kamu personel seÇme sinavi 2013 ÖĞretmenlİk alan …1).pdffİzİk ÖĞretmenlİĞİ 2013 kpss...
TRANSCRIPT
KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI
2013 ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ
FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ
DEĞERLENDİRME RAPORU,
SORULARI VE ÇÖZÜMLERİ
Temmuz, 2013
FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ
2013 KPSS ÖABT Fizik Öğretmenliği testi sorularının genel anlamda öğretici ve kapsayıcı sorulardan oluştuğu görülmektedir. İlk kez uygulanan öğretmenlik alan bilgisi sınavında soruların ağırlıklı olarak lise müfredatında yer alan konulardan geldiği ancak 35. ve 37. soruların daha seçici sorular olduğu görülmektedir. Işık teorileri ve yay dalgalarından soru gelmemiştir. Alan eğitimi kısmında ise yoğun olarak güncellenen fizik öğretim programlarından soru sorulmuştur. Yöntem-teknik, öğrenme psikolojisi, ölçme değerlendirme ve fizik bilgisi harmanlanmıştır demek mümkündür.
Soru No: Soru No:1. Dalgalar (Su Dalgaları) 26. Optik2. Dinamik 27. Elektromanyetik Dalgalar3. Dinamik 28. Sesde Dopler Olayı4. Çembersel Hareket 29. Optik5. Enerji 30. Optik6. Enerji 31. Görelilik7. Genel Çekim 32. Görelilik8. Kesişen Kuvvetlerin Dengesi 33. Elektromanyetik Dalgalar9. İtme ve Momentum 34. Fotoelektrik
10. Eylemsizlik Momenti 35. Kuantum Mekaniği11. Elektrostatik 36. Enerji Seviyeleri12. Elektrostatik 37. Yarı İletkenler13. Elektrik 38. Radyoaktivite14. Elektrik 39. Radyoaktivite15. Sığaçlar 40. Atomaltı Parçacıklar16. Alternatif Akım 41. Fizik Öğretim Programı17. Elektrik 42. Yapılandırmacılık18. Manyetizma 43. Kavram Yanılgısı19. Manyetizma 44. Fizik Öğretim Programı20. Manyetizma 45. Fizik Bilgisi21. Isı ve Sıcaklık 46. Fizik Öğretim Programı22. Basınç 47. Bağımlı, Bağımsız Değişkenler23. Kaldırma Kuvveti 48. Fizik Bilgisi Doğası24. Madde ve Özellikler 49. Modelleme25. Isı Ve Sıcaklık 50. Fizik Bilgisi
3 Diğer sayfaya geçiniz.
1. Bu testte 50 soru vardır.
2. Cevaplarınızı, cevap kağıdının Fizik Öğretmenliği Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
0000000002013 - KPSS / ÖABT FİZİK ÖĞRETMENLİĞİ
1. Aynı derinlikteki denizde v, 2v büyüklüğündeki hızlarla ilerleyen teknelerin suda oluşturdukları dalgaların suya göre ilerleme hızlarının büyüklükleri sırasıyla v
1, v
2 dir.
Buna göre,
I. v1
= 2v2
II. v2
= 2v1
III. v1
= v2
eşitliklerinden hangileri doğru olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
Çözüm: Su dalgasının suda ilerleme hızı sadece ve sade-ce su derinliğine bağlıdır. Dolayısıyla teknelerin oluşturduk-ları dalgaların suya göre hız büyüklükleri birbirine eşittir.
v1 = v
2 'dir.
Cevap C
2. Sürtünmesiz yatay düzlemler üzerindeki her biri 3 kg kütleli K, L kutuları şekildeki düzenekler aracılığıyla hareket ettiriliyor.
K
3 kg 3 kg
L
1 kg
aK
aL
F=10N
K kutusunun ivmesi aK
ve L kutusunun ivmesi aL
olduğuna göre a
a
L
K oranı kaçtır?
(g=10m/s2), sürtünmesiz makaraların kütlesi ihmal
edilecektir.)
A) 3
2 B)
4
3 C) 1 D)
3
4 E)
2
3
Çözüm: Fnet
= m ⋅ a'dan
K kutusunun ivmesi,
( ) a a1 10 3 12
5K K&: := + =
L kutusunun ivmesi,
10 = 3 aL ⇒ a
L =
3
10
a
a
3
102
5
2 10
5 3
4
3
L
K:
:
= = =
Cevap B
3. Sürtünmesiz raylar üzerinde birbirlerine bir halatla bağlı K, L vagonları, L vagonuna bağlı başka bir hala-tı çeken F büyüklüğündeki kuvvetle hızlandırılıyor.
Halatın K vagonuna bağlı ucundaki gerilme kuv-vetinin büyüklüğü T
K ve aynı halatın L vagonuna
bağlı ucundaki gerilme kuvvetinin büyüklüğü TL
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi doğru-dur?
(Halatların kütlesi ihmal edilecektir.)
A) TK<F B) T
K< T
L C) T
K= T
L = F
D) TL< T
K D) T
L< F
Çözüm: Bir ipteki bütün gerilmeler aynı büyüklüktedir. Dolayısıyla
TK
= TL
'dir.
F K + L 'yi çekiyor.
TK
K'yi çekiyor.
Dolayısıyla F > TK
olur.
F > TK
= TL
'den
Cevap A
4. Çembersel hareketle ilgili,
I. Cisme etki eden net kuvvet hıza dikse o cisim daima çembersel hareket yapar.
II. Çembersel hareket yapan cismin hızı sabittir.
III. Çembersel hareket yapan cisme etkiyen bileşke (net) kuvvet sıfırdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm: Çembersel harekette her zaman merkeze yö-nelik merkezcil kuvvet vardır. Bu kuvvet daima merkeze yöneliktir ve hıza diktir.
Hızın büyüklüğü sabit, yönü değişkendir. Buna göre I. yargı doğru, II. ve III. yargılar yanlıştır.
Cevap A
4 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
5. Yoğunluğu 10 kg / m3 olan bir malzemeden yapılmış ve boyutları şekillerde belirtilen türdeş cisimler Şekil I’deki gibi üst üste durmaktadır.
2m 2m
4m 4m
4m 4m8m
8m
Şekil I Şekil II
10m
10m
2,5m
2,5m
Bu cisimleri Şekil II’deki konuma getirmek için yapılması gereken iş kaç kJ’dir?
