jjurnal `oles~ mkitxvelta konferenciaurnal `oles...
TRANSCRIPT
mweralTa asociacia
`literaturuli kaxeTis~ gamocema
The Literary Magazine OLE
Jurnali gamodis 2004 wlis ivnisidan
ISSN 1512-3995
ole
ole – bryena, gina mogrZe tye velTa Sua
sulxan saba
ole – axoSi saCrdiloblad datovebuli
xe
qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni
ole – giorgi leoniZis poeturi Sedevri
mTavari redaqtoriakaki dauSvili
redaqtorebi:farna raina
nunu ZamukaSvili
misamarTi: 2200 Telavi
erekle II-is gamziri №6
III sarTuli
mob: 555 46 44 29
mweralTa asociacia
`literaturuli kaxeTi~
mob: 558 48 24 80
`oles~ redaqciaSi Semosuli masala
ar recenzirdeba da avtors ar ubrundeba
masalebis gamogzavna SegiZliaT
eleqtronuli fostiT
E-mail: [email protected]
Jurnalis wina nomrebis SeZena
SegiZliaT redaqciaSi
Jurnali `ole~ gamoicema TviTm-
marTveli qalaqi Telavis municipalite-
tis (meri batoni platon kalmaxeliZe)
da TviTmmarTveli Temi Telavis munici-
palitetis (gamgebeli batoni aleqsand-
re SaTiriSvili) mxardaWeriT.
`o
le
~ l
it
er
at
ur
ul
i J
ur
na
li
ga
mo
di
s s
am
Tv
eS
i e
rT
xe
lm
ar
ti
, i
vn
is
i,
se
qt
em
be
ri
, d
ek
em
be
ri
№2
(2
9),
20
16
daibeWda Sps `favoriti stilSi~
garekanis pirvel gverdze
levan mosiaSvilis naxati
Sinaarsi
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
3. lia nadiraSvili. gamorCeuli
5. nana rCeuliSvili. fiqrebi `oles~
Tvalsawierisa da misiis Sesaxeb
7. nino laCaSvili. `ole~ qarTuli poeziisa
da prozis didi esTeti...
11. neli cqitiSvili. Jurnali, romelsac
mSobliuri surneli axlavs
mxatvruli literatura
13. rezo (emeliane) adamia. wmida nino.
romani
26. vasil bostaSvili. maruSisZe. poema
42. oTar xuciSvili. iumoristuli
moTxrobebi
44. ciuri mesxiSvili. leqsebi
47. neli zuroSvili. leqsebi
dokumenturi proza
49. nora ediSeraSvili. ori miniatura
`nabiji~ _ axalgazrduli CanarTi
52. mariam aspanaSvili, diana jalalovi, mariam
ComaxiZe, nana barTiSvili, nuca yurban yizi,
yara zaqir oRli, naTia javSanaSvili, aiSa
idrisova, qeTevan naTelaZe, Sorena gumbaTova,
giorgi wiklauri, giorgi soxaSvili, ani
Wamauri, Tia (TinaTin) yavrelaSvili, naTia
botkoveli, nino kutalaZe, elizbar nersesovi
Targmani
56. daria kastalaneta (daria kriukova). wylis mosatanad. moTxroba
werilebi
59. zaal botkoveli. `ra Rirseuli iyo
yvelgan~...
62. kulturuli cxovrebis qronika
2
2016 wlis 19 aprils,
Telavis mTavar bibli-
oTekaSi, `saqarTvelos
biblioTekebis kvireu-
lis~ farglebSi gaimarTa
mweralTa asociacia `lit-
eraturuli kaxeTis~ Ju-
rnal `oles~ mkiTxvelTa
konferencia. konferen-
cia gaxsna guram rCeuliS-
vilis saxelobis bibli-
oTekis gamgem _ cisana
TvaliaSvilma.
mweralTa asociacia
`literaturuli kaxeTis~
Tavmjdomarem farna rain-
am vrclad isaubra mwer-
alTa asociaciis dafuZnebasa da ganvlil saqmianobaze. farna rainam kaxeTSi mwerlobis
aRorZinebis mxardaWerisa da TanadgomisaTvis didi madliereba gamoxata parlamentis
wevris _ gela samxaraulisadmi, TviTmmarTveli qalaqi Telavis municipalitetis meris
_ platon kalmaxeliZisadmi da TviTmmarTveli Temi Telavis municipalitetis gamgeblis
aleqsandre SaTiriSvili-
sadmi.
konferenciis muSao-
baSi monawileobda da
sityviT gamovida Telavis
maJoritari deputati par-
lamentSi _ gela samxa-
rauli.
mweralTa asociaci-
isa da Jurnal `oles~
redaqciis aqtiuri sqmi-
anobis Sesaxeb isaubra
Telavis sabiblioTeko
gaerTianebis mTavari bib-
lioTekis direqtorma _
mayvala wiklaurma.
konferenciaze Jur-
nal `oles~ nomrebis mi-
moxilviT gamovidnen: nana rCeuliSvili, lia nadiraSvili, neli cqitiSvili, nino laCaS-
vili.
sityvebi warmoTqves: Tamar samxaraZem, qeTevan aTuaSvilma, Tea yavreliSvilma, naTela
SeSaberiZem; mweralTa asociacia `literaturuli kaxeTis~ axalgazrda mweralTa seqciis
xelmZRvanelma _ nunu ZamukaSvilma da sxvebma.
gTavazobT, konferenciaze wakiTxul, ramdenime mimoxilvas.
TinaTin mrelaSvili
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
TinaTin mrelaSvili, farna raina, gela samxarauli,
nunu ZamukaSvili, cisana TvaliaSvili
3
ol
e, №
2,
20
16
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
Tanamedrove pragmatuli samyaro elvis
siswrafiT ganicdis transformacias. moZalebu-
li teqnikuri progresi gonier adamianSi bunebri-
vad badebs wignierebisadmi ltolvas, rac iwvevs
interess, rom mkiTxveli gaecnos ara marto
klasikur mwerlobas, aramed _ literaturul
Jurnal-gazeTebsac, romelTa Soris gamoirCeva
`ole~, romlis 2015 wlis IV nomris mimoxilvac me
mxvda wilad.
Jurnalis umTavresi Rirseba daxvewili ge-
movnebiT SerCeuli teqstebi da sxvadasxva Temas-
Tan mimarTebiT dawerili statiebia.
`oles~ furclebze xSirad ibeWdeba poet
farna rainas leqsebi. am etapze minda, SevCerde
mis katrenebze, romlebic yuradRebas iqcevs ara
marto saleqso sazomiT, riTmaTa nairsaxeobiTa
da gamorCeuli esTetikiT, aramed _ `marTlis
Tqmis~ principiTac, rameTu amiT cnaurdeba av-
toris pozicia: asaxo simarTle ise, rom Seni mo-
qalaqeobrivi mrwamsic SeagrZnobino mkiTxvels:
`satana asjer
icvlis
ierso,
Tumc, _
misaniviT
kiTxulobs
azrebs...
WeSmariteba _
viTar ieso _
ramdenjer unda
gaakran
jvarze?!..~
aqve aRvniSnav, rom amave nomerSi daibeWda
masalebi terenti granelisa da giorgi leoniZis
premiebminiWebuli poetisaTvis, farna rainasaT-
vis, saqarTvelos mweralTa kavSirSi vaJa-fSave-
las premiis miniWebis Sesaxeb.
minda, yuradReba gavamaxvilo rezo (emeli-
ane) adamias romanze `wmida nino~, romlis dabeWd-
vac swored am nomerSi daiwyo. romanis im nawilis
mixedviT Tu vimsjelebT, romlis wakiTxvis saSu-
alebac momeca, igi Zalian saintereso da gamor-
Ceuli prozauli teqstia. wmida ninos cxovreba
qarTvelTaTvis kargadaa cnobili, magram Cems
yuradRebas Txrobis manera da avtoris Canafiqri
lia nadiraSvili
iqcevs. qristiani wmindanis cxovrebisa da miz-
answrafvis uzenaes kosmologiasTan SenivTeba,
am ori Zalis _ miwierisa da zeciuris _ sin-
Tezi sainteresod gadmogvca rezo adamiam. amiT
dasturdeba winapari qristiani moazrovneebis,
SoTa rusTavelis, vaJa-fSavelas sarwmunoebriv-
astraluri poziciac: `es gamaognebeli zeciuri
urTulesi movlenebi, kosmosur-maTematikuri
sizuste gaxlavT samyaros jaWvur moZraobaTa
miuwvdomeli monacvleobisa. yoveli pirovnebis
mosvla da wasvlac xom SidamnaTi gardaqmnebidan,
zRvardadebul-dakanonebuli, samyaroseuli ux-
ilavformiani SewirvebiT gaivlis da maTi daus-
rulebeli svla da gardamavlobaa...~
mniSvnelovania, rom romanis avtori, rezo
adamia, xatmwericaa, romlis namuSevris re-
produqcia _ wminda ninos xati _ amkobs 2015
wlis IV nomris garekanis pirvel gverds, xolo
bolo gverds ikavebs mis mier Sesrulebuli 6
naxati; yvela maTganiT peizaJia gadmocemuli,
Tumca TiToeuli TavisTavadia, sxva danarCenis-
gan gamorCeuli, moTxrobadqceuli, qarTuli
tradiciuli elementebiT savse. yuradRebas
vamaxvileb tiloze saxelwodebiT _ terenti
graneli. igi aSkarad `kviris wirvebis~ paTosi-
Taa aRsavse: Tovli, sicive, yvavi, eklesia, xalxi,
Tumca terenti martoa, rogorc _ realurad
cxovrebaSi.
Cemi yuradReba miiqcia elza TuSabramiSvi-
lis prozaulma teqstma `sxvaTa qveyana~, romlis
meSveobiTac gadmocemuli qarTvelTaTvis damax-
asiaTebeli nostalgiis gancda gulgrils ar da-
tovebs mkiTxvels.
Jurnal `oles~ dasaxelebul nomerSi vecno-
biT maia diakoniZisa da besarion TarxniSvilis
poezias. es ukanaskneli ZirZveli Telavelia, rac
sakmaod emociurad vlindeba mis leqsebSi: `Zve-
li saxli~, `SemodgomobiT~, `gadavkrav Rvinos~.
maia diakoniZis poeziaSi ki mZafrad igrZnoba
qristianul-patriotuli ganwyoba, rac aserigad
damaxasiaTebelia qarTuli poeziisaTvis.
rubrikiT `Targmanebi~ qveyndeba jorj gor-
don baironis, aleqsandre puSkinis, sergei esenin-
isa da aleqsandre blokis leqsebi _ mTargmneli
cicino markozaSvili. leqsebi kargad, profe-
sionaluradaa Targmnili.
vTvli, mkiTxvelis yuradRebas miiqcevda
gamorCeuli
4
nino baqaniZis dokumenturi proza _ `gariyule-
bi gariyuladan~. avtori uSualod mogviTxrobs
bolgarsk-beleckebis ojaxis tragikul Tav-
gadasavals da Cven Tvalwin cocxldeba XIX-XX
saukuneTa mijnaze momxdari ambavi, romelic ukve
cremlian-tkivilian istoriad qceula. amitomac
daasrula avtorma Tavisi dokumenturi moTxro-
ba gaga naxucriSvilis leqsis `mokle da xangr-
Zlivi~ emociuri nawyvetiT:
`cxovreba aris haeri, sivrce,
cxovreba aris marwuxiT, vadiT,
cxovreba aris, rom xedav sizmrebs,
cxovreba aris saSinlad cxadi~.
dadebiTad vafaseb Jurnal `oles~ nomrebSi
ukve tendenciad damkvidrebul pozicias imas-
Tan dakavSirebiT, rom mis gverdebze ibeWdeba
profesor-akademikosebis samecniero, kvleviTi
Tu kritikuli werilebi. am etapze mxedvelobaSi
maqvs baton roin WikaZis werili _ `levan go-
Tuasmieri saTavisuflo samSoblo~. avtori la-
koniurad gadmogvcems levan goTuas cxovrebis
tragikul epizodebs, didi mwerlisa da mamuliS-
vilis tkivilian Tavgadasavals sabWoTa xelisu-
flebis mZime wlebSi, roca Rirseul adamianTa
bedis simwares, xelisuflebis Waxrakebis garda,
iudaTa utifari zeobac ganapirobebda. msgavsi
poziciis gamomxatvelia zaal botkovelis emoci-
uri werili, `lamazi cremlebis momgvreli~,
romelic kidev erTxel gvaxsenebs mweral revaz
inaniSvilis Rirseul cxovrebas. `mis gverdiT,
mis mxardamxar ramdenime weliwadi gavatare
da SemiZlia, xatze davifico, rom aseTi sufTa,
aseTi keTilSobili, aseTi pirnaTeli kaci erTan
da berTan iSviaTad Semxvedria~, _ wers avtori,
zaal botkoveli.
Jurnal `oles~ 2015 wlis IV nomerSi vecnobiT
rubrikas _ `kulturuli cxovrebis qronika~,
romelic uamrav informacias gvawvdis 2015 wlis
oqtomberSi, noembersa da dekemberSi TelavSi
mimdinare kulturul-SemecnebiTi RonisZiebebis
Sesaxeb, romelTa meSveobiTac vigebT Zalian bevr
saintereso ambavs: sasixarulos, saamayos, dasa-
fiqrebels, tkiviliansac...
xazgasmiT minda aRvniSno emzar kvitaiSvilisa
da meri zaaliSvilis werilebis Sesaxeb. `lampari-
viT wminda sicocxle~ da `saukunis pirveli man-
dilosani Telavidan~ CvenSi samaradJamod aqcevs
Telavis saamayo qalbatonis, zaira arseniSvilis,
xsovnisadmi pativs.
mariam mrelaSvilis werili, leila SalvaS-
vilis dabadebidan 80 wlis iubilesadmi miZRvni-
li, me da Cems Tanaqalaqelebs kidev erTxel Seg-
vaxsenebs aw gardacvlili amagdari qalbatonis,
mkvlevarisa da mecnieris, leila SalvaSvilis
Rvawlsa da cxovrebas. amave nomerSi vecnobiT
profesor giorgi javaxiSvilis werils `ia da ke-
sane~, romelic avtorma gardacvalebamde mcire
xniT adre gamosaqveyneblad miitana `oles~
redaqciaSi.
leila SalvaSvili, zaira arseniSvili da
giorgi javaxiSvili saamayo Telavelebi ar-
ian. Znelia, maTze warsul droSi saubari, radgan
maTi saxeebi Tanamedrove Telavelebs jer kidev
cxadad gvaxsovs. xsovna ki is valdebulebaa, STa-
momavals winapris pativiscemas rom gvaswavlis
da samzeoze Rirseulad gvacxovrebs, raTa Cveni
rwmenisa da jiSis genezisi ar davkargoT.
5
ol
e, №
2,
20
16
Jurnali `ole~, Tavisi naturiT, me magonebs
giorgi leoniZis cnobili leqsis, `oles~ liri-
kul gmirs, _ martoxes, poeturi sityviT gamSven-
ebulsa da udidesi Sinagani energiiT damuxtuls.
igi, iqneb, erTaderTi ̀ saCrdilobelicaa~ kaxeTis
literaturuli bomondisaTvis, dRevandel Cven-
ebur araliteraturul sivrceSi. swored amitom,
misi daarsebidan erTi aTeuli wlis Tavze, albaT,
yvelaze metad saWiroebs Cvens zrunvas arsebo-
bisaTvis, Tavisi daniSnulebis gamarTlebisa da
momavali ganviTarebisaTvis.
Jurnalis nomeri, romelic xelT maqvs da
romelzedac axla mogiTxrobT, gamocemulia
qalaq Telavis municipalitetis (meri b-ni pla-
ton kalmaxeliZe) da TviTmmarTveli Temi Tel-
avis municipalitetis (gamgebeli b-ni aleqsandre
SaTiriSvili) uSualo mxardaWeriT, risTvisac
isini samadlobel sityvasac imsaxureben da ima-
vdroulad, samomavlo daxmarebis imedsac gvi-
toveben.
SevniSnavT, rom nomeri Sinaarsobrivad sak-
maod datvirTuli da jansaRi ideologiiTaa
gamarTuli. aq erTmaneTs mosdevs sadReisod aqt-
ualuri rubrikebi da saintereso ganyofilebebi,
romlebic, vfiqrob, daakmayofilebda yvelaze
momTxovn da gemovnebian mkiTxvels. Jurnali ixs-
neba gamosaTxovari rubrikiT, romelic eZRvneba
Cveni Tanaqalaqelis, cnobili prozaikosisa da
kinoscenaristis _ zaira arseniSvilis xsov-
nas. Rirseul pirovnebas Rirseuli gamosaTxo-
vari sityvebi miuZRvnes: qalbatonma nanuli ku-
pataZem, giorgi lobJaniZem, kinoreJisorma lana
RoRoberiZem. yvela maTgani axlo megobrul ur-
TierTobaSi iyvnen qalbaton zairasTan da amde-
nad es sityvebic WeSmariti siyvaruliTaa gamT-
bari da gasxivosnebuli. `Telavma dakarga Svili,
qarTulma mwerlobam _ SesaniSnavi moqarTule,
Semoqmedi, saopero Teatrma _ violin, ojaxma _
mosiyvarule mwe _ sisxli da xorci, samegobrom
_ krialosnis erTi mZivi, saqarTvelom _ keTil-
Sobili moqalaqe da mamuliSvili...~ _ wers qal-
batoni nanuli kupataZe.
Jurnalis nomeri ar Ralatobs tradicias
da mniSvnelovan adgils uTmobs mxatvrul gan-
yofilebas. yuradRebas iqcevs b-ni farna rainas
gansxvavebuli saleqso formiT gadmocemuli po-
eziis nimuSebi, e.w. `katrenebi~. mkiTxveli poetu-
ri azrovnebis mowme xdeba misi kiTxvisas, radgan
nana rCeuliSvilifilologiis mecnierebaTa doqtori,
asocirebuli profesori
fiqrebi `oles~ Tvalsawierisa da misiis Sesaxeb
avtoris mizani _ mcire saleqso zomaSi didmniS-
vnelovani azris gadmocema, aq uTuod warmate-
biTaa gadawyvetili. rogorc TviT avtori miu-
TiTebs mokled da lakonurad: `...sasicocxlo
wamaliviT, saTqmeli davyurse, azriT davxunZle,
ramdenime striqonSi CavWuWke da `katrenebi~ da-
varqvi... 21-e saukunis mkiTxvels, rac SeiZleba,
cota dro unda waarTva da... rac SeiZleba, cota
droSi, rac SeiZleba, bevri unda uTxra...~-o. am
katrenebidan erT maTgans SegaxsenebT mxolod:
vduRdi... / viwvodi... / venTebodi _ / avi wlebiTa,
rwmena, / imedi _ / mudam _ / uflis / hgavda baraTebs...
me _ / am duRiliT, / am tkiviliT / daviwvebi da...
saukuneebs _ / elvasaviT, / gadavanaTeb!!!
poeziisa da prozis ganyofilebaSi dabe-
Wdilia mariam kozmaniSvilis, mamuka demetraS-
vilis, nana maniJaSvilis, vaxtang WankotaZis
leqsebi da roland giorgaZisa da mariam gigau-
ris moTxrobebi. axalgazrduli CanarTi, saxeliT
_ `nabiji~-ki, gvTavazobs Telavis me-2 sajaro
skolis moswavlis, Tamar gelaSvilisa da lafany-
uris sajaro skolis moswavlis, beqa baiaSvilis
leqsebs. sasiamovnoa is faqti, rom aRniSnuli
rubrikiT, Jurnali yuradRebis gareSe ar tovebs
damwyeb poetTa xmebs, xels uwyobs maT pirvel na-
bijebs didi poeturi asparezisaken.
siamayiT aRvniSnav, rom Jurnal `oles~ fur-
clebze yovelTvis sapatio adgili eTmoba Tel-
avis saxelmwifo universitetis profesorTa
WeSmarit azrsa da sityvas. amjerad, mkiTxvels
saSualeba eZleva gaecnos filologiis mec-
nierebaTa doqtorebis, giorgi javaxiSvilisa da
roin WikaZis gamokvlevebs. samwuxarod, batoni
gogisTvis bolo publikacia aRmoCnda naSromi
`giorgi leoniZis ori esses irgvliv~. man mTeli
Tavisi Segnebuli sicocxle miuZRvna Telavis
kulturuli warsulis kvlevasa da amave dros,
mSobliuri literaturis maswavlebelTa kvali-
ficiuri kadrebis momzadebas. vfiqrob, Jurnal-
ma sakadrisi gamoxmaureba unda miuZRvnas amag-
dari adamianis xsovnas.
mkiTxveli uTuod didi interesiT waikiTx-
avs b-n roin WikaZis gamokvlevas _ `martoobis
problema goderZi Coxelis naazrevSi~, romelSic
mecnieruli siRrmiTaa gaazrebuli _ udrood
wasuli niWieri mwerlisa da kinoreJisoris
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
6
moTxrobebSi ganfenili adamianTa martoobis
sevda.
Jurnali mkiTxvels acnobs Tanamedrove lit-
vuri poeziis nimuSebs, didi siyvaruliTa da ru-
dunebiT Targmnils Telaveli poetebis: farna
rainas, cisana TvaliaSvilisa da nunu ZamukaSvi-
lis mier. amiT, kidev erTxel Segvaxsenebs msof-
lio poeziis udides mniSvnelobas xalxTa Soris
siyvarulisa da megobrobis ganmtkicebis saqmeSi.
`oles~ me-3 nomris garekani marad Wabukad
darCenili uniWieresi mxatvris daTo krawaSvi-
lis naxatebiTaa gaformebuli. xelovnebis gan-
yofilebaSi neli zuroSvili sevdiani da mrav-
lismTqmeli mogonebiT ixsenebs misi `patara
megobris~, daTos sicocxlis ukanasknel wlebs.
rogorc avtori uwodebs, `moazrovne mxatvari~,
mamiT kaxeli, xatavda papis kar-midamos, sasi-
mindesa Tu glexis naRvlian saxes. xatavda fan-
qriT, akvareliT, naxSiriT, kalmiT... daTosTvis,
ferwerasTan erTad, leqsic iqca TviTgamoxatvis
saSualebad... 17 weli icxovra da Tavisi Semoqme-
debiT bevri ramis Tqma moaswro, uamrav rameze
Cagvafiqra~.
xelovnebis ganyofileba gvTavazobs nunu
ZamukaSvilis narkvevsa da sainformacio werils
Cvens Tanaqalaqel uniWieres axalgazrdebze,
pianist naTia jajanaSvilze da saqarTvelos moW-
adrake qalTa nakrebis wevrebze _ lela javaxiS-
vilsa da bela xotenaSvilze. qalaqi samarTli-
anad amayobs am Sromismoyvare da warmatebuli
axalgazrdebiT, romlebic kvlavac asaxeleben
mSobliur qalaqs msoflio asparezze, xelovne-
basa da sportSi.
dokumenturi prozis ganyofilebaSi srulde-
ba nugzar vaniSvilis Canaxatebis seria Cveni didi
erovnuli tkivilis, tao-klarjeTis mxareSi mog-
zaurobis irgvliv. aq sulisSemZvreli gancdiTaa
aRwerili iSxani, oSki, xaxuli, oTxTa... Cveni aw
gardasuli didebis utyvi mowmeni, zogi maTgani
iavarqmnili, Tvalebadqceuli, zogic meCeTad
gadakeTebuli da am gziT gadarCenili (gadar-
Cenili ki aris namdvilad?). didi madloba minda
gadavuxado am werilebis avtors, b-n nugzars da
Jurnalis redaqtorebs, aseTi grZnobiT rom moi-
tanes mkiTxvelamde saukunis saTqmeli.
Jurnali `ole~ Tavisi SinaarsiTa da gareg-
nuli iersaxiT namdvili erovnuli Jurnalia. man
unda icocxlos, iRvawos da Seasrulos is udide-
si misia, romelic, rogorc Cans, Cvenma drom dau-
Tqva, misia _ qarTuli sityvis, qarTuli azris
gadarCenisa da samomavlo ganaxlebisa.
7
ol
e, №
2,
20
16
didi yuradRebiTa da erTgvari siamovne-
biT gadavikiTxe Jurnal `oles~ 2016 wlis pi-
rveli nomeri da minda ramdenime sakiTxze Cemi
mosazreba gagiziaroT.
nomeri ixsneba lado mrelaSvilis 90 wl-
isTavTan dakavSirebuli zaal botkovelisa da
lia nadiraSvilis SesaniSnavi werilebiT ̀ iyal-
Toeli biWebi~ da `saamayo mamuliSvili~.
gansaxilvel nomerSi dabeWdilia agreTve,
mweralTa asociacia `literaturuli kaxeTis~
xelmZRvanelis, farna rainas katrenebi. maTgan
gamovyofdi erT-erT katrens, `sibrZniTa da
azriT...~:
`cxovreba aris
asparezi _
av-kargis qarTa,
xom aris,
roca _
Cveni bedi
mwvervalze
ar zis?
araferia _
usaSvelo,
sikvdilis garda,
sicocxled aqcev:
sikvdilsac ki, _
sibrZniT da
azriT...~
marTlac, sibrZniTa da azriT aris datvir-
Tuli es erTstrofiani, patara leqsebi, rom-
lebidanac bevri ram SeiZleba iswavlos, ro-
gorc axalgazrdam, ise asakianma mkiTxvelma.
TiToeuli katreni, zogjer, ramdenime brZnu-
li aforizmis Semcvelia. magaliTad, katreni
`mkvdari da cocxali~:
`visTvis _ avdari,
visTvis _ daria?..
nari _ visTvis da...
visTvis _ mocxari?...
cocxali, _
zogi,
ukve, mkvdaria...
da... zogi, mkvdari _
isev,
nino laCaSvili
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
`ole~ _ qarTuli poeziisa da prozis didi esTeti...
cocxali...~
gaocebs, gxiblavs da gatyvevebs, ase la-
konurad rogor SeZlo poetma am mcire zomis
leqsebiT mkiTxvelisaTvis miewodebina konk-
retuli saTqmeli. TiToeuli katreni did az-
robriv datvirTvas Seicavs, _ isini gamoirCe-
va azris sisxartiT, moqnilobiT, konkretikiTa
da lakonizmiT. leqsebSi igrZnoba ritmi, musi-
kaloba da riTmebis simetriuloba, rac uda-
vod, siaxle da novaciaa qarTul poeziaSi.
ar SemiZlia ar gavixseno katreni `mTavari
aris _ ra aris?...~
`sityvam _
ca,
miwa iara, _
mimodis, viTar _
saari...
mTavari _
bevri ki ara,
mTavari aris _
ra ari?...~
minda, yuradReba SevaCero agreTve, SoTa
rainaulis miniaturebze. Cemi azriT, miniatu-
ra: `wigni da adamiani~ aqtualurad exmaureba
Cvens dRevandel satkivars, gaucxoebas wignsa
da adamians Soris da WeSmariti prioritetebis
aRrevas.
moviyvan citatas am miniaturidan: `ada-
mianebma da gansakuTrebiT axalgazrdebma
miatoves wignebi. maT daaviwydaT im grZnobis
Sesaxeb, romelic SeiZleba moganiWos pirve-
lad wakiTxuli saintereso wignis ubralo
striqonebmac ki~.
es Zalian kargad aris naTqvami. am
striqonebma me gamaxsena guram doCanaSvilis
genialuri moTxroba `kaci, romelsac litera-
tura Zlier uyvarda~: `Tqven geliT didi bed-
niereba, pirvelad wakiTxvis bedniereba~...
diax, avtori marTalia. es daSoreba, kerZod
ki daSoreba da gaucxoeba wignsa da adamians
Soris, sabediswero xdeba adamianis emociebis
CamoyalibebisaTvis.
moxdenili Sedareba aqvs avtors moxmobili
Tanamedroveobis dasaxasiaTeblad: `wamoiz-
8
arda erTi didi, sizarmacisa da primitiulo-
bis cunami, romelic Tanamedroveobis niavma
gamoiwvia da dafara ocnebis savse Rrma samya-
ro~.
vin icis, iqneb am sityvebma erTgvari stim-
uli misces axalgazrdebs da WeSmarit prior-
itetebze daafiqros?
aqve minda gagaxsenoT Stefan cvaigis
sityvebi: `vcdilob warmovidgino Tavi iseTi
adamianis adgilas, romelmac kiTxva ar icis. ai,
is xelSi iRebs wigns, _ oTxkuTxa, Wrel da us-
argeblo nivTs _ da isev gadadebs, ar icis ra
uyos. is Cerdeba wignebis maRaziis vitrinasTan
da yvela es lamazi, feradovani sworkuTxedi
misTvis igivea, rac sunamos daxufuli fla-
konebi, romlebic surnels ar gamoscemen. mas
uxseneben goeTes, dantes saxelebs da es saxel-
ebi arafers eubnebian mis guls, isini bageebis
uazro Tavmoyraa misTvis. sabralom ar icis, ra
siamovnebas aniWebs adamians kiTxvisas, rome-
liRac erTi, erTaderTi striqoni, uecrad ise
rom gaielvebs, rogorc mTvare bnel Rrubleb-
Si.
vcade wignebis gareSe sakuTari cxovreba
warmomedgina. is, rasac sakuTar `me~-d miviC-
nevdi, mTlianad daiSala, roca davapire
gamomeclia misTvis codna, gamocdileba, sx-
visi sulis wvdomis unari, adamianTa erTmaneT-
Tan Tanaziarobis gancda da sakuTari Rirsebis
grZnoba _ mokled, yovelive is, rac wignebis
wyalobiT SeviZine~.
da es miniatura `wigni da adamiani~ erTg-
varad exmaureba am geniosi mwerlis sityvebs.
Zalian momewona, agreTve, meore miniatu-
raSi `axali ideebis saTave~ _ gaJRerebuli
ZarRviani qarTuli sityva: `isini (e.i. varskv-
lavebi) miliardobiT, da kidev, Cveni pirobiTi
sazomi erTeulebis gamawbilebeli raodeno-
biT gabneuli im sivrceSi, romlis arsi jerac
ver auxsniaT mecnierebs~.
gansaxilvel nomerSi dabeWdilia vasil
bostaSvilis poemis `maruSisZe~ dasawyisi,
romelSic sagulisxmo istoriul-mxatvruli
pasaJebia warmoCenili.
poeti poemis winaTqmas erTi moaruli
fraziT iwyebs: `Znelia, iyo qarTveli~.
marTlac, es advili ar aris da es poemac,
TiTqos, namdvili qarTvelobis damtkicebis,
saqarTvelos istoriuli warsulis axleburad
gaazrebis kidev erTi mokrZalebuli cdaa.
nawarmoebis kompozicia metad sainteresod
aris agebuli. TvalsaCinod aris, agreTve,
gamokveTili mxatvruli saxeebi da xasiaTebi.
magaliTad:
`afxazeTis usinaTlo mefe,
bebrul Jamis krialosans Tvlida...
martosulni simartoves krefen,
umzeo da uvarskvlavo cidan...~
es, _ usinaTlo mefis SesaniSnavi mxatvru-
li saxea.
nawarmoebSi kargad aris nagrZnobi X sauku-
nis ukanaskneli meoTxedisa da XI saukunis is-
toriuli saqarTvelos erovnuli tkivilebi,
mkafiod aris aRqmuli da gaxsnili personaJTa
sulieri samyaro:
`erTad dascvivda yvela foToli,
samefo taxtze fesvgadgmul muxas...~
wers poeti bagrat mesamis mamis gar-
dacvalebaze.
an, _ SesaniSnavi mxatvruli saxe, Tu, ra gr-
Znoba gveufleba, roca vkargavT Zvirfas ada-
mians:
`usasrulobad hqonda nugeSi,
cvioda foTlad _ yalbi sityvani,
mogonebaTa gulTbil ubeSi
Sexiznuliyo suli mcivani...~
poema savsea cincxali mxatvruli Sedarebe-
biT. laRad, wyarosaviT moCqefs madliani qar-
Tuli sityva:
`aTavTavda alaverdis mkerdi,
xoxobiviT moiRera yeli...~
an, _
`sicocxlea mZime brZolis veliT,
golgoTaze asatani jvari...~
an, _
`rom udabno wyurvilia sulis,
sicocxlea bewvis xidze gavla...
mTaze lodis atanaa rTuli,
mwvervalamde uSecdomod avla...~
gansakuTrebiT momewona poemis is mo-
nakveTi, romelSic ioane maruSisZisa da Tavadis
asul gvancas sasiyvarulo Tavgadasavalia aR-
werili.
movitan ramdenime magaliTs:
`ufliscixeSi damkvidrda mefe,
mze siyvarulis xatad xarobda...
lurj ocnebaTa Cqeralni Cqefen,
mdinared qceul grZnobis wyarodan...~
an, _
`siwiTle urcxvad lokavda yvrimals,
sunTqva aTbobda yuris bibilos...~
aseTi SesaniSnavi mxatvruli saxeebis mot-
ana poemidan meti SeiZleba.
nawarmoebSi igrZnoba mSvenieri ubraloe-
ba... ioane maruSisZis mxatvruli saxis CvenebiT,
avtori cdilobs kidev, erTxel, axleburad
Cagvafiqros saqarTvelos bedze.
minda yuradReba SevaCero, agreTve, zizo
burdulis leqsebsa da Canaxatebze.
CanaxatSi `mzeqala WinWarauli~, TiTqos
gvesmis mitovebuli soflis qviTini: `kudiani
dedabrisgan gaqvavebul qalwuls hgavda ba-
risaxo~, _ wers avtori. Tvalwin warmogvidge-
ba martoobis sevdiT gulgasenili moxuci
xevsuri qali, romlis saxec Zunwi mxatvruli
StrixebiTaa Seferadebuli: `ijda, kalTaSi
Cavlil dReTa mogonebebi esxdnen. efereboda
maT da mzeze Tbeboda... gverdiT saburnuTe
kolofi edga, TvalebSi _ unapiro sevda~.
moxdenili poeturi saxiTaa warmoCenili
gazafxulis Tbili dRe: `aqa-iq mzis amboriT
gulaCuyebuli Tovli qviTinebda~.
gansakuTrebiT momewona patara leqsi
`siyvaruli~, romelic gvatyvevebs, imdenad
9
ol
e, №
2,
20
16
saintereso poetur moulodnelobas Seicavs:
`Cumad vakoce buCqebs Sexiznul
ias, da Tavze risxva damatyda,
gvirilam yurSi wamavlo xeli
da gvariani sila gamartya.
gaognebuli videqi erTxans,
da farul sevdis aliT viwvodi...
TeTr gvirilas Tu ia uyvarda,
me ra vicodi... me ra vicodi...~
JurnalSi dabeWdilia agreTve Cveni say-
vareli poetis, nunu ZamukaSvilis leqsebi.
