jesteśmy w rodzinie jezusa - katechizmy.com.pl · aby jezusa nazwać przyjacielem ludzi, a także...

Jesteśmyw rodzinie

Jezusa

PORADNIK METODYCZNYDO NAUCZANIA RELIGII

DLA KLASY I SZKOŁY PODSTAWOWEJ

pod redakcją

ks. Stanisława Łabendowicza

RADOM 2012

Przewodniczący redakcji: ks. Stanisław Łabendowicz

Zespół redakcji: Katarzyna Kosmala, Ewa Świtka, Anna Wolszczak, Aneta Wrzesień

Ilustracja okładki: Jadwiga Daszyńska

Redakcja techniczna: Anna Grzywacz

DECYZJA O ZATWIERDZENIU PODRĘCZNIKA DO NAUCZANIA RELIGII DLA CAŁEJ POLSKI

Poradnik metodyczny do nauczania religii rzymskokatolickiej według podręcznika nr AZ-11-01/10-RA-1/11, zgodnego z programem nauczania nr AZ-1-01/10.

Przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski Bp Marek Mendyk

Warszawa, 14 listopada 2011 r.

Recenzenci: ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, ks. dr Andrzej Krasiński

Imprimatur: Kuria Diecezji Radomskiej w Radomiu Bp Henryk Tomasik, Biskup Radomski Ks. dr Maciej Korczyński, Cenzor Ks. prof. KUL dr hab. Sławomir Fundowicz, Kanclerz Kurii L.dz. 925/11, Radom, 22 lipca 2011 r.

Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4, tel. 15 644 04 00, fax 15 832 77 87e-mail: [email protected], http://www.wds.pl

ISBN 987-83-257-0671-5

© Copyright by ks. Stanisław Łabendowicz, Radom 2012

Wydanie I

Autorom piosenek religijnych wyrażamy podziękowanie za ich udostępnienie.

Dystrybucja: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4, tel. 15 644 04 00, fax 15 832 77 87e-mail: [email protected], http://www.wds.pl

3

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE ................................................................................................ 7

I. Witam – Bądź pozdrowiony, Panie .............................................11

1. Katecheza spotkaniem z Panem Bogiem .......................................11 2. Znak krzyża uwielbieniem Boga ........................................................15 3. Modlitwa rozmową z dobrym Ojcem ...............................................18 4. Ja i moja rodzina ......................................................................................22 5. Pan Bóg mnie kocha ................................................................................25 6. W kościele spotykam Pana Jezusa.....................................................29 7. Niedziela dniem świętym .....................................................................34 8. Pismo Święte słowem Pana Boga ......................................................39 9. Słucham słowa Bożego ..........................................................................43 10. Maryja najtroskliwszą z Matek ...........................................................47 11. Ze świętą Bernadettą modlę się do Maryi ....................................51 12. Modlimy się na różańcu ........................................................................55

II. Dziękuję i chwalę – Chwała na wysokości Bogu ...................59

13. Dziękuję Panu Bogu za piękny świat ...............................................59 14. Wychwalam Pana Boga za życie .........................................................64 15. Anioł Stróż moim opiekunem .............................................................69 16. Dziękujemy Panu Bogu za wodę .......................................................73 17. Przez chrzest staję się dzieckiem Bożym ......................................76 18. Maryja wzorem wdzięczności Bogu ................................................80

III. Proszę – Proście, a otrzymacie ..................................................85

19. Święci mieszkają w niebie ....................................................................85 20. Święty Stanisław Kostka wzorem miłości do Boga ...................89

4

21. Święty Franciszek uczy szacunku do przyrody ...........................92 22. Ojcze nasz niech się święci Twoje imię ..........................................99 23. Modlimy się za zmarłych ..................................................................102 24. Pan Jezus jest naszym Królem .........................................................106 25. W Adwencie czekamy na Pana Jezusa ..........................................110 26. Pan Bóg wybiera Maryję na Matkę Zbawiciela .........................114 27. Maryja wzorem oczekiwania ............................................................118 28. Wieczerza wigilijna – dzielimy się opłatkiem ...........................122 29. Kolędy wyrazem miłości do Pana Jezusa ...................................127 30. Przeżywamy święta Bożego Narodzenia w rodzinie .............130 31. Witamy Dziecię Jezus ..........................................................................133 32. Mędrcy składają dary Panu Jezusowi ...........................................137 33. Chcę, by wszyscy poznali Pana Jezusa ..........................................142 34. Pan Jezus posyła księży ......................................................................146 35. Pan Jezus jest Światłością świata ...................................................150

IV. Przepraszam – Panie, zmiłuj się! ........................................... 155

36. Żyję z innymi w zgodzie i miłości ...................................................155 37. Środa Popielcowa wezwaniem do nawrócenia ........................159 38. Rekolekcje pomagają mi zbliżyć się do Pana Jezusa ...............163 39. W Wielkim Poście przepraszam Pana Boga i ludzi .................166 40. Droga Krzyżowa Pana Jezusa ...........................................................170 41. Naśladuję Pana Jezusa w posłuszeństwie ...................................176 42. Naśladuję Pana Jezusa w dobroci ...................................................180 43. Naśladuję Pana Jezusa w modlitwie ..............................................184

V. Czekam – Przyjdź, Panie Jezu ................................................... 189

44. Pan Jezus wjeżdża do Jerozolimy – Niedziela Palmowa .......189 45. Dziękuję Panu Jezusowi za to, że pozostał wśród nas – Wielki Czwartek .................................................................................193 46. Z miłości do nas Pan Jezus umiera na krzyżu – Wielki Piątek ........................................................................................197 47. Modlę się przy grobie Pana Jezusa.................................................201 48. W Wielką Sobotę święcimy pokarmy ..........................................204 49. Przeżywam radość ze zmartwychwstania Pana Jezusa ........208 50. Apostołowie mówią o zmartwychwstaniu Pana Jezusa .......212

5

51. Dobry Pasterz prowadzi mnie przez życie .................................216 52. Pan Jezus wybiera świętego Piotra na swego zastępcę ........220

VI. Czuwam z Maryją i innymi świętymi – Zróbcie, co wam powie ......................................................... 223

53. Maryja Matką Boga i moją Matką ...................................................223 54. Oddaję cześć Maryi Królowej Polski .............................................227 55. Kocham mamę tak, jak Pan Jezus Maryję ....................................231 56. Pan Jezus wstępuje do nieba ............................................................235 57. Pan Jezus zsyła Ducha Świętego .....................................................238 58. Uczestniczę w procesji Bożego Ciała ............................................242 59. Dziękuję Panu Jezusowi za Jego miłość .......................................245 60. Wakacje z Panem Bogiem ..................................................................249

7

WPROWADZENIE

Drodzy Katecheci!

Z radością oddajemy w Wasze ręce nowy podręcznik metodyczny do nauczania religii w klasie pierwszej szkoły podstawowej pt. Jeste-śmy w rodzinie Jezusa. Jest on oparty o treści Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce z 2010 roku i Program na-uczania religii z 2010 roku.

Głównym celem programu nauczania religii w klasach I-III szkoły podstawowej jest wypełnienie założeń inicjacji w sakramenty poku-ty i pojednania oraz Eucharystii. Program nauczania religii w klasie pierwszej, uwzględniając charakterystyczne cechy rozwoju psycho i-zycznego i społeczno-religijnego pierwszoklasistów, wprowadza ka-techizowanych w świat Bożych i ludzkich wartości, jakie są udziałem chrześcijan od chrztu świętego. Odwołując się do międzyludzkich za-chowań, związanych z powitaniem, słuchaniem, proszeniem, pochwa-łą, prezentowaniem osób bliskich i oczekiwaniem, zamierza pomóc uczniom zarówno w socjalizacji szkolnej, jak i aktualizacji wiary we wspólnocie Kościoła. Wspólnota eklezjalna rozumiana jest jako dzie-ci jednego Ojca. Dziecko Boże spotyka kochającego Boga (rozdział I), dziękuje Stwórcy za Jego dary (rozdział II), spotyka miłość Ojca w Je-zusie Chrystusie (rozdział III), pogłębia więź z Chrystusem (rozdział IV), przeżywa radość spotkania z Panem Jezusem i Matką Bożą – Ma-ryją (rozdział V i VI) .

Przy redakcji podręcznika uwzględnione zostały czynniki psycho-izyczne rozwoju ucznia. Podręcznik został dostosowany do etapu jego

rozwoju religijno-kulturowego. Treść uwzględnia wymogi edukacyj-ne na poziomie nauczania zintegrowanego. W każdej jednostce kate-chetycznej są wskazane: cele – ogólny i szczegółowe, metody i środki dydaktyczne. Tok katechezy jest organizowany przez wprowadzenie, rozwinięcie i zakończenie. Katechezę rozpoczyna i kończy wspólna modlitwa.

8

Prowadząc katechezę pierwszoklasistów należy zwrócić uwagę na to, że zostali ochrzczeni i dzięki temu otrzymali szczególne dary, stanowiące o godności bycia chrześcijaninem i dzieckiem Bożym. Na-leży wskazać na niepowtarzalną miłość i wierność Jezusa, objawiającą się zarówno w wypełnianiu woli Ojca, jak i trosce o każdego człowie-ka. Wyrazem tej troski Jezusa o człowieka jest zaproszenie skierowa-ne w chrzcie do tworzenia z Nim wspólnoty. Fakt ów zezwala na to, aby Jezusa nazwać Przyjacielem ludzi, a także by w imię tej przyjaźni podejmować wespół z Nim wysiłki do przezwyciężania zła i rozwija-nia królestwa Bożego w świecie. Świadomość chrztu u dzieci współ-brzmi z poczuciem ich własnej wartości.

Z właściwie pojętą świadomością chrztu wiąże się akceptacja, przeżyta nie tylko w re leksji intelektualnej, ale wyrażona w moty-wowanym wiarą działaniu. Pogłębieniu tej świadomości może słu-żyć wspólny z katechizowanymi udział we Mszy świętej z celebracją chrztu świętego. Ważną rolę wychowawczą może pełnić podczas ta-kiej celebracji zwrócenie uwagi na składane przy udzielaniu chrztu wyznanie wiary i przyrzeczenia chrzcielne czy też świętowanie dnia imienin. Wiele możliwości dostarcza przywoływanie i poznawanie świętych patronów pierwszoklasistów. Duże znaczenie wychowawcze ma uczenie dzieci wykonywania z szacunkiem znaku krzyża.

Zaproponowane rozwiązania metodyczne mają sprzyjać rozwo-jowi takich wartości jak: ufność, gotowość składania daru z siebie, uczestniczenie w życiu społeczności szkolnej, rodzinnej oraz para ial-nej przez zabawę, twórczość plastyczną, inscenizacje, naśladowanie wzorców osobowych, udział w nabożeństwach.

Uczeń, który ukończył katechizację po pierwszej klasie szkoły podstawowej, powinien z odpowiednim zrozumieniem wykonać znak krzyża, godnie zachowywać się w miejscach świętych, szanować osoby wprowadzające go w wiarę Kościoła, wyciszyć się, by pełniej słuchać Boga i ludzi, z należytą czcią odnosić się do księgi Pisma Świętego. Po-winien także umieć z ufnością formułować proste modlitwy, wyrażać podziw, wdzięczność i uwielbienie Boga w Trójcy Świętej jedynego, posługiwać się tekstem Modlitwy Pańskiej w codziennym życiu, rado-śnie oczekiwać i być właściwie przygotowanym do spotkania z Jezu-sem Chrystusem obecnym w Najświętszym Sakramencie.

Uczeń po pierwszej klasie powinien znać podstawowe pozdro-wienia chrześcijańskie i dialogi stosowane w liturgii słowa, słowa

9

i gesty będące wyrazem wdzięczności i czci wobec Boga, wydarzenia z życia Jezusa, który zwraca się do Boga jako Ojca, przymioty Boga Ojca w świetle Modlitwy Pańskiej. Absolwent pierwszej klasy zna także sa-kramentalne sposoby obecności zmartwychwstałego Pana we wspól-nocie Kościoła, religijne znaczenie niektórych znaków i symboli litur-gicznych oraz wybrane pieśni i piosenki religijne.

Mam nadzieję, że opracowany zgodnie z powyższymi założenia-mi podręcznik posłuży jako dobra pomoc do przygotowania katechez w pierwszej klasie szkoły podstawowej. Na trud realizacji programu, wynikający z przyjętej misji apostolskiej, życzę wielu łask Bożych.

Ks. Stanisław Łabendowicz

Radom, 25 stycznia 2012 r.

11

I. WITAM – BĄDŹ POZDROWIONY, PANIE

1. KATECHEZA SPOTKANIEM Z PANEM BOGIEM

Cel ogólnyUkazanie, że każda katecheza jest spotkaniem z Panem Bogiem

oraz możliwością lepszego poznania Go.Kształtowanie umiejętności słuchania słów Bożych.

Cele szczegółoweUczeń:

– podaje, że w czasie katechezy obecny jest Pan Bóg,– nazywa katechezę miejscem spotkania z Panem Bogiem,– objaśnia, kiedy Pan Bóg jest obecny wśród nas,– stwierdza, jaka powinna być postawa na katechezie.

Metody Zabawa integrująca, rozmowa kierowana, ekspozycja, analiza tekstu

źródłowego, recytacja.

Środki dydaktycznePismo Święte, kartki z imionami dzieci, katechizm, ilustracje (Pan Jezus

z dziećmi, dzieci w kościele, dzieci modlące się w domu, dzieci uczestniczące w katechezie).

MODLITWA

Znak krzyża świętego: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

12

WPROWADZENIE

Zabawa integrująca.

Propozycja 1Jesteśmy razem, ale jeszcze się nie znamy. Dlatego proponuję, aby-

śmy usiedli w kręgu i wymienili swoje imiona.

(Katecheta wcześniej przygotowuje kartki z imionami dzieci. Gdy dziecko się przedstawia, przypina mu kartkę z jego imieniem. Na końcu także podaje swoje imię.)

lub(Katecheta trzyma w ręku piłkę, przedstawia się i podaje ją dziecku,

które ma za zadanie podać swoje imię.)

Propozycja 2 Uczniowie stoją w kręgu. Rozpoczynający powitanie staje naprze-

ciwko swojego sąsiada z prawej strony, podaje mu rękę i mówi swo-je imię. Następnie przesuwa się w prawą stronę, witając wszystkich. Kiedy pierwsza osoba powita wszystkich staje na swoim miejscu. Rusza następna osoba…

Znamy już nasze imiona. Cieszę się, że będziemy spotykać się cały rok na katechezie. Na naszych spotkaniach będzie Ktoś najważniejszy, kto nas bardzo kocha, czyli Pan Bóg. Będziemy starali się dowiedzieć, co Pan Bóg, nasz Ojciec, do nas mówi i będziemy się uczyć słuchać Go. Katecheza jest spotkaniem z Panem Bogiem.

Nasze spotkania będziemy rozpoczynać i kończyć pozdrowieniem chrześcijańskim: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”. „Na wieki wieków. Amen”.

(Nauka pozdrowienia.)

ROZWINIĘCIE

– Jak spędziliście wakacje?

Skończyły się wakacje, czas wypoczynku, radosnych przeżyć oraz wielu spotkań z kolegami, przyjaciółmi. Pan Bóg, nasz Ojciec,

13

również pragnie się z nami spotkać. Naucza On wielu ludzi i wszyst-kich bardzo kocha. Najbardziej ukochał dzieci. Zawsze pragnął je mieć przy sobie. Posłuchajcie, co do nas mówi.

Katecheta czyta fragment Pisma Świętego:

„Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im” (Mk 10,14b).

– Z kim Pan Bóg pragnie spotkać się?

Ekspozycja i omówienie ilustracji: Pan Jezus z dziećmi.

ZAKOŃCZENIE

– Kogo najchętniej słuchacie?– Gdzie spotykacie się z tymi osobami?

Na początku katechezy powiedzieliśmy, że Pan Bóg – najważniej-sza dla nas Osoba, mówi do nas. Jest zawsze obecny z nami na kateche-zie i chce, byśmy Go słuchali.

Katecheta recytuje wiersz: „Pan Bóg gromadzi nas”.

Czekasz, Boże, na Twe dzieciw ołtarzu kościołai na katechezie.Przychodzę więc Ci powiedzieć,że zawsze i wszędziekochać Ciebie, dobry Boże,moje serce będzie.

– Gdzie możemy słuchać Pana Boga?– Gdzie Pan Bóg szczególnie do nas mówi?

Katecheta pokazuje dzieciom ilustracje: dzieci w kościele uczestni-czące we Mszy świętej, dzieci modlące się w domu, dzieci podczas kate-chezy.

Omówienie ilustracji.

14

– Co możemy dzisiaj postanowić, aby jak najlepiej spotykać się z Panem Bogiem na naszych katechezach?

Musimy wyciszyć się, zostawić wszystkie nasze zajęcia i zabawy, a czas poświęcić uważnemu słuchaniu, starać się kochać Pana Boga. To będzie oznaczało, że bardzo kochamy Pana Boga i chcemy napraw-dę usłyszeć, co On do nas mówi i spotkać się z Nim.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.

MODLITWA

Na zakończenie pomodlimy się o to, by Pan Bóg pomógł nam wy-trwać w naszych dzisiejszych postanowieniach.

Katecheta rozpoczyna modlitwę. Dzieci kończą prośby słowami: Pomagaj nam dobry Boże.

Panie Boże, wiemy, że jesteś naszym najlepszym Ojcem. Cieszymy się, że Ty mówisz do nas i dlatego Cię prosimy:

– abyśmy uważnie słuchali, gdy mówisz do nas na katechezie, dzieci: Pomagaj nam dobry Boże.– abyśmy chętnie przychodzili na katechezę i poznawali Ciebie, dzieci: Pomagaj nam dobry Boże.– abyśmy Cię coraz bardziej kochali. dzieci: Pomagaj nam dobry Boże.

„Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”.

15

2. ZNAK KRZYŻA UWIELBIENIEM BOGA

Cel ogólny Ukazanie prawdy, że znakiem krzyża pozdrawiamy Pana Boga. Kształtowanie postawy szacunku wobec krzyża.


– wymienia słowa, jakie mówimy czyniąc znak krzyża,– objaśnia, jak powinniśmy wykonywać znak krzyża,– wykonuje z szacunkiem znak krzyża świętego,– wskazuje, że znakiem krzyża pozdrawiamy Pana Boga,– planuje staranne wykonywanie znaku krzyża.

MetodyPogadanka, analiza tekstu źródłowego, śpiew (z gestami), ekspozycja,

gra dydaktyczna, techniki multimedialne.

Środki dydaktyczne Pismo Święte, klocki, ilustracja przedstawiająca dzieci wykonujące znak

krzyża, obraz przedstawiający Pana Jezusa na krzyżu, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Znak krzyża świętego.„Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”.

WPROWADZENIE

Idąc do kościoła, szkoły, na spacer spotykamy się z różnymi ludźmi.

– Co należy zrobić, widząc znajomą osobę?– Jak pozdrawiacie osoby, z którymi się spotykacie? (dzieci mogą pokazać, jak się pozdrawiają, witają)– Gdzie możemy spotykać się z Panem Jezusem?

16

Na naszych spotkaniach witamy Pana Boga, czyniąc znak krzyża świętego. Ten znak ułożymy wspólnie z klocków.

Każde dziecko bierze do ręki jeden klocek. Dzieci wspólnie z kateche-tą układają duży krzyż.

– Co ułożyliśmy z klocków?– Gdzie w naszej sali znajduje się krzyż?– Gdzie jeszcze widzieliście krzyż?

ROZWINIĘCIE

Katecheta odczytuje tekst Pisma Świętego:

„(...) zabrali zatem Jezusa. A On sam dźwigając krzyż wyszedł na miejsce zwane (...) Golgota. Tam Go ukrzyżowano (...)” (J 19,16b-18a).

Ekspozycja obrazu przedstawiającego Pana Jezusa na krzyżu.

– Kto został ukrzyżowany?

Katecheta pokazuje ilustrację przedstawiającą dzieci wykonujące znak krzyża.

– Co przedstawia ilustracja?– Kto z was potra i zrobić znak krzyża?– Jakie słowa wymawiamy czyniąc znak krzyża? – W jakich miejscach umieszczany jest krzyż?

Katecheta ćwiczy z dziećmi staranne wykonywanie znaku krzyża.

,,W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” – tymi słowami chwalimy, czyli wielbimy Boga Ojca, Jego Syna – Pana Jezusa i Ducha Świętego. Jest to krótka modlitwa, ale bardzo piękna. Znak krzyża powinniśmy zawsze wykonywać uważnie i starannie.

ZAKOŃCZENIE

Każde dziecko czyni znak krzyża, a katecheta poprawia lub pomaga właściwie go uczynić.

17

Nauka piosenki z gestami: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego,tak można najprościej modlić się do Niego.Do Boga, co właśnie uśmiecha do nas sięi niebo przybliżyć swym dzieciakom chce.

Propozycja gestów do piosenki:

W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. (czynimy znak krzyża)Tak można najprościej modlić się do Niego. (składamy ręce)Do Boga, co właśnie uśmiecha do nas się. (wyciągamy ręce w górę)I niebo przybliżyć swym dzieciakom chce. (wykonujemy gest przy-

bliżania do siebie)

Pan Bóg kocha nas i pragnie, abyśmy Go również kochali. Jeżeli kogoś kochamy, to pragniemy jak najczęściej spotykać się i rozmawiać.

Kiedy wykonujemy znak krzyża, oznacza to, że kochamy Pana Boga.

– Jakie słowa wypowiadamy, czyniąc znak krzyża?– Jak powinniśmy wykonywać znak krzyża?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. Postaraj się starannie i uważnie wykonywać znak krzyża.

MODLITWA

Śpiew (z gestami): „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

18

3. MODLITWA ROZMOWĄ Z DOBRYM OJCEM

Cel głównyPrzekazanie prawdy, że modlitwa jest rozmową z Bogiem, który jest na-

szym dobrym Ojcem.Zachęcenie do modlitwy rano i wieczorem.


– podaje, że modlitwa jest rozmową z Bogiem,– wyjaśnia, co to znaczy, że Bóg jest dobrym Ojcem,– wskazuje, co może powiedzieć Bogu na modlitwie,– wnioskuje, że odmawiając modlitwę, wyraża Bogu swoją miłość.

MetodyRozmowa kierowana, opowiadanie, analiza tekstu, analiza tekstu biblij-

nego, źródłowego, ekspozycja, śpiew (z gestami).

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający modlące się dziecko, obraz przed-

stawiający modlitwę Pana Jezusa w Ogrójcu.

MODLITWA


WPROWADZENIE

– O czym rozmawiacie z rodzicami?– Dlaczego lubicie rozmawiać ze swoimi rodzicami?

Opowiadanie katechety:

Kuba ma sześć lat i bardzo lubi rozmawiać z tatusiem. Pewnego razu, gdy wracał ze szkoły, nie mógł się doczekać, kiedy przyjdzie tata.

19

Tak bardzo chciał mu opowiedzieć o wszystkim, co go dzisiaj spotkało. Gdy tata wrócił z pracy do domu, Kuba szybko podbiegł do niego i za-wołał: „Tatusiu mam ci coś ważnego do powiedzenia!”. Tata choć zmę-czony, cierpliwie wysłuchał swojego synka, uśmiechnął się i pogłaskał go po głowie. Kuba poczuł, że tata go bardzo kocha, cieszył się bardzo, że tatuś miał dla niego czas, że mógł mu o wszystkim powiedzieć.

(tekst Redakcji)

Analiza tekstu opowiadania.

Często rozmawiamy z mamą lub tatą. Jest jeszcze Ktoś, z kim w każdej chwili możemy porozmawiać, powiedzieć Mu o wszystkim. Jest nim Bóg. On jest naszym dobrym Ojcem w niebie, ponieważ nas kocha, chętnie nas słucha i chce nam pomagać. Rozmowa z Bogiem nazywa się modlitwą.

Katecheta pokazuje obraz przedstawiający modlące się dziecko.

– Co robi dziecko?– Do kogo modli się?– Co dziecko może mówić do Boga?

Bóg nas kocha, jest naszym najlepszym Ojcem. On chce, byśmy z Nim rozmawiali, byśmy Mu o wszystkim opowiadali.

Okazujemy Bogu, że Go kochamy, gdy często z Nim rozmawiamy.

Zastanówmy się teraz, co możemy powiedzieć Bogu, który jest na-szym dobrym Ojcem.

(wypowiedzi dzieci)

ROZWINIĘCIE

Pokazujemy obraz przedstawiający modlitwę Pana Jezusa w Ogrójcu.

Pan Jezus często rozmawiał ze swoim Ojcem. Odchodził w spokoj-ne miejsce i modlił się do Ojca w niebie. Czasem modlił się nawet całą noc.

Pewnego razu uczniowie Pana Jezusa poprosili Go, aby nauczył ich modlić się. Wtedy Pan Jezus powiedział:

20

(odczytanie fragmentu Pisma Świętego)

„(...) wie Ojciec wasz, czego wam potrzeba, wpierw zanim Go po-prosicie. Wy zatem tak się módlcie: Ojcze nasz, który jesteś w niebie, niech się święci imię Twoje! Niech przyjdzie królestwo Twoje; niech Twoja wola spełnia się na ziemi, tak jak i w niebie. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; i przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczamy tym, którzy przeciw nam zawinili; i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, ale nas zachowaj od złego!” (Mt 6,8 b-13).

– Jak nazywamy Boga?– O co Go prosimy?

Zastanówmy się, o co każdy z nas chce poprosić Boga – naszego dobrego Ojca.

(rozmowa z dziećmi)

Wszystkie te prośby zaniesiemy do Boga w ufnej modlitwie.

Odmawiamy modlitwę „Ojcze nasz”.

ZAKOŃCZENIE

Bóg jest naszym dobrym Ojcem, a my jesteśmy Jego dziećmi.Chcemy być dobrymi dziećmi Boga i pokazać Mu, że Go kochamy.

– Co możemy robić, żeby okazać Bogu, że Go kochamy?

Naszą miłość do Boga, dobrego Ojca, okażemy, gdy często będzie-my z Nim rozmawiali.

– Kiedy możemy rozmawiać z Bogiem?

Bogu możemy powiedzieć wszystko. On nas zawsze wysłucha i pocieszy, bo nas bardzo kocha.

Podziękujmy Bogu za to, że jest naszym dobrym Ojcem, z którym o wszystkim możemy rozmawiać. Zaśpiewajmy piosenkę.

Nauka piosenki: „Bóg dobry jest”.

21

Bóg dobry jest / x3dobry dla mnie jest.Bóg kocha mnie / x3dobry dla mnie jest.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. Zachęcamy dzieci do codziennej modlitwy rano i wieczorem.

MODLITWA

Panie Boże, jesteś naszym dobrym Ojcem, troszczysz się o nas i kochasz nas. Dziękujemy Ci za to, że zawsze możemy modlić się do Ciebie, rozmawiać z Tobą i wołać do Ciebie: „Ojcze nasz”.

Wszyscy: Dziękujemy Ci, Boże!

Śpiew: „Bóg dobry jest”.

22

4. JA I MOJA RODZINA

Cel ogólnyUświadomienie prawdy, że miłość rodziców jest przejawem miłości

Boga.Wychowanie do szacunku dla własnych rodziców.


– podaje, że miłość rodziców jest darem Boga,– objaśnia, że należy odpowiadać na miłość rodziców,– wskazuje różne sposoby okazywania miłości w rodzinie.

MetodyEkspozycja, pogadanka, analiza tekstu źródłowego, śpiew (z tańcem),

techniki plastyczne, techniki multimedialne, autore leksja, pantomima.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające rodzinę, nagranie z piosenką.

MODLITWA


WPROWADZENIE

– Kto dziś przyprowadził was do szkoły? – Kto najbardziej troszczy się o dzieci?– W jaki sposób rodzice troszczą się o dzieci?– Co jest najważniejsze w rodzinie?

Najważniejsza w rodzinie jest miłość.

– Kto dał nam rodziców?

23

Rodziców dał nam dobry Bóg.

ROZWINIĘCIE

Dobry Pan Bóg kocha wszystkich ludzi i mówi, jak mamy postę-pować.

Odczytanie fragmentu Pisma Świętego.

„Dzieci, bądźcie posłuszne waszym rodzicom” (Ef 6,1).

– Jakie powinny być dzieci wobec rodziców?– Co to znaczy być posłusznym rodzicom?

To Bóg daje dziecku rodziców i On sprawia, że rodzice tak bardzo je kochają.

Katecheta pokazuje uczniom ilustracje, które przedstawiają ro-dzinę. Dzieci przez chwilę oglądają je w ciszy, następnie odpowiadają, co one przedstawiają.

Podkreślamy, jak dziecko okazuje miłość rodzicom: jest posłuszne, grzeczne, stara się sprawić rodzicom radość.

Rodzice są szczęśliwi, gdy dziecko jest posłuszne, uśmiechnięte i zadowolone.

ZAKOŃCZENIE

Pomyślmy w ciszy:

– Co dzisiaj zrobię dla moich rodziców, by im okazać, że ich ko-cham?

Powiedzmy to teraz w ciszy Panu Bogu, naszemu Ojcu, by również Jemu sprawić radość.

(krótka chwila ciszy)

Pantomima.

24

Chętne dzieci pokazują gestami, jak można okazać miłość rodzicom.

Gdy dziecko jest dobre, grzeczne, posłuszne, kochające swoich ro-dziców – wtedy okazuje także, że kocha i Pana Boga. Bóg chce, żeby dziecko kochało rodziców.

Nauka piosenki: „Pan Jezus także Matkę miał”.

(można odtworzyć nagranie z piosenką; do śpiewu można dołączyć taniec w rytm melodii – krok dostawny)

Pan Jezus także Matkę miał,kiedy w Nazarecie żył.Jezu mojej mamie dajdużo zdrowia, dużo sił.

Pan Jezus Opiekuna miałKiedy w Nazarecie żył.Jezu tatusiowi dajdużo zdrowia, dużo sił.

Zachęcamy dzieci, aby pamiętały w modlitwie o swoich rodzinach.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. (Polecenie w podręczniku ucznia – s. 15: Wytnij i wklej „buźki”.

Czerwone buźki będą przedstawiały rodziców, zielone – braci, a żółte – siostry.)

MODLITWA

Modlitwą „Ojcze nasz” pomódlmy się za nasze rodziny.

25

5. PAN BÓG MNIE KOCHA

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że nie tylko rodzice kochają dziecko, ale Pan Bóg ko-

cha nas wszystkich. Kształtowanie postawy wdzięczności Panu Bogu za miłość do każdego

człowieka.


– przytacza przykłady miłości Boga do każdego z nas,– wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg nas kocha,– porównuje miłość rodziców do miłości Boga,– proponuje różne formy podziękowania Bogu za to, że nas kocha.

MetodyŚpiew (z gestami), ekspozycja, pogadanka, analiza tekstu źródłowego,

techniki plastyczne, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca rodziców opiekujących się

dzieckiem, obraz przedstawiający np. drzewa, słońce, kwiaty, małe serca wy-cięte z białego kartonu, plansza z krzyżem, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Pan Jezus także Matkę miał”.

WPROWADZENIE

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej rodziców opie-kujących się dzieckiem.

Każde dziecko cieszy się, gdy blisko jest tatuś i mamusia, wtedy dzieci czują się pewnie, są bezpieczne. Lubimy rozmawiać z rodzicami,

26

dzielić się z nimi swoimi radościami, smutkami. Rodzice, choć może są zmęczeni, zapracowani, to jednak zawsze wysłuchają, przytulą. Czy-nią to z miłości do nas. Na pewno najbardziej cieszycie się, gdy rodzice są z wami. Tatuś jest waszym ojcem, który was bardzo kocha, którego i wy kochacie. On jest dla was dobry, bo troszczy się o was, abyście miały wszystko, co wam potrzeba. Z wielką radością patrzycie na tatu-sia wracającego z pracy. Wszyscy się wtedy uśmiechają i są szczęśliwi.

Dziś dowiemy się o tym, że nie tylko mamusia i tatuś nas kochają. Jest On nam tak bliski jak rodzice.

ROZWINIĘCIE

Oprócz tatusia, tu na ziemi, mamy najlepszego Ojca w niebie. Tym Ojcem jest Pan Bóg. Tak jak wasz tatuś, troszczy się o was, żeby wam nic nie brakowało, a czyni to dla nas dlatego, bo nas kocha. Pan Bóg kocha bez wyjątku wszystkich ludzi.

Pogadanka.

– Co widzieliście idąc do szkoły?(zwracamy uwagę na rzeczy stworzone przez Boga)

Ekspozycja obrazu przedstawiającego np. drzewa, słońce, kwiaty.

Wszystko to, co wymieniliście jest darem od Pana Boga. Bóg stwo-rzył wszystko dla człowieka, bo go kocha.

– Od kogo mamy rodziców?

Rodziców dał nam dobry Bóg, bo nas kocha. Wszyscy jesteśmy dziećmi Pana Boga. Bóg zna nas najlepiej. Tak bardzo nas kocha, że w dzień i w nocy jest przy nas blisko. Bóg nie tylko jest z nami, ale opiekuje się nami.

Odczytanie fragmentu Pisma Świętego:

„W tym objawiła się miłość Boga ku nam, że zesłał Syna swego” (1J 4,9).

– Kogo Pan Bóg zesłał na świat?

27

Umieszczenie na tablicy ilustracji przedstawiającej krzyż.

– Co przedstawia ilustracja?– O czym przypomina nam krzyż?

Z miłości do nas Pan Bóg dał nam swojego Syna, który oddał za nas życie, jest zawsze z nami i nas bardzo kocha.

Modlitwa dziękczynna, np.

Dziękuję Ci, Boże, za to, że mnie kochasz

lub jeśli dzieci znają „Akt miłości”.

ZAKOŃCZENIE

Rozdajemy dzieciom małe serca z białego kartonu i polecamy poma-lować kredkami (w sercach wpisujemy imiona dzieci).

Pan Bóg kocha każde dziecko, zna nasze imiona. Dlatego teraz, dziękując za Jego miłość do nas, symbolicznie oddamy Mu nasze serca.

Dzieci naklejają serca na tablicy wokół ilustracji przedstawiającej krzyż.

Nauka piosenki z gestami: „Bóg kocha mnie...”.

(można odtworzyć nagranie z piosenką)

Bóg kocha mnie, takiego, jakim jestem. Raduje się każdym moim gestem. Alleluja. Boża radość mnie rozpiera.


Bóg kocha mnie, (palce prawej ręki unosimy do góry, krzyżujemy obie ręce na piersi i rękami wskazujemy na siebie)

takiego jakim jestem, (przykładamy kciuki do skroni i machamy po-zostałymi palcami)

Raduje się (podnosimy ręce „wkręcając żarówki”)

28

każdym moim gestem. (wykonujemy dowolny gest)Alleluja. (wznosimy obie ręce do góry w geście uwielbienia)Boża radość mnie rozpiera. (uginamy ręce w łokciach i rozpychamy

się nimi)

Dzisiaj wspólnie dowiedzieliśmy się, że Pan Bóg bardzo nas kocha. Przed chwilą okazaliśmy Panu Bogu za to wdzięczność, o iarowując Mu swoje serce.

– Jak jeszcze możemy okazać Bogu wdzięczność za miłość?

Zwracamy uwagę na modlitwę rano i wieczorem, posłuszeństwo ro-dzicom, dobroć dla rodzeństwa.

ZADANIE


MODLITWA

Śpiew (z gestami): „Bóg kocha mnie...”.

29

6. W KOŚCIELE SPOTYKAM PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że Pan Jezus jest obecny w kościele pod postacią chleba.Kształtowanie postawy wdzięczności za obecność Pana Jezusa w kościele.


– podaje, że Pan Jezus jest obecny w kościele,– wymienia przedmioty, jakie znajdują się w kościele,– objaśnia, gdzie jest tabernakulum,– wyjaśnia, po czym poznaje się, że w tabernakulum jest obecny Pan Jezus,– używa poprawnie terminu: „ukryty pod postacią chleba”,– wskazuje na potrzebę spotykania się z Panem Jezusem w kościele,– stosuje słowa modlitwy odmawianej przed Najświętszym Sakramen-

tem.

MetodyŚpiew, opowiadanie, ekspozycja, analiza tekstu źródłowego, recytacja,

techniki plastyczne, puzzle.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca wnętrze kościoła i taberna-

kulum, ilustracja przedstawiająca przedmioty znajdujące się w kościele (chrzcielnica, ołtarz, tabernakulum, wieczna lampka, konfesjonał, paschał, ambonka).

MODLITWA

Śpiew (z gestami): „Bóg kocha mnie...”.

WPROWADZENIE


30

Pewnego razu podczas katechezy Siostra Katechetka powiedzia-ła, że Pan Jezus mieszka w kościele. Jeden z chłopców zaraz zapytał: „A czy Siostra też mieszka w kościele?” Uśmiech Siostry spowodował to, że wszyscy zaczęli się śmiać z kolegi. Zanim zdążyła coś odpowie-dzieć, Wojtek już był na środku i coś tłumaczył koledze do ucha. Na-tychmiast zapanowała cisza, lecz nikt nie znał szeptanego sekretu.

Po południu Wojtek poprosił Mamę, czy może pójść do kościoła. Mama zgodziła się. Chłopiec wybiegł szybko z domu i już był prawie przy kościele, kiedy spotkał Piotrusia. Gdy ten chciał się z nim bawić, Wojtek zdradził swój sekret: „Idę szukać Pana Jezusa”. Piotrek nic z tego nie rozumiał, postanowił śledzić Wojtka.

Ze zgrzytem uchyliły się drzwi starego kościoła. Na palcach, ostrożnie Wojtek wśliznął się do środka. Rozglądał się wokół, zaglądał kolejno pod wszystkie ławki, nawet podszedł do miejsca, gdzie często widział, jak ludzie klękali i coś do ucha szeptali Księdzu. Ale tam Pana Jezusa też nie było.

Był coraz bardziej zawiedziony. Gdy w starym kościele coś za-skrzypiało, wtedy ciarki mu przechodziły po plecach. Ale szedł da-lej. Pomyślał, że skoro Ksiądz zawsze wychodzi z zakrystii, to może tam mieszka Jezus. Zadowolony ze swego pomysłu już kierował się do drzwi zakrystii, gdy nagle wydało mu się, że ktoś na niego patrzy. Aż podskoczył ze strachu i ostrożnie podniósł głowę. Tak, to Jezus na niego patrzył z krzyża. Ten Jezus z krzyża dzisiaj wydawał mu się jakiś inny. Wojtek miał wrażenie, że patrzy na niego żywymi oczyma i jest smutny. Zdumiony chłopiec wpatrywał się w igurę. Nagle usłyszał: „Czy kogoś szukasz chłopcze?” – usłyszał. To był Ksiądz, modlił się w bocznej ławce, niedaleko ołtarza. Już dłuższy czas przyglądał się Wojtkowi. Teraz uśmiechał się, patrząc na niego.

– Ach to ty, Wojtku. Powiedz, czy szukasz czegoś? – Chciałem sprawdzić, czy to prawda – odpowiedział zmieszany

Wojtek.– Co chcesz sprawdzić?Wojtek nie wiedział, jak to powiedzieć. Ale nagle stanął przy nim

Piotrek. Powiedział: „On szuka Pana Jezusa, proszę Księdza”. Ksiądz Proboszcz roześmiał się w głos.

