kalkinma ajanslari

DPT - Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel DPT - Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel MüdürlüğüMüdürlüğü

KALKINMA KALKINMA AJANSLARIAJANSLARI

Kasım 2007Kasım 2007

Devlet Planlama Teşkilatı MüsteşarlığıDevlet Planlama Teşkilatı MüsteşarlığıBölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel MüdürlüğüBölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü

Projecilik

BölgeselStrateji

KatılımcılıkKurumsal ve Teknik Kapasite

Bölgesel Kalkınma

FonuKalkınma

Ajansı

ProjecilikProjecilik

BölgeselStrateji

BölgeselStrateji

KatılımcılıkKatılımcılıkKurumsal ve Teknik Kapasite

Kurumsal ve Teknik Kapasite


Bölgesel Kalkınma

Fonu

Bölgesel Kalkınma

FonuKalkınma

AjansıKalkınma

Ajansı


Sunum İçeriğiSunum İçeriği

Gerekçe: Niçin Kalkınma Ajansları ?Gerekçe: Niçin Kalkınma Ajansları ?

Dünyada Kalkınma AjanslarıDünyada Kalkınma Ajansları

Türkiye’de Kalkınma Ajanslarının Kuruluş SüreciTürkiye’de Kalkınma Ajanslarının Kuruluş Süreci

Kalkınma Ajanslarının Özellikleri, Amacı ve Temel Kalkınma Ajanslarının Özellikleri, Amacı ve Temel Görevleri Görevleri

Kalkınma Ajanslarının Teşkilat Yapısı ve DPT’nin Kalkınma Ajanslarının Teşkilat Yapısı ve DPT’nin RolüRolü

Kanunun Getirdiği Temel Yapısal DönüşümlerKanunun Getirdiği Temel Yapısal Dönüşümler

Planlama, Programlama, Proje Destekleme ve Planlama, Programlama, Proje Destekleme ve Denetim SüreciDenetim Süreci

Anayasa Açısından Kalkınma Ajanslarının StatüsüAnayasa Açısından Kalkınma Ajanslarının Statüsü


Ülkemizde Uygulanan Bölgesel Ülkemizde Uygulanan Bölgesel PolitikalarPolitikalar Bölge Planları,Bölge Planları,

Kalkınmada Öncelikli Yöreler Politikası Kalkınmada Öncelikli Yöreler Politikası

- Kamu yatırım tahsislerinde öncelik,- Kamu yatırım tahsislerinde öncelik,

- Özel sektör teşvikleri,- Özel sektör teşvikleri,

Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile Küçük Sanayi Siteleri Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile Küçük Sanayi Siteleri (KSS), (KSS),

Kırsal Kalkınma Projeleri, Kırsal Kalkınma Projeleri,

Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun gelişmesine yönelik Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun gelişmesine yönelik Aksiyon Planı ve Acil Destek ProgramlarıAksiyon Planı ve Acil Destek Programları

Bölgesel Kalkınma Programları (2004-halen)Bölgesel Kalkınma Programları (2004-halen)

Gerekçe: Niçin Kalkınma AjanslarıGerekçe: Niçin Kalkınma Ajansları


Türkiye AB Ortak Finansmanı ile Türkiye AB Ortak Finansmanı ile Yürütülen Bölgesel Kalkınma Yürütülen Bölgesel Kalkınma

ProgramlarıProgramları


Hazırlanan Bölge Planları ve SonuçlarHazırlanan Bölge Planları ve Sonuçlar

Bugüne kadar hazırlanan 9 Bölge Kalkınma Planından, GAP Bugüne kadar hazırlanan 9 Bölge Kalkınma Planından, GAP dışındakilerin uygulanması ne yazık ki mümkün olamamış ve arzu dışındakilerin uygulanması ne yazık ki mümkün olamamış ve arzu edilen başarı sağlanamamıştır.edilen başarı sağlanamamıştır.


Türkiye’de Yıllık Ortalama Nüfus Artış Hızı: % 1,9 (1990-2000)

GAPGAP

DAPDAP

DOKAPDOKAPYHGPYHGPZBKZBK

% % --0,30,3% 0,5% 0,5

% 0,7% 0,7 % 1,1% 1,1

% 2,6% 2,6

GAPGAP

DAPDAP


% 2,3% 2,3% 2,1% 2,1

% 2,1% 2,1 % 1,7% 1,7

% 3,2% 3,2

Türkiye’de Yıllık Ortalama GSYİH Büyüme Hızı: %2,8 (1987-2001)

GAPGAP

DAPDAP


82826666

5858 4141

5959 Türkiye’de KBGSYİH: 100 (1987)


Kalkınmada Öncelikli Yöre Politikaları ve Kalkınmada Öncelikli Yöre Politikaları ve SonuçlarıSonuçları

Büyüme HızıBüyüme Hızı, , kişi başı GSYİHkişi başı GSYİH ve ve ülke GSYİH’na katkıülke GSYİH’na katkı bakımından bakımından KÖY kapsamındaki 22 il ile, kapsam dışındaki 45 il arasındaki KÖY kapsamındaki 22 il ile, kapsam dışındaki 45 il arasındaki farkların II. dönemde kapanmayıp, daha da açıldığı görülmektedir. farkların II. dönemde kapanmayıp, daha da açıldığı görülmektedir.

* Bu tabloda kullanılan veriler 67 il bazında hazırlanmıştır.

Kullanılan Kriterler

I. Dönem (1987-1993) II.Dönem (1994-2000)

KÖY (22 İl)

KÖY Dışı (45

İl)

I. Dönem Farkı

KÖY (22 İl)

KÖY Dışı (45 İl)

II. Dönem Farkı

Büyüme Hızı (%) 3,8 4,4 0,6 2,6 4,8 2,2

Kişi Başına GSYİH Endeks Değeri (Türkiye=100)

51,7 114 62,3 48,9 114,2 65,3

Ülke GSYİH’na Katkı Payı (%)

11,6 88,4 66,8 10,7 89,3 68,6



Bölgesel Kalkınma UygulamalarındakiBölgesel Kalkınma Uygulamalarındaki Başarısızlığın Temel NedenleriBaşarısızlığın Temel Nedenleri

Yerelde Teknik Kurumsal Yapı EksikliğiYerelde Teknik Kurumsal Yapı Eksikliği

Finansman Mekanizmasının BulunmamasıFinansman Mekanizmasının Bulunmaması



Kurumsal Yapı EksikliğiKurumsal Yapı Eksikliği Bölgesel kalkınma planlarının hazırlık aşamasında Bölgesel kalkınma planlarının hazırlık aşamasında

bölgedeki yerel yönetimler, kamu kuruluşları, sivil toplum bölgedeki yerel yönetimler, kamu kuruluşları, sivil toplum ve özel kesimin görüş ve katkılarını alacak, koordinasyonu ve özel kesimin görüş ve katkılarını alacak, koordinasyonu sağlayacak, sağlayacak,

Bölgenin uzmanlaşabileceği sektörleri ve öncelikleri Bölgenin uzmanlaşabileceği sektörleri ve öncelikleri ortaya koyan, tüm kesimlerin sahipleneceği bir kalkınma ortaya koyan, tüm kesimlerin sahipleneceği bir kalkınma vizyonunun belirlenmesini destekleyecek,vizyonunun belirlenmesini destekleyecek,

Bölgede mevcut olan yerel potansiyeli harekete geçirmek Bölgede mevcut olan yerel potansiyeli harekete geçirmek üzere planın uygulanması için teknik destek sağlayacak, üzere planın uygulanması için teknik destek sağlayacak, projelerin üretilmesini destekleyecek, projelerin üretilmesini destekleyecek,

Planın ve projelerin uygulanması sürecini izleyip, Planın ve projelerin uygulanması sürecini izleyip, değerlendirip, gerekli önerilerde bulunacak,değerlendirip, gerekli önerilerde bulunacak,

Bölgenin ihtiyacı olan teknik kapasiteye sahip bir Bölgenin ihtiyacı olan teknik kapasiteye sahip bir uzmanlar ekibini sürekli olarak bölgede istihdam edecek uzmanlar ekibini sürekli olarak bölgede istihdam edecek bir bir kurumsal yapıya ihtiyaçkurumsal yapıya ihtiyaç duyulmaktadır. duyulmaktadır.