Zalian momewona misi leqsi `muza~:
`muza, roca ara gtovebs,
am sixaruls sad auvli...
yoveli dRe minda iyos:
leqsis weris saswauli~.
poeti marTalia, leqsis wera yvelas ar Seu-
Zlia, es uflisgan madlcxebuli niWia.
sainteresoa leqsi: `wuTisofeli~, romel-
Sic poetma naTlad gamoxata Tavisi saTqmeli,
rom wuTisofelSi mTavaria rwmena da sima-
rTle:
`dro ki raSiT _ mirbis, miqris,
gvajiriTebs Tavis mxedrebs,
mogvec _ rwmena da simarTle, _
wuTisofels amas vvedreb~.
nunu ZamukaSvilis poezia savsea SesaniSnavi
mxatvruli saxeebiT. magaliTad:
`mze Cavida, moirgo
Ramem _ Savi giSeri...~
an, _
`mTvare damalobanas
Rrubels eTamaSeba...~
Zalian momewona leqsi: `iqneb~, romelic
poetis naz, mokrZalebul, saTuT qalur sulze
metyvelebs. am suls ar sCvevia mitmasneba, Zal-
dataneba. is Sen TviTon unda aRmoaCino, Seigr-
Zno:
`lamazi ocnebiT gaivlis, kidev, dro,
iebs surnelisTvis naz mxrebze vexebi,
kargi, mase iyos, rogorc Sen isurveb,
CavTvaloT, viTomda, verafers ver xvdebi~.
nunu ZamukaSvilis poeziaSi igrZnoba didi
sinatife, sulieri silaRe da uSualoba. mas
didi momxibvleloba axasiaTebs. Taobebi iz-
rdebian mis sabavSvo leqsebze da kidevac gaiz-
rdebian. kargad ambobs poeti:
`Caiqroleben, mere, es wlebi,
cxovrebis axal talRebs veswrebi,
da... mindvris nazi yvavilebiviT,
dros SemorCeba _ Cemi leqsebi...~
wrfeli, xalasi grZnobebia Caqsovili
TinaTin mrelaSvilis poeziaSi. pirvelqmnili
uSualoba gamosWvivis mis leqsebSi da igrZnoba
didi sinaze, sisaTuTe da qaluri siTbo:
`roca ver gxedav, dRe criatdeba,
sevda, naRveli mZalavs,
Tumc, guls ar vitex, eWvi miCndeba,
xvalisTvis vikreb Zalas...~
Telavi yvela TelavelisaTvis saficari da
saocnebo qalaqia swored mas miuZRvna TinaTin
mrelaSvilma gulidan amosuli, SesaniSnavi
striqonebi:
`mzis amosvlis saocrebas
nadikvridan vucqeri,
miferadebs laR ocnebas
trfoba Seni ucvleli...~
didi siyvaruli da qaluri kdemamosileba,
sayvareli adamianisaTvis Tavganwirvis unari
igrZnoba leqsSi `Tumc..~:
`Tumc, arad scnob Cems trfobas da...
guls mikideb als,
sxvisken iltvi, gamirbixar
da... marideb Tvals...
damijere, trfobisaTvis,
me, ar viTxov vals,
mwyurvals gnaxav? _ TviT mwyurvali _
Sen mogarTmev wyals...~
wlebis sidarbaisle da moxdeniloba igr-
Znoba evelina xuciSvilis poeziaSi. TiTqos,
wlebis dardis miRma vxedavT mis axalgazrdul
suls. SesaniSnavia misi leqsi `dedaenas~, sadac
igi dedaenas qarTvelis gulSi anTebul wmin-
da lampars adarebs. an, _ misi saucxoo leqsi
`qarTuli ena~, romelSic mkacr gafrTxilebad
gvesmis poetis xma:
`qarTuli suli, qarTuli guli
Semogvinaxa enam qarTulma,
Tu ginda datkbe hangiT lamaziT
unda ikiTxo wigni _ qarTulad...~
gansaxilveli nomeri moicavs agreTve xat-
mwer rezo (emeliane) adamias romanis `wmida ni-
nos~ gagrZelebas. romanSi didi rudunebiTa da
siyvaruliT aris aRwerili wmindanis saxe. ra
STambeWdavia misi sityvebi: `macxovarSia sam-
yaroseuli sivrce da mravalganzomilebiani,
daumorCilebeli da mouTokavi dro. rogorc
mogaxseneT, planetebSi uflis Sinagani saxea
gonmiuwvdomeli. xolo adamianebSi macxovris
uxilavi, RvTiuri umTavresi elementebia da
ucnauri zeciuri genis badea gabmuli. ieso
qristeSi, adamianebTan erTobliobis zeTvise-
brivi urTulesi wre qmnis uzarmazari rwmenisa
da imedis xats, RvTiuri siaxlove srulia da
xelSeuxebeli. sabolood, yoveli mxridan miv-
divarT samebis brwyinvale saxemde: `RmerTi,
Ze RvTisa da suliwminda~ _ es xom, Cemo suliT
da rwmeniT axloblebo, sakvirveli RvTiuri
mTlianobaa~.
marTlac, RvTiuri mokrZalebis Jruan-
tels gvgvris avtoris sityvebi: ̀ dro da sivrce
Tavdaxrili morCilebda RvTiuri ganwyobileb-
is ideebs da uxilavi ferebiT macxovris miron-
mdinare saswaulTmoqmedi sicocxlis xati iqm-
neboda... Rirsi deda nino mtkiced modioda da
urTulesi gardatexis Jami mkacrad egebeboda;
wminda nino modioda!!!~
es nawarmoebi gvaocebs im Rrma filosofi-
uri azrebiT, riTac is aris gamsWvaluli. mo-
vitan citatas: `guliT, gonebiT da sulierad
irwmuneT, rom Tqveni gardacvalebiT uZvir-
fases amqveyniurobas, rogorc realur saxes
urTulesi procesebiT tovebT da gadadixarT
imqveyniurobis RvTiur mZafr gaucnobier-
10
eblobaSi. Znelze Znelia yovelive amis gaT-
viTcnobiereba, Cemo RvTisnierno! da am SemTx-
vevaSic didze didi moTmineba da mowameobrivi
morCileba gmarTebT...
yoveli adamianis meoba individualobis ko-
smogoniuri idumali usasrulobaa...~
rezo (emeliane) adamias romanSi amgvari
magaliTebi uamravia. es nawarmoebi, TiTqos,
WeSmariti, qristianuli mowodebaa sikeTis
qmnisken: `suliero Zmebo, debo, eklesiisa da
qveynis imedo mrevlo! urTierTTan mxolod ke-
Tili da RvTiuri siyvarul-miznebiT unda vcx-
addebodeT, rogorc yovlad ukeTilSobiles
marTlmadidebel mrevlTan, aseve nebismieri
aRmsareblobis adamianebTan. morwmunis keTi-
li sul-guliT gebralebodeT aTeistebi, Seun-
deT da SeiwynareT uazrod gandgomilni...
realuri cxovrebis RvTiur imedad iqoni-
eT, rom marto arsad da arsdros ara xarT...
TqvenSi mudamJams, Tqvenda sabednierod,
didi sulieri RvTiuri sikeTea Casaxuli. gi-
wevT rTulze rTuli wuTisofloba, romel-
Sic uzomo jafaa gasawevi mravalSinaarsiani
cxovrebis gancdebiT savse, magram amqveyniuri
moRvaweobis yovelmxrivi sirTuleebis miax-
loebiT garkvevaSi, Tqveneuli gulmarTali
rwmena da sulieri siwmindea Tanamdgomi, esec
mizanT usasruloba didi...~
es nawarmoebi dawerilia sxarti, amaRle-
buli qarTuliT. daxvewili da poeturia nawar-
moebis stili, ena da leqsika. avtori, zogjer,
sruliad axal sityvas qmnis magaliTad: `zeT-
visebrivi~, `sxivborotiani~, `gonmaRali~ da
sxva. amgvari magaliTebis motana, romanidan
usasrulod SeiZleba.
dokumenturi prozis saukeTeso nimuSs
warmoadgens oTar xuciSvilis mogonebebi poet
silovan narimaniZesa da giorgi leoniZeze _
`didi poeti patara `taimselebTan~ da mogon-
eba `iyalToeli biWebi~ arCil SiSmanaSvilsa da
lado mrelaSvilze.
gansaxilveli nomris rubrikaSi Targmani
dabeWdilia agreTve sergei Jedis moTxroba
`agenori~, romelic rusulidan SesaniSnavi
qarTuliTa da enis niuansebis sruli gaTval-
iswinebiT Targmna akaki dauSvilma.
rubrikaSi `saqveyno satkivari~ dabeWdilia
ciuri baduraSvilis mkacri toniT dawerili
werili `Rirs amaze dafiqreba~, sadac avtori
bevr saWirboroto sakiTxze qveynis namdvili
gulSematkivris poziciidan gvesaubreba.
nomeri gaformebulia mxatvar goCa baRa-
TriSvilis originaluri naxatebiT.
Jurnal `oles~ es nomeri, iseve rogorc
sxva nomrebi, udavod daainteresebs da did
esTetikur siamovnebas mianiWebs qarTul pro-
zasa da poeziaze Seyvarebul Cvens mkiTxvels.
11
ol
e, №
2,
20
16
nebismieri saxeoba beWduri mediisa, rogori
tipis an Sinaarsisac unda iyos, cxovrebis mema-
tianes funqcias asrulebs, _ gava wlebi, zogjer
saukunec da xanierebisgan gayviTlebuli misi
furclebidan im epoqis sunTqvas SeigrZnob, im
epoqis adamianebi „gacocxldebian“, romel peri-
odSic esa Tu is Jurnal-gazeTi gamodioda: ada-
mianebi _ TavianTi cxovrebiT, saqmianobiT, tki-
viliT, sixaruliT, SemoqmedebiT...
aseTi funqciis matareblad mesaxeba Jur-
nali „ole“ _ Tormeti wlis win (2004 w.) kaxeTSi,
TelavSi, mweralTa asociaciis „literaturuli
kaxeTi“ mier dafuZnebuli da misive gamocemuli
Jurnali. daarsebis dRidan Jurnalis mTavari
redaqtori akaki dauSvilia, xolo redaqtorebi
_ farna raina (farnaoz rainauli) da nunu Zamu-
kaSvili. misi saxeli „ole“ papanaqeba sicxeSi su-
lis mosaTqmel adgils aRniSnavs, saCrdilobel
erTaderT xes an tyis mcire koroms. mis Sinaarss,
mis mxatvrul nawarmoebebs, publicistur-lit-
eraturul werilebs Tu gadavavlebT Tvals,
davrwmundebiT, rom es Jurnali _ olea, anu su-
lis mosaTqmeli adgili Jurnalis avtorebisT-
visac da mkiTxvelebisTvisac.
rogorc Sevitye, Jurnalis perioduloba
zogjer irRveoda _ gamodioda maSin, rodesac
saredaqcio jgufi mis gamosacem finansebs moi-
Ziebda, Tumca, ar irRveoda mTavari principi _
warmoeCinaT niWieri Semoqmedebi _ cnobilebi
Tu axalbedebi, da am principis gamo, bevri axal-
gazrda poeti Tu mwerali „daibada“ „oleSi“.
biblioTekis saerTaSoriso dRis aRsaniSna-
vad Telavis centralur biblioTekaSi mimiwvia
gaerTianebis direqtorma mayvala wiklaurma _
sakuTar saqmeze Seyvarebulma, profesionalma
da ganaTlebulma qalbatonma. tradiciadqceul
„biblioTekis kvireuls“, romelic saocrad
mravalferovani programiTaa datvirTuli,
kulturuli da saganmanaTleblo funqcia aqvs.
kvireulis erTi dRe Jurnal „oles“ mkiTxvelTa
konferencias daeTmo. me, Cems kolegasTan _ pro-
fesor nana rCeuliSvilTan erTad, wilad mxvda
pativi wargvedgina am Jurnalis TiTo nomeri.
da ai, Cems xelTaa literaturuli Jurnali
„ole“ _ 2015 wlisN3 (26). garekanis ydaze war-
modgenilia niWieri mxatvris daviT krawaSvilis
naxatebi. 17 wlis biWi naadrevad ganeSora wuTi-
sofels, Tumca datova SesaniSnavi mxatvruli
Jurnali, romelsac mSobliuri surneli axlavs
neli cqitiSvili
Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia
filologiis mecnierebaTa doqtori,
Jurnalisti
memkvidreoba. mis gaxsenebas, mis Semoqmedebas eT-
moba neli zuroSvilis amave nomerSi gamoqveyneb-
uli werili „Cemi patara megobari“. Jurnalis Si-
naarsi moicavs: prozas, poezias, werilebs, Targ-
mans, mxatvrobas, musikas, sports.
mxatvruli literaturis rubrikis qveS dabe-
Wdilia poetebis _ farna rainas, mariam kozman-
iSvilis, mamuka demetraSvilis, nana maniJaSvilis,
vaxtang WankotaZis leqsebi; moTxrobebi: ro-
land giorgaZis „gza siarulma dalia?!“, mariam
gigauris „gza“, „Cuas colis qmari“ da „bileTi
N13“, agreTve _ nugzar vaniSvilis dokumen-
turi proza „arqeologiuri mogzauroba taoSi“.
aqvea axalgazrduli CanarTi „nabiji“, romelic
warmodgenilia axalgazrda, niWieri poetebis _
Tamar gelaSvilis da beqa baiSvilis galaktion-
isadmi miZRvnili leqsebiT.
miukerZoeblad SemiZlia vTqva, rom Sesan-
iSnavi leqsebi da moTxrobebia gamoqveynebuli
Jurnalis am nomerSi, ubralod, mimoxilvis for-
mati ar iZleva saSualebas warmovaCino mariam
kozmaniSvilis sixarulze metad sevdiT namSobi-
arevi leqsebi, _ foTlebSi aTrTolebuli mze da
eul Saragzaze mimavali qariani martooba; mamuka
demetraSvilis „riTmaTa Taigulebi“, sanatrel
muzaTa grZnobebs ayolili, edemis karibWesTan
rom cdilobs borotis da keTilis garCevas; nana
maniJaSvilis zRvis talRebs gayolili fiqrebi
da SroSanisfrad molivlive veli, ferTa simrav-
leSi siTeTred SemorCenili nanatri sizmrebiT;
vaxtang WankotaZis mSobliuri qalaqis Tu bavSvo-
bis megobrebis ganSorebis tkiviliT da monatre-
biT aRsavse striqonebi... erTi ram ki aucileblad
minda aRvniSno, _ farna rainas katrenebi _ saku-
Tari SemoqmedebisTvis SerCeuli axali forma _
gariTmuli, erT strofSi Cateuli mTeli leq-
si. da rogorc poeti Tavad aRniSnavs, survili
_ mkiTxvelisTvis rac SeiZleba bevris Tqmisa
„cota droSi“. poetis yoveli katreni Tanamed-
rove cxovrebis anareklia, wuTisoflis avkar-
giani gvirgviniT Semkuli, samSoblos da uflis
sadideblad locvasaviT aRvlenili, mzisken
mswrafveli striqonebi.
Targmanis rubrika erTgvari gamoZaxilia
TelavSi gamarTuli litvuri festivalisa „po-
eziis gazafxuli 2015“, romelic ori qveynis
megobrobis aRsaniSnavad Catarda da romel-
Sic rogorc qarTveli, ise litveli poetebi
12
monawileobdnen. am festivalma misca stimuli
poetebs: farna rainas, nunu ZamukaSvils, cisana
TvaliaSvils, mariam kozmaniSvils, rom qarTul
enaze eTargmnaT litveli poetebis _ liutauras
dagesisis da violeta Soblinskaites leqsebi.
Jurnalis erT-erTi redaqtori da poeti nunu
ZamukaSvili warmogvidgens „momavlis pianists“ _
naTia jajanaSvils, niko sulxaniSvilis saxelo-
bis Telavis samusiko saswavleblis moswavles,
mravali premiis da konkursis laureats, saxelo-
biT stipendiants. werils axlavs foto _ naTia
jajanaSvili saqveynod aRiarebul pianistTan _
eliso virsalaZesTan erTad. nunu ZamukaSvilis
meore statia da leqsi ki eZRvneba „oqros gogon-
ebs“ _ saqarTvelos moWadrake qalTa nakrebis
wevrebs, msoflios qalTa CempionatSi gamarjve-
bul Tanaqalaqelebs bela xotenaSvils da lela
javaxiSvils. didostatebs, morigi warmatebis
aRsaniSnavad, mSobliurma qalaqma umaspinZla.
Sexvedras legendaruli moWadrake nona gafrin-
daSvili da saqarTvelos Wadrakis federaciis
prezidenti gia giorgaZe daswrebian.
aRsaniSnavia, rom Jurnalis nomeri ixsneba ga-
mosaTxovariT da samZimriT _ gamoCenili qarT-
veli kinodramaturgisa da prozaikosis zaira ar-
seniSvilis gardacvalebis gamo. am rubrikis qveS
gamoqveynebulia lana RoRoberiZis „mercxlis
erTi gafrena“, giorgi lobJaniZis „Sens ukvdave-
bas gaumarjos!“ da nanuli kupataZis „gamosaTxo-
vari“, romelSic naTqvamia: „Telavma dakarga
Svili, qarTulma mwerlobam _ SesaniSnavi moqar-
Tule, Semoqmedi, saopero Teatrma _ violino,
ojaxma _ mosiyvarule mwe _ sisxli da xorci,
samegobrom _ krialosnis erTi mZivi, saqarTve-
lom _ keTilSobili moqalaqe da mamuliSvili“...
samwuxarod, gamosaTxovaris tkiviliT ga-
davikiTxe am Jurnalis gamocemis Semdgom gar-
dacvlili cnobili mecnieris da pedagogis, Cemi
ufrosi megobris da kolegis _ profesor giorgi
javaxiSvilis werili „giorgi leoniZis ori esses
irgvliv“, sadac ganxilulia poetis axalgazrdo-
baSi dawerili esseebi _ „nazi tkivili sulisa“
(oskar uaildis Sesaxeb) da „igi mefe Tagori aris“
(rabindranaT Tagoris Semoqmedebaze), romlebic
dabeWdila JurnalSi „Teatri da cxovreba“ (1915-
1917 ww). aRsaniSnavia, rom giorgi javaxiSvilma
didi Rvawli daadevna goglas cxovrebisa da
Semoqmedebis Seswavlas, iseve, rogorc didi amagi
miuZRvoda mis pirovnebad Camoyalibebis saqme-
Si TviT giorgi leoniZes, romelmac jer kidev
studentobisas SeamCnia niWieri axalgazrda da
mis gzismkvalavad da Semwed iqca. batoni gogi
saTuTad inaxavda misadmi miweril goglas pirad
werilebs. gardaicvala Telavis kulturuli, sa-
ganmanaTleblo, literaturuli cxovrebis mema-
tiane _ giorgi javaxiSvili, mravali kvlevis da
wignis avtori, Telav-qalaqze Seyvarebuli kaci!
da, bolos, mivadeqi martoobis sakacobrio
problemas, goderZi Coxelis Semoqmedebisadmi
miZRvnil literaturul-kritikul werils, rom-
lis avtoria filologiis mecnierebaTa doqtori,
profesori roin WikaZe. miyvars batoni roinis
weris manera da stili: ra samecniero proble-
masac unda ikvlevdes igi, mudam SemoqmedebiTia
misi midgoma, enaTmecnieruli naSromebic ki sa-
siamovnod elamuneba yurs... am werilSi roin Wika-
Zes goderZi Coxelis Semoqmedeba filosofiur
WrilSi aqvs ganxiluli da paralels avlebs kon-
stantine kapanelis filosofiur naazrevTan. da
rogorc igi aRniSnavs, „mwerali eZebda sikvdil-
sicocxlisa da adamianad yofna-aryofnis „msof-
lio sevdis“ maradiuli problemis pasuxs da
ipova kidec... goderZi Coxelis SemoqmedebaSi
gamJRavnebulia martoobaSi gamomwyvdeuli ada-
mianis udidesi tragizmi da sasowarkveTileba.
amasTanave, mwerali da misi personaJebi ki ar
gaurbian martoobas, aramed isini masSi arian
SenivTebuli, martoobaa maTi yvelaze didi dar-
di, amitomacaa, kiTxvaze _ ra gadardebs? _ Ti-
Toeulis pasuxi erTia: martooba madardebs~.
da, bolos, oriode sityviT gamovexmaurebi
„olesadmi“ miZRvnil werilebs, romlis avtore-
bic arian nana gomuraSvili da meri zaaliSvili.
cnobili Jurnalisti m. zaaliSvili „oles“ Sesax-
eb wers: „...ole zustad iseTs xedavs cxovrebas,
rogoric sinamdvileSia da Tavad xom uyvars da
uyvars da Cvenc gvayvarebs, Cvenc gvaocnebebs
samarTlianobisa da silamazis danergvasa da
gavrcelebaze“ _ naTqvamia werilSi, romlis sa-
Tauric igive ganwyobas gamoxatavs _ „Jurnali,
romelic gvayvarebs cxovrebas!“
srulad veTanxmebi avtors da vfiqrob, _ ra
STabeWdileba, ra gancda datova Cemze „oles“
erTi nomris ase safuZvlianad gacnobam? pasuxi
erTia: CemTvis es aris Jurnali, romelsac mSob-
liuri surneli axlavs!
13
ol
e, №
2,
20
16
prozaproza
rezo (emeliane) adamia
wmida nino
(romani)
dasasruli. dasawyisi ix. `ole~ N4, 2015; N1, 2016.
* * *
naadrevi gardacvaleba, yovlad Rirsi wmida
ninosi, ubedurebad daatyda qristes rjulze ma-
val ers. saSineli moulodnelobiT gaognebuli
iyo qveyana. jerarnaxulma glovam moicva bod-
be da sruliad iberia-kolxeTi. didi da patara
Tvalcremliani daiareboda. SavebSi gaxveuli
qalebi rigrigobiT moTqvamdnen _ Cveni patroni
da wamebuli keTili dedofali gvtovebs samuda-
modo. glovis sanTlebi enTo yvelgan, yvelasTan,
nebismier mayvlovanSi da xis Ziras. glovobda bu-
neba. yovelma cocxalma arsebamac qvecnobierad
ganicada sikeTisa da siyvarulisTvis Sewiruli
wmida ninos amasoflidan gasvla.
ukvirda mwared aRtyinebul bindisfer
wuTisofelsac...
dumda wmidanis civi cxedari... dumda suli
maradiuli...
glovis talRa elvis siswrafiT ierusalims,
kabadokia-antioqias, asureTs, somxeTs, kolxeT-
sa da konstantinopols gaiWra.
dumda macxovari...
samxreT-aRmosavleTis da dasavleTis qvey-
nebis saqristianos salocavebSi, saeklesio pi-
rebsa da mrevlSi, sikvdilsa da sicocxles Sua
arsebuli fenomenis gaazreba Tavidan ixileboda.
Teologiuri gansjiT da idealisturi filoso-
fiiT moazrovneT zusti pasuxi ar moepovebodaT
da xalxi amaod eZebda wmida ninos ukvdav suls.
arada, qveynis gadamrCenelad, wmidanis WeSmari-
ti swavleba da qristianuli naTeli sarwmunoeba
ufro mZlavrad da damajereblad aRvleniliyo.
uxsovardroindeli adamianuri da miwieri saSine-
li glova ki tanjvis momgvrelad grZeldeboda...
Cemeul gansjiT, veraviTari azrovneba da fi-
losofiuri swavleba Tu religia ver umklavdeba
am movlenas.
kolxeT iberiis upirvelesi da uTvalsaCi-
noesi wmidani ukve aRar iyo amasoflad da zeci-
uri wmidani, maradiulobis rwmenis formaTa siax-
liT Caisaxa da gavrcelda eris sulier mexsiere-
baSi...
dro da sivrce gamoucnobi kanon ganzomile-
biT gauerTianda wmidanis suls da Seucnobeli
maTi svla SoreuliT ganeSora iqaurobas...
wmida mirian mefe da wmida dedofali, same-
fo ojaxTan erTad, qalaq mcxeTidan daba bodbes
gloviT CabrZandnen, Sav cxenebze amxedrebulni...
gulidan amoxeTqili mware moTqmiT glovo-
bdnen wmida dedas, rogorc sulieri debi, ase-
ve moZRvarni, axloblebi da mrevli. nakurTxi
saflavebic ki Setortmandao, xma gavrcelda
xalxSi.
aseTi gaxldaT qalaq fazisis uZvelesi ri-
torikuli akademiis Canafiqri _ Savi feris, win
oqrosferjvaraRmarTuli da xatebiT datvir-
Tuli ukacrieli navi, romelsac marcxena ferd-
ze TeTrad `wmida nino~ ewera, kacis simaRlis
sanTelanTebuli, zRvis usasrulobaSi SeuSviaT.
mTeli dReebi veeberTela muqi feris arwivi aci-
lebda ucnaur idumalebas biWvinTaSi, svimon ka-
nanelis saflavze, RamisTeviT panaSvidi gadaux-
diaT, didi glova iyoo gamocxadebuli trapizun-
tis saqristianoSi...
iberiis sataxto qalaqi mcxeTa tanjul, erT
mTlian mkrTal, anTebul sanTels damsgavsebo-
da. madlieri mosaxleoba uklebliv Rames uTevda
wmida ninos _ keTili maswavleblis xsovnas. qri-
stes kvarTis samarxis siaxlovidan dawyebuli, qa-
laqis nebismieri adgili mwuxared mdgom erTgul
modarajeT ekuTvnoda. faravnis tba, es dReebi,
gaxelebuli Relavda da qafmoreuli talRebiT
qva-RorRian xmeleTs askdeboda...
RamiT, mowmendili cidan, varskvlavT sulis-
feri cremli cvaravda kabadokias, ierusalims,
konstantinepols, eCmiaZins, mcxeTas, bodbes,
ujarmas, arqeopoliss, trapizunts, biWvinTas,
pontos, dioskurias, aias, faziss, svaneTs da
sruliad adamis modgmis saqristianos.
faravnis tbis siaxloves, ukve miTuri bro-
weulis xis qveS, sadac wmida ninom miiZina da Zil-
Si ufali gamoecxada, zustad im odnav Seberebu-
14
li broweulis qveS, Tavisuflad aSvebuli TeTri
batkani qancgawyvetamde erT adgilas idga da
TvalebSi naRvelCanisluli ganuwyvetliv gulsa-
klavad, batkniseuli xmiT moTqvamda. am simbo-
lod qceul, umweod ganmartoebul, ucnaur cxo-
vels ar ekareboda boroti sulieri arseba.
* * *
wmida salome ujarmeli, iberielTa ganmanaT-
leblis, wmida ninos erT-erTi uaxloesi TanaSem-
we, mirian mefis vaJis _ revis coli da somxeTis
mefis Trdatis asuli iyo.
iberiis moqcevis Semdeg, wmidanis STagone-
biTa da mefe mirianis brZanebiT, wmida salomem
ujarmaSi patiosani jvari aRmarTa.
wmida salome ujarmelma da peroJavri siv-
nelma Caweres iberielTa ganmanaTleblis, moci-
qulTa sworis wmida ninos moRvaweoba.
miwieri cxovrebis ukanasknel dReebSi, RvTi-
uri sxivis kurTxeviT da miTiTebiT moxda mcxe-
TaSi da saerTod sruliad iberia-kolxeTSi aRs-
rulebuli saswaulebis aRwera: mociqulTswori
umniSvnelovanesad miiCnevda kosmosuri mexsie-
rebidan eris matianeSi am movlenaTa aRbeWdvis
aucileblobas. igi mouwodebda mefes, ersac,
raTa ar daeviwyebinaT es yvelaferi da Taobidan
Taobamde gadaecaT, moeTxroT yovelive rwme-
nis gansamtkiceblad da gasaRrmaveblad. swored
amitom, amqveyniuri aRsasrulis win, wmida ninom
morCilad miiRo wmida salomes Txovna, Tavmda-
blobiT aRar damala Tavisi warmomavloba da ukve
srulad moyva Tavisi cxovrebis Sesaxeb; im Rv-
Taebriv gamocxadebaTa Sesaxeb, romlebic mas mie-
ca da mxolod misTvis iyo cnobili... (`cxovreba
wmidisa ninoÁsi~).
uzarmazar saqristianoSi, es dRe iyo mraval
aTaswleulSi samaxsovro da istoriuli. wmida
nino, srulad gamxelil warmomavlobas yveboda
da wmida salome ujarmeli sityvasityviT iwerda,
Tan, mokrZalebul kiTxvebs usvamda sulTmobrZav
wmidans. _ Cemo keTilo suliero maswavlebelo,
egebis moigonoT warsulis yvelaze bednieri da
mniSvnelovani dReebi?! _ wmida salomem kargad
icoda wmidanis mowameobrivi msaxurebis TiTqmis
umciresi, umniSvnelovanesi da umTavresi deta-
lic ki, magram raRac jer argagonil _ mTavars
moeloda.
_ ki, Cemo sulo, aris ramdenime CemTvis marT-
lac saamayo da dauviwyari mosagonari, _ gaisma
pasuxi Cumi, daRlili da Seuvali ganwyobilebiani
xmiT. _ erTi, roca umanko bavSvi mimiyvanes ekle-
siaSi. Semdegi _ mamam, wmida zabilonma, cotaTi
ufro wamozrdili, menelsacxebel dedaTa ms-
gavsi, Seuorgulebeli siyvarulis, Tavdadebisa
da erTgulebisaken rom momiwoda da makurTxa...
mere, Cemo salome, sulo keTilo da erTgulo,
zeadamianuri urTierToba da maswavlebloba,
romelmac isev norCs, Seupovari da mizanswrafu-
li samociqulo Rvawli miwinaswarmetyvela. sara
miaforia, ukeTilSobilesi pirovneba, romelic
TviTonve dauRalavad eloliaveboda da evlebo-
da macxovris varskvlavebiT savse saflavs da mec
mis gverdiT Tavdauzogavad, usazRvro siyvaru-
liT da zeciuri gznebiT vmsaxurobdi. RvTismSo-
blis darad, ganuwyvetliv sanTels vunTebdiT da
locvebs aRvavlendiT samyaros erTaderT udi-
des wmida gansasvenebelTan. ase rom, Cemo sulo
madlmosilo, jer ymawvil-qalwulobidan mac-
xovris sarkofagis msaxuri viyavi ierusalimSi,
merme mTeli Cemi martviloba da moRvaweoba ibe-
riaSi, mcxeTaSi _ meore ierusalimad wodebul
qalaqSi, uflis kvarTis meTvalyureoba samsax-
ursa da movla-patronobaSi ganvvle amqveyniuri
wuTisoflis daTvlili dReebi.
_ Semdegi mogoneba, Tu SeiZleba, Cveno mxsne-
lo dao da dedao!..
_ Cemi udidesi mowameobrivi Rvawlia qri-
stianul sarwmunoebaze CrdiloeTis didi da pa-
tara qveynebis moqceva, gansakuTrebiT sruliad
kolxeT-iberiisa. RvTiuri samsaxuri iyo Tavisi
usazRvro siyvaruliT... bednieri var, mTlianad
orZmaTa eri rom movaqcie. imedi maqvs, Cems bod-
beSi dakrZalvis bednierebas aravin aRmikvecavs
da uflis nebas ar ugulebelyofen.
es iyo iberiis ganmanaTleblis bolo Txovna
da pasuxic. Semdgom samyaroseuli Soreuli simS-
vide Camowva irgvliv... mtanjvelad SeikumSa erT-
dros wmidanis keTil-msaxuri dro da sivrce...
awrialebulma varskvlavebma urTierTSi ner-
viuli gadaadgileba iwyes: mTvare ar Canda arsad,
dumda gloviT avsili cis kabadoni...
bolo naRvlian wuTebSi, yvelasTan umorCi-
lesad daubarebia wmidans, Cems bodbeSi damasve-
neTo samudamo gansasvenebelSi. sxvagan nu wamiy-
wm. nino. xatmweri rezo adamia
15
ol
e, №
2,
20
16
vanTo, qristesmieri locviT gevedrebiTo!..
wmida mirian mefis da wmida nana dedoflis
winadadebiT, mcxeTas unda daekrZalaT wmida
nino, sveticxovlis samarxSi, magram...
Soreuli warsulis legenda, xSirad Tu zo-
gjer, realuri cxovrebis fesvebidan momdina-
reobs.
miTebi, simboloebi, Tqmulebebi, igavebi, le-
gendebi da iSviaTad, magram zRaprebic, marTa-
li bunebrivi qmedebis cxovrebiseuli realuri
formebia. zogjer sizmrebic esityvebian sinamd-
vilis suraTebs. legendebi umetesad, warsulis
saidumloebis usasrulo ganmartebaTa Temebs
moicaven. maTgan arc erTis idumali formiTi mo-
qmedeba istoriis, sinamdvilis, realobis Tu qvey-
nisa da eris winaSe arafers aSavebs. yoveli maTga-
ni, miTurad arsebuli damajereblobiT daiareba
droTa gardamavlobis RvTiur sivrceSi...
mogexsenebaT, mudam gamdinare dro, yovlis-
momcveli, jiutad umkacresia da marTali...
iberiis mbrZaneblis _ wmida mirian mefis da
wmida nana dedoflis winadadeba unda aRsrule-
buliyo. am dros sfinqsiviT aRmocenda saocreba,
cocxlad moqmedi, legenda miTosuri movlena da
maT winaSe ganmacvifreblad ganviTarda. uamrav-
ma Savad Cacmulma eklesiis msaxurma da mxedarma,
wmida ninos upatiosnesi, cxedarCasvenebuli Te-
Tri sasaxle adgilidan ver daZra. am SemTxvevaSi,
sxva teqnikuri Tu Zalismieri RonisZiebis miRe-
ba gamoricxuli iyo. eri, beri Tu mrevlmravali
sazogadoeba naTlad xedavda _ RvTiur idumal
movlenebTan hqondaT saqme. samyaros uzenaessac
gadaewyvita iberia-kolxeTis ganmanaTleblis sa-
mudamod bodbeSi darCena...
cxovrebiseulma RvTiurma legenda simbo-
lom, udidesi roli iTamaSa, miwieri sinamdvile
da zeciuroba warmoudgenlad rom SeuTavsa ur-
TierTs. Cvenda sazeimod, bodbe planetis qri-
stianuli civilizaciis erT-erT saTayvanebel
kerad ibadeboda. rogorc wmida qalaqi mcxeTa,
ieso qristes kvarTis mflobel-patroni da mo-
daraje, aseve biWvinTis RvTismSoblis saxelobis
saydari, romelic macxovris mociqulis, svimon
kananelis gansasvenebels uvlis. xolo mociqul
mataTas Zvlebs saidumlod inaxavs kolxeTis
uZvelesi miwa. mTliani kolxeT-iberia wmida sam-
kuTxedad, piramidis formad sulierad Sekruli-
yo, kolxeT-biWvinTa, afxazeT-iberiis centri mc-
xeTa da kaxeT-kuxeTis deda _ daba bodbe. Semdeg,
ra Tqma unda, qristiani mefeebi, dedoflebi da
warCinebulebi usityvod unda damorCilebodnen
uflis gangebas...
sruliad iberia-kolxeTis macxovris salo-
cavi, uzarmazari kanonzomieri qristianuli sim-
boloebiT, samkuTxiv Sekruliyo maradis...
amgvarad, wmida ninom Tavisi gardacvale-
biTac ukideganod, sabolood ganamtkica qri-
stianuli sarwmunoeba sruliad iberia-kolxeT-
Si.
merme Rrmad morwmune wmida mefe mirianma da
wmida nana dedofalma, wmida ninos saflavs dam-
cvel-mlocvelad aRuSenes wmida giorgis saxe-
lobis eklesia, romelic wmida nino kabadokielis
da wmida meomari giorgis naTesauri warmoSobis
simbolo _ marad cocxali Zeglia...
wmida giorgis udreki mxedruli suli misive
saxelobis eklesiiT da wmida qalwulze mfarve-
lobiT, Rrmad simboluria, romelsac qristianu-
li istoriis sulier usasrulobaSi jansaRi naTe-
saur-genetikuri fesvebi aqvs gadgmuli.
* * *
maradJams, sruliad kolxeT-iberiaSi, yoveli
marTlmadideblisTvis mistika-mayvlovani, wmi-
daTawmida, pirvelyofili, uxilavi qristianuli
samlocveloebis da mowameobrivi piradi Sewirvis
ganmaxorcielebeli religiuri saTnoebis simbo-
lod dakanonda, anu bibliur-saxarebiseuli cno-
bierebiT Seqmnili jvris formis saydrebia.
TiTqmis imave Sinaarsisaa meudabnoe berTa
cxovreba. movigonoT wmida zabiloni, mociqul-
Tasworis mama. ukacriel udabnoSi, mkacri sti-
qiis anabara, dausrulebeli locviT macxovris
zeciurobas rom SeuerTda. mis erTaderT qal-
wuls, iberiel-kolxTa ganmanaTlebel wmida ni-
nos, mcxeTis da bodbis mowameobrivi moRvaweo-
biT miaxloebiTi bedi ewia. magdagvari saxis da
SewirviTi mimarTebis yofila nebismier wmidanTa
moRvaweoba, romelic warmoudgenel erTgulebas
gamoxatavs. am formiT da usasrulobis umkacre-
si SinaarsiT Tavdeba sicocxle rogorc ufli-
saTvis, aseve RvTismSoblis, mociqulTaTvis, wmi-
danebis, Rrmad morwmune mrevlisa da nebismieri
adamis modgmisTvis, ris Semdgom gardaisaxeba
uaxloes da Soreul _ sulismier maradiulobad.
yovelive SeiZleba SevadaroT wmida beTlemis
gamoqvabulis bibliur mistikasac, RvTiur ro-
mantikas...
anda, egviptisaken gaqceulni! tanjviT mimav-
lebma, gzad, sulTmxuTavi udabnos patar-patara
mziT gaxurebuli qviSis oqrosferi gorakebi
samlocveloebad rom gardaqmnes, rac RvTismSo-
blis, yrma iesosa da wmida iosebisaTvis samyaros
Soreul, wmida utyuar karibWes warmoadgenda.
saocaria, ieso qristem, wameba-sikvdil-gar-
dacvalebiT umkurnala planetas da planete-
lebs...
mivubrundeT bibliur Tqmulebebs da unda
virwmunoT isini, radgan legendarulma egviptem
da zRaprulma indoeTma erT dros gadaarCines
samyaros mxsneli macxovari. xolo adamianis go-
nebisaTvis miuwvdomel golgoTaze, suliwmindis
jvarcmiT dagvirgvinda ieso qristes RvTiuri
ukideganoba da samyaros arsebis _ mTlianobis
zneobrivi ganaxleba.
ganmacvifrebeli da sakvirvelia, aba raa?
mxolod tanjviT rom iSveba diaduri da qveynad
umniSvnelovanesi _ qristianuli sarwmunoeba,
RvTiuri siwmindis siyvaruli, miteveba da sikeTe,
saTnoeba, yovegvar eklesiur kanonikebze ufro
Zlieri da idumali mowameobrioba... urTierT-
ndoba, WeSmariteba da zneobrivi daxvewiloba _
siwminde (etyoba, eSmaks maT Soris Zlieri barie-
rebi aqvs aRmarTuli).