– Ach, więc rozumiem. Chodźcie, pokażę wam, gdzie mieszka Pan Jezus. I poprowadził ich do ołtarza.

31

Już blisko ołtarza Ksiądz ukląkł i schylił się nisko. Wojtek i Pio-trek oczywiście zrobili to samo. Ksiądz wstał i zaczął tłumaczyć chłop-com, że Najświętszy Sakrament to inaczej ukryty Jezus i że tutaj jest Jego miejsce w kościele. Wojtek zaraz spytał, czy ma Ksiądz kluczyk i czy może otworzyć, bo on chciałby zobaczyć Pana Jezusa. Ksiądz nie mógł teraz otworzyć. Wojtek pomyślał: Coś tutaj nie pasuje... „Prze-cież Jezus stworzył świat?! To jak on się tutaj zmieścił?” – powiedział.

– No właśnie, Jezus ukrył się pod postacią chleba, aby wszyscy mo-gli Go przyjmować do serca. Jego mały dom nazywa się tabernakulum i zawsze pali się przy nim czerwona lampka, która wskazuje, że trzeba uklęknąć.

(tekst Redakcji)

– Kogo Wojtek szukał w kościele?– Gdzie Wojtek szukał Pana Jezusa?– Kogo spotkał w kościele?– Dokąd ksiądz zaprowadził chłopców?– Gdzie mieszka Jezus? – Jak nazywa się mały dom Pana Jezusa w kościele?– Po co pali się czerwona lampka?

Wojtek już wie, gdzie jest tabernakulum w kościele i na pewno nie będzie szukał Pana Jezusa pod ławką czy w zakrystii.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus polecił swoim uczniom, aby szli na cały świat i nauczali wszystkich ludzi. Obiecał im wtedy:


„A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata” (Mt 28,20b).

– Co Pan Jezus obiecał swoim uczniom?

Pan Jezus obiecał, że zawsze będzie z nami. Jest obecny, kiedy się modlimy, słuchamy Jego słowa, a szczególnie w chlebie,

32

nad którym kapłan wypowiada słowa Jezusa: „Bierzcie i jedzcie... to jest Ciało moje”.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej wnętrze kościo-ła i tabernakulum.

– Kto widział tabernakulum?– Co to jest tabernakulum?

W tabernakulum obecny jest Pan Jezus pod postacią chleba. Dla-tego tabernakulum znajduje się w widocznym miejscu w kościele, o czym przypomina nam paląca się lampka. Pana Jezusa obecnego w świątyni wychwalamy słowami:

„Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament. Teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen”.

(nauka modlitwy)

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej przedmioty znajdujące się w kościele (chrzcielnica, ołtarz, tabernakulum, wieczna lampka, konfesjonał, paschał, ambonka).

ZAKOŃCZENIE

Pan Jezus pozostał pod postacią Chleba w tabernakulum również po to, abyśmy Go mogli odwiedzać. On patrzy na nas i widzi każdego.

– Jak powinniśmy zachowywać się w kościele?

Propozycja 1Opowiadanie katechety:

Raz pewna dziewczynka postanowiła codziennie odwiedzać Pana Jezusa, aby nie był tam taki samotny. Czyniła to codziennie, idąc do szkoły. Potem zaczęły naśladować ją koleżanki i chodziły do kościoła całą gromadką. Tak się przyzwyczaiły, że nawet gdy miesz-kały daleko od kościoła, też często przychodziły, aby porozmawiać z Panem Jezusem.

33

Analiza opowiadania.

Propozycja 2Katecheta recytuje wiersz: „Bim bam, bim bam”.

Bim bam, bim bam –dwa razy dzwon tak woła.Chodźcie dzieci do kościoła,na ołtarzu domek mały,w nim Pan Jezus żywy cały.Kocha dzieci, na nie czeka,przyjdź do Niego i nie zwlekaj!

Analiza wiersza.Nauka wiersza.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 19: Ułóż i wklej puzzle,

przedstawiające tabernakulum.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 20: Zastanów się i nazwij

przedmioty znajdujące się w kościele. Z pomocą rodziców wklej w od-powiednim miejscu ich nazwy.)

Z pomocą rodziców naucz się na pamięć słów: „Niechaj będzie po-chwalony Przenajświętszy Sakrament teraz i zawsze, i na wieki wie-ków. Amen”.

Dzisiaj lub w najbliższych dniach odwiedź Pana Jezusa w kościele i opowiedz Mu o swoich radościach i smutkach.

MODLITWA

„Niechaj będzie pochwalony...”.

34

7. NIEDZIELA DNIEM ŚWIĘTYM

Cel ogólnyUkazanie, dlaczego niedziela nazywana jest Dniem Pańskim i dniem

świętym.Wzbudzenie radości ze spotkania z Jezusem w czasie niedzielnej Mszy

świętej.

Cele szczegółowe Uczeń:

– nazywa niedzielę dniem świętym, Dniem Pańskim,– przytacza treść trzeciego przykazania Bożego,– wyjaśnia znaczenie trzeciego przykazania Bożego,– proponuje, w jaki sposób można przeżyć niedzielę.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, rozmowa kierowana, analiza tekstu źró-

dłowego, ekspozycja, opowiadanie, recytacja, metoda działań praktycznych, gra sytuacyjna.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające różne czynności dnia powsze-

dniego, ilustracje związane ze świętowaniem niedzieli, nagranie z piosenką, instrumenty muzyczne (np. dzwonki).

MODLITWA

„Ojcze nasz” lub nauka i śpiew piosenki: „Oto jest dzień”.


Oto jest dzień, / x2który dał nam Pan. / x2Weselmy się / x2

35

i radujmy się nim. /x2Oto jest dzień, który dał nam Pan,weselmy się i radujmy się nim.Oto jest dzień, oto jest dzień, który dał nam Pan.

WPROWADZENIE

Nawiązujemy z dziećmi rozmowę na temat dni tygodnia.

– Ile dni ma tydzień? – Jakie są po kolei dni tygodnia?– Jaki dziś jest dzień tygodnia?

Posłuchajcie wiersza o jednym z wymienionych przez was dni.

Niedzielę dał nam dobry Bóg,więc pierwszy dzień rozpocząć czas.Niedzielę dał nam dobry Bóg,więc tylko Bogu poświęcimy czas.

– O jakim dniu jest mowa w tym wierszu?– Komu mamy szczególnie poświęcić czas w tym dniu?

Posłuchajcie, o czym mówi drugi wiersz.

Niedziela święta,dzwon głośno woła:bim bam bum.Dzień to jest Boży.Śpiesz do kościołaprzeżyj dzień święty inaczej!

– Jakim dniem nazywana jest niedziela? – Do czego zachęcają nas słowa tego wiersza?– Co to znaczy, że mamy przeżyć dzień święty inaczej?

Każdy dzień naszego życia jest inny. Niedziela jest tym dniem, w którym najwięcej czasu powinniśmy poświęcić Panu Bogu, a także swojej rodzinie.

36

ROZWINIĘCIE

Z pewnością słyszałyście o „Dziesięciu przykazaniach Bożych”, może nawet niektórzy z was je znają.

(Jeżeli dzieci znają przykazania, można je głośno przypomnieć).

To Pan Bóg dał nam przykazania po to, byśmy wiedzieli, jak postę-pować.

Trzecie przykazanie Boże brzmi: „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”.

(nauka przykazania)

– O czym mówi to przykazanie? – Co oznacza święcić dzień?


„Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym” (Rdz 2,3).

(Może któreś dziecko potra i wytłumaczyć, co to znaczy, jeżeli nie – katecheta wyjaśnia, że chodzi tu głównie o to, abyśmy w tym dniu uczestniczyli we Mszy świętej).

Niedzielę spędzamy inaczej niż powszedni dzień.

– W jaki sposób zazwyczaj spędza się dzień powszedni?

(dzieci wymieniają czynności, jakie wykonują one lub ich rodzice, np. sprzątają, idą do szkoły, do pracy, robią zakupy...).

– A jak wygląda dzień święty – niedziela?

Można umieścić na tablicy ilustracje przedstawiające różne czyn-ności dnia powszedniego, np. uczniowie w szkole, zakupy, sprzątanie… oraz ilustracje związane ze świętowaniem niedzieli, np. ludzi idących do kościoła, uczestniczących we Mszy świętej, wspólnie jedzących obiad, będących na rodzinnym spacerze.

37

Omawiamy ilustracje i segregujemy, zostawiając na tablicy obrazki związane ze świętowaniem niedzieli. (po jednej stronie – dni powsze-dnie, po drugiej – związane ze świętowaniem niedzieli)

Po wypowiedziach dzieci podkreślamy charakter niedzieli, inny niż powszednich dni. Zwracamy uwagę, że różni się ona od takich dni, jak poniedziałek, wtorek...

– Komu szczególnie poświęcona jest niedziela?

W każdą niedzielę powinniśmy być w kościele i z szacunkiem uczestniczyć we Mszy świętej, bo ten dzień jest dniem Pana Jezusa. Właśnie wtedy Jezus szczególnie okazuje, jak bardzo nas kocha. Dlate-go niedzielę nazywamy Dniem Pańskim, dniem świętym, szczególnie poświęconym Panu Bogu. Pan Bóg pragnie, abyśmy w Dniu Pańskim w specjalny sposób o Nim pamiętali i radowali się ze spotkania z Nim podczas Mszy świętej.

ZAKOŃCZENIE

Pan Bóg cieszy się, gdy ludzie uwielbiają Go codziennie swoją pra-cą, ale pragnie, aby szczególnie w niedzielę w specjalny sposób o Nim pamiętać oraz odpocząć od codziennych zajęć.

Piękna, pobożna modlitwa i uczestnictwo we Mszy świętej to naj-lepszy dar dla Boga. Dlatego powinniśmy gromadzić się jako Rodzina Boża w kościele przy ołtarzu i wielbić naszego Stwórcę.

Można nauczyć piosenki: „Jest niedziela” (na melodię: „Panie Janie...”).

Jest niedzielado kościołaszybko idź. / 2xWszystkie dzwony biją: / 2xBim bam bum. / 2x

(Dzieci mogą naśladować dźwięk dzwonów, grając np. na dzwon-kach.)

38

Utrwalenie:

– Jak nazywana jest niedziela?– Dlaczego niedziela jest najważniejszym dniem tygodnia?– Co przede wszystkim powinniśmy uczynić w tym dniu?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. Postaraj się wspólnie z rodzicami uczestniczyć w niedzielnej Mszy

świętej.

MODLITWA

Śpiew: „Oto jest dzień” lub „Jest niedziela”.

39

8. PISMO ŚWIĘTE SŁOWEM PANA BOGA

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że słowa Pana Boga są zapisane w księdze, która nazy-

wa się Pismem Świętym.Kształtowanie postawy szacunku do Pisma Świętego.


– identy ikuje spośród różnych książek Pismo Święte,– wyjaśnia, czym Pismo Święte różni się od pozostałych książek,– opisuje księgę Pisma Świętego,– uzasadnia, dlaczego powinniśmy czytać Pismo Święte.

MetodyŚpiew, pokaz, pogadanka, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, ana-

liza tekstu biblijnego, opowiadanie, recytacja, celebracja, zabawa „Głuchy telefon”.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, różne książki, Biblia w obrazkach, stolik przykryty

białym obrusem.

MODLITWA


WPROWADZENIE

Pokazujemy kilka pozycji książkowych: słowniki, encyklopedie, baśnie itp. Dzieci oglądają, porównują.

Pogadanka na temat książek.

40

– Jakie znacie książki?– Czego możemy dowiedzieć się z książek?

Jest dużo różnych książek, niektóre są grube i ciężkie, niektó-re cienkie. Każda książka ma swojego autora i czytelnika. Są książki dla dzieci, młodzieży bądź dorosłych. Jest jednak jedna księga, która skierowana jest do każdego z nas, zarówno dla dzieci jak i dorosłych. Tą księgą jest Pismo Święte, inaczej Biblia. Jest to najważniejsza księga. Ta księga jest tak ważna, ponieważ zawiera słowa samego Pana Boga.

ROZWINIĘCIE

Następuje uroczyste ukazanie księgi Pisma Świętego. Umieszcza-my ją na stoliku przykrytym białym obrusem, stawiamy obok zapaloną świecę.

– Jak się nazywa ta księga?– Czyje słowa zapisane są w Piśmie Świętym?– Jak powinniśmy okazywać szacunek wobec Pisma Świętego?

Pismo Święte jest dla nas najważniejszą księgą, ponieważ zawiera słowa Pana Boga.

Posłuchajmy, jakie słowa kieruje do nas Pan Bóg.

Uroczyste odczytanie tekstu biblijnego.

„(...) Błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je” (Łk 11,28).

– Do czego zachęca nas Pan Bóg?

Pan Bóg tymi słowami zachęca nas, abyśmy często czytali Pismo Święte.

ZAKOŃCZENIE

Pokazujemy dzieciom Biblię w obrazkach. Czytamy dowolny frag-ment i analizujemy.

41

„Pan Jezus opowiedział o dwóch ludziach. Jeden z nich zbudował dom swój na piasku, a drugi wybudował dom na szczycie skały. Któ-regoś dnia zaczął padać deszcz i padał bardzo długo. Wkrótce ziemię przykryła gruba warstwa wody. I wyobraź sobie, co się stało z domem wybudowanym na piasku. Woda porwała cały piasek ze sobą i dom runął, a człowiek, który ten dom wybudował, okazał się głupi.

Popatrz, czy stało się coś z domem wybudowanym na skale? Nie. Dom stoi, tak jak stał. A więc człowiek, który go wybudował, jest mą-dry. Ty też pamiętaj, że w życiu trzeba zawsze postępować mądrze i dobrze” (Biblia w obrazkach dla najmłodszych, Warszawa 1991).

– Jakie polecenie kieruje do nas Pan Bóg w tym opowiadaniu?

Pismo Święte zawiera więcej dobrych rad niż wszystkie inne książ-ki razem wzięte. Słowa, które kieruje do nas Pan Bóg na kartach Pisma Świętego, należy uważnie słuchać i tak żyć i postępować, jak Pan Bóg nakazuje.

Nauka wiersza: „Pismo Święte, Księga święta”.

Pismo Święte, Księga święta,każde dziecko to pamięta.Słowo Boże tam spisane,kto je słucha, niechaj wstanie.Sam Pan Jezus mówi z nieba,jak na ziemi żyć nam trzeba.Byśmy wszyscy w niebie byli,szczęściem wiecznym się cieszyli.

Zabawa „Głuchy telefon”.

Zapowiadamy dzieciom, że przekażemy bardzo ważne wiadomości, które zapisane są w Piśmie Świętym, np.: Pan Bóg jest naszym Ojcem; Pan Bóg bardzo nas kocha; Pan Bóg chce z nami rozmawiać.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. Poproś rodziców, aby przeczytali ci fragment Pisma Świętego.

42

MODLITWA

Słowami wiersza podziękujmy Panu Bogu, za to, że mówi do nas z kart Pisma Świętego:

Recytacja wiersza: „Pismo Święte, Księga święta”.

43

9. SŁUCHAM SŁOWA BOŻEGO

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że gdy czytamy Pismo Święte, sam Pan Bóg

nas poucza.Kształtowanie postawy do pilnego słuchania słowa Bożego.


– podaje, gdzie możemy usłyszeć słowa Pisma Świętego,– wyjaśnia, jak powinniśmy słuchać słowa Bożego,– uzasadnia, dlaczego należy słuchać słowa Boga.

MetodyRecytacja, pokaz, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego,

analiza tekstu biblijnego, memoryzacja tekstu, opowiadanie, śpiew, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, stolik przykryty białym obrusem ilustracja przed-

stawiająca dziecko słuchające rodziców, ilustracja przedstawiająca dzieci, które słuchają słowa Bożego, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Recytacja wiersza: „Pismo Święte, Księga święta”.

WPROWADZENIE

Pokazujemy księgę Pisma Świętego.

– Jak się nazywa ta księga?– Czyje słowa są w niej zapisane?

44

Księgę Pisma Świętego i świecę umieszczamy na stoliku przykrytym białym obrusem.

– Kto z wami najczęściej rozmawia?– O czym mówią rodzice?– Kto was poucza i daje wskazówki?– Co robicie, gdy mówią do was rodzice?

Podsumowujemy wypowiedzi dzieci.

Umieszczamy na tablicy ilustrację przedstawiającą dziecko słucha-jące rodziców, a obok ilustrację dzieci, które słuchają słowa Bożego.

Omawiamy z dziećmi ilustracje, zwracając szczególną uwagę na po-stawę słuchaczy.

ROZWINIĘCIE

Słowa Pana Boga zapisane są w Piśmie Świętym. To właśnie z Bi-blii czerpiemy wiele cennych wskazówek i informacji. Pan Bóg jest na-szym najlepszym Ojcem i dlatego mówi nam, jak mamy postępować.

Na ostatnim naszym spotkaniu czytaliśmy z Pisma Świętego sło-wa, które skierowane są do każdego człowieka i zachęcają do częstego czytania i uważnego słuchania słowa Bożego. Dzisiaj raz jeszcze uro-czyście odczytamy te słowa.

Następuje uroczyste odczytanie słowa Bożego. Dzieci wstają, zapa-lamy świecę.

„Błogosławieni ci, którzy słuchają słowa Bożego i zachowują je” (Łk 11,28).

Przypominamy dzieciom, co te słowa znaczą.

Pan Bóg chce, żebyśmy słuchali Jego słów. Obiecał, że będzie wte-dy z nami.

– Gdzie słuchamy słów Pana Boga?

Gdy czytamy Pismo Święte, wtedy zawsze jest z nami Pan Bóg.

45

W sposób szczególny Pana Boga spotykamy w kościele, w czasie Mszy świętej, gdy słuchamy słów z Pisma Świętego.

– Może ktoś z was wie, co ksiądz w kościele mówi po przeczyta-niu słów Pisma Świętego?

Ksiądz po przeczytaniu słów Pisma Świętego mówi: „Oto słowo Boże”, a my odpowiadamy: „Bogu niech będą dzięki”.

Uczymy dzieci odpowiedzi: „Bogu niech będą dzięki”.

(memoryzacja tekstu)

Uczymy również dzieci znaku krzyża, wykonywanego przed czyta-niem Ewangelii w kościele.

Możemy przeczytać jeszcze raz fragment z Pisma Świętego, ale już wprowadzając zwroty: „Oto słowo Boże”, „Bogu niech będą dzięki”.

Wszyscy powinniśmy uważnie słuchać słowa Bożego.

ZAKOŃCZENIE


Babcia Dorotki miała chore nogi i nie mogła chodzić do kościo-ła. Podpierała się laską, ale do kościoła nie mogła iść, bo było daleko, a rodzice Dorotki nie mieli samochodu. Dlatego Dorota opowiadała babci, co ksiądz czytał i mówił w kościele. Babcia była dumna z wnucz-ki i gdy raz przyszła odwiedzić ją sąsiadka, babcia chwaliła Dorotę. Mó-wiła: „Moja Dorotka potra i wszystko opowiedzieć, co było w kościele, bo bardzo pilnie słucha”.

(tekst Redakcji)

Wy także pilnie słuchajcie, gdy ksiądz czyta Pismo Święte, żeby-ście mogły dużo opowiedzieć w domu.

Nauka piosenki: „Czytaj Biblię, módl się na co dzień...”

(można odtworzyć nagranie z piosenką).

46

Czytaj Biblię, módl się co dzień.Módl się co dzień, módl się co dzień.Czytaj Biblię, módl się co dzień,jeśli wzrastać chcesz.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem.Naucz się na pamięć słów: „Oto słowo Boże”, „Bogu niech będą

dzięki”.Na następną katechezę przynieś zdjęcie swojej rodziny. (następna katecheza zaczyna się od oglądania zdjęć)

MODLITWA

Śpiew: „Czytaj Biblię, módl się na co dzień...”.

47

10. MARYJA NAJTROSKLIWSZĄ Z MATEK

Cel ogólnyUkazanie, że Pan Jezus powierzył wszystkich ludzi opiece Maryi. Budzenie szacunku i miłości do swojej mamy i do Matki Bożej.

Cele szczegółowe Uczeń:

– przytacza przykłady opieki matki nad dzieckiem,– podaje, czego oczekuje od nas Maryja,– wyjaśnia, w jaki sposób można uczcić Maryję,– planuje przez modlitwę zwracać się do Maryi jako najlepszej z Matek.

MetodyOpowiadanie, rozmowa kierowana, ekspozycja, śpiew, techniki multi-

medialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający ukrzyżowanego Jezusa i stojących

pod krzyżem – Maryję i Jana, obraz przedstawiający np. Matkę Boską Czę-stochowską, zdjęcia przedstawiające rodzinę dziecka, nagranie z pieśniami ku czci Matki Bożej.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Polecamy dzieciom, aby zdjęcia swojej rodziny położyły na stoliku. Dzieci stają wokoło, każde z nich wskazuje na zdjęciu swoją najbliższą rodzinę.

48

– Z jakich osób składa się rodzina?

Bardzo ważną rolę w każdej rodzinie pełni mama. Dziecko jest bardzo z nią związane. Ona pokazuje piękny świat, uczy rozmawiać z Bogiem, kochać innych ludzi.

– Co dzisiaj dla was zrobiła mama? – Jakie czynności każdego dnia wykonuje mama? – O co troszczy się mama?

Mama w rodzinie spełnia bardzo ważną rolę. Wszystko, co czyni – czyni z miłości.

ROZWINIĘCIE

Oprócz mamy na ziemi, mamy jeszcze jedną, która jest w niebie. Jest nią Matka Boża – Maryja. To Ona jest blisko Pana Boga, dlatego powierzamy jej wiele spraw. Rozumie wszystkie nasze sprawy, tak jak rozumie nas nasza mama.

Maryja jest zarówno Matką Pana Jezusa jak i naszą. Jest Mamą wszystkich ludzi. Jej postać bardzo często przedstawiana jest na przy-kład na obrazach, w rzeźbach i igurach.

Kiedy Pan Jezus umierał na krzyżu, była przy nim Jego Matka Ma-ryja, a także był uczeń Jan. Na chwilę przed śmiercią Pan Jezus zwrócił się do Maryi słowami:

(odczytanie fragmentu Pisma Świetego)

„(...) <Niewiasto oto syn Twój>. Następnie rzekł do ucznia: <Oto Matka twoja> (...)” (J 19,26b-27).

W ten sposób Pan Jezus oddał Maryję za Matkę nie tylko Janowi, ale także każdemu z nas.

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający ukrzyżowanego Je-zusa i stojących pod krzyżem – Maryję i Jana.

Maryja jest naszą Matką.

49

– Dlaczego możemy Ją tak nazywać?

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający np. Matkę Boską Częstochowską.

Zachęcamy, aby dzieci pomyślały i powiedziały, czego pragnie Mat-ka Boża i co chciałaby nam powiedzieć.

Maryja pragnie, abyśmy Ją kochali, a także Jej Syna – Jezusa Chry-stusa, abyśmy się modlili i byli dobrzy dla innych ludzi.

ZAKOŃCZENIE

Maryja kocha nas, czuwa nad nami, pomaga nam być dobrymi i troszczy się o nas. Jest wzorem postępowania, dlatego powinniśmy zwracać się do niej ze czcią i szacunkiem.

– W jaki sposób możemy Ją teraz uczcić?

Nauka pieśni: „Była cicha i piękna jak wiosna”.

Była cicha i piękna jak wiosna,żyła prosto, zwyczajnie jak my.Ona Boga na świat nam przyniosłai na ziemi wśród łez nowe dni zajaśniały. Ref. Matka, która wszystko rozumie, Sercem ogarnia każdego z nas. Matka, zobaczyć dobro w nas umie, Ona jest z nami w każdy czas.

Możemy uczcić Maryję, śpiewając pieśni, ale również o iarowując Jej kwiaty i uczestnicząc w różnych nabożeństwach.

Utrwalenie wiadomości:

– Jakimi słowami Pan Jezus oddał nas w opiekę swojej Matce?– Czego oczekuje od nas Maryja?– W jaki sposób czcimy Maryję?

Dzieci kolorują gra ikę w katechizmie.

50

(W trakcie kolorowania można włączyć nagranie z pieśniami ku czci Matki Bożej).

ZADANIE

Praca z podręcznikiem. Pomódl się do Matki Bożej w intencji swojej mamy.

MODLITWA

Śpiew: „Była cicha i piękna jak wiosna.”.

51

11. ZE ŚWIĘTĄ BERNADETTĄ MODLĘ SIĘ DO MARYI

Cel ogólnyZapoznanie z objawieniami Matki Bożej w Lourdes.Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwach różańcowych.


– podaje, komu Matka Boża poleciła modlić się na różańcu,– wyjaśnia, jak można naśladować Bernadettę,– opowiada o wydarzeniu ukazania się Matki Bożej w Lourdes,– planuje modlić się za wstawiennictwem Maryi.

MetodyŚpiew, rozmowa kierowana, opowiadanie, ekspozycja, techniki multi-

medialne, projekcja ilmu.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz „Zwiastowania”, obraz Matki Bożej podającej róża-

niec Bernadetcie, ilm animowany pt. „Cudowna Pani z Lourdes”.

MODLITWA

Śpiew: „Była cicha i piękna jak wiosna”.

WPROWADZENIE

Wiemy już, że Maryja jest naszą Matką w niebie. Matka Boża bar-dzo nas kocha, o każdym pamięta i każdym się opiekuje.

– Kiedy Pan Jezus dał nam Maryję za Matkę?

52

Podczas dzisiejszego spotkania dowiemy się, jak możemy bardziej zbliżyć się do Maryi.

ROZWINIĘCIE

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Zwiastowanie.

Posłuchajmy, jakimi słowami Anioł zwrócił się do Maryi.


„Anioł wszedł do Niej i rzekł: <Bądź pozdrowiona pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami>” (Łk 1,28).

– Kto przyszedł do Maryi?– Jak Anioł nazwał Maryję?

Anioł przywitał Maryję i powiedział jej, że Bóg jest zawsze z Nią. Anioł oznajmił Maryi, że Bóg wybrał Ją na Matkę swojego Syna, Jezu-sa. Maryja zgodziła się zostać Matką Pana Jezusa. Teraz jest w niebie i modli się za wszystkich. Tę prawdę wyrażamy w modlitwie „Zdrowaś Maryjo”.

Propozycja 1Opowiadanie katechety.

Około 150 lat temu we Francji, Bernadetta, jej siostra i ich mały przyjaciel poszli po opał do lasu. Zobaczyli grotę, przez którą pły-nął potok. Bernadetta zdjęła buty i zaczęła przechodzić przez wodę. Usłyszała dźwięk podobny do porywu wiatru, spojrzała na grotę i zobaczyła piękną Panią w białej sukni z niebieską wstążką i różami pod stopami oraz różańcem w ręce. Podeszła bliżej i zaczęła modlić się na różańcu. Gdy Bernadetta modliła się, widziała, że piękna Pani prze-suwa paciorki różańca. Tak było przez kilka dni. W czasie tych spotkań Maryja zachęcała ją do modlitwy różańcowej za grzeszników. W cią-gu pół roku Matka Boża ukazała się jej 18 razy. Bernadetta wypełniła jej prośbę. Po objawieniach wstąpiła do klasztoru w Nevers (Francja). Pracowała tam jako pielęgniarka. Nigdy nie zapomniała o modlitwie. Pewnego razu ciężko zachorowała. Zmarła, mając 35 lat. Wielu ludzi

53

przychodziło potem w miejsce ukazania się Matki Bożej. Na miejscu, gdzie wytrysło cudowne źródełko zbudowano kościół ku czci Matki Bożej. Dziś do Lourdes przybywają pielgrzymki ludzi z całego świata, zwłaszcza chorych. Wszyscy oni starają się tak jak Bernadetta odma-wiać różaniec, aby w ten sposób wypełnić prośbę Matki Bożej.

Propozycja 2Oglądanie ilmu lub jego fragmentu pt. „Cudowna Pani z Loures”.

Pogadanka na temat objawień Matki Bożej św. Bernadetcie.

Na tablicy umieszczamy ilustrację przedstawiającą Matkę Bożą z różańcem i Bernadetę i omawiamy ją.

– Komu objawiła się Matka Boża?– O co prosiła Matka Boża Bernadettę?– W jaki sposób możemy naśladować Bernadettę?

Maryja ukazała się z różańcem i zachęcała do modlitwy. W paź-dzierniku czcimy Maryję uczestnicząc w nabożeństwach różańco-wych. Wspólnie z rodzicami postarajmy się jak najczęściej w nich uczestniczyć.

ZAKOŃCZENIE

Kochamy Pana Jezusa i Matkę Bożą. Chcemy ich naśladować w na-szym życiu.

Nauka piosenki: „Jak paciorki różańca”.

Jak paciorki różańca przesuwają się chwile,nasze smutki, radości i troski.A Ty Bogu je zanieś, połączone w różaniecŚwięta Panno, Maryjo pełna łaski.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Postaraj się uczestniczyć w nabożeństwie różańcowym.

54

MODLITWA

Śpiew: „Jak paciorki różańca”.

55

12. MODLIMY SIĘ NA RÓŻAŃCU

Cel ogólnyZapoznanie z modlitwą różańcową.Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwach różańcowych.


– podaje, że różaniec jest modlitwą do Matki Bożej,– rozróżnia spośród modlitw modlitwę różańcową,– wyjaśnia, jak należy odmawiać różaniec,– określa, na czym polega nabożeństwo różańcowe.

MetodyŚpiew, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, rozmowa kie-

rowana, pokaz, gra dydaktyczna – układanie różańca, celebracja.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, różaniec, elementy do ułożenie różańca (np. kasz-

tany), ilustracja przedstawiająca Matkę Bożą z różańcem i Bernadetę, stolik przykryty białym obrusem.

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo” lub śpiew: „Jak paciorki różańca”.

WPROWADZENIE

Można pokazać ilustrację przedstawiającą Matkę Bożą z różańcem i Bernadetę.

– Komu objawiła się Matka Boża w Lourdes?– O co prosiła Matka Boża Bernadettę?– Czyją Matką jest Maryja?

56

Przez odmawianie różańca wielbimy Boga. Maryja daje nam przy-kład takiego uwielbienia.

– Jaki mamy teraz miesiąc?

W październiku ludzie gromadzą się w kościołach i odmawiają ró-żaniec. Matka Boża cieszy się, gdy ludzie zwracają się do Niej w mo-dlitwie różańcowej. Prosiła również dzieci w czasie swoich objawień, aby odmawiały różaniec.

ROZWINIĘCIE

Uroczyste odczytanie fragmentu Pisma Świętego.

„Wtedy Maryja rzekła: <Wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu (…)” (Łk 1,46).

Maryja tymi słowami powiedziała Bogu, jak bardzo Go kocha i jest mu wierna. Pragnie również, by wszyscy bardzo Go kochali. Przez naśladowanie Maryi łączymy się z Bogiem. Ludzie, którzy bar-dzo kochają Maryję, często modlą się do Niej słowami modlitwy „Zdro-waś Maryjo…”, wiele razy ją powtarzając. Modlitwa ta nazywa się mo-dlitwa różańcową.

Pokazujemy różaniec i zapoznajemy, jak należy modlić się na ró-żańcu.

(Można z dziećmi ułożyć różaniec, np. z kasztanów i wyjaśnić, jak modlimy się na różańcu)

W różańcu mamy koraliki zebrane razem, inne są wyraźnie od-dzielone, a na końcu jest krzyż. (Dzieci liczą głośno, ile jest koralików zebranych razem). Gdy trzymamy w ręce koraliki oddzielone – wtedy zwracamy się do naszego Ojca. Mówimy: „Ojcze nasz…”. Gdy przesu-wamy dziesięć małych paciorków, przy każdym z nich pozdrawiamy Matkę Bożą, mówiąc „Zdrowaś Maryjo…”. Na końcu chwalimy Ojca, Syna i Ducha Świętego, mówiąc „Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu…”. Gdy przesuwamy w ręce koraliki różańca i powtarzamy

57

„Zdrowaś Maryjo…”, wtedy myślimy o różnych chwilach z życia Maryi i Jezusa – o chwilach radosnych, smutnych i takich, które chwalą Boga i Jego dzieła, stąd mamy części Różańca: radosne, światła, bolesne i chwalebne. Pan Bóg zaprasza nas, abyśmy poznali te tajemnice i z radością modlili się na różańcu.

ZAKOŃCZENIE

Każde „Zdrowaś Maryjo…” to jakby róża składana Matce Bożej. Gdy mówimy różaniec wiele razy i wiele razy powtarzamy „Zdrowaś Ma-ryjo…”, wtedy o iarowujemy Matce Bożej cały bukiet róż. W paździer-niku, odmawiając codziennie różaniec składamy Matce Bożej bukiet różańcowych róż. Wszyscy, którzy kochają Matkę Bożą przychodzą z różańcem do kościoła na nabożeństwo różańcowe.

– Gdzie możemy odmawiać różaniec?– Kto z was ma w domu różaniec?– Co możemy robić w październiku, aby odpowiedzieć na prośbę

Matki Bożej?

Różaniec to modlitwa, którą odmawia wielu ludzi. Była to również jedna z ulubionych modlitw papieża Jana Pawła II. Podczas swoich wielu spotkań z ludźmi wręczał im różaniec, aby się na nim modlili. Mówił: „Różaniec jest modlitwą do Niej, do Maryi, i jest naszą modli-twą, którą odmawiamy z Maryją. Proszę was, odmawiajcie różaniec!” (Watykan, 28 października 1981 r., na audiencji dla Polaków).

– O co prosił ludzi papież Jan Paweł II?

Należy podać dzieciom godzinę nabożeństwa różańcowego w parafii.

ZADANIE


Poproś rodziców, aby poszli z tobą na nabożeństwo różańcowe.

58

MODLITWA

Na stoliku przykrytym białym obrusem umieszczamy ilustrację przedstawiającą Matkę Bożą z różańcem i Bernadetę.

W kręgu odmawiamy jedną tajemnicę różańca.

59

II. DZIĘKUJĘ I CHWALĘ – CHWAŁA NA WYSOKOŚCI

BOGU

13. DZIĘKUJĘ PANU BOGU ZA PIĘKNY ŚWIAT

Cel ogólnyUkazanie piękna otaczającego nas świata jako daru Boga.Kształtowanie postawy wdzięczności Bogu i szacunku dla Jego dzieł.


– podaje, że to Bóg stworzył cały świat,– wymienia dzieła stworzone przez Boga,– wyjaśnia, że należy szanować wszystkie rzeczy dane od Boga,– opowiada o pięknie stworzonego świata,– uzasadnia potrzebę dziękowania Bogu za cały świat.

MetodyŚpiew (z gestami), pogadanka, techniki multimedialne, ekspozycja, ana-

liza tekstu biblijnego, recytacja (z gestami), modlitwa spontaniczna, rozmo-wa kierowana, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obrazy, ilustracje ukazujące troskę dzieci o rośliny i zwie-

rzęta, ilustracje ukazujące piękno świata (np. krajobrazy, kwiaty, owoce i zwierzęta), nagranie z odgłosami przyrody, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Bóg kocha mnie...”.

60

WPROWADZENIE

Propozycja 1Pogadanka o tym, co dzieci widziały na spacerze lub idąc do szkoły.

Katecheta podsumowuje wypowiedzi dzieci.

Propozycja 2Wysłuchanie nagrania odgłosów przyrody i pogadanka na temat

wrażeń dzieci.

Następnie oglądamy wspólnie z dziećmi ilustracje ukazujące piękno świata (np. krajobrazy, kwiaty, owoce i zwierzęta). Każde dziecko wy-biera jedną i omawia, dlaczego wybrało właśnie tę.

ROZWINIĘCIE

Podczas oglądania ilustracji, kiedy dzieci będą czymś najbar-dziej zachwycone, mówimy, że to, co widzą teraz oraz to, co widziały na spacerze i wszystko, czym się zachwycały – to wszystko daje nam Pan Bóg. Pan Bóg uczynił to wszystko dla nas.


„Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię” (Rdz 1,1).

– Co Pan Bóg stworzył?

Bóg dał nam cały piękny świat! Ptaki, kwiaty, trawa, zwierzęta, lu-dzie – to wszystko mówi o Bogu, który stworzył wszystko i opiekuje się całym światem.

ZAKOŃCZENIE

Katecheta recytuje wiersz.

Nauka wiersza: „Choć jestem jeszcze mały”

Choć jestem jeszcze małyi mam niewiele lat,

61

dziękuję Ci, dobry Boże,za to żeś stworzył świat.

lub nauka wiersza (z gestami): „Dobry Bóg kocha nas”

Dobry Bóg kocha nasdał nam cały świat.Mówi o tym każda trawka,mówi o tym każdy kwiat.Mówią o tym gwiazdki złote,góry, rzeki, las,że Bóg Ojciec dał nam wszystko,bo Bóg kocha nas.

Modlitwa spontaniczna.

Własnymi słowami dzieci powinny podziękować Bogu za pięk-ny świat. Można zaproponować, by dzieci dziękowały Bogu za kwiaty, za słońce, za morze, za góry, za drzewa, za zwierzęta. Można zakończyć modlitwę słowami: Dziękujemy Ci, Boże.

Okazujemy wdzięczność Panu Bogu nie tylko wtedy, gdy się modli-my i dziękujemy Mu, ale również gdy szanujemy świat, rośliny, drze-wa, ptaki i zwierzęta.

– W jaki sposób możemy szanować piękny świat, którym Pan Bóg nas obdarzył?

Katecheta podsumowuje wypowiedzi dzieci. Pomocą mogą być ilu-stracje ukazujące troskę dzieci o rośliny i zwierzęta.

Żyjemy w pięknym świecie i że to piękno jest darem Pana Boga, kochającego nas Ojca.

Radość i wdzięczność Bogu dzieci możemy wyrazić śpiewem piosenki.

Nauka piosenki: „Radośnie żyć na świecie”


62

Radośnie żyć na świecie,bo Pan Bóg kocha nas.Dał życie nam i słońce.I cały piękny świat.

I tylu dobrych ludzi.I własny nowy szlak!Radośnie żyć na świecie,bo Pan Bóg kocha nas.

lub nauka piosenki z gestami: „Kto stworzył mrugające gwiazdki...” .


Kto stworzył mrugające gwiazdki,mrugające gwiazdki, mrugające gwiazdki?Kto stworzył mrugające gwiazdki?Nasz Ojciec, Bóg!

Kto stworzył fruwające ptaszki,fruwające ptaszki, fruwające ptaszki?Kto stworzył fruwające ptaszki?Nasz Ojciec, Bóg!

Kto stworzył ciebie i mnie,ciebie i mnie, ciebie i mnie,Kto stworzył ciebie i mnie,Nasz Ojciec, Bóg!


Kto stworzył? (rysujemy ręką znak zapytania – wcześniej wyjaśnia-my ten symbol)

Mrugające gwiazdki (unosimy ręce w górę i na zmianę otwieramy i zamykamy dłonie)

Falujące morze (pokazujemy rękami fale na morzu)Fruwające ptaszki (naśladujemy latające ptaki) Ciebie i mnie (wskazujemy na najbliższą osobę i na siebie)

63

Ciebie i mnie, nasz Ojciec Bóg (wskazujemy na najbliższą osobę i na siebie, a potem rękę unosimy w górę, wskazując na niebo)

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 37: Narysuj jedno z Bożych

dzieł stworzenia.)

