jaarverslag goudappel groep 2011

Goudappel GroepE x p e r t s i n m o b i l i t e i t

jaar verslag 2011

2 Goudappel Groep - jaarverslag 2011

Goudappel Groep BV

Beheersmaatschappij Goudappel Coffeng

GC Belang BV

MAPtm BV (60%)

Goudappel Coffeng BV

Stichting Goudappel Coffeng Beheer

Stichting Administratiekantoor

Goudappel Coffeng

Tiem BV

MINT NV(<50%)

Omnitrans International BV

Organogram

Goudappel Groep - jaarverslag 2011 3

Verslag van de raad van commissarissen

‘Experts in mobiliteit' moeten zelf ook in beweging blijven. En voor de Goudappel Groep is 2011

een bewogen jaar geweest.

Een snel veranderende omgeving, onder druk staande omzet en tarieven, de toenemende be-

hoefte aan duurzame innovatie en vergaande bezuinigingen bij de overheid vormen redenen

genoeg om ook als onderneming voortdurend in beweging te blijven. Daarbij past het ook

om periodiek de aansturing van die onderneming tegen het licht te houden en daar waar

nodig aan te passen aan nieuwe inzichten en veranderde omstandigheden.

Zo is per 1 maart 2011 een derde commissaris benoemd, de heer Pieter Hofstra. Daar-

mee is een al enige tijd door de RvC gekoesterde wens in vervulling gegaan, namelijk het

toetreden van een inhoudelijk deskundige mobiliteitsman in de RvC van de Goudappel

Groep.

Op verzoek van het directieteam hebben wij in 2011 meegedacht over een nieuwe

topstructuur voor de onderneming. Daarbij hebben wij in korte tijd een groot aantal

gesprekken gevoerd met medewerkers van de onderneming. Mede op basis van hun

bevindingen heeft de RvC in augustus 2011 een advies uitgebracht over de gewenste

veranderingen in de topstructuur van de onderneming. Om een soepele overgang

daarin te bereiken is een van de commissarissen enkele maanden als gedelegeerd

commissaris de bestuurder van de onderneming geweest. De RvC constateert nu met

genoegen dat mede daardoor vrij snel de overgang naar een nieuw directieteam in

het najaar van 2011 vorm heeft gekregen.

De teruggetreden directieleden Peter van der Mede en Tonny Bosch verdienen veel res-

pect voor de wijze waarop zij jarenlang mee leiding gegeven hebben aan de onderne-

ming, maar zeker ook voor de wijze waarop zij beiden in 2011 ruimte geboden hebben

aan het veranderingsproces binnen de Goudappel Groep.

In oktober 2011 is de nieuwe algemeen directeur benoemd, de heer Jos van Kleef. Te-

gelijkertijd is de heer Jaap Benschop benoemd tot operationeel directeur. De RvC heeft

er alle vertrouwen in dat dit directieteam de onderneming de komende jaren goed op

koers weet te houden. Een woord van dank past hierbij ook aan de Ondernemingsraad

en de aandeelhouders van de Goudappel Groep, die in dit veranderingsproces een be-

langrijke rol gespeeld hebben en die daarbij de behoefte aan snelheid geen moment uit

het oog verloren hebben.

In het verslagjaar kwam de Raad van Commissarissen vaker in vergadering met de direc-

tie bijeen, dan doorgaans gebruikelijk is. Ook buiten de vergaderingen om vindt regelma-

tig onderling of met de directie overleg plaats over onderwerpen die de onderneming en

haar medewerkers raken.

De jaarrekening over het boekjaar 2011 is opgesteld door de directie en vervolgens door de

accountants van PricewaterhouseCoopers gecontroleerd en van een goedkeurende accoun-

tantsverklaring voorzien. De jaarrekening en de controleverklaring zijn beide in dit verslag

opgenomen.


De moeilijke marktomstandigheden en de kosten die samenhangen met de reorganisatie hebben in

2011 geleid tot een negatief resultaat van 51.000. Dit resultaat zal in mindering worden gebracht op

het eigen vermogen van de onderneming. De solvabiliteit van de Goudappel Groep blijft nog steeds

op een aanvaardbaar niveau. Als gevolg van het negatieve resultaat en de teruglopende inkomens-

stromen hebben wij voorgesteld om over het boekjaar 2011 geen dividend uit te keren. Dit voorstel

is vervolgens door de aandeelhouders goedgekeurd.

Wij danken alle medewerkers en de directie voor hun inzet in 2011. We staan samen voor de

grote uitdaging om de sterke positie van de Goudappel Groep ook onder de huidige moeilijke

omstandigheden vast te houden. Maar omdat experts in mobiliteit hebben laten zien zelf

ook in beweging te kunnen blijven, hebben wij daarin alle vertrouwen.

Raad van commissarissen

Peter Prein (voorzitter)

Toon van Asseldonk

Pieter Hofstra


Inhoud

Verslag van de raad van commissarissen 3

Verslag van de directie 7 Inleiding 7

Benoeming nieuwe directie 7

Financiën 8

Rendement 8

Omzet en declarabiliteit 9

Bedrijfsresultaat 9

Toegevoegde waarde 9

Financieringsstructuur 10

Certificaten 11

Kengetallen Goudappel Groep 12

Medewerkers 12

Medewerkersbestand 12

Opleidingsniveau adviseurs 13

Welzijn 13

Werkmaatschappij Goudappel Coffeng 13

Omnitrans International 16

Tiem 16

MINT 17

MAPtm 18

VOF SpitsScoren 18

VOF Spitsvrij 19

Innovatie 20

Innovatie leidt tot toekomstig werk 20

Productontwikkeling 20

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 22

Mobiliteit 22

Energiegebruik kantoren 22

Iganga 23

Samenvatting jaarrekening 2011 25 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 26

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2011 28

Geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2011 29

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 35


Colofon

Kenmerk:

XXA00100-088/Blk/0512

Ontwerp en opmaak:

Karmijn Beijlen

© Goudappel Groep

Niets uit deze rapportage mag worden overgenomen zonder bronvermelding. Aan de inhoud van

de rapportage kunnen geen rechten worden ontleend. Eventuele rechthebbenden op gebruikt

beeldmateriaal dienen contact op te nemen met de uitgever.


Verslag van de directie

InleidingDe Goudappel Groep heeft over 2011 een resultaat van negatief € 51.000 na belastingen laten

zien. Dit betekent een flinke teruggang ten opzichte van 2010 maar ook ten opzichte van de

begroting.

De achterliggende oorzaak ligt in een kleiner werkvolume in de markt, waardoor de prijscon-

currentie toeneemt. Daarbij stijgen ook de offertekosten en neemt de druk op projecten toe.

Hiermee ontkomt ook de Goudappel Groep niet aan de algehele tendens in de markt. Op

dit moment leven we in Europa in uiterst onzekere tijden. In Nederland werden we pas

in 2011 geconfronteerd met de effecten van de economische teruggang van enkele ja-

ren geleden. Daarnaast zijn we einde 2011 opnieuw in een recessie beland. De landelijk

en internationaal opgebouwde schuldenpositie is gigantisch en legt een claim op de

toekomst. De opgebouwde schulden zullen moeten worden afbetaald. Dat geldt voor

overheid, bedrijfsleven en particulieren. Dit leidt tot een beperking van de besteedbare

middelen. De overheid voert een bezuinigingstraject van ruim 20 miljard euro door. De

bezuinigingen door de overheid worden nu voelbaar op met name regionaal en lokaal

niveau.

De geschetste ontwikkelingen hebben hun effect op de performance van de Goudap-

pel Groep. Het afgelopen jaar wordt gekenmerkt door teruglopende financiële para-

meters:

• te lage declarabiliteit;

• te hoog niveau van afboekingen;

• teruglopende werkvoorraad.

Naast teruggang en een noodzaak tot efficiënter werken zien we ook verschuivingen:

• van minder studie naar meer doen;

• van minder algemeen naar meer specialistisch;

• van nationaal naar meer focus op de Randstad;

• van betalen voor advies naar nieuwe businessmodellen.

Dit alles betekent een transformatie van de oude wereld naar de nieuwe wereld.

Benoeming nieuwe directieMedio 2011 heeft het directieteam bestaande uit Peter van der Mede, Jaap Benschop en

Tonny Bosch, na ruim 10 jaar directievoering, haar directieposities ter beschikking gesteld.

Door de raad van commissarissen is uitvoerig onderzoek verricht naar de gewenste struc-

tuur en samenstelling van een nieuwe directie. In de ontstane interimperiode heeft Toon van

Asseldonk voor een periode van ruim drie maanden de positie van gedelegeerd commissaris

bekleed en heeft om die reden zijn positie in de raad van commissarissen tijdelijk opgegeven.