Turme, adamianTa sulieri da fizikuri xsna
mowameobrivi, zeciuri urTulesi kanonebiT mo-
16
edineba da piraduli Sewirvis meoxebiT mxolod
nawilobrivi bedniereba moipoveba, magram Seu-
vali simtkicis zecis sivrcobrivi, droismieri
gamZleobiT...
isev minda mivubrunde erT-erT Temas: yoveli
miTi da legenda realuri movlenebidan ibadeba
da es ukve cocxali istoriaa. asevea uSoresi bun-
dovani miTebi, Tqmulebebi, igavebi da zeciuri
fenomeni mexsiereba, rac urTierTSi RvTiuri
ZafebiTaa gadaqargul-gadaornamentebuli, rom-
lebic cxovrebis sinamdvilis ukvdav suraTebs
warmoadgenen. yovelive arsebuli xom ganZia pla-
netis saRi gonebisa da warsulis umdidresi fon-
dis uxilaobaa, romelsac qveynis ukideganoba
mravalmxrivi sikeTiTa da siyvaruliT hyavs SeZ-
ruli, riTac iSveba mravalsaxovani adamianuri
rwmenis simtkice. eWvgareSea, didi qveyniuri re-
ligiac amaTzea dayrdnobili.
* * *
uTuod meramdened minda Sevexo, saocar deda
wmidaniseul rTul mowameobriv epizodebs ula-
mazes kaxeT-kuxeTSi, mTidan daRlil-daqanculi
rom Cavida, mis win umZimesi suraTebi gadaiSa-
la kaciWamia kerpebis mzis da mTvarisa (maTi mx-
riv, am kosmosur manaToblebze, damamcirebeli
codvebiT savse Crdilis miyenebac iyo). am sastik
warmarTul kerpebze sami aTasamde bavSvi iyo Se-
wiruli. eqvsi aTasi deda da mama, aseve uaxloesi
naTesavebi, sulierad ganadgurebulni, uvargi-
sad esvenen sisxliT gaJRenTil mSobliur, magram
Seuracxyofil miwaze (oo! uazro tanjvav!).
Tavzardacemuli Rirsi wmidani, gonebrivi
gansjiT da mesame sulismieri idumal mxilveli
TvaliT, realurad rom ixila yovelive, sultan-
juli, mgloviared davarda. tanT Zala gamoelia,
gaWirvebiT muxlebze daiCoqa da daewyo Seuwy-
veteli cremlTa dena da mavedrebeli locvani.
saaTobiT xelT epyra jvari da anTebuli sanTe-
li. merme gadavida mSral marxvaze. am umZafresi
drois monakveTSi ixila RvTiuri gamocxadeba,
riTac macxovarma aRmoucena uxrwneli da mkur-
nebeli wyaros wyali. im dRidan, am wyalSi gan-
banvis Semdgom, rwmeniT mosuli adamianebi fi-
zikurad da sulierad ikurnebian. netari ninos
saxeliT am keTilSobilma da saswaulmoqmedma wy-
aros Tvalma ganbana bodbisa da sruliad iberiis
warmarTebis umZimesi codvebisgan damZimebuli
miwa, amJamadac grZeldeba procesi da agre iqneba
maradis.
tyupiscalad aseTive maRalTvisebiani mo-
kankare ru arsebobs qalaq mcxeTaSi, jvris mo-
nastris mTis Ziras, romelsac wmida ninos wyaro
hqvia da dReniadag samyaros uwyvet cremlad
gadmoedinebis da imave sakvirveli Tvisebebisaa,
rogoricaa didebuli bodbesi. am legendarul da
miTiur wyaros ewodeba `ZuZuTa wyaro~. ZuZu Ta-
vad xom kosmosuri usasrulo sicocxlis sawyisia
uZlieresi. meZuZur axalgazrda dedaT Tu bavS-
vis aRmzrdeli zeciuri sicocxlis Tvisebis rZe
SeuwydebodaT, umal am wyarosTan ganibanebodnen
da garkveul droSi RvTis madli moevlinebodaT.
is am netar Tvisebebs dResac atarebs da gaagrZe-
lebs momavalSic. Sedegad, samSoblos meomar-
gmirebi da sadedoflo gogonebi ezrdeboda da
dResac sasaxelod umwifdebian mamuls.
Sua dRis Toxis tarze Semdgari, aelvarebu-
li mzis zesvlisas, qal-vaJi da deda _ qalbatoni
sando pirebTan erTad wmida ninos xSirtotebi-
an, sevdian mayvlovanSi estumrnen. dro gaxldaT
mayvlis mwifobisa da andamaturi suni trialebda
irgvliv... asketuri alagi SeZlebisdagvarad Can-
da mowyobili, magram mwiruli ganwyobileba da
ucxoTaTvis zeciurad mimzidveli netari sura-
Ti mainc ixateboda. RvTisnieri Tbil-keTili
misalmebis, locva-kurTxevisa da urTierTmo-
kiTxvis Semdgom, muqi Sindisferi, TeTrzolebia-
ni mandiliT mosilma qalbatonma, romelsac gul-
mkerdis ubeSi oqros jvari patiosani uelavda,
TavianTi mosvlis mizezi iberiis didedad movle-
nils Tavdaxrilma moridebiT moaxsena:
_ ager, Tqven winaSe mdgom RvTisSvilT, erT-
maneTi adamianurad SehyvarebiaT, wmida dedao, da
qristianulad daqorwineba swadiaT, xolo maTi
SeuRleba, amaT wlebSi SeiZleba Tu ara _ qveynis
wmindanisgan kanonier gadawyvetilebas moelian.
winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tqvengan daTqmul dros
daelodebian.
_ ramdeni wlisani arian, _ ikiTxa wmidanma
da ierusalimidan Camoyolili vercxlis jvars
emTxvia.
_ gogona Teqvsmetisaa, vaJi ki ocisa, _ moax-
sena qalbatonma.
_ uflis nebiT, kanonikurad mizanSewonilia
da ufleba aqvT qristianuli ojaxis Seqmnisa, _
iyo pasuxi, _ monaTlulebi Tu arian, qalbatono?
_ RvTis nebiTa da madliT gaxlavan, dedao.
_ axla ki SemodiT senakSi da marcxena mxares
dasvenebul vazis jvars eaxeliT, iloceT da sam-
samjer emTxvieT, _ TiTqmis eklesiur-kanoniku-
ri mowodebis kiloTi mimarTa wmidanma.
Semdgom gareT gamovidnen da mociqulTa
sworma isev gaagrZela maTi darigeba:
_ merme qal-vaJis mSoblebis SeTanxmebis Jams,
daniSnul bednier dRes, mcxeTis RvTismSoblis
saxelobis mcire eklesiaSi mobrZandnen, rome-
lic xuroTmoZRvar da qtitor mama ratis mieraa
agebuli. winaswar SematyobineT, Cemno sulierno,
raTa qorwinebis wmida ritualSi Tavadve miviRo
monawileoba. aqve gauwyebT, yoveldRe gvianobam-
de taZarSi brZandeba da RvTismsaxurebas ata-
rebs Rrmad morwmune da gamocdili moZRvari mama
iakobi, trapizunteli lazi, romelic did kon-
stantinopolSia ganswavluli da saeklesio ne-
bismier saqmeSi srulyofilad daxelovnebulia.
vimedovneb, eklesiaSi araviTari Seferxeba ar
eqnebaT RvTis gangebiTa da SewevniT jvari daiwe-
ron. axla ki, Cemgan es miiRon niSnad qristianuli
mTlianobisa, _ wmidanma orTaves bzis ulamaze-
si jvrebi gadasca iberiuli saxis CuqurTmebis,
ornamentebis da jvrebis mWreli ostatebis mier
gamoTlili.
sixarulisgan camde aRvlenilma qal-vaJma,
wmidanisgan dasaCuqrebuli jvrebiT da nakur-
Txi sanTlebiT, moulodneli gaaTkecebiTi pati-
viscemiT, ukiduresad aRfrTovanebulebma mra-
valjer madlobis gadaxdiT da wmidanis jvarze
mTxveviT uxilaobasaviT wmida adgili datoves.
xolo am ambiT gaxarebuli da bednieri qalbatoni
17
ol
e, №
2,
20
16
gafacicebiT, Rimiliani saxiT ukan miyveboda ax-
lad afrenili mercxlebiviT afrTialebul Tavis
gogo-biWs (uTuod vaJis deda gaxldaT).
gamravldiTo eris sakeTildReod, gamoTxo-
vebisas ase dalocao Seyvarebulebi keTilma ni-
nom da sanukvar sityvebs siamayiT gamoTqvamda
bednieri deda...
iberielTa mravalJamieri, mqadagebliseuli
cxovreba da WeSmariti religiur-sulieri kul-
tura qristes moZRvrebis gziT mtkicdeboda, mo-
ciqulTa sworis, wmidanis RvTiv gangebiT, daus-
rulebeli SromiT _ locviT, fiqriT, gancdebiT
da imedebiT...
momavlis, mravalaTaswlovani uhumanuresi
sarwmunoebiT keTilSobildeboda sruliad ibe-
ria-kolxeTi, egris-lazikidan dawyebuli kaxeT-
kuxeTis ukidures sazRvramde da wmidanis axlad
amosuli mziseburi brwyinvalebiT, albaniis sa-
xelmwifoc maRalsulieri TanmimdevrobiT qri-
stiandeboda, romelTa miwaze, mcire salocavni
bazilikebi ukve aRemarTaT iberielT da lazT,
bizantiidan axlad movlenil xuroTmoZRvar
ostatebs...
* * *
sulgrZelo, Rrmad morwmune megobrebo, isev
davubrundeT sofel bodbes legendarul, miT-
ursa da religiur wyaros wyals, sxeulisa Tu
fsiqologiuri daavadebebisgan nebismier adami-
ans rom kurnavs, gaaqvs tanis faruli da xiluli
sneulebani, rac warimarTeba wmida ninoseuli ze-
ciuri sulis gadmosvliTi gavleniT, romelsac
uflis RvTismSoblis da angelozebis umSvenie-
resi erToblioba mosavs. saxexatuloba gaxlavT
zesamyarodan uwyvetad mowodebuli saswauli,
mravalnatanji qveynis sulierad ganwmendis da
fizikurad gadarCenisa.
samyaros momwesrigebeli zeRmerTi TavSeka-
vebiT da Cafiqrebuli dumil-ganCinebiT misCere-
bia urTulessa da marad Seucvlel process...
usasrulobis umZimes kanonTan mimarTebaSi,
mxolod didi zneobriv meomruli Serigebaa saWi-
ro da meti araferi...
saocrebaa miwa da mismieri nervebmfeTqavi,
sisxlmCqefare sicocxle, maradiulia da misi
dausrulebeli ciklia mxolod RvTiuri...
rogorc adamianebSi xdeba sicocxlis gamrav-
leba da modgmis gagrZeleba, aseve mzisa da de-
damiwis urTierTobiT warmoiSoba mravalmxrivi
sicocxlis ganayofiereba (romelic yvelafris
dasabamia) _ gaCena mziuri afeTqebebiT. ucn-
auria, magram yvelasgan moZulebuli sikvdili
dReniadag amaragebs maTgan cas, mzes da dedami-
was. pirvels sulebiT, xolo meores _ ferfliT
(romlebic miwier sicocxleSi idumali gzebiT
isev CaerTvebian). esaa da es! da am saocar sa-
myaroseul CanarTebs ver gahqcevian mociqulebi,
wmidanebi, Soreuli saukuneebis filosofiuri
azrovnebis miuwvdomlebi: platoni, aristotele,
sokrate, homerosi, rusTaveli, dante, hegeli,
goeTe, Seqspiri, leonardo da vinCi, miqelanje-
lo da ainStaini, Tu yoveli drois mefeebi, impe-
ratorebi da legendaruli meomrebi...
rogorc zemoT mogaxseneT, verasodes ver ga-
neSoreba adamiani samyaros am uxilav, uzarmazar,
idumal, sada, umkacres, marad moZrav formas.
kolxeT-iberiis doneze mxolod ramdenime
ers Tu hqonia Sinagani sulieri Zala, dausrule-
beli siyvaruliTa da piradi SewirvebiT eerTgu-
la uflis maRali rwmenisaTvis. arc erT sxva ers
ar hyavs qristesTvis Tavdadebuli da msxver-
plad Sewiruli amdeni Svili. marto is rad Rirs
saamayod _ Cvens qveyanas ar hqonia bevri SemTx-
veva wmidani ewamebinoT, gamonaklisi adreul pe-
riodSi `SuSanikis wameba~ da XX saukuneSi, isic
gadamTielTa xeliT da fanatikuri ideologii-
dan gamomdinare... (ilia marTali).
amqveyniuri yovelive diaduris gadarCena
mxolod maRali rwmeniTaa. RvTiuri zesiyvaru-
lic xom, rogorc zemoT dagixateT, uangaro-
meomruli, romantikuli piradi sicocxlis Se-
wirvebiT miiRweva...
bodbis wminda savaneSi, Ramis myudroebisas,
macxovari gamoecxadebao Turme qalwul dedas,
RvTiuri darigebebiT da nugeSiT sulierad aZ-
lierebs iberiis miwas mibarebul mociqulTas-
wors, merme ufali uxilavi talRebiT zecisken
abrZandebao usasrulobaSi...
`gaeRviZa... wuTiT igrZno mSoblis sevda,
magram rwmena avalebda raodens?!
Tovli ido javaxeTis mTaTa zeda
da tyeebSi qariSxlebi bRaodnen...~
* * *
Soreuli gadmocemiT gveuwyeba: rodesac mo-
ciqulTa swors oficialuri Sexvedrebi hqonia
wmida mirian mefesTan, wmida nana dedofalTan,
qveynis didebulebTan, erTmorwmune ebraeleb-
Tan, ZirZvel asurelebTan, berZnebTan, aseve
uZveles qristian lazebTan, afxazebTan, svaneb-
Tan an adgilobriv morCil mrevlTan, wesisamebr,
qadagebisas Tu Cveulebriv gasaubrebisas, nawna-
vebs ukan Seikravda Turme. merme cisfer mandils
gadaifarebda da amdagvarad warsdgebodao maT
winaSe. ar hqonda mniSvneloba, qristiani, warmar-
Ti, cecxlTayvanismcemeli Tu mzis Tayvanismce-
meli idga mis winaSe.
* * *
madlmosil qristian aragvispirelebs, Rvi-
nisferi oruRela urmiT, saWmel-sanovage ZRvnad
mourTmeviaT mwyemsi keTilis samyofelSi. win
moxuci mamakaci da fexSiSvela biWi mouZRod-
nen axlad daWerili cocxali kalmaxebiT. urmis
SuagulSi dabmuli, tanxatula ulamazesi Sveli
sacodavad abrialebda SeSinebul Tvalebs. _ es
me?! ratom momiyvaneTo? _ ikiTxa wmidanma. _
dResaswaulze dagiklaven da Tqvens debTan erT-
ad miirTviTo, moZRvaro _ iyo pasuxi. _ momgva-
reTo axlos. keTili, velur-mistikuri cxoveli
miuyvanes deda iberiisas, warbeb asxepili cimcima
saxiT nazad moefera acaxcaxebul Svels, merme
cisferTokSebmuli arseba grZelsamosian ymaw-
vil stiqarosans gadasca da daavala, axlad aSe-
18
nebuli eklesiis siaxloves samudamod gauSviTo,
aucileblad midiT da qtitorsa da moZRvar mama
ratis acnobeT yvelaferio. Tqven mimarT ki, Cemo
suliero Zmebo, madlierebiT var savse da ufali
dagifasebT am Semowirulobaso. mxolod Cemi um-
orCilesi Txovna iqneba, mciredi Taflis da sanT-
lis garda upovrebs daurigeT yoveliveo.
dilis anTebuli mze caze kaSkaSebda da kos-
mosuri SeumCneveli cocviT lurji, usasrulo
gumbaTisaken miiwevda...
kalmaxebis vercxlisferi, wiTel-muqlur-
jad dawinwkluli mTvarisebri tani mzis Suqma
rom gaanaTa, ra mSvenieria es RvTivgaCenili da-
locvilebio, Tqva keTilma maswavlebelma da sev-
dianad Tavi daxara...
* * *
TiTqosda ar iyos gasakviri, magram ZaRli xom
adamianis uaxloesi megobaria, romelsac mra-
valmxriv azriani moqmedebebi gaaCnia.
soflis rCeuli didgula ZaRlebi, sxvadasxva
ferisa da asakisani, gamudmebiT wmidanis gverdiT
trialebdnen. aba, gaebeda rames an vinmes cudi
zraxvebiT patronTan miaxloeba, umal meomruli
erTianobiT daeseodnen. amdagvari cxoveluri in-
stinqti da wesrigi sufevda iq. maT jgufs Tvals
rom gadaavlebda wmidani, bavSviviT eRimeboda
da, _ eseni xSirad daapureTo, _ ityoda xol-
me. aseve, sakvirveli gaxldaT, nebismieri mxeda-
ri rom gaivlida wmida ninos siaxloves, cxeni
adamianiviT keTili TvalebiT umzerda. sanatre-
li mSvidoba da Sromis ganwyobileba idga mudam-
Jams wmidanis axlo Tu Sor garemoSi. dRiTidRe
keTilmosaobiT inaTleboda warmarTobisgan am-
Rvreuli da awiokebuli qveyana.
wmida qalaq ierusalimidan, uZvelesma qri-
stianma ebraelebma, Calis da vercxlisfereba
Tvinieri jori xatebiT, jvrebiT da SandlebiT
datvirTuli Camouyvanes da ZRvnad miarTves wmi-
da ninos. Rrmad morwmune adamianiviT morCili
da Wkvianiao es pirutyvi, RimiliT ambobda xalxi.
wmidani sadac ar gaemgzavreboda, mTaSi Tu barad,
ori erTguli ZaRli da es uwyinari jori yvelgan
dahyavda. zogjer, Sor gzaze mavali, afxazi az-
naurebis mier naboZeb patara tanis cxensac iax-
lebda xolme Tan.
wmida ezos pirutyvebs momvleli patroni
miuCines, xnieri, TeTrwvera iakobi. friad erT-
guli, keTili, mosiyvarule da Rrmad morwmune
moxuci mefis kariskacebma moiyvanes da megobru-
lad daariges, yvelanair mZime Tu wvril saqmeebSi
moemsaxurebi wmidans da mis uaxloes debso.
moxuci Rvinos da arays saerTod ar ekareboda.
dResaswaulebze Tixis patara sasmisiT dailoce-
boda da mxolod mcireds mosvamda. debTan sauba-
ri zogjer gauxangrZlivdeboda, magram yvela iq
damswre mokrZalebiT da RimiliT usmenda. iakobi
wmida ninos moZRvars uwodebda, am SemTxvevaSi
moxucs SeniSvnas aravin aZlevda. berikacma wera-
kiTxva ar icoda, magram amqveyniuri cxovrebis
da imqveyniuri sulierebis yovelive kargad es-
moda. ityoda, Tu rame gamegeba, piradi umZimesi
cxovrebisgan viswavle, warsulis amqveyniurma
tanjva-vaebam niaRvariviT Cems sxeulze gadaia-
ra, misgan dakoJril-gaJRenTili var mTlianad
_ sulis CaTvliT _ Cemo suliero debo, ma-
gram, sabednierod, umTavres WeSmaritebas Cemma
moZRvarma, wmida ninom mazaiarao! _ sixaruliT
aRiarebda xolme da gulmkerdze marjvena xels
miidebda. mere daumatebda, _ am xnis kaci gakvir-
vebuli var, Cvens wmida ezoSi cxovelebic rarig
keTili, Wkvianebi ariano.
_ ee, amaT laparaki ar ician, Torem saerTo-
dac yvelafers xvdebiano! _ Cailaparaka iakobma
da uZilaras, romelic gverdiT edga, Sublze mo-
efera. _ aba da mixedeT, amas uZilaobisa ra etyo-
bao, xumrobiT Caicina moxucma.
erTxel, saubrisas deda sidoniam berikacs
hkiTxa:
_ warmoSobiT sadauri xar, suliero Zmao ia-
kob?
_ Cveni winaprebis Zveli saxloba urbnisidan
gaxldaT, dedao, _ wyvetil-wyvetili fraze-
biT yveboda iakobi, _ mTeli ojaxi didebulebs
vemsaxurebodiT, romlebic warmarTuli da jo-
joxeTuri kerpebis erTguli Tayvanismcemlebi
iyvnen. bedSavi ufrosi Zma ulamazesi bavSvi iyo,
sami wlisa didi sixaruliT da aRtacebiT Sewires
gacs, gaimsa da umTavres kerps _ kaciWamia ar-
mazs... _ aq Txroba Sewyvita iakobma, qviTini au-
varda, maT win mowyvetiT daeca da ganwiruliviT
xelebs urtyamda miwas.
_ adeqi, wamebulo Zmao iakob da mravalgzis
iloce mamazecierze, suliwmidasa da Ze RvTisaze,
moixsenie Seni Zmis _ angelozis tanjuli suli.
_ anugeSebda deda sidonia.
deda wmidani erT adgilas idga uxmod da sev-
wm. nino. xatmweri rezo adamia
19
ol
e, №
2,
20
16
diani TvalebiT Sehyurebda samudamod tanjvami-
yenebul moxuc iakobs `gvixsen ufalos~ warmoT-
qmiT.
_ saZulveli kerpebisaTvis Cemi Sewirvac
rom ganizraxes, gongaxelebulma Tavs gaqceviT
vuSvele da gauval tyeebs Sevexizne. uulvaSo
biWi viyavi. mTebsa da tyeebSi davide bina, mglebs
TiTqmis davumegobrdi. nadirebi ar merCodnen.
aTeuli wlebi agre wvalebasa da tanjvaSi gava-
tare. zogjer, karga xniT, keTil msaxurTa oja-
xebs vekedlebodi. Cems vinaobas aravis vamcnob-
di, naxevrad munjiviT davdiodi. vuvlidi maT
saqonels, miwas vamuSavebdi. yovelTvis miyvar-
da cxovelebi, gansakuTrebiT ki ZaRlebi. isinic
Cem gverdiT trialebdnen. dedao sidonia, Tqveni
ZaRlebic Zalian keTilad da erTgulad meqcevian.
_ kacT megobrebma utyuari cnoba ician
adamianisa, Zmao iakob, borotsa da saeWvo zneo-
bis adamians ar ekarebian, zogierT moZule piro-
vnebaze ki pirdapir Setevaze gadadian. RvTiuri,
samarTliani instinqti marTavs am keTil arsebaT.
Cveno suliero Zmao, rom icode, maT erT-erT um-
Zimes religiur wels mtrebisgan daicves iberiis
mxsneli, _ Tqva deda sidoniam da ZaRlebs puris
natexebi miawoda. iakobi, jirkze Camomjdari,
gaocebuli usmenda deda sidonias.
_ suliero Zmao iakob, jorcxens rom daaba-
laxeb, mere mogiyvebi im urTulesi Semodgoma-
zamTris ambavs, fizikurad Tu SevZeli, miWirs
xolme gaxseneba...
iakobma isev ganagrZo Tavisi umZimesi warsu-
lis mogonebebi:
_ me arasodes mwamda Cemi patronis saSine-
li kerpebisa. mTeli cxovreba sxva raRacas ve-
Zebdi, miuwvdomels. Semdgom, gangebam Tqvenam-
dis momiyvana. axla ki vici, vina var da saiT mi-
dis Cemi sulis gza. TiTqos meored davibade
sruliad sxva, naTel qveyanaSi, madliansa da
sicocxlegadarCenil xalxSi. Tqven ki agaSe-
noT mamazecierma, macxovarma, RvTismSobelma
da angelozebma. uTuod wmida ninoa Cveni zeci-
uri mociquli da WeSmaritebis gzis maCvenebe-
li...
_ futkris movla-patronoba Tu iciT, keTi-
lo iakob?!
_ ara, dedao, me maT gavurbivar, radgan wlo-
biT tyeSi xetialisas, warmarTebs mSier-mwyur-
vali rom vemalebodi, zogjer Tafls varTmevdi
futkrebis ojaxs. aba, ra meqna, dedao! tyis xi-
liT, balaxisa Tu sxva mcenareebis fesvebiT da
TafliT vikvebebodi. xSirad, beberi xeebis fu-
RuroebSi meZina. erTxel, maTi ojaxi gavabraze
da futkrebi bzuiliT gamomekidnen, dauzogavad
damkbines da kinaRam suli amomxades. Rirsi viyavi
da, aki, damsajes, dedao!
* * *
sulierad deda sidoniasTvis ar iyo advili
imis moyola, Tu rogori sirTuleebi SeeqmnaT
warmarTebisgan gametebul-SeviwroebulT. wmida
nino TiTqmis miuval tyeSi, erT-erT xSirtotebi-
an da urTierTSi mWidrod gadawnul mayvlovanSi,
rogorc giambeT, saimedod dabinavda. Tavze xe-
laRebuli, abjarasxmuli da kbilebamde Seiara-
Rebuli fanatikosi warmarTebi tye-tye daZrwod-
nen, Tumca, sabednierod, wmidanis samyofels ver
agnebdnen. am dros RvTiuri, srulyofili modar-
ajeoba SvelodaT _ ZaRlebis jgufi, romelic
keTil mwyemss soflidan gamohyva, eniT aRuwerel
megobrobas, zebunebriv Tanadgomasa da Tavgan-
wirvas iCenda. ikiTxavT uTuod, saidan da rogo-
ro. diax, mwyemsebis tanmaRalma, jan-RoniT savse
ZaRlebmac miatoves patronebi, fara da am sas-
waulmoqmedi ZaRlebis jgufs SeuerTdnen. Cvid-
metive sxvadasxva ferisa da tanadobis ZaRli,
mayvlovanis irgvliv Seusvenebliv fxizlobda
da darajobda wmida patrons. zogjer RamenaTev-
ni, TavCaqindrulni Tvlemdnen. aba, gaebedaT maT
siaxloves mosvla mgelsa Tu romelime tyiurs,
umal erTiani ZaliT Seutevdnen da balans ayre-
vinebdnen. yoveldRe, orjer mainc, tyis aremares
Semourbendnen wkavwkaviTa da yefiT. axlomax-
lo soflebSi ki qristianma kacebma xma dayares,
veluri da usastikesi ZaRlebi momravlebula
tyeSio da iq Sesvla ukve did safrTxes warmoad-
genso. marTlac, gaborotebuli da sisxls mowy-
urebuli warmarTebi, maTi SiSiT, iqaurobas aRar
ekarebodnen.
hai dedasa, ganmanaTlebeli Cveni ierusalim-
Si rom ar iyos wabrZanebuli tye, bari da veli ase
ar aireodao, _ amgvari xmac dadioda xalxSi...
iyo SemTxvevebi, saeWvod SeiaraRebuli fexo-
sani umowyalod dakbines da isev ucxoebma Zlivs
gadaarCines Turme. sanukvar movaleoba boZebul-
ma ZaRlebma gareuli Rorebi da sxva cxovelebi
TiTqmis gadenes da monadireebs cxvirsac aRar
ayofinebdnen tyeSi. mxolod saZovarze gamoSve-
bul cxenebs SeeZloT Semosvla, isic _ ufro Sem-
TxveviT.
uZilara, TavZaRli, mayvlovanis Sesasvlel-
Tan idga. ukana fexebze mokecilma cisken yureba
da yefa Sewyvita, yuradReba mxolod irgvliv mo-
siarule ZaRlebze da garemoze hqonda gadatani-
li.
_ debo, sidonia da barbare, ZaRlebs puri Tu
aWameT?.. Tixis qvabSi wylis Casxma ar dagaviwy-
deT... _ xSirad gaigonebdiT wmida ninos Txovnas.
roca gaavdrdeboda, ZaRlebi jguf-jgufad
maTTvis sagangebod gamarTul sxvadasxva zomis
mayvlovanSi Secvivdebodnen da iqidan nerviuli
Rrena ismoda, Tumca mTeli Rame yurebdacqve-
tilni, instiqturi TadarigiT, wmida ninos mayv-
lovanisaken rigrigobiT iyurebodnen _ patrons
darajobdnen, erTgulni da uRalatoni.
dilaadrian, RvTivnaTel, mzian dRes bodbes
mezobeli soflidan sando pirebma sasmel-saWme-
li moitanes mozrdili kalaTebiT da ori doqiT.
yvelas gulze bzis jvrebi esvena. am dros aliaqo-
Ti atyda, mere erTiorad iqca, gegonebodaT, ZaR-
lebis jogia acvenilio. fafarayrilebma yefiT,
braziani RreniTa da kbilebmoelvare muqariT
sammag wreSi moaqcies SeSinebuli msaxurebi. sanam
mayvlovanidan wmida nino gamovidoda da keTili
RimiliT miesalmeboda stumrebs, manam mdgoma-
reoba ukiduresad daiZaba. merme rkinis jaWviviT
mkacrad Sekruli wriuli garemo TavisTavad moi-
Sala da ZaRlebic cxviris nervuli ceminebiT sx-
vadasxva mxares mimoifantnen. _ madloba RmerT-
so! _ da stumrebma Sveba igrZnes. erT-erTma
20
xnierma mamakacma daiCivla, RvTis gaCenilebo da
aqaurobis mcvelno, Tqveni sasmel-saWmelic ure-
via aqo. debs gaecinaT, wmida ninom ki keTilnarevi
TvalebiT gadaxeda ZaRlebs.
_ pirnaTlad ician maT TavianTi RvTiuri mo-
valeoba, _ Tqva deda sidoniam.
dilaobiT, rigrigobiT, xSir ekal-bardebSi
gaiqceodnen da cota xanSi, enagadmogdebulebi
TavianT adgilebs ubrundebodnen.
moRrublulsa da bnel Rames, wmidanis mayv-
lovanis siaxloves saSineli yefa, wivil-kivili
da gniasi atyda. Turme, make Zu mgeli SeuniSnavT
axlos moxetiale. grigaliviT avardnilebi da
gaxelebulebi Semoexvivnen, yvelaze yoCaRebi
ki ukve ZiZgnidnen ucxo tyiurs, gansakuTrebiT
tanmsxvili mecxvare ZaRlebi aqtiurobdnen. wmi-
da ninos droze rom ar mieswro, vin icis, rogor
damTavrdeboda, ueWvelad gagudavdnen da dagle-
jdnen gzaabneul sacodav nadirs. sanTliT xelSi
wmidanis gareT gamoCena da kudaweuli ZaRlebis
ukan daxeva erTi iyo. dafeTebuli, ferdebdasi-
sxlianebuli da TvalebSi cecxlanTebuli mgeli
elvis siswrafiT gaSorda iqaurobas.
_ daSoSmindiT, Ramis medgaro darajebo da
ar daedevnoT, TviTon ipovis Tavis gzas. is mgeli
CemTan boroti zraxvebiT ar movidoda. _ wmidan-
ma, rogorc adamianebs ise mimarTa gulaRrenili
ZaRlebis jgufs. uZilaram wkmutuniT Semourbi-
na yvelas, Subli da tuCebi auloka TiToeuls...
merme erT-erTma yurebCamoferTxilma Calisfer-
ma ZaRlma cas miSverili sisxlisferi Ria xaxiT,
mgluri ymuiliT aiklo iqauroba. ra iyo es, ra
gangaSia?! albaT TanaugrZnobso Tavisi winapris
beds, gaifiqres gakvirvebulma debma. maSinve mwy-
emsis didi ZaRli mivida masTan da cxvir-pirTan
Seuyefa mWeqare xmiT. SeSinebuls, amis Semdeg,
aRar gaumeorebia amgvari mglur ZaRluri sti-
qiuroba. moxda kidev erTi uCveulo movlena _
yovelTvis mousvenari axalgazrda TeTri ZaRli
moulodnelad RamiT gaiqca da bodbeSi Cairbina.
Tavis ezoSi rom Sevida, wkmutuni daiwyo. oja-
xis wevrebi, didi da patara gareT gamocvivdnen.
Cveni TeTra movidao, ikivles bavSvebma da puris
natexebi aWames. moferebiT guli rom ijeres, xa-
lisiani ZaRli isev gaiqca. ra Tqma unda, patronma
kargad icoda Tavisi ZaRlis adgilsamyofeli da
arc ki dauZaxia saxlSi Semodio. TeTram Cabnele-
bul sofels Suka-Suka Semourbina uxmod da isev
tyeSi gauCinarda Ramis landiviT. Cveulebriv
adamianisTvis namdvilad Zneli misaxvedri da
misawvdomi iyo am Wkviani ZaRlis amdagvari moqme-
deba, is, Tu risTvis Caidina es yovelive.
* * *
wmida mirian mefis sasaxlis da didebulTa
samzareulos sakuWnaodan, meWurWleTuxucesTan
SeTanxmebiT, xalxis sanaTlavad spilenZis ori
didi qvabi wmidanis senakis ezoSi SemoabrZanes
da gansazRvrul adgilas daasvenes. erT-erT qv-
abze, maRali ostatobiT, warmarTuli Sinaarsis
scenebi iyo gamoreliefebuli; xolo meore qvab-
ze, marjvena da marcxena zeda mxares gamosaxu-
li, marTlac rom Sedevri gaxldaT portretuli
goreliefisa; ueWvelad antikur berZnuls war-
moadgenda es didi xelovneba, naqandakari.
wmida maRal morwmunem gulmodgined daaT-
valiera qvabebi da orive ukan, uvneblad waabrZa-
neTo Tavis adgilas. uTuod eqnebaT sufTa zeda-
piris mqone didi WurWlebi da maTgan romelime
saRamomde gvaTxovono. marTlac, maTze ufro
mozrdili ori brtyelZiriani, uZvelesi spilen-
Zis qvabi moabrZanes da daniSnul adgilas daasve-
nes. CvenTvis misaRebi da dasaSvebia orTave, Tqva
sarwmunoebis winamZRolma. upirvelesad aq, ezo-
Si, patara bavSvebi, xnieri qalebi da moxuci ma-
makacebi moinaTlebian. merme dalocvil mdinare
mtkvars veaxlebiT mTeli eriT da ber-monazvne-
biT, _ brZana wmida ninom.
SabaTis dRe gaxldaT naTlobis saxalxo
dResaswaulad gamocxadebuli. dilidanve wyliT
savse kasrebiT datvirTuli oruRela urmebi
senakis ezos kars moadga da ucnauri qristianu-
li gamococxleba daiwyo.
_ sadauria, wyali romeli mdinarisaa? _
ikiTxa wmidanma.
_ Tergisaa, _ moaxsenes meurmeebma.
_ SesaniSnavia, mixaria suliero Zmebo, _
mouwona maT da mSobliurad waaxalisa, _ gaav-
seT qvabebi! da isev wadiT axali wylis mosatanad.
ra Tqma unda, Tqven-Tqvens gasamrjelos dResve
miiRebT (samefo xazinidan garkveuli odenobis
Tanxa gamoyofili hqonda wmida ninos sazogadoe-
bas, es eklesiaTa mSenebloba iqneboda Tu aseve
didi da patara xarjebisTvisac). Cvens rwmenis
madls, siyvaruls, sulier Tavdadebas da nebis-
mier samsaxurs RvTis mimarT Tqven winaSe araso-
des davrCdilavT, Cveno moZRvaro da dedao, _
iyo pasuxi mcxeTeli meurmeebisa.
_ madloba Tqvenda! _ am sityvebiT ezoSi
gaiara wmidanma. netarRimilma gadauara wmida ni-
nos da misi sxeulidan Suqi gadmoiRvara varskv-
laveTuri _ uCrdilo, am saocreba sinaTlis wy-
aros bolomde ver gaarkvevdi adamiani...
qalaq mcxeTaSi saerTaSoriso, didi reli-
giur-ritualur-istoriuli naTloba iwyeboda.
xalxis uwyveti rigi dadga, uamravi ZuZumwovara
Cvilis tirilis xma gaisma. yvela Taobis adamian-
ebs moeyaraT Tavi, sami axalgazrda mRvdeli da
erTi diakvani exmarebodnen wmidans.
deda wmidanTan ufro patarebi mihyavdaT mo-
sanaTlavad da rigi idga sxvadasxva xnovanebis
xalxisac...
konstantinopolidan biWvinTaSi stumrad
CabrZanebul berZen episkoposs, warmoSobiT asu-
rieli mRvdeli axlda. xolo svimon kananelis sa-
xelobis eklesiis winamZRol afxaz arqimandrits
wuTi wuTze mcxeTaSi moelodnen. uamindobis
gamo, droulad ver gadmolaxeso lixis isedac
gauvali mTa, _ ityobineboda afxazi malemsrbo-
li, tanmorCil cxenze amxedrebuli, romelmac
ficxlad isev uku ibruna piri...
RmerTo, gaaerTiane Cveni qveyana! qristiano-
bav, mxolod Sen unda SeZlo es... mTeli ulevi gza
TavisTvis fusfusebda naadrevad WaRaraSeparu-
li malemsrboli...
modiodnen bejiTobiT da iberiis dedaqalaqs
uaxlovdebodnen rogorc saqristianos maRali
rangis stumrebi, aseve Cveulebrivi soflis mSe-
nebeli xalxic.
