język zawodowy a podstawa programowa kształcenia w zawodzie
DESCRIPTION
Język zawodowy a podstawa programowa kształcenia w zawodzie. opracowała : mgr Lidia Brandmiller - Witowska. W prezentacji:. Definicja języka zawodowego, Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Materiały dydaktyczne - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Język zawodowy a podstawa programowa
kształcenia w zawodzie
opracowała :mgr Lidia Brandmiller - Witowska
• Definicja języka zawodowego,• Podstawa programowa kształcenia w
zawodzie• Materiały dydaktyczne• Rozwijanie sprawności językowych na lekcji
języka obcego ukierunkowanego zawodowo
Język zawodowy
• „profesjolekt” jest odnogą socjolektu, czyli odmiany języka używanej przez klasę lub grupę społeczną, subkulturę, czy właśnie grupę zawodową.
• dotyczy wykonawców danego zawodu. Ma za zadanie ułatwić komunikację między pracownikami.
• obfituje w zwroty i wyrażenia zarówno całkowicie niezrozumiałe dla postronnego obserwatora, jak i takie, których zrozumiałe znaczenie pierwotne jest całkiem inne od znaczenia profesjolektycznego.
Budowa socjolektu
• Słownictwo fachowe, związane z realiami zawodowymi grupy;
• Słownictwo dotyczące człowieka i świata w ogóle;• Ilościowy stosunek profesjonalizmów do
warstwy ogólnej jest miernikiem zawodowości.
Profesjonalizmy
• przekazują treści fachowe precyzyjnie i zrozumiale dla osób porozumiewających się;
• nazywają przedmioty, czynności, zachowania itd., ważne ze względu na wykonywaną pracę;
• nie powinny być nadużywane w sytuacjach komunikacyjnych z osobami spoza branży.
Co wymusiło zmiany w podstawie programowej kształcenia w zawodzie?
• Zmiana warunków gospodarczo-społecznych Polski i Europy,
• Globalizacja gospodarcza i społeczna,• Handel międzynarodowy,• Mobilność geograficzna i zawodowa,• Rozwój techniki i technologii,• Oczekiwania pracodawców w zakresie wiedzy i
umiejętności pracowników. • Ustanowienie Europejskich Ram Kwalifikacji
(EQF) dla kształcenia się przez całe życie.
Kompetencje kluczowe
• Według zaleceń Parlamentu Europejskiego i Rady Europy
• W polskim systemie edukacji
Kompetencje kluczowe według zaleceń Parlamentu Europejskiego
• Porozumiewanie się w języku ojczystym.• Porozumiewanie się w językach obcych.• Kompetencje matematyczne i podstawowe
naukowo-techniczne.• Kompetencje informatyczne.• Umiejętność uczenia się.• Kompetencje społeczne i obywatelskie.• Inicjatywność i przedsiębiorczość.• Świadomość i ekspresja kulturalna.
Kompetencje kluczowe w polskim systemie
edukacji• Planowanie, organizowanie i ocenianie własnego
uczenia się.• Skuteczne porozumiewanie się w różnych
sytuacjach.• Efektywne współdziałanie w zespole.• Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób.• Sprawne posługiwanie się komputerem i technologią
informacyjną.
Hierarchia wymaganych kwalifikacji od absolwentów szkół zawodowych
wg ankiety przeprowadzonej przez Dolnośląski Zakład Doskonalenia Zawodowego
• Wiedza fachowa• Samodzielność w
podejmowaniu decyzji• Chęć podnoszenia
kwalifikacji• Doświadczenie zawodowe• Dyspozycyjność• Umiejętność pracy
samodzielnej i w zespole• Umiejętność samooceny i
samokontroli
• Elastyczność w zakresie wykonywanych zawodów
• Komunikatywność• Znajomość języków obcych• Znajomość podstaw prawa
gospodarczego• Znajomość dokumentacji
administracyjnej, organizacyjnej i handlowo-finansowej
Źródła modernizacji systemu kształcenia zawodowego
• konieczność dostosowania kształcenia do potrzeb rynku pracy i oczekiwań pracodawców
• troska o podniesienie jakości i efektywności systemu kształcenia zawodowego i ustawicznego
• zwiększenie atrakcyjności systemu kształcenia
Obecna sytuacja w szkolnictwie zawodowym
• Dotychczasowe podstawy programowe zachowują moc do zakończenia kształcenia rozpoczętego przed dniem 1 września 2012 r. w oddziałach szkół prowadzących kształcenie zawodowe.