MODLITWA

Śpiew: „Radośnie żyć na świecie” lub „Kto stworzył mrugające gwiazdki...”.

64

14. WYCHWALAM PANA BOGA ZA ŻYCIE

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że wszelkie życie na ziemi pochodzi od Boga. Budzenie potrzeby dziękowania Bogu za dar życia.


– wymienia, co stworzył Pan Bóg,– wyjaśnia, że Bóg przez rodziców daje nam życie,– opisuje swoją radość z powodu życia,– wskazuje na różne formy dziękczynienia Bogu za życie.

MetodyŚpiew, ekspozycja, opowiadanie, recytacja, techniki plastyczne, modli-

twa spontaniczna, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające piękno przyrody (np.: góry,

morze, zwierzęta, roślinność), ilustracja przedstawiająca rodzinę, tekst opo-wiadania, kartki papieru (format A4), nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Radośnie żyć na świecie” lub „Kto stworzył mrugające gwiazdki...”.

WPROWADZENIE

Ukazujemy ilustracje przedstawiające piękno przyrody np.: góry, morze, zwierzęta, roślinność i umieszczamy na tablicy tak, aby zostawić wolne miejsce na środku.

65

Omawiamy z dziećmi ilustracje.

– Co widzimy na poszczególnych obrazkach?– Jak jest w górach lub nad morzem?– Kto uczynił dla nas piękny świat?

To wszystko, co nas otacza, cały piękny świat uczynił Pan Bóg. Pan Bóg sprawił, że świeci słońce, gwiazdy, księżyc, że mamy piękne góry i morza, że istnieją zwierzęta i rośliny. To właśnie Pan Bóg po-zwala im żyć i rosnąć.

Umieszczamy na tablicy ilustrację przedstawiającą rodzinę i oma-wiamy ją.

– Co przedstawia ilustracja?– Dlaczego dzieci i rodzice są radośni?– Kto dał życie ludziom?

Pan Bóg dał życie człowiekowi i dał mu cały piękny świat. Stworzył mężczyznę i kobietę. Wskazał ludziom, by opiekowali się światem. Pan Bóg ustanowił rodzinę i polecił, by w rodzinie budziło się nowe życie. Nasze życie jest darem Pana Boga i za ten dar powinniśmy dziękować.

ROZWINIĘCIE

Katecheta odczytuje opowiadanie.

„Na początku był tylko Bóg, który istniał zawsze. Potem Bóg stwo-rzył niebo, ziemię i morza, drzewa i wszelką roślinność, słońce, księ-życ i gwiazdy, ptaki, ryby, zwierzęta i w końcu człowieka: mężczyznę i kobietę, aby byli do Niego podobni, aby wzajemnie się kochali tak, jak Bóg ich kochał. Bóg spojrzał na to wszystko, co uczynił: wszystko było bardzo, bardzo dobre i piękne. Gdy nasz Ojciec Niebieski two-rzył świat, Duch Miłości był razem z Nim. Duch Miłości to Duch Boży, Duch Święty. Ojciec stworzył świat, a Duch napełnił go swoją miłością. To dzięki miłości Bóg stworzył wszystko: niebo, ziemię, morze, rośliny, zwierzęta. I w końcu człowieka. Duch unosi się nad ziemią jak wiatr. On sprawia, że wszystkie stworzenia żyją i rosną” .

(Dobra Nowina, Stary i Nowy Testament dla małych dzieci, Wydaw-nictwo Salezjańskie, 1991).

66

– Skąd się wziął cały piękny świat?– Kto daje nam życie?

Nasze życie mamy nie tylko od rodziców. To Pan Bóg wspólnie z rodzicami dał nam życie.

Posłuchajmy słów z Pisma Świętego, którymi możemy wychwalać Pana Boga za życie.

(odczytanie fragmentu z Pisma Świętego)

„Będę Cię sławił, Panie, z całego serca” (Ps 138,1).

„Chcę chwalić Pana, jak długo żyć będę; chcę śpiewać Bogu moje-mu, póki będę istniał” (Ps 146,2).

– W jaki sposób możemy dziękować Panu Bogu za życie?

Nigdy nie powinniśmy zapominać o tym, że Bóg dał nam życie i naszych rodziców. Powinniśmy Mu dziękować za to, że opiekuje się nami, daje nam piękny świat i pozwala w nim żyć.

ZAKOŃCZENIE

Opowiadanie katechety.

Kasia chodziła do pierwszej klasy. Była bardzo radosna i szczęśli-wa, bo w jej rodzinie miało przyjść na świat dziecko. Kasia obserwo-wała, jak mama i tata przygotowują się do tego ważnego wydarzenia. W ostatnich dniach nawet babcia i ciocia o niczym innym nie mówiły tylko o malutkim dziecku. Dziewczynka już nie mogła się doczekać, kiedy będzie miała braciszka lub siostrzyczkę. Kiedy tata powie-dział Kasi, że ma braciszka, bardzo się ucieszyła i podziękowała Panu Bogu za to, że już nie będzie sama. Wieczorem, odmawiając pacierz, tak się pomodliła: Dziękuję Ci, Panie Boże, za mojego braciszka, za mamę i tatę, i za to, że ja jestem, że żyję, że jestem taka szczęśliwa.

(tekst Redakcji)

– Dlaczego Kasia była radosna?– Za co Kasia dziękowała Panu Bogu?

67

Propozycja 1 Modlitwa dziękczynna prowadzona przez katechetę.Katecheta mówi: Dziękuję Ci, Panie Boże:– za życie,– za rodziców,– za wszystko.Dzieci po każdym wezwaniu mówią: Dziękuję Ci, Panie Boże.

Propozycja 2Modlitwa spontaniczna – dzieci podają, za kogo i za co chcą podzię-

kować Panu Bogu.Dzieci po każdym wezwaniu mówią: Dziękuję Ci, Panie Boże.

– W jaki sposób możemy dziękować rodzicom za dar życia?

(rozmowa z dziećmi)

O ile dysponujemy czasem, możemy z dziećmi jako dar wdzięczności dla rodziców przygotować laurki.

Nauka wiersza: „Dzięki Ci, Boże”

Dzięki Ci, Boże, za to że żyję,że mnie stworzyłeś na swoją chwałę.Dziękuję również za moich rodziców,obdarz ich dobrem na życie całe.

lub nauka piosenki: „Ja jestem” (zespołu „Arka Noego”).

(można nauczyć refrenu i trzeciej zwrotki; można odtworzyć nagra-nie z piosenką)

Ref. Ja jestem, ja żyję, ja czuję moje serce bije. /x2

3. Moje serce już dawno bije – dziękuję Ci mamo za to, że żyję. Moje serce już dawno bije – dziękuję ci tato za to, że żyję. Moje serce dla Ciebie bije – Dziękuję Ci Boże za to, że żyję.

68

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 39: Narysuj kwiaty dla Pana

Boga i rodziców jako podziękowanie za życie.)Podziękuj Panu Bogu i rodzicom za dar życia.

MODLITWA

Recytacja wiersza: „Dzięki Ci, Boże...” lub śpiew: „Ja jestem”.

69

15. ANIOŁ STRÓŻ MOIM OPIEKUNEM

Cel ogólnyUkazanie, że Anioł Stróż jest naszym opiekunem.Wychowanie do modlitwy i wdzięczności Bogu za Anioła Stróża.


– przytacza, kim jest Anioł Stróż,– podaje, kto posłał Anioła Stróża do ludzi,– wyjaśnia, co to znaczy, że Anioł Stróż czuwa nad nami,– wskazuje na rolę Anioła Stróża w naszym życiu,– planuje zwracać się do Anioła Stróża w modlitwie.

MetodyZabawa „Tor przeszkód”, ekspozycja, rozmowa kierowana, analiza tek-

stu biblijnego, modlitwa spontaniczna, recytacja, śpiew (z gestami), techniki plastyczne.

Środki dydaktyczneObrazy przedstawiające Anioła Stróża w różnych sytuacjach (np.:

przy niemowlęciu, podczas spaceru, przy zabawie dziecka, przy odrabianiu lekcji, przy modlitwie).

MODLITWA

„Aniele Boży...”.

WPROWADZENIE

– Co to znaczy opiekować się kimś?

Zabawa „Tor przeszkód”.

1. Robimy tor przeszkód. Wszyscy mogą przejść tor.

70

2. Zawiązujemy oczy jednemu dziecku, a dwoje przeprowadza go przez tor.

Rozmowa o odczuciach dzieci podczas zabawy.

– Kogo można nazwać dobrym opiekun?

Podkreślamy rolę opiekuna.

Na dzisiejszej katechezie będziemy mówić o opiekunie, który czuwa przy każdym człowieku. Jest nim Anioł Stróż, posłany do nas przez Pana Boga.

ROZWINIĘCIE

Aniołowie czczą Boga, kochają Go i służą Mu. Za każdym razem, gdy rodzi się dziecko, Bóg wzywa jednego z Aniołów i mówi: Idź stań przy nim i nigdy go nie opuszczaj. Wtedy on staje się Aniołem Stróżem tego dziecka.

Odczytanie fragmentu z Pisma Świętego:

„Czyż nie są oni wszyscy (…) posłanymi na pomoc” (Hbr 1,14).

– Jakie zadanie Pan Bóg dał aniołom?

Pokazujemy i omawiamy obraz obraz przedstawiający Anioła Stró-ża i niemowlę.

– Kogo widzicie na tym obrazie?– Kto posłał Anioła Stróża do dziecka?

Nigdy nie jesteśmy sami. Anioł Stróż jest zawsze przy nas i wie wszystko, o czym myślimy, co mówimy, co robimy.

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Anioła Stróża i ba-wiące się dziecko.

– Co robi dziewczynka, którą widzicie na obrazie?– Kto czuwa przy dziewczynce?

71

Anioł Stróż zawsze czuwa nad nami. Chroni nas i pomaga nam być lepszymi.

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Anioła Stróża i idą-cą dziewczynkę.

– Kto prowadzi dziewczynkę?– Co to znaczy, że Anioł Stróż czuwa nad nami?

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Anioła Stróża i dziecko odrabiające lekcje.

– Co robi dziewczynka, którą widzicie na tej ilustracji?– Kto stoi przy niej?– W czym Anioł Stróż pomaga dziewczynce?

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Anioła Stróża i mo-dlące się dziecko.

ZAKOŃCZENIE

Kiedy potrzebujemy pomocy lub nie wiemy, jak coś zrobić, może-my powiedzieć o tym swojemu Aniołowi Stróżowi. On nam pomoże.

– Jak możemy podziękować Panu Bogu za to, że dał nam Anioła Stróża?

W tym miejscu można wprowadzić spontaniczną modlitwę dzięk-czynną Bogu za Anioła Stróża – propozycje dzieci.

Propozycja 1Recytacja i nauka wiersza: „Do aniołka”.

Mój aniołku, módl się ze mną,kiedy już się zrobi ciemno,kiedy wszyscy wokół zasną.Bądź też rankiem, kiedy jasno,gdy się bawię, chodzę, śpię,mieć Cię blisko zawsze chcę!

(Barbara Derlicka, „Mój aniołek”, WAM, Kraków 2008).

72

Propozycja 2Nauka i śpiew piosenki z gestami: „Aniele Boży, Stróżu mój”.

Aniele Boży, Stróżu mój,Ty rano, wieczór przy mnie stój.Kiedy się modlę,kiedy śpię,kiedy do szkoły spieszę się.


Aniele Boży, Stróżu mój,Ty rano, wieczór przy mnie stój.Kiedy się modlę, (składamy ręce jak do modlitwy)kiedy śpię, (kładziemy głowę na złożonych dłoniach)kiedy do szkoły spieszę się. (biegniemy w miejscu)

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 41: Połącz kropki, a dowiesz

się, kto opiekuje się dziećmi.)Zastanów się i opowiedz, kiedy Anioł Stróż opiekuje się Tobą.

MODLITWA

Recytacja wiersza: „Do aniołka” lub śpiew: „Aniele Boży, Stróżu mój”.

73

16. DZIĘKUJEMY PANU BOGU ZA WODĘ

Cel ogólnyUkazanie wody jako daru Pana Boga dla człowieka.Kształtowanie postawy wdzięczności za dar wody w naszym życiu.


– podaje, czym jest woda w życiu człowieka,– objaśnia, jak właściwie korzystać z daru wody,– określa, gdzie został ochrzczony Jezus,– wskazuje Trzy Osoby Boskie.

MetodyEkspozycja, zabawa „Zgadnij”, uroczyste odczytanie tekstu z Pisma

Świętego, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, ekspozycja, śpiew (z gestami).

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, ilustracje przedstawiające zastosowanie wody,

naczynie z wodą, obraz przedstawiający chrzest Pana Jezusa.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Propozycja 1Ukazanie i omówienie ilustracji przedstawiających różne zastoso-

wanie wody, np. morze, mycie, pokarm.

Propozycja 2Zabawa „Zgadnij”.

74

Dzieci z zamkniętymi oczami wkładają rękę do naczynia z wodą i zgadują, co jest w naczyniu.

– Do czego służy woda?– Dlaczego powinniśmy szanować wodę?– W jaki sposób powinniśmy ją oszczędzać?

Katecheta podsumowuje wypowiedzi, podkreślając znaczenie wody jako daru Boga dla człowieka.

ROZWINIĘCIE

W Palestynie żył pewien człowiek, który miał na imię Jan. Tam właśnie nauczał i udzielał chrztu. Pewnego dnia, kiedy Jan chrzcił ludzi w rzece Jordan, przyszedł do niego Pan Jezus i poprosił o chrzest. Miał On wtedy 30 lat. Podczas chrztu Pana Jezusa wszyscy, którzy tam się znajdowali, zobaczyli gołębicę i usłyszeli głos z nieba.


„Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie” (Łk 3,22).

„Otworzyło się niebo i Duch Święty zstąpił na Niego, w postaci cie-lesnej niby gołębica” (Łk 3,21b-22).

Katecheta umieszcza na tablicy obraz przedstawiający chrzest Pana Jezusa.

Omówienie obrazu.

– Kogo przedstawia ten obraz?– Pod jaką postacią ukazał się Duch Święty?

Podczas chrztu Pana Jezusa w Jordanie Bóg objawił się w trzech Osobach: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Jest to największa tajemnica naszej wiary i do końca nie możemy jej zrozumieć naszym rozumem.

Czyniąc znak krzyża, uwielbimy Boga w Trzech Osobach.

75

ZAKOŃCZENIE

– Kto wymieni Trzy Osoby Boskie?– Gdzie został ochrzczony Pan Jezus?– Czym jest woda dla człowieka?– Dlaczego powinniśmy ją szanować?

W czasach Pana Jezusa woda odegrała ważną rolę. Woda jest bez-cennym darem. Bez wody nie ma życia, dlatego powinniśmy ją sza-nować.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. Podziękuj Panu Bogu za wodę.

MODLITWA


76

17. PRZEZ CHRZEST STAJĘ SIĘ DZIECKIEM BOŻYM

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że od chrztu jesteśmy dziećmi Bożymi i należymy

do Rodziny Bożej, czyli Kościoła. Kształtowanie postawy radości i wdzięczności za to, że należymy

do Rodziny Bożej.


– przytacza polecenie, jakie Pan Jezus dał swym uczniom,– objaśnia, kim stajemy się przez chrzest święty,– wskazuje okoliczności, kiedy Pan Jezus posłał uczniów na cały świat,

aby nauczali wszystkie narody,– opowiada o chrzcie dziecka w kościele.

MetodyŚpiew, ekspozycja, zabawa „Pajęczyna”, memoryzacja tekstu, insceniza-

cja, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający ludzi zgromadzonych w kościele,

kłębek wełny, obraz przedstawiający Pana Jezusa z uczniami, obraz przed-stawiający chrzest dziecka, lalka ubrana w białe szaty, biała szatka, świeca.

MODLITWA

Śpiew: „Radośnie żyć na świecie”.

WPROWADZENIE

Propozycja 1Pokazujemy obraz przedstawiający ludzi zgromadzonych w koście-

le. Umieszczamy go na tablicy i omawiamy.

77

– Co przedstawia obraz?

Ci wszyscy ludzie zgromadzeni w kościele kochają Pana Jezusa. Tworzą oni wielką Rodzinę Bożą. My również należymy do Rodziny Bożej.

Propozycja 2Zabawa „Pajęczyna”.

Katecheta trzyma kłębek wełny. Trzymając jeden koniec nici rzuca kłębek wybranej osobie, której imię wcześniej wymawia, ona zaś rzuca komuś innemu, trzymając swój kawałek nici. Staramy się, by kłębek wę-drował w różnych kierunkach. Gdy już do wszystkich dotrze nic, możemy podnieść ręce do góry, by zobaczyć więź, która nas łączy.

Katecheta zwraca uwagę na więź między ludźmi.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus zgromadził uczniów i powiedział do nich, aby szli do ludzi i nauczali ich. Uczniowie uczynili tak, jak im Pan Jezus polecił.

Wstańcie i posłuchajcie uważnie:


„Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego” (Mt 28,19).

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Pana Jezusa z uczniami. Umieszczamy go na tablicy.

– Jakie zadanie Pan Jezus dał uczniom?

Powtórzmy teraz słowa Pana Jezusa, które nakazują apostołom na-uczać i chrzcić wszystkich ludzi.

Powtarzamy z dziećmi słowa:

„Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

78

Uczniowie wypełniali polecenie Pana Jezusa. Poszli na cały świat i wszystkim opowiadali o Nim. W imię Pana Jezusa chrzcili ludzi. Lu-dzie, którzy przyjęli chrzest, zostali włączeni do wielkiej Rodziny Bo-żej – Kościoła.

ZAKOŃCZENIE

Zastanówmy się, od kiedy każdy z nas należy do Rodziny Bożej, Kościoła.

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający chrzest dziecka.

Był taki moment i w naszym życiu, że rodzice przynieśli nas do kościoła, prosząc o chrzest dla nas. Na nasze głowy spłynęła woda chrztu świętego. Od tej chwili jesteśmy dziećmi Bożymi i należymy do Kościoła. Podczas chrztu świętego kapłan wypowiada te słowa, które Pan Jezus powiedział do uczniów, nakazując im chrzcić ludzi.

– Kto z was widział, jak kapłan chrzci dziecko?– W jaki sposób kapłan udziela chrztu?

Gdy kapłan chrzci, to polewa wodą głowę dziecka i wymawia sło-wa:

„… (imię dziecka) Ja ciebie chrzczę w Imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

Inscenizacja.

Pokazujemy dzieciom najważniejszy moment chrztu świętego, wy-korzystując lalkę (ubrana w szaty „chrzcielne”, biała szatka, świeca). An-gażujemy możliwie wszystkie dzieci (rodzice, rodzice chrzestni, goście, rodzina dziecka i ludzie zebrani w kościele).

W momencie chrztu Bóg czyni nas swoimi dziećmi – wzywa nas po imieniu. Imię otrzymane na chrzcie ma każdemu przypomnieć, że jest dzieckiem Boga.

Powinniśmy być wdzięczni Panu Bogu za to, że przyjął nas do Ro-dziny Bożej. Naszą wdzięczność Panu Bogu możemy wyrazić na przy-kład śpiewem piosenki: „Dzieckiem Bożym jestem ja”.

79

Dzieckiem Bożym jestem ja.La la la la la, la la la la la.

Zachęcamy dzieci, aby poprosiły rodziców o wspólne obejrzenie zdjęć z chrztu świętego.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 45: Pokoloruj według

wzoru.)

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

80

18. MARYJA WZOREM WDZIĘCZNOŚCI BOGU

Cel ogólnyZapoznanie z wydarzeniem spotkania Maryi z Elżbietą.Kształtowanie postawy uwielbienia Boga na wzór Maryi.


– przytacza słowa wypowiedziane przez Maryję podczas spotkania z Elż-bietą,

– podaje sposoby ukazujące uwielbienie Boga,– objaśnia, jak można wyrazić wdzięczność Bogu,– opowiada o spotkaniu Maryi i Elżbiety.

MetodyŚpiew, pogadanka, rozmowa kierowana, opowiadanie, ekspozycja, dra-

ma, zabawa „Powitanie”, inscenizacja, modlitwa spontaniczna, techniki pla-styczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje lub zdjęcia przedstawiające radość spotykają-

cych się osób, nagranie z muzyką lub tamburin, obraz przedstawiający spo-tkanie Maryi z Elżbietą.

MODLITWA

Śpiew: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

WPROWADZENIE

– Kogo z was ostatnio ktoś odwiedził?– Dlaczego ludzie się odwiedzają?

81

Propozycja 1Pokazujemy i omawiamy zdjęcia lub ilustracje przedstawiające ra-

dość spotykających się osób.

– Co przedstawiają te ilustracje?– Dlaczego ludzie są radośni, szczęśliwi?

Propozycja 2Drama.

Dzieci, pokazują, jak witają się ludzie, np. babcia z wnuczką, są-siadka z sąsiadką, nauczyciel z uczniami, tata z dzieckiem, kolega z koleżanką.

Rozmowa na temat, co dzieci czuły, witając się z innymi.

Propozycja 3Zabawa „Powitanie”.

Przy dźwiękach muzyki lub tamburinu dzieci przemieszczają się po dywanie. Muzyka cichnie – 1. wydajemy komendę: Podajemy sobie dłoń; 2. Mówimy – Dobrze, że jesteś, itp.

Rozmowa na temat, co dzieci czuły, witając się z innymi.

Na dzisiejszej katechezie poznamy wydarzenie mówiące o spotka-niu Maryi z Jej kuzynką Elżbietą.

ROZWINIĘCIE

Wyjaśnienie znaczenia słowa „krewna”.


Pewnego razu Maryja udała się w długą drogę do miejsca, gdzie mieszkała Jej krewna – Elżbieta. Kiedy dotarła tam, z radością powitała swoją krewną. Elżbieta rozpoznała, że Maryja jest Matkę Syna Bożego. Wtedy Maryja uwielbiła Boga słowami:

82

(odczytanie tekstu z Pisma Świętego)

„Wtedy rzekła Maryja:<Wielbi dusza moja Pana (…)>” (Łk 1,46).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego spotkanie Maryi z Elżbietą.

– Kogo przedstawia obraz?– Co przedstawia?– Kto przypomni słowa wypowiedziane przez Maryję?

Inscenizacja.

Dzieci przedstawiają spotkanie Maryi z Elżbietą.

Maryja, będąc u Elżbiety, wyraziła wdzięczność wobec Pana Boga. Jej postawa uczy nas zaufania i dziękczynienia.

ZAKOŃCZENIE

– Jakimi słowami Maryja uwielbiła Boga?– W jaki sposób my możemy dziękować Panu Bogu za Jego obec-

ność?– Za co uwielbimy Boga?

Spontaniczna modlitwa uwielbienia Pana Boga.

(propozycje uczniów)

Odpowiadamy: Wielbimy Cię, Panie Boże.

Nauka pieśni: „Chwalę Ciebie Panie”.

Chwalę Ciebie Panie i uwielbiam.Wznoszę w górę swoje ręce,uwielbiając imię Twe. /x2

Bo wielkiś Ty, wielkie dzieła czynisz dziś,nie dorówna Tobie nikt,nie dorówna Tobie nikt.

83

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 47: Narysuj, w jaki sposób

możemy okazać wdzięczność Bogu.)Podziękuj Panu Bogu za Jego obecność.

MODLITWA

Śpiew: „Chwalę Ciebie Panie”.

85

III. PROSZĘ – PROŚCIE, A OTRZYMACIE

19. ŚWIĘCI MIESZKAJĄ W NIEBIE

Cel ogólnyZapoznanie z prawdą o obecności świętych w niebie.Wychowanie do jedności ze świętymi poprzez modlitwę.

Cele szczegółowe

Uczeń:– wymienia imiona niektórych świętych,– podaje przykłady dobrych uczynków, dzięki którym ludzie zostają świę-

tymi,– wyjaśnia, co to znaczy, że w niebie Pan Jezus przygotował dla nas

miejsce,– określa, kim jest patron,– wskazuje na wartość modlitwy do swojego patrona.

MetodyŚpiew, podróż w wyobraźni, pogadanka, analiza tekstu biblijnego,

ekspozycja, modlitwa spontaniczna.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający świętych.

MODLITWA

„Ojcze nasz” lub śpiew: „Chwalę Ciebie Panie”.

86

WPROWADZENIE

Podróż w wyobraźni.

Wyobraźmy sobie, że stajemy przed Panem Bogiem w niebie. Jest tam dużo radości, widzimy Pana Jezusa, Jego Mamę. Ale są też inne postacie, jest ich wiele. Czy wiecie, kto to może być?

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający świętych.

Każdy z nas urodził się po to, aby zostać świętym. Wszyscy, którzy to rozumieją, chcą być świętymi, chcą być w niebie razem z Panem Jezusem.

Święci czynili na ziemi dokładnie to, o co Pan Jezus prosił. Modlili się, kochali Pana Boga i ludzi, wykonywali dobre uczynki dla innych, opiekowali się chorymi, troszczyli się o zwierzęta, szanowali przyro-dę, pomagali biednym. Teraz ci święci ludzie mieszkają w niebie.

ROZWINIĘCIE

Pan Bóg pragnie, aby każdy z nas był świętym.

Odczytanie i analiza fragmentu Pisma Świętego.

„Bądźcie świętymi, bo Ja jestem święty, Pan, Bóg wasz!” (Kpł 19,2).

– Do czego zachęca nas Pan Bóg?

„W domu Ojca mego jest mieszkań wiele” (J 14,1-2a).

– Co przygotował Pan Jezus w niebie dla każdego człowieka?

Tak jak Pan Jezus, tak również święty Piotr zachęca nas do świę-tości.

„W całym postępowaniu stańcie się wy również świętymi, na wzór Świętego, który was powołał, gdyż jest napisane: Świętymi bądźcie, bo Ja jestem święty” (1P 1,15-16).

– Co trzeba robić, żeby zostać świętym?

87

Zagadki.

W niebie jest już wielu świętych. Niektórych już znacie. Posłuchaj-cie zagadki i powiedzcie: jaka lub jaki to święty?

– Najświętsza ze wszystkich niewiast na świecie.

Nic więcej nie powiem, bo na pewno wiecie.

– Najbardziej znany i kochany święty, 6 grudnia przynosi prezenty.

– Narodził się, by Chrystusa zostać przyjacielem.Ponieważ chrzcił ludzi zwano go Chrzcicielem.

– Jakich znacie świętych?

Wymieniamy imiona niektórych świętych.

ZAKOŃCZENIE

Każdy z nas ma swojego patrona – świętego, który jest w niebie i ma takie samo imię jak my.

Podchodzimy do uczniów i mówimy, jakie imię nosi patron każdego dziecka.

Możemy się modlić do swojego patrona. Nasz święty patron powie o naszej prośbie Panu Bogu i Pan Bóg może sprawić, że to, o co pro-simy, może nam dać. Wielu ludzi modli się do swoich patronów, pro-sząc o zdrowie, dobrą pracę i pomoc w nauce. My również możemy się o coś pomodlić i podziękować naszym patronom.

Modlitwa.

Wymieniamy niektóre wezwania z Litanii do Wszystkich Świętych.

– Jak myślicie, co można zrobić, by zostać świętym?

Nauka piosenki: „Święty Święty Uśmiechnięty” (zespołu „Arka Noego”).

88

Taki duży, taki mały może świętym być.Taki gruby, taki chudy może świętym być.Taki ja i taki ty może świętym być.Taki ja i taki ty może świętym być.

Święty kocha Boga, życia mu nie szkoda.Kocha bliźniego jak siebie samego.Święty kocha Boga życia mu nie szkodaKocha bliźniego jak siebie samego.Taki duży, taki mały może świętym być...

ZADANIE


MODLITWA

Podziękujmy Panu Bogu za naszych Patronów.(modlitwa spontaniczna)

Śpiew: „Święty Święty Uśmiechnięty”.

89

20. ŚWIĘTY STANISŁAW KOSTKA WZOREM MIŁOŚCI DO BOGA

Cel ogólnyUkazanie św. Stanisława Kostki jako wzoru miłości do Boga. Kształtowanie postawy okazywania miłości Bogu i ludziom.


– podaje, że Stanisław Kostka jest patronem dzieci,– wyjaśnia, jak św. Stanisław Kostka okazywał miłość do Boga,– objaśnia, co należy czynić, aby osiągnąć świętość,– opowiada o życiu św. Stanisława Kostki,– planuje naśladować św. Stanisława Kostkę.

Metody Śpiew, ekspozycja, opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, rozmowa

kierowana, pantomima.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający św. Stanisława Kostkę.

MODLITWA

Śpiew: „Święty Święty Uśmiechnięty”.

WPROWADZENIE

Śpiewana przed chwilą piosenka mówiła o świętości.

– Kto może zostać świętym?– Jak zachowuje się święty?– Jakich znacie świętych?

90

ROZWINIĘCIE

Katecheta pokazuje obraz przedstawiający św. Stanisława Kostkę.

Omówienie obrazu.

Opowiadanie katechety: (treści – do wyboru, dostosowane do wie-dzy dzieci)

Święty Stanisław Kostka nazywany jest często św. Stasiem. Uro-dził się w 1550 roku w Rostkowie koło Przasnysza, za Warsza-wą. Jego ojciec, Jan Kostka, pragnął wychować synów – Stasia i jego braci – w duchu rycerskości i odwagi. Matka była kobietą skromną, ale bardzo religijną. Do 13. roku życia Staś przebywał w domu, a na-stępnie z bratem wyjechał do Wiednia, aby tam uczyć się. Nauczyciele w szkole dbali o przestrzeganie ustalonego porządku. Stanisław bar-dzo sumiennie przestrzegał ustalonych reguł i szybko stał się jednym z najlepszych uczniów. Był pracowity i sumienny. Dużo i często mo-dlił się. Gdy miał 16 lat, bardzo ciężko zachorował. Poprosił o pomoc Matkę Bożą i został cudownie uzdrowiony. Pewnemu księdzu wyznał, że bardzo kocha Pana Boga i pragnie zostać zakonnikiem. Jednak na to nie wyrażał zgody jego ojciec. Wtedy pieszo wyruszył do Rzymu. Ostatecznie został przyjęty do zakonu. Wyróżniał się szlachetnością, pokorą, stawianiem sobie i innym dużych wymagań. Zmarł, gdy miał 18 lat. Jest patronem dzieci i młodzieży.

– Czym wyróżniał się św. Stanisław Kostka? – W jaki sposób okazywał miłość do Boga?

Pan Jezus każdego z nas wzywa do świętości:


„Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz nie-bieski” (Mt 5,48).

– Do czego zachęca nas Pan Jezus?– Co to znaczy być doskonałym?– W jaki sposób możemy naśladować św. Stanisława?

91

Pantomima.

Chętne dzieci pokazują gestami sposoby naśladowania św. Stanisła-wa Kostki, pozostałe odgadują.

Pan Jezus pragnie, aby każdy z nas starał się zostać świętym. Św. Stanisław Kostka ukazuje nam, że należy kochać Boga i Jemu służyć, a wtedy możemy osiągnąć niebo.

ZAKOŃCZENIE

Św. Stanisław Kostka jest wzorem miłości do Boga. Każdy z nas może prosić św. Stanisława, który jest w niebie, aby pomagał nam być dobrymi, mądrymi ludźmi oraz aby uczył nas kochać Boga i ludzi. Jest on patronem wszystkich polskich dzieci i młodzieży. Jego święto ob-chodzimy 18 września.

Nauka pieśni: „Przed wielu laty”.

Przed wielu laty ten chłopiec żył,lecz jego czyny trwają do dziś.Życiem swym przetarł do nieba szlak,żebyśmy mogli za nim iść.

Ref. Młody jak my, wesoły jak my, prosta jest Jego droga. Szukał jak my, goręcej niż my, nad wszystko kochał Boga.

ZADANIE


MODLITWA

Podziękujmy Panu Bogu za to, że św. Stanisław Kostka jest dla nas wzorem świętości.

Śpiew: „Przed wielu laty”.

92

21. ŚWIĘTY FRANCISZEK UCZY SZACUNKU DO PRZYRODY

Cel ogólnyUkazanie św. Franciszka z Asyżu jako człowieka kochającego Boga

i wszystko, co Pan Bóg stworzył.Wychowanie do poszanowania przyrody.


– podaje ważniejsze wydarzenia z życia św. Franciszka z Asyżu,– przytacza słowa, którymi św. Franciszek nazywał stworzenie Boże,– wyjaśnia, jak ludzie powinni korzystać ze świata otrzymanego od Boga,– określa, jakie postępowanie wobec ludzi i zwierząt podoba się Bogu,– wskazuje, jakie cechy charakteru św. Franciszka z Asyżu możemy naśla-

dować.

MetodyŚpiew (z gestami), opowiadanie, ekspozycja, pogadanka, analiza tek-

stu biblijnego, praca w grupach, drama – scenka improwizowana, recytacja, autore leksja, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca św. Franciszka, ilustracje

przedstawiające: ptaki, wilka, ludzi chorych, zakonnika z Pismem Świętym, ilustracje przedstawiające: słońce, księżyc, gwiazdy, tekst wiersza, nagranie śpiewu ptaków.

MODLITWA

Śpiew (z gestami): „Kto stworzył…”.

WPROWADZENIE

– Kto stworzył świat?

93

– Dla kogo stworzył Bóg świat?

Pan Bóg z miłości stworzył piękny świat i podarował go ludziom.

Opowiadanie katechety: (treści – do wyboru, dostosowane do wie-dzy dzieci)

Jan Bernardone to inaczej święty Franciszek. Urodził się w Asyżu w 1182 roku. Imię, jakie otrzymał na chrzcie – Jan – poszło w zapo-mnienie, a przylgnęło na zawsze przezwisko „Francesco” z racji jego za-miłowania do języka francuskiego. Pochodził z bogatej rodziny. Matka w dzieciństwie opowiadała mu legendy o bohaterskich czynach ryce-rzy w pięknych zbrojach. Franciszek też pragnął zostać takim rycerzem. Pewnego razu, gdy pomagał ojcu w sklepie, przyszedł biedak, prosząc o pomoc. Franciszek w pierwszej chwili odmówił biedakowi pomocy, lecz po chwili zastanowienia pobiegł za nim i pomógł mu. Postano-wił wtedy, że już nigdy nie odmówi pomocy nikomu. Franciszek czas wolny spędzał na zabawach z przyjaciółmi. Gdy zachorował, zaczął się zastanawiać nad swoim życiem. Postanowił zostać rycerzem i udał się w drogę do Italii. Jednak ponownie zachorował. I wtedy stwierdził, że Bóg chce, aby wszystkie swoje siły poświęcił na głoszenie słowa Bo-żego i modlitwę. Franciszek zaczął pomagać innym, zwłaszcza ludziom biednym i chorym, bo widział w każdym potrzebującym człowieku samego Pana Jezusa. Jego ojcu nie podobało się takie postępowanie, ale Franciszek wytrwał w swoim postanowieniu. Rozpoczął pracę w szpitalu, opiekując się zwłaszcza ludźmi chorymi na trąd. Zachęcał ludzi do świętego życia. Do Franciszka zaczęli dołączać młodzi ludzie, którzy też chcieli służyć Panu Bogu. W ten sposób Franciszek stał się założycielem zakonu nazwanego od jego imienia – franciszkańskim, zaś zakonnicy należących do niego są nazywani franciszkanami. Za-konnicy zamieszkali w małej chatce niedaleko Asyżu, żyjąc bardzo ubogo. Franciszek kochał wszystkie Boże stworzenia. Przemawiał do ptaków, które go słuchały. Mówił im, że powinny być wdzięczne Bogu za to, że dba o ich pożywienie, że dał im piękne głosy i silne skrzy-dła. Wyszedł też odważnie na spotkanie z groźnym wilkiem, który na-padał na zwierzęta i ludzi z wioski i powiedział do wilka „Bracie wil-ku”. Obiecał wilkowi, że ludzie będą dawać mu pożywienie, aby nie był głodny, a wilk miał odtąd nikogo nie krzywdzić, co potwierdził swoją

94

wyciągniętą potulnie do Franciszka łapą. Franciszek ułożył „Hymn do słońca”, w którym wielbi Boga za wszystko, co stworzył; dziękuje Bogu za słońce, nazywając je „siostrą”, i za księżyc, którego zwie „bra-tem”, za „siostrę” wodę i „matkę” ziemię. Zmarł 4 października 1226 r.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej św. Franciszka.

– Dlaczego na Jana Bernardone mówiono Franciszek?– Kim chciał zostać Franciszek?– Od kiedy Franciszek zaczął pomagać ludziom?– W jaki sposób pomagał Franciszek ludziom?– Jak św. Franciszek nazwał wilka?– Do czego zachęcał św. Franciszek?

Św. Franciszek z Asyżu bardzo kochał Boga, ludzi i cały świat.

ROZWINIĘCIE


„A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre” (Rdz 1,31a).

– Co Pan Bóg podarował ludziom?– Jaki jest świat, który Bóg stworzył?

Praca w grupach.

Propozycja 1Praca w grupach – drama (scenka improwizowana).

Katecheta dzieli klasę na 4 grupy. Każdy zespół otrzymuje inną ilu-strację i zastanawia się nad tym:

– Jak w krótkiej scence pokazać postępowanie św. Franciszka? (wobec różnych stworzeń).

– Jak możemy w swoim życiu naśladować świętego Franciszka?

Zespół I – otrzymuje ilustrację przedstawiającą ptaki.Zespół II – otrzymuje ilustrację przedstawiającą wilka.

95

Zespół III – otrzymuje ilustrację przedstawiającą ludzi chorych.Zespół IV– otrzymuje ilustrację przedstawiającą zakonnika z Pi-

smem Świętym.

Zadania – np. zespół I: Święty Franciszek szanował ptaki. Nasze postanowienie – dokarmiać ptaki.

Grupy kolejno przedstawiają swoje scenki całej klasie. Po zakończo-nej prezentacji otrzymaną ilustrację przyklejają na szarym papierze umieszczonym na tablicy przez katechetę wokół postaci św. Franciszka.

Propozycja 2Recytacja.

Zamiast scenki improwizowanej, jeśli czas pozwoli, można wyko-rzystać wiersz Ewy Stadtmüller pt. „Braciszek Franciszek i wilk z Gub-bio” (ilość zwrotek do wyboru). Katecheta odczytuje poszczególne frag-menty, zadaniem dzieci jest dokończenie wersu. Katecheta może pomóc gestami.

Denerwują się pasterze: Ach ten wilk! To wstrętne zwierzę! Straszny potwór! Bestia dzika! Owce łyka, no i zmyka.

Mija łobuz wilcze doły, (ktoś wykopał je z mozołem). Przeskakuje wnyki, sidła, ach, poczwara to przebrzydła!

Ale miarka się przebrała, zapoluje wioska cała. Nosił wilczek razy kilka, to poniesie się i wilka.

Już pasterze marszczą nosy, biorą widły, ostrzą kosy. Rozgniewani stają w rzędzie… Zaraz awantura będzie.

96

Nagle, co to za człeczyna? Bose nogi, dziarska mina… bury habit w łatach cały, od słoneczka wypłowiały.

To wędrowny jest braciszek! nazywają go Franciszek. Uśmiech jasny ma jak słońce, i serduszko też gorące.

Przyleciała za nim sowa, do kieszeni mu się chowa. Nawet szarak się nie boi, Tuż przy nodze słupka stoi.