21
ol
e, №
2,
20
16
stumrebSi, romlebic ver eteodnen wmidanis
ezoSi da mimdebare quCebSi, Cumi urTierTmoTqma
dairxa, dRes ori mogvi da sami yofili, aw momna-
niebeli qurumic inaTlebao _ gakvirvebuli da
cnobismoyvare mrevli iqiT-aqeT iyureboda. erT-
erTma moZRvarma axalgazrda mxedrebs gadaula-
paraka, Tqven-Tqveni bedaurebisaTvis samkerde
spilenZis an brinjaos jvrebi daamzadebineTo
eklesiasTan moRvawe iuvelirebs. maTgan Tanxmo-
ba miiRo mRvdelma... am uTvalav xalxSi, naTlie-
bis mxiaruli da bednieri saxeebi iqaurobas mo-
mavlis axali sicocxlis elfers matebda, xolo
mosanaTlavebis gaognebuli gamoxedvebi, raRac
zeciuri momavali idumalebis suraTs xatavda.
jer warmoudgenel bednierebis molodinSi idga
yoveli maTgani. romeli erovnebis xalxi ar ireo-
da aq _ iberieli, somexi, asureli, berZeni, arabi,
albaneli, sparseli, ramdenime iberieli ebraeli;
mokrZalebiT dadiodnen Rrmad Cafiqrebuli Cr-
dilokavkasielebi. guSino, lazebis, egriselebis,
svanebisa da afxazebis calke jgufi Camosulao
kolxeTis qveynidan; yvela maTgani, moZRvar ra-
tis mier aSenebuli eklesiis ezoSi daubinavebi-
aT Tav-TavianTi karvebiT. lazebs, egriselebs
da afxazebs wre SemourtyamT svanebisTvis, rom-
lebic cidan momdinare mobubune simRerebs gal-
obdnen.
svanebi ukve Camosulano, amcnes marad Cafi-
qrebul da saqmian deda patrons. netarebiT isev
gaeRima:
_ vicodi, asec moxdeboda, zecasTan yvelaze
axlobeli adamianebia svanebi, amitomac ar akli-
aT maT samyaroseuli siwminde da mzis sxivmosi-
leba. mtrisgan daumorCilebeli wmida giorgis-
euli xalxia svanebi. _ wmidanis marTali sityva
iyo beWedi, aseTi gaxldaT daxasiaTeba Sinaganad
mtkice da guladi svanebis mimarT...
qristianuli da araamqveyniuri, zemadlmosi-
li saocari movlenebi xdeboda iberiis mravalci-
vilizaciagamovlil wmida qalaqSi...
am didsa da istoriul dRes, wmida ninos grZe-
li, sadResaswaulo, Savisken midrekili Sindis-
feri kaba ecva da Tavisi marad ganuyreli vazis
jvari epyra xelT. muqi cisferi mandili mWidrod
Seekra da Sublze idumal qristianul saTnoe-
bis xazs xatavda (erT-erTi monazoni ganuyre-
lad wmidanis gverdiT trialebda). zRva xalxSi,
rogorc mze ciur Tanamgzavr sxeulebSi, ise
mkveTrad gamoirCeoda (Sesvenebis dros am saxiT
gamoiyureboda).
didi da patara wmidans siyvarulisa da ime-
dis keTili TvaliT misCereboda. axalTaxal, Savi
atlasis kabebSi da mandil-mosasxamebSi gamowyo-
bili sandomiani saxis sulieri debi netari Rimi-
liT egebebodnen xalxs, mokrZalebiT gverds umS-
venebdnen wmida ninos da sadResaswaulo garemoc
zeciurad Seivso maTgan.
wmida mirian mefes da wmida nana dedofals
moaxsenes, wmida ninos didi saerTaSoriso naT-
loba aqvs dReso. ramdenime dRis win, oficialu-
rad gafrTxilebulni iyvnen, magram samefo oja-
xis Tavidan Sexseneba aucileblad CaTvales. eama
es yovelive mefebatons da armazis mTebisken Ri-
miliT gaeqca Tvali.
arnaxuli sandomiani sikeTiT, siyvaruliT
da RvTiuri suliT damSvenda iberiis uZvelesi
dedaqalaqi _ mcxeTa, Soreuli istoriis TiTq-
mis umniSvnelo, daRlil-gaxunebuli kadrebiRa
dafarfatebda uxilavi.
amdagvari saxalxo zeimi mcxeTas jer ar ax-
sovda, misi mistikuri foni mxolod rwmena, siy-
varuli, sikeTe da uzomo imediT savse sixaruli
iyo. kosmosuri sxivZala mofenili da reliefu-
rad Cazneqili miTologiuri qalaqi zeciuri mad-
liT ivseboda.
konstantinopoleli xanSi Sesuli berZe-
ni episkoposi, asureli mRvdeli da biWvinTeli
afxazi arqimandriti, TavianTi mxleblebiT, mc-
xeTas ukve Camosuliyvnen. mefis sasaxlis misa-
Reb darbazSi stumrebi Rirseulad miiRes da maT
Soris rCeuli delegacia ucxoelebTan erTad.
Semdeg Tbil ganwyobilebiani trapezi gaimarTa
mxiaruli, magram sityvaZunwoba SeimCneoda. Sua-
dRisas mefe _ wmida miriani da wmida nana dedo-
fali, stumrebTan erTad, wmida ninos estumrnen.
masobrivi naTloba mimdinareobda, RvTivmad-
liani. didi pativiT da mowiwebiT Sexvdnen wmi-
da ninos. wmidanmac ar daiSura diaduri mimarT-
va, megobruli urTierTmokiTxva da mxurvale
locva-kurTxeva. fexze idga didi da patara. mer-
me wmidanma gamoacxada naTlobisSemdgomi msvle-
loba da mefis ojaxi _ maRali Rirsebis stumre-
biT, eri da ber-monazvnebi mdinare mtkvrisaken
daiZrnen. Sebindebamde jer arnaxuli, gaugonari
da warmoudgeneli sulieri formisa da xasiaTis
naTloba mimdinareobda.
calke, mdinare mtkvris moxerxebul napir-
Tan, konstantinepoleli episkoposi, biWvinTeli
arqimandriti da asureli mRvdeli Seusvenebliv
naTlavdnen nebismiers _ rigiT momdgars.
mdinaris dinebis dasavleTiT, xalxidan mo-
SorebiT, daaxloebiT orasi metris zeviT, axal-
gazrda moZRvars, ierusalimidan CamobrZanebu-
li, didi vercxlis jvari ekava da xalxis naTlo-
bisas sufTa wyalSi abanavebda, xan CayvinTavda,
zogjer iqiT-aqeT kalmaxiviT acuravebda da
agrerigad, saguldagulod nakurTxi mdinare
laRad moedineboda, xalxisTvis mohqonda si-
xaruli, sikeTe, madli da WeSmariti rwmena.
dRes nebayoflobiT inaTlebodnen, samxreT-
aRmosavleTis qveynebis qristianobaze Semdgari,
ukeTilSobilesi adamianebi.
Soreuli, mravlismetyveli dumiliT imzire-
boda odnav moRuSuli armazis mTa. deda wmidanma,
mcxeTis mTel legendarul sivrce-garemos jvari
gadasaxa, Cafiqrebulma da SeumCnevlad mtkiced
SublSekrulma.
mSvidi, savse mTvare aRmosavleTidan amo-
curda saukuneebis win macxovrisgan naTlobami-
Rebuli. RamiT, garkveul dromde, wmida mirian
mefis sasaxleSi didi trapezi gaimarTa, xolo
eklesiis ezoSi, sadac kolxeTis qveynis stumrebi
iyvnen dabanakebulni, uzarmazari saxalxo zeim-
dResaswauli moewyo.
brZenma ninom, samefo sufraze, maRali Rmer-
Ti, RvTismSobeli da angelozebi daloca; moi-
xsenia macxovris saflavi, mcxeTaSi sveticxo-
velTan dafluli kvarTi, mociqulebi, wmidanebi,
msoflios marTlmadideblur eklesiaTa saWeT-
mpyrobelni, Semdeg episkoposebi da samRvdelo
22
pirni, ucxoeTidan Camosulni, agreTve biWvin-
Teli episkoposi, ujarmisa, mcxeTisa da fazisi-
sa... Semdgom wmida mefe-dedofali, erTmorwmune
imperatori bizantiisa uganaTlebulesi da uke-
TilSobilesi dedofliT; stumrebi da, rogorc
mogaxseneT, samRvdeloeba, mrevli, dRevandeli
naTlobamiRebulni, Camosulebi kolxeTis da som-
xeTis saxelmwifoebidan da, Semdgom amisa, mefes
TxovniT mimarTa: _ momeciT ufleba, mefeo, aw ki
dasavleTel, zRvispirel stumrebs SevuerTde da
davlocoo.
Rirsi deda nino sulieri debiT da moZ-
RvrebiT rom gamoCnda eklesiis ezoSi, sixaru-
liT cas ewia xalxi. gaixara orive mxarem.
araferi ukvirda macxovars, mxolod dinjad
_ RvTiurad adidebda mociqulTa swors wmida
qalwul ninos...
arqimandriti biWvinTidan moridebiT eaxla
wmida ninos da moaxsena: _ sulanTebulni moge-
lian, dedao, dioskuriaSi, arqeopolisSi, fazis-
Si, uZvelessa da did qalaqebSi kolxeTisa qri-
stiani afxazebi, egriselebi, lazebi da svanebi.
yoveli maTgani Tqveneuli da uflismieri madlis
molodinSi gaxlavan. aseve, wmidano, TqvenTvis
Ria iqneba qadagebisTvis fazisis akademiis audi-
toria-kaTedralebi.
_ madlobas vwirav yvelas da momavalSi Za-
lian minda, suliero Zmao, uflis nebiT Cavide
kolxeTSi _ Cemi kabadokiis uaxloes naTesaur
qveyanaSi da viqadago ieso qriste-mxsnelis caTa
da miwaTa maamebeli moZRvreba, Tu tanis simrTe-
lem Semiwyo xeli. xolo Cemi locva da siyvaruli
maTdami usazRvroa moZRvaro da yovlad miegebos
sikeTiT savse xalxs...
* * *
wmida nino kabadokielis samaradiso gansas-
venebeli da qristianuli wmida saZvale _ bodbe,
romelic wmidanis cxovrebis da moRvaweobis pe-
riodSi jansaR adamianTa sacxovrebel sivrces
warmoadgenda, samefo qalaqis, ujarmis Semdgom,
mravalmxriv warmatebuli da zneobrivad maRali
kaxelebiT yofila dasaxlebuli. aqedan gamomdi-
nare, mociqulTaswori bodbes wmida qristianul
adgilad miiCnevda, magram damaRonebelia, rom
wmida ninoseul bodbeSi gametebiT aqtiurobd-
nen Soreuli soflebidan da qalaqebidan mtru-
lad SemoRweuli utexi da WeSmaritrwmenaSeuva-
li warmarTebi. maTi ukiduresad gaborotebisas
wmida ninos Zalauneburad, piradi usafrTxoe-
bisTvis, ukacriel tyeSi uxdeboda gaxizvna. aseT
dros wmidans mxecebis, qvewarmavlebisa da mtace-
beli frinvelebis SiSi ar hqonda. ufro im adami-
anebs gaurboda, romelnic uazro warmarTuli
fanatizmiT iyvnen Sepyrobilni. xolo religi-
uri ukuRmarTobiT dasneulebulTa gankurne-
bas garkveuli dro undoda, zogjer xangrZlivi.
maTgan devnil wmidans TveobiT uxdeboda mayv-
lovanis xSir da mWidrototebian buCqebSi mSvidi
locvebiT kolxuri xoxobiviT frTxili ganmar-
toeba. wmida nino rogorc ki mayvlovanSi gada-
vidoda, maSinve qristianebi xmas gaavrcelebdnen
warmarTebis gasagonad, wmida nino ierusalims
gaemgzavrao, an kabadokiaSiao _ Tavis samSoblo-
Si. ase gaazrebuli dro borotebas adunebda an
idumali xerxebiT kurnavda...
igavmiuwvdomeli ninos amdagvari moRvaweo-
bis yoveli daZabuli dRe iberia-kolxeTis gaqri-
stianebis mZime warsulis mogonebebad yalibde-
boda. mociqulTasworis mowameobrivi cxovrebis
legendadqceulma istoriam unaklo sxivosno-
biT Cvenamde moaRwia da ukeTilSobiles wmida
nino kabadokielze Seiqmna saxarebiseuli miTebi
da legendebi qristianuli urTulesi periodis
istorianisa, romelic oTxi saxarebasaviT marTa-
li da cxovrebiseulia.
sarwmunoebis maswavlebeli keTil ganma-
naTleblad CamobrZanda kabadokia-israelidan;
uflis da RvTismSoblis davalebiT Camoasvena
qristianuli moZRvreba RvTiuri kanonebiT da
samyaroseuli progresiT Seqmna sruliad axali
iberiul-kolxuri qristianuli civilizacia...
* * *
Cvenken moweul droSi uflis, mariam RvTis-
mSoblis, angelozebis, mociqulebis da wmida ni-
nos morwmuneTa saficar bodbeSi, wmida giorgis
saxelobis eklesiis simyudroveSi momxdara sak-
virveli SemTxveva. saRamos wirvis Semdeg, ro-
desac eklesiis kari iketeboda, Rrmad morwmune
Tormeti wlis gogona mimalula wmidanis safla-
vis marmarilos qvis svetTan. uerTgules norC
mrevls koWebamde TeTri kaba ecva, lurji feris
fexsacmelebi da TovliviT qaTqaTa Tavsaburavi
exura. ulamazesi da saTno saxisa gaxldaT keTil-
morwmune, sevdiani farTo Taflisferi Tvale-
wm. nino. xatmweri rezo adamia
23
ol
e, №
2,
20
16
biT, fermkrTali-vardisferSeparuli pirisaxiT,
mrgvali, Rimilnarevi tuCebiT, odnav boloeb-
daxrili mkveTri warbebiT da xSirTmiani sqeli
wablisferi nawnavebiT. amdagvarad qmnil jansaR
sxeulSi qristianuli unazesi suli Casaxuliyo.
RamiT, netar ninos gansasvenebel ekvders viwro,
rkinis milebCayolebuli sarkmlidan mTvaris
vercxlisferi mSvidi Suqi anaTebda. zogjer, um-
Tvarobisas, varskvlavmravali cis mcire naTeba
efineboda iqaurobas. xolo bnel, Rrublian Tu
avdrian amindSi wmidanis saflavi Tavadve asxi-
vebda kosmosuri idumalebiT da sarkofagidan
sruliad gansxvavebuli Suqi amodioda. am gare-
moSi ganmartoebuli da bednieri gogona, miwier
sisrules mowyvetili da sulgametebuli, saaTo-
biT loculobda, cremlebs Rvrida da TvalTagan
nawvimar-cremliTve dambali TeTri abreSumis
materiiT saflavis marmarilos zedapirs mofe-
rebiT banda, efusfuseboda da Cumad qviTinebda.
meore mSrali materiiT ki aSrobda, asufTavebda
da ase meordeboda gaTenebamde. zogjer daRli-
lsa da kedelze miyrdnobils wuTierad CaeZine-
boda da CalisferfrTiani, naTeli cisferi ange-
lozebi ecxadebodnen, irgvliv zeciuri unazesi
galobiT rom dafrinavdnen.
meore dRes, diliT, rogorc ki eklesiis kari
gaiRo, gogona mSvidi niaviviT uCumrad gamovida,
Semdeg sayrdis darbazSi macxovris oqrosfer
xatTan didxans idga da mdumared loculobda
fermkrTali, TvalebCawiTlebuli, TeTri Tavsa-
buraviT dafaruli. mowiwebiT wmida xats emTx-
via, pirjvari gadaiwera, daRlil-daqanculi
saydridan Tavdaxrili gavida da saxlisaken mi-
maval gzas dinjad gauyva. mSoblebs egonaT, wu-
xel Rame Tavis gaTxovil dasTan darCao, radgan
xSiri iyo aseTi SemTxveva. Svilis mier maTi gau-
frTxilebloba farul eWvebs ki badebda, magram
amdagvari movlena isev rom ganmeorda, rwmenaa-
tacebuli patara Tavad moego gons da dedas
gulwrfelad gaumxila yvelaferi. keTili da Rr-
mad morwmune mSobeli Tavis asuls morCilebiT
unaxavda ucnaur saidumlos, romlis ukan nervu-
li da eklesiis mkacrkanonebasxmuli problemebi
idga... merme dedam Tbilad da mozomilad daariga
Svili, aw ki magre ar gaakeTo, geTayva da eklesiis
wess-kanons nu daarRvev, wmida ninosTan dRe ilo-
ce ramdenic geneboso. Tavdaxrili gogona dumda
da yuradRebiT usmenda. amouxsneli iyo norCi
mrevlis aseTi moqmedeba, radgan veravin daadgen-
da, Tu ra zomis da formis siyvarulidan modioda
yovelive. miniSnebiTi saxelis darqmevac gaWir-
deboda, miwieri iyo Tu Tavisufal-samyaroseu-
li, romelic Tavisi uxilaobiT yvelgan gamavalia
da yovlismomcveli...
rwmena da siyvaruli ufalze, RvTismSobel-
ze, angelozebze, mociqulebze, mociqulTa swor-
ze da wmidanebze gulmarTal Sewirvas saWiroebs...
xSirad ufiqria Rrmad morwmune gogonas, es
codviT savse qveyana da misi daundobloba rom
ara, xom ar ajobebda Ria cis qveS yofiliyo wmida
asulis saflavi; TavisuflebaSi, rogorc wmida
mataTas, wmida daviT aRmaSeneblis, wmida Tamar
mefis, romlis adgilmdebareobis saidumloeba
mxolod zecam da miwam icis. Ria cisqveSeTSi gans-
veneba xom pirdapirkavSirSia varskvlaveTTan,
RamRamobiT feradi ciuri sxeulebi rom daa-
Tovs, dRisiT mze mcxunvare sxivebiT ganbans. mT-
vare alersiT sasTumalTan ros daujdeba, frin-
velebi, cxovelebic moinaxuleben mis saflavs.
merme, gazafxulis wvima, zafxulis, Semodgomis,
zamTris TeTri Tovlis mistikuri safari da awe-
wili qaris xetiali. es xom wmidanis pirveladi,
siymawvilis iberiaa da momavalSic, aTasobiT
wels, mxolod am saxiT unda icxovros, dRevan-
deli sruliad iberia-kolxeTis miwasTan erTad,
uTuod mwyemsi keTilis sulic am azrisa iqneba _
fiqrobda gogona, magram codvilianobas da uR-
merTobas ra SeaCerebs. aba, naxeT, borotTagan
daviT garejis TvalebdaTxrili freskebi... al-
baT, sifrTxilisTvis ase jobiao, am daskvnamde
midioda Wkviani qalwuli. maTi _ uborotesTa
SiSiT planetac SesafuTi ar gagvixdes xolmeo...
Semdeg, wmida ninos jvris formis jvari ubidan
amoabrZana da samjer emTxvia...
RmerTis, RvTismSoblis, mTavarangeloze-
bis, mociqulebis, mociqulTasworis, wmidanebis
da eklesiis sulieri siyvaruli qristianul wes-
rigs, zneobriv qmedebas, srul gambedaobas da
Tavdadebasac moiTxovs...
efemia erqva Turme im RvTisnier bavSvs. gark-
veuli wlebis Semdgom, gogona rom wamoizarda,
religiurad ganaTlebuli da eklesiurad mowi-
fuli, bodbes wmida ninos saxelobis dedaTa mo-
nasterSi monazvnad aRukveciaT da misTvis deda
nino daurqmeviaT...
* * *
ufali, RvTiur siyvarulze aRmocenebul
idumalebamosil, ucnaur moqmedebebs kanonierad
miiCnevs, gamorCeulad movlenilT patiobs da
ndobiT miutevebs...
qveynad didi ridi da SiSi ki hqondaT isev
aRmdgar warmarTebs da mzis Tayvanismcemlebs,
magram maTi dajgufeba safrTxes warmoadgen-
da wmida ninosTvis. sifrTxile marTebdaT wmi-
dans, mis debs, mRvdlebs, aseve erTgul mrevls,
amitom meramdened aucilebeli Seiqna wmidani
droebiT gauval tyes Sefareboda, igi erT-erT
RvTivkurTxeul mayvlovanSi dabinavda da yovel
qristianul locvas Tu dResaswauls iq ixdida,
iqidanve ugzavnida saidumlo miTiTebebs mcxe-
Tis, ujarmisa da bodbis moZRvarT da mrevls.
zamTari dgeboda, susxiani amindebi sirTu-
leebs qmnida. cxovelebi da frinvelebic auci-
lebel samzadisSi iyvnen, zogi bunags imzadebda,
qvewarmavlebi miwisqveSa xvrelebs avlebdnen,
frinvelebsac hqondaT TavianTi sazrunavi _ bu-
deebis mowesrigeba. Tanamdgomebs wmida dedasTa-
nac mohqondaT cxvris, daTvisa da xbos tyavebi,
aucilebeli samzadisi aqac iyo saWiro. wmidans
uxeSi bewvisgan damzadebuli kiliki ecva, rome-
lic mxolod asketebs emosaT... merme gauaresda
amindi _ qari, TovlWyapi da wmidani avad gauxda
misgan xsnil qveyanas. sulier debs saidumlo bi-
likebiT mohqondaT Tafli, sxvadasxva saWmeli,
sasmelad _ wyaros wyali. RvTismSoblis dobil-
moswavle, mayvlovanis axlos, mwvane foTlebs
krefda, rCeuli balaxis Zirebs moipovebda, Semd-
gom mocisfro qvis CaRrmavebul masaSi mogrZo,
TeTri qvasanayiT sresda, gulmodgined daamuSa-
24
vebda da maT nayens miirTmevda. nel-nela gamom-
jobinda, magram daZabuli situaciis gamo, wmida-
nis sofelSi dabrunebis imedebi ar Canda.
ukve garTulebul dros, misi mdgomareobis
Sesaxeb, xma miawvdines wmida mirian mefes. iberi-
is mbrZanebeli aaRelva am ambavma da im dResve
salome ujarmels, _ miiRe saswrafo zomebio, _
SeuTvala. mefem ixmo Tavisi sardali, mxne, devi-
viT vaJkaci da misca gankarguleba, dauyovnebliv
gaeyvana laSqari da mTlianad bodbisa da ujarmis
midamoebi mSvidobiani svliT daeTvalierebina.
da Tu SeniSnavdnen warmarTebs an saeWvo adami-
anebs, gamoeZiebinaT, samefo kanonis meoxebiT
dasasjeli daesajaT, zogni ki, ufro mcired san-
doni, qristes rjulze moeqciaT, Tu arada ga-
nedevnaT qveynidan; Semdgom, saimedod mowesri-
gebul da ukeTurebisgan gawmendil sofel bod-
beSi daebrunebinaT mxolod salome ujarmelis
TaosnobiT, romelic iyo wmida ninos uaxloesi
megobari da erTmorwmune mematiane.
mayvlovanis dacul samalavSi yofnisas, mcxe-
Tis gareubanSi iqneboda wmidani Tu bodbis gau-
val tyeebSi, yovelmxriv Seswavlili saidumlo
bilikebiT mosul, sanovagiT datvirTul uerT-
gules debs, garkveuli droiT Tavisas aCerebda.
sulierad bednieri, wmida maswavleblis qadage-
bebs usmendnen da locvebSi atarebdnen dResa
da Rames... wmidani ieso qristes Sobis istori-
is scenebs yveboda gauTaveblad da misi mosmena
arasodes iyo mosawyeni, ise, rogorc madlmosi-
li xatis yureba da locva. mexsierebiT kiTxu-
lobda, beTlemis gamoqvabulis bagaSi gadama-
lulebi, rogori SiSiT, xifaTiT da gancdebiT
cxovrobdnen yrma ieso, mariam RvTismSobeli
da gamzrdeli wmida iosebi. wmidans Tavisi xa-
verdovani, dinji xmiT da mokle pauzebiT, wmida
ojaxTan angelozTa saocreba stumrobaze usas-
rulod SeeZlo saubari. Semdgom farTod Tva-
lebgaxelili, qadagebis doneze, TiTqos etrats
kiTxulobso, mogvTa mosvlaze da Tayvaniscemaze
saubrobda _ maT gaognebaze, roca ixiles TeTr
zewarze mwoliare, laRad motitine SiSveli _
yrma ieso, gamTeniis varskvlaviviT Suqs rom ga-
moscemda. sanukveli saocrebis xilviT mogvebs
sunTqva SeekraT, marjvena majiT TvalT aifares
Turme da tanT warmtaci Jruanteli SeeyaraTo...
bibliur Temebze saubriT, sulieri debi Rameebs
aTenebdnen. yoveldRe Svidi locva xom mtkice ka-
noni iyo. wmida nino mgznebared uambobda yvelas
Tormet mociqulTa mowameobriv moRvaweobaze
da macxovris saswaulebiT Semkul swavlebaze.
wmidani SuaRamobiT wmida giorgis mowameobriv
cxovrebas Tvalcremliani ixsenebda da bolos,
daCoqili locvebs aRavlenda... keTili wmidani-
Svili xSirad igonebda dedas _ wmida sosanas da
gmir mamas _ wmida zabilons, did mowames, rome-
lic Soreul udabnoSi asketur berad aRkvecili,
locviT da uflis siyvaruliT, miwis ukacriel
zedapirze gamqral-dakarguliyo. am dros lapa-
raks Sewyvetda marad keTili nino da gulSeRone-
buliviT, miwaze dayrili gamxmari balaxis sawol-
ze, TavdaRma dawolils mieZineboda da Semdegi
_ rigiTi locvis Jamamde uZravad iwva. maTSi
(debSi) ki dumili Camovardeboda, mSvidi...
tyis ukuneT Rames, patara, erT dros wiTel-
RvinoCanayeneb qvevrSi Casaxlebuli, anTebuli
sanTeli uTeniamde wmida sulTa da angelozTa
momxmobad bJutavda. maSin, mayvlovani ukve war-
moadgenda, Ria cis qveS brZen da keTil ninos mier
daarsebul mcire sasuliero arqaul da isto-
riul akademias, romelic RvTiuri siyvarulis
mxurvale cremliT gaxldaT ganbanili...
calTvala, xelfexdamtvreuli, boRmaavsili
eSmaki, qveynad koWlobiT daeTreoda...
* * *
dedamiwaze adamianebi, pirvelyofili
cxovrebis ganviTarebidan moyolebuli, velu-
ri azrovnebiT da cxoveluri instinqtebiT ata-
rebdnen wuTisofels. dReniadag Sescicinebdnen
cas da SiSiT egebebodnen bunebis da stiqiis mkacr
movlenebs; akvirvebdaT varskvlavT moqceva da
simravle, mzis uZlieresi moqmedebis usasrulo-
ba da mTvaris simSvide. instinqturad, pirdapiri
aRqmiT Tu brma gonebiT iwames ciuri sxeule-
bi da SiSiT dauCoqes maT... Semdgom aTaswleu-
lebSi TandaTan mwifdeboda adamianis gonebrivi
Segneba da samyaros ufali aCvevda azrovnebas.
mag mxriv rTuli da Sori gza gaiara bunebis ty-
vem. im droisaTvis, RvTiuri swavleba, zneoba da
Segneba srulyofilad rom gamoegzavna RmerTs,
uSedego iqneboda. arada, demonuri da tartaro-
zuli sarwmunoebiT itanjeboda adamis modgma.
dro midioda, adamianis gonebisa da Segnebis po-
tenciali TiTqosda amaRlda da macxovris So-
biT aRmobrwyinda zneobis, sikeTisa da WeSmariti
azrovnebis uzarmazari mze... mainc ver gauges da
yrmobidanve mosaklavad dasdevdnen mxsnel ie-
sos. merme mowifulma macxovarma, Tavisi RvTi-
uri sikeTiT da swavlebiT, TiTqosda sulierad
Searbila veluri planeta, magram urTulesi
tragikuli procesebis gavla aucilebeli iyo da
ieso qriste sikeTisTvis, maRali zneobisTvis da
WeSmariti siyvarulisTvis jer awames sastikad
da mere sasikvdilod jvars acves (nuTu, maSinac
rTuli iyo maRali siyvarulis da sikeTis Cawv-
doma?!). moxda saswauli: macxovris ukiduresad
dasjam da jvarcmam goneba gauxsna adamis modgmas
da mas Semdeg morCilad midian ufalTan. iwames,
iswavles, moRvaweoben da qmnian, magram bolom-
de mainc ver gaeqcnen borotebas, pirvelyofil
Sxamian velurobas. dedamiwaze kvlavindeburad
omebi da mkvlelobebia, aTi mcneba maTTvis kar-
gavs RvTiur gavlenas, is xom araZaldatanebiTia
(arada unda iyos), magram aucilebelia ufro mka-
fiod win wamoweva. SesaZlebelia, saWiroc iyos,
isev jvarcmismagvari Sewirva adamianTa gonis kv-
lavindeburad gamoRviZeba-ganwmendisaTvis. ara,
ra Tqma unda, jvarcma meored ar moxdeba. moma-
val aTaswleulebSi, RvTis usazRvro warmosaxve-
bidan gamomdinare, rogori formis da Sinaarsis
umTavresi Sewirva Camogviva, adamianis maRali
fantaziiTac Seucnobelia: mosalodneli proce-
sebis merme isev aRorZindeba kacobriobis goneba
da SedarebiT ganaxlebul RvTis rwmenas daub-
rundeba... es udidesi sakacobrio misia isev qri-
stianobam unda iTavos da wriuli moZraobis, Cve-
ni gonebisTvis miuwvdomeli moqmedebis marTvaSi
25
ol
e, №
2,
20
16
garkveul monawileobasac iRebdes. ratom ar da-
vujero im mecniers, romelic momavalSi gamoikv-
levs da fasdaudebel naSroms dawers, rom suli
_ umZlavresi niWis, gonebis, gulis da nervis
umTavres niSan-Tvisebebs zecaSi Tan gaiyolebs
sruli harmoniiT. ara mgonia, amaTgan gaZarcu-
li martoxela suli samyaroSi adiodes _ uTuod
masve mihyveba pirovnebis mTeli adamianuri Sina-
gani umdidresi ganZi. isini xom miwas ar sWirdeba.
dedamiwa Tavadaa uzarmazari sicocxlis, ucnau-
ri da tlanqi sikeTis sulierebis planeta da yo-
velmxriv sarwmunoa, rom zecas cariel suls ar
ugzavnis.
miwas mxolod adamianis sacodavi ferfli
sWirdeba, misive sxeulis maradiuli nawili da
unaklod ibrunebs kidevac. danarCeni? Cemi var-
audiT, gare kosmosuria.
Tanamedrove religiis idumali ganviTarebis
evoluciaa saWiro?! magram amJamad, sulier sa-
myaroSi, zneobrivi wamyvani ze-genia-wmidanebi ar
Canan, an SeumCnevelia CvenTvis?! ara mgonia!..
Cvens epoqas moedo sarwmunoebrivi daqucma-
ceba-gancalkeveba da ara erTiani svla RvTiuri
rwmena-progresisken. arasasurveli religiuri
eqsperimentebia irgvliv warmarTobismagvari. kv-
lavindeburad samyaros umdidresi fondebidan,
RvTiuri gonebrioba da zne unda Camogvegzavnos,
raTa didi xniT isev ganvaxldeT da CvenTan erTad
mTliani planetac...
yoveli Cvenganis keTildReobisaTvis auci-
lebelia `aTi mcnebis~ win wamoweva. maradJams
unda velodoT RvTiur siaxleebs da planeta-
riumis zeciuri motivebis moulodnelobebs.
ucvleli kanonia, rom adamiani qveynierebis mxs-
nelis winaSe marad gamocdis mdgomareobaSia...
ganuwyvetliv unda vilocoT da viocneboT,
rom wmida ninos donis mociqulTswori isev ga-
mogvecxados...
religiam, kerZod qristianobam Tu ar uSvela
qveyanas, urwmuno da mcired morwmune adamianeb-
ma ager-ager gaxexes planeta da Sedegad amoxeT-
qili ubedurebis cxeli lava did katastrofas
gviqadis...
mxolod ieso qristes mimdevarT da unaklod
mimbaZvelT (dadebiTi gagebiT) ZaluZT qveynis
WeSmariti sulier-gonebrivi aRorZineba.
Rirsi wmida nino am mcnebis uTvalsaCinoesi
RvTiuri magaliTia...
deda wmidanis mociquleobrivi cxovrebis
aRwerisas, azrTSerwymuli sulmarTlobiT mo-
viaxlove didi ana kalandaZis leqsi wmida ninoze,
Sedegad amisa ki ver vuZaliandebi Semoqmedebis
zeciur ZalTa mowolas, romelsac aRfrTovane-
biT ganvicdi udidesi moazrovne mwerlis gri-
gol robaqiZis gulwrfeli gamonaTqvamebidan,
mociqulTa sworze, mokrZalebiT rom brZanebs...
`grZeli TmebiT qarvisrqebian lerwebs aesx-
mis mwife mtevani da Sens TvalebSi STainTqmebian
Cemi uZiro RamisTevani~.
grigol robaqiZis gansxvavebuli mistikuri
RaRadi, mavedrebeli qadageba-vedreba dawuruli
mwife qarTuli kamkama yurZnis wvenia _ badagi
saamo...
uTuod zne wyurviliT veziaroT mas...
`sityvisa RmrTisa msaxurTa Tanamosagreo da
andrias qadagebisa warmarTebao, qarTvelTa gan-
manaTlebelo da sulisa wmidisa qnaro nino, eved-
re qristesa RmerTsa Sewyalebad sulTa CvenTaT-
vis. unaTlismcemle cxovarTa gabneulTa, viTar-
ca mwyemsman keTilman, Sehkribe da mihgvare qarT-
velni RmerTsa marTalsa, dedao, wmidao nino,
evedre SvilTa SenTaTvis qristesa RmerTsa~.
esre qadagebao! yovelTa saimedo... samomavlo
da gadamrCenelo, amin...~
amdagvari zeciuri, wmida ninoseuli zneobiT
da RvTiuri gziT uvlia, suldgmulobs da ivlis
maradJams, uryevi zneobis da rwmenis marTlma-
didebeli, uZvelesi drois iberia-kolxeTi da
dRevandeli sruliad saqarTvelo.
27
ol
e, №
2,
20
16
dasasruli. dasawyisi ix. `ole~ N1, 2016.
cxraas samocdacxrameti
cxraas samocdacxrametjer dahkra,
Sejarul RrubelT elvam maTraxi...
bizantiaSi jarebi daZra,
bardam mzakvruli gulis karnaxiT...
imperatorebs basils da kostas,
urCia dedam Teofaniam:
_ `unda viCqaroT, aRar Rirs mocda,
skliaross jari mouyvania...
sevastofore gavgzavnoT aTons,
vTxovoT Tornikes movides Cvensa...
dRes bizantias sikvdili aTovs,
orguli maxvils orpirad lesavs...~
_ `miqmnies erTgzis, ar ukun viqce!..~ _
Tornikem Tavi Sors daiWira...
sevastofore mjiRs gulze icems,
casaviT lamis manac itira...
wmida mamaTa gaWra vedrebam,
Teofanias eaxla beri...
suli elvare varskvlavs edreba,
liclicebs roca aTonis Weri...
Zmani mowyvetiT daemxnen muxlze,
Teofania xelT eambora...
cas daekrifa xelebi gulze,
dedoflis cremlebs svamda amfora...
_ `yoveli Wiri Cveni auwye,
qarTvelTa mefes, Sevekvri zaviT...
sardal skliaross omi davuwye,
Tavze dagvacxra viTarca zvavi...
Tu gangvaSoreT am Wirisagan,
ara gardavxde brZanebas Tqvensa!..~ _
Tqva da Cauwyda xma simwrisagan,
Teofanias broliviT yelsa...
gamoidara saqarTveloSi,
mzed amoenTo roca Tornike...
mwuxri Canavlda mTaTa velobSi,
sadac avdari iyo moriged...
vrceli vedrebis epistoleni,
qarTvelTa mefes krZalviT miarTva...
gadaexvivnen rogorc tolebni,
mefem spasalars TxovniT mimarTa:
_ `Tu Caibareb qarTvelT mxedrobas,
me moxaruli viqnebi friad...
Teofania axla mxned roa,
amas qarTvelTa imedi hqvia...~
uarze idga morwmune beri,
sanam ufali warmoesaxa...
naTliT mosili da JRali wveriT,
mkerdTan xelebiT jvari esaxa...
win maruSisZe idga xativiT,
Tanxmobas sTxovda Tbili RimiliT...
ra rTuli iyo da ra martivi,
am jvaris tvirTva da simZimili...
mainc itvirTa jojikTan erTad,
Tormeti aTas mxedars waruZRva...
marTali iyo kacTan da RmerTTan,
cam gamarjvebis xilvac auwya...
mZime brZolaSi damarcxda barda,
bizantiidan SoreTs gaiqca...
madloba uZRvna basilma jarTa
da qarTvelTaTvis mzed gadaiqca...
erzrumis olqi uboZa zaviT,
somxuri olqi ramodenime,
politikuri cxovreba yvavis,
iTxova xarji amodenive...
didgvarovanTa Svilni mosTxova,
amis sanacvlod qarTvelTa mefes.
tyveTa simravlem gzaze moTova,
cremlTa CanCqerad gadmoiCqefes...
* * *
`vsTqu eseca, romel Semdgomad
didisa mefisa vaxtang gorgasarisa
aravin gamoCinebuli ars sxua
msgavsi misi didebiTa da ZaliTa
yoveliTa gangebiTa~.
mematiane
gaerTianda tao da qarTli,
hereT-kaxeTi da dasavleTi...
iverTa miwa aivso madliT,
somexTac epyraT qarTlis nafleTi...