Gedurende de interimperiode heeft de heer Van Asseldonk naast het voorzitterschap van de di-

rectie, uitvoerig met geledingen binnen de Goudappel Groep van gedachten gewisseld. Op grond

van zijn advies aan de RvC, dat ruim binnen de gestelde periode is uitgebracht, is een nieuwe direc-


2004

ren

dem

ent

in %

0%

10%

20%

30%

40%

2005 2006 2007 2008 2009 2010

ROI/EVA

2011

rendement op geïnvesteerd vermogen

tie door de RvC voorgesteld en op 11 oktober benoemd door de STAK. De nieuwe directie, bestaande uit

Jos van Kleef (algemeen directeur) en Jaap Benschop (operationeel directeur), staat voor belangrijke

uitdagingen.

Onder leiding van dit nieuwe team:

• wordt er een nieuw ondernemingsplan voor de komende jaren gemaakt, inclusief een update

van de strategie;

• is proactief ingegrepen via een reorganisatie op basis van het plan Krimp Personeelsforma-

tie 2011-2012; inclusief natuurlijk verloop wordt hiermee het personeelsbestand met 10%

gereduceerd;

• zal sterke focus komen te liggen op verbetering van de projectbeheersing en de commer-

ciële slagkracht van de Goudappel Groep.

Voor 2012 wordt een verdere afname van de omzet voorzien. In hoeverre deze tendens

zich ook na 2012 zal doorzetten, is nog onduidelijk.

De Goudappel Groep anticipeert hierop door een zuinig personeelsbeleid, een strakke

beheersing van de kosten en een versterking van het commercieel management.

Cruciaal voor de begroting van 2012 is de ontwikkeling van de markt en de mate waar-

in de Goudappel Groep hierin succesvol is.

FinanciënDe Goudappel Groep heeft over 2011 een resultaat van negatief € 51.000,- na belastin-

gen laten zien. Dit betekent een flinke teruggang ten opzichte van 2010 maar ook ten

opzichte van de begroting voor 2011.

Het resultaat voor belasting liep terug van € 944.000 in 2010 naar € 4.000 in 2011,

waarbij het resultaat is beïnvloed door enerzijds een teruglopend resultaat uit nor-

male bedrijfsvoering en incidentele lasten en anderzijds een positief resultaat uit

deelnemingen.

Rendement

Het rendement op geïnvesteerd vermogen (ROI) bedroeg in 2011 5,4%. Hierbij is het

bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor eenmalige en bijzondere posten.

Het verloop van het rendement is in onderstaande grafiek weergegeven:


2004

dec

lara

bilit

eit

in %

0%

20%

40%

60%

80%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

bruto declarabiliteit

declarabiliteit

Omzet en declarabiliteit

De netto-omzet honoraria bedroeg in 2011 € 20.249.000, ruim € 1.700.000 (7,7%) onder begroting.

In 2010 was de netto-omzet honoraria € 21.952.000. De lagere omzet was vooral het gevolg van de

teruggelopen werkvoorraad. Het gemiddelde aantal fte nam met 2,9% af van 239 in 2010 tot 232

in 2011. De declarabiliteit van onze adviseurs lag in 2011 onder het niveau dat in de voorgaande

jaren werd gerealiseerd.

De afboekingen kwamen over 2011 uit boven het begrote niveau. Sinds 2009 hebben we te

maken met een stijgend niveau van de afboekingen. De afboekingen die zijn gerealiseerd als

gevolg van budgetoverschrijdingen, offertekosten en tariefsverschillen lagen ruim 5 procent-

punt boven de realisatie van 2010. De veranderende marktomstandigheden hebben ertoe

geleid dat de Goudappel Groep in 2011 heeft besloten om projecten in het offertestadium

in principe niet meer te waarderen in het onderhanden werk. Dit heeft geleid tot een ad-

ditionele correctie op de omzet van circa € 400.000.

De bruto declarabiliteit van de adviseurs daalde van 68,5% in 2010 naar 68,3% in 2011.

Het gemiddelde aantal directe uren per adviseur daalde van 1.158 in 2010 naar 1.132 in

2011.

Bedrijfsresultaat

Het genormaliseerde bedrijfsresultaat (exclusief bijzondere of eenmalige lasten) in

2011 bedroeg € 496.000 en was hiermee 72 procentpunt minder dan in 2010. De be-

langrijkste oorzaak van deze sterke teruggang is de lagere bruto marge als gevolg van

lagere productiviteit in combinatie met gestegen afboekingen.

Het rendement, in casu het genormaliseerd resultaat voor belastingen als percentage

van de omzet, bedroeg over 2011 2,4% (2010: 7,8%).

Toegevoegde waarde

De toegevoegde waarde per fte daalde met 15,5% van € 25.650 in 2010 naar € 21.660 in

2011. De oorzaak ligt in de lagere omzet in combinatie met hogere loonkosten. De loonkos-

ten per fte in de primaire staf stegen ten opzichte van 2010 met circa 3,3%; het netto uurta-

rief daalde van € 88,30 in 2010 tot € 86,60 in 2011.

In 2011 werd de samenstelling van de formatie (de verdeling over de verschillende adviseurni-

veaus) van de Goudappel Groep iets zwaarder dan in 2010.


2004

solv

abili

teit

in %

0%

15%

30%

45%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

solvabiliteit

solvabiliteit

2004

toeg

evoe

gde

waa

rde

in €

5.000

0

10.000

15.000

20.000

25.000

30.000

35.000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

toegevoegde waarde per fte

toegevoegde waarde per fte

Financieringsstructuur

Vanaf 2004 elimineren we bij de berekening van de solvabiliteit van de onderneming

de actieve belastinglatentie en geactiveerde goodwill. De solvabiliteit bedraagt 40,8%

ultimo 2011, een lichte daling met circa 2,3 procentpunt ten opzichte van 2010. Goud-

appel Groep streeft naar een solvabiliteitsratio van minimaal 25%, waaraan sinds 2007

voldaan wordt.

De netto kasstroom bedroeg in 2011 € 1.480.000. De operationele activiteiten resulteerden

in 2011 in een positieve kasstroom van € 2.200.000. Daartegenover stonden negatieve kas-

stromen (€ 389.000) als gevolg van investeringen in vaste activa, aflossingen op langlopende

schulden (€ 205.000), uitkering van dividend en inkoop eigen aandelen (€ 133.000) en aandeel

derden (€ 35.000).

De doorlooptijd van de projecten is in 2011 wederom aanzienlijk afgenomen ten opzichte van

de voorgaande jaren en komt in 2011 uit op circa 70 dagen. Dit geldt zowel voor de doorlooptijd

van het onderhanden werk als voor de debiteuren.

Voor de Goudappel Groep is dit een relatief laag niveau dat er mede voor heeft gezorgd dat, on-

danks het teruggelopen omzetniveau, de liquiditeitspositie per jaareinde goed te noemen is.


2004

doo

rloo

pti

jd in

dag

en

20

0

40

60

80

100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

gemiddelde projectduur (onderhanden werk)

gemiddelde projectduur (debiteuren)

totale doorlooptijd projecten

Certificaten

De aandelen Goudappel Groep zijn in het bezit van de Stichting Administratie Kantoor

(STAK) Goudappel Coffeng. De stichting geeft certificaten uit aan de medewerkers van

Goudappel Groep BV en de 100% dochtermaatschappijen (Goudappel Coffeng BV , Om-

nitrans International BV en Tiem BV). Om de betrokkenheid van medewerkers bij het

bedrijf te vergroten kunnen zij participeren in certificaten van aandelen (cva). De STAK

streeft naar maximale participatie van de medewerkers met een gelijke verdeling van

cva over de medewerkers.

certificaten participanten

beschikbare certificaten 132.320

waarvan geplaatst bij medewerkers

1 januari 2011 122.409 156

31 december 2011 120.059 236

participatie Goudappel Groep

In 2010 en 2011 zijn door de STAK voorstellen gedaan om de participatie verder te ver-

groten en de certificaten gelijkmatiger verdeeld te krijgen over de medewerkers. Direc-

tie en OR hebben vervolgens besloten om winstuitkering in de vorm van cva's mogelijk

te maken in de CAR. Een deel van de winstuitkering van 2010 is dan ook in de vorm van

cva's uitgekeerd. Dit heeft er mede toe geleid dat het aantal participanten in 2011 sterk

is gegroeid, van 156 naar 236. De maatregel zorgde ook voor een stijging van het aantal

geplaatste certificaten (+2.600), maar door grotere verkoop dan aankoop is de participatie

toch netto licht gedaald (-2.000).

