kamu malİ yÖnetİm sİstemİmİzde diŞ denetİm ve yenİ sayiŞtay kanunu

KAMU MALİ YÖNETİM KAMU MALİ YÖNETİM SİSTEMİMİZDE DIŞ DENETİMSİSTEMİMİZDE DIŞ DENETİM VE YENİ SAYIŞTAY KANUNUVE YENİ SAYIŞTAY KANUNU

BAYRAM BARUN

SAYIŞTAY DENETÇİSİ

15 ARALIK 2011

21.04.23 2

Mevlana derki;

Elle ayağa kılavuzluk eden gözdür.

Basılacak tutulacak yeri de o görür,

Basılmayacak tutulmayacak yeri de o !

Kör pisliklerden çekinmez.

Çekinmenin asıl vesilesi gözdür.

21.04.23 3

Gören göz gerçekten görür ise;

Sistemin vazgeçilmez bir unsuru olur

Etkin olur

Faydalı olur

21.04.23 4

Gerçekten gören göz olursa;

Daha hesap verebilir ve saydam bir mali yönetim oluşur

Kaynaklar daha etkin kullanılır

Hata, yolsuzluk ve sahtecilik riski azalır

Yönetime değer katar

Halkın beklentileri karşılanır

21.04.23 5

Yaşanan ekonomik krizler sonrasında bütün ülkelerin ortak gündem maddeleri;

Kaynak kullanım etkinliğinin artırılması

Vatandaşa sunulan hizmet kalitesinin yükseltilmesi

Kamuda saydamlığın sağlanması

Hesap verme sorumluluğu sisteminin etkin bir biçimde işletilmesi

Etkin denetim mekanizmalarının kurulması

gibi hususlar olmuştur.

Hesap Verme Sorumluluğu

Siyasi hesap verme sorumluluğu Vatandaşa hesap verme Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları Bütçe hakkı (Bütçe ve Kesin hesap) Sayıştay raporları yoluyla yürütmenin denetimi

Yönetsel hesap verme sorumluluğu

Mali hesap verme sorumluluğu Performans hesap verme sorumluluğu

Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Beyannamesi

Madde XIV.- Tüm yurttaşların bizzat ya da

temsilcileri aracılığı ile verginin gerekliliğini

belirlemeğe, vergilemeyi serbestçe kabul etmeye,

vergi gelirlerinin kullanılmasını gözlemeyevergi gelirlerinin kullanılmasını gözlemeye ve

verginin miktarını, matrahını, tahakkuk biçim ve

süresini belirlemeye hakkı vardır.

Madde XV.- Toplum, her kamu görevlisinden,

göreviyle ilgili hesap sorma hakkını haizdir.

AB Uygulamalarına Uyumlu KMYK

• Bütçe kapsamının genişlemesi• Hesap verilebilirlik ve mali saydamlık • Stratejik planlama • Performans esaslı ve çok yıllı bütçeleme • Tahakkuk esaslı muhasebe• İç kontrol • Dış denetim

KMYK ya Göre Dış Denetim

Sayıştayın denetim alanı genişlemiştir

Sayıştay tarafından TBMM adına yapılır

Uluslararası genel kabul görmüş denetim

standartlarına uygun gerçekleştirilir

Düzenlilik ve performans denetimi şeklinde iki türü

vardır

Denetim sonuçları düzenli olarak parlamentoya

raporlanmalıdır

Dış Denetim

Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin

hesap verme sorumluluğu çerçevesinde,

yönetimin malî faaliyet, karar ve işlemlerinin

kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve planlara

uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının

Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlanmasıdır.

Dış Denetim

Genel kabul görmüş uluslararası denetim standartlarına uygun olarak;

Kamu idaresi hesapları ve bunlara ilişkin belgeler esas alınarak, malî

tabloların güvenilirliği ve doğruluğuna ilişkin malî denetim

Kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin malî işlemlerinin

kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olup olmadığının

tespiti

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli olarak kullanılıp

kullanılmadığının belirlenmesi, faaliyet sonuçlarının ölçülmesi ve

performans bakımından değerlendirilmesi

suretiyle gerçekleştirilir.

