izvještaj o poslovanju preduzeća · izvještaj o poslovanju kjkp „vodovod i kanalizacija“...

IZVJEŠTAJ O POSLOVANJU ZA 2018. GODINU

SARAJEVO, MART 2019. GODINE

KANTONALNO JAVNO KOMUNALNO PREDUZEĆE

"VODOVOD I KANALIZACIJA" d.o.o. SARAJEVO PREDUZEĆE ZA PROIZVODNJU I DISTRIBUCIJU VODE, ODVOĐENJE I PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA

Izvještaj o poslovanju KJKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o Sarajevo 2018.god.

2

SADRŽAJ

1 UVOD ................................................................................................................................................................ 5 1.1 Opći dio ............................................................................................................................................................ 5 1.2 Izvršni sažetak .................................................................................................................................................. 6

2 O PREDUZEĆU .............................................................................................................................................. 8 2.1 Administrativni,institucionalni I pravni okvir poslovanja ................................................................................ 8 2.2 Unutrašnja organizacija preduzeća ................................................................................................................. 8 2.3 Glavne karakteristike javnog sistema vodosnabdijevanja ............................................................................. 10 2.4 Glavne karakteristike javnog sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda ........................................... 11

3 FINANSIJSKO POSLOVANJE ................................................................................................................... 12 3.1 Analiza bilansa uspjeha.................................................................................................................................. 13 3.2 Poslovni rezultat ............................................................................................................................................ 26 3.3 Analiza bilansa stanja .................................................................................................................................... 27 3.4 Analiza izvještaja o gotovinskim tokovima .................................................................................................... 32

4 POKAZATELJI POSLOVANJA ................................................................................................................. 33 4.1 Pokazatelji profitabilnosti .............................................................................................................................. 33 4.2 Pokazatelji ekonomičnosti ............................................................................................................................. 33 4.3 Pokazatelji likvidnosti .................................................................................................................................... 33 4.4 Pokazatelji zaduženosti ................................................................................................................................. 34 4.5 Trajanje naplate potraživanja u danima ........................................................................................................ 34

5 AKTIVNOSTI POGONA „VODOVOD“ ................................................................................................... 35 5.1 Služba za proizvodnju i distribuciju vode ....................................................................................................... 35 5.2 Služba za održavanje vodovodne mreže i objekata ...................................................................................... 39 5.3 Služba za elektro održavanje ......................................................................................................................... 42 5.4 Služba za sanitarni nadzor i kontrolu kvaliteta vode .................................................................................... 43 5.5 Služba vodomjera i dezinfekciju vode ........................................................................................................... 44 5.6 Služba za mašinsko održavanje...................................................................................................................... 46

6 AKTIVNOSTI POGONA „KANALIZACIJA“ .......................................................................................... 48 6.1 Služba održavanja kanalizacione mreže i objekata ........................................................................................ 48 6.2 Služba održavanja mehanizacije i vozila ........................................................................................................ 50 6.3 Postrojenje za prečišćavanje otpadne vode (PPOV) - Butila ......................................................................... 51

7 AKTIVNOSTI SEKTORA ZA TEHNIČKE POSLOVE I RAZVOJ ..................................................... 53 7.1 Služba za projektovanje i nadzor ................................................................................................................... 53 7.2 Tehnička služba Pogona „Vodovod“ .............................................................................................................. 54 7.3 Tehnička služba Pogona „Kanalizacija“ .......................................................................................................... 56

8 ODNOSI SA POTROŠAČIMA ................................................................................................................... 57 8.1 Očitavanje potrošnje vode ............................................................................................................................ 57 8.2 Isporučene (registrovane) količine vode ....................................................................................................... 57 8.3 Fakturisane (prodate) količine vode .............................................................................................................. 58 8.4 Fakturisana i naplaćena potraživanja ............................................................................................................ 58 8.5 Cijena usluga .................................................................................................................................................. 60 8.6 Stopa tekuće naplata ..................................................................................................................................... 62 8.7 Potraživanja od kupaca u periodu 2008.- 2018. godine ................................................................................ 62 8.8 Sumnjiva i sporna potraživanja...................................................................................................................... 63

9 LJUDSKI RESURSI ...................................................................................................................................... 64 9.1 Broj radnika ................................................................................................................................................... 64 9.2 Fluktuacija radnika......................................................................................................................................... 64 9.3 Kvalifikaciona struktura radnika .................................................................................................................... 65 9.4 Lična primanja radnika .................................................................................................................................. 65 9.5 Spolna i starosna struktura radnika .............................................................................................................. 66

10 ULAGANJA I RAZVOJ SISTEMA ........................................................................................................ 66 10.1 Subvencije Budžeta Kantona Sarajevo .......................................................................................................... 66 10.2 Kapitalni transferi iz Budžeta Kantona Sarajevo ........................................................................................... 67 10.3 Krediti ............................................................................................................................................................ 68

11 OPIS GLAVNIH RIZIKA U POSLOVANJU PREDUZEĆA ............................................................. 69


3

12 MJERE PREDUZETE NA ZAŠTITI OKOLIŠA ................................................................................. 70 12.1 Smanjenje tereta zagađenja od urbanih/sanitarnih otpadnih voda.............................................................. 70 12.2 Očuvanje vodnih resursa ............................................................................................................................... 71 12.3 Zaštita izvorišta .............................................................................................................................................. 72

13 PRILOZI ..................................................................................................................................................... 75 13.1 PRILOG 1 – BILANS USPJEHA ......................................................................................................................... 75 13.2 PRILOG 2 – BILANS STANJA ............................................................................................................................ 79 13.3 PRILOG 3 – IZVJEŠTAJ O GOTOVINSKIM TOKOVIMA ..................................................................................... 83 13.4 PRILOG 4 – IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU ................................................................................. 85 13.5 PRILOG 5 – BILJEŠKE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE ......................................................................................... 87 13.6 PRILOG 6 – PROJEKAT DETEKCIJE I SMANJENJA NEOPRIHODOVANE VODE U KANTONU SARAJEVO ........... 95

SADRŽAJ TABELA: Tabela 1. Tabelarni pregled rezultata poslovanja u periodu I-XII 2016./17/18.god.i na dan 31.12.2016./17/18. ..................................................................................7 Tabela 2.Pregled finansijskih izvještaja KJKP „Vodovod I kanalizacija“d.o.o. Sarajevo ..................................................................................................................... 12 Tabela 3. Pregled ukupnih prihoda preduzeća u 2014/15/16/17/18.godine ....................................................................................................................................... 13 Tabela 4. Pregled poslovnih prihoda u 2014/15/16/17/18.godine ...................................................................................................................................................... 13 Tabela 5. Pregled prihoda od prodaje vode i usluga odvodnje po kategorijama potrošača (u mil. KM) ........................................................................................... 14 Tabela 6. Pregled ukupnih rashoda preduzeća u 2014/15/16/17/18.godine ..................................................................................................................................... 15 Tabela 7. Materijalni troškovi ............................................................................................................................................................................................................... 16 Tabela 8. Troškovi plata i ostalih primanja radnika ............................................................................................................................................................................. 16 Tabela 9. Efikasnost ljudskog potencijala ............................................................................................................................................................................................ 17 Tabela 10. Troškovi proizvodnih usluga .............................................................................................................................................................................................. 17 Tabela 11. Amortizacija i troškovi rezervisanja ................................................................................................................................................................................... 17 Tabela 12. Nematerijalni troškovi ........................................................................................................................................................................................................ 18 Tabela 13. Pokrivenost poslovnih rashoda sa poslovnim prihodima .................................................................................................................................................. 18 Tabela 14. Analitički pregled planiranih i ostvarenih prihoda i rashoda u 2014/15/16./17/18.godini ................................................................................................ 19 Tabela 15. Poslovni rezultat u 2014/15/16/17/18. godini .................................................................................................................................................................... 26 Tabela 16. Bilans stanja na dan .......................................................................................................................................................................................................... 27 Tabela 17. Stalna sredstva na dan ..................................................................................................................................................................................................... 28 Tabela 18. Otpisanost stalnih sredstava na dan 31.12.2018.godine .................................................................................................................................................. 28 Tabela 19. Tekuća sredstva na dan ................................................................................................................................................................................................... 30 Tabela 20. Kapital i dugoročna rezervisanja na dan ........................................................................................................................................................................... 30 Tabela 21. Pregled obaveza, rezervisanja i razgraničenja.................................................................................................................................................................. 31 Tabela 22. Dugoročna rezervisanja i razgraničenja ............................................................................................................................................................................ 31 Tabela 23. Pasivna vremenska razgraničenja ..................................................................................................................................................................................... 32 Tabela 24. Izvještaj o gotovinskim tokovima ....................................................................................................................................................................................... 32 Tabela 25. Zahvatanje vode ................................................................................................................................................................................................................ 35 Tabela 26. Trend kretanja gubitaka vode u periodu 2014.-2017. godina ........................................................................................................................................... 38 Tabela 27. Održavanje vodovodne mreže ........................................................................................................................................................................................... 39 Tabela 28. Održavanja građevinskih objekata .................................................................................................................................................................................... 40 Tabela 29. Aktivnosti službe za elektro održavanja ............................................................................................................................................................................ 42 Tabela 30. Aktivnosti Službe za sanitarnu zaštitu i kontrolu voda ...................................................................................................................................................... 43 Tabela 31. Ispitivanje i kalibraciju vodomjera ...................................................................................................................................................................................... 45 Tabela 32. Daljinski prenos očitanja .................................................................................................................................................................................................... 45 Tabela 33. Zamjena i opravka vodomjera ........................................................................................................................................................................................... 45 Tabela 34. Održavanje sistema za dezinfekciju vode ......................................................................................................................................................................... 46 Tabela 35. Aktivnosti Službe za mašinsko održavanje ....................................................................................................................................................................... 46 Tabela 36. Čišćenje kanalizacione mreže i hitne intervencije ............................................................................................................................................................. 48 Tabela 37. Održavanje kanalskih objekata .......................................................................................................................................................................................... 48 Tabela 38. Opravka i rekonstrukcija kanalske mreže .......................................................................................................................................................................... 48 Tabela 39. Aktivnosti na pružanju eksternih usluga ............................................................................................................................................................................ 48 Tabela 40. Aktivnosti radionice za održavanje vozila ......................................................................................................................................................................... 50 Tabela 41. Tehnička priprema ............................................................................................................................................................................................................. 50 Tabela 42. Aktivnosti na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda BUTILA -1 .............................................................................................................................. 51 Tabela 43. Aktivnosti na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda BUTILA-2 ............................................................................................................................... 53 Tabela 44. Projektovanje i nadzor ....................................................................................................................................................................................................... 53 Tabela 45. Vodovodna mreža i priključci ............................................................................................................................................................................................. 54 Tabela 46. Plan i katastar .................................................................................................................................................................................................................... 55 Tabela 47. Nadzor................................................................................................................................................................................................................................ 55 Tabela 48. Saglasnosti i priključci ........................................................................................................................................................................................................ 56 Tabela 49.Plan i katastar ..................................................................................................................................................................................................................... 56 Tabela 50.Nadzor................................................................................................................................................................................................................................. 57 Tabela 51. Isporučene (registrovane) količine vode, po kategorijama potrošača u 2014/15/16/17/18.godine ................................................................................. 57 Tabela 52. Fakturisane (prodate) količine vode, po kategorijama potrošača u 2014/15/16/17/18.godine ........................................................................................ 58 Tabela 53. Nefakturisane količine vode u 2014/15/16/17/18.godini.................................................................................................................................................... 58 Tabela 54. Fakturisana potraživanje od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) u 2014/15/16/17/18.godini ...................................................................... 58 Tabela 55.Naplaćena potraživanje od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) u 2014/15/16/17/18.godini ........................................................................ 59 Tabela 56. Naplata „starih računa“ iz 2015/16/17.godine ................................................................................................................................................................... 60 Tabela 57. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda – DOMAĆINSTVA .............................................................................................. 61 Tabela 58. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda po 1 m3 -INSTITUCIJE ....................................................................................... 61


4

Tabela 59. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda po 1 m3 - OSTALI KORISNICI ........................................................................... 61 Tabela 60. Stopa tekuće naplate po kategorijama u 2016./17/18. godini ........................................................................................................................................... 62 Tabela 61. Nenaplaćena potraživanja po računima izdatim u 2018.godini ........................................................................................................................................ 62 Tabela 62. Realizacija sudskih sporova po tužbama za neplaćanje vode i odvodnje................................................................................................................ 63 Tabela 63. Prosječan broj radnika prema stanju na kraju mjeseca .................................................................................................................................................... 64 Tabela 64.Fluktuacija radnika u 2018. godini ...................................................................................................................................................................................... 64 Tabela 65. Kvalifikaciona struktura radnika u 2016./2017.godine ...................................................................................................................................................... 65 Tabela 66. Prosječna neto plata po kvalifikacijama radnika i za preduzeće u 2017./2018. Godini .................................................................................................... 65 Tabela 67. Prosječna osnovna plata na nivou preduzeća za 2014/15/16/17/18.godini (u KM) ....................................................................................................... 66 Tabela 68. Starosna struktura radnika na dan 31.12.2018.godini ...................................................................................................................................................... 66 Tabela 69. Subvencije javnim preduzećima iz Budžeta Kantona Sarajevo ........................................................................................................................................ 66 Tabela 70. Kapitalni transferi iz Budžeta Kantona Sarajevo ......................................................................................................................................................... 67

SADRŽAJ SLIKA: Slika 1.Trend kretanja poslovnih prihoda i prihoda od prodaje vode i usluga odvodnje u periodu 2014.-2018. godina .................................................................... 14 Slika 2. Struktura sredstava preduzeća ............................................................................................................................................................................................... 27 Slika 3. Struktura izvora sredstava preduzeća .................................................................................................................................................................................... 27 Slika 4.Odnos tekućih sredstava i kratkoročnih obaveza (radni kapital) ............................................................................................................................................. 28 Slika 5. Ukupno zahvaćene količine vode u periodu 2014.-2018. godina u mil. m3 ............................................................................................................................ 36 Slika 6. Bilans voda u 2018. godini po IWA metodologij ..................................................................................................................................................................... 37 Slika 7.Trend kretanja ukupnih gubitka vode u periodu 2014.-2018. Godina ..................................................................................................................................... 38 Slika 8. Trend kretanja tehničkih gubitka vode u periodu 2014.-2018. Godina................................................................................................................................... 38 Slika 9. Broj popravljenih kvarova godišnje (Služba za održavanje vodovodne mreže i objekata) .................................................................................................... 40 Slika 10. 25.05.2018., - Opravka kvara na glavnoj transportnoj cijevi DN 700mm u ulici Srđana Aleksića ....................................................................................... 41 Slika 11. Izgradnja separatne kanalizacione mreže u ulici Olovska.................................................................................................................................................... 50 Slika 12. Fakturisana i naplaćena potraživanja od vode i odvodnje u periodu 2014-2018.god. ....................................................................................................... 59 Slika 13. Trend kretanja potraživanja od kupaca od 2008. do 2018.godine ...................................................................................................................................... 63 Slika 14. Trend kretanja broja radnika u periodu 2014.-2018.godine ................................................................................................................................................ 64 Slika 15. Kvalifikaciona struktura radnika ............................................................................................................................................................................................ 65 Slika 16. Spolna struktura radnika ....................................................................................................................................................................................................... 66

4_PRIJEDLOG_IZVJESTAJ%20O%20POSLOVANJU%20ZA%202018_korekcije%20NO.doc#_Toc2844059




5

Okvir 1

1 UVOD

1.1 Opći dio

Prema članu 40 Zakona o računovodstvu (Službene novine Federacije BiH", broj 83/09) pravna lica su obavezna pripremati godišnje izvještaje o poslovanju koji daju objektivan prikaz poslovanja pravnog lica i njegov položaj, uključujući i opis glavnih rizika i neizvjesnosti sa kojima se suočava i mjera preduzetih na zaštiti životne sredine Cilj izvještaja je da se na jednom mjestu obezbjede relevantne, tačne i pouzdane informacije i podaci o finansijskom stanju, aktivnostima i kvalitetu pruženih usluga od strane preduzeća. Izvještaj je sastavljen iz 13 poglavlja, koja daju prikaz poslovanja, obezbjeđujući detaljan pregled za svaki segment poslovanja prikazan i kroz tabelarne i grafičke prikaze. U 13. poglavlju su dati prilozi – ključni finansijski izvještaji: Bilans uspjeha, Bilans stanja, Gotovinski tokovi, Promjene u kapitalu, Zabilješke.

O VODI Svijest o tome da voda nije neiscrpan resurs utiče na oblikovanje današnjeg svijeta, u kome briga o vodama postaje zadatak i odgovornost svakog pojedinca. Vodni resursi koji znače život na Zemlji, i postojeće biološka raznolikost zavisi o dostupnim vodnim resursima, obavezuju na racionalno postupanje sa pažnjom dobrog gospodara. Pravo na vodu kao pravo na pristup potrebnim količinama kvalitetne vode u današnjem svijetu neposredno osiguravaju komunalna vodovodna preduzeća. Stoga upravljanje komunalnim vodovodnim preduzećima, posebno u zemljama u tranziciji, ima ogroman značaj ali i predstavlja veliki izazov. Često je neefikasnost upravljanja vodovodnim preduzećima problem u neodgovarajućoj organizacionoj strukturi i nedovoljno znanje o značaju pojma „gubici na mreži“, računovodstvenih praksi koje onemogućavaju precizan uvid u probleme poslovanja, nepostojanje kvalitetnih odnosa sa potrošačima, nekvalitetnih postupaka fakturisanja i naplate i drugo. Sektor vodosnabdijevanja, odvođenja i tretmana otpadnih voda u zemljama u razvoju nalazi se pred dva velika izazova. Prvi izazov je obezbijediti cjelokupnom stanovništvu ove servise kao minimalan nivo standarda civilizovanog društva, a drugi je održivi razvoj i upravljanje vodnim resursima za potrebe vodosnabdijevanja i odvođenja otpadnih voda. Postojeći sistemi vodosnabdijevanja su svakodnevno suočeni sa kvarovima cijevi, posljedicama kvarova i troškovima njihove sanacije. Povećanje troškova operativnog održavanja, gubici u mreži, poremećaj u snabdijevanju, gubitak javnog povjerenja u vodovodno preduzeće, negativan uticaj na životnu sredinu i izazivanje šteta na imovini su tipične posljedice kvarova na vodovodnim sistemima. Zbog lošeg stanja postojeće komunalne infrastrukture i ograničenih novčanih sredstava za njeno održavanje, donosioci odluka za rad vodovodnih preduzeća su suočeni sa problemom kako na najefikasniji način upravljati procesom sanacije sistema, kako bi se dostignuti nivo usluga barem održao i obezbijedio za budućnost. Izvor: Osnove upravljanja sistemom vodosnabdijevanja u komunalnim preduzećima, Mostar 2014. god, grupa autora:doc.dr.S.Špago, doc.dr. S.Midžić-Kurtagć, prof.dr. B. Vučijak, B.Sc. Dž. Koldžo


6

1.2 Izvršni sažetak

Preduzeće je proteklu poslovnu godinu završilo sa gubitkom od 14,6 miliona KM koji je manji u odnosu na 2017. godinu za 2,3 miliona KM Ili 13 %, Generalno u posljednjih 5 godina održavanje vodovodne mreže je bilo minimalno sa trendom opadanja broja popravljenih kvarova do 2015. dok u 2017. i 2018 broj popravljenih kvarova na godišnjem nivou raste. Svake godine vodovodni sistem je stariji i za koji procenat više knjigovotstveno otpisan, a isti se eksploatiše u punom kapacitetu.U 2018. godini rađene su rekonstrukcije cjevovoda u ulicama Panjina Kula, Aleja Bosne Srebrene, Kupreška, Maria Mikulića, Nahorevska, Zvornička, Kemal Begova, Derviša Numića, Olovska, Stari Drum, Kobilja Glava, Munira Gavrankapetanovića, 14. Juna, Numan paše Čupirlića. Također rađeno je i izgradnja potpuno novih dionica i to u ulicama Huseina Đoze, Bačići, Menjak, Butmirski vrtovi, Orlovača, Mali Soukbunar, 14. Juna, Slatina, Rudnik, Kakrinjski put, Donji Hotonj, Bajre Kaljanca, Krše, Esada Miđića. U 2018 godini je implementirana prva faza Projekta detekcije curenja i smanjenja neprihodovane vode u Kantonu Sarajevo (NRW projekat). Cilj je detektovati curenja vode u sistemu, kako bi se mogle poduzeti adekvatne mjere na smanjenju neoprihodovane vode, odnosno smanjili sada veoma veliki gubici vode u mreži. Projekat je veoma obiman, zahtjeva aktivnosti na cijeloj teritoriji koju pokriva vodovodna mreža Preduzeća, ali i znatno angažovanje materijalnih sredstava i ljudstva. Rezultat provedenih aktivnosti na prvoj fazi NRW projekata jeste smanjenje ukupno zahvaćenih količina vode.U 2018 godini je zahvaćeno 92.679.951 m³ vode što predstavlja smanjenje za 3.535.944 m3 vode u odnosu na 2017 godinu kada je zahvaćeno 96.215.895 m3 vode.Ovaj rezultat bi bio još bolji da u 2017 godini nije bilo višemjesečnih kako dnevnih tako i noćnih redukcija vode. Ako gledamo 2016 godinu smanjenje je još veće i iznosi 6.501.391 m3 vode. Vezano za finansijsko poslovanja Preduzeća želimo istaći sljedeće:

U 2018.godini preduzeće je ostvarilo ukupne prihode u iznosu od 52,4 miliona KM. U odnosu na 2017. godinu ukupni prihodi su se povećali za 1,5 milion KM ili 3%,

Ukupni rashodi preduzeća ostvareni u 2018. godini iznosili su 67,1 milion KM i manji su u odnosu na rashode ostvarene prošle godine za 1% ili cca. 0,8 miliona KM.U 2018 godini počele su pristizati na izvršenje tužbe radnika po osnovu neisplaćenih plata po kolektivnom ugovoru iz prethodnih godina i iznosili su 864.143 KM što je dodatno otežalo finansisjko poslovanje Preduzeća..

Preduzeće je 2018 godini naplatilo 47,35 miliona KM po osnovu računa za isporučenu vodu i odvodnju otpadnih voda što predstavlja povećanja za cca 0,6 miliona u odnosu na 2017 godinu. Ako posmatramo period 2014-2018 naplata potraživanja je povećana za cca 4,6 miliona KM.

Na dan 31.12 2018. godine obaveze prema dobavljačima iznose 7.660.734 KM i manje su za 21 % odnosno 2.078.329 KM u odnosu na 2017 godinu kada su iznosili 9.739.063 KM. Obaveze prema dobavljačima bi bile još manje da Preduzeće u 2018. godini nije bilo suočeno sa isplatom izvršnih presuda po osnovu tužbi radnika koje su iznosile 864.143 KM te plaćanje troškova za dobijanje elektroenergetske saglasnosti na pumpnim stanicama koje su predmet rekonstrukcije putem EBRD kredita. Navedeni troškovi su iznosili cca 450.000 KM i plaćeni su iz tekućeg poslovanja Preduzeća..

Pozitivan preokret u finansijskom poslovanju rezultat je brojnih preduzetih mjera, među kojima su, kvalitetnije upravljanje potraživanjima i efikasnija naplata, kontrola neurednih platiša, obezbjeđenje povoljnog ugovora sa JP BH POŠTA d.o.o, odgovornije trošenje finansijskih resursa preduzeća i generalno jedan domaćinski odnos prema vođenju preduzeća.


7

Tabela 1. Tabelarni pregled rezultata poslovanja u periodu I-XII 2016./17/18.god.i na dan 31.12.2016./17/18.

REZULTATI POSLOVANJA Jedinica 2016.godina 2017.godina 2018.godina

povećanje/smanjenj

e

1 2 3 4 5 (5-4)/4

Proizvodnja vode m3 99.181.342 96.215.895 92.679.951 -4%

Tehnički gubici % 67,0% 65,5% 64,6% -1%

Administrativni gubici % 8,5% 8,9% 8,8% -1%

Ukupni gubici vode % 75,5% 74,5% 73,4% -1%

Fakturisane (prodate) količine vode m3 24.079.597 24.378.161 24.436.879 0%

Fakturisana potraživanja od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) KM 46.822.886 47.837.533 48.131.469 1%

Prosječna cijena vode i odvodnje KM/m3 1,61 1,62 1,62 0%

Naplaćena potraživanja od vode i odvodnje u KM (sa PDV i PVN) KM 44.346.991 46.759.009 47.119.758 1%

Stopa tekuće naplate % 84% 83% 84% 1%

Ostvareni ukupni prihodi KM 47.794.041 50.911.341 52.432.913 3%

Poslovni prihodi KM 43.546.494 46.017.270 47.408.629 3%

Prihod od prodaje vode i pružanja usluga odvodnje KM 38.726.624 39.441.783 39.646.739 1%

Prihodi od pruženih usluga KM 2.550.148 2.700.263 3.837.804 42%

Prihodi od upotrebe vlastith usluga za investicije KM 103.248 17.862

Ostali poslovni prihodi KM 2.166.474 3.875.224 3.906.224 1%

Finansijski prihodi KM 448.750 660.844 755.381 14%

Ostali prihodi KM 3.798.797 4.233.228 4.268.903 1%

Ostvareni ukupni rashodi KM 63.742.699 67.839.513 67.077.127 -1%

Poslovni rashodi KM 56.765.500 59.586.996 61.791.623 4%

Materijalni troškovi KM 11.201.909 12.170.567 12.280.135 1%

Troškovi plaća i ostalih ličnih primanja KM 22.602.615 23.629.575 25.512.970 8%

Troškovi proizvodnih usluga KM 2.148.641 2.170.436 2.349.069 8%

Amortizacija i troškovi rezervisanja KM 18.455.997 19.291.392 19.170.897 -1%

Nematerijalni troškovi KM 2.356.337 2.325.025 2.478.551 7%

Finansijski rashodi KM 356.753 347.445 68.823 -80%

Ostali rashodi i gubici KM 6.620.446 7.843.169 4.635.066 -41%

Rashodi iz ranijih perioda KM 0 61.903 581.615 840%

Poslovni rezultat KM -15.948.658 -16.928.171 -14.644.215 -13%

Stalna sredstva i dugoročni plasmani KM 874.965.286 861.288.303 849.460.238 -1%

Tekuća sredstva KM 18.505.138 26.435.246 16.303.253 -38%

Kapital KM 768.592.526 751.664.355 739.254.170 -2%

Dugoročna rezervisanja KM 103.551.185 104.078.183 105.469.549 1%

Kratkoročne obaveze KM 16.889.837 19.969.895 11.955.225 -40%

Doznačena sredstva iz Budžet kantona (subvencije i kap. transferi) KM 2.592.930 9.398.090 2.407.937 -100%

troškova za prečistač Trnovo KM 150.000 150.000 -100%

usluga čišćenja slivnika KM 150.000 150.000 150.000 0%

sufinansiranje održavanja prečistača Butila KM 799.090

-100%

sredstva za nabavku vodomjera sa data logerom KM 150.000 150.000 -100%

nabavka opreme mobilnim timovima za otkrivanje nelegalnih priključaka KM 100.000 100.000 -100%

Studija izvodljivosti sanacije i rekonstrukcije vodovodne mreže KM 1.581.391

Obezbjeđenje sredstava za novo postrojenje vodosn. Peračko vrelo-Vogošča KM 349.000

Izmještanje vodovodne mreže na lokalitetu Trebević KM 112.539

Sredstva za popravku kvarova i nabavku opreme sa vraćanjem u prvobitno stanje KM 1.000.000

Nabavka pumpnih agregata KM 1.030.000

Nabavka opreme -Centar za korisnike KM 50.000

Filter postrojenje Bosna III KM 1.800.000

Plaćanje obaveza za isporučenu vode-Tilava, Hadžići do 31.12.2017. KM 300.000

Izmirenje obaveza za sanirane kvarove na vodovodnoj mreži za KJKP i JKP KM 300.000

Sredstva za realizaciju detekcije neprihodovane vode KM 100.000

Nabavka mjerno regulacione opreme, vodovodne armature i fazonskih komada KM 3.469.000

Nabavka opreme 550.000


8

REZULTATI POSLOVANJA Jedinica 2016.godina 2017.godina 2018.godina

povećanje/smanjenj

e

1 2 3 4 5 (5-4)/4

Sredstva za plačanje obaveza NRW projekata 1.581.390

Rekonstrukcija vodovodne mreže putem KJKP ViK doo 104.668

Rekonstrukcija vodozahvata KonaciI, Konaci II i rekonstrukcija laguna Konaci 2, Lužani 2 i Bačevo 21.879

Prosječan broj uposlenika na bazi stanja krajem mjeseca broj 878 885 949 7%

Prosječno isplaćena neto plata KM/radnik 1.134 1.216 1.225 1%

Prosječna osnovna plata KM/radnik 951 1033 1043 1%

2 O PREDUZEĆU

2.1 Administrativni,institucionalni I pravni okvir poslovanja

Preduzeće je u sadašnjem obliku organizovano Odlukom o usklađivanju statusa Kantonalnog javnog komunalnog preduzeća „Vodovod i kanalizacija“d.o.o. Sarajevo sa Zakonom o javnim preduzećima Federacije Bosne i Hercegovine usvojenom 2005. godine na Skupštini Kantona Sarajevo (Službeni list Kantona Sarajevo, br. 30/05).

U skladu sa Odlukom, preduzećem upravljaju:

Skupština (predsjednik i 2 člana),

Nadzorni odbor (predsjednik i 2 člana),

Uprava (direktor i 4 izvršna direktora) Preduzeće upravlja imovinom koja je u cjelosti u vlasništvu Kantona Sarajevo (Član 4 Odluke). Unutrašnja organizacija i sistematizacija radnih mjesta bliže su određeni Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji radnih mjesta. Osnovni zakoni koji uređuju odnose između Kantona Sarajevo kao vlasnika Kantonalnog javnog komunalnog preduzeća „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o. Sarajevo i samog preduzeća su:

Zakon o komunalnim djelatnostima;

Zakon o javnim preduzećima Federacije Bosne i Hercegovine. Djelatnost preduzeća se obavlja na području općina: Stari Grad, Centar, Novo Sarajevo, Novi Grad, Ilidža, Vogošća i olimpijskih planina Bjelašnica i Igman (općina Trnovo).

2.2 Unutrašnja organizacija preduzeća

Tehnološki proces, organizaciono se odvija u dva pogona: „Pogon Vodovod“ zadužen za vodovodni sistem, odnosno vodosnabdijevanje pitkom vodom i „Pogon Kanalizacija“ zadužen za prikupljanje, odvodnju i prečišćavanje otpadnih voda. Administrativno-stručni poslovi su jedinstveni za cijelo preduzeće i organizovani su u „Sektoru za ekonomsko- pravne poslove“ i „Sektoru za tehničke poslove i razvoj“. U okviru pogona i sektora funkcionišu službe i odjeljenja kao niži organizacioni oblici. (Slika 1.)


9

Slika 1. Organizaciona struktura preduzeća


10

Okvir 2

2.3 Glavne karakteristike javnog sistema vodosnabdijevanja Glavni resursi vode za javni sistem vodosnabdijevanja općina Stari Grad, Centar, Novo Sarajevo, Novi Grad, Ilidža, Vogošća i olimpijskih planina Bjelašnica i Igman (općina Trnovo) su izvorište Sarajevsko polje (podzemna akumulacija vode sa bunarima u Konacima, Bačevu, Sokolovići koloniji i Stupu) sa kojeg se zahvata cca 2.200 l/s što je preko 74 % ukupnih količina vode. Sa planinskih izvorišta zahvata se cca 140 l/s, a odgovarajućim tretmanom otvorenih tokova vode do 500 l/s. Istovremeno vrši se i kupovina vode iz Jahorinskih vrela, Tilave i Peračkog vrela cca 140 l/s. Raspoložive količine u prosjeku iznose 3.500 l/s . Trenutno je na prostoru Bačeva, Konaka, Sokolović kolonije i Stupa u funkciji 39 bunara. Gravitacioni sistem u ukupnim količinama zahvaćene vode iznosi cca. 10%, a cca. 90% je pumpni. Vodovodnu mrežu čini cca 1.157,3 km glavnih vodovodnih cijevi, raznih profila i materijala, te cca 224 km priključnih cijevi. Procjenjena dužina glavnih transportnih cjevovoda je 115 km, sa cijevima čiji su profili u rasponu od 100 do 1.000 mm i materijalom većinom lijevano željezo i čelik, dok je zastupljenost materijala kod distributivnih cjevovoda raznolika - čelik, lijevano željezo, azbest cement, PVC, daktil. U okviru centralnog vodovodnog sistema postoji 67 rezervoara ukupne zapremine cca. 101.380 m3. Rezervoar Mojmilo je najveći sa zapreminom od 20.000 m3 i snabdijeva značajno područje unutar grada. Rezervoari su većinom u funkciji izravnanja dnevne neravnomjernosti u potrošnji vode, održavanja pritiska u vodovodnoj mreži i održanja rezervi za potrebe gašenja požara. Starost rezervoara je u rasponu od 1-100 godina. U okviru vodovodnog sistema postoji 40 pumpnih stanica, sa više od 80 instaliranih pumpnih agregata, koji potiskuju vodu prema rezervoarima, uključujući i 11 hidrofleks postrojenja sa 48 pumpnih agregata, kao prelazna rješenja, za napajanje vrhova pojedinih zona. Kapaciteti pumpi su u rasponu od 5 do 300 l/s, sa visinama pumpanja od 20 m do 900 m. Opšte stanje pumpnih stanica nije zadovoljavajuće, zbog zastarjelosti hidromašinske i elektro opreme na postrojenjima. 1 Broj vodomjera kod krajnjih potrošača trenutno iznosi 111.750 Sistem za održavanje kvaliteta pitke vode se sastoji od 14 hlornih stanica gdje je zastupljena gasna hlorinacija 95%. U sklopu sistema nalazi se i labaratorija za kontolu kvaliteta vode gdje se vrši kontrola kvaliteta vode u skladu sa Pravilnikom o higijenskoj ispravnosti vode za piće. Sistem vodosnabdijevanja je dosta kompleksan, a i zbog konfiguracije terena je veoma zahtijevan za održavanje.

1 Podaci o sistemu vodosnabdijevanja preuzeti iz GIS baze podataka na dan 12.12.2018.

Voda se često razmatra i kao socijalna kategorija i kao ekonomsko dobro. Generalna skupština Ujedinjenih nacija je 28.7.2010. , putem Rezolucije 64/292 eksplicitno prepoznala ljudsko pravo na vodu i sanitaciju, te priznala da su čista pitka voda i sanitacije bitni uvjeti za ostvarivanje svih ljudskih prava. Novembra/studenog 2002.godine je Komitet za ekonomska, socijalna i kulturna prava usvojio Generalni Komentar (General Comment) broj 15 o pravu na vodu. Član I.1 tvrdi da je „čovjekovo pravo na vodu neophodno za vođenje života u ljudskom dostojanstvu. Ono je preduvjet za ostvarivanje drugih ljudskih prava“. Istim komentarom se također definira pravo na vodu kao pravo svakoga na dovoljne količine sigurne, prihvatljive i fizički dostupne, priuštive vode za vlastito i korištenje u kućanstvu. Izvor: UNDP Izvještaj „Metodologija za određivanje cijene usluga vodosnabdijevanja/ vodoopskrbe i

kanalizacije u Bosni i Hercegovini“, februar 2014, pripremio: Branko Vučijak


11

2.4 Glavne karakteristike javnog sistema odvodnje i prečišćavanja otpadnih voda Prikupljanje i odvodnja otpadnih voda Centralni sistem za prikupljanje i odvođenje otpadnih voda (kanalizacioni sistem) je većim dijelom star, a neki dijelovi su stari i preko 100 godina. Preduzeće je odgovorno za funkcionisanje i održavanje kanalizacionog sistema. Pokriva područje općina Stari Grad Sarajevo, Centar Sarajevo, Novo Sarajevo, Novi Grad Sarajevo, Ilidža i dio Vogošće. Na području Kantona Sarajevo pod kontrolom preduzeća je cca 1.393 km kanalizacione mreže, 46.000 kanalizacionih šahtova i 10.313 slivnika. Kanalizacioni sistem je gravitacioni, separatnog tipa (fekalni i atmosferski kanali), te starija mreža mješovitog tipa.

Dužina glavnih kolektora iznosi oko 55 km. Kolektori transportuju otpadnu vodu iz kanalizacionog sistema centralnog dijela Sarajeva ka postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda (PPOV) u Butilama. Stanovništvo koje živi u područjima bez kanalizacionog sistema, svoje otpadne vode uglavnom ispušta u septičke jame.

U poslijeratnom periodu nije se razvijala primarna kanalizaciona mreža koja bi mogla prihvatiti nove kanalizacione vode, već su sva priključenja imala za recipijent postojeće kolektore. Zbog toga se ukazuje potreba za izgradnjom novih sistema kanalizacione mreže.

Dodatni problem predstavlja bespravno izgrađena kanalizaciona mreža, kako zbog kvaliteta izvođenja, tako I kasnijeg održavanja. Tretman otpadnih voda Rekonstrukcija Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda na Butilama završena je u novembru 2016. godine, a otvoreno je 22.05.2017. Postrojenje je dio 2018. godine radilo punim kapacitetom. Izgrađenim sistemom kanalizacije, koji vodi na postrojenje, prihvataju se otpadne vode iz centralnog dijela grada, srednje – istočnog dijela Ilidže i sjevero – istočnog dijela Hadžića. Na postrojenje dospijeva 25% industrijske otpadne vode i 75% otpadne vode iz domaćinstva. Kvalitet prečišćene otpadne vode (efluenta) se svakodnevno analizirao u internom laboratoriju PPOV, a fizičko-hemijski parametri prečišćene otpadne vode tokom cijele godine su bili u skladu sa zakonskim propisima. Aktuelna zakonska regulativa koja definiše ovu oblast je Uredba o uslovima ispuštanja otpadnih voda u okoliš i sisteme javne kanalizacije (Sl. novine Federacije BIH, broj 101/15), odnosno Uredba o dopuni Uredbe o uslovima ispuštanja otpadnih voda u okoliš i sisteme javne kanalizacije (Sl. novine FBIH, broj 1/16). U mjesecu augustu, akreditirana neovisna laboratorija je počela raditi monitoring kvaliteta i kvantiteta otpadnih voda sa PPOV Butila u skladu sa zakonskom regulativom. Također, urađeno je ispitivanje tereta zagađenja otpadnih voda PPOV Butila izraženog preko EBS-a, gdje se pokazalo, da trenutni teret zagađenja iznosi 362.271,60 ekvivalentnih stanovnika. Na postrojenju se dnevno proizvede 10-15 tona dehidriranog mulja čije deponovanje predstavlja veliki problem. Mulj se prvo odlaže u skladištu finalnog, odvodnjenog mulja (500 m2 kapaciteta), a zatim kamionima odvozi na dvije privremene deponije. Privremene deponije su ograničene skladišnim kapacitetom što otežava deponovanje mulja. U okviru iznalaženja mogućnosti dodatnog tretmana dehidriranog mulja u procesu prečišćavanja otpadnih voda, urađena je Studija izvodljivosti za tretman i odlaganje mulja sa PPOV Butila – Sarajevo u martu 2017. godine koju su izradili IPSA Institut d.o.o. Sarajevo i Institut za ekološki inženjering d.o.o. Maribor. U samoj Studiji obrađene su različite mogućnosti zbrinjavanja mulja, a kao najprihvatljivije rješenje predloženo je sušenje mulja na trakama, a zatim spaljivanje u fabrici cementa. Troškovi rada i održavanja PPOV-a Butile se procjenjuju na cca 5.000.000,00 KM na godišnjem nivou. Očekuje se finansijska pomoć od Vlada Kantona Sarajevo i ukoliko Vlada ne riješi pitanje finansiranja dovodi se u pitanje rad postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Butilima.


