.T..DENZCLK FAKLTESDENZDE CANLI KALMAKURS NOTLARITuzla STANBULDENZDE GVENLK -11BLM 1GRDenizcilik tm i kollar arasnda bakldnda tehlikesi en fazla olan mesleklerinbanda gelmektedir. Bu yzden dnya zerindeki tm gemilerde denizde meydanagelebilecek olas tehlikelere kar bir takm nlemler alnmtr. nsan hayatnn kurtarlmasiin gemilerdeki can kurtarma aralar baz standartlara balanm ve bu standartlar eitlikodlar ve kurallarla dzenlenmitir.Bu nlemlerin dnda gemide yaayanlarn olas tehlikelere kar her an hazrlklolmasn salamak iin eitli eitimler, talimler zorunlu klnm ve ayrca gemideki tm cankurtarma donanmlarnn her zaman hazr olmas iin bunlarn bakm-tutum ve kontrollerininhangi aralklarla yaplaca da yine mevcut dzenlemelerde yer almtr. Btn mesleklerde olduu gibi denizcilik meslei de tehlikelerden uzak deildir.Hatta bir kyaslama yaplrsa bu konuda ilk sray alaca kukusuzdur. te butehlikeleri amak iin her denizcinin bu tehlikelere kar eitimli olmas gerekir. Ticaret ve yolcu gemilerinde genel olarak role talimi denilen uygulamaleitim ile gemiyi terk, yangn sndrme, denize adam dmesi, yaralanma,yedekleme gibi konularda personelin bilgi ve tecrbe kazanmas salanr.2 Sz konusu olaylarn birbirine benzeyen zellikleri, can, mal ve evre iintehlike oluturmalardr. Acil mdahale gerektirmeleri, mdahale ve ilemler iin bilgi,beceri ve tecrbe gerekmesi, zamann kstl olmas, genellikle evreden yardmalma ihtimalinin olmamas, acil duruma zamannda ve gerektii ekilde mdahaleedilmemesinde baka acil durumlarn meydana gelme ihtimali, deniz artlarnnmdahaleye izin vermemesidir. Bu olaand olaylarn birbirine benzemeyen ynleriise her bir olaya mdahale eklinin farkl olmas ve her bir olay etkisiz hale getirmekiin farkl ara gerelerin kullanlmasdr. Can, mal ve evreyi tehdit eden bu olaylarn meydana gelmemesi iinnceden gereken tedbirleri almak, olay meydana geldiinde ise en etkili bir ekildeve en ksa zamanda olaylara mdahale ederek bertaraf etmek denizde nal, can veevre gvenlii bakmndan en nemli konular oluturur. yi bir denizci, bu gibi olaan st olaylar nceden nleyebilen, nlenmesi iintedbirler alan veya aldran, olay olduktan sonrada bilinli bir ekilde olaya mdahaleeden ve olay bertaraf eden kiidir. Bu yzden gemilerde olabilecek olaan stolaylarn olmasn nlemek veya olaylara etkili bir ekilde mdahale edebilmek iinbir takm role prosedrleri uygulanmaktadr. IMO ULUSLAR ARASI DENZCLK RGT STCW95 GEM ADAMLARININ ETM BELGELENDRME VE VARDYA STANDARTLARIAKKINDA ULUSLAR ARASI SZLEME SOLAS ULUSLAR ARASI DENZDE CAN GVENL SZLEMES MAR!OL GEMLERDEN DENZLERN KRLETLMESNN NLENMES AKKINDAULUSLAR ARASI SZLEMEDENZDE CANLI KALMANIN " TEMEL LKES BLG EGTM KENDN KONTROL MEVCUT TECHZAT VE DONANM KULLANMAACL DURUM TRLER ATSMA KARAYA OTURMA3 YANGN ( SEYRDE-LMANDA) TEHLKEL YKLERN VEYA ZARARL YKLERN STENMEYENREAKSYONLAR YKN KAYMAS MAKNA DARES PATLAMAS VE YANGN DENZE ADAM DST BATMAACL DURUM ARETLER #SNYALLER$CAN %LKASI ALARMI A&'() *+&&,(+ -,.')&/ 0'&'(1 0 2/3' -4-42YANGIN ALARMI A&'() *+&&,(+ 5'3/&'&/ 0'&'(GENEL ACL DURUM G,)+ -4-464 .,7' 3+(,8+ +&, 7,-+ 2/3' 9+( :*:8 -4-42 3,3+7&, .,(+&,9+&+(#Y,-+-,8 5'*&' ;&'9+&+($DENZE ADAM DT B+( :*:8 9+( 2/3' -4-42GENEL D?@+&+ A,&,5;8 .314GENEL D'@+&+ A,&,5;8 .31nsan, gemide olduu srece eitli tehlikelerle kar karyadr, bu yzden gemilerbelirli standartlara gre retilmi can kurtarma aralaryla donatlmtr. Tm can kurtarmaaralar belirli amalar iin retildiinden kendine zg nitelikleri dnda baz genelzelliklere de sahiptir.11B SOLAS GERE GEMLERDE BULUNMASI GEREKEN CAN KURTARMA TEB Yk Gemileri in Minimum Can Simidi SaylarAyrca SOLAS'n yine ayn blmnde boyu 60 m'den ksa olan yolcu gemilerindekendi kendine yanma zellikli lamba ile donatlm 6'dan az olmayan can simidibulundurulmas gerei belirtilmitir.B111D C'8 S+)+A&,(+8+8 B'2/)-T:A:): ., !,(+7;-+2 K;8A(;&&,(+SOLAS-74'te de belirtildii gibi can simitlerinin periyodik bakm-tutum ve kontrolleriaylk olarak yaplr. Gemide emniyet zabiti bu kontrolleri yaparken aadaki hususlara dikkatetmelidir Tm can simitlerinin zerine yanstc(kedigz)bantlarnn uygun ekildeyaptrlm olduu ve can simitlerinin tmnn zerinde bulunduu gemininad ve balama limannn Romen harfleri ile yazl olup olmad kontroledilmelidir. Tm can simitlerinin yerlerinden kolayca alnabilecek ekilde yerletirilmiolduuna emin olunmal ve hi bir ekilde daimi olarak bir yere balolmadklar kontrol edilmelidir. kl can simitlerinin klarnn yanp yanmad kontrol edilmeli, yanmyorsabataryalar yenisiyle deitirilmelidir. Krlanglarda bulunan denize adam dt (Man Over Board-MOB) cansimitlerinin duman kandillerinin son kullanma tarihi kontrol edilmelidir. Geminin tm can simitlerinin yeri ve saysnn geminin emniyet planna uygunolup olmad kontrol edilmelidir. Geminin her iki bordasnda en az bir el inceli can simidinin hazrbulundurulmas salanmaldr.9 El incesiyle donanm can simitlerinin el inceleri kontrol edilmeli, ypranmolanlar yenisiyle deitirilmelidir. Ayrca el incesinin uzunluunun 30m'den azolmamasna ve yzer olmasna dikkat edilmelidir. Can simidi bulunan yerlerin uygun MO iaretleriyle markaland kontroledilmeli varsa eksik olanlar tamamlanmaldr.

,2+& B>C Can Simitlerine Ait MO aretleriB1B CAN YELEKLERGemilerde can yelekleri ile ilgili bilgiler SOLAS Ksm B Kural 7'nin 2.blmndeverilmitir. Buna gre; Gemide bulunan her insan iin gemide bir can yelei bulundurulacaktr. Her insan iin bulunan can yelekleri dnda gemide bulunan yolcu saysnn%10'u kadar veya her ocuk iin bir can yelei hesab ile gerekli olabilecekdaha fazla sayda ocuklara uygun can yelei bulundurulacaktr. Ayrca yolcu gemilerinde yolcu saysnn %10'u kadar ek ocuk can yeleibulundurulmal ve toplam yolcu saysnn %5'i kadar da ek sayda can yeleibulundurulmaldr. Vardiyadaki kiiler iin ve uzakta bulunan can kurtarma arac mevkilerindekullanlmak zere kpr stnde, makine dairesinde ve insan bulunanyerlerde yeterli can yelei bulundurulacaktr. Can yelekleri kolay eriilebilir yerlerde olacak ve mevkileri ak ekildegsterilecektir. Can yelekleri serbest dmeli can sallar hari can sallarcivarnda bulunmaldr. Can sallarnn giriine engel olmamaldr, can salndaemniyet kemerleri olmaldr. Serbest dmeli can sallar iin kullanlan can yelekleri giyilebilir veyatanabilir olmal, can saln indiren kiiye ve can salna girie engelolmamaldr.10,2+& B>" Kendiliinden Siebilen Can YelekleriB1B11 LSA C;-,#199D$E7' =F(, G'8 7,&,2&,(+8+8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+ #BF&4) II$ Can yelekleri yangn srasnda 2 saniyelik sre boyunca yanmamal veerimemelidir. Can yeleklerine tamamyla yabanc kiilerin en az %75'i yol gsterilmedenyardmcsz 1 dakika iinde doru olarak can yeleklerini giyebilmelidir. Can yeleklerinin nasl giyilecei gsterildikten sonra gemideki tm insanlaryardmcsz olarak 1 dakika iinde can yeleklerini giyebilmelidir. Can yelekleri aka tek bir yntemle giyilebilmeli, olabildiince pratik giyimlive rahat olmaldr. Deniz yzeyinden 4.5m ykseklikten giyilmi olarak atlandnda zarargrmemeli ve atlayan kiinin stnden kmamaldr. Yetikinler can yelekleri suya batmayacak ekilde olmal ve bitkin veya baygnbir insann yzn sudan 120mm yukarda tutmal ve dikey pozisyonda geriyedoru eimliyken bu a en az 20 olmaldr. Baygn bir insann