• Od 1 września 2012 roku obowiązuje Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206)
Aparat pojęciowy w nowej podstawie programowej
dla zawodu
Co zawiera npp dla zawodu?
• określa zawody• określa wyodrębnione z nich kwalifikacje• wskazuje ścieżki ich uzupełniania lub
podwyższania• opisana jest w języku efektów kształcenia• stanowi standard wymagań egzaminacyjnych
dla poszczególnych kwalifikacji
Podstawa programowa kształcenia w zawodzie
• to zestaw celów kształcenia i treści nauczania opisanych w formie oczekiwanych efektów kształcenia oraz warunki realizacji kształcenia praktycznego.
Umożliwiają one ustalenie kryteriów ocen szkolnych i wymagań egzaminacyjnych.
Cele kształcenia
• zestaw zadań zawodowych, do których przygotowuje szkoła prowadząca kształcenie w danym zawodzie.
Obszary edukacji wg celów kształcenia:
1. Administracyjno-usługowy (A),2. Budowlany (B),3. Elektryczno-elektroniczny (E),4. Mechaniczny i Górniczo-Hutniczy (M),5. Rolniczo-leśny z ochroną środowiska (R),6. Turystyczno-gastronomiczny (T),7. Medyczno-społeczny (Z),8. Artystyczny (S).
Treści nauczania
• efekty kształcenia, oczekiwane na koniec etapu kształcenia
Podstawa programowa kształcenia zawodowego obejmuje:
• Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, w tym kompetencje personalne i społeczne,
• Efekty kształcenia wspólne dla danego zawodu i zawodów pokrewnych w ramach obszaru kształcenia,
• Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach.
Kwalifikacja
• to zakładane efekty kształcenia, których osiągnięcie potwierdza dyplom lub certyfikat, wydany po zdaniu egzaminu przez uprawnioną instytucję.
Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów
załącznik nr 2 Wiedza i umiejętności w zakresie:• bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP),• podejmowania i prowadzenia działalności
gospodarczej (PDG), • języka obcego zawodowego (JOZ),• kompetencji personalnych i społecznych (KPS),• organizacja pracy małych zespołów (OMZ).
Efekty kształcenia
• oceniane są przez podmioty realizujące kształcenie zawodowe,
• System egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe umożliwia oddzielne potwierdzenie w procesie kształcenia każdej wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji.
Zalety nowej podstawy programowej kształcenia w zawodzie:
• Zapewnia elastyczny system kształcenia, dostosowany do potrzeb i możliwości uczącego się przez całe życie,
• Przyczynia się do planowania własnej edukacji i kariery.
• Wspiera otwartość i mobilność edukacyjną.
Ciekawostka
• Nie wszystkie zawody mają w programie nauczania język obcy zawodowy.
• Realizuje się wtedy program nauczania języka obcego ogólnego i ewentualnie modyfikuje o słownictwo zawodowe.
Program nauczania języka zawodowego stanowi kontynuację języka obcego nauczanego jako przedmiot ogólny, warunkiem przystąpienia do nauki przedmiotu jest znajomość danego języka przynajmniej na poziomie podstawowym. W związku z powyższym, realizację programu należy rozpocząć od zdiagnozowania umiejętności językowych ucznia i zaplanowanie na tej podstawie metod nauczania oraz organizacji zajęć tak, aby osiągnąć główny cel przedmiotu, jakim jest swobodne posługiwanie się językiem obcym w praktyce zawodowej.
Program nauczania w szkołach musi zawierać:
• Ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego (zał. Nr 1),
• Cele kształcenia w zawodzie i efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów; Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia; Warunki realizacji kształcenia w danym zawodzie (zał. Nr 2),
• Efekty kształcenia właściwe dla wyodrębnionej w danym zawodzie kwalifikacji (zał. Nr 3).
Jakich umiejętności oczekują pracodawcy od absolwentów szkół?
• Prowadzenia rozmów bezpośrednich i telefonicznych na tematy zawodowe,
• Rozumienia tekstów fachowych,• Prowadzenia podstawowej korespondencji.
Warunki konieczne do rozpoczęcia pracy ze słownictwem fachowym
• Umiejętność czytania w języku obcym/ słuchania / powtarzania
• Znajomość struktur leksykalno-gramatycznych w zakresie języka ogólnego
• Znajomość źródeł słownictwa fachowego• Umiejętność korzystania z wielu źródeł informacji
i ich przetwarzania• Umiejętność notowania• Umiejętność pracy z tekstem• Chęć do samokształcenia• Odpowiednia ilość czasu
Jak można rozpocząć nauczanie języka
zawodowego?