Rzekł braciszek – trudna rada z bratem – wilkiem czas pogadać. Poszedł w knieje prostą drogą, bez niczego, bez nikogo.

Rozpłakali się pasterze, przecież to jest dzikie zwierzę. Boże, co myśmy zrobili, czemuśmy go wypuścili?

Nagle, co to? Nie do wiary! To na pewno jakieś czary! Jakże tu uwierzyć oczom? Człowiek z wilkiem zgodnie kroczą.

Brat poważnie coś tłumaczy. wilk mu wiernie w oczy patrzy, czasem kiwnie łbem swym szarym, to naprawdę nie do wiary!

Niebywała jest to sprawa, nie wiadomo – sen czy jawa. Ta poczwara, ta straszliwa, Teraz nam ogonem kiwa.

97

Rzekł braciszek – dam wam radę: poczęstujcie go obiadem, wtedy zniknie w leśnej głuszy i owieczek wam nie ruszy.

Pastuszkowie się zgodzili i od tamtej właśnie chwili przyjaźń wielka panowała, wilk był syty – owca cała.

(Ewa Stadtmüller, Braciszek Franciszek i wilk z Gubbio, „Promyk Jutrzenki” 4/2001, s. 12)

Katecheta z pomocą dzieci umieszcza na tablicy, wokół św. Francisz-ka ilustracje przedstawiające: słońce, księżyc, gwiazdy i pyta: Jak je na-zywał św. Franciszek?

ZAKOŃCZENIE

– Czego uczy nas św. Franciszek?– Jak ludzie powinni korzystać z daru przyrody?

Pan Bóg podarował ludziom piękny świat. Pomyślmy w ciszy, pa-trząc na postać św. Franciszka:

– Jak korzystam ze świata?– Jak szanuję przyrodę?– W czym jestem podobny do św. Franciszka?– Co zmienię w swoim postępowaniu na lepsze?

Dzieci odpowiadają w myślach na te pytania na tle nagrania śpiewu ptaków.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Postaraj się opowiedzieć innym, np. koledze, rodzicom, o świętym

Franciszku.

98

MODLITWA

Śpiew: „Radośnie żyć na świecie” lub recytacja wiersza: „Dobry Bóg kocha nas”.

99

22. OJCZE NASZ NIECH SIĘ ŚWIĘCI TWOJE IMIĘ

Cel ogólnyPogłębienie prawdy, że Bóg chce rozmawiać z człowiekiem.Kształtowanie właściwej postawy i szacunku wobec Boga.


– przytacza słowa Modlitwy Pańskiej,– podaje, kto nauczył ludzi Modlitwy Pańskiej,– wyjaśnia, czym jest modlitwa,– objaśnia, w jaki sposób należy czcić Boga,– wskazuje, jak należy okazywać szacunek dla imienia Pana Boga.

MetodyRozmowa kierowana, pokaz, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, recy-

tacja, śpiew, techniki multimedialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający modlącego się Pana Jezusa, kalen-

darz, nagranie z piosenką.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Nawiązanie do poprzedniej katechezy.

– Do czego zachęcał św. Franciszek?

Każdy z nas ma imię.

– Skąd wiemy, kto kiedy obchodzi dzień imienin?

100

(pokazanie kalendarza, odczytanie różnych imion).

Tak jak w dzień urodzin tak i w dzień imienin odwiedzają nas nasi bliscy, otrzymujemy prezenty. Bliscy składają nam życzenia i rozma-wiają z nami.

ROZWINIĘCIE

Bóg jest Ojcem wszystkich ludzi i jest zawsze z nami. Pan Jezus często rozmawiał ze swoim Ojcem – modlił się. Uczniowie widzieli to i pewnego razu poprosili, żeby nauczył ich modlić się. Wtedy Jezus po-wiedział:


„Kiedy się modlicie, mówcie: Ojcze, niech się święci Twoje imię” (Łk 11,2).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego modlącego się Pana Jezusa.

– O co poprosili uczniowie Pana Jezusa?– Co to znaczy modlić się?– Jakiej modlitwy nauczył ich Pan Jezus?– Do kogo skierowana jest modlitwa, której nauczył nas Pan Jezus?

Modlitwa jest rozmową z Panem Bogiem. Mówiąc: „niech się świę-ci Twoje imię”, wskazujemy na okazywanie czci i szacunku Panu Bogu.

– W jaki sposób oddajemy cześć Bogu?– Jak należy okazywać szacunek dla imienia Pana Boga?

Propozycja 1Oddając Bogu cześć, wzniesiemy ręce w górę i powiedzmy wiersz:

(nauka wiersza)

Dziś woła serduszko moje:Święć się Imię Twoje!

(s. Teresa Biłyk, „Chcę kochać”, Wydawnictwo WAM, 2005).

101

Propozycja 2Stajemy w kręgu, chwytamy się za ręce i śpiewamy.

Nauka piosenki: „Abba, Abba Tatusiu”.


Abba, Abba Tatusiuja wciąż wołam Ciebie.Abba, abba TatusiuKochany Ojcze w niebie. /x3

ZAKOŃCZENIE

Bóg jest naszym dobrym Ojcem, a my Jego dziećmi. Kiedy czcimy imię Boga, okazujemy, że Go bardzo kochamy.

– Co możemy robić, żeby okazać Bogu, że Go kochamy?

Naszą miłość do Boga okazujemy, gdy z Nim rozmawiamy.

– Kiedy możemy rozmawiać z Bogiem?– O co jeszcze prosimy Boga w modlitwie „Ojcze nasz”?– Jaka powinna być nasza postawa podczas rozmowy z Bogiem?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 57: Narysuj, w jaki sposób

możemy okazać wdzięczność Bogu.)Pamiętaj o codziennej modlitwie.

MODLITWA

Śpiew: „Abba, Abba Tatusiu”.

102

23. MODLIMY SIĘ ZA ZMARŁYCH

Cel ogólnyUkazanie potrzeby modlitwy za zmarłych.Kształtowanie postawy szacunku i pamięci o zmarłych.


– przytacza treść modlitwy: „Dobry Jezu...”, „Wieczny odpoczynek…”,– podaje, że Dzień Zaduszny jest szczególnym dniem modlitwy za zmar-

łych,– objaśnia, w jaki sposób okazujemy szacunek i pamięć o zmarłym,– opowiada, jak należy zachowywać się na cmentarzu.

MetodyŚpiew (z gestami), opowiadanie, analiza tekstu, pogadanka, ekspozycja,

rozmowa kierowana, memoryzacja tekstu, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, tekst opowiadania, ilustracja przedstawiająca cmentarz.

MODLITWA

Śpiew (z gestami): „Święty Święty Uśmiechnięty” lub „Abba, Abba Tatusiu”.

WPROWADZENIE

Odczytanie opowiadania.

„Inna światłość”

„Rodzice Wojtusia i Kasi wybierali się ze swoimi dziećmi na cmen-tarz. Grób dziadka Stanisława był już umyty i oczyszczony z opa-dających liści. Pogoda stawała się coraz bardziej jesienna. Rodzice

103

postanowili pojechać najpierw na giełdę kwiatów. Kasia i Wojtuś cie-szyli się bardzo, że będą mogli podarować dziadkowi swój czas. (…) Pawilon, do którego przyjechali, był olbrzymi i miał wielkie okna, w których można było oglądać wystawę kwiatów (…). Mamie podoba-ły się białe, strzępiaste chryzantemy, a tacie złote.

– Patrzcie, tam są znicze! – zawołała Kasia, pokazując rząd koloro-wych świec ukrytych w szkiełkach.

– Wejdźmy do środka – zdecydował tatuś.Gdy znaleźli się w sklepie, zobaczyli tysiące kwiatów. Można było

się zgubić pośród nich. Kasia mocno trzymała mamę za rękę, a Wojtuś uchwycił się szyi tatusia. Rodzice wybrali chryzantemy, a dzieci kolo-rowe znicze. Prosto z zakupów pojechali na cmentarz, aby ustroić grób dziadka.

Cmentarz jaśniał od zapalonych zniczy, a wszystkie groby były ozdobione kwiatami, Rodzice przeżegnali się nad grobem dziadka i razem z dziećmi zaczęli się modlić: Wieczne odpoczywanie racz mu dać Panie, a światłość wiekuista niechaj mu świeci.

– Co to jest światłość wiekuista? – zapytał Wojtuś.– Światłość wiekuista to jest światło Pana Boga, które nigdy nie ga-

śnie – odpowiedziała mama. – Wracajmy, bo jest bardzo zimno. (…)”(s. Teresa Biłyk, Chcę kochać, Wydawnictwo WAM, 2005, s. 96).


Katecheta nawiązuje do uroczystości Wszystkich Świętych, pokazuje ilustrację przedstawiającą cmentarz i rozmawia z dziećmi, jak wyglą-dają cmentarze w tych dniach.

– Jak powinniśmy się zachowywać, będąc na cmentarzu?

W ciągu całego roku jest ten jeden szczególny dzień, kiedy ludzie wierzący modlą się za zmarłych. Obchodzimy go 2 listopada, po uro-czystości Wszystkich Świętych. To Dzień Zaduszny. Jest to dzień pa-mięci o zmarłych, którzy potrzebują jeszcze naszej pomocy – modli-twy, aby osiągnąć niebo, radować się na wieki, i razem ze świętymi oglądać Boga. Tego dnia idziemy na cmentarz, na grobach zapalamy znicze, kładziemy wiązanki kwiatów i modlimy się. W tym czasie pa-nuje atmosfera powagi i zadumy. Wszystko świadczy o naszej pamięci o zmarłych i szacunku dla miejsca, na którym się znajdujemy.

104

ROZWINIĘCIE

W Dzień Zaduszny podczas Mszy świętej odczytywany jest nastę-pujący fragment Pisma Świętego:


„Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie” (J 11,25b).

Pan Jezus tymi słowami mówi do nas, że kto w Niego wierzy po śmierci, będzie w niebie. Zmarli, którzy są w niebie modlą się za nas. Pragną też byśmy i my o nich pamiętali. Niektórzy ze zmarłych jeszcze nie przebywają w niebie. Oni potrzebują naszej modlitwy.

ZAKOŃCZENIE

Na grobach naszych zmarłych kładziemy wieńce i kwiaty, zapala-my znicze.

– W jaki jeszcze sposób możemy okazać naszą pamięć o zmar-łym?

Jest modlitwa, którą modlimy się za zmarłych, prosząc dla nich o wieczne życie w niebie. Posłuchajcie:

„Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci. Na wieki wieków. Amen”.

lub

„Dobry Jezu, a nasz Panie, daj im wieczne spoczywanie”.

(wyjaśniamy znaczenie słów i uczymy modlitwy)

Okazujemy szacunek i pamięć o zmarłych, gdy modlimy się, ale również wtedy, gdy wykonujemy dobre uczynki i o iarujemy je za zmarłych.

105

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 59: Narysuj płonący znicz,

łącząc kropki.)Pomódl się za zmarłych.

MODLITWA

„Wieczny odpoczynek…” lub „Dobry Jezu…”.

106

24. PAN JEZUS JEST NASZYM KRÓLEM

Cel ogólnyZapoznanie z prawdą, że Pan Jezus jest naszym Królem.Kształtowanie postawy okazywania miłości Panu Jezusowi uczynkami

i modlitwą.


– podaje, że Pan Jezus jest Królem,– wyjaśnia, co to znaczy, że Pan Jezus jest Królem,– określa, co to znaczy, że Pan Jezus rządzi sprawiedliwie,– wnioskuje, że dobrymi uczynkami możemy służyć Panu Jezusowi –

Królowi.

MetodyPogadanka, zabawa „Jestem królem”, niedokończone zdanie, drama, eks-

pozycja, rozmowa kierowana, techniki plastyczne, śpiew (z gestami), medy-tacja, modlitwa spontaniczna.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający Chrystusa Króla, korona, krzesło

(imitacja tronu), samoprzylepne małe serca z kartonu.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

– Kto to jest król?– Jak wygląda król?– Jaki powinien być król?

107

W wielu bajkach występuje postać króla. Król to ktoś taki, kto rzą-dzi, ma służbę, rycerzy itd. Byli królowie dobrzy, którzy rządzili jak najlepiej i byli sprawiedliwi, uczynni. Ich królestwa dawno przeminęły.

Zabawa „Jestem królem”.

Uczniowie siadają w kręgu. Chętny uczeń siada na przygotowanym tronie, zakłada koronę i kończy zdanie: Gdybym był królem…

Jest taki król, który żyje wiecznie i jest najlepszym ze wszystkich królów.

Umieszczamy na tablicy obraz przedstawiający Jezusa nakryty kartką z okienkami. Stopniowo odkrywamy okienka, aż dzieci odgadną, kto jest na obrazie. Następnie odsłaniamy cały obraz.

– Co Pan Jezus ma na głowie?– Jak Pan Jezus jest ubrany?– Co Pan Jezus trzyma w ręce?

Pan Jezus nie nosił złotej korony, ani nie trzymał berła w ręce. Ar-tyści malarze namalowali obraz Pana Jezusa Króla, bo jest on prawdzi-wym Królem wszystkich ludzi. Pan Jezus to Król sprawiedliwy, rządzi całym światem i kocha wszystkich ludzi.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus, gdy został zapytany, czy jest królem, odpowiedział:


„<Królestwo moje nie jest z tego świata. (...) <Tak, jestem Królem (...)>” (J 18,36-37a).

– Co Pan Jezus powiedział o sobie?– Jakie jest królestwo Pana Jezusa?

Pan Jezus o sobie powiedział, że jest Królem oraz że Jego króle-stwo jest inne niż te królestwa, które są na ziemi. Pan Jezus jest innym królem niż ci, którzy rządzą na ziemi. Jest Królem wszystkich królów.

108

Jego królestwo jest wiecznym królestwem w niebie, ale już teraz może być w naszym sercu.

ZAKOŃCZENIE

Pan Jezus jest naszym Królem, a my wszyscy jesteśmy Jego słu-gami. Dobry sługa Pana Jezusa – Króla kocha Pana Boga i wszystkich ludzi.

– Co możemy uczynić, by Pan Jezus wiedział, że jesteśmy Jego sługami?

– Jakie powinno być serce sługi Pana Jezusa?

Nasze serce, serce sługi Pana Jezusa Króla, musi być pełne rado-ści. Powinno być czyste, to znaczy, że powinniśmy wykonywać tylko dobre czyny. Jeśli ktoś uczyni coś złego, wtedy trzeba przeprosić Pana Jezusa i ludzi. Pan Jezus cieszy się, gdy widzi dzieci modlące się, które są grzeczne, pomagają innym i słuchają swoich rodziców i opiekunów. Takie dzieci dobrze Mu służą.

Rozdajemy uczniom samoprzylepne małe serca wycięte z kartonu. Uczniowie malują je. Następnie przyklejają z pomocą katechety przy ob-razie Chrystusa Króla na tablicy.

– Jakie powinno być serce każdego człowieka?– Co zrobić, jeśli ktoś uczyni coś złego i wtedy jego serce nie jest

czyste?– Co to znaczy służyć Panu Jezusowi – Królowi?– Czyim Królem jest Pan Jezus?

Nauka pieśni: „Chrystus Wodzem”

Chrystus Wodzem,Chrystus Królem,Chrystus, ChrystusWładcą nam.

lub nauka piosenki (z gestami): „Jesteś Królem”.

109

Jesteś Królem.Jesteś Królem. Królem jest Bóg. /x2Podnieśmy wszyscy nasze serca.Podnieśmy wszyscy nasze dłonie.Stawajmy przed obliczem Pana, wielbiąc Go.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 61: Dorysuj koronę do znaku

Pana Jezusa.)Wykonaj dobry uczynek, którym okażesz Jezusowi miłość.

MODLITWA

(Wszyscy stoją w kręgu wokół obrazu Chrystusa Króla.)

Podziękujmy Panu Jezusowi za to, że jest naszym Królem.

Modlitwa spontaniczna, np.:– Dziękujemy Ci, Panie Jezu, że królujesz nad całym światem, – Dziękujemy Ci, Panie Jezu, że dzięki Tobie ludzie są szczęśliwi.

Uczniowie dodają: Dziękujemy Ci, Panie Jezu.

110

25. W ADWENCIE CZEKAMY NA PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie Adwentu jako czasu oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa.Wychowanie do dobrego przygotowania się do narodzenia Pana Jezusa.


– podaje, kiedy obchodzimy Adwent,– wymienia symbole Adwentu,– objaśnia, co oznaczają poszczególne symbole,– określa Adwent jako czas oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa,– wskazuje potrzebę życia w zgodzie i przyjaźni z bliźnimi,– planuje dobrze przygotować się do narodzenia Pana Jezusa.

MetodyOpowiadanie, analiza tekstu, memoryzacja tekstu biblijnego, rozmowa

kierowana, pokaz, ekspozycja, celebracja, śpiew, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca „roratka”, ilustracja przedstawiająca dzieci idące

do kościoła z lampionami, lampion adwentowy, żłóbek, sianko.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE


„Dobry uczynek Małgosi”

Małgosia wróciła z przedszkola w dobrym humorze.

111

– Coś ty dzisiaj taka radosna? – zapytał Janek.– Cieszę się, bo mnie i Anię pochwaliła nasza pani.– A za co was pochwaliła?– Robert był smutny, a my zaprosiłyśmy go do wspólnej zabawy.

Wiesz, że Robert to chłopiec nieśmiały i w szkole jest od niedawna. Dzisiaj stał pod ścianą i był bardzo smutny. Patrzył, jak inne dzieci ba-wią się. Wtedy postanowiłyśmy zaprosić go do wspólnej zabawy. Bar-dzo się ucieszył. Razem budowaliśmy zamek z klocków. No i potem pani pochwaliła nas, że zatroszczyłyśmy się o kolegę.

– No to masz już pierwszy dobry uczynek – oświadczył brat Małgosi.

– Ja też muszę się postarać, bo przecież pamiętasz, mówiłem ci o tym, że niedługo jest Boże Narodzenie, a najlepiej możemy się do niego przygotować poprzez czynienie dobra.

– Tak, pamiętam – odpowiedziała Małgosia. Muszę pomyśleć, ja-kim jeszcze dobrym uczynkiem mogłabym przygotować moje serce na te ważne narodziny.

– Dlaczego Małgosia była radosna po powrocie z przedszkola?– Za co pani pochwaliła dziewczynki?– Jak Janek nazwał czyn Małgosi i Ani?– Do czego przygotowują się dzieci poprzez dobre uczynki?

Tak na Boże Narodzenie przygotowano się w rodzinie Małgosi. Od dzisiejszego dnia i my będziemy czekać na narodzenie Pana Jezu-sa, będziemy oczyszczać swoje serca, aby tym większa zapanowała w nich radość.

ROZWINIĘCIE

Był taki czas, kiedy Pana Jezusa nie było wśród ludzi. Przez wiele lat ludzie wiedzieli, że Pan Jezus przyjdzie, ale nie wiedzieli, kiedy to się stanie. Bardzo tęsknili za Nim. Ludzie przygotowywali się na przyj-ście Pana Jezusa, Jego narodzenie. Modlili się i prosili: „Przyjdź, Panie Jezu” (Ap 22,20).

Powtórzmy słowa tej modlitwy.

(memoryzacja tekstu biblijnego)

112

Na pamiątkę oczekiwania na przyjście Pana Jezusa w kościele na-stępują niedługo duże zmiany. Kolor szat kapłana będzie ioletowy. Przy ołtarzu nie będzie kwiatów. Ludzie będą śpiewać pieśni wyra-żające tęsknotę. Pojawi się jeszcze jedna świeca i wieniec z czterema świecami. Te wszystkie zmiany w kościele wskazują, że zaczął się nowy okres w roku – Adwent.

(Dzieci powtarzają słowo „adwent”).

Słowo „adwent” oznacza oczekiwanie.

Cała Rodzina Boża, czyli Kościół, oczekuje na Pana Jezusa i tęskni za Nim. Dlatego w pieśniach adwentowych jest tyle tęsknoty i powagi.

Właśnie w Adwencie wspominamy tęsknotę ludzi za Panem Jezu-sem. Przypominamy sobie to długie wyczekiwanie ludzi na przyjście, narodzenie Pana Jezusa. My również będziemy przygotowywać się do Jego narodzenia. Z ludzi najbardziej na Pana Jezusa czekała – Matka Boża, Maryja. Na pamiątkę Jej oczekiwania każdego dnia w Adwencie, bardzo wcześnie rano jest sprawowana Msza święta, która nazywa się roraty, natomiast przy ołtarzu pali się świeca – roratka.

(Dzieci powtarzają słowa: roraty, roratka).

Katecheta pokazuje roratkę.

Roratka przypomina nam Maryję, która z czystym sercem czekała na narodzenie Pana Jezusa.

Fioletowy kolor szat kapłana przypomina nam, że trzeba swoje serce oczyścić na spotkanie z Panem Jezusem.

W kościele oprócz roratki jest też wieniec adwentowy, a w nim cztery świece, które oznaczają cztery niedziele Adwentu. W Adwencie ludzie przychodzą do kościoła z lampionami.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej dzieci idące do kościoła z lampionami.

Katecheta pokazuje lampion adwentowy.

113

ZAKOŃCZENIE

(Można przygotować w sali żłóbek i sianko. Dziecko, które spełni dobry uczynek będzie mogło włożyć jedno źdźbło sianka. Tak przygoto-wujemy żłóbek na Boże Narodzenie).

Wszystkie poznane symbole adwentowe mają przybliżyć nam oczekiwanie, tęsknotę za Panem Jezusem. Szczególnie w Adwencie musimy pamiętać o częstej modlitwie do Boga, w której będziemy pro-sić Go o pomoc w przezwyciężaniu zła, a przez to okażemy, że bardzo Go kochamy.

– Jak się przygotowujemy na przyjście Pana Jezusa?

Nauka pieśni: „Przyjdź Jezu mój”.

Bóg kiedyś stał się jednym z nas,By nas przemienić w siebie.

Ref. Przyjdź Jezu mój Zostań wśród nas Na zawsze już. /x2

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 63: Po kolejnych niedzielach

adwentowych dorysuj świecę w wieńcu adwentowym.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 64: Pokoloruj roratkę.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 65: Narysuj adwentowy lam-

pion, łącząc kropki.)

MODLITWA

Zapalamy świecę.Katechezę kończymy słowami: „Przyjdź, Panie Jezu”, prosząc,

by każdy z nas jak najlepiej przygotował się do narodzenia Pana Jezusa.

Śpiew: „Przyjdź Jezu mój”.

114

26. PAN BÓG WYBIERA MARYJĘ NA MATKĘ ZBAWICIELA

Cel ogólny Ukazanie Maryi jako osoby wybranej przez Boga na Matkę Pana Jezusa

– Zbawiciela.Kształtowanie postawy wdzięczności dla Maryi jako Matki Zbawiciela.


– podaje, że Pan Bóg wybrał Maryję na Matkę Pana Jezusa – Zbawiciela,– wyjaśnia, jak Maryja pomaga nam w drodze do świętości,– wnioskuje potrzebę wdzięczności Bogu za Zbawiciela i Jego Matkę,– wskazuje, że Maryja jest wzorem miłości i posłuszeństwa Bogu,– planuje modlitwę za wstawiennictwem Maryi.

MetodyŚpiew, rozmowa kierowana, metoda skojarzeń, zabawa „Zgadnij”, pan-

tomima, opowiadanie, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, memoryzacja tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, inscenizacja, techniki plastyczne, puzzle.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, obraz przedstawiający Zwiastowanie, plansza

ze słowami: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” (Łk 1,28), ilustra-cje przedstawiające np. zamiatanie, mycie zębów, czesanie włosów, taniec, rekwizyty do inscenizacji – skrzydła anioła, chusta lub szal, mapa Palestyny.

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo…” lub śpiew: „Przyjdź Jezu mój”.

WPROWADZENIE

– Do jakich świąt przygotowuje nas Adwent?

115

– Na kogo czekamy w Adwencie?– W jaki sposób przygotowujemy się na przyjście Pana Jezusa?

Propozycja 1 Zdarza się, że długo bawicie się na podwórku i nie przychodzicie

do domu.

– Kto czeka na was najbardziej?– Kto najbardziej za wami tęskni, kiedy wracacie ze szkoły?Najbardziej ze wszystkich ludzi potra i czekać mama.

Propozycja 2Rozmowa na temat zadania, misji – metoda skojarzeń.

Zabawa „Zgadnij” – pantomima.

„Misją” – zadaniem dzieci jest pokazanie gestami wylosowanej ilu-stracji przedstawiającej czynność, np. zamiatanie, mycie zębów, czesa-nie włosów, taniec. Pozostali uczniowie odgadują.

Wiele lat temu Pan Bóg dał specjalne zadanie Maryi. Posłał do Niej anioła i powierzył Jej zadanie. Czego dotyczyło, dowiemy się, słucha-jąc Ewangelii.

ROZWINIĘCIE

Propozycja 1Uroczyste odczytanie fragmentu z Pisma Świętego.

„W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Gali-lei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: <Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, «błogosławiona jesteś między niewiastami»>. Ona zmieszała się na te słowa i rozwa-żała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: <Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, (…) Jego panowaniu nie będzie końca>. (...) Na to rzekła Maryja: <Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa>. Wtedy odszedł od Niej anioł” (Łk 1,26-33.38).

116

Propozycja 2Opowiadanie biblijne na podstawie tekstu: Łk 1,26-33.38.


„Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” (Łk 1,28).

„Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego sło-wa” (Łk 1,38).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego Zwiastowanie

Katecheta umieszcza na tablicy planszę ze słowami pozdrowienia anioła:

„Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” (Łk 1,28).

Następnie katecheta odczytuje słowa z planszy, dzieci powtarzają.


– Kto przyszedł do Maryi?– Jakimi słowami anioł przywitał Maryję?– Jakie zadanie od Boga anioł przekazał Maryi?– Jak zachowała się Maryja?– O czym zapewnił anioł Maryję?– Jakimi słowami Maryja zgodziła się na zadanie, jakie wyznaczył

Jej Pan Bóg?

Inscenizacja.

Można odegrać scenkę Zwiastowania.(Rekwizyty – skrzydła dla osoby grającej anioła; chusta czy szal

dla osoby odgrywającej rolę Maryi).

Maryja Panna podobała się Bogu, bo nigdy nie popełniła żadnego złego uczynku – to znaczy grzechu. Maryja mieszkała w Nazarecie – małym miasteczku. (można wskazać na mapie Palestyny)

Bardzo kochała Boga, dlatego On chciał, aby została Matką Jezusa. Dobry Bóg wysłał do Maryi posłańca – Anioła, który przekazał Jej ra-dosną wiadomość.

117

ZAKOŃCZENIE

Maryja zgodziła się zostać Matką Jezusa. Ona zawsze była posłusz-na Bogu, bo bardzo Go kochała.

Oczekiwanie na Zbawiciela wraz z Maryją jest owocne i radosne. Dlatego w Adwencie wraz z Nią codziennie uczestniczymy we Mszy świętej, zwanej „roraty”, na której pali się świeca przypominająca Mat-kę Jezusa. Zapalone światło to znak, że czuwamy, oczekujemy na przyj-ście Jezusa.

– Jak nazywa się świeca, która pali się podczas Mszy świętej, zwa-nej „roraty”?

– W jakich sytuacjach życia możemy zwracać się do Maryi?– O co możemy poprosić Maryję – Matkę Bożą?

Matka Boża wyprasza dla nas potrzebne łaski, abyśmy byli świętymi.

Nauka piosenki: „Amen, jak Maryja”.

Kiedy ci smutno i nic nie wychodziMów Amen, jak Maryja, Amen, jak Maryja, Amen – widocznie Bóg tak chce. Tak, jak Maryja wypełniaj wolę Boga I zanieś tam swój uśmiech (i serce),gdzie często płyną łzy.

ZADANIE


przedstawiające Zwiastowanie.)

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo...” lub śpiew: „Amen, jak Maryja”.

118

27. MARYJA WZOREM OCZEKIWANIA

Cel ogólnyUkazanie Maryi jako wzoru oczekiwania na Pana Jezusa.Kształtowanie postawy naśladowania Maryi w życiu.


– podaje, że Maryja jest wzorem oczekiwania na Pana Jezusa,– objaśnia, jak Maryja odpowiedziała na wezwanie skierowane do Niej

przez Pana Boga,– wskazuje, w jaki sposób należy przygotować się na narodzenie Pana

Jezusa.

MetodyŚpiew, recytacja, techniki multimedialne, ekspozycja, pokaz, opowiada-

nie, analiza tekstu, memoryzacja tekstu biblijnego, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, igura Matki Bożej Niepokalanej, obraz przedstawiający

Zwiastowanie, wycięte z kartonu szablony przedstawiające żłóbek i roratkę, tekst wiersza, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Amen, jak Maryja”.

WPROWADZENIE

Propozycja 1Katecheta czyta wiersz: „Przed ołtarzem Matki Boskiej”.

Nad głową Twojąz gwiazdek korona,

119

Najświętsza Pani bądź pozdrowiona.

O Matko Święta,módl się za nami,za najmniejszymiTwymi dziatkami.

Królowo Nieba,prosimy Ciebiedaj wszystkim ludziombyć z Tobą w niebie. (Ewa Szelburg-Zarębina)

– O kim mówi wiersz, który usłyszeliście?– Jak nazywa się czas, w którym czekamy na narodzenie Pana Je-

zusa?– Kto najbardziej oczekiwał na narodzenie Pana Jezusa? – Jak nazywa się świeca w kościele, która przypomina Maryję?

Propozycja 2Wysłuchanie nagrania, a następnie analiza tekstu piosenki: „Ona

powiedziała tak” (zespołu „Arka Noego”).

– Kogo Bóg wybrał na mamę dla swego Syna?– Kto przekazał Maryi tę wiadomość?– Co Maryja odpowiedziała Bogu?

Na tablicy umieszczamy wycięty z kartonu pusty żłóbek.

– Na kogo czeka pusty żłóbek?– Kto najbardziej czekał na przyjście Pana Jezusa?– Jaka świeca przypomina nam Maryję czekającą na Jezusa?

Na tablicy obok żłóbka umieszczamy wyciętą z kartonu roratkę.

– Jak nazywa się czas, w którym czekamy na narodzenie Pana Jezusa?

Adwent to czas oczekiwania na narodzenie Pana Jezusa. Roratka, którą zapalamy w Adwencie przypomina Maryję, która najbardziej czekała na przyjście Jezusa.

120

ROZWINIĘCIE

Opowiadanie tekstu biblijnego o Zwiastowaniu.


„Anioł wszedł do Niej i rzekł: <Bądź pozdrowiona pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami>” (Łk 1,28).

„Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus” (Łk 1,31).

Maryja odpowiedziała: „(...) <Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa!> Wtedy odszedł od Niej anioł” (Łk 1,38).

Pokazujemy obraz przedstawiający Zwiastowanie i igurę Matki Bo-żej Niepokalanej.

(wyjaśniamy, co oznacza Niepokalana)

– Jaka była Maryja?– Kto przyszedł do Maryi?– Co Anioł powiedział Maryi?– Jak Maryja odpowiedziała Aniołowi?

Utrwalamy słowa pozdrowienia Anioła i odpowiedź Maryi.


ZAKOŃCZENIE

– Jak Maryja odpowiedziała na wezwanie skierowane do Niej przez Pana Boga?

Każdy z nas powinien odpowiadać na prośby Pana Boga tak chęt-nie, jak uczyniła to Maryja.

Nauka piosenki: „Ona powiedziała tak” (zespołu „Arka Noego”).

Kim jest ta i kto to jest Bogu spodobała się Najkochańsza ze wszystkich mam Zbawiciela urodziła nam

121

Tak tak tak, tak tak tak, Ona powiedziała TAK Tak tak tak, tak tak tak, Ona powiedziała TAK

Kto ducha ma ten mówi TAK Kto ducha ma ten mówi TAK mówi TAK!

Bóg na mamę wybrał sobie Najpiękniejszą ze wszystkich kobiet Bóg ma gust on się zna Wiedział która powie TAK

Tak tak tak, tak tak tak, Ona powiedziała TAK Tak tak tak, tak tak tak, Ona powiedziała TAK

Kto ducha ma ten mówi TAK Kto ducha ma ten mówi TAK mówi TAK!

W Adwencie czekamy na Święta Bożego Narodzenia. Przypomina-my sobie, jak dawniej ludzie oczekiwali na narodzenie Pana Jezusa. Tak jak Maryja, chcemy mieć zawsze serce czyste i posłuszne. Codzien-nie staramy się mówić: „Zdrowaś Maryjo”.

– W jaki sposób należy przygotować się na narodzenie Pana Jezusa?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. (Polecenie w podręczniku ucznia – s. 69: Napisz literę M, łącząc

kropki. Narysuj, jak możemy naśladować Maryję.)Postaraj się wykonać dobry uczynek.

MODLITWA

Maryjo, dziękujemy Ci, ze zgodziłaś się być Matką Jezusa. Chcemy tak, jak Ty z radością czekać na Jezusa.

„Zdrowaś Maryjo”.

122

28. WIECZERZA WIGILIJNA - DZIELIMY SIĘ OPŁATKIEM

Cel ogólnyZapoznanie z tradycją wieczerzy wigilijnej.Kształtowanie postawy religijnego przeżywania wieczerzy wigilijnej.


– podaje, kiedy jest wigilia Bożego Narodzenia, – objaśnia, jakie zwyczaje są związane z wigilią Bożego Narodzenia,– opowiada o wieczerzy wigilijnej,– wskazuje na potrzebę modlitwy przed wieczerzą wigilijną,– proponuje życzenia podczas dzielenia się opłatkiem.

MetodyOpowiadanie, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, anali-

za tekstu, analiza tekstu biblijnego, pokaz, techniki plastyczne, techniki mul-timedialne, dzielenie się opłatkiem, śpiew.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca łamanie się opłatkiem podczas

wieczerzy wigilijnej, stół przykryty białym obrusem, świeca, żłóbek, opłatek, nagranie kolędy.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE


123

Leży opłatek na stole. Jest biały, bielusieńki. Tak kruchy, delikatny. Kasia podchodzi na palcach. Powoli wyciąga rękę... „Nie dotykaj” – po-myślała. I poszła pomagać Babci. Nagle Jacek wpadł do pokoju. Rozej-rzał się i podbiegł do stołu. Biały obrus zalśnił tak mocno, że opłatek stał się niewidoczny.

Babcia otworzyła drzwi od kuchni. „Ale zapachy – wspanialsze niż zapach choinki” – pomyślał Jacek. Babcia ostrożnie odchyliła obrus. Sprawdziła, czy jest pod nim siano. „No dobrze, aby tylko talerze wła-ściwie ustawić. Kasiu, proszę, policz, ile jest krzeseł. O nie! Przecież jest nas sześcioro! A gdzie jest zapasowy talerz?”. Kasia pobiegła szyb-ciutko do kuchni po jeszcze jeden talerz.

Coraz więcej talerzy i półmisków pojawiało się na stole. Jednak opłatek jest dziś najważniejszy. Obok niego, w koszyczku leży chleb. Kasia rozgląda się i liczy potrawy na stole. Z kuchni ciągle słychać: „Jest już dziesięć, nie, już dwanaście. No dobrze, bo ma być dwanaście, jak dwunastu było Apostołów – to już głos Taty”.

Gdy Jacek znów oblizywał palce, przyszedł Dziadek. „Oj Jacku, Jac-ku! Chodźmy lepiej poszukać Gwiazdy na niebie!”. Po chwili wbiega Ja-cek. „Mamo! Mamusiu! Jest już pierwsza Gwiazdka na niebie. Dziadek mówi, że możemy zaczynać Wigilię!”.

Coraz więcej osób pojawia się przy stole. Jacek jest bardzo grzeczny. Babcia ma łzy w oczach. Co ona? Dlaczego płacze? I Mama też? Obie wytarły pośpiesznie oczy. Dziadek wziął do ręki Biblię. Jako najstar-szy rozpoczął czytać. Głos mu się łamał, gdy wymawiał starannie sło-wa: „Nie było dla nich miejsca w gospodzie. Porodziła Syna, owinęła go w pieluszki i położyła w żłobie...”. Dziadek zamaszyście zrobił znak krzy-ża: W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego... i zaczął mówić: Ojcze nasz...

Wszyscy spojrzeli na Kasię. Teraz jej rola. Ostrożnie wzięła do ręki talerzyk z opłatkiem i podeszła do Babci. Babcia ucałowała opłatek i przełamała go na kilka części. Kasia podchodzi kolejno do wszystkich osób.

Teraz opłatek jest w rękach wszystkich. Jest już podzielony. Wszy-scy składają sobie życzenia. W całym domu zagrzmiały słowa śpiewa-nej kolędy: „Wśród nocnej ciszy”.

Już wszyscy zajmowali miejsca za stołem, gdy nagle odezwał się dzwonek u drzwi. A któż to taki? Dziadek podniósł się zdecydowanie i ruszył do drzwi. Może to święty Józef szuka miejsca dla swego Dzie-ciątka?

124

– Ojej! To Pani? Co się stało? Mama cicho rozmawiała z sąsiadką. Dziecko na ręku popłakiwało

cicho.„Córko, poproś panią do stołu – zawołała z pokoju Babcia – Jest

przecież wolne miejsce!”.Kasia znała tę panią... Pani sąsiadka nieśmiało zajęła miejsce przy

stole. „Niech Pani się nie martwi... Proszę zjeść trochę czerwonego barszczu” – prosili kolejno wszyscy.

Kasia patrzyła jak zauroczona. To dziecko... wydawało się jej tak kruche, jak biały opłatek, który dziś jeszcze leżał na stole i który przed chwilą trzymała w ręku. A mama, która je tuliła do serca, wyglą-dała całkiem tak, jak Matka Boska z obrazka.

(tekst Redakcji)


– Co odbywało się w domu Kasi?– Kto należał do rodziny Kasi?– Kto przygotowywał Wigilię?– Co robił Jacek?– Co robiła Kasia?– Czym nakrywa się stół wigilijny?– Co kładziemy pod obrus? Dlaczego? [wyjaśnić]– Ile nakryć kładziemy na stole?– Dlaczego powinno być wolne miejsce?– Jakie potrawy przygotowuje się na wieczerzę wigilijną?– Jak rozpoczyna się wieczerzę wigilijną?

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej łamanie się opłatkiem podczas wieczerzy wigilijnej.

Dzień przed świętami Bożego Narodzenia nazywa się wigilia Bo-żego Narodzenia. Tego dnia, wieczorem, gdy ukaże się na niebie pierw-sza gwiazda, cała rodzina zasiada do stołu, aby razem zjeść kolację, którą nazywamy wieczerzą wigilijną.

Niektórzy mówią, że to jest najpiękniejszy wieczór w roku. Jest bardzo uroczyście. W wigilię Bożego Narodzenia powinniśmy cieszyć się z tego z narodzin Pana Jezusa.

125

Dzisiaj przeżyjemy taką „wieczerzę wigilijną” Bożego Narodzenia. Zanim jednak to nastąpi musimy ją przygotować. Teraz wspólnie przy-gotujmy stół wigilijny.

Katecheta wspólnie z dziećmi przygotowuje stół do wieczerzy wigi-lijnej. Na stole przykrytym białym obrusem, powinny znaleźć się Pismo Święte, świeca, żłóbek i opłatek (wyjaśnienie symboliki poszczególnych przedmiotów, które znalazły się na stole).