vcudu herhangi bir ekilde suya doru dnkken kafasnen fazla 5 saniye ierisinde su stne evirecek ekilde olmaldr. Yetikin can yelekleri yzme srasnda ve can sallarna binerken ksa sreierisinde giyilebilmelidir. ocuk can yelekleri "ocuk can yelei MO sembol ile markalanmolmaldr. Her can yeleine bir adet ddk iple skca balanm olmaldr. Bir can yelei 24 saat suyun ierisinde kaldnda yzme kabiliyetinin%5'inden fazlasn kaybetmemelidir.11 Bunlarn dnda eer iirilebilir can yelekleri varsa bunlarn da birbirindenbamsz en az iki adet blmesi olmal ve dal srasnda kendiliinden ienbir can yelei manel patlatma kolu ve az yoluyla iirme zelliklerine sahipolmaldr.,2+& B>5 Farkl Modellerde ki Can YeleiB1B1B C'8 Y,&,6+ IH/2&'(/8/8 *,&&+2&,(+ Can yeleklerinin klarnn gc 0.75 kandeladan az olmamaldr. Can yeleinin k kayna en az 8 saat boyunca ayn gte k verebilmelidir. Can yeleine sabitken st ksmndan ok iyi ekilde grlebilmeli ve beyazk vermelidir. stnde manel altrma ksm olmaldr.12 akma oran dakikada en az 50 en fazla 70 olmaldr.B1B1C C'8 Y,&,2&,(+8+8 !,(+7;-+2 B'2/)-T:A:) ., K;8A(;&&,(+Gemilerde can yeleklerine ait periyodik bakm-tutum ve kontroller SOLAS-74'tebelirtildii gibi aylk olarak yaplr. Gemide emniyet zabiti bu kontrolleri yaparken aadakihususlara dikkat etmelidir Role talimlerinde herkese en az bir adet can yelei dt kontrol edilir. Can yeleklerinin klarnn son kullanma tarihleri, yanp yanmad ve her canyeleinde ddk olup olmad kontrol edilmelidir. Eer eksiklik bulunursa onaylyedek paralarla tamamlanmaldr. Gemi emniyet plan incelenerek gemideki can yeleklerinin yeterli sayda olupolmad ve uygun yerletirilip yerletirilmedii kontrol edilmelidir. Can yelei bulunan yerlerde uygun MO iaretlerinin markalanpmarkalanmad kontrol edilmelidir.B1C DALMA GYSSGemide dalma ve koruma giysileri ile ilgili bilgiler SOLAS Ksm B Kural 7'nin3.blmnde verilmitir. Kurtarma botunda grevli herkes iin bedenlerine uygun LSACode'daki gerekliliklere uygun dalma giysisi bulundurulmaldr.B1C11 LSA C;-,#199D$E7' =F(, -'&)' =+73+3+8+8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+ #BF&4) II$ Dalma giysisi su geirmez malzemeden yaplm olmaldr. Dalma giysisi 2 dakika iinde almal ve giyilmelidir. Yangna maruz kaldnda 2 saniye sresince yanmamal ve erimemelidir. Yz akta brakacak ekilde btn vcudu kaplamal ve eldivenler giysiyebitiik olmaldr. Giysinin ayak ksmlarnda hava salverme dzenei olmaldr. 4.5 metreden daha yksekten atlandnda giysinin ierisine ar bir su giriiolmamaldr. Eer dalma giysisi can yelei gibi snflandrlmsa can yeleinin sahip olduutm zelliklere sahip olmaldr. Dalma giysisi ve can yelei birlikte giyildii zaman en az 5m ykseklikteki birmerdivenden rahata inilip klabilmelidir.13 Gemiyi terk esnasnda giyen kiinin grevlerini yerine getirmesine engelolmamal. Deniz seviyesinden 4.5m yksekten atlandnda zarar grmemeli ve giyenkiinin zerinden kmamaldr. Giysiyi giyen kii suyun ierisinde yzebilmeli ve kurtarma aracnakabilmelidir.B1C1B D'&)' G+73+3+8+8 I3/ !,(5;()'83/8/8 G,(,2&+&+2&,(+ Dalma giysisi doal yaltml olmayan bir maddeden yaplmsa:Scak tutan kyafetlerle giyilmesi gerektii aklama olarak belirtilmelidir. Denizsuyu scakl 5C olan suyun ierisinde 1 saat kalndnda vcut scakln2C'den fazla drmeyecek ekilde s korumasn devam ettirici nitelikteolmaldr. Dalma giysisi doal yaltml maddeden yaplmsa:0-2C arasnda bir suyun ierisinde 6 saat boyunca vcut scakln 2C'denfazla drmeyecek ekilde s korumasn devam ettirici nitelikte olmaldr.B1C1C D'&)' G+73+3+ T+I&,(+ki tip dalma giysisi vardr:Klasik tip dalma giysilerinde kiinin su zerinde kalabilmesi iin can yelei giymesizorunludur. Giysinin sudan koruyucu ve s kaybetmeyi nleyici zellii vardr ancak diertiptekiler gibi yzmeyi salayc yastk bulunmaz.Modern(NEOPRENE) tip dalma giysilerinde sudan koruyucu ve s kaybetmeyinleyen zelliklerin dnda kiinin su yzeyinde kalabilmesi iin ense ksmnda kk bir deyastk bulunmaktadr. Bu yastk sayesinde kiinin can yelei giymesine gerek kalmaz.14,2+& B>D Farkl Modellerde Dalma GiysileriB1C1" G,)+&,(-, D'&)' G+73+3+ B:&:8-:()' G,(,2&+&+2&,(+Yolcu gemilerinde her bir can filikas iin en az 3 adet dalma giysisibulundurulmaldr. Dalma giysisi bulundurulmayan her bir kii iin s koruyuculu tulum teminedilmelidir.Dalma giysisi ve s koruyuculu tulumun yolcu gemilerinde bulundurulmasnnzorunlu olmad durumlar aadaki gibidir. Geminin herkese yetecek kadar tamamen kapal can filikasyla donatlmasdurumunda. Geminin sefer blgelerinin tamamen scak iklimlerden olumas durumunda.,2+& B>J Giyilmi Halde Bir Dalma GiysisiYk gemileri de gemideki tm can filikalar iin en az 3 adet dalma giysisibulundurmak zorundadr. Ancak eer ilgili otorite gerekli grrse gemideki herkes iin dalmagiysisi bulundurulmasn zorunlu hale getirebilir.Dalma giysisi ve s koruyuculu tulumun yk gemilerinde bulundurulmasnn zorunluolmad durumlar aadaki gibidir. Geminin herkese yetecek kadar tamamen kapal can filikasyla veya serbestdmeli can filikasyla donatlmas durumunda. Geminin sefer blgelerinin tamamen scak iklimlerden olumas durumunda.Geminin dalma giysisi ve-veya s korumal tulum tanmasndan muaf olacadurumlara ilgili geminin bayrak devlet otoritesi karar vermektedir.15,2+& B>K Dalma Giysisiyle Sudaki Bir DenizciB1C15 D'&)' G+73+&,(+8+8 !,(+7;-+2 B'2/)-T:A:) ., K;8A(;&&,(+Gemilerde dalma giysilerine ait bakm-tutum ve periyodik kontroller SOLAS-74'tebelirtildii gibi aylk olarak yaplmaktadr. Gemide emniyet zabiti bu kontrolleri yaparkenaadaki hususlara dikkat etmelidir. Her personele ait dalma giysisinin giyildikten sonra iinde minimum havaolmasna dikkat edilmelidir Herhangi bir dalma giysisinin kiiye uyumsuzluu varsa ya da o kiinin kendikendine can yeleini giymesine engel oluyorsa bu dalma giysilerininpersonel arasnda uygun olarak paylalmas salanmal, aksi takdirdeuygun olacak boyutlarda dalma giysileri irket-acente vastasyla sipariedilmelidir. Her dalma giysisinin ve dd role talimlerinde test edilmeli eksiklikleronayl yedekleriyle deitirilmelidir. Dalma giysisi klfnn zerinde giyme talimat olup olmad kontroledilmelidir. Dalma giysisinin en nemli ksm olan fermuarnn kolay alr kapanrolmasna dikkat edilmeli, uygun durumda olmayanlar rnn yannda verilenfermuar mumu srlerek kolay alr kapanr hale getirilmelidir. Dalma giysisi bulunan yerlerin uygun MO iaretleri ile markalanpmarkalanmad kontrol edilmelidir. Eksiklikler tamamlanmaldr.16,2+& B>9 Dalma Giysisine Ait MO aretiB1" ISI KORUMALI TULUMs koruyucu tulumlar bir can kurtarma aracnda bulunan kazazedeyi souk, rzgr,yamur ve dalga serpintisinden korumak amacyla kullanlrlar. Can kurtarma aralarnniinde herkes iin bir tane s korumal tulum bulunur.s koruyucu tulum su geirmez, salam turuncu renkli ve iine can yelei ile girilecekkadar bol bir giysidir.,2+& B11L s Korumal TulumB1"11 I3/ K;(:)'&/ T:&:)&'(/8 !,(+7;-+2 B'2/)-T:A:) ., K;8A(;&&,(+Gemilerde s korumal tulumlara ait bakm-tutum ve periyodik kontroller SOLAS-74'te belirtildii gibi aylk olarak yaplmaktadr. Gemide emniyet zabiti bu giysilerin roletalimlerinde almasn salamal ve gzle kontroln yapmaldr. Tulum zerindebulunabilecek herhangi bir delik ilgili giysinin kuru tutucu ve stc zelliini yok edeceindenmutlak suretle