganCineb-isa, Tu ara.

$18. sabWos wevrTa Soris saqmeTa ganawileba da maTi warmoebis wesi xdebasabWosve ganCinebiT. Tu romelime wevri ar asrulebs Tavis movaleobas da xelsuSlis saqmis normalurad warmoebas, sakaTolikozo sabWos eZleva ufleba misigadayenebisa da mis adgilzed kandidatis mowvevisa. amis Sesaxeb sakaTolikozosabWo valdebulia, moaxsenos morig saeklesio krebas, msjavris dasadebad.

$19. sakaTalikozo sabWos samsaxuris mxriT eqvemdebarebian rogorc mRvdelmTa-varni da sasuliero pirni, agreTve saeklesio dawesebulebani da maTSi mosamsax-ureni, xolo sarwmunoebisa da saeklesio disciplinis mxriT yoveli wevri saqarTve-los eklesiisa. sabWos dadgenilebani savaldebuloa yvela saeklesio dawesebule-baTa da eklesiis wevrTaTvis; imaTi Secvla SeuZlia mxolod sabWos da periodulkrebas. sakaTolikozo sabWo Tavisi funqciebis aRsrulebis dros xelmZRvanelobssaRmrTo weriliT, msoflio da adgilobrivi (maT Soris saqarTvelos eklesiis)krebaTa dadgenilebiT da saxelmwifoSi moqmed kanonmdeblobiT. sakaTolikozosabWos aqvs damxmare organoebi, kancelaria da sxva.

$20. sakaTolikozo sabWos anu mudmiv krebas eqvemdebareba Semdegi saqmeebi: a) zrunvasaeklesio swavla-moZRvrebisa da qarTuli RvTismetyvelebis ayvavebisa da Seu-ryvnelad dacvisaTvis; b) zrunva samwysoTa sarwmunoebriv-zneobrivi warmatebi-saTvis; g) saWiroebaTa mixedviT arsebul kanonTa farglebSi gankargulebis gamocemada droebiT, morig saeklesio krebamde, cxovrebaSi misi gatareba; d) Tvalyurisdevneba mis qveviT mdgom pirTa da dawesebulebaTa moqmedebisa; e) zrunva monaster-Ta, taZarTa, saqvelmoqmedo da saganmanaTleblo dawesebulebaTa keTilmowyobi-saTvis; v) ganxilva da saTanado dawesebulebaTa winaSe Suamdgomlobis aRZvramonasterTa, eklesiaTa, saqvelmoqmedo da samoswavlo-saganmanaTleblo dawese-bulebaTa daarsebis Sesaxeb; z) saTanado saxelmwifo dawesebulebaTa da Tanamdebo-bis pirTa winaSe saeklesio saqmeTa gamo Suamdgomlobis aRZvra; H) zrunva sam-Rvdeloebis qonebrivad uzrunvelyofisaTvis; T) zrunva samsaxuriTgan gasul sam-Rvdelo pirTa, saeklesio dawesebulebaTa moxeleTa da samRvdelobis qvriv-obo-lTaTvis; i) zrunva saRmrTo da saeklesio-saRvTismsaxuro wignTa Sedgenisa,

Page 121: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

121saeklesio samarTali, kanonebi

Sesworebisa da gamocemisaTvis; ia) mRvdelmTavarTa, Tanaxmad maTis moTxovnisa,samsaxuriTgan ganTavisufleba; ib) reviziis daniSvna sxvadasxva saWiroebaTa daSemTxvevaTa gamo; ig) eparqiebisa da saeklesio dawesebulebaTa xarjTaRricxvisganxilva-damtkiceba; id) saeparqio dawesebulebaTa wliuri angariSebis ganxilvada mTeli sakaTolikozoQs wliuri angariSis Sedgena perioduli krebisaTvis war-sadgenad; ie) saeklesio uZrav qonebaTa SeZena-ganTvisebis damtkiceba; iv) sab-olood garCeva apelaciis da kasaciis wesiT saeparqio sasamarTloTagan SemosulsaqmeTa; iz) nebarTva sakaTolikozos eklesiebSi nebayoflobiTi Sewirulebis saqvel-moqmedo mizniT Sekrebisa; iH) sxva avtokefalur eklesiebTan urTierTobis daWera;iT) winaswari muSaoba periodul krebis mowvevisaTvis da agreTve am krebaze gan-saxilvel sakiTxTa damuSaveba da masalebis Sekreba; k) xelmZRvaneloba kaTo-likozis arCevnebisa; ka) micema droebiTis Tavisuflebisa, erT Tveze metis vadiT,episkopozebisa, sakaTalikozo sabWos wevrebis da sabWoQs damxmare organoTagamgeTaTvis; kb) zrunva galobis aRdge na-gamSv enebisaT vis; kg) zrunva saar-qeologio naSTTa dacvisaTvis; kd) zrunva uepiskoposod darCenil eparqiaTaTvis;ke) danaSaulobani, romelTaTvis saeklesio kanoniT daniSnulia eklesiis wevrTa-gan gamoricxva da mRvdlis xarisxiTgan gankveTa; kv) saeparqio sasamarTloswevrTa da mRvdelmTavarTa danaSaulobani samsaxurSi.

$21. kaTolikozi. saWeTmpyroblad (mTavar-winamZRvrad) eklesiisa iTvlebamTavarepiskopozi mcxeTisa da tfilisisa da sruli ad saqarTveloQs kaTo-likoz-patriarqi, romelsac irCevs saqarTvelos eklesiis perioduli kreba,faruli xmis micemiT.

SeniSvna: sakaTolikozo kandidatisaTvis berobis miReba savaldebulo ar aris. fizikurisa

da zneobrivis mxriT, igi unda akmayofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas da unda

hqondes miRebuli umaRlesi sazogado ganaTleba da Sesaferi saRvTismetyvelo momzadeba.

$22. kaTolikoz-patriarqis kompetencia aseTia: a) is Tavmjdomareobs sruliadsaqarTvelos saeklesio periodul da mudmiv krebas; b) mwyemsmTavrulad mimoix-ilavs sakaTolikozos eparqiebs da xelmZRvanelobas uwevs episkopozebs saeparqiomarTva-gamgeobaSi; g) mis saxels ixsenieben wirva-locvis dros sakaTolikozosmRvdelmTavarni da samRvdeloeba; d) igi aZlevs droebiTs Tavisuflebas episkopo-zebs, sakaTalikozo sabWos wevrebs da sabWos damxmare organoTa gamgeebs araumetes erTi Tvisa weliwadSi, xolo saeparqio marTva-gamgeobis meTaurebs or-ganoTa da sasamarTlos wevrebs ori Tvidan da mets; e) agreTve aZlevs daTxov-nis sigelebs im episkopozebs, romelnic droebiT eparqiiTgan sxvagan sadmemidian; v) iRebs saCivars episkopozTa, sakaTolikozo sabWos wevrTa, saeparqiokrebaTa da saeparqio dawesebulebaTa (sasamarTlos) Sesaxeb da aZlevs am saCivrebskanonier msvlelobas; z) saWiro SemTxvevaSi, sabWos mindobilobiT, is aZlevs

Page 122: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

122 mitropoliti anania jafariZe

rCevas da mwyemsmTavrul SeniSvnas episkopozebsa da saeparqio sasamarTloQs Tavmj-domareebsa da wevrebs; H) sabWosave mindobilobiT imas miwer-mowera aqvs sxvaavtokefalur eklesiebTan da saxelmwifos umaRles dawesebulebebTan; i) moiwvevssaeklesio periodul krebas.

saeparqio marTva-gamgeoba $23. episkopozi. saeparqio mmarTvelobaSi saek-lesio kre bis funqciebis ganmasaxierebeli ari s misi wevri, - adgilobrivimRvdelmTavari, romelsac marTva-gamgeobaSi daxmarebas uwevs saeparqio kreba.

$24. saepiskopozo kandidati aRirCevis saeparqio krebis mier. saepiskopozokandidats unda hqondes miRebuli umaRlesi ganaTleba da Sesaferisi saRvTis-metyvelo momzadeba, xolo ukidures SemTxvevaSi ara umcires saSualo saRvTis-metyvelo ganaTlebisa; fizikurad da zneobrivad unda akmayofilebdes saeklesiokanonTa moTxovnilebas.

SeniSvna 1. saepiskopozo kandidatisaTvis berad Sedgoma savaldebulo ar aris.

SeniSvna 2. saepiskopozo kandidatis arCeva xdeba Semdegi wesiT: kandidatis dasaxeleba

SeuZlia daqvrivebuli eparqiis yovelsave wevrs. eparqiis daqvrivebisagan sami Tvis gadasv-

lamdis, dasaxelebul kandidatTa sias eparqiis droebiTi mmarTveli mRvdelTmTavari warud-

gens saTanado cnobebis TandarTviT kaTolikoz-patriarqs. kandidatTa sias ixilavs mmarTvel

episkopozTa krebuli (sami unda ueWvelad daeswros piradad, xolo danarCenTagan gamoiTx-

ovebis saTanado gramata). episkopozTa krebulisagan ganxiluli sia waregzavneba eparqiis

droebiT mmarTvel episkopozs krebisaTvis gadasacemad. yvela kandidats kenWi eyreba cal-

calke. arCeulad iTvleba is, vinc yvelaze mets kenWs miiRebs, magram ara umcires delegatTa

naxevrisa, arCeul kandidats amtkicebs sakaTolikozo sabWo.

SeniSvna 3. Tu saeparqio krebam saepiskozo kandidati ar airCia, maSin mRvdelTmTavari

iniSneba sakaTolikozo sabWos mier.

$25. episkopozis kompetencias ekuTvnis: a) sruli ufleba mTels eparqiaSi swav-la-moZRvrebisa; b) ufleba yovelgvaris mRvdelmoqmedebis Sesrulebisa; g) zrunva,raTa mis eparqiaSi morwmuneni saRs saeklesio swavlebas icavdnen da ganmtkicebu-liyvnen keTil zneobaSi; d) Tvalyuris devneba samonastro saeklesio qonebaTamarTva-gamgeobisa eparqiaSi; e) ganxilva saolqo krebebis ganCinebaTa; v) Tvaly-uris devneba yvela saeklesio dawesebulebaTa da saeklesio Tanamdebobis pirTamoqmedebisa eparqiaSi; z) sabolood ganxilva da gadaWra sakiTxisa axali olqebisgaxsnis an arsebul olqTa Semcirebisa, gind gayofisa da gadamijvnisa eparqiisfarglebSi; H) ufleba krebulis wevrTa adgilzed arCeul kandidatis damtkiceb-isa; T) sarwmunoebriv saqmeSi masze damokidebulni arian eparqiis yvela wevrebi;i) mis saxels aRavlens wirva-locvis dros mTeli eparqiis samRvdeloeba; ia) isaZlevs droebiTs Tavisuflebas, ara umetes oris Tvisa, saeparqio dawesebulebebSimosamsaxureT da krebulis wevrTa; ib) berobisa da sasuliero wodebiTgan gan-Tavisufleba.

Page 123: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

123saeklesio samarTali, kanonebi

episkopozi valdebulia: a) daemorCilos saeklesio kanonebsa da mTavar saek-lesio mmrTvelobis mier kanonierad gamocemul dadgenilebaTa, xolo roca amaTu im saeklesio kanonisa an dadgenilebis Sesaxeb gaugebroba rame daebadeba, gansa-marteblad mTavar saeklesio mTavrobas mihmarTos; b) cxoveli kavSiri iqoniossamwysosTan da am mizniT xSir-xSirad mimoixilos Tavisi eparqia; g) yvelaferSidaemorCilos periodul da mudmiv saeklesio krebas; d) mTavari saeklesio mTavrobisnebadaurTvelad ara moimoqmedos ra iseTi, rac mis uflebas aRemateba; e) wirva-locvis dros kaTolikozis saxels ixseniebdes; v) sxva eparqiaSi Tavisi nebiT aradaiwyos ra; z) pativiscemiT epyrobodes sxva mRvdelmTavrebs; H) saeparqio kre-baze gansaxilveli sakiTxebi winaswar gadaugzavnos saolqo krebis Tavmjdomares;T) gasces iseTi dokumentebi, romelnic morwmuneTa moqalaqeobriv mdgomareobasSeexebian; i) Seadginos wliuri angariSebi saeparqio krebisa da sakaTolikozosabWosaTvis warsadgenad.

$26. saeparqio kreba. eparqiis mRvdelmTavars marTva-gamgeobaSi daxmarebasuwevs saeparqio kreba.

$27. saeparqio kreba orgvaria, - Cveulebrivi weliwadSi erTxel, da araCveu-lebrivi, saWiroebisdagvarad.

$28. saeparqio kreba Sesdgeba TviTeuli or-oris warmomadgenlisagan, romelT-agan erTi ueWvelad samRvdelo piri unda iyves.

SeniSvna 1. delegatad arCeva SeiZleba mxolod iseTi pirisa, romelic sam ukanasknel

weliwadSi erTxel mainc ziarebula da romelsac sasamarTlos mier ar aqvs CamorTmeuli anu

SezRuduli sazogado krebaze daswrebis ufleba. samRvdeloTagan delegatad airCeva iseTi

piri, romelic weliwadSi orjer mainc ityvis aRsarebas Tavis moZRvarTan.

SeniSvna 2. warmomadgenelad ar SeiZleba arCeva mRvdlis xarisxiTgan gandgomilisa, an

gankveTilisa.

SeniSvna 3. warmomadgenels olqis krebis wevrni irCeven Tvis Soris.

SeniSvna 4. krebis ueWvelni wevrni arian saeparqio sasamarTlos wevrni da TiTo warmo-

madgenelni eparqiis berTa da monazonTa.

$29. krebas Tavmjdomareobs adgilobrivi mRvdelmTavari. Tu is ar aris, krebaTviTon irCevs Tavmjdomares samRvdelo pirTa Soris. krebave irCevs prezidiumisdanarCen wevrebs da mdivnebs. kreba kanonieria, Tu masze gamocxadda ara umciresmowveulTa naxevrisa.

$30. saeparqio krebis uflebas Seadgens a) saeparqio sasamarTlos wevrTa damaTi kandidatebis arCeva; b) Tval-yuris devneba saeparqio cxovrebisa da saepar-qio dawesebulebaTa moqmedebisa; g) zrunva saeklesio, samoswavlo da saganmanaTle-blo dawesebulebaTa daarsebisa, gaumjobesebisa da nivTier saSualebaTa gamonaxvi-saTvis eparqiaSi; d) zrunva galobis gaumjobesebisaTvis da agreTve zrunva siZ-veleTa dacvisaTvis.

SeniSvna: saepiskoposo krebis ganCineba Sedis ZalaSi, Tu mas emxroba adgilobrivi

mRvdelmTavari, winaaRmdeg SemTxvevaSi, sakiTxi gadaecema sakaTolikozo sabWos.

Page 124: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

124 mitropoliti anania jafariZe

saolqo mmarTveloba $31. olqs saeparqio mTavrobis xelmZRvanelobiTganagebs olqis mTavaruxucesi, romelic aRirCevis olqis krebis mier samRvdelopirTagan samis wlis vadiT, damtkiceba ki damokidebulia saeparqio mTavrobaze.

SeniSvna: mTavaruxucess hyavs TanaSemwe, Tu amas saWirod dainaxavs saolqo kreba. Ta-

naSemwe aRirCevis krebis mier imave wesiT, rogorc mTavaruxucesi.

$32. mTavaruxucesi adgens : a) saolqos wliur angariSs, romelsac warudgenssaolqo krebasa da saeparqio mTavrobas b) winaswar daamuSavebs sakiTxebs, romel-ic saolqo krebas unda waredginos gansaxilvelad; g) xelmZRvanelobas uwevss amre vlo kre be bs kre bulis w evrTa arCev ne bSi; d) i Zlev a sa Wiro cnob eb solqis daweseb ulebaTa da mosa msaxure p irTa Sesax eb, roca a mas umaRlesisaeklesio dawesebulebani moiTxoven; e) zrunavs moawesrigos krebulis wevr-Ta Soris amtydari uTanxmoebani saZmo Semosavlisa da sazogadod sameurneos aq m ee b is ga mo , a greT ve am a ve xa s iaTi s uT anx mo e ba ni kre b ulis we vrTa dasamrevlo sabWoebs Soris da sxva; v) aZlevs krebulis w evrTa Tavisuflebasara umetes oris kvirisa.

$33. saeklesio olqSi Sedis aTidan ocda xuT samrevlomde, adgilobrivispirobebis mixedviT.

$34. olqis kreba Sesdgeba olqis krebulTa yvela wevrisagan da TviTeulsamrevlo sabWos imodena warmomadgenelTagan, ramdenic wevria krebulSi.

$35. saolqo kreba kanonieria, Tu maszed gamocxadda olqis samrevloTa um-ravlesobis warmomadgenelni.

$36. krebas Tavmjdomareobs olqis mTavaruxucesi, an misi TanaSemwe.$37. saolqo kreba aris Cveulebrivi, weliwadSi erTxel da araCveulebrivi _

saWiroebisadagvarad.$38. saolqo krebis kompetencias ekuTvnis a) arCeva delegatebisa saeparqio da

periodul saeklesio krebisaTvis, da mTavaruxucesisa da misi TanaSemwisa; b) zrunvasamrevloebSi saeklesio cxovrebis mowesrigebisa da warmatebisaTvis; g) zrunvaqvriv-obol-gaWirvebulTaTvis, da sazogadod saqvelmoqmedo saqmis mowyoba olqSi;d) mTavaruxucesis angariSis ganxilva; e) Suamdgomlobis aRZvra da mosazrebaTawardgena Sesaxeb axlis samrevloebis daarsebisa, arsebul samrevloTa gayofisa daSemcirebisa; v) sasyidlis daniSvna mTavaruxucesisaTvis.

SeniSvna: saolqo krebis ganCinebani waredgineba saeparqio mTavrobas, romelzedac damok-

idebulia maTi damtkiceba.

samrevlo $39. samrevlo aris erTis sarwmunoebriv-zneobriobis mizniT,urTierTis daxmarebis azriT, saeklesio meurneobiT, sakuTaris moZRvris xelmZRv-

Page 125: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

125saeklesio samarTali, kanonebi

anelobiT, saerTo taZris garSemo Semokrebili da episkopozze kanoniurad damok-idebuli morwmuneTa sazogadoeba.

SeniSvna: samrevlo iuridiul pirs warmoadgens.

$40. samrevlos gaxsna ar SeiZleba, ukeTu morwmuneTa ricxvi imdenad mcirea,rom sakuTari taZrisa da krebulis Senaxva ar SeuZliaT. TviTeul samrevlosuWiravs gansazRvruli teritoria, romlis sazRvrebi SeiZleba Seicvalos sxvasamrevloebTan SeTanxmebiT da saTanado saeparqio mTavrobis nebarTviT.

SeniSvna 1. qalaqebSi samrevloTaTvis teritoriuli principis dacva savaldebulo ar

aris.

SeniSvna 2. rodesac morwmunes erTi samrevlos teritoriidan meoresaSi uxdeba gadasvla

(mag: qalaqebSi), mas SeuZlia, Tu moisurvebs, winandeli samrevlos wevrad darCes.

$41. mrevlad iTvleba yoveli morwmune, romelic gansazRvruls samrevlosekuTvnis, Setanilia samrevlo davTarSi da monawileobas iRebs yvela xarjebSi,rasac samrevlo eweva.

$42. yovel samrevlos aqvs Tavisi sakuTreba, rasac Seadgenen sxvadasxva saxelwode-bisa da daniSnulebis Tanxebi da maTi Semosavali, sanTlis mogeba, taZarSi, samrevloSian sxvagan Segrovili Semowiruloba, sasaflaos Semosavali, samrevlo da sakrebuloadgilmamuli da misi Semosavali, yovelgvari saganmanaTleblo da saqvelmoqmedoxasiaTis Semowiruloba, sakrebulo saxlebi, taZari da misi samkauli, sasaflao dasxva. am sakuTrebas samrevlo ganagebs Sesafer organoTa saSualebiT.

SeniSvna 1. samrevlos Semosavali unda moxmardes mxolod saeklesio-sarwmunoebriv saWiroe-

bas, adgilobrivi mRvdelmTavris nebarTviT.

SeniSvna 2. taZari aris morwmuneTa samlocvelo Senoba, samrevlo, saeklesio, saxelm-

wifo anu kerZo qvelmoqmedTa xarjiT agebuli. erTsa da imave samrevloSi SeiZleba iyos

zedmiwerili taZari, romelSiac, Tu saWiroeba moiTxovs da mosaxerxebelic iqmneba, sruldeba

yovelgvari RvTismsaxureba.

SeniSvna 3. micvalebulTa dasamarxad samrevlos miCenili aqvs sagangebo adgili - sasa-

flao. samrevlos SeuZlia saflavebisaTvis gansazRvruli fasi daawesos, mxolod Raribebi

ufasod unda imarxeboden.

SeniSvna 4. qalaqebis sazogado sasaflaoebis marTva-gamgeoba eqvemdebareba saeparqio

mTavrobas, romelsac ekuTvnis sasaflaoebis gasyidvisagan Semosuli fulis gamgeblobac.

$43. rodesac samrevlo sabolood ixureba, misi qoneba gadadis saqarTveloseklesiis kuTvnilebad; Tu is sxva samrevlos miewera, imisi qoneba ukanaskneliskuTvnilebad iqceva; xolo rodesac samrevlos romelime nawili damoukidebelsamrevlod gamoiyofa, imas saerTo qonebidan miecema dakmayofileba ZiriTadissamrevlos gadawyvetilebisamebr.

$44. samrevlos ganagebs saeparqio mTavrobis xelmZRvanelobis qveSe eklesiiswinamZRvari, samrevlo krebis da samrevlo sabWos daxmarebiT.

$45. samrevlo krebas Seadgens yevla marTlmadidebeli qali da kaci (araumcires 20-is wlisa), romelnic am samrevlos sabuTebSi arian Cawerilni rogorcwevrni samrevloQsa.

Page 126: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

126 mitropoliti anania jafariZe

$46. ufleba samrevlo krebaSi monawileobis miRebisa gadamwyvetis xmiT aqvTa) krebulis wevrT da b) yvela srulwlovan marTlmadidebel qalsa da kacs (araumcires ocis wlisa), romelnic am samrevlos sabuTebSi arian Cawerilni, rogorcwevrni samrevloQsa, gamonaklisi aRniSnulia qvemore muxlSi.

$47. samrevlo krebaze monawileobis miRebis ufleba ar aqvT im pirT a) romelnicdaarRveven wesierebas taZarSi, agreTve samrevlo krebaze, b) romelTac ar Se-moaqvT samrevlo gadasaxadebi (Tu isini samrevlo krebis mier ganTavisuflebulniar arian, rogorc Raribebi, gadasaxadisagan), g) romelnic sams ukanasknel weli-wadSi arc erTxel ar ziarebulan, d) romelnic javrdauwerelad scxovrobenmeuRleebTan da e) romelTac samis wlisaze metis xnis Svili hyavT mounaTlavi.

$48 kreba aris Cveulebrivi _ weliwadSi orjel da araCveulebrivi _ saWiroe-bisamebr. samrevlo krebas iwvevs da Tavmjdomareobs eklesiis winamZRvari. krebaunda mowveul iqnas im SemTxvevaSic, roca amas moiTxovs ara umcires samrevloQs20-is srulwlovanis wevrisa; kreba kanonieria, ukeTu masze samrevlos mekomurTawarmomadgenelTa 2/3 mainc gamocxaddeba, xolo Tu kreba pirvel mowvevaze arSesdga, meored igi kanonieria, ramdeni wevric unda gamocxaddes.

SeniSvna: sxdomis mdivans kreba TviTon irCevs.

$49. samrevlo krebis kompetencias ekuTvnis: a) arCeva krebulisa da samrevlosabWos wevrebisa da maTi kandidatebisa, agreTve samrevlos molarisa (uwindeli“mnaTisa”); b) eklesiisa da krebulis SenaxvisaTvis zrunva; g) samarTalSi micemasamrevlo sabWoQs wevrebisa samsaxuris aRsrulebis dros uflebis aRmatebisa daborotmoqmedebisaTvis; d) aRZvra saqmisa saeparqio sasamarTloebis winaSe krebu-lis wevrTa Sesaxeb maTi uTanado moqmedebisa da cudi yofaqcevisaTvis; e) zrunvaeklesiis ganSvenebisa da keTilmowyobisaTvis; v) zrunva samrevlos sarwmunoebrivz-neobrivi srulyofisa da mis saganmanaTleblo-saqvelmoqmedo dawesebulebaTaTvis;z) zrunva sakrebulo saxlisa da sasaflaosaTvis; H) daniSvna sarevizio komisiiswevrebisa samrevlo sabWos moqmedebisa da angariSis gansaxilvelad; T) arsebulsamrevlos gayofis Sesaxeb Suamdgomlobis aRZvra; i) Suamdgomlobis aRZvra uZrav-moZravi qonebis SeZenisa da ganTvisebis Sesaxeb; ia) aReba iseTis sesxisa, romelnicsamrevlos Tviur Semosavals aRemateba; ib) Suamdgomlobis aRZvra taZris kapi-talurad gadakeTebis Sesaxeb, roca trapezis aSlaa saWiro.

$50. samrevlo krebis aRmasrulebeli organo aris samrevlo sabWo, romelicSesdgeba krebulis yvela wevrTa da ara umcires eqvsisa da ara umetes Tormetiswevrisa, romelTac irCevs samrevlo kreba sami wlis vadiT. samrevlo sabWosTavmjdomareobs eklesiis winamZRvari, xolo roca igi ar aris, maSin sabWoTviTon irCevs Tavmjdomares Tvis Soris. sabWos sxdomebi imarTeba TveSi erTxel,

Page 127: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

127saeklesio samarTali, kanonebi

xolo, Tu saWiroeba moiTxovs, ufro xSiradac. saqmeebi swydeba ubralo xmisumetesobiT, xolo, roca xmebi Tanabrad iyofa, maSin is azri upiratesobs, romelsacTavmjdomare emxroba.

SeniSvna 1. Tu samrevlo krebisa da sabWos ganCineba eklesiis winamZRvars miaCnia saqmis

sazianod, mas SeuZlia ganCinebis sisruleSi moyvanis SeCereba da misi adgilobriv mRvdelmTa-

varTan gansaCivreba, - amis Sesaxeb Tavis azri winamZRvarma unda gamosTqvas krebazedve.

SeniSvna 2. sabWos wevrad irCeva rogorc mamakaci, ise dedakaci.

SeniSvna 3. sabWos wevrad ar SeiZleba arCeul iqmnas samRvdelo xarisxiTgan gandgomili,

an gankveTili.

$51. samrevlo sabWos kompetencia aris: a) eklesiis uZrav-moZravi qonebismarTva-gamgeoba; b) yovelgvari statistikuri cnobis Sekreba, rasac ki samrevlosmarTva-gamgeobisaTvis aqvs raime mniSvneloba; g) akrefa saeklesio gadasaxadisamrevlSi da misi daniSnulebisamebr moxmareba; d) zrunva eklesiisa da krebulisSesanax saSualebaTa gasaZliereblad; e) zrunva taZrisa da RvTismsaxurebis keTil-mowyobisaTvis; v) zrunva qvriv-obolTa da gaWirvebulTaTvis qvelmoqmedebiswesiT; z) aRZvra saqmisa im pirTa winaaRmdeg, romelnic eklesiasa da morwmuneTasarwmunoebrivs grZnobas Selaxaven; H) winaswari damuSaveba im sakiTxebisa, romelickrebam unda ganixilos; T) gamgeoba samrevlo sasaflaosi; i) samrevlo qonebisada Tanxebis yovelTviuri Semowmeba; ia) Tavisi moqmedebis wliuri angariSis Sedge-na mTavarxucesisa da samrevlo krebisaTvis warsadgenad.

SeniSvna 1. samrevlo sabWos aucilebeli wevria samrevlos molare, romelic awarmoebs

wmida sanTlis operacias, iRebs samrevlo Tanxebs da inaxavs sakredito dawesebulebebSi,

awarmoebs Semosaval-gasavlis wignsa da adgens samrevlois Semosaval-gasavlis wliur an-

gariSs. molares irCevs samrevlo kreba sami wlis vadiT.

SeniSvna 2. samrevlos molared unda arCeul iqmnas ueWvelad mamakaci da masTanve wera-

kiTxvis mcodne.

$52. krebuli. krebulis aucilebel wevrad iTvlebian : mRvdeli da wignis-mkiTxveli, xolo, sadac SeiZleba, iq samrevlos diakonica (mTavari) hyavs.

SeniSvna 1. diakoni da wignis-mkiTxveli arian mxolod Tanamsaxurni mRvdlisa da uimisod

araviTari mRvdelmoqmedebis Sesruleba ar SeuZlianT samrevloSi.

SeniSvna 2. erTsa da imave samrevloSi ori mRvdlis yofna sasurveli ar aris; magram, Tu

amas moiTxovs samrevlos sidide da aucilebeli saWiroeba, samrevlos SeuZlia Tavis winamZR-

vars TanaSemwed meore mRvdeli misces.

$53. arCevnebi krebulis wevrTa xdeba Semdegi wesiT : a) roca romelsame samrev-loSi ganTavisufldeba krebulis wevris adgili, pirni, romelTac surT daiWirones adgili, erTis Tvis ganmavlobaSi mis ganTavisuflebiTgan, wargzavnian Txovnebssaeparqio mTavrobasTan yvela saWiro mowmobaTa darTviT; b) saeparqio mTavrobahkrebs cnobebs yvela im pirTa Sesaxeb, romelTac Seitanes Txovna da aqvs msjelobawarmodgenil kandidatebze; g) mRvdelmTavris mier Rirseul kandidatebad cnobilpirTa sia, yvela cnobebis darTviT TviTeul kandidatze, waregzavneba samrevlo

Page 128: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

128 mitropoliti anania jafariZe

sabWos kenWis sayrelad samrevlo krebaze; d) samrevlo kreba moiwveva ara ugvianesoris kvirisa kandidatTa siis miRebiTgan. dro samrevlo krebis daniSvnisa ec-nobeba saolqos mTavaruxucess, romelic an piradad eswreba krebas, an wargzavnisTavis warmomadgenels; e) arCevnebi xdeba farulis xmis micemiT; g) TviTeulkandidats kenWi eyreba cal-calke; z) arCevnebis dasrulebisas sdgeba aqti, Sesaf-eri damowmebiT; H) eparqiis mRvdelmTavari amtkicebs im kandidats, romelmacmiiRo xmebis umetesoba, magram ara umcires damswreTa naxevrisa.

SeniSvna: im piris saxeli, romelic ikadrebs samrevloSi agitaciis gawevas, moxsnili

iqmneba kandidatTa siiTgan.

$54. samrevlo, romelic ori Tvis ganmavlobaSi dRiTgan kandidatTa siismiRebisa ar airCevs krebulis Tavisufal adgilze kandidats, hkargavs saarCevnouflebas, da im adgilze krebulis wevri dainiSneba saeparqio mTavrobis mier.

$55. Tu samrevlos surs, rom gaxsnil vakansiaze krebulis wevri daniSnossaeparqio sabWos mTavrobam, amis Taobaze samrevlos dadgenileba ecnobeba epar-qiis mRvdelTmTavars erTis Tvis ganmavlobaSi dRiTgan vakansiis gaxsnisa.

SeniSvna: Tu samrevlo aravin iTxova, krebulis wevri iniSneba eparqiis mRvdelTmTavris mier.

$56. mRvdeli. mRvdeli valdebulia: a) mudam Tavis mrevlSi scxovrobdes dasamrevlo ar dastovos, gansakuTrebiT roca iq raime moaruli seni gaCndeba daroca samrevlos gansacdeli ram moelis; b) gansakuTrebul Tvalyurs adevnebdessakuTars yofaqcevas, rogorc sazogadoebaSi, ise Tavis saxlSi; g) aasrulossazogadoebrivi RvTismsaxureba dawesebul dros; d) mrevlis moTxovnilebisamebraasrulos saWiro mRvdelmoqmedeba; e) Tvalyuri adevnos taZrisa da saRvTismsax-uro sagnebis sisufTavesa da keTilSvenierebas; v) Tvalyuri adevnos mrevlSisaeklesio disciplinisa da zneobis dacvas; z) roca samsaxuris dros ama Tu imsakiTxis Sesaxeb eWvi daebadeba, movalea axsna-ganmartebisaTvis mTavarxucess dasaeparqio mTavrobas mihmarTos; H) mis upirveles movaleobas Seadgens eklesiaSiqadageba da sazogadod swavla-moZRvreba; T) mRvdeli movalea RvTismsaxurebisdros kaTolikozisa da Tavisi episkopozis saxeli moixsenios; i) agreTve mov-alea krebulis sxva wevrTa saSualebiT saeklesio sabuTebi awarmoos; ia) TavissamrevloSi mRvdels ufleba aqvs sxa mRvdels romlisame mRvdelmoqmedebis Ses-rulebis neba ar misces.

$57. samRvdelo da sadiakvno kandidati unda iyos kanoniurad srulwlovani,xolo wignismkiTxvelad SeiZleba ufro axalgazrdac airCes. fizikurad samRvde-lo da sadiakvno kandidati unda akmayofilebdes saeklesio kanonebis moTxov-nilebas. samRvdelo kandidats unda hqondes miRebuli saSualo sazogado ga-naTleba da yovel SemTxvevaSi ara umcires sruli progimnaziuli ganaTlebisa.amave moTxovnilebas unda akmayofilebden, SeZlebisdagvarad, sadiakvno kandi-

Page 129: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

129saeklesio samarTali, kanonebi

datebi da wignismkiTxvelnic, romelTac unda icodnen RvTismsaxurebis wesebi dasaeklesio sabuTebis warmoeba, rac windawinve (arCevamde) unda iyos Semowmebuliromelsame saeparqio mTavrobisagan.

SeniSvna: wignismkviTxvelad SeiZleba arCeul iqmnes mxolod mamakaci.

saeklesio samarTali $58. saqarTvelos eklesiis samarTals eqvemdebarebaama eklesiis yvela wevri iseT saqmeebSi saeklesio swavla-moZRvrebisa, zneobrivcxovrebisa, saeklesio wyobilebisa da saeklesio samsaxuris winaaRmdeg, romelT-aTvisac saeklesio kanoniT dadgenilia gansazRvruli sasjeli anu zomebi zRvevi-sa da gasworebisa.

$59. saeklesio samarTali eparqiaSi gancalkevebulia saeklesio marTva-gam-geobisagan da Sesdgeba saeparqio sasamarTlosagan.

$60. gansakuTrebuli instituti saqmis gamomZieblisa ar arsebobs, aramedsasamarTlo TviTon irCevs gamomZiebels TviTeul SemTxvevaSi. ar arsebobs arcbralmdeblis Tanamdeboba, aramed sasamarTlos erT-erT wevrs miendoba sa-braldebo oqmis Sedgena da moxseneba; es wevri Semdeg monawileobas aRar iRebsganaCenis gamotanaSi.

SeniSvna 1. braldebuls neba aqvs sasamarTloSi damcveli (veqili) daixmaros, magram TviT

sasamarTlosTan damcvelis instituti ar arsebobs.

SeniSvna 2. mxareebi gamoiwvevian sagangebo uwyebebiT, romlebic egzavneba maT adgilo-

briv (sadac scxovroben) da unda Cabardes ara ugvianes erTis kvirisa sxdomisaTvis daniSnul

dReze. uwyebaSi naCvenebi unda iyves sasamarTlos misamarTic.

$61. saeklesio sasamarTlo daxuruli ar aris, saqmis garCevas gareSeniceswrebian. ganCinebas sasamarTlos wevrebi daadgenen Tavisi Sinaganis darwmunebisTanaxmad, mxolod mas Semdeg, roca Semowmebul iqmneba sasamarTloSi warmodgeni-li sabuTebi.

$62. yoveli saqme arsebiTad gadawydeba ors instanciaSi da mesame instanciaiqneba sakasacio. perioduli saeklesio krebis ganCinebani ki sabolovoa, Tundaciq saqme pirvelis instanciiT wydebodes.

saeparqio sasamarTlo $63. saeparqio sasamarTlo Sesdgeba xuTi wevrisa-gan, romelTac irCevs saeparqio kreba sami wlis vadiT.

SeniSvna 1. Tavmjdomare ueWvelad samRvdelo piri unda iyves; danarCen wevrTa da kandi-

datTa naxevari samRvdelo pirni unda iyvnen. Tavmjdomare aRirCevis sasamarTlos wevrTa

mier Tvis Soris.

SeniSvna 2. sasamarTlos wevrebad ar SeiZleba arCeul iqmnen mRvdlis xarisxiTgan gandgo-

milni, an gankveTilni da arc iseTi pirni, romelTac sasamarTlos mier SezRuduli an Cam-

orTmeuli aqvs sazogado krebaze daswrebis ufleba, an ar ziarebulan ukanaskneli samis wlis

ganmavlobaSi erTxel mainc.

SeniSvna 3. sasamarTlodan gasuli wevri SeiZleba xelmeored arCeul iqmnes. - sasamarT-

los wevrebTan erTad saeparqio kreba irCevs maT kandidatebsac.

Page 130: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

130 mitropoliti anania jafariZe

$64. saeparqio sasamarTlos eqvemdebarebian: a) danaSaulobani, romelTaTvisacsaeklesio kanoniT dadgenilia umZimesi zomebi : mRvdelmoqmedebis Sesrulebis akrZa-lva, samsaxuridan gadayeneba; b) ganqorwinebis saqme.

$65. sasamarTlos ganCineba waredgineba eparqiis mRvdelmTavars, romelzedacdamokidebulia misi damtkiceba.

SeniSvna: saeparqio sasamarTlos ganCinebiT ukmayofiloT SeuZliaT ganasaCivron saqme

sakaTalikozo sabWoSi.

uzenaesi saeklesio samarTali $66. mudmiv krebas, anu sakaTolikozo sa-bWos SeuZlia zogierTi saqme, saboloo msjavris dasadastureblad, gamonaklisissaxed, warudginos periodul saeklesio krebas.

$67. kaTolikoz-patriarqis gasamarTleba Sedis periodul saeklesio krebiskompetenciaSi.

$68. sakaTolikozo sabWos ganCinebiT ukmayofilos SeuZlia gadaitanos kasaciiswesiT saqme periodul saeklesio krebaSi.

SeniSvna: ganqorwinebis saqmeebs sabolood swyvets mudmivi kreba - sakaTolikozo sabWo.

gadmobeWdilia wignidan _ “saqarTvelos e klesiis marTva-gamgeoba”, 1920.

Page 131: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

131saeklesio samarTali, kanonebi

patriarq wmida ambrosi xelaias gar-

dacvalebis Semdeg komunisturi xelisu-

flebis mimarT loialurad ganwyobil

samRvdeloebas saSualeba mieca ganex-

orcielebina mkveTri Semobruneba sax-

elmwifosTan damokidebulebaSi. mitro-

politma qristefore cicqiSvilma, `rev-

oluciurad~ ganwyobili frTis lider-

ma eklesias Seucvala komunistur sax-

elmwifosTan damokidebulebis kursi. jer

kidev ruseTis pirveli revoluciis

wlebSi mRvdeli qristefore cicqiSvili

moiTxovda eklesiaSi `reformis gatare-

bas da mis daaxloebas cxovrebasTan~.

magaliTad, 1905-06 wlebSi igi moiTx-

ovda ufleba miscemodaT mRvdlebs ek-

lesiis gareT etarebinaT saero tanisa-

mosi, miscemodaT qvriv mRvdlebs colis

SerTvis neba da ar yofiliyo savaldeb-

ulo kurTxevamde colis SerTva1 da sxv.

eklesiam ar miiRo aseTi reforma.

1927 wels, rogorc adre, saqarTve-

los sapatriarqo Sedgeboda 15 eparqi-

isagan: eparqiebs marTavda 9 mRvdelmTa-

vari, xolo Tavisufali iyo 6, maT Soris

kaTolikos-patriarqi qristefore iyo

imavdroulad droebiTi mmarTveli ba-

Tom-Semoqmedisa, quTaTel-genaTeli mit-

ropoliti daviTi _ Wyondidis eparqiis,

ninowmideli episkoposi efremi droebiT

marTavda cxum-afxazeTis eparqias. maT

garda eparqiebs marTavdnen: mangleli

mitropoliti _ kalistrate, urbneli

episkoposi _ simeoni, wilkneli episko-

posi _ pavle jafariZe, alaverdeli

episkoposi _ melqisedeki, bodbeli

episkoposi _ stefane, margveli episko-

saqarTvelos IV saeklesio kreba (21-27.06.1927)

posi _ varlami. yvelam amaT xeli moaw-

eres IV saeklesio krebis mier 24 iv-

niss miRebul dadgenilebas - `saqarTve-

los marTlmadideblur eklesiaSi axali

stilis kalendris SemoRebis Sesaxeb~,

romelSic kerZod naTqvamia - `vacxadeb

samRvdeloebisa da morwmune eris sayura-

dRebod: axali stilis kalendari SemoRe-

bul iqnas saqarTvelos marTlmadidebel

eklesiaSi ama 1927 wlis noembris 27-

dan (Zveli stilis 14-dan). yvela uZravi

dResaswaulebi da wmidaTa xseneba gada-

xdil iqnas axali stilis kalendriT,

anu swored im ricxv ebSi, rogorc

uCveneben saeklesio wignebi~. aRdgomisa

da masze damokidebuli moZravi dReebis

xsenebani unda darCeniliyo iseve, rogorc

iqamde dResaswaulobda marTlmadidebe-

li eklesia. kreba avalebda yvela saek-

lesio pirs SeesrulebinaT es gankar-

guleb a. IV kreb is e s dadgen ileb a

gamocemulia 1927 wlis 12 oqtombers.

aRniSnul dadgenilebas krebam safuZv-

lad daudo konstantinopolis patri-

arqis basilisa da misi wmida sinodis

1927 wlis 17 Tebervlis epistole, rom-

liTac msoflio sapatriarqo acxadebda

msoflio marTlmadidebeli eklesiis ga-

dasvlas axal stilze. 1923 wels kon-

stantinopolSi sinodikonis darbazSi

mowveul ̀ yvela marTlmadidebeli eklesi-

is~ krebis ZaliT, romlis mierac `1924

wels SemoRebul iqna Sesworebuli kal-

endari yovel-mxriv kanonikurad~. `ara-

sodes, arc erT krebas, msoflios Tu

adgilobrivs, ar miuCnevia kalendari

dogmatur da ZiriTad saeklesio kanon-

Page 132: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

132 mitropoliti anania jafariZe

ikur dadgenilebaTa xasiaTisa~. rogorc

cnobilia, mTelma eklesiam da saerTod

xalxma ar miiRo eklesiaSi axali sti-

lis kalendari.

1928 wlis saeklesio kalendarSi aris

ganmarteba, Tu ra iyo kalendaruli cv-

lilebis mizezebi - paragrafSi - `Zve-

lisa da axali stilis Sesaxeb~. miuxe-

davad amisa, rogorc iTqva, morwmune

mrevlma da mTelma eklesiam ar miiRo

aseTi kalendari.

IV saeklesio kreba muSaobas Seudga

1927 wlis 21 ivniss. sxdomebi sionSi

tardeboda da dasrulda 27 ivniss. kre-

bam ganixila saqarTvelos eklesiis mar-

Tva-gamgeobis debuleba, miiRo deklara-

cia sabWoTa xelisuflebisadmi. krebam

moiTxova eklesias gamoenaxa ̀ masTan saer-

To ena, raTa Tavidan iqnes acilebuli

yovelgvari gaugebroba~. amasTanave, krebam

saWirod miiCnia gamoZebniliyo saSuale-

bebi 1923 wlis 18 ianvris mTavrobis

dadgenilebis (`eklesiis saxelmwifodan

gamoyofies~ Sesaxeb) cxovrebaSi gasa-

tareblad. krebam airCia axali kaTa-

likoz-patriarqi uwmidesi da unetare-

si qristefore III (cicqiSvili). krebam

uaryofiTad Seafasa sakaTalikozo sab-

Wos muSaoba. miiCnia, rom misi roli

ganuzomlad iyo gazrdili, kerZod ki

mmarTvel mRvdelmTavarTa ukiTxavad

wyvetda umTavres saeklesio sakiTxebs,

daigmo misi antisabWoTa politika. Se-

sabamisad axalma debulebam asaxa kreb-

is suliskveTeba, sakaTalikozo sabWo

gauqmda da mis nacvlad SemoRebul iqna

`sakaTalikozo sinodi~, yvela mmarTve-

li mRvdelmTavris da eqvsi sxva piris

wevrobiT. krebam daamtkica eklesiis mar-

Tva-gamgeobis axali debuleba.

Page 133: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

133saeklesio samarTali, kanonebi

debulebasaqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobisaTvis

debuleba

ese miRebulia da damtkicebuli sruliad saqarTvelos saeklesio IV krebis mier1927 wlis, ivnisis 21-27

$1. marTva-gamgeobis mxriv saqarTvelos eklesia ganiyofeba eparqiebad, epar-qiebi - olqebad, xolo olqebi - samrevloebad.

$2. saqarTvelos eklesiaSi Semdegi eparqiebia:a) mcxeTa-tfilisisa, romlis mwyemsTmTavari aris mTavarepiskopozi mcxeTisa

da tfilisisa da sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqi. samwyso : saqarTve-los eklesiis wm. deda qalaqi mcxeTa, tfilisi da gare kaxeTi (teritoria Zvelieparqiebis: mcxeTisa, tfilisisa, rusTavisa, kawareTisa da ninowmidisa), rasacSeicavs exlandeli mcxeTa da nawili tfilisis mazrisa. kaTedra eparqiisa arismcxeTaSi (sveticxovelSi), xolo kaTolikozis rezidencia - tfilisSi.

SeniSvna 1. kaTolikoz-patriarqis samwysos Seadgens saqarTvelos eklesiis wevrni, mcx-

ovrebni sakaTolikozos gareT iseT qveynebSi, sadac marTlmadidebeli episkopozi ar aris.

SeniSvna 2. rodesac kaTolikoz-patriarqi gardaicvleba, an mZime avadmyofobisa da sxva

mizezTa gamo moklebuli iqneba saSvalebas, gauwios xelmZRvaneloba saeklesio marTva-gam-

geobas, sinodi gamoiwvevs erT-erT mRvdelTmTavars, daniSnavs mas kaTolikoz-patriarqis

Tanamosaydred; mosaydreoba uqmdeba, rodesac kaTolikoz-patriarqi Tavis adgilzea.

SeniSvna 3. qorepiskopozi SeiZleba hyavdes mxolod kaTolikoz-patriarqs. qorepisko-

pozis kandidaturas wamoayenebs kaTolikoz-patriarqi, xolo misi wodeba damokidebulia

mRvdelT-mTavarTa krebulze, qorepiskopozi wevria sinodisa.

b) wilknisa. samwyso : orisave aragvis, qsan-lexuris xeoba, gare qarTli,saguramo da fSav-xevsureTi (teritoria Zveli eparqiebisa wilknisa, nawili samTavi-sisa da samTavrosi), rasac Seicavs exlandeli duSeTis mazra da nawili samxreToseTis avtonomiuri olqisa. kaTedra mRvdelTmTavrisa wilkanSi, rezidenciadroebiT sveticxovelTan; pativi mRvdelTmTavrisa “wilkneli episkopozi”.

g) manglisisa. samwyso: sabaraTiano (teritoria Zveli eparqiebisa: manglisisada winwyarosi), rasac Seicavs exlandeli tfilisis mazris dasavleTis nawili :wyneTi-TeleTis xazidan _ TeTriwyaro-manglisis xazamde. kaTedra _ manglisSi,rezidencia _ tfilisSi. pativi mwyemsT-mTavrisa - “mangleli episkoposi”.

d) agarak-walkisa, anu axtala-penteliTarisa (beStaSenis) (teritoria Zvelieparqiebisa: walkisa, dmanisisa, bolnisisa da agarakisa), rasac Seicavs exlande-li tfilisis mazris dasavleTis nawili, TeTriwyaro-manglisis xazidan. borCa-

Page 134: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

134 mitropoliti anania jafariZe

los da lori-bambakis mazrebi. kaTedra _ axtalaSi (agaraki), rezidencia _ tfil-isSi, pativi mRvdelmTavrisa: “axtala-penteliTaris (beStaSenis) episkopozi”.

e) alaverdisa. samwyso: Sida kaxeTi (teritoria Zveli eparqiebisa: alaverd-isa, nekresisa da xarWaSenis), rasac Seicavs exlandeli Telavis mazra da yofiliTianeTis mazris nawili xarWiSos ubnis mimatebiT da amaT garda didoeT-durZuke-Ti, miwerili Tergisa da daRestnis mxareebze. kaTedra _ alaverdSi, rezidencia _q. TelavSi, pativi mRvdelmTavrisa: “alaverdeli episkopozi” (anu abba alaverdeli).

v) bodbisa. samwyso: hereTi, rani, Saqi da wukeTi (teritoria Zveli eparqie-bisa: bodbisa, Weremisa, giSisa da xornabujisa), rasac Seicavs exlandeli mazrebida olqebi - siRnaRisa, zaqaTalisa, samurisa, nuxisa, areSisa, ganjisa da yazax-isa. kaTedra _ bodbeSi. rezidencia mRvdelmTavrisa _ q . siRnaRSi, pativimRvdelmTavris: “bodbeli episkopozi”.

z) urbnisisa. samwyso: Sida qarTli (teritoria Zveli eparqiebisa: urbnisis,ruisis, niqozisa, nawili samTavisisa da samTavrosi), rasac Seicavs exlandeligoris mazra, garda borjomis xeobisa, da amas garda dvaleTi, miwerili Tergismxareze. kaTedra _ urbnisSi, rezidencia _ q. gorSi. mRvdelmTavris pativi :“urbneli episkopozi”.

H) awyurisa. samwyso : samcxe-javaxeTi da zemo somxeTi (teritoria Zvelieparqiebisa: awyurisa, wurwyabisa, kumurdosi, eruSeTis, dadaSenis, wyarosTavis,anisis, karisa da alaSkertisa), rasac Seadgens exlandeli axalcixis mazra -borjomis xeobis momatebiT, axalqalaqis mazra, artaanis olqi, yarsis olqi,yaRzevanis olqi, gumbris mazra, basiani da alaSkerti. kaTedra mRvdelmTavrisa _awyverSi (droebiT zarzmaSi), rezidencia - q. axalcixeSi. mRvdelmTavris pativi :“mawyvereli episkopozi”.

T) margveTisa. samwyso: zemo imereTi (teritoria _ nawili gaenaTis Zvelieparqiisa), - exlandeli Sorapnis mazra. kaTedra mRvdelT-mTavrisa _ argveTSi,rezidencia _ saCxereSi. mRvdelmTavris pativi : “margveli episkoposi”.

i) quTais-genaTisa. samwyso: qvemo-imereTi da okriba (teritoria Zveli epar-qiebisa: quTaisisa, xonisa da nawili gaenaTisa), rasac Seadgens exlandeli quTai-sis mazra. kaTedra _ quTaisSi, rezidencia _ iqve. mwyemsT-mTavris pativi : “qu-TaTel-genaTeli episkopozi”.

ia) nikorwmidisa. samwyso: raWa (teritoria nikorwmidis Zveli eparqiisa),exlandeli raWis mazra. kaTedra _ nikorwmidaSi, rezidencia _ onSi. pativimRvdelmTavrisa: “nikorwmindeli episkopozi”.

ib) cagerisa. samwyso: leCxum-svaneTi (teritoria _ cageris Zveli eparqiisa),- exlandeli leCxumis mazra, kaTedra _ cagerSi. rezidencia _ iqve. pativimRvdelT-mTavrisa: “cagereli episkopozi”.

Page 135: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

135saeklesio samarTali, kanonebi

ig) Wyondidisa. samwyso: odiSi (teritoria Zveli eparqiebisa: Wyondidisa,caiSisa da walenjixisa), - exlandeli senakisa da zugdidis mazrebi. kaTedra _martvilSi, rezidencia _ q. foTSi. pativi mwyemsmTavrisa: “Wyondideli episkopozi”.

id) baTom-Semoqmedisa. samwyso: guria, tao-klarjeTi da WaneTi (teritoriaZveli eparqiebis: xinowmidisa _ imave baTumis, Semoqmedisa, jumaTisa, satrapel-asi, tbeTisa, anCisa, iSxanisa da banisa), rasac Seicavs saqarTvelos respublikissamzRvrebSi _ exlandeli ozurgeTis mazra da aWaristanis avtonomiuri sabWoTarespublika, xolo osmaleTis sazRvrebSi olqebi : arTvinisa, olTisisa, TorT-omisa, kiskimisa, ispiri, rizesi, aTinasi da xofasi. kaTedra _ q. baTomSi, reziden-cia _ iqve. pativi mRvdelmTavrisa: “baTomel-Semoqmedeli episkopozi”.

ie) cxum-afxazeTisasa (teritoria Zveli eparqiebisa: drandisa _ imave cxumisa,bediisa, moqvisa da biWvinTisa), exlandeli afxazeTis sabWoTa avtonomiuri res-publika da zugdidis mazris nawili mdinare inguris dasavleTiT. kaTedra _ cxumSi(soxumSi), rezidencia _ iqve. mRvdelT-mTavris pativi: “cxum-afxazeTis episkopozi”.

SeniSvna 4. mitropolitebi pativiT episkopozebze maRla dganan. mwyemsmTavarni pativde-

bul iqmnebian qirotoniis uxucesobis mixedviT.

SeniSvna 5. am siis Secvla da Sevseba sruliad saqarTvelos eklesiis krebis kompetencias

ekuTvnis.

mTavari gamgeoba $3. saqarTvelos eklesias ganagebs saeklesio kreba, romelze-dac warmoigzavnebian warmomadgeneli TiToeuli eparqiidan oTx-oTxi; amas gardaqalaqebi warmogzavnian: tfilisi _ Tormets, quTaisi, cxumi, baTomi, foTi, gori,Telavi, siRnaRi, axalcixe, ozurgeTi, liuqsemburgi _ or-ors, cxum-afxazeTi, walkisda baTom-Semoqmedis eparqiebis berZenTa eklesiebi da rusTa _ or-ors. saeklesiokrebis wevrebad iTvlebian yvela mmarTveli mRvdelmTavarni, kaTolikoz-patri-arqis qorepiskopozi da saqarTvelos sakaTalikozo sinodis wevrebi.

SeniSvna 1. eparqiebisagan da qalaqebisagan warmogzavnil warmomadgenelTagan naxevari

aucileblad sasuliero pirni unda iyvnen.

SeniSvna 2. avadmyofobis dros mRvdelmTavars ufleba aqvs wargzavnos krebazed Tavisi

warmomadgeneli.

SeniSvna 3. delegatad ar SeiZleba arCeul iqmnes mRvdlis xarisxisagan gandgomil an

gankveTili.

$4. sruliad saqarTvelos saeklesio krebas Tavmjdomareobs kaTolikozi, xolo,roca igi ar aris, misi mosaydre. kreba irCevs prezidiumis danarCen wevrebs damdivnebs. kreba aris perioduli sam weliwadSi erTxel, - da mudmivi sakaToliko-zo sinodis saxiT. periodul krebas iwvevs sakaTolikozo sinodi. kreba kanon-ieria, Tu mowveulTa mesamedi mainc gamocxaddeba.

SeniSvna: ara Cveulebrivi kreba moiwveva saWiroebis mixedviT.

$5. saqarTvelos eklesiis perioduli krebis kompetencias eqvemdebareba: a) adgilo-brivi saeklesio kanonmdebloba; b) uzenaesi saeklesio samarTali; g) sabolood

Page 136: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

136 mitropoliti anania jafariZe

garCeva da gadawyveta im saqmeebisa, romelTac mas sakaTolikozo sinodi warud-gens; d) arCeva sakaTolikozo sinodisa, anu mudmivi krebis wevrebisa da maTikandidatebisa; e) Zveli kaTedrebis aRdgena, axali eparqiebis gaxsna an arsebuleparqiaTa daxurva da sazRvrebis gamijvna; v) zrunva sasuliero saswavlebelTadaarsebisa da nivTierad uzrunvelyofisaTvis.

$6. mudmivi kreba, sakaTolikozo sinodi Sesdgeba yvela mmarTvel mRvdelmTa-varTagan, kaTolikos-patriarqis qorepiskopozisa da eqvsi wevrisagan. sinodiswevrebi da maTi eqvsi kandidati aRirCevian saeklesio krebis mier, rogorc del-egatTa, ise ara delegatTagan. naxevari arCeuli wevrebisa da maTi kandidatebisauTuod samRvdelo pirni unda iyvnen.

SeniSvna: sinodi pasuxismgebelia saeklesio krebis winaSe.

$7. sinodis wevrni, agreTve maTi kandidatebi aRirCevian saeklesio krebis miersamis wlis vadiT da SeuZlianT xel-axala arCeul iqmnen. sinods TavmjdomareobskaTolikoz-patriarqi, xolo roca ar aris, misi mosaydre da Tu mosaydrec araris damswre uxucesi mRvdelT-mTavari. sakaTolikozo sinodis krebebze weliwad-Si orjel: didmarxvis mesame kviraSi da Semodgomaze moiwvevian yvela mRvdelmTavrebi(mmarTvelni da qorepiskopozni), romelTa TanamonawileobiT swydeba sayuradRe-bo sakiTxebi.

SeniSvna 1. aseT krebebs SeuZlianT gadasinjos sakaTolikozo sinodis Cveulebrivi Semad-

genlobis mier gadawyvetili saqmeni axali dadgenilebis gamosatanad, Tu isini gansaCivrebu-

li iqmnebian.

SeniSvna 2. mRvdelmTavris dauswreblad sakaTolikozo sinodis kreba ar xdeba.

SeniSvna 3. adgilobriv mRvdelTmTavars SeuZlia wamoiyvanos sinodis sxdo-maze saTana-

dod momzadebuli piri Tavis eparqiis saWirboroto da mniSvnelovan sakiTxebis garCevis dros

monawileobis misaRebad saTaTbiro xmiT.

SeniSvna 4. Tu raime mizezisa gamo sinodis wevrma Tavi gaaneba samsaxurs da kandidatebic

uars ityvian wevrobaze, sinodis plenums an Cveulebriv Semadgenlobas eZleva neba moiwvios

saTanadod momzadebuli piri, kooptaciis wesiT.

$8. sinodis sxdoma kanonieria, Tu mas daeswreba Tavmjdomare da tfilisSimcxovreb wevrTa naxevari.

$9. sinodSi sakiTxi ubralo xmis umetesobiT swydeba, xolo roca xmebi Tanabradiyofa, maSin is azri upiratesobs, romelsac Tavmjdomare emxroba.

$10. sabWos wevrT ara aqvT ufleba Tavi Seikavon xmis micemisagan.$11. Tu romelime wevri moisurvebs kerZo azris Setanas, movalea gamosTqvas

igi TviT sxdomazed, da ara ugvianes samis dRisa warudginos werilobiT sxdomisTavmjdomares, JurnalSi Sesatanad, anu dasarTvelad.

$12. saqmeebis ganxilvis rigs awesebs Tavmjdomare.$13. sakiTxis aRZvris ufleba aqvs sinodis yvela wevrs; am uflebis gansaxor-

cieleblad saWiroa werilobiTi gancxadebis Setana kaTolikoz-patriarqis saSu-alebiT, romelic movalea aRniSnuli gancxadeba gadasces gansaxilvelad sinodisuaxloes krebas.

Page 137: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

137saeklesio samarTali, kanonebi

$14. kaTolikoz-patriarqs ar aqvs ufleba moxsnas Tavis gankargulebiT sak-iTxi rigisagan, xeli SeuSalos ganCinebis gamotanas dasmul sakiTxze, an SeaCerosganCinebis sisruleSi moyvana, Tu Tavis droze ar ganucxadebia protesti.

$14a. kaTolikoz-patriarqs, Tu dainaxavs, rom sinodis mier gamotaniliganCineba mavnebeli da sazianoa sarwmunoebriv-zneobrivi mxriT eklesiis keTil-dReobisaTvis, - SeuZlia ganacxados protesti da samis dRis ganmavlobaSi Seit-anos sinodSi werilobiTi winadadeba sakiTxis gadasinjvisaTvis.

$15. rodesac sinodSi irCeva saqme Tavmjdomaris anu sinodis wevris ukanonomoqmedebaTa gamo, dainteresebul pirs neba aqvs darCes darbazSi saqmis moxsenebisdros da miawodos sinods saWiro ganmarteba, magram, roca sinodi Seudgeba gan-Cinebis gamotanas, ueWvelad unda dastovos darbazi.

SeniSvna: roca saCivari exeba Tavmjdomaris (kaTolikozis) ukanono moqmedebas, sinods

Tavmjdomareobs uxucesi damswre mRvdelmTavarTagan.

$16. sinodis ganCinebas xels awers yvelaze uwin Tavmjdomare da mis Semdegyvela im sxdomaze damswre wevri, miuxedavad imisa, Tanaxma iyo igi gamotaniliganCinebisa, Tu ara.

$17. sinodis wevrTa Soris saqmeTa ganawileba da maTi warmoebis wesi xdebasinodisve ganCinebiT. Tu romelime wevri ar asrulebs Tavis movaleobas da xelsuSlis saqmis normalurad warmoebas, sakaTolikozo sinods eZleva ufleba misigadayenebisa da mis adgilze kandidatis mowvevisa. amis Sesaxeb sakaTolikozosinodi valdebulia, moaxsenos morig plenums, anu saeklesio krebas, saboloomsjavris dasadebad.