Finansman Mekanizması Finansman Mekanizması BulunmamasıBulunmaması Bölge planının hayata geçirilebilmesi, rekabetçi Bölge planının hayata geçirilebilmesi, rekabetçi

üstünlüklerin desteklenebilmesi için gerekli olan üstünlüklerin desteklenebilmesi için gerekli olan projelere finansman sağlayacak,projelere finansman sağlayacak,

Politika, Plan, Program, Proje ve Para Döngüsünün Politika, Plan, Program, Proje ve Para Döngüsünün işletilebilmesine imkan verecek,işletilebilmesine imkan verecek,

Mahalli idarelerin ve diğer kamu kuruluşlarının, sivil Mahalli idarelerin ve diğer kamu kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektörün mevcut toplum kuruluşlarının ve özel sektörün mevcut kaynakları ile çözemeyecekleri ortak kalkınma kaynakları ile çözemeyecekleri ortak kalkınma sorunlarını projelere sağlayacağı mali destek ile sorunlarını projelere sağlayacağı mali destek ile çözecek,çözecek,

Geri kalmış bölgeler lehine pozitif ayrımcılık yapılarak, Geri kalmış bölgeler lehine pozitif ayrımcılık yapılarak, merkezden daha fazla kaynak aktarımını sağlayacak bir merkezden daha fazla kaynak aktarımını sağlayacak bir finansman mekanizmasına ihtiyaçfinansman mekanizmasına ihtiyaç bulunmaktadır. bulunmaktadır.



Belirli bir bölgenin sosyo-ekonomik koşullarını geliştirip Belirli bir bölgenin sosyo-ekonomik koşullarını geliştirip canlandırmak amacıyla kurulmuş ve faaliyetlerini canlandırmak amacıyla kurulmuş ve faaliyetlerini tamamen veya kısmen kamunun finanse ettiği kurumlar tamamen veya kısmen kamunun finanse ettiği kurumlar olarak tanımlanmaktadır.olarak tanımlanmaktadır.

Günümüz kalkınma yaklaşımında yerel boyutta, kamu Günümüz kalkınma yaklaşımında yerel boyutta, kamu ve özel birimlerle, üniversite ve araştırma kurumları, ve özel birimlerle, üniversite ve araştırma kurumları, odalar, gönüllü örgütleri, dernekler, sendikalar ve odalar, gönüllü örgütleri, dernekler, sendikalar ve halkın katılımını karşılıklı işbirliğine dayalı sinerjiyi ön halkın katılımını karşılıklı işbirliğine dayalı sinerjiyi ön plana çıkaran organizasyonlardır. plana çıkaran organizasyonlardır.

Ajanslar kuruluş şekli, işlevleri, yapıları ve kaynakları Ajanslar kuruluş şekli, işlevleri, yapıları ve kaynakları itibariyle ülkeden ülkeye farklılıklar göstermekte ortak itibariyle ülkeden ülkeye farklılıklar göstermekte ortak paydaları; kalkınma odaklı olmaları, belirli bir coğrafi paydaları; kalkınma odaklı olmaları, belirli bir coğrafi bölgenin kalkınmasını hedeflemeleri ve bu bölgenin bölgenin kalkınmasını hedeflemeleri ve bu bölgenin içsel potansiyellerini harekete geçirmeleridir. içsel potansiyellerini harekete geçirmeleridir.


Kalkınma Ajanslarının Tanımı


İdari yapılarına göre bir ülkeden diğerine farklılık İdari yapılarına göre bir ülkeden diğerine farklılık göstermektedir.göstermektedir.

Ajanslar limited şirket, kAjanslar limited şirket, kââr amacı gütmeyen birlikler, r amacı gütmeyen birlikler, kamusal sınırlı sorumlu şirketler olarak kurulabilmektedir. kamusal sınırlı sorumlu şirketler olarak kurulabilmektedir. Genel olarak finansman ve personel yönetimindeki Genel olarak finansman ve personel yönetimindeki esneklikleri nedeniyle özel kanunlarla belirlenmiş kamusal esneklikleri nedeniyle özel kanunlarla belirlenmiş kamusal işlevleri öne çıkmaktadır.işlevleri öne çıkmaktadır.

Şirket (Özel, KİT, BİT, vs.) Şirket (Özel, KİT, BİT, vs.) (İngiltere, İsveç, Slovakya, Polonya, (İngiltere, İsveç, Slovakya, Polonya, Yunanistan, Portekiz, Hollanda, Fransa, İtalya, Almanya)Yunanistan, Portekiz, Hollanda, Fransa, İtalya, Almanya)KKââr amacı gütmeyen birlik r amacı gütmeyen birlik (Fransa, Bulgaristan, Ukrayna, (Fransa, Bulgaristan, Ukrayna, Litvanya, Danimarka, Macaristan)Litvanya, Danimarka, Macaristan)Kamu kuruluşuKamu kuruluşu (Almanya, Belçika) (Almanya, Belçika)Vakıf (genelde kamu) Vakıf (genelde kamu) (Romanya)(Romanya)Bunların bir veya biden fazlasının bileşimi Bunların bir veya biden fazlasının bileşimi (İspanya, (İspanya, İrlanda)İrlanda)


Kalkınma Ajanslarının Yasal Statüleri


Kamu KaynaklarıKamu Kaynakları (Genel bütçeden katkı, Yerel bütçeden katkı, (Genel bütçeden katkı, Yerel bütçeden katkı, Yerel veya merkezi hükümet tarafından doğrudan verilen fonlar, Vergi Yerel veya merkezi hükümet tarafından doğrudan verilen fonlar, Vergi gelirlerinden pay, Yasal kesintiler)gelirlerinden pay, Yasal kesintiler)

Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşu KatkısıÖzel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşu Katkısı (Zorunlu, (Zorunlu, Oraklık bazında (proje), Aidat, bağış vs., Vakıf, dernek kaynakları)Oraklık bazında (proje), Aidat, bağış vs., Vakıf, dernek kaynakları)

Uluslar arası FonlarUluslar arası Fonlar ( ( Kredi, Hibe) Kredi, Hibe)

Hizmet Sunumundan Elde Edilen GelirlerHizmet Sunumundan Elde Edilen Gelirler (Danışmanlık, (Danışmanlık, Eğitim, Organizasyon, Projelendirme)Eğitim, Organizasyon, Projelendirme)

DiğerDiğer (Gayrimenkul yönetimi, Risk sermayesi ortaklığı, patent, lisans (Gayrimenkul yönetimi, Risk sermayesi ortaklığı, patent, lisans vs.)vs.)


Kalkınma Ajanslarının Gelirleri ve Kullandırdıkları Fonlar


Kalkınma Ajanslarına ilk örnek ABD’de Tennessee Kalkınma Ajanslarına ilk örnek ABD’de Tennessee Valley Authority’nin 1930’larda kurulmasıdır.Valley Authority’nin 1930’larda kurulmasıdır.

