jaarboek 2015 provincie oost-vlaanderen

68
jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

Upload: provincie-oost-vlaanderen

Post on 03-Aug-2016

244 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Jaarboek 2015 van de provincie Oost-Vlaanderen: onderdeel activiteitenverslag

TRANSCRIPT

Page 1: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

Page 2: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

ContactHet Oost-Vlaamse provinciebestuur is een streekbestuur van en voor de Oost-Vlamingen. Het staat ten dienste van iedereen die woont, leeft en werkt in Oost-Vlaanderen. U kan het provinciebestuur op alle mogelijke manieren bereiken. Doén.

gratis infolijn 0800 94 808e-mail: [email protected]: www.oost-vlaanderen.befacebook: www.facebook.com/Provincie.OostvlaanderenTwitter: @oost_vlaanderen

Infopunt Provincie, informatiebalie in het Provinciaal Administratief Centrum Het Zuid, W. Wilsonplein 2, 9000 Gent

Het tijdschrift Oost-Vlaanderen Informeel houdt u op de hoogte van provinciale nieuwtjes. Het verschijnt vier keer per jaar. Vraag een gratis abonnement aan op 0800 94 808.U kan zich ook abonneren op de maandelijkse e-nieuwsbrief ‘Oost-Vlaanderen digitaal’ via www.oost-vlaanderen.be/nieuwsbrieven. Zo bent u nog sneller op de hoogte van provinciale activiteiten en beslissingen.

2 contact

Page 3: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

woord vooraf 3

Woord vooraf

Een staalkaart van wat de Provincie Oost-Vlaanderen in 2015 realiseerde: dàt is het uitgangspunt van dit jaarboek.

We tonen u een selectie van markante verwezenlijkingen en plaatsen die bij een van de merkpijlers van het provinciebestuur. Bij de keuze van de onderwerpen lieten we ons leiden door wat maatschappelijk relevant, onderscheiden, dynamisch, vooruitstrevend en betrokken op de regio is.

Voor diegenen die houden van feiten en cijfers en een volledig overzicht wensen van de toegekende subsidies, bezoekersaantallen, samenwerkingsverbanden, samenstellingen en werking van verzelfstandigde instellingen, … verwijzen we naar het datagedeelte van dit jaarboek. U vindt dat op www.oost-vlaanderen.be > Over de provincie > Oost-Vlaanderen: feiten & cijfers > Jaarboek 2015.

We wensen u veel leesgenot en vernemen graag uw reactie.

Vriendelijke groeten

Jan Briers, gouverneurAlexander Vercamer, Geert Versnick, Peter Hertog, Jozef Dauwe, Hilde Bruggeman, Eddy Couckuyt, gedeputeerdenAlbert De Smet, provinciegriffier

Page 4: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

4 inhoudstafel

Inhoudstafel Contact 2Woord vooraf 3Inhoudstafel 4Missie · visie · waarden · merkpijlers 5

BestuurBeleidsorganen 8Budget 14

Innovatie, creativiteit en duurzaamheidBoeren geven kleine zwaan een plek om op kracht te komen 18Vlinderlijk Puyenbroeck 19Nieuw fort in de speeltuinen van Puyenbroeck 20Eerste ‘Dag van het Arboretum’ in Het Leen 21Oost-Vlaanderen Klimaatgezond 21Provincie ruimde in 2015 een aantal aangeslibde waterlopen 22Nieuw pompgemaal op de Rosdambeek in Afsnee 23Activiteiten in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster 24Drie tentoonstellingen in het Roger Raveelmuseum 29The Governor’s Mansion 30Een nieuwe lichting cultuurprijswinnaars 31Nieuwe reeks over Oost-Vlaams erfgoed opgestart 32pam Ename, actief, actueel en innovatief 33Schadeatlas, archeologische materialen 34Lancering sensibiliseringscampagne ‘ik mtb wijs!’ 35Padel op locatie 36Vernieuwing in de klas, aan de slag met nieuwe methodieken en materiaal 37Leerkrachten leren wat duurzaam bouwen is 372015: een feestelijk jaar voor het provinciaal onderwijs 38Aanpassingen in het reglement aanvullende leningen 40HIV sensibiliseringsfilm 40Zelfverdediging en weerbaarheid voor vrouwen 41

Een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerkingRichting 2020, een duurzaam perspectief voor de glastuinbouw 443 nieuwe LEADER-gebieden in Oost-Vlaanderen 45Gebiedsvisie Maarkebeek 46Project Ninove Zuid - Fabeltasite 47Werkbezoek Euregio Scheldemond en uitbouw Grensinfo Scheldemond 48Project Gentse Kanaalzone wint internationale prijs 49Oost-Vlaanderen op Wereldexpo Milaan 50Avondlezingen: experts geven hun kijk op de Europese actualiteit 50Snel weg op de fiets 51ZOOM! Europa 52Water, een wereld in verandering 53PAULO 54Mola stort zich op Kwieke Molens in het Denderland 55De uitleendienst online 56#collectievissen 57Monumentenwacht staat klaar met raad én daad 58Vijf Oost-Vlaamse onroerenderfgoeddepots erkend 59Oost-Vlaanderen, dé G-Fietsprovincie 60Ruiterroutes Oost-Vlaanderen 61Gordel voor scholen 62Sportdagen voor groepen 62De Boerekreek: nieuw aanbod erg in trek 63‘Sociaal Beleid in een Boekje’ productcatalogus directie Welzijn 2015–‘16 64Nieuwe website Jeugdwerk voor Allen 65Werkbezoek Ecuador en Berlaarse waterwandeling 66Het DURFpakket DURF2020 … durf jij ook? 67

Colofon 68

Page 5: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

missie 5

MissieDe Provincie Oost-Vlaanderen staat in voor: · het duurzaam ontwikkelen van haar gebied; · de streekgerichte taakbehartiging; · het stimuleren van de regionale samenwerking tussen besturen; · het ondersteunen van andere – voornamelijk lokale – overheden op hun verzoek; · het intermediëren tussen de lokale overheden (gemeenten, ocmw’s, …) en de Vlaamse overheid;

· specifieke opdrachten die haar bij wet of decreet worden toevertrouwd.

VisieDe Provincie Oost-Vlaanderen formuleert volgende visie voor het meerjarenplan 2014–2019:‘Als toekomstgerichte organisatie willen we in nauwe samenwerking met andere partners werken aan een innovatief, creatief en duurzaam Oost-Vlaanderen.’

WaardenBij de uitvoering van haar activiteiten houdt de Provincie Oost-Vlaanderen volgende kernwaarden voor ogen: · Open: De Provincie is een inspirerende ontmoetingsplaats. We kijken met een open blik naar onze omgeving. In onze communicatie zijn we open met elkaar en met onze klanten. We profileren ons als een toegankelijk en bereikbaar bestuur. We vertalen ons beleid op een manier die voor iedereen verstaanbaar is.

· Betrokken: We zijn betrokken bij onze opdrachten. We denken mee met de behoeften van onze klanten, staan hen gemotiveerd ten dienst en hebben een grote betrokkenheid bij de hele Oost-Vlaamse samenleving. De Provincie heeft oog voor het welzijn van haar inwoners en terzelfdertijd voor het welzijn en de motivatie van haar personeelsleden.

· Stimulerend: We zijn een flexibele organisatie, steeds op zoek naar nieuwe mogelijkheden en ontwikkelingskansen. We motiveren onze personeelsleden om hun talenten in te zetten en zo bij te dragen aan de realisatie van onze doelstellingen.

MerkpijlersAansluitend op haar missie, visie en waarden steunt het beleid van de Provincie Oost-Vlaanderen op drie merkpijlers. Via deze pijlers geeft de Provincie weer op welke manier ze invulling wil geven aan haar opdrachten.

De beleidsdoelstellingen van de Provincie voor de legislatuur 2014–2019 zijn ondergebracht onder een van de merkpijlers:1. Innovatie, creativiteit en duurzaamheid2. Een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking3. Een toekomstgerichte organisatie.

Page 6: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen
Page 7: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

bestuur

Page 8: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

8 bestuur

BestuurBeleidsorganenHet provinciebestuur Oost-Vlaanderen dat zijn: · 72 provincieraadsleden rechtstreeks verkozen door de Oost-Vlaamse bevolking · 6 gedeputeerden, verkozen onder en door provincieraadsleden · 1 gouverneur, benoemd door Vlaamse overheid en niet-stemgerechtigd voorzitter van deputatie · 1 provinciegriffier, benoemd door provincieraad en secretaris en adviseur van provincieraad en deputatie · ca 1000 personeelsleden, benoemd of aangesteld door deputatie · ca 2000 onderwijspersoneelsleden

Samen werken zij dagelijks om van deze provincie een plek te maken waar ieder zich thuis voelt.

ProvincieraadNa de provincieraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 werd op 3 december 2012 de nieuwe provincieraad geïnstalleerd.

ZetelverdelingDe politieke samenstelling ziet er als volgt uit:N-VA 21, CD&V 15, Open VLD 15, sp.a 9, Vlaams Belang 6 en Groen 6 raadsleden.

TakenHet nemen van beslissingen van provinciaal belang.

Wijzigingen tussen 1 januari en 31 december 2015 · Vanaf 8 januari 2015 tot en met 19 april 2015 liet Marlies Deconinck zich tijdelijk vervangen door Linda Detailleur. · Op 1 december 2015 nam Sara De Potter ontslag uit de provincieraad en en werd zij opgevolgd door Kalifa Diaby. · Op 2 december 2015 werd Marc De Buck opgevolgd als voorzitter van de provincieraad door Greet De Troyer. · Op 16 december 2015 nam Matthijs Pietrala ontslag uit de provincieraad en werd hij opgevolgd door Kris De Maere.

Vergaderingen van de raadDe raad vergaderde op volgende data: 28 januari, 25 februari, 25 maart, 29 april, 27 mei, 17 juni, 2 september, 7 oktober, 18, 25 en 26 november, 1, 2 en 16 december 2015.

Bureau van de provincieraad Samenstelling voorzitter Greet De Troyer (sp.a) 1ste ondervoorzitter Henk Heyerick (CD&V) ondervoorzitters Vera De Merlier (Open VLD) Tim Moens (N-VA) fractievoorzitters Annick Willems (CD&V) Luc Maes (Open VLD) Freija Dhondt (sp.a) Jeroen Lemaitre (N-VA) Olaf Evrard (Vlaams Belang) Jan Fiers (Groen) leden Geert De Roo (CD&V) Martine Verhoeve (Open VLD) Phaedra Van Keymolen (CD&V) Dursun Alici (sp.a)

ambtenaar-verslaggever Martine Haegens

Het Bureau vergaderde op volgende data: 9 januari, 9 februari, 16 maart, 20 april, 18 mei, 8 juni, 24 augustus, 28 september, 9 november en 7 december 2015. Op geregelde tijdstippen vergadert het Bureau bij uitbreiding samen met de gedeputeerden.

Page 9: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

bestuur 9

naam: Alici Dursunpartij: sp.adistrict: GentLid van het bureau

Baeyens VeerleN-VAGeraardsbergen

Bauwens ChristianVlaams BelangGent

Blommaert BartOpen VLDAalst

Beldjoudi YasminaGroenGent

Boels AlfredN-VAEeklo

Charlier Anna MariaN-VASint-Niklaas

De Bal IngeGroenDendermonde

De Brouwer MiaN-VAAalst

Dauwe JozefCD&VDendermondeGedeputeerde

Couckuyt EddyCD&VAalstGedeputeerde

Bourlau StephanVlaams BelangGeraardsbergen

Bruggeman HildeOpen VLDDendermondeGedeputeerde

Buysse Dominiquesp.aEeklo

Carteus PaulN-VAOudenaarde

De Buck MarcOpen VLDDeinze

De Cock Goedelesp.aDendermonde

De Coninck PhilippeOpen VLDEeklo

De Cuyper JoCD&VSint-Niklaas

De Maere KrisN-VASint-Niklaas

De Meerleer Dirksp.aAalst

De Merlier VeraOpen VLDOudenaardeOndervoorzitter

De Meyer LucN-VADeinze

De Padt CarolineOpen VLDGeraardsbergen

De Roo GeertCD&VEekloLid van het bureau

Page 10: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

10 bestuur

De Sutter HildeCD&VDeinze

De Troyer Greetsp.aGeraardsbergenVoorzitter

De Vis HendrikN-VADeinze

Deconinck MarliesN-VADeinze

Demuyt AnnemieN-VADendermonde

Dhondt Freijasp.aDeinzeFractievoorzitter

Evrard OlafVlaams BelangDeinzeFractievoorzitter

Gillis RietGroenSint-Niklaas

Grillaert LeentjeCD&VDendermonde

Franck RikGroenDeinze

Fiers JanGroenGentFractievoorzitter

Diaby Kalifasp.aGent

Diependaele BaudewijnN-VAGeraardsbergen

Dooms ElisabetGroenGent

Eeman GeertOpen VLDGeraardsbergen

Haentjens MagdaN-VASint-Niklaas

Herman SteveVlaams BelangAalst

Hertog Petersp.aSint-NiklaasGedeputeerde

Heyerick HenkCD&VDeinzeEerste ondervoorzitter

Hutsebaut KathleenCD&VOudenaarde

Lemaitre JeroenN-VAGentFractievoorzitter

Leroy HugoOpen VLDDeinze

Liebaut FilipCD&VSint-Niklaas

Maenhout MarleenOpen VLDEeklo

Maes LucOpen VLDSint-NiklaasFractievoorzitter

Page 11: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

bestuur 11

Moens KurtN-VAEeklo

Moens TimN-VAAalstOndervoorzitter

Nys LiesbetN-VAGent

Otte DirkOpen VLDOudenaarde

Peleman Laurenzsp.aGeraardsbergen

Scheire EricN-VADendermonde

Van Duyse JohanN-VASint-Niklaas

Van Keymolen PhaedraCD&VGeraardsbergenLid van het bureau

Van Meirvenne SylviaOpen VLDSint-Niklaas

Van Gucht StefaanVlaams BelangDendermonde

Van Duyse NicoleCD&VSint-Niklaas

Taylor KennethOpen VLDDendermonde

Van Boven LenaVlaams BelangSint-Niklaas

Van Caneghem KrisN-VAGent

Van De Populiere MarleenN-VAOudenaarde

Vercamer AlexanderCD&VDeinzeGedeputeerde

Verhoeve MartineOpen VLDGentLid van het bureau

Versnick GeertOpen VLDGentGedeputeerde

Vervliet AnN-VADendermonde

Verzele JoopCD&VOudenaarde

Willems AnnickCD&VEekloFractievoorzitter

Zenner-De Gryze GerdaCD&VGent

Page 12: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

12 bestuur

Deputatie Taken · de deputatie bereidt de beslissingen van de provincieraad voor en voert ze achteraf uit. · de deputatie treedt op als medebestuurder van de hogere overheid. Zo verleent of weigert ze in het kader van het Vlaams Reglement betreffende de Milieuvergunningen (VLAREM) bepaalde milieuvergunningen. Ook behandelt ze de beroepen tegen gemeentelijke beslissingen inzake milieu-, stedenbouwkundige en verkavelingsvergunningen

Samenstelling en bevoegdheden

Gouverneur (voorzitter)Jan Briers

1ste gedeputeerde Alexander Vercamer CD&V

· Woordvoerder · Communicatie en drukkerij · Griffie · Onthaal en logistiek

· Financieel beheer · Interbestuurlijk beleid · Landbouw en plattelandsbeleid · Toezicht polders, gemeente en OCMW

· Restbevoegdheden

2de gedeputeerde Geert Versnick Open VLD

· Buitenlandse betrekkingen en Europese projecten

· Economie en POM · Ruimtelijke planning · ICT en eGov · Juridische aangelegenheden

3de gedeputeerde Peter Hertog sp.a

· Mobiliteit · Integraal waterbeleid · Energie · Onderwijs · Recreatiedomeinen

Page 13: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

bestuur 13

Vergaderingen van de deputatieDe deputatie vergaderde op donderdag in het provinciehuis.In 2015 werden 44 zittingen (42 gewone en 2 bijzondere) gehouden waarbij 6.646 dossiers werden behandeld.

Er werden 5 zittingen Administratief Rechtscollege gehouden, waarbij 5 dossiers werden behandeld.

4de gedeputeerde Jozef Dauwe CD&V

· Middenstand en EROV · Cultuur · Kunsten en Cultuurpatrimonium · Erfgoed

· Archiefbeleid · Erediensten en vrijzinnigencentra

· Milieubeleidsplanning · Milieu- en natuurvergunningen · Natuureducatie

5de gedeputeerde Hilde Bruggeman Open VLD

· Personeel & Organisatieontwikkeling

· IKZ · IDPBW · Sport · Ruimtelijke vergunningen · Patrimonium

6de gedeputeerde Eddy Couckuyt CD&V

· Ontwikkelingssamenwerking · Toerisme · Welzijn · Jeugd · Gezondheid · Wonen

Provinciegriffier (secretaris)Albert De Smet

Page 14: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

14 bestuur

BudgetOntvangstenIn het budget 2015 zijn in totaal 298,2 mln EUR aan ontvangsten ingeschreven:· 248,9 mln EUR exploitatie· 24,2 mln EUR investeringen· 25,1 mln EUR andere

Eigen inkomsten van het provinciebestuur (belastingen en retributies, inkomsten uit patrimonium en dienstverstrekkingen, ...) vormen het merendeel van de exploitatie-ontvangsten. Daarnaast zijn er de toegekende middelen (bv. wedde- en werkingstoelagen voor het provinciaal onderwijs, ...).