12

3 FINANSIJSKO POSLOVANJE

U Tabeli 2. prikazani su finansijski podaci iz izvještaja preduzeća u periodu 2014.-2018.godina. (Prilog 1,2,3)

Tabela 2.Pregled finansijskih izvještaja KJKP „Vodovod I kanalizacija“d.o.o. Sarajevo

BILANS USPJEHA

OPIS I-XII 2014.g. I-XII 2015.g. I-XII 2016.g. I-XII 2017.g. I-XII 2018.g.

Poslovni prihodi 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 Poslovni rashodi 57.436.355 56.578.192 56.765.500 59.586.996 61.791.623 Dobit/Gubitak od poslovnih aktivnosti -15.886.778 -13.489.131 -13.219.006 -13.569.726 -14.382.995 Dobit/Gubitak od finansijskih aktivnosti -546.237 -353.016 91.998 313.399 686.558 Gubitak redovne aktivnosti -16.433.015 -13.842.147 -13.127.009 -13.256.327 -13.696.437 Dobit/Gubitak po osnovu ostalih prihoda i rashoda -1.374.846 -998.946 -2.821.649 -3.609.941 -366.164 Prihodi iz ranijih perioda 0 0 0 0 Rashodi iz ranijih perioda 405 12.927 0 61.903 581.615 Gubitak neprekinutog poslovanja prije poreza -17.808.266 -14.854.020 -15.948.658 -16.928.171 -14.644.215

BILANS STANJA

OPIS 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018.

Stalna sredstva i dugoročni plasmani 864.826.724 875.802.293 874.965.286 861.288.303 849.460.238

Tekuća sredstva 12.240.732 13.826.010 18.505.138 26.435.246 16.303.253

Poslovna aktiva 877.067.456 889.628.303 893.470.424 887.723.549 865.763.491

Kapital 799.395.204 784.541.184 768.592.526 751.664.355 739.244.170

Dugoročna rezervisanja 60.949.414 88.159.596 103.551.185 104.078.183 105.469.549

Kratkoročne obaveze 14.446.426 14.749.254 16.889.837 19.969.895 11.955.225

Pasivna vremenska razgraničenja 2.276.412 2.178.269 4.436.876 12.011.116 9.094.546

Poslovna pasiva 877.067.456 889.628.303 893.470.424 887.723.549 865.763.491

GOTOVINSKI TOKOVI

OPIS I-XII 2014.g. I-XII 2015.g. I-XII 2016.g. I-XII 2017.g.

UKUPNI PRILIVI GOTOVINE 6.981.065 894.841 5.192.614 11.801.375 0

UKUPNI ODLIVI GOTOVINE 7.430.350 935.016 2.818.108 3.094.632 8.740.166

NETO PRILIV GOTOVINE 0 0 2.374.506 8.706.743 0

NETO ODLIVI GOTOVINE 449.285 40.175 0 0 8.740.166

Gotovina na početku izvještajnog perioda 646.947 197.662 157.487 2.531.993 11.238.736

Gotovina na kraju izvještajnog perioda 197.662 157.487 2.531.993 11.238.736 2.498.570

Bilans uspjeha prikazuje poslovni rezultat preduzeća u 2018. godini. Preduzeće je poslovnu 2018. godinu završilo sa gubitkom od cca. 14,6 miliona KM koji je manji za 13%, odnosno 2,3 miliona KM u odnosu na gubitak u 2017. godini. Bilans stanja daje trenutnu sliku veličine i strukture sredstava i njihovih izvora. Aktiva prikazuje sredstva, odnosno imovinu – materijalnu konstituciju, a pasiva izvore sredstava, odnosno kapital- finansijsku konstituciju preduzeća. Detaljnija analiza ovih izvještaja data je u nastavku teksta.


13

3.1 Analiza bilansa uspjeha

Bilans uspeha je finansijski izvještaj u kome se prikazuju prihodi i rashodi sa ciljem utvrđivanja rezultata poslovanja

(ostvarene dobiti ili gubitka) u određenom vremenskom periodu. U Izvještaju su dati pokazatelji preduzeća u peridu

2014-2018. godina.

3.1.1 Prihodi U 2018.godini preduzeće je ostvarilo ukupne prihode u iznosu od 52,4 miliona KM. Tabela 3. Pregled ukupnih prihoda preduzeća u 2014/15/16/17/18.godine

Opis Ostvareno

2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016. Ostvareno

2017. Ostvareno

2018. Plan 2018. Indeks

1 2 3 4 5 6 7 6/2 6/3 6/4 6/5 6/7

Poslovni prihodi 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 50.019.000 114 110 109 103 95

Prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje 37.498.171 38.254.271 38.726.624 39.441.783 39.646.739 40.013.000 106 104 102 101 99

Prihodi od pruženih usluga 1.922.583 2.692.076 2.550.148 2.700.263 3.837.804 2.883.000 200 143 150 142 133 Prihodi od upotrebe vlastith usluga za investicije 132.164 180.556 103.248 0 17.862 0 14 10 17

Ostali poslovni prihodi 1.996.660 1.962.157 2.166.474 3.875.224 3.906.224 7.123.000 196 199 180 101 55

Finansijski prihodi 58.138 155.955 448.750 660.844 755.381 537.000

484 168 114 141

Ostali prihodi 3.169.976 3.327.321 3.798.797 4.233.228 4.268.903 5.278.000 135 128 112 101 81

UKUPNI PRIHODI 44.777.691 46.572.336 47.794.041 50.911.341 52.432.913 55.834.000 117 113 110 103 94

Strukturu ukupnih prihoda čine poslovni prihodi, finansijski prihodi i ostali prihodi. Posmatrajući ukupne prihode uočavamo trend rasta u posljednjih 5 godina u prosjeku za 3%. Tako u odnosu na 2017. godinu ukupni prihodi su se povećali za 1,5 milion KM ili 3%, a u odnosu na 2014. godinu za 7,7 miliona ili 25%. U odnosu na plan 2018. godine ukupni prihodi su ostvareni sa 94%. 3.1.1.1 Poslovni prihodi U poslovne prihode spadaju prihodi ostvareni od prodaje usluga vodosnabdijevanja i usluga odvodnje otpadnih voda, te pružanja raznih usluga iz domena osnovne djelatnosti i u strukturi prihoda preduzeća čine najveći dio. Tabela 4. Pregled poslovnih prihoda u 2014/15/16/17/18.godine

Opis Ostvareno

2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016. Ostvareno

2017. Ostvareno

2018. Plan 2018. Indeks

1 2 3 4 5 6 7 6/2 6/3 6/4 6/5 6/7

Prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje 37.498.171 38.254.271 38.726.624 39.441.783 39.646.739 40.013.000 106 104 102 101 99

Prihodi od pruženih usluga 1.922.583 2.692.076 2.550.148 2.700.263 3.837.804 2.883.000 200 143 150 142 133 Prihodi od upotrebe vlastith usluga za investicije 132.164 180.556 103.248 0 17.862 0 14 10 17

Ostali poslovni prihodi 1.996.660 1.962.157 2.166.474 3.875.224 3.906.224 7.123.000 196 199 180 101 55

Poslovni prihodi 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 50.019.000 114 110 109 103 95

Ostvareni poslovni prihod u 2018. godini iznose 47,4 miliona KM i veći su za cca. 1,4 miliona KM (3%) u odnosu na 2017. godinu, a u odnosu na 2014. godinu veći su za 5,9 miliona KM ili 14%. U odnosu na plan 2018. godine poslovni prihodi su ostvareni 95%. Ukoliko posmatramo samo prihode od prodaje vode i usluga odvodnje, povećanje tih prihoda u 2018. godini u odnosu na 2017. godinu je iznosilo cca. 0,2 miliona KM (1%). Činjenica je da su se prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje tokom posmatranog perioda ( 2014-2018) u prosjeku povećavali za 3%. U odnosu na plan 2018. godine ostvareni prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje su ostvareni 99%.


14

Slika 1.Trend kretanja poslovnih prihoda i prihoda od prodaje vode i usluga odvodnje u periodu 2014.-2018. godina

Ostali poslovni prihodi u 2018. godine su iznosili cca. 3,9 miliona KM , a čine ih:

Prihod od ministarstva komunalne privrede-nabavka opreme 1.837.001 KM

Prihod od Kantonalnog ministarstva za postrojenje Butile 74.445 KM

Prihod od doznačenih sredstava Civilne zaštite 80.330 KM

Ostali prihodi od zakupa 23.010 KM

Prihodi od donacija- obračun amortizacije 1.806.970 KM

Prihod od doniranog materijala Kantona 33.254 KM

Prihod od JU Zavod za zapošljavanje KS za javne radove 51.214 KM

Ostali poslovni prihodi 3.906.224 KM

Tabela 5. Pregled prihoda od prodaje vode i usluga odvodnje po kategorijama potrošača (u mil. KM)

Opis Ostvareno

2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 1 2 3 4 5 6

Prihodi od prodaje vode 23,2 23,6 23,9 24,4 24,5

pravnim licima 6,3 6,3 6,9 7,6 7,9

institucijama 1,4 1,5 1,3 1,0 1,1

domaćinstavima 15,5 15,8 15,7 15,8 15,5

Prihodi od prodaje usluga odvodnje otpadnih voda 9,5 9,6 9,8 10,1 10,1

pravnim licima 2,8 2,8 3,1 3,3 3,5

institucijama 0,6 0,6 0,6 0,4 0,5

domaćinstvima 6,6 6,8 6,7 6,8 6,6

Prihodi od vode i odvodnje - FIKSNI DIO 4,2 4,3 4,4 4,5 4,5

pravna lica 0,8 0,9 0,9 0,9 0,9

institucije 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

domaćinstva 3,4 3,5 3,5 3,6 3,6

UKUPNO 37,5 38,3 38,7 39,4 39,6

pravna lica 10,0 9,9 10,8 11,8 12,3

institucije 2,0 2,2 1,9 1,5 1,6

domaćinstva 25,5 26,1 26,0 26,1 25,8

Analizom prodaje usluga po pojedinim kategorijama potrošača ustanovljeno je da se prihod od prodaje vode i usluga odvodnje kod kategorije potrošača:

„Ostali korisnici“ (pravna lica) u 2018 povećali za cca.0,5 miliona KM ili 4% u odnosu na 2017. godinu,

„ Institucije“ povećali za cca. 0,1 miliona KM ili 5% u odnosu na 2017. godinu.

„Domaćinstava“ smanjili za cca 0,3 miliona KM ili 1%, u odnosu na 2017.


15

U odnosu na plan 2018. godine ostvareni prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje je jedino smanjen za 2% kod kategorije potrošača „Domaćinstva“. 3.1.1.2 Finansijski prihodi Ovi prihodi iznose cca. 775.000 KM i najvećim dijelom se odnose na zatezne kamate po osnovu ispostavljenih računa za vodu i odvodnju u iznosu od cca. 572.000 KM. Povećanje ovih prihoda u 2018. godini u odnosu na prethodnu iznosi 13%. 3.1.1.3 Ostali prihodi U 2018. godini ostali prihodi su iznosili cca. 4,3 miliona KM. Najveću stavku ovih prihoda čine prihodi po osnovu naplaćenih otpisanih potraživanja („utužena voda“) u iznosu od 3,5 miliona KM. 3.1.2 Rashodi Ukupni rashodi preduzeća ostvareni u 2018. godini iznosili su 67,1 milion KM i manji su u odnosu na rashode ostvarene prošle godine za 1% ili cca. 0,8 miliona KM, a u odnosu na 2014. godinu veći su za 7% ili 4,5 miliona KM. Najveći uticaj na smanjenje ukupnih rashoda u 2018. godini u onosu na prethodnu godinu imali su „Ostali rashodi“ na kojima su knjiženi rashodi po osnovu utuženih potraživanja od potrošača koji ne izmiruju svoje obaveze, odnosno „utužena voda“ u iznosu od 3,8 miliona KM. U istom periodu prethodne godine „utužena voda“ je iznosila cca. 7,4 miliona KM. Struktura ukupnih rashoda data je u Tabeli 6.: Tabela 6. Pregled ukupnih rashoda preduzeća u 2014/15/16/17/18.godine

OPIS Ostvareno

2014 Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 Plan 2018 Indeks

1 2 3 4 5 6 7 6/2 6/3 6/4 6/5 6/7

Poslovni rashodi 57.436.355 56.578.192 56.765.500 59.586.996 61.791.623 66.368.000 108 109 109 104 93

Finansijski rashodi 604.374 508.971 356.753 347.445 68.823 110.000 11 14 19 20 63

Ostali rashodi 4.544.823 4.326.267 6.620.446 7.843.169 4.635.066 5.995.000 102 107 70 59 77

Rashodi iz ranijih perioda 405 12.927 0 61.903 581.615 0

UKUPNO RASHODI 62.585.957 61.426.357 63.742.699 67.839.513 67.077.127 72.473.000 107 109 105 99 93

3.1.2.1 Poslovni rashodi Poslovni rashodi su rashodi koji u preduzeću nastaju iz operativnih aktivnosti odnosno pružanjem usluga vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda. Čine ih troškovi sadržani u prodatim uslugama i robama, te ostali troškovi perioda. U Bilansu uspjeha za 2018. godinu preduzeće je iskazalo poslovne rashode u iznosu od 61,8 miliona KM.

Poslovne rashode čine slijedeći troškovi:


16

Materijalni troškovi Tabela 7. Materijalni troškovi

KONTO P O Z I C I J A Ostvareno

2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 Plan 2018

Povećanje /smanjenje

1 2 3 4 5 6 7 8 (7-6)/6 (7-8)/8

51 Materijalni troškovi 10.524.391 10.640.756 11.201.909 12.170.567 12.280.135 18.051.000 1% -32%

511 Utrošene sirovine i materijal 1.489.155 1.492.369 1.625.686 2.168.343 2.626.961 7.610.000 21% -65% 512 Utrošena električna energija 8.355.541 8.565.967 9.046.509 9.352.164 8.817.435 9.715.000 -6% -9% 512 Utrošena ostala energija (plin) i gorivo 553.290 445.585 408.764 490.826 704.375 581.000 44% 21%

513 Utrošeni rezervni dijelovi 47.008 45.661 23.989 76.815 29.190 50.000 -62% -42% 514 Otpis sitnog inventara, ambalaže i

autoguma 79.397 74.765 96.962 82.420 102.175 95.000

24% 8%

Materijalne troškove čine utrošene sirovine i materijal uključivo, sitni inventar, utrošena energija, utrošeni rezervni dijelovi, utrošeni materijal i dijelovi za tekuće i investicijsko održavanje objekata i opreme i ostali materijalni troškovi. U 2018. godini iznose cca. 12,3 miliona KM i čine 20% ukupnih poslovnih rashoda preduzeća. U odnosu na 2017. godinu ovi troškovi su veći za1%. U okviru materijalnih troškova na kontu 511 - "Utrošene sirovine i materijal" troškovi za materijal za hemijska sredstva, vodovodni materijal, građevinski materijal, elektro materijal, materijal za održavanje vozila i materijal za održavanje pumpi iznose cca. 2,6 miliona KM i ovi troškovi su veći za 21% u odnosu na ostvarene troškove u prethodnoj godini. Na povećanje materijalnih troškova utjecalo je povećanje utroška vodovodnog materijala zbog opravke mnogobrojnih kvarova, zatim troškovi održavanja pumpi i troškovi goriva za teretna vozila i mašine. U okviru materijalnih troškova, najveći iznos predstavljaju troškovi električne energije (8,8 miliona KM). U 2018. godini troškovi električne energije su činili 72% svih materijalnih troškova, iako su u 2018. godini smanjeni za cca. 0,5 miliona KM ili 6% (uključujući potrošnju el. energije postrojenja za tretman otpadnih voda). Ostvareni materijalni troškovi u odnosu na planirane manji su za 32%. U 2018. godini su planirani troškovi vodovodnog materijala u iznosu od 6,1 milion KM (dotacija iz budžeta), koja se nisu utrošila u potpunosti. Troškovi plata i ostalih primanja radnika Tabela 8. Troškovi plata i ostalih primanja radnika KONTO

P O Z I C I J A Ostvareno

2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 Plan 2018


1 2 3 4 5 6 7 8 (7-6)/6 (7-8)/8

52 Troškovi plaća i ostalih ličnih primanja 23.308.825 22.672.001 22.602.615 23.629.575 25.512.970 25.243.000 8% 1%

5200 do

5205 Troškovi plaća 10.446.300 9.954.613 10.299.429 11.138.258 12.030.691 11.988.000 8% 0% 5206,5

207 Doprinosi iz PIO, zdravstvo i nezaposlene iz i na plaće 7.217.847 6.984.908 7.181.005 7.803.475 8.411.060 8.335.000 8% 1%

521 Troškovi naknada plaća 1.443.669 1.566.407 1.560.603 1.764.586 1.861.374 1.753.000 5% 6%

523 Troškovi službenih putovanja zaposlenih 9.466 25.620 16.338 7.535 9.989 22.000 33% -55%

524 Troškovi ostalih primanja, naknada i materijalnih prava zaposlenih 4.109.711 4.053.175 3.462.595 2.815.701 3.093.138 3.028.000 10% 2%

527 Troškovi naknada članovima odbora, komisija i sl. 49.524 37.888 37.488 49.884 50.063 52.000 0% -4%

529 Troškovi naknada ostalim fizičkim licima 32.307 49.390 45.157 50.137 56.656 65.000 13% -13%

Troškovi plaća i ostalih ličnih primanja u 2018. g. su iznosili 25,5 miliona KM. U odnosu na prethodnu godinu ovi

troškovi su se povećali za 8% i čine 41% ukupnih poslovnih rashoda preduzeća. Razlog povećanja troškova za plate

jeste upošljavanje određenog broja radnika ( 117 ) na poslovima realizacije aktivnosti definisanih NRW projektom a u

skladu sa preporukama stručnog konsultanta Vlade KS na ovom projektu..


17

U odnosu na plan za 2018. godine ovi troškovi su ostvareni u procentu od 101% od planiranih (veći su za cca.

270.000 KM).

Tabela 9. Efikasnost ljudskog potencijala

2014. god 2015. god 2016. god 2017. god 2018. god

Prosječan broj radnika 917 880 878 885 949

Poslovni prihod 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629

Troškovi plata i ostalih ličnih primanja 23.308.824 22.672.001 22.602.615 23.629.575 25.512.970

Poslovni prihod po radniku 45.310 48.965 49.597 51.997 49.956

Troškovi plata i ostalih ličnih primanja po jednom radniku 25.419 25.764 25.743 26.700 26.884

Index efikasnosti radnika 1,78 1,90 1,93 1,95 1,86

Učešće troškova uposlenih po uposleniku u poslovnom prihodu po uposlenom 56% 53% 52% 51% 54%

Troškovi proizvodnih usluga Tabela 10. Troškovi proizvodnih usluga KONTO


2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016. Ostvareno

2017. Ostvareno

2018. Plan 2018.


1 2 3 4 5 6 7 8 (7-6)/6 (7-8)/8

53 Troškovi proizvodnih usluga 1.648.862 1.708.514 2.148.641 2.170.436 2.349.069 1.909.000 8% 23%

531 Troškovi transportnih usluga 6.625 53.108 150.910 190.886 193.609 22.000 1% 780%

532 Troškovi usluga održavanja 290.626 289.386 304.702 414.174 462.430 415.000 12% 11%

533 Troškovi zakupa 11.320 18.562 3.511 3.491 8.648 4.000 148% 116%

535 Troškovi reklame 0 7.000 15.950 0 0 0

539 Troškovi ostalih usluga 1.340.291 1.340.459 1.673.568 1.561.885 1.684.382 1.468.000 8% 15%

Na kontima grupe 53 - prikazani su troškovi proizvodnih usluga u koje spadaju troškovi transportnih usluga, usluga

održavanja i zaštite, troškovi zakupnina, reklamiranja , i troškovi ostalih proizvodnih usluga. U 2018. ovi troškovi su

iznosili 2,3 miliona KM i čine 4% od ukupnih poslovnih rashoda. U okviru ovih troškova najveću stavku predstavlja

kupovina vode sa izvorišta Prača i Unis i iznosila je ukupno cca. 1,7 miliona KM. Troškovi kupovine vode veći su za

9% u odnosu na 2017. godinu.

Amortizacija i troškovi rezervisanja Tabela 11. Amortizacija i troškovi rezervisanja KONTO


2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016. Ostvareno

2017. Ostvareno

2018. Plan 2018


1 2 3 4 5 6 7 8 (7-6)/6 (7-8)/8

54 Amortizacija i troškovi rezervisanja 19.426.691 19.186.312 18.455.997 19.291.392 19.170.897 18.541.000 -1% 3%

540 Amortizacija 18.869.330 18.631.381 18.455.997 18.507.551 18.854.457 18.541.000 2% 2%

548 Troskovi rezervisanja za sudske sporove i stetne ugovore 431.003 554.931 0 783.841 316.440 0 -60%

549 Troskovi rezervisanja za otpremnine kod odlaska u penziju 126.358 0 0 0 0 0

Obračunata amortizacije i troškovi rezervisanja za 2018. godinu iznose cca. 19,2 miliona KM što je manje za cca 0,1 miliona KM (1%) u odnosu na prethodnu godinu. Učešće ovih troškova u ukupnim rashodima preduzeća je 29%, a u poslovnim rashodima je 31%.


18

Nematerijalni troškovi Tabela 12. Nematerijalni troškovi KONTO


2014. Ostvareno

2015. Ostvareno

2016. Ostvareno

2017. Ostvareno

20178. Plan 2018


1 2 3 4 5 6 7 8 (7-6)/6 (7-8)/8

55 Nematerijalni troškovi 2.527.587 2.370.609 2.356.337 2.325.025 2.478.551 2.624.000 7% -6% 550 Troškovi neproizvodnih usluga 500.760 353.255 411.788 427.239 543.639 481.000 27% 13% 551 Troškovi reprezentacije 6.436 6.731 10.533 15.168 10.380 10.000 -32% 4% 552 Troškovi premija osiguranja 173.686 117.561 104.327 90.319 144.468 119.000 60% 21% 553 Troškovi platnog prometa 9.980 11.035 11.932 11.573 13.683 10.000 18% 37% 554 Trošovi poštanskih i

telekomunikacionih usluga 720.202 745.725 759.369 766.719 789.948 796.000

3% -1% 555 Troškovi poreza, naknada, taksi

i dr. dažbina na teret pravnog lica 849.476 960.794 883.964 853.805 837.627 866.000 -2% -3% 556 Troškovi članskih doprinosa i sl.

obaveza 10.845 10.784 4.721 10.666 15.028 12.000

41% 25% 559 Ostali nematerijalni troškovi 256.203 164.723 169.702 149.536 123.778 330.000 -17% -62%

U „Nematerijalne troškove“ spadaju troškovi raznih neproizvodnih usluga, reprezentacije, premije osiguranja, platnog prometa, poštanskih i telekomunikacionih usluga i ostalih nematerijalni troškovi, kao i troškovi poreza, naknada, taksi, članskih doprinosa i drugih propisanih dažbina ili davanja koje padaju na teret preduzeća. Ovi troškovi čine 4% ukupnih poslovnih rashoda preduzeća. Nematerijalni troškovi su iznosili cca. 2,5 miliona KM u 2018. godini i veći su u odnosu na ostvarene troškove prethodne godine za 7% ili za cca. 150.000 KM. Na povećanje nematerijalnih troškova utjecalo je povećanje troškova osiguranja od opće odgovornosti za cca. 30.000 KM (84%), troškovi opravki ulica - asfaltiranje prokopa za 120.000 KM (37%) i troškovi komunikacija (mobiteli i internet-povećanje cijene interneta zbog uvođenja interneta sa većim brzinama isključivo zbog rada PIS-a) za cca. 30.000 (68%).

U odnosu na plan za 2018. godinu ovi troškovi su ostvareni u procentu od 94% od planiranih. Tabela 13. Pokrivenost poslovnih rashoda sa poslovnim prihodima

OPIS Ostvareno

2014 Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 PLAN 2018

Poslovni rashodi 57.436.355 56.578.192 56.765.500 59.586.996 61.791.623 66.368.000

Poslovni prihod 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 50.019.000

Pokrivenost pos. rashoda sa pos. prihodima 72% 76% 77% 77% 77% 75%

3.1.2.2 Finansijski rashodi i ostali rashodi Ukupni finansijski rashodi u 2018. iznose cca. 68.823 KM i odnose se uglavnom na rashode od zateznih kamata. Rashodi po osnovu zateznih kamata su manji za 80% u odnosu na 2017. godinu (340.818 KM). U 2018. godini je potpisan Sporazum sa „Elektrodistribucijom“ o plaćanju zaostalog duga po kamatama za elektičnu energiju u jednakim godišnjim ratama. 3.1.2.3 Ostali rashodi Ukupni ostali rashodi iznose 4,6 miliona KM. Najveći dio se odnosi na rashode po osnovu ispravke vrijednosti i otpisanih nenaplaćenih potraživanja. Samo utužena potraživanja za vodu i usluge čine 3,8 miliona KM, a čine ih:

Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-kućni savjeti 2.365.639 KM

Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-građani 1.432.937 KM

Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-usluge 14.211 KM

3.812.786 KM


19

U okviru ove vrste troškove napominjemo i rashode isplaćenih sudskih presuda po osnovu tužbi radnika zbog neisplaćene plate na osnovu Kolektivnog ugovora iz oblasti komunalne privrede i iznosili su cca 0,86 miliona KM. 3.1.3 Analitički pregled prihoda i rashoda preduzeća U slijedećoj tabeli dat je detaljan pregled planiranih i ostvarenih poslovnih, finansijskih i ostalih prihoda i rashoda. Tabela 14. Analitički pregled planiranih i ostvarenih prihoda i rashoda u 2014/15/16./17/18.godini

Konto Opis Ostvareno

2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno

2018 Plan 2018. Indeks

1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

PRIHODI

6010 Prihodi od prodaje vode pravnim licima 6.318.280 6.284.631 6.890.134 7.554.151 7.876.936 7.761.000 104 101

60100 Prihodi od prodaje vode institucijama 1.381.688 1.508.929 1.331.851 1.028.604 1.079.256 1.027.000 105 105

6011 Prihodi od otpadnih voda pravnih lica 2.720.626 2.701.057 2.956.745 3.243.500 3.376.688 3.333.000 104 101

60110 Prihodi od otpadnih voda institucijama 590.465 644.842 569.167 439.575 461.221 439.000 105 105

6012 Prihodi od prodaje vode domaćinstavima I kućnim savjetima 15.483.794 15.846.353 15.695.868 15.777.353 15.523.479

15.961.000 98 97

6013 Prihodi od otpadnih voda domaćinstvima I kućnim savjetima 6.633.574 6.788.788 6.724.048 6.758.483 6.649.933

6.837.000 98 97

6014 Prihodi od vode sa 0% PDV 358 349 294 124 11 1.000 9 1

6015 Prihodi od otpadne vode sa 0% PDV 126.825 101.866 102.362 105.012 88.832 107.000 85 83

6016 Prihodi od vode po zaokruženjima 2.072 2.631 2.797 2.999 3.033 3.000 101 101

6017 Prihodi od vode i odvodnje - fiksni dio - privreda 809.868 855.758 876.706 906.358 921.388

910.000 102 101

60170 Prihodi od vode i odvodnje - fiksni dio - institucije 42.256 46.932 47.964 47.480 48.504

48.000 102 101

6018 Prihodi od vode i odvodnje - fiksni dio - domaćinstva 3.387.742 3.471.584 3.528.160 3.577.616 3.616.966

3.585.000 101 101

6019 Prihodi od vode i odvodnje - fiksni dio - bez PDV 624 552 528 528 492

1.000 93 49

60 Prihodi od prodaje vode i odvodnje 37.498.171 38.254.271 38.726.624 39.441.783 39.646.739 40.013.000 101 99

6110 Prihodi od usluga Pogona vodovod - pravna lica 296.607 153.881 277.576 146.318 216.856

200.000 148 108

6111 Prihodi od usluga Pogona kanalizacija - pravna lica 1.197.271 336.206 645.543 379.628 355.388

420.000 94 85

61110 Prihod od kantona za čišćenje slivnika 195.966 200.619 134.142 128.205 128.205 128.000 100 100

Poslovi po odobrenju ministarstva u okviru zajedničke komunalne potrošnje

342.000

61111 Prihod od KS za održavanje postrojenja Trnovo 127.741 143.242 113.633 32.051

128.000 28 25

61112 Prihod od sredstava Kantona i Fonda za okoliš iz ranijih godina 869.681

23.373

61113 Prihod od izrade projektne dokumentacije 60.863 11.320 65.000 19 17

61114 Prihod od neovlaštenog korištenja vode 22.802 234.296 360.000 65

6112 Prihodi od usluga Pogon vodovoda - fizička lica 92.323 147.410 215.524 223.113 149.651

250.000 67 60

61120 Prihod od priključaka za vodu 136.010 143.311 94.875 627.116 120.000 523

61121 Prihod od priključaka za kanalizaciju 187.392 269.074 256.685 477.966 220.000 186 217

61122 Prihod od izrade vodovodne i kanalizacione mreže po sporazumu 418.274 110.289 432.052 1.224.889

500.000 284 245

6113 Prihodi od usluga Pogona kanalizacija - fizička lica 120.889 88.094 87.569 88.034 94.180

100.000 107 94

61130 Prihod od izdavanja potvrda 1.653 6.649 11.240 31.848 30.024 32.000 94 94

6114 Prihodi od usluga sa nultom % PDV 7.284 7.063 6.401 7.946 8.498 8.000 107 106

6116 Prihodi od prefakturisanih računa 1.507 1.558 496.889 682.455 241.605 0 35

6117 Prihod od telefonskih usluga radnika 6.981 6.304 7.815 6.538 5.758 8.000 88 72

6118 Prihod od ponovnog priključenja na vodovodnu mrežu 812

6119 Prihodi od tenderske dokumentacije 2.103 4.381 1.535 1.895 2.000

61 Prihodi od pruženih usluga na domaćem tržištu 1.922.583 2.692.076 2.550.148 2.700.263 3.837.804 2.883.000 142 133

62 Prihodi od upotrebe vlastith usluga za investicije 132.164 180.556 103.248 17.862

6501 Prihod od dotacija - postrojenje Trnovo 148.778 141.222


20


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

6502 Prihod od dotacija - Projekat otpadne vode 35.993 71.676 25.235 65.965

6503 Prihod od Kantona - BAGS 305.028

6504 Prihod od doniranog zemljišta - PS i rezervoar Vranjak 3.392

6505 Prihod od ministarstva komunalne privrede-vodomjeri,nabavka opreme 128.205 1.199.157 1.837.001

5.385.000 153 34

6506 Prihod od dotacija ministarstva vanjske trgovine 854.701

6507 Prihod od Kantonalnog ministarstva za postrojenje Butile 74.445

6508 Prihod od doznačenih sredstava Civilne zaštite 80.330

6510 Prihod od izdavanja zemljišta u zakup 29.600 18.000

6511 Ostali prihodi od zakupa 1.583 7.068 24.073 25.034 23.010 25.000 92 92

6520 Prihodi od donacija- obračun amortizacije 1.634.240 1.636.467 1.608.871 1.668.407 1.806.970 1.668.000 108 108

6521 Prihod od doniranog materijala Kantona 86.156 13.886 24.975 21.746 33.254 25.000 153 133

6590 Prihod od JU Zavoda za zapošljavanje KS-pripravnici 37.844 20.029 20.400

6592 Prihod od JU Zavod za zapošljavanje KS za javne radove 22.466 52.610 46.294 19.614 51.214

20.000 261 256

6593 Prihod po presuda suda 1.200 400 200

65 Ostali poslovni prihodi 1.996.660 1.962.157 2.166.474 3.875.224 3.906.224 7.123.000 101 55

UKUPNI POSLOVNI PRIHODI 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 50.019.000 103 95

6610 Prihodi od kamata 996 712 929 1.059 1.968 1.000 186 197

6611 Prihodi od kamata iz dužničko povjerilačkih odnosa 17.290 2.818 13.407 2.239 6.298

1.000 281 630

6612 Prihodi od zatezne kamate, računi vode - pravna lica 891 50.546 150.924 183.672 185.704

165.000 101 113

66121 Prihodi od zatezne kamate,računi vode-široka potrošnja 595 76.784 188.045 323.521 386.698

250.000 120 155

6690 Prihodi od dividendi i učešća u dobiti 7

6691 Prihodi od naplate štete od osiguravajaćueg društva 38.366 3.243 5.889 5.337

5.000 91 107

6692 Prihodi od troškova spora 25.089 67.193 120.195 168.924 100.000 141 169

6693 Prihod iz ranijih godina 25.010 24.270 452 15.000 2 3

66 Finansijski prihodi 58.138 155.955 448.750 660.844 755.381 537.000 114 141

6700 Dobici od prodaje zemljišta 143.083 19.072

6750 Prihod od prodaje otpadaka 8.275 20.355 39.040 1.316 51.719

6761 Viškovi sirovina i materijala 10.592 2.541 146.289

6762 Viškovi novčanih sredstava 640

6770 Naplaćena otpisana potraživanja od pravnih lica 561.493 505.471 531.465 1.061.984 665.182

1.500.000 63 44

6771 Naplaćena otpisana potraživanja- kućni savjeti 1.144.873 1.114.314 1.418.090 1.417.866 1.389.157 1.200.000 98 116

6772 Naplaćena otpisana potraživanja - građani 1.074.492 1.441.248 1.693.629 1.649.081 1.407.234 2.500.000 85 56

6773 Naplaćena otpisana potraživanja - usluge 48.916 8.007 16.575 13.380 17.290 8.000 129 216

6774 Naplaćena otpisana potraživanja za dugoročni kredit 29.500

6775 Naplačena otpisana potraživanja -Fehrić 32.128 9.000 9.000 100

67901 Prihod od otpisa obaveza - posebne vodne naknade 85.172 14.658

6791 Prihod od ukinutih rezervisanja za sudske sporove 7.170 53.043 78.001 578.222

70.000

6792 Ostali prihodi 776 154 168 60 4.172

6793 Prihod od ukuinutih rezervisanja za otpremnine 147.976 126.358

67 Ostali prihodi 3.169.976 3.327.321 3.798.797 4.233.228 4.268.903 5.278.000 101 81

UKUPNI PRIHODI 44.777.691 46.572.336 47.794.041 50.911.341 52.432.913 55.834.000 103 94

RASHODI

5110 Utrošeni kancelarijski materijal 70.255 79.208 62.013 54.661 59.149 60.000 108 99

51101 Utrošeni obrasci računa za vodu 56.850 40.599 49.879 48.750 40.503 50.000 83 81

5111 Utrošeni kanalizacioni materijal (KLASA 84 ) 358.539 320.515 284.896 325.331 333.668 350.000 103 95

51112 Utrošene sirovine I materijal-ostali materijal 18.248 17.106 15.834 17.761 22.362 126

51113 Utrošene sirovine i materijal- blagajna 441 52 209 292 140


21


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

51114 Troškovi materijala -PIT 2.601 7.508 2.679

Polimeri za tretman mulja i antifoam supstance

430.000

5112 Utrošeni materijal za higijenu (KLASA 51 ) 19.582 18.837 22.599 20.258 19.303 20.000 95 97

5113 Utrošeni materijal za hemijska sredstva (KLASA 52 ) 202.206 197.961 189.599 232.764 330.968

240.000 142 138

5114 Utrošeni vodovodni materijal (KLASA 83 ) 376.568 479.216 623.035 1.040.420 1.146.552 6.100.000 110 19

5115 Utrošeni građevinski materijal (KLASA 82 ) 69.857 58.041 78.916 101.260 167.100 100.000 165 167

5116 Utrošeni elektro materijal (KLASA 81 ) 16.841 19.264 28.454 18.359 30.000 0 0

5117 Utrošeni materijal za održavanje vozila (KLASA 74-78 ) 98.171 106.056 89.029 102.852 148.710

85.000 145 175

5118 Utrošeni materijal za održavanje pumpi 116.661 139.070 150.618 181.483 326.792 120.000 180 272

5119 Utrošeni materijal nabavljen sredstvima Kantona 85.376 13.454 23.253 21.556 31.563

25.000 146 126

5120 Utrošena el. energije -proizvodna 8.229.471 8.375.816 8.929.408 9.260.365 8.731.724 9.600.000 94 91

5121 Utrošena el. energije -režijska 126.070 190.151 117.101 91.799 85.710 115.000 93 75

51211 Utrošena električna energija-postrojenje Trnovo 16.410

5122 Troškovi goriva I maziva (skladište) 19.588 19.845 21.404 13.205 24.310 25.000 184 97

5123 Troškovi goriva za putnička vozila 113.167 89.013 81.973 87.706 92.603 120.000 106 77

5124 Troškovi goriva za teretna vozila i mašine 356.709 246.827 201.563 219.468 325.809 270.000 148 121

5125 Troškovi plina 52.839 78.451 93.638 159.763 252.680 155.000 158 163

5126 Troškovi centralnog grijanja 10.986 11.449 10.185 10.684 8.973 11.000 84 82

5130 Utrošeni rezervni dijelovi 47.008 45.661 23.989 76.815 29.190 50.000 38 58

5140 Otpis sitnog inventara u upotrebi 56.596 63.548 70.497 54.821 79.966 70.000 146 114

5141 Otpis auto guma 22.802 11.217 26.464 27.598 22.209 25.000 80 89

51 Materijalni troškovi 10.524.391 10.640.756 11.201.909 12.170.567 12.280.135 18.051.000 101 68

5200 Neto plate iz tekućeg rada 8.660.668 8.185.622 8.555.363 9.310.075 10.109.703 9.975.000 109 101

5201 Plate za rad na državne praznike 63.466 63.861 62.665 61.587 66.532 62.000 108 107

5202 Plate za rad duži od punog radnog vremena 94.664 97.900 107.172 194.992 302.339 301.000 155 100

5203 Plate za noćni rad 205.566 199.364 204.038 203.510 194.825 215.000 96 91

5204 Plate za minuli rad 1.389.924 1.366.001 1.333.411 1.327.778 1.321.607 1.371.000 100 96

5205 Plate iz osnova stimulacije 32.012 41.866 36.780 40.318 35.686 64.000 89 56

5206 Doprinosi za PIO, zdravstvo i nezaposlene iz plaća 5.391.645 5.217.642 5.364.124 5.829.101 6.282.960

6.221.000 108 101

5207 Doprinosi za PIO, zdravstvo i nezaposlene na plaće 1.826.202 1.767.266 1.816.881 1.974.373 2.128.099

2.114.000 108 101

5210 Troškovi naknada plata za godišnji odmor 957.259 1.112.218 1.078.436 1.205.704 1.249.381 1.170.000 104 107

5211 Troškovi naknada plata za vrijeme praznika 184.078 180.007 178.108 186.045 198.465 186.000 107 107

5212 Troškovi naknada plata za plaćeno odsustvo 68.367 65.984 70.784 82.422 98.656 85.000 120 116

5213 Troškovi naknada plata za vrijeme bolovanja do 42 dana 173.480 146.333 164.422 251.918 259.038

270.000 103 96

5214 Troškovi naknade plaća za bolovanje preko 42 dana 60.484 61.865 68.853 38.497 55.834

42.000 145 133

5230 Troškovi dnevnica za službena putovanja u zemlji 1.000 725 625 350 588

5.000 168 12

5231 Troškovi prevoza na službenom putu u zemlji 244 2.000 12

5233 Dnevnice za službena putovanja u inostranstvu 5.040 11.129 8.600 2.150 6.920

5.000 322 138

5234 Troškovi prevoza na služ. putu u inostranstvu 890 8.557 3.880 2.584 1.460 7.000 56 21

5235 Troškovi smještaja na službenom putu u inostranstvu 2.464 4.357 2.662 1.872 298

2.000 16 15

5236 Ostali troškovi službenih putovanja u inostranstvu(prevoz,reprezentaci 669 572 579 278

1.000 48 28

5238 Ostali troškovi službenih putovanja 72 183 201

5240 Troškovi toplog obroka zaposlenih 2.982.814 2.813.330 2.393.956 1.646.129 1.825.877 1.760.000 111 104

5241 Troškovi prevoza na posao i sa posla 608.172 587.802 590.941 615.154 664.346 644.000 108 103

5242 Troškovi regresa za godišnji odmor 278.700 354.400 353.200 356.800 385.600 400.000 108 96

5243 Troškovi za otpremnine prilikom odlaska u penziju 111.740 181.143 45.880 83.992 75.523

100.000 90 76

5245 Troškovi u slučaju teže bolesti 65.630 53.220 36.263 57.903 73.865 67.000 128 110

5246 Pomoć naknade troškova sahrane u slučaju 58.931 59.271 34.246 47.896 63.344 50.000 132 127


22


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

smrti

5247 Kotizacija za seminare, savjetovanja, simpozije 2.874 3.109 4.603 2.890 2.085

4.000 72 52

5248 Naknade za stručno usavršavanje I osposobljavanje 850 900 3.507 4.938 2.500

3.000 51 83

5270 Troškovi naknada članovima Skupštine društva 15.168 10.242 6.679 14.321 14.724

15.000 103 98

5271 Troškovi naknade članovima Nadzornog odbora 16.646 15.617 16.111 15.513 14.724

16.000 95 92

5272 Troškovi naknade članovima Odbora za reviziju 12.516 6.835 10.802 14.321 14.724

15.000 103 98

5273 Troškovi naknada direktora interne revizije 5.195 5.195 3.896 5.728 5.890 6.000 103 98

5290 Troškovi po osnovu povremeni I privremeni poslovima 32.307 49.390 45.157 50.137 56.656

65.000 113 87

52 Troškovi plaća i ostalih primanja zaposlenih 23.308.825 22.672.001 22.602.615 23.629.575 25.512.970 25.243.000 108 101