ROZWINIĘCIE

Wszyscy ustawiają się wokół stołu.

– Dlaczego w święta Bożego Narodzenia wszyscy się cieszymy?

W święta Bożego Narodzenia wspominamy narodzenie Pana Jezusa.

Katecheta zapala świecę.

Światło tej świecy to znak, że Jezus jest wśród nas. Podczas Wigilii, na początku, zaraz po modlitwie, odczytujemy tekst z Pisma Świętego o narodzeniu się Pana Jezusa.

W ciszy i skupieniu wszyscy wysłuchajmy słów Pisma Świętego:

(uroczyste odczytanie fragmentu Pisma Świętego)

„Udał się (...) Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem (...), żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie” (Łk 2,4-7).

ZAKOŃCZENIE

Katecheta pokazuje opłatek.

W wieczór wigilijny dzielimy się opłatkiem i składamy sobie ży-czenia.

126

– Czego życzylibyście rodzicom, rodzeństwu, babci, dziadkowi?

Tak jak w wigilię, podzielimy się teraz opłatkiem. Każdy podejdzie do każdego, złoży życzenia i ułamie kawałek opłatka, który zaraz spo-żyje.

– Jaka atmosfera powinna towarzyszyć nam podczas łamania się opłatkiem?

– Co można życzyć innym osobom?

Katecheta składa życzenia dzieciom, a następnie wspólnie z dzieć-mi łamie się opłatkiem. Podczas składania życzeń może być odtwarzane nagranie kolędy.

Podczas wigilii śpiewamy kolędy. Wspominamy narodzenie Pana Jezusa. Na pamiątkę tego wydarzenia w domach znajduje się przy-ozdobiona choinka.

– Czym przyozdabiamy choinkę?

Nauka kolędy: „Wśród nocnej ciszy”.

Wśród nocnej ciszy, głos się rozchodzi:Wstańcie, pasterze, Bóg się wam rodzi!Czym prędzej się wybierajcie.Do Betlejem pospieszajcie przywitać Pana.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 71: Udekoruj choinkę. Wytnij

i wklej ozdoby choinkowe.))

MODLITWA

Śpiew kolędy: „Wśród nocnej ciszy”.

127

29. KOLĘDY WYRAZEM MIŁOŚCI DO PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie kolęd jako radosnych pieśni o Bożym Narodzeniu, śpiewanych

z miłości do Pana Jezusa.Zachęcenie do wspólnego śpiewania kolęd.Kształtowanie postawy miłości do Pana Jezusa i ludzi.


– podaje, kiedy śpiewamy kolędy,– identy ikuje kolędy spośród innych pieśni i piosenek religijnych,– wyjaśnia, czym są kolędy, – opowiada, o czym mówią kolędy, – stwierdza, że kolędy są wyrazem miłości do Pana Jezusa,– wskazuje na śpiew jako formę modlitwy.

MetodyŚpiew, rozmowa kierowana, pokaz, techniki multimedialne, analiza tek-

stu biblijnego.

Środki dydaktycznePismo Święte, nagranie kolędy, igurka Dzieciątka Jezus.

MODLITWA


WPROWADZENIE

– Jakie święta się zbliżają?– Co ubieramy w domu na święta?– Co dzieci znajdują pod choinką?– Co chcielibyście dostać w prezencie?

128

Najpiękniejszy i najcenniejszy dar dał nam wszystkim Pan Bóg. Jest nim Pan Jezus, który narodził się w Betlejem.

Pokaz igurki Dzieciątka Jezusa w żłóbku.

(Można na chwilę podać dzieciom do rąk. Figurkę kładziemy na bia-łym obrusie).

Bóg z miłości do nas dał nam największy dar – swojego Syna Jezu-sa Chrystusa. Radość za taki wielki dar – za Syna Bożego Jezusa Chry-stusa – wyrażamy Panu Bogu, śpiewając kolędy.

ROZWINIĘCIE

– Co to jest kolęda?

Kolęda to radosna pieśń, która mówi o narodzeniu Pana Jezusa i którą śpiewamy z miłości do Pana Jezusa. Kolędy śpiewamy w okre-sie Bożego Narodzenia.

Słuchamy nagrania dowolnej kolędy.

– Co to za pieśń?– O czym mówi ta kolęda?

Pan Bóg podarował nam swojego Syna, bo nas bardzo kocha. Pan Jezus narodził się dla wszystkich ludzi, dlatego z radością o tym wy-darzeniu wspólnie śpiewamy. W Piśmie Świętym czytamy o zachęcie, by radośnie śpiewać Panu Bogu:


„Śpiewajcie <naszemu> Bogu, śpiewajcie, śpiewajcie Królowi naszemu, śpiewajcie” (Ps 47,7).

– Komu powinniśmy śpiewać?

ZAKOŃCZENIE

– W jaki sposób możemy okazać Panu Bogu radość z narodzin Jego Syna?

129

– Kiedy śpiewamy kolędy?

Kolędy to jedne z najstarszych pieśni religijnych. Śpiewając je, wy-rażamy radość, że Pan Jezus się narodził. Kolędy są także wyrazem miłości do Pana Jezusa. My dzisiaj nauczymy się kolędy.

Nauka dowolnej kolędy.

ZADANIE


MODLITWA

Śpiew poznanej kolędy.

130

30. PRZEŻYWAMY ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA W RODZINIE

Cel ogólnyUkazanie, jak należy przeżywać święta Bożego Narodzenia w rodzinie. Kształtowanie postawy radości z narodzin Pana Jezusa.


– podaje, jak należy przeżywać święta Bożego Narodzenia w rodzinie,– wyjaśnia, jak przygotować się do świąt Bożego Narodzenia, – wskazuje, co w domu będzie przypominać o narodzinach Pana Jezusa,– określa, kto przynosi rodzinom dar miłości i radości.

MetodyŚpiew, pogadanka, ekspozycja, rozmowa kierowana, uroczyste odczyta-

nie tekstu biblijnego, analiza tekstu, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, obraz rodziny w pokoju w wystroju świątecznym

(stół, choinka, sianko, żłóbek, rodzina), nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew kolędy poznanej na poprzedniej katechezie.

WPROWADZENIE

Pogadanka na temat narodzin dziecka w rodzinie.

– Kto z was ma małego braciszka lub małą siostrzyczkę?– Jak rodzina przygotowuje się do narodzin dziecka?– Co zmienia się w domu, gdy pojawia się dziecko?

131

Małe dziecko zawsze wprowadza do domu rodzinnego wiele ra-dości. Pomimo wielu zmian i obowiązków jest powodem szczęścia i miłości. Cieszą się rodzice, rodzeństwo, babcia, dziadziuś, ciocia, wu-jek, znajomi.

Już za kilka dni będziemy się cieszyć z urodzin Pana Jezusa. Święta Bożego Narodzenia będziemy obchodzić bardzo uroczyście również w naszych rodzinach.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus o iarowuje naszym rodzinom największy dar, jakim jest Jego miłość. Posłuchajmy słów Pisma Świętego, które mówią nam o radości z Jego narodzenia.

Uroczyste odczytanie tekstu Pisma Świętego.

„Anioł rzekł do nich: <Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś narodził się wam Zbawiciel>” (Łk 2,10-11).

– Jaką wiadomość przekazał anioł?– Dlaczego powinniśmy cieszyć się z narodzenia Pana Jezusa?

Pokazujemy dzieciom obraz rodziny w pokoju w wystroju świątecz-nym (stół, choinka, sianko, żłóbek, rodzina) i omawiamy go.

– Co w naszym domu będzie przypominało o urodzinach Pana Jezusa?

W święta Bożego Narodzenia będzie w naszych domach świątecz-nie. Na urodziny Pana Jezusa przygotowujemy się bardzo starannie. Będziemy się cieszyć choinką, prezentami, dzielić się opłatkiem, skła-dać sobie najlepsze życzenia, śpiewać kolędy, spotykać z bliskimi. Wielkim przeżyciem dla rodziny jest wspólny udział we Mszy świętej, zwanej Pasterką, która jest o godzinie dwunastej w nocy.

ZAKOŃCZENIE

Odtworzenie i analiza piosenki: „Józe ie stajenki nie szukaj”.

132

Józe ie stajenki nie szukaj i do gospody nie pukaj z Maryją do nas przyjdź.

Zabierzcie ze sobą dziecinę, jest miejsce w naszej rodzinie, dla Boga u nas zawsze otwarte drzwi. /x2

– O czym mówią słowa piosenki?

Nauka piosenki.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Zaśpiewaj rodzicom wybraną przez siebie kolędę.

MODLITWA

My także zaprośmy Pana Jezusa do naszych rodzin.

Śpiew: „Józe ie stajenki nie szukaj”

133

31. WITAMY DZIECIĘ JEZUS

Cel ogólnyZapoznanie z prawdą o narodzeniu Pana Jezusa w Betlejem.Kształtowanie postawy miłości wobec Dzieciątka Jezus.


– podaje, że Pan Jezus urodził się w Betlejem,– objaśnia, dlaczego Pan Jezus narodził się w Betlejem,– opowiada o narodzinach Jezusa, – określa, w jaki sposób może przywitać Dziecię Jezus,– wskazuje, że dobrym postępowaniem przygotowujemy swoje serca

na spotkanie z Panem Jezusem.

MetodyŚpiew, opowiadanie, analiza tekstu, uroczyste odczytanie tekstu biblij-

nego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki multimedialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, obraz przedstawiający Boże Narodzenie, żłóbek,

nagranie kolędy.

MODLITWA


WPROWADZENIE


Ala jest jedynaczką, ale wie, że niedługo urodzi się jej siostrzycz-ka lub braciszek. Już tak bardzo chciałaby, żeby dziecko się urodziło.

134

Cierpliwie czeka, modli się za nie, ale też stara się być grzeczną dziewczynką. Dużo pomaga mamie, sprząta swoje zabawki, zostawia po sobie porządek, nie grymasi przy obiedzie, a wszystko robi po to, aby mama była radosna i uśmiechnięta.

(tekst Redakcji)

– W jaki sposób Ala przygotowała się na narodzenie dziecka?

ROZWINIĘCIE

Posłuchajmy, co o narodzeniu Pana Jezusa mówi Pismo Święte.


„W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. (...) Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żło-bie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie.

W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwa-ła Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: «Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wiel-ką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida naro-dził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie». I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami:

«Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania». Gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili nawza-

jem do siebie: «Pójdźmy do Betlejem i zobaczmy, co się tam zdarzy-ło i o czym nam Pan oznajmił». Udali się też z pośpiechem i znaleźli

135

Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie. Gdy Je ujrzeli, opowiedzieli o tym, co im zostało objawione o tym Dziecięciu” (Łk 2,1.3-17).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego Boże Naro-dzenie.

– Gdzie urodził się Pan Jezus?– Dlaczego Pan Jezus urodził się w stajence?– Co powiedział anioł pasterzom?– Co uczynili pasterze?

Pan Jezus narodził się w stajence. Przyszedł na świat, by przynieść ludziom radość i pokój. Pasterze udali się do Pana Jezusa, by wyrazić swoją radość i miłość z Jego narodzenia.

ZAKOŃCZENIE

My również, jak ci pasterze, możemy pokazać Panu Jezusowi, że Go kochamy i że chcemy Go radośnie przywitać.

– W jaki sposób możemy przygotować swoje serce na przywita-nie Jezusa?

Nasze serca muszą być czyste, pełne radości. Jeżeli będziemy do-brze postępować i modlić się, pomagać rodzicom i innym ludziom, dobrze zachowywać się w szkole, to nasze serce będzie czyste i z ra-dością przywitamy Pana Jezusa, który chce przyjść i zamieszkać w na-szym czystym sercu. Już od dzisiaj zacznijmy przygotowywać nasze serca, by dobrze przywitać Boże Dziecię.

W święta Bożego Narodzenia zobaczymy w kościele przygotowa-ną szopkę.

– Kto z was już kiedyś widział taką szopkę?– Jakie postacie znajdują się w szopce?

Szopki nie tylko znajdują się w kościołach. Niektórzy ludzie przy-gotowują je w swoich domach. Wy także możecie razem z bliskimi przygotować taką Bożonarodzeniową szopkę.

Pana Jezusa możemy przywitać na przykład śpiewem kolędy.

136

Nauka kolędy: „Pójdźmy wszyscy do stajenki”.

(można odtworzyć nagranie kolędy)

Pójdźmy wszyscy do stajenki, do Jezusa i Panienki,Powitajmy Maleńkiego i Maryję Matkę Jego. Powitajmy Maleńkiego i Maryję Matkę Jego.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 77: Dorysuj żłóbek i sianko.)

MODLITWA

Śpiew kolędy: „Pójdźmy wszyscy do stajenki”.

137

32. MĘDRCY SKŁADAJĄ DARY PANU JEZUSOWI

Cel ogólnyZapoznanie z wydarzeniem pokłonu Trzech Mędrców.Kształtowanie postawy składania duchowych darów i oddawania czci

Bogu.


– wymienia imiona Trzech Mędrców,– podaje, jakie dary złożyli Mędrcy Jezusowi,– objaśnia, co to znaczy złożyć hołd Panu Jezusowi,– określa, jakie uczynki mogą być „darem dla Pana Jezusa”,– wskazuje na konieczność oddawania czci Panu Bogu.

MetodyOpowiadanie, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, ekspozy-

cja, inscenizacja, śpiew, techniki multimedialne, recytacja, techniki plastycz-ne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający pokłon Trzech Mędrców, żłóbek,

igura Dzieciątka Jezus, rekwizyty do inscenizacji (korony, dary), nagranie kolędy.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Przypomnienie wiadomości o narodzinach Pana Jezusa.

– Gdzie narodził się Pan Jezus?– Dlaczego Pan Jezus urodził się w stajence?

138

– Co powiedział anioł pasterzom?– Co uczynili pasterze?

Pan Jezus urodził się w Betlejem w ubogiej stajence. Pierwszymi gośćmi byli pasterze. Oprócz nich do maleńkiego Jezusa przyszli inni ludzie.


Ze wschodnich krain przybyli trzej królowie nazywani Mędrcami. Byli to ludzie wykształceni, posiadający wielką wiedzę. Jeden z nich miał na imię Kacper i przyniósł Jezusowi złoto – drogocenny metal, z którego można zrobić np. pierścionki. Drugi król, Melchior przy-niósł kadzidło – suszone zioła (można pokazać kadzidełko, zapalić i wyjaśnić, że dym unoszący się w górę oznacza modlitwy zanoszone do Boga). W kościele używamy kadzidła podczas większych uroczy-stości. Trzeci król, Baltazar przyniósł balsam nazywany mirrą.

(oprac. na podstawie: Willi Hoffsümmer, „3x30 pomysłów na na-bożeństwa, katechezy w przedszkolu i w szkole”, Kielce 2004)

ROZWINIĘCIE


„Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon». Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli: «W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok:

A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela». Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich do-

kładnie o czas ukazania się gwiazdy. A kierując ich do Betlejem, rzekł:

139

«Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdzie-cie, donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon». Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i od-dali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, o iarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do He-roda, inną drogą udali się do swojej ojczyzny” (Mt 2,1-12).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego pokłon Trzech Mędrców.

– Jak nazywali się Trzej Mędrcy?– Do kogo jechali Mędrcy?– Jakie dary Mędrcy złożyli Panu Jezusowi?– Co prowadziło Mędrców do Pana Jezusa?

Ustawiamy żłóbek, kładziemy w nim igurkę Dzieciątka Jezus.

Inscenizacja.

Przydzielamy role: Maryja, Józef, pasterze, anioły, zwierzęta, królo-wie. Wykorzystujemy rekwizyty, którymi dysponujemy i tworzymy „żywy obraz” szopki betlejemskiej. Odtwarzamy nagranie i śpiewamy kolę-dę: „Dzisiaj w Betlejem”. Na słowa „I trzej królowie…” dzieci przebrane za królów składają dary i oddają pokłon Dzieciątku Jezus.

„Dzisiaj w Betlejem”Dzisiaj w Betlejem, dzisiaj w BetlejemWesoła nowinaŻe Panna czysta, że Panna czystaPorodziła Syna

Chrystus się rodzi Nas oswobodzi Anieli grają Króle witają Pasterze śpiewają

140

Bydlęta klękają Cuda, cuda ogłaszają

Maryja Panna, Maryja PannaDzieciątko piastujeI Józef święty, i Józef świętyOn ją pielęgnuje

Chrystus się rodzi...

Choć w stajeneczce, choć w stajeneczcePanna Syna rodziPrzecież on wkrótce, przecież on wkrótceLudzi oswobodzi


I Trzej Królowie, i Trzej KrólowieOd wschodu przybyliI dary Panu, i dary PanuKosztowne złożyli


Pójdźmy też i my, pójdźmy też i myPrzywitać JezusaKróla nad królami, Króla nad królamiUwielbić Jezusa

ZAKOŃCZENIE

Mędrcy przybyli z daleka do Pana Jezusa. Oddali Mu pokłon, czyli hołd. Uznali w Nim prawdziwego Boga. Złożyli Mu dary. My też składamy Panu Jezusowi dary – nasze dobre uczynki. Możemy także oddawać Mu hołd, modląc się do Niego.

Recytacja wiersza.

Jezu Malusieńki,hołd składamy Tobie,

141

boś Ty Królem Królów,chociaż leżysz w żłobie.

(Ewa Stadtmüller, Przypalona szarlotka, Sandomierz 2004)

– Jakie dobre uczynki możemy o iarować Panu Jezusowi?

Dobre uczynki są darem dla Pana Jezusa. Wszystkie dary są bar-dzo cenne. Pan Jezus przyjmuje je z radością. Mędrcy, którzy przyszli do Jezusa, nazywani są też Królami. To wydarzenie nazywamy świę-tem Trzech Króli i przeżywamy je 6 stycznia. W tym dniu przycho-dzimy do kościoła i przynosimy kredę. Ksiądz ją poświęci, a rodzice w domu na drzwiach wejściowych napiszą: + K + M + B.

– Jakie litery pisze się na drzwiach w Święto Trzech Króli?

Nauka pierwszej zwrotki kolędy: „Mędrcy świata”.

Mędrcy świata, monarchowie, – Gdzie śpiesznie dążycie?Powiedzcież nam, Trzej Królowie, – Chcecie widzieć dziecię?Ono w żłobie, nie ma tronu – i berła nie dzierży,– A proroctwo Jego zgonu – Już się w świecie szerzy.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia. (Polecenie w podręczniku ucznia – s. 79: Znajdź drogę prowadzą-

cą do Pana Jezusa.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 80: Napisz + K + M + B, łącząc

przerywaną linię.Z pomocą rodziców dopisz aktualny rok.)Zapamiętaj imiona Trzech Mędrców. Wspólnie z rodzicami, na drzwiach swojego domu, poświęconą

kredą napisz + K + M + B i aktualny rok, w którym obchodzimy uro-czystość.

MODLITWA

Śpiew kolędy: „Mędrcy świata”.

142

33. CHCĘ, BY WSZYSCY POZNALI PANA JEZUSA

Cel ogólnyZapoznanie z działalnością misyjną Kościoła.Kształtowanie postawy miłości wobec Jezusa i ludzi.


– podaje, kim jest misjonarz, – objaśnia zadania, jakie ma do wykonania misjonarz,– wskazuje na potrzebę troski o misje i misjonarzy,– opowiada, jak możemy pomóc misjonarzom,– planuje modlić się za misjonarzy.

MetodyŚpiew, pogadanka, rozmowa kierowana, opowiadanie, analiza tekstu bi-

blijnego, techniki plastyczne, wykonanie gazetki, ekspozycja, taniec integru-jący.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające pracę misjonarzy, nagranie

z muzyką np. do tańca boliwijskiego „Carnevalito”.

MODLITWA

Śpiew kolędy: „Mędrcy świata...”.

WPROWADZENIE

Pogadanka na temat świąt Bożego Narodzenia i święta Trzech Króli.

Podkreślamy wielką radość z narodzin Pana Jezusa.

W dniu, w którym obchodzimy święto Trzech Króli, Kościół przy-pomina nam o misjach. Co to są misje i kto to jest misjonarz, dowiemy się na dzisiejszej katechezie.

143


Kiedyś ksiądz w kościele zapytał dzieci:– Kto to jest misjonarz?– To taki zakonnik, który ma brodę i jedzie do Afryki, by nauczać

o Jezusie. Musi koniecznie znać ich dziwny język, żeby zrozumieli wszystko o Panu Jezusie – powiedział Artur z klasy trzeciej.

– Albo taki ksiądz, który pływa po ogromnie niebezpiecznej rze-ce w Brazylii i dociera do zakątków, gdzie nigdy w życiu nie było żad-nego kapłana – powiedział jakiś chłopiec.

– Albo siostra zakonna, która pielęgnuje chorych – dodała dziew-czynka...

Kto jeszcze jest misjonarzem? – pytał dalej ksiądz. Przez chwilę w kościele panowała cisza, bo wydawało się, że dzieci wymieniły już wszystkich misjonarzy. Potem Maciek powiedział, że największym mi-sjonarzem jest papież, bo podróżuje do wielu krajów, aby opowiadać ludziom o Panu Jezusie. Niektórzy zdziwili się bardzo, ale ksiądz ucie-szył się z tej odpowiedzi i potwierdził to, co powiedział Maciek.

(oprac. na podstawie: Z. Jasnota, „Marysia z II klasy”, Olsztyn 1992, s. 44-45)

Rozmowa z dziećmi o tym, kto to jest misjonarz, co robią misjonarze.

Podkreślamy, że misjonarze nie tylko mówią ludziom o Bogu, ale tak-że pomagają w różny sposób (np. leczą, dostarczają lekarstw, uczą).

ROZWINIĘCIE

To Pan Jezus posyła misjonarzy, mówiąc do nich tak, jak powie-dział do swoich uczniów:


„Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu!” (Mk 16,15).

– Dokąd Jezus posyła uczniów?– Co mają oni głosić?– Kogo mają nauczać uczniowie Pana Jezusa?

144

Pan Jezus posyła nieustannie nowych uczniów, aby nauczali wszystkie narody.

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiających pracę misjo-narzy.

Wykonanie z dziećmi gazetki i umieszczenie w widocznym miejscu.

ZAKOŃCZENIE

Misjonarze pokonują wiele trudności, wyjeżdżają ze swoich kra-jów bardzo daleko i na długo. Czynią to z miłością i radością, bo wie-dzą, że posyła ich Pan Jezus.

– Jak my możemy pomóc misjonarzom w ich pracy?

Każdy może być misjonarzem w szkole, na podwórku, na ulicy, w domu. Pan Jezus czeka, abyśmy przekazywali Jego naukę na wszyst-kich zakątkach ziemi. Misje są nie tylko w dalekich krajach, ale także tuż obok. Każdy z nas ma misję do spełnienia, by swoim życiem po-kazać, jak bardzo kochamy Pana Jezusa i że jest On obecny w naszym życiu.

– Komu możemy ukazywać, że kochamy Pana Jezusa?– W jaki sposób to czynić?– Jak pomagać innym kochać Jezusa?

Taniec integrujący „Carnevalito”.

Katecheta zaprasza dzieci do tańca wyrażającego radość z pozna-wania Pana Jezusa przez ludzi na całym świecie, np. do tańca boliwij-skiego „Carnevalito”. Włącza nagranie z odpowiednią muzyką. Objaśnia sposób tańczenia.

Ustawienie: wszyscy uczestnicy ustawiają się w 3-5 osobowe węże, które rozstawiają się po całej sali. Taniec składa się w dwóch części:

– wszyscy maszerując wytupują nogami rytm (na cztery: ćwierć-nuta, ćwierćnuta, dwie ósemki i ćwierćnuta); pierwsza i ostatnia osoba w wężu macha wolną ręką do innych,

145

– węże zmieniają kierunek przemieszczania się – prowadzi teraz jako pierwsza osoba ostatnia – wszyscy podskakują z nogi na nogę; pierwsza i ostatnia osoba machają rękami jw.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 82: Pokoloruj ramki ilustra-

cji, które przedstawiają miejsca, gdzie możemy być misjonarzami.)Wspólnie z rodzicami pomódl się za misjonarzy.

MODLITWA

Za misjonarzy: „Ojcze nasz”.

146

34. PAN JEZUS POSYŁA KSIĘŻY

Cel ogólnyUkazanie roli i zadań kapłana powołanego przez Jezusa do służby w Ko-

ściele.Kształtowanie postawy szacunku do kapłana służącego Bogu i ludziom.


– podaje zadania księdza w para ii, w Kościele,– wyjaśnia, kto może zostać kapłanem, – używa poprawnie terminów: para ia, plebania, para ianie,– wskazuje, że kapłan działa w imieniu Pana Jezusa,– planuje modlić się za kapłanów.

MetodyZagadki, analiza tekstu biblijnego, pogadanka, rozmowa kierowa, ekspo-

zycja, zabawa „Zgadnij”, pantomima, śpiew.

Środki dydaktycznePismo Święte, tekst z zagadkami, ilustracje przedstawiające posługę ka-

płana (czytającego słowo Boże, udzielającego Komunii świętej, spowiadają-cego, udzielającego chrztu, prowadzącego katechezę...).

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo...”.

WPROWADZENIE

Katecheta podaje zagadki do odgadnięcia.

Zagadki – kto to jest?

147

1) W kościele Mszę świętą odprawia, w jego ręku Hostia biała w Ciało Jezusa się zamienia i nasze serce rozpromienia.2) Nosi długą czarną szatę, wciąż się spieszy na religię, w konfesjonale spowiada, zimą z kolędą nas nawiedza.3) Ministrantów wciąż uczy, jak na Mszy świętej Bogu służyć, modlitewnik nosi w dłoni i na różańcu się modli.4) Jest nim proboszcz i wikary, biskup i sam papież, wszyscy przyrzekali Bogu służyć z miłością światu.5) Zawsze spotkasz go w kościele w środę czy w niedzielę, para ianie go znają, przy gitarze z nim śpiewają.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus powiedział do swoich wybranych uczniów – apostołów:


„(...) Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem” (Mt 28,19-20a).

– Co Jezus polecił czynić apostołom?– Kto jest dzisiaj następcą apostołów?

Największym i najważniejszym kapłanem jest Pan Jezus. On po-lecił swym uczniom, aby sprawowali Mszę świętą. Polecił im także udzielać chrztu, tzn. chrzcić ludzi oraz nauczać wszystkie narody, tzn. głosić innym słowo Boże.

148

Jezus przez apostołów, a obecnie przez wszystkich kapłanów, działa wśród ludzi w Kościele. Zastępcą Pana Jezusa na ziemi jest pa-pież nazywany też Ojcem Świętym.

Pogadanka lub rozmowa kierowana z dziećmi na temat kapła-nów, na czym polega ich praca, gdzie mieszkają, jak są ubrani, jak mają na imię księża z para ii, itd.

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiających posługę kapła-na (czytającego słowo Boże, udzielającego Komunii świętej, spowiada-jącego, udzielającego chrztu, prowadzącego katechezę).

Katecheta podsumowuje wypowiedzi dzieci i uzupełnia.

• Kapłan sprawuje Mszę świętą i udziela chrztu świętego.• Kapłan prowadzi katechezę.• Kapłan mieszka na plebani, pracuje w para ii.• Kapłanem może zostać tylko ten, którego Pan Jezus wybrał

i powołał do kapłaństwa. Musi długo się uczyć, a następnie przyjąć sakrament kapłaństwa i wypełniać wolę Boga.

• Ubiera się w sutannę.

Zabawa „Zgadnij” – pantomima.

Chętne dzieci pokazują gestami czynności wykonywane przez ka-płanów. Pozostali odgadują.

ZAKOŃCZENIE

Katecheta wspólnie z dziećmi omawia, w jaki sposób należy okazać szacunek kapłanom.

Należy: pamiętać o pozdrowieniu chrześcijańskim, słuchać z uwa-gą słów kapłana na Mszy świętej i katechezie, pomagać przez różne formy działalności w para ii, wspierać materialnie, modlić się za ka-płanów i prosić o nowe powołania do służby Bożej.

Nauka pieśni: „Barka” (pierwsza zwrotka i refren).

149

Pan kiedyś stanął nad brzegiem, szukał ludzi gotowych pójść za Nim, by łowić serca słów Bożych prawdą.

Ref. O Panie, to Ty na mnie spojrzałeś, Twoje usta dziś wyrzekły me imię. Swoją barkę pozostawiam na brzegu, razem z Tobą nowy zacznę dziś łów.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Wspólnie z rodziną pomódl się za kapłanów pracujących

w twojej para ii.

MODLITWA

W intencji wszystkich kapłanów z prośbą o potrzebne siły i łaski do wypełniania Bożego wezwania.

Śpiew: „Barka”.

150

35. PAN JEZUS JEST ŚWIATŁOŚCIĄ ŚWIATA

Cel ogólnyUkazanie biblijnej sceny o iarowania Jezusa w świątyni. Wychowanie do posłuszeństwa Jezusowi, który jest naszym Światłem

w drodze do nieba.


– podaje, dlaczego Maryja i Józef przynieśli Jezusa do świątyni,– objaśnia, co to znaczy, że Pan Jezus jest Światłością świata,– opowiada o o iarowaniu Pana Jezusa w świątyni,– wskazuje, że Pan Jezus narodził się dla wszystkich ludzi.

MetodyŚpiew, opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, pokaz, tech-

niki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający O iarowanie Pana Jezusa w świą-

tyni, gromnica.

MODLITWA

„Ojcze nasz” lub śpiew: „Barka”.

WPROWADZENIE


Zdarzyło się to w czasie zimy. Wieczory są wtedy długie, a noc pręd-ko zasnuwa się ponad ziemią. Mała Ania z tęsknotą wpatrywała się w okno, czekając, kiedy mama powróci do domu z pracy. Mama wró-ciła późno i z niepokojem patrzyła na zegarek. Ojej! Jak późno! Muszę

151

szybko nastawić jakiś obiad. Stukając garnkami, zaczęła gotować, lecz zawołała nagle: „Aniu zapomniałam kupić soli, co ja teraz zrobię!?”. Ania bardzo chciała pomóc Mamie, gotowa była nawet zjeść zupę bez soli. Ale tata? Mama poprosiła Anię, aby poszła kupić sól. Ania ubrała się i zbiegła szybko po schodach. Sklep był w tym samym bu-dynku, kupiła więc sól i wracając, zamknęła za sobą drzwi. Nagle... na klatce schodowej zgasło światło! Dziewczynka bardzo się przestra-szyła. Omal nie upadła na schodach, tak szybko biegła w górę. Licząc schody, wpadła pospiesznie do mieszkania i zawołała: „Mamusiu tam jest ciemno!”. Przeraziła się bardziej jeszcze, gdy zobaczyła nieznajo-me sobie ściany. Pani sąsiadka śmiejąc się, przytuliła dziewczynkę: „Zabłądziłaś Aniu, nie płacz, zaraz cię odprowadzę do domu”. Mama długo musiała tulić Anię, aby się uspokoiła. Postanowiła, że już nigdy wieczorem nie pośle nigdzie Ani samej.

(tekst Redakcji)

– Dlaczego Ania zabłądziła?

ROZWINIĘCIE

Kiedy Pan Jezus miał czterdzieści dni, Maryja i Józef przynieśli Go do świątyni. W tym czasie przebywał w świątyni pewien kapłan o imieniu Symeon. Bóg obiecał mu, że nie umrze, dopóki na własne oczy nie zobaczy Pana Jezusa. I nagle wśród tłumu ludzi dostrzegł Ma-ryję z Jezusem na ręku. Symeon wyszedł im naprzeciw. Wziął Dziecię na ręce, przytulił Je i rzekł:


„Teraz o Władco, pozwól odejść słudze Twemu w pokoju, według Twego słowa. Bo moje oczy ujrzały Twoje zbawienie, któreś przygotował wobec wszystkich narodów: światło na oświecenie pogan i chwałę ludu Twego, Izraela” (Łk 2,29-32).

Pokazanie i omówienie obrazu przedstawiającego O iarowanie Pana Jezusa w świątyni.

152

– Dokąd Maryja i Józef przynieśli małego Jezusa?– Kto wyszedł, aby ich przywitać?– Jak Symeon nazwał małego Jezusa?

Jezus przyszedł na ziemię, aby być światłem dla wszystkich ludzi. To On uczy nas, jak być dobrym i jak kochać Pana Boga. To On pokazuje nam drogę do nieba.

– Co to znaczy, że Jezus jest naszym światłem?

ZAKOŃCZENIE

Podczas Mszy świętej widzimy na ołtarzu zapalone świece. Zapa-lone świece mają przypominać nam o Panu Jezusie, który jest dla nas światłem. Przy Jezusie niczego nie trzeba się bać.

Uroczystość O iarowania Jezusa w świątyni obchodzimy 2 lutego. Idziemy tego dnia do kościoła ze świecą.

Pokazanie świecy – gromnicy.

Świeca ta nazywa się gromnica. Ona przypomina nam, że Jezus jest naszym światłem, bo prowadzi nas do Boga.

Powinniśmy zawsze słuchać Jezusa i czynić to, o co On prosi.

– W jaki sposób okazujemy, że idziemy za Jezusem, który jest na-szym światłem?

Nauka pieśni: „My jesteśmy na ziemi światłem Twym”.

1. My jesteśmy na ziemi światłem Twym, /2x aby ludzie widzieli dobre czyny w nas i chwalili Ojca, który w niebie jest.

2. Wy jesteście na ziemi światłem mym, /2x aby ludzie widzieli dobre czyny w was i chwalili Ojca, który w niebie jest.

lub nauka piosenki: „Nie boję się...” (zespołu „Arka Noego)

153

Nie boję się,gdy ciemno jest,ojciec za rękę prowadzi mnie.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 86: Narysuj świecę, która

przypomina nam, że Jezus jest Światłością świata.)

MODLITWA

„Aniele Boży...” lub śpiew: „My jesteśmy na ziemi światłem Twym” albo „Nie boję się...” .

155

IV. PRZEPRASZAM – PANIE, ZMIŁUJ SIĘ!

36. ŻYJĘ Z INNYMI W ZGODZIE I MIŁOŚCI

Cel ogólnyPogłębienie wiadomości dotyczących przykazania miłości.Uwrażliwienie na potrzeby innych i na konieczność zgody ze wszystkimi.


– podaje przykazanie miłości Boga i bliźniego,– wymienia przykłady okazywania miłości Bogu i ludziom,– wskazuje na potrzebę realizowania Bożego przykazania w swoim życiu,– opowiada o znaczeniu pomocy innym, zgody, przebaczenia, przeprosze-

nia, szacunku.

MetodyPogadanka, praca w grupach, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu

biblijnego, analiza tekstu, memoryzacja tekstu, recytacja, śpiew, giełda po-mysłów, techniki plastyczne, puzzle.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, puzzle przedstawiające dobre uczynki (np. chło-

piec pomaga nieść starszej pani zakupy, dziewczynka pociesza płaczące dziecko, dzieci opiekują się chorym, dziecko modli się), tekst wiersza.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

156

WPROWADZENIE

– W jaki sposób okazujemy, że idziemy za Jezusem, który jest na-szym światłem?

Praca w grupach – puzzle.

Uczniowie otrzymują koperty z puzzlami przedstawiającymi dobre uczynki, np.: chłopiec pomaga nieść starszej pani zakupy, dziewczynka pociesza płaczące dziecko, dzieci opiekują się chorym, dziecko modli się). Zadanie polega na wspólnym ułożeniu obrazka i zastanowieniu się, co przedstawia.

– Jakie zachowania dzieci przedstawiają poszczególne ilustracje? – Co Pan Bóg chce nam powiedzieć?

Bóg pragnie, abyśmy żyli ze sobą w zgodzie i miłości, szanowali starszych, pomagali potrzebującym pomocy, przepraszali, gdy zawini-liśmy, przebaczali, pocieszali.

ROZWINIĘCIE

Katecheta uroczyście odczytuje fragment z Pisma Świętego:

„Jeśli będziecie zachowywać moje przykazania, będziecie trwać w miłości mojej” (J 15,10).

Pan Jezus zwraca się do wszystkich ludzi, nawołując ich do życia w miłości i wypełniania przykazań.

(wyjaśnienie słowa: „bliźni”)

Nauka przykazania miłości Boga i człowieka.

(memoryzacja tekstu)

„Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich myśli swoich, a bliźniego swego jak siebie samego”.

157

Wyjaśnienie znaczenia przykazania miłości, określenie, w jaki spo-sób należy kochać Boga i bliźniego.

– Kiedy okazujemy miłość Panu Bogu? – W jaki sposób okazujemy miłość bliźnim?

Odczytanie wiersza pt. „Szacunek” Władysławy Anny Jamróz („Promyczek Dobra” nr 3, marzec, 2001).

„Szacunek”Spotkał mały jeżyk – jeżyka dużego.Usunął się z drogi, uśmiechnął do niego.Zdjął ze swego łebka berecik malutkii ponownie przesłał uśmieszek malutki.Powiedział: „Dzień dobry. Jak się pan dziś czuje?Jeśli nie najlepiej, to bardzo współczuję.Chętnie w czymś pomogę i wyręczę pana”.Starszy podziękował. Dobrze się czuł z rana,lecz stał się mocniejszy. Modlił się żarliwie,by mu ktoś okazał serduszko życzliwe. Jeśli kiedyś w życiu starszego spotkacie, to zawsze przyjaźnie też się uśmiechajcie. O iarujcie pomoc i gorące serce, a ta wasza dobroć doda mu sił więcej.

Omówienie treści wiersza.

Podkreślenie dobrego zachowania, życzliwości, dobroci.

Dzieci podają przykłady pozytywnej postawy wobec innych osób.

ZAKOŃCZENIE

Miłość do Boga jest podstawowym krokiem do miłości i zgody między ludźmi.

„Giełda pomysłów”.

Wspólne ułożenie ABC Miłości – wskazówek, które pomagają żyć w zgodzie i miłości.

158

1. Szanuj wszystkich ludzi, bo żyje w nich Jezus.2. Grzecznie odzywaj się do każdego.3. Przebaczaj i przepraszaj.4. Pomagaj potrzebującym.5. Módl się za wszystkich.

Nauka piosenki: „Podaj rękę swemu bratu”.

Ref. Podaj rękę swemu bratu, niechaj nikt nie czuje się sam. Chrystus przyszedł pokój dać światu i ten pokój zostawia nam.Chcemy Panie, naszym braciomTwoją miłość i pokój dać.Aby wszyscy ludzie poznawaliuczniów Twoich w nas.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 89: Ułóż i wklej puzzle, a do-

wiesz się, jaki uczynek spodobałby się Panu Bogu)Postaraj się żyć ze wszystkimi w zgodzie i miłości.

MODLITWA

W kręgu śpiew: „Podaj rękę swemu bratu”.

159

37. ŚRODA POPIELCOWA WEZWANIEM DO NAWRÓCENIA

Cel ogólnyUkazanie Wielkiego Postu, który rozpoczyna się Środą Popielcową, jako

czasu okazania większej miłości Panu Jezusowi.Zachęcenie do podjęcia wyrzeczeń wielkopostnych.


– podaje, w jakim dniu rozpoczyna się Wielki Post i ile trwa,– przytacza słowa kapłana, jakie wypowiada w Środę Popielcową w czasie

posypywania głów popiołem,– rozróżnia kolor szat liturgicznych kapłana w okresie Wielkiego Postu,– proponuje postanowienia wielkopostne, – wskazuje nabożeństwa odprawiane w Wielkim Poście.