21.04.23 12

Değişen denetim anlayışıUygunluğun tespitinden performansın değerlendirilmesine yöneliş

Keyfi uygulama yerine standartlar

Rakip görmektense paydaş olmak

Yargılamak sorgulamak yerine değer katmak

Girdi ve çıktılara değil sonuçlara ve etkilere odaklanmak

Hesap verebilirliğin ve saydamlığın yerleşmesine ve gelişmesine katkı sağlayarak iyi yönetişimi desteklemek

Verimli etkin ve ekonomik yönetim uygulamalarını teşvik etmek

Dış Denetime İlişkin Uluslararası Düzenlemeler

Lima Deklarasyonu

INTOSAI Denetim Standartları

INTOSAI Denetim Standartlarına İlişkin

Avrupa Uygulama Rehberleri

Avrupa Birliğine Aday Ülke Sayıştaylarına

İlişkin Tavsiyeler

OECD-SIGMA’NIN Yüksek Denetim Kurumları

Kıyaslama Listesi

Dış(Yüksek) Denetim Kurumu Sayıştaylar

Sayıştaylar, kamu kaynaklarının vatandaş yararına Sayıştaylar, kamu kaynaklarının vatandaş yararına

kullanımını sağlamak için parlamentolar adına kullanımını sağlamak için parlamentolar adına

denetim yapmak üzere kurulmuşlardır. denetim yapmak üzere kurulmuşlardır.

İki tür Sayıştay örgütlenmesi mevcuttur.İki tür Sayıştay örgütlenmesi mevcuttur.

Ofis Tipi Sayıştaylar (Anglo- Sakson)Ofis Tipi Sayıştaylar (Anglo- Sakson) Yargı Tipi Sayıştaylar (Kıta Avrupası/Fransız Modeli)Yargı Tipi Sayıştaylar (Kıta Avrupası/Fransız Modeli)

Türk Sayıştay’ı(Eski durum)

1862’de kuruldu

Anayasal bir kurumdurYargı modeli (Fransız uygulaması) kabul edilmiştir

İşlem tabanlı denetim üzerine odaklanır

Denetim sonuçları ağırlıklı olarak yargılama süreci içerisinde değerlendirilir

Hazırlanan performans denetim raporları sınırlı sayıda da olsa TBMM ye sunulur

Meclise Bütçe Kesin Hesabı ile ilgili Genel Uygunluk Bildirimi sunmakla yükümlüdür

Sayıştayın Görevleri

Denetim Görevi

Yargılama Görevi

Sayıştayın GörevleriDenetim Görevi

Denetim görevi asıl olarak TBMM adına yapılır.

Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idareleri

Sosyal güvenlik kurumları

Mahalli idareler (Bağlı idareler ve BİT’ler)

KİT’ler

Kanunlarla Sayıştay denetimi öngörülen diğer idareler

Her türlü kamu kaynağı kullanımı ve tarnsferi

Sayıştay tarafından denetlenir.

Sayıştayın GörevleriYargılama Görevi

Sayıştayın yargılama görevi sorumluların hesap ve işlemlerinin

yasal düzenlemelere uygun olup olmadığına karar verilmesi

şeklinde gerçekleşir.

Sayıştay’da denetçiler tarafından hazırlanan sorgular bunlara

yapılan savunmalar yargılama dairelerinde yargı işlemine konu

olur.

Temyiz, yargılamanın iadesi ve karar düzeltilmesi gibi kanun

yolları vardır.

Sayıştayın yargı kararları Anayasa hükmü uyarınca kesindir.

AB ile Uyumlu Yeni Sayıştay Kanunu

INTOSAI Denetim Standartlarına ve AB

uygulamalarına uyumlu

Anayasa ve KMYK düzenlemelerine paralel

3 Aralık 2010 tarihinde kabul edildi.(19/12/2010

tarihli RG)

Denetim Türleri

Düzenlilik DenetimiDüzenlilik DenetimiUygunluk DenetimiUygunluk DenetimiMali DenetimMali Denetim

Performans DenetimiPerformans Denetimi

Kaynakların etkili ekonomik ve verimli kullanılmasının değerlendirilmesi

Mali DenetimMali Denetim

Mali tabloların şekil ve içerik açısından mali raporlama Mali tabloların şekil ve içerik açısından mali raporlama sistemine uygunluğu,sistemine uygunluğu,

Mali tablolarda yer alan rakamların kuruma ilişkin tüm Mali tablolarda yer alan rakamların kuruma ilişkin tüm işlemleri içerecek şekilde doğru ve güvenilir olduğu,işlemleri içerecek şekilde doğru ve güvenilir olduğu,