$ 18 . s a kaTolikozo si nods s a ms a xuri s m xriT e q ve m de b areb i an rogorcmRvdelmTavrebi da sasuliero pirni, agreTve saeklesio dawesebulebani da maTSimosamsaxureni, xolo sarwmunoebisa da saeklesio disciplinis mxriT yoveliwevri saqarTvelos eklesiisa. sinodis dadgenilebani savaldebuloa yvela saek-lesio dawesebulebaTa da eklesiis wevrTaTvis; amaTi Secvla SeuZlia mxolodsinods, plenums, periodul an araCveulebriv krebas. sakaTolikozo sinodi Tavi-si funqciebis aRsrulebis dros xelmZRvanelobs saRmrTo weriliT; msoflio daadgilobrivi (maT Soris saqarTvelos eklesiis) krebaTa dadgenilebiT da saxelm-wifoSi moqmed kanonmdeblobiT. sakaTolikozo sinods hyavs damxmare organoebi :kontroli, sameurneo gamgeoba, kancelaria da sxva.

$19. sakaTolikozo sinods anu mudmiv krebas eqvemdebareba Semdegi saqmeebi: a) zrunvasaeklesio swavla-moZRvrebisa da qarTuli RvTismetyvelebis ayvavebisa da Seu-ryvnelad dacvisaTvis; b) zrunva samwysoTa sarwmunoebriv-zneobrivi warmatebi-saTvis; g) saWiroebaTa mixedviT arsebul kanonTa farglebSi gankargulebis gamocemada droebiT, morig saeklesio krebamde, cxovrebaSi misi gatareba; d) Tvalyurisdevneba mis qvemdebare pirTa da dawesebulebebis moqmedebaTaTvis; e) zrunva taZar-

Page 138: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

138 mitropoliti anania jafariZe

Ta, saqvelmoqmedo da sasuliero saganmanaTleblo dawesebulebaTa keTilmowyo-bisaTvis; v) ganxilva da saTanado dawesebulebaTa winaSe Suamdgomlobis aRZvraeklesiaTa, saqvelmoqme-do da sasuliero samoswavlo-saganmanaTleblo dawese-bulebaTa daarsebis Sesaxeb; z) saTanado saxelmwifo dawesebulebaTa da Tanamdebo-bis pirTa winaSe saeklesio saqmeTa gamo Suamdgomlobis aRZvra; H) zrunva sam-Rvdeloebis qonebrivad uzrunvelyofisaTvis; T) zrunva samsaxuridan gasul sam-Rvdelo pirTa, saeklesio dawesebulebaTa moxeleTa da samRvdelobis qvriv-obo-lTaTvis; i) zrunva saRmrTo da saeklesio-saRvTismsaxuro wignTa Sedgenisa,Sesworebisa da gamocemisaTvis; ia) mRvdelmTavarTa, Tanaxmad maTis Txovnisa,samsaxuriTgan ganTavisufleba; ib) reviziis daniSvna sxvadasxva saWiroebaTa daSemTxvevaTa gamo; ig) eparqiebisa da saeklesio dawesebulebaTa xarjT-aRricxvisganxilva-damtkiceba; id) saeparqio dawesebulebaTa wliuri angariSebis ganxilvada mTeli sakaTolikozoQs wliuri angariSis Sedgena perioduli krebisaTvis war-sadgenad; ie) sabolood garCeva apelaciis da kasaciis wesiT saeparqio mmarTvelo-baTagan Semosul saqmeTa; iv) nebarTva sakaTolikozos eklesiebSi nebayoflobiTiSewirulebis saqvelmoqmedo mizniT Sekrebisa; iz) sxva avtokefalur eklesiebTanurTierTobis daWera; iH) perioduli krebis mowveva da im krebaze gansaxilvelsakiTxTa winaswari damuSaveba da masalebis Sekreba; iT) xelmZRvaneloba kaTo-likozis arCevnebisa; k) micema droebiT Tavisuflebisa, erT Tveze metis vadiT,episkopozebisa, sakaTalikozo sinodis wevrebis da sinodis damxmare organoTagamgeTaTvis; ka) zrunva galobis aRdgena-gamSvenebisaTvis; kb) zrunva uepiskopo-sod darCenil eparqiaTaTvis; kg) danaSaulobani, romelTaTvis saeklesio kano-niT daniSnulia eklesiis wevrobidan gamoricxva da mRvdlis xarisxidan gankve-Ta; kd) saeparqio sabWos wevrTa da mRvdelmTavarTa danaSaulobani samsaxurSi.

$20. kaTolikozi. saWeTmpyroblad (mTavar-winamZRvrad) eklesiisa iTvlebamTavar-episkopozi mcxeTisa da tfilisisa da sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqi, romelsac irCevs saqarTvelos eklesiis perioduli kreba, farulixmis micemiT. arCeulad CaiTvleba is kandidati, romelic umravles amomrCev xmasmiiRebs, magram damswre amomrCevelT xmebis naxevarze mets.

SeniSvna: sakaTolikozo kandidatisaTvis berobis miReba savaldebulo ar aris. fizikurisa

da zneobrivis mxriv, igi unda akmayofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas da unda

hqondes miRebuli umaRlesi sazogado ganaTleba da Sesaferi saRvTismetyvelo momzadeba.

$21. kaTolikoz-patriarqis kompetencia aseTia: a) is Tavmjdomareobs sruliadsaqarTvelos saeklesio periodul da mudmiv krebas; b) mwyemsmTavrulad mimoix-ilavs sakaTolikozos eparqiebs da xelmZRvanelobas uwevs episkoposebs saeparqiomarTva-gamgeobaSi; g) mis saxels ixsenieben wirva-locvis dros sakaTolikozosmRvdelmTavrebi da samRvdeloeba; d) igi aZlevs droebiT Tavisuflebas episkopo-zebs, sakaTolikozo sinodis wevrebs da sinodis damxmare organoTa gamgeebs ara

Page 139: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

139saeklesio samarTali, kanonebi

umetes erTi Tvisa weliwadSi, xolo saeparqio marTva-gamgeobis organoTa meTau-rebs - ori TviTgan da mets; e) agreTve aZlevs daTxovnis sigelebs im episkopozebs,romelnic droebiT eparqiidan sxvagan sadme midian; v) iRebs saCivars episkopozTa,sakaTolikozo sinodis wevrTa, saeparqio krebaTa da saeparqio dawesebulebaTaSesaxeb da aZlevs am saCivrebs kanonier msvlelobas; z) saWiro SemTxvevaSi, sinodismindobilobiT, is aZlevs rCevas da mwyemsTmTavrul SeniSvnas episkopozebsa dasaeparqio sabWoebis wevrebs; H) sinodisve mindobilobiT imas miwer-mowera aqvssxva avtokefalur eklesiebTan da saxelmwifos umaRles dawesebulebebTan.

saeparqio marTva-gamgeoba $22. saeparqio mmarTvelovbis mTavari or-gano aris saeparqio kreba, romelzedac TviTeuli olqi gzavnis or warmomad-genels, romelTagan erTi ueWvelad samRvdeloa. kreba orgvaria Cveulebrivi,weliwadSi erTxel da ara Cveulebrivi _ saWiroebisdagvarad. krebas Tavmj-dom areobs adgilobri vi mRvdelmTa vari, rodesac mRvdelmTavari ar aris,kre ba TiTon irCe vs T avmjdomares sa mRvdelo pirTa Soris : kreba ve irCe vsprezidiumis danarCen wevrebs da mdivnebsac. kreba kanonieria, Tu masze gamocx-adda ara umcires mowveulTa mesamedisa.

SeniSvna 1. saeparqio krebas iwvevs saeparqio mmarTveloba.

SeniSvna 2. saeparqio krebis wevrebad iTvlebian saeparqio sabWos wevrebi.

SeniSvna 3. warmomadgenlad ar SeiZleba arCeva mRvdlis xarisxidan gandgomilisa, an

gankveTilisa.

$23. saeparqio krebis uflebas Seadgens: a) saeparqio sabWos wevrTa da maTikandidatebis arCeva; b) Tvalyuris devneba saeparqio cxovrebisa da saeparqiodawesebulebaTa moqmedebisa; g) arCeva delegatebisa sruliad saqarTvelos saekle-sio krebisaTvis; d) zrunva saeklesio, samoswavlo da saganmanaTleblo dawese-bulebaTa daarsebisa, gaumjobesebisa da nivTier saSualebaTa gamonaxvisaTvis epar-qiaSi; e) adgilobrivi sabWos mier SemuSavebuli wesebis da instruqciebis damtki-ceba; v) zrunva galobis gaumjobesebisaTvis.

SeniSvna: saeparqio krebis ganCineba Sedis ZalaSi, Tu mas emxroba adgilobrivi mRvdelmTa-

vari, winaaRmdeg SemTxvevaSi, sakiTxi gadaecema sakaTolikozo sinods.

$24. saeparqio krebis aRmasrulebeli organo aris saeparqio sabWo. sabWosTavmjdomareobs adgilobrivi mRvdelmTavari, xolo, roca igi araa, maSin sabWoswevrebi, TavianT Soris irCeven Tavmjdomares samRvdelo pirTagan; sabWo SesdgebaoTxis wevrisagan, romelTagan ori samRvdeloa. sabWos wevrebi irCevian saeparqiokrebis mier, samis wlis vadiT. amaT garda sabWos hyavs mdivani, romelsac TviTsabWo moiwvevs. sabWos wevris samsaxuri ufasoa.

$25. saeparqio sabWos kompetencias eqvemdebareba : a) sarwmunoebis da zneobisdacva-ganmtkicebisaTvis zrunva eparqiaSi; b) ganxilva im saqmeebisa, romelTacmas saolqo krebebi an saolqo sabWoebi warmoudgenen; g) Tvalyuris devneba yvela

Page 140: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

140 mitropoliti anania jafariZe

saeklesio dawesebulebaTa da saeklesio Tanamdebobis pirTa moqmedebisa eparqiaSi,d) ufleba kreb ulis wevrTa adgileb zed arCeul kandidatebis damtkicebis a;e) ganxilva sakiTxisa axali olqebis gaxsnisa, an arsebul olqTa Semcirebisa,gind gayofisa da gadamijvnisa, eparqiis farglebSi; v) saeparqio krebaze gansaxil-vel sakiTxTa winaswari damuSaveba; z) saeparqio wliuri angariSis Sedgena saepar-qio krebisa da sakaTolikozo sinodisaTvis warsadgenad; H) berobisa da sasuli-ero wodebidan ganTavisufleba.

SeniSvna: sabWoSi saqmeebi swydeba ubralo xmis umetesobiT, magram rodesac sabWos da

mRvdelmTavars Soris uTanxmoebaa, maSin sadavo saqme gadaecema sakaTolikozo sinods.

$26. episkopozi aris eparqiis sarwmunoebriv-zneobrivi cxovrebis xelmZRv-aneli da ganagebs eparqias saeparqio sabWosTan erTad. saepiskopozo kandidatiaRirCevis faruli xmis micemiT, xeldaasxams mas kaTolikozi episkopozTa krebi-TurT. saepiskopozo kandidats unda hqondes miRebuli umaRlesi ganaTleba daSesaferisi saRvTismetyvelo momzadeba, xolo ukidures SemTxvevaSi ara umciressaSualo saRvTismetyvelo ganaTlebisa; fizikurad da zneobrivad unda akmay-ofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas.

SeniSvna 1. uzenaes saeklesio mmarTvelobas, garemoebis mixedviT, SeuZlia daniSnos episko-

pozi ama Tu im eparqiaSi, ukeTu arCevnebis moxdenis normaluri pirobebi ar iqmneba.

SeniSvna 2. saepiskopozo kandidatisaTvis berad Sedgoma savaldebulo ar aris. magram igi

ar SeiZleba iyos coliani an ganqorwinebuli.

SeniSvna 3. saepiskopozo kandidatis arCeva xdeba Semdegi wesiT: kandidatis dasaxeleba

SeuZlia daqvrivebuli eparqiis yovelsave wevrs, eparqiis daqvrivebiTgan erTi Tvis gasvlamde

kandidatTa saxelebi waredgineba saTanado cnobebis TandarTviT kaTolikoz-patriarqs. kan-

didatTa sias ixilavs mmarTvel episkopozTa krebuli (sami unda ueWvelad daeswros piradad,

xolo danarCenTagan gamoiTxovebis saTanado gramata). episkopozTa krebulisagan mowonebuli

saepiskopozo kandidatTa sia waregzavneba eparqiis droebiT mmarTvel episkopozs krebisaTvis

gadasacemad. yvela kandidats kenWi eyreba cal-calke. arCeulad iTvleba is, vinc yvelaze

mets kenWs miiRebs, magram ara umcires delegatTa naxevrisa, arCeul kandidats amtkicebs

sakaTolikozo sinodi.

$27. episkopozi aris sakaTedro taZris winamZRvari. mis kompetencias ekuTv-nis : a) sruli ufleba mTel eparqiaSi swavla-moZRvrebisa; b) ufleba yovel-gvaris mRvdelmoqmedebis Sesrulebisa; g) zrunva, raTa mis eparqiaSi morwmunenisaR saeklesio swavlebas icavdnen; d) mas aqvs ufleba moxsnas qorwinebis droszogierTi dabrkolebani, romelnic naTesavur kavSiridan gamomdinareoben; e) sar-wmunoebriv saqmeebSi masze damokidebulni arian eparqiis yvela wevrebi; d) Tval-yuris de vneba samonastro sae klesio qone baTa marTv a-gam geobi sa ep arqia Si;v) mis saxels aRavlens wirva-locvis dros mTeli eparqiis s amRvdeloeba;z) is a Zlevs droeb iTs T avisuflebas , ara umete s erTis Tv isa, s aeparqiodawesebulebebSi mosamsaxureT; H) episkopozs neba aqvs Svebulebis auReblad, gan-Sordes Tavis eparqias, weliwadSi ara umetes or gzisa, sam-samis kviriT, razedacmoaxsenebs sakaTolikozo sinods.

Page 141: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

141saeklesio samarTali, kanonebi

episkopozi valdebulia: a) daemorCilos saeklesio kanonebsa da mTavar saek-lesio mmrTvelobis mier kanonierad gamocemuls dadgenilebaTa, xolo roca amaTu im saeklesio kanonisa an dadgenilebis Sesaxeb gaugebroba rame daebadeba, gansa-marteblad mTavar saeklesio mTavrobas mihmarTos; b) cxoveli kavSiri iqoniossamwysosTan da am mizniT xSir-xSirad mimoixilos Tavisi eparqia; g) yvelaferSidaemorCilos sruliad saqarTvelos saeklesio krebas da, roca sakaTolikozosinodi moiwvevs, aRniSnul krebaze gamocxaddes; d) mTavari saeklesio mTavrobisnebadaurTvelad ara moimoqmedos ra iseTi, rac mis uflebas aRemateba; e) wirva-locvis dros kaTolikozis saxels ixseniebdes; v) sxva eparqiaSi Tavisi nebiT aradaiwyos ra; z) pativiscemiT epyrobodes sxva mRvdelmTavrebs, saeparqio sabWoebsda saeparqio krebis gadawyvetilebas; H) ufleba aqvs damnaSave mRvdels aukrZalosadministraciuli wesiT mRvdelmoqmedeba, epitemia daados ara umetes erTis Tvi-sa, anu moxsnas, da amas acnobebs saeparqio sabWos.

SeniSvna: episkopozi, Tu igi eparqiis mmarTveli ar aris, anu qorepiskoposobas ar as-

rulebs da adgilobriv saeparqio da sakaTolikozo sinodis nebarTviT asrulebs mxolod

samrevlo mRvdlis movaleobas, swiravs filonSi da panaRias, gareSe wirva-locvisa, ar atarebs;

wirva-locvaSi mis eklesiaSi moixsenieba kaTolikoz-patriarqis da adgilobriv mRvdelT-

mTavris saxelebi.

saolqo mmarTveloba $28. olqs saeparqio mTavrobis xelmZRvanelobiTganagebs saolqo kreba, romelSiac monawileobas iRebs olqis TviTeuli sam-revlodan or-ori warmomadgeneli, romelTagan erTi aucileblad samRvde-loa; kreba s T avm jdomareobs mTa varxucesi. saolqo kreb as iwv evs s aolqosabWo da igi kanonieria, Tu ma sze gamocxaddeba ara umcires yvela wevrTanaxevarisa. saolqo kreba aris Cveulebrivi _ weliwadSi orjel da ara Cveu-lebrivi _ saWiroebisadagvarad.

$29. saolqo krebis kompetencias ekuTvnis a) saolqo sabWos wevrTa, maTikandidatebis da mTavarxucesis arCeva sami wliT, agreTve arCeva delegatebisasaeparqio krebisaTvis; b) zrunva samrevloebSi saeklesio cxovrebis mowesrigebisada warmatebisaTvis; g) zrunva qvriv-obol-gaWirvebulTaTvis, da sazogadod saqvel-moqmedo saqmis mowyoba olqSi; d) saolqo sabWos moqmedebis angariSis ganxilva;e) Suamdgomlobis aRZvra da mosazrebaTa wardgena Sesaxeb axlis samrevloebisdaarsebisa, arsebul samrevloTa gayofisa da Semcirebisa.

$30. saolqo krebis aRmasrulebeli organo aris saolqo sabWo, romelsacTavmjdomareobs mTavarxucesi. saolqo sabWo Sesdgeba samis wevrisagan, romelT-agan ori sasuliero piria.

SeniSvna: saolqo krebis arCevnebs amtkicebs saeparqio sabWo.

$31. saolqo sabWo: a) adgens saolqos wliur angariSs, romelsac warudgenssaolqo krebasa da saeparqio sabWos b) winaswar daamuSavebs sakiTxebs, romelic

Page 142: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

142 mitropoliti anania jafariZe

saolqo krebas unda waredginos gansaxilvelad; g) iwvevs saolqo krebas da xe-lmZRvanelobas uwevs samrevlo krebebs krebulis wevrTa arCevnebSi; d) iZlevasaWiro cnobebs olqis dawesebulebaTa da mosamsaxure pirTa Sesaxeb, roca amasumaRlesi saeklesio dawesebulebani moiTxoven; e) zrunavs moawesrigos krebuliswevrTa Soris amtydari uTanxmoebani saZmo Semosavlisa da sazogadod sameurneosaqmeebis gamo, agreTve amave xasiaTis uTanxmoebani krebulis wevrTa da samrevlosabWoebs Soris; v) aZlevs krebulis wevrTa Tavisuflebas ara umetes oris kvirisa.

samrevlo $32. samrevlo aris erTis sarwmunoebriv-zneobriobis mizniT,urTierTis daxmarebis azriT, saeklesio meurneobiT, sakuTaris krebulis xelmZR-vanelobiT, saerTo taZris garSemo Semokrebili da episkopozze kanoniurad damok-idebuli morwmuneTa sazogadoeba.

$33. samrevlos gaxsna ar SeiZleba, ukeTu morwmuneTa ricxvi imdenad mcirea,rom sakuTari taZrisa da krebulis Senaxva ar SeuZliaT. TviTeul samrevlosuWiravs gansazRvruli teritoria, romlis sazRvrebi SeiZleba Seicvalos sxvasamrevloebTan SeTanxmebiT da saTanado saeklesio mTavrobis nebarTviT.

SeniSvna: qalaqebSi samrevloTaTvis teritoriuli principis dacva savaldebulo ar aris.

$34. mrevlad iTvleba yoveli morwmune, romelic gansazRvruls samrevlosekuTvnis, Setanilia samrevlo davTarSi da monawileobas iRebs yvela xarjebSi,rasac samrevlo eweva.

$35. samrevlos qonebas Seadgens sanTlis Semosavali da taZarSi, an mrev-lSi Segrovili Semowiruloba. am qonebas samrevlo ganagebs Sesafer organ-oTa sa SualebiT.

SeniSvna: erTsa da iamve samrevloSi SeiZleba iyos zed miwerili taZari, romelSiac, Tu

saWiroeba moiTxovs da mosaxerxebelic iqneba, sruldeba yovelgvari RvTismsaxureba.

$36. samrevlos ganagebs saeparqio mTavrobis xelmZRvanelobis qveSe samrevlokreba da mis mier arCeuli samrevlo sabWo.

$37. samrevlo krebas Seadgens yevla marTlmadidebeli qali da kaci (araumcires 18 wlisa), romelnic am samrevlos sabuTebSi arian Cawerilni rogorcwevrni samrevloQsa.

$38. ufleba samrevlo krebaSi monawileobis miRebisa gadamwyvetis xmiT aqvTa) krebulis wevrT da b) yvela srulwlovan marTlmadidebel qalsa da kacs (araumcires 18 wlisa), romelnic am samrevlos sabuTebSi arian Cawerilni, rogorcwevrni samrevloQsa. gamonaklisi aRniSnulia qvemore muxlSi.

$39. samrevlo krebaze monawileobis miRebis ufleba ar aqvT im pirT a) romelnicdaarRveven wesierebas taZarSi, agreTve samrevlo krebaze, b) romelTac ar Se-moaqvT samrevlo gadasaxadebi Tu isini samrevlo krebis mier ganTavisuflebulniar arian, rogorc Raribebi, gadasaxadisagan.

Page 143: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

143saeklesio samarTali, kanonebi

$40. kreba aris Cveulebrivi weliwadSi erTxel da ara Cveulebrivi _ saWiroe-bisamebr. samrevlo krebas iwvevs samrevlo sabWo. kreba unda mowveul iqnas imSemTxvevaSic, roca amas moiTxovs ara umcires samrevloQs 20-is srulwlovaniswevrisa; kreba kanonieria, ukeTu masze samrevlos mekomurTa warmomadgenelTanaxevari mainc gamocxaddeba, xolo Tu kreba pirvel mowvevaze ar Sesdga, meoredigi kanonieria, ramdeni wevric unda gamocxaddes.

$41. samrevlos krebis kompetencias ekuTvnis: a) arCeva krebulisa da samrevlosabWos wevrebisa da maTi kandidatebisa, agreTve samrevlos molarisa; b) eklesiisada krebulis SenaxvisaTvis zrunva; g) samarTalSi micema samrevlo sabWos wevre-bisa samsaxuris aRsrulebis dros uflebis aRmatebisa da borotmoqmedebisaTvis;d) zrunva eklesiis gamSvenierebisa da keTilmowyobisaTvis; e) zrunva samrevlossarwmunoebriv-zneobrivi srulyofisa da mis saganmanaTleblo-saqvelmoqmedodawesebulebaTaTvis; z) zrunva sakrebulo binisaTvis; z) daniSvna sareviziokomisiis wevrebisa samrevlo sabWos moqmedebisa da angariSis gansaxilvelad;H) Suamdgomlobis aRZvra taZris kapitalurad gadakeTebis Sesaxeb, roca trapezisaSlaa saWiro.

$42. samrevlo krebis aRmasrulebeli organo aris samrevlo sabWo, romelicSesdgeba krebulis yvela wevrTa da ara umcires eqvsis wevrisa, romelTac irCevssamrevlo kreba, sami wlis vadiT. samrevlo sabWos Tavmjdomareobs eklesiiswinamZRvari, xolo roca igi ar aris, maSin sabWo TviTon irCevs TavmjdomaresTvis Soris. sabWos sxdomebi imarTeba TveSi erTxel, xolo, Tu saWiroeba moiTx-ovs, ufro xSiradac. saqmeebi swydeba ubralo xmis umetesobiT, xolo, roca xmebiTanabrad iyofa, maSin is azri upitaresobs, romelsac Tavmjdomare emxroba.

SeniSvna 1. Tu samrevlo krebisa da sabWos ganCineba eklesiis winamZRvars miaCnia eklesiis

sazianod, mas SeuZlia ganCinebis sisruleSi moyvanis SeCereba da misi adgilobriv mRvdelmTa-

varTan gansaCivreba, - amis Sesaxeb Tavis azri winamZRvarma unda gamosTqvas krebazedve.

SeniSvna 2. sabWos wevrad irCeva rogorc mamakaci, ise dedakaci.

SeniSvna 3. sabWos wevrad ar SeiZleba arCeul iqmnas samRvdelo xarisxiTgan gandgomili,

an gankveTili.

$43. samrevlo sabWos kompetencia aris: a) eklesiis qonebis marTva-gamgeoba;b) yovelgvari statistikuri cnobis Sekreba, rasac ki samrevlos marTva-gamgeo-bisaTvis aqvs raime mniSvneloba; g) akrefa keTilmneblobiTi Sewirulebisa mrev-lSi da misi daniSnulebisamebr moxmareba; d) zrunva eklesiisa da krebulis SesanaxsaSualebaTa gasaZliereblad; e) zrunva taZrisa da RvTismsaxurebis keTilmowy-obisaTvis; v) zrunva qvriv-obolTa da gaWirvebulTaTvis qvelmoqmedebis wesiT;z) aRZvra saqmisa im pirTa winaaRmdeg, romelnic eklesiasa da morwmuneTa sarw-munoebriv grZnobas Selaxaven; H) winaswari damuSaveba im sakiTxebisa, romelickrebam unda ganixilos; T) samrevlo qonebisa da Tanxebis yovelTviuri Semowmeba;i) Tavisi moqmedebis wliuri angariSis Sedgena mTavarxucesisa da samrevlo krebi-

Page 144: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

144 mitropoliti anania jafariZe

saTvis warsadgenad; ia) igi avalebs erT-erT wevrs sameurneo nawilis gamgeobas,xolo erT-erT wevrs _ xazindarobas da ib) sabWos davalebiT krebulis wevrsSeuZlia orive Tanamdebobis asruleba.

SeniSvna: sameurneo nawilis gamged da xazindrad SeiZleba daniSnul iqmnas samrevlo

sabWos mier qalic.

$44. krebuli. krebulis aucilebel wevrad iTvlebian : mRvdeli da wignis-mkiTxveli, xolo, sadac aris, iq samrevlos diakonic (mTavari).

SeniSvna: diakoni da wignis-mkiTxveli arian mxolod Tanamsaxurni mRvdlisa da uimisod

araviTari mRvdelmoqmedebis Sesruleba ar SeuZlianT samrevloSi.

$45. eklesiis krebulis wevrs mRvdels, diakons da wignis-mkiTxvels irCevssamrevlo kreba im pirTagan, romelTac, aqvT dasturi arCevnebze daSvebisa saolqoda saeparqio sabWoTagan. samrevlos Tu ar hyavs Tavisi kandidatebi krebuliswevrisa, mimarTavs mRvdelmTavars aseTi wevrebis daniSvnisaTvis.

$46. mRvdeli. mRvdeli valdebulia: a) mudam Tavis mrevlSi scxovrobdes dasamrevlo ar dastovos, gansakuTrebiT roca iq raime moaruli seni gaCndeba daroca samrevlos gansacdeli ram moelis; b) gansakuTrebul Tval-yurs adevnebdessakuTars yofaqcevas, rogorc sazogadoebaSi, ise Tavis saxlSi; g) aasrulossazogadoebrivi RvTismsaxureba dawesebul dros; d) mrevlis moTxovnilebisamebraasrulos saWiro mRvdelmoqmedeba; v) Tvalyuri adevnos mrevlSi saeklesio dis-ciplinisa da zneobis dacvas; z) roca samsaxuris dros ama Tu im sakiTxis SesaxebeWvi daebadeba, axsna-ganmartebisaTvis mTavarxucess da saeparqio mTavrobas mima-rTos; H) eklesiaSi qadageba da sazogadod swavla-moZRvreba; T) RvTismsaxurebisdros kaTolikozisa da Tavisi episkopozis saxeli moixsenios; i) krebulis sxvawevrTa saSualebiT saeklesio sabuTebi awarmovos; ia) sxva samrevloSi mRvdelmo-qmedebis SesrulebisaTvis gamoiTxovos adgilobrivi mRvdlis nebarTva.

$47. samRvdelo da sadiakvno kandidats unda hqondesT sakmao sazogado ganvi-Tareba, icoden saeklesio tibikoni da kiTxva-galoba, rac windawinve unda iqmnesSemowmebuli saeparqio mTavrobis mier.

SeniSvna 1. meored jvardawerils, an qvrivze jvardawerils eris kacs neba eZleva mTavar-

diakvnobis da mRvdlobis xarisxis miRebisa.

SeniSvna 2. mRvdels neba aqvs Seasrulos RvTis msaxurebis dros diakonis samsaxuri

diakonisave SesamoselSi, xolo ipodiakons neba eZleva kvereqsis warmoTqmisa.

SeniSvna 3. wignis-mkiTxvelad SeiZleba arCeul iqmnes qalic.

saeklesio samarTali $48. saqarTvelos eklesiis samarTals eqvemdebarebaama eklesiis yvela wevri iseT saqmeebSi saeklesio swavla-moZRvrebisa, zneobrivcxovrebisa, saeklesio wyobilebisa da saeklesio samsaxuris winaaRmdeg, romelT-aTvisac saeklesio kanoniT dadgenilia gansazRvruli sasjeli anu zomebi zRvevisada gasworebisa.

$49. sakaTolikozo sinodi asrulebs uzenaes sasuliero sasamarTlo fun-qciebs. yovelive danaSauloba eklesiur-sarwmunoebriv TvalsazrisiT, romelic

Page 145: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

145saeklesio samarTali, kanonebi

Seexeba morwmuneTa da samRvdelo pirTa, garda episkopozisa, irCeva saeparqiosabWos mier, saeparqio sabWos ganCinebiT ukmayofilo pirs SeuZlia ganasaCivrosaseTi ganCineba sakaTolikozo sinodSi. ukeTu saqme gadawyvetilia sakaToliko-zo sinodis Cveulebriv Semadgenlobisagan, aseTi gadawyvetileba SeiZleba gansa-Civrebul iqmnas imave sinodis gaZlierebul SemadgenlobaSi, romlis dadgenile-ba sabolovoa.

$50. saeparqio sabWos samarTals eqvemdebareba : danaSaulobani, romelTaTvisacsaeklesio kanonebiT dadgenilia zomebi : mRvdelmoqmedebis aRkveTa, samsaxuridangadayeneba, eklesiis wevrobidan gamoricxva; saeklesio epitimiis dadeba morwmu-neebze da samRvdelo pirebze; jvrisweris gauqmebis saqme.

$51. mRvdelmTavarTa Sesaxeb saCivrebs ixilavs sinodi da Rebulobs droebiTzomebs, xolo sabolovo msjavri gamoaqvs sakaTolikozo sinodis gaZlierebulSemadgenlobas (ix. $7). mRvdelmTavarTa ara kanonier moqmedebaTa gamo TviTsakaTolikozo sinodsac aqvs ufleba saqmis aRZvrisa.

gadmobeWdilia wignidan _ “debuleba saqarTvelos e klesiis marTva-gamgeobi-saTvis”, tfilisi, 1928.

Page 146: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

146 mitropoliti anania jafariZe

1945 wlis 28 marts saqarTvelos

eklesiis wmida sinodma miiRo `debule-

ba saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeo-

bisaTvis~, romelic SeTanxmebuli iyo

IV da VIII saeklesio krebaTa mier damt-

kicebul `debulebebTan~, amasTanave, igi

SeTanxmebuli iyo imJamindel sabWoTa

kavSirSi moqmed samoqalaqo kanonebTan.

am debulebaTa ZaliT mTlianad gauqme-

bul iqna ara mxolod adrindeli `saka-

Tolikozo sabWo~, romelsac imdenad

didi uflebebi gaaCnda, rom krebaTa Soris

periodSi igi xelmZRvanelobda eklesias,

aramed 1927 wels dadgenili `sakaTa-

likozo sinodic~. axali debulebis mixed-

viT, krebaTa Soris periodSi, amJamad,

ukve sruli mmarTveli iyo kaTolikoz-

patriarqi, romelTanac arsebobda `kaTa-

likoz-patriarqis Tana sinodi~. misi

wevrebi mxolod mRvdelmTavrebi iyvnen.

saqarTvelos VIII saeklesio krebis (1937 w.) saxeliT

gamocemuli `debuleba~

1937 wels VIII saeklesio krebaze

moxda wm. sinodis reorganizacia, SemoRe-

bul iqna erTpirovnuli marTva-gamgeo-

ba, sinods ewoda kaTalikosisTanaA.

1945 wlis 28 martis debulebas aqvs

rezolucia - ̀ miRebul iqnas: kaTalikoz-

patriarqi kalistrate, urbneli mitro-

politi melqisedeki, quTaTel-genaTel-

Wyondideli episkopozi efremi, wilkne-

li episkopozi tarasi, ninowmideli

episkoposi dimitri~. debulebis mixed-

viT saqarTvelos eklesiaSi iyo 15 epar-

qia, romelTagan mravali umRvdelmTavrod

iyo darCenili. eklesia da misi saWeT-

mpyrobeli debulebis mixedviT xelmZR-

vanelobda `saRmrTo weriliT, msoflio

da adgilobrivi (maT Soris saqarTve-

los) krebaTa dadgenilebebiT da sax-

elmwifoSi momqmedi kanonmdeblobiT~.

Page 147: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

147saeklesio samarTali, kanonebi

debulebasaqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobisaTvis

(SeTanxmeba IV da VIII saeklesio krebaTa mier damtkicebul “debulebaTa”ssr kavSirSi momqmed samoqalaqo kanonebTan)

$1. marTva-gamgeobis mxriv saqarTvelos eklesia ganiyofeba eparqiebad, epar-qiebi - olqebad, xolo olqebi - samrevloebad.

$2. saqarTvelos eklesiaSi Semdegi eparqiebia:a) mcxeTa-Tbilisisa, romlis mwyemsT-mTavari aris mTavarepiskopozi mcxeTi-

sa da Tbilisisa da sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqi. samwyso : saqarTve-los eklesiis wmida dedaqalaqi mcxeTa, Tbilisi da gare kaxeTi (teritoriaZveli eparqiebisa: kawareTisa, mcxeTisa, ninowmidisa, rusTavisa da Tbilisisa),rasac Seicavs exlandeli raionebi TianeTisa, mcxeTisa, sagarejosi da yaraiazisada nawili Tbilisisa. kaTedra eparqiisa aris mcxeTaSi (sveticxovelSi), xolokaTolikozis rezidencia _ TbilisSi.

SeniSvna 1. kaTolikoz-patriarqis samwysos Seadgens saqarTvelos eklesiis wevrni, mcx-

ovrebni sakaTolikozos gareT iseT qveynebSi, sadac marTlmadidebeli episkopozi ar aris.

SeniSvna 2. rodesac kaTolikoz-patriarqi gardaicvleba, an mZime avadmyofobisa da sxva

mizezTa gamo moklebuli iqmneba saSualebas gauwios xelmZRvaneloba saeklesio marTva-gam-

geobas, mis adgils iWers is mRvdelmTavari, mosaydris wodebiT, romlis Sesaxeb kaTolikoz-

patriarqis mdivanTan inaxeba misi uwmindesobis da unetaresobis werilobiTi gankarguleba;

mosaydreoba uqmdeba, rodesac kaTolikoz-patriarqi Tavis adgilzea. kaTolikozis gar-

dacvalebis Semdeg kreba unda iyos mowveuli ara ugvianes sami Tvisa.

SeniSvna 3. qorepiskopozi SeiZleba hyavdes mxolod kaTolikoz-patriarqs.

b) agarak-walkisa, anu axtala penteliTarisa (beStaSenis) (teritoria Zvelieparqiebisa: agarakisa, bolnisisa, dmanisisa da walkisa), rasac Seicavs raionebibaSkiCeTisa, bolnisisa, borCalosi da walkisa, da lori-bambakis mxare. kaTedra_ axtalaSi (agaraki), rezidencia _ TbilisSi, pativi mRvdelmTavrisa “axtala-penteliTaris (beStaSenis) episkopozi”.

g) alaverdisa. samwyso: Sida kaxeTi (teritoria Zveli eparqiebisa: alaverd-isa, nekresisa da xarWaSenisa), rasac Seicavs Telavisa da yvarlis raionebi daTianeTis raionis nawili xarWiSos ubnis mimatebiT da amaT garda didoeT-dur-ZukeTi, miwerili Tergisa da daRestnis mxareebze. kaTedra _ alaverdSi, reziden-cia _ q. TelavSi, pativi mRvdelmTavrisa: “alaverdeli episkopozi” (anu abbaalaverdeli).

d) awyurisa. samwyso : samcxe-javaxeTi da zemo somxeTi (teritoria Zvelieparqiebisa : alaSkertisa, anisisa, awyurisa, dadaSenisa, eruSeTisa, karisa, ku-

Page 148: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

148 mitropoliti anania jafariZe

murdosi, wurwyabisa da wyarosTavisa), rasac Seadgens raionebi adigenisa, aspin-Zisa da axalqalaqisa, axalcixisa da bogdanovkasi, da alaSkerti, artaanis olqi,basiani, gumbris mxare, yarsis olqi da yaRzevanis olqi. kaTedra _ awyverSi,rezidencia _ q. axalcixeSi. mRvdelmTavris pativi - “mawyvereli episkopozi”.

e) baTom-Semoqmedisa. samwyso: guria, tao-klarjeTi da WaneTi (teritoriaZveli eparqiebisa: anCisa, banisa, iSxanisa, satrapelasi, tbeTisa, jumaTisa, xi-nowmidisa _ imave baTumis, Semoqmedisa), rasac Seicavs saqarTvelos respublikissazRvrebSi _ exlandeli raionebi baTomisa, maxaraZisa, qedisa, qobuleTisa, Cox-ataurisa da xulosi, xolo osmaleTis sazRvrebSi olqebi : aTinasi, arTvinisa,TorTom is a , kis kim i sa , i sp iri s a, olTi sis a , rize si , da xofa si . k aT edramRvdelmTavrisa baTomSi, rezidencia _ iqve. pativi mRvdelmTavrisa : “baTomel-Semoqmedeli episkopozi”.

v) bodbisa. samwyso: rani, Saqi, wukeTi da hereTi (teritoria Zveli eparqie-bisa : bodbisa, giSisa, Weremisa da xornabujisa), rasac Seicavs raionebi gur-jaanisa, kaWreTisa, lagodexisa, siRnaRisa da wiTelwyarosi, da olqebi areSisa,ganjisa, zaqaTlisa, nuxisa, samurisa da yazaxisa. kaTedra _ bodbeSi. rezidencia _q. siRnaRSi, pativi mRvdelmTavris: “bodbeli episkopozi”.

z) margveTisa. samwyso: zemo imereTi (teritoria _ nawili gaenaTis Zvelieparqiisa), - exlandeli raionebi zestafonisa, orjonikiZisa, saCxerisa, Cxarisada WiaTurisa. kaTedra _ argveTSi, rezidencia _ saCxereSi. mRvdelmTavris pativi :“margveli episkoposi”.

H) manglisisa. samwyso: sabaraTiano (teritoria Zveli eparqiebisa: manglisi-sa da winwyarosi), rasac Seicavs exlandeli Tbilisis raionis dasavleTis naw-ili : wyneTi-TeleTis xazidan _ TeTriwyaros raioni. kaTedra _ manglisSi,rezidencia _ TbilisSi. pativi mwyemsmTavrisa : “mangleli episkoposi”.

T) nikorwmidisa. samwyso: raWa (teritoria nikorwmidis Zveli eparqiisa),exlandeli raionebi ambrolaurisa da onisa. kaTedra _ nikorwmidaSi, rezidencia_ onSi. pativi mRvdelmTavrisa: “nikorwmindeli episkopozi”.

i) urbnisisa. samwyso: Sida qarTli (teritoria Zveli eparqiebisa : nawilisamTavisisa, niqozisa, ruisisa, samTavrosi da urbnisisa), rasac Seicavs exlan-deli raionebi borjomisa, gorisa, znaurisa, kaspisa, leningorisa, stalinir-isa, qarelisa, xaSurisa da javasi da amas garda dvaleTi, miwerili Tergismxareze. kaTedra _ urbnisSi, rezidencia _ q. gorSi. mRvdelTmTavris pativi :“urbneli episkopozi”.

ia) quTais-gaenaTisa. samwyso : qvemo-imereTi da okriba (teritoria Zvelieparqiebisa : quTaisisa, xonisa da nawili gaenaTisa), rasac Seadgens raionebivanisa, maiakovskisa (baRdaTisa), samtrediisa, tyibulisa, quTaisisa, wulukiZisa

Page 149: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

149saeklesio samarTali, kanonebi

(xonisa) da wyaltubosi. kaTedra _ quTaisSi, rezidencia _ iqve. mwyemsmTavrispativi: “quTaTel-genaTeli episkopozi”.

ib) cagerisa. samwyso: leCxum-svaneTi (teritoria _ cageris Zveli eparqiisa),- exlandeli raionebi zemo svaneTisa, qvemo svaneTisa da cagerisa. kaTedra _cagerSi, rezidencia _ iqve. pativi mRvdelmTavrisa : “cagereli episkopozi”.

ig) cxum-afxazeTisasa (teritoria Zveli eparqiebisa: drandisa _ imave cxumisa,bediisa, biWvinTisa da moqvisa), exlandeli afxazeTis sabWoTa avtonomiuri re-spublikis raionebi gagrisa, galisa, gudauTisa, gulripSisa, oCamCiresi, qluxorisada cxumisa da zugdidis raionis nawili mdinare inguris dasavleTiT. kaTedra _ cxumSi(soxumSi), rezidencia _ iqve, mRvdelTmTavris pativi : “cxum-afxazeTis episkopozi”.

id) wilknisa. samwyso : orisave aragvis, qsan-lexuris xeoba, gare qarTli,saguramo da fSav-xevsureTi (teritoria Zveli eparqiebisa samTavrosi, nawilisamTavisisa da wilknisa), rasac Seicavs raionebi duSeTisa da yazbegisa da nawilisamxreT oseTis avtonomiuri olqisa. kaTedra _ wilkanSi, rezidencia _ (droe-biT) sveticxovelTan, pativi mRvdelmTavrisa : “wilkneli episkopozi”.

ie) Wyondidisa. samwyso: odiSi (teritoria Zveli eparqiebisa: caiSisa, walen-jixisa da Wyondidisa), exlandeli raionebi abaSisa, gegeWkorisa, zugdidisa, fo-Tisa, CxorowyuQsa, cxakaiasi, walenjixisa da xobisa. kaTedra _ martvilSi,rezidencia _ q. foTSi. pativi mwyemsmTavrisa : “Wyondideli episkopozi”.

SeniSvna: am siis Secvla da Sevseba sruliad saqarTvelos eklesiis krebis kompetencias ekuTvnis.

mTavari gamgeoba $3. saqarTvelos eklesias ganagebs saeklesio kreba, romelicSesdgeba mmarTvel mRvdelmTavrebisa da kaTolikoz-patriarqis qorepiskopozis-agan; mRvdelmTavarTa mier momqmed eparqiebidan mowveul TiTo sasuliero dasaero pirTagan da mcxeTa-Tbilisis eparqiidan imden sasuliero da saero warmo-madgenelTagan, ramdenic gamowveul iqmneba danarCen eparqiebidan.

SeniSvna 1. avadmyofobis dros mRvdelmTavars ufleba aqvs wargzavnos krebazed Tavisi

warmomadgeneli sasuliero piri.

SeniSvna 2. moqmed eparqiad iTvleba, sadac msaxurobs ori mRvdeli mainc.

SeniSvna 3. delegatad ar SeiZleba arCeul iqmnes mRvdlis xarisxisagan gandgomili an

gankveTili.

$4. sruliad saqarTvelos saeklesio krebas iwvevs da Tavmjdomareobs kaTo-likozi, xolo, roca igi ar aris, misi mosaydre. kreba irCevs prezidiumisdanarCen wevrebs da mdivnebs. kreba moiwveva saWiroebis mixedviT, mTavrobis nebar-TviT. kreba kanonieria, Tu mowveulTa naxevarze meti gamocxaddeba.

$5. saqarTvelos eklesiis krebis kompetencias eqvemdebareba : a) adgilobrivisaeklesio kanonmdebloba; b) uzenaesi saeklesio samarTali; g) sabolood garCevada gadawyveta im saqmeebisa, romelTac mas kaTolikozi an misi mosaydre warud-

Page 150: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

150 mitropoliti anania jafariZe

gens; d) arCeva kaTolikozisa; e) Zveli kaTedrebis aRdgena, axali eparqiebisgaxsna an arsebul eparqiaTa daxurva da sazRvrebis gamijvna; v) zrunva sasulierosaswavlebelTa daarsebisa da nivTierad uzrunvelyofisaTvis.

$6. kaTolikozi. saWeTmpyroblad (mTavar winamZRvrad) eklesiisa iTvlebamTavarepiskopozi mcxeTisa da tfilisisa da sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqi, romelsac irCevs saqarTvelos eklesiis kreba, faruli xmis micemiT.arCeulad CaiTvleba kandidati, romelic umravles amomrCev xmas miiRebs, magramdamswre amomrCevelT xmebis naxevarze mets.

SeniSvna 1. kaTolikoz-patriarqi pasuxismgebelia mxolod krebis winaSe.

SeniSvna 2. sakaTolikozo kandidatisaTvis berobis miReba savaldebulo ar aris. fizikurisa

da zneobrivis mxriv igi unda akmayofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas da sasurvelia

hqondes miRebuli umaRlesi sazogado ganaTleba da Sesaferi saRvTismetyvelo momzadeba.

$7. sakrebaTaSoriso periodSi sruliad saqarTvelos eklesiis uzenaes ufleba-Ta ganmaxorcielebelia kaTolikoz-patriarqi.

$8. kaTolikoz-patriarqi Tavis movaleobaTa aRsrulebis dros xelmZRv-anelobs saRmrTo weriliT, msoflio da adgilobriv (maT Soris saqarTveloseklesiis) krebaTa dadgenilebiT da saxelmwifoSi momqmedi kanonmdeblobiT.

$9. kaTolikoz-patriarqis kompetencia aseTia: a) is Tavmjdomareobs sruli-ad saqarTvelos saeklesio krebas; b) mwyemsmTavrulad mimoixilavs sakaToliko-zos eparqiebs da xelmZRvanelobas uwevs episkoposebs saeparqio marTva-gamgeobaSi;g) mis saxels ixsenieben wirva-locvis dros sakaTolikozos mRvdelmTavrebi dasamRvdeloeba; d) zrunva saeklesio swavla-moZRvrebisa, qarTuli RvTismetyvelebisayvavebisa da Seuryvnelad dacvisaTvis; e) zrunavs samwysoTa sarwmunoebriv-zneo-brivi warmatebisaTvis; v) zrunavs taZarTa, saqvelmoqmedo da sasuliero sagan-manaTleblo dawesebulebaTa keTilmowyobisaTvis; z) Suamdgomlobs saTanado dawese-bulebaTa winaSe saqvelmoqmedo da sasuliero samoswavlo saganmanaTleblo dawese-bulebaTa daarsebis Sesaxeb; H) zrunavs samRvdeloebis qonebrivad uzrunvelyofi-saTvis; T) zrunavs samsaxuridan gasul samRvdelo pirTa, saeklesio dawesebule-baTa moxeleTa da samRvdeloebis qvriv-obolTaTvis; i) zrunavs saRmrTo dasaeklesio-saRvTismsaxuro wignTa Sesworebisa da gamocemisaTvis; ia) anTavisu-flebs mRvdelmTavarTa, Tanaxmad maTis Txovnisa, samsaxuridan; ib) niSnavs revi-zias sxvadasxva saWiroebaTa da SemTxvevaTa gamo; ig) ganixilavs saeparqio dasakaTolikozos wliur angariSebs; id) zrunavs krebaze gansaxilvel sakiTxTa da-muSavebisa da masalebis SekrebisaTvis; ie) zrunavs galobis aRdgena-gamSvenebi-saTvis; iv) zrunavs uepiskopozod darCenil eparqiaTaTvis; iz) aZlevs droebiTTavisuflebas episkopozebs da daTxovnis sigelebs im episkopozebs, romelnicdroebiT eparqiidan sxvagan sadme midian; iH) iRebs saCivrebs episkopozTa Sesaxebda aZlevs am saCivrebs kanonier msvlelobas; iT) saWiro SemTxvevaSi, aZlevs rCevas

Page 151: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

151saeklesio samarTali, kanonebi

da mwyemsmTavrul SeniSvnas episkopozebs; k) miwer-mowera aqvs sxva avtokefalureklesiebTan da saxelmwifo umaRles dawesebulebebTan.

$10. kaTolikozs yvanan TanamSromlebi : rwmunebuli (samoqalaqo dawesebule-bebTan urTierTobisaTvis), mdivani da sameurneo nawilis gamge.

$11. kaTolikoz-patriarqis da eparqiaTa mRvdelmTavrebis Sesanaxi xarjebiunda gaRebul iqmnas winandeburad : mRvdelmTavarTaTvis samrevloebidan, xolokaTolikoz-patriarqisaTvis sameurneo gamgeobis Tanxidan.

SeniSvna: sameurneo gamgeobis Tanxa Sedgeba: kaTolikoz-patriarqis eparqiebis eklesieb-

isa da zedmiweril mRvdelTa Semosavlis, da mRvdelmTavarTa saeparqio Semosavlis gan-

sazRvrul %-dan.

sinodi $12. kaTolikoz-patriarqTan arsebobs saeklesio sinodi, romliswe vrebad iTvleb ian m marTveli mRvdelmTavre bi da kaTolikoz- patriarq isqorepiskopozi.

$13. kaTolikoz-patriarqi, mociqulTa 34-e kanonis Tanaxmad, saWiroebismixedviT iwvevs kaTolikoz-patriarqis TanaQ saeklesio sinods da mimarTavssamwysos saxelmZRvanelo epistoleebiT.

$14. kaTolikoz-patriarqi uflebamosilia miuboZos mRvdelmTavarT sapatiotitulebi da jildoebi.

SeniSvna: kaTolikos-patriarqs, mRvdelmTavrebs da eklesiebis winamZRvrebs aqvT Tqvi-

farebi da beWdebi saTanado mTavrobis mier registrirebuli.

$15. sinodis sxdoma kanonieria, Tu mas daeswreba Tavmjdomare da mowveulwevrTa naxevari.

$16. sinodis wevrT ar aqvT ufleba Tavi Seikavon xmis micemisagan.$17. Tu romelime wevri moisurvebs kerZo azris Setanas, movalea gamosTqvas

igi sxdomazed da ara ugvianes sami dRisa warudginos werilobiT sxdomis Tavmj-domares, JurnalSi Sesatanad, an dasarTvelad.

$18. saqmeebis ganxilvis rigs awesebs Tavmjdomare.$19. sakiTxis aRZvris ufleba aqvs sinodis yvela wevrs, am uflebis gansaxor-

cieleblad saWiroa werilobiTi gancxadebis Setana kaTolikoz-patriarqis anmisi mosaydris saSvalebiT, romelic movalea aRniSnuli gancxadeba gadascesgansaxilvelad sinodis uaxloes krebas.

$20. rodesac sinodSi irCeva saqme sinodis wevris ukanono moqmedebaTa gamo,dainteresebul pirs neba aqvs darCes darbazSi saqmis moxsenebis dros da miawodossinods saWiro ganmarteba, magram, rodesac sinodi Seudgeba ganCinebis gamotanas,ueWvelad unda dastovos darbazi.

$21. sinodis ganCinebas xels awers yvelaze uwin Tavmjdomare da mas ukanyvela im sxdomaze damswre wevri, miuxedavad imisa, Tanaxmad iyo igi gamotanilganCinebisa Tu ara.

Page 152: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

152 mitropoliti anania jafariZe

$22. sakaTolikozoSi arsebuli monastrebi xelmZRvaneloben kaTolikoz-pa-triarqis mier damtkicebul wesdebiT.

saeparqio marTva-gamgeoba $23. episkopozi. eparqiaSi kaTolikoz-patri-arqis TanaSemwe da sarwmunoebriv-zneobrivi cxovrebis xelmZRvaneli aris episko-pozi. fizikurad, zneobrivad da gonebrivad saepiskopozo kandidati unda akmay-ofilebdes saeklesio kanonTa moTxovnilebas.

SeniSvna 1. saepiskopozo kandidatisaTvis berad Sedgoma savaldebulo ar aris. magram

igi ar SeiZleba iyos coliani.

SeniSvna 2. mitropolitebi pativiT episkoposebze maRla dganan; mwyemsmTavarni pativde-

bul iqmnebian qirotoniis uxucesobis mixedviT.

SeniSvna 3. mRvdelmTavars hyavs mdivani, romelic xazinadrobasac asrulebs.

$24. eparqiis mRvdelmTavars da qorepiskopozs niSnavs kaTolikoz-patriarqi impirTagan, romelTa saepiskopozo kandidatura mowonebulia mRvdelmTavarTa mier.

$25. episkopozi (mitropoliti) aris sakaTedro taZris winamZRvari. miskompetencias ekuTvnis: a) sruli ufleba mTel eparqiaSi moZRvrebisa; b) uflebayovelgvar mRvdelmoqmedebis Sesrulebisa; g) zrunva, raTa mis eparqiaSi morwmu-neni saR saeklesio swavlebas icavdnen; d) mas aqvs ufleba axsnas qorwinebis droszogierTi dabrkolebani, romelnic naTesavur kavSiridan gamomdinareoben; e) sarw-munoebriv saqmeebSi masze damokidebulni arian eparqiis yvela wevrebi; v) missaxels aRavlens wirva-locvis dros mTeli eparqiis samRvdeloeba; z)episkopozsufleba aqvs damnaSave mRvdels mRvdelmoqmedeba aukrZalos, epitemia daados, anumoxsnas, da saWiroebis mixedviT Tavis eparqiisaTvis gamosces werilobiTi gan-karguleba ni.

episkopozi valdebulia: a) daemorCilos saeklesio kanonebsa da kaTolikoz-patriarqis mier gamocemul dadgenilebaTa, xolo roca ama Tu im saeklesiokanonisa an dadgenilebis Sesaxeb gaugebroba rame daebadeba, gansamarteblad kaTo-likoz-patriarqs mihmarTos; b) cxoveli kavSiri iqonios samwysosTan da ammizniT xSir-xSirad mimoixilos Tavisi eparqia; g) yvelaferSi daemorCilossruliad saqarTvelos saeklesio krebas; d) sxva eparqiaSi Tavisi nebiT aradaiwyos ra; e) pativiscemiT epyrobodes sxva mRvdelmTavrebs.

$26. eparqiis eklesiaTa saWiroebaTa dasakmayofileblad sanTliT, sakmeveliT,SesamoseliT, jvrebiT, gvirgvinakebiT da sxva nivTebiT mRvdelmTavars SeuZliangamoiTxovos saTanado xelisuflebisagan nebarTva xsenebul nivTebis damamzadebelsaxelosnos gaxsnisaTvis.

saolqo mmarTveloba $27. olqs saeparqio mTavrobis xelmZRvanelobiTganagebs mTavarxucesi, romelsac niSnavs eparqiis mRvdelmTavari.

Page 153: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

153saeklesio samarTali, kanonebi

$28. mTavarxucesi: a) zrunavs samrevloebSi saeklesio cxovrebis mowesrigebisada warmatebisaTvis; b) qvriv-obol-gaWirvebulTaTvis; g) zrunavs moawesrigoskrebulis wevrTa Soris amtydari uTanxmoebani da d) aZlevs krebulis wevrTTavisuflebas ara umetes ori kvirisa.

samrevlo $29. samrevlo aris erTis sarwmunoebriv-zneobrivi mizniT, saek-lesio meurneobiT, sakuTaris krebulis xelmZRvanelobiT, saerTo taZris garSemoSemokrebili da episkopozze kanoniurad damokidebuli morwmuneTa sazogadoeba,romelic gatarebulia registraciaSi saTanado samoqalaqo xelisuflebis mier,Tanaxmad morwmuneTagan eparqiis mRvdelmTavris meSveobiT Setanil gancxadebisa.gancxadebas xels unda awerdnen ara umcires 20 srulwlovan morwmunisa.

$30. registraciaSi gatarebis Semdeg samrevlo Rebulobs saTanado xelisu-flebisagan gansakuTrebul xelSekrulebiT uvado da ufaso sargeblobisaTvis taZ-ars an samlocvelo Senobas da RvTismsaxurebisaTvis saWiro sagnebs, da movaleadaicvas misdami gadacemuli qoneba xelSekrulebis Tanaxmad.

$31. samrevlos gaxsna ar SeiZleba, ukeTu morwmuneTa ricxvi imdenad mcirea,rom s akuTari taZrisa da krebuli s Senaxv a ar SeuZliaT; Tu registraciaSigatarebulma samrevlom da mRvdelmsaxurebma mxvedri gadasaxadi ar (an ver)Seitanes. samrevlo, ssr kavSiris saxkomsabWosTan arsebul marTlmadidebel ek-lesiis sabWos rwmunebulTan SeTanxmebiT, ixureba da mRvdels ekrZaleba RvTism-saxurebis Sesruleba.

$32 TviTeul samrevlos uWiravs gansazRvruli teritoria, romlis sazRvrebiSeiZleba Seicvalos sxva samrevloebTan SeTanxmebiT da saTanado saeklesio dasamoqalaqo mTavrobis nebarTviT.

SeniSvna 1. qalaqSi samrevloTaTvis teritoriuli principis dacva savaldebulo ar aris.

SeniSvna 2. erTsa da imave samrevloSi SeiZleba iyos zedmiwerili taZari, romelSiac, Tu

saWiroeba moiTxovs da mosaxerxebelic iqmneba, sruldeba yovelgvari RvTismsaxureba.

$33. samrevlos ganagebs saeparqio mTavrobis zedamxedvelobis qveSe samrevlosabWo, romelic Sesdgeba krebulis yvela wevrTa da ara umcires samis wevrisa,romelTac irCevs samrevlo kreba, sami wlis vadiT. samrevlo sabWos Tavmjdomar-eobs eklesiis winamZRvari, xolo roca igi ar aris, maSin sabWo TviTon irCevsTavmjdomares Tvis Soris. sabWos sxdomebi imarTeba TveSi erTxel, xolo, TusaWiroeba moiTxovs, ufro xSiradac. saqmeebi swydeba ubralo xmis umetesobiT,xolo, roca xmebi Tanabrad iyofa, maSin is azri upiratesobs, romelsac Tavmj-domare emxroba.

SeniSvna 1. Tu samrevlo krebisa da sabWos ganCineba eklesiis winamZRvars miaCnia eklesiis

sazianod, mas SeuZlia ganCinebis sisruleSi moyvanis SeCereba da misi adgilobriv mRvdelmTa-

varTan gansaCivreba, - amis Sesaxeb Tavis azri winamZRvarma unda gamosTqvas krebazedve.

SeniSvna 2. sabWos wevrad irCeva rogorc mamakaci, ise dedakaci.

Page 154: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

154 mitropoliti anania jafariZe

SeniSvna 3. sabWos wevrad ar SeiZleba arCeul iqmnas samRvdelo xarisxiTgan gandgomili,

an gankveTili.

$34. samrevlo sabWos kompetencia aris: a) eklesiis qonebis marTva-gamgeoba;b) misdami gacemul qonebis movla-patronoba da samoqalaqo mTavrobis winaSepasuxismgebloba; g) miReba keTilmneblobiTi Sewirulebisa da misi daniSnulebi-samebr moxmareba; d) zrunva eklesiisa da krebulis Sesanax saSualebaTa gasa-Zliereblad; e) zrunva taZrisa da RvTismsaxurebis keTilmowyobisaTvis; v) zrun-va qvriv-obolTa da gaWirvebulTaTvis qvelmoqmedebis wesiT; z) aRZvra saqmisaim pirTa winaaRmdeg, romelnic eklesiasa da mis qonebas zians miayeneben; epar-qialuri mTavrobis mier gamoZiebis moxdenis Semdeg damnaSave, mRvdelmTavris ssrkavSiris saxkomsabWosTan arsebul marTlmadidebel eklesiis sabWos rwmunebulTanSeTanxmebiT, moixsneba adgilidan da mis magier arCeul iqneba sxva piri; H) winaswaridamuSaveba im sakiTxebisa, romelic samrevlo krebam unda ganixilos; T) samrevloqonebisa da Tanxebis yovelTviuri Semowmeba; i) Tavisi moqmedebis wliuri anga-riSis Sedgena mTavarxucesisa da samrevlo krebisaTvis warsadgenad; ia) igi avalebserT-erT wevrs sameurneo nawilis gamgeobas, xolo erT-erT wevrs _ xazindarobasda ib) sabWos davalebiT krebulis wevrs SeuZlia orive Tanamdebobis asruleba.

SeniSvna 1. sameurneo nawilis gamged da xazinadrad SeiZleba arCeul iqmnes qalic.

SeniSvna 2. samrevlo krebis mier sami kacisagan arCeul sarevizio komisias evaleba kvartal-

Si erTxel gaukeTos revizia samrevlo qonebas.

$35. krebuli. krebulis aucilebel wevrad iTvlebian: mRvdeli da wignis-mkiTxveli, xolo, sadac SesaZlebelia - samrevlos diakonic (mTavari).

SeniSvna: diakoni da wignis-mkiTxveli arian mxolod Tanamsaxurni mRvdlisa da uimisod

araviTari mRvdelmoqmedebis Sesruleba ar SeuZlianT.

$36. eklesiis krebulis wevrs mRvdels, diakons da wignis mkiTxvels niSnavseparqiis mRvdelmTavari.

