k. s. stanislavski sistem

8/13/2019 K. S. Stanislavski Sistem

1/196

Stanislavski

Sistem

Prevod sa ruskog: Milan okovi

Naslov originala. . ! " # !!! # !! !$"!% &!'"" &""() #"*$"

Posveu+e, ova+ rad svo+o+ na+-ol+o+ ueni/i0 o,il+eno+ glu,i/i i i1vanredno 2redano, saradniku usvi, ,o+i, 2o1ori3ni, 4ra5en+i,a0 Mari+i Pe4rovno+ 6+il+ino+

P789;4ako1vani ?sis4e, @4anislavskog?A.?4rening?A. Fo ne ini, sad da se ne -iE odvo+iood osnovne lini+e svoga velikog rada ko+i s,a4ra, kao va5ni+i i Ei4ni+i.Ci, glavne osnove ?sis4e,a? -udu i1da4e0 2ris4u2iu sas4avl+an+u 2o,one 1-irke.

DDGako ova kn+iga0 4ako i one ko+e e doi ne,a+u 2re4en1i+a na naunos4. N+iEov /il+ +e iskl+uivo

2rak4ian. ;ne 2oku3ava+u da sao234e ono e,u ,e +e nauilo dugo iskus4vo glu,/a0 redi4el+a i2edagoga.

DDDFer,inologi+u ko+u u2o4re-l+ava, u ovo+ kn+i1i nisa, +a i1,islioH n+u su usvo+ili u 2rak4ino, radusa,i ueni/i i glu,/i 2oe4ni/i. ;ni su u sa,o, radu odreIivali svo+a s4varalaka osean+aver-alni, na1ivi,a.


2/196

e,o/i+u 1a+edno sa n+eno, 2odsve3u0 ko+i,a +e da4a 1naa+na uloga u na3e, u,e4niko, 2rav/u.li 4e3ko +e govori4i i 2isa4i ?2ros4o? o slo5eno, s4varalako, 2ro/esu. 7ei su odve konkre4ne igru-e da 2reds4ave neuEva4l+ive0 2odsvesne osea+e.L-og svega 4oga ,orao sa, da 4ra5i, 1a ovu kn+igu naroi4i o-lik0 ko+i e 2o,oi i4ao/u da ose4iono o e,u se 2i3e. =a 2oku3ava, da 4o 2os4igne, 2o,ou slikovi4iE 2ri,era i o2isu+ui 3kolskirad uenika u ve5-a,a i e4ida,a. ko ,o+ nain us2e0 onda e 34a,2ana slova i1 kn+ige o5ive4i od

osean+a sa,iE i4ala/a. Fada u ,oi da i, o-+asni, su34inu na3eg s4varalakog rada i osnove2siEo4eEnike.

OQKORA.Fako se ne2ri,e4no0 i1 godine u godinu0 sku2l+ao veliki ,a4eri+al o ?sis4e,u?. @ad +e i1 4oga,a4eri+ala s4vorena kn+iga. Silo -i dugo i 4e3ko ,en+a4i n+ena li/a. Silo -i +o3 4e5e ve1a4i 2ri,ere0

i1vesne i1ra1e0 u1e4e i1 2ro3los4i0 sa naino, 5ivo4a i karak4eri,a noviE0 sov+e4skiE l+udi. Fre-alo -i,en+a4i 2ri,ere i 4ra5i4i druge i1ra1e. Fo +e +o3 du5e i 4e1e.li ono o e,u +a 2i3e, u svo+o+ kn+i1i ne odnosi se na +ednu e2oEu i n+ene l+ude0 ve na organsku

2rirodu sviE u,e4nika sviE na/ionalnos4i i sviE e2oEa.Ces4o 2onavl+an+e is4iE ,isli ko+e sa, s,a4rao kao va5ne uin+eno +e na,erno. Neka ,i i4ala/o2ros4i 4u na,e4l+ivos4.


3/196

G. @. @FND@6


4/196

2o+as od 2an4alona kao ,a. Cu2avi 2e3kir 1a,enio +e 4ur-an0 a 3areni kana2 1a 2ro1orske 1aveseis2unio +e ulogu 2o+asa. ;d kreve4skog ar3ava i 2okrivaa na2ravio sa, ne34o 34o lii na ko3ul+u i4ogu. Gi3o-ran se 2reo-ra4io u +a4agan. Nedos4a+ao +e 34i4. li sa, se se4io da u susedno+ so-i04r2e1ari+i0 i1a or,ana s4o+i veliki 2oslu5avnik0 ko+i ,o5e da ,i 1a,eni 34i4. ;dluio sa, da gau1,e,.

Naoru5av3i se0 +a sa, se ose4io kao 2ravi vo+nik0 velians4ven i le2. No ,o+ o234i i1gled -io +e

savre,en0 kul4uran0 a ;4elo +e K Jrikana/W B n+e,u +e ,oralo -i4i ne34o 4igrovsko. 9a -iE na3aokarak4eris4ine 2okre4e 4igra0 2redu1eo sa, i4av ni1 ve5-an+a: i3ao sa, 2o so-i 2u1ei0 2rikrada+uise0 ve34o se 2rovlaei kro1 uske 2rola1e i1,eIu na,e34a+aH krio sa, se i1a or,ana0 oeku+ui5r4vuH ve34i, skoko, iskakao sa, i1 1asede i na2adao 1a,i3l+enog 2ro4ivnika0 koga +e 1a,en+ivaoveliki +as4ukH davio sa, ga i ?4igrovski? ga 2odvlaio 2od se-e. La4i, +e +as4uk 2os4ao 1a ,ene9e1de,ona. =a sa, +e s4rasno grlio i l+u-io +o+ ruku0 ko+u +e 2reds4avl+ao i1vu/eni ugao navlake0

2o4o, sa, +e od-a/ivao i 2onovo grlio0 onda +e davio i 2lakao nad 1a,i3l+eni, le3o,. Mnogi,o,en4i is2ali su i1vanredno.Fako0 ne2ri,e4no0 2roveo sa, na radu skoro 2e4 asova. Fo se ne ,o5e uini4i silo,W @a,o uu,e4niko, 1anosu asovi 2rola1e kao ,inu4i. 84o doka1a da +e ono 34o sa, 2re5iveo -ilo 2ravonadaEnueW

Pre nego 34o u skinu4i kos4i,0 +a sa, se0 2o34o su u s4anu svi s2avali0 uvukao u 2ra1no 2redso-l+e0gde +e s4a+alo veliko ogledalo0 u2alio sa, elek4rinu sve4los4 i 2ogledao se. ?Pri,.

2rev.AY ,e +e dugo gledao s 2rekoro, i na+1ad rekao:K @vi sede0 eka+u0 nervira+u se0 l+u4e se0 a va,a i1gleda da s4e sa,o ,alo 1ado/niiliW @vi su do3liova,o u1-uIeni 2reds4o+ei, 2oslo,0 a vi s4e 4ako 2os4u2ili da +a sad ne,a, vol+e da radi, sva,a. Pro-udi4i 5el+u 1a rad +e 4e3ko0 a u-i4i +e K 4o +e i1vanredno lako. Gakvo vi 2ravo i,a4e da1aus4avl+a4e rad /ele 4ru2eV =a isuvi3e /eni, na3 2osao da -iE do2us4io 4akvu de1organi1a/i+u i 1a4ose s,a4ra, o-ave1ni, da -ude, vo+niki s4rog u kolek4ivno, radu. lu,a/ kao vo+nik ,ora dai,a gvo1denu dis/i2linu. L-og 4oga 34o +e 4o 2rvi 2u4 ograniiu se na ukor0 ne unosei ga udnevnik 2ro-a. li vi ,ora4e da se od,aE i1vini4e 2red svi,a i u-udue da s,a4ra4e 1a 2ravilo dadola1i4e e4vr4 asa 2re a ne 2osle 2oe4ka.

Po5urio sa, se da se i1vini, i o-eao sa, da neu 1aka3n+ava4i. D2ak0 7aE,anov ni+e E4eo da2ris4u2i 2oslu. Prva 2ro-a0 2o n+egovi, rei,a K +es4e dogaIa+ u u,e4niko, 5ivo4u0 o n+o+ 4re-a1auvek sauva4i na+le23u us2o,enu. 9ana3n+a 2ro-a +e 2okvarena ,o+o, krivi/o,. L-og 4oga nekaova 1a nas 1naa+na 2ro-a0 u,es4o neodr5ane 2rve0 -ude su4ra3n+a. D 7aE,anov +e i1i3ao i1uioni/e.li 4i,e in/iden4 ni+e -io 1avr3en0 +er ,e +e oekivao drugi ?2l+usak?0 ko+i su na ,ene sruili ,o+idrugovi 2od voIs4vo, ovorkova. Fa+ ?2l+usak? -io +e +o3 5e3i nego 2rvi. @ad ve nikad neu1a-oravi4i dana3n+u neodr5anu 2ro-u.[ [ [@2re,ao sa, se da rano legne,0 +er sa, se0 2osle dana3n+eg 3i-an+a i +uera3n+eg ra1oaran+a

2la3io da u1,e, ulogu. li ,i +e 2ala u oi 4a-la okolade. Na,islio sa, da +e 2o,e3a, sa

-u4ero,. 9o-io sa, ,rku ,asu. ;na ni+e rIavo s4a+ala na li/u i +a sa, se 2re4vorio u Mavra. ;dkon4ras4a 2re,a 4a,no+ ko5i 1u-i su i1gledali -el+i. @edei 2red ogledalo,0 dugo sa, u5ivao un+iEovo, -lesku0 ve5-ao da se ke1i, i da 2revre, oi,a.


5/196

9a -iE -ol+e ra1u,eo i o/enio ,asku0 -io +e 2o4re-an kos4i,0 a kad sa, ga o-ukao0 2roE4elo ,i seda igra,. Ni34a novo nisa, na3ao i 2onovio sa, ono 34o sa, radio +ue0 sa,o +e 4o ve i1gu-ilosvo+u o34rinu. La4o sa, us2eo da vidi, kakva e -i4i s2ol+a3n+os4 ,oga ;4ela. Fo +e va5no.

9anas +e 2rva 2ro-a0 na ko+u sa, do3ao ,nogo 2re 2oe4ka. 7aE,anov na, +e 2redlo5io da sa,ina,es4i,o so-u i da ra1,es4i,o na,e34a+. Na sreu0 Zus4ov se slo5io sa svi,a ,o+i, 2redlo1i,a0

+er n+ega ni+e 1ani,ala s2ol+na s4rana. La ,ene +e -ilo i1vanredno va5no ra1,es4i4i na,e34a+ 4ako da-iE se ,ogao u n+e,u ori+en4isa4i kao u svo+o+ so-i. Se1 4oga nisa, ,ogao da i1a1ove, nadaEnue.D2ak0 5el+eni re1ul4a4 ni+e ,ogao -i4i 2os4ignu4. =a sa, se sa,o na2re1ao da veru+e, u 4o da senala1i, u svo+o+ so-i0 ali ,e 4o ni+e u-eIivalo0 sa,o ,i +e s,e4alo u igri.Zus4ov +e ve 1nao i4av 4eks4 na2a,e40 a +a sa, ,orao as da i4a, ulogu i1 sveske0 as da1a,en+u+e, svo+i, rei,a 2ri-li5an s,isao onoga 34o sa, 1a-oravio. Laudo0 4eks4 ,i +e s,e4ao0 ane 2o,agao0 i +a -iE ga rado os4avio ili skra4io na 2olovinu. Ne sa,o rei uloge0 nego i 2esnikove,isli0 ko+e su ,i -ile 4uIe i radn+e ko+e su one na,e4ale s2u4avale su ,i slo-odu0 u ko+o+ sa,u5ivao 1a vre,e ve5-an+a kod kue.=o3 +e ne2ri+a4ni+e -ilo 34o nisa, vladao svo+i, glaso,. ;si, 4oga0 inilo ,i se da ni ras2ored nas/eni0 ni lik ko+i sa, na3ao 1a vre,e do,aeg rada0 nisu -ili saglasni sa Zeks2irovi, ko,ado,. Na

2ri,er0 kako ukl+ui4i u sra1,erno ,irnu 2oe4nu s/enu =aga i ;4ela -esno ke5en+e 1u-a0 2revr4an+eoi,a0 ?4igrovske? 2okre4e ko+i ,ene uvode u uloguVli oslo-odi4i se od 4akvog naina 2rika1ivan+a divl+aka i od ras2oreda na s/eni ko+i sa, linos4vorio0 ni+e se ,oglo0 2o34o u,es4o 4oga ni34a drugo nisa, i,ao. Feks4 uloge sa, i4ao na svo+nain0 divl+aka igrao K na svo+ nain0 -e1 ve1e +edno s drugi,. 7ei su s,e4ale igri0 a igra rei,a:ne2ri+a4no s4an+e o234ega nesklada.;2e4 nisa, na3ao ni34a novo radei kod kue i 2onavl+ao sa, s4aro0 34o ,e ve ni+e 1adovol+avalo.Gakvo +e 4o 2onavl+an+e +edniE is4iE osea+a i nainaV Go,e oni 2ri2ada+u K ,eni ili divl+e, MavruVLa34o +uera3n+a igra lii na dana3n+u0 a dana3n+a na su4ra3n+uV Dli +e ,o+a uo-ra1il+a 2resu3ilaV Dli u,o+o+ ,e,ori+i ne,a ,a4eri+ala 1a uloguV L-og ega +e u 2oe4ku rad i3ao 4ako 5ivo0 a 2o4o, se1aus4avio na +edno, ,es4uV 9ok sa, 4ako ra1,i3l+ao0 u susedno+ so-i ukuani su se oku2ili naveern+i a+. 9a ne -iE 2rivlaio n+iEovu 2a5n+u0 ,orao sa, da 2re,es4i, svo+ 2osao na drugo,es4o u so-i i da govori, rei uloge 34o +e ,ogue 4i3e. Laudo0 4e ni34avne 2ro,ene su ,e o5ivele0uinile da na neki nov nain 1au1,e, s4av 2re,a svo+i, ve5-an+i,a i 2re,a sa,o+ ulo1i.Fa+na +e o4krivenaW ;na +e u 4o,e 34o se ne s,e dugo 1adr5ava4i na +edno, i ne s,e se -e1 kra+a

2onavl+a4i ono 34o +e naIeno. 7e3io sa,. @u4ra na 2ro-i uve3u i,2rovi1a/i+e u sve: i u ras2ored nas/eni i u 4u,aen+e uloge i u 2rila5en+e k n+o+.;d 2rve s/ene na dana3n+o+ 2ro-i uveo sa, i,2rovi1a/i+u: u,es4o da se kree,0 +a sa, seo iodluio da igra, -e1 ges4ova0 -e1 2okre4a0 od-a/u+ui o-ine gri,ase +ednog divl+aka. D 34aV


6/196

s4rane -io +e 2os4avl+en s4u- na ko,e su gorele 4ri elek4rine la,2i/e.Ci, sa, i1i3ao na s/enu. is2red ,ene +e i1ras4ao ogro,ni o4vor 2or4ala na 2o1orni/i0 a i1a n+ega K

-e1,erno du-oko0 4a,no 2ros4rans4vo. Prvi 2u4 sa, video gledali34e sa 2o1orni/e i1a 2odignu4e1avese0 2us4o0 -e1 igde ikoga. Negde 4a,o K kako ,i se inilo0 vrlo daleko K gorela +e elek4rinala,2i/a 2od a-a5uro,. ;na +e osve4l+avala na s4olu lis4ove -ele kn+igeH nei+e ruke s2re,ale su seda 1a2i3u ?sve doslov/e?... Gao da sa, se 2o42uno i1gu-io u 2ros4rans4vu.

Neko +e viknuo: ?Poin+i4eW? Meni su naredili da i1iIe, u 1a,i3l+enu ;4elovu so-u0 o-ele5enus4oli/a,a0 i da sedne, na svo+e ,es4o. =a sa, seo0 ali ne na onu s4oli/u na ko+u +e 4re-alo dasedne, 2o ,o,e ras2oredu. =a sa, nisa, 2o1nao 2lan svo+e so-e. Fre-alo +e drugi da ,i o-+asne34a ko+a s4oli/a 2reds4avl+a. 9ugo nisa, us2eo da se snaIe, u ovo, ,alo, 2ros4oru0 oivieno,s4oli/a,aH dugo nisa, ,ogao da usredsredi, 2a5n+u na ono 34o se de3avalo oko ,ene. Silo ,i +e4e3ko na4era4i se-e da gleda, Zus4ova ko+i +e s4a+ao 2ored ,ene. Mo+u 2a5n+u 2rivlaili su asgledali34e0 as so-e 2ored s/ene0 radioni/e u ko+i,a se0 -e1 o-1ira na na3u 2ro-u0 5ivelo svo+i,5ivo4o, K l+udi su i3li0 2renosili neke s4vari0 4es4erisali0 lu2ali0 udarali0 svaIali se. Se1 o-1ira na sve4o0 +a sa, 2rodu5io au4o,a4ski da govori, i da radi,. 9a nisa, dugi, ve5-an+i,a kod kue na3aonain na ko+i u 2reds4avi4i divl+aka0 da nisa, 1nao 4eks40 in4ona/i+e0 1as4ao -iE ve kod 2rviE rei.Bos4alo,0 4o se0 na kra+u kra+eva0 i desilo. Fo,e +e -io kriv 3a24a. Prvi 2u4 sa, sa1nao da +e 4a+

?gos2odin? K oa+an in4rigan40 a ne glu,aki 2ri+a4el+. Po ,o,e ,i3l+en+u do-ar +e ona+ 3a24a ko+iu,e /elo vee da u4i0 a da u kri4ino, 4renu4ku ka5e sa,o +ednu re ko+a +e od+edan2u4 i3e1laglu,/u i1 seania. li na3 3a24a 3i34i sve vre,e -e1 2res4anka i u5asno s,e4a. Ne 1na ovek kudae i kako da se i1-avi od 4oga 2re4erano vrednog 2o,onika0 ko+i kao da kro1 uvo ula1i u sa,udu3u. Na kra+u kra+eva0 on +e ,ene 2o-edio. =a sa, se 2o,eo0 1as4ao i 1a,olio da ,i ne s,e4a.