28
TbilisSi isev ijda amira,
wvercancara da mruSi arabi...
bagrat mesamem gainapira,
aRmzrdeli, mterTa SiSis mzaravi...
_ `erTianoba da Zliereba,
SiSsa gvris sazRvrebs
mojarul mtersa...
imarjvebs ZaliT vinc moereva,
ver gaveqceviT simarTles versad...
imarjvebs visac uWris goneba
da swori gaTvliT miaRwevs mizans...
gadawyvets ar Rirs ros dayovneba
da sakvirvelze sakvirvels izams...
sagonebelSi agdebs keisars,
monarqiuli qveynis erToba...
sagodebeli mxolod dReis ars?!..
viT kata TagviT, ise erToba...
ganZidan mruded gvimzers fadloni,
aRmzrdelo Cemo, rame mirCie...
awiokeben ers umadloni,
gza maTgan xsnisa amomirCie!..~
dumils moecva mefis talani,
uflis saxeba idga sarkmelTan...
mWidrod eWira TiTebs yalami
da suli keTil surnels akmevda...
uZravad iyo erTxans landiviT,
xatis win mdumar mlocvelsa hgavda...
esaxeboda fiqri cxadiviT,
mzesaviT, azrTa sicxovle wvavda...
_ `qarTvel-somexTa erTian laSqriT,
unda SeviWraT qalaq SamqorSi...
warmovidgine ra dResac vayriT,
Caumwardeba fadlons zarxoSi...
dameTanxmeba mefe somexTa,
rom mtarvalTagan axsovs simware...
mosaxleobis ayra moxerxda,
xocva-Jleta rom aRar ikmares...~
ioane rom moSorda sarkmels,
mefe wamodga, gadaexvia...
aRmzrdeli uxmod miuxvda saTqmels,
ar surda gzidan gadaexvia...
Seakazmvina mxlebelT cxenebi,
gagikTan orni gaiyolia
da dialogis gamoyenebiT,
somexTa mefe daiyolia...
* * *
cad aRimarTa jvari martvilis,
maradiuli didebis Rirsi...
bagrationTa basri maxvili,
mzed moelvare taZari xcisis...
gadahyurebda rions bagrati,
kaTedrali da suli mefisa...
amotvifruli qvaSi maradis,
vazi samSoblos ukvdavebisa...
nislSi gediviT Canda bedia,
axalisebda celqi zRvauri...
civ silurjeSi ucxod bedians,
locvad esmoda talRis xmauri...
unatifesad kveTda CuqurTmas,
xurod qceuli Tavad ufali...
raWis samoTxes kalTa ukurTxa,
amRerda fiqri Tavisufali...
wamoimarTa dinjad da mSvidad,
mefeTa mzeriT Tbili gumbaTi...
amoTavTavda mzed nikorwminda,
Tu nikolozi aRsdga sulmnaTi...
gauCinareba
ufliscixeSi ar daxvda gvanca,
gadaexvewa mTaSi abuleTs...
mijnurs gangebam laxvari Casca
da guli aRar hqonda sagules...
gamoeketa did Tavads cixe,
gza-kvali misi arvin icoda...
vaJi civ lodze daemxo iqve
da mRelvarebis cecxliT iwvoda...
kavkasionis maRal mwvervalebs,
svaneTis koSkTa hqondaT ieri...
ca lampariviT iyo elvare,
gvancas anarekls hgavda ieriT...
erosis ambavs yveboda Tari,
xeTa samosels Zarcvavda qari...
29
ol
e, №
2,
20
16
xevs ayruebda enguri Cqari,
da Wrialebda samoTxis kari...
urmis TvaliviT brunavda Jami,
nislTa sajixve zvavs moeloda...
qalwulebrivad mTrTolare wami,
fsalmuns galobda samlocvelodan...
iareboda euli vaJi
da gadakargul satrfos eZebda,
miaqrolebda TeTroni raSi,
ikargeboda kldis nakecebTan...
* * *
Wrel fardagiviT afenda sizmarT,
acremlebuli Tavadis qali...
gulis utyv zraxvaT andobda myinvarT
da ulokavda yvrimalebs ali...
mze Semodgomis ebrZoda qarebs,
xilvebs, saxeebs, boboqar fiqrebs...
mogonebani rekavdnen zarebs,
iTvlidnen dReTa ukuRmarT cifrebs...
iers kargavdnen koSkTa landebi,
efareboda kldeebs uSguli...
uxmod zmuodnen xarni-zantebi,
Tovls ganegmira Ramis urCxuli...
xeni yvebodnen legendebs, miTebs,
aqebdnen `liles,~ ufrTxodnen mTvares...
SiSvel totebiT ca rom ver zides,
misaSveleblad mouxmes mares...
enatreboda abuleTs saxli,
bizantielni iTxovdnen gvancas...
svaneTSi idga simagre mZaxlis
da mZime iyo devnilTa gancda...
uvlidnen ymani zvars da naTesebs,
xexilTa baRebs, faras da naxirs...
ver miiRebdnen mas rac daTeses,
ebrZodaT mteri, amindis saxiT...
ufliscixeSi qalwulis ulays,
kaci ar darCa, vinc gaxednida...
mejinibeni ganewyvnen mtrulad,
moyvasi moyvass dros ayvedrida...
upatronobiT gabzarul qvevrebs,
siciviT savse wvima stumrobda...
keisrisaTvis gayidul mdedrebs,
mruSobiT ryvnida jogi `kuroTa~...
SromiT da garjiT daRlili glexi,
wirvisas cremliT anTebda sanTels...
ver moikida mamulSi fexi,
ver istumrebda vals gadasaxdels...
Semodgomis susxs cvlida zamTari,
ufliscixeli wamebsac Tvlida...
dars aWarbebda TalxiT avdari,
arwivis marTve frTebs veRar Slida...
* * *
miagelvebda cxens qariSxali,
aRmosavleTiT egona gvanca...
guls esoboda foladis xmali,
erismTavari miwaze dasca...
eyvinTeboda beber alazans,
exameboda sevdas nislians...
uTeTrdeboda wveri lamazad
da afeTebda Tvalebs sisxlians...
Semoegeba iase stumars,
qiziyis gmiri saxelovani...
auelvarda Tvalebi mdumars,
mxar-beWs Seexo saxe mrgvlovani...
RviniT aavso Tixis xelada,
piramde savse amzevda qvevri...
walamze taxis mwvadi Relavda,
dagroviliyo saTqmeli bevri...
daloca lxiniT gamTbari Weri,
yanws gadasaxa jvari stumarma...
ar daiviwya moyvare, mteri,
didxans gastana am saubarma...
damwuxrebulma Tqva maruSisZem,
rom gadakarguls eZebda satrfos...
mpovnels miscemda qonebas, miwebs,
weliwadia mis xilvas natrobs...
iasem uTxra: _ `movivli kaxeTs
da Tu aq iqna vipovni myisve...
Sen xevsureTSi, TuSeTSi naxe,
axla civa da mTa nabads icmevs!..~
30
ar daayovna, isaxa jvari,
gadaexvia maspinZels Zmurad,
TuSeTisaken gaqrolda qari
da iqaiZes ewvia stumrad...
* * *
koSkis sarkmelSi mzirali gvanca,
moswonebia Tavad onians...
mis siaxloves karavi dasca,
aTasi xriki mougonia...
didxans malulad umzerda qalwuls
da motacebis scenas gegmavda...
elandeboda fiqrebSi wasuls,
rom sapatarZlo koSkSi Sehyavda...
Tovls uxdeboda giSeri TmaTa,
vardisfer TvlebiT mooWvil qitons...
qals afeTebda zriali xmalTa,
ucxo sicive sCveoda liTons...
ucaxcaxebda Tbili sxeuli,
miRmieridan mofrenil frinvels...
wirvas usmenda morcxvi, euli
da Svebas grZnobda raRac sakvirvels...
ymawvilkacs nislTa frTebi esxmoda
da ocnebaTa cad miafrenda...
angelozs Wvretda da ar esmoda,
rom aRar idga gvanca sarkmelTan...
* * *
aTovda mTebSi CaZirul TuSeTs,
nabadmosxmuli mijnuris sevdas...
nislebma hangebs silurje uSves,
garmonis mReras Rimili sdevda...
cxvrebiviT _ farad Cawyobil TiTebs,
aTamaSebda sulTanis coli...
qalis bageni yvebodnen miTebs,
da elvarebda yinulze Tovli...
xvaSagi trfobis mReroda ambavs,
mamakacebi sasmisebs clidnen...
efineboda xis totebs bamba,
mWrel naiarevT mklavebze Tvlidnen...
gadaxdeniaT ramdeni omi,
diacTa gamo sastiki brZola...
xmals Seuwiravs mravali lomi,
daviwyebiaT SiSi da Zrwola...
gvancas eZebda TuSeTis cis qveS,
monatrebisfrad Tovda da Tovda...
landiviT idga qalwuli iqve,
ar gamqraliyo RmerTs amas sTxovda...
qreboda fifqi, qreboda xilva,
qreboda cecxli, Canda nacari...
Tavi waarTva usizmro Zilma,
uZiro WaSi Cawyda bawari...
civi siTeTre faravda Rames,
faravda saxlebs, faravda xeebs...
nislni tyispiras usmendnen Cqamebs,
Tveni uCumrad misdevdnen Tveebs...
motaceba
aTi mxlebeli iaxla beqnum,
siTalxe niRbad gadaifara...
gvancas sawolTan unda miegno,
koSkSi landiviT gadaipara...
gamoaxvia nabadSi mWidrod,
angeloziviT mZinare qali...
ar gauvlia arc ise did dros,
Tvalwin aCqefda enguris wyali...
akivlda gvanca, uxmobda mdevars,
RrubelTa jari caSi miqroda...
ar Seutyvia mRelvare mxedars,
rom kldeTa Soris gza daviwrovda...
mxlebeli Slida cxenTa nakvalevs,
gamodevnebulT rom ar epovnaT...
ver SeemCniaT mxedarT, namalevT,
rom qalwuls totze Tma daetova...
sam dRe-RameSi aRmoCndnen cxumSi,
beqnus naTesav rismag gagelTan...
eZaleboda qals vaJi mruSi,
orTa Widili metad gaxelda...
tyes Seseoda svanTa laSqari,
varskvlavebsa Tu lamparT anTebda...
31
ol
e, №
2,
20
16
Tavadis qali ZvirSesadari,
vin uwyis Rames visTan aTevda?!.
* * *
warmoesaxa qals ioane
da mis mklavebSi yofna inatra...
Tmas ufurclavda zRvis sio, mavne,
jojoxeTSi rom daabinadra...
gamoepara beqnus cixidan
da monasterSi TxovniT mivida...
ar wavidoda arsad iqidan,
ganikurnavda locviT tkivilTa...
moinania rac daemarTa,
monazvnobaSi ewoda marTa...
mSobeli mamis cremli emarTa,
Camuxluliyo siCumis karTan...
* * *
borbalos mTidan aRmoCnda fxovSi,
moCanda xevi, gudamayari...
mwyemsebTan Rames aTevda `cxorSi~,
muxTali soflis erTi mayari...
dneboda Tovli civi da ucxo,
gaurkvevloba iyo mtanjveli...
iareboda Cumad da uxmod,
siTbos eloda lurji mTa-veli...
mwyemsebs uyvardaT mefis aRmzrdeli,
wuxdnen Zlier rom itanjeboda...
TvalSi bJutavda cremlis sanTeli,
ankara wyaro bages swvdeboda...
tyapuWs ahkvroda suni nagazis,
sadgomis gareT xmauriT wvimda...
qalwulis landi Canda lamazi,
satrfos uxmobda maRali cidan...
mkerds ulokavdnen cxvarni saZovars,
xevidan xevSi Rrublebad Tovdnen...
rqebiTa xnavdnen vacni saomars,
casa da miwas siyvaruls sTxovdnen...
* * *
uZilo RameT misdevdnen Tveni,
enatreboda Svili abuleTs...
svaneTs gasclia risxviT da wyeniT,
dabrunebia qarTlis mamulebs...
taZarSi ufals evedreboda,
gvanca sizmarSi mainc enaxa...
mis naqon samoss efereboda,
viT cxoveli mze cis navenaxars...
xSirad stumrobda nestanis saflavs,
miqel gabriels SesTxovda sikvdils...
wyevlida Tavis bedsa da varskvlavs,
mogonebebTan iwyebda Widils...
qvis qveS esvena Tanamecxedre,
siWabukeSi rom miatova...
zrdida gvancas da ar sdevda mdedrebs
da qariSxalmac daimartova...
surnels afrqvevdnen utyvi saganni,
obmodebuli ewyo nivTebi...
xedavdnen ymani _ miusafarni,
rom aRar iyo gvancas mziTevi...
* * *
Semoekriba xatobas Temi,
mijnuri xatSi miiCqaroda...
goliaTs zeca mihqonda mxrebiT,
Tavadis qalTan miuxaroda...
xatis darbazSi wmindobda xuci,
xevsureTis Tems amwyalobebda...
purebs acxobda dasturi luwi,
koSkSi galobdnen samadlobelTa...
sawir-saklavni bRaodnen uxmod,
saTemo xatebs unTebdnen sanTlebs...
devT-dedas niSTan warmarTma uymo,
gamoarCevdnen mtyuanT da marTlebs...
meganZurs xatis ebara ganZi,
mezare rekda sazares zarebs...
qals sefe-puri mihqonda TasiT
da ar aRebda saxates karebs...
qafqafa ludi duRda WurWelSi
da xevisberi locavda ymaTa...
32
zurmuxtisferi miwis surnelSi,
vaJTa da diacT cal-calke sxamda...
Tavs mxiarulad grZnobda stumari,
diacTa Soris eZebda gvancas...
esmoda misi xma, saubari,
gamoekida landi rom gascda...
mrgval mxarze TrTolviT Seaxo xeli,
mze ukocnida ugrZes dalalebs...
sulma SeigrZno musika neli,
TmaTa talRebma saxe damales...
Semotrialda, Sescina qalma,
vaJs dauara elvam Jrialad...
Sefakla Rawvni simorcxvis alma,
`momiteveTo!~ _ daixriala...
qari Caudga yurebSi mxedars,
Wiuxis biliks Cahyva WenebiT...
kveTda sivrces da uWirda xedva,
RrubelT kocnidnen cecxlis enebi...
* * *
brazmoreuli misdevda Saras,
ufliscixeli, didi Tavadi.
xeTa landebi ekvrodnen jarad,
miwas misTrevda Zveli nabadi...
mTeli qoneba misca upovarT
da bizantielT monad Cahbarda...
cremlma saxeze bzari upova,
bevrjer atires cxared mzakvarTa...
gzaabneuli eZebda sarCos,
muxTal siberes ewireboda...
ver ascda wyevlas, saflobs Tu saxrCobs,
urjuloT TvalSi eCxireboda...
imedis sxivsac versad xedavda,
gamzadebuli iyo sawvimrad...
tkivilze fiqrsac veRar bedavda,
fiqrmac SviliviT uxmod gawira...
* * *
fanaskerts idga bagrat mesame
da ioanes misvlas eloda...
gadaisaxa jvari mesamed,
samlocveloSi odnav bneloda...
vazs aeyara tani CuqurTmad,
tvifarni qvaze _ hgavdnen nargavebs...
taxti qarTvelma erma ukurTxa,
mters amarcexbda, Zmani marxavdnen...
vis umefia dinjad da mSvidad?!.
ra gamoulevs mters saqarTvelos!..
mamulSi aminds glexkaci qmnida,
ikapiwebda Coxis saxelos...
mecixovneni qristes sjulisa,
TavgamodebiT icavdnen cixes...
locva salbuni iyo sulisa,
ukidegano lurji cis siRrme...
xunddadebulTa codviT iwvoda,
glaxakTa rom ar Seasves wyali...
foladis wesi wesad icoda,
ar iRuneba, gatydeba xmali...
daRvenTiliyo cremlad sanTeli,
aliclicebdnen ferebs xatebi...
locvad brwyinavda sulis naTeli,
freskad mimqrali, RamenaTevis...
muzaradians xedavda xucess,
iaraRasxmul, beber meurmes...
ikribeboda laSqari uceb,
mSvildosanT mxarSi edgaT mezurne...
CvenSi sWarbobdnen erTgulT TvalTmaqcni,
farisevelni da urwmunoni...
ewirebian momxdurs mamacni,
ormos uTxrian ers ugononi...
ara gvwams RmerTi, kerpebs vcemT Tayvans!..
pativmoyvared vstumrobT sikvdilsac...
codvil miwaze wminda xe gaxma,
dros vafqvevinebT dardis wisqvilsa...
gaiZverani jvars weren moyvasT
da maT qonebas averaneben...
ymani cxvrebiviT mihyavT da mohyavT,
sofelSi virebs ameraneben...
zarTa gugunma gamoarkvia,
muxlmodrekili mefe bagrati...
mzem nislTa qula gamoarRvia,
cad daemkvidra aw da maradis...
33
ol
e, №
2,
20
16
* * *
aragvis xevSi CamoqveiTda,
mTvareuliviT utyvi mxedari...
guls ugrilebda wyali qveiTTa,
xadus madlian locviT mWeqari...
TorRva Zaganis mohqondaT sevda,
cerad dawvenil dev-gmirTa landebs...
gaxuas miTi tyis mrumSi Tvlemda,
ca miRmieris exilaT xatebs...
mdored dioda devTa sisxliviT,
nislTa kotorze mwoli aragvi...
qadagTa, xeTa Canda livlivi,
viT mosayoli igav-araki...
Semosevian dardad qajebi,
mTvareuliviT Camomdgar cixes...
mouxveviaT salted majebi
da daumxiaT tyvedqmnili pirqve...
wamiT gvamidan gavida suli
da saocari veli ixila...
klanWebSi epyra arwivs cis guli,
viT mewamul fers mTvaris wiwila...
xaxmatis jvaris uZlevel droSiT,
saCalis mTidan daiZra jari...
CabalxeTs qajTa SeiWra jgroSi,
mZlavrad mqrolavi fxovelTa qari...
SeZrwunebulni iZlien qajni,
camde aRwevda gora sxeulTa...
gaxuas mTiel RvTisSvilTa argniT,
suli iseve ganusxeulda...
gamoafxizla dilis niavma
da ioanem isaxa jvari...
yinulis wyali Zlier eama
da arwivulad gaSala mxari...
* * *
gulis ZarRviviT aTrTolda mcxeTa,
mzes Seumosavs qarviT yoveli...
mReras mohgavda Sriali xeTa,
cad miiltvoda sveti cxoveli...
gzad malemsrboli Sexvda mefisa
da bagrat didis Txovna auwya...
fanaskerts misi xilva eRirsa,
_ dageZebdio! _ mefe gauwyra...
_ `miwaTa nacvlad iTxova tyveni,
isev iTxova tyveni basilma...
aRar msurs gavce simdidre Cveni,
Tundac mebrZolos risxviT avsilma!!!~
_ `gadaWriT uars nu vetyviT mefev,
gamovigonoT unda mizezi...
cremlTa da sisxlTa wyaroni Cqefen,
madliT Semosil qarTlis miwebze...~
* * *
ar asvenebda gvancas saxeba,
xma Caesmoda, elandeboda...
sasowarkveTis qselSi gaeba,
tkivils tkivili emateboda...
* * *
senakSi moCans morCili marTa,
varskvlavebiviT qrebian dReni...
daRvenTilia siCume karTan,
kldesaviT dganan mtkiceni rwmeniT...
dro miirxeva zantad da nela,
misdeven wesebs locviT da SromiT...
surnelovani oTaxi elavs,
ca daiRala muxlebze dgomiT...
zars arisxeben TeTri xelebi,
sicocxliT savse, Tovlis totebi...
rkinis siciviT ganaxelebi,
gamosyiduli rom aqvT codvebi...
tirili unda, gauSra cremli,
monastris kldeSi nakveT samreklos...
qvis samyofelSi lamazi mxevlis,
saxe Wis wyalma unda areklos...
unda daaWknos yvavili Jamma
da Seaxvedros miqel gabriels...
awamos wamTa uwamo wamma,
qari estumros adgils cariels...
34
* * *
`damarxul ars enaÁ qarTuli
dRemde meored mosvlisa misisa
sawameblad, raÁTa yovelsa enasa
RmerTman amxilos amiT eniTa...
da ese enaÁ Semkuli da kurTxeuli
saxeliTa uflisaÁTa, mdabali
da dawunebuli, moelis dResa mas
meored mosvlisa uflisasa~.
ioane zosime
qvis silurjeSi gamefda mTvare,
cas aweria Zveli mxedruliT,
rom varskvlavebi mohgvanan xarebs
da Seiferes qSena bebruli...
asomTavrulma Secvala Zveli,
xnulad qceuli RvTis damwerloba...
mrgvlovan beltebiT aivso veli,
sulis CuqurTmad iqca mwerloba...
qarTuli sivrce SeZra merCulem,
aRwera grigol beris cxovreba...
wmindanTa wesni uyvarT erTgulebs,
moZRvarTan Seyra da ganSoreba...
qvis silurjeSi atirda vazi,
samaradisod gamoikveTa...
xelSeuxebi amRerda ganZi,
angelosiviT gamoixeda...
* * *
guls moeZala SfoTva da SiSi,
nislTa qoredni uZilo RameT...
Tvalsevdiani ver grZnobda SimSils,
fiqri misdevda uwamo wamebs...
sad gaixizna qarTlis Tavadi?!.
mijnurs siCumem Casca laxvari...
Semoaxvia Ramem nabadi,
gamefda SiSi miusafari...
veRar naxavo! _ akivlda Woti
da ioanes cudad eniSna...
imediT savse Camotyda toti,
miwam varskvlavTa cvena SeniSna...
akldamisferma gadahkra Rawvebs,
sikvdilis sunTqva igrZno gumanma...
Camouqrola sicivem naZvebs,
daabraxuna karze stumarma...
uxmod gaiRo talanis kari,
gamoiara fexis xmam sivrce...
muxls Casdgomoda simZlavre qaris,
mklavebSi RrubelT simZimes irwevs...
yelze uWeren rkinis marwuxebs,
dawyvetazea nervTa Zafebi...
goliaTuri guli awuxebs,
xilvad qceuli warmosaxvebi...
kldovan sxeulSi suli caxcaxebs,
sawuTros Sinac dahqris sicive...
ca Seexizna qarTlis sanaxebs,
varskvlavTa zRvaSi sxivi cimcimebs...
gzaabneuli iwvis sanTeli,
iwvis da landTa qaosSi qreba...
uamravi ram rCeba saTqmeli,
sicocxle rogorc melani _ Sreba...
mtvrad mosdebia Saras xmauri,
yalbi fusfusi, mieT-moeTi...
Semzaravia aurzauri,
jojoxeTuri midamoeTis...
Semzaravia sixarbe kacTa,
Wori, simruSe, RvarZli da boRma...
farisevelTa qveyana gacvda,
codvis nayofi saSoSi moxma...
suls emZimeba gvamis tyveoba,
udabnos cremli swyuria faras...
Wirs lxini mosdevs, qelexs _ Rreoba,
Rimils pirquSi Rrubeli faravs...
guls moeZala SfoTva da SiSi,
nislTa qoredni uZilo RameT...
Tvalsevdiani veRar grZnobs SimSils,
fiqri mihyveba uwamo wamebs...
* * *
swrafad moevlo uzangs mxedari,
imerTa mTani gadaiqrola...
35
ol
e, №
2,
20
16
naxa evstaTi, beri netari,
jvars miemTxvia, man gaiyola...
sakans avsebda keTilsurneli,
moZRvrisa, mzisa, wminda mamisa...
sityvaÁ mSvidi, gansakurneli,
lurj siCumeSi eqod gaisma...
_ `mamiTa, ZiTa da suli wmindiT,
gzas dagilocav Svilo, codvilo!..
qveyniereba savsea bindiT,
samSoblosaTvis iRwvi, codvilob!..
aTen-aRameb imaze fiqriT,
stomaqi rom ar gqondes mSieri...
xmals atrialeb, mohqri da mihqri,
ufalma mogca lomis ieri...
sulierebas acocxlebs locva,
viT sxeuls wminda haeris sunTqva...
aRsarebani gamande moZRvars,
uziareblad _ nu ivli uqmad!..
brmad morCilebac araa sargo,
yuri damigde, Tvals nu aixvev...
keTili nergi iq unda Cargo,
sadac rom sulis sazrdos aiReb...
vxedav siyvaruls daeZeb miwad,
maRalTa Sina, zecad ipovi...
sarwmunoebas da mamuls icav,
elinTa mTaze sazrdos iSovi...
Camoreks Jami, gaxval soflidan,
viTarca mwiri, beri netari...
fasdeba garja SromiT, ofliTa,
viT Taflis sitkbo _ wminda neqtariT...
gadaisaxa jvari Tamamad
da moZRvris sityva mswrafl gaioca...
mze iRimoda, viT wminda mama,
muxlmodrekilma didxans iloca...
TrTolviT gaando gulis wuxili,
upes Camoscda cremli _ ankara...
miwam SeigrZno ZarRvTa duRili,
dro Tavis TavSi gamoatara...
didxans usmenda beri evstaTi,
mTxrobeli fexze wamoayena...
mxarze daedo, rogorc loms TaTi,
waiyvana da xati aCvena...
xati locviT da cremliT naweri,
Tavisi gamrje, wminda xeliTa...
bzis uZvirfases xeze naferi,
bunebriv qvaTa samoseliTa...
RvTismSoblis wminda mzeriT gamTbari,
simSvidiT savse moCans taZari...
dumils gaaTbobs suni sakmevlis,
sxivebs Tormetgzis mohfens sarkmeli...
nakurTxi wyali asxura berma,
jvarze amTxvia, gza dauloca,
rom ver modrikos veragma mterma,
jvris siZliere gadauloca...
zurgSeqceul Svils gzad daawia,
rom dasavleTiT eZebna gvanca...
samreklod modga, zarni arwia
da zarTa grgvinvam gulis xma gasca...
raWaSi
gadaiqrola mTani, velebi,
Rimilisferi da Wiaferi...
Semoegebnen raWis mcvelebi,
sevarioni da Wiaberi...
CamoqveiTdnen umal dev-gmirni
da maruSisZes mxars eambornen...
uerTgulesni _ mefis vezirni,
raWvelTa Wirs da lxins uambobdnen...
rixiT amRerdnen tyeni, muxani,
civi Cqeralni, wminda wyaroni...
saxlikacebad dadgnen uRranni,
moyvasisaTvis uangaroni...
bzis tyed aRelda udabno berTa,
nislSi acurda suli cxrajvaris...
WeliSisaken gaswies erTad,
miacilebda mxedarT naZvnari...
qvaze CuqurTmas kveTda ostati,
ijda da uflis niSans eloda...
Tvali wasvloda tvifars cotaTi,
xelmarjveoba saqmes Sveloda...
36
angeloziviT idga taZari,
qvaTa umZimes abjars isxamda...
yelgamSral Wabuks wvavda xanZari
da vazis naJurs yanwSi isxamda...
icoxnebodnen CrdilSi xarebi,
mze amRerebda gaSlil gvirilebs...
mTa ivseboda ciT, saxarebiT,
qvaSi burcavda foTlebs kirile...
misCerebodnen nikorwmindelni,
xelTuqmnelsa da ukvdav qmnilebas...
Candnen sarkmelni, gasakvirvelni,
viT nairferi srulyofileba...
taZris ezoSi JRerda galoba,
uwmindes berTa da monazonTa...
gadmodioda uflis wyaloba,
tyeTa maRalTa, zRvad monaqsovTa...
jvars isaxavda mcire Tu didi,
aRtacebuli iyo stumari...
xma hqonda boxi, Tbili da mSvidi,
ZmebTan gaeba mas saubari...
miuyvebodnen daRmarTs cxenebi,
dasalierSi ficrulni Canda...
xeebs lokavdnen cecxlis enebi,
mze Cadioda dinjad da zantad...
axlo cxovrobda Zma abuleTis,
pativmoyvare, didi Tavadi...
raWaSi hqonda zRva mamulebi,
xma gavardnoda Zveli Tamadis...
Sexvdnen, Seityves gvancas ambavi,
svaneTisaken aCqarda mgzavri...
aZgerda guli dasazafravi,
amoiyara lurjaze javri...
mijnuris xilvis klavda wyurvili,
gadaiqroles vrceli velebi...
mocurda mTvare oqrocurvili,
raWas moxvia Tbili xelebi...
sivrce hadiSis
gadaifurcla rogorc oTxTavi,
umsubuqesi sivrce hadiSis...
koSkebs iTvlida suli mSfoTavi,
landTa dumili iyo saSiSi...
Tvalebi yvelgan eZebda gvancas,
xevebSi TrTolviT dahqroda eqo...
mdumar svaneTSi xma arvin gasca,
es ra bedi da varskvlavi ergo...
sisxli aeRo gvancas naTesavs,
basri maxviliT moekla beqnu...
beqnus mamamac rkina galesa,
gulisgulamde tkivili egrZno...
SurisZiebiT iyvnen garTulni,
erTi jvaris da xatis moymeni...
aseTi iyo wesi qarTuli,
Casafrebulni iyvnen moZmeni...
miaqanebda lodebs enguri
da xmaurian zvirTebSi nTqavda,
ieri hqonda engurs mefuri,
uZlebda grigalT, miwisZvraT, zvavTa...
egris-afxazTa rekda samefo,
varskvlavebiviT enTo lamparni...
guli maxvils Tu tkivils gaepo,
`liles~ ucdida viT winapari...
inaTa, jvari isaxes mxedarT
da mRvdelTmsaxuri SemoxvdaT gzaze...
jiqni, _ mZarcvelni egona Semcbars,
ar daakvirdaT kiloze, xmaze...
zurgze moegdo sabralos tvirTi,
oflSi gaxviTquls mZimed mihqonda...
nislebad gakrTa tyianSi fiTri,
RamiT mosili Svelas iTxovda...
CamoqveiTda erTi mxedari,
aSrialebda tyes molodini...
feTqavda ZarRvi, yelze Semxmari,
momrgvalo fuTa Canda lodiviT...
berikacs moxsna dev-kacma fuTa,
miesalma da xelT eambora...
xmas ver iRebda, sityvis Tqma surda,
CifCifebda da vercras ambobda...
_ gagiwevia moxuco saiT?! _
momRimar saxiT Tqva ioanem...
_ abazgiaSi mimiyvans gzaÁ, _
monasters mival beri mxcovani...
monazonTaTvis samosi mimaqvs,
xatebi, jvrebi da kretsabelni...
ar vufrTxi xorSaks, grigals da wvimas,
xSirad mxvdebian gzazed mZarcvelni...
gavuZarcvivar da vugvemivar,
avazakTa da aTas mzakvarTa...
bevrjer me simwris cremls mivcemivar,
sicocxle mainc rom ar damTavrda!..
_ gagacilebTo... SesZaxes erTxmad,
da maruSisZem Sesva ulayze...
fexiT wavalo undoda eTqva,
Seiqnebodnen vaJni uarze...
37
ol
e, №
2,
20
16
afxazeTSi
amomzeurda zRude klisuris,
berma aRapyro zecad xelebi...
wylis xmas miapyro cam gulisyuri,
xeebi dganan rogorc mcvelebi...
gadmoiares qedi faravnis,
fexiT miuZRviT win ioane...
nafexurebi moCans qaravnis,
mouReriaT yelni SroSanebs...
Canan afxazni, qarTvelTa tomni,
Relavs nafsaÁs vrceli sanao...
axsovT mravali tanjva da omni,
pontos talRebSi qari banaobs...
sanigebs, absilT da misimienT,
samezobloSi SerCnen jiqebi...
vaWrobiT, brZoliT da ficiT ZlierT,
meqaravneTa udgaT rigebi...
mwvervalebidan moCqefs Safsuxo,
xeobis gaRma datova mRvime...
kavkasioni eqod pasuxobs,
zRvas uerTdeba mdored da mZimed...
Cans monasteri _ kldeSi nakveTi,
ucxo TvalTaTvis miuwvdomeli...
rogorc lurj caSi nislis nafleTi,
wminda cremliviT SeuSrobeli...
miuaxlovdnen monasters landni,
goliaTebis da mRvdelTmsaxuris...
udabur tyeSi siCumed bardnis,
karTan Cans qali _ uflis msaxuri...
Tvalebi Tvalebs Sexvdnen uecrad
da akankalda SveliviT marTa...
raWveli gmirni dganan umecrad,
ulamazesi monastris karTan...
maruSisZemac Seicno gvanca,
auelvarda Rimili Tovlad...
momdgarma cremlma vaJkaci gasca,
ver daioka gulisa TrTolva...
SemouWira yelSi marwuxebs,
gamouTqmelma grZnobam da gancdam...
kldesaviT mdumars isRa awuxebs,
rom siyvaruli ZafiviT gawyda...
Tavi daxara qalwulma morcxvad,
Sebrunda, xeli waavlo fuTas...
kurTxeva sTxova
mRvdelTmsaxurs, moZRvars,
cremlisgan Tavis daRweva surda...
moutrialda beri dev-gmirebs,
jvarze amTxviaT, gza daulocaT...
azanzarebda wneva jebirebs,
mdinares qari SeuCnda roca...
gauCinarda qariviT qali,
monastris yru da mrume kedlebSi...
mzemac dafara Tavisi kvali,
Tavi rom Cargo kldovan xelebSi...
daemSvidoba Zmebs ioane,
axovan vaJebs mxarze emTxvia...
tyis samoseli _ zurmuxti, _ mwvane,
Ramis siCumed Semoexvia...
miuyveboda pontos napirebs
miuyveboda pontos napirebs,
damarcxebuli erismTavari...
sicocxliT savse guli gangmires,
saSvels eZebda miusafari...
qviSian biliks misdevda CorTiT,
misavaTebuls reti esxmoda...
garinduliyo mdelo da kordi,
yurs mxolod gvancas mRera esmoda...
xangrZliv siCumes mosdevs xmauri,
zurgSi dalaxvra uyvarT veragTa...
qveynad xom yovels aqvs sazRauri,
suli martoa bediswerasTan...
bedgamwarebuls elis sikvdili,
muxlmosayrelad viRas scalia?!.
codvil miwaze midis Widili
da iCagreba vinc alalia...
mecixovneni Cven varT sjulisa,
maxvili yelze gvaqvs mobjenili...
golgoTisaken gzaa sulisa,
ca Rrubliani da mowmendili...
gadaiyaros iqneb Rrubelma,
ufalma uwyis mxolod gza xsnisa.
ver dagvimona mterTa uRelma,
jvars migvalursmna da ver gagvsrisa...
bizantionSi
navsayudelSi Canan navebi,
savse saqonliT, tvirTiT, monebiT...
bizantioni dums gaavebiT,
tirian qalni da gogonebi...
yoveli vercxli fasia sisxlis,
aqoTebula sivrce TriaqiT...
aTasi juri savaWrod iclis,
aris yayani da foriaqi...
mgzavrebs aTasi udiT surneli,
meqaravneTa ena ireva...
38
meZavs daeZebs loTi, suleli,
undaT bedSavis monadireba...
yalbia oqro, burnuTi, fuli,
Rimili, stvena da Rrianceli...
tyveT miirekavs myidveli krulviT,
SemoZarculi aqvT tansacmeli...
elinTa Rvinos sinjavs arabi,
yidis islamur Wrel-fer sudaras,
qarTvel lamazmans umzers qarafi,
xmaurSi wydeba xvewna-mudara...
konstantinopols axrCobs wyurvili,
qvis filebs ekvris cxenis floqvebi...
CadriT arian TavSeburvilni,
viwro quCebSi msxdomi mogvebi...
moxuc maTxovars Seavlo Tvali,
fexni rumbebad uyria mtverSi...
fermkrTali saxis gamtydari Zvali,
mouCans xSir da birkian wverSi...
amoixavla: _ SemasviT wyali!..
xalxi ara xarT, ara gwamT RmerTi?!.
Tavs maRla ver wevs kaci sawyali,
dabegvili aqvs tani da mkerdi...
Camoxta, iqve miaba cxeni
da moxucs Tavi wamouwia...
mwyurvalma ucxos Sexeda wyeniT,
sityvis warmoTqmac aRar ucdia...
TvalebiT icno gvancas mSobeli,
oflma daasxa, Zala waerTva...
moawva sevda ganuzomeli
da ar icoda visTvis ra eTqva...
_ abuleT, me var, me _ maruSisZe,
erismTavari da feodali!..
miTxari, Sen aq rad unda iwve,
ar gaimetos aravin wyali!..
mTvareuliviT mozida tani,
cxadi aris Tu xilva, sizmari...
smenas ukawravs sxvadasxva xmani,
SoriT samoTxis moCans WiSkari...
moxucma wverze Seaxo xeli,
icno vaJkaci da gauRima...
gadaifurcla sicocxle mTeli,
aukankala xeli wuxilma...
_ Svilo, svanebma momtaces gvanca,
verc mkvdari vnaxe da verc cocxali!..
didma tkivilma Tavzari damca,
vgdivar mixrwnili da gamompali...
Tvals RapaRupiT Camoscda cremli,
gulmowuruli ijda devgmiri...
auelvarda TvalebSi cecxli,
cocxal qalwuls rom mama Sestiris...