$37. mRvdeli. mRvdeli valdebulia: a) mudam Tavis samrevloSi scxovrobdesda samrevlo ar dastovos, gansakuTrebiT roca iq raime moaruli seni gaCndeba daroca samrevlos gansacdeli ram moelis; b) gansakuTrebul Tval-yurs adevnebdessakuTars yofaqcevas, rogorc sazogadoebaSi, ise Tavis saxlSi; g) aasrulossazogadoebrivi RvTismsaxureba dawesebul dros, sofelSi ki iseT saaTebSi, romelicar SeuSlis xels sasoflo sameurneo muSaobaTa warmoebas; d) mrevlis moTxov-nilebisamebr aasrulos saWiro mRvdelmoqmedeba; e) Tvalyuri adevnos mrevlSisaeklesio disciplinisa da zneobis dacvas; v) roca samsaxuris dros ama Tu imsakiTxis Sesaxeb eWvi daebadeba, movalea axsna-ganmartebisaTvis mTavarxucess dasaeparqio mTavrobas mimarTos; z) mis upirveles movaleobas Seadgens eklesiaSiqadageba da sazogadod swavla-moZRvreba; H) mRvdeli movalea krebulis sxvawevrTa saSualebiT saeklesio sabuTebi awarmoos.

Page 155: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

155saeklesio samarTali, kanonebi

$38. samRvdelo da sadiakvno kandidatebs unda hqondesT sakmao sazogadoganviTareba, icoden saeklesio tibikoni da kiTxva-galoba, rac windawinve undaiqmnes Semowmebuli saeparqio mTavrobis mier.

SeniSvna 1. mRvdels neba aqvs Seasrulos RvTismsaxurebis dros diakonis samsaxuri dia-

konisave SesamoselSi, xolo ipodiakons neba eZleva kvereqsis warmoTqmisa.

SeniSvna 2. wignis-mkviTxvelad SeiZleba arCeul iqmnes qalic.

saeklesio samarTali $39. saqarTvelos eklesiis samarTals eqvemdebarebaama eklesiis yvela wevri iseT saqmeebSi saeklesio swavla-moZRvrebisa, zneobrivcxovrebisa, saeklesio wyobilebisa da saeklesio samsaxuris winaaRmdeg, romelT-aTvisac saeklesio kanoniT dadgenilia gansazRvruli sasjeli anu zomebi zRvevi-sa da gasworebisa; mRvdelmoqmedebis aRkveTa, samsaxuridan gadayeneba, eklesiiswevrobidan garicxva, saeklesio epitimiis dadeba morwmuneebze da samRvdelopirebze; jvris weris gauqmebis saqme.

$49. kaTolikozi asrulebs uzenaes sasuliero sasamarTlo funqciebs sakre-baTaSoriso periodSi. yovelive danaSauloba eklesiur-sarwmunoebriv Tval-sazrisiT, romelic Seexeba morwmuneTa da samRvdelo pirTa, eqvemdebareba mas.

$51. mRvdelmTavarTa Sesaxeb saCivrebs ixilavs da maT Sesaxeb sabolovo msjavrigamoaqvs kaTolikozisTanaQ saeklesio sinods. mRvdelmTavarTa arakanonier mo-qmedebaTa gamo TviT kaTolikozisTanaQ sinodsac aqvs ufleba saqmis aRZvrisa.

gadmobeWdilia wignidan - “debuleba saqarTvelos e klesiis marTva-gamgeobi-saTvis”, 1945 w.

Page 156: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

156 mitropoliti anania jafariZe

saqarTvelos eklesiis XIII gafarToebuli kreba (18-19.09.1995)

1995 wlis 18-19 seqtembers svet-

icxovlis taZarSi Sedga saqarTvelos

eklesiis gafarToebuli kreba.

krebam 19 seqtembers ganixila da

daamtkica debulebis proeqti. wina dRiT

kreba gaxsna da Sesavali sityva warmo-

Tqva sruliad saqarTvelos kaTalikos-

patriarqma, uwmidesma da unetaresma ilia

II-m. eparqiaTa mmarTvelma mRvdelmTavreb-

ma krebas movaxseneT eparqiaTa mdgomar-

eobis Sesaxeb, dRis wesrigi ganisazRvra

ramdenime sakiTxiT, romelnic Seexebodnen

sasuliero ganaTlebis mdgomareobas da

misi gaumjobesebis gzebs, sapatriarqos

misionerul programas, axali wmidaneb-

is kanonizirebas. krebam Tavisi gan-

sakuTrebuli yuradReba miapyro momaval

RvTismsaxurTa ganaTlebis sakiTxsa da

axali debulebis SemoRebis saWiroebas.

debulebis proeqti krebaze warmoadgina

Tbilisis sasuliero akademiis proreq-

torma. krebam wmidanTa dasSi Seracxa

wmida patriarqi aRmsarebeli ambrosi

xelaia, wmida mowameni mitropoliti

nazari krebuliTurT (mRvdlebi germane

jajaniZe, ieroTeoz nikolaZe, simon mW-

edliZe, diakoni besarion kuxianiZe),

wmida mRvdelmTavrebi gabriel qiqoZe,

aleqsandre oqropiriZe, wmida mRvdel-

mowame grigol feraZe, Rirsi mama aleq-

si SuSania.

krebam gazarda eparqiaTa ricxvi

15-is nacvlad Seiqmna 27 eparqia. ek-

lesiis mowyobis safuZvlad gamocxade-

bulia wmida werili da saRmrTo gad-

mocema, wmida mociqulTa, msoflio, adg-

ilobriv da wmida mamaTa kanonebi da

wesdebebi. saqarTvelos eklesiis adgi-

lobriv krebaTa dadgenilebani (krebis

mier gamocemuli debuleba), saqarTve-

los konstitucia da Sesabamisi kanone-

bi. saeklesio xelisuflebisa da mmarTve-

lobis umaRles organod gamocxadebu-

lia `adgilobrivi saeklesio kreba –

saqarTvelos eklesiis wmida sinodi,

xolo krebebs Soris periodSi umaRle-

si saeklesio xelisufali da mmarTveli

aris sruliad saqarTvelos kaTolikos-

patriarqi~. wmida sinodis erT-erT mov-

aleobas me-2 Tavis me-20 muxlis Tanax-

mad, warmoadgens `saeklesio kanonebis

krebulis~ gamocema. am mxriv qvemdebare

naSromi warmoadgens am muxlis aRsas-

ruleblad Sesrulebul samuSaos.

Page 157: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

157saeklesio samarTali, kanonebi

saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebelieklesiis marTva-gamgeobis debuleba

(miRebulia saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis gafarToebuli adgilo-brivi krebis mier 1995 wlis 18-19 seqtembers, mcxeTa, sveticxoveli)

Tavi I. zogadi debulebani $1. saqarTvelos sapatriarqo - saqarTvelosmarTlmadidebeli eklesi a aris mravalerova ni adgilobri vi avtokefaluri(damoukidebeli) marTlmadidebeli eklesia, romlis did umravlesobas qarTvelimosaxleoba Seadgens. igi imyofeba dogmatur-sarwmunoebriv-liturgikul er-Tianobasa da locviT-kanonikur urTierTobaSi yvela sxva adgilobriv avtoke-falur marTlmadidebel eklesiebTan.

$2. saqarTvelos adgilobirivi avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis(Semdgom - saqarTvelos eklesiis) iurisdiqciaSi Sedian:

1. saqarTveloSi mcxovrebi yvela marTlmadidebeli qristiani.2 . s a q arTv elo s s a zRv re b s g a re T m cx o vr e b i i s m a rTlm a di d e b eli

qarTveleb i, romleb zedac ar vrcelde ba sx va adgilobrivi m arTlm adide-b eli e klesi i s i uri sdiqcia .

3. somxeTis respublikaSi mcxovrebi marTlmadidebeli qristianebi.4. saqarTvelos sazRvrebs gareT mcxovrebi is marTlmadidebeli qristianebi,

romlebic ar Sedian sxva adgilobrivi marTlmadidebeli eklesiebis iurisdiqcia-Si da aqvT survili iyvnen saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiisiurisdiqciaSi.

$3. saqarTvelos eklesia iyofa eparqiebad, samTavarxucesoebad da samrevloebad.$4. saqarTvelos eklesiaSi Sedis 27 (ocdaSvidi) eparqia maTSi Semavali qalaqe-

biTa da raionebiT:1. mcxeTa-Tbilisis eparqia - q. Tbilisi Tavis raionebiT, q. mcxeTa, mcxeTi-

sa da gardabnis raionebi. sof. wilknis, muxranisa da saguramos gamoklebiT.kaTedra da rezidencia _ mcxeTasa da TbilisSi;

2. alaverdis eparqia - q. Telavi, q. axmeta, Telavisa da axmetis raionebi.mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi abba alaverdeli”. kaTedra _ alaverdSi,rezidencia _ TelavSi.

3. axalcixis eparqia - q. axalcixe, axalcixis, aspinZisa da adigenis raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi axalcixeli”. kaTedra da rezidencia _ ax-alcixesa da safaraSi;

Page 158: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

158 mitropoliti anania jafariZe

4. baTumisa da sxalTis ep arqia - q. baTumi, q. qobuleTi, qobuleTis,xelvaCauris, qedas, Suaxevis da xulos raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episko-pozi baTumisa da sxalTisa”. kaTedra _ baTumsa da sxalTaSi, rezidencia _baTumsa da qobuleTSi;

5. bodbis eparqia - q. siRnaRi, siRnaRisa da dedofliswyaros raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi bodbeli”. kaTedra _ bodbeSi, rezidencia _bodbesa da siRnaRSi.

6. bolnisisa da dmanisis eparqia - q. bolnisi, q. dmanisi, bolnisisa dadmanisis raionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi bolnisisa da dmanisisa”.kaTedra da rezidencia _ bolnissa da dmanisSi;

7. borjomisa da axalqalaqis eparqia - q. borjomi, q. axalqalaqi, bor-jomisa, axalqalaqisa da ninowmindis raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episko-posi borjomisa da axalqalaqisa”. kaTedra _ borjomSi, rezidencia _ borjomSi,axalqalaqsa da ninowmidaSi;

8. va nis a da baRdaTis eparqia - q. vani, vanisa da baRdaTis raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi vanisa da baRdaTisa”. kaTedra _ baRdaTSi,rezidencia _ vansa da baRdaTSi;

9. zugdidisa da caiSis eparqia - q. zugdidi, q. walenjixa, zugdidisa dawalenjixis raionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi zugdidisa da caiSisa”.kaTedra _ zudgidsa da caiSSi, rezidencia _ zugdidsa da walenjixaSi.

10. manglisisa da walkis eparqia - q. TeTriwyaro, q. walka, TeTriwyarosa dawalkis raionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi manglisisa da walkisa”,kaTedra da rezidencia _ manglissa da walkaSi;

11. margveTis eparqia - q. zestafoni, q. Terjola, zestafonis, Terjolisa daxaragaulis raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi margveli”. kaTedra _zestafonSi, rezidencia _ zestafonSi, Terjolasa da xaragaulSi;

12. nekresis eparqia - q. yvareli, q. lagodexi, yvarelisa da lagodexisraionebi, masSi aseve Sedian saingilos eklesiebi. mRvdelmTavris wodeba : “episko-posi nekreseli”. kaTedra _ nekressa da yvarelSi, rezidencia _ yvarelsa dalagodexSi;

13. nikorwmindis eparqia - q. ambrolauri, q. oni, ambrolaurisa da onisraionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi nikorwmindeli”. kaTedra _ niko-rwmindaSi, rezidnecia _ ambrolaursa da onSi;

14. niqozisa da cxinvalis eparqia - q. cxinvali, cxinvalisa da axalgoris,javisa da znauris raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi niqozisa dacxinvalisa”. kaTedra da rezidencia _ niqozsa da cxinvalSi;

15. rusTavis eparqia - q. rusTavi, q. marneuli, marneulis raioni. mRvdelmTavriswodeba: “episkoposi rusTavisa”. kaTedra _ rusTavSi, rezidencia _ rusTavsa da marneulSi;

Page 159: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

159saeklesio samarTali, kanonebi

16. samTavisisa da goris eparqia - q. gori, q. kaspi, gorisa da kaspis raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi samTavisisa da gorisa”. kaTedra da reziden-cia _ samTavissa da gorSi;

17. sagarejosa da gurjaanis eparqia - q. sagarejo, q. gurjaani, sagarejosa dagurjaanis raionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi sagarejosa da gurjaanisa”.kaTedra _ sagarejosa da gurjaanSi, rezidencia _ gurjaansa da ninowmidaSi.

18. urbnisisa da ruisis eparqia - q. xaSuri, q. qareli, xaSurisa da qarelisraionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi urbnisisa da ruisisa”. kaTedra _urbnisSi, ruissa da xaSurSi, rezidencia _ xaSurSi;

19 foTis eparqia - q. foTi, q. xobi, q. senaki, foTis, xobisa da senakisraionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi foTisa”. kaTedra _ foTSi, rezi-dencia _ foTSi, xobsa da senakSi;

20 quTais-gaenaTis eparqia - q. quTaisi, wyaltubosa da tyibulis raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi quTaTel-gaenaTeli”. kaTedra da rezidencia_ quTaissa da gelaTSi.

21. Semoqmedis eparqia - q. ozugeTi, q. lanCxuTi, ozurgeTis, lanCxuTisa daCoxatauris raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi Semoqmedeli” kaTedra_ Semoqmedsa da ozurgeTSi, rezidencia _ ozurgeTSi, lanCxuTsa da CoxataurSi;

22. cagerisa da svaneTis eparqia - q. cageri, cageris, mestiis da lentexisraionebi. mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi cagerisa da svaneTisa”. kaTedra _cagersa da mestiaSi, rezidencia _ cagerSi, mestiasa da lentexSi;

23. cxum-afxazeTis eparqia - q. soxumi, q. oCamCire, q. gali, q. gudauTa,q. gagra, soxumis, gulrifSis, galis, oCamCiris, gagrisa da gudauTis raionebi.mRvdelmTavris wodeba: “episkoposi cxum-afxazeTis”. kaTedra _ soxumSi da axalaTonze, rezidencia _ soxumSi, gudauTasa da gagraSi;

24 wilknis eparqia - q. duSeTi, sof. wilkani, muxrani da saguramo, duSeTis,yazbegisa da TianeTis raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi wilkneli”.kaTedra _ wilkanSi, rezidencia _ wilkanSi, duSeTsa da TianeTSi;

25. WiaTuris eparqia - WiaTuris da saCxeris raionebi. mRvdelmTavris wodeba :“episkoposi WiaTurisa”. kaTedra _ WiaTuraSi, rezidencia _ WiaTurasa da saCxereSi;

26. Wyondidis e parq ia - q. abaSa, q. martvili, aba Sis, martvilisa daCxorowyus raionebi. mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi Wyondideli”. kaTedra_ martvilSi, rezidencia _ martvilSi, abaSisa da CxorowyuSi;

27. xonis eparqia - q. samtredia, q. xoni, samtrediis da xonis raionebi.mRvdelmTavris wodeba : “episkoposi xoneli”. kaTedra _ xonSi, rezidencia _xonsa da samtrediaSi.

$5. saqarTvelos eklesia Tavis moRvaweobas axorcielebs Semdeg safuZvelze :1. wmida werili da saRmrTo gadmocema;

Page 160: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

160 mitropoliti anania jafariZe

2. wmidaTa mociqulTa, wmidaTa msoflio da adgilobriv krebaTa da wmidaTamamaTa kanonebi da wesdebebi;

3. saqarTvelos eklesiis adgilobriv krebaTa dadgenilebani;4. saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobis

debuleba, saqarTvelos konstitucia da Sesabamisi kanonebi.$6. saqarTvelos eklesia gamoyofilia saxelmwifosagan, damoukidebelia da

axorcielebs masTan urTierTobas saeklesio kanonebis, saxelmwifo konstituci-isa da Sesabamisi kanonmdeblobis safuZvelze.

$7. saeklesio xelisuflebisa da mmarTvelobis umaRles organos warmoadgenssaqarTvelos eklesiis adgilobrivi saeklesio kreba _ saqarTvelos eklesiiswmida sinodi, xolo krebebs Soris periodSi umaRlesi saeklesio xelisufali dammarTveli aris sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi.

SeniSvna: ̀saqarTvelos eklesiis wmida sinodi~ aris saqarTvelos marTlmadidebeli ek-

lesiis adgilobrivi saeklesio krebis meore oficialuri dasaxeleba.

$8. saeklesio sasamarTlos ufleba aqvT : saqarTvelos eklesiis adgilobrivsaeklesio krebas - saqarTvelos eklesiis wmida sinods, sruliad saqarTveloskaTolikos-patriarqs da eparqiis mmarTvel mRvdelmTavars.

$9. saqarTvelos sapatriarqo, misi ganyofilebebi, dawesebulebebi, eparqiebi,samrevloebi, monastrebi, sasuliero saswavleblebi da sazRvargareT arsebulisamrevloebi da dawesebulebebi sargebloben iuridiuli piris uflebiT.

Tavi II. saqarTvelos adgilobrivi marTlmadidebeli eklesiis saek-

lesio kreba - saqarTvelos eklesiis wmida sinodi $1. saqarTvelos ekle-siaSi umaRlesi xelisufleba moZRvrebis, saeklesio mmarTvelobisa da saeklesiosasamarTlos sferoebSi, anu - sakanonmdeblo, aRmasrulebeli da sasamarTloxelisufleba ekuTvnis saqarTvelos eklesiis saeklesio krebas - saqarTveloseklesiis wmida sinods.

$2. saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wmida sinods iwvevs sruliadsaqarTvelos kaTolikos-patriarqi (an misi mosaydre) saWiroebis mixedviT, we-liwadSi aranakleb orjer da Tavmjdomareobs mas.

$3. saqarTvelos eklesiis wmida sinodis wevrebi arian saqarTvelos eklesiiseparqiaTa mmarTveli mRvdelmTavrebi da sruliad saqarTvelos kaTolikos-pa-triarqis qorepiskoposebi.

$4. saqarTvelos eklesiis wmida sinodi :1. ganmartavs wmida werilisa da wmida gardamocemis safuZvelze marTlmadide-

beli eklesiis swavlebas. zrunavs sxva adgilobriv avtokefalur marTlmadidebeleklesiebTan dogmatur-sarwmunoebrivsa da kanonikur erTianobaze.

2. ixilavs da wyvets kanonikur, saRvTismsaxuro, samoZRvro da sxva sakiTxebs,romlebic exebian eklesiis saSinao da sagareo moRvaweobas.

Page 161: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

161saeklesio samarTali, kanonebi

3. uzrunvelyofs saqarTvelos eklesiis erTianobas. icavs marTlmadidebelisarwmunoebis siwmidesa da qristianul zneobas.

4. adgens axal wmidanTa aRiarebas (kanonzomierebas) da Sesabamis RvTismsaxurebas.5. zrunavs eklesiasa da saxelmwifos Soris samarTlebriv urTierTobebze,

eklesiis kanonebis, saeklesio krebebis dadgenilebebis, saqarTvelos avtokefalurimarTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobis debulebis, saxelmwifos konstituciisada kanonebis Sesabamisad.

6. iRebs principul gadawyvetilebebs sxva avtokefalur marTlmadidebel ek-lesiebTan urTierTobis Sesaxeb.

7. Sesabamisi saSualebebiT gamoxatavs Tavis damokidebulebas saxelmwifoSi damTel msoflioSi momxdari movlenebisa da wamoWrili problemebis Sesaxeb.

8. qmnis an auqmebs eparqiebs, cvlis maT teritoriul sazRvrebsa da saxelwodebebs.9. irCevs saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavrebs da axdens maT xeldasxmas.10. saWiroebis SemTxvevaSi, kaTolikos-patriarqis winadadebiT, gadahyavs

mRvdelmTavrebi erTi eparqiidan meoreSi.11. saWiroebis SemTxvevaSi iRebs gadawyvetilebas mmarTveli mRvdelmTavrebis

pensiaSi gasvlis Sesaxeb.12. ismens mmarTveli mRvdelmTavrebis moxsenebebs eparqiis mdgomareobis Sesaxeb.13. adgens proceduras yvela saeklesio sasamarTlosaTvis.14. ganawesebs saeklesio jildoebs.15. amtkicebs, cvlis, auqmebs da ganmartavs Tavis dadgenilebas, romlebic

Seexebian saeklesio cxovrebas.16. sxvadasxva sakiTxis Sesaswavlad qmnis specialur komisiebs.wm. sinodi zrunavs:17. saqarTvelos eklesiis saSinao da sagareo moRvaweobis mniSvnelovani

saRvTismetyvelo problemebis gadaWrisaTvis.18. wm. werilis teqstis dacvisa, Targmnisa da gamocemisaTvis.19. saRvTismsaxuro wignebis teqstebis dacvis, gasworebisa da gamocemisaTvis.20. sae klesio k anonebis kre buli s, sa suli ero da s aero saswavleblebis

Sesabamisi saxelmZRvaneloebis, saRvTismetyvelo literaturisa da periodikisga mocemis aTvi s.

21. sasuliero ganaTlebis srulyofisaTvis.22. sasuliero pirTa da eklesiis saero TanamSromelTa pensiiT uzrunvelyofisaTvis.23. saeklesio saganZuris aRricxvis, dacvisa da SevsebisaTvis.$5. saqarTvelos eklesiis wmida sinodis Tavmjdomare aris sruliad saqarTve-

los kaTolikos-patriarqi an mis mier daniSnuli sapatriarqo taxtis mosaydre.$6. wmida marTlmadidebeli eklesiis kanonebis Tanaxmad, is saeklesio kreba,

romelic ar aris mowveuli kaTolikos-patriarqis an mosaydris mier, ukanonoa.

Page 162: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

162 mitropoliti anania jafariZe

$7. saqarTvelos eklesiis wm. sinodi aris pirveli da ukanaskneli instanciasaqarTvelos eklesiaSi, romelic uflebamosilia gaasamarTlos mRvdelmTavari,ganixilos misi moRvaweobis dogmaturi da kanonikuri cdomileba.

$8. saqarTvelos eklesiis saeklesio kreba aris pirveli da ukanaskneli in-stancia saqarTvelos eklesiaSi, romelic sasamarTlo wesiT ganixilavs kon-fliqtebs mRvdelmTavrebs Soris

SeniSvna: yovelgvari saCivris gareSe saqarTvelos eklesiis saeklesio kreba uflebamo-

silia pasuxi agebinos im mRvdelmTavars, romelic cxadad arRvevs saeklesio kanonebsa da

wesdebebs.

$9. saqarTvelos eklesiis wm. sinodi aris ukanaskneli instancia im sasuli-ero da saero pirebisaTvis, romlebsac eparqiis mmarTvelma mRvdelmTavarma miusajamRvdelmsaxurebis akrZalva, samRvdelo xarisxidan gankveTa, sikvdilamde uziare-bloba an eklesiidan gankveTa (anaTema); agreTve im sasuliero da saero pirebi-saT vis, romlebsac aqvT sakmarisi safuZveli Tavi anTi eparq iis m marTv elimRvdelmTavris ganaCenis gasaCivrebisaTvis.

$10. saqarTvelos eklesiis wm. sinodze gadawyvetilebis miReba xdeba xmebisumravlesobiT. xmebis Tanabrad gayofis SemTxvevaSi miRebuli iqneba is gadaw-yvetileba, romlebsac emxroba krebis Tavmjdomare _ sruliad saqarTvelos kaTo-likos-patriarqi (an mosaydre).

$11. saqarTvelos eklesiis wm. sinodi amtkicebs Tavisi sxdomebis CatarebisdRis wesrigs, programasa da reglaments.

$12 . saq arTvelos e klesi is wm . sinodze daswre ba sa qarTv elos eklesiismRvdelmTavrebis kanonikuri valdebulebaa. mRvdelmTavars SeuZlia ar daeswroswm. sinodis sxdomas avadmyofobis an sxva iseTi mniSvnelovani mizezis gamo,romelsac wm. sinodi sapatiod cnobs. Tu mRvdelmTavari arasapatio mizezis gamoar gamocxaddeba wm. sinodze, maSin es eqvemdebareba mTeli krebisagan Zmur Segonebasan mRvdelmoqmedebisagan droebiT ganyenebas.

$13. Tu mRvdelmTavari mniSvnelovani mizezis gamo ver daeswreba wm. sinodissxdomas, maSin is valdebulia wm. sinods werilobiT moaxsenos Tavisi Sexedulebagansaxilvel sakiTxebze.

$14. wm. sinodis arc erT wevrs ar SeuZlia xmis micemisagan Tavis Sekaveba. TumRvdelmTavari ar eTanxmeba miRebul dadgenilebas, man es imave sxdomaze undaganacxados, xolo sxdomidan sami (3) dRis ganmavlobaSi werilobiT unda waradg-inos Tavisi mosazreba, romelic daerTveba saeklesio krebis oqmebs.

$15. saqarTvelos eklesiis wm. sinodis dadgenilebebi savaldebuloa saqarTve-los eklesiis yoveli wevrisaTvis.

$16. saqarTvelos eklesiis wm. sinodis dadgenilebebs pirvelad xels awerskrebis Tavmjdomare - sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi (an mosaydre),

Page 163: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

163saeklesio samarTali, kanonebi

Semdeg krebis wevrebi upiratesobis mixedviT, miuxedavad imisa, eTanxmebian Tu araganxilul sakiTxebze miRebul gadawyvetilebas.

$17. saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wm. sinodis dadgenilebebi Zala-Si Sedian miRebisTanave, Tu dadgenileba ar iTvaliswinebs sxva vadebs.

$18. saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis wm. sinodis sxdomis mowvevisadgils irCevs sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi (an mosaydre).

Tavi III. saqarTvelos eklesiis gafarToebuli kreba $1. saqarTveloseklesiis gafarToebul saeklesio krebas iwvevs sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi an sapatriarqo taxtis mosaydre.

$2. saqarTvelos eklesiis gafarToebuli krebis mowveva xdeba mxolod orSemTxvevaSi :

1. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis arCevisas.2. saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobis axali debulebis damtkicebisas.$3. saqarTvelos eklesiis gafarToebuli krebis SemadgenlobaSi Sedian :a) wm. sinodis yvela wevri.b) yoveli eparqiidan mowveuli ori sasuliero da erTi saero piri, TiToeu-

li monastridan, aseve sasuliero akademiebidan da seminariebidan warmodgenili2-2 delegati, gelaTis mecnierebaTa akademiidan - 4 delegati da mcxeTa-Tbili-sis eparqiidan imdenive warmomadgeneli, ramdenic iqneba mowveuli yvela danarCenieparqiidan.

$4. msoflio saeklesio krebaTa dadgenilebebis Tanaxmad, mRvdelmTavarnigafarToebul saeklesio krebaze monawileoben xmis uflebiT, xolo samRvdelo dasamonazvno dasi, aseve saeroni monawileoben saTaTbiro xmis uflebiT.

$5. saqarTvelos eklesiis gafarToebul krebaze sruliad saqarTvelos kaTo-likos-patriarqis brZanebiT SeiZleba mowveulni iyvnen mecnier-eqspertebi.

Tavi IV. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi $1. saqarTveloseklesiis saWeTmpyrobeli aris sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi damcxeTa-Tbilisis mTavarepiskoposi.

$2. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqobis kandidati unda akmay-ofilebdes Semdeg moTxovnebs:

- erovnebiT unda iyos qarTveli,- unda iyos saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis mRvdelmTavari,- unda hqondes saRvTismetyvelo ganaTleba da saeklesio mmarTvelobis sakma-

risi gamocdileba,- asakiT unda iyos aranakleb ormoci wlisa da araumetes samocdaaTi wlisa,- unda iyos beri.

Page 164: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

164 mitropoliti anania jafariZe

$3. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs irCevs saqarTvelos eklesi-is gafarToebuli kreba.

$4. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi gardacvalebis, gadadgomisan sxva iseTi mizezis gamo, romelic SeuZlebels xdis kaTolikos-patriarqisaTvisTavis movaleobis Sesrulebas, kaTolikos-patriarqis mier dadgenili sapatri-arqo taxtis mosaydre marTavs eklesias axali kaTolikos-patriarqis arCevamde.

$5. im SemTxvevaSi, roca sapatriarqo taxtis mosaydre dadgenili ar aris,qirotoniiT upiratesi mRvdelmTavari avtomaturad xdeba mosaydre.

$6. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis gardacvalebis Semdeg qiro-toniiT upiratesi mRvdelmTavari wm. sinodis wevrTa umravlesobis TandaswrebiTxsnis kaTolikos-patriarqis mier datovebul anderZs da acxadebs sapatriarqotaxtis mosaydris vinaobas.

$7. sruliad saqarTvelos kaTolikoz-patriarqis anderZiT dadgenili sapa-triarqo taxtis mosaydrisadmi kanonikuri morCileba saqarTvelos eklesiis yoveliwevris movaleobaa.

$8. sapatriarqo taxtis daqvrivebidan 40 dRis Semdeg, magram ara ugvianes oriTvisa, sapatriarqo taxtis mosaydre iwvevs saqarTvelos eklesiis gafarToebulkrebas, romelzedac moxdeba sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis arCeva.

$9. saqarTvelos eklesiis gafarToebuli krebis win mosaydre iwvevs wm. sin-ods, sapatriarqo kandidatebis SesarCevad.

$10. wm. sinodi irCevs gafarToebul krebaze warsadgen sam kandidats.$11. wm. sinodis yvela wevrs aqvs ufleba warmoadginos erTi sapatriarqo

kandidati, maT Soris Tavisi Tavic.$12. sami sapatriarqo kandidati, romlebic miiReben xmaTa umravlesobas,

kenWs iyrian gafarToebul krebaze, rogorc patriarqobis kandidatebi.$13. gafarToebuli krebis yvela monawiles aqvs ufleba gamoTqvas azri kandi-

datis Sesaxeb.$14. kaTolikos-patriarqis arCevis kenWisyraSi monawileobas iReben mxolod

mRvdelmTavrebi.$15. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqad arCeulad CaiTvleba is kan-

didati, romelic miiRebs krebis monawile mRvdelmTavarTa xmebis naxevarze mets.$16. Tu verc erTi kandidati ver miiRebs xmaTa naxevarze mets, tardeba xelme-

ore kenWisyra, romelSic monawileobas miiRebs is ori kandidati, romelic pirv-el kenWisyraSi miiRebs xmaTa umravlesobas.

$17. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis aRsaydreba (intronizacia)xdeba mcxeTis sveticxovlis wm. aTormet mociqulTa saxelobis sapatriarqo taZarSi.

$18. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis arCeva, marTlmadidebluritradiciis Tanaxmad, xdeba samudamod (kaTolikos-patriarqis gardacvalebamde).

Page 165: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

165saeklesio samarTali, kanonebi

$19. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis sruli titulia : uwmidesida unetaresi, sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi da mcxeTa-TbilisismTavarepiskoposi didi meufe, mamaQ Cveni...

$20. yvela sasuliero piri movalea RvTismsaxurebis dros moixsenos sruliadsaqarTvelos kaTolikos-patriarqis saxeli saqarTvelos eklesiis iurisdiqciaSiSemaval yvela taZarSi, rogorc saqarTveloSi, aseve mis sazRvrebs gareT, SemdegiformuliT: “uwmidesi da unetaresi, sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqida mcxeTa-Tbilisis mTavarepiskoposi didi meufe, mamaQ Cveni (saxeli)”.

$21. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis pativis niSnebia : Zowis-feri mantia, Savi sapatriarqo kunkul-bartyuli jvriTa da frTebze gamosaxuliserafimebiT, ori panaRia da jvari, didi paramani da jvris win gaZRolis ufleba.

$22. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs aqvs Tavisi tvifri da beWedi.$23. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi aris mcxeTa-Tbilisis epar-

qiis mmarTveli mRvdelmTavari.$24. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis uSualo iurisdiqciaSi im-

yofebian rogorc Tbilisis sionis, mcxeTis sveticxovlis, gelaTis, moqvis dagonios sakaTedro taZrebi, aseve yvela stavropigialuri monasteri.

$25. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi iwvevs da TavmjdomareobssaqarTvelos wm. sinods da gafarToebul krebas.

$26. krebaTa Soris periodSi saqarTvelos eklesiis umaRlesi saeklesio xe-lisufali da mmarTveli aris sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi.

$27. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi Tavis moRvaweobas axor-cielebs Semdeg safuZvlebze:

1. wmida werili da saRmrTo gadmocema;2. wmidaTa mociqulTa, wmidaTa msoflio da adgilobriv krebaTa da wmida

mamaTa kanonebi da wesdebebi;3. saqarTvelos eklesiis adgilobriv krebaTa dadgenilebebi;4. saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobis

debuleba, saqarTvelos konstitucia da Sesabamisi kanonebi.$28. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi axorcielebs pirveli in-

stanciis sasamarTlos funqciebs mcxeTa-Tbilisis eparqiis marTlmadidebeliqristianebisaTvis, xolo meore instanciis sasamarTlos funqciebs saqarTveloseklesiis danarCeni eparqiebis marTlmadidebeli qristianebisaTvis, romelTac sak-marisi safuZveli aqvT gaasaCivron TavianTi mmarTveli mRvdelmTavris ganaCeni.

$29. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi uflebamosilia mamamTavruliSeniSvna misces an saeklesio sasjeli Seufardos saqarTvelos eklesiis iurisdiq-ciaSi Semaval samRvdeloebas, ber-monozvnebsa da eriskacebs da Seatyobinos amisSesaxeb eparqiis mmarTvel mRvdelmTavars.

Page 166: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

166 mitropoliti anania jafariZe

$30. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi :1. zrunavs saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis saeklesio dadgenilebebis

ganxorcielebisaTvis.2. zrunavs saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis ierarqiis erTianobaze.3. xels awers saqarTvelos eklesiis wmida sinodis dadgenilebebsa da sxva

saerTo-saeklesio dokumentebs.4. urTierTobas amyarebs sxva avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis saWeT-

mpyrobelebTan, agreTve sxva aRmsareblobis xelmZRvanelobasTan, rogorc saqarTve-los avtokefaluri eklesiis saxeliT, aseve Tavisi piradi saxeliTac.

5. aris saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis sruluflebiani warmomad-geneli saxelmwifos xelisuflebis winaSe.

6. axorcielebs umaRles zedamxedvelobasa da kontrols yvela saeklesio saqmeze.7. zrunavs Tavisufal samRvdelmTavro kaTedrebze, maT Sevsebaze.8. zedamxedvelobs da xelmZRvanelobs axali mRvdelmTavris arCevas. sxva

mRvdelmTavarTan erTad axdens axali mRvdelmTavris xeldasxmas. aZlevs mas “dadg-inebis sigels”.

9. zedamxedvelobas uwevs mRvdelmTavrebs saeparqio marTva-gamgeobaSi. mwyemsmTavru-lad mimoixilavs saqarTvelos eklesiis iurisdiqciaSi Semaval eparqiebs.

10. saWiroebis SemTxvevaSi avalebs mRvdelmTavrebs, sxva kanonebiT gaTval-iswinebuli mizezebis gamo, Tavisufali eparqiis droebiT mmarTvelobas.

11. aZlevs mRvdelmTavrebs Zmur rCevebsa da mwyemsmTavrul SeniSvnebs, rogorcmaTi piradi cxovrebis, aseve samRvdelmTavro movaleobis Sesrulebis Sesaxeb. maTimxridan uyuradRebobis SemTxvevaSi mimarTavs saqarTvelos eklesiis wmida sinods.

12. iRebs gansaxilvelad saqmeebs mRvdelmTavrebs Soris warmoSobili gauge-brobebis Sesaxeb. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis gadawyvetilebaorive mxarisaTvis savaldebuloa.

13. iRebs saCivrebs mRvdelmTavrebze da aZlevs maT kanonier msvlelobas.14. nebarTvas aZlevs mRvdelmTavrebs samsaxurebrivi saqmeebis gamo sazRvarg-

areT gamgzavrebaze.15. amtkicebs eparqiebis mmarTveli mRvdelmTavrebis yvela zogadsaeklesio

mniSvnelobis gadawyvetilebas.16. aRyavs mRvdelmTavrebi dadgenil saeklesio wodebebSi da aZlevs maT saek-

lesio jildoebs.17. ganixilavs mRvdelmTavarTa angariSgebas eparqiis mdgomareobis Sesaxeb,

aZlevs maT Sefasebas da iRebs saWiro zomebs.18. niSnavs revizias sxvadasxva saWiroebaTa da SemTxvevaTa gamo.19 aqvs stavropigiebis daarsebis ufleba.

Page 167: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

167saeklesio samarTali, kanonebi

20. amtkicebs, xolo gansakuTrebul SemTxvevaSi TviTon niSnavs monastrebiswinamZRvrebs.

21. zrunavs marTlmadidebeli RvTismetyvelebis gavrcelebisaTvis, zedamxed-velobs da xelmZRvanelobs qristianul swavla-ganaTlebas.

22. niSnavs da amtkicebs sasuliero saswavleblebis reqtorebsa da proreq-torebs. amtkicebs samecniero-saRvTismetyvelo wodebebisa da xarisxebis miniWe-bas, zedamxedvelobas uwevs saswavlo komitets.

23. zedamxedvelobs da xelmZRvanelobs qristianul ganaTlebas saero saswav-lo dawesebulebebSi.

24. eklesiis saWiroebisamebr niSnavs samRvdelo an saero pirebs saqarTvelossazRvrebs gareT samsaxurisaTvis.

25. samRvdelo da saero pirebs aniWebs dadgenil saeklesio jildoebs.26. zrunavs wmida mironis droulad momzadebisaTvis da akurTxebs mas.27. saqarTvelos sapatriarqosTan qmnis da auqmebs sameurneo-sawarmoo ganyo-

filebebs, organizaciebsa da dawesebulebebs, romlebic saqmianobas axorcielebenTavianTi wesdebebisa da saxelmwifos Sesabamisi kanonmdeblobis Tanaxmad.

28. zrunavs wmidanTa saflavebis dacvisa da gamSvenebisaTvis.29. zrunavs eklesiebis aRdgena-restavraciaze da axali taZrebis mSeneblobaze.

Tavi V. sruliad saqarTvelos sapatriarqo $1. “sruliad saqarTvelossapatriarqo” agreTve ewodeba im dawesebulebaTa erTobliobas, romlebic uSua-lod sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs eqvemdebarebian.

$2. sruliad saqarTvelos sapatriarqo, misi ganyofilebebi da samsaxurebimowodebulni arian daexmaron kaTolikos-patriarqs aRmasrulebeli xelisuflebisganxorcielebaSi da angariSvaldebulni arian mis winaSe.

$3 . sruli ad sa qarTv elos sa patri arqos g an yofileb ebs a da sa ms axure bsqm ni s, m aT xelm ZRv an eleb s niSna vs da aTa vi suflebs sruliad saq arTv eloskaToli kos- p atriarqi .

$4. sruliad saqarTvelos sapatriarqos ganyofilebebisa da samsaxurebis moR-vaweobas aregulireben Sesabamisi wesdebebi, romlebsac amtkicebs sruliad saqarTve-los kaTolikos-patriarqi.

$5. sruliad saqarTvelos sapatriarqos ganyofilebebi da samsaxurebi arianzedamxedveli da makoordinirebeli organoebi eparqiebSi moqmedi analogiuridawe se buleb eb is a.

$6. saqarTvelos sapatriarqo, misi ganyofilebebi, dawesebulebebi, eparqiebi,samrevloebi, monastrebi, sasuliero saswavleblebi da sazRvargareT myofi sam-revloebi da dawesebulebebi sargebloben iuridiuli piris uflebiT.

Page 168: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

168 mitropoliti anania jafariZe

Tavi VI. eparqia $1. saqarTvelos eklesia iyofa eparqiebad, romlebsacmarTaven mRvdelmTavrebi. eparqia Sedgeba olqebSi (samTavarxucesoebSi) gaer-Tianebuli samrevloebisagan da am eparqiis teritoriaze ganlagebuli monas-trebis agan.

$2. “eparqia” ewodeba saqarTvelos eklesiis im nawils, romelsac kanoni-kurad marTavs sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqisa da wm. sinodis mierdadgenili eparqiis mRvdelmTavari.

$3. eparqiebis sazRvrebs saqarTvelos teritoriaze adgens saqarTvelos mar-Tlmadidebeli eklesiis wm. sinodi saxelmwifos administraciul-teritoriulidayofis gaTvaliswinebiT. saqarTvelos sazRvrebs gareT eparqiebis sazRvrebidgindeba saqarTvelos eklesiis wm. sinodis gadawyvetilebiT.

$4. yovel eparqiaSi arseboben saeparqio mmarTvelobis organoebi, romlebicmoqmedeben saeklesio kanonebiTa da saqaraTvelos avtokefaluri marTlmadide-bluri marTva-gamgeobis debulebiT.

$5. saeklesio saWiroebebisaTvis eparqiebSi SeiZleba Seiqmnas saTanado dawese-bulebani, romelTa moRvaweobac ganisazRvreba sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis locva-kurTxeviT, saqarTvelos eklesiis wmida sinodis dadgenilebiT.

$6. saqarTvelos eklesiis wm. sinods ufleba aqvs aRadginos Zveli da gaxsnasaxali eparqiebi, gaauqmos romelime arsebuli, Seucvalos dasaxeleba da terito-riuli sazRvrebi.

Tavi VII. mRvdelmTavari $1. eparqiis mRvdelmTavari, wmida mociqulebidanmomdinare uwyveti ierarqiuli xeldasxmis madliT, aris eparqiis saWeTmpyrobelida misi kanonikuri mmarTveli.

$2. eparqiis mRvdelmTavris arCeva da dadgineba xdeba saqarTvelos eklesiiswmida sinodis mier. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi aZlevs eparqiismRvdelmTavars “dadginebis sigels”.

$3. eparqiis mRvdelmTavrebi atareben wodebas, romelSic Sedis eparqiis sax-elwodeba. mRvdelmTavarTa wodebebi ganisazRvreba saqarTvelos eklesiis wm. si-nodis krebis mier.

$4. samRvdelmTavro kandidati unda akmayofilebdes Semdeg pirobebs :1. asakiT unda iyos aranakleb ocdaTxuTmeti (35) wlisa.2. unda gamoirCeodes sarwmunoebrivi da zneobrivi siwmidiT.3. unda hqondes Sesaferisi saRvTismetyvelo da saero ganaTleba.4. unda iyos beri.$5. eparqiis mRvdelmTavars aqvs sarwmunoebrivi da zneobrivi swavlebis, mRvdel-

moqmedebisa da moZRvrebis sruli ierarqiuli uflebamosileba.

Page 169: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

169saeklesio samarTali, kanonebi

$6. eparqiis mRvdelmTavari sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqTanSeTanxmebiT asrulebs sasuliero pirebis xeldasxmas, iZleva locva-kurTxevasberad da monozvnad aRkvecaze da niSnavs maT msaxurebis adgilebze, agreTve niSnavseparqiis dawesebulebebis yvela TanamSromels.

$7. eparqiis mRvdelmTavars ufleba aqvs kaTolikos-patriarqTan SeTanxmebiTmiiRos Tavis eparqiaSi samsaxurisaTvis sxva eparqiidan gadmosuli sasulieropiri, Tu mas aqvs Tavisi episkoposisagan “gantevebis sigeli”. agreTve mRvdelmTavarsufleba aqvs gauSvas Tavisi eparqiidan sxva eparqiebSi sasuliero pirebi da miscesmaT “gantevebis sigelebi”.

$8. eparqiis mRvdelmTavari aris umaRlesi zedamxedveli eparqiaSi Semavalmonastrebze da dawesebulebebze, garda stavropigialurisa, romelic uSualodkaTolikos-patriarqs eqvemdebareba.

$9. eparqiis mRvdelmTavris Tanxmobis gareSe saeparqio mmarTvelobis orga-noebis verc erTi gadawyvetileba ver ganxorcieldeba.

$10. eparqiis mRvdelmTavars ufleba aqvs mimarTos eparqiis mrevls sam-RvdelmTavro epistoleTi.

$11. eparqiis yvela taZarSi RvTismsaxurebis dros saqarTvelos kaTolikos-patriarqis saxelis Semdeg aRevlineba eparqiis mRvdelmTavris saxeli.

$12. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs warudgi nos dadg enili form iT yovelwliuri ang ariSi e parqi iscxovrebisa da Tavisi moRvaweobis Sesaxeb.

$13. eparqiis mRvdelmTavari :1. icavs sarwmunoebriv da zneobriv siwmides.2. pasuxismgebelia saqarTvelos eklesiis saeklesio krebebis dadgenilebebisa

da sxva saeklesio wesdebebis Sesrulebaze Tavis eparqiaSi.3. zedamxedvelobs saeklesio wesrigs da RvTismsaxurebis swor aRsrulebas.4. saeklesio kanonebis Sesabamisad mogzaurobs Tavis eparqiaSi, mimoixilavs

eparqiis samrevloebs da akontrolebs maT an uSualod, an Tavisi uflebamosiliwarmomadgenlebis meSveobiT.

5. zedamxedvelobs eparqiis samRvdeloebis moRvaweobas.6. aZlevs sasuliero pirebsa da momsaxure personals Svebulebas erTi Tvis vadiT.7. zrunavs sasuliero pirTa ganaTlebis donis asamaRleblad.8. zedamxedvelobs da xelmZRvanelobs samRvdelo kandidatebis saRvTismetyve-

lo momzadebas.9. ebrZvis eparqiaSi gavrcelebul yvela borot da mwvaleblur swavlebas.10. zrunavs, rom samRvdeloebis qadageba Seesabamebodes wmida marTlmadidebe-

li eklesiis swavlebas.11. zrunavs mrevlis sulieri da zneobrivi donis asamaRleblad.

Page 170: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

170 mitropoliti anania jafariZe

12. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis winaSe Suamdgomlobs Rir-seuli sasuliero pirebisa da eriskacebis dasajildoeblad.

13. kaTolikos-patriarqTan SeTanxmebiT akurTxebs eparqiaSi Semaval taZrebsda xels asxams sadiakvno da samRvdelo kandidatebs.

14. zrunavs mowyalebisa da qvelmoqmedebis saqmeebze.15. aarsebs misiisa da evangelizaciis centrebsa da misionerul skolebs.$14. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia hqondes eparqiis sasuliero pirTa

sruli sia da monacemebi.$15. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia, mosTxovos eparqiaSi Semavali mo-

nastrebis winamZRvrebsa da olqebis mTavarxucesebs maTdami daqvemdebarebuli mo-nastrebisa da olqebSi moRvaweobis yovelwliuri angariSi.

$16. eparqiis mRvdelmTavris nebarTvis gareSe eparqiaSi RvTismsaxurebis aR-sruleba aravis ar SeuZlia.

$17. eparqiis mRvdelmTavari aris eparqiaSi umaRlesi sasamarTlo xelisufa-li. saeklesio kanonebis mixedviT mas ufleba aqvs :

1. mwyemsmTavruli SeniSvna misces sasuliero pirebs, gamoucxados maT sayve-duri, gadaayenos Tanamdebobidan, daados epitimia da aukrZalos mRvdelmoqmedeba.

2. mwyemsmTavruli SeniSvna misces eriskacebs, daados epitimia da dasajosisini uziareblobiT.

3. Seamsubuqos sasjeli.4. saeklesio kanonebis Sesabamisad gadawyvitos saeklesio qorwinebisa da gan-

qorwinebis sakiTxebi.$18. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia, RvTismsaxurebis dros aRavlinos

sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis saxeli.$19. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia daemorCilos umaRles saeklesio

xelisuflebas (saqarTvelos eklesiis wm. sinods da kaTolikos-patriarqs), Seaty-obinos mas eparqiaSi yvela mniSvnelovani movlena da ar moimoqmedos iseTi ram,rac mis uflebas aRemateba.

$20. eparqiis mRvdelmTavari valdebulia mudmivad imyofebodes Tavis epar-qiaSi. mas eparqiidan wasvla mxolod kaTolikos-patriarqis nebarTviT SeuZlia.

$21. eparqiis mRvdelmTavars ar eqvemdebarebian eparqiis teritoriaze gan-lagebuli stavropigialuri monastrebi, saswavleblebi da dawesebulebani.

$22. eparqiis mRvdelmTavars ufleba aqvs sapatriarqosTan SeTanxmebiT Seqmnasda daamtkicos saeklesio-saqvelmoqmedo sazogadoebani, samrevloebTan arsebuliZmobebi da maTi wesdebebi.

$23. eparqiis mRvdelmTavars unda hyavdes saeparqio sabWo da daniSnos misiwevrebi da TanamSromlebi.

Page 171: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

171saeklesio samarTali, kanonebi

$24. eparqiis mRvdelmTavari aris Tavisi eparqiis saeklesio qonebis umaRlesizedamxedveli, da igi pasuxismgebelia am qonebaze wmida sinodisa da kaTolikos-patriarqis winaSe.

$25. daqvrivebul eparqias droebiT marTavs kaTolikos-patriarqis mier daniS-nuli mRvdelmTavari. am dros ar tardeba araviTari RonisZiebani saeparqiocxovre bi s reorganizaci i saT vi s da ar xde ba ara viTari cvlileb ani winamRvdelmTavris mmarTvelobis periodSi dawyebul samuSaoebSi.

$26. eparqiis daqvrivebisas saeparqio sabWo daluqavs saeparqio daxls dayvela dawesebulebas; xolo saqarTvelos sapatriarqo gamoyofs komisias, romel-ic revizias gaukeTebs eparqiis qonebas da Seadgens Sesabamis aqts axlad daniSnulimRvdelmTavrisaTvis gadasacemad.

$27. saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavrebis xeldasxma sruldeba mcxeTis svet-icxovlis wmida aTormetTa mociqulTa saxelobis sapatriarqo taZarSi.

$28. eparqiis mRvdelmTavars aqvs Tavisi tvifri da beWedi.$29. samocdaTxuTmeti (75) wlis asakis miRwevisas eparqiis mRvdelmTavari

valdebulia sTxovos kaTolikos-patriarqs pensiaSi gasvlis nebarTva.$30. eparqiis mRvdelmTavars ufleba ara aqvs TviTneburad Sevides da unebar-

Tvod aRasrulos mRvdelmoqmedeba sxvis eparqiaSi.

Tavi VIII. saeparqio sabWo $1. saeparqio sabWo aris saTaTbiro, kole-gialuri organo, romelic eparqiis mRvdelmTavars exmareba eparqiis mmarTvelo-baSi da uSualod mas eqvemdebareba.

$2. saeparqio sabWos daniSnulebaa mRvdelmTavarTan erTad ganixilos eparqiismmarTvelobasTan dakavSirebuli sakiTxebi.

$3. saeparqio sabWos wevrebsa da mis TanamSromlebs niSnavs da aTavisuflebsmmarTveli mRvdelmTavari.

$4. saeparqio sabWos Tavmjdomare aris eparqiis mmarTveli mRvdelmTavari.$5. saeparqio sabWos wevrebi arian: mRvdelmTavari, oTxi sasuliero da ori

saero piri. isini unda gamoirCeodnen maRali zneobiT, sulierebiT, SesabamisisaRvTismetyvelo ganaTlebiT da cxovrebiseuli gamocdilebiT.

$6. saeparqio sabWos sxdomebi imarTeba regularulad, kvartalSi erTxel dasaWiroebisamebr.

$7. saeparqio sabWos hyavs Tavisi mdivani, romelsac niSnavs eparqiis mRvdelmTa-vari sabWos wevrTagan. mdivani pasuxismgebelia sxdomebisaTvis saWiro masalebismomzadebasa da saTanado oqmebisa da dokumentaciis Sedgenaze.

$8. saeparqio sabWos sxdomebis oqmebze xels awers sabWos yvela wevri.$9. mmarTveli mRvdelmTavari aris eparqiis umaRlesi sasamarTlo xelisufa-

li. saeparqio sabWo rCevebiTa da mosazrebebiT exmareba eparqiis mRvdelmTavarssasamarTlo xelisuflebis ganxorcielebaSi.

Page 172: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

172 mitropoliti anania jafariZe

$ 1 0 . s a e p ar q i o s a b Wo s aT a n ado g a n x il vi s Se m de g , s aT aT b iro x m i sufleb iT warudg e n s e p arq ii s mRvdelmTa v ars s as a marTlo s aq m es . mm arTv-el mRvdelmTa v ar s g a mo a q v s g a n a C e n i , ro gorc e p arq i i s um aRles s a s a -m arTlo x eli su fals .

$11. saeparqio sabWos is wevri, romelsac raime piradi interesi akavSirebsmocemul sasamarTlo saqmesTan, mis ganxilvaSi ar monawileobs.

$12. saeparqio sabWo kompetenturia ganixilos Semdegi saxis sasamarTlo saqmeebi :1. sasuliero pirTa da eriskacTa mier sarwmunoebisagan gandgoma;2. maT mier saeklesio da zneobrivi kanonebis darRveva;3. saeklesio qorwineba da ganqorwineba;4. da sxva sakiTxebi, romlebic exebian saeklesio marTlwesrigs.$13. saeparqio sabWos sasamarTlo saqmeebs ixilavs “saqarTvelos eklesiis

saeklesio sasamarTlos Sesaxeb wesdebis” Sesabamisad.

Tavi IX. olqebi (samTavarxucesoebi) $1. saqarTvelos eklesiis eparqiebiiyofa olqebad (samTavarxucesoebad).

$2. olqebis xelmZRvanelebi arian mTavarxucesebi, romlebsac niSnavs da aT-avisuflebs eparqiis mmarTveli mRvdelmTavari.

$3. mTavarxucesi aris eparqiis mRvdelmTavris mier daniSnuli zedamxedveli,romlis movaleobaSi Sedis olqis farglebSi saeklesio marTlwesrigis dacva.

$4. olqSi gaerTianebuli samrevloebis raodenobas gansazRvravs eparqiismmarTveli mRvdelmTavari.

$5. olqis mTavarxucess ufleba aqvs misdami daqvemdebarebul olqSi moagvarosuTanxmoebebi sasuliero pirTa, eklesiis TanamSromelTa da, agreTve, sasulieropirTa da eklesiis TanamSromelTa Soris.

$6. olqis mTavarxucesi SeiZleba iyos saeparqio sabWos wevri.$7. olqis mTavarxucesi yovel weliwads eparqiis mmarTvel mRvdelmTavars

warudgens angariSs dadgenili formiT olqis mdgomareobasa da Tavisi moRvaweo-bis Sesaxeb.

$8. yovel olqSi samRvdeloeba Tavisi wridan irCevs moZRvarTmoZRvars, romel-sac amtkicebs eparqiis mRvdelmTavari.

$9. moZRvarTmoZRvars sasuliero pirebma regularulad unda Caabaron aRsareba.

Tavi X. samrevlo $1. saqarTvelos eklesiis eparqiebi iyofa olqebad,xolo olqebi _ samrevloebad.

$2. samrevlo _ es aris taZarTan gaerTianebuli marTlmadidebel qristianTasazogadoeba, romelic Sedgeba samRvdelo da saero pirTagan, samrevlo _ es ariseparqiis nawili, romelic imyofeba eparqiis mRvdelmTavris kanonikuri mmarTvelobis qveS.

Page 173: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

173saeklesio samarTali, kanonebi

$3. samrevlos xelmZRvanelobs eparqiis mRvdelmTavris mier daniSnuli winamZR-vari, romelsac marTa-gamgeobaSi samrevlo sabWo exmareba.

$4. axali samrevloebis daarseba an samrevlos gauqmeba xdeba eparqiis mmarTve-li mRvdelmTavris locva-kurTxeviT.

$5. samrevlos aucileblad unda hqondes erTi taZari an samlocvelo saxli.samrevlo taZrebis, samlocvelo saxlebisa da saydrebis aSeneba, gamSveneba daSekeTeba xdeba eparqiis mmarTveli mRvdelmTavris nebarTviT.

$6. samrevloSi samRvdelo pirs niSnavs da aTavisuflebs eparqiis mmarTvelimRvdelmTavari.

$7. samrevlos samRvdelo piri _ winamZRvari1. sasurvelia mudmivad cxovrobdes samrevlos teritoriaze; igi valdebulia

TviTneburad ar miatovos Tavisi mrevli, gansakuTrebiT maSin, rodesac samrev-loSi gavrcelebulia epidemia an sxva raime safrTxe emuqreba mas.

2. mudmivad unda ataros sasuliero wodebis Sesabamisi samoseli.3. ar unda iyos dakavebuli iseTi saqmeebiT, romlebic ar Seesabameba sasuli-

ero wodebas.4. ar unda eswrebodes sasuliero wodebisaTvis Seuferebel gasarTob sanaxaobebs.5. mudam unda kiTxulobdes wmida werilsa da wm. mamaTa Sromebs, ecnobodes

saRvTismetyvelo literaturas, qadagebdes.6. saTanadod unda aRasrulos saeklesio RvTismsaxureba da mRvdelmoqmedeba.7. unda izrunos taZarsa da saeklesio Senobis garemontebasa da gamSvenebaze.8. unda izrunos RvTismsaxurebisaTvis saWiro nivTebis SeZenaze, Senaxvasa da dacvaze.9. unda izrunos saeklesio disciplinasa da zneobaze, SeniSvnebi da darigebebi

misces damnaSaveebs.10. zustad unda Seasrulos eparqiis mmarTveli mRvdelmTavris gankargulebani

da miTiTebani.11. unda izrunos avadmyofebze, qvriv-oblebsa da glaxakebze.12. unda awarmoos saeklesio sabuTebi; weros samrevlo matiane, izrunos

arqivis Sevsebaze.13. unda izrunos samrevlo biblioTekis mowyobaze.14. yvela mniSvnelovani sakiTxis gadawyvetisas unda mimarTos eparqiis mmarTvel

mRvdelmTavars an olqis mTavarxucess.15. unda ebrZolos samrevloSi gavrcelebul crurwmenasa da mwvaleblobas.16. zedamxedveloba unda gauwios saeklesio TanamSromlebis mier TavianTi

movaleobis saTanadod aRsrulebas.17. unda izrunos saeklesio qonebaze, awarmoos sainventarizacio wigni. igi

pasuxismgebelia eparqiis mRvdelmTavris, kaTolikos-patriarqisa da wm. sinodiswinaSe saeklesio qonebaze.

Page 174: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

174 mitropoliti anania jafariZe

18. unda moiwvios samrevlo sabWos sxdomebi TveSi erTxel.19. unda moiwvios samrevlos kreba weliwadSi erTxel, romelsac TviTon

Tavmjdomareobs.20. unda warudginos olqis mmarTvelsa da eparqiis mRvdelmTavars yovelw-

liuri angariSi samrevlos mdgomareobisa da Tavisi moRvaweobis Sesaxeb.$8. samrevlos samRvdelo pirs - winamZRvars SeuZlia Svebuleba aiRos da dato-

vos Tavisi samrevlo erTi TviT, eparqiis mRvdelmTavris locva-kurTxeviT.$9. mrevlis yoveli wevri unda iyos marTlmadidebeli aRmsareblobis piri,

romelsac cocxali kavSiri aqvs Tavis samrevlo taZarTan.$10. mrevlis yoveli wevri valdebulia daeswros RvTismsaxurebas, regularu-

lad Caabaros aRsareba da eziaros, daicvas saeklesio kanonebi, iswrafodes suli-er-zneobrivi srulyofisaken da iRvwodes samrevlos keTildReobisaTvis.

$11. samrevlos krebis wevrebi arian am samrevlos wevri sasuliero da saero pirebi.$12. samrevlo kreba, erTi (1) wlis vadiT irCevs samrevlo sabWos wevrebs,

romlebsac amtkicebs eparqiis mmarTveli mRvdelmTavari.$13. samrevlo sabWo Sedegeba eklesiaSi momsaxure yvela sasuliero da sami

saero pirisagan.$14. samrevlo sabWos Tavmjdomare aris samrevlos winamZRvari.$15. mRvdelmTavarTan SeTanxmebiT samrevlo sabWo saero pirTagan erTi wlis

vadiT niSnavs mnes, romelic aRricxavs eklesiis Semosaval-gasavals, risTvisaciqmneba specialuri wigni. yovelTviurad samrevlo sabWo akontrolebs samrevlosfulad da materialur saxsrebs. darRvevis SemTxvevaSi damnaSaves winamZRvris ward-ginebiT mRvdelmTavari adebs sasjels an aTavisuflebs mas.

$16. winamZRvris gardacvalebis an sxvagan gadayvanis SemTxvevaSi samrevlosabWo amowmebs samrevlos qonebas; aRwers da Seadgens Sesabamis aqts, romelsacgadascems eparqiis mRvdelmTavarsa da mis mier daniSnul winamZRvars.

$17. samrevlo sabWo angariSvaldebulia eparqiis mmarTveli mRvdelmTavris winaSe.$18. yovel samrevlos ukavia gansazRvruli teritoria (qalaqebis samrevloe-

bis garda), romlis sazRvrebis Secvlis ufleba mxolod eparqiis mmarTvelmRvdelmTavars aqvs.

$19. samrevlos gauqmebis SemTxvevaSi misi kuTvnili qoneba gadadis eparqiismflobelobaSi.

$20. samrevlos winamZRvars aqvs Sesabamisi tvifri da beWedi.

Tavi XI. monastrebi $1. monasteri aris savane, romelSic cxovrobs damoRvaweobs berebis an monozvnebisagan Semdgari krebuli. am krebulis berebi anmonozvnebi gaerTianebulni arian upovrebis, uqorwineblobisa da morCilebisaRTqmiT da Tavisi cxovreba miZRvnili aqvT ubiwoebisa da locvisadmi.