UitgavenIn het budget 2015 zijn in totaal 312 mln EUR aan uitgaven ingeschreven:· 235,8 mln EUR exploitatie· 55,4 mln EUR investeringen· 20,8 mln EUR andere (vnl aflossingen schuld)

Het gros van de exploitatie-uitgaven vloeit rechtstreeks terug naar de burger. Het gaat om uitgaven voor onderwijs, recreatiedomeinen, jeugd, cultuur, sport, kunsten en cultuurpatrimonium, welzijn, gezondheid, leefmilieu en natuureducatie, ontwikkelingssamenwerking, wonen, ruimtelijke ordening en stedenbouw,... De Provincie voert jaarlijks ook een omvangrijk investeringsprogramma uit, o.m. in de provinciale domeinen, de provinciale scholen en musea, fietspaden, waterbeheersing, …

BelastingenHet provinciebestuur heft twee soorten belastingen: de opcentiemen op de onroerende voorheffing en de algemene provinciebelasting.Voor het aanslagjaar 2015 bedraagt het aantal opcentiemen op de onroerende voorheffing 295.De gezinnen in Oost-Vlaanderen betalen een algemene provinciebelasting. In 2015 bedroeg de minimumbelasting voor een gezin 32,90 EUR. Een gelijkaardige belasting wordt gevraagd van de zelfstandigen en vennootschappen (minimumbelasting van 124,70 EUR).De ontvangsten uit belastingen vertegenwoordigen ruim de helft van de exploitatie-ontvangsten van het provinciebestuur.

Page 15: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

bestuur 15

Het budget 2015 per beleidsdomein:

Beleidsdomein   Uitgaven Ontvangsten SaldoAlgemene financiering Exploitatie 6 980 841 145 154 089 138 173 248  Investeringen 40 000 11 789 154 11 749 154  Andere 15 843 487 22 704 807 6 861 320Politieke autoriteit Exploitatie 4 438 696 39 905 -4 398 791  Investeringen 95 000 0 -95 000  Andere 0 0 0Economie, landbouw en platteland, Europese en internationale samenwerking Exploitatie 17 593 359 1 581 391 -16 011 968  Investeringen 1 920 000 1 512 500 -407 500  Andere 0 0 0Ruimte en mobiliteit Exploitatie 5 180 500 612 162 -4 568 338  Investeringen 7 516 334 2 000 000 -5 516 334  Andere 220 000 0 -220 000Leefmilieu Exploitatie 22 770 535 2 250 673 -20 519 862  Investeringen 5 033 447 8 250 -5 025 197  Andere 0 0 0Onderwijs Exploitatie 84 701 865 74 193 062 -10 508 803  Investeringen 13 307 581 6 306 482 -7 001 099  Andere 0 0 0Sport & recreatiedomeinen Exploitatie 21 499 715 6 425 595 -15 074 120 Investeringen 9 504 809 199 307 -9 305 502  Andere 0 0 0Cultuur Exploitatie 14 011 580 1 847 077 -12 164 503  Investeringen 5 587 200 1 590 000 -3 997 200  Andere 2 468 801 0 -2 468 801Welzijn Exploitatie 9 914 323 1 332 160 -8 582 163  Investeringen 64 000 0 -64 000  Andere 2 248 185 2 433 799 185 614Ondersteuning andere besturen Exploitatie 4 789 094 1 370 084 -3 419 010 Investeringen 432 274 0 -432 274  Andere 0 0 0Interne organisatie Exploitatie 43 929 970 14 055 679 -29 874 291  Investeringen 11 922 040 825 000 -11 097 040   Andere 0 0 0Totalen: Exploitatie 235 810 478 248 861 877 13 051 399  Investeringen 55 422 685 24 230 693 -31 191 992  Andere 20 780 473 25 183 606 4 358 133         Budgettair resultaat boekjaar  -13 782 460Gecumuleerd resultaat vorige boekjaren 46 881 723Gecumuleerd budgettair resultaat 33 099 263Bestemde gelden 26 002 979Resultaat op kasbasis 7 096 284

Page 16: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen
Page 17: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatiecreativiteitduurzaamheid

Page 18: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

Boeren geven kleine zwaan een plek om op kracht te komenDe kleine zwaan is een Europees beschermde wintergast. Een belangrijk deel van de populatie maakt jaarlijks een tussenstop in het noorden van Oost-Vlaanderen tijdens hun trektocht van de Noord-Russische toendra naar een meer zuidelijke bestemming. De vogels verblijven hier enkele weken tijdens de winterperiode. Ze komen op krachten en gaan vooral op zoek naar suikerbietresten.

De Provincie Oost-Vlaanderen wou, samen met de landbouwers, in de winterperiode voedselrijke velden voorzien voor de komst van deze kleine zwanen. De Provincie ging hiervoor op zoek naar percelen met oogstresten van bieten en lanceerde een (prijs)vraag naar de Oost-Vlaamse landbouwers. Geïnteresseerde landbouwers konden een offerte indienen.

Wat moeten de landbouwers doen in ruil voor hun vergoeding? De oogst van suikerbieten gebeurt normaal heel snel. Het bietenloof en -resten worden ondergewerkt, meestal om

daarna wintergranen in te zaaien. De Provincie vroeg aan de landbouwers om deze werkzaamheden een paar weken uit te stellen.

Er tekenden 5 landbouwers in op de oproep. De percelen (totale oppervlakte 22 ha) lagen verspreid over 3 gemeenten: Moerbeke, Assenede en Sint-Laureins

(Watervliet, Sint-Jan-in-Eremo & Waterland-Oudeman).

Deze foerageervelden zijn een meerwaarde voor landbouwers dankzij het extra inkomen voor de oogstresten van de bietenteelt.

Daarnaast is er ook minder betreding van met wintergranen ingezaaide velden door de wintergasten in de polders.

Page 19: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 19

Vlinderlijk PuyenbroeckHet provinciaal domein Puyenbroeck is al jaren bezig met de uitvoering van het bosbeheerplan. Dit plan heeft als doel om de bossen in het domein ecologisch waardevoller te maken. Zo worden exotische boomsoorten gekapt en vervangen door inheemse soorten, worden er open zones gecreëerd enzovoort. Ook worden er bosranden aangelegd en het is net in die bosranden dat er enkele jaren terug een bijzondere waarneming werd gedaan.

De keizermantel, een zeldzame vlindersoort, bleek voor te komen in de bossen van Puyenbroeck en er zich voort te planten. Het bosbeheerplan werd aangepast in het kader van deze soort en de populatie blijkt stand te houden. Om deze reden werd er besloten om in 2015 een activiteitenreeks op te stellen voor het ruime publiek met als thema ‘Vlinderlijk Puyenbroeck’. Want naast de keizermantel komen er nog meer dan 20 andere soorten dagvlinders voor in het domein. De activiteitenreeks behandelde het hele leven van de vlinders. Er werd gekeken naar de ontwikkeling van vlinders, de waardplanten die nodig zijn om vlinders de kans te geven zich voort te planten en naar de dag- en nachtvlindersoorten die je kan tegenkomen in het domein.

De thematische wandelingen waren succesvol en er werd beslist om dit in 2016 te herhalen met als thema ‘Vogels in Puyenbroeck’.

Page 20: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

20 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Nieuw fort in de speeltuinen van Puyenbroeck

In 2015 maakte het oude speelfort in het provinciaal domein Puyenbroeck na 13 jaar plaats voor een nieuw concept: het fort Avontura. De vervanging van het fort paste in de vervangingsstrategie van alle speeltoestellen in de speeltuin. Het nieuwe fort biedt tal van nieuwe spelmogelijkheden t.o.v. het vorige fort. Niet alleen is het rondom bespeelbaar, in totaal 26 nieuwe spelaanleidingen worden in het geheel geïntegreerd.

Alle vervangingen gebeuren in functie van toekomstige onderhoudskosten en het verzekeren van de veiligheid. Het oude fort vertoonde ernstige houtrot ter hoogte van de draagconstructie en was dus op korte termijn niet meer veilig. Er drongen zich ondertussen ook zware onderhouds- en vervangingswerken op voor de decoratieve delen, loopvlakken, trappen, … Aangezien een grondige renovatie even grote kosten zou opleveren als de plaatsing van een nieuw fort, werd voor dit laatste geopteerd. Dit bood een meer duurzame oplossing op langere termijn en maakte bijkomende speel(meer)waarden mogelijk.

Het nieuwe fort is minder gesloten dan het oude maar biedt heel wat speelmeerwaarde aangepast aan de oudere leeftijdscategorie. De kabelbaan vertrekt vanuit het fort, er zijn avontuurlijke toegangen, een volledige avontuurlijke rondgang is mogelijk en het middenplein is uitgewerkt met verschillende touwenconstructies. Aan de buitenzijde zijn verschillende spelelementen en doordachte openingen waardoor interactie en samenspel mogelijk is tussen kinderen in en buiten het fort.

Verspreid over het fort zijn doorkijkgaten gemaakt, waarbij na enige inspanning een glimp van de binnenwereld zichtbaar wordt. Door het gebruik van originele elementen zoals puntige palen, schuine borstweringen, een waterrad enz, krijgt het fort een aparte uitstraling die harmonieus aansluit bij de eerdere aangelegde speeltuin Avontura.

Voor alle nieuwe speeltuinen in de vervangingsstrategie wordt de lat wat betreft onderhoudsvriendelijkheid en duurzaamheid heel hoog gelegd. Voor dit fort heeft de leverancier een garantie geboden van 20 jaar voor onder meer houtrot, constructieve kwaliteit en uitzicht.

Page 21: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 21

Eerste ‘Dag van het Arboretum’in Het Leen

In 2013 organiseerde het provinciaal domein Het Leen voor de eerste keer een plantenbeurs in het arboretum. Omwille van de positieve reacties van bezoekers en standhouders werd beslist om dit in 2015 over te doen.In de eerste editie ging het alleen om een beurs waar bezoekers zeldzame planten konden kopen bij gespecialiseerde kwekers of informatie verzamelen over plantgerelateerde onderwerpen.Op zondag 29 maart 2015 werd het evenement echter uitgebreid tot een heuse ‘Dag van het Arboretum’. Naast een bezoek aan de plantenbeurs bood Het Leen aan de bezoekers ook de mogelijkheid om met een zieke plant langs te gaan bij de plantendokter, of om te leren hoe je goed kan composteren. Er waren ook demonstraties te zien over snoeien en enten, en kinderen konden met plantenmateriaal een kunstwerkje knutselen. In een aantal gratis aangeboden rondleidingen kon men kennismaken met de rijke collectie van het arboretum.Ondanks het bijzonder slechte weer, kon de Dag van het Arboretum toch rekenen op een behoorlijke belangstelling.

Oost-Vlaanderen KlimaatgezondWetenschappers zijn het er over eens: de klimaatverandering is een feit. De gevolgen zijn het meest voelbaar in het Zuiden, maar ook wij worden regelmatig geconfronteerd met langere droogteperiodes of extreme regenval. Met het plan Oost-Vlaanderen Klimaatgezond 2050 geeft de Provincie aan hoe ze in de komende jaren de uitstoot van broeikasgassen zal terugdringen om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Daarnaast bevat het plan ook acties om de negatieve effecten van de klimaatwijziging in Oost-Vlaanderen – zoals overstromingen, droogte, erosie en verlies aan biodiversiteit – maximaal te temperen. De Provincie zet in op vijf speerpunten om de klimaatdoelstellingen te halen: · groene energie van eigen bodem, · klimaatgezonde en aangename woonomgevingen, · klimaatbestendige, blauw-groene landschappen, · minder vervuilende kilometers, · een klimaat-innovatieve economie.

De klimaatverandering afremmen wordt een enorme uitdaging. De Provincie wil er samen met haar bewoners, gemeenten, verenigingen en bedrijven werk van maken. De focus ligt op de dingen waar de Provincie zelf impact op heeft. Zo bijvoorbeeld zetten we sterk in op een daling van het energiegebruik en op groene energie van eigen bodem. De Provincie heeft zones afgebakend waar windturbines ingeplant kunnen worden. Tegen 2020 willen we hun aantal zien groeien van 90 naar 300. We gaan ook groepsaankopen voor zonnepanelen organiseren. En Oost-Vlamingen die hun woning energiezuiniger willen maken, kunnen rekenen op advies van het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen. Het tweede grote doel van het Oost-Vlaamse klimaatplan is klimaatbestendigheid. Dit wil zeggen: de landschappen zo aanleggen dat ze betere bestand zijn tegen droge periodes, felle regenbuien en andere klimaatschokken.

De Provincie ziet haar steden en gemeenten als sterke partners om haar klimaatambities waar te maken en ondersteunt hen daarom actief om werk te maken van een klimaatbeleid, al dan niet in het kader van het Burgemeestersconvenant.

Page 22: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

22 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Provincie ruimde in 2015 een aantal aangeslibde waterlopen

De Rijt in Geraardsbergen/Ninove en de afwaterende beken van het centrum van Okegem (Ninove) stromen allemaal in een zeer vlak landschap en hebben last van aanslibbing. Om hun afvoercapaciteit te vergroten en het risico op overstromingen te verminderen heeft de Provincie die waterlopen geruimd.

Omdat de waterlopen zich binnen een natuur- en VEN-gebied bevinden, werden de werken met de nodige voorzichtigheid en met aangepast materiaal uitgevoerd en werd het slib afgevoerd. Een deel van het slib werd naar een verwerker gebracht, voor een ander deel kon een lokale afzet gevonden worden, mits een grondstofverklaring van de OVAM.

De ruimingen zelf werden in augustus uitgevoerd. Tijdens de winter werd enkel nog houtopslag verwijderd. Tijdens het broedseizoen werd er niet gewerkt.

De Rijt in Geraadsbergen/NinoveDe Rijt (Waterloop 5.144) staat in voor de afwatering van een belangrijk gebied stroomafwaarts de Jan De Coomanstraat in Zandbergen en de Neerstraat/Nonnenborrestraat/Rietstraat in Ninove.

De waterloop moest over een afstand van ongeveer 4,5 km geruimd worden, van aan de Jan de Coomanstraat tot aan de monding in de Dender.

Deze werken werden uitgevoerd voor ongeveer 220 000 EUR.

Saneringsruimingen in Ninove/DenderleeuwDe afwatering van het centrum van de deelgemeente Okegem in Ninove verloopt via de Trijoen (waterloop nr 5.101), de Molenbeek (waterloop nr. 5.093) en de Trekgracht van de Dender (waterloop nr. 5.099). De waterlopen werden laatst geruimd in het voorjaar van 2006 en een nieuwe ruiming drong zich op om wateroverlast in het centrum van Okegem te voorkomen.

De Trijoen werd aangepakt van de Burgemeester Couckstraat tot aan de monding in de Molenbeek op het grondgebied van Denderleeuw. Van de Molenbeek werd enkel het gedeelte vanaf de monding van de Trijoen tot haar monding in de Dender geruimd. Van de Trekgracht van de Dender werd het gedeelte stroomafwaarts van de Fonteinstraat geruimd. Dat is samen zo’n 4 km. Tegelijk werden ook 2 lange overwelvingen geruimd.

Deze werken werden uitgevoerd voor ongeveer 226 000 EUR.

De ruiming van de Trekgracht van de Dender tussen Okegem en Denderleeuw. Het slib werd met de ponton via de Dender afgevoerd.

Page 23: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 23

Nieuw pompgemaal op de Rosdambeek in Afsnee

In Sint-Martens-Latem, De Pinte en Gent zorgden de Rosdambeek en haar zijbeken regelmatig voor wateroverlast. Een nieuw pompgemaal moet verhinderen dat water uit de Leie opstuwt in de Rosdambeek. Tegelijk moet dat gemaal ervoor zorgen dat de Rosdambeek en haar zijbeken toch voldoende kunnen afvoeren.

Oorzaken van de wateroverlastProblemen zijn er vooral bij hoge waterstanden in de Leie in combinatie met piekafvoer in het stroomgebied van de Rosdambeek. Dan wordt de afvoer van de Rosdambeek sterk gehinderd. Tot in de omgeving van Hooglatem in Sint-Martens-Latem wordt het waterpeil van de Rosdambeek opgestuwd. Hierdoor ontstaan overstromingen en komt de goede werking van de rioleringsstelsels in het gedrang.

Ook de vele lage maaiveldpeilen in het stroomgebied werken de overlast in de hand.