_ `abazgiaSi vipove gvanca,
monasterSia, faravs ufali...
davdumdi, manac xma aRar gamca
da gamovkvale gzai uvali...~
sicocxle Cadga TvalebSi wamiT,
afaTurebda TiTebs simSvide...
moxucis gvema dasrulda amiT,
TiTqos codvanic gamoisyides...
usisxlo xeli moswyda totiviT,
frTa moukecavs miqel gabriels.
sxeuli gdia mtverSi lodiviT,
Rame Camohgavs WurWels _ cariels...
cas Sehyinvia Tbili Rimili,
Tu nakvalevi savse mTvarisa...
muxTal sofelSi xsnaa sikvdili,
qarTlis erT-erTi didi mTavrisa...
Camoedina goliaTs cremli,
meqaravneebs miscaT cxedari...
sagvareulo akldama Zveli,
ufliscixesa Sina tyed ari...
qvis samyofelSi
elinTa miwas Seaxo fexi,
amoSrialda sunTqvad aToni...
aTonels mTaze daurgavs verxvi,
uvlian berni _ uRalatoni...
uSenebia taZari vrceli,
TviT ioane maxareblisa...
ZelWeSmariti, qarTvelTa Zeli,
jvari Tornike aRmsareblisa...
naRvlian xmebiT reken zarebi,
reken xmatkbilad da mwuxarebiT...
Wrialebs odnav Ria karebi,
rom irxevian xeTa jarebi...
dawesebuli adaTiT midis,
berTa dinji da mSvidi cxovreba...
iverionni kididan kidiT,
qadagebani da ganSoreba...
sanTlis liclicSi ileva Rame,
ileva locva da sinanuli...
zRva morCilebis iTvlian wamebs,
sufevs marTali, Rrma siyvaruli...
qvis samyofelSi gadian dReni,
qarbuqs sicxe cvlis, sicxes sicive...
39
ol
e, №
2,
20
16
iZarcvebian feradi tyeni,
miwas exeba nislTa simZime...
Taviseburad gvesmis Cven sjuli,
qveyanam Tavis Targze moirgo...
pativmoyvare rom xdeba suli,
romeli brZola unda moigos?!.
kacs anafora ver aqcevs berad,
macxovris madlma unda aqcios...
gadaiqceva sxeuli mtverad,
Tavi simuxTles rom daaRwios...
moyvasisaTvis ormos Txris moZme,
oxunji, urcxvi, fariseveli...
vercxlTa simZimiT fasdeba mowme,
dardia mrume Ramis mTeveli...
sars wamoacves tyveTa Tavebi,
pirvelyofili SurisZiebiT...
lurj siciveSi Tovs varskvlavebi,
imarcvlebian rogorc mZivebi...
gamoketilan cixe-koSkebSi,
qonebiT savse feodalebi...
amoyorilan mZime lodebSi,
moRalateni, flidni, mxdalebi...
gulgamoRadruls, patronobs mamuls,
xunddadebuli qarTveli glexi...
samSoblosaviT igic hgavs jvarcmuls,
uJamobaSi audgams fexi...
landiviT swrafad dagrZelda fiqri,
gaWianurda, gagrZelda sityva...
Tavdaxril morCils gaekra fiTri,
rac gulis gulSi iSva da iTqva...
* * *
welTa simZime igrZnes fexebma,
naoWTa bzarni daetyo Tvalebs...
moswyurda vazis xeliT Sexeba,
qari rom kocnis qarvisfer kvalebs...
afxazur miwas foToli aTovs
da Tavis siyrmes ixsenebs albaT...
gamomwyvdeula CitiviT aTons,
sufevs siCume, ridi da krZalva...
ifurclebian mindvrebi qarTlis,
akidos amtvrevs mZime mtevnebi...
ufliscixeSi daisi Warxlis,
savsea wyvilTa gamodevnebiT...
mTebma baRebis Sexvripes sitkbo,
Rrublebad Canan rigSi urmebi...
mexre beber Zvlebs koconTan iTbobs,
varskvlavebs hgvanan Ramis stumrebi...
kavkasioni gzavnis sicives,
Rimiliani Tovlis mokiTxvas...
sanTeli mwuxris locviT cimcimebs,
Caqreba, pasuxs civ qars mohkiTxavs...
freskad elvarebs ZmaTa naTeli,
axlad agebul mowameTaSi...
argveTSi brwyinavs gmirTa saxelni,
nislebs mwvervalni mosvamen caSi...
daabinaves wmindanni taZrad,
qristes adaTiT gadaasvenes...
mzem mxeiZeTa amala daZra,
mterni Jlites da gaanawyenes...
WriWinobelebs gaaqvT gniasi,
qafad iSleba qvebTan talRebi...
Cafiqrebula viT fidiasi,
kldes Sesevian nislTa balRebi...
lamazi ari mxare elinTa,
sparta, ulumbo, ita, kiTara...
savsea spartelT sisxliT _ cxeliTa
da jerac rom ar gamoidara?!.
fiqrni nislebad eZaleboda,
dards uqarvebda Sroma da kiTxva...
berebTan trapezs emaleboda,
ar dacdenoda zedmeti sityva...
did saqmeTaTvis kmara sicocxle?!.
neta raSia sicocxlis azri?!.
erTgul msaxurad sul ver icocxleb,
xmas eqod aqcevs kedelni taZris...
locvaSi mdored gadian dReni,
gadian ciur netarebaSi...
zarni angreven samrekloT rwmeniT,
mokldeba Jami ferTa RelvaSi...
svams amforidan momJavo Rvinos,
udabnos mtveri adevs beWebze...
mamuls avedrebs mzes _ wminda ninos,
emTxvia moZRvars tvifar-beWedze...
heqsagramebi Seswira vercxlis,
rom ganaaxles lavra qarTvelTa...
cam SeisunTqa sakmevlis ferfli,
qarma Semoxsna jaWvi sarkmelTa...
Cans bizantiis maRali yeli,
ZvirfaseuliT midis vaWroba...
vaWarT ar ukvirT xorSaki cxeli,
sxvadasxva erTa aris CarCoba...
40
gadauketavs xalifa mansurs,
wiTeli zRvis da nilosis arxi...
Zalaufleba Caigdo da surs,
rom datrialdes ukuRma Carxi...
aRmosavleTs da dasavleTs Soris,
bizantiaa Suamavali...
italieli gamoCnda qori,
SeSinebuli yivis mamali...
dasavleTs awvdis uTvalav oqros,
uTvalav monas, cocxal saqonels...
venecieli TvalSi sxivs uqrobs,
afrikis portebs xmas gaagonebs...
normanebs cudad uWiravT Tvali,
xmelTaSua zRvis imRvreva wyali...
sicilielebs daades vali,
samefo Sehqmnes maxvilis ZaliT...
misCerebia or mZle goliaTs,
RvTiuri madliT savse kolxeTi...
berZenTa, sparsTa guls ahyolia,
veRar daudga Jami molxenis...
WeSmariteba vinc uwyis, cxondes
Rrmad iZireba sakuTar sulSi,
raTa ixilos iq vin iSveba...
sikeTis Tesli vardeba xnulSi
da puris yana warmoiSveba...
wuTisofels da jojoxeTs Soris,
gaxidulia adamiani...
yvavT ar anaRvlebT simyrale mZoris,
gzas sinanuli anamianebs...
Seqmnili aris taZrad uflisa,
gzispira duqnad gadaqceula...
avazakiviT mgmobi sjulisa,
Tavis moyvareT gadaseula...
rogor nayofsac Sobs dedamiwa,
imave nayofs igemebs Tavad...
Tavis movlenil Svils deda icavs
da moalerse mzesaviT Cava...
bnelSi bJutaven wminda sanTelni,
deda RvTismSobels Tavs avedreben...
micvalebulTa ismis saxelni,
locviT avseben, RmerTs avedreben...
mogzauroben wyvdiadSi mgzavrni
da miamitad gzas ikiTxaven,
viT planetaTa zRva Tanamgzavrni,
angelosTa frTebs gamoisxamen...
damdablda ca da amaRlda miwa,
bages xsnis uflis wmida goneba...
sasaflaoze msubuq ferfls icavs,
yvavilobs is, rac daemoneba...
sofeli puriT izidavs mokvdavT
da sulebs mZime qvebiT aavsebs...
codvili gvami TevziviT mokvda,
gvelebma qvani SxamiT aavses...
mdidrad cxovrobda erTi vaWari,
Jami movida da aResrula.
gauCinarda rogorc nacari
da raic surda ver aisrula...
savaWros SerCa misi saxeli,
naTesavebma gaZarcves saxli...
Semoeria moyvass naRveli,
carieli rom ixila daxli...
WeSmariteba vinc uwyis cxondes,
iyos macxovris Tanaziari...
sulTa mwvervalebs mzis madli hqondes,
mas siyvaruliT gaaziarebs...
vinc Seexeba codvas _ mokvdeba,
maRali kldidan zvavad moswydeba!..
sikvdilis Tvali brunviT mocvdeba,
sinaTlis sxivic veRar mowvdeba...
WiSkari aris goneba codvis,
eSmaks eSmakiT rogor gandevni?!
grigals ver uZlebs yvavili qoTnis,
mcire miwaa misi sayrdeni...
umwyemso fara eSveba xevSi,
jurRmulSi avi qari Rrialebs...
codviT sneuli sikvdili xvneSis
da Ramis samoss miafrialebs...
morCilis sizmari
morCils sizmarma waarTva Tavi
da axalgazrda vaJi ixila...
mindorSi velis SroSani yvavis,
saswaulebriv mbrwyinav Rimilad...
yveliscixeli icno mTavari,
qristes sjulisTvis Tavdadebuli.
ver moeria gobrons mzakvari,
mzakvrobisaTvis dabadebuli...
abul-kasimma daasjevina,
Tavis jalaTebs igi sikvdiliT...
samcxe velur jars daarbevina,
mze sisxlsa Rvrida Ronemixdili...
gakvirvebuli umzerda wmindans,
erismTavari Zalze moxuci...
41
ol
e, №
2,
20
16
poemis ilustraciebi ekuTvnis vasil bostaSvils
TvalTa wyaroSi ca Canda wminda,…
sadac samoTxis locvas moucdis...
...`bagrati unda movides CemTan,
mefe `qarTvelTa, afxazTa, ranTa~...
eqo gaisma da uceb Sewyda,
gamoeRviZa da arvin Canda...
* * *
aaSriala tevri vardobam,
RrubliT mosili damZimda miwa...
wvimam Seswyvita cad navardoba,
mefis sikvdili Seeso xiwvad...
ca fanaskertis cixeSi iwva,
bagrat mesame, qveynis did-mefe...
moRalateTa da mterTa risxva,
mamuliSvilni rom adideben...
Camoiqufra samcxe, kldekari,
martvili, xcisi, tbeTi, ateni...
kaxni da herni dganan Semcbarni,
mSobeli qveynis moamageni...
bediis freskas wveTavs mironi,
ioane jvars ixutebs gulSi...
zars reken pontos sanapironi,
zvirTTa xmauri moismis sulSi...
gadaifurcla erTi furceli,
viT bednieri Jami warsulis...
saxe xatisa darCa ucvleli,
waSlas cdilobda mteri avsuli...
sakurTxevelTan dakrZales mefe,
mefe: _ afxazTa, kaxTa da ranTa...
bagratis vaJi akurTxes mefed,
monasters Sina zRva xalxi Canda...
epilogad naTqvami
ra umowyalod ileva Jami,
mwyurvals wyurviliT axrCobs cxovreba...
xsovnas zvirTebiT walekavs Slami,
zRvas araferi emaxsovreba...
mefeT hqoniaT mefoba odes?!.
TavadT namusi da erTi piri?!.
glexkaci unda tkiviliT krTodes,
spobdes mtarvali da Savi Wiri!..
rodemde unda gagrZeldes ase?!.
albaT sawuTros aRsasrulamde...
carieldeba WurWeli savse
da Seivseba isev sruladve...
saukuneTa gzaSesayarze,
mematiane ganmeordeba...
kvlav gaakraven macxovars jvarze,
suli miwier sxeuls Sordeba...
maruSisZesac elis saZvale,
elis dideba, ardaviwyeba...
xes myarad dgomas fesvi aZalebs,
grigals gauZlebs, ar waiqceva...
gamoesxmeba frTani qariSxalT,
JamiT Jamamde mogvevlineba...
moZmeT mtroba da Suri gariyavT,
meored mosvlis wesi iqneba...
winapris landi SerCeba cixes,
aazrialebs sulTa samreklos...
yurs miugdeben WeSmarit sityvebs,
surT rom diadi sxivi areklon...
gamobrwyindeba mzed saqarTvelo,
gamTliandeba, viT iyo uwin...
imefebs mefe da sammarTvelod
saerismTavro aRdgeba luwi...
42 oTar xuciS vi li
prozaproza
col ma zu ri kos am di la sac Se uR ri na: amxela
kacs ro gor ar mog bez r da lo gin Si kot ri a li, co-
ta ga tok di, To rem xom xedav, or su li de da ka ci-
viT mu ce li Tav ze mo geq ca.
_ gav tok de, To rem mec aTas do la ri a ni sa mu-
Sao me lo de ba, _ Ta vis mxriv Se uR ri na zu ri ko-
mac, _ vTqvaT, uTe nia wa movxti, sad wa vi de?
_ sa da da mo u sav leT Si, su lac kus tba ze adi,
mTe li par la men ti mag tba Si cu ra obs da iq neb
Senc ra Rac na i rad mi u cur de am cxov re bas.
ra Ras izam da, zu ri kom bo ta se bi mo Zeb na, ̀ a di-
da si~ ga da ic va da kus tbis ken kus na bi jiT gas wia,
bev ri iara Tu co ta iara, tba zec avi da da co lis-
gan ga nawye ne bis miuxeda vad, ki dec esi a mov na.
_ va, eg vi Ra ca ra mag rad yvin Tavs, mo cu ra-
vea? _ hkiTxa zu ri kom tbis na pir ze Ca cuc qul
spor t kom p leq sis mu Saks.
_ ara, de pu ta tia.
_ sad is wav la ase Ti yvin T va?
_ sa da da par la men t Si, di liT aq yvin Tavs, sa-
Ra mo Ti _ qu Ta is Si.
_ po li ti ka Si? _ da in te res da zu ri ko.
_ po li ti ka Si xom yvin Tavs da yvin Tavs.
_ Tu ici, ro mel par ti a Sia?
_ ras ga i geb, yve la par tia ga mo ic va la, bo-
los na ci o na leb Si iyo, axla mgo ni `oc ne ba Si~ ga-
da vi da.
_ mo di, mec vi ba na veb, _ Tqva zu ri kom da bo-
ta se bis gaxdas Se ud ga.
_ ar ga mo va, _ ga afrTxila Ca cuc qul ma mu-
Sak ma.
_ ra tom ar ga mo va?
_ vid re de pu ta ti cur vas ar mor Ce ba, wyal Si
ver Sexval.
_ ra tom ka co, tbaa, taS ti xom ara, rom mo ri-
ge o biT vi ba na oT?
_ eg de pu ta tis mcve lebs un da hkiTxo, na pir-
ze rom elo de bi an
_ ma gaT vin hkiTxavT?
_ ver gety vi, mag ram da u kiTxavad Tu Sexval,
ges v ri an.
_ ri si eSi ni aT?
_ ra vi ci, de pu ta te bi xSi rad er T ma neTs ded
-ma mis suls ut ri a le ben da... xom Se iZ le ba vi Rac
ga nawye ne bul ma `li mon ka~ es ro los?
_ ege ni xSi rad pre zi den t sac agi ne ben.
_ ho, gu Si nac mo vis mi ne, mag ram pi ra dad aman
pre zi den tis mxare da i Wi ra.
mcve le bi
_ ma Sin, aRar un da eSi no des.
_ pi ri qiT, axla prez iden tis qe ba yve la ze sa-
ris ko saq mea.
_ kar gi, or Zel ze ma inc vi var ji Seb.
_ or Zel ze, xom xedav, biz nes me ni var ji Sobs.
_ gver diT rom bi We bi dga nan, rigs uc di an?
_ ara, biz nes me nis mcve le bi ari an.
_ vis gan ica ven?
_ gam ta ceb le bis gan.
_ kar gi, Tu Zma xar. axla sadRa ga i ta ce ben,
pan ki si ra xania kri mi na le bis gan gaw men di lia.
_ eh, ras ga i geb, axla Tur me ga ta ce bu li biz-
nes me ne bi mos kov ze gav liT pir da pir eray Si ga da-
hyavT.
_ ma Sin vir ben ma inc, _ Tqva imed gac ru e bul-
ma zu ri kom.
_ ir ben, oRond ai im ji gits mo e ri de.
_ eg vi Raa.
_ va kis ma Jo ri ta ria.
_ uh, ro gor ga su qe bu la, swo red ma gas Tan
maqvs saq me, ram de ni we li wa dia dav dev da ver da-
vi Wi re. esa Tqva da Zun Zu liT ga mo e ki da ma Jo ri-
tars. is iyo miuaxlov da, rom buC qe bi dan sa mi Se-
i a ra Re bu li gad moxta.
_ sdeq! _ iy vi res maT.
_ ra moxda? _ ikiTxa Sec bu ne bul ma zu ri kom.
_ me tad aRar miuaxlov de, To rem ges v riT.
_ ra srola agitydaT, xalxo, Cemi deputatia,
raRac minda vuTxra...
_ Seni ki ara, xalxis de pu ta tia, _ gaus wo res
maT.
_ da mexma re, Sen Tan sa la pa ra ko maqvs, _
Seexvewa zu ri ko ma Jo ri tars.
_ ra vqna, su li mi kaw ka webs amom r Cev leb Tan
Se saxved rad, mag ram xom xedav dac va ne bas ar maZ-
levs.
_ ma Sin par la men t Si mo val.
_ iq sul ar mca lia, dRe da Ram ka nonmTxzve-
lo ba Si varT.
_ aba, ro dis Segxvde.
_ ai, ma le wi na sa ar Cev no kam pa nia da iwye ba da
ma Sin ram de nic gin da, im de ni vi la pa ra koT.
daR v re mi li dab run da zu ri ko saxlSi. cu dad
aris saq me, auwya man me uR les, Tu dac va ar aviy va-
ne, kus tba ze Se iZ le ba zo gi Cve ni de pu ta tis ma gi-
er me ga ma go ron...
43
ol
e, №
2,
20
16
or m Tav ro ba ga mov li li umu Sev ro bis Sem deg
di to xve de li Zem di dad gaixara, ro ca Se ityo,
rom axali xeli suf le ba, wi ne bis gan gansxva ve biT,
mxars uWer da mci re biz ne sis gan vi Ta re bas. mas
bev ri aRar ufiq ria, erT mSve ni er dRes pir da pir
zo o parks mi ad ga da me ne jer Tan audi en cia iTxova.
_ ram Se ga wuxaT? _ ikiTxa saq me Si Tav Car-
gul ma me lot ma ma ma kac ma.
_ Tag ve bis ga yid va ga dav wy vi te, _ Tqva mo ri-
de biT stu mar ma, _ da ami tom geaxeliT.
_ ga yi deT me re, vin da gi Sa laT?
_ ba zar Si ga viy van di, mag ram zo o par k ma min da
Se i Zi nos.
_ ra tom ma incdama inc zo o par k ma?
_ ar min da isi ni sa mu da mod dav kar go, aq ro ca
mo me sur ve ba, Se mo viv li da vnaxav.
_ ra mo ge sur ve ba, Tag ve bi, ka co?
_ ho, Tag ve bi, _ crem le bi mo ad ga di tos.
_ ma se Tu giy varT, ra tom Ra yi diT?
_ aba, biz ne si riT ga va ke To? ban k ma kre di ti
ar mom ca, sxva ki ara fe ri ma ba dia. mo gexse ne baT,
dRes ra Rac biz ne si Tu ara gaqvs, ver icxov reb.
_ ara, Tag vebs ver vi yi diT, _ mok led mo uW ra
me lot ma.
_ ra tom?
_ amas ra kiTxva un da, xalxi zo o par k Si
vefxve bi sa da ni an ge bis sa naxavad aRar Se mo dis da
Tag ve biT vin da in te res de ba?
_ ras am bobT, Ce mi Tag ve bi ise Ti kul tu ru li
da ele gan tu re bi ari an, bav S veb ma erTxel Tu mok-
res Tva li, aRar mo eS ve bi an.
_ kar giT er Ti, Tag vi da ele gan tu ri sad ga-
go ni la?
_ ai, pi ra dad ga ic nobT da dar w mun de biT.
Ta nac ro go ri Tval maxare bi ari an: iasam nis fe ri,
zam baxis fe ri, zur muxtis fe ri, Tqven war mo id gi-
neT, mkvda ri zRvis fe ri Tag ve bic ki myavs. Tqven
ro me lic mo ge wo ne baT, imas Se gir CevT.
_ mdaa, sa in te re soa, _ da am T q na ra me ne jer ma.
_ aba ra ggo ni aT, ame ri ki dan Ca mo viy va ne, nam-
d vi li de mok ra te bi ari an, Ta nac, iumo ris ti de-
mok ra te bi.
_ iumo ris ti? _ ga ik vir va me lot ma, _ ki mag-
ram amas ro gor ga moxata ven?
_ kbi le bis ka wu niT da ku dis qi ci niT, Tu ra-
me samxiaru los mohk res yu ri, si ci liT bJir de bi-
an da Tu ra me ar mo e wo naT, ma Sin ve ak ru sun de bi an.
_ ma inc ra ar mos wonT?
_ ai, pu ti nis kri ti ka ze, ma ga li Tad, Za li an
ner vi u lo ben.
_ ra tom, ara ru su li ori en ta ci i sa ni ari an?
_ ara, ub ra lo me oc ne be ni.
_ ar ga mo va, _ ga aq nia Ta vi me ne jer ma.
_ ra tom?
Tag ve bis biz ne si
_ es zo o par kia, Ce mo Zmao, par la men ti ki ara,
rom cxove le bi galieb Si par ti u lo bis mixed viT
da vaj gu foT. Cven po li ti ze bu li Tag ve bi ar ga-
mog vad ge bi an.
_ Tqven ase fiq robT?
_ ra Tqma un da, zo o par k Si uam ra vi ada mi a ni
Se mo dis, zogs pu ti ni mos wons, zogs sa a kaS vi li,
me Tag ve bis xuS turs sad vu yu ro?
_ ara, opo zi ci a Si ki ara vis Ca ud ge bi an, _ da-
am S vi da di tom, _ ro gorc xeli suf le ba mo i sur-
vebs, ise mo iq ce vi an.
_ vTqvaT dag TanxmdiT, _ mol ba me ne je ri, _
mag ram ro gorc in d me war me, re gis t ra ci a Si un da
iyoT ga ta re bu li.
_ eg ra Ra sa Wi roa?
_ aba, sa ga da saxado rom mkiTxavs Tag ve bi vis-
gan Se i Zi neo, ra sa bu Ti war vud gi no?
_ aki me war med gaxdo mis pro ce du ra Za li an
ga mar tiv dao?
_ es sity viT, mag ram saq miT asea.
_ ro gor, ka co, _ wa mo en To di to, _ ben du-
qi Zem mTe li qvey nis mi we bi ga yi da da me Tag ve bi ve-
Rar gav yi do?
_ Tqven ben du qi Zes ras uyu rebT, iman saxel-
m wi fo mi we bi ga yi da, Ce mo ba to no, Tqven ki sa ku-
Tar Tag vebs yi diT. biz ne sis ke Te bas Tu api rebT,
am an ba nur WeS ma ri te ba Si un da er k ve o deT. al baT,
imis cod nac dag Wir de baT, rom Tag ve bi gan ba Je bu-
li un da iyos.
_ ben du qi Zes ra, mi we bi gan ba Je bu li hqon da?
_ aki mi ga niS neT, ka no neb Si ver er k ve viT,
mi we bi ad gi lob ri via da gan ba Je ba ar sWir de ba,
Tqven ki Tag ve bi sazR var ga re Ti dan Ca mo iy va neT.
_ sazR var ga re Ti dan ded-ma ma Ca mo viy va ne,
Ce mo ba to no, To rem isi ni, Tqven rom un da mog yi-
doT, wmin da sisxlis ori gi na le bi ari an.
_ ar vi ci, Se ni Tag ve bis gu lis T vis ka nons
ver Se ve ka ma Te bi, Tag ve bi gan ba Je bu li un da iyos,
mor Ca da ga Tav da!
_ zo o par k Si yve la cxove li gan ba Je bu li
gyavT?
_ ra Tqma un da, cxove le bic da frin ve le bic.
amas wi naT er Ti SaS vi aR mog vi Ci nes ga nu ba Je be li
da di req to ri eg re ve miaxsnes.
_ iq neb axal ma di req tor ma mom ces Tanxmo ba?
_ ara, ba to no, ara, ka ci axali da niS nu lia da
Tag vis gu lis T vis Tavs ga i fu Webs?
di to daZ ma re bu li ga mo vi da zo o par ki dan. mi-
di o da Sin da fiq rob da: es sa da u ri de mok ra tiaa,
qve ya na daT ve bis, mgle bis, tu re bis, me li e bis biz-
nes ma Se Wa ma, Tag ve bis biz ne si ki ara vis un da, ara,
Zmao, ase Tu gag r Zel da, mci re biz ne si suls ve ra-
so des mo iT q vams.
44
Sen xidi xar, patara,
me _ mCqefare mdinare,
Sen _ burji xar, kldis Ziri,
me _ xan qali mZinare...
Sen _ bade xar, tirifis,
me _ Tevzi var, lifsita,
wyalma rom gamoriya,
sakocnelad wylis pirTan!
zogjer, nakaduli var,
vemalebi Cinarebs,
Senc rom kocna gindoda
Tavi movimZinare...
hoda! _ wyalma wagviRo,
mec, Senc, _ xidic patara,
axla, vnanob rom maSin
gakocnine rad ara?!
hoda, Cemo Zvirfaso,
gixmobs Seni mdinare,
modi, axla makoce
Tavs ar movimZinareb!...
taSi gogo, kunwulao, taSi!
mamaCemi Semohkravda dols da...
Jruanteli damivlida tanSi,
gareT kidev saamurad Tovda.
taSi gogo, kunwulao, taSi
da buxarSi tkacunobda rcxila,
naperwkali inTeboda TvalSi,
iwyeboda bednieri dila...
taSi gogo, kunwulao, taSi!
da yoveldRe grZeldeboda ase,
sevda gaCnda uceb dolis xmaSi
da avcekvdiT mis sevdian xmaze...
mas Caacva Savi fraki tanze
bedisweram!.. me ki _ TeTri kaba,
ciuri mesxiSvili
poeziapoezia
ciuri mesxiSvili daibada mesxeTSi. Tbilisis ucxo enaTa saxelmwifo pedagogiuri institutis
warCinebiT damTavrebis Semdeg swavla ganagrZo ivane javaxiSvilis saxelmwifo universitetis aspir-
anturaSi dasavleT evropis enisa da literaturis fakultetze. misi leqsebi dabeWdilia sxvadasxva
konkursebis literaturul krebulebSi: `modinaxe-2015“, `odeoni-2014/15“, `sikeTis wigni-2015~, `emi-
grantis werili-2015“, `wminda ninos jvari-2015“, `buknaWo-2015“. aris mravalgzis finalisti, prizio-
ri da premirebuli konkursanti. miRebuli aqvs `SoTaobis“ me-3 premia da wminda ninos jvris medal-
ioni. `mesxuri festivalis~ specialuri prizi. aris `saqarTvelos qalTa sabWos~ wevri.
magram iciT?! _ sakurTxevlis karze,
arsad Canda sayvareli mama...
taSi gogo, kunwulao, dascxes!
civ ekalma damiara tanSi,
margalitiT moqarguli kaba,
gulwasuli frialebda qarSi...
winandalSi, aleqsandres lamaz baRSi,
ocnebebis da natvris xe xarobs!
Caifiqre da Seabi Wreli Zafi,
Tu rame gsurs agixdeba qalo!...
davseirnob siyvarulis xeivanSi
sevdiani da kiTxvas vsvam: ratom,
Tuki yvelas ausrulda ocnebebi,
rad daemsxvra siyvaruli tatos?!...
am fiqrebiT Seviqeni dardiani
da mominda Cumad yofna, _ martos,
Semebrala bednieri dadiani,
gavaRmerTe beddamwvari tato!
rogor gamomepara,
gazafxulis qorwili,
gzaze qari amiZRva
usaqmuri, moclili...
WoraobiT movediT,
Tebervlidan martamde,
yvavilebi gvirgvinebs,
atmis ZirSi fantavdnen...
`madli maxarobelso“ _
mogvaZaxa Cioram,
Turme Citi-Ciora
uCemobas Cioda:
45
ol
e, №
2,
20
16
Zveleburad, kvlav minda
wignis ydaze mxatavde,
paemanze kvlav geli
Tebervlidan _ martamde!...
gaxsovs?! _ Sen rom maCuqe,
TeTri kaba marmaSis,
qari veRar gaCerda,
rogorc xmali qarqaSSi...
paemani damiTqva,
broweulma brdRvialam,
giJma qarma eWvebiT
kalTa amifriala.
brdRvialebda yayaCoc,
Wvavis puris yanaSi,
selinjerma maswavla
RiRilosTan TamaSi...
gaxsovs?! _ Sen rom makoce,
ra dro iyo, ah! maSin...
afsus! _ veRar movaswreT,
siyvarulTan TamaSi!...
vgrZnobdi, rogor giyvardi,
Sens naCuqar kabaSi,
Sen ki ara, Tvalebi
gamomitydnen amaSi!...
Tovlia da zamTaria
dajdeba da ar midis,
an sad wava, imedi aqvs
sayvareli mamidis...
uyvars tkbili musaifi
papisa da papidis,
gaWvartluli Zveli lamfa
CuqurTmian magidis.
Camojdeba CvenTan, baRSi,
askilebis buCqebTan...
etyoba rom siyvarulis
wyaro gadmouCqefdaT!..
wiTel mZivebs aTamaSebT,
rogorc yeli mamidis,
ra kargi xarT askilebo,
misi suni agidiT!
nabij-nabij mimiyvane mzis gulamde,
guli roca orad iyo gayofili,
gamaxsenda yvela-Zveli siyvaruli,
ucnauri, yofili Tu ar yofili...
maSin, roca dedamiwis orbitidan,
gavemgzavre caSi, RmerTTan Sesaxvedrad
vardisferi angelozi medga gverdiT,
miwaze ki Sen melodi (gmadlob!) bedad...
damfrTxali da pawawina Citis guliT,
RmerTs vTxovdi da migzavnida
mze maSvelebs,
kidev kargi, Cemo TeTro angelozo,
damloce da oqros xeli SemaSvele.
aRmafrena, Seicvala daRmafreniT,
im goridan... momiyvane am goramde,
mzis Casvlisas paemanze isev geli,
wuTi rCeba ukanasknel amboramde...
da Tu mTvares isev caSi gavekido,
enZelebiT rom moqargavs mze am gorebs,
isev mova TeTri marti, gazafxuli,
Cems magivrad... yoCivardebs eambore!..
ra lamazi dRe iyo,
mze rom Rrublebs gaSlida,
bebo amoxteboda
Salis Wreli TavSlidan.
CiTis kabis kalTebi,
savse hqonda vaSliTa,
sulac ver maSinebda
bevris Wamis daSliTa...
me JuJuna wvimaSi,
vsveldebodi, vSrebodi,
miwyreboda bebo da
me jinaze vSvrebodi...
wkipurtebi mogxvdeba,
yurs agaWri daSniTa!..
uceb gamomecxada
mama Wreli kaSniTa.
SemaSina ggoniaT,
Sav tarian daSniTa?!
iqeT me davemuqre!
gareT gavsxlti, gavSpi Tan...
mivaZaxe: guSinwin
gnaxe mag Wrel kaSniTa,
viRac qals rom kocnidi,
ver vicani TavSliTa...
mamikona gawiTlda,
tuCze TiTi miido...
celqma gogom saCuqrad
mamis kocna miiRo!...
gazafxulia! mewvie,
mercxalisaviT, Cvensasa,
finjans movxatav yalamiT,
saxels davarqmev Sensasa...
movavarayeb mzis guliT,
gvirgvins movuwni bzisasas,
Tan Taflakverebs dagicxob
(uyvarxar, gogos, cisasas!)
cisas, cias, Tu cisias,
cisferi kaba acvia,
Tavs evlebian peplebi,
Tmas ofofebi varcxnian!
saCaieSi muSaobs
da Cai daaqvs finjaniT,
guSin xelebic daiwva,
46
mzes rom miarTva did jamiT...
gvirilis Cai dariCniT,
vin SeukveTa, visia?
ar gindaT Cai limniT da
zed erTi kocniT _ nisiad?!..
vuZRvni, iaponiaSi myof, Cems vaJs _ jabas
dro ar iyo, roca iyo udrooba,
dro dadga da udrooba wavida,
swored maSin damirRvie myudroeba,
drois aTvla rom daviwye wamidan.
maSin moxda gulSi didi afeTqeba,
warmoiSva siyvarulis samyaro,
ra moxdeba, im Tvalebis dafeTeba,
erTxel kidev damixato fanqaro!
veraferi ver gavuge gantolebas,
utolobas, gamravlebas, gayofas,
siyvaruli momitanes fantelebma,
wuTisoflis orbitaze samyofad!
ver visveneb da samyaros vukirkiteb,
eleqtroni polusisken mizidavs,
meSinia, grigali ar amovardes
da Sav xvrelSi CamiTrios izidam...
hoda, mitom mirCevnia gaverido,
CrdiloeTis yinulovan sferoebs,
ekvatorze gawolili xomaldebiT
samxreTisken gavyve isev weroebs...
cas Rrubeli CamovWeri fTila-fTila,
TiTistarze davZaxe da daginarTe,
xval, rodesac gaTendeba tkbilad dila,
mzes movqsov da xval dilasac gaginaTeb!
yayaCono! Cemi yanac ra lamazad,
giSris TvlebiT wiTlad mogimSvenebiaT?
RvTismSobelis CiTebi maqvs mosaqargi,
gvirilebic xom ar momeSvelebian?
gvirilebze gamaxsenda, varZiaSi,
lurj gumbaTze ra lamazad gviriloben:
mze amodis da mzesaviT icinian,
mze Cadis da mTvaresaviT Rimiloben!...
meuRles
gepatiJebi finjan yavaze,
rac aris, aris! _ jani gavardes!
me gadavagdeb gverdze yavarjens
da Zvel buxarSi kvlav cecxls avanTeb...
avagizgizoT Cveni bavSvoba,
oqros wuTebi davfqvaT safqvavSi,
Wiqas vacadoT cota gaSroba,
rom ar waviRoT cremli saflavSi....
davsxdeT da cotac vimarCieloT,
wablis xe mainc dasaqerqia,
mimarCiele, didxans sicocxle,
Cemo bebero nacarqeqia!
cas Tu ufalma mze aCuqa gulze sakidad,
miwis almasi Sen iyavi, mzeo marita...
da mainc gixmo bedisweram Sen gansakiTxad
obolo cremlo, gaCenilo cis margalitad.
Sen xom giyvarda broweulis ayvavileba,
ufaqizesi grZnobiT, rogorc Seni gedia,
rad ar gacales TviT yvavilo, dayvavileba?
rad amosvares Tqvi, talaxSi, Seni bedia?
qviT rom Cagqoles da gaqcies isev talaxad,
uguloebma agiSenes gulze yoreni,
Sen isev moxval ufaqizes mwvane balaxad,
CaZaRldebian yorianSi cicikoreni...
guli ar dagwydes, Tu gagsvares uflis naqebi,
mze bneldeba da mTvares aaqvs Savi laqebi!
47
ol
e, №
2,
20
16
es, _ fenomeni _ tango,
cekva, _ cecxli da vneba...
o, es netari tango _
emocia da gzneba.
vneba _ moZravi, Smagi,
cxeli ritmebi dramis,
bandoneonis tembri,
rom gagabruebs, lamis.
romantikuli feri,
gancdis: ra _ nTebis, ra _ wvis,
gulebis swrafi cema,
aelvareba Rawvis.
tango, _ wiTeli kaba,
tango, _ Slapa da vardi,
daJinebuli mzera...
da... emocia _ mzardi.
Zlier, vaJkacur sxeuls
nazi gracia ekvris...
da... perkusiac tangos _
Tavis ritmebiT erwymis.
