izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za del od selo lozovo-urban blo… · izve[taj...

IZVE[TAJ ZA STRATEGISKA OCENA NA @IVOTNATA SREDINA

ZA

URBANISTI^KI PLAN ZA DEL OD SELO LOZOVO - URBAN BLOK 6 PLANSKI OPFAT ME\U UL. 1,

REGULIRAN VODEN TEK, MAGISTRALEN PAT M-5 VELES-[TIP I GRANICA NA URBAN OPFAT NA S.

LOZOVO

NACRT-VERZIJA

Skopje, 2011 godina

So cel navremeno da se sogledaat mo`nite negativni vlijanija vrz

ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto, kako i socio - ekonomskite

aspekti od realizacija na Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-

Urban blok 6, Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek,

magistralen pat M-5 Veles-[tip i granica na urban opfat na selo

Lozovo soglasno ~len 65, stav 2 od Zakonot za ìvotna sredina („Sl.

Vesnik na RM” br. 53/2005, 81/2005, 24/2007, 159/2008, 83/2009 i 47/2010), se

naloì potrebata za sproveduvawe na Strategiska ocena na ìvotnata

sredina.

Izve{tajot za Strategiska ocena e potpi{an od Ekspert za

Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina (videno od

Kopija na sertifikat, dadeno vo prilog).

Vo podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena na vlijanie

vrz ìvotnata sredina u~estvuvaa:

\oko Dinev, dipl. in`. arhitekt, Qup~o Avramovski, dipl. ekonomist, Maja Kostova, ekolog-biolog, Emil Stojanovski, dipl. in`. za za{tita na ìvotna sredina, Igor Kukulovski, dipl. in`. za za{tita na ìvotna sredina, Aneta Tan~eva, administrator.

Enviro Resursi, DOO

Qup~o Avramovski

2

Vrz osnova na odredbite od Zakonot za ìvotna sredina na Republika Makedonija donesuvam: R E [ E N I E M-r \oko Dinev, diplomiran inìner arhitekt, se opredeluva za ovlasten ekspert za izrabotka na strategiska ocena na ìvotna sredina za Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6, Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat M-5 Veles-[tip i granica na urban opfat na selo Lozovo. Obrazloènie: M-r \oko Dinev, diplomiran inèner arhitekt, gi ispolnuva uslovite propi{ani vo odredbite od Zakonot za ìvotna sredina na Republika Makedonija soglasno Potvrda za ovlasten ekspert za strategiska ocena na ìvotnata sredina na proektite izdadena od Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe na Republika Makedonija.

Enviro Resursi, DOO

_________________

Qup~o Avramovski

3

Sodrìna: Voved .............................................................................................. 11 1. Celi na Planskiot dokument ................................................... 15 1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina ................................ 15 1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena ........................... 17 1.3 Upotrebena metodologija ......................................................... 18 1.4 Zakonodavna ramka ..................................................................... 20 1.5 Institucionalna ramka ............................................................ 23 1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina ...................................................................... 24 1.7 Rezime ............................................................................................ 25 2. Pregled na planskiot dokument .............................................. 26 2.1 Osnovi na Planskiot dokument ............................................... 26 2.2 Planski opfat ............................................................................. 28 2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba ................................. 28 2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto ............................. .......... 28 2.2.3 Procent na izgradenost na zemji{te...................................... 28 3. Kratok opis i obrazloènie na planskite re{enija za izgradba na komunalna i soobra}ajna infrastruktura...... 29 3.1 Soobra}ajno povrzuvawe ........................................................... 29 3.2 Soobra}aen plan ......................................................................... 29 3.3 Vodosnabditelna mreà ............................................................ 31 3.4 Fekalna kanalizacija ................................................................ 32 3.5 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacii.... 33

4. 4.1

Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina ...................................................................... Karakteristiki na prostorot .................................................

34 34

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost ............................................................ 34 4.1.2 Hidrotehni~ka struktura ......................................................... 35 4.1.3 Ekonomski osnovi ...................................................................... 37 4.1.4 Klimatski i mikroklimatski uslovi na regionot ............ 39 4.1.5 Koristewe i za{tita na zemjodelsko zemji{te .................. 40 4.1.6 Energetski izvori i energetska struktura .......................... 41 4.1.7 Naselenie ..................................................................................... 41 4.1.8 Prirodno nasledstvo ................................................................. 43 4.1.9 Kulturno - istorisko nasledstvo ............................................ 44 4.1.10 Industrija ..................................................................................... 45

4.2 Opis na sega{nata sostojba so ìvotna sredina vo planskiot opfat ..............................................................................................

47

4.2.1 Vozduh.............................................................................................. 47 4.2.2 Voda ................................................................................................ 49 4.2.3 Otpad .............................................................................................. 50 4.2.4 Bu~ava ............................................................................................ 51

4.3 Sega{na sostojba so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat ..........................................................................

52

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument ....... 54 6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa ............. 55

9

7 Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina ...........................................................................................

57

7.1 Vlijanie vrz demografskiot faktor ..................................... 57 7.2 Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje ............................................. 57 7.3 Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba ............................ 58 7.4 Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh ................ 58 7.5 Vlijanija vrz klimatski promeni ........................................... 59 7.6 Vlijanija predizvikano od zgolemena bu~ava ...................... 59 7.7 Vlijanija od vibracii ................................................................ 59 7.8 Vlijanija vrz kvalitetot na vodite ........................................ 59 7.9 Vlijanija vrz po~vata ................................................................ 60 7.10 Vlijanija vrz predelot .............................................................. 60 7.11 Vlijanija vrz kulturnoto nasledstvo ..................................... 60 7.12 Vlijanija vrz biodiverzitetot (flora i fauna) ................ 60 7.13 Vlijanija vrz materijalnite dobra ......................................... 61 7.14 Vlijanija po odnos na generirawe na otpad .......................... 61 7.15 Vlijanija od nesre}i i havarii ............................................... 61 8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od implementacija na planskiot dokument ................................ 63 9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina ......... 73 10. Netehni~ko rezime ..................................................................... 74 11. Prilozi ......................................................................................... 79 Lista na Nacionalna zakonska regulativa ................................................. 79 Lista na relevantni EU Direktivi .............................................................. 82 Dodatok ........................................................................................... 85 Koristena literatura ................................................................. 86

10

Voved

Spored Zakonot za Lokalna samouprava i novata administrativno-

teritorijalna podelba od 1996 godina, naselenoto mesto Lozovo e

sedi{te na novoformirana Op{tina Lozovo, oddelena od Op{tina Sveti

Nikole. Za ovoj vid naseleno mesto vo 1997 godina e izgotven Generalen

urbanisti~ki plan so planski period 1997-2007 godina, no so

razmisluvawa vo planiraweto se i za post planski period.

So analiza na prostorot koj go zafa}a ovoj urbanisti~ki plan, se

dobiva jasna slika za me|usebniot odnos na istiot so prirodnoto

opkruùvawe kako i za negovata golemina, izgradenost i opremenost.

Za planskiot opfat za koj se raboti predmetniot Urbanisti~ki

plan ne postoi urbanisti~ka dokumentacija.

Celta na izrabotka na Urbanisti~kiot plan e slednata:

- Urbanizirawe na planskiot opfat kako del od Generalniot

urbanisti~ki plan za koj ne postoi odredena urbanisti~ka

dokumentacija;

- Dadeniot opfat planski da se razviva i usmeruva prema potrebite

na investitorot koi ja pokrenuva inicijativata za predmetnata

izrabotka na Urbanisti~ki plan a vo soglasnost so site zakonski

akti i Pravilnikot za pobliska sodrìna i na~in na grafi~ka

obrabotka na urbanisti~kite planovi kako i Pravilnikot za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe;

- Usoglasuvawe na soobra}ajnata mreà soglasno GUP.

Podgotovkata na razvojnite planski dokumenti vo op{tinite

(kratkoro~ni, srednoro~ni i dolgoro~ni) vo domenot na zemjodelstvoto,

{umarstvoto, ribarstvoto, energetikata, industrijata, rudarstvoto,

transportot, regionalniot razvoj, telekomunikaciite, upravuvaweto so

otpadot, upravuvawe so vodite, turizmot, prostornoto i urbanisti~ko

planirawe i koristewe na zemji{teto, kako i Nacionalniot akcionen

plan i lokalnite akcioni planovi za ìvotna sredina ja nalaga

potrebata soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna sredina od

sproveduvawe na Strategiska ocena na vlijanieto vrz ìvotnata sredina

11

na ovie planski i programski dokumenti. Celta e da se obezbedi

navremeno identifikuvawe i locirawe na mo`nite vlijanija vrz

ìvotnata sredina, kako rezultat na donesuvawe i sproveduvawe na

planskite dokumenti i na taa osnova definirawe na aktivnosti i merki

koi }e treba da se implementiraat za nadminuvawe ili ublaùvawe na

vlijanijata na ìvotnata sredina.

Sl. 1 Del od planskiot opfat (1)

Strategiskata ocena na vlijanieto, kako vaèn dokument, treba da

go sledi donesuvaweto i implementacijata na planskite dokumenti i da

se realizira paralelno so nivnoto donesuvawe, razvivawe i usvojuvawe

od nadle`nite strukturi, kako bi se nadminale ili ublaìle bilo kakvi

negativni reperkusii i degradira~ki procesi vrz ìvotnata sredina.

Pri opredeluvawe na obemot i detalnosta na informaciite vo

Izve{tajot za ìvotna sredina, lokalnata samouprava na Lozovo e

dol`na da pobara mislewe od organite koi se zasegnati od

implementacijata na planskiot dokument, a isto taka spored ~lenot 8 od

Arhuskata Konvencija e dol`na da nastojuva da go unapreduva aktivnoto

u~estvo na javnosta vo faza koga opciite se seu{te otvoreni. Za taa cel,

}e se prevzemat slednive merki:

1. ]e se utvrdi dinamikata i realnite rokovi {to }e ovozmoàt

efikasno u~estvo na zasegnatata javnost;

12

2. Nacrt-pravilata }e se objavat i }e bidat javno raspoloìvi,

odnosno dostapni do zasegnatata javnost, i

3. Na zasegnatata javnosta }e i se dade mo`nost da neposredno

u~estvuva preku davawe na komentira i sugestii ili istoto moè da

go ostvari i preku svoite reprezenti, odnosno konsultativni tela.

Rezultatot od u~estvoto na javnosta }e se zeme vo predvid {to e

mo`no pove}e. Uslovite za planirawe na prostorot izdadeni od

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe na R.

Makedonija pretstavuvaat vlezni parametri i smernici pri planiraweto

na prostorot i planskite koncepcii i re{enija po site oblasti

relevantni za planirawe na planskiot dokument, a koi se vo soglasnost

so Prostorniot plan na Republika Makedonija, kako osnoven planski

dokument.

Sl. 2 Del od planskiot opfat (2)

Vo Izve{tajot za Strategiskata ocena na ìvotnata sredina daden e

opis na glavnite celi na planskiot dokument, osnovni podatoci za

ìvotnata sredina, vo i okolu granicite na planskiot opfat, kako i opis

na osnovnite komponenti na ìvotnata sredina. Pokraj niv, opfateni se

i socio-ekonomskite uslovi, kako i kulturno-istoriskite

karakteristiki na planskiot opfat.

13

Posebno vnimanie e posveteno na karakteristikite na koristeweto

na zemji{teto. Pravnata i administrativna ramka, koja gi opfa}a

osnovnite zakoni, strate{ki planovi i standardi na ìvotnata sredina,

kako i procedurite za Strategiska ocena na ìvotnata sredina (SO@S)

obraboteni se vo posebno poglavje od ovoj Izve{taj.

Analizata na alternativite koi se opfateni so ovoj izve{taj

ukaùva na potrebata od neminovno vklu~uvawe na procedurata za

Strategiska ocena na ìvotnata sredina vo procesot na planirawe,

zaradi poefikasna primena na pravilno izbranata alternativa.

O~ekuvanite vlijanija vrz ìvotnata sredina, preporakite i merkite za

namaluvawe na vlijanijata i planot za monitoring se prikaàni vo

posebni segmenti od Izve{tajot.

14

1. Celi na Planskiot dokument

Pri definirawe na celite za izrabotka na Strategiska ocena na

ìvotnata sredina, potrebno e istite da proizleguvaat od planskiot

dokument. So takov pristap se sozdava mo`nost za pravilna primena na

merkite za za{tita na ìvotnata sredina vo ramkite na sodrìnite i

celite definirani so planskiot dokument i ovozmoùvawe na odr`liv

razvoj preku izbor na alternativni re{enija.

Osnovni kriteriumi vgradeni vo urbanisti~kiot koncept na ovoj

Urbanisti~ki plan se:

- Racionalnost i ekonomi~nost na re{enija od aspekt na optimalno

koristewe na zemji{teto i uslovite {to toa gi dava;

- Re{avawe na soobra}ajniot sistem soglasno opredelbite vo GUP;

- Optimalno po~ituvawe na postojnata sostojba i odreduvawe na

urbanisti~ki parceli za sekoj objekt;

- Usoglasuvawe na potrebite na investitorot so mo`nostite {to gi

dava sogledanata sostojba na terenot;

- Obezbeduvawe soodveten pristap do sekoja urbanisti~ka parcela;

- Obezbeduvawe na soodveten broj parking mesta.

Glavna cel e da se realiziraat site predvideni sodrìni benziska

pumpa so pridru`ni funkcii i sport i rekreacija. Predvidenoto

re{enie potrebno e da ja dooformi sega{nata namena na prostorot-sport

i rekreacija i parkovsko zelenilo pri toa opredeluvaj}i urbanisti~ki

parceli za sekoja namena.

1.1 Celi na za{tita na ìvotnata sredina

Vo ramkite na Evrointegraciskite procesi vo ìvotnata sredina

Republika Makedonija ima potpi{ano golem broj na me|unarodni

konvencii, protokoli i bilateralni dogovori i vo taa nasoka ima

dobieno status na zemja kandidat za priem vo Evropskata Unija (EU).

Procesot na aproksimacija na EU regulativite vo oblasta na ìvotnata

15

sredina preku transponirawe na EU Direktivite vo sektorite na

ìvotna sredina e zapo~nat, vo pomala ili pogolema mera vo site

mediumi vo ìvotnata sredina.

Vo periodot od 2004-2008 godina se doneseni slednite zakoni:

Zakon za ìvotna sredina, Zakon za kvalitet na ambientalniot vozduh,

Zakon za otpad, Zakon za vodi, Zakon za bu~ava, Zakon za GMO (genetski

modificirani organizmi), Zakon za za{tita na prirodata i Zakon za

hemikalii, kako i izmeni i dopolnuvawa na ovoj zakon. Procesot na

usoglasuvawe na tehni~kite barawa dadeni vo aneksite na EU

Direktivite vo forma na podzakonski akti e vo zna~ajna faza, a vo

sektorite Ocenka na vlijanie vrz ìvotnata sredina, Strate{ka ocena

na vlijanieto vrz ìvotnata sredina, Integriranoto spre~uvawe i

Kontrola na zagaduvaweto i Kvalitet na vozduhot e skoro zavr{en. No,

isto taka del od sektorite u{te ne e usoglasen so tehni~kite standardi

na EU Direktivite, kako na primer, emisiite i grani~nite vrednosti na

zagaduva~i na otpadnite vodi, emisii vo vozduhot od stacionarni izvori,

hemikalii i dr. Ovoj proces se o~ekuva da zavr{i vo periodot 2010-2020

godina.

Listata na relevantni zakoni e dadena vo to~kata 11, dodeka EU

Direktivite i me|unarodnite dogovori se prikaàni vo listata na

relevantni EU Direktivi.

Site ovie zakonski obvrski i nacionalni strate{ki dokumenti

bea analizirani i zemeni vo predvid pri definirawe na osnovnite celi

na za{tita na ìvotnata sredina vo planskiot opfat pri izgotvuvaweto

na ovoj izve{taj.

Generalnite celi utvrdeni po ovie osnovi se slednite:

- Obezbeduvawe na preventivni merki na za{tita na vodnite resursi

- podzemni vodi od mo`nite zagaduva~ki emisii na materii od

realizirawe na planiraniot kapacitet;

- Iskoristuvawe na solarnata energija-kako ~ista energija, preku

implementirawe na konceptot na po~ista sredina;

- Vospostavuvawe na permanenten monitoring na kvalitetot na

vodata, po~vata i vozduhot;

16

- Zbogatuvawe na {umskiot fond preku zasaduvawe na pojas od

soodvetni drvni rastenija;

- So~uvuvawe na postojniot biodiverzitet i eliminirawe na

mo`nite kontaminacii na istiot i negovo is~eznuvawe;

- Vospostavuvawe na permanentna sorabotka vo sledeweto na

sostojbite vo oblasta na kvalitetot na vodata, po~vata i drugite

mediumi vo ìvotnata sredina od strana na lokalnite i

republi~ki zdrastveni institucii od aspekt na so~uvuvawe na

zdravjeto na naselenieto;

- Vklu~uvawe na javnosta vo procesot na monitorirawe na

sostojbite i donesuvawe na odluki za mediumite vo ìvotnata

sredina;

- Vospostavuvawe na baza na podatoci za sostojbata vo sekoj medium

vo ìvotnata sredina po principot DPSIR (dviè~ka sila-

pritisok-sostojba na ìvotnata sredina-vlijanie-odgovor) na

lokalno i regionalno nivo.