A) 2,4 B) 24 C) 56 D) 72 E) 128
Çözüm: V = a ⋅ b ⋅ c'den
malt
= 10 ⋅ 4 ⋅ 8 ⋅ 2,5 = 800 kg üstteki cismin kütlesi,
müst
= 10 ⋅ 10 ⋅ 4 ⋅ 2 = 800 kg'dir. Yapılan iş,
W = ∆PE ⇒ W = P
Eson − P
Eilk
W = 800 ⋅ 4 ⋅ 10 + 800 ⋅ 10 ⋅ 10 − (800⋅2⋅10+800⋅9⋅1)
W = 32 ⋅ 103 + 80 + 103 − (16 ⋅ 103
+ 72 ⋅ 103)
W = 112 ⋅ 103 − 88 ⋅ 103 = 24 ⋅ 103j = 24kj
Not: Bu soruda yer çekimi ivmesi verilmemiş ama biz g = 10m/s2 alarak işlem yaptık.
Cevap B
6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan OP yolunun O nok-
tasından v büyüklüğündeki hızla gönderilen K cismi,
yerden hK
yükseklikteki P noktasında durup geri
dönüyor. Kütlesi K’ninkine eşit olan ve kaymadan
yuvarlanan L küresi ile M silindiri de aynı hızlarla O
noktasından gönderildiklerinde; L küresi hL
, M silindiri
de hM
kadar yükseldikten sonra durup geri dönüyor.
K
P
yatay
hK
O
v
Başlangıçta L ve M’nin açısal hızları birbirine eşit
olduğuna göre; hK, h
L, h
M arasındaki ilişki nedir?
(Sürtünmeler ihmal edilecektir.)
A) hK
= hL
= hM
B) hK
< hL
< hM
C) hK
< hM
< hL
D) hK
< hL
= hM
D) hL
= hM
< hK
Çözüm: K cismi sadece öteleme hareketi, L ve M cisim-leri hem öteleme hem de dönme hareketi yapıyor.Enerjinin korunumundan K için,
,
mv mgh
L i in
mv w I mgh
mv w mr mgh
mv m w r mgh
mv mgh
M i in
mv w I mgh
mv w mr mgh
mv m w r mgh
mv mgh
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
5
2
2
1
5
1
10
7
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
2
1
4
1
4
3
ç
ç
K
L
L
vL
L
M
M
vM
M
2
2 2
2 2 2
2 2 2
2
2 2
2 2 2
2 2 2
2
2
2
:
:
:
: :
: :
=
+ =
+ =
+ =
=
+ =
+ =
+ =
=
S
S
Buna göre hK
< hL
< hM
olur.
Cevap B
5 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
7. Yer küre, kütlesi hacmine homojen olarak dağıl-mış bir küre olarak varsayılırsa yer çekimi ivme-sinin (g) küre merkezinden olan uzaklığa göre değişim grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
(m: dünyanın kütlesi, G: Gravitasyon sabiti, R: dünya-nın yarıçapı)
A) ( )g G
R
m
2=
1
0 R r
B) ( )g G
R
m
2=
1
0 R r
C) ( )g G
R
m
2=
1
0 R r
D) ( )g G
R
m
2=
1
0 R r
E) ( )g G
R
m
2=
1
0 R r
Çözüm: Yer kürenin içinde çekim ivmesi y = k ⋅ d ⋅ r'dir.
Yer kürenin içinde g ile r doğru orantılıdır.
Yer kürenin dışında çekim ivmesi
' .gr
G mdir
2
:
=
Yer kürenin dışında g ile r ters orantılıdır.
İkisini birleştirerek çizim yaparsak:
( )g GR
m
2=
1
0 R r
Cevap E
8. Küresel bir top şekildeki K ve L eğik düzlemleri ara-sında dengede durmaktadır.
K
yatay
L
37o
K düzleminin topa uyguladığı kuvvetin büyüklüğü
NK, L düzlemininki N
L olduğuna göre,
N
N
L
K oranı
kaçtır?
(cos37o = 0,8; sin37o = 0,6)
A) 2
1 B)
3
2 C)
4
3 D) 1 E)
3
4
K
NL N
K
L
G
37o53o
37o53o
Çözüm: Lami teoremi uygulanırsa
, ,.
sin sin sin
G N N
N N
N
Nolur
90 37 53
0 6 0 8 4
3
o oK
oL
K L
L
K&
= =
= =
Cevap C
6 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
9. Cihan, elindeki iki özdeş yumurtayı düşürmüş ve aynı yükseklikten düşen yumurtalardan birinin parkeye düşerek kısa sürede kırıldığını diğerinin ise tüylü bir halının üzerine düşerek kırılmayıp sekmeden durdu-ğunu gözlemiştir.
Zemin tarafından yumurtalara etkiyen kuvvetin
büyüklüğü ve itmenin değeri sırasıyla parkeye
düşen yumurta için F1
ve I1
tüylü halıya düşen için
F2
ve I2
olduğuna göre, F1
ve F2
ile I1
ve I2
arasında-
ki ilişki nedir?
A) F1 = F
2, I
1 = I
2 B) F
1 = F
2, I
2 = I
1
C) F2 < F
1, I
1 < I
2 D) F
2 < F
1, I
2 < I
1
E) F
2 < F
1, I
1 = I
2
Çözüm: Parke zemin, tüylü bir halıdan daha sert olduğundan parke zemine düşen yumurtanın etkileşme süresi, tüylü halı zemine düşen yumurtanın etkileşme süresinden daha kısadır. Yumurtalara uygulanan itme, yumurtaların momentum değişimlerine eşittir.
Yumurtalar aynı yükseklikten bırakıldıkları için parke ve tüylü halıya çarpma hızları eşittir. Son hızları sıfır olduğu için yumurtaların momentum değişimleri eşittir. Bu yüzden
I1
= I2
olur.
I1
= F1
⋅ ∆t
1
I2
= F2
⋅ ∆t
2'dir.
∆t1 < ∆t
2 olduğundan F
2 < F
1 olur.