1950’ler ve öncesinde Kuzey Amerika, Avusturya, 1950’ler ve öncesinde Kuzey Amerika, Avusturya, Fransa, İrlanda ve Belçika’da kurulmaya Fransa, İrlanda ve Belçika’da kurulmaya başlanmıştır,başlanmıştır,

1960 ve 1970’lerde Almanya, İngiltere, İtalya ve 1960 ve 1970’lerde Almanya, İngiltere, İtalya ve Hollanda’da,Hollanda’da,

1980’lerde Yunanistan, İspanya, Danimarka ve 1980’lerde Yunanistan, İspanya, Danimarka ve Finlandiya’da,Finlandiya’da,

1990’larda ise Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, 1990’larda ise Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Litvanya, Letonya, Polonya, Estonya, Macaristan, Litvanya, Letonya, Polonya, Portekiz, Slovakya, İsveç ve Ukrayna gibi ülkelerde Portekiz, Slovakya, İsveç ve Ukrayna gibi ülkelerde Kalkınma Ajansları kurulmuştur.Kalkınma Ajansları kurulmuştur.


Kalkınma Ajanslarının Ortaya Çıkışı


19621962

20002000

06.07.200606.07.2006

TR 31 İZMİRTR 31 İZMİR TR 62 ADANA-MERSİN TR 62 ADANA-MERSİN

İLK KEZ :1962’DE BÖLGELERDE KALKINMA AMAÇLI KURUMLARIN OLUŞTURULMASI GÜNDEME GELDİ

İLK KEZ :1962’DE BÖLGELERDE KALKINMA AMAÇLI KURUMLARIN OLUŞTURULMASI GÜNDEME GELDİ

İKİNCİ KEZ: BÖLGELER ARASI GELİŞMİŞLİK FARKLARI, ARTAN EKONOMİK, SOSYAL VE GÜVENLİK SORUNLARI NEDENİYLE 37 YIL SONRA TEKRAR GÜNDEME GELDİ

İKİNCİ KEZ: BÖLGELER ARASI GELİŞMİŞLİK FARKLARI, ARTAN EKONOMİK, SOSYAL VE GÜVENLİK SORUNLARI NEDENİYLE 37 YIL SONRA TEKRAR GÜNDEME GELDİ

İLK GÜNDEME GELDİĞİ TARİHTEN 44 YIL SONRA KALKINMA AJANSLARI KANUNU MECLİS TARAFINDAN ÇIKARILDI VE CUMHURBAŞKANLIĞINCA ONAYLANDI

İLK GÜNDEME GELDİĞİ TARİHTEN 44 YIL SONRA KALKINMA AJANSLARI KANUNU MECLİS TARAFINDAN ÇIKARILDI VE CUMHURBAŞKANLIĞINCA ONAYLANDI

20062006

İKİ BÖLGEDE PİLOT KALKINMA AJANSLARI KURULDU İKİ BÖLGEDE PİLOT KALKINMA AJANSLARI KURULDU

AJANS KANUNUNUN İPTALİ İÇİN ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURULDU

AJANS KANUNUNUN İPTALİ İÇİN ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURULDU

30.03.200630.03.2006

DANIŞTAY’CA YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA KARAR VERİLDİ (BKK ve YÖNETMELİK)

DANIŞTAY’CA YÜRÜTMENİN DURDURULMASINA KARAR VERİLDİ (BKK ve YÖNETMELİK)

30.01.200714.03.2007

30.01.200714.03.2007

Türkiyede Kalkınma Ajanslarının Kuruluş SüreciTürkiyede Kalkınma Ajanslarının Kuruluş Süreci


BİRİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1963-1967)BİRİNCİ BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1963-1967)(Teşkilat, Meseleler ve Tedbirler)(Teşkilat, Meseleler ve Tedbirler)

““Gerek bölge araştırmaları gerek yukarıdaki tanımlamaya göre bölge planlaması, Gerek bölge araştırmaları gerek yukarıdaki tanımlamaya göre bölge planlaması, yetişmiş eleman azlığı ve ayrıntılı bilgi toplama zorluğu yüzünden ancak uzun yetişmiş eleman azlığı ve ayrıntılı bilgi toplama zorluğu yüzünden ancak uzun sürede etkili bir şekilde gerçekleştirilebilecek bir iştir. Bölge araştırmaları için sürede etkili bir şekilde gerçekleştirilebilecek bir iştir. Bölge araştırmaları için eleman yetiştirme ve buna paralel olarak takımlar kurma işi bir programa bağlı eleman yetiştirme ve buna paralel olarak takımlar kurma işi bir programa bağlı olarak yürütülmektedir.”olarak yürütülmektedir.”

““Bölge kalkınma ve planlamasıyla ilgili çalışmaların gerçekleştirilmesi, hem Bölge kalkınma ve planlamasıyla ilgili çalışmaların gerçekleştirilmesi, hem merkezde hem de bölgelerde ihtiyaca elverişli teşkilat ve yeterli personelin merkezde hem de bölgelerde ihtiyaca elverişli teşkilat ve yeterli personelin bulunmasını gerektirmektedir. bulunmasını gerektirmektedir.

Varılacak en son amaç her bölgede araştırma takımları kurmak yoluyla ilerde Varılacak en son amaç her bölgede araştırma takımları kurmak yoluyla ilerde genel plan çerçevesine uygun bölge programları hazırlamak ve bunların genel plan çerçevesine uygun bölge programları hazırlamak ve bunların uygulanması bakımından gerekli idari teşkilatlanmayı sağlamaktıruygulanması bakımından gerekli idari teşkilatlanmayı sağlamaktır.” .”

Ancak, bu önemli tespite rağmen söz konusu Ancak, bu önemli tespite rağmen söz konusu yerel kurumsal yapıyerel kurumsal yapı kurulmadan kurulmadan bölgeler arası dengesizlikleri gidermek ve geri kalmış bölgelerin daha hızlı bölgeler arası dengesizlikleri gidermek ve geri kalmış bölgelerin daha hızlı kalkınmasını sağlamak temel amacına ulaşmak üzere, I. Plan ile birlikte bölge kalkınmasını sağlamak temel amacına ulaşmak üzere, I. Plan ile birlikte bölge kalkınma planları hazırlanmaya başlanmıştır.kalkınma planları hazırlanmaya başlanmıştır.


Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma PlanındaSekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında (2001-2005); (2001-2005);

Kalkınma Ajansı şeklinde yerel bir kurumsal yapıya olan ihtiyaç;Kalkınma Ajansı şeklinde yerel bir kurumsal yapıya olan ihtiyaç;

““546. Planların, Programların ve Bölgesel Planların hazırlık, uygulama, 546. Planların, Programların ve Bölgesel Planların hazırlık, uygulama, koordinasyon ve izleme aşamalarının etkinliğini artırmak üzere, Devlet Planlama koordinasyon ve izleme aşamalarının etkinliğini artırmak üzere, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca ihtiyaç duyulan “merkezlerde birimlerin” oluşturulması Teşkilatı Müsteşarlığınca ihtiyaç duyulan “merkezlerde birimlerin” oluşturulması için düzenlemeler yapılacaktır.için düzenlemeler yapılacaktır.