Se predlaga pocelosno implementirawe na navedenite celi preku

realizirawe sistem na predlog merki za za{tita, namaluvawe,

neutralizirawe ili kompenzacija na negativnite vlijanija od

realizacija na predvidenite planski sodrìni soglasno Urbanisti~kiot

plan. Za taa cel vo ponatamo{niot tekst na sodrìnata na ovoj dokument

se predlagaat:

– tehni~ki merki koi treba da se prevzemat za vreme na

sporeduvaweto na planot;

– preporaki za podgotvuvawe, donesuvawe i dopolnuvawe na

planovite i programite vo ramkite na sproveduvaweto na

zakonskite obvrski vo ìvotnata sredina.

1.2 Specifi~ni celi na Strategiskata ocena

Specifi~nite celi na Strategiskata ocena na ìvotnata sredina

se identifikuvani na osnova napravenata analiza na sostojbite i

problemite vo ìvotnata sredina vo planskiot opfat i okolinata i

17

identifikacija na najsenzibilnite segmenti vrz koi e utvrden pritisok

i se mo`ni negativni vlijanija so realizacijata na planskiot dokument.

Za sekoj zna~aen element na Strategiskata ocena se utvrdeni celi,

koi se osnova na identifikacija na vlijanijata od realizacijata na

sodrìnite utvrdeni vo planskiot dokument. Ispolnuvaweto na

navedenite celi na Strate{kata ocena preku realizacija na sodrìnite

na planskiot dokument }e se sledi preku predloènite indikatori.

1.3 Upotrebena Metodologija

Sl 3. Grafi~ki prikaz na metodologijata za izrabotka na Izve{tajot za ocena na ìvotnata sredina

Pri podgotovkata na Izve{tajot za Strategiska ocena se kreira{e

metodologija kompatibilna na karakteristikite na prostorot opfaten

18

so planskiot dokument, planskata zada~a, dostapnite strategii i

dokumenti i izvr{eniot uvid na lice mesto. Postapno se prevzedoa

slednite ~ekori:

– Se napravi prvi~en uvid na sega{nite sostojbi vo ìvotnata

sredina vo analiziraniot planski opfat, negovata okolina i

po{iroko;

– Podetalno se prou~ija sodrìnite {to se predvideni da se

lociraat vo planskiot opfat, urbanisti~kiot proekt, namenata

i kategorijata na zemji{teto;

– Detalno se razgledaa tehni~kite re{enija predvideni za

realizacija na proektnata zada~a;

– Definirani se celite za za{tita na ìvotnata sredina

utvrdeni vo strate{kite dokumenti na lokalno, nacionalno i

me|unarodno nivo;

– Se napravi uvid na postojnata realizirana urbanisti~ka

sostojba na podra~jeto definirano so planskiot opfat

(bespravna gradba, soobra}aen pristap, i sl.);

– Sogleduvawe na mo`nite negativni vlijanija po ìvotnata

sredina od realizacija na sodrìnite predvideni so

urbanisti~kiot proekt;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija po ìvotnata sredina od

realizacija na sodrìnite predvideni so urbanisti~kiot

proekt;

– Nadminuvawe na negativnite vlijanija ili nivno ublaùvawe i

za taa cel predlagawe na preventivni i korektivni merki;

– Predlagawe na sistem na permanenten monitoring na

sostojbite;

– Vklu~uvawe i zapoznavawe na site zainteresirani strani vo

procesot na izgotvuvawe na dokumentot i utvrduvawe na

sostojbite vo ìvotnata sredina so realizacija na planot.

Pri izgotvuvawe na planskiot dokument koristena e stru~na

literatura od ovaa oblast, EU Direktivite, nacionalni strate{ki

dokumenti, relevantnata zakonska regulativa, me|unarodni dogovori,

19

prostorni i urbanisti~ki planski dokumenti, katastarski skici i drugi

dokumenti relevantni za izrabotka na dokumentot.

1.4 Zakonodavna ramka

Izve{tajot za Strategiska ocena na ìvotnata sredina na

Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6, Planski opfat

me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat M-5 Veles-[tip i

granica na urban opfat na selo Lozovo e izraboten soglasno postojnata

zakonska regulativa vo ìvotnata sredina i prirodata vo Republika

Makedonija:

Zakon za @ivotna sredina

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 53/05)

2. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot na ìvotna

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 81/05, 24/07 i 159/08).

Strategiska ocena na ìvotnata sredina

1. Uredba za za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat

odlukite dali opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat

zna~itelno vlijanie vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na lu|eto

(„Sl. Vesnik na RM” br. 144/07);

2. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 153/07);

3. Uredba za strategiite i programite, vklu~uvaj}i gi i promenite na

tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se

sproveduva postapka za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata

sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM”

br. 153/07);

20

4. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata

sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08);

5. Pravilnik za informaciite {to treba da gi sodrì

izvestuvaweto za namerata za izveduvawe na proektot i postapkata

za utvrduvawe na potrebata od ocena na vlijanieto na proektot vrz

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 33/06);

6. Pravilnik za sodrìnata za izve{tajot za sostojbata na ìvotnata


7. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S,

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S,

vospostavuvawe na komisijata za ocenka za znaeweto na ekspertite

za SO@S („Sl. Vesnik na RM” br. 144/07).

Za{tita na prirodata

1. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04, 14/06,

84/07).

Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh

1. Zakon za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br.

67/04).

Upravuvawe so otpadot

1. Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04);

2. Ispravki na Zakonot za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na

RM” br. 71/04);

3. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za upravuvawe so

otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 107/07, 102/08, 134/08).

21

Za{tita od bu~ava

1. Zakon za za{tita od bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na

RM” br. 79/07).

2. Zakon za spre~uvawe {tetna bu~ava („Sl. Vesnik na SRM” br.

21/84).

Indikatori za bu~ava

1. Pravilnik za primena na indikatorite za bu~ava, dopolnitelni

indikatori za bu~ava, na~inot na merewe na bu~ava i metodite za

ocenuvawe so indikatorite za bu~ava vo ìvotnata sredina („Sl.

Vesnik na RM” br. 117/08);

2. Pravilnik za grani~ni vrednosti na nivoto na bu~ava vo

ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 147/08).

Monitoring za bu~ava

1. Pravilnik za lokaciite na mernite stanici i mernite mesta („Sl.


2. Pravilnik za pobliskite uslovi vo pogled na potrebnata oprema

koja treba da ja poseduvaat ovlasteni nau~ni stru~ni organizacii i

institucii kako i drugi pravni i fizi~ki lica za vr{ewe na

opredeleni stru~ni raboti za monitoring na bu~ava („Sl. Vesnik

na RM” br. 152/08).

Zakon za voda

1. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 4/98, 19/00, 42/05, 44/06 i

87/08);

2. Zakon za snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbani

otpadni vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04, 28/06 i 103/08);

3. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99).

22

Zakon so upravuvawe so otpadot

1. Zakon za upravuvawe so otpadot („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04);

Zakon za za{tita i spasuvawe

1. Zakon za za{tita i spasuvawe („Sl. Vesnik na RM” br. 36/04).

1.5 Institucionalna ramka

Zakonot za organi na upravata gi definira odgovornostite na

Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno planirawe, kako {to

sledi:

• Sledewe na sostojbata so ìvotnata sredina;

• Predlagawe na merki i aktivnosti za za{tita na vodite, po~vata,

vozduhot i ozonskiot sloj, za{tita od bu~ava i zra~ewe, za{tita na

biolo{kata raznovidnost, geolo{kata raznovidnost, nacionalnite

parkovi i za{titeni oblasti;

• Sorabotka so nau~ni institucii so cel sozdavawe standardi, normi

i pravila za postapka za regulirawe na za{titata na ìvotnata

sredina;

• Sorabotka so gra|anski zdruènija, gra|anski inicijativi i drugi

formi na gra|anska aktivnost;

• Razvivawe na sistem za samo-finansirawe od nezavisni izvori i

vospostavuvawe na tipovi i sumi na kompenzacii za ìvotnata

sredina i drugi stavki;

• Drugi aktivnosti odredeni so zakon.

Drugi ministerstva i dràvni institucii so odredeni

nadle`nosti na poleto na za{tita na ìvotnata sredina se:

• Ministerstvo za zemjodelstvo, {umarstvo i vodostopanstvo;

• Ministerstvo za transport i vrski;

• Republi~ki Zavod za zdravstvena za{tita;

23

• Ministerstvo za zdravstvo i

• Hidrometerolo{ki Zavod.

Postoi i Parlamentarna komisija za ìvotna sredina, koja

sorabotuva so Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno

planirawe.

1.6 Sodrìna na Izve{tajot za Strategiska ocena

na ìvotnata sredina

Sledej}i gi odredbite na Uredbata za sodrìnata za Strategiska

ocena na ìvotna sredina, ovoj Izve{taj gi obrabotuva slednite

sodrìni:

• relevantni aspekti na momentalnata sostojba na ìvotnata

sredina i {to najverojatno bi se slu~ilo dokolku ne dojde do

implementacija na planskiot dokument;

• karakteristiki na ìvotnata sredina vo oblastite koi bi bile

zna~itelno zasegnati;

• drugi problemi koi se relevantni za planskiot dokument,

vklu~uvaj}i gi posebno onie koi se pojavile vo nekoja od oblastite,

koi se od posebno zna~ewe za ìvotnata sredina, a osobeno od

aspekt na za{tita na divite ptici i habitatite;

• celite na za{titata na ìvotnata sredina, odredeni na

nacionalno ili me|unarodno nivo, koi se relevantni za planskiot

dokument i na~inot na koj ovie celi i drugite aspekti na

ìvotnata sredina se zemeni vo predvid za vreme na nivnite

podgotovki;

• verojatnite zna~ajni vlijanija vrz ìvotnata sredina vo celina,

vklu~itelno i vrz biodiverzitetot, naselenieto, ~ovekovoto

zdravje, faunata, florata, po~vata, vodata, vozduhot, klimatskite

faktori, materijalnite pridobivki, kulturnoto nasledstvo, koe

vklu~uva arhitektonsko i arheolo{ko nasledstvo, pejsaòt i

me|usebnata povrzanost na ovie faktori. Ovie vlijanija

vklu~uvaat sekundarni, kumulativni, sinergisti~ki, kratkoro~ni,

24

so sredno i dolgoro~ni, trajni i privremeni pozitivni i negativni

efekti;

• merkite predvideni za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe vo

najgolema mo`na mera na site zna~ajni negativni vlijanija vrz

ìvotnata sredina od implementacijata na planskiot dokument;

• rezime/kratok pregled na pri~inite za izborot na alternativite,

opis za toa kako e napravena procenkata, vklu~uvaj}i gi site

pote{kotii (kako {to se tehni~ki nedostatoci ili nedostigot na

know-how) do koi se do{lo pri sobiraweto na potrebnite

informacii;

• opis na predvidenite merki koi se odnesuvaat na monitoringot vo

soglasnost so zakonskite obvrski;

• ne-tehni~ko rezime na informaciite dadeni vo soglasnost so

barawata navedeni vo prethodnite to~ki.

1.7 Rezime

Vrz osnova na sprovedenata Strategiska ocenka na ìvotnata

sredina za Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6,

Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat M-5

Veles-[tip i granica na urban opfat na selo Lozovo, so vkupna

povr{ina na opfatot od 6,34 ha, istiot moè da se izraboti soglasno

izbranata alternativa i kako takov e prifatliv za implementacija.

25

2. Pregled na Planskiot dokument

2.1 Osnovi na Planskiot dokument

Metodot za izrabotka na Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-

Urban blok 6, Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek,


Lozovo, so vkupna povr{ina na opfatot od 6,34 ha, se bazira na analizi i

sintezi za problematikata i funkcijata na ovoj prostor.

So ovaa planska dokumentacija se izrabotuva Urbanisti~ki plan

za del od selo Lozovo-Urban blok 6. Soglasno Zakonot za Prostorno i

urbanisti~ko planirawe planskiot period na Urbanisti~kiot plan

iznesuva 10 godini.

Pojdovna to~ka vo iznao|awe na koncepcijata na re{enieto na ovoj

Urbanisti~ki plan pokraj smernicite od GUP se i sozdadenite uslovi na

prostorot koj e predmet na izrabotka na ovaa urbanisti~ka

dokumentacija. Koncepcijata na re{enieto proizleguva od postojnata

sostojba i uvidot na lice mesto.

So ovoj plan se ureduva namenata i na~inot na koristewe na

prostorot, kako i uslovite za gradewe. Urbanisti~koto planirawe treba

da obezbedi za{tita i razvoj na dràvniot i javen interes so planski

odredbi so koi se utvrduva prostorot za gradewe i razvoj na gradbi koi se

od zna~ewe kako na op{tinata taka i na dràvata. Urbanisti~kiot plan

treba da bide vo soglasnsot so Zakonot za prostorno i urbanisti~ko

planirawe („Sl. Vesnik na RM” br. 24/08) kako i Pravilnikot za

pobliska sodrìna, razmer i na~in na grafi~ka obrabotka na

urbanisti~kite planovi („Sl. Vesnik na RM” br. 78/06 i 140/07).

So izrabotka na ovaa planska dokumentacija }e se ovozmoì

realizacija na dolgo vreme neurbaniziraniot prostor koj spored GUP e

so namena zelenilo, sport i rekreacija, kako i benziska pumpa. Bidej}i za

lokacijata za benziska pumpa ima projaveno interes od strana na

Ministerstvo za transpiort i vrski, se nametna potreba za urbanizirawe

na ovoj del od Lozovo. So izgotvuvawe na urbanisti~kiot plan za Urban

26

blok 6 }e se utvrdat grade`ni parceli za koi ima zainteresiranost za

gradba od strana na op{tinata za obezbeduvawe soodveten prostor za

razvoj na sportot.

Urbanisti~kiot plan e osnoven razvoen dokument, so koj se

postignuvaat slednite celi:

1. Racionalno koristewe na zemji{teto;

2. Maksimalno vklopuvawe na infrastrukturata i objektite na terenot;

3. Za{tita i unapreduvawe na `ivotnata sredina i priroda;

4. Oformuvawe ambientalni celini;

5. Po~ituvawe i nadgraduvawe na pejsa`nite vrednosti;

6. Po~ituvawe i za{tita na pravoto na ~ovekot na rabota;

7. Oformuvawe kulturen pejsa`;

8. Po~ituvawe i valorizacija na kulturnoto i graditelsko nasledstvo;

9. Podignuvawe na humanosta vo prostorot i nepre~eno dvi`ewe na

hendikepirani lica;

10. Vgraduvawe za{titni merki i merki za za{tita i spasuvawe;

11. Po~ituvawe na zakonskite propisi, standardi i normativi vo

planiraweto.

Sl 4. Plansko re{enie na predmetniot opfat

27

2.2 Planski opfat

2.2.1 Geografska i geodetska mestopolo`ba

Planskiot opfat ima povr{ina od 6,34 ha. Planskiot opfat za koj

se raboti predmetniot Urbanisti~ki plan se nao|a vo zapadniot del na

planskiot opfat na GUP, vo zona na sport i rekreacija i benziska pumpa

so pridru`ni sodr`ini i za{titno zelenilo-Urban blok 6.

Prostorot za koj se raboti ovoj Urbanisti~ki plan e vo slednite

granici:

- severozapad - ulica 1;

- jugoistok - magistralen pat M-5 Veles - [tip

- jugozapad - granica na urban opfat na s. Lozovo

- severoistok - reguliran voden tek.

2.2.2 Namena na upotreba na zemji{teto

Osnovnite klasi na namena na zemji{teto vo planskiot opfat se:

D - zelenilo i rekreacija

D1 - Parkovsko zelenilo

D2 - Za{titno zelenilo

D3 - Sport i rekreacija

E - komunalna infrastruktura

E2 - Benziska pumpa, i

Ostanati povr{ini nameneti za soobra}ajnici i regulirani vodeni

tekovi.

2.2.3 Procent na izgradenost na grade`noto zemji{te

Procentot na izgradenost na grade`noto zemji{te vo planskiot

opfat iznesuva 51%.

Procentot na iskoristenost vo tehni~kata dokumentacija ne e

izrazen.

28

3. Kratok opis i obrazlo`enie na planskite re{enija za izgradba na komunalna i soobra}ajna

infrastruktura

So planot se utvrduvaat planskite re{enija za infrastrukturata.