Cevap E
10. Şekildeki m kütleli ve , uzunluğundaki katı ve homo-
jen çubuğun O noktasından geçen dönme eksenine
göre eylemsizlik momenti ' .m dir12
1 2,
6
,
2
,
P O
É É
Aynı çubuğun, kütle merkezinden 6
, uzaklığın-
daki P noktasından geçen dönme eksenine göre
eylemsizlik momenti kaç ?m olur2,
A) 36
1 B)
16
1 C)
9
1 D)
3
1 E)
2
1
Çözüm:
2
,
2
,
O
É
Her bir parçanın eylemsizlik momentini bulalım. Parça-
ları, O noktası etrafında aynı yönde dönen boyları 2
,,
kütleleri m
2 olan iki çubuk olarak düşünebiliriz.
Tüm çubuğun eylemsizlik momenti iki parçanın eylemsiz-lik momentinin toplamına eşittir.
( ) ( )
.
m km
km
mk
mk
m
mk
m
k olur
12
1
2 2 2 2
12
1
8 8
12
1
4
3
1
2 2
2 2 2
2 2
: :
: :
,, ,
, , ,
, ,
= +
= +
=
=
Bir nokta etrafından dönen çubuğun eylemsizlik momenti parçaların eylemsizlik momentleri toplamına eşittir.
P
I IIÉ
2 6
, ,−
6 2
, ,+
I. parçanın boyu 2 6 6
3
( ) ( )3 1
, , , ,− =
−
6
2
3
, ,= olur. Kütlesi de
m
3 olur.
II. parçanın boyu .olur6 2 6
4
3
2
( )3
, , , ,+ = = Kütlesi de
.m
olur3
2
.
Im m
Im m m
I m olur
3
1
3 3 3
1
3
2
3
2
81 81
8
81
9
9
1
2 2
2 2 2
2
: : :
, ,
, , ,
,
= +
= + =
=
e eo o
Cevap C
7 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
11. Yarıçapları sırasıyla 2r, r olan yüklü K, L iletken
küreleri birbirine dokundurulduktan sonra birbirleriyle
etkileşmeyecek bir uzaklıkta tutulmaktadır.
VK
VL
qL
qK
2r
yalıtkansaplar
rK
L
Son durumda iletken kürelerin yükleri sırasıyla
qK
, qL
ve elektriksel potansiyelleri de VK
, VL
olduğuna göre; qK
, qL
ve VK
, VL
arasındaki ilişki
nedir?
YüklerElektriksel
potansiyeller
A) qL
= qK
VK
= VL
B) qL
= qK
VK
= 2VL
C) qL
= 2qK
VK
= 2VL
D) 2qL
= qK
VK
= VL
E) 2qL
= qK
2VK
= VL
Çözüm: Birbirine dokundurulan kürelerin son potansi-yelleri birbirine eşit olur; yükleride yarı çapları oranında paylaşırlar.
VK
= VL
ve qK = 2q
L'dir.
Cevap D
12. Kalınlığı ihmal edilen, çizgisel yük yoğunluğu sabit ve çembersel simetriye sahip özdeş dört tel şekildeki gibi yerleştirilmiştir.
−q
+q
+q
+q
O
R
R x
y
Buna göre, O merkezindeki elektrik alanının bü-yüklüğü kaç k
R
q
2'dir?
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4
Çözüm:
−q
−q
+q
+q
0
R
R x
y
Her bir tel parçasındaki yükleri tellerin orta noktalarında noktasal olarak düşünebiliriz.
−q
−q
+q
+q
0R
R
R
R
x
y
oluşan elektrik alanlarını çizerek
−q
−q
+q
+q
0R
R
R
R
x
y
.ER
kq
R
kq
R
kqolur2
2 2 2= + =
Cevap C
8 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
13. Şekildeki elektrik devresinde galvanometreden geçen
akım sıfırdır.
ε
6Ω
2Ω 3Ω
Rx
G+−
Buna göre, Rx direnci kaç ohmdur?
A) 1 B) 2 C) 4 D) 9 E) 18
Çözüm: Galvanometreden akım geçmediğine göre dirençlerin çapraz çarpımları birbirine eşittir.
.R R olur2 3 6 9x x&: : Ω = =
Cevap D
14. Dirençleri R olan, özdeş K, M karbon çubukları, şekil-
deki gibi birbirine temas edecek biçimde durmaktadır.
1 yönü
K
MR
R
2 yönü
,
3
,
+ -
Buna göre,
I. Devreden geçen i akımını artırmak için K çubu-ğu 1 yönünde çekilmelidir.
II. M çubuğu 1 yönünde hareket ettirilip iki çubuk üst üste gelirse devreden geçen akım üç katına çıkar.
III. Devreden geçen i akımını artırmak için M çubu-ğu 2 yönünde çekilmelidir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
Çözüm:
1 yönü
K
MR
R
2 yönü
,
3
,
+ -
' .Rr
ve V i R dir:
,ρ = =
K çubuğu 1 yönünde çekilirse eş değer direncin boyu artar. Bu yüzden R
eş de artar. Devreden geçen i akımı
azalır. (I. yargı yanlış.)
, uzunluğundaki çubuğun direncini R alırsak, 3
, uzunlu-
ğundaki çubuğun direnci R
3,
3
2, uzunluğundaki çubuğun
direnci R
3
2 olur. Devreyi yeniden çizersek
2R/3 2R/3R/3
R/3
+−
.
RR R R
RR R
olur
3
2
6 3
2
6
9
2
3
þ
( ) ( ) ( )
þ
e
e
2 1 2
= + +
= =
M çubuğu 1 yönünde hareket ettirilip çubuklar üst üste gelirse dirençler birbirine paralel olur.
R
R
+−
.RR
olur2þe =
2 .
V iR
V iR
i
iolur
2
3
3
1
2
1
2
1&
:
:
=
==
Akım üç katına çıkar. (II. yargı doğru). M çubuğu 2 yönün-
de çekilirse dirençler birbirine seri olur. Dolayısıyla Reş
artar. Reş
artınca da devreden geçen akım azalır. (III. yargı
yanlış.)
Cevap B
9 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
15. Bir sığaca V gerilimi uygulanarak q yükü ile yüklen-diğinde sığaçta U elektriksel enerjisi depolanmaktadır.
++++
+
V
−−−−
−
Sığaç devreden ayrılmadan levhalar arasına dielektrik madde konulup yeterince beklenildik-ten sonra V, q ve U’nun değişimi aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
V q U
A) Değişmez Değişmez Artar
B) Değişmez Artar Artar
C) Artar Artar Artar
D) Artar Azalır Azalır
E) Azalır Azalır Azalır
Çözüm: ++++
+
V
−−−−
−
Yalıtkan bir malzeme konulduğundan sığacın sığası artar.