yenisiyle deitirilmesi gerekmektedir.s koruyuculu tulumlarn saylar ve bulunduklar konumlar gemi emniyet planndankontrol edilmeli ve uygun MO iaretiyle markalanp markalanmad kontrol edilmelidir.17,2+& B111 s Korumal Tuluma Ait MO aretiGRNR ARETLERGemiler zellikle tehlikeye dtnde veya arama-kurtarma almalar sresincefark edilmelerini salayacak baz aralara ihtiya duyarlar. Bu aralar bu blmde grnriaretler bal altnda incelenmitir.,2+& C>1 grnr aretlere Ait MO aretiC11 !ARATL ARET %EGemimizde herhangi olaand bir durumda yerimizi dier aralara(gemi, uak, vs)belli etmek iin kullanlan bir can kurtarma aracdr. Fiek parlak krmz renkte yanar veyanma sresince parate herhangi bir zarar vermez.SOLAS Ksm B Kural 6'nn 2.blmnde paratl iaret fiekleri hakknda bilgiverilmitir. Paratl iaret fiekleri her gemide en az 12 tane olacak ve bunlar sugeirmeyen muhafaza kaplar ierisinde kpr stnde veya kpr stne yakn yerlerdemuhafaza edilecektir.18,2+& C>B Paratl aret FieiC1111 LSA C;-,#199D$E7' =F(, I'('H4A&4 +H'(,A 5+H,6+8+8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+ #BF&4)III$ inde bulunduu kutunun zerinde nasl kullanlacan gsteren aklaycSekil ve metin bulunmaldr. Kendiliinden tutuabilen bir mekanizmas olmal. Paratl iaret fieini kullanan kiinin rahata kullanabilecei bir yapdaolmal. Atelendiinde dikey olarak 300 m yukarya kmaldr. Atelendiinde en az 40 sn boyunca 30000 kandela gcnde krmz kvermelidir. Paratl iaret fieinin d hz 5 m/s'den fazla olmamaldr. Paratl iaret fieinin yanmas srasnda paratne ve muhafazasnazarar vermeyecek ekilde retilmi olmas gereklidir.C111B !'('H4A&4 +H'(,A 5+H,2&,(+8+8 I,(+7;-+2 9'2/)-A:A:) ., 2;8A(;&&,(+Gemilerde paratl iaret fieklerine ait bakm-tutum ve periyodik kontrollerSOLAS-74'te belirtildii gibi aylk olarak yaplmaktadr. (SOLAS Ksm B, Kural 20,7.paragraf)Gemide emniyet zabiti bu kontrolleri yaparken aadaki hususlara dikkatetmelidir. Paratl iaret fieklerinin says ve dalmnn gemi emniyet plannauygun olup olmad kontrol edilmelidir.19 Paratl iaret fieklerinin son kullanma tarihlerine dikkat edilmelidir.(retim tarihinden itibaren 3 yl) Paratl iaret fieklerinin SOLAS' uygun olup olmad kontrol edilir. Paratl iaret fieklerinin bulunduu yerlerin uygun MO iaretiylemarkalanp markalanmad kontrol edilmelidir.,2+& C>C Paratl aret Fieine Ait MO aretiC1B EL MAYTABIEl maytaplar da gemide yerimizi belli etmek iin kullandmz bir dier payroteknikmalzemedir.,2+& C>" El MaytabC1B11 LSA C;-,#199D$E7' =F(, ,& )'7A'9/8/8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+#BF&4) III$ inde bulunduu kutunun zerinde nasl kullanlacan gsteren aklaycekil ve metin bulunmaldr. Kendiliinden ateleme sistemine sahip olmaldr. Atelendiinde en az 1 dakika boyunca 15000 kandela gcnde krmz kvermelidir.20 Denizin 10 cm altna batm bile olsa 10 saniye boyunca k vermeyedevam etmelidir.C1B1B E& )'7A'I&'(/8/8 I,(+7;-+2 9'2/)-A:A:) ., 2;8A(;&&,(+Gemilerde el maytaplarna ait bakm-tutum ve periyodik kontroller SOLAS-74'tebelirtildii gibi aylk olarak yaplmaktadr. (SOLAS Ksm B, Kural 20, 7.paragraf)Gemideemniyet zabiti bu kontrolleri yaparken aadaki hususlara dikkat etmelidir. El maytaplarnn says ve dalmnn gemi emniyet planna uygun olupolmad kontrol edilmelidir. El maytaplarnn son kullanma tarihlerine dikkat edilmelidir.(retim tarihindenitibaren 3 yl) El maytaplarnn SOLAS' uygun olup olmad kontrol edilir. El maytaplarnn bulunduu yerlerin uygun MO iaretiyle markalanpmarkalanmad kontrol edilmelidir.C1C YZER DUMAN KANDLDuman iareti, zerindeki kapak alp halkal bir ipe bal ateleme dzenei olankullanlmas kolay bir iarettir. Atelendikten sonra rzgr alt tarafndan denize atlr. 3dakika kadar turuncu renkli bir duman karr. Rzgra bal olarak duman su zerine yaylr.Bu nedenle uaktan daha iyi grnr.,2+& C>5 YzerDuman Kandili21C1C11 LSA C;-,#199D$E7' =F(, 74*,( -:)'8 2'8-+&+8+8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+ #BF&4)III$ Suya dayankl bir malzemeden yaplm zerinde nasl kullanlacangsteren yaz ve emalar bulunan bir muhafaza kab ierisinde olmaldr. Duman karmas srasnda alev karmamal ve yakt kapl deniz yzeyindedahi yanmadan duman karabilmelidir. Dalgal denizde dahi batmadan yzmeli ve suyun 10 cm altnda bile 10saniye sre ile duman kartmaya devam etmelidir.,2+& C>D Yzer Duman Kandilinin aretiC1C1B Y4*,( -:)'8 2'8-+&&,(+8+8 I,(+7;-+2 9'2/)-A:A:) ., 2;8A(;&&,(+Gemilerde el maytaplarna ait bakm-tutum ve periyodik kontroller SOLAS-74'tebelirtildii gibi aylk olarak yaplmaktadr. (SOLAS Ksm B, Kural 20, 7.paragraf)Sonkullanma tarihleri retim tarihinden itibaren 3 yldr.CAN KURTARMA VASITALARICan kurtarma vastalar dediimiz zaman aklmza olaanst durumlarda gemiyiterk etmek iin kullanlan ya da denize den birisinin kurtarlmasnda yardmc olankurtarma aralar gelmektedir.22,2+& ">1 Can Kurtarma Vastalar"11 CAN SALLARIBtn gemilerde bulunan bir gemiyi terk aracdr. Can sal ve iindeki malzemeler ikipara kapak iine skca istiflenmi halde kapal olarak gemideki yerinde kullanma hazrtutulur.Can sallarn kullanmak gerektiinde, gemide bulunduklar yerden ya el ile denizeatlr, ya da matafora ile denize indirilir. Matafora ile denize indirilen can sallar genellikleyolcu gemilerinde kullanlr.,2+& ">B Gemi Gvertesinde Monte Edilmi Bir Can Sal"1111 LSA C;-,#199D$E7' =F(, G'8 3'&&'(/8/8 )+8+):) =,(,2&+&+2&,(+#BF&4) IV$ Tm can sallar btn deniz koullarnda 30 gn sre deniz zerindekalmaya dayankl yapda olmaldr.23 Can sallar en az 6 kiilik tama kapasitesine sahip olmal ve arlklar tmekipman ve mrettebat dahil 185 Kg.dan fazla olmamaldr. Can Sal 18 m ykseklikten atldnda kendisine ve iindeki ekipmana zarargelmeyecek nitelikte olmaldr. Eer can Sal 18 m'den daha yksek bir yereyerletirilmise en az bir kez buradan atlp test edilmi olmaldr. Can sallar btn personeli, ekipman ve arkasndan brakt deniz demiri iledurgun suda 3 deniz mili sratle yedeklenebilmelidir. Suya indirilmi bir can salndaki mrettebat hava artlarndan korumak iincan sallarnn zerinde bir rt bulunmaldr. Bu rtnn zellikleri de uekildedir:1.Bu rt scak ve soua kar yaltml olmaldr.2.erisinin rengi mrettebat rahatsz etmeyecek nitelikte olmaldr.3.Btn giriler aka gsterilmeli ve kolayca alp kapanabilen bir kapatmadzeneiyle kapatlmaldr. Eer can Sal 8 kiiden fazla kii alabiliyorsa iki tane zttaraflarda giri bulunmaldr.4.Giriler kapalyken mrettebat iin ieriye her zaman hava girii salanmaldr.5.Bir adet gzlem delii bulunmaldr.6.Yamur suyu toplamak iin bir cep bulunmaldr.7.Deniz yzeyinin en az 1 m zerine radar transponder(SART) monte edilmesinisalayacak bir dzenek bulunmaldr.8.rtnn altnda mrettebat oturduktan sonra boluk kalmaldr.,2+& ">C Alm Halde Modern Bir Can Sal24"111B C'8 S'&&'(/8/8 T,0@+*'A&'(/ Can sallar iten ve dtan emniyetli bir ekilde balanm olmaldr. En az 10 m uzunluunda pruva halatna sahip olmaldr. Parima halatnn dayanma gc 15 kN'dan daha az deilse 25 kiiden dahafazla; dayanma gc 10 kN'dan daha az deilse 9 ile 25 kii arasnda tamakapasitesi vardr. Elle kontrol edilebilen bir lamba can salnn rtsnn st ksmnayerletirilebilir. En az 4,3 kandela gcnde ve en az 12 saat sre boyuncadurmadan k verebilmelidir. Eer bu lamba can salnn iine yerletirilmise ieride herhangi birekipmann kullanma klavuzunun ya da hayatta kalma manelininokunmasna izin verecek gte olmaldr.25,2+& ">" Bir Can Salnn Paralar"111C C'8 S'&&'(/8/8 0+8-, B:&:8'8 M'&*,),&,( En az 30 m yzer halata sahip 1 adet kurtarma halkas. Parima halatnn yannda can salnn rtsnde bulunan bir cebin iinde 1adet bak. Can Sal eer 13 veya daha fazla kiiyi alabiliyorsa ek olarak 1adet bak daha olmas gereklidir. 