kalite ders notları

Kalite Güvencesi ve Kalite Güvencesi ve StandartlarStandartlar1-2. Hafta1-2. Hafta

Öğr.Gör.Doğan GÜRDALÖğr.Gör.Doğan GÜRDAL

04/13/2304/13/23 [email protected]@hotmail.com 22

BAŞLIKBAŞLIK

• Standardizasyonun Ekonomik Açıdan Önemi

• Ülkemizde Standardizasyonun Önemi

• Standardizasyonunun Üretimde Etkileri

• Standardizasyonun Tüketimde Etkileri


• Üretici, tüketici ve milli ekonomi yönünden büyük önem taşıyan standardizasyon, sanayileşme ile sıkı bir ilişki halindedir. Üretici ve tüketici birimlerini belirli ölçü, tip, düzen ve kalitedeki mallar üzerinde piyasada karşılaştırarak, iki kesim arasında güven unsurunun teşekkül etmesini sağlamaktadır.


• Kaynakların nisbi olarak kıt, buna mukabil İhtiyaçların sürekli olarak arttığı ve iktisadi problemlerin her dönemden daha çok tartışıldığı günümüzde toplumların ve fertlerin dün olduğu gibi bugün de temel İktisadi hedefleri refah seviyelerini arttırmak ve daha ileri bir seviyeye yükseltmektir.


• Bunun İçin, sahip olunan kaynakların yerinde kullanılması, israf edilmeden tam olarak değerlendirilmesi ve atıl bırakılmaması gerekmektedir.

• Esas itibariyle kıt kaynak sınırsız İhtiyaç olgusu, yeryüzünde devamlı ve hızlı gelişmenin, ekonomik, sosyal ve kültürel alandaki dinamik gelişme sürecinin temel sebebidir.


• Yeryüzünde mevcut sınırlı kaynaklar karşısında İnsan ihtiyaçlarının sınırsızlığı ve nüfusun geometrik bir dizi içinde artış göstermesi, kaynakların çok ölçülü, hesaplı ve rasyonel kullanılmasını gerekli kılmaktadır, İhtiyaçların sınırsızlığı, bir yönüyle bilim ve teknolojideki yeniliklerin de temelini oluşturmaktadır.


• Çok geniş bir kapsam içinde, sınırsız ihtiyaçları kıt kaynaklarla en rasyonel bir biçimde karşılayabilmek için kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemi, olarak standardizasyonu tarif edebilmekteyiz


• Standardizasyon, İnsan ihtiyaçlarını mümkün olduğu kadar ahenkli, sosyal refahı sağlayacak ve artıracak şekilde karşılayan, mal ve hizmetlerin daha kolay, kaliteli ve ucuz üretilmesi ve tüketiciye sunulmasına yardımcı olan dinamik ve geliştirici fonksiyonlara sahip bir ekonomik kalkınma unsurudur. Kısaca üretim ve tüketimde etkinliğin temel fonksiyonu durumundadır.


• Günümüzde çeşitli mal ve hizmet üretim metot ve tekniklerinde, çeşitli İşlem ve ölçmelerde Standard arama veya bir örneklik gözetme uygulamaları İle ekonomik,sosyal, kültürel ve teknolojik gelişme arasında çok sıkı bir ilişki söz konusudur.


• Standardizasyon hareketi bu yüzden gelişmiş ülkelerde tamamen yerleşmiş, gelişmekte olan ülkelerde ise henüz İstenilen seviyeye ulaşmamıştır.


• Bugün gelişmiş ülkelerde standardizasyonun, kalite geliştirme, üretim teknolojisini iyileştirme, işletme yönetimi, personel yönetimi, her seviyede planlama, mal ve hizmetlerde kalite güvencesi ve garantisi verme gibi konularda son derece önemli ve faydalı fonksiyonları bulunduğunu görmek mümkündür.


• Gelişmiş ülkeler biraz da standardizasyonun kendilerine sağladığı imkan ve kolaylıklar sayesinde milletlerarası ekonomik münasebetlerde, dünya piyasalarında etkili olabilmekte ve uluslararası alanda rekabeti kendi çıkarlarına kullanabilmektedirler. Gelişmekte olan ülkelerin de kendilerini kabul ettirebilmeleri yapısal değişmeleri sırasında standardizasyonun sağladığı imkanlardan geniş ölçüde yararlanmalarına bağlı bulunmaktadır.


ÜLKEMİZDE STANDARDİZASYONUN ÜLKEMİZDE STANDARDİZASYONUN

ÖNEMİÖNEMİ

• Gelişmekte olan ülke özelliği gösteren ve bu alanda bir hayli mesafe kateden ülkemiz, bugün ulaştığı gelişme merhale- sinde standardizasyonunun dinamik ve geliştirici etkilerinden en geniş şekilde yararlanma durumunda olan ve yapısal özellikleri dolayısıyla buna imkanı bulunan bir ülkedir.