MetodyPogadanka, ekspozycja, pokaz, memoryzacja tekstu biblijnego, analiza

tekstu biblijnego, śpiew, rozmowa kierowana, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przestawiający posypanie głowy popiołem, plansza

z tekstem – Mk 1,15, woreczek foliowy z popiołem, palma wielkanocna.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego posypanie gło-wy popiołem.

160

Kiedy przyjdziecie do kościoła w najbliższą środę, będzie to Środa zwana Popielcową. Podczas Mszy świętej kapłan posypie nasze gło-wy poświęconym popiołem. Będzie to znak, że żałujemy za grzechy i chcemy zmienić się na lepsze, by być bliżej Boga. Popiół, którym ka-płan posypie nasze głowy pochodzi z palm poświęconych w Niedzielę Palmową.

Pokazanie popiołu w foliowym woreczku i palmy wielkanocnej.

ROZWINIĘCIE

Kapłan, posypując nasze głowy popiołem, wypowie słowa Pana Jezusa.


„Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!” (Mk 1,15).

Umieszczenie na tablicy planszy z tekstem: Mk 1,15.


– Do czego wzywa nas Pan Jezus?– Co to znaczy „nawrócić się”?

Nawrócić się to znaczy zmienić swoje życie, poprawić się, stawać się lepszym.

Środa Popielcowa rozpocznie Wielki Post, który będzie trwał czterdzieści dni na pamiątkę postu Pana Jezusa.

Posłuchajcie, co Pismo Święte mówi o poście Pana Jezusa.

Odczytanie przez katechetę fragmentu Pisma Świętego.

„Czterdzieści dni przebył na pustyni” (Mk 1,12).

– Gdzie przebywał Pan Jezus?– Jak długo Pan Jezus pościł na pustyni?

161

W Wielkim Poście łączymy się z Jezusem, który modlił się i pościł czterdzieści dni na pustyni. Chcemy uczyć się od Niego, jak pokonywać zło postem i modlitwą.

Wielki Post to czas nawrócenia i pokuty dla wszystkich ludzi, za-równo dorosłych jak i dzieci. Pan Jezus zachęca nas do poprawy nasze-go postępowania, tak jak kiedyś na ziemi, głosząc Ewangelię, wzywał ludzi do nawrócenia.

Śpiewem pieśni: „My jesteśmy na ziemi światłem Twym” wyraźmy naszą chęć odpowiadania Panu Jezusowi na wezwanie do nawrócenia.

ZAKOŃCZENIE

W czasie Wielkiego Postu, który rozpoczyna Środa Popielcowa, przygotowujemy się do najważniejszego święta – Zmartwychwstania Pana Jezusa. W tym okresie łączymy się z Panem Jezusem przez różne postanowienia i wyrzeczenia, okazując przez to, jak bardzo Go kochamy.

– Z czego można zrezygnować w Wielkim Poście?

Nasze wielkopostne postanowienia mogą być różne, na przykład: odmówienie dodatkowej modlitwy, pomoc w pracach domowych, sprzątanie zabawek po zakończonej zabawie, ograniczenie lub rezy-gnacja z jedzenia słodyczy, oglądania telewizji czy gry na komputerze.

– Jak jeszcze możemy w tym czasie okazywać Panu Jezusowi na-szą miłość?

Podczas Wielkiego Postu w piątki odprawiane jest nabożeństwo Drogi Krzyżowej, a w niedzielę śpiewane są „Gorzkie żale”.

(należy podać dzieciom dokładną godzinę nabożeństw w kościele para ialnym)

Przy ołtarzu nie ustawia się kwiatów, a kolor szat kapłana jest io-letowy.

Utrwalenie wiadomości.

– Jakim dniem rozpoczyna się Wielki Post?

162

– Dlaczego środę, rozpoczynającą Wielki Post, nazywa się popiel-cową?

– Jakie słowa wypowiada kapłan w czasie posypywania głów po-piołem?

– Ile dni trwa Wielki Post?– Jakiego koloru szaty będzie nosić kapłan?– Jakie nabożeństwa odprawiane są w Wielkim Poście?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 91: Połącz kropki, a dowiesz

się, jak nazywa się czas, w którym przygotowujemy się do najważniej-szego święta – Zmartwychwstania Pana Jezusa.)

Pomyśl, jakie podejmiesz postanowienie na Wielki Post.

MODLITWA

Panie Jezu, prosimy Cię o dobre przeżycie okresu Wielkiego Postu, przez który możemy się zmienić na lepsze i uczyć się kochać Ciebie coraz bardziej.

163

38. REKOLEKCJE POMAGAJĄ MI ZBLIŻYĆ SIĘ DO PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie, że rekolekcje pomagają zbliżyć się do Pana Jezusa.Wzbudzenie pragnienia właściwego przeżycia rekolekcji wielkopost-

nych.


– podaje, że rekolekcje wielkopostne pomagają zbliżyć się do Pana Jezusa,– wyjaśnia, co to znaczy być doskonałym,– planuje swój udział w spotkaniach rekolekcyjnych.

MetodyRozmowa kierowana, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, memoryza-

cja tekstu biblijnego, ekspozycja, techniki plastyczne, śpiew.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca spotkanie rekolekcyjne, plan

rekolekcji.

MODLITWA

„Aniele Boży...”.

WPROWADZENIE

Powtórzenie treści z ostatniej katechezy.

– Jaki okres w Kościele rozpoczyna Środa Popielcowa?– Jak długo trwa Wielki Post?– Do jakiego święta przygotowujemy się w czasie Wielkiego

Postu?

164

Pogadanka na temat, jak dzieci i ich rodzice przygotowują się do świąt wielkanocnych: porządki, zakupy, przygotowanie potraw, uro-czysty strój, zaproszenie gości itp.

W przygotowaniu do świąt wielkanocnych pomogą nam w szcze-gólny sposób rekolekcje wielkopostne.

ROZWINIĘCIE

Odczytanie i analiza tekstu Pisma Świętego.

„Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebie-ski” (Mt 5,48).


– Do czego wzywa nas Pan Jezus?– Co to znaczy, że mamy być doskonali?

Pan Jezus zachęca ludzi do bycia coraz lepszymi. W stawaniu się coraz lepszymi ludźmi pomoże nam udział w rekolekcjach. Są to spo-tkania, w czasie których ksiądz prowadzący rekolekcje pomoże nam zbliżyć się do Pana Jezusa. Będzie nas uczył, jak być dobrym, kochać Boga i ludzi, co zmienić i co poprawić w naszym postępowaniu.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej spotkanie reko-lekcyjne.

Rekolekcje to:– trzy dni w Wielkim Poście,– spotkania w kościele na naukach prowadzonych przez księdza

rekolekcjonistę,– czas zastanowienia, co mogę zrobić dla Boga i innych,– czas re leksji, w jaki sposób mogę zmienić się na lepsze.

ZAKOŃCZENIE

Zachęcenie do podjęcia postanowień wielkopostnych, np. nie spoży-wać słodyczy, być grzecznym wobec rodziców i dziadków, zrezygno-wać z jakiejś przyjemności, np. z gry na komputerze.

165

Omówienie planu rekolekcji w para ii i zachęcenie do udziału w nich.

Wklejenie planu do katechizmu.

Nauka piosenki: „Przepraszam Cię Boże”.

Przepraszam Cię Boże, skrzywdzony w człowieku.Przepraszam dziś wszystkich was.Żałuję za wszystko, to moja wina jest.

ZADANIE

Praca podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 93: Narysuj serce jako wyraz

wdzięczności Panu Jezusowi za Jego miłość. Wklej plan rekolekcji.)Postaraj się podjąć wyrzeczenie wielkopostne.

MODLITWA

Śpiew: „Przepraszam Cię Boże”.

166

39. W WIELKIM POŚCIE PRZEPRASZAM PANA BOGA I LUDZI

Cel ogólnyUkazanie istoty przeżycia czasu Wielkiego Postu. Zachęcenie do pełnienia dobrych uczynków i przepraszania za popeł-

nione zło.


– podaje, ile trwa i kiedy kończy się Wielki Post,– objaśnia, dlaczego obchodzi się Wielki Post,– określa, że w Wielkim Poście przygotowujemy się do dobrego przeżycia

Świąt Wielkanocnych,– wskazuje, że dobre uczynki są wyrazem miłości do Panu Jezusowi,– wnioskuje o potrzebie przepraszania Boga i ludzi za popełnione zło.

MetodyŚpiew, opowiadanie, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, eks-

pozycja, recytacja, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca dzieci przepraszające Boga.

MODLITWA

Śpiew: „Przepraszam Cię Boże”.

WPROWADZENIE


Mały Piotruś stał przed wielką bramą. Chciał odwiedzić swojego przyjaciela, który był chory, ale nie potra ił otworzyć drzwi, bo te były

167

bardzo ciężkie. Rozglądał się wokół, szukając pomocy. Na podwórzu nie było nikogo, tylko dalej stała grupa dużo starszych chłopaków. Piotruś zebrał się na odwagę i podszedł do nich. Pożalił się, że nie może otworzyć, że... Nawet nie chcieli słuchać. Ale wtedy po-wiedział: „proszę” i uśmiechnął się do nich. Zrobiła się wielka cisza, a potem niemal wszyscy byli gotowi Piotrusiowi iść na pomoc. Podzię-kował im grzecznie.

Kolega Piotrka – Wojtuś leżał bardzo chory, miał wysoką gorącz-kę, nie mógł więc z nim długo rozmawiać. Smutny chłopiec wracał do domu. Na ulicy zauważył starszą kobietę. Trzymając się kurczowo swej białej laski, usiłowała coś znaleźć na chodniku. Zaciekawiony podszedł do niej i spytał, czy może w czymś pomóc. Pani powiedziała, że upadła jej portmonetka i nie może jej znaleźć. Piotruś schylił się i pozbierał rozsypane pieniądze. Usłyszał „Dziękuję chłopcze, jesteś bardzo dobry”. „A pani jest miła” – powiedział. Wracając, zastanawiał się, że ważne są słowa „proszę”, „dziękuję”.

Tego samego dnia czekała jeszcze na Piotrusia niemiła niespo-dzianka. Gdy wrócił do domu, zobaczył, jak jego młodszy braciszek rozsypał na podłodze jego ulubione puzzle. „Przecież mówiłem ci, żebyś tego nie brał!” – krzyknął na Kubusia. Mama usłyszała płacz i zaraz przybiegła. Piotruś obraził się na mamę, że broniła tylko Kubę i zamknął się w swoim pokoju. Prosiła i babcia, ale Piotruś i tak nie przyszedł na kolację. Czuł się pokrzywdzony i płakał. Przypo-mniał sobie jednak: „Przecież znam te ważne słowa. Przejęty tymi my-ślami, chłopiec uklęknął przy swoim łóżku. Na ścianie wisiał obrazek Anioła Stróża, złożył ręce i poprosił: „Kochany Aniele Stróżu, pomóż mi to zrobić”.

Piotruś zszedł po schodach i poszedł do kuchni, gdzie byli rodzi-ce. Odważnie otworzył drzwi i powiedział głośno: „przepraszam”. Ma-musia i tatuś uśmiechnęli się i przytulili chłopca. Kubuś, jego młodszy brat, też przybiegł i przytulił się do Piotrka.

Tego wieczoru, odmawiając pacierz, Piotruś powiedział: „Czy wiesz kochany Aniele Stróżu, jakie są ważne słowa w życiu każde-go człowieka. Ksiądz miał rację, one naprawdę skutkują!”.

Zasypiając, myślał Piotruś: „Wymawiając te ważne słowa, czło-wiek staje się lepszy”.

(tekst Redakcji)

168

– Jakie ważne słowa wypowiedział Piotruś?– Kiedy mówimy „proszę”?– Kiedy mówimy „dziękuję”?– Kiedy mówimy „przepraszam”?– Które słowo jest najtrudniejsze do wypowiedzenia?

ROZWINIĘCIE

Przygotowujemy się do największego święta – Zmartwychwstania Pana Jezusa. Bardzo dawno temu pewien człowiek wzywał ludzi, aby przestali źle czynić i nawrócili się do Boga.


„Nawróćcie się do Mnie całym swym sercem, przez post. (...) Na-wróćcie się do Pana Boga waszego! On bowiem jest łaskawy, miłosier-ny (...)” (Jl 2,12-13).

– Do czego wzywa nas Pan Bóg?– Jaki jest Bóg dla ludzi?

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiającej dzieci przepra-szających Boga.

Ludzie, którzy spotykali się z Chrystusem i słuchali Jego słów, na-wracali się i zmieniali swoje postępowanie. Pan Jezus wzywa także nas, abyśmy każdego dnia stawali się lepsi.

W Wielkim Poście powinniśmy bardziej przybliżyć się do Pana Je-zusa, zaprosić Go do swojego serca przez dobre uczynki i odwrócić się od złego postępowania.

ZAKOŃCZENIE

Z miłości do Pana Jezusa staramy się być coraz lepszymi. W Wiel-kim Poście będziemy starali się jeszcze bardziej zbliżyć do Pana Je-zusa. Nauczymy się teraz modlitwy, którą przepraszamy Pana Boga za popełnione zło.

Nauka „Aktu żalu”.

169

Ach żałuję za me złości,jedynie dla Twej miłości.Bądź miłościw mnie grzesznemu,dla Ciebie odpuszczam bliźniemu.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 95: Przyjrzyj się uważnie ob-

razkom i wskaż, które z nich wyrażają słowa: DZIĘKUJĘ, PRZEPRA-SZAM, PROSZĘ. Wytnij i wklej je obok obrazka.)

Postaraj się uczestniczyć w nabożeństwie Drogi Krzyżowej.

MODLITWA

„Akt żalu”.

170

40. DROGA KRZYŻOWA PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie, że Pan Jezus dobrowolnie zgadza się na cierpienie, by okazać

nam swoją miłość.Zachęcenie do uczestnictwa w nabożeństwie Drogi Krzyżowej.


– podaje, że Pan Jezus z miłości do nas przyjął cierpienie i śmierć na krzyżu,

– objaśnia, kiedy Pan Jezus dźwigał krzyż,– opowiada o drodze krzyżowej Pana Jezusa, – wskazuje na krzyż jako symbol wiary,– wybiera sposób pomagania Panu Jezusowi,– planuje uczestnictwo w nabożeństwie Drogi Krzyżowej.

MetodyOpowiadanie, analiza tekstu biblijnego, celebracja – procesja, ekspozy-

cja, autore leksja.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające stacje Drogi Krzyżowej, krzyż.

MODLITWA

„Akt żalu”.

WPROWADZENIE

Każdy piątek przypomina nam o śmierci Pana Jezusa na krzyżu. W piątki Wielkiego Postu gromadzimy się na nabożeństwach Drogi Krzyżowej, by razem z Panem Jezusem iść Jego drogą. Na dzisiejszej katechezie będziemy wspólnie rozważać Drogę Krzyżową.

171

Katecheta opowiada, na czym polega nabożeństwo Drogi Krzyżowej.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus każdego z nas zaprasza do pomocy w niesieniu krzyża.


„Jeśli kto chce pójść za Mną, (...) niech weźmie krzyż swój i niech mnie naśladuje” (Mt 16,24).

– Do czego zaprasza nas Pan Jezus?– W jaki sposób możemy naśladować Pana Jezusa?

Za chwilę przejdziemy drogą krzyżową Pana Jezusa.

Propozycja 1Pokazanie i omówienie kolejnych stacji Drogi Krzyżowej zakończo-

ne wezwaniem modlitewnym.

Propozycja 2Formowanie procesji.

Panie Jezu, dzisiaj pragniemy być z Tobą na drodze krzyżowej, żeby podziękować Ci za Twoją bezgraniczną miłość do nas.

Propozycje rozważań stacji Drogi Krzyżowej.

Stacja IPan Jezus skazany na śmierć.Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Pan Jezus zostaje skazany na śmierć. W milczeniu przyjmuje nie-

sprawiedliwy wyrok, ponieważ nas kocha. Przyjął Go z miłością i ta-kiej właśnie miłości chce nas nauczyć.

Panie Jezu, naucz nas miłości do wszystkich, nawet nieprzyjaciół – Ciebie prosimy...

Któryś za nas cierpiał rany...

Stacja IIJezus bierze krzyż na swoje ramiona.

172

Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Jezus wybrał krzyż. Jest ciężki, gdyż takim czynią go nasze złe

uczynki – grzechy. Z krzyżem na ramionach idzie na górę Golgotę. Panie Jezu, wskaż nam, jak trzeba nieść swój krzyż – Ciebie prosi-

my...Któryś za nas cierpiał rany...

Stacja IIIPierwszy upadek Pana Jezusa.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Dopiero początek drogi krzyżowej, a ciężar krzyża jest tak wielki,

że Chrystus upada. Lecz wstaje, by iść i wypełnić wolę Ojca do końca.Panie Jezu, pomóż nam, abyśmy nie oddalali się od drogi, którą Ty

nam wskazałeś – Ciebie prosimy...Któryś za nas cierpiał rany...

Stacja IVJezus spotyka swoją Matkę.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Jezus miał kochającego Ojca w niebie, opiekuna Józefa i kochającą

Matkę na ziemi – Maryję. Spotykając Ją na swojej drodze krzyżowej, doznał wielkiego wzruszenia.

Panie Jezu, naucz nas kochać, tak jak miłowała Cię Twoja Matka – Ciebie prosimy...


Stacja VSzymon z Cyreny pomaga Jezusowi nieść krzyż.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Jezus miał coraz mniej siły, potrzebował pomocy. Żołnierze przy-

musili Szymona z Cyreny, aby przez jakiś czas pomógł Jezusowi dźwi-gać krzyż.

Panie Jezu, pomóż nam chętnie pomagać wszystkim, którzy cier-pią – Ciebie prosimy...


Stacja VIŚwięta Weronika ociera twarz Jezusowi.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...

173

Twarz Jezusa była zraniona, pokryta krwią i potem. Święta Wero-nika przejęta litością otarła chustką twarz Jezusa. Jezus potrzebował serca Weroniki, jej rąk i jej dobroci.

Panie Jezu, naucz nas okazywać wdzięczność za każdą ludzką życzliwość – Ciebie prosimy...


Stacja VIIJezus po raz drugi upada pod krzyżem.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Droga była coraz trudniejsza i sił coraz mniej. Kolana Jezusa ugi-

nały się. On sam był już bardzo wyczerpany. Wiedział jednak, że musi donieść krzyż na Golgotę, by wypełnić Bożą wolę.

Panie Jezu, naucz nas wypełniania wszystkich naszych postano-wień do końca – Ciebie prosimy...


Stacja VIIIJezus pociesza płaczące niewiasty.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Kobiety płakały nad Panem Jezusem, ale nie mogły Mu pomóc. Pan

Jezus jest im wdzięczny za ich życzliwość. Wzywa je do nawrócenia i poprawy życia.

Panie Jezu, który pocieszałeś płaczące niewiasty, spraw, abyśmy nieśli radość tam, gdzie panuje smutek – Ciebie prosimy...


Stacja IXJezus po raz trzeci upada pod krzyżem.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Droga na górę Golgotę coraz bardziej wyczerpuje Pana Jezusa.

Zbolałe ciało nie utrzymuje ciężaru krzyża, który po raz trzeci przy-gniata Jezusa.

Panie Jezu, bądź naszą siłą w walce z naszymi słabościami – Ciebie prosimy...


Stacja XJezus z szat obnażony.

174

Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Na znak pogardy żołnierze zdarli z Jezusa szatę. Publiczne roze-

branie z szat Pana Jezusa było ogromnym poniżeniem, zawstydzeniem i upokorzeniem.

Panie Jezu, pozwól nam pamiętać o godności naszego ciała – Cie-bie prosimy...


Stacja XIJezus przybity do krzyża.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste...Wielkie było cierpienie Jezusa, zawieszonego na krzyżu. Przybito

Go do krzyża, jakby był zbrodniarzem. Panie Jezu, prosimy Cię o umiejętność przebaczania każdemu,

kto nam zawinił – Ciebie prosimy...Któryś za nas cierpiał rany...

Stacja XII(propozycja – dzieci przypinają swoje serduszka)Jezus umiera na krzyżu.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Jezus, umarł na krzyżu z miłości do nas. Dał nam Maryję za Matkę.Panie Jezu, spraw, aby ludzie umierający odchodzili pojednani

z Bogiem – Ciebie Prosimy...Któryś za nas cierpiał rany...

Stacja XIIIJezus zdjęty z krzyża.Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Kiedy wszystko się wypełniło, przyjaciele Jezusa zdjęli Jego Ciało

z krzyża, a Maryja opatrzyła je. Jej serce przeżywało wielki dramat, którego nie sposób wypowiedzieć.

Panie Jezu, daj nam umiejętność dziękowania za Twoją miłość do nas – Ciebie prosimy...


Stacja XIVJezus do grobu złożony.

175

Kłaniamy Ci się, Panie, Jezu Chryste i błogosławimy Tobie...Józef z Arymatei i Nikodem zanoszą Ciało Pana Jezusa do grobu,

który zastawiono ciężkim kamieniem. Panie Jezu, spraw, abyśmy przez nasze życie na ziemi zasłużyli so-

bie na życie wieczne z Tobą – Ciebie prosimy...Któryś za nas cierpiał rany...

ZAKOŃCZENIE

Panie Jezu, Ty posyłasz każdego z nas, by czynić dobro, by świad-czyć o Twojej śmierci i męce z miłości do każdego człowieka.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Postaraj się uczestniczyć w nabożeństwie Drogi Krzyżowej.

MODLITWA

Znak krzyża świętego.

176

41. NAŚLADUJĘ PANA JEZUSA W POSŁUSZEŃSTWIE

Cel ogólny Ukazanie Pana Jezusa posłusznego Maryi i Józefowi.Kształtowanie postawy posłuszeństwa wobec rodziców.


– podaje znaczenie słowa „naśladować”,– wyjaśnia, w czym powinien naśladować Pana Jezusa, – opowiada, jak można okazać posłuszeństwo rodzicom.

MetodyEkspozycja, rozmowa kierowana, analiza tekstu, śpiew (z gestami),

techniki multimedialne, nadawanie tytułu obrazowi albo zabawa „Zgadnij” lub zabawa „Jeżyk”, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające rodzinę, obraz przedstawiają-

cy Świętą Rodzinę, ilustracje przedstawiające dzieci pomagające rodzicom, kartki (format A4), nagranie z piosenką.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiających rodzinę.

– Kto należy do rodziny?– Co jest potrzebne każdej rodzinie?

177

Każdy pragnie, aby w jego domu panowała miła atmosfera, by było przyjemnie i radośnie, aby wszyscy czuli się dobrze. Na dzisiej-szym spotkaniu porozmawiamy o życiu Świętej Rodziny: Jezusa, Maryi i Józefa.

ROZWINIĘCIE

Dom Pana Jezusa znajdował się w Nazarecie. Opiekun Pana Jezusa – Józef był cieślą (stolarzem). Wykonywał różne przedmioty z drew-na, np. stoły, krzesła. Ciężko pracował, żeby utrzymać swoją rodzinę. Mama Pana Jezusa – Maryja zajmowała się domem, sprzątała, prała oraz przygotowywała posiłki. Pan Jezus pomagał swojej Mamie i Józe-fowi. Był im posłuszny. Mówi o tym Pismo Święte.

W odczytanym za chwilę tekście usłyszymy słowo „poddany”, to znaczy posłuszny.


„wrócił do Nazaretu i był im poddany” (Łk 2,51).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego Świętej Rodziny.

– Gdzie mieszkała Święta Rodzina?– Co Pismo Święte mówi o Panu Jezusie?

Nauka piosenki z gestami: „Gdy Pan Jezus był malutki”.


Gdy Pan Jezus był malutki,nigdy nie próżnował. Z Matką Bożą i Józefem chętnie tak pracował.Tak heblował, tak piłował,tak wełenkę zwijał.Nosił wodę, rąbał drzewoi gwoździe przybijał.

178

Propozycja gestów do piosenki:Gdy Pan Jezus był malutki, (kucamy)nigdy nie próżnował. (wstajemy, głowę skręcamy w lewą i prawą

stronę) Z Matką Bożą i Józefem chętnie tak pracował.Tak heblował, tak piłował, (prawą rękę wyciągamy do przodu i co-

famy, następnie to samo robimy lewą ręką)tak wełenkę zwijał. (robimy rękami kołowrotek)Nosił wodę, rąbał drzewo (wykonujemy gest podnoszenia wiaderka

w górę, lewą dłonią tworzymy pięść, na pięści opieramy łokieć prawej ręki, następnie trzymając rękę na pięści, unosimy ją w górę i opuszcza-my w dół)

i gwoździe przybijał. (pięścią prawej ręki uderzamy w pięść lewej ręki)

– Co Pan Jezus robił, gdy był mały?– Jakim dzieckiem był Pan Jezus?– W jaki sposób Pan Jezus pomagał Mamie?– W jaki sposób Pan Jezus pomagał Józefowi?

ZAKOŃCZENIE

Pokazanie ilustracji przedstawiających dzieci, które pomagają ro-dzicom, np. dziewczynka nakrywa do stołu, chłopiec podaje śrubokręt tacie. Uczniowie nadają im tytuły.

Propozycja 1Zabawa „Zgadnij”.

Chętne dzieci pokazują (naśladują) jedną czynność, np.: odkurzanie (zmywanie, pranie, grabienie), pozostałe dzieci odgadują, w jaki sposób można pomagać rodzicom.

Propozycja 2Zabawa „Jeżyk”.

Na dywanie siedzi jeżCo on robi to my też.Co robisz jeżyku?

179

(Dziecko wykonuje czynność, pozostali naśladują). Kogo jeż zawoła, ten wejdzie do koła itd.

Słuchając rodziców i pomagając im, jesteśmy podobni do Pana Je-zusa to znaczy, że Go naśladujemy.

Pan Jezus pragnie, aby wszyscy ludzie Go naśladowali.

Przypomnijmy:

– Co oznacza słowo „naśladować”?– W czym powinniśmy naśladować Jezusa?– W jaki sposób okazujemy posłuszeństwo rodzicom?

Poprośmy Pana Jezusa, aby pomógł nam być posłusznymi wobec rodziców.

Dzieci powtarzają za katechetą: Panie Jezu, pomóż nam zawsze słuchać rodziców i chętnie im pomagać.

Uczniowie pod kierunkiem katechety wykonują laurkę dla rodziców.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 99: Narysuj, jak można po-

magać rodzicom oraz innym ludziom.) Wręcz rodzicom laurkę oraz postaraj się być im posłuszny.

MODLITWA

Śpiew: „Gdy Pan Jezus był malutki”.

180

42. NAŚLADUJĘ PANA JEZUSA W DOBROCI

Cel ogólnyZapoznanie z prawdą, że Jezus pragnie, abyśmy Go naśladowali

w dobroci.Kształtowanie postawy okazywania miłości i dobroci wobec innych.


– podaje znaczenie słowa „dobro”, – objaśnia, w jaki sposób można okazywać dobroć ludziom,– wskazuje przykłady naśladowania Pana Jezusa,– ocenia swoje postępowanie wobec innych.

MetodyŚpiew, rozmowa kierowana, nadawanie tytułu obrazowi, analiza tekstu

biblijnego, ekspozycja, recytacja, techniki multimedialne, giełda pomysłów, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające dobre uczynki (różne sytuacje

z życia dziecka), tekst wiersza, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Gdy Pan Jezus był malutki”.

WPROWADZENIE


– O jakiej rodzinie mówiliśmy na ostatnim spotkaniu?– Kto należy do Świętej Rodziny?– Co oznacza słowo „naśladować”?– W czym powinniśmy naśladować Pana Jezusa?

181

Pan Jezus chce, abyśmy Go naśladowali. Naśladujemy Go między innymi przez posłuszeństwo rodzicom i opiekunom.

Na dzisiejszej katechezie dowiemy się, co jeszcze możemy zrobić, aby być podobnymi do Jezusa.

Umieszczenie na tablicy kilku ilustracji przedstawiających dobre uczynki (różne sytuacje z życia dziecka). Uczniowie przyglądają się ilu-stracjom. Nauczyciel przedstawia uczniom propozycje tytułów, ucznio-wie wybierają ten, który ich zdaniem jest najbardziej odpowiedni.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus chce, byśmy czynili dobro, pomagali innym i okazywali im szacunek.


„To jest moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak Ja was umiłowałem” (J 15,12).

– Co Pan Jezus mówi do nas?

Pan Jezus zachęca nas do tego, byśmy byli dobrzy, pomagali innym oraz kochali każdego człowieka tak, jak On sam.

Odczytanie i analiza wiersza:

„Złote Serce”A jeśli ktoś ma serce złote, to kocha siostrę swą, braciszka, to przyjacielem jest mu każdy: strumyk i wierzba, jeż i myszka.

A jeśli ktoś ma serce złote, pożyczy ci zieloną kredkę, pomoże narysować auto, da ci wiśniową galaretkę.

A jeśli ktoś ma serce złote, to buzi da zmęczonej mamie

182

pomoże jej odkurzyć dywan, nie będzie skakać po tapczanie…

A jeśli ktoś ma serce złote, wtedy na świecie żyć jest lżej, bo dzięki niemu dzień przynosi więcej radości, smutków mniej.

A jeśli ktoś ma serce złote, to lśni z daleka jego twarz. Każdy na niego liczyć może. A TY – CZY ZŁOTE SERCE MASZ?

(Beata Kołodziej, Serce Pana Jezusa, Wydanie I, Kraków 2002)

– O kim możemy powiedzieć, że ma złote serce?

Tam, gdzie panuje zgoda i miłość jest obecny Pan Jezus.

Nauka piosenki: „Jak odnaleźć mam Chrystusa”.


Jak odnaleźć mam Chrystusa, gdzie Go szukać mam?Powiedz mi, bym Go odnalazł i już nie był sam.

W rodzinie, mój Chrystus jest.W rodzinie On Panem mym.

ZAKOŃCZENIE

„Giełda pomysłów”.

Katecheta podaje różne przykłady zachowań. Dzieci odpowiadają na pytanie.

Wyobraźcie sobie taką sytuację:

183

Mama przyszła do domu bardzo zmęczona z zakupami. – Co zrobi dziecko, które chce naśladować Jezusa?

Tata musiał wyjść z domu. Starszy brat Tomek został z młodszą siostrą.

– Co zrobi Tomek, który chce naśladować Jezusa?

W autokarze jest tłok. Niektóre siedzenia są zajęte przez dzieci. Do autokaru weszła starsza pani.

– Co zrobi dziecko, które chce naśladować Jezusa?

Pan Jezus pragnie, abyśmy Go naśladowali i okazywali ludziom po-moc, dobroć i miłość.

Nauka wiersza: „Będę dobry i posłuszny”.

Będę dobry i posłuszny. Nie zrobię nic złego.To z miłości dla Jezusa i Maryi – Matki Jego.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 102: Nazwij, co widzisz

na ilustracji. Obok ilustracji wpisz pierwszą literę tej nazwy.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 103: Narysuj, w jaki sposób

możemy pomagać innym.)Postaraj się wykonać dobry uczynek.

MODLITWA

Wiersz: „Będę dobry i posłuszny”.

184

43. NAŚLADUJĘ PANA JEZUSA W MODLITWIE

Cel ogólnyUkazanie Jezusa jako Nauczyciela modlitwy.Wychowanie do codziennej i sumiennej modlitwy.


– podaje, kto jest dla nas wzorem modlitwy,– objaśnia, czym jest modlitwa,– wskazuje na potrzebę codziennej modlitwy.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, recytacja, analiza tekstu, analiza tekstu

biblijnego, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki plastyczne.

Środki dydaktyczne Pismo Święte, tekst wiersza, ilustracja przedstawiająca modlącego się

Pana Jezusa, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Jak odnaleźć mam Chrystusa”.


WPROWADZENIE

Katecheta odczytuje wiersz:

Ja już umiem się przeżegnać, Choć się jeszcze czasem mylę.Ja już umiem się przeżegnaćI pomodlić małą chwilę!W imię Ojca, Syna, Ducha…

185

Zanim skończę, Bóg już słucha,A ja wtedy rączki składam,Wszystko Bogu opowiadam:Że był dzisiaj dzień wesoły,Że się już nie boję pszczoły,Że na obiad były zrazy,Grzeczny byłem dziś dwa razy,Mama mi czytała bajkę,Dziadzio znowu zgubił fajkę,A ja pomagałem szukać.Że już zęby umiem płukać,I że pasty już nie zjadam.Za to wszystko dzięki składamNajlepszemu Ojcu w niebie.Potem modlę się za siebie,Za mamusię i tatusia,Siostrę, babcię i dziadziusia,Jeszcze za mojego brataI za wszystkich ludzi świata… (Beata Kołodziej )

– O jakim dziecku mówi autor wiersza?– O czym dziecko rozmawiało z Panem Bogiem?

Człowiek potrzebuje często rozmawiać z Panem Bogiem, zarówno w chwilach smutnych, jak i radosnych. Taką rozmowę człowieka z Bo-giem nazywamy modlitwą.

ROZWINIĘCIE

Na konieczność modlitwy wskazuje Pan Jezus, który jest najlep-szym Nauczycielem. On jest wzorem modlitwy. Uczniowie Jezusa byli zachwyceni Jego modlitwą i czynami.

Teksty do wyboru:

Zanim zaczął nauczać o królestwie Bożym: ,,Nad ranem, gdy jeszcze było ciemno, wstał, wyszedł i udał się na miejsce pustynne, i tam się modlił” (Mk 1,35).

186

Przed wyborem dwunastu apostołów: „W tym czasie Jezus wy-szedł na górę, aby się modlić, i całą noc spędził na modlitwie do Boga” (Łk 6,12).

Pan Jezus daje przykład modlitwy – rozmowy z Bogiem Ojcem: „Ojcze, (...) nie moja wola, lecz Twoja niech się stanie!” (Łk 22,42).

Pan Jezus powiedział: „(...) zawsze powinni się modlić i nie usta-wać” (Łk 18,1)

Wzorem wszystkich modlitw jest modlitwa ,,Ojcze nasz”, ponie-waż nauczył jej Pan Jezus.


„Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: «Panie, naucz nas modlić się (…)». A On rzekł do nich: «Kiedy się modlicie, mówcie:

Ojcze, niech się święci Twoje imię;niech przyjdzie Twoje królestwo! Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzieńi przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu,

kto nam zawini;i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie»” (Łk 11,1-4).

lub„Ojcze nasz, który jesteś w niebie,niech się święci imię Twoje!Niech przyjdzie królestwo Twoje; niech Twoja wola spełnia się

na ziemi, tak jak i w niebie.Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj;i przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczamy tym, którzy

przeciw nam zawinili; i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, ale nas zachowaj od złego!”

(Mt 6,9-13).

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej modlącego się Pana Jezusa.

187

– Do kogo Pan Jezus się modlił?– Jakiej modlitwy nauczył Pan Jezus?

Modlitwa „Ojcze nasz” nazywa się inaczej „Modlitwą Pańską”, po-nieważ nauczył jej nas sam Pan Jezus. Pamiętajmy, że modlitwa to roz-mowa człowieka z Bogiem.

ZAKOŃCZENIE

Modlitwa: „Ojcze nasz”.

– Kiedy powinniśmy się modlić?– Dlaczego powinniśmy się modlić?

Modlimy się o różnych porach dnia: rano i wieczorem, w różnych sytuacjach: przed posiłkiem, pracą i nauką i w różnych miejscach: w kościele, w domu, w szkole.

• Modlimy się rano, gdyż powinniśmy pierwszą chwilę dnia roz-począć rozmową z Bogiem, by powierzyć się Jego nieustannej opiece.

• Modlimy się wieczorem, aby podziękować za szczęśliwie prze-żyty dzień i za wszelkie łaski otrzymane w ciągu dnia.

• Modlimy się przed posiłkiem, aby podziękować Panu Bogu za dary, które będziemy spożywać i prosić o błogosławieństwo dla tych, którzy ten posiłek przygotowali.

• Modlimy się przed nauką o światło Ducha Świętego, a także prosimy, aby Duch Święty napełnił nasze serce miłością Bożą.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 106: Zastanów się i otocz li-

nią, co pomaga nam w dobrej modlitwie.)

MODLITWA

Dziękując Panu Jezusowi za to, że nauczył nas, jak mamy się mo-dlić zaśpiewajmy piosenkę: „W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.

189

V. CZEKAM – PRZYJDŹ, PANIE JEZU

44. PAN JEZUS WJEŻDŻA DO JEROZOLIMY – NIEDZIELA PALMOWA

Cel ogólnyZapoznanie z wydarzeniem wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy. Wychowanie do oddawania czci Panu Jezusowi.


– identy ikuje Niedzielę Palmową z biblijnym wydarzeniem uroczystego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy,

– wyjaśnia, dlaczego ludzie oddawali cześć Panu Jezusowi wjeżdżającemu do Jerozolimy,

– opowiada, co oznaczają gałązki palmowe, które kapłan poświęca oraz słowo: „Hosanna”,

– wskazuje, w jaki sposób możemy oddawać cześć Jezusowi.

MetodyEkspozycja, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, recytacja, techniki

multimedialne, projekcja ilmu, celebracja – procesja, śpiew, techniki pla-styczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, zdjęcia lub obrazy przedstawiające portrety królów, ilu-

stracja przedstawiająca uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy, ilm animo-wany pt. „Historia Wielkanocna”, zielone gałązki lub małe palmy, nagranie z piosenką.

190

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

Omówienie zdjęć lub obrazów przedstawiających portrety królów i rozmowa dotycząca życia królów.

Pan Jezus jest królem, ale zupełnie innym niż ci królowie, o któ-rych rozmawialiśmy. Nie posiadał bogactwa: pięknych szat, klejno-tów ani karety. Jest królem ludzkich serc i pragnie, aby wszyscy byli dla siebie dobrzy i wzajemnie się kochali. Żyjąc tu na ziemi, nie wyma-gał, aby ludzie Mu służyli, lecz to On służył innym – pomagał, uzdra-wiał, pocieszał, wzywał wszystkich do miłości. Ludziom podobała się Jego postawa, dlatego też, kiedy przybywał do jakiejś miejscowości, wszyscy bardzo się cieszyli i witali Go radośnie. Niezwykłe powita-nie zgotowali Mu między innymi mieszkańcy Jerozolimy. Dokładniej o tym, co wydarzyło się w Jerozolimie napisane jest w Piśmie Świętym.

ROZWINIĘCIE

Tydzień przed swoją męką i śmiercią Pan Jezus przybył do Jero-zolimy. Wjechał tam na osiołku, tak, jak dawniej podróżowano. Miesz-kańcy Jerozolimy witali Go bardzo radośnie. Witali Go jak Króla. Rzu-cali na drogę zielone gałązki palm i wznosili okrzyki: Hosanna! Słowo „Hosanna” oznacza cześć, chwała.


„Hosanna! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie” (Mk 11,9).

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiającej wjazd Jezusa do Jerozolimy.

– Na czym Pan Jezus wjechał do Jerozolimy?– Jak ludzie witali Pana Jezusa?

191

Ludzie, witając Pana Jezusa, pragnęli oddać Mu hołd jak Królowi. Pan Jezus, wjeżdżając na osiołku do Jerozolimy, pokazał, że jest królem cichym, skromnym i niosącym pokój.