12 kiilie kadar olan can sallarnda 1 adet, 13 ve zeri kiiyi tamakapasitesine sahip can sallarnda 2 adet su boaltma kab 2 adet snger 2 adet deniz demiri26 2 adet yzer ksa krek 3 adet konserve aaca 1 adet su geirmez kutu ierisinde ilkyardm seti 1 adet ddk 4 adet paratl iaret fiei 2 adet duman kandili 6 adet el maytab 1 adet yedek batarya ve lambas ile mors kodu verebilecek el feneri 1 adet radar transponder 1 adet gndz iareti verebilen ayna(gemilerde ve uaklarda kullanmnanlatan aklayc kitapla) Su geirmez kutu ierisinde su geirmez kartlar eklinde hazrlanm hayattakalma iaretlerini ieren kartlar 1 adet olta takm Su geirmez kap ierisinde paketlenmi kii bana en az 10000 kj'lkyiyecek. Kii bana 1,5 litre ime suyu 1 adet paslanmaz dereceli su kab Tama kapasitesine gre her insan iin 6 dozluk bulant ilac ve kusmatorbas Toplam personelin %10'u kadar s koruyuculu giysi Hayatta kalabilme el kitab"111" C'8 S'&&'(/8/8 C EPRB CihazD15 RADAR TRANS!ONDER #SART$SART Arama ve kurtarma transponderi, aktif halde olduunda arama yapangemilerin ya da uaklarn radarnda grnr bir belirti/iaret verecektir. Bir filikann veiindeki kazazedelerin yerinin belirlenmesinde en etkili aratr. Kullanma talimatlar deiiktirfakat cihazn zerinde ak bir ekilde yazl olarak basldr.Cihaz filikada zel yeri varsa ( genel olarak serdmen kulesinin tavanna ) monteedilir ve el ile aktif hale getirilir. SART cihaz 'stand-by' modun da 96 saat alabilir ve radartarafndan alglandnda kl ve sesli iaret verir.,2+& D>" SART CihazBLM JGEMY TERKGemi terk edilecei ana kadar en iyi kurtarma aracdr. Gemi suyun zerindeyzd ve iinde bulunduu acil durum hat safhada canllar tehdit etmedii srece terkidnlmemelidir. Bunun deerlendirmesini en iyi olarak gemi kaptan yapar ve onagvenilmesi gerekir. Kaptann "gemiyi terk yerlerine emri ve "gemiyi terk onay verilmedengemi kiisel kayg ve kararla terk edilmemelidir. Kesinlikle kaptan emri beklenmelidir.49Geminin terk edilmesinin zorunlu olduu karar acil durumun nlenememesi vekontrol edilememesi halinde son are olarak sa ve bilinli olduu srece sadece kaptantarafndan alnr ve terk emri verilir.Kaptan sa veya bilinci yerinde deilse bu karar 1.zabit verir. Kaptan tarafndanverilen "gemiyi terk yerlerine emri kendisi veya kpr stnde grevli gverte zabititarafndan alarm ve anons eklinde personel ve yolcuya duyurulur. Gemiyi terk alarmnnbelirli olmas halinde durum msait deilse anons yaplmayabilir. Gemiyi terk alarmkesinlikle gemiyi terk etme emri veya izni deildir. Gemiyi terk alarm ile personel ve yolcugemi terk iin toplanma yerlerine giderler ve gemiden ayrl iin gerekli hazrlklar yaparlar.Kaptan toplanma yerlerine gei emri verdikten sonra gemiyi terk onayn verinceyekadar geen sre ierisinde durum uygunsa gemiyi terk kararn, geminin mevkisini, varsal ve yaral durumunu mesajla ilgili yerlere bildirir. Bu arada ilgili zabit telsizle yardm arsyapar ve arlara cevap alnmas halinde dier gemilerle ve sahil veya kurtarma ekipleri ileiletiime geer, zaman olmas durumunda bu haberleme devam ettirilir ve kurtarmaekiplerinin gemiye ulamas durumunda onlarla ortak alma salar.J11 CAN %LKALARININ DENZE NDRLMESSime tip can kurtarma aralarnn veya kk sert yapl botlarn dorudan denizeinsan gc ile indirilmesi bir bakma kolay olabilir. Ancak ar yapl filikalar iin mutlakayardmc sistemlere ihtiya vardr. Filikalarn indirme sistemleri geminin 10 trim ve/veya 20meyil halinde bile sorunsuz olarak alabilirler. Can kurtarma aralarnn indirilmelerindesadece yerekimi gc kullanlr. Yerlerine alnmalarnda ise elektrik, basnl hava, kol gcgibi farkl g kaynaklar kullanlr.Bugn iin gemilerde aadaki indirme sistemleri kullanlmaktadr: Mataforal sistem (Palangal, Kzakl) Vinli sistem Serbest drmeli kzakl sistemJ1111 !'&'8='&/ M'A'5;('&/ 8-+(), S+3A,)+Palangal mataforal indirme sistemi kk filika veya servis botlarnn denizeindirilmesinde kullanlan bir indirme sistemidir. Yat ve balk gemisi gibi kk tip gemilerdekullanlr. ndirme cihaz gemisine ve filika sna gre tek veya iki kollu matafora zerindeki birpalangadan olumutur. Kullanmlar olduka basittir. Palangaya filikann arlna gre elveya kk bir vin ile kumanda edilerek filika gverteden kaldrlr, kpeteden albura edilirve palangann halatna bo verilerek filika denize indirilir.50,2+& J>1 Palangal Mataforal ndirme SistemiJ111B K/*'2&/ M'A'5;('&/ 8-+(), S+3A,)+Kzakl mataforal indirme sistemi byk ve ak tip can filikalarnn denizeindirilmesinde kullanlan bir indirme sistemidir. SOLAS'a tabi ak tip filikas olan hemenhemen tm gemilerde bu tip indirme sistemini grebiliriz. Bu donanmda sabit bir kzak ve bukzak zerinde kayp sonunda askda tuttuu filikay kpeteden albura eden iki kolbulunmaktadr. Filika ba ve kndan bu kollara bal elik telli ve makaral mataforadonanmnn kancalarna asl ve kzan st tarafndan deniz ba vurulmu olarak sistemzerinde durur. Ak tip filikalarn indirilmesi iin filika ierisinde 2 binme gvertesinde ise 3kii grevlendirilir. Yaplacak iler srasyla unlardr: Filikay d etkilerden koruyan kapel alr. Filikann ierisine yamur ve dier nedenler ile dolan suyun kendi kendineboalmasn salayan lavra deliklerinin tapalar kapatlr. Filikann parimalar filika koltuklarna abuk zlr ekilde balanr.51 Parimalar trenti ile matafora kolu arasndan geirilir ve gverteye salnr. Karanfil halat zerindeki can halat rodalar alr. Matafora kollarn kzak zerinde sabitleyen emniyet pimleri alnr. Filikann pelikan kancal deniz bosalar zlr. Filikadan salnan parimalara uygun kaloma verilerek gvertedeki babalaravolta edilir. Filikay denize indirmekle grevli gemide kalan son kiinin filikayanmesini salayan binme gvertesindeki armh denize salnr. Trentileri sabit tutan kastanyolaya kumanda edilerek filika binmeGvertesine kadar indirilir. Filikann bordaya yasl kalmasn salayacak ba ve k taraflarndakiemniyet kamlar gemi gvertesindeki mapalarna taklr. Ventolar zlr. Herkes filikaya bindikten sonra kaptann onay ve filika amirinin emri ileemniyet kamlar zlr ve frene bo verilerek filika denize kadar indirilir. Gemide kalan indirme grevlisi armh yardm ile filikaya iner. Parimalar mola edilerek filika gemiden ayrlr. (Eer parimalar skm vezlemiyorsa ba ve k taraftaki baltalar ile kesilir)52,2+& J>B Kzakl Mataforal ndirme SistemiFilikann indirilmesinde sadece yerekimi gc kullanlr. Filikay tayan donanmhalatlar yadan ve sudan korunmu ve buzlanmadan etkilenmeyen bir fren sistemi iletutulmaktadr. Fren kastanyolaya kumanda ile boaltlr ve kontroll olarak filikann maynaetmesi veya tutulmas salanr. Bu frenin kontrol sadece tek kii ile yaplr. Eitim sonundayerine alnrken mataforann kancalarna tekrar taklan filika bu sefer elektrikle veya hava ilealan vin yardm ile yukar ekilir ve yerine oturtulur. Bu her iki sistemin almamashalinde ki elektrik olmamas hali de olabilir motorun yannda elle dndrlen ve bir