jjurnal `oles~ mkitxvelta konferenciaurnal `oles...

66

Upload: others

Post on 31-Aug-2019

22 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

mweralTa asociacia

`literaturuli kaxeTis~ gamocema

The Literary Magazine OLE

Jurnali gamodis 2004 wlis ivnisidan

ISSN 1512-3995

ole

ole – bryena, gina mogrZe tye velTa Sua

sulxan saba

ole – axoSi saCrdiloblad datovebuli

xe

qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni

ole – giorgi leoniZis poeturi Sedevri

mTavari redaqtoriakaki dauSvili

redaqtorebi:farna raina

nunu ZamukaSvili

misamarTi: 2200 Telavi

erekle II-is gamziri №6

III sarTuli

mob: 555 46 44 29

mweralTa asociacia

`literaturuli kaxeTi~

mob: 558 48 24 80

`oles~ redaqciaSi Semosuli masala

ar recenzirdeba da avtors ar ubrundeba

masalebis gamogzavna SegiZliaT

eleqtronuli fostiT

E-mail: [email protected]

Jurnalis wina nomrebis SeZena

SegiZliaT redaqciaSi

Jurnali `ole~ gamoicema TviTm-

marTveli qalaqi Telavis municipalite-

tis (meri batoni platon kalmaxeliZe)

da TviTmmarTveli Temi Telavis munici-

palitetis (gamgebeli batoni aleqsand-

re SaTiriSvili) mxardaWeriT.

`o

le

~ l

it

er

at

ur

ul

i J

ur

na

li

ga

mo

di

s s

am

Tv

eS

i e

rT

xe

lm

ar

ti

, i

vn

is

i,

se

qt

em

be

ri

, d

ek

em

be

ri

№2

(2

9),

20

16

daibeWda Sps `favoriti stilSi~

garekanis pirvel gverdze

levan mosiaSvilis naxati

Sinaarsi

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

3. lia nadiraSvili. gamorCeuli

5. nana rCeuliSvili. fiqrebi `oles~

Tvalsawierisa da misiis Sesaxeb

7. nino laCaSvili. `ole~ qarTuli poeziisa

da prozis didi esTeti...

11. neli cqitiSvili. Jurnali, romelsac

mSobliuri surneli axlavs

mxatvruli literatura

13. rezo (emeliane) adamia. wmida nino.

romani

26. vasil bostaSvili. maruSisZe. poema

42. oTar xuciSvili. iumoristuli

moTxrobebi

44. ciuri mesxiSvili. leqsebi

47. neli zuroSvili. leqsebi

dokumenturi proza

49. nora ediSeraSvili. ori miniatura

`nabiji~ _ axalgazrduli CanarTi

52. mariam aspanaSvili, diana jalalovi, mariam

ComaxiZe, nana barTiSvili, nuca yurban yizi,

yara zaqir oRli, naTia javSanaSvili, aiSa

idrisova, qeTevan naTelaZe, Sorena gumbaTova,

giorgi wiklauri, giorgi soxaSvili, ani

Wamauri, Tia (TinaTin) yavrelaSvili, naTia

botkoveli, nino kutalaZe, elizbar nersesovi

Targmani

56. daria kastalaneta (daria kriukova). wylis mosatanad. moTxroba

werilebi

59. zaal botkoveli. `ra Rirseuli iyo

yvelgan~...

62. kulturuli cxovrebis qronika

2

2016 wlis 19 aprils,

Telavis mTavar bibli-

oTekaSi, `saqarTvelos

biblioTekebis kvireu-

lis~ farglebSi gaimarTa

mweralTa asociacia `lit-

eraturuli kaxeTis~ Ju-

rnal `oles~ mkiTxvelTa

konferencia. konferen-

cia gaxsna guram rCeuliS-

vilis saxelobis bibli-

oTekis gamgem _ cisana

TvaliaSvilma.

mweralTa asociacia

`literaturuli kaxeTis~

Tavmjdomarem farna rain-

am vrclad isaubra mwer-

alTa asociaciis dafuZnebasa da ganvlil saqmianobaze. farna rainam kaxeTSi mwerlobis

aRorZinebis mxardaWerisa da TanadgomisaTvis didi madliereba gamoxata parlamentis

wevris _ gela samxaraulisadmi, TviTmmarTveli qalaqi Telavis municipalitetis meris

_ platon kalmaxeliZisadmi da TviTmmarTveli Temi Telavis municipalitetis gamgeblis

aleqsandre SaTiriSvili-

sadmi.

konferenciis muSao-

baSi monawileobda da

sityviT gamovida Telavis

maJoritari deputati par-

lamentSi _ gela samxa-

rauli.

mweralTa asociaci-

isa da Jurnal `oles~

redaqciis aqtiuri sqmi-

anobis Sesaxeb isaubra

Telavis sabiblioTeko

gaerTianebis mTavari bib-

lioTekis direqtorma _

mayvala wiklaurma.

konferenciaze Jur-

nal `oles~ nomrebis mi-

moxilviT gamovidnen: nana rCeuliSvili, lia nadiraSvili, neli cqitiSvili, nino laCaS-

vili.

sityvebi warmoTqves: Tamar samxaraZem, qeTevan aTuaSvilma, Tea yavreliSvilma, naTela

SeSaberiZem; mweralTa asociacia `literaturuli kaxeTis~ axalgazrda mweralTa seqciis

xelmZRvanelma _ nunu ZamukaSvilma da sxvebma.

gTavazobT, konferenciaze wakiTxul, ramdenime mimoxilvas.

TinaTin mrelaSvili

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

TinaTin mrelaSvili, farna raina, gela samxarauli,

nunu ZamukaSvili, cisana TvaliaSvili

3

ol

e, №

2,

20

16

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

Tanamedrove pragmatuli samyaro elvis

siswrafiT ganicdis transformacias. moZalebu-

li teqnikuri progresi gonier adamianSi bunebri-

vad badebs wignierebisadmi ltolvas, rac iwvevs

interess, rom mkiTxveli gaecnos ara marto

klasikur mwerlobas, aramed _ literaturul

Jurnal-gazeTebsac, romelTa Soris gamoirCeva

`ole~, romlis 2015 wlis IV nomris mimoxilvac me

mxvda wilad.

Jurnalis umTavresi Rirseba daxvewili ge-

movnebiT SerCeuli teqstebi da sxvadasxva Temas-

Tan mimarTebiT dawerili statiebia.

`oles~ furclebze xSirad ibeWdeba poet

farna rainas leqsebi. am etapze minda, SevCerde

mis katrenebze, romlebic yuradRebas iqcevs ara

marto saleqso sazomiT, riTmaTa nairsaxeobiTa

da gamorCeuli esTetikiT, aramed _ `marTlis

Tqmis~ principiTac, rameTu amiT cnaurdeba av-

toris pozicia: asaxo simarTle ise, rom Seni mo-

qalaqeobrivi mrwamsic SeagrZnobino mkiTxvels:

`satana asjer

icvlis

ierso,

Tumc, _

misaniviT

kiTxulobs

azrebs...

WeSmariteba _

viTar ieso _

ramdenjer unda

gaakran

jvarze?!..~

aqve aRvniSnav, rom amave nomerSi daibeWda

masalebi terenti granelisa da giorgi leoniZis

premiebminiWebuli poetisaTvis, farna rainasaT-

vis, saqarTvelos mweralTa kavSirSi vaJa-fSave-

las premiis miniWebis Sesaxeb.

minda, yuradReba gavamaxvilo rezo (emeli-

ane) adamias romanze `wmida nino~, romlis dabeWd-

vac swored am nomerSi daiwyo. romanis im nawilis

mixedviT Tu vimsjelebT, romlis wakiTxvis saSu-

alebac momeca, igi Zalian saintereso da gamor-

Ceuli prozauli teqstia. wmida ninos cxovreba

qarTvelTaTvis kargadaa cnobili, magram Cems

yuradRebas Txrobis manera da avtoris Canafiqri

lia nadiraSvili

iqcevs. qristiani wmindanis cxovrebisa da miz-

answrafvis uzenaes kosmologiasTan SenivTeba,

am ori Zalis _ miwierisa da zeciuris _ sin-

Tezi sainteresod gadmogvca rezo adamiam. amiT

dasturdeba winapari qristiani moazrovneebis,

SoTa rusTavelis, vaJa-fSavelas sarwmunoebriv-

astraluri poziciac: `es gamaognebeli zeciuri

urTulesi movlenebi, kosmosur-maTematikuri

sizuste gaxlavT samyaros jaWvur moZraobaTa

miuwvdomeli monacvleobisa. yoveli pirovnebis

mosvla da wasvlac xom SidamnaTi gardaqmnebidan,

zRvardadebul-dakanonebuli, samyaroseuli ux-

ilavformiani SewirvebiT gaivlis da maTi daus-

rulebeli svla da gardamavlobaa...~

mniSvnelovania, rom romanis avtori, rezo

adamia, xatmwericaa, romlis namuSevris re-

produqcia _ wminda ninos xati _ amkobs 2015

wlis IV nomris garekanis pirvel gverds, xolo

bolo gverds ikavebs mis mier Sesrulebuli 6

naxati; yvela maTganiT peizaJia gadmocemuli,

Tumca TiToeuli TavisTavadia, sxva danarCenis-

gan gamorCeuli, moTxrobadqceuli, qarTuli

tradiciuli elementebiT savse. yuradRebas

vamaxvileb tiloze saxelwodebiT _ terenti

graneli. igi aSkarad `kviris wirvebis~ paTosi-

Taa aRsavse: Tovli, sicive, yvavi, eklesia, xalxi,

Tumca terenti martoa, rogorc _ realurad

cxovrebaSi.

Cemi yuradReba miiqcia elza TuSabramiSvi-

lis prozaulma teqstma `sxvaTa qveyana~, romlis

meSveobiTac gadmocemuli qarTvelTaTvis damax-

asiaTebeli nostalgiis gancda gulgrils ar da-

tovebs mkiTxvels.

Jurnal `oles~ dasaxelebul nomerSi vecno-

biT maia diakoniZisa da besarion TarxniSvilis

poezias. es ukanaskneli ZirZveli Telavelia, rac

sakmaod emociurad vlindeba mis leqsebSi: `Zve-

li saxli~, `SemodgomobiT~, `gadavkrav Rvinos~.

maia diakoniZis poeziaSi ki mZafrad igrZnoba

qristianul-patriotuli ganwyoba, rac aserigad

damaxasiaTebelia qarTuli poeziisaTvis.

rubrikiT `Targmanebi~ qveyndeba jorj gor-

don baironis, aleqsandre puSkinis, sergei esenin-

isa da aleqsandre blokis leqsebi _ mTargmneli

cicino markozaSvili. leqsebi kargad, profe-

sionaluradaa Targmnili.

vTvli, mkiTxvelis yuradRebas miiqcevda

gamorCeuli

4

nino baqaniZis dokumenturi proza _ `gariyule-

bi gariyuladan~. avtori uSualod mogviTxrobs

bolgarsk-beleckebis ojaxis tragikul Tav-

gadasavals da Cven Tvalwin cocxldeba XIX-XX

saukuneTa mijnaze momxdari ambavi, romelic ukve

cremlian-tkivilian istoriad qceula. amitomac

daasrula avtorma Tavisi dokumenturi moTxro-

ba gaga naxucriSvilis leqsis `mokle da xangr-

Zlivi~ emociuri nawyvetiT:

`cxovreba aris haeri, sivrce,

cxovreba aris marwuxiT, vadiT,

cxovreba aris, rom xedav sizmrebs,

cxovreba aris saSinlad cxadi~.

dadebiTad vafaseb Jurnal `oles~ nomrebSi

ukve tendenciad damkvidrebul pozicias imas-

Tan dakavSirebiT, rom mis gverdebze ibeWdeba

profesor-akademikosebis samecniero, kvleviTi

Tu kritikuli werilebi. am etapze mxedvelobaSi

maqvs baton roin WikaZis werili _ `levan go-

Tuasmieri saTavisuflo samSoblo~. avtori la-

koniurad gadmogvcems levan goTuas cxovrebis

tragikul epizodebs, didi mwerlisa da mamuliS-

vilis tkivilian Tavgadasavals sabWoTa xelisu-

flebis mZime wlebSi, roca Rirseul adamianTa

bedis simwares, xelisuflebis Waxrakebis garda,

iudaTa utifari zeobac ganapirobebda. msgavsi

poziciis gamomxatvelia zaal botkovelis emoci-

uri werili, `lamazi cremlebis momgvreli~,

romelic kidev erTxel gvaxsenebs mweral revaz

inaniSvilis Rirseul cxovrebas. `mis gverdiT,

mis mxardamxar ramdenime weliwadi gavatare

da SemiZlia, xatze davifico, rom aseTi sufTa,

aseTi keTilSobili, aseTi pirnaTeli kaci erTan

da berTan iSviaTad Semxvedria~, _ wers avtori,

zaal botkoveli.

Jurnal `oles~ 2015 wlis IV nomerSi vecnobiT

rubrikas _ `kulturuli cxovrebis qronika~,

romelic uamrav informacias gvawvdis 2015 wlis

oqtomberSi, noembersa da dekemberSi TelavSi

mimdinare kulturul-SemecnebiTi RonisZiebebis

Sesaxeb, romelTa meSveobiTac vigebT Zalian bevr

saintereso ambavs: sasixarulos, saamayos, dasa-

fiqrebels, tkiviliansac...

xazgasmiT minda aRvniSno emzar kvitaiSvilisa

da meri zaaliSvilis werilebis Sesaxeb. `lampari-

viT wminda sicocxle~ da `saukunis pirveli man-

dilosani Telavidan~ CvenSi samaradJamod aqcevs

Telavis saamayo qalbatonis, zaira arseniSvilis,

xsovnisadmi pativs.

mariam mrelaSvilis werili, leila SalvaS-

vilis dabadebidan 80 wlis iubilesadmi miZRvni-

li, me da Cems Tanaqalaqelebs kidev erTxel Seg-

vaxsenebs aw gardacvlili amagdari qalbatonis,

mkvlevarisa da mecnieris, leila SalvaSvilis

Rvawlsa da cxovrebas. amave nomerSi vecnobiT

profesor giorgi javaxiSvilis werils `ia da ke-

sane~, romelic avtorma gardacvalebamde mcire

xniT adre gamosaqveyneblad miitana `oles~

redaqciaSi.

leila SalvaSvili, zaira arseniSvili da

giorgi javaxiSvili saamayo Telavelebi ar-

ian. Znelia, maTze warsul droSi saubari, radgan

maTi saxeebi Tanamedrove Telavelebs jer kidev

cxadad gvaxsovs. xsovna ki is valdebulebaa, STa-

momavals winapris pativiscemas rom gvaswavlis

da samzeoze Rirseulad gvacxovrebs, raTa Cveni

rwmenisa da jiSis genezisi ar davkargoT.

5

ol

e, №

2,

20

16

Jurnali `ole~, Tavisi naturiT, me magonebs

giorgi leoniZis cnobili leqsis, `oles~ liri-

kul gmirs, _ martoxes, poeturi sityviT gamSven-

ebulsa da udidesi Sinagani energiiT damuxtuls.

igi, iqneb, erTaderTi ̀ saCrdilobelicaa~ kaxeTis

literaturuli bomondisaTvis, dRevandel Cven-

ebur araliteraturul sivrceSi. swored amitom,

misi daarsebidan erTi aTeuli wlis Tavze, albaT,

yvelaze metad saWiroebs Cvens zrunvas arsebo-

bisaTvis, Tavisi daniSnulebis gamarTlebisa da

momavali ganviTarebisaTvis.

Jurnalis nomeri, romelic xelT maqvs da

romelzedac axla mogiTxrobT, gamocemulia

qalaq Telavis municipalitetis (meri b-ni pla-

ton kalmaxeliZe) da TviTmmarTveli Temi Tel-

avis municipalitetis (gamgebeli b-ni aleqsandre

SaTiriSvili) uSualo mxardaWeriT, risTvisac

isini samadlobel sityvasac imsaxureben da ima-

vdroulad, samomavlo daxmarebis imedsac gvi-

toveben.

SevniSnavT, rom nomeri Sinaarsobrivad sak-

maod datvirTuli da jansaRi ideologiiTaa

gamarTuli. aq erTmaneTs mosdevs sadReisod aqt-

ualuri rubrikebi da saintereso ganyofilebebi,

romlebic, vfiqrob, daakmayofilebda yvelaze

momTxovn da gemovnebian mkiTxvels. Jurnali ixs-

neba gamosaTxovari rubrikiT, romelic eZRvneba

Cveni Tanaqalaqelis, cnobili prozaikosisa da

kinoscenaristis _ zaira arseniSvilis xsov-

nas. Rirseul pirovnebas Rirseuli gamosaTxo-

vari sityvebi miuZRvnes: qalbatonma nanuli ku-

pataZem, giorgi lobJaniZem, kinoreJisorma lana

RoRoberiZem. yvela maTgani axlo megobrul ur-

TierTobaSi iyvnen qalbaton zairasTan da amde-

nad es sityvebic WeSmariti siyvaruliTaa gamT-

bari da gasxivosnebuli. `Telavma dakarga Svili,

qarTulma mwerlobam _ SesaniSnavi moqarTule,

Semoqmedi, saopero Teatrma _ violin, ojaxma _

mosiyvarule mwe _ sisxli da xorci, samegobrom

_ krialosnis erTi mZivi, saqarTvelom _ keTil-

Sobili moqalaqe da mamuliSvili...~ _ wers qal-

batoni nanuli kupataZe.

Jurnalis nomeri ar Ralatobs tradicias

da mniSvnelovan adgils uTmobs mxatvrul gan-

yofilebas. yuradRebas iqcevs b-ni farna rainas

gansxvavebuli saleqso formiT gadmocemuli po-

eziis nimuSebi, e.w. `katrenebi~. mkiTxveli poetu-

ri azrovnebis mowme xdeba misi kiTxvisas, radgan

nana rCeuliSvilifilologiis mecnierebaTa doqtori,

asocirebuli profesori

fiqrebi `oles~ Tvalsawierisa da misiis Sesaxeb

avtoris mizani _ mcire saleqso zomaSi didmniS-

vnelovani azris gadmocema, aq uTuod warmate-

biTaa gadawyvetili. rogorc TviT avtori miu-

TiTebs mokled da lakonurad: `...sasicocxlo

wamaliviT, saTqmeli davyurse, azriT davxunZle,

ramdenime striqonSi CavWuWke da `katrenebi~ da-

varqvi... 21-e saukunis mkiTxvels, rac SeiZleba,

cota dro unda waarTva da... rac SeiZleba, cota

droSi, rac SeiZleba, bevri unda uTxra...~-o. am

katrenebidan erT maTgans SegaxsenebT mxolod:

vduRdi... / viwvodi... / venTebodi _ / avi wlebiTa,

rwmena, / imedi _ / mudam _ / uflis / hgavda baraTebs...

me _ / am duRiliT, / am tkiviliT / daviwvebi da...

saukuneebs _ / elvasaviT, / gadavanaTeb!!!

poeziisa da prozis ganyofilebaSi dabe-

Wdilia mariam kozmaniSvilis, mamuka demetraS-

vilis, nana maniJaSvilis, vaxtang WankotaZis

leqsebi da roland giorgaZisa da mariam gigau-

ris moTxrobebi. axalgazrduli CanarTi, saxeliT

_ `nabiji~-ki, gvTavazobs Telavis me-2 sajaro

skolis moswavlis, Tamar gelaSvilisa da lafany-

uris sajaro skolis moswavlis, beqa baiaSvilis

leqsebs. sasiamovnoa is faqti, rom aRniSnuli

rubrikiT, Jurnali yuradRebis gareSe ar tovebs

damwyeb poetTa xmebs, xels uwyobs maT pirvel na-

bijebs didi poeturi asparezisaken.

siamayiT aRvniSnav, rom Jurnal `oles~ fur-

clebze yovelTvis sapatio adgili eTmoba Tel-

avis saxelmwifo universitetis profesorTa

WeSmarit azrsa da sityvas. amjerad, mkiTxvels

saSualeba eZleva gaecnos filologiis mec-

nierebaTa doqtorebis, giorgi javaxiSvilisa da

roin WikaZis gamokvlevebs. samwuxarod, batoni

gogisTvis bolo publikacia aRmoCnda naSromi

`giorgi leoniZis ori esses irgvliv~. man mTeli

Tavisi Segnebuli sicocxle miuZRvna Telavis

kulturuli warsulis kvlevasa da amave dros,

mSobliuri literaturis maswavlebelTa kvali-

ficiuri kadrebis momzadebas. vfiqrob, Jurnal-

ma sakadrisi gamoxmaureba unda miuZRvnas amag-

dari adamianis xsovnas.

mkiTxveli uTuod didi interesiT waikiTx-

avs b-n roin WikaZis gamokvlevas _ `martoobis

problema goderZi Coxelis naazrevSi~, romelSic

mecnieruli siRrmiTaa gaazrebuli _ udrood

wasuli niWieri mwerlisa da kinoreJisoris

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

6

moTxrobebSi ganfenili adamianTa martoobis

sevda.

Jurnali mkiTxvels acnobs Tanamedrove lit-

vuri poeziis nimuSebs, didi siyvaruliTa da ru-

dunebiT Targmnils Telaveli poetebis: farna

rainas, cisana TvaliaSvilisa da nunu ZamukaSvi-

lis mier. amiT, kidev erTxel Segvaxsenebs msof-

lio poeziis udides mniSvnelobas xalxTa Soris

siyvarulisa da megobrobis ganmtkicebis saqmeSi.

`oles~ me-3 nomris garekani marad Wabukad

darCenili uniWieresi mxatvris daTo krawaSvi-

lis naxatebiTaa gaformebuli. xelovnebis gan-

yofilebaSi neli zuroSvili sevdiani da mrav-

lismTqmeli mogonebiT ixsenebs misi `patara

megobris~, daTos sicocxlis ukanasknel wlebs.

rogorc avtori uwodebs, `moazrovne mxatvari~,

mamiT kaxeli, xatavda papis kar-midamos, sasi-

mindesa Tu glexis naRvlian saxes. xatavda fan-

qriT, akvareliT, naxSiriT, kalmiT... daTosTvis,

ferwerasTan erTad, leqsic iqca TviTgamoxatvis

saSualebad... 17 weli icxovra da Tavisi Semoqme-

debiT bevri ramis Tqma moaswro, uamrav rameze

Cagvafiqra~.

xelovnebis ganyofileba gvTavazobs nunu

ZamukaSvilis narkvevsa da sainformacio werils

Cvens Tanaqalaqel uniWieres axalgazrdebze,

pianist naTia jajanaSvilze da saqarTvelos moW-

adrake qalTa nakrebis wevrebze _ lela javaxiS-

vilsa da bela xotenaSvilze. qalaqi samarTli-

anad amayobs am Sromismoyvare da warmatebuli

axalgazrdebiT, romlebic kvlavac asaxeleben

mSobliur qalaqs msoflio asparezze, xelovne-

basa da sportSi.

dokumenturi prozis ganyofilebaSi srulde-

ba nugzar vaniSvilis Canaxatebis seria Cveni didi

erovnuli tkivilis, tao-klarjeTis mxareSi mog-

zaurobis irgvliv. aq sulisSemZvreli gancdiTaa

aRwerili iSxani, oSki, xaxuli, oTxTa... Cveni aw

gardasuli didebis utyvi mowmeni, zogi maTgani

iavarqmnili, Tvalebadqceuli, zogic meCeTad

gadakeTebuli da am gziT gadarCenili (gadar-

Cenili ki aris namdvilad?). didi madloba minda

gadavuxado am werilebis avtors, b-n nugzars da

Jurnalis redaqtorebs, aseTi grZnobiT rom moi-

tanes mkiTxvelamde saukunis saTqmeli.

Jurnali `ole~ Tavisi SinaarsiTa da gareg-

nuli iersaxiT namdvili erovnuli Jurnalia. man

unda icocxlos, iRvawos da Seasrulos is udide-

si misia, romelic, rogorc Cans, Cvenma drom dau-

Tqva, misia _ qarTuli sityvis, qarTuli azris

gadarCenisa da samomavlo ganaxlebisa.

7

ol

e, №

2,

20

16

didi yuradRebiTa da erTgvari siamovne-

biT gadavikiTxe Jurnal `oles~ 2016 wlis pi-

rveli nomeri da minda ramdenime sakiTxze Cemi

mosazreba gagiziaroT.

nomeri ixsneba lado mrelaSvilis 90 wl-

isTavTan dakavSirebuli zaal botkovelisa da

lia nadiraSvilis SesaniSnavi werilebiT ̀ iyal-

Toeli biWebi~ da `saamayo mamuliSvili~.

gansaxilvel nomerSi dabeWdilia agreTve,

mweralTa asociacia `literaturuli kaxeTis~

xelmZRvanelis, farna rainas katrenebi. maTgan

gamovyofdi erT-erT katrens, `sibrZniTa da

azriT...~:

`cxovreba aris

asparezi _

av-kargis qarTa,

xom aris,

roca _

Cveni bedi

mwvervalze

ar zis?

araferia _

usaSvelo,

sikvdilis garda,

sicocxled aqcev:

sikvdilsac ki, _

sibrZniT da

azriT...~

marTlac, sibrZniTa da azriT aris datvir-

Tuli es erTstrofiani, patara leqsebi, rom-

lebidanac bevri ram SeiZleba iswavlos, ro-

gorc axalgazrdam, ise asakianma mkiTxvelma.

TiToeuli katreni, zogjer, ramdenime brZnu-

li aforizmis Semcvelia. magaliTad, katreni

`mkvdari da cocxali~:

`visTvis _ avdari,

visTvis _ daria?..

nari _ visTvis da...

visTvis _ mocxari?...

cocxali, _

zogi,

ukve, mkvdaria...

da... zogi, mkvdari _

isev,

nino laCaSvili

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

`ole~ _ qarTuli poeziisa da prozis didi esTeti...

cocxali...~

gaocebs, gxiblavs da gatyvevebs, ase la-

konurad rogor SeZlo poetma am mcire zomis

leqsebiT mkiTxvelisaTvis miewodebina konk-

retuli saTqmeli. TiToeuli katreni did az-

robriv datvirTvas Seicavs, _ isini gamoirCe-

va azris sisxartiT, moqnilobiT, konkretikiTa

da lakonizmiT. leqsebSi igrZnoba ritmi, musi-

kaloba da riTmebis simetriuloba, rac uda-

vod, siaxle da novaciaa qarTul poeziaSi.

ar SemiZlia ar gavixseno katreni `mTavari

aris _ ra aris?...~

`sityvam _

ca,

miwa iara, _

mimodis, viTar _

saari...

mTavari _

bevri ki ara,

mTavari aris _

ra ari?...~

minda, yuradReba SevaCero agreTve, SoTa

rainaulis miniaturebze. Cemi azriT, miniatu-

ra: `wigni da adamiani~ aqtualurad exmaureba

Cvens dRevandel satkivars, gaucxoebas wignsa

da adamians Soris da WeSmariti prioritetebis

aRrevas.

moviyvan citatas am miniaturidan: `ada-

mianebma da gansakuTrebiT axalgazrdebma

miatoves wignebi. maT daaviwydaT im grZnobis

Sesaxeb, romelic SeiZleba moganiWos pirve-

lad wakiTxuli saintereso wignis ubralo

striqonebmac ki~.

es Zalian kargad aris naTqvami. am

striqonebma me gamaxsena guram doCanaSvilis

genialuri moTxroba `kaci, romelsac litera-

tura Zlier uyvarda~: `Tqven geliT didi bed-

niereba, pirvelad wakiTxvis bedniereba~...

diax, avtori marTalia. es daSoreba, kerZod

ki daSoreba da gaucxoeba wignsa da adamians

Soris, sabediswero xdeba adamianis emociebis

CamoyalibebisaTvis.

moxdenili Sedareba aqvs avtors moxmobili

Tanamedroveobis dasaxasiaTeblad: `wamoiz-

8

arda erTi didi, sizarmacisa da primitiulo-

bis cunami, romelic Tanamedroveobis niavma

gamoiwvia da dafara ocnebis savse Rrma samya-

ro~.

vin icis, iqneb am sityvebma erTgvari stim-

uli misces axalgazrdebs da WeSmarit prior-

itetebze daafiqros?

aqve minda gagaxsenoT Stefan cvaigis

sityvebi: `vcdilob warmovidgino Tavi iseTi

adamianis adgilas, romelmac kiTxva ar icis. ai,

is xelSi iRebs wigns, _ oTxkuTxa, Wrel da us-

argeblo nivTs _ da isev gadadebs, ar icis ra

uyos. is Cerdeba wignebis maRaziis vitrinasTan

da yvela es lamazi, feradovani sworkuTxedi

misTvis igivea, rac sunamos daxufuli fla-

konebi, romlebic surnels ar gamoscemen. mas

uxseneben goeTes, dantes saxelebs da es saxel-

ebi arafers eubnebian mis guls, isini bageebis

uazro Tavmoyraa misTvis. sabralom ar icis, ra

siamovnebas aniWebs adamians kiTxvisas, rome-

liRac erTi, erTaderTi striqoni, uecrad ise

rom gaielvebs, rogorc mTvare bnel Rrubleb-

Si.

vcade wignebis gareSe sakuTari cxovreba

warmomedgina. is, rasac sakuTar `me~-d miviC-

nevdi, mTlianad daiSala, roca davapire

gamomeclia misTvis codna, gamocdileba, sx-

visi sulis wvdomis unari, adamianTa erTmaneT-

Tan Tanaziarobis gancda da sakuTari Rirsebis

grZnoba _ mokled, yovelive is, rac wignebis

wyalobiT SeviZine~.

da es miniatura `wigni da adamiani~ erTg-

varad exmaureba am geniosi mwerlis sityvebs.

Zalian momewona, agreTve, meore miniatu-

raSi `axali ideebis saTave~ _ gaJRerebuli

ZarRviani qarTuli sityva: `isini (e.i. varskv-

lavebi) miliardobiT, da kidev, Cveni pirobiTi

sazomi erTeulebis gamawbilebeli raodeno-

biT gabneuli im sivrceSi, romlis arsi jerac

ver auxsniaT mecnierebs~.

gansaxilvel nomerSi dabeWdilia vasil

bostaSvilis poemis `maruSisZe~ dasawyisi,

romelSic sagulisxmo istoriul-mxatvruli

pasaJebia warmoCenili.

poeti poemis winaTqmas erTi moaruli

fraziT iwyebs: `Znelia, iyo qarTveli~.

marTlac, es advili ar aris da es poemac,

TiTqos, namdvili qarTvelobis damtkicebis,

saqarTvelos istoriuli warsulis axleburad

gaazrebis kidev erTi mokrZalebuli cdaa.

nawarmoebis kompozicia metad sainteresod

aris agebuli. TvalsaCinod aris, agreTve,

gamokveTili mxatvruli saxeebi da xasiaTebi.

magaliTad:

`afxazeTis usinaTlo mefe,

bebrul Jamis krialosans Tvlida...

martosulni simartoves krefen,

umzeo da uvarskvlavo cidan...~

es, _ usinaTlo mefis SesaniSnavi mxatvru-

li saxea.

nawarmoebSi kargad aris nagrZnobi X sauku-

nis ukanaskneli meoTxedisa da XI saukunis is-

toriuli saqarTvelos erovnuli tkivilebi,

mkafiod aris aRqmuli da gaxsnili personaJTa

sulieri samyaro:

`erTad dascvivda yvela foToli,

samefo taxtze fesvgadgmul muxas...~

wers poeti bagrat mesamis mamis gar-

dacvalebaze.

an, _ SesaniSnavi mxatvruli saxe, Tu, ra gr-

Znoba gveufleba, roca vkargavT Zvirfas ada-

mians:

`usasrulobad hqonda nugeSi,

cvioda foTlad _ yalbi sityvani,

mogonebaTa gulTbil ubeSi

Sexiznuliyo suli mcivani...~

poema savsea cincxali mxatvruli Sedarebe-

biT. laRad, wyarosaviT moCqefs madliani qar-

Tuli sityva:

`aTavTavda alaverdis mkerdi,

xoxobiviT moiRera yeli...~

an, _

`sicocxlea mZime brZolis veliT,

golgoTaze asatani jvari...~

an, _

`rom udabno wyurvilia sulis,

sicocxlea bewvis xidze gavla...

mTaze lodis atanaa rTuli,

mwvervalamde uSecdomod avla...~

gansakuTrebiT momewona poemis is mo-

nakveTi, romelSic ioane maruSisZisa da Tavadis

asul gvancas sasiyvarulo Tavgadasavalia aR-

werili.

movitan ramdenime magaliTs:

`ufliscixeSi damkvidrda mefe,

mze siyvarulis xatad xarobda...

lurj ocnebaTa Cqeralni Cqefen,

mdinared qceul grZnobis wyarodan...~

an, _

`siwiTle urcxvad lokavda yvrimals,

sunTqva aTbobda yuris bibilos...~

aseTi SesaniSnavi mxatvruli saxeebis mot-

ana poemidan meti SeiZleba.

nawarmoebSi igrZnoba mSvenieri ubraloe-

ba... ioane maruSisZis mxatvruli saxis CvenebiT,

avtori cdilobs kidev, erTxel, axleburad

Cagvafiqros saqarTvelos bedze.

minda yuradReba SevaCero, agreTve, zizo

burdulis leqsebsa da Canaxatebze.

CanaxatSi `mzeqala WinWarauli~, TiTqos

gvesmis mitovebuli soflis qviTini: `kudiani

dedabrisgan gaqvavebul qalwuls hgavda ba-

risaxo~, _ wers avtori. Tvalwin warmogvidge-

ba martoobis sevdiT gulgasenili moxuci

xevsuri qali, romlis saxec Zunwi mxatvruli

StrixebiTaa Seferadebuli: `ijda, kalTaSi

Cavlil dReTa mogonebebi esxdnen. efereboda

maT da mzeze Tbeboda... gverdiT saburnuTe

kolofi edga, TvalebSi _ unapiro sevda~.

moxdenili poeturi saxiTaa warmoCenili

gazafxulis Tbili dRe: `aqa-iq mzis amboriT

gulaCuyebuli Tovli qviTinebda~.

gansakuTrebiT momewona patara leqsi

`siyvaruli~, romelic gvatyvevebs, imdenad

9

ol

e, №

2,

20

16

saintereso poetur moulodnelobas Seicavs:

`Cumad vakoce buCqebs Sexiznul

ias, da Tavze risxva damatyda,

gvirilam yurSi wamavlo xeli

da gvariani sila gamartya.

gaognebuli videqi erTxans,

da farul sevdis aliT viwvodi...

TeTr gvirilas Tu ia uyvarda,

me ra vicodi... me ra vicodi...~

JurnalSi dabeWdilia agreTve Cveni say-

vareli poetis, nunu ZamukaSvilis leqsebi.