Kuruma tahsis edilen kamu kaynaklarının yasama Kuruma tahsis edilen kamu kaynaklarının yasama organınca öngörülen amaçlara ve hizmetlere organınca öngörülen amaçlara ve hizmetlere harcandığı, harcandığı,

Hesap ve işlemlerinin kanun, tüzük ve yönetmeliklere Hesap ve işlemlerinin kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygun olarak yapıldığıuygun olarak yapıldığı

Mali Denetimin AmacıMali Denetimin Amacı

Mali tabloların denetlenen kurumun mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bir biçimde gösterip göstermediği konusunda denetim görüşü oluşturmak için mali tabloların bir bütün olarak, hata veya yolsuzluk nedeniyle önemli hata içermediğine ilişkin makul güvence elde etmek

Bir kurumun mali tablolarına ilişkin güvence temel olarak iki yolla elde edilir:

İç kontrollerden (kontrol güvencesi) Hesap ve işlemlerin incelenmesinden (maddi doğruluk

güvencesi)


Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergeler ile ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılıp kullanılmadığının değerlendirilmesi


Stratejik planPerformans programıPerformans esaslı bütçeBütçe uygulamalarıFaaliyet raporlarıSayıştay değerlendirmesi

STRATEJİK PLANLAR

PERFORMANS PROGRAMI

FAALİYET RAPORLARI

UZUN VE ORTA VADELİ

HEDEFLERİN BELİRLENMESİ

YILLIKHEDEFLERİN VE

GÖSTERGELERİNİNBELİRLENMESİ,

MALİYETLENDİRME

HEDEFLERE VE GÖSTERGELERE

İLİŞKİN SONUÇLAR

5 Yıllık 1 Yıllık (Uygulama)

1 Yıllık(Uygulama Sonuçları)

Stratejik Yönetim Sistemi

Stratejik Amaç 1

Stratejik Hedef 1.1

Stratejik Hedef 1.2

Performans Hedefi 1.1.1

Performans Hedefi 1.1.2Performans Hedefi 1.2.1



Performans Hedefi 2.1.2Performans Hedefi 2.2.1


Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

Faaliyet / Proje

HarcamaBirimi A

HarcamaBirimi B

HarcamaBirimi A

HarcamaBirimi B

Stratejik Plan Performans Programı Bütçe

Maliyet

Maliyet

Maliyet

Maliyet

BÜTÇE

27

Kurumsal Düzeyde Mali

Yönetim Modeli

Sayıştayın Hazırlayacağı Raporlar

Genel Uygunluk Bildirimi

Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu

Mali Denetim Raporu

Performans Denetim Raporu

Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu

Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu

KİT raporları

Diğer raporlar

Yeni Sayıştay Kanunu

İşlem tabanlı yerine sistem tabanlı bir denetim

Esas olarak Parlamentoya rapor sunmayı benimseyen bir yapı

Cezalandırmayı değil yol göstermeyi hedeflemek

İyi uygulamaları teşvik etmek ve raporlamak

Kamu idarelerinin performansını değerlendirmek

İdarelerle arasına engller değil köprüler kurmak

Kamuda hesap verebilirliği ve saydamlığı teşvik etmek

Planlama,uygulama, koordine etme ve denetlemeden oluşan döngüsel bütünün ayrık değil yapışık bir parçası olduğu bilinci

Kapalı değil saydam bir kurum olmak sivil toplum ve kamu idareleri ile sürekli diyalog kurmak

Yeni Sayıştay Kanununda Kamu idarelerine Düşen Görev

Sadece girdilere değil çıktılara sonuçlara ve etkilere odaklanmak

Harcanan her bir kuruşun vatandaşın parası olduğunu unutmamak

Hesap vermek ve saydam olmak

Amaçların ve hedeflerin bireysel-kurumsal değil toplumsal olduğunu bilmek

Etkin bir iç kontrol sistemi kurmak ve bunu geliştirerek çalıştırmak

Sadece mali hedefleri değil performans hedeflerini benimsemek

Kaynakları etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde etmek ve kullanmak

Kamuoyu, Parlamento ve Sayıştayla sürekli diyalog kurmak

Bütün mali işlemleri muhasebeleştirilmek ve raporlamak

Faaliyet karar ve her türlü işlemi stratejik amaç ve hedeflerle uyum içinde yürütmek

