k-12 aralin 4 alokasyon at sistemang pang-ekonomiya
TRANSCRIPT
Aralin 4Alokasyon at Sistemang Pang-ekonomikaAng GRADES pinaghihirapan HINDI inililimos!Inihanda ni: ARNEL O. RIVERA
www.slideshare.net/sirarnelPHhistory
Balik-aral:
• Pangunahing suliranin ng isang ekonomiya ang kakapusan at walang katapusang pangangailangan ng tao.
• Layunin ng ekonomiks na malutas ang mga suliraning ito.
Paano nakatutulong ang ekonomiks sa paglutas sa suliranin ng kakapusan?
Tamang Paggamit ng Pinagkukunang Yaman
• Bagaman hindi matutugunan ng limitadong pinagkukunang-yaman ang lahat ng panganga-ilangan at kagustuhan ng tao, dapat pa ring tiyakin ang lubos na paggamit nito.
Break muna!• Magkano ang nakahanda
mong gastusin sa mga sumusunod na pangangailangan?• Meryenda sa tanghali• Bagong T-shirt• Pampagupit o pampaayos ng
buhok• Notebook
• Ano ang iyong naging batayan sa pagtatakda ng halaga?
Alokasyon • Pagtatakda ng dami ng pinagkukunang
yaman (halaga) para matugunan ang mga pangangailangan at kagustuhan ng tao.
• Ito ang pamamaraan ng pagtugon ng tao ukol sa suliranin ng kakapusan ng mga pinagkukunang yaman.
Pinagkukunang Yaman
Pangangailangan
ALOKASYON
Budget • Ang halagang inilalaan upang tugunan
ang isang pangangailangan o kagustuhan.
• Paano makatutulong ang kaalaman sa konsepto
ng alokasyon sa pagbuo ng matalinong
pagdedesisyon?
PAGPAPAHALAGA
Kailangang tumugon ang bawat lipunan sa tatlong katanungan pang-ekonomiya.
Anu-anong mga kalakal at serbisyo ang dapat likhain at gaano karami ito?
Paano lilikhain ang mga kalakal at serbiyong ito?
Para kanino ang mga lilikhaing kalakal at serbisyo?
• Kabilang dito ang pagpili ng mga bagay na dapat likhain at kung anu-ano ang maaring gawing alternatibo para dito.
Anu-anong mga kalakal at serbisyo ang dapat likhain at gaano karami ito?
• Kabilang dito kung sinu-sino ang lilikha ng mga kalakal at serbisyo at ang mga paraan, teknolohiya at presyo ng mga bagay na kailangan sa paglikha nito.
Paano lilikhain ang mga kalakal at serbiyong ito?
• Kabilang dito kung sino-sino ang makikinabang sa mga malilikhang kalakal at serbisyo at kung paano maisasagawa ang maayos na distribusyon nito.
Para kanino ang mga lilikhaing kalakal at serbisyo?
Break Muna!• Tukuyin kung alin sa tatlong pangunahing
katanungang pang-ekonomiko batay sa mga ibinigay na halimbawa sa kanang bahagi nito. • Palay, mais, kotse, o computer • Tradisyonal na paraan o paggamit ng teknolohiya • Mamamayan sa loob o labas ng bansa • 500 kilo ng bigas o 200 metrong tela• Bibili ng ready-made o ipapagawa
Alamin Natin!• Mag-isip ng negosyo na maaring itayo sa harap
ng paaralan batay sa tatlong katanungang pang-ekonomiko.
Pangalan ng Negosyo
Mga Produkto o Serbisyo
Maaring Kostumer
Pagmumulan ng tinda
Dami ng Produkto o Tagal ng Serbisyo
Sistemang Pang-ekonomiya• Ang paraan ng pagsasaayos ng iba’t ibang
yunit upang makatugon sa suliraning pangkabuhayan ng isang lipunan.
• Layunin nito na mapigilan ang labis-labis na paglikha ng mga kalakal at serbisyo at maiwasan ang kakulangan ng mga ito.
ANG PAGKAKAIBA NG SISTEMANG PANG-EKONOMIYA AY NAKABATAY SA KUNG SINO-SINO ANG GUMAGAWA NG PAGPAPASYA AT SA PAMAMARAAN NG PAGPAPASYANG GINAGAWA.
Uri ng Sistemang Pang-ekonomiya
Uri ng Sistemang Pang-ekonomiya
Traditional
Market Economy
Command Economy
Mixed Economy
Traditional
• Ito ay nakabatay sa tradisyon, kultura at paniniwala ng lipunan.
• Umiikot lamang sa pangunahing pangangailangan ng tao tulad ng damit, pagkain at tirahan.
• Ang produksyon ng mga kalakal at serbisyo ay nagaganap sa malayang pamilihan.
• Ang bawat kalahok ay kumikilos alinsunod sa kanyang pansariling interest.
Market Economy
• Ang ekonomiya ay nasa kontrol at regulasyon ng pamahalaan.
• Ang pamahalaan ay may ganap na kapangyarihan na gamitin ng husto ang lupa, paggawa at kapital upang makamit ang mga layuning pang-ekonomiya.
Command Economy
• Pinaghalong sistema ng Market at Command economy.
• Hinahayaan ang malayang pagkilos ng pamilihan subalit maaring manghimasok ang pamahalaan sa presyo at kaligtasan ng mamimili.
Mixed Economy
• Bakit mahalaga na magkaroon ng
sistemang pang-ekonomiya ang isang
lipunan?
• Para sa iyo, ano ang angkop na
sistemang pang-ekonomiya sa Pilipinas.
PAGPAPAHALAGA
References:• Chua, Johannes L., Panahon, Kasaysayan at Lipunan
(Ekonomiks) Ikalawang Edisyon, DIWA Publishing House• Nolasco, Libertty I. et. Al. , Ekonomiks: Mga Konsepto,
Applikasyon at Isyu, VPHI• Mateo, Grace Estela C. et. al., Ekonomiks Mga Konsepto at
Aplikasyon (2012), VPHI • De Leon, Zenaida M. et. al. (2004), Ekonomiks Pagsulong at
Pag-unlad, VPHI