şeklinde vurgulandığı gibi, görece az gelişmiş yörelerimiz için bugüne kadar şeklinde vurgulandığı gibi, görece az gelişmiş yörelerimiz için bugüne kadar yaptırdığımız birçok bölge planında da (ZBK;DAP;DOKAP) önerilmiştir. yaptırdığımız birçok bölge planında da (ZBK;DAP;DOKAP) önerilmiştir.


Kanunda belirtilmeyen hususlarda özel hukuk Kanunda belirtilmeyen hususlarda özel hukuk hükümlerine tabihükümlerine tabiDinamik ve esnek yapıya sahip (bütçe kullanımı Dinamik ve esnek yapıya sahip (bütçe kullanımı ve istihdam açısından)ve istihdam açısından)Kamu, özel sektör ve STK’ları bir araya Kamu, özel sektör ve STK’ları bir araya getiren...getiren...Ekonomik ve sosyal gelişmeye odaklı...Ekonomik ve sosyal gelişmeye odaklı...Katılımcı ve diyaloga açık örgütlenmeye Katılımcı ve diyaloga açık örgütlenmeye sahip...sahip...Uygulamacı değil, destekleyici, katalizör ve Uygulamacı değil, destekleyici, katalizör ve koordinatör...koordinatör...Bakanlar Kurulu Kararları ile Düzey-2’lerde Bakanlar Kurulu Kararları ile Düzey-2’lerde tedricen kurulacak (26 plan bölge).tedricen kurulacak (26 plan bölge).

Kalkınma Ajanslarının ÖzellikleriKalkınma Ajanslarının Özellikleri


AmaçAmaç:: Bölgelerimizin potansiyellerini harekete geçirmek ve tüm Bölgelerimizin potansiyellerini harekete geçirmek ve tüm

bölgelerin ulusal ekonomiye katkısını en yüksek düzeye bölgelerin ulusal ekonomiye katkısını en yüksek düzeye çıkarmak.çıkarmak.

Geri kalmış bölgelerimizin kendi içinde ve diğer bölgelerle Geri kalmış bölgelerimizin kendi içinde ve diğer bölgelerle gelişmişlik farklarını azaltarak ülke ortalamasına gelişmişlik farklarını azaltarak ülke ortalamasına yaklaştırmak,yaklaştırmak,

Gelişmiş bölgelerimizin küresel ölçekte rekabet gücünü Gelişmiş bölgelerimizin küresel ölçekte rekabet gücünü artırmak,artırmak,

Temel GörevlerTemel Görevler:: Bölgesel gelişme stratejilerinin hazırlanmasına destek,Bölgesel gelişme stratejilerinin hazırlanmasına destek, Girişimciliğin desteklenmesi ve geliştirilmesi,Girişimciliğin desteklenmesi ve geliştirilmesi, Kamu, özel kesim ve STK’lar arasındaki işbirliğinin Kamu, özel kesim ve STK’lar arasındaki işbirliğinin

geliştirilmesi, geliştirilmesi, Kırsal kalkınma ve yerel kalkınma faaliyetlerine destek, Kırsal kalkınma ve yerel kalkınma faaliyetlerine destek, Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının araştırılması ve tanıtımı, Bölgenin iş ve yatırım imkânlarının araştırılması ve tanıtımı, Yerel yönetimlerin planlama çalışmalarına teknik destek, Yerel yönetimlerin planlama çalışmalarına teknik destek, Yatırımcıların izin ve ruhsat işlemlerinin tek elden takibi, Yatırımcıların izin ve ruhsat işlemlerinin tek elden takibi, AB fonları ve uluslararası fonların kullanılmasında aracılık ve AB fonları ve uluslararası fonların kullanılmasında aracılık ve

koordinasyonkoordinasyon

Kalkınma Ajanslarının Amacı ve Temel Görevleri Kalkınma Ajanslarının Amacı ve Temel Görevleri


YÖNETİM KURULU(Karar Organı)

KA

LK

INM

A K

UR

UL

U(D

an

ışm

a O

rgan

ı)

GENEL SEKRETERLİK(İcra Organı)

Seçim,Tavsiye, Seçim,Tavsiye, İzleme, Değerlendirmeİzleme, Değerlendirme

Faaliyet ve Faaliyet ve Denetim RaporlarıDenetim Raporları

YATIRIM DESTEK

OFİSİ(İLDE)

YATIRIM DESTEK

OFİSİ(İLDE)

YATIRIM DESTEK

OFİSİ(İLDE)

Kalkınma Ajansı Teşkilat YapısıKalkınma Ajansı Teşkilat Yapısı


Kalkınma KuruluKalkınma Kurulu

Amaç: Bölgedeki işbirliğini geliştirmek ve Ajansı yönlendirmek,Üyeleri: Özel sektör, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve

kuruluşları, yerel yönetimler ve üniversitelerden temsilciler (İllerin dengeli dağılımı esas alınarak en fazla 100 kişi)

Görev ve yetkileri: Bölgenin sorunlarına, tanıtımına, potansiyeline ve önceliklerine

yönelik olarak yönetim kuruluna tavsiyelerde bulunmak. Tek ilden oluşan bölgelerde yönetim kurulunda yer alacak özel

kesim ve/veya sivil toplum kuruluşları temsilcilerini seçmek Ajansın yıllık faaliyet ve iç denetim raporlarını görüşmek,

değerlendirmek ve yönetim kuruluna önerilerde bulunmak.


Kalkınma Kurulunun TeşkiliKalkınma Kurulunun Teşkili

Bakanlar Kurulu Kararı ile Her ilden ne kadar üyenin Kurulda yer alacağı, Bölge için toplam Kamu temsilcisi oranı, STK/Özel Sektör oranı

Valilikçe İl içinde hangi kuruluşların kaç üye ile temsil edileceği belirlenir


Vali, İl Genel Meclisi Başkanı,Büyükşehir Belediye Başkanı,Sanayi Odası BaşkanıTicaret Odası BaşkanıKalkınma Kurulu tarafından seçilecek üç özel kesim ve/veya sivil toplum temsilcisi

Yönetim KuruluYönetim KuruluKamu kesimi, yerel yönetimler, özel kesim ve sivil toplum temsilcilerinden oluşan Yönetim Kurulu, Ajansın karar organıdır.

1/8

5/82/8

2/41/4

1/4

İl valileri, İl Genel Meclisi Başkanı,Büyükşehir Belediye Başkanları veya büyükşehir olmayan illerde il merkez Belediye Başkanları, Her ilden birer kişi olmak kaydıyla Ticaret ve Sanayi Odası Başkanları

Bir ilden oluşan bölgelerde (Ankara, İstanbul, İzmir);

Birden fazla ilden oluşan bölgelerde:


Genel SekreterlikGenel Sekreterlik

Nitelikli uzman personelden oluşan, Ajansın teknik birimidir.

Yönetim kurulunun kararlarını uygular

Esnek bir yapılanmaya sahiptir, teknik birimler kanunla tanımlanmamıştır. Yönetim Kurulu kararına bırakılmıştır.

Genel Sekreter:Harcama Yetkilisi


Yatırım Destek Ofislerinin Yatırım Destek Ofislerinin GörevleriGörevleri-Yatırımcıların işlemlerini tek elden yürütmeleri amacıyla kurulan ve örneklerine

bir çok ülkede rastlanan yatırım destek ofislerinin temel görevleri şunlardır:

Bölge illerinde, yatırımcıların kamu kurum ve kuruluşlarının görev ve yetki alanına giren izin ve ruhsat işlemlerini tek elden takip ve koordine etmek, yatırımları izlemek,

İlgili mevzuattaki başvuru koşulları ve istenen belgeler doğrultusunda yatırımcıya bilgi vermek ve yol göstermek,

Başvurular hakkında ön inceleme yapmak,İş ve işlemler, yaşanan darboğazlar konusunda Valiliğe ve Genel Sekreterliğe

bilgi vermek.-Rüşveti ve iltiması önleyecek hızlı ve etkin kamu hizmeti verilmesini sağlayacak bir mekanizmadır.-Başvuru isteğe bağlıdır (!)