dilikutusuna bal kol yardm ile filika yerine alnabilir. Kol taklp kartlabilir ekildedir ve filikaalnrken dinlenmek iin kol brakldnda dili zerindeki trnaklar tamburun tekrarboalmasn engeller. Burada dikkat edilecek bir husus herhangi bir tehlike olumasnnlemek iin elik evirme kolunun ii bittikten sonra hemen kartlp matafora zerindekiyerine konulmasdr. Bu kol dikkat ekici renkle boyanr.J111C V+80&+ 8-+(), S+3A,)+Kapal can filikalar genelde yk gemilerinde ktan kzakl serbest drmeli yolcugemilerinde ise bordadan vinli veya kzakl serbest drmeli sistem ile denizeindirilmektedir.Vinli indirme sistemi aracn indirilmesinde daha az grevlinin yer ald bir indirmesistemdir. Vin motoru ve fren sistemi kzakl mataforalarda kullanlan tipte olup motor vefilikay tayan donanm telinin sarld tambur ayrlabilir ekildedir. ndirme hazrlsrasnda tambur motordan ayrlarak arlk fren zerine alnr. Filikann deniz bosalarzlr. Herkes filikaya biner binmez kaportalar skca kapatlr ve dardaki hava ile irtibatkesilir.Kastanyolay kaldrma teli vinten filikaya kadar gelmekte ve kapal filikann iinedmen tarafndaki bir delikten girmektedir. Filikann denize indirilmeye hazr olmas ve filikaamirinin emri ile bu tel ekilerek fren kolu kaldrlr ve filikann kendi arl ile denize kadar53inmesi salanr. Kastanyolann kaldrlmas filika ierisinden bir tel aracl ile yaplabildiigibi vin platformundaki bir grevli tarafnda da yaplabilir. Sistemin esas fren kolunun filikaierisinden indirme teli ile kontrol edilmesi eklindedir.Filikann bir yangn srasnda zararl kimyasal gaz veya buharlarn olduu birortamda veya ar deniz artlarnda indirilmesi ncesinde filikann deniz suyu ve hava valflaralr ve tm darya olan aklklar kapatlr. Ancak yangn savunma sisteminin pompasnaltrmak iin filikann suya inmesini beklemek gerekir. Ayrca hava tpnn personel vemotor iin sadece 10 dakika hava saladn unutmamak lazmdr. Acil deilse hava tpnamak iin gerekli olduu ana kadar beklemekte yarar vardr. Tm kaportalarn kapatlmasile hava ve deniz su valflar alr, imalatnn talimatna gre motor altrlr.Filikann suya indirilmesi ile bu sefer filika ask kancalarn kurtarma teli ekilerekfilika ask kancalarndan kurtarlr. Kancalar aan tel donanm kanca ile kilitli kolmekanizmas arasnda bulunmaktadr. Ama teli ama kolunun ekilmesi ile kancalaramakta ve filikay vin telinden ayrmaktadr.Ama kolunun bulunduu mekanizmann bir paras da hidrostatik tapadr. Butapann grevi filika suya oturmadan, ask kancalarnn almasn engellemektir. Filika suyaoturunca su basnc ile tapann ierisindeki hidrolik kolu tutan kilidi alr ve bu ekilde kolekilebilir olur. Kol yardm ile ekilen ama teli kancay aarak filikay vin tellerinden ayrr.Dalgalar ile bir ykselip bir alalan filikann kancalarna binen yk kilit aldktan sonra bukollu sistem sayesinde yenilebilir ve kancalar alabilir. ok acil durumda gzlem camndangrlebilen kilit gstergesi elle yukar kaldrlarak kilit alr. Bu ilem sadece filika suyatamamen inmesine ramen hidrolik tapadaki bir sorun nedeniyle kilidin almamas halindeyaplmaldr.Filikann tekrar gemiye alnmasnda ilemler tersine uygulanr. Ancak mataforakancalarnn tekrar taklmasnda dikkatli olunmas, kancann tam olarak yerine oturmuolduunun grlmesi gerekir.54,2+& J>C Vinli ndirme SistemiJ111" S,(9,3A D4H),&+ K/*'2&/ S+3A,)Gnmzde gemiyi en abuk terk etme yntemi ktan kzakl serbest dmeli birkapal filika ile gemiyi terktir. Serbest drme yntemi bir can filikasnn iindeki kiiler vemalzeme ile herhangi bir balant olmakszn kzak zerinde serbest braklmas ile denizedmesine msaade edilen filikay denize indirme yntemidir.Sistemdeki kzak can filikasnn gemiden yeteri kadar almasn salamak iinyeterli bir eim as ve rampa uzunluuna sahip sabit ve sert bir yapdadr. Kzak as vekii oturma dzenei denize dme esnasnda can filikasndakilere ar kuvvetlerin bir etkisiolmayacak ekilde yaplmtr.Ayrca bu donanm paslanmaya kar etkin bir ekilde korunmu ve can filikasnndenize indirilmesi srasnda srtnme veya darbeden kaynaklanan bir kvlcm engelleyecekekilde yaplmtr. Bu can filikalarnn kullanmlar olduka kolaydr. Personel ve yolcu filikaiinde hazr olduktan sonra kaportalar kapatlp hava tpleri ve filikay tutan kanca foraedilerek dmeye braklr. Filika denize indikten sonra alabora dahi olsa kendi kendinedorulabilir. Filika dzeldikten sonra gemiden uzaklanca kaportalar alarak hava tplerikapatlr.,2+& J>" Serbest Dmeli Kzakl Sistem55,2+& J>5 Serbest Dmeli Filikann Denize Dme AnJ1B CAN SALLARININ DENZE NDRLMESCan sallar geminin batmas halinde otomatik olarak kendi kendine imesinin yansra gereklilik halinde personel tarafndan da denize atlarak iirilebilir. Bunu iin pelikankancas alarak deniz ba sklen ve parimas zayf balantsndan ayrlan en fazla 185 kgarlndaki can sal denize atlaca inme aracnn bulunduu yere gtrlerek nceparimas salam bir yere balanr ve sonra sal denize atlr. Yzerlii sayesinde su zerindekalan saln parimas ekilerek ierisindeki tp patlatlr ve sal iirilir. Tamamen ien veadr alan sala ya bulunduu yerdeki bir inme arac ile ya da parimasndan ekerek yannagtrld bir inme aracndan inilerek binilir. Tamamen imeden binilirse i basn yksekolacandan gaz basn ayar valfndan kaarak saln yetersiz imesine sebep olur.56,2+& J>D Can Salnn Mataforayla Denize ndirilmesizellikle yal, ocuk, hasta ve sakat insanlarn bulunduu yolcu gemilerinde bukiilerin denizden can sallarna binebilmeleri sorun olur. Bu nedenle kaydrak sistemininolmad gemilerde yolcular iin gvertede iirilen can sallar kullanlr. Bu sallar gvertedeiirilerek su seviyesinden 15 m'den daha yksekte olmayan tek kollu mataforalar ile denizeindirilirler.,2+& J>J Denize ndirilmi Bir Can SalBurada kullanlan tek kollu mataforalar ayn zamanda kurtarma botlarnn denizeindirilmesinde de kullanlr. Mataforann kullanm ayn olmasna ramen aralarndaki farkcan sallar kullanma hazr deildir nce iirilir sonra indirilir. Fakat kurtarma botlar i vekullanma hazr durumdadr. Her halkarda her iki can kurtarma arac da acil bir durumda enfazla be dakika ierisinde denize indirilmeye hazr hale getirilebilmeli ve mrettebat dakika iinde bota binebilmelidir.Can kurtarma ara imalatlarn farkl olmas nedeniyle can sal tiplerinde ok az daolsa baz deiiklikler olabilir. Fakat genel sistem ayndr ve bir tip kurtarma aracnnhazrlamasn bilen dierlerini de hazrlayabilir. Ayrca bunlara ait basit, kolay anlalr resimlikullanm aklamalar denize indirme aralarnn ve can kurtarma aralarnn zerinde veyaknlarnda bulundurulur. Bu yaz ve iaretler acil durum aydnlatma koullarnda grlr veiaretler MO tarafndan nerilen sembollere uygun olur.Gemi bir acil durum sonucu terk edilebilir. Bu acil durumda byk bir ihmal ilejenartrler durmu olabilir. Bu yzden tek kollu mataforalar durmu olabilir. Bu yzden tekkollu mataforalar insan gc ile altrlabilmelidir. Ancak can salnn tersine eer bumataforay ayn zamanda kurtarma botlar iin kullanyorsak el ile kumandaya ilaveten birmotor gcne ihtiyacmz olabilir. nk kurtarma botlar ierisinde insanlar olduu halde57gemiye alnacaktr. Eer bu mataforalara motor gc eklendiyse bu mataforalar tam yklhaldeki kurtarma botunu 0,3 m/s' den az olmayan bir hz ile yukarya karabilmelidir.Gvertede iirilerek binilen ve tek kollu matafora ile denize