P.S.o, ar gveRirsa, erTxel,
rom kvlav gvecekva tango...
da... meRimeba, CemTvis,
Tu, mimixvdebi, ratom?..
sizmari vnaxe gamoucnobi _
gamomecxada vinme, ucnobi:
TeTr samoselSi, TeTr raSze
mjdari,
xelT epyra oqros lamazi jvari.
garSemo ertya _ mbzinavi rkali,
SemomanaTa cisferi Tvali:
`keTili, mSvidi da ase wminda
yovelTvis iyo _ me ase minda~.
neli zuroSvili daibada 1951 wlis 17 ivliss TelavSi. daamTavra vano sarajiSvilis saxelobis
saxelmwifo konservatoria (musikismcodneoba) da saqarTvelos xelovnebis akademia (fortepianos
specialoba). aseve, damTavrebuli aqvs konservatoriasTan arsebuli Jurnalistikis fakulteti.
amJamad muSaobs pedagogad niko sulxaniSvilis saxelobis Telavis samusiko sawavlebelSi.
poeziapoezia
neli zuroSvili
es Tqva da umal, frTiani raSiT,
gauCinarda _ sul maRla, caSi.
mTis mwvervalebs avuyvebi,
mTis grexilebs davuyvebi,
mTa Tavisas momiyveba
da mec Cemsas movuyvebi.
movuyvebi, rom masaviT
miyvars mze da miyvars mTvare,
TviTon, mTa da mis garSemo _
nairferi aremare.
mec, masaviT, mwuxrs ganvicdi,
da... masaviT Suqi mmosavs,
mec, masaviT, miZgers guli _
keTils, lamazs roca locavs.
da bRavili irmis mec mZravs,
mec zuzuni qaris makrTobs,
misebr vumzer varskvlavebs da
siyvaruli mxiblavs, maTrobs.
cremlmoreuli mgosani
aakvnesebda liras,
umRerda ukvdav siyvaruls,
gancdils nilosis piras...
iq, radamesi, jurRmulSi _
misCerebia lodebs,
ai, aidac gamoCnda _
is, mis siyvaruls monebs!
Sav samoselSi, amneris,
RmerTebs Tavs atexs risxvas,
qurumebs wyevlas ugzavnis
da umowyalod kicxavs!
aidasaviT siyvaruls _
mxolod, erTisTvis monebs,
48
gaxevebuli amneris,
cxare cremlebiT godebs.
zambaxi afeTqebula,
gamispetaka baRnari,
patarZaliviT lamazi,
TeTri gediviT narnari.
sxva zambaxebi, mis irgvliv,
nairferebad bzinaven,
cekvis ferxulSi Cabmulan,
galaRebulan, brwyinaven.
Cems broweulas vardisfers,
mTlad daskdomia kvirtebi,
TeTri zambaxi dedoflobs,
sefeqaloben titebi!
amindi Tbili
irgvliv _ simSvide,
uqarod momwyinda...…
uecrad... qarma,
rom, arc velodi,
foTlebi mowyvita.
xe gaaSiSvla,
welSi moRuna
da Searxia;
qarma foTlebis
oqros samosi
Semomaxvia...
gagiJebulma
cisferi kaba
Semomaxia!
da... mere, isev,
oqros foTlebis
oqros samosi _
Zalzed saTuTad,
TiTqos, pataras,
Semomaxvia!
amdeni fiqriT Rame davRale,
Cemi fiqrebiT arc dRes ar vindob,
xan, gamielvebs _ fiqri macduri,
dae ufal, am dros, damindos.
da... Camovixsni fiqrTa saburvels,
gaveSurebi Cveuli gzebiT,
aq aris Cemi mcire samyaro, _
fiqrebs vtoveb da vivsebi gznebiT.
aq aris _ Cemi navsayudeli,
aq gairbina _ axalgazrdobam,
mZime epoqam, didi tankiviT,
gadagviara da ar dagvzoga.
da SigniT tiris sulis samyaro,
guli sagules veRar meteva;
`ar gaqvs ufleba daece axla,
Zlieri rom xar, gmarTebs Seteva!..~
da... beThoveni TvalSi Tvals miyris,
tkivilebisgan, TviTon sdis ofli...
sad _ misi urva da... bediswera,
mis gaWirvebas me verc ki movTvli.
Cems auradan unda avyaro:
fuWi ocneba, sevda, tkivili,
iqneb, Sevcvalo Cemi samyaro, _
sicocxlis kodma momces Rimili...
Soridan ismis violinos xma
da... momnusxavi gitaris xmebi...
es aris _ Cemi bedniereba! _
da... mec, sul ufro, amayi vxdebi...
dabla _ dasulan nislebi,
maRla _ mwvervalni brwyinaven,
am saxlis aivanidan
moCans suraTi brwyinvale.
faras magonebs nislebi,
gafantuls mindor-velada,
ara hyavT mwyemsi, nagazi,
mitom curaven nelada.
myinvarwvers _ oqros gvirgvini
Tavs dauxuravs mefurad,
mwvervalebs _ TeTri fafaxi
CamoufxatavT mwyemsurad.
Tovls gauSlia mTis ZirSi
sabani _ sasTauliTa,
me, es kontrasti maocebs, _
bunebis saswauliTa...
49
ol
e, №
2,
20
16
arsad ise uxvi da surnelovani Semodgoma ar
icis, rogorc kaxeTSi. Zowisfrad aelvardeba
broweulis xeebi. vazis foTlebidan iWvriteba
qarva-Tafliani mtevnebi. miwaze gawolilan saza-
mTroebi, Sukidan SukaSi gadadis nesvis aromatu-
li suni.
ara, qarTlels ar gaukvirdeba amdeni xilis
naxva, magram, kaxeTSi mgzavroba da lxini kax-
elebTan, siames mgvris.
sxva ramec mizidavs aqeTken: _ kvetera da
nekresi, alaverdi da SuamTa, gremi da iyalTo...
gza ki patarZeulze gadis...
patarZeulSi, giorgi leoniZis sunTqva jer-
ac ar gauyoliebia zefirs, wyaros civ wyals ewa-
feba aqauri nabdiani da yoveli peSvis Sesmisas,
gulidan amoxeTqavs sityvebi:
_ gaixare, gogla, am sikeTisTvis!
am wyals `goglas wyaro~ hqvia.
xvavrieli Semodgomis erT dRes, kaxeTisken
mimaqrolebs avtobusi. swored wamosvlis wina
dRes Semxvda mwerali Saqro samadaSvili da sx-
vaTa Soris, aseTi ram miTxra;
_ goglas patarZeulSi Camosvla Zalian
uyvarda, magram arc sxva soflebs iviwyebda. ga-
davedi erTxel patarZeulSi da davipatiJe bakur-
cixeSi, Tan davZine, rom iseT sasiamovno Taname-
sufreebs dagaxvedreb, suli da guli dagiamon
meTqi. mainc vinao, _ miTxra. me CamovuTvale vinc
iqnebodnen.
_ Cemo Saqro, Tu ginda masiamovno, damipati-
Je mxvnelebi, guTnis dedebi, mTesavebi, mevenax-
eebi, mwyemsebi, mefutkreebi...
es sityvebi, axlac Camesmis yurSi da gulda-
gul vaTvaliereb avtobusSi mojarul kaxelebs,
saxeze brinjaosferi rom dasdebiaT da TiTebze
miwis surneleba asdiT.
mgzavrobam fiqrebis Semoseva icis: ai, 1965
wlis zamTris erTi, pirquSi dRe, rusTavelis
gamzirze auareba avtomanqana mihqris. aleqsan-
dre WavWavaZis aRmarTis kuTxeSi, Calisferi
„volga“ mecnaura. arc Sevcdi. giorgi leoniZe
moTminebiT elis mZRols da Zalumad eweva siga-
rets.
_ gamarjobaT, batono giorgi!
dokumenturi prozadokumenturi proza
nora ediSeraSvili
gza patarZeulze gadis
(goglas wyaro)
_ rogor gamaxare, gogo, ra aris axali qa-
rTlSi, rogori Semodgoma gaistumreT kaspeleb-
ma? _ buxunebs Taviseburi, goglaseuli xmiT.
_ kargi, batono giorgi, metad kargi, ai, roca
gvestumrebiT...
_ leoniZis stumroba, nu ggonia xumroba,
modi, dajeqi, miambe, axali ra dawere, gaizarde
Tu ara SemoqmedebaSi.
rogorc iqna mZRolic gamoCnda da „vol-
gam“, cota xanSi, SoTa rusTavelis saxelobis qa-
rTuli literaturis istoriis institutis win
daamuxruWa.
viwro, erTfanjrian kabinets vaJa-fSavelas
veeba suraTi amSvenebs. Semodian mecnier-muSake-
bi... aTasi saqmea mosagvarebeli da saqmianobs di-
reqtoric.
damTavrda dRe. kabinetSi ramdenime TanamS-
romeli Semovida.
_ Tqveni stumrianad „stelaSi“ wavideT, ba-
tono giorgi, _ mimarTavs giorgi ciciSvili.
restorani-baRi, „stela~, centraluri moed-
nis cota zemoTaa, gaCiraRdnebul ezoSi xalxm-
ravlobaa...
_ goglas gaumarjos!
_ Cvens sufrasTan mobrZandiT, batono go-
gla!
_ erTi Tqveni sadRegrZelo gamagone da mere,
Tunda, movkvde, _ iZaxis viRaca.
da, goglac midis xan erT sufrasTan, xan, _
meoresTan. bubunebs, saqarTvelos siyvaruliT
iwvis, adidebs vazs, glexkacis marjvenas.
...avtobusi patarZeulSi Cerdeba.
_ ai is saxlia, Svilo, leoniZesi, _ meub-
neba saxe RaJRaJa kaxeli. xevis piras, maRlobze,
lamazi saxli moCans. vuyureb da, gulSi leoniZis
leqss vambob...
_ „goglas wyarosTan“ gagviCere, Sen gaxare-
basa, _ miubrunda glexi avtobusis mZRols, _
stumarsac davalevinebT patarZeulis wyals, _
axla me Semomxeda Rimildayrili saxiT.
avtobusi „goglas wyarosTan“ Cerdeba. yvela
gadmodis, undaT, Tu ar undaT, svamen giorgi le-
oniZis gamoyvanil wyaros wyals.
Cems fiqrebSi ki wyneTi amotivtivda. 1966
50
wlis cxeli ivlisi. sicxiT gaTanguli didi po-
eti, moZalebul sens sarecelze ebrZvis.
_ patarZeulis wyali momitaneT, iqneb miS-
velos...
da moaqvT patarZeulis wyali... poeti am wy-
aliT savse jamSi xelebs awyobs.
veRar uSvela patarZeulis wyalma. daicala
sicocxlis erTi peSvi, magram, ar daSreba giorgi
leoniZis Semoqmedebis wyaro, wyaro sibrZnisa
da ukvdavebisa, wyaro xalxis sulieri sazrdosi,
romelsac Tavisi eris gulSi, samSoblos miwaSi
aqvs saTave dadebuli...
.............................................................
mgzavro, keTilo! kaxeTSi mimavali gza patar-
Zeulze gadis. SeCerdi erT wams da Sesvi „goglas
wyaro“.
Sesvi, gaamebs!
nodar dumbaZe Cemi Taobis (da ara marto Cemi)
kerpi iyo. axlac Tvalwin midgas is gaoceba da
emociebi (maSin studenti gaxldiT), roca aqamde
ucnobi stiliTa da teqnikiT Sesrulebul romans
vkiTxulobdiT, romelic savse iyo cremlnarevi
iumoriT, amouwuravi fantaziiT, sasacilo epi-
zodebiT, bunebrivi pasaJebiT, adamianuri sevdi-
Ta da tkivilebiT... amitom idga grZeli rigebi
sagazeTo jixurebTan, xelmomwerebTan, bib-
lioTekebSi... da axalgazrdebis sayvareli Jurna-
li „ciskaric“ xelidan xelSi gadadioda, icrice-
boda, fermkrTaldeboda...
eg kia, rom gvikvirda, aseTi didi siTboTi da
siyvaruliT gajerebuli romani, „me, bebia, iliko
da ilarioni“, romelic kacTmoyvareobisa da hu-
manurobis sagalobeli iyo, ratom amoafara re-
daqciam Jurnalis iumoristul ganyofilebas,
Tanac, petitiT, romelsac Zlivs vkiTxulobdiT.
rogorc Cans, mkacri cenzurisa da komunisturi
wnexis qveS myofi redaqciisaTvis, gamosavali al-
baT, es iyo, rameTu, SesaZloa daexuraT. aki mohyva
kidec mavanTa „Sefaseba“. kritikosi guram gverd-
wiTeli gulistkiviliT gvamcnobs: „igi qarTuli
romanis degradirebis simptomad iqna gamocxade-
buli Tavisi viTomcda araseriozulobis gamo“.
nodar dumbaZis mwerluri SesaZleblobebi,
kidev ufro mZlavrad warmoCinda Semdgom gamo-
qveynebul romanebSi: „me vxedav mzes“, `mziani
Rame“, „nu geSinia deda“, „TeTri bairaRebi“, „mar-
is mziani Sexvedrebi
adisobis kanoni“... presa daipyro misma novel-
ebma, iumoristulma moTxrobebma, lirikulma da
sabavSvo leqsebma... TeatrebSi idgmeboda nodar
dumbaZis nawarmoebebze Seqmnili speqtaklebi,
ekranebze gamodioda kino-filmebi, mzaddeboda
satelevizio gadacemebi, iwereboda simRerebi.
iSviaTad rgebiaT aseTi popularoba qarTvel
mwerlebs da es bunebrivic iyo. rameTu, nodar
dumbaZe Cveni Tanamedrove gaxldaT da gvxiblav-
da misi uSualoba, iumori da rac mTavaria, mziani,
sikeTiTa da siyvaruliT gajerebuli guli...
sicocxleSive aRiarebul da pativdebul
klasikoss, miniWebuli hqonda SoTa rusTavelis
saxelobis premia... arc sxva umaRlesi jildoebi
da regaliebi aklda... misi wignebi iTargmneboda,
vrceldeboda TiTqmis yvela kontinentze, sazR-
vargareTis qveynebSi.
adre wavida, metad adre (gardaicvala 1984
wlis 14 seqtembers), Tavisi xanmokle sicocxle,
qarTveli erisa da qveynis siyvarulSi daxarja,
Tumca, nayofic moimko, sayovelTao aRiareba da
dafaseba ar daaklda.
2013 wlis ivlisSi, nodar dumbaZis saiubileo
dReebi idga. mas 85 weli Seusrulda, am TariRs
gulgrili ver Sevxvdi, mexsierebis salaro „gava-
Re“ da is mziani Sexvedrebi „gavacocxle“, romlis
momswre da monawilec Tavad viyavi, mere foto-
masalac moviZie saojaxo arqivSi, romelic uSua-
lod Cems mier aris gadaRebuli.
meoce saukunis 70-ian wlebSi, kaspis raions
erudirebuli, literaturisa da xelovnebis didi
damfasebeli pirovneba, levan isakaZe xelmZRvan-
elobda. swored misi TavkacobiTa da organiza-
torobiT moiwvies Cveni didi klasikosi, im dros,
saqarTvelos mweralTa kavSiris Tavmjdomare,
nodar dumbaZe kaspSi, romelmac patiJi miiRo
da Tan iaxla, aseve gamoCenili mwerlebi arCil
sulakauri, oTar mamforia, da afxazeTis mwer-
alTa kavSiris Tavmjdomare, poeti ivane Tarba.
mTavari maspinZeli ki gaxldaT kaspis cementis
qarxana, romelsac Tengiz alibegaSvili xelmZR-
vanelobda.
nodar dumbaZe aRiarebul mweralTa ekipaJiT
kasps estumra. aq maT, raionis xelmZRvanelobas-
Tan erTad SeuerTdnen, aseve cnobili mwerlebi,
kaspis mxareTmcodneobis muzeumis direqtori
giorgi xorguaSvili da poeti da dramaturgi,
kaspis raionuli gazeT „ganTiadis“ redaqtori
guram kldiaSvili.
is dRe, kaspSi, dResaswauls ufro hgavda,
vidre ubralo Sexvedras, rac uzadod aRbe-
Wda firze Cvenma foto-reportiorma vladimer
51
ol
e, №
2,
20
16
mWedliSvilma da STamomavlobas Semounaxa doku-
menturi foto-masala mwerlisa, romelmac yvela
pativi, rac sicocxleSi moimka, Tavisi elvare ni-
WiTa da mziani guliT daimsaxura.
nodar dumbaZis biografebi gverds ver auv-
lian kidev erT RonisZiebas, romelic ara marto
masStaburi iyo da sazeimo elferSi gaxveuli,
aramed, Tavisi daniSnulebac hqonda: igi axalgaz-
rda SemoqmedTa daostatebas isaxavda miznad da
amitom migviwvies TelavSi, 1974 wlis 12 oqtomb-
ers, sadac, xuTi dRis ganmavlobaSi mimdinareob-
da saqarTvelos axalgazrda mweralTa meore re-
spublikuri TaTbiri. romlis sulisCamdgmeli,
organizatori da monawile iyo saqarTvelos
mweralTa kavSiri da misi Tavmjdomare nodar
dumbaZe.
am TaTbiris monawileTa Soris aRmovCndi mec,
magram ara rogorc Jurnalisti (maSin gazeT „gan-
Tiadis“ redaqtoris moadgiled vmuSaobdi), ar-
amed, rogorc axalgazrda Semoqmedi, radgan le-
qsebi ukve gamoqveynebuli mqonda respublikur
da raionul presaSi.
pativi mxvda wilad, axalgazrda poetebTan
(visac gulSi leqsis xanZari gvenTo) da prozai-
kosebTan erTad, gagveziarebina is ubednieresi
wuTebi, rac kaxeTSi 12-17 oqtombers vixileT da
ganvicadeT. nodar dumbaZes Tan axlda qarTvel
mweralTa didi „armia“. aq iyvnen, agreTve, mTargm-
nelebi, kritikosebi, Jurnalistebi da ara marto
saqarTvelodan.
drom ver gaaxuna is STabeWdilebebi, rac
TelavSi vnaxeT, qarTuli mwerlobis korifee-
bTan siaxlove, mogzaurobebi winandalSi, iyal-
ToSi, Telavis pedagogiur institutSi gamarTu-
li paeqrobebi, seminaruli muSaobebi, Tavisufal
dros RirsSesaniSnavi adgilebis monaxulebani da
rac yvelaze fasdaudebelia, qarTuli stumar-
maspinZlobis ritualebi, anu, lxini kaxelebTan,
romelic RmerTebis trapezs ufro hgavda, vi-
dre, ubralod, bankets, sadac gaviTaviseT nodar
dumbaZis ganumeorebeli xibli, misi mziani gulis
siTbo, romelic uxvad iyo ganfenili iumorSi,
leqsebsa Tu sadRegrZeloebSi.
cxadia, gulgrili ver davrCebodi am ganu-
meorebeli saRamoebisa da amitom Sevecade firze
aRmebeWda nanaxi da gancdili. movimarjve Cemi
„fedi“ da poeziis seqciis muSaobis ramdenime epi-
zodi gadaviRe (seqcias poeti jansuR Carkviani
xelmZRvanelobda), sadac, axalgazrdebis winaSe,
nodar dumbaZec gamovida da qarTuli mwerlobis
rolsa da amocanebze isaubra. axla es foto-su-
raTebi, sxva mwerlebTan da viTarebaSi gadaRebu-
li, Cems saojaxo arqivSi inaxeba, Tumca, arapro-
fesiulad aris Sesrulebuli, magram, unikaluria
da fasdaudebeli.
kanonzomieri iyo nodar dumbaZis Semosvla
qarTul mwerlobaSi, „mas gulSi da SemoqmedebaSi
mze enTo _ (guram gverdwiTelis sityvebia), _
mziT savse samyaro Seqmna, dagvixata da dagvito-
va“...
mziani da Tbili iyo is Sexvedrebic, saqarT-
veloSi rom imarTeboda ukvdavebasa da maradi-
ulobaSi gadasul mweralTan.
52
gamovlindnen literaturul konkurs `Cven movdivarT~ gamarjvebulebi:
pirvel asakobriv jgufSi (17 wlamde asakis mozardebi) jildoebi ase ganawilda:
oqros diplomi _ ar gaica;
vercxlis diplomi _ mariam aspanaSvili, diana jalalovi, mariam ComaxiZe, nana
barTiSvili, nuca yurban yizi, yara zaqir oRli;
brinjaos diplomi _ naTia javSanaSvili, aiSa idrisova;
sigeli _ Teona aspanaSvili, beqa baiaSvili, mzia maisuraZe, soso mosiZe, zaira
rostomaSvili, oTar imedaSvili, eTer naTelauri, ani cercvaZe, TaTia WiboSvili,
mariam WibalaSvili, lika ozmaniani, mariam axalmosuliSvili da Tiko TaRiaSvili;
meore asakobriv jgufSi (axalgazrdebi):
oqros diplomi _ qeTevan naTelaZe, Sorena gumbaTova;
vercxlis diplomi _ giorgi wiklauri, giorgi soxaSvili da ani Wamauri;
brinjaos diplomi _ Tia (TinaTin) yavreliSvili, naTia botkoveli, nino kutalaZe da
elizbar nersesovi;
sigeli _ maria ZamukaSvili, giorgi mazaniSvili
amjerad, gTavazobT konkursSi gamarjvebuli avtorebis TiTo leqss. momdevno
nomrebSi ki vrclad warmogidgenT gamorCeul avtorebs.
literaturuli konkursi `Cven movdivarT - 2016~literaturuli konkursi `Cven movdivarT - 2016~
mariam aspanaSvili
bebo CurCxelas dampirda,
iciT, rogor gamixarda?
me namdvili megona da...
man furcelze damixata.
arc me davrCi, masTan, valSi _
Tavsatexi gavuxade _
roca wyalze wasvla mTxova,
me _ onkani davuxate.
diana jalalovi
RmerTs mouxados didi madloba,
manac, _ ver cxovrobs, mudam, keTilad,
ar daiviwyoT RmerTis sikeTe,
iyoT yovelTvis misi mokeTe.
zogma, ar icis sicocxlis fasi,
anda ra aris _ cxovrebis arsi,
RmerTs movuxadoT didi madloba,
mudam Tan, rom gvdevs misi wyaloba.
pirveli asakobrivi jgufi _ mozardTa (17 wlamde)
mariam ComaxiZe
me, ise magrad Semeyina saxeze mtveri,
ise saocrad mexveoda quCebi Tavze,
ganvicdidi, rom Tan damqonda saTqmeli bevri,
ganvicdidi, rom davyvebodi warsulis landebs.
ise Znelia, samyaros siyvaruls auRo alRo,
iqneb, ar gvinda, rom viRacas guli vatkinoT,
roca, viRaca didi aris da isev balRobs,
xan, gvgonia, rom samyaroSi ar varT saWiro.
ratom gaxSirda _ nuSis Wrilis
Tvalebze cremli?
Tu, adamians uyvardeba, ase, Zlierad,
ratom minaxavs motirali, mcinarze bevri?
wels, TebervalSi gazafxulda, adre, pirvelad.
didi xania fiqriT damaqvs TeTri landebi,
udavod mqonda nabijebi Zalian Cumi,
Sen, siyvarulo, CvenTan rodis gasxivosndebi?
iqneb, Tavidan aaSeno imedi gulis...
xSirad, rodesac patara da ubralo viyav,
gulSi viklavdi, vinaxavdi uamrav rames...
me leqsis wera ratom minda, Tu, vinme, mkiTxavT?..
cota elferi rom mieces am uSno wamebs.
minda mSobeli gamovide yvela Rimilis,
patara bavSvebs rom aCniaT sulze, saxeze,
da im Rimilsac, vinc, TavisTvis, gulSi iRimis.
RimiliT, yvela guls xom ufro Zlier vaqezebT...
da, Tu odesme, saukuniT gardavicvlebi,
arasodes, ar davinaneb feTqvas gulisTvis,
sanam vicocxleb, qveyanaze, vidre viqnebi,
me, guliscemas vigrZnob,
mxolod siyvarulisTvis...
53
ol
e, №
2,
20
16
nana barTiSvili
Seni Rimili matyvevebs,
gamoxedva ki mwvavs...
movdivar, vadgam nabijebs,
maxsovxar yovel wams...
Sena xar, visac vnatrob da
me, Sen miyvarxar, kvlav!
Sen Tu gamiReb gulis kars,
movivliT xmeleTs, zRvas!
sul xelisgulze gatareb,
ar mogaSoreb Tvals,
es ki icode, Zvirfaso,
ar gamebuto, _ kvlav!...
nuca yurban yizi
mzem simxurvaliT gamaTbo,
kargs miqadagebs es guli.
iam surneliT damaTro,
gvewvia Cven gazafxuli.
viS, ra xmauriT aRivso,
mindori, mTa da velio,
vimxiaruloT, vicekvoT,
CavWidoT erTurTs xelio.
yara zaqir oRli
mTidan moedinebi, xar cimcima ankara,
mgzavrebs wyurvilsac uklav,
mze dagyurebs Takara.
modixar da RiRineb, vina mReris amgvarad?..
yvavilebsac axareb, mTis wyaro xar patara.
naTia javSanaSvili
minda giyuro TvalebSi didxans,
maTSi varskvlavTa cimcimiT davtkbe,
minda Cagiwna TmaSi gvirila
da mere misi surneliT davTvre.
minda dagisva xelis gulze da
mTeli cxovreba ase gataro,
miwaze fexi ar daakaro,
iqneba ase frenac gaswavlo.
minda cxovreba ferad furclebad,
lamaz zRaprebad gadagiqcio,
cisartyelaze gagaseirno,
mTvaris sxivebi frTebad giqcio.
minda _ amdeni da kidev bevri,
sityviT uTqmeli, saqmiT hyvaodes,
minda _ iseTi musikac Sevqmna
TviT, Sopenic ki, metad gaocdes.
yvela suldgmuli SenTvis mRerodes,
da niavic ki hgavdes mziT cions,
minda _ zRapruli feria viyo
da ocnebebi cxadad giqcio.
mTebi erTmaneTs ise Sevadga,
xeli RrublebTan migawvdenino,
minda _ iseTi grigali viyo,
rom okeane avaboboqro.
SenTvis vadino yvela mdinare
da CanCqerebic SenTvis vaCqefo,
RmerTo, ramdeni rame vinatre,
iqneb, sul cota, SemaZlebino.
aiSa idrisova
rom SemeZlos Seni dacva,
dagicavdi, vficav ufals!
Sens winaSe, SenTvis movkvde,
viamayeb amiT mudam.
sanatrelo, saqarTvelo,
Cemo Tbilo qveyanav,
Sen Cemi xar, cis sadaro,
sikvdilamdis SenTan var.
meore asakobrivi jgufi _ axalgazrduli
qeTevan naTelaZe
iqneb, am diliTac, mze uCandes
cas da ise daTbes, rom giyvarda...
Sen rom gyvarebodi Cems quCamde
erTi quCa mainc mogiyvanda.
qalaqs dekemberi Semohqonda,
me var iseTive aziati,
maxsovs Worfliani Semodgoma,
iyo zamTriswina xasiaTi.
Cveni... hoda axla dananebiT
gulSi aRaryofnis survilia,
radgan es xidebic, manqanebic,
mTeli es qalaqic tyuilia!
radgan SemazizRes saxelebi
uSno sulebma da ezoebma...
54
waval usityvebod da xelebi
Seni samudamod mexsomeba.
gwamdes, Znelia rom sul maxsovde,
aq xom eWvi RmerTSic eparebaT,
me nu gamixseneb nurasodes
qalTan, romelic Sen geyvareba...
sisxlic aRar modis majebidan,
roca yvela gancda nuli ari,
dumils axmovanebs fanjrebidan,
wlobiT xeluxlebi roiali.
da mxolod foTlebis xmauria,
Cemi aq darCena merTuleba,
umweo, susti da qaluria,
Cemi yovlisSemZle erTguleba.
SenTvis uangarod gaRebuli
wlebi warmodgenebs Segicvlian,
dros xom wesebi aqvs axleburi,
vwuxvar _ araferi SemiZlia.
bolo gaCereba, Seicade
Segxedo... karebi ixureba...
Sen rom gyvarebodi, RmerTs icnobdi,
Cemi sulidan rom giyurebda.
vidre yvela grZnobas wamiSlidi,
lodins am moTmeniT vaocebdi,
Sen rom gyvarebodi ase mSvidad
sikvdilis uflebas ar momcemdi...
Sorena musradin yizi gumbaTova
miyvars qarTuli miwa da wyali, _
Cemi SuamTa, iyalTo, gremi,
aq davibade da aq vizrdebi,
saqarTveloa, _ samSoblo Cemi.
me miyvars: Cemi fuZe da kera,
kavkasionis dila, _ naTeli,
miyvarxar, Cemo turfa qveyanav,
minda, alalad, giTxra saTqmeli.
rom... Seni zeca, Cemi akvani,
Zmobis fesvebiT Cahkvria naxnavs,
sul meyvarebi, Cems yovel nabijs
qarTuli miwis dalocva axlavs.
Seni amagi yvelgan gamyveba,
Cemo, qarTulo miwav, naTelo,
me Sens kalTaSi vizrdebi Tbilad,
Cemi samSoblo xar, saqarTvelo.
giorgi wiklauri
roca, mTebSi CamoTovs da...
tyes burusi moicavs,
maSin, albaT, qariSxlebi
Sens surnelsac momitans.
gazafxulis molodinSi, _
momeZalnen fiqrebi...
da alersis mosakrefad
Camolagdnen riTmebi.
maxsendeba, kocnis dros, ki _
TmaSi Seni TiTebi.
TeTri zamTris stumrobisas,
mTis sofeli SiSveli.
hoda, iqneb, am tyeebsac
mivceT fiqris ufleba,
moixvios burusi da...
eqces fiqri, sul, frTebad.
giorgi soxaSvili
ilia sadac gaivlis,
xarobs vardi da yvavili,
mTel saqarTvelos moivlis
locva-kurTxeviT daRlili.
gars exvevian berebi,
maT aqvT aseTi wadili:
saqarTvelo rom dalocon, _
dalocon dedis mandili.
muxlmodrekili loculobs, _
sanTlis cremlebad daRvrili,
ilia, CvenTvis, qarTvelno,
uflisa aris gzavnili.
ilia RmerTs evedreba:
mimiRe Sensa monada,
qarTveli eri mikurTxe, _
yvelani Tanasworada.
mieci qarTvels siwminde, _
gaunawile tolada,
qarTvelTa yvela codvani
gulze damade lodada.
qarTvelebs puri mieci,
nu gaxdi sxvaTa monada,
wyaroni gadmouCqefe,
miwa uqcie comada.
daloce _ glexis marjvena,
marcval uqcie _ tonada,
RmerTo, mimravle qarTvelni, _
miqcie erTi _ orada.
ani Wamauri
unda gyvarebodi, kargo,
ra vqna, guli isev tiris,
55
ol
e, №
2,
20
16
rom avsuliyaviT mTaSi,
gvesmina mwyemsis stviris.
unda gyvarebodi, kargo,
davmSvidobebodiT qalaqs,
xom miTxar: wagiyvano,
gadagatarebo qarafs.
unda gyvarebodi, kargo,
unda wavsuliyaviT erTad,
ratom _ gaixure kari?!
ratom _ mimatove kentad?!..
Tia (TinaTin) yavreliSvili
me minda Seni Tvalebis mzera,
Seni mTrTolvare tuCebis kocna,
me, mxolod, Seni alersi minda.
da... minda: uflis kurTxeva, locva.
Seni mklavebis xvevna-alersi,
me, mxolod, Seni Rimili minda,
Seni alersiT tkboba da Troba, _
nazia Zlier, saTuTi, wminda.
me Sen miyvarxar, miyvarxar ufro,
me Seni miyvars sulis surneli,
Seni Rimilic Cemi sazrdoa,
ufali iyos Cveni mzrunveli.
me miyvars Rame, ca moWedili
cvena varskvlavTa, maTi ciali,
da mTvaris Suqze Seni xateba,
Seni CurCuli, gancdis wriali.
grZnobav, diado da boboqaro
CemSi rom cocxlob, sunTqav, binadrob,
Sen, xar _ Cemi gza, _ sicocxlisa,
rac _ minatria... da... rac _ vinatro...
naTia botkoveli
Semodgomam Seanacvla zafxuli
seqtembris mze, yvelas nazad aTbobs,
are-mare SeayviTla ra guliT...
meramdened, ukve, aRar axsovs.
seqtemberma gza dauTmo oqtombers,
mwvane feri sizmariviT gaqra,
ra lazaTi Seemata oqrosfers,
noemberic Camogvidga karTan.
cas, lodebad, guls daawvnen Rrublebi,
awvima da, ra, awvima mTa-bars,
da... xeebsac gauxdiaT samosi, _
Semodgomac ikravs guda-nabads.
nino kutalaZe
damificia deda, _ aTasjer,
da... aRar maxsovs, rodis, pirvelad,
kvlav, davificav, isev, mravaljer, _
Cemi sityvebis dasamtkiceblad.
damificia deda _ mSobeli, _
qveynad, romelic, mxolod, erTia,
misi cxovrebis weli, yoveli,
saxes naoWad gadahfenia.
damificia, kvlav vficav dedas,
me vficav dedis lamaz WaRaras,
rom SvilisaTvis, erTia qveynad _
deda, romelic fiqrma daRala.
deda, romelic wlebTan WidiliT,
Svilis gazrdaSi daberebula...
da... grZeli Rame _ bevrjer da... bevrjer
dedisTvis TeTrad gaTenebula.
dReSi, ramdenjer, deda miTqvia,
vityvi: iqamde, sanam viqnebi,
deda, _ mlocveli Svilze, _ fiqria,
CemTan, Tu, CemSi, mudam, iqnebi.
elizbar nersesovi
rogorc foTols _ dilis nami,
futkars _ mindvris yvavilebi,
ise miyvars Seni sxivi mxiaruli...
rogorc niavs _ vardis surneleba
da poetebs _ mTvaris landi uecari,
swored ase da amgvarad mxiblav...
rogorc glexs _ baRSi fusfusi
da futkrebs _ skaSi,
me ise miyvars _ mka sityvis konis...
rogorc sarkmelSi _ xeTa zRapari
da saidumlo am farTe Ramis,
swored amgvaria, swored amgvaria!
guls dafaruli grZnoba Sendami.
56
_ mesame sarTuli cecxlSia gaxveuli da
sacaa meoTxe sarTulsac moedeba. saSineli
sayurebelia, Tvals ki ver acileb.
_ asea. aq afTiaqi iwvoda. wamlebisgan cecxli
xan vardisferi iyo, xanac mwvane.
_ xanZari yoveli quCis kuTxeSi gizgizebs.
_ ficrebi, romlebiTac fanjrebi iyo
amoWedili mexanZreebma Camoamtvries. ficrebi
umal daitaces. mec mindoda ameRo, magram
vedrosa da cigisTvis ra meqna? gadavwyvite
wyalze wavsuliyavi, asec moviqeci.
_ swored moqceulxar, yvelafris erTad
gakeTebas ver moaswreb.
_ adre mkvircxlebi viyaviT, axla...
_ cecxlwakidebuli saxlis mobinadreebi
quCaSi idgnen, garSemo ki nivTebi eyara. viRacas
leibis gamotanac moeswro.
_ gaumarTla.
_ axla sad unda wavidnen, sad unda icxovron?
_ bevri binaa dacarielebuli, yvelaferi
mogvardeba.
_ mogvardeba! jerjerobiT am yvelafers
dasasruli ar uCans! dawyevlili faSistebi!
_ gaigeT, Cvenebi Setevaze gadavidnen.
_ ki, moskovTan.
_ ara mxolod moskovTan, aqac cdiloben.
iqneb alya gaarRvion.
wylis rigSi qalebs dro laparakSi gahyavdaT.
yinulWrilTan Tormetiode adamiani iqneboda,
nela moZraobdnen. yinulWrilis napirebi
molipuli iyo, amitom wyals frTxilad iRebdnen,
cdilobdnen ar waqceuliyvnen da arc wyali
daeRvaraT. rigSi ori mamakaci idga, isini saubarSi
ar ereodnen da Tavisas fiqrobdnen. qalebi ki
frontul axal ambebs uziarebdnen erTmaneTs.
hyvebodnen TavianT cxovrebiseul SemTxvevebzec.
miuxedavad imisa, rom quCaSi Zlier yinavda da
nevis sanapiromde misaRwevad didi dro iyo
saWiro adamianebi erTmaneTs elaparakebodnen
da miuxedavad yvela sirTulisa da gaWirvebisa
am saubarSi ar iyo arc Civili, arc sayveduri da
arc sasowarkveTileba _ mxolod imedi, rom male
yvelaferi mogvardeba, rom omi male damTavrdeba.
daria kastalaneta (daria kriukova)
TargmaniTargmani
daria kastalaneta (daria kriukova) daibada 1982 wels sankt-peterburgSi. 2003 wels daamTavra
sankt-peterburgis saxelmwifo universitetis ekonomikisa da finansebis fakulteti. moTxroba
`wyalze~ Sesulia ciklSi `moTxrobebi blokadaze~. 2015 wels mieniWa Jurnal `nevas~ premia saukeTeso
debiutisTvis.
moTxroba `wyalze~ gamoqveynda Jurnal `nevas~ 2015 wlis VII nomerSi.
wylis mosatanad
adamianebi Ronemixdilni idgnen gadatkecili
saxis kaniTa da Rrmad Cacvenili TvalebiT,
romlebic alyis SesaZlo garRvevis gagonebaze
Signidan sinaTliT ganaTdnen _ imedis sinaTliT.
TiToeulis gamoxedvaSi ikiTxeboda: `movicdiT!
vicocxlebT!~
ramdenime wuTiT siCume Camovarda. uceb, erTi
kacis moulodnelma SeniSvnam, romelsac aqamde
xma ar amoeRo, yvelani gaxevebidan gamoiyvana.