'Cd
Aden0
0ε
ε= artarsa C'de artar.
q = V ⋅ C 'den üretecin potansiyeli değişmediğinden V değişmez. C arttığından q 'da artar.
U2
1= qV' den q arttığından dolayı U da artar.
Cevap B
16.
K
K
M
R
2R
3R
XC=2R
XL=R
XC=2R X
L= R
X=VO sinωt
X=VO sinωt
V=VO sinωt
Özdeş güç kaynaklarına bağlı şekildeki alternatif akım devrelerinde, dirençleri farklı K, L, M lamba-larının parlaklıkları sırasıyla P
K, P
L, P
M, olduğuna
göre, bunlar arasındaki ilişki nedir?
(Lambalar omik direnç olarak kabul edilecektir ve bobinlerin omik direnci ihmal edilecektir.)
A) PK
< PM
< PL B) P
K = P
L < P
M C) P
M < P
L < P
K
D) PM
< PL
= PK
D) PM
= PK
< PL
Çözüm: K lambasının bulunduğu devrenin empedansı
( )Z R R Z R2 5K K2 2 2= + = =
L lambasının bulunduğu devrenin empedansı
( )Z R R Z R2 5L L2 2 2
&= + =
M lambasının bulunduğu devrenin empedansı
( ) ( )Z R R R Z R3 2 10M M2 2 2
&= + − =
Etkin akımları bulursak
, , ,iR
Vi
R
Vi
R
V
5 5 10K L M= = =
lambanın parlaklığı lambanın gücü ile ifade edilir.
.
PR
VR
R
V
PR
VR
R
V
PR
VR
R
V
P P P olur
5 5
52
5
2
103
10
3
< <
K
L
M
K M L
2 2
2 2
2 2
:
:
:
= =
= =
= =
f
f
f
p
p
p
Cevap A
10
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
Diğer sayfaya geçiniz.
17. 12 voltluk gerilime sahip bir akü, otomobilin elektrik devresine 20 amperlik akım verdiğinde akünün iki kut-bu arasındaki potansiyel farkı 11,6 volta düşmektedir.
Bu akünün iç direnci kaç ohmdur?
A) 0 B) 0,02 C) 0,04 D) 0,20 E) 0,40
Çözüm:
'
,
,
,, .
V i r den
r
r
r olur
11 6 12 20
20 0 4
10
0 20 02
:
:
ε
Ω
= −
= −
=
= =
Cevap B
18. Bazı maddeler bir dış manyetik alan içine konuldu-ğunda oluşan tork, elektronların manyetik momentle-rinin alan yönünde yönelmesine sebep olur ve madde mıknatıslanma özelliği kazanır. Dış manyetik alan kaldırıldığında mıknatıslanma özelliği de kaybolur.
Buna göre, dış manyetik alanı arttırıcı katkı sağlayan bu tür maddelerin adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Antiferromanyetik B) Ferrimanyetik
C) Ferromanyetik D) Diyamanyetik
E) Paramanyetik
Çözüm: Paramanyetik maddeler, manyetik alan içerisine konulduklarında alanla aynı yönde çok zayıf mıknatısla-nan ve alanın kuvvetli tarafına çekilen maddelerdir. Bu maddelerin bağıl manyetik geçirgenlikleri 1'den biraz bü-yüktür. Yukarıdaki özellik soruda verilen özellikle aynıdır.
Cevap E
19. Dikdörtgen biçimindeki akım çerçevesinden, şekilde gösterildiği yönde I akımı geçmektedir.
Ú
Ú
Ú
Ú
Ú
Ú
K
L
M
I
I akımının etkisiyle K, L, M noktalarında oluşan manyetik alan vektörlerinin yönleri aşağıdakiler-den hangisidir?
(L noktası akım çerçevesinin merkezindeyken K ve M noktaları akım çerçevesine yeterince yakındır;
X : sayfa düzlemine dik ve içe doğru,
: sayfa düzlemine dik ve dışa doğru)
K L M
A) X
B) X X
C) X
D) X X
E)
Çözüm: Baş parmak akım yönünde olursa teli kavrayan parmaklar manyetik alanı gösterir (sağ el kuralı)
En üst telden geçen akım K'daki manyetik alanın yönünü belirler.
L'de bütün akımların oluşturduğu manyetik alanlar X 'dir.
M'de ise en alttaki telden geçen akım manyetik alanın yönü-nü belirler.
Cevap A
11
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
20. Dikdörtgen şeklindeki bir ilmek tel, 2T şiddetindeki düzgün manyetik alan ortamının dışına doğru 2 m / s lik sabit hızla çekilmektedir. Mıknatıslar arasındaki B manyetik alanı düzgün olup diğer bölgelerde ise manyetik alan sıfırdır.
N
B
S
v=2 m/s,
İlmeğin bir kenarının boyu , = 50 cm olduğuna göre, ilmekte indüklenen emk’nin mutlak değeri kaç volttur?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Çözüm:
B V
B V
volt
2 22
1
2
: :
: :
: :
,
,
ε
ε
ε
ε
= −
= −
=
=
Cevap B
21. Yer küre yüzeyi, deniz ve kara parçalarından meyda-na gelmiştir. Deniz suyunun sıcaklığı, kara parçasının sıcaklığına göre kış aylarında daha yüksek olurken yaz aylarında daha düşüktür.
Bunun nedeni,
I. Suyun özısısı kara parçasınınkine göre daha yüksektir.
II. Birim zamanda suyun soğurduğu enerji kara par-çasına göre daha azdır.
III. Suyun ısıl eylemsizliği kara parçasınınkine göre daha yüksektir.
yargılarından hangileri olabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm: Öz ısısı büyük olan maddeler geç ısınır geç soğur. I. yargı doğru. Birim zamanda suyun soğurduğu enerji kara parçasına göre daha fazladır. II. yargı yanlış.
Isıl eylemsizlik bir maddenin ısı iletkenliği ve birim ha-cimdeki ısı sığası ile ilgili bir kavramdır. Isıl eylemsizliği büyük olan maddelerin ısı iletkenliği ve birim hacimdeki ısı sığaları büyük olur. III. yargı da doğrudur.