Het cva-bezit is verder, als gevolg van de winstuitkering in cva's, minder gelijkmatig gewor-

den. Er zijn immers veel 'kleine' certificaathouders bijgekomen. Eind 2010 bezat de helft van

de certificaathouders 9% van de geplaatste cva's, eind 2011 was dit 2,5%.

Op 1 januari 2011 is de waarde van de certificaten afgenomen van € 43,50 naar

€ 43,22. Het uitgekeerde dividend over 2011 bedroeg nihil.


jaar waarde per 1 januari dividend

2008 € 35,00 € 4,70

2009 € 35,00 € 4,50

2010 € 40,90 € 4,25

2011 € 43,50 -

2012 € 43,22 ntb

waarde van cva en dividend

Kengetallen Goudappel Groep

• Vijf vestigingen: Amsterdam, Den Haag, Deventer, Eindhoven en Leeuwarden

• 270 medewerkers

• Omzet € 25 mln

Medewerkers

Medewerkersbestand

Eind 2011 waren er 270 medewerkers in dienst, een daling van 1,5% ten opzichte van

eind 2010. In de loop van 2011 verlieten 22 medewerkers de organisatie en kwamen er

13 in dienst.

Door de uitstroom van jonge medewerkers steeg de gemiddelde leeftijd naar 39,5 jaar.

De verdeling tussen mannen en vrouwen bleef vrijwel gelijk met eerdere jaren.

De instroom van nieuwe medewerkers is door de teruglopende opdrachtenportefeuille

zeer beperkt gebleven. De bovengenoemde instroom van 13 nieuwe medewerkers bestond

gedeeltelijk uit tijdelijke medewerkers.

De krimpmaatregelen die de directie in 2011 heeft afgekondigd, hebben geleid tot het niet

verlengen van tijdelijke arbeidsovereenkomsten en het gedwongen aanzeggen van 15 mede-

werkers. Het vertrek van deze 15 medewerkers wordt geëffectueerd in 2012.

Gemiddeld waren in 2011 232 fte's in dienst (primair 197 en 35 in de ondersteunende diensten).

jaar 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004

Bedrijfsopbrengsten* 24,9 26,9 26,6 27,2 26,2 22,3 17,2 15,0

Genormaliseerd bedrijfsresultaat* 0,5 1,8 1,4 2,6 3,1 2,6 0,9 0,1

Bedrijfsresultaat / omzet 2,0% 6,5% 5,4% 9,6% 11,7% 11,6% 5,4% 0,4%

Resultaat na belasting* -0,1 0,7 1,0 1,7 2,1 1,8 0,5 -0,4

Netto resultaat / omzet -0,2% 2,8% 3,6% 6,3% 8,2% 8,1% 2,9% -2,4%

Cashflow* 1,5 0,6 -0,5 -0,5 -0,2 2,5 -0,4 0,2

Groepsvermogen* 6 6 6 6 6 4 2 2

Balanstotaal* 14,2 14,5 15,7 17,0 16,4 14,5 12,2 11,3

Groepsvermogen / balanstotaal 44,0% 44,9% 39,4% 38,0% 34,4% 29,5% 19,8% 17,7%

* Bedragen in € mln

Het genormaliseerd resultaat is het resultaat voor intrest en belastingen, gecorrigeerd voor

bijzondere of eenmalige posten.


WO(49%)

HBO(44%)

MBO(7%)

opleidingsniveau adviseurs primaire proces

Opleidingsniveau adviseurs

Welzijn

Het ziekteverzuim in 2011 is ten opzichte van 2010 marginaal gestegen. Het verzuimpa-

troon was redelijk vergelijkbaar met 2010, behoudens een piek in september en oktober.

Het langdurig verzuim van een aantal medewerkers zorgde voor een structureel hogere

verzuimbasis.

We hebben relatief veel geïnvesteerd in persoonlijke coaching. Dit werd door mede-

werkers zeer gewaardeerd.

verzuim gemiddeld

2010 3%

2011 3,2%

Werkmaatschappij Goudappel CoffengHet jaar 2011 stond in het teken van de teruglopende markt. Overheden bezinnen zich

op hun uitgaven. Ook Goudappel Coffeng BV kreeg te maken met de gevolgen van het

regressieve overheidsbeleid. Ondanks dit beleid zijn ook in 2011 veel noemenswaar-

dige projecten door Goudappel Coffeng uitgevoerd.

Ondanks de lastige marktomstandigheden en de toenemende concurrentie heeft de

groep Verkeersprognoses zich goed staande gehouden. Omzet en resultaat waren rede-

lijk conform begroting. Dit lijkt als ‘business as usual’, maar op de achtergrond is veel aan

het veranderen. We zien een duidelijk trend van statische naar dynamische modellen voor

korte en middellange termijn, gericht op het inzichtelijk maken van de kwaliteit van de

verkeersafwikkeling in stedelijke omgeving. Onder de werktitel: ‘Beter benutten in de stad’,

hoe doe je dat?’ wordt dit vorm gegeven. Dit vraagt om gespecialiseerde instrumenten als

StreamLine maar ook om intensieve samenwerking met andere bedrijfsonderdelen als de

regiogroepen, Verkeersmanagement en Omnitrans International. In 2012 moeten we hier de

vruchten van gaan plukken.

In 2011 was de fiets prominent aanwezig. Op eigen initiatief heeft Goudappel Coffeng haar fiets-

routeplanner zodanig uitgebouwd dat fietsroutes in heel Nederland en het omliggende buiten-

land kunnen worden gepland (feou.fietsrouteplanner.info). Tegelijk is het onderliggende straten-


netwerk verbeterd in de regio Utrecht-Amersfoort-Hilversum, de regio Rotterdam, regio Twente en in

Amsterdam. Dit bovenop de drie zuidelijke provincies, die al eerder waren verbeterd. Daarnaast wa-

ren er aanverwante studies, zoals fietsbereikbaarheidsanalyses voor een aantal steden en specifieke

fietsverbindingen.

Een ander belangrijk en groeiend product is de Mobiliteitsscan. Dit instrument voor beleidsver-

kenning vond nieuwe toepassing in Food Valley en in de stad Eindhoven. De Mobiliteitsscan

maakt het mogelijk om mobiliteitsmaatregelen op een snelle en adequate wijze te verkennen

en te toetsen, van het aanleggen van een nieuwe woonwijk tot het knippen van een verbin-

ding of het toevoegen van een OV-lijn.

Na het faillissement van Probit (marktonderzoeksbureau gevestigd in Apeldoorn, gespeci-

aliseerd in onderzoek naar klantentevredenheid en monitoring van het openbaar vervoer)

heeft Goudappel Coffeng de lopende activiteiten van dit bedrijf overgenomen en op deze

wijze verschillende opdrachtgevers geholpen met het tot een goed einde komen van een

groot aantal lopende opdrachten.

Een goede doorstroming faciliteren, optimaal benutten van beschikbare capaciteit.

Dat geldt niet alleen voor de weg. Ook op waterwegen wensen de schippers een vlotte,

veilige en comfortabele vaart. De provincie Overijssel zorgt ervoor met ‘nat verkeers-

management’.De provincie wilde eenzelfde proces doorlopen als voor op het land.

Dat leidde toen tot het Tactisch Team Operationeel Verkeersmanagement. Nu dus

het water. Samen met het team Vaarbeheer en Installaties identificeerde Goudappel

Coffeng quick wins en een strategie voor de langere termijn. Het resultaat was een

koersnota waarmee het team Operationeel Verkeersmanagement Vaarwegen aan de

slag kan voor het kanaal Almelo – De Haandrik en diverse vaarwegen in de kop van

Overijssel. Dat zal leiden tot nog betere dienstverlening op de Overijsselse vaarwegen.

Scheepvaart vertegenwoordigt een groeiend economisch belang in Nederland. Ook

vergroening van transport is een stimulans voor vervoer over het water. Vrachtvervoer

over water en recreanten doen een groeiend beroep op kanalen, rivieren, bruggen en

sluizen. Met nat verkeersmanagement wordt voor een vlotte, veilige en comfortabele

vaart gezorgd.

Op 22 november 2011 vond in de regio Twente de officiële opening plaats van het eer-

ste gemeentegrensoverschrijdende tracé in het kader van het ‘Masterplan fietssnelweg

F35’. Het traject van de fietssnelweg loopt van Nijverdal naar Enschede en heeft zijtakken

van Vriezenveen naar Almelo en van Oldenzaal naar Enschede. Dit project onderscheidt

zich van andere fietssnelwegen door het hoge kwaliteitsniveau. Het is een volledig onge-

lijkvloerse rode loper met een lengte van 60 kilometer en een breedte van ruim 4 meter.