_ virTagvebi ise gaTavxeddnen, rom Tavs
zemoT Zala aRaraa, _ Caiburtyuna mamakacma da
yinulWrilTan daixara.
kacis mier warmoTqmuli es erTaderTi
winadadeba laparakis gasagrZeleblad sakmarisi
aRmoCnda.
_ qalaqSi marto siaruli Zalian saSiSia.
_ axla marto ar varT, magram wylis dasalevad
rom wamovidnen, maT winaaRmdeg ra unda gaawyo?
_ amboben, virTagvebi xrovebad dadian. gzaze
Tu gadaeyare, sad unda daimalo?
_ erTma qalma samuSaoze naxa wyals rogor
svamdnen.
qalebi mTxrobels yuradRebiT miaCerdnen.
_ ase Tqva, es iyo giganturi nacrisferi
lavao.
qalma sityva `giganturi~ gawela, Tan xelebi
farTod gaSala. undoda eCvenebina, ramdenad
didi iyo es masa. viRacam Sehkivla.
_ isini fantanTan eSvebodnen, _ ganagrZo
qalma, _ cirkTan axlos.
qalebma Tanxmobis niSnad Tavi dauqnies,
vxvdebiT romel adgilsac gulisxmobo.
_ sanapiroze kaci fexebs Zlivs miaTrevda.
isini ki...
qalma sityva gawyvita, radgan gogona SeniSna,
romelic mis monaTxrobs daZabuli usmenda. saxis
gamometyvelebiT Zneli iyo mimxvdariyavi ra
asakis iyo gogona, magram camet welze metisa ar
iqneboda (axla leningradSi yvela Tavis asakze
bevrad ufrosad gamoiyureboda). msgavsi ambebis
mosasmenad cameti welic ki Zalian bavSvuri
asakia. mTxrobelma xeli pirze aifara da ambis
57
ol
e, №
2,
20
16
moyola CurCuliT ganagrZo. gogona Sebrunda da
rigs Sexeda. kidev sami kaci da wyals aiRebdnen.
zoia muraSova mxolod aTi wlis iyo.
yoveldRiurad, rodesac dedas samsaxurSi
gaistumrebdnen, umcros dasTan erTad wylis
mosatanad nikolaevis xidamde did manZils
gadiodnen. wylis mozidva ki Zalian Zneli iyo.
deda mSviddeboda, roca icoda rom debi erTad
iyvnen.
zoia rigSi idga. xuTi wlis galia ki TojiniT
TamaSobda, romelsac wuTiTac ar tovebda da
wylis aRebisas qurqze Semoxveul TavSalSi
CurTavda. Tojina naWrisa iyo, Tvalebis nacvlad
ori patara cisferi Rilaki ejda, Tma ki muqi-
yavisferi Salis Zafis nakuwebisa hqonda. Tojina
dedam gaakeTa da tansacmelic Seukera. quCaSi
Zlier yinavda, arc saxlSi Tbiloda da galiam,
rogorc TviTon ecva, Tojinac iseve SefuTna da
tansacmelze patara Tavsafari Semoaxvia. galias
Tojina meddad muSaobda, sahaero Tavdasxmisas
daWrilebs Sveloda.
_ u-u-u-u, _ tuCgamoberili galia bRuoda.
es `meserSmitebi~ dafrinavdnen qalaqis Tavze,
_ sahaero gangaSi! sahaero gangaSi! _ Tojina
yinulze zigzaguri moZraobiT gaiqca.
_ galia! _ dauZaxa dam.
galiam samaSvelo operacia Sewyvita da Tavi
aswia. zoias win mxolod erTi adamiani idga. maTi
rigi mosuliyo.
mxolod bidoni da ori qvabi hqondaT da
wylis aRebaze didi dro ar dauxarjavT. Tanac,
axlaxan zoiam axali xerxi moigona. galia bidons
iWerda da mucelze wveboda, zoia fexebSi xels
magrad Caavlebda da wylisken odnav ubiZgebda.
galia bidoniT wyals rom amoiRebda, zoia ukanve
amoaTrevda. wyals qvabebSi asxamdnen da kvlav
bidoniT iRebdnen. adre zoia wyals sawvniT
xapavda, razec imdenad didi dro ixarjeboda,
xandaxan rigidan Sehyvirebdnen xolme. axla saqme
swrafad midioda.
orive qvabi da bidoni rom gaavses, gogonebma
frTxilad, ise rom ar daeRvaraT cigaze Semodges
da TokiT miamagres. mere napirisken auCqareblad
wavidnen. zoia cigas eweoda, galia ki qvabebs
uyurebda. sanapiroze rom gavidnen galia dasTan
mivida, Toks xeli waavlo da gzas gaudgnen. didi
manZili hqondaT gasavleli. isini nikolskis
SesaxvevSi cxovrobdnen. midiodnen da sityvebis
gamocnobas TamaSobdnen. deda diliT TiTo naWer
purs aZlevdaT da eubnebodaT:
_ mTeli dRe unda imyofinoT. iTamaSeT, rom
Wamaze aRar ifiqroTo.
saxlSi damalobanas TamaSi uyvardaT.
uzarmazar komunalur binaSi bevri carieli oTaxi
da bevri dasamali adgili iyo. mobinadreebidan
sikvdils cota Tu gadaurCa _ gogonebi, maTi
deda da ori mezobeli. wyalze wasulebi ki gzaSi
xSirad TamaSobdnen sityvebis gamocnobas. maTda
uneburad sityvebi umetesad saWmels aRniSnavda.
zoia xSirad iseT saxelwodebebs ambobda,
rom galias saerTod ar gaegona da aseT dros
das sTxovda aRewera ucnobi kerZi. gonebaSi
sxvadasxva saWmelebs rom xatavdnen Wama kidev
ufro undebodaT, magram am TamaSze uars mainc
ver ambobdnen.
isini nela miuyvebodnen sacalfexo
gzas, romelic saxlebis gayolebiT Tovlze
miiklakneboda. adamianebi carieli vedroebiTa
da qvabebiT xvdebodnen, win ki savse WurWliT
Sinisaken miRoRavdnen. gogonebisgan xuTi nabijis
daSorebiT, welSi moxrili qali cigas miaTrevda.
zoia qalis zurgs misCereboda da mis nabijebs
angariSmiucemlad imeorebda. qali marjvena fexs
aswevda da zoiac marjvenas gadadgamda. ase nabij-
nabij miaRwies mdinare moikis sanapiromde. qali
xidze asvlas cdilobda, magram fexi ausxlta
da muxlebze daeca. gogonebs undodaT misTvis
gverdi aevloT. qali wamodgomas Seecada, magram
saamisod Zala aRar eyo, cigas Tavi aneba da win
gafofxda.
zoia qalTan mivida da TanagrZnobiT mimarTa:
_ dagexmarebiT.
qali gaCerda da gogonas daacqerda.
misma Tvalebma zoia SeaSina. qals quTuToebi
amobruneboda da Tvalis gugebi aqeT-iqiT
gauCereblad moZraobdnen. gogonam gambedaoba
moikrifa da xeli gauwoda. qalma mzera xelze
gadaitana, mere isev saxeSi Sexeda.
_ veRar avdgebi, _ Cumi xmiT Tqva qalma, _
wadi.
_ sad cxovrobT? _ ar cxreboda zoia.
_ ler-mon-to-vis prospeqti, _ qalma
quCis dasaxeleba damarcvliT warmoTqva da win
gacocebas Seecada, laparaki aRar SeeZlo.
_ Cvenc iqiT mivdivarT, _ gaexarda zoias.
_ Cven nikolskis SesaxvevSi vcxovrobT, _
daamata umcrosma dam.
qals TiTqos maTi ar esmoda.
_ ar danebdeT, ar danebdeT, _ imeorebda
zoia da cdilobda moefiqrebina risi gakeTeba
SeiZleboda. uceb goneba gaunaTda, _ Cven
wagiyvanT.
qali gaCerda. etyoba es azri moewona,
magram ar sjeroda, rom gogonebi amis gakeTebas
SesZlebdnen.
_ Tqveni cigiT, _ arwmunebda zoia da xeliT
cigisken miuTiTebda.
gogonebma moaxerxes da qali gaWirvebiT
Sesves cigaze, wyliani vedro ki Tavisaze
Semodges.
_ ler-mon-to-vis pros-peq-ti, _ qalma
misamarTi daasaxela.
cigebi erTmaneTs gadaabes da orTqmavaliviT
wavidnen, magram cigebis gaweva uWirdaT da
axla kidev ufro nela midiodnen. zoia win
myofebs mzeriT CaebRauWa _ siaruli mudam
uadvildeboda, roca mis win mizani iyo:
iqneboda es adamiani, an Ramis farniani quCis
boZi, an troleibusis morkaluli bigeli,
romelic Tovlis yorRanidan iyo amoSverili.
gzajvaredinebze adamianebi uxvevdnen da
TavianTi saxlebisken miemarTebodnen, isini ki
kvlavindeburad midiodnen da midiodnen. cigebs
ise nela miaTrevdnen, TiTqos dro gaCerdao.
simZimisgan xelebi daubuJdaT. zoia zogjer win
mimaval fexiTmosiaruleebs mzeras swyvetda
da aqeT-iqiT iyureboda. saxlebis pirveli
sarTulebi ficrebiT daegmanaT, zogan siliT
savse tomrebiT amoevsoT. sanomre abrebze
yinulis loluebi ekida. uceb, mzera quCis
58
dasaxelebas CaeWida _ `lermontovis Sesaxvevi~.
_ TiTqmis movediT, _ qalis gasagonad
xmamaRla Tqva zoiam.
gogona gafacicebiT Sehyurebda saxlis
nomrebs da sanatrel ocdaaT nomers eZebda.
ocdaeqvsi... ocdarva... ocdaaTi... rogorc iqna!
gogona Sedga. zoias xelebi ise hqonda dabuJebuli
ZlivZlivobiT gaSala. TiTebs xan xsnida, xan
kumSavda. qals wamodgomaSi rom daxmareboda
cigebs Semouara. Tumca, daxmareba saWiro aRar
iyo, cigaze gverdze gadawolili micvalebuli
ijda.
_ momexmare, _ zoiam das dauZaxa.
vedro erTad aswies da qalis gverdiT dadges.
mere TavianTi ciga axsnes da Sinisken ise wavidnen
ukan erTxelac ar mouxedavT.
_ kartofili, _ galiam TamaSi gaagrZela.
_ komSi.
galiam araferi upasuxa. zoiam Sexeda da
uTxra:
_ k-ze gaagrZele.
galia ocnebas ganagrZobda, ramdenime nabijis
mere mZimed amoisunTqa da aRiara:
_ k-ze aRar vici.
_ Tqvi kalmaxi.
_ kalmaxi ra aris?
_ Tevzi.
_ xooo, _ galia idumali Tevzis warmodgenas
cdilobda. ocnebam Tevzi ori iisferi qercliani
kudiT daxata. mas Tevzi moewona. Tavis Tavs
Tanxmobis niSnad Tavi dauqnia da warmoTqva:
_ kalmaxi. axla Sen Tqvi.
zoiam sityvis Tqma ver moaswro _ saxlis
kedelze dakidebuli reproduqtoridan gaisma:
`laparakobs adgilobrivi sahaero dacvis Stabi.
sahaero gangaSi! sahaero gangaSi!~ azuzunda
sirena. zoiam Toki, romliTac cigas miaTrevdnen
daagdo da xeli das CabRuja. Tavdapirvelad
miwaze dawola undoda, magram iqauroba rom
moaTvaliera sadarbazos Ria kari SeniSna. caSi
ukve TviTmfrinavebi gamoCndnen. fiqris dro
aRar iyo. gogonebma saxlSi Seirbines da kibis
qveS SeZvrnen. quCidan moismoda TviTmfrinavebis
guguni, sirenis ymuili da sazenito danadgarebis
baTqa-buTqi. kibe afeTqebebisgan ZagZagebda.
kuTxeSi miyuJuli gogonebi erTmaneTs magrad
Cahxveodnen da sanam gangaSis gauqmebis sirena ar
gaisma erTmaneTisTvis xeli ar gauSviaT.
quCaSi ukve saxanZro da sanitaruli manqanebi
idgnen, sakaceebiT daWrilebi gadahyavdaT da
xanZars aqrobdnen. erTi Wurvi quCis mopirdapire
mxares mdebare Senobas dascemoda. zoiam cigis
mosaZebnad irgvliv mimoixeda. ciga afeTqebis
dartymis talRam ramdenime metriT gadaisrola
da qvabebi da bidoni gadaabruna.
_ wyali! _ Sehkivla galiam. dRes uwylod
darCnen.
gogonebma cigasTan miirbines, qvabebSi
Caixedes da gaeRimaT. ormocgradusian yinvas
wyali yinulad gadaeqcia _ orive qvabi da bidoni
wyliT iyo savse. uZvirfasesi tvirTi kvlav
cigaze Sedges da Sinisken gaswies.
Sin misulebma wyali navTquraze gaalxves
da pirvel rigSi mezoblebs daalevines. orive
qali ise iyo gamofituli saxlidan gasvla aRar
SeeZloT da maTze gogonebi zrunavdnen. puris
narCenebi rom SeWames debi sawolze Camosxdnen.
galiam Tojina muxlze daisva da radgan saxlSi
ufro Tbiloda TavSali moxsna da erTi zedatani
gaxada. isini sabnis qveS SeZvrnen da TamaSi
ganagrZes.
_ aso l-ze Tqvi, _ Tqva galiam
_ limonaTi
_ lobio
_ leRvi.
_ leRvi ra aris?
_ leRvi, es...
zoia aRwerda gaugonar saWmels, romelsac
galia kidev ufro zRaprulad warmosaxavda. isini
dedas ucdidnen.
rusulidan Targmnaakaki dauSvilma
59
ol
e, №
2,
20
16
am frazam XX saukunis gariJraJze gaiJRera
da is kote mayaSvilis, poetisa da eriskacis mis-
amarTiT iTqva.
yvelgano...
es sityva zogadi sityvaa da saqarTveloSi
mas xSirad imitomac xmaroben, rom saTqmeli
araferi aqvT da, aqedan gamomdinare, msgavsi ara-
frismTqmeli frazebiT cdiloben fons gasvlas.
ramdenad exeba es kote mayaSvils, mis kolor-
itul, tragikul pirovnebas? modiT, ubralod Ca-
movTvaloT, Tu risi gakeTeba SeZlo.
maS ase, kote mayaSvili iyo:
saqarTvelos mweralTa kavSiris pirveli
Tavmjdomare;
erT-erTi damaarsebeli da gamgeobis wevri
qarTuli sityvakazmuli mwerlobis sazogadoeb-
isa;
damaarsebeli qarTuli filarmoniuli sa-
zogadoebisa;
damaarsebeli saqarTvelos saistorio-saeT-
nografio sazogadoebisa;
erT-erTi damaarsebeli qarTuli dramatuli
sazogadoebisa;
damaarsebeli `akademiuri mwerlobis~ kavS-
irisa;
iniciatori saTavadaznauro dawesebule-
basTan gansakuTrebuli fondis daarsebisa,
romelmac SimSiliT sikvdils gadaarCina ram-
denime momavali klasikosi qarTuli mwerlobisa.
magaliTisTvis didi galaktionic ikmarebs;
qarTul poeziaSi sonetisa da romansis erT-
erTi damamkvidrebeli.
`lale, lale,
Sen ki genacvale...
zecazeda varskvlavebi
didxans vaTvalTvale...
erT varskvlavSi Sen gicani,
gogov, genacvale!~
es leqsi qarTuli xalxuri poeziis erT-erTi
Sedevri rom ggoniaT, xelixelsagogmanebi mar-
galiti, kote mayaSvils ekuTvnis da kidev ram-
deni aseTi.
da bolos, kote mayaSvili mamaa saqarTvelos
damoukideblobisaTvis, saqarTvelos Tavisu-
flebisaTvis zvarakad Sewiruli maro mayaSvili-
weriliwerili
zaal botkoveli
`ra Rirseuli iyo yvelgan~...
sa, romelmac 1921 wlis TebervalSi kidev erTxel
daumtkica saqarTvelos maradiul mtrebs, rom
RvTismSoblis wilxvdomil am kurTxeul miwaze
jer kidev cocxlobs da boboqrobs qeTevan wame-
bulis zecad aRvlenili suli, rom saqarTve-
los daCoqeba SeuZlebelia, rom qarTvelebs sam-
SoblosaTvis sikvdili simRerad da lxenad miaC-
niaT da amitomac maTTan oms azri ara aqvs.
kote mayaSvili...
did erovnul, saSviliSvilo saqmeebs SeWide-
buli eriskaci, romelic srulad ixarjeboda
mSobeli qveynis sulieri aRorZinebisTvis, ga-
mofxizlebisTvis...
da mainc igi upirvelesad poeti gaxldaT,
poeziiT sunTqavda, poeziiT suldgmulobda, po-
ezia iyo misi arsebobis ani da hoe, zedmiwevniT
zustad hqonda gasigrZeganebuli poeziis roli
da mniSvneloba qarTvelobisaTvis.
`saqarTvelos warsul saukuneTa bindi gaar-
Rvia da gaabnia sxivosanma rusTavelma, romelmac
qarTuli poezia erTi Zlieri moqneviT astyorcna
msoflio poeziis mwvervalebze da miT ukvdavyo,
aziara maradisobas Tavisi samSoblo, gaamarTla
misi arseboba.
diax, cvalebadi da warmavalia materialuri
kultura adamianisa, wuTieri da moCvenebiTia
adamianis xorcieli yofna am planetaze, magram
RvTaebrivia, waruxocelia misi sulieri Semoqme-
deba da am ukanasknelis pirmSo, umTavresi agenti
_ poezia~.
es citata amonaridi gaxlavT kote mayaSvi-
lis werilidan `axalgazrda megobars~ da Semi-
Zlia dabejiTebiT ganvacxado, rom am striqonebs
nebismieri nafici literaturis Teoretikosi
moawerda xels. nebismieri umaRlesi rangis lit-
eraturismcodnesTvis STagonebis wyarod da sam-
uSao Tezad gamodgeba is mosazreba, rom swored
rusTvelma aziara maradisobas Tavisi samSoblo
da gaamarTla misi arseboba. imave werilSi kote
mayaSvilma kidev erTi brwyinvale axsna mouZeb-
na poezias, mis arss: `poezia erTgvari prizmaa,
romelSic itexeba da saucxoo nairferebad liv-
livebs eris Sinagani, rTuli silamaze~.
kote mayaSvili, rogorc poeti, Tavadac am
ideis erTguli darCa sicocxlis bolomde, bo-
lomde uerTgula poeziis muzebs, kaliope iqne-
boda is Tu evterpe, melpomene Tu erato. am mu-
60
zaTagan mainc kaliope hyavda gaRmerTebuli
_ heroikuli poeziis muza. swored heroikuli
SaravandediT mosavda mudam Tavis saTayvanebel
samSoblos, mas swiravda daunaneblad sakuTar
Tavs, Svilebs, yvelafers, rac gaaCnda... misi kae-
Sani, misi tkivilebi mtkivani guliT mudam Tan
dahqonda da salbuns da malamos eZebda am iarebis
mosaSuSeblad. arada grZnobda, rom ase didxans
gagrZeleba aRar SeiZleboda, radgan:
Cems samSobloSive samSoblos dakarguls
daveZeb bedisgan kruls!
samSoblos Cvenive xeliTa damarxuls,
mis sxeuls da imis suls!..
samSoblos dasaxsnelad mudam maradiul
mokavSireebs daeZebda misi meamboxe suli, wminda
ninosa da Tamar mefes, wminda giorgisa Tu amirans.
mohyeviT, Zmebo, amirans,
brZolaa gacxarebuli!
erTi dakvrac da suls dalevs
veSapi damarcxebuli!..
1917 wlis kviraZalze gumaniT grZnobda im
Jamis moaxloebas, rodesac iverTa miwa unda gan-
Tavisuflebuliyo dampyrobelisagan da Tavadac
brZolis velisaken miuwevda guli:
ara, ara,
Zmao, kmara
TrTola, SiSi samarcxvino!
brZolis velze,
sanatrelze,
msurs gavfrinde viT mimino!
am brZolaSi gansakuTrebiT axalgazrdoba
eimedeboda, yvelafers akeTebda maT Sesaguli-
aneblad da muxlmodrekiT evedreboda:
dagvarwmuneT, rom varskvlavi
Cveni bedis kidev brwyinavs,
rom ar gvidevs win saflavi,
arc movmkvdarvarT... aRarc gvZinavs!..
kote mayaSvils, romlis memkvidreobiTi geni
saukuneobrivi sibrZniTa da gamocdilebiT iyo
gapoxili, kargad moexseneboda, rom veSapiviT
did da stomaqamouvseb imperias mxolod xmlis
qneviTa da miZalebiT verara Zala ver moereoda.
amitomac gamoixmo qarTuli folkloridan nac-
arqeqias saxeba da kidev erTxel Seaxsena Tanam-
emamuleT, rom Tu Tavisufleba gvwadia, Tu sab-
olood gvsurs mtanjvelTa klanWebidan Cveni
saesavi samSoblos gamoxsna, emociebi da aRtkine-
ba gverdze unda gadavdoT, Tundac droebiT, da
ase, asjer gazomili nabijebiT, asjer da aTasjer
awonili sityviT, gonierebiTa da windaxedulo-
biT movaxerxoT sawadelis asruleba:
oh, nacarqeqiav, Sena?
salami mSobliur gmirs!
amexsna Sekruli ena,
Rimili momidis pirs...
Cavwvebi loginSi wynarad,
ZiliTa Seviqcev Tavs!..
qajebo, devebo, farad
me nacarqeqia myavs!
SeiZleba nacarqeqias saxis mayaSviliseulma
interpretaciam daafiqra aTwleulebis Semdeg
qarTuli kritikis aRiarebuli metri guram asa-
Tiani, romelmac Tavis uaRresad mniSvnelovan
kote mayaSvili
maro mayaSvili
61
ol
e, №
2,
20
16
gamokvlevaSi `saTaveebTan~ calke Tavi miuZRvna
qarTuli folkloris am koloritul personaJs.
merme is iyo, rom batoni kote qarTuli sax-
elmwifos aRdgenasac moeswro da mis iavarqmna-
sac. aki mis didebas Seswira usayvarlesi qaliS-
vili, arc vaJiSvils gadafarebia mkerdiT da isic
samSoblos dasacavad gauSva frontze, leqsic ki
uZRvna, Tavdadebul gmir winaparT giwinamZRv-
ros didma sulmao.
bolos, roca Tavs zemoT Zala aRar iyo da
saqarTveloSi kidev erTxel iZala kaenis boro-
tma sulma, kote mayaSvilis ganwirul da mwared
dadaRul guls rekviemiviT aRmoxda sulisSemZ-
vreli kivili:
arc sicocxlis, arc sikvdilis
aRara maqvs xalisi,
Tebervalma damizamTra
samudamod maisi!
TiTqmis erTaderT nugeSad isRa darCa, rom
damoukidebeli saqarTvelos himnis avtori gax-
ldaT, himnisa, romelSic sakuTari suli da guli
Casdo da ase gamoxata Tayvaniscema samSoblosad-
mi, Tavisuflebisadmi...
mSvenieri lirikosi gaxldaT, gamorCeuli
xmis mqone lirikosi, araerTi Cinebuli striqonis
avtori. erTi maTgani Tqvens mona-morCils gamor-
Ceulad moswons da amitomac Tavs nebas mivcem
srulad gagacnoT is:
o, stella...
warsulis kuTxidan... ar dagRliT axsnebiT
studenti... SoreTSi... civa da bnela...
vnaRvlob da vocnebob, vCurCuleb aRgznebiT
o, stella animal, divina stella!
qalia mnaTobi is, Tu sxva ramea?!
es kia, TvalTagan cremli mdis nela...
Sevnatri Suqosans, Tumc gulSi Ramea,
o, stella animal, divina stella!
vigeme sitkboni, tanjvaTa quxilic...
cxovreba vsTele me, imanac mTela!
davmarxe natvrani da damrCa wuxili:
o, stella animal, divina stella!
mixmoben Tavisken ufskrulis lalebi,
karebTan moismis sikvdilis xvela...
me Senken mipyria mlocveli Tvalebi,
o, stella animal, divina stella!
kote mayaSvilis kalams ekuTvnoda didi moc-
ulobis poema `eSmaki saqarTveloSi~.
man didi Rvawli dasdo qarTul Teatrs,
Targmna ra lope de vegas ukvdavi piesa `cxvris
wyaro~ (`fuente ovexuna~). es piesa didma kote
marjaniSvilma dadga scenaze da qarTuli Teat-
ris savizito baraTad aqcia...
`me miyvars Cemi samSoblo, mtkivneulad,
ganusazRvrelad da msurs mis samsaxurSi davlio
suli~ _ ganacxada Tavis droze batonma kotem
da sikvdilamde erTguli darCa Tavisi ficisa,
sikvdilamde Rirseulad atara qarTveli mwerl-
isa da mamuliSvilis saxeli.
rom arafers ar vaWarbeb da ar vamateb,
amis dasturad kote mayaSvilis TanamedroveTa
gamonaTqvamebs moviSvelieb.
ai, rogor Sefasda Tu dafasda misi Rvawli da
ruduneba.
`kote mayaSvili erTaderTia, romelic gansa-
kuTrebuli TaviseburebebiT ganicdis saqarTve-
los!~ _ leo qiaCeli.
`ra saamayod amarTlebda Tavis damsaxure-
bul saxels yovel dargSi, sadac ki sazogadoe-
briv Wapans eweoda, ra pirnaTlad ixdida Semoqme-
debiT xarks Tavisi qveynis, Tavisi xalxis winaSe~
_ siko faSaliSvili.
`...arcerT poets, poetTa Tavado, ar vcem iseT
pativs, rogorc kote mayaSvils... imedi maqvs, aR-
dgenili saqarTvelo daafasebs Sens Rvawls...~ _
ioseb griSaSvili.
yovelive amas Tu im faqtsac davamatebT, rom
saqarTvelo kote mayaSvils qarTuli mwerlobis
sindiss uwodebda, cxadi Seiqneba, Tu ra pirovne-
basTan, ra movlenasTan gvaqvs saqme.
marTlac rom, ra Rirseuli iyo yvelgan...
62
marti
kulturuli cxovrebis qronikakulturuli cxovrebis qronika
* * *
Telavis meri platon kalmaxeliZe 8 martisadmi
miZRvnil gamofenas daeswro da Telavel mxatvar
qalbatonebs qalTa saerTaSoriso dRe miuloca.
vaJa-fSavelas saxelobis Telavis dramatuli
Teatris foieSi, qalTa dRisadmi miZRvnil
gamofenaze, warmodgenili iyo mxolod mxatvari
qalbatonebis namuSevrebi.
* * *
qalaq Telavis merma platon kalmaxeliZem, vice
merma Tengiz mTvareliSvilma da meris moadgilem
levan liluaSvilma Teatris saerTaSoriso dRe
Telavis vaJa-fSavelas saxelobis dramatuli
Teatris msaxiobebs miuloces.
qalaqis merma, Telavis kulturul cxovrebaSi
Setanili wvlilisaTvis, Teatris SemoqmedebiT
koleqtivs madlobis sigeli gadasca.
Telavis meri platon kalmaxeliZe Telavis meore
samusiko skolis maswavleblebs Sexvda. qalaqis
merma maswavleblebisgan dewvrilebiT moismina
skolaSi arsebuli gadasaWreli sakiTxebi da
samomavlod maT TandaTanobiT mogvarebas
dahpirda. merma aseve moismina axalgazrda
pianistis mier Sesrulebuli safortepiano
nawarmoebi.
qalaq Telavis merma platon kalmaxeliZem,
samxatvro skolis moswavleebs, animaciuri
filmebis Sesaqmnelad specialuri kompiuteruli
teqnika gadasca. axalgazrda animatorebisTvis
qalaqis meris saCuqari moulodneli da
sasixarulo aRmoCnda. aRsaniSnavia, rom
samxatvro skolis moswavleebi gasul zafxuls
Telavis meriis dafinansebiT bulgareTSi
imyofebodnen da Jiuris gansakuTrebuli
simpaTia daimsaxures.
Telavis TeatrSi speqtakl `xanumas~ premiera
gaimarTa. premieras Telavis maJoritari
deputati parlamentSi gela samxarauli, kaxeTis
gubernatori irakli SiolaSvili, qalaq Telavis
meri platon kalmaxeliZe, vice-meri Tengiz
mTvareliSvili da sakrebulos Tavmjdomare
arCil TxlaSiZe eswrebodnen. msaxiobebma
Telavis dramatuli Teatris saxeliT,
xelisuflebis warmomadgenlebs, Telavis
Teatris ganviTarebaSi Setanili wvlilisaTvis
madlobis sigelebi gadasces. SegaxsenebT, rom
Telavis Teatris dafinanseba gasul wels 200 000-
dan naxevar milion laramde gaizarda.
* * *
Telavis pirveli samusiko skolis warmatebul
moswavleebsa da maT pedagogebs qalaq Telavis
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
63
ol
e, №
2,
20
16
meris platon kalmaxeliZis saxeliT madlobis
sigelebi gadaecaT. mocartis saiubileo wlisadmi
miZRvnil koncertze adresatebs sigelebi
gadasca Telavis meriis kulturis, ganaTlebis,
ZeglTa dacvis, sportisa da axalgazrdul
saqmeTa samsaxuris ufrosma fiqria yuSitaSvilma.
aprili
6 aprils _ Tbilisis v.sarajiSvilis saxelobis
saxelmwifo konservatoriis did darbazSi
gaimarTa folkloris erovnuli festivalis
meore turis koncerti (kaxeTisa da qvemo qarTlis
monawileobiT). koncertSi monawileobdnen
Telavis meriasTan arsebuli simRerisa da
cekvis ansamblis vaJTa gundi arCil tetiaSvilis
xelmZRvanelobiT da ansambli `patara kaxi~
goCa da beqa biZinaSvilebis xelmZRvanelobiT.
koncertze sakuTari leqsebiT warsdgnen saxalxo
mTqmelebi: gela cigroSvili da TaZia sisauri.
* * *
qalaq Telavis meriasa da saqarTvelos erovnul
biblioTekas Soris urTierTTanamSromlobis
memorandumi gaformda. memorandums xeli
Telavis merma platon kalmaxeliZem da erovnuli
biblioTekis direqtorma giorgi kekeliZem
moaweres.
SeTanxmebisamebr, erovnuli biblioTeka
axalgazrdebSi kiTxvis popularobis gazrdis
mizniT sxvadasxva proeqtebs ganaxorcielebs.
erovnuli biblioTekis direqtorma,
axalgazrdebSi wignierebis amaRlebaSi Setanili
wvlilisaTvis madlobis sigelebi gadasca
Telavis mers platon kalmaxeliZes, kaxeTis
gubernators irakli SiolaSvils da Telavis
Teatris mmarTvels paata guliaSvils.
memorandumis gaformebas eswrebodnen
devnilTa ministri sozar subari, parlamentari
irakli sesiaSvili, germaniisa da safrangeTis
diplomatiuri korpusis warmomadgenlebi
saqarTveloSi.
* * *
qalaq Telavis meri platon kalmaxeliZe
animaciuri filmebis festivalis `eqo Tofuzis~
gaxsnas daeswro. festivalis farglebSi imarTeba
samuSao Sexvedrebi, sadac Telavisa da zugdidis
animaciis studiis moswavleebi erToblivad
muSaoben axal animaciur filmze. festivalis
daskvniT nawilSi Telaveli da zugdideli
axalgazrda avtorebi waradgenen sakuTar
proeqtebs.
12 aprils saqarTvelos parlamentis erovnuli
biblioTekis sagamofeno darbazSi, safrangeTSi
moRvawe, warmoSobiT Telaveli mxatvris,
erovnuli biblioTekis megobarTa jgufis
xelmZRvanelis levan mosiaSvilis naxatebis
personaluri gamofena `Mon Amour~ (`Cemi
siyvaruli~) gaixsna. erovnul biblioTekaSi
es mxatvris meoTxe personaluri gamofenaa.
amjerad, damTvalierebeli ixilavs bolo erTi
wlis manZilze avangardul da abstraqtul JanrSi
Seqmnil 60-mde tilos.
* * *
Telavis el. axvledianis saxelobis samxatvro
skolis organizebiT, cnobili Telaveli
mxatvris elene axvledianis 115 wlisTavisadmi
miZRvnili gamofena gaixsna, sadac Telavis merma
platon kalmaxeliZem ganacxada: `...TiToeul
axalgazrdaSi, romlebmac sakuTari namuSevrebi
am axlad Seqmnil sivrceSi warmoadgines, vxedav
momaval elene axvledians da Tavisi saqmis
momaval virtuozs...~
TelavSi kaxeTis bavSvTa da axalgazrduli
sagundo pirveli erovnuli konkursis pirveli
turi Catarda, sadac warmodgenili iyo
folkloruli da sxva sagundo simRerebi.
SesarCevi turebi yvela regionSi imarTeba.
daskvniTi konkursi ki TbilisSi Catardeba.
* * *
* * *
* * *
64
maisi
* * *
suxiSvilebis qoreografiulma ansamblma
TelavSi tradiciuli yovelwliuri koncerti
gamarTa.
koncertis dasasrul scenaze nino da iliko
suxiSvilebic gamoCndnen da gansakuTrebuli
siyvarulisTvis mayurebels madloba gadauxades.
suxiSvilebis koncerti Telavis meriis
mxardaWeriT Catarda.
axalgazrdebisTvis Zalian mniSvnelovania
msgavsi kulturuli RonisZiebebis Catareba~.
* * *
17 maiss TviTmmarTveli Temis gamgeobis
kulturis, ganaTlebis, ZeglTa dacvis, sportis
da axalgazrdul saqmeTa samsaxuris mxardaWeriT
winandlis kulturis saxlSi `debi nayaurebis~ da
ansambl `herulas~ koncerti gaimarTa.
RonisZiebas eswrebodnen TviTmmarTveli Temis
gamgeobis kulturis, ganaTlebis, ZeglTa
dacvis, sportis da axalgazrdul saqmeTa
samsaxuris ufrosi _ sofio axmeteli da Telavis
municipalitetis sakrebulos socialuri,
kulturis, ganaTlebis da axalgazrdul saqmeTa
komisiis Tavmjdomare _ giga mamukelaSvili.
RonisZiebaSi monawileoba winandlis samusiko
skolis moswavleebmac miiRes.
* * *
TviTmmarTveli Temis gamgeblis _ aleqsandre
SaTiriSvilisa da gamgeobis kulturis,
ganaTlebis, ZeglTa dacvis, sportis da
axalgazrdul saqmeTa samsaxuris mxardaWeriT
kisisxevis kulturis saxlSi animaciuri filmebis
Cveneba baga-baRis aRsazrdelebisTvis gaimarTa.
Cvenebis dawyebamde, kulturis saxlis ezoSi,
sagangebod patarebisTvis, Teatraluri sanaxaoba
moewyo.
RonisZiebas adgilobrivi xelisuflebis
warmomadgenlebi eswrebodnen. animaciuri
ganviTarebis fondis xelmZRvanelma _ zurab
diasamiZem Telavis municipalitetis gamgebels
TanamSromlobisTvis madloba gadauxada da
qarTuli animaciis ganviTarebaSi Setanili
wvlilisTvis jildo gadasca.
rogorc aleqsandre SaTiriSvilma CvenTan
saubrisas aRniSna: `Telavis municipalitetis
gamgeoba tradiciulad maspinZlobs animaciuri
filmebis festivals, guSin nafareulis sajaro
skolaSi moswavleebi animaciis teqnologiebs
gaecnen da Seqmnes filmi, romelic dRes sxva
filmebTan erTad aCvenes. TviTmmarTveli Temis
erovnuli samosis dResTan dakavSirebiT,
erovnul samosSi gamowyobilma axalgazrdebma,
municipalitetis mimdebare teritoriidan
centralur moednamde msvleloba moawyves,
romelsac qalaq Telavis sakrebulos
Tavmjdomare arCil TxlaSiZe, Tavmjdomaris
moadgile gia gigiaSvili, Telavis meri platon
kalmaxeliZe da sxva adgilobrivi xelisuflebis
warmomadgenlebi SeuerTdnen. RonisZiebis
organizatorebi iyvnen qalaq Telavis meria da
kaxeTis qoreografiis moRvaweTa kavSiri.
* * *
Telavis meri platon kalmaxeliZe Telavis
muzeumis TanamSromlebs Sexvda da muzeumebis
saerTaSoriso dRe miuloca.
`TiToeuli muzeumis TanamSromeli agrZelebs
didi eqvTime TayaiSvilis saqmes, Tqven xarT Cveni
ganZis mcvelebi da madloba amisTvis~, _ aRniSna
qalaqis merma
Telavis meri platon kalmaxeliZe, Telavis
saganmanaTleblo resurscentrSi galaktion
tabiZisadmi miZRvnil saskolo literaturul
konkurss daeswro. konkursze skolis
moswavleebma warmoadgines galaktionis Temaze
Seqmnili leqsebi, naxatebi da waikiTxes poetis
leqsebi. sxvadasxva nominaciebSi gamarjvebulebi,
mimdinare wlis zafxulSi, gaemgzavrebian
galaktionis mSobliur sofel WyviSSi.
* * *
* * *
* * *