5310 Troškovi transportnih usluga tuđim kamionom i bagerom 6.625 18.385 148.652 70.224 18.310

20.000 26 92

5311 Troškovi špediterskih usluga i carinskih taksi 34.723 2.259 773 2.000 0 0

5312 Troškovi transporta novca 1.498 10.264

5313 Troškovi iznajmljivanja opreme i radnika 118.391 60.155 51

5314 Usluge najma i održavanja BDS sistema 89.842

5315 Usluge najma vozila-renta car 8.786

5317 Usluge Bihamk-a (prevoz hav. vozila i vozila u kvaru) 512

5318 Usluge nadzora i održavanja sistema tehničke zaštite 5.740

5320 Troškovi održavanja građevinskih objekata - vodovodne i kanalizacione mreže 7.986 2.100 14.578 72.520 53.801

80.000 74 67

5321 Troškovi održavanja opreme 160.466 154.736 156.990 183.139 246.916 200.000 135 123

53211 Troškovi održavanja i iznajmljivanja opreme-PIT-a 21.246

5322 Troškovi održavanja transportnih sredstava 44.529 38.139 59.358 72.349 85.398 80.000 118 107

5323 Troškovi održavanja putničkih automobila 6.683 12.431 914 10.511 16.474 10.000 157 165

5324 Troškovi održavanja pumpi za vodu 6.570 18.896 300 2.230 390 5.000 17 8

5325 Troškovi pregleda I ovjere vodomjera 27.667 27.681 46.018 28.786 24.600 40.000 85 62

53251 Troškovi standardizacijskih dokumenata 1.496

5326 Usluge održavanja i uređenja okoliša 450 6.991

5327 Usluge održavanja hardvera i softvera za vodomjere 36.295 34.952 11.800

5328 Troškovi održavanja centralnog grijanja 430 4.756 12.368 260

5329 Usluge satelitskog pračenja vozila 14.743 11.646 20.987 180

5330 Troškovi održavanja zajedničkih dijelova zgrada 465 5.318 2.891 2.891 2.285

3.000 79 76

5331 Troškovi zakupa za poslovni prostor 720 720 620 600 6.364 1.000

1.061 636

5332 Troškovi zakupa zemljišta 10.135 7.526

5333 Troškovi zasnivanja prava služnosti na šumama 4.998

5350 Troškovi reklame 7.000 10.000

5351 Troš.usluge kreiranja i provedbe komunkacijske strategije 5.950

5390 Potrošnja vode sa izvorišta Jahorina 999.123 921.417 969.095 893.435 905.645 888.000 101 102

5391 Potrošnja vode sa Peračkog vrela 339.976 416.416 692.615 486.954 526.474 460.000 108 114

5392 Troškovi priključka struje I opravke kablova 1.193 2.626 11.858 20.064 11.048 20.000 55 55

5393 Potrošnja vode naselje Novakovići (Tilava) 161.432 241.214 100.000 149 241

53 Troškovi proizvodnih usluga 1.648.862 1.708.514 2.148.641 2.170.436 2.349.069 1.909.000 108 123

5400 Amortizacija nematerijalnih stalnih sredstava 96.801 71.303 72.910 107.217 212.396 110.000 198 193

5401 Amortizacija vodovodne mreže 5.956.730 5.947.837 5.944.502 5.935.308 5.874.563 5.945.000 99 99

5402 Amortizacija građ. Objekata vodovoda (rez.,pumpne st.,bunari) 3.096.788 3.076.649 3.057.555 3.054.281 3.058.878 3.045.000 100 100

54020 Amortizacija građ.objekata-građevinski objekat Pofalići 9.082 9.082 9.082 9.082 9.082

9.000 100 101

54021 Amort. građ.objekata-uređaja i opreme za 216.053 216.053 216.053 216.053 216.053 216.000 100 100


23


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

preč. otpadnih voda-Butile

5403 Amortizacija kanalizacione mreže 7.774.553 7.784.076 7.797.690 7.835.149 7.839.267 7.838.000 100 100

5404 Amortizacija upravnih zgrada 202.665 200.850 200.850 200.850 200.850 200.000 100 100

5405 Amortizacija pumpi i ostale opreme za primarnu proizvodnju 611.739 532.018 500.609 463.505 532.913

500.000 115 107

5406 Amortizacija ostale opreme (računari, kopir aparati) 285.919 244.030 157.095 102.882 115.993

120.000 113 97

5407 Amortizacija alata, pogonskog i kancela. Namještaja 235.789 204.081 171.772 178.944 246.023

158.000 137 156

5408 Amortizacija transportnih sredstava 383.210 345.402 327.879 404.278 548.439 400.000 136 137

548 Troskovi rezervisanja za sudske sporove i stetne ugovore 431.003 554.931 783.841 316.440

40

549 Troskovi rezervisanja za otpremnine kod odlaska u penziju 126.358

54 Amortizacija do visine porezno priznatih rashoda 19.426.691 19.186.312 18.455.997 19.291.392 19.170.897 18.541.000 99 103

5500 Troškovi zdravstvene usluge- sistematski pregledi radnika 32.251 9.360 22.214 20.143 7.961

22.000 40 36

5501 Troškovi advokatskih usluga 6.215 11.301 7.524 10.161 12.168 10.000 120 122

55010 Troškovi usluge vještačenja 2.380 2.153 2.550 2.625 1.060 40

55011 Troškovi održavanja zelenih površina 166 668 3.312 496

55012 Troškovi prevođenja 1.180 210 1.000 18 21

5502 Troškovi odvoza smeća 28.591 20.891 35.393 31.339 42.782 40.000 137 107

5503 Troškovi revizorskih usluga 8.000 4.000 10.246 10.000 10.000 10.000 100 100

5504 Troškovi dezinfekcije i deratizacije 41.920 40.116 20.200 8.560 40.000 42 21

5505 Troškovi analize vode 2.310

55051 Troškovi fizičko-hemijske analize otpadnih voda 5.410

5506 Troškovi opravki ulica - asfaltiranje prokopa 371.495 293.075 279.377 323.421 444.028 350.000 137 127

5507 Troškovi naknade opštinama za prokope ulica 4.072

5508 Troškovi provjere kvaliteta - ISO 9001 8.835 6.843 12.327 5.576 4.502 6.000 81 75

5509 Troškovi hemijskog čišćenja 1.073 1.562 1.875 1.924 1.337 2.000 69 67

5510 Troškovi reprezentacije 6.316 6.672 10.477 7.869 7.880 10.000 100 79

5511 Troškovi reprezentacije u poklonima 390

5512 Troškovi nabavke cvijeća 56

5513 Troškovi uramljivanje slika 120 59

5514 Troškovi smještaja 1.187

5515 Troškovi reprezentacije-gosti iz Države Turske 5.722

5516 Troškovi reprezentacije kotizacija- komunalijada

2.500

5520 Troškovi osiguranja vozila 30.823 31.580 27.527 35.017 47.139 31.000 135 152

5521 Troškovi osiguranja od opće odgovornosti 95.400 50.683 53.381 36.147 66.520 60.000 184 111

5522 Troškovi osiguranja radnika 40.400 32.499 19.674 17.475 27.145 20.000 155 136

5523 Troškovi osiguranja imovine 65 65 4.000

5524 Troškovi ostalih osiguranja 7.063 2.800 3.680 1.680 3.600 4.000 214 90

5530 Troškovi bankovne provizije Unicredit banka 8.230 5.693 4.172 3.523 3.856 2.000 109 193

5531 Troškovi bankovne provizije Raiffeeisen banka 1.750 2.191 1.315 1.656 4.190

253

5532 Troškovi bankovnih usluga - garancije i konverzija 1.200 482

0

5533 Troškovi bankovnih usluga -naknada za obradu kredita 2.660 1.750

5534 Troškovi bankovne provizije - Intesa Sanpaolo banka 159 365 683 553

1.000 81 55

5535 Troškovi bankovne provizije -Vakufska banka 332 2.320 1.538 4.558 2.000 296 228

5536 Troškovi bankarske provizije -Sparkasse bank 94 174 526 1.000 302 53

5537 Troškovi bankovne provizije -Union banka 17 18 1.000 0 0

5538 Usluge preuzimanja pazara-Raiffeisen bank 700 3.500 3.000 0 0

5540 Troškovi telefonskih usluga 87.048 82.012 76.916 79.205 76.024 80.000 96 95

5541 Troškovi usluga mobitela 17.276 20.873 17.771 25.168 37.573 20.000 149 188

5542 Troškovi usluga interneta 16.077 13.864 21.753 19.567 37.696 16.000 193 236


24


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

5543 Troškovi isporuke računa putem pošte 543.742 616.513 618.589 620.082 611.801 660.000 99 93

55431 Poštanske usluge - prenos podataka 13.326 12.376 13.264 10.000 107 133

5544 Ostali troškovi poštanskih usluga 56.059 12.464 8.971 7.104 13.591 7.000 191 194

5546 Troškovi usluga mobitela za daljinsko očitanje vode 2.043 3.217

3.000 0 0

5551 Troškovi poreza na vozila 2.880 2.650 1.700 3.700 2.690 2.000 73 135

5552 Troškovi administrativne takse 5.325 5.056 7.951 6.293 14.890 8.000 237 186

5553 Troškovi sudskih taksi 5.358 15.247 13.945 4.657 8.490 5.000 182 170

5554 Posebna nanada za zaštitu od prirodnih i drugih nesreća 56.964 55.163 56.541 61.428 65.907

61.000 107 108

5555 Naknada za vode - opća vodna naknada 56.964 55.163 56.541 61.428 65.907 61.000 107 108

5556 Troškovi posebne vodne naknade za zahvaćenu vodu 685.691 697.555 706.750 675.710 638.091

690.000 94 92

5557 Naknada za šume 31.344 32.601 33.456 35.638 36.703 34.000 103 108

5558 Takse za istaknutu firmu 4.950 4.950 4.950 4.950 4.950 5.000 100 99

55592 Troškovi naknadno utvrđenih poreza -PDV 92.410 2.130

5560 Troškovi članarine udruženju poslodavaca komunalne privrede u FBiH 10.845 10.604 4.337 9.712 13.132

11.000 135 119

5561 Troškovi članarine Vanjskotrgovinskoj komori BiH 180 384 954 1.896

1.000 199 190

55901 Troškovi uplate kotizacije 2.859 2.500

55902 Troškovi vodne dozvole 280

55903 Troškovi štampanja internog časopisa VIK-a 34

55904 Troškovi oglašavanja 6.321 11.046 6.852 3.536 4.453 7.000 126 64

55905 Troškovi oglasa javnih nabavki 19.798 17.732 16.126 13.721 20.830 15.000 152 139

55907 Troškovi stručne literature 1.951 457 1.187 592 1.282 1.000 216 128

55908 Troškovi baždarenja boca za hlor 15.150 20.109 18.150 8.100 12.450 20.000 154 62

55909 Troškovi dnevne štampe 1.247 1.547 2.365 273 793 1.000 291 79

55910 Troškovi fotokopiranja, prepisa, izrade naljepnica, RTV I korištenja KAT 11.533 7.154 16.729 9.704 11.885

12.000 122 99

55911 Troškovi tehničkog pregleda i registracije vozila 41.205 38.957 41.710 48.091 50.201

50.000 104 100

55912 Troškovi održavanja postrojenja Trnovo 919 52

55913 Troškovi naknada za dozvolu u radiokomunikacijama 8.940 8.840 8.840 8.840 8.925

9.000 101 99

55915 Troškovi provizije Sarajevostana 345 8.656

55916 Naknade za studentski servis 7.817 9.408 8.643 5.690 10.000 66 57

55918 Troškovi korištenja cestovnog zemljišta 6.186 3.460 20 3.120

55919 Ostali razni troškovi 5.445 3.132 4.961 4.407 4.150 5.000 94 83

55920 Troškovi iznajmljivanja printera za printanje računa za potrošače 5.440

200.000 0 0

55921 Troškovi fizičke zaštite radnika -prinudno isključenje vode 3.184 3.856

55922 Troškovi izrade studije za smanjenje gubitka vode 37.169

5593 Sudski i prateći troškovi 110.700 15.781

55930 Sudski i peateći troškovi 19.376

55931 Sudski i prateći troškovi-Muhić Ćazim 17.028

55932 Sudski i prateći troškovi-Čusto Mehmed 4.630

55933 Materijalna šteta po presudi-tabaković Amina 5.932

55934 Materijalna šteta po presudi-Dedović Kimeta 2.658

55935 Materijalna šteta po presudi-Dedović Uzeir 4.286

5594 Troškovi projekta za izdavanja vodne dozvole 7.600 3.000 1.000

5595 Troškovi projekta uvođenja DMS sistema 5.860

5596 Troškovi deminiranja 6.737

55 Nematerijalni troškovi 2.527.587 2.370.609 2.356.337 2.325.025 2.478.551 2.624.000 107 94

UKUPNI POSLOVNI RASHODI 57.436.355 56.578.192 56.765.500 59.586.996 61.791.623 66.368.000 104 93

5610 Rashodi od zateznih kamata iz dužničko-povjerilačkih odnosa 600.654 451.137 329.437 340.818 68.823

100.000 20 69

5612 Zatezne kamate za PDV-zapisnik Uprave za ind.oporezivanje 34.500


25


2014. Ostvareno

2015 Ostvareno

2016 Ostvareno

2017 Ostvareno


1 2 3 4 5 6 7 8 7/6 7/8

5613 Kamate po izmjenjenoj PDV prijavi 1.953 163 4.798

5614 Rashodi od kamata po kreditima banaka 1.767 18.256 22.518 6.627 10.000

5615 Kamate po presudi materijalne štete-Tabaković Amina 4.916

56 Finansijski rashodi 604.374 508.971 356.753 347.445 68.823 110.000 20 63

5700 Gubici od prodaje i rashodovanja stalnih sredstava 23.350 5.297 19.210 11.035 1.613

5701 Gubici od zamijenjene vodovodne mreže 34.420

5780 Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-pravna lica 875.518 103.157 1.804.992 751.265

1.500.000

5781 Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-kućni savjeti 1.564.358 2.515.880 2.601.935 4.181.580 2.365.639

2.500.000 57 95

5782 Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-građani 1.961.631 1.409.797 1.918.363 2.494.130 1.432.937

1.700.000 57 84

5783 Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-usluge 13.824 16.716 9.814 27.786 14.211

20.000 51 71

5785 Rashodi po osnovu utuženih potraživanja-pravna lica 836

5786 Otpis potraživanja iz ranijih godina-široka potrošnja 44.948 213.459 182.109 237.012 291.034

200.000 123 146

5787 Otpis potraživanja iz ranijih godina-pravna lica 50.370 51.489 62.909 55.088 95.571 55.000 173 174

5788 Otpis potraživanja iz ranijih godina-usluge 900 222 747 336

5789 Rashodi po osnovu ispravke vrijednosti-Mujezinović i Fahrić 65 46 38

5790 Novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje preduzeća 1.590 5.300 2.000 7.350 11.700

159

57901 Novčane kazne za privredne prestupe i prekršaje za zaposlenike 1.340 250 100 3.365

57902 Porezi i doprinosi na novčane kazne radnika 747

5791 Naknadno utvrđeni ostali troškovi iz ranijih godina 40 695 4.796 6.147 1.425

23

5792 Otpis potraživanja iz ranijih godina-široka potrošnja 993

5794 Troškovi sudskih i drugih sporova 3.931 1.520 12.295 19.289 92.513 20.000 480 463

5795 Naknade štete trećim licima 2.863 2.662 1.123 5.941 38.506 648

5797 Troškovi kamate po tužbi radnika 10.968 285.022

57 Ostali rashodi i gubici 4.544.823 4.326.267 6.620.446 7.843.169 4.635.066 5.995.000 59 77

5912 Rashodi po osnovu neto plaća iz prethodnih godina-presuda 19.935 337.602

5913 Rashodi po osnovu poreza iz prethodnih godina-presuda 4.874 30.426 624

5914 Rashodi po osnovu doprinosa iz prethodnih godina-presuda 29.429 159.197 541

5915 Rashodi po osnovu regresa i otpremnine iz preth. godina-presuda 7.665 51.896 677

5916 Rashodi vodnih naknada po tužbama 2.493

59 Rashodi iz ranijih perioda 405 12.927 0 61.903 581.615 0

UKUPNO RASHODI 62.585.957 61.426.357 63.742.699 67.839.513 67.077.127 72.473.000 99 93


26

3.2 Poslovni rezultat Tabela 15. Poslovni rezultat u 2014/15/16/17/18. godini KONTO P O Z I C I J A 2014 2015 2016 2017 2018 PLAN 2018

1 2 3 4 5 6 7 8

Poslovni prihodi 41.549.577 43.089.061 43.546.494 46.017.270 47.408.629 50.019.000

60 Prihodi od prodaje vode i usluga odvodnje 37.498.171 38.254.271 38.726.624 39.441.783 39.646.739 40.013.000

61 Prihodi od pruženih usluga na domaćem tržištu 1.922.583 2.692.076 2.550.148 2.700.263 3.837.804 2.883.000

62 Prihodi od upotrebe vlastith usluga za investicije 132.164 180.556 103.248 0 17.862 0

65 Ostali poslovni prihodi 1.996.660 1.962.157 2.166.474 3.875.224 3.906.224 7.123.000

Poslovni rashodi 57.436.355 56.578.192 56.765.500 59.586.996 61.791.623 66.368.000

51 Materijalni troškovi 10.524.391 10.640.756 11.201.909 12.170.567 12.280.135 18.051.000 52 Troškovi plaća i ostalih ličnih primanja 23.308.825 22.672.001 22.602.615 23.629.575 25.512.970 25.243.000 53 Troškovi proizvodnih usluga 1.648.862 1.708.514 2.148.641 2.170.436 2.349.069 1.909.000

540 do 542 Amortizacija 18.869.330 18.631.381 18.455.997 18.507.551 18.854.457 18.541.000

543 do 549 Troškovi rezervisanja 557.361 554.931 0 783.841 316.440 0 55 Nematerijalni troškovi 2.527.587 2.370.609 2.356.337 2.325.025 2.478.551 2.624.000

Dobit/Gubitak od poslovnih aktivnosti -15.886.778 -13.489.131 -13.219.006 -13.569.726 -14.382.995 -16.349.000

66 Finansijski prihodi 58.138 155.955 448.750 660.844 755.381 537.000 56 Finansijski rashodi 604.374 508.971 356.753 347.445 68.823 110.000

Dobit/Gubitak od finansijskih aktivnosti -546.237 -353.016 91.998 313.399 686.558 427.000

Gubitak redovne aktivnosti -16.433.015 -13.842.147 -13.127.009 -13.256.327 -13.696.437 -15.922.000

67 Ostali prihodi i dobici 3.169.976 3.327.321 3.798.797 4.233.228 4.268.903 5.278.000 57 Ostali rashodi u gubici 4.544.823 4.326.267 6.620.446 7.843.169 4.635.066 5.995.000

Dobit/Gubitak po osnovu ostalih prihoda i rashoda -1.374.846 -998.946 -2.821.649 -3.609.941 -366.164 -717.000

690, 691 Prihodi iz ranijih perioda 0 0 0 0 0 0 590, 591 Rashodi iz ranijih perioda 405 12.927 0 61.903 581.615 0

Gubitak neprekinutog poslovanja prije poreza -17.808.266 -14.854.020 -15.948.658 -16.928.171 -14.644.215 -16.639.000

Preduzeće je proteklu poslovnu godinu završilo sa gubitkom od 14,6 miliona KM. Smanjenje gubitka u poslovanju Preduzeća za 13%, odnosno 2,3 miliona KM, je prije svega rezultat povećanja poslovnih prihoda u 2018. godini u odnosu na 2017. godinu za 1,4 miliona KM, kao i smanjenja „Ostalih rashoda“, u koje prvenstveno spada „utužena voda“, u iznosu od 3,2 miliona KM (u 2017.godini su iznosili 7,8 miliona KM; u 2018.godini 4,6 miliona KM).


27

3.3 Analiza bilansa stanja Bilans stanja predstavlja pregled statičkih kategorija imovine (aktive-sredstva), te kapitala i obveza (pasive-izvore sredstava) na određeni dan. U aktivi je dat presjek stanja svih sredstava kojima preduzeće raspolaže i to posebno dugoročne i kratkoročne imovine, a u pasivi je vidljivo stanje svih izvora sredstava, kako vlastitih tako i tuđih. Pregled bilansa stanja na dan 31.12. 2014/2015/2016/2017/2018. godine dat je u Tabeli 16. Tabela 16. Bilans stanja na dan

OPIS 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018.

1 2 3 4 5 6

Stalna sredstva i dugoročni plasmani 864.826.724 99% 875.802.293 98% 874.965.286 98% 861.288.303 97% 849.460.238 96%

Tekuća sredstva 12.240.732 1% 13.826.010 2% 18.505.138 2% 26.435.247 3% 16.303.253 2%

Poslovna aktiva 877.067.456 100% 889.628.303 100% 893.470.424 100% 887.723.549 100% 865.763.491 98%

Kapital 799.395.204 91% 784.541.184 88% 768.592.526 86% 751.674.355 85% 739.244.170 83%

Dugoročna rezervisanja 60.949.414 7% 88.159.596 10% 103.551.185 12% 104.078.183 12% 105.469.549 12%

Kratkoročne obaveze 14.446.426 2% 14.749.254 2% 16.889.837 2% 19.969.895 2% 11.955.225 1% Pasivna vremenska razgraničenja 2.276.412 0% 2.178.269 0% 4.436.876 0% 12.011.116 1% 9.094.546 1%

Poslovna pasiva 877.067.456 100% 889.628.303 100% 893.470.424 100% 887.733.549 100% 865.763.491 98%

Slika 2. Struktura sredstava preduzeća

Slika 3. Struktura izvora sredstava preduzeća


28

Slika 4.Odnos tekućih sredstava i kratkoročnih obaveza (radni kapital)

3.3.1 Sredstva preduzeća Sredstva preduzeća čine stalna i tekuća sredstva. 3.3.1.1 Stalna sredstva

Prema knjigovodstvenoj evidenciji preduzeće je u ovom izvještajnom periodu raspolagalo stalnim sredstvima slijedeće vrijednosti: Tabela 17. Stalna sredstva na dan

OPIS 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018. Povećanje/smanjenje

1 2 3 4 5 6 (6-2)/2 (6-3)/3 (6-4)/4 (6-5)/5

STALNA SREDSTVA I DUGOROČNI PLASMANI 864.826.724 875.802.293 874.965.286 861.288.303 849.460.238 -2% -3% -3% -1%

Nematerijalna sredstva 230.077 189.361 116.451 428.105 231.298 1% 22% 99% -46%

Nekretnine, postrojenja i oprema 864.452.934 875.487.026 874.742.904 860.767.143 849.147.547 -2% -3% -3% -1% Ostala (specifična) stalna materijalna sredstva 8.373 8.373 8.373 8.373 8.373 0% 0% 0% 0%

Dugoročni finansijski plasmani 135.340 117.533 97.559 84.682 73.020 -46% -38% -25% -14%

Najveći dio stalnih sredstava čine građevinski objekti, postrojenja i oprema. Ukupna stalna sredstva su otpisana u procentu od 69%. Vrijednost opreme i tranportnih sredstava povećana je kupovinom nove opreme i vozila za potrebe održavanja sistema vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda. Tabela 18. Otpisanost stalnih sredstava na dan 31.12.2018.godine

Konto Stalna sredstva Nabavna vrijednost (Bruto vrijednost )

KM

Ispravka vrijednosti u KM

Sadašnja vrijednost (Neto vrijednost ) KM

% otpisa stalnog sredstva

21 Građevinski objekti 1.767.202.663 1.219.775.455 547.427.208 69%

22 Postrojenja i oprema (mašine) 29.498.999 25.990.848 3.508.152 88%

23 Alati,pogonski i kancelarijski namještaj 6.445.925 4.138.528 2.307.396 64%

24 Transportna sredstva 12.074.479 9.228.177 2.846.303 76%

110 Licence 868.870 657.357 211.513 76%

14 Softver 567.999 548.213 19.785 97%

Ukupno 1.816.658.935 1.260.338.578 556.320.357 69%

U građevinske objekte najvećim dijelom spada vodovodna i kanalizaciona mreža, te rezervoari, pumpne stanice i elektro postrojenja. Na dan 31.12. 2018. godine vrijednost građevinskih objekata iznosila je cca. 547,4 miliona KM, a stopa otpisanosti 69% a pojedinačno otpisanost je bila kako slijedi:


29

GRAĐEVINSKI OBJEKTI 69%

upravne zgrade 60%

čelične konstrukcije za prelaz cijevi preko rijeka 94%

Prilazni putevi za pumpne stanice i bunare bunare 96%

kaptaže 100%

bunari 51%

rezervoari 71%

pumpne stanice 52%

filteri 67%

vodovodna mreža 80%

kanalizaciona mreža 61%

filtracioni vodovodni kanali 55%

građ.objekti energetskih postrojenja 85%

podzemni kablovi za telemetriju 85%

telemetrijska oprema 100%

U opremu spadaju postrojenja i razne mašine, alati i pogonski i kancelarijski namještaj , kao i vozila. Na dan 31.12.2018. godine vrijednost opreme je iznosila cca 8,7 miliona KM, ukupna otpisanost postrojenja i mašina je bila 88%, a pojedinačno otpisanost opreme, alata, namješataja i transportnih sredstava bila je kako slijedi:

POSTROJENJA I OPREMA (MAŠINE) 88%

pumpe 88%

ostala oprema za primarnu proizvodnju vode. 89%

računarska oprema –računari, štampači. 86%

kopir aparati 70%

telefonska oprema 83%

mobiteli 31%

radio stanice 88%

ostala uredska oprema 68%

oprema za grijanje i klima uređaji 95%

protupožarna oprema 86%

telefonske centrale 50%

laboratorijska oprema 81%

oprema za građevine 97%

ostala postrojenja i oprema 83%

ALATI,POGONSKI I KANCELARIJSKI NAMJEŠTAJ 64%

univerzalni i ostali alati 96%

mjerni i kontrolni uređaji -vodomjeri 54%

ostali mjerni instrumenti 77%

pogonski i skladišni namještaj 99%

kancelarijski namještaj 98%

police u Toplanama 81%

audio i video aparati 69%

TRANSPORTNA SREDSTVA 76%

putnički automobili 84%

dostavna vozila 34%

teretna vozila 80%

mehanizacija-građevinske mašine 72%

3.3.1.2 Tekuća sredstva Tekuća sredstva na dan 31.12.2018.godine su iznosila cca. 16,3 miliona KM, a čine ih vrijednost materijala u skladištu, kratkoročnih potraživanja, novčana sredstva na računu i blagajni i aktivna vremenska razgraničenja. Tekuća sredstva čine 2% sredstava (aktive) i 31.12.2018. godine bila su manja za 38% u odnosu na 31.12.2017. godine. (Tabela 19.)


30

Tabela 19. Tekuća sredstva na dan

OPIS 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018. Povećanje/smanjenje

1 2 3 4 5 6 (6-2)/2 (6-3)/3 (6-4)/4 (6-5)/5

TEKUĆA SREDSTVA 12.240.732 13.826.010 18.505.138 26.435.247 16.303.253 33% 18% -12% -38%

Zalihe i sredstva namijenjena prodaji 2.669.279 2.598.216 2.545.018 3.039.408 3.674.661 38% 41% 44% 21%

Gotovina 197.662 157.487 2.531.993 11.238.736 2.498.570 -1% -78%

Kratkoročna potraživanja 8.499.706 10.325.223 9.879.861 7.529.044 7.948.350 -6% -23% -20% 6% Kratkoročni finansijski plasmani 19.999 14.953 17.210 15.039 12.380 -38% -17% -28% -18%

Potraživanja za PDV 137.938 153.720 175.081 288.194 157.620 14% 3% -10% -45% Aktivna vremenska razgraničenja 716.148 576.411 3.355.975 4.324.825 2.011.673 181% 249% -40% -53%

Sirovine, materijal, rezervni dijelovi i sitan inventar

Zalihe sirovina, materijala, rezervnih dijelova i sitanog inventara i dati avansi u okviru tekućih sredstava čine značajnu stavku i iznose 3,7 miliona KM, a veće su u odnosu na dan 31.12.2017. godine za cca. 0,6 miliona KM ili 21%. Gotovina

Na dan 31.12.2018. godine novčana sredstva su iznosila 2,5 miliona KM i manja su za 78% u odnosu na 31.12.2017. godine uslijed uplate sredstava iz Budžeta Kantona Sarajevo krajem 2017. godine a koja su bila namjenjena za kapitalne projekte. Kratkoročna potraživanja

Slijedeća stavka u okviru tekućih sredstava su kratkoročna potraživanja koju čine potraživanja od kupaca i druga potraživanja i čine 49% ukupnih tekućih sredstava. Na dan 31.12.2018. godine iznosila su 7,9 miliona KM, a povećana su u odnosu na prošlu godinu za 0,4 miliona KM (6%). Potraživanja od kupaca jedan su od važnijih elemenata poslovanja, jer stanje i naplata potraživanja utječe na likvidnost, visinu ukupnog prihoda, vrijednost imovine i sa svim tim zajedno i na financijski rezultat. Potraživanja od kupaca na dan 31.12.2018. godine, a nastala u 2018. godini, su iznosila cca. 7,2 miliona KM i veća su za 2% ili za cca. 0,2 miliona KM u odnosu na 31.12.2017. godinu (7,0 miliona KM). Potraživanja od kupaca čine sljedeće stavke:

Kupci usluga vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda - pravna lica 2.938.787 KM

Kupci usluga vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda - domaćinstva 3.829.727 KM

Kupci za druge usluge 402.070 KM

7.170.583 KM

3.3.2 Kapital i obaveze 3.3.2.1 Kapital U ukupnoj pasivi u bilansu stanja na dan 31.12. 2018. godine kapital je iznosio cca. 739,3 miliona KM (Prilog br.4). Tabela 20. Kapital i dugoročna rezervisanja na dan kont P O Z I C I J A 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018. Povećanje/smanjenje

1 2 3 4 5 6 (6-2)/2 (6-3)/3 (6-4)/4 (6-5)/5

KAPITAL 799.395.204 784.541.184 768.592.526 751.674.355 739.254.170 -8% -6% -4% -2%

30 Osnovni kapital 10.000 10.000 10.000 10.000 10.000 0% 0% 0% 0%

32 Rezerve 817.193.470 799.385.204 784.531.184 768.592.526 753.888.385 -8% -6% -4% -2%

35 Gubitak do visine kapitala 17.808.266 14.854.020 15.948.658 16.928.171 14.644.215 -18% -1% -8% -13%

351 Gubitak izvještajne godine 17.808.266 14.854.020 15.948.658 16.928.171 14.644.215 -18% -1% -8% -13%

Osnovni kapital iskazan u iznosu registrovanom kod nadležnog suda predstavlja 100% udio državnog vlasništva i iznosi 10.000 KM. Najveća stavka u kapitalu nalazi se na kontu 32 – „Rezerve“, u iznosu od 753,9 miliona KM, a rezultat je usuglašavanja knjigovodstvenog stanja na dan donošenja odluke o usklađivanju statusa preduzeća sa Zakonom o


31

javnim preduzećima u Federaciji BiH iz 2005.godine. Odlukom Skupštine Društva, broj 07-02/18 od 20.06.2018.godine. pokriven je gubitak u poslovanju iz 2017. godine u iznosu od 16.928.171 KM. na teret rezervi preduzeća. Gubitak iskazan u iznosu od 14.644.215 KM, odnosi se na gubitak izvještajne godine. 3.3.2.2 Obaveze, rezervisanja i razgraničenja

Ukupne obaveze, rezervisanja i razgraničenja na dan 31.12.2018. godine iznosile su ukupno cca. 124,9 miliona KM (Tabela 21).

Tabela 21. Pregled obaveza, rezervisanja i razgraničenja

konta P O Z I C I J A 31.12.2014. 31.12.2015. 31.12.2016. 31.12.2017. 31.12.2018. Povećanje/smanjenj

e

1 2 3 4 5 6 (6-5)/5

dio 40 DUGOROČNA REZERVISANJA 60.949.414 88.159.596 103.551.185 104.078.183 105.469.549 1%

KRATKOROČNE OBAVEZE 14.446.427 14.749.254 16.889.837 19.969.895 11.955.225 -40%

42 Kratkoročne finansijske obaveze 630.000 700.000 302.000 0 0

43 Obaveze iz poslovanja 8.961.523 9.279.747 11.635.787 14.097.983 9.476.845 -33%

430 Primljeni avansi, depoziti i kaucije 716.149 550.106 3.284.282 4.041.441 1.527.179 -62%

432 Dobavljači u zemlji 8.235.030 8.709.126 8.342.621 9.739.063 7.660.734 -21%

439 Ostale obaveze iz poslovanja 10.344 20.515 8.884 317.479 288.932 -9%

45 Obaveze po osnovu plaća, naknada i ostalih primanja zaposlenih 1.948.678 1.867.436 1.853.168 1.955.707 2.051.230 5%

450 do 452 Obaveze po osnovu plaća i naknada plaća 1.678.622 1.613.764 1.709.248 1.801.565 1.888.445 5%

453 do 455

Obaveze po osnovu naknada plaća koje se refundiraju 12.639 12.737 9.051 13.307 11.979 -10%

456 do 458 Obaveze za ostala primanja zaposlenih 257.417 240.935 134.869 140.835 150.807 7%

46 Druge obaveze 4.071 1.758 3.513 4.793 4.251 -11%

47 Obaveze za PDV 349.773 348.308 541.856 1.358.900 99.117 -93% 48 bez

481 Obaveze za ostale poreze i druge dažbine 2.552.381 2.552.005 2.553.513 2.552.512 323.782 -87% 49 bez

495 PASIVNA VREMENSKA RAZGRANIČENJA 2.276.412 2.178.269 4.436.876 12.011.116 9.094.546 -24%

Dugoročna rezervisanja i razgraničenja Dugoročna rezervisanja i razgraničenja na dan 31.12.2018. godine iznose cca. 105,5 miliona KM, a u okviru njih najveći dio predstavljaju dugoročna razgraničenja u iznosu od cca. 103,0 miliona KM i ta se razgraničenja odnose najvećim dijelom na neamortizovanu vrijednost stalnih sredstava koja su finansirana iz doniranih sredstava Kantona Sarajevo, općina i drugih donatora.(Tabela 22). Tabela 22. Dugoročna rezervisanja i razgraničenja

Rezervisanja po započetim sudskim sporovima radnika 2.223.078

Rezervisanja po započetim sudskim sporovima-štete 292.883

Dugoročna rezervisanja za troškove i rizike 2.515.961

Odloženi prihodi od donacija-stalna sredstva 45.385.074

Odloženi prihod - Kanton (Svjetska banka) 9.769.959

Odloženi prihodi -nabavljeni materijal Kanton Sarajevo 350.036

Odloženi prihod-sredstva 2007. Butile 581.411

Odloženi prihod - Butile - Svjetska banka 46.764.573

Odloženo prihod - projekat Sarajevsko polje -Svjetska banka 102.534

Dugoročna razgraničenja 102.953.588

3.3.2.3 Kratkoročne obaveze Na dan 31.12 2018. godine kratkoročne obaveze iznose cca. 12,0 miliona KM.


32

Najvećim dijelom ih čine obaveze prema dobavljačima koje na dan 31.12 2018. godine iznose 7.660.734 KM i manje su za 21 % odnosno 2.078.329 KM u odnosu na 2017 godinu kada su iznosili 9.739.063 KM. Obaveze prema dobavljačima bi bile još manje da Preduzeće u 2018 godini nije bilo suočeno sa isplatom izvršnih presuda po osnovu tužbi radnika koje su iznosile 864.143 KM te plaćanje troškova za dobijanje elektroenergetske saglasnosti na pumpnim stanicama koje su predmet rekonstrukcije putem EBRD kredita. Navedeni troškovi su iznosili cca 450.000 KM i plaćeni su iz tekućeg poslovanja Preduzeća. Druge obaveze se odnose na obaveze po osnovu plata i naknada radnicima za decembar 2018. godine (cca. 1,9 miliona KM), te obaveze za poreze i druge dažbine (naknade za šume, PVN), PDV i druge obaveze. 3.3.2.4 Pasivna vremenska razgraničenja Pasivna vremenska razgraničenja troškova koriste se u slučaju kad su troškovi zaista realizirani u određenom razdoblju, ali za koje nije primljena faktura u tom razdoblju. Na dan 31.12. 2018. godine pasivna vremenska razgraničenja iznose cca. 9,1 milion KM, a najvećim dijelom ga čine doznačena sredstva od Kantona u 2017.za opravku vodovodne infrastrukture u 2018. i izdate avansne fakture. U odnosu na prethodnu godinu pasivna vremenska razgraničenja su veća za cca 7,6 miliona KM (71%). (Tabela 23). Tabela 23. Pasivna vremenska razgraničenja

Pasivna vremenska razgraničenja iznos (KM)

Obračunati troškovi perioda za koje nije primljena faktura 1.972

Odloženi prihodi po osnovu donacije-stalna sredstva 1.806.970

Doznačena sredstva od Kantona u 2017.za korištenje u 2018.godini 3.713.972

Doznač. sredstva od Kantona u 2018. za rekonstr. vodov mreže 1.543.306

Doznačena sredstva od Kantona za Peračko Vrelo 128.479

Doznačena sredstva od Ministarstva za nabavku opreme 12.396

Doznačena sredstva Kantona-rekonstr.vodozahvata Konaci II i Laguna 18.700

Ostala PVR - Izdate avansne fakture 1.301.897

Ostala PVR - Primljene avansne fakture 566.855

Ukupno 9.094.546

3.4 Analiza izvještaja o gotovinskim tokovima Izvještaj o protoku gotovine prikazuje prilive i odlive gotovine kao rezultat: poslovnih, ulagačkih i finansijskih aktivnosti preduzeća. Konačno stanje novčanih sredstava na računu i blagajni na dan 31.12. 2018. godine je iznosilo cca. 2,5 miliona KM. U 2017. doznačena su sredstva Preduzeću iz Budžeta Kantona u iznosu od 6,1 milion KM koja su se koristila u 2018.godini i to: za investicije, za saniranje kvarova na vodovodnoj mreži, nabavku mjerno regulacione opreme i ostale opreme, te kupovinu vode sa izvorišta Tilava što ulazi u neto odlive gotovine iz ulagačkih aktivnosti koja iznose 8,4 miliona KM. Tabela 24. Izvještaj o gotovinskim tokovima

O P I S 01.01.-

31.12.2014. 01.01.-

31.12.2015. 01.01.-

31.12.2016. 01.01.-

31.12.2017. 01.01.-

31.12.2018.