26 Düzey 2 bölgesinde kurulacak Kalkınma Ajanslarının, 26 Düzey 2 bölgesinde kurulacak Kalkınma Ajanslarının, ulusal plan ve stratejilerle uyumlu olarak faaliyetlerini ulusal plan ve stratejilerle uyumlu olarak faaliyetlerini yürütebilmeleri için DPT tarafından ulusal düzeyde yürütebilmeleri için DPT tarafından ulusal düzeyde koordinasyonu sağlanacaktır. Bu kapsamda DPT;koordinasyonu sağlanacaktır. Bu kapsamda DPT;

Ajanslar arasındaki işbirliğini sağlar, ortak proje Ajanslar arasındaki işbirliğini sağlar, ortak proje üretimini destekler,üretimini destekler,Plânlama, programlama ve projelendirme konularında Plânlama, programlama ve projelendirme konularında ajanslara rehberlik ve danışmanlık yapar, ajanslara rehberlik ve danışmanlık yapar, Plân ve programların uygulanmasını izler ve Plân ve programların uygulanmasını izler ve değerlendirir,değerlendirir,Ajansların kurumsal performanslarına dair usul ve Ajansların kurumsal performanslarına dair usul ve esasları belirler,esasları belirler,Fonların ajanslara tahsisi ve kullanımına ilişkin usul ve Fonların ajanslara tahsisi ve kullanımına ilişkin usul ve esasları belirler,esasları belirler,Ajansların yıllık çalışma programlarını onaylar,Ajansların yıllık çalışma programlarını onaylar,Yönetim Kurulu tarafından teklif edilen ajans Genel Yönetim Kurulu tarafından teklif edilen ajans Genel Sekreterini onaylar,Sekreterini onaylar,Plân ve programlara, yapılacak yardım ve transferlere, Plân ve programlara, yapılacak yardım ve transferlere, personelin nitelik ve istihdamına, bütçe ve muhasebe personelin nitelik ve istihdamına, bütçe ve muhasebe standartlarının kullanımına, faaliyet raporlarına, izleme, standartlarının kullanımına, faaliyet raporlarına, izleme, değerlendirme ve denetime ilişkin esas ve usuller ile değerlendirme ve denetime ilişkin esas ve usuller ile Yatırım Destek Ofislerinin çalışma esas ve usullerini Yatırım Destek Ofislerinin çalışma esas ve usullerini belirler.belirler.

Ulusal Koordinasyon - DPT’nin RolüUlusal Koordinasyon - DPT’nin Rolü


Kanunun Getirdiği Temel Yapısal DönüşümKanunun Getirdiği Temel Yapısal Dönüşüm

Projecilik

Bölgesel Strateji

Katılımcılık


Bölgesel Kalkınma

FonuKalkınma

Ajansı


Bölgenin ortak kalkınma hedefini Bölgenin ortak kalkınma hedefini çizen, tarafların üzerinde çizen, tarafların üzerinde anlaştığı bir vizyon anlaştığı bir vizyon belirlenecektir. belirlenecektir.

Farklı bölgelerdeki stratejilerin Farklı bölgelerdeki stratejilerin ulusal politikalarla uyumu ve ulusal politikalarla uyumu ve birbirleriyle tamamlayıcılık birbirleriyle tamamlayıcılık sağlamaları DPT sağlamaları DPT koordinasyonunda hazırlanacak koordinasyonunda hazırlanacak Ulusal Düzeyde Bölgesel Gelişme Ulusal Düzeyde Bölgesel Gelişme Stratejisiyle sağlanacaktır.Stratejisiyle sağlanacaktır.

Bölgesel Kalkınma StratejisiBölgesel Kalkınma Stratejisi


Kanun ile Türkiye’de ilk defa Kanun ile Türkiye’de ilk defa bölgesel gelişme amacına tahsis bölgesel gelişme amacına tahsis edilmiş özel bir kaynak edilmiş özel bir kaynak oluşturulmaktadır. oluşturulmaktadır.

Bu kaynak merkezi bütçe ve yerel Bu kaynak merkezi bütçe ve yerel katılımlardan oluşan bir Bölgesel katılımlardan oluşan bir Bölgesel Kalkınma Fonu niteliğindedir. Kalkınma Fonu niteliğindedir.

Bölgesel Kalkınma FonuBölgesel Kalkınma Fonu

Merkez Bölge

Genel bütçe vergi Genel bütçe vergi gelirlerinin binde beşigelirlerinin binde beşi

Belediye,İl Özel İdaresi ve Belediye,İl Özel İdaresi ve Sanayi ve Ticaret Odalarının Sanayi ve Ticaret Odalarının

gelirlerinin yüzde birigelirlerinin yüzde biri


Bölgedeki işbirliğini geliştirmek, Bölgedeki işbirliğini geliştirmek, yerelin kalkınma çabalarına yerelin kalkınma çabalarına baştan sona aktif katılımını ve baştan sona aktif katılımını ve sahiplenmesini sağlamak vesahiplenmesini sağlamak ve

Ajansı yönlendirmek üzere Ajansı yönlendirmek üzere gerekli katılımcı bir yapı gerekli katılımcı bir yapı oluşturulmuştur.oluşturulmuştur.

KatılımcılıkKatılımcılık


Ajans, bölgesel kalkınma Ajans, bölgesel kalkınma politikalarının etkin bir şekilde politikalarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için gerekli uygulanabilmesi için gerekli sürdürülebilir ve gelişmiş bir sürdürülebilir ve gelişmiş bir kurumsal yapı sağlayacaktır. kurumsal yapı sağlayacaktır.

Bölgelerin ihtiyacı olan teknik Bölgelerin ihtiyacı olan teknik kapasiteye sahip bir uzmanlar kapasiteye sahip bir uzmanlar ekibi Ajanslarda istihdam ekibi Ajanslarda istihdam edilecektiredilecektir

Kurumsal ve Teknik KapasiteKurumsal ve Teknik Kapasite


Bölgenin görece üstünlüğü olan Bölgenin görece üstünlüğü olan alanlarda proje bazlı destek alanlarda proje bazlı destek sağlanacaktır. sağlanacaktır.

Yerel yönetimlerin, STK’ların, Yerel yönetimlerin, STK’ların, üniversitelerin ve KOBİ’lerin üniversitelerin ve KOBİ’lerin belirlenecek önceliklere uyumlu belirlenecek önceliklere uyumlu projeleri desteklenecektir.projeleri desteklenecektir.

ProjecilikProjecilik


Genel bütçe vergi gelirlerinin binde beşi, İl özel idare gelirlerinin yüzde biri,

Belediye gelirlerinin yüzde biri,

Sanayi ve ticaret odalarının gelirlerinin yüzde biri, Avrupa Birliği fonlarından sağlanacak kaynaklar,Bağış ve yardımlar,Bir önceki yıldan devreden gelirler.