8vo i druge 2ro-e na 2o1orni/i. B2u4io sa, se u 2o1ori34e 1arana i odluio da se s2re,a, 1a rad nesa, K u gardero-i0 nego ,eIu svi,a K na sa,o+ 2o1orni/i. Fa,o +e 2osao -io u +eku. @2re,ali sudekora/i+e i rekvi1i4u 1a na3u 2ro-u. =a sa, 2oeo svo+e 2ri2re,e.Silo -i -es,isleno usred Eaosa ko+i +e 4u vladao 4ra5i4i onu 2riia4nos4 na ko+u sa, se navikao 1avre,e do,aiE ve5-an+a. Silo +e 2o4re-no0 2re svega0 srodi4i se sa novo, sredino, ko+a ,e +eokru5avala. L-og 4oga sa, 2ri3ao ra,2i i 2oeo da gleda, u 1loslu4nu /rnu ru2u s/enskog ra,a0kako -iE se 2rivikao na n+u i oslo-odio se onoga 34o ,e +e vuklo u gledali34e. li ukoliko sa, sevi3e s4arao da ne 2ri,eu+e, 2ros4or0 u4oliko sa, vi3e ,islio na n+ega i u4oliko ,e +e vi3e vuklo4a,o K u 1loslu4nu 4a,u0 i1a 2or4ala. 7adnik ko+i +e u 4o,e 4renu4ku 2rola1io 2ored ,ene 2rosuo +eeksere. =a sa, 2oeo da ,u 2o,a5e, da iE sku2i. D od+edan2u4 ,i +e 2os4alo do-ro0 ak 2ri+a4no0 naveliko+ 2o1orni/i. li ekseri su -ili sku2l+eni0 ,o+ do-rodu3ni sagovornik +e o4i3ao0 a ,ene +e o2e4

2oeo da 2ri4iska 2ros4or i o2e4 kao da sa, 2oeo u n+e,u da se gu-i,. MeIu4i,0 4ek 34o sa, seose4io divno. Bos4alo,0 i ra1u,l+ivo +e: sku2l+a+ui eksere0 nisa, ,islio na /rni o4vor 2or4ala. Sr1osa, o4i3ao sa 2o1orni/e i seo u 2ar4er.Poela +e 2ro-a drugiE Jrag,ena4aH ali +a nisa, video ono 34o se de3avalo na 2o1orni/i0 ve sa,

u1ne,ireno oekivao svo+ red.D,a ne34o do-ro u ,uno, i3ekivan+u. ;no dovodi oveka do4le da Eoe 34o 2re da 2one i da sesvr3i ono ega se -o+i. =a sa, danas 2re5iveo 4akvo s4an+e.Gada +e0 na+1ad0 do3ao red na ,o+ Jrag,en4 i kad sa i1a3ao na 2o1orni/u0 4a,o +e ve dekor -iosas4avl+en od delova 2o1ori3niE kulisa. Neki delovi su -ili okrenu4i na4ra3ke. Na,e34a+ +e 4akoIe -ioskr2l+en. Pa0 i2ak o234i i1gled 2o1orni/e u osve4l+en+u -io +e 2ri+a4an0 a u ;4elovo+ so-i ko+a +e 1a,ene -ila s2re,l+ena -ilo +e ugodno. Gada -iE vi3e na2regao svo+u ,a34u u ovo+ a4,osJeri -iE0,o5da0 na3ao 2one34o 34o +e 2odsealo na ,o+u so-u.Fek 34o se 2odigla 1avesa i 4ek 34o sa, video gledali34e0 +a sa, se sav ose4io u n+egovo+ vlas4i. Fadase u ,eni 2o+avilo novo0 neoekivano osean+e. 9ekor i 4avani/a odva+a+u se od glu,/a K na4ragveliki deo s/ene0 gore K ogro,no /rno 2ros4rans4vo0 sa s4rana K so-e u1 2o1orni/u i ,aga/ine sa

kulisa,a. Fakva i1olovanos4 +e0 naravno0 2ri+a4na. li +e rIavo 4o 34o su 2ri 4o,e 1idovi 4akoosve4l+eni reJlek4oro,0 da odvraa+u svu 2a5n+u glu,/a ka gledali34u. Fako ,u1ika es4rada kao3kol+ka od-i+a 1vuke orkes4ra na s4ranu slu3ala/a. =o3 +edna novos4: od s4raEa ose4io sa, 2o4re-u da


7/196

1a-avl+a, gledao/e0 kako i, K ne da+ So5e K ne -i -ilo dosadno. Fo +e ra1dra5ivalo i s,e4alo ,i dauIe, u ono 34o sa, radio i govorio0 u1 4o i1govor nauenog 4eks4a i naviknu4i 2okre4i 2res4i1ali su,isli i osean+a. Po+avila se u5ur-anos40 -r1o2le4os4. Ds4a 4akva u5ur-anos4 2re3la +e na radn+e i nages4ove. =a sa, le4eo 2o 4eks4u kolikogod sa, i,ao daEa i nisa, ,ogao da 2ro,eni, 4e,2o. Cak idraga ,es4a u ulo1i 2ro,i/ala su kao 4elegraJski s4u-ovi 2ored vo1a. ko ,alo 1a2ne, K ka4as4roJa

+e nei1-e5na.


8/196

Pu3in +e vrlo le2o govorio o Zeks2irovo, ko,adu i o ulo1i ;4ela. li +e on 2os4avl+ao 1a n+u 4akve1aE4eve na ko+e +a nisa, ,ogao da odgovori,. ;n +e vrlo le2o govorio o gorini0 1a2re2a3enos4i0u1-uIen+u Mavra kada +e 2overovao da u 9e1de,oni 2od le2o, ,asko, 5ivi u5asni 2orok. Fo n+uini u oi,a ;4ela +o3 s4ra3ni+o,.Po34o ,i +e o4i3ao 2ri+a4el+0 2oku3ao sa, da 2riIe, neki, ,es4i,a uloge u duEu 4u,aen+a Pu3inaK i 1asu1io sa,: 4ako ,i +e -ilo 5ao Mavra.

9anas +e 2ro-na 2reds4ava. Meni +e ve una2red 2o1na4o: kako u doi u 2o1ori34e0 kako u ses4i dase ,askira,0 kako e se 2o+avi4i ?9on GiEo4? i nagnu4i se nada ,no,. li ako se +a ak i se-i isvidi, u ,as/i i ako -ude, i,ao ras2olo5en+a da igra,0 K sve+edno0 od 4oga ni34a nee -i4i. B ,eni

+e vladalo osean+e 2o42une ravnodu3nos4i 2re,a sve,u. Fakvo ras2olo5en+e 2rodu5ilo se sve do4ledok nisa, u3ao u gardero-u. B 4o,e 4renu4ku sr/e +e 2oelo 4ako da ku/a da sa, +edva disao.Poiavio se osea+ gaIen+a i velike sla-os4i. D1gledalo ,i +e da sa, se ra1-oleo. ;dlinoW Sie,oguno o2ravda4i -ole3u neus2eE 2riliko, 2rvog 2o+avl+ivan+a na s/eni.

Na 2o1orni/i ,e +e0 2re svega0 o3a,u4ila neo-ina0 sveana 4i3ina i red. Gada sa, i1i3ao i1 4a,ekulisa na 2unu sve4los4 ra,2e0 suJi4a0 reJlek4ora0 +a sa, 2re,ro i -io 1asle2l+en. ;sve4l+en+e +e -ilo4oliko +ako da se s4vorila kao neka sve4losna 1avesa i1,eIu ,ene i gledali34a. Cinilo ,a se da sa,

ograIen od go,ile i slo-odno sa, odaEnuo. li su ,i se oi uskoro svikle na ra,2u i onda +e 4a,agledali34a 2os4ala +o3 s4ra3ni+a0 a ve1a sa 2u-liko, +o3 4e5a. D1gledalo ,i +e da +e 2o1ori34e 2re2unogledala/a0 da su Eil+ade oi+u i dogleda u2ereni na ,ene +ednoga. ;ni kao da su 2rodirali kro1 svo+u5r4vu. =a sa, ose4io da sa, ro- ogro,ne go,ile i 2os4ao sa, ro2ski 2okoran0 li3en sviE 2rin/i2a0go4ov na svaki ko,2ro,is. ProE4elo ,i se da se sav 2reda,0 da 2odiIe,0 da go,ili da, vi3e odonoga 34o +e u ,eni -ilo i 34o ,ogu da da,. li unu4ra0 kao nikad0 -ilo +e 2ra1no.;d 2revelikog 4ruda da is/edi, i1 se-e osean+a0 od ne,oi da uini, ono 34o +e ne,oguno0 u/elo, 4elu 2o+avilo se na2re1an+e0 ko+e +e dovelo do greva0 a od n+iE ,i se li/e ska,enilo0 i ruke ii4avo 4elo0 2arali1ovali su se 2okre4i i Eod. @ve sa, sile u2regao u 4a+ -es,islen0 -es2lodan na2or.Fre-alo +e da oka,en+eno, 4elu i osean+u 2o,ogne, glaso, ko+i sa, doveo do krika. li +e iovde suvi3an na2or uinio svo+e. rlo se s4eglo0 daE se 1aus4avio0 1vuk +e do3ao do svog na+vi3eg4ona0 sa ko+eg vi3e nisa, ,ogao da ga 2okrene,. Na kra+u kra+eva sa, 2ro,ukao.Fre-alo +e na2regnu4i s2ol+a3n+u radn+u i igru. =a ve nisa, -io u s4an+u da 1adr5i, ruke0 noge i

-u+i/u rei ko+e su udvos4ruavale o234e na2re1an+e. Silo ,e +e sra,o4a 1a svaku re ko+u sa,i1govarao0 1a svaki ges4 ko+i sa, na2ravio0 i od,aE sa, sve 4o kri4ikovao. \rveneo sa,0 s4e1ao

2rs4e na noga,a i ruka,a i svo, snago, sa, se o2irao o naslon Jo4el+e. L-og -es2o,onos4i i1a-une od+edno, ,e +e o-u1ela l+u4n+a. Ni sa, ne 1na, 2re,a ko,eH 2re,a se-i0 ili 2re,a 2u-li/i.Fada sa, 1a nekoliko 4renu4aka ose4io da sa, ne1avisan od svega 34o ,e okru5ava i 2os4ao sa,i1vanredno Era-ar. Po1na4u reeni/u: ?Grvi0 =ago0 krviW? K i1-a/io sa, i1 se-e ni sa, ne 1na, kako.Fo +e -io krik 2o,a,noga 2a4nika. Gako +e 4o -ilo K ni sa, ne 1na,. Mo5e -i4i da sa, u 4i, rei,aose4io uvreIenu du3u lakovernog oveka i iskreno ga 2o5alio. Pri 4o,e +e 4u,aen+e ;4ela ko+e +e

nedavno dao Pu3in iskrslo u ,o,e 2a,en+u sasvi, +asno i u1-udilo ,o+a osean+a.Binilo ,i se da +e 2u-lika 1a 4renu4ak na2regla svu 2a5n+u i da +e 2reko go,ile 2roslo 3u34an+e kaokad ve4ar 2okrene vrEove drvea.Ci, sa, ose4io odo-ravan+e0 u ,eni +e 1aki2ela 4akva snaga da nisa, 1nao 34a u s n+o,. ;na ,e

+e 2onela. Ne sea, se kako sa, odigrao kra+ s/ene. @ea, se sa,o da ,i +e ra,2a0 1a+edno sa/rni, o4voro, 2or4ala0 i3e1la is2red oi+u0 da sa, se oslo-odio svakog s4raEa i da sa, na

2o1orni/i ose4io novi0 1a ,ene ne2o1na4i0 1anosni 5ivo4. Ne 1na, veeg 1adovol+s4va nego 34o su4iE nekoliko 4renu4aka ko+e sa, 2ro5iveo na s/eni. Pri,e4io sa, kako +e Pa3u Zus4ova 1adivio ,o+

2re2orod. =a sa, ga 1a2alio i on +e 1aigrao sa vei, odu3evl+en+e,.Lavesa +e 2ala0 a i1 gledali34a se uo a2lau1. Meni +e u du3i 2os4alo lako i radosno.


9/196

ras2olo5en+a. Cak nisu -ila u2al+ena ni sva osve4l+en+a kao 34o 4re-a na 2re,i+eri. B,es4o,nogo-ro+ne go,ile0 kako ,i se uinilo sa 2o1orni/e0 u 2ar4eru sa, video svega oko dvadese4l+udi. Pa 1a koga sa, se 4rudioV Bos4alo,0 od,aE sa, se u4e3io: ako su gledao/i na dana3n+o+

2reds4avi -ili ,alo-ro+ni K rekao sa, sa,o, se-i K oni su svi 2o1navao/i u,e4nos4i: For/ov07aE,anov0 4o su ugledni glu,/i na3eg 2o1ori34a. 84o ko +e ,eni 2l+eskao. =a ne -iE dao n+iEovesla-e a2lau1e 1a -urne ova/i+e ,nogo-ro+ne go,ile...

D1a-rav3i u 2ar4eru ono ,es4o ko+e su ,ogli do-ro da vide For/ov i 7aE,anov0 seo sa,0 u nadi dae ,e oni 2o1va4i k se-i i rei ,i ne34o 2ri+a4noWNa ra,2i +e u2al+ena sve4los4. Lavesa se 2odigla i sa s4e2eni/a0 ko+e su -ile naslon+ene na dekor0kao da +e sle4ela dole ueni/a Malol+e4kova. ;na +e 2ala na 2od0 1adrE4ala i kriknula: ?@2asava+4eW? K4akvi, kriko, ko+i +e ra1dirao du3u0 da sa, +a 1ane,eo. La4i, +e 2oela ne34o da govori0 ali 4oliko

-r1o da nisa, ni34a ra1u,eo. ;nda +e0 od+edan2u40 1a-oraviv3i ulogu0 1as4ala na 2olovini rei02okrila li/e ruka,a i 2o-egla i1a kulisa0 odakle se ulo kako +e neki glasovi Era-re i save4u+u.Lavesa +e 2ala0 ali +e ,eni u u3i,a 1vonio n+en krik: ?@2asava+4eW? 34a 1nai 4alena4VW 9a -i gaovek ose4io0 dovol+no +e i1ii i rei sa,o +ednu re.For/ov0 kako ,i se uinilo0 -io +e silno naelek4risan. Pa i sa ,no, se is4o desilo 34o i saMalol+e4kovo, K ,islio sa, +a K +edna reeni/a: ?Grvi0 =ago0 krviW? K i gledao/i su -ili u ,o+o+

vlas4i.@ad0 dok 2i3e, ove redove0 ne su,n+a, u svo+u -udunos4. Pa i 2ored 4og sa,o2ou1dan+a0 sves4ansa, da onog velikog us2eEa0 ko+i sa, se-i 2ri2isivao0 ,o5da ni+e ni -ilo. li i2ak0 negde u du-inidu3e0 vera u se-e o-+avl+u+e 2o-edu.

@\8N@G BM8FN;@F D @\8N@GD LNF

9anas s,o se oku2ili da saslu3a,o 2ri,ed-e For/ova o na3o+ igri na 2ro-no+ 2reds4avi.rkadi+e Nikola+evi +e rekao:K B u,e4nos4i0 2re svega0 4re-a u,e4i vide4i i sEva4i4i le2o. L-og 4oga u0 2rvo 2o,enu4i i 1adr5a4ise na 2o1i4ivni, ,o,en4i,a 2reds4ave. Sila su sa,o dva 4akva ,o,en4a: 2rvi0 kada +eMalol+e4kova 2ala sa s4e2eni/a sa oa+niki, kriko,: ?@2asava+4eW?0 a drugi +e -io kod Na1vanovau s/eni: ?Grvi0 =ago0 krviW? B o-a slua+a i vi ko+i s4e igrali i ,i ko+i s,o gledali svi, -ie, 2redalis,o se ono,e 34o se de3avalo na 2o1orni/i0 1ane,eli i -ili 1aEvaeni o234i, u1-uIen+e,. Fi sreni,o,en4i0 i1dvo+eni i1 /eline0 ,ogu se na1va4i u,e4no3u 2re5ivl+avan+a0 ko+a se kul4ivi3e u na3e,

2o1ori34u i i1uava ovde u n+egovo+ 3koli.K Z4a +e 4o u,e4nos4 2re5ivl+avan+aV K 1ain4eresovao sa, se +a.K


10/196

K Ds4inaV K u2i4ao sa, +a0 i1gu-iv3i daE od sree.K 9aW =er +e na+-ol+e kad +e glu,a/ sav 1aEvaen ko,ado,. Fada on ,i,o vas 5ivi 5ivo4o, uloge0ne 2ri,eu+ui kako osea0 ne ,islei o 4o,e 34a radi0 i sve dola1i sa,o0 2odsvesno0 No0 na 5alos40,i ne u,e,o 4akvi, s4varala34vo, uvek da u2ravl+a,o.K 9e3ava se0 1na4e0 da se doIe u -e1i1la1an 2olo5a+: 4re-a s4vara4i nadaEnu4o0 a 4o u,e da radi sa,o

2odsves40 dok ,i0 kao 34o vidi4e0 ne vlada,o n+o,. D1vini4e0 ,oli, vas0 gde +e i1la1V K rekao +e u

nedou,i/i i kao ironino ovorkov.K Na sreu0 i,a i1la1aW K 2rekinuo ga +e rkadi+e Nikola+evi. K ;n +e ne u ne2osredno, nego u2osredno, delovan+u sves4i na 2odsves4. B ovekovo+ du3i 2os4o+e neke oso-ine ko+e se2o4in+ava+u sves4i i vol+i. Fe oso-ine su s2oso-ne da delu+u na na3e reJleksne du3evne 2ro/ese.Lais4a0 1a4o +e 2o4re-no dos4a slo5enog s4varalakog rada0 ko+i sa,o deli,ino 2ro4ie 2odkon4rolo, i 2od ne2osredni, u4i/a+e, sves4i. Podsvesno kro1 svesno0reJleksno kro1 vol+no.A ;s4avi,o sve 34o +e 2o4lsvesno aro-ni/i 2rirodi0 a o-ra4i,o se ono,e 34o +ena,a 2ris4u2ano K svesni, 2rila5en+e, s4varala34vu i svesni, naini,a 2siEo4eEnike. ;ni nas0 2resvega0 ue da0 kada 2odsvesno 2ris4u2a 2oslu0 4re-a u,e4i ne s,e4a4i ,u.K Gako +e 4o udno da 2odsvesno 4ra5i 2o,o u svesno,W K 1audio sa, se +a.K Meni se 4o ini nor,alni, K rekao +e rkadi+e Nikola+evi. K 8lek4ri/i4e40 ve4ar0 voda i druge

2rirodne sile 4ra5e in5en+era ko+i i,a 2a,e4i i 1nan+a da -i iE 2o4inio oveku. Na3a 2odsvesnas4varalaka snaga 4akoIe ne ,o5e da o2s4ane -e1 in5en+era svo+e vrs4e0 -e1 svesne 2siEo4eEnike.@a,o onda kad glu,a/ sEva4i i ose4i da n+egov unu4ra3n+i i s2ol+ni 5ivo4 na 2o1orni/i u uslovi,ako+i ga okru5ava+u 4ee 2rirodno i nor,alno do 2o42une 2rirodnos4i0 2o svi, 1akoni,a ove+e

2rirode0 du-oke skrivni/e 2odsvesnog o2re1no se o4vore i i1 n+iE i1iIu osean+a ko+a na, nisu uvekra1u,l+iva. ;na na krae ili na du5e vre,e 1avlada+u na,a i 2ovedu nas ona,o kuda i, naredine34o i1nu4ra. Ne ra1u,eva+ui 4u silu ko+a u2ravl+a i ne u,e+ui da +e i1uava,o0 ,i +e na na3e,glu,ako, +e1iku na1iva,o 2ros4o ?2rirodo,?. li 4re-a naru3i4i na3 2ravilni organski 5ivo4 K

2res4a4i is4ini4o dela4i na s/eni K i od,aE e ose4l+ivo 2odsvesno da se u2la3i od nasil+a i da se o2e42ovue u svo+e du-oke skrivni/e. 9a se 4o ne -i desilo0 2re svega 4re-a s4vara4i is4ini4o. Na 4a+ nainreali1a, i ak na4urali1a, unu4ra3n+eg 5ivo4a glu,evog neo2Eodni su da -i se 2ro-udio rad

2odsvesnog i da -i se +avilo nadaEnue.