Cevap D
22. İnsan vücudunun dayanabileceği maksimum basıncın 12 atm olduğu kabul edilirse bir gölde dalınabilecek maksimum derinlik kaç metre olur?
(1 atm =105 N / m2, g=10 m / s2, dsu
= 1 g / cm3)
A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 140
Çözüm: Açık hava basıncı 1 atm olduğundan suyun uygulayacağı maksimum basınç 11 atm olmalıdır.
'
.
dcm
g
m
kg
dm
kg
P h d g den
h h m olur
1 110
10
10
11 10 10 10 110
su
su
3 6 3
3
33
5 3&
:
: :
: : :
= =
=
=
= =
−
−
Cevap B
23. Su dolu özdeş taşırma kaplarının içine eşit hacimli üç farklı cisim atıldığında denge konumu şekildeki gibi oluyor.
K L N
Bu durumda K, L, N kapları tartıldığında kütleleri
sırasıyla mK, m
L, m
N olduğuna göre, bunlar arasın-
daki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir?
A) mN
< mL
< mK B) m
K < m
L < m
N C) m
K < m
L = m
N
D) mK
= mL
= mN
E) mK
= mL
< mN
Çözüm: Taşırma kabına bırakılan cisimler yüzüyor ya da askıda kalıyorsa kütlesi kadar sıvı taşırır. Batıyorsa taşan sıvının kütlesi cismin kütlesinden küçük olur. Dolayısıyla taşırma kabının kütlesi artar.
Bu yüzden
mK
= mL
< mN
olur.
Cevap E
12 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
24. Yer kürenin atmosferini oluşturan; azot, oksijen, hidrojen gibi gazlar yer kürenin çevresinde onlarca kilometre (−40 km) yarıçapında küresel bir hacme dağılmıştır.
Atmosferi oluşturan bu gazların uzayın derinlikle-rine dağılmadan bir arada durmasının nedeni,
I. Atmosferi oluşturan gazlara etkiyen yer çekim kuvveti, diğer kütle çekim kuvvetlerine göre daha büyüktür.
II. Atmosferi oluşturan gazların ortalama hızları, yer yüzünden kurtulma hızlarından küçüktür.
III. Atmosferin, deniz seviyesine yakın bölgelerde yoğunluğu dış bölgelerine göre daha fazladır.
yargılarından hangileriyle ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm: Atmosferdeki gazlara etkiyen yer (dünya) çekim kuvveti, Ay'ın, Mars'ın, Güneş'in çekim kuvvetinden büyük olduğu için gazlar yer yüzeyinden uzaklaşamaz. (I. yargı doğru)
Atmosferi oluşturan gazların ortalama hızları, yeryüzünden kurtulma hızlarından küçük olduğu için gazlar yeryüzünden kurtulamazlar. (II. yargı doğru.)
III. yargının olayla hiç ilgisi yoktur.
Cevap D
25. Deniz seviyesinde, soğuk bir günde dışarıda üstü açık bırakılan bir kalorimetre kabının içindeki bir mik-tar su, şekilde gösterildiği gibi donmuştur.
K
L
M su
buz
Buna göre; K, L ve M noktalarının sıcaklıklarıyla ilgili olarak,
I. K noktasının sıcaklığı 0 oC’dir.
II. L noktasının sıcaklığı 0 oC’dir.
III. M noktasının sıcaklığı 0 oC’dir.
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Deniz seviyesinde buz ile suyun temas ettiği noktalarda sıcaklık 0o C'dir. Dolayısıyla II. yargı kesinlik-le doğrudur.
Diğerleri için kesin bir şey söylenemez.Cevap B
26. Gökyüzüne bakıldığında tonu değişse de genellikle mavi renkte görünür.
Gökyüzünün mavi renkte görünmesinde etkili olan ışık olayı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Atmosferdeki azot ve oksijen gibi moleküllerin, mavi dışındaki ışığı soğurması
B) Atmosferdeki azot ve oksijen gibi moleküllerin; mor, mavi ve yeşil ışığı diğerlerine göre daha fazla saçması
C) Atmosferdeki azot ve oksijen gibi moleküllerin, kırmızı ışığı yansıtması
D) Atmosferdeki azot ve oksijen gibi moleküllerin, sadece mavi ışığı kırınıma uğratması
E) Atmosferdeki azot ve oksijen gibi moleküllerin, sadece mavi ışığı kırılmaya uğratması
Çözüm: Işık atmosferden geçerken ortamdaki parça-cıklardan etkileniyor. Bu etki parçacıkların büyüklüğüne ve ışığın dalga boyuna bağlı olarak farklı şekilde kendini gösteriyor. Eğer parçacıklar ışığın dalga boyundan çok daha küçükse Rayleigh saçılması oluyor ve küçük dalga boyları parçacıklarla etkileştiklerinde her yöne yayılıyor. Gaz molekülleriyle ışığın etkileşmesinde küçük dalga boyları (yani mavi, mor ve yeşil) daha fazla tercih ediliyor. Daha büyük dalga boyları nispeten etkileşmeden yolları-na devam ediyor.
Cevap B
27. Bir elekromanyetik dalganın manyetik alanının genliği 3x10−7 T ise elektrik alanının genliği kaç N / C dir?
(ışık hızı : c = 3x108 m/s)
A) 3x10−7 B) 1x1015 C) 9x1015
D) 3 E) 90
Çözüm:
'
/
E B c den
E
E N C
3 10 3 10
90
7 8
:
: : :
=
=
=
−
Cevap E
13 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
28. Bir ambulansın sireni 450 Hz frekanslı ses çıkarmak-tadır.
Ambulans, hastaneye 144 km / saat hızla yakla-şırken hastanede bulunan bir kişi siren sesinin frekansını kaç Hz olarak algılar?
(sesin havadaki hızı = 340 m / s)
A) 397 B) 403 C) 503 D) 510 E) 594
Çözüm: da = algılanan frekans
dk = kaynağın frekansı
vg = gözlemcinin hızı
vk = kaynağın hızı
' .
.
f fv v
v vdir
vsaat
km
s
m
vs
molur
1443600
144 1000
40
a kk
g
k
k
!
!
:
=
= =
=
f p
Ambulans yaklaşırken Vk
− , uzaklaşırken + alınır.