Neto gubitak za period -17.808.266 -14.854.020 -15.948.658 -16.928.171 -14.644.215

Amortizacija i gubici (dobici) od otuđenja sredstava 18.892.680 18.617.606 18.475.207 18.553.007 18.856.070

Povećanje (smanjenje) gotovine iz poslovnih aktivnosti 4.414.851 -2.868.745 2.666.065 10.176.539 -4.595.991

Neto gotovinski tok iz poslovnih aktivnosti 5.499.265 894.841 5.192.614 11.801.375 -384.136

I. Prilivi gotovine iz ulagačkih aktivnosti 27.919 22.854 17.715 15.047 14.322

II. Odlivi gotovine iz ulagačkih aktivnosti 7.458.269 861.827 2.437.823 2.807.679 8.370.352

Neto odlivi gotovine iz ulagačkih aktivnosti 7.430.350 838.973 2.420.108 2.792.632 8.356.030

I. Priliv gotovine iz finansijskih aktivnosti 3.431.800 3.700.000 302.000 0 0

II. Odlivi gotovine iz finansijskih aktivnosti 1.950.000 3.796.043 700.000 302.000 0

Neto odliv gotovine iz finansijskih aktivnosti 1.481.800 96.043 398.000 302.000 0

UKUPNI PRILIVI GOTOVINE 6.981.065 894.841 5.192.614 11.801.375 0

UKUPNI ODLIVI GOTOVINE 7.430.350 935.016 2.818.108 3.094.632 8.740.166

NETO PRILIV GOTOVINE 0 0 2.374.506 8.706.743 0


33

O P I S 01.01.-

31.12.2014. 01.01.-

31.12.2015. 01.01.-

31.12.2016. 01.01.-

31.12.2017. 01.01.-

31.12.2018.

NETO ODLIVI GOTOVINE 449.285 40.175 0 0 8.740.166

Gotovina na početku izvještajnog perioda 646.947 197.662 157.487 2.531.993 11.238.736

Gotovina na kraju izvještajnog perioda 197.662 157.487 2.531.993 11.238.736 2.498.570

4 POKAZATELJI POSLOVANJA

4.1 Pokazatelji profitabilnosti Pokazatelji profitabilnosti su odnosi koji povezuju dobit s prihodima iz prodaje i investicijama, a ukupno posmatrani pokazuju ukupnu efikasnost poslovanja preduzeća. Ovaj odnos direktno odražava politiku cijena i troškove preduzeća.

Pokazatelj profitabilnosti 2016 2017 2018

koef. smanjenje koef. smanjenje koef. smanjenje

Neto marža dobiti (gubitka) = neto dobit (gubitak)

-0,37 <14,80 -0,33 <9,20 -0,28 <16,00 ukupan prihod

U 2018.godini, za svakih 100 KM ukupnog prihoda, preduzeće ostvari 28 KM gubitka. Ovaj pokazatelj je smanjen u 2018. godini u odnosu na prošlu godinu za 16%.

4.2 Pokazatelji ekonomičnosti Pokazatelji ekonomičnosti izračunavaju se na osnovu računa dobiti i gubitka. Mjere odnos prihoda i rashoda i pokazuju koliko se prihoda ostvari po jedinici rashoda. Ukoliko je vrijednost pokazatelja ekonomičnosti manja od 1, to znači da preduzeće posluje s gubitkom (neekonomično).

Pokazatelj ekonomičnosti 2016 2017 2018

koef./stopa < ili> koef./stopa < ili> koef./stopa < ili>

Koeficijent ekonomičnosti ukupnog poslovanja =

ukupan prihod 0,68 <9,90 0,75 >9,90 0,78 >4,20

ukupan rashod

Koeficijent ekonomičnosti prodaje = prihod od prodaje

0,64 <4,00 0,62 <7,20 0,65 >4,40 ukupni rashodi

Pokazatelj ekonomičnosti ukupnog poslovanja U 2018.godini, preduzeće je ostvarivalo 78 KM ukupnog prihoda.za svakih 100 KM ukupnih rashoda, Ovaj pokazatelj je povećan u odnosu na prošlu godinu za 4,2%. Pokazatelj ekonomičnosti prodaje U 2018.godini, preduzeće je ostvarilo 65 KM prihoda od prodaje za svakih 100 KM ukupnih rashoda. Ovaj pokazatelj je povećan u odnosu na prošlu godinu za 4,4%.

4.3 Pokazatelji likvidnosti Koeficijent ubrzane likvidnosti (acid-test, quick ratio) pokazuje sposobnost preduzeća da u vrlo kratkom roku osigura određenu količinu gotovine za izmirenje kratkoročnih obaveza, a utvrđuje se iz odnosa novca + potraživanja i kratkoročnih obaveza. Poželjnim se smatra odnos1:1. Koeficijent tekuće likvidnosti (current ratio) - pokazuje u kolikoj su mjeri kratkoročnim (tekućim) sredstvima pokrivene kratkoročne obaveze. Poželjnim se smatra odnos tekuća sredstva prema tekućim obavezama 2:1. U opštem slučaju, visoka vrijednost ovog omjera ukazuje na neefikasnu upotrebu kapitala, dok suviše mala vrijednost ukazuje na nelikvidnost preduzeća.


34

Pokazatelj likvidnosti 2016 2017 2018

koef. < ili> koef. < ili> koef. < ili>

Koeficijent ubrzane likvidnosti novac+potraživanja

0,73 >3,40 0,94 >27,90 0,87 <7,00 kratkoročne obaveze

Koeficijent tekuće likvidnosti tekuća sredstva

1,10 >16,90 1,32 >20,80 1,36 >3,00 kratkoročne obaveze

Pokazatelj ubrzane likvidnosti . Na dan 31.12.2018. preduzeće je imalo 87 KM novčanih sredstava i potraživanja. za plaćanje svakih 100 KM kratkoročni obaveza, Ovaj pokazatelj je smanjen u odnosu na prošlu godinu za 7,0% Koeficijent tekuće likvidnosti. Na dan 31.12.2018. preduzeće je imalo 136 KM tekućih sredstava.za plaćanje svakih 100 KM kratkoročnih obaveza. Ovaj pokazatelj je povećan u odnosu na prošlu godinu za 3,0%. Koeficijent financijske stabilnosti uvijek treba biti manji od 1, jer ako je veći od 1 znači da je dugoročna imovina finansirana iz kratkoročnih obaveza, tj. da postoji deficit radnog kapitala (radni kapital=kratkoročna sredstva-kratkoročne obaveze).

Pokazatelj finansijske stabilnost 2016 2017 2018

stopa < ili> stopa < ili> stopa < ili>

Koeficijent finansijske stabilnosti =

stalna sredstva

113,840 >2,00 114,584 >0,70 114,897 >0,30 kapital+dugoročne obaveze

Na dan 31.12. 2018. preduzeće je sa 114,89 KM vlasničkog kapitala i dugoročnih obaveza finansiralo svakih 100 KM stalnih sredstava (dugoročne imovine). Ovaj pokazatelj je povećan u odnosu na prošlu godinu za 0,3%

4.4 Pokazatelji zaduženosti Koeficijent zaduženosti (eng. debt ratio, leverage ratio, indebtedness coefficient) pokazuje do koje mjere preduzeće koristi zaduživanje kao oblik financiranja, odnosno koji je postotak imovine nabavljen zaduživanjem. Što je veći odnos duga i imovine, veći je financijski rizik , a što je manji, niži je financijski rizik. U pravilu bi vrijednost koeficijenta zaduženosti trebala biti 50% ili manja

Pokazatelj zaduženosti 2016 2017 2018

koef. < ili> koef. < ili> koef. < ili>

Koeficijent zaduženosti = ukupne obaveze

0,14 >20,80 0,153 >9,70 0,136 <11,50 ukupna imovina

Koeficijent vlastitog finansiranja = glavnica (kapital)

0,86 <2,50 0,847 <1,60 0,854 >0,8 ukupna imovina

Na dan 31.12.2018.godine, ukupna imovina finansirana je iz tuđih sredstava sa 14%. Na dan 31.12. prošle godine, zaduženost je bila 15%. Ovaj pokazatelj je smanjen u odnosu na prošlu godinu za 11,50%.

4.5 Trajanje naplate potraživanja u danima

Ovaj pokazatelj daje informaciju kada će potraživanje od kupaca stvarno biti naplaćena.

Trajanje naplate potraživanja u danima po računima od vode i odvodnje 2015 2016 2017 2018

dani dani dani dani

Trajanje naplate potraživanja u danima = 365

97 91 62 62 koef.obrta potr.

U 2018. broj dana za naplatu potraživanja od kupaca iznosi 62 i isti je kao i prošle godine.


35

5 AKTIVNOSTI POGONA „VODOVOD“

5.1 Služba za proizvodnju i distribuciju vode Glavna izvorišta se nalazi na jugozapadnom i zapadnom dijelu Kantona Sarajevo, područje općine Ilidža uz rijeke Bosnu i Željeznicu, gdje je većina izvorišta podzemnog tipa, a distribucija vode u sistem se vrši pumpanjem. Ova zona izvorišta se naziva zona Sarajevsko polje i obuhvata bunarske zahvate vode u Konacima, Bačevu, Sokolović koloniji i Stupu. Ukupno proizvedena voda u 2018. godini u količini od 92,7 miliona m3 i dobila se:

Zahvatanjem sa planinskih izvora 7.034.649 m3 ili 7,59%

Zahvatanjem iz podzemnih akumulacija 68.193.563 m3 ili 73,58%

Zahvatanjem iz otvorenih tokova 13.177.634 m3 ili 14,22%

Kupovinom vode 4.274.105 m3 Ili 4,61%

Ukupno zahvaćena voda pumpanjem iznosi prosječno 90 %, a gravitacijom 10 %. Transportni sistem je najvećim dijelom pumpni zbog neujednačene topografije i velike razlike u visinskim kotama. U odnosu na prethodnu godinu zahvaćene količine vode su smanjene za 4% ili cca. 3,5 miliona m3. U odnosu na planirane količine, zhvaćene količine vode je u 2018. manja za 5%.

Tabela 25. Zahvatanje vode

Proizvodnja vode Ostvareno 2017 Ostvareno 2018 Plan za 2018.g Indeks

l/s m3 l/s m3 l/s m3 18/17 18/PL

Pumpni sistem:

Bačevo-Mojmilo (bunari) 1.106,1 34.881.459,00 1.045,20 32.961.521 1.154,30 36.402.000 94 91

Bačevo-A.Most (bunari) 434,8 13.711.213,00 434,90 13.715.716 430,64 13.580.550 100 101

BI-1(R-5) 45,8 1.444.979,00 48,80 1.539.781 44,87 1.415.000 107 109

Konaci-R.Bačevo(bunari) 393,0 12.395.127,00 300,40 9.472.386 404,62 12.760.000 76 74

Hrasnica 38,1 1.202.507,00 46,40 1.463.087 38,53 1.215.000 122 120

Stup (bunari) 76,8 2.421.770 89,00 2.807.218 78,54 2.476.850 116 113

Sokolovići-R.Mojmilo 222,8 7.027.725 244,10 7.696.941 229,26 7.230.000 110 106

FP Vogosća (V. zahvat) 36,2 1.142.414 30,50 961.648 37,12 1.170.600 84 82

Peračko vrelo- FP Vogošća 15,6 490.509 14,50 457.275 15,85 500.000 93 91

FP Mosćanica 20,6 649.080 18,70 588.563 20,61 650.000 91 91

FP Bosna-R.Bačevo-R.Blažuj 357,9 11.285.214 354,20 11.170.148 352,93 11.130.000 99 100

Vrelo Bosne 13,8 434.605 10,50 331.970 14,52 458.000 76 72

Ukupno pumpni sistem : 2.761,5 87.086.602 2.637 83.166.254 2.821,70 88.988.000 95 93

Gravitacija:

Peračko vrelo - R.V. Gornja 59,4 1.872.928 64,20 2.024.754 63,4 2.000.000 108 101

Vrelo Mošćanica 85,3 2.690.850 86,10 2.714.191 79,2 2.500.000 101 109

Vrelo Kovačići 62,6 1.972.839 67,50 2.129.440 62,9 1.985.000 108 107

dolaz Jahorinskih vrela 55,6 1.752.281 56,30 1.776.774 54,4 1.716.000 101 104

Mala vrela 12,8 404.802 12,60 395.961 12,4 393.000 98 101

Tilava Kotorac 5,5 172.989 1,30 40.484 6,5 205.000 23 20

Tilava Hrasno 8,3 262.604 13,70 432.093 8,6 272.000 165 159

Ukupno gravitacija: 289,5 9.129.293 301,70 9.513.697 287,4 9.071.000 104 105

Ukupno: P.S.+ Gravitacija 3.051,0 96.215.895 2.938,90 92.679.951 3.109,10 98.059.000 96 95

Pumpni sistem % 91% 90% 91%

Gravitacija % 9% 10% 9%


36

Slika 5. Ukupno zahvaćene količine vode u periodu 2014.-2018. godina u mil. m3

Prethodna 2018 godina sa stanovišta proizvodnje i distribucije vode bila je izrazito dobra. Jedini ispadi iz sistema su bili usljed zamućenja kraških vrela ili kvara na hidromašinskoj/elektro opremi, te instalacije nove opreme i popravke kvarova. Tokom 2018. godine Služba za proizvodnju i distribuciju vode, imala je pojačane aktivnosti na mjerenju protoka i pritiska, kao i detekciji kvarova

Krajem 2017 godine (novembar i decembar), i tokom cijele 2018 godine dolazi do uspostave 24 satnog snabdijevanja bez noćnih obaranja pritiska. Urednom snabdijevanju u 2018 doprinosi i NRW projekat koji se provodio tokom cijele godine, te bilježimo pad ukupno zahvaćenih količina vode iz mjeseca u mjesec.

Tokom mjeseca februara intenzivirane su aktivnosti oko planskog istraživanja na distributivnoj mreži. Izvršena su mjerenja protoka u zoni Igman i Mojmilo – Dobrinja, gdje je ustanovljeno, da je u pojedinim podzonama došlo do povećanog protoka, nakon čega su izašle ekipe za detekciju kvarova. U zoni Igman u ovoj akciji planskog istraživanja - popravkom 7 kvarova (koji nisu isticali na površinu tj. nisu bili vidljivi) smanjen je odlazni protok u podzonama za 55 l/s, dok je u zoni Mojmilo – Dobrinja iznalaženjem i popravkom kvarova odlazni protok u zonu smanjen za 12 l/s.

U zonama snabdjevanja Pogledine, Hrid i Jarčedoli, vršena su mjerenja odlaznih protoka u zone, nakon čega je vršeno i plansko istraživanje kvarova u dijelovima zona u kojima je došlo do povećanja protoka.

Tokom 2018. godine završeni su radovi na revitalizaciji i proširenju laguna i infiltracionih kanala na izvorištu „Bačevo“, te su polovinom jula laguna „Bačevo“ i kanal „Stojčevac“ pušteni u funkciju, što će značajno doprinositi podizanju nivou vode u podzemlju.

Odjeljenje za mjerenje i detekciju kvarova iznašlo je i prijavilo u mjesecu augustu 2018. godine ukupno 353 kvara i to: 184 kvara na glavnoj cijevi, 102 kvara na priključku, 19 kvarova na uličnom ventilu, 16 kvarova na zaporu, dva kvara na hidrantu, 29 kvarova u šahtu i jedan kvar unešen u evidenciju GIS-a pod B1. U prvih 15 dana mjeseca augusta odjeljenje je imalo ukupno 76 km planskog istraživanja distributivne mreže, 263 hitne intervencije (pozivi stranaka, Dispečerskog centra i dr.), 150 pokazivanja mreži, 3 istraživanja armature, 7 istraživanja položaja cijevi, 16 istraživanja kvarova za vanjskog korisnika (narudžbenice), što je uredno dokumentovano. Zbog buke i prometa dio lociranih kvarova iznađen je u noćnom istraživanju. Za sva mjerenja i detektovanja rade se karte, dijagrami i izvještaji.

U toku septembra, vršeno je niz aktivnosti na mjerenju protoka i pritisaka, kao i na detekciji kvarova. Sedam puta su vršena mjerenja vrela i gravitacionih dotoka, 36 mjerenja planskih istraživanja, 10 mjerenja distributivnih cjevovoda, 3 mjerenja minimalnih noćnih protoka, 10 mjerenja pumpnih agregata, 40 pritisaka na mreži a sa mjernim kolima ukupno je premjereno 8,6 km cjevovoda u 12 mjerenja. U dionicama na kojim su izmjerena povećanja protoka, biće upućene ekipe za detektovanje i planskim istraživanjem će se nastojati iznaći kvarovi. Nakon detekcije i popravke kvarova u pomenutim dionicama, ponovo će se izmjeriti protok sa mjernim kolima, da bi se ustanovili stvarni efekti detekcije.

Uz angažovanje radnika iz Službe održavanja vodovodne mreže i objekata i posada objekata radilo se na uređenju zaštitnih zona oko tehnoloških objekata VIK-a . Završeni su radovi na PS “Alipašin Most” i na FP “Mošćanica”. Vršeni su radovi u zaštitnoj zoni Rezervoara “Hrid” , PS “Hrasno” i na Bačevu .


37

Dana 20. novembra 2018. godine vršeni su radovi na ugradnji elektromagnentog mjerača protoka profila DN 300 mm, na Rezervoaru “Crni vrh”. U sklopu ovih aktivnosti izvršena je demontaža dijela cjevovoda profila DN 400 mm i ugradnja čeličnog cjevovoda profila DN 300 mm u dužini od 3 metra.

Dana 20. decembra 2018. godine, u Zoni vodosnabdijevanja “Donja Vogošća” na Rezervoaru “Donja Vogošća” izvršena je ugradnja elektromagnetnog mjerača protoka profila DN 300 mm, koji je predviđen za mjerenje protoka i pritiska vode u ovoj zoni. U saradnji Službe za proizvodnju i dsitribuciju vode i Službe za održavanje vodovodne mreže izvršena je rekonstrukcija dijelova cjevovoda profila DN 300 mm dok je firma “Mibral” d.o.o Sarajevo izvršila montažu elektromagnetnog mjereča protoka. Sa ovom ugradnjom postići će se mogućnost tačnog mjerenja protoka vode putem SCADA sistema što je od izuzetnog značaja stabilnog vodosnabdijevanja.

5.1.1 Gubici i neoprihodovane količine vode2 Vodni bilans i gubici vode su prikazani po standardnoj IWA metodologiji (pristup od vrha ka dnu). IWA metodologija omogućila je i ponudila primjenu kvalitetnih pokazatelja koji su presudni za donošenje pravilnih odluka. Po ovoj metodologiji ukupni gubici vode odnosno neprihodovana voda (NRW) iznosi 73,43% dok je u 2017. iznosila 74,5%. Evidentno je da gubici vode nisu rasli u odnosnu na prošlu godinu, već bilježimo smanjenje od 1 % za period januar - decembar 2018. godine. Ukupne gubitke po IWA metodologiji čine:

tehnički gubici (stvarni gubici) koji u 2018. godini iznose 64,6% (isticanja na cjevovodu, na priključnim cijevima, na armaturama i ostala isticanja , pozadinska isticanja, isticanja na transportnim cjevovodima, pretok i propuštanja rezervoara) i

administrativni (prividni) gubici koji u 2018. godini iznose 8,8% (nefakturisana legalna potrošnja, bespravna potrošnja 5% od isporučene količine, greške na mjernom mjestu kod potrošača, neočitanja i greške u bazi kod prenosa podataka).

Slika 6. Bilans voda u 2018. godini po IWA metodologij

2 Iz Godišnjeg izvještaja “Vodni bilans za 2018”, Služba za proizvodnju i distribuciju vode, Odjeljenje za vodni bilans i tehničku pripremu, Tim NRW, Belma Mujačić dipl.ing.maš.


38

Oprihodovane količine vode u 2018. godini iznosile su cca. 24,4 mil. m3 ili 26,6% od proizvedene vode i odnose se na fakturisanu naplaćenu i nenaplaćenu potrošnju. Tabela 26. Trend kretanja gubitaka vode u periodu 2014.-2017. godina

2014.god 2015.god 2016.god 2017.god 2018.god

Tehnički gubici 66,2% 66,6% 67,0% 65,5% 64,6%

Administrativni gubici od prizvedene vode 8,8% 8,5% 8,5% 8,9% 8,8%

Ukupni gubici (neoprihodovana voda) 75,0% 75,1% 75,5% 74,5% 73,4%

Slika 7.Trend kretanja ukupnih gubitka vode u periodu 2014.-2018. Godina

Slika 8. Trend kretanja tehničkih gubitka vode u periodu 2014.-2018. Godina

Izrada bilansa vodosnabdijevanja 'odozgo prema dole' za cijeli sistem ukazuje na postojanje izrazito velikih gubitaka vode, odnosno vrijednost infrastrukturnog indeksa isticanja - ILI3 za sarajevski vodovodni sistem je izrazito velika. Razlog ovakvog stanja je prije svega činjenica stalnog-višegodišnjeg disbalansa između ukupno proizvedenih i isporučenih količina vode. Stvarni efekat poduzetih aktivnosti u 2018 godini se potvrđuje preko vrijednosti ILI. Za period januar-decembar 2018. godine ILI iznosi 29,4 i bio je sa znakovitim trendom pada iz mjeseca u mjesec. Vrijednost od 29 za ILI je i dalje izrazito velika, ali znatno manja u odnosu na godine prije. Mnogo bolji uvid u smanjenje gubitaka imamo preko ovog indikatora nego posmatrajući samo vrijednost za NRW. Općenito, može se zaključiti da su gubici vode manji, i da se evidentira kontinuirani mjesečni trend pada zbog inteziviranih aktivnosti na popravci kvarova, zamjeni i opravci vodomjera ali i smanjenja potrošnje usljed vremenskih prilika.

3 Infrastrukturni indeks isticanja – ILI se izračunava kao odnos tehničkih i neizbježnih stvarnih gubitaka, i to je bezdimenziona veličina.


39

5.2 Služba za održavanje vodovodne mreže i objekata U protekloj godini oba ogranizacione jedinice “Odjeljenje održavanja vodovodne mreže“ protekla godina se može okarakterisati kao godina radova po NRW projektu. Također vršena su polaganja-izmještanja cjevovoda, davanja novih priključaka, vezanja cjevovoda položenih od strane drugih firmi, radovima po narudžbi, prebacivanju postojećih priključaka na novopoložene cjevovode, radovima na osnovu zahtjeva drugih službi i sl. Pored ovih aktivnosti odjeljenje je radilo i na isključenjim dužnika. Aktivnosti započete krajem 2017.g. u okviru projekta NRW u ovoj godini dodatno su intezivirane. Započete su aktivnosti na planskoj izmjeni-osposobljavanju-iznalaženju zatvarača bitnih sa stanovišta definisanja DMA zona. U sklopu NRW projekta ukupno je izmjenjeno 165 zatvarača. Također u sklopu NRW projekta rađeno je na izradi mjerno regulacionih šahtova, te ugradnji zatvarača i fazonskih komada kao i na ugradnji mjernih uređaja. Ukupno je izgrađeno 20 kom. šahtova Osim ovih radova. izvršena je ugradnja 6 mjerača protoka, 5 na objektima Vodovoda te jedan u šahtu kod Olimpijskog sela kao i ugradnja dva vodomjera u rezervoarima Vitkovac i Nahorevo. Tabela 27. Održavanje vodovodne mreže

R.br. Naziv aktivnosti Jedinica

mjere Ostvareno u

2017. god Ostvareno u

2018. god Plan za 2018.

god

Index

18/17 18/pl

A.

1. Opravka uličnih ventila kom. 98 163 150 166 109

2. Opravka zatvarača kom. 280 449 300 160 150

3. Opravka hidranata kom. 43 78 70 181 111

4. Opravka cjevovoda kom. 1317 1398 1100 106 127

5. Opravka dijela priključka kom. 1445 1252 1200 87 104

6. Ostali radovi kom. 68 89 70 131 127

7. Razni zastoji kom. 32 14 40 44 35

8. Pogrešno detektovani kvarovi kom. 407 454 260 112 175

U K U P N O (A): kom. 3690 3897 3190 106 122

Obrazloženje: U 2018 god. Služba je izvršila ukupno opravki 3443 kvarova po A vrstama. Uspješno se odgovorilo postavljenim zadacima tako da je broj zastoja na opravci iznosio 14 tj. (0,4 index).

B.

9. Blindovanje priključaka kom. 77 67 80 87 84

10. Podizanje kapa kom. 245 388 260 158 149

11. Pročepljenje instalacija kom. 69 9 20 13 45

12. Opravka u šahtu kom. 29 15 30 52 50

13. Vezanje cjevovoda kom. 10 13 20 130 65

14. Radovi po zahtjevu (OB-09-117) kom. 12 23 30 192 77

15. Sanacija prokopa u vlastitoj režiji kom. 208 312 250 150 125

16. Isključenja potrošaća radi duga kom. 292 103 150 35 69

17. Uključenja potrošaća po izmirenju duga kom. 88 39 150 44 26

U K U P N O (B): kom. 1030 969 990 94 98

Obrazloženje: U okviru radova grupe B pozicija 10 i 15 su ispunile plan 2018, pozicije 9, 13,14 i 16 su imale trend ispunjenja dok pozicije 11, 12 i 17 su djelimično ispunile plan. Obzirom da su ovi radovi u direktnoj ovisnosti od zahtjeva koje upućuju druge službe plan nije mogao biti realizovan u potpunosti.

C.

16. RAD ZA TREĆA LICA:

- Izrada novih priključaka na vodovdnu mrežu kom. 127 138 200 109 69

- Rad po narudžbi kom. 68 143 60 210 238

- Vezanje cjevovoda kom. 132 105 120 80 88

- Rekonstrukcija priključaka kod novopoloženih cjevovoda

kom. 635 509 440 80 116

U K U P N O (C): kom. 962 895 820 93 109

U K U P N O (A+B+C): kom. 5682 5761 5000 101 115

Obrazloženje: U okviru radova grupe C rad za treća lica ostvaren je plan.

D.

17. Polaganje cjevovoda – interno m 633 470 200 74 235

18. Izmještanje cjevovoda – interno m 0 0 30 0

19. Polaganje cjevovoda – eksterno m 2886 1378 2420 48 57

20. Izmještanje cjevovoda – eksterno m 297 158 200 53 79


40


mjere Ostvareno u


2018. god Plan za 2018.

god

Index

18/17 18/pl

Obrazloženje: U okviru ovih radova plan prebačen za poziciju 17, u okviru pozicije 20, plan imao trend ostvarenja dok je pozicija 19 ostvarena sa 0,6 index-om. Razlog neispunjenja plana za poziciju 19 je zbog angažovanosti na izvršenju drugih poslova i zbog nedostatka cijevnog materijala za koji ugovor sa dobavljačima nemamo a veliki problem pravi firma koja se bavi nabavkom cjevnog materijala koja konstantno se žali na TD.

U K U P N O (D): m 3816 2006 2850 53 70

Tabela 28. Održavanja građevinskih objekata


mjere Ostvareno u


2018. god Plan za 2018.

god

Index

18/17 18/pl

1. Rekonstrukcija objekata- tekuće održavanje kom. 26 16 26 62 62

2. Izrada šahtova za ugradnju mjerno regulacione opreme po projektu NRW

kom 0 22 0

3. Izgradnja objekata kom 2 0 2 0 0

4. Održavanje vodozaštitnih zona izvorišta kom 3 3 3 100 100

5. Održavanje vodozaštitnih zona rezervoara kom 22 32 22 145 145

6. Izrada šahtova za smještaj vodomjernih garnitura

kom 40 6 40 15 15

Obrazloženje: Plan Odjeljenja za održavanje objekata je u okviru 2018 god. bio angažovan na izradi šahtova za ugradnju mjerno regulacionih šahtova. Ovi radovi nisu predviđeni planom 2018. Pozicija 6 u direktnoj je ovisnosti o broju otvorenih naloga drugih službi. U 2018 god. nije bilo mnogo ovakvih zahtjeva. Napomena: Obzirom da se plan za ovo Odjeljenje prvi put daje tabelarno u 2019.god. te da je plan za 2018 god. bio opisno radi izračunavanja indexa preuzeto je za planirano 2018 ostvareno u 2017.god. Odjeljenje i pored angažovanosti na poslovima koji nisu planirani je izvršilo radove u okviru planiranog.

5.2.1 Kvarovi na vodovodnoj mreži U 2018 godini za period januar-decembar popravljeno je ukupno 3443 kvara dok je u 2017 godini za isti period popravljeno 3283 kvar. Ovdje se mora naglasiti da je u 2018 godini intezivirana zamjena neispravnih zatvarača i hidranata u sklopu NRW projekta, tako da se od ovog broja 449 odnosi na zatvarače i 78 na hidrante. Na slici 9 dat je pregled ukupnog broja popravljenih kvarova na godišnjem nivou.

Slika 9. Broj popravljenih kvarova godišnje (Služba za održavanje vodovodne mreže i objekata)


41

Slika 10. 25.05.2018., - Opravka kvara na glavnoj transportnoj cijevi DN 700mm u ulici Srđana Aleksića

5.2.2 Rekonstrukcija mreže Pored radova na opravkama kvarova kao i radovima po NRW projektu uposlenici ove organizacione jedinice bili su angažovani i na polaganjima cjevovoda, vezanjima cjevovoda kako onim koje je polagala naša služba tako i na cjevovodima koje su polagale druge firme, prebacivanjima priključaka na novopoložene cjevovode te drugim poslovima na eksternoj realizaciji: rad po narudžbi, davanja novih priključaka. Aktivnosti na isključenjima dužnika sa sistema vodosbadijevanja pojačane su u drugom dijelu godine. U 2018. godini ova organizaciona jedinica ukupno je položila 2.006 m cjevovoda raznih profila. U narednoj tabeli prikazana su polaganja-izmještanja cjevovoda po lokacijama:

Lokacija profil dužina

Ul.Maria Mikulića (u 2017.g. Položeno 90 metara)

DN 100 10 m

Ul. 8.marta DN 100 9 m

Ul.Slatina (Kromolj) DN 100 220 m

Ul.Aleksandra Puškina-Nahorevska DN 150 247 m

Ul.Aleksandra Puškina-Nahorevska (u 2017.g. Položeno 380 m DN100 i 24 m DN150)

DN 100 114 m

Ul.Kupreška DN 100 165 m

Ul.Kupreška PHD DN 6/4 50 m

Ul.Humska DN 100 24 m

Ul.Travnička kod br.21 PHD DN 6/4 50 m

Ul.Kemal begova DN 150 11 m

Ul.Babića bašta DN 100 60 m

Vrelo Mošćanica DN 200 72 m

Ul.Otona Župančića DN 100 30 m

Ul.Dumače DN 200 36 m

Južna longitudinala (Zvornička-Olovska)

DN 100 12 m

Južna longitudinala (Zvornička-Olovska)

DN 200 12 m

Ul.Olovska DN 300 186 m

Ul.Olovska DN 100 180 m


42

Lokacija profil dužina

Ul.Reljevska pp br.50 PHD DN 6/4 59 m

Hrasno brdo-objekat kružni tok DN 80 31 m

Ul.Derviša Numića DN 150 282 m

Most preko potoka Trnava u Vlakovu PHD DN 2” 52 m

Most preko potoka Trnava u Vlakovu PHD DN 6/4 16 m

Most preko potoka Trnava u Vlakovu PHD DN 5/4 37 m

Most preko potoka Trnava u Vlakovu PHD DN 1” 29 m

Ul.Reisa Fehima Spahe kod br.28 PHD DN 2“ 12 m

Ukupno:

2.006 m

U 2018.g. ukupno je dato 138 novih priključaka.

Rekonstrukcije cjevovoda u zadnjih nekoliko godina su i dalje u nedovoljnom obimu. Svjetski standardi nalažu da je neophodno zamijeniti minimalno 2% vodovodne mreže godišnje, što preneseno na naš sistem znači 24 km godišnje. U normalnim okolnostima planovi obnove vodovodne mreže bi trebalo da se finansiraju sredstvima obezbjeđenim naplatom od potošača, međutim kako cijena u primjeni nije dovoljna za pokrivanje ovih troškova nerealno je očekivati da će Preduzeće biti u mogućnosti finansirati ovako obimne, a neophodne radove na godišnjem nivou. S tim u vezi Osnivač Preduzeća treba planirati finasiranje radova na rekonstrukciji vodovodne mreže u budžetu za tekuću godinu, jer cijena u primjeni ne sadrži troškove amortizacije.

5.3 Služba za elektro održavanje Ova služba ima prioritetni zadatak da održava u ispravnom stanju elektro opremu, uređaje i električne instalacije, koje postoje na tehnološkim objektima pogona Vodovod (pumpne stanice, filter postrojenja, rezervoari). Tabela 29. Aktivnosti službe za elektro održavanja


mjere

Ostvareno u 2017.

god.

Ostvareno u 2018.

god.

Plan za 2018 god.

Index

18/17 18/pl

1. Preventivni pregled elektroenergetske, mjernoregulacione i opreme za grijanja i ventilaciju na pumpnim stanicama

kom 530 529 535 100 99

2. Preventivni pregled elektroenergetske, mjernoregulacione i opreme za grijanja i ventilaciju na bunarima

kom 418 431 428 103 101

3. Preventivni pregled elektroenergetske, mjernoregulacione i opreme za grijanja i ventilaciju na rezervoarima

kom 420 421 425 100 99

4. Preventivni pregled elektroenergetske, mjernoregulacione i opreme za grijanja i ventilaciju na filterskim postrojenjima

kom 56 60 58 107 103

5. Demontaža i montaža bunarskih crpnih agregata kom 20 24 20 120 120

6. Demontaža i montaža centrifugalnih crpnih agregata kom 22 23 18 105 128

7. Popravka NN elektroenergetske opreme na tehnološkim objektima Vodovoda

kom 530 557 540 105 103

8. Popravka kućnih instalacija (rasvjeta, prekidači, utičnice ..) u poslovnim prostorima Pogona Vodovod

kom 270 279 265 103 105

9. Popravka mjernoregulacione i signalne opreme na tehnološkim objektima Vodovoda

kom 250 273 260 109 105

10 Popravka opreme za grijanje i ventilaciju u poslovnim prostorima Pogona Vodovod

kom 158 176 160 111 110

11. Intervencije na telemetrijskom sistemu u saradnji sa Tenderski dobavljačem za usluge

kom 16 20 18 125 111

12. Intervencije na trafo stanicama u saradnji sa Tend. dobavljačem za usluge

kom 22 18 20 82 90

13. Preventivni pregled trafo stanica u saradnji sa tenderskim dobavljačem usluga

kom 40 40 40 100 100

14. Izrada novih kućnih instalacija kom 9 8 10 89 80

15. Montaža i povezivanje nove elektroenergetske opreme na tehnološkim objektima Vodovoda

kom 5 6 8 120 75

16. Montaža i povezivanje nove mjernoregulacione i signalne opreme na tehnološkim objektima Vodovoda

kom 4 4 6 100 67

17. Montaža i povezivanje nove opreme za grijanje, ventilaciju i rasvjetu u poslovnim prostorima pogona Vodovod

kom 6 5 6 83 83

U K U P N O kom 2775 2874 2817 104 102


43

Služba za elektro održavanje je u 2018. godini, pored redovnih mjesečnih pregleda i servisa elektro opreme na objektima distribucije, u saradnji sa drugim službama Preduzeća, obavila i niz drugih aktivnosti, kao što je:

zamjena i puštanje u rad novog soft upuštača na bunaru MB3 Izvorišta „Bačevo“. Na bunaru IB1 Izvorišta „Bačevo“ montiran je i pušten u rad novi frekventni regulator, čime su se stvorili uslovi za efikasniju eksploataciju ovog bunara u sušnom periodu;

Na PS „Hambina carina“ izvršena je popravka komandnog kruga pumpnog agregata;

Vršene su popravke mašine za pjeskarenje vodomjera za potrebe Službe za vodomjere i dezinfekciju vode;

U PS „Skenderija“ izvršena je demontaža neispravnog i montaža popravljenog pumpnog agregata;

U prostorijama Servisa pumpi na Stupu, izvedene su elektro instalacije i izvršena je montaža utičnica i reflektora;

Za pravac pumpanja Rezervoar „Bjelave“ u PS „Centar“ izvršena je demontaža neispravnog i montaža ispravnog pumpnog agregata;

Zamjena kontaktera i frekventnog pretvarača/upuštača urađena je za pokretanje pumpnog agregata na Filter „Bosni“ Faza 2.

U svrhu regulisanja utroška električne energije, izvršena je popravka kompenzacije reaktivne energije - zamjena kompenzacijskih baterija na objektima: Izvorište „Bačevo“ - bunari MB 12, MB 1, PS „Alipašin Most“.

Također, izvršena je popravka i ponovna uspostava električnog napajanja objekta Rezervoar „Hladivode“, demontaža neispravnog i montaža novog pumpnog agregata za pravac pumpanja Igman u PS „Bačevo“, demontaža neispravnog i montaža ispravnog elektromotornog zatvarača na bunaru BK1 na Izvorištu „Bačevo“, popravka alarma provale - neovlaštenog ulaska u objekat u trafo stanici i bunaru MB2 na Izvorištu „Bačevo“;

U saradnji sa tenderskim dobavljačem usluga ''MIBO komunikacije'', izvršena je provjera svih mjernih signala od tehnološkog značaja, podešavanje i uvezivanje mjerenja mutnoće sirove i filtrirane vode na Filter Vogošći;

Na vrelu „Mošćanica“, na filterskom polju izvršena je demontaža neispravnog i montaža ispravnog elektromotornog zatvarača;

Urađena je popravka demontirane neispravne elektro opreme u elektro radionici (elektromotorni zatvarači, elektromagnetni mjerači protoka, indikatori nivoa vode i pritiska). Izvršena je revizija elektro dijela projektne dokumentacije na projektima rekonstrukcije PS „Bačevo“, PS „Centar“ i PS „Alipašin Most“.

5.4 Služba za sanitarni nadzor i kontrolu kvaliteta vode Služba za sanitarnu zaštitu i kontrolu kvaliteta vode za piće, u okviru svoje osnovne funkcije, obavlja aktivnosti preventivne i tekuće sanitarno-higijenske zaštite cjelokupnog vodovodnog sistema, upravljanje tehnološkim procesom kondicioniranja (prečišćavanja) vode u vodu za piće na filterskim postrojenjima, sa kontinuiranim laboratorijskim praćenjem fizičko-hemijskih i bakterioloških karakteristika vode od izvorišta do krajnjeg potrošača. Zdravstvena ispravnost vode sa sva tri filterska postrojena (filtersko postrojenje “Bosna”, filtersko postrojenje “Vogošća”, filtersko postrojenje „Mošćanica“) se redovno prati u laboratoriji Službe za sanitarnu zaštitu i kontrolu voda, na stalnim kontrolnim tačkama u distributivnom sistemu. Laboratorijska dijagnostika se obavlja po međunarodno priznatim metodama za mjerenje fizičko-hemijskih parametra i mikrobiološke analitike. Rezultati analiza vode iz distributivnog sistema potvrđuju da voda za piće zadovoljava propisane norme Pravilnika o zdravstvenoj ispravnosti vode za piće. Ova služba putem periodičnih izvještaja informiše nadležna ministarstva KS o registrovanim neusklađenostima sa zakonskom regulativom kako bi se na vrijeme poduzele adekvatne mjere sa ciljem sprečavanja degradacije postojećih resursa pitke vode koja je u funkciji vodosnabdjevanja grada Sarajeva. Tabela 30. Aktivnosti Službe za sanitarnu zaštitu i kontrolu voda

R.b. Aktivnost Jedinica Ostvareno

2017 god. Ostvareno 2018 god.

Plan 2018.god.

Indeks

mjere 18/17 18/plan

1. Uzimanje uzoraka vode iz primarne i sekundarne mreže broj kont. 9.469 9.180 9.600 97 96

2. Kontrola hemijskog kvaliteta vode broj kont. 9.485 9.084 9.500 96 96

3. Kontrola bakteriološkog kvaliteta vode broj kont. 8.866 8.415 8.800 95 96

4. Kontrola rezidualnog klora u distributivnom sistemu broj kont. 12.971 12.547 13.000 97 97

5. Reklamacije - primjedbe potrošača na kvalitet vode broj kont. 81 52 80 64 65


44

R.b. Aktivnost Jedinica Ostvareno

2017 god. Ostvareno 2018 god.