K Lnai0 u na3o+ u,e4nos4i 2o4re-no +e ne2rekidno 2odsvesno s4varala34vo K i1veo sa, +a 1akl+uak.K Bvek s4vara4i 2odsvesno i nadaEnu4o ni+e ,oguno K 2rd,e4io +e rkadi+e Nikola+evi. K FakviEgeni+a ne,a. L-og 4oga na, na3a u,e4nos4 nala5e da sa,o 2ri2re,a,o 4eren 1a 4akvo originalno

2odsvesno s4varala34vo.K Pa kako se 4o radiVK Pre svega0 4re-a s4vara4i svesno i is4ini4o. Fi,e e se do-i4i na+-ol+i 4eren 1a +avl+an+e 2odsvesnogai nadaEnua.K La34oV K nisa, ra1u,eo +a.K L-og 4oga 34o svesno i is4ini4o rada is4inu0 a is4ina i1a1iva veru0 a ako 2riroda 2overu+e ono,e 34ose de3ava u oveku0 ona e se sa,a 2riEva4i4i 2osla. ;d,aE 1a n+o, s4u2ie 2odsvesno i ,o5e se

+avi4i sa,o nadaEnue.

K Z4a 1nai ?is4ini4o? igra4i uloguV K o2e4 sa, 2i4ao +a.K Fo 1nai: u uslovi,a 5ivo4a uloge i u 2uno+ analogi+i s n+o,0 2ravilno0 logino0 dosledno0 l+udski0,isli4l0 E4e4i0 4e5i4i0 delova4i0 s4o+ei na 2o1orni/i. Ci, glu,a/ 4o 2os4igne0 on e se 2ri-li5i4i ulo1i i


11/196

2oee 1a+edno s n+o, da osea.Na na3e, +e1iku 4o se 1ove 2re5ivl+ava4i ulogu. Fa+ 2ro/es i re ko+a ga odreIu+e i,a+u u na3o+u,e4nos4i 2o42uno i1vanredan0 2rvora1redni 1naa+.Pre5ivl+avan+e 2o,a5e glu,/u da is2uni osnovnu svrEu 2o1ori3ne u,e4nos4i0 ko+a se sas4o+i: us4varan+u ?5ivo4a l+udskoga duEa? uloge i u 2redavan+u 4oga 5ivo4a na 2o1orni/i u u,e4niko,o-liku. Gao 34o vidi4e0 na3 glavni 1ada4ak ni+e sa,o u 4o,e da 2reds4avi,o 5ivo4 uloge u n+eno,

s2ol+no, o-liku0 nego +e glavno 4o da se na 2o1orni/i 2rika5e unu4arn+i 5ivo4 linos4i ko+a se 4u,aii /eloga ko,ada0 2rilagoIava+ui 4o,e 4uIe, 5ivo4u so2s4vena l+udska osean+a0 da+ui ,u sveorganske ele,en4e so2s4vene du3e. La2a,4i4e +edno, 1a svagda da se ,ora4e rukovodi4i 4o,osnovno, svrEo, na3e u,e4nos4i u svi,a 4renu/i,a s4varala34va i u svi,a 4renu/i,a va3eg 5ivo4ana 2o1orni/i. 84o 1-og ega ,i0 2re svega0 ,isli,o o unu4ra3n+o+ s4rani uloge0 4o +es4 o n+eno,du3evno, 5ivo4u0 ko+i se s4va4ra 2o,ou unu4ra3n+eg 2ro/esa 2re5ivl+avan+a. Fo +e glavni ,o,ena4u s4varala34vu i 2rva glu,eva -riga. Fre-a 2re5ivl+ava4i ulogu0 4o +es4 do5ive4i is4ove4na osean+a san+o,0 svaki 2u4 i kad god se 2onavl+a.?@vaki veliki glu,a/ 4re-a da osea i on s4varno osea ono 34o 2reds4avi+a K govorio +e s4ari Fo,a1o@alvini0 na+-ol+i 2reds4avnik 4oga 2rav/a. K =a0 ak0 nala1i, da on ni+e sa,o o-ave1an da ose4iu1-uIen+e +edan2u4 ili dva2u40 dok i1uava svo+u ulogu0 nego ,ora da osea 4o u1-uIen+e u vee,

lii ,an+e, s4e2enu 2ri svako, 2rika1ivan+u n+eno,0 2rvi ili Eil+adi4i 2u4]? XF. @alvini ?Nekoliko,isli o 2o1ori3no+ u,e4nos4i?0 aso2is ?B,e4nos4? -r. R0 ^O. g.0 s4r. _^. >Pr. urednika originalnogi1dan+a.AY K 2roi4ao +e rkadi+e Nikola+evi lanak Fo,a1a @alvini+a >n+egov odgovor GoklenuA0ko+i ,u +e 2redao Dvan Pla4onovi. K Fako is4o sEva4a glu,aku u,e4nos4 i na3e 2o1ori34e.

Pod u4i/a+e, dugiE ras2rava sa Pa3o, Zus4ovi,0 +a sa,0 kad ,i se uka1ala 2rva 2rilika0 rekaorkadi+u Nikola+eviu:K Ne ra1u,e, kako +e ,oguno nauHi4i oveka da 2ravilno 2re5ivl+ava i osea0 ako se n+e,usa,o,e i ne ?osea? i ne ?2re5ivl+ava?WK Z4a vi ,isli4e: +e li ,oguno naui4i se-e ili drugoga da se 1ain4eresu+e ulogo, i oni, 34o +e u n+o+

-i4noV K u2i4ao ,e Ye rkadi+e Nikola+evi.K 7e/i,o da +e 4o ,oguno0 ,ada ni+e lako K odgovorio sa,.K =e li ,oguno o1nai4i u n+o+ 1ani,l+ive i va5ne /il+eve0 4ra5i4i 2ravilno 2rila5en+e k n+o+0 -udi4i use-i 2rave 4e5n+e0 i1vr3ava4i odgovara+ue radn+eVK Moguno +e K saglasio sa, se +a.K Pro-a+4e da i1vr3i4e0 ali sa,o 2o42uno iskreno0 savesno i do kra+a 4akav 2osao0 os4a+ui u1 4oEladan0 neu4ralan. Fo va, nee 2oi 1a ruko,.


12/196

4elesno, a2ara4u0 ko+i verno 2rika1u+e re1ul4a4e s4varalakog rada osean+a K n+egovu s2ol+a3n+uJor,u i1ra1a. Na 4a+ rad i,a veliki u4i/a+ 2odsvesno. D u o-las4i kreiran+a sa 2odsvesni, ne ,o5e dase u2oredi ni na+iskusni+a glu,aka 4eEnika0 ,ada ona sa,ouvereno 2re4endu+e na 2rvens4vo. =asa, nagoves4io na 2osledn+a dva asa u na+o234i+i, /r4a,a u e,u se sas4o+i na3a u,e4nos4

2re5ivl+avan+a K rekao +e rkadi+e Nikola+evi.Mi veru+e,o i 2ou1dano 1na,o i1 iskus4va da sa,o ona 2o1ori3na u,e4nos4 ko+a +e 1asiena 5ivi,0

organski, 2re5ivl+avan+i,a ovekaKglu,/a0 ,o5e u,e4niki da os4vari sve neuEva4l+ive od-leske idu-inu unu4ra3n+eg 5ivo4a uloge. @a,o 4akva u,e4nos4 ,o5e u 2o42unos4i da 1aEva4i gledao/a isa,o kro1 4akvu u,e4nos4 on e ne 2ros4o da ra1u,e0 nego0 34o +e na+va5ni+e0 da 2re5ivi ono 34o sede3ava na 2o1orin/i0 da o-oga4i svo+e unu4ra3n+e iskus4vo i u n+e,u e os4a4i 4ragovi ko+e neei1-risa4i vre,e. li osi, 4oga K a 4o +e 4akoIe i1vanredno va5no K glavne osnove s4varala34va i1akoni organske 2rirode na ko+i,a se gradi na3a u,e4nos4 uva+u glu,/a od s4ran2u4i/e. Go 1na skakvi, redi4el+i,a i u kakvi, 2o1ori34i,a e4e vi radi4i. 9aleko od 4oga da se svuda i da se svi us4varala34vu rukovode 1aE4evi,a sa,e 2rirode. B veini slua+eva nad n+i,a se vr3i gru-o nasil+e0 i4o uvek odvodi glu,/a na s4ran2u4i/u. ko vi 2ou1dano -ude4e 1nali grani/e 2rave u,e4nos4i iorganske 1akone s4varalake 2rirode0 onda nee4e 1alu4a4i i u,ee4e da se snaIe4e u svo+i,gre3ka,a0 ,oi e4e da iE is2ravl+a4e. Se1 +akiE osnova0 ko+e va, ,o5e da4i u,e4nos4

2re5ivl+avan+a0 rukovoIena 1akoni,a u,e4nike 2rirode0 vi e4e 1alu4a4i0 1a2e4l+ae4e se i i1gu-ie4ekri4eri+u,. 84o 1-og ega +a s,a4ra, da su -e1 i1u1e4ka glu,/i sviE 2rava/a o-ave1ni da i1ueosnove na3e u,e4nos4i 2re5ivl+avan+a. Fi,e svaki glu,a/ 4re-a da 2one svo+ 3kolski rad.K =es40 +es40 e4o 4o +e ono e,u +a 4e5i, svo, du3o,W K u1viknuo sa, kao da sa, do-io krila. K Dkoliko se radu+e, 34o sa, us2eo da na 2ro-no+ 2reds4avi is2uni, glavni /il+ na3e u,e4nos4i

2re5ivl+avan+a.K Ne odu3evl+ava+4e se 2re vre,ena K oEladio +e For/ev ,o+u va4renos4 K =a sa, va, ve rekao da +eu /elo+ veliko+ s/eni -ilo sa,o nekoliko us2eliE 4renu4aka 2ravog 2re5ivl+avan+a ko+i su vas

2ri-li5ili na3o+ u,e4nos4i. =a sa, se n+i,a koris4io da -iE ilus4rovao na 2ri,eru va,a i drugi,ueni/i,a osnove na3eg u,e4nikog 2rav/a o ko+i,a ,i sada govori,o. Z4o se 4ie s/ene ;4ela i=aga0 ona se nikako ne ,o5e 2ri1na4i 1a u,e4nos4 2re5ivl+avan+a.K Pa 34a +e onda onaVK Fako1vana ?igra od sr/a? K i1+avio +e rkadi+e Nikola+evi.K 34a +e 4oV K u2i4ao sa, gu-ei 4eren 2od noga,aK B 4akvo+ igri K 2rodu5io +e For/ov K 2o+edini ,o,en4i od+edan2u40 neoekivano se 2odi5u nau,e4niku visinu i 2o4resa+u gledao/e. B 4i, ,o,en4i,a glu,a/ 2re5ivl+ava ili s4vara 2onadaEnuu kao u i,2rovi1a/i+i. li osea4e li se vi s2oso-ni i dovol+no Ji1iki i duEovno sna5ni daodigra4e sviE 2e4 ogro,niE inova ;4ela sa oni, odu3evl+en+e, sa ko+i, s4e na 2ro-no+ 2reds4aviodigrali +ednu kra4ku s/eni/u K ?Grvi =ago0 krviW?VK Ne 1na,.K +a sigurno 1na, da +e 4akav 1ada4ak nedos4i5an ak i 1a glu,/a i1vanrednoga 4e,2era,en4a0

ko+i u1 4o i,a ogro,nu Ji1iku snaguW K odgovorio +e u,es4o ,ene rkadi+e Nikola+evi. `Po4re-na +e +o30 kao 2o,o 2riorodi0 do-ro ra1raIena 2siEo4eEnika. li vi +o3 svega 4oga ne,a4e0is4o onako kao i glu,/i i,2rovi1a4ori ko+i ne 2o1na+u 4eEniku. ;ni0 kao i vi0 2ola5u sve unadaEnue. ko 4o nadaEnue ne doIe0 onda ni oni ni vi ne,a4e i,e da is2uni4e 2ra1nine u igri0ona 2ra1na0 ne2re5ivl+ena ,es4a uloge. ;4uda ` oni dugi 2eriodi nervnoga 2ada 2riliko,os4varivan+a uloge0 2o42una u,e4nika ne,o i naivno dile4an4sko i1igravan+e. B 4i, 4renu/i,ava3e os4varivan+e uloge0 kao i kod svakog i,2rovi1a4ora0 2os4a+e -e5ivo4no0 i1ve34aen i +adno.Fako0 Era,l+ui0 ,o,en4i odu3evl+en+a s,en+u+u se sa i1igravan+e,. 84o kakva se 2o1ori3na igrana1iva na na3e, glu,ako, +e1iku ?igra od sr/a?.Gri4ika ,o+iE nedos4a4aka ko+e +e i1rekao rkadi+e Nikola+evi uinila +e na ,ene sna5an u4isak.;na ,e ni+e sa,o nal+u4ila0 nego i u2la3ila. =a sa, se i1gu-io i nisa, slu3ao 34a +e dal+e For/ov

govorio.

;2e4 s,o slu3ali 2ri,ed-e rkadi+a Nikola+evia o na3o+ igri na 2ro-no+ 2reds4avi. B3av3i u ra1red0


13/196

on se o-ra4io Pa3i Zus4ovu:K D vi s4e na, na 2reds4avi dali nekoliko 1ani,l+iviE ,o,ena4a 2rave u,e4nos4i0 sa,o ne u,e4nos4i

2re5ivl+avan+a0 ve0 ,ada +e 4o neo-ino0 u,e4nos4i 2reds4avl+an+a.K Preds4avl+an+aVW K +ako se 1audio Zus4ov.K Pa kakva +e 4o u,e4nos4V K u2i4ali su ueni/i.K Fo +e drugi 2rava/ u,e4nos4i0 a u e,u se on sas4o+i neka va, o-+asni ona+ ko+i ga +e 2oka1ao u

nekoliko us2eliE ,o,ena4a na 2reds4avi. Zus4ovW @e4i4e se kako s4e na2ravili ulogu =aga K nalo5io +eFor/ov Pa3i.K Po34o sa, sa1nao ne34o o 4eEni/i na3e u,e4nos4i od s4ri/a0 +a sa, 2o3ao 2ravo u unu4ra3n+usadr5inu uloge i dugo sa, ra1,i3l+ao o n+o+ K kao da se 2ravdao Zus4ov.K @4ri/ va, +e 2o,agaoV K 1a2i4ao +e rkadi+e Nikola+evi.K Malo. God kue0 kako ,i se inilo0 +a sa, 2os4igao is4insko 2re5ivl+avan+e. Ponekad i na 2ro-a,asa, ose4io i1vesna ,es4a uloge. L-og 4oga ,i +e nera1u,l+ivo 1a34o +e 4o u,e4nos4 2reds4avl+an+a `

2rodu5io +e da se 2ravda Pa3a.K D u 4o+ se u,e4nos4i 2re5ivl+ava uloga0 +edno, ili nekoliko 2u4a K kod kue ili na 2ro-a,a.Prisus4vo na+glavni+eg 2ro/esa ` 2re5ivl+avan+a K i do2u34a da se s,a4ra drugi 2ro/es kao u,e4nos4.K Pa kako se u 4o, 2rav/u 2re5ivl+ava ulogaV ;vako is4o kao i u na3e,V K u2i4ao sa, +a.