Een reeks oplossingen 1. De Rosdambeek (waterloop nr. 7.13) en de beken die in de Rosdambeek uitmonden (Duivebeek,

Nazarethbeek en Hooglatembeek) zijn geruimd. Die waterlopen kunnen nu opnieuw naar behoren water afvoeren. De ruimingen zijn in een aantal fases uitgevoerd.

2. Langs de waterlopen in het stroomgebied van de Rosdambeek worden bufferzones aangelegd zodat de pieken aan regenwater afgezwakt worden en vertraagd richting Leie stromen.

· In Sint-Martens-Latem is een bergingsvolume van ongeveer 48 000 m³ voor vertraagde afvoer gerealiseerd.

· Extra buffering langs de waterlopen zal verder uitgebouwd worden in het kader van de Ruilverkaveling Schelde-Leie.

3. Aan de monding van de Rosdambeek in de Leie wordt een afsluitconstructie met pompstation gebouwd zodat te hoge waterstanden op de Leie zich niet meer kunnen doorzetten in de Rosdambeek.

Nieuwe afsluitconstructie met pompstation Op 10 augustus 2015 werd gestart met de bouw van een afsluitconstructie met pompstation. Het provinciebestuur werkt daarvoor samen met de afdeling Bovenschelde van de waterwegbeheerder Waterwegen en Zeekanaal NV (W&Z).

De afsluitconstructie wordt gebouwd op de Rosdambeek tussen de Broekkantstraat en de Leie. Als het waterpeil in de Leie (te sterk) stijgt, gaat de afsluitconstructie dicht om te voorkomen dat Leiewater via de Rosdambeek wateroverlast veroorzaakt in het achterliggend gebied.

Om in perioden met hoge peilen op de Leie toch ook de waterafvoer van de Rosdambeek te kunnen verzekeren, wordt tussen de Broekkantstraat en de afsluitconstructie de oever verlaagd. Daar kan het water dan overstorten in een pompvijver die aansluit op een pompstation. Dat gemaal bestaat uit vier grote vijzels, waarvan twee met een diameter van 1,7 m en twee met een diameter van 1,5 m. Deze vijzels zullen daarbij een hoogte overbruggen van 2,5 m en kunnen maximaal 1,7 m³/s water verpompen. Dit geheel wordt uitgerust met afstandsbewaking.

Planning en kostprijs Normaal zijn de afsluitconstructie en het pompstation eind 2016 operationeel. De kostprijs van de werken bedraagt 2 miljoen EUR waarvan de Provincie 1,5 miljoen EUR voor haar rekening neemt.

Zicht vanaf de Leie op de toekomstige afsluitconstructie

De nieuwe bedding van de Rosdambeek. Rechts komt het

pompstation.

Page 24: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

24 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Blue,See – Mount Song – Los Domadoresfotograaf Titus SIMOENS20 februari – 29 maart

Sinds 2011 werkt de veelbelovende jonge fotograaf Titus Simoens uit Gent aan een reeks over leerlingen die onder een streng regime schoollopen. Zo zien we in Blue,see de jongens van de Oostendse zeevaartschool IBIS. De fotoserie Mount Song, waarvoor Simoens de Monography series award van Nikon en BOZAR in 2014 in ontvangst mocht nemen, toont de leerlingen van een Chinese kungfuschool. Het derde deel Los Domadores speelt zich af in een boksschool in Cuba. In deze schoollevens schept een doorgedreven discipline orde in de dagen en worden de jaren besteed aan de bijzondere opleiding waarmee men de leerlingen toekomstperspectieven probeert te bieden. Simoens integere beelden tonen de kleine momenten van vertwijfeling, kameraadschap, eenzaamheid en plezier waarin deze leerlingen voor even aan de loden gehoorzaamheid ontsnappen.Bij de tentoonstelling presenteerde uitgeverij Hannibal de gelijknamige catalogus.

11.11.11 boekenverkoop19, 20 en 21 juni

Meer dan 30 000 afgevoerde boeken van de stedelijke bibliotheek van Gent werden verkocht aan spectaculair lage prijzen. Deze boeken werden uit de collectie van de bibliotheek verwijderd omdat ze hun actualiteit verloren of in te veel exemplaren aanwezig waren. Het gaat om werken voor jeugd en volwassenen, zowel fictie als non-fictie. Kortom, voor elk wat wils. De opbrengst ging integraal naar 11.11.11. en betekende een belangrijke steun in de strijd voor een rechtvaardige wereld zonder armoede.

Activiteiten in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster

Page 25: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 25

R.I.P. 200 jaar begrafeniscultuur in Vlaandereni.s.m. Liberaal Archief vzw23 april – 14 juni

Deze tentoonstelling voerde de bezoeker mee terug in de tijd, naar de oude tradities rond sterven, begraven en herdenken, en riep de vele gezichten van de dood op. De toediening van de ‘laatste sacramenten’, het opbaren in een rouwkapel thuis, de dodenwake,het perspectief van hemel, hel of vagevuur, worden steeds meer vage herinneringen. Wie kent nog de strijdpunten uit het verleden, zoals de hetze om de begraafplaatsen en de afwijzing van crematie? In de confrontatie tussen ‘paapsen’ en ‘geuzen en ketters’ kreeg de dood zelfs een strijdlustig karakter. Het pluriforme en multiculturele karakter van onze huidige samenleving heeft de traditionele Vlaamse begrafeniscultuur grondig gewijzigd. De tentoonstelling wilde dit rijke materiële en immateriële erfgoed oproepen aan de hand van onder meer oude rouwkledij, een lijkkoets, de klassieke doodsprentjes en rouwbrieven, foto’s en schilderijen. In een gelijknamige publicatie belichtten een zevental auteurs diverse thema’s rond het funerair verleden en heden van Vlaanderen.

Kamagurka. In ’t echt!10 juli - 13 september

Kamagurka probeerde een zo breed mogelijk overzicht te geven van zijn artistieke uitspattingen. De veelzijdigheid van deze kunstenaar - tekenaar, cartoonist, schilder, performer, zanger, ... - is nagenoeg bekend. Zowat alles kan dienen als inspiratie voor zijn schilderijen, tekeningen en sculpturen: van kunststromingen en klassieke schilderijen over iconen uit de popcultuur tot zelfs dakramen, een spiegelei of eigen vroeger werk. Een idee voor een schilderij groeit vaak uit tot een hele reeks van kunstwerken, waarbij Kamagurka alle mogelijkheden en grenzen van dit oorspronkelijke idee aftast. Maar elk werk heeft die typische, licht absurdistische, Kamagurka-toets. Naast schilderijen toonde Kamagurka enkele sculpturen, tekeningen op papier en cartoons.

Activiteiten in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster

Page 26: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

26 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

FilmtheatersGent Cinemastad / USA filmpaleizen9 oktober – 3 januari 2016

Deze dubbeltentoonstelling gaf een impressie van de levendige bioscoopcultuur van de vorige eeuw en besteedde aandacht aan dat unieke maar onderbelichte culturele erfgoed, zowel in de stad Gent als over de grote plas in de Amerikaanse samenleving.

Gent Cinemastadwas samengesteld door Dr. Liesbeth Van de Vijver en Prof. Daniël Biltereyst (Centre for Cinema and Media Studies/ Universiteit Gent) en gecoördineerd door Jacques Dubrulle.In 1896 vindt in Gent de eerste publieke vertoning plaats van de cinematograaf van de gebroeders Lumière. Al van bij de start kent de stad een erg florerende bioscoopcultuur. Tijdens het interbellum beleeft het publiek film in glamoureuze filmpaleizen, tweederangsbioscopen of rumoerige wijkzalen, parochiezaaltjes en volkshuizen. Het filmvertier van de Gentenaar bestaat uit premières in Capitole, Franse pikante films in Savoy, Hollywood in Eldorado of Rex, avontuur in Century, Duitse musicals in Plaza of het ‘echte naakt’ in het ‘Leopolleke’. Ook speelde Gent goed in op de veranderingen in de cinemawereld: van de stille film met livemuziek naar cinematoscoop en 3D-filmprojectie.

USA, filmpaleizen in de eerste helft van de 20ste eeuwwas een tentoonstelling van het Deutsches Filmmuseum, Frankfurt am Main, in samenwerking met Polka Galerie, Parijs.De Parijse fotografen Yves Marchand en Romain Meffre hebben al langer een fascinatie voor ruïnes, getuige daarvan hun internationale project ‘Ruins of Detroit’. Sinds 1910, maar vooral vanaf 1920 zijn er in de USA duizenden cinema’s gebouwd, een aantal daarvan als echte ‘filmpaleizen’. In deze tentoonstelling toonden beide fotografen enkele van die monumentale, historische en achitecturaal indrukwekkende gebouwen. Hoewel die cinemapaleizen vandaag vaak in een vervallen toestand verkeren, getuigden deze foto’s van hun gloriedagen.

Page 27: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 27

Het Lam Gods ont(k)leed!Permanente tentoonstelling2012 – 2019

Het altaarstuk De Aanbidding van het Lam Gods, geschilderd door de gebroeders Van Eyck, wordt, gespreid over meerdere jaren, gerestaureerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunst-patrimonium (KIK-Brussel) in het Museum voor Schone Kunsten (MSK) in Gent. Uit zonderlijke filmfragmenten, röntgenfoto’s, tekeningen, kunstwerken, instrumenten en maquettes onthullen het ‘Aardse’ (de houten drager, de opbouw van de verflagen,...) alsook het ’Hemelse’ van het veelluik. Ook de ‘Geschiedenis’ en de ‘Verschillende onderzoeken’ rond dit topwerk worden op nooit geziene wijze belicht. Een blikvanger is de reconstructie van het altaarstuk op ware grootte met afdrukken van de onderliggende en voorbereidende tekeningen. De restauratie in het Museum voor Schone Kunsten in Gent kan gevolgd worden via webcam. Ook de nog te restaureren panelen zijn te zien vanuit hun thuisbasis, de doopkapel van de Sint-Baafskathedraal. Exclusieve interviews met de restaurateurs tonen de meest recente stand van zaken van de restauratie.

Van boomstam tot altaarstukTijdelijke Lam Gods tentoonstelling september 2014 – augustus 2015

Ondanks zijn bewogen materiële geschiedenis bevindt het altaarstuk van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck zich in een vrij goede staat. Dit is deels te danken aan de zorg en het vakmanschap van de ambachtslieden en schrijnwerkers die bijdroegen tot de creatie van dit meesterwerk. De tentoonstelling voerde bezoekers naar de oorsprong van het veelluik, vanaf het ogenblik dat het hout uit de Baltische staten werd geïmporteerd tot op het moment dat de panelen werden vervaardigd. Het onderzoek naar de panelen en kaders werd belicht en exploreerde de uitdagingen van de bewaring en restauratie van dit materiaal.

Page 28: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

28 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Mystieke muziekTijdelijke Lam Gods tentoonstelling10 september 2015 - april 2016

Als het polyptiek van ‘Het Lam Gods’ geopend is, zien we twee muzikale taferelen, die in het geheugen zijn gegrift van elke muzikant en muziekliefhebber: de ‘Zingende engelen’ en de ‘Musicerende engelen’. De tentoonstelling zoomde in op beide taferelen, die treffend zijn door hun verbluffend realisme en intrigeren door de verborgen symboliek, die aansluit bij de apoca lyptische boodschap van het middenpaneel.Over wat er precies weerklinkt op die panelen, tasten we echter in het duister. Zingen de hemel-bewoners eenvoudige gregoriaanse of complexe polyfone muziek? Is de orgelspeler hen aan het begeleiden, en zullen de engelen met harp en vedel straks nog meer ondersteuning bieden? Op welke wijze zijn muzikale voorstellingen van meer dan vijfhonderd jaar oud nog inspirerend voor musici vandaag? Op dat soort boeiende vragen werden welluidende antwoorden gezocht in het werk van instrumentenbouwer Andrzej Perz (Hogeschool Gent, Koninklijk Conservatorium), die het orgelpositief minutieus wilde nabouwen, en van Hendrik Vanden Abeele, die met zijn vocaal ensemble Psallentes het muzikale universum van ‘Het Lam Gods’ opnieuw liet klinken.

Page 29: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 29

Drie tentoonstellingen in het Roger RaveelmuseumNaast de collectiepresentatie, met een uitgebreid overzicht van Raveels schilderkunst, liepen in het museum drie tijdelijke tentoonstellingen.

Zeitraum (26 oktober 2014 – 15 februari 2015) stelde het werk van de in 2012 overleden Neder-landse kunstenaar JCJ Vanderheyden centraal en confronteerde het met dat van tijdgenoten als Raoul De Keyser, Roger Raveel, Daan van Golden en Dan Van Severen en drie jongere heden-daagse kunstenaars (Thomas Bogaert, Peter Morrens en Marijn van Kreij) voor wie Vanderheyden een inspiratie was.

Main d’oeuvre (22 maart 2015 – 14 juni 2015) bood een overzicht van kunstenaarsedities uit-gegeven door Ergo Pers. De tentoonstelling plaatste het artisanaal gedrukte werk tegenover originele schilderijen en tekeningen van een groot aantal Belgische, Duitse en Nederlandse kunstenaars waarmee de uitgeverij samenwerkte in haar twintigjarig bestaan.

De volledige zomerperiode was ingenomen door een overzicht van de eind 2014 overleden Gentse schilder Karel Dierickx (27 juni 2015 – 11 oktober 2015). Onder de titel Voorstelbare werkelijkheid – het laatste werk dat Dierickx kort voor zijn dood maakte – presenteerde het museum een grote selectie schilderijen, tekeningen, sculpturen en grafiek vanaf de jaren 1970.

In het najaar (25 oktober 2015 – 20 december 2015) bracht het Raveelmuseum een gelegenheids-presentatie van tekeningen en andere werken op papier van Mario De Brabandere en dit naar aanleiding van het verschijnen van een monografie uitgegeven door Posture Editions.

Page 30: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

30 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

The Governor’s MansionDoor de muren het huis zien

Het initiatief van gouverneur Jan Briers om zijn ambtswoning open te stellen voor jong Oost-Vlaams talent vond plaats onder de naam The Governor’s Mansion – Door de muren het huis zien, van 6 februari tot en met 15 maart 2015. In samenwerking met KASK/School of Arts Gent, LUCA school of Arts Gent en het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster organiseerde de Provincie Oost-Vlaanderen deze tentoonstelling en gaf op die manier de mogelijkheid aan zeven jonge kunstenaars, recentelijk afgestudeerd aan een van beide kunstscholen, om een artistieke dialoog aan te gaan met de architectuur, het klassieke interieur en de rijke geschiedenis van de ambtswoning aan de Vlasmarkt in Gent.

Dit project is een waardevolle toevoeging aan de vele inspanningen die de Provincie Oost-Vlaanderen levert om jonge, beloftevolle kunstenaars een duwtje in de rug te geven en hun artistieke carrière ten volle te kunnen ontplooien. De kunstenaars, Melissa Annie B, Sven Dehens, Nina De Vroome, Benjamin Verhoeven, Eva Vermeiren en Buren (Oshin Albrecht en Melissa Mabesoone) werden geselecteerd door Liene Aerts en Wim Waelput van KASK en door Wim Lambrecht van LUCA. De kunstenaars kozen gezamenlijk de titel van de tentoonstelling en werkten verder ook samen om zowel subtiele als expliciete kunstingrepen in de ambtswoning te realiseren, waarmee zij hun werken ook met elkaar in dialoog lieten gaan. Het kunstenaarsduo Buren zorgde ook voor enkele opmerkelijke live performances tijdens de tentoonstelling.

Alle bezoekers van de tentoonstelling, die gratis toegankelijk was, ontvingen een mooie minicatalogus en een geïllustreerde brochure over de boeiende geschiedenis van de ambtswoning, uitgegeven in de reeks Erfgoedsprokkels: Oost-Vlaams erfgoed in de kijker.

Page 31: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 31

Een nieuwe lichting cultuurprijswinnaarsAl meer dan 70 jaar schrijft het provinciebestuur cultuurprijzen uit. Het wil daarmee opmerkelijke prestaties of bijzondere verdiensten van personen of organisaties bekronen. De prijzen kunnen een blijk van waardering zijn voor een jarenlange inzet, maar zijn vaker een stimulans bij het begin van een carrière.

De prijs voor nieuwe muziek ging in 2015 naar Joris Blanckaert (Lokeren 1976) voor zijn kameropera ‘Elle est moi und töte mich’. De opera is gebaseerd op het leven van Romy Schneider en werd in 2015 gecreëerd in een coproductie van Kunstencentrum NONA in Mechelen en het SPECTRA-ensemble. De provinciale jury had veel lof voor de hoge graad van verfijnde muzikale en theatrale expressie die de componist met sobere middelen had weten te bereiken.