• Ekonomik İstikrar ve dışa açılma politika ve uygulamaları, Avrupa Topluluğuna tam üyelik müracaatı, ekonomi ve sanayi faaliyetleri yönünden serbest piyasa işleyişine geçme çabalarını hızlandırması, ülkemizi standardizasyon hareketine gereken önemi vermeğe ve toplumun bütün kesimlerine kabul ettirmeye zorlamaktadır.


• Ülkemizin, üretim, iç ve dış ticaret, pazarlama ve satış faaliyetleri, işletme organizasyon ve yönetimi, para ve sermaye hareketleri, bilim ve teknolojideki yenilikleri izleme, bilimsel gereklere ve plan hedeflerine uygun hareket etmede, her geçen gün biraz daha fazla Ölçü, tip, kural, birlik ve beraberliğe ihtiyacı bulunmaktadır.


Standardizasyonunun Üretimde Standardizasyonunun Üretimde Etkileri Etkileri

• Standardizasyonun, makro bazı değişkenler İtibariyle, sanayileşme İle sıkı bir İlişkisi bulunmaktadır. Bütün faaliyetler insan tarafından İnsan İçin gerçekleştirildiğinden kişilere ve topluma ne ölçüde faydalı olunabilineceği araştırılmakta, büyük miktarda, çok çeşitli ucuz ve kaliteli mal üretimine gidilmekte ve bu da standardizasyon İle mümkün olmaktadır.


• Sanayi üretiminde; • Firma İçi, hammadde ve malzemeler,

işçilik, enerji, makine ve aletler, ürün depolama, nakliye ve ulaştırma, yönetim geliştirme;

• Firma dışı, işin geliştirilmesi, sağlık şartlarının iyileştirilmesi gibi pek çok maliyet unsurunda tasarrufa imkan standartlar yoluyla sağlanmaktadır.


• İnsanların kas gücüyle bireysel yeteneklerine göre mal ürettikleri dönemde, piyasada birbirinden çok farklı ürün bulunurken, zamanla genişleyen piyasada artan talebin karşılanması İçin Standard mallar belirlenmiş ve bu malların üretimi fabrikalarda buharlı ve elektrikli makineler kullanılarak yapılmaya başlanmış, daha önce binlerce insan tarafından İmal edilen mamul maddeler birkaç işçiyle ve kısa zamanda üretilir olmuştur.


• Standard malların sayısının artması, sermaye mallarının etkin kullanımını sağlamış; büyük fabrikalar yanında belli parçaların üretiminde uzmanlaşan küçük işletmelerin varlığını sürdürmeleri ortamı hazırlanmıştır.


• Birçok parçanın montajı sonucu nihai şeklini alan malların parçalarının standartlaştırılması, büyük fabrikaların yanında sermayelerini verimli kullanan küçük işletmelerin artmasına yol açmıştır. Bu gelişme, küçük İşletmelerin sayıca artmasını doğurmuştur.


• Üretici ve tüketici birimlerini belirli ölçü, tip, düzen ve kalitedeki mallar üzerinde piyasada karşılaştırarak iki kesim arasında güven unsurunun teşekkül etmesini sağlayan standardizasyon, gelişmekte olan ülkelerde birbirinden çok farklı çeşit, miktar ve kalitede sanayi mamulü üreten çok farklı maliyet ve imkanlarda çalışan firmaların bir arada bulunması karşısında gerek üretici birimlerin kendi aralarında giderek ortak özellikler ve maliyetlerde çalışan firmalar haline gelmeleri ve gerekse tüketici birimlerin satın aldıkları mal ve hizmetin fiyat ve kalitesinden emin olabilmelerini mümkün kılmıştır.


• Bugün sanayileşmiş pek çok ülkede firmaların çoğu İçin, üretilen malın kalitesi bir prestij sorunudur. Kalite, standartların üzerinde titizlikle korunmakta ve geliştirilmektedir. Dünya ölçülerine uygun ekonomik ve sosyal kalkınma, ülke olarak vazgeçemeyeceğimiz bir hedef olduğuna göre, standardizasyona gereken önemi vermek en başta düşünmemiz gereken konudur.


• Dünya ölçülerine uygun ekonomik ve sosyal kalkınma, ülke olarak vazgeçemeyeceğimiz bir hedef olduğuna göre, standardizasyona gereken önemi vermek en başta düşünmemiz gereken konudur.


• Unutulmamalıdır ki, üretim sadece fiziki bir olgu olmayıp mal ve hizmetlerin biraraya getirdiği, karmaşık bir mekanizmadır. Standardizasyonda başarı üretici ve tüketici haklarını gerçek anlamda birarada güvence altına alarak bu iki kesimi tek bir sorumlulukta, yaratıcı İnsanın sorumluluğunda özümleyîp sağlam, akılcı ve uyumlu bir ilişki kurulabilmesi İle mümkündür.


Standardizasyonun Tüketimde Standardizasyonun Tüketimde EtkileriEtkileri

• Benimsenen ekonomik sistem ve gelişmişlik düzeyi ne olursa olsun üretimin temel amacı tüketimdir.