Mo`nostite za prostoren razvoj gi definiraat nasokite postaveni kako

del na razvojot.

3.1 Soobra}ajno povrzuvawe

Soobra}ajnoto re{enie vo planskiot opfat e definirano so

predvideniot soobra}aj vo GUP i istite so svoite profili se vo

soglasnost so Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko

planirawe (Sl. Vesnik na RM br. 78/06 i 140/07).

Vo planskiot opfat koj e predmet na izrabotka na ovoj

Urbanisti~ki plan ne se izvedeni soobra}ajnici osven magistralniot

pat M-5 Veles-[tip.

3.2 Soobra}aen plan

Parcela br. 1 na koja treba da se gradi benziska pumpa se nao|a

neposredno do magistralniot pat M-5, Veles-[tip.

So ogled na mestopolo`bata na lokacijata, pristapot vo

lokacijata e predviden od magistralniot pat M-5 so pomo{ na lenti so

priklu~uvawe i isklu~uvawe. Dol`inata na lentite e opredelena vo

zavisnost od sektorskata brzina na magistralniot pat. Lentata za

isklu~uvawe e dolga 60 m, a lentata za priklu~uvawe e dolga 70 m.

Za vlez vo lokacijata kako i za izlez od nea dozvoleno e samo desni

svrtuvawa. Lentite za isklu~uvawe i priklu~uvawe se so {iro~ina od

3.5 m.

29

Soobra}ajna signalizacija

Primeneta e vertikalna signalizacija od Tip 2 so dimenzii

soglasno na Pravilnikot za soobra}ajnite znaci, oprema i signalizacija

na patot (Sl. Vesnik na RM br. 56/08). So vertikalnata signalizacija e

odreden reìmot na dvièwe na vozilata.

Vertikalna signalizacija

205 znak za po~ituvawe na prednost

209-20 zadolìtelna nasoka

292 zabrana za svrtuvawe na levo

314-10 parking

Profilite na ulicite iznesuvaat:

Magistralen pat M-5 Veles-[tip

- profil A-A

Kolovoz 2h3.50=7.00 m Trotoar 2h2.25=4.50 m Vkupno 11.50 m

Servisna ulica 1

- profil B-B

Kolovoz 2h3.50=6.50 m Trotoar 2h2.25=4.00 m Vkupno 10.50 m

Stambena ulica

- profil B-B

Kolovoz 2h3.00=6.00 m Trotoar 2h2.1.50=3.00 mVkupno 9.00 m

Pe{a~ka ulica

- profil G-G

Kolovoz 4.00

30

Stacionaren soobra}aj-parkirawe

Stacionarniot soobra}aj se re{ava vo sklop na sopstvenite

parceli. Potrebniot broj na parking mesta se utvrduva soglasno ~len 59

od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe

(Sl. Vesnik na RM br.78/06, 140/07). Vkupna povr{ina na soobra}ajnici vo

opfat na urbaniot model iznesuva:

Kategorija Povr{ina % zastapenost vo na ulica ha odnos na vkupen soobra}aj Magistralen pat M-5 0.21 19.09 Servisna ulica 0.05 4.55 Stambena ulica 0.17 15.45 Pe{a~ka ulica 0.11 10.00 Trotoar 0.19 17.27 Parking 0.37 33.64 Vkupno 01.10 100.0

Vkupniot soobra}aj vo odnos na vkupnata povr{ina na urban modul

zafa}a 17.35%.

3.3 Vodosnabditelna mreà

Osnovnite re{enija na komunalnata infrastruktura se izraboteni

soglasno postojnite vaè~ki propisi za proektirawe na vakov vid na

objekti, prisposobeni na ovie lokalni uslovi, odnosno diktirani od niv,

kako lokaciski, reqefni i uslovenosta od postojnata (izvedena)

infrastrukturna mreà.

Snabduvaweto na objektite so sanitarna, tehnolo{ka i

protivpoàrna voda e preku lokalna vodovodna mreà so izgradba na

sekundarna i priklu~na vodovodna mreà. So predloènoto re{enie,

predvideno e sekundarnata vodovodna mreà da bide od zatvoren

prstenast tip, so priklu~oci na primarnata i sekundarnata mreà.

Kone~niot izbor na priklu~okot mora da bide vo soglasnost so lokalno

komunalno pretprijatie.

31

Vodovodnite linii se predvideni da bidat vo trotoarite,

zelenilata, a mo`no re{enie za mestopolo`bata na vodovodnite linii se

obeleàni vo grafi~kiot prilog, kako i predlog priklu~oci na

gradskata vodovodna mreà. To~nite dimenzii na profilite na

vodovodnite cevki }e se dobijat so to~nata hidrauli~ka presmetka, so

to~no poznati potro{uva~i na voda.

Sekundarnata vodovodna mreà od objektite }e ima: priklu~oci za

korisnicite, NPPH, ispraznitelni {ahti, razdelni {ahti, priklu~ni

{ahti i dr.

3.4 Fekalna kanalizacija

Kanalizacionata mreà e predvidena da bide od separacionen tip

i da se vliva vo lokalna kanalizaciona mreà.

Mestopolo`bata na kanalizacionite cevki e predvidena da bide

kako po osovinite taka i po levata i desna ivica na ulicite, a delumno i

vo zelenite povr{ini, so dlabina koja }e ovozmoì normalno

opsluùvawe na korisnicite a i vlivawe vo kolektorite. Dimenziite na

hidrauli~kata presmetka, so to~no poznati koli~ini na otpadni vodi }e

se dadat vo narednite idejni i glavni proekti, a se vo granica do f300. So

dobivawe na potrebnite parametri za dimenzionirawe na drena`nata

mreà, istoto }e se izvr{i i }e se dobijat dimenziite i naklonite na

cevkite.

Otvorenite vodni tekovi {to pominuvaat niz lokacijata se

predviduva da se reguliraat. Edniot otvoren tek se planira da ostane

otvoren so re{avawe na kosi zidovi i zelenilo so {irina od 6.0 m.

Vodeniot tek koj se nao|a na isto~nata strana i e granica na planskiot

opfat isto taka se regulira no istiot }e bide zatvoren so betonski

plo~i isto taka so {irina od 6.0 m.

32

3.5 Elektroenergetska infrastruktura i PTT instalacija

Predvidenata trafostanica }e bide povrzana kablovski vo

zatvoren ring so ostanatite trafostanici vo opfat na s. Lozovo.

Edine~na snaga na trafostanicata zavisi od optovaruvawe na edinica

povr{ina i istata }e bide utvrdena vo soglasnost so EVN-ESM. Do

realizacija na ovaa trafostanica se predviduva sekoj korisnik da izvede

sopstvena solbna trafostanica za svoite potrebi soglasno javnoto

pretprijatie za elektrodistribucija.

Vo Lozovo postoi sopstvena telefonska centrala so okolu 600

telefonski broja na koja se prklu~eni i okolni sela. Telefonskiot

razvod e izveden so samonosivi telefonski vozdu{ni vodovi, a

povrzuvaweto so sosedni sela e izvedeno so podzemni telefonski vodovi.

33

4. Karakteristiki na prostorot i sega{na sostojba so ìvotnata sredina

4.1 Karakteristiki na prostorot

Op{tina Lozovo se nao|a vo severoisto~niot del na Makedonija.

Leì vo Ov~epolskata kotlina i zafa}a povr{ina od 15.673 ha. Se

grani~i so Veles, [tip, Sveti Nikole i Gradsko.

Vo op{tinata ima 11 naseleni mesta vklu~uvaj}i go i sedi{teto

Lozovo.

Terenot e pribli`no ramen-ramni~arski teren na nadmorska

visina od 290 m, vo zonata na Srpsko-makedonskiot masiv.

Sl. 5 Mestopol`ba na op{tina Lozovo vo Republika Makedonija

4.1.1 Soobra}ajna povrzanost

Komunikaciskata mreà na Republika Makedonija, so~ineta od

pove}e potsistemi, a e etablirana preku sistemot za soobra}aj i vrski

~ija osnova, pome|u drugoto se temeli i organizacijata na prostorot na

dràvata. Komunikaciskite sistemi vo Republika Makedonija, koi se od

34

osobeno zna~ewe za razvojot na stopanskite aktivnosti, se o~ekuva da se

podobruvaat, unapreduvaat i da se razvivaat vo dve nasoki na razvoj na

komunikaciite:

- eksternoto povrzuvawe na dràvata (strate{ki koridori);

- enternoto povrzuvawe vo dràvata (regionalni i lokalni

potrebi).

Preku Op{tina Lozovo minuva magistralniot pat Veles-[tip i

Lozovo preku istiot go povrzuva so site patni pravci vo Republikata.

Soobra}ajnata povrzanost preku èlezni~kata pruga ovozmoùva vrska so

regionot i po{iroko.

4.1.2 Hidrotehni~ka struktura

Teritorijata na Republika Makedonija e podelena na 15

vodostopanski podra~ja (VP) vo trite osnovni slivovi na rekite Vardar,

Crn Drim i Strumica: VP „Polog”, „Skopje”, „Treska”, „P~iwa”, „Sreden

Vardar”, „Gorna Bregalnicav, „Sredna i Dolna Bregalnica”,

„Pelagonija”, „Sredna i Dolna Crna”, „Dolen Vardar”, „Dojran”,

„Strumi~ko-Radovi{ko”, „Prespa”, „Ohridsko-Stru{ko” i „Debar”. Ovaa

podelba ovozmoùva porealno i pocelosno da se sogledaat

raspolo`livite i potrebnite koli~ini na voda vo daden prostor.

Predmetnata lokacija pripa|a na vodostopanskoto podra~je (VP)

„Sredna i Dolna Bregalnica” koe go opfa}a slivot na rekata Bregalnica

od branata „Kalimanci” do nejziniot vliv vo reka Vardar, so desnite

pritoki Orizarska, Zletovska, Sv. Nikolska i levite pritoki Osojnica,

Zrnovka, Kozja~ka i Lakavica. Se karakterizira so siroma{tvo na

izvori i so mala izda{nost. Podzemnite vodi se nedovolno ispitani, a se

na prose~na dlabina od 3,0 m od povr{inata.

Raspolo`livite vodni koli~ini izrazeni preku prostornata

distribucija na povr{inskoto istekuvawe, odnosno preku specifi~noto

istekuvawe l/sek/km2 pokaùva deka ova VP e siroma{no so voda.

Specifi~noto istekuvawe za reka Bregalnica mereno kaj vodomerniot

35

profil Berovo iznesuva 11,8 l/sek/km2, a kaj vodomerniot profil [tip

4,1 l/sek/km2.

Isto taka, brojot na registrirani izvori go poka`uva bogatstvoto

na vodi na edno podra~je. Od vkupno registrirani 4.414 izvori vo

Republika Makedonija vo VP „Sredna i Dolna Bregalnica” registrirani

se 255 izvori, no ni eden ne e registriran kako izvor so zna~ajna

izda{nost. Za iskoristuvawe na postojniot hidrolo{ki potencijal vo

VP „Sredna i Dolna Bregalnica” izgradeni se akumulaciite

„Kalimanci” na rekata Bregalnica, „Grad~e” na reka Ko~anska,

„Pi{ica” na reka Pi{ica, „Mantovo” na reka Lakavica i „Mavrovica”

na rekata Mavrovica. Za idniot period se predviduva izgradba na u{te

~etiri akumulacii: „Jagrmular” na rekata Bregalnica, „Re~ane” na

rekata Orizarska, „Kne`evo” na rekata Zletovska i „Bargala” na rekata

Kozja~ka.

Vodite od akumulaciite se nameneti za vodosnabduvawe na

naselenieto i industrijata, za navodnuvawe na obrabotlivite povr{ini i

za proizvodstvo na elektri~na energija.

Sl. 6 Vodostopanska infrastruktura (Izvor: Prostoren Plan na RM)

36

Lozovo se snabduva preku svoj vodosnabditelen sistem koj se sostoi

od:

• izvornik na voda (se koristat podzemni vodi preku cevast bunar so

kapacitet Q-5.0 l/sek, a e lociran vo severozapadniot del na

seloto, potoa od cevast bunar vo s. \uzemenci so kapacitet

Q=5.0 l/sek, a vo letniot period se koristi i od izvor vo

s. \uzemenci so kapacitet od 2.0 l/sek. Site zafateni vodi preku

dovod f100 PVC se doveduvaat vo postojniot rezervoar vo s.

Lozovo;

• pumpna stanica;

• potisen cevovod so f110;

• rezervoar so V=150 m3 na kota 330 mnv;

• distributivna mre`a so profili f110, f90, f65 ...

Prema podatocite dobieni od lokalnoto javno pretprijatie, na

magistralniot pat vo ovoj planski opfat izvedena e vodovodna mre`a so

profil f150.

4.1.3 Ekonomski osnovi

Konceptot na planiran stopanski razvoj utvrden so Prostorniot

plan na Republika Makedonija }e se realizira so izrabotka na prostorni

i urbanisti~ki planovi od regionalno i lokalno nivo koi }e se temelat

na osnovnite uslovi i pretpostavki za ostvaruvawe na celite i

opredelbite postaveni vo oblasta na razvojot i razmestenosta na

stopanskite dejnosti.

Stopanstvoto na Republikata, a sledovatelno i stopanstvoto na

poodelnite op{tini, so ogled na ograni~enata sopstvena akumulacija i

potrebata za pointenziven stopanski razvoj i menuvawe na nepovolnata

stopanska struktura i natamu }e bide upateno na koristewe na

dopolnitelna akumulacija od stranstvo.

Vo investicionite odluki za materijalnoto proizvodstvo,

striktno treba da se po~ituvaat lokacionite, tehno-ekonomskite i

37

kriteriumite za za{tita na ìvotnata sredina, koi se usvoeni na

nacionalno nivo.

Osnovnata strategija vo organizacijata i koristeweto na

prostorot, vo smisla na poddr{ka na razvojot na stopanstvoto, ja

so~inuvaat takvi re{enija vo prostorot koi ovozmoùvaat: pogolema

atraktivnost na prostorot; za{tita na prirodnite i sozdadenite resursi

i bogatstva; soobra}ajno, informati~ko i upravuva~ko povrzuvawe;

razvoj na informacionen sistem za prostorot i ìvotnata sredina;

lokaciona fleksibilnost vo donesuvawe na investicionite odluki.

Osnova na idniot razvoj i razmestenost na stopanskite aktivnosti

vo prostorot na Republika Makedonija se definiranite celi na

ekonomskiot razvoj Nacionalanata strategija na ekonomskiot razvoj,

opredelbite za racionalno koristewe na potencijalite i pogodnostite

na razvojot i postavenosta na sistemot na naselbi, kako i politikata za

poramnomerna i proporcionalna prostorna organizacija na

stopanstvoto. Objektivno, idniot razvoj treba da se naso~i kon:

proizvodstvo nameneto za izvoz; tehnolo{ko osovremenuvawe na

kapacitetite; investicioni proekti prete`no so trudointenzivni

karakteristiki poradi obemnata ponuda na relativno evtinata rabotna

sila; investirawe vo mreàta na lokalnata i regionalnata

infrastruktura.

Razmestuvaweto na stopanskite dejnosti, spored objektivnite

faktori se vr{i na dva na~ina: spontano, so izbor na lokacijana oddelni

firmi, pretprijatija, kapaciteti, pogoni, spored odlukite oddelnite

sopstvenici ili menaxeri i programirano, so izgradba spored

predviduvawata i odlukite na op{todràvnite organi ili na organite vo

lokalnata samouprava.

Dvete metodi zaedno ja izrazuvaat prostornata organizacija na

stopanstvoto. So ove dve metodi na odlu~uvawe, prostornata organizacija

se ostvaruva, so tekot na vremeto, kako disperzija vo prostorot i kako

koncentracija na stopanstvoto na oddelni mesta.

So Prostorniot plan na R. Makedonija definirani se pet oski na

razvoj od koi relevantni za analiziraniot prostor za stopanskata zona e

38

t.n. razvojna oska Sever-Jug koja minuva po sredinata na teritorijata na

zemjata. Taa go sledi Skopje na jug te~enieto na rekata Vardar.

Formirana e istoriski vo tekot na celiot HH vek, pa i porano, a na jug,

preku granicata stignuva do Solun. Po Prvata Svetska vojna taa

prodolì i na sever, pa se spoi so oskata po te~enieto na rekata Morava.

Denes, na teritorijata na zemjata gi povrzuva gradovite: Kumanovo -

Skopje - Veles - Negotino (i Kavadarci) - Demir Kapija - Valandovo -

Gevgelija. Na sever od Skopje ima i eden krak do Pri{tina. Kakvi

promeni i da se slu~at, vo narednite decenii ovaa oska }e ostane glavna.

Site oski koi se zacrtani so Prostorniot plan na Dràvata }e se

imaat predvid za prostornata organizacija, a vo prv red za

modernizacijata na pati{tata, za izgradba na dalekuvodi, gasovodi i.t.n.