indirilen can sallarnnHazrlanp indirilmesinde u yol kullanlr: Tanarak denize indirilecei kpete kenarna getirilen can salnn patlatmaparimas bir miktar kartlr ve mas bir yere balanr. Ba ve k tarafndaki parimalar ile can sal gverteye kalomal balanr. Tek kollu matafora yanndaki dirisa kolu ile sal zerine evrilir. Matafora zerindeki fren kolu kaldrlarak mataforann ask kancas aayamayna edilir. Ask kancas saln zerindeki ask mapasna taklr. Matafora zerindeki vira kolu evrilerek sal askya alnr. Daha sonra matafora evrilerek sal kpeteden albura edilir. Saln iirme parimas sonuna kadar ekilerek tp patlatlr ve saln imesisalanr. Sierek kendi kendine hazr olan sal gverte hizasna kadar indirilir. Balama parimalarnn bou alnarak sal sabitlenir. Sala binildikten sonra kanca boaltma halat ieri alnarak, parimalar molaedilir. Serbest kalan sal denize indirilir. Denize inen sal suya deer demez kanca ama salvosu ekilerek kancaalr ve sal denizde iirme parimas gemiye bal olarak mataforadanserbest kalr.Mataforann zel brakma kancas zerinde arlk varsa kendiliinden almayacakekilde yaplmtr. Can sal denize indiinde ama salvosu ekilerek kanca alr. Acil birdurumda suya demeden almak istendiinde emniyet salvosu ekilir. Eer almazsa hzlve sert bir ekilde bir ka defa ekilmelidir. Bir arza dnda can sal deniz seviyesine 2mkalncaya kadar alaltlmadan almamaldr.J1C GEMY TERK KAYAKLARI58Genelde yolcu gemilerinde fazla sayda olan yolcunun acil durumda gemiyi sratli veemniyetli olarak terk etmesini salamak iin kullanlan, gemiyi terk yerlerinden denize kadaruzanan bir ekilde kurulan ime kayaklardr.zellikle borda ykseklii fazla olan byk kapasiteli feribotlarda ok abukatlabilmesi, kolay kurulabilmesi, yolcular iin rahat, gvenli ve sratli olarak geminin terkininsalanabilmesi asndan tercih edilmektedir. Bir veya iki kayakl olan tipleri vardr, bunlar 30dakika iinde 360 yolcuyu boaltabilecek kapasitedir.,2+& J>K ki Farkl Gemideki Gemiyi Terk KayaklarGemiyi terk kayaklar su seviyesinden en fazla 15 metre yukarda olan bir gverteyeyolcu salonu ile itirakli olan tarafa yerletirilir. Burada elik bir sandk iinde havas alnmekilde ve (N2) iirme tpleri ile birlikte muhafaza edilir.,2+& J>9 Gemiyi Terk Kayaklaryla Boaltlan Bir Yolcu Gemisi59Kurulmas uaklardaki ka kayaklarnn altrlmasna ok benzer. Kayak birkolunun el ile ekilmesi halinde 2 ile 5 dakika arasnda otomatik olarak ierek kendi kendinealr. Kayan alt ksmna can sallarnn kapasitesine gre gemiyi terk platformu yerletirilir.Bu platformlar can sallar platforma ekilinceye kadar tampon bir blge gibi grev yapar.J1" BATAN BR GEMNN OLUTURDUU TELKELERBatan geminin evresinden bir an nce ayrlmak, oluturduu baz tehlikelergerekesi ile nem arz etmektedir.J1"111 G+(-'IBatan gemi bir girdap oluturur. Bu girdap evresindeki yzer nesneleri deberaberinde suyun iine eker. Bu ekim gcnn derecesi geminin tonajna, bo hacmine,dengede olup olmadna ve bat hzna gre deikenlikler gsterir. Bu girdaptan kurtulmakiin zamannda gemiden avara etmek ve uzaklamak gereklidir.J1"1B G,)+7+ T,(2 E-,8&,(Geminin batmas srasnda oluabilecek panikler, lm korkusundan oluandisiplinsizlikler, kontrolsz denize atlamalara, dikkatsizlikten denize malzeme drlmesineveya baklmadan can sal atlmasna sebep olabilir. Baklmadan veya kaza ile olabilecek buolaylarda zarar grmemek iin biran nce gemiden avara edilerek ayrlmak gerekir.J1"1C G,)+-,8 D,8+*, DF24&,8 Y42 ., M'&*,),&,(Geminin batmasndan sonra yzer maddeler su yzeyine hzla karlar ve havayafrlayarak belirli bir ykseklikten sonra da derler. te bu sudan k ve suya d sudayzen kazazedeler ve can kurtarma aralar iin byk bir tehlike oluturur. Ayn ekildegeminin bir tarafa yatarak batmas durumunda da gvertedeki yk ve dier malzemelerkayarak denizdekilerin zerine der. Bu neden ile bir an nce gemiden avara etmek gerekir.J1"1" Y4248 D,8+* S:7: +&, R,'23+7;8:Gemi ambarlarnda bulunan ve su ile reaksiyona girebilen yklerin reaksiyon sonucukartt gazlarn genlemesi veya infilak sonucu oluan basn ve savrulan paralarevreye zarar verir. Ayrca reaksiyon sonucu kan gazlar, zehirleyici, boucu, tahri ediciolabilir ve yine kazazedelere zarar verebilir. Bir an nce gemiden ayrlmann nedenlerindenbiri de budur. Su ierisinde bulunan kiilerin patlamalardan saknmak iin gemiden srt styzerek uzaklamalarnda yarar vardr.60J1"15 G,)+-,8 S/*'8 A2'(7'2/A ., K+)7'3'&&'(Geminin batmas srasnda gerek geminin kendi malzemesi, gerekse gemide ykolarak bulunan akaryakt, ya veya kimyasallarn denize yaylan ksmlarndan veya bunlarnbuharlarndan veya yanmalaryla oluturduklar s ve dumandan kanmak iin gemidenhemen uzaklamak gerekir.Eer kazaya uram bir gemiden denize dklen akaryakt ierisinde yzlyorsahafif ve yava kulalarla kurbaalama stilinde yzlmelidir. Eer grup eklinde bulunuluyorsaiyi yzme bilenler baa geerek sznt blgesinde kulalarla kanal ap ilerlenmelidir.J15 GEMDEN AVARA ETMEKBatan geminin oluturduu tehlikelerden kurtulmak iin zamannda gemiden avaraetmek ve en azndan 0.25 mil uzaklamak gerekir. Bu mesafe batan geminin byklnegre deiir.0.25 Mil referans ortalama bir deerdir.J1511 C'8 %+&+2'3/8/8 A.'('3/Mataforal filikalar denize indirilirken ba ve k taraflarndan parimalar ile gemiyebaldr. Gemiden avara etmek iin acele etmeli ve gemi denizlere borda vermeden ayrlmailemi tamamlanmaldrlar. Ayrlrken nce ba parima kolay zlr ekilde yaplanbandan zlerek mola edilir veya skmsa filikan ba ve knda bulunan baltalar ilekesilir. Kesilirken mmkn olduunca filikada uzun halat kalmasna allr. Gemide ileri yolvarsa filika ile geminin arasna giren su ve filikann biri ba dieri k tarafta bulunan aevelagnderi yardm ile filikann ban alrken k parimannda bou alnr ve pervane netatutularak makineye verilen ileri yol ile gemiden uzaklalr.Eer gemide yol kalmam, denizlere borda vermi ve filikada rzgr zerindeysegemi filikadan daha sratli deceinden filikann ba yine aacaktr ve ileri yol ile gemidenayrlanabilecektir. Ancak filika rzgr altndaysa gemi filika zerine deceinden gemidenavara etmek zor olur. Bu durumda filikann kn aevela gnderiyle aarak tornistan ilegemiden ayrlmak daha kolaydr.Filikalarda makinenin yan sra krekte bulunur. Makinenin almamas halindederhal filikada bulunan skarmozlar ve krekler taklarak, krek yardm ile gemidenuzaklalr.Can kurtarma aralar toplanma yerine giderken sudaki kazazedeleri arata bulunankurtarma halkalar ile araca eker ve alrlar. Ayrca gemiden ayrlm can sallarn datoplanma yerine kadar yedeklerler.J151B C'8 S'&/8/8 A.'