kafetzi nyxta magiki - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/... · tο...

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και µαθησιακές δραστηριότητες, σύµφωνα µε συγκεκριµένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Νεοελληνική Λογοτεχνία

Β΄ ∆ηµοτικού

Τίτλος:

«Νύχτα µαγική… ∆ιαβάζοντας εικόνες-φτιάχνοντας βιβλία…»

ΚΑΦΕΤΖΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ∆ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2012

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευµάτων, Πολιτισµού

& Αθλητισµού

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και µαθησιακές δραστηριότητες Β΄ ∆ηµοτικού, Νύχτα µαγική…∆ιαβάζοντας εικόνες, φτιάχνοντας βιβλία.

Σελίδα 2 από 29

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «∆ηµιουργία πρωτότυπης µεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισµένων σε ΤΠΕ και δηµιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα µαθήµατα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθµια και Β/βάθµια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Εκπαίδευση και ∆ια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και µαθησιακές δραστηριότητες, σύµφωνα µε συγκεκριµένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη. ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑ∆ΟΤΕΟΥ: ∆ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ Υπεύθυνοι υπο-οµάδας εργασίας γλώσσας στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση: Κώστας Ντίνας & Σωφρόνης Χατζησαββίδης ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http://www.greeklanguage.gr Καραµαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαµαριά, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]





A. TΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Νύχτα µαγική… ∆ιαβάζοντας εικόνες-φτιάχνοντας βιβλία

∆ηµιουργός/δηµιουργοί σεναρίου

Παναγιώτα Καφετζή

∆ιδακτικό αντικείµενο

Νεοελληνική Λογοτεχνία

(Προτεινόµενη) Τάξη

Β΄ ∆ηµοτικού

Χρονολογία

∆εκέµβριος 2012

∆ιδακτική/θεµατική ενότητα

Φιλαναγνωσία - Υπερασπιζόµαστε τα ζώα (δεν αντλεί από τα σχολικά βιβλία)

∆ιαθεµατικό

Ναι

Εµπλεκόµενα γνωστικά αντικείµενα

Άλλα γνωστική αντικείµενα

Μελέτη περιβάλλοντος

Εικαστικά

Θεατρική Αγωγή

Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνίας

Ηµιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης

Ερευνητικές Εργασίες – Project





Ευέλικτη Ζώνη

Περιβαλλοντική Αγωγή

Χρονική διάρκεια

7-12 διδακτικές ώρες

Χώρος

Ι. Εντός σχολείου: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο πληροφορικής, αίθουσα

εκδηλώσεων

ΙΙ. Εκτός σχολείου: πιθανή µετάβαση σε πάρκο προστασίας ζώων ή χώρο

περιβαλλοντικής κοινωνικής οργάνωσης

ΙΙΙ. Εικονικός χώρος: ιστότοποι φορέων, ιστολόγιο τάξης

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και µαθητή

Εξοικείωση µε οµαδοσυνεργατική διδασκαλία, εξοικείωση µε το διαδίκτυο,

εξοικείωση µε χρήση εφαρµογών κειµένου και παρουσίασης, ύπαρξη εργαστηρίου

Η/Υ.

Εφαρµογή στην τάξη

Το συγκεκριµένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται

---

Το σενάριο αντλεί

Tο σενάριο είναι πρωτότυπο στη σύλληψη.

B. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ / ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η διδακτική αυτή πρόταση συνδέει δραστηριότητες που πραγµατοποιούνται στην

ώρα της Φιλαναγνωσίας µε αυτές της Ευέλικτης Ζώνης. ∆ιδακτικό στόχο, κατά την





ώρα της Φιλαναγνωσίας, αποτελεί η διαπραγµάτευση λογοτεχνικών κειµένων και η

δηµιουργία αναγνωστικής κοινότητας (Fish 1980) στην τάξη, ώστε να καλλιεργηθεί

ουσιαστική και ενεργή σχέση µε τη λογοτεχνία. Αντίστοιχα, στην Ευέλικτη Ζώνη ο/η

εκπαιδευτικός µπορεί να πραγµατοποιήσει καινοτόµες εκπαιδευτικές δράσεις µε

θέµατα που απασχολούν την καθηµερινότητα των παιδιών. Υιοθετώντας έτσι µια

λογική διαθεµατικότητας (στο βαθµό που αυτή µπορεί να επιτευχθεί στα όρια του

ελληνικού σχολείου), η πρόταση διευρύνει τις ώρες ενασχόλησης σε µια ενιαία

θεµατική. Κεντρικός άξονας είναι το θέµα της σχέσης του ανθρώπου µε τα ζώα και

κατ’ επέκταση µε τη φύση.

Όσον αφορά τα µέσα που χρησιµοποιεί, βασίζεται στα wordless books, τα

οποία αφήνουν ελεύθερα τα παιδιά να αναπτύξουν το αφηγηµατικό στυλ που

βασίζεται στις σηµειωτικές τους πηγές (Maun & Myhill 2005), καθιστώντας έτσι το

αφηγηµατικό στυλ της κοινότητας πιο πλούσιο και αυθεντικό. Ταυτόχρονα,

καλλιεργεί κοµµάτια του οπτικού γραµµατισµού, αφού βασίζεται και αναδεικνύει τις

δυνατότητες οπτικών-µονοτροπικών κειµένων, στοχεύοντας στην ανάπτυξη

δεξιοτήτων διαχείρισής τους.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Η πρόταση που παρουσιάζεται εδώ βασίζεται στα εικονογραφηµένα παιδικά βιβλία.