K @avr3eno 4ako0 ali +e svrEa 4a,o K druga. Mo5e se 2re5ivl+ava4i uloga svaki 2u40 kao kod nas0 una3o+ u,e4nos4i. li +e ,oguno0 2re5ive4i ulogu sa,o +edan2u4 ili nekoliko 2u4a da -i se 2os4iglas2ol+a3n+a Jor,a 2rirodnog 4u,aen+a osean+a0 a 2os4igav3i 4o naui4i da se 2onavl+a 4a Jor,a,eEaniki u1 2o,o uve5-aniE ,i3ia. Fo +e 2reds4avl+an uloge. Fako u 4o, 2rav/u u,e4nos4i

2ro/es 2re5ivl+avan+a ni+e glavni s4varalaki ,o,ena40 ve sa,o +edna 2ri2re,na e4a2a 1a dal+iglu,aki rad. Fa+ se rad sas4o+i u 4ra5en+u s2ol+ne u,e4nike Jor,e oevidno o-+a3n+ava n+egovuunu4ra3n+u sadr5inu. Priliko, 4akviE 1aE4eva glu,a/ se0 2re svega0 o-raa sa,o,e se-i i 4e5i dais4inski ose4i K da 2re5ivi 5ivo4 linos4i ko+u 2reds4avl+a. li0 2onavl+a,0 on do1vol+ava se-i da 4oradi ne na 2reds4avi0 ne 1a vre,e sa,og s4varala34va 2red 2u-liko,0 ve sa,o kod kue0 ili na

2ro-i.K li +e Zus4ov do2us4io se-i da 4o uradi i na 2ro-no+ 2reds4aviW Lnai0 4o +e -ila u,e4nos4

2re5ivl+avan+a K -ranio sa, ga +a.Neko ,i +e 2o,ogao0 rekav3i da +e Pa3a u ne4ano odigrano+ ulo1i 2ru5io nekoliko 4renu4akais4inskoga 2re5ivl+avan+a0 dos4o+nog na3e u,e4nos4i.K Ne K 2ro4es4ovao +e rkadi+e Nikola+evi. B na3o+ u,e4nos4i 2re5ivl+avan+a svaki ,o,ena4 uigran+u uloge ,ora svaki 2u4 da -ude 2onovo 2re5ivl+en i 2onovo os4varen. B na3o+ u,e4nos4i,nogo se radi u s4ilu i,2rovi1a/i+e na +ednu is4u 4e,u0 2o42uno odreIenu. Fakvo s4varala34vo da+esve5inu i ne2osrednos4 4u,aen+u. Fo se 2oka1alo u nekoliko us2eliE ,o,ena4a u igri Na1vanova.

No0 kod Zus4ova 4e sve5ine i i,2rovi1a/i+e u osean+u uloge +a nisa, 2ri,e4io. Na2ro4iv0 on ,e +eodu3evio na nekoliko ,es4a +asno3u0 glu,l+en+e,. @a,o... u /elo+ n+egovo+ igri oseala seEladnoa i 1-og 4oga sa, 1akl+uio da kod n+ega 2os4o+e +edno, i 1auvek u4vrIene Jor,e igre0 ko+e

ne da+u ,es4a i,2rovi1a/i+i i li3ava+u glu,u sve5ine i ne2osrednos4i. Pa i2ak sa, 1a sve vre,eoseao da +e original0 sa koga su se ve34o 2onavl+ale ko2i+e0 -io do-ar0 is4ini40 da +e govorio ois4inski 5ivo, ?5ivo4u l+udskog duEa? uloge. Fa+ 2ri1vuk nekog -iv3eg 2ro/esa 2re5ivl+avan+a uinio

+e u nekoliko ,o,ena4a da igra0 da 2reds4avl+an+e 2os4ane 2rava u,e4nos4.K ;4kud ,eni0 rodeno, sinov/u Zus4ova0 u,e4nos4 2reds4avl+an+aWVK Pa Ea+de0 is2ria+4e na, dal+e kako s4e radili nad =ago, K rekao +e For/ov Zus4ovu.K 9a -iE 2roverio kako sa, us2eo da os4vari, s2ol+a svo+e 2re5ivl+avan+e0 o-ra4io sa, se ogledalu K

2riseao se Pa3a.K Fo +e o2asno0 ali0 is4ovre,eno0 i 4i2ina 1a u,e4nos4 2reds4avl+an+a. D,a+4e u vidu da se ogledalo,4re-a slu5i4i o2re1no. ;no ui glu,/a da ne gleda u se-e0 nego van se-e.K Pa i2ak0 ogledalo ,i +e 2o,oglo da vidi, i sEva4i, kako sa, s2ol+a i1ra1io svo+a osean+a K

2ravdao se Pa3a.K


14/196

K Na 4a+ nain0 2riliko, rada sa ogledalo, vas ni+e 1ani,ala 4oliko sa,a s2ol+a3n+os40 ,aniri0 ve0uglavno,0 ono kako se na va,a Ji1iki ogleda+u 2re5ivl+ena osean+a0 ?5ivo4 l+udskog duEa? ulogeVK 2i4ao +e dal+e rkadi+e Nikola+evi.K Lais4a0 1ais4aWK Fo +e0 4akoIe0 4i2ino 1a u,e4nos4 2reds4avl+an+a. D u2ravo 1-og 4oga 34o +e ona u,e4nos40 n+o+ +e

2o4re-na s/enska Jor,a ko+a os4varu+e ne sa,o s2ol+nu s4ranu uloge0 nego0 uglavno,0 n+enu

unu4ra3n+u lini+u K ?5ivo4 l+udskog duEa?.K @ea, se da sa, na neki, ,es4i,a -io 1adovol+an so-o, kada sa, video 2ravi i1ra1 onoga 34osa, ose4io K 2rodu5io +e da se sea Pa3a.K Z4a0 vi s4e Jiksirali +edno, 1auvek 4e naine i1ra5avan+a svo+iE osean+aVK ;ni su se sa,i Jiksirali od es4og 2onavl+an+a.K Na kra+u kra+eva0 vi s4e i1radili odreIenu s2ol+nu s/ensku in4er2re4a/i+u 1a us2ela ,es4a uloge i vis4e do-ro 1avladali 4eEniko, ko+o, se ona os4varu+e.K 7a1u,e se0 da.K D vi s4e se koris4ili 4o, Jor,o, uvek 2riliko, svakog kreiran+a0 kod kue i na 2ro-a,aV K is2i4ivao

+e For/ov.K Mora -i4i 2o navi/i K 2ri1nao +e Pa3a.

K @ada re/i4e +o3 ne34o: da li se 4a +edno, u4vrIena Jor,a sa,a od se-e 2o+avl+ivala svaki 2u4 2odde+s4vo, unu4ra3n+eg 2re5ivl+avan+a0 ili se ona0 rodiv3i se +edno, i u4rnuv3i 1auvek0 2onavl+ala,eEaniki0 -e1 svakog ue3a osean+aVK Meni se inilo da sa, 2re5ivl+avao svakog 2u4a.K Ne0 na 2ro-no+ 2reds4avi 4o ni+e dola1ilo do gledala/a. B u,e4nos4i 2reds4avl+an+a i rade 4o is4o 34os4e i vi radili: 4rude se da i1a1ovu i uEva4e u sa,o, se-i 4i2ine l+udske /r4e ko+e slika+u unu4ra3n+i5ivo4 uloge. @4voriv3i 1a svaku od n+iE0 +edno, i 1auvek0 na+le23i o-lik0 glu,a/ se ve5-a da ga

2rirodno os4varu+e ,eEaniki0 -e1 svakog ue3a svoga osean+a u ,o,en4u +avne 2reds4ave. Fo se2os4i5e u1 2o,o is4reniraniE ,i3ia 4ela0 li/a0 u1 2o,o glasa0 in4ona/i+e0 sve vir4uo1ne 4eEnike iu1 2o,o sviE u,e4nikiE sreds4ava0 u1 2o,o -eskonaniE 2onavl+an+a. Mi3ina ,e,ori+a kod4akviE glu,a/a0 u,e4nika 2reds4avl+an+a0 ra1vi+ena +e do kra+nos4i. Gad se glu,a/ navikne na,eEaniko kreiran+e uloge0 on 2onavl+a ono 34o radi ne 4ro3ei nervne i du3evne snage. Fro3en+enervniE i Ji1ikiE snaga s,a4ra se ne sa,o ne2o4re-ni,0 nego ak i 34e4ni, 2riliko, s4varala34va

2red 2u-liko,0 +er svako u1-uIen+e naru3ava glu,evo vladan+e so-o, i kvari sliku i o-lik ko+i su1auvek u4vrIeni. Ne+asnos4 o-lika i neu-edl+ivos4 n+egovog i1ra1a 34e4e u4isku. @ve 4o0 u ,an+o+ iliveo+ ,eri0 odnosi se na 1a2a5ena ,es4a va3e krea/i+e =aga. @ada se se4i4e 34a se de3avalo u dal+e,va3e, radu.K 9ruga ,es4a uloge i sa, lik =aga ,ene nisu 1adovol+ili. ; 4o,e sa, se uverio 4akoIe 2o,ouogledala K 2riseao se Zus4ov. K Fra5ei u svo,e 2a,en+u odgovara+ui ,odel0 +a sa, se se4io

+ednog 2o1nanika ko+i ne,a nikakve ve1e s ,o+o, ulogo,0 ali ko+i +e0 kako ,i se ini0 do-rooliavao lukavs4vo0 1lou i 2okvarenos4.

K D vi s4e 2oeli da ga 2os,a4ra4e 2rilagoIava+ui se-e n+e,uVK 9a.K Pa 34a s4e radili sa va3i, sean+i,aVK Ds4irnu govorei0 +a sa, 2ros4o ko2irao s2ol+ne ,anire svoga 2o1nanika K 2ri1nao +e Pa3a. K =a sa,ga u ,isli,a video 2ored se-e. ;n +e i3ao0 s4a+ao0 sedeo0 a +a sa, ,o4rio na n+ega i 2onavl+ao sve34o +e on radio.K Fo +e -ila velika gre3kaW B 4o,e 4renu4ku vi s4e i1neverili u,e4nos4 2reds4avl+an+a i 2re3li na 2ros4o

2odra5avan+e0 na ko2iran+e0 na i,i4a/i+u0 ko+a ne,a nikakve ve1e sa s4varala34vo,.K 34a +e 4re-alo da uradi, da -iE ova+ slua+no0 s2ol+a u1e4i lik nakale,io na =agaVK Fre-alo +e da novi ,a4eri+al 2ro2us4i4e kro1 se-e0 da ga o5ivi4e odgovara+ui, 1a,isli,a ,a34e0kako se 4o radi u na3e, 2rav/u u,e4nos4i 2re5ivl+avan+a. Posle 4oga0 kad se o5ivl+eni ,a4eri+al

nakale,i na vas i kad +e slika uloge u ,isli,a s4vorena0 vi -is4e ,orali da se 2riEva4i4e novoga2osla0 o ko,e slikovi4o govori +edan od na+-ol+iE 2reds4avnika u,e4nos4i 2reds4avl+an+a0 uveniJran/uski glu,a/ Goklen s4ari+i. lu,a/ s4vori se-i ,odel u Jan4a1i+i0 1a4i, ?slino slikaru Eva4a


15/196

svaku n+egovu /r4u i 2renosi +e ne na 2la4no0 nego na sa,oga se-e...? K i4ao +e rkadi+e Nikola+evii1 -ro3ure Goklena0 ko+u0 ,u +e dodao Dvan Pla4onovi. K ?;n vidi na Far4iJu0 neki kos4i, i o-lai gana se-e0 vidi n+egov Eod i 2odra5ava ,u0 1a2a5a Ji1iono,i+u i 1a+,i +e. ;n 2rilagoIava 4o,e svo+eroIeno li/e K 4ako rei 2rekra+a0 re5e i 3i+e so2s4venu ko5u0 sve dok kri4iar0 ko+i se kri+e u n+egovo,

2rvo, +a0 ne -ude 1adovol+an i ne naIe 2o1i4ivnu 2odudarnos4 sa Far4iJo,. li 4o +o3 ni+e sveH 4o -i-ila sa,o s2ol+a3n+a 2odudarnos40 slinos4 s li/e, ko+e se 2reds4avl+a0 ne sa, 4i2. Fre-a +o3 da

glu,a/ kao Far4iJ 2rogovori oni, glaso, ko+i u+e od Far4iJa0 a da -i u4vrdio /eo ra1vo+ uloge04re-a da se kree0 da ide0 da ges4ikuli3e0 da slu3a0 da ,isli kao Far4iJ0 da u svo+u du3u unese du3uFar4iJa. Fada +e 4ek 2or4re4 go4ovH ,o5e se 2os4avi4i u ra,0 4o +es40 na 2o1orni/u i gledala/ e rei:?8vo Far4iJa...? ili +e glu,a/ rIavo radio.?K li 4o +e s4ra3no 4e3ko i slo5enoW K u1-udio sa, se +a.K =es4e. @a, Goklen 4o 2ri1na+e. ;n ka5e: ?lu,a/ ne 5ivi0 nego igra. ;n os4a+e Eladan 2re,a

2red,e4u svo+e igre0 ali n+egova u,e4nos4 ,ora da -ude savr3ena.? D0 1ais4a K dodao +e For/ov Ku,e4nos4 2reds4avl+an+a 4ra5i savr3ens4vo da -i os4ala u,e4nos4.K Pa 1ar ni+e 2ros4i+e 2overi4i se 2rirodi0 2rirodno, s4varala34vu i 2ravo,e 2re5ivl+avan+uV K 2i4aosa, +a.K Na 4o Goklen sa,ouvereno i1+avl+u+e: ?B,e4nos4 ni+e realan 5ivo4 i ak ni+e ni n+egov reJleks.

B,e4nos4 +e sa,a s4varala/. ;na s4vara svo+ so2s4veni 5ivo4 i1van vre,ena i 2ros4ora0 divan 2osvo+o+ a2s4rak4nos4i.? Naravno0 ,i ne ,o5e,o da se saglasi,o sa 4akvi, sa,ouvereni,i1a1ivan+e, +ediins4vene0 savr3ene i nedos4i5ne u,e4ni/e K s4varalake 2rirode.K Pa 1ar oni 1ais4a veru+u da +e n+iEova 4eEnika +aa od 2rirodeV Gakva 1a-ludaW K nisa, ,ogao dase u,iri,.K ;ni veru+u u 4o da s4vara+u na 2o1orni/i svo+0 -ol+i 5ivo4. Ne ona+ realni0 l+udski 5ivo40 kakav ,i1na,o u s4varnos4i0 nego drugi0 is2ravl+en 1a 2o1orni/u. 84o 1-og ega u,e4ni/i 2reds4avl+an+a

2re5ivl+u+u svaku ulogu 2ravilno0 l+udski0 sa,o u 2oe4ku0 u 2ri2re,no, 2eriodu rada0 a u sa,o,4renu4ku s4varala34va na 2o1orni/i 2rela1e na uslovno 2re5ivl+avan+e. Pri 4o,e0 radi o2ravdan+a0 onii1vode svakakve 1akl+uke: 2o1ori34e i n+egove 2reds4ave su uslovni0 a 2o1orni/a +e odvesiro,a3na u sreds4vi,a da -i dala ilu1i+u 2ravoga 5ivo4aH 1a4o 2o1ori34e ne sa,o 34o ne 4re-a dai1-egava uslovnos4i0 nego 4re-a da iE voli. Fakvo s4varala34vo +e le2o0 ali ni+e du-okoH ono +e vi3eeJikasno nego sna5noH u n+e,u +e Jor,a 1ani,l+ivi+a od sadr5ineH ono vi3e delu+e na uvo i oko negona du3u. L-og 4oga ono vi3e usEiu+e nego 34o 2o4resa. Ds4ina0 i u 4o+ u,e4nos4i ,oguno +e 2os4iivelike u4iske. ;ni nas 1aEva4a+u dok iE 2ri,a,o0 o n+i,a uva,o le2e us2o,ene0 ali 4o nisu oniu4is/i ko+i gre+u du3u i ko+i ula1e du-oko u n+u. 9elovan+e 4akve u,e4nos4i +e -ri4ko0 ali ni+e 4ra+no.

N+o+ se vi3e divi,o nego 34o u n+u veru+e,o. L-og 4oga n+o+ sve ni+e 2ris4u2ano. ;no 34o 4re-a da1a2re2as4i neoekivano3u i s/ensko, le2o4o,0 ili ono 34o 4ra5i 5ivo2isni 2a4os K 4o se nala1i usreds4vi,a 4akve u,e4nos4i. li da -i se i1ra1ile du-oke s4ras4i0 n+ena sreds4va su ili odve rasko3na0ili odve 2ovr3na. Fananos4 i du-ina l+udskog osean+a nisu 2odlo5ni 4eEniko+ ve34ini. N+i,a +e

2o4re-na ne2osredna 2o,o sa,e 2rirode u 4renu4ku 2ravoga 2re5ivl+avan+a i n+egovog i1ra5avan+a.

D2ak0 2reds4avl+an+e uloge ko+e +e 2o4eklo i1 2ravoga 2re5ivi+avan+a 4re-a 2ri1na4i 1a s4varala34vo0 1au,e4nos4.

9anas +e na asu ovorkov sa veliki, odu3evl+en+e, uveravao da +e on K glu,a/ u,e4nos4i2reds4avl+an+a0 da su osnove 4oga 2rav/a -liske n+egovo+ du3i0 da u2ravo n+iE 4ra5i n+egovou,e4niko osean+e0 n+i,a se on klan+aH da u2ravo 4ako0 a ne druki+e on sEva4a u,e4nos4. rkadi+e

Nikola+evi +e 2osu,n+ao u 2ravilnos4 n+egovog uveravan+a i na2o,enuo da +e u u,e4nos4i2reds4avl+an+a neo2Eodno 2re5ivl+avan+eH ,eIu4i,0 on ni+e u-eIen da ovorkov u,e vlada4i 4i,2ro/eso,0 ne sa,o u radu na 2o1orni/i0 nego ak i kod kue. D2ak +e ovorkov uveravao kako onuvek +ako osea i 2re5ivl+ava ono 34o radi na ra,2i.K @vaki ovek0 u svako, 4renu4ku svoga 5ivo4a ne34o osea0 ne34o 2re5ivl+ava K govorio +e rkadi+e

Nikola+evi. K Gad ni34a ne -i oseao0 -io -i ,r4va/. @a,o ,r4va/i ni34a ne osea+u.


