@ito luks ad,...

Finansiski izve[tai i Izve[taj na nezavisnite revizori

@ito Luks AD, Skopje

31 dekemvri 2009 godina


Sodr`ina

Strana

Izve[taj na nezavisnite revizori ................................................................................................................................ 2

Izve[taj za finansiska sostojba................................................................................................................................... 5

Izve[taj za seopfatna dobivka ...................................................................................................................................... 6

Izve[taj za promenite vo kapitalot............................................................................................................................ 7

Izve[taj za pari~nite tekovi......................................................................................................................................... 8

Bele[ki kon finansiskite izve[tai ......................................................................................................................... 9

Grant Thornton DOO 1000 Skopje M.H.Jasmin 52 v - 1/7 Macedonia

T +389 2 3214 700 F +389 2 3214 710 www.grant-thornton.com.mk

Chartered Accountants Macedonian member firm of Grant Thornton International Ltd

Izve[taj na nezavisnite revizori

Do Akcionerite i Upravniot Odbor na @ito Luks AD, Skopje

Izvr[ivme revizija na pridru`nite finansiski izve[tai na @ito Luks AD, Skopje (“Dru[tvoto”) sostaveni od Izve[tajot za finansiska sostojba na den 31 Dekemvri 2009 godina, i Izve[tajot za seopfatna dobivka, Izve[tajot za promeni vo kapitalot, i Izve[tajot za pari~ni tekovi za godinata [to toga[ zavr[i, kako i pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki i drugi objasnuva~ki bele[ki, vklu~eni na stranite 5 do 48.

Finansiskite izve[tai na Dru[tvoto so sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2008 godina bea revidirani od strana na drug revizor, vo ~ij izve[taj so datum 06 april 2009 godina, be[e izrazeno mislewe so rezerva za tie finansiski izve[tai.

Odgovornost na Rakovodstvoto za finansiskite izve[tai

Rakovodstvoto e odgovorno za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na ovie finansiski izve[tai soglasno Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe. Ovaa odgovornost vklu~uva: kreirawe, implementirawe i odr`uvawe na vnatre[na kontrola relevantna za izgotvuvawe i objektivno prezentirawe na takvi finansiski izve[tai koi ne sodr`at materijalno zna~ajni gre[ki kako rezultat na izmama ili gre[ka; izbor i primena na soodvetni smetkovodstveni politiki i donesuvawe na razumni smetkovodstveni procenki soodvetni na okolnostite.

3


Odgovornost na revizorot

Na[a odgovornost e da izrazime mislewe za ovie finansiski izve[tai vrz osnova na izvr[enata revizija. Osven kako [to e navedeno vo paragrafot “Osnovi za mislewe so rezerva”, nie ja izvr[ivme revizijata vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za revizija. Tie standardi baraat na[a usoglasenost so eti~kite barawa, kako i toa revizijata da ja planirame i izvr[uvame na na~in koj ]e ni ovozmoì da stekneme razumno uveruvawe deka finansiskite izve[tai ne sodràt materijalno zna~ajni gre[ki. Revizijata vklu~uva sproveduvawe na proceduri so cel steknuvawe revizorski dokazi za iznosite i objavuvawata vo finansiskite izve[tai. Izbranite proceduri zavisat od misleweto na revizorot, i istite vklu~uvaat procenka na rizicite od postoewe na materijalno zna~ajni gre[ki vo finansiskite izve[tai, bilo poradi izmama ili gre[ka. Pri ovie procenki na rizicite, revizorot ja zema vo predvid vnatre[nata kontrola relevantna za podgotvuvaweto i objektivnoto prezentirawe na finansiskite izve[tai na subjektot so cel kreirawe na takvi revizorski proceduri koi ]e bidat soodvetni na okolnostite, no ne i za potrebata da izrazi mislewe za efektivnosta na vnatre[nata kontrola na subjektot. Revizijata isto taka vklu~uva i ocenka na soodvetnosta na primenetite smetkovodstveni politiki i na razumnosta na smetkovodstvenite procenki napraveni od strana na rakovodstvoto, kako i ocenka na sevkupnata prezentacija na finansiskite izve[tai.