En geri kalmış bölgedeki bir Ajans için toplam yıllık bütçe 30-35 milyon YTL (2008 yılı tahmini)

Gelirler ve İdare Edeceği FonlarGelirler ve İdare Edeceği Fonlar


Bölgesel Kalkınma FonuBölgesel Kalkınma Fonu

KaynakKatkı Oranı

(%)Aktarılacak

KaynakToplam İçinde

Pay (%)

Genel Bütçe Vergi Gelirleri 0,5 619 73

İl Özel İdareleri 1 20 3

Belediyeler 1 206 24

26 Ajans için Toplam* 845 100

Her Bir Ajansa Ortalama* 32,5 -*Ticaret ve sanayi odalarından aktarılacak kaynaklar hariç

Milyon YTL (Trilyon TL)


İzmir Kalkınma Ajansı - 2007 Yılı Öncelikli Alanlar Tahmini Destek Tutarı (Bin YTL)

1-KOBİ’lerin Desteklenmesine Yönelik Projeler 14.521

2- Sosyal Kalkınma Projeleri 9.681

3- Turizm, Çevre ve Küçük Ölçekli Altyapı Projeleri 7.260

4- Tarım ve Kırsal Kalkınma Projeleri 7.260

TOPLAM 38.725

Proje Desteklerinde Öncelikli AlanlarProje Desteklerinde Öncelikli AlanlarÇukurova Kalkınma Ajansı - 2007 Yılı Öncelikli Alanları Tahmini Destek Tutarı

(Bin YTL)

1. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Kurumsal Kapasite Geliştirilmesi Projeleri 5.000

2. Bölgenin Sınai ve Tarımsal Üretim ve Rekabet gücünün Artırılması Amacıyla Yenilikçi KOBİ’lerin Desteklenmesi Projeleri

8.000

3.Turizmin Geliştirilmesi, Kültürel ve Tarihi Mirasın Korunması Projeleri 3.000

4. Sosyal İçermeye ve Sosyal Gelişmeye Yönelik Projeler 4.000

5. Bölgenin Yatırım Potansiyelinin Tanıtımı ve Uluslararası Ticaret İlişkilerinin Geliştirilmesi Projeleri

2.000

6. Ar-Ge, İnovasyon ve Girişimcilere Destek Sağlayacak Oluşumlara (Kuluçka Merkezleri, Teknoloji Geliştirme Merkezleri gibi) Yönelik Projeler

3.000

TOPLAM 25.000


Implementation

PLANLAMA ve

PROGRAMLAMA

YILLIK ÇALIŞMA PROGRAMIve

BÜTÇE

PROJE SEÇİM SÜRECİUYGULAMA

İZLEMEve

DEĞERLENDİRME

Bölgesel Gelişme Planı/Stratejisi

Proje Teklif Çağrısı

Projelere Kaynak Aktarımı

Kaynakların etkin

kullanımı ve uygulayıcılara

destek

Planlama, Programlama ve Proje Destekleme SüreciPlanlama, Programlama ve Proje Destekleme Süreci


BÖLGESEL GELİŞME PLANININ BÖLGESEL GELİŞME PLANININ HAZIRLANMASIHAZIRLANMASI

•BÖLGESEL KALKINMA İÇİN YOĞUNLAŞILACAK TEMEL ÖNCELİKLİ ALANLARIN BELİRLENMESİ

YILLIK ÇALIŞMA PROGRAMI YILLIK ÇALIŞMA PROGRAMI ve ve

BÜTÇENİN HAZIRLANMASIBÜTÇENİN HAZIRLANMASI

•ÖNCELİKLİ ALANLARDA YÜRÜTÜLECEK FAALİYET VE PROJE KONULARI İLE BU ALANLARA TAHSİS EDİLEN ÖDENEKLER BELİRTİLECEK.

PROJE DESTEK MEKANİZMASIPROJE DESTEK MEKANİZMASI

Plan

lam

aPl

anla

ma

HAZIRLAYAN/ HAZIRLATAN

Devlet Planlama Teşkilatı

ONAYLAYAN

HAZIRLAYAN Kalkınma Ajansı

ONAYLAYAN Devlet Planlama Teşkilatı

Planlama, Programlama ve Proje Destekleme SüreciPlanlama, Programlama ve Proje Destekleme Süreci


A)A) PROJE SEÇİM SÜRECİ PROJE SEÇİM SÜRECİ

PROJE DESTEKLEME REHBERLERİNİN HAZIRLANMASI Kimler Başvurabilir? Ne Tür Projeler Destek Alabilir? Ne Zaman Başvurulabilir? Ne Kadar Para Talep Edilebilir?Projeler Nasıl Değerlendirilir?(Proje seçim kriterleri)Nereye nasıl başvurulabilir?

PROJE ÇAĞRISININ YAYIMLANMASIProje başvurularının başlangıç tarihi

BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM FAALİYETLERİHibe kaynağından yararlanmak üzere proje hazırlayacak olanlara geniş katılımlı yerel bilgilendirme toplantıları ve proje hazırlama eğitimleri verilecek.

PROJELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SEÇİMİBağımsız uzmanlardan oluşan değerlendirme komisyonunun seçim kriterlerine göre projeleri değerlendirmesi ve seçimi yapılacaktır.

Seçi

m S

ürec

iSe

çim

Sür

eci


Seçilen Proje Sahipleri ile Sözleşmelerin İmzalanması

•Proje faaliyetlerinin ve uygulama şartlarının belirlendiği temel doküman

Seçilen Başarılı Projelerin Finanse Edilmesi

•Başarılı projelere ön finansman ve ilerlemeye göre hakediş ödemesi

Proje Uygulamalarının Başlatılması•Şeffaf, ekonomik, rekabetçi satınalma ve uygulama kuralları

B) SEÇİLEN PROJELERİN UYGULAMA B) SEÇİLEN PROJELERİN UYGULAMA SÜRECİSÜRECİ

Uyg

ulam

aU

ygul

ama


Desteklenen Projelerin İzlenmesi•Projelerin sözleşmeye uygun yürütülüp yürütülmediğinin kontrolü, ihtiyaçların tespiti ve teknik destek sağlanması, denetime uygun zeminin oluşturulması

Desteklenen Projelerin Değerlendirilmesi•Hibe programlarının bölgenin kalkınmasına etkilerinin incelenmesi ve daha sonra yapılacak uygulamalara ışık tutması.

C) PROJELERİN İZLEME vC) PROJELERİN İZLEME vee DEĞERLENDİRİLMESİDEĞERLENDİRİLMESİ

İzle

me-

Değ

erle

ndirm

eİz

lem

e-D

eğer

lend

irme


Den

etim

Den

etim

İÇ DENETİM (MD. 4 VE MD. 25)İÇ DENETİM (MD. 4 VE MD. 25) DIŞ DENETİM (MD.4 VE MD. 25)DIŞ DENETİM (MD.4 VE MD. 25)

-

-- DPTDPT

USULLERE GÖRE

USULLERE GÖRE

D- D- KALKINMA AJANSLARINDA DENETİM (MD.4 VE 25)KALKINMA AJANSLARINDA DENETİM (MD.4 VE 25)

İÇ DENETİM (MD. 4 VE MD. 25) DIŞ DENETİM (MD.4 VE MD. 25)

DPT

DENETLEME ESASLARI: - DPT - İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

-MALİYE BAKANLIĞI TARAFINDAN MÜŞTEREKEN BELİRLENECEK

RAPORLAMA MAKAMLARI : - İÇİŞLERİ BAKANLIĞI - DPT

NOT: BİR KONTROL MEKANİZMASI OLARAK AJANSIN ALTI AYLIK VE YILLIK FAALİYET RAPORLARI İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NA VE DPT’YE SUNULMAK ZORUNDADIR. AYRICA, YILLLIK FAALİYET RAPORU KALKINMA KURULUNDA GÖRÜŞÜLMEKTE VE TOPLANTI SONUÇ BİLDİRİSİYLE KAMUOYUNA AÇIKLANMAKTADIR.