('3/Filikalar makine gc ile gemiden ayrlabilir. Ancak can sallar iin ayn eyisyleyemeyiz. Onlar tek salvolar ile gemiye baldr ve ayrlma iin de motorlar yoktur.61Gemiden avara etmek iin ya rzgr veya aknty veya gemideki ileri yolu kullanmakya da filikalardan yardm almak zorundadrlar. Bu neden ile yine filikalarda olduu gibi gemidenizlere ve rzgra borda vermeden avara etmeleri gerekir. Gemi henz denizlere bordavermemise gemide ileri yol olduundan parimasn mola eder etmez sal geride kalarakgeminin k tarafndan ayrlacaktr. Eer ge kalnm ve sal rzgr stndeyse yine sorunolmayabilir. Rzgra daha byk yzey gsteren gemi saldan daha hzl hareket edereksaldan uzaklaabilir. Ancak bu geminin serbest borda yksekliine ve saldaki arla balolaca iin sal indirmeden bu durum hesap edilmelidir. Ayrca gemiden ayrlma iin saldabulunan krek ve deniz demiri kullanlabilir. Ancak sal geminin rzgr altndaysa sorunyaanr. Bu durumda saln filika veya kurtarma botlarnn yardmna ihtiyac olacaktr. Salngemiden avaras srasnda parima skr ve alamazsa sala bir salvo ile bal olan yzerak yardm ile parima kesilir. Parimann kesilmesi srasnda salda mmkn olduunca uzunhalatn kalmasna gayret edilir.J1D TO!LANMAEskiden kazazedelerin kurtuluunda ncelik kendilerinin kurtulmalaryd ve buamala filikalarda uzun seyir artlar aranmakta ve karaya kmada emniyet artlargelitirilirdi.Ancak 1999 ylnda "Kresel Deniz Tehlike Gvenlik Sisteminin yrrlegirmesinden sonra kazazedelerin kurtuluundaki ncelik kurtarlma eklinde deimitir. Bunedenle can kurtarma aralar karaya yakn deilse toplanarak gelecek yardm beklerler.Eer kara yaknsa oraya ulaabilmek iin de filikalara 6 kts srat ile 24 saat gtrebilecekkadar yakt ve 1 adet pusula konur.J1D11 C'8 K:(A'()' A('0&'(/8/8 N,A' A&'8-' T;I&'8)'3/Gemiden avara eden filikalar motorlar ile gemiden 0.25 mil uzaklam olan kaptanfilikasnn evresine toplanrlar. Can sallar ise kurtarma botunun veya bir filikann gelerekkendilerini toplanma yerine ekmesini beklerler. Bu arada krekleri ve deniz demirlerindenyararlanarak gemiden uzaklamaya fakat toplanma yerinden uzaklamamaya alrlar.Deniz demirinin parimas can salnn giriinin yan tarafna baldr. Deniz demiri atm olanbir sal rzgr ve denizler yan duracak durumunu korur. Bu ekilde saln dalgalarla verzgrla alabora olmasn nlenir.62,2+& J11L Toplanmaya alan Can SallarJ1D1B S:-'2+ K'*'*,-,&,(+8 T;I&'8)'3/Filikalarn gemiden avaralar srasnda kendi ekiplerinden eksik olsa da olmasa daherkes denizde kazazede olup olmadn kontrol eder. Gerek avara ederken gereksegemiden aldktan sonra dier filikalar ile de muhabere yaplarak eksik kii olup olmadkontrol edilir. Varsa filikalar ile arama yaplr ve denizden toplanlr. Kazazedelerintoplanmasnda daha su ierisindeyken kazazedenin yaral veya bilinsiz olup olmadnabakmak araca alrken de buna gre davranmak gerekir. Yaralnn yaralarnn almayacaekilde, bilinsiz olann da yatay vaziyette araca alnmasna gayret edilir.Dalgal denizde bulunan kazazedeye can filikas ile yaklarken rzgrn srkleyiparpma ihtimalinden dolay ok ar yaklalp biraz ak durulmaldr. Kurtarma halkasatlarak tutmas salanr. Kazazede yavaa filikaya yaklatrlr elle tutulacaksa rzgr stomuzluktan ve armh kullanlarak filikaya alnmaldr. Eer yaral veya gc tkenmi ise vekurtarma halkasn tutamyorsa can yelekli, belinden bir can halat balanm dalma giysiligrevli denize girerek yardmc olur ve kazazede filikaya alnr. Kazazede yaralysa yarasnadikkat edilerek uursuz ise yatay vaziyette kurtarma aracna alnmal ve srt styatrlmaldr.J1J BEKLEMEYE AZIRLIKDenizdeki kazazedeler ve sallar toplanm olarak batan gemiden 0.25 nm uzaktakiKaptan filikas evresinde buluan tm can kurtarma aralar; Birbirlerine balanrlarEer ayrl srasnda kaybedilmediyse her filikada iki tane 15m.'den az olmamakkayd ile filikann yerletirildii yerden geminin en az deplasmandaki su seviyesinemesafesinin iki kat uzunlukta parima vardr. Otomatik can salnn parimas ayn zamanda63tp patlatma parimasdr ve 36 metredir. Yedekleme ve dier can kurtarma aralar ilebalanmada bu parimalar kullanlr. Bir birleri ile balanrken parimalara yarm dalga boyuuzunluunda kaloma verilir. Filikann makinesi kontrol edilir gerektiinde altrlmaya hazr hale getirilir.Can kurtarma aralar toplanma yerinde birbirine balandktan sonra filikalarn makineleridurdurulur. Filikadaki ayar tamir takm ile gerektiinde tekrar alacak ekilde ayarlaryaplr ve braklr. Tm deniz demirleri denize atlrDenizdeki arama almalar, verilen tehlike alarmndan renilen, geminin batmadan ncekison mevkiden balar. Rzgr ve aknt etkisiyle verilen son mevkiden uzaklamakazazedelerin bulunmasn zorlatrr ve bulunmas iin geecek zaman artrr.Oysa kazazedelere bir an nce ulalmasnda hayati nem vardr. Deniz demiri suparat benzeri bir malzeme olup denizin iinde suyu tutar ve aracn denizde srklenmesratini ve sallanmasn azaltr. Gerek olduu durumlarda, iki deniz demiri de atlabilir. Fakathalatlarna farkl kalomalar vermek suretiyle birbirlerine dolanmalar nlenmelidir. Toplanmayerindeki tm aralar deniz demirlerini atarak kurtarma yardmn beklerler. Epirb cihaz altrlrGemi terk edilirken alnan veya alnamamsa kendi kendine su zerine kan Epirbbulunarak araca alnr. zerlerindeki dmeden kolayca alr hale getirilebilir veyadorudan salvosu can kurtarma aracna balandktan sonra denize salnarak kendikendilerine almalar salanr. Basit altrlmas cihaza gre deiebilir ve cihaznzerinde gsterilmitir. alma sresi 48 saattir. Sart cihazlar kurulurSart cihazlarnn imalat firmasna gre ok eitleri olmakla birlikte kullanmlarkolaydr. zerindeki dmeden kolayca alr hale getirilebilirler. Varsa anteni alarak cankurtarma aralarndan birine mmkn olduu kadar yksee dikilir. Dikilme imkn yoksasalvosu ile denize dahi salnabilir. Devreye alndnda 96 saat bekleme sresi(Stand-by)vardr. Devreye alndnda hemen aktive olursa 8 saat sre ile sinyal gndermesi yapabilir.Gnderdii sinyal ile evredeki gemilerin radarlarnda iz brakarak bulunmay salar.Gemiden birden fazla getirilen cihaz varsa hepsi ayn anda altrlmaz birisinin arjbitince dieri devreye alnr. Sime can salnn onarm yaplr. Radar reflektr kurulur.64Radar reflektr birbirine 90 derece a ile birletirilen alminyum levhalardan oluanevredeki radarlardan gelen radyo dalgalarn iyi bir ekilde yanstarak evre gemilerinradarlarnda fark edilmeyi kolaylatran metal bir alettir. Ahap veya fiber teknelerin radarsinyallerini yanstma zelliinin az olmas nedeni ile tm can kurtarma aralarna birer taneradar reflektr konur. Toplanma yerlerinde can kurtarma aralar radar reflektrlerinimmkn olan en yksek yere asarlar. Burada filika kreklerinden yararlanlabilir. Amirin grev, yetki ve sorumluluklar hatrlatlr, gzc vardiyas oluturulur.Gemi terk edilmi olsa bile gemideki hiyerarik yap bozulmaz. Kaptan tm personelve yolcunun sorumluluunu tamaya personelde amir olarak onu tanmaya devam eder. Hercan kurtarma aracnn da ayrca birer amiri vardr ve bu amirler aralarnda bir gemi kaptangibi komuta, kontrol ve disiplin yetkisine sahiptir. Arata disiplinin adaletin ve moralinsalanmas onun en nemli grevlerindendir. Malzemenin datm ve muhafazas onunsorumluluundadr. Datmda ve adaleti salamada azami dikkat ve hassasiyet gstermeliiyi bir lider olunmaldr. Arataki tm kiilerin selamete ulatrlmasnda birinci derecedesorumludur ve dierleri de ona yardmc olmakla grevlidir. Ancak tm can kurtarma aralardenizde toplu olarak bulunmaya alrlar ve bu arada gemi kaptannn emir ve komutasaltnda bulunurlar. Ara amirleri, zorunluluklar haricinde kendi balarna hareket edemezler.Amirin bu grev, yetki ve sorumluluklar personele hatrlatlr.Arata ayrca bir de gzc vardiyas oluturulur. Salkl ara personeli srasylahava artlarna ve personelin durumuna gre ok uzun olmayan srelerde gzclk greviniyrtr. Grevleri srasnda, arama kurtarma ekiplerini, gemi, uak gibi yardm alnabilecekaralar, hava durumundaki deiiklikleri, dier aralarn durumlarn, denizde yzen cisimlerigzler, durumdaki deiimleri