Nie veruvame deka steknatite revizorski dokazi pretstavuvaat zadovolitelna i soodvetna osnova za na[eto revizorsko mislewe.

Osnova za mislewe so rezerva

Kako [to e navedeno vo Bele[ka 5 kon Finansiskite izve[tai na Dru[tvoto, stavkite za nedvi`nost, postrojki i oprema vklu~uvaat zemji[te vo iznos od 341,520,960 Denari. Zemji[teto e evidentirano po revalorizirana vrednost, proceneto od strana na nezavisen procenitel na 31 dekemvri 2002 godina. Procenkata ne e aùrirana na 31 dekemvri 2009 godina. MSS 16 “Nedvi`nost, postrojki i oprema” bara da se napravi povtorna procenka za da se osigura deka evidentiraniot iznos ne se razlikuva materijalno od objektivnata vrednost koja bi se utvrdikla na datumot na finansiska sostojba. Vo otsustvo na informacii za procenka na objektivnata vrednost na zemji[teto, ne bevme vo mo`nost da stekneme razumno uveruvawe za evidentiraniot iznos na zemji[teto na datumot na finansiskata sostojba.

Na 31 dekemvri 2009 godina, avansite za kapitalni rashodi sodràt avansi dadeni do dobavuva~i za vreme na 2002 godina za nabavka na delovni prostorii vo vkupen iznos od 13,813,000 Denari. So sostojba na datumot na ovoj izve[taj, Dru[tvoto go nema nadomesteno zaostanatiot iznos koj se u[te ~eka sudska postapka. Dokolku se zeme predvid deka krajniot rezultat od ovoj sudski proces e nesiguren, postoi rizik deka iznosot od 13,813,000 Denari nema da se nadomesti, a spored na[eto mislewe, ova treba da se predvidi. Spored toa, avansite za kapitalni rashodi so sostojba na 31 dekemvri 2009 godina, kako i dobivkata pred odano~uvawe za godinata [to toga[ zavr[uva se naglaseni vo gorenavedeniot iznos.

4


Kako [to e ponatamu navedeno vo Bele[ka 12, del od zalihite na Dru[tvoto se sostojat od ambala`i, surovini, alati i potro[en materijal, kako i rezervni delovi vo iznos od 29,220 iljadi Denari koi, spored na[eto mislewe, se zastareni. Rakovodstvoto gi nema proceneto ovie zalihi vo soglasnost so MSS 2 “Zalihi”, nitu pak nie bevme vo mo`nost da go storime toa so cel da ja odredime nivnata neto realizaciona vrednost, a ottamu, da odredime dali treba da se namalat vrednostite na iznosite evidentirani na datumot na finansiska sostojba na 31 dekemvri 2009 godina. Vo otsustvo na informacii za procenka na mo`nosta za povrat na ovie sredstva, ne bevme vo sostojba da stekneme razumno uveruvawe za evidentiraniot iznos na zalihite na datumot na finansiskata sostojba.

Mislewe so rezerva

Spored na[eto mislewe, osven za pra[awata diskutirani vo prethodniot paragraf, finansiskite izve[tai na Dru[tvoto ja pretstavuvaat objektivno, vo site materijalni aspekti, finansiskata sostojba na Dru[tvoto so sostojba na 31 dekemvri 2009 godina, kako i rezultatite od negovoto rabotewe, promenite vo kapitalot i pari~nite tekovi za godinata [to toga[ zavr[uva, vo soglasnost so Me\unarodnite standardi za finansisko izvestuvawe.

Grant Thornton Skopje, 27 fevruari 2010 godina


Finansiski izve[tai so sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2009 godina

Site iznosi se vo iljadi MKD osven ako ne e navedeno poinaku

Pridru`nite Bele[ki se sostaven del na finansiskite izve[tai

5

Izve[taj za finansiska sostojba

Godina [to zavr[uva na 31 Dekemvri 31 Dekemvri Bele[ki 2009 2008 SREDSTVA Netekovni sredstva Nedvi`nosti, postrojki i oprema 5 1,136,128 1,202,677 Nematerijalni sredtsva 6 1,095 839 Vloùvawa vo nedvi`nosti 7 33,724 35,026 Avansi za kapitalni rashodi 14,184 27,490 Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba

9 9,275 9,169

Odloèni dano~ni sredstva 10 4,396 4,525 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa 502 968 1,199,304 1,280,694Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba

11 200,288 205,415

Tekovni sredstva Zalihi 12 143,264 150,393 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa

13 128,166 143,895

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 14 18,342 29,267 289,772 323,555 Vkupno sredstva 1,689,364 1,809,664

KAPITAL I OBVRSKI Kapital i rezervi Akcionerski kapital 15 1,596,336 1,596,336 Ostanati rezervi 16 458,824 459,579 Akumulirana (zaguba) (1,132,255) (986,205) 922,905 1,069,710Netekovni obvrski Pozajmici 17 279,442 231,913 Pridonesi za penzisko osiguruvawe 18 4,874 5,901 284,316 237,814Tekovni obvrski Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski

19 187,024 144,894

Pozajmici 17 294,999 354,774 Obvrski za danok na dobivka 120 2,472 482,143 502,140Vkupno kapital i obvrski 1,689,364 1,809,664

Finansiskite izve[tai priloèni na stranite 5 do 48 se odobreni za izdavawe na 26 fevruari 2010 godina od strana na Rakovodstvoto na @ito Luks A.D. - Skopje i bea pregledani i odobreni od strana na Upravniot Odbor na istiot datum.

_________________________________ _______________________________ Teodora Solomanova Dimitrios Plakucis

{ef na smetkovodstvo Zamenik generalen direktor





6

Izve[taj za seopfatna dobivka

Godina [to zavr[uva na 31 Dekemvri 31 Dekemvri Bele[ki 2009 2008

Proda`ba 20 841,111 1,159,279Tro[oci na proda`bata 21 (621,961) (857,741)Bruto dobivka 219,150 301,538 Ostanati delovni prihodi 22 27,967 214,023Tro[oci na distribucija 23 (214,755) (253,900)Administrativni tro[oci 24 (123,912) (123,889)Ostanati delovni tro[oci 25 (8,728) (8,349)Dobivka/ (zaguba) od delovni aktivnosti

(100,278) 129,423

Finansiski prihodi 3,548 5,404Finansiski (rashodi) (48,817) (62,242)Neto finansiski rashodi 27 (45,269) (56,838) (Zaguba) / Dobivka pred odano~uvawe (145,547) 72,585Danok od dobivka 28

(503) (2,540)Neto (Zaguba) / Dobivka za godinata (146,050) 70,045 Ostanata seopfatna dobivka za godinata:

Promeni vo objektivnata vrednost na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba

120 (14,242)

Odloèn danok na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba

(875) 1,259

Vkupno seopfatna dobivka za godinata (146,805) 57,062 (Zaguba) / Dobivka za imatelite na obi~ni akcii

(146,805) 57,062

Vkupno seopfatna dobivka za imatelite na obi~ni akcii

(146,805) 57,062

Zarabotka po akcija (vo Denari) -Osnovna 29 (182.44) 85.87





7

Izve[taj za promenite vo kapitalot

Akcionerski

kapital Rezervi Nerasporedena zaguba Vkupno

Na 01 januari 2009 godina 1,596,336 459,579 (986,205) 1,069,710 Transakcii so sopstvenicite - - - -Zaguba za godinata - - (146,050) (146,050)Ostanata seopfatna dobivka: Promeni vo objektivnata vrednost na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba

- 120 - 120

Odloèn danok na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba - (875) - (875)

Vkupna seopfatna dobivka - (755) (146,050) (146,805)Na 31 dekemvri 2009 godina 1,596,336 458,824 (1,132,255) 922,905 Na 01 januari 2008 godina 1,596,336 472,562 (1,056,250) 1,012,648 Transakcii so sopstvenicite - - - -Dobivka za godinata - - 70,045 70,045Ostanata seopfatna dobivka: Promeni vo objektivnata vrednost na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba

- (14,242) - (14,242)