• Nawet w początkowej fazie nauczania języka.• Nazywać przedmioty, osoby, czynności
wchodzące w zakres danego zawodu.• Zwiększać zakres leksyki zawodowej wraz ze
wzrostem zaawansowania uczniów w oparciu o program nauczania.
Dobór materiałów dydaktycznych
• Stosownie do ESOKJ• Uwzględnienie użycia języka zawodowego ze
względu na:
MiejscaInstytucjeOsobyPrzedmioty
Zdarzenia CzynnościTeksty
Miejsca
• Biura• Fabryki• Warsztaty• Porty• Stacje kolejowe• Farmy
• Gospodarstwa rolne• Lotniska• Sklepy• Punkty usługowe• Hotele• Urzędy
Instytucje
• Firmy• Przedsiębiorstwa prywatne• Korporacje międzynarodowe• Przedsiębiorstwa państwowe• Związki zawodowe
Osoby
• Pracodawcy / pracownicy• Menadżerowie• Koledzy z pracy• Współpracownicy• Podwładni• Klienci• Recepcjonistki / sekretarki• Sprzątaczki
Zdarzenia
• Rozmowy w sprawie zatrudnienia
• Negocjacje i spory płacowe
• Przyjęcia / bankiety• Wypadki przy pracy
• Spotkania robocze• Konferencje• Targi• Wyprzedaże• Konsultacje
Czynności• Administrowanie firmą• Zarządzanie produkcją przemysłową• Produkcja• Procedury biurowe• Spedycja• Sprzedaż• Marketing• Operacje komputerowe• Sprzątanie biur
Teksty
• Listy biznesowe• Raporty / memoranda• Instrukcje BHP• Instrukcje obsługi• Regulaminy
• Materiały reklamowe• Opakowania• Zakresy obowiązków• Oznakowania• Wizytówki
Rola nauczyciela:• Nawiązuje współpracę i zacieśnia więzi z uczniem, motywując go
do większego wysiłku,• Stwarza konkretne sytuacje zawodowe, zbliżone do rzeczywistych,• Uczy poprzez korelację umiejętności między przedmiotowych w
działaniu,• Wykorzystuje rekwizyty,• Wskazuje źródła słownictwa fachowego,• Kształtuje kompetencje językowe i umiejętności komunikacyjne,
społeczne ucznia,• Udziela rad i wskazuje błędy, które uczeń powinien wyeliminować,• Pokazuje możliwości wykorzystania zdobytej wiedzy.
Źródła słownictwa fachowego
• Listy słówek• Słowniki ogólne /
tematyczne• Słowniki multimedialne,• Słowniki obrazkowe• Książki • Encyklopedie• Leksykony• Publikacje naukowe
• Ilustracje• Czasopisma
specjalistyczne• Filmy• Atlasy• Zasoby Internetu• Specjaliści w danej
dziedzinie
Rozwijanie sprawności językowych
• ogólnych• specjalistycznych
Oczekiwane efekty kształcenia
Uczeń:
• Posługuje się zasobem środków językowych leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych, fonetycznych, umożliwiających realizację wymagań ogólnych w zakresie podstawowego słownictwa, nazw zawodów, stanowisk, technik i metod wytwarzania, maszyn, urządzeń, narzędzi, materiałów i procesów produkcyjnych;
Uczeń:
• Interpretuje ze słuchu typowe wypowiedzi: instrukcje, komunikaty, rozmowy, polecenia, dotyczące wykonywania czynności zawodowych, artykułowane powoli i wyraźnie,
w standardowej odmianie języka;
Uczeń:
• Analizuje krótkie proste wypowiedzi pisemne, proste teksty narracyjne charakterystyczne dla jego sytuacji zawodowych, jak : tablice informacyjne na stanowisku pracy, podstawowe nazwy produktów lub technologii, polecenia zawarte w regulaminie pracy, obsługi stanowiska lub urządzenia, informacje w ogłoszeniach o pracę charakterystyczne dla jego zawodu i kwalifikacji, Informacje zawarte w CV lub liście motywacyjnym.
Uczeń:
Tworzy krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne:
• opisuje swoje stanowisko pracy, opowiada o swoim dniu pracy, swoich umiejętnościach,
• przedstawia swoje plany i oczekiwania zawodowe;
Uczeń:
• Tworzy krótkie, zrozumiałe wypowiedzi pisemne (e-mail, notatka, ogłoszenie, zaproszenie, ankieta):
• wypełnia port folio językowe,• pisze list motywacyjny,• wypełnia formularz CV.