Page 175: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

175saeklesio samarTali, kanonebi

$2. monastrebis daarsebis nebarTvas iZleva sruliad saqarTvelos kaToli-kos-patriarqi, an wm. sinodi eparqiis mmarTveli mRvdelmTavris wardginebiT dakanonikuri proceduris dacviT.

$3. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqs aqvs ufleba stavropigialurimonastrebis daarsebisa saqarTvelos sapatriarqos iurisdiqciaSi Semaval mTelteritoriaze.

$4. stavropigialuri monastrebi Sedian uSualod sruliad saqarTvelos ka-Tolikos-patriarqis iurisdiqciaSi.

$5. eparqiis teritoriaze arsebuli sxva monastrebi eqvemdebarebian mmarTvelimRvdelmTavris iurisdiqcias.

$6. monastrebi sargebloben iuridiuli piris uflebiT, aqvT beWedi da tvifri.$ 7 . s a q arTv elos e klesi i s y v ela mona stri s Se vs e b a xdeb a m m arTv eli

mRvdelmTavris locva-kurTxevis Tanaxmad marTlmadidebeli aRmsareblobis pirebiT,romelTac ber-monozvnuri cxovrebis survili aqvT.

$8. monastrebi Tavis moRvaweobas a xorcieleben “saqarTvelos eklesiismonastrebisa da ber-monozvnobis Sesaxeb debulebis” Tanaxmad. yovel monas-ters SeiZleba hqondes Tavisi specifikuri tibikoni, magram igi unda Seesabam-ebode s “debuleb as” da da mtkiceb uli unda iyos kaTolikos-p atri arq is anwmida sinodis mier.

$9. monastrebs ufleba aqvT hqondeT metoqebi, romelTa daarsebis nebarTvasiZleva kaTolikos-patriarqi an wm. sinodi. metoqi ewodeba taZars, Tavisi kuTv-nili Senoba-nagebobiT, romelic imyofeba monastris gamgeblobaSi, magram mde-bareobs mis sazRvrebs gareT (SesaZlebelia sxva eparqiis teritoriaze). metoqismoRvaweoba regulirdeba “saqarTvelos eklesiis monastrebisa da ber-monoznobisSesaxeb debulebiT”, agreTve im monastris tibikoniT, romlis kuTvnilebasac esmetoqi warmoadgens. metoqi Sedis im mRvdelmTavris iurisdiuqciaSi, romelieparqiis teritoriazec igi mdebareobs.

Tavi XII. saeklesio finansebi da qoneba $1. saqarTvelos eklesia uzrun-velyofs Tavis materialur moTxovnilebebs TviTdafinansebis safuZvelze.

$2. misi finansebi iqmneba: morwmuneTa nebayoflobiTi SemowirulobiT, saek-lesio wesebis aRsrulebis SemowirulobiT, saeklesio sawarmoebis mier gamoSvebu-li produqciis realizaciiT da sxva saeklesio-sameurneo saqmianobiT.

$3. centraluri saeklesio biujeti sapatriarqoSi iqmneba eparqiebis, stavropi-gialuri monastrebisa da sxva saeklesio-sameurneo dawesebulebebis mier gadar-icxuli fuladi saxsrebiT, romlis procentul raodenobas gansazRvravs wm. sinodi.

$4. saerTo-saeklesio finansebis ganmkargavni arian sruliad saqarTveloskaTolikos-patriarqi da wm. sinodi.

Page 176: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

176 mitropoliti anania jafariZe

$5. sapatriarqos ganyofilebebis dawesebulebebis dafinanseba xdeba saerTo-saeklesio saxsrebidan, garda im ganyofilebebisa, romlebsac SeswevT TviTdafin-ansebis unari.

$6. e parqiis bi ujeti iqmn eba samrevloebis, monastrebis a da saeparqio-sameurneo dawesebulebebis Semosavlidan wm. sinodis mier dadgenili procen-tis gadaricxv iT.

$7. saerTo-saeparqio fuladi saxsrebis ganmkargavi biujetis farglebSi arismmarTveli mRvdelmTavari, romelic awarmoebs saeklesio daniSnulebiT gacemuliTanxis aRricxvas.

$8. samrevloebis fuladi saxsrebi iqmneba : morwmuneTa nebayoflobiTi Semow-irulobebis da sapatriarqodan gacemuli sanTlis, saeklesio literaturis dasxva nivTiebis realizaciiT miRebuli Semosavlisagan.

$9. samrevlos fuladi saxsrebis ganmkargavi biujetis farglebSi aris samrev-lo winamZRvari da samrevlo sabWo.

$10. monastrebis fuladi saxsrebi iqmneba iseve, rogorc samrevloebisa. maTiganmkargavi biujetis farglebSi aris monastris winamZRvari.

$11. sasuliero saswavleblebis dafinanseba xdeba im eparqiis saerTo-saekle-sio fuladi saxsrebidan, sadac mdebareobs es saswavlebeli da saswavleblis daqvem-debarebaSi myofi sameurneo dawesebulebebis Semosavlidan.

$12. sasuliero saswavleblebis xarjTaRricxvas amticebs eparqiis mRvdelmTa-vari sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqTan SeTanxmebiT.

$13. sasuliero saswavleblis fuladi saxsrebis ganmkargavi biujetis far-glebSi aris reqtori da pedsabWo.

$14. saeklesio Tanxebi inaxeba bankSi Sesabamisi saeklesio dawesebulebis saxelze.$15. sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriarqi da wmida sinodi axdenen

saerTo-saeklesio da saeparqio fuladi saxsrebisa da qonebis revizias. aseTireviziis ganxorcielebisaTvis maT mier iqmneba specialuri sinodaluri komisia.

$16. saqarTvelos sapatriarqosa da stavropigialuri monastrebis fuladisaxsrebisa da qonebis revizias axdens sruliad saqarTvelos kaTolikos-patriar-qis mier daniSnuli komisia.

$17. eparqiis samrevloebis, monastrebisa da dawesebulebebis fuladi saxsreb-isa da qonebis revizias axdens kaTolikos-patriarqis an eparqiis mmarTvelimRvdelmTavris mier daniSnuli sarevizio komisia.

$18. saqarTvelos eklesiis eparqiebs, monastrebs, samrevloebs, saeklesiodawesebulebebs, sasuliero saswavleblebs, saeklesio-sameurneo dawesebulebebsufleba aqvT flobdnen uZrav-moZrav qonebas, miwis nakveTs, aiRon arendiT, aaSe-non da SeiZinon Senoba-nagebobebi da sxv. kaTolikos-patriarqis kurTxeviT aqvTufleba qadagebisaTvis isargeblon masobrivi informaciis saSualebebiT da sxv.

Page 177: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

177saeklesio samarTali, kanonebi

$19. saeklesio qonebis marTva da gankargva xdeba saeklesio kanonebis, saxelm-wifoSi moqmedi kanonmdeblobis da “saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebe-li eklesiis marTva-gamgeobis debulebis” Tanaxmad.

$20. saqarTvelos sapatriarqosa da eparqiebis biujetSi Semosavlebidan gada-saricx procents adgens saqarTvelos eklesiis wmida sinodi.

$21. eparqiebis, monastrebis, samrevloebisa da sxva saeklesio dawesebulebebisfuladi saxsrebi mRvdelmTavrebisa da winamZRvrebis mier mxolod saeklesio mizneb-isaTvis unda iqnes gamoyenebuli.

$22. eklesiaSi akrZalulia iseTi sanTlebisa, an sxva saeklesio nivTebisg ayidva , romleb ic ar ari s da mzade buli sa patri arqos sa m eurneo dawe se-bulebe bis mier.

$23. saqarTvelos eklesiis mTel kanonikur teritoriaze sanTlebis, saekle-sio literaturisa Tu sxva nivTebis realizacia xdeba sapatriarqos mier dadge-nili fasebis mixedviT.

Tavi XIII. sasuliero da saeklesio saswavleblebi $1. saqarTveloseklesiis sasuliero saswavleblebi warmoadgenen umaRles da saSualo specialursaswavlo dawesebulebebs, romlebic amzadeben:

1. RvTismsaxurTa kadrebs saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiisaTvis.2. samecniero da pedagogiur kadrebs saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis

saWiroebisaTvis.3. saRvTismetyvelo sagnebis kvalificiur pedagogiur kadrebs umaRlesi da

saSualo saero saswavleblebisaTvis.$2. saqarTvelos eklesiis saeklesio saswavleblebi : gimnaziebi, liceumebi,

skolebi, sabavSvo baRebi da sxv. warmoadgenen saSualo da dawyebiT saswavlodawesebulebebs, romlebic emsaxurebian momavali Taobis marTlmadidebeli sarw-munoebiT aRzrdas.

$3. sasuliero da saeklesio saswavleblebi eqvemdebarebian sruliad saqarTve-los kaTolikos-patriarqis umaRles mmarTvelobas.

$4. sasuliero da saeklesio saswavleblebi kanonikurad Sedian im mmarTvelimRvdelmTavris iurisdiqciaSi, romlis eparqiis teritoriazec isini arian gan-lageb uli.

$5. sasuliero da saeklesio saswavleblebis daarseba da gauqmeba xdeba sruli-ad saqarTvelos kaTolikos-patriarqis brZanebiT.

$6. sasuliero da saeklesio saswavleblebis marTva da moRvaweoba xdeba“saqarTvelos marTlmadideb eli eklesi is sasuliero saswavleblebis Se saxebdebulebis” safuZvelze.

Page 178: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

178 mitropoliti anania jafariZe

$7. sasuliero da saeklesio saswavleblebisaTvis saswavlo programas adgenssapatriarqosTan arsebuli saswavlo komiteti.

$8. sapatriarqosTan arsebuli saswavlo komiteti valdebulia Seamowmos sas-wavlo procesis mimdinareoba sasuliero da saeklesio saswavleblebSi da zedamxed-veloba gauwios programebis ganxorcielebas.

Tavi XIV. sapensio anazRaurebis Sesaxeb $1. saqarTvelos eklesia sa-suliero pirebisa da TanamSromlebis sapensio anazRaurebas awarmoebs “saeklesiopensiis Sesaxeb debulebis” safuZvelze.

Tavi XV. “saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis

marTva-gamgeobis debulebaSi” cvlilebebis Setanis Sesaxeb $1. “saqarTve-los avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobis debuleba” Zala-Sia saqarTvelos marTlmadidebeli eklesiis gafarToebuli krebis mier misi miRe-bisTanave.

$2. adre arsebuli “debuleba saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobis Sesaxeb”gauqmebulia.

$3. “saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobisdebulebaSi” cvlilebebis Setanis ufleba aqvs mxolod saqarTvelos eklesiiswmida sinods.

gadmobeWdilia wignidan - “saqarTvelos avtokefaluri, marTlmadidebeli ek-lesiis marTva-gamgeobis debuleba”, mcxeTa, sveticxoveli, 1995.

2002 wlis 17 oqtombris wmida sinodis dadgenilebiT zemoaRniSnul

eparqiebs daemata ramdenime axali eparqia da kanonizebul iqna axali wmidane-

bi, maT Soris wmida kirion kaTalikosi, klarjeli mamebi, eqvTime TayaiSvili

da sxv.

Page 179: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

179saeklesio samarTali, kanonebi

`bargat mefis sigeli~

quTaisis saeklesio kreba (daaxl. 1058 w.)

saqarTvelos mefis bagrat IV-is dros

samefos dedaqalaq quTaisSi Sedga kre-

ba. masze Sekrebilma eklesiis umaR-

lesma ierarqebma ganixiles erTi saek-

lesio sadavo sakiTxi, amitomac Sesa-

Zlebelia am krebas saeklesio vuwodoT,

Tumca ki igi Sedga samefo sasaxleSi

`darbazis karze~.

bagrat IV werda: `Sevkriben karsa

darbazisa Cuenisasa mRvdel-moZRvarni,

erisTavT-erisTavni, erisTavni da yovelTa

xevTa zemoTa da quemoTa aznaurni, mec-

nierni sabWoTa saqmeTani da davsxeniT

winaSe Cuensa~.223

darbazs eZaxdnen samefo sasaxlis

im oTaxs, sadac saxelmwifoebrivi mniS-

vnelobis saqmeTa gamo mefis Tandaswre-

biT sxdoma imarTeboda xolme, amito-

mac `darbazi~ Semdgom ewoda saqarTve-

los saxelmwifos uzenaes organos.224

samefo darbazis wevrebad yofilan

umaRlesi samRvdeloebisa da saero xe-

lisufalTa warmomadgenlebi iurist azn-

aurebTan erTad.225 am ukanasknelT `mec-

nierni sabWoTa saqmeTani~ ewodebodaT.

ivane javaxiSvili wers, rom `xelm-

wifis karis garigebis cnobiTac sax-

elmwifo darbazis sxdomebs eswrebod-

nen vazirebi TavianTi TanaSemweebiTurT,

umaRlesi samRvdeloeba kaTalikozisa da

moZRvarT-moZRvris meTaurobiT, mniS-

vnelovani monastrebis winamZRvarni,

saqveynod gamrigeTagan _ ki ufrosi

moxeleebi~.22 6

`darbazis kars~ araTu ufleba hqo-

nia gaerCia saeklesio sakiTxebi, aramed,

rogorc Tamaris istorikosi wers: `mon-

asterni da saepiskoposoni da yovelni

eklesiani wessa da rigsa locvisa da

yovlisa saeklesioAsa gansagebelsa darba-

zis kariT miiRebdian, viTarca kanonsa

ucdomelsa da yovlad Sueniersa da

dawyobilsa keTilwesierebasa locvisa

da marxvisasa~.22 7

saxelmwifo mmarTvelobis uzenaesi

organo `darbazis kari~ kanonmdebeli

yofila eklesiisTvisac, ivane javaxiS-

vils `qarTlis cxovrebis~ aRniSnuli

cnoba gazviadebulad miaCnia, radganac

samRvdeloeba Tavis sferoSi damoukide-

223 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, gv. 33; 224 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. VII,1984 , gv. 179; 225 iqve , gv. 181; 226 iqve , gv. 182; 227 qarTlis cxovreba, II, gv. 40.

Page 180: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

180 mitropoliti anania jafariZe

blad moqmedebda, magram radganac `dar-

bazis karze~ saero saqmeTaTvisac ki uze-

naesi kanonmdebeli mefesTan erTad ek-

lesiis umaRlesi ierarqia _ `saeklesio

mTavroba~ iyo, amitomac am cnobas Sei-

Zleba vendoT da ar miviCnioT romelime

kerZo SemTxvevad.

saerTod, saeklesio krebas mefe iwvev-

da. ase moqceula guaram mamfali, dav-

iT aRmaSenebeli, Tamar mefe, Tumca iyo

gamonaklisic, saeklesio krebis gamarT-

va `qarTvel samRvdeloebas mefis dau-

kiTxavadac SeeZlo, swored TviT mefis

winaaRmdegac Sekrebiliyo. aseTi Tvise-

bis iyo, magaliTad, saeklesio kreba gior-

gi III-is dros.228 mefis winaaRmdegve iyo

mimarTuli 1263 w. axali drois saek-

lesio krebis dadgenileba da ueWvelia

mefis nebadaurTvelad iqneboda Sey-

rili.229 Cveulebriv ki, roca eklesiasa

da mTavrobas Soris uTanxmoeba ar ar-

sebobda, saeklesio krebis Seyris brZa-

nebis gamcemi mefe iyo xolme~.230

marTalia, krebas mefe iwvevda da

igi krebas eswreboda sxva saero xe-

lisuflebTan erTad, magram saeklesio

sakiTxTa garCevis dros `mefes ukve

araviTari ufleba ar hqonda sja-baasSi

monawileobis miRebisa~.231 kreba iRebda

dadgenilebas _ gadawyvetilebas, mas

gadascemdnen mefes da mefe valdebuli

iyo igi aesrulebina. `amgvarad saekle-

sio krebas gangebis xelisufleba hqon-

da, mefes kidev aRmasrulebeli~.228

saqarTvelos mefes piradad, erT-

pirovnulad neba ar hqonda kanonis gamo-

cemisa, marTalia, `saqarTvelos mefis

uzenaes uflebas samarTlis dadeba da

qmna, anu kanonmdebloba da uzenaesi mar-

Tlmsajuleba Seadgenda, magram marto

TviTon mefes saqarTveloSi aras dros

axali k anon i ar daud via , ara med

yovelTvis darbazis erTa TanamSromlo-

b iTa da gan C in eb iT~ . 2 32 maSasadame ,

saqarTveloSi kanonmdebelni iyvnen ̀ dar-

bazis erni~, anu darbaiselni. maT Soris

Tanamdebobrivad upirvelesni iyvnen ̀ kaTa-

likozni, Wyondideli, moZRvarT-moZRvari~

da sxva sasuliero, agreTve, cxadia,

saero pirebi `xelosanni~ da `uxelo-

ni~. maSasadame , saqarTvelos eklesiis

umaRlesi wodebis mqone mRvdelmTavre-

bi, maT Soris qarTlisa da afxazeTis

kaTalikosebi, Wyondideli da moZRvarT-

moZRvari saqarTvelos saxelmwifos kanon-

mdebelni iyvnen da sxva darbaislebTan

erTad, cxadia, mefis xelisuflebis qveS.

amitomac araa gasakviri mematianis si-

tyva imis Sesaxeb, rom eklesia `saekle-

sio gansagebelsa darbazis kariT mi-

iRebdin~, darbazis karis mowvevis dros

iq mudam imyofeboda qarTuli eklesiis

sinodi _ kaTalikozebi da umaRlesi

mRvdelmTavrebi. amitomac SeiZleba vTq-

vaT, rom darbazi saeklesio sakiTxTa gada-

Wris dros warmoadgenda sinods, anu ek-

lesiis kanonmdebels, xolo saero, saqveyno

saqmis gadaWris dros Cveulebriv sax-

elmwifo sakanonmdeblo organos. mefes

Sesabamis aparatTan erTad aRmasrulebe-

li funqciebi ekisreboda. mefe erT SemTx-

vevaSi kanonmdebels warmoadgenda darba-

zTan erTad, meore SemTxvevaSi ki _ aR-

masrulebels mTavrobis wevrebTan erTad.

amgvari mdgomareobis gamo samxreT

saqarTveloSi mdebare opizisa da mijna-

Zoris monasterTa Soris sadavo sakiTx-

ebis gadasaWrelad mefe bagrat IV-s mou-

228 qronikebi, I, gv. 265; 229 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t VI, gv . 58-61, qronikebi, II, gv. 164-166; 230 iqve , gv. 167; 231 iqve , gv. 168; 232 iqve, gv. 169.

Page 181: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

181saeklesio samarTali, kanonebi

wvevia darbazi. rogorc aRiniSna, saek-

lesio sakiTxTa gadaWris dros darbazi

warmoadgenda saeklesio krebas. opizisa

da mijnaZoris monastrebi erTmaneTs miwa-

wylis sazRvars edavebodnen. orive mxa-

res hqonda Tavisi simarTlis damamtki-

cebeli sabuTebi, arqanjelo lambertis

Cauweria samxreT saqarTveloSi gadmoce-

ma, romlis mixedviTac iSxanis taZari

barTlome mociqulis mier daarsebulad

miiCneoda, maSasadame, mxarec mis mier

iqneboda moqceuli. mijnaZorelebs bagrat

mefis karze wmida barTlome mociqulis

nawilebi CausvenebiaT wmida petresa da

pavles xatebTan erTad. TavianTi sima-

rTlis dasamtkiceblad miutaniaT gur-

gen erisTavTa erisTavis, gurgen mefeT

mefis, bagrat kurapalatisa da bagrat

IV-is mamis mefe giorgis mier gacemuli

sigelebi, damowmebulni kaTalikosTa da

mRvdelmTavarTa mier. opizel berebs mx-

olod guaram mamfalis mier dawerili

sabuTi hqoniaT. rogorc aRiniSna, ori

monasteri erTmaneTs `ebrZoda~ `tyeTa

da zRvarTaTvis~. mefe wers, _ `Cuen

ese SfoTi maTi gvimZimda, ravden igini

wmidani udabnoni mSvidobisa da dawy-

narebisa da Cuen mefeTa locvisaTvis

aRSenebulni arian~.233

darbazze, romelTa wevrebis Sesaxeb

zemoT visaubreT, mousmeniaT orive mo-

n astris sabuTeb i _ `dawerilebi~ ,

Semdgom mousmines TiToeuli mxaris war-

momadgenels. mijnaZorelebs mravali

mefis da xelisuflis mier damtkicebu-

li sabuTi hqondaT _ `xelni amaTni

mravalni da mtkiceni iyvnen~, xolo

opizrebs mxolod erTi _ guaram mam-

falisa. gardasul mefeTa da xelisu-

falTa mier gacemuli wyalobis (Sewir-

ulobis) darRvevas, Cans, erqva `gatexa~.

darbazsa da mefes ar unebebiaT maTi

`gatexa~, radganac miiCneoda, rom es

Zveli, aw ukve gardacvlili mwyalobleb-

is `suls daamZimebda~. maSasadame, mijna-

Zorelebs darbazobaze gaumarjviaT, xolo

opizelebi damarcxebulan. mefe wers,

ar gvindoda, rom `opizarni unugeSinis-

cemod gagveSvnes, igini Sewuxdeboden

da Cven bralad SevinaxeT~. maTi `gul-

savsobisaTvis~ mefes gadauwyvetia mieca

damarcxebuli monastrisaTvis sakuTari

sofeli birevani. Cans, am soflis Semo-

savali xmarde boda mefis erT-erTi

`samamasaxloAsosa samsaxurebelsa~, e.i.

samamasaxlisos xarjebs. amis Semdeg am

soflis Semosavali moxmardeboda opi-

zeli berebis trapezs. mieca maT `sa-

trapezod~. es brZaneba mefisa unda daemt-

k i c e b i n a q a r Tl i s k a T al i ko z s ,

mRvdelmTavrebs, saerodan ki Semdgomi

Taobis mefeebs, erisTavT erisTavebs,

`taoAsa da klarjeTis tanuterebs~ da

sxvebs. aRsaniSnavia, rom taosa da klar-

jeTSi Zveli droidan SemorCenila somx-

uri samoxeleo termini, magaliTad, `ta-

nuteri~ da sxva, magram tao-klarjeTSi

mdebare aRniSnuli monastris sadavo

miwaze arsebuli toponimebi sruliad

qarTulia: `samwyuris wyali, SavSeTis

wyali, tixaris klde, eJvanTa qedi,

didubis xerTvisi, saqaTmis kari, erT-

kari, salesvelTa~. aqedan unda vifiqroT,

rom toponimebi Zvel dros somxureno-

vani rom yofiliyo, Seucvlelad Zvele-

buradve darCeboda sigelis daweris

droisaTvis, iseve rogorc ucvleli darCa

somxurenovani samoxeleo termini _

233 sigeli bagrat IV-isa opizarTa da mijnaZorelTa samamule davis gamo, 1027-1072 w.w., qarTulisamarTlis Zeglebi, t. II, 1965, gv . 8.

Page 182: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

182 mitropoliti anania jafariZe

tanuteri. es ukanaskneli, Cans, taosa

da mimdebare qarTuli mxareebis somxe-

Tis saxelmwifoSi yofnis droidan Semor-

Cenila (VI-VII ss.). qarTulenovani to-

ponimebi mxareTa mosaxleobis eTnikur

qarTvelobaze miuTiTebs im drosac, roca

isini saqarTvelosTan jer kidev ar iyvnen

gaerTianebulni.

bagrat IV-is aRniSnul sigelSi naTq-

vamia, rom darbazis krebaze Seikribnen

`yovelTa xevTa zemoTa da qvemoTa azn-

aurni~.234 `zemo saqarTvelo~ _ zemo

qveyana aRmosavleT saqarTvelos erqva.

1786 wlis wyalobis wignSi anton I

kaTalikosi Tavis Tavs ̀ zemoAsa saqarTve-

los~ kaTalikos-patriarqs uwodebs.235

dasavleT saqarTvelos `qvemo~ er-

qva, xolo erTad orive saqarTvelos

( e . i. z emosa da q v emos) _ `orTav e

saqarTvelo~ - 1786 wlis wyalobis

wigns amtkicebs `orTave saqarTvelos

ufliswuli mefis Ze giorgi~. 236

1790 wels Sedge nil `erTobis~

traqtatSi `qvemo iveria~ ewodeba dasav-

leT saqarTvelos `garwmunebT yovlisa

saimereTosa mefesa... mTavarsa odiSisa...

mTavarsa... guriisa da erTobiT TavadTa,

aznaurTa da erTa qvemoAsa iveriisaTa~.237

a m a v e do ku m e n tS i a R mo s a vl e T

saqarTvelos `zemo iveria~ ewodeba _

`garwmunebT umaRlessa mefesa qarTlisa,

kaxeTisa da sxvaTa. .. TavadTa keTilSo-

bilTa erTa zemoAsa iveriisaTa~.238

s a e r Tod , s a u k u n e T a m a n Z ilz e

saqarTvelos or geografiul `zemo da

qvemo~ nawilebad yofdnen _ `zemos~ XII

s-is Semdgom Seesabameboda `ameri~, `qve-

mos~ ki _ `imeri~.

axlad gaerTianebuli saqarTvelo XI

s-Si Sedgeboda ori samefosagan. eseni

iyvnen `afxazTa samefo~ da `qarTvelTa

samefo~. bagrat III am ori samefos xe-

lmwife iyo, xolo dedaqalaqi quTaisSi

imyofeboda. siadvilisaTvis erT same-

fos `qvemo mamuls~ uwodebdnen, meores

ki `zemos~ _ `zeda~s kerZs~, quTaisis

eklesiis kurTxevis dros `Semoikrib-

na... yovelni didebulni zemoni da qve-

moni mamulisa da samefosa missa myof-

ni~.239 liparit baRvaSma berZenTa dax-

marebiT bagrat IV-s waarTva aRmosav-

leT saqarTvelos yvela mTavari cixe-

simagre _ artanuji, yveli, ufliscixe,

birTvisi, kldekari. mematianis azriT,

lipariti aRmosavleT saqarTvelos mflo-

belad iqca _ `moirWuna liparit zemo-

sa q ve yan asa da aRixun a cixen i~ ; 2 40

`liparit moirWuna zemosa kerZsa dau-

flebad~,241 Tu mTel aRmosavleT saqarTve-

los, anu ̀ zemo qveyanas~ daeufla lipari-

ti, raRa darCa mefes? mematiane pasux-

obs, _ `xolo bagrats aqunda qvemoTi

dawyobiT~241 maSasadame , lixs qvemoTi

qveyana, anu `qvemo saqarTvelo~ mefes

darCa imJamad, magram Semdgom lipariti

damarcxda, amitomac bagrat IV `eufla

zemosa da qvemosa Tavis mamulsa~, 242

amitomac, rodesac bagrat IV opizisa

da mijnaZoris monasterTa Soris davis

gadaWris Semdeg, wers - `Sevkriben. ..

yovelTa xevTa zemoTa da qvemoTa azn-

aurni~, aq `zemos~ qveS, rogorc aRini-

Sna, aRmosavleT saqarTveloSi mdebare

mamulebi, anu xevebi igulisxmeba, xolo

`qvemoTas~ qveS dasavleT saqarTveloSi

_ lixis qedis qvemoT mdebare xevebis

234 Zegl, II, gv. 8; 235 qarTuli samarTlis Zeglebi, III , 1970, gv. 965; 236 iqve , gv. 963; 237 qarTlisamarTlis Zeglebi, t. II , 1965, gv. 502; 238 iqve , gv. 503; 239 matiane qarTlisa, qarTlis cxovreba,I, gv. 28; 240 qarTlis cxovreba, I, gv. 303; 241 iqve , gv. 304; 242 iqve, gv. 296.

Page 183: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

183saeklesio samarTali, kanonebi

mamulebi. daviT aRmaSenebelma uanderZa

Tavis Svils demetres saganZurni `mivec

saWurWleni Cemni zemoni da qvemoni~.243

e.i. mefes ori `saWurWle~, anu sagan-

Zuri hqonia, erTi `zemo~, anu aRmosav-

leT saqarTveloSi, meore `qvemo~ _

dasavleT saqarTveloSi.

`zemo da qvemo~, `imeri da ameri~

mraval dokumentSi gvxvdeba, es eklesi-

is istoriisaTvis imiTaa saintereso, rom

qarTlis sakaTalikosos ucxoelebi ̀ zemo

iveriis saarqiepiskoposos~ uwodebdnen,

afxazeTis sakaTalikosos ki ̀ qvemo iveri-

is saarqiepiskoposos~.244

saqarTvelos nawilebs `zemo~ da

`qvemo~ unda darqmeoda ara gaerTianeb-

243 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, gv. 62; 244 a. jafariZe, saqarTvelos samociquloeklesiis istoria, t. II, gv . 89-96; 24 5 qarTlis cxovreba, I , gv . 217 ; 24 6 n. berZeniSvili,saqarTvelos istoriis sakiTxebi, masalebi istoriuli geografiisaTvis, 1990, gv. 632.

is epoqaSi, aramed uZveles drosve, ma-

galiTad, n . berZeniSvili qarTlis cx-

ovrebaSi daculi VII s-is Sesabamisi

cnobis _ `SeiTqves yovelni erisTavni

qarTlisani zemoni da qvemoni,245 wers:

`gvaqvs sabuTi vifiqroT ̀ zemoni~-Si ig-

ulisxmeboda qarTlis erisTavebi, `qve-

moni~-Si egrisis, aragveTis da egrisw-

yals qvemoTi~.246

quTaisis saeklesio krebam, romel-

sac aRmosavleT-dasavleT saqarTvelo-

dan mowveuli iuristebi (`mecnierni sa-

bWoTa saqmeTani~) da sasuliero pirebi

eswrebodnen, miukerZoeblad gadaWra

dasmuli saeklesio sakiTxi.

[1054/1072]. sigeli bagrat mefisaopizar da mijnaZorel mamebisadmi

[teqsti]

[mo]vides C[ue]n w[inaS]e quTaTis, saxlsa samkuidrebelsa C[ue]nsa, ese mamanimijnaZorelni da mamani opizarni.

da moiyvanes mijnaZorelTa xatni w[m i]daT a mociqulTa p[ e]tr[e]si dap[a]vl[e]si da nawilni w[mi]disa barTlome mociqulisani, da moixunes sigelnigurgen e[risTavT]-e[risTav]isa, gurgen mefeTa-mefisaQ, papaQsa Cemisa b[a]g[ra]tkurapalatisaQ da mamisa Cemisa g[iorg]i mefisaQ, r[om]liTa igi tyeni da zRvarnimijnaZorisaTuis daemtkicnes da krulobiTa mowmobani kaTalikozTa da mRvdelT-moZRuarTani.

da moiRes opizarTa dawerili guaram mamflisaQ, r[om]liTa mas tyesa dazRvarsa mijnaZorelTa erCodes da amaT mijnaZoroQsa sigelTa Sina guaram mam-flisa dawerili, r[ome]l opizarTaTuis dauweria, ara Hsenebul iyo arca damt-kicebulad da arca gardagdebulad.

da C[ue]n ese SfoTi maTi guimZimda, ravden igi w[mi]dani udabnoni mSuidobisada dawynarebisa da C[ue]n mefeTa locvisaTuis aRSenebulni arian.

Page 184: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

184 mitropoliti anania jafariZe

da guls-midgina R[merTma]n da madlman maT w[mi]d[a]Ta man da Helvyav xarke-biT sauravsa maTsa : Sevkriben karsa darbazisa C[ue]nisasa mRdelT-moZRuarni,e[risTavT]-e[risTav]ni, erisTavni da y[ove]lTa HevTa zemoTa da quemoTa aznau-rni, mecnierni sabWoTa saqmeTani da davsxeniT w[inaS]e C[ue]nsa. da wavikiTxeniTmaTnica da maTnica dawerilni da r[ome]li sityuis gebaQ iyo maT Soris, mov-ismineT. da samarTlad ese gavigoneT, r[ome]l Helni amaTni mr[a]v[a]lni damtkiceni iyunes da C[ue]ngan maTi gatexaQ ara jer-iyo, da sulsa maT pirvelTamefeTasa ara davamZimebdiT. da Tumca opizarni unugeSiniscemod gagueSnes, iginiSewuxdebodes, da ese C[ue]n bralad SevinaxeT.

da aw salocvelad mefobisa Cemisa da Svilisa Cemisa g[iorg]i kurapalatisa dasalocvelad sulsa maT pirvelTa mefeTasa esreT ganvage da davamtkice saqme maTi :tyeni da zRvarni amaTni, viTa maT pirvelTa mefeTa dawerilTa sigelTa Siganuwerian, niSniT zRvarni; samxriT-samwyrisa wyali, viTa SavSeTisa wyalsa Cae-rTvis, da tixaris klde da qed-qedi viTa wavals; dasavliT _ eJuanTa qedi; daCrdiloQT _ didubisa xerTvisi da saqaTmis kari, viTa qed-qedi wavals, didi qedierTkari. ese zRvarni mtkiceni arian mijnaZoroelTa zeda da qedsa ameriT araQ ucsaqme da sasarCloQ opizarTa, salesvelTa saTibisagan kide.

da amisda nacvlad, r[aQTa]mca opizarnica gulsavse vyven, salocvelad sulisaCemisa Tavsave Cemsa davaTmine: aviRe samamasaxlisoQsa samsaxureblisa C[ue]nisaganbarevani sofeli da mivec opizarTa satrapezod. da gardavswyuide maT Sorissazidi da sarCeveli, r[aQT]a ese ornive w[mi]dani udabnoni mSuidobiT da uS-foTvelad iyunen da mefobasa Cemsa da Zesa Cemsa g[iorg]i kurapalatsa guilocv-iden da maT pirvelTa mefeTa maSenebelTa da SemwirvelTaca ulocviden, r[aQT]aR[merTma]n, meoxebiTa maT w[mi]daTa mociqulTaQTa da maTda mimarT vedrebiTamaT w[mi]daTa mamaTaTa, dResa mas gankiTxvisasa, ulxinos codvilsa sulsa Cemsa,miHsnas s {a }sjelTagan saukuneTa.

aw, vinca hnaxoT brZanebaQ da sigeli ese C[ue]ni : SemdgomTa C[ue]nTa momavalTamefeTa, e[risTavT]-e[risTav]Ta, taoQsa da klarjeTisa tanuterTa da y[ove]lTaHelisufalTa da saqmis moqmedTa, daumtkiceT da nuvin Hel-hyofT Slasa da Secvale-basa amissa!

da ukueTu vinme, rasaca Jamsa, raQca guari kaci, didi gina mcire, adges da amasnaqmarsa C[ue]nsa aqcevdes, ga-mca-urisxdebis mamaQ, Ze da suli w[mi]daQ. da esemcaw[mi]dani mociqulni arian mosajulni sulisa misisani dResa mas gankiTxvisasa. daCemni bralni misgan iZien R[merTma]n!

da Tq[ue]n, w[mi]d[a]o meufeo qarTlisa k[aTalikozo], da w[mi]dano mRvdelT-moZRuarno, ujuaro[biTa daumtkiceT]...24 7

247 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, gv. 32-34.

Page 185: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

185saeklesio samarTali, kanonebi

`wesi da gangeba mefeT kurTxevisa~, `sigeli giorgi mefisa~

Tbilisis I saeklesio kreba (1178 w.)

Cvenamde moRweulia `sigeli giorgi

mefisa saqarTvelos eklesiisadmi~ (da-

TariRebulia 1177-1178 wlebiT). sigel-

Si nabrZanebia, rom afxazTa, qarTvel-

Ta, ranTa, kaxTa da somexTa mefes giorgi

III-s, romelsac agreTve hqonda tit-

ulebi `SirvanSa~ da `SahanSa~, gaxelm-

wifebidan 21-e wels aujanyda Zmiswu-

li. SeTqmuleba seriozuli iyo, magram

igi CaaxSo: `cud qmna da daxsna~ man,

romelic `mravalmowyalea da ar aviwyde-

ba Tavisi qmnileba~, e.i. ufalma RmerTma.

uflisadmi madlobis niSnad mefem gada-

wyvita raRac didi sikeTe mieniWebina

saqarTvelos eklesiisaTvis, `samadlo-

beli raAmca miemadleboda RmrTeebasa

missa~. mefem brZana `sadideblad Rmr-

Teebisa misisad da keTilad dacvisaTvis

mefobisa Cuenisa da sulierad xsnisaTvis

satanjulTaAsa, movigoneT eklesiaTa sa-

mefoAsa CuenisaTa yovlisa begarisa us-

amarTloAsa da daWirebulisagan xsnaA

da ganTavisuflebaA~.248

radganac mefes surda RmrTisadmi Se-

sawiravi gaeRo ara romelime erTi an

ori eklesiis sasargeblod, aramed sazo-

gadod saqarTvelos mTeli eklesiis sa-

momavlo saWiroebis dasakmayofileblad,

amitomac gadauwyvetia moewvia saekle-

sio kreba, romelic daadgenda imJamad,

Tu ra saWiroebas iTxovda eklesia. mar-

Tlac, aRniSnul wels Semdgara saekle-

sio kreba, romelsac gadauwyvetia eTxova

mefisaTvis eklesiaTa usamarTlo begaris-

agan gaTavisufleba. mefe krebis sax-

eliT ambobs: sasuliero pirebma ̀ gvibrZa-

nes da mogvaxsenes daWirvebuloba ek-

lesiaTaA da ganryvnaA sasjulTa saqme-

TaA~,248 amitomac mefem RmerTis samad-

loblad krebis ganCineba aRasrula.

Cvens istoriografiaSi gamoTqmulia

mosazreba TiTqosda gasaWiris Jams, im

dros, roca mefes aujanyda Zmiswuli,

batoniSvili demna, saqarTvelos saek-

lesio moRvaweebma moiwvies kreba. `es

faqtobrivad sasuliero pirTa serio-

zuli gamosvla iyo samefo xelisuflebis

winaaRmdeg... samRvdeloeba Tavisi Zalau-

flebis gazrdas moiTxovda. saqarTve-

los mefes sxva gamosavali ar hqonda,

iZulebuli gaxda daeTmo da krebis moTx-

ov n a Seuv alobis ( Z iriTadad unda

vigulisxmoT sagadasaxado imuniteti)

aRdgenis Taobaze daekmayofilebina~.249

sigeli ar iZleva aseTi gancxadebis

safuZvels. kreba Sedga ara ajanyebis

dros, aramed ajanyebis CaxSobis Sem-

deg. marTalia, SesaZlebelia romelime

kerZo sasuliero pirs monawileobac

mieRo ajanyebaSi, magram zogadad mTlian

eklesias ar SeeZlo da arc inebebda

mefis mterTa mxares dgomas, pretenzie-

bis gacxadebas mefis gasaWirSi yofnis

Jams. mefe TviT eklesiis mier iyo na-

kurTxi da, maSasadame, dalocvil-dad-

genilic. mefes gamefebis Jams mirons

cxebdnen, igi mironcxebuli iyo eklesi-

is mier, anu Tavisi mmarTvelobisas war-

moadgenda RvTis madlis matarebels.

mefes sulieri mowiwebiT epyrobodnen

ara mxolod misi politikuri zedamdgom-

lobis, aramed misi cxebulobis, madlis-

248 qarTuli ist. sabuTebis korpusi, 1984, gv. 72; 249 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. VII, 1984, 110.

Page 186: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

186 mitropoliti anania jafariZe

matareblobis gamo. mefisadmi

sulieri mowiweba emsgavsebo-

da kaTalikosis mimarT gamoxat-

ul sulier krZalulobas.

rogorc iTqva, mefem gama-

rjvebis Semdeg ineba samad-

loblad RvTisadmi wyalobis

gaReba eklesiis sasargeblod.

amis gamo moiwvia saeklesio

kreba, sigelSi ar aris pirda-

piri miTiTeba amisa, magram

sigelidan Cans, rom kreba me-

fis mier aris mowveuli. kre-

ba unda Semdgariyo samefo

karze da es unda yofiliyo

darbazi gafarToebuli saxiT,

`didi wesiT~, romelzedac

mowveulma saeklesio pirebma

ganixiles saeklesio sakiTxi,

amitomac SeiZleba vuwodoT

saeklesio kreba. samefo kari

am droisaTvis TbilisSi iyo,

amitomac unda vifiqroT, rom

kreba TbilisSi Catarda. mas

SeiZleba pirobiTad vuwodoT

`Tbilisis I saeklesio kreba~,

radganac TbilisSi Semdgomac

iqna mowveuli sxva krebebi,

xolo iqamde TbilisSi Catare-

bul krebaTa Sesaxeb cnobebi

ara gvaqvs.

s i g el S i n a b r Z a n e b i a :

`Sekrbes yovelni samefoAsa

Cuenisani monazonni da ebisko-

posni imerni da amerni, kaTa-

likozni, moZRvarni, da yovelni

meudabnoeni~. ..250

sazogadod unda iTq vas,

rom sruliad saqarTvelos

episkoposTa `imerTa da amerTa~ Sekreba

did iSviaTobas warmoadgenda saqarTve-

los eklesiis da, saerTod, saqarTvelos

istoriaSi. msgavsi Sekreba xdeboda er-

Tiani saqarTvelos saxelmwifos arsebo-

bisas didmniSvnelovani saxelmwifo, anda

saeklesio movlenis dros. magaliTad,

mironis kurTxevisas, mefis kurTxevisas.

msgavsi saeklesio krebis dros yoveli

eparqiis (samRvdelTmoZRvros) episkoposs

mikuTvnebuli hqonda Tavisi adgili

`jdomisa da dgomis~ wesis Sesabamisad.

eklesiaSi wirva-locvis, liturgia-

RvTismsaxurebis, SekrebaTa da oficial-

uri purobis drosac ki episkoposebsa

da samRvdelo pirebs erTmaneTis mimarT

nebismier adgilas dgomisa da jdomis

ufleba ara aqvT . amJamad p irv eli

mRvdelmTavris, anu kaTalikos-patriar-

qis, marjvena pirvel adgilas unda dadges

mis Semdeg eklesiaSi pirveli upirate-

si piri, es upiratesoba ganisazRvreba

wodebiTa (mitropoliti, mTavarepisko-

posi da a.S.) da qirotoniiT (episkopos-

Ta Soris is dadgeba pirvel adgilas,

romelsac ufro adre aqvs es wodeba

miniWebuli). Zvel dros upiratesoba

saqarTvelos eklesiaSi ganisazRvrebo-

da ara piradi wodebriobis upirateso-

biT, aramed kaTedris pativis upirate-

sobiT. magaliTad, SesaZloa manglelsa

da walkel episkoposebs Tanabari wode-

ba hqonodaT, magram mangleli upirates

adgilas unda damdgariyo misi kaT-

edrisadmi ZvelTaganve miniWebuli upi-

ratesobis ZaliT. es asaxuli iyo Sesa-

bamis dokumentebSi, romlis mixedviTac

isazRvreboda mRvdelmTavarTa Tu mow-

eseTa adgili Sekrebebis dros.

250 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, gv. 72.

Page 187: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

187saeklesio samarTali, kanonebi

msgavsadve isazRvreboda adgili dgo-

misa da jdomisa samefo karze moxele-

Ta Soris. `darbazobis dros mxolod

gansazRvruls didebul moxeleTa jgufs

SeeZlo mefis winaSe mjdariyo, sxvebi

unda mdgariyv ne n . amas garda amaT

Sorisac, visac jdomis ufleba hqonda,

zogs sasTaulis ufleba hqonda, zogni

usasTaulod unda msxdariyvnen , amis

Sesaxeb garkveuli, mtkice debuleba ar-

sebobda, romelsac erqva `wesi jdomisa

da dgomisa~.251

ivane javaxiSvili wers, rom jdomis

uflebis mqone xelisufalni, Tavis mxriv,

ramdenime jgufad iyofodnen: `vazirebi

oqroWedil selebze isxdnen, danarCeni

didi xelisufalni Cveulebriv sajdome-

bze, magram ufrosi maTgani `sasTau-

liT~, e.i. baliSze, umcrosni, albaT,

usasTaulod msxdaran . TavisTavad ig-

ulisxmeba, rom umaRlesi samRvdeloeb-

is warmomadgenelni Tamaris droindel

darbazobaSiac monawileobas iRebdnen~.252

`xelmwifis karis garigebis~ cnobiT,

nebismieri saxelmwifoebrivi sakiTxis

garkvevisa da gadaWris dros darbazobas

eswrebodnen `umaRlesi samRvdeloeba,

kaTalikozisa da moZRvarTmoZRvris me-

TaurobiT da mniSvnelovani monastrebis

winamZRvarni~.253

saqarTvelos mefisa da qarTuli ek-

lesiis ierarqiis urTierTdamokidebuleba

sasuliero TvalsazrisiT kargad Cans

XIII s-iT daTariRebul dokumentSi,

romelsac ewodeba ̀ wesi da gangeba mefeT

kurTxevisa~.

romelime Sesabamisi pirovnebis mefed

kurTxeva xdeboda wirvisas. mefis kurTx-

evis wina dRiT, mwuxrisas, Seimosebo-

da mTav are p isko posi ( e . i .

mwuxris locvas mTavarepisko-

posi aRasrulebda). mTavar-

episkoposi Zvel saqarTvelo-

S i e r q v a m xo lo d i m

mRvdelmTavars, romelic ijda

samTavros kaTedraze mcxeTa-

Si. mwuxrisas Semosili mTa-

varepiskoposi Sesabamisi ga-

lobiTa da wesiT gaemarTebo-

da mefis sasaxlisaken. sasax-

leSi mTavarepiskoposi miiReb-

da mefis gvirgvins, skiptras,

porfirsa da bisons (es ori

ukanaskneli iyo mefis Sesa-

moseli). yovelive amas feSx-

umze dawyobilT miitandnen ek-

lesiaSi da daasvenebdnen tra-

pezze. samefo kandidati, dide-

bulebi da sxvebi Rames sasax-

leSi locviT gaaTenebdnen. me-

ore dRes, diliT, Sesabamisi

wesiT sasaxleSi eklesiidan

mividoda jvrismtvirTv eli,

romelic wesisamebr miesalme-

boda samefo kandidats. es iyo

niSani, romlis Semdegac es

ukanaskneli unda wasuliyo ek-

lesiaSi, samefo kandidats win

miuZRoda zari, droSa, Subi,

Semdeg mihyvebodnen mTavard-

iakoni, jvrismtvirTveli da

mandaturTuxucesi, ukan edgnen

ezoTuxucesi, CuxCeraxi, me-

abjreTuxucesi, mas eWira me-

fis fari, laxti da qarqaSi,

ukan modioda laSqari. mefis

marjvniv idga amirspasalari,

mas samefo xmali orive xe-

251 istoriani da azmani, gv. 470. iv. javaxiSvili, Txzulebani, t VI, 1982, gv. 34;252 iv. javaxiSvili, Txzulebani, t. VII, 1984, gv. 181; 253 iqve, gv. 182.

Page 188: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

188 mitropoliti anania jafariZe

lze hqonda dasvenebuli. mis siaxloves

idgnen amilaxori da meabjreTuxucesi.

mefis marcxniv idgn en Wyondideli

episkoposi da aTabagi.

eklesiis karebTan mefes miegebebod-

nen kaTalikosebi (qarTlisa da afxaze-

Tisa) da episkoposebi. afxazeTisa da

qarTlis kaTalikosTa Soris upiratesi

iyo es ukanaskneli, radganac igi qarT-

lis kaTalikosobasTan erTad agreTve iyo

sruliad saqarTvelos patriarqic, ami-

tomac igi miesalmeboda samefo kandi-

dats Sesabamisi sityvebiT. kandidati mda-

blad Tayvans scemda kaTalikoss, amis

Semdeg kandidatis marjvena xels dai-

Werda qarTlis kaTalikosi, marcxena

xels ki afxazeTis kaTalikosi, Seiy-

vandnen eklesiaSi da daayenebdnen Sesa-

bamis adgilze, romelsac `samefo adg-

ili~ erqva (sveticxovelSi es adgili

iyo samxreTis kedelTan, sakaTalikoso

saydris siaxloves. bolo wlebamde aq

idga marmarilos sv ete bian i samefo

Cardaxi, romelic moSales restavrator-

ebma XX s-is 70-80-ian wlebSi). Tu

raime mizezis gamo wirvas ver eswrebo-

da afxazeTis kaTalikosi, misi adgili

unda daeWira iSxnel an Wyondidel

episkoposs, anda mTavarepiskoposs. kan-

didatis eklesiaSi Sesvlis Semdeg iw-

yeboda wirva. jer, cxadia, kveTa iwye-

boda: `iwyon aRmokveTa sefesa~.254 kveTa

sruldeboda patara trapezze, romel-

sac samkveTlo ewodeba, kveTis Semdeg

Sesawiri nakveTi sefiskveri _ feSxumiT

da Rvino _ barZimiT unda gadaesvenebi-

naT did trapezze, romelzec, rogorc

aRiniSna, dasvenebuli iyo samefo Sesa-

moseli bisoni, amitomac kveTis Semdeg

Sesabamis dros bisons aiRebdnen, gam-

oitandnen sakurTxevlidan da miutand-

nen samefo kandidats taZarSi, sadac

igi ijda Tavis adgilas. mas orive mux-

lze dausvenebdnen bisons. igi adgeboda

da bisoniT xelSi mividoda `sakaTali-

koso taxtTan~ (es taxti, anu saydari

sveticxovelSi amJamadac dgas). e.i. same-

fo kandidati mividoda kaTalikosTan da

etyoda _ `makurTxe, meufeo~, kaTali-

kosi dalocavda mas, gamoarTmevda bisons

da Tavis xeliT Caacmevda. Semdeg kan-

didats miiyvandnen isev Tavis adgils.

wirvisas saxarebis wakiTxvis mom-

devno kvereqsis Semdeg sakurTxevlidan

gamovidodnen afxazeTis kaTalikosi (anda

iSxneli) da mTavarepiskoposi. mohkidebd-

nen mefes xels, rogorc zemoT iyo aRniS-

nuli, da daayenebdnen Sua eklesiaSi, aq

mefes samjer unda eca Tayvani sakurTx-

evlisaTvis, Semdeg Seiyvandnen aRsav-

lis kariT sakurTxevelSi, daayenebdnen

trapezis win. aq mefe muxls moiyrida,

anu daiCoqebda qarTlis kaTalikosis,

e.i. saqarTvelos patriarqis win, romelic

aseve am droisaTvis Sesuli iyo sakurTx-

evelSi. trapezis win daCoqil mefes

yvela episkoposi Tavze daafarebda Tavis

omfors, jvars dawerda kaTalikosi da

iwyebda umTavres locvas, romlis war-

moTqmis Semdegac samefo kandidati ukve

nakurTxi mefe iyo. kaTalikosi ambobda

locvas: `saRmrTo madli, romeli yov-

ladve uZlurebaTa CuenTa hkurnebs da

naklulebasa Cuensa aRavsebs ganaCinebs

RmrTis moSiSsa [aq iTqmoda kandidatis

saxeli] ersa da samefosa amas zeda

mefed-mefed da gareSeartyams saRmrTosa

Zalsa missa, vilocoT yovelTa, raTa

254 wesi da gangeba mefeTa kurTxevisa, qarTuli samarTlis Zeglebi, t. II, 1965, gv. 51.

Page 189: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

189saeklesio samarTali, kanonebi

daimkvidros mis Tana madlman yovlad

wmidisa sulisaman~,255 xalxi pasuxobda

`kirieleison~ samgzis, kaTalikosic

aRniSnul locvas samjer waikiTxavda.

amis Semdeg kaTalikosi aiRebda samefo

gvirgvins da daadgamda Tavze mefes Se-

sabamisi locviT, Semdeg aiRebda por-

firs da Caacmevda (Semoaxuravda) mefes,

Semdeg aiRebda skiptras da miscemda

mefes marjvena xelSi, amis Semdeg mefes

daayenebdnen trapezis marjvniv. gundi

ityoda axali mefis mravalJamiers. ziare-

bisas jer mRvdelmTavrebi eziarebod-

nen, Semdeg mRvdlebze win mefes aziarebd-

nen, wirva ase mTavrdeboda. sakurTxev-

lidan gamosvlis Semdeg mefes xmals

Seartyamda amirspasalari. eklesiidan

s a s a xl e md e m e f e s m i a c il e b d n e n

mRvdelmTavrebi, marjvena xeli mefisa

eWira qarTlis kaTalikoss, marcxena ki

afxazeTis kaTalikoss (an Wyondidels,

an iSxnels), aseve Sehyvebodnen samefo

palataSi, miiyvandnen samefo taxtTan

da dasvamdnen taxtze. taxtze ayvanis

Semdeg axal mefes pirvelad Tayvans

scemda dedofali, Semdeg kaTalikosebi,

Wyondideli, aTabagi, mandaturTuxuce-

si, amirspasalari, meWurWleTuxucesi,

255 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. II, 1965, gv.. 52; 256 iqve, gv. 53.

msaxurTuxucesi, `Semdgomad xelosanTa

da uxeloTa, darbaiserTa sruliadTa~

marTebda Tayvaniscema.256 ase, samefo sa-

mosliT Semosili mefe 3 dRis manZilze

unda mjdariyo taxtze (e.i. gvirgviniT

da porfiriT).

aqedan Cans, rom ZvelqarTuli wesis

Tanaxmad, romelic mtkiced iyo daculi

saq arTveloSi, vidre luarsab II -is

Semdgom rostom-xanamde, eklesiis kurTx-

ev is miuReblad saq arTveloSi mefe

taxtze ver avidoda da `mefis~ wodebas

ver miiRebda. samefos didebulTa Soris

upirvelesad iTvlebodnen afxazeTisa da

qarTlis kaTalikosebi, Wyondideli da,

albaT, moZRvarT-moZRvaric, rogorc es

zemomoyvanili sabuTidan da `xelmwifis

karis garigebidan~ Cans. aseTi viTarebis

gamo ar migvaCnia sworad gancxadeba

imisa , TiTqosda mefe giorgi I I I-s

gasaWiris dros aujanyda eklesia. ek-

lesia yovelTvis mefis erTguli, mefesTan

erTad TanammarTveli iyo saqarTvelos

saxelmwifosi. amiT madlierma mefem Tbi-

lisSi mowveuli ganxiluli krebis dax-

marebiT udidesi sikeTe mianiWa saqarTve-

los eklesias, kerZod ki, gaaTavisufla

usamarTlo begarisagan.

Page 190: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

190 mitropoliti anania jafariZe

1177. sigeli giorgi mefisa saqarTvelos eklesiisadmi[teqsti]

q. saxeliTa R[mr]TisaQTa, gi[orgi]sagan, bagratunianisa nebiTa R[mr]TisaQTaafxazTa, qarTvelTa, ranTa, kaxTa da somexTa [mefisa, Sar]vanSaQ [da SahanSaQ dayovli]sa aRmosavleTisa da dasavleTisa [flobiT]mpyro[be]lisa. welsa mefo-bisa Cuenisa ka-sa. odes birebiTa da gan[Zra]xviTa eSmakeulTa, SeiTqunes vieTnimemefo[b]isa Cuenisa didebulni da aznaurni orgulobisa CuenisaT[uis] da ZmiswuliCueni gaguiyenes da mravali Wiri da [ga]nsacdeli aRguidgines, gina mravalmowy-alebaman [da] ardaviwyebulebaman qmnulebisa misisaman cudqmna amaTi ganZraxvaQ daSeTqmulebaQ maTi da dahHsna [yo]velni Roneni maTni da ganabnivna yovelnive,zogni sp[arse]Ts Sina sikudiliT da gar[dax]uewiTa da r[ome]lnime Cue[nsa] same-fosa Sina ferHTa queSe CuenTa dascna; Cuengan amisa k[ual] msgavsi samadlobeliraQmca miemadleboda R[mr]Teebasa missa. gana, sadidebelad R[mr]Teebisa misisadda keTilad dac[vi]saTuis mefobisa Cuenisa da sulierad HsnisaTuis satan[j]velTaQsa,movigoneT eklesiaTa samefoQsa Cue[nisaTa] yovlisa begrisa usamarTloQsa dadaWirebulisagan HsnaQ da ganTavisuflebaQ. da amisve mizezisaTuis Sekrbes yovelnisamefoQsa Cuenisa monazonni da ebiskoposni : imerni da amerni, k[aTaliko]zi,moZRuari da yovelni meudabnoeni da maTca guibrZanes da moguaHsenes daWirebulo-baQ eklesiaTaQ da ganryunaQ sasjuloTa saqmeTaQ. amisTuis ganvaCineniT kacniyovelgan da ganvageT gulsmodgined SekazmvaQ da ganTavisuflebaQ w[mi]daTa R[mr]TisaeklesiaTaQ da glaxakTaQ, r[ome]li TuiT dawer[ili][...]

I-II kefebis marcxena kideze gaswvriv teqstis xeliT miwerilia:

[q . Cuenisa sulisagan R[mr]TisaA saqme] esre gaguiwesebia, viTa aqasweria da viTa monastrisa wessa hmarTebs, egre daguiWiravs da yoveliusamarTloA begari agiuK[snia] .25 7

257 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, gv. 71-72.

Page 191: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

191saeklesio samarTali, kanonebi

erTi saeklesio Sekreba mowveul iqna

qalaq anisSi, saqarTvelos mefis brZa-

nebiT. somxeTSi daviT aRmaSeneblamdec

arsebobda qarTuli eklesiis mrevli,

es mrevli iseTi mravalricxovani da

Zlieri iyo, rom maT TavianTi saepisko-

posoebic hqondaT. es ukan asknelni,

cxadia, Sediodnen qarTuli eklesiis

iurisdiqciaSi. Cvens Zvel sabuTebSi Se-

monaxulia somxeTis zogierTi qarTve-

li episkoposis saxeli samwysos Sesa-

bamisad. esenia: `mitropoliti somxeTi-

sa~, `aneli~, `kareli~, `valaSkerte-

li~, `dadaSneli~, amaT garda, arsebob-

da CvenTvis ucnobi saepiskoposoebic.

rogor moxvda qarTuli mosaxleoba

so mx eTS i? so mxe Ti sa erT aSori so

savaWro gzebze mdebareobda. monRolebis

Semosevamde es savaWro gzebi bizan-

tiasa da evropas aerTebda aRmosavlur

bazarTan saqarTvelosa da somxeTze gav-

liT. mxolod monRolebis dros, Crdi-

loeTis `oqros urdosagan~ dacv is

mizniT, samxreTis urdos es gzebi jer

Cauketavs, Semdgom ki ufro samxreTiT

gadauwevia. somxeTi monRolebamde ze-

moaRn iSnul da sxva mizezTa gamo

ekonomikurad Zlier, ayvavebul qveyanas

warmoadgenda. mis savaWro da adminis-

traciul centrebSi qarTvelebic cxov-

robdnen. Crdilo somxeTis periferieb-

Si ki qarTvelebi mkvidr mosaxleobas

warmoadgendnen . saqme is iyo, rom IX-

X ss-Si gaZlierda da aRdga somxeTis

erTiani samefo, romelmac SeZlo im

droisaTvis daSlili saqarTvelos mrava-

li mxaris Tavis SemadgenlobaSi Seyva-

na, cxadia, qarTuli mosaxleobiT. ma-

galiTad, yarsis, anu karis, dadaSnisa

da valaSkertis qarTuli saepiskopo-

anisis `dawerili~

anisis Sekreba (1218 w.)

Page 192: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

192 mitropoliti anania jafariZe

soebi qarTuli mosaxleobiT dasaxle-

bul miwebze mdebareobdnen. es qarTu-

li mosaxleoba VI-X ss-Si jer spars-

Ta, Semdgom bizantielTa da arabTa mier

somxuri eklesiis uzomod gaZlierebis

gamo gadaiqca mrevlad somxuri eklesi-

isa. es procesi qarTul eklesias uyura-

dRebod ar dautovebia, Sesaferisi mo-

mentis dadgomisTanave daaarsa am mxa-

reSi qarTuli saepiskoposoebi, riTac

mkvidri qarTuli mosaxleobis nawili

gadaarCina gasomxebis aSkara safrTxes.

amitomac unda iTqvas, rom samxreT

saqarTveloSi ara somxuri mosaxleoba

`qarTveldeboda~ qalkedonitobis miRe-

biT da qarTuli eklesiis mrevlad gada-

qceviT, aramed ZvelqarTuli mosaxle-

oba, iqamde nawilobriv armenizebuli

somxuri eklesiis mrevlad gadaqcevis

gamo , politikuri klimatis Secv -

lisTanave daubrunda mSobliur qarTu-

li eklesiis wiaRs.

anisSic mravalricxovani qarTveli

mosaxleoba cxovrobda Tavisi qarTuli

eklesiebiTa da saepiskoposoTi. mraval

axal eklesiasac aSenebdnen XIII s-is

d as a wy i s Si . a m a x ali e kl es i e b i s

sakurTxeblad da aniseli morwmuneeb-

is saqmeTa Sesaswavlad mcxeTidan somx-

e Ti s yo fil de da q al aq Si C asul a

saqarTvelos kaTalikos-patriarqi eti-

fane . mas 1218 wels ganuxilavs anisis

samRvdeloTa da mrevls Soris wamoW-

rili sadavo sakiTxi. radganac es sa-

kiTxi saeklesio iyo da uSualod exe-

boda sasuliero pirebs, unda vifiqroT,

rom Sedga sagangebo kreba samRvde-

loebisa, romelSic patriarqTan erTad

misi Tanmxlebi da adgilobrivi, agreTve

sxva sasuliero pirebi, monawileobd-

nen, amitomac unda vifiqroT, rom 1218

wels anisSi Catarda saeklesio Sekre-

ba, romlis ganaCeni Tavis xelmoweriT

daamtkica saqarTvelos patriarqma da

Tavis saxeliT sajarod gamoaqveyna igi,

amoakveTina erT-erTi qarTuli eklesi-

is kedelze.