Aan Peter Monsaert (Sint-Amandsberg 1975) werd de prijs voor scenario toegekend voor ‘Le Ciel Flamand’, het scenario van zijn tweede speelfilm, die in de zomer van 2015 werd ingeblikt. De jury noemde het bekroonde scenario een eenvoudig, klein en mooi verhaal, dat echter een universele zeggings- en aantrekkingskracht heeft. Het is een intens menselijk en ontroerend drama met overtuigend neergezette personages en situaties, en geloofwaardige, doorleefde dialogen. De spanning is vakkundig opgebouwd en het einde is verrassend.

Laureaat van de prijs voor beeldende kunst werd Jonas Vansteenkiste (Kortrijk 1984). De jury was van oordeel dat zijn inzending getuigde van een brede invulling van het begrip beeldende kunst. Zo gebruikt hij verschillende media: installaties, video’s, sculpturen, foto’s, tekeningen e.a. Hij creëert mentale ruimtes, maakt gebruik van architecturale elementen en laat de toeschouwer zo participeren in zijn kunst. Steeds slaagt hij erin het louter anekdotische te overstijgen en te vertalen in een uitgepuurde beeldende vormentaal.

De omvorming van de oude spinnerij De Porre in Gentbrugge (Gent) tot een wijkpark werd bekroond met de prijs voor architectuur. Na het faillissement van de spinnerij waren de gebouwen verloederd tot een stadskanker, te midden van een groeiende woonomgeving. In samenwerking met het buro voor vrije ruimte hebben Vandriessche Architecten een nieuwe bestemming gegeven als openbare ruimte met buurtpark te midden van school, buurthuis en nieuwe woonvormen. Door selectief te slopen en een aantal karaktervolle elementen en bestaande constructies te bewaren blijft de geschiedenis van de plek zichtbaar.

Als initiatiefnemer van Hart boven Hard kreeg Wouter Hillaert (Gent 1978) de prijs voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. Hart boven Hard is een burgerbeweging die zich verzet tegen een al te economische kijk op de samenleving en die waarden verdedigt als solidariteit, gelijkheid en zuurstof voor mensen. Volgens de jury kan de beweging gezien worden als een eigentijdse vorm van politiserend werk. Het vormingsaspect speelt een belangrijke rol en het is een oefening in basisdemocratie.

De prijs voor geschiedenis ging naar Joke Verfaillie (Roeselare 1983) voor haar proefschrift ‘Au cœur de la cour. Een analyse van de organisatie en het personeel van de griffie van de Raad van Vlaanderen (1386–1795)’. De jury prees haar nauwgezette monnikenwerk, dat een periode van maar liefst vier eeuwen bestrijkt, en was ervan overtuigd dat haar onderzoek een naslagwerk heeft opgeleverd dat vele historici en heemkundigen zal helpen bij hun onderzoek.

Evelien Jonckheere (Roeselare 1985) was de laureaat van de prijs voor kunstgeschiedenis en archeologie met haar proefschrift ‘Grand Théâtre, café-concert en variététheater in Gent (1880–1914). Genealogie van de aandachts- en verstrooiingspraktijken in relatie tot de economisch-culturele context en psychosociale ervaringen van de moderne toeschouwer’. De jury noemde haar inzending de eerste degelijke wetenschappelijke studie die een zeer boeiend en nog weinig bestudeerd onderwerp behandelt, namelijk de populaire theatervormen in het fin-de-siècle, en dan nog wel in de ‘provinciestad’ Gent.

De prijs voor kinder- en jeugdliteratuur ten slotte werd niet toegekend. Wel gingen bijzondere vermeldingen naar Evelien De Vlieger (Gent 1969) voor haar boek ‘Ga niet naar Canada en andere misverstanden over de liefde’ en naar Mieke Versyp (Gent 1965) voor haar boek ‘Hoe ik het kopbeest versloeg’.

Page 32: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

32 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Nieuwe reeks over Oost-Vlaams erfgoed opgestart

Van uit verschillende hoeken van het erfgoedveld groeide de vraag naar kleine brochures over Oost-vlaams erfgoed. Heel toegankelijk geschreven, mooi geïllustreerde publicaties in een handig meeneemformaat, een zinvolle aanvulling op de bestaande kleine cultuurgidsen en gelegenheidspublicaties die het Oost-Vlaamse provinciebestuur sedert jaar en dag uitgeeft.

In het voorjaar van 2015 ging de deputatie in op deze vraag en werkte de dienst Erfgoed een reeksconcept uit. De reeks draagt de naam Erfgoedsprokkels en dat geeft al onmiddellijk de bedoeling ervan aan: ‘sprokkels’ (synoniem van bloemlezing) over Oost-Vlaams erfgoed, prettig leesbaar, wetenschappelijk onderbouwd en voorzien van illustraties. Diverse onderwerpen komen aan bod: waardevolle gebouwen, historische sites, archeologische onderwerpen, varend erfgoed, episodes uit de geschiedenis die voor een gemeente of regio belangrijke (gebouwde) sporen nalieten…

De erfgoedsprokkels zijn toegankelijke brochures van maximaal zestien bladzijden, bevatte lijk geschreven en rijk geïllustreerd. Het zijn echte gidsjes, voorzien van plattegrond of wandel-parcours, zodat bij een bezoek aan het gebouw of de site, alle interessante weetjes aan bod komen.

De selectie van de onderwerpen voor de reeks gebeurt op basis van de intrinsieke kwaliteit van het gebouw of de site, de relevantie en de actualiteitswaarde. Maar ook de betrokkenheid van de Provincie, de beschikbaarheid van informatie en de mogelijkheid tot vlotte distributie via een lokale partner zijn aandachtspunten.

In 2015 zagen negen nummers het daglicht. Het eerste nummer werd voorbehouden voor de ambtswoning van de gouverneur (Vlasmarkt, Gent) naar aanleiding van het project ‘The Governor’s Mansion’, waarbij de gouverneur zijn ambtswoning openstelt voor jonge kunstenaars en bezoekers.

Daarna volgden de vijf monumentale kerken van Gent. Het archeologisch erfgoed kwam aan bod in een nummertje over het industrieterrein Kluizenmolen in Sint-Gillis-Waas en de Tweede Wereldoorlog werd herdacht in nummertjes over het Executieoord van Oostakker-Rieme en een herinnerings wandeling langs sporen van WO II in Vinkt (Deinze).Voor het volgende jaar staan onder meer het O.L.V. ter Hoyen begijnhof van Gent en de Huysman-hoeve in Eeklo op het programma.

Van elke Erfgoedsprokkel is ook een digitale versie beschikbaar.www.oost-vlaanderen.be/erfgoedsprokkels

Page 33: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

pam Ename actief, actueel en innovatief

In de zomer van 2015 organiseerde het pam Ename haar tweejaarlijkse tentoonstelling rond hedendaagse kunst, Ename Actueel. De vervlechting tussen hedendaagse kunst en het boeiende erfgoed uit Ename zorgde in het verleden al meermaals voor geslaagde confrontaties. De 8ste editie focuste op rituelen en kreeg ‘Ritualia’ als ondertitel. Oscar van den Boogaard trad op als curator.Uitgangspunt waren de grondvesten van de Sint-Salvator benedictijnenabdij die het grondplan vormden van verloren gegane rituelen. In de tentoonstelling werd de spirituele traditie van de monniken verbonden met hedendaagse kunst. Rituelen werden door de kunstenaars ieder op een eigen wijze onderzocht, ondervraagd en uitgevoerd. Kunstwerken stonden opgesteld in het pam Ename, de Sint-Laurentiuskerk, het Provinciaal Erfgoedcentrum en op de archeologische abdijsite. Volgende kunstenaars werden geselecteerd: Ruben Bellinkx (B), Joachim Coucke (B), Pierre Debuck (B), Ieva Epnere (Letland), Jóhanna Kristbjörg Sigurðardóttir (IJsland), Conny Kuilboer (NL), Sarah Westphal (D).

2015 was ook het jaar waarin pam Ename een aantal spraakmakende concerten (mee) organiseerde. Eind augustus bracht de vijfde editie van het pianofestival Ottomani Bach’s klavierconcerti voor twee, drie en vier klavieren. Voor het Festival van Vlaanderen in oktober viel de keuze op Psallentes, o.l.v. Hendrik Vanden Abeele. Het ensemble ging op zoek naar het wezen van het gregoriaans in verschillende historische stadia. Bijzondere aandacht ging uit naar het gregoriaans van de late middeleeuwen en de renaissance. Pam Ename koos voor de link met het Lam Gods (1432) van de broers Van Eyck. In december bracht het ondertussen internationaal gerenommeerde barokorkest B’Rock een kerstconcert met sopraan Julia Doyle. Ze lieten werken horen van Corelli, Purcell en Händel. De Sint-Laurentiuskerk vormde opnieuw het hemels decor.

De 15de editie van de Enaamse Museumnacht in juli was alweer een zomerse voltreffer. Duizenden toeschouwers zakten af naar het liefelijke dorp waar ze op een leuke manier in contact kwamen met erfgoed en cultuur. NOX.X is een organisatie van pam Ename en vzw Museumnacht, en speelt zich elk jaar af rond 3 elementen: woord, muziek en beeld. Volgende groepen stonden op het programma: Billy & Bloomfish, Fratelli Fiasco, Black Flower, Filippo di Marionette, Pantarhei, Pyroselle. En dit alles in een uniek erfgoeddecor, feeëriek verlicht met duizenden theelichtjes.

In 2015 liet pam Ename een real-time applicatie maken waarbij de bezoeker kan rondlopen in Ename en zijn abdij in het jaar 1290. De applicatie is zeer innovatief, interactief en zorgt voor een grote belevingswaarde van de abdijsite. Vanop de tweede verdieping van het Provinciaal Erfgoedcentrum krijgt de bezoeker tegelijkertijd een indrukwekkend zicht op de abdijruïnes.

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 33

Page 34: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

34 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Schadeatlas archeologische materialen

Archeologen weten doorgaans wel hoe ze moeten opgraven maar met het bewaren van archeologische vondsten zijn ze veel minder vertrouwd. Door het eeuwenlange verblijf van voorwerpen in de bodem reageren archeologische materialen anders dan voorwerpen die nooit begraven werden. Het is raadzaam een waakzaam oog te hebben voor kleine veranderingen aan voorwerpen die de start van een totale aftakeling verraden zowel in het depot waar ze bewaard worden als in het museum waar je ze kan bewonderen.Dat vormt meteen de hoofdreden waarom de Provincie Oost-Vlaanderen een instru ment heeft ontwikkeld om iedereen – specialist of gewone collectiebeheerder – daarbij te helpen: de schadeatlas archeologische materialen. Overigens is de ontwikkeling en stimulering van een depotwerking een belangrijk speerpunt van het Oost-Vlaamse provinciale beleid.

Bovendien voert de Provincie sinds 2012 in opdracht van Vlaanderen het proefproject archeologiedepot uit waarbinnen ze o.a. erkenningscriteria voor onroerend-erfgoed-depots aftoetst en instrumenten ontwikkelt voor een goed depotbeheer. Eén van de resultaten is deze schadeatlas voor archeologische materialen. De nood aan een dergelijk instrument bleek al in 2012 uit de nulmeting van archeologische collecties in depots in Oost-Vlaanderen, de jaarlijkse vormingen over de zorg voor archeo-logische materialen in depot en de adviesvragen die de depotconsulenten kregen. Dat de schadeatlas archeologische materialen de verwachtingen inlost, blijkt uit de afname door erfgoedinstellingen over heel Vlaanderen, Brussel en zelfs Nederland.

Deze publicatie is zo opgevat dat je geen specialist hoeft te zijn om hem te gebruiken. Hij is in de eerste plaats bedoeld om schadebeelden bij verschillende archeologische materialen te herkennen en om in te schatten of deze schade al dan niet stabiel is. Dat gebeurt aan de hand van kwalitatieve foto’s en een korte beschrijving. Daar naast zie je wat je zelf kan doen. Je krijgt tips voor de goede verpakkingswijze en bewaar omstandigheden voor elk type materiaal. Maar ook de situaties waarin je het moet overlaten aan conservators/restaurators staan duidelijk aangegeven. Verder krijgt de gebruiker nog tips hoe soortgelijke schadebeelden kunnen voorkomen worden.

Deze driedelige publicatie, gebundeld in een box, wil een waardevol en vooral een handig gebruiksinstrument zijn voor al wie een archeologische collectie beheert. Het levert een praktische insteek voor een deskundig en laagdrempelig depotbeheer. De leeswijzer verduidelijkt de gehanteerde structuur van het boek en de vele illustraties dienen als vergelijkingsmateriaal om het juiste schadebeeld te herkennen. Het conditie blad als bijlage laat toe een conditiecontrole of -doorlichting aan de hand van de schadeatlas meteen in praktijk te brengen. Om hem gemakkelijk mee te nemen in het depot is de schadeatlas beschikbaar in drukvorm en voor de hanteerbaarheid zijn er drie afzonderlijke boekdelen. Er is ook een kwalitatieve digitale versie voor tablet gebruikers of om te gebruiken bij vorming en om een ruime verspreiding toe te laten.

www.oost-vlaanderen.be/schadeatlas

Page 35: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 35

Lancering sensibiliseringscampagne ‘ik mtb wijs!’Het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen startte in 2015 de campagne ‘ik mtb wijs!’ op voor de actieve mountainbiker. De campagne is geïnspireerd door ‘Fiets wijs!’, een initiatief van de Wielerbond Vlaanderen, de Vlaamse Wielrijdersbond en het fietsmagazine Grinta. De Provincie Oost-Vlaanderen werkte met haar sportdienst, Sport.Vlaanderen en het Agentschap Natuur en Bos aan een verantwoord en kwaliteitsvol kader voor mountainbike in Oost-Vlaanderen.

Oost-Vlaanderen beschikt met 41 permanente lokale routes en 6 grote netwerken, met maar liefst 2300 km bewegwijzerde tracks, over de meeste mountainbikeroutes in Vlaanderen. Bijgevolg kon een sensibiliseringscampagne naar de recreatieve mountainbiker toe, met vooral aandacht voor het milieu, veiligheid en respect voor de mederecreant, niet uitblijven. Deze werd van bij de start uitgewerkt in overleg met Wielerbond Vlaanderen, de Vlaamse Wielrijdersbond en de Vlaamse Bond voor Rijwieltoerisme die de campagne mee ondersteunen.

Peter van deze campagne is niemand minder dan Filip Meirhaeghe, ex-wereldkampioen én Oost-Vlaming (schepen voor Sport te Maarkedal). Samen met de Provincie Oost-Vlaanderen zette Meirhaeghe zijn schouders onder deze campagne en bepaalde de 8 gedragscodes die hij naar de mountainbiker toe wil uitdragen.

De campagne wil de mountainbiker zeker niet met de vinger wijzen, maar als iedereen (wandelaar, jogger, ruiter,…) een steentje bijdraagt, kan op langere termijn het milieu, het recreatieve gebruik van sportinfrastructuur in het natuurlandschap en de persoonlijke veiligheid er alleen maar goed bij varen.Hierbij de 8 gedragscodes die telkens worden gekoppeld aan een duidelijke pictogram. · Ik mtb steeds op bewegwijzerde paden · Ik laat geen afval achter · Ik mtb hoffelijk en hou rekening met mederecreanten · Ik jaag geen dieren op · Ik mtb assertief en niet agressief · Ik leef de wegcode na en mtb veilig · Ik vermijd onnodig lawaai · Ik draag steeds een helm

Op 24 oktober 2015 werd het startschot van de campagne gegeven in Ronse, in dé mountainbikestreek bij uitstek! Samen met de lancering vond er ook de jaarlijkse vtt Biking@Ronse plaats. De ruim 1100 sportieve deelnemers waren alvast zeer lovend over de campagne en velen onder hen tekenden met volle overtuiging het charter.

De mountainbiker zal blijvend gesensibiliseerd worden met deze 8 gedragscodes/pictogrammen: · Onder alle netwerkborden langsheen de 2300 km tracks vinden ze een bord met het campagnebeeld terug en alle Oost-Vlaamse sportdiensten/sporthallen beschikken over een roll-up met het campagnebeeld.

· Aan de wielerbonden, die de campagne volledig ondersteunen, werden roll-ups en tenten met het campagnebeeld geschonken. VTT-organisatoren kunnen deze bij hen ontlenen en gebruiken als bevoorrading- of inschrijvingspost.

Via de website www.ikmtbwijs.be kan de biker het campagnefilmpje bekijken en het charter onderteken. Bij ondertekening van het charter wordt een gratis ‘ik mtb wijs!’-buff en de Oost-Vlaamse mtb kalender toegestuurd. 1500 wijze mountainbikers ondertekenden reeds het charter.

Page 36: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

36 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Padel op locatie

Padel on the move (POTM) is een 3-jarig ambitieus project van Padel Vlaanderen vzw. Padel Vlaanderen kocht 2 mobiele courts aan om zo de introductie van padel op locatie mogelijk te maken. Het project kwam tot stand met de steun van de Provincie Oost-Vlaanderen (projectsubsidie sport) en heeft als doel de sport padel bekend te maken en te promoten bij een ruim publiek. Eén van de grote troeven van padel is immers het zeer laagdrempelige karakter.