Umiejętności ucznia:
• Komunikuje się w typowych sytuacjach zawodowych:
• Zadaje pytania dotyczące warunków pracy,• Odpowiada na pytania dotyczące umiejętności
i oczekiwań zawodowych,• Przetwarza tekst: nazywa materiały i
narzędzia, interpretuje instrukcję obsługi, regulamin pracy itp.
Porównanie umiejętności
• Poziom A1 • Poziom B1
Kompetencje ogólne w zakresie słownictwa poziom A1
• przedstawianie się, podawanie danych• pytania o czas• mieszkanie, poszukiwanie mieszkania (rozumienie ogłoszeń)• zakupy, załatwianie prostych spraw urzędowych (np. bank,
poczta, kupno biletu kolejowego)
Kompetencje ogólne w zakresie gramatyki poziom A1
• odmiana czasowników przez osoby w czasie teraźniejszym, zaimki osobowe
• zdania pytające (zaimki pytające) i odpowiedzi• rodzajniki określone i nieokreślone• przeczenie • zaimki dzierżawcze• czasowniki modalne• czas przeszły • stopniowanie przymiotników, porównania• tryb rozkazujący
Kompetencje specjalistyczne pracowników biurowych i administracji poziom A1
• pierwszy dzień w pracy, powitanie i pożegnanie, przedstawianie się i zapoznawanie z współpracownikami, hierarchia służbowa
• rozumienie planu i grafiku pracy, zakres obowiązków• orientacja na terenie zakładu pracy (biurowca), pytania o drogę i
lokalizację określonych działów (obiektów)• wypełnianie formularzy osobowych• nawiązywanie dialogów w miejscu pracy (zasięganie informacji, udzielanie
prostszych informacji)• rozmowy telefoniczne, ustalanie terminów• poszukiwanie pracy, rozumienie ogłoszeń o pracy, przygotowanie CV• praca z komputerem, korespondencja (list półformalny, e-mail)
Kompetencje ogólne w zakresie słownictwa pracowników biurowych i administracji poziom B1
• Autoprezentacja• sytuacje codzienne,• zakupy, • usługi,• poszukiwanie mieszkania, • załatwianie spraw urzędowych,• podróżowanie• pytania o czas
Kompetencje ogólne w zakresie gramatyki pracowników biurowych i administracji poziom B1
• odmiana czasowników przez osoby w czasie teraźniejszym, zaimki osobowe /przypomnienie/
• zdania pytające (zaimki pytające) i odpowiedzi /przypomnienie/• rodzajniki określone i nieokreślone• Przeczenia• zdania okolicznikowe przyczyny, niektóre zdania okolicznikowe czasu, zdania
okolicznikowe celu• zaimki dzierżawcze• czasowniki modalne• czas przeszły• stopniowanie i odmiana przymiotników• tryb przypuszczający• zdania okolicznikowe warunku• tryb rozkazujący /powtórzenie/
Kompetencje specjalistyczne pracowników biurowych i administracji poziom B1
• pierwszy dzień w pracy, powitanie i pożegnanie, przedstawianie się i zapoznawanie z współpracownikami, hierarchia służbowa, wizytówki, rozumienie i ustalanie planu i grafiku pracy, zakres obowiązków
• orientacja na terenie zakładu pracy (biurowca), pytania o drogę i lokalizację określonych działów
• korespondencja służbowa (listy formalne i półformalne, e-maile), redagowanie ogłoszeń, wypełnianie formularzy, druków
• rozmowy telefoniczne, odsłuchiwanie automatycznej sekretarki, umawianie spotkań, rezerwacje terminów, udzielanie informacji
• rozumienie i sporządzanie ofert, cenników, folderów• praca z komputerem, redagowanie informacji na stronie internetowej• poszukiwanie pracy, rozumienie i sporządzanie ogłoszeń o pracy, przygotowanie
CV i listu motywacyjnego
Propozycja oceniania umiejętności w zakresie języka zawodowego
Ocena dopuszczająca
Uczeń:• zna podstawowe słownictwo z zakresu języka zawodowego [w
biurze, podczas rozmowy kwalifikacyjnej, …]• prostymi słowami wyraża opinię na temat wymarzonego zawodu• potrafi konstruować proste wypowiedzi• nazywa niektóre sprawy, jakie można załatwić w banku, na poczcie,