• Tüketicilerin karşı karşıya kaldığı en önemli zorluk, firmaların tekelleşmesi, tüketicinin yapacağı tercihin tek olmasıdır. Tüketicilerin İhtiyaç ve beğenilerini karşılamak kolay değildir.


• Alışkanlıklar, moda, iletişim araçlarının yaygınlaşması ve etkinleşmesi tüketicinin ihtiyaçlarını yönlendirmekte ve arttırmakta, beğeni ve tercihlerini değiştirmektedir.


• Günümüzde üretim faaliyetlerinin giderek sayılamayacak kadar çeşitlenmesi ve karmaşıklaşması, mal ve hizmetlerin tüketiciye sunulmasında kullanılan metot ve tekniklerin çoğalıp yaygınlaşması karşısında tüketicilerin problemlerinin giderilmesi, zarar ve ziyanlarının karşılanması için korunmaları zorunlu hale gelmiştir.


• Tüketici, kendisine sunulan mal ve hizmetlerin kalitesini ve İhtiyacını tatmin derecesini doğru olarak değerlendirmek İmkanına her zaman sahip değildir.

• Karşılaştırma ve değerlendirme İçin teknik bilgi ve beceri İsteyen aynı türden pek çok mal ve hizmet İle karşı karşıyadır.


• Örneğin sıhhi tesisat malzemesi, elektrikli ev aletleri gibi yüzlerce mamul hakkında teknik bilgi eksikliği ve beceri yetersizliği tüketicinin başlıca meselesidir. Bugün her kesimden, her kültür ve tahsil seviyesinden insanlar, sadece kendi kabiliyeti ve anlayış gücüne bağlı olarak bu mamulleri sürekli olarak tüketmek veya kullanmak mecburiyetindedir.


• Bu bakımdan en basit ihtiyaç maddesinden özellikle sınırlı aile bütçelerinden yapılan fedakarlıklarla satın alınmanın yanısıra can ve mal güvenliğini doğrudan ilgilendirmesi yönünden dayanıklı tüketim mallarının alımında ömür ve fonksiyon nitelikleri İle kullanma emniyetlerini belirleyen standartların varlığı tüketiciler yönünden büyük bir önem arz etmektedir.


• Standartlara uymayan kalite seviyesi düşük mal, tüketicilerin gelirlerinin yararsız yere harcanmasına neden olacağı gibi, ihtiyaçlarını giderme özelliği yetersiz mal tüketimi onların gelirlerini ve dolayısıyla refah düzeylerini olumsuz yönde etkilemektedir.


• Sanayicilerin standartları esas alarak yapacakları imalat, tabii olarak tüketicilerin talep ettikleri malları sağlık ve emniyet kurallarına uygun temin etmelerine İmkan sağlayacaktır.


• Bir ülkenin kendi standart veya mevzuatına göre üretilmiş ve pazarlanmış ürünlerin, Topluluğun her yerinde serbestçe satılabilmesi standartların Topluluk mevzuatına uygun bulunması ile mümkündür.


• Zaman zaman Avrupa Topluluğuna üye bir ülkede imal edilen bir mal, diğer bir üye ülkede çalışmayabilmektedir. Fransız televizyonu SECAM sistemini kullanırken, diğer ülkelerin PAL sistemini kullanması, İngiltere'de direksiyonların sağ tarafta olmasının ek bazı problemler doğurması, elektrik voltajlarının bazı ülkelerde 110, bazılarında 220 volt olması, üreticileri, mallarını sattıkları ülkelere ve farklı Standartlara göre kendilerini ayarlamağa zorlamaktadır.


• Bu güçlüklerin giderilmesinde tüm ülkelerin optimum yararı sağlayabilecekleri ortak bir standardizasyona varmaları yönünden mevcut standartların harmonizasyonu çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürülmektedir.


SONUÇSONUÇ

• Kaynakların etkin kullanılması, halkın refah seviyesinin arttırılması, dış pazarlarda rekabet edebilmek ve dış talebe süreklilik kazandırmak açısından standardizasyona gereken önem verilmelidir. Dış talebin arttırılmasına bağlı olarak İhracat gelirlerinin artmasa yurt içi üretim potansiyelini arttırıp sermaye oluşumuna süreklilik kazandıracaktır.


• Standard mal üretimi, satışı ve tüketimi özellikle gelişmiş ülkelerde artık aksi düşünülemeyecek bir konu haline geldiğinde standardizasyon, uluslararası pazarlama açısından dış satımı kolaylaştıran ve geliştiren bir unsur olarak değerlendirilmektedir.


• Standard her şeyden Önce, üretimde belirli bir kalitenin sağlanması demektir. Üretimde ve kalitede günümüz şartlarının uygulanması, üretim kalitesinin yükselmesi ve sürekli kılınması, belli standartların uygulanması İle mümkündür.


• Piyasa büyüklüğüne, tüketicinin alışkanlıklarına göre standartlara uygun bir üretim, ülke ekonomisine sağlanacak yararlar yönüyle büyük bir önem taşımaktadır.


SON

kalite ders notları

Education