16/196


17/196

1u-i,a i 2revr4an+e oi,a u l+u-o,ori0 kao kod Na1vanova0 s4avl+an+e 3ake na oi i na li/e u,es4o2laa0 Eva4an+e 1a kosu u oa+an+uA. D,a u4vrIeniE naina i 1a 2odra5avan+e i4aviE likova i 4i2ovara1niE slo+eva dru34va >sel+a/i 2l+u+u na 2od0 -ri3u nos rukavo,0 vo+ni/i 1ve/ka+u ,a,u1a,a0aris4okra4i se igra+u lorn+ono,AH 2os4o+e u4vrIeni nain 1a e2oEe >o2erski ges4ovi 1a sredn+i vek0

2oigravan+e 1a osa,naes4i vekAH i,a naina i 1a 2rika1ivan+e ko,ada i uloga >gradonaelnikAH2os4o+i naroi4 2regi- 4ela 2re,a gledali34u i s4avl+an+e 3ake 2ored us4a kad se govori ?1a se-e?. @ve

4e glu,ake navike 2os4ale su0 vre,eno,0 4radi/ionalne. Fako +e +edno, i 1auvek s4voreno234eglu,aki govor0 naroi4i ,anir kreiran+a uloge sa una2red 2rorauna4i, eJek4i,a0 naroi4i Eodna s/eni0 slikovi4os4 2o1a i ges4ova. o4ovi ,eEaniki naini igre ko+e lako i1vode glu,/i 1ana4li+e0

2o34o su is4renirali svo+e ,i3ie0 s4vara+u naviku ko+a 2os4a+e n+iEova druga 2riroda i na 2o1orni/i1a,en+u+e ove+u 2rirodu. Fa0 +edno, 1auvek u4vrIena ,aska osean+a0 uskoro se 2oEa-a0 gu-isvo+ ni34avni nagove34a+ 5ivo4a i 2re4vara se u 2ros4i ,eEaniki glu,aki 3a-lon0 4rik ili s2ol+a3n+ekonven/ionalno o-ele5+e. 9ugi ni1 4akviE 3a-lona0 +edno, i 1auvek u4vrIeniE 1a 2reds4avl+an+esvake uloge0 s4vara glu,aki 2reds4avl+aki o-red ili ri4ual0 ko+i ide u1 konven/ionalno

2reds4avl+an+e 4eks4a ko,ada. @vi, 4i, s2ol+a3n+i, naini,a igre glu,/i 1ana4li+ske vrs4e Eoe da1a,ene 5ivo0 2ravo0 unu4ra3n+e 2re5ivl+avan+e i s4varala34vo. li se ni34a ne ,o5e da 2oredi sa

2ravi, osean+e,0 a ono se ne ,o5e i1ra1i4i ,eEaniki, naini,a 1ana4a. Neki od 4iE 3a-lona +o3 i

i,a+u i1vesnu 2o1ori3nu eJek4nos40 dok se veina od n+iE odliku+e rIavi, ukuso, i 1a2re2a3u+eusko3u sEva4an+a l+udskog osean+a0 +ednolino3u odnosa 2re,a n+e,u0 ili0 2ros4o0 glu2o3u. livre,e i vekovna navika ine i ono 34o +e naka1no ili -es,isleno -liski, i 2risni, >4ako0 na 2ri,er0vre,eno, o1akon+eno krevel+en+e o2ere4skiE ko,iara i ko,iniE -a-a ko+e se 2rave ,lade ilivra4a 2o1ori3niE kulisa ko+a se sa,a o4vara+u i 1a4vara+u 2riliko, i1laska ili uslaska ?gos4a? i +unakako,ada0 s,a4ra+u se ,eIu neki,a 2o42uno nor,alni, 2o+ava,a u 2o1ori34uA.84o 1-og ega su ak i 2ro4iv2rirodni 3a-loni u3li u sas4av 1ana4a i sad ukl+ueni u ri4ual glu,akogo-redaH drugi 3a-loni 4ako su se i1vi4o2erili da ne ,o5e,o od,aE -i4i nais4o s 4i, o4kud su

2o4ekli. lu,aki ,anir ko+i +e i1gu-io svaku unu4ra3n+u su34inu ko+a ga +e rodila 2os4a+e 2ros4as/enska konven/ionalnos4 i ne,a nieg 1a+ednikog sa 2ravi, 5ivo4o,0 2a 1-og 4oga kvari l+udsku

2rirodu glu,/a. FakviE konven/ionalniE 3a-lona 2uni su -ale40 o2era0 a naroilo 2seudoklasina4ragedi+a0 u ko+o+ glu,/i Eoe da +edno, i 1auvek u4vrIeni, 1ana4ski, ,aniri,a 2reds4avena+slo5eni+a i na+u1vi3eni+a 2re5ivl+avan+a +unaka >na 2ri,er0 do2adl+ivos40 2o4en/irana 2las4inos40?u2an+e? sr/a i1 grudi u 4renu4ku oa+an+a0 2odrE4avan+e ruka,a kada se i1ra5ava osve4a i 3iren+eruku kada se ,oliA.Po u-eIen+u glu,a/a 1ana4li+a0 1ada4ak 4akvog o234eglu,akog govora i 2las4ike >na 2ri,er0sladun+av 1vuk glasa u lirski, ,es4i,aH dosadna ,ono4oni+a kad se re/i4u+e e2ska 2oe1i+a0 glasangovor kada se i1ra5ava ,r5n+a0 la5ne su1e u glasu kada se i1ra5ava -olA sas4o+i se0 4o-o5e0 u 4o,e da

-i se na 4a+ nain o2le,enio glas0 dik/i+a i glu,aki 2okre40 da -i se oni uinili le23i,0 da -i se2odvukla s/enska eJek4nos4 i slikovi4a i1ra1i4os4. li0 na 5alos40 4u se 2le,eni4os4 ne sEva4a uvek2ravilno0 4u +e 2reds4avl+an+e le2o4e ras4egl+ivo0 a vrlo es4o i1ra1i4os4 2o4ie i1 rIavog ukusa0 ko+eg

na sve4u i,a daleko vi3e nego do-rog. 84o 1-og ega se u,es4o 2le,eni4os4i s4vorila naduvenos40u,es4o le2o4e K le2o4ans4vo0 a u,es4o i1ra1i4os4i K 4ea4ralna eJek4nos4. D0 u s4vari0 2oin+uikonven/ionalni, govoro,0 dik/i+o, i 1avr3ava+ui glu,aki, Eodo, i ges4o, K sve slu5i?2a+a/ko+? s4rani 4ea4ra0 ko+a ni+e dovol+no skro,na da -i -ila u,e4nika. Lana4ski govor iglu,aka 2las4ika sveli su se na 2odvuenu eJek4nos40 na naduvenu 2le,eni4os40 i1 ko+iE +e s4vorenanaroi4a0 4ea4ralna do2adl+ivos4.Gonven/ionalni 3a-lon ne ,o5e da 1a,eni 2re5ivl+avan+a.

Nesrea +e u 4o,e 34o +e svaki 3a-lon 1ara1an0 2r+ie,iv. ;n se Eva4a 1a gledao/a kao rIa. Gada+edan2u4 naIe se-i ,es4o on se 3iri dal+e0 ra1,no5ava se i 4e5i da 1aEva4i sva ,es4a u ulo1i i svedelove glu,evog s4varalakog a2ara4a. Za-lon 2o2uni svako 2ra1no ,es4o u ulo1i ko+a ni+eis2un+ena 5ivi, osean+e, i 4ra+no se s,es4i 4a,o. =o3 gore0 on se 2o+avi 2re nego 34o se rodilo

osean+e i 2re2rei ,u 2u4: 1-og 4oga glu,a/ ,ora se-e vrlo 2a5l+ivo da uva od nasr4l+ivog3a-lona.@ve 34o +e reeno odnosi se ak i na darovi4e glu,/e0 s2oso-ne 1a 2ravo organsko s4varala34vo. La


18/196

glu,/e 1ana4skog 4i2a ,o5e se rei da +e sav n+iEov s/enski rad sveden na ve34 i1-or i ko,-ina/i+u3a-lona. Neki od 4iE 3a-lona 4oliko su do2adl+ivi i 1ani,l+vi da neiskusni gledala/ ak i ne

2ri,eu+e koliko 4o ni+e ni34a -ol+e od ,eEanikog glu,akog rada.li ,a koliko -ili savr3eni glu,aki 3a-loni0 oni ne ,ogu sa,i 2o se-i da u1-ude gledao/a. La4o su

2o4re-ni neki naroi4i do2unski 2okre4ai0 a 4akvi su 2okre4ai naroi4i naini0 ko+e ,i na1iva,oglu,ako, e,o/i+o,. lu,aka e,o/i+a ni+e 2rava e,o/i+a0 is4insko u,e4niko 2re5ivl+avan+e

uloge na 2o1orni/i. Fo +e ve34ako ra1dra5ivan+e 2eriJeri+e 4ela. Na 2ri,er0 ako se s4egnu 2esni/e0+ako skra4e ,i3ii 4ela ili grevi4o di3e0 4i,e se ,o5e doves4i do velikog Ji1ikog na2re1an+a0 ko+ees4o oni,a u gledali34u i1gleda kao ,aniJes4a/i+a -u+noga 4e,2era,en4a u1-uIenog s4ra3u.Moguno +e s2ol+a ,eEaniki +uri4i i u1-uIiva4i se Eladne du3e -e1 ikakvog ra1loga. Fo s4vara sla-usliku Ji1ike ras2al+enos4i.lu,/i ne5ni+e vrs4e 2o-uIu+u u se-i glu,aku e,o/i+u ve34aki, na2re1an+e, svo+iE neravaH na4a+ nain se do-i+a i1vesna s/enska Eis4eri+a0 ra1gala,l+enos40 ne1drava eks4a1a0 ko+a +e es4o is4o4oliko -e1 unu4ra3n+e sadr5ine kao i ve34aka Ji1ika ras2al+enos4. D u 4o, i u drugo, slua+u i,a,o

2osla ne sa u,e4niko, igro,0 ve sa i1igravan+e,0 ne sa 5ivi, osean+i,a ovekaKglu,/a0 ko+asu 2rilagoIena kreiran+u uloge0 ve sa glu,ako, e,o/i+o,. D2ak0 4a e,o/i+a 2os4i5e svo+u svrEu ilii nekako na 5ivo40 2roi1vodi i1ves4an u4isak0 +er u,e4niki nera1vi+eni l+udi ne u,e+u da o/ene

kvali4e4 4og u4iska0 nego se 1adovol+ava+u gru-i, 2odvlaen+e,. @a,i glu,/i 4oga 4i2a es4o suu-eIeni da slu5e 2ravo+ u,e4nos4i0 a ne 1na+u da se 2ros4o -ave s/enski, 1ana4o,.

Na dana3n+e, asu rkadi+e Nikola+evi 2rodu5io +e anali1u 2ro-ne 2reds4ave.Na+gore se 2roveo +adni


19/196

ko+i, s4e 2u4evi,a ,ogli doi do 4e -es,isli/eV Ni+e li 4o o4uda 34o glu,/u ko+i +e 1alu4ao u svo+i,s4varalaki, 2u4evi,a svaka -es,isli/a i1gleda ,ogunaV =a sa, is2riao na+2odro-ni+e o svo,eradu nad ulogo, kod kue0 skoro sve 34o sa, 1a2isao u dnevniku. Pone34o ,i +e 2o3lo 1a ruko, dailus4ru+e, radn+o,. 7adi -ol+e 2reglednos4i ra1,es4io sa, s4oli/e is4o onako kao 34o +e ras2oreIenna,e34a+ u ,o+o+ so-i.Priliko, nekiE ,o+iE 2oka1ivan+a rkadi+e Nikola+evi se ,nogo s,e+ao.

K 84o kako se raIa na+gori 1ana4 K rekao +e on kada sa, 1avr3io. ` Fo se de3ava0 2re svega0 kadaEoe4e ne34o 34o ne ,o5e4e0 34o ne 1na4e0 34o ne osea4e.Meni se uinilo na 2ro-no+ 2reds4avi da +e glavni va3 1ada4ak 1adivi4i0 2o4res4i gledao/a. Ci,eVPravi, organski, osean+i,a ko+a odgovara+u 2reds4avl+ano+ linos4iV li vi iE nis4e i,ali. Nis4ei,ali ni 2o42un 5ivi lik ko+i s4e ,ogli ,akar s2ol+a ko2ira4i. Z4a va, +e os4alo da radi4eV 9a uEva4i4e

2rvu /r4u na ko+u s4e nai3li0 ko+a va, se slua+no +avila u sean+u. Gao kod svakog oveka i kod vasiE 4a,o i,a ,nogo0 1a sve slua+eve 5ivo4a. @vaki u4isak0 u ovo, ili ono, o-liku0 os4a+e u na3i,sean+i,a i ,i iga0 kad 1a4re-a0 slikovi4o i1ra5ava,o. Priliko, 4akviE 2reds4avl+an+a 2ovr3no i?uo234e? ,i se ,alo -rine,o o 4o,e da li na3e 2rika1ivan+e odgovara s4varnos4i. Mi se1adovol+ava,o ,a ko+o, +edno, /r4o,0 +edni, nagove34a+e,. La os4varen+e 4akviE likovasvakida3n+a 2raksa us4anovila +e0 ak0 ?,us4re? ili s2ol+a3n+a o-ele5+a 2reds4avl+an+a. Ga5i4e ,a

ko,e od nas: ?;digra+4e od,aE -e1 2ri2re,e divl+aka uo234e?. aran4u+e, va, da e veina radi4iis4o ono 34o s4e i vi radili na 2ro-no+ 2reds4avi0 +er +e skakan+e0 rikan+e0 3krgu4an+e 1u-i,a0

2revr4an+e oi,a0 1a nas0 u na3o+ ,a34i0 odavno 2os4alo slika o divl+e, oveku.Fakvi naini ?uo234e? 2os4o+e kod svakog oveka i 1a 2reds4avl+an+e l+u-o,ore0 gneva0 u1-uIen+a0rados4i0 oa+an+a i drugog. D 4i naini 2u34a+u se u 2ro,e4 -e1 o-1ira na 4o kako iE0 kada0 u kakvi,uslovi,a ovek osea. Fakva ?igra? ili0 -ol+e0 i1igravan+e0 ele,en4arna +e na s/eni do s,e3noga: da

-i se 2reds4avila snaga osean+a ko+e ne 2os4o+i u s4varnos4i0 vie se gro,oglasno0 2re4eru+e se u,i,ika,a do kra+nos4i0 2reuveliava se i1ra1i4os4 kre4an+a i ak/i+e0 4rese se ruka,a0 Eva4a se 1aglavu i drugo. @vi 4i naini igre 2os4o+e i kod vas0 ali0 sreo,0 nisu ,nogo-ro+ni. L-og 4oga ni+eudo 34o s4e iE u2o4re-ili u 4oku +ednog asa rada. Fakvi naini i1igravan+a +avl+a+u se od,aE0 sa,iod se-e i uskoro do+ade. Na2ro4iv0 2ravi u,e4niki naini 2reds4avl+an+a unu4ra3n+eg 5ivo4a uloge4e3ki su0 dugo se s4vara+u0 ali nikada ne do+ade na 2o1orni/i. ;ni se sa,i 2o se-i o-navl+a+u ine2res4ano do2un+u+u0 sigurno 1aEva4a+u i sa,oga glu,/a i gledao/a. 84o 1-og ega uloga ko+a +esagraIena na 2rirodni, naini,a igre ras4e0 a ona ko+a +e sagraIena na i1igravan+u i nadile4an4sko, krevel+en+u od,aE 2os4a+e -e5ivo4na0 ,eEanika. @vi 4i0 4ako rei ?o234el+udski3a-loni?0 slino uslu5ni, glu2a/i,a0 o2asni+i su nego ne2ri+a4el+i. B va,a0 kao i u svako, oveku0

2os4o+e 4i 3a-loni i vi s4e se koris4ili n+i,a na 2o1orni/i 1-og 4oga 34o nis4e i,ali go4ove0 i1raIene1ana4ske 4eEnike. Gao 34o vidi4e0 i krevel+en+e kao i 1ana4 2oin+e 4a,o gde se 1avr3ava

2re5ivl+avan+e0 ali +e 1ana4 organi1ovano s2oso-an da 1a,eni osean+a 2ros4i, i1igravan+e, ikoris4i se odreIeni, 3a-loni,a0 krevel+en+e0 ,eIu4i,0 ne ras2ola5e n+i,a i -e1 ra1,i3l+an+au2o4re-l+ava ?o234el+udske? ili ?nasleIene? 3a-lone0 ko+i nisu i1raIeni i 2ri2re,l+eni 1a 2o1orni/u.

;no 34o se desilo s va,a ,o5e se ra1u,e4i i o2ravda4i kad +e re o 2oe4niku. li -udi4e o-a1riviu-udue. D1 dile4an4skog krevel+en+a i ?o234el+udskiE? 3a-lona 2os4a+e0 na kra+u kra+eva0 na+gori1ana4. Ne da+4e ,u da se ra1vi+e. Foga radi0 s +edne s4rane0 u2orno se -ori4e sa 3a-loni,a i0is4ovre,eno0 ui4e se da 2re5ivl+u+e4e ulogu ne sa,o u 2o+edini, ,o,en4i,a na 2reds4avi0 kao 34o

+e 4o -ilo u ?;4elu?0 nego sve vre,e dok 2rika1u+e4e 5ivo4 linos4i ko+u igra4e. Na 4a+ nain vi e4e2o,oi se-i da se oslo-odi4e igre ?od sr/a? i da se navikne4e na u,e4nos4 2re5ivl+avan+a.

7ei rkadi+a Nikola+evia uinile su na ,ene vrlo +ak u4isak. Silo +e 4renu4aka kada sa, 2o,i3l+aoda na2us4i, 3kolu.84o 1-og ega sa, danas0 2ri susre4u sa For/ovi, na asu0 2onovio svo+a 2i4an+a. U4eo sa, dana2ravi, o234i 1akl+uak i1 svega 34o +e -ilo reeno na 2reIa3n+i, asovi,a. Na kra+u kra+eva0

do3ao sa, do 1akl+uka da +e ,o+a igra ,e3avina na+-ol+eg 34o i,a u na3e, 2oslu0 4o +es4,o,ena4a nadaEnua0 sa na+gori,0 4o +es4 sa krevel+en+e,.K Fo ni+e na+gore K u,irivao ,e +e For/ov. K ;no 34o su drugi radili +o3 +e gore.


20/196

i1leivo0 a gre3ke drugiE su sves4an 2rin/i2 ko+i se vrlo re4ko ,o5e da i1,eni ili i3u2a s koreno,i1 glu,/a.K Z4a +e 4oVK 8ks2loa4a/i+a u,e4nos4i.K B e,u +e onaV K 2i4ali su ueni/i.K Pa u ono, 34o +e radila


21/196

ko+a i,a+u 1a /il+ da ra1vi+u na3 glas i 4elo0 4o +es4 asovi,a 2evan+a0 dik/i+e0 gi,nas4ike0 ri4,ike02las4ike0 2lesa0 ,aevan+a0 akro-a4ike. Fi 2red,e4i -ie 2redavani svakoga dana0 +er +e ,i3ii,aove+eg 4ela 2o4re-no0 da -i se ra1vili0 sis4e,a4sko0 s4alno i 4ra+no ve5-an+e.