Zalian momewona misi leqsi `muza~:

`muza, roca ara gtovebs,

am sixaruls sad auvli...

yoveli dRe minda iyos:

leqsis weris saswauli~.

poeti marTalia, leqsis wera yvelas ar Seu-

Zlia, es uflisgan madlcxebuli niWia.

sainteresoa leqsi: `wuTisofeli~, romel-

Sic poetma naTlad gamoxata Tavisi saTqmeli,

rom wuTisofelSi mTavaria rwmena da sima-

rTle:

`dro ki raSiT _ mirbis, miqris,

gvajiriTebs Tavis mxedrebs,

mogvec _ rwmena da simarTle, _

wuTisofels amas vvedreb~.

nunu ZamukaSvilis poezia savsea SesaniSnavi

mxatvruli saxeebiT. magaliTad:

`mze Cavida, moirgo

Ramem _ Savi giSeri...~

an, _

`mTvare damalobanas

Rrubels eTamaSeba...~

Zalian momewona leqsi: `iqneb~, romelic

poetis naz, mokrZalebul, saTuT qalur sulze

metyvelebs. am suls ar sCvevia mitmasneba, Zal-

dataneba. is Sen TviTon unda aRmoaCino, Seigr-

Zno:

`lamazi ocnebiT gaivlis, kidev, dro,

iebs surnelisTvis naz mxrebze vexebi,

kargi, mase iyos, rogorc Sen isurveb,

CavTvaloT, viTomda, verafers ver xvdebi~.

nunu ZamukaSvilis poeziaSi igrZnoba didi

sinatife, sulieri silaRe da uSualoba. mas

didi momxibvleloba axasiaTebs. Taobebi iz-

rdebian mis sabavSvo leqsebze da kidevac gaiz-

rdebian. kargad ambobs poeti:

`Caiqroleben, mere, es wlebi,

cxovrebis axal talRebs veswrebi,

da... mindvris nazi yvavilebiviT,

dros SemorCeba _ Cemi leqsebi...~

wrfeli, xalasi grZnobebia Caqsovili

TinaTin mrelaSvilis poeziaSi. pirvelqmnili

uSualoba gamosWvivis mis leqsebSi da igrZnoba

didi sinaze, sisaTuTe da qaluri siTbo:

`roca ver gxedav, dRe criatdeba,

sevda, naRveli mZalavs,

Tumc, guls ar vitex, eWvi miCndeba,

xvalisTvis vikreb Zalas...~

Telavi yvela TelavelisaTvis saficari da

saocnebo qalaqia swored mas miuZRvna TinaTin

mrelaSvilma gulidan amosuli, SesaniSnavi

striqonebi:

`mzis amosvlis saocrebas

nadikvridan vucqeri,

miferadebs laR ocnebas

trfoba Seni ucvleli...~

didi siyvaruli da qaluri kdemamosileba,

sayvareli adamianisaTvis Tavganwirvis unari

igrZnoba leqsSi `Tumc..~:

`Tumc, arad scnob Cems trfobas da...

guls mikideb als,

sxvisken iltvi, gamirbixar

da... marideb Tvals...

damijere, trfobisaTvis,

me, ar viTxov vals,

mwyurvals gnaxav? _ TviT mwyurvali _

Sen mogarTmev wyals...~

wlebis sidarbaisle da moxdeniloba igr-

Znoba evelina xuciSvilis poeziaSi. TiTqos,

wlebis dardis miRma vxedavT mis axalgazrdul

suls. SesaniSnavia misi leqsi `dedaenas~, sadac

igi dedaenas qarTvelis gulSi anTebul wmin-

da lampars adarebs. an, _ misi saucxoo leqsi

`qarTuli ena~, romelSic mkacr gafrTxilebad

gvesmis poetis xma:

`qarTuli suli, qarTuli guli

Semogvinaxa enam qarTulma,

Tu ginda datkbe hangiT lamaziT

unda ikiTxo wigni _ qarTulad...~

gansaxilveli nomeri moicavs agreTve xat-

mwer rezo (emeliane) adamias romanis `wmida ni-

nos~ gagrZelebas. romanSi didi rudunebiTa da

siyvaruliT aris aRwerili wmindanis saxe. ra

STambeWdavia misi sityvebi: `macxovarSia sam-

yaroseuli sivrce da mravalganzomilebiani,

daumorCilebeli da mouTokavi dro. rogorc

mogaxseneT, planetebSi uflis Sinagani saxea

gonmiuwvdomeli. xolo adamianebSi macxovris

uxilavi, RvTiuri umTavresi elementebia da

ucnauri zeciuri genis badea gabmuli. ieso

qristeSi, adamianebTan erTobliobis zeTvise-

brivi urTulesi wre qmnis uzarmazari rwmenisa

da imedis xats, RvTiuri siaxlove srulia da

xelSeuxebeli. sabolood, yoveli mxridan miv-

divarT samebis brwyinvale saxemde: `RmerTi,

Ze RvTisa da suliwminda~ _ es xom, Cemo suliT

da rwmeniT axloblebo, sakvirveli RvTiuri

mTlianobaa~.

marTlac, RvTiuri mokrZalebis Jruan-

tels gvgvris avtoris sityvebi: ̀ dro da sivrce

Tavdaxrili morCilebda RvTiuri ganwyobileb-

is ideebs da uxilavi ferebiT macxovris miron-

mdinare saswaulTmoqmedi sicocxlis xati iqm-

neboda... Rirsi deda nino mtkiced modioda da

urTulesi gardatexis Jami mkacrad egebeboda;

wminda nino modioda!!!~

es nawarmoebi gvaocebs im Rrma filosofi-

uri azrebiT, riTac is aris gamsWvaluli. mo-

vitan citatas: `guliT, gonebiT da sulierad

irwmuneT, rom Tqveni gardacvalebiT uZvir-

fases amqveyniurobas, rogorc realur saxes

urTulesi procesebiT tovebT da gadadixarT

imqveyniurobis RvTiur mZafr gaucnobier-

10

eblobaSi. Znelze Znelia yovelive amis gaT-

viTcnobiereba, Cemo RvTisnierno! da am SemTx-

vevaSic didze didi moTmineba da mowameobrivi

morCileba gmarTebT...

yoveli adamianis meoba individualobis ko-

smogoniuri idumali usasrulobaa...~

rezo (emeliane) adamias romanSi amgvari

magaliTebi uamravia. es nawarmoebi, TiTqos,

WeSmariti, qristianuli mowodebaa sikeTis

qmnisken: `suliero Zmebo, debo, eklesiisa da

qveynis imedo mrevlo! urTierTTan mxolod ke-

Tili da RvTiuri siyvarul-miznebiT unda vcx-

addebodeT, rogorc yovlad ukeTilSobiles

marTlmadidebel mrevlTan, aseve nebismieri

aRmsareblobis adamianebTan. morwmunis keTi-

li sul-guliT gebralebodeT aTeistebi, Seun-

deT da SeiwynareT uazrod gandgomilni...

realuri cxovrebis RvTiur imedad iqoni-

eT, rom marto arsad da arsdros ara xarT...

TqvenSi mudamJams, Tqvenda sabednierod,

didi sulieri RvTiuri sikeTea Casaxuli. gi-

wevT rTulze rTuli wuTisofloba, romel-

Sic uzomo jafaa gasawevi mravalSinaarsiani

cxovrebis gancdebiT savse, magram amqveyniuri

moRvaweobis yovelmxrivi sirTuleebis miax-

loebiT garkvevaSi, Tqveneuli gulmarTali

rwmena da sulieri siwmindea Tanamdgomi, esec

mizanT usasruloba didi...~

es nawarmoebi dawerilia sxarti, amaRle-

buli qarTuliT. daxvewili da poeturia nawar-

moebis stili, ena da leqsika. avtori, zogjer,

sruliad axal sityvas qmnis magaliTad: `zeT-

visebrivi~, `sxivborotiani~, `gonmaRali~ da

sxva. amgvari magaliTebis motana, romanidan

usasrulod SeiZleba.

dokumenturi prozis saukeTeso nimuSs

warmoadgens oTar xuciSvilis mogonebebi poet

silovan narimaniZesa da giorgi leoniZeze _

`didi poeti patara `taimselebTan~ da mogon-

eba `iyalToeli biWebi~ arCil SiSmanaSvilsa da

lado mrelaSvilze.

gansaxilveli nomris rubrikaSi Targmani

dabeWdilia agreTve sergei Jedis moTxroba

`agenori~, romelic rusulidan SesaniSnavi

qarTuliTa da enis niuansebis sruli gaTval-

iswinebiT Targmna akaki dauSvilma.

rubrikaSi `saqveyno satkivari~ dabeWdilia

ciuri baduraSvilis mkacri toniT dawerili

werili `Rirs amaze dafiqreba~, sadac avtori

bevr saWirboroto sakiTxze qveynis namdvili

gulSematkivris poziciidan gvesaubreba.

nomeri gaformebulia mxatvar goCa baRa-

TriSvilis originaluri naxatebiT.

Jurnal `oles~ es nomeri, iseve rogorc

sxva nomrebi, udavod daainteresebs da did

esTetikur siamovnebas mianiWebs qarTul pro-

zasa da poeziaze Seyvarebul Cvens mkiTxvels.

11

ol

e, №

2,

20

16

nebismieri saxeoba beWduri mediisa, rogori

tipis an Sinaarsisac unda iyos, cxovrebis mema-

tianes funqcias asrulebs, _ gava wlebi, zogjer

saukunec da xanierebisgan gayviTlebuli misi

furclebidan im epoqis sunTqvas SeigrZnob, im

epoqis adamianebi „gacocxldebian“, romel peri-

odSic esa Tu is Jurnal-gazeTi gamodioda: ada-

mianebi _ TavianTi cxovrebiT, saqmianobiT, tki-

viliT, sixaruliT, SemoqmedebiT...

aseTi funqciis matareblad mesaxeba Jur-

nali „ole“ _ Tormeti wlis win (2004 w.) kaxeTSi,

TelavSi, mweralTa asociaciis „literaturuli

kaxeTi“ mier dafuZnebuli da misive gamocemuli

Jurnali. daarsebis dRidan Jurnalis mTavari

redaqtori akaki dauSvilia, xolo redaqtorebi

_ farna raina (farnaoz rainauli) da nunu Zamu-

kaSvili. misi saxeli „ole“ papanaqeba sicxeSi su-

lis mosaTqmel adgils aRniSnavs, saCrdilobel

erTaderT xes an tyis mcire koroms. mis Sinaarss,

mis mxatvrul nawarmoebebs, publicistur-lit-

eraturul werilebs Tu gadavavlebT Tvals,

davrwmundebiT, rom es Jurnali _ olea, anu su-

lis mosaTqmeli adgili Jurnalis avtorebisT-

visac da mkiTxvelebisTvisac.

rogorc Sevitye, Jurnalis perioduloba

zogjer irRveoda _ gamodioda maSin, rodesac

saredaqcio jgufi mis gamosacem finansebs moi-

Ziebda, Tumca, ar irRveoda mTavari principi _

warmoeCinaT niWieri Semoqmedebi _ cnobilebi

Tu axalbedebi, da am principis gamo, bevri axal-

gazrda poeti Tu mwerali „daibada“ „oleSi“.

biblioTekis saerTaSoriso dRis aRsaniSna-

vad Telavis centralur biblioTekaSi mimiwvia

gaerTianebis direqtorma mayvala wiklaurma _

sakuTar saqmeze Seyvarebulma, profesionalma

da ganaTlebulma qalbatonma. tradiciadqceul

„biblioTekis kvireuls“, romelic saocrad

mravalferovani programiTaa datvirTuli,

kulturuli da saganmanaTleblo funqcia aqvs.

kvireulis erTi dRe Jurnal „oles“ mkiTxvelTa

konferencias daeTmo. me, Cems kolegasTan _ pro-

fesor nana rCeuliSvilTan erTad, wilad mxvda

pativi wargvedgina am Jurnalis TiTo nomeri.

da ai, Cems xelTaa literaturuli Jurnali

„ole“ _ 2015 wlisN3 (26). garekanis ydaze war-

modgenilia niWieri mxatvris daviT krawaSvilis

naxatebi. 17 wlis biWi naadrevad ganeSora wuTi-

sofels, Tumca datova SesaniSnavi mxatvruli

Jurnali, romelsac mSobliuri surneli axlavs

neli cqitiSvili

Jurnal `oles~ mkiTxvelTa konferenciaJurnal `oles~ mkiTxvelTa konferencia

filologiis mecnierebaTa doqtori,

Jurnalisti

memkvidreoba. mis gaxsenebas, mis Semoqmedebas eT-

moba neli zuroSvilis amave nomerSi gamoqveyneb-

uli werili „Cemi patara megobari“. Jurnalis Si-

naarsi moicavs: prozas, poezias, werilebs, Targ-

mans, mxatvrobas, musikas, sports.

mxatvruli literaturis rubrikis qveS dabe-

Wdilia poetebis _ farna rainas, mariam kozman-

iSvilis, mamuka demetraSvilis, nana maniJaSvilis,

vaxtang WankotaZis leqsebi; moTxrobebi: ro-

land giorgaZis „gza siarulma dalia?!“, mariam

gigauris „gza“, „Cuas colis qmari“ da „bileTi

N13“, agreTve _ nugzar vaniSvilis dokumen-

turi proza „arqeologiuri mogzauroba taoSi“.

aqvea axalgazrduli CanarTi „nabiji“, romelic

warmodgenilia axalgazrda, niWieri poetebis _

Tamar gelaSvilis da beqa baiSvilis galaktion-

isadmi miZRvnili leqsebiT.

miukerZoeblad SemiZlia vTqva, rom Sesan-

iSnavi leqsebi da moTxrobebia gamoqveynebuli

Jurnalis am nomerSi, ubralod, mimoxilvis for-

mati ar iZleva saSualebas warmovaCino mariam

kozmaniSvilis sixarulze metad sevdiT namSobi-

arevi leqsebi, _ foTlebSi aTrTolebuli mze da

eul Saragzaze mimavali qariani martooba; mamuka

demetraSvilis „riTmaTa Taigulebi“, sanatrel

muzaTa grZnobebs ayolili, edemis karibWesTan

rom cdilobs borotis da keTilis garCevas; nana

maniJaSvilis zRvis talRebs gayolili fiqrebi

da SroSanisfrad molivlive veli, ferTa simrav-

leSi siTeTred SemorCenili nanatri sizmrebiT;

vaxtang WankotaZis mSobliuri qalaqis Tu bavSvo-

bis megobrebis ganSorebis tkiviliT da monatre-

biT aRsavse striqonebi... erTi ram ki aucileblad

minda aRvniSno, _ farna rainas katrenebi _ saku-

Tari SemoqmedebisTvis SerCeuli axali forma _

gariTmuli, erT strofSi Cateuli mTeli leq-

si. da rogorc poeti Tavad aRniSnavs, survili

_ mkiTxvelisTvis rac SeiZleba bevris Tqmisa

„cota droSi“. poetis yoveli katreni Tanamed-

rove cxovrebis anareklia, wuTisoflis avkar-

giani gvirgviniT Semkuli, samSoblos da uflis

sadideblad locvasaviT aRvlenili, mzisken

mswrafveli striqonebi.

Targmanis rubrika erTgvari gamoZaxilia

TelavSi gamarTuli litvuri festivalisa „po-

eziis gazafxuli 2015“, romelic ori qveynis

megobrobis aRsaniSnavad Catarda da romel-

Sic rogorc qarTveli, ise litveli poetebi

12

monawileobdnen. am festivalma misca stimuli

poetebs: farna rainas, nunu ZamukaSvils, cisana

TvaliaSvils, mariam kozmaniSvils, rom qarTul

enaze eTargmnaT litveli poetebis _ liutauras

dagesisis da violeta Soblinskaites leqsebi.

Jurnalis erT-erTi redaqtori da poeti nunu

ZamukaSvili warmogvidgens „momavlis pianists“ _

naTia jajanaSvils, niko sulxaniSvilis saxelo-

bis Telavis samusiko saswavleblis moswavles,

mravali premiis da konkursis laureats, saxelo-

biT stipendiants. werils axlavs foto _ naTia

jajanaSvili saqveynod aRiarebul pianistTan _

eliso virsalaZesTan erTad. nunu ZamukaSvilis

meore statia da leqsi ki eZRvneba „oqros gogon-

ebs“ _ saqarTvelos moWadrake qalTa nakrebis

wevrebs, msoflios qalTa CempionatSi gamarjve-

bul Tanaqalaqelebs bela xotenaSvils da lela

javaxiSvils. didostatebs, morigi warmatebis

aRsaniSnavad, mSobliurma qalaqma umaspinZla.

Sexvedras legendaruli moWadrake nona gafrin-

daSvili da saqarTvelos Wadrakis federaciis

prezidenti gia giorgaZe daswrebian.

aRsaniSnavia, rom Jurnalis nomeri ixsneba ga-

mosaTxovariT da samZimriT _ gamoCenili qarT-

veli kinodramaturgisa da prozaikosis zaira ar-

seniSvilis gardacvalebis gamo. am rubrikis qveS

gamoqveynebulia lana RoRoberiZis „mercxlis

erTi gafrena“, giorgi lobJaniZis „Sens ukvdave-

bas gaumarjos!“ da nanuli kupataZis „gamosaTxo-

vari“, romelSic naTqvamia: „Telavma dakarga

Svili, qarTulma mwerlobam _ SesaniSnavi moqar-

Tule, Semoqmedi, saopero Teatrma _ violino,

ojaxma _ mosiyvarule mwe _ sisxli da xorci,

samegobrom _ krialosnis erTi mZivi, saqarTve-

lom _ keTilSobili moqalaqe da mamuliSvili“...

samwuxarod, gamosaTxovaris tkiviliT ga-

davikiTxe am Jurnalis gamocemis Semdgom gar-

dacvlili cnobili mecnieris da pedagogis, Cemi

ufrosi megobris da kolegis _ profesor giorgi

javaxiSvilis werili „giorgi leoniZis ori esses

irgvliv“, sadac ganxilulia poetis axalgazrdo-

baSi dawerili esseebi _ „nazi tkivili sulisa“

(oskar uaildis Sesaxeb) da „igi mefe Tagori aris“

(rabindranaT Tagoris Semoqmedebaze), romlebic

dabeWdila JurnalSi „Teatri da cxovreba“ (1915-

1917 ww). aRsaniSnavia, rom giorgi javaxiSvilma

didi Rvawli daadevna goglas cxovrebisa da

Semoqmedebis Seswavlas, iseve, rogorc didi amagi

miuZRvoda mis pirovnebad Camoyalibebis saqme-

Si TviT giorgi leoniZes, romelmac jer kidev

studentobisas SeamCnia niWieri axalgazrda da

mis gzismkvalavad da Semwed iqca. batoni gogi

saTuTad inaxavda misadmi miweril goglas pirad

werilebs. gardaicvala Telavis kulturuli, sa-

ganmanaTleblo, literaturuli cxovrebis mema-

tiane _ giorgi javaxiSvili, mravali kvlevis da

wignis avtori, Telav-qalaqze Seyvarebuli kaci!

da, bolos, mivadeqi martoobis sakacobrio

problemas, goderZi Coxelis Semoqmedebisadmi

miZRvnil literaturul-kritikul werils, rom-

lis avtoria filologiis mecnierebaTa doqtori,

profesori roin WikaZe. miyvars batoni roinis

weris manera da stili: ra samecniero proble-

masac unda ikvlevdes igi, mudam SemoqmedebiTia

misi midgoma, enaTmecnieruli naSromebic ki sa-

siamovnod elamuneba yurs... am werilSi roin Wika-

Zes goderZi Coxelis Semoqmedeba filosofiur

WrilSi aqvs ganxiluli da paralels avlebs kon-

stantine kapanelis filosofiur naazrevTan. da

rogorc igi aRniSnavs, „mwerali eZebda sikvdil-

sicocxlisa da adamianad yofna-aryofnis „msof-

lio sevdis“ maradiuli problemis pasuxs da

ipova kidec... goderZi Coxelis SemoqmedebaSi

gamJRavnebulia martoobaSi gamomwyvdeuli ada-

mianis udidesi tragizmi da sasowarkveTileba.

amasTanave, mwerali da misi personaJebi ki ar

gaurbian martoobas, aramed isini masSi arian

SenivTebuli, martoobaa maTi yvelaze didi dar-

di, amitomacaa, kiTxvaze _ ra gadardebs? _ Ti-

Toeulis pasuxi erTia: martooba madardebs~.

da, bolos, oriode sityviT gamovexmaurebi

„olesadmi“ miZRvnil werilebs, romlis avtore-

bic arian nana gomuraSvili da meri zaaliSvili.

cnobili Jurnalisti m. zaaliSvili „oles“ Sesax-

eb wers: „...ole zustad iseTs xedavs cxovrebas,

rogoric sinamdvileSia da Tavad xom uyvars da

uyvars da Cvenc gvayvarebs, Cvenc gvaocnebebs

samarTlianobisa da silamazis danergvasa da

gavrcelebaze“ _ naTqvamia werilSi, romlis sa-

Tauric igive ganwyobas gamoxatavs _ „Jurnali,

romelic gvayvarebs cxovrebas!“

srulad veTanxmebi avtors da vfiqrob, _ ra

STabeWdileba, ra gancda datova Cemze „oles“

erTi nomris ase safuZvlianad gacnobam? pasuxi

erTia: CemTvis es aris Jurnali, romelsac mSob-

liuri surneli axlavs!

13

ol

e, №

2,

20

16

prozaproza

rezo (emeliane) adamia

wmida nino

(romani)

dasasruli. dasawyisi ix. `ole~ N4, 2015; N1, 2016.

* * *

naadrevi gardacvaleba, yovlad Rirsi wmida

ninosi, ubedurebad daatyda qristes rjulze ma-

val ers. saSineli moulodnelobiT gaognebuli

iyo qveyana. jerarnaxulma glovam moicva bod-

be da sruliad iberia-kolxeTi. didi da patara

Tvalcremliani daiareboda. SavebSi gaxveuli

qalebi rigrigobiT moTqvamdnen _ Cveni patroni

da wamebuli keTili dedofali gvtovebs samuda-

modo. glovis sanTlebi enTo yvelgan, yvelasTan,

nebismier mayvlovanSi da xis Ziras. glovobda bu-

neba. yovelma cocxalma arsebamac qvecnobierad

ganicada sikeTisa da siyvarulisTvis Sewiruli

wmida ninos amasoflidan gasvla.

ukvirda mwared aRtyinebul bindisfer

wuTisofelsac...

dumda wmidanis civi cxedari... dumda suli

maradiuli...

glovis talRa elvis siswrafiT ierusalims,

kabadokia-antioqias, asureTs, somxeTs, kolxeT-

sa da konstantinopols gaiWra.

dumda macxovari...

samxreT-aRmosavleTis da dasavleTis qvey-

nebis saqristianos salocavebSi, saeklesio pi-

rebsa da mrevlSi, sikvdilsa da sicocxles Sua

arsebuli fenomenis gaazreba Tavidan ixileboda.

Teologiuri gansjiT da idealisturi filoso-

fiiT moazrovneT zusti pasuxi ar moepovebodaT

da xalxi amaod eZebda wmida ninos ukvdav suls.

arada, qveynis gadamrCenelad, wmidanis WeSmari-

ti swavleba da qristianuli naTeli sarwmunoeba

ufro mZlavrad da damajereblad aRvleniliyo.

uxsovardroindeli adamianuri da miwieri saSine-

li glova ki tanjvis momgvrelad grZeldeboda...

Cemeul gansjiT, veraviTari azrovneba da fi-

losofiuri swavleba Tu religia ver umklavdeba

am movlenas.

kolxeT iberiis upirvelesi da uTvalsaCi-

noesi wmidani ukve aRar iyo amasoflad da zeci-

uri wmidani, maradiulobis rwmenis formaTa siax-

liT Caisaxa da gavrcelda eris sulier mexsiere-

baSi...

dro da sivrce gamoucnobi kanon ganzomile-

biT gauerTianda wmidanis suls da Seucnobeli

maTi svla SoreuliT ganeSora iqaurobas...

wmida mirian mefe da wmida dedofali, same-

fo ojaxTan erTad, qalaq mcxeTidan daba bodbes

gloviT CabrZandnen, Sav cxenebze amxedrebulni...

gulidan amoxeTqili mware moTqmiT glovo-

bdnen wmida dedas, rogorc sulieri debi, ase-

ve moZRvarni, axloblebi da mrevli. nakurTxi

saflavebic ki Setortmandao, xma gavrcelda

xalxSi.

aseTi gaxldaT qalaq fazisis uZvelesi ri-

torikuli akademiis Canafiqri _ Savi feris, win

oqrosferjvaraRmarTuli da xatebiT datvir-

Tuli ukacrieli navi, romelsac marcxena ferd-

ze TeTrad `wmida nino~ ewera, kacis simaRlis

sanTelanTebuli, zRvis usasrulobaSi SeuSviaT.

mTeli dReebi veeberTela muqi feris arwivi aci-

lebda ucnaur idumalebas biWvinTaSi, svimon ka-

nanelis saflavze, RamisTeviT panaSvidi gadaux-

diaT, didi glova iyoo gamocxadebuli trapizun-

tis saqristianoSi...

iberiis sataxto qalaqi mcxeTa tanjul, erT

mTlian mkrTal, anTebul sanTels damsgavsebo-

da. madlieri mosaxleoba uklebliv Rames uTevda

wmida ninos _ keTili maswavleblis xsovnas. qri-

stes kvarTis samarxis siaxlovidan dawyebuli, qa-

laqis nebismieri adgili mwuxared mdgom erTgul

modarajeT ekuTvnoda. faravnis tba, es dReebi,

gaxelebuli Relavda da qafmoreuli talRebiT

qva-RorRian xmeleTs askdeboda...

RamiT, mowmendili cidan, varskvlavT sulis-

feri cremli cvaravda kabadokias, ierusalims,

konstantinepols, eCmiaZins, mcxeTas, bodbes,

ujarmas, arqeopoliss, trapizunts, biWvinTas,

pontos, dioskurias, aias, faziss, svaneTs da

sruliad adamis modgmis saqristianos.

faravnis tbis siaxloves, ukve miTuri bro-

weulis xis qveS, sadac wmida ninom miiZina da Zil-

Si ufali gamoecxada, zustad im odnav Seberebu-

14

li broweulis qveS, Tavisuflad aSvebuli TeTri

batkani qancgawyvetamde erT adgilas idga da

TvalebSi naRvelCanisluli ganuwyvetliv gulsa-

klavad, batkniseuli xmiT moTqvamda. am simbo-

lod qceul, umweod ganmartoebul, ucnaur cxo-

vels ar ekareboda boroti sulieri arseba.

* * *

wmida salome ujarmeli, iberielTa ganmanaT-

leblis, wmida ninos erT-erTi uaxloesi TanaSem-

we, mirian mefis vaJis _ revis coli da somxeTis

mefis Trdatis asuli iyo.

iberiis moqcevis Semdeg, wmidanis STagone-

biTa da mefe mirianis brZanebiT, wmida salomem

ujarmaSi patiosani jvari aRmarTa.

wmida salome ujarmelma da peroJavri siv-

nelma Caweres iberielTa ganmanaTleblis, moci-

qulTa sworis wmida ninos moRvaweoba.

miwieri cxovrebis ukanasknel dReebSi, RvTi-

uri sxivis kurTxeviT da miTiTebiT moxda mcxe-

TaSi da saerTod sruliad iberia-kolxeTSi aRs-

rulebuli saswaulebis aRwera: mociqulTswori

umniSvnelovanesad miiCnevda kosmosuri mexsie-

rebidan eris matianeSi am movlenaTa aRbeWdvis

aucileblobas. igi mouwodebda mefes, ersac,

raTa ar daeviwyebinaT es yvelaferi da Taobidan

Taobamde gadaecaT, moeTxroT yovelive rwme-

nis gansamtkiceblad da gasaRrmaveblad. swored

amitom, amqveyniuri aRsasrulis win, wmida ninom

morCilad miiRo wmida salomes Txovna, Tavmda-

blobiT aRar damala Tavisi warmomavloba da ukve

srulad moyva Tavisi cxovrebis Sesaxeb; im Rv-

Taebriv gamocxadebaTa Sesaxeb, romlebic mas mie-

ca da mxolod misTvis iyo cnobili... (`cxovreba

wmidisa ninoÁsi~).

uzarmazar saqristianoSi, es dRe iyo mraval

aTaswleulSi samaxsovro da istoriuli. wmida

nino, srulad gamxelil warmomavlobas yveboda

da wmida salome ujarmeli sityvasityviT iwerda,

Tan, mokrZalebul kiTxvebs usvamda sulTmobrZav

wmidans. _ Cemo keTilo suliero maswavlebelo,

egebis moigonoT warsulis yvelaze bednieri da

mniSvnelovani dReebi?! _ wmida salomem kargad

icoda wmidanis mowameobrivi msaxurebis TiTqmis

umciresi, umniSvnelovanesi da umTavresi deta-

lic ki, magram raRac jer argagonil _ mTavars

moeloda.

_ ki, Cemo sulo, aris ramdenime CemTvis marT-

lac saamayo da dauviwyari mosagonari, _ gaisma

pasuxi Cumi, daRlili da Seuvali ganwyobilebiani

xmiT. _ erTi, roca umanko bavSvi mimiyvanes ekle-

siaSi. Semdegi _ mamam, wmida zabilonma, cotaTi

ufro wamozrdili, menelsacxebel dedaTa ms-

gavsi, Seuorgulebeli siyvarulis, Tavdadebisa

da erTgulebisaken rom momiwoda da makurTxa...

mere, Cemo salome, sulo keTilo da erTgulo,

zeadamianuri urTierToba da maswavlebloba,

romelmac isev norCs, Seupovari da mizanswrafu-

li samociqulo Rvawli miwinaswarmetyvela. sara

miaforia, ukeTilSobilesi pirovneba, romelic

TviTonve dauRalavad eloliaveboda da evlebo-

da macxovris varskvlavebiT savse saflavs da mec

mis gverdiT Tavdauzogavad, usazRvro siyvaru-

liT da zeciuri gznebiT vmsaxurobdi. RvTismSo-

blis darad, ganuwyvetliv sanTels vunTebdiT da

locvebs aRvavlendiT samyaros erTaderT udi-

des wmida gansasvenebelTan. ase rom, Cemo sulo

madlmosilo, jer ymawvil-qalwulobidan mac-

xovris sarkofagis msaxuri viyavi ierusalimSi,

merme mTeli Cemi martviloba da moRvaweoba ibe-

riaSi, mcxeTaSi _ meore ierusalimad wodebul

qalaqSi, uflis kvarTis meTvalyureoba samsax-

ursa da movla-patronobaSi ganvvle amqveyniuri

wuTisoflis daTvlili dReebi.

_ Semdegi mogoneba, Tu SeiZleba, Cveno mxsne-

lo dao da dedao!..

_ Cemi udidesi mowameobrivi Rvawlia qri-

stianul sarwmunoebaze CrdiloeTis didi da pa-

tara qveynebis moqceva, gansakuTrebiT sruliad

kolxeT-iberiisa. RvTiuri samsaxuri iyo Tavisi

usazRvro siyvaruliT... bednieri var, mTlianad

orZmaTa eri rom movaqcie. imedi maqvs, Cems bod-

beSi dakrZalvis bednierebas aravin aRmikvecavs

da uflis nebas ar ugulebelyofen.

es iyo iberiis ganmanaTleblis bolo Txovna

da pasuxic. Semdgom samyaroseuli Soreuli simS-

vide Camowva irgvliv... mtanjvelad SeikumSa erT-

dros wmidanis keTil-msaxuri dro da sivrce...

awrialebulma varskvlavebma urTierTSi ner-

viuli gadaadgileba iwyes: mTvare ar Canda arsad,

dumda gloviT avsili cis kabadoni...

bolo naRvlian wuTebSi, yvelasTan umorCi-

lesad daubarebia wmidans, Cems bodbeSi damasve-

neTo samudamo gansasvenebelSi. sxvagan nu wamiy-

wm. nino. xatmweri rezo adamia

15

ol

e, №

2,

20

16

vanTo, qristesmieri locviT gevedrebiTo!..

wmida mirian mefis da wmida nana dedoflis

winadadebiT, mcxeTas unda daekrZalaT wmida

nino, sveticxovlis samarxSi, magram...

Soreuli warsulis legenda, xSirad Tu zo-

gjer, realuri cxovrebis fesvebidan momdina-

reobs.

miTebi, simboloebi, Tqmulebebi, igavebi, le-

gendebi da iSviaTad, magram zRaprebic, marTa-

li bunebrivi qmedebis cxovrebiseuli realuri

formebia. zogjer sizmrebic esityvebian sinamd-

vilis suraTebs. legendebi umetesad, warsulis

saidumloebis usasrulo ganmartebaTa Temebs

moicaven. maTgan arc erTis idumali formiTi mo-

qmedeba istoriis, sinamdvilis, realobis Tu qvey-

nisa da eris winaSe arafers aSavebs. yoveli maTga-

ni, miTurad arsebuli damajereblobiT daiareba

droTa gardamavlobis RvTiur sivrceSi...

mogexsenebaT, mudam gamdinare dro, yovlis-

momcveli, jiutad umkacresia da marTali...

iberiis mbrZaneblis _ wmida mirian mefis da

wmida nana dedoflis winadadeba unda aRsrule-

buliyo. am dros sfinqsiviT aRmocenda saocreba,

cocxlad moqmedi, legenda miTosuri movlena da

maT winaSe ganmacvifreblad ganviTarda. uamrav-

ma Savad Cacmulma eklesiis msaxurma da mxedarma,

wmida ninos upatiosnesi, cxedarCasvenebuli Te-

Tri sasaxle adgilidan ver daZra. am SemTxvevaSi,

sxva teqnikuri Tu Zalismieri RonisZiebis miRe-

ba gamoricxuli iyo. eri, beri Tu mrevlmravali

sazogadoeba naTlad xedavda _ RvTiur idumal

movlenebTan hqondaT saqme. samyaros uzenaessac

gadaewyvita iberia-kolxeTis ganmanaTleblis sa-

mudamod bodbeSi darCena...

cxovrebiseulma RvTiurma legenda simbo-

lom, udidesi roli iTamaSa, miwieri sinamdvile

da zeciuroba warmoudgenlad rom SeuTavsa ur-

TierTs. Cvenda sazeimod, bodbe planetis qri-

stianuli civilizaciis erT-erT saTayvanebel

kerad ibadeboda. rogorc wmida qalaqi mcxeTa,

ieso qristes kvarTis mflobel-patroni da mo-

daraje, aseve biWvinTis RvTismSoblis saxelobis

saydari, romelic macxovris mociqulis, svimon

kananelis gansasvenebels uvlis. xolo mociqul

mataTas Zvlebs saidumlod inaxavs kolxeTis

uZvelesi miwa. mTliani kolxeT-iberia wmida sam-

kuTxedad, piramidis formad sulierad Sekruli-

yo, kolxeT-biWvinTa, afxazeT-iberiis centri mc-

xeTa da kaxeT-kuxeTis deda _ daba bodbe. Semdeg,

ra Tqma unda, qristiani mefeebi, dedoflebi da

warCinebulebi usityvod unda damorCilebodnen

uflis gangebas...

sruliad iberia-kolxeTis macxovris salo-

cavi, uzarmazari kanonzomieri qristianuli sim-

boloebiT, samkuTxiv Sekruliyo maradis...

amgvarad, wmida ninom Tavisi gardacvale-

biTac ukideganod, sabolood ganamtkica qri-

stianuli sarwmunoeba sruliad iberia-kolxeT-

Si.

merme Rrmad morwmune wmida mefe mirianma da

wmida nana dedofalma, wmida ninos saflavs dam-

cvel-mlocvelad aRuSenes wmida giorgis saxe-

lobis eklesia, romelic wmida nino kabadokielis

da wmida meomari giorgis naTesauri warmoSobis

simbolo _ marad cocxali Zeglia...

wmida giorgis udreki mxedruli suli misive

saxelobis eklesiiT da wmida qalwulze mfarve-

lobiT, Rrmad simboluria, romelsac qristianu-

li istoriis sulier usasrulobaSi jansaRi naTe-

saur-genetikuri fesvebi aqvs gadgmuli.

* * *

maradJams, sruliad kolxeT-iberiaSi, yoveli

marTlmadideblisTvis mistika-mayvlovani, wmi-

daTawmida, pirvelyofili, uxilavi qristianuli

samlocveloebis da mowameobrivi piradi Sewirvis

ganmaxorcielebeli religiuri saTnoebis simbo-

lod dakanonda, anu bibliur-saxarebiseuli cno-

bierebiT Seqmnili jvris formis saydrebia.

TiTqmis imave Sinaarsisaa meudabnoe berTa

cxovreba. movigonoT wmida zabiloni, mociqul-

Tasworis mama. ukacriel udabnoSi, mkacri sti-

qiis anabara, dausrulebeli locviT macxovris

zeciurobas rom SeuerTda. mis erTaderT qal-

wuls, iberiel-kolxTa ganmanaTlebel wmida ni-

nos, mcxeTis da bodbis mowameobrivi moRvaweo-

biT miaxloebiTi bedi ewia. magdagvari saxis da

SewirviTi mimarTebis yofila nebismier wmidanTa

moRvaweoba, romelic warmoudgenel erTgulebas

gamoxatavs. am formiT da usasrulobis umkacre-

si SinaarsiT Tavdeba sicocxle rogorc ufli-

saTvis, aseve RvTismSoblis, mociqulTaTvis, wmi-

danebis, Rrmad morwmune mrevlisa da nebismieri

adamis modgmisTvis, ris Semdgom gardaisaxeba

uaxloes da Soreul _ sulismier maradiulobad.

yovelive SeiZleba SevadaroT wmida beTlemis

gamoqvabulis bibliur mistikasac, RvTiur ro-

mantikas...

anda, egviptisaken gaqceulni! tanjviT mimav-

lebma, gzad, sulTmxuTavi udabnos patar-patara

mziT gaxurebuli qviSis oqrosferi gorakebi

samlocveloebad rom gardaqmnes, rac RvTismSo-

blis, yrma iesosa da wmida iosebisaTvis samyaros

Soreul, wmida utyuar karibWes warmoadgenda.

saocaria, ieso qristem, wameba-sikvdil-gar-

dacvalebiT umkurnala planetas da planete-

lebs...

mivubrundeT bibliur Tqmulebebs da unda

virwmunoT isini, radgan legendarulma egviptem

da zRaprulma indoeTma erT dros gadaarCines

samyaros mxsneli macxovari. xolo adamianis go-

nebisaTvis miuwvdomel golgoTaze, suliwmindis

jvarcmiT dagvirgvinda ieso qristes RvTiuri

ukideganoba da samyaros arsebis _ mTlianobis

zneobrivi ganaxleba.

ganmacvifrebeli da sakvirvelia, aba raa?

mxolod tanjviT rom iSveba diaduri da qveynad

umniSvnelovanesi _ qristianuli sarwmunoeba,

RvTiuri siwmindis siyvaruli, miteveba da sikeTe,

saTnoeba, yovegvar eklesiur kanonikebze ufro

Zlieri da idumali mowameobrioba... urTierT-

ndoba, WeSmariteba da zneobrivi daxvewiloba _

siwminde (etyoba, eSmaks maT Soris Zlieri barie-

rebi aqvs aRmarTuli).