Plan 2018.god.

Indeks

mjere 18/17 18/plan

6. Provjera ispravnosti vode u cjevovodima, rezervoarima, cisternama i unutrašnjim instalacijama radi izdavanja atesta

broj kont. 217 177 250 82 71

7. Sanitarno-higijenska kontrola priključaka i kućnih instalacija broj kont. 35 37 70 106 53

8. Sanitarno-higijenska kontrola kod otklanjanja kvarova na mreži broj kont. 4.110 3.962 4.200 96 94

9. Sanitarno-higijenska kontrola vodnih objekata broj kont. 225 11 200 5 6

Služba za sanitarnu zaštitu i kontrolu vode je u okviru svoje osnovne djelatnosti, kontrole fizičko-hemijski i bakterioloških karakteristika vode iz centralnog vodovodnog sistema, obavila 17499 analiza (u 2017. izvršeno je 18.351 analiza). Broj reklamacija u 2018.god. je bilo značajno manje pa je zbog toga realizacija u odnosu na plan niža. Po nalogu Kantonalne uprave za inspekcijske poslove u 2018.god. nije vršena provjera ispravnosti vode u unutrašnjim instalacijama već samo u cjevovodima, rezervoarima i cisternama pa je zato bio manji broj zahtjeva u odnosu na plan. Broj zahtjeva za izvršenje usluge je bio manji od očekivanog u 2018.god.( Tačka 7. u Tabeli 30) Aktivnost se vrši prilikom nadzora nad izvođenjem redovnih DDD mjera. Zbog problema sa postupcima javnih nabavki za usluge DDD, u 2018. vršena samo vanredna DDD tako da nije bilo uslova za izvođenje sanitarno-higijenske kontrole vodnih objekata. (Tačka 9. u Tabeli 30). Redovne aktivnosti unutar Službe za sanitarni nadzor i kontrolu kvaliteta vode, odvijaju se uz maksimalni angažman svih uposlenika. Od vanrednih aktivnosti:

Izvršene su fizičko-hemijske i mikrobiološke analize i analize metala (kalcijum, kalijum, natrijum, antimon, željezo, mangan, bakar, nikl, aluminijum, olovo, kadmijum, hrom, arsen, selen i živa) u uzorcima vode sa dva vrela na Bjelašnici, u svrhu ispitivanja mogućnosti upotrebe tih vrela kao izvorišta vode za piće.

Izvršene su fizičko-hemijske analize i analize metala (kalcijum, kalijum, natrijum, antimon, željezo, mangan, bakar, nikl, aluminijum, olovo, kadmijum, hrom, arsen, selen i živa) u uzorcima vodenog ekstrakta dobivenog iz šljunka, koji će se koristiti u infiltracionim kanalima na Bačevu.

Izvršene su analize poliaromatskih ugljikovodika u 28 uzoraka vode i analize mineralnih ulja u 4 uzorka vode. U oba slučaja se radi o sofisticiranim metodama i veoma komplikovanim analizama. Ekstrakti koji su dobiveni prilikom ovih analiza su sačuvani i biće dodatno analizirani nakon nabavke novog detektora, što je i izvršeno u novembru 2018. Nakon izvršene instalacije i edukacije uposlenika od strane ovlaštenih servisera, instrument je pušten u rad. Ovaj instrument je najvažniji instrument, koji se koristi za analizu vode za piće, jer omogućava identifikaciju velikog broja toksičnih supstanci.

Priprema se priručnik „Mikrobiološke analize vode i identifikacija bakterija - indikatora fekalnog onečišćenja vode“ koji će biti od velike koristiti u svakodnevnom radu mikrobiološke laboratorije, jer će na sistematičan i pristupačan način objediniti teorijska znanja i praktični rad u laboratoriji.

Vršena je unutrašnja fizičko-hemijska i mikrobiološka kontrola kvaliteta vode na novim cjevovodima u našem vodovodnom distributivnom sistemu.

Služba za sanitarni nadzor i kontrolu kvaliteta vode izvršila je interventno čišćenje i dezinfekciju rezervoara Gornja zona Vogošće i Donja zona Vogošće.

5.5 Služba vodomjera i dezinfekciju vode Odjeljenje opravke i izmjene vodomjera radi na interventnim poslovima otklanjanja kvarova u šahtovima, ugradnji vodomjera (novogradnja, razdvajanje i izmještanje vodomjera) začepljenjima vodomjera, kao i zamjeni vodomjera na osnovu isteka verifikacije. Pored navedenog, Odjeljenje opravke i izmjene vodomjera je angažovano na poslovima zamjene vodomjera u oviru NRW projekta Laboratorija za ispitivanje i inspekciju vodomjera u okviru KJKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o Sarajevo je prva akreditovana laboratorija u Bosni i Hercegovini za ispitivanje i inspekciju vodomjera nominalnog protoka Qn 10 m3/h.


45

Održavanje sistema za dezinfekciju vode podrazumjeva održavanje instalisanih postrojenja za dezinfekciju vode gasnim i tečnim hlorom i održavanje instalisanih sistema za doziranje hemikalija (dozir pumpi) na tehnološkim objektima Pogona vodovod. Tabela 31. Ispitivanje i kalibraciju vodomjera

R.b. Aktivnost Jedinica

mjere Ostvareno u


2018. god Plan 2018

Indeks

18/17 18/pl

1 Verifikacija vodomjera ø 13 mm kom 731 674 840 92 80





6 Ukupno kalibracija vodomjera profila odø 13-ø 40mm

kom 5.386 6.068 7.716 113 79

7 Prva verifikacija kom 4695 0 2400 0 0

8 Prvi pregled vodomjera kom 544 0 600 0 0

9 Održavanje laboratorijski opreme kom 230 240 240 104 100

Tabela 32. Daljinski prenos očitanja


mjere Ostvareno u


2018. god Plan 2018

Indeks

18/17 18/pl

1 Tehnički prijem vodomjera u objektima kolektivnog stanovanja-starogradnja

kom 1269 77 500 6 15

2 Tehnički prijem vodomjera u objektima kolektivnog stanovanja-novogradnja

kom 459 1698 2000 370 85

3 Održavanje postojeće opreme za daljinsko očitanje

kom 659 3088 1500 469 206

4 Eelektronsko dimenzionisanje vodomjera u sisitemu mj.

kom 24 43 1500 179 3

5 Kontrola i programiranje vodomjera sa data loger-om

kom. 631 1046 2000 166 52

6 Prijem i obrada reklamacija-ispravnost elektronike

kom. 395 554 600 140 92

Tabela 33. Zamjena i opravka vodomjera


mjere Ostvareno u


2018. god Plan 2018

Indeks

18/17 18/pl

1 Zamijenjeno vodomjera ø13mm kom 662 753 1260 114 60





6 Ukupno zamijena vodomjera od ø13mm do ø40mm

6.126 7.659 10.314 125 74






12 Ukupno zamijena vodomjera od ø 50mm do ø 150mm

kom 103 405 486 393 83

13 Ukupno zamijena vodomjera od ø 13mm do ø 150mm

6.429 8.069 10.800 126 75

14 Opravka vodomjera ф 13mm kom 699 650 1260 93 52

15 Opravka vodomjera ф 20 mm kom 4333 4837 8460 112 57




19 Ukupno opravke vodomjera od 13mm-40mm

kom 5.567 7.081 10.314 127 69





46


mjere Ostvareno u


2018. god Plan 2018

Indeks

18/17 18/pl



25 Ukupno opravke vodomjera 50mm-150mm

kom 239 354 486 148 73

26 Ukupno opravka vodomjera 13mm-150mm

kom 5.960 7.468 10.800 125 69

27 Montaža vodomjera kom 163 188 180 115 104

28 Demontaža vodomjera kom 193 215 468 111 46

29 Opravka kvara kom 3367 2719 6282 81 43

Tabela 34. Održavanje sistema za dezinfekciju vode


mjere Ostvareno u


2018. god Plan 2018

Indeks

18/17 18/pl

1 Zamjena boca gasnog hlora na tehnološkim objektima

kom 408 2332 816 572 286

2 Preventivno održavanje sistema za doziranje hemikalija

kom 290 1445 6500 498 22

Značajne aktivnosti u toku 2018. godine

Svakodnevno se radi na analizi vodomjera opremljenih sa enhanced elektronikama, koje imaju mogućnost otkrivanja manipulacija na vodomjerima, te se svakodnevno dostavlja izvještaj o nedozvoljenim radnjama na vodomjerima Odjelu za kontrolu i nadzor.

U okviru NRW projekta, od 01.11.2017. do 15.03.2018. godine zamijenjena su 1.064 vodomjera.

U okviru NRW projekta u period od 01.07.2018. godine do 26.07.2018.godine zamijenjeno 316 vodomjera

U okviru NRW projekta, Odjeljenje daljinskog prenosa očitanja izvršilo je 180 reprogramiranja dataloggera u DMA zonama i izvršilo 86 tehničkih prijema vodomjera u objektima kolektivnog stanovanja – novogradnja.

U okviru Projekta detekcije curenja i smanjenja neprihodovane vode u Kantonu Sarajevo, u mjesecu septembru izvršena je zamjena 576 vodomjera, profila DN 13 mm - DN 150 mm.

U mjesecu novembru u pogledu zamjene vodomjera DN 13 mm, DN 150 mm, od planiranih 600, izvršeno je 543. (NRW projekat)

U mjesecu decembru zvršeno je 687 zamjena vodomjera DN 13mm - DN 150mm, od planiranih 600.(NRW projekat)

U okviru NRW projekta, Odjeljenje daljinskog prenosa očitanja izvršilo je 180 reprogramiranja dataloggera u DMA zonama i izvršilo 86 tehničkih prijema vodomjera u objektima kolektivnog stanovanja – novogradnja.

Služba za vodomjere i dezinfekciju vode na nekoliko lokacija vrši zamjenu dotrajalih vodomjernih satova na stambenim objektima. Ekipe na terenu su vršile svoje aktivnosti u ulicama: Patriotske lige, Alipašina, Ugorsko III, Dejzina Bikića, Jošanička, te su po prijavi građana, da se voda nalazi u šahtovima, radnici KJKP “ViK”-a na licu mjesta utvrđivali činjenično stanje.

Ova služba svakodnevno je vršila dezinfekcija vode i održavanje hlornih stanica i opreme

5.6 Služba za mašinsko održavanje Osnovni zadatak Službe za mašinsko održavanje je održavanje pogonske spremnosti Pogona Vodovod. Služba za mašinsko održavanje vrši preventivno mašinsko održavanja mašinskih postrojenja, hidromehaničke opreme, mjerno-regulacione opreme, kontrolno mjerne opreme kroz preventivne preglede i interventno održavanje. Tabela 35. Aktivnosti Službe za mašinsko održavanje

Rb Aktivnost Jedinica

mjere Ostvareno 2016.god.

Ostvareno 2017god.

Plan za 2018.god

Indeks

17/16 17/plan

1. Preventivni pregled objekata sat 1.586 1.912 1.800 121 106

2. Servis mašinske opreme sat 1.248 1.460 1.400 117 104

3. Remont bunarskih crpih agregata sat 5.908 5.680 6.620 96 86

4. Remont centrifugalnih crpih agregata sat 1.562 1.680 860 108 195

5. Demontaža i montaža bunarskih crpnih agregata sat 1.588 1.868 1152 118 162


47

Rb Aktivnost Jedinica

mjere Ostvareno 2016.god.

Ostvareno 2017god.

Plan za 2018.god

Indeks

17/16 17/plan

6. Demontaža i montaža centrifugalnih crpnih agregata

sat 1.200 1.608 1080 134 149

7. Izrada i popravka građevinske bravarije sa montažom

sat 2.266 3.640 3.600 161 101

8. Izrada i popravka građevinske limarije sa montažom sat 1.456 1.688 1.800 116 94

9. Izrada fazonskih komada sat 924 860 904 93 95

10. Demontaža i montaža armatura i druge mjerno regulacione opreme

sat 886 1280 1.164 144 110

11. Opravka i izrada sredstava rada sat 3.460 2.856 3.300 83 87

12. Izrada dijelova na tokarskom strugu sat 1.920 1.988 1.840 104 108

Značajne aktivnosti ove službe u 2018. Godini bile su:

18.01.2018.godine završeni su radovi na montaži i puštanju u pogon novog pumpnog agregata na P.S.“Skenderija“. Završetkom ovih poslova, pumpna stanica je sada opremljena sa ukupno tri pumpna agregata istog tipa, modela i hidrauličkih karakteristika, što će u značajnoj mjeri podići pogonsku sigurnost i pojednostaviti održavanje istih, kao i nabavku rezervnih dijelova.

Također, 23. januara 2018. godine su vršeni radovi na postavljanju novog pumpnog agregata na poz.br.1 F.P. „Mošćanica“.

U mašinskoj hali Pumpne stanice „Centar“, dana 02.03.2018. godine izvršena je zamjena pumpnog agregata za pravac pumpanja Rezervoara „Podhrastovi“. Dana, 08.03.2018. godine izvršena je demontaža bunarskog pumpnog agregata sa pozicije br. 1, za isti pravac pumpanja. Sa ovim aktivnostima stekli su se uslovi da sva tri instalirana pumpna agregata na ovom pravcu pumpanja su u funkciji, čime je postignuta pogonska sigurnost sistema vodosnabdijevanja iz Rezervoara „Podhrastovi“.

Dana, 09.05.2018. godine, na Pumpnoj stanici „Zahvat Konaci“ na Izvorištu „Bačevo“ za liniju prihranjivanja bunara, odvijali su se radovi na montaži novog propelernog pumpnog agregata. Obzirom na značaj linije prihranjivanja bunara na Izvorištu „Bačevo“, na ovaj način se podiže pogonska sigurnost na viši nivo. Ovim aktivnostima je realizovana jedna od mjera na prihranjivanju bunara na Izorištu „Bačevo".

Dana 05.07.2018. godine, u mašinskoj hali Pumpne stanice „Centar“, Služba za mašinsko održavanje izvršila je demontažu neispravnog bunarskog pumpnog agregata VIK 010 i montažu ispravnog, zamjenskog pumpnog agregata, na poziciju br.7, sa puštanjem u rad, praćenjem rada i radnih parametara. Sa ovom aktivnošću stekli su se uslovi da su oba pumpna agregata na ovom pravcu pumpanja u funkciji, čime je postignuta pogonska sigurnost sistema vodosnabdijevanja iz Rezervoara „Crni vrh“.

Dana 17.08.2018. godine, pušten je u rad pumpni agregat na Pumpnoj stanici “Bačevo”. Služba za mašinsko održavanje izvršila je demontažu neispravnog pumpnog agregata i montažu novog pumpnog


48

agregata VIK 329, na poziciju br.1, sa puštanjem u rad iste kao i praćenjem rada i radnih parametara. Za pravac Rezervoara “Igman” sada su u funkciji 3 pumpe koje vodom snabdijevaju taj dio grada.

Izvršena je demontaža neispravnog crpnog agregata BSK-2, koji je veoma bitan za pravac pumpanja Rezervoara "Mojmilo". Zamjenska pumpa je vraćena u bunar koja će ponovo biti u funkciji i čime će biti obezbijeđena pogonska sigurnost za pravac pumpanja Rezervoara "Mojmilo".

6 AKTIVNOSTI POGONA „KANALIZACIJA“

6.1 Služba održavanja kanalizacione mreže i objekata Služba za održavanje kanalizacione mreže i objekata obavlja sve zadatke i aktivnosti na kanalizacionoj mreži kako bi obezbijedila i omogućila normalno funkcionisanje iste odnosno prihvat i evakuaciji otpadnih voda (fekalne i oborinske) iz naselja i njen transport mrežom kolektora do postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda. Služba za održavanje kanalizacione mreže sastoji se iz tri organizacione jedinice koje su angažovane na poslovima tehničke pripreme, održavanju kanalizacione mreže, objekata i hitne intevencije i opravci, rekonstrukciji i izgradnji kanalizacione mreže. Tabela 36. Čišćenje kanalizacione mreže i hitne intervencije


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1 Čišćenje kanala specijalnim vozilom m 62880 38985 62500 62 62

2 Mašinsko pročepljenje kanala preko Ǿ 200 mm

kom 822 597 900 73 66

3 Mašinsko pročepljenje kanala do Ø200 mm kom 1738 1666 1700 96 98

4 Pročepljenje kanala priručnim sredstvom kom 8 7 15 88 47

5 Ručno čiščenje šahtova (kante ) kom 1638 1427 1700 87 84

6 Ispitivanje kanala specijalnim vozilom kom 310 303 150 98 202

7 Sapiranje prokopa posle intervencije na mreži kom 0 414 70 591

Tabela 37. Održavanje kanalskih objekata


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Mašinsko čiščenje slivnika kom 10927 6633 10900 61 61

2. Čišćenje i pročepljenje slivnika kom 2127 1582 2500 74 63

3. Čiščenje koritastih slivnika m 240 375 250 156 150

4. Ručno čiščenje bazena m 89 207 120 233 173

5. Crpanje septičkih jama kom 694 514 650 74 79

6. Ručno čiščenje slivnika kom 391 412 300 105 137

7. Čiščenje preliva h 86 66 150 77 44

8 Crpanje podruma/separatora/ tura 592 1009 200 170 505

Tabela 38. Opravka i rekonstrukcija kanalske mreže


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1 Opravke i intervencije na kanalskoj mreži m' 418,25 424,8 424 102 100

2 Opravke i intervencije na kanalskim objektima kom 92 99 44 108 225

Tabela 39. Aktivnosti na pružanju eksternih usluga


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1 Rekonstrukcija postojećih i izgradnja novih kanalizacionih kanala m

1470,00 709,00 1194,00 48 59

2 Izrada kanalizacionih priključaka m 661,55 1929,47 466,00 292 414

Značajne aktivnosti koje je ova služba obavila u 2018 godini:

U februaru 2018. godine, izvršena je rekonstrukcija kanalizacione mreže u ulici Mehmeda Spahe u dužini od 40 m.


49

Prema potpisanim ugovorima između KJKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o. Sarajevo, kao izvođača radova i firme „Shad invest“ d.o.o. Sarajevo, kao investitora, Pogon „Kanalizacija“ na lokalitetu Poljina, naselje Poljine Hills, izvodili su se montažni radovi na izradi 40 separatnih priključaka.

Prema Sporazumu Općine Stari grad i KJKP “Vodovod i kanalizacija” d.o.o. Sarajevo izvršena je rekonstrukcija separate kanalizacione mreže u ulici Glođina. Zamijenjeno je cca 250 metara kanalizacione cijevi. Također, izvršeno je i prespajanje svih objekata na trasi kanalizacije.

Na lokalitetu naselja Nova Otoka, izvršena zamjena osam priključaka na separatnoj kanalizacionoj mreži. Na novoizgrađenom objekatu vršila se zamjena postojećih priključaka, hobs - poliesterskim cijevima. Investitor ovih radova je firma Nova Otoka d.o.o. Kiseljak.

Vršilo se pročepljenja kanala na više lokalieta: ulici Obala Kulina bana za objekat Pošta, u naselju Breka, u ulici Hasana Sušića, u ulici Grbavička i drugima.

U vremenskim uslovima u ljetnom periodu, dolazilo je do pojave bujičnih voda, a kanali koji nisu projektovani za ekstremne padavine, nisu bili u stanju prihvatiti velike količine padavina u kratkom periodu. To je za posljedicu imalo plavljenje saobraćajnica i uništavanje istih, kao i pomjeranje elemenata revizionih okana. Shodno navedenom došlo je do ulegnuća i pucanja asfalta u ulicama Vratnik Mejdan i Širokac. Nakon što se izvršilo snimanje i detekcija kvarova nastalih na revizionim oknima, pristupilo se i sanaciji istih.

Na lokalitetu Pionirske doline, došlo je do totalnog začepljenja kanala, zbog taloga i mulja koji se tu zadržavao. Radnici Službe za održavanje mreže i objekata su pristupili pročepljenju kanala ukupne dužine oko 400 m.

Usljed obilnih padavina u ulici Nalina, evidentirano je oštećenje saobraćajnice uz podizanje i pucanje asfalta a na terenu je konstatovano da je otkriven kvar na kanalizacionoj mreži. Radnici Pogona „Kanalizacija“ pristupili su radovima i izvršili hitnu intervenciju na fekalnom kanalu profila 300 mm u ulici Nalina. Izmjenjeno je 12 metara fekalnog kanala profila 300 mm i profila 400 mm i urađeno je revizono okno. Rekonstruisano je i 3 metra atmosferskog kanala, AB 400 koji nije bio evidentiran u katastru podzemnih instalacija i koji je spojen na novoizgrađeno reveziono okno.

U ulici Senada Poturka Senčija službe za održavanje kanalizacione mreže i objekata položili su 120 metara kanalizacione mreže profila 300 mm.

U ulici Olovska, glavnim projektom je predviđena izgradnja separatne kanalizacione mreže i to fekalna kanalizacija profila DN 300 mm, dužine 485 metara, kišna kanalizacija profila DN 300, dužine 289 metara i profila DN 400 mm, dužine 222 metra. Naknadno je definisana i izrada još jednog kraka, u dužini od 78 metara. Investitor ovih radova je Općina Novo Sarajevo a izvođač je firma „Mibral“ “d.o.o. Sarajevo. Vrijednost ugovorenih radova iznosi 477.089,77 KM. Projektant radova je „ESHYDROTEHNICS“ d.o.o. a nadzor ispred krajnjeg korisnika je KJKP „VIK“. Ovim projektom je obrađeno prikupljanje i evakuacija oborinskih i fekalnih otpadnih voda sa tretiranog područja u javnu gradsku kanalizacionu mrežu. Na ovom području do sada nije bilo kanalizacione mreže, osim ucjevljenog potoka, koji je pretvoren u mješoviti kanalizacioni kolektor. Radovi su počeli 24.09.2018. godine. Položeno je oko 120 metara separatne kanalizacije. Radovi na priključenju objekata, prema sporazumu VIK-a i Općine, izvodili su se uporedo sa polaganjem cjevovoda i to koordinirano su se izvodili radovi montaže i nabavke materijala za priključke od strane našeg preduzeća, a zemljane radove izvodila je firma „Mibral“d.o.o. Kvalitet izvedenih radova i ugrađenih materijala je u skladu sa zahtjevima iz projekta i radovi su se izvodili u skladu sa tehničkom dokumentacijom

Službe za održavanje kanalizacione mreže i objekata je krajem godine, tačnije u mjesecu oktobru izvršila rekonstrukciju dijela fekalne kanalizacione mreže u ulici AlijeNametka. Rekonstrukcijom je zamjenjeno 82 metra cijevi profila DN 200 mm sa cijevima profila DN 300mm


50

Slika 11. Izgradnja separatne kanalizacione mreže u ulici Olovska

6.2 Služba održavanja mehanizacije i vozila Služba za održavanje mehanizacije i vozila ima prevashodno zadatak, da vozila i mehanizacija budu u tehnički ispravnom stanju, spremna za eksploataciju radi obavljanja svih traženih radnih zadataka. U voznom parku KJKP ViK Sarajevo, trenutno je 166 vozila i građevinskih mašina (većina vozila je specijalne namjene za vršenje rada). Osnovna sredstva u voznom parku su uglavnom amortizovana, 56,6 % ovih sredstava nema knjigovodstvenu vrijednost. Zbog toga što su vozila pretežno specijalne namjene iziskuju posebne mjere održavanja i zahtjevaju veća materijalna izdvajanja za nabavku rezervnih dijelova. Većina vozila je starosti od 10 do 20 godina, a 48 je starije od 20 godina. Tabela 40. Aktivnosti radionice za održavanje vozila


mjere Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Autmehaničarske usluge kom 544 1102 1000 203 110

2. Autoelektričarske usluge kom 199 333 300 167 111

3. Bravarske usluge kom 80 86 100 108 86

4. Limarske usluge kom 50 98 80 196 123

5. Intervencije na vozilima i građ. mašinama po gradilištima kom 148 311 150 210 207

6. Pranje, podmazivanje kom 988 1.589 1000 161 159

7. Preventivni-mjesečni pregledi vozila i građ. mašina kom 166 28 100 17 28

8. Vulkanizerske usluge Kom 106 149 100 141 149

Tabela 41. Tehnička priprema

R.b. Aktivnost

Jedinica mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Dnevni tehnički pregledi (vozila i građevinske mehanizacije) kom 5.593 15.460 14.000 276 110

2. Izdavanje i ovjera putnih naloga (sa kontrolom i prijemom završenih putanih naloga) kom

5.593 15.460 14.000 276 110

3. Tromjesečni i šestomjesečni tehnički pregledi (priprema i slanje vozila i građevinske mehanizacije) kom

92 152 164 165 93

4. Godišnja registracija vozila kom 73 132 157 181 84

5. Kontrola tahograf traka (jednodnevne tahograf trake) kom 5.593 15.460 14.000 276 110

6. Obračun putnih naloga (pređeni kilometri, sati rada, utrošeno gorivo, utrošeno mazivo) kom

5.593 15.460 14.000 276 110

https://www.facebook.com/vodovodikanalizacijasarajevo/photos/pcb.1911408678944012/1911408305610716/?type=3&__tn__=HH-R&eid=ARARI4DC3D-jnjVF2iOhSNDTiTRfnIraGS3S6Ihv1TbmuRuOyN3JFa73c8yZJD6k5eL_kKRe0oScZeiB&__xts__%5b0%5d=68.ARDNE9F_Z-pdgH1rQewJpAHKN2-If5rRKAmbvAU-Ov5FxLHxSUcrYY7cWxyFUzHM91pm-acbvWorc_aBuOpywgJ0f-G_5LOqzI6sdv0yycZbLfRDjDDIf3rdWmv0erdt3lS6h0oKIwAAh_im33rY_S-zX7Kdbk37xf99w7RAuokdr7bmn4Xznm3CUvfJsHDvNqe8GDjsQj_Lw5PXKmUfMOQpSNdkAO3wQCkZFnQ


51

R.b. Aktivnost

Jedinica mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

7. Trebovanje materijala i otvaranje radnih naloga kom 858 1062 1.000 124 106

8. Kontrola potrošnje goriva i maziva (očitanje mjernih uređaja, prosječna potrošnja, izrada izvještaja) kom

5.593 15.460 14.000 276 110

1. Do povećanja broja usluga po stavkama od 1 - 8 u Tabeli 40. došlo je zbog spajanja voznog parka Vodovod i

voznog parka Kanalizacija u jednu cjelinu. S obzirom na starosnu strukturu vozila voznog parka povećan je i broj kvarova , a samim tim i povećan broj intervencija (usluga) na vozilima

2. Do povećanja broja usluga u Tabeli 41. je došlo do spajanja voznog parka Vodovod i voznog parka Kanalizacija u jednu cjelinu i nabavke novih vozila 20 Dacia Dokker, 3 Iveco kiper, 1 Iveco dizalica, 3 bagera JCB.

6.3 Postrojenje za prečišćavanje otpadne vode (PPOV) - Butila Rekonstrukcija Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda na Butilama završena je u novembru 2016. godine, a svečano otvaranje je upriličeno 22.05.2017. U 2018. godini postrojenje zbog incidentne situacije (udar groma - 05.05.2018. godine) i oštećenja spremnika biogasa, nije bilo u mogućnosti proizvoditi bioplin ( zbog nemogućnosti skladištenja istog). Postrojenje je radilo uz optimalnu potrošnju energenata i hemikalija (polimer), ispunjavajući svoju primarnu svrhu prečišćavanja urbanih otpadnih voda Sarajeva. Međutim, problem s kojima se suočava rad postrojenja jeste prvenstveno neutvrđivanje cijene prečišćavanja otpadnih voda kojom bi se pokrili troškovi rada postrojenja (godišnji troškovi optimalnog funkcioniranja PPOV procjenjuju se na cca 3.7 miliona KM bez uključenih troškova radne snage i konačne dispozicije dehidriranog mulja, kao nus proizvoda prečišćavanja. Za adekvatnu pokrivenost 24-satnog rada postrojenja neophodno je zaposliti dodatno osoblje sa specifičnim znanjima i vještinama. U procesu prečišćavanja otpadnih voda Grada Sarajeva kao nus proizvod se produkuje dehidrirani mulj za koji nije pronađeno adekvatno riješenje. U ovom momentu se mulj odlaže na dvije privremene deponije unutar parcele postrojenja. U okviru iznalaženja mogućnosti dodatnog tretmana dehidriranog mulja u procesu prečišćavanja otpadnih voda, urađena je Studija izvodljivosti za tretman i odlaganje mulja sa PPOV Butila – Sarajevo u martu 2017. godine koju su izradili IPSA Institut d.o.o. Sarajevo i Institut za ekološki inženjering d.o.o. Maribor. U samoj Studiji obrađene su različite mogućnosti zbrinjavanja mulja, a kao najprihvatljivije rješenje predloženo je sušenje mulja na trakama, a zatim spaljivanje u fabrici cementa. Tabela 42. Aktivnosti na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda BUTILA -1



Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Upravljanje i nadzor na PPOV Butila sati 14.139 16.364 17.976 116 91

2. Preventivni pregled elektro opreme na svim objektima PPOV Butila sati 3.990 4.544 4.450 114 102

3. Preventivno održavanje elektro opreme sati 2.460 2.650 2.550 108 104

4. Interventno održavanje elektro opreme sati 1.650 2.152 2.050 130 105

5. Održavanje elektro instalacija na svim objektima PPOV Butila sati 702 760 700 108 109

6. Održavanje industrijske elektronike sati 849 928 870 109 107

7. Održavanje VN postrojenja i transformatora (u saradnji sa tenderskim dobavljačem )

sati 88 88 100 100 88

8. Održavanje mjerno regulacione opreme (u saradnji sa tenderskim dobavljačem )

kom. 103 103 103 100 100

9. Održavanje vanjske rasvjete kom. 32 32 32 100 100

10. Održavanje kogeneracijskog postrojenja sati 365 365 300 100 122

11. Održavanje kotlovnice – tri kotla Tip: kotao UT-L4, toplinske snage 1000 KW, redovan pregled, opravka

sati 1.954 2.244 2.140

115 105

12.

Održavanje NETZSCH opreme, redovan pregled, provjera nivoa ulja, istrošenosti dijelova, zamjena itd:

sati 3.413 3.923 3.745 115 105

Prese - Muljna pumpa NM053BY – kom 5

Prese - Vodena pumpa NM045BY- kom 5

Prese - Pumpa za polimer NM021BY-kom 5

Dekanter - Muljna pumpa NM076BY-kom 3

Dekanter - Pumpa za polimer NM031BY-kom 3

Dozirna stanica - Muljna pumpa NM076BY-kom 3

Dozirna stanica - Pumpa za polimer NM031BY-kom 3


52



Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

Digestor - Muljna pumpa NM063BY-kom 4

13.

Održavanje ventilacije-klima komora – kalolifera, redovan pregled, kontrola istrošenosti remenova, ispravnosti elektronike, kontrola temperature i zamjena istrošenosti dijelova:

sati 2.681 3.082 3.029 115 102

Klima komora za unutarnju ugradnju – kom 1

- KNNL d50 9/3- FK,EW,KWTA,VR

Klima komora za vanjsku ugradnju – kom 7

- KZNL, d 50 9/9 – A,FK,RKE,EW,VR kom. 1

- KXNL, d 50 9/9 – FTT,RKK,VR, Ex kom. 1

- KZNL, d 50 9/6 – A,FK,RKE,EW,VR kom. 1

- KXNL, d 50 6/6 – FTT,RKKTA,VR kom. 1

- KZNV d 50 12/12 – A,FK,RPDTA,EW,VR kom. 2

- KXNL d 50 6/5 – A,FTT,EW,FR,VR kom. 1

Kaloliferi_

- Kalolifer vUniKal 250-2WN/t-1 kom.10

- Kalolifer vUniKal 400-2WN/1 kom. 4

- Kalolifer vUniKal 250-3WN/t-1 kom. 1

14.

Održavanje elektro zatvarača.

sati 1.194 1.363 1.200 114 114 - Redovno podmazivanje i pregled

- Opravka istrošenih i oštećenih dijelova

15.

Održavanje kranskih dizalica, redovan pregled, podmazivanje i zamjena istrošenih i oštećenih dijelova:

sati 1.243 1.439 1.250 116 115 - Dvogredna mostna dizalica - kom 2

- Jednogredna mostna dizalica – kom 1

- Monolitna dizalica – kom 4

- Ručni pomoćni uređaj za dizanje – kom 20

16.

Održavanje Willo miksera i pumpi, kontrola rada, kontrola ulja u mikserima, zamjena oštećenih dijelova:

sati 2.925 3.393 3.487 116 97

Mikser - A 447 - Wilo-EMU TR120-1.21-4/30 – kom 3

Mikser – A 446 - Wilo-EMU TR 75-2.21-4/24 – kom 3

Mikser – A 433 - Wilo-EMU TR90-2.23-4/12 – kom 3

Mikseri - A 240 - Wilo-EMU TR321.45-4/8 – kom 4

Recirkulacione pumpe – A 530 - Wilo-EMU FA 25.31Z – kom 3

Nadmuljne pumpe – A 451 - Wilo-EMU FA 15.84D – kom 3

Mastolov – A 255 - Wilo-EMU FA05.23W – kom 2

Bazen mješanog mulja - Wilo-EMU FA10.33E – kom 5

PS Aktivnog mulja – A 442 - Wilo-EMU FA 10.82E – kom 2

PS vode – A 195 - MVIE 7004/2-3/16/E/3-2-26 – kom 3

17.

Održavanje Robuschi kompresora, redovna kontrola, provjera nivoa ulja, provjera stanja remenova i drugih sklopova u kompesorskoj stanici kao i njihova zamjena:

sati 1.974 2.292 2.000 116 115 Komora za provjetravanje, energana – 6 kom

Stanica duvaljki pjeskolov – kom 2

Stanica duvaljki, grube projere – kom 2

18.

Održavanje mostova, redovan pregled, podmazivanje svih sklopova, kontrola nivoa ulja u reduktorima:

sati 2.925 3.313 3.313 113 100 - Primarnim taložnici - kom 2

- Sekundarni taložnici - kom 4

- Pjeskolov- mastolov – kom 1

19.

Održavanje grubih i finih rešetki, redovan pregled, zamjena istrošenih i oštećenih dijelova, podmazivanje svih sklopova, kontrola nivoa ulja itd:

sati 2.169 2.522 2.407 116 105 - Grube rešetke – kom 2

- Fine rešetke – kom 4

20. Interventno održavanje sati 2.925 3.383 3.107 116 109

21.

Održavanje četiri mapro kompresora:

sati 975 1.120 1.070 115 105

- Štelovanje protoka ulja

- Kontrola istrošenosti lamela

- Čišćenje filtera

- Čišćenje kompletnog postrojenja


53



Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

- Pregled mjerno-regulacione opreme

22. Vanjsko uređenje i održavanje kompleksa sati 5.262 4.300 5.456 82 79

23. Administrartivni poslovi sati 4.336 1.808 1.800 42 100

24. Poslovi transporta sati 530 3.776 3.640 712 104

Ukupno sati 58.884 65.944 66.775 112 99

Tabela 43. Aktivnosti na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda BUTILA-2


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

2. Proizvodnja bioplina m3 321.758 503.180 1.080.000 156 47

3. Proizvodnja el. energije – CHP postrojenje kWh 284.237 1.200.000 24

4. Demontaža i montaža remen kaiševa na pužnim pumpama kom. 24 24 100

5. Intervencije na WILO mikserima kom. 156 156 100

6. Intervencije na Mapro kompresorima kom. 69 69 100

7. Intervencije na Robuschi kompresorima kom. 10 10 100

8. Intervencije na ventilaciji i klima komorama kom. 96 96 100

U koloni za 2017. godinu ne posjeduju se podaci jer je Izvođač radova na PPOV pokrivao sve aktivnosti.

Proizvodnja električne energije sa CHP postrojenjem nije realizirana po planu iz 2018. jer je proizvodnja el. energije stopirana zbog oštećenja spremnika biogasa.

Administrativni poslovi - reorganizacijom i sistematizacijom radnih mjesta, administrativne poslove u 2018. godini obavlja jedan uposlenik dok je u 2017. godini administrativne poslove obavljalo više uposlenika.

Poslovi transporta u 2017. godini - sistematizacijom radnih mjesta nije postojalo radno mjesto vozača teretnog vozila i utovarivača, dok sistematizaciom radnih mjesta u 2018. te poslove obavljaju dva uposlenika.

Vanjsko uređenje i održavanje kompleksa – smanjenje broja radnih sati je zbog smanjenja broja izvršilaca na ovim poslovima.

7 AKTIVNOSTI SEKTORA ZA TEHNIČKE POSLOVE I RAZVOJ

7.1 Služba za projektovanje i nadzor U okviru Sektora za tehničke poslove i razvoj je Služba za projektovanje i nadzor koja obavlja poslove projektovanja, prije svega, hidrotehničkih objekata i nadzora na izvođenju investicionih objekata. U okviru projektovanja, Služba pruža projektne usluge u oblasti komunalne hidrotehnike, a na nivou idejnih rješenja (programi radova), idejnih i glavnih projekata. Pored izrade projektnih rješenja, u okviru službe vrše se i revizije projekata, a po potrebi i obrada tender dokumentacije u sklopu investicionih radova. Poslovi nadzora su uglavnom na izvođenju cjevovoda, a prema potrebi i na drugim objektima, koji se izvode za potrebe sarajevskog vodovodnog sistema. Tabela 44. Projektovanje i nadzor


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1.1. Izrada glavnih projekata vodovoda prema inicijativi - zahtjevu Tehničke službe "ViK"-a ili stručnih kantonalnih ili općinskih službi

m1 14.066 8.742 12.000 62 73

2. PROJEKTOVANJE KANALIZACIJE

2.1. Izrada glavnih projekata kanalizacije prema inicijativi - zahtjevu Tehničke službe "ViK"-a ili stručnih kantonalnih ili općinskih službi

m1 14.006 6.687 8.000 48 84

Obrazloženje: U 2018. godini težište rada službe je bilo na izvođenju radova, a projektovanje je bilo potisnuto u drugi plan. Zbog toga su indexi izrade glavnih projekata ovako niski, tj. ostvareno je nešto više od 50% od planiranih radova na izradi glavnih projekta.

3. POSLOVI NADZORA

3.1. Nadzor nad izvođenjem vodovodne mreže, a prema incijativi (zahtjevu) Tehničke službe "ViK"-a, stručnih kantonalnih i općinskih službi, kao i drugih eksternih zahtjeva.

m1 14.767 13.616 11.000 92 124

3.2. Nadzor na izgradnji kanalizacione mreže prema incijativi (zahtjevu) Tehničke službe „ViK“-a, kantonalnih i općinskih

m1 8.083 6.877 8.000 85 86


54


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

službi, kao i drugih eksternih zahtjeva.

3.3. Nadzor nad izvođenjem karakterističnih objekata vodovodnog sistema rezervoara, pumpnih stanica i slično, na zahtjev različitih subjekata.

kom 1 1 1 100 100

Obrazloženje: U 2018. godini glavna preokupacija je bila na saniranju gubitaka u vodovodnom sistemu, tako da se veći dio poslova odnosio na rekonstrukciju vodovodne mreže, što je rezultiralo i većim obimom posla na nadzoru vodovodne mreže nego na nadzoru kanalizacione mreže. Ukupan obim posla na nadzoru je premašio planirane aktivnosti.