79N= ?G9 SD?0 ?9F8 ;G;6N;@FD?

9anas s,o se oku2ili u ,alo,0 ali 2o42uno ureIeno, 3kolsko, 2o1ori34u. rkadi+e Nikola+evi +eu3ao0 2ogledao 2a5l+ivo na sve i rekao:K Malol+e4kova0 i1iIi4e na 2o1orni/u.

Ne ,ogu da o2i3e, u5as ko+i +e o-u1eo ,ladu devo+ku. ;na se us4u,arala na ,es4u gega+ui sekao ,ladi se4er 2o kli1avo, 2arke4u. Na kra+u kra+eva su +e uEva4illi i doveli For/ovu0 ko+i sekiko4ao kao de4e. ;na +e 2okrila li/e o-e,a ruka,a i -r1o2le4o govorila:K Mili ,o+i0 ne ,oguW 7oIeni ,o+i0 +a se -o+i,0 -o+i,WK B,iri4e se i igra+4e. 8vo u e,u +e sadr5ina na3ega ko,ada K govorio +e For/ov0 ne o-raa+ui vi3e

2a5n+e na n+enu 1a-unu. K Lavesa se 2odi5e i vi sedi4e na 2o1orni/i. @a,i s4e. @edi4e0 sedi4e0 +o3sedi4e... Na+1ad0 1avesa se s2us4i. 84o0 4o +e sve. Ni34a se lak3e ne ,o5e i1,isli4i. Lar neV

Malol+e4kova ni+e odgovarala. Fada +u +e For/ov u1eo 2od ruku i0 u4ei0 2oveo +e na 2o1orni/u.Beni/i su se s,e+ali.rkadi+e Nikola+evi se -r1o okrenuo.K Pri+a4el+i ,o+i K rekao +e on K vi se nala1i4e u 3koli. Malol+e4kova 2re5ivl+ava vrlo va5an 4renu4aksvoga glu,akog 5ivo4a. Fre-a 1na4i kada se i e,u ovek ,o5e da s,e+e.Malol+e4kova +e sa For/ovi, i1i3la na s/enu. @ada su svi sedeli u4ei0 u oekivan+u. Nas4alo +esveano ras2olo5en+e0 kao 2red 2oe4ak 2reds4ave.

Na+1ad0 1avesa se 2olako digla. Na sredini0 sasvi, na2red0 sedela +e Malol+e4kova. So+ei se da vidigledao/e0 ona +e0 kao i rani+e0 skrivala li/e ruka,a. Fi3ina ko+a +e 1avladala uinila +e da oeku+e,one34o naroi4o od one ko+a +e -ila na 2o1orni/i. Posle 2au1e ne34o naroi4o ,oralo se desi4i.


22/196

K Bi4i 2ros4o kako se sediW K nisu ,ogli da se snaIu ueni/i K Pa evo0 ,i s,o sedeli...K Ne K gru-o +e i1+avio For/ov. K


23/196


24/196

K Ne. Ne 4rudi4e se da nas u-edi4e da s4e 2rvi 2u4 4ra5ili iglu K rekao +e For/ov. K


25/196

Prola1ei 4uda0 ,i s,o se0 u o234o+ nedou,i/i0 na3li u 2redso-l+u. D1a n+ega -ila +e 2ri+a4nona,e34ena gos4inska so-a. B gos4insko+ so-i -ila su dvo+a vra4a: +edna od n+iE vodila su u ,alu4r2e1ari+u i s2avau so-u0 a kro1 druga vra4a ,i s,o u3li u Eodnik0 na i+o+ +e levo+ s4rani -ila +asnoosve4l+ena dvorana. \eo ova+ s4an i1gledao +e na2ravl+en delo, od 1avesa0 delo, od ra1niE

2o1ori3niE kulisa. Na,e34a+ i rekvi1i4a 4akoIe su -ili u1e4i i1 ko,ada ko+i su -ili na re2er4oaru.Lavesa +e -ila 2rekrivena i 1aklon+ena na,e34a+e,0 4ako da +e 4e3ko -ilo 1na4i gde +e ra,2a i s/enski

2or4al.K 8vo va, i4av s4an0 u ko,e +e ,ogueno ne sa,o radi4i0 nego i 5ive4i K i1+avio +e rkadi+eNikola+evi.Ne osea+ui se na 2o1orni/i0 ,i s,o se 2ona3ali kao kod kue0 kao u 5ivo4u. Prvo s,o ra1gledaliso-e0 a onda +e svako na3ao se-i 2ri+a4an ugao i dru34vo i 1aneo se u ra1govore. For/ov na, +ena2o,enuo da s,o se ,i ovde sku2ili ne radi ra1govora0 ve radi 3kolskiE ve5-i.K Z4a 4re-a da se radiV K 2i4ali s,o.K ;no 34o s4e i na 2ro3lo, asu radili K o-+asnio +e rkadi+e Nikola+evi. K Po4re-no +e is4inski0osnovano i /elisEodno -i4i ak4ivan.li ,i s,o i dal+e s4a+ali ne ,iui se.K Ne 1na,0 u2ravo0 kako +e 4o... od+edan2u4 i 4ek onako /elisEodno -i4i ak4ivan K 2rogovorio +e

Zus4ov.K ko va, ni+e 1godno da -ude4e ak4ivni -e1 ra1loga0 onda -udi4e ak4ivni radi neega. Pa 1ar vi ne,o5e4e u ovi, okolnos4i,a da ,o4ivi3e4e svo+u s2ol+nu radn+uV 84o0 na 2ri,er0 ako vas +a0


26/196

Pu3ina. Fako nas +e For/ov0 +edno, rei0 sve 2okrenuo i 2rinudio nas da neko vre,e is4inski-ude,o ak4ivni.Z4o se ,ene 4ie0 +a sa, 2rodu5io da 2reds4avl+a, lo5en+e va4re u ka,inu. Mo+a 1a,i3l+ena

2alidrv/a ?kao da su se? nekoliko 2u4a gasila. B1 4o sa, se 4rudio da iE vidi, i ose4i, u ruka,a.li nisa, us2evao. FakoIe sa, se 4rudio da vidi, va4ru u ka,inu0 da ose4i, n+enu 4o2lo4u0 ali ni 4oni+e i3lo. Bskoro ,i +e lo5en+e dosadilo.


27/196

-or-u s n+o,.; 4ada3n+e, na3e, du3evno, s4an+u ,o5e se sudi4i 2o ovo+ ,alo+ in+eni/i: Pri,.

2rev.AY o-eao +e da dovede nekoga od n+iE na 4a+ sas4anak. ;n +e E4eo da o-radu+e uenike na3e3kole. li +e nesrea u 4o,e 34o +e s4an Eladan. Li,ski 2ro1ori +o3 nisu 2os4avl+eni0 drva +o3 nisus2re,l+ena0 a sad +e0 kao 1a nesreu0 i1nenadni ,ra1 4oliko rasEladio so-e0 da +e ne,oguno u n+i,a

2ri,i4i uva5ene gos4e. Z4a da se radiV Na-avl+ena su drva kod suseda0 u gos4insko+ so-i 2odlo5en +e

ka,in0 ali +e 2oeo da se di,i. Morali su drva 2reli4i vodo, i 4ra4i 2o lo5aa. 9ok +e on 2e4l+ao0ve se sasvi, s,rklo. @ad ,o5e da se 1alo5i ka,in0 ali su drva sirova0 nee da se ra1gore0 a gos4isa,o 34o nisu do3li...@ada ,i odgovori4e: 34a -is4e uradili kada -i ova ,o+a 1a,isao -ila 2rava is4inaVBnu4arn+a ve1a sviE in+eni/a0 ve1aniE +edne s drugi,0 -ila +e +aka. 9a -i se odre3ila i da -i se i1i3loi1 ,unoga 2olo5a+a0 4re-alo +e o2e4 2o1va4i u 2o,o sve na3e l+udske s2oso-nos4i.

Naroi4o +e u1-uIivao sve oekivani dola1ak 6eonidova0 Gaalova i Moskvina 2od 4akvi,uslovi,a. Naroi4o o34ro s,o oseali s4id 2red n+i,a. Mi s,o +asno sEva4ili da ?kad -i? 4akvaneugodnos4 -ila u s4varnos4i0 ona -i na, donela ,nogo ne2ri+a4niE i u1-udl+iviE 4renu4aka. @vaki odnas 4rudio se da nei, 2o,ogne0 i1,i3l+ao 2lanove 1a radn+u0 2redlagao iE drugovi,a na diskusi+u0

2oku3avao da iE os4vari.K ;voga 2u4a K i1+avio +e rkadi+e Nikola+evi K ,ogu va, rei da s4e -ili ak4ivni is4inski0/elisEodno i 2roduk4ivno. 34a vas +e dovelo do4leV =edna ,ala re: kad -i.Beni/i su -ili u1-uIeni.D1gledalo +e da su na, o4krili ?2roroku re?0 i+o, 2o,oi +e sve u u,e4nos4i 2os4alo 2ris4u2anoi0 ako uloga ili ve5-a ne -udu E4ele da na, 2oIu 1a ruko,0 -ie dovol+no i1us4i4i re ?kad -i?0 2a esve krenu4i kao 2o lo+u.K Na 4a+ nain K re1i,ovao +e For/ov K na dana3n+e, asu s,o nauili da s/enska radn+a ,ora -i4iunu4arn+e o2ravdana0 logina0 dosledna i ,oguna u s4varnos4i.

7e ?kad -i? svidela se svi,a0 o n+o+ se govori u svako, 1godno, slua+u0 n+o+ se 2eva+u di4ira,-i

i dana3n+i as0 go4ovo /eo0 -io +e 2osveen 2oEvala,a n+o+.rkadi+e Nikola+evi ni+e +o3 ni us2eo da uIe i sedne na svo+e ,es4o0 kad su ga ueni/i o2kolili iu1-uIeno ,u i1ra1ili svo+e odu3evl+en+e.K


28/196

nego 2is,o0 34a -is4e onda vi uiniliVK =a -iE ga u1eo i 2ogledao na koga +e adresovano. ko +e adresovano na ,ene0 onda -iE ga sava3i, do2u34en+e, o4vorio i 2oeo da i4a,. li0 2o34o +e ono in4i,no0 2o34o -iE ,ogao da oda,svo+e u1-uIen+e 2riiliko, i4an+a...K 9a -i se 4o i1-eglo0 na+2a,e4ni+e +e udal+i4i se K do2unio ga +e For/ov...K... onda -iE i1i3ao u drugu so-u i 4a,o 2roi4ao 2is,o.

K


29/196

sa,ood-rane. Fo se desilo 2rirodno0 sa,o od se-e...K 1a34oV K va4reno ga +e 2rekinuo rkadi+e Nikola+evi. K La4o 34o nas 2reds4ave o o2asnos4i uveku1-uIu+u. ;ne kao kvasa/ u svako vre,e ,ogu da uski2e. Z4o se 4ie vra4a i ka,ina0 oni nasu1-uIu+u sa,o 4oliko0 koliko +e sa n+i,a ve1ano ne34o drugo0 1a nas va5ni+e. Fa+na ,oi delovan+a?kad -i? +o3 +e i u 4o,e 34o ono ne govori o realno, Jak4u0 o ono,e 34o +es4e0 ve sa,o o ono,e 34o

-i ,oglo da -ude... ?kad -i?... Fa re ni34a ne odreIu+e. ;na sa,o 2re42os4avl+a0 ona 2os4avl+a

2i4an+e na ko+e 4re-a odgovori4i. lu,a/ se 4rudi da na n+ega odgovori. Na 4a+ nain se 2relo, ire3en+e 2os4i5u -e1 nasil+a i -e1 o-,ana. =a vas nisa, uveravao da +e i1a vra4a -io ludak. =a nisa,lagao0 ve na2ro4iv0 sa,o, rei ?kad -i? o4voreno sa, 2ri1nao da sa, sa,o nainio 2re42os4avku ida uis4ini i1a vra4a ne,a nikoga. =a sa, E4eo sa,o da vi odgovori4e 2o saves4i kako -is4e 2os4u2ilikad -i 1a,isao o ludaku -ila s4varnos4. =a va, nisa, 2redlagao da Ealu/inira4e i nisa, va, na4uriosvo+e osean+e0 ve sa, svi,a os4avio 2o42unu slo-odu da 2re5ivl+u+e4e ono 34o svaki od vas

2rirodno0 sa, 2o se-i ?2re5ivl+u+e?. D vi sa,i nis4e se-e 2risil+avali i nagonili da 2ri,i4e ,o+e1a,isli o ludaku kao 2ravu s4varnos40 nego sa,o kao 2re42os4avku. =a vas nisa, 4erao da 2overu+e4eu is4ini4os4 i1,i3l+enog dogaIa+a sa ludako,H vi s4e sa,i do-rovol+no 2ri1nali ,ogunos4 da 2os4o+i4akva in+eni/a u 5ivo4u.K 9a0 4o +e vrlo do-ro 34o +e ?kad -i? o4voreno i is4ini4o0 34o ono i1vodi s4var na is4iinu. Fo uni34ava

2ri,esu 2re4erivan+a0 ko+a +e es4a u 2o1ori3no+ igri K usEiivao sa, se +a.K 34a -i -ilo kad -iE se +a0 u,es4o da o4voreno 2ri1na, svo+u 1a,isao0 2oeo kle4i kako i1a vra4as4o+i 2ravi0 is4inski ludakVK =a ne -iE 2overovao 4akvo+ +avno+ o-,ani i ne -iE se 2okrenuo s ,es4a K rekao sa,. K Fo i +es4edo-ro 34o ono neo-ino ?kad -i? s4vara 4akvo ras2olo5en+e ko+e iskl+uu+e svako nasil+e. @a,o 2ri4akvi, uslovi,a ,oguno +e o1-il+no ,isli4i o ono,e 34o se ni+e desilo0 ali 34o -i se ,oglo desi4i us4varnos4i K 2rodu5io sa, svo+e di4ira,-e.K evo va, +o3 +edno novo svo+s4vo ?kad -i? K se4io se rkadi+e Nikola+evi. K ;no i1a1iva uglu,/u unu4arn+u i s2ol+nu ak4ivnos4 i 4o 2os4i5e -e1 nasil+a0 2rirodni, 2u4e,. 7e ?kad -i? K ona +e

2ods4rekiva0 ona +e -udila/ na3e unu4arn+e0 s4varalake ak4ivnos4i. Silo +e dovol+no da ka5e4e se-i:?Z4a -iE +a radio i kako -iE 2os4u2io kad -i se 1a,isao o ludaku 2oka1ala kao s4varnos4V? i od,aEse u va,a rodila ak4ivnos4. B,es4o 2ros4oga odgovora na 2os4avl+eno 2i4an+e svo+s4vo, va3eglu,ake 2rirode u va,a se +avio 2o1iv na radn+u. Pod n+egovi, 2ri4isko, vi se nis4e ,ogli dau1dr5i4e i 2oeli s4e ds2un+ava4i 1ada4ak ko+i se na3ao 2red va,a. Pri 4o,e +e realno0 l+udskoosean+e sa,ood-rane rukovodilo va3o, ak4ivno3u savr3eno onako kako 4o -iva i u is4insko,5ivo4u. Fo i1vanredno va5no svo+s4vo rei ?kad -i? 2risno +e ve1u+e s +edno, od osnova na3ega

2rav/a ko+i se sas4o+i u ak4ivnos4i i u delan+u s4varala34va i u,e4nos4i.K li0 oevidno0 ?kad -i? ne delu+e uvek slo-odno0 -e1 2re2reka K kri4ikovao sa, +a. K 8vo0 na

2ri,er0 ,ada se 2relo, u ,eni +avio od+edan2u40 on se dugo uvr3ivao. B 2rvo, 4renu4ku0 kadsa, u2o4re-io neo-ino ?kad -i?0 +a sa, ,u od,aE 2overovao i 2relo, se i1vr3io. li 4o +e s4an+e4ra+alo kra4ko. Ddueg 4renu4ka u ,eni se +avila su,n+a i +a sa, se 2i4ao: e,u 4e5i3V Pa sa, 1na3 da

+e svako ?kad -i? K 1a,isao0 igra0 a ne 2ravi 5ivo4. li drugi glas se ni+e s 4i, slagao. ;n +e rekao:?Ne s2ori,0 ?kad -i? +es4e igra0 1a,isao0 ali sasvi, ,oguna i os4varl+iva u realnos4i. B1 4o0 nad4o-o, niko ne vr3i nasil+e. ;d 4e-e se sa,o 4ra5i da odgovori3 kako -i 4i 2os4u2io kad -i 4e veeri

-io kod Malol+e4kove i na3ao se u 2olo5a+u n+eniE gos4i+u.;se4iv3i realnos4 1a,isli0 +a sa, 2re,a n+o+ 1au1eo s4av 2o42une o1-il+nos4i i ,ogao sa, da

2rosuIu+e, o 4o,e 34a 4re-a radi4i sa ka,ino, i kako 2os4u2i4i sa 2o1vani, 1na,eni4i,linos4i,a.

D 4ako0 ?,agini,? ili 2ros4i, ?kad -i? ?2oin+e s4varala34vo. ;no da+e 2rvi 2ods4rek 1a dal+ira1vi4ak gradi4el+skog 2ro/esa uloge. ; 4o,e kako se 4a+ 2ro/es ra1vi+a neka va, ka5e u,es4o ,eneleksandar @erge+evi Pu3kin. B svo,e laniu ?; narodno+ dra,i i o ?Mar4i Posadni/i? M. P.