De mobiele courts ‘reizen’ rond in Vlaanderen en worden op verschillende publiek toegankelijke locaties opgebouwd om demo’s en initiaties te geven, tornooitjes te spelen, …

Het POTM project heeft onderstaande doelstellingen vooropgesteld: · Zoveel mogelijk mensen de kans bieden om kennis te maken met Padel en de interesse van lokale overheden/private initiatiefnemers aanwakkeren om zelf te investeren in Padel infrastructuur.

· De bovenlokale rol van de Provincie Oost-Vlaanderen bij de ontwikkeling van innovatie in de sport expliciet aan bod laten komen.

· Het continueren van het opleidingsprogramma ‘Padel Connection’ om de kwaliteit van de sportbeoefening en –begeleiding te garanderen en uit te breiden.

De courts stonden reeds op verschillende locaties in de provincie. Padel on the move: een succesvol project!

Page 37: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 37

Leerkrachten leren wat duurzaam bouwen is

Het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen is voor Oost-Vlaanderen dé gespreks- en adviespartner wat betreft duurzaam wonen en bouwen. Via verschillende acties werkt het steunpunt aan een zo breed mogelijke toepassing van de principes duurzaam wonen en bouwen.

Voor leerkrachten hout, bouw en technieken is het dikwijls niet evident om door de bomen het bos te zien in de snel evoluerende bouwwereld. Daarom startte in 2015 het project ‘Teach the teacher’. De opleiding richt zich voornamelijk op leerkrachten van vijfde, zesde en zevende jaren van zowel het technisch, beroeps- als buitengewoon secundair onderwijs. In een inleidende sessie komen de algemene principes van duurzaam bouwen aan bod, om in 4 vervolgsessies toe te spitsen op isolatie en luchtdichtheid van verschillende gebouwonderdelen. Door tijdens de opleiding theorie en praktijk te combineren, kregen de leerkrachten gebruiksklare informatie om hun leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op slim bouwen op de werkvloer.Met meer dan 90 inschrijvingen en heel tevreden deelnemers was deze opleiding zeker een succes. Dankzij de goede samenwerking met de partners VDAB en Edutec was ze bovendien gratis. Voor 2016 bekijkt het steunpunt of een vervolgopleiding kan georganiseerd worden.De activiteiten van het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen van de voorbije vijf jaar staan gebundeld in een gratis realisatiebrochure.

www.bouwwijs.be

Vernieuwing in de klasaan de slag met nieuwe methodieken en materiaal

Taal is erg belangrijk, ook in de kleuterklas. Je juf of meester verstaan wanneer die iets uitlegt of vraagt, iets vragen of zeggen in de klas, met je vriendjes spelen,… Daar heb je taal voor nodig.

De hogeschool ODISEE Aalst ontwikkelde met de steun van het flankerend onderwijsbeleid van de Provincie een voorleesprogramma met informatieve prentenboeken voor kleuters met een taalachterstand. Het voorleesprogramma bouwt op een actieve manier aan de taalontwikkeling van kleuters. De kleuters leren nieuwe woorden maar ook nieuwe begrippen en breiden hun kennis van de wereld uit.

Elke leerkracht kan zo aan de slag met het materiaal. Hij of zij kan kiezen tussen verschillende thema’s: voedsel, vervoer, bouwen, dieren,… De uitgewerkte materialen staan op de website van het project: www.wereldwoorden.be.

Ook rekenen is erg belangrijk op school en in het dagelijks leven. Met de steun van het flankerend onderwijsbeleid van de Provincie ging de school buitengewoon basisonderwijs MPI Kompas Sint-Niklaas aan de slag met een nieuwe rekenmethodiek: het ijsbergrekenen. Deze methode investeert meer tijd in het concrete rekenen met materiaal. Zo wordt er sterk gewerkt aan het getallenbegrip en rekenbegrip. De methode maakt het mogelijk om meer op maat van de leerling te werken. De school werkte oefeningen uit die anders en gevarieerder zijn dan de klassieke rekensommen.

MPI Kompas is zelf verrast door de resultaten. Ze dachten aanvankelijk dat de methode vooral geschikt zou zijn voor sterkere leerlingen, maar een veel grotere groep kan ermee aan de slag. En de leerlingen die het moeilijk hebben met rekenen, krijgen er terug plezier in.

Ook andere scholen, ook in het gewoon basisonderwijs, zijn geïnteresseerd in de methode en willen ze ook graag toepassen.

Page 38: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

38 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

2015: een feestelijk jaar voor het provinciaal onderwijsIn 2015 waren er binnen het provinciaal onderwijs heel wat feestelijke momenten.

Het Provinciaal Centrum Deeltijds Onderwijs, dat deel uitmaakt van het Provinciaal Technisch Instituut Eeklo, blies tien kaarsjes uit. In haar eerste jaar telde het PCDO 8 leerlingen, in 2015 zijn er 133 leerlingen ingeschreven. Het PCDO biedt 28 opleidingen aan voor jongeren tussen de 15 en de 25 jaar die naast de cursussen ook een arbeidsgericht traject volgen.

De Provinciale Middenschool (PM), het Provinciaal Handels- en Taalinstituut (PHTI), het Provinciaal Instituut voor Haartooi en Schoonheidszorgen (PIHS) en het Provinciaal Volwassenenonderwijs Het Perspectief verwelkomden op 1 september 2015 Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits voor een werkbezoek op hun campus aan de Henleykaai.

De vier scholen werken intensief samen, maar profileren zich elk op hun eigen manier door een unieke aanpak van hun doelgroepen. De PM heeft al jaren ervaring met Onthaalonderwijs voor anderstalige kinderen. Het PHTI speelt in op het wegwerken van knelpuntberoepen met nieuwe studierichtingen in het BSO. Ook het PIHS, meermaals uitgeroepen tot de beste Vlaamse kappersschool, wijst jongeren de kortste weg naar het werkveld. Het Perspectief profileert zich tot slot als één van de grootste centra voor volwassenenonderwijs van Vlaanderen met naast een uitgebreid studiegebied NT2 ook een Specifieke Lerarenopleiding in samenwerking met onder andere de departementen talen, NT2, ICT en lichaamsverzorging.

De volledige Gentse scholencampus schaart zich achter de ambitie om leerlingen, studenten, cursisten en medewerkers hun eigenheid en talenten maximaal te laten ontwikkelen. En dit werd bij de Minister goed benadrukt.

Het provinciaal onderwijs zet ook in op innovatie in een eigentijdse infrastructuur.

Op 28 maart 2015 werd de eerste steen gelegd van het nieuwe passiefgebouw van de Provinciale School voor Buitengewoon Onderwijs De Zeppelin te Assenede. Het wordt een school op maat gemaakt van de leerlingen, namelijk kinderen met leer- en gedragsproblemen van 6 tot 12 jaar. De architect gebruikt energiezuinige bouwmaterialen en voor de leerlingen worden ruime lokalen, een sportzaal, klasjes voor rustmomenten en therapieruimtes voorzien.

Het Provinciaal Technisch Instituut in Hamme breidt uit en vernieuwt de refter en het lasatelier, want lassen trekt steeds meer studenten aan die later vlotjes werk vinden in dit knelpuntberoep. De plechtige eerstesteenlegging van het passiefgebouw vond plaats op 8 september 2015.

Page 39: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 39

Page 40: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

40 innovatie · creativiteit · duurzaamheid

Aanpassingen in het reglement aanvullende leningenAls je een woning in Oost-Vlaanderen koopt, bouwt of verbouwt, kan je een aanvullende provin-ciale lening aanvragen. De aanvullende lening richt zich tot Oost-Vlaamse gezinnen met een bescheiden woning, die ook de enige eigendom is. Wie een provinciale lening krijgt, moet in de woning blijven wonen. Het is niet de bedoeling met de provinciale lening een meerwaarde te realiseren op de vastgoedmarkt.

In november 2015 is het reglement voor de aanvullende leningen aangepast. Door deze aan-passing kunnen Oost-Vlamingen een maximaal bedrag van 12.000 EUR lenen. Je kan vanaf nu ook een aanvullende lening aanvragen als jouw woning meer dan zes jaar geleden aangekocht is. Je moet wel nog steeds een hypothecaire lening hebben.

Indien je een lening aanvraagt voor bouwen of verbouwen komen volgende werken in aanmerking: grond- en funderingswerken, metsel- en voegwerken, steunbalken, welfsels, drempels, dak werken, isolatiewerken, dakvensters en -koepels, kroonlijsten, zinkwerken, rioleringswerken, pleister werken, bevloering en betegeling, binnen- en buitenschrijnwerk, trappen, elektrische installatie, sanitaire installatie, keukeninstallatie, verwarming, vochtbestrijding muren en eventueel andere.

Je kiest zelf de looptijd van jouw lening. Deze kan 5, 10, 15 of 20 jaar zijn. Afhankelijk van de looptijd verandert ook de intrestvoet. Met een jaarlijks kostenpercentage van 2% wil de Provincie een gunstig tarief aanbieden.

Jaarlijks worden een 300-tal aanvragen behandeld.

HIV sensibiliseringsfilmSinds jaren heeft de Provincie een goede samenwerking met het Tropisch Instituut voor Geneeskunde voor HIV en Aidspreventie gericht op de Sub-Saharaanse Afrikaanse Migranten (SAM).

De Sub-Saharaanse Afrikaanse Migranten zijn bijzonder kwetsbaar als het gaat over HIV- besmettingen. Het jaarverslag van Sensoa rapporteert dat tussen 2011 en 2013 58,3% van de niet-Belgische HIV-geïnfecteerden afkomstig is van Sub-Saharaans Afrika. Wanneer we verder in het verslag kijken, vallen Kameroen, DRC/Congo, Guinee en Rwanda op met de hoogste percentages voor wat betreft geïnfecteerde Sub-Saharanen. Deze gemeenschappen zijn relatief goed vertegenwoordigd in Oost-Vlaanderen.

Reguliere preventiecampagnes slagen er niet (altijd) in om deze doelgroep te bereiken. Enerzijds door o.a. de gebruikte methodieken, de taalbarrière, enz. maar ook doordat de belangrijke stap van ‘bespreekbaar maken’ van het onderwerp vaak wordt vergeten. De Provincie trok het debat rond deze problematiek open aan de hand van een korte sensibiliseringsfilm. Hiervoor werd de opdracht gegeven aan onderzoeker en theatermaker Chokri Ben Chikha. De film werd verspreid via sociale media en brengt een duidelijke boodschap: “laat je tijdig testen!”.

Page 41: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

innovatie · creativiteit · duurzaamheid 41

Zelfverdediging en weerbaarheid voor vrouwen

Het provinciebestuur organiseerde in 2015 weerbaarheidscursussen op 4 locaties in Oost-Vlaanderen. De weerbaarheidstraining schenkt aandacht aan alle vormen van grensoverschrijdend gedrag tegenover vrouwen. Vrouwen leren bewuster omgaan met eigen grenzen en deze op een efficiënte manier af te bakenen. Op die manier voorkomt men vaak dat een ongewenste situatie escaleert.

De weerbaarheidscursus is geen assertiviteitstraining of vechtsport. In assertiviteitstrainingen leert men op te komen voor de eigen mening en standpunten innemen. In zo een training leer je vaardigheden die in het algemeen sociaal leven van pas komen. Deze cursussen zijn minder gericht op het herkennen van gevaarlijke situaties en het voelen en versterken van de eigen kracht. Bij fysieke gevechtssporten oefent men technieken om terug te vechten en staat men minder stil bij het feit dat angst of paniek vrouwen verhindert om efficiënt te reageren. In onze weerbaarheidstrainingen gaat het over een combinatie van verbale, mentale en fysieke oefeningen, het leren omzetten van (aangeleerde) angst in kwaadheid.

64 vrouwen volgenden deze training in Gent, Gentbrugge, Aalst en Ronse. Er is ook een train-de-trainers opleiding voorzien om hulpverleners uit de jeugdhulp, vluchtelingenopvang, vrouwenopvang,… op te leiden om wat zij leerden in zo’n basistraining op hun beurt aan te leren aan hun vrouwelijk cliënteel.

Dit initiatief was een overweldigend succes en een vervolg werd voorzien voor 2016.

Page 42: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

42

Page 43: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

43

een beleid op maat,interbestuurlijkeen gebiedsgerichtesamenwerking

Page 44: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

44 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Richting 2020een duurzaam perspectief voor de glastuinbouw

De themadag van de vakgroep landbouw van de Scheldemondraad is een jaarlijkse traditie. In 2015 was Provincie Oost-Vlaanderen de organisator en koos voor het actuele thema ‘glastuinbouw’. De themadag vond op vrijdag 16 januari 2015 plaats tijdens Agriflanders in Flanders Expo. Het publiek bestond uit telers, ambtenaren, voorlichters, …

De themadag gaf een mooi beeld van de huidige situatie en het beleid rond glastuinbouw in de Provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Zeeland.

De glastuinbouwsector in Vlaanderen en Zeeland is een sector in volle transitie. De sector staat voor grote uitdagingen, vooral op het vlak van energie en ruimtelijke ordening. Maar er liggen ook heel wat opportuniteiten in innovatie en alternatieve teelten (bv. algen, combinatie met aquacultuur, zelfpluktuin, ...).

Sleutelwoorden voor de toekomst van de glastuinbouwsector zijn specialisatie, automatisatie, innovatie en vooral optimalisatie.

De Provincie Oost-Vlaanderen zet alvast verder in op een ruimtelijk ‘driesporenbeleid’, in lijn met de Vlaamse principes die in 2003 werden opgesteld: 1) aanvragen van goed gelegen (bestaande) bedrijven worden per geval beoordeeld, 2) binnen bepaalde macrozones wordt glastuinbouw beleidsmatig gestimuleerd en 3) verder wordt ook ingezet op de ontwikkeling van glastuinbouwclusters.

www.oost-vlaanderen.be/landbouw

© H

ende

ryck

x

Page 45: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 45

3 nieuwe LEADER-gebieden in Oost-Vlaanderen

Het provinciaal managementcomité platteland keurde in februari 2015 drie nieuwe LEADER-gebieden goed binnen het Vlaams Plattelandsontwikkelingsprogramma PDPO III: Meetjesland, Vlaamse Ardennen en Grensregio Waasland.

Grensregio Waasland is voor de eerste keer LEADER-gebied en bestaat uit 6 gemeenten: Wachtebeke, Moerbeke, Stekene, Sint-Gillis-Waas, Beveren en Kruibeke. De LEADER-gebieden Meetjesland en Vlaamse Ardennen zijn voor de nieuwe periode 2015-2020 meer coherent afgebakend.

In de LEADER-gebieden wordt er t.e.m. 2020 meer dan 6 miljoen EUR geïnvesteerd. De helft van deze middelen komt vanuit de Europese Unie, terwijl Vlaanderen en de Provincie Oost-Vlaanderen instaan voor de andere helft.

In de LEADER-gebieden kunnen, na een projectoproep, projecten rond volgende thema’s betoelaagd worden: · Leefbare Dorpen · Profilering en promotie van de streekidentiteit (incl. toerisme en recreatie) · Landbouw- en natuureducatie (enkel Vlaamse Ardennen) · Startende en jonge rurale ondernemers (enkel Meetjesland) · Lokale voedselstrategieën en streekproducten (enkel Grensregio Waasland)

Binnen deze thema’s wordt er ook uitgebreid aandacht besteed aan de landbouwsector.

In december 2015 werden de 20 eerste Leaderprojecten goedgekeurd: 10 in het Meetjesland, 7 in de Vlaamse ardennen en 3 in het Waasland.

www.plattelandsloket.be

Page 46: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

46 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Gebiedsvisie MaarkebeekDe Maarkebeekvallei kampt regelmatig met grote wateroverlast. In dit project worden de maatregelen om het overstromingsrisico te verminderen uit het Riviercontract gekoppeld aan een gebiedsvisie voor de volledige vallei van de Maarkebeek. Naast waterveiligheid komen hierbij ook de ontwikkelingskansen voor andere functies in de vallei aan bod zoals landbouw, landschap, recreatie, erfgoed, wonen, natuur, … Hierbij zoeken de Provincie en haar partners vooral naar win-win’s en slimme koppelingen van probleemstellingen en kansen. Zo hopen we de maatschappelijke meerwaarde en ruimtelijke kwaliteit van de ingrepen te verhogen.

Speerpunten · Een studie naar de potenties van ecosysteemdiensten in het gebied (opmaken potentiekaart) wordt geïntegreerd in de gebiedsvisie.

· Inzetten op een gebiedsgericht participatief planningsproces met actoren, beleid, bewoners, gebruikers, ... van de beekvallei.- Bewonersatelier: op zoek naar een mental map Tijdens het bewonersatelier ( juni 2015)hebben we gepolst bij de omwonenden en het

lokale beleid hoe zij de Maarkebeek beleven en ervaren. Wat zijn knelpunten? Hoe ziet hun ideale Maarkebeek eruit? Welke zijn hun favoriete plekken? Waar gaan ze ontspannen? Door alle antwoorden te verzamelen op een grote luchtfoto werd een mental map van de Maarkebeekvallei opgemaakt.