4. OSTALI RADOVI

4.1 Izrada tender dokumentacije za projekte izvođenja. komplet

TD 3 8 8 267 100

4.2 Učešće u radu komisije za reviziju investiciono-tehničke dokumentacije koje su urađene u drugim projektnim kućama.

projekat 0 2 2 100

4.3 Potrebne aktivnosti za dobijanje potrebnih saglasnosti i odobrenja za realizaciju vlastitih i zajedničkih projekata izgradnje i rekonstrukcije vodovodne i kanalizacione mreže

komplet postupak

30 35 35 117 100

4.4 Izrada projektnih zadataka prema eksternim zahtjevima kom 1 1 1 100 100

4.5 Pružanje konsultantskih usluga prema eksternim zahtjevima kom 1

Obrazloženje: Služba je aktivno učestvovala u velikom broju postupaka za pripremu tenderskih dokumentacija za dobijanje potrebnih saglasnosti i odobrenja za realizaciju vlastitih i zajedničkih projekata izgradnje i rekonstrukcije vodovodne i kanalizacione mreže, tako da su ove pozicije na nivou planiranih. Ostale aktivnosti se odvijaju u skladu sa planiranim

7.2 Tehnička služba Pogona „Vodovod“ Tehničku službu Vodovoda čine je odjeljenja:

Vodovodna mreža i priključci

Plan i katastar

Nadzor Poslovi koji se obavljaju su vezani za vodovodnu mrežu, kvalitet vodosnabdjevanja, polaganje cjevovoda, rekonstrukciju cjevovoda, izradu priključaka, geodetsko snimanje cjevovoda i priključaka, stalni nadzor na vodovodnoj mreži u svrhu kontrole snabdjevenosti vodom potrošača. Tabela 45. Vodovodna mreža i priključci


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

1. Izdavanje Načelne saglasnosti za vodovodnu mrežu kom 1.363 1361 1250 100 109

1.1. Terenski uviđaj radi davanja saglasnosti kom 66 80 65 121 123

2.

Primanje, protokolisanje pošte i djelimična obrada:

-za Tehničku službu Vodovoda kom 5.052 7.965 5000 158 159

-Za Tehničku službu Kanalizacije kom 2.156 2.449 1900 114 129

Ukupno kom 7.208 7.414 6965 103 106

3.

Izlazak na teren za obradu (DU;PI)

1.Novih priključaka kom 255 143 210 56 68

2.Rekonstrukcija priključaka kom 35 5 30 14 17

3.Sporednih mjerila kom 495 772 180 156 429

4.Razdvajanja kom 112 74 100 66 74

5.Ostalo kom 149 162 120 109 135

Ukupno kom 1.046 1.156 640 111 181

3.1.

Izrada predmjera i predračuna za:

1.Nove priključke kom 106 145 95 137 153

2.Rekonstrukcije priključaka kom 45 14 45 31 31

3.Ostalo-razdvajanja kom 132 545 100 413 545

Ukupno kom 283 731 140 258 522

3.2.

Otvaranje Radnih naloga za izradu:


2.Rekonstrukciju priključaka kom 19 6 15 32 40

3.Ostalo+razdvajanja kom 92 547 30 595 1823


55


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

Ukupno kom 184 766 105 416 730

3.3.

Registracija


2.Rekonstrukcija priključaka kom 8 0 10 0 0

3.Sporednih mjerila kom 1.435 1.397 1540 97 91

4.Razdvajanja kom 62 52 70 84 74

5.Ostalo kom 8 46 10 575 460

Ukupno kom 1.715 1.630 1800 95 91

4.

Pregled i ovjera projektne dokumentacije i izdavanje saglasnosti na iste

-za objekte do 100 m² kom 42 57 45 136 127

-za objekte od 100m² do 1000 m² kom 272 245 250 90 98

-za objekte preko 1000 m² kom 59 40 50 68 80

Ukupno kom 373 334 345 90 97

4.1. Pregled i ovjera projektne dokumentacije uslovljenog cjevovoda i izdavanje saglasnosti na iste

kom 101 59 80 58 74

5. Pregled i ovjera Regulacionih planova i izdavanje saglasnosti na iste

kom 5 21 4 420 525

6. Izrada tehničkih rješenja za rekonstrukciju i polaganje nove vodovodne mreže

km 4,44 2 4 46 51

7. Saradnja sa institucijama u Kantonu, projektantima i izvođačima radova na vodovodnoj mreži.

kom 271 327 260 121 126

Tabela 46. Plan i katastar


mjere Ostvareno

u 2017 Ostvareno

u 2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Snim.vodovodne mreže za kartone- interni katastar km 19,02 10,18 15 54 68

2. Usaglašavanje stvarnog stanja položaja cjevovoda u odnosu na stanje na kartonu

kom 1.018 1040 1040 102 100

3. Snimanje urađenih veza novopoloženog cjevovoda kom 63 62 60 98 103

4. Snimanje cjevovoda za stalni kataster za ZIK sa mreže državnog premjera

km 3,12 2,63 12 84 23

5.

Izrada elaborata - za cjevovode km 4,46 1,72 12 39 15

- za priključke > 1" kom 79 27 82 34 33

-šaht kom 0 0 0

6.

Rad za Projektni biro - ukupno

- rekognosciranje km 11,6 23,61 3 204 837

-snimanje za uzdužni profil km 11,8 23,61 3 200 837

7. Precrtavanje dotrajalih kartona na nove kartone svih razmjera kom 38 43 20 113 215

8. Snimanje , obrada i postavljanje tablica kom 900 900 900 100 100

9 Ažuriranje listova detalja u ZIK-u ažuriranje geodetskih podloga kom 190 190 190 100 100

10 Ažuriranje listova detalja u ZIK-u preuzimanje nove vodovodne mreže

kom 190 190 190 100 100

11 Saradnja sa ostalim službama (kopiranje večih formata i dr.) kom 140 136 135 97 101

12. Rad na iskolčenju trase cjevovoda za potrebe Izvođača km 7,8 8,19 4 105 221

13. Obiljžavanje trase cjevovoda za potrebe Izvođača km 9,8 8,1 9 83 94

14. Rad sa Pravnom službom radi rješavanja imovinsko - pravnih odnosa kom 7 3 9 43 33

15 Snimanje položaja signalnih kablova m 0 75 160 47

16 Snimanje šahtova na bespravnim cjevovodima kom 0 0 0

17 Unošenje u GIS novopoloženih cjevovoda,usaglašavanje cjevovoda sa stvarnim stanjem/ispravka ranije unešenog i GIS/

km 32,3 32,4 28 100 114

Tabela 47. Nadzor


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1. Redovan obilazak terena u svrhu kontrole snabdjevenosti terena vodom

kom 4.662 5174 111

2. Obilazak sekretara M. Z. radi informacije (potrde) o stanju kvaliteta snabdjevenosti podrčja M. Z. vodom

kom 563 368 675 65 55

3. Uočeni kvarovi na terenu kom 1.857 1.545 1770 83 87

4. Nadzor na opravci grešaka kom 2.177 4.567 2916 210 157


56


mjere Ostvareno u

2017 Ostvareno u

2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

5. Praćenje rada drugih Izvođača pri izgradnji komunalne infrastrukture

kom 9 _ 6

6. Kontrola po dojavi ili zahtjevu stranke kom 160 128 210 80 61

7. Saradnja sa inspekcijskim organima kom 196 60 360 31 17

7.3 Tehnička služba Pogona „Kanalizacija“ Poslovi koji se obavljaju u Službi odnose se na problematiku odvodnje otpadnih voda sa područja Kantona Sarajevo, a obuhvataju: - kontrolu funkcionisanja kanalskog sistema, - vršenje nadzora nad održavanjem ( čišćenjem i opravkom ) i investicionom izgradnjom kanalizacione mreže i objekata, - izrada planske dokumentacije - kontrola projektne dokumentacije za izgradnju nove kanalizacione mreže, - obavljanje poslova geodetskog snimanja mreže za potrebe ažuriranja katastra podzemnih instalacija. Tabela 48. Saglasnosti i priključci


mjere Ostvareno

u 2017 Ostvareno

u 2018 Plan 2018.

Index

18/17 18/pl

1 Izdavanje načelne saglasnosti na kanalizacionu mrežu kom 1.352 1.305 1.330 97 98

2 Terenski uviđaj radi izdavanja saglasnosti kom 39 22 29 56 76

3. 3.1. 3.2.

Izlazak na teren po zahtjevu za priključak: -uzimanje podataka za izradu predmjera -izdavanje uputstva za izradu revizionog okna i kontrola istog

kom

89 283 80 318 354

4 Izrada predmjera za priključak i predmjera za uličnu mrežu

kom 107 152 95 142

160

5 Predaja predmeta na izvođenje kom 62 117 62 189 189

6 Izrada sporazuma - ulična mreža 31 15 207

7 Izrada ugovora za izvođenje priključka kom 61 166 55 272 302

8 Pribavljanje odobrenja za izvođenje, saglasnosti drugih komunalnih organizacija, urbanističkih saglasnosti i odobrenja za građenje

kom 156 427 135 274 316

9 Pregled i ovjera projektne dokumentacije i izdavanje saglasnosti na istu

kom 631 737 583 117 126

10 Pregled i ovjera projektne dokumentacije, uslovljene kanalizacione mreže i izdavanje saglasnosti na istu

kom 40 34 36 85 94

11 Pregled i ovjera Regulacionih planova i izdavanje saglasnosti na iste

kom 3 18 3 600 600

12 Saradnja sa institucijama u Kantonu, projektantima i izvođačima radova na kanalizacionoj mreži

kom 255 260 255 102 102

Tabela 49.Plan i katastar


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

1. Snimanje kanalizacione mreže za potrebe internog katastra

km. 6 8,40 6 140 140

2. Kartiranje kanalizacione mreže na planove službe km. 20 16,80 20 84 84

3. Snimanje kanalizacione mrže za stalni katastar na lanove službe

km. 13 14,00 12,80 108 109

4. Izrada elaborata - za ulične kanale km. 15 19,40 14,85 129 131

- za priključke kom. 16 11,00 16 69 69

5. Rad za projektni biro km. 20

0

1. rekognosciranje km. 15 7,90 18,6 53 42

2. iskolčavanje

2. snimanje za uzdužni profil km. 5 11,30 14,85 226 76

6. ažurirnaje listova detalja u ZIK-u, preuzimanje nove kanalizacione mreže

km.

21,60 22

98

7. ažuriranje na GIS km. 35 38,30 33,45 109 114

8. Iskolčavanje trasekanalizacione mreže za potrebe km. 16 12,20 15,65 76 78


57


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

izvođača

Tabela 50.Nadzor


mjere

Ostvareno u 2017

Ostvareno u 2018

Plan 2018. Index

18/17 18/pl

1. Prijem informacija kom. 2.240 1556 2.225 69 70

2. Otkriveni kvarovi na terenu na osnovu kojih su otvoreni radni nalozi kom.

1188 994 1155 84 86

3. Nadzor na otklanjanju kvara- interno kom. 738 784 861 106 91

4. Terenski uviđaj po prijavi kom. 2.016 1333 2.005 66 66

5. Saradnja sa inspekcijskim organima kom. 128 146 120 114 122

Sve aktivnosti u Tehničkoj službi zavise od vanjskih faktora , tako da se prilikom planiranja aktivnosti uglavnom planira na nivou prethodne godine. Neka ekstremna povećanja su se desila jer su se gradila kompletna naselja u kojem su se moralo izvoditi i veći broj priključaka. I aktivnosti terenskog nadzora su planirane na nivou prethodnih godina i evidentno je da se smanjuje broj prijava jer se poboljšava I funkcionisanje kanalizacionog sistema novim rekonstrukcijama I izgradnjom kanalizacione mreže.

8 ODNOSI SA POTROŠAČIMA

8.1 Očitavanje potrošnje vode U okviru Službe naplate koja je sastavni dio Sektora za ekonomske i pravne poslove obavlja se očitanje i kontrola očitanja, naplata, blagajna i reklamacije, analiza registrovanih količina vode. Generalno broj vodomjera za očitanje (glavni +sporedni) se povećava iz godine u godinu, a i posmatrano mjesečno u 2018. godini U decembru 2018. godine ukupan broj vodomjera za očitanje je iznosio 103.354 dok je u 2017. evidentirano 102.085 vodomjera što je više za 1.269 vodomjera ili 1,2%. Povećanje se bilježi kod svih kategorija potrošača. Ujedno se povećava broj elektronskih vodomjera koji iznosi 24% od ukupnog broja vodomjera za očitanje. Iz mjesečnih izvještaja službe za vodomjere i dezinfekciju vode intezivirane su aktivnosti na zamjeni i opravci vodomjera. U sklopu NRW projekta odvijaju se radovi zamjene vodomjera kako zbog tehničke neispravnosti, godine baždarenja tako i zbog zamjene vodomjera sa boljom klasom tačnosti, te vodomjera sa data loggerima radi praćenja satne potrošnje karakterističnih potrošača u okviru granica zona iz projekta. Broj neočitanih vodomjera u prosjeku iznosi 10% na mjesečnom nivou zato što očitači vodomjera često nemaju mogućnosti pristupa vodomjernom mjestu (vodomjerna okna u zaključanim dvorištima, na šahtovima postavljeni katanci ili građevinski materijal, voda u šahtu, nasilno ponašanje vlasnika objekata i sl.).

8.2 Isporučene (registrovane) količine vode Tabela 51. Isporučene (registrovane) količine vode, po kategorijama potrošača u 2014/15/16/17/18.godine

Kategorija potrošača Isporučena voda (registrovana) u m3

Indeks 2014. 2015 2016 2017 2018

1 2 3 4 5 6 6/5 6/4 6/3 6/2

Domaćinstva - sa vlastitim vodomjerom 8.768.673 9.104.580 9.058.888 9.228.415 8.879.190 96 98 98 101 Domaćinstva - sa zajedničkim vodomjerom 11.011.769 10.700.712 10.635.187 10.592.820 10.872.017 103 102 102 99

Ostali korisnici 4.696.728 4.724.489 4.955.279 5.446.846 5.468.294 100 110 116 116

Ukupno 24.477.170 24.529.781 24.649.354 25.268.081 25.219.501 100 102 103 103

Za period u januar- decembar 2018. godine ukupno isporučene količine vode (fakturisane i nefakturisane) kod potrošača iznose 25.2 miliona m3 što je manje u odnosu na isti period prošle godine za cca. 48.500 m3 (0,2%).


58

8.3 Fakturisane (prodate) količine vode

Tabela 52. Fakturisane (prodate) količine vode, po kategorijama potrošača u 2014/15/16/17/18.godine

KATEGORIJA POTROŠAČA

FAKTURISANO u m3 INDEKS

2014. 2015. 2016 2017 2018 1 2 3 4 5 6 6/5 6/4 6/3 6/2

Domaćinstva - vlastiti vodomjer 8.714.508 9.055.118 9.055.858 9.224.436 8.867.776 96 98 98 102

Domaćinstva - zajednički vodomjer 10.681.254 10.656.157 10.540.442 10.471.311 10.621.220 101 101 100 99

Ostali korisnici 4.286.578 4.333.221 4.483.297 4.682.414 4.947.883 106 110 114 115

Ukupno 23.682.340 24.044.496 24.079.597 24.378.161 24.436.879 100 101 102 103

Ukupno fakturisane količine vode kod potrošača iznose 24.436.879 m3 i veće su u odnosu na isti period prošle godine za 58.718 m3. (160m3/dan, cca 0,24%). Posmatrano po kategorijama potrošača, manje je fakturisano domaćinstvima sa vlastitim vodomjerom u odnosu na prošlu godinu, ali povećanje se odnosi na kategoriju domaćinstva sa zajedničkim vodomjerom i ostali korisnici. Razlog povećanja fakturisanih količina kod ovih kategorija potrošača može se predpostaviti da se nalazi u inteziviranim aktivnostima zamjene vodomjera kao i aktivnostima koje se provode na otkrivanju ilegalne potrošnje. . U odnosu na planirane količine (24.600.000 m3) ostvarene količine prodate vode su bile manje za 1%. Tabela 53. Nefakturisane količine vode u 2014/15/16/17/18.godini

Nefakturisane količine vode (m3) indeks

2014. 2015. 2016. 2017 2018 1 2 3 4 5 6 6/5

Ukupno 794.830 435.180 569.739 858.677 782.622 91

Nefakturisane količine vode odnose se i na:

Potrošenu vodu za potrebe KJKP ViK (potrošnja na objektima ViK-a, ispiranje cjevovoda i sl.)

Količine vode koje je komisija preduzeća, nakon reklamacije potrošača, prihvatila kao opravdane reklamacije

Količine vode izmjerene na kontrolnim vodomjerima preduzeća, koji se postavljaju na početku bespravnih cjevovoda, kako bi se imao uvid u ukupne količine potrošene vode na tim cjevovodima (tzv „glavni vodomjer“ ili OBN vodomjeri). Fakturisanje potrošačima se vrši prema stvarnoj potrošnji izmjerenoj na njihovim vodomjerima, a po potrebi iznos se koriguje i za izračunatu razliku na glavnom i zbiru sporednih vodomjera. Kako se vrši očitanje glavnog i svih sporednih vodomjera, to se na kraju očitanje na glavnom vodomjeru stornira, tj. ono se ne fakturiše. Ukupno nefakturisane količine vode iznose 782.622 m3 i manje su za 76.055 m3. Posmatrano po komponentama smanjenje nefakturisanih količina se odnosi najviše na kategoriju 'Neobračunata potrošnja po osnovu:iznos=0 m3'. Radi se o razlici potrošnje između glavnog i svih sporednih potrošača, i najvećim dijelom to se odnosi na OBN vodomjere. Predpostavljeni uzrok za smanjenje kod ove kategorije je neočitanje glavnih OBN vodomjera. Ukupan broj neočitanih vodomjera iz ove kategorije iznosi i preko 40% na mjesečnom nivou.

8.4 Fakturisana i naplaćena potraživanja Fakturisana potraživanja od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) u 2018. godini iznosila su cca. 48,35 milion KM i za cca. 0,6 miliona KM (1%) su veća nego u 2017. godini (Tabela 54.). To je prvenstveno rezultat aktivnosti nadležnih službi na kontroli potrošača i evidentiranju novih. Tabela 54. Fakturisana potraživanje od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) u 2014/15/16/17/18.godini

Potrošač Fakturisana potraživanja od vode i odvodnje u KM (sa PDV i PVN)

Indeks 2014.god. 2015.god. 2016.god. 2017.god. 2018.god.

1 2 3 4 5 6 6/5 6/2

Domaćinstva-vlastiti vodomjeri 13.915.020 14.602.661 14.633.090 15.008.343 14.373.545 96 103

Domaćinstva-zajednički vodomjeri 16.915.733 17.015.455 16.927.889 16.761.360 17.181.077 103 102

Institucije 2.650.941 2.753.685 2.265.307 1.882.330 1.769.723 94 67

Ostali korisnici 11.551.060 11.676.610 12.996.601 14.185.500 14.807.124 104 128

Ukupno 45.032.754 46.048.411 46.822.886 47.837.533 48.131.469 101 107


59

Naplaćena potraživanja (sa PDV i PVN) podrazumijevaju naplatu svih računa bez obzira u kojoj su godini izdati (dakle i naplatu tzv. „starih računa“). Ukupno naplaćena potraživanja u 2018. godini iznose cca. 47,35 milion KM. U odnosu na 2017. godinu naplaćena potraživanja su veća za cca.0,6 miliona KM (1%). Ukoliko uporedimo sa 2014. godinom, u 2018. godini su naplaćena potraživanja bila veća za 11%. Tabela 55 i Slika 10. Tabela 55.Naplaćena potraživanje od prodaje vode i usluga odvodnje (sa PDV i PVN) u 2014/15/16/17/18.godini

Potrošač Naplaćena potraživanja od vode i odvodnje sa PDV i PVN

Indeks 2014.god. 2015.god. 2016.god. 2017.god. 20178.god. 1 2 3 4 5 6 6/5 6/2

Domaćinstva-vlastiti vodomjeri 13.789.473 14.266.758 14.317.022 15.050.734 14.196.344 94 103

Domaćinstva-zajednički vodomjeri 15.579.553 15.094.591 15.186.836 15.620.724 16.737.141 107 107

Institucije 2.431.717 2.543.723 2.515.753 1.901.879 1.709.098 90 70

Ostali korisnici 10.962.396 11.135.812 12.327.379 14.185.682 14.711.472 102 132

Ukupno 42.763.140 43.040.884 44.346.991 46.759.019 47.335.405 101 111

Slika 12. Fakturisana i naplaćena potraživanja od vode i odvodnje u periodu 2014-2018.god.

Vlada Kantona Sarajevo je dana 13.12.2018. godine, usvojila Odluku o utvrđivanju novčanog dodatka na ime plaćanja troškova komunalnih usluga. Zakonom o socijalnoj zaštiti propisano je da domaćinstva koja su ostvarila pravo na stalnu novčanu pomoć imaju pravo na novčani dodatak na ime plaćanja komunalnih usluga. Ranijom Odlukom je propisano, da je visina tog komunalnog dodatka 50 KM mjesečno, te da će se ta sredstva isplaćivati korisnicima uz stalnu novčanu pomoć. Analizom trošenja navedenog dodatka došlo se do podataka, da u najvećem broju slučajeva taj novac korisnici nisu koristili za predviđenu namjenu, nego da su korisnici ovog prava povećavali svoja dugovanja na ime plaćanja komunalnih usluga. Da bi se izbjegla ovakva situacija, danas usvojenom Odlukom je propisano da će se korisnicima stalne novčane pomoći novčana sredstva na ime plaćanja komunalnih uluga u zavisnosti od visine računa, predviđenih 50 KM direktno uplaćivati preduzećima “Rad” i “Vodovod i kanalizacija” za usluge prikupljanja, odvožnje i deponovanja otpada i usluge snabdijevanja pitkom vodom, odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda, na što su ova sredstva bila i namijenjena. Ministarstvo za rad, socijalnu politiku, raseljena lica i izbjeglice KS će sa ovim komunalnim preduzećima zaključiti sporazume u kojima će se definisati načini plaćanja ovih usluga.


60

Okvir 3

Da se naplati potraživanja za vodu i odvodnju poklanja izuzetna pažnja, te da postoje uredne evidencije o ovome, vidljivo je iz pregleda naplaćenih računa po starosti.(Tabela 56.) Tabela 56. Naplata „starih računa“ iz 2015/16/17.godine

Uplate po računima izdatim u 2018.g. Domaćinstva -

vlastiti vodomjer

Domaćinstva - zajednički vodomjer

Ostali korisnici

UKUPNO

Uplate do 31.12.2018. po računima izdatim do 31.12.2016.godine 907.189 1.191.118 833.604 2.931.911

Uplate do 31.12.2018 po računima izdatim do 31.12.2017.godine 1.189.116 1.795.552 2.133.864 5.118.532

Uplate do 31.12.2018 po računima izdatim do 31.12.2018 godine 12.210.310 12.787.832 14.023.043 39.021.185

Ukupne uplate “starih računa”I novih računa do 31.12.2018. 14.306.615 15.774.501 16.990.511 47.071.628

Do 31.12.2018. po osnovu izdatih računa u periodu I-XII 2018. naplaćeno je cca.39,0 miliona KM, a po osnovu starih potraživanja naplaćeno je 8,1 milion KM. Služba naplate u svojim redovnim aktivnostima, ali i putem posebno oformljenih mobilnih timova vrši stalne kontrole potrošača na terenu u cilju prikupljanja i ažuriranja svih relevantnih podataka o korisnicima usluga. U neposrednoj komunikaciji sa korisnicima usluga, u svakoj prilici se informišu i upozoravaju o posljedicama neplaćanja za izvršenu komunalnu uslugu. Korisnicima usluga se, cijeneći ukupnu situaciju u okruženju, omogućava i zaključivanje sporazuma o izmirenju starih dugovanja u ratama. Uskraćivanje komunalne usluge se sve više provodi s tim da se nikada ne ide na isključenje iz sistema vodosnabdijevanja bez prethodno upućene opomene, na način i u rokovima regulisanim Uredbom i aktima preduzeća. Za neovlašteno korištenje komunalne usluge i sve nedozvoljene radnje na komunalnoj infrastrukturi podnosi se zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka i vrši se isključenje sa javne vodovodne mreže.

8.5 Cijena usluga Cijene vode i odvodnje, koje KJKP „Vodovod i kanalizacija“ Sarajevo primjenjuje od 01.12.2013. godine:

Izostala stvarna, a istinski potrebna, istraživanja mogućnosti plaćanja, te posebno prepoznavanje kategorija stanovništva sa istinskim potrebama da im se pomogne u podmirivanju računa za komunalne usluge, su u BiH praksi u lokalnim zajednicama zamijenjena načelnim stavom da je cjelokupno stanovništvo siromašno i da ne može priuštiti plaćanje većih računa. Taj se stav prepoznaje u čestom neodobravanju cijena koje predlažu menadžeri tih poduzeća. Visina cijena značajno se razlikuje od jedne do druge lokalne zajednice u BiH, ali se u načelu može reći da su sve značajno manje od istih u netom dospjelom novom članu EU, Hrvatskoj. Obzirom da se takvim cijenama ne uspijevaju pokriti svi odnosni troškovi, ili će lokalna zajednica namiriti razliku potrebnih prihoda, ili će se izbjegavati održavanje mreže i tako vršiti umanjenje njene vrijednosti (a što je jako česta praksa). Naravno da u oba slučaja tako dolazi do subvencioniranja baš svih korisnika usluge, što je i sa moralnog sa praktičnog stanovišta posve neutemeljeno, jer njihove potrebe da im se pomogne se značajno razlikuju. Izvor: Metodologija za određivanje cijene usluga vodosnabdijevanja/ vodoopskrbe i kanalizacije u Bosni i Hercegovini, Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP), Autor: Branko Vučijak


61

Tabela 57. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda – DOMAĆINSTVA

VARIJABILNI DIO U STRUKTURI CIJENE

Potrošeni m3 vode

≤ 5 m3 > 5 m3 ≤ 30 m3 > 30m3

Usluga snabdijevanja pitkom vodom (KM/m3) 0,70 0,84 1,17

Usluga odvodnje otpadnih voda (KM/m3) 0,30 0,36 0,50

PDV 0,17 0,20 0,28

Svega 1,17 1,40 1,95

PVN za korištenje voda (KM/m3) 0,01

PVN za zaštitu voda (KM/m3) 0,04

Svega 0,05

FIKSNI DIO U STRUKTURI CIJENE

Fiksni dio (KM/mjes.) 2,00

PDV 0,34

Svega 2,34

Tabela 58. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda po 1 m3 -INSTITUCIJE


Usluga snabdijevanja pitkom vodom (KM/m3) 1,17

Usluga odvodnje otpadnih voda (KM/m3) 0,50

PDV 0,28

Svega 1,95


PVN za zaštitu voda (KM/m3) 0,04

Svega 0,05


Fiksni dio (KM/mjes.) 4,00

PDV 0,68

Svega 4,68

Tabela 59. Struktura cijene usluge vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda po 1 m3 - OSTALI KORISNICI


Usluga snabdijevanja pitkom vodom (KM/m3) 2,18

Usluga odvodnje otpadnih voda (KM/m3) 0,94

PDV 0,53

Svega 3,65


PVN za zaštitu voda-zagađivači (KM/m3) veliki srednji mali

0,20 0,10 0,04

Svega 0,21 0,11 0,05


Fiksni dio (KM/mjes.)

profil vodomjera

do 40mm 50-100mm 150 mm i više

4,00 20,00 40,00

PDV 0,68 3,40 6,80

Svega 4,68 23,40 46,80

Prosječna ostvarena cijena vode i odvodnje u 2018. godini iznosi 1,62 KM/m3 vode, a izračunata je na osnovu podatka o fakturisanom prihodu od vode i odvodnje i fakturisanim m3 vode. Ekonomska cijena kojom se pokrivaju svi opravdani troškovi poslovanja iznosi 2,36 KM/m3 što je za 46% više od ostvarene cijene.


62

Okvir 4

8.6 Stopa tekuće naplata U 2018. godini stopa tekuće naplate za vodu i odvodnju (naplaćeno u 2018.godini / fakturisano u 2018. godini), uzeta na dan 15.01.2019. iznosi 84%. Tabela 60. Stopa tekuće naplate po kategorijama u 2016./17/18. godini

% tekuće naplate za period po računima izdatim za period

tekuće naplate po tipu potrošača I-XII

OKS- tekuća naplata na dan 15.01.2019. 79%

Privatne kuće - tekuća naplata na dan 15.01.2019. 87%

Privreda - tekuća naplata na dan 15.01.2019. 86%

Prosječan stopa tekuće naplate na dan 15.01.2019. 84%

Prosječan stopa tekuće naplate na dan 15.01.2018. 83%

Prosječan stopa tekuće naplate na dan 13.01.2017 82%

Ovu stopu tekuće naplate, približno, Preduzeće ostvaruje i niz prethodnih godina, jer ima veoma ograničene mogućnosti prisilne naplate svojih usluga. Isključivanje potrošača iz snabdijevanja vodom je najefikasnija mjera. Nekada izvedena tehnička rješenja priključenja na mrežu otežavaju ili potpuno onemogućavaju primjenu ove mjere naročito kod objekata kolektivnog stanovanja. Međutim, u odnosu na 2017. godinu naplaćena potraživanja u 2018. godini su veća za 1%, što je veoma značajno za poslovanje Preduzeća, a tome je doprinjela povećana naplata starih potraživanja .

8.7 Potraživanja od kupaca u periodu 2008.- 2018. godine Ukupna potraživanja od kupaca na dan 31.12.2018. godine iznose cca. 65,6 miliona KM. U ovom iznosu je sadržan i dio potraživanja od cca 19,3 miliona KM nastalih neposredno nakon rata, za koje se pretpostavlja da se neće nikada naplatiti, jer se dijelom radi o zbirnim računima, koji glase na „kućne savjete“, te se kao takvi nisu mogli utužiti (cca 3,7 miliona KM), kao i o stanarima koji su privremeno stanovali u stambenim zgradama, te napustili mjesto stanovanja i nije ih moguće pronaći (cca 15,6 miliona KM).

Tabela 61. Nenaplaćena potraživanja po računima izdatim u 2018.godini Opis Iznos KM

Saldo nenaplaćenih potraživanja na dan 31.12 .2017. 65.010.071

Privreda -507.381

Domaćinstva 1.132.047

Saldo nenaplaćenih potraživanja na dan 31.12.2018. 65.634.737

U BiH praksi politički aspekt ponekad ima dominantnu ulogu, iako prikriven javnim isticanjem socijalnog aspekta. Naime, niska usvojena cijena se javno opravdava siromaštvom lokalnog stanovništva (socijalni aspekt), ali se pri tome ne vrši nikakva diferencijacija stupnja siromaštva i u suštini se subvencioniraju i najbogatiji. Izvor: Metodologija za određivanje cijene usluga vodosnabdijevanja/ vodoopskrbe i kanalizacije u

Bosni i Hercegovini, Razvojni program Ujedinjenih nacija (UNDP), Autor: Branko Vučijak


63

Slika 13. Trend kretanja potraživanja od kupaca od 2008. do 2018.godine

8.8 Sumnjiva i sporna potraživanja Korisnici usluga koji redovno ne izmiruju svoje obaveze se utužuju. Tokom 2018. godine putem nadležnog suda u Sarajevu utuženo je nenaplaćenih potraživanja za vodu i odvođenje otpadnih voda u iznosu od cca. 3,7 miliona KM i to prema kategoriji “Domaćinstva”. U periodu od 1996. do 2018. godine podneseno je tužbi u vrijednosti od cca. 117 miliona KM. Od toga naplaćeno je cca. 58,8 miliona KM (50%). Ukupno nenaplaćeni iznos po osnovu utuženja potrošača za period od 1996.-2018. godine iznosi cca. 58,1 milion KM. Tabela 62. Realizacija sudskih sporova po tužbama za neplaćanje vode i odvodnje

Godina

Iznos ( KM) Naplaćeno od utuženog (KM)

Naplaćeno od utuženog % Utuženo "Ostali

korisnici" Utuženo

"Domaćinstva" Utuženo ukupno

2018 3.798.575 3.798.575 3.492.012 -

1996. - 31.12.2018. 18.644.698 98.275.593 116.920.291 58.783.919 50%

Prema Pravilniku o naplati potraživanja za vodu, odvođenje i prečišćavanje otpadnih voda KJKP “Vodovod i kanalizacija“ d.o.o Sarajevo utuženje korisnika usluge se vrši u sljedećim periodima: a) korisnici usluge iz kategorije “ domaćinstva “ :

svi neplaćeni računi za period 01.01.-30.06. utužuju se u mjesecu decembru tekuće godine

svi neplaćeni računi za period 01.07.-31.12. tekuće godine, utužuju u mjesecu junu naredne godine. b) svi ostali korisnici

svi neplaćeni računi izdati u period 01.01.-31.12.tekuće godine ,utužuju se u mjesecu novembru naredne godine.

Uprava preduzeća može po potrebi donijeti odluku kojom će utvrditi i druge periode utuženja.


64

9 LJUDSKI RESURSI

9.1 Broj radnika Prosječan broj radnika u 2018. godini, izračunat na bazi stanja na kraju mjeseca, iznosi 949. Na dan 31.12. 2018. godine u preduzeće je imalo 955 radnika, od čega 809 na neodređeno vrijeme i 146 na određeno vrijeme. Prosječan broj radnika na bazi ukalkulisanih sati rada za 2018 godinu je 979 radnika (prošle godine iznosio je 914).Ovi pokazatelji su izračunati na osnovu podataka o isplaćenim platama radnika. Na osnovu prikazanih podataka u sljedećoj tabeli, evidentan je rast broja radnika u poslednje 3 godine. Prosječan broj radnika u 2018. godini se povećao za 7% (64 radnika) u odnosu na 2017. Godinu. Tabela 63. Prosječan broj radnika prema stanju na kraju mjeseca

Prosječan broj uposlenika na bazi stanja krajem mjeseca

2014 2015 2016 2017 2018

KJKP "ViK" 917 880 878 885 949

Trend kretanja broja radnika -3% -4% 0% 1% 7%

Slika 14. Trend kretanja broja radnika u periodu 2014.-2018.godine

9.2 Fluktuacija radnika

U skladu sa Zaključkom Vlade Kantona Sarajevo broj:02-05-20278-32/18 od dana 26.04.2018. godine, Ministarstvo komunalne privrede i infrastrukture je dalo saglasnost KJKP „Vodovod i kanalizacija“ d.o.o Sarajevo da zadrži tri (3) radnika u radnom odnosu na neodređeno vrijeme na Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda – Butila, a koji su radili na postrojenju za prečišćavanje otpadnih voda – Trnovo.

Tabela 64.Fluktuacija radnika u 2018. godini

Mjesec Došlo (1) Otišlo (2) Stanje (3)=(PS)+(1)-(2)

Stanje u prethodnoj godini na dan 31,12.2018. god 909

Januar 0 1 908

Februar 27 4 931

Mart 3 5 929

April 30 3 956

Maj 0 2 954

Juni 0 2 952

Juli 5 2 955

August 11 1 965

Septembar 0 1 964

Oktobar 0 3 961

Novembar 1 5 957

Decembar 0 2 955

UKUPNO 77 31 955


65

9.3 Kvalifikaciona struktura radnika Prosječan broj radnika prema stanju na kraju mjeseca prema kvalifikacionoj strukturi je sljedeći: Tabela 65. Kvalifikaciona struktura radnika u 2016./2017.godine

Kvalifikacija 2017. 2018. % indeks

2018 18/'17

VSS Visoka stručna sprema 101 113 12% 112

VIŠ Viša stručna sprema 32 16 2% 49

VKV Visoko kvalifikovani radnik 202 210 22% 104

SSS Srednja stručna sprema 211 242 26% 115

KV Kvalifikovani radnik 235 252 27% 107

PK Polu kvalifikovani radnik 35 32 3% 91

NK Nekvalifikovani radnik 69 85 9% 123

Svega 885 949 100% 107

Slika 15. Kvalifikaciona struktura radnika

9.4 Lična primanja radnika Tabela 66. Prosječna neto plata po kvalifikacijama radnika i za preduzeće u 2017./2018. Godini

Kvalifikacija 2017.g 2018.g % '18/'17

VSS Visoka stručna sprema 1.716 1.736 101%

VIS Viša stručna sprema 1.542 1.559 101%

VKV Visoko kvalifikovani radnik 1.312 1.318 100%

SSS Srednja stručna sprema 1.172 1.170 100%

KV Kvalifikovani radnik 1.077 1.098 102%

PKV Polu kvalifikovani radnik 891 922 103%

NKV Nekvalifikovani radnik 879 911 104%

Prosječna neto plata u KJKP "ViK" 1.216 1.225 101%

Prosječno isplaćena neto plata u 2018. godini iznosila je 1.225 KM i veća je za 1% nego što je bila u 2017. godini (1.216 KM).Povećanje prosječne neto plate je posljedica zapošljavanja određenog broja visokostručnog kadra na realizaciji projekta NRW što se odrazilo na neznatno povećanje prosječne neto plate radnika.


66

Tabela 67. Prosječna osnovna plata na nivou preduzeća za 2014/15/16/17/18.godini (u KM)

KJKP "ViK" d.o.o. Sarajevo

Prosječna osnovna plata (u KM)

2014.g. 2015. 2016. 2017. 2018.

909 915 951 1033 1043

Ako se iz prosječne plate izuzme dio za minuli rad, prekovremeni rad, noćni rad, rad na praznik i po osnovu stimulacije, onda je prosječna osnovna plata na nivou preduzeća za 2018. godinu iznosila 1043 KM.

9.5 Spolna i starosna struktura radnika

Slika 16. Spolna struktura radnika

Radnika dobi od 20 do 40 godina starosti ima samo 238 ili 25%. Prevladavajuća starosna dob radnika je od 40 do 60 godina – ukupno 616 radnika ili 64% (u 2016. je bilo 627 ili 71%; u 2017. Godini je bilo 620 ili 68%). Starosna struktura radnika je nepovoljna, a prosječna starost radnika od 46,6 godina ima za posljedicu sve češća obolijevanja što znatno doprinosi smanjenju efikasnosti ljudskog potencijala, jer isti koriste bolovanje, nisu u radnom procesu, smanjuje se broj raspoloživih radnika itd.

10 ULAGANJA I RAZVOJ SISTEMA

10.1 Subvencije Budžeta Kantona Sarajevo Izmjenama i dopunama Budžetom Kantona Sarajevo za 2018. godinu - Ministarstvo komunalne privrede i infrastrukture za preduzeća su planirane subvencije javnim preduzećima u iznosu od 557.000 KM. Od ukupno planiranih sredstava subvencije u 2018. preduzeću je doznačeno ukupno 150.000 KM prema pozicijama prikazanim u donjoj tabeli. Tabela 69. Subvencije javnim preduzećima iz Budžeta Kantona Sarajevo

Sub analitika

Funkcija Subvencije javnim preduzećima Budžet 2018.

Doznačena sredstva u

KJKP "ViK" 2018

WAO006 052F Rekonstrukcija uličnih slivnika , ulaznih građevina i kanala za atmosferske vode 150.000 150.000

WAO025 056F Poslovi po odobrenju ministarstva u okviru zajedničke komunalne potrošnje 256.000 0

WAO014 052F Održavanje rada prečistača Trnovo 150.000 0

WAO023 052F Sufinansiranje održavanja prečistača Butila 1.000 0

Ukupno 557.000 150.000

Tabela 68. Starosna struktura radnika na dan 31.12.2018.godini

Starost Ukupno Žene Muškarci

do 18 godina 1 0 1

od 19 do 24 godine 24 2 22

od 25 do 29 godina 43 7 36

od 30 do 34 godine 75 8 67

od 35 do 39 godina 96 20 76

od 40 do 44 godine 121 18 103

od 45 do 49 godina 163 32 131

od 50 do 54 godine 170 21 149

od 55 do 59 godina 162 30 132

od 60 do 64 godine 96 25 71

65 godina i više 6 2 4

Ukupno 957 165 792

Prosječna starost uposlenika na dan 31.12 2018. je bila 46,6 godina. .