Verkeerskundige maatregelen en de ruimtelijke toekomst van de stad zijn onlosmakelijk

verbonden. In Enschede gingen raadsleden en burgers onder leiding van Goudappel Coffeng

aan de slag met een verkeerssimulatie 'live' erbij. Hoe pakt scenario A qua verkeer uit? Is het

voor iedereen duidelijk wat de milieueffecten zijn van scenario B? Al pratende weg kwam er

voortgang in een als gevoelig aangemerkt dossier.


Ook internationaal liet Goudappel Coffeng van zich horen. Internationale ontwerpers uit 22 landen

gingen aan de slag met een beruchte 'missing link in duurzame mobiliteit': de snelweg nabij het VN-

gebouw op Manhattan in New York, die de fietsers in de weg zit. Het ontwerp van Goudappel Coffeng,

'Flexway', viel met een eervolle vermelding in de prijzen. De kracht van het ontwerp is een snelweg

die buiten de spits deels ingezet wordt als verblijfsruimte.

Het openbaar vervoer stond in 2011 sterk onder druk: In de grote steden lag een substantiële

bezuinigingsopgave. De OV-experts van Goudappel Coffeng hebben voor zowel overheden als

vervoerders kansen gevonden om de efficiency van het OV-netwerk te vergroten en daardoor

sterker uit de bezuinigingen te komen. In Amsterdam, Den Haag en Rotterdam zijn stappen

gezet om het netwerk en de dienstregeling zodanig aan te passen dat de kostendekkings-

graad zal verbeteren, zonder daarbij de reiziger weg te jagen.

Het bedrijfsleven in Brabant en Zeeland wil beheer, onderhoud, uitbreiding en exploitatie

van de A58 tussen Vlissingen en Eindhoven overnemen. ZuidNet A58 wordt een voor Ne-

derland unieke publiekprivate mobiliteitsonderneming, die via het verkrijgen van een

concessie volledig verantwoordelijk wordt voor de doorstroming op en de versnelde op-

waardering van de gehele corridor A58. De onderneming wordt een samenwerking van

het bedrijfsleven, regionale overheden en het Rijk. ZuidNet A58 hanteert een innova-

tieve aanpak en exploitatie om de kwaliteit van de A58 te verhogen en de oost-westbe-

reikbaarheid in Brabant en Zeeland te garanderen. De onderneming wordt afgerekend

op doorstromingsresultaat.

Het initiatief komt van de Stichting A58, opgericht door de Kamers van Koophan-

del Brabant en Zuidwest-Nederland en de Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging

(BZW). Het plan, in de vorm van een bidbook, is op 23 mei 2011 aan Minister Schultz

van Haegen aangeboden en op 1 juni 2011 in Tilburg aan de pers gepresenteerd. Het

is opgesteld met ondersteuning van private partijen, waaronder ook Goudappel Cof-

feng BV.

Goudappel Coffeng heeft samen met haar partners APPM Management Consultants,

Tauw en Decisio, het nieuwe raamcontract van de provincie Noord-Holland voor be-

leidsadviesdiensten voor het perceel ruimtelijke vraagstukken binnengehaald. Samen

met meerdere onderaannemers heeft dit consortium de eerste positie verworven in de

aanbesteding.

De Provincie Zuid-Holland werkt aan een oplossing voor de verkeersproblemen in de re-

gio Holland Rijnland: de RijnlandRoute, een nieuwe verbinding tussen de A4, de A44 en

Katwijk. Het project bevindt zich momenteel in de tweede fase van de milieueffectrap-

portageprocedure (m.e.r.). Binnen een consortium met Tauw en Advin heeft Goudappel

Coffeng de verkeerskundige aspecten voor haar rekening genomen. Besluitvorming is voor-

zien in de zomer van 2012.


Omnitrans InternationalHet verdienmodel van Omnitrans International is gebaseerd op drie pijlers; verkoop van het software-

pakket OmniTRANS, het geven van cursussen en de uitvoering van software-projecten. In 2011 is

hiermee de totale begroting ruim gehaald.

Op het onderdeel verkoop is de begroting echter niet gehaald. De verkoop in Nederland bleef

op niveau, maar het resultaat in het buitenland bleef achter. Door gebrek aan slagkracht (fte’s)

op het vlak van Marketing & Sales is er weinig voortgang geboekt met het uitbreiden van het

internationale agentennetwerk.

De marketing van OmniTRANS is gebaseerd op campagnes met een bepaald thema. In 2011

zijn de volgende campagnes gevoerd: Remote Hosting, StreamLine, Q-Hot en Versie 6.0.

Hierbij wordt gebruik gemaakt van persberichten, advertenties en mailings. In 2011 was

Omnitrans aanwezig op de volgende congressen: Modelling World (London), DVM congres

(Rotterdam), ETC (Glasgow), Platos (Utrecht) en ITS (Leuven).

Medio 2011 is OmniTRANS versie 6.0 opgeleverd. Aan het eind van het jaar is de ontwik-

keling van een versie 6.1 begonnen omdat de markt rondom StreamLine aantrok. Ople-

vering van versie 6.1 wordt medio 2012 verwacht.

De bruto-omzet op projecten was conform de begroting. Door een laag voorzienin-

genniveau is ruim boven de begroting gepresteerd. Dit heeft het tekort op verkoop

ruimschoots gecompenseerd. Deze markt neemt toe en de werkvoorraad is groot. De

ontwikkeling van deze markt zet de innovatie echter wel onder druk. Veel innovatie-

projecten zijn hierdoor in 2011 niet gerealiseerd. De ontwikkeling van software is in

2011 verder geprofessionaliseerd. Aspecten van PRINCE2 voor projectmanagement

zijn geïntroduceerd en de afdelingen Concepts en Development zijn samengevoegd

om meer synergie te creëren.

De begroting voor cursussen is gerealiseerd en nieuwe cursussen zijn ontwikkeld. De

helpdesk wordt hoog gewaardeerd door onze klanten. Het proces rondom het beschik-

baar stellen van 'minor' versies is aanzienlijk verbeterd, inclusief de communicatie

naar de gebruikers.

TiemIn 2011 was voor Tiem duidelijk merkbaar dat overheden moeten bezuinigingen. Hier-

door is bij veel opdrachtgevers de inhuur drastisch teruggebracht. Dat geldt zowel voor

procesmanagement als inhoudelijke advisering. Desondanks heeft Tiem haar begroting

voor 2011 gerealiseerd.

Tiem is haar klanten dankbaar dat ze in veel gevallen de Tiem-medewerkers hebben behou-

den. Ook prettig is de bijval van sommige topbestuurders, zoals Annemarie Jorritsma, die

pleit voor een goede afweging bij overheden over inhuur. Ze pleit juist voor een relatief grote

flexibele schil om twee redenen. Als eerste omdat bepaalde expertise slechts nu en dan nodig is

en als tweede omdat heel specialistische kennis binnen een overheid niet op voldoende niveau

gehouden kan worden.


Ook zijn tarieven verder onder druk komen te staan. De magische grens van € 100 steekt regelma-

tig de kop op met discussies over de looncomponent en de Balkenende norm. Duidelijk wordt

dat het voor opdrachtgevers moeilijk is om te begrijpen waaruit tarieven zijn opgebouwd en

wat de integrale kosten van eigen medewerkers zijn. Het uitgangspunt zou de gewenste toege-

voegde waarde moeten zijn en welke investering dat rechtvaardigt. De uurprijs zegt daar niets

over en 100 uur tegen € 100 levert nog steeds een lagere investering op dan 150 uur tegen

€ 80.

In 2011 is het fenomeen marktplaatsen sterk opgekomen. Verzoeken om ondersteuning die

opdrachtgevers voorheen aan Tiem stelden vanwege de kwaliteit, worden tegenwoordig via

marktplaatsen uitgevraagd. Dat heeft tot gevolg dat in de meeste gevallen een eerste selec-

tie op prijs plaatsvindt. En dat alleen die voorstellen die het laagste prijskaartje hebben aan

de opdrachtgever worden voorgelegd. De prijs-kwaliteitafweging wordt daarmee beperkt

tot het Euro Shopper-segment, de huismerken en A-merken blijven achter in het magazijn

en komen niet eens meer in de schappen.

Voor de toekomst zet Tiem in op het focussen en zichtbaar maken van de toegevoegde

waarde. Want daar zou het over moeten gaan. Voor Tiem betekent dit scherp blijven

en ‘alles eruit te halen wat erin zit’. Tiem is niet gewend op routine te werken, maar

kan zich volgens klanten nog verbeteren door meer van zich te laten horen. Tiem blijft

daarover met opdrachtgevers in gesprek en ontwikkelt samen met die opdrachtgevers

en andere partijen nieuwe diensten. Zodat de kennis en de vaardigheden die binnen

Tiem ontwikkeld zijn, nog beter kunnen bijdragen aan de verdere verbetering van de

leefomstandigheden in ons land.