Στο παιδικό λογοτεχνικό εικονογραφηµένο βιβλίο αναγνωρίζονται γενικά τρία

βασικά χαρακτηριστικά. Πρώτον, ότι ο βασικός αποδέκτης είναι το παιδί αναγνώστης

(επαρκής και µη). ∆εύτερον, ότι είναι λογοτεχνικό, δηλαδή υπάρχει ο γλωσσικός

κώδικας στη λογοτεχνική του διάσταση και, τρίτον, η σηµαντική παρουσία του

εικονιστικού κώδικα.





Στη πλειοψηφία των ελληνικών παιδικών λογοτεχνικών εικονογραφηµένων

βιβλίων επικρατεί µια εικονογράφηση που κινείται ανάµεσα στα όρια της

αναπαραστατικής και της ερµηνευτικής λειτουργίας του κειµένου, έχοντας

δευτερεύοντα ρόλο στην αναπαράσταση των νοηµάτων, καθώς τον βασικό ρόλο

κρατάει ο γλωσσικός κώδικας.

«Όταν το κείµενο ‘ψιθυρίζει’ και η εικόνα εξιστορεί» (Τσιλιµένη 2007) έχουµε

την περίπτωση όπου η εικόνα κυριαρχεί στην αφηγηµατική δοµή και το κείµενο

παίζει συνοδευτικό ρόλο. Πρόκειται για το εικονοβιβλίο (picture-book) το οποίο

διαφοροποιείται από το εικονογραφηµένο (illustrated book). Κατά τον P. Nodelman

(1988), στο εικονοβιβλίο το αποτέλεσµα της αφήγησης προκύπτει από τον

συνδυασµό των διαφορετικών τρόπων συνεισφοράς των λεκτικών µορφών και των

εικόνων ενώ για τον P. Hunt (1991), η διάκριση καθορίζεται από τον τρόπο

οργάνωσης της µεταφοράς µηνυµάτων από τους διαφορετικούς τρόπους που

χρησιµοποιούνται (Λαλαγιάννη 2008).

Στη συγκεκριµένη πρόταση, τη βάση αποτελεί ένα βιβλίο όπου ο ρόλος και η

σηµασία της εικόνας είναι καθοριστικός και άµεσος και εκµηδενίζει τον αντίστοιχο

του γλωσσικού κώδικα. Σχεδόν δεν υπάρχει γλωσσικό κείµενο και όπου εµφανίζεται,

ο ρόλος του περιορίζεται σε τίτλο. Στην περίπτωση αυτή, ο όρος που έχει υιοθετηθεί

στη διεθνή βιβλιογραφία είναι wordless books (Norton 2000).

Τα wordless books είναι βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 3-9 ετών.

Το µέγεθός τους δεν ξεπερνά τις 20-25 σελίδες. Αξιοποιούν τις δυνατότητες του

εικονιστικού κώδικα, για να αποδώσουν µια ιστορία προκαλώντας την προσωπική

ερµηνεία του αναγνώστη (που είναι συνήθως µη επαρκής, πρώιµος ή και καθόλου

αναγνώστης) και καλλιεργούν τον αφηγηµατικό λόγο και τις αντίστοιχες δεξιότητες.

Κύριο προτέρηµά τους είναι η ευκολία που παρέχουν για ερµηνεία χωρίς να

εµπλέκεται ο γλωσσικός κώδικας, δίνοντας τη δυνατότητα σε τέτοια παιδιά να





εµπλακούν µε τη λογοτεχνία και σε πολυπολιτισµικές τάξεις να χρησιµοποιήσουν ένα

λογοτεχνικό κείµενο από κοινού για όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα µε το επίπεδο

ανάπτυξης δεξιοτήτων σχολικού γραµµατισµού. Αυτός ίσως να είναι και ο λόγος που

η κύρια παραγωγή των βιβλίων αυτών πραγµατοποιείται στις ΗΠΑ. Οι εικόνες στα

wordless books λειτουργούν ως φορείς σηµασιών και εννοιών και τα µικρά παιδιά-

αναγνώστες εκφράζονται µέσα από αυτές, δηλαδή σκηνοθετούν εικονιστικά τα

συναισθήµατά τους και τις σκέψεις τους (Nodelman 1996).

Το συγκεκριµένο βιβλίο (David Wiesner «TUESDAY», Clarion Books, NY,

1991), είναι από τα καλύτερα δείγµατα του είδους, έχει τιµηθεί µε το βραβείο

Caldecott 1992 και είναι από τα πιο δηµοφιλή για διδακτική αξιοποίηση στις

αγγλόφωνες χώρες. Καλλιεργεί δεξιότητες οπτικού γραµµατισµού, καθώς η

εικονογράφησή του αιχµαλωτίζει και καθοδηγεί το βλέµµα του αναγνώστη-

ερµηνευτή σε άδηλα σηµεία της εικόνας, ώστε να ανακαλύψει τα κρυφά της

µηνύµατα.

Η καλλιέργεια µέσα στο σχολικό πλαίσιο δεξιοτήτων γραµµατισµού, τέτοιων

που να εντοπίζουν και να αναδεικνύουν τις «σιωπές» και τις «φωνές» πίσω από το

κείµενο και την εικόνα, συνιστά σηµαντικό στοιχείο για την καλλιέργεια της κριτικής

σκέψης και στάσης των παιδιών.