YETKİLİSİ: - YÖNETİM KURULU BAŞKANI (VALİ) - GENEL SEKRETER (DPT ONAYLI) - İÇ DENETÇİ (KAMUDA EN AZ ON YIL DENETÇİLİK YAPMIŞ, ÇALIŞMALARINI BAĞIMSIZ OLARAK YÜRÜTEN))

KONUSU: FAALİYETLERİ, HESAPLARI, İŞLEMLERİ, PERFORMANSI DENETLEMEK..

DENETLEME ESASLARI: - DPT TARAFINDAN BELİRLENEN ESAS VE USULLERE GÖRE

ÇIKTILAR : DENETİM RAPORLARI

RAPORLAMA MAKAMLARI : - YÖNETİM KURULU - KALKINMA KURULU

KONUSU: HER TÜRLÜ HESAPLARI, İŞLEMLERİ, PERFORMANSI DENETLEMEK.

YETKİLİSİ: - DPT - İÇİŞLERİ BAKANLIĞI - BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞU (SPK Mevzuatına göre yetkilendirilmiş) - SAYIŞTAY

ÇIKTILAR : DENETİM RAPORLARI


Ajansların Genel ÖzellikleriAjansların Genel Özellikleri5449 sayılı Kanuna göre Kalkınma Ajansları;5449 sayılı Kanuna göre Kalkınma Ajansları;

KKamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşşlarlarıı arasarasıındaki işbirliğini gelindaki işbirliğini gelişştirmek, kaynaklartirmek, kaynaklarıın yerinde ve n yerinde ve etkin kullanetkin kullanıımmıınnıı sa sağğlamak ve yerel potansiyeli harekete lamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plângeçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânıı ve ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel geliolarak bölgesel gelişşmeyi hmeyi hıızlandzlandıırmak, rmak, sürdürülebilirlisürdürülebilirliğğini saini sağğlamak, bölgeler araslamak, bölgeler arasıı ve bölge içi ve bölge içi geligelişşmimişşlik farklarlik farklarıınnıı azaltmak üzere, azaltmak üzere,

Merkezi idarenin (özellikle DPT’nin) genel Merkezi idarenin (özellikle DPT’nin) genel koordinasyonu, gözetimi ve denetimi altında,koordinasyonu, gözetimi ve denetimi altında,

Düzey 2 İstatistiki Bölge Birimlerinde,Düzey 2 İstatistiki Bölge Birimlerinde,

Bakanlar Kurulu kararıyla oluşturulan Bakanlar Kurulu kararıyla oluşturulan

Tüzelkişiliği haiz kurumlardır.Tüzelkişiliği haiz kurumlardır.

Anayasa Açısından Kalkınma Ajanslarının StatüsüAnayasa Açısından Kalkınma Ajanslarının Statüsü


Ajansların göreceği hizmet, niteliği gereği Ajansların göreceği hizmet, niteliği gereği kamusal bir hizmettir.kamusal bir hizmettir.

Ajanslar kuruldukları bölgeyi Ajanslar kuruldukları bölgeyi kalkındıracaklarından üstün bir kamu yararı kalkındıracaklarından üstün bir kamu yararı amacı taşımaktadırlar. amacı taşımaktadırlar.

Ajanslar kalkınma hedefi doğrultusunda Ajanslar kalkınma hedefi doğrultusunda yereldeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğini yereldeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğini sağlamaya yönelik hareket edecek, ancak sağlamaya yönelik hareket edecek, ancak onların görev ve yetkilerini ne sınırlayacak ne onların görev ve yetkilerini ne sınırlayacak ne de onların üstünde bir üst otorite olacaktır. de onların üstünde bir üst otorite olacaktır.

Hizmetin NiteliğiHizmetin Niteliği


Kanunda ajansların bir bakanlığa bağlı veya ilgili olduğu Kanunda ajansların bir bakanlığa bağlı veya ilgili olduğu belirtilmese de bu durum, ajanslarda idarenin bütünlüğü belirtilmese de bu durum, ajanslarda idarenin bütünlüğü ilkesinin sağlanmadığı anlamına gelmez.ilkesinin sağlanmadığı anlamına gelmez.

Zira bu ilke bakımından önemli olan husus, Kanunun geneli Zira bu ilke bakımından önemli olan husus, Kanunun geneli değerlendirildiğinde, söz konusu kuruluş ile merkezi idare değerlendirildiğinde, söz konusu kuruluş ile merkezi idare arasında hiyerarşi veya idari vesayet niteliğinde bir bağın arasında hiyerarşi veya idari vesayet niteliğinde bir bağın kurulmuş olmasıdır.kurulmuş olmasıdır.

Ajanslar pek çok konuda, başta DPT olmak üzere merkezi Ajanslar pek çok konuda, başta DPT olmak üzere merkezi idarenin koordinasyon, gözetim ve denetimi altındadır.idarenin koordinasyon, gözetim ve denetimi altındadır.

Bu çerçevede DPT, ajansların yıllık çalışma programını Bu çerçevede DPT, ajansların yıllık çalışma programını onaylamaktan (tasdik) ajansın performansı ile ilgili onaylamaktan (tasdik) ajansın performansı ile ilgili değerlendirmeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya; genel değerlendirmeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya; genel sekreteri onaylamaktan (tasdik) ajansların en önemli gelir sekreteri onaylamaktan (tasdik) ajansların en önemli gelir kaynağı olan transfer ödeneğini aylık harcama programına göre kaynağı olan transfer ödeneğini aylık harcama programına göre ajanslara kullandırmaya ve ajansların faaliyet alanları ve işleyiş ajanslara kullandırmaya ve ajansların faaliyet alanları ve işleyiş mekanizmaları ile ilgili pek çok konuda usul ve esasları mekanizmaları ile ilgili pek çok konuda usul ve esasları belirlemeye kadar pek çok alanda yetkili kılınmıştır.belirlemeye kadar pek çok alanda yetkili kılınmıştır.

Ayrıca Kanunda bazı konularda İçişleri Bakanlığı, Maliye Ayrıca Kanunda bazı konularda İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve GAP Bölge Kalkınma İdaresine de çeşitli görevler Bakanlığı ve GAP Bölge Kalkınma İdaresine de çeşitli görevler verilmiştir. verilmiştir.

Dolayısıyla ajansların merkezi idareye bağı konusunda, hem Dolayısıyla ajansların merkezi idareye bağı konusunda, hem organik hem de işlevsel açıdan idarenin bütünlüğü ilkesi en üst organik hem de işlevsel açıdan idarenin bütünlüğü ilkesi en üst düzeyde (idari vesayeti de aşan bir nitelikte) sağlanmıştır.düzeyde (idari vesayeti de aşan bir nitelikte) sağlanmıştır.

İdarenin Bütünlüğü İlkesiİdarenin Bütünlüğü İlkesi


Düzey 2 İstatistiki BölgelerDüzey 2 İstatistiki BölgelerAjansların kurulacağı bölgeler, bölge plan ve Ajansların kurulacağı bölgeler, bölge plan ve programlarının uygulanacağı alanları işaret programlarının uygulanacağı alanları işaret etmektedir.etmektedir.