1910 wlis zafxulSi anisis gaTxre-

bis dros niko mars upovia, qvebze amoW-

rili qarTuli asomTavruli didi war-

wera. ̀ mkvidrno amis qalaqisano qarTvel-

no!~ _ mimarTavs patriarqi anisis qarTul

samwysos, n. marisa da sxva zogierTi

mecnieris azriT, es `qarTvelebi~ Tur-

me sinamdvileSi qarTvelebi ar yofilan,

aramed somxebi, oRond marTlmadide-

blebi. rogorc sxvaganac mravalgzis

aRiniSna, aseTi midgoma araTu araswo-

ria, aramed araeTikuricaa, radganac Seu-

racxyofs imJamindeli aniseli qarTve-

li qristianebis sulebsa da xsovnas.

es `qarTvelebi~ iyvnen ara `qalkedoni-

ti somxebi~, anda `qalkedoniani somxe-

bi~, aramed namdvili qarTvelebi, rogorc

eTn ikurad, ise kulturuli Tv al-

sazrisiT. isini qarTvelebi rom ar yo-

filiyvnen eTnikurad da mxolod kon-

fesiuri kuTvnilebis TvalsazrisiT yo-

filiyvnen qarTuli eklesiis wevrebi,

maT Sesaxeb aRniSnavdnen kidec, rom

isini arian `sarwmunoebiT qarTvelebi~,

Tumca ki aseTi termini xelovnuria da

arc gvxvdeba Zvel ZeglebSi, maSin, roca

termini `sarwmunoebiT somexi~ mraval-

gzis gvxvdeba.

1218 wlamde odnav adre, rogorc

iv. javaxiSvilma gamoikvlia, an isis

qarTvel xucesebs gaudidebiaT is mis-

acemeli, rac maT ekuTvnodaT saekle-

sio wesebis Sesrulebis Semdeg. isini

Page 193: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

193saeklesio samarTali, kanonebi

gvirgvinis kurTxevisa da micvalebu-

lis wesis agebisaTvis 100 dramas Txo-

ulobdnen. gaudidebiaT sxva misacemel-

ic. amas gaumwvavebia urTierToba samw-

ysosa da samRvdeloTa Soris. 1218 wels,

roca etifane kaTalikosi anisSi Cabr-

Zanebula, qarTuli eklesiebis sakurTx-

evlad `safiqrebelia, rom piradad TviT

kaTalikoss anisSi Casvlis miznad im-

denad axali eklesiebis kurTxeva ar

hqonia, ramdenadac am atexili uTanx-

moebis garCeva da mogvareba~.300

etifane kaTalikoss, rogorc aRini-

Sna, gamoukvlevia sakiTxi da ganCine-

bac miuRia: `ityvis xmaA saRmrToA: us-

asyidlod migiRebies, usasyidloT mis-

cemdiT~, mimarTavs igi anel xucesebs.

`ara getyviT ukvdavi RmerTi: ra mome-

ciT me im madlis safasurad, rac Cem-

gan miiReT? Tu Cemgan usasyidloT mi-

iReT, arc Tqven unda gayidoT locva

eris mimarT~.

`aw, sasono Cemno anelno xucesno,

nu iqnebiT dasabrkolebel sityuaT da

nuca gardaxdebiT mociqulT mcenebasa,

cudisa da warmavalisaTvis~301 _ daari-

ga patrirqma erTi mxare _ samRvde-

loeba, magram iqve mimarTa meore mxa-

res – mrevls: `mkuidrno amis qala-

qisano qarTvelno, romelica ... igi pirve-

lad didad pativ cemdiT, mRvdelTagan

gixms locvaA da wirvaA, nu gewyinebis

maTTvis Zalisaebri misacemeli. ufro-

sad mxiarulebiT miscemdiT, Tvinier

daWirvebisa, `rameTu mxiarulebiT mis-

acemeli uyvars ufalsa~ da Tqven giy-

varden viTarca mamani sulierni da maT

uyvardiT viTarca Svilni sulierni.

locvasa nurc Tqven daakldebiT da nuca

Tqven , yovelsa zeda ufrosad saRmr-

ToA igi siyvaruli erTmaneTisaA moi-

geT, da amiT mieciT sasurvo saRmrTo-

Ta mcnebaTa~.301

etifane kaTalikoss da masTan er-

Tad saeklesio krebasac daudgeniaT mis-

acemelis odenobis samjer Semcireba.302

es 33 tfilur dramaze cota meti yofi-

la. gardacvlilis ojaxidan xucess See-

Zlo kidev waeRo erTi Solti Zroxis

tyavi. es misacemeli mTel saqarTvelo-

Si wesad yofila dadgenili.303

etifane netar kaTalikoss anisel

qarTvelTa saqme keTilad mougvarebia

da, cxadia, axal qarTul eklesiaTa

kurTxeviT saRmrTo madls gadascemda

qarTul savaneebs somxeTSi.

300 iv. javaxiSvili, Txzulebani, gv. VI, gv. 348; 301 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, 1970, gv. 154;302 iv. javaxiSvili, VI, gv. 380; 303 iqve, gv. 351.

Page 194: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

194 mitropoliti anania jafariZe

[dawerili etifane kaTalikozisa anel xucesTa

sargos ganwesebis Sesaxeb] [1218 w.]

[sruli teqsti]

ityuis HmaQ saRmrToQ: “usasyidlod migiRies, usasyidlod miscemdiT”. eseigi ars, getyus RmerTi ukvdavi : Cemda raQme gicemies madlisa misTuis, romeliCemgan miiReT/ Tquenca hyiddiT didsa madlsa Cemgan usyidulsa ukeTu me usasyid-lod momicemies, arca Tquengan jer-ars syidaQ locvaTa erisa mimarT.

aw, sasono Cemo anelno xucesno, nu iqnebiT dasabrkolebel sityuaT da nucagardaHdebiT mociqulT mcnebasa, cudisa da warmavalisaTu[i]s.

yovlad uwys[o] ars aRebaQ Tquenganca gu[i]rgu[i]nTa kurTxevisaTu[i]s asisadramisa... [a]rsT Zali edvas, puri aWamos.

egreTve mkudrisaTu[i]s, romeli Wirs... ufro SesWirdebis misisa sulisaQ.egdenive asissa tfilurisa mieces da... puri aWamos da sxuaQ waRebaQ Zalisaebrad.yovelive misacemeli mR[delTa ubrkol]ebeli iyvn Tquenda mosacemelad.

mku[i]drno amis qalaqisano qarTvelno, r...ca... [igi] pirvelad didad pa-tiv-cemdiT, mRdelTa gan g iHms locvaQ da wirvaQ. nu g ewyin ebis m aTTu[i]sZa[li]saebri misacemeli. ufrosad mxiarulebiT miscemdiT, Tuinier daWirebisa,rameTu “mxia[r]ulebiT misacemeli uy[u]ars ufalsa”.

da Tquen giyuarden viTarca mamani sulierni da maT uyuardiT v[iTarca]Svilni sulierni.

locvasa nuca Tquen daakldebiT da nuca Tquen. yovelsa zeda ufrosad saRmr-ToQ [igi] siyuaruli erTmeneTisaQ moigeT da amiT mieciT sasurvo saRmrToTamcnebaTaQ.

ese me, etifanes kaTolikozsa CemiTa HeliTa damiweria, odes anis[s] eklesianivakurTxen.

tfiluri asi drama igi iyos: dangi erTi g mieces da zroxis tyavi, romelerTob wagiRia aqamdis, aw sawiravadve miscemdiT Tu[i]To Solts.

da Cuen saeklesioTa wesTagan rad SevicvalebiT/ vinca ese Cemi ga[ge]buliSecvalos, ar... brZanebaQ RmrTisagan da misTa wmidaTagan qoronikonsa Dlh. 30 4

304 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, 1970, gv. 154.

Page 195: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

195saeklesio samarTali, kanonebi

SiomRvimis `ganCineba~

SiomRvimis saeklesio kreba (XIII s-is 40-iani wlebi)

XIII s-is 40-ian wlebSi Semdgara saek-lesio kreba, romelsac ganuxilavs Si-

omRvimis sakiTxi, amitomac SeiZleba piro-biTad am krebas `SiomRvimisa~ vuwodoT.mTavarepiskoposi saba moixseniebs am kre-

bas da amtkicebs krebis ganCinebas, igiwers: `viTa wmidasa krebasa da wmidasamamamTavarsa Cuensa arsenis qristes mier

qarTlisa kaTalikossa ganuCenia bWobiTada didiTa mamamTavarTa da moZRuarTaCuenTa xeliT-werilni... daumtkicebian,

meca glaxaki: qarTlis mTavarepiskoposisaba xelis weriT vamtkiceb~.305

krebis gadawyvetileba ganCinebis sax-

iT Camouyalibebia arsen kaTalikozs,romelsac kanonis Zala miecemoda sxva-dasxva saero da sasuliero pirTa ̀ damt-

kicebis~ Semdeg.SiomRvimes saqarTvelos monasterTa

Soris gansakuTrebuli adgili eWira imiT,rom misi sameurneo sistema damoukide-buli iyo qarTlis sakaTalikososagan.

amiT gamoixateboda misi gansakuTrebu-loba, sulierad ki, cxadia, qarTulieklesiis nawils warmoadgenda da mis

yovel `sulier saqmes~ ganagebda saqar-Tvelos sapatriarqos mRvdelmTavari,romelsac agreTve mwignobarTuxucesi

vaziris wodeba hqonda xelmwifis karze.arseni kaTalikosi krebis xsenebul

ganCinebaSi wers: `viTa didsa da mefeTa

Soris sanatrelsa daviTs eneba... mwi-gnobarTuxucesi vaziri monazoni jdesda mamaA memRime sulierTa saqmeTa maTTda

ganagebdes... ar uc saqme mRuimesa Tanaarca qarTlisa kaTalikozTa, Tvinierlocvisa da kurTxevisagan, arca episko-

posTa, arca vis sxvasa episkopozTa, arca

mTavarTa visme~.306

yovel monastersa Tu sofels eva-

leboda raime gamosaRebis gaReba sakaTa-

likosos sasargeblod. aseTi valdebuleb-

isagan SiomRvimis monasteri gaTavisu-

flebuli iyo daviT aRmaSeneblis anderZis

Tanaxmad, valdebuleba am monasters

mxolod mefeTa mimarT hqonda, kerZod,

es yofila Semdegi movaleoba: `odes

muxrans viyvneT, wmidisa SioAs xatsa

SegvamTxvivnen , sami sefiskveri, erTi

filas sazedaSe da farCiTa kapari gviev-

logion, mTavarmamaman memRvimeman moiRos

juari misi, mas gvaamboron~.307

e.i. rodesac mefe mividoda muxranis

sasaxleSi, SiomRvimis berebi valdebulni

iyvnen miebrZanebinaT mefesTan wmida Siosxati, romelsac igi emTxveoda, aseve

unda mierTmiaT sami sefiskveri da fil-

iT (Cans, fialiT) sazedaSe Rvino, ka-

parTan erTad, Semdeg monastris winamZR-

vars mTavarmRvimels, mefisaTvis saam-

borod unda miewodebina jvari. sul es

iyo monastris movaleoba. am movaleo-

bis garda, mas aravis mimarT araviTari

valdebuleba ar gaaCnda, arc kaTaliko-

sTa, arc episkoposTa da sxva mTavarTa

mimarT. monastris am ekonomiur-materi-

aluri valdebulebis ucvleloba daa-

dastura gansaxilvelma saeklesio kre-

bam, magram amasTanave aRiniSna monas-

tris sxva movaleobac _ es iyo sulieri

movaleoba. es iyo `locva mefeTaTvis~

da kaTalikos-patriarqis saxelis moxs-

enieba liturgiis dros da, cxadia, mefe-

TaTvis wirva-locvebis Catareba: ̀ locvaA

wmidaTa mefe TaA z eda- ac d a Ja m-

niswirobani, viTa ZuelTagan. .. ukueTu

Cven maTni moRvaweni viyvneT, saxelsa

305 qarTuli samarTlis Zeglebi, III , 1970, gv. 161; 306 iqve, gv. 160.

Page 196: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

196 mitropoliti anania jafariZe

Cuensa moixsenebdnen pirvelad~,308 _ wers

arsen kaTalikosi krebis ganCinebaSi.

Tavis anderZSi daviT aRmaSenebeli Si-

omRvimisadmi werda: `mefeTaTvis locvaaRasrulon viTa TviT werilni wmidani

umoZRvreben~.307

marTalia, daviT aRmaSenebeli Tavis

anderZSi wers: `arca qarTlisa kaTa-likozisa saqme ars mRvimesa zeda, arca

vis sxvisa episkoposisa, arca zveri,

arca mefeTa, arca muxranisa mgeTa~,307

magram iqve sazRvravs, rom saqarTve-los sapatriarqos episkoposi, im dros

bediel-alaverdeli da mwignobarTuxu-

cesi svimoni, unda yofiliyo SiomRvi-

mis mon astris saqmeTa meurv e, e .i .zedamxedveli. svimonis Semdeg ki es

saqmeni momdevno mwignobarTuxucesebs ev-

alebodaT: ̀ aw svimon bediel-alaverdelsa

iyos Sevedrebul raca saqme da sauravimaTi iyos, igi iyvofidis, romelsa Cuen

ver miviwineT da Semdgomad missa Tu

missa adgilsa amiTve wesiT sxvaA mwi-

gnobarTuxucesi iyos, igi iurvides~.307

maSasadame, eklesiis administracia mar-

Tavda SiomRvimes, oRondac mwignobarTux-

ucesis xeliT. SiomRvimes samefo ojaxis

gansakuTrebuli pativiscema imiT daum-saxurebia, rom es monasteri misi erTgu-

li yofila tradiciulad, kerZod ki, daviT

aRmaSeneblisaTvis didi samsaxuri gauwe-

via Sinaur mterTan omis dros.rogorc iTqva, SiomRvimis monastris

marTva mwignobarTuxuces episkopossa da

lavris mamasaxliss evalebodaT. es ma-

masaxlisi monastris berebis mier wmidaSios saflavze wilisyriT unda yofil-

iyo gamorCeuli.

`daviT aRmaSenebeli SiomRvimis mo-

nastrisadmi 1123 w. boZebul anderZSiwers: Tu mamasaxlisi da winamZRvari,

`miicvalos, viTa TviT wesi ars mis

winamZRvrisa Sios saflavsa zeda wilgde-

baA, amiT sxuaA ganaCinon, Cuensa darba-

zsa moiyvanon da Cven argani movaxse-noT da SevvedroT monasteri~.309

aTonis qarTvelTa monasterSi winam-

ZRvris gamorCeva scodniaT Sua wirvis

dros sakurTxevelSi, trapezze, gamo-sarCev kandidatTa Soris wilgdebiT, Si-

omRvimeSi ki sakurTxevlis magier Sio

mRvimelis saflavi yofila wilgdebis

adgilad miCneuli. `cxadia, wilgdebismosawyobad winaswar erTad Seyril Zma-

Ta `ganzraxva~ da kandidatebis dasax-

elebis dros mTeli krebulis `erTnebo-

ba~ iqneboda saWiro. aseTi nebiT day-enebuli mamasaxlisi kanonierad `gamor-

Ceuli~ winamZRvari iyo da sikvdilamde

`ucvalebelad~, e.i. Seucvlelad unda

yofiliyo. misi gadayeneba da Secvlamxolod im gansakuTrebul SemTxvevaSi

SeiZleboda, Tu is mwvalebeli, e.i. ere-

tikosi gamodgeboda, anda `monastris

orguloba, anu mefeTa Ralati da rju-lis Secodeba~ aRmoaCndeboda~,310 _ wers

iv. javaxiSvili SiomRvimis monastris

tipikonis patara nawyvetze dayrdnobiT,

romelic T. Jordaniam gamoaqveyna `Si-omRvimis sabuTebSi~.

saqarTvelos patriarqi, anu qarTlis

kaTalikosi movale iyo yofiliyo `aRm-

srulebeli~ SiomRvimis monastris mima-rT arsebuli dadgenilebebisa, amitomac

werda saeklesio krebis ganCinebaSi Si-

omRvimis Seuvalobis Sesaxeb arseni kaTa-

likozi: `me, glaxaki arseni qarTlisakaTalikozi maTi... aRmsrulebeli var~.311

saeklesio krebam XIII s-is 40-ian

wlebSi kidev erTxel daamtkica daviT

aRmaSeneblis anderZi SiomRvimis monas-tris mimarT.

307 qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi, 1984, I, gv. 58, anderZi daviT mefisa mRvimisadmi, 1123/1124 wlebi; 308 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 160; 309 iv. javaxiSvili, VII, 1984, gv. 73; 310

iqve , gv. 74; 311 Zegl., III , gv. 160;

Page 197: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

197saeklesio samarTali, kanonebi

[ganCineba saeklesio krebisa

SiomRvimis Seuvalobis Sesaxeb][XIII s-is 40-iani w.]

...[ese viTa] zemoT daguiweria, me glaxaksa arsen qarTlisa kaTalikozsawame[biTa]... [qar]Tli[sa] ebiskopozTaTa wmidisa udabnoQsa mRDmisaTDs... daubrZanebia Cuen yovelTa Semdgomad maTsa... RuwaQ da zrunvaQ mamaTa memRuimeTamaTTa, ...[dawer]ili da dawyevaQ... me, glaxaki arseni qarTlisa kaTalikozimaT[i]... aRmasrulebeli var... yovliTa zemoT daguiweria ara...

viTa didsa da mefeTa Soris sanatrelsa daviTs eneba... kma ars wmidisa amisudabnoQsaTuis, da maTni RmrTiv-gDirgDnosani mefeni da mouravad, viTa igi masveSina sweria gaCeniTave ni... [mwignoba]rTuxucesi vaziri monazoni jdes, da mamaQmemRuime sulierTa saqmeTa maTTa [ganagebdes]...

ar uc saqme mRuimesa Tana arca qarTlisa kaTalikozTa, Tuinier locvisa dakurxevisagan, [arca] ebiskopozTa, arca vis sxuasa ebiskopozsa, arca mTavarsavisme.

da ars... mwer locvaQ wmidaTa mefeTaQ zeda-ac; da Jamisawirobani, viTaZueliTgan... ukueTu Cuen maTni moRuaweni viyuneT, saxelsa Cuenisa moiHsenebdenpirvelad... [moiH]senebden.

da vinc es dawerili da gagebuli wmidasa udabnosa mRuimisasa Seucvalos...[uw]indeli wmidisa mamamTavrisa iovanesi qarTlisa kaTalikozisa, anu oqropiriqarTlisa kaTalikozisa, anu gabriel... [da rao]denni sxuani SemdgomiTi-Semdgo-mad sxenan, HeliT-werilni sanatrelTa... wmidisa mamamTavrisa meliqizedekisi vinSeicvalos, amas yovelsa Sen... maT sanatreliTa HeliTa damtkicebuli, ginadidisa daviTis anderZ[i da] siglebi maTi... Secvalebul yos, hqrisxavs RmerTi...krulia qristes RmrTisa mier... amen.

me, arsen qarTlisa kaTalikozman CemiTa HeliTa davwere yoveli ese simtkice.da saxeni mtkice myofelni [akurTx]nes RmerTman da wmidaman deda-qalaqman.

sxva xeliT mxedrulad:

[ese], viTa wmidasa krebasa da wmidasa mamaTamTavarsa Cuensa arsenisqristes mier qarTlisa kaTalikozsa ganuCenia bWobiTa da didTa mamamTa-varTa da moZRuarTa CuenTa KeliT-werilni... daumtkicebian, meca glax-aki: qarTlis mTavarepiskopozi saba Kelis-weriT davamtkiceb... 31 2

312 qarTuli samarTlis Zeglebi, t. III, 1970, gv. 160.

Page 198: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

198 mitropoliti anania jafariZe

saeklesio krebis `moxseneba mefisadmi~

mcxeTis saeklesio kreba (1263 w.)

1925 wels g. gozaliSvils aRmouCe-

nia odesRac saqarTvelos sapatriarqos

(sakaTalikosos) arqivSi daculi piri

saeklesio krebis dadgenilebisa, romelic

ivane javaxiSvilis varaudiT, SeiZleba

XIII s-isac iyos.313

saqarTvelos sakaTalikosos arqivi

Zvelad Cvens saeklesio dedaqalaq mcxe-

TaSi unda yofiliyo, patriarqis karze.

aRniSnuli sabuTi warmoadgens 1263 wlis

axlo drois saeklesio krebis moxsene-

ba-dadgenilebas saqarTvelos mefis la-

Sas Ze daviTisadmi. am sabuTSi naxsenebia

mcxeTa, viTarca guli da centri qarTuli

eklesiisa: `pirveli aris Tavi sjulisa

da eklesiaTaA mcxeTa~.314 amitomac unda

vivaraudoT, rom 1263 wlis kreba mcxe-

TaSi Catarda da mas `mcxeTis saekle-

sio kreba~ vuwodeT.

rogorc aRniSnuli iyo, kanonier saek-

lesio krebebs saqarTveloSi (rogorc

bizantiaSi) mefe iwvevda. da igi mis

karze, ufro metad, TbilisSi an sxva

Sesabamisi drois mefis sadgom-samyofelSi

tardeboda. aRniSnuli kreba mefes ar

mouwvevia, Cans, igi TviT saeklesio xe-

lmZRv an elobas mouwve v ia e klesiis

gasaWiris gamo `Jamsa Znelbedobasa da

saWiroebasa~.315 amitomac, rogorc aRin-

iS n a , v fiq rob T , kr e b a sa e kles io

dedaqalaq mcxeTaSi Catarda.

krebas umsjelia da dadgenileba

gamoutania sam sakiTxze, pirveli da

umTavresi iyo saeklesio mamulebis sak-

iTxi, meore Seexeboda eklesiis mier

`dakrulvili~ piris sakiTxs, mesame ki

_ sasuliero pirTa Rirsebis Sesabamisi

pativiscemiT mopyrobis sakiTxs.

monRolTa usastikesi batonobis dros

winaT Rirsebisa da pativiscemis sagani

axla mtris veragobis da siuxeSis wya-

lobiT Rirsebaayrili da dacemuli iyo.

dapyrobil qveyanaSi sarwmunoebas da

sasuliero pirebs ukve RirsebiT aRarc

mTavroba da aRarc dabeCavebuli, usa-

sod da ulukmapurod darCenili xalxi

epyroboda. amas damatebia mefe ulu

daviTis `sibereSi~ dawyebuli qmedeba,

mas saeklesio mamulebis sxva pirebze

ga da ce ma d au wy ia , ra sa c , c xa di a ,

`saepiskoposoTa~, monasterTa da ekle-

siaTa `rRveva~ _ e.i. maTi ekonomikuri

safuZvlis gamocla mohyolia.

eklesias araTu saqarTvelos samefo

xelisufleba, monRolebic ki sifrTxiliT

epyrobodnen, saerTod, RvTismsaxurebs

monRolebi SeRavaTs uwevdnen. ̀ ukve 1254

wlis sayovelTao aRwerisas, rogorc

wyaroebi erTxmad miuTiTeben, monRolebs

eklesia da misi msaxurni sagadasaxado

davTarSic ar SeutaniaT, qarTveli Jam-

Ta aRmwereli wers: `xolo xucesTa da

monazonTa da saeklesioTa ganwesebaTa

ara Seagdo sazRavi, arca yalani, egreTve

SixTa da davriSTa da yovlisa sjulisa

kacni saRmrTod gaCenilni ganaTavisu-

flna~.316 `mcxeTis sakaTalikoso ekle-

sia 1254 wlidanve iyo gaTavisuflebu-

li samonRolo valdebulebisagan~.317

eklesiis wevrTa samonRolo valde-

bulebisagan gaTavisufleba ar niSnavs

imas, rom eklesia dalxinebuli iyo. ekle-

313 iv. javaxiSvili, Txzulebani, VI, gv. 59; 314 qarTuli samarTlis Zeglebi, III , 1970, gv. 161; 315

iqve , gv. 162; 316 qarTlis cxovreba, II, Gg. 224; 317 saqarTvelis istoriis narkveve bi, III , gv. 591.

Page 199: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

199saeklesio samarTali, kanonebi

sias iseve uWirda, rogorc mis samwy-

sos da igi eris beds iziarebda, rogorc

amas aRniSnuli krebis dadge nile ba

uCvenebs: eklesiis wevrebi sweren mefes:

`gevedrebiT da vrekT karsa mowyalebisa

Tqvenisasa, moiwyineT Wrtvinva Cveni da

si glax ake da u qon e b el i . . . obl ad

dasxmulni eklesiani RmrTisani Seiwy-

aleniT, ganSiSvlebulni samarTliT Se-

moseniT, ixseniT dawunebulni~...318 ekle-

sia monRolTa batonobis dros Tavis Tavs

uwodebda: uqonebels, glaxaks, oblad

dasxmuls (datovebuls), ganSiSvlebuls,

dawunebulsa da mwuxarebisagan mkvnesares

(`mWrtinavs~). misi gasaWirSi yofna kidev

ufro gaumZafrebia mefis qmedebas, rogorc

zemoT vaxseneT, igi odesRac eklesii-

saTvis (e.i. RmrTisadmi) Sewirul miwebs

arTmevda eklesias da aZlevda sxva, saero,

kerZo pirebs. amitomac swerdnen mefes

wmida mamebi: `aRuTqvi da aRusrule

ufalsa yoveli aRnaTqvami Seni~ da `um-

jobes ars ara aRTqmaA, vidre aRTqmaA

da ara aRsrulebaA~.319

qonebas, romelic odesRac saRmr-

T o d d a i w e r a , `s a R mrTod v e x a m s

qonebaA~. 320 agreTve Seaxsenebdnen, rom

eklesiis qoneba igive samefo qoneba iyo

` s a yd arT a q o n e b a A ufro T q v e n i

qonebaAa~. Tuki vinme gabedavda da me-

fisaTvis odesRac saCuqrad mirTmeul

(saWurWle -salaroSi mdebare) nivTs

aiRebda da an mefes kvlav saCuqrad

miarTmevda, anda Tavis saWiroebisaTvis

gamoiye ne bda , cxadia , ar ascde boda

sasjeli. aseve imsaxurebda dasjas is

mrCeveli (veziri Tu sxva vinme), romelic

mefes urCevda saeklesio miwebis gasx-

visebas, Seaxsenebdnen mefes krebis ma-

mebi. mefes ki sigelebiT ukve gacemuli

hqonda saeklesio miwebis didi odeno-

ba, kreba swers kidec mefes: SegiZliaT

faqtebiT darwmundeT, Tu am sigelebs

gasinjavTo, `moaRebineT sigelebi da

niSnebi yvelaA yvelas, visTvisca gibo-

Zebia~. am sigelebis gacemiT mefem daar-

Rvia `RvTisadmi aRnaTqvami~.

krebam icis, rom monRolTa batono-

bis gamo qveynis Seryeuli ekonomikuri

mdgomareobis gamosasworeblad mefes ur-

Cevdnen gamoeyenebina saeklesio qoneba,

magram saqarTvelos amaze ufro meti

Znelbedobis xanac hqonia, Zveli mefeebi

ki eklesiebs pativs scemdnen. TviTon

q v e y n i s m p yr o b el i ar a q a r T v e l i

mmarTvelebic ki ar kadrulobdnen ek-

lesiis qonebis xelis xlebaso. `viciT,

rome mravalni kadreben Jamsa Znelbe-

dobasa da saWiroebasa, magra amis uZnel-

bedesnic yofilan maSin Jamni, odes didi

kaTolike eklesiaA Senebula, hasre, rome

jafar amirad jdomila Tfiliss da qala-

qi sparsTa hqonebia da TuiT raAmca

mizezi aravin kadra saydarTa qveynis

qonebisa da darRvevis mnebebelman~.321

amJamad, miCn eulia , rom `saerTo

gaWirvebis Jams eklesias SedarebiT uke-

Tesi materialuri mdgomareoba hqonda...

saqarTvelos kaTolikos-patriarqi ni-

kolozi (1247/1248 _ 1282) urdoSi gamg-

zavrebula, romelsac yaenisagan eklesiis

dacvis iarliyi (sigeli) miuRia. `dac-

va~ gulisxmobda arsebuli saeklesio

Seuvalobisa da privilegiebis damtki-

cebas yaenis mier. yaenis es sigeli exe-

boda ̀ mcxeTas~ (sapatriarqos), ̀ saydrebs~

(saepiskoposoebs) da `monastrebs~ Tavi-

anTi yma-mamuliTurT~.322

318 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 161; 319 iqve , gv. 116; 320 iqve , gv. 162; 321 iqve , gv. 162; 322

qarTlis cxovreba, II, gv. 224 , saqarTvelos istoriis narkvevebi, III , gv. 590.

Page 200: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

200 mitropoliti anania jafariZe

miuxedavad amisa, 1263 wlis saek-

lesio krebis dadgenilebis teqstidan

ar Cans, rom `am saerTo gaWirvebis Jams

eklesias SedarebiT ukeTesi mdgomareo-

ba hqonda~, piriq iT, eklesia maSin

yovelmxriv, maT Soris, materialura-

dac Tavis samwysos bedSia _ ukidure-

sad gaWirvebulia. unda vifiqroT, rom

im materialur SeRavaTebs, romelsac mon-

RolTa xelisufleba eklesias aZlevda,

es ukanaskneli iyenebda xalxis saWiroe-

bis dasakmayofileblad. eklesia, Cans,

gascemda mravals, magram misgan kidev

ufro mets iTxovdnen, risi gacemis sa-

Sualebac mas ukve obieqturad aRar hqon-

da, es ki eklesiis msaxurTa mimarT kri-

tikulad ganawyobda mosaxleobis erT

nawils (rasac qvemoT ganvixilavT). ek-

lesiis aseTi krizisis dros mas sax-

elmwifo xelisuflebisagan mxardaWera

esaWiroeboda, amis nacvlad, mefem saek-

lesio mamulebis gacema daiwyo, riTac

kidev ufro Searyia eklesiis ekonomikuri

safuZvlebi.

`samocdameaTxuTmetni Svilni xarT

TquenTa guarTani da romeli mefe TqvenTa

odenTa WirTa, RuawlTa da gansacdelT-

agan ara xsnila, viTa RmerTsa, Tquensa

mxsnelsa, Tquen uxsnixarT . . . da am

samocdaaTxuTmetTa TquenTa gardasul-

Ta mefobasa Siga... romelsa didebulsa,

anu aznaursa, anu darbazis ersa, anu

glexsa aqvs sigeli Tquenda guarisagan

boZebuli... rome saydarTa sofeli vis

zeda gacemul-iyos da eweros, Tvinier

amisa, rome Tquen gagicemian da gagibo-

Zebian sigeliTa~323 - mimarTa krebam mefes.

zogierTi specialistis azriT, wi-

nadadebaSi `75-e Svilni xarT TquenTa

guarTani~ igulisxmeba bagrationTa sag-

vareulo, aRiniSneba, rom laSas Ze mefe

daviTi ar SeiZleboda yofiliyo 75-e

mefe bagrationTa dinastiisa, magram

krebis mier igulisxmeboda ara bagra-

tionTa sagvareulo, aramed, rogorc

wmida ninos cxovrebaze darTuli arsen

beris (monazonis) saqarTvelos mokle

istoriidan324 Cans, saqarTvelos ekle-

siaSi miiC neoda , rom bagration eb i

`Svilni iyvnen arian-qarTvelTa mefeTa~,

rom dinastiuri aTvla iwyeba azon-far-

navaz mefeebidan da ara, vTqvaT, aSot

anda bagrat bagrationidan. vaxuSti ba-

toniSvilis gamoTvliT, laSas Ze e.w.

ulu daviTi iyo 65-e mefe farnavazidan.

kreba ki Tvlida, rom igi iyo 75-e mefe,

wyarod miuTiTebda `qarTlis cxovre-

bas~. Cans, XIII s-is Cvenamde armoR-

weul `qarTlis cxovrebaSi~ aseTi aTv-

la arsebobda.

krebis meore sakiTxi, rogorc aRin-

iSna, Seexo eklesiis mier Serisxuli

piris sakiTxs. igi, cxadia, agrZelebda

pirvel sakiTxs da exeboda gacemul

saeklesio mamulebs. `saeklesio kreba

mefe ulu-daviTs agonebda agreTve, rom

mis da saqarTvelos vazirebisagan dar-

Rvevulia qarTuli saxelmwifo samarT-

lis is ZiriTadi debuleba (`wesi sax-

lisa da palatisa TquenisaA), romlis

mixedviTac ̀ vinca vin~ eklesiisagan ̀ dak-

rulvila~, saqarTvelos mTavrobis mi-

erac mizezis ganuxilvelad `Serisxu-

la: mamuli dasWirvia da laSqarTa Si-

gan ar SeSvebula~.325 imJamad ki eklesi-

is mier dakrulvili piri samefo karis

(`vazirTa~) daxmarebiT aiZulebda eklesi-

is msaxurebs moexsnaT `dakrulva~.

323 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv . 162; 324 Zveli qarTuli agiografiuli literaturisZeglebi, III , gv. 47; 325 iv. javaxiSvili, t. VI, 1982, gv. 367.

Page 201: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

201saeklesio samarTali, kanonebi

`ese uweso~ wesi nuRarodes iqnebis,

nuc dagvemarTebis, visac davkrulvideT,

Tquenc SerisxvideT~, wers kreba mefes.

mesame _ sasuliero pirTa Rirsebis

S eur a cx yof i s s a kiT x ic _ k vla v

pirvelTan iyo dakavSirebuli. ̀ arRaravis-

agan gvaqvs pativi, arc sjulsa da arc

ebiskoposTa, arc monazonTa, arc xuces-

Ta, arc mRvdelTa, arc mihronsa, arc

qorepiskoposTa, yvelaA yvelasa upatiod,

Seuracxad, ginebiT da basrobiT vhyavT~.326

`romeli mefe iqnebis upatiomyofe-

li, Seuracxad mxsenebeli ebiskoposTa

da monazonTa?... da Tu Tqven upatiod

gyavT, vinmca ara Seuracx-gvyvna, vinmca

ara gvagina, vinmca ara upatiod da ha-

vad dagvxadna?~ _ Sestiroda kreba mefes.

z emo aRn iSnulis garda , rogorc

garkveuli aqvs ivane javaxiSvils _

`saqarTvelos eklesia mefeTagan Sewir-

uli miwebis Seuvalobaze uars ambobda

da sagadasaxado tvirTis zidvasac kisru-

lobda, oRondac Sewiruli miwebi gauce-

meli SeenarCunebina da gacemuli ukan

daebrunebina~.32 7

`ezomis kadnierebisa da wyena-kadreb-

isaTvis~, rogorc kreba daemuqra mefes,

amis `mqmnelni varT: arca mihronsa gavx-

sniT, saqarTvelos eklesiaTa davbeWdavT,

xucesTa davayenebT wirvisa da naTlvi-

sa da samkudroTa ziarebisagan~.328

kreba ar apirebda daSlas, sanam mefe

Se sab amis gadawyvetilebas miiRebda.

`saeklesio krebis monawileT surdaT

mefeca da sxvebic daerwmunebinaT, rom

angareba da piradi sargeblobis inter-

esi ki ar alaparakebdaT, aramed saRmr-

To sjulis darRveuli kanonebis aRd-

genis wadili~.329

rogorc aRiniSna, Cvenamde moRweulia

ara 1263 wlis krebis mefisTvis gada-

cemuli dadgenilebis dedani, aramed Savi,

samuSao piri dadgenilebis proeqtisa,

amitomac ar SegviZlia vTqvaT, krebam

marTla miiRo Tu ara gadawyvetileba

saqarTvelos eklesiaTa `dabeWdvisa~,

mironis gaucemlobisa da sxv., iv. jav-

axiSvilis azriT, kreba `muqaris ganx-

orcielebas ar Sesdgomia~,330 da uki-

duresi nabiji ar gadaudgams.

krebis dadgenilebaSi ramdenjerme

gvxvdeba sityva `vazirni~, `vaziri~. maT

braldebaT mefisaTvis eklesiis sawinaaRm-

dego rCevebis micema saeklesio mamul-

Ta gacemis dros. iv. javaxiSvili da

sxvani fiqroben, rom aq igulisxmeba

uwinaresad imJamindeli mwignobarTuxu-

cesi Wyondideli basili. Cveni azriT,

`vaziris~ qveS igulisxmeba ara basili,

aramed amirspasalari, radganac krebis

dadgenilebaSi `mamulis gacemazea~ Zir-

iTadad saubari, ̀ dakrulvil~ pirs mefem

mamuli unda dauWiros: `vinca vin dak-

rulvila... mamuli dasWirvia da laSqarTa

Sigan ara SeSvebula~.331 es Zveli kanoni

axla `vazirTa~ nebiT moSlila, magram

`xelmwifis karis garigebis~ Tanaxmad,

swored es ufleba mamulis gacemisa da

laSqris ufrosobisa ekuTvnis amirs-

pasalars. `karis garigeba~ wers: `amir-

spasalari sabatio veziri aris da Tava-

di laSqarTa da uamisod qveyana ar ga-

icemis, arca vin samamulod Seiwyaleb-

is~.332 `karis garigebis~ es cnoba mniS-

vnelovani momentia da xsnis Tu vis,

romel vezirs an vezirTa jgufs gulisx-

mobda saeklesio kreba Tavis kritikis

adresatad, roca werda: `aw Tu vis davh-

326 qarTuli samarTlis Zeglebi, III, gv. 163; 327 iv. javaxiSvili, VI, gv. 368; 328 Zegl., III , gv. 164;329 iv. javaxiSvili, VI, gv. 369; 330 iqve , gv. 370; 331 Zegl., III, gv. 163; 332 `garigeba xelmwifiskarisa~, iv. javaxiSvilis redaqciiT Txzulebani, VI, gv. 403.

Page 202: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

202 mitropoliti anania jafariZe

krulavT gamoaWenebs Tqvensa darbazsa

da TqvenTa vazirTa mohmarTebs~, da isinic

eklesiis mier `dakrulvils~ arc `mam-

uls uWeren~ da `laSqarSic uSvebden~.

am ukanasknelTa aRsrulebis ufleba mx-

olod, rogorc iTqva, amirspasalars

ekuTvnoda. amirspasalaris zem-dgomobis

qveS myof vezirTa jgufSi unda ig-

ulisxmebodes mandaturTuxucesi, rad-

gan `xelmwifis karis garigebaSi~ es ori

saxelo erTad ixsenieba. amirspasala-

ris pativi `mandaturTuxucesis swori

aris da esec iqnebis, rome orive erTsa

hqondes da ufro SanSeTa saxlisa aris

eseve orive xeli erTsa aqvs Tu orTa~...332

amirspasalaroba da mandaturTuxuceso-

ba SanSe mxargrZelis saxleulis xelSi

iyo Tavmoyrili. amirspasalaris vezir-

Ta jgufSi unda Sediodes `amilaxori~.

`amilaxori veziri aris amirspasalarisa

da amis xelsaa meabjreTuxucesoba~.33 3

maSasadame, rogorc SeiZleba gavigoT,

amilaxori veziri, mrCevelia ara me-

fisa, aramed amirspasalarisa. yovel

SemTxvevaSi, isini erT jgufs qmnian me-

abjreTuxucesTan da laSqris sxva me-

TaurebTan erTad. `mamulis daWera da

laSqarSi ar SeSveba~ swored maTi saqmea.

isini arian mefis `vezirebi~ am saqmeSi,

Cans, maTkenaa krebis risxva mimarTuli

da ara Wyondidelisaken.

Wyondideli iyo eklesiis erT-erTi

meTauri da amitomac SeuZleblad mig-

vaCnia , rom mas waremarTa eklesiis

winaaRmdeg iseTi RonisZieba, romelic

krebam ganixila da romlis aRsakveTad

kreba mzad iyo saqarTvelos eklesiebSi

RvTismsaxureba Seewyvita.

saqarTvelos eklesiis meTaurTa Zli-

er cud damokidebulebaze amirspasala-

risa da mxargrZelis mimarT wers Tama-

ris mematianec. rogorc wina TavebSi

aRiniSna, Wyondidelis aRmatebuli sax-

elo da xelisufleba daemcro Tamar

mefis dros, mizezi amisa iyo miqael

kaTalikosis mtacebloba Tamaris mefo-

bis dasawyisSi, roca man Tavis xelSi

aiRo Wyondideloba da amiT, rogorc

iv. javaxiSvils garkveuli aqvs, mefeze

ufro meti xelisuflebis mpyrobelad

iqca. miqaelis gardacvalebisTanave Tam-

arma mTavrobaSi Seiyvana amirspasalari,

aqcia igi vezirad, amiT, SeiZleba vTq-

vaT, daamcro Wyondidelis funqcia

mTavrobaSi. Wyondidelisa da amirspasal-

aris funqciebi gaTanabrda, xelisufle-

ba gaiyo. `erisTavni da xelis mqone-

belni didisa Tamar mefisa... brZana damt-

kicebad Wyondidlad, mwignobarT-uxuc-

esad da vezirad... antone glonisTavisZe...

ganaCina amirspasalarad sargis mxargr-

Z eli, kaci gvariani da aRzrdili

laSqrobasa Sina~...334

saqarTvelos mTavroba, Cans, Sedge-

boda 7 ZiriTadi wevrisagan _ eseni iyvnen

`oTxi monazoni~ da `sami veziri~. oTx

monazonTa jgufSi Sediodnen qarTlis

kaTalikosi, afxazeTis kaTalikosi, moZR-

varTmoZRvari da Wyondideli mwignobar-

Tuxucesi. sami veziris jgufSi Sediod-

nen aTabagi, amirspasalari da mandatur-

Tuxucesi. `darbazs aTqs oTxTave: moZR-

varT-moZRvarsa, kaTalikozTa, Wyondidel-

sa da samTa vazirTa: aTabagsa, amir-

spasalarsa da mandaturT-uxucessa~,33 5

anda `amirejibs marTebso oTxTa mona-

zonTa da samTa vezirTa wvevao~.336 am-

aTgan darbazobis dros umetesi pativis-

cemiT mefe xvdeboda pirvel rigSi moZR-

varTmoZRvars, Semdeg kaTalikosebs da

333 iv. javaxiSvili, VI, gv. 392; 334 iqve , gv. 400; 335 iqve , gv. 396; 336 iqve, gv. 397.

Page 203: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

203saeklesio samarTali, kanonebi

Wyondidels. miuxedavad mTavrobaSi ganx-

orcielebuli cvlilebebisa, Wyondide-

li sami veziris da, saerTod, savaziros

ufrosi Cans, `vezirobis~ dros pirvel

rigSi Wyondidels moiwveven, Semdeg sxva

vezirebs _ aRniSnuli sami veziris gar-

da, savaziroSi sxva vezirebic Sedian _

`Tu veziroba iyos maT moaxsenon Wyon-

didelsa da aTabagsa. amirspasalarsa (man-

daturTuxucessa), meWurWleTuxucessa,

msaxurTuxucessa da amilaxorsa~ . 3 3 7

`didi ars meWurWleTuxucesi, aTabago-

bis dawyebamdi meoTxe veziri iyo~...338

pirvelxarisxovan vezirad iTvleboda

zemoT CamoTvlili sami veziri, maT garda

iyvnen `didi~ vezirebi, am sami veziris

qvemoT mdgomni (magaliTad, `didi ars

meWurWleTuxucesi~), amaT garda, kidev

iyvnen sxva SedarebiT wvrili vezirebi

da `mouravebi~. termini `vezirni da

mouravni~, `karis garigebaSi~ orjer ix-

senieba.339 wvril vezirTa jgufSi unda

Sediodnen, magaliTad, molareTuxuce-

si, monadireTuxucesi, fareSTuxucesi,

mesawoleTuxucesi, amirejibi, mestumre,

meRvineTuxucesi, ganmgeTauxucesi da

sxva `uxucesebi~. vazirTagan, rogorc

iTqva, mxolod sami iyo gamorCeuli da

mTavrobis wevrebad iTvlebodnen, oTx

monazonTan erTad, Tumca ki, vTqvaT,

`meWurWleTuxucesi Zveli veziri aris

da sabatio~,340 aseve msaxurTuxucesi.

mTavrobis am wevrTagan, magaliTad,

`laSqroba~ da laSqrobis veziroba amir-

spasalaris xelT aris~,338 xolo sasa-

marTlo xelisufleba Wyondidelisa: ̀ Wy-

ondideli orSabaT dRes saajo karsa

Sigan dajdebis~.341 oTx monazonTagan Wy-

ondidels da mis, viTarca mwignobar-

Tuxucesis, xelqveiTs `sawolis mwi-

gnobars~ ekuTvnis `saeklesiaoni dasni~,

garda gelaTisa (gelaTi Cans moZRvarT-

moZRvars ekuTvnis): `gelaTisagan kide

saydarni da sxvani monasterni da ekle-

siani, xucesni da monazonni da rac saek-

lesio dasni arian yvela Wyondidelis

da sawolis mwignobaris saxelosa~ ari-

an.342 aq SeiZleba gavixsenoT Tamaris

istorikosis sityvebi: `monasterni da

saebiskoposoni yovelni eklesianni wes-

sa da rigsa locvisasa da yovlisa saek-

lesiosa gangebasa darbazis kariT mi-

iRebdian, viTarc kanonsa ucdomelsa da

yovlad Sueniersa da dawyobissa keTil-

wesierebasa locvisa da marxvisa~.

rogorc zemoT moyvanilidan Cans,

`laSqarSi ar SeSvebis~ da ̀ mamulis daW-

eris~ Tu gacemis ufleba ganekuTvnebo-

da amirspasalars da mis mimdgom sxva

vezirebs da ara Wyondidels. amitomac

1263 wlis kreba `vezirTa~ qveS maT

unda gulisxmobdes. safiqrebelia, rom

1263 wlis kreba mimarTuli iyo ara

`saq arTv elos mTavrobis~ q mede baTa

winaaRmdeg, rogorc iv. javaxiSvili

fiqrobda, aramed asaxavda saqarTvelos

mTavrobis SigniT arsebul winaaRmde-

gobas `oTx monazonsa~ da vazirTa, anu

ufro sworad, Wyondidelsa da amirs-

pasalars Soris. iv. javaxiSvili werda:

`saqarTvelos maSindeli mTavroba saek-

lesiod Sewiruli miwebis gacemis auci-

leblobas amarTlebda~.343 unda vifiqroT,

rom ara `saqarTvelos mTavroba~, aramed

`vazirni~, kerZod, amirspasalari da maTi

mimdevarni, romelTa xelSi iyo `mamul-

Ta gacemis~ saqme, amarTlebdnen Sewir-

uli miwebis gacemis aucileblobas.

337 iv. javaxiSvili, VI, gv. 402; 338 iqve , gv. 392; 339 iqve , gv. 395; 340 iqve , gv. 403; 341 iqve, gv. 387;342 iqve , gv. 387; 343 iqve, gv. 368.

Page 204: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

204 mitropoliti anania jafariZe

JamTaaRmwereli wers Wyondidel ba-

silis Sesaxeb, rom samefos aRmosavle-

Tis sazRvrebis dacvis gamo mefis mou-

clelobis Jams `gandidna Wyondideli

basili da ujarmeli, da iwyo sauravTa-

ca qmnad Tvinier mefisa kiTxvisa da

mefis imeriT yofasa Sina diad awyina

sefeTa qveyanaTa, rameTu viTar TvisTa

xedvida~,344 basili `...moakvdina mefeman

uwesobisaTvis, rameTu Tana eyo basili

esuqnis da ara rida sawolsa patronisa

mefisasa da Coxanica aRixada da mTavroba

miitaca, amis uwesoebisaTvis moikla ba-

sili~.345 basilis mtrebs xma daugdiaT,

rom igi mefis sawolis Semaginebeli iyo.

`amisaTvis Sesmenil iqmna basili winaSe

mefisa, romelman mswrafl moiyvana da

brZana Zelsa damokideba. damohkides Zelsa

Sua-qalaqsa, rameTu iyo mefe mswrafl-

morwmune da litonica~.346

monRolTa batonobis dros Seryeu-

la qveynis marTvis kolegialuri wesi,

roca mefesTan erTad saxelmwifo mar-

Tvis sadaveebTan idga `oTxi monazoni

da sami veziri~. mefe erTpirovnuli

mmarTveli gamxdara. Zveli wesebis areva

da misdami upativcemuloba Cans basili

Wyondidel-ujarmelis moqmedebaSic, roca

man `Coxani aRixadna~, e.i. uari Tqva

berobaze (monaznobaze), maSasadame, igi

`oTx monazonTa~ jgufSi veRar darCe-

boda. amis nacvlad, man SeZlo `mTavro-

bis mitaceba~ da am `mTavrobiT~ marTav-

da, `awyenda sefe qveyanaTa~. e.i. samefo

domenebis faqtobrivi mmarTveli gamx-

dara. eWviani da malemrwmeni mefec dau-

rwmunebiaT, TiTqosda igi dedofalTan

cxovrobda. magram mis mier saeklesio

mamulis gacemis Sesaxe b me matian e

arafers aRniSnavs. amitomac, SeiZleba

vifiqroT, rom basili Wyondideli ar

iyo gareuli saeklesio mamulebis gace-

mis sakiTxSi. SeiZleba esec vifiqroT,

rom mas cili daswames imaTve, romelT-

ac Tavis droze saxeli gautexes laSa-

giorgis, roca man moindoma laSqris

xelmZ Rv a n elobi sa da sa xel mwifo

mmarTvelobis sadaveebis xelSi mtkiced

daWera. laSa-giorgi, mama ulu daviTi-

sa, damarcxda mxargrZelTa Zlier ojax-

Tan dapirispirebisas, aseve unda vi-

fiqroT, rom basili Wyondideli dama-

rcxda amirspasalarsa da sxv a mis

mimdgom vezirebTan samTavrobo omisas.

yovelive zemoaRwerili kidev erTx-

el amtkicebs, Tu ra saSiSroebas uqad-

da saqarTvelos saxelmwifos, eklesi-

isa da Cveni xalxis zneobas monRolTa

batonoba. am dros yovelgvari zneobriv-

ekonomikuri safuZvlebi Seryeula. amis

anarekls warmoadgens, rogorc ivane jav-

axiSvili fiqrobda, 1263 wels mowveu-

li saeklesio krebis dadgenileba.

344 qarTlis cxovreba, II, gv. 253; 345 iqve , gv. 268; 346 iqve, gv. 253.

Page 205: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

205saeklesio samarTali, kanonebi

[1263]. moxsenebasaqarTvelos saeklesio krebisa mefisadmi

[...] gevedrebi da vrekT karsa mowyalebisa Tquenisasa, moiwyineT Wrtin]vaCueni da siglaxake da uqonebl[oba] [qurivad da o]blad dasxmulni eklesianiR[mr]Tisani SeiwyaleniT, ganSiSul[ebulni simarT]liT SemoseniT, iHseniT dawuneb-ulni, usajeT samarTali marT[a]li, raQTa marTalTa Tana daewesn[eT, gamoiyv-aneT upatio]ebisagan mwarisa, viTarca ityuis [wi]naQswarmetyuelisa piriTa uf[a]lisabaoT R[mer]Ti w[mi]daQ israilisaQ: “romelman gam[oiy]v[a]nos patiosani up-atioebisagan viT[a]rca piri Cemi iyosa”. romelTa pirveli aris T[a]vi sjulisada eklesiaTaQ mcx[eTaQ]. da ukueTu Tavsa, jereTca nedlsa, esreT iyos Hel-ferx-TiT-m wuerv[a]leb[a]m an, ra QmcaRa ina yofes/ ku[ala]d ityui s : “aRuTqu daa[R]usrule uf[a]lsa y[ov]eli aRnaTquemi”-o, da “umjobes ars ara aRTqumaQ,vidre aRTqumaQ da ara aRsrulebaQ”-o.

srul-yavT w[mi]dao da q[ris]te-mosilo mefeo b[rZane]buli ese, Tq[ue]nisityuani saqmiT srul-yveni : moaRebineT siglebi da niSnebi yuelaQ yuelas, vis-Tuisca giboZebia.

[a]r[a]Tu C[u]enTuis rasa me da C[u]eni sa S eZenisaTuis v iwyin ebiT , ma grasaR[mr]Tod werilisa saR[mr]Todve Hams qonebaQ da miyenebaQ, da TuiT saydarTaqonebaQ d[i]d[a]d ufro Tqu[e]ni qonebaQa.

aw, Tu erTxel saWurWlesa Tqu[e]nsa Sina SemoRebuli, da erTgzis Tqu[e]nTuisSemoZRunebuli, TualTa da margalitTa da WurWelTa oqroQsa da vercxlisaTaT[a]naQ raQme mcire, anu gina didi saWurWlesa Sina Tqu[e]nsa mdebare gamoiRosvinme, anu Tqu[e]nve Semogwiros, anu waragos sadme - niWnimc[a] mianiWeniT/ anupativni da qebani aRuvareniT/ aramca ufrosi risxveul da patiJneul hyaviT/

R[mr]TisaTuis SewirulTa adgilTa gacemisa vaziri, - mawyvereli, maqnevelida mnebebeli gacemisaQ, viTamca ara R[mr]Tisagan risxveul iqmna/

vinca ikadrebs da gaqnevs, - viTa keTilisa mamoqmedebelsa, keTili niWimieniWebis R[mr]Tisa mier; egreTve borotisa mizezi - borotsa moisTulebs.

viciT, rome mrav[a]lni kadreben Jamisa Znelbedobasa da saWiroobasa; magraamisa uZnelbedesnica yofilan maSin Jamni, odes didi kaTolike eklesiaQ Senebula,hasre, rome jafar amir[a]d jdomila Tfili[s]s da qalaqi sparsTa hqonebi[a]. daTuiT raQmca mizezi aravin kadra saydarTa, queyanisa qonebisa da darRuevisamnebebelman/ “yo[ve]li drkud mav[a]li mizezobad mza[a]”-o; magra nu miscemTgzasa metyuelTa eseviTarisa metyuelebisaTa!

Page 206: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

206 mitropoliti anania jafariZe

samocdameaTxuTmeteni Svilni xarT Tqu[e]nTa guarTani da, romeli mefe Tqven-odenTa WirTa, RuawlTa da gansacdelTagan ara xsnila viTa RmerTsa Tqu[e]nsamHsnelsa, Tqu[e]n uHsnixarT, da arca romelsa mefesa Tq[u]engan ufro R[mr]Tisagzisa daWirvaQ hmarTebia. da am samoc da[a]TxuTmetTa Tq[u]enTa gardasulTamefobasa Siga ufroisi da umravlesi Jami amisgan uZnelesi da uborotesi yofila,viTa “qarTlisa cxovrebaQ” gamoaCens.

romelsa didebulsa, anu aznaursa, anu darbazis ersa, anu glexsa aqu[s] sigeliTqu[e]nTa guarTagan boZeb[u]li, - da Tu vis aqus aravin dahmalavs, - rad aravingamoaCina, rome saydarTa sofeli vis zeda gamocemul-iyos da eweros, Tuinieramissa, rome Tqu(e)n gagicemian da gagiboZebian sigliTa/

eseca iuwyos w[midama]n mefobaman Tqu[e]nman aw Sekrebulisa amis krebisagan,wesi saxlisa da palatisa Tqu[e]nisaQ ese yofila : vinca vin dakrulvila, raiTacamizeziTa da saqmiTa, Tqu[e]n mierca Serisxula, mamuli dasWirvia da laSqarTaSigan ar SeSuebula.

aw, Tu vis davhkrulavT, gamoaWenebs Tqu[e]nsa darbazsa da Tqu[e]nTa vazirTamohmarTebs, b[rZane]basa da kacsa uboZebT - juari daswereo, gawyromisa da h[a]vadgaHdisa nacvlad.

ese uwesoQ wesi nuRarodes iqnebis, nuca daguemarTebis visca davhkrulvideT,Tqu[e]nca SehrisxevdiT da HrmliTa Tana-udegiT sjulTa da wesTa samRdeloTasaR[mr]ToTa werilTa moZRurebisaebr!

Tu Tquensa mefobasa Siga ar SehkazmavT saydarTa da monasterTa da ar uboZebTHelTa maTTa saqonebelTa, vinmcaRa dauurva, anu vinmcaRa [ara] hkadra Tqu(e)nTasigleb-niSnebTa gatexaQ/

codvaQ egre brali da codvaQ ar aris, viTa codvisaQ saxed da igavad dadebaQm[o]mav[a]lTa da yofadTa JamTa da kacTaTuis mosaTxrobel-mosaHsenebl[a]d.

araRaravisgan guaqus pativi, arca sjulsa da arca ebiskoposTa. arca mona-zonTa, arca xucesTa, arca mRdelTa, arca mihronsa, arca qorebiskoposTa! yuelaQyuelasa upatiod, Seuracxad, ginebiT da basrobiT vhyavT!

rad dahHsniT wessa saqebelsa, rad upatiod hyofT patiosnobasa da sakrZal-vobasa amis saxisa da saqmisasa/ romeli mefe iqebis upatio myofeli, SeuracxadmaHsenebeli ebiskopozTa da monazonTaQ/ Tquen siyrmiTgan R[mr]Tiv-swavlulnixarT da saR[mr]Toni werilni zepiriT uwyniT : romelTa saqmeTa moqmedi mefeiqebis, anu romelTaQ - iyuedrebis!

ranica pativni Tqu[e]nTa guarTagan zedsxmian ebiskoposTa da monazonTa, masveTqu[e]ngan viRirsebodeT. da Tu Tqu[e]n upatiod g[u]yav[i]T, vinmca ara Seuracx-guyvna, vinmca ara guaginna, vinmca ara upatiod da havad daguHadna/

TuiT pir[a]d da zedaQT daRma amas gueubnebian mqonebelni da mnebebelnisaydarTa da monasterTa saqonebelTa qonebisani : “patroni ar daguadebinebs, da

Page 207: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

207saeklesio samarTali, kanonebi

arca waguiRebs, - romelsa sigliTa uboZebia, da Tqu[e]n ar dagidebT da arcaguemarTlebiT dadebinebasa, qrTamsa mogcemTo”. ama saqmesa Tqu[e]nve swamleT dada[s]deviT emblastroQ sakurnebeli!

nuca vin yalnobisa mizezsa SemoiRebs : raQca saydarTa saqonebelTa yalanihmarTebs, misnica mzRvelni varT da aras uku-vadgebiT. da Tqu[e]nsa Tqu[e]nniTqu[e]nTagan ganaRamca gmsaxurebdiT, Zalisaebr da SeZlebisa C[u]enisa!

ese amis krebisa, aw Sekrebulisa Zali yovelTa Soris sacnaur-yavn w[midi]sa daTuiTmpyrobelisa mefeT-mefobisa Tqu[e]nisa w[inaS]e, romel, Tu R[mer]Ti gurisxavsda miudrekeli da w[mi]daQ gonebaQ Tqu[e]ni codvaTa C[u]enTa simravlisaganmidrkebis, da ese raQca guikadrebia da moguixsenebia ar dagueurvebis CuenTa wesTaraQca guikadrebia da moguiHsenebia ar daguervebis, C[u]eniTa wesiTa raQca dagu-ipirebia misni mqnelni varT: arcaRa mihronsa gavHsniT, saqarTveloQsa eklesiaTadavhbeWdavT, xucesTa davayenebT wirvisa da naTvlisa da samkudroTa ziarebisagan.

Tuinier amisisa qmnis, sxuisa Ronisa yo[v]lisagan uRono varT!da nuTu amisiTa qniTa, sxua sjulTa da sxua sacoTagan mefobasa Tquensa

sawyin[o]Q raQme Semouvides, da sjulica C[u]eni daknindes/ezomis kadnierebisa da wyena-kadrebisaTuis, viTa saSinelisa R[mr]Tisa saSinele-

baTagan vZrwiT da viSiSviT!garna saR[mr]Toni sjulni mefeTaca zeda mTavrobad b[rZane]bulan da, sada

R[mer]Ti daguWirdebis, mun yovelsave Seuracx-vhyofT! da “maunebeli kacTaQq[ris]tesmca mona ar viyo”-vo, - w[mi]daQ mociquli pavle b[rZane]bs.

aw aqa Seyrilni da gauyrelni da momlodeni amisisa daurvebisani, y[ov]elniveaqa varT da ulocavT w[mid]asa mefeT-mefobasa Tqu[e]nsa.34 7

347 qarTuli istoriuli sabuTe bis korpusi, t. I , Se adgines da gamosacemad moamzadesT. e nuqiZem, v. silogavam, n. SoSiaSvilma, 1984, gv . 169-174.

Page 208: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

208 mitropoliti anania jafariZe

mcxeTa-Tbilisis (1755-1756 ww.) kreba

Teimuraz II-isa da erekle II-is karze

Semdgar saeklesio krebaTa Soris gan-

sakuTrebiT mniSvnelovania 1755-1756 wels

Semdgari kreba, romelmac ganixila an-

ton I-is e.w. `gakaTolikebis~ sakiTxi.

aRsaniSnavia, rom mraval gamoCenil

mecnier-istorikoss aeWvebda antonis e.w.