∆. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝ∆ΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Οι δραστηριότητες στοχεύουν στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης στα παιδιά µέσα

από βιωµατικούς τρόπους. Σταδιακά τα παιδιά εµπλέκονται µέσα από πολλαπλές

αφηγήσεις, όπου τα ζώα (σαν ανίσχυροι συµµετέχοντες στο κοινωνικό γίγνεσθαι)

αποκτούν φωνή, σε µια πραγµατικότητα που θέλει και µπορεί να συµπεριλάβει τις

φωνές των ανίσχυρων. Τα παιδιά µαθαίνουν να τις ακούν και να τις κρίνουν. Τελικός

στόχος είναι η ενεργός δράση για την υπεράσπιση των ζώων. Οι ΤΠΕ παρέχουν τη





δυνατότητα πρόσβασης τόσο στις πηγές των πολλαπλών αφηγήσεων, όσο και στις

πηγές αυθεντικής ενηµέρωσης για κοινωνική δράση.

Ειδικότερα επιχειρείται οι µαθητές/µαθήτριες να αποκτήσουν :

Γνώσεις για τον κόσµο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής:

• Να γνωρίσουν φορείς προάσπισης των δικαιωµάτων των ζώων.

• Να περιηγηθούν και να γνωρίσουν ιστοσελίδες κοινωνικών οργανώσεων για

τα δικαιώµατα των ζώων.

• Να εξοικειωθούν µε τους στόχους και τις δραστηριότητες των φορέων αυτών.

• Να γνωρίσουν απειλούµενα είδη και να συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις της

εξαφάνισής τους από την αλυσίδα της ζωής.

• Να γνωρίσουν εθνικούς και παγκόσµιους φορείς προστασίας τους.

• Να συνειδητοποιήσουν την ύπαρξη και άλλων φωνών πέρα από αυτή του

ανθρώπινου είδους στη συµβίωση των ειδών πάνω στον πλανήτη.

Γνώσεις για τη γλώσσα

• Να έρθουν σε επαφή µε νέες µορφές και τρόπους λογοτεχνικού λόγου.

• Να διευρύνουν το λεξιλόγιο τους µε νέα θεµατικά περιεχόµενα.

• Να καλλιεργήσουν τον προφορικό και τον γραπτό λόγο.

• Να εξοικειωθούν µε την παραγωγή ψηφιακών πολυτροπικών κειµένων

(συνδυασµός λόγου-εικόνας-ήχου).

• Να κατασκευάζουν ένα δικό τους παραµύθι πολύ κοντά στη µορφή σε αυτά

των επισήµων συγγραφέων.

• Να κατανοούν, να διαχειρίζονται και να κατασκευάζουν µονοτροπικά και

πολυτροπικά (ψηφιακά και συµβατικά) κείµενα.





• Να εντοπίσουν λεξιλογικά στοιχεία και «σχήµατα» που χρησιµοποιούν και να

τα κατηγοριοποιήσουν δηµιουργώντας πεδία θεµατικών λεξιλογίων,

αναπτύσσοντας έτσι µετακειµενικές δεξιότητες.

Γραµµατισµοί

• Να αναζητούν πληροφορίες µέσω ηλεκτρονικής µηχανής αναζήτησης.

• Να κάνουν χρήση ψηφιακών εφαρµογών κατασκευής και επεξεργασίας

κειµένου και κειµένου παρουσίασης (PowerPoint, e-book).

• Να χρησιµοποιούν βοηθητικά εργαλεία κατασκευής κειµένου (ηλεκτρονικό

λεξικό, βάσεις δεδοµένων εικόνων και animation).

• Να γνωρίσουν τη διάταξη των ιστοσελίδων οργανισµών και φορέων.

∆ιδακτικές πρακτικές

Οι διδακτικές πρακτικές συνοψίζονται στο Ε.

Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Η εξέλιξη του σεναρίου ξεκινά µε την ολοκλήρωση µιας προηγούµενης θεµατικής

ενότητας φιλαναγνωσίας και µπορεί να αποτελέσει το πρώτο σκαλί για µια ευρύτερη

θεµατική ενότητα που αφορά τη σχέση των παιδιών µε τη φύση.

Σύνδεση µε τα ισχύοντα στο σχολείο

Οι διδακτικοί στόχοι της ώρας της Φιλαναγνωσίας στο σχολείο είναι η εξοικείωση

των παιδιών µε το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση µιας «δια βίου»

φιλικής σχέσης µε το λογοτεχνικό βιβλίο. Μέσα από δραστηριότητες ενεργητικής

ανάγνωσης και ακρόασης επιδιώκεται η ανάπτυξη της κριτικής και δηµιουργικής

σκέψης, η δραστηριοποίηση της φαντασίας και της εφευρετικότητάς τους, η

καλλιέργεια πεδίων του πολιτισµικού γραµµατισµού και η ανάπτυξη της





συναισθηµατικής νοηµοσύνης και της γλωσσικής έκφρασης µε έµµεσο και βιωµατικό

τρόπο (ΕΚΕΒΙ 2010).

Οι διδακτικές προσεγγίσεις που υιοθετούνται αξιοποιούν πεδία που δεν

εντάσσονταν µέχρι πρόσφατα στον επίσηµο σχολικό γραµµατισµό, όπως η

δηµιουργία κοινότητας αναγνωστών (Fish 1980), το θεατρικό παιχνίδι, οι βιωµατικές

δράσεις και επαφές µε εξωσχολικούς φορείς και συγγραφείς και η εµπλοκή των ΤΠΕ.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Η χρήση των ΤΠΕ για την υποστήριξη των δράσεων που προτείνονται καθίσταται

απαραίτητη, αφού διευρύνουν τα πεδία στα οποία εκτείνονται οι δραστηριότητες της

αναγνωστικής οµάδας. Παράλληλα, αποτελούν βασικό εργαλείο τόσο για τη

δηµιουργία και την ανάδειξη του παραγόµενου από την οµάδα έργου όσο και για τη

δηµοσιοποίησή του.