(Można odtworzyć fragment ilmu animowanego pt. „Historia Wiel-kanocna”.)

Wydarzenie uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy obcho-dzimy w ostatnią niedzielę Wielkiego Postu – w Niedzielę Palmową. Rozpoczyna ona Wielki Tydzień. Wielki, bo wspominamy w nim bar-dzo ważne wydarzenia: śmierć Pana Jezusa i Jego zmartwychwstanie, to znaczy wstanie z grobu.

W Niedzielę Palmową przychodzimy do kościoła z palmami, które kapłan poświęca. Palmy przypominają nam radosne powitanie Jezusa, a także Jego zwycięstwo nad śmiercią – zmartwychwstanie.

ZAKOŃCZENIE

Podobnie jak mieszkańcy Jerozolimy i my oddamy cześć Panu Jezusowi.

Procesja.

Katecheta wręcza dzieciom zielone gałązki lub małe palmy. Dzieci, idąc w procesji, powtarzają kilkakrotnie słowo: Hosanna! Podczas proce-sji katecheta może zarecytować wiersz: „Hosanna, Hosanna...”.

„Hosanna, Hosanna...”Hosanna, Hosanna, Jezu nasz i Panie.Niech Twa cześć i chwała nigdy nie ustanie.Przyjmij nasze palmy i serca dziecięce.Chcemy Twoją chwałę śpiewać coraz więcej.

Po zakończonej procesji katecheta zachęca do udziału w procesji w Niedzielę Palmową.

– W jaki sposób ludzie witali Pana Jezusa, kiedy wjeżdżał do Jero-zolimy?

– Kiedy obchodzimy pamiątkę wjazdu Pana Jezusa do Jerozo-limy?

192

Nauka wiersza: „Hosanna, Hosanna...”.

Ludzie witali Pana Jezusa tak wspaniale, gdyż go podziwiali. Wie-dzieli, że jest kimś nadzwyczajnym, dobrze czyni, naucza o królestwie Bożym i zachęca do dobrego postępowania.

W Niedzielę Palmową przychodzimy do kościoła i przynosimy palmy. W ten dzień oddajemy cześć Panu Jezusowi, przypominamy o Jego wjeździe do Jerozolimy i modlimy się ze wszystkimi, śpiewając: „Hosanna”.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 110: Narysuj palmę na Nie-

dzielę Palmową.)

MODLITWA

Pieśń: „Jesteś Królem”.


193

45. DZIĘKUJĘ PANU JEZUSOWI ZA TO, ŻE POZOSTAŁ WŚRÓD NAS – WIELKI CZWARTEK

Cel ogólny Zapoznanie z wydarzeniem Ostatniej Wieczerzy.Kształtowanie postawy wdzięczności Jezusowi za sakrament Euchary-

stii i Jego obecność wśród nas.


– przytacza treść modlitwy uwielbiającej Jezusa w Najświętszym Sakra-mencie,

– identy ikuje Mszę świętą z pamiątką Ostatniej Wieczerzy,– objaśnia, gdzie i z kim Jezus spożył Ostatnią Wieczerzę przed śmiercią,– stwierdza, że należy dziękować Jezusowi za Jego obecność wśród nas.

MetodyPogadanka, opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, insceni-

zacja, memoryzacja tekstu modlitwy, recytacja, śpiew, techniki multimedial-ne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca Ostatnią Wieczerzę, ilustra-

cja przedstawiająca Mszę świętą w momencie Przeistoczenia, rekwizyty do inscenizacji, nagranie z piosenką.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

– Jak mieszkańcy Jerozolimy witali Jezusa?– Jak nazywa się niedziela, kiedy wspominamy to wydarzenie?

194

– Jaki tydzień rozpoczyna Niedziela Palmowa?

W Wielkim Tygodniu wspominamy bardzo ważne wydarzenia. Dni, w czasie których je przeżywamy, nazywamy wielkimi. Dziś po-wiemy o wydarzeniu, którego dokonał Pan Jezus w Wielki Czwartek.

ROZWINIĘCIE

Dzień przed swoją śmiercią i śmiercią na krzyżu Pan Jezus polecił uczniom przygotować świąteczną wieczerzę, tzn. kolację. Apostołowie przygotowali ją w pomieszczeniu, które nazwane było Wieczernik.

Kiedy wszyscy apostołowie zgromadzili się przy stole, Jezus wziął chleb, podał go uczniom, mówiąc:


„Bierzcie i jedzcie to jest Ciało moje”. Następnie wziął kielich i po-dał go, mówiąc: „Pijcie z niego, bo to jest Krew moja (...). To czyńcie na moją pamiątkę” (Mt 26,26-28).

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej Ostatnią Wie-czerzę.

– Kiedy Pan Jezus spożył Ostatnią Wieczerzę?– Co Pan Jezus uczynił podczas Ostatniej Wieczerzy?– Co Pan Jezus powiedział uczniom, podając im chleb i wino?

Inscenizacja.

Scenka improwizowana Ostatniej Wieczerzy (rekwizyty: biały ob-rus, podpłomyki, kielich).

Jezus z miłości pozostał z nami pod postacią chleba i wina. Prze-mienił chleb w swoje Ciało i wino w swoją Krew. To przemienione Cia-ło Pana Jezusa nazywamy Najświętszym Sakramentem.

Przypomnienie modlitwy uwielbienia Jezusa obecnego w Najświęt-szym Sakramencie:

195

„Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen”.

lub nauka modlitwy:

„Niechaj będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament, praw-dziwe Ciało i Krew Pana naszego Jezusa Chrystusa, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen”.

ZAKOŃCZENIE

W czasie Mszy świętej Jezus gromadzi nas, jak Apostołów w Wie-czerniku.

– Przez kogo Pan Jezus obecnie wypowiada słowa i wykonuje ge-sty, które miały miejsce w czasie Ostatniej Wieczerzy?

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej Mszę świętą w momencie Przeistoczenia.

Każda Msza święta jest pamiątką tego ważnego wydarzenia, ale w sposób szczególny przypomina nam o tym Wielki Czwartek. W tym dniu wieczorem odprawiana jest Msza święta zwana Mszą Wie-czerzy Pańskiej, przypominająca wieczerzę Jezusa z uczniami.

Uczestnicząc we Mszy świętej w każdą niedzielę, a szczególnie w Wielki Czwartek, dziękujemy Jezusowi za to, że jest obecny wśród nas.

Nauka piosenki: „Idzie mój Pan”


Idzie mój Pan, Idzie mój PanOn teraz biegnie, by spotkać mnie. Mija góry, łąki, lasyBy Komunii stał się cud.On chce chlebem nas nakarmić,By nasycić życia głód.

lub nauka piosenki: „Chleba z nieba” (1 zwrotka)


196

Ref. Chleba z nieba Panie Jezu daj I już z nami bądź nie opuszczaj nas chleba z nieba Panie daj/x2

W wieczerniku Apostołów tłumjadł kolację i zobaczył cud,bo Pan Jezus chleba wszystkim dałi powiedział, że to On jest sam.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 112: Narysuj kielich i hostię,

łącząc kropki.)

MODLITWA

Śpiew: „Idzie mój Pan” lub „Chleba z nieba”.

197

46. Z MIŁOŚCI DO NAS PAN JEZUS UMIERA NA KRZYŻU – WIELKI PIĄTEK

Cel ogólnyUkazanie, że Jezus z miłości do nas Pan Jezus umiera na krzyżu.Zachęcenie do adoracji krzyża podczas nabożeństwa wielkopiątkowego.


– podaje, że znak krzyża jest wyrazem miłości Jezusa do nas,– wyjaśnia, na czym polega adoracja krzyża,– wskazuje, że Pan Jezus cierpiał i umarł na krzyżu,– wnioskuje o okazywaniu wdzięczności Jezusowi w modlitwie.

MetodyOpowiadanie, analiza tekstu, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, cele-

bracja – adoracja krzyża, śpiew.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca Pana Jezusa na krzyżu, biały

obrus, krzyż, nagranie z pieśnią lub piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Idzie mój Pan” lub „Chleba z nieba”.

WPROWADZENIE


„Strach na wróble”Mały szczygieł został postrzelony w skrzydło przez myśliwego.

Przez jakiś czas żywił się tym, co znalazł w ziemi. Pewnego mroźnego

198

poranka, kiedy szczygieł poszukiwał czegoś do jedzenia, napotkał stracha na wróble. Był to bardzo elegancki pan, który słynął w całej okolicy ze swojej wielkiej sympatii do srok, wron i innych ptaków. Jego słomiane ciało otulone było w stary garnitur.

W wielkiej pomarańczowej dyni, która była jego głową tkwiły zęby z ziarenek kukurydzy, nos z marchwi i oczy z orzechów.

– Co się stało, szczygle? – zapytał strach na wróble.– Nic dobrego – westchnął szczygieł. – Jest strasznie zimno,

nie mam co jeść i gdzie się ukryć. Chyba nie zobaczę już wiosny.– Nie martw się. Schroń się pod moją marynarkę. Moja słoma jest

sucha i ciepła.W ten sposób, dzięki słomianemu strachowi, szczygieł znalazł

schronienie. Pozostawał jeszcze problem jedzenia Coraz trudniej było mu znaleźć jakieś nasiona. Pewnego dnia całą ziemię pokrył biały śnieg. Strach na wróble odezwał się wtedy do swego przyjaciela:

– Szczygle, zjedz moje zęby, są zrobione ze smakowitych ziarenek kukurydzy.

Strach na wróble był bardzo szczęśliwy, że dzięki niemu jego mały przyjaciel mógł ocalić życie. Po kilku dniach przyszła kolej na mar-chwiowy nos.

– Zjedz go sobie. Ma wiele witamin! – mówił do szczygła strach na wróble.

Jeszcze później zaproponował orzeszki, które służyły jako oczy.– Nie martw się o nie, szczygle, zastąpią mi je twoje opowieści

– mówił.W końcu strach na wróble o iarował szczygłowi swoją głowę

z dyni. Kiedy przyszła wiosna, ze stracha na wróble nic już nie zostało, ale za to szczygieł był żywy i miał dużo sił, by wzbić się w niebo.

(oprac. na podstawie opowiadania: Bruno Ferrero, „Strach na wróble”)

– Co zrobił szczygieł dla stracha na wróble?– O czym świadczy uczynek szczygła?– Kto z miłości do nas oddał swoje życie?

Pan Jezus jest naszym największym Przyjacielem.

199

ROZWINIĘCIE

Po Ostatniej Wieczerzy Jezus udał się do Ogrodu Oliwnego, tam został zatrzymany przez nieprzyjaciół i zaprowadzony na sąd. W cza-sie przesłuchania Pan Jezus wyznał, że jest Synem Bożym i Królem. Niewinny Jezus został skazany na śmierć przez ukrzyżowanie.


„A On sam dźwigając krzyż wszedł na miejsce zwane Miej-scem Czaszki, które (...) nazywa się Golgota. Tam Go ukrzyżowano” (J 19,17-18).

„A była godzina trzecia, gdy Go ukrzyżowali. Był też napis z poda-niem Jego winy, tak ułożony: <Król Żydowski>” (Mk 15,25-26).

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej Pana Jezusa na krzyżu.

– Gdzie Pan Jezus został ukrzyżowany?– O której godzinie ukrzyżowano Pana Jezusa?– Jaki napis widniał na krzyżu?

Pan Jezus kocha każdego tak bardzo, że umarł za nas na krzyżu. Został ukrzyżowany w piątek na górze Golgocie, umarł o trzeciej go-dzinie po południu.

ZAKOŃCZENIE

W Wielki Piątek w sposób szczególny przypominamy to wydarze-nie i przychodzimy do kościoła na specjalne nabożeństwo, w czasie którego całujemy i adorujemy krzyż. Adorować to znaczy oddawać cześć ukrzyżowanemu Jezusowi. Krzyż jest symbolem naszej wiary i wyrazem miłości Chrystusa do nas. Jest to jedyny dzień w roku, w którym żaden kapłan, nawet papież, nie sprawuje Mszy świętej.

Celebracja – adoracja krzyża.

Na wcześniej przygotowanym stoliku układamy biały obrus i krzyż. Dzieci podchodzą w ciszy, po kolei i całują krzyż.

200

Nauka pieśni: „Krzyżu Chrystusa...”

(można odtworzyć nagranie z pieśnią)

Krzyżu Chrystusa, bądźże pochwalony, na wieczne czasy bądźże pozdrowiony! Gdzie Bóg, Król świata całego dokonał życia swojego.

lub nauka piosenki: „Dzięki Jezu”


1. Dzięki Jezu. /2x Dzięki Ci, że kochasz mnie. Dzięki Jezu. /2x Dzięki Ci o dzięki Ci, że kochasz mnie.

2. Ty na Golgocie umarłeś za mnie, dzięki Ci, że kochasz mnie. Ty na Golgocie umarłeś za mnie, dzięki Ci, o dzięki Ci, że kochasz mnie.

ZADANIE


MODLITWA

Katecheta i dzieci stoją w kole, wokół stolika, na którym ustawiono krzyż, wspólnie odmawiają: „Któryś za nas cierpiał rany...”

albo śpiewają: „Krzyżu Chrystusa...” lub „Dzięki Jezu”.

201

47. MODLĘ SIĘ PRZY GROBIE PANA JEZUSA

Cel ogólnyZapoznanie z tradycją przygotowywania grobu Pańskiego w kościele.Zachęcenie do modlitwy przy Bożym grobie.


– podaje, gdzie znajduje się prawdziwy grób Pana Jezusa,– używa poprawnie słowa „adoracja”,– wskazuje, na jaką pamiątkę przygotowuje się Boży grób w kościele,– planuje modlić się przy Bożym grobie.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja,

pogadanka.

Środki dydaktycznePismo Święte, nagranie z pieśnią lub piosenką, ilustracja przedstawiają-

ca dzieci modlące się przy Grobie Pańskim w kościele.

MODLITWA

Śpiew: „Krzyżu Chrystusa...” lub „Dzięki Jezu”.

(można odtworzyć nagranie z pieśnią lub piosenką)

WPROWADZENIE

– Gdzie Pan Jezus został ukrzyżowany?– O której godzinie ukrzyżowano Pana Jezusa?– Co okazał nam Pan Jezus swoją śmiercią na krzyżu?

202

Pan Jezus został ukrzyżowany i umarł w piątek na górze Golgocie o trzeciej godzinie po południu. Oddał swe życie za nas, byśmy mieli życie wieczne.

ROZWINIĘCIE

Przyjaciele Jezusa zatroszczyli się o to, by pochować Go w grobie. Ciało zmarłego owinięto w długie płótno i ułożono na kamiennej pły-cie. Wejście do grobu zamknięto wielkim kamieniem.


„Potem Józef z Arymatei, który był uczniem Jezusa, (...) poprosił Piłata, aby mógł zabrać ciało Jezusa. A Piłat zezwolił. Poszedł więc i zabrał Jego ciało. Przybył również i Nikodem (...). Zabrali więc ciało Jezusa i obwiązali je w płótna (...). A na miejscu, gdzie Go ukrzyżowa-no, był ogród, w ogrodzie zaś nowy grób, w którym jeszcze nie złożono nikogo. Tam to więc, (...) złożono Jezusa” (J 19,38-42).

– Kto przyszedł do Piłata?– Kim był Józef?– O co Józef poprosił Piłata?– Co Józef zrobił z ciałem Jezusa?

Grób, w którym złożono ciało Jezusa należał do Józefa z Aryma-tei. Grób ten istnieje do dzisiaj w Jerozolimie. Piłat nakazał swoim żołnierzom trzymać straż przy grobie Pana Jezusa, gdyż donieśli mu, że Pan Jezus zapowiedział swoje zmartwychwstanie, tzn. żywy wsta-nie z grobu. Żołnierze trzymali wartę i nikomu nie pozwalali zbliżyć się do grobu.

ZAKOŃCZENIE

Na pamiątkę tego, że Pan Jezus trzy dni leżał w grobie, przygoto-wujemy w kościołach grób Pana Jezusa.

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiającej dzieci modlące się przy Grobie Pańskim w kościele.

203

Pogadanka na temat Bożego Grobu w kościele.

Nie każdy może odwiedzić prawdziwy grób Pana Jezusa, ale każ-dy z nas powinien pomodlić się przy Bożym grobie i uczcić Pana Je-zusa w Najświętszym Sakramencie. Modlitwa przed Najświętszym Sakramentem nazywa się adoracją, czyli modlitwą czci i uwielbienia. Każdy z nas powinien odwiedzić Boży grób i serdecznie pomodlić się przy nim.

Przypomnienie modlitwy: „Niechaj będzie pochwalony Przenaj-świętszy Sakrament...”.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Pomódl się przy Bożym grobie w kościele.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

204

48. W WIELKĄ SOBOTĘ ŚWIĘCIMY POKARMY

Cel ogólnyZapoznanie z symboliką pokarmów, które święcimy w Wielką Sobotę.Wychowanie do pielęgnowania tradycji święcenia pokarmów w Wielką

Sobotę.


– wymienia pokarmy, które przynosimy do święcenia,– podaje, kiedy święcimy pokarmy,– wyjaśnia symbolikę święconki,– wskazuje na radość przeżywania Świąt Zmartwychwstania Pańskiego.

MetodyPogadanka, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, śpiew

(z gestami), ekspozycja, pokaz, techniki plastyczne, puzzle.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca dzieci idące do kościoła

ze święconką, koszyczek, różne przedmioty (np. maskotka, igurka aniołka, okulary; przedmioty związane z Bożym Narodzeniem – bombka, gwiazda, łańcuch, przedmioty związane Wielkanocą – pisanki, serwetka, baranek, borówki).

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE

– Jakie święta się zbliżają?– Co możemy zrobić, aby dobrze przygotować się do zbliżających

Świąt Zmartwychwstania – Wielkanocy?

205

W Wielkanoc cieszymy się ze Zmartwychwstania Pana Jezusa.

ROZWINIĘCIE

Posłuchajcie teraz, co mówi Pismo Święte o wydarzeniu Zmar-twychwstania Pana Jezusa.

„Oni zabiją Go, ale trzeciego dnia zmartwychwstanie” (Mt 17,23).

– Kiedy Pan Jezus zmartwychwstanie?– W jaki sposób możemy okazać radość ze Zmartwychwstania

Pana Jezusa?

Nauka piosenki z gestami: „Bóg nie umarł, Jezus żyje”.


Bóg nie umarł.Jezus żyje.Daj Mu ręce swe.Daj Mu nogi swe.Daj Mu serce swe.Daj Mu duszę swą.On twoim Bogiem jest.


Bóg nie umarł (machając palcem wskazującym w prawo i w lewo robimy „nie” lub opuszczamy ręce w dół)

Jezus żyje (unosimy palec wskazujący i środkowy do góry (symbol Jezusa) lub unosimy ręce w górę) /x3

Daj Mu ręce swe. (klaszczemy dwa razy po „swe”) Daj Mu nogi swe. (tupiemy dwa razy po „swe”) Daj Mu serce swe. (uderzamy pięścią w serce dwa razy po „swe”,

można przy tym mówić: „bum bum”) Daj Mu duszę swą. (podnosimy zaciśniętą pięść lub swobodną dłoń

do góry i krzyczymy „uuu” po „swą”) On twoim Bogiem jest.

206

ZAKOŃCZENIE

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej dzieci idące do kościoła ze święconką.

Pokarmy, które będziemy święcić w Wielką Sobotę nazywamy święconką.

Katecheta pokazuje dzieciom koszyczek i różne przedmioty: np. ma-skotka, igurka aniołka, okulary; przedmioty związane z Bożym Naro-dzeniem – bombka, gwiazda, łańcuch i przedmioty związane z Wielka-nocą – pisanki, serwetka, baranek, borówki.

– Które z przedmiotów wkładamy do koszyczka wielkanocnego?– Co jeszcze wkładamy do koszyczka wielkanocnego?

Dzieci wymieniają pokarmy, a katecheta wyjaśnia ich symbolikę:

jajka – życie; baranek – Chrystus Zmartwychwstały; chleb – Ciało Pana Jezusa; sól – minerał życiodajny, chroniący od zepsucia; wędli-na – zdrowie i dostatek; chrzan – siła izyczna; ciasto – umiejętności; gałązki borówek – radość.

W Wielkanoc, dzieląc się święconym jajkiem z bliskimi, składamy sobie nawzajem życzenia. Po tym zasiadamy do stołu i spożywamy po-święcone pokarmy, pamiętając, że są one darem Boga.

ZADANIE


przedstawiające koszyczek wielkanocny.)Pomóż w przygotowaniu koszyczka wielkanocnego i przynieś go

do poświęcenia.

MODLITWA

Zaprośmy już teraz Pana Jezusa na wielkanocne spotkanie słowa-mi modlitwy, którymi będziemy mogli pomodlić się przed jedzeniem w Wielką Niedzielę.

207

„Panie, Jezu Chryste, zasiądź między nami i udziel nam radości Twego Zmartwychwstania, a stół nasz niech będzie znakiem pojedna-nia. Alleluja!”.

Lub śpiew: „Bóg nie umarł, Jezus żyje”.

208

49. PRZEŻYWAM RADOŚĆ ZE ZMARTWYCHWSTANIA PANA JEZUSA

Cel ogólnyZapoznanie z wydarzeniem zmartwychwstania Pana Jezusa.Zachęcenie do radowania się ze zmartwychwstania Pana Jezusa.


– podaje, kiedy Pan Jezus zmartwychwstał,– objaśnia, co to znaczy, że Pan Jezus zmartwychwstał,– określa, dlaczego Wielkanoc jest najważniejszym świętem w roku,– opowiada o zmartwychwstaniu Pana Jezusa,– wskazuje, jak można wyrazić radość ze zmartwychwstania Pana Jezusa.

MetodyŚpiew (z gestami), rzeźba, opowiadanie, analiza tekstu biblijnego, eks-

pozycja, rozmowa kierowana, inscenizacja lub pantomima, techniki multi-medialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca Jezusa Zmartwychwstałego,

rekwizyty do inscenizacji, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Dzieckiem Bożym...”.

WPROWADZENIE

– Kiedy jesteśmy radośni i szczęśliwi?– W jaki sposób wyrażamy naszą radość?

209

Rzeźba.

Uczniowie wyrażają uczucie radości. Środkiem wyrazu jest ciało, gest, mimika zastygłe w nieruchomej rzeźbie, rzeźba może być indywi-dualna lub grupowa.

Z różnych powodów jesteśmy szczęśliwi. Naszą radość okazujemy również w czasie świąt.

ROZWINIĘCIE

W Wielką Sobotę wszyscy oczekujemy na radosne wydarzenie, jakim jest zmartwychwstanie Pana Jezusa. Posłuchajcie uważnie opo-wiadania.

W niedzielę kobiety poszły obejrzeć grób, w którym leżał Jezus. Nagle nastąpiło wielkie trzęsienie ziemi. Obok grobu pojawił się anioł w białych, lśniących szatach. Odsunął kamień od grobu. Strażnicy bar-dzo przestraszyli się. Anioł powiedział kobietom, że Jezus zmartwych-wstał, tzn. żyje i nie ma Go już w grobie. Polecił, aby opowiedziały o tym Apostołom.


„Wy się nie bójcie! Gdyż wiem, że szukacie Jezusa Ukrzyżowa-nego. Nie ma Go tu, bo zmartwychwstał, jak powiedział (...). A idźcie szybko i powiedzcie Jego uczniom: Powstał z martwych i oto udaje się przed wami do Galilei” (Mt 28,5-7a).

– Kto poszedł do grobu Jezusa?– Który to był dzień tygodnia?– Kto nagle pojawił się przy grobie?– Co uczynił anioł?– Jak zachowali się strażnicy?– Co powiedział anioł kobietom?– Komu kobiety miały opowiedzieć o zmartwychwstaniu Pana

Jezusa?– Gdzie Pan Jezus udał się po zmartwychwstaniu?

210

Propozycja 1Inscenizacja lub pantomima poznanych treści.

Propozycja 2Rzeźba – „Niewiasty u grobu”.

Katecheta wybiera trzy dziewczynki, każdej z nich powierza poka-zanie jednego z gestów:

1. zastanawianie się, kto otworzy grób;2. zdziwienie, ze kamień jest odsunięty od grobu;3. radość z usłyszanej od Anioła nowiny o zmartwychwstaniu Pana

Jezusa.Dziewczynki prezentują rzeźby, pozostałe dzieci odgadują rzeźbę.

ZAKOŃCZENIE

Wielkanoc to najważniejsze święto w całym roku, gdyż Jezus po-wstał z grobu, zmartwychwstał.

Ekspozycja ilustracji przedstawiającej Jezusa Zmartwychwstałego.

– W jaki sposób możemy wyrażać radość ze zmartwychwstania Pana Jezusa?

Kiedy kobiety ogłosiły apostołom wiadomość o zmartwychwsta-niu Jezusa, wszystkich ogarnęła radość. My także cieszymy się z tego wydarzenia i wyrazimy naszą radość wspólnym śpiewem.

Propozycja 1Nauka piosenki z gestami: „Alleluja, Alleluja, Alleluja, zmartwych-

wstał Pan”.


Alleluja, Alleluja, Alleluja, zmartwychwstał Pan.Zmartwychwstał Pan, Alleluja.Zmartwychwstał Pan, Alleluja.Zmartwychwstał Pan, Alleluja.Cieszymy się.

211

Cieszymy się, Alleluja.Cieszymy się, Alleluja.Cieszymy się, Alleluja.Śpiewajmy Mu, itd.


Dzieci ustawiają się w kole, maszerują i śpiewają. Podczas śpiewu mogą wykonywać odpowiednie ruchy, gesty, np.:

Alleluja – klaskać w dłonie;zmartwychwstał – unosić ręce w górę;cieszymy się – rysować uśmiech na swojej twarzy.

Propozycja 2Śpiew piosenki z gestami: „Bóg nie umarł”.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 121: Narysuj paschał, łącząc

kropki. Wpisz literę w odpowiednią kratkę, a dowiesz się, jakie słowo wyraża radość ze Zmartwychwstania Pana Jezusa.)

Postaraj się uczestniczyć we Mszy świętej w Wielką Niedzielę.

MODLITWA

Śpiew: „Alleluja, Alleluja, Alleluja...” lub „Bóg nie umarł”.

212

50. APOSTOŁOWIE MÓWIĄ O ZMARTWYCHWSTANIU PANA JEZUSA

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że Apostołowie głosili prawdę o zmartwychwstaniu

Pana Jezusa.Kształtowanie postawy świadczenia prawdy o zmartwychwstaniu Pana

Jezusa.


– podaje, kto głosił prawdę o zmartwychwstaniu Pana Jezusa,– wyjaśnia, dlaczego Apostołowie mówili o zmartwychwstaniu Pana Jezu-

sa,– wskazuje na różne formy świadczenia o zmartwychwstaniu Pana Jezusa,– planuje świadczyć o zmartwychwstałym Jezusie w codziennym życiu.

MetodyŚpiew, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, memoryzacja tekstu, zaba-

wa „Apostoł” lub zabawa „Dziennikarz”, rozmowa kierowana, techniki multi-medialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca głoszących Apostołów i słu-

chających ludzi, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Alleluja, Alleluja, Alleluja...” lub „Bóg nie umarł”.

WPROWADZENIE

Codziennie ludzie poznają różne informacje. Gdy wydarzy się coś bardzo ważnego, wówczas rozmawiają o tym z innymi.

213

– Skąd ludzie dowiadują się różnych informacji?

W czasach Pana Jezusa nie było radia, telewizji, gazet. Ludzie dzie-lili się wiadomościami, które usłyszeli. Przekazywali je ustnie bądź specjalny posłaniec wędrował z jednej miejscowości do drugiej, oznaj-miając o tym, co się wydarzyło.

Na ostatniej katechezie dowiedzieliśmy się o bardzo ważnym wy-darzeniu, jakim było zmartwychwstanie Pana Jezusa.

– Kiedy Pan Jezus zmartwychwstał?– Kto pierwszy przybył do grobu?– Kogo zobaczyły kobiety przy grobie?– Co anioł powiedział kobietom?

ROZWINIĘCIE

Kobiety bardzo się ucieszyły ze zmartwychwstania Pana Je-zusa, pobiegły do Apostołów, aby im to opowiedzieć. Apostołowie nie chcieli uwierzyć, ale niedługo potem sam Pan Jezus spotkał się z nimi. Aby przekonać Apostołów, że naprawdę żyje, zjadł z nimi kolację.

Wyjaśnienie słowa: „wskrzesić”, „świadek”.


„Tego właśnie Jezusa wskrzesił Bóg, a my wszyscy jesteśmy tego świadkami” (Dz 2,32).

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej głoszących Apo-stołów i słuchających ludzi.

– Kto mówił o zmartwychwstaniu Pana Jezusa?– Dlaczego Apostołowie mówili o zmartwychwstaniu?

Po zmartwychwstaniu Pan Jezus kilkakrotnie spotykał się z Apo-stołami, którzy z radością przekazywali innym wiadomość: „Pan Jezus żyje, wstał z grobu!”. Byli szczęśliwi, że są świadkami tego wydarzenia i mogą o Nim mówić. Udali się na cały świat, by przekazywać tę praw-dę wszystkim ludziom.

214

– Kto obecnie głosi prawdę o zmartwychwstaniu Pana Jezusa?

My również jesteśmy uczniami Pana Jezusa i powinniśmy świad-czyć o Jego zmartwychwstaniu. Podczas każdej Mszy świętej powta-rzamy słowa: „Wyznajemy Twoje zmartwychwstanie” (powtarzamy z dziećmi te słowa). Wyznajemy – to znaczy wierzymy, głosimy, jeste-śmy świadkami.

ZAKOŃCZENIE

– Jak możemy świadczyć o zmartwychwstałym Jezusie?

Propozycja 1Zabawa „Apostoł”.

Dzieci odgrywają rolę Apostołów nauczających o zmartwychwsta-niu Pana Jezusa.

Propozycja 2Zabawa „Dziennikarz”.

Dzieci odgrywają rolę dziennikarzy przekazujących radosną nowi-nę o zmartwychwstaniu Pana Jezusa.

Nauka piosenki: „Spotkał mnie dziś Pan”.


Spotkał mnie dziś Pan i radość ogromną w sercu mam.Z tej radości chcę śpiewać i klaskać w dłonie swe.Więc wszyscy razem chwalmy Go za to, że trzyma nas ręką swą.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 123: Narysuj miejsce, gdzie

możemy przekazywać prawdę o Zmartwychwstaniu Pana Jezusa.)

215

Zastanów się i opowiedz, komu możemy powiedzieć, że Pan Jezus zmartwychwstał.

MODLITWA

Śpiew: „Spotkał mnie dziś Pan”.

216

51. DOBRY PASTERZ PROWADZI MNIE PRZEZ ŻYCIE

Cel ogólnyPrzedstawienie prawdy, że Pan Jezus jest naszym Dobrym Pasterzem. Kształtowanie postawy słuchania i wypełniania nauki Pana Jezusa.


– podaje, że Pan Jezus nazywa siebie Dobrym Pasterzem,– wymienia cechy Jezusa Dobrego Pasterza,– wyjaśnia, w jaki sposób Pan Jezus troszczy się o nas,– określa, co czynić, by być blisko Pana Jezusa,– stwierdza, że czyniąc dobro, naśladuje Jezusa.

MetodyŚpiew, opowiadanie, analiza tekstu, analiza tekstu biblijnego, memory-

zacja tekstu biblijnego, ekspozycja, rozmowa kierowana, metoda identy ika-cji, techniki plastyczne, techniki multimedialne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający Jezusa Dobrego Pasterza, wycięte

z papieru owieczki, zielona tablica styropianowa, nagranie z piosenką.

MODLITWA


WPROWADZENIE

– Kto to jest pasterz?– Czym zajmuje się pasterz?


217

Dawno, dawno temu zdarzyła się ciekawa historia. Pewien pasterz, który codziennie wieczorem przeliczał swoje owieczki, zauważył, że jedna z nich gdzieś się zagubiła. Była to mała Kropeczka – bo pa-sterz każdą z nich nazywał po imieniu. Ona zawsze biegła na końcu, tak że nieraz pasterz, chcąc pośpieszyć całe stado, brał ją na ręce, aby się nie zmęczyła lub nie pokaleczyła. Chodził po całej zagro-dzie, szukał jej i wołał. Kropeczka zaginęła. Pasterz pozamykał swo-ją owczarnię i wyruszył na poszukiwanie zagubionej. Była już noc, a w oddali słychać było wycie wilków. Pasterz z pośpiechu zapomniał nawet latarki. Szedł więc po ciemku i nasłuchując, myślał, że może ona gdzieś jest tu blisko. Kiedy schodził z urwiska, usłyszał ciche kwilenie. To jego owieczka! Choć było to bardzo niebezpieczne, pasterz pochylił się, aby spośród cierniowego krzaku wyciągnąć zagubioną i wystra-szoną Kropeczkę. Przyniósł ją do domu, nakarmił, a potem długo jesz-cze trzymał w ramionach, dopóki się nie uspokoiła.

(tekst Redakcji)

– Co stało się z małą owieczką?– Dlaczego owieczka się zagubiła?– Co zrobił pasterz, gdy zauważył, że nie ma jednej owieczki?– Co zrobił pasterz, gdy znalazł owieczkę?– O czym świadczy uczynek pasterza?

ROZWINIĘCIE


„Ja jestem dobrym pasterzem. Dobry pasterz daje życie swoje za owce” (J 10,11).

Umieszczenie na tablicy planszy z tekstem: J 10,11.

Memoryzacja tekstu biblijnego.

Umieszczenie na zielonej tablicy styropianowej obrazu przedsta-wiającego Jezusa Dobrego Pasterza.

Omówienie obrazu.

– Jak Pan Jezus nazwał siebie?

218

– Jakim pasterzem jest Pan Jezus?– Kogo Pan Jezus nazywa swoimi owcami?– Dlaczego Pan Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem?

Pan Jezus porównał siebie do Dobrego Pasterza, a nas do owie-czek. Pan Jezus nazwał siebie Dobrym Pasterzem, bo nas kocha i oddał za nas życie. Jako Dobry Pasterz prowadzi nas do swego Ojca, ucząc swoim słowem i dając nam przykład dobrego życia.

Każdy z nas powinien starać się o to, aby być blisko Pana Jezusa. Z Nim nigdy nie zabłądzimy w drodze do nieba.

– Co powinniśmy czynić, aby być blisko Pana Jezusa?

ZAKOŃCZENIE

Wypełniając naukę Pana Jezusa – naszego Dobrego Pasterza, oka-zujemy Mu miłość.

Każde dziecko otrzymuje wyciętą z papieru owieczkę, którą kolo-ruje. Katecheta wpisuje na niej imię dziecka. Pokolorowane owieczki umieszczamy obok obrazu Jezusa Dobrego Pasterza. Możemy ją wyko-rzystać jako element dekoracyjny np. sali.

Nauka piosenki: „Jezus przez życie mnie wiedzie”


Jezus przez życie mnie wiedzie,daje mi silne swe dłonie,kroczy przede mną na przedziei drogę wskazuje nam wciąż.

lub nauka piosenki: „Pan jest Pasterzem moim”.


Pan jest pasterzem moim,niczego mi nie braknie. Na niwach zielonych pasie mnie,nad wody spokojne prowadzi mnie.

219

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Podziękuj Panu Jezusowi za to, że opiekuje się tobą.

MODLITWA

Śpiew: „Jezus przez życie mnie wiedzie” lub „Pan jest Pasterzem moim”.

220

52. PAN JEZUS WYBIERA ŚWIĘTEGO PIOTRA NA SWEGO ZASTĘPCĘ

Cel ogólnyZapoznanie z prawdą, że Pan Jezus wybrał św. Piotra na swego zastępcę. Ukazanie, że papież jest następcą św. Piotra.Wychowanie do modlitwy w intencji papieża.


– podaje, kogo Pan Jezus wybrał na swojego zastępcę,– identy ikuje papieża jako następcę św. Piotra,– objaśnia, w jaki sposób może pomóc papieżowi w jego posłudze,– opowiada o powierzeniu św. Piotrowi władzy w Kościele.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego,

rozmowa kierowana, modlitwa spontaniczna.

Środki dydaktycznePismo Święte; nagranie z piosenką, ilustracje przedstawiające różne

formy opieki; obraz przedstawiający Pana Jezusa przekazującego władzę św. Piotrowi; świeca; portret papieża; zdjęcia lub ilustracje przedstawiają-ce papieża (np. podczas sprawowania Mszy świętej, przemawiania, spotkań z ludźmi).

MODLITWA

Wszyscy stoją w kole, trzymając się za ręce. Przez uścisk dłoni prze-kazują sobie radość ze spotkania.


221

WPROWADZENIE

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiających różne formy opieki (zaprowadzenie dziecka do szkoły, opieka nad chorym itp.).

– O czym powinien pamiętać dobry opiekun?

Pan Jezus kocha wszystkich ludzi. Chce, żeby wszyscy ludzie byli dla siebie dobrzy, okazywali sobie miłość i osiągnęli niebo. Pan Jezus miał wrócić do Ojca – odejść do nieba, dlatego ustanowił swego za-stępcę na ziemi.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus ustanowił swoim zastępcą na ziemi Piotra. Przedtem jednak zwrócił się do niego z zapytaniem o to, czy Go kocha, a potem powiedział mu, aby troszczył się o wszystkich tych, którzy są dla Pana Jezusa, jak owce dla Pasterza.


„Powiedział mu po raz trzeci: <(...) czy kochasz Mnie?> Zasmucił się Piotr, że mu po raz trzeci powiedział: <Czy kochasz Mnie?> I rzekł do Niego: <Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham>. Rzekł do Niego Jezus: <Paś owce moje!>” (J 21,17-18).

Pokazujemy i omawiamy obraz przedstawiający Pana Jezusa prze-kazującego władzę św. Piotrowi.

– Z kim Pan Jezus rozmawiał?– O co Pan Jezus pytał Piotra?– Ile razy Pan Jezus zadawał pytanie Piotrowi?– Co Piotr odpowiedział Panu Jezusowi?– Jakie polecenie Pan Jezus dał Piotrowi?– O kim myślał Pan Jezus, mówiąc „Paś owce moje”?

Poleceniem: „Paś owce moje” Pan Jezus uczynił Piotra swoim za-stępcą. Po śmierci Piotra wybrano jego następcę i tak jest do dzisiaj. Każdy papież, czyli Ojciec Święty, prowadzi nas do Boga jako następca Piotra. Papieżowi pomagają biskupi i kapłani.

222

ZAKOŃCZENIE

– Jak ma na imię obecny papież?– Gdzie mieszka papież?

Ekspozycja i omówienie portretu papieża oraz zdjęć lub ilustracji przedstawiających papieża, na przykład: podczas sprawowania Mszy świętej, przemawiania, spotkań z ludźmi.

– W jaki sposób możemy pomóc papieżowi w jego trudnej i odpo-wiedzialnej pracy?

Spontaniczna modlitwa w intencji papieża.

Nauka piosenki: „Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam”.


Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam,tą miłością coraz bardziej kocham Cię.W Tobie widzę też wspaniałość Króla chwał,bo miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Pomódl się w intencji Ojca Świętego.

MODLITWA

Śpiew: „Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam”.