.
f
f Hz olur
450340 40
340 0
300
450 340510
a
a
!
:
=−
= =
e o
Cevap D
29. Bir kalem, küresel bir aynanın 10 cm uzağına asal eksene dik olarak yerleştirilmiştir.
Aynada, kalemin iki kat büyük ve düz bir görüntü-sü oluştuğuna göre, küresel aynanın türü ve odak uzaklığı aşağıdakilerden hangisidir?
Türü Odak uzaklığı (cm)
A) Çukur 10
B) Tümsek 10
C) Çukur 20
D) Tümsek 20
E) Çukur 25
Çözüm: Çukur aynada düz görüntüler cisimden büyük olur. Tümsek aynadaki görüntüler ise cisimden küçük olur. Dolayısıyla ayna çukur aynadır. Çukur aynada ayna-
ya f
2 uzaklığındaki cismin görüntüsü aynanın arkasında f
uzaklığında olup cismin iki katıdır.
' .f
f cm dir2
10 20&= =
Cevam C
30. Işığı kırma indisi 2
3 olan camdan yapılmış bir
merceğin havadaki odak uzaklığı f ise su içindeki
odak uzaklığı kaç f dir?
( , )n n3
41su hava= =
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
Çözüm:
2
2
2
'f n
n
R Rden
f
RR
R R
f
x
f
xx f
11
1 1
1
3
4
3
11
1
3
11 1
8
9 8
3 2
2
1
1
84
o
m
2
12
1 2
& &:
= − +
=
− +
− +
=−
−
= =
f f
f
f
p p
p
pR1f
R1f
R1f
R1f
Cevap D
31. Bir araç, durgun hâlden harekete başlayıp ışık hızına yakın bir hıza kadar hızlanmaktadır.
Bu araca ait aşağıdaki büyüklüklerden hangisi, yerdeki bir gözlemciye göre hıza bağlı olarak artmaz?
A) Toplam enerji
B) Kinetik enerji
C) Geçen süre
D) Momentum
E) Kütle
Çözüm: Yerdeki gözlemciye göre, ışık hızına yakın hareket eden araçların sadece kütlesi değişmez. Diğer büyüklüklerin hepsi artar.
Cevap E
14 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
32. Bir elektron kaç c hızla hareket ederse toplam enerjisi durgunluk enerjisinin iki katı olur?
(c : ışığın boşluktaki hızı)
A) 3
2 B)
2
2 C)
2
3 D)
2
1 E) 1
Çözüm:
.
E mc mc
olur
c
v
c
v
c
c v
c v c v c
v c olur
2
2
1
1
2
1
1
4 1
4 4 4 3
2
3
T2 2
2
2
2
2
2
2 2
2 2 2 2 2&
γ
γ
γ
= =
=
=
−
=
−
−=
− = =
=
f p
Cevap C
33. Sürekli spektrum x-ışınları, aşağıdakilerden han-gisinin sonucunda elde edilir?
A) Hızlandırılmış elektronların bir hedefe çarptırıla-rak durdurulması
B) Temel hâldeki atomun uyarılması
C) Uyarılmış atomun temel hâle gelmesi
D) Görünür bölge ışınlarının kırmızıya kayması
E) Metallerin soğutulması
Çözüm: Hızlandırılmış elektronlar metal bir levhaya çarptırılarak, levhadaki hedef atomun (+) yüklü çekirde-ğinden kaynaklanan coulomb kuvvetleri tarafından ya-vaşlatılır. Bu yavaşlatma sonucunda her enerji düzeyinde x - ışını oluşturabildiğinden bu ışınlara sürekli spektrum x - ışını denir.
Cevap A
34. Eşik dalga boyu 5λ olan bir metale, dalga boyu 3λ olan fotonlar gönderildiğinde sökülen fotoelektronların kinetik enerjisi E olmaktadır.
Aynı metale λ dalga boylu fotonlar gönderilirse sökülen fotoelektronların kinetik enerjisi kaç E olur?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
Çözüm:
E E E
hc hcE
Ehc hc E
E E E
hc hcE
hc hcE
EE
E E
3 5
15
2
2
15
5
5
5
5
4
2
15
6
foton ba kinetik
foton ba kinetik
kinetik
kinetik
kinetik
kinetik
ð
ð
&
:
λ λ
λ λ
λ λ
λ
= +
= +
= =
+
= +
−=
=
=
=
Cevap C
35. Kütlesi 0,5 miligram olan bir parçacık, birbirinden 0,6 nanometre uzaklıkta bulunan iki sızdırmaz duvar arasında hapsedilmiştir.
Bu parçacığın taban durum enerjisi kaç J’dir?
(h = 6x10-34 J ⋅ s)
A) 2,5 x 10−43 B) 5x10−43 C) 5x10−42
D) 7,5 x 10−42 E) 25 x 10−42
Çözüm:
' ,
( )
( )
, ' .
EmL
n hden n i in
E
E
E
E j dir
81
8 5 10 6 15 10
6 10
40 10
6 6 10
40
110
2 5 10
ç2
2 2
7 2
34 2
27
68
41
43
:
: : : : :
:
:
: :
:
:
= =
=
=
=
=
−
−
−
−
−
−
Cevap A
15 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
36. Bohr atom modeline göre, hidrojen atomunda n=2 seviyesindeki bir elektrona eşlik eden de Broglie dalga boyu kaç a
0'dır?
(a0
: Bohr yarıçapı)
A) π B) 2π C) 4π D) 6π E) 8π
Çözüm:
r aZ
n
r a
r a
L mvr
hm v a
hP a
P
ha
P
ha
1
2
4
22
4
4 4
4
n 0
2
2 0
2
2 0
0
0 0
0
&
&
:
:
: : : :
: :
π
ππ
λ λ π
=
=
=
=
=
= =
= =
Cevap C
37. Bir yarıiletkenden üretilen 400 nanometre dalga boylu ışık için yarıiletkenin enerji bant aralığı yaklaşık kaç eV’dir?
(hc = 12400 eV Ao
)
A) 1,2 B) 2,5 C) 3,1 D) 4,3 E) 5
Çözüm:
, .Ehc
eV olur400
124003 1
λ = = =
Cevap C
38. Kararlı bir X714 elementinin nükleon başına düşen
bağlanma enerjisi E olduğuna göre, bu elementin çekirdeğinin toplam bağlanma enerjisi kaç E'dir?