Turme, adamianTa sulieri da fizikuri xsna

mowameobrivi, zeciuri urTulesi kanonebiT mo-

16

edineba da piraduli Sewirvis meoxebiT mxolod

nawilobrivi bedniereba moipoveba, magram Seu-

vali simtkicis zecis sivrcobrivi, droismieri

gamZleobiT...

isev minda mivubrunde erT-erT Temas: yoveli

miTi da legenda realuri movlenebidan ibadeba

da es ukve cocxali istoriaa. asevea uSoresi bun-

dovani miTebi, Tqmulebebi, igavebi da zeciuri

fenomeni mexsiereba, rac urTierTSi RvTiuri

ZafebiTaa gadaqargul-gadaornamentebuli, rom-

lebic cxovrebis sinamdvilis ukvdav suraTebs

warmoadgenen. yovelive arsebuli xom ganZia pla-

netis saRi gonebisa da warsulis umdidresi fon-

dis uxilaobaa, romelsac qveynis ukideganoba

mravalmxrivi sikeTiTa da siyvaruliT hyavs SeZ-

ruli, riTac iSveba mravalsaxovani adamianuri

rwmenis simtkice. eWvgareSea, didi qveyniuri re-

ligiac amaTzea dayrdnobili.

* * *

uTuod meramdened minda Sevexo, saocar deda

wmidaniseul rTul mowameobriv epizodebs ula-

mazes kaxeT-kuxeTSi, mTidan daRlil-daqanculi

rom Cavida, mis win umZimesi suraTebi gadaiSa-

la kaciWamia kerpebis mzis da mTvarisa (maTi mx-

riv, am kosmosur manaToblebze, damamcirebeli

codvebiT savse Crdilis miyenebac iyo). am sastik

warmarTul kerpebze sami aTasamde bavSvi iyo Se-

wiruli. eqvsi aTasi deda da mama, aseve uaxloesi

naTesavebi, sulierad ganadgurebulni, uvargi-

sad esvenen sisxliT gaJRenTil mSobliur, magram

Seuracxyofil miwaze (oo! uazro tanjvav!).

Tavzardacemuli Rirsi wmidani, gonebrivi

gansjiT da mesame sulismieri idumal mxilveli

TvaliT, realurad rom ixila yovelive, sultan-

juli, mgloviared davarda. tanT Zala gamoelia,

gaWirvebiT muxlebze daiCoqa da daewyo Seuwy-

veteli cremlTa dena da mavedrebeli locvani.

saaTobiT xelT epyra jvari da anTebuli sanTe-

li. merme gadavida mSral marxvaze. am umZafresi

drois monakveTSi ixila RvTiuri gamocxadeba,

riTac macxovarma aRmoucena uxrwneli da mkur-

nebeli wyaros wyali. im dRidan, am wyalSi gan-

banvis Semdgom, rwmeniT mosuli adamianebi fi-

zikurad da sulierad ikurnebian. netari ninos

saxeliT am keTilSobilma da saswaulmoqmedma wy-

aros Tvalma ganbana bodbisa da sruliad iberiis

warmarTebis umZimesi codvebisgan damZimebuli

miwa, amJamadac grZeldeba procesi da agre iqneba

maradis.

tyupiscalad aseTive maRalTvisebiani mo-

kankare ru arsebobs qalaq mcxeTaSi, jvris mo-

nastris mTis Ziras, romelsac wmida ninos wyaro

hqvia da dReniadag samyaros uwyvet cremlad

gadmoedinebis da imave sakvirveli Tvisebebisaa,

rogoricaa didebuli bodbesi. am legendarul da

miTiur wyaros ewodeba `ZuZuTa wyaro~. ZuZu Ta-

vad xom kosmosuri usasrulo sicocxlis sawyisia

uZlieresi. meZuZur axalgazrda dedaT Tu bavS-

vis aRmzrdeli zeciuri sicocxlis Tvisebis rZe

SeuwydebodaT, umal am wyarosTan ganibanebodnen

da garkveul droSi RvTis madli moevlinebodaT.

is am netar Tvisebebs dResac atarebs da gaagrZe-

lebs momavalSic. Sedegad, samSoblos meomar-

gmirebi da sadedoflo gogonebi ezrdeboda da

dResac sasaxelod umwifdebian mamuls.

Sua dRis Toxis tarze Semdgari, aelvarebu-

li mzis zesvlisas, qal-vaJi da deda _ qalbatoni

sando pirebTan erTad wmida ninos xSirtotebi-

an, sevdian mayvlovanSi estumrnen. dro gaxldaT

mayvlis mwifobisa da andamaturi suni trialebda

irgvliv... asketuri alagi SeZlebisdagvarad Can-

da mowyobili, magram mwiruli ganwyobileba da

ucxoTaTvis zeciurad mimzidveli netari sura-

Ti mainc ixateboda. RvTisnieri Tbil-keTili

misalmebis, locva-kurTxevisa da urTierTmo-

kiTxvis Semdgom, muqi Sindisferi, TeTrzolebia-

ni mandiliT mosilma qalbatonma, romelsac gul-

mkerdis ubeSi oqros jvari patiosani uelavda,

TavianTi mosvlis mizezi iberiis didedad movle-

nils Tavdaxrilma moridebiT moaxsena:

_ ager, Tqven winaSe mdgom RvTisSvilT, erT-

maneTi adamianurad SehyvarebiaT, wmida dedao, da

qristianulad daqorwineba swadiaT, xolo maTi

SeuRleba, amaT wlebSi SeiZleba Tu ara _ qveynis

wmindanisgan kanonier gadawyvetilebas moelian.

winaaRmdeg SemTxvevaSi, Tqvengan daTqmul dros

daelodebian.

_ ramdeni wlisani arian, _ ikiTxa wmidanma

da ierusalimidan Camoyolili vercxlis jvars

emTxvia.

_ gogona Teqvsmetisaa, vaJi ki ocisa, _ moax-

sena qalbatonma.

_ uflis nebiT, kanonikurad mizanSewonilia

da ufleba aqvT qristianuli ojaxis Seqmnisa, _

iyo pasuxi, _ monaTlulebi Tu arian, qalbatono?

_ RvTis nebiTa da madliT gaxlavan, dedao.

_ axla ki SemodiT senakSi da marcxena mxares

dasvenebul vazis jvars eaxeliT, iloceT da sam-

samjer emTxvieT, _ TiTqmis eklesiur-kanoniku-

ri mowodebis kiloTi mimarTa wmidanma.

Semdgom gareT gamovidnen da mociqulTa

sworma isev gaagrZela maTi darigeba:

_ merme qal-vaJis mSoblebis SeTanxmebis Jams,

daniSnul bednier dRes, mcxeTis RvTismSoblis

saxelobis mcire eklesiaSi mobrZandnen, rome-

lic xuroTmoZRvar da qtitor mama ratis mieraa

agebuli. winaswar SematyobineT, Cemno sulierno,

raTa qorwinebis wmida ritualSi Tavadve miviRo

monawileoba. aqve gauwyebT, yoveldRe gvianobam-

de taZarSi brZandeba da RvTismsaxurebas ata-

rebs Rrmad morwmune da gamocdili moZRvari mama

iakobi, trapizunteli lazi, romelic did kon-

stantinopolSia ganswavluli da saeklesio ne-

bismier saqmeSi srulyofilad daxelovnebulia.

vimedovneb, eklesiaSi araviTari Seferxeba ar

eqnebaT RvTis gangebiTa da SewevniT jvari daiwe-

ron. axla ki, Cemgan es miiRon niSnad qristianuli

mTlianobisa, _ wmidanma orTaves bzis ulamaze-

si jvrebi gadasca iberiuli saxis CuqurTmebis,

ornamentebis da jvrebis mWreli ostatebis mier

gamoTlili.

sixarulisgan camde aRvlenilma qal-vaJma,

wmidanisgan dasaCuqrebuli jvrebiT da nakur-

Txi sanTlebiT, moulodneli gaaTkecebiTi pati-

viscemiT, ukiduresad aRfrTovanebulebma mra-

valjer madlobis gadaxdiT da wmidanis jvarze

mTxveviT uxilaobasaviT wmida adgili datoves.

xolo am ambiT gaxarebuli da bednieri qalbatoni

17

ol

e, №

2,

20

16

gafacicebiT, Rimiliani saxiT ukan miyveboda ax-

lad afrenili mercxlebiviT afrTialebul Tavis

gogo-biWs (uTuod vaJis deda gaxldaT).

gamravldiTo eris sakeTildReod, gamoTxo-

vebisas ase dalocao Seyvarebulebi keTilma ni-

nom da sanukvar sityvebs siamayiT gamoTqvamda

bednieri deda...

iberielTa mravalJamieri, mqadagebliseuli

cxovreba da WeSmariti religiur-sulieri kul-

tura qristes moZRvrebis gziT mtkicdeboda, mo-

ciqulTa sworis, wmidanis RvTiv gangebiT, daus-

rulebeli SromiT _ locviT, fiqriT, gancdebiT

da imedebiT...

momavlis, mravalaTaswlovani uhumanuresi

sarwmunoebiT keTilSobildeboda sruliad ibe-

ria-kolxeTi, egris-lazikidan dawyebuli kaxeT-

kuxeTis ukidures sazRvramde da wmidanis axlad

amosuli mziseburi brwyinvalebiT, albaniis sa-

xelmwifoc maRalsulieri TanmimdevrobiT qri-

stiandeboda, romelTa miwaze, mcire salocavni

bazilikebi ukve aRemarTaT iberielT da lazT,

bizantiidan axlad movlenil xuroTmoZRvar

ostatebs...

* * *

sulgrZelo, Rrmad morwmune megobrebo, isev

davubrundeT sofel bodbes legendarul, miT-

ursa da religiur wyaros wyals, sxeulisa Tu

fsiqologiuri daavadebebisgan nebismier adami-

ans rom kurnavs, gaaqvs tanis faruli da xiluli

sneulebani, rac warimarTeba wmida ninoseuli ze-

ciuri sulis gadmosvliTi gavleniT, romelsac

uflis RvTismSoblis da angelozebis umSvenie-

resi erToblioba mosavs. saxexatuloba gaxlavT

zesamyarodan uwyvetad mowodebuli saswauli,

mravalnatanji qveynis sulierad ganwmendis da

fizikurad gadarCenisa.

samyaros momwesrigebeli zeRmerTi TavSeka-

vebiT da Cafiqrebuli dumil-ganCinebiT misCere-

bia urTulessa da marad Seucvlel process...

usasrulobis umZimes kanonTan mimarTebaSi,

mxolod didi zneobriv meomruli Serigebaa saWi-

ro da meti araferi...

saocrebaa miwa da mismieri nervebmfeTqavi,

sisxlmCqefare sicocxle, maradiulia da misi

dausrulebeli ciklia mxolod RvTiuri...

rogorc adamianebSi xdeba sicocxlis gamrav-

leba da modgmis gagrZeleba, aseve mzisa da de-

damiwis urTierTobiT warmoiSoba mravalmxrivi

sicocxlis ganayofiereba (romelic yvelafris

dasabamia) _ gaCena mziuri afeTqebebiT. ucn-

auria, magram yvelasgan moZulebuli sikvdili

dReniadag amaragebs maTgan cas, mzes da dedami-

was. pirvels sulebiT, xolo meores _ ferfliT

(romlebic miwier sicocxleSi idumali gzebiT

isev CaerTvebian). esaa da es! da am saocar sa-

myaroseul CanarTebs ver gahqcevian mociqulebi,

wmidanebi, Soreuli saukuneebis filosofiuri

azrovnebis miuwvdomlebi: platoni, aristotele,

sokrate, homerosi, rusTaveli, dante, hegeli,

goeTe, Seqspiri, leonardo da vinCi, miqelanje-

lo da ainStaini, Tu yoveli drois mefeebi, impe-

ratorebi da legendaruli meomrebi...

rogorc zemoT mogaxseneT, verasodes ver ga-

neSoreba adamiani samyaros am uxilav, uzarmazar,

idumal, sada, umkacres, marad moZrav formas.

kolxeT-iberiis doneze mxolod ramdenime

ers Tu hqonia Sinagani sulieri Zala, dausrule-

beli siyvaruliTa da piradi SewirvebiT eerTgu-

la uflis maRali rwmenisaTvis. arc erT sxva ers

ar hyavs qristesTvis Tavdadebuli da msxver-

plad Sewiruli amdeni Svili. marto is rad Rirs

saamayod _ Cvens qveyanas ar hqonia bevri SemTx-

veva wmidani ewamebinoT, gamonaklisi adreul pe-

riodSi `SuSanikis wameba~ da XX saukuneSi, isic

gadamTielTa xeliT da fanatikuri ideologii-

dan gamomdinare... (ilia marTali).

amqveyniuri yovelive diaduris gadarCena

mxolod maRali rwmeniTaa. RvTiuri zesiyvaru-

lic xom, rogorc zemoT dagixateT, uangaro-

meomruli, romantikuli piradi sicocxlis Se-

wirvebiT miiRweva...

bodbis wminda savaneSi, Ramis myudroebisas,

macxovari gamoecxadebao Turme qalwul dedas,

RvTiuri darigebebiT da nugeSiT sulierad aZ-

lierebs iberiis miwas mibarebul mociqulTas-

wors, merme ufali uxilavi talRebiT zecisken

abrZandebao usasrulobaSi...

`gaeRviZa... wuTiT igrZno mSoblis sevda,

magram rwmena avalebda raodens?!

Tovli ido javaxeTis mTaTa zeda

da tyeebSi qariSxlebi bRaodnen...~

* * *

Soreuli gadmocemiT gveuwyeba: rodesac mo-

ciqulTa swors oficialuri Sexvedrebi hqonia

wmida mirian mefesTan, wmida nana dedofalTan,

qveynis didebulebTan, erTmorwmune ebraeleb-

Tan, ZirZvel asurelebTan, berZnebTan, aseve

uZveles qristian lazebTan, afxazebTan, svaneb-

Tan an adgilobriv morCil mrevlTan, wesisamebr,

qadagebisas Tu Cveulebriv gasaubrebisas, nawna-

vebs ukan Seikravda Turme. merme cisfer mandils

gadaifarebda da amdagvarad warsdgebodao maT

winaSe. ar hqonda mniSvneloba, qristiani, warmar-

Ti, cecxlTayvanismcemeli Tu mzis Tayvanismce-

meli idga mis winaSe.

* * *

madlmosil qristian aragvispirelebs, Rvi-

nisferi oruRela urmiT, saWmel-sanovage ZRvnad

mourTmeviaT mwyemsi keTilis samyofelSi. win

moxuci mamakaci da fexSiSvela biWi mouZRod-

nen axlad daWerili cocxali kalmaxebiT. urmis

SuagulSi dabmuli, tanxatula ulamazesi Sveli

sacodavad abrialebda SeSinebul Tvalebs. _ es

me?! ratom momiyvaneTo? _ ikiTxa wmidanma. _

dResaswaulze dagiklaven da Tqvens debTan erT-

ad miirTviTo, moZRvaro _ iyo pasuxi. _ momgva-

reTo axlos. keTili, velur-mistikuri cxoveli

miuyvanes deda iberiisas, warbeb asxepili cimcima

saxiT nazad moefera acaxcaxebul Svels, merme

cisferTokSebmuli arseba grZelsamosian ymaw-

vil stiqarosans gadasca da daavala, axlad aSe-

18

nebuli eklesiis siaxloves samudamod gauSviTo,

aucileblad midiT da qtitorsa da moZRvar mama

ratis acnobeT yvelaferio. Tqven mimarT ki, Cemo

suliero Zmebo, madlierebiT var savse da ufali

dagifasebT am Semowirulobaso. mxolod Cemi um-

orCilesi Txovna iqneba, mciredi Taflis da sanT-

lis garda upovrebs daurigeT yoveliveo.

dilis anTebuli mze caze kaSkaSebda da kos-

mosuri SeumCneveli cocviT lurji, usasrulo

gumbaTisaken miiwevda...

kalmaxebis vercxlisferi, wiTel-muqlur-

jad dawinwkluli mTvarisebri tani mzis Suqma

rom gaanaTa, ra mSvenieria es RvTivgaCenili da-

locvilebio, Tqva keTilma maswavlebelma da sev-

dianad Tavi daxara...

* * *

TiTqosda ar iyos gasakviri, magram ZaRli xom

adamianis uaxloesi megobaria, romelsac mra-

valmxriv azriani moqmedebebi gaaCnia.

soflis rCeuli didgula ZaRlebi, sxvadasxva

ferisa da asakisani, gamudmebiT wmidanis gverdiT

trialebdnen. aba, gaebeda rames an vinmes cudi

zraxvebiT patronTan miaxloeba, umal meomruli

erTianobiT daeseodnen. amdagvari cxoveluri in-

stinqti da wesrigi sufevda iq. maT jgufs Tvals

rom gadaavlebda wmidani, bavSviviT eRimeboda

da, _ eseni xSirad daapureTo, _ ityoda xol-

me. aseve, sakvirveli gaxldaT, nebismieri mxeda-

ri rom gaivlida wmida ninos siaxloves, cxeni

adamianiviT keTili TvalebiT umzerda. sanatre-

li mSvidoba da Sromis ganwyobileba idga mudam-

Jams wmidanis axlo Tu Sor garemoSi. dRiTidRe

keTilmosaobiT inaTleboda warmarTobisgan am-

Rvreuli da awiokebuli qveyana.

wmida qalaq ierusalimidan, uZvelesma qri-

stianma ebraelebma, Calis da vercxlisfereba

Tvinieri jori xatebiT, jvrebiT da SandlebiT

datvirTuli Camouyvanes da ZRvnad miarTves wmi-

da ninos. Rrmad morwmune adamianiviT morCili

da Wkvianiao es pirutyvi, RimiliT ambobda xalxi.

wmidani sadac ar gaemgzavreboda, mTaSi Tu barad,

ori erTguli ZaRli da es uwyinari jori yvelgan

dahyavda. zogjer, Sor gzaze mavali, afxazi az-

naurebis mier naboZeb patara tanis cxensac iax-

lebda xolme Tan.

wmida ezos pirutyvebs momvleli patroni

miuCines, xnieri, TeTrwvera iakobi. friad erT-

guli, keTili, mosiyvarule da Rrmad morwmune

moxuci mefis kariskacebma moiyvanes da megobru-

lad daariges, yvelanair mZime Tu wvril saqmeebSi

moemsaxurebi wmidans da mis uaxloes debso.

moxuci Rvinos da arays saerTod ar ekareboda.

dResaswaulebze Tixis patara sasmisiT dailoce-

boda da mxolod mcireds mosvamda. debTan sauba-

ri zogjer gauxangrZlivdeboda, magram yvela iq

damswre mokrZalebiT da RimiliT usmenda. iakobi

wmida ninos moZRvars uwodebda, am SemTxvevaSi

moxucs SeniSvnas aravin aZlevda. berikacma wera-

kiTxva ar icoda, magram amqveyniuri cxovrebis

da imqveyniuri sulierebis yovelive kargad es-

moda. ityoda, Tu rame gamegeba, piradi umZimesi

cxovrebisgan viswavle, warsulis amqveyniurma

tanjva-vaebam niaRvariviT Cems sxeulze gadaia-

ra, misgan dakoJril-gaJRenTili var mTlianad

_ sulis CaTvliT _ Cemo suliero debo, ma-

gram, sabednierod, umTavres WeSmaritebas Cemma

moZRvarma, wmida ninom mazaiarao! _ sixaruliT

aRiarebda xolme da gulmkerdze marjvena xels

miidebda. mere daumatebda, _ am xnis kaci gakvir-

vebuli var, Cvens wmida ezoSi cxovelebic rarig

keTili, Wkvianebi ariano.

_ ee, amaT laparaki ar ician, Torem saerTo-

dac yvelafers xvdebiano! _ Cailaparaka iakobma

da uZilaras, romelic gverdiT edga, Sublze mo-

efera. _ aba da mixedeT, amas uZilaobisa ra etyo-

bao, xumrobiT Caicina moxucma.

erTxel, saubrisas deda sidoniam berikacs

hkiTxa:

_ warmoSobiT sadauri xar, suliero Zmao ia-

kob?

_ Cveni winaprebis Zveli saxloba urbnisidan

gaxldaT, dedao, _ wyvetil-wyvetili fraze-

biT yveboda iakobi, _ mTeli ojaxi didebulebs

vemsaxurebodiT, romlebic warmarTuli da jo-

joxeTuri kerpebis erTguli Tayvanismcemlebi

iyvnen. bedSavi ufrosi Zma ulamazesi bavSvi iyo,

sami wlisa didi sixaruliT da aRtacebiT Sewires

gacs, gaimsa da umTavres kerps _ kaciWamia ar-

mazs... _ aq Txroba Sewyvita iakobma, qviTini au-

varda, maT win mowyvetiT daeca da ganwiruliviT

xelebs urtyamda miwas.

_ adeqi, wamebulo Zmao iakob da mravalgzis

iloce mamazecierze, suliwmidasa da Ze RvTisaze,

moixsenie Seni Zmis _ angelozis tanjuli suli.

_ anugeSebda deda sidonia.

deda wmidani erT adgilas idga uxmod da sev-

wm. nino. xatmweri rezo adamia

19

ol

e, №

2,

20

16

diani TvalebiT Sehyurebda samudamod tanjvami-

yenebul moxuc iakobs `gvixsen ufalos~ warmoT-

qmiT.

_ saZulveli kerpebisaTvis Cemi Sewirvac

rom ganizraxes, gongaxelebulma Tavs gaqceviT

vuSvele da gauval tyeebs Sevexizne. uulvaSo

biWi viyavi. mTebsa da tyeebSi davide bina, mglebs

TiTqmis davumegobrdi. nadirebi ar merCodnen.

aTeuli wlebi agre wvalebasa da tanjvaSi gava-

tare. zogjer, karga xniT, keTil msaxurTa oja-

xebs vekedlebodi. Cems vinaobas aravis vamcnob-

di, naxevrad munjiviT davdiodi. vuvlidi maT

saqonels, miwas vamuSavebdi. yovelTvis miyvar-

da cxovelebi, gansakuTrebiT ki ZaRlebi. isinic

Cem gverdiT trialebdnen. dedao sidonia, Tqveni

ZaRlebic Zalian keTilad da erTgulad meqcevian.

_ kacT megobrebma utyuari cnoba ician

adamianisa, Zmao iakob, borotsa da saeWvo zneo-

bis adamians ar ekarebian, zogierT moZule piro-

vnebaze ki pirdapir Setevaze gadadian. RvTiuri,

samarTliani instinqti marTavs am keTil arsebaT.

Cveno suliero Zmao, rom icode, maT erT-erT um-

Zimes religiur wels mtrebisgan daicves iberiis

mxsneli, _ Tqva deda sidoniam da ZaRlebs puris

natexebi miawoda. iakobi, jirkze Camomjdari,

gaocebuli usmenda deda sidonias.

_ suliero Zmao iakob, jorcxens rom daaba-

laxeb, mere mogiyvebi im urTulesi Semodgoma-

zamTris ambavs, fizikurad Tu SevZeli, miWirs

xolme gaxseneba...

iakobma isev ganagrZo Tavisi umZimesi warsu-

lis mogonebebi:

_ me arasodes mwamda Cemi patronis saSine-

li kerpebisa. mTeli cxovreba sxva raRacas ve-

Zebdi, miuwvdomels. Semdgom, gangebam Tqvenam-

dis momiyvana. axla ki vici, vina var da saiT mi-

dis Cemi sulis gza. TiTqos meored davibade

sruliad sxva, naTel qveyanaSi, madliansa da

sicocxlegadarCenil xalxSi. Tqven ki agaSe-

noT mamazecierma, macxovarma, RvTismSobelma

da angelozebma. uTuod wmida ninoa Cveni zeci-

uri mociquli da WeSmaritebis gzis maCvenebe-

li...

_ futkris movla-patronoba Tu iciT, keTi-

lo iakob?!

_ ara, dedao, me maT gavurbivar, radgan wlo-

biT tyeSi xetialisas, warmarTebs mSier-mwyur-

vali rom vemalebodi, zogjer Tafls varTmevdi

futkrebis ojaxs. aba, ra meqna, dedao! tyis xi-

liT, balaxisa Tu sxva mcenareebis fesvebiT da

TafliT vikvebebodi. xSirad, beberi xeebis fu-

RuroebSi meZina. erTxel, maTi ojaxi gavabraze

da futkrebi bzuiliT gamomekidnen, dauzogavad

damkbines da kinaRam suli amomxades. Rirsi viyavi

da, aki, damsajes, dedao!

* * *

sulierad deda sidoniasTvis ar iyo advili

imis moyola, Tu rogori sirTuleebi SeeqmnaT

warmarTebisgan gametebul-SeviwroebulT. wmida

nino TiTqmis miuval tyeSi, erT-erT xSirtotebi-

an da urTierTSi mWidrod gadawnul mayvlovanSi,

rogorc giambeT, saimedod dabinavda. Tavze xe-

laRebuli, abjarasxmuli da kbilebamde Seiara-

Rebuli fanatikosi warmarTebi tye-tye daZrwod-

nen, Tumca, sabednierod, wmidanis samyofels ver

agnebdnen. am dros RvTiuri, srulyofili modar-

ajeoba SvelodaT _ ZaRlebis jgufi, romelic

keTil mwyemss soflidan gamohyva, eniT aRuwerel

megobrobas, zebunebriv Tanadgomasa da Tavgan-

wirvas iCenda. ikiTxavT uTuod, saidan da rogo-

ro. diax, mwyemsebis tanmaRalma, jan-RoniT savse

ZaRlebmac miatoves patronebi, fara da am sas-

waulmoqmedi ZaRlebis jgufs SeuerTdnen. Cvid-

metive sxvadasxva ferisa da tanadobis ZaRli,

mayvlovanis irgvliv Seusvenebliv fxizlobda

da darajobda wmida patrons. zogjer RamenaTev-

ni, TavCaqindrulni Tvlemdnen. aba, gaebedaT maT

siaxloves mosvla mgelsa Tu romelime tyiurs,

umal erTiani ZaliT Seutevdnen da balans ayre-

vinebdnen. yoveldRe, orjer mainc, tyis aremares

Semourbendnen wkavwkaviTa da yefiT. axlomax-

lo soflebSi ki qristianma kacebma xma dayares,

veluri da usastikesi ZaRlebi momravlebula

tyeSio da iq Sesvla ukve did safrTxes warmoad-

genso. marTlac, gaborotebuli da sisxls mowy-

urebuli warmarTebi, maTi SiSiT, iqaurobas aRar

ekarebodnen.

hai dedasa, ganmanaTlebeli Cveni ierusalim-

Si rom ar iyos wabrZanebuli tye, bari da veli ase

ar aireodao, _ amgvari xmac dadioda xalxSi...

iyo SemTxvevebi, saeWvod SeiaraRebuli fexo-

sani umowyalod dakbines da isev ucxoebma Zlivs

gadaarCines Turme. sanukvar movaleoba boZebul-

ma ZaRlebma gareuli Rorebi da sxva cxovelebi

TiTqmis gadenes da monadireebs cxvirsac aRar

ayofinebdnen tyeSi. mxolod saZovarze gamoSve-

bul cxenebs SeeZloT Semosvla, isic _ ufro Sem-

TxveviT.

uZilara, TavZaRli, mayvlovanis Sesasvlel-

Tan idga. ukana fexebze mokecilma cisken yureba

da yefa Sewyvita, yuradReba mxolod irgvliv mo-

siarule ZaRlebze da garemoze hqonda gadatani-

li.

_ debo, sidonia da barbare, ZaRlebs puri Tu

aWameT?.. Tixis qvabSi wylis Casxma ar dagaviwy-

deT... _ xSirad gaigonebdiT wmida ninos Txovnas.

roca gaavdrdeboda, ZaRlebi jguf-jgufad

maTTvis sagangebod gamarTul sxvadasxva zomis

mayvlovanSi Secvivdebodnen da iqidan nerviuli

Rrena ismoda, Tumca mTeli Rame yurebdacqve-

tilni, instiqturi TadarigiT, wmida ninos mayv-

lovanisaken rigrigobiT iyurebodnen _ patrons

darajobdnen, erTgulni da uRalatoni.

dilaadrian, RvTivnaTel, mzian dRes bodbes

mezobeli soflidan sando pirebma sasmel-saWme-

li moitanes mozrdili kalaTebiT da ori doqiT.

yvelas gulze bzis jvrebi esvena. am dros aliaqo-

Ti atyda, mere erTiorad iqca, gegonebodaT, ZaR-

lebis jogia acvenilio. fafarayrilebma yefiT,

braziani RreniTa da kbilebmoelvare muqariT

sammag wreSi moaqcies SeSinebuli msaxurebi. sanam

mayvlovanidan wmida nino gamovidoda da keTili

RimiliT miesalmeboda stumrebs, manam mdgoma-

reoba ukiduresad daiZaba. merme rkinis jaWviviT

mkacrad Sekruli wriuli garemo TavisTavad moi-

Sala da ZaRlebic cxviris nervuli ceminebiT sx-

vadasxva mxares mimoifantnen. _ madloba RmerT-

so! _ da stumrebma Sveba igrZnes. erT-erTma

20

xnierma mamakacma daiCivla, RvTis gaCenilebo da

aqaurobis mcvelno, Tqveni sasmel-saWmelic ure-

via aqo. debs gaecinaT, wmida ninom ki keTilnarevi

TvalebiT gadaxeda ZaRlebs.

_ pirnaTlad ician maT TavianTi RvTiuri mo-

valeoba, _ Tqva deda sidoniam.

dilaobiT, rigrigobiT, xSir ekal-bardebSi

gaiqceodnen da cota xanSi, enagadmogdebulebi

TavianT adgilebs ubrundebodnen.

moRrublulsa da bnel Rames, wmidanis mayv-

lovanis siaxloves saSineli yefa, wivil-kivili

da gniasi atyda. Turme, make Zu mgeli SeuniSnavT

axlos moxetiale. grigaliviT avardnilebi da

gaxelebulebi Semoexvivnen, yvelaze yoCaRebi

ki ukve ZiZgnidnen ucxo tyiurs, gansakuTrebiT

tanmsxvili mecxvare ZaRlebi aqtiurobdnen. wmi-

da ninos droze rom ar mieswro, vin icis, rogor

damTavrdeboda, ueWvelad gagudavdnen da dagle-

jdnen gzaabneul sacodav nadirs. sanTliT xelSi

wmidanis gareT gamoCena da kudaweuli ZaRlebis

ukan daxeva erTi iyo. dafeTebuli, ferdebdasi-

sxlianebuli da TvalebSi cecxlanTebuli mgeli

elvis siswrafiT gaSorda iqaurobas.

_ daSoSmindiT, Ramis medgaro darajebo da

ar daedevnoT, TviTon ipovis Tavis gzas. is mgeli

CemTan boroti zraxvebiT ar movidoda. _ wmidan-

ma, rogorc adamianebs ise mimarTa gulaRrenili

ZaRlebis jgufs. uZilaram wkmutuniT Semourbi-

na yvelas, Subli da tuCebi auloka TiToeuls...

merme erT-erTma yurebCamoferTxilma Calisfer-

ma ZaRlma cas miSverili sisxlisferi Ria xaxiT,

mgluri ymuiliT aiklo iqauroba. ra iyo es, ra

gangaSia?! albaT TanaugrZnobso Tavisi winapris

beds, gaifiqres gakvirvebulma debma. maSinve mwy-

emsis didi ZaRli mivida masTan da cxvir-pirTan

Seuyefa mWeqare xmiT. SeSinebuls, amis Semdeg,

aRar gaumeorebia amgvari mglur ZaRluri sti-

qiuroba. moxda kidev erTi uCveulo movlena _

yovelTvis mousvenari axalgazrda TeTri ZaRli

moulodnelad RamiT gaiqca da bodbeSi Cairbina.

Tavis ezoSi rom Sevida, wkmutuni daiwyo. oja-

xis wevrebi, didi da patara gareT gamocvivdnen.

Cveni TeTra movidao, ikivles bavSvebma da puris

natexebi aWames. moferebiT guli rom ijeres, xa-

lisiani ZaRli isev gaiqca. ra Tqma unda, patronma

kargad icoda Tavisi ZaRlis adgilsamyofeli da

arc ki dauZaxia saxlSi Semodio. TeTram Cabnele-

bul sofels Suka-Suka Semourbina uxmod da isev

tyeSi gauCinarda Ramis landiviT. Cveulebriv

adamianisTvis namdvilad Zneli misaxvedri da

misawvdomi iyo am Wkviani ZaRlis amdagvari moqme-

deba, is, Tu risTvis Caidina es yovelive.

* * *

wmida mirian mefis sasaxlis da didebulTa

samzareulos sakuWnaodan, meWurWleTuxucesTan

SeTanxmebiT, xalxis sanaTlavad spilenZis ori

didi qvabi wmidanis senakis ezoSi SemoabrZanes

da gansazRvrul adgilas daasvenes. erT-erT qv-

abze, maRali ostatobiT, warmarTuli Sinaarsis

scenebi iyo gamoreliefebuli; xolo meore qvab-

ze, marjvena da marcxena zeda mxares gamosaxu-

li, marTlac rom Sedevri gaxldaT portretuli

goreliefisa; ueWvelad antikur berZnuls war-

moadgenda es didi xelovneba, naqandakari.

wmida maRal morwmunem gulmodgined daaT-

valiera qvabebi da orive ukan, uvneblad waabrZa-

neTo Tavis adgilas. uTuod eqnebaT sufTa zeda-

piris mqone didi WurWlebi da maTgan romelime

saRamomde gvaTxovono. marTlac, maTze ufro

mozrdili ori brtyelZiriani, uZvelesi spilen-

Zis qvabi moabrZanes da daniSnul adgilas daasve-

nes. CvenTvis misaRebi da dasaSvebia orTave, Tqva

sarwmunoebis winamZRolma. upirvelesad aq, ezo-

Si, patara bavSvebi, xnieri qalebi da moxuci ma-

makacebi moinaTlebian. merme dalocvil mdinare

mtkvars veaxlebiT mTeli eriT da ber-monazvne-

biT, _ brZana wmida ninom.

SabaTis dRe gaxldaT naTlobis saxalxo

dResaswaulad gamocxadebuli. dilidanve wyliT

savse kasrebiT datvirTuli oruRela urmebi

senakis ezos kars moadga da ucnauri qristianu-

li gamococxleba daiwyo.

_ sadauria, wyali romeli mdinarisaa? _

ikiTxa wmidanma.

_ Tergisaa, _ moaxsenes meurmeebma.

_ SesaniSnavia, mixaria suliero Zmebo, _

mouwona maT da mSobliurad waaxalisa, _ gaav-

seT qvabebi! da isev wadiT axali wylis mosatanad.

ra Tqma unda, Tqven-Tqvens gasamrjelos dResve

miiRebT (samefo xazinidan garkveuli odenobis

Tanxa gamoyofili hqonda wmida ninos sazogadoe-

bas, es eklesiaTa mSenebloba iqneboda Tu aseve

didi da patara xarjebisTvisac). Cvens rwmenis

madls, siyvaruls, sulier Tavdadebas da nebis-

mier samsaxurs RvTis mimarT Tqven winaSe araso-

des davrCdilavT, Cveno moZRvaro da dedao, _

iyo pasuxi mcxeTeli meurmeebisa.

_ madloba Tqvenda! _ am sityvebiT ezoSi

gaiara wmidanma. netarRimilma gadauara wmida ni-

nos da misi sxeulidan Suqi gadmoiRvara varskv-

laveTuri _ uCrdilo, am saocreba sinaTlis wy-

aros bolomde ver gaarkvevdi adamiani...

qalaq mcxeTaSi saerTaSoriso, didi reli-

giur-ritualur-istoriuli naTloba iwyeboda.

xalxis uwyveti rigi dadga, uamravi ZuZumwovara

Cvilis tirilis xma gaisma. yvela Taobis adamian-

ebs moeyaraT Tavi, sami axalgazrda mRvdeli da

erTi diakvani exmarebodnen wmidans.

deda wmidanTan ufro patarebi mihyavdaT mo-

sanaTlavad da rigi idga sxvadasxva xnovanebis

xalxisac...

konstantinopolidan biWvinTaSi stumrad

CabrZanebul berZen episkoposs, warmoSobiT asu-

rieli mRvdeli axlda. xolo svimon kananelis sa-

xelobis eklesiis winamZRol afxaz arqimandrits

wuTi wuTze mcxeTaSi moelodnen. uamindobis

gamo, droulad ver gadmolaxeso lixis isedac

gauvali mTa, _ ityobineboda afxazi malemsrbo-

li, tanmorCil cxenze amxedrebuli, romelmac

ficxlad isev uku ibruna piri...

RmerTo, gaaerTiane Cveni qveyana! qristiano-

bav, mxolod Sen unda SeZlo es... mTeli ulevi gza

TavisTvis fusfusebda naadrevad WaRaraSeparu-

li malemsrboli...

modiodnen bejiTobiT da iberiis dedaqalaqs

uaxlovdebodnen rogorc saqristianos maRali

rangis stumrebi, aseve Cveulebrivi soflis mSe-

nebeli xalxic.