MINTMINT is een onafhankelijk adviesbureau voor verkeer en mobiliteit, gevestigd in Me-

chelen. Sinds haar start eind 2007 groeide de onderneming gestaag naar een breed

team van vijftien medewerkers en is MINT de professionele adviseur op de Vlaamse

markt.

De twee speerpunten binnen MINT zijn verkeersmodellen en verkeersplanning. Hierin

wil MINT dé toonaangevende adviseur zijn.

Het modellenteam biedt advies zowel op het vlak van personen- als goederenmodellen

en dit zowel op macroscopisch-strategische schaal als op dynamisch-operationeel niveau.

Werkzaamheden omvatten dan ook de ontwikkelingen en implementatie van verkeers-

modellen, opleiding en dagelijkse ondersteuning, onderzoek naar verplaatsingsgedrag en

de feitelijke uitvoering van gebruik van modellen bij projectevaluaties.

MINT zet de schouders onder de ontwikkeling en implementatie van gemeentelijke model-

len met behulp van OmniTRANS: de specifieke vraagstukken in de gemeentelijke mobiliteits-

problematiek kan MINT modelmatig beantwoorden met de op maat gesneden functionalitei-

ten van de software. Deze instrumenten past MINT ondertussen succesvol toe.


De afdeling verkeersplanning staat onder andere in voor de opmaak en evaluatie van gemeentelijke mo-

biliteitsplannen, parkeerbeleidsplannen, verkeerscirculatieplannen en bedrijfsvervoerplannen. Daar-

naast verzorgt MINT de verkeerskundige inbreng in milieu-effectenrapportages en masterplannen

en is MINT in het bijzonder gespecialiseerd in het opmaken van mobiliteitsstudies (mobiliteitsef-

fectenrapportages - MOBER’s), nodig in het kader van stedenbouwkundige aanvragen.

Sinds haar oprichting is MINT een winstgevend bedrijf. De groei van het bedrijf is gestabiliseerd

in de periode 2010-2011. De focus van de ontwikkeling van het bedrijf is nu meer gericht op

professionaliteit. In 2011 zijn belangrijke stappen gezet op het terrein van kwaliteits- en pro-

jectbeheersing.

In 2011 heeft de Goudappel Groep haar aandeel in MINT uitgebreid tot 40%.

MAPtmNa haar oprichting in 2010 is MAPtm in 2011 uitgegroeid tot een professioneel verkeers-

managementbedrijf van elf medewerkers. MAPtm is een onafhankelijk en innovatief

bedrijf dat opdrachten uitvoert voor wegbeheerders, aannemers en verkeersmanagers.

Het bedrijf adviseert niet alleen, maar kan ook de adviezen uitvoeren. Daarmee onder-

scheidt het zich in de markt.

Na een veelbelovende start in 2010 heeft het bedrijf gestaag gewerkt aan een stra-

tegisch gevulde opdrachtenportefeuille. In 2011 is daarin een belangrijke stap gezet

met de verwerving van een opdracht voor de aansturing van 67 DRIPs voor de gemeen-

te Den Haag. Via op maat gemaakte afbeeldingen leiden de DRIPs de weggebruiker

naar hun bestemming, zodanig dat congestie geminimaliseerd wordt. MAPtm heeft

daarmee de gemeente Den Haag een kostenefficiënte oplossing aangeboden door het

gebruik van bestaande gegevensbronnen en innovatieve web-based technologie. Het

gehele traject, van opstelling van de scenario’s tot en met het operationeel bedienen

van het verkeersmanagementsysteem.

Een andere belangrijke opdracht is de uitvoering van een kwaliteitstoets van meet-

gegevens voor het NDW. NDW heeft bij de aanbesteding van het laatste geografische

deel, Noord- en Oost-Nederland, gekozen voor het consortium Data 4 Traffic (D4T). Dit

consortium, bestaande uit Van den Berg, de VerkeersInformatieDienst en SWARCO AG,

zet voor de inwinning van verkeersdata in dit deel van Nederland nieuwe technieken in:

Bluetooth en infrarood, gecombineerd met GPRS en zonne-energie. MAPtm is als onaf-

hankelijke partij door D4T gevraagd om de kwaliteit van de meetgegevens te toetsen aan

de door de NDW gestelde eisen. De zogenaamde typetesten zijn met goed gevolg afge-

rond en goedgekeurd door het NDW. Een eerste uitrol heeft plaatsgevonden. Momenteel

wordt een zogenaamde veldtest uitgevoerd.

De Goudappel Groep neemt voor 60% deel in MAPtm.

VOF SpitsScorenSamen met partners BNV Mobility, Technolution en ABN AMRO vormt Goudappel Coffeng de

VOF SpitsScoren. SpitsScoren is ook de naam van het spitsmijdenproject in de regio Rotterdam en

wordt in opdracht van de Verkeersonderneming uitgevoerd. Automobilisten die regelmatig tijdens


de ochtendspits op de A15 rijden, worden beloond als zij de ochtendspits mijden. De spits kan gemeden

worden door voor of na de spits te beginnen, thuis te werken, met een collega mee te rijden of met

openbaar vervoer of (motor)fiets naar het werk te gaan.

SpitsScoren heeft als uitgangspunt dat de deelnemer al vóór hij op weg gaat een bewuste keuze

maakt om de auto te laten staan en de spits te mijden. Daarom geeft hij elke dag via een in het ka-

der van het project verstrekte gratis smartphone aan SpitsScoren door of en hoe hij die dag gaat

reizen. Per spitsmijding krijgt de deelnemer € 5.

Op een website kan de deelnemer bijhouden hoeveel hij kan verdienen. Per maand kan het

bedrag oplopen tot € 100,-. Daarnaast biedt de website de mogelijkheid om reistijden met de

auto in en buiten de spits en de alternatieven per openbaar vervoer op te vragen, contact te

leggen met andere deelnemers om bijvoorbeeld een carpoolmaatje te zoeken of om gebruik

te maken van een flexibele werkplek in een Dialogue Port.

Het unieke van het project SpitsScoren is dat het gaat om een commerciële mobiliteits-

dienst, waarbij de provider een prestatieverplichting op zich neemt voor een periode van

3 jaar. De prestatieverplichting van SpitsScoren is vanaf eind oktober 2009 elke werkdag

minimaal 530 personenauto’s uit de spits te houden. Met de ruim 1.700 automobilisten

die vanaf de start van het project meedoen, is die norm ruimschoots gehaald. In de loop

van 2011 is de ambitie van het project zelfs naar boven bijgesteld. Momenteel mijden

meer dan 800 deelnemers dagelijks de ochtendspits.

Het beoogde effect van SpitsScoren is met een financiële prikkel een blijvende gedrags-

verandering te realiseren bij structurele spitsrijders. Het is de bedoeling dat spitsrij-

ders het op den duur heel normaal vinden om in de spits juist níet de auto te pakken,

maar op een andere manier of op een andere tijd te reizen. Zo’n gedragsverandering

heeft tijd nodig. Vandaar de lange looptijd van het project.

Naar verwachting zal het project in de zomer van 2012 een verlenging krijgen.

VOF SpitsvrijSpitsvrij haalt forenzen uit hun ingesleten reispatroon. Dat zorgt in de driehoek Utrecht

- Hilversum - Amersfoort voor fors minder automobilisten tijdens de spits. Het project

is in oktober 2011 in het bijzijn van minister Melanie Schultz van Haegen en gedepu-

teerde Remco van Lunteren officieel van start gegaan.

BNV Mobility, Technolution en Goudappel Coffeng verzorgen de gehele uitvoering van

Spitsvrij. De provincie Utrecht is de opdrachtgever namens ondernemers- en overheids-

organisaties, waaronder het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het consortium ver-

zorgt de werving van bedrijven en deelnemers, verzorgt de techniek, keert de beloningen

uit aan de deelnemers en levert aanvullende diensten aan bedrijven en deelnemers die

het makkelijker maken om de spits te mijden, zoals een slimme reisplanner via website of

smartphone. De belangstelling is overweldigend. Er staan inmiddels noodgedwongen men-

sen op een reservelijst.

Spitsvrij beloont deelnemers voor elke keer dat ze niet in de ochtend- en/of avondspits rijden.