`gakaTolikeba~ da mas miiCnevda legit-

imur niadagze warmoSobil ciliswame-

bad. am mecnierTa Soris upirvelesad

unda davasaxeloT gamoCenili istori-

kosi vaxuSti batoniSvili. man saqarTve-

los istoriis kvlevas miudgomeli da

obieqturi TvalsazrisiT miuZRvna mTe-

li Tavisi sicocxle. bolo informacia

misi uzarmazari monografiisa eZRvneba

swored anton kaTalikoss, romelSic

naTqvamia: ̀ SeuTqves kaxT antons frangoba

mterobiT~, esaa, rogorc aRvniSneT, misi

istoriis bolo winadadeba qronologiur

nawilSi (damatebis saxiT erTvis Ziri-

Tad Sromas), amis Se mdeg vaxuStis

aRaraferi dauweria da male gardaicva-

la kidec (1758 wlis 4 Tebervali). qris-

tiani da morwmune kaci, udidesi pasux-

ismgeblobis mqone istorikosi sikvdil-

is win sicrues ar Cawerda Tavis naS-

romSi. miT umetes, rom vaxuStim sa-

gangebod gamoikvlia antonis e.w. `gaka-

Tolikebis~ saqme, risTvisac piradad Sex-

vda moskovSi Casul antons 1757 wels.

vaxuStis cnoba mniSvnelovania imiT, rom

igi Tanamedrove iyo movlenisa.

aRsaniSnavia, movlenasTan axlomdgom

udides istorikosebs m. broses, d. Cu-

biniSvilsa da a. cagarels hqondaT vax-

uStis msgavsi mosazreba, `rom antoni

laTinur unias ar Seucdenia da saqar-

Tvelodan misi gaZeveba aixsneba mxolod

eWvebiT, romelic samRvdeloebaSi gaCn-

da antonis da italieli misionerebis

daaxloebis gamo (a. cagarelisa da d.

CubiniSvilis azriT), anu ubralod raRac

mizeziT mefesa da antons Soris urT-

ierTobis gamwvavebis gamo (m. broses

azriT). antonis `gaZevebis namdvili

mizezi srulad ar aris gamorkveuli,

rac SeiZleba iTqvas amis Sesaxeb isaa,

Page 209: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

209saeklesio samarTali, kanonebi

rom kaTolikosma dakarga mefeebis ndo-

ba raRac mizezis gamo, rac istoriko-

sebs jer ver gaurkveviaT~.379

ai, rogor warimarTa antonis e.w.

gakaTolikebis saqme: yvelasaTvis, maT

Soris, antonisaTvis moulodnelad, 1755

wlis miwuruls, kaTalikosi daapatimres,

dilegSi C asve s, gakriWes , `sisxli

adines~, rogorc Cans, cemiT an upatio

mopyrobiT. dilegSi, anu sakanSi yofni-

sas antonTan agzavnidnen misadmi mtru-

lad ganwyobil sasuliero pirebs dak-

iTxvis mizniT , romelTa p asuxe bze

dafuZnebiTac mefem da saeklesio krebam

gadawyvita kaTalikosis umkacresi das-

ja ise, rom braldebuli arc naxes da

arc mousmines. rogorc aRiniSna, anto-

ni `gakriWes da sapyrobiles misces.

gakriWes yvela misi Tanaziaric~.380

dapatimrebis win antoni seriozu-

lad iyo avad. `mzametyvelebis~ werisas

`TavauRebelma muSaobam antoni daasneu-

la. Tavad kaTalikosis gadmocemiT, naTe-

savebi, mefis Svilebi urCevdnen mas xeli

aeRo mZime Sromaze, eqimebic ukrZala-

vdnen, vinaidan zurgis marjvena mxares,

RviZlis siaxloves tkivilebi daewyo~.381

dapatimrebulma antonma gadawyvita

mefisaTvis TxovniT miemarTa: `mefisad-

mi wardgenil TxovnaSi Cans, rom anto-

ni sapyrobileSia. misi urTierToba

mefesTan zaqaria gabaSvilis, kaTaliko-

sis Seurigebeli mtris, meSveobiT xor-

cieldeba~.38 2

aseT mdgomareobaSi myofma antonma,

romelmac ar icoda ra xdeboda mis

gare samyaroSi da eloda sikvdils, mefes

mimarTa TxovniT, miecaT qveynis da-

tovebis neba, Tu amis nebasac ar mom-

cemT, swerda igi mefes _ `maSin sjo-

bia momklaT~.383

platon ioselianis Canaweridan Sei-

Zleba vifiqroT, rom jer daapatimres

antoni da mxolod Semdgom Seudgnen im

sababis moZiebas, rac safuZvlad daede-

boda antonis gamtyunebas. Tavdapirve-

lad, zaqaria gabaSvilze ufro adre,

dapatimrebul antonTan SeugzavniaT ori

arqimandriti . maT mier antonisadmi

micemuli kiTxvebidan SeiZleba vifiqroT,

rom antons jer kidev ar debdnen bral-

ad `gakaTolikebas~, aramed cdilobdnen

misTvis urwmunoeba daebralebinaT: ̀ warg-

zavnil arqimandritebs kaTolikosisaTvis

ukiTxavT, swams Tu ara mas RmerTi. kaTa-

likoss pasuxi ar gaucia, rac arqiman-

dritebs krebisaTvis mouxsenebiaT. es

orjer da samjer ganmeorebula, mesa-

med, icoda ra, rom eklesiis kanonebiT

samgzis dakiTxvis Semdeg braldebuls

asamarTleben, Tuki igi Tavs ver ima-

rTlebs, kaTalikoss fsalmunis sityve-

biT upasuxnia: `Tqva ugunurma gulsa

Sina Tvissa: ara ars RmerTi~, saerTod,

Tavidan kaTolikosi mtkiced idga da ar

surda moenaniebina~.384

krebam 1755 wlis 16 dekembers gankve-

Ta antoni, aukrZala RvTismsaxureba.

Sedga Tu ara namdvilad krebebi? di-

legSi damwyvdeulma antonma Semdeg gada-

wyvita ̀ monanieba~, ris sanacvlodac mefes

mosTxova sagangebo sabuTi ruseTSi war-

sadgenad. am sabuTis dedani antonma

TviTonve dawera da mefes gaugzavna xe-

lmosawerad. mefem am sabuTs xeli ar

moawera, magram sanacvlod gadasca saek-

lesio krebebis ganCinebebidan amonaw-

eri. SeiZleba vifiqroT, rom sinamdvileSi

379 T. Jordiania, anton I, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 99; 380 egri, anton I, kaTalikosisaqarTvelosi, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 32; 381 T. Jordania, anton I, iqve, gv. 80; 382

iqve , gv. 88; 383 iqve, gv. 88; 384 iqve, gv. 84.

Page 210: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

210 mitropoliti anania jafariZe

Sedga Sekrebani, sadac Tavis droze

dokumentebi ar Seqmnila, magram radga-

nac antoni iTxovda dokumentebs sagange-

bod misTvis gadasacemad, ukana ricxviT

Seadgines krebebis aqtebi da gadasces

antons. yovel SemTxvevaSi, CvenTvis xe-

lmisawvdom ambrosi nekreselis krebulSi

1755-56 wlebis saeklesio krebaTa aqtebs

xelmowerebi ar aqvs.385

1755 wlis 16 dekembers mowveul saek-

lesio krebas gamoucia ori aqti, pirv-

elSi n aTqv amia: `q. C ven cxe bulman

saqarTvelosaman Teimuraz da Zeman Cvenman

mefeman kaxeTisaman iraklim ese aRTqma

da piri davamtkiceT da ucvaleblad

davdeviT krebasa Sina. vpoveT antoni

kaTalikozi romaelTa sarwmunoebaTa aRm-

sareblad da CvenTa sarwmunoebaTa Seu-

racxmqmnelad. amas zeda SevikribeniT

sabrZanebelTa Sina CvenTa qarTlisa da

kaxeTisa mitropolitni da episkoposni,

arqimandritni da winamZRvarni, agre

orTave samefoTa mTavarni da darbazis

erni. mouvlineT mociqulni, vkiTxeT da

vamxileT misi boroti cTomileba. xolo

man saanjmnoda aRiara Cvenisa sarwmu-

noebisagan midreka da laTinTa sarwmu-

noebisa aRsareba daamtkica. ese aw Sekre-

bulman wmidaman krebaman ugulebel hyo

da antoni kaTalikozi samociqulosa say-

darisa da kaTolike eklesiisagan je-

rovnad aRmovfxvariT da kaTalikozo-

bisagan ganvayeneT~...386 iqve fics deben

mefeni _ Teimurazi da erekle, ar Secva-

lon es gadawyvetileba.

rogorc iTqva, imave 1755 wlis 16

dekembers Semdgarma krebam gamosca e.w.

`sinanulad gankanoneba~, romelSic me-

ordeba aRniSnuli teqsti. Semdgom naTq-

vamia, rom dasjidan ramdenime dRis Semdeg

antoni `kualad cnobad movida, sinanu-

lad iwyo da agreTve qarTvelTa sarw-

munoebisa aRsareba, fici da aRTqma daud-

va~.387 krebam aseTi sakanono daado an-

tons: `radgan aTvrameti Tve hqonda

wvalebasa Sina sxvasa sinanulisa ga-

reT, aTvrametive Tve wirvisagan daayenes.

mereRa Semdgomac aTvrametis Tvis Sei-

wynares da wirva misces~...387 iqve, kreba

iTxovs monaniebis Semdegac antoni aRar

aiyvanon sakaTalikoso taxtze. ufleba

misces darCeniliyo saqarTveloSive, anda

wasuliyo romelime marTlmadideblur

qveyanaSi. krebis am gadawyvetilebis

safuZveli iyo antonis mier micemuli

Txovna `xelwerili~, masSi naTqvamia

igive, rac krebam gaimeora. TxovnaSi

antoni `aRiarebda~, rom igi Secda da

cxadad aRiara `laTinTa sarwmunoeba~,

risTvisac samarTlianad daisaja, `xolo

ukanasknel cnobad ra moved da vcan

WeSmariti sarwmunoeba, viwye tirilad,

godebad da sinanulad da amasTan uarvyav

borotad madidebloba laTinTa~.387 igi

umorCilesad iTxovs Tvrameti Tvis Sem-

deg miscen wirvis aRsrulebis neba, rad-

ganac amdeni xani TiTqosda igi `kaTo-

like~ iyo. Tu wirvis nebas miscemdnen,

amiT, antoni mRvdlobis madls daibruneb-

da. `xelwerilSi~ amitomac debda pi-

robas, SeCvenebuli viyo Tu `Semdgomad

mRvdlobisa SurisgebisaTvis mefe, anu

episkoposi, anu mRvdeli vswyevlo saqar-

Tvelosa Sina~.388 rogorc iTqva, mefem

da krebam antonis Txovna daakmayofiles

mxurvale Txovnis Semdgom. antonma ico-

da, rom ruseTSi mas araTu mRvdel-

mTavrad miiRebdnen, aramed, SesaZloa

385 m. qavTaria, XVIII s . qarTuli sazogadoebrivi azrovnebis istoriidan, 1977, gv . 17-19; 38 6

saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 11; 387 iqve, gv. 12; 388 iqve, gv. 12.

Page 211: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

211saeklesio samarTali, kanonebi

arc ki SeeSvaT, Tu xelT ar eqneboda

mefeTa mier gacemuli damadasturebeli

werilebi. amitom gulmxurvaled iTxova

daebrunebinaT misTvis mRvdelmTavris

wodeba da miecaT Sesabamisi cnoba. am

cnobis misaRebad antoni mzad iyo yovel-

gvari saxis `monaniebis~ sabuTi mieca

mefeTa da krebisaTvis. igi werda gulisa-

maCuyebel Txovna-werilebs mefe Teimu-

razs. marTlac, 1756 wlis 4 aprils

gamoica `ganCineba~. igi gamocemulia

mefeTa mier da, faqtobrivad, warmoad-

gens antonisadmi gacemul cnoba-werils.

igi rom mefeTa mieraa gacemuli da ara

krebis mier, iqidanac Cans, rom masSi

mefeebi pirveli piriT laparakoben, an-

tons sweren: `garna saydarsave aRsvla

Seni cxovrebasa Sina Sensa arRara iqm-

neboda, orTave mefeTa krebasa ficiT

esreT dagvemtkica~.389 antonisadmi mice-

mul am cnoba-`ganCinebaSi~ naTqvamia:

`friad wadier iqmen yovliTurT keTilm-

saxursa da yovliTurT marTlmadidebelsa

imperiasa ruseTisasa warsvlad, romel-

ica umetes gulsavse gvyofda marTlma-

dideblobasa Sensa. amas zeda yovelTave

erTobiT mefeTa da krebaman SevamokleT

kanonni, romelnica gangvewesnes, raTa

Rirs iqmne usisxloAsa msxverplsa Sewir-

vad.. . da esreT pativiTa mRvdelmTav-

robisaATa warggzavnes da Rirs ars Sew-

ynarebaA Seni mRvdelmTavrad marTlma-

dideblad da sadaca mixvide dauyovne-

blad xelyofad saRmrTosaA liturgi-

isa yovlisa samRvdelmTavroAsa moqmede-

bisa, viTarc mRvdelmTavari~.389

anton i aRadgine s mRvdelmTavris

xarisxSi 18 Tvis nacvlad, 3 Tvis Sem-

deg, misces liturgiis aRsrulebis neba.

am cnobiTa da mRvdelmTavris wodebiT

aRWurvili antoni wardga ruseTis wmi-

da sinodis winaSe, sadac mtkiced ga-

nacxada, rom mefe Teimurazma `cili

dawama da gaamtyuna udanaSaulod~. 390

antoni acxadebda, rom igi arasodes

yofila `gakaTolikebuli~ da rom mas

codva marTlmadideblobis winaSe ar

miuZRoda. maS, riT iyo ciliswameba

gamowveuli? Teimuraz mefes surda Cemi

damxoba sakaTalikoso taxtidan, radga-

nac eSinoda Cemi, viTarca politikuri

mowinaaRmdegisao. `Tumca me viyav beri,

ambobs is, magram ara iseTi, romelic

mudam cxovrobs monasterSi~.391 maSasa-

dame, antons SeeZlo qarTlis samefo

taxtze asvla, Tuki igi amas Seecdebo-

da. magram hqonda Tu ara bers amis

ufleba? rogorc antonis zemoT moyva-

nili sityvidan Cans, antons amis ufle-

ba hqonda, saqarTvelos istoriaSi aris

magaliTebi, roca kaTalikosebic saero

Tanamdebobebs iWerdnen, anda mTavrobis

aqtiuri wevrebi da saero-saqveyno cxov-

rebis warmmarTvelebi iyvnen, esaa cno-

bili faqtebi (mag. : Wyondidelis mier

saqarTvelos mTavrobis marTva da sxv.).

magram aris aseve ufro cxoveli ma-

galiTebi. magaliTad, gurielTa samTavro

saxlis Svili svimoni berad iyo aRkve-

cili daaxloebiT 1657-1660 wlebSi, mi-

uxedavad amisa, mas imereTis mefe aleqsan-

drem uboZa guriis mTavris tituli, berma

simonma gaixada beris Coxa da avida

guriis mTavris taxtze, gaxda mTavari

guriisa. eklesiis mxridan am yofil bers

daades sakanono _ beris Coxis gaxdis

sanacvlod, mTavarma eklesias Seswira

389 gan Cineba 1756 wlis 4 aprilis krebisa, iqve , gv. 13; 390 n. mTvareliSvili, anton I, saqarTveloskaTalikozi, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 22; 391 iqve, gv. 28.

Page 212: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

212 mitropoliti anania jafariZe

erTi sofeli, romlis Sesabamisi sabu-

Tic moRweulia Cvenamde.392

arsebobs meore magaliTic, roca

erTma kaTalikosma Tavis xelSi aiRo

saqarTvelos erT-erTi kuTxis mTavro-

ba: afxazeTis (dasavleT saqarTvelos)

kaTalikosi malaqia amave dros iyo guriis

mTavaric. misi tituli iyo `guriel-

kaTalikosi patroni malaqia~, cxovrob-

da XVII s-is dasawyisSi.393

saqarTvelos istoriidanac aris ma-

g al iT e b i , ro c a b e r ad S e md ga rm a

pirovnebam gaixada sabero Coxa da avi-

da samefo taxtze. magaliTad, daviT

aRmaSeneblis Ze demetre I aiZula Svilma

daviT V-m mietovebina samefo taxti,

igi berad aRikveca, Svilis sikvdilis

Semdgom ki gaixada beris Coxa da kvlav

dajda mefis taxtze, aseve kaxeTis mefem

aleqsandrem miatova mefoba, aRikveca

berad, Semdeg ki gaixada beris Coxa da

avida samefo taxtze.

msgav si movlen e bi cnobili iyo

saqarTveloSi da ar qmnida iseTi saxis

uxerxulobas , rogoric Se iZleboda

msgav si movle nisas warmoSobiliyo

ruseTSi, radganac ruseTisagan gansx-

vavebiT saqarTvelos eklesias hqonda far-

To saxelmwifo-mmarTvelobiTi uflebe-

bi. TviTon anton kaTalikosis wina kaTa-

likosi domenti IV-c, rogorc misi Tan-

amedroveni fiqroben, cdilobda beris

Coxis gaxdas da qarTlis samefo tax-

tis daWeras orjer sxvadasxva wels,

qarTlSi rogorc sparsTa, ise osmalTa

mbrZaneblobis dros. magaliTad, spars-

Ta mbrZaneblobis dros, vaxuStis cno-

biT, qarTlis droebiTma gamgebelma svi-

monma daapatimra kaTalikosi domenti

da wauyena saxelmwifo taxtis mitace-

bis braldeba. `dapatimrebuli domenti

ganaCenis aRsasruleblad gadasces vax-

tangis ufros Svils baqars, romelic

im dros sisxlis samarTlis saadminis-

tracio uwyebas ganagebda~. vaxuStis cno-

biT, `domenti namdvilad imitom midio-

da Suris cixeSi, rom iq Tavi mefed

gamoecxadebina~.394 qarTlSi osmalTa Se-

mosevis Semdeg stambolSi Casuli do-

mentis Sesaxeb arsebobda mosazreba, ̀ TiT-

qos domenti kaTalikosi konstantinop-

olSi gaemgzavra im mizniT, raTa qarT-

lis mefoba Caegdo xelSi~.395

maSasadame, antonis winamorbedi do-

menti kaTalikozis Sesaxeb samefo sax-

lsa da imdroindel sazogadoebaSi ar-

sebobda myari Tvalsazrisi, rom igi

cdilobda sabero Coxis gaxdas da qarT-

lis samefo taxtis daWeras. es azri

didad awuxebda samefo saxlis wevrebs

da isini iRebdnen Sesabamis zomebs amis

aRsakveTad (sxvaa is, namdvilad surda

Tu ara domentis samefo taxtze asv-

la). aseTi viTarebis dros, roca kaTa-

likoss SeeZlo samefo taxtze asvla,

Teimurazis SeSfoTeba bunebrivia. qarT-

lis Tavadebi da maTi momxre mosaxleo-

ba uaryofda Teimurazis legitimur

uflebas qarTlis taxtze. antons ki am

dros taxtze asvlis kanonieri ufleba

hqonda (sxva sakiTxia is, rom antonma

piradad uari ganacxada am taxtze).

ze moT moyv anilidan gamomdinare,

ruseTis sinodis winaSe gamosvlisas

antoni ar tyuoda. Tuki isurvebda, an-

tons SeeZlo monastridan gamosvla da

qarTlis taxtis daWera, swored amis

gamo damwama cili SeSfoTebulma Te-

392 sakanonos mirTmevis wigni svimon da dimitri gurielisa kaTalikos zaqariasadmi, qarTulisamarTlis Zeglebi, III , 1970, gv. 536; 393 iqve, gv. 498; 394 l. menabde, qarTlis kaTalikosi domenti IV,saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1986, gv, 136; 395 iqve, gv. 148.

Page 213: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

213saeklesio samarTali, kanonebi

imurazma da saqarTvelodan gamomaZevao,

ambobda antoni sinodis winaSe. antonma

msgavsadve mimarTa imperatricas.396 ker-

Zod, antoni werda, rom qarTlSi didi

areulobaa, `...Tumca amis gamo RvTiT

boZebuli samwyso ar unda mimetovebina,

magram roca Tavadebs codvebis monanie-

bas movuwodebdi da vurCevdi, ukeTure-

baze xeli aeRoT, es ver aitanes da

moiwadines Cemi damxoba, rasac mizezis

gareSe ver miaRwevdnen, amitomac dam-

adanaSaules da gamomicxades, sadac

gnebavs wadio. vinc axla saqarTveloSi

mefoben, taxtis memkvidreni ar arian.

saqarTvelo ekuTvnis papaCems da Cemi

gvaris samemkvidroa. marTalia, beri

viyavi, magram sul monasterSi ar micx-

ovria. yvela Tavadi da pativdebuli ad-

amianebi, vinc biZaCemis (vaxtang VI) da

mamaCemis (ieses) aRzrdilebi iyvnen, ga-

nawyenebis Jams me mommarTavdnen da mec

yovelTvis vamSvidebdi, ris uflebasac

Tanamdeboba maZlevda. amas mefe ver

itanda da erTxelac gadawyvita Cemi

damxoba. moigona mizezi, cili damwama,

damadanaSaula, davkarge xarisxi da wa-

movedi~...397 yoveli sityva simarTlis Sem-

cvelia. antonma daasaxela saqarTvelos

is moxeleebi, romelnic uwesobas sCa-

diodnen da aviwroebdnen mosaxleobas,

amitomac amxelda maT kaTalikosi: `me

gamoveqomage Cagrulebs, risTvisac Ta-

vadebma da TviT mefemac SemiZules, ka-

Tolikoba damwames da gamaZeves, es rom

marTali yofiliyo, romSi wavidodi da

ara ruseTSio~.397

WeSmariti marTlmadidebluri rwme-

nis aRiarebis safuZvelze ruseTis sin-

odma antoni gaamarTla, xolo imperat-

ricam mianiWa ruseTis erT-erTi cen-

traluri samRvdelmTavro kaTedra. maSas-

adame, antonis e.w. `gakaTolikeba~ cil-

iswamebad miiCnies da irwmunes antonisa,

rom igi udanaSaulod iyo gamoZevebuli

saqarTvelodan. ̀ imperatricam 1757 wlis

8 agvistos sinods ubrZana antonisaTvis

CaebarebinaT eparqia moskovis maxloblad.

wm. sinodma 1757 wlis 1 dekembris gan-

kargulebiT antons SesTavaza vladimirisa

da iaropolis saepiskoposo kaTedra~.398

iqamde ki antoni wmida sinodis StatSi

iyo Caricxuli.

antoni rom ar cruobda da namd-

vilad ciliswamebad miaCnda misTvis

`gakaTolikebis~ dabraleba, Cans anto-

nis piradi werilebidan masTan erTad

dasjili pirebisadmi. am ukanasknelebma,

cxadia, kargad icodnen, Tu risTvis

iyvnen dasjilni da amitomac antonis

mier maTdami gagzavnil werilebSi mxo-

lod simarTle unda Tqmuliyo. werile-

bi gamiznuli iyo ara gamosaqveyneblad,

aramed, albaT, konspiraciulad gada-

ecemoda adresats, romelsac SeeZlo maTi

ganadgureba, anda dawva. Cven mxedvelo-

baSi gvaqvs antonis werilebi proto-

presviter aleqsi mesxiSvilisadmi, ro-

melic Tavis droze antonis Tanamzrax-

velobis gamo sastikad iyo dasjili.

1758 wels dasjidan arcTu ise didi

xnis gavlis Semdeg antoni saqarTvelo-

Si darCenil aleqsis swerda, rom maT

orTaves, cili daswames da usamarTlod

dasajes. cxadia, antonis Tanamzrax-

velebma da TanamoRvaweebma kargad icod-

nen, cili daswames Tu ara maT da sasje-

li kanonieri iyo Tu ukanono. cili rom

ar daewamebinaT maTTvis, antoni megobars

amis Sesaxeb arafers miswerda. kerZod,

antoni swers aleqsis: `adamianebma, rom-

396 T. Jordania, anton I, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 92; 397 iqve, gv. 94; 398 iqve, gv. 98.

Page 214: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

214 mitropoliti anania jafariZe

leb ic Ta v is i s ax eliT mov idn e n ,

dagvglijes da dagvfantes Cven _ uf-

lis saxeliT mosulni da im dRes sisx-

lma Senma viTarca marTali abelisa da

zaqarias sisxlma RmerTs SehRaRada~.399

antoni, romelic Tavis Tavs uwodebs

`uflis saxeliT mosuls~, sicrues ar

miswerda ambis TviTmxilvel da monaw-

ile sasuliero pirs. am pirs iseve mar-

Tlad miiCnevs, rogorc bibliur abels.

rogorc abelis sisxlma SehRaRada Rm-

erTs, aseve SehRaRada marTali aleqsi

mesxiSvilis sisxlma, romelic ucemiaT

dapatimrebis Jams. igi iseve udanaSau-

lo yofila, rogorc winaswarmetyveli

zaqaria, romelic aseve udanaSaulod

dasajes. sxva werilSi antoni erTguleb-

isaTvis dasjil aleqsis ase amxnevebda

weriliT: `Sen aRdgebi da amxel mas,

vinc borotad cili gwama winaSe uze-

naesi msajulisa, romelsac Sexvdebi

caTa Sina, raTa masTan moipovo sauku-

no sasufeveli~. 399

ufro naTlad gamoTqma SeuZlebe-

lia, rom antons cildawamebul pirovne-

bad miaCnia Tavisi Tavi, maSasadame, igi

miiCnevda, rom marTali iyo marTlma-

dideblobis winaSe, mas kaTolikoba ara-

sodes miuRia.

aRsaniSnavia, rom, rogorc Cans, erek-

le mefes ar sjeroda antonis `gakaTo-

likeba~, sindisi qenjnida misi udana-

Saulod dasjis gamo da amitomac

saqarTvelodan gadasaxlebul antons gza-

Sive miadevna aseTi Sinaarsis werili

1756 wlis 26 noembers: `me uSenod ver

viqnebi, Torem bolos gamoCndeba, me uSe-

nod ara meameba ra~.400 marTlac, Teimu-

raz mefis gardacvalebisTanave ereklem

ukan, saqarTveloSi, miiwvia antoni da

dasva sakaTalikoso taxtze. rogorc

aRiniSna, antonma ruseTis sinodisa da

imperatoris winaSe Tavis udanaSaulod

ciliswameba-dasjaSi daadanaSaula Te-

imuraz II da qarTlis Tavadebi, wer-

ilebSi adanaSaulebda zogierT samRvdelo

pirsac. amitomac ganvixiloT es sakiTx-

ebi cal-calke da agreTve antonis damok-

idebuleba laTin patrebTan.

a) antonis urTierTdamokidebule-

ba Teimuraz II-sa da TavadebTan

antonis mama iyo qarTlis kanonieri

mefe iese levanis Ze . sparsuli kanoneb-

is Tanaxmad, qarTlis mefobis legit-

imuri ufleba gadadioda ufrosi Zmidan

momdevnoze. levan muxranel-bagration-

is Semdeg sparselebma qarTlis mefee-

bad daadgines erTmaneTis Semdeg misi

vaJebi, maT Soris vaxtang VI da iese.

amitomac vaxtang VI-isa da ieses STa-

momavlebi (baqar mefe, aleqsandre, ab-

dula-arCili) ibrZodnen kidec qarTlis

samefo taxtis xelSi Casagdebad. qarT-

lis mefeebs im dros sparseTis Sahi

niSnavda. qarTlisaTvis erTmaneTs edav-

ebodnen osmaleTi da sparseTi. osmalTa

Semotevisas (1723 w.) proosmaluri ori-

entaciisaTvis iese mefes sparselebma os-

malTa gandevnis Semdeg aRar misces qarT-

lis taxti, xolo vaxtang VI-is pro-

rusuli orientaciiT sastikad gaRiz-

ianebulma sparseTma saerTod CamoarTva

muxranel bagrationebs qarTlis taxti,

romelic Semdgom gadaeca kaxel bagra-

tionebs, rasac ar urigdebodnen rogorc

vaxtang VI-is STamomavlebi, aseve qarT-

lis zogierTi Tavadi.

399 T. Jordania, anton I, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 86; 400 iqve, gv. 24.

Page 215: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

215saeklesio samarTali, kanonebi

rogorc iTqva, sparseTis Sahma qarT-

lis mefeTa taxti CamoarTva qarTlis

bagrationebs da gadasca kaxel bagra-

tion Teimuraz II-s. anton I-is deda,

daA Teimurazisa, qarTlis taxtis er-

TaderT kanonier memkvidred miiCnevda

Tavis Svils, momaval kaTalikoss. `an-

tonis RvTismoSiSi deda, romelic cdi-

lobda SvilisaTvis epoqis Sesaferisi,

yovelmxrivi ganaTleba mieca, sakaTali-

koso wodebisaTvis ki ar amzadebda mas,

aramed samefo taxtis dasabruneblad

(saRvTismetyvelo mecnierebaTa Seswav-

las da, saerTod, saRvTo werilis cod-

nas mefeTa yvelaze Rirseul samkaulad

miiCnevdnen im dros)~.401

Tavisi miznis misaRwevad 1734 Tu

1735 wels dedam saswrafod gamoiyvana

monastridan iq saswavleblad Sesuli

Teimurazi (ase erqva anton I-s berad

aRkvecamde) da 14 wlis ymawvili daaqor-

wina _ am droisaTvis qarTlis faqto-

brivad, mpyrobeli Tavadis _ givi ami-

laxvris qalze. SesaZloa, es iyo niS-

noba, radganac mTavarepiskopos timo-

Tes cnobiT, Teimurazma uari Tqva qor-

winebaze, radganac surda monazvnoba da

`sZulda amqveyniuri wuTieri cxovre-

ba~. rogorc cnobilia, male ise warima-

rTa qarTlisa da antonis ojaxis saqme,

rom antonma faqtobrivad uari Tqva

taxtze. 18 wlisa 1739 wlis 2 Teber-

vals berad aRikveca gelaTis monaster-

Si, 3 Tebervals diakvnad akurTxes, 1740

wlis 27 seqtembers akurTxes quTaTel

mitropolitad.

antonis es qmedeba dedisaTvis iyo

umZimesi dartyma, deda swerda antons:

`rad dahkarge samefo da imedi mefo-

bisa~. dedis azriT, `moatyues ymawvili,

episkoposad dasves~.402 ̀ mxolod Sen unda

gezruna Cvens dakargul taxtze~, _ swers

elene sxva werilSi antons, _ `mxolod

Sen xar erTaderTi memkvidre sawyalo-

b eli, RvTis piridan gadav ardn ili

mamisa~.403 gamahmadianebul qarTlis mefe

401 T. Jordania, anton I, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 39; 402 iqve, gv. 131; 403 iqve, gv. 40.

anton kaTalikosis genealogia aseTia:

qarTlis mefeebi

levan muxranbatoni

vaxtang VI

mefe

domenti

kaTalikosi

iese

mefe

baqar mefeanton I

kaTalikosi

kaxeTis mefeebi

erekle I bagrationi

elene

elisabedi

Teimuraz II+

Page 216: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

216 mitropoliti anania jafariZe

mimarTavs. amitomac Sahi mas, winare

kaTalikosTa msgavsad 1000 Tumans (e.i.

10.000 man .) uniSnavs da usurvebs, Cveu-

li wesiTa da rigiT gauZRves Tavis

samwysos. Semdgomma Sahebmac daadas-

tures es gankarguleba, magaliTad, is-

mailma 1747 wels, ibrahimma _ 1748

wels kaTalikoss gamougzavnes samosi

da anafora. samagierod ki orive ubr-

Zanebda, ar Careuliyo saeklesio mam-

ulebis saqmeSi~.405

1747 wels Teimuraz II iZulebuli

gaxda irans gamgzavrebuliyo, rac iyo

Tavganwirva eris gadasarCenad. qarTlSi

ufro metad gaRvivda dinastiuri omi,

mas saTaveSi edga anton I-is Zma abdul-

beg ieses Ze. amis gamo Teimurazma am-

jobina kompromisi da iranSi gamgzavre-

bis win qarTlis gamgebloba ereklesa

da abdul-begs Caabara. abdul-begi qarT-

lis taxtis kanonier memkvidred miiC-

nevda Tavs, Tumca ufleba Teimurazsac

hqonda, radganac misi meuRle Tamari

vaxtang VI-is asuli iyo. abdul-begi

ere klesagan moiTxovda xeli aeRo

qarTlze. antoni cdilobda abdul-be-

gis Serigebas mefesTan. iqamde ki, ded-

ofal Tamaris gardacvalebis Semdeg, Te-

imurazi abdul-begis naTesavze, ana-

xanumze daqorwinda, xolo abdul-begs

SerTo erekle I-is qaliSvili begumi. es

iyo Teimurazis iranSi gamgzavrebamde,

magram damoyvrebam dinastiuri omi ar

daacxro. am omSi antonma, Tanaxmad zo-

gierTi cnobisa, mxari dauWira abdul-

begs. abdul-begi damarcxda. Teimuraz

II-s aseve mosvenebas ar aZlevda fiqri

ruseTSi gadaxvewili qarTlis taxti-

saTvis mebrZol vaxtang VI-is STamomav-

404 T. Jordania, dasax . naSr. , gv. 41; 405 iqve, gv. 53.

ieses antonis (Teimurazis) garda sxva

Svilic hyavda, naxevarZma antonisa ar-

Cili (igive abdul-begi), magram igi elenes

ar miaCnda kanonier memkvidred, radga-

nac ukanono Svili iyo (misi deda iyo

coli erTi Tavadisa. iesem mas waarTva

da Tavad SeirTo).

qarTlis taxtisTvis daucxromlad

ibrZodnen vaxtang VI-is STamomavlebi, da

agreTve, Teimuraz II, abdul-begi da ax-

algazrda Teimurazi (momavali antoni). Te-

imuraz II-s seriozul metoqed miuCnevia

axalgazrda Teimurazi, gansakuTrebiT dau-

frTxia mis damoyvrebas givi amilaxvarTan,

amitomac fiqrobs T. Jordania, rom 14

wlis ufliswuls sacole Sahma waarTva

Teimuraz II-is intrigebiT.404

Teimuraz II (1700-1762), Rrmad mor-

wmune qristiani, saxelovani poeti da

qarTuli kulturis Tavdadebuli moam-

age, iranis Sahma qarTlis mefed daamt-

kica 1744 wels. Teimurazma axalmok-

luli kaTalikosis adgili uboZa an-

tons. sxvaTa Soris, qarTlSi didi gav-

lenis mqone abdul-begsa da Teimurazs

Soris urTierTSeTanxmebiT momxdara

antonis ayvana sakaTalikoso taxtze

1744 wels. jer kidev 1742 wlis kre-

bam antons sakaTalikoso taxti SesTava-

za. 1744 wels antonma kaTalikosad

kurTxevamde miiRo nadir-Sahis dasturi.

`Sahis sigelSi, sxvaTa Soris, naTqvami

iyo: misTvis cnobili gaxda saeklesio

krebis mier Teimuraz II-is disSvili

maRalyovladusamRvdeles antonis qris-

tianuli religiis dogmatebSi ganswav-

lulisa da mRvdelmTavarTa Soris upi-

ratesis arCeva, ris gamoc yvela kmay-

ofilia da Sahs yvela SuamdgomlobiT

Page 217: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

217saeklesio samarTali, kanonebi

lobaze, antonis biZaSvilebze. vaxtang

VI-is SviliSvili, baqaris vaJi, aleqsan-

dre batoniSvili dauaxlovda da daume-

gobrda imperator petre III-s, misi dax-

marebiT apirebda qarTlis taxtze asv-

las. am imperatoris gardacvalebis Semdeg

SeZlo daaxloeba imperatrica elisa-

bedTanac da samefo karze fexi moikida.

igi ruseTSi gadaxvewil qarTvelTa Soris

xlarTavda intrigebis bades Teimurazisa

da erekles winaaRmdeg.

1751 wlis 15 Tebervals Teimuraz-

erekles laSqari WarSi sastikad dama-

rcxda, 1752 wels aseve damarcxdnen

qarTvelebi ganjis omSi. saqarTvelos

mtrebi aiSalnen. mefeebi sagangebod emza-

debodnen mozRvavebuli mtris Sesakave-

blad da Setevaze gadasasvlelad. Te-

imurazma da ereklem ruseTis saxelm-

wifos mimarTes da jariT daxmareba

sTxoves. aTanase Tbileli episkoposisa

da simon mayaSvilis elCoba ruseTSi

(1752-1754) unayofo gamodga, ruseTma

uari ganacxada.

ru seT is maR al wr e e b Si myo fi

aleqsandre batoniSvili cdilobda Te-

imurazis elCebi gadaebirebina, ruseTis

samefo karsa da did moxeleebze gavle-

nis ZaliT igi axerxebda CaeSala qarTv-

el mefeTa elCobis miznebi.406 `misi ini-

ciativiT CaiSala 1754 wels Teimurazis

elCebis molaparakeba ruseTis xelm-

wifesTan. uSedegod damTavrda sxva iseTi

elCobebic, romlebic Tavidan warmateb-

isaken ixreboda. batoniSvilis gavlena

saqarTvelos politikur saqmeebze gan-

pirobebuli iyo imiT, rom mas mxars

uWerda ruseTis samefo karis didi par-

tia, romelsac ar surda qarTvel mefe-

Ta gaZliereba. .. SemdgomSi swored am

partiis daxmarebiT SeiWra aleqsandre

saqarTveloSi, erekles winaaRmdeg brZo-

laSi miimxro kaxeTis Tavadebi, imere-

Tis mefe, axalcixisa da daRestnis xane-

bi, agreTve sparselebi da mTielebi~.

1754 wlis elCobis CaSlam (aleqsandres

xelSewyobiT) gaamZvinvara Teimuraz II

da kidev ufro ganawyo anton I-is winaaRm-

deg. mas mZulvareba gamoumJRavnebia an-

tonis, viTarca politikuri mowinaaRm-

degis mimarT. erekles vaJi giorgi an-

tons uyurebda viTarca Teimuraz II-is

mier SeZulebul pirovnebas. igi `kaTa-

likossa antons pirvelsa ara wyalobda

siyrmidanve, viTarca kacsa papisagan mis-

isa Teimurazisa SeZulebulsa~.407

zemoaRniSnul politikur-dinastiur

mizezebs unda Seemzadebina niadagi an-

ton kaTalikosis sastiki dasjisaTvis,

gansakuTrebiT 1754 wlis Semdeg, rac

muxranel bagrationTa intrigebis gamo

ru seTi sag an daxm are b a v er miiRo

saqarTvelos samefo karma. amgvar vi-

TarebaSi antoni mZevlis rolSi aRmoCn-

da. muxraneli bagrationebis gulis moge-

ba da Sekaveba ver SeZlo Teimurazma

verc maTi samefo saxlis Svilis anton

I-is sakaTalikoso taxtze ayvaniT, xolo

1754 wlis Semdeg, rac muxranelma bagra-

tionebma ukiduresi mtroba gamoamJRavnes

Teimurazis mimarT ruseTis samefo karze,

antonis, viTarca garkveuli Tval-

sazrisiT mZevlis dasjas unda gaemware-

bina qarTleli bagrationebi. 1755 wlis

miwuruls antoni daapatimres, Semdeg

ki ruseTSi gadaasaxles.

ruseTSi antonma, rogorc cnobilia,

Tavis devnaSi agreTve daadanaSaula qarT-

406 T. Jordania, dasax . naSr. , gv. 92; 407 p. ioseliani, cxovreba giorgi mecametisa, 1936, gv. 181.

Page 218: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

218 mitropoliti anania jafariZe

lis Tavadebi. ismis kiTxva, ratom unda

gamwvavebuliyo misi urTierToba TavadebT-

an, xom ar icavda maTgan antoni saek-

lesio qonebas? marTlac, rogorc sabuTe-

bi uCvenebs, qarTl-kaxeTSi mahmadian mefe-

xanTa mmarTv elobis dros Tavade bs

miutacniaT saeklesio mamulebi da Sa-

his imediT surdaT am mamulebis Senar-

Cuneba. amis dasturia 1744 wels an-

tonisadmi gagzavnili nadir-Sahis, 1747

wlis Sah-ismailisa da 1748 wlis Sah-

ibrahimis sigelebi, romlebSic isini ubr-

Zaneben antons ar Careuliyo saeklesio

mamulebis saqmeebSi.408 `is sasuliero

pirebi, vinc TavadTa mamulebSi moR-

vaweobdnen, xSirad ver icavdnen eklesiisa

da saxelmwifos interesebs~.409 `aucile-

blad unda aRiniSnos, rom antonma moawes-

riga saeklesio mamulebis marTva... Semor-

Cenilia ramdenime dokumenti, romlebSic

antoni cdilobs Tavidan aicilos qarT-

lis Zlieri Tavadebis (amilaxvrebisa da

erisTavebis) Careva saeklesio mamulebis

saqmeebSi. am TavadebTan kamaTi imiT das-

rulda, rom kaTalikosma maT CamoarTva

werilobiTi valdebuleba, rom isini am-

ieridan aRar Seexebian saeklesio mam-

ulebs~.410 marTalia, es moxda antonis

dabrunebis Semdeg, magram vinc icnobs

antonis mizanmimarTul moqmedebas, gan-

Wvrets, rom aseve iyo adrec da es war-

moadgenda namdvil mizezs konfliqtisa

antonsa da Tavadebs Soris. al. xaxanaS-

vili wers: `mefeTa brZolam TavadebTan,

politikurma daqucmacebulobam wvril

damoukidebel samTavroebad, gamoiwvia saek-

lesio Zalauflebis erTianobis daSla~,411

rasac antoni ver Seurigdeboda.

b) antonis urTierToba somxebsa da

laTinebTan

XVII s-is da XVIII s-is pirvel nax-

evarSi e .w. `somxebi~ da `laTinebi~

saqarTveloSi mniSvnelovan Zalas war-

moadgendnen. spars-osmalTa mier gatare-

buli sagangebo politikis Sedegad daiTr-

guna ̀ qarTvelTa sarwmunoeba~ (ase ewode-

boda marTlmadideblobas saqarTveloSi,

rogorc amas XVIII s-is saeklesio sabuTe-

bi uCveneben), sanacvlod ki dampyrob-

lebma gaaZlieres somxur-monofizituri

da kaTolikuri eklesiebi. saqarTvelos

mosaxleobis erTi nawili, eTnikuri war-

momavlobiT qarTveli, iRebda grigorian-

ul da kaTolikur sarwmunoebas. amis

gamo icvleboda maTi erovnuli cnobiereba,

qarTvelebi `somxdebodnen~ da `frangde-

bodnen~. `qarTvelTa sarwmunoebis~ dev-

nis naTeli magaliTia XVII-XVIII ss-Si

saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavrebis

ruseTSi iZulebiTi gadasaxleba saqar-

TveloSi darCenis SeuZleblobis gamo.

kaTalikoss domenti IV-s ukanonod

CamoarTves taxti da 1725 wels osma-

leTis kunZul tenedosze gadaasaxles.

gapartaxda bevri eparqia mahmadianTa,

gansakuTrebiT lekebis, SemosevaTa gamo,

daitaces saeklesio qoneba. saqarTve-

lo datoves da ruseTSi vaxtang VI-s

gahyvnen Semdegi episkoposebi: qriste-

fore samTavneli, pavle Tbileli, ni-

koloz mroveli, arsen mangleli, ni-

koloz urbneli da episkoposi iona,

male saqarTvelo iZulebiT miatoves da

ruseTSi gadasaxldnen mTavarepiskopos

ioseb samebeli, romanoz samTavneli da

ioane mangleli. Seirya eklesiaSi wes-

rigi da disciplina.412

408 T. Jordania, dasax. naSr . gv. 53; 409 iqve, gv. 56; 410 iqve, gv. 68; 411 iqve , gv. 106; 412 iqve , gv.36; 413 iqve, gv. 55.

Page 219: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

219saeklesio samarTali, kanonebi

bevri gaCanagebuli eparqia gauqmda.

swored amis gamo, faqtobrivad umrev-

lod da ueparqiod darCenili episko-

posebi gadasaxldnen ruseTSi, sadac maT

megobrulad xvdebodnen.413

zemoaRniSnuli 9 episkoposis ruseTSi

gadasaxlebis magaliTiT kargad Cans, Tu

ra saSineli gasaWiri adga qarTul ek-

lesias XVIII s-is pirvel naxevarSi.

swored aseTi gasaWiris dros mdidari

`somxuri eklesia, romelic XVIII s-Si

mxiTaristebis SromebiT gamdidrda, sqo-

lastikuri literaturiT SeiaraRebuli,

kaTalikos lazaris meTaurobiT aRdga

qarTuli eklesiis winaaRmdeg da daiw-

yo CvenSi sxvadasxva eretikuli mosazrebe-

bisa da monofizitobis gavrceleba~.413

aRmoCnda, rom sasuliero ganaTlebis

doniT somxuri eklesia qarTul ekle-

siaze ufro maRla idga. italiaSi Camoy-

alibebulma somex kaTolikeTa (mxi-

TaristTa) sazogadoebam somxuri ekle-

sia gaamdidra axali Targmnili da orig-

inaluri literaturiT. maTi daxmarebiT

somxe bi saqarTveloSi avrcelebdnen

somxur da kaTolikur eress. T. Jorda-

nias da Cveni sxva mkvlevarebis azriT,

qarTveli mRvdelmTavrebi uZlurni aR-

moCndnen mxiTaristebis sqolastikisa da

samecniero moZRvrebis winaSe.414 daiwyo

qarTvelTa gasomxeba grigorianuli rw-

menis da somxuri enis gavrcelebiT.415

`mxiTaristebis mier Targmnili evropel

avtorTa sqolastikuri Txzulebebi war-

moadgenda religiuri kamaTis axal, Cven-

Sic da somxeTSic ucnob saxelmZRvane-

los. somxebma am sqolastikuri iaraRis

meSveobiT (igi umTavresad aristoteles

logikas emyareboda) SesamCnevad gaaswres

qarTvelebs, romlebic pirvelad waaw-

ydnen aseT sqolastikur kamaTs, romel-

ic adamianur logikas ar eqvemdebarebo-

da. somxebma da kaTolike propagandis-

tebma es iaraRi erTdroulad mimarTes

qarTuli eklesiis winaaRmdeg~.416 qvemo

qarTli da saingilo avsebula monofiz-

itebis gaSmagebuli mqadageblebiT. `isi-

n i cdilobdn en q v eynis politikur

gasaWirze religiuri daSlac daerToT.

mTavarepiskopos timoTes gadmocemiT, es

cbieri da moxerxebuli mqadageblebi

mglebiviT Semosevian saqarTvelos, raTa

qristes samwyso daetacebinaT~.417

iseT did warmatebas miaRwia somx-

uri sarwmunoebis gavrcelebis donem

saqarTveloSi da ise didi raodenobis

qarTveloba iRebda monofizitobas, rom

yofili qarTvel-marTlmadidebeli mrev-

li Tavisi saeklesio Se nobebiTurT

monofiziti mRvdlis samwysod da

samkvidrod xdeboda. somexTa kaTaliko-

sma lazare Waukelma gadawyvita TviT

saqarTvelos kaTalikosis karze eqada-

gna monofizitoba da qarTvelTa kaTa-

likosi somxuri eklesiis simarTleSi

daerwmunebina. `eretikosebi TviTon an-

ton kaTalikossac ki ekamaTebodnen, zemo

qarTlis erTma somexma mRvdelma mas

xangrZlivi kamaTi gaumarTa. am moZrao-

bis sulisCamdgmeli iyo somexTa kaTa-

likosi lazare (Waukeli) _ antonis Tan-

amedrove, sqolastikur moZRvre baze

aRzrdili, Tavgamodebuli monofiziti.

igi dauaxlovda antons da, rogorc Cans,

cdilobda mis gadabirebas~.417

`monofizitobis prop agandistTa

winaaRmdeg brZolaSi antonma mimarTa

sityvas _ mecnierul sityvas. magram

sqolastikur mqadageblebTa sityvisge-

baSi imave sqolastikis ena unda gamoey-

414 T. Jordania, dasax. naSr., gv. 69; 415 iqve, gv. 76; 416 iqve, gv. 77; 417 iqve, gv. 78; 418 iqve, gv. 80.

Page 220: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

220 mitropoliti anania jafariZe

enebina. amisaTvis winawar unda gascno-

boda am movlenebis wyaroebs laTinur

da somxur enebze~.418 ai, ratom dauax-

lovda antoni saqarTveloSi myof kaTo-

like mecnierebs. maTgan surda Seeswav-

la laTinuri ena da moepovebina laT-

inur enaze arsebuli is mecnieruli masa-

la, rac gamoadgeboda marTlmadidebluri

sarwmunoebis dasacavad monofizit da

kaTolike sqolastikosTagan. marTlac,

mizanmimarTulma antonma iRvawa Tavdau-

zogavad da Seqmna monofizitTa da la-

TinTa ganmaqiqebeli uzarmazari Txzu-

leba `mzametyveleba~. iseTi Tavganwir-

viT iRvwoda am Sromis Sesaqmnelad, rom

igi dasneulda, eqimebisa da naTesavebi-

saTvis es SemaSfoTebeli yofila.

`1752 wlis dasawyisSi, Seupovari

Sromis Sedegad antonma daasrula Tavi-

si farTo Txzuleba `mzametyveleba~,

romelic warmoadgens seriozul, safuZ-

vlian mecnierul uaryofas monofizi-

tur moZRvrebaTa sistemisa, gansakuTrebiT

somex monofizitTa moZRvrebis. Txzu-

leba adasturebs avtoris nakiTxobas,

gamWriax, cincxal gonebasa da farTo

erudicias. eklesiis moZRvars SeeZlo

am SromaSi epova mza sityva, anu mza

pasuxi monofizitebTan sityvisgebaSi~.419

am Txzulebis gamoqveynebam saqarTve-

los mdidari somxoba ganawyo antonis

winaaRmdeg, antonis winaaRmdeg TviT is

qarTveli marTlmadidebeli samRvdeloebac

ganewyo, romelTac SeSurdaT antonis

mecnieruli siRrme, Tavdadeba da Sromis-

moyvareoba, am bolo moments antonic

aRniSnavs Tavis SromebSi. ruseTSi ga-

dasaxlebuli antoni `Tvenis~ winasity-

vaobaSi gadmogvcems: `mzametyvelebisa~

da sxva SromaTa gamoqveynebisas zogi-

erTi qarTveli samRvdelo piris reaq-

cias: `ese sazRvardeba ars kacTa vieT-

me samRvdeloTa Tav-xedTa da yovlad

umecarTa Cvens Soris, rameTu visaca

mecnierebis mimarT (midrekilebas) ga-

moaCenen _ qarsa borbalsa aRadgenen

mas zeda da saWesa cxovrebisasa ganu-

texen da miscemen RelvaTa warmtace-

bad ufskrulTadmi~.420

rogorc aRvniSneT, `mzametyvelebis~

gamoqveynebis Semdeg antonis winaaRmdeg

monofizitebis mqadageblebTan erTad aRd-

ga zogierTi qarTveli samRvdeloc,

romelTac `gakaTolikeba~ daswames kaTa-

likoss. sinamdvileSi ki antoni laTin

patrebTan daaaxlova somex propagandist-

Ta winaaRmdeg gamocxadebulma brZolam.421

rogorc T. Jordania aRniSnavs, amas naT-

lad miuTiTebs qronologiac, antons

brali dasdes `gakaTolikebaSi~ da eWvis

safuZ vlad aqcie s misi daaxloe b a

patrebTan _ misionerebTan _ 1753 wli-

saTvis. sinamdvileSi ki antons 1752 wels

dausrulebia Tavis `mzametyveleb a~,

xolo 1753 wels gamosca Tavis pirveli

gramatika _ `am ukanasknel or Txzu-

lebazed marto TviTon ar umuSavnia

antons. mas Svelodnen somexTa moZR-

vari filipe yaiTmazaSvili da kaTolike-

bis misionerebi. isini uTargmnidnen somx-

uri da laTinuri enebidan~.422

aRsaniSnavia, rom ara mxolod anto-

ni iyenebda kaTolike misionerebs anti-

kaTolikuri, marTlmadideblobis ganmamt-

kicebeli Txzulebebis SedgenisaTvis,

aramed misi win myofi kaTalikosebic,

magaliTad kaTalikosma besarionma (1724-

1739) Seadgina Tavisi antikaTolikuri

419 T. Jordania, dasax. naSr., gv. 80; 420 iqve, gv. 80, k. kekeliZe, IV, 1957, gv. 179; 421 iqve, gv. 81; 422

n. mTvareliSvili, anton I, iqve , gv. 20; 423 T. Jordania, dasax. naSr., gv. 73.

Page 221: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

221saeklesio samarTali, kanonebi

Txzuleba `grdemli~ kaTolike mision-

eris, kapucineli beris franCesko bol-

onielis daxmarebiT. `aRsaniSnavia, rom

es Txzuleba kaTolicizms ganaqiqebs~.423

es iyo mecnieruli urTierToba. am urT-

ierTobis Semdeg arc franCesko bolo-

nieli gamxdara marTlmadidebeli da arc

kaTalikosi besarioni gamxdara kaTolike,

piriqiT, maTi urTierToba swored mar-

Tlmadideblobis sasargeblod yofila

gamoyenebuli.

rogorc ukve aRiniSna, patriarqis

saydarze asvlisTanave antoni Cveulebrivi

enTuziazmiT Seudga brZolas somxuri

propagandis winaaRmdeg.424 am maRali miz-

nis misaRwevad kaTalikoss upirveles

yovlisa TviTon unda Seeswavla sqo-

lastikuri mwerloba. ̀ amitom patriarqo-

bis pirvelive wlebSi antoni gaecno

kaTolike berebs da maTi moZRvrebis

Seswavlas Seudga, radgan laTinuri ena

sustad icoda Tavdapirvelad man somx-

ur wyaroebs mimarTa~.424 T. Jordania wers:

`antonis daaxloeba kaTolike misionerebT-

an, rogorc davinaxeT, saswavlo da samec-

niero miznebiT iyo ganpirobebuli. samec-

niero mizani imaSi mdgomareobda, rogorc

p. ioseliani varaudobs, rom antoni

apirebda qarTul enaze daewera kaTo-

likobis ganmaqiqebeli wigni, radgan mas

ar akmayofilebda am Temaze qarTulad

arsebuli Txzulebani besarion kaTali-

kosisa da evkrati nikeelisa~.425

antons marTlac samecniero mizniT

da marTlmadideblobis gansamtkiceblad

rom esaWiroeboda daaxloeba kaTolike

misionerebTan da laTinuri enis Seswav-

la, es Cans iqidan, rom `gakaTolikebis~

mizeziT saqarTvelodan gaZevebuli an-

toni ruseTSi agrZelebda laTinuri

enidan wignebis Targmnas. ruseTSi igi,

al. xaxanaSvilis TqmiT, `iTvisebda laT-

inur enas, romlis Seswavlas jer kidev

saqarTveloSi Seudga~.426 saqarTveloSi,

swored gaZevebis win gamoqveynebul naS-

romSi `mzametyveleba~ akritikebda an-

toni laTinebs imiT, rom wignSi amxel-

da maT, vinc wmida usisxlo msxverplis

Sewirvisas ar azavebda Rvinos wyliT.427

mas ar dascalda laTinuri enis kargad

Seswavla, amitom al. xaxanaSvilis cno-

biT, `metafizikuri darigebani~ antonma

ara uSualod laTinuridan, aramed

rusulidan Targmna, radganac `antonma

kargad ar icoda laTinuri e na~ . 42 8

saqarTveloSic laTinuri enis ucodin-

arobis gamo ̀ gramatikis~ Sedgenisas iZu-

lebuli gaxda daxmarebisaTvis miemarTa

laTini mecnierebisaTvis.429

qarTuli eklesiis gasaWirma, saRvTis-

metyvelo wignebis naklebobam aiZula an-

toni emuSava laTin da somex mecnierebT-

an erTad, naklovaneba qarTuli sasuli-

ero literaturisa, antonis azriT, uku-

RmarTi droebiT iyo gamowveuli. `Tum-

ca Cven, qarTvelebs, ambobs is, ZvelTa-

ganve gvqonda yovelive gadmoRebuli

`Tvinier daklebisa~, magram vinaidgan

`mravalni garyvnes da uxmar-iqmnnes pi-

rad-piradiTa vnebaTa jer iyo gaswore-

bad da ganmarTvad wmidisa eklesiisa

aRmosavalisa~.430 ruseTSi moRvaweobisa

da rusuli literaturis gacnobis Sem-

deg antonma ara `dasavleTis eklesiis~,

aramed `aRmosavleTis eklesiis~, ker-

Zod, slavuri wignebis mixedviT gaaswo-

ra mravali sasuliero wigni, rogorc

TviTon aRniSnavda.431

424 T. Jordania, dasax . naSr. , gv. 74; 425 iqve, gv. 75; 426 iqve , gv. 111; 427 iqve , gv. 120; 428 iqve , gv.123; 429 iqve , gv. 124; 430 iqve , gv. 128; 431 iqve, gv. 24.

Page 222: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

222 mitropoliti anania jafariZe

g) antonis urTierToba urC sam-

RvdeloebasTan

T. Jordania wers, rom antonis up-

irvelesi saqme misi mmarTvelobis pirv-

el wlebSi iyo eklesiaSi administraci-

uli wesrigis damyareba da im ukeTur-

obis aRmofxvra, rac winare epoqaSi

gaCeniliyo. saqarTvelos erTianobis

daSlam samefo-samTavroebad xeli Seu-

wyo saeklesio gankerZoebis niSnebis gaCe-

nas. ukve XV s-is bolos alaverdel

episkoposs gamoumJRavnebia garkveuli

ganwyobileba, mas mcxeTisagan damoukide-

blad surda kaxeTis saepiskoposoebis

marTva. Tavisi gavlena gauvrcelebia

kidec maTze, kaxeli mefeebi v iwro

politikuri mosazrebiT xels uwyobd-

nen saeklesio separatizms. ukve XVIII

s-dan alaverdeli episkoposebi kaxe-

Tis eklesiaTa TiTqmis damoukidebeli

mmarTvelebi iyvnen. 432

eklesiaSi Seqmnili es mankieri vi-

Tareba mouTmeneli iyo antonisaTvis,

antoni ar cnobda alaverdeli episko-

posis ukanonod mitacebul uflebebs. ga-

nawyenebuli alaverdelebic protests

acxadebdnen da TavianTi mdgomareobis

dasamowmeblad iSveliebdnen zogierT

sabuTs. sabolood, alaverdeli episko-

posi, saqarTvelos sapatriarqoSi Tavi-

si mdgomareobiT TiTqmis meore ierarqi,

mtrad moekida antons, cdilobda anto-

nis sakaTalikoso taxtidan Camogdebas.

marTlac, antonis ruseTSi gandevnis

Semdeg alaverdelebma aRidgines Tavian-

Ti uflebebi, ruseTidan antonis dab-

runebis Semdeg ki alaverdel episkopos

zenons CamoarTves kaTedra da garejis

udabnoSi gadaasaxles. aqedan Cans, rom

antons mtrebi hyavda umaRles saekle-

sio ierarqiaSic, gansakuTrebiT kaxeTis

episkoposTa Soris, radganac isini ukve

alaverdeli episkoposis maTze gamgeblo-

bas kanonierad miiCnevdnen.

gansakuTrebiT mravali mowinaaRmde-

ge gaiCina antonma ara mxolod episko-

posebSi, aramed samRvdeloTa Sorisac

mTel qarTl-kaxeTSi. saqme is iyo, rom

antoni Seecada Seryeuli saeklesio

wesrigis aRdgenas, miaRebina saeklesio

krebebs sagangebo dadgenilebebi samRvde-

loTa mier saeklesio wesrigis dasaca-

vad. iqamde TviTneba samRvdeloni axla

ukve SeizRudnen, Semdeg wlebSi anton-

ma jarimebic ki daawesa, romelTa gada-

xda im mRvdlebs ekisrebodaT, romelnic

saeklesio kanonebs daarRvevdnen. imde-

nad didi jarimebi ikribeboda samRvde-

loebidan, rom saeklesio Semosavlis

erT-erT wyarodac ki iqca. amas mohyo-

lia SezRudul samRvdeloTa mxridan

udidesi protesti, antons aseTi mRvdlebi

`sisxlis msmels~ uwodebdnen, romel-

sac TiTqosda samRvdeloebis TandaTano-

biT mospoba surda. es mdgomareoba kar-

gad Cans antonis moZule zaqaria gabaS-

vilis poemaSi `katis omi~. aq antoni

katadaa gamoyvanili. samRvdeloeba ki

Tagvad. kata (antoni) TiTqosda eubneba

Tagvebs (mRvdlebs) _ me movedio `Tqven-

da msrvelad, sisxlisa msmelad, STag-

yare xvrelad da gmusrne nelad~.433

zogierTma samRvdelom `soroSi

Cayrad~ miiCnia is, rom antonma `aRwera

saeklesio qoneba da saimedod daicva

borot gamtacebelTagan, daadgina saek-

lesio samarTali, Camoayaliba axali

dawesebuleba _ `dikasteria~,434 marTa-

432 T. Jordania, dasax . naSr. , gv. 63; 433 n. mTvareliSvili, anton I kaTalikozi, iqve, gv. 22; 434 T.Jordania, dasax. naSr. , gv. 56.

