Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 1

Kafli 16 í Chase ... Stýring hráefna, íhluta og framleiðsluþátta

Aðfangaþarfaáætlun, Material Requirements Planning (MRP)

MRP hugmyndafræði og efnislistar Forsendur MRP Tímagirðingar MRP dæmi MRP II Lotustærðir í MRP áætlunum

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 2

Skilgreining á aðfangaþarfaáæltunum Aðfangaþarfaáætlun ,,Materials requirements

planning” (MRP) er aðferð til að ákvarða fjölda íhluta, framleiðsluþátta og hráefna sem þarf til að framleiða vöru.

MRP gefur upplýsingar fyrir tímaáætlanir m.a. hvenær framleiða þarf eða panta ákveðin hlut.

Háð eftirspurn drífur MRP. MRP er hugbúnaðarkerfi.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 3

Aðfangaþarfaáætlanir MRP (Material Requirements Plan)

Nauðsynlegir þættir, forsendur MRP:1. Framleiðsluáætlun (MPS)

(Master Production Scheldule)

2. Efnislistar, uppskriftir (BOM)(Bill Of Materials)

3. Birgðakerfi, lagerstaða, frátökur

4. Afgreiðslufrestir/framleiðslufyrirvarar frystir

5. Öguð vinnubrögð, m.a. tölvuskráningar

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 4

Tilgangur/kostir

Samningur milli sölu og framleiðslu. Stýring innkaupa og aðfanga. “Hvað ef?”- verkfæri til að taka á breytingum

og skoða afleiðingar frávika. Halda saman kostnaði við vöru í vinnslu Bera saman raunkostnað við áætlun (,,MRP

III”), halda kostnaðarstuðlum við.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 5

Uppskriftir og efnislistar (BOM) Tæmandi lýsing á framleiðslu vörunnar Hráefni Íhluti Hálfunnar vörur Aðgerðaröð Margþrepa uppskriftir BOM

– Hálfunnar vörur , millivörur

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 6

Dæmi um MRP nálgun og efnislista eða uppskrift vöru

B(4)

E(1)D(2)

C(2)

F(2)D(3)

A

Efnislisti (framleiðslutré) fyrir vöru AAfgreiðslutímiA 1 dagurB 2 dagarC 1 dagurD 3 dagarE 4 dagarF 1 dagur

EftirspurnDag 10 50 ADag 8 20 B (Auka)Dag 6 15 D (Auka)

Fyrir þessa uppskrift á ,,A” setjið fram aðfangaáætlun (MRP) sem tiltekur hvern hlut og hvenær hans er þörf.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 7

LT = 1 dagur

Dagur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10A Þörf 50

Pöntun 50

Fyrst áætlum við til baka fyrir afgreiðslutímanum (LT) á ,,A” þannig við verðum að panta 50 stk. af A á degi 9 til að geta afgreitt það á degi 10

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 8

Síðan er að áætla fyrir þeim hlutum sem mynda ,,A”. Fyrir hvert ,,A” þurfum við 4 ,,B” og þar sem okkur vantar 50 ,A” þurfum við 200 ,,B” sem tekur 2 daga að fá/framleiða.

Day: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10A Required 50

Order Placement 50B Required 20 200

Order Placement 20 200

AukaLT = 2

B(4)

E(1)D(2)

C(2)

F(2)D(3)

A 4x50=200

Dagur 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10A Þörf 50

LT=1 Pöntun 50B Þörf 20 200

LT=2 Pöntun 20 200C Þörf 100

LT=1 Pöntun 100D Þörf 55 400 300

LT=3 Pöntun 55 400 300E Þörf 20 200

LT=4 Pöntun 20 200F Þörf 200

LT=1 Pöntun 200

B(4)

E(1)D(2)

C(2)

F(2)D(3)

A

40 + 15 auka

Hlut D: Dag 6

Endurtekið fyrir alla íhlutina gefur okkur aðfangaþarfaáætlun:

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001

9

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 10

Framleiðsluáætlun, Master Production Schedule (MPS) Tímasett áætlun sem tiltekur hversu mörg

stk. á að framleiða af hverri vörutegund á næstu t.d. 6-8 vikum.