- Actorenoverleg: werken rond ecosysteemdiensten Tijdens een overleg met alle actoren die actief zijn in het gebied, is gediscussieerd over

het belang en de wisselwerking tussen de diverse functies en ecosysteemdiensten van de beekvallei. De actoren kregen zo zicht op elkaars standpunten en belangen in het gebied. Het werd ook duidelijk welke functies voor de actoren (al dan niet) belangrijk zijn en welke functies conflicteren.

- Werkatelier GOG’s: debat en ontwerpend onderzoek Tijdens een tweedaags werkatelier heeft een team van waterbeheerders, creatieve

landschapsarchitecten en landbouwvertegenwoordigers gebrainstormd over de plannen van twee geplande GOG’s (gecontroleerde overstromingsgebieden) langsheen de Maarkebeek. Zij dachten na over o.a. volgende vragen: hoe kunnen deze GOG’s het best inpassen in het landschap en hun omgeving? Wat kan de rol en functie van een GOG zijn als deze niet is ingeschakeld?

Page 47: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 47

Project Ninove Zuid - FabeltasiteOp de site van Fabelta langsheen de Dender zijn de industriële activiteiten rond 2010 volledig stopgezet. De Fabeltasite, die een grote oppervlakte omvat (9.5 ha) en gelegen is vlakbij het stadscentrum van Ninove, kwam hierdoor vrij voor nieuwe ontwikkelingen. Deze site (9.5 ha) wordt samen met de omringende zone (40 ha) de Burchtdamsite genoemd. Dit project werkt een ontwikkelingsvisie uit voor de Burchtdamsite. Een uitdaging bij de ontwikkeling van dit gebied,is de waterproblematiek waarmee de site wordt geconfronteerd (signaalgebied).

Het gebied zal een nieuwe stedelijke wijk worden met wonen en wijkvoorzieningen binnen de stad Ninove. Momenteel liggen voor deze ontwikkeling twee scenario’s voor (scenario 1 en 3). Het meest overstroombare gedeelte zal ingericht worden als stedelijk groengebied met natuurlijk karakter.De uitgangspunten van deze visie zijn opgenomen in een brownfieldconvenant en zullen ook vertaald worden in een ruimtelijk uitvoeringsplan.

Speerpuntenomgaan met waterproblematiekDe site wordt geconfronteerd met een waterproblematiek. In de visie blijft de zone die het meest overstroomt groengebied. De hogere gedeelten zullen wel ontwikkeld worden, maar op zo’n manier dat overstromingswater in de wijk kan binnendringen. Dit is een innovatief stedenbouwkundig concept.

klimaatneutraliteitHet is de ambitie om dit nieuwe stadsdeel vorm te geven als een klimaatneutrale wijk met hoge woonkwaliteit.

bereikbaarheid siteDe site zelf is moeilijk bereikbaar met gemotoriseerd verkeer. Er wordt onderzocht of de wijk kan ontsloten worden via een nieuwe brug over de Dender.

via participatie en stadsdebatVoor de concrete inrichting zal de Provincie samen met de stad Ninove een participatief traject opzetten met onder andere een stadsdebat.

Page 48: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

48 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Werkbezoek Euregio Scheldemond en uitbouw Grensinfo ScheldemondOp 25 augustus organiseerde Euregio Scheldemond een (net)werkbezoek voor de bestuurders van de drie provincies en de grensgemeenten. Een veertigtal provincieraadsleden uit Oost- en West-Vlaanderen, leden van provinciale staten Zeeland en burgemeesters, schepenen en wethouders van de grensgemeenten lieten zich een dag meevoeren doorheen de Euregio Scheldemond.

Het was een dag met veel informatie over de verschillende thema’s die spelen in grensover-schrijdend verband. Concrete projecten werden bezocht en het belang van samenwerking met ‘de buren’ stond centraal. Zo kwamen de ambities van havensamenwerking, grensarbeid, openbaar vervoer en energie-uitwisseling tussen bedrijven aan de orde.

De route van Gent naar Zeeuws-Vlaanderen gaf een goed zicht op de grenzeloze kanaalzone en haar bio-gebaseerde bedrijvigheid. De toer leidde langs het sluizencompex Terneuzen waar de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland concreet wordt vormgegeven met de bouw van de Nieuwe Sluis.

In het mooie Belfort van de gemeente Sluis werd duidelijk dat ook gemeenten belang hebben bij grensoverschrijdend samenwerken en Europese subsidies. Onderweg naar de provincie West-Vlaanderen werd ingegaan op innovatie op het gebied van blue energy en logistiek. Thema’s die de drie provincies met gezamenlijke projecten willen versterken.

Aan één van de ambities ‘grensarbeid in de Euregio Scheldemond’ wordt vorm gegeven door de start en uitbouw van Grensinfo Scheldemond. Grensarbeid blijft toenemen, samen met de nood aan duidelijkheid en informatieverstrekking. Voor wie over de grens aan de slag wil, biedt sinds 25 november 2015 Grensinfo Scheldemond duidelijkheid over hoe het zit met belastingen, sociale zekerheid, kindergeld, ...

Grensinfo Scheldemond bestaat uit een Euregionaal netwerk van 13 Grensinfopunten bij de VDAB, ACV, ABVV Oost-Vlaanderen, Voka-Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen, FNV en WerkServicePunt Terneuzen. Binnen dit netwerk kunnen werkgevers, werknemers, werkzoekenden en gepensioneerden terecht met vragen en problemen over grensarbeid.

De Grensinfopunten zijn het resultaat van een breder opgezet Europees project (Interreg Vlaanderen Nederland – project Tendenzen zonder Grenzen) waarin de Euregio Scheldemond het initiatief nam om de verschillende informatieverstrekkers samen te brengen.

www.euregioscheldemond.be

Page 49: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 49

Project Gentse Kanaalzone wint internationale prijsOp 22 oktober mocht het Project Gentse Kanaalzone in Rotterdam de prestigieuze ISOCARP Award for Excellence 2015 in ontvangst nemen. Aangezien ISOCARP dit jaar 50 jaar bestaat, heeft de prijs een extra speciale betekenis.

ISOCARP (International Society of City and Regional Planners) is de internationale organisatie van ruimtelijk planners. Elk jaar bekronen zij een voorbeeldproject op het gebied van ruimtelijke planning met de ISOCARP Award for Excellence. Deze prijs wordt uitgereikt aan een bijzonder innovatief planningsinitiatief dat bijdraagt aan het verbeteren van de leefkwaliteit. Gentse Kanaalzone sleepte de award in de wacht. Het project werd bewierookt door de jury omdat het “de ontwikkeling van onze haven verzoent met leefbare dorpen en wijken rond het havengebied”. Andere genomineerden waren een planningsproject rond de Yantze-rivier in China en een project rond een eco-district in Beijing.

Een erkenning voor meer dan 20 jaar samenwerkenProject Gentse Kanaalzone is een samenwerkingsverband tussen de Stad Gent, de gemeenten Evergem en Zelzate, de Provincie Oost-Vlaanderen, de Vlaamse Overheid en het Havenbedrijf Gent. Al sinds 1993 werken deze instanties samen met de bewoners, bedrijven en het middenveld (landbouworganisaties, natuurverenigingen, vakbonden, bedrijvenverenigingen,…) om van de Gentse kanaalzone een plek te maken waar de verdere ontwikkeling van de Gentse haven en de leefbaarheid van de omliggende kanaaldorpen en -wijken op elkaar afgestemd worden. Dit gebeurt onder het voorzitterschap van de Oost-Vlaamse gouverneur Jan Briers.

Al meer dan 20 jaar werken de partners samen aan een beleid met aandacht voor economie, ruimtelijke ordening en milieu. Het doordachte beleid schept zowel voor bedrijven als voor bewoners duidelijkheid rond ruimte voor wonen en werken. En dat is belangrijk, want in de haven van Gent vind je 300 bedrijven die in totaal meer dan 61 000 mensen tewerk stellen (direct en indirect); en in de dorpen en wijken rondom de haven wonen ongeveer 40 000 mensen.

Project na projectMomenteel zijn er maar liefst 80 projecten lopende binnen het Project Gentse Kanaalzone. Om er een aantal te noemen: de inrichting van de 16 koppelingsgebieden die als aangename recreatiezones een buffer vormen tussen de dorpen en de haventerreinen, de ombouw van de havenring R4 en het aansturen van het doorgaand vrachtverkeer met onder andere digitale vrachtwagensluizen in de dorpskernen van Rieme en Zelzate.

www.gentsekanaalzone.be

Page 50: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

50 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Oost-Vlaanderen op Wereldexpo MilaanVan 29 juni tot 1 juli 2015 toonde Oost-Vlaanderen zich op Expo Milano 2015 van haar lekkerste kant. De vier partners: Provincie Oost-Vlaanderen, Stad Gent, Universiteit Gent en Havenbedrijf Gent lieten de bezoekers er letterlijk en figuurlijk proeven van hun troeven en expertise op het vlak van voeding. De partners toonden waar het Belgische paviljoen voor stond: “Our food, our world - Produce responsibly, consume smartly”.

Leo Delcroix, commissaris- generaal van de Belgische regering, verwelkomde de deelnemers aan de Oost-Vlaamse dagen. Op het programma stonden onder meer seminaries rond Oost-Vlaamse streekproducten, over de voedingsstromen tussen Oost-Vlaanderen en Noord-Italië, over bier en chocolade, maar ook over sierteeltproducten.

Dag één duurzaamheid centraalDe Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij Oost-Vlaanderen, het Gentse havenbedrijf en een aantal logistieke partners werkten aan het groeipotentieel van de voedingsstromen tussen Noord-Italië en Oost-Vlaanderen. Hiervoor zorgen onder meer de spoorverbinding tussen de Gentse haven en het Italiaanse Mortara, op 80 kilometer van Milaan.Ook de Gentse lokale voedselstrategie ‘Gent en garde’ en het onderzoekscentrum Pack4Food van de Ugent werden voorgesteld. Als slot toverde veggiechef Kevin Storms heerlijke gerechten van bij ons.

Dag twee en drie zorgden voor de belevingDe Economische Raad van Oost-Vlaanderen plaatste, samen met een aantal streekproducenten, lokale lekkernijen in de kijker. Het Cacaolab van de Ugent en de Oost-Vlaamse sierteeltsector, werden aan het publiek voorgesteld.

Avondlezingenexperts geven hun kijk op de Europese actualiteit

In het najaar organiseerde het provinciaal Informatiepunt Europa Direct in samenwerking met Universiteit Gent een lezingenreeks. Gerenommeerde Europa-experts gaven hun kijk op de Europese actualiteit en illustreerden de relatie van hun land tot de Europese Unie. Moderator van dienst was Europaprofessor Hendrik Vos.

Economisch analist Steven Engels beet de spits af van de lezingenreeks. Op 26 oktober besprak hij hoe Europa meer greep kreeg op de lidstaten door de eurocrisis. Professor Frank Hoffmeister, hoofd van de Trade Defence Policy van de Europese Commissie, was aan de beurt op 9 november. Hij lichtte de recente trends toe in de Europese Handelspolitiek. Europees Commissaris Marianne Thyssen gaf op 16 november een lezing over haar ervaringen na een jaar in de Europese Commissie. Op 17 november behandelden Europees Parlementslid Bart Staes en Noah Kouback, afgevaardigde van de ambassade van de eilandengroep Vanuatu, het thema klimaatsverandering. De titel van hun lezing was ‘EU climate leadership in Paris: building bridges towards the South’. Voormalig Europees president Herman Van Rompuy sloot de lezingenreeks af op 30 november 2015 met de lezing ‘Europa, één jaar na het presidentschap’.

Page 51: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

Snel weg op de fiets

Op minder dan 30 minuten vlot en veilig met de (elektrische) fiets van Deinze, Lokeren of Wetteren naar Gent? Het kan via de Oost-Vlaamse fietssnelwegen en door een uniek samenwerkingsverband.

De Provincie Oost-Vlaanderen maakt al jaren werk van een veilig fietsroutenetwerk doorheen de provincie. Op 16 oktober 2014 besliste de Oost-Vlaamse deputatie om prioriteit te geven aan de aanleg van fietssnelwegen. Deze hoofdroutes vormen voortaan de ruggengraat van het Oost-Vlaamse fietsroutenetwerk. Op 2 september 2015 nam de Provincieraad kennis van het Oost-Vlaams Fietssnelwegenplan. Het plan is een gedragen fietssnelwegennet dankzij constructief en veelvuldig overleg de voorbije maanden met meerdere partners. Op 3 september 2015 stelden de Provincie en haar partners het Fietssnelwegenplan voor en ondertekenden zij het gemeenschappelijke engagement om het fietssnelwegennet verder te realiseren.

De focus ligt heel sterk op functionele verplaatsingen naar school, werk, winkel, ... De fiets-snelwegen zullen aansluiten op hoogwaardige fietsroutes in steden en gemeenten, gelijkaardige routes in de omringende provincies en op stations en stopplaatsen van de NMBS. De elektrische fietsen zorgen er zelfs voor dat meer locaties binnen kortere tijd kunnen bereikt worden. Via een fietssnelweg wordt het mogelijk om veilig en comfortabel van bv. Deinze, Lokeren en Wetteren naar Gent te fietsen op een half uur tijd.

De Provincie voorziet in haar meerjarenplan jaarlijks 2,5 miljoen EUR en streeft er zo naar om 20 km fietssnelwegen per jaar te realiseren. Het budget wordt ook gebruikt om waar nodig fietsbruggen en/of –tunnels te voorzien.

De fietssnelwegen zijn nog niet overal gerealiseerd. Momenteel is 43% van het netwerk van goede tot zeer hoge kwaliteit. Sommige routes zijn bijna volledig gerealiseerd, andere ontbreken nog grotendeels. Daarnaast is 27% van het netwerk ‘befietsbaar’, waarmee bedoeld wordt dat fietsers er de weg delen met andere gebruikers. Vooral in steden is dit vaak de enige oplossing. De Provincie streeft hier naar de aanleg van ‘fietscorridors’, zoals vb. fietsstraten. Nagenoeg 200 km netwerk ontbreekt volledig (30%). Deze ontbrekende delen worden route per route aangepakt.

De Provincie sloot unieke samenwerkingsverbanden met de Oost-Vlaamse steden en gemeen-ten, het Vlaams Gewest en de infrastructuurbeheerders. Het resultaat is een gedragen fiets snel-wegennet voor Oost-Vlaanderen, dat in samenwerking met deze partners wordt gerealiseerd.

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 51

Page 52: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

52 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

ZOOM! Europa Terugblik op een geslaagde dag van EuropaOp zondag 3 mei vond ZOOM! Europa, het evenement naar aanleiding van de dag van Europa plaats. Op vijf Gentse locaties (Pierkespark, Tondelier, Oude Dokken, het Provinciehuis en het Beroepenhuis) stonden de promotoren van verschillende Europese projecten klaar om geïnteresseerden te ontvangen. Bezoekers konden er terecht voor meer uitleg over de projecten maar vooral om actief deel te nemen aan een activiteit. Zo kon je je eigen haargel maken, een smaaktest afleggen, proeven van streekproducten, de kaart van Europa puzzelen, zaadbommetjes maken enz. Voor elk wat wils dus. Tijdens een knotsgek slotmoment werden de winnaars van de fotowedstrijd bekendgemaakt en werd de Europese hymne gezamenlijk gezongen.

Winnaars fotowedstrijdIn aanloop naar ZOOM!Europa kreeg iedereen de kans om een foto in te zenden van een Europees project op Oost-Vlaams grondgebied. Er werden 83 originele beelden ingezonden van projecten in Gent, Aalst, Oudenaarde en Deinze. De foto’s belichten een brede waaier van EU-projecten in de provincie: van Pierre de peurder in de Oostpolderkreek tot de hijskraan op de oude dokken. Dit toont aan dat Europa zowel op economisch als cultureel vlak vaak terugkomt in ons dagelijkse leven. De vakjury en de dienst Economie, Europese en Internationale samenwerking beoordeelden de foto’s op hun link met het Europese project en hun esthetische en fototechnische kwaliteit. In totaal bekroonde de jury acht winnaars. Daarnaast was er ook een publieksprijs.

Page 53: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 53

Watereen wereld in verandering

Het belang van water en dan vooral zuiver water en een goede waterkwaliteit komt meer en meer op de voorgrond te staan. 2015 was het jaar waarin ‘de goede ecologische toestand‘ zoals vooropgesteld door de Europese Kaderrichtlijn Water moest behaald worden. Hoewel er de laatste jaren heel wat inspanningen geleverd zijn, hebben nog niet alle waterlichamen in Vlaanderen een goede ecologische toestand bereikt. Bijgevolg zijn de eerdere doelstellingen noodgedwongen bijgesteld.

