Kan Grubu Sistemleri veUygunluk Testleri

Prof.Dr.Ziya Bayraktaroğlu

Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi

23 kan grup sistemi250 kan grup antijeni

• Duffy,Rhesus,MNS,Lutheran,Kell,• P,Lewis,KIDD,Diego,Cartwright,Xg,Scannia,

•Dombrock,Colton,

•Knops,OK,gerbich, RAPH

ABO

• Karl Landsteiner

• Klinik önemi yüksek

• 4 ana fenotipivardır(A,B,AB,O)

• Daima plazmada antikor bulunur

• ABO gen-kromozom 9

Allele anneden Allele babadan Genotype çocuk Kan grup

A A AA A

A B AB AB

A O AO A

B A AB AB

B B BB B

B O BO B

O O OO O

H antijeni

• H geni

• Fucosylytranferase

• terminal sugar of a Precursor Substance (PS*).

• Fucose eklenir

A,B antijenlerin oluşumu

• A antijeni: A geni –N acetylgalactosaminyl transferase-

H antijeni- N-acetyl-D-galactosamine eklenir

• B antijeni:B geni-D-galactosyl transferase-

H antijeni- D-galactoseeklenir

O grup

• O geni enzim üretmez

• A,B antijenleri yoktur

• Eritrositlerinde yüksek miktarlarda H antijeni vardır.Niçin?

O > A2 > B > A2B > A1

> A1B

Plasma Plasma

Plasma

Plasma

A/AB/B subgrup

• A1

• A1B• A2

• A2B• A3

• Aint

• Ax

• Ael

• Am

• A1 ve A2 kişilerin eritrositleri anti-A reagentile kuvvetli reaksiyon verir

• %80 A1veya A1B ,%20 A2 veya A2B• A2 fenotiplerde %1-8 anti- A1 antikoru bulunabilir

• A2B fenotiplerde %22-35 anti- A1 antikoru bulunabilir

• anti- A1 genellikle Klinik önemi yok

• B kangrubunun alt grupları:• B3,Bm,Bx

Rhesus

• Rhesus maymunu 1940

• RH geni:1 nolukromozom

• En karışık sistem >45 antijen

• ABO dan sonra transfüzyon pratiğinde en önemli sistem

• D,C,c,E,e

• D= %80-anti-D

• RHD geni• D geni D proteinini kodlar

• D geni yok>d

• d,allel değil,d-proteini yok

• RHCE geni

• CE,Ce,cE,ce

• Fenotipler-antijene göre• D,C,c,e

• D,C,e

• D,C,c,E,e

• D,c,e

• D,c,E,e

• D,c,E

• D,C,E,e

• D,C,c,E

• D,C,E

• c,e

• C,c,e

• c,E,e

• C,c,E,e

Zayıf-D

• Eritrositlerde D antigenmiktarında azalma

• D antijen miktarı %10 a kadar düşebilir

• Zayıf D-bağışçı----�Rhnegatif işaretlenebilir-�alıcı Rh negatif (anti-D antikor)

• Bağışçıda zayıf D önemli

• “Zayıf D testi,indirekantiglobulin fazında test eritrositlerinin anti-D ile inkübasyonu prensibine dayanır”- ulusal rehber

• “Anti-D ile reaksiyon vermeyen eritrositlere zayıf D testi yapılmalıdır”

• Alıcıda önemsiz

Parsiyel D

• D antijenin yapısıdeğişmiştir-epitopların bir veya birkaçı yok

• En önemli fenotipi D-VI• Monoklonal miyarlar

hassas değil,poliklonalhassas

• İlk kez kan grup testi yapılan bağışçıda-D VI hassas miyar kullan-rehber

• Parsiyel D bağışçı->Rh+• Parsiyal D alıcı->Rh-

• Rhnull

• Cw antjeni• G antijeni• Rh mod

• Cis ürünü antijenler

MNS

• Düşük frekanslı antijenler

• U antijeni yüksek frekanslı

• Transfüzyon pratiği açısından S,s ve U antigenleri önemli

• Anti-S,Anti-s-�IgG�

hemolitik transfüzyon reak,HDN

M-N+S-s-NN

M+N+S-s-MN

M+N-S-s-MM

M-N+S-s+NNss

M-N+S+s+NNSs

M-N+S+s-NNSS

M+N+S-s+MNss

M+N+S+s+MNSs

M+N+S+s-MNSS

M+N-S-s+MMss

M+N-S+s+MMSs

M+N-S+s-MMSS

FenotipGenotip

P/Lutheran

• P

• Sadece bir antijen P1

• Antijen miktarı değişken

• Antijen yapımı >7 yaş

• P1 antijeni yok>P2

• P2 antijen değil

• Anti- P1 =IgM(soğuk antikor)