Dat kan op verschillende manieren: door te carpoolen, met het openbaar vervoer te reizen, thuis

te werken of eerder dan wel later te vertrekken. Tot € 100 euro per maand kan de deelnemer zo

verdienen. Deelnemers krijgen een kleine, niet zichtbare S-box in hun auto ingebouwd (een klein


zendertje dat de locatie doorgeeft). Minister Melanie Schultz van

Haegen merkte tijdens de start van het project op: “Uit ervaring we-

ten we dat dit soort projecten in staat zijn om mensen `uit hun

oude groef’ te halen, zonder ingewikkelde regelgeving en zon-

der vermaningen. Als de reiziger zelf ervaart wat de voordelen

zijn van een ander reisgedrag, dan is dat veel overtuigender.

Daarom zet ik samen met regio’s en bedrijven mijn schouders

onder mobiliteitsprojecten zoals hier in de driehoek Utrecht

- Amersfoort - Hilversum.”

Innovatie

Innovatie leidt tot toekomstig werk

Innovatie is een levensvoorwaarde voor de Goudappel Groep. Om op lange termijn con-

currerend te blijven, is het noodzakelijk onze producten continu te vernieuwen en te ver-

beteren. Daarom dan ook dat binnen de Goudappel Groep een deel van de omzet aange-

wend wordt voor producten procesinnovaties. In 2011 bedroegen de investeringen in

innovatie van de Goudappel Groep 1 miljoen euro, ofwel 4,3% van de bruto-omzet. De

besteding van deze innovatiemiddelen kent twee categorieën: productontwikkeling

en strategische projecten. De productontwikkeling richt zich op de (door)ontwikkeling

van de producten en diensten die de Goudappel Groep aanbiedt. De strategische pro-

jecten richten zich op enkele specifieke vernieuwingstrajecten.

Productontwikkeling

Promotietrajecten (fundamenteel onderzoek):

Binnen de Goudappel Groep zijn verschillende personen actief met een promotietra-

ject. Dit waren in 2011:

• Niels van Oort. Hij richt zich op betrouwbaarheid van openbaar-vervoersystemen

(Service Reliability and Urban Public Transport Design). Niels is inmiddels gepro-

moveerd (zie: http://www.goudappel.nl/media/files/uploads/2011_Proefschrift_

Niels_van_Oort.pdf);

• Matthijs Dicke-Ogenia. Hij richt zich op gedragsmatige aspecten van de reiziger (be-

invloeden van routekeuze en vervoermiddelkeuze door middel van informatie);

• Luc Wismans ontwikkelt afwegingsmodellen om binnen verkeersmanagement,

naast bereikbaarheid, ook te optimaliseren vanuit het milieu en de verkeersveilig-

heid. (Multi-objective optimization of traffic systems/Optimaliseren van bereikbaar-

heid en externe effecten met DVM) en

• Ties Brands. Hij ontwikkelt binnen het programma Duurzame Bereikbaarheid nieuwe

manieren hoe interessante combinaties te maken zijn van auto/OV en fiets/OV (Opti-

malisatie van het multimodale vervoernetwerk/Optimalisation of a multimodal trans-

port network).

Innovatie in verkeers- en vervoermodellen

Voor de ontwikkeling van de nieuwe generatie verkeers- en vervoermodellen heeft Goudappel

Coffeng sinds 2008 een speciaal team, namelijk Transport innovatie en modellen (Tim) dat sa-

men met dochterbedrijf Omnitrans International nieuwe prognosemodellen ontwikkelt en im-

plementeert in de OmniTRANS software. Speerpunten zijn (de vier D’s):


• GeDesaggregeerd. De ontwikkeling van een nieuwe generatie vervoermodellen voor decentrale over-

heden: de zogenaamde gedesaggregeerde vervoermodellen. Wij verwachten in de eerste helft van

2012 hiervoor de eerste toepassing te kunnen lanceren. Het grote voordeel van deze modellen is

dat bevolkingsgroepen zijn te onderscheiden en dat de daadwerkelijke keuzes gedragsmatig ge-

modelleerd worden. Hierdoor zijn gedesaggregeerde modellen beter geschikt om beleidsmaat-

regelen die het vervoergedrag van mobilisten beïnvloeden, te evalueren. Voorbeelden hiervan

zijn: prijsmaatregelen, maatregelen gericht op een bepaalde bevolkingsgroep (denk aan se-

nioren) en mobiliteitsmanagementmaatregelen.

• Dynamisch. Het patroon van het verkeer verschilt over de dag en zelfs binnen een kort

tijdsbestek van een uur is er veel variatie. Daarnaast kent het wegverkeer in stedelijke

gebieden vaak allerlei terugslageffecten (files die ontstaan omdat ergens anders een file

staat) die met de standaard modellen lastig inzichtelijk zijn te maken. Hiervoor ontwik-

kelden wij StreamLine. Het afgelopen jaar hebben wij StreamLine onder meer toege-

past in Amsterdam voor het evalueren van VRI scenario’s, de keuze voor de Nieuwe

Westelijke Oeververbinding in Rotterdam en de verkenning naar de IJmeerverbinding.

In 2012 komt StreamLine voor een bredere gebruikersgroep beschikbaar als module

van OmniTRANS. Daarmee is StreamLine de eerste praktisch bewezen toepassing van

de tweede generatie dynamische macroscopische verkeersmodellen. Een nieuwe

ontwikkeling die net is gestart, betreft semidynamische modellering met statische

modellen. Ons nieuwe product STAQ (Static Traffic Assignment with Queing) biedt

de mogelijkheid om op grote netwerken snel en betrouwbaar prognoses te maken

die expliciet rekening houden met fileopbouw en daarmee een betere prognose ge-

ven van de reistijd. In het bijzonder voor maatschappelijke kosten-batenanalyses

(MKBA) is dit cruciaal.

• Duurzaam. De komende decennia moet ons verkeers- en vervoersysteem veel duur-

zamer worden. Om dit te bewerkstelligen gaat duurzaamheid een grotere rol in de

beleidsmodellen spelen. Inmiddels is binnen OmniTRANS een module beschikbaar

om direct de emissies (CO2, NO

x en PM10) te laten zien van verschillende varianten.

Daarna wordt dit nog uitgebreid met geluidsberekeningen.

• Data, Smartphones, (OV-)chipkaarten en (auto)navigatiesystemen zijn voorbeelden

van ICT-applicaties die veel data opleveren. Dit biedt kansen voor nieuwe dienst-

verlening. Goudappel Coffeng participeert in een grootschalig pilot-project (Sen-

sor City) waarbij onder meer met TomTom, TNO en OV9292 gewerkt wordt aan het

geven van multimodale reisinformatie en reistijdprognoses in combinatie met ver-

keersmanagement.

'Overige' innovatie binnen Goudappel Coffeng

Belangrijke resultaten in 2011 waren verder:

• Verbeteringen openbaar-vervoermodellering binnen het Nationaal Verkeersmodel

(NVM) 2008-2020 GE. Met behulp van de tellingen van NS (jaar 2008) is het NVM gekali-

breerd op in- en uitstappers. Vervolgens is er een nieuwe prognose voor 2020 opgesteld.

• Goudappel Coffeng participeert in de mobiliteitsprojecten SpitsScoren (http://www.

spitsscoren.nl) en Spitsvrij (http://spitsvrij.nl) waarin op grootschalige wijze autogebrui-

kers gestimuleerd worden de spits te mijden. Hiervoor worden onder meer Value Added

Services (VAS) ontwikkeld. Nieuwe diensten zijn onder meer: de REISplanner (een multimo-

dale reisplanner voor heel Nederland) en de VAS Reiswijzer (een webapplicatie die verwachte

autoreistijden biedt op basis van historische verkeersdata). Momenteel wordt de REISplanner

door ons verder geschikt gemaakt voor gebruik als app.


• Een nieuwe versie van CURSIM, waarmee een gebruiker rijcurven tijdens de ontwerpfase kan simule-

ren. Het programma wordt gebruikt door gemeentes, openbaar-vervoerbedrijven, vastgoedontwik-

kelaars en andere verkeerskundige adviesbureaus.

• Het met behulp van handheld computers in kaart brengen van fietsroutes (Amsterdam, Utrecht).

• Samen met het onderzoeksbureau Motivaction werden de mobiliteitsvoorkeuren van acht doel-

groepen onderzocht. Met dit doelgroepenbeleid kunnen gedragsveranderingen aanmerkelijk

effectiever geïnitieerd worden. Onze kennis passen wij o.a. toe in de gemeenten Amersfoort

en Breda.

• Een marktverkenning naar het potentieel van 100% elektrische auto’s waarbij rekening

wordt gehouden met de woonkenmerken en de mobiliteitskenmerken (groepen die een

langere periode niet meer dan 80 km per dag de auto gebruiken).