21

ol

e, №

2,

20

16

stumrebSi, romlebic ver eteodnen wmidanis

ezoSi da mimdebare quCebSi, Cumi urTierTmoTqma

dairxa, dRes ori mogvi da sami yofili, aw momna-

niebeli qurumic inaTlebao _ gakvirvebuli da

cnobismoyvare mrevli iqiT-aqeT iyureboda. erT-

erTma moZRvarma axalgazrda mxedrebs gadaula-

paraka, Tqven-Tqveni bedaurebisaTvis samkerde

spilenZis an brinjaos jvrebi daamzadebineTo

eklesiasTan moRvawe iuvelirebs. maTgan Tanxmo-

ba miiRo mRvdelma... am uTvalav xalxSi, naTlie-

bis mxiaruli da bednieri saxeebi iqaurobas mo-

mavlis axali sicocxlis elfers matebda, xolo

mosanaTlavebis gaognebuli gamoxedvebi, raRac

zeciuri momavali idumalebis suraTs xatavda.

jer warmoudgenel bednierebis molodinSi idga

yoveli maTgani. romeli erovnebis xalxi ar ireo-

da aq _ iberieli, somexi, asureli, berZeni, arabi,

albaneli, sparseli, ramdenime iberieli ebraeli;

mokrZalebiT dadiodnen Rrmad Cafiqrebuli Cr-

dilokavkasielebi. guSino, lazebis, egriselebis,

svanebisa da afxazebis calke jgufi Camosulao

kolxeTis qveynidan; yvela maTgani, moZRvar ra-

tis mier aSenebuli eklesiis ezoSi daubinavebi-

aT Tav-TavianTi karvebiT. lazebs, egriselebs

da afxazebs wre SemourtyamT svanebisTvis, rom-

lebic cidan momdinare mobubune simRerebs gal-

obdnen.

svanebi ukve Camosulano, amcnes marad Cafi-

qrebul da saqmian deda patrons. netarebiT isev

gaeRima:

_ vicodi, asec moxdeboda, zecasTan yvelaze

axlobeli adamianebia svanebi, amitomac ar akli-

aT maT samyaroseuli siwminde da mzis sxivmosi-

leba. mtrisgan daumorCilebeli wmida giorgis-

euli xalxia svanebi. _ wmidanis marTali sityva

iyo beWedi, aseTi gaxldaT daxasiaTeba Sinaganad

mtkice da guladi svanebis mimarT...

qristianuli da araamqveyniuri, zemadlmosi-

li saocari movlenebi xdeboda iberiis mravalci-

vilizaciagamovlil wmida qalaqSi...

am didsa da istoriul dRes, wmida ninos grZe-

li, sadResaswaulo, Savisken midrekili Sindis-

feri kaba ecva da Tavisi marad ganuyreli vazis

jvari epyra xelT. muqi cisferi mandili mWidrod

Seekra da Sublze idumal qristianul saTnoe-

bis xazs xatavda (erT-erTi monazoni ganuyre-

lad wmidanis gverdiT trialebda). zRva xalxSi,

rogorc mze ciur Tanamgzavr sxeulebSi, ise

mkveTrad gamoirCeoda (Sesvenebis dros am saxiT

gamoiyureboda).

didi da patara wmidans siyvarulisa da ime-

dis keTili TvaliT misCereboda. axalTaxal, Savi

atlasis kabebSi da mandil-mosasxamebSi gamowyo-

bili sandomiani saxis sulieri debi netari Rimi-

liT egebebodnen xalxs, mokrZalebiT gverds umS-

venebdnen wmida ninos da sadResaswaulo garemoc

zeciurad Seivso maTgan.

wmida mirian mefes da wmida nana dedofals

moaxsenes, wmida ninos didi saerTaSoriso naT-

loba aqvs dReso. ramdenime dRis win, oficialu-

rad gafrTxilebulni iyvnen, magram samefo oja-

xis Tavidan Sexseneba aucileblad CaTvales. eama

es yovelive mefebatons da armazis mTebisken Ri-

miliT gaeqca Tvali.

arnaxuli sandomiani sikeTiT, siyvaruliT

da RvTiuri suliT damSvenda iberiis uZvelesi

dedaqalaqi _ mcxeTa, Soreuli istoriis TiTq-

mis umniSvnelo, daRlil-gaxunebuli kadrebiRa

dafarfatebda uxilavi.

amdagvari saxalxo zeimi mcxeTas jer ar ax-

sovda, misi mistikuri foni mxolod rwmena, siy-

varuli, sikeTe da uzomo imediT savse sixaruli

iyo. kosmosuri sxivZala mofenili da reliefu-

rad Cazneqili miTologiuri qalaqi zeciuri mad-

liT ivseboda.

konstantinopoleli xanSi Sesuli berZe-

ni episkoposi, asureli mRvdeli da biWvinTeli

afxazi arqimandriti, TavianTi mxleblebiT, mc-

xeTas ukve Camosuliyvnen. mefis sasaxlis misa-

Reb darbazSi stumrebi Rirseulad miiRes da maT

Soris rCeuli delegacia ucxoelebTan erTad.

Semdeg Tbil ganwyobilebiani trapezi gaimarTa

mxiaruli, magram sityvaZunwoba SeimCneoda. Sua-

dRisas mefe _ wmida miriani da wmida nana dedo-

fali, stumrebTan erTad, wmida ninos estumrnen.

masobrivi naTloba mimdinareobda, RvTivmad-

liani. didi pativiT da mowiwebiT Sexvdnen wmi-

da ninos. wmidanmac ar daiSura diaduri mimarT-

va, megobruli urTierTmokiTxva da mxurvale

locva-kurTxeva. fexze idga didi da patara. mer-

me wmidanma gamoacxada naTlobisSemdgomi msvle-

loba da mefis ojaxi _ maRali Rirsebis stumre-

biT, eri da ber-monazvnebi mdinare mtkvrisaken

daiZrnen. Sebindebamde jer arnaxuli, gaugonari

da warmoudgeneli sulieri formisa da xasiaTis

naTloba mimdinareobda.

calke, mdinare mtkvris moxerxebul napir-

Tan, konstantinepoleli episkoposi, biWvinTeli

arqimandriti da asureli mRvdeli Seusvenebliv

naTlavdnen nebismiers _ rigiT momdgars.

mdinaris dinebis dasavleTiT, xalxidan mo-

SorebiT, daaxloebiT orasi metris zeviT, axal-

gazrda moZRvars, ierusalimidan CamobrZanebu-

li, didi vercxlis jvari ekava da xalxis naTlo-

bisas sufTa wyalSi abanavebda, xan CayvinTavda,

zogjer iqiT-aqeT kalmaxiviT acuravebda da

agrerigad, saguldagulod nakurTxi mdinare

laRad moedineboda, xalxisTvis mohqonda si-

xaruli, sikeTe, madli da WeSmariti rwmena.

dRes nebayoflobiT inaTlebodnen, samxreT-

aRmosavleTis qveynebis qristianobaze Semdgari,

ukeTilSobilesi adamianebi.

Soreuli, mravlismetyveli dumiliT imzire-

boda odnav moRuSuli armazis mTa. deda wmidanma,

mcxeTis mTel legendarul sivrce-garemos jvari

gadasaxa, Cafiqrebulma da SeumCnevlad mtkiced

SublSekrulma.

mSvidi, savse mTvare aRmosavleTidan amo-

curda saukuneebis win macxovrisgan naTlobami-

Rebuli. RamiT, garkveul dromde, wmida mirian

mefis sasaxleSi didi trapezi gaimarTa, xolo

eklesiis ezoSi, sadac kolxeTis qveynis stumrebi

iyvnen dabanakebulni, uzarmazari saxalxo zeim-

dResaswauli moewyo.

brZenma ninom, samefo sufraze, maRali Rmer-

Ti, RvTismSobeli da angelozebi daloca; moi-

xsenia macxovris saflavi, mcxeTaSi sveticxo-

velTan dafluli kvarTi, mociqulebi, wmidanebi,

msoflios marTlmadideblur eklesiaTa saWeT-

mpyrobelni, Semdeg episkoposebi da samRvdelo

22

pirni, ucxoeTidan Camosulni, agreTve biWvin-

Teli episkoposi, ujarmisa, mcxeTisa da fazisi-

sa... Semdgom wmida mefe-dedofali, erTmorwmune

imperatori bizantiisa uganaTlebulesi da uke-

TilSobilesi dedofliT; stumrebi da, rogorc

mogaxseneT, samRvdeloeba, mrevli, dRevandeli

naTlobamiRebulni, Camosulebi kolxeTis da som-

xeTis saxelmwifoebidan da, Semdgom amisa, mefes

TxovniT mimarTa: _ momeciT ufleba, mefeo, aw ki

dasavleTel, zRvispirel stumrebs SevuerTde da

davlocoo.

Rirsi deda nino sulieri debiT da moZ-

RvrebiT rom gamoCnda eklesiis ezoSi, sixaru-

liT cas ewia xalxi. gaixara orive mxarem.

araferi ukvirda macxovars, mxolod dinjad

_ RvTiurad adidebda mociqulTa swors wmida

qalwul ninos...

arqimandriti biWvinTidan moridebiT eaxla

wmida ninos da moaxsena: _ sulanTebulni moge-

lian, dedao, dioskuriaSi, arqeopolisSi, fazis-

Si, uZvelessa da did qalaqebSi kolxeTisa qri-

stiani afxazebi, egriselebi, lazebi da svanebi.

yoveli maTgani Tqveneuli da uflismieri madlis

molodinSi gaxlavan. aseve, wmidano, TqvenTvis

Ria iqneba qadagebisTvis fazisis akademiis audi-

toria-kaTedralebi.

_ madlobas vwirav yvelas da momavalSi Za-

lian minda, suliero Zmao, uflis nebiT Cavide

kolxeTSi _ Cemi kabadokiis uaxloes naTesaur

qveyanaSi da viqadago ieso qriste-mxsnelis caTa

da miwaTa maamebeli moZRvreba, Tu tanis simrTe-

lem Semiwyo xeli. xolo Cemi locva da siyvaruli

maTdami usazRvroa moZRvaro da yovlad miegebos

sikeTiT savse xalxs...

* * *

wmida nino kabadokielis samaradiso gansas-

venebeli da qristianuli wmida saZvale _ bodbe,

romelic wmidanis cxovrebis da moRvaweobis pe-

riodSi jansaR adamianTa sacxovrebel sivrces

warmoadgenda, samefo qalaqis, ujarmis Semdgom,

mravalmxriv warmatebuli da zneobrivad maRali

kaxelebiT yofila dasaxlebuli. aqedan gamomdi-

nare, mociqulTaswori bodbes wmida qristianul

adgilad miiCnevda, magram damaRonebelia, rom

wmida ninoseul bodbeSi gametebiT aqtiurobd-

nen Soreuli soflebidan da qalaqebidan mtru-

lad SemoRweuli utexi da WeSmaritrwmenaSeuva-

li warmarTebi. maTi ukiduresad gaborotebisas

wmida ninos Zalauneburad, piradi usafrTxoe-

bisTvis, ukacriel tyeSi uxdeboda gaxizvna. aseT

dros wmidans mxecebis, qvewarmavlebisa da mtace-

beli frinvelebis SiSi ar hqonda. ufro im adami-

anebs gaurboda, romelnic uazro warmarTuli

fanatizmiT iyvnen Sepyrobilni. xolo religi-

uri ukuRmarTobiT dasneulebulTa gankurne-

bas garkveuli dro undoda, zogjer xangrZlivi.

maTgan devnil wmidans TveobiT uxdeboda mayv-

lovanis xSir da mWidrototebian buCqebSi mSvidi

locvebiT kolxuri xoxobiviT frTxili ganmar-

toeba. wmida nino rogorc ki mayvlovanSi gada-

vidoda, maSinve qristianebi xmas gaavrcelebdnen

warmarTebis gasagonad, wmida nino ierusalims

gaemgzavrao, an kabadokiaSiao _ Tavis samSoblo-

Si. ase gaazrebuli dro borotebas adunebda an

idumali xerxebiT kurnavda...

igavmiuwvdomeli ninos amdagvari moRvaweo-

bis yoveli daZabuli dRe iberia-kolxeTis gaqri-

stianebis mZime warsulis mogonebebad yalibde-

boda. mociqulTasworis mowameobrivi cxovrebis

legendadqceulma istoriam unaklo sxivosno-

biT Cvenamde moaRwia da ukeTilSobiles wmida

nino kabadokielze Seiqmna saxarebiseuli miTebi

da legendebi qristianuli urTulesi periodis

istorianisa, romelic oTxi saxarebasaviT marTa-

li da cxovrebiseulia.

sarwmunoebis maswavlebeli keTil ganma-

naTleblad CamobrZanda kabadokia-israelidan;

uflis da RvTismSoblis davalebiT Camoasvena

qristianuli moZRvreba RvTiuri kanonebiT da

samyaroseuli progresiT Seqmna sruliad axali

iberiul-kolxuri qristianuli civilizacia...

* * *

Cvenken moweul droSi uflis, mariam RvTis-

mSoblis, angelozebis, mociqulebis da wmida ni-

nos morwmuneTa saficar bodbeSi, wmida giorgis

saxelobis eklesiis simyudroveSi momxdara sak-

virveli SemTxveva. saRamos wirvis Semdeg, ro-

desac eklesiis kari iketeboda, Rrmad morwmune

Tormeti wlis gogona mimalula wmidanis safla-

vis marmarilos qvis svetTan. uerTgules norC

mrevls koWebamde TeTri kaba ecva, lurji feris

fexsacmelebi da TovliviT qaTqaTa Tavsaburavi

exura. ulamazesi da saTno saxisa gaxldaT keTil-

morwmune, sevdiani farTo Taflisferi Tvale-

wm. nino. xatmweri rezo adamia

23

ol

e, №

2,

20

16

biT, fermkrTali-vardisferSeparuli pirisaxiT,

mrgvali, Rimilnarevi tuCebiT, odnav boloeb-

daxrili mkveTri warbebiT da xSirTmiani sqeli

wablisferi nawnavebiT. amdagvarad qmnil jansaR

sxeulSi qristianuli unazesi suli Casaxuliyo.

RamiT, netar ninos gansasvenebel ekvders viwro,

rkinis milebCayolebuli sarkmlidan mTvaris

vercxlisferi mSvidi Suqi anaTebda. zogjer, um-

Tvarobisas, varskvlavmravali cis mcire naTeba

efineboda iqaurobas. xolo bnel, Rrublian Tu

avdrian amindSi wmidanis saflavi Tavadve asxi-

vebda kosmosuri idumalebiT da sarkofagidan

sruliad gansxvavebuli Suqi amodioda. am gare-

moSi ganmartoebuli da bednieri gogona, miwier

sisrules mowyvetili da sulgametebuli, saaTo-

biT loculobda, cremlebs Rvrida da TvalTagan

nawvimar-cremliTve dambali TeTri abreSumis

materiiT saflavis marmarilos zedapirs mofe-

rebiT banda, efusfuseboda da Cumad qviTinebda.

meore mSrali materiiT ki aSrobda, asufTavebda

da ase meordeboda gaTenebamde. zogjer daRli-

lsa da kedelze miyrdnobils wuTierad CaeZine-

boda da CalisferfrTiani, naTeli cisferi ange-

lozebi ecxadebodnen, irgvliv zeciuri unazesi

galobiT rom dafrinavdnen.

meore dRes, diliT, rogorc ki eklesiis kari

gaiRo, gogona mSvidi niaviviT uCumrad gamovida,

Semdeg sayrdis darbazSi macxovris oqrosfer

xatTan didxans idga da mdumared loculobda

fermkrTali, TvalebCawiTlebuli, TeTri Tavsa-

buraviT dafaruli. mowiwebiT wmida xats emTx-

via, pirjvari gadaiwera, daRlil-daqanculi

saydridan Tavdaxrili gavida da saxlisaken mi-

maval gzas dinjad gauyva. mSoblebs egonaT, wu-

xel Rame Tavis gaTxovil dasTan darCao, radgan

xSiri iyo aseTi SemTxveva. Svilis mier maTi gau-

frTxilebloba farul eWvebs ki badebda, magram

amdagvari movlena isev rom ganmeorda, rwmenaa-

tacebuli patara Tavad moego gons da dedas

gulwrfelad gaumxila yvelaferi. keTili da Rr-

mad morwmune mSobeli Tavis asuls morCilebiT

unaxavda ucnaur saidumlos, romlis ukan nervu-

li da eklesiis mkacrkanonebasxmuli problemebi

idga... merme dedam Tbilad da mozomilad daariga

Svili, aw ki magre ar gaakeTo, geTayva da eklesiis

wess-kanons nu daarRvev, wmida ninosTan dRe ilo-

ce ramdenic geneboso. Tavdaxrili gogona dumda

da yuradRebiT usmenda. amouxsneli iyo norCi

mrevlis aseTi moqmedeba, radgan veravin daadgen-

da, Tu ra zomis da formis siyvarulidan modioda

yovelive. miniSnebiTi saxelis darqmevac gaWir-

deboda, miwieri iyo Tu Tavisufal-samyaroseu-

li, romelic Tavisi uxilaobiT yvelgan gamavalia

da yovlismomcveli...

rwmena da siyvaruli ufalze, RvTismSobel-

ze, angelozebze, mociqulebze, mociqulTa swor-

ze da wmidanebze gulmarTal Sewirvas saWiroebs...

xSirad ufiqria Rrmad morwmune gogonas, es

codviT savse qveyana da misi daundobloba rom

ara, xom ar ajobebda Ria cis qveS yofiliyo wmida

asulis saflavi; TavisuflebaSi, rogorc wmida

mataTas, wmida daviT aRmaSeneblis, wmida Tamar

mefis, romlis adgilmdebareobis saidumloeba

mxolod zecam da miwam icis. Ria cisqveSeTSi gans-

veneba xom pirdapirkavSirSia varskvlaveTTan,

RamRamobiT feradi ciuri sxeulebi rom daa-

Tovs, dRisiT mze mcxunvare sxivebiT ganbans. mT-

vare alersiT sasTumalTan ros daujdeba, frin-

velebi, cxovelebic moinaxuleben mis saflavs.

merme, gazafxulis wvima, zafxulis, Semodgomis,

zamTris TeTri Tovlis mistikuri safari da awe-

wili qaris xetiali. es xom wmidanis pirveladi,

siymawvilis iberiaa da momavalSic, aTasobiT

wels, mxolod am saxiT unda icxovros, dRevan-

deli sruliad iberia-kolxeTis miwasTan erTad,

uTuod mwyemsi keTilis sulic am azrisa iqneba _

fiqrobda gogona, magram codvilianobas da uR-

merTobas ra SeaCerebs. aba, naxeT, borotTagan

daviT garejis TvalebdaTxrili freskebi... al-

baT, sifrTxilisTvis ase jobiao, am daskvnamde

midioda Wkviani qalwuli. maTi _ uborotesTa

SiSiT planetac SesafuTi ar gagvixdes xolmeo...

Semdeg, wmida ninos jvris formis jvari ubidan

amoabrZana da samjer emTxvia...

RmerTis, RvTismSoblis, mTavarangeloze-

bis, mociqulebis, mociqulTasworis, wmidanebis

da eklesiis sulieri siyvaruli qristianul wes-

rigs, zneobriv qmedebas, srul gambedaobas da

Tavdadebasac moiTxovs...

efemia erqva Turme im RvTisnier bavSvs. gark-

veuli wlebis Semdgom, gogona rom wamoizarda,

religiurad ganaTlebuli da eklesiurad mowi-

fuli, bodbes wmida ninos saxelobis dedaTa mo-

nasterSi monazvnad aRukveciaT da misTvis deda

nino daurqmeviaT...

* * *

ufali, RvTiur siyvarulze aRmocenebul

idumalebamosil, ucnaur moqmedebebs kanonierad

miiCnevs, gamorCeulad movlenilT patiobs da

ndobiT miutevebs...

qveynad didi ridi da SiSi ki hqondaT isev

aRmdgar warmarTebs da mzis Tayvanismcemlebs,

magram maTi dajgufeba safrTxes warmoadgen-

da wmida ninosTvis. sifrTxile marTebdaT wmi-

dans, mis debs, mRvdlebs, aseve erTgul mrevls,

amitom meramdened aucilebeli Seiqna wmidani

droebiT gauval tyes Sefareboda, igi erT-erT

RvTivkurTxeul mayvlovanSi dabinavda da yovel

qristianul locvas Tu dResaswauls iq ixdida,

iqidanve ugzavnida saidumlo miTiTebebs mcxe-

Tis, ujarmisa da bodbis moZRvarT da mrevls.

zamTari dgeboda, susxiani amindebi sirTu-

leebs qmnida. cxovelebi da frinvelebic auci-

lebel samzadisSi iyvnen, zogi bunags imzadebda,

qvewarmavlebi miwisqveSa xvrelebs avlebdnen,

frinvelebsac hqondaT TavianTi sazrunavi _ bu-

deebis mowesrigeba. Tanamdgomebs wmida dedasTa-

nac mohqondaT cxvris, daTvisa da xbos tyavebi,

aucilebeli samzadisi aqac iyo saWiro. wmidans

uxeSi bewvisgan damzadebuli kiliki ecva, rome-

lic mxolod asketebs emosaT... merme gauaresda

amindi _ qari, TovlWyapi da wmidani avad gauxda

misgan xsnil qveyanas. sulier debs saidumlo bi-

likebiT mohqondaT Tafli, sxvadasxva saWmeli,

sasmelad _ wyaros wyali. RvTismSoblis dobil-

moswavle, mayvlovanis axlos, mwvane foTlebs

krefda, rCeuli balaxis Zirebs moipovebda, Semd-

gom mocisfro qvis CaRrmavebul masaSi mogrZo,

TeTri qvasanayiT sresda, gulmodgined daamuSa-

24

vebda da maT nayens miirTmevda. nel-nela gamom-

jobinda, magram daZabuli situaciis gamo, wmida-

nis sofelSi dabrunebis imedebi ar Canda.

ukve garTulebul dros, misi mdgomareobis

Sesaxeb, xma miawvdines wmida mirian mefes. iberi-

is mbrZanebeli aaRelva am ambavma da im dResve

salome ujarmels, _ miiRe saswrafo zomebio, _

SeuTvala. mefem ixmo Tavisi sardali, mxne, devi-

viT vaJkaci da misca gankarguleba, dauyovnebliv

gaeyvana laSqari da mTlianad bodbisa da ujarmis

midamoebi mSvidobiani svliT daeTvalierebina.

da Tu SeniSnavdnen warmarTebs an saeWvo adami-

anebs, gamoeZiebinaT, samefo kanonis meoxebiT

dasasjeli daesajaT, zogni ki, ufro mcired san-

doni, qristes rjulze moeqciaT, Tu arada ga-

nedevnaT qveynidan; Semdgom, saimedod mowesri-

gebul da ukeTurebisgan gawmendil sofel bod-

beSi daebrunebinaT mxolod salome ujarmelis

TaosnobiT, romelic iyo wmida ninos uaxloesi

megobari da erTmorwmune mematiane.

mayvlovanis dacul samalavSi yofnisas, mcxe-

Tis gareubanSi iqneboda wmidani Tu bodbis gau-

val tyeebSi, yovelmxriv Seswavlili saidumlo

bilikebiT mosul, sanovagiT datvirTul uerT-

gules debs, garkveuli droiT Tavisas aCerebda.

sulierad bednieri, wmida maswavleblis qadage-

bebs usmendnen da locvebSi atarebdnen dResa

da Rames... wmidani ieso qristes Sobis istori-

is scenebs yveboda gauTaveblad da misi mosmena

arasodes iyo mosawyeni, ise, rogorc madlmosi-

li xatis yureba da locva. mexsierebiT kiTxu-

lobda, beTlemis gamoqvabulis bagaSi gadama-

lulebi, rogori SiSiT, xifaTiT da gancdebiT

cxovrobdnen yrma ieso, mariam RvTismSobeli

da gamzrdeli wmida iosebi. wmidans Tavisi xa-

verdovani, dinji xmiT da mokle pauzebiT, wmida

ojaxTan angelozTa saocreba stumrobaze usas-

rulod SeeZlo saubari. Semdgom farTod Tva-

lebgaxelili, qadagebis doneze, TiTqos etrats

kiTxulobso, mogvTa mosvlaze da Tayvaniscemaze

saubrobda _ maT gaognebaze, roca ixiles TeTr

zewarze mwoliare, laRad motitine SiSveli _

yrma ieso, gamTeniis varskvlaviviT Suqs rom ga-

moscemda. sanukveli saocrebis xilviT mogvebs

sunTqva SeekraT, marjvena majiT TvalT aifares

Turme da tanT warmtaci Jruanteli SeeyaraTo...

bibliur Temebze saubriT, sulieri debi Rameebs

aTenebdnen. yoveldRe Svidi locva xom mtkice ka-

noni iyo. wmida nino mgznebared uambobda yvelas

Tormet mociqulTa mowameobriv moRvaweobaze

da macxovris saswaulebiT Semkul swavlebaze.

wmidani SuaRamobiT wmida giorgis mowameobriv

cxovrebas Tvalcremliani ixsenebda da bolos,

daCoqili locvebs aRavlenda... keTili wmidani-

Svili xSirad igonebda dedas _ wmida sosanas da

gmir mamas _ wmida zabilons, did mowames, rome-

lic Soreul udabnoSi asketur berad aRkvecili,

locviT da uflis siyvaruliT, miwis ukacriel

zedapirze gamqral-dakarguliyo. am dros lapa-

raks Sewyvetda marad keTili nino da gulSeRone-

buliviT, miwaze dayrili gamxmari balaxis sawol-

ze, TavdaRma dawolils mieZineboda da Semdegi

_ rigiTi locvis Jamamde uZravad iwva. maTSi

(debSi) ki dumili Camovardeboda, mSvidi...

tyis ukuneT Rames, patara, erT dros wiTel-

RvinoCanayeneb qvevrSi Casaxlebuli, anTebuli

sanTeli uTeniamde wmida sulTa da angelozTa

momxmobad bJutavda. maSin, mayvlovani ukve war-

moadgenda, Ria cis qveS brZen da keTil ninos mier

daarsebul mcire sasuliero arqaul da isto-

riul akademias, romelic RvTiuri siyvarulis

mxurvale cremliT gaxldaT ganbanili...

calTvala, xelfexdamtvreuli, boRmaavsili

eSmaki, qveynad koWlobiT daeTreoda...

* * *

dedamiwaze adamianebi, pirvelyofili

cxovrebis ganviTarebidan moyolebuli, velu-

ri azrovnebiT da cxoveluri instinqtebiT ata-

rebdnen wuTisofels. dReniadag Sescicinebdnen

cas da SiSiT egebebodnen bunebis da stiqiis mkacr

movlenebs; akvirvebdaT varskvlavT moqceva da

simravle, mzis uZlieresi moqmedebis usasrulo-

ba da mTvaris simSvide. instinqturad, pirdapiri

aRqmiT Tu brma gonebiT iwames ciuri sxeule-

bi da SiSiT dauCoqes maT... Semdgom aTaswleu-

lebSi TandaTan mwifdeboda adamianis gonebrivi

Segneba da samyaros ufali aCvevda azrovnebas.

mag mxriv rTuli da Sori gza gaiara bunebis ty-

vem. im droisaTvis, RvTiuri swavleba, zneoba da

Segneba srulyofilad rom gamoegzavna RmerTs,

uSedego iqneboda. arada, demonuri da tartaro-

zuli sarwmunoebiT itanjeboda adamis modgma.

dro midioda, adamianis gonebisa da Segnebis po-

tenciali TiTqosda amaRlda da macxovris So-

biT aRmobrwyinda zneobis, sikeTisa da WeSmariti

azrovnebis uzarmazari mze... mainc ver gauges da

yrmobidanve mosaklavad dasdevdnen mxsnel ie-

sos. merme mowifulma macxovarma, Tavisi RvTi-

uri sikeTiT da swavlebiT, TiTqosda sulierad

Searbila veluri planeta, magram urTulesi

tragikuli procesebis gavla aucilebeli iyo da

ieso qriste sikeTisTvis, maRali zneobisTvis da

WeSmariti siyvarulisTvis jer awames sastikad

da mere sasikvdilod jvars acves (nuTu, maSinac

rTuli iyo maRali siyvarulis da sikeTis Cawv-

doma?!). moxda saswauli: macxovris ukiduresad

dasjam da jvarcmam goneba gauxsna adamis modgmas

da mas Semdeg morCilad midian ufalTan. iwames,

iswavles, moRvaweoben da qmnian, magram bolom-

de mainc ver gaeqcnen borotebas, pirvelyofil

Sxamian velurobas. dedamiwaze kvlavindeburad

omebi da mkvlelobebia, aTi mcneba maTTvis kar-

gavs RvTiur gavlenas, is xom araZaldatanebiTia

(arada unda iyos), magram aucilebelia ufro mka-

fiod win wamoweva. SesaZlebelia, saWiroc iyos,

isev jvarcmismagvari Sewirva adamianTa gonis kv-

lavindeburad gamoRviZeba-ganwmendisaTvis. ara,

ra Tqma unda, jvarcma meored ar moxdeba. moma-

val aTaswleulebSi, RvTis usazRvro warmosaxve-

bidan gamomdinare, rogori formis da Sinaarsis

umTavresi Sewirva Camogviva, adamianis maRali

fantaziiTac Seucnobelia: mosalodneli proce-

sebis merme isev aRorZindeba kacobriobis goneba

da SedarebiT ganaxlebul RvTis rwmenas daub-

rundeba... es udidesi sakacobrio misia isev qri-

stianobam unda iTavos da wriuli moZraobis, Cve-

ni gonebisTvis miuwvdomeli moqmedebis marTvaSi

25

ol

e, №

2,

20

16

garkveul monawileobasac iRebdes. ratom ar da-

vujero im mecniers, romelic momavalSi gamoikv-

levs da fasdaudebel naSroms dawers, rom suli

_ umZlavresi niWis, gonebis, gulis da nervis

umTavres niSan-Tvisebebs zecaSi Tan gaiyolebs

sruli harmoniiT. ara mgonia, amaTgan gaZarcu-

li martoxela suli samyaroSi adiodes _ uTuod

masve mihyveba pirovnebis mTeli adamianuri Sina-

gani umdidresi ganZi. isini xom miwas ar sWirdeba.

dedamiwa Tavadaa uzarmazari sicocxlis, ucnau-

ri da tlanqi sikeTis sulierebis planeta da yo-

velmxriv sarwmunoa, rom zecas cariel suls ar

ugzavnis.

miwas mxolod adamianis sacodavi ferfli

sWirdeba, misive sxeulis maradiuli nawili da

unaklod ibrunebs kidevac. danarCeni? Cemi var-

audiT, gare kosmosuria.

Tanamedrove religiis idumali ganviTarebis

evoluciaa saWiro?! magram amJamad, sulier sa-

myaroSi, zneobrivi wamyvani ze-genia-wmidanebi ar

Canan, an SeumCnevelia CvenTvis?! ara mgonia!..

Cvens epoqas moedo sarwmunoebrivi daqucma-

ceba-gancalkeveba da ara erTiani svla RvTiuri

rwmena-progresisken. arasasurveli religiuri

eqsperimentebia irgvliv warmarTobismagvari. kv-

lavindeburad samyaros umdidresi fondebidan,

RvTiuri gonebrioba da zne unda Camogvegzavnos,

raTa didi xniT isev ganvaxldeT da CvenTan erTad

mTliani planetac...

yoveli Cvenganis keTildReobisaTvis auci-

lebelia `aTi mcnebis~ win wamoweva. maradJams

unda velodoT RvTiur siaxleebs da planeta-

riumis zeciuri motivebis moulodnelobebs.

ucvleli kanonia, rom adamiani qveynierebis mxs-

nelis winaSe marad gamocdis mdgomareobaSia...

ganuwyvetliv unda vilocoT da viocneboT,

rom wmida ninos donis mociqulTswori isev ga-

mogvecxados...

religiam, kerZod qristianobam Tu ar uSvela

qveyanas, urwmuno da mcired morwmune adamianeb-

ma ager-ager gaxexes planeta da Sedegad amoxeT-

qili ubedurebis cxeli lava did katastrofas

gviqadis...

mxolod ieso qristes mimdevarT da unaklod

mimbaZvelT (dadebiTi gagebiT) ZaluZT qveynis

WeSmariti sulier-gonebrivi aRorZineba.

Rirsi wmida nino am mcnebis uTvalsaCinoesi

RvTiuri magaliTia...

deda wmidanis mociquleobrivi cxovrebis

aRwerisas, azrTSerwymuli sulmarTlobiT mo-

viaxlove didi ana kalandaZis leqsi wmida ninoze,

Sedegad amisa ki ver vuZaliandebi Semoqmedebis

zeciur ZalTa mowolas, romelsac aRfrTovane-

biT ganvicdi udidesi moazrovne mwerlis gri-

gol robaqiZis gulwrfeli gamonaTqvamebidan,

mociqulTa sworze, mokrZalebiT rom brZanebs...

`grZeli TmebiT qarvisrqebian lerwebs aesx-

mis mwife mtevani da Sens TvalebSi STainTqmebian

Cemi uZiro RamisTevani~.

grigol robaqiZis gansxvavebuli mistikuri

RaRadi, mavedrebeli qadageba-vedreba dawuruli

mwife qarTuli kamkama yurZnis wvenia _ badagi

saamo...

uTuod zne wyurviliT veziaroT mas...

`sityvisa RmrTisa msaxurTa Tanamosagreo da

andrias qadagebisa warmarTebao, qarTvelTa gan-

manaTlebelo da sulisa wmidisa qnaro nino, eved-

re qristesa RmerTsa Sewyalebad sulTa CvenTaT-

vis. unaTlismcemle cxovarTa gabneulTa, viTar-

ca mwyemsman keTilman, Sehkribe da mihgvare qarT-

velni RmerTsa marTalsa, dedao, wmidao nino,

evedre SvilTa SenTaTvis qristesa RmerTsa~.

esre qadagebao! yovelTa saimedo... samomavlo

da gadamrCenelo, amin...~

amdagvari zeciuri, wmida ninoseuli zneobiT

da RvTiuri gziT uvlia, suldgmulobs da ivlis

maradJams, uryevi zneobis da rwmenis marTlma-

didebeli, uZvelesi drois iberia-kolxeTi da

dRevandeli sruliad saqarTvelo.

26vasil bostaSvili

poeziapoezia

poema

maruSisZe

27

ol

e, №

2,

20

16

dasasruli. dasawyisi ix. `ole~ N1, 2016.

cxraas samocdacxrameti

cxraas samocdacxrametjer dahkra,

Sejarul RrubelT elvam maTraxi...

bizantiaSi jarebi daZra,

bardam mzakvruli gulis karnaxiT...

imperatorebs basils da kostas,

urCia dedam Teofaniam:

_ `unda viCqaroT, aRar Rirs mocda,

skliaross jari mouyvania...

sevastofore gavgzavnoT aTons,

vTxovoT Tornikes movides Cvensa...

dRes bizantias sikvdili aTovs,

orguli maxvils orpirad lesavs...~

_ `miqmnies erTgzis, ar ukun viqce!..~ _

Tornikem Tavi Sors daiWira...

sevastofore mjiRs gulze icems,

casaviT lamis manac itira...

wmida mamaTa gaWra vedrebam,

Teofanias eaxla beri...

suli elvare varskvlavs edreba,

liclicebs roca aTonis Weri...

Zmani mowyvetiT daemxnen muxlze,

Teofania xelT eambora...

cas daekrifa xelebi gulze,

dedoflis cremlebs svamda amfora...

_ `yoveli Wiri Cveni auwye,

qarTvelTa mefes, Sevekvri zaviT...

sardal skliaross omi davuwye,

Tavze dagvacxra viTarca zvavi...

Tu gangvaSoreT am Wirisagan,

ara gardavxde brZanebas Tqvensa!..~ _

Tqva da Cauwyda xma simwrisagan,

Teofanias broliviT yelsa...

gamoidara saqarTveloSi,

mzed amoenTo roca Tornike...

mwuxri Canavlda mTaTa velobSi,

sadac avdari iyo moriged...

vrceli vedrebis epistoleni,

qarTvelTa mefes krZalviT miarTva...

gadaexvivnen rogorc tolebni,

mefem spasalars TxovniT mimarTa:

_ `Tu Caibareb qarTvelT mxedrobas,

me moxaruli viqnebi friad...

Teofania axla mxned roa,

amas qarTvelTa imedi hqvia...~

uarze idga morwmune beri,

sanam ufali warmoesaxa...

naTliT mosili da JRali wveriT,

mkerdTan xelebiT jvari esaxa...

win maruSisZe idga xativiT,

Tanxmobas sTxovda Tbili RimiliT...

ra rTuli iyo da ra martivi,

am jvaris tvirTva da simZimili...

mainc itvirTa jojikTan erTad,

Tormeti aTas mxedars waruZRva...

marTali iyo kacTan da RmerTTan,

cam gamarjvebis xilvac auwya...

mZime brZolaSi damarcxda barda,

bizantiidan SoreTs gaiqca...

madloba uZRvna basilma jarTa

da qarTvelTaTvis mzed gadaiqca...

erzrumis olqi uboZa zaviT,

somxuri olqi ramodenime,

politikuri cxovreba yvavis,

iTxova xarji amodenive...

didgvarovanTa Svilni mosTxova,

amis sanacvlod qarTvelTa mefes.

tyveTa simravlem gzaze moTova,

cremlTa CanCqerad gadmoiCqefes...

* * *

`vsTqu eseca, romel Semdgomad

didisa mefisa vaxtang gorgasarisa

aravin gamoCinebuli ars sxua

msgavsi misi didebiTa da ZaliTa

yoveliTa gangebiTa~.

mematiane

gaerTianda tao da qarTli,

hereT-kaxeTi da dasavleTi...

iverTa miwa aivso madliT,

somexTac epyraT qarTlis nafleTi...