ara amirine bildirir. Can kurtarma aracnn krek, dmen,tente gibi aksam ve SART, EPRB gibi cihazlarn kontroln yapar, zarar grmesine sebepolabilecek durumlar takip eder, engeller ve deiimleri filika amirine bildirir. Can kurtarmaaracndaki kiilerin durumlarn da takip eder olas sorunlardan kaptan haberdar eder ve arasra da arac havalandrr.Kurtarlma helikopterler veya deniz aralar ile gerekletirilir. Helikopterdensarktlan kurtarma sapan ve sedyesi gibi aralar ile kazazedeler helikoptere alnarakkurtarlr.65,2+& J111 ki Farkl Can Salndan HelikopterleKurtarma OperasyonuYaklaamayan deniz aralar ile arada vargele dzeneinin kurulmasndagemiden getirilen halat atma cihaz kullanlabilir.,2+& J11B Varagele DonanmJ1K GEMLER VE SU ST TAITLARIYLA ABERLEMEBir uak tehlikede olan veya normal seyirdeki su st tat ile haberleme yapmak66istedii zaman Uluslararas iaret kodlar ile veya sade dil kullanarak bir mesaj atabilir veyasinyal lambas ile iaret verebilir.Bir uak tarafndan srayla yaplan aadaki manevralar, uan tehlikedeki birgemiyi veya baka bir tata yneltmek istediini ifade eder. En az bir kez geminin zerinde daire izmek. Geminin nnden rotas zerinden alaktan aprazlamasna gemek vekanatlarn sallamak veya gaz ap kapatmak veya pervane devrinideitirmek. Geminin yneltilmek istendii yne umak.Bu tr manevralarn tekrar yardm anlam ifade eder. Belirtilen iaretleri alan birgemi u ekilde cevap verir: Sinyalin alndn belirtmek iin, cevap flamasn toka eder.{Dikey krmz vebeyaz eritler, Anlald anlamndadr) veya aldis lambas ile mors kodu"T"(-) iaretini gnderir. Veya rotay istenen yne evirir. Msait olmadn belirtmek iin ise Uluslararas N (november) flamasntoka eder.(Mavi beyaz kareli flama)veya aldis lambas ile mors kodu "N"(-.)iaretini gnderir.Uak kazazedelere haber veya talimat vermek istedii zaman bir mesaj atmal veyadorudan temas kurmaldr. Mesaj veya tehizat atmadan nce hava durumu, tehlikedekitatn ebatlar ve manevra kabiliyeti dikkate alnmaldr. rnein; yrtme tertibat olan canfilikalar uzaa den mesaj alabilir. Ancak can sallarnda bulunanlar sakin havada dahi okglkle bunlara ulaabilir.Uak tarafndan atlan mesaj kazazedeler tarafndan anlaldnda bunuanladklarn belirtmek iin; Sinyal lambasyla mesajn alnd anlamna gelen mors kodu "R"y gndermelidir.Gndz ise bir beyaz bayrak veya kollarn dikey hareketi ile gece ise beyaz iaretfiein dikey - hareketi elle olumlu sinyal verilmelidir.J19 GEMY ISLAK OLARAK TERK ETMEKEer suya girmek gerekiyorsa aadaki noktalar gz nne alnmaldr; Geminin srklenmesi. Rzgr altnda kalnmas durumunda gemi sizinondan uzaklamak iin yznzden daha hzl bir ekilde stnzedecektir. Sudaki herhangi bir can kurtarma aracnn mevkii: Eer civarda uygun bir67kurtarma arac yoksa gemiden uzaklamann daha emin olmas iin gemiyibatan ya da ktan terk etmek daha uygun olabilir. Gemini srklenmesinedeniyle vasatlardan uzaklamalar g olabilir. Deniz durumu Dier tehlikeler(rnein yanan yakt)J1911 G,)+-,8 3:7' 'A&')'8/8 *;(:8&: ;&-:6: -:(:)&'(-' 7'I/&'G'2&'(1. Suya en yakn yerden atlanmaldr.2. Atlarken bacaklar gergin tutulmal ve suya ivileme atlanmaldr.3. Atlamadan nce atlanacak blgede dknt veya daha nce atlam insanlarn olupolmad kontrol edilmelidir.4. Suya girdikten sonra atlanlan blge hemen terk edilmelidir.5. Can yelei giyilmise sa elle burun ve az skca kapanmal, sol el ile de gzlerkapanmaldr. Kolun i ksm ve dirseklerde can yelei vcuda iyice bastrlmaldr. Bu ekildecan yeleinin suyun arpma etkisiyle eneye zarar vermesi engellenmi olunur.6. Zorunlu kalnmadka 6 metreden atlanmas tavsiye edilmez.7. Atlarken asla aaya baklmamaldr. Bu dengenin bozulmasna sebep olur.BLM KROLE TALMLERGemide tm emniyet donanmlarnn uygulanmas dnda gemideki insanlarn datm bu donanmlar kullanabilme yetisi ve bunu acil durumlarda kolayca yapabilmeleri de oknemlidir. Role talimleri de bunun salanmasnda ok nemli bir rol oynar.

K11 GEMY TERK ROLE TALMGemide talimler mmkn olduu kadar pratik ve gerek duruma yakn olmaldr.Mrettebattan her kii ayda en az bir defa gemiyi terk ve yangn talimine katlmaldr. Eer biray nce yaplan gemiyi terk talimine mrettebatn %25'inden fazlas katlmamsa gemininbulunduu liman terk ettikten sonra geen 24 saat iinde mrettebat ile talimler yaplacaktr.68Yolcu gemilerinde gemiyi terk ve yangn role talimleri personel tarafndan her haftayaplacaktr. Tm role talimleri ve gemi eitimleri jurnale kayt edilecektir.Gemiyi terk talimi aadaki hususlar ierecektir:1. Alarm ile yolcu ve mrettebatn toplanma mevkilerine arlmasna ve role cetvelindebelirtilen gemiyi terk srasndan haberdar edilmesi.2. Role mevkilerine gelerek rapor verme ve role cetvelinde tarif edilen grevler iinhazrlanma.3. Yolcu ve mrettebatn uygun ekilde giyinmi olduunun kontrol edilmesi.4. Can yeleklerinin doru giyilmi olduunun kontrol edilmesi.5. ndirme hazrlklar yapldktan sonra en az bir can filikasnn bir miktar aaya indirilmesi.6. Can filikasnn motorunun altrlmas.7. Can sallarn denize indirmek iin kullanlan mataforalarn altrlmas. Her can filikas gemiyi terk talimleri srasnda tayin edilen altrmamrettebat ile beraber en az ayda bir kez denize indirilecek ve manevrayaptrlacaktr. Serbest dme eklinde denize indirme dzenei olan canfilikalar ile eitim pratik olmadndan personelin eitimi dier bir can salindirme donanm ile gemide denizde manevralar eklinde alt ayda biryaplmas kabul edilebilir. Toplanma ve gemiyi terk iin acil durum aydnlatmas her gemiyi terktaliminde denenecektir.K1B ROLE KARTLARIGemide alan herkesin acil durumlarda grevini belirten kartlara role kart denir.Tm personelde bu kartlardan bulunur ve herkes bu kartlarda yazan grevini yerinegetirmekle ykmldr. Aada gverte ve makine blmnden iki personele ait rnek rolekartlar gsterilmitir:3.Zabite Ait Bir Role KartGEM AD: M/V..................................................................................................ROLE KART NO:3AD-SOYAD:...................................................................................................GREV:3.zabit69FLKA NO:1GEMY TERKTE GREV - Seyir aletleri ve notik yaynlar alrFLKADA GREV: SerdmenDENZE ADAM DSMESNDE: Vardiya zabitiYANGNDA GREV: Vardiya zabiti, limanda emniyet ve kara irtibatYARA SAVUNMADA GREV: Seyir vardiyas amiriOTURMADA GREV: Vardiya zabiti,1.zabite yardmcATSMADA GREV: Seyir vardiyas amiriYEDEKLEMEDE GREV: Vardiya zabitiOTURMADA GREV: Seyir vardiyas amiriDMEN ARZASNDA GREV: Seyir vardiyas amiriDENZ KRLLGNDE GREV: Vardiya amiri, limanda hortum banda2.Mhendise Ait Bir Role KartGEM AD:M/V..........................................................................................ROLE KART NO:5AD-SOYAD:............................................................................................GREV: 2.mhendisFLKA NO:2GEMY TERKTE GREV: filika motorunu hazrlarFLKADA GREV: motorcuDENZE ADAM DSMESNDE: makine banda genel manevraYANGNDA GREV: yangn pompas, emergency pompaYARA SAVUNMADA GREV: amir yardmcsOTURMADA GREV: kilistinleri deitirir, blme kapatrATSMADA GREV: makine dairesi manevradaYEDEKLEMEDE GREV: manevra iin makine bandaOTURMADA GREV: makine manevras iin manevra mahallindeDMEN ARZASNDA GREV: tamirci parti amiri70DENZ KRLLGNDE GREV: makine dairesinde yardmcSONU