Odloèn danok na vloùvawa raspolo`livi za proda`ba - 1,259 - 1,259

Vkupna seopfatna dobivka - (12,983) 70,045 57,062Na 31 dekemvri 2008 godina 1,596,336 459,579 (986,205) 1,069,710





8

Izve[taj za pari~nite tekovi

Godina [to zavr[uva na

31 Dekemvri 31 Dekemvri Bele[ki 2009 2008 Operativni aktivnosti Prilivi od kupuva~ite 845,534 1,158,554Isplati na dobavuva~i i vraboteni (807,604) (1,197,580)Pari~ni sredstva dobieni od (upotrebeni vo) operativno rabotewe

37,930 (39,026)

(Platen) danok od dobivka (1,129) -Primena kamata 2,083 598(Platena) kamata (45,759) (46,802)Neto pari~ni sredstva (upotrebeni vo) operativni aktivnosti

(6,875) (85,230)

Investicioni aktivnosti Prilivi od otu\uvawe na nedvi`nost, postrojki i oprema

29,674 307,540

(Nabavka) na nedvi`nost, postrojki i oprema (22,510) (68,449)Prilivi po dividendi 528 528Neto pari~ni sredstva od investicioni aktivnosti

7,692 239,619

Finansiski aktivnosti Primawa od kratkoro~ni krediti 522,664 471,094(Pla]awe) na kratkoro~ni krediti (521,252) (438,832)Primawa od dolgoro~ni krediti 49,263 -(Pla]awe) na dolgoro~ni krediti (62,417) (227,011)Neto pari~ni sredstva (upotrebeni vo) finansiski aktivnosti

(11,742) (194,749)

(Namaluvawe na) pari~ni sredstva i ekvivalenti

(10,925) (40,360)

Pari~ni sredstva i ekvivalenti na po~etokot na godinata

14 29,267 69,627

(Zgolemuvawe) / Namaluvawe (10,925) (40,360)Pari~ni sredstva i ekvivalenti na krajot na godinata

14 18,342 29,267




9

Bele[ki kon finansiskite izve[tai

1. Op[ti podatoci

@ito Luks A.D. - Skopje (vo ponatamo[niot tekst Dru[tvoto) e akcionersko dru[tvo osnovano vo 1946 godina vo Skopje, preku zdruùvawe na privatni pekari i Trgovskoto pretprijatie Granap. Osnovnata dejnost na Dru[tvoto e proizvodstvo na bra[no, leb i ostanati pekarski proizvodi koi se distribuiraat vo golemoproda`bata i maloproda`bata preku sopstvena distribucija ili preku ovlasteni distributeri. Dru[tvoto isto taka vr[i izvoz i uvoz na pekarski proizvodi.

Mnozinskiot akcioner, Elbisko Holding S.A. (Grcija) poseduva 53.79% od vkupnite akcii na Dru[tvoto (od koi 0.07% se u~estvoto vo prioritetni akcii). Akciite na Dru[tvoto kotiraat na Oficijalniot Pazar na Makedonskata Berza.

Sedi[teto na Dru[tvoto e locirano na ul. Makedonsko-Kosovska Brigada 44, Skopje. Na 31 dekemvri 2009 godina brojot na vrabotenite vo Dru[tvoto iznesuva 572, (2008 godina: 658 vraboteni).

2. Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki Vo prodolènie se prikaàni osnovnite smetkovodstveni politiki upotrebeni pri podgotovkata na ovie finansiski izve[tai. Ovie politiki se konzistentno primeneti na site prikaàni godini, osven dokolku ne e poinaku navedeno. 2.1. Osnova za podgotovka Ovie finansiski izve[tai se podgotveni vo soglasnost so Me\unarodnite Standardi za Finansisko Izvestuvawe (MSFI). Finansiskite izve[tai se podgotveni so primena na osnovite za merewe specificirani vo MSFI za sekoj poedine~en vid na sredstvo, obvrska, prihod i rashod. Osnovite za nivno merewe se detalno opi[ani vo smetkovodstvenite politiki podolu. Podgotovkata na ovie finansiski izve[tai vo soglasnost so MSFI bara upotreba na odredeni kriti~ni smetkovodstveni procenki. Taa isto taka bara rakovodstvoto na Dru[tvoto da upotrebuva svoi procenki vo procesot na primena na smetkovodstvenite politiki. Podra~jata [to vklu~uvaat povisok stepen na procenka ili kompleksnost, ili podra~jata vo koi pretpostavkite i procenkite se zna~ajni za finansiskite izve[tai, se obelodeneti vo Bele[ka 4. Finansiskite izve[tai se podgotveni so sostojba na i za godinite [to zavr[uvaat na 31 dekemvri 2009 i 2008 godina.