28

TbilisSi isev ijda amira,

wvercancara da mruSi arabi...

bagrat mesamem gainapira,

aRmzrdeli, mterTa SiSis mzaravi...

_ `erTianoba da Zliereba,

SiSsa gvris sazRvrebs

mojarul mtersa...

imarjvebs ZaliT vinc moereva,

ver gaveqceviT simarTles versad...

imarjvebs visac uWris goneba

da swori gaTvliT miaRwevs mizans...

gadawyvets ar Rirs ros dayovneba

da sakvirvelze sakvirvels izams...

sagonebelSi agdebs keisars,

monarqiuli qveynis erToba...

sagodebeli mxolod dReis ars?!..

viT kata TagviT, ise erToba...

ganZidan mruded gvimzers fadloni,

aRmzrdelo Cemo, rame mirCie...

awiokeben ers umadloni,

gza maTgan xsnisa amomirCie!..~

dumils moecva mefis talani,

uflis saxeba idga sarkmelTan...

mWidrod eWira TiTebs yalami

da suli keTil surnels akmevda...

uZravad iyo erTxans landiviT,

xatis win mdumar mlocvelsa hgavda...

esaxeboda fiqri cxadiviT,

mzesaviT, azrTa sicxovle wvavda...

_ `qarTvel-somexTa erTian laSqriT,

unda SeviWraT qalaq SamqorSi...

warmovidgine ra dResac vayriT,

Caumwardeba fadlons zarxoSi...

dameTanxmeba mefe somexTa,

rom mtarvalTagan axsovs simware...

mosaxleobis ayra moxerxda,

xocva-Jleta rom aRar ikmares...~

ioane rom moSorda sarkmels,

mefe wamodga, gadaexvia...

aRmzrdeli uxmod miuxvda saTqmels,

ar surda gzidan gadaexvia...

Seakazmvina mxlebelT cxenebi,

gagikTan orni gaiyolia

da dialogis gamoyenebiT,

somexTa mefe daiyolia...

* * *

cad aRimarTa jvari martvilis,

maradiuli didebis Rirsi...

bagrationTa basri maxvili,

mzed moelvare taZari xcisis...

gadahyurebda rions bagrati,

kaTedrali da suli mefisa...

amotvifruli qvaSi maradis,

vazi samSoblos ukvdavebisa...

nislSi gediviT Canda bedia,

axalisebda celqi zRvauri...

civ silurjeSi ucxod bedians,

locvad esmoda talRis xmauri...

unatifesad kveTda CuqurTmas,

xurod qceuli Tavad ufali...

raWis samoTxes kalTa ukurTxa,

amRerda fiqri Tavisufali...

wamoimarTa dinjad da mSvidad,

mefeTa mzeriT Tbili gumbaTi...

amoTavTavda mzed nikorwminda,

Tu nikolozi aRsdga sulmnaTi...

gauCinareba

ufliscixeSi ar daxvda gvanca,

gadaexvewa mTaSi abuleTs...

mijnurs gangebam laxvari Casca

da guli aRar hqonda sagules...

gamoeketa did Tavads cixe,

gza-kvali misi arvin icoda...

vaJi civ lodze daemxo iqve

da mRelvarebis cecxliT iwvoda...

kavkasionis maRal mwvervalebs,

svaneTis koSkTa hqondaT ieri...

ca lampariviT iyo elvare,

gvancas anarekls hgavda ieriT...

erosis ambavs yveboda Tari,

xeTa samosels Zarcvavda qari...

29

ol

e, №

2,

20

16

xevs ayruebda enguri Cqari,

da Wrialebda samoTxis kari...

urmis TvaliviT brunavda Jami,

nislTa sajixve zvavs moeloda...

qalwulebrivad mTrTolare wami,

fsalmuns galobda samlocvelodan...

iareboda euli vaJi

da gadakargul satrfos eZebda,

miaqrolebda TeTroni raSi,

ikargeboda kldis nakecebTan...

* * *

Wrel fardagiviT afenda sizmarT,

acremlebuli Tavadis qali...

gulis utyv zraxvaT andobda myinvarT

da ulokavda yvrimalebs ali...

mze Semodgomis ebrZoda qarebs,

xilvebs, saxeebs, boboqar fiqrebs...

mogonebani rekavdnen zarebs,

iTvlidnen dReTa ukuRmarT cifrebs...

iers kargavdnen koSkTa landebi,

efareboda kldeebs uSguli...

uxmod zmuodnen xarni-zantebi,

Tovls ganegmira Ramis urCxuli...

xeni yvebodnen legendebs, miTebs,

aqebdnen `liles,~ ufrTxodnen mTvares...

SiSvel totebiT ca rom ver zides,

misaSveleblad mouxmes mares...

enatreboda abuleTs saxli,

bizantielni iTxovdnen gvancas...

svaneTSi idga simagre mZaxlis

da mZime iyo devnilTa gancda...

uvlidnen ymani zvars da naTesebs,

xexilTa baRebs, faras da naxirs...

ver miiRebdnen mas rac daTeses,

ebrZodaT mteri, amindis saxiT...

ufliscixeSi qalwulis ulays,

kaci ar darCa, vinc gaxednida...

mejinibeni ganewyvnen mtrulad,

moyvasi moyvass dros ayvedrida...

upatronobiT gabzarul qvevrebs,

siciviT savse wvima stumrobda...

keisrisaTvis gayidul mdedrebs,

mruSobiT ryvnida jogi `kuroTa~...

SromiT da garjiT daRlili glexi,

wirvisas cremliT anTebda sanTels...

ver moikida mamulSi fexi,

ver istumrebda vals gadasaxdels...

Semodgomis susxs cvlida zamTari,

ufliscixeli wamebsac Tvlida...

dars aWarbebda TalxiT avdari,

arwivis marTve frTebs veRar Slida...

* * *

miagelvebda cxens qariSxali,

aRmosavleTiT egona gvanca...

guls esoboda foladis xmali,

erismTavari miwaze dasca...

eyvinTeboda beber alazans,

exameboda sevdas nislians...

uTeTrdeboda wveri lamazad

da afeTebda Tvalebs sisxlians...

Semoegeba iase stumars,

qiziyis gmiri saxelovani...

auelvarda Tvalebi mdumars,

mxar-beWs Seexo saxe mrgvlovani...

RviniT aavso Tixis xelada,

piramde savse amzevda qvevri...

walamze taxis mwvadi Relavda,

dagroviliyo saTqmeli bevri...

daloca lxiniT gamTbari Weri,

yanws gadasaxa jvari stumarma...

ar daiviwya moyvare, mteri,

didxans gastana am saubarma...

damwuxrebulma Tqva maruSisZem,

rom gadakarguls eZebda satrfos...

mpovnels miscemda qonebas, miwebs,

weliwadia mis xilvas natrobs...

iasem uTxra: _ `movivli kaxeTs

da Tu aq iqna vipovni myisve...

Sen xevsureTSi, TuSeTSi naxe,

axla civa da mTa nabads icmevs!..~

30

ar daayovna, isaxa jvari,

gadaexvia maspinZels Zmurad,

TuSeTisaken gaqrolda qari

da iqaiZes ewvia stumrad...

* * *

koSkis sarkmelSi mzirali gvanca,

moswonebia Tavad onians...

mis siaxloves karavi dasca,

aTasi xriki mougonia...

didxans malulad umzerda qalwuls

da motacebis scenas gegmavda...

elandeboda fiqrebSi wasuls,

rom sapatarZlo koSkSi Sehyavda...

Tovls uxdeboda giSeri TmaTa,

vardisfer TvlebiT mooWvil qitons...

qals afeTebda zriali xmalTa,

ucxo sicive sCveoda liTons...

ucaxcaxebda Tbili sxeuli,

miRmieridan mofrenil frinvels...

wirvas usmenda morcxvi, euli

da Svebas grZnobda raRac sakvirvels...

ymawvilkacs nislTa frTebi esxmoda

da ocnebaTa cad miafrenda...

angelozs Wvretda da ar esmoda,

rom aRar idga gvanca sarkmelTan...

* * *

aTovda mTebSi CaZirul TuSeTs,

nabadmosxmuli mijnuris sevdas...

nislebma hangebs silurje uSves,

garmonis mReras Rimili sdevda...

cxvrebiviT _ farad Cawyobil TiTebs,

aTamaSebda sulTanis coli...

qalis bageni yvebodnen miTebs,

da elvarebda yinulze Tovli...

xvaSagi trfobis mReroda ambavs,

mamakacebi sasmisebs clidnen...

efineboda xis totebs bamba,

mWrel naiarevT mklavebze Tvlidnen...

gadaxdeniaT ramdeni omi,

diacTa gamo sastiki brZola...

xmals Seuwiravs mravali lomi,

daviwyebiaT SiSi da Zrwola...

gvancas eZebda TuSeTis cis qveS,

monatrebisfrad Tovda da Tovda...

landiviT idga qalwuli iqve,

ar gamqraliyo RmerTs amas sTxovda...

qreboda fifqi, qreboda xilva,

qreboda cecxli, Canda nacari...

Tavi waarTva usizmro Zilma,

uZiro WaSi Cawyda bawari...

civi siTeTre faravda Rames,

faravda saxlebs, faravda xeebs...

nislni tyispiras usmendnen Cqamebs,

Tveni uCumrad misdevdnen Tveebs...

motaceba

aTi mxlebeli iaxla beqnum,

siTalxe niRbad gadaifara...

gvancas sawolTan unda miegno,

koSkSi landiviT gadaipara...

gamoaxvia nabadSi mWidrod,

angeloziviT mZinare qali...

ar gauvlia arc ise did dros,

Tvalwin aCqefda enguris wyali...

akivlda gvanca, uxmobda mdevars,

RrubelTa jari caSi miqroda...

ar Seutyvia mRelvare mxedars,

rom kldeTa Soris gza daviwrovda...

mxlebeli Slida cxenTa nakvalevs,

gamodevnebulT rom ar epovnaT...

ver SeemCniaT mxedarT, namalevT,

rom qalwuls totze Tma daetova...

sam dRe-RameSi aRmoCndnen cxumSi,

beqnus naTesav rismag gagelTan...

eZaleboda qals vaJi mruSi,

orTa Widili metad gaxelda...

tyes Seseoda svanTa laSqari,

varskvlavebsa Tu lamparT anTebda...

31

ol

e, №

2,

20

16

Tavadis qali ZvirSesadari,

vin uwyis Rames visTan aTevda?!.

* * *

warmoesaxa qals ioane

da mis mklavebSi yofna inatra...

Tmas ufurclavda zRvis sio, mavne,

jojoxeTSi rom daabinadra...

gamoepara beqnus cixidan

da monasterSi TxovniT mivida...

ar wavidoda arsad iqidan,

ganikurnavda locviT tkivilTa...

moinania rac daemarTa,

monazvnobaSi ewoda marTa...

mSobeli mamis cremli emarTa,

Camuxluliyo siCumis karTan...

* * *

borbalos mTidan aRmoCnda fxovSi,

moCanda xevi, gudamayari...

mwyemsebTan Rames aTevda `cxorSi~,

muxTali soflis erTi mayari...

dneboda Tovli civi da ucxo,

gaurkvevloba iyo mtanjveli...

iareboda Cumad da uxmod,

siTbos eloda lurji mTa-veli...

mwyemsebs uyvardaT mefis aRmzrdeli,

wuxdnen Zlier rom itanjeboda...

TvalSi bJutavda cremlis sanTeli,

ankara wyaro bages swvdeboda...

tyapuWs ahkvroda suni nagazis,

sadgomis gareT xmauriT wvimda...

qalwulis landi Canda lamazi,

satrfos uxmobda maRali cidan...

mkerds ulokavdnen cxvarni saZovars,

xevidan xevSi Rrublebad Tovdnen...

rqebiTa xnavdnen vacni saomars,

casa da miwas siyvaruls sTxovdnen...

* * *

uZilo RameT misdevdnen Tveni,

enatreboda Svili abuleTs...

svaneTs gasclia risxviT da wyeniT,

dabrunebia qarTlis mamulebs...

taZarSi ufals evedreboda,

gvanca sizmarSi mainc enaxa...

mis naqon samoss efereboda,

viT cxoveli mze cis navenaxars...

xSirad stumrobda nestanis saflavs,

miqel gabriels SesTxovda sikvdils...

wyevlida Tavis bedsa da varskvlavs,

mogonebebTan iwyebda Widils...

qvis qveS esvena Tanamecxedre,

siWabukeSi rom miatova...

zrdida gvancas da ar sdevda mdedrebs

da qariSxalmac daimartova...

surnels afrqvevdnen utyvi saganni,

obmodebuli ewyo nivTebi...

xedavdnen ymani _ miusafarni,

rom aRar iyo gvancas mziTevi...

* * *

Semoekriba xatobas Temi,

mijnuri xatSi miiCqaroda...

goliaTs zeca mihqonda mxrebiT,

Tavadis qalTan miuxaroda...

xatis darbazSi wmindobda xuci,

xevsureTis Tems amwyalobebda...

purebs acxobda dasturi luwi,

koSkSi galobdnen samadlobelTa...

sawir-saklavni bRaodnen uxmod,

saTemo xatebs unTebdnen sanTlebs...

devT-dedas niSTan warmarTma uymo,

gamoarCevdnen mtyuanT da marTlebs...

meganZurs xatis ebara ganZi,

mezare rekda sazares zarebs...

qals sefe-puri mihqonda TasiT

da ar aRebda saxates karebs...

qafqafa ludi duRda WurWelSi

da xevisberi locavda ymaTa...

32

zurmuxtisferi miwis surnelSi,

vaJTa da diacT cal-calke sxamda...

Tavs mxiarulad grZnobda stumari,

diacTa Soris eZebda gvancas...

esmoda misi xma, saubari,

gamoekida landi rom gascda...

mrgval mxarze TrTolviT Seaxo xeli,

mze ukocnida ugrZes dalalebs...

sulma SeigrZno musika neli,

TmaTa talRebma saxe damales...

Semotrialda, Sescina qalma,

vaJs dauara elvam Jrialad...

Sefakla Rawvni simorcxvis alma,

`momiteveTo!~ _ daixriala...

qari Caudga yurebSi mxedars,

Wiuxis biliks Cahyva WenebiT...

kveTda sivrces da uWirda xedva,

RrubelT kocnidnen cecxlis enebi...

* * *

brazmoreuli misdevda Saras,

ufliscixeli, didi Tavadi.

xeTa landebi ekvrodnen jarad,

miwas misTrevda Zveli nabadi...

mTeli qoneba misca upovarT

da bizantielT monad Cahbarda...

cremlma saxeze bzari upova,

bevrjer atires cxared mzakvarTa...

gzaabneuli eZebda sarCos,

muxTal siberes ewireboda...

ver ascda wyevlas, saflobs Tu saxrCobs,

urjuloT TvalSi eCxireboda...

imedis sxivsac versad xedavda,

gamzadebuli iyo sawvimrad...

tkivilze fiqrsac veRar bedavda,

fiqrmac SviliviT uxmod gawira...

* * *

fanaskerts idga bagrat mesame

da ioanes misvlas eloda...

gadaisaxa jvari mesamed,

samlocveloSi odnav bneloda...

vazs aeyara tani CuqurTmad,

tvifarni qvaze _ hgavdnen nargavebs...

taxti qarTvelma erma ukurTxa,

mters amarcexbda, Zmani marxavdnen...

vis umefia dinjad da mSvidad?!.

ra gamoulevs mters saqarTvelos!..

mamulSi aminds glexkaci qmnida,

ikapiwebda Coxis saxelos...

mecixovneni qristes sjulisa,

TavgamodebiT icavdnen cixes...

locva salbuni iyo sulisa,

ukidegano lurji cis siRrme...

xunddadebulTa codviT iwvoda,

glaxakTa rom ar Seasves wyali...

foladis wesi wesad icoda,

ar iRuneba, gatydeba xmali...

daRvenTiliyo cremlad sanTeli,

aliclicebdnen ferebs xatebi...

locvad brwyinavda sulis naTeli,

freskad mimqrali, RamenaTevis...

muzaradians xedavda xucess,

iaraRasxmul, beber meurmes...

ikribeboda laSqari uceb,

mSvildosanT mxarSi edgaT mezurne...

CvenSi sWarbobdnen erTgulT TvalTmaqcni,

farisevelni da urwmunoni...

ewirebian momxdurs mamacni,

ormos uTxrian ers ugononi...

ara gvwams RmerTi, kerpebs vcemT Tayvans!..

pativmoyvared vstumrobT sikvdilsac...

codvil miwaze wminda xe gaxma,

dros vafqvevinebT dardis wisqvilsa...

gaiZverani jvars weren moyvasT

da maT qonebas averaneben...

ymani cxvrebiviT mihyavT da mohyavT,

sofelSi virebs ameraneben...

zarTa gugunma gamoarkvia,

muxlmodrekili mefe bagrati...

mzem nislTa qula gamoarRvia,

cad daemkvidra aw da maradis...

33

ol

e, №

2,

20

16

* * *

aragvis xevSi CamoqveiTda,

mTvareuliviT utyvi mxedari...

guls ugrilebda wyali qveiTTa,

xadus madlian locviT mWeqari...

TorRva Zaganis mohqondaT sevda,

cerad dawvenil dev-gmirTa landebs...

gaxuas miTi tyis mrumSi Tvlemda,

ca miRmieris exilaT xatebs...

mdored dioda devTa sisxliviT,

nislTa kotorze mwoli aragvi...

qadagTa, xeTa Canda livlivi,

viT mosayoli igav-araki...

Semosevian dardad qajebi,

mTvareuliviT Camomdgar cixes...

mouxveviaT salted majebi

da daumxiaT tyvedqmnili pirqve...

wamiT gvamidan gavida suli

da saocari veli ixila...

klanWebSi epyra arwivs cis guli,

viT mewamul fers mTvaris wiwila...

xaxmatis jvaris uZlevel droSiT,

saCalis mTidan daiZra jari...

CabalxeTs qajTa SeiWra jgroSi,

mZlavrad mqrolavi fxovelTa qari...

SeZrwunebulni iZlien qajni,

camde aRwevda gora sxeulTa...

gaxuas mTiel RvTisSvilTa argniT,

suli iseve ganusxeulda...

gamoafxizla dilis niavma

da ioanem isaxa jvari...

yinulis wyali Zlier eama

da arwivulad gaSala mxari...

* * *

gulis ZarRviviT aTrTolda mcxeTa,

mzes Seumosavs qarviT yoveli...

mReras mohgavda Sriali xeTa,

cad miiltvoda sveti cxoveli...

gzad malemsrboli Sexvda mefisa

da bagrat didis Txovna auwya...

fanaskerts misi xilva eRirsa,

_ dageZebdio! _ mefe gauwyra...

_ `miwaTa nacvlad iTxova tyveni,

isev iTxova tyveni basilma...

aRar msurs gavce simdidre Cveni,

Tundac mebrZolos risxviT avsilma!!!~

_ `gadaWriT uars nu vetyviT mefev,

gamovigonoT unda mizezi...

cremlTa da sisxlTa wyaroni Cqefen,

madliT Semosil qarTlis miwebze...~

* * *

ar asvenebda gvancas saxeba,

xma Caesmoda, elandeboda...

sasowarkveTis qselSi gaeba,

tkivils tkivili emateboda...

* * *

senakSi moCans morCili marTa,

varskvlavebiviT qrebian dReni...

daRvenTilia siCume karTan,

kldesaviT dganan mtkiceni rwmeniT...

dro miirxeva zantad da nela,

misdeven wesebs locviT da SromiT...

surnelovani oTaxi elavs,

ca daiRala muxlebze dgomiT...

zars arisxeben TeTri xelebi,

sicocxliT savse, Tovlis totebi...

rkinis siciviT ganaxelebi,

gamosyiduli rom aqvT codvebi...

tirili unda, gauSra cremli,

monastris kldeSi nakveT samreklos...

qvis samyofelSi lamazi mxevlis,

saxe Wis wyalma unda areklos...

unda daaWknos yvavili Jamma

da Seaxvedros miqel gabriels...

awamos wamTa uwamo wamma,

qari estumros adgils cariels...

34

* * *

`damarxul ars enaÁ qarTuli

dRemde meored mosvlisa misisa

sawameblad, raÁTa yovelsa enasa

RmerTman amxilos amiT eniTa...

da ese enaÁ Semkuli da kurTxeuli

saxeliTa uflisaÁTa, mdabali

da dawunebuli, moelis dResa mas

meored mosvlisa uflisasa~.

ioane zosime

qvis silurjeSi gamefda mTvare,

cas aweria Zveli mxedruliT,

rom varskvlavebi mohgvanan xarebs

da Seiferes qSena bebruli...

asomTavrulma Secvala Zveli,

xnulad qceuli RvTis damwerloba...

mrgvlovan beltebiT aivso veli,

sulis CuqurTmad iqca mwerloba...

qarTuli sivrce SeZra merCulem,

aRwera grigol beris cxovreba...

wmindanTa wesni uyvarT erTgulebs,

moZRvarTan Seyra da ganSoreba...

qvis silurjeSi atirda vazi,

samaradisod gamoikveTa...

xelSeuxebi amRerda ganZi,

angelosiviT gamoixeda...

* * *

guls moeZala SfoTva da SiSi,

nislTa qoredni uZilo RameT...

Tvalsevdiani ver grZnobda SimSils,

fiqri misdevda uwamo wamebs...

sad gaixizna qarTlis Tavadi?!.

mijnurs siCumem Casca laxvari...

Semoaxvia Ramem nabadi,

gamefda SiSi miusafari...

veRar naxavo! _ akivlda Woti

da ioanes cudad eniSna...

imediT savse Camotyda toti,

miwam varskvlavTa cvena SeniSna...

akldamisferma gadahkra Rawvebs,

sikvdilis sunTqva igrZno gumanma...

Camouqrola sicivem naZvebs,

daabraxuna karze stumarma...

uxmod gaiRo talanis kari,

gamoiara fexis xmam sivrce...

muxls Casdgomoda simZlavre qaris,

mklavebSi RrubelT simZimes irwevs...

yelze uWeren rkinis marwuxebs,

dawyvetazea nervTa Zafebi...

goliaTuri guli awuxebs,

xilvad qceuli warmosaxvebi...

kldovan sxeulSi suli caxcaxebs,

sawuTros Sinac dahqris sicive...

ca Seexizna qarTlis sanaxebs,

varskvlavTa zRvaSi sxivi cimcimebs...

gzaabneuli iwvis sanTeli,

iwvis da landTa qaosSi qreba...

uamravi ram rCeba saTqmeli,

sicocxle rogorc melani _ Sreba...

mtvrad mosdebia Saras xmauri,

yalbi fusfusi, mieT-moeTi...

Semzaravia aurzauri,

jojoxeTuri midamoeTis...

Semzaravia sixarbe kacTa,

Wori, simruSe, RvarZli da boRma...

farisevelTa qveyana gacvda,

codvis nayofi saSoSi moxma...

suls emZimeba gvamis tyveoba,

udabnos cremli swyuria faras...

Wirs lxini mosdevs, qelexs _ Rreoba,

Rimils pirquSi Rrubeli faravs...

guls moeZala SfoTva da SiSi,

nislTa qoredni uZilo RameT...

Tvalsevdiani veRar grZnobs SimSils,

fiqri mihyveba uwamo wamebs...

* * *

swrafad moevlo uzangs mxedari,

imerTa mTani gadaiqrola...

35

ol

e, №

2,

20

16

naxa evstaTi, beri netari,

jvars miemTxvia, man gaiyola...

sakans avsebda keTilsurneli,

moZRvrisa, mzisa, wminda mamisa...

sityvaÁ mSvidi, gansakurneli,

lurj siCumeSi eqod gaisma...

_ `mamiTa, ZiTa da suli wmindiT,

gzas dagilocav Svilo, codvilo!..

qveyniereba savsea bindiT,

samSoblosaTvis iRwvi, codvilob!..

aTen-aRameb imaze fiqriT,

stomaqi rom ar gqondes mSieri...

xmals atrialeb, mohqri da mihqri,

ufalma mogca lomis ieri...

sulierebas acocxlebs locva,

viT sxeuls wminda haeris sunTqva...

aRsarebani gamande moZRvars,

uziareblad _ nu ivli uqmad!..

brmad morCilebac araa sargo,

yuri damigde, Tvals nu aixvev...

keTili nergi iq unda Cargo,

sadac rom sulis sazrdos aiReb...

vxedav siyvaruls daeZeb miwad,

maRalTa Sina, zecad ipovi...

sarwmunoebas da mamuls icav,

elinTa mTaze sazrdos iSovi...

Camoreks Jami, gaxval soflidan,

viTarca mwiri, beri netari...

fasdeba garja SromiT, ofliTa,

viT Taflis sitkbo _ wminda neqtariT...

gadaisaxa jvari Tamamad

da moZRvris sityva mswrafl gaioca...

mze iRimoda, viT wminda mama,

muxlmodrekilma didxans iloca...

TrTolviT gaando gulis wuxili,

upes Camoscda cremli _ ankara...

miwam SeigrZno ZarRvTa duRili,

dro Tavis TavSi gamoatara...

didxans usmenda beri evstaTi,

mTxrobeli fexze wamoayena...

mxarze daedo, rogorc loms TaTi,

waiyvana da xati aCvena...

xati locviT da cremliT naweri,

Tavisi gamrje, wminda xeliTa...

bzis uZvirfases xeze naferi,

bunebriv qvaTa samoseliTa...

RvTismSoblis wminda mzeriT gamTbari,

simSvidiT savse moCans taZari...

dumils gaaTbobs suni sakmevlis,

sxivebs Tormetgzis mohfens sarkmeli...

nakurTxi wyali asxura berma,

jvarze amTxvia, gza dauloca,

rom ver modrikos veragma mterma,

jvris siZliere gadauloca...

zurgSeqceul Svils gzad daawia,

rom dasavleTiT eZebna gvanca...

samreklod modga, zarni arwia

da zarTa grgvinvam gulis xma gasca...

raWaSi

gadaiqrola mTani, velebi,

Rimilisferi da Wiaferi...

Semoegebnen raWis mcvelebi,

sevarioni da Wiaberi...

CamoqveiTdnen umal dev-gmirni

da maruSisZes mxars eambornen...

uerTgulesni _ mefis vezirni,

raWvelTa Wirs da lxins uambobdnen...

rixiT amRerdnen tyeni, muxani,

civi Cqeralni, wminda wyaroni...

saxlikacebad dadgnen uRranni,

moyvasisaTvis uangaroni...

bzis tyed aRelda udabno berTa,

nislSi acurda suli cxrajvaris...

WeliSisaken gaswies erTad,

miacilebda mxedarT naZvnari...

qvaze CuqurTmas kveTda ostati,

ijda da uflis niSans eloda...

Tvali wasvloda tvifars cotaTi,

xelmarjveoba saqmes Sveloda...

36

angeloziviT idga taZari,

qvaTa umZimes abjars isxamda...

yelgamSral Wabuks wvavda xanZari

da vazis naJurs yanwSi isxamda...

icoxnebodnen CrdilSi xarebi,

mze amRerebda gaSlil gvirilebs...

mTa ivseboda ciT, saxarebiT,

qvaSi burcavda foTlebs kirile...

misCerebodnen nikorwmindelni,

xelTuqmnelsa da ukvdav qmnilebas...

Candnen sarkmelni, gasakvirvelni,

viT nairferi srulyofileba...

taZris ezoSi JRerda galoba,

uwmindes berTa da monazonTa...

gadmodioda uflis wyaloba,

tyeTa maRalTa, zRvad monaqsovTa...

jvars isaxavda mcire Tu didi,

aRtacebuli iyo stumari...

xma hqonda boxi, Tbili da mSvidi,

ZmebTan gaeba mas saubari...

miuyvebodnen daRmarTs cxenebi,

dasalierSi ficrulni Canda...

xeebs lokavdnen cecxlis enebi,

mze Cadioda dinjad da zantad...

axlo cxovrobda Zma abuleTis,

pativmoyvare, didi Tavadi...

raWaSi hqonda zRva mamulebi,

xma gavardnoda Zveli Tamadis...

Sexvdnen, Seityves gvancas ambavi,

svaneTisaken aCqarda mgzavri...

aZgerda guli dasazafravi,

amoiyara lurjaze javri...

mijnuris xilvis klavda wyurvili,

gadaiqroles vrceli velebi...

mocurda mTvare oqrocurvili,

raWas moxvia Tbili xelebi...

sivrce hadiSis

gadaifurcla rogorc oTxTavi,

umsubuqesi sivrce hadiSis...

koSkebs iTvlida suli mSfoTavi,

landTa dumili iyo saSiSi...

Tvalebi yvelgan eZebda gvancas,

xevebSi TrTolviT dahqroda eqo...

mdumar svaneTSi xma arvin gasca,

es ra bedi da varskvlavi ergo...

sisxli aeRo gvancas naTesavs,

basri maxviliT moekla beqnu...

beqnus mamamac rkina galesa,

gulisgulamde tkivili egrZno...

SurisZiebiT iyvnen garTulni,

erTi jvaris da xatis moymeni...

aseTi iyo wesi qarTuli,

Casafrebulni iyvnen moZmeni...

miaqanebda lodebs enguri

da xmaurian zvirTebSi nTqavda,

ieri hqonda engurs mefuri,

uZlebda grigalT, miwisZvraT, zvavTa...

egris-afxazTa rekda samefo,

varskvlavebiviT enTo lamparni...

guli maxvils Tu tkivils gaepo,

`liles~ ucdida viT winapari...

inaTa, jvari isaxes mxedarT

da mRvdelTmsaxuri SemoxvdaT gzaze...

jiqni, _ mZarcvelni egona Semcbars,

ar daakvirdaT kiloze, xmaze...

zurgze moegdo sabralos tvirTi,

oflSi gaxviTquls mZimed mihqonda...

nislebad gakrTa tyianSi fiTri,

RamiT mosili Svelas iTxovda...

CamoqveiTda erTi mxedari,

aSrialebda tyes molodini...

feTqavda ZarRvi, yelze Semxmari,

momrgvalo fuTa Canda lodiviT...

berikacs moxsna dev-kacma fuTa,

miesalma da xelT eambora...

xmas ver iRebda, sityvis Tqma surda,

CifCifebda da vercras ambobda...

_ gagiwevia moxuco saiT?! _

momRimar saxiT Tqva ioanem...

_ abazgiaSi mimiyvans gzaÁ, _

monasters mival beri mxcovani...

monazonTaTvis samosi mimaqvs,

xatebi, jvrebi da kretsabelni...

ar vufrTxi xorSaks, grigals da wvimas,

xSirad mxvdebian gzazed mZarcvelni...

gavuZarcvivar da vugvemivar,

avazakTa da aTas mzakvarTa...

bevrjer me simwris cremls mivcemivar,

sicocxle mainc rom ar damTavrda!..

_ gagacilebTo... SesZaxes erTxmad,

da maruSisZem Sesva ulayze...

fexiT wavalo undoda eTqva,

Seiqnebodnen vaJni uarze...

37

ol

e, №

2,

20

16

afxazeTSi

amomzeurda zRude klisuris,

berma aRapyro zecad xelebi...

wylis xmas miapyro cam gulisyuri,

xeebi dganan rogorc mcvelebi...

gadmoiares qedi faravnis,

fexiT miuZRviT win ioane...

nafexurebi moCans qaravnis,

mouReriaT yelni SroSanebs...

Canan afxazni, qarTvelTa tomni,

Relavs nafsaÁs vrceli sanao...

axsovT mravali tanjva da omni,

pontos talRebSi qari banaobs...

sanigebs, absilT da misimienT,

samezobloSi SerCnen jiqebi...

vaWrobiT, brZoliT da ficiT ZlierT,

meqaravneTa udgaT rigebi...

mwvervalebidan moCqefs Safsuxo,

xeobis gaRma datova mRvime...

kavkasioni eqod pasuxobs,

zRvas uerTdeba mdored da mZimed...

Cans monasteri _ kldeSi nakveTi,

ucxo TvalTaTvis miuwvdomeli...

rogorc lurj caSi nislis nafleTi,

wminda cremliviT SeuSrobeli...

miuaxlovdnen monasters landni,

goliaTebis da mRvdelTmsaxuris...

udabur tyeSi siCumed bardnis,

karTan Cans qali _ uflis msaxuri...

Tvalebi Tvalebs Sexvdnen uecrad

da akankalda SveliviT marTa...

raWveli gmirni dganan umecrad,

ulamazesi monastris karTan...

maruSisZemac Seicno gvanca,

auelvarda Rimili Tovlad...

momdgarma cremlma vaJkaci gasca,

ver daioka gulisa TrTolva...

SemouWira yelSi marwuxebs,

gamouTqmelma grZnobam da gancdam...

kldesaviT mdumars isRa awuxebs,

rom siyvaruli ZafiviT gawyda...

Tavi daxara qalwulma morcxvad,

Sebrunda, xeli waavlo fuTas...

kurTxeva sTxova

mRvdelTmsaxurs, moZRvars,

cremlisgan Tavis daRweva surda...

moutrialda beri dev-gmirebs,

jvarze amTxviaT, gza daulocaT...

azanzarebda wneva jebirebs,

mdinares qari SeuCnda roca...

gauCinarda qariviT qali,

monastris yru da mrume kedlebSi...

mzemac dafara Tavisi kvali,

Tavi rom Cargo kldovan xelebSi...

daemSvidoba Zmebs ioane,

axovan vaJebs mxarze emTxvia...

tyis samoseli _ zurmuxti, _ mwvane,

Ramis siCumed Semoexvia...

miuyveboda pontos napirebs

miuyveboda pontos napirebs,

damarcxebuli erismTavari...

sicocxliT savse guli gangmires,

saSvels eZebda miusafari...

qviSian biliks misdevda CorTiT,

misavaTebuls reti esxmoda...

garinduliyo mdelo da kordi,

yurs mxolod gvancas mRera esmoda...

xangrZliv siCumes mosdevs xmauri,

zurgSi dalaxvra uyvarT veragTa...

qveynad xom yovels aqvs sazRauri,

suli martoa bediswerasTan...

bedgamwarebuls elis sikvdili,

muxlmosayrelad viRas scalia?!.

codvil miwaze midis Widili

da iCagreba vinc alalia...

mecixovneni Cven varT sjulisa,

maxvili yelze gvaqvs mobjenili...

golgoTisaken gzaa sulisa,

ca Rrubliani da mowmendili...

gadaiyaros iqneb Rrubelma,

ufalma uwyis mxolod gza xsnisa.

ver dagvimona mterTa uRelma,

jvars migvalursmna da ver gagvsrisa...

bizantionSi

navsayudelSi Canan navebi,

savse saqonliT, tvirTiT, monebiT...

bizantioni dums gaavebiT,

tirian qalni da gogonebi...

yoveli vercxli fasia sisxlis,

aqoTebula sivrce TriaqiT...

aTasi juri savaWrod iclis,

aris yayani da foriaqi...

mgzavrebs aTasi udiT surneli,

meqaravneTa ena ireva...

38

meZavs daeZebs loTi, suleli,

undaT bedSavis monadireba...

yalbia oqro, burnuTi, fuli,

Rimili, stvena da Rrianceli...

tyveT miirekavs myidveli krulviT,

SemoZarculi aqvT tansacmeli...

elinTa Rvinos sinjavs arabi,

yidis islamur Wrel-fer sudaras,

qarTvel lamazmans umzers qarafi,

xmaurSi wydeba xvewna-mudara...

konstantinopols axrCobs wyurvili,

qvis filebs ekvris cxenis floqvebi...

CadriT arian TavSeburvilni,

viwro quCebSi msxdomi mogvebi...

moxuc maTxovars Seavlo Tvali,

fexni rumbebad uyria mtverSi...

fermkrTali saxis gamtydari Zvali,

mouCans xSir da birkian wverSi...

amoixavla: _ SemasviT wyali!..

xalxi ara xarT, ara gwamT RmerTi?!.

Tavs maRla ver wevs kaci sawyali,

dabegvili aqvs tani da mkerdi...

Camoxta, iqve miaba cxeni

da moxucs Tavi wamouwia...

mwyurvalma ucxos Sexeda wyeniT,

sityvis warmoTqmac aRar ucdia...

TvalebiT icno gvancas mSobeli,

oflma daasxa, Zala waerTva...

moawva sevda ganuzomeli

da ar icoda visTvis ra eTqva...

_ abuleT, me var, me _ maruSisZe,

erismTavari da feodali!..

miTxari, Sen aq rad unda iwve,

ar gaimetos aravin wyali!..

mTvareuliviT mozida tani,

cxadi aris Tu xilva, sizmari...

smenas ukawravs sxvadasxva xmani,

SoriT samoTxis moCans WiSkari...

moxucma wverze Seaxo xeli,

icno vaJkaci da gauRima...

gadaifurcla sicocxle mTeli,

aukankala xeli wuxilma...

_ Svilo, svanebma momtaces gvanca,

verc mkvdari vnaxe da verc cocxali!..

didma tkivilma Tavzari damca,

vgdivar mixrwnili da gamompali...

Tvals RapaRupiT Camoscda cremli,

gulmowuruli ijda devgmiri...

auelvarda TvalebSi cecxli,

cocxal qalwuls rom mama Sestiris...