• De Mobiliteitsmanagementscan is een geografisch instrument dat de reistijden en reis-

mogelijkheden van de werknemers van een onderneming inzichtelijk maakt. Duidelijk

wordt hoe diverse regelingen en voorzieningen rond werktijden, werkplekken en ver-

voer-/communicatiemiddelen van invloed kunnen zijn op factoren als bereikbaarheid

en milieubelasting en daarmee kunnen bijdragen aan de doelstellingen van een aan-

trekkelijke werkgever én duurzaam ondernemen. Het instrument zetten wij onder

meer in de regio Maastricht, Enschede in en in het kader van de MKB voucherregeling

bij een groot aantal kleinere bedrijven.

Maatschappelijk Verantwoord OndernemenVoor de activiteiten van de Goudappel Groep is duurzaamheid een belangrijk thema.

Dat geldt ook voor de bedrijfsvoering van de ondernemingen binnen de Goudappel

Groep.

Mobiliteit

De Goudappel Groep heeft veel medewerkers die voor woon-werkverkeer korter dan

10 kilometer de fiets verkiezen boven de auto. Gebruik van de fiets wordt gestimuleerd

via het fietsplan. In de collectieve arbeidsvoorwaardenregeling (CAR) zijn maatrege-

len opgenomen om voor langere woon-werkverplaatsingen het gebruik van openbaar

vervoer te stimuleren ten koste van het gebruik van de auto. Wordt de auto toch ge-

bruikt, dan kan op de vestiging Deventer alleen tegen betaling worden geparkeerd. De

opbrengst van het parkeren komt ten goede aan de stimulering van duurzame mobili-

teit in ontwikkelingslanden via de stichting Iganga.

Alle zakelijke verplaatsingen per auto worden volgens geldende normeringen omge-

rekend. De opbrengst komt ten goede aan de Stichting Iganga.

Energiegebruik kantoren

Het gebruik van fossiele brandstoffen voor de energievoorziening van de kantoren wordt

volgens CO2-compensatienormeringen omgerekend in geld. Het equivalent van de compen-

satie komt, evenals de parkeergelden, geheel ten goede aan de stichting Iganga.

Om het belang van en de aandacht voor duurzaamheid te onderstrepen, zal de Goudappel Groep

zich in 2012/2013 laten certificeren op de CO2-prestatieladder.


Ook in de advisering maakt de Goudappel Groep zich sterk voor een zo efficiënt en schoon mogelijk

mobiliteitssysteem. Daarbij is er naast de economische, vooral ook aandacht voor de sociale motieven,

want duurzaamheid is meer dan besparing op emissies, energie en omgeving. Vanuit de invalshoe-

ken mensen, omgeving en vervoer geven wij richting aan verduurzaming van mobiliteit. Enkele

projecten in dit kader zijn een doseringsproject voor de gemeente Maastricht onder de titel 'Rood

aan de rand, groen in de stad', een advies aan de gemeente Breda hoe de verduurzaming van

mobiliteit van bestuurlijk doel naar uitvoering te brengen en een eigen onderzoek naar het ver-

vangingspotentieel elektrische auto’s.

Iganga

De Goudappel Groep heeft haar streven naar maatschappelijk verantwoord ondernemen

nog meer inhoud gegeven door de oprichting van de Stichting Iganga. Deze stichting heeft

als doel het ontwikkelen van duurzaam vervoer in ontwikkelingslanden, met name op het

gebied van fietsverkeer.

In 2011 lag de focus van de Stichting Iganga op plannen in Oeganda en Kenia. Met werk-

bezoeken aan Kampala en Nairobi, ter voorbereiding van een conferentie. Het lokale

draagvlak voor fiets-inclusieve planning wordt steeds groter door ondersteuning van

studenten en lokaal betrokkenen.

Kampala Cycling, de fietsclub uit de stad Kampala, speelt een belangrijke rol bij de ver-

groting van het draagvlak. Vandaar dat ook Kampala Cycling in 2011 door Iganga is

ondersteund.

Het African Bicycle Network biedt voor de fietsersorganisaties uit Ghana, Kenia, Tanza-

nia en Oeganda een platform voor kennisuitwisseling en capacity building. De Stich-

ting Iganga heeft de jaarlijkse bijeenkomst van dit netwerk mede mogelijk gemaakt.

Om verkeerskundig ontwerpers in India en andere ontwikkelingslanden verder te hel-

pen, is een ontwerpportfolio opgesteld.


Samenvatting jaarrekening 2011


Geconsolideerde balans per 31 december 2011

(na voorgestelde resultaatbestemming)

31 december 2011 31 december 2010

Activa EUR EUR EUR EUR

Immateriële vaste activa 32.223 0

Materiële vaste activa

Terreinen en gebouwen 4.232.950 4.500.000

Andere bedrijfsmiddelen 577.436 1.006.778

4.810.386 5.506.778

Financiële vaste activa 716.870 445.647

Vlottende activa

Onderhanden projecten 707.159 1.491.713

Vorderingen op gelieerde ondernemingen 109.692 0

Overige vorderingen en overlopende activa 5.554.772 6.208.953

6.371.623 7.700.666

Liquide middelen 2.288.204 808.420

14.219.306 14.461.511


31 december 2011 31 december 2010

Passiva EUR EUR EUR EUR

Groepsvermogen

Eigen vermogen 6.239.262 6.444.186

Aandeel derden 11.986 46.674

6.251.248 6.490.860

Voorzieningen

Voorziening latente belastingverplichting 188.794 232.829

Personeelsbeloningen 576.858 626.356

765.652 859.185

Langlopende leningen

Hypothecaire leningen 2.143.750 2.348.895

Kortlopende schulden

Achtergestelde lening 8.306 8.306

Overige schulden en overlopende passiva 5.050.350 4.754.265

5.058.656 4.762.571

14.219.306 14.461.511


Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2011

2011 2010

EUR EUR EUR EUR

Bruto marge 20.772.614 22.525.778

Bedrijfskosten

Lonen en salarissen 13.506.785 13.192.531

Sociale lasten 2.442.440 2.443.691

Afschrijvingen 782.833 577.076

Overige bedrijfskosten 4.760.223 5.199.093

Som der kosten 21.492.281 21.412.391

Bedrijfsresultaat (719.667) 1.113.387

Financiële baten en lasten (135.717) (169.545)

Resultaat uit gewone bedrijfs-

uitoefening voor belastingen (855.384) 943.842

Belastingen resultaat uit

gewone bedrijfsuitoefening (89.886) (298.007)

Aandeel in resultaat deelnemingen 859.530 0


uitoefening na belastingen (85.740) 645.835



uitoefening na belastingen (51.052) 745.840


Geconsolideerde kasstroomoverzicht over 2011

2011 2010

EUR EUR EUR EUR

Kasstroom uit operationele activiteiten

Bedrijfsresultaat (netto-omzetresultaat) (720.000) 1.113.000

Aanpassingen voor:

Afschrijvingen op immateriële

en materiële vaste activa 783.000 577.000

Mutatie voorzieningen (94.000) 368.000

689.000 945.000

Verandering in werkkapitaal:

Vorderingen 1.329.000 1.793.000

Kortlopende schulden 296.000 (1.684.000)

1.625.000 109.000

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 1.594.000 2.167.000

Ontvangen/(betaalde) rente (136.000) (170.000)

Resultaat uit deelnemingen 860.000

Ontvangen/(betaalde) vennoot-

schapsbelasting (90.000) (298.000)


669.000 (368.000)

Kasstroom uit operationele activiteiten 2.263.000 1.799.000

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in:

• financiële vaste activa (271.000) (24.000)

• immateriële vaste activa (32.000) 0

• materiële vaste activa (190.000) (452.000)

Desinvesteringen in:

• immateriële vaste activa 0 0

• materiële vaste activa 104.000 0

(389.000) (476.000)

transporteren 1.874.000 1.323.000 >>


2011 2010

EUR EUR EUR EUR

Transport 1.874.000 1.323.000

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Aflossing langlopende schulden (205.000) (247.000)

Uitgifte/(inkoop) eigen aandelen 0 2.000

Agio (107.000) 104.000

Stelselwijziging 2010 (21.000) 0

Overige reserve 5.000 0

Betaald dividend (31.000) (587.000)

Aandeel derden (35.000) 50.000

(394.000) (678.000)

Nettokasstroom 1.480.000 645.000

Toename/(afname) geldmiddelen 1.480.000 645.000

Mutatie geldmiddelen

Geldmiddelen per 1 januari 808.000 163.000

Toename/(afname) geldmiddelen 1.480.000 645.000

Geldmiddelen per 31 december 2.288.000 808.000

>>


Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzichtHet kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kas-

stroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen en het bankkrediet opgenomen onder de kortlopende

schulden. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de gemiddelde koers. Koersverschillen

inzake geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangen en betaalde

rente, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele

activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva

Algemeen

De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van

Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven

zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs- of vervaardi-

gingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waarde-

ring plaats tegen de verkrijgingsprijs.