Ondanks het feit dat de waterkwaliteit in Vlaanderen de laatste jaren sterk verbeterd is, zijn er nog steeds een aantal knelpunten die de kwaliteit hypothekeren. Water is echter van onschatbare waarde en levert ons heel wat ecosysteemdiensten zoals biodiversiteitsontwikkeling, voedsel en recreatie. Deze ecosysteemdiensten staan als gevolg van de toenemende menselijke activiteiten steeds meer onder druk. Het is daarom niet eenvoudig, hoewel noodzakelijk, om een balans te vinden tussen het gebruik van deze verschillende diensten en het beheer van deze systemen.

Op vraag van de visserijsector werd onderzocht of recreatie (hengelen en roeien) mogelijks een impact heeft op de waterkwaliteit van de Watersportbaan, een belangrijk multifunctioneel waterlichaam in Gent. Om dit na te gaan heeft het Provinciaal Centrum voor Milieuonderzoek in opdracht van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een intensieve monitoringscampagne opgesteld waarbij de waterkwaliteit op verschillende locaties gedurende het hengelseizoen van 2015 werd onderzocht. Het onderzoek toonde aan dat er geen rechtstreekse impact was van hengelen noch van roeien op de fysico-chemische waterkwaliteit. Wat wel belangrijk bleek te zijn waren de heersende milieuomstandigheden en de stabiliteit van het ecosysteem. Voornamelijk de meteocondities en de aanwezige nutriënten en organische belasting bleken bepalend voor de (fluctuaties in de) kwaliteit van het water. Dit onderzoek leverde ons niet alleen meer inzicht in het functioneren van stilstaand water, zoals de Watersportbaan, maar werkte ook als katalysator van talrijke nevenprojecten. Na het onderzoek in 2015 vroeg de stad Gent een vervolgonderzoek te verrichten naar de organische belasting van de waterbodem in de Watersportbaan.

Op basis van deze en andere onderzoeken is het mogelijk om maatregelen voor te stellen voor het beheer van onze aquatische ecosystemen en aldus bij te dragen tot het bereiken van de goede ecologische toestand in onze Vlaamse waterlichamen.

Page 54: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

54 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

PAULO

Op 1 juli 2015 nam de Provincie Oost-Vlaanderen de vzw’s Oost-Vlaamse Politieacademie (OPAC vzw) en Provinciale Brandweerschool van Oost-Vlaanderen (PBO vzw) en de ambulanciers-opleidingen van de vzw Medisch Oost-Vlaanderen (Medov vzw) over.

De drie opleidingen werden, samen met de vroegere Oost-Vlaamse Bestuursacademie (OBAC), ondergebracht in een nieuwe provinciale vormingsinstelling. Die instelling kreeg eerst als voorlopige naam Centrum voor Vorming van Lokaal Overheidspersoneel – Oost-Vlaanderen (CVLO-OV). Tijdens een feestelijk startmoment op 4 september 2015 werd de definitieve naam bekendgemaakt: PAULO. Dit staat voor Provinciale Academie voor Urgentiediensten en Lokale Overheden.

De vier opleidingen kregen ook elk een nieuwe benaming: de bestuursopleiding, de brandweer-opleiding (die ook opleidingen voor bedrijven verstrekt), de opleiding dringende geneeskundige hulpverlening (DGH) en de politieopleiding.

De inkanteling in de Provincie biedt verschillende opportuniteiten die een betere dienstverlening op het terrein beogen. Er is een grote behoefte en bereidheid van de verschillende instellingen om gezamenlijk naar synergieën te zoeken zodat elke school sterker kan groeien qua kwaliteit en professionaliteit. De externe communicatie kan eenduidig gebeuren en er kan een groter netwerk gecreëerd worden waar elke school baat bij heeft.Via adviesorganen wordt tot een evenwichtige omgang met de stakeholders gekomen.

De brandweeropleiding, de opleiding dringende geneeskundige hulpverlening en de politie-opleiding zitten op één campus in Mendonk in de haven van Gent. De bestuursopleiding heeft haar stek in Gent-centrum. Er kunnen ook opleidingen op verplaatsing gegeven worden.

Door de overname kan de Provincie zich nog meer profileren als ondersteuner van de lokale besturen.

Page 55: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 55

Mola stort zich op Kwieke Molens in het Denderland

Het molenerfgoed ligt het Oost-Vlaamse provinciebestuur nauw aan het hart. Het is immers een historische waarheid dat de technische ontwikkeling in Europa vooral het resultaat is van de molentechniek. Het oude graafschap Vlaanderen, waarvan de huidige provincie Oost-Vlaanderen het kernland vormde, speelde hierin een absolute voortrekkersrol. Het Provinciaal Molencentrum Mola is het synoniem voor de realisatie van een dynamisch Oost-Vlaams beleid voor molenerfgoed. Zo geeft de jarenlange expertise, de ontwikkeling en de ondersteuning van projecten gerelateerd aan het Oost-Vlaams molenerfgoed een stevige duw in de rug van duurzame initiatieven ontsproten aan het erfgoedveld. Gelijkaardige originele molenprojecten zagen al eerder het licht in het Meetjesland (2009-2011) en de Vlaamse Ardennen (2012-2014).

Op 15 november 2015 ging het project ‘Kwieke Molens. Water en wind in Denderland en Herzele’ feestelijk van start in de Oordegemse Fauconniersmolen, eigendom van het provinciebestuur. Op initiatief en onder coördinatie van Erfgoedcel Denderland en met het Provinciaal Molencentrum als copromotor hebben de gemeentebesturen van Erpe-Mere, Lede, Ninove en enkele particuliere wind- en watermolenaars de handen in elkaar geslagen om het landelijke molenerfgoed en het molenambacht royaal in de kijker te zetten. Dit project draait rond zes molens in de regio die de tand des tijd wisten te overleven en vandaag nog altijd draaivaardig zijn. Dank zij dit initatief worden die molens voortaan niet alleen regelmatig opengesteld voor publiek, maar zullen ze ook actief graan malen. Het brede publiek en het ganse molenerfgoedgebeuren van de regio worden tegelijk actief bij het project betrokken. Hogeschool Odisee Aalst, voor de educatieve ontwikkeling, en Toerisme Scheldeland vzw, voor de toeristische ontsluiting, leveren daarbij een niet te missen bijdrage.

Het project ‘Kwieke Molens. Water en wind in Denderland en Herzele’ kadert in het Europese programma voor plattelandsontwikkeling PDPOIII 2014-2020 of Platteland Plus.

© Ja

cque

s De

Kege

l

Page 56: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

56 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

De uitleendienst onlineDe provinciale uitleendienst houdt niet alleen zijn materiaal up-to-date door nieuw materiaal aan te kopen of halogeen spots door led-spots te vervangen, ook aan de communicatie is in 2015 hard gewerkt.

Zo is het nieuw reservatiepakket ReCreateX in gebruik genomen op 1 november 2015. Met dit reserveringssysteem is de uitleendienst online beschikbaar via drie zelf ontworpen webshops. Er ging heel wat voorbereiding en opleiding aan vooraf. Tijdens een sluitingsweek zijn alle bestaande uitleningen overgeboekt in het nieuwe systeem en werden alle klanten, artikelen en onderdelen geïmporteerd. Het systeem is zeker nog voor verbeteringen vatbaar, maar de eerste ervaringen zijn alvast positief.

De uitleendienst zette de ingeslagen weg van de sociale media verder. Facebook blijkt, ook voor een uitleendienst, een ideaal medium voor aankondigingen kort op de bal: nieuwe toestellen, omleidingen naar het magazijn in Geraardsbergen, workshops, gebruik nieuwe webshops, handige weetjes: je laat het in geen tijd weten aan je doelpubliek via het Facebook-netwerk.

De workshops geluid, belichting en video bleven in 2015 even succesvol als in voorgaande jaren. Op 20 maart organiseerde de uitleendienst i.s.m. de jeugdraad van Geraardsbergen een opleiding geluid en licht speciaal voor jeugdwerkers en op 13 mei i.s.m. Vlamo specifiek voor medewerkers van fanfares.

Page 57: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 57

#collectievissenHet provinciale depotbeleid zet in het erfgoedcentrum sterk in op publiekswerking. Het is immers belangrijk om de depotwerking en de expertise op het vlak van bewaren en verpakken van erfgoed ook te delen met het publiek. De tentoonstellingenreeks #collectievissen is hier een mooi voorbeeld van.

#collectievissen is een spel op Twitter dat virtuele tentoonstellingen samenstelt door te gaan vissen in museale depots. Het depotteam van het erfgoedcentrum vist in de meest diverse depots om ‘echte’ thematische tentoonstellingen samen te stellen en het belang van bepaalde depotaspecten met de bezoekers te delen.

In 2015 werden maar liefst drie #collectievissen gelanceerd. De tentoonstelling #collectievissen in kunstenaarswoningen en -ateliers ging op zoek in depots van kunstenaarswoningen en -ateliers. De ateliers of huizen waar je binnen keek waren die van Gust De Smet, Edgar Gevaert, Roger Raveel, Louis Paul Boon, Pieter De Bruyne en vader, zoon en kleindochter Leenknegt. Kinderen gingen in de zomervakantie actief op schattenjacht in deze tentoonstelling samen met Schatten van Vlieg.

Een gans ander verhaal bracht #collectievissen in oorlogstijd (8 oktober 2015 tot 21 februari 2016). Deze tentoonstelling was een vervolg op Eerste Hulp Bij Oorlogserfgoed en –geschiedenis van 16 november 2014 en bouwde verder met het oorlogserfgoed dat de talrijke particulieren op die dag aangereikt hadden. Het is verbluffend te zien welke oorlogssouvenirs mensen nog in huis hebben.

#collectievissen Ename (1 oktober 2015 tot 28 augustus 2016) vertrok van de ontwapenende portretten die fotografe An-Sofie Kesteleyn maakte van enkele oudere Enamenaren. De verhalen van deze mensen werden samengebracht in een film van Bloemkoolproductions. Het vermoeden dat in Ename nog heel wat verborgen zit in kasten en schuiven van particulieren zette aan tot de oproep om met het erfgoed naar het erfgoedcentrum te komen, waar het erfgoed zorgvuldig geregistreerd, gefotografeerd of gescand wordt en het verhaal dat er bij hoort neergeschreven. Alles wat binnen komt, wordt thematisch ondergebracht in de tentoonstelling #collectievissen Ename. Een tentoonstelling in wording, als het ware. Het was van bij de aanvang de bedoeling om dit concept te kunnen uitrollen naar andere erfgoedgemeenschappen die hun eigen geschiedenis willen reconstrueren.

Page 58: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

58 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Monumentenwacht staat klaar met raad én daad

Eigenaars en beheerders van historisch waardevol erfgoed doen door hun lidmaatschap al jaren een beroep op de deskundigheid van Monumentenwacht om hun patrimonium of erfgoedobject in de beste toestand te beheren en te bewaren. Daarvoor rekenen ze op de vaststellingen die de monumentenwachters bouwkunde en interieur doen tijdens hun inspecties en onderzoeken. Eén van de sterktes van Monumentenwacht is de volledigheid van haar audits. Alle plaatsen die op een veilige manier bereikbaar zijn, worden in detail onderzocht. Desnoods maken de monumenten wachters hiervoor gebruik van industriële touwtechnieken.

De monumentenwachters vermelden in hun auditrapporten eveneens de herstellingswerken die nodig zijn om verval tegen te gaan. Vaak gaat het om herstellingen van een resem kleine gebreken die wel grote gevolgschade kan veroorzaken.

Voor de uitvoering van deze herstellingen weten de eigenaars soms niet wie ze moeten aan-spreken of hebben ze moeite om andere bouwpartners te overtuigen. Hierdoor blijven de gebreken bestaan met alle gevolgen van dien. Om dit te verhelpen besliste Monumentenwacht Oost-Vlaanderen in 2015 om de lijst met herstellingen en noodingrepen die ze zelf kan uitvoeren uit te breiden. De monumentenwachters steken de handen uit de mouwen en verrichten de herstellingen voor zover deze beperkt zijn in omvang én veilig uit te voeren zijn.

Voor de aangesloten eigenaars en beheerders is Monumentenwacht een partner. Nog meer dan voorheen vormt Monumentenwacht met hen een team om het erfgoed in de Provincie te bewaren. Niet alleen worden de probleempunten gerapporteerd. Dankzij de kleine noodingrepen wordt hun erfgoedobject tijdelijk gespaard van verder verval. Bovendien is het een stimulans voor de eigenaar of beheerder om zelf aan de slag te gaan, eventueel onder begeleiding van Monumentenwacht.

Page 59: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 59

Vijf Oost-Vlaamse onroerenderfgoeddepots erkendVijf depots uit Oost-Vlaanderen werden in 2015 door de Vlaamse Overheid erkend: de onroerenderfgoeddepots van het Provinciaal Erfgoedcentrum (in Ename), het Provinciaal Archeologisch Museum (pam) (in Velzeke), de Zwarte Doos (in Gent), de Archeologische Dienst Waasland (in Sint-Niklaas) en SOLVA (in Erembodegem). Deze erkenning is een garantielabel voor de kwaliteit van deze depots. Het is ook een vereiste om Vlaamse subsidies te krijgen.

Vlaanderen liet de criteria voor erkenning testen via het proefproject archeologiedepot van het Provinciaal Erfgoedcentrum en de Provincie gaf ook advies over de Oost-Vlaamse erkenningsaanvragen. Zelf trekt de Provincie al een hele tijd een Oost-Vlaams depotnetwerk. Recent bouwen de provincies samen met de Vlaamse overheid ook een Vlaams netwerk uit.

Dat van de negen erkende onroerenderfgoeddepots er vijf (meer dan de helft) in Oost-Vlaanderen liggen is geen toeval. Het bieden van een platform voor afstemming en kennisuitwisseling, het delen van ervaringen vanuit het proefproject en het uitbouwen van een depotnetwerk samen met de Oost-Vlaamse partners ligt onmiskenbaar aan de basis van dit succes. Binnen het netwerk heeft elk erkend depot een specifiek profiel en expertise. Zo verzamelt het Archeodepot van het pam (in Velzeke) archeologisch erfgoed met focus op Zuid-Oost-Vlaanderen (kerngebieden Ename en Zottegem), wat kan getoond worden in de musea in Ename en Velzeke. In 2016 opent in Velzeke een nieuw museum met publiekstoegankelijke opgravingen, open depot, werkruimtes en restauratieatelier.

Het Provinciaal Erfgoedcentrum in Ename huisvest archeologisch erfgoed van Oost-Vlaamse gemeenten zonder eigen (inter-)gemeentelijke onroerend-erfgoeddienst of -depot en zorgt voor collecties van Oost-Vlaamse erfgoedbeheerders die door omstandigheden tijdelijk niet in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. Zo komen er ook meer en meer aanvragen binnen voor tijdelijk opslag van kerkelijk erfgoed in het kader van restauraties of herbestemmingstrajecten. De provinciale depotmedewerkers adviseren en ondersteunen erfgoedzorgers uit de hele provincie over het bewaren van archeologisch, onroerend èn roerend erfgoed en ook dit depot zet sterk in op publiekswerking, o.a. via een kijkdepot en de tentoonstellingsreeks #collectievissen.

Page 60: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

60 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Oost-Vlaanderendé G-Fietsprovincie

Iedere Oost-Vlaming betrekken in het wielergebeuren is één van de ambities van het Provinciebestuur. Daarom richt het bestuur haar pijlen op de G-sporter en investeert ze ook graag in het G-fietsen. Door G-sporters in contact te brengen met diverse soorten fietsen, hen te leren fietsen en zelf fietsen aan te kopen om deze ter beschikking te stellen, zorgt Oost-Vlaanderen ervoor dat echt iedereen kan fietsen.Daarvoor organiseert de Provincie fietsbeurzen, Fietsspecials genaamd, waar naast het uitproberen van diverse soorten fietsen, ook begeleide fietstochten worden ingericht. Zowel jong als oud, scholen als instellingen, met en zonder handicap, worden gestimuleerd met de fiets te rijden in de mooie natuur langs de toegankelijke fietsknooppuntenroutes van Oost-Vlaanderen.

In 2015 werden 6 Fietsspecials georganiseerd. Deze vonden plaats in de provinciale domeinen Puyenbroeck (Wachtebeke), Het Leen (Eeklo), De Brielmeersen (Deinze), en De Gavers (Geraardsbergen), in het gemeentelijk domein De Ghellinck in Wortegem-Petegem en op vzw Sint-Lodewijck in Wetteren.

Ook de gedreven competitieve G-fietser kreeg in 2015 de kans om mee te dingen voor de eerste plaats op de professionele koersen die in Oost-Vlaanderen plaatsvonden. Zo waren er o.a. de Omloop Het Nieuwsblad en de natourcriteria waar zij het beste van zichzelf hebben gegeven. Ook tijdens de Gentse 6-daagse waren verschillende top-G-fietsers te bewonderen.