Κείµενα

Λογοτεχνικά κείµενα

David Wiesner. 1991. TUESDAY. New York: Clarion Books διαθέσιµο και σε βίντεο

στο YouTube

Τασάκου Τζέµη. 2001. Η µοναχική φώκια και το παλτό της κυρίας προέδρου, Κέδρος:

Αθήνα.

Ταινίες-Ντοκιµαντέρ

«Και τα ζώα έχουν δικαιώµατα», βίντεο από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση

Ιστοσελίδες Οικολογικών Οργανώσεων

Αρκτούρος, http://www.arcturos.gr/el/main.php

Αρχέλων, http://www.archelon.gr/

Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, http://www.ornithologiki.gr/

Καλλιστώ, http://www.callisto.g





∆ίκτυο Μεσόγειος SOS, http://medsos.gr/medsos/

WWF Ελλάς: http://www.wwf.gr/

Μουσικά κείµενα

Ludwig Van Beethoven, Η σονάτα του σεληνόφωτος

Shopen, F., Οp9, N.1 Νυχτερινό

Σπανουδάκης Σταµάτης, Τα κύµατα

Παπαθανασίου Βαγγέλης, Η χαρά των λύκων

∆ιδακτική πορεία / στάδια / φάσεις

1η ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (1ο ∆ΙΩΡΟ)

Στο εργαστήριο Η/Υ, η εκπαιδευτικός έχει περάσει στην επιφάνεια εργασίας το

βιβλίο Tuesday σε µορφή παρουσίασης PowerPoint. Οι οµάδες ανοίγουν το

PowerPoint και περιηγούνται στην «αφήγηση» του βιβλίου. Η κάθε οµάδα κάνει τη

δική της αφήγηση για το κείµενο (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1).

Στη συνέχεια, συζητούµε για την ανορθόδοξη (για τα παιδιά) δοµή του βιβλίου,

αφού δεν υπάρχει κείµενο. Εντοπίζουµε οµοιότητες και διαφορές µε τα συµβατικά

βιβλία, µε τα κόµικς (µικρά ένθετα λεπτοµερειακά καρέ που εστιάζουν σε µια

λεπτοµέρεια της γενικότερης εικόνας καθοδηγώντας την προσοχή µας σε αυτή).

Οι οµάδες διαβάζουν τις αφηγήσεις τους και τις συζητούµε στην ολοµέλεια.


Ο/Η εκπαιδευτικός έχει περάσει δακτυλογραφηµένα τα κείµενα όλων των οµάδων σε

έναν φάκελο στην επιφάνεια εργασίας των Η/Υ του εργαστηρίου. Στον προτζέκτορα

και σε επίπεδο ολοµέλειας, επεξεργαζόµαστε µε το kidspiration (∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

2) τις σχέσεις τόσο στο επίπεδο εξέλιξης της ιστορίας όσο και ανάµεσα στους ήρωες.





Προχωρούµε σε δραµατοποίηση της ιστορίας και αξιοποίησή της, ώστε να

αναδειχθεί η επιθυµία των ηρώων (βατράχων) να κάνουν κάτι που δεν υπάρχει στα

στοιχεία της ταυτότητάς τους.

ΠΑΙΧΝΙ∆Ι ΡΟΛΩΝ

Υλικά:

‒ ένας µετρονόµος, ώστε να δίνει την αίσθηση του χρόνου

‒ µουσική (ηλεκτρονική ή κλασσική, ώστε να τονιστεί η ονειρική διάσταση)(πχ.

Η σονάτα του σεληνόφωτος, Η Οp9, N.1 Νυχτερινό του Σοπέν, Τα κύµατα

του Σταµάτη Σπανουδάκη, Η χαρά των λύκων του Βαγγέλη Παπαθανασίου)

‒ υφάσµατα (ή ρολά από χαρτί γκοφρέ), µάσκες µε µορφές ζώων

∆ιαµόρφωση χώρου:

- στην αίθουσα εκδηλώσεων, ώστε να υπάρχει χώρος,

- συσκότιση

- διαµόρφωση σηµείων που θα αναπαριστούν την κουζίνα, το σαλόνι, τον

βάλτο.

Κατά τη διάρκεια της δραµατοποίησης ζητούµε από τα παιδιά να πούνε τι

αισθάνονται σαν βατράχια την ώρα που πετούνε, την ώρα που µπαίνουν στα σπίτια,

την ώρα που πλησιάζουν τους κοιµισµένους ανθρώπους. Οι λέξεις που λένε

γράφονται πάνω στον πίνακα σε κυµατιστές µορφές (ή κάθετα ή σε κύκλους, πάντως

όχι σε συµβατική µορφή, αφού είναι λέξεις ανατροπής).

Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλει µε το kidspiration (∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2Β) ένα

διάγραµµα µε τα συναισθήµατα των βατράχων. Το διαπραγµατευόµαστε µε τα

παιδιά.