Vergelijking met voorgaand jaar

Voor de waardering van deelnemingen is een stelselwijziging doorgevoerd. De gehanteerde grondsla-

gen van waardering en van resultaatbepaling zijn verder ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande

jaar.

Immateriële vaste activa

De immateriële vaste activa worden gewaardeerd op het bedrag van de bestede kosten, verminderd

met de cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met,bijzondere waardeverminderingen.

De jaarlijkse afschrijvingen bedragen een vast percentage van de bestede kosten.

De navolgende afschrijvingspercentages worden gehanteerd:

• Goodwill : 5% per jaar

Materiële vaste activa

Vaste bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs onder aftrek van daarop geba-

seerde afschrijvingen. Op 31 december 2009 zijn de bedrijfsgebouwen gewaardeerd tegen vervangings-

waarde (op basis van uitgevoerde taxatie door onafhankelijk taxateur begin 2010). In de jaarrekening

van 2010 is geen afschrijving op het pand verantwoord. In 2011 is daarom eenmalig de afschrijving van

zowel 2010 als 2011 verantwoord.

De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden gesteld op

een vast percentage van de verkrijgingprijs. De navolgende afschrijvingspercentages worden gehan-

teerd:

• Pand : 3⅓% per jaar

• Inventaris : 20% per jaar

• Hard- en software : 33⅓% per jaar

Op de terreinen wordt niet afgeschreven.

Met op balansdatum verwachte duurzame waardeverminderingen wordt rekening gehouden.

Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is geen voorziening ge-

vormd.


Financiële vaste activa

Meerderheidsdeelnemingen en overige deelnemingen waar invloed van betekenis kan worden uitgeoe-

fend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode.

De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening;

voor deelnemingen waarvoor onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grond-

slagen, wordt uitgegaan van de jaarrekening van de betreffende deelneming. Indien de waardering

van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd.

Indien in deze situatie de deelnemende rechtspersoon aansprakelijk is voor de schulden van de deel-

neming, wordt een voorziening gevormd. Deelnemingen waar geen invloed van betekenis kan worden

uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of een lagere waarde.

De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde

onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Onderhanden projecten (Nog te factureren omzet)

Dit betreft de nog op lopende projecten te factureren uren en kosten tegen extern tarief, onder aftrek

van noodzakelijk geachte voorzieningen voor verliezen.

Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa

De vennootschap beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een

bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt

de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde

voor het individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de kasstroomgene-

rerende eenheid waartoe het actief behoord. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de

boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste

van de opbrengswaarde en de bedrijfswaarde.

Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord

is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende

activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardever-

mindering voor het actief zou zijn verantwoord.

Latente belastingvorderingen en- verplichtingen

Latente belastingvorderingen- en verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen

de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening

gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds. De berekening van de latente belastingvorderingen

en -verplichtingen geschiedt tegen de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven of

tegen de in komende jaren geldende tarieven, voor zover reeds bij wet vastgesteld. Latente belasting-

vorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaar-

deerd indien het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen

worden gecompenseerd en verrekenings¬mogelijkheden kunnen worden benut.

Belastinglatenties worden gewaardeerd op nominale waarde.

Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de financiële vaste activa.

Vorderingen

Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzie-

ningen voor oninbaarheid. Tenzij anders vermeld hebben vorderingen een looptijd korter dan 1 jaar.


Liquide middelen

Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter

dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kre-

dietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nomi-

nale waarde.

Voorzieningen

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de

balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en

waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd

tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum

af te wikkelen.

Grondslagen voor bepaling van het resultaat

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en

de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar

waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn.

Subsidies, niet zijnde investeringssubsidies, worden in het resultaat verantwoord zodra het waarschijn-

lijk is dat de desbetreffende subsidies zullen worden ontvangen.

Netto-opbrengsten

Onder de netto-opbrengst honoraria wordt verstaan de opbrengstwaarde van de in het verslagjaar

aan derden verleende diensten. Dit betreft derhalve de in het verslagjaar aan opdrachten van derden

bestede uren tegen opbrengstwaarde, alsmede bedragen ter zake van uitbesteed werk en verschotten.

De netto-opbrengst overige diensten betreft het saldo van de ten gunste van het boekjaar komende

opbrengsten van de overige diensten.

Kosten

De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrek-

king hebben.

Op vaste activa wordt afgeschreven op basis van de verkrijgingprijs. Afschrijvingen vinden plaats vol-

gens de lineaire methode op basis van de geschatte economische levensduur.

Personeelsbeloningen

Periodiek betaalbare beloningen

Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-

en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.

Pensioenen

Voor toegezegde-bijdrageregelingen worden op verplichte, contractuele of vrijwillige basis premies aan

verzekeringsmaatschappijen betaald. Behalve de betaling van premies zijn er geen verdere verplichtin-

gen uit hoofde van deze pensioenregelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als

deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze

tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen.


Tevens is sprake van toegezegd-pensioenregelingen. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel

op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren.

Financiële baten en lasten

Rentebaten en -lasten

Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve

rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening

gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de

berekening van de effectieve rente worden meegenomen.

Financiële instrumenten

De Groep pas kostprijshedge-accounting toe voor de renteswaps die ervoor zorgen dat bepaalde vari-

abele renteschulden worden omgezet in vastrentende leningen. Op het moment van aangaan van de

hedge relatie, wordt dit door de Groep gedocumenteerd. De Groep stelt middels een test, periodiek de

effectiviteit van de hedge relatie vast. Dit kan gebeuren door het vergelijken van kritische kenmerken

van het hedge instrument met die van de afgedekte positie, of door het vergelijken van de verandering

in reële waarde van het hedge-instrument en de afgedekte positie.

Resultaat deelnemingen

Als resultaat deelnemingen wordt verantwoord het resultaat na belastingen voor zelfstandig belasting-

plichtige ondernemingen. Voor overige deelnemingen wordt verantwoord het resultaat voor belastin-

gen. De resultaatbepalingsgrondslagen van de deelnemingen komen overeen met de grondslagen zoals

toegepast bij Goudappel Groep BV.

Valuta-omrekeningsgrondslagen

De vorderingen, schulden en de liquide middelen in vreemde valuta worden omgerekend tegen de op

balansdatum geldende wisselkoersen. Voor zover er koersverschillen ontstaan worden deze in de winst-

en-verliesrekening verwerkt onder de inkoopwaarde.

Belastingen

De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-

verliesrekening, na verrekening van het gebruik van fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande

boekjaren en vrijgestelde winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Hierbij worden

de thans geldende belastingtarieven gehanteerd.

Voor fiscale verliezen wordt in het jaar van ontstaan een actieve belastinglatentie uit hoofde van ver-

liesverrekening gevormd. De waardering van deze vordering geschiedt thans tegen de op het einde van

het verslagjaar geldende belastingtarieven of tegen de in komende jaren geldende tarieven, voorzover

reeds bij wet is vastgesteld.

Er bestaat een fiscale eenheid tussen Goudappel Groep BV, Goudappel Coffeng BV, Tiem BV, Omnitrans

International BV en Beheersmaatschappij Goudappel Coffeng BV.

Leasing

Operationele leasing

Bij de vennootschap kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en nade-

len die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden

verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden,

rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de winst-

en-verliesrekening over de looptijd van het contract.


Aan: de directie van Goudappel Groep BV

De in dit verslag op pagina 26 tot en met 34 opgenomen samengevatte jaarrekening, bestaande uit de samenge-

vatte geconsolideerde balans per 31 december 2011 en de samengevatte geconsolideerde winst-en-verliesrekening

over 2011 met bijbehorende toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Goudappel Groep BV

te Deventer over 2011. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze controleverklaring

van 17 april 2012. Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan, bevatten geen weergave van gebeur-

tenissen die hebben plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring van 17 april 2012.

De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van Titel 9 Boek 2 van het in

Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve

niet in de plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Goudappel Groep BV.

Verantwoordelijkheid van de directie

De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de gecontroleerde

jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze werk-

zaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder Standaard 810, "Opdrachten om te

rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten".

Oordeel

Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de

gecontroleerde jaarrekening van Goudappel Groep BV voor het jaar geëindigd op 31 december 2011 in overeen-

stemming met de grondslagen zoals beschreven in de toelichting.

Hengelo, 4 juni 2012

PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

A.H.J.M. Tönissen RA

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

jaarverslag goudappel groep 2011

Documents