_ `abazgiaSi vipove gvanca,

monasterSia, faravs ufali...

davdumdi, manac xma aRar gamca

da gamovkvale gzai uvali...~

sicocxle Cadga TvalebSi wamiT,

afaTurebda TiTebs simSvide...

moxucis gvema dasrulda amiT,

TiTqos codvanic gamoisyides...

usisxlo xeli moswyda totiviT,

frTa moukecavs miqel gabriels.

sxeuli gdia mtverSi lodiviT,

Rame Camohgavs WurWels _ cariels...

cas Sehyinvia Tbili Rimili,

Tu nakvalevi savse mTvarisa...

muxTal sofelSi xsnaa sikvdili,

qarTlis erT-erTi didi mTavrisa...

Camoedina goliaTs cremli,

meqaravneebs miscaT cxedari...

sagvareulo akldama Zveli,

ufliscixesa Sina tyed ari...

qvis samyofelSi

elinTa miwas Seaxo fexi,

amoSrialda sunTqvad aToni...

aTonels mTaze daurgavs verxvi,

uvlian berni _ uRalatoni...

uSenebia taZari vrceli,

TviT ioane maxareblisa...

ZelWeSmariti, qarTvelTa Zeli,

jvari Tornike aRmsareblisa...

naRvlian xmebiT reken zarebi,

reken xmatkbilad da mwuxarebiT...

Wrialebs odnav Ria karebi,

rom irxevian xeTa jarebi...

dawesebuli adaTiT midis,

berTa dinji da mSvidi cxovreba...

iverionni kididan kidiT,

qadagebani da ganSoreba...

sanTlis liclicSi ileva Rame,

ileva locva da sinanuli...

zRva morCilebis iTvlian wamebs,

sufevs marTali, Rrma siyvaruli...

qvis samyofelSi gadian dReni,

qarbuqs sicxe cvlis, sicxes sicive...

39

ol

e, №

2,

20

16

iZarcvebian feradi tyeni,

miwas exeba nislTa simZime...

Taviseburad gvesmis Cven sjuli,

qveyanam Tavis Targze moirgo...

pativmoyvare rom xdeba suli,

romeli brZola unda moigos?!.

kacs anafora ver aqcevs berad,

macxovris madlma unda aqcios...

gadaiqceva sxeuli mtverad,

Tavi simuxTles rom daaRwios...

moyvasisaTvis ormos Txris moZme,

oxunji, urcxvi, fariseveli...

vercxlTa simZimiT fasdeba mowme,

dardia mrume Ramis mTeveli...

sars wamoacves tyveTa Tavebi,

pirvelyofili SurisZiebiT...

lurj siciveSi Tovs varskvlavebi,

imarcvlebian rogorc mZivebi...

gamoketilan cixe-koSkebSi,

qonebiT savse feodalebi...

amoyorilan mZime lodebSi,

moRalateni, flidni, mxdalebi...

gulgamoRadruls, patronobs mamuls,

xunddadebuli qarTveli glexi...

samSoblosaviT igic hgavs jvarcmuls,

uJamobaSi audgams fexi...

landiviT swrafad dagrZelda fiqri,

gaWianurda, gagrZelda sityva...

Tavdaxril morCils gaekra fiTri,

rac gulis gulSi iSva da iTqva...

* * *

welTa simZime igrZnes fexebma,

naoWTa bzarni daetyo Tvalebs...

moswyurda vazis xeliT Sexeba,

qari rom kocnis qarvisfer kvalebs...

afxazur miwas foToli aTovs

da Tavis siyrmes ixsenebs albaT...

gamomwyvdeula CitiviT aTons,

sufevs siCume, ridi da krZalva...

ifurclebian mindvrebi qarTlis,

akidos amtvrevs mZime mtevnebi...

ufliscixeSi daisi Warxlis,

savsea wyvilTa gamodevnebiT...

mTebma baRebis Sexvripes sitkbo,

Rrublebad Canan rigSi urmebi...

mexre beber Zvlebs koconTan iTbobs,

varskvlavebs hgvanan Ramis stumrebi...

kavkasioni gzavnis sicives,

Rimiliani Tovlis mokiTxvas...

sanTeli mwuxris locviT cimcimebs,

Caqreba, pasuxs civ qars mohkiTxavs...

freskad elvarebs ZmaTa naTeli,

axlad agebul mowameTaSi...

argveTSi brwyinavs gmirTa saxelni,

nislebs mwvervalni mosvamen caSi...

daabinaves wmindanni taZrad,

qristes adaTiT gadaasvenes...

mzem mxeiZeTa amala daZra,

mterni Jlites da gaanawyenes...

WriWinobelebs gaaqvT gniasi,

qafad iSleba qvebTan talRebi...

Cafiqrebula viT fidiasi,

kldes Sesevian nislTa balRebi...

lamazi ari mxare elinTa,

sparta, ulumbo, ita, kiTara...

savsea spartelT sisxliT _ cxeliTa

da jerac rom ar gamoidara?!.

fiqrni nislebad eZaleboda,

dards uqarvebda Sroma da kiTxva...

berebTan trapezs emaleboda,

ar dacdenoda zedmeti sityva...

did saqmeTaTvis kmara sicocxle?!.

neta raSia sicocxlis azri?!.

erTgul msaxurad sul ver icocxleb,

xmas eqod aqcevs kedelni taZris...

locvaSi mdored gadian dReni,

gadian ciur netarebaSi...

zarni angreven samrekloT rwmeniT,

mokldeba Jami ferTa RelvaSi...

svams amforidan momJavo Rvinos,

udabnos mtveri adevs beWebze...

mamuls avedrebs mzes _ wminda ninos,

emTxvia moZRvars tvifar-beWedze...

heqsagramebi Seswira vercxlis,

rom ganaaxles lavra qarTvelTa...

cam SeisunTqa sakmevlis ferfli,

qarma Semoxsna jaWvi sarkmelTa...

Cans bizantiis maRali yeli,

ZvirfaseuliT midis vaWroba...

vaWarT ar ukvirT xorSaki cxeli,

sxvadasxva erTa aris CarCoba...

40

gadauketavs xalifa mansurs,

wiTeli zRvis da nilosis arxi...

Zalaufleba Caigdo da surs,

rom datrialdes ukuRma Carxi...

aRmosavleTs da dasavleTs Soris,

bizantiaa Suamavali...

italieli gamoCnda qori,

SeSinebuli yivis mamali...

dasavleTs awvdis uTvalav oqros,

uTvalav monas, cocxal saqonels...

venecieli TvalSi sxivs uqrobs,

afrikis portebs xmas gaagonebs...

normanebs cudad uWiravT Tvali,

xmelTaSua zRvis imRvreva wyali...

sicilielebs daades vali,

samefo Sehqmnes maxvilis ZaliT...

misCerebia or mZle goliaTs,

RvTiuri madliT savse kolxeTi...

berZenTa, sparsTa guls ahyolia,

veRar daudga Jami molxenis...

WeSmariteba vinc uwyis, cxondes

Rrmad iZireba sakuTar sulSi,

raTa ixilos iq vin iSveba...

sikeTis Tesli vardeba xnulSi

da puris yana warmoiSveba...

wuTisofels da jojoxeTs Soris,

gaxidulia adamiani...

yvavT ar anaRvlebT simyrale mZoris,

gzas sinanuli anamianebs...

Seqmnili aris taZrad uflisa,

gzispira duqnad gadaqceula...

avazakiviT mgmobi sjulisa,

Tavis moyvareT gadaseula...

rogor nayofsac Sobs dedamiwa,

imave nayofs igemebs Tavad...

Tavis movlenil Svils deda icavs

da moalerse mzesaviT Cava...

bnelSi bJutaven wminda sanTelni,

deda RvTismSobels Tavs avedreben...

micvalebulTa ismis saxelni,

locviT avseben, RmerTs avedreben...

mogzauroben wyvdiadSi mgzavrni

da miamitad gzas ikiTxaven,

viT planetaTa zRva Tanamgzavrni,

angelosTa frTebs gamoisxamen...

damdablda ca da amaRlda miwa,

bages xsnis uflis wmida goneba...

sasaflaoze msubuq ferfls icavs,

yvavilobs is, rac daemoneba...

sofeli puriT izidavs mokvdavT

da sulebs mZime qvebiT aavsebs...

codvili gvami TevziviT mokvda,

gvelebma qvani SxamiT aavses...

mdidrad cxovrobda erTi vaWari,

Jami movida da aResrula.

gauCinarda rogorc nacari

da raic surda ver aisrula...

savaWros SerCa misi saxeli,

naTesavebma gaZarcves saxli...

Semoeria moyvass naRveli,

carieli rom ixila daxli...

WeSmariteba vinc uwyis cxondes,

iyos macxovris Tanaziari...

sulTa mwvervalebs mzis madli hqondes,

mas siyvaruliT gaaziarebs...

vinc Seexeba codvas _ mokvdeba,

maRali kldidan zvavad moswydeba!..

sikvdilis Tvali brunviT mocvdeba,

sinaTlis sxivic veRar mowvdeba...

WiSkari aris goneba codvis,

eSmaks eSmakiT rogor gandevni?!

grigals ver uZlebs yvavili qoTnis,

mcire miwaa misi sayrdeni...

umwyemso fara eSveba xevSi,

jurRmulSi avi qari Rrialebs...

codviT sneuli sikvdili xvneSis

da Ramis samoss miafrialebs...

morCilis sizmari

morCils sizmarma waarTva Tavi

da axalgazrda vaJi ixila...

mindorSi velis SroSani yvavis,

saswaulebriv mbrwyinav Rimilad...

yveliscixeli icno mTavari,

qristes sjulisTvis Tavdadebuli.

ver moeria gobrons mzakvari,

mzakvrobisaTvis dabadebuli...

abul-kasimma daasjevina,

Tavis jalaTebs igi sikvdiliT...

samcxe velur jars daarbevina,

mze sisxlsa Rvrida Ronemixdili...

gakvirvebuli umzerda wmindans,

erismTavari Zalze moxuci...

41

ol

e, №

2,

20

16

poemis ilustraciebi ekuTvnis vasil bostaSvils

TvalTa wyaroSi ca Canda wminda,…

sadac samoTxis locvas moucdis...

...`bagrati unda movides CemTan,

mefe `qarTvelTa, afxazTa, ranTa~...

eqo gaisma da uceb Sewyda,

gamoeRviZa da arvin Canda...

* * *

aaSriala tevri vardobam,

RrubliT mosili damZimda miwa...

wvimam Seswyvita cad navardoba,

mefis sikvdili Seeso xiwvad...

ca fanaskertis cixeSi iwva,

bagrat mesame, qveynis did-mefe...

moRalateTa da mterTa risxva,

mamuliSvilni rom adideben...

Camoiqufra samcxe, kldekari,

martvili, xcisi, tbeTi, ateni...

kaxni da herni dganan Semcbarni,

mSobeli qveynis moamageni...

bediis freskas wveTavs mironi,

ioane jvars ixutebs gulSi...

zars reken pontos sanapironi,

zvirTTa xmauri moismis sulSi...

gadaifurcla erTi furceli,

viT bednieri Jami warsulis...

saxe xatisa darCa ucvleli,

waSlas cdilobda mteri avsuli...

sakurTxevelTan dakrZales mefe,

mefe: _ afxazTa, kaxTa da ranTa...

bagratis vaJi akurTxes mefed,

monasters Sina zRva xalxi Canda...

epilogad naTqvami

ra umowyalod ileva Jami,

mwyurvals wyurviliT axrCobs cxovreba...

xsovnas zvirTebiT walekavs Slami,

zRvas araferi emaxsovreba...

mefeT hqoniaT mefoba odes?!.

TavadT namusi da erTi piri?!.

glexkaci unda tkiviliT krTodes,

spobdes mtarvali da Savi Wiri!..

rodemde unda gagrZeldes ase?!.

albaT sawuTros aRsasrulamde...

carieldeba WurWeli savse

da Seivseba isev sruladve...

saukuneTa gzaSesayarze,

mematiane ganmeordeba...

kvlav gaakraven macxovars jvarze,

suli miwier sxeuls Sordeba...

maruSisZesac elis saZvale,

elis dideba, ardaviwyeba...

xes myarad dgomas fesvi aZalebs,

grigals gauZlebs, ar waiqceva...

gamoesxmeba frTani qariSxalT,

JamiT Jamamde mogvevlineba...

moZmeT mtroba da Suri gariyavT,

meored mosvlis wesi iqneba...

winapris landi SerCeba cixes,

aazrialebs sulTa samreklos...

yurs miugdeben WeSmarit sityvebs,

surT rom diadi sxivi areklon...

gamobrwyindeba mzed saqarTvelo,

gamTliandeba, viT iyo uwin...

imefebs mefe da sammarTvelod

saerismTavro aRdgeba luwi...

42 oTar xuciS vi li

prozaproza

col ma zu ri kos am di la sac Se uR ri na: amxela

kacs ro gor ar mog bez r da lo gin Si kot ri a li, co-

ta ga tok di, To rem xom xedav, or su li de da ka ci-

viT mu ce li Tav ze mo geq ca.

_ gav tok de, To rem mec aTas do la ri a ni sa mu-

Sao me lo de ba, _ Ta vis mxriv Se uR ri na zu ri ko-

mac, _ vTqvaT, uTe nia wa movxti, sad wa vi de?

_ sa da da mo u sav leT Si, su lac kus tba ze adi,

mTe li par la men ti mag tba Si cu ra obs da iq neb

Senc ra Rac na i rad mi u cur de am cxov re bas.

ra Ras izam da, zu ri kom bo ta se bi mo Zeb na, ̀ a di-

da si~ ga da ic va da kus tbis ken kus na bi jiT gas wia,

bev ri iara Tu co ta iara, tba zec avi da da co lis-

gan ga nawye ne bis miuxeda vad, ki dec esi a mov na.

_ va, eg vi Ra ca ra mag rad yvin Tavs, mo cu ra-

vea? _ hkiTxa zu ri kom tbis na pir ze Ca cuc qul

spor t kom p leq sis mu Saks.

_ ara, de pu ta tia.

_ sad is wav la ase Ti yvin T va?

_ sa da da par la men t Si, di liT aq yvin Tavs, sa-

Ra mo Ti _ qu Ta is Si.

_ po li ti ka Si? _ da in te res da zu ri ko.

_ po li ti ka Si xom yvin Tavs da yvin Tavs.

_ Tu ici, ro mel par ti a Sia?

_ ras ga i geb, yve la par tia ga mo ic va la, bo-

los na ci o na leb Si iyo, axla mgo ni `oc ne ba Si~ ga-

da vi da.

_ mo di, mec vi ba na veb, _ Tqva zu ri kom da bo-

ta se bis gaxdas Se ud ga.

_ ar ga mo va, _ ga afrTxila Ca cuc qul ma mu-

Sak ma.

_ ra tom ar ga mo va?

_ vid re de pu ta ti cur vas ar mor Ce ba, wyal Si

ver Sexval.

_ ra tom ka co, tbaa, taS ti xom ara, rom mo ri-

ge o biT vi ba na oT?

_ eg de pu ta tis mcve lebs un da hkiTxo, na pir-

ze rom elo de bi an

_ ma gaT vin hkiTxavT?

_ ver gety vi, mag ram da u kiTxavad Tu Sexval,

ges v ri an.

_ ri si eSi ni aT?

_ ra vi ci, de pu ta te bi xSi rad er T ma neTs ded

-ma mis suls ut ri a le ben da... xom Se iZ le ba vi Rac

ga nawye ne bul ma `li mon ka~ es ro los?

_ ege ni xSi rad pre zi den t sac agi ne ben.

_ ho, gu Si nac mo vis mi ne, mag ram pi ra dad aman

pre zi den tis mxare da i Wi ra.

mcve le bi

_ ma Sin, aRar un da eSi no des.

_ pi ri qiT, axla prez iden tis qe ba yve la ze sa-

ris ko saq mea.

_ kar gi, or Zel ze ma inc vi var ji Seb.

_ or Zel ze, xom xedav, biz nes me ni var ji Sobs.

_ gver diT rom bi We bi dga nan, rigs uc di an?

_ ara, biz nes me nis mcve le bi ari an.

_ vis gan ica ven?

_ gam ta ceb le bis gan.

_ kar gi, Tu Zma xar. axla sadRa ga i ta ce ben,

pan ki si ra xania kri mi na le bis gan gaw men di lia.

_ eh, ras ga i geb, axla Tur me ga ta ce bu li biz-

nes me ne bi mos kov ze gav liT pir da pir eray Si ga da-

hyavT.

_ ma Sin vir ben ma inc, _ Tqva imed gac ru e bul-

ma zu ri kom.

_ ir ben, oRond ai im ji gits mo e ri de.

_ eg vi Raa.

_ va kis ma Jo ri ta ria.

_ uh, ro gor ga su qe bu la, swo red ma gas Tan

maqvs saq me, ram de ni we li wa dia dav dev da ver da-

vi Wi re. esa Tqva da Zun Zu liT ga mo e ki da ma Jo ri-

tars. is iyo miuaxlov da, rom buC qe bi dan sa mi Se-

i a ra Re bu li gad moxta.

_ sdeq! _ iy vi res maT.

_ ra moxda? _ ikiTxa Sec bu ne bul ma zu ri kom.

_ me tad aRar miuaxlov de, To rem ges v riT.

_ ra srola agitydaT, xalxo, Cemi deputatia,

raRac minda vuTxra...

_ Seni ki ara, xalxis de pu ta tia, _ gaus wo res

maT.

_ da mexma re, Sen Tan sa la pa ra ko maqvs, _

Seexvewa zu ri ko ma Jo ri tars.

_ ra vqna, su li mi kaw ka webs amom r Cev leb Tan

Se saxved rad, mag ram xom xedav dac va ne bas ar maZ-

levs.

_ ma Sin par la men t Si mo val.

_ iq sul ar mca lia, dRe da Ram ka nonmTxzve-

lo ba Si varT.

_ aba, ro dis Segxvde.

_ ai, ma le wi na sa ar Cev no kam pa nia da iwye ba da

ma Sin ram de nic gin da, im de ni vi la pa ra koT.

daR v re mi li dab run da zu ri ko saxlSi. cu dad

aris saq me, auwya man me uR les, Tu dac va ar aviy va-

ne, kus tba ze Se iZ le ba zo gi Cve ni de pu ta tis ma gi-

er me ga ma go ron...

43

ol

e, №

2,

20

16

or m Tav ro ba ga mov li li umu Sev ro bis Sem deg

di to xve de li Zem di dad gaixara, ro ca Se ityo,

rom axali xeli suf le ba, wi ne bis gan gansxva ve biT,

mxars uWer da mci re biz ne sis gan vi Ta re bas. mas

bev ri aRar ufiq ria, erT mSve ni er dRes pir da pir

zo o parks mi ad ga da me ne jer Tan audi en cia iTxova.

_ ram Se ga wuxaT? _ ikiTxa saq me Si Tav Car-

gul ma me lot ma ma ma kac ma.

_ Tag ve bis ga yid va ga dav wy vi te, _ Tqva mo ri-

de biT stu mar ma, _ da ami tom geaxeliT.

_ ga yi deT me re, vin da gi Sa laT?

_ ba zar Si ga viy van di, mag ram zo o par k ma min da

Se i Zi nos.

_ ra tom ma incdama inc zo o par k ma?

_ ar min da isi ni sa mu da mod dav kar go, aq ro ca

mo me sur ve ba, Se mo viv li da vnaxav.

_ ra mo ge sur ve ba, Tag ve bi, ka co?

_ ho, Tag ve bi, _ crem le bi mo ad ga di tos.

_ ma se Tu giy varT, ra tom Ra yi diT?

_ aba, biz ne si riT ga va ke To? ban k ma kre di ti

ar mom ca, sxva ki ara fe ri ma ba dia. mo gexse ne baT,

dRes ra Rac biz ne si Tu ara gaqvs, ver icxov reb.

_ ara, Tag vebs ver vi yi diT, _ mok led mo uW ra

me lot ma.

_ ra tom?

_ amas ra kiTxva un da, xalxi zo o par k Si

vefxve bi sa da ni an ge bis sa naxavad aRar Se mo dis da

Tag ve biT vin da in te res de ba?

_ ras am bobT, Ce mi Tag ve bi ise Ti kul tu ru li

da ele gan tu re bi ari an, bav S veb ma erTxel Tu mok-

res Tva li, aRar mo eS ve bi an.

_ kar giT er Ti, Tag vi da ele gan tu ri sad ga-

go ni la?

_ ai, pi ra dad ga ic nobT da dar w mun de biT.

Ta nac ro go ri Tval maxare bi ari an: iasam nis fe ri,

zam baxis fe ri, zur muxtis fe ri, Tqven war mo id gi-

neT, mkvda ri zRvis fe ri Tag ve bic ki myavs. Tqven

ro me lic mo ge wo ne baT, imas Se gir CevT.

_ mdaa, sa in te re soa, _ da am T q na ra me ne jer ma.

_ aba ra ggo ni aT, ame ri ki dan Ca mo viy va ne, nam-

d vi li de mok ra te bi ari an, Ta nac, iumo ris ti de-

mok ra te bi.

_ iumo ris ti? _ ga ik vir va me lot ma, _ ki mag-

ram amas ro gor ga moxata ven?

_ kbi le bis ka wu niT da ku dis qi ci niT, Tu ra-

me samxiaru los mohk res yu ri, si ci liT bJir de bi-

an da Tu ra me ar mo e wo naT, ma Sin ve ak ru sun de bi an.

_ ma inc ra ar mos wonT?

_ ai, pu ti nis kri ti ka ze, ma ga li Tad, Za li an

ner vi u lo ben.

_ ra tom, ara ru su li ori en ta ci i sa ni ari an?

_ ara, ub ra lo me oc ne be ni.

_ ar ga mo va, _ ga aq nia Ta vi me ne jer ma.

_ ra tom?

Tag ve bis biz ne si

_ es zo o par kia, Ce mo Zmao, par la men ti ki ara,

rom cxove le bi galieb Si par ti u lo bis mixed viT

da vaj gu foT. Cven po li ti ze bu li Tag ve bi ar ga-

mog vad ge bi an.

_ Tqven ase fiq robT?

_ ra Tqma un da, zo o par k Si uam ra vi ada mi a ni

Se mo dis, zogs pu ti ni mos wons, zogs sa a kaS vi li,

me Tag ve bis xuS turs sad vu yu ro?

_ ara, opo zi ci a Si ki ara vis Ca ud ge bi an, _ da-

am S vi da di tom, _ ro gorc xeli suf le ba mo i sur-

vebs, ise mo iq ce vi an.

_ vTqvaT dag TanxmdiT, _ mol ba me ne je ri, _

mag ram ro gorc in d me war me, re gis t ra ci a Si un da

iyoT ga ta re bu li.

_ eg ra Ra sa Wi roa?

_ aba, sa ga da saxado rom mkiTxavs Tag ve bi vis-

gan Se i Zi neo, ra sa bu Ti war vud gi no?

_ aki me war med gaxdo mis pro ce du ra Za li an

ga mar tiv dao?

_ es sity viT, mag ram saq miT asea.

_ ro gor, ka co, _ wa mo en To di to, _ ben du-

qi Zem mTe li qvey nis mi we bi ga yi da da me Tag ve bi ve-

Rar gav yi do?

_ Tqven ben du qi Zes ras uyu rebT, iman saxel-

m wi fo mi we bi ga yi da, Ce mo ba to no, Tqven ki sa ku-

Tar Tag vebs yi diT. biz ne sis ke Te bas Tu api rebT,

am an ba nur WeS ma ri te ba Si un da er k ve o deT. al baT,

imis cod nac dag Wir de baT, rom Tag ve bi gan ba Je bu-

li un da iyos.

_ ben du qi Zes ra, mi we bi gan ba Je bu li hqon da?

_ aki mi ga niS neT, ka no neb Si ver er k ve viT,

mi we bi ad gi lob ri via da gan ba Je ba ar sWir de ba,

Tqven ki Tag ve bi sazR var ga re Ti dan Ca mo iy va neT.

_ sazR var ga re Ti dan ded-ma ma Ca mo viy va ne,

Ce mo ba to no, To rem isi ni, Tqven rom un da mog yi-

doT, wmin da sisxlis ori gi na le bi ari an.

_ ar vi ci, Se ni Tag ve bis gu lis T vis ka nons

ver Se ve ka ma Te bi, Tag ve bi gan ba Je bu li un da iyos,

mor Ca da ga Tav da!

_ zo o par k Si yve la cxove li gan ba Je bu li

gyavT?

_ ra Tqma un da, cxove le bic da frin ve le bic.

amas wi naT er Ti SaS vi aR mog vi Ci nes ga nu ba Je be li

da di req to ri eg re ve miaxsnes.

_ iq neb axal ma di req tor ma mom ces Tanxmo ba?

_ ara, ba to no, ara, ka ci axali da niS nu lia da

Tag vis gu lis T vis Tavs ga i fu Webs?

di to daZ ma re bu li ga mo vi da zo o par ki dan. mi-

di o da Sin da fiq rob da: es sa da u ri de mok ra tiaa,

qve ya na daT ve bis, mgle bis, tu re bis, me li e bis biz-

nes ma Se Wa ma, Tag ve bis biz ne si ki ara vis un da, ara,

Zmao, ase Tu gag r Zel da, mci re biz ne si suls ve ra-

so des mo iT q vams.

44

Sen xidi xar, patara,

me _ mCqefare mdinare,

Sen _ burji xar, kldis Ziri,

me _ xan qali mZinare...

Sen _ bade xar, tirifis,

me _ Tevzi var, lifsita,

wyalma rom gamoriya,

sakocnelad wylis pirTan!

zogjer, nakaduli var,

vemalebi Cinarebs,

Senc rom kocna gindoda

Tavi movimZinare...

hoda! _ wyalma wagviRo,

mec, Senc, _ xidic patara,

axla, vnanob rom maSin

gakocnine rad ara?!

hoda, Cemo Zvirfaso,

gixmobs Seni mdinare,

modi, axla makoce

Tavs ar movimZinareb!...

taSi gogo, kunwulao, taSi!

mamaCemi Semohkravda dols da...

Jruanteli damivlida tanSi,

gareT kidev saamurad Tovda.

taSi gogo, kunwulao, taSi

da buxarSi tkacunobda rcxila,

naperwkali inTeboda TvalSi,

iwyeboda bednieri dila...

taSi gogo, kunwulao, taSi!

da yoveldRe grZeldeboda ase,

sevda gaCnda uceb dolis xmaSi

da avcekvdiT mis sevdian xmaze...

mas Caacva Savi fraki tanze

bedisweram!.. me ki _ TeTri kaba,

ciuri mesxiSvili

poeziapoezia

ciuri mesxiSvili daibada mesxeTSi. Tbilisis ucxo enaTa saxelmwifo pedagogiuri institutis

warCinebiT damTavrebis Semdeg swavla ganagrZo ivane javaxiSvilis saxelmwifo universitetis aspir-

anturaSi dasavleT evropis enisa da literaturis fakultetze. misi leqsebi dabeWdilia sxvadasxva

konkursebis literaturul krebulebSi: `modinaxe-2015“, `odeoni-2014/15“, `sikeTis wigni-2015~, `emi-

grantis werili-2015“, `wminda ninos jvari-2015“, `buknaWo-2015“. aris mravalgzis finalisti, prizio-

ri da premirebuli konkursanti. miRebuli aqvs `SoTaobis“ me-3 premia da wminda ninos jvris medal-

ioni. `mesxuri festivalis~ specialuri prizi. aris `saqarTvelos qalTa sabWos~ wevri.

magram iciT?! _ sakurTxevlis karze,

arsad Canda sayvareli mama...

taSi gogo, kunwulao, dascxes!

civ ekalma damiara tanSi,

margalitiT moqarguli kaba,

gulwasuli frialebda qarSi...

winandalSi, aleqsandres lamaz baRSi,

ocnebebis da natvris xe xarobs!

Caifiqre da Seabi Wreli Zafi,

Tu rame gsurs agixdeba qalo!...

davseirnob siyvarulis xeivanSi

sevdiani da kiTxvas vsvam: ratom,

Tuki yvelas ausrulda ocnebebi,

rad daemsxvra siyvaruli tatos?!...

am fiqrebiT Seviqeni dardiani

da mominda Cumad yofna, _ martos,

Semebrala bednieri dadiani,

gavaRmerTe beddamwvari tato!

rogor gamomepara,

gazafxulis qorwili,

gzaze qari amiZRva

usaqmuri, moclili...

WoraobiT movediT,

Tebervlidan martamde,

yvavilebi gvirgvinebs,

atmis ZirSi fantavdnen...

`madli maxarobelso“ _

mogvaZaxa Cioram,

Turme Citi-Ciora

uCemobas Cioda:

45

ol

e, №

2,

20

16

Zveleburad, kvlav minda

wignis ydaze mxatavde,

paemanze kvlav geli

Tebervlidan _ martamde!...

gaxsovs?! _ Sen rom maCuqe,

TeTri kaba marmaSis,

qari veRar gaCerda,

rogorc xmali qarqaSSi...

paemani damiTqva,

broweulma brdRvialam,

giJma qarma eWvebiT

kalTa amifriala.

brdRvialebda yayaCoc,

Wvavis puris yanaSi,

selinjerma maswavla

RiRilosTan TamaSi...

gaxsovs?! _ Sen rom makoce,

ra dro iyo, ah! maSin...

afsus! _ veRar movaswreT,

siyvarulTan TamaSi!...

vgrZnobdi, rogor giyvardi,

Sens naCuqar kabaSi,

Sen ki ara, Tvalebi

gamomitydnen amaSi!...

Tovlia da zamTaria

dajdeba da ar midis,

an sad wava, imedi aqvs

sayvareli mamidis...

uyvars tkbili musaifi

papisa da papidis,

gaWvartluli Zveli lamfa

CuqurTmian magidis.

Camojdeba CvenTan, baRSi,

askilebis buCqebTan...

etyoba rom siyvarulis

wyaro gadmouCqefdaT!..

wiTel mZivebs aTamaSebT,

rogorc yeli mamidis,

ra kargi xarT askilebo,

misi suni agidiT!

nabij-nabij mimiyvane mzis gulamde,

guli roca orad iyo gayofili,

gamaxsenda yvela-Zveli siyvaruli,

ucnauri, yofili Tu ar yofili...

maSin, roca dedamiwis orbitidan,

gavemgzavre caSi, RmerTTan Sesaxvedrad

vardisferi angelozi medga gverdiT,

miwaze ki Sen melodi (gmadlob!) bedad...

damfrTxali da pawawina Citis guliT,

RmerTs vTxovdi da migzavnida

mze maSvelebs,

kidev kargi, Cemo TeTro angelozo,

damloce da oqros xeli SemaSvele.

aRmafrena, Seicvala daRmafreniT,

im goridan... momiyvane am goramde,

mzis Casvlisas paemanze isev geli,

wuTi rCeba ukanasknel amboramde...

da Tu mTvares isev caSi gavekido,

enZelebiT rom moqargavs mze am gorebs,

isev mova TeTri marti, gazafxuli,

Cems magivrad... yoCivardebs eambore!..

ra lamazi dRe iyo,

mze rom Rrublebs gaSlida,

bebo amoxteboda

Salis Wreli TavSlidan.

CiTis kabis kalTebi,

savse hqonda vaSliTa,

sulac ver maSinebda

bevris Wamis daSliTa...

me JuJuna wvimaSi,

vsveldebodi, vSrebodi,

miwyreboda bebo da

me jinaze vSvrebodi...

wkipurtebi mogxvdeba,

yurs agaWri daSniTa!..

uceb gamomecxada

mama Wreli kaSniTa.

SemaSina ggoniaT,

Sav tarian daSniTa?!

iqeT me davemuqre!

gareT gavsxlti, gavSpi Tan...

mivaZaxe: guSinwin

gnaxe mag Wrel kaSniTa,

viRac qals rom kocnidi,

ver vicani TavSliTa...

mamikona gawiTlda,

tuCze TiTi miido...

celqma gogom saCuqrad

mamis kocna miiRo!...

gazafxulia! mewvie,

mercxalisaviT, Cvensasa,

finjans movxatav yalamiT,

saxels davarqmev Sensasa...

movavarayeb mzis guliT,

gvirgvins movuwni bzisasas,

Tan Taflakverebs dagicxob

(uyvarxar, gogos, cisasas!)

cisas, cias, Tu cisias,

cisferi kaba acvia,

Tavs evlebian peplebi,

Tmas ofofebi varcxnian!

saCaieSi muSaobs

da Cai daaqvs finjaniT,

guSin xelebic daiwva,

46

mzes rom miarTva did jamiT...

gvirilis Cai dariCniT,

vin SeukveTa, visia?

ar gindaT Cai limniT da

zed erTi kocniT _ nisiad?!..

vuZRvni, iaponiaSi myof, Cems vaJs _ jabas

dro ar iyo, roca iyo udrooba,

dro dadga da udrooba wavida,

swored maSin damirRvie myudroeba,

drois aTvla rom daviwye wamidan.

maSin moxda gulSi didi afeTqeba,

warmoiSva siyvarulis samyaro,

ra moxdeba, im Tvalebis dafeTeba,

erTxel kidev damixato fanqaro!

veraferi ver gavuge gantolebas,

utolobas, gamravlebas, gayofas,

siyvaruli momitanes fantelebma,

wuTisoflis orbitaze samyofad!

ver visveneb da samyaros vukirkiteb,

eleqtroni polusisken mizidavs,

meSinia, grigali ar amovardes

da Sav xvrelSi CamiTrios izidam...

hoda, mitom mirCevnia gaverido,

CrdiloeTis yinulovan sferoebs,

ekvatorze gawolili xomaldebiT

samxreTisken gavyve isev weroebs...

cas Rrubeli CamovWeri fTila-fTila,

TiTistarze davZaxe da daginarTe,

xval, rodesac gaTendeba tkbilad dila,

mzes movqsov da xval dilasac gaginaTeb!

yayaCono! Cemi yanac ra lamazad,

giSris TvlebiT wiTlad mogimSvenebiaT?

RvTismSobelis CiTebi maqvs mosaqargi,

gvirilebic xom ar momeSvelebian?

gvirilebze gamaxsenda, varZiaSi,

lurj gumbaTze ra lamazad gviriloben:

mze amodis da mzesaviT icinian,

mze Cadis da mTvaresaviT Rimiloben!...

meuRles

gepatiJebi finjan yavaze,

rac aris, aris! _ jani gavardes!

me gadavagdeb gverdze yavarjens

da Zvel buxarSi kvlav cecxls avanTeb...

avagizgizoT Cveni bavSvoba,

oqros wuTebi davfqvaT safqvavSi,

Wiqas vacadoT cota gaSroba,

rom ar waviRoT cremli saflavSi....

davsxdeT da cotac vimarCieloT,

wablis xe mainc dasaqerqia,

mimarCiele, didxans sicocxle,

Cemo bebero nacarqeqia!

cas Tu ufalma mze aCuqa gulze sakidad,

miwis almasi Sen iyavi, mzeo marita...

da mainc gixmo bedisweram Sen gansakiTxad

obolo cremlo, gaCenilo cis margalitad.

Sen xom giyvarda broweulis ayvavileba,

ufaqizesi grZnobiT, rogorc Seni gedia,

rad ar gacales TviT yvavilo, dayvavileba?

rad amosvares Tqvi, talaxSi, Seni bedia?

qviT rom Cagqoles da gaqcies isev talaxad,

uguloebma agiSenes gulze yoreni,

Sen isev moxval ufaqizes mwvane balaxad,

CaZaRldebian yorianSi cicikoreni...

guli ar dagwydes, Tu gagsvares uflis naqebi,

mze bneldeba da mTvares aaqvs Savi laqebi!

47

ol

e, №

2,

20

16

es, _ fenomeni _ tango,

cekva, _ cecxli da vneba...

o, es netari tango _

emocia da gzneba.

vneba _ moZravi, Smagi,

cxeli ritmebi dramis,

bandoneonis tembri,

rom gagabruebs, lamis.

romantikuli feri,

gancdis: ra _ nTebis, ra _ wvis,

gulebis swrafi cema,

aelvareba Rawvis.

tango, _ wiTeli kaba,

tango, _ Slapa da vardi,

daJinebuli mzera...

da... emocia _ mzardi.

Zlier, vaJkacur sxeuls

nazi gracia ekvris...

da... perkusiac tangos _

Tavis ritmebiT erwymis.