223

VI. CZUWAM Z MARYJĄ I INNYMI ŚWIĘTYMI

– ZRÓBCIE, CO WAM POWIE

53. MARYJA MATKĄ BOGA I MOJĄ MATKĄ

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że Maryja jest Matką Pana Jezusa i naszą Matką.Kształtowanie postawy dziękczynienia Matce Bożej za Jej opiekę.


– podaje, kim jest Maryja,– objaśnia rolę Maryi w życiu Pana Jezusa,– opowiada o tym, jak Jezus powierzył nam swoją Matkę,– wybiera sposób podziękowania Matce Bożej za Jej opiekę.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, ekspozycja, mamoryzacja tekstu biblij-

nego, analiza tekstu biblijnego, pokaz, rozmowa kierowana, techniki pla-styczne, celebracja, autore leksja.

Środki dydaktycznePismo Święte, nagranie z piosenką, szablony kwiatów, igurka Matki

Bożej, obrazy przedstawiające: Zwiastowanie, Boże Narodzenie, O iarowa-nie, Świętą Rodzinę w Nazarecie, Śmierć Pana Jezusa – Maryję pod krzyżem, plansza z tekstem: J 19,27a, ilustracja przedstawiająca Kanę Galilejską, ilu-stracja przedstawiająca dzieci modlące się przy igurze Maryi.

224

MODLITWA

Śpiew: „Ona powiedziała tak”.


WPROWADZENIE

W maju cała przyroda budzi się do życia. Rozkwitają kolorowe pąki kwiatów, zieleni się trawa, coraz głośniej słychać śpiew ptaków, słońce mocniej grzeje. Maj jest najpiękniejszym miesiącem w roku. Dlatego też ludzie wybrali go na miesiąc poświęcony Maryi.

Przypomnijmy, co już wiemy o Matce Bożej.

Ekspozycja i omówienie obrazów przedstawiających wydarzenia z życia Pana Jezusa i Maryi.

Zwiastowanie: Bóg wybrał Maryję na Matkę swojego Syna, a Ona przyjęła Jego wolę.

Boże Narodzenie: Maryja urodziła Pana Jezusa.O iarowanie w świątyni: Maryja o iarowała Pana Jezusa Bogu.Święta Rodzina: Maryja i Józef opiekują się Panem Jezusem.Śmierć Pana Jezusa: Maryja pod krzyżem.

ROZWINIĘCIE

Maryja bardzo kochała Pana Jezusa i zawsze zgadzała się z wolą Boga. Pan Jezus chciał, abyśmy oprócz mamy na ziemi mieli Matkę w niebie.


„Oto Matka twoja” (J 19,27a).

Umieszczenie na tablicy planszy z tekstem: J 19,27a.

Wspólne odczytanie tekstu z planszy.

Mamoryzacja tekstu biblijnego.

225

– Jakimi słowami Pan Jezus powierzył nam swoją Matkę?

Maryja jest Matką wszystkich ludzi. Zawsze pomagała i pomaga ludziom. Gdy Pan Jezus był na ziemi i nauczał, pewnego razu został za-proszony z Maryją i uczniami na wesele do Kany Galilejskiej. W czasie przyjęcia zabrakło wina. Zauważyła to Maryja. Poprosiła Pana Jezusa, aby pomógł nowożeńcom. Pan Jezus na prośbę Maryi uczynił cud – przemienił wodę w wino.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej Kanę Galilejską.

W maju – miesiącu Matki Bożej, ludzie każdego dnia gromadzą się w kościele na nabożeństwie majowym, by okazać Jej swoją wdzięcz-ność za troskę i miłość do każdego człowieka. Modlą się do Maryi śpie-wając litanię. W litanii zwracamy się do Matki Bożej różnymi, pięknymi określeniami wymyślonymi przez ludzi, np.: Królowo rodzin, Królowo pokoju, Królowo Aniołów, Królowo Apostołów, Królowo Wszystkich Świętych. Niektórzy przy przydrożnych kapliczkach i krzyżach śpie-wają pieśni ku czci Maryi, np. „Chwalcie łąki umajone”.

(można odtworzyć nagranie z pieśnią)

Chwalcie łąki umajone,góry, doliny zielone.Chwalcie z nami Panią świata,Jej dłoń nasza wieniec splata.

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej dzieci modlące się przy igurze Maryi.

ZAKOŃCZENIE

Matka Boża bardzo nas kocha, wysłuchuje naszych próśb i modli się za nas do swojego Syna.

– Co sprawia największą radość każdej Mamie?

Maryja cieszy się, gdy wykonujemy dobre uczynki. Każdy dobry uczynek jest jak kwiat o iarowany Maryi.

226

– Jakimi dobrymi uczynkami możemy ucieszyć Maryję?

Rozdajemy dzieciom szablony kwiatów. Dzieci kolorują kwiaty.

Pokazujemy igurkę Matki Bożej.

Wykonujemy ołtarzyk Maryi. Ustawiamy igurę na stoliku przykry-tym białym obrusem. Każde dziecko, postanawiając, jaki dobry uczynek wykona, o iarowuje Matce Bożej swój kwiat.

Podajemy dzieciom godzinę nabożeństwa majowego w kościele.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Postaraj się uczestniczyć w nabożeństwie majowym.

MODLITWA

Wszyscy stoją przy ołtarzyku i odmawiają: „Zdrowaś Maryjo”.

Lub katecheta wypowiada kilka wezwań z Litanii loretańskiej do Matki Bożej, np.: Królowo rodzin, Królowo pokoju, Królowo Anio-łów, Królowo Apostołów, Królowo Wszystkich Świętych, natomiast dzieci po wezwaniu mówią: módl się za nami.

227

54. ODDAJĘ CZEŚĆ MARYI KRÓLOWEJ POLSKI

Cel ogólnyUkazanie prawdy, że Maryja jest naszą Matką i Królową Polski.Kształtowanie postawy oddawania czci Maryi Królowej Polski.


– podaje, że Maryja jest Matką Pana Jezusa i naszą Matką, – nazywa Maryję Królową Polski,– objaśnia, jak można oddawać cześć Maryi Królowej Polski,– wskazuje właściwą postawę wobec Matki Bożej.

MetodyPogadanka, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowana,

śpiew, celebracja.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracje przedstawiające dzieci z mamą, obraz Matki

Bożej Częstochowskiej, stolik przykryty białym obrusem.

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo...”.

WPROWADZENIE

Na co dzień często zwracamy się do naszej mamy. Kiedy cieszy-my się lub smucimy z jakiegoś powodu, najlepiej wtedy z nią poroz-mawiać. Ona zawsze pocieszy i, gdy trzeba pomoże. Mama nas kocha i troszczy się o nas.

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiających dzieci z mamą.

228

Pan Bóg dał każdemu mamę tu na ziemi, ale także dał nam mamę, która jest w niebie.

– Jaką mamę mamy w niebie?

Mamy Matkę Pana Jezusa – Maryję.

– Jakimi słowami Pan Jezus powierzył nam swą Matkę?

ROZWINIĘCIE

Maryja zawsze była blisko Boga. Zanim została Matką Jezusa i na-szą mieszkała w Nazarecie. Była bardzo dobra, pracowita, radosna, chętnie pomagała innym, ale przede wszystkim dużo się modliła. Pan Bóg widział dobre serce Maryi i dlatego wybrał Ją na Matkę swojego Syna. Anioł Gabriel, którego Bóg posłał do Maryi nazwał Ją błogosła-wioną i pełną łaski, czyli szczęśliwą, wybraną przez samego Boga spo-śród wielu innych kobiet.


„Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami. (…) Na to rzekła Maryja: Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według twego słowa!” (Łk 1,28.38a).

– Jakimi słowami anioł zwrócił się do Maryi?– Jaką wiadomość przekazał Maryi Anioł Gabriel?– Co odpowiedziała Maryja aniołowi?

Maryja powiedziała o sobie, że zawsze jest posłuszna Panu Bogu. Za swoje dobre życie Bóg ją wynagrodził. Została wzięta do nieba i ogłoszona Królową nieba i ziemi. Teraz modli się za nas i pomaga nam w codziennym życiu. Ona, tak jak nasza mama, rozumie wszyst-kie nasze sprawy.

ZAKOŃCZENIE

Ludzie kochają Matkę Bożą. Mają w domach obrazy i igurki przed-stawiające Jej postać. Na wsi i w mieście są kapliczki dla uczczenia

229

Maryi. My Polacy jesteśmy bardzo wdzięczni Maryi za okazane nam łaski, dlatego otaczamy Ją szczególną czcią. W naszej Ojczyźnie czcimy Maryję jako naszą Matkę i Królową Polski.

Pokazanie i omówienie obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Umieszczenie obrazu na stoliku przykrytym białym obrusem.

– Jak nazywa się Matka Boża przedstawiona na obrazie?– Gdzie znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej?

Obraz Matki Bożej Częstochowskiej znajduje się w Częstochowie na Jasnej Górze od bardzo dawna. Opiekują się nim zakonnicy w bia-łych strojach – paulini. Obraz ten można łatwo rozpoznać pośród in-nych obrazów, ponieważ na twarzy Maryi są dwie długie rysy.

– Jak można oddawać cześć Maryi Królowej Polski?

Wielu ludzi z całej Polski udaje się pieszo do Matki Bożej na Jasną Górę. 3 maja obchodzimy święto Maryi Królowej Polski. Czcimy Ją jako Królową Polski i dziękujemy za wszystkie łaski, jakie wyprosiła i nadal wyprasza dla nas u Boga. Prosimy, aby opiekowała się nami i naszym krajem – Polską. Codziennie, na Jasnej Górze o godzinie 21.00, ludzie modlą się do Maryi Królowej Polski, śpiewając „Apel Jasnogórski”.

Nauka: „Apelu Jasnogórskiego”.

Maryjo, Królowo Polski!Jestem przy Tobie,pamiętam o Tobiei czuwam na każdy czas.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.Pomódl się w modlitwie wieczornej słowami „Apelu Jasnogór-

skiego”.

230

MODLITWA

Wszyscy stoją w kręgu, wokół obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Śpiew: „Apel Jasnogórski”.

231

55. KOCHAM MAMĘ TAK, JAK PAN JEZUS MARYJĘ

Cel ogólnyPrzedstawienie prawdy, że Pan Jezus wzorem okazywania miłości

mamie.Kształtowanie postawy miłości wobec mamy na wzór Pana Jezusa.


– podaje, że Pan Jezus wzorem okazywania miłości mamie,– objaśnia, w jaki sposób można okazać miłość swojej mamie na wzór

Pana Jezusa,– stwierdza, że swoim postępowaniem przynosi radość bądź smutek swo-

jej mamie,– wskazuje na konieczność okazywania miłości swojej mamie i modlitwy

za nią.

MetodyOpowiadanie, rozmowa kierowana, analiza tekstu, analiza tekstu biblij-

nego, ekspozycja, śpiew, techniki multimedialne modlitwa spontaniczna, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, obraz przedstawiający Jezusa pomagającego Maryi,

nagranie z piosenką.

MODLITWA

„Zdrowaś Maryjo”.

WPROWADZENIE


232

Trzy kobiety szły do studni, aby zaczerpnąć z niej wody. Na ka-miennej ławce, w pobliżu fontanny, siedział starszy człowiek i przy-słuchiwał się ich rozmowom. Każda z kobiet wychwalała swego syna.

„Mój syn – mówiła pierwsza – jest tak zwinny i bystry, że nikt nie jest w stanie mu dorównać”.

„Mój syn – mówiła druga – śpiewa jak słowik. Nie ma nikogo na świecie, kto mógłby się poszczycić tak pięknym głosem, jak on”.

„A ty, co powiesz o swoim synu?”, zapytały trzecią kobietę, która nic nie mówiła.

„Sama nie wiem, czy mogę powiedzieć coś niezwykłego o moim dziecku”, odpowiedziała tamta. „Jest dobrym chłopcem, tak jak wielu innych. Nie robi jednak nic specjalnego…”.

Kiedy dzbany były już pełne, kobiety skierowały się w stronę do-mów. Podążył za nimi również starzec. Naczynia były ciężkie i ramio-na kobiet uginały się od wysiłku.

W pewnym momencie zatrzymały się, aby móc troszkę odpocząć. Podbiegło do nich wtedy trzech młodzieńców. Pierwszy rozpoczął na-tychmiast jakieś widowisko: oparł dłonie na ziemi i zaczął wywijać koziołki, wierzgając nogami w górze, a potem zaczął wykonywać salta. Kobiety przyglądały się mu z zachwytem: „Ach, jaki zręczny!”.

Drugi chłopiec zaraz zaintonował jakąś piosenkę. Głos miał tak piękny, jak słowik! Kobiety przysłuchiwały się mu ze wzruszeniem w oczach: „Ach, cóż to za anioł!”. Trzeci z chłopców podszedł do matki, zarzucił sobie ciężką amforę na ramiona i zaczął ją dźwigać przy jej boku. Wtedy kobiety zwróciły się do starca: „Co powiesz o naszych synach?”.

„O synach?”, zawołał ze zdziwieniem starzec. „Widziałem tylko jednego”.

(oprac. na podstawie opowiadania: Bruno Ferrero, „Trzej syno-wie”)

– O czym rozmawiały kobiety?– Za co chwaliły swoich synów?– Który chłopiec okazał miłość swojej mamie?– W jaki sposób pokazał, że kocha swoją mamę?

Każda mama kocha swoje dziecko od chwili narodzin. Opiekuje się nim i poświęca wiele czasu, aby było zdrowe i szczęśliwe. Cieszy się, kiedy dziecko jest radosne i posłuszne.

233

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus także wzrastał w rodzinie. Swoim postępowaniem uczy nas, jak okazywać mamom miłość.


„Potem poszedł z nimi i wrócił do Nazaretu i był im poddany” (Łk 2,51a).

Umieszczenie na tablicy i omówienie obrazu przedstawiającego Jezusa pomagającego Maryi.

– W jakim mieście mieszkał Pan Jezus?– Jakim dzieckiem był Pan Jezus?

Pan Jezus chętnie pomagał swojej Mamie, był posłusznym dziec-kiem.

Nauka piosenki: „On jak Matkę Ją miłował”.


On jak Matkę Ją miłował,Jej posłuszny był.Każde słowo Jej szanował,chociaż Bogiem był.

– W jaki sposób dzieci mogą okazywać miłość swojej mamie?

Każda mama pragnie, aby jej dziecko w swoim postępowaniu było podobne do Pana Jezusa.

Matka Boża, która jest Mamą wszystkich ludzi, a więc także wszystkich mam, modli się do swego Syna – Pana Jezusa, aby pomógł im kochać i wychowywać swoje dzieci.

ZAKOŃCZENIE

26 maja obchodzimy święto – Dzień Matki. Tego dnia w sposób szczególny dziękujemy mamom za ich miłość.

234

– Co możemy o iarować mamie za jej miłość?– O co możemy poprosić Pana Boga dla mamy?

Nauka piosenki: „Pan Jezus także mamę miał”.


Pan Jezus także mamę miał,kiedy w Nazarecie żył.Jezu naszym mamom dajdużo łask i dużo sił.Jezu naszym mamom daj dużo łask i dużo sił.

Zachęcamy dzieci do modlitwy za wszystkie mamy na całym świecie.

Modlitwa spontaniczna.

Dzieci wymieniają prośby w intencji mam, katecheta kończy modli-twę słowami: Ciebie prosimy, dzieci odpowiadają: Wysłuchaj nas, Panie.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 135: Narysuj w wazonie

kwiaty dla mamy.)

MODLITWA

Dziękujemy Ci, Panie Boże, za to, że dałeś nam mamę.Wszyscy: Dziękujemy Ci, Panie Boże.

Śpiew: „Pan Jezus także mamę miał”.

235

56. PAN JEZUS WSTĘPUJE DO NIEBA

Cel ogólnyUkazanie wydarzenia Wniebowstąpienia Pana Jezusa.Zachęcenie do częstego spotykania się z Panem Jezusem.


– podaje, że Pan Jezus wstąpił do nieba,– przytacza przykłady spotykania się z Panem Jezusem na ziemi,– objaśnia, jak należy postępować, aby osiągnąć niebo,– opowiada o wniebowstąpieniu Pana Jezusa.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, nadawanie tytułów ilustracjom, uro-

czyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, rozmowa kierowana, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, nagranie z piosenką, świeca, ilustracje przedstawiające

wydarzenia z życia Jezusa (narodziny, pokłon Trzech Mędrców, o iarowanie w świątyni, Kana Galilejska, wjazd do Jerozolimy, śmierć, zmartwychwsta-nie), ilustracja przedstawiająca wniebowstąpienie Jezusa.

MODLITWA



WPROWADZENIE

Na naszych spotkaniach wielokrotnie mówiliśmy o różnych wyda-rzeniach z życia Jezusa.

236

Pokazanie ilustracji przedstawiających wydarzenia z życia Jezusa i nadanie im tytułów.

Wśród ilustracji powinny być: narodziny Pana Jezusa, pokłon Trzech Mędrców, o iarowanie w świątyni, wjazd do Jerozolimy, śmierć, zmar-twychwstanie.

Dziś opowiem wam o kolejnym ważnym wydarzeniu z życia Pana Jezusa.

ROZWINIĘCIE

Zmartwychwstały Pan Jezus spotykał się z Apostołami i swoimi najbliższymi. Czterdziestego dnia po zmartwychwstaniu zaprowa-dził uczniów na górę, aby tam z nimi się pożegnać przed odejściem do nieba.


„(...) rozstał się z nimi i został uniesiony do nieba” (Łk 24,51b).

Ekspozycja i omówienie ilustracji przedstawiającej wniebowstąpie-nie Pana Jezusa.

– Gdzie Pan Jezus zaprowadził uczniów?– Co uczynił na górze?– Którego dnia po zmartwychwstaniu Pan Jezus wstąpił

do nieba?

Pan Jezus wstąpił do nieba, Apostołowie nie mogli Go już zoba-czyć, ale byli radośni, bo otrzymali obietnicę, że Pan Jezus zawsze będzie z nimi.

ZAKOŃCZENIE

– Co powinniśmy robić, aby kiedyś spotkać się z Panem Jezusem w niebie?

Przez chrzest staliśmy się dziećmi Bożymi i żyjąc tu na ziemi, powinniśmy poznawać naukę Pana Jezusa, by dobrze postępować i spotkać się z Nim w niebie.

237

Uroczystość Wniebowstąpienia Pana Jezusa obchodzimy czter-dzieści dni po Wielkanocy. Jest to bardzo radosne święto. W tym dniu dziękujemy Mu za to, że jest obecny wśród nas tu na ziemi i prowadzi nas do Boga. I chociaż Go nie widzimy, to możemy się z Nim spotkać podczas Mszy świętej, na modlitwie i na katechezie.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 137: Wytnij i wklej w chmur-

ki cechy, które pomagają dziecku Bożemu dojść do nieba.)

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

238

57. PAN JEZUS ZSYŁA DUCHA ŚWIĘTEGO

Cel ogólnyUkazanie biblijnego opisu zesłania Ducha Świętego.Wzbudzenie pragnienia modlitwy do Ducha Świętego.


– podaje, kto zesłał Ducha Świętego,– wymienia symbole Ducha Świętego,– wyjaśnia, od kiedy w nas mieszka Duch Święty,– redaguje krótkie wezwanie modlitwy do Ducha Świętego.

MetodyUroczyste odczytanie fragmentu Pisma Świętego, analiza tekstu biblij-

nego, ekspozycja, modlitwa spontaniczna, śpiew, techniki multimedialne, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, świeca, obraz przedstawiający Zesłanie Ducha Świętego,

nagranie z piosenką.

MODLITWA

„Ojcze nasz”.

WPROWADZENIE


– O jakim wydarzeniu z życia Pana Jezusa mówiliśmy na poprzed-niej katechezie?

– Którego dnia po zmartwychwstaniu Pan Jezus wstąpił do nieba?

239

Pan Jezus, przed swoim odejściem do nieba, obiecał Apostołom, że da im kogoś, kto ich pocieszy i doda odwagi.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus powiedział: „Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszy-ciela da wam, aby z wami był na zawsze” (J 14,16). Pocieszycielem nazwał Jezus Ducha Świętego, który zstąpił na Niego podczas chrztu w postaci gołębicy.

Apostołowie, którzy otrzymali dar obecności Ducha Świętego, widzieli i odczuwali różne znaki Jego obecności. Posłuchajcie:


„znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wichru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić” (Dz 2,1-4).

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego Zesłanie Ducha Świętego.

– Co się wydarzyło w domu, w którym przebywali Apostołowie?– Jakie znaki widzieli Apostołowie nad swoimi głowami?– Kim zostali napełnieni Apostołowie?– Jaki jeszcze dar otrzymali Apostołowie?

Gdy Duch Święty zstąpił na Apostołów poczuli w sobie siłę i odwa-gę, wyszli przed wieczernik i do zebranych ludzi zaczęli głosić słowo Boże. Mówili tak odważnie i mądrze, że wiele tysięcy ludzi uwierzyło im w to, co głosili.

ZAKOŃCZENIE

Od chwili chrztu świętego Duch Święty mieszka w każdym z nas, jest zawsze z nami, pomaga nam dobrze zrozumieć naukę Pana Jezusa. Opiekuje się też całą Rodziną Bożą – Kościołem.

240

W różnych naszych sprawach możemy modlić się do Ducha Świę-tego, np.:

Duchu Święty, naucz mnie modlić się.Duchu Święty, pomóż mi być dobrym.Duchu Święty, pociesz mnie.Duchu Święty daj mi mądrość, prowadź w życiu mnie.

Modlitwa spontaniczna do Ducha Świętego.

Modlitwę kończymy uwielbieniem Pana Boga.

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu.Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Nauka piosenki: „Czy wy wiecie, że jesteście świątynią?”.


Czy wy wiecie, że jesteście świątynią? Czy wy wiecie, że jesteście świątynią? Czy wy wiecie, że jesteście świątynią? Świątynią, w której mieszka Święty Duch.

Ref. Pełni mocy, wdzięczności i chwały. Pełni mocy, wdzięczności i chwały. Pełni mocy, wdzięczności i chwały. Świątynią, w której mieszka Święty Duch.

2. Tak, my wiemy, że jesteśmy świątynią. Tak, my wiemy, że jesteśmy świątynią. Tak, my wiemy, że jesteśmy świątynią. Świątynią, w której mieszka Święty Duch.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 139: Pokoloruj według wzo-

ru znak Ducha Świętego.)

241

Pomódl się do Ducha Świętego.

MODLITWA

Śpiew: „Czy wy wiecie, że jesteście świątynią?”.

242

58. UCZESTNICZĘ W PROCESJI BOŻEGO CIAŁA

Cel ogólnyWskazanie, że w Uroczystość Bożego Ciała czcimy Jezusa obecnego

w Najświętszym Sakramencie.Kształtowanie postawy oddania czci Panu Jezusowi poprzez udział

w procesji Bożego Ciała.


– podaje, kogo czcimy w Uroczystość Bożego Ciała,– używa poprawnie pojęć: monstrancja, procesja, Najświętszy Sakrament, – opowiada, na czym polega udział w procesji,– wskazuje na czynny udział w procesji, aby w ten sposób wyrazić swoją

miłość do Pana Jezusa.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, pogadanka, rozmowa kierowana, analiza

tekstu biblijnego, ekspozycja, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, ilustracja przedstawiająca rodzinny spacer, ilustracja

przedstawiająca monstrancję, obraz lub fotogra ie z procesji Bożego Ciała, fotogra ie ołtarzy przygotowanych przez ludzi, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Ojcze, chwała Tobie...” lub „Czy wy wiecie, że jesteście świątynią?”.


WPROWADZENIE

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiającej rodzinny spacer.

243

– Z kim lubicie spacerować?

Spacerując, odpoczywamy, podziwiamy piękno świata i spotyka-my różnych ludzi.

ROZWINIĘCIE

Pan Jezus w Wielki Czwartek, podczas Ostatniej Wieczerzy, prze-mieniając chleb w swoje Ciało, wypowiedział słowa:


„Bierzcie, to jest Ciało moje” (Mk 14,22b).

Pan Jezus jest stale obecny w Najświętszym Sakramencie, ukryty pod postacią Chleba w tabernakulum. Cieszy się, gdy Go odwiedzamy, gdy rozmawiamy z Nim, o tym, co nas cieszy lub czym się smucimy. Wiemy już, że Panu Bogu możemy powiedzieć wszystko. On nas za-wsze wysłucha, bo nas bardzo kocha.

Jest taki jeden dzień w roku, kiedy idziemy ulicami miasta lub wiejskimi drogami z Panem Jezusem. To Uroczystość Bożego Ciała. Pan Jezus w Najświętszym Sakramencie – pod postacią Chleba, niesio-ny przez kapłana w złotej monstrancji odwiedza wsie i miasta.

(pokazujemy ilustrację przedstawiającą monstrancję)

Idąc w uroczystej procesji, towarzyszymy Panu Jezusowi. Zatrzy-mujemy się przy czterech ołtarzach. Przy każdym oddajemy hołd Panu Jezusowi, potem kapłan błogosławi ludzi Najświętszym Sakra-mentem. Wszyscy, którzy uczestniczą w procesji, śpiewają pieśni ku czci Pana Jezusa w Najświętszym Sakramencie.

Pokazujemy obraz lub fotogra ię z procesji Bożego Ciała oraz foto-gra ię ołtarzy przygotowanych przez ludzi.

– Co przedstawiają te fotogra ie?– Jak wygląda procesja?– Kto z was pomagał przygotować ołtarz na Boże Ciało?

244

ZAKOŃCZENIE

Omawiamy z dziećmi zwyczaj procesji w danej para ii i sposób, w jaki mogą wziąć w niej udział.

Na Uroczystość Bożego Ciała dekorujemy ulice, którymi przecho-dzi Pan Jezus. Podczas procesji Bożego Ciała ludzie, aby oddać cześć Panu Jezusowi, śpiewają pieśni, niosą chorągwie i obrazy, dziewczynki sypią kwiatki.

Zachęcamy dzieci do czynnego udziału w procesji.

Utrwalenie:

– Kogo czcimy w Uroczystość Bożego Ciała?– Kto bierze udział w procesji?– Komu błogosławi Pan Jezus, idąc ulicami miast i wsi?– W jaki sposób możemy wziąć czynny udział w procesji?

Nauka pieśni: „Wielbię Ciebie...”.

Wielbię Ciebie w każdym momencie,o żywy Chlebie nasz, w tym Sakramencie. (3 razy)

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 141: Pokoloruj według wzo-

ru monstrancję.)

MODLITWA

Podziękujmy Panu Jezusowi za to, że jest obecny w kościele pod postacią Chleba.

Śpiew: „Wielbię Ciebie...”.

245

59. DZIĘKUJĘ PANU JEZUSOWI ZA JEGO MIŁOŚĆ

Cel ogólnyUkazanie prawdy o miłości Pana Jezusa do wszystkich ludzi.Kształtowanie postawy wdzięczności Panu Jezusowi za Jego miłość.


– podaje, kiedy odprawiane są nabożeństwa ku czci Serca Pana Jezusa,– objaśnia, jak możemy okazać miłość Panu Jezusowi,– wskazuje na wdzięczność Panu Jezusowi za Jego miłość,– planuje naśladować Pana Jezusa w miłości.

MetodyŚpiew, techniki multimedialne, opowiadanie, analiza tekstu, praca

w grupach, puzzle, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, rozmowa kierowa-na, techniki plastyczne, autore leksja, modlitwa spontaniczna, celebracja.

Środki dydaktycznePismo Święte, nagranie z piosenką, puzzle z tekstem: „Serce Pana Jezu-

sa”, obraz przedstawiający Pana Jezusa z otwartym sercem, stolik przykryty białym obrusem.

MODLITWA

Śpiew: „Miłość Bożą w sercu swym dzisiaj mam”.


WPROWADZENIE

Odczytanie i analiza opowiadania:

„Szczęśliwy książę”

246

Pomnik Szczęśliwego Księcia dominował nad miastem. Cały był pozłacany, w miejscu oczu tkwiły dwa sza iry a wielki rubin błyszczał na rękojeści szpady.

Pewnej nocy przyfrunęła do miasta jaskółka. (...) Zobaczyła posąg na szczycie kolu¬mny i postanowiła tam spędzić noc.

Już miała zasnąć u stóp posągu, gdy spadła na nią wielka kropla wody. Ptaszek spojrzał w górę i zobaczył, że oczy księcia pełne są łez. Spływały one po twarzy i kapały na ziemię.

– Dlaczego płaczesz? – spytała serdecznie jaskółka.– Ponieważ tu, z góry, widzę wszystkie nędze i smutki miasta –

odpowiedział posąg. – Chociaż moje serce jest z ołowiu, płaczę z bólu.– Cóż takiego widzisz? – zapytał ptaszek.– W małym zaułku znajduje się biedny domek. Jedno okienko

jest otwarte i widzę kobietę, siedzącą przy stole. Jest biedna i głodna. W kącie pokoju leży w łóżeczku jej chore dziecko. Ma wysoką gorączkę i marzy o pomarańczy. Ale jego matka może mu dać tylko wodę. Ja-skółeczko, czy zaniosłabyś jej rubin z mojej szpady? Sprzeda go i kupi żywność. Moje nogi są tutaj unieruchomione, nie mogę się poruszać.

Jaskółeczka (...) wydłubała dziobkiem klej¬not i zaniosła go bied-nej kobiecie. Potem powróciła do księcia i opowiedziała mu wszystko.

– To dziwne – dodała na koniec – czuję wielkie ciepło pomimo zimna.

– To dlatego, że spełniłaś dobry uczynek – powiedział posąg.

(B. Ferrero, Historie. Katecheza w opowiadaniach, Warszawa 1998, s. 58-59).

Praca w grupach – puzzle.

Układając puzzle, dowiemy się kto ma dobre serce dla każdego, kto zawsze bardzo nas kocha, zawsze o nas myśli, troszczy się o nas i pragnie, abyśmy byli radośni, szczęśliwi.

Uczniowie układają puzzle w grupach. Wspólne odczytanie hasła: Serce Pana Jezusa.

ROZWINIĘCIE

– Dlaczego Pan Jezus przyszedł na ziemię?

247

– Kiedy Pan Jezus najbardziej okazał nam swoją miłość?

Krzyż jest znakiem miłości Pana Jezusa do nas. Na krzyżu Pan Jezus okazał nam swoją największą miłość.


„Gdy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już umarł, (...) jeden z żoł-nierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda” (J 19,33-34).

– Co uczynił żołnierz, gdy Pan Jezus umarł?– Co wypłynęło z boku Jezusa?

Ekspozycja i omówienie obrazu przedstawiającego Pana Jezusa z otwartym sercem.

Umieszczenie obrazu na stoliku przykrytym białym obrusem.

Serce Pana Jezusa płonie miłością do każdego z nas. Otoczone jest cierniami. Ostre ciernie oznaczają złe uczynki ludzi, które ranią to Serce.

– Co możemy o iarować Panu Jezusowi, aby ciernie nie raniły Jego Serca?

ZAKOŃCZENIE

– Jak możemy naśladować Pana Jezusa w miłości?

Powinniśmy okazywać wdzięczność i cześć Panu Jezusowi za Jego miłość. W czerwcu w sposób szczególny czcimy Najświętsze Serce Je-zusa, które jest pełne miłości do nas wszystkich. Czcimy Je, śpiewając Litanię do Serca Pana Jezusa podczas nabożeństwa czerwcowego.

(Podajemy godzinę nabożeństwa i zachęcamy do udziału w nabo-żeństwie).

– Jak możemy okazać miłość Panu Jezusowi?

Nauka piosenki: „Sercem kocham Jezusa...”.

248


Sercem kocham Jezusa.Sercem kocham Jezusa.Zawsze będę Go kochać.On pierwszy ukochał mnie.

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 144: Wpisz w serce swoje

imię.)Postaraj się uczestniczyć w nabożeństwie czerwcowym.

MODLITWA

Wszyscy stoją w kręgu, wokół obrazu Pana Jezusa z otwartym ser-cem.

Modlitwa spontaniczna.Każde dziecko w sercu zastanawia się, za co przeprosi Pana Jezusa

i postanawia, jaki dobry uczynek wykona.

Śpiew: „Sercem kocham Jezusa...”.

249

60. WAKACJE Z PANEM BOGIEM

Cel ogólny Ukazanie wakacji jako czasu odpoczynku oraz spotkania z Bogiem i czło-

wiekiem.Wzbudzenie postawy wdzięczności Bogu za wakacje i piękno otaczają-

cego świata.


– podaje, że czas odpoczynku jest darem Pana Boga,– objaśnia, co przypomina Pana Boga podczas wakacji,– ilustruje sposób spędzania wakacji,– wskazuje, że podczas wakacji należy pamiętać o niedzielnej Mszy świę-

tej i codziennej modlitwie,– stwierdza, że należy dziękować Panu Bogu za piękny świat i za wakacje.

MetodyŚpiew (z gestami), techniki multimedialne, opowiadanie, analiza tekstu,

uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, pogadanka, ekspozycja, techniki plastyczne.

Środki dydaktycznePismo Święte, tekst opowiadania, świeca, ilustracje przedstawiające

ludzi: idących do kościoła, modlących się, wędrujących wśród otaczającego świata przyrody, rozmawiających, ilustracja przedstawiająca bawiące się dzieci, nagranie z piosenką.

MODLITWA

Śpiew: „Sercem kocham Jezusa...”.


250

WPROWADZENIE

Za kilka dni rozpoczną się wakacje. Przez cały rok chodziłyście do szkoły. Uczestniczyłyście w spotkaniach katechetycznych, na któ-rych poznawałyście dobrego Boga Ojca i Jego Syna – Jezusa. Teraz czas odpocząć. Potrzebujecie dużo sił, ponieważ po wakacjach rozpocznie-cie naukę w drugiej klasie.

Odczytanie i analiza opowiadania.

„Jak dzieci wychwalały Dobrego Boga”

Rodzice czekali na upragniony urlop. Byli już bardzo zmęczeni co-dzienną pracą. Chcieli spędzić wolny czas na wsi u kochanego dziadka Aleksandra. Mamusia już niedługo miała urodzić dziecko, tym bar-dziej więc potrzebowała spokoju i świeżego powietrza. Mamie coraz trudniej było chodzić, więc Kasia i Wojtuś pomagali jej we wszystkim: sprzątali, wynosili śmieci, nakrywali do stołu, nawet ubierali mamusi buty, ponieważ nie mogła się już schylać.

Nadszedł w końcu dzień wyjazdu. Mama, tato, babcia i dzieci przy-byli na wieś. U dziadka można było naprawdę odpocząć. Wokoło szu-miały łąki i świerkowe łasy, w ogrodzie śpiewały ptaki, w oddali sły-chać było plusk rzeki, Dziadek Aleksander miał różne zwierzęta: dwa koty, psa Burka, który szczekał radośnie i merdał ogonem na widok dzieci, w stajni trzymał konia Gerwazego i łaciatą krowę Mućkę. Kasia codziennie przynosiła z kurnika świeże jajka, zniesione przez czubate kury.

Dzieci uczyły się podziwiać świat stworzony przez Boga. Ciekawi-ły je mrówki, i zające, raz nawet, widziały sarenkę i bociana. Poszuki-wały w trawie grających na skrzypkach świerszczy i biegały za barw-nymi motylami. Wrzucały do rzeki kamyczki i patrzyły w zadumie, jak pszczoły znoszą do uli nektar kwiatowy.

A wieczorem Kasia, Wojtuś, rodzice, babcia i dziadek dziękowali Bogu za jego dary słowami psalmu:

„Wychwalajcie Pana: słońce i księżycu; gwiazdy na niebie; deszczu i roso; upale i chłodzie, ptaki i zwierzęta! Wywyższajcie Pana swego na wieki! Albowiem Pan jest dobry, a jego łaska trwa przez wszystkie czasy!”.

Gdy nadeszła niedziela, Kasia zerwała z łąki kwiaty i zrobiła z nich piękny bukiet. Postanowiła zanieść go jezusowi do kościoła. Wszyscy

251

ubrali się odświętnie i wyruszyli na Mszę świętą, by wychwalać Boga za jego dary.

(s. Teresa Biłyk, Chcę kochać, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005).

– Gdzie rodzina Kasi i Wojtka spędzała wakacje?– Czego uczyły się dzieci podczas wakacji?– Co wszyscy zrobili wieczorem?– Co zrobili w niedzielę?

ROZWINIĘCIE

Pan Bóg naucza, że tak jak On mamy pracować przez sześć dni, a siódmego dnia mamy odpocząć i poświęcić ten dzień Jemu.


„A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pra-cował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwa-rzając” (Rdz 2,2-3).

– Co Pan Bóg robił siódmego dnia tygodnia?– Jak nazywamy siódmy dzień tygodnia?

Podczas odpoczynku nie możemy zapominać o Panu Bogu.

Pokazanie i omówienie ilustracji przedstawiających: ludzi idących do kościoła, ludzi modlących się, ludzi wędrujących wśród otaczającego świata przyrody, ludzi rozmawiających, bawiące się dzieci.

– W jaki sposób powinniśmy odpoczywać w czasie wakacji?

Podczas wakacji należy pamiętać, żeby w każdą niedzielę uczest-niczyć we Mszy świętej i codziennie modlić się rano i wieczorem. Wszystko, co nas otacza, a więc: drzewa, las, ptaki, kwiaty, łąka, woda, słońce mówi nam i przypomina o Bogu. To wszystko jest Jego darem dla nas. Cały piękny świat Bóg przygotował i o iarował każdemu z nas.

252

Kto w czasie wakacji pamięta o Bogu, gdy podziwia wspaniałe dzieła Boże, ten postępuje tak, jak chce tego Pan Bóg.

ZAKOŃCZENIE

Podziękujmy Panu Boga za wakacje, które są nam dane, śpiewając piosenkę (z gestami): „Kto stworzył?”.


Przypomnijcie:– Co uczynił Pan Bóg, gdy ukończył swoje dzieło?– Jak nazywa się czas po zakończeniu nauki w szkole?– Kto dał nam wakacje?– Co będzie nam przypominało Pana Boga podczas wakacji?– W jaki sposób powinniśmy pamiętać o Panu Bogu podczas wa-

kacji?

ZADANIE

Praca z podręcznikiem ucznia.(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 147: Narysuj miejsce,

gdzie chciałbyś spędzić wakacje.)(Polecenie w podręczniku ucznia – s. 148: W miejsce kropek wklej

odpowiednie wyrazy.)Podziękuj Panu Bogu za to, że możemy odpoczywać.

MODLITWA

Dzieci powtarzają: Dziękujemy Ci, Boże.Dobry Boże, gdy będziemy się cieszyć promieniami i ciepłem słoń-

ca, chcemy Ci mówić:– Dziękujemy Ci, Boże.Gdy w czasie wycieczki będziemy oglądać piękne widoki, góry,

lasy, morze, będziemy się nimi zachwycać i modlić się do Ciebie: – Dziękujemy Ci, Boże.Boże, wszystko cokolwiek pięknego zobaczymy w czasie wakacji,

niech nam przypomina Ciebie.– Dziękujemy Ci, Boże.

253

lubWspaniały jesteś Boże w szumie lasu,Wspaniały jesteś Boże w szumie wody, Wspaniały jesteś Boże w blasku słońca, Wspaniały jesteś Boże w powiewie wiatru, Wspaniały jesteś Boże w śpiewie ptaków.

jesteśmy w rodzinie jezusa - katechizmy.com.pl · aby jezusa nazwać przyjacielem ludzi, a także...

Documents