w biurze• podaje swoje plany na przyszłość• pisze prostymi słowami swój życiorys, podanie o pracę itp.• redaguje proste ogłoszenia o pracę• zna podstawowe zwroty konieczne przy realizacji połączeń
telefonicznych
Ocena dostatecznaUczeń:• podaje wady i zalety wymarzonego zawodu• zasięga informacji na temat formalności, jakich musi dopełnić
w banku• opisuje czynności typowe dla pracy przy komputerze• i podaje swoje plany i marzenia na przeszłość• pisze prosty list formalny do instytucji/firmy• stosuje zwroty konieczne przy realizacji połączeń
telefonicznych• prowadzi z drobnymi błędami rozmowę kwalifikacyjną• radzi sobie z ustaleniem terminu spotkania
Ocena dobra
Uczeń:• wyraża opinie na temat różnych zawodów• składnie prowadzi rozmowę kwalifikacyjną• nazywa formalności, jakich musi dopełnić w celu załatwienia
sprawy w banku lub urzędzie• opisuje swoje plany i marzenia związane z przyszłością• poprawnie stosuje reguły gramatyczne• poprawnie ustala termin spotkania• pisze list formalny do instytucji/firmy
Ocena bardzo dobra
Uczeń• potrafi negocjować i pokazać się od jak najlepszej strony
• poprawnie stosuje reguły gramatyczne i leksykalne
• pisze rozbudowany list formalny do instytucji/firmy
• szczegółowo opisuje swoje plany i marzenia związane z przyszłością
Ocena celująca
Uczeń
• potrafi wykonać bezbłędnie zadania na ocenę dop, dst, db, bdb
• wykazuje się wiedzą wykraczającą poza materiał przerobiony na lekcjach
Sylwetka absolwenta szkoły zawodowej
• Swobodnie posługuje się językiem obcym w zróżnicowanych sytuacjach życia codziennego;
• Posiada umiejętność prawidłowego reagowania w języku obcym w sytuacjach komunikacyjnych, związanych z wykonywaną pracą;
• Posiada niezbędny do tego zasób słownictwa;
• Jest zaznajomiony z modelami zachowań werbalnych i niewerbalnych w kraju nauczanego języka obcego;
Sylwetka absolwenta szkoły zawodowej
• Zdaje sobie sprawę z niuansów gramatyki języka obcego w porównaniu z językiem polskim;
• Zna zasady pisowni;• Zdaje sobie sprawę z różnic mentalnościowych;• Posiada wiedzę na temat wybranych aspektów
realioznawczych; • Znajduje bez problemów miejsce pracy,• Realizuje się zawodowo.
Od czego zależy sukces w nauce języka obcego
/zawodowego• Pokonanie stereotypów myślowych• Świadomość konieczności nieustannego doskonalenia• Aktywność ucznia/ zaangażowanie nauczyciela/ maksymalne
wykorzystanie oferty lekcyjnej• Chęć poznania, otwartość na inną kulturę / stosowanie urozmaiconych
środków, technik i metod nauczania• Samodzielna praca w domu / poszukiwanie własnej, efektywnej metody
nauki• Samokontrola / samoocena• Silna motywacja / wsparcie nauczyciela• Indywidualizacja procesu nauczania / pozytywna informacja zwrotna• Wykorzystanie różnych mediów i zmysłów• Systematyczność i pracowitość
Bibliografia
1. Europejski system opisu kształcenia językowego, CODN, Warszawa 20032. Dr Jan Fazlagić, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu: Modernizacja Polski
dzięki oświacie sprawozdanie z III Kongresu Obywatelskiego „Edukacja dla modernizacji i rozwoju”
3. L. Karwowski, Czego oczekuje od Ciebie pracodawca?, Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia Nauczycieli w Wałbrzychu
4. Komorowska Hanna (1993): Podstawy metodyki nauczania języków obcych. EDEPoland
5. M. Król-Fijewska, Czego chcę, co muszę, „Charaktery” nr 84, styczeń 2004
.
Bibliografia
5. http://www.koweziu.edu.pl/index.php?id=programy_przedmiot/przedmiotowe
6. http://www.kksz.pelp.net/materialy/symela/programy/br_mechaniczna_slusarz_Symela_2.pdf
7. Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (2008/C111/01).
8. Zertifizierung von Fremdsprachenkenntnissen in der beruflichen Bildung, Hamburger Institut für Berufliche Bildung, 2007
9. http://www.koweziu.edu.pl/pp/rozpPP.pdf
Dziękuję
za uwagę