Στην έναρξη του 3ου δίωρου παρακολουθούµε το βιβλίο σε video στο YouTube. Ο/H

εκπαιδευτικός κάνει την ερώτηση «Τι θα γινόταν αν…» στα παιδιά. Τα παιδιά

συµπληρώνουν την ερώτηση. (π.χ. Τι θα γινόταν αν η γιαγιά ξυπνούσε; Tι θα γινόταν

αν ο άνδρας στην κουζίνα κοίταζε έξω από το παράθυρο; Tι θα γινόταν αν όλα τα

ζώα πετούσαν µαζί ένα βράδυ; )

Η ολοµέλεια συζητά τις πιθανές περιπτώσεις. Ο/Η εκπαιδευτικός τις

καταγράφει στο kidspiration. (∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3)

Στο εργαστήριο Η/Υ ο/η εκπαιδευτικός έχει εισαγάγει το λογισµικό story book

weaver deluxe (ελεύθερα διαθέσιµο στο διαδίκτυο). Τα παιδιά περιηγούνται σε αυτό

(ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2). Στη συνέχεια ζητούµε από τα παιδιά να συνθέσουν το δικό

τους αφηγηµατικό κείµενο (µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο) έχοντας σαν ήρωες κάποια

άλλη οµάδα ζώων. Τα αποθηκεύουν στον φάκελο τους.

4η ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ (4ο ∆ΙΩΡΟ):

Στο εργαστήριο Η/Υ γίνεται παρουσίαση των κειµένων του προηγούµενου διώρου. Η

ολοµέλεια συζητά τα κείµενα των οµάδων.

Ο/Η εκπαιδευτικός υποδεικνύει την αντίθεση των ηρώων των κειµένων των

παιδιών µε την πραγµατικότητα, όπου τα ζώα δεν έχουν φωνή να µιλήσουν για τη

ζωή τους.

Παρακολουθούµε σε προβολή στον προτζέκτορα το ντοκιµαντέρ της

εκπαιδευτικής τηλεόρασης για τα δικαιώµατα των ζώων. ∆ιαπραγµατευόµαστε το

θέµα των δικαιωµάτων των ζώων.

Χρησιµοποιούµε το ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 (εκτυπωµένο, ώστε να το

διαβάσουν τα παιδιά και σε ηλεκτρονική µορφή στην επιφάνεια των Η/Υ του

εργαστηρίου για πιο γρήγορη µετάβαση), για να περιηγηθούµε σε ιστοσελίδες





κοινωνικών οργανώσεων που υπερασπίζονται τα δικαιώµατα των ζώων.

∆ηµιουργούµε στα αγαπηµένα του Internet Explorer φάκελο µε ονοµασία

«Υπερασπιζόµαστε τα ζώα» και αποθηκεύουµε τις διευθύνεις σε αυτόν.


∆ιαβάζουµε το βιβλίο Η µοναχική φώκια και το παλτό της κυρίας προέδρου (Τασάκου

Τζέµη, Κέδρος, 2001) και εντοπίζουµε τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι

φώκιες. Μπορούν να αξιοποιηθούν ακόµη τα βιβλία :

-Βαρβαρούση Λήδα, O καλόκαρδος καρχαρίας, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2002.

-Βαρβαρούση Λήδα, Μια αράχνη… µόνη ψάχνει, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2002.

-Βαρβαρούση Λήδα, Ένα γουρούνι µε ταλέντο, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2009.

-Duval, E. & Heliot, E. Ο Λύκος πάει σχολείο, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2009.

-de Penart Geofroy, Ο καλόκαρδος Λύκος, Παπαδόπουλος, Αθήνα,1998.

Οι οµάδες µπορούν να τα διαβάσουν στο σπίτι ή στο σχολείο. Η κάθε οµάδα

παρουσιάζει το βιβλίο που διάβασε στις υπόλοιπες, αναδεικνύοντας τα προβλήµατα

που αντιµετωπίζει το κάθε είδος στην επιβίωσή του και τον ρόλο του στην αλυσίδα

της ζωής (δραστηριότητα βιβλιοπαρουσίασης).


Στο εργαστήριο Η/Υ, περιηγούµαστε και πάλι στις ιστοσελίδες κοινωνικών

οργανώσεων (ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4). Συλλέγουµε µε αντιγραφή-επικόλληση

στοιχεία για διάφορα είδη (ένα η κάθε οµάδα). ∆ηµιουργούµε ένα αρχείο

παρουσίασης µε τις πληροφορίες που συλλέξαµε. Ο/Η εκπαιδευτικός συνδέει τις

παρουσιάσεις των οµάδων σε ένα αρχείο παρουσίασης.

Σε συνεργασία µε µια από τις οργανώσεις υπεράσπισης ζώων διοργανώνουµε

µια εκδήλωση όπου καλούµε τους γονείς. Παρουσιάζουµε τα κείµενά µας και το





αρχείο παρουσίασης µε τις πληροφορίες που συλλέξαµε, καταλήγοντας σε µια

πρόταση για κοινωνική δράση (π.χ. καθαρισµό της παραλίας από τα σκουπίδια,

επιστολή στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για την αποτροπή λειτουργίας τουριστικών

θέρετρων στην περιοχή της καρέτα-καρέτα., πρόταση στον ∆ήµο για τα αδέσποτα

ζώα κ.λπ.). Η επιστολή συντάσσεται και στέλνεται ηλεκτρονικά επιτόπου.

Το σύνολο των κειµένων αναρτάται στην ιστοσελίδα του σχολείου και

αποστέλλεται στα σχολεία µε τα οποία είµαστε συνδεδεµένοι µε e-twinning, ώστε να

δραστηριοποιηθούν και άλλα σχολεία και να εµπλουτιστεί η δράση µε νέα δεδοµένα

από άλλες χώρες.





ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1

ΟΝΟΜΑ ΟΜΑ∆ΑΣ: …………………………………………………………

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ……………………………………………………………..

1. Πατήστε πάνω στην επιφάνεια εργασίας, στο αρχείο PPT µε την ονοµασία TUESDAY (αλήθεια τι σηµαίνει η λέξη;)

2. Ξεφυλλίστε το βιβλίο και παρατηρήστε τις εικόνες. Ταξιδέψτε στο µικρό χωριό την ώρα που κοιµούνται όλοι. Τα µικρά βατραχάκια έχουν να δείξουν ένα µυστικό…..