Pogodina? K leksandar @erge+evi ka5e:?Ds4ini4osi4 s4ras4i i verodos4o+nos4 osean+a u da4i, okolnos4i,a K e4o 34a 4ra5i na3 ra1u, oddra,skog 2is/a.? 9oda+e, sa svo+e s4rane da savr3eno 4o is4o na3 ra1u, 4ra5i i od dra,skoga


30/196

glu,/a0 s 4o, ra1liko, 34o okolnos4i ko+e se 1a 2is/a 2re42os4avl+a+u 1a nas glu,/e su ve go4ove0da4e. D0 evo0 u na3e, 2rak4ino, radu u4vrIen +e 4er,in ?da4e okolnos4i?0 ko+i, se ,i i slu5i,o.K 9a4e okolnos4i... 8... u1ne,irio se ?kad -i?A0 a drugo +e n+egova do2una >?da4e

okolnos4i?A0 ?Gad -i? uvek 1a2oin+e s4varala34vo0 ?da4e okolnos4i? ga ra1vi+a+u. =edno -e1 drugogane ,o5e da 2os4o+i ni da do-i+e neo2Eodnu 2okre4aku snagu. li su n+iEove Junk/i+e unekolikora1line: ?kad -i? da+e 2ods4reka dre,l+ivo+ ,a34i0 a ?da4e okolnos4i? da+u s,isla sa,o, ?kad -i?.;ni 1a+edno i svako 1a se-e 2o,a5u da se s4vori o2ravdani unu4arn+i 2relo,.K 34a +e 4o ?is4ini4os4 s4ras4i?V K in4eresovao se


31/196


32/196

+e l+u-o,oran ili ,oli 1a o2ro34en+e da -i -io l+u-o,oran i da -i ,olio 1a o2ro34en+e0 kada 4o sveradi 1a4o 34o +e 4ako na2isano u ko,adu0 a ne 1a4o 34o +e 4ako 2re5iveo u du3i i uinio da n+egovauloga 5ivi na 2o1orni/i0 onda glu,a/ ne,a 1a 34a da se uEva4i0 i ?igra uo234e? u 4akvi, slua+evi,a

2os4a+e 1a n+ega +edini i1la1.Gako +e s4ra3na re ?uo234e?WGoliko +e u n+o+ neurednos4i0 1a,r3enos4i0 neo2ravdanos4i0 neredaW

Uoe4e li da 2o+ede4e ne34o K ?uo234e?V Uoe4e li da se 2roveseli4e ?uo234e?VGakva dosada0 kakva 2ra1nina ve+e i1 4akviE 2onuda.Gad se glu,aka igra o/en+u+e re+u ?uo234e?0 na 2ri,er: 4a+ i 4a+ glu,a/ +e igrao Ua,le4a ?uo234edo-roW? K 4akva o/ena +e uvredl+iva 1a i1voIaa.Dgra+4e ,i l+u-av0 l+u-o,oru0 ,r5n+u ?uo234e?WZ4a 4o 1naiV Fo 1nai na2ravi4i 2a2a1+ani+u od 4iE s4ras4i i od n+iEoviE sas4avniE ele,ena4a. 84o 4o04u 2a2a1+ani+u od s4ras4i0 osean+a0 ,isli0 logike radn+e0 4i2ova i da+u na, na 2o1orni/i glu,/i K?uo234e?.

Na+s,e3ni+e +e 4o 34o se oni iskreno u1-uIu+u i silno osea+u svo+u igru ?uo234e?.


33/196

e,o se 2o4rudi4i da sEva4i,o kako na, val+a ui4i da -ude,o ak4ivni na 2o1orni/i0 ne glu,aki K?uo234e?0 nego l+udski 2ros4o0 2rirodno0 organski 2ravilno0 slo-odno0 onako kako 4ra5e ne 2o1ori3nekonven/ionalnos4i0 nego kako 4ra5e 1akoni 5ive0 organske 2rirode.K =edno, re+u0 da naui,o kako i1 2o1ori34a da is4era,o 2o1ori34e dodao +e ovorkov.K B2ravo: kako da is4era,o i1 Po1ori34a >sa veliki, slovo,A 2o1ori34e >sa ,ali, slovo,A. @a4akvi, 1ada4ko, ne ,o5e se od+edan2u4 i1ii na kra+0 ve sa,o 2os4e2eno0 4oko, glu,akog

usavr3avan+a i 4oko, i1graIivan+a 2siEo4eEnike.K 9o4le 4e-e ,oli,0 +a 5uri, s 4i, 2oslo,A0 i1radi s2e/i+alna ve5-an+a0ko+a e iE na4era4i da -udu 2o svaku /enu ak4ivni na 2o1orni/i. Ces4o i s4alno0 i1 dana u dan0u2ra5n+ava+ 4a ve5-an+a0 kako -i iE 2os4e2eno0 sa ,e4odo, nauio da na 2o1orni/i delu+u uvekis4inski0 2roduk4ivno i /elisEodno. Neka se l+udska ak4ivnos4 u n+iEovo, sEva4an+u sli+e sa oni,s4an+e, ko+e osea+u na ra,2i0 u 2risus4vu gledala/a 2od okolnos4i,a +avnoga s4varala34va iliasova. Bei iE i1 dana u dan da -udu na 2o1orni/i l+udski ak4ivni0 4i e3 i, Jor,ira4i do-ru navikuda -udu nor,alni l+udi0 a ne ,anekeni u u,e4nos4i.

K Gakva ve5-an+aVK Bini da 4vo+i asovi -udu 34o o1-il+ni+i0 34o s4ro5i0 kako -i ve5-a -ila kao 2reds4ava. Fo 4i u,e3.K 9aW K 2riEva4io +e 7aE,anov.K D1vedi na s/enu +ednog 2o +ednog i da+ ,u nekakav 2osao.K GakavVK Makar 4o0 na 2ri,er0 da uenik ra1gleda novine i is2ria 34a u n+i,a 2i3e.K Fo +e ,nogo 1a 1a+edniki as. Fre-a svakog 2resli3a4i.K Pa ni+e0 val+da0 s4var u 4o,e da se sa1na sadr5ina /eliE novinaV uo-ra1il+a0 2a5n+a0 osean+e is4ine0 1ada/i0 s/enski 4alen4i i 4ako dal+e0 i 4ako dal+eA.7adi kra4koe i lakoe ,o5e,o sve uslovno na1va4i +edno, rei: ele,en4i.K 8le,en4i egaV K u2i4ao +e neko.K Lasad neu odgovori4i na 4o 2i4an+e. ;no e se sa,o so-o, o-+asni4i u svo+e vre,e. B,e4nos4u2ravl+a 4i, ele,en4i,a0 a ,eIu n+i,a su na 2rvo, ,es4u ?kad -i?0 ?da4e okolnos4i?0 i unu4arn+a i

s2ol+na radn+a0 ve34ina da iE ko,-inu+e,o +edan s drugi,0 da iE kad 4re-a u2o4re-i,o0 da iEs+edin+u+e,o +edan s drugi,0 a 1a sve 4o 2o4re-na +e 2raksa i iskus4vo0 2a0 ra1u,e se0 i ,nogovre,ena. Sudi,o u 4o,e s,islu s4r2l+ivi i 1a sada o-ra4i,o sve svo+e -rige na i1uavan+e i o-radusvakog 2o+edinog od oviE ele,ena4a. Fo +e glavna i velika svrEa 3kolskoga kursa ove godine.

B;S7LD6=

9anas0 1-og -oles4i For/ova0 as +e -io 1aka1an u n+egovo, s4anu. rkadi+e Nikola+evi nas +eugodno ra1,es4io u svo,e ka-ine4u.

K @ad 1na4e K rekao +e on K da na3 s/enski rad 2oin+e uvoIen+e, u ko,ad i u ulogu ,aginoga ?kad-i?0 ko+e 2reds4avl+a ona+ ,os4 34o 2revodi glu,/a i1 svakida3n+e s4varnos4i u o-las4 uo-ra1il+e.Go,ad i uloga K 4o +e 2i3eva 1a,isao0 4o +e ni1 ,aginiE i drugiE ?kad -i? i ?da4iE okolnos4i? ko+e


34/196

+e on i1,islio. Pravi ?5ivo4? i is4inska s4varnos4 na 2o1orni/i nisu ,oguiH 2rava s4varnos4 ni+eu,e4nos4. La u,e4nos4 +e0 2o sa,o+ n+eno+ 2rirodi0 2o4re-na u,e4nika 1a,isao0 34o i +es4e0 u 2rvo,redu0 delo 2i3evo. Lada4ak glu,/a i n+egove s4varalake 4eEnike sas4o+i se u 4o,e da 1a,isaoko,ada 2reo-ra4i u u,e4niku s/ensku s4varnos4. B 4o, 2ro/esu ogro,nu ulogu igra na3auo-ra1il+a. L-og 4oga se ,ora,o du5e 1adr5a4i na n+o+ i ra1,o4ri4i n+enu Junk/i+u u s4varala34vu.For/ov +e 2oka1ao na 1idove0 na ko+i,a su -ile i1ve3ane ski/e svako+akiE dekora/i+a.

K @ve su 4o radovi ,oga o,il+enog ,ladog slikara0 ve 2oko+nog. Fo +e -io veliki oso-en+ak: 2ravio+e ski/e 1a +o3 nena2isane ko,ade. 8vo0 na 2ri,er0 ski/a 1a 2osledn+i in nena2isanog ko,adaCeEova0 ko+i +e n4on Pavlovi 1a,islio ne34o 2re svo+e s,r4i: 4o +e u ledu i1gu-l+ena eks2edi/i+a nas4ra3no, i surovo, severu.


35/196

odla1i?. li ,i ne ,o5e,o doi i1 ne2o1na4oga 2ros4rans4va i o4ii i1 n+ega ne 1a,isliv3i se o/il+evi,a 4akviE kre4an+a. Fakvo+ radn+i ?uo234e? ne ,o5e se 2overova4i. Mi 1na,o i 1a druge

2ri,ed-e dra,skoga 2is/a: ?us4ao?0 ?Eoda u1-uIeno?0 ?s,e+e se?0 ?u,ire?. Na,a se da+u lakonskekarak4eris4ike uloge kao 34o +e ova: ?Mlad ovek 2ri+a4ne s2ol+a3n+os4i. Mnogo 2u3i?. No0 da li +e 4odovol+no da -i se s4vorio 2o42un s2ol+a3n+i lik0 ,aniri0 naan Eoda0 navikeV 4eks4 i rei ulogeV 9ali +e dovol+no sa,o iE na-u-a4i i govori4i na2a,e4V sve 2esnikove 2ri,ed-e0 a 1aE4evi redi4el+a0 a

n+egov s/enski ras2ored i /ela re5i+aV Lar +e dovol+no sve 4o sa,o 1a2a,4i4i i onda Jor,alnoi1vr3ava4i na 2o1orni/iV Lar sve 4o slika karak4er linos4i0 odreIu+e sve ni+anse n+eniE ,isli0osean+a0 2o-uda i 2os4u2akaV Ne0 sve 4o 4re-a glu,a/ da do2uni0 da 2rodu-i. Fek 4ada e ono 34ona, +e dao 2esnik i 34o su na, dali drugi 4vor/i 2reds4ave o5ive4i i 2okrenu4i du3u onoga ko+i na

2o1orni/i s4vara i onoga ko+i u gledali34u gleda. Fek 4ada sa, glu,a/ ,o5e da 5ivi u 2o42unos4iunu4ra3n+i, 5ivo4o, linos4i ko+u 2reds4avl+a i da de+s4vu+e onako kako su na, nalo5ili 2isa/0redi4el+ i na3e so2s4veno 5ivo osean+e. B /elo, 4o, radu na3 na+2risni+i 2o,onik +e uo-ra1il+a sasvo+i, ,agini, ?kad -i? i ?da4i, okolnos4i,a?. ;na e ne sa,o dorei ono 34o ni+e ka1ao 2isa/0ili redi4el+0 ili drugi0 nego e uo234e o5ive4i rad sviE 4vora/a 2reds4ave0 i+e s4varala34vo dola1i dogledala/a0 2re svega0 kro1 us2eE sa,iE glu,a/a. 7a1u,e4e li sada koliko +e va5no 1a glu,/a dai,a silnu i s+a+nu uo-ra1il+uV ;na ,u +e neo2Eodna u svako, 4renu4ku n+egovog u,e4nikog rada i

5ivo4a na 2o1orni/i0 kako 2riliko, i1uavan+a0 4ako i 2riliko, os4varivan+a uloge. B 2ro/esus4varala34va uo-ra1il+a +e voI ko+i vodi so-o, glu,/a.Cas +e -io 2rekinu4 neoekivano, 2ose4o, uvenoga 4ragiara B.0 ko+i +e gos4ovao u Moskvi.Bva5eni gos4 +e 2riao o svo+i, us2esi,a0 a rkadi+e Nikola+evi +e 2revodio na ruski.Gad +e 1ani,l+ivi gos4 o4i3ao i kad ga +e For/ov Ds2ra4io i vra4io se k na,a0 rekao +e0 s,e3ei se:K Naravno0 4ragiar se Evali3e0 ali0 kao 34o vidi4e0 on +e ovek ko+i ,o5e da se odu3evi i iskrenoveru+e u ono 34o +e i1,islio. Mi glu,/i s,o 4oliko navikli da do2un+u+e,o in+eni/e 2o+edinos4i,aso2s4vene uo-ra1il+e da s,o 4u naviku 2reneli sa 2o1orni/e u 5ivo4. B 5ivo4u +e 4a navika0 ra1u,ese0 ne2o4re-na. li +e u 2o1ori34u neo2Eodna.


36/196

ko+e ne,a glu,/a.[ [ [@a ini/i+a4ivo, ili -e1 ini/i+a4iveV@Eva4a i ra1vi+a0 ili ne sEva4aV8vo 2i4an+a ko+a ,i ne da+u ,ira.Gada +e 2osle veern+eg a+a 1avladala 4i3ina0 +a sa, se 1a4vorio u svo+o+ so-i0 seo sa, udo-no na

divan0 u3u3kao sa, se +as4uii,a0 1a4vorio oi0 i0 -e1 o-1ira na u,or0 2oeo sa, da ,a34a,. li od2rvog 4renu4ka ,o+u 2a5n+u su odvlaili sve4li kru5ii0 ra1no-o+ne 2ege ko+e su se +avl+ale i igrale u4a,i is2red ,o+iE sklo2l+eniE oi+u.=a sa, ugasio la,2u0 2re42os4avlia+ui da ona i1a1iva 4u 2oiavu.?; e,u da ,a34a,V? s,i3l+ao sa,. li uo-ra1il+a ni+e dre,ala. ;na ,i +e slikala vrEove velike

-orove 3u,e0 ko+i su se ravno,erno i 2olagano l+ul+ali na 4iEo, ve4ru.Fo +e -ilo 2riYa4no.Priinilo ,i se kao da osea, daE sve5ega va1duEa.;dnekud... u 4i3ini... ulo se o4ku/avan+e asovnika.Ladre,ao sa,.?Na+1adW K 2renuo sa, se. K Ne s,e se ,a34a4i -e1 ini/i+a4ive. Pole4eu na aero2lanuW Nad vrEovi,a

3u,e. 8vo0 +a 2relee, nad n+i,a0 nad 2ol+i,a0 reka,a0 gradovi,a0 seli,a... vrEovi,a drvea...;ni se 2olako0 2olako l+ul+a+u... La2aEn+u+e ,e sve5i va1duE i... -or... ;4ku/ava asovnik...Go 4o EreV Lar +aVW @2avao sa,V... 9ugoV...?B 4r2e1ari+i su is4ili... 2re,e34ali na,e34a+... Gro1 1avese +e 2ro-i+ala +u4a,+a sve4los4.Casovnik +e i1-i+ao osa,... Dni/i+a... 4i... va... a... a...

Mo+a 1-un+enos4 1-og neus2elog ,a34an+a kod kue -ila +e 4ako velika0 da nisa, i1dr5ao i ,oraosa, sve is2ria4i rkadi+u Nikola+eviu na dana3n+e, asu0 ko+i +e odr5an u gos4insko+ so-iMalol+e4kove.K radi4i radi sa,e radn+eA0 is4o 4ako ne4re-a ,a34a4i radi sa,og ,a34an+a. B radu va3e uo-ra1il+e ni+e -ilo s,isla0 ni+e -ilo 1ani,l+ivesvrEe0 ko+a +e neo2Eodna u s4varala34vu. Frea va3a 2ogre3ka +e u 4o,e 34o va3e ,a34an+e ni+e -iloak4ivno. MeIu4i,0 ak4ivnos4 1a,i3l+enog 5ivo4a i,a 1a glu,/a i1vanredno va5an 1naa+. N+egovauo-ra1il+a ,ora da 2okrene0 da i1a1ove na+2re unu4arn+u0 a 2osle i s2ol+nu radn+u.K Mo+a +e radn+a -ila u 4o,e 34o sa, u ,isli,a le4eo nad 3u,a,a -esno, -r1ino,.K 1ar i,a radn+e u va,a kada le5i4e u eks2resu ko+i se 4akoIe kree -esno, -r1ino,V K u2i4ao +eFor/ov. 6oko,o4iva0 ,a3inis4a K e4o ko radi0 a 2u4nik +e 2asivan. 9ruga +e s4var kad -i 1a vre,evo5n+e vas 1aEva4io 2oslovan ra1govor0 diskusi+a0 ili kad -is4e sas4avl+ali kakav i1ve34a+0 K 4ada -i se

,oglo govori4i o radu i o radn+i. Fako +e i sa va3i, le4o, na aero2lanu. Pilo4 +e radio0 a vi s4e -ilineak4ivni. Fek kad -is4e vi sa,i u2ravl+ali ,a3ino,0 ili kad -is4e Jo4ograJisali 4eren0 ,oglo -i segovori4i o ak4ivnos4i. Na,a +e 2o4re-na ak4ivna0 a ne 2asivna uo-ra1il+a.K Gako e,o i1a1va4i 4u ak4ivnos4V K 2i4ao +e Zus4ov.K =a u va, is2ria4i o o,il+eno+ igri ,o+e 3es4ogodi3n+e ses4riine. Fa se igra 1ove ?kad -i -ilo? isas4o+i se u ovo,: ?Z4a radi3V? K2l4a ,ene devo+iea. H?Pi+e, a+? K odgovara, +a. K ? kad ?4o ne -i

-io a+ nego ri/inus0 kako -i onda 2ioV? K =a 4re-a da se se4i, ukusa 4oga leka. Gad 4o us2e, ina,r34i, se0 de4e is2uni /elu so-u kiko4o,. Po4o, 1ada+e novo 2i4an+e: ?de 4i sedi3V? K ?Nas4oli/i? K odgovara, +a. ? kad -i sedeo na usi+ano+ 2ei0 34a -i onda radioV? Fre-a u ,isli,a dasedne, na usi+anu 2e i da se u1 neverova4ne na2ore s2asava, od o2eko4ina. Gad ,i 4o 2oIe 1aruko,0 devo+i/a 2one da ,e 5ali. ;na ,a3e rui/a,a i vie: ?Neu da se igra,W? D ako 2rodu5i4e

igru0 doi e do su1a. 84o0 2a i vi i1,isli4e0 ve5-e radi0 4akvu igru ko+a -i i1a1vala ak4ivnu radn+u.K Meni i1gleda da +e 4o 2ri,i4ivan0 gru- nain K 2ri,e4io sa,. K =a -iE E4eo da naIe, neki 4anani+i.K Ne 5uri4eW Sie i 4o. 1asad se 1adovol+i4e +ednos4avni, i na+ele,en4a,i+i, ,a34an+e,. Ne 5uri4e


37/196

da se u1di5e4e odve visoko0 ve 5ivi4e sa na,a ovde na 1e,l+i0 u ono,e i,e vas okru5avas4varnos4. Neka ova+ na,e34a+ i 2red,e4i ko+e vi osea4e i vidi4e ues4vu+u u va3e, radu. 84o0 na

2ri,er0 ve5-a sa ludako,. B n+o+ +e 1a,isao ,a34e -ila uklo2l+ena u realni 5ivo4 ko+i nas +e 4adaokru5ivao. @o-a u ko+o+ s,o se nala1ili0 na,e34a+ ko+i, s,o 1a-arikadirali vra4a K re+u0 /eo sve4s4vari os4ao +e nedirnu4. Bnesena +e sa,o 1a,isao o ludaku ko+i ni+e 2os4o+ao. Bos4alo,0 ve5-a se1asnivala na nee, realno, i ni+e le-dela u va1duEu.