Op die manier wil de Provincie Oost-Vlaanderen iedereen tonen dat ook mensen met een handicap wel degelijk op hoog niveau kunnen fietsen, zij het in een handbike, een wielerfiets, op een driewieler of een tandem. Zo wordt Oost-Vlaanderen absoluut dé G-Fietsprovincie!

Page 61: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 61

Ruiterroutes Oost-Vlaanderen

Oost-Vlaanderen in GalopDe provincies kregen van de Vlaamse regering de opdracht om de relatie tussen natuur, sport, recreatie en ruimtelijke ordening te coördineren. In het verleden ontwikkelde de provinciale sportdienst Oost-Vlaanderen in dit kader al heel wat mountainbikenetwerken en loopomlopen.

Sinds 2015 ligt de focus ook sterk op ruiteren en mennen. Met als doelstelling nieuwe ruiterroutes te ontwikkelen en bestaande ruiterpaden te verbeteren, werd het project ‘Oost-Vlaanderen in Galop’ opgestart. Ook de paardensector (LRV, VLP en het Vlaams Paardenloket) verleent hieraan haar medewerking.

Brochure ‘richtlijnen voor ontwikkeling van erkende ruiterroutes in Oost-Vlaanderen’In nauw overleg met de ruitersector stelde de sportdienst een brochure ‘richtlijnen voor de ontwikkeling van erkende ruiterroutes in Oost-Vlaanderen’ samen. Deze richtlijnen zullen voortaan garant staan voor de realisatie van hoog kwalitatieve ruiterroutes. In deze brochure staat hoe men kan meewerken aan de realisatie van een ruiter- en menroute: de criteria, de aanvraagprocedure, het signalisatiemateriaal, de ondersteuning van de Provincie,… geven meer duidelijkheid over het tot stand komen van kwalitatieve routes.De brochure is digitaal en op papier beschikbaar. Eerste nieuwe ruiterroute in Sint-Lievens-HoutemSint-Lievens-Houtem is een echte paardengemeente. Denk maar aan de gekende winterjaarmarkt waarnaar tienduizenden bezoekers afzakken om onder andere paarden te keuren en kopen. Geen wonder dat deze gemeente gekozen werd als ankerpunt voor een eerste pilootroute in het kader van het project ‘Oost-Vlaanderen in Galop’.

Ondertussen is deze eerste route, die toepasselijk tot de Jaarmarktruiterroute’ gedoopt werd, een feit. Zowel ruiters als menners zijn er welkom. Sommige – kleine – stukken zijn enkel toegankelijk voor ruiters, maar daar worden telkens alternatieve trajecten voor menners voorzien. De route start op het grote Marktplein van Sint-Lievens-Houtem, rechtover het gemeentehuis. Hier kan je je trailer parkeren en je paard opzadelen. De route omvat 3 bewegwijzerde lussen van respectievelijk 13, 26 en 37 km, die voor 55 % over onverharde paden rijden. Indien men voor de langste route kiest, passeert men alle deelgemeenten van Sint-Lievens-Houtem. De routes zijn beschikbaar op kaart, maar kunnen ook gedownload worden.

Behoefte en draagvlakDe gemeenten Destelbergen en Laarne hebben als tweede ingetekend op dit project en startten in september 2015 met de oprichting van een werkgroep. In deze gemeenten zijn heel wat maneges en pensionstallen actief. Voor hen zal een goed uitgetekende ruiterroute een absolute meerwaarde zijn.De Provincie gaat in eerste instantie niet actief prospecteren. Bij gemeenten waar de behoefte en het draagvlak aanwezig is en de intentieverklaring getekend is, gaat het bestuur wel actief ondersteunen en bijstaan, zoals met Destelbergen en Laarne. Daarnaast werden er in het najaar ook al constructieve gesprekken opgestart met o.a. de gemeenten Buggenhout, Kruishoutem, Merelbeke en Sint-Laureins. Het project krijgt dus stilaan navolging.

Page 62: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

62 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Gordel voor scholen

De 20ste en laatste editie van ‘Gordel voor Scholen’ vond plaats op 19, 22 en 23 juni in Puyenbroeck.Meer dan 9 000 kinderen namen deel aan dit evenement dat werd georganiseerd door BLOSO in samenwerking met het provinciebestuur.Kinderen van de derde kleuterklas en het lager onderwijs werden ondergedompeld in een magische wereld van geanimeerde wandelingen, fietsroutes en sportieve randanimatie. Voor iedere doelgroep was er een specifiek aanbod.

Sportdagen voor groepen

Steeds meer en meer bedrijven, jeugdorganisaties, families,… vinden de weg naar sportcentrum Puyenbroeck.Soms zoeken klanten een origineel aanbod voor een sportieve namiddag onder vrienden. Of wil de jeugd- of sportvereniging een actieve uitstap organiseren. Soms zoekt een bedrijf een locatie voor een uitdagende teambuilding of een bruisende personeelsdag….Sportcentrum Puyenbroeck biedt een uitgebreide waaier aan competitieve, recreatieve en avontuurlijke activiteiten aan. Dit alles aan een zeer democratische prijs.Ondertussen zijn er vaste klanten zoals Volvo of burensportdienst Schelde Durme die jaarlijks hun familie-/sportdag organiseren in het sportcentrum.

Page 63: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 63

De Boerekreeknieuw aanbod erg in trek

In 2015 mocht het provinciaal sportcentrum De Boerekreek opnieuw meer dan 8000 overnachtingen boeken in het sportverblijf. Bovendien vinden steeds meer groepen de weg naar het sportcentrum in het laagseizoen.

Samen met het sportcentrum Puyenbroeck pakte De Boerekreek uit met een nieuw fietsarrangement. Een weekend in het voorjaar en een weekend in het najaar. De deelnemers vertrekken met de fiets uit Wachtebeke en rijden langs de Nederlandse grens naar de Boerekreek waar ze overnachten. Op zondag fietsen de sportievelingen na een stevig ontbijt dwars door het Meetjesland terug naar Puyenbroeck. Deze formule sloeg meteen aan waardoor dit in 2016 een vervolg krijgt.

In 2015 werd een nieuwe formule in het leven geroepen om kinderen een leuk verjaardagsfeestje te bezorgen. De combinatie van sportactiviteiten en lekker tafelen was meteen populair. In het eerste jaar vonden maar liefst 14 feestjes plaats, goed voor 170 tevreden kindjes.

Page 64: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

64 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

‘Sociaal Beleid in een Boekje’productcatalogus directie Welzijn 2015–‘16

In september 2015 gaf de directie Welzijn, Gezondheid, Wonen Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking een productcatalogus voor 2015 en 2016 uit. De brochure werd in het najaar van 2015 voorgesteld op 4 regionale netwerkontmoetingen. Er werden 1300 brochures verspreid en er is ook een digitale versie raadpleegbaar op de provinciale website.

De brochure promoot het aanbod voor sociaal beleid van de Provincie Oost-Vlaanderen. Het aanbod omvat methodieken en instrumenten voor diverse doelgroepen en over boeiende thema’s en richt zich vooral tot lokale besturen en OCMW’s als inspiratiebron voor een gedegen en warm sociaal beleid.

Ten laatste in 2018 worden sommige initiatieven overgeheveld naar het Vlaamse of lokale niveau, andere thema’s vinden hun plaats in de vernieuwde provinciale taakstelling. Nog andere initiatieven dreigen dan weer te verdwijnen. Toch koos het provinciebestuur ervoor het ruime provinciale aanbod voor lokaal sociaal beleid in de kijker te zetten om er nog maximaal gebruik van te maken.

‘Oostvlaanderen.incijfers.be’

Wat‘oostvlaanderen.incijfers.be’ is een nieuwe, gebruiksvriendelijk tool die de mogelijkheid biedt zelf data omtrent demografie en welzijn op maat te verzamelen. Via deze website kan je relevante cijferreeksen over een gemeente, regio of over de provincie Oost-Vlaanderen aanmaken. Je beschikt ook over de mogelijkheid om de opgevraagde cijferreeksen te presenteren in een tabel, grafiek of kaart. Of je kan de reeksen eenvoudig exporteren naar een eigen rapport of presentatie. Het is bovendien een levendig en dynamisch instrument dat voortdurend wordt bijgewerkt op basis van de meest recente cijfers uit diverse welzijnsbronnen zoals het Rijksregister, VDAB of Kind&Gezin.

Enkele voorbeelden van informatie die je vindt via oostvlaanderen.incijfers.be: · Hoeveel jongeren, ouderen, personen met een handicap, uitkeringsgerechtigden,… zijn aanwezig in een bepaalde regio?

· Hoe is de vergrijzing van de bevolking in jouw gemeente de afgelopen 10 jaar geëvolueerd? · Wat zijn de recentste evoluties met betrekking tot de werkloosheid en tewerkstelling?

ToepassingDeze nieuwe tool vervangt eerder ontwikkelde standaardinstrumenten zoals de gemeentefiches, of de gemeentelijke woonfiches die het Steunpunt Sociale Planning aanbood via de provinciale website. Het is daarom in de eerste plaats bedoeld voor ambtenaren en beleidsmakers in lokale besturen, OCMW’s of andere welzijnsactoren. In de tweede plaats kan ook iedere leergierige burger informatie opzoeken, aangezien je deze tool kan raadplegen via het internet. In de toekomst zal het Provinciaal Steunpunt Sociale Planning en Netwerking ook informatie aanbieden via standaardrapporten uit ‘oostvlaanderen.incijfers.be’. Ook voor meer diepgravend onderzoek en omgevingsanalyses kunnen beleidsmakers steeds een beroep doen op deze medewerkers.

Page 65: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 65

Nieuwe website Jeugdwerk voor AllenJeugdwerk voor allen is een unieke samenwerking tussen verschillende jeugdorganisaties in de provincie Oost-Vlaanderen. Alle partners werken samen om zoveel mogelijk kinderen en jongeren met een beperking en/of in maatschappelijk kwetsbare situaties te laten deelnemen aan het jeugdwerk. Dit project wordt gefinancierd door het provinciebestuur en gecoördineerd door vzw Oranje jeugdwerk.

Voorjaar 2015 lanceerde Jeugdwerk voor allen een nieuwe website www.jeugdwerkvoorallen.be. Hierop staat alle informatie, tips & tricks, goede voorbeelden en projecten verzameld over de werking van de afgelopen jaren. Op deze wijze is het nu toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is in het inclusief maken van het jeugdwerk en die inspiratie zoekt.

Je vindt er vooreerst een volledig pakket aan informatie voor de leiding van jeugdwerk, pro-fessionele jeugdwerkers, enz. Zoals bv. achtergrondinformatie rond bepaalde beperkingen en tips om hier als vrijwilliger mee om te gaan. ‘Waar moet je op letten als je een kind met autisme in je groep hebt?’, ‘hoe kan je een spel aanpassen zodat een rolstoelgebruiker ook kan meespelen?’, ‘hoe kan ik correct omgaan met moeilijk gedrag?’. Dit zijn enkele thema’s die je terugvindt in het pakket.

Een tweede rubriek op de website is gericht aan ouders. Vaak zijn deze op zoek naar een zinvolle vrijetijdsbesteding voor hun kinderen maar is er niet direct in de buurt een aanbod. Courante vragen hierbij zijn: ‘Waar vind ik contactgegevens van jeugdorganisaties die zich openstellen voor kinderen met een beperking? Mijn zoontje met syndroom van down wil mee met zijn zus naar de jeugdbeweging, kan ik hierbij begeleiding krijgen?’ In ditzelfde verband wordt ook jaarlijks het aanbod aan inclusieve speelpleinen gebundeld in een brochure. Deze is op de website te raadplegen maar wordt ook gedrukt en verspreid.

Via de website vinden ouders, naast een kalender en een databank aan organisaties, ook de weg naar een aanpak en begeleiding op maat. Persoonlijke vragen kunnen simpelweg worden gesteld via Oranje vzw.

Een derde rubriek is bedoeld voor ‘hoofdinstructeurs jeugdwerk’ en professionelen (jeugdwerkers en/of leerkrachten, studenten). Hier vinden ze meer informatie over allerlei materialen voor cursussen, specifieke lespaketten, enz…

Page 66: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

66 een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking

Werkbezoek Ecuador en Berlaarse waterwandeling

Van 27 februari tot 11 maart 2015 bracht een Oost-Vlaamse delegatie een werkbezoek aan de provincie Esmeraldas, één van de armste regio’s van Ecuador. De Provincie Oost-Vlaanderen heeft sinds 1994 een partnerschap met CEFODI (een centrum voor duurzame en integrale ontwikkeling). Naast landbouwprojecten van cacaoboeren worden ook projecten rond drinkwatervoorziening ondersteund, dit in samenwerking met lokale besturen, basisorganisaties en de ngo Protos. Tijdens het werkbezoek evalueerde de delegatie de lopende projecten en bekeek ze de toekomstperspectieven.

Het partnerschap tussen Oost-Vlaanderen en Esmeraldas houdt meer in dan financiële ondersteuning alleen. Het betekent betrokken zijn, samen nadenken en elkaars belangen verdedigen. Het is ook werken aan de solidariteit tussen de bevolking en partners hier en in de betrokken landen. In dat kader past de ondersteuning van het ‘waterschap’ tussen de gemeente Berlare en de gemeente Rio Verde in Esmeraldas. Het doel van deze samenwerking is om in Esmeraldas drinkbaar water te voorzien en in Berlare de mensen gevoelig te maken voor internationale solidariteit.

Om het draagvlak voor dit waterschap te versterken werkte Berlare in 2015 met steun van de Provincie een wandeling uit rond het thema water in België en Ecuador. Via het 7 km lange traject van Solidarid’eau rond het Donkmeer krijgt de wandelaar een kijk op de waterproblematiek bij ons en in het zuiden. Ontwikkelingssamenwerking en toerisme vinden elkaar op die manier. Terzelfdertijd worden de inspanningen belicht die vanuit de Provincie en de gemeente gedaan worden om de drinkwatervoorziening in Esmeraldas te verbeteren. De waterwandeling staat zo symbool voor een brug van solidariteit tussen Esmeraldas en Oost-Vlaanderen.

Page 67: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

een beleid op maat, interbestuurlijke en gebiedsgerichte samenwerking 67

Het DURFpakket DURF2020… durf jij ook?

Op 1 april 2016 ging het zorglandschap voor personen met een handicap grondig veranderen door het invoeren van persoonsvolgende financiering. Deze regelgeving is zeer complex en vanuit het werkveld kwamen signalen dat dit weinig duidelijk is voor de doelgroep. Het provinciebestuur koos ervoor om actief in te zetten om deze regelgeving begrijpelijk te maken voor de sector personen met een handicap. De Provincie besloot om samen met Konekt een vormingspakket uit te werken om personen met een handicap en zorgvertrekkers handvatten te bieden. Aan de hand van dit vormingspakket maken personen met een handicap kennis met diverse aspecten van de nieuwe regelgeving.

Deze verandering heeft voornamelijk tot doel om de regie zoveel mogelijk in de handen van de mensen zelf te leggen, hen zo inclusief mogelijk te laten leven en hen te motiveren om zelf keuzes te maken over de zorg die ze wensen. Eenvoudig gezegd betekent dit dat een deel van de personen met een handicap een rugzak met centjes zullen krijgen en hiermee zelf hun zorg kunnen organiseren. Ze kunnen zorg inkopen bij erkende voorzieningen voor personen met een handicap, maar ook bij private voorzieningen of reguliere zorgverstrekkers zoals de thuiszorgdiensten, poetsdiensten,…Of ze kunnen ervoor kiezen om een persoonlijke assistent in dienst te nemen. Dit is niet alleen een immense verandering voor personen met een handicap en hun netwerk, maar ook voor de (erkende) voorzieningen.

Het vormingspakket ondersteunt zowel personen met een handicap als voorzieningen om met deze veranderde wetgeving kennis te maken en te integreren in het dagelijks leven. Het bestaat uit drie onderdelen:1) Een uitdaagboek van en voor durvers Dit boek bevat uitdagingen voor personen met een handicap of voor voorzieningen.2) DURF-pakket voor mensen met een beperking Dit bordspel vertaalt de nieuwe wetgeving aan de hand van

verschillende methodieken en kaarten voor personen met een beperking.

3) DURF-pakket voor voorzieningen Dit pakket helpt voorzieningen aan de hand van creatieve

methodieken bij de overstap naar persoonsvolgende financiering.

KONEKT geeft ook vorming aan voorzieningen om dit pakket te leren gebruiken met hun cliënten.

Page 68: Jaarboek 2015 provincie Oost-Vlaanderen

68

Colofon

Uitgegeven in opdracht van de deputatie van de provincie Oost-Vlaanderen.Bevoegde beleidsverantwoordelijke: Alexander Vercamer

Samenstellingalle diensten van het provinciebestuurCoördinatie, eindredactie, fotografie & lay-outdienst CommunicatieDruk ABC drukkerijOplage1 000 exemplarenPublicatiejuni 2016DepotnummerD/2016/5139/7