3. Συζητήστε µε την οµάδα σας την ιστορία και γράψτε ένα µικρό κειµενάκι για να πείτε την ιστορία που εσείς «διαβάσατε» µέσα από τις εικόνες.

4. Προσέξετε ότι πολλές σελίδες περιέχουν δύο ή τρεις εικόνες (µικρότερες ή µεγαλύτερες). Σκεφτείτε πώς θα αξιοποιήσετε το στοιχείο αυτό στην αφήγησή σας.

Προσέξτε πώς πλησιάζει ο

εικονογράφος στη λεπτοµέρεια

της εικόνας. Τι σας θυµίζει

αυτός ο τρόπος;





Σκεφτείτε τώρα τον χρόνο, τον τόπο και τους ήρωες της ιστορίας. Προσέξτε τι

επιλέγει ο συγγραφέας να µας δώσει µέσα από λέξεις…και αφηγηθείτε την

ιστορία έτσι όπως εσείς την καταλάβατε.

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Προσέξτε πώς ο

εικονογράφος προβάλλει τις

λεπτοµέρειες που φαίνονται

στο βάθος. Τι σας θυµίζει






ΟΝΟΜΑ ΟΜΑ∆ΑΣ:………………………………………………………..

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:…………………………………………………………...

1. Ανοίξτε την επιλογή Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΜΟΥ από το µενού της

ΕΝΑΡΞΗΣ

2. Επιλέξτε τη θέση του CD-ROM µε το όνοµα SBWDL. Μόλις ανοίξει η

οθόνη πατήστε την επιλογή RUN STORY BOOK WEAVER. Στην οθόνη

που θα ανοίξει , πατήστε την επιλογή CREATE A STORY. Τώρα

µπορείτε να κάνετε τη δική σας εικονογραφηµένη ιστορία. ∆είτε τα

βήµατα:

1

2 2





Γυρίστε το πληκτρολόγιο στα ελληνικά και είστε έτοιµοι. Μην ξεχαστείτε µε το

παιχνίδι των εικόνων. Κάθε φορά που θέλετε να βάλετε µουσική ή πλαίσιο, µην

ξεχνάτε να πατάτε το Apply.Πριν κλείσετε το αρχείο σας, δώστε του το όνοµα της

οµάδας σας και αποθηκεύστε το στον φάκελό σας.

Βάζετε πλαίσιο στο εξώφυλλο

του βιβλίου σας.

Προσθέτετε φιγούρες

Γράφετε κείµενο

∆ιαµορφώνετε τα χρώµατα

∆ιορθώνετε την τελευταία

κίνηση

Μεγαλώνετε ή µικραίνετε την

εικόνα

Προσθέτετε µουσική

Προσθέτετε ήχους

Προσθέτετε φωνή µέσω

µικροφώνου

Επόµενη σελίδα Εκτύπωση

Αποθήκευση Ακύρωση Έξοδος

∆ιαλέξτε το αντικείµενο που

θέλετε να βάλετε στην

ιστορία σας και σύρτε το στην

εικόνα. Πατήστε πάνω στα

µπαλονάκια για να

µεγαλώσει.

Τίτλος ιστορίας

Ονόµατα

συγγραφέων

Σχόλιο ή

ηµεροµηνία





ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 (θα το βρείτε σε ηλεκτρονική µορφή στην επιφάνεια

του Η/Υ της οµάδας σας. Πατήστε επάνω του για να ανοίξει)

Παιδιά

1. Πατώντας το πλήκτρο Ctrl στο κάτω αριστερό µέρος του πληκτρολογίου

σας και έχοντας το ποντίκι πάνω στις παρακάτω διευθύνσεις µπορείτε να

µεταβείτε (να πάτε) σε αυτές.

2. Πριν ξεκινήσετε το ταξίδι σας, πάτε στον φάκελο Αγαπηµένα στα εργαλεία

του Explorer (η µπάρα που βρίσκεται στο πάνω µέρος της σελίδας), πατήστε

επάνω και όταν σας βγάλει την ερώτηση «προσθήκη στα Αγαπηµένα»,

πατήστε «Νέο φάκελο» .

3. ∆ώστε το όνοµα «Υπερασπιζόµαστε τα Ζώα» και προσθέστε κάθε

διεύθυνση που θα επισκέπτεσθε σε αυτόν τον φάκελο, ώστε να τον έχουµε

σαν πηγή πληροφόρησης κάθε φορά που θα θέλουµε από δω και εµπρός να

βρούµε κάποια πληροφορία.

Καλή περιήγηση

Αρκτούρος, http://www.arcturos.gr/el/main.php (Μην ξεχάσετε να παίξετε το

παιχνίδι µε τη ζωή της αρκουδίτσας)

Αρχέλων, http://www.archelon.gr/contents/whois.php?row=row1

Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, http://www.ornithologiki.gr/

Καλλιστώ, http://www.callisto.g

∆ίκτυο Μεσόγειος SOS, http://medsos.gr/medsos/

WWF Ελλάς

http://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&view=category&layout=

blog&id=138&Itemid=67






ΟΝΟΜΑ ΟΜΑ∆ΑΣ:………………………………………………..

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:……………………………………………………

1. Ανοίξτε τον Internet Explorer

2. Στη γραµµή εργαλείων ανοίξτε τα «Αγαπηµένα» και ψάξτε τον φάκελο

που δηµιουργήσατε µε το όνοµα : «Υπερασπιζόµαστε τα ζώα»

3. Επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες που έχετε συµπεριλάβει, αλλά τώρα θα έχετε

έναν συγκεκριµένο σκοπό. Συζητήστε στην οµάδα και αποφασίστε να

αναζητήσετε πληροφορίες για ένα ζώο που απειλείται µε εξαφάνιση.