A) 14
1 B)
7
1 C) 7 D) 14 E) 21
Çözüm: Nükleon sayısı, kütle numarası demektir. Dola-yısıyla 14 nükleonu olan X elementinin enerjisi 14E'dir.
Cevap D
39. Bazı radyoizotopların bozunma reaksiyonları,
I. 14C → 14N + e−
+ v_
II. 12N → 12C + e+
+ v
III. 238U → 234Th + 4He
olarak verilmektedir.
Bu bozunmalardan hangileri beta bozunmasıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
Çözüm: I ve II'deki reaksiyonlar β, III'deki reaksiyon α'dır.
Cevap D
40. Maddenin yapısında bulunan parçacıklarla ilgili aşağıdaki sınıflandırmalardan hangisi doğrudur?
Hadron grubu Lepton grubu
A) Elektron Proton ve Nötron
B) Nötron Proton ve Elektron
C) Proton Nötron ve Elektron
D) Elektron ve Proton Nötron
E) Proton ve Nötron Elektron
Çözüm: Leptonlar noktasal parçacık olup kütleleri çok küçük olduğundan başka parçacıklara bölünemez, had-ronlar kütlesi büyük olup bozularak başka bir hadrona dönüşebilir. Elektron başka parçacıklara dönüşemediğin-den lepton grubundadır. Proton ve nötron başka parça-cıklara dönüşebildiğinden hadron grubuna girer.
Cevap E
41. 2011 yılında güncellenen Fizik Öğretim Programı’nın vizyonunu aşağıdakilerden hangisi en iyi şekilde ifade etmektedir?
A) Topluma üretken bireyler yetiştirmek
B) Test sınavlarında başarılı öğrenci yetiştirmek
C) Çağdaş öğrenme ve öğretme yaklaşımları kullanmak
D) Fizik konusunda bilgili bireyler yetiştirmek
E) Geleceğin bilim insanlarını yetiştirmek
Çözüm: 2011 yılında güncellenen Fizik Öğretim Programı'nın vizyonu, fizik dersinde öğrenilen bilgileri günlük yaşamda kullanarak ve yapılandırmacılık anla-yışıyla yaparak; yaşayarak öğrenmedir. Kazanımların temelinde topluma üretken bireyler yetiştirmek esas alınmıştır.
Cevap A
16 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
42. Bir öğretmen, ince kenarlı merceğin özelliklerini, yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı temel alınarak geliştirilen yöntemlerden birine göre öğretmeyi amaç-lamaktadır.
Buna göre öğretmen,
I. öğrencilerin ince kenarlı merceklerle ilgili hazır bulunuşluk düzeylerini ortaya çıkarma,
II. ince kenarlı merceklerin odak uzaklığını tanım-latma,
III. ince kenarlı merceklerin ışığı topladıkları nokta-nın yerini belirlemeye yönelik etkinlikler yapma,
IV. ince kenarlı mercekleri keşfetme amaçlı basit gözlemler yapma,
V. merceklerin kullanım alanları ile ilgili örnekler ver-me
adımlarını hangi sırada izlerse amacına ulaşmış olur?
A) I, II, III, IV, V
B) I, IV, III, II, V
C) II, III, IV, I, V
D) II, V, III, I, IV
E) IV, V, III, II, I
Çözüm: Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı temel alına-rak giriş, keşfetme, açıklama, derinleştirme ve değerlen-dirme sırasına göre verilen örnek incelenirse sıralama: Önce ön bilgileri yoklama (I), örnek ile ilgili öğrencilerin kendilerinin keşfetmeleri sağlama (IV), öğretmenin etkinlikleri (III), derinleştirme (II), değerlendirme (V) şeklindedir.
Cevap B
43. Öğrencilerin “Hareket hâlindeki bir cisme, her zaman hareketi yönünde etkiyen bir net kuvvet olmalıdır.” şeklinde bir kavram yanılgısına sahip olup olmadığını belirlemek isteyen bir öğretmen, aşağıdaki iki aşamalı testi uygulamaktadır.
1. Aşama: Aşağıdan yukarıya doğru atılan bir cisme yerden maksimum yüksekliğe çıkıncaya kadar geçen sürede etkiyen net kuvvet için ne söylenebilir?
a) Yukarı yönlü sürekli azalan büyüklüktedir.
b) Aşağı yönlü sabit büyüklüktedir.
2. Aşama: Testin 1. aşamasındaki seçeneği neden seçtiğinizi belirtiniz?
a) Cisim yukarı yönlü hareket ettiği için cisme hareket yönünde etkiyen bir net kuvvet olmalıdır.
b) Yer çekimi kuvveti cisme daima etkir.
Bu testin 1. ve 2. aşamasında hangi seçenekleri seçen öğrencilerin, bu kavram yanılgısına sahip olduğu söylenebilir?
1. Aşama 2. Aşama
A) a a
B) a b
C) b a
D) b b
E) a veya b b
Çözüm: "Hareket halindeki bir cisme her zaman hareket yönünde net kuvvet uygulanmalıdır." şeklinde bir kavram yanılgısı olan öğrenciler:
1. Aşamada yukarı atılan cisme:a) "Yukarı yönlü sürekli azalan kuvvet uygulanır." diye düşünmelidir.
2. Aşamada ise 1. aşamadaki seçeneğin seçim nedeni:a) "Cisim yukarı yönlü hareket ettiği için cisme hareket yönünde etkileyen kuvvet olmalıdır." diye düşünmelidir.
Cevap A
17 Diğer sayfaya geçiniz.
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
44. 2011 yılında güncellenen Fizik Öğretim Progra-mı’ndaki ölçme yaklaşımıyla ilgili,
I. Bilişsel boyut yanında duyuşsal alan da ölçülme-lidir.
II. Sonuç ile birlikte süreç de ölçülmelidir.
III. Not verme yanında dönüt verme amaçlı da ölçüm yapılmalıdır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm: 2011 yılında güncellenen Fizik Öğretim Programı'nda ölçme değerlendirme yaklaşımında:
Bilişsel, duyuşsal, psikomotor, süreçlerin ölçülmesi, ürün ile birlikte sürecinde değerlendirilmesi, not verme ile birlikte dönüt - düzeltmenin de kullanılması vardır.