67

10.2 Kapitalni transferi iz Budžeta Kantona Sarajevo U 2018. godini Budžetom Kantona Sarajevo planirana su i doznačena sredstva kapitalnog transfera kako je prikazano u sljedećoj tabeli: Tabela 70. Kapitalni transferi iz Budžeta Kantona Sarajevo

Sub analitika Funkcija Opis Budžet KS za 2018.godinu

Doznačena sredstva u

KJKP "ViK" 2018

Transferi neprofitnim organizacijama 330.000,00

WAN017 056F Rekonstrukcija vodovodne mreže na Peračkom vrelu u Vogošći putem KJKP ViK 300.000 0

WAN018 056F Izrada glavnog projekta za vodovod Crna rijeka 30.000 0

Kapitalni transferi neprofitnim organizacijama 3.325.911 0

WAU014 052F Projekat sanacije vod. sitema-vlastito učešće za kredit EBRD 1.000 0

052F Projekat sanacije vod.sistema putem ViK-vlastito učešće za kredit EBRD-plaćanje PDV-a 3.324.911 0

Kapitalni transferi javnim preduzećima 8.454.390 2.257.937

WAU009 052F Nabavka opreme 550.000 550.000

WAU052 052F Sredstva za plačanje obaveza NRW projekata 1.581.390 1.581.390

WAU023 052F Rekonstrukcija vodovodne mreže putem KJKP ViK doo 2.000.000 104.668

WAU043 052F Sredstva za realizaciju detekcije neoprihodovane vode 1.000 0

WAU044 052F Obezbjeđenje novih količina vode u Kantonu Sarajevo 1.000 0

WAU045 052F Rekonstrukcija vodozahvata KonaciI, Konaci II i rekonstrukcija laguna Konaci 2, Lužani 2 i Bačevo 751.000 21.879

WAU046 052F Izgradnja rezervoara Zlatarevo 400.000 0

WAU047 052F Plačanje obaveza po vansudskoj nagodbi po pravosnažnoj sudskoj presudi Općinskog suda u Sarajevu broj 65 OP 189227 11 P od 09.11.2016 godine 2.170.000 0

WAU048 052F Sredstva za Filter postrojenje Bosna III 1.000.000 0

Sveukupno 12.110.301 2.257.937

U periodu I-XII 2018. godine preduzeće je pokrenulo niz procedura javne nabavke za projekte čija realizacija je planirana iz kapitalnih transfera Budžeta Kantona Sarajevo za 2018. Godinu. Neki postupci nabavke su se morali i ponavljati zbog proceduralnih razloga, odnosno neadekvatne dokumentacije ponuđača.. U posmatranom periodu realizovana su sljedeća sredstva koja su Preduzeću uplaćena iz Budžeta Kantona Sarajevo za 2018. godinu: Pozicija iz Tabele 71: WAU009 - Nabavka opreme u iznosu od 550.000 KM

Nabavka i ugradnja mjerne opreme u šahtove za uspostavu mjerenja i monitoringa u DMA zonama

Nabavka i ugradnja mjerno-regulacione opreme u šahtove za uspostavu mjerenja i monitoringa u DMA zonama

Vodomjeri na spojnicu

Vodomjeri na flanšu

Materijal za priključke i PE cijevi Pozicija iz Tabele 71: WAU023 –Rekonstrukcija vodovodne mreže putem ViK-a u vrijednosti 104.668 KM

Nabavka usluga projektovanja objekata vodovodnog sistema (P.S.Bačevo, P.S.Alipašin most i P.S.Centar)" Pozicija iz Tabele 71: WAU045 - Rekonstrukcija vodozahvata Konaci I, Konaci II i rekonstrukcija laguna Konaci 2, Lužani 2 i Bačevo u vrijednosti 21.879 KM

Rekonstrukcija vodozahvata Konaci I, Konaci II i rekonstrukcija laguna Konaci 2, Lužani 2 i Bačevo Pozicija iz Tabele 71: WAU052 - Sredstva za plaćanje obaveza NRW projekta u vrijednosti 1.581.390 KM za sledeće nabavke i radove:

Nabavka vozila

Dovođenje saobračajnica u prvobitno stanje

Nabavka vodomjera I materijala za montažu vodomjera

Iznajmljivanje vozila I opreme

Nabavka cijevi, fitinga,ventila, račvi,šahtova


68

Nabavka betona

Nabavka elektromaterijala

Nabavka dodatnih rezervnih dijelova za pumpne agregate

Nabavka kanaliz.daktilnih cijevi i fazonskih komada i opreme na kanalizacionim objektima

Nabavka poluproizvoda od drveta

Nabavka materijala za priključke i PE cijevi

10.3 Krediti 10.3.1 Evropska banka za rekonstrukciju i razvoj (EBRD) Kao posljedica višegodišnjeg neulaganja u održavanje i zamjenu mreže i opreme vodovodnog sistema veliki su gubici vode, pojedini dijelovi grada imaju noćne redukcije, a sigurnost rada elektro-mašinskog dijela sistema je značajno umanjena. U cilju sanacije ovakvog stanja izrađen je projektni prijedlog za „Projekat sanacije vodovodnog sistema Kantona Sarajevo“, a koji je u skladu sa Strateškim opredjeljenjem Kantona Sarajevo 2017-2020.godina. Radi obezbjeđenja sredstava Vlada Kantona Sarajevo inicirala je pregovore sa EBRD -om još 2015. godine. U 2016. godini na Sjednici Vijeća ministara BiH usvojena je inicijativa za vođenje pregovora radi zaključivanja Ugovora o zajmu (Projekt sanacije vodovodnog sistema Kantona Sarajevo) između Bosne i Hercegovine i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD). Sa sastanka održanog u decembru 2016. na kojem su prisustvovali predstavnici EBRD-a, Vlade KS i KJKP „ViK“-a , jedan od zaključaka se odnosio na Potpisivanje ugovora o zajmu sa BIH u aprilu 2017. Ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa je 11.05.2017. godine potpisao pomenuti Ugovor sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD) o podršci vodosnabdijevanju Kantona Sarajevo. Ugovor o podršci Projektu "Vodovod Sarajevo" 21.07.2017. godine potpisali su premijer Kantona Sarajevo i zamjenica direktora EBRD-a za sektor infrastrukture. Za implementaciju ugovora zaduženo je KJKP "Vodovod i kanalizacija". Predstavnički dom Parlamenta Federacije Bosne i Hercegovine odobrio je na vanrednoj sjednici, koja je održana 30.10. 2017. godine, zaduženje po Ugovoru o zajmu između Bosne i Hercegovine i Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD) za Projekat sanacije vodovodnog sistema Kantona Sarajevo. Prva tranša kredita od 10,0 miliona Eura usmjerila bi se za finansiranje rekonstrukcije vodovodne mreže u cijelom Kantonu, sanaciju glavnih pumpnih stanica i poboljšanje mjerne i kontrolne opreme. U novembru 2018. godine Radni tim KJKP „Vodovod i kanalizacija“ je izradio Projektni prijedlog „Sanacija vodovodnog sistema“ iz razloga održavanja sistema i obezbjeđenja dovoljnih količina vode za uredno snabdijevanje potrošača.U skladu s tim neophodna su kako tehnološka tako i organizaciona unapređenja. Procjenjeni troškovi sanacije vodovodnog sistema iznose cca. 52,8 miliona KM, a implementacija bi trajala 3 godine. Projekat je koncipiran na osnovnoj problematici vodovodnog sistema, odnosno obuhvata rekonstrukciju dotrajalih distributivnih i transportnih cjevovoda na kojima su registrovani gubici vode i odabran je pristup jednog lokaliteta - zone kako bi rezultati bili mjerljivi.

Osnovni ciljevi prijedloga Projekta „Sanacija vodovodnog sistema“ su: 1. kontinuirano smanjenje gubitaka na distributivnoj i transportnoj mreži. Ovo podrazumjeva rekonstrukciju

dotrajalih distributivnih i transportnih cjevovoda na kojima su registrovani gubici vode i odabran je pristup jednog lokaliteta - zone kako bi rezultati bili mjerljivi;

2. obezbjeđenje pogonske sigurnosti. Planirana je rekonstrukcija elektro energetskog pogona, pumpnih stanica i sistema dezinfekcije vode za najznačajnije objekte sistema;

3. unaprijeđeno upravljanje vodovodnim sistemom. Sa stanovišta upravljanja vodovodnim sistemom a prevashodno za obezbjeđenje postepenog, ali hitnog smanjenja gubitaka u vodovodnoj mreži planirano je formiranje novih DMA zona, uspostava monitoringa osnovnih parametara (protoka i pritiska), automatska


69

regulacija pritiska na postojećim lokacijama, inoviranje SCADA sistema, te nabavka mjerne opreme na objektima.

11 OPIS GLAVNIH RIZIKA U POSLOVANJU PREDUZEĆA

U ovoj tački Izvještaja prikazani su najznačajniji rizici i pretpostavke koje su identificirani u internom dokumentu „Strategija rizika za 2018“, a koji mogu imati značajan utjecaj na ostvarivanje ciljeva i rezultata poslovanja preduzeća. Procjena uticaja rizika na ostvarenje ciljeva preduzeća se ocjenjuje prema značaju uticaja ocjenama od 1-9. U ovom izvještaju ćemo navesti rizike sa „jako značajnim uticajem“ koji su ocjenjeni sa ocjenom 9.

IDENTIFIKACIJA RIZIKA OPIS RIZIKA OCJENA RIZIKA

Regulatorni rizik/država/politika

Rizik neprimjenjivanja ekonomske cijene vode

-Rizik nedostatka finansijskih sredstava za izmirenje operativnih troškova zbog neekonomske cijene vode;

9 -Rizik nedefinisanja mjera Osnivača za finansiranje računa socijalno ugroženih kategorija stanovništva.

-Rizik neusklađenosti načina formiranja cijena ili nadoknade razlike u cijeni za vodovodne i kanalizacione usluge suprotno odredbama člana 22. Zakona o komunalnim djelatnostima

Rizik postojanja nelegalno priključenih potrošača na VIK mrežu

-Rizik obuhvata samoinicijativnu izgradnju i priključenje na VIK mrežu od strane nelegalnih korisnika što utiče na likvidnost i na sanitarnu sigurnost preduzeća;

9

-Rizik od gubitka kontrole nad ilegalnim korisnicima usluge, što može uzrokovati probleme u vodosnadbijevanju;

-Nepostojanje pravnih mehanizama ili nepostojanje odgovornosti za utvrđivanje i kažnjavanje nelegalnih korisnika;

-Rizik nepoštivanja zakona o komunalnim djelatnostima i Uredbi i procedura preduzeća od strane općina;

-Rizik bespravnog fakturisanja usluga za bespravna priključenja.

Rizik pojave incidentnog zagađenja vodovodnog sistema

-Prodor terenskih voda u distributivni sistem usljed kvara na cjevovodu;

9

-Neispunjavanje sanitarno-tehničkih uslova na vodnim objektima;

-Korištenje dvojnog snabdijevanja (iz javnog vodovoda i lokalnog vodovoda);

-Bespravni radovi na distributivnom sistemu;

-Rizik nebrige korisnika usluge i Osnivača preduzeća;

-Nedozvoljene aktivnosti u zonama sanitarne zaštite izvorišta;

-Zastoj u doziranju hlora na objektima Pogona vodovod.

Pravni rizik

Rizik nepoštivanja važećih zakonskih propisa Zakona o komunalnoj djelatnosti i Uredbe od strane Općina i uposlenika.

-Rizik samoinicativnog priključenja na javni kanalizacioni sistem bez provedene zakonske procedure i izdavanja građevinskih dozvola.

9

-Rizik neblagovremenog izdavanja građevinskih dozvola, urbanističkih saglasnosti i odobrenja za rad od nadležnih organa;

-Nedovoljna koordinacija i usaglašenost evidencija saglasnosti između KJKP VIK i nadležnih institucija za izdavanje saglasnosti;

-Rizik bespravno izgrađenih objekata;

-Rizik nedostatka elaborata od strane izvođača radova.

-Rizik malog broja priključaka u odnosu na broj izdatih saglasnosti

-Rizik izvođenja vodovodnih priključaka prije adekvatne odvodnje otpadnih voda

Rizik izgradnje i priključ. sistema vodosnabdijev. bez izgrađenog kanalizacionog sistema ili propisno izgrađene septičke jame

-Rizik izgradnje kanalizacionog sistema , na prostorima na kojima nema izgrađenog kanalizacionog sistema, niti propisno izgrađene septičke jame može uticati na sanitarno-higijenski aspekt koji ugrožava vodosnabdijevanje i izaziva ostale negativne efekte po okolinu;

9 -Rizik nezakonitog ugovaranja izvođenja priključaka između investitora i izvođača radova pa time i bespravnog priključenja.

-Rizik predaje geogetskih elaborata sa netačnim parametrima u Katastar podzemnih instalacija.

Rizik finansijskog tržišta

Rizik od nemogućnosti finansiranja

-Rizik od nemogućnosti izvršavanja obaveza prema dobavljačima, zaposlenicima i dr. obaveza dovodi do rizika likvidnosti,

9 -Rizik otežane naplate potraživanja zbog neplaćanja računa od strane korisnika,

-Rizik sporosti procedura nadležnih institucija koje odobravaju ili daju saglasnosti na kredite posebno kod postupaka odobravanja ino kredita;

Operativni rizik

Rizik nedovoljnog broja podataka o kvalitetu vode (analizirani parametri i br.uzoraka) u cilju

-Rizik nedostatka potrebne sofisticirane opreme i reagensa potrebnih za analizu hemijskih parametara;

9


70

IDENTIFIKACIJA RIZIKA OPIS RIZIKA OCJENA RIZIKA

obezbjeđenja zdravstvene ispravnosti vode i ispunjenja zakonskih propisa

-Izostajanje planiranja nabavke navedene opreme;

-Nemogućnost finansiranja potrebne opreme;

-Neispravnost opreme za monitoring kvaliteta vode na filterskim postrojenjima:

Rizik funkcionisanja postrojenja za prečiščavanje otpadnih voda „Butila“

-Rizik nedostatka finansijskih sredstava za održavanje PPOV „Butila“;

9

- Rizik neodržavanja elektro-mašinske opreme;

- Rizik ljudskih resursa;

- Rizik nepostojanja procedura u Preduzeću kojima se tretira ekološka problematika;

- Rizik visokih troškova energenata i održavanja;

- Rizik neadekvatnih radnih procedura i uputstava.

Rizik likvidnosti

Rizik likvidnosti

-Nemogućnost blagovremene naplate potraživanja može dovesti do rizika likvidnosti i neispunjenja odredbi Zakona o finansijskom poslovanju koji je stupio na snagu 01.01.2017 god., a kojim je preduzeće nelikvidno ako kasni više od 60 dana u izvršenju jedne ili više kratkoročnih novčanih obaveza, čiji iznos prelazi 20% iznosa njegovih kratkoročnih obaveza;

9

-Obaveze za tužbe od strane zaposlenika za novčane nadoknade razlika po Kolektivnom ugovoru;

-Visoki troškovi električne energije, te visoki troškovi održavanja i nabavke zastarjele opreme;

-Nemogućnost dodatnog zaduživanja;

-Nemogućnost izmirivanja kratkoročnih obaveza;

-Nedostatak finansijskih sredstava za izmirivanje obaveza.

Rizik nesolventnosti

-Rizik nemogućnosti obezbjeđenja finansijskih sredstava za izmirenje dospjelih obaveza;

9 -Rizik neadekvatnosti neto radnog kapitala u bilansu;

-Rizik blokade računa ( aktiviranjem datih mjenica i tužbama zaposlenika po kolektivnom ugovoru).

12 MJERE PREDUZETE NA ZAŠTITI OKOLIŠA

U skladu sa član 40. stav 1. Zakona o računovodstvu godišnji izvještaj o poslovanju preduzeća treba da sadrži i opis mjera preduzetih na zaštiti okoliša). Na zaštiti okoliša, prvenstveno zaštiti vodnih resursa, preduzeto je slijedeće:

12.1 Smanjenje tereta zagađenja od urbanih/sanitarnih otpadnih voda

Bosna i Hercegovina je trenutno na putu ka Evropskoj uniji. Kao dio procesa pristupanja, moraće da se pridržava ekoloških zahtjeva EU uključujući dostupnost postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda za sva naselja sa populacijskim ekvivalentom od 10.000. Budući da su se zbog nefunkcionisanja postrojenja za tretman otpadnih voda u Butilima sve otpadne vode Sarajeva odvodile u Miljacku, a zatim u rijeku Bosnu i dalje, obnova postrojenja se nametnula kao najveći prioritet u poslijeratnom periodu. Obnova Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda na Butilama završena je u novembru 2016. godine, a pušteno je u rad 22.05.2017. U 2018. godini Postrojenje je radilo uz optimalnu potrošnju energenata i hemikalija (polimer) ispunjavajući svoju primarnu svrhu prečišćavanja urbanih otpadnih voda Sarajeva, uz unapređenje stanja nizvodnih ekosistema, a samim tim i životnih uslova stanovništva, reduciranjem izloženosti građana zagađenim vodama rijeka Miljacke i Bosne. Kvalitet prečišćene otpadne vode (efluenta) se u prethodnoj godini svakodnevno analizirao u internom laboratoriju PPOV gdje je analizama potvrđeno da su fizičko-hemijski parametri prečišćene otpadne vode tokom cijele godine bili u skladu sa zakonskim propisima. Dana 11.09.2018. godine, postrojenje su posjetili predstavnici časopisa „Školegijum“, koji su napravili reportažu o radu postrojenja, dok su 20.09.2018. godine predstavnici Udruženja za zaštitu i unapređenje okoliša, prirode i zdravlja „Ekotim“ Sarajevo, sa dvije osnovne škole došli na postrojenje i održali interaktivni čas o važnosti zaštite životne sredine i podizanju ekološke svjesti kod djece.


71

12.2 Očuvanje vodnih resursa 12.2.1 Projekat detekcije curenja i smanjenja neprihodovane vode u Kantonu Sarajevo (NRW projekat)

(detaljniji podaci o aktivnostima i rezultatima NRW projekta nalaze se u Prilogu br. 6 ovog Izvještaja) Iz sredstava budžeta Kantona Sarajevo finansiraju se aktivnosti na detekciji curenja i smanjenja neoprihodovane vode u Kantonu Sarajevo (NRW-projekat ), a u skladu sa mjerama Vlade Kantona Sarajevo za ukidanje redukcija i osiguranje kontinuiranog vodosnabdijevanja u Kantonu. Projekat je pokrenut u novembru 2017. godine Prioritetni cilj projekta je uspostava kontinuiranog vodosnabdijevanja za sve potrošače u vodovodnom sistemu u Sarajevu, dok je kao krajnji cilj smanjenje gubitaka u mreži. Realizacija projekta se odvija u tri faze: pripremna, implementaciona i monitoring faza. U skladu sa planom i programom realizacije projekta, realizovane su slijedeče aktivnosti u periodu od novembra 2017. godine do novembra 2018. godine:

Formiranje Tima za detekciju kvarova i neprihodovane vode;

Uspostava nezavisnih mjernih područja-DMA zona;

Izgradnja mjernih i mjerno-regulacionih šahtovi sa pratečom opremom;

Uspostava potpunog nadzora i monitoringa nad svim formiranim DMA zonama;

Uspostava nadzora i monitoringa nad ulazima u zone vodosnabdijevanja sa tehnoloških objekata pogona Vodovod;

Ažuriranje karti DMA sa svim neophodnim podacima u GIS bazi podataka;

Priprema neophodnih podataka za uspostavu vodnog bilansa u svim DMA zonama;

Nabavka najmodernija oprema za mjerenje i monitoring gubitaka u vodovodnim sistemima;

Kontrola i zamjena svih neispravnih zonskih, prekidnih i sekcionih ventila i hidranata unutar DMA;

Optimizacija registrovanja potrošnje kod potrošača unutar DMA zona;

Hidraulička mjernja;

Smanjenje gubitaka metodom reduciranja bespotrebno visokog pritiska;

Detaljno istraživanja-detekcija curenja na vodovodnoj mreži;

Analiza rezultata detekcije i izrada liste cjevovoda za zamjenu /popravku. Generalno, može se zaključiti da su gubici vode manji, i da pokazuju mjesečni trend pada zbog inteziviranih aktivnosti na popravci kvarova, zamjeni i opravci vodomjera ali i smanjenju potrošnje usljed vremenskih prilika. Analiza zona unutar NRW projekta je pokazala da je smanjenje vrijednosti indikatora gubitaka na nivou cijelog sistema posljedica radova u predmetnim zonama. Upravo smanjenje isporuke vode u tretiranim zonama predstavlja i ukupno smanjenje za cijeli sistem, jer u ostalim zonama nema značajnijih promjena po pitanju isporuke vode. I pored stanovitih problema u realizaciji cjelokupnog projekta, koji su posebno bili izraženi u početnoj fazi, na osnovi svih dosadašnjih rezultata da se konstatovati da je sam projekat već sada u potpunosti opravdan i da isti treba nastaviti i u svim narednim godinama. Ovakva konstatacija uporište ponajprije ima u ostvarenju primarnog cilja- ukidanje redukcija i stabilizacija vodosnabdijevanja na kontinuiranom, 24-satnom periodu. 12.2.2 Program „Sanacija vodovodnog sistema“ Vodosnabdjevanje i odvodnja otpadnih voda je kapitalno intenzivna djelatnost, te su troškovi ulaganja u razvoj nove infrastrukture ili njenu obnovu vrlo visoki. U aktuelnim restriktivnim uslovima finansiranja projekata kao i minimizirane profitabilnosti tekućeg poslovanja, investiranje u ovu oblast se uglavnom prolongira za buduća razdoblja putem kredita.


72

Uslijed otežanog upravljanja investicijskim rizicima u okruženju koje ne omogućuje poslovanje, dosadašnja ulaganja u vodosnabdjevanje i odvodnju otpadnih voda uglavnom su bila usmjerena na minimalne rekonstrukcije i opravke postojećih objekata, s ciljem unapređenja kvaliteta postojeće infrastrukture. U novembru 2018. godine Radni tim KJKP „Vodovod i kanalizacija“ je izradio Projektni prijedlog sanacije vodovodnog sistema. Osnovni razlog za izradu ovog Projekta jesu višegodišnji problemi koji se odnose na proces proizvodnje i distribucije vode, a čine ih prije svega:

starost vodovodne mreže i veliki gubici vode na mreži, starost priključnih cijevi kod potrošača (otpisanost 80%),

starost postojećih pumpi za vodu (otpisanost 91%),

dotrajalost elektroenergetske opreme (otpisanost 80%)

dotrajalost mehanizacije (otpisanost 99%)

nedovoljna pokrivenost mjerno-regulacionom opremom

bespravno izgrađena vodovodna mreža i objekti Osnovni ciljevi prijedloga Projekta „Sanacija vodovodnog sistema“ su:

1. kontinuirano smanjenje gubitaka na distributivnoj i transportnoj mreži. Ovo podrazumjeva rekonstrukciju dotrajalih distributivnih i transportnih cjevovoda na kojima su registrovani gubici vode i odabran je pristup jednog lokaliteta - zone kako bi rezultati bili mjerljivi;

2. obezbjeđenje pogonske sigurnosti. Planirana je rekonstrukcija elektro energetskog pogona, pumpnih stanica i sistema dezinfekcije vode za najznačajnije objekte sistema;

3. unaprijeđeno upravljanje vodovodnim sistemom. Sa stanovišta upravljanja vodovodnim sistemom a prevashodno za obezbjeđenje postepenog, ali hitnog smanjenja gubitaka u vodovodnoj mreži planirano je formiranje novih DMA zona, uspostava monitoringa osnovnih parametara (protoka i pritiska), automatska regulacija pritiska na postojećim lokacijama, inoviranje SCADA sistema, te nabavka mjerne opreme na objektima.

Opći cilj projekta je stvaranje mogućnosti za očuvanje vodnih resursa i energije za buduće generacije

Implementacijom Projekta „Sanacija vodovodnog sistema“ očekuje se povećanje sigurnosti vodosnabdijevanja i smanjenje gubitaka do 45 % na godišnjem nivou za cijeli sistem. dok bi se u zonama implementacije gubici vode sveli na ekonomski nivo za uslove u kojima se voda transportuje i distribuira u navedene zone. također obezbjedili bi se uslovi za napredno upravljanje sistemom, i osigurala pogonska sigurnost za najvažnije objekte sistema.

12.3 Zaštita izvorišta Sva izvorišta u vodovodnom sistemu KS su bez usvojene Odluke o zonama sanitarne zaštite i zaštitni mjerama koji su u skladu sa Pravilnikom o načinu utvrđivanja uslova za određivanje zona sanitarne zaštite i zaštitnih mjera za izvorišta vode za javno vodosnabdijevanje stanovništva („Službene novine FBiH“, br. 88/12). Posljednje urađene Odluke o zonama sanitarne zaštite i zaštitnim mjerama su zastarjele, a urađene su 1987. godine na osnovu Zakona o vodama iz 1975. godine. Nužno je ažuriranje i zamjena ove Odluke iz 1987. godine u skladu sa trenutnim potrebama i izmijenjenu situaciju na terenu. Od aprila 2014. godine pa do danas u KS iznalaze se rješenja za prevazilaženje problema u donošenju nove Odluke o zaštiti izvorišta vode za piće u „Sarajevskom polju”. Federalno ministarstvo poljoprivrede, vodoprivrede i šumarstva (FMPVŠ) dalo je preporuku da Odluku o zaštiti izvorišta u Sarajevskom polju donese KS, zbog nemogućnosti usvajanja ovog propisa kako je to definisano članom 68. stav 5. Zakona o vodama FBiH, a koji utvrđuje način donošenja Odluke u slučaju kad izvorišne zone prelaze entitetske granice kao što je to slučaj vezan za izvorište Sarajevsko polje. Ovaj član predviđa da se odluka donosi sporazumno sa drugim entitetom, odnosno odluku donosi Vlada FBiH sporazumno sa Vladom RS-a. U Zakonu o vodama u RS-u4 Odluku donose nadležna ministarstva

4 Zakon o vodama ("Sl. glasnik RS" broj 50/06 od 31.05.2006. i 92/09 od 16.10.2009.g.); Zakon o izmjeni Zakona o vodama ("Sl. glasnik RS" broj 121/12 od 25.12.2012.god. )


73

entiteta. Ključni problem je neusaglašenost entitetskih zakona o vodama u situacijama kada se zaštitne zone izvorišta vode za piće protežu na području dva entiteta. Trenutno je u proceduri donošenja Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o vodama u FBiH, u kojem će se utvrditi rješenje za ovakve slučajeve. U oktobru 2016. godine Skupština KS je donijela Zakon o izmjeni i dopuni Zakona o vodama KS5 kojim utvrđuje nadležnost za donošenje Privremene odluke o zaštiti izvorišta vode od značaja za buduće snabdijevanje vodom za piće za područje KS, do donošenja Odluke o zaštiti izvorišta u skladu sa članom 68. stav 5. Osnovnog zakona. Privremene mjere zaštite izvorišta voda biće definisane u Odluci i Elaboratu o zaštiti izvorišta. Također, stupanjem na snagu Privremene odluke o zaštiti izvorišta prestaje da važi Odluka o zaštiti izvorišta za piće u Sarajevskom polju („Službene novine Grada Sarajeva“, br. 2/87), za to izvorište, a koju su donijeli organi Grada i općina prije stupanja na snagu izmjene i dopune ovog Zakona. Na osnovu Odluke br. 02-05-10130-23/17 od 16.03.2017.godine Vlade Kantona Sarajevo, formirana je Komisija za izradu Nacrta privremene odluke o zaštiti izvorišta vode za piće „Sarajevsko polje” čiji je zadatak da:

1. ocjeni da li je izrađeni Elaborat o zaštiti izvorišta, koji je izradio Institut za hidrotehniku d.d. Sarajevo, kompletan, urađen u skladu sa propisima, standardima i pravilima struke, te da li se na osnovu njega može donijeti Odluka o zaštiti izvorišta vode za piće u Sarajevskom polju;

2. ukoliko Elaborat ima bilo koje nedostatke, a koje je neophodno prije donošenja Privremene odluke otkloniti, ili je pojedine segmente provedenih istraživanja potrebno doraditi, Komisija je obavezna da predloži Vladi Kantona Sarajevo, koje aktivnosti i u kojim vremenskim rokovima treba uraditi da bi se mogla donijeti privremena odluka;

3. dostavi Vladi Kantona Sarajevo Nacrt privremene odluke o o zaštiti izvorišta vode za piće „Sarajevsko polje”, putem Ministarstva privrede Kantona Sarajevo;

4. da dostavi Izvještaj o radu Komisije Vladi Kantona Sarajevo, putem Ministarstva privrede Kantona Sarajevo.

5 Zakon o izmjeni i dopuni Zakona o vodama KS (“Sl. novine KS”, br. 43/16)


74

ZAKLJUČAK Vodovod ne generira dovoljno prihoda kako bi se osiguralo pravilno održavanje i održivost vodovodne i kanalizacione infrastrukture jer sa postojećim tarifama jedva pokrivaju troškove rada i održavanja. Ovakva situacija ugrožava dugoročnu održivost i kvalitetno vodosnabdijevanje kao i odvodnju otpadnih voda. Da bi se okrenuo taj trend neophodno je tarife revidirati i uspostaviti ih prema principu punog povrata troškova, pogotovo zato što će kapitalna ulaganja u postojeću infrastrukturu uticati na povećanje operativnih troškova. Stoga, utvrđivanje i primjena ekonomske cijene vodosnabdijevanja i odvodnje otpadnih voda, je osnov za uspješan rad Preduzeća. Pod ekonomskom cijenom podrazumjevamo takvu cjenovnu strukturu koja se sastoji od dijela za potrošene količine vode i fiksnog dijela koji bi pokrivao fiksne troškove (održavanje vodomjera). Pored toga, stvarne cijene su i veoma dobro sredstvo za dalje razvijanje svijesti potrošača o potrebi štednje vode, kao resursa koji u svijetu dobija sve više na značaju. Zato je neophodno što prije postupiti u skladu sa odredbama člana 22. Zakona o komunalnim djelatnostima Kantona Sarajevo - „Cijena komunalne usluge sadrži sve troškove tekućeg održavanja i funkcionisanja komunalnog sistema….. te troškove nabavke novih stalnih sredstava….. U cijenu komunalne usluge uključena je amortizacija.” Ovo je prvi, ali neophodan korak koji bi omogućio poslovanje bez gubitka, stvaranje uslova za obnavljanje sredstava Preduzeća, smanjenja tehničkih i administrativnih gubitaka vode, zaposlenicima bi se omogućio standard utvrđen odredbama Kolektivnog ugovora, i u cjelini obezbjedilo bi se povećanje sigurnosti rada cjelokupnog sistema. v.d. Predsjednik Nadzornog Odbora Mirza Bilalagić, dipl.inž.arh.


75

13 PRILOZI

13.1 PRILOG 1 – BILANS USPJEHA


76


77


78


79

13.2 PRILOG 2 – BILANS STANJA


80


81


82


83

13.3 PRILOG 3 – IZVJEŠTAJ O GOTOVINSKIM TOKOVIMA


84


85

13.4 PRILOG 4 – IZVJEŠTAJ O PROMJENAMA NA KAPITALU


86


87

13.5 PRILOG 5 – BILJEŠKE UZ FINANSIJSKE IZVJEŠTAJE


88


89


90


91


92


93


94


95

13.6 PRILOG 6 – PROJEKAT DETEKCIJE I SMANJENJA NEOPRIHODOVANE VODE U KANTONU SARAJEVO

TIM ZA DETEKCIJU CURENJA I SMANJENJE NEOPRIHODOVANE VODE U KANTONU SARAJEVO

PROJEKAT DETEKCIJE CURENJA I SMANJENJA NEOPRIHODOVANE VODE U KANTONU SARAJEVO

Izvještaj o statusu projekta i aktivnostima za period Januar ÷ Februar 2019

Sarajevo, 11.03.2019. god.


96

I. Uvod Aktivnosti na realizaciji NRW projekta koji je pokrenut krajem 2017 godine, tokom 2018 (planirani period) realizovane su u zadatom obimu i u skladu sa uspostavljenim planom i programom realizacije. Na osnovu svih pokazatelja iz dosada realizovanih aktivnosti, projekat je pokazao svoju punu opravdanost te je isti neophodno nastaviti i u svim narednim godinama, što je i zacrtano u osnovnom zadatku projektnog rješenja, obzirom da je predviđeno da će i u momentu kada se uspostavi uredno vodosnabdijevanje vrijednost NRW-a i dalje biti znatno iznad najnižeg ekonomskog nivoa, zbog čega je aktivnosti potrebno provesti na nivou cjelokupnog vodovodnog sistema u Sarajevu i nakon završetka uspostavljenog NRW projekta krajem 2017 godine. Analiza zona unutar NRW projekta je pokazala da je smanjenje vrijednosti indikatora gubitaka na nivou cijelog sistema posljedica radova u DMA zonama koje su tretirane u okviru NRW projekta, što je samo još jedan indikator za kontinuiran nastavak projekta na nivou cjelokupnog sistema vodosnabdijevanja i u svim narednim godinama.

Nažalost, mada je preduzeće prepoznalo i na vrijeme prema Vladi Kantona Sarajevo kandidovalo nastavak Projekta, uvidom u planirana budžetska izdvajanja za 2019 godinu, uočeno je da ista nisu planirana za ovaj projekat, kao i za niz drugih koji su pokrenuti u prethodnoj, 2018 godini, a koje je neophodno nastaviti kako bi se zadržao i unaprijedio dostignuti nivo vodosnabdijevanja.

II. Pregled realizovanih aktivnosti u prethodnom periodu

Iako se večina aktivnosti na realizaciji NRW projekta, prati i realizuje unutar uspostavljenih nezavisnih mjernih područja (DMA), radi lakšega praćenja i uvida u cjelovitu sliku uspješnosti samoga projekta, pregled realizovanih aktivnosti dat je na nivou ukupne realizacije pojedinačnih aktivnosti, koje se definisane unutar samoga projekta i koje su se morale provesti u cilju njegove uspješne ralizacije. Aktivnosti unutar pojedinih DMA date su kao zasebni, odvojeni prilozi kako bi se mogla sagledati njihova sveobuhvatnost i pratila i analizirala uspješnost za svaku DMA. Ovi prilozi u konačnici čine sveobuhvatnu dokumentaciju za svaku DMA i osnova su za njihov nadzor i upravljanje, ali i vodilja za sve druge aktivnosti koje če se provoditi na nivou cjelokupnog sistema vodosnabdijevanja po završetku ovoga projekta. Isti, zbog svoje obimnosti, nisu sastavni dio ovoga izvještaja, ali čine sveobuhvatnu dokumentaciju o samom NRW projektu i dostupni su, kako u arhivi Šefa tima tako i kod svih njegovih članova i zaposlenika koji su zaduženi za monitoring pojedinih DMA, i mogu se dobiti na zahtjev bilo koje zainteresovane strane. U skladu sa planom i programom realizacije projekta, realizovane su slijedeče aktivnosti:

1. Formiranje Tima za detekciju kvarova i neprihodovane vode Obzirom da preduzeće u startu nije raspolagalo sa potrebnim brojem stručno-tehničkog osoblja, to je na osnovu prijedloga konsultanta Vlade KS, kao jedan od osnovnih preduslova za uspješnu realizaciju NRW projekta uz osiguranje neophodnih finansijskih sredstava putem Vlade KS, bilo neophodno formirati zaseban Tim koji če raditi na realizaciji projekta. Prema usvojenom prijedlogu konsultanta Vlade Kantona Sarajevo, planirano je da u realizaciji projekta učestvuje 111 izvršilaca različitih stručno-tehničkih profila. Trenutno je na projektu angažovano 97 zaposlenika od čega je angažovano-novouposleno 88 radnika na određeno vrijeme koji su raspoređeni na trenutno upražnjena radna mjesta unutar organizacionih cjelina u preduzeću. Formiranjem tima utvrđena je i uvedena praksa metodičnog i planskog pristupu u rješavanju osnovnog problema vodosnabdijevanja, uz timski rad uz formiranje značajne grupe mladih, stručnih tehničkih kadrova


97

koji su osposbljeni da samostalno upravljaju i provode aktivnosti na daljnjem smanjenju neprihodovane vode u Kantonu Sarajevo.

2. Uspostava nezavisnih mjernih područja-DMA zona Tim je u saradnji sa konsultantom izvršio klasifkaciju svih zona vodosnabdijevanja sa mjernim zonama po prioritetima, te definisao optimalan broj DMA zona u kojima će se provoditi aktivnosti na smanjenju NRW a koje se naslanjaju jedna na drugu. Shodno provedenim aktivnostima utvrđene su i uspostavljene zone vodosnabdijevanja u kojima će se provoditi aktivnosti (Mojmilo-Dobrinja, Mojmilo-Hrasno, Igman i Kobilja glava), koje su podijeljene na 25 DMA zona. Svaka zona vodosnabdijevanja je podijeljena prema zadatom kriterijumu po pitanju ukupnog broja priključaka, koji neče biti veči od 3 000, a što se tačno utvrdilo nakon detaljnih terenskih provjera. Uz navedene zone, preduzeče je uvrstilo još dodatne 4 (četiri) DMA zone i to Terezije, Sokbunar, Kranjevičeva (Crni vrh) i Hrasnica, tako da se u okviru pokrenutog i usvojenog NRW projekta tretiralo ukupno 27 DMA zona na nivou sistema vodosnabdijevanja.

3. Izgradnja mjernih i mjerno-regulacionih šahtovi sa pratečom opremom

U cilju uspostave kontinuiranog monitoringa i hidrauličkih mjerenja u užim mjernaim područjima - DMA zone, izvršena je izgradnja i stavljanje u funkciju 21 novog mjernog i mjerno-regulacionog šahta (svih 5 (pet) šahtova u zoni vodosnabdijevanja Mojmilo-Dobrinja (DMA 1 do DMA 5), 3 (tri) šahta u zoni vodosnabdijevanja Mojmilo-Hrasno (Safeta Zajke, Veterina i Azize Šačirbegović), sedam šahtova u zoni vodosnabdijevanja Igman (Azići, Lužani, Osijek, Dobrinjska, Butila, Igmanskog bataljona i Bosanskih gazija), pet šahtova u zoni vodosnabdijevanja Kobilja glava (Ugorsko, Branilaca Šipa, Dumače, Jukičeva i Hasana Bibera) i jedan šaht u zoni Hrasnica. Uz izgradnju novih šahtova izvršeno je i osposobljavanje 6 starih šahta u zonama Mojmilo-Hrasno (Bosansa, Prijedorska i IX transverzala, Skenderija, Crni vrh i Soukbunar). Treba napomenuti da su svi šahtovi izgrađeni uz maksimalna angažmana vlastitih kadrova, pod nepovoljnim uslovima i uz veliki pritisak i opstrukcije opštinskih organa, koji i pored blagovremeno i uredno podnesenih zahtjeva za neophodne saglasnosti i odobrenja nisu izdale iste, več su za svaki šaht koji se gradio „uredno“ slali inspekcijske organe i pisali kazne umjesto saglasnost i odobrenja, što je umnogome doprinjelo i kašnjenju u samoj realizaciji utvrđene dinamike izgradnje.

4. Uspostava potpunog nadzora i monitoringa nad svim formiranim DMA zonama Svi šahtovi koji su izgrađeni u okviru projekta opremljeni su sa potrebnom mjernom opremom (vodomjeri, data logeri sa GPRS prenosom podataka, regulatori pritiska) i uvezani u sistem daljinskog nadzora i kontrole preko softwarea meterING. Hidraulička mjerenja se prate i prenose putem data loggera Multilog LX2, sa kojih se podaci šalju na server Datagate, a onda se podaci prikazuju u programu meterING. Princip rada je: Logger – Datagate – Metering. Preko data logera putem aplikacije meterIng podaci se prenose svakih 15 minuta tokom 24 sata, čime je uspostavljen optimalan monitoring nad svim DMA.

5. Uspostava nadzora i monitoringa nad ulazima u zone vodosnabdijevanja sa tehnoloških objekata pogona Vodovod

Paraleno sa aktivnostima na izgradnji i opremanju mjernih i mjerno-regulacionih šahtova na ulazima u definisane DMA pokrenute su i aktivnosti na ugradnji mjerača protoka i/ili vodomjera sa data logerima na tehnološkim objektima vodosnabdijevanja na nivou cjelokupnog sisitema, kako bi se imao potpuni monitoring nad istima. Do sada je izvršena ugradnja 28 (dvadestiosam) vodomjera i elektromagnetnih mjerača protoka na rezervoarima Buča potok I i II, Vogošča gornja, Vogošča donja, Filter Moščanica, Hrasnica, Hladivode, Brusulje, Jekovac, Lukavac, Hotonj, Vranjak, Kovačići, Sedrenk, Nahorevo i Vrelo Moščanica. Ove aktivnosti če se nastaviti i u narednom periodu, do potpunog opremanja svih tehnoloških objekata vodosnabdijevanja sa neophodnom mjernom opremom.