4. Πατήστε την «ελαχιστοποίηση» και ανοίξτε στην επιφάνεια εργασίας ένα

αρχείο PPT. Γράψτε στην πρώτη διαφάνεια το όνοµα της οµάδας σας, την

ηµεροµηνία και το ζώο που επιλέξατε.

5. Μεγιστοποιήστε πάλι την οθόνη του Internet Explorer. Εντοπίστε τις

πληροφορίες, επιλέξτε τα τµήµατα που σας ενδιαφέρουν και πατήστε

αντιγραφή.

6. Πηγαίνετε στο PPT κάντε εισαγωγή διαφάνειας και επικολλήστε τα.

7. Γυρίστε στον Internet Explorer και αντιγράψτε τώρα µια εικόνα. Αν σας

ζητήσει να την αποθηκεύσετε σαν αρχείο, επιλέξτε κάποια άλλη (είναι

λίγο δύσκολο για σας ακόµη) .

8. Εισάγετε µια νέα διαφάνεια και επικολλήστε την εικόνα σας.

9. Τώρα γυρίστε στην προηγούµενη διαφάνεια και ελέγξτε τις πληροφορίες

που αντιγράψατε.

Μπορείτε να χρησιµοποιήσετε κάποιες κατηγορίες από τις παρακάτω ή να

βάλετε και δικές σας. Συµπληρώστε την παρακάτω καρτέλα για τον πίνακα

ανακοινώσεων της τάξης:





ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΟΥ ΕΙ∆ΟΥΣ

ΟΝΟΜΑ ΖΩΟΥ:………………………………………..

ΠΟΥ ΖΕΙ:………………………..………………………

ΠΟΣΟ ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ:…………………………………..

ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ ΕΙ∆ΟΥΣ ΠΟΥ ΑΠΟΜΕΝΟΥΝ:……………….

ΠΟΥ;:………………………………………………………………………...

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΙΝ∆ΥΝΟΙ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ;………………….

………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………..

ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ

ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΟΥΜΕ;

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………





∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ2





∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2Β





∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3





Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚ∆ΟΧΕΣ

Το σενάριο µπορεί να επεκταθεί συµπεριλαµβάνοντας προβολή ταινίας, επισκέψεις

σε πάρκα προστασίας ζώων, επαφές µε ακτιβιστές µέσω internet, µε αναζήτηση video

στο YouTube για τα απειλούµενα είδη.

Μπορεί να γίνει αξιοποίηση για τη διδασκαλία πληροφοριακών ή

κατευθυντικών κειµένων (π.χ. δηµιουργία λίστας µε οδηγίες για την προστασία των

ζώων του δάσους, τη φροντίδα των κατοικίδιων, τη συµπεριφορά µας στην παραλία).

Μπορεί επίσης να κατασκευαστεί το βιβλίο των προστατευόµενων ζώων της

τάξης, που θα περιλαµβάνει τις ταυτότητες απειλούµενων ειδών που κατασκευάσαµε

και κατά καιρούς θα επισκεπτόµαστε τις ιστοσελίδες, για να ελέγξουµε τη

βιωσιµότητα των ειδών που έχουµε συµπεριλάβει σε αυτό κ.λπ.)

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Είναι σηµαντικό για την κατανόηση του συγκεκριµένου σεναρίου, να το δούµε σαν

τµήµα της ζωής µιας µαθησιακής κοινότητας που λειτουργεί σε µόνιµη βάση µε

αντίστοιχους τρόπους.

Η λογική του σεναρίου είναι να αξιοποιήσει ένα ανατρεπτικό ως προς τη δοµή

του κείµενο και την ποιητική λειτουργία της γλώσσας, για να οδηγήσει τα παιδιά µε

«διαφορετικούς» διδακτικούς τρόπους στη συναισθηµατική εµπλοκή µε κοµµάτια του

οικοσυστήµατός τους που η φωνή (Bakhtin 1972) τους δε συγκαταλέγεται στους

αποδεκτούς Λόγους (Gee1993). Στη συγκεκριµένη πρόταση γίνεται προσπάθεια να

συµπεριληφθεί η φωνή των ζώων, αλλά σταδιακά - καθώς τα παιδιά µεγαλώνουν και

ο Λόγος της κοινότητας εδραιώνεται (µαζί και οι πρακτικές της) - οι φωνές που θα

συµπεριληφθούν σε µεγαλύτερες τάξεις, µπορούν να είναι αυτές των κοινωνικά

στιγµατισµένων οµάδων, των γυναικών, των µεταναστών.





ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ∆ΟΜΗ ΤΟΥ

Το σενάριο είναι έτσι οργανωµένο, ώστε να υπάρχει διαρκής µετάβαση από το

επίπεδο της οµάδας στην ολοµέλεια και αντίστροφα. Έτσι, µεταβαίνουµε από την

ατοµική ερµηνεία που γίνεται αντικείµενο διαπραγµάτευσης στην οµάδα, στην

ερµηνεία της οµάδας και στη συνέχεια στην ερµηνεία της ολοµέλειας. Η πορεία αυτή

καθιστά την τάξη ερµηνευτική κοινότητα (Fish 1980), ενώ η ενεργή εµπλοκή της µε το

θέµα που διαπραγµατεύεται την καθιστά σταδιακά αναγνωστική κοινότητα

(κοινότητα πράξης βλ. Car & Kemmis 1987). Η ανάγνωση του βιβλίου µετατρέπεται

σταδιακά σε ανάγνωση του κόσµου.