• Lutheran• Önemli Antijen:Lua,Lub

• Fenotipler:Lu(a+b-), Lu(a+b+),

• Lu(a-b+), Lu(a-b-)

• Zayıf immunojenik

• Antikorlar IgM veya IgG

• Lub antikoru yapanlara transfüzyon güç (yüksek frekans)

KELL/Lewis• KELL• Antijenler güçlü

immunojenik:K,k,Kpa,Kpb,Jsa,Jsb

• K en güçlü, Kpb, Jsb =yüksek frekans

• ABO ve Rhesus’tan sonra en önemli grup

• 7 nolu kromozom 22 allel

• Antijenler fetusda bulunur

• Antikorlar genellikle IgG

• Hemolitik transfüzyon reak,HDN

• Lewis• Antijenler eritrosit

membranında yapılmaz

• Plazmadan emilir

• Lewis geni, iki allel:Le,le

• Secretor geni:Se,se

• Antijenler;Lea,Leb

• Fenotip:Le(a-b+), Le(a+b-), Le(a-b-), Le(a-b-)(ABH yok)

• Antikorlar IgM,nadiren

hemoliz

Duffy/KIDD

• Duffy

• Fya Fyb Fy3 Fy4 Fy5

Fy6 Fyx

• Fya, Fyb önemli• Fy(a-b-) sıtmaya dirençli

• Antikorlar IgG>hemoliz

• KIDD

• Antijen:

Jka Jkb Jk3

• Fenotip: Jk(a+b),Jk(a+b+), Jk(a-b+), Jk(a-b-)

• Antikorlar IgG>>hemolitiktransfüzyon reaksiyonu,HDN

Diego/Cartwright/Xg,..

• Diego• Dia,Dib,Wra,Wrb,Wda,Rba,WAR

R,ELO,Wu,Bpa,Moa,Hga,Vga,

Swa,BOW,NFLD,Jna

• Dia,Dib,Wra,Wrb hemolitiktransfüzyon reaksiyonu

• Cartwright

• Yta, Ytb

• Anti- Yta antikoru>> hemoliz

• Xg,

• Scannia,

• Dombrock,

• Colton,

• LW,Chido/Rodgers,Gerbich,Cromer,

• Knops,Indian,O

Transfüzyon Öncesi Uygunluk Testleri

• Amaç:alıcıya zarar vermeyecek ve yaşam süresi kısalmayacak kan ürünün seçimi

• Uygunluk testi alıcı ve vericinin ABO uyumluluğunu garanti etmelidir

• Klinik öneme haiz tüm irregülerantikorlara karşı duyarlıolmalıdır

• Alıcıya ait eski kayıtlar• Uygun numune toplama• Alıcı ve vericinin ABO/Rh

gruplaması

• Serolojik Çapraz Karşılaştırma

• Elektronik Çapraz Karşılaştırma

Bağışçının numunesi ürün segmentinden alınmalıdır

Serolojik Çapraz Karşılaştırma

Donor RBCs(washed)

Patient serum

No agglutination ~ compatible

Agglutination ~ incompatible

• İmmediate spin• Alıcı serumunda antikor

tarama testi negatif ise

• Öyküde tanımlanmışantikor yok

• Yaşlılarda yanlış negatif-

• Anti-A,anti-B titrasyonudüşük

• AHG fazı

• 37oC inkübasyonuiçermelidir

• Düşük frekanslı antijenlere karşı gelişmiş antikorlara karşıhassas

• Bağışçının antijenik yapısıheterozigot ise güvenirlik azalır

Elektronik Çapraz Karşılaştırma

• Ulusal rehber• Alıcının kan grubu en az iki farklı

kan örneğinde çalışılmalıdır• Alıcının son 72 saat içerisinde

antikor tarama testi yapılmalı ve sonuç negatif olmalıdır

• Bağışcı ünite numarası,bileşenin adı,en az iki kez tanımlanmış alıcıABO/Rh kayıtları,alıcı antikor tarama testi sonuçları elektronik ortamda saklanmalıdır

• Sistem kan bileşeni ile alıcı test sonuçları arasında uygunsuzluk olduğunda uyarı vermelidir

• AABB –ulusal rehbereilave olarak-

• Sistem ABO uygunluğunu garanti etmelidir

• Alıcının ABO tayini kendilerinin belirlediği standartlara göre yapılmalıdır

• ABO tayininde aynınumuneden iki kez test yapılabilir

• Eski kayıtlardaki ABO bilgisi kullanılabilir

Teşekkürler