6. Ažuriranje karti DMA sa svim neophodnim podacima u GIS bazi podataka


98

Adaptacijama u postojećem GIS-u za sve DMA su uspostavljene detaljne mape sa informacijama o granicama zona, lokacijama mjerača protoka i pritiska, zonskim, prekidnim i granskim ventilima i ventilima na priključcima, kvarovima na cjevovodima, lokacijama potrošača i ostalim podacima vezanim za potrošače. Na GIS bazi je dodata Tema DMA Zone, koja se po potrebi može uključiti i isključiti. Pored postojećeg pregleda Zonskih zatvarača, kreirani su pregledi za DMA Zonske zatvarače i DMA podzonske zatvarače.

7. Priprema neophodnih podataka za uspostavu vodnog bilansa u svim DMA zonama Ažurirani svi potrebni podataci za vodni bilans za svaku zonu i DMA posebno. U MONV bazi postoječeg PIS-a na tabeli VM ( potrošača) kreirana je kolona DMA Zona, kako bi se omogučio kontinuiran monitoring nad vodomjernim mjestima i njihovoj potrošnji. U postoječim bazama PIS-a preduzeča ažurirani su podaci o dužinama cjevovoda u zonama po materijalima i promjerima, dužine privatnih priključnih cijevi, fakturisana potrošnja, nefakturisana potrošnja, broj legalnih i nelegalnih priključaka, mjerenja protoka i pritiska. Izvršena modifikacija postoječe baze podataka o potrošačima kako bi se omogučilo automatsko prikupljanje svih neophodnih podataka o potrošačima i potrošnji prema broju priključaka po kategirijama. Izvršeno integrisanje aplikativnog softwarea „meterING”, sa kojim preduzeča raspolaže več duži vremenski period, ali koji do pokretanja NRW projekta nije bio iskorišten na optimalan i potreban način, za njegovu administraciju i potpuno korištenje. Integrisanjem ovoga software u postoječi poslovno-informacioni sistem preduzeča, osigurala se potpuna tačnost i pouzdanost očitanja vodomjera putem mobilne telefonije, radio i GPRS sistema kao i cjelovit nadzor nad svim mjerenjima u DMA zonama koje su uspostavljene u sklopu NRW projekta, i šire, kao i izrada neophodnih početnih vodnih bilansa i upravljanja sistemom vodosnabdijevanja u istima (regulacija protoka i pritiska).

8. Nabavka najmodernija oprema za mjerenje i monitoring gubitaka u vodovodnim sistemima Kako bi preduzeće moglo odgovoriti postavljenim zadacima i ciljevima za smanjenje neprihodovane vode nabavljena je nedostajuča oprema, neophodna za aktivnosti mjerenja i detekcije curenja na vodovodnom mreži (ultrazvučni mjerači protoka, CCTV kamere, senzori zvuka, korelatori, data logeri pritiska, akvafoni i geofoni). Za cjelokupnu opremu je izvršena obuka osoblja koje če je koristiti u toku projekta, i dalje, te je preduzeče dugotrajno i u potpunosti osposobljeno sa kompletnom kontrolno-mjernom i ispitnom opremom za mjerenje, detekciju i monitoring gubitaka.

9. Kontrola i zamjena svih neispravnih zonskih, prekidnih i sekcionih ventila i hidranata unutar DMA

U svim DMA zonama koje su odabrane za poduzimanje aktivnosti kroz NRW projekat izvršena kontrola i

provjera ispravnosti svih graničnih, prekidnih i sekcionih ventila i hidranata neophodnih za provođenje

aktivnosti na testiranju i detekciji kvarova unutar DMA, te na osnovu rezultata kontrole i provjere ispravnosti

izvršena njihova zamjena ili funcionalno osposobljavanje i stavljanje u funkciju. Prekontrolisano je preko 2 000

zatvarača i hidranata, od čega je usljed utvrđenih nepravilnosti u funkcionisanju zamijenjeno 449 zatvarača

raznih profila i 78 hidranata.

10. Optimizacija registrovanja potrošnje kod potrošača unutar DMA zona Uspostavljanjem Odjela za kontrolu i nadzor maksimalno su intenzivirane aktivnosti na otkrivanju nelegalnih potrošača i krađe vode. Uz sve redovne aktivnosti Odjel aktivnosti otkrivanja nelegalnih potrošača i krađe vode provodio na nivou cjelokupnog sistema sa posebnim akcentom na uspostavljene DMA zone i kontolu potrošača iz kategorija hoteli-moteli, restorani i autopraonice, za šta je formiran zaseban Operativni Plana aktivnosti. Uz aktivnosti kontrole potrošača kontinuirano je vršena i zamjena vodomjera kod najznačajnijih potrošača sa aspekta potrošnje (kućni savjeti, privreda, hoteli, restorani, autopraonice i sl.) sa vodomjerima povečane mjeriteljske tačnosti (vodomjeri klase tačnosti „C“ sa ugrađenim radio modulima sa mogučnošču data logiranja). Efekti dosadašnjih zamjena vodomjera sa vodomjerim mjeriteljske klase „C“ ogledaju se u povečanju registrovanih količina na vodomjernim mjestima gdje su vršene zamjene u prosjeku za cca 14 % više


99

u odnosu na registrovanu potrošnju na vodomjerima niže mjeriteljske klase. U okviru projekta zamijenjeno je 5 994 vodomjera svih profila.

11. Hidraulička mjernja Kako bi se stekli uslovi za provođenje neophodnih hidrauličkih mjerenja izvršeno je testiranje svih utvrđenih DMA zona na vodonepropusnost ("Zero Pressure Test") sa ciljem utvrđivanja njihove izoliranosti, koja su rađena u nočnim satima u periodu od 00.00 do 05:OO, nakon čega su uslijedila hidraulička mjerenja u svim DMA, u istom vremenskom periodu. U proteklom periodu izvršeno je preko 60 različitih mjerenja u nočnim satima, u ukupnom trajanju od preko 350 sati.

12. Smanjenje gubitaka metodom reduciranja bespotrebno visokog pritiska Na osnovu rezultata hidrauličkih mjerenja, utvrđene su zone u kojima je moguče izvršiti reduciranje bespotrebno visokog pritiska, što je dovelo kako do smanjenja ukupne isporuke u u ove zone tako i do smanjenja pojave kvarova, uz princip “očuvanja vodovodne mreže”. Utvrđene zone na kojima je uspostavljena regulacija pritiska su DMA11, DMA12, DMA16, te DMA21 i DMA22, gdje je registrovano ukupno smanjenje protoka nakon reduciranja pritiska za cca 70l/s.

13. Detaljno istraživanja-detekcija curenja na vodovodnoj mreži U cilju determinacije cjevovoda na kojima postoje curenja provedeni su svi neophodni step-testinzi u svim

uspostavljenim DMA zonama u kojima je izvršena izgradnja mjernih šahtova sa ugradnjom mjerne i mjerno-

regulacione opreme. Na osnovu dobivenih rezultata na svim determinisanim cjevovodima kontinuirano su

tokom cijele godine provođene aktivnosti mikro lociranja potencijalnih curenja, tzv. prelociranja, za brzo i

približno određivanje mjesta curenja unutar presjeka cijevi, sa očekivanim gubicima, kao i Pinpointing za

precizno utvrđivanje mjesta curenja u prije lociranom presjeku. Uz ove aktivnosti u sklopu aktivnosti na zamjeni

zatvarača i izgradnji šahtova, rađena su i snimanja cjevovoda sa CCTV kamerama kao i postavljanje loggeri

šuma, kako bi se što preciznije detektovala mjesta potencijalnih curenja. U okviru ovoih aktivnosti izvršeno je

istraživanje preko 500 km, što primarne što sekundarne vodovodne mreže.

14. Analiza rezultata detekcije i izrada liste cjevovoda za zamjenu /popravku U svim DMA kontinuirano su provođene aktivnosti na analizi rezultata detekcije, sa ciljem izrade listi cjevovoda

koji če biti predmet zamjene, dok je opravka kvarova na istima provođena na kontinuiranom nivou.

Na osnovu analize rezultata detekcije, gdje su u obzir uzeti i svi drugi pokazatelji koji se koriste pri ovakavim

analizama (vrijednosti pritiska u cjevovodu, vrsta tla ispod i iznad cjevovoda, nočna potrošnja, broj potrošača,

učestalosti curenja i vrsta materijala cijevi), izvršena je analiza više dionica unutar DMA, te je u cilju daljnjeg

smanjenja gubitaka dat prijedlog zamjene cjevovoda u ulicama sa učestalom popravkom kvarova a gdje je

uzročnik takvog stanja najćešće slab kvalitet cjevovoda, te dalja opravka nije ekonomski opravdana. U okviru

projekta izvršena je opravka 3 429 kvarova na vodovodnoj mreži.

III. Ostvareni efekti-rezultati

Zone koje su tretirane u okviru NRW projekta prostorno su najveće zone unutar vodovodnog sistema. U odnosu na cijeli sistem 35% priključaka i vodovodne mreže se odnosi na ove zone, u koje se isporuči 50% vode sa izvorišta i evidentira 50 % potrošnje kod potrošača. Prema provedenim aktivnostima zabilježena su značajna poboljšanja u svim tretiranim zonama, kako u pogledu infrastrukture tako i u pogledu smanjenja gubitaka. Veoma dobri rezultati su zabilježeni u dijelovima


100

DMA zona gdje je implementirana regulacija pritiska, u kojima j enakon regulacije došlo do smanjenja evidentiranih isticanja na vodovodnoj mreži i isporuke vodu za 70 l/s u odnosu na isporuke prije izvršenih regulacija pritisaka. Na nivou cjelokupnog sistema tokom realizacije projekta kontinuirano su bilježena značajna smanjenja ukupno isporučenih količina vode. Evidentno je smanjenje proizvedenih količina vode i to najvećim dijelom sa izvorišta Bačevo, pravac Mojmilo i Konaci pravac Bačevo. U poređenju sa prošlom, 2017 godinom za isti period proizvedeno je manje u prosjeku 112 l/s. U tabeli u nastavku dati su pokazatelji o ukupno proizvedeninm količinama na nivou cjelokupnog sistema vodosnabdijevanja.

Proizvodnja (januar-decembar) 2018 (januar-decembar) 2017 (januar-decembar) 2018/2017

Pumpni sistem l/s m3 l/s m3 % (m3) razlika(l/s)

Bačevo-Mojmilo(bunari) 1.045,2 32.961.521 1.106,1 34.881.459 -5,5 -60,9

Bačevo-A.Most (bunari) 434,9 13.715.716 434,8 13.711.213 0,0 0,1

BI-1(R-5) 48,8 1.539.781 45,8 1.444.979 6,6 3,0

Konaci-R.Bačevo(bunari) 300,4 9.472.386 393,0 12.395.127 -23,6 -92,6

Hrasnica 46,4 1.463.087 38,1 1.202.507 21,7 8,3

Stup (bunari) 89,0 2.807.218 76,8 2.421.770 15,9 12,2

Sokolovići-R.Mojmilo 244,1 7.696.941 222,8 7.027.725 9,5 21,3

FP Vogošća (V.zahvat) 30,5 961.648 36.2 1.142.414 -15,8 -5,7

Peračko vrelo- FP Vogošća 14,5 457.275 15,6 490.509 -6,8 -1,1

FP Mošćanica 18,7 588.563 20,6 649.080 -9,3 -1,9

FP Bosna-R.Bačevo-R.Blažuj 354,2 11.170.148 357,9 11.285.214 -1,0 -3,7

Vrelo Bosne 10,5 331.970 13,8 434.605 -23,6 -3,3

Pumpni sistem ukupno 2.637,2 83.166.254 2.761,5 87.086.602 -4,5 -124,3

Gravitacija

Peračko vrelo-R.V.Gornja 64,2 2.024.754 59,4 1.872.928 8,1 4,8

Vrelo Mošćanica 86,1 2.714.191 85,3 2.690.850 0,9 0,8

Vrelo Kovačići 67,5 2.129.440 62,6 1.972.839 7,9 4,9

Tilava Kotorac 1,3 40.484 5,5 172.989 -76,6 -4,2

Tilava Hrasno 13,7 432.093 8,3 262.604 5,4

dolaz sa Jahorinskih vrela 56,3 1.776.774 55,6 1.752.281 1,4 0,7

Mala vrela 12,6 395.961 12,8 404.802 -2,2 -0,2

Gravitacija ukupno 301,7 9.513.697 289,5 9.129.293 4,2 12,2

Ukupna proizvodnja 2.938,9 92.679.951 3.051,0 96.215.895 -3,7 -112,1

S obzirom da se hidrološka situacija 2017 godine i 2018 godine značajno razlikuje, te da smo 2017 godine imali noćne redukcije u pojedinim zonama a u mjesecima smanjene izdašnosti (juli-oktobar) i dnevne obustave isporuke, jedino mjerodavno poređenje je da se porede mjeseci kada je vodosnabdijevanje bilo u gotovo identičnim uslovima. Mjeseci novembar i decembar 2017 godine i 2018 se mogu porediti jer u oba slučaja imamo 24 satno snabdijevanje i gotovo identične vremenske prilike. Osim toga na ovaj način najbolje su vidljivi efekti radova koji su se provodili tokom cijele godine. Poređenjem proizvedenih/evidentiranih količina za mjesec novembar 2017/2018 godine, na nivou sistema evidentno je da su se proizvedene količine smanjile za 315 l/s a evidentirane povećale za 240 523 m3. Vrijednost indikatora gubitaka prema IWA metodologiji, indikator infrastrukturnog isticanja ILI sa 32,5 pala je na 26. S obzirom da se radi o mjesečnom nivou podataka, radi se o 10 % smanjenju proizvedenih količina i 13,8% povećanja evidentiranih količina. Shodno provedenim aktivnostima na nivou svih DMA zona


101

zabilježena su značajna poboljšanja, kako u infrastrukturi tako i u smanjenju gubitaka. Procenat NRW-a se smanjuje za preko 5% (sa 75,54% na 69,4 %) a tehnički indikator stvarnih gubitaka kao mjerodavan indikator koji uzima u obzir sve promjene u sistemu za 500 l/prik/dan, a infrastrukturni indeks ILI sa 32 pada na vrijednost 26. Analiza zona unutar NRW projekta je pokazala da je smanjenje vrijednosti indikatora gubitaka na nivou cijelog sistema posljedica radova u DMA zonama koje su tretirane u okviru NRW projekta, što je samo još jedan indikator za kontinuiran nastavak projekta na nivou cjelokupnog sistema vodosnabdijevanja i u svim narednim godinama. U tabelu u nastavku dati su pokazatelji o ukupno isporučenim količinama vode za mjesece novembar i decembar 2017/2018, kao i pokazatelji o utvrđenim vrijednostima indikatora gubitaka za 2018 godinu.

Zona Naziv DMA

Dužina vodovo-

dne mreže

Broj priklju-čaka

Prosječni zonski pritisak

PZP

Gustoća priklju-čaka

Ukupno zamije-njeno

vodomjera

TIRL ILI UARL NRW

Mojmilo Dobrinja Kedaš DMA1 8,6 560 3,95 65,1 321 510,8 10,1 50,4 34,2

Mojmilo Dobrinja Kedaš DMA2 7,6 399 2,97 52,5 210 4213,9 102,1 41,3 63,3

Mojmilo Dobrinja Bulevar branilaca dobrinje

DMA3 9,03 408 34,6 45,2 213 5028,6 103,9 48,39 75,9

Mojmilo Dobrinja Grada Kalgarija

DMA4 5,6 278 3,4 49,6 94 2245,7 48,4 46,4 45,7

Mojmilo Dobrinja Dobrinja 5 DMA5 12,8 568 4,1 44,4 177 1355 22,9 59,2 37

Mojmilo Hrasno IX regulator

DMA6 10,5 273 5,4 26 126 4255,4 45,5 93,6 32,3

Mojmilo Hrasno Rajlovac DMA7 22,4 2035 3,9 90,8 968 731,8 15,7 46,7 50,4

Mojmilo Hrasno Bosanska DMA8 36,4 1286 4,62 35,3 453 7134,8 102,3 69,7 69,6

Mojmilo Hrasno Aziza Š DMA9 21,9 879 4,1 40,1 334 5141,3 85,5 60,2 56,3

Mojmilo Hrasno Vetrina DMA10 19,9 622 3,6 31,3 302 4839,9 85,29 56,74 64,02

Igman Sokolović Kolonija

DMA11 18,8 1994 3,2 106,1 33 385,7 9,9 38,9 49,5

Igman Lužani DMA12 12,7 540 3,42 42,5 72 3728,6 74 50,4 81,2

Igman Osik DMA13 10,9 1448 5,56 132,8 18 1215,7 17,7 68,7 83,29

Igman Bosnskih Gazija

DMA14 22,5 1202 53,4 116

Igman Dobrinjska DMA15 25,7 2571 3,93 100 78 353,7 7,6 46,4 33,3

Igman Azići DMA16 10,12 825 3,8 81,5 195 262,66 4,95 53,04 49,16

Igman Bojnik DMA17 15,78 416 5,24 26,4 288 1385,2 15,2 90,8 72,2

Kobilja Glava Jukičeva DMA18 28,8 1435 5,4 49,8 106 7192,7 95,6 75,2 84,7

Kobilja Glava Hasana Bibera

DMA19 22,9 2106 4 92 63 2713,7 54,4 49,9 82,4

Kobilja Glava Dumače DMA20 25,25 1811 6,88 71,7 7 1180,4 13,19 89,51 79,16

Kobilja Glava Ugorsko DMA21 4,6 128 4,23 27,8 1 879,2 12,2 71,8 48,1

Kobilja Glava Šip DMA22 6,2 321 3,92 51,8 17 1107,9 20,96 52,85 38,2

Soukbunar Soukbunar DMA23 6,6 488 3,1 73,9 28 7477,8 194,6 38,4 82,1

Terezija Terezija DMA24 23,75 1808 3,4 76,1 125 6747,1 160,5 42 81,3

Crni vrh Crni vrh DMA25 5,9 202 4,1 34,2 31 5496,4 87,9 62,6 74,4

Hrasnica Hrasnica DMA26 18,64 1394 49 74,8 49 1947,2 30,79 63,25 72,3

Pregled isporučenih količina vode za zone NRW projekta po mjesecima u 2018 godini

Zona isporuka vode (l/s)

nov.17 dec.17 jan.18 feb.18 mar.18 apr.18 maj 18 jun.18 jul.18 aug-18 sep.18 oct-18 nov.18 dec.18

Mojmilo Hrasno 708.4 698.3 661.3 647.2 654.7 650.5 624.3 602.1 592.2 579.8 571.6 580.6 572.7 587.5


102

Mojmilo Dobrinja 129.1 127.9 140.9 144.7 146.1 135.7 118.5 115.2 110.1 102.5 99.4 101.1 104.6 100.3

Igman 353.3 350.9 349.3 340.0 324.1 327.7 331.0 331.4 308.3 304.8 317.2 317.0 296.2 302.7

Kobilja Glava 339.7 338.3 321.9 303.1 319.8 305.1 299.6 304.2 289.5 294.8 288.7 290.0 288.0 293.8

Evidentno je značajno smanjenje isporučenih količina vode za najveće zone sistema, koje zajedno čine 50% isporuke i potrošnje od cijelog sistema, naime posmatrajući mjesec decembar koji je mjerodavan za poređenje, u zoni Mojmilo Hrasno imamo smanjenje od 110 l/s, Dobrinja 27,6 l/s, Igman 48,2 i Kobilja glava 44,5 l/s što ukupno iznosi cca 231 l/s. Ako se posmatra samo zona Mojmilo Hrasno u novembru 2017 kada je uspostavljeno 24 satno snabdijevanje isporuka je iznosila preko 700 l/s a u novembru 2018 pod istim uslovima isporuka smanjena na 572 l/s dok u decembru 2018 zbog niskih temperatura imamo povećanje isporuke na 587,5 l/s. U zoni Mojmilo dobrinja imamo smanjenje isporuke u odnosu na novembar 2018. Dok u Igmanu i Kobiljoj glavi neznatno povećanje kao i za Mojmilo Hrasno zbog niskih temperatura. Isporučene količine vode za zone NRW projekta mjesec novembar i decembar 2017/2018 godina

zona nov.17 nov.18 Razlika

nov.2018/2017 (l/s) dec.17

(l/s) dec.18

Razlika dec.2018/2017 (l/s)

Mojmilo Hrasno 708,42 572,67 -135,74 698.3 587.5 -110.8

Mojmilo Dobrinja 129,09 104,61 -24,48 127.9 100.3 -27.6

Igman 353,29 296,2 -57,09 350.9 302.7 -48.2

Kobilja glava 339,73 287,99 -51,74 338.3 293.8 -44.5

Posmatrajući cijeli sistem za mjesec decembar smanjenje proizvedenih/zahvaćenih količina u odnosu na decembar 2017 iznosilo je 265 l/s, što znači da se 90% odnosi na radove upravo u ovim zonama. Stvarni efekat poduzetih aktivnosti u 2018 godini potvrđeni su preko vrijednosti za TIRL i ILI. Za period januar-decembar 2018 godine ILI iznosi 29,4 i sa znakovitim trendom pada iz mjeseca u mjesec. Mnogo bolji uvid u smanjenje gubitaka imamo preko ovih indikatora nego posmatrajući samo vrijednost za NRW. Generalno, može se zaključiti da su gubici vode manji, i da evidentiramo kontinuirani mjesečni trend pada zbog inteziviranih aktivnosti na popravci kvarova, zamjeni i opravci vodomjera ali i smanjenju potrošnje. Kao što je več navedeno, najbolji uvid u stvarno stanje se može vidjeti poređenjem proizvedenih/evidentiranih količina za mjesece novembar i decembar 2017/2018 godine, gdje je evidentno da su se proizvedene količine smanjile za 315 l/s u novembru a za decembar razlika iznosi 265 l/s u odnosu na 2017 godinu. Za evidentirane količine kod potrošača imamo povećanje u novebru za 240.523 m3 dok je mjesec decembar ove i prošle godine identičan . Vrijednost za ILI sa 32,5 u decembru 2017 pada na vrijednost 28,6. S obzirom da se radi o mjesečnom nivou podataka, radi se o cca 9 % smanjenja proizvedenih količina vode. Analiza zona unutar NRW projekta je pokazala da je smanjenje vrijednosti indikatora gubitaka na nivou cijelog sistema posljedica radova u predmetnim zonama. Upravo smanjenje isporuke vode u tretiranim zonama predstavlja i ukupno smanjenje za cijeli sistem kako je pokazano u dokumentu, jer u ostalim zonama nema značajnijih promjena po pitanju isporuke vode. Uvođenjem regulacije pritiska u pojedinim DMA (za ukupno 9 DMA implementirana regulacija pritiska) dodatno je doprinjelo smanjeju gubitaka za šta su urađeni posebni radovi. Evidentno je da su gubici najveći u zoni Mojmilo Hrasno gdje nije moguće dodatno regulisati pritisak. Međutim ujedno u ovoj zoni kao i u Mojmilo- Dobrinja, su zabilježena najveća mjesečna smanjenja po svim pokazateljima. Najmanju vrijednost za ILI ima Igman. Dok najveću vrijednost NRWa ima upravo Igman, zatim Kobilja glava, dok je najbolje stanje u po svim pokazateljima u zoni Mojmilo Dobrinja. U narednom period neophodno je istrajati na planskim aktivnostima prije svega u zoni Mojmilo Hrasno s obzirom na vrijednosti indikatora i to po formiranim DMA.


103

Na osnovu dosadašnjih podataka najveći gubici su u DMA 8, DMA 9 i DMA 10. Za zonu Mojmilo Dobrinja najveći gubici su u DMA 2 i DMA3, zona Kobilja glava DMA 18 i DMA 19, zona Igman DMA 12 i DMA 14. Generalni zaključak je da brzina i kvalitet opravke kvarova ima značajnu ulogu u daljem smanjenju gubitaka.. S obzirom da u zonama Kobilja glava i Igman imamo najveće vrijednosti za NRW, ovdje treba intezivirati kontrole redovnog očitanja kao i vršiti kontinuirane kontrole potrošača sa aspekta ilegalne potrošnje, naročito u zoni Igman gdje imamo veliki broj evidentiranih bespravnih naselja, te ubrzati dinamiku zamjene vodomjera u ovim zonama. Sljedeća bitna stavka u smanjenju gubitaka je planiranje zamjene cjevovoda u ulicama sa učestalom popravkom kvarova a gdje je uzročnik takvog stanja najćešće slab kvalitet cjevovoda te se dešava da se ponavljaju iste lokacije kvarova te dalja opravka nije ekonomski opravdana.

IV. Pregled finansijskih troškova na realizaciji NRW projekta Finansijski troškovi na realizaciju aktivnosti koje su se provodile u okviru NRW projekta, dati su u tabelarnom pregledu kako slijedi:

Opis aktivnosti Finansijska vrijednost (KM)

IIzzggrraaddnnjjaa mmjjeerrnnoo rreegguullaacciioonniihh ššaahhttoovvaa zzaa mmjjeerreennjjee pprroottookkaa ii pprriittiisskkaa uu DDMMAA zzoonnaammaa 446600..770033,,0055

OOpprreemmaa zzaa mmjjeerreennjjee ii ddeetteekkcciijjuu kkvvaarroovvaa 558800..000000,,0000

OOpprraavvkkaa kkvvaarroovvaa nnaa vvooddoovvooddnnoo mmrreežžii 888888..226633,,9966

NNaabbaavvkkaa tteerreennsskkiihh ((PPiicckk--uupp)) vvoozziillaa 442200..000000,,0000

HHaarrddvveerrsskkaa,, ssooffttvveerrsskkaa ii ddiiggiittaallnnaa oopprreemmaa zzaa oossiigguurraannjjee mmoonniittoorriinnggaa uu ppiilloott--zzoonnii MMoojjmmiilloo--

DDoobbrriinnjjaa ii uu DDMMAA zzoonnaammaa 5500..000000,,0000

NNaabbaavvkkaa ii uuggrraaddnnjjaa mmjjeerrnnee oopprreemmee uu ššaahhttoovvee zzaa uussppoossttaavvuu mmjjeerreennjjaa ii mmoonniittoorriinnggaa uu

DDMMAA zzoonnaammaa'' 330055..668844,,0000

NNaabbaavvkkaa ii uuggrraaddnnjjaa mmjjeerrnnoo--rreegguullaacciioonnee oopprreemmee uu ššaahhttoovvee zzaa uussppoossttaavvuu mmjjeerreennjjaa ii

mmoonniittoorriinnggaa uu DDMMAA zzoonnaammaa 119988..776666,,0000

NNaabbaavvkkaa ii uuggrraaddnnjjaa mmjjeerrnnee oopprreemmee nnaa tteehhnnoolloošškkiimm oobbjjeekkttiimmaa vvooddoossnnaabbddiijjeevvaannjjaa zzaa

uussppoossttaavvuu mmjjeerreennjjaa ii mmoonniittoorriinnggaa uu DDMMAA zzoonnaammaa 113322..557799,,7722

NNaabbaavvkkaa oopprreemmee zzaa pprriipprreemmuu DDMMAA zzoonnaa zzaa ssaanniirraannjjee ccuurreennjjaa'' 3355..000000,,0000

UUkkuuppnnoo:: 33..007700..999966,,7733

V. Presjek aktivnosti na nastavku projekta Analiza zona unutar NRW projekta je pokazala da je smanjenje vrijednosti indikatora gubitaka na nivou cijelog sistema posljedica radova u DMA zonama koje su tretirane u okviru NRW projekta, što je samo još jedan indikator za kontinuiran nastavak projekta na nivou cjelokupnog sistema vodosnabdijevanja i u svim narednim godinama, kako bi se zadržao dostignuti nivo ostvarenih rezultata i nastavilo daljnje unaprijeđenje vodovodnog sistema do konačnog cilja- smanjenje neoprihodovane vode na ekonomski prihvatljiv nivo.

Nažalost, mada je preduzeće prepoznalo i na vrijeme prema Vladi Kantona Sarajevo kandidovalo nastavak Projekta, uvidom u planirana buđetska izdvajanja za 2019 godinu, uočeno je da ista nisu planirana za ovaj projekat, kao i za niz drugih koji su pokrenuti u prethodnoj, 2018 godini, a koje je neophodno nastaviti kako bi se zadržao i unaprijedio dostignuti nivo vodosnabdijevanja. No, bez obzira na neobezbijeđenost neophodnih finansijskih sredstava za nastavak NRW projekta, Uprava preduzeća i Tim za realizaciju NRW projekta u periodu januar-februar 2019 poduzeli su niz aktivnosti na njegovom nastavku, koje se ogledaju u slijedečem:

1.) Intenzivirane aktivnosti na sanaciji detektovanih curenja U period januar-februar 2019 popravljeno je ukupno 522 kvara na vodovodnom sistemu, gdje je akcenat stavljen na sanaciju svih kvarova u DMA zonama koje se iz opravdanih razloga nisu mogli opraviti tokom


104

decembra 2018. Sanirano je ukupno 72 kvara u DMA zonama sa najritičnijim vrijednostima iskazanog procenta NRW-a.

2.) Intenzivirane aktivnosti na detekciji i hidrauličkim mjerenjima U cilju daljnjeg smanjenja utvrđenog procenta NRW-a i isporuke vode u utvrđenim DMA zonama unutar zona vodosnabdijevanja Kobilja glava i Hrasnica, provedene su dodatne aktivnosti detekcije kvarova i njihove sanacije, što je rezultiralo dodatnim smanjenjem isporuke vode u zoni Kobilja glava za 30 l/s a u zoni Hrasnice za 8 l/s.

3.) Nastavljene aktivnosti na ugradnji vodomjera i mjerača protoka Izvršene sve neophodne pripremne radnje za ugradnju mjerača protoka na rezervoarima Buća potok II, Hrasno, Bačevo-pravac Igman i Hrid.

4.) Intenzivirane aktivnosti na povečanju registrovanih količina vode kod potrošača U cilju povečanja registrovanih količina isporučene vode, a samim tim i smanjenja utvrđenog procenta NRW-a, intezivirane su kontrole redovnog očitanja i potrošača sa aspekta ilegalne potrošnje, naročito u zoni Igman gdje je evidentiran znatan broj bespravnih naselja, te ubrzana dinamika zamjene vodomjera. U sklopu NRW projekta odvijaju se radovi zamjene vodomjera kako zbog tehničke neispravnosti, godine baždarenja tako i zbog zamjene vodomjera sa boljom klasom tačnosti, te vodomjera sa data loggerima radi praćenja satne potrošnje karakterističnih potrošača u okviru granica zona iz projekta. U januaru 2019 godine zamjenjeno je 791 vodomjera (cijeli sistem) od čega se 735 odnosi na NRW projekat.

5.) Formirane nove DMA zona Da bi se u skladu sa usvojenom metodologijom nastavilo provođenje aktivnosti na realizaciji NRW projekta i njegovim proširenjem na cjelokupan vodovodni sistema moglo precizno elaborirati sa svim vrstama gubitaka vode u vodovodnom sistemu, i uspostavio kvalitetan monitoring na osnovu koga će se dobiti tačni podaci o količini vode koja ulazi u sistem i količini koja se isporučuje potrošačima u određenom vremenskom periodu, definisano je i uspostavljeno 25 novih DMA u zonama vodosnabdijevanja: Stup, Podhrastovi, Bjelave, Pogledine, Hambina Carina, Hrid, Buća Potok I, Vogošća Donja, Lukavac, Mojmilo-Hrasno (proširenje več uspostavljenih DMA), Vlakovo, Igman i Kobilja Glava (proširenje več uspostavljenih DMA).

6.) Održavan monitoring nad utvrđenim DMA Nad svim prethodno uspostavljenim DMA zonama kontinuirano je vršen njihov nadzor i monitoring, kako bi se n aosnovu relevantnih pokazatelja moglo upravljati gubicima, u cilju njihovog daljnjeg svođenja na ekonomski prihvatljiv nivo. Ostvareni efekti su dati u nastavku kroz prikazani vodni bilans za mjesec januar 2019, uz napomenu da isti za mjesec februar nije završen zbog nezavršenog obračuna isporučenih količina vode prema krajnjim potrošačima. Vodni bilans ukupno zahvaćenih/proizvedenih količina vode sa svih izvorišta rađen je za januar 2019 uz poređenje sa januarom 2018. Mjesec januar prošle godine i ove se mogu porediti jer u oba slučaja imamo 24 satno snabdijevanje i iste vremenske uslove. Osim toga na ovaj način najbolje su vidljivi efekti radova koji su se provodili tokom cijele godine i to u zonama NRW projekta. Na osnovu istoga, evidentno je smanjenje proizvedenih količina vode i to najvećim dijelom sa izvorišta Bačevo, pravac Mojmilo i Konaci pravac Bačevo. U poređenju sa prošlom godinom za mjesec januar proizvedeno je manje u prosjeku 233 l/s.

Proizvodnja januar 2019 januar 2018 Januar 2019 / 2018

Pumpni sistem l/s m3 l/s m3 % (m3) razlika(l/s)

Bačevo-Mojmilo(bunari) 999.2 2.676.234 1068.8 2.862.688 -6.5 -69,6

Bačevo-A.Most (bunari) 430.8 1.153.869 417.0 1.117.022 3,3 13,8

BI-1(R-5) 51.1 136.866 47.4 126.956 7,8 3,7

Konaci-R.Bačevo(bunari) 254.3 681.114 329.9 883.659 -22.9 -75,6

Hrasnica 44.5 119.189 54.0 144.634 -17.6 -9,5


105

Proizvodnja januar 2019 januar 2018 Januar 2019 / 2018

Stup (bunari) 94.5 253.190 92.0 246.370 2,8 2,5

Sokolovići-R.Mojmilo 267.2 715.700 257.0 688.285 4,0 10,2

FP Vogošća (V.zahvat) 62.4 167.222 39.0 104.332 60,3 2,4

Peračko vrelo- FP Vogošća 0.1 268 12.0 32.141 -99,2 -11,9

FP Mošćanica 31.0 83.030 38.3 102.583 -19,1 -7,3

FP Bosna-R.Bačevo-R.Blažuj 358.0 958.867 361.9 969.313 -1,1 -3,9

Vrelo Bosne 17,5 46.809 43651,0 15.267 206,6 11,8

Pumpni sistem ukupno 2610.6 6.992.358 2723.0 7.293.250 -4,1 -112,4

Gravitacija

Peračko vrelo-R.V.Gornja 52.5 140.700 74.3 199.112 -29,3 -21,8

Vrelo Mošćanica 89.6 239.985 99.6 266.769 -10,0 -10,0

Vrelo Kovačići 61.7 165.257 65.7 175.971 -6,1 -4,0

Tilava Kotorac 1,1 3.078 1,3 3.482 -11,6 -0,2

Tilava Hrasno 0,0 0 43.4 116.243 -100,0 -43,4

dolaz sa Jahorinskih vrela 19,1 51.099 57.9 155.079 -67,0 -38,8

Mala vrela 14,6 39.105 17,3 46.336 -15,6 -2,7

Gravitacija ukupno 238,6 639.224 359.5 962.992 -33,6 -120,9

Ukupna proizvodnja 2849,2 7.631.582 3082.5 8.256.242 -7,6 -233,3

Evidentno je da je za mjesec januar 2019. u poređenju sa 2018. došlo do smanjenja zahvaćenih količina. U konačnici manje je proizvedeno 624.660m3 ili 233,3 l/s ili 7,6% manje. A što je najbitnije rezultati kontinuiranih radova, od kraja 2017 godine pa sve do danas, su se održali što je i najveća dobit. Neprihodovana voda –NRW za mjesec januar 2019 iznosi 73,2% dok je u januaru 2018 iznosila 74,8% Evidentno je da neprihodovana voda također ima trend pada, odnosno imamo smanjenje od 1,6% na mjesečnom nivou januar 2019/2018. Međutim, naprijed navedeni indikator u % prikazu se može koristiti samo u finansijske svrhe a ne kao realna slika prikaza gubitaka i efikasnosti upravljanja sistemom sa stanovišta gubitaka. Indikatori kod čijeg izračuna se uzimaju u obzir specifičnosti sistema su prije svega, tehnički indikator stvarnih gubitaka (TIRL), neizbježni godišnji stvarni gubici (UARL) i infrastrukturni indeks isticanja (ILI). Neizbježni stvarni gubici – UARL, se izračunavaju za aktuelni operativni pritisak i tri komponente infrastrukture, cjevovod, priključak od mjesta priključenja na cijev do granice imanja i priključak od granice imanja do šahta (vodomjera). Za januar 2019. neizbježni gubici sarajevskog vodovodnog sistema iznose:

UARL =171,48 x 103 m3

Ili UARL =75,26 l/priključak/dan Tehnički indikator stvarnih gubitaka – TIRL izračunava tako da se vrijednost za stvarne gubitke – CARL iz bilansa pretvori u oblik l/priključak/dan kada je sistem pod pritiskom. Za januar 2019 tehnički indikator stvarnih gubitaka sarajevskog vodovodnog sistema iznosi:

TIRL = 2158,56 l/priključak/dan Infrastrukturni indeks isticanja – ILI se izračunava kao odnos tehničkih i neizbježnih stvarnih gubitaka, i to je bezdimenziona veličina. Za januar 2019infrastrukturni indikator isticanja sarajevskog vodovodnog sistema iznosi:

ILI = 28,7 U tabeli u nastavku dato je poređenje indikatora za mjesec januar 2019/2018 godina, odnosno stvarni efekti provedenih aktivnosti tokom 2018 godine. Vrijednost za NRW u 2019 je manja za 1,6%, tehnički indikator stvarnih gubitaka -TIRL kao mjerodavan indikator koji uzima u obzir sve promjene u sistemu manji za 230 l/prik/dan, ILI također manji za 3.

Januar 2019.g 2018.g


106

NRW% 73,2 74,8

TIRL (l/Prik/dan) 2.158,6 2.389,0

ILI 28,7 31,7

Evidentno je značajno smanjenje isporučenih količina vode za najveće zone sistema, koje zajedno čine 50% isporuke i potrošnje od cijelog sistema, a koje su ujedno i tretirane u okviru NRW projekta. Naime, posmatrajući mjesec januar, u zoni Mojmilo Hrasno imamo smanjenje od 72 l/s, Dobrinja 42 l/s, Igman 51 i Kobilja glava 13 l/s što ukupno iznosi cca 180 l/s . Ako se posmatra samo zona Mojmilo Hrasno u novembru 2017 kada je uspostavljeno 24 satno snabdijevanje isporuka je iznosila preko 700 l/s a u novembru 2018 pod istim uslovima isporuka smanjena na 572 l/s. Isto tako je i za ostale zone. Posmatrajući cijeli sistem za mjesec januar 2019/2018 smanjenje je bilo 233 l/s, što znači da se 75% odnosi na radove upravo u ovim zonama. Ostatak se odnosi na smanjenje isporuke u zone Podhrastovi, Hrid, Skenderija, Hrasnica, Buća potok I i Bjelave.

Zona Januar 2019 (l/s) Januar 2018(l/s) Smanjenje 2019/2018

Mojmilo Hrasno 588,7 661,27 72,57

Mojmilo Dobrinja 98,64 140,87 42,23

Igman 297,63 349,29 51,66

Kobilja glava 308,29 321,87 13,58

VI. Umjesto zaključka Na osnovu svih dosadašnjih rezultata nedvojbeno se da zaključiti da je cjelokupan NRW-projekat u potpunosti opravdan i da isti treba nastaviti i u svim narednim godinama, uz maksimalnu podršku Vlade Kantona Sarajevo u vidi osiguranja neophodnih finansijskih sredstava za njegovo provođenje.

izvještaj o poslovanju preduzeća · izvještaj o poslovanju kjkp „vodovod i kanalizacija“...

Documents