Αποφεύγεται η εξατοµικευµένη προσέγγιση, ώστε να διατηρηθεί η αίσθηση της

διαφορετικής διάρθρωσης των µαθησιακών διαδικασιών που επικρατούν στην ώρα

της Φιλαναγνωσίας. Οι δραστηριότητες που περιλαµβάνονται µπορούν να µειωθούν

ή να διευρυνθούν και να ενσωµατώσουν και άλλα πεδία του ΑΠΣ .

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΙ∆ΑΓΩΓΙΚΗ ΟΠΤΙΚΗ

Η οργάνωση του σεναρίου εµπλέκει δραστηριότητες που στοχεύουν στην

καλλιέργεια της ψυχοσυναισθηµατικής ανάπτυξης των παιδιών, έχοντας σαν βάση τη

δυναµική των οµάδων. Οι γνωστικοί στόχοι επιτυγχάνονται µε διαδικασίες

βιωµατικής- άτυπης µάθησης και τα φύλλα εργασίας λειτουργούν εργαλειακά, σαν

αντικλείδια, για να ξεκλειδώσουν τα παιδιά σοφίτες µε παιχνίδια που έχουν να τους

προσφέρουν µόνο χαρά.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Αναγνωστοπούλου ∆. 2002. Κοινωνικές αναπαραστάσεις της τρίτης ηλικίας, στο Λογοτεχνική πρόσληψη στην προσχολική και πρωτοβάθµια Εκπαίδευση. Αθήνα: Πατάκης.





Αποστολίδου, Β., & Ε. Χοντολίδου. 1999. Λογοτεχνία και Εκπαίδευση. Αθήνα: ΤΥΠΩΘΗΤΩ–∆ΑΡ∆ΑΝΟΣ.

Αποστολίδου, Β., Καπλάνη, Β. Ε. Χοντολίδου (επιµ), Οµάδα Έρευνας για τη ∆ιδασκαλία της Λογοτεχνίας. 2000. ∆ιαβάζοντας λογοτεχνία στο σχολείο: µια νέα πρόταση διδασκαλίας. Αθήνα: ΤΥΠΩΘΗΤΩ –∆ΑΡ∆ΑΝΟΣ.

Γιαννικοπούλου Α.Α.2000. Από την προανάγνωση στην Ανάγνωση, Οδηγός για γονείς και εκπαιδευτικούς. Αθήνα: Καστανιώτης.

Γιαννικοπούλου, Α. Α. 2003. Εικονογραφηµένα παιδικά βιβλία: Η συµβολή τους στην κατάκτηση του γραµµατισµού. Σύγχρονο Νηπιαγωγείο, 33, 8-13.

Καρακίτσιος, Α., 2004. Παιδική µικροαφήγηση. Τάσεις και εξελίξεις των αφηγηµατικών τύπων. Πρακτικά Συνεδρίου Η Λογοτεχνία Σήµερα. Όψεις, Αναθεωρήσεις, Προοπτικές. Αθήνα: Ελληνικά Γράµµατα:105-111.

Κανατσούλη, Μ. 1999. Εικονογράφηση στο παιδικό λογοτεχνικό βιβλίο: µια διαφορετική προσέγγιση των στοιχείων της αφήγησης σε µια λογοτεχνική ιστορία στο Λογοτεχνία και Εκπαίδευση, Αθήνα: Τυπωθήτω/∆αρδανός: 241-251.

Καρακίτσιος, Α., 1993. Το εικονογραφήγηµα, τα επίπεδα ανάγνωσης και η παιδική λογοτεχνία, ∆ιαβάζω, Επιθεώρηση του βιβλίου, 277:24-35.

Κιτσαράς, Γ., 1993. Το εικονογραφηµένο παιδικό βιβλίο στη νηπιακή και προσχολική ηλικία. Αθήνα: Παπαζήσης,.

Τσιλιµένη, Τ. 2007. Εικονογραφηµένο παιδικό βιβλίο. Όψεις και απόψεις. Βόλος, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας: 189.

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ

Bakhtin,M, 1981. The dialogic imagination, The University of Texas Press, Austin & London.

Carr, W., Kemmis, S. 1986. Becoming Critical: Education, Knowledge, and Action Research, Routledge, NY.





Crawford, P., Hade, A., Daniel D. 2000. Inside the Picture, Outside the Frame: Semiotics and the Reading of Wordless Picture Books, Journal of Research in Childhood Education. 15 (1).

Fish, S. 1980. Is there a text in this class? The authority of interpretive communities. Cambridge: Harvard University Press.

Larrick, N. 1976. Wordless Picture Books and the Teaching of Reading, The Reading Teacher, 29 (8):743-746.

Maun, I., Myhill, D. 2005. Text as design, writers as designers, English in Education: 39 (2). Nodelman, P., 1988. Words about pictures. The Narrative Art of Children’s Picture Books. Athens and Georgia 30602, The University of Georgia Press.

Nodelman, P. 1992. The Pleasures of Children’s Literature. New York & London:Longman.

Norton, D. 1991. Through the Eyes of a Child. An Introduction to Children’s Literature. Macmillan Publishing Company, New York.

Read D. & H. Smith, 1982. Teaching Visual Literacy through Wordless Picture Books, The Reading Teacher. 35 (8): 928-933.

Rosenblatt, L. 1982. The Literary Transaction: Evocation and Response, Theory into Practice. 21 (4):268-277.

kafetzi nyxta magiki - greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia/... · tο...

Documents