Zna~aen impuls vo razvojot i napredokot na nacionalnata

ekonomija obezbeduvaat mo`nite formi na specifi~nite stopanski

prostorni inovacii bazirani vrz strate{kite celi koi {to treba da se

postignat so nivnata promocija.

Od stopanskite dejnosti zastapena e industrijata za grade`ni

materijali. Glavni nositeli na stopanstvoto se AK Xumajlija i IGM

Xumajlija od Lozovo.

4.1.4 Klimatski i mikroklimatski karakterisitki

So ogled na geografskata polo`ba i orografskite osobenosti koi

se glavni modifikatori vo ovoj pogled, vo regionot se usloveni odredeni

klimatski vlijanija.

Lozovo, so svojata konfiguracija i geografska postavenost e

izloèno na kontinentalni i mediteranski vlijanija.

Temperaturniot reìm go karakterizira visoka sredna godi{na

vrednost od 13ºS i silno izrazeni godi{ni kolebawa.

Najtopol mesec e avgust so 24,1 ºS, a najstuden januari so 1,4 ºS.

Maksimalnata temperatura vo letnite meseci dostignuva 41 ºS.

Vo Lozovo i celoto op{tinsko podra~je godi{nata koli~ina na

vrneì e mala i e edno od najsu{nite podra~ja vo Republikata so

39

6,5 mm/do`dliv den. Najsu{ni meseci se avgust i juli so po 1 den i mali

dnevni koli~ini.

• Vrne`ite od sneg se prose~no prisatni vo godinata 113 denovi,

ograni~eni na trite zimski meseci.

• ^estinata na obla~ni denovi e znatno pomala od vedrite denovi.

Son~eviot sjaj e zastapen so prose~no 6,6 ~/den so najkuso

oson~uvawe vo januari, a najdolgo vo juli.

• Vla`nosta na vozduhot e 34% so maksimum vo januari i minimum vo

avgust.

• Prose~en godi{en pritisok e 8,8 mm so maksimum vo juli i

minimum vo januari. Prose~no 9,7 denovi se so magla i toa vo trite

zimski meseci.

• Vetrovite so najgolema ~estina i intenzitet 188% i brzina od 4,6

m/sek se od sever i severozapad. Vetrovite od ostanatite pravci se

so pomala ~estina i intenzitet, a so najmala e ju~niot veter.

Lozovo zaradi mestopolo`bata {to ja ima vo sklop na Ov~e Pole,

spa|a vo izrazito vetroviti podra~ja vo Republikata so 200 vetroviti

denovi vo godinata.

4.1.5 Koristewe i za{tita na zemjodelskoto zemji{te

Za~uvuvaweto, za{titata i racionalnoto koristewe na

zemjodelskoto zemji{te e osnovna planska opredelba i glaven preduslov

za efikasno ostvaruvawe na proizvodnite i drugite funkcii na

zemjodelstvoto, a konfliktnite situacii, koi }e proizleguvaat od

razvojot na drugite stopanski i op{testveni aktivnosti, }e se re{avaat

vrz osnova na kriteriumi za globalna op{testveno ekonomska

racionalnost i opravdanost.

Za optimalno iskoristuvawe na ekolo{kite i drugi uslovi so

Prostorniot plan na R. Makedonija do 2020 godina, se predlaga da se

koristi reonizacija spored koja Republika Makedonija e podelena vo 6

zemjodelsko-stopanski reoni i 54 mikroreoni.

40

Ov~epolieto e prete`no zemjodelski region. Plodnite i

obrabotlivi zemjodelski povr{ini se dominanten priroden resurs vo

Ov~epolieto. Ova e osnovniot preduslov za {to pogolem del od

naselenieto da se zanimava so zemjodelska i sto~arska dejnost.

Vkupnata obrabotliva povr{ina e 9.180 ha ili 58,6%, od koj

najgolem del e pod sistem za navodnuvawe. Pasi{ta 5.635 ha ili 36% i 585

ha {umi ili 5,5%. Najpovolni uslovi za razvoj na op{tinata se

stimulirawe i razvitok na poljodelstvoto i sto~arstvoto.

4.1.6 Energetski izvori i energetska struktura

Od aspekt na energetikata i energetskata infrastruktura so

Prostorniot plan na Republika Makedonija se definiraat sostojbite,

potrebite i na~inite na zadovoluvawe na potro{uva~kata na raznite

vidovi na energija, odnosno zadovoluvawe na potro{uva~kata so doma{no

proizvodstvo.

Razmenata na elektri~na energija pome|u balkanskite

elektroenergetski sistemi (~ii zemji naj~esto se uvoznici) e mnogu

zna~aen faktor za natamo{niot razvoj. Elektro energetskite sistemi na

balkanskite zemji treba da bidat povrzani so konektivni vodovi koi {to

nema da pretstavuvaat tesno grlo vo transmisija na potrebnite koli~ini

na elektri~na mo}nost. Makedonija dosega ima 400 kV konektivni vodovi

so Grcija (kon Solun i Amindeo), Kosovo (Kosovo-B) i Bugarija (Crvena

Mogila) a vo plan e gradbata na vodovi kon Srbija i Albanija. Vo ovoj

region minuva 400 kV vodot [tip-Crvena Mogila.

4.1.7 Naselenie

Utvrduvaweto na konceptot na prostornata organizacija,

ureduvaweto i koristeweto na teritorijata na R. Makedonija, a vo

kontekst na toa i stopanskata struktura, zavisi od razvojot, strukturnite

promeni i prostornata distribucija na naselenieto.

41

Vrz osnova na analiza na brojot, strukturata, tempoto na rasteòt,

kriteriumite za razmestuvawe i podvi`nosta, treba da se pokaè

prostorno-vremenskata komponenta na ostvaruvawe na idnata

organizacija i ureduvawe preku demografskiot aspekt.

Naselenieto spa|a me|u osnovnite elementi na koi bazira

predviduvawe na idnata organizacija. Toa e najvaèn faktor na idniot

razvoj na zemjata i op{testvoto. Vo prv red naselenieto treba da ja

prifati neophodnosta za menuvawe na reproduktivnoto odnesuvawe i

potrebata od vospostavuvawe novi normi pri svoeto biolo{ko

odnesuvawe, kako preduslov za ostvaruvawe na pozna~ajni efekti vo

naredniot period.

Demografskite proekcii, koi na planiraweto mu davaat nova

dimenzija, pokaùvaat ili treba da pokaàt, kako vo idnina }e se

formira naselenieto, negoviot raboten kontingent (rabotna sila) i

doma}instvata i kako treba da pridonesat kon sestrano sogleduvawe na

idnata sostojba na naselenieto kako proizvoden del, potro{uva~ i

upravuva~-kreator.

Spored podatocite od Popisot na naselenieto, doma}instvata i

stanovite sproveden vo 2002 god. vkupniot broj na ìteli vo op{tina

Lozovo iznesuva 2858 ìteli, od koi 896 ìveat vo seloto Lozovo ili

28%. Kako demografska ramka, naselenieto e zna~ajna kategorija koja

treba da se ima vo predvid pri aproksimacijata na potencijalnite

rabotni resursi i potencijalnite potro{uva~i i korisnici na site

vidovi uslugi.

Op{tina Lozovo opfa}a 11 naseleni mesta i toa: Lozovo,

Axibegovo, Aximatovo, bekirlija, Dorfulija, Xuzemlci, Karatmanovo,

Ki{ino, Milino, Saramzalino i ]oselari.

Vo op{tinata prete`no se selski naselbi. Od nacionalniot sostav

po Popisot vo 2002 godina ima:

42

Број Процент

Вкупно 2.858 100%

Македонци 2.471 86,5%

Турци 157 5.5%

Власи 122 4.3%

Останати 108 3.8%

Tabela 1. Podatoci od Popisot 2002

4.1.8 Prirodno nasledstvo

Od oblasta na za{tita na prirodata (prirodno nasledstvo i

biolo{kata i predelskata raznovidnost), urbanisti~kite planovi i

proekti treba da se usoglasat so Prostorniot plan na Republikata na toj

na~in {to, vrz osnova na re`imot za za{tita, }e se organizira raspored

na aktivnosti i izgradba na objekti koi }e se usoglasat so barawata koi

gi postavuva odr`livoto koristewe na prirodata i sovremeniot tretman

na za{tita.

Posebno vnimanie pri za{titata na prirodata, treba da se obrne

na na~inot, vidot i obemot na izgradbata {to se predviduva vo

za{titenite prostori za da se odbegnat ili da se nadminat sudirite i

koliziite so inkompatibilnite funkcii. Za taa cel e neophodno

po~ituvawe na slednite principi:

- optimalna za{tita na prostorite so isklu~itelna vrednost;

- optimalna za{tita na proizvodnite prirodni potencijali i

unapreduvawe na priodnite bogatstva;

- za~uvuvawe na dominantnite karakteristiki na postojanata

sostojba;

- racionalna izgradba na infrastrukturata;

- koncentracija i ograni~uvawe na izgradbata;

- optimalna izgradba na rekreativnata infrastruktura;

- pravilen izbor na soodvetna lokacija.

43

4.1.9 Kulturno - istorisko nasledstvo

Vo svoeto mileniumsko postoewe, ~ovekovata civilizacija od

praistorijata do denes, na teritorijata na R. Makedonija, ostavila

zna~ajni tragi od vonredni kulturi, istoriski i umetni~ki vrednosti,

koi go potvrduvaat postoeweto, kontinuitetot i indentitetot na

makedonskiot narod na ovie prostori.

Prostorniot aspekt na nedvi`noto kulturno nasledstvo e predmet

na analiza vo korelacija so dolgoro~nata strategija za ekonomski,

op{testven i prostoren razvoj, odnosno strategija za za~uvuvawe i

za{tita na toa nasledstvo vo uslovi na pazarno stopanstvo.

Republi~kiot zavod za za{tita na spomenicite na kulturata, za

potrebite na Prostorniot plan na Republikata, izgotvi Eksperten

elaborat za za{tita na nedvi`noto kulturno nasledstvo od posebno

zna~ewe.

Inventarot sodr`i spisok na registrirani i evidentirani

nedvi`ni kulturni dobra, {to podrazbira spisok na nedvi`nite

parametri so utvrdeno svojstvo spomenik na kultura, odnosno na

nedvi`nite predmeti za koi osnovano se pretpostavuva deka imaat

spomeni~no svojstvo. Toa se: arheolo{ki lokaliteti, crkvi, manastiri,

xamii, bawi, bezisteni, kuli, saat kuli, turbiwa, mavzolei, konaci,

mostovi, zgradi, ku}i, stari ~ar{ii, stari gradski jadra i drugi

spomenici so nivnite imiwa, lokacii, bliskite naseleni mesta, period

na nastanuvawe i op{tinite vo koi se nao|aat spomenicite.

Soglasno so Zakonot za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl.

Vesnik na RM” br. 20/04), vidovi na nedvi`no kulturno nasledstvo se:

spomenici, spomeni~ki celini i kulturni predeli.

Zna~aen del od nedvi`noto kulturno nasledstvo (okolu 45%), se

nao|a vo ruralnite naselbi i ridsko-planinskite podra~ja, koi se

celosno ili delumno napu{teni, {to zna~itelno ja uslo`nuva nivnata

za{tita i koristewe.

Vo Arheolo{kata karta na Republika Makedonija, koja gi prou~uva

predistoriskite i istoriskite sloevi na ~ove~kata egzistencija, od

44

najstarite vremiwa do docniot sreden vek, na analiziranoto podra~je

nema evidentirani arheolo{ki lokaliteti.

Sl. 7 Kulturno nasledstvo vo Republika Makedonija

4.1.10 Industrija

Razvojot i prostornata razmestenost na industrijata pretstavuva

klu~en faktor i dviè~ka sila za pottiknuvawe na razvojot na vkupnoto

stopanstvo i modernizacija na drugite oblasti od stopanskiot i

op{testveniot ìvot. Efikasnoto i uspe{noto sproveduvawe na

nasokite i opredelbite za pottiknuvawe na razvojot na proizvodnite

industriski dejnosti i nivno racionalno razmestuvawe vo prostorot gi

determinira pozitivnite promeni i vo drugite segmenti na ekonomijata:

porast na vrabotenosta, zgolemuvawe na bruto doma{niot proizvod,

podobruvawe na ìvotniot standard i dr.

Vo oblasta na industrijata, vo periodot po osamostojuvaweto na

zemjata, nastanaa va`ni promeni vo pogled na sopstvenosta,

organiziranosta na rabotite i prestruktuiraweto na proizvodstvoto

{to se od osobeno zna~ewe za poefikasnoto stopanisuvawe i

zgolemuvawe na proizvodstvoto.

45

Vrz osnova na soznanijata i opredelbite na nacionalnata

strategija za ekonomski razvoj na Republika Makedonija (MANU, 1997),

kako i vrz osnova na dosega{niot razvoj, a osobeno konceptot na odr`liv

razvoj, osnovnite nasoki i strate{ki opredelbi na dolgoro~niot razvoj

na industrijata se slednite: tehnolo{ko prekonstruktuirawe, izvozna

orientacija na vode~kite faktori i granki; po{iroko voveduvawe i

razvoj na ekolo{ki-prostorno prifatlivo industrisko proizvodstvo so

razvoj na {tedlivi tehnologii (vo odnos na prirodnite resursi,

energijata i gorivoto i rabotnata sila) i/ili malootpadni (bezotpadni)

tehnologii; zgolemuvawe na efikasnosta na proizvodstvoto; po~ituvawe

na investicionite kriteriumi vrz baza na kontinuirano planirawe i

prifa}awe na pazarnite kriteriumi na stopanisuvawe; strategija na

razmestenost na industriskite kapaciteti koja ja respektira

prostornata struktura na faktorite na razmestenosta, racionalniot

raspored na materijalnite proizvodstveni fondovi, od aspekt na

vkupniot prostor na Republikata i potrebite od kompleksen razvoj na

odelni teritorijalni edinici; razvoj na malite pretprijatija, zaradi

ostvaruvawe na konceptot na decentaraliziraniot razvoj i razmestenost

na industrijata.

Razvojot na industrijata po oddelnite op{tini, osobeno pomalite,

se o~ekuva da se ostvaruva so gradba na mali, fleksibilni kapaciteti i

pogolema zastapenost me|u drugoto i na agroindustriskiot sektor.

Vrz ovie osnovi, vo naredniot period, industriskoto proizvodstvo

se o~ekuva da bide zastapeno vo site op{tini i da ostvaruva raste` koj }e

pridonese za zgolemuvawe na vrabotuvaweto, podobruvawe na uslovite za

ìveewe na gra|anite na po{irokiot prostor na zemjata.

Soglasno opredelbite na Prostorniot plan na R. Makedonija

izgradbata i funkcioniraweto na prerabotuva~kite kapaciteti treba da

bidat postaveni vrz principite za za{tita na ìvotnata sredina i

istovremeno racionalno koristewe na zemji{teto.

Industrijata koja e vode~ka stopanska dejnost i dvigatel na

razvojot na vkupnoto stopanstvo ima zna~ajno vlijanie vrz kvalitetot na

ìvotnata sredina. Vo uslovi na usvoenata razvojna paradigma na

46

odr`liv razvoj, naporite treba da se naso~at kon su{testveni promeni vo

strategijata i politikata za razvoj i prostorna lokacija na industriski

granki zasnovani na principite na ekolo{kata za{tita.

4.2. Opis na sega{nata sostojba so ìvotnata sredina vo planskiot opfat

Sogleduvaj}i gi podatocite od izvr{enata inventarizacija na

postojnite povr{ini od postojniot Generalen urbanisti~ki plan se

doa|a do konstatacija deka do sega ne se realizirani site povr{ini

predvideni za benziska pumpa so pridru`ni funkcii i sport i

rekreacija. Predvidenoto re{enie potrebno e da ja dooformi sega{nata

namena na prostorot-sport i rekreacija i parkovsko zelenilo pri toa

opredeluvaj}i urbanisti~ki parceli za sekoja namena.

Osnoven preduslov za identifikacija na problemite so ìvotnata

sredina i postavuvawe na strate{ki celi za nadminuvawe i unapreduvawe

na istite e identifikacijata i ocenata na sega{nata sostojba so mediumi

na ìvotnata sredina (vozduh, voda, otpad, po~va, biodiverzitet, bu~ava),

kako i so koristeweto na zemji{teto i prirodnite resursi vo op{tinata.

4.2.1 Vozduh

Soglasno Direktivite na Evropskata Unija, zagaduvaweto e

neposredno ili posredno vnesuvawe, kako rezultat na ~ovekovite

dejstvija, na materii, vibracii, toplina ili bu~ava vo vozduhot, vodata

ili vo po~vata, koi {to moàt da bidat {tetni po ~ovekovoto zdravje

ili po kvalitetot na ìvotnata sredina, od koi {to moè da proizleze

{teta po materijalniot imot ili koi {to gi naru{uvaat ili vlijaat vrz

prirodnite ubavini i drugite legitimni na~ini na koristewe na

ìvotnata sredina.