P.S.o, ar gveRirsa, erTxel,

rom kvlav gvecekva tango...

da... meRimeba, CemTvis,

Tu, mimixvdebi, ratom?..

sizmari vnaxe gamoucnobi _

gamomecxada vinme, ucnobi:

TeTr samoselSi, TeTr raSze

mjdari,

xelT epyra oqros lamazi jvari.

garSemo ertya _ mbzinavi rkali,

SemomanaTa cisferi Tvali:

`keTili, mSvidi da ase wminda

yovelTvis iyo _ me ase minda~.

neli zuroSvili daibada 1951 wlis 17 ivliss TelavSi. daamTavra vano sarajiSvilis saxelobis

saxelmwifo konservatoria (musikismcodneoba) da saqarTvelos xelovnebis akademia (fortepianos

specialoba). aseve, damTavrebuli aqvs konservatoriasTan arsebuli Jurnalistikis fakulteti.

amJamad muSaobs pedagogad niko sulxaniSvilis saxelobis Telavis samusiko sawavlebelSi.

poeziapoezia

neli zuroSvili

es Tqva da umal, frTiani raSiT,

gauCinarda _ sul maRla, caSi.

mTis mwvervalebs avuyvebi,

mTis grexilebs davuyvebi,

mTa Tavisas momiyveba

da mec Cemsas movuyvebi.

movuyvebi, rom masaviT

miyvars mze da miyvars mTvare,

TviTon, mTa da mis garSemo _

nairferi aremare.

mec, masaviT, mwuxrs ganvicdi,

da... masaviT Suqi mmosavs,

mec, masaviT, miZgers guli _

keTils, lamazs roca locavs.

da bRavili irmis mec mZravs,

mec zuzuni qaris makrTobs,

misebr vumzer varskvlavebs da

siyvaruli mxiblavs, maTrobs.

cremlmoreuli mgosani

aakvnesebda liras,

umRerda ukvdav siyvaruls,

gancdils nilosis piras...

iq, radamesi, jurRmulSi _

misCerebia lodebs,

ai, aidac gamoCnda _

is, mis siyvaruls monebs!

Sav samoselSi, amneris,

RmerTebs Tavs atexs risxvas,

qurumebs wyevlas ugzavnis

da umowyalod kicxavs!

aidasaviT siyvaruls _

mxolod, erTisTvis monebs,

48

gaxevebuli amneris,

cxare cremlebiT godebs.

zambaxi afeTqebula,

gamispetaka baRnari,

patarZaliviT lamazi,

TeTri gediviT narnari.

sxva zambaxebi, mis irgvliv,

nairferebad bzinaven,

cekvis ferxulSi Cabmulan,

galaRebulan, brwyinaven.

Cems broweulas vardisfers,

mTlad daskdomia kvirtebi,

TeTri zambaxi dedoflobs,

sefeqaloben titebi!

amindi Tbili

irgvliv _ simSvide,

uqarod momwyinda...…

uecrad... qarma,

rom, arc velodi,

foTlebi mowyvita.

xe gaaSiSvla,

welSi moRuna

da Searxia;

qarma foTlebis

oqros samosi

Semomaxvia...

gagiJebulma

cisferi kaba

Semomaxia!

da... mere, isev,

oqros foTlebis

oqros samosi _

Zalzed saTuTad,

TiTqos, pataras,

Semomaxvia!

amdeni fiqriT Rame davRale,

Cemi fiqrebiT arc dRes ar vindob,

xan, gamielvebs _ fiqri macduri,

dae ufal, am dros, damindos.

da... Camovixsni fiqrTa saburvels,

gaveSurebi Cveuli gzebiT,

aq aris Cemi mcire samyaro, _

fiqrebs vtoveb da vivsebi gznebiT.

aq aris _ Cemi navsayudeli,

aq gairbina _ axalgazrdobam,

mZime epoqam, didi tankiviT,

gadagviara da ar dagvzoga.

da SigniT tiris sulis samyaro,

guli sagules veRar meteva;

`ar gaqvs ufleba daece axla,

Zlieri rom xar, gmarTebs Seteva!..~

da... beThoveni TvalSi Tvals miyris,

tkivilebisgan, TviTon sdis ofli...

sad _ misi urva da... bediswera,

mis gaWirvebas me verc ki movTvli.

Cems auradan unda avyaro:

fuWi ocneba, sevda, tkivili,

iqneb, Sevcvalo Cemi samyaro, _

sicocxlis kodma momces Rimili...

Soridan ismis violinos xma

da... momnusxavi gitaris xmebi...

es aris _ Cemi bedniereba! _

da... mec, sul ufro, amayi vxdebi...

dabla _ dasulan nislebi,

maRla _ mwvervalni brwyinaven,

am saxlis aivanidan

moCans suraTi brwyinvale.

faras magonebs nislebi,

gafantuls mindor-velada,

ara hyavT mwyemsi, nagazi,

mitom curaven nelada.

myinvarwvers _ oqros gvirgvini

Tavs dauxuravs mefurad,

mwvervalebs _ TeTri fafaxi

CamoufxatavT mwyemsurad.

Tovls gauSlia mTis ZirSi

sabani _ sasTauliTa,

me, es kontrasti maocebs, _

bunebis saswauliTa...

49

ol

e, №

2,

20

16

arsad ise uxvi da surnelovani Semodgoma ar

icis, rogorc kaxeTSi. Zowisfrad aelvardeba

broweulis xeebi. vazis foTlebidan iWvriteba

qarva-Tafliani mtevnebi. miwaze gawolilan saza-

mTroebi, Sukidan SukaSi gadadis nesvis aromatu-

li suni.

ara, qarTlels ar gaukvirdeba amdeni xilis

naxva, magram, kaxeTSi mgzavroba da lxini kax-

elebTan, siames mgvris.

sxva ramec mizidavs aqeTken: _ kvetera da

nekresi, alaverdi da SuamTa, gremi da iyalTo...

gza ki patarZeulze gadis...

patarZeulSi, giorgi leoniZis sunTqva jer-

ac ar gauyoliebia zefirs, wyaros civ wyals ewa-

feba aqauri nabdiani da yoveli peSvis Sesmisas,

gulidan amoxeTqavs sityvebi:

_ gaixare, gogla, am sikeTisTvis!

am wyals `goglas wyaro~ hqvia.

xvavrieli Semodgomis erT dRes, kaxeTisken

mimaqrolebs avtobusi. swored wamosvlis wina

dRes Semxvda mwerali Saqro samadaSvili da sx-

vaTa Soris, aseTi ram miTxra;

_ goglas patarZeulSi Camosvla Zalian

uyvarda, magram arc sxva soflebs iviwyebda. ga-

davedi erTxel patarZeulSi da davipatiJe bakur-

cixeSi, Tan davZine, rom iseT sasiamovno Taname-

sufreebs dagaxvedreb, suli da guli dagiamon

meTqi. mainc vinao, _ miTxra. me CamovuTvale vinc

iqnebodnen.

_ Cemo Saqro, Tu ginda masiamovno, damipati-

Je mxvnelebi, guTnis dedebi, mTesavebi, mevenax-

eebi, mwyemsebi, mefutkreebi...

es sityvebi, axlac Camesmis yurSi da gulda-

gul vaTvaliereb avtobusSi mojarul kaxelebs,

saxeze brinjaosferi rom dasdebiaT da TiTebze

miwis surneleba asdiT.

mgzavrobam fiqrebis Semoseva icis: ai, 1965

wlis zamTris erTi, pirquSi dRe, rusTavelis

gamzirze auareba avtomanqana mihqris. aleqsan-

dre WavWavaZis aRmarTis kuTxeSi, Calisferi

„volga“ mecnaura. arc Sevcdi. giorgi leoniZe

moTminebiT elis mZRols da Zalumad eweva siga-

rets.

_ gamarjobaT, batono giorgi!

dokumenturi prozadokumenturi proza

nora ediSeraSvili

gza patarZeulze gadis

(goglas wyaro)

_ rogor gamaxare, gogo, ra aris axali qa-

rTlSi, rogori Semodgoma gaistumreT kaspeleb-

ma? _ buxunebs Taviseburi, goglaseuli xmiT.

_ kargi, batono giorgi, metad kargi, ai, roca

gvestumrebiT...

_ leoniZis stumroba, nu ggonia xumroba,

modi, dajeqi, miambe, axali ra dawere, gaizarde

Tu ara SemoqmedebaSi.

rogorc iqna mZRolic gamoCnda da „vol-

gam“, cota xanSi, SoTa rusTavelis saxelobis qa-

rTuli literaturis istoriis institutis win

daamuxruWa.

viwro, erTfanjrian kabinets vaJa-fSavelas

veeba suraTi amSvenebs. Semodian mecnier-muSake-

bi... aTasi saqmea mosagvarebeli da saqmianobs di-

reqtoric.

damTavrda dRe. kabinetSi ramdenime TanamS-

romeli Semovida.

_ Tqveni stumrianad „stelaSi“ wavideT, ba-

tono giorgi, _ mimarTavs giorgi ciciSvili.

restorani-baRi, „stela~, centraluri moed-

nis cota zemoTaa, gaCiraRdnebul ezoSi xalxm-

ravlobaa...

_ goglas gaumarjos!

_ Cvens sufrasTan mobrZandiT, batono go-

gla!

_ erTi Tqveni sadRegrZelo gamagone da mere,

Tunda, movkvde, _ iZaxis viRaca.

da, goglac midis xan erT sufrasTan, xan, _

meoresTan. bubunebs, saqarTvelos siyvaruliT

iwvis, adidebs vazs, glexkacis marjvenas.

...avtobusi patarZeulSi Cerdeba.

_ ai is saxlia, Svilo, leoniZesi, _ meub-

neba saxe RaJRaJa kaxeli. xevis piras, maRlobze,

lamazi saxli moCans. vuyureb da, gulSi leoniZis

leqss vambob...

_ „goglas wyarosTan“ gagviCere, Sen gaxare-

basa, _ miubrunda glexi avtobusis mZRols, _

stumarsac davalevinebT patarZeulis wyals, _

axla me Semomxeda Rimildayrili saxiT.

avtobusi „goglas wyarosTan“ Cerdeba. yvela

gadmodis, undaT, Tu ar undaT, svamen giorgi le-

oniZis gamoyvanil wyaros wyals.

Cems fiqrebSi ki wyneTi amotivtivda. 1966

50

wlis cxeli ivlisi. sicxiT gaTanguli didi po-

eti, moZalebul sens sarecelze ebrZvis.

_ patarZeulis wyali momitaneT, iqneb miS-

velos...

da moaqvT patarZeulis wyali... poeti am wy-

aliT savse jamSi xelebs awyobs.

veRar uSvela patarZeulis wyalma. daicala

sicocxlis erTi peSvi, magram, ar daSreba giorgi

leoniZis Semoqmedebis wyaro, wyaro sibrZnisa

da ukvdavebisa, wyaro xalxis sulieri sazrdosi,

romelsac Tavisi eris gulSi, samSoblos miwaSi

aqvs saTave dadebuli...

.............................................................

mgzavro, keTilo! kaxeTSi mimavali gza patar-

Zeulze gadis. SeCerdi erT wams da Sesvi „goglas

wyaro“.

Sesvi, gaamebs!

nodar dumbaZe Cemi Taobis (da ara marto Cemi)

kerpi iyo. axlac Tvalwin midgas is gaoceba da

emociebi (maSin studenti gaxldiT), roca aqamde

ucnobi stiliTa da teqnikiT Sesrulebul romans

vkiTxulobdiT, romelic savse iyo cremlnarevi

iumoriT, amouwuravi fantaziiT, sasacilo epi-

zodebiT, bunebrivi pasaJebiT, adamianuri sevdi-

Ta da tkivilebiT... amitom idga grZeli rigebi

sagazeTo jixurebTan, xelmomwerebTan, bib-

lioTekebSi... da axalgazrdebis sayvareli Jurna-

li „ciskaric“ xelidan xelSi gadadioda, icrice-

boda, fermkrTaldeboda...

eg kia, rom gvikvirda, aseTi didi siTboTi da

siyvaruliT gajerebuli romani, „me, bebia, iliko

da ilarioni“, romelic kacTmoyvareobisa da hu-

manurobis sagalobeli iyo, ratom amoafara re-

daqciam Jurnalis iumoristul ganyofilebas,

Tanac, petitiT, romelsac Zlivs vkiTxulobdiT.

rogorc Cans, mkacri cenzurisa da komunisturi

wnexis qveS myofi redaqciisaTvis, gamosavali al-

baT, es iyo, rameTu, SesaZloa daexuraT. aki mohyva

kidec mavanTa „Sefaseba“. kritikosi guram gverd-

wiTeli gulistkiviliT gvamcnobs: „igi qarTuli

romanis degradirebis simptomad iqna gamocxade-

buli Tavisi viTomcda araseriozulobis gamo“.

nodar dumbaZis mwerluri SesaZleblobebi,

kidev ufro mZlavrad warmoCinda Semdgom gamo-

qveynebul romanebSi: „me vxedav mzes“, `mziani

Rame“, „nu geSinia deda“, „TeTri bairaRebi“, „mar-

is mziani Sexvedrebi

adisobis kanoni“... presa daipyro misma novel-

ebma, iumoristulma moTxrobebma, lirikulma da

sabavSvo leqsebma... TeatrebSi idgmeboda nodar

dumbaZis nawarmoebebze Seqmnili speqtaklebi,

ekranebze gamodioda kino-filmebi, mzaddeboda

satelevizio gadacemebi, iwereboda simRerebi.

iSviaTad rgebiaT aseTi popularoba qarTvel

mwerlebs da es bunebrivic iyo. rameTu, nodar

dumbaZe Cveni Tanamedrove gaxldaT da gvxiblav-

da misi uSualoba, iumori da rac mTavaria, mziani,

sikeTiTa da siyvaruliT gajerebuli guli...

sicocxleSive aRiarebul da pativdebul

klasikoss, miniWebuli hqonda SoTa rusTavelis

saxelobis premia... arc sxva umaRlesi jildoebi

da regaliebi aklda... misi wignebi iTargmneboda,

vrceldeboda TiTqmis yvela kontinentze, sazR-

vargareTis qveynebSi.

adre wavida, metad adre (gardaicvala 1984

wlis 14 seqtembers), Tavisi xanmokle sicocxle,

qarTveli erisa da qveynis siyvarulSi daxarja,

Tumca, nayofic moimko, sayovelTao aRiareba da

dafaseba ar daaklda.

2013 wlis ivlisSi, nodar dumbaZis saiubileo

dReebi idga. mas 85 weli Seusrulda, am TariRs

gulgrili ver Sevxvdi, mexsierebis salaro „gava-

Re“ da is mziani Sexvedrebi „gavacocxle“, romlis

momswre da monawilec Tavad viyavi, mere foto-

masalac moviZie saojaxo arqivSi, romelic uSua-

lod Cems mier aris gadaRebuli.

meoce saukunis 70-ian wlebSi, kaspis raions

erudirebuli, literaturisa da xelovnebis didi

damfasebeli pirovneba, levan isakaZe xelmZRvan-

elobda. swored misi TavkacobiTa da organiza-

torobiT moiwvies Cveni didi klasikosi, im dros,

saqarTvelos mweralTa kavSiris Tavmjdomare,

nodar dumbaZe kaspSi, romelmac patiJi miiRo

da Tan iaxla, aseve gamoCenili mwerlebi arCil

sulakauri, oTar mamforia, da afxazeTis mwer-

alTa kavSiris Tavmjdomare, poeti ivane Tarba.

mTavari maspinZeli ki gaxldaT kaspis cementis

qarxana, romelsac Tengiz alibegaSvili xelmZR-

vanelobda.

nodar dumbaZe aRiarebul mweralTa ekipaJiT

kasps estumra. aq maT, raionis xelmZRvanelobas-

Tan erTad SeuerTdnen, aseve cnobili mwerlebi,

kaspis mxareTmcodneobis muzeumis direqtori

giorgi xorguaSvili da poeti da dramaturgi,

kaspis raionuli gazeT „ganTiadis“ redaqtori

guram kldiaSvili.

is dRe, kaspSi, dResaswauls ufro hgavda,

vidre ubralo Sexvedras, rac uzadod aRbe-

Wda firze Cvenma foto-reportiorma vladimer

51

ol

e, №

2,

20

16

mWedliSvilma da STamomavlobas Semounaxa doku-

menturi foto-masala mwerlisa, romelmac yvela

pativi, rac sicocxleSi moimka, Tavisi elvare ni-

WiTa da mziani guliT daimsaxura.

nodar dumbaZis biografebi gverds ver auv-

lian kidev erT RonisZiebas, romelic ara marto

masStaburi iyo da sazeimo elferSi gaxveuli,

aramed, Tavisi daniSnulebac hqonda: igi axalgaz-

rda SemoqmedTa daostatebas isaxavda miznad da

amitom migviwvies TelavSi, 1974 wlis 12 oqtomb-

ers, sadac, xuTi dRis ganmavlobaSi mimdinareob-

da saqarTvelos axalgazrda mweralTa meore re-

spublikuri TaTbiri. romlis sulisCamdgmeli,

organizatori da monawile iyo saqarTvelos

mweralTa kavSiri da misi Tavmjdomare nodar

dumbaZe.

am TaTbiris monawileTa Soris aRmovCndi mec,

magram ara rogorc Jurnalisti (maSin gazeT „gan-

Tiadis“ redaqtoris moadgiled vmuSaobdi), ar-

amed, rogorc axalgazrda Semoqmedi, radgan le-

qsebi ukve gamoqveynebuli mqonda respublikur

da raionul presaSi.

pativi mxvda wilad, axalgazrda poetebTan

(visac gulSi leqsis xanZari gvenTo) da prozai-

kosebTan erTad, gagveziarebina is ubednieresi

wuTebi, rac kaxeTSi 12-17 oqtombers vixileT da

ganvicadeT. nodar dumbaZes Tan axlda qarTvel

mweralTa didi „armia“. aq iyvnen, agreTve, mTargm-

nelebi, kritikosebi, Jurnalistebi da ara marto

saqarTvelodan.

drom ver gaaxuna is STabeWdilebebi, rac

TelavSi vnaxeT, qarTuli mwerlobis korifee-

bTan siaxlove, mogzaurobebi winandalSi, iyal-

ToSi, Telavis pedagogiur institutSi gamarTu-

li paeqrobebi, seminaruli muSaobebi, Tavisufal

dros RirsSesaniSnavi adgilebis monaxulebani da

rac yvelaze fasdaudebelia, qarTuli stumar-

maspinZlobis ritualebi, anu, lxini kaxelebTan,

romelic RmerTebis trapezs ufro hgavda, vi-

dre, ubralod, bankets, sadac gaviTaviseT nodar

dumbaZis ganumeorebeli xibli, misi mziani gulis

siTbo, romelic uxvad iyo ganfenili iumorSi,

leqsebsa Tu sadRegrZeloebSi.

cxadia, gulgrili ver davrCebodi am ganu-

meorebeli saRamoebisa da amitom Sevecade firze

aRmebeWda nanaxi da gancdili. movimarjve Cemi

„fedi“ da poeziis seqciis muSaobis ramdenime epi-

zodi gadaviRe (seqcias poeti jansuR Carkviani

xelmZRvanelobda), sadac, axalgazrdebis winaSe,

nodar dumbaZec gamovida da qarTuli mwerlobis

rolsa da amocanebze isaubra. axla es foto-su-

raTebi, sxva mwerlebTan da viTarebaSi gadaRebu-

li, Cems saojaxo arqivSi inaxeba, Tumca, arapro-

fesiulad aris Sesrulebuli, magram, unikaluria

da fasdaudebeli.

kanonzomieri iyo nodar dumbaZis Semosvla

qarTul mwerlobaSi, „mas gulSi da SemoqmedebaSi

mze enTo _ (guram gverdwiTelis sityvebia), _

mziT savse samyaro Seqmna, dagvixata da dagvito-

va“...

mziani da Tbili iyo is Sexvedrebic, saqarT-

veloSi rom imarTeboda ukvdavebasa da maradi-

ulobaSi gadasul mweralTan.

52

gamovlindnen literaturul konkurs `Cven movdivarT~ gamarjvebulebi:

pirvel asakobriv jgufSi (17 wlamde asakis mozardebi) jildoebi ase ganawilda:

oqros diplomi _ ar gaica;

vercxlis diplomi _ mariam aspanaSvili, diana jalalovi, mariam ComaxiZe, nana

barTiSvili, nuca yurban yizi, yara zaqir oRli;

brinjaos diplomi _ naTia javSanaSvili, aiSa idrisova;

sigeli _ Teona aspanaSvili, beqa baiaSvili, mzia maisuraZe, soso mosiZe, zaira

rostomaSvili, oTar imedaSvili, eTer naTelauri, ani cercvaZe, TaTia WiboSvili,

mariam WibalaSvili, lika ozmaniani, mariam axalmosuliSvili da Tiko TaRiaSvili;

meore asakobriv jgufSi (axalgazrdebi):

oqros diplomi _ qeTevan naTelaZe, Sorena gumbaTova;

vercxlis diplomi _ giorgi wiklauri, giorgi soxaSvili da ani Wamauri;

brinjaos diplomi _ Tia (TinaTin) yavreliSvili, naTia botkoveli, nino kutalaZe da

elizbar nersesovi;

sigeli _ maria ZamukaSvili, giorgi mazaniSvili

amjerad, gTavazobT konkursSi gamarjvebuli avtorebis TiTo leqss. momdevno

nomrebSi ki vrclad warmogidgenT gamorCeul avtorebs.

literaturuli konkursi `Cven movdivarT - 2016~literaturuli konkursi `Cven movdivarT - 2016~

mariam aspanaSvili

bebo CurCxelas dampirda,

iciT, rogor gamixarda?

me namdvili megona da...

man furcelze damixata.

arc me davrCi, masTan, valSi _

Tavsatexi gavuxade _

roca wyalze wasvla mTxova,

me _ onkani davuxate.

diana jalalovi

RmerTs mouxados didi madloba,

manac, _ ver cxovrobs, mudam, keTilad,

ar daiviwyoT RmerTis sikeTe,

iyoT yovelTvis misi mokeTe.

zogma, ar icis sicocxlis fasi,

anda ra aris _ cxovrebis arsi,

RmerTs movuxadoT didi madloba,

mudam Tan, rom gvdevs misi wyaloba.

pirveli asakobrivi jgufi _ mozardTa (17 wlamde)

mariam ComaxiZe

me, ise magrad Semeyina saxeze mtveri,

ise saocrad mexveoda quCebi Tavze,

ganvicdidi, rom Tan damqonda saTqmeli bevri,

ganvicdidi, rom davyvebodi warsulis landebs.

ise Znelia, samyaros siyvaruls auRo alRo,

iqneb, ar gvinda, rom viRacas guli vatkinoT,

roca, viRaca didi aris da isev balRobs,

xan, gvgonia, rom samyaroSi ar varT saWiro.

ratom gaxSirda _ nuSis Wrilis

Tvalebze cremli?

Tu, adamians uyvardeba, ase, Zlierad,

ratom minaxavs motirali, mcinarze bevri?

wels, TebervalSi gazafxulda, adre, pirvelad.

didi xania fiqriT damaqvs TeTri landebi,

udavod mqonda nabijebi Zalian Cumi,

Sen, siyvarulo, CvenTan rodis gasxivosndebi?

iqneb, Tavidan aaSeno imedi gulis...

xSirad, rodesac patara da ubralo viyav,

gulSi viklavdi, vinaxavdi uamrav rames...

me leqsis wera ratom minda, Tu, vinme, mkiTxavT?..

cota elferi rom mieces am uSno wamebs.

minda mSobeli gamovide yvela Rimilis,

patara bavSvebs rom aCniaT sulze, saxeze,

da im Rimilsac, vinc, TavisTvis, gulSi iRimis.

RimiliT, yvela guls xom ufro Zlier vaqezebT...

da, Tu odesme, saukuniT gardavicvlebi,

arasodes, ar davinaneb feTqvas gulisTvis,

sanam vicocxleb, qveyanaze, vidre viqnebi,

me, guliscemas vigrZnob,

mxolod siyvarulisTvis...

53

ol

e, №

2,

20

16

nana barTiSvili

Seni Rimili matyvevebs,

gamoxedva ki mwvavs...

movdivar, vadgam nabijebs,

maxsovxar yovel wams...

Sena xar, visac vnatrob da

me, Sen miyvarxar, kvlav!

Sen Tu gamiReb gulis kars,

movivliT xmeleTs, zRvas!

sul xelisgulze gatareb,

ar mogaSoreb Tvals,

es ki icode, Zvirfaso,

ar gamebuto, _ kvlav!...

nuca yurban yizi

mzem simxurvaliT gamaTbo,

kargs miqadagebs es guli.

iam surneliT damaTro,

gvewvia Cven gazafxuli.

viS, ra xmauriT aRivso,

mindori, mTa da velio,

vimxiaruloT, vicekvoT,

CavWidoT erTurTs xelio.

yara zaqir oRli

mTidan moedinebi, xar cimcima ankara,

mgzavrebs wyurvilsac uklav,

mze dagyurebs Takara.

modixar da RiRineb, vina mReris amgvarad?..

yvavilebsac axareb, mTis wyaro xar patara.

naTia javSanaSvili

minda giyuro TvalebSi didxans,

maTSi varskvlavTa cimcimiT davtkbe,

minda Cagiwna TmaSi gvirila

da mere misi surneliT davTvre.

minda dagisva xelis gulze da

mTeli cxovreba ase gataro,

miwaze fexi ar daakaro,

iqneba ase frenac gaswavlo.

minda cxovreba ferad furclebad,

lamaz zRaprebad gadagiqcio,

cisartyelaze gagaseirno,

mTvaris sxivebi frTebad giqcio.

minda _ amdeni da kidev bevri,

sityviT uTqmeli, saqmiT hyvaodes,

minda _ iseTi musikac Sevqmna

TviT, Sopenic ki, metad gaocdes.

yvela suldgmuli SenTvis mRerodes,

da niavic ki hgavdes mziT cions,

minda _ zRapruli feria viyo

da ocnebebi cxadad giqcio.

mTebi erTmaneTs ise Sevadga,

xeli RrublebTan migawvdenino,

minda _ iseTi grigali viyo,

rom okeane avaboboqro.

SenTvis vadino yvela mdinare

da CanCqerebic SenTvis vaCqefo,

RmerTo, ramdeni rame vinatre,

iqneb, sul cota, SemaZlebino.

aiSa idrisova

rom SemeZlos Seni dacva,

dagicavdi, vficav ufals!

Sens winaSe, SenTvis movkvde,

viamayeb amiT mudam.

sanatrelo, saqarTvelo,

Cemo Tbilo qveyanav,

Sen Cemi xar, cis sadaro,

sikvdilamdis SenTan var.

meore asakobrivi jgufi _ axalgazrduli

qeTevan naTelaZe

iqneb, am diliTac, mze uCandes

cas da ise daTbes, rom giyvarda...

Sen rom gyvarebodi Cems quCamde

erTi quCa mainc mogiyvanda.

qalaqs dekemberi Semohqonda,

me var iseTive aziati,

maxsovs Worfliani Semodgoma,

iyo zamTriswina xasiaTi.

Cveni... hoda axla dananebiT

gulSi aRaryofnis survilia,

radgan es xidebic, manqanebic,

mTeli es qalaqic tyuilia!

radgan SemazizRes saxelebi

uSno sulebma da ezoebma...

54

waval usityvebod da xelebi

Seni samudamod mexsomeba.

gwamdes, Znelia rom sul maxsovde,

aq xom eWvi RmerTSic eparebaT,

me nu gamixseneb nurasodes

qalTan, romelic Sen geyvareba...

sisxlic aRar modis majebidan,

roca yvela gancda nuli ari,

dumils axmovanebs fanjrebidan,

wlobiT xeluxlebi roiali.

da mxolod foTlebis xmauria,

Cemi aq darCena merTuleba,

umweo, susti da qaluria,

Cemi yovlisSemZle erTguleba.

SenTvis uangarod gaRebuli

wlebi warmodgenebs Segicvlian,

dros xom wesebi aqvs axleburi,

vwuxvar _ araferi SemiZlia.

bolo gaCereba, Seicade

Segxedo... karebi ixureba...

Sen rom gyvarebodi, RmerTs icnobdi,

Cemi sulidan rom giyurebda.

vidre yvela grZnobas wamiSlidi,

lodins am moTmeniT vaocebdi,

Sen rom gyvarebodi ase mSvidad

sikvdilis uflebas ar momcemdi...

Sorena musradin yizi gumbaTova

miyvars qarTuli miwa da wyali, _

Cemi SuamTa, iyalTo, gremi,

aq davibade da aq vizrdebi,

saqarTveloa, _ samSoblo Cemi.

me miyvars: Cemi fuZe da kera,

kavkasionis dila, _ naTeli,

miyvarxar, Cemo turfa qveyanav,

minda, alalad, giTxra saTqmeli.

rom... Seni zeca, Cemi akvani,

Zmobis fesvebiT Cahkvria naxnavs,

sul meyvarebi, Cems yovel nabijs

qarTuli miwis dalocva axlavs.

Seni amagi yvelgan gamyveba,

Cemo, qarTulo miwav, naTelo,

me Sens kalTaSi vizrdebi Tbilad,

Cemi samSoblo xar, saqarTvelo.

giorgi wiklauri

roca, mTebSi CamoTovs da...

tyes burusi moicavs,

maSin, albaT, qariSxlebi

Sens surnelsac momitans.

gazafxulis molodinSi, _

momeZalnen fiqrebi...

da alersis mosakrefad

Camolagdnen riTmebi.

maxsendeba, kocnis dros, ki _

TmaSi Seni TiTebi.

TeTri zamTris stumrobisas,

mTis sofeli SiSveli.

hoda, iqneb, am tyeebsac

mivceT fiqris ufleba,

moixvios burusi da...

eqces fiqri, sul, frTebad.

giorgi soxaSvili

ilia sadac gaivlis,

xarobs vardi da yvavili,

mTel saqarTvelos moivlis

locva-kurTxeviT daRlili.

gars exvevian berebi,

maT aqvT aseTi wadili:

saqarTvelo rom dalocon, _

dalocon dedis mandili.

muxlmodrekili loculobs, _

sanTlis cremlebad daRvrili,

ilia, CvenTvis, qarTvelno,

uflisa aris gzavnili.

ilia RmerTs evedreba:

mimiRe Sensa monada,

qarTveli eri mikurTxe, _

yvelani Tanasworada.

mieci qarTvels siwminde, _

gaunawile tolada,

qarTvelTa yvela codvani

gulze damade lodada.

qarTvelebs puri mieci,

nu gaxdi sxvaTa monada,

wyaroni gadmouCqefe,

miwa uqcie comada.

daloce _ glexis marjvena,

marcval uqcie _ tonada,

RmerTo, mimravle qarTvelni, _

miqcie erTi _ orada.

ani Wamauri

unda gyvarebodi, kargo,

ra vqna, guli isev tiris,

55

ol

e, №

2,

20

16

rom avsuliyaviT mTaSi,

gvesmina mwyemsis stviris.

unda gyvarebodi, kargo,

davmSvidobebodiT qalaqs,

xom miTxar: wagiyvano,

gadagatarebo qarafs.

unda gyvarebodi, kargo,

unda wavsuliyaviT erTad,

ratom _ gaixure kari?!

ratom _ mimatove kentad?!..

Tia (TinaTin) yavreliSvili

me minda Seni Tvalebis mzera,

Seni mTrTolvare tuCebis kocna,

me, mxolod, Seni alersi minda.

da... minda: uflis kurTxeva, locva.

Seni mklavebis xvevna-alersi,

me, mxolod, Seni Rimili minda,

Seni alersiT tkboba da Troba, _

nazia Zlier, saTuTi, wminda.

me Sen miyvarxar, miyvarxar ufro,

me Seni miyvars sulis surneli,

Seni Rimilic Cemi sazrdoa,

ufali iyos Cveni mzrunveli.

me miyvars Rame, ca moWedili

cvena varskvlavTa, maTi ciali,

da mTvaris Suqze Seni xateba,

Seni CurCuli, gancdis wriali.

grZnobav, diado da boboqaro

CemSi rom cocxlob, sunTqav, binadrob,

Sen, xar _ Cemi gza, _ sicocxlisa,

rac _ minatria... da... rac _ vinatro...

naTia botkoveli

Semodgomam Seanacvla zafxuli

seqtembris mze, yvelas nazad aTbobs,

are-mare SeayviTla ra guliT...

meramdened, ukve, aRar axsovs.

seqtemberma gza dauTmo oqtombers,

mwvane feri sizmariviT gaqra,

ra lazaTi Seemata oqrosfers,

noemberic Camogvidga karTan.

cas, lodebad, guls daawvnen Rrublebi,

awvima da, ra, awvima mTa-bars,

da... xeebsac gauxdiaT samosi, _

Semodgomac ikravs guda-nabads.

nino kutalaZe

damificia deda, _ aTasjer,

da... aRar maxsovs, rodis, pirvelad,

kvlav, davificav, isev, mravaljer, _

Cemi sityvebis dasamtkiceblad.

damificia deda _ mSobeli, _

qveynad, romelic, mxolod, erTia,

misi cxovrebis weli, yoveli,

saxes naoWad gadahfenia.

damificia, kvlav vficav dedas,

me vficav dedis lamaz WaRaras,

rom SvilisaTvis, erTia qveynad _

deda, romelic fiqrma daRala.

deda, romelic wlebTan WidiliT,

Svilis gazrdaSi daberebula...

da... grZeli Rame _ bevrjer da... bevrjer

dedisTvis TeTrad gaTenebula.

dReSi, ramdenjer, deda miTqvia,

vityvi: iqamde, sanam viqnebi,

deda, _ mlocveli Svilze, _ fiqria,

CemTan, Tu, CemSi, mudam, iqnebi.

elizbar nersesovi

rogorc foTols _ dilis nami,

futkars _ mindvris yvavilebi,

ise miyvars Seni sxivi mxiaruli...

rogorc niavs _ vardis surneleba

da poetebs _ mTvaris landi uecari,

swored ase da amgvarad mxiblav...

rogorc glexs _ baRSi fusfusi

da futkrebs _ skaSi,

me ise miyvars _ mka sityvis konis...

rogorc sarkmelSi _ xeTa zRapari

da saidumlo am farTe Ramis,

swored amgvaria, swored amgvaria!

guls dafaruli grZnoba Sendami.

56

_ mesame sarTuli cecxlSia gaxveuli da

sacaa meoTxe sarTulsac moedeba. saSineli

sayurebelia, Tvals ki ver acileb.

_ asea. aq afTiaqi iwvoda. wamlebisgan cecxli

xan vardisferi iyo, xanac mwvane.

_ xanZari yoveli quCis kuTxeSi gizgizebs.

_ ficrebi, romlebiTac fanjrebi iyo

amoWedili mexanZreebma Camoamtvries. ficrebi

umal daitaces. mec mindoda ameRo, magram

vedrosa da cigisTvis ra meqna? gadavwyvite

wyalze wavsuliyavi, asec moviqeci.

_ swored moqceulxar, yvelafris erTad

gakeTebas ver moaswreb.

_ adre mkvircxlebi viyaviT, axla...

_ cecxlwakidebuli saxlis mobinadreebi

quCaSi idgnen, garSemo ki nivTebi eyara. viRacas

leibis gamotanac moeswro.

_ gaumarTla.

_ axla sad unda wavidnen, sad unda icxovron?

_ bevri binaa dacarielebuli, yvelaferi

mogvardeba.

_ mogvardeba! jerjerobiT am yvelafers

dasasruli ar uCans! dawyevlili faSistebi!

_ gaigeT, Cvenebi Setevaze gadavidnen.

_ ki, moskovTan.

_ ara mxolod moskovTan, aqac cdiloben.

iqneb alya gaarRvion.

wylis rigSi qalebs dro laparakSi gahyavdaT.

yinulWrilTan Tormetiode adamiani iqneboda,

nela moZraobdnen. yinulWrilis napirebi

molipuli iyo, amitom wyals frTxilad iRebdnen,

cdilobdnen ar waqceuliyvnen da arc wyali

daeRvaraT. rigSi ori mamakaci idga, isini saubarSi

ar ereodnen da Tavisas fiqrobdnen. qalebi ki

frontul axal ambebs uziarebdnen erTmaneTs.

hyvebodnen TavianT cxovrebiseul SemTxvevebzec.

miuxedavad imisa, rom quCaSi Zlier yinavda da

nevis sanapiromde misaRwevad didi dro iyo

saWiro adamianebi erTmaneTs elaparakebodnen

da miuxedavad yvela sirTulisa da gaWirvebisa

am saubarSi ar iyo arc Civili, arc sayveduri da

arc sasowarkveTileba _ mxolod imedi, rom male

yvelaferi mogvardeba, rom omi male damTavrdeba.

daria kastalaneta (daria kriukova)

TargmaniTargmani

daria kastalaneta (daria kriukova) daibada 1982 wels sankt-peterburgSi. 2003 wels daamTavra

sankt-peterburgis saxelmwifo universitetis ekonomikisa da finansebis fakulteti. moTxroba

`wyalze~ Sesulia ciklSi `moTxrobebi blokadaze~. 2015 wels mieniWa Jurnal `nevas~ premia saukeTeso

debiutisTvis.

moTxroba `wyalze~ gamoqveynda Jurnal `nevas~ 2015 wlis VII nomerSi.

wylis mosatanad

adamianebi Ronemixdilni idgnen gadatkecili

saxis kaniTa da Rrmad Cacvenili TvalebiT,

romlebic alyis SesaZlo garRvevis gagonebaze

Signidan sinaTliT ganaTdnen _ imedis sinaTliT.

TiToeulis gamoxedvaSi ikiTxeboda: `movicdiT!

vicocxlebT!~

ramdenime wuTiT siCume Camovarda. uceb, erTi

kacis moulodnelma SeniSvnam, romelsac aqamde

xma ar amoeRo, yvelani gaxevebidan gamoiyvana.