Dolayısıyla bu bölgeler bir idari veya siyasi bölge Dolayısıyla bu bölgeler bir idari veya siyasi bölge değil, bir plan ve istatistik bölgesidir.(Hizmet değil, bir plan ve istatistik bölgesidir.(Hizmet Bölgesi)Bölgesi)

Bu bölgeler ekonomik nitelikleri bakımından Bu bölgeler ekonomik nitelikleri bakımından benzerlik arz eden ve işlevsel bütünlüğü olan illerin benzerlik arz eden ve işlevsel bütünlüğü olan illerin (Örneğin Adana ve Mersin’den oluşan Çukurova (Örneğin Adana ve Mersin’den oluşan Çukurova bölgesi) bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur.bölgesi) bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur.

Nitekim tek ilden oluşan bölgelerin de olması, il Nitekim tek ilden oluşan bölgelerin de olması, il esasının dışında bölge tarzında bir örgütlenme esasının dışında bölge tarzında bir örgütlenme modeli oluşturulma amacının olmadığını modeli oluşturulma amacının olmadığını göstermektedir.göstermektedir.

Bu nedenle ajanslar Anayasada kabul edilen il Bu nedenle ajanslar Anayasada kabul edilen il esasına aykırılık teşkil etmemekte ve üniter devlet esasına aykırılık teşkil etmemekte ve üniter devlet yapısına ters düşmemektedir.yapısına ters düşmemektedir.


Ajanslar, Anayasa m.123/3 kapsamında, kanunun Ajanslar, Anayasa m.123/3 kapsamında, kanunun verdiği bir yetkiye dayanılarak bir idari işlemle verdiği bir yetkiye dayanılarak bir idari işlemle kurulmaktadır.kurulmaktadır.

Dolayısıyla başta kuruluş işlemi olmak üzere, Dolayısıyla başta kuruluş işlemi olmak üzere, ajansların göreceği hizmetin niteliği (kamu ajansların göreceği hizmetin niteliği (kamu hizmeti), kullandığı kaynakların özelliği (kamu hizmeti), kullandığı kaynakların özelliği (kamu kaynağı) ve diğer özellikler dikkate alındığında, kaynağı) ve diğer özellikler dikkate alındığında, ajansların bir kamu tüzelkişisi olduklarını kabul ajansların bir kamu tüzelkişisi olduklarını kabul etmek gerekir. etmek gerekir.

Kanunda açıkça kamu tüzelkişisi olduğu Kanunda açıkça kamu tüzelkişisi olduğu belirtilmese dahi, Kanunun genelinin belirtilmese dahi, Kanunun genelinin değerlendirilmesinden ajansların kamu tüzelkişisi değerlendirilmesinden ajansların kamu tüzelkişisi oldukları sonucuna rahatlıkla varılabilmektedir.oldukları sonucuna rahatlıkla varılabilmektedir.

Dolayısıyla bu bakımdan Anayasaya herhangi bir Dolayısıyla bu bakımdan Anayasaya herhangi bir aykırılık söz konusu değildir.aykırılık söz konusu değildir.

Kamu Tüzelkişisi OlmaKamu Tüzelkişisi Olma


Ajansların Anayasal KonumuAjansların Anayasal Konumu Ajanslar ne bir merkezi yönetim kuruluşu, ne de bir Ajanslar ne bir merkezi yönetim kuruluşu, ne de bir

yerel yönetim biçimidir.yerel yönetim biçimidir.

Ancak bu durum, ajansların Türk idare sisteminde Ancak bu durum, ajansların Türk idare sisteminde yerinin olmadığını göstermemektedir.yerinin olmadığını göstermemektedir.

Zira ajanslar bir hizmet yerinden yönetim kuruluşu Zira ajanslar bir hizmet yerinden yönetim kuruluşu (kamu kurumu) olup, Anayasa m.123/3’e (kamu kurumu) olup, Anayasa m.123/3’e dayanmaktadır.dayanmaktadır.

Ajanslar, ulusal gelişme stratejileri doğrultusunda, Ajanslar, ulusal gelişme stratejileri doğrultusunda, kuruldukları bölgelerin karşılaştırmalı üstünlüğe sahip kuruldukları bölgelerin karşılaştırmalı üstünlüğe sahip oldukları potansiyellere ve rekabet gücüne göre, belli oldukları potansiyellere ve rekabet gücüne göre, belli alanlarda uzmanlaşmasına katkı sağlayacaktır.alanlarda uzmanlaşmasına katkı sağlayacaktır.

Dolayısıyla kalkınma ajansları, kuruldukları bölgelerin Dolayısıyla kalkınma ajansları, kuruldukları bölgelerin uzmanlık alanı için oluşturulmuş birer hizmet yerinden uzmanlık alanı için oluşturulmuş birer hizmet yerinden yönetim kuruluşudur. yönetim kuruluşudur.

Taşıdığı özellikler itibarıyla GAP Kalkınma İdaresi Taşıdığı özellikler itibarıyla GAP Kalkınma İdaresi Teşkilatı ile büyük ölçüde örtüşen ajansların da Teşkilatı ile büyük ölçüde örtüşen ajansların da Anayasaya aykırı bulunmaması beklenir. Anayasaya aykırı bulunmaması beklenir.


Gerek ajanslar için uygun bölgeyi seçme, gerek ajansları Gerek ajanslar için uygun bölgeyi seçme, gerek ajansları kurma, gerek ajansların kurulacağı bölgelerin sınırlarını kurma, gerek ajansların kurulacağı bölgelerin sınırlarını değiştirme, gerek ajansın merkezini tespit etme ve değiştirme, gerek ajansın merkezini tespit etme ve gerekse ajansı kaldırma konusunda merkezi idare gerekse ajansı kaldırma konusunda merkezi idare (Bakanlar Kurulu) yetkili kılınmıştır.(Bakanlar Kurulu) yetkili kılınmıştır.

Ajansların pek çok görev ve yetkisi bölge planı ile ilgili Ajansların pek çok görev ve yetkisi bölge planı ile ilgili olduğu halde, ajanslara bölge planı yapma yetkisi olduğu halde, ajanslara bölge planı yapma yetkisi verilmemiştir.verilmemiştir.

DPT, ajansların genel koordinasyonu kapsamında; izleme-DPT, ajansların genel koordinasyonu kapsamında; izleme-değerlendirmeden görüş bildirme ve denetime, onamadan değerlendirmeden görüş bildirme ve denetime, onamadan usul ve esasları belirlemeye kadar pek çok alanda usul ve esasları belirlemeye kadar pek çok alanda ajansları yönlendirici ve kontrol edici bir rol ajansları yönlendirici ve kontrol edici bir rol üstlenmektedir. üstlenmektedir.

Ajanslar bizatihi kendileri, terör ve ayrılıkçı akımların Ajanslar bizatihi kendileri, terör ve ayrılıkçı akımların beslendiği olumsuz sosyo-ekonomik şartların ortadan beslendiği olumsuz sosyo-ekonomik şartların ortadan kaldırılmasının en önemli aracıdır.kaldırılmasının en önemli aracıdır.

Ayrımcılığa Yönelik Olarak Ayrımcılığa Yönelik Olarak Kanunda Alınan TedbirlerKanunda Alınan Tedbirler


TEŞEKKÜRLER...TEŞEKKÜRLER...

Devlet Planlama Teşkilatı MüsteşarlığıDevlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı

Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel MüdürlüğüBölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü

http://www.dpt.gov.tr/bgyu/bgyu.htmhttp://www.dpt.gov.tr/bgyu/bgyu.htm

Teşekkürler

kalkinma ajanslari

Documents