10

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Osnova za podgotovka (prodolùva) (a) Novi i izmeneti standardi prifateni od Dru[tvoto Dru[tvoto gi usvoi slednite novi i izmeneti MSFI od 1 januari 2009 godina: ▪ MSFI 7 Finansiski instrumenti - Obelodenuvawa (izmeni) - vo sila od 1 januari 2009. Izmenite se odnesuvaat na barawa za podobreni obelodenuvawa za mereweto na objektivnata vrednost i rizikot od likvidnost. Osobeno, so izmenite se bara obelodenuvawe na merewata na objektivnata vrednost preku nivoa na hierarhija vo merewata na objektivnata vrednost. Bidej]i promenata na smetkovodstvenata politika se odnesuva samo na dopolnitelni obelodenuvawa, istata nema da ima vlijanie na finansiskiot rezultat. ▪ MSFI 8 - Operativni segmenti - vo sila od 1 januari 2009. Standardot go zamenuva MSS 14, “Izvestuvawe po segmenti” so negovite barawa za odreduvawe na primarnite i sekundarnite segmenti na izvestuvawe. Spored barawata na revidiraniot standard, nadvore[noto izvestuvawe po segmenti na Dru[tvoto ]e se zasnova na vnatre[noto izvestuvawe do izvr[noto telo na Dru[tvoto, koe donesuva odluki za raspredelbata na resursite i ja procenuva uspe[nosta na segmentite koi moàt da se izvestat. Primenata na MSFI 8 nema da ima nikakvo materijalno vlijanie za Dru[tvoto, no ]e vlijae vrz obelodenuvaweto na segmentite (po potreba) i vrz osnovite za merewe vo ramkite na segmentite.

▪ MSS 1 (Revidiran) – “Prezentacija na finansiskite izve[tai” vo sila od 1 januari 2009. Revidiraniot standard ja zabranuva prezentacijata na stavkite za prihodi i rashodi (t.e. “promeni vo kapitalot koi ne nastanale od sopstvenici”) vo izve[tajot za promeni vo kapitalot, i bara “promenite vo kapitalot koi ne nastanale od sopstvenici” da se prezentiraat oddelno od promenite vo kapitalot koi nastanale od sopstvenicite vo izve[tajot za seopfatna dobivka. Kako rezultat na ova vo izve[tajot za promeni vo kapitalot Dru[tvoto gi prezentira site promeni vo kapitalot koi nastanale od sopstvenicite, dodeka site promeni vo kapitalot koi nastanale od nesopstvenicite se prezentiraat vo izve[tajot za seopfatna dobivka.

Komparativnite podatoci se isto taka koregirani za da bidat vo soglasnost so revidiraniot standard. Bidej]i ovaa promena vo smetkovodstvenata politika vlijae samo na aspektot na prezentirawe, istata nema da ima vlijanie na zarabotkata po akcija.

. ▪ MSFI 2 (Izmeni i dopolnuvawa), ‘Pla]awe vrz osnova na akcii’ (vo sila od 1 januari 2009) se odnesuva na uslovite na steknuvawe i otkaùvawe. Standardot pojasnuva deka uslovite na steknuvawe pretstavuvaat samo uslovi na uslugite i na raboteweto. Ostanatite karakteristiki na pla]awata vrz osnova na akcii ne pretstavuvaat uslovi na steknuvawe. Ovie karakteristiki treba da se vklu~at vo objektivnata vrednost na datumot na steknuvawe na poddr[ka za transakciite so vrabotenite i drugite lica koi obezbeduvaat sli~ni uslugi; tie nema da vlijaat vrz brojot na nagradi koi se o~ekuva da se steknat, nitu vrz nivnoto vrednuvawe po datumot na steknuvawe na poddr[ka. Site otkaùvawa od strana na subjektot ili od drugi strani treba da go dobijat istiot smetkovodstven tretman. Dru[tvoto go usvoi MSFI 2 (Izmeni i dopolnuvawa) na 1 januari 2009 godina. Izmenata nema materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto.