Kvalitetot na vozduhot e eden od pova`nite ~initeli na koi treba

da se vnimava pri planirawe na prostorot zaradi spre~uvawe na

degradacija na istiot so implementacija na planskiot dokument.

47

Pogolema grupa na polutanti vo ambientalniot vozduh se

emitiraat preku sistemot za odveduvawe na otpadni gasovi od

soobra}ajnite sredstva kako: CO, VOC (volatilni organski soedinenija),

NO2, TSP (vkupni suspendirani ~esti~ki), SO2, CO2, olovni soedinenija.

Toa nastanuva preku sogoruvawe na fosilnite goriva vo motorite i VOC

emisiite zaedno so isparuvawe na gorivata vo soobra}ajnite sredstva.

Emisijata na CO, VOC i TPS se posledica od nekompletno

sogoruvawe na gorivata, a isto taka i kako posledica na promenlivata

optovarenost i uslovite na vozewe. Tie zavisat od na~inot na vozewe,

tipot na motorot, goleminata i sostojbata na motorot.

Visokata vnatre{na temperatura vo motorite pri sogoruvawe na

gorivoto e pri~ina za formirawe na NO2 emisijata i CO2 i olovoto se

posledica na prisustvoto na sulfurni i/ili olovni soedinenija vo

motornite goriva.

Se smeta deka vo izduvnite gasovi na vozilata ima duri 180

organski komponenti kako {tetni materii ~ija koncentracija e

najgolema na mesta so zgolemen broj na vozila i rabota na motorite vo

mesto ili zapirawe, koga emisijata na toksi~ni materii vo odnos na

brzinata na dvièwe od 70 km/~ e pogolema za 2,5 pati. Spored

istraùvawata vo ovoj domen, se smeta deka na 1000 litri sogoren benzin

vo motornite vozila, vo atmosferata emitira 98 kg jaglen monoksid, 6-8

azotni oksidi, 4-5 kg sulfurni soedinenija i 0,5 kg olovo.

Emisionite faktori na zagaduva~ki materii se pretstaveni vo

tabela 2:

Soedinenie Benziski motori Dizel motori

Sulfur dioksid 0,4 4,5

Azotni oksidi 20 90

Organski volatili 40 110

Vkupni suspendirani ~esti~ki 3 15

Jaglenoroden monoksid 220 90

Olovo 0,45 0

Vlijanieto na toksi~nite gasovi moè da ostavi posledici na

lu|eto koi se direktno i dolgovremeno izloèni na istite i toa preku

48

nivnoto direktno dejstvo (vdi{uvawe) i indirektno. âdot, na primer,

dejstvuva prete`no na di{nite organi, na koàta i sli~no, a

jaglerodnite oksidi deluvaat kako silni otrovi i antioksidanti.

Maksimalno dozvoleni koli~ini na {tetni materii spored

zakonskata regulativa treba da se dviàt vo slednite granici:

Komponenti Emisiono koli~estvo Emisioni koncentracii MKD (g/h) MKD (mg/m3)

olovo 25 5 azotni oksidi 5000 500-800 jaglevodorodi / 500 formaldehid 100 20 cvrsti ~esti~ki / 130 jaglen monoksid / 650 jaglen dioksid / 2,5

Tabela 3. Maksimalno dozvoleni granici na {tetni materii

4.2.2 Voda

Kolku vodite vo odreden prostor moè da se smetaat za voden

resurs zavisi od mo`nosta za nivno iskoristuvawe, odnosno od mo`nosta

za realizirawe na vodostopanski re{enija so koi vodite }e se iskoristat

za pokrivawe na potrebite od voda za naselenieto, zemjodelstvoto,

industrijata i za{titata na ìviot svet. Vodata kako resurs ja ima mnogu

pomalku od prisutnite vodi {to treba da se ima sekoga{ vo predvid pri

planiraweto za nejzino iskoristuvawe.

Za podmiruvawe na potrebite na voda najzna~ajni se povr{inskite

vodi, bidej}i tie se najrasprostraneti, najbliski se do mestata na

~ovekovata aktivnost, obezbeduvaat ìvot i razvoj na ekosistemot.

Izda{nosta na podzemnite vodi zavisi od klimatskite,

morfolo{kite i hidrogeolo{kite karakteristiki na prostorot. Ovie

vodi poradi posebniot kvalitet se zna~ajni i moè da bidat korisni za

pokrivawe na potrebite od voda.

49

Sl. 8 Vodostopanska infrastruktura (Izvor: Prostoren Plan na RM)

4.2.3 Otpad

Komunalen otpad pretstavuva sekakov vid na otpad {to se

producira od doma}instvata, javnite i ekonomskite ustanovi i

pretprijatija i instituciite na edna urbana sredina. Otpadot {to se

producira od industrijata, zemjodelieto i rudarstvoto, kako i patogenite

ostatoci od izumreni ìvotni ne spa|aat vo ovoj vid na otpad.

Vo minatot, otpadot {to go sozdaval ~ovekot od zadovoluvaweto na

svoite ìvotni potrebi bil vo koli~ini i oblik {to prirodata bila

sposobna sama da go razgradi do oblik na izvorna materija, so {to se

vospostavila ramnoteà pome|u ~ovekot i negovata okolina. Me|utoa, vo

ponovo vreme na intenziven industrisko tehnolo{ki razvoj od edna

strana i demografskata eksplozija i pregolema gustina vo naselenost od

druga, svedoci sme na superprodukcija na cvrst otpad vo koli~ini i oblik

koj prirodata nemoè samostojno da go razgradi so {to se naru{uva

ramnoteàta pome|u ~ovekot i negovata ìvotna okolina. Cvrstiot

otpad se pove}e gi osvojuva zemjenite povr{ini, ja zagaduva po~vata,

vozduhot i povr{inskite i podzemnite vodi.

50

Sobiraweto i transportiraweto na komunalniot otpad se vr{i so

specijalni vozila za taa cel. Javnoto komunalno pretprijatie-Lozovo

vr{i usluga na sobirawe, transportirawe i deponirawe na komunalniot

otpad na teritorija na Op{tina Lozovo. Deponiraweto na komunalniot

otpad i drugi vidovi na neopasen otpad se vr{i vo lokalnata deponija.

4.2.4 Bu~ava

Na nivo na Republika Makedonija mereweto na nivoto na bu~ava se

meri od strana na Ministerstvoto za ìvotna sredina i prostorno

planirawe i Republi~kiot Zavod za zdravstvena za{tita so svojata

mreà na regionalni zavodi.

Spored stepenot na za{tita od bu~avata grani~nite vrednosti za

osnovnite indikatori za bu~avata vo ìvotnata sredina predizvikana od

razli~ni izvori ne treba da bidat povisoki od:

Podra~je diferencirano spored Nivo na bu~ava izrazena vo dBA stepenot na za{tita od bu~ava LD LBB LN

Podra~je od prv stepen 50 50 40 Podra~je od vtor stepen 55 55 45 Podra~je od tret stepen 60 60 55 Podra~je od ~etvrt stepen 70 70 60

Tabela 4. Maksimalno dozvoleno nivo na bu~ava

Grani~nata vrednost za nivoto na bu~ava {to se sozdava pri

odrùvawe na javni priredbi, javni sobiri ili drugi javni nastani

prosledeni so upotreba na zvu~ni i drugi uredi koi doveduvaat do

zgolemuvawe na bu~avata ne treba da nadminuva 85 dBA, a maksimalnoto

nivo na bu~ava ne treba da nadminuva 110 dBA, bez ogled na vremetraewe

na nastanot.

51

4.3. Sega{ni problemi so ìvotnata sredina vo i okolu planskiot opfat

Problemite so generirawe na otpadot se razgleduvaat kako

vlijanie vrz povr{inskite i podzemnite vodi, vlijanie na zagaduvaweto

na po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i

po~vite i indirektno kako vlijanie vrz kvalitetot na vozduhot i

sozdavaweto na stakleni~ki gasovi (klimatski promeni).

Najosetlivi elementi na ìvotnata sredina vo predmetniot opfat (Elementi na SO@S)

Vodi Vozduh Otpad Klimatski Naselenie Materijalni faktori dobra

Tabela 5. Elementi na SO@S

Vrz osnova na evidentirawe na najosetlivite elementi na

ìvotnata sredina vo planskiot opfat koi se narekuvaat i elementi na

Strategiska ocena na ìvotnata sredina (Elementi na SO@S) se

vospostavuvaat celi na strategiska ocena na ìvotna sredina (Celi na

SO@S) i se definirani mo`ni indikatori za sekoja cel.

Vo procesot na Strategiska ocena na vlijanie na planskiot

dokument vrz ìvotnata sredina va`no e da se vidi kako, na koj na~in, so

koja ja~ina i intenzitet celite na planskiot dokument vlijaat vrz celite

na SO@S so cel da se predvidat merki za spre~uvawe na vlijanijata i da

se predloì soodveten plan za monitoring na indikatorite za sekoja cel

na SO@S.

Na slednata tabela se prikaàni sega{nite problemi so

elementite na ìvotnata sredina:

52

Elementi na Strategiskata Problem Relevantno opftenocena na `ivotna sredina problem

Vozduh

Naru{en kvalitet na vozduhot od upotreba na jaglen i nafta kako agens za zatopluvawe, zgolemen soobra}aj h

Voda

Naru{en kvalitet na rekite kako rezultat na ispu{tawe industriski i komunalni otpadni vodi h

Nedovolno planirawe na promenite vo namenata na zemji{teto h

Otpad Postoewe na divi deponii h Po~va Degradacija na po~vite h Predel Degradirani predeli h Naselenie Pojava na migracija h Nevrabotenost h

Klimatski faktori Koristewe na ogrevno drvo za zatopluvawe h

Ne koristewe na obnovlivi izvori na energija h

Materijalni dobra Postoewe na bespravni gradbi

Tabela 6. Sega{nite problemi so elementite na `ivotnata sredina

53

5. Sostojba bez implementacija na planskiot dokument

Zna~eweto na realizacija na planskiot dokument Urbanisti~ki

plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6, Planski opfat me|u ul. 1,

reguliran voden tek, magistralen pat M-5 Veles-[tip i granica na urban

opfat na selo Lozovo, e o~igleden vo pogled na operacionalizirawe na

prostorot vo podra~jeto na op{tina Lozovo. Treba da se zeme vo predvid

i sega{nata sostojba so najosetlivite elementi na `ivotnata sredina na

planskiot opfat (To~ka 4.2).

Isto taka, se razgleduva opcijata bez da se sprovede (bussiness as

usual) planska aktivnost, odnosno rabotite da оstanat vo prvobitnata

polo`ba.

Vo konkretniov slu~aj, dokolku Urbanisti~ki plan za del od selo

Lozovo-Urban blok 6, Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek,


Lozovo ne se sprovede se o~ekuvaat slednive posledici:

• Nekontrolirana izgradba na bespravni objekti;

• Naru{uvawe na kvalitetot na mediumite vo `ivotnata sredina;

• Otsustvo na finansiski investirawa {to bi se dovelo do slab

ekonomski razvoj;

• Nerealizacijata na planskiot opfat }e ostane i ponatamu ruralna

sredina so {to }e se ispu{ti mo`nosta za sportsko-rekreativni

aktivnosti.

54

6. Alternativi i ~initeli za izbor na alternativa

Realizacijata na Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban

blok 6, Planski opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat

M-5 Veles-[tip i granica na urban opfat na selo Lozovo e od osobeno

zna~ewe za realizirawe namenski sodrìni i funkcionalna

operacionalizacija za razvoj na planskiot opfat i op{tinata.

Realizacijata na ovoj Planski dokument e od fundamentalno

zna~ewe i pretstavuva osnova za negovo ekonomsko oìvuvawe i

podobruvawe na kvalitetot na ìveewe.

Sekako, osobeno zna~ajno e za izgotvuvawe na strate{ka ocena, {to

e i voobi~aena postapka, da se izanalizira varijantata (Bussines as usual

scenario), odnosno opcijata od nesproveduvawe na planskoto re{enie so

{to sostojbata bi ostanala onakva kakva {to e. Vo takviot slu~aj realno

e da se o~ekuva da ne se promeni fakti~kata sostojba, odnosno da

prodolàt trendovite na u{te pogolema pasivizacija na analiziraniot

planski region.

Vo toj slu~aj realno e da se o~ekuvaat slednite trendovi:

– inicirawe na u{te pogolema stagnacija na regionot;

– namaluvawe na ekonomskata vrednost na zemji{teto;

– neperspektivnost za mladite generacii;

– vlijanie na zdrastvenata sostojba na naselenieto.

Kako vtora alternativa za Urbanisti~ki plan za del od selo

Lozovo-Urban blok 6, se pokaùva poprifatliva od pove}e aspekti:

– povolna geografska polo`ba;

– dobri mikroklimatski uslovi;

– mo`nost za koristewe na obnovlivi izvori na energija;

– povolna dispozicija vo odnos na soobra}ajnici;

– minimizirawe na sozdavaweto na otpad.

So realizacijata na vtorata alternativa se ovozmoùva

ostvaruvawe na funkcii so direktni i indirektni efekti, mo`nost za

razvoj i na drugi komercijalni dejnosti, zgolemuvawe na nivoto na

ìvotniot standard so otvarawe na novi rabotni mesta i razvivawe na

55

procesot na decentralizacija na op{tinata preku obezbeduvawe na novi

izvori na finansiski sredstva i povolni demografski sostojbi vo

op{tinata.

Spored seto pogore prezentirano se prepora~uva na planerot da ja

primeni vtorata alternativa za planirawe na lokalitetot.

56

7. Pretpostaveni vlijanija vrz mediumite na ìvotnata sredina

Vakvite pojavi koi kako pretpostavka moè da se javat od

implementacijata na Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban

blok 6, moè da se analiziraat od negativen aspekt kako i od aspekt na

perspektivni, odnosno pozitivni vlijanija. Izve{tajot za Сtrate{ka

ocena ne gi analizira poedine~nite razvojni proekti, tuku vlijanijata

vrz mediumite na ìvotnata sredina od globalen aspekt. Zna~i, so nego ne

se pravi detalna analiza na vlijanijata vo poodelnite fazi na

realizacija na proektot, tuku istoto se realizira vo natamo{nite fazi

na implementacija i realizacija na Detalniot urbanisti~ki plan.

Istoto e utvrdeno so Zakonot za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM”,

br. 53/2005, 81/2005, 24/2007 i 159/2008), vo glava 11 - Postapka za Ocena na

vlijanieto vrz ìvotnata sredina na razvojnite proekti ili soglasno

stav 3, од ~len 24, od istiot zakon - Postapka na Izrabotka na elaborati

za za{tita na ìvotna sredina.

7.1. Vlijanie vrz demografskiot faktor

Realizacijata na predvidenata sodrìna od planskiot opfat }e

pretstavuva pozitiven stimul za demografskiot razvoj. Isto taka, }e ima

pozitivni vlijanija na dolgoro~na osnova i na zgolemuvawe na

natalitetot, kako u{te eden pozitiven element na demografskiot razvoj.

Ova od pri~ina {to investicionite vloùvawa za realizacija na ovaa

planska sodrìna }e dovede do podobruvawe na kvalitetot na ìveeweto.

7.2. Vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje

Planskiot opfat predviden za realizacija ne se o~ekuva da

predizvika negativni vlijanija vrz zdravjeto na lokalnoto naselenie.

Obezbeduvaweto na parkovsko i za{titno zelenilo i ostanato

57

hortiklulturno ureduvawe na prostorot }e bide vo funkcija na

podobruvawe na zdravjeto na lu|eto.

So realizacijata na planskiot zafat ne se o~ekuva negativno

vlijanie vrz ~ovekovoto zdravje.

7.3. Vlijanie vrz socio-ekonomskata sostojba

Implementacijata na Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-

Urban blok 6 }e ima pozitivno vlijanie vrz socio-ekonomskiot razvoj na

op{tinata i po{iroko vo stimulirawe na ekonomskite aktivnosti,

zgolemuvawe na stapkata na ekonomskiot rast, zgolemuvawe na dohodot po

glava na `itel, proektiraweto, komunalnite dejnosti, grade`ni{tvoto,

trgovijata i sl., zgolemuvawe na prihodite na lokalnata samouprava,

podobruvawe na komunalnata infrastruktura, podobruvawe na

infrastrukturata i uredenost na prostorot i zgolemuvawe na kvalitetot

na `iveeweto.