Page 223: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

223saeklesio samarTali, kanonebi

lia, am RonisZiebaTagan umetesi nawili

Catarda antonis ruseTidan dabrunebis

Semdeg, magram kaTalikosis saydarze as-

vlisTanave, mowinaaRmdegeni grZnobdnen

antonis udides mizandasaxulobasa da

swrafvas eklesiaSi wesrigis damyarebi-

sa, amitomac aTqmevinebda zaqaria gabaS-

vili antons: ̀ lomi var Zvelad, abjarTm-

cv elad, cecxlSi damwvelad, garna

mbnevelad~. saeklesio disciplinis aRd-

gena, centraluri saeklesio xelisufleb-

is ganmtkiceba zRudavda samRvdeloe-

bas, gansakuTrebiT SeizRudnen is sa-

suliero pirebi, romlebic TavadTa mam-

ulebSi moRvaweobdnen da Tavadebis cen-

tridanuli miswrafebebis gamo ver icavd-

nen eklesiisa da saxelmwifos intere-

sebs. `aucileblad unda aRiniSnos, rom

antonma moawesriga saeklesio mamuleb-

is marTva. miwebi patriarqis xelSi moaq-

cia da eparqiaTa mRvdelmTavrebs da ber-

monazvnebs mkacrad SeuzRuda saekle-

sio Tu samonastro qonebiT TviTneburi,

ukontrolod sargeblobis ufleba, am

gadawyvetilebis gamo ukmayofileba

gamoTqva dekanozma zaqaria gabaSvilma

Tavis satirul TxzulebaSi (`katis omi~),

romelic gamoqveynda antonis saqarTvelo-

dan gaZevebis Semdeg~.435 zaqaria gabaS-

vilis ̀ poemis~ ganxilvis Semdeg askvnian,

rom samRvdeloeba antons emduroda, rad-

gan `man SezRuda eparqiaTa meTaurebisa

da monasterTa winamZRvrebis ufleba saek-

lesio qonebaze~.436 al. xaxanaSvili wers:

`man Tavi mouyara mefeebis yvela si-

gels naboZebi mamulebis Sesaxeb da mefes

miarTva dasamtkiceblad. saeklesio av-

ladidebis gamorkvevis Semdeg man miiRo

zomebi am qonebis borotad xelmyofelT-

agan dasacavad _ daadgina saeklesio

sasamarTlo rusuli wesis mixedviT:

`dikasteria~.437 z. gabaSvilis zemonax-

senebi `poemidan~ Cans, rom Tavdapirve-

lad samRvdeloeba, anu rogorc igi

uwodebs, `Tagvebi~ `bednierad da laR-

ad cxovrobdnen TavianT soroebSi, mZi-

med SeiaraRebuli kata amayad SeiWreba

Tagvebis samefoSi da daiwyebs umowya-

lo Jletas. pirveli gamarjvebiT gaTa-

mamebuli kata gadawyvets, sruliad amow-

yvitos Tagvebis saxsenebeli da maT

qonebas daepatronos. rogorc vnaxeT,

kaTalikosi cdilobda SeezRuda saek-

lesio pirTa TviTneboba, rasac isini

iCendnen saeklesio qonebis moxmarebaSi,

gamouval mdgomareobaSi Cav ardn ili

Tagvebi saSvelad virTxebs, ciyvebs da

kvernebs mouxmoben da sisxlismRvrel

brZolaSi gamarjvebas aRweven~.438

Cans, samRvdeloebas (poemis mixed-

viT `Tagvebs~) pirvelad wamouwyia omi

antonis winaaRmdeg (maT ricxvSi T. Jor-

dania gulisxmobs ber-monazvnebsac, ̀ rom-

lebic uangariSod iyenebdnen saeklesio

simdidres~, dasaxmareblad mouwveviaT

TavianTi jiSis sxva ufro didi warmo-

madgenlebi (`ciyvebi, kvernebi~), albaT,

igulisxmeba antonis mowinaaRmdege ar-

qimandritebi, episkoposebi da mitropo-

litebi. erTiani ZaliT dausaxiCrebiaT

kata, ucemiaT, tyved SeupyriaT, sadac

lanZRaven da dascinian, isev zogierTi

Tagvis, e.w. `plaSiani Tagvis~ daxmare-

biT gakreWili kata Tagvebs gaeqceva

ruseTSi. `plaSiani Tagvi~ ganaTlebul

samRvdeloebas unda niSnavdes.

rogorc cnobilia, samRvdeloebis kre-

bam antoni kaTolikuri aRmsareblobis

435 T. Jordania, dasax . naSr. , gv. 68; 436 iqve, gv. 91; 437 al. xaxanaSvili, `kaTalikos anton pirveliscxovreba da moRvaweoba~, iqve, gv. 108; 438 T. Jordania, dasax. naSr., gv. 90.

Page 224: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

224 mitropoliti anania jafariZe

439 m. guguSvili, l. ZoweniZe, anton pirvelis cxovrebisa da moRvaweobis zogierTi sakiTxi, iqve,gv. 132; 440 n. mTvareliSvili, anton I, saqarTvelos kaTalikosi, dasax. naSr. , gv. 24; 441 iqve , gv.28; 442 iqve, gv. 153.

miRebaSi daadanaSaula. magram erTi wer-

ilidan Cans, rom ganawyenebuli samRvde-

loeba mzad iyo sxva mravali episkopo-

si da mefe ereklec ki kaTolikeebad

moexseniebina antonisadmi TanagrZnobis

gamo. cxadia, arc episkoposebi da arc

mefe kaTolikeni ar iyvnen. antonis tax-

tidan Camogdebis Semdeg Cans, taxtze

asasvlelad emzadeboda alaverdeli, anda

kaxeTSi misi gavlenis sferoSi Semava-

li romelime mRvdelmTavari. magram

sakaTalikoso taxtze avida mroveli

episkoposi ioseb jandieri. aman gaanaw-

yena alaverdeli da misi momxreebi,

romelTac maSinve ukve axali kaTaliko-

sis dasustebis mizniT cilismwamebloba

wamouwyiaT. ioseb jandiersac maSinve

`frangebad~, e.i. kaTolikeebad gamoucx-

adebia ramdenime episkoposi, maT Soris

gulisxmobdnen alaverdels, ninowmidels,

bodbels (iqamde isini antonis dasamxo-

bad iRvwodnen, damxobis Semdeg ki axa-

li kaTalikosisaTvis mxari aRar dauW-

eriaT). axal kaTalikos iosebs ubrZa-

nebia maT Sesaxeb: `arca vwirav episko-

posTa da arca vendobi frangTao~, saqme

imdenad gamwvavebula, rom mefec Careu-

la. mefes iosebis braldeba usamarT-

lod miuCnevia. saubris Semdeg mefe kaTa-

likoss ganawyenebuli daSorebia.439

aqedan Cans, rom ̀ kaTolikes~ im droi-

saTvis avadsaxsenebel ̀ wodebas~ aniWebd-

nen politikur mowinaaRmdegeebs (yov-

lad dausabuTeblad). am mosazrebas adas-

turebs isic, rom TviT ruseTis uw-

midesi sinodis `StatSi~ Caricxul,

vladimiris arqiepiskopos antons saqar-

TveloSi zemomoyvanil wreebSi kvlav

`kaTolikes~ uwodeben da ruseTis sam-

RvdelmTavro kaTedraze daweril mis Tx-

zulebebs wvaven, viTarca `kaTolikurs~,

aseTebad miuCneviaT misi `apoloRia~ (da

`miwyale~). ruseTSi kaTolikuri aRm-

sareblobis mimarT Seuwynarebeli gare-

mo sufevda, amitomac sruliad ueWve-

lia, ruseTis samRvdelmTavro kaTedraze

kaTolikobisadmi midrekil pirs aravin

aiyvanda. saqme is iyo, rom ruseTSi Se-

darebiT obieqturobiT iZiebdnen saek-

lesio saqmeebs, imdroindel saqarTveloSi

ki mikerZoebiT. zaqaria gabaSvili saqar-

Tvelos mefis winaSe brals debda an-

tons, rom man vladimiris kaTedraze

yofnisas SeTxza `miwyales~ Targmaneba~

(e .i. ganmarteba), romelic TiTqosda

`Tavidan bolomdi wvalebis RvarZliT

aris savse~.440 vinc ruseTis saeklesio

cxovrebas icnobs, ver daijerebs, rom

ruseTis eklesiis mRvdelmTavarma kaTo-

likuri `wvalebiT savse~ Txzuleba Se-

qmna. saqarTvelos `sasuliero cenzuram

masSi dainaxa marTlmadideblobis wina-

aRmde gi adgilebi da amis mizeziT

aRukrZala misi ganvrceleba xalxSi~.441

es momxdara Teimuraz II-is dros 1760

wlamde, amitomac werda ruseTis ek-

lesiis arqiepiskoposad yofnis dros

gulnatkeni antoni saqarTvelos samRvde-

loTa Sesaxeb: `aRracxil var meca Zma-

Ta CemTa Tana aqaur samRvdeloTa yov-

elsa Sina saqmesa da ara aRracxil var

mandiTgan mosrulTa aqa, CvenTa episko-

posTa Tana~.442

Page 225: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

225saeklesio samarTali, kanonebi

443 T. Jordania, anton I, saRvTismetyvelo krebuli, #1, 1991, gv. 56.

1755-1756 wlis krebaTa Sedegebi

1755-1756 wlebSi mowveuli saekle-

sio krebebi miznad isaxavda mwvaleblo-

baSi dadanaSaulebuli anton I-isaTvis

sakaTalikoso taxtis C amorTmev as .

ruseTidan dabrunebuli antoni kvlav

avida sakaTalikoso taxtze, miuxedavad

kreb ebis aRkveTa-wyevisa. maSasadame ,

krebebma Tavis mizans ver miaRwies. am

krebebis gadawyvetilebebma ki Secvales

saq arTv elos samociqulo e klesiis

Semdgomi bedi. imdeni uyiJines antons

marTlmadideblobis uaryofis Sesaxeb,

rom man gadawyvita savsebiT daaxloe-

boda ruseTis marTlmadideblur ekle-

sias. ai, ras wers Tedo Jordania anto-

nis Sesaxeb: `man moamzada niadagi qarTu-

li da rusuli eklesiebis SeerTebisaTvis

da 1783 wlis traqtatiT ganaxorciela

Tavisi mizani _ qarTuli eklesia dau-

morCila ruseTis eklesias~.443 1783 wels

anton I dainiSna ruseTis uwmidesi sin-

odis wevrad. avtokefaliuri eklesiis

meTauri ar SeiZleba iyos sxva eklesiis

sinodis wevri da es aqti iyo SezRudva

qarTuli eklesiis avtokefaliisa. XIX

s-Si ruseTis mier qarTuli eklesiis

avtokefaliis Cum da upasuxo gauqmebas

amgvarma qmedebebma Seuwyo xeli. es iyo

ara imdenad anton I-is brali, ramdena-

dac cilismwameblebisa, romelTac Ta-

vianTi ugunuri qmedebiT sinamdvileSi

danaSauli Caidines qarTuli eklesiis

mimarT, radganac antons, romelic Rir-

seulad uZRve boda marTlmadide bel

qarTul eklesias, figuralurad rom vTq-

vaT, imdeni uyiJines `memarcxeneoba~ _

kaTolikoba, rom gadaixara marjvniv da

ruseTis sinodi miuSva qarTuli eklesiis

marTvis saWesTan.

1755-1756 wlebis krebaTa aqtebi

ambrosi nekreselis krebulSi (H-

1334, furc. 201 r-v ) daculia sami

dokumenti: 1. saeklesio krebis gadaw-

yvetileba antonis damxobis Sesaxeb;

2. Teimuraz II-isa da erekle II-is, ward-

gineba antonis kaTalikosobidan gaday-

enebis Sesaxeb da 3. TviT antonis `mo-

nanieba~. pirveli ori 1755 wlis 16 de-

kembriTaa daTariRebuli, mesame ki cota

mogvianebiT Seiqmna. samive es dokumen-

ti, rogorc winaswari monacemebi, aisaxa

Semdgom 1756 wlis 4 aprilis saekle-

sio krebis `ganCinebaSi~.

Page 226: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

226 mitropoliti anania jafariZe

1755-56 wlis krebebis ganCinebani antonsa zeda

1. “qristes aqeT CRne (1755)dekenbers iv (16)q. Cven cxebulman mefeman saqarTveloQsaman Teimuraz da Zeman Cvenman mefeman

kaxeTisaman iraklim ese aRTqma da piri davamtkiceT da ucvalebelad davdeviTkrebasa Sina. vpoeT antoni kaTalikozi romaelTa sarwmunoebaTa aRmsarebelad daCvenTa sarwmunoebaTa Seuracx mqmnelad, amas zeda SevikribeniT sabrZanebelTa SinaCvenTa qarTlisa da kaxeTisa mitropolitni da episkoposni. arqimandritni dawinamZRvarni, agre orTave samefoTa mTavarni da darbazis erni. miuvlineT mo-ciqulni, vkiTxeT da vamxileT misi boroti cTomilebaQ. xolo man saanjmnodaaRiara Cvenisa sarwmunoebisagan midreka da laTinTa sarwmunoebisa aRsareba daamtkica.ese aw Sekrebulman wmidaman krebaman ugulebel hyo da antoni kaTalikozi samo-ciquloQsa saydarsa da kaTolike eklesiisagan jerovnad aRvfxvarT da kaTaliko-zobisagan ganvayeneT. aw ese piri davamtkiceT, ukeTu sameoxoTa sityvaTa romel-manme Cven mefem Teimuraz, anu Zeman Cvenman mefem iraklim da yovelTa saqarTveloTagananu mTavarman qenebiTa anu romliTame mizeziTa ese aRTqmuli SevcvaloT dakualad misi kaTalikozad dadginebaQ movindomoT, risxvasamca SevcvlviT wmidasada erT arsisa samebisasa da yovelTa mgmobarTa Tana daiwesebis cxovrebaQ Cveni dawmidaTa didTa msoflioTa krebaTagan Hvebulad SeCvenebiTamc aRviHocebiT”.

2. “qristes aqeT CRne (1755)dekenbers iv (16)cxad iqmna saqarTvelosa Sina antoni kaTalikozisa qarTvelTa sarwmunoebaT-

agan gandgoma da laTinTa sarwmunoebisad midreka. amas zeda didad aRZrnes mefenida srulni saqarTveloQsa samRvdelo da saeroni erni. amasve Jamsa mefeman saqarTvel-oQsaman, RmrTiv cxebulman Teimuraz da Zeman misman mefeman kaxeTisaman iraklim,Sekribnes orTave samefoTa mitropolitni, episkoposni, arqimandritni da winamZR-varni. agreTve mTavarni da darbazis erni. mociqulni miuvlines kaTalikozsa daSeWmariti sarwmunoeba hkiTxes. xolo man mtkiced aRiara qarTvelTa sarwmuneo-bisagan gasvla da laTinTa mimarT midreka. masve Jamsa warmoadginna TavisniaRzrdilni xuTni vinme samRvdeloni da maT ufrosad Hma amaRlebiT aRiaresaRmosavleTTa eklesiisagan ganyeneba da laTinTa sarwmunoebisa Sewynareba. ramefeTa ese daimtkices, romel SescTes, ese antoni masve Jamsa kaTalikozobisaganganayenes da wirvisaganmca gankveTes. agreTve TanaaRmsarebelni misni miiyvaneswinaSe mefeTa da krebisa. dasajes, Tmani da wverni aRkveces. Semdgomad dReTa

Page 227: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

227saeklesio samarTali, kanonebi

raodenTame kualad cnobad movida, sinanulad iwyo da agreTve qarTvelTa sarwmu-noebis aRsarebaQ, fici da aRTqmaQ daudva. maSin srulad warmoTqva, romelaTvrameti Tve, daeyo maTsa wvalebasa Sina aRsarebiTa da ziarebiTa, radganmoiqca da egreTve sinanulad movida, moZRvari uCvenes da sinanulad ganakanones :radgan aTvrameti Tve hqonda wvalebasa Sina sxvasa sinanulisa gareT, aTvrametiveTve wirvisagan daayenes. mermeRa Semdgomac aTvrametisa Tvis Seiwynares da wirvamisces da ese aRTqmaQ, fici da SeCvenebaQ wigniT daamtkices, romel ars romelTamemizeziTa da sinanuliT amisi kaTalikozoba aRar iqnas. garna esreT Seiwynares,romel Tu undes aqave dadges, Tu ara romelsame marTlmadidebelTa samTavroQsaSina movides. Semdgomad ama ricxulTa aRsarebisa wirvisagan nuRaravin daayeneben,Seiwynaron da Jami awirvinon: radgan kaTalikozobisa micema wignTa da SeCvenebiTdaamtkices, oris sasjeliT aRar dasajes, amisTvis wirvaQ misca krebaman”.

3. “q. ese mtkices Seuryeveli da Seucvalebeli wigni didis ficiTa da aRTqmisdadebiT mogarTvi me yovlad uRirsman antoni Tqven RmrTiv cxebulsa qarTvelTamefesa Teimurazs da kaxTa mefes iraklis da orTave samefoTa wmidaTa mitro-politTa da didebulTa mTavarTa. ama pirsa zeda, [ama]codvaTa CemTa simravleTaugunurebiT Secdomil viqmen da laTinTa borotad madideblobaQ piriTa CemiTay[ovlad] cxadad aRviare. amis ZaliT Tqvenis mwyemsobisa da kaTalikozobisagansamarTlad gardamayeneT, WeSmaritis brW... xolo ukanasknel cnobad ra movel davcan WeSmariti sarwmunoeba, viwye tirilad, godebad da sinanulad da amasTanu[ar] vyav borotad madidebelTa laTinTa da aRviare WeSmariti marTlmadide-bloba aRmosavleTisa. amas zeda... iqmneniT Cem zeda da raodenni Tveni da Jamnidameyvnes laTinTa mwvalebelTa Tana, egoden Jamni ganmiweseT cTomaTa CemTaSenanebad. da aTvrametisa Tvisa ricxvisa Semdgomad Rvdelmoqmedebis HelyofamibrZaneT ZmebriTa TanalmobiTa.

awiTgan meca ama Helwerilsa davsdeb winaSe keTilmsaxurTa mefeTa da winaSewmidisa krebisa: SemcaCvenebel viyo da Sekrul mamisa da Zisa da yovlad wmidisasulisagan da wmidaTa SvidTa msoflioTa krebaTagan, Tumca kidev me laTinTasarwmunoebisa mimarT miveqce, anu farulad gulsa Sina vipyra da zakviT saxesaviCemebde, anu papa hromisa yovlisa soflisa mwyemsad da ufrosad mwamdes, anusuli wmida mamisa da Zisagan aRviRo da ara mxolod mamisagan gamomavali, ginasulTa codvilTa cecxliTa [ganwmeda] mrwamdes, anu Semdgomad mRvdlobisaSurisgebisaTvis mefe anu episkoposi, anu mRvdeli vswyeo saqarTveloQsa Sina,krulmca viyo aTormetTa mociqulTa madlisagan da nawili Cemi damcadebulars orgulTa Tana”.

Page 228: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

228 mitropoliti anania jafariZe

1756 wlis 4 aprilis saeklesio krebam daadgina:

“ganCineba kaTalikozs antonis zeda - damxobad, gandevnadda wirvisagan dayenebad da kualad Sendoba da miteveba da ruseTs gagzavna misi.

welsa ganxorcielebidan sityvisa RvTisa 1755 w. Tvesa dekenbersa 16. Cvenmefeman qarTvelTaman Teimuraz da Zeman Cuenman mefeman kaxTaman ereklem da orTaveamis samefoQsa episkoposTa mogivlineniT arximandriti orni Sen _ antonis kaTa-likozsa Cvensa, gamokiTxvad, Tu romlisa sarwmunoebisa xar. amisaTvis, romelgvesmoda da WeSmaritca iyo laTinTa sarwmunoebisa mimarT midreka Seni da iRv-widica Sewonebad maTda idumal erisa. maSin movlinebulTa Cuen mier arximandrit-Ta arRara daufare da saanjnod aRiare wvalebaQ laTinTa da sauwyebod Cvendagamoucxade; da viTarca ese vscaniT, myis dagamxeviT saydrisagan Senisa da SenTanaerTxmani samRvdeloni davsajeniT da eriskacni uziarebel hyveniT.

xolo Semdgomad raodenTame dReTa moege gonebasa cnobad WeSmaritebisa sarwmunoebisada iwye godeba da tirili da Sevrdoma da Txovad Sendobisa da uar hyav boroticTomileba Seni da ganhHme sidrkue da sarwmunoeba laTinTa, romelica Segewynara daaRTqmiTa da ficiTa da SeCvenebiTa dagvakeren arRara midrekad gmobaTa mimarT laTinTa.

amas zeda viTar Svenoda pirvelsa maxlobelsa da Cven mier siyvarulsa Sensa,friad sayvareli Cvenda iqmnen, garna saydarsave aRsvla Seni cxovrebisa Sina SensaarRara iqmneboda, orTave mefeTa krebisa ficiT esreT dagvemtkica.

xolo gangiweseT kanonad dacadeba, Sewirvisagan usisxloQsa msxverplsa TveTa aTvramet-Ta da memreRa Sewirvad saRmrTo liturRiisa. eseodeni Tveni dageyvnes gandrekilebasaSina laTinTa mimarTsa da kualad Semdgomad TveTa samTa gancxadna friadi sinanuli Senida yovliTurT ucxo yofa wvalebisagan papis mosavTa laTinTasa da sruliad aRmosav-leTis ekklesiis sarwmunoeba ipoveboda SenTana, Tvinier yovlisa iWvisa.

da friad wadier iqmen yovliTurT keTilmsaxursa da yovliTurT marTlmadidebelsaimperiasa ruseTisasa warsvlad, romelica umetes gulsavse gDyofda marTlmadideblo-basa Sensa. amas zeda yovelTave erTobiT mefeTa da krebaman SevamokleT kanonni,romelnicaa gangvewesnes, raTa Rirs iqmne usisxloQsa msxverplsa Sewirvad. yovladwmidasa sauflosa dResa aRvsebisasa, romelsa dResa aRsdga ufali Cveni ieso qriste,da esreT pativiTa mRvdelmTavrobisaTa wargzavnes da Rirs ars Sewynareba SenimRvdelmTavrad marTlmadideblad da sadaca mixvide dauyovnebelad xelyofad saRmr-Tosa liturRiisa yovlisa samRvdelmTavroQsa moqmedebisa, viTarca mRvdelmTavari.aqave aRgisrulebies saRmrTo Jamis wirva, samTavrosa Cvenisa da mSvidobiT warxvel.

xolo samRvdeloni kacni, romelnica SenTana erTxma iyvnes laTinTa cTomasazeda, maTca ganmarTnes midrekilebani Tvisni da SenTanve aRiares marTlmadide-bloba da maTca SeundeviT mRvdelobad da msaxurebad saRmrTosa saidumlosa dResasauflosa aRdgomisasa”.

aRniSnul krebas zogierTi Zveli avtori `goris krebas~ uwodebs.444

444 g. qavTaria, XVIII saukunis qarTuli sazogadoebrivi azris istoriidan, gv. 15-17.

Page 229: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

229saeklesio samarTali, kanonebi

Tbilisis IV kreba (2-8 oqtomberi 1764)

(zaqaria gabaSvilis gankveTa)

erekle mefes miaCnda, rom antoni

saqarTvelos sakaTalikoso taxtidan

politikuri motiviT Camoagdo mamamis-

ma, amitomac mudamJams eloda xelsayrel

moments antonis ruseTidan ukan dasa-

bruneblad, amasTanave, rogorc didebu-

li saeklesio istorikosi polievktos

karbelaSvili wers: `amis gamo erekle

mefes mamasTan didi usiamovneba hqonda

da niadag ayvedrida antonis gaZevebasa~.445

TviTon Teimurazsac, istorikosis si-

tyviT, ugrZvnia Tavisi Secdoma antonis

gaZevebis gamo da 1760 wels ruseTSi

misi gamgzavrebis erT-erTi mizezi an-

tonis saqmis mogvarebac yofila, magram

rogorc cnobilia, Teimuraz II ruseTSi

gardaicvala. didad sayuradReboa is

garemoeba, rom mamis sikvdilis ambis

gagebisTanave erekle mefem da samefo

saxlis gavlenianma wrem `maSinve kaci

afrines antonTan da daibares~. es imas

niSnavs, rom ereklem kategoriulad

mosTxova antons ukanve dabrunebuliyo

saqarTveloSi da kvlav asuliyo sakaTa-

likoso taxtze. cxadia, erekle mefesTan

erTad wmida eklesiis ierarqiam kargad

icoda, rom antoni dasjili iyo Teimu-

raz mefis mier politikuri mizezebis

gamo. winaaRmdeg SemTxvevaSi, erekles

cxadia gauWirdeboda `mwvaleblobaSi~

dadanaSaulebuli piris sakaTalikoso

taxtze ayvana. WeSmariteba da simar-

Tle yvelam icoda, yvela ierarqma da

samRvdelom, erTi kacis garda _ es iyo

zaqaria gabaSvili, romelic didad ewi-

naaRmdegeboda am saqmes. Tuki mRvdlis

xarisxSi myofma, Raribma da sakmaod

dabali warmoSobis kacma aseTi didi

winaaRmdegobis gaweva SeZlo mefisa da

patriarqis mimarT , cxadia, mRvdel-

mTavrebs gacilebiT didi winaaRmdego-

bis gaweva da saqmis CaSlac SeeZloT,

magram yvela dadumda, radganac, rogorc

vTqviT, yvelam icoda simarTle _ anto-

ni ciliswamebis gamo daisaja. amito-

mac, saqarTvelos eklesiam xelsayreli

445 p. karbelaSvili ierarqia saqarTvelos eklesiisa, kaTalikosni da mRvdelmTavarni, 1900, gv. 165.

Page 230: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

230 mitropoliti anania jafariZe

mo mentis dadgomisTanave gadawyvita

moewvia kreba, romelic dasjida wina

krebaze gamarjvebul cilismwamebel

mRvdel zaqaria gabaSvils. misi dasjiT

sabolood gauqmda wina 1755-56 wlis

krebaTa mier antonis mimarT miRebuli

gadawyvetilebebi, 1764 wlis krebam wina

krebaTa mimarTeba Zaladakargulad cno.

aRiara Secdoma daSvebuli antonis mi-

marT da ufro meti, sastikad dasaja

isini, romelTac SecdomaSi Seiyvanes wina

1755 wlis kreba. rogorc aRiniSna, 2-18

oqtombers 1764 wlisa Sedga saqarTve-

los eklesiis kreba, romelsac daeswrnen:

mefe erekle, anton kaTalikosi, mTavar-

episkoposi kirile, besarion episkoposi,

tfileli qristefore, mroveli germane,

saba ninowmideli, mangleli nikolozi,

ioseb rusTaveli (im dromde kaTaliko-

si). kreba gacilebiT ufro warmomad-

genlobiTi iyo, vidre 1755 wlis kreba,

romelsac albaT ufro Sekreba unda vu-

wodoT, vidre kreba. krebam ganixila

anton kaTalikosis mimarT ciliswamebis

sakiTxi, gamoikvlia cilismwameblis vi-

naoba, moismina misi braldeba, romlis

ganxilvis Semdegac saeklesio sasjeli

daado cilismwamebels. krebisaTvis naTe-

li iyo, rom antons kaTolikobaSi brals

debda mRvdeli zaqaria gabaSvili da

masTan daaxloebuli piri, misi Svili

diakoni iosebi _ oriveni `gankanond-

nen~, CamoerTvaT sasuliero wodeba.

krebas zurgs umagrebda isic, rom

ruseTis eklesiis wmida sinodma ufro

adre ciliswamebad miiCnia antonis ka-

Tolikur sarwmunoebaze midreka, aRi-

ara misi sruli marTlmadidebloba da

daniSna vladimiris eparqiis mmarTvel

arqiepiskoposad. roca Teimurazis gar-

dacvalebis Semdeg antoni daeTxova uw-

mides sinods ruseTisas da wamovida

saqarTveloSi sinodma samgzavrod misca

1500 maneTi. antoni saqarTveloSi mo-

sula 1764 wlis damdegs. saqarTvelos

wmida eklesias antoni umtkivneulod

auyvania sakaTalikoso taxtze. am tax-

tis droebiT mpyrobeli iosebi ki xar-

WaSneli episkoposis kaTedraze gadaiy-

vana. krebam antonis `miwyale~ marTlma-

dideblur Txzulebad gamoacxada.

p . karbelaSvils Tavis wignSi mo-

hyavs 1764 wlis krebis ganCineba: `an-

ton I 1764 wlis damdegs saqarTveloSi

movida. am dros erekle mefe kaxeTSi

iyo , maSin v e C amov idn e n TbilisSi .

moaxdines kreba 1764 w. 2-18 oqtomb-

ers, krebazed daeswrnen : mefe erek-

le, anton kaTalikozi, mTavarepisko-

posi kirile, b esarion ep iskopozi,

tfileli qristefore, mroveli ger-

mane , saba ninowmideli, mangleli ni-

koloz, ioseb rusTaveli (am dromde

kaTalikozi), antonis mosvlis Semdeg

iosebs misces xarWaSneloba, da vinc

antons daswama cili da `miwyales

Targmani~ uarhyves, yvelani ganhkanones.

zaqaria mRvdeli gabaSvili ganhkveTes

mRvdelobidan : `weliwad naxevars aR-

sareba aravin aTqmevinoso~. 446

446 p. karbelaSvili, ierarqia saqarTvelos eklesiisa, 1900, gv. 166.

Page 231: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

231saeklesio samarTali, kanonebi

1764 wlis krebis ganCineba zaqariaze

[sruli teqsti]

ganCineba da msjavri samociquloQ zemosa saqarTveloQsa mamad mTavrisa an-tonis mier da episkoposTa, samefosa qalaqsa tfiliss. palatsa sakaTalikozosaSekrebulTagan zaqariasTvis xucisa da vieTTame mimdgomTa misTa, cxadad damrT-gunvelTa sjulTa saRvToTa da mamaTa kanonisaTa.

macxovari Cveni da ufali metyveli gvaswavebs kualad “ukeTu krebulisa araisminos iyven igi Senda viTarca mezvere da warmarTi”.

gamoCnda ukve Cvensa eparxiasa Sina kaci gamryvneli qristes savenaxisa zaqariaukve xucesi “amaRlebuli mecnierebasa zeda RvTisasa” _ goneba igi asuristanelRmerT ocnebuli Tavisagan Tvisa, romeli nebsiT huriaebriTa “SuriTa tyveqmnu-li”. siZulviliTa moyvasTaTa, sruliad damviwyebeli sjulTa siyvarulisaTa,romeli moeca mowafeTa qristesTa da mTavrobiTaca romeli weril ars “mTavri-saTvis erisa Senissa ara ityode Zvirsa”. aRdga ciliswamebad keTil msaxursa zedamefesa Cvensa da mamadmTavarsa zeda Cvensa, da yovlad samRvdeloTa mRudelTmTavarTa da yovelsa zeda savsebasa eklesiisasa, da mTavarTa zeda da, udidesivTqva, eklesiasa zeda saqarTveloQsa, viTarca mwvalebelTa zeda, da sjulsa,cxadad damTrgunveli nebsiT, ara moxune, iqmna. “ara cili swamo moyvassa SensawamebiTa cruQTaTa” da daiviwya kualad Tqmuli igi eklesiastesa Sina (cil-iswamebulTaTvis) “vixile yoveli cili wameba qmnili mzesa qveSe, da aha cremlicilisa cilis wamebisani da ara ars nugeSinis mcemeli maTi”. vinaca simaRlemanmisman mefeman Cvenman da wmidaman krebulman Seundo da mraval gzis miuSva igiaRdgomad da hyo dagebaQ misTana ese viTari, viTarmed romelTaca marTlmadide-blobiTa zeda werilTa wvalebad aRmoCenda ukeTuri igi (zemoxsenebuli zaqaria),werili ese keTil msaxurman mefeman da wmidaman krebulman aRiRo Soris da daidumamisTvis sityvis gebaQ ara Tu amisaTvis, viTarmed wvalebisa raQme wadierebaiyomca werilTa maT Sina, romelnica yovliTurT aRmosavlisa eklesiisa Seudge-bodes doRmatTaca Sina da saqmeTa, aramed siyvarulisaTvis, raTa wina aRmdgomniigi CvenTana aso iyvnen windisa eklesiisa, _ yovelive simaRleman misman mefemanCvenman da krebulman yves enkeniebri sixaruli eklesiisa ganxeTqilebisa SeerTebi-saTvis da mouwodeT CvenTana mRvdelmoqmedebad ukeTursa zaqarias saRmrToTa zedaliturgiisa, romelsaca, da eziara zaqaria xeliTa mamaT mTvarisaTa saRmrTosasaidumlosa patiosnisa sisxliTa misiTa: “mucladeRo salmoba igi mware” ese igi

Page 232: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

232 mitropoliti anania jafariZe

ganxeTqaQ kvlavad eklesiisa qristesisa, Sekrebulisa WeSmaritad ganmaorebelmanman saqmeTa iudasTaman, mowafeman mzakvaman da mociqulman warwymedilman, zakviTziarebiTare uxrwnelisa saidumlosaTa, viTar igi monaman misman iuda Wur eSmak-isa-hyo Tavi Tvisi, rameTu Sevida misa eSmaki da, gansrulman krebulisagansamociquloQsa wmidisa ekklesiisa, mwvalebel uwoda mamad mTavarsa antons da aramoixsenebda eSmakeuli igi viTarmed “mRudelmTavarTa TvisTaTvis borotis mzraxvelTamarTl msajul ars RmerTi”. viTar igi odesme aronisa zeda aRdgomilTa mimarT saja“ganpeba qveynisa da cocxliv danTqmaQ jojoxeTsa Sina da cecxlis aRrtexileba”.

a) vinaca mamad mTavari Cveni antoni mravalgzis qadagebasa Sina ambionsa zedawinaSe mefisa da winaSe Cvensa, da winaSe yovlisa erisa aRiarebdis aRmosavleTisaekklesiisasa aRsarebasa, da laTinTa sarwmunoebisa aRmsarebelTa saSiniliTareSeaCvenebdis sityvebiTa; b) garna eSmakeulman man da ar Semwynarebelman mRudelTmTavrobisa misiman, raQveca muclad eRo, Sva _ usjuloeba igi siZulvilisamoyvasTa da ZmaTa TvisTa _ ganipara samefoQT saqarTvelosaTa sxvad samefod esegvariTare siveragiTa, viTarmed ityoda urcxvinod reca mefisagan gantevebisaTvissa. g) warvida sxvad samefod amisaTvis, raTa eklesia saqarTveloQsa keTilmsaxuriT mefiTurT mwvaleblad, ese igi Semwynarebelad laTinT sarwmunoebisa, daarawmidisa papisa, romelTaca gamoaCinos da saRrmToTa patriarqTagan saberZne-TisaTa SeCveneba moatyvas ekklesiasa zeda saqarTveloQsasa, ver gulis xmis myo-felman, viTarmed muneburni mefeca da mRvdelmTavarni Tvinier WeSmaritisa cno-bisa ara ewamebian; d) odes, SevkribT ra palatad sakaTalikozod da miuvlineT masmociqulni orni xucesni,_ porfiri xuces monazoni da giorgi proTopopitfilisis sakaTalikozoQsa eklesiisa _ SevsTvaleniT sityvani ese gvarni, raTamoviyvaneTca sinanulad, magra Wuri igi eSmakisa uqvemoes eSmakTa daadginebda TavsaTvissa da, mwvaleblad mwodebeli Cveni _ wina aRmdgomTa mogvigebda; e) meremeRamoviyvaneT krebad pyrobilni da zvaobiT da daumdableblad mogvigebda. vinacamoiRo omfori, Semmosvelman petraxeliTurT da samklaviT mamamTavarman Cvenmanantoni, moidrikna muxlni da ityoda maRliTare xmiTa : “sulo yovlad wmidao dacxovels myofelo TviTebao, mxoloQsagan mamisa gamosrulo, mxoloo romelicasions cecxlisa enebisa saxed gardamoxed mociqulTa zeda! ukeTu me winaaRmdgomsarasame aRmosavleTisa ekklesiisa, anu Targmanebasa Sina meergasisa fsalmunebisasa,ese igi miwyalesa anu apoloRiasa Sina Cemsa laTinTa sarwmunoebisa raQme _ anugonebiT, anu mogonebiT, anu hazriT, anu sityviT warmoCeniliT damedvasca, anudameweros, _ myav me wyeul, krul SeCvenebul suliT da xorciT da saflaviT amasofelsa da meremesa mas; da ukeTu cilis wamebiT mabralebdes me zaqaria xucesi _hyav ese wyeul, krul, SeCvenebul suliT da xorciT da saflaviT ama sofelsa da

Page 233: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

233saeklesio samarTali, kanonebi

meremesaca mas”. xolo Cven yovelTa mun mdgomTa mitropolitTa da episkopozTa,ZrwoliT msmenelTa, vrquT erTobiT “amin”. 3) garna eSmakeulman man warmosTxiakvlavd simyraleQ Tvisi metyvelelman _ “SemiCvenebies TargmanebacaQ” miwyalesi,da yovelni Semwynarebelni misni”.

amisaTvis Cven SekrebulT yovlad samRvdeloTa mTavarTa vsajeT usjuloTgamoyvanebad da SeCvenebad yovlad ukeTuri xucesi igi _ zaqaria daRaTuara mwvale-beli, aramed viTarca garadamavali mamaTa kanonisa zemo werilTa maT ricxvTganyofil bralTa misTaTvis. pirvelisaTvis bralisa, ese igi ar SewynarebisaTvisumsjavrod Tvisisa mRvdelmTavrisa vyofT gankveTasa missa mRvdelobisagan l`vkanonTamebr wmidaTaTa mociqulTa miT, ro kanoniTa miT wmidaTa mociqulTaTaocdameTeqvsmetiTa ara Tu xolod ar Semwynarebelni mRvdelmTavarTani ganikveT-ebian mRvdelobisagan, aramed iginica, romelni ara mwrTvel arian mRudelmTavrisamimarT daumorCilebelisa erisa damorCilebad; kvalad amisTvisve bralisa gan-vkveTT mas mRvdelobisagan nu kanoniTa wmidaTave mociqulTaTa, miT romeludidesi gineba ara raQme ars, viTar mwvalebelad wodebaQ;

meorisaTvis bralisa misisa gankveTT mas mRvdelobisagan kanoniTa wmidaTamociqulTaTa ie kanoniTa, da krebisa antioqisaTa g da ia, romlisaTvis ganva-qiqebTaca da sruliad ganvxdiT da pativsa miuRebT da laodikiisa ma-mg daxalkidonisa ig da konstantinopolisa g krebisa iz da meored nikis i kanoniTa; damesamisaTvis muxlisa da meeqvsisa SevaCvenebT, da uqvemoes eSmakisa davadginebT,viTarca mwvalebelsa saxlisa RvTisa, ese igi saqarTveloQsa wmidisa eklesiisa damas Sina qmnilisa wmidisa krebisa advilad Seuracxismyofelobisasa, kanoniTa v dav wmidisa krebisa RangrisaTa;

mwvalebelad wodebisaTvis keTilmsaxurisa mefisa Cvenisa, miuRebT Sesaxebsapativsa mRvdelobisasa, viTarca ars Cveuloba wmidisa da didisa eklesiisa ruse-Tis maginebelTa zeda mefisaTa; amasaTana miuRebT saxelsaca, romeli ewodebodamRvdelobasa Sina, miT romel ara naTlisRebasa Sina wodebuliyo saxeli igi miszeda, aramed mRvdelobasa Sina da romliTa saxeliTa iwodeboda eris kacobasaSina, vbrZanebT raTa igive saxeli edebodes amieridgan.

meoTxisaTvis bralisa vyofT, viTarca mezveresa da warmarTsa sityvisaebr uflisaCvenisa ieso qristesa (maT. 18,17) da vswrTviT mas Zrielad, viTarca urCsa dawinaaRdgomsa krebisasa; xolo yovelTa bralTa misTa zemo werilTa _ umorCile-baTa da aRmaSfoTebelTa da ganxeTqaTa eklesiisaTa, mis ZliT sxva da sxvad eradyofaTaTvis CvenTa da, udidesi vTqvaT, dedasa Tvissa wmidasa saqarTveloQsa ekle-siasa zeda aRdgomisaTvis da mwvaleblad wodebisaTvis misisa da mravalTa maTukeTurebaTa misTa Tvis yovlad ukeTursa mas da usjulosa zaqaria xuces yofilsa

Page 234: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

234 mitropoliti anania jafariZe

gankveTil vyofT wmidasagan mRvdelobisa: SevaCvenebT, vswyevT, SevkravT Cvenda moce-mulTa mRvdelmTavrobiTaTa xelmwifebiTa, miT ukve romeli igi rqva xelmwifemansikvdilisa da cxovrebisaman saRmrToTa da samRvdeloTa mowafeTa TvisTa “rome-li SekraT qveyanasa zeda, iyvnen Sekrul caTa Sina”, da kvalad “romeli SeipyraTSepyrobil iyvnen”, da yovelTa meoxTa da SuamdgomelTa misTasa vyoT SeCveneba, damisTa misrulTa yovelTa SevaCvenebT miT, romel weril ars esreT viTarmed“romeli Seexos Tvissa gaSavdes”, da yovelTa SemweTa misTa SevaCvenebT.

ganvkveTeT diaknobisagan da SevaCvenebT Svilsaca missa iosebs, viTa mamisaTvisisa Semwesa, da Tana mwvalebelad mwodebelsa wmidisa saqarTveloQsa eklesi-isa; SevaCvenebT Wursaca mas eSmakisasa mowafesa missa isaks viTarca yovelsave Sinaziarsa moZRvrisa Tvisisa.

xolo ukeTu movidnen sinanulad, da didiTare sinanuliTa uku Tqvnen yovelivewarTqmulni Tvisni, da Seurden wmidasa mamamTavarsa Cvensa da wmidasa krebasasruliTa guliTa _ SeviwynarebT da mouwodebT sinanulad, da ara sruliad war-wymedil vyofT, viTarca monanulTa; garna Svilsa missa iosebs mosrulsa sinan-ulad da orTaganve umolxinesad SeviwynarebT. welsa 1764 Tvesa okdombersa 18”. 447

magram zaqaria mainc gakerpda da saqarTvelodan ruseTSi wasvla arCia

1767 wels. amitom mefe ereklem Semdegi gramota miswera yizlaris cixis

Tavs (rjvtylfyn]) general-maiors potapovs:

“xucesi vinme saxeliT zaqaria. naTesaviT gabaSvili Cvenisa samefoQsagan borotgamsjeli da ukeTuressa gzasa zeda dadgomili, misman uwmidesobaman mamamTavarmanCvenman da episkoposTa samefoQsa CvenisaTa SekrebiT SeaCvenes da yovlisagan madlisaganaSiSvles weliwadsa CRQd, welsa, Tvesa okdombersa iH Y. qalaqsa tfilisisasa.da odes igi SeiCvena, mieriTgan uukeTuresTa saqmeTa moqmedi weliwadsa amas CRQzganvagdeT samefoT CveniT da gvesmis romel yizlar qalaqad misrul ars, romlisaWeSmariti uwyeba mogarTviT Tqvensa zeaRmavlobasa, nu SeiwynarebT amas viTarcaqristianesa amad, romel yovlisagan qristianeTa madlisa SiSvel ars”.

erekle

447 p. karbelaSvili, ierarqia saqarTvelos eklesiisa, 1900, gv. 166.

Page 235: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

235saeklesio samarTali, kanonebi

Tavis mxriv anton kaTalikozma miswera:

“suliersa pravleniesa yizlar qalaqisasa antoni kaTalikozi yovlisa zemo-Qsa saqarTveloQsa uflisa mier locva kurTxeviT movikiTxav! mizezi ese ars Cvenmier Tqvenda momarT awindelisa epistolisa, romel uwyeba gvnebavs Tqvenda mo-marT, viTarmed xucesi vinme iyo saxeliT zaqaria, naTesaviT gabaSvili, eparxiisaCvenisagani, romelica Rirsad da samarTlad ganikveTa mRvdelobisagan da SeiCvena daanaTema iqmna Cvengan da episkoposTa CvenTa didTa siboroteTa misTaTvis weliwadsa,1764, okdobersa iH Y, xolo brali ukeTurisa mis ese iyo, rameTu Sescoda _ umaR-lessa mefobasa keTilmsaxurisa da mwyemsmTavrobasa Cvensa, romlisaTvis uwyeba eseimasTvis mogviweries Tqvenda: ukeTu mand zakviT da veragobiT samRvdelo moqmede-ba raQme moindomos _ nu miuSvebT samRvdelosa mimarT moqmedebisa. madli uflisaCvenisa ieso qristesi amin. daiwera samefosa qalaqsa tfiliss. wels 1767 TTvesaoktombersa 20 dResa “antoni kaTalikozi yovlisa zemoQsa saqarTveloQsa”.

1764 wlis saqarTvelos saeklesio krebam Tavisi samarTliT safuZveli

daudo qarTuli eklesiis winsvla-ayvavebis saqmes XVIII s-is meore naxevarSi.

Page 236: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

236 mitropoliti anania jafariZe

`Zegliswera wmidisa da RvTivganbrZnobilisa krebisa,romeli Semoikriba qalaqsa Tfiliss 1917 welsa,

seqtembris mervesa dResa~

`Semokrebilni sulisa mier wmidisa da Sedgomilni moZRvrebasa uflisa

Cvenisa da macxovrisa iesu qristeQssa, wmidaTa misTa mociqulTa da mowafe-

Ta, RirsTa RmerTSemosilTa mamaTa, wmidaTa da RvTivganbrZnobilTa msof-

lioTa da adgilobiTTa krebaTa, vRaRadebT da vityviT `gvrwams erTi RmerTi

(mrwamsi sruliad)~, xolo iqmna Sekreba Cveni ara Tu biwisaTvis raQsameqarTvelTa sarwmunoebisa, nu iyofin ese, ara gecruvnen Sen siwmidiT mSobelo

Cveno kaTolike eklesiao, arca gangceT Sen siqaduli Cveno marTlmadide-

blobao, romlisa arca ganmcemelqmnil varT, aramed sxvaTa saeklesioTa Zie-

baTaTvis: dasawyissa meaTcxrametisa saukunisasa dayenebul iqmna TviT Tavoba

eklesiisa Cvenisa, waritaces Cvengan mama makurTxeveli (e.i. kaTalikosi) da

dagvamorCiles Cven saydarsa ucxosa. amis gamo Seirya trapezi Cveni da

mooxrdnen savaneni Cveni... garna ara mokvda erTi qarTveli, romeli ficiTa

warTqvamda: `ukueTu dagiviwyo Sen, sion, daviwyebul iyavn marjvena Cemi~ ,mravalTa RirsTa mwyemsTa da mwyemsmTavarTa suli dasdves zrunvasa Sina da

vaebasa aRSenebisa da keTilwarmatebisaTvis eklesiisa Cvenisa, mravalni moaqa-

momde iRwvian, viTarca mwyemsni keTilni, da aha, aRmobrwyinda `dRe, romeli

qmna ufalman, vixarebdeT da viSvebdeT mas Sina, aRmobrwyinda dRe aRdgomisa

Cvenisa da Cven viqmeniT Tvisad eklesiisa Cvenisa. SemovkrbiT dRes, raTa

ganvamtkicoT gvami eklesiisa Cvenisa, STavberoT mas Sina suli cxoveli,

SemovzRudoT igi moZRvarTa marTlisa sarwmunoebisaQTa da SevmosoT igi

kvarTisa jerovanisa marTva-gamgeobisaQTa. ese ars zrunva Cveni. ese ars saqmeCveni, romelsa Sina wargvimarTos Cven sulman RmrTisaman meoxebiTa wmidaTa

da RmerTSemosilTa mamaTa da moRvaweTa iveriis eklesiaTa~.

sxvadasxva samarTlebrivi Zeglebi

XX saukune

Page 237: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

237saeklesio samarTali, kanonebi

aqti saqarTvelos eklesiis avtokefalobis cnobisa

ruseTis marTlmadidebel eklesiis samRvdelo sinodis wevrTa saerTo krebam,

romelic Sesdga 30 ianvridan 5 Tebervlamde 1927 welSi Semdeg pirTagan: Tavmj-

domare samRvdelo sinodisa beniamini, mitropoliti leningradisa da Crdilo-

dasavleTis mxrisa, prezidiumis wevrebi: serafime, mitropoliti moskovisa, mit-

ropoliti aleqsandre, apologeti-keTilmauwyebeli, nikolozi _ mTavarepisko-

posi gdovisa, protopresviteri p. n. krasotini da profesori s. m. zarini;

warmomadgeneli msoflio patriarqisa da sinael mTavarepiskopozisa arqimandriti

basil dimopulo; warmomadgeneli aleqsandriis patriarqisa arqimandriti pavle

katapodisi; wevri samRvdelo sinodisa: warmomadgeneli beloruseTis sinodisa

mogiliovisa da beloruseTis mitropoliti iosebi, aleqsi _ mitropoliti

yirimisa, petre _ mitropoliti novosibirskisa, petre _ mitropoliti baqosi

da amierkavkasiisa, konstantine _ mitropoliti rostovisa da Crdilo kavkasiisa,

basili _ mitropoliti vladivastokisa da Soreul-aRmosavleTis mxarisa, sergi

_ mitropoliti sverdlovskisa da uralis mxarisa, kornili _ mitropoliti

voroneJisa, anatoli _ mitropoliti astraxanisa, vitali _ mitropoliti

tulisa, nikolozi _ mitropoliti taSkentisa, mixeili _ mitropoliti yuban-

SavizRvispirisa, ioane _ mTavarepiskoposi stalingradisa, giorgi _ mTavar-

episkoposi kalugisa, mixeili _ mTavarepiskoposi lugisa, protopresviteri a. i.

boiarski, dekanozi n. g. popovi, dekanozi p. v. raevski, dekanozi t. d. popovi,

dekanozi d. a. adamovi, dekanozi m. a. knizavski, dekanozi a. p. endeka da prof. b. v.

titlinovi.

komisiam, moskovis mitropolit serafimes TavmjdomareobiT da Semdeg pir-

Ta SemadgenlobiT: petre _ mitropoliti Crdilo kavkasiisa, mixeili _ mit-

ropoliti yubani-SavizRvispirisa, petre _ mTavarepiskoposi kavkasiisa da

Tergis eparqiis dek. m. a. knizavskisa, ganixila Semdegi dokumentebi:

epistole sruliad saqarTvelos kaTalikos-patriarqis uwmides leonidisa

(tfilisi 1920 w.), werili saqarTvelos kaTalikos-patriarqis moadgilesi urb-

nel mitropolit qristeforesi, 1925 wlis 28 ianvars; pasuxi samRvdelo sino-

disa mitropolit qristefores, 1925 wlis 6 aprilis, samRvdelo sinodisagan;

saqarTvelos patriarqs, 1925 wlis 2 noembris; werili kaTalikos-patriarqis

ambrosisa, 1925 wlis 12 noembris; moxseneba sinodisadmi imierkavkasiis samit-

ropolito mmarTvelobisagan , 1927 wlis 4 ianvris; dadgenileba samRvdelo si-

nodisa, 1927 wlis 11 ianvris; angariSi imierkavkasiis mitropolitis mdgomar-

eobaze, 1927 wlis 19 ianvris; telegrama mitropolit qristeforesi, 1927 wlis

1 Tebervlis; pasuxi samRvdelo sinodis kaTalikos-patriarqis moadgilesi; soxumis

Page 238: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

238 mitropoliti anania jafariZe

mitropolit qristeforesi, 1927 w. 1 Tebervlis da daaskvna: yurad viRebT ra

saqarTvelos eklesiis siZveles (IV s-is dasawyisi), mis simtkices ucxo sarwmu-

noebaTa winaaRmdeg brZolaSi mis mravalricxovnebas (2 milion wevramde) mis

avtokefalobas warsulSi (1053 wlidan 1810 wlamde), ukve gamocxadebul gadaw-

yvetilebas samRvdelo sinodisas `mieniWos s.s.r.k. xalxebs Tavisufleba Tavis

eklesiur cxovrebis mowyobaSi da vscnobT saqarTvelos eklesiis udavo ufle-

bas avtokefalobaze da warvudgenT samRvdelo sinodis wevrTa krebas dasamtki-

ceblad Semdeg dadgenilebas: `cnobil iqmnes saqarTvelos eklesiis avtokefa-

loba. tfilisisa da soxumis eparqiebi aRar iTvlebodes samRvdelo sinodis

uwyebaSi. sakiTxi maTis gacemis Sesaxeb gadawydes saqarTvelos sakaTalikososTan

momarTvis Semdeg ise, rom rusTa marTlmadidebel samrevloebs SeenaxoT saekle-

sio cxovrebis rusuli elferi~.

aRniSnuli daskvna komisiisa samRvdelo sinodis wevrTa saerTo krebam miiRo

erTxmad.

aRsasruleblad amisa samRvdelo sinodma 8 Tebervals 1927 wlisas daadgina: Sesdges

calke aqti saqarTvelos eklesiis avtokefalobis cnobis saqmeze da waredginos igi

aRmosavleTis marTlmadidebel patriarqebs da saqarTvelos eklesias. inebos RmerTman,

raTa hyvaodes ukunisamde uZvelesi qristianuli saqarTvelos avtokefaluri eklesia

SekavSirebuli marTlmadidebeli qristes mTel eklesiasTan mSvidobianobiTa da siy-

varuliTa.

samRvdelo sinodis Tavmjdomare mitropoliti leningradisa da yovlisa Crdil-

oeT-dasavleTis mxarisa - beniamini.wevrni sinodisa: serafime - mitropoliti moskovisa. RvTismetyvelebis

doqtori mitropoliti al. evelenski apologet-keTilmauwyebeli. proto-

prosviteri p. krasotini, mdivani - wevri sinodisa prof. zarini.263

263 saqarTvelos sakaTalikoso sinodis uwyebaTa krebuli, 1927 w. gv. 25-27.

Page 239: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

239saeklesio samarTali, kanonebi

ruseTis uwmidesi sinodis ganCineba

saqarTvelos eklesiasTan urTierTobis aRdgenis Sesaxeb

miiReba ra mxedvelobaSi, rom saqarTvelos uwmidesma kaTalikos-patri-

arqma qarTvel ierarqTa, samRvdelo dasisa da samwysos saxeliT daamtkica

qarTuli eklesiis ucvleli gadawyvetileba, rogorc warsulSi, aseve awmyoSi

da momavalSic darCes wmida mociqulTa da wmida mamaTa mier gadmocemul

marTlmadidebel sarwmunoebaSi, SeinarCunos da daicvas eklesiis kanonebi,

aRiarebuli iqnes:

a) yovladusamRvdloes stavropolis mTavarepiskoposis antonis moqmedeba

kanonierad, romelmac 1943 wlis 31 oqtombers uwmides kaTalikosTan da

misdami daqvemdebarebul samRvdeloebasTan erTad aRavlina locva da eq-

varistia, riTac ar daarRvia moskovis uwmides patriarqis mier yovlad

usamRvdloes mTavarepiskoposisadmi miniWebuli uflebamosileba. amgvarad:

b) Cvenda sasixarulod aRdgenilia locviTi da evqaristuli urTierToba

qarTul da rusul or avtokefaliur eklesiebs Soris:

g) ecnobos momxdaris Sesaxeb saqarTvelos ssr-s farglebSi myof marTl-

madidebel samwysos da ganvumartoT maT, rom amieridan maTi valia RvTism-

saxurebisas moixsenion ierarqiuli TanmimdevrobiT saqarTvelos uwmidesi

kaTalikosis da sxva ierarqebis saxelebi da ueWvelad saidumloTa aRsruleb-

isaTvis mimarTon qarTvel mRvdelmsaxurebs, rogorc marTlmadideblebs:

d) eTxovos saqarTvelos uwmides kaTalikos-patriarqs miiRos saqarTveloSi

ssr-Si mcxovrebi marTlmadidebeli rusi mrevli Tavis samRvdelmTavro saWeT-

mpyrobelobaSi da mieces maT ufleba SeinarCunon TavianT mRvdelmsaxurebaSi

da samrevlo praqtikaSi is wesebi da Cvevebi, rac miiRes maT rusuli eklesi-

isagan memkvidreobiT;

e) eTxovos saqarTvelos uwmides patriarqs miiRos Tavis gamgeblobaSi

rusi mrevli, romlebic, marTalia, ar imyofebian saqarTvelos ssr-s far-

glebSi, magram manZilis siSoris a n sxva msgavsi siSoris gamo uWirT

mimarTon rusul saeklesio mmarTvelobas, ris Sesaxebac ecnobos agreTve

saqarTvelos uwmides kaTalikos-patriarqs, gansakuTrebuli sapatriarqo

miwerilobiT, asli gaegzavnos saqarTvelos ssr-s farglebSi myof rus

marTlmadidebel mrevls da agreTve euwyos werilobiTi brZaneba yov-

laduwmides aleutis mitropolits.270 1943 w, noemberi.

270 saq . uaxlesi istoriis centraluri saistorio arqivi, f. 1879, aRw. 1., saqme 2, gv. 15.

Page 240: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

240 mitropoliti anania jafariZe

saqarTvelos uwmidesi marTlmadidebeli eklesiis

avtokefaliis cnobisa da mtkicebis sigeli

dimitriosi,

wyalobiTa RmrTisaTa mTavarepiskoposi konstantinopolisa,

axlisa romisa da msoflio patriarqi

saxeliTa mamisaTa da ZisaTa da sulisa wmidisaTa.