11

Пregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Osnova za podgotovka (prodolùva) ▪ MSS 23 ‘Tro[oci za pozajmuvawe’ (Revidiran 2007 godina) (vo sila od 1 januari 2009). Vo odnos na tro[ocite za pozajmuvawe za sredstvata koi se kvalifikuvaat, a za koi po~etniot datum za kapitalizacija e na ili po 1 januari 2009 godina, Dru[tvoto gi kapitalizira tro[ocite za pozajmuvawe koi moè direktno da se pripi[at na steknuvaweto, izgradbata ili proizvodstvoto na sredstvoto koe se kvalifikuva kako del od nabavnata vrednost na toa sredstvo. Prethodno, Dru[tvoto neposredno gi priznava[e site tro[oci za pozajmuvawe kako rashod. Ovaa promena vo smetkovodstvenata politika nastana kako rezultat na usvojuvaweto na MSS 23, ‘Tro[oci za pozajmuvawe‘ (2007 godina) vo soglasnost so preodnite odredbi na standardot; komparativnite cifri ne se povtorno navedeni. Izmenata vo smetkovodstvenata politika nema materijalno vlijanie vrz finansiskiot rezultat. ▪ KTMSFI 13 - ‘Programi za lojalnost na klientot’. KTMSFI 13 pojasnuva deka koga stoki ili uslugi se prodavaat zaedno so nadomestok za lojalnost na klientot, aran`manot se sostoi od pove]e elementi. Pobaruvawa od klientot se alociraat me\u komponentite na aran`manot pri koristewe na objektivni vrednosti. KTMSFI 13 ne e relevanten za raboteweto na Dru[tvoto, poradi toa [to Dru[tvoto ne raboti so programi za lojalnost. (b) Standardi, izmeni i tolkuvawa na postoe~kite standardi koi se u[te ne se na sila i ne se prethodno primeneti od Dru[tvoto Slednite standardi i izmeni kon postoe~kite standardi se objaveni i se zadolìtelni za smetkovodstvenite periodi koi zapo~nuvaat na ili po 01 januari 2010 godina ili podocna, no Dru[tvoto ne gi primenuvalo prethodno: ▪ KTMSFI 17, ‘Raspredelba na ne-pari~ni sredstva na sopstvenici‘ (vo sila od 1 juli 2009 godina ili podocna). Tolkuvaweto e del od proektot za godi[ni podobruvawa na OMSS izdaden vo april 2009 godina. Ova tolkuvawe dava smetkovodstveni upatstva za aran`mani so koi subjektot vr[i raspredelba na ne-pari~nite sredstva do akcionerite vo oblik na raspredelba na rezervi ili vo oblik na dividendi. Napravena e izmena i kon MSFI 5 so koja se bara sredstvata da se klasificiraat deka se ~uvani za raspredelba samo koga tie se raspolo`livi za raspredelba vo nivnata tekovna sostojba i koga postoi visoka verojatnost za raspredelba. Dru[tvoto ]e go primenuva KTMSFI 17 od 01 januari 2010 godina. Istiot ne se o~ekuva da ima materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto.

▪ MSS 27 (Revidiran) ‘Konsolidirani i edine~ni finansiski izve[tai’, (vo sila od 1 juli 2009). Revidiraniot standard bara vlijanijata od site transakcii so ne-kontrolira~ko u~estvo da se evidentiraat vo kapital dokolku ne postoi promena vo kontrolata i dokolku ovie transakcii ve]e ne rezultiraat so gudvil ili dobivki i zagubi. Standardot isto taka gi voveduva smetkovodstvenite odredbi za gubewe na kontrolata. Preostanatoto u~estvo vo subjektot povtorno se meri do objektivnata vrednost, a dobivkite i zagubite se priznavaat kako dobivki/zagubi. Dru[tvoto nema da go primenuva MSS 27 (Revidiran) bidej]i Dru[tvoto nema kontrola vrz drugi dru[tva koi se predmet na konsolidacija.




12

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Osnova za podgotovka (prodolùva) ▪ MSFI 3 (Revidiran), Delovni kombinacii (vo sila od 1 juli 2009 godina). Revidiraniot standard prodolùva da go primenuva metodot na steknuvawe za delovnite kombinacii, so nekolku zna~ajni promeni. Na primer, site isplati so cel kupuvawe na nekoj biznis treba da se evidentiraat po objektivna vrednost na datumot na steknuvaweto, pri [to neizvesnite isplati se klasificiraat kako dolg koj posledovatelno se meri preku izve[tajot za seopfatna dobivka. Vrz osnova na posledovatelni steknuvawa, postoi izbor da se izmeri ne-kontrolira~koto u~estvo vo steknatoto pretprijatie ili preku objektivnata vrednost ili preku proporcionalniot del na ne-kontrolira~koto u~estvo vo neto sredstvata na steknatoto pretprijatie. Site tro[oci povrzani so steknuvawa treba da se evidentiraat kako rashodi. Dru[tvoto nema da go primenuva MSFI 3 (Revidiran) bidej]i ne postojat delovni kombinacii. ▪ MSS 38 (Izmeni i dopolnuvawa), ‘Nematerijalni sredstva’. Izmenata e del proektot za godi[ni podobruvawa na OMSS izdaden vo april 2009 godina, a Dru[tvoto ]e go primenuva MSS 38 (izmeni i dopolnuvawa) od datumot na usvojuvawe na MSFI 3 (Revidiran). Izmenata dava upatstva za mereweto na objektivnata vrednost na nematerijalnite sredstva steknati vo delovna kombinacija i ovozmoùva grupirawe na nematerijalnite sredstva vo edno sredstvo, dokolku sekoe od sredstvata ima sli~en vek na upotreba. Izmenata ]e nema materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto. ▪ MSFI 5 (Izmeni i dopolnuvawa), ‘Merewe na netekovni sredstva (ili grupa za otu\uvawe) raspolo`livi za proda`ba’. Izmenata e del proektot za godi[ni podobruvawa na OMSS izdaden vo april 2009 godina. Izmenata pojasnuva deka MSFI 5 gi naveduva obelodenuvawata koi se potrebni vo odnos na netekovnite sredstva (ili grupite za otu\uvawe) koi se klasificirani kako raspolo`livi za proda`ba ili prekinato rabotewe. Taa isto taka pojasnuva deka op[tite barawa na MSS 1 se u[te se primenuvaat, osobeno stav 15 (da se postigne objektivno prezentirawe) i stav 125 (izvori na neizvesnost pri procenkata) od MSS 1. Dru[tvoto ]e ja primenuva MSFI 5 (Izmeni i dopolnuvawa) od 01 januari 2010 godina. Se o~ekuva deka izmenata ]e nema materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto. ▪ MSS 1 (Izmeni dopolnuvawa), ‘Prezentacija na finansiskite izve[tai’. Izmenata e del proektot za godi[ni podobruvawa na OMSS izdaden vo april 2009 godina. Izmenata pojasnuva deka potencijalnoto podmiruvawe na nekoja obvrska preku izdavawe na kapital ne e relevantno pri klasifikacijata na taa obvrska kako tekovna ili netekovna. So izmena na definicijata za tekovna obvrska se ovozmoùva obvrskata da se klasificira kako netekovna (pod uslov subjektot da ima bezuslovno pravo da go odloì podmiruvaweto preku transfer na pari ili drugi sredstva najmalku 12 meseci po smetkovodstveniot period) iako dogovornata strana moè da pobara od subjektot vo bilo koe vreme da gi podmiri svoite akcii. Dru[tvoto ]e ja primenuva MSS 1 (Izmeni i dopolnuvawa) od 01 januari 2010 godina. Se o~ekuva deka izmenata ]e nema materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na Dru[tvoto. ▪ MSFI 2 (Izmeni i dopolnuvawa), ‘Grupni transakcii