7.4. Vlijanie vrz kvalitetot na ambientniot vozduh

Od Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6 ne se

o~ekuvaat osobeni vlijanija vrz ambientniot vozduh. Odredeni

kratkoro~ni vlijanija vrz kvalitetot na vozduhot se o~ekuvaat vo vreme

na gradbata-izvedbata na zemjeni i grade`ni raboti pri {to se o~ekuva

pojava na pra{ina, kako fugitivna emisija na najsitni ~esti~ki na

pra{ina i pesok.

So ogled na namenata na opfatot, so ograni~enata soobra}ajna

dinamika ne se o~ekuva dopolnitelna emisija na zagaduva~ki materii.

Postoi opcija od iskoristuvawe na obnovlivite izvori na

energija, solarnata energija kako ~ista energija. Trafostanicata ne

predizvikuva nikakvi vlijanija vrz kvalitetot na vozduhot.

58

7.5. Vlijanija vrz klimatski promeni

So ogled na mikrolokacijata na koja se predviduva realizacijata

na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na

kvalitetot na vozduhot vo po{irokiot region ili klimatski promeni.

7.6. Vlijanie predizvikano od zgolemena bu~ava

Vo faza na implementacija na planiranite aktivnosti za

infrastrukturno opremuvawe na planskiot opfat i izgradba na

infrastrukturnata mreà treba da se o~ekuva zgolemena bu~ava.

Na lokalitetot ne se predvideni sodrìni koi bi moèle da bidat

izvori na {tetna bu~ava.

Dokolku pri implementacija na planskiot opfat se primenat

merkite definirani soglasno Сtrategiskata ocena na vlijanijata vrz

ìvotnata sredina od sekoja posebna aktivnost }e se namalat o~ekuvanite

efekti od zgolemena bu~ava i }e se svedat na dozvolenite nivoa, vo

soglasnost so Zakonot za bu~ava.

7.7. Vlijanie od vibracii

Vo planskata zada~a za realizacijata na planskiot opfat ne se

predvideni dejnosti koj }e produciraat postojani izvori na vibracii,

osven vo periodot na izgradba na objektite.

7.8 Vlijanie vrz kvalitetot na vodite

So implementacijata na Urbnisti~kiot plan ne se o~ekuvaat

negativni vlijanija vrz podzemnite vodi koi }e se odvivaat vo ramkite na

planskiot opfat kako i predvidenoto upravuvawe so otpadot.

Snabduvaweto na objektite so sanitarna, tehnolo{ka i protivpoàrna

59

voda e preku lokalna vodovodna mreà so izgradba na sekundarna i

priklu~na vodovodna mreà.

7.9. Vlijanie vrz po~vata

Nesoodvetnoto upravuvawe so otpadnite vodi i generiraniot otpad

moè da predizvika negativni vlijanija vrz po~vata.

So funkcioniraweto na lokalitetot, izduvnite gasovi od

transportnite sredstva moè da vlijaat vrz zagaduvaweto na po~vata.

7.10. Vlijanie vrz predelot


Urban blok 6 nema da ima negativno vlijanie vrz predelot od pri~ina

{to celta na ovoj plan e da se sozdadat realni uslovi za odr`liv razvoj i

podobro ìvewe.

7.11 Vlijanie vrz kulturnoto nasledstvo

Na samiot planskiot opfat ne se o~ekuvaat negativni vlijanija na

kulturnoto nasledstvo, so ogled deka ne se evidentirani arheolo{ki ili

kulturni spomenici.

Spored zakonot, dokolku se pojavi nekoe arheolo{ko nao|ali{te

}e se postapi soglasno so odredbite od ~len 65 od Zakonot za za{tita na

kulturno nasledstvo („Sl. Vesnik na RM”, br. 20/04 i 1/07).

7.12 Vlijanie vrz biodiverzitetot (flora i fauna)


Urban blok 6, ne moè da predizvika odredeni negativni vlijanija vrz

florata i faunata, bidej}i dosega ne e identifikuvano postoewe na

karakteristi~ni vidovi ili endemi~ni primeroci.

60

7.13 Vlijanija vrz materijalnite dobra


Urban blok 6 }e ja zgolemi ekonomskata vrednost na zemji{teto vo

planskiot opfat i po{iroko.

7.14. Vlijanija po odnos na generirawe na otpad

Pri realizacijata na planiranata investicija vo planskiot opfat

za o~ekuvawe e generirawe na gradeèn i zemjen otpad. So planskiot

dokument e predvideno otpadot pri gradbata da se sobira i prevzema od

javnoto komunalno pretprijatie.

Primarnata selekcija na otpadot treba da bide predvidena.

7.15 Vlijanija od nesre}i i havarii

Lokacijata za koja se nameneti Uslovite za planirawe na

prostorot se nao|a vo zona od 5 stepen po Merkalievata skala na

o~ekuvani zemjotresi. Za namaluvaweto na seizmi~kiot rizik predvideni

se soodvetni merki na grade`na intervencija na nosivata konstrukcija,

zaradi doveduvawe na otpornost protiv najsilnite zemjotresi, odnosno

zadolìtelna primena na normativno - pravna regulativa, so koja se

uredeni postapkite, uslovite i barawata za postignuvawe tehni~ki

konzistenten i ekonomski odr`liv stepen na seizmi~ka za{tita.

Bidej}i ne postoi seizmi~ka mikroreonizacija za ovoj prostor

merodavna e kartata na makroseizmi~ka reonizacija so {to prirodno

nestabilnite i seizmi~kite nepovolni tereni a toa se mestata kade se

smenuvaat geolo{kite formacii, treba da se isklu~uvaat od grade`nite

zahvati, a za pogolemite investicioni objekti potrebno e izvr{uvawe na

detalni inìwersko-geolo{ki i seizmolo{ki istraùvawa na terenot.

Od ostanatite prirodni katastrofi se i meterolo{ki pojavi so

karakteristiki na elementarni nepogodi koi se manifestiraat so pojava

na grad, luweni vetrovi i magli .

61

Vo investicioniot proekt se razraboteni merki za za{tita na

~ovekot, materijalnite dobra i `ivotnata sredina od prirodnite

katastrofi.

62

8. Merki za za{tita, namaluvawe i neutralizirawe na zna~ajnite vlijanija vrz ìvotnata sredina od

implementacija na planskiot dokument

Za{titata i unapreduvaweto na ìvotnata sredina e temelna

vrednost na Ustavot na Republika Makedonija (~len 8) i e regulirana so

Zakonot za ìvotna sredina, kako i ostanatite zakoni i podzakonski akti

koi se navedeni vo ovoj Izve{taj. Ovoj Izve{taj, koj se bazira na

relevantnite podatoci od Prostorniot plan na Republika Makedonija,

Nacionalniot Ekolo{ki Akcionen Plan, sektorski studii za odredeni

oblasti, kako i podatoci utvrdeni na samiot lokalitet, predviduva i

merki za za{tita na ìvotnata sredina od vlijanijata koi se o~ekuvaat so

implementacijata na planskata dokumentacija, a koi e potrebno da se

ispo~ituvaat vo tekot na podgotovkata na planskata dokumentacija.

Pri izgradbata na benziska stanica treba da se ima vo predvid

mo`nite zagaduvawa {to bi proizlegle od nea, dodeka pocelosna analiza

od site aspekti na vlijanieto vrz ìvotnata sredina }e bidat predmet na

posebni Studii soglasno Zakonot. Pri toa, }e treba da se vospostavi

postojan monitoring za merewe na emisiite na zagaduva~ki materii vo

vozduhot koi }e se produciraat kako rezultat na benziska pumpa. Pri

nejzino proektirawe da se predvidi iskoristuvawe na najdobro mo`nite

instalacii. Sekoe nekontrolirano istekuvawe na nafteni derivati vo

ìvotnata sredina pretstavuva mo`nost za nejzino zagaduvawe. Pri takov

slu~aj site tri mediumi }e bidat pogodeni. Vozduhot preku isparuvawe na

derivatite, po~vata preku direkten kontakt so nea, i povr{inskite i/ili

podzemnite vodi preku izmivawe so do`dovi i drugi vodni nanosi ili

direktno preku isceduvawe na derivatite vo podolnite sloevi na

po~vata.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz demografskiot faktor

Implementacijata na planskiot dokument pozitivno }e vlijae na

demografskiot razvoj i zatoa ne se prepora~uvaat merki za za{tita.

63

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ~ovekovoto zdravje

Integralnata realizacija na predloènite merki vo site fazi na

investicioniot ciklus e vo nasoka na namaluvawe na mo`nite negativni

vlijanija vrz ìvotnata sredina koi moè na direkten ili indirekten

na~in da se reflektiraat vrz zdravjeto na lu|eto. Cvrstiot otpad {to bi

se javil vo ramkite na sportskite tereni e potencijalna opasnost. Zatoa

se predlaga postavuvawe na korpi za otpadoci i organizirano sobirawe i

transportirawe do mestoto nameneto za otpad.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh

Za namaluvawe na vlijanijata vrz ambientniot vozduh od

implementacijata na urbanisti~kiot plan se predlagaat slednite merki:

1. Koristewe na sovremeni transportni sredstva i mehanizacija pri

vr{ewe na grade`nite raboti, soglasno standardite na EU;

2. Koristewe na obnovlivite izvori na energija kako energetski resursi

koi {to se vo direktna nasoka na podobruvaweto na kvalitetot na

ambientniot vozduh;

3. Soodveten soobra}aen reìm;

4. Zasaduvawe na nisko i visoko zelenilo soglasno planskata

dokumentacija.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz klimatskite promeni

So ogled na mikrolokacijata na koja se predviduva realizacijata

na ovaa planska sodrìna ne se o~ekuva deka }e ima naru{uvawe na

kvalitetot na vozduhot na mikro plan i po{irokiot region ili

klimatski promeni. Zatoa ne se prepora~uvaat merki.

64

- Merki za namaluvawe na bu~ava

Pra{aweto za namaluvawe na problemite so bu~avata treba da se

re{ava so obezbeduvawe na za{titni zeleni pojasi i formirawe na

hortikulturni nasadi vo lokalitetot.

Vo tekot na rabotata na transformatorot }e ima bu~ava kako

rezultat od rabotata na transformatorot i razladniot ured. No, ovaa

bu~ava koja se javuva nema da gi nadmine dozvolenite grani~ni vrednosti.

Dokolku vo vremeto na implementacija na planot se uvidi potreba

od voveduvawe na dopolnitelni merki na za{tita od bu~ava, istite }e se

sprovedat.

- Merki za za{tita od vibracii

Implementacijata na planskata dokumentacija nema da predizvika

zna~itelni vibracii poradi {to nema da se vovedat nekoi posebni merki

za za{tita od vibracii.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kvalitetot na vodite

Pri implementacijata na planskiot opfat se prepora~uvaat da se

prevzemat slednive merki:

- izgradba na sekundarna i priklu~na vodovodna mreà;

Za vreme na rabotata na benziskata pumpna stanica se pojavuvaat

slednite vidovi otpadni vodi: atmosferski vodi koi moàt da vr{at

izmivawe na betonskite povr{ini (preto~uvali{ta) na koi mnogu ~esto

moè da se javat istekuvawa od vozilata koi manipuliraat so naftenite

derivati i vodi od upotreba na sanitarnite jazli vo objektot.

Atmosferskite vodi od delovite na soobra}ajnicata i od platot (kade se

vr{i preto~uvawe na gorivoto) se izloèni na zagaduvawe, treba da se

prifa}aat vo odvodni betonski {ahti, pokrieni so re{etki, izvedeni na

vleznata i izleznata lenta od platoto. Od tuka vodite }e se prelivaat vo

separator (odeluvawe na masleni materii), pred da bidat ispu{teni vo

65

mreàta za sobirawe na otpadni vodi. Pocelosna analiza za namaluvawe

na vlijanijata vrz kvalitetot na vodite od benziskata stanica }e bide

predmet na izrabotka na Studii za ocena na vlijanie na ìvotnata srdina

ili Elaborati za za{tita na ìvotnata sredina, soglasno Zakonot.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata

Za namaluvawe na vlijanijata vrz po~vata se predlagaat slednite

elementi:

- pred zapo~nuvawe na investicijata, investitorot da organizira

sobirawe na grade`niot otpad, negovo deponirawe ili

iskoristuvawe vo investicionite aktivnosti;

- integralno upravuvawe so otpadot i negova selekcija.

Za prifa}awe na mo`ni istekuvawa od transformatorskoto maslo

treba da se postavat betonski korita za prifa}awe na istoto, a se

dimenzionirani za prifa}awe na celokupnoto maslo. Kadite za

prifa}awe na masloto treba da se armirano - betonski i vodootporni, na

dnoto da ima postavena metalna mreà so eden sloj ~akal so dlabo~ina od

150 mm, granulacija od 30 mm do 50 mm.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata

Osnoven uslov za namaluvawe na vlijanijata vrz florata i faunata

se primenata na predvidenite merki za pravilno upravuvawe so

prostorot, otpadnite vodi, otpadot, bu~avata, po~vata, vozduhot i sl. Na

prostorot za izrabotka na UP nema evidentirano prirodno nasledstvo.

Dokolku pri izrabotkata na UP ili pri ureduvawe na prostorot se dojde

do odredeni novi soznanija za prirodnoto nasledstvo koi moàt da bidat

zagrozeni so urbanizacijata na ovoj prostor, potrebno e da se prevzemat

slednite merki na za{tita na prirodnoto nasledstvo:

- Utvrduvawe na granicite i ozna~uvawe na objektite proglaseni i

predloèni kako prirodno nasledstvo;

66

- Vo podra~jata i zonite so stroga za{tita da se dozvolat samo

nau~no-istraùva~ki aktivnosti;

- Na mestata so karakter na prirodno nasledstvo dozvoleno e

koristewe na rastitelni i ìvotinski vidovi samo vo sanitarno-

zdravstveni celi so specijalna dozvola od nadleèn organ;

- Na podra~jata koi se predloèni za za{tita kako prirodno

nasledstvo, izgradbata i ureduvaweto do proglasuvaweto na istite

mora da se vr{i samo so specijalna dozvola od nadleèn organ;

- Magistralnata i ostanatata infrastruktura (nadzemna i podzemna)

da se vodi nadvor od objektite so prirodni vrednosti, a pri pomali

zafati potrebno e nejzino estetsko vklopuvawe vo prirodniot

pejsa`;

- Vospostavuvawe na monitoring, permanentna kontrola i nadzor na

objektite so prirodni vrednosti i prevzemawe na stru~ni i

upravni postapki za sanirawe na negativnite pojavi;

- Vospostavuvawe na stru~na sorabotka so soodvetnite institucii

vo okruùvaweto.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz predelot

Predvidenite aktivnosti vo planskata dokumentacija }e bidat vo

nasoka na za~uvuvawe i podobruvawe na estetskite potencijali na

predelot. Planskata realizacija samo }e go nadopolni predelot vo

pozitivna smisla. Zatoa ne se predvideni nikakvi merki.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz materijalnite dobra

Implementacijata na planskiot dokument ima pozitivno vlijanie

vrz materijalnite dobra i zatoa ne se prepora~uvaat merki za vlijanijata.

67

- Merki za namaluvawe na vlijanijata vrz kulturnoto nasledstvo

Vo svoeto mileniumsko postoewe, ~ovekovata civilizacija od

praistorijata do denes, na teritorija na R. Makedonija ostavila zna~ajni

tragi od vonredni kulturni, istoriski i umetni~ki vrednosti, koi go

potvrduvaat postoeweto, kontinuitetot i identitetot na makedonskiot

narod na ovie prostori.

Prostorniot aspekt na nedvi`noto kulturno nasledstvo e predmet

na analiza vo korelacija so dolgoro~nata strategija za ekonomski,

op{testven i prostoren razvoj, odnosno strategijata za za~uvuvawe i

za{tita na toa nasledstvo vo uslovi na pazarno stopanstvo.

Republi~kiot zavod za za{tita na spomenicite na kulturata, za

potrebite na Prostorniot plan na Republikata, izgotvi Eksperten

elaborat za za{tita na nedvi`noto kulturno nasledstvo vo koj e daden

Inventar na nedvi`no kulturno nasledstvo od posebno zna~ewe.

Inventarot sodr`i spisok na registrirani i evidentirani

nedvi`ni kulturni dobra, {to podrazbira spisok na nedvi`nite

predmeti so utvrdeno svojstvo spomenik na kulturata, odnosno na

nedvi`nite predmeti za koi osnovano se pretpostavuva deka imaat

spomeni~no svojstvo. Toa se: arheolo{ki lokaliteti, crkvi, manastiri,

xamii, bawi, bezisteni, kuli, saat kuli, turbiwa, mavzolei, konaci,

mostovi, zgradi, ku}i, stari ~ar{ii, stari gradski jadra i drugi

spomenici so nivnite imiwa, lokacii, bliskite naseleni mesta, period

na nastanuvawe i op{tinite vo koi se nao|aat spomenicite.