Yfirlitsáætlun(vöruflokkar)

MPS(einstakar vörur)

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 11

Tímagirðingar Fryst

– Engar breytingar leyfðar innan þessa tímaglugga (t.d. næstu 3 vikur).

Stíft– Ákveðnar breytingar leyfðar innan vöruflokka

svo lengi sem íhlutir eru til staðar. (oft líka tilfærslur milli vara innan vöruflokka)

Sveigjanlegar– Umtalsverðar breytingar leyfðar svo fremi sem

heildar aðfangaþörfin helst á sama stigi.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 12

Dæmi um tímagirðingar

8 15 26

Vikur

Fryst Stíft Sveigjanlegt

Fyrirliggjandi pantanir

Áætlanir og framleiðslu-geta

Framleiðslu-geta

Fyrirliggjandi pantanir

viðskiptavina

Áætlunum eftirspurn

frá ótilgreindumviðskiptavinum

Yfirlitsáætlun

Framleiðsluáætlun(MPS)

Aðfanga-þarfaáætlun

(MRP)

Breytingarí

hönnun

Efnis-listi

(BOM)

Birgða-hreyfingar

Birgða-kerfi

Skýrslur

13

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 14

Birgðastaða

Hvert lagerhlutur á sína færslu (með lagerstöðu, verði, rýrnunarforsendum...)– Lagerstaða eftir tímabilum

Bendill– Vísar til hvers yfirhlutar sem orsakaði

eftirspurnina (s.s. skrúfan í handfangið vísar til handfangsins)

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 15

Birgðafærsla

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 16

Helstu MRP skýrslur Afgreiðsluáætlun, þær pantanir sem á að

afgreiða í framtíðinni (t.d. næstu viku). Pantanatillögur, áætlun um hvenær skuli panta

hvaða vörur. Breytingar í móttökudagsetningum pantana, á

opnum pöntunum vegna breytinga í framleiðsluáætlunum.

Afpantanir eða frestun, á opnum pöntunum vegna niðurfellinga eða frestunar á pöntunum í framleiðsluáætlun.

Birgðastaða, fyrir ákveðnar dagsetningar.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 17

Aðrar MRP skýrslur

Áætlanaskýrslur, t.d. birgðaspá fyrir ákveðið tímabil.

Afkastaskýrslur notað til að bera saman raunverulega notkun hráefna og aðfanga og áætlun, t.d. notað við endurskoðun uppskrifta.

Frávikaskýrslur notað til að draga fram alvarleg frávik s.s. seinkaðar pantanir. (einnig notað til að halda kerfinu hreinu einskonar birgðatalning)

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 18

Lotustærðir í MRP áætlunum

Lota-fyrir-lotu (L4L) Hagkvæmasta pöntunarstærð (EOQ) Lágmörkun heildarkostnaðar (LTC) Lágmörkun einingarkostnaðar (LUC)

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 19

Lotustærðir

EOQ (Economic Order Quantity): Hægt að nota hagkvæmustu innkaupastærð með forsendum þeirra fræða.

FOQ (Fixed Order Quantity): Fastar pöntunarstærðir.

POQ. (Periodic Order Quantity): POQ=EOQ/DP DP er eftirspurn á hverju tímabili.

Mikilvægi lotustærða. Lotustærður hafa mikil áhrif á sveiflur í MRP áætlun.

Operations Management For Competitive Advantage

©The McGraw-Hill Companies, Inc., 2001CHASE AQUILANO JACOBS

ninth edition 20

Gangsetning MRP, forsendur

Vilji yfirstjórnar og stuðningur Gott upplýsingakerfi Þægilegt notendaviðmót og skilningur Kynning á breytingunni, ástæðum hennar og

tímaáætlun Vel skilgreind aðgerðaáætlun Nota “stjórnun breytinga” aðferðir.