Cevap E
45. Teori ve kanunla ilgili olarak,
I. Teoriler içerik olarak kanunlara kıyasla daha kap-samlı olabilir.
II. Kanunlar, mutlak ve değişmez doğrular içerir.
III. Teoriler yeterince bilimsel veriyle desteklendiğin-de kanuna dönüşür.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Teori ve kanunla ilgili,
I. Teori kanuna göre daha kapsamlıdır. (Doğru)
II. Kanunlar mutlak ve değişmez kanunlarıdır. (Yanlış)
III. Teoriler yeterince bilimsel veriyle kanuna dönüşür. (Yanlış)
Cevap A
46. 2011 yılında güncellenen Fizik Öğretim Programı’nda “bilgi kaynaklarının güvenilir ve geçerli olup olmadığını kontrol etme”ye yönelik kazanım, hangi beceri alanı altında kodlanmıştır?
A) Bilimsel süreç becerileri
B) Problem çözme becerileri
C) Fizik-teknoloji-toplum-çevre etkileşimleri
D) Bilişim ve iletişim becerileri
E) Tutum ve değerler
Çözüm: 2011 Fizik Öğretim Programı'nda 'bilgi kaynakla-rının güvenilir ve geçerli olup olmadığını kontrol etmeye" yönelik kazanım bilişim ve iletişim becerileri altında kodlanmıştır.
Cevap D
47. Bir öğretmen, öğrencilerinden iki farklı maddeden ya-pılmış aynı büyüklükteki topların hangisinin basketbol topu olmaya daha uygun olduğunu araştırmalarını istemiştir. Öğrenciler bu soruya cevap bulabilmek için hava pompasıyla şişirdikleri topları, yerden aynı yük-seklikten, aynı ahşap zemin üzerine bırakıp zıplama yüksekliklerini ölçerek veri toplamışlardır.
Öğrencilerin, yaptıkları deneyde sabit tutmaları gerekirken sabit tutmadıkları değişken aşağıdaki-lerden hangisidir?
A) Topların yapıldığı madde
B) Topların zıplama yüksekliği
C) Zıplama zemininin yapıldığı madde
D) Topların içerisindeki hava basıncı
E) Topların bırakılma yüksekliği
Çözüm: Yapılan deneyde topların cinslerinin farklı oldu-ğu, aynı büyüklükte olduğu, aynı yükseklikten bırakıldığı, aynı ahşap zemine çarptığı soruda belirtilmiş. En uygun top seçimi için sabit tutulması gereken değişken topların içindeki gaz basıncıdır.
Cevap D
18
2013 - KPSS / ÖABT 000000000
48. 20. yüzyılın başlarında Planck, kuantum teorisinin oluşumuna öncülük eden fikirleri ortaya atarken, Eins-tein da özel görelilik kuramını oluşturdu. Bu gelişme-ler birkaç on yıl içinde, atom fiziği, çekirdek fiziği ve yoğun madde fiziği gibi alt alanlarda devam etti.
Bu durum, aşağıda verilen fizik bilgisinin doğasıy-la ilgili ifadelerden hangisine bir örnektir?
A) Fizik bilgisi bazen birbirini destekleyerek gelişir.
B) Fizik, belli sınırlılıklar içinde geçerlidir.
C) Fizik, belli ırk ve cinsiyetlerin tekelinde değildir.
D) Bilimsel bilginin yorumlanmasında bilim insanla-rının görüş ve değerleri de etkilidir.
E) Hipotez, prensip, teori ve kanun farklı kavram-lardır.
Çözüm: Fizik bilgisinin doğasıyla ilgili olarak verilen ör-nekte bilgilerin birbirini destekleyerek daha alt alanlarda gelişimin süreç içerisinde ilerlediği belirtilmiştir. Fizik bilgisi doğası gereği birbirini destekleyerek sistematik gelişimini sürdürür.
Cevap A
49. Bir öğretmen “katıların elektrik iletkenliğini” modelle-mek için aşağıdaki mekanik düzeneği hazırlamıştır.
Tahtadan, eğim açısı değişebilen bir eğik düzlem ya-pıp üzerine rastgele aralıklarla çiviler çakmıştır. Daha sonra bu eğik düzlemin üstüne bıraktığı cam bilyelerin hareketini öğrencilerin gözlemlemesini sağlamıştır.
Öğretmen böyle bir düzenekte, “iletkenin uçları ara-sındaki potansiyel farkı” kavramını aşağıdakilerden hangisiyle modellemiştir?
A) Çivilerin sıklığı
B) Cam bilyenin büyüklüğü
C) Eğik düzlemin eğim açısı
D) Tahta yüzeyin pürüzlülüğü
E) Cam bilyelerin alt uçtan çıkış hızı
Çözüm: Katıların elektrik iletkenliğini modellemek için yapılan mekanik düzenekte bilyenin hareketi incelendi-ğinde çivilerin sıklığı, cam bilyenin büyüklüğü, yüzeyin pürüzlüğü direnç ile ilgilidir. Eğim açısı yer çekimi kuvve-tinin bilyeyi hareket ettiren bileşeni ile ilgilidir. Dolayısıyla eğim açısı potansiyel fark ile eşleştirilmiştir.
Cevap C
50. Bir fizik öğretmeni, mekanik konusunu öğretmek ama-cıyla geliştirilmiş bir bilgisayar paket programı kullanarak cisimlerin belirli bir yükseklikten serbest düşme süre-lerinin, cisimlerin kütlesine bağlı olmadığını göstermek amacıyla bir gösteri deneyi yapmaya çalışmaktadır.
Paket programında, serbest düşmeye bıraktığı farklı kütleli cisimlerin farklı zamanlarda düştüğü-nü gören öğretmen,
I. yer çekimi ivmesinin değerini sıfır yapmak,
II. bıraktığı cisimlerin geometrik şeklini ve büyüklü-ğünü farklı hâle getirmek,
III. hava sürtünme kuvvetinin değerini sıfır yapmak
işlemlerinden hangilerini yaparsa cisimlerin aynı anda yere düştüklerini gözlemleyebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
Çözüm: Aynı yükseklikten serbest bırakılan cisimler sürtünmelerinin ihmal edildiği ortamlarda aynı anda yere düşerken kütle önemli değildir. Bu gösteri deneyinde hava sürtünmesinin sıfır yapılması gerekmektedir.
Cevap C