Soglasno Zakonot za za{tita kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik

na RM” br.20/04 i 115/07), vidovi na nedvi`no kulturno nasledstvo se:

spomenici, spomeni~ki celini i kulturni predeli.

Spored Prostorniot plan na R. Makedonija, najgolem broj na celi

se odnesuvaat na tretmanot i za{titata na kulturnoto nasledstvo vo

planovite od ponisko nivo.

Pri izrabotka na planska dokumentacija od ponisko nivo, da se

utvrdi to~nata pozicija na utvrdeniot lokalitet so kulturno nasledstvo

68

i vo taa smisla da se primenat planski merki za za{tita na nedvi`no

kulturno nasledstvo:

- zadolìtelen tretman na nedvi`noto kulturno nasledstvo vo

procesot na izrabotkata na prostornite i na urbanisti~kite

planovi od ponisko nivo zaradi obezbeduvawe na planski uslovi za

nivnata za{tita, ostvaruvawe na nivnata kulturna funkcija,

prostorna integracija i aktivno koristewe na spomenicite na

kulturata za soodvetna namena, vo turisti~koto stopanstvo, vo

maloto stopanstvo i uslugite i vo vkupniot razvoj na dràvata;

- planirawe na rekonstrukcija, revitalizacija i konzervacija na

najzna~ajnite spomeni~ki celini i objekti i organizacija i

ureduvawe na kontaktniot, okolniot spomeni~en prostor zaradi

za~uvuvawe na nivnata kulturno-istoriska dimenzija i soodvetna

prezentacija;

- izmena i dopolnuvawe na prostornite i urbanisti~kite planovi

zaradi usoglasuvawe od aspekt na za{tita na nedvi`noto kulturno

nasledstvo;

Soglasno Zakonot za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl.

Vesnik na RM” br.24/08 - pre~isten tekst i br.91/09 - izmena i dopolna),

vo prostornite i urbanisti~ki planovi, vrz osnova na dokumentacijata za

nedvi`noto kulturno nasledstvo, zadolìtelno se utvrduvaat: planski

merki za za{tita na spomenicite na kulturata, kako i nasoki za

opredeluvawe na reìmot na nivnata za{tita.

Vgraduvaweto soodveten reìm za za{tita na nedvi`noto kulturno

nasledstvo vo prostoren i urbanisti~ki plan se vr{i spored za{titno-

konzervatorski osnovi za kulturno nasledstvo (Soglasno ~l. 71 od

Zakonot za za{tita na kulturno nasledstvo).

Nedvi`noto kulturno nasledstvo, bez ogled dali e vo pra{awe

graditelska celina ili poedine~en objekt, kako zaedni~ko kulturno

bogatstvo na svetot, vo prostornite i urbanisti~kite planovi treba da se

tretira na na~in koj }e obezbedi negovo uspe{no vklopuvawe vo

prostornoto i organizacionoto tkivo na gradovite i naselenite mesta

69

ili po{irokite podra~ja i potencirawe na negovite grade`ni,

oblikovni i estetski vrednosti.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od upravuvawe so otpad

Soglasno ~len 7 od Zakonot za upravuvawe so otpad („Sl. Vesnik na

RM” br.68/04 i 107/07), sozdava~ite na otpad se dol`ni vo najgolema

mo`na mera, da go izbegnat sozdavaweto na otpad i da gi namalat

{tetnite vlijanija na otpadot vrz ìvotnata sredina, ìvotot i

zdravjeto na lu|eto.

- Vo operativnata faza na planiranite objekti, da se sobira, selektira

i istiot koj }e nema upotrebna vrednost da se prevzema od strana na

komunalnoto pretprijatie;

- Tvrdiot otpad }e se sobira vo kontejneri, a potoa komunalnoto

pretprijatie }e vr{i evakuacija.

Vo pogled na sozdavawe na otpad od rabotata na

transformatorskata stanica, nema da ima. Pojava na otpad, mo`na e samo

pri promena na funkcijata na transformatorskata stanica (promena na

o{teten ili pojava na defekt na nekoj element od stanicata). Istite tie

delovi }e bidat soodvetno deponirani od lokacijata od strana na

~lenovite koi }e ja vr{at nivnata promena i odrùvawe.

- Merki za namaluvawe na vlijanijata od nesre}i i havarii

Za namaluvawe na mo`nite vlijanija, predizvikani od nesre}i i

havarii se prepora~uva implementacija na merkite, dadeni vo planskata

dokumentacija, vo fazata na izgradba, {to }e ovozmoàt minimizirawe

na eventualni pojavi na nesre}i i havarii vo operativnata faza.

70

- Merki za za{tita i spasuvawe

Merkite za za{tita i spasuvawe se odnesuvaat vo slu~aj na poàr,

vo na voeni razurnuvawa i prirodni katastrofi i za niv se propi{ani

specijalni aktivnosti za postapuvawe, soglasno donesenite propisi.

- Merki za za{tita od poàr

Site objekti na predmetnata lokacija se locirani taka da do

istite ima nepre~en pristap za protivpoàrnite vozila. Celokupniot

soobra}aen sistem se sostoi od soobra}ajnici koi ovozmoùvaat lesen

pristap na protivpoàrnoto vozilo do objektite i nepre~eno dvièwe na

poàrnite vozila.

Rabnikot na pristapnite pati{ta treba da bide so visina ne

pogolema od 7.0 sm i istitot treba da se zakosi zaradi polesen pristap na

poàrnite vozila do objektite.

So planirawe na hidrantskata mreà zadovoleni se site merki na

preventiva i za{tita vo slu~aj na poàr. Planiraweto i izrabotkata na

tehni~kata dokumentacija treba da se vo soglasnost so Zakonot za

za{tita od poàr.

Nadvore{nata hidrantska mreà e zbir na grade`ni objekti i

uredi so koi vodata od izvor pogoden za snabduvawe so voda, so cevovodi

se doveduva na hidrantskite priklu~oci koi neposredno se koristat za

gasnewe na poàri ili na niv se priklu~uvaat protivpoàrnite vozila.

Za nadvore{nata hidrantska mreà e predviden prstenast sistem

na cevovodi, so minimalen pre~nik f80 mm. Na hidrantskata vodovodna

mreà so minimalen profil od f80 mm se postavuvaat protivpoàrni

hidranti ~ii priklu~ni cevovodi imaat pre~nik najmalku 80 mm.

Hidrantite se postaveni na me|usebno rastojanie od 80-150 m.

Pritisokot vo hidrantskata mreà ne smee da bide ponizok od 2,5 bara.

Pritisokot za goleminata na pritisokot vo hidrantskata mreà gi dava

lokalnoto komunalno pretprijatie nadle`no za izdavawe na

hidrotehni~kite uslovi za priklu~uvawe na sekoj objekt.

71

Pri izrabotka na tehni~kata dokumentacija za izgradba na

objektite da se izraboti i poseben proekt za za{tita od poàr koj }e e vo

soglasnost so Zakonot za za{tita od poàr.

- Merki za za{tita od prirodni katastrofi

Vo mirnodopski period moè da dojde do pojava na vonredni uslovi

poradi elementarni nepogodi koi nastanuvaat pod dejstvo na prirodni

sili: zemjotres, poplava, silen veter, sneg, nanosi, lavini, lizgawe i

odronuvawe na teren i sl. Mnogu od ovie opasnosti moàt predvreme da se

predvidat, vo koj slu~aj moàt da se prezemat odredeni organizaciono-

tehni~ki merki za nivno spre~uvawe ili namaluvawe na posledicite.

Prirodnite pojavi moàt da se javat i kako kombinirani pojavi kaj

koi pri~initel e ~ovekot, a posledicite se rezultat na prirodni sili

(poplavi predizvikani so ru{ewe na brani, naso~uvawe na

meterolo{kite pojavi i predizvikuvawe na vonredni sostojbi).

Seizmi~kite pojavi, zemjotresite se dominantni nepogodi koi

moàt da imaat katastrofalni posledici vrz ~ovekot i prirodata.

Prostorot na seloto spored seizmi~kite karakteristiki e zona so

visok stepen na seizmo~nost i o~ekuvan intenzitet od 8º po MCS.

Namaluvawe na seizmi~niot rizik i posledicite moè da se postigne so

primena na soodvetni ekonomski merki za za{tita na sozdadenite

vrednosti (grade`na intervencija na nosivata konstrukcija na postojnite

objekti zaradi zgolemuvawe na otpornosta na zemjotres), odnosno

zadolìtelna primena na tehni~kite normativi za izgradba na objekti od

visokogradbata vo seizmi~kite podra~ja.

72

9. Plan na merki za monitoring na ìvotnata sredina

So sekoja predlog merka za za{tita na ìvotnata sredina potrebno

e da se podgotvi plan za monitoring na predloènite merki i monitoring

na ìvotnata sredina. So realizacija na planot za monitoring se

ovozmoùva pribirawe podatoci za dokumentirawe na sostojbata na

ìvotnata sredina, kako i mo`nost za sledewe na vlijanijata vrz

ìvotnata sredina. Planot na monitoring predviduva sledewe na

slednite parametri vo ìvotnata sredina:

- Sledewe na kvalitetot i kvantitetot na vodite;

- Sledewe na kvalitetot na vozduhot;

- Sledewe na kvalitetot na po~vata;

- Sledewe na nivoto na bu~ava.

So ovoj plan }e se ovozmoì:

- Potvrda deka dogovorenite uslovi pri odobruvawe na proektot se

soodvetno sprovedeni;

- Upravuvawe so nepredvidenite vlijanija i promeni;

- Potvrda deka vlijanijata vrz mediumite na ìvotnata sredina se vo

ramkite na predvidenite ili dozvolenite grani~ni vrednosti;

- Potvrda deka so primena na merkite se vr{i za{tita na ìvotnata

sredina, odnosno namaluvawe na negativnite vlijanija.

73

10. Netehni~ko rezime

Op{tinata Lozovo izgotvi planska programa za izrabotka

Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6, Planski opfat

me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat M-5 Veles-[tip i

granica na urban opfat na selo Lozovo. Zaradi sogleduvawe na mo`nite

negativni vlijanija vrz ìvotnata sredina i zdravjeto na naselenieto vo

planskiot opfat i po{iroko, soglasno ~len 65 od Zakonot za ìvotna

sredina potrebno e da se sprovede Strategiska ocena na vlijanieto vrz

ìvotnata sredina, kako bi se utvrdile i prevzele preventivni merki.

Osven so Zakonot za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br.

53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09 i 47/10) i podzakonskite akti e definirana

postapkata za strategiska ocena za ìvotnata sredina e vo celost

usloglasena i so Direktivata na EU (2001/42/ES) i Protokolot za

Strategiskata ocena za ìvotnata sredina (koj proizleguva od

Konvencijata za ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina vo

prekugrani~en kontekst-Espo Konvencija). Organot koj go podgotvuva

planskiot dokument vo prethodna konsultacija so zasegnatite organi i

javnost od implementacijata na Planot go opredeli obemot i detalnosta

na informaciite koi se dadeni vo Izve{tajot za Strategiskata ocena za

ìvotna sredina, {to e del od procedurata za Strategiska ocena za

ìvotnata sredina utvrdena vo Glava 10, od Zakonot za ìvotna sredina,

kako i vo uredbite-podzakonskite akti. Izrabotkata na Urbanisti~kiot

plan e vo soglasnost so strategijata na odr`liv razvoj (Agenda 21),

Odredbit e od Prostorniot plan na RM, Detalniot Urbanisti~ki plan na

op{tina Lozovo, kako i drugite vaè~ki strate{ki dokumenti od

oblasta na planiraweto, ìvotnata sredina i odr`liviot razvoj. Vo

ramkite na izve{tajot za Strategiskata ocena na ìvotnata sredina

napravena e analiza na mo`nite vlijanija vrz ìvotnata sredina i na toj

na~in se razvieni alternativi za izrabotka na planskiot dokument.

Pri izrabotkata na ovoj strate{ki dokument isto taka se zemaat

vo predvid i:

74

- alatkite koi bi se koristele za realizacijata na Strategijata

za odr`liv razvoj,

- merki za zgolemuvawe na transparentnosta i efikasnosta vo

donesuvawe na odluki,

- merki za sistematski i efektiven priod kon ìvotnata

sredina od povisoko nivo pri donesuvawe na odluki i merki

koi se vo funkcija na konsultaciite i u~estvoto na javnosta.

Vo osnova, Izve{tajot za Strategiskata ocena za ìvotnata

sredina se bazira na detali od planot, programite i strategiite, kako i

informaciite koi se utvrdeni pri izgotvuvaweto, a se od osobeno

zna~ewe za mo`nite vlijanija na ìvotnata sredina.

Izve{tajot na ovoj planski dokument gi opfa}a podatocite za:

• postojnata sostojba na planskiot opfat,

• potencijalnite vlijanija vrz naselenieto, zdravjeto na lu|eto,

florata, faunata, po~vata, vozduhot, vodata, klimatksite faktori,

materijalnite dobra, kulturnoto nasledstvo, pejsaì i dr.;

• merkite za za{tita i namaluvawa na vlijanijata;

• kratok pregled na pri~inite vrz osnova na koj se odvivaat

alternativite;

• sostojbata na ìvotnata sredina bez implementacijata na planot;

• planot za monitoring na ìvotnata sredina.

Celite na Urbanisti~kiot plan kako osnoven razvoen dokument, gi

utvrduvaat parametrite za razvoj na naselenoto mesto vo op{tina

Lozovo, voedno gi dava i nasokite za izrabotka na arhitektonsko-

urbanisti~kite proekti so specifi~na namenska upotreba na zemji{teto

i idejnite proekti na gradbite i infrastrukturnite sistemi.

Glavna cel na planskiot dokument e mo`nosta za prostoren razvoj

na ponudenite sodrìni, so brzo tempo na realizacija i {iroka sodrìna

na planiranite sodrìni zasport i rekreacija i benziska pumpa so

pridru`ni sodrìni, kako zna~aen uslov za urbanizirawe na ovoj del od

Lozovo.

Opfatot so UP, pretstavuva grade`na parcela so povr{ina od

6,34 ha.

75

Se predviduvaat slednite namenski upotrebi na zemji{teto vo

planskiot opfat definirani spored ~len 28 od Pravilnikot za

standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM”

br. 78/06, 140/07, 12/09, 93/09 i 52/10).

Infrastruktura-grupa na klasa na namena A:

D - zelenilo i rekreacija

D1 - Parkovsko zelenilo

D2 - Za{titno zelenilo

D3 - Sport i rekreacija

E - komunalna infrastruktura

E2 - Benziska pumpa, i

Ostanati povr{ini nameneti za soobra}ajnici i regulirani vodeni

tekovi.

Procentot na izgradenost na grade`noto zemji{te vo planskiot

opfat iznesuva 51%.

So predloènoto re{enie se zadrùva predvidenata so GUP

namena na povr{ini-sport i rekreacija, benziska pumpa so pridru`ni

sodrìni i za{titno zelenilo.

Osnovnata zada~a na UP pretstavuva evidentirawe na sevkupnite

sostojbi, povolnosti, ograni~uvawa i mo`nosti za perspektiven razvoj

preku analiza na site sodrìni, preispituvawe na postojnata sostojba i

definirawe na novite potrebi za pro{iruvawe na izgradba na istite.

Sevkupnata analiza na sostojbite na infrastrukturata gi opfa}a

slednite oblasti:

- soobra}ajna infrastruktura;

- hidrotehni~ka infrastruktura;

- toplovodni instalacii;

- elektri~na infrastruktura;

- telekomunikacii.

Vo lokalitetot koj e predmet na izrabotka na Urbanisti~ki plan

za del od selo Lozovo-Urban blok 6, se opfateni: stambena, pe{a~ka i

servisna ulica.

76

Stacionarniot soobra}aj se re{ava vo sklop na sopstvenite

parceli. Potrebniot broj na parking mesta se utvrduva soglasno ~len 59

od Pravilnikot za standardi i normativi za urbanisti~ko planirawe

(Sl. Vesnik na RM br.78/06, 140/07). Vkupna povr{ina na soobra}ajnici vo

opfat na urbaniot model iznesuva:

Kategorija Povr{ina % zastapenost vo na ulica ha odnos na vkupen soobra}aj Magistralen pat M-5 0.21 19.09 Servisna ulica 0.05 4.55 Stambena ulica 0.17 15.45 Pe{a~ka ulica 0.11 10.00 Trotoar 0.19 17.27 Parking 0.37 33.64 Vkupno 01.10 100.0

Vkupniot soobra}aj vo odnos na vkupnata povr{ina na urban modul

zafa}a 17.35%.

Snabduvaweto na objektite so sanitarna, tehnolo{ka i

protivpoàrna voda e preku lokalna vodovodna mreà so izgradba na

sekundarna i priklu~na vodovodna mreà. So predloènoto re{enie,

predvideno e sekundarnata vodovodna mreà da bide od zatvoren

prstenast tip, so priklu~oci na primarnata i sekundarnata mreà.