Poku3a+,o da na2ravi,o is4ove4an ogled. Mi se sad nala1i,o u ra1redu na asu. Fo +e is4inskas4va,os4. Neka so-a0 na,e34a+0 as0 svi ueni/i i n+iEov nas4avnik os4anu u ono, i1gledu i s4an+u ukakvo, s,o ,i sada. Po,ou ?kad. -i? +a u +e 2rene4i u o-las4 ne2os4o+eeg0 i1,i3l+enog 5ivo4a0 i4oga radi +a u sada 2ro,eni4i sa,o vre,e i rei u: ?@ada ni+e 4ri asa 2o2odne0 nego 4ri asanou?. ;2ravda+4e svo+o, uo-ra1il+o, 4ako 2o1ni na3 as. Fo ni+e 4e3ko. La,isli4e da su4ra i,a4eis2i4e0 a +o3 ,nogo 34o34a ni+e dovr3eno i ,i s,o se 1adr5ali u 2o1ori34u. ;4uda 2rois4iu noveokolnos4i i nove -rige.


38/196

K deV ;vdeV B gos4insko+ Malol+e4kovsko+ so-iV K u2i4ali s,o ,i udei se.K Pa gde inaeV Uoe4e li da 2orui,o s2e/i+alnu dekora/i+uVW B4oliko +e -ol+e 34o i,a,o u ovo,slua+u svoga slikara. ;n e 1a +ednu sekundu -es2la4no os4vari4i sve 1aE4eve. N+e,u nee -i4i 4e3koda 4renu4no 2reo-ra4i gos4insku so-u0 Eodnik0 dvoranu u 34o god Eoe4e. Fa+ slikar +e K na3aso2s4vena uo-ra1il+a. Porui4e +o+ 34a va, +e 2o4re-no. ;dlui4e 34a -is4e radili 2osle s2u34an+aaviona0 kad -i ova+ s4an -io 2ro2lanak0 a ova+ s4o veliki ka,en0 ova la,2a sa a-a5uro, K eg1o4ino

ras4in+e0 lus4er sa kris4ali,a K grana s 2lodovi,a0 ka,in K na2u34eno ogn+i34e.K 34a e -i4i EodnikV K 1ain4eresovao se na3 asA. @ada u +a na3 2osaoodves4i i1 sve4a s4vari ko+e nas okru5ava+u u o-las4 uo-ra1il+e. B n+o+ e,o ,i 4akoIe ak4ivno Iela4i0ali sa,o u ,isli,a. ;dvo+i,o se od da4oga ,es4a i od vre,ena0 2renesi,o se u drugu sredinu ko+ana, +e do-ro 2o1na4a i 4a,o e,o radi4i onako kako na, nala5e 1a,isao uo-ra1il+e. ;dlui4e kuda

-is4e E4eli u ,isli,a da se 2reseli4e K o-ra4io se rkadi+e Nikola+evi ,eni

K de e se i kada de3ava4i radn+a.K B ,o+o+ so-i uvee K rekao sa,.K ;dlino K odo-rio +e rkadi+e Nikola+evi. Ne 1na, kako -is4e 4o vi uinili0 ali 1a ,ene -i -ilo


39/196

neo2Eodno0 da -iE se ose4io u 1a,i3l+eno, s4anu0 na+2re u ,isli,a da se 2o2ne, s4e2eni/a,a0 da1a1voni, na ula1ni, vra4i,a0 +edno, re+u K da i1vr3i, i4av ni1 u1as4o2niE0 logikiE radn+i.Po,isli4e na kvaku vra4a ko+u 4re-a 2ri4isnu4i. @e4i4e se kako se ona 2okree0 kako se vra4a o4vara+u ikako vi ula1i4e u svo+u so-u. Z4a vidi4e is2red se-eVK 9esno K or,an0 u,ivaonik...K levoV

K 9ivan0 s4o...K Pro-a+4e da 2oIe4e 2o so-i i da 5ivi4e u n+o+. La34o s4e se na,r34iliVK Na3ao sa, na s4olu 2is,o0 se4io sa, se da na n+ega +o3 nisa, odgovorio i 1as4ideo sa, se.K 9o-roW ;evidno vi sad ,o5e4e rei: ?=a +esa,? u svo+o+ so-iW?K Z4a 1nai: ?+a +esa,?V K u2i4ali su ueni/i.K ?=a +esa,? na na3e, +e1iku 1nai 4o da sa, +a se-e 2os4avio 1a /en4ar 1a,i3l+eniE uslova 5ivo4a0da se osea, 2risu4an ,edu n+i,a0 da 2os4o+i, u 1a,i3l+eno, 5ivo4u0 u sve4u 1a,i3l+eniE s4vari0 i

2oin+e, da radi, kao da sa, 4o 1ais4a +a0 sa osean+e, 2une odgovornos4i. @ada ,i re/i4e 34aEoe4e da radi4e.K Fo 1avisi od 4oga koliko +e sa4i.K 6ogino. 7e/i,o da +e sada +edanaes4 sa4i uvee.

K Fo +e ono vre,e kada u s4anu nas4a+e 4i3ina K 2ri,e4io sa,.K Z4a -is4e vi E4eli da radi4e u 4o+ 4i3iniV K 2ods4rekavao ,e +e For/ov.K 9a se uveri, u 4o da nisa, ko,iar nego 4ragiar.K alosno +e 34o Eoe4e 4ako uludo da 4rai4e vre,e. Gako e4e se uveri4i u 4oVK Dgrau neku 4raginu ulogu K o4krio sa, svo+a 4a+na ,a34an+a.K GakvuV ;4elaVK ;0 ne. Nad ;4elo, +e u ,o+o+ so-i vi3e ne,oguno radi4i. Fa,o ,e svaki ugao nagoni da

2onavl+a, ono 34o sa, ,nogo 2u4a rani+e radio.K Pa 34a e4e onda igra4iV

Nisa, odgovarao0 2o34o ni sa, nisa, re3io 4o 2i4an+e.K Z4a radi4e sadVK 7a1gleda, so-u. Mo5da e ,i neki 2red,e4 2ru5i4i 1ani,l+ivu 4e,u 1a s4varala34vo... 84o0 na

2ri,er0 se4io sa, se da i1a or,ana i,a +edan ,raan ugao. Fo +es40 on sa, 2o se-i ni+e ,raan0nego 4ako i1gleda na veern+e, osve4l+en+u. Fa,o0 u,es4o ve3al+ke0 s4ri +edna kuka kao da nudisvo+e usluge ono,e ko Eoe da se o-esi. 84o0 kad -iE 1ais4a E4eo da svr3i, sa so-o,0 34a -iE sadradioVK Z4a 1ais4aVK 7a1u,e se0 2re svega -i 4re-alo 2o4ra5i4i kono2a/ ili 2o+as0 2a 1a4o 2revre, 2o s4vari,a u svo+i,

2oli/a,a0 u sandu/i,a...K =es4e li na3liVK 9a... ali vidi, da +e kuka uvr3ena odve nisko. Noge ,i dodiru+u 2od.

K Fo ni+e 1godno. Fra5i4e drugu kuku.K 9ruge ne,a.K Pa kad +e 4ako0 1ar ni+e -ol+e da os4ane4e 5iviVK Ne 1na,0 1-unio sa, se i uo-ra1il+a +e 2resu3ila K 2ri1nao sa,.K Fo dola1i o4uda 34o +e sa,a 1a,isao nelogina. B 2rirodi +e sve 2os4u2no i logino >se, nekiEi1u1e4akaA0 2a i 1a,isao uo-ra1il+e ,ora -i4i 4akva. Ni+e 2a,e4no 34o vas +e va3a uo-ra1il+a vodila

-e1 svake logike 2re,ise K glu2o,e 1akl+uku. Pa i2ak +e eks2eri,ena4 ,a34an+a o sa,ou-is4vu0ko+i s4e vi na2ravili0 is2unio ono 34o se od n+ega oekivalo: on va, +e +asno de,ons4rirao novi o-lik,a34an+a. Priliko, 4akvog rada uo-ra1il+e0 glu,a/ se odva+a od realnoga sve4a ko+i ga okru5ava >uda4o, slua+u od ove so-eA i u ,isli,a se 2renosi u 1a,i3l+eni sve4 4o +es4 u va3 s4anA. B 4o+1a,i3l+eno+ sredini va,a +e sve 2o1na4o0 +er +e ,a4eri+al 1a ,a34an+e -io u1e4 i1 onoga 34o vi

2o1na+e4e u svakodnevno, 5ivo4u. Fo +e va3e, sean+u olak3alo 4ra5en+e. li 34a e,o kada u,a34an+u i,a,o 2osla sa 5ivo4o, ko+i ne 2o1na+e,oV Fada se s4vara novi vid rada uo-ra1il+e.9a -is4e sEva4ili u e,u +e 4a+ novi rad0 2onovo se odvo+4e od s4varnos4i ko+a vas sada okru5ava i u


40/196

,isli,a se 2renesi4e u nove0 ne2o1na4e uslove0 ko+i sad ne 2os4o+e0 ali ko+i ,ogu 2os4o+a4i urealno, 5ivo4u. Na 2ri,er: 4e3ko da +e ko od oviE 34o 4u sede na2ravio 2u4 oko sve4a. li 4o +e,oguno0 kako u s4varnos4i 4ako i u ,a34i. Fakva ,a34an+a 4re-a da se is2une ne ?kako -ilo?0 ne?uo234e?0 ne ?2ri-li5no? >svako ?kako -ilo?0 uo234e?0 ?2ri-li5no? ni+e do2u34eno u u,e4nos4iA0 ve sasvi,a 2o+edinos4i,a i1 ko+iE se sas4o+i svaki veliki 2o4Eva4.La vre,e 2u4a i,ae4e 2osla sa na+ra1novrsni+i, uslovi,a0 sa 5ivo4o, i o-ia+i,a 4uIiE 1e,al+a i

naroda. Fe3ko e4e nai u svo,e sean+u sav neo2Eodni ,a4eri+al. L-og 4oga e4e ,ora4i da 4a+,a4eri+al /r2e4e i1 kn+iga0 slika0 sni,aka i drugiE i1vora ko+i nas o-ave34ava+u ili u na,a -udeu4iske o drugi, l+udi,a. D1 4iE 2oda4aka va,a e -i4i +asno gde e4e 1ais4a u ,isli,a da se naIe4e0 uko+e vre,e godine0 ,ese/aH gde e4e u ,isli,a da 2lovi4e na 2aro-rodu i gde e4e0 u ko+i,gradovi,a0 da se 1aus4avi4e. Fako e4e do-i4i o-ave34en+a o uslovi,a i o-ia+i,a oviE ili oniE1e,al+a0 gradova i 4ako dal+e. ;s4alo0 34o nedos4a+e 1a ,isleno 2u4ovan+e oko sve4a0 neka s4voriuo-ra1il+a. @vi 4i va5ni 2oda/i da+u 2oslu vi3e 2odloge0 a ne os4avl+a+u ga -e1 4la0 kako uvek -iva sa,a34an+i,a ?uo234e?0 ko+a odvode glu,/a u i1igravan+e i 1ana4. Posle 4oga velikog 2ri2re,nograda0 ve +e ,oguno sas4avl+a4i ,ar3ru4u i o4isnu4i se na 2u4. @a,o ne 1a-oravi4e da sve vre,eos4ane4e u kon4ak4u sa logiko, i 2os4u2no3u. Fo e va, 2o,oi da 2ri-li5i4e ne2ou1danu ines4a-ilnu ,a34u 2ou1dano+ i s4a-ilno+ s4varnos4i.

Prela1ei na novi o-lik ,a34an+a0 +a i,a, 2red oi,a in+eni/u da +e uo-ra1il+i od 2rirode da4o vi3e,ogunos4i nego sa,o+ realno+ s4varnos4i. B s4vari0 uo-ra1il+a slika ono 34o +e u realno, 5ivo4uneos4varl+ivo. Fako0 na 2ri,er: u ,a34i ,i ,o5e,o da se 2renese,o na druge 2lane4e i da 4a,ouEva4i,o le2o4i/e i1 -a+keH ,o5e,o da se suko-l+ava,o sa udovi34i,a ko+a ne 2os4o+e i da iE

2o-eIu+e,oH ,o5e,o da se s2us4i,o na ,orsko dno0 da u1,e,o se-i 1a 5enu /ari/u voda.Pro-a+4e sve 4o da uradi4e u s4varnos4i. =edva e4e nai u go4ovo, o-liku ,a4eri+al 1a 4akva,a34an+a. Nauka0 li4era4ura0 slikars4vo0 2rie da+u na, sa,o nagove34a+e0 2ods4i/a+e0 2ru5a+u na,4ake s ko+iE e,o da se o4isne,o u 4e ,islene ekskur1i+e0 u o-las4 nes4varnoga. L-og 4oga0 u4akvi, ,a34an+i,a glavni s4varalaki rad 2ada na na3u Jan4a1i+u. B 4o, slua+u na,a su +o3

2o4re-ni+a ona sreds4va ko+a 2ri-li5u+u -a+ku s4varnos4i. 6ogi/i i 2os4u2nos4i0 kako sa, +a vegovorio0 u 4akvo,e radu 2ri2ada +edna od glavniE uloga. ;ne 2o,a5u da se 2ri-li5i ne,ogueverova4no,. La4o kad s4vara4e u o-las4i -a+ke i Jan4a1i+e0 -udi4e logini i 2os4u2ni.K @ad K 2rodu5io +e rkadi+e Nikola+evi 2osle kra4kog ra1,i3l+an+a K Eou da va, o-+asni, kako seu2ravo ovi, ve5-a,a0 ko+e s,o ,i ve radili0 ,o5e4e da koris4i4e u ra1ni, ko,-ina/i+a,a ivari+a/i+a,a. Fako0 na 2ri,er0 ,o5e4e rei: ?Ua+de0 da 2ogleda, kako ,o+i drugovi K ueni/i sarkadi+e, Nikola+evie, i Dvano, Pla4onovie, na elu0 i1vode svo+e 3kolske ve5-e na Gri,u ilina kra+n+e, severu. Ua+de da 2ogleda, n+iEovu eks2edi/i+u na aero2lanu?. Pri 4o,e e4e vi o4ii,isli,a odavde i gledae4e kako se va3i drugovi 2eku na sun/u Gri,a0 ili se ,r1nu na severu0 kakoo2ravl+a+u 2olo,l+eni aero2lan na 2ro2lanku0 ili s2re,a+u 1a34i4u od na2ada 1verova. B 4o, slua+uvi s4e 2ros4 gledala/ onoga 34o slika va3a uo-ra1il+a i ne igra4e nikakvu ulogu u 4o, 1a,i3l+eno,5ivo4u.

li0 evo0 va,a se 2roE4elo da i sa,i u1,e4e ue3a u 1a,i3l+eno+ eks2edi/i+i0 ili na asovi,a ko+i su2reneseni na +u5nu o-alu Gri,a. ?Gako u +a 4o ra1gleda4i u svi,a 2olo5a+i,aV? K govori4e vi se-i i2onovo odla1i4e odavde i vidi4e svo+e drugove0 uenike0 i se-e sa n+i,a na asu na Gri,u0 ili ueks2edi/i+i. ;voga 2u4a vi s4e 4akoIe 2asivni gledala/ u svo+oi ,a34i0 gledala/ ko+i gleda sa,ogase-e0 ili so2s4veni gledala/. Na kra+u kra+eva0 va,a +e dosadilo da gleda4e sa,oga se-e i 2roE4elova, se da -ude4e ak4ivni0 4oga radi se vi 2renosi4e ,a34o, i sa,i 2oin+e4e da ui4e na Gri,u0 ili naseveru0 a onda o2ravl+a4e aeio2lan0 ili uva4e s4ra5u u logoru. @ad kao ak4ivna linos4 u 1a,i3l+eno,5ivo4u vi ve ne ,o5e4e da vidi4e sa,oga se-e0 nego gleda4e ono 34o vas okru5ava i da+e4e i1 se-eod+ek na sve 34o se uokolo de3ava kao 2ravi uesnik 4oga 5ivo4a. B 4i, 4renu/i,a va3iE ak4ivniE,a34an+a u va,a se s4vara ono s4an+e ko+e ,i na1iva,o ?+a +esa,?.7a1,isli4e i re/i4e: 34a se de3ava u va,a0 kada0 kao na 2osledn+e, asu0 ,isli4e o 3kolski,

ve5-an+i,a na Gri,uV K 2i4ao +e rkadi+e Nikola+evi @ias4ova na 2oe4ku dana3n+eg asa.K Z4a se u ,eni de3avaV K 1a,islio se Pa3a. K Meni se odnekud +avl+a ,ala0 siro,a3na Eo4elska so-a02ro1or o4voren na ,ore0 4esko-a0 ,no

k. s. stanislavski sistem

Documents