Sayıştay’dan Beklentiler

Tüm kamu fonları, kaynakları ve faaliyetlerini denetlemesi ve denetim sonuçlarını raporlaması

Sayıştay denetiminin düzenlilik ve performans denetimlerini içermesi

İşlevsel ve kurumsal açıdan bağımsız olması

Sayıştayın raporları ve yıllık faaliyet raporlarının zamanında ve gerekli özenle hazırlanması ve hiçbir sınırlamaya tabi olmadan açıklanması

Denetlenen kurumlarda yüksek nitelikli ve etkin iç kontrol sistemlerinin geliştirilmesi üzerine yoğunlaşması

Sayıştay’dan Beklentiler

Hazırlayacağı raporların Parlamentoda etkin bir şekilde değerlendirilmesi

Sayıştayın uluslararası genel kabul görmüş

uluslararası genel kabul görmüş denetim

standartlarını benimsemesi ve hayata geçirmesi

Sayıştayın görev ve yetkilerini etkin bir biçimde

yerine getirebilmek için iyi bir organizasyon

yapısına sahip olması

Etkin denetim için personelin yeterli, becerikli ve

sorumluluklarının bilincinde olmasını sağlaması

İstikrarlı Yönetimde Sayıştayın Rolü

Sayıştayların temel işlevi kamusal hesap verme sorumluluğunun yerleştirilmesi ve geliştirilmesine katkı sağlamak

Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun kullanılması konusunda denetim ve rehberlik yapmak


Düzenlilik denetimi ile;

Kamu idarelerinin gelir, gider, mal ile diğer hesap ve işlemlerinin hukuka uygunluğu tespit edilir

Kamu idarelerinin mali rapor ve tabloları değerlendirilerek bunların doğruluğu ve güvenilirliği hakkında görüş bildirilir

Kamu idarelerinin mali karar ve işlemleri ile program ve faaliyetlerinin hukuka uygunluğu incelenir

Mali yönetim ve iç kontrol sistemleri değerlendirilir


Performans denetimi ile;

İdarelerce belirlenen hedefler ve uygulama sonuçlarının değerlendirilmesi,

Kamu idarelerinin kaynaklarını ekonomik ve verimli kullanımı ile faaliyetlerin kurum hedeflerine ulaşmadaki etkinliğinin değerlendirilmesi

Sayıştay Yargılaması

ANAYASA

Hak arama hürriyeti

MADDE 36- (Değişik: 3/10/2001-4709/14 md.) Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.


İNSAN HAKLARI VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞME (AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)

Madde 6 Adil yargılanma hakkı

1.Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar, gerek cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir.

2. Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar suçsuz sayılır.


İNSAN HAKLARI VE TEMEL ÖZGÜRLÜKLERİNİN KORUNMASINA İLİŞKİN SÖZLEŞME (AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ)

Madde 6 Adil yargılanma hakkı

3. Her sanık en azından aşağıdaki haklara sahiptir: a) Kendisine yöneltilen suçlamanın niteliği ve nedeninden en kısa zamanda, anladığı bir dille ve ayrıntılı olarak haberdar edilmek; b) Savunmasını hazırlamak için gerekli zamana ve kolaylıklara sahip olmak; c) Kendi kendini savunmak veya kendi seçeceği bir savunmacının yardımından yararlanmak ve eğer savunmacı tutmak için mali olanaklardan yoksun bulunuyor ve adaletin selameti gerektiriyorsa, mahkemece görevlendirilecek bir avukatın para ödemeksizin yardımından yararlanabilmek; d) İddia tanıklarını sorguya çekmek veya çektirmek, savunma tanıklarının da iddia tanıklarıyla aynı koşullar altında çağırılmasının ve dinlenmesinin sağlanmasını istemek;


Hukuki dinlenilme hakkı (6100 sy.HMK- 1 Ekim 2011)

MADDE 27- (1) Davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler.

(2) Bu hak;

a) Yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını,

b) Açıklama ve ispat hakkını,

c) Mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini,

içerir.

.

21.04.23 40

Mevlana ne diyordu;

Gözümüz görmeli

Teşekkürler

[email protected]

kamu malİ yÖnetİm sİstemİmİzde diŞ denetİm ve yenİ sayiŞtay kanunu

Documents