`WeSmarit viyvneT siyuarulsa zeda da aRvaorZinebdeT misa mimarT yovelsa,

romel ars Tav misa qriste, romlisagan yoveli guami Senawevrebul da Semtkice-

bul ars yovliTa SeaxlebiTa uxuebisaQTa Sewevnisaebr sazomisa TviTeulisa aso-

Qsa; siorZilsa mas guamisasa hyofdiT aRsaSeneblad Tavisa Tquenisa siyuaruliT~

(efes. 4, 15-16). ambobs mociquli erTa pavle, da marTlac erTi samwysoa da

qristes erTi sxeulia, da aseve iwodeba RvTismieri qveyanasa zeda eklesia misi

sulieri erTianobis gamo, da ra Tqma unda, aranairi gziT ar SeuSlia xeli amas,

arc pirvel da arc mis Semdgom saukuneebSi, struqturisaTvis adgilobirivi da

sxvadasxva qveynebis eklesiebisa, romelnic erTmaneTisagan damoukidebelni, Sina-

ganad TviTmmarTvelni, TavianTive mwyemsmTavarTagan da moZRvarTagan da qristes

saxarebis msaxurTagan marTulni arian da Seadgenen erT wmida kaTolike da samo-

ciqulo eklesias.

aseTivea kavkasiis kurTxeul miwaze, amJamad saqarTvelos respublikis sazRvreb-

Si Semavali wmida da marTlmadidebeli eklesia, romelmac uZvelesi droidan

miiRo TviTmmarTveli da Tavisufali ganmgebloba da Sesabamisad, saeklesio

mmarTvelobiTi organizaciac. rwmenaSi simtkicisa da eklesiuri cxovrebiT

mravali da SesaniSnavi magaliTis maCvenebli. igi dResac Seuneleblad da ucvle-

lad icavda da icavs Cveni marTlmadidebeli eklesiis moZRvrebas da mis mier

aRiarebul WeSmaritebebs. amJamad ki, Tavis ganmgeblobaSi kanonierebis msurve-

li, yvela wmida msgavsi aRmsareblobis eklesiebTan megobrul da siyvaruliT

savse urTierTobaSi da samsaxurSi myofi mimarTavs, yoveli xelsayreli SemTx-

vevisas, Cvens ekumenur sapatriarqo taxts da iTxovs kurTxevasa da mtkicebas

Tavisi TviTmmarTvelobiTi struqturisa. rameTu ase SeTanxmebulma, viTarca

vazma ganuyofeli RvTis venaxisa, adgilobriv marTlmadidebel eklesiaTa kanon-

ier pleadaSi myofma, ganagrZos ayvaveba qristes sxeulisa.

es RirsebiT savse mimarTva da Txovna siyvaruliT miviReT Cven da Cvenma wmida

da kurTxeulma sinodma, vinaidan Cveni ekumenuri taxti valdebulia daxmareba

aRmouCinos samarTliani uflebebisa da statusis momTxovn wmida marTlmadidebel

eklesiebs; xeli CasWidos maT da daexmaros drois aucileblobiT gamowveuli

cxovrebiseuli problemebis gadaWraSi, rameTu, Tanaxmad mravalsaukunovani saek-

Page 241: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

241saeklesio samarTali, kanonebi

lesio cxovrebisa da wesisa, Rirseulad mopovebulma misma avtoritetma aRavso

avtokefaluri mmarTvelobis miniWebis uflebis upiratesobiT da Camoyalibda

garkveuli administraciuli uflebebi. amdenad, Cveni umdablesoba da Cveni kurTx-

euli mitropolitebi, yovladpativdebulTa Tana suliwmidis mier Cvens ZmebTan

da TanamwirvelebTan erTad ganimsWvala azriT da siamovnebiT iwonebs, rom pa-

takad momavali wmida da didi msoflio krebisa, Cvenma upirvelesma taxtma,

konstantinopolis eklesiam akurTxos, cnos da daamtkicos saqarTvelos wmida

eklesiis avtokefalia da damoukidebeli struqtura. igi mudam garantirebuli

da xelSeuxebi iqneba Cveni wmida rwmenisa da saeklesio kanonikuri wesis Tanaxmad,

marTmadidebeli eklesiis erTobaSi.

sinodis gadawyvetilebiTa da suliwmidiT ganaTlebulni vacxadebT saqarTve-

los uwmides eklesias imave TviTmmarTveli struqturiTa da organizmebiT, rac

uZvelesi droidan gaaCnda da rac damowmebulia agreTve balsamonis mier, romelic

wers: `...amboben, rom dReTa maT Sina uwmidesisa patriarqisa RvTaebrivi qalaqisa

didisa antioqiisa ufali petresi, gamotanil iqna sinoduri dadgenileba, rom

iqmnes Tavisufali da avtokefaluri eklesia iberiisa~. 27 7 miviCnevT, rom igi

CarTulia da aris Zmur marTlmadidebel eklesiaTa pleadaSi da vadasturebT,

amasTanave, imas, rom igi saxeldebulia rogorc `wmida avtokefaluri eklesia

sruliad saqarTveloQsa~. vcnobT mas rogorc Cvens sulier das, romelic ufle-

bamosilia marTos da awarmoos saqmeni damoukideblad da avtokefalurad, Tanax-

mad wesisa. sxva adgilobriv wmida marTlmadidebel eklesiaTa Soris kanonieri

uflebebiT moqmedebs, meTaurad hyavs ufali RmerTi da macxovari Cveni ieso

qriste, da kanonikuri da saeklesio wesis Tanaxmad, aRiarebs da pativs cems Cveni

msoflio sapatriarqo taxtis pirveladobas, da viTarca Tavis umaRles mmarTvelo-

biT organos, scnobs saqarTvelos eklesiis mRvdelmTavarTagan Semdgar sinods,

romlis Tavmjdomarec aris mTavarepiskoposi mcxeTa-Tbilisisa da kaTolikosi

sruliad saqarTveloQsa.Cvens uwmides samociqulo da msoflio sapatriarqo taxtTan, aseve, yovel

marTlmadidebel avtokefalur eklesiasTan sulieri da kanonikuri erTianobis

dacvis mizniT, marTlmadidebeli eklesiis kanonikuri wesis Tanaxmad, yoveli

mTavarepiskoposi mcxeTa-Tbilisisa da kaTolikosi sruliad saqarTveloQsa mov-

alea maT meTaurebs acnobos misi arCeva da aRsaydreba samSvidobo saintroniza-

cio epistoleebiT. warmoaCinos, amasTanave, aRmsarebloba da dasturi misi da

misadmi rwmunebuli wmida marTlmadidebeli eklesiisa, rom SeubRalavad daicavs

marTlmadideblur sarwmunoebasa da RvTismosaobas, da amasTanave, marTlmadidebe-

li eklesiis saRmrTo da wmida kanonebsa da wesebs; rigis mixedviT moixseniebs

277 G.A. Pallh M. Potlh, Suneagma twn Jeiwn ¢Ierwn kanown, ¢AJhnhsin 1852, tom. B . sel.172.

Page 242: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

242 mitropoliti anania jafariZe

wmida diptixSi saxels yoveli msoflio patriarqisa da sxva uwmides patriarqTa

da wmida marTlmadidebeli avtokefaluri eklesiebis unetares ganmgebelTa. rac

Seexeba mironis sakiTxs, daculi iqneba amasTan dakavSirebiT dadgenili saeklesio

wesi, raTa xilulad da uxilavad Sedges da gancxaddes Sinagani da garegani ganuy-

ofeli erTianoba marTlmadidebeli eklesiisa.

amasTanave, vurCevT, rom zogadi xasiaTis saeklesio problemebisa Tu dab-

rkolebaTa dros, romelnic avtokefaluri eklesiebis saganmgeblo sazRvrebSi

iCenen Tavs, xolo sayovelTao gansjasa da kenWisyras eqvemdebarebian, mTavar-

episkoposma mcxeTa-Tbilisisa da kaTolikosma sruliad saqarTveloQsa mimar-

Tos Cvens uwmides msoflio sapatriarqo taxts, romlis mierac daukavSirdeba

yovel marTlmadidebel saepiskoposos, WeSmariti sityvis marTlmkveTelT da,

Tavissave Txovnis Sesabamisad, miiRebs misgan sarwmuno azrsa da Sexedulebas

misas da Zmuri eklesiebisas.

amrigad, Cvens mudmiv, sruli Semadgenlobis, wmida da kurTxeuli sinodis

1990 wlis 23 ianvris sxdomaze nafiqrs, gansjils da sinodalurad Cvens mier

damtkicebuls, rom mtkiced davicavT, vadasturebT am sapatriarqo da sin-

odaluri sigeliT, romelic Sedgenili da xelmowerilia Cveni wmida da qristes

didi eklesiis wesdebis Tanaxmad, zustad da ucvlelad, vauwyebT da vugzavniT

mTavarepiskoposs mcxeTa-Tbilisisa da kaTolikoss sruliad saqarTveloQsa ,qristes mier Cvens sayvarel Zmasa da Tanamwirvels ufal ilias, sruliad saqarTve-

los wmida marTlmadidebeli avtokefaluri eklesiis kurTxeuli sinodis Tavmj-

domares da rogorc wesia, agreTve eklesiuri kanonikis mixedviT moqmed da

gamocxadebul moZme marTlmadidebel avtokefalur eklesiebs, dasacavad da gan-

samtkiceblad sruliad marTlmadidebeli eklesiis erTianobisa.

ufali RmerTi Cveni, madliTa da wyalobiTa pirvelisa, didisa da umaRlesisa

mRvdelmTavrisa qriste RmerTisa Cvenisa, meoxebiTa yovladuxrwnelisa dedisa

m isis a , mar adqalwulisa RvTis mSoblis a m ariam isa , p atiosnisa didebulis a

winaswarmetyvelisa da naTlismcemlisa ioanesi, wmidaTa da didebulTa da yov-

ladqebulTa mociqulTa, wmida mociqulTa sworisa ninosi da RirsTa da RvTiv-

dacul mamaTa CvenTa, ganamtkicebs da daicavs wiaRsa erTi wmida da kaTolike

eklesiisasa, Zmur avtokefalur eklesiisa sruliad saqarTveloQsa, da waruZRveba

da aayvavebs mas sadideblad wmidisa saxelisa Tvisisa, nugeSad morwmune mrevlisa

misisa da sixarulad Cveni wmida samociqulo msoflio taxtisa da yovelTa moZme

marTlmadidebel avtokefalur eklesiaTa.

macxovrismiersa welsa 1990, Tvesa ianvarsa 25.27 8

278 `jvari vazisa~, 1990, #3, gv. 8-9.

Page 243: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

243saeklesio samarTali, kanonebi

saqarTvelos uwmidesi eklesiis meTauris

sapatriarqo titulis cnobis da boZebis

sapatriarqo sinoduri ganCineba

dimitriosi,

wyalobiTa RmrTisaTa mTavarepiskoposi konstantinopolisa,

axlisa romisa da msoflio patriarqi

ramdenadac, mravalsaukunovani wesis Tanaxmad, Cveni uwmidesi samociqulo da

msoflio sapatriarqo taxti inarCunebs kanonier uflebas Caerios RvTis wmida

eklesiaTa moTxovnilebebSi, gamoiCinos garkveuli mzrunveloba da daakmayofi-

los isini, amitom Cveni umdablesoba, Cvens kurTxeul da yovladpativdebul

mitropolitebTan msjelobis Sedegad, saeklesio kanonmdeblobidan gamomdinare,

ganimsWvala azriT, rom saqarTvelos uwmides marTlmadidebel eklesias, viTarca

avtokefalursa da damoukidebels, marTlmadidebel eklesiaTa sistemaSi Semaval-

sa da TviTmmarTvels, mieces Zmuri Tanxmoba da aRiareba Cveni uwmidesi konstan-

tinopolis eklesiisagan maszed, rom saqarTvelos uwmidesi eklesia pativdebul

iqnes sapatriarqo RirsebiTa da adgiliT. rogorc adridanve ixsenieboda uZveles

qronikebsa da sxva saeklesio wyaroebSi misi tituli _ `mTavarepiskoposi

mcxeTa-Tbilisisa da kaTolikos-patriarqi sruliad saqarTveloQsa~, aseve ixse-

niebodes amieriTganac marTlmadideblur saRmrTo da wmida gangebebSi.

Rrmad darwmunebulni varT imaSi, rom Cveni wmida da qristes didi eklesiis

gasjis da misi wmida sinodis dadgenilebas gaiziareben da mxarSi daudgebian

unetaresni patriarqni da ganmgebelni RvTis yoveli wmida eklesiisa da miRebu-

li iqneba erTsulovani Tanxmoba saqarTvelos moZme eklesiis sapatriarqo Rirsebis

aRiarebis Sesaxeb. gamovTqvamT WeSmarit imeds, rom yovelive es xels Seuwyobs

Cveni wmida marTlmadidebeli eklesiis erTianobis Senebas, eklesiis siZlieres

da winsvlas.

sixaruliT vauwyebT yovelive amas CvenTvis Zalze sayvarel da yovladRir-

seul Tqvens unetaresobas, Tqvens yovladsamRvdelo mRvdelmTavrebs, morwmune

wmida samRvdeloebas, saqarTvelos sapatriarqos RvTismosav da morwmune mar-

Tlmadidebel xalxs.

veamborebi Tqvens sayvarel unetaresobas Zmuri amboriT, mivmarTavT Tqvens

qristesmoyvare mrevls Cveni pirvel-mRvdelmTavruli locva-kurTxeviT da viTx-

ovT yovelTaTvis madlsa da usazRvro wyalobas uflisas.279

279 `jvari vazisa~, 1990, #3

Page 244: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

244 mitropoliti anania jafariZe

SeTanxmeba 2002 w. 17 oqtombers daamtkica sinodma,

xolo 22 oqtombers parlamentma. amis Semdeg Sevida ZalaSi.

konstituciuri SeTanxmebasaqarTvelos saxelmwifosa da saqarTvelos samociqulo

avtokefalur marTlmadidebel eklesias Soris

- saqarTvelom msoflio civilizebul samyaroSi aRidgina istoriuli ad-

gili, rogorc damoukidebelma da demokratiulma saxelmwifom;

- saqarTvelos avtokefaluri marTlmadidebeli eklesia warmoadgens samo-

ciqulo saydars da msoflio marTlmadidebeli eklesiis ganuyofel nawils.

igi V s-dan avtokefaluria da misi sasuliero-administraciuli centri da

kaTedraa mcxeTa, sapatriarqo kaTedrebia, agreTve, Tbilisi da biWvinTa;

- marTlmadidebloba, evropis erT-erTi tradiciuli aRmsarebloba,

saqarTveloSi istoriulad saxelmwifo religia iyo, romelmac Camoayaliba

mravalsaukunovani qarTuli kultura, erovnuli msoflmxedveloba da faseu-

lobebi;

- saqarTvelos mosaxleobis didi umravlesoba marTlmadidebeli qristiania;

- saqarTvelos konstituciiT aRiarebulia saqarTvelos samociqulo av-

tokefaluri marTlmadidebeli eklesiis gansakuTrebuli roli qveynis isto-

riaSi da misi damoukidebloba saxelmwifosagan.

saqarTvelos konstituciis me-9 muxlis Sesabamisad

saqarTvelos saxelmwifo (SemdgomSi saxelmwifo), warmodgenili saqarTve-

los prezidentiT da saqarTvelos samociqulo avtokefaluri marTlmadidebe-

li eklesia (SemdgomSi eklesia), warmodgenili sruliad saqarTvelos kaToli-

kos-patriarqiT, deben konstituciur SeTanxmebas (SemdgomSi SeTanxmeba):

muxli 1.1. saxelmwifo da eklesia adastureben mzadyofnas iTanamSromlon urT-

ierTdamoukideblobis principis dacviT, qveynis mosaxleobis sakeTildReod.

2. saxelmwifo da eklesia uflebamosilni arian dadon SeTanxmebebi er-

Toblivi interesebis sxvadasxva sferoSi, romelTa ganxorcielebis mizniTac

mxareTa mier miiReba Sesabamisi aqtebi.

3. eklesia warmoadgens istoriulad Camoyalibebul sajaro samarTlis

iuridiul pirs, romelic Tavis saqmianobas warmarTavs saeklesio (kanonikuri)

samarTlis normebiT, saqarTvelos konstituciis, am SeTanxmebisa da saqarTve-

los kanonmdeblobis Sesabamisad.

Page 245: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

245saeklesio samarTali, kanonebi

4. eklesias specialuri uflebamosilebis gareSe warmoadgenen: saeklesio

kreba, saqarTvelos kaTolikos-patriarqi, wmida sinodi da saqarTvelos sapa-

triarqo (qorepiskoposisa da mdivnis saxiT); xolo samarTlebriv urTierTo-

bebSi uflebamosilebas aniWebs kaTolikos-patriarqi.

5. saqarTvelos kaTolikos-patriarqi xelSeuvalia.

6. rogorc wesi, didi saeklesio dResaswaulebi da kvira dasvenebis

dReebad cxaddeba.

muxli 2.saxelmwifo mxars uWers aRsarebisa da saklesio saidumlos dacvas. sa-

suliero piri valdebulia, ar gasces informacia, romelic mas, rogorc

sulier moZRvars, gaandes an misTvis, rogorc sasuliero pirisaTvis, gaxda

cnobili.

muxli 3.saxelmwifo aRiarebs eklesiis mier Sesrulebul jvrisweras kanonmdeblo-

biT dadgenili wesiT. samarTlebriv urTierTobebSi gamoiyeneba qorwinebis

saxelmwifo registraciis monacemebi.

muxli 4.1. sasuliero piri Tavisufldeba samxedro valdebulebisagan.

2. saxelmwifo eklesiasTan SeTanxmebiT uzrunvelyofs samxedro-sajariso

formirebebSi, sapatimroebsa da Tavisuflebis aRkveTis adgilebSi moZRvris

institutis Seqmnas da amasTan dakavSirebiT Sesabamisi samarTlebrivi aqtebis

miRebas.

3. saxelmwifo da eklesia uflebamosilni arian ganaxorcielon mosaxleo-

bis socialuri dacvis erToblivi programebi.

muxli 5.1. saganmanaTleblo dawesebulebebSi marTlmadidebeli sarwmunoebis Sesax-

eb sagnis swavleba nebayoflobiTia. saswavlo programebis dadgena, Secvla,

pedagogTa daniSvna da gaTavisufleba xdeba eklesiis wardginebiT.

2. saxelmwifo da eklesia kanonmdeblobiT gansazRvruli wesiT ormxrivad

da gaTanabrebulad aRiareben Sesabamisi saswavlo dawesebulebebis mier gacemul

ganaTlebis damadasturebel dokumentebs, samecniero xarisxebsa da wodebebs.

3. saxelmwifo da eklesia uflebamosilni arian ganaTlebis sistemaSi

ganaxorcielon erToblivi programebi. saxelmwifo xels uwyobs eklesiis

saganmanaTleblo dawesebulebebis funqcionirebas.

muxli 6.1. eklesiis sakuTreba da sxva qonebrivi uflebebi daculia kanoniT.

eklesiis sakuTrebaSi SeiZleba iyos nebismieri qoneba, romelic ar aris

akrZaluli saqarTvelos kanonmdeblobiT.

Page 246: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

246 mitropoliti anania jafariZe

2. eklesia Tavis arasaRvTismsaxuro qonebis flobas, sargeblobasa da

gankargvas axorcielebs saeklesio samarTlebrivi normebiTa da saqarTvelos

moqmedi kanonmdeblobiT.

3. eklesia uSualod ar axorcielebs samewarmeo saqmianobas.

4. eklesiis dafinansebis wyaros warmoadgens: nebayoflobiTi Semowirulo-

bani, samewarmeo Semosavlebi, investiciebi, grantebi, daxmarebebi, moqmedi

kanonmdeblobis Sesabamisad miRebuli sxva Semosavlebi.

5. eklesiis mier saRvTismsaxuro produqcia – misi damzadeba, Semotana,

miwodeba da Semowiruloba, aseve araekonomikuri mizniT arsebuli qoneba da

miwa ganTavisuflebulia gadasaxadisagan.

6. saxelmwifo eklesiasTan SeTanxmebiT iZleva nebarTvas an licenzias

eklesiis oficialuri terminologiisa da simbolikis gamoyenebaze, agreTve,

saRvTismsaxuro produqciis damzadebaze, Semotanasa da miwodebaze.

muxli 7.1. saxelmwifo eklesiis sakuTrebad cnobs saqarTvelos mTel teritoriaze

arsebul marTlmadideblur taZrebs, monastrebs (moqmeds da aramoqmeds), maT

nangrevebs, agreTve, miwis nakveTebs, romlebzec isinia ganlagebuli.

2. zemoaRniSnul nagebobaTa dacvis zonebi, maTi movla-patronobisa da

sargeblobis wesebi ganisazRvreba Sesabamisi saxelmwifo samsaxuris mier

moqmedi kanonmdeblobiT da eklesiasTan SeTanxmebiT.

muxli 8.1. saxelmwifo eklesiis sakuTrebad cnobs saxelmwifo dacvaSi (muzeumebSi,

sacavebSi) myof saeklesio saganZurs (kerZo sakuTrebaSi arsebuli nawilis garda).

2. zemoaRniSnuli saeklesio saganZuri, rogorc saerTo-erovnuli sagan-

Zuris nawili, aris saxelmwifosa da eklesiis erTobliv mfarvelobaSi moqme-

di kanonmdeblobis Sesabamisad (wmida nawilebisa da wmida reliqviebis garda).

muxli 9.1. saxelmwifo da eklesia erToblivad zrunaven istoriul-kulturuli da

arqeologiur-arqiteqturuli faseulobebis mqone saeklesio nagebobebisa da

saeklesio saganZuris saTanado dacvisa da movla-patronobisaTvis.

2. saxelmwifo eklesiasTan SeTanxmebiT, moqmedi kanonmdeblobis Tanaxmad,

amtkicebs damatebiT wesebs muzeumebsa da sacavebSi daculi saeklesio sagan-

Zuris sargeblobis Sesaxeb, aseve kulturul-istoriuli Rirebulebebis mqone

taZrebis aRdgenis, restavracia-konservaciis an moxatvis proeqtebs.

muxli 10.saxelmwifo iRebs valdebulebas, awarmoos molaparakeba Sesabamis saxelm-

wifoebTan maT teritoriaze arsebuli yvela qarTuli marTlmadidebluri

taZris, monastris, maTi nivTebis dacvis, movla-patronobisa da sakuTrebis

Taobaze.

Page 247: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

247saeklesio samarTali, kanonebi

muxli 11.1. saxelmwifo adasturebs XIX-XX ss-Si (gansakuTrebiT 1921-90 wlebSi),

saxelmwifoebrivi damoukideblobis dakargvis periodSi, eklesiisaTvis mate-

rialuri da moraluri zianis miyenebis faqts. rogorc CamorTmeuli qonebis

nawilis faqtobrivi mflobeli, iRebs valdebulebas materialuri zianis naw-

ilobriv kompensaciaze (saqarTvelos ssr ministrTa sabWos dadgenileba 183;

12.04.90).

2. aRniSnuli sakiTxis Seswavlis, kompensaciis formebis, raodenobis,

vadebis, qonebis an miwis gadacemisa da sxva detalebis dasadgenad paritet-

ul sawyisebze iqmneba komisia (am SeTanxmebis xelismoweridan erTi Tvis

vadaSi), romelic moamzadebs Sesabamisi normatiuli aqtebis proeqtebs.

muxli 12.1. SeTanxmeba Sedgeba winamdebare teqstisa da terminTa ganmartebisagan.

2. SeTanxmebaSi cvlilebebisa da damatebebis Setana SesaZlebelia mxolod

mxareTa urTierTSeTanxmebis safuZvelze, orive mxaris xelmoweriTa da par-

lamentisa da wmida sinodis damtkicebiT.

3. SeTanxmebas xels aweren saqarTvelos prezidenti da sruliad saqarTve-

los kaTolikos-patriarqi.

4. SeTanxmeba ZalaSi Sedis parlamentisa da wmida sinodis mier damtkice-

bisTanave.

sruliad saqarTvelos

kaTolikos-patriarqi

ilia II

sveticxovlis sapatriarqo taZari

14 oqtomberi 2002 w.

saqarTvelos prezidenti

e. SevardnaZe

saqarTvelos saxelmwifos saxeliT saqarTvelos samociqulo

avtokefaluri marTlmadidebeli

eklesiis saxeliT

Page 248: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

248 mitropoliti anania jafariZe

VI msoflio saeklesio krebis (680 w.) mier

saqarTvelos eklesiis uflebaTa aRiareba

680 wels konstantinopolSi Sedga

msoflio saeklesio kreba. igi moiwvia

imperatorma konstantine poRonatma (668-685), raTa emxilebina monoTelitebis

crumoZRvreba. monoTelitebi, marTalia,

cnobdnen qristeSi or - RvTaebriv da

kacobriv bunebas, magram aRiarebdnen masSimxolod RvTaebriv nebisyofas.

imperatori herakle, romlis dro-

sac suli Caedga am eress, fiqrobda,

rom am axali moZRvrebis daxmarebiTSesaZlebeli iqneboda monofizitebisa

da diofizite b is Serige ba . a m or

uzarmazar sarwmunoebriv banaks Soris

mtroba imperias ganxeTqilebiT emuqre-boda. monoTelitobis eress Tavidanve

ebrZodnen sofron ierusalimeli da kon-

stantinopoleli beri maqsime aRmsare-

beli (mas ena da xelic ki mokveTesamis gamo, sabolood ki lazikaSi gad-

moasaxles).

VI msoflio krebam 170 episkoposis

monawileobiT dagmo monoTelitobis er-esi. ganisazRvra qristeSi ori buneba -

RvTaebrivi da kacobrivi. am or bunebas

ori nebisyofa aqvs, magram ise, rom ka-

curi nebisyofa ar ewinaaRmdegeba daemorCileba RvTaebrivs.

VI msoflio krebas kanonebi ar gamou-

tania, magram zogierTi qarTuli xel-

naweris Tanaxmad, miuRia dadgenilebani,maT Soris, qarTuli eklesiis sapatri-

arqo eklesiad aRiarebis Sesaxebac. ga-

nusazRvravs misi iurisdiqciis sazRvrebi.

`qarTlis cxovrebis~ CanarTi wers: ̀ iqmnakreba meeqvse, wmidaTa mamaTa konstan-

tinopolis Sina, meaTsametesa welsa

poRonati konstantines mefobisasa, rome-

li iyo mama iustinian esi, romlisawinamZRvar iyvnes Teodore da giorgi

xucesni da ioane diakoni, adgilism-

cvelni aRaTon romis papisani da gior-

gi konstantinopoleli, Teofane antio-qieli. amis krebisa mier brZanes esreT

wmidisa eklesiisa saqarTvelosaTvis,

romel ars wmida mcxeTa, raTa iyos

swor pativiTa viTarca wmidani samo-ciqulo kaTolike eklesiani, sapatri-

aqoni da iyos kaTalikosi qarTlisa swori

patriarqTa Tana, da akurTxevdes da

mwysides da ganagebdes samarTliT mTa-varepiskoposTa, mitropolitTa da episko-

posTa samwysosa Tvissa qarTlisa, gamoR-

ma-gaRma kaxeTsa, Saqsa, Sirvansa da midg-

miT wamovliT mTisa adgilisaTa, suane-Tisa da Cerqezis sazRvramdis, sruliad

oseTsa da yovelsa zemo qarTlsa, sam-

cxe-saaTabagosa. misTvis migviTvlia sa-

qarTvelos eklesiani. mas hmonebdnen damis xel queSe iyvnen da sjulsa missa

erCden da misgan imwysebodnen. da migvi-

cemia xelmwifeba Sekvrisa da ganxsnisa...

xolo pirveliTgan antioqiisa krebisamier ganpatiosnebuli iyo. da am krebis

mier dagvimtkicebia patriarqad, rameTu

nu iqnebin mitropolitni, nuca episko-

posi kaTalikosisa Seundobrad. xoloukeTu vinme ikadros kaTalikosisa wina-

aRdgoma, mTavarepiskoposman, gina mit-

ropolitman, anu episkoposman, anu da-

ipyras xarisxi da eklesia ZaliTa, kaTa-likosisa ukiTxavad da Seundobelad, anu

ikurTxos mefe, gina mTavarni, anu mTa-

varepiskoposni da mitropolit-episko-

posni, ganikueTen. xolo odesa enebosSemzadeba da kurTxeva mironisa, akurTx-

os Tvissa eklesiasa~.48

rogorc iTqva, VI msoflio krebas

kanonebi ar gamoucia, magram krebis mierdadgenili da imperatoris mier damtki-

Page 249: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

249saeklesio samarTali, kanonebi

cebuli saboloo teqsti 681 wlis 16seqtembers gadaeca saimperatoro karssagangebod dasacavad.49

safiqrebelia, rom swored es sab-oloo teqsti unda dadeboda safuZv-lad `qarTlis cxovrebis~ zemoT moy-vanil CanarTs msoflio krebis mierqarTuli eklesiisaTvis sapatriarqoRirsebis miniWebis Sesaxeb. v . goil-aZis azriT, am Tvalsazrisis gamoTq-mis uflebas iZleva `martvilur xel-nawerebSi~ arsebuli msgavsi cnoba. escnoba aseTia: `rameTu esreT Sesas-wavebel ars taxtikonsa Sina konstan-tinopolisasa, viTarmed mas Jamsa wmi-da meeqvsesa krebasa konstantine poR-on atisasa da aRaTon romTa p apisa,giorgi konstantinopolelisasa da Teo-fane antioqielisasa da maT-Tana as-ocdaaTTa mamaTagan gapatiosnda kaTa-likozi qarTlisa da yves mamamTavradda Tavisuflad da uflad yovelsa zedasaqarTvelosa: da mere kvaladve kre-basa Sina antioqiisasa ganTavisufldada gapatiosnda, rameTu arRaravisaganxel qveS ars, aramed Tavisufal damamamTavari ars~. 50

`martvilur xelnawerSi~ wyaroddasaxele buli `konstantinopoluritaqtikoni~, SesaZloa, iyos is doku-menti, romelic 681 wlis 16 seqtem-bers gadaeca Sesanaxad samefo karissamdiv nos.

marTalia, aTi wlis, Semdeg 691 welsmowveul iqna e.w. trulis kreba, romel-mac iRvawa kanonSemoqmedebiTi Tval-sazrisiT. Sekriba da gamosca wina msof-lio krebaTa kanonebi, magram maTSi arSesula mravali kanoni da dadgenilebawina krebebisa, albaT, masSi ar moxvdaaseve VI krebis dadgenileba qarTulieklesiis Sesaxeb.51

v. goilaZem gamoikvlia, rom `qarT-

lis cxovrebis~ zemoaRniSnuli cnoba

sandoa, radganac masSi sworadaa asaxu-

li krebis mimdinareobis istoriuli vi-

Tareba, kerZod, krebaze damswreTa Soris

moxseniebulia ara antioqieli patriar-

qi makariosi, romelic krebam monoTelit-

mwvaleblad aRiara da gaaZeva, aramed

mis adgilze arCeuli axali patriarqi

antioqiisa Teofane, romelic bolomde

iyo krebaze.

maSasadame , Zvel qarTul saekle-

sio istoriografias samarTlianad mi-

aCnda, rom qarTulma eklesiam sapa-

triarqo Rirseba moipova VI msoflio

krebaze, 681 wels. iqamde patriarqis

wodebas atarebda amierkavkasiis orive

mezobeli eklesiis meTaurebi - somxe-

Tisa da albaneTisa. rogorc es kargad

Cans movses kalankatuacis Txzulebidan.

amitomac araa gasakviri is, rom qarTu-

li eklesiis meTaurs eZia patriarqis

wodeb a da moe pov eb ina e s udidesi

Rirseba msoflio eklesiis dasturiT.

amis Semdeg qarTuli eklesiis pativi

gauTanabrdeboda msoflios sxva sapa-

triarqoTa pativs. amas sagangebod aRni-

Snavs cnoba: `amis krebis mier brZanes

esreT wmidisa eklesiisa saqarTvelo-

saTvis, romel ars wmida mcxeTa, raTa

iyos swor pativiTa viTarca wmidani

samociqulo kaTolike eklesiani, sap-

atr i ar q o n i d a i yo s k a T ali ko s i

qarTlisa swori patriarqTa Tana~. 52

aqve a ganxiluli qarTuli eklesiis

samwyso. masSi eTnikuri qarTuli ter-

itoriebis garda , Sevida albaneTis

yofil sapatriarqoSi Semavali qarTuli

eTnosiT dasaxlebuli teritoriebi:

Saqi da Sirvani, maT garda, kavkasiis

48 qarTlis cxovreba, I, gv. 232; 49 Kt,tltd F&G&^ Dctktycrbt Cj,jhs VI, VII b VIII dtrjd^ V& 1897$50 martvilis xelnawerebi, Zveli saqarTvelo, t. III, 1913-1914; 51 v. goilaZe , qarTuli eklesiissaTaveebTan, 1991, gv. 195.

Page 250: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

250 mitropoliti anania jafariZe

mTianeTi `midgmiT - warmovliT mTisa

adgilni~ - esenia dRevandeli daR-estani, CeCneT-inguSeTi vidre `suane-

Tisa da Cerqezis sazRvramdis~, masSi

Sesula `sruliad oseTi~. oseTi im

droisaTvis mxolod Crdilo kavkasia-Si arsebobda. aRsaniSnavia, rom al-

b an eTis eklesia , swored VII s-is

dasasruls SeierTa somxurma monofiz-

iturma eklesiam, m. kalan katuacisTanaxmad; xolo albaneTis CrdiloeT-

iT mdebare eTnikuri qarTvelebiT dasax-

lebuli mxareebi, rogorc aRiniSna,

daubrunda dedaeklesias. yovel SemTx-vevaSi, am mxareebis mimarT qarTul

eklesias Tavisi iurisdiqciis ufleba

hqonda, romelic man mogvianebiT ga-

naxorciela kidec.aRsaniSnavia meore garemoebac, rom

Savi zRvispira qarTuli mxareebi am

droisaTvis, e .i. VII s-is bolosaTvis,

araa qarTuli eklesiis iurisdiqciaSi.

marTlac, am dros es miwa-wyali dasav-

leT saqarTvelos zRvispira nawili vi-dre e.w. `skanda-Sorapnis~ xazamde kon-

stantinopolis sapatriarqos miaCnda

Tavisi iurisdiqciaSi Semaval terito-

riad, radganac aq iyvnen berZnuleno-vani saepiskoposoebi fasisisa, rodopoli-

sisa, petron-cixisZirisa da sxv. IX-X

ss-Si qarTveli qristianebiT dasaxle-

buli es teritoria daubrunda qarTuldedaeklesias. teqstSi `qarTlis~ qveS

igulisxmeba dasavleT da aRmosavleT

saqarTvelo.

VI msoflio krebas daudasturebiaqarTuli e klesiis ufleb a miron is

kurTxevisa: `odesca enebos Semzadeba

da kurTxeva mironisa, akurTxos Tvissa

eklesiasa~.5 3

52 qarTlis cxovreba, t. I, 1955, gv. 232; 53 iqve, 232.

VI msoflio krebis dadgenileba mTeli marTl-

madidebeli kavkasiis saqarTvelos saeklesio

iurisdiqciaSi moqcevis Sesaxeb

`iqmna kreba meeqvse... amisa krebisa mier brZanes esreT wmidisa

eklesiisa saqarTvelosaTvis, romel ars wmida mcxeTa, raTa iyos swor

pativiTa viTarca wmidani samociqulo kaTolike eklesiani, sapatri-

aqoni da iyos kaTalikosi qarTlisa swori patriaqTa Tana da akurTx-

evdes, mwysides da ganagebdes... samwysosa Tvissa qarTlsa, gamoRma-

gaRma kaxeTsa, Saqsa, Sirvansa, da midgmiT-warmovliT mTisa adgilisaTa

- svaneTisa da Cerqezis sazRvramdis, sruliad ovseTsa da yovelsa

zemo-qarTlsa - samcxe-saaTabagosa... am krebisa mier dagvimtkicebia

patriaqad... xolo odesca enebos Semzadeba da kurTxeva mironisa,

akurTxos Tvissa eklesiasa~.53

Page 251: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

251saeklesio samarTali, kanonebi

qarTveli episkoposebi ferara-florenciis krebaze (1438)

XI s-Si, saqarTvelos sapatriarqos

CamoyalibebisTanave, saqarTvelos patri-

arqs msoflio diptixSi eWira VI adg-

ili 5 patriarqis Semdeg.

marTalia, qarTul eklesiaSi miRe-

bul diptixSi qarTvel patriarqs eWira

VI adgili, magram scnobdnen Tu ara

amas msoflios sxva sapatriarqoebi, aRi-

arebdnen Tu ara isini qarTveli mamam-

Tavris saydars VI adgilze? Cven dabe-

jiTebiT unda vTqvaT, rom rogorc ro-

mis papebi, ise aRmosavleTis 4 patriar-

qi scnobdnen iberiis eklesias VI adg-

ilze ierusalimis sapatriarqos Semdeg.

amas miuTiTebs ferara-florenciis saek-

lesio krebis diptixi. am krebaze qarTul

eklesias eWira VI adgili romis, kon-

stantinopolis, aleqsandriis, antioqi-

isa da ierusalimis saydrebis Semdeg.

es rom SemTxveviT ar iyo da eklesiaTa

adgilebis ganawilebas am krebaze sa-

gangebo yuradReba eqceoda, iqidanac Cans,

rom cnobili rusi kanonistebis cnobiT,

florenciis krebam 1438 wels uniis

Sesaxeb dekretSi daadgina: `konstanti-

nopolis patriarqi iqneba meore romis

papis Semdeg, aleqsandrieli mesame. Sem-

deg meoTxe antioqieli da mexuTe –

ierusalimeli~...8 0

marTalia, am krebas ar gamoucia do-

kumenti, Tu rogor unda ganawilebu-

liyo Semdegi adgilebi, radganac kreba

exeboda ara diptixis, aramed sarwmu-

noebis sakiTxs, magram, saerTod, ekle-

siaTa (kaTedraTa) adgilebis ganawile-

bas Zalze didi yuradReba rom eqceoda,

zemoT moyvanili dadgenilebiTac Cans.

qarTuli, anu iberiis eklesiis war-

momadgenels am ukanono, magram mainc

warmomadgenlobiT krebaze eWira VI ad-

gili. 1438 wlis 5 Tebervals feraraSi

gaxsnil da florenciaSi gagrZelebul

saeklesio krebas, sadac erTmaneTs Sex-

vdnen aRmosavleTisa da dasavleTis war-

momadgenlebi da romlis aqtebsac aRmo-

savleTis sapatriarqoebma xeli moaw-

eres, ̀ Tanabari uflebiT eswreboda iberi-

is mitropoliti~.81

`iberiis mitropoliti ijda marTl-

madidebelTa mxares V adgilze konstan-

tinopolis, aleqsandriis, antioqiis da

ierusalimis warmomadgenlebis Semdeg.

`pirveli kardinalis pirdapir idga pa-

triarqis savarZeli. patriarqis Semdeg

oTx skamze ganlagebulni iyvnen. .. ieru-

salimis patriarqis msoflio warmo-

madgeneli menziis arqiepiskoposi da

iberiis mefis warmomadgeneli iberiis

mitropoliti~. 82

krebis monawileni isxdnen Semdegi

rigis mixedviT: centridan Tanabar man-

Zilze idga ori taxti – romis impera-

torisa da berZenTa imperatorisa. sa-

suliero pirebi ganlagebulni iyvnen

Semdegi rigis mixedviT: erT mxares isxd-

nen laTinTa warmomadgenlebi, meore mxa-

res isxdnen marTlmadidebelTa warmo-

madgenlebi. CvenTvis saintereso marTl-

madidebelTa rigi iyo Semdegi saxisa:

marTlmadidebelTa rigSi pirvelad idga

80 a. kartaSevi, msoflio krebebi, parizi, 1963, gv. 425 (rusul enaze ); 81 i. tabaRua, saqarTveloevropis wignsacave bsa da arqive bSi, I, gv. 101; 82 iqve, gv. 101-102.

Page 252: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

252 mitropoliti anania jafariZe

– 1. konstantinopolis patriarqis sa-

varZeli (patriarqi am sxdomas ar es-

wreboda); 2. aleqsandriis patriarqis

warmomadgeneli – arqiepiskoposi; 3. an-

tioqiis patriarqis warmomadgeneli –

arqiepiskoposi; 4. ierusalimis patri-

arqis warmomadgeneli – arqiepiskoposi;

5. iberiis patriarqis (dokumentSia –

`mefis~) warmomadgeneli – mitropoli-

ti. amis Semdeg diptixis mixedviT isxdnen

sxva marTlmadidebeli episkoposebi.

`nawyveti florenciis saeklesio

krebis oqmidan ... sasuliero pirebis

ganlagebis Sesaxeb . .. pirveli kardina-

lis pirdapir idga patriarqis savarZe-

li (patriarqi SeuZlod yofnis gamo im

dRes krebas ver eswreboda) ... patriar-

qis Semdeg oTx skamze ganlagebulni

iyvnen – herakliis arqiepiskoposi, romel-

sac aleqsandriis patriarqis kanonieri

mandati hqonda da misi adgili ekava;

antioqiis patriarqis mier gamogzavni-

li efesos arqiepiskoposi; ierusalimis

patriarqis warmogzavnili menziis ar-

qiepiskoposi da iberiis mefis warmo-

madgeneli – iberiis mitropoliti; amaT

Semdeg isxdnen trapezuntis, rizes, ni-

keis ... arqiepiskoposebi ... mitropolitebi

... berebi, TavianTi wesis mixedviT~.83

florenciis krebaze ara marto ek-

lesiaTa warmomadgeneli sasuliero pire-

bi isxdnen `wesis~, anu diptixis mixed-

viT, aramed saero pirebic aseve `wesis~

mixedviT isxdnen.

ferara-florenciis saeklesio kre-

bidan Cans, rom qarTuli eklesiis VI

adgili msoflio eklesiaTa rigSi, xolo

V adgili marTlmadidebelTa rigSi aRi-

arebuli da cnobili iyo rogorc romis

papis, aseve msoflio (konstantinopo-

lis) patriarqis da sxva aRmosavleTis

patriarqebis mier, amitomac isini erT-

maneTs ar daupirispirdnen da upirobod

dasves iberiis warmomadgeneli aRniS-

nul adgilze. iberiis eklesiis adgili

diptixSi ZvelTaganve cnobili iyo, amit-

om man am `msoflio~ krebaze yovelgvari

davis gareSe Tavisi adgili daiWira.

XV s-is pirveli naxevris diptixi,

daculi ferara-florenciis krebaze,

aseTia: 1. romis papi; 2. msoflio (kon-

stantinopolis) patriarqi; 3. aleqsan-

driis; 4. antioqiis; 5. ierusalimis;

6. iberiis; 7. trapezuntis; 8. rizes;

9. nikeis; 10. lakedemoniis; 11. nikomedi-

is; 12. trivoniis; 13. amasiis; 14. mitile-

nis; 15. tolozinis; 16. stavropolis;

17. tunisis; 18. garinis; 19. meletinis;

20. aqilis; 21. muldulis _ patriarqe-

bi da arqiepiskoposebi.84

marTalia, am krebaze aRniSnuli rigiT

isxdnen eklesiis ierarqebi, magram maT-

gan avtokefalur eklesiad miiCneoda mxo-

lod 5 eklesia: konstantinopolis,

aleqsandriis, antioqiis, ierusalimisa

da iberiisa, amitom am avtokefalur ek-

lesiaTa warmomadgenlebs am krebaze

eWiraT gansakuTrebuli, sxvebisagan gan-

sxvavebuli skamebi krebis monawileTa

pirvel rigSi; xolo iberiis mefis elCi,

romelsac agreTve trapezuntis impera-

toris mandati hqonda, papis Tanmxlebi

piris pirdapir ijda.85

aseTi saxis iyo `msoflio~ eklesiis

diptixi. rogorc cnobilia, sazogadod

iqamde da SemdgomSic marTlmadidebluri

diptixidan amoiRes romis papis moxse-

nieba, magram amas araviTari gavlena ar

83 i. tabaRua, saqarTvelo evropis wignsacavebsa da arqivebSi, 1984, gv. 214-215; 84 iqve, gv. 214;85 iqve, gv. 215.

Page 253: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

253saeklesio samarTali, kanonebi

mouxdenia qarTuli eklesiisaTvis kanon-

ikurad miCneul VI adgilze. kerZod,

marTalia, marTlmadidebluri diptixi-

dan gavida romis papis moxsenieba, ra-

mac vakanturi adgili warmoSva adgi-

lobrivi eklesiebis meTaurTa eqvseul-

Si, magram male vakanturi adgili dai-

Wira ruseTis eklesiam msoflio sapa-

triarqosa da sxva sapatriarqoTa gada-

wyvetilebiT.

ferara-florenciis krebis Semdeg

`konstantinopolis patriarqma genadi

sxolarim (1453-1460) sxva aRmosavlel

patriarqebTan erTad scno rusuli ek-

lesiis damoukidebeli arseboba da gan-

sazRvra CaTvliliyo avtokefaluri ru-

suli mitropolia Tavisi RirsebiT ieru-

salimis sapatriarqos Semdeg, e.i. V adg-

ilobriv marTlmadideblur eklesiaTa

diptixSi~.8 6

aqamde qarTul eklesias diptixSi ad-

gili ierusalimis patriarqis Semdeg

eWira, amis Semdeg ki man VI adgili

daiWira (ruseTis eklesiis Semdeg).

1589 wels, ruseTis sapatriarqos

daarsebis Semdeg, misma patriarqma dip-

tixSi maRali adgili daikava. ̀ roca did-

ma krebam 1593 wels gansazRvra mosko-

vis sapatriarqos mdgomareoba, mas mieca

ufro maRali adgili, vidre maSin arse-

bul arqiepiskoposebs avtokefaluri da

TviTmmarTveli eklesiebisa – axridisas,

kviprosisas, iveriisas da pekiisas, ma-

gram ara aleqsandriis patriarqis Sem-

deg, rogorc surda ruseTis mefes, aramed

mxolod ierusalimis patriarqis Semdeg,

imasTan dakavSirebiT, rom krebis mamebma

Sesabamis mimarTvaSi ganacxades wmida

mamaTa kanonebis Seucvleloba~.88

ioane bagrations Tavis TxzulebaSi

`kalmasoba~ daculi aqvs cnobebi fe-

rara-florenciis krebaze damswre qarTv-

el episkoposTa Sesaxeb. misi cnobiT,

saqarTvelodan krebaze damswre axtalel

episkopos danielsa da Tavad nikoloz

CerqeziSvils xeli ar mouweriaT kreb-

is dadgenilebaze, ̀ xolo imereTis episko-

posman iakob Semoqmedelman moawera xe-

li~.89 saerTod, ioane batoniSvilis az-

riT, saberZneTidan da ruseTidan Casul

samRvdeloebas xeli mouweria krebis

aqtebisaTvis: `moaweres xeli berZenTa

da rusTa, garna antioxiisa patriarx-

man ara moawera xeli, arca qarTvelma

episkoposman axtalisaman danielman~...89

Tumca ki, krebis damTavrebis Semdeg ukan

dabrunebul berZnebs (imperatorsa da

patriarqs da sxvebs) uaruyviaT am kre-

bis dadgenilebani. axtalis saepiskoposo

kaTedra erT-erTi umniSvnelovanesi iyo

qarTlis sakaTalikosoSi, mdebareobda

qvemo qarTlSi (amJamad somxeTis sazRvreb-

Sia), xolo `imerTa episkoposi iakobi~,

albaT, Semoqmedeli episkoposi afxaze-

Tis (`qvemo iveriis~) sakaTalikosodan

iyo gagzavnili ferar-florenciis kre-

baze. iberiis mefes Tavis saxelmwifoSi

Semavali orive saeklesio erTeulis war-

momadgenlebi miuvlenia krebaze.

ferara-florenciis saeklesio kreba

cxadia, ar iyo ̀ msoflio saeklesio kre-

ba~, magram am krebas gaaCnda saerTa-

Soriso mniSvneloba, imiT, rom mas es-

86 provoslavni cerkovni kalendar, 1985, gv. 3 (rus. enaze); 87 mitropoliti anania jafariZe , diptixi da

diaspora, saqarTvelos sapatriarqos adgili msoflio marTlmadideblur diptixSi da diasporas

sakiTxebi, 2009, gv . 61, 63; 88 Drkfl Dctktycrjuj Gfnhbfh[f d hfphf,jnre ntvs (Lbgnb[b)^ c& 11$ 89 ioanebatoniSvili, xumarswavla, t. II, 1991, gv. 350.

Page 254: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

254 mitropoliti anania jafariZe

wrebodnen TviT msoflio (konstantinop-

olis) patriarqi, bizantiis saimperatoro

karis upirvelesi pirebi, yvela marTl-

madidebeli sapatriarqos warmomadgene-

li mRvdelmTavrebi, msoflios sxva mar-

Tlmadidebeli, maT Soris, rusuli ek-

lesiis delegatebi. saqarTvelos ekle-

sia am krebaze daayenes sapatriarqo ekle-

siaTa rigSi. marTlmadidebel eklesiaTa

rigSi (diptixSi) misi warmomadgeneli

daayenes V adgilze, mxolod am mxriv

90 mTavarepiskoposi anania jafariZe, saqarTvelos samociqulo eklesiis istoria, t. II, 1989, gv.232-250; 91 qarTlis cxovreba, t. IV, gv. 281.

saqarTvelos sapatriarqos adgili msoflio

eklesiaTa rigSi

ACTA SACRA OECUMENICI

CONCILII FLORENTINI

1. In quatuor scabellis post Pa-

triarcham dispositis sequebantur

2. Archiepiscopus Heracleensis, Al-

exandrini Patriarchae legitimum

mandatum habens, eiuque locum

tenens, 3. Archiepiscopus Ephesi-

nus Patriarchae Antiocheni Lega-

tus, 4. Archiepiscopus Menesien-

sis Ierosolymitani Patriarchae per-

sonam repraesentans et 5. Met-ropolita Yberius Regis Yberi-

ae Apocrisarius. 87

nawyveti florenciis saeklesio

krebis oqmidan

1. patriarqis Semdeg oTx ska-

mze ganlagebuli iyvnen: 2. herak-

liis arqiepiskoposi (romelsac

aleqsandriis patriarqis kanon-

ieri mandati hqonda da misi adg-

ili ekava), 3. antioqiis patriar-

qis mier gamogzavnili _ efesiis

arqiepiskoposi, 4. ierusalimis pa-

triarqis warmomadgeneli _ men-

eziis arqiepiskoposi da 5. iberi-is mefis warmomadgeneli _

iberiis mitropoliti.

aris es, anu ferara-florenciis kreba

CvenTvis saintereso da araviTar SemTx-

vevaSi mas `msoflio kreba~ ar ewodeba.

aRsaniSnavia, rom sxva wyaroTa mi-

TiTebiT, krebaze wargzavnili iyvnen

episkoposebi saqarTvelos sxva kaTe-

drebidan.90 kerZod, vaxuStis cnobiT,

am krebaze damswre qarTveli episkopo-

sis saxeli sofroni yofila, xolo TviT

kreba saqarTvelos mefe aleqsandre di-

dis dros Catarebula.91

Page 255: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

255saeklesio samarTali, kanonebi

228 `qarTuli samarTlis Zeglebi~, t I, 1963; 229 `qarTuli samarTlis Zeglebis~, t. III, 1970.

saeklesio samarTlis werilobiTi wyaroebis Sesaxeb

`saqarTvelos saeklesio krebebSi~ Sevida 15 sakanonmdeblo da 21 mimdinarekreba (IV-XVIII ss.), am krebaTagan zogierTma gamosca sakanonmdeblo samarTlebriviaqti, romelTac epoqaTa Sesabamisad ewodebaT `Zegliswera~, `Zeglis dadeba~,`samarTali~, `mcnebaY sasjuloY~, `kanonni~, `xeliTwerili~, `dawerili~, `ganCine-ba~, `sigeli~, `moxseneba~, `sakanonos wigni~ da sxv. saeklesio krebebis miergamocemuli samarTlis Zeglebi Tan erTvis naSromis Sesabamis paragrafs.

1. ruis-urbnisis krebis teqsti daibeWda i. doliZis `qarTuli samarTlisZeglebi~ III tomidan. i. doliZe, rogorc cnobilia, iyo qarTuli saeklesiosamarTlis wyaroebis udidesi mcodne XX s-Si. mas ruis-urbnisis krebis teqstidabeWdili aqvs ori uZvelesi nusxis A-76 da Rt, VI, N5 (III)-is mixedviT.yofili `saeklesio muzeumis xelnawerTa fondis~ (A), amJamad ki xelnawerTainstitutis fondSi daculi A-76 warmoadgens krebuls, dawerilia qaRaldze XIIs-is nusxiT. masSi ruis-urbnisis krebis Zeglisweras 238-248 gverdebi uWiravs.

amave A-76 nusxas iyenebs e. gabiZaSvili `didi sjulis-kanonis~ 1975 wliskritikulad dadgenil teqstSi. qarTuli kanonikuri samarTlis aRniSnulimniSvnelovani Zegli (`Zegliswera~) gamocemuli i. doliZisa da e. gabiZaSvilismier Cvens mier Sepirispirebulia erTmaneTTan, amis gamo teqstSi muxlebi davyaviTe. gabiZaSvilis dayofis mixedviT.

2. `Zeglis dadebis~ teqsti (mefe giorgi brwyinvalis droindeli Zegli)ibeWdeba i. doliZis gamocemis228 mixedviT, romelsac safuZvlad udevs xelnaweriS3683. teqsti Sepirispirebulia e. TayaiSvilis mier aRmoCenil XVII s-isxelnawerTan (H3094).

3. beqas da aRbuRas samarTali, bagrat kurapalatis, e.w. `kanonikurisamarTlis~ muxlebi, `samarTali kaTalikozTa~, `vaxtangis samarTlis~ muxlebiibeWdeba i. doliZis gamocemis mixedviT,228 romelic eyrdnoba TviT vaxtang VI-is mier naredaqtirev xelnawers (S3683).

4. ̀ mcnebaY sasjuloY~ ibeWdeba i. doliZis229 mixedviT. eyrdnoba or xelnawers:cssa f. 1448, sab. #5020, dedani da xelnawerTa institutis Sd 2920 piri.

5. `ganCineba saeklesio krebisa samonastro wesis da rigis Taobaze~ ibeWdebai. doliZis229 mixedviT. eyrdnoba xelnawerTa institutis Ad340.

6. `kanoni~ 1748 w. krebisa, ibeWdeba i. doliZis229 mixedviT. eyrdnobaxelnawerTa institutis Q412 krebuls. sabuTs krebulis 1-8 gverdebi uWiravs.krebuli gadawerilia 1755 w.

7. `xelwerili~ imereTis 1759 w. krebisa. ibeWdeba T. Jordanias qronikebis IIItomidan (1967 w.).

8. dadgenileba saeklesio krebisa (1762 w.) ibeWdeba i. doliZis229 mixedviT.eyrdnoba xelnawerTa institutis Ad856; `mcneba mRudelTaTvis~ i. doliZisqsZ t. III. xelnawerTa institutis A317 krebuls; maqsime kaTalikosismcnebani~, cssa f. 1448.

Page 256: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

256 mitropoliti anania jafariZe

230 qarT. ist. sab. korpusi, Seadgines da gamosacemad moamzades T. e nuqiZ em, v. silagavam, n.SoSiaSvilma, Tb. 1984, gv . 32

9. sigeli bagrat mefisa opizar mijnaZorel mamebisadmi (quTaisis saeklesiokreba 1058) ibeWdeba `qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi~-s230 mixedviT.eyrdnoba xelnawerTa institutis Sd1201 etrats.

10 ̀ saqarTvelos eklesiis Seuvalobis ganaxlebis sigeli giorgi III-sa~ (TbilisisI saeklesio kreba, 1178) ibeWdeba i. doliZis qarTuli samarTlis Zeglebis~ (t.II, 1965) mixedviT, esaa xelnawerTa institutis Ad15 dedani, etrati pirveladgamosca T. Jordaniam (qronikebi I).

11. dawerili etifane kaTalikosisa `anel xucesTa sargos ganwesebis Sesaxeb~(anisis Sekreba, 1218), ibeWdeba i. doliZis `qarTuli samarTlis Zeglebis~ (t. III,1970) mixedviT. teqsti gadmobeWdilia n. maris gamocemidan Bpdtcnbz Bvgthfnjh-crjq Frfltvbb Yfer^ 1910^ c& 1473-1439&

12. ganCineba saeklesio krebisa `SiomRvimis Seuvalobis Sesaxeb~ (SiomRvimissaeklesio kreba XIII s-is 40-iani wlebi), ibeWdeba i. doliZis229 mixedviT.xelnaweri dakargulia, gamoqveynebulia T. Jordanias mier (SiomRvimis sabuTebi, gv.50-52).

13. moxseneba saqarTvelos saeklesio krebisa mefisadmi (mcxeTis saeklesio kreba1263). ibeWdeba qarTuli istoriuli sabuTebis korpusi I (IX-XIII ss) mixedviT,romelic eyrdnoba saqarTvelos centraluri saistorio arqivis (cssa 1448-6501)xelnawers.

14. samTavisis samwysos sakanonos wigni grigol samTavnelisadmi (samTavisissaeklesio kreba, 1459), ibeWdeba i. doliZis `qarTuli samarTlis Zeglebi~ (t. III.1970), eyrdoba xelnawerTa institutis Ad559 da Ad604 xelnawerebs. daTariRe-bulia i. doliZis mier.

15. `debulebebi~ gadmoRebulia Semowmebuli egzempliarebidan _

a) `debulebani, miRebuli saqarTvelos 1917 wlis saeklesio krebaze~, tfilisi,stamba `cxovreba~, gabaanT Sesaxvevi, N4, 1917 w;

b) `saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba~, 1920;

g) `debuleba saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobisaTvis~, tfilisi, 1928;

d) `debuleba saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeobisaTvis~, 1945 w. (amegzempliarSi orTografiuli Secdomebi gasworebulia k.p. kalistrates mier);

e) `saqarTvelos avtokefaluri, marTlmadidebeli eklesiis marTva-gamgeobisdebuleba~, mcxeTa, sveticxoveli, 1995.

Page 257: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

257saeklesio samarTali, kanonebi

s a r C e v i

1. `Zegliswera~

ruis-urbnisis saeklesio kreba (1103-1104) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

`Zegliswera~ _ ruis-urbnisis krebis kanonebi [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0

2. `Zeglisdadeba~

sakanonmdeblo kreba giorgi brwyinvales dros (1335 w.) . . . . . . . . . . . 25

`Zeglis dadeba mefeTmefis giorgis mier~ [amokrefili muxlebi] . . . . . . . . . . . . . 26

3. `bagrat kurapalatis, beqasa da aRbuRaskanonebi~

Wulevis sakanonmdeblo kreba (1381-1386 ww) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

`bagrat kurapalatis, beqasa da aRbuRas kanonebi, kanonikuri samarTali~

[amokrefili muxlebi] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

4. `mcnebaA sasjuloA~

caiS-bediis Sekreba (1470-1474 ww.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

`mcnebai sasjuloi~ [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

5. `samarTali kaTalikozTa~

biWvinTis saeklesio kreba (1543-1549) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

`samarTali kaTalikozTa~ [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

6. `ganCineba~

daviT-garejis saeklesio kreba (1702 w.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

`ganCineba~ [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

7. `samarTali batonisSvilis vaxtangisa~

sakanonmdeblo Sekrebani vaxtang VI-is karze (1706-1709 ww.) . . . . . . . . 64

`samarTali batonisSvilis vaxtangisa~ [amokrefili muxlebi] . . . . . . . . . . . . . . . . 73

8. `kanonni~

Tbilisis III saeklesio kreba (1748 w.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

`kanonni~ _ 1748 wlis saeklesio krebisa [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Page 258: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

258 mitropoliti anania jafariZe

9. `xeliTwerili~

imereTis saeklesio kreba (1759) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

`xeliTwerili~ _ imereTis saeklesio krebisa [nawili aRdgenili teqstisa] . . 89

10 . 1 76 2 , 1 768 , 179 3 wlis krebaTa dadgenilebani

saepiskoposoTa marTvis Sesaxeb, mcnebani, episkoposTa da

mRvdelTa mimarT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

a. [dadgenileba saeklesio krebisa saepiskoposoTa marTvis Sesaxeb] . . . . . . . . 91

b. [mcneba mRudelTaTvis] [1768] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

g. [kanonTa ganweseba codvilTaTvis anton II-is mier] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

11. `eklesiis marTva-gamgeobis dadgenilebebi~

saqarTvelos I saeklesio kreba (9-17.09.1917) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

`saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba, debuleba~ [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

saqarTvelos II saeklesio kreba (27.06.1920) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

`saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba, debuleba~ [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

saqarTvelos IV saeklesio kreba (21-27.06.1927) . . . . . . . . . . . . . . . . 131

`saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba, debuleba~ [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

saqarTvelos VIII saeklesio krebis (1937 w.) saxeliT gamocemuli `debuleba~ 146

`saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba, debuleba~ [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

saqarTvelos eklesiis XIII gafarToebuli kreba (18-19.09.1995) . . . . . . 156

`saqarTvelos eklesiis marTva-gamgeoba, debuleba~ [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

damateba I

12. `bargat mefis sigeli~

quTaisis saeklesio kreba (daaxl. 1058 w.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

sigeli bagrat mefisa opizar da mijnaZorel mamebisadmi [teqsti] . . . . . . . . . . . . 183

`wesi da gangeba mefeT kurTxevisa~13. `sigeli giorgi mefisa~

Tbilisis I saeklesio kreba (1178 w.) . `wesi da gangeba mefeT kurTxevisa~ 185

sigeli giorgi mefisa saqarTvelos eklesiisadmi [teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

14. anisis `dawerili~

anisis Sekreba (1218 w.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191

dawerili etifane kaTalikozisa anel xucesTa sargos ganwesebis Sesaxeb [sruli

teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

Page 259: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

259saeklesio samarTali, kanonebi

15. SiomRvimis `ganCineba~

SiomRvimis saeklesio kreba (XIII s-is 40-iani wlebi) . . . . . . . . . . . . . 195

ganCineba saeklesio krebisa SiomRvimis Seuvalobis Sesaxeb [sruli teqsti] . 197

16. saeklesio krebis `moxseneba mefisadmi~

mcxeTis saeklesio kreba (1263 w.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198

moxseneba saqarTvelos saeklesio krebisa mefisadmi [sruli teqsti] . . . . . . . . 205

mcxeTa-Tbilisis (1755-1756 ww.) kreba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

1755-56 wlis krebebis ganCinebani antonsa zeda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226

Tbilisis IV kreba (2-8 oqtomberi 1764) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

1764 wlis krebis ganCineba zaqariaze [sruli teqsti] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231

17. sxvadasxva samarTlebrivi Zeglebi (XX s.)

`Zegliswera wmidisa da RvTivganbrZnobilisa krebisa, romeli Semoikriba qalaqsa

Tfiliss 1917 welsa, seqtembris mervesa dResa~ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

aqti saqarTvelos eklesiis avtokefalobis cnobisa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237

ruseTis uwmidesi sinodis ganCineba saqarTvelos eklesiasTan urTierTobis

aRdgenis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239

saqarTvelos uwmidesi marTlmadidebeli eklesiis avtokefaliis cnobisa da

mtkicebis sigeli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240

saqarTvelos uwmidesi eklesiis meTauris sapatriarqo titulis cnobis da boZeb-

is sapatriarqo sinoduri ganCineba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243

konstituciuri SeTanxmeba saqarTvelos saxelmwifosa da saqarTvelos samociqu-

lo avtokefalur marTlmadidebel eklesias Soris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244

damateba II

VI msoflio saeklesio krebis (680 w.) mier saqarTvelos eklesiis uflebaTa

aRiareba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

18. VI msoflio krebis dadgenileba mTelimarTlmadidebeli kavkasiis saqarTvelossaeklesio iurisdiqciaSi moqcevis Sesaxeb 250

saqarTvelos sapatriarqos adgili msoflio eklesiaTa rigSi 1438 wlis

krebaze, ucxouri masalebi, teqsti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 251

nawyveti florenciis saeklesio krebis oqmidan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254

ACTA SACRA OECUMENICI CONCILII FLORENTINI . . . . . . . . . . . . . . 254

saeklesio samarTlis werilobiTi wyaroebis Sesaxeb . . . . . . . . . . . . . . 255

Page 260: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros

260 mitropoliti anania jafariZe

redaqtori i. gorgiZe

kompiuteruli uzrunvelyofa T. revaziSvilis

red

gadaeca warmoebas 09.03.2012. xelmowerilia dasabeWdad 04.04.2012. qaRaldis zoma

60X84 1/8. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 16. tiraJi 100 egz.

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~, Tbilisi, kostavas 77

Page 261: kanonebi - meufeanania.info€¦ · blebis qorwineba aramarTlmadideblebTan. me-17 muxlSi aRniSnulia, rom didka-cobaSi Sesula Cveva `kidis-kide~ jvriswer-isa, roca jvrisweris dros