Izvori prava EU Materijalni smisao Formalni smisao Primarni izvori Sekundarni izvori

Primarni izvori Stvaraju ih države članice Tri grupe:

◦ 1- ugovori o osnivanju◦ 2 – sporazumi koje je Zajednica zaključila sa trećim državama i

međ.organizacijama◦ 3 – opšta pravna načela◦ Opšta karakteristika – opšte norme

Ugovori o osnivanju Ugovori o osnivanju tri zajednice (Mastriht, Lisabon) Statuti: Evropske centralne banke, Evropske investicione banke Sadržina:

◦ Konstitutivni akt (odnos sa međ.sporazumima)◦ Ustavnost

Važenje ugovora Vremensko: neodređeno vreme

◦ Zajednica za ugalj i čelik◦ Evropska ekonomska zajednica

Teritorijalno Postupak izmene – redovan revizioni postupak i pojednostavljen postupak

Međunarodni sporazumi Sporazumi između Unije i jedne ili više trećih država (I) Sporazumi između država članica (II) I – sporazumi (konvencije ili ugovori)

◦ Mešoviti: svojstva ugovornih strana, nadležnosti način finansiranja◦ Obim prava i obaveza (trgovina, sporazumi, partnerstva)

II – konvencije između država (obavezuju države potpisnike, ne i Uniju) Opšta pravna načela

Nepisano pravo EU:◦ Opšti pravni principi ili načela◦ Opšta pravila međunarodnog prava◦ Pravni osnov – tumačenje prava – pravne praznine◦ Sud pravde stvara načela

Podela načela Prema poreklu i predmetu:

◦ Konstitutivna (saradnje, superiornosti) – odnos između Unije i država, pojedinaca, organa EU

◦ Načela koja potiču iz prava država članica – pojedinac i EU-državne vlasti (jednakosti, nediskriminacije)

◦ Načela materijalnog komunitarnog prava – osnovne slobode Prema pravnoj prirodi i sadržini:

◦ Obavezujuća načela – prinudna◦ Regulativna (pravna praznina u nacionalnom pravu, načelo jednakog

tretmana, pravne sigurnosti, proporcionalnosti)◦ Opšta načela svojstvena komunitarnom poretku stvorio u postupku

tumačenja i primene prava EU (4 ekonomska načela) Funkcije opštih načela

Pomoć u tumačenju Osnov za ispitivanje zakonitosti Pravni osnov za vanugovornu odgovornost1. tumačenje postojećih odredbi propisa EU i popunjavanje pravnih praznina

Ovlašćenje za stvaranje novog pravila – tzv.tehnika selektivne inkorporacije2. ocena zakonitosti sekundarnog zakonodavstva (ništavost u celini ili delimično)3. osnov odgovornosti za naknadu štete

Sekundarni izvori Stvaraju ih organi Unije – Savet, Komisija, Parlament1. uredbe2. uputstva3. odluke

Uredbe U redovnom postupku donosi Parlament i Savet, na predlog Komisije Opšti pravni akti, obavezjući u celini Direktna primena Subjekti: neodređeni definisani i nedefinisani Materijalna sadržina: evropski zakon-nadnacionalni Direktna primena Potpuna obaveznost (naknada štete u slučaju neprimene)

Uputstva Obavezuju države članice – cilj Proceduralna diskrecija – izbor instrumenta primene Materijalna diskrecija – sloboda izbora sadržine Zakoni bez obaveze ratifikacije Harmonizacija Ne primenjuju se neposredno (nacionalne mere transformacije) Pojedinci pokreću postupak ako ih države ne primene

Odluke Pojedinačni administrativni akti Obavezuju samonaznačene adresate Administrativni akti, izvršni akti, kvazi sudski Ostali sekundarni izvori:

◦ Preporuke i mišljenja◦ Ostali akti

Izvori prava prema nacrtu Ustava

Evropski zakoni, evropski okvirni zakoni, evropske uredbe, evropske odluke, preporuke i mišljenja

Legislativni Nelegislativni Imlementirajući

Sporazum iz Lisabona Zakonodavni akti – doneti u redovnom postupku (uredbe, uputstva, odluke) Nezakonodavni akti – akti doneti u posebnom postupku Delegirani akti – donosi ih Komisija po ovlašćenju Implementirajući akti – izvršni Objavljivanje akata

Izvori prava konkurencije EU Perfektna ili idealna konkurencija:

◦ Postojanje velikog tržišta◦ Veliki broj kupaca i prodavaca◦ Homogeni proizvodi◦ Potrošači imaju potpune informacije◦ Potpuna mobilnost svih faktora proizvodnje◦ Skup pravnih i drugih pravila ponašanja učesnika na tržištu koje donosi

država◦ Cilj – stvaranje pogodno pravno okruženje

Pravila konkurencije treba da:◦ Proizvođačima obezbede optimalnu lokaciju i korišćenje raspoloživih

resursa, potpunu slobodu prometa robe, usluga, kapitala◦ Prodavcima maksimizaciju profita◦ Potrošačima maksimizaciku koristi

Izvori prava Propisi koji se primenjuju na preduzeća

◦ Dva oblika antikonkurentskog ponašanja preduzeća kojima se utiče na trgovinu između država članica – restriktivni sporazumi (kartelni) i zloupotreba dominantnog položaja

Državne subvencije Ostali izvori: sekundarni izvori i sudska praksa Organi - komisije