Kone~niot izbor na priklu~okot mora da bide vo soglasnost so lokalno

komunalno pretprijatie.

Kanalizacionata mreà e predvidena da bide od separacionen tip

i da se vliva vo lokalna kanalizaciona mreà.

Predvidenata trafostanica }e bide povrzana kablovski vo

zatvoren ring so ostanatite trafostanici vo opfat na s. Lozovo.

Edine~na snaga na trafostanicata zavisi od optovaruvawe na edinica

povr{ina i istata }e bide utvrdena vo soglasnost so EVN-ESM. Do

realizacija na ovaa trafostanica se predviduva sekoj korisnik da izvede

sopstvena solbna trafostanica za svoite potrebi soglasno javnoto

pretprijatie za elektrodistribucija.

Za definirawe na vkupniot broj na telefonski priklu~oci se

poa|a od principot, za objektite nameneti za javni i prate~ki funkcii se

77

predviduva eden telefonski priklu~ok na 50-100 m2 povr{ina nameneta

za gradba.

Vlijanieto vrz specifi~nite mediumi od ìvotnata sredina }e

bidat namaleni ili eliminirani dokolku pri izvedbata na planskiot

opfat se primenat merkite, definirani vo Planot. Isto taka, treba da

se zeme vo predvid i analizata na alternativi od koja se pravi aspekt za

izbor na najdobro re{enie za namena na lokacijata zaedno so nejzinata

ekonomska opravdanost, ideen razvoj, finansiski mo`nosti i za{tita na

ìvotnata sredina.

Koga stanuva zbor za monitoring na ìvotnata sredina se dava

mo`nost za ispituvawe, ocenuvawe i sistemsko nabquduvawe na

zagaduvaweto i sostojbata na mediumite vo ìvotnata sredina kako i

identifikacija i registracija na izvorite na zagaduvawe. Planot na

monitoringot pretstavuva alka pome|u site vklu~eni strani i

pretstavuva osnova za nadle`nite institucii vo koj }e go kontroliraat

procesot na sproveduvawe na zakonskata regulativa i da donesuvaat

odluki.

Najgolem benefit vo sproveduvaweto na strategiskata ocena na

ìvotnata sredina se gleda vo:

• vklu~uvawe na socijalnite, ekonomskite i aspektite na ìvotnata

sredina;

• me|usektorska sorabotka;

• fleksibilnost;

• razvoj na regionalnite celi;

• konzistentnost so strete{kite opredelbi za odr`liv razvoj.

Isto taka, }e se obezbedi za{tita i odr`liv razvoj na resursite,

za{tita na ìvotnata sredina i lu|eto.

78

11. Prilozi

Lista na nacionalna zakonska regulativa

1. Zakon za ìvotna sredina („Sl. Vesnik na RM” br.. 53/05, 81/05, 24/07,

159/08 i 83/09);

2. Uredba za opredeluvawe na proektite i za kriteriumite vrz osnova na

koi se utvrduva potrebata za sproveduvawe na postapkata za ocena na

vlijanijata vrz ìvotnata sredina („Sl. Vesnik na RM” br. 74/05);

3. Pravilnik za sodrìnata na barawata {to treba da gi ispolnuva

studijata za ocena na vlijanieto na proektot vrz ìvotnata sredina („Sl.


4. Uredba za strategiite, planovite i programite, vklu~uvaj}i gi i

promenite na tie strategii, planovi i programi, za koi zadolìtelno se

sproveduva postapkata za ocena na nivnoto vlijanie vrz ìvotnata

sredina i vrz ìvotot i zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br.

153/2007);

5. Uredba za sodrìnata na izve{tajot za strategiska ocena na ìvotnata


6. Pravilnik za vospostavuvawe na listata na eksperti za SO@S,

procedurata za sproveduvawe na ispitot za eksperti za SO@S,

vospostavuvawe komisijata za ocenka na znaeweto na ekspertite za

SO@S („Sl. Vesnik na RM” br. 129/2007);

7. Uredba za kriteriumite vrz osnova na koi se donesuvaat odlukite dali

opredeleni planski dokumenti bi moèle da imaat zna~itelno vlijanie

vrz ìvotnata sredina i vrz zdravjeto na lu|eto („Sl. Vesnik na RM” br.

144/2007);

8. Uredba za u~estvo na javnosta vo tekot na izrabotkata na propisi i

drugi akti, kako i planovi i programi od oblasta na ìvotnata sredina

(„Sl. Vesnik na RM” br. 147/2008);

9. Zakon za prostorno i urbanisti~ko planirawe („Sl. Vesnik na RM” br.

51/05; izmeni 137/07 i 24/08-pre~isten tekst, 91/09);

79

10. Pravilnik za pobliska sodr`ina, razmer i na~in na grafi~ka

obrabotka na urbanisti~kite planovi („Sl. Vesnik na RM” br. 78/06 i

140/07);

11. Zakon za gradewe („Sl. Vesnik na RM” br. 51/05);

12. Zakonot za kvalitet na ambientniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br.

67/04; izmeni 92/07);

13. Pravilnik za kriteriumite, metodite i postapkite za ocenuvawe na

kvalitetot na ambientalniot vozduh („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04);

14. Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 4/98; izmeni 19/00; 42/05; 46/06);

Zakon za vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 87/08 i 06/09);

15. Uredba za klasifikacija na vodite („Sl. Vesnik na RM” br. 18/99);

16. Uredba za kategorizacija na vodotecite, ezerata, akumulaciite i

podzemnite vodi („Sl. Vesnik na RM” br. 18/1999, 71/99);

17. Zakon za otpad („Sl. Vesnik na RM” br. 68/04; izmeni 71/04; 107/07,

102/08 i 134/08);

18. Zakon za za{tita od bu~ava vo `ivotnata sredina („Sl. Vesnik na RM”

br. 79/07);

19. Odluka za utvrduvawe vo koi slu~ai i pod koi uslovi se smeta deka e

naru{en mirot na gra|anite od {tetna bu~ava („Sl. Vesnik na RM” br.

64/93);

20. Zakon za za{tita na kulturnoto nasledstvo („Sl. Vesnik na RM” br.

20/04; izmeni 115/07);

21. Zakon za za{tita na prirodata („Sl. Vesnik na RM” br. 67/04; izmeni

14/06; 84/07);

22. Zakon za za{tita na rastenijata („Sl. Vesnik na RM” br.25/98; izmeni

06/00);

23. Zakon za za{tita pri rabota („Sl. Vesnik na RM” br. 13/98; 33/00;

29/02);

24. Zakon za eksproprijacija („Sl. Vesnik na RM” br. 33/95, izmeni 20/98,

40/99, 31/03, 46/05 i 10/08);

25. Konvencija za za{tita na svetskoto kulturno i prirodno nasledstvo

(Pariz, 1972), ratifikuvana 1974 god.)

80

26. Konvencija za me|unarodna trgovija so zagrozeni vidovi diva flora i

fauna (Va{ington, 1973), ratifikuvana 1999 god.);

27. Konvencija za za{tita na migratornite vidovi divi ìvotni (Bon,

1979), ratifikuvana 1999 god.);

28. Konvencija za za{tita na diviot svet i prirodnite ìveali{ta vo

Evropa (Bern, 1979), ratifikuvana 1997 god.);

29. Konvencija za za{tita na biolo{kata raznovidnost (Rio de @aneiro,

1992), ratifikuvana 1998;

30. Konvencija za pristap do informacii, u~estvo na javnosta vo

odlu~uvaweto i pristap do pravda za pra{awa povrzani so ìvotnata

sredina (Arhus, 1998), ratifikuvana 1999 god.;

31. Konvencija za ocena na prekugrani~nite vlijanija vrz ìvotnata

sredina (Ekspo, 1991), ratifikuvana 1999 god.;

32. Evropska konvencija za predel (Firenca, 2000), ratifikuvana 2003

god.

81

Lista na relevantni EU Direktivi

Direktivi na EU ipfateni vo Nacionalna strategija za

aproksimacija vo ìvotnata sredina (2008). Relevantni se i nivnite

izmeni i dopolnuvawa:

1. Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES)

2. Direktiva za opasen otpad 91/689/EES, dopolneta 94/31/ES

3. Direktiva za deponii (99/31/ES) dopolneta so Regulativa (ES)

1882/2003

4. Direktiva za pakuvawe i otpad od pakuvawe (94/62/ES), dopolneta

so Regulativata (ES) 1882/2003, Direktiva 2004/12/ES i

Direktivata 2005/20/ES

5. Direktivata za sogoruvawe na otpad (2000/76/ES)

6. Direktiva na Sovetot za baterii i akumulatori {to sodràt

odredeni opasni supstancii (2006/66/ES)

7. Direktiva za otpadna elektri~na i elektronska oprema

(2002/96/ES) dopolneta so Direktivata 2003/108/ES

8. Direktiva za obelleùvawe na baterii (93/86/ES)

9. Direktiva za otpadni masla (75/439/EES) dopolneta so

Direktivite 87/101/EES, 91/692/EES i Direktivata 2000/76/ES

10. Direktiva za RSV/RST (96/59/ES)

11. Direktiva za dotraeni vozila (2000/53/ES) dopolneta so Odlukite

12.2002/525/ES, 2005?63?ES, 2005?437.ES i 2005/438/ES

12. Direktiva za restrikcija na opasni supstancii (2002/95/ES)

dopolneta so Odlukata 2005/618/ES, 2005/717/ES, 2005/747/ES i

2006/310/ES

13. Regulativa za prenos na otpad (EES) 259/93 dopolneta so Odlukite

94/721/ES, 96/660/ES, 98/368/ES i 99/816/ES, i Regulativite (ES)

2408/98, (ES) 120/97 i (ES) 2557/2001

14. Direktiva za upravuvawe so otpadot od industrija za ekstrakcija

na mineralni surovini (2006/21/ES)

82

15. Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES),

dopolneta so Regulativata (ES) 1882/2003

16. Direktiva za nacionalni plafoni na emisii (2001/81/ES)

17. Direktiva (1999/30/ES) za grani~ni vrednosti na sulfur dioksid,

azot dioksid i azotni oksidi, suspendirani ~esti~ki i olovo vo

ambientniot vozduh, dopolneta so Odluka 2001/744/ES

18. Direktiva za benzen i jaglerod monoksid (2000/69/ES)

19. Direktiva za ozon vo ambientniot vozduh 2002/3/ES

20. Direktiva 2004/107/ES za arsen, kadmium, `iva, nikel i

policikli~ni jaglevodorodi vo ambientniot vozduh

21. Direktiva za trguvawe so emisii na stakleni~ki gasovi

(2003?87?ES) dopolneta so Direktivata 2004/101/ES i

Regulativata na Komisijata br 2216/2004

22. Direktiva 1999/32/ES za namaluvaweto ma sodr`inata na sulfurot

vo odredeni te~ni goriva, dopolneta so Regulativata (ES)

1882/2003 i Direktivata 2005/33/ES

23. Direktiva za informirawe na korisnici (1999/94/ES) dopolneta

so Direktivata 2003/73/ES

24. Direktiva za kvalitet na benzin i dizel goriva (98/70/ES)

dopolneta so Direktivite 2000/71/ES, 2003/17/ES i Regulativata

(ES) 1882/2003

25. Ramkovna Direktiva za voda (2006/60/ES) dopolneta so Odlukata

2455/2001/ES

26. Direktiva za urbani otpadni vodi (91/271/EES) dopolneta so

Direktivata 98/15/ES i Regulativata (ES) 1882/2003

27. Direktiva za nitrati (91/676/EES) dopolneta so Regulativata (ES)

1882/2003

28. Direktiva za voda za piewe (98/83/ES) dopolneta so Regulativata

(ES) 1882/2003

29. Direktiva za povr{inska voda za apstrakcija (75/440/ES)

dopolneta so Direktivite 79/869/EES i 91/692 EES (}e bide

otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2006/60/ES) od

22.12.2007

83

30. Direktiva za voda za kapewe (2006/7/ES)

31. Direktiva za ispu{tawe na opasni supstancii vo vodite

(76/464/EES) dopolneta so Direktivata (91/692/EES i 2000/60/ES) e

bide otpovikana so Ramkovnata direktiva za vodi (2000/60/ES) od

22.12.2007, osven ~len 6, koj be{e otpovikan na 22.12.2000.

32. Direktiva za milta od kanalizacijata (86/278/EES)

33. Direktiva za merewe na kvalitetot na vodata za piewe

(79/869/EES) dopolneta so Direktivite 81/855/EES, 91/692/EES, i

Regulativata (ES) 807/2003 }e bide otpovikana so Ramkovnata

direktiva za vodi (2000/60/ES) od 22.12.2007)

34. Direktiva za podzemni vodi (80/68/EES) dopolneta so Direktivata

91/692/EES

35. Direktiva za ispu{tawe na ìva od hloroalkalnite industrii

(82/176/EES) dopolneta so Direktivata 91/692/EES

36. Direktiva za ispu{tawe na kadmium (83/513/EES) dopolneta so

Direktivata 91/692/EES

37. Direktiva za drugi ispu{tawa na ìva (84/15/EES) dopolneta so

Direktivata 91/692/EES

38. Direktiva za voda za ribi (78/659/EES) dopolneta so Direktivata

91/692/EES i Regulativata (ES) 807/2003

39. Direktiva za Strate{ka ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES)

40. Direktiva za pristap na informacii za ìvotnata sredina

(2003/4/ES)

41. Direktiva za Ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina

(85/337/EES) dopolneta so Direktivite 97/11/ES i 2003/35/ES

84

Dodatok 1

Izvestuvawa

85

Koristena literatura

• Prostorniot plan na RM, 2004;

• Uslovi za planirawe na prostorot, planska dokumentacija za

Urbanisti~ki plan za del od selo Lozovo-Urban blok 6, Planski

opfat me|u ul. 1, reguliran voden tek, magistralen pat M-5 Veles-

[tip i granica na urban opfat na selo Lozovo;

• Pregled na za{titni podra~ja vo RM (2008) i Izve{taj na

me|unaroden konsultant za za{titeni podra~ja vo ramki na

UNDP/GEF/M@SSP proektot: Zajaknuvawe na ekolo{kata,

institucionalnata i finansiskata odr`livost na sistemot na

za{titeni podra~ja vo Makedonija;

• Nacionalna strategija za odr`liv razvoj, 2009;

• Vtor Nacionalen izve{taj za klimatski promeni, 2008

• Nacionalna strategija za mehanizmot za ~ist razvoj za prviot

period na obvrski spored protokolot od Kjoto 2008-2012, 2007;

• Vtor Nacionalen Ekolo{ki akcionen plan na RM, 2006

• Nacionalna strategija za biolo{ka raznovidnost, 2004;

• Strategija za upravuvawe so otpad vo RM 2008-2020;

• Nacionalna transportna strategija za patniot prevoz, 2008;

• Strategija za demografski razvoj na RM 2008-2015;

• Nacionalna programa za usvojuvawe na pravoto na EU (NPPA II,

2007);

• Nacionalna strategija za monitoring na ìvotnata sredina, 2004;

• Strategija za upravuvawe so ìvotnata sredina, 2005;

• Strategija za podigawe na javnata svest vo ìvotnata sredina, 2005;

• Strategija i akcionen plan za implementacija na Arhuskata

konvencija, 2005;

• Nacionalen zdrastveno-ekolo{ki akcionen plan (NZEAP), 1999;

• Direktiva za stani{ta (92/43/EES);

• Direktiva za divi ptici (79/409/EES);

• Ramkovna direktiva za voda (2000/60/ES);

86

• Ramkovna direktiva za kvalitet na ambienten vozduh (96/62/ES);

• Ramkovna direktiva za otpad (2006/12/ES);

• Ramkovna direktiva za bu~ava (2002/49/ES);

• Direktiva za ocenka na vlijanieto vrz ìvotnata sredina

(85/537/EES);

• Direktiva za strategiska ocena na ìvotna sredina (2001/42/ES);

• EU [estiot Akcionen Plan za ìvotna sredina (2001/42/ES);

• Direktivata na sovetot 96/61/ES od 24.09.1996 god. za integrirana

kontrola i prevencija od zagaduvaweto;

• Dostapni iskustva i praktiki.

Lista na akronimi

NEAP - Nacionalen Ekolo{ki Akcionen Plan

NZEAP - Nacionalen Zdrastven i Ekolo{ki Akcionen Plan

OV@S - Ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina

SO@S - Strategiska ocena na vlijanijata vrz ìvotnata sredina

ISKZ - Integrirano spre~uvawe i kontrola na zagaduvaweto

GUP - Generalen urbanisti~ki plan

DUP - Detalen urbanisti~ki plan

EU - Evropska unija

RM - Republika Makedonija

87

izve[taj za strategiska ocena na @ivotnata sredina za del od selo lozovo-urban blo… · izve[taj...

Documents