_ virTagvebi ise gaTavxeddnen, rom Tavs

zemoT Zala aRaraa, _ Caiburtyuna mamakacma da

yinulWrilTan daixara.

kacis mier warmoTqmuli es erTaderTi

winadadeba laparakis gasagrZeleblad sakmarisi

aRmoCnda.

_ qalaqSi marto siaruli Zalian saSiSia.

_ axla marto ar varT, magram wylis dasalevad

rom wamovidnen, maT winaaRmdeg ra unda gaawyo?

_ amboben, virTagvebi xrovebad dadian. gzaze

Tu gadaeyare, sad unda daimalo?

_ erTma qalma samuSaoze naxa wyals rogor

svamdnen.

qalebi mTxrobels yuradRebiT miaCerdnen.

_ ase Tqva, es iyo giganturi nacrisferi

lavao.

qalma sityva `giganturi~ gawela, Tan xelebi

farTod gaSala. undoda eCvenebina, ramdenad

didi iyo es masa. viRacam Sehkivla.

_ isini fantanTan eSvebodnen, _ ganagrZo

qalma, _ cirkTan axlos.

qalebma Tanxmobis niSnad Tavi dauqnies,

vxvdebiT romel adgilsac gulisxmobo.

_ sanapiroze kaci fexebs Zlivs miaTrevda.

isini ki...

qalma sityva gawyvita, radgan gogona SeniSna,

romelic mis monaTxrobs daZabuli usmenda. saxis

gamometyvelebiT Zneli iyo mimxvdariyavi ra

asakis iyo gogona, magram camet welze metisa ar

iqneboda (axla leningradSi yvela Tavis asakze

bevrad ufrosad gamoiyureboda). msgavsi ambebis

mosasmenad cameti welic ki Zalian bavSvuri

asakia. mTxrobelma xeli pirze aifara da ambis

57

ol

e, №

2,

20

16

moyola CurCuliT ganagrZo. gogona Sebrunda da

rigs Sexeda. kidev sami kaci da wyals aiRebdnen.

zoia muraSova mxolod aTi wlis iyo.

yoveldRiurad, rodesac dedas samsaxurSi

gaistumrebdnen, umcros dasTan erTad wylis

mosatanad nikolaevis xidamde did manZils

gadiodnen. wylis mozidva ki Zalian Zneli iyo.

deda mSviddeboda, roca icoda rom debi erTad

iyvnen.

zoia rigSi idga. xuTi wlis galia ki TojiniT

TamaSobda, romelsac wuTiTac ar tovebda da

wylis aRebisas qurqze Semoxveul TavSalSi

CurTavda. Tojina naWrisa iyo, Tvalebis nacvlad

ori patara cisferi Rilaki ejda, Tma ki muqi-

yavisferi Salis Zafis nakuwebisa hqonda. Tojina

dedam gaakeTa da tansacmelic Seukera. quCaSi

Zlier yinavda, arc saxlSi Tbiloda da galiam,

rogorc TviTon ecva, Tojinac iseve SefuTna da

tansacmelze patara Tavsafari Semoaxvia. galias

Tojina meddad muSaobda, sahaero Tavdasxmisas

daWrilebs Sveloda.

_ u-u-u-u, _ tuCgamoberili galia bRuoda.

es `meserSmitebi~ dafrinavdnen qalaqis Tavze,

_ sahaero gangaSi! sahaero gangaSi! _ Tojina

yinulze zigzaguri moZraobiT gaiqca.

_ galia! _ dauZaxa dam.

galiam samaSvelo operacia Sewyvita da Tavi

aswia. zoias win mxolod erTi adamiani idga. maTi

rigi mosuliyo.

mxolod bidoni da ori qvabi hqondaT da

wylis aRebaze didi dro ar dauxarjavT. Tanac,

axlaxan zoiam axali xerxi moigona. galia bidons

iWerda da mucelze wveboda, zoia fexebSi xels

magrad Caavlebda da wylisken odnav ubiZgebda.

galia bidoniT wyals rom amoiRebda, zoia ukanve

amoaTrevda. wyals qvabebSi asxamdnen da kvlav

bidoniT iRebdnen. adre zoia wyals sawvniT

xapavda, razec imdenad didi dro ixarjeboda,

xandaxan rigidan Sehyvirebdnen xolme. axla saqme

swrafad midioda.

orive qvabi da bidoni rom gaavses, gogonebma

frTxilad, ise rom ar daeRvaraT cigaze Semodges

da TokiT miamagres. mere napirisken auCqareblad

wavidnen. zoia cigas eweoda, galia ki qvabebs

uyurebda. sanapiroze rom gavidnen galia dasTan

mivida, Toks xeli waavlo da gzas gaudgnen. didi

manZili hqondaT gasavleli. isini nikolskis

SesaxvevSi cxovrobdnen. midiodnen da sityvebis

gamocnobas TamaSobdnen. deda diliT TiTo naWer

purs aZlevdaT da eubnebodaT:

_ mTeli dRe unda imyofinoT. iTamaSeT, rom

Wamaze aRar ifiqroTo.

saxlSi damalobanas TamaSi uyvardaT.

uzarmazar komunalur binaSi bevri carieli oTaxi

da bevri dasamali adgili iyo. mobinadreebidan

sikvdils cota Tu gadaurCa _ gogonebi, maTi

deda da ori mezobeli. wyalze wasulebi ki gzaSi

xSirad TamaSobdnen sityvebis gamocnobas. maTda

uneburad sityvebi umetesad saWmels aRniSnavda.

zoia xSirad iseT saxelwodebebs ambobda,

rom galias saerTod ar gaegona da aseT dros

das sTxovda aRewera ucnobi kerZi. gonebaSi

sxvadasxva saWmelebs rom xatavdnen Wama kidev

ufro undebodaT, magram am TamaSze uars mainc

ver ambobdnen.

isini nela miuyvebodnen sacalfexo

gzas, romelic saxlebis gayolebiT Tovlze

miiklakneboda. adamianebi carieli vedroebiTa

da qvabebiT xvdebodnen, win ki savse WurWliT

Sinisaken miRoRavdnen. gogonebisgan xuTi nabijis

daSorebiT, welSi moxrili qali cigas miaTrevda.

zoia qalis zurgs misCereboda da mis nabijebs

angariSmiucemlad imeorebda. qali marjvena fexs

aswevda da zoiac marjvenas gadadgamda. ase nabij-

nabij miaRwies mdinare moikis sanapiromde. qali

xidze asvlas cdilobda, magram fexi ausxlta

da muxlebze daeca. gogonebs undodaT misTvis

gverdi aevloT. qali wamodgomas Seecada, magram

saamisod Zala aRar eyo, cigas Tavi aneba da win

gafofxda.

zoia qalTan mivida da TanagrZnobiT mimarTa:

_ dagexmarebiT.

qali gaCerda da gogonas daacqerda.

misma Tvalebma zoia SeaSina. qals quTuToebi

amobruneboda da Tvalis gugebi aqeT-iqiT

gauCereblad moZraobdnen. gogonam gambedaoba

moikrifa da xeli gauwoda. qalma mzera xelze

gadaitana, mere isev saxeSi Sexeda.

_ veRar avdgebi, _ Cumi xmiT Tqva qalma, _

wadi.

_ sad cxovrobT? _ ar cxreboda zoia.

_ ler-mon-to-vis prospeqti, _ qalma

quCis dasaxeleba damarcvliT warmoTqva da win

gacocebas Seecada, laparaki aRar SeeZlo.

_ Cvenc iqiT mivdivarT, _ gaexarda zoias.

_ Cven nikolskis SesaxvevSi vcxovrobT, _

daamata umcrosma dam.

qals TiTqos maTi ar esmoda.

_ ar danebdeT, ar danebdeT, _ imeorebda

zoia da cdilobda moefiqrebina risi gakeTeba

SeiZleboda. uceb goneba gaunaTda, _ Cven

wagiyvanT.

qali gaCerda. etyoba es azri moewona,

magram ar sjeroda, rom gogonebi amis gakeTebas

SesZlebdnen.

_ Tqveni cigiT, _ arwmunebda zoia da xeliT

cigisken miuTiTebda.

gogonebma moaxerxes da qali gaWirvebiT

Sesves cigaze, wyliani vedro ki Tavisaze

Semodges.

_ ler-mon-to-vis pros-peq-ti, _ qalma

misamarTi daasaxela.

cigebi erTmaneTs gadaabes da orTqmavaliviT

wavidnen, magram cigebis gaweva uWirdaT da

axla kidev ufro nela midiodnen. zoia win

myofebs mzeriT CaebRauWa _ siaruli mudam

uadvildeboda, roca mis win mizani iyo:

iqneboda es adamiani, an Ramis farniani quCis

boZi, an troleibusis morkaluli bigeli,

romelic Tovlis yorRanidan iyo amoSverili.

gzajvaredinebze adamianebi uxvevdnen da

TavianTi saxlebisken miemarTebodnen, isini ki

kvlavindeburad midiodnen da midiodnen. cigebs

ise nela miaTrevdnen, TiTqos dro gaCerdao.

simZimisgan xelebi daubuJdaT. zoia zogjer win

mimaval fexiTmosiaruleebs mzeras swyvetda

da aqeT-iqiT iyureboda. saxlebis pirveli

sarTulebi ficrebiT daegmanaT, zogan siliT

savse tomrebiT amoevsoT. sanomre abrebze

yinulis loluebi ekida. uceb, mzera quCis

58

dasaxelebas CaeWida _ `lermontovis Sesaxvevi~.

_ TiTqmis movediT, _ qalis gasagonad

xmamaRla Tqva zoiam.

gogona gafacicebiT Sehyurebda saxlis

nomrebs da sanatrel ocdaaT nomers eZebda.

ocdaeqvsi... ocdarva... ocdaaTi... rogorc iqna!

gogona Sedga. zoias xelebi ise hqonda dabuJebuli

ZlivZlivobiT gaSala. TiTebs xan xsnida, xan

kumSavda. qals wamodgomaSi rom daxmareboda

cigebs Semouara. Tumca, daxmareba saWiro aRar

iyo, cigaze gverdze gadawolili micvalebuli

ijda.

_ momexmare, _ zoiam das dauZaxa.

vedro erTad aswies da qalis gverdiT dadges.

mere TavianTi ciga axsnes da Sinisken ise wavidnen

ukan erTxelac ar mouxedavT.

_ kartofili, _ galiam TamaSi gaagrZela.

_ komSi.

galiam araferi upasuxa. zoiam Sexeda da

uTxra:

_ k-ze gaagrZele.

galia ocnebas ganagrZobda, ramdenime nabijis

mere mZimed amoisunTqa da aRiara:

_ k-ze aRar vici.

_ Tqvi kalmaxi.

_ kalmaxi ra aris?

_ Tevzi.

_ xooo, _ galia idumali Tevzis warmodgenas

cdilobda. ocnebam Tevzi ori iisferi qercliani

kudiT daxata. mas Tevzi moewona. Tavis Tavs

Tanxmobis niSnad Tavi dauqnia da warmoTqva:

_ kalmaxi. axla Sen Tqvi.

zoiam sityvis Tqma ver moaswro _ saxlis

kedelze dakidebuli reproduqtoridan gaisma:

`laparakobs adgilobrivi sahaero dacvis Stabi.

sahaero gangaSi! sahaero gangaSi!~ azuzunda

sirena. zoiam Toki, romliTac cigas miaTrevdnen

daagdo da xeli das CabRuja. Tavdapirvelad

miwaze dawola undoda, magram iqauroba rom

moaTvaliera sadarbazos Ria kari SeniSna. caSi

ukve TviTmfrinavebi gamoCndnen. fiqris dro

aRar iyo. gogonebma saxlSi Seirbines da kibis

qveS SeZvrnen. quCidan moismoda TviTmfrinavebis

guguni, sirenis ymuili da sazenito danadgarebis

baTqa-buTqi. kibe afeTqebebisgan ZagZagebda.

kuTxeSi miyuJuli gogonebi erTmaneTs magrad

Cahxveodnen da sanam gangaSis gauqmebis sirena ar

gaisma erTmaneTisTvis xeli ar gauSviaT.

quCaSi ukve saxanZro da sanitaruli manqanebi

idgnen, sakaceebiT daWrilebi gadahyavdaT da

xanZars aqrobdnen. erTi Wurvi quCis mopirdapire

mxares mdebare Senobas dascemoda. zoiam cigis

mosaZebnad irgvliv mimoixeda. ciga afeTqebis

dartymis talRam ramdenime metriT gadaisrola

da qvabebi da bidoni gadaabruna.

_ wyali! _ Sehkivla galiam. dRes uwylod

darCnen.

gogonebma cigasTan miirbines, qvabebSi

Caixedes da gaeRimaT. ormocgradusian yinvas

wyali yinulad gadaeqcia _ orive qvabi da bidoni

wyliT iyo savse. uZvirfasesi tvirTi kvlav

cigaze Sedges da Sinisken gaswies.

Sin misulebma wyali navTquraze gaalxves

da pirvel rigSi mezoblebs daalevines. orive

qali ise iyo gamofituli saxlidan gasvla aRar

SeeZloT da maTze gogonebi zrunavdnen. puris

narCenebi rom SeWames debi sawolze Camosxdnen.

galiam Tojina muxlze daisva da radgan saxlSi

ufro Tbiloda TavSali moxsna da erTi zedatani

gaxada. isini sabnis qveS SeZvrnen da TamaSi

ganagrZes.

_ aso l-ze Tqvi, _ Tqva galiam

_ limonaTi

_ lobio

_ leRvi.

_ leRvi ra aris?

_ leRvi, es...

zoia aRwerda gaugonar saWmels, romelsac

galia kidev ufro zRaprulad warmosaxavda. isini

dedas ucdidnen.

rusulidan Targmnaakaki dauSvilma

59

ol

e, №

2,

20

16

am frazam XX saukunis gariJraJze gaiJRera

da is kote mayaSvilis, poetisa da eriskacis mis-

amarTiT iTqva.

yvelgano...

es sityva zogadi sityvaa da saqarTveloSi

mas xSirad imitomac xmaroben, rom saTqmeli

araferi aqvT da, aqedan gamomdinare, msgavsi ara-

frismTqmeli frazebiT cdiloben fons gasvlas.

ramdenad exeba es kote mayaSvils, mis kolor-

itul, tragikul pirovnebas? modiT, ubralod Ca-

movTvaloT, Tu risi gakeTeba SeZlo.

maS ase, kote mayaSvili iyo:

saqarTvelos mweralTa kavSiris pirveli

Tavmjdomare;

erT-erTi damaarsebeli da gamgeobis wevri

qarTuli sityvakazmuli mwerlobis sazogadoeb-

isa;

damaarsebeli qarTuli filarmoniuli sa-

zogadoebisa;

damaarsebeli saqarTvelos saistorio-saeT-

nografio sazogadoebisa;

erT-erTi damaarsebeli qarTuli dramatuli

sazogadoebisa;

damaarsebeli `akademiuri mwerlobis~ kavS-

irisa;

iniciatori saTavadaznauro dawesebule-

basTan gansakuTrebuli fondis daarsebisa,

romelmac SimSiliT sikvdils gadaarCina ram-

denime momavali klasikosi qarTuli mwerlobisa.

magaliTisTvis didi galaktionic ikmarebs;

qarTul poeziaSi sonetisa da romansis erT-

erTi damamkvidrebeli.

`lale, lale,

Sen ki genacvale...

zecazeda varskvlavebi

didxans vaTvalTvale...

erT varskvlavSi Sen gicani,

gogov, genacvale!~

es leqsi qarTuli xalxuri poeziis erT-erTi

Sedevri rom ggoniaT, xelixelsagogmanebi mar-

galiti, kote mayaSvils ekuTvnis da kidev ram-

deni aseTi.

da bolos, kote mayaSvili mamaa saqarTvelos

damoukideblobisaTvis, saqarTvelos Tavisu-

flebisaTvis zvarakad Sewiruli maro mayaSvili-

weriliwerili

zaal botkoveli

`ra Rirseuli iyo yvelgan~...

sa, romelmac 1921 wlis TebervalSi kidev erTxel

daumtkica saqarTvelos maradiul mtrebs, rom

RvTismSoblis wilxvdomil am kurTxeul miwaze

jer kidev cocxlobs da boboqrobs qeTevan wame-

bulis zecad aRvlenili suli, rom saqarTve-

los daCoqeba SeuZlebelia, rom qarTvelebs sam-

SoblosaTvis sikvdili simRerad da lxenad miaC-

niaT da amitomac maTTan oms azri ara aqvs.

kote mayaSvili...

did erovnul, saSviliSvilo saqmeebs SeWide-

buli eriskaci, romelic srulad ixarjeboda

mSobeli qveynis sulieri aRorZinebisTvis, ga-

mofxizlebisTvis...

da mainc igi upirvelesad poeti gaxldaT,

poeziiT sunTqavda, poeziiT suldgmulobda, po-

ezia iyo misi arsebobis ani da hoe, zedmiwevniT

zustad hqonda gasigrZeganebuli poeziis roli

da mniSvneloba qarTvelobisaTvis.

`saqarTvelos warsul saukuneTa bindi gaar-

Rvia da gaabnia sxivosanma rusTavelma, romelmac

qarTuli poezia erTi Zlieri moqneviT astyorcna

msoflio poeziis mwvervalebze da miT ukvdavyo,

aziara maradisobas Tavisi samSoblo, gaamarTla

misi arseboba.

diax, cvalebadi da warmavalia materialuri

kultura adamianisa, wuTieri da moCvenebiTia

adamianis xorcieli yofna am planetaze, magram

RvTaebrivia, waruxocelia misi sulieri Semoqme-

deba da am ukanasknelis pirmSo, umTavresi agenti

_ poezia~.

es citata amonaridi gaxlavT kote mayaSvi-

lis werilidan `axalgazrda megobars~ da Semi-

Zlia dabejiTebiT ganvacxado, rom am striqonebs

nebismieri nafici literaturis Teoretikosi

moawerda xels. nebismieri umaRlesi rangis lit-

eraturismcodnesTvis STagonebis wyarod da sam-

uSao Tezad gamodgeba is mosazreba, rom swored

rusTvelma aziara maradisobas Tavisi samSoblo

da gaamarTla misi arseboba. imave werilSi kote

mayaSvilma kidev erTi brwyinvale axsna mouZeb-

na poezias, mis arss: `poezia erTgvari prizmaa,

romelSic itexeba da saucxoo nairferebad liv-

livebs eris Sinagani, rTuli silamaze~.

kote mayaSvili, rogorc poeti, Tavadac am

ideis erTguli darCa sicocxlis bolomde, bo-

lomde uerTgula poeziis muzebs, kaliope iqne-

boda is Tu evterpe, melpomene Tu erato. am mu-

60

zaTagan mainc kaliope hyavda gaRmerTebuli

_ heroikuli poeziis muza. swored heroikuli

SaravandediT mosavda mudam Tavis saTayvanebel

samSoblos, mas swiravda daunaneblad sakuTar

Tavs, Svilebs, yvelafers, rac gaaCnda... misi kae-

Sani, misi tkivilebi mtkivani guliT mudam Tan

dahqonda da salbuns da malamos eZebda am iarebis

mosaSuSeblad. arada grZnobda, rom ase didxans

gagrZeleba aRar SeiZleboda, radgan:

Cems samSobloSive samSoblos dakarguls

daveZeb bedisgan kruls!

samSoblos Cvenive xeliTa damarxuls,

mis sxeuls da imis suls!..

samSoblos dasaxsnelad mudam maradiul

mokavSireebs daeZebda misi meamboxe suli, wminda

ninosa da Tamar mefes, wminda giorgisa Tu amirans.

mohyeviT, Zmebo, amirans,

brZolaa gacxarebuli!

erTi dakvrac da suls dalevs

veSapi damarcxebuli!..

1917 wlis kviraZalze gumaniT grZnobda im

Jamis moaxloebas, rodesac iverTa miwa unda gan-

Tavisuflebuliyo dampyrobelisagan da Tavadac

brZolis velisaken miuwevda guli:

ara, ara,

Zmao, kmara

TrTola, SiSi samarcxvino!

brZolis velze,

sanatrelze,

msurs gavfrinde viT mimino!

am brZolaSi gansakuTrebiT axalgazrdoba

eimedeboda, yvelafers akeTebda maT Sesaguli-

aneblad da muxlmodrekiT evedreboda:

dagvarwmuneT, rom varskvlavi

Cveni bedis kidev brwyinavs,

rom ar gvidevs win saflavi,

arc movmkvdarvarT... aRarc gvZinavs!..

kote mayaSvils, romlis memkvidreobiTi geni

saukuneobrivi sibrZniTa da gamocdilebiT iyo

gapoxili, kargad moexseneboda, rom veSapiviT

did da stomaqamouvseb imperias mxolod xmlis

qneviTa da miZalebiT verara Zala ver moereoda.

amitomac gamoixmo qarTuli folkloridan nac-

arqeqias saxeba da kidev erTxel Seaxsena Tanam-

emamuleT, rom Tu Tavisufleba gvwadia, Tu sab-

olood gvsurs mtanjvelTa klanWebidan Cveni

saesavi samSoblos gamoxsna, emociebi da aRtkine-

ba gverdze unda gadavdoT, Tundac droebiT, da

ase, asjer gazomili nabijebiT, asjer da aTasjer

awonili sityviT, gonierebiTa da windaxedulo-

biT movaxerxoT sawadelis asruleba:

oh, nacarqeqiav, Sena?

salami mSobliur gmirs!

amexsna Sekruli ena,

Rimili momidis pirs...

Cavwvebi loginSi wynarad,

ZiliTa Seviqcev Tavs!..

qajebo, devebo, farad

me nacarqeqia myavs!

SeiZleba nacarqeqias saxis mayaSviliseulma

interpretaciam daafiqra aTwleulebis Semdeg

qarTuli kritikis aRiarebuli metri guram asa-

Tiani, romelmac Tavis uaRresad mniSvnelovan

kote mayaSvili

maro mayaSvili

61

ol

e, №

2,

20

16

gamokvlevaSi `saTaveebTan~ calke Tavi miuZRvna

qarTuli folkloris am koloritul personaJs.

merme is iyo, rom batoni kote qarTuli sax-

elmwifos aRdgenasac moeswro da mis iavarqmna-

sac. aki mis didebas Seswira usayvarlesi qaliS-

vili, arc vaJiSvils gadafarebia mkerdiT da isic

samSoblos dasacavad gauSva frontze, leqsic ki

uZRvna, Tavdadebul gmir winaparT giwinamZRv-

ros didma sulmao.

bolos, roca Tavs zemoT Zala aRar iyo da

saqarTveloSi kidev erTxel iZala kaenis boro-

tma sulma, kote mayaSvilis ganwirul da mwared

dadaRul guls rekviemiviT aRmoxda sulisSemZ-

vreli kivili:

arc sicocxlis, arc sikvdilis

aRara maqvs xalisi,

Tebervalma damizamTra

samudamod maisi!

TiTqmis erTaderT nugeSad isRa darCa, rom

damoukidebeli saqarTvelos himnis avtori gax-

ldaT, himnisa, romelSic sakuTari suli da guli

Casdo da ase gamoxata Tayvaniscema samSoblosad-

mi, Tavisuflebisadmi...

mSvenieri lirikosi gaxldaT, gamorCeuli

xmis mqone lirikosi, araerTi Cinebuli striqonis

avtori. erTi maTgani Tqvens mona-morCils gamor-

Ceulad moswons da amitomac Tavs nebas mivcem

srulad gagacnoT is:

o, stella...

warsulis kuTxidan... ar dagRliT axsnebiT

studenti... SoreTSi... civa da bnela...

vnaRvlob da vocnebob, vCurCuleb aRgznebiT

o, stella animal, divina stella!

qalia mnaTobi is, Tu sxva ramea?!

es kia, TvalTagan cremli mdis nela...

Sevnatri Suqosans, Tumc gulSi Ramea,

o, stella animal, divina stella!

vigeme sitkboni, tanjvaTa quxilic...

cxovreba vsTele me, imanac mTela!

davmarxe natvrani da damrCa wuxili:

o, stella animal, divina stella!

mixmoben Tavisken ufskrulis lalebi,

karebTan moismis sikvdilis xvela...

me Senken mipyria mlocveli Tvalebi,

o, stella animal, divina stella!

kote mayaSvilis kalams ekuTvnoda didi moc-

ulobis poema `eSmaki saqarTveloSi~.

man didi Rvawli dasdo qarTul Teatrs,

Targmna ra lope de vegas ukvdavi piesa `cxvris

wyaro~ (`fuente ovexuna~). es piesa didma kote

marjaniSvilma dadga scenaze da qarTuli Teat-

ris savizito baraTad aqcia...

`me miyvars Cemi samSoblo, mtkivneulad,

ganusazRvrelad da msurs mis samsaxurSi davlio

suli~ _ ganacxada Tavis droze batonma kotem

da sikvdilamde erTguli darCa Tavisi ficisa,

sikvdilamde Rirseulad atara qarTveli mwerl-

isa da mamuliSvilis saxeli.

rom arafers ar vaWarbeb da ar vamateb,

amis dasturad kote mayaSvilis TanamedroveTa

gamonaTqvamebs moviSvelieb.

ai, rogor Sefasda Tu dafasda misi Rvawli da

ruduneba.

`kote mayaSvili erTaderTia, romelic gansa-

kuTrebuli TaviseburebebiT ganicdis saqarTve-

los!~ _ leo qiaCeli.

`ra saamayod amarTlebda Tavis damsaxure-

bul saxels yovel dargSi, sadac ki sazogadoe-

briv Wapans eweoda, ra pirnaTlad ixdida Semoqme-

debiT xarks Tavisi qveynis, Tavisi xalxis winaSe~

_ siko faSaliSvili.

`...arcerT poets, poetTa Tavado, ar vcem iseT

pativs, rogorc kote mayaSvils... imedi maqvs, aR-

dgenili saqarTvelo daafasebs Sens Rvawls...~ _

ioseb griSaSvili.

yovelive amas Tu im faqtsac davamatebT, rom

saqarTvelo kote mayaSvils qarTuli mwerlobis

sindiss uwodebda, cxadi Seiqneba, Tu ra pirovne-

basTan, ra movlenasTan gvaqvs saqme.

marTlac rom, ra Rirseuli iyo yvelgan...

62

marti

kulturuli cxovrebis qronikakulturuli cxovrebis qronika

* * *

Telavis meri platon kalmaxeliZe 8 martisadmi

miZRvnil gamofenas daeswro da Telavel mxatvar

qalbatonebs qalTa saerTaSoriso dRe miuloca.

vaJa-fSavelas saxelobis Telavis dramatuli

Teatris foieSi, qalTa dRisadmi miZRvnil

gamofenaze, warmodgenili iyo mxolod mxatvari

qalbatonebis namuSevrebi.

* * *

qalaq Telavis merma platon kalmaxeliZem, vice

merma Tengiz mTvareliSvilma da meris moadgilem

levan liluaSvilma Teatris saerTaSoriso dRe

Telavis vaJa-fSavelas saxelobis dramatuli

Teatris msaxiobebs miuloces.

qalaqis merma, Telavis kulturul cxovrebaSi

Setanili wvlilisaTvis, Teatris SemoqmedebiT

koleqtivs madlobis sigeli gadasca.

Telavis meri platon kalmaxeliZe Telavis meore

samusiko skolis maswavleblebs Sexvda. qalaqis

merma maswavleblebisgan dewvrilebiT moismina

skolaSi arsebuli gadasaWreli sakiTxebi da

samomavlod maT TandaTanobiT mogvarebas

dahpirda. merma aseve moismina axalgazrda

pianistis mier Sesrulebuli safortepiano

nawarmoebi.

qalaq Telavis merma platon kalmaxeliZem,

samxatvro skolis moswavleebs, animaciuri

filmebis Sesaqmnelad specialuri kompiuteruli

teqnika gadasca. axalgazrda animatorebisTvis

qalaqis meris saCuqari moulodneli da

sasixarulo aRmoCnda. aRsaniSnavia, rom

samxatvro skolis moswavleebi gasul zafxuls

Telavis meriis dafinansebiT bulgareTSi

imyofebodnen da Jiuris gansakuTrebuli

simpaTia daimsaxures.

Telavis TeatrSi speqtakl `xanumas~ premiera

gaimarTa. premieras Telavis maJoritari

deputati parlamentSi gela samxarauli, kaxeTis

gubernatori irakli SiolaSvili, qalaq Telavis

meri platon kalmaxeliZe, vice-meri Tengiz

mTvareliSvili da sakrebulos Tavmjdomare

arCil TxlaSiZe eswrebodnen. msaxiobebma

Telavis dramatuli Teatris saxeliT,

xelisuflebis warmomadgenlebs, Telavis

Teatris ganviTarebaSi Setanili wvlilisaTvis

madlobis sigelebi gadasces. SegaxsenebT, rom

Telavis Teatris dafinanseba gasul wels 200 000-

dan naxevar milion laramde gaizarda.

* * *

Telavis pirveli samusiko skolis warmatebul

moswavleebsa da maT pedagogebs qalaq Telavis

* * *

* * *

* * *

* * *

* * *

63

ol

e, №

2,

20

16

meris platon kalmaxeliZis saxeliT madlobis

sigelebi gadaecaT. mocartis saiubileo wlisadmi

miZRvnil koncertze adresatebs sigelebi

gadasca Telavis meriis kulturis, ganaTlebis,

ZeglTa dacvis, sportisa da axalgazrdul

saqmeTa samsaxuris ufrosma fiqria yuSitaSvilma.

aprili

6 aprils _ Tbilisis v.sarajiSvilis saxelobis

saxelmwifo konservatoriis did darbazSi

gaimarTa folkloris erovnuli festivalis

meore turis koncerti (kaxeTisa da qvemo qarTlis

monawileobiT). koncertSi monawileobdnen

Telavis meriasTan arsebuli simRerisa da

cekvis ansamblis vaJTa gundi arCil tetiaSvilis

xelmZRvanelobiT da ansambli `patara kaxi~

goCa da beqa biZinaSvilebis xelmZRvanelobiT.

koncertze sakuTari leqsebiT warsdgnen saxalxo

mTqmelebi: gela cigroSvili da TaZia sisauri.

* * *

qalaq Telavis meriasa da saqarTvelos erovnul

biblioTekas Soris urTierTTanamSromlobis

memorandumi gaformda. memorandums xeli

Telavis merma platon kalmaxeliZem da erovnuli

biblioTekis direqtorma giorgi kekeliZem

moaweres.

SeTanxmebisamebr, erovnuli biblioTeka

axalgazrdebSi kiTxvis popularobis gazrdis

mizniT sxvadasxva proeqtebs ganaxorcielebs.

erovnuli biblioTekis direqtorma,

axalgazrdebSi wignierebis amaRlebaSi Setanili

wvlilisaTvis madlobis sigelebi gadasca

Telavis mers platon kalmaxeliZes, kaxeTis

gubernators irakli SiolaSvils da Telavis

Teatris mmarTvels paata guliaSvils.

memorandumis gaformebas eswrebodnen

devnilTa ministri sozar subari, parlamentari

irakli sesiaSvili, germaniisa da safrangeTis

diplomatiuri korpusis warmomadgenlebi

saqarTveloSi.

* * *

qalaq Telavis meri platon kalmaxeliZe

animaciuri filmebis festivalis `eqo Tofuzis~

gaxsnas daeswro. festivalis farglebSi imarTeba

samuSao Sexvedrebi, sadac Telavisa da zugdidis

animaciis studiis moswavleebi erToblivad

muSaoben axal animaciur filmze. festivalis

daskvniT nawilSi Telaveli da zugdideli

axalgazrda avtorebi waradgenen sakuTar

proeqtebs.

12 aprils saqarTvelos parlamentis erovnuli

biblioTekis sagamofeno darbazSi, safrangeTSi

moRvawe, warmoSobiT Telaveli mxatvris,

erovnuli biblioTekis megobarTa jgufis

xelmZRvanelis levan mosiaSvilis naxatebis

personaluri gamofena `Mon Amour~ (`Cemi

siyvaruli~) gaixsna. erovnul biblioTekaSi

es mxatvris meoTxe personaluri gamofenaa.

amjerad, damTvalierebeli ixilavs bolo erTi

wlis manZilze avangardul da abstraqtul JanrSi

Seqmnil 60-mde tilos.

* * *

Telavis el. axvledianis saxelobis samxatvro

skolis organizebiT, cnobili Telaveli

mxatvris elene axvledianis 115 wlisTavisadmi

miZRvnili gamofena gaixsna, sadac Telavis merma

platon kalmaxeliZem ganacxada: `...TiToeul

axalgazrdaSi, romlebmac sakuTari namuSevrebi

am axlad Seqmnil sivrceSi warmoadgines, vxedav

momaval elene axvledians da Tavisi saqmis

momaval virtuozs...~

TelavSi kaxeTis bavSvTa da axalgazrduli

sagundo pirveli erovnuli konkursis pirveli

turi Catarda, sadac warmodgenili iyo

folkloruli da sxva sagundo simRerebi.

SesarCevi turebi yvela regionSi imarTeba.

daskvniTi konkursi ki TbilisSi Catardeba.

* * *

* * *

* * *

64

maisi

* * *

suxiSvilebis qoreografiulma ansamblma

TelavSi tradiciuli yovelwliuri koncerti

gamarTa.

koncertis dasasrul scenaze nino da iliko

suxiSvilebic gamoCndnen da gansakuTrebuli

siyvarulisTvis mayurebels madloba gadauxades.

suxiSvilebis koncerti Telavis meriis

mxardaWeriT Catarda.

axalgazrdebisTvis Zalian mniSvnelovania

msgavsi kulturuli RonisZiebebis Catareba~.

* * *

17 maiss TviTmmarTveli Temis gamgeobis

kulturis, ganaTlebis, ZeglTa dacvis, sportis

da axalgazrdul saqmeTa samsaxuris mxardaWeriT

winandlis kulturis saxlSi `debi nayaurebis~ da

ansambl `herulas~ koncerti gaimarTa.

RonisZiebas eswrebodnen TviTmmarTveli Temis

gamgeobis kulturis, ganaTlebis, ZeglTa

dacvis, sportis da axalgazrdul saqmeTa

samsaxuris ufrosi _ sofio axmeteli da Telavis

municipalitetis sakrebulos socialuri,

kulturis, ganaTlebis da axalgazrdul saqmeTa

komisiis Tavmjdomare _ giga mamukelaSvili.

RonisZiebaSi monawileoba winandlis samusiko

skolis moswavleebmac miiRes.

* * *

TviTmmarTveli Temis gamgeblis _ aleqsandre

SaTiriSvilisa da gamgeobis kulturis,

ganaTlebis, ZeglTa dacvis, sportis da

axalgazrdul saqmeTa samsaxuris mxardaWeriT

kisisxevis kulturis saxlSi animaciuri filmebis

Cveneba baga-baRis aRsazrdelebisTvis gaimarTa.

Cvenebis dawyebamde, kulturis saxlis ezoSi,

sagangebod patarebisTvis, Teatraluri sanaxaoba

moewyo.

RonisZiebas adgilobrivi xelisuflebis

warmomadgenlebi eswrebodnen. animaciuri

ganviTarebis fondis xelmZRvanelma _ zurab

diasamiZem Telavis municipalitetis gamgebels

TanamSromlobisTvis madloba gadauxada da

qarTuli animaciis ganviTarebaSi Setanili

wvlilisTvis jildo gadasca.

rogorc aleqsandre SaTiriSvilma CvenTan

saubrisas aRniSna: `Telavis municipalitetis

gamgeoba tradiciulad maspinZlobs animaciuri

filmebis festivals, guSin nafareulis sajaro

skolaSi moswavleebi animaciis teqnologiebs

gaecnen da Seqmnes filmi, romelic dRes sxva

filmebTan erTad aCvenes. TviTmmarTveli Temis

erovnuli samosis dResTan dakavSirebiT,

erovnul samosSi gamowyobilma axalgazrdebma,

municipalitetis mimdebare teritoriidan

centralur moednamde msvleloba moawyves,

romelsac qalaq Telavis sakrebulos

Tavmjdomare arCil TxlaSiZe, Tavmjdomaris

moadgile gia gigiaSvili, Telavis meri platon

kalmaxeliZe da sxva adgilobrivi xelisuflebis

warmomadgenlebi SeuerTdnen. RonisZiebis

organizatorebi iyvnen qalaq Telavis meria da

kaxeTis qoreografiis moRvaweTa kavSiri.

* * *

Telavis meri platon kalmaxeliZe Telavis

muzeumis TanamSromlebs Sexvda da muzeumebis

saerTaSoriso dRe miuloca.

`TiToeuli muzeumis TanamSromeli agrZelebs

didi eqvTime TayaiSvilis saqmes, Tqven xarT Cveni

ganZis mcvelebi da madloba amisTvis~, _ aRniSna

qalaqis merma

Telavis meri platon kalmaxeliZe, Telavis

saganmanaTleblo resurscentrSi galaktion

tabiZisadmi miZRvnil saskolo literaturul

konkurss daeswro. konkursze skolis

moswavleebma warmoadgines galaktionis Temaze

Seqmnili leqsebi, naxatebi da waikiTxes poetis

leqsebi. sxvadasxva nominaciebSi gamarjvebulebi,

mimdinare wlis zafxulSi, gaemgzavrebian

galaktionis mSobliur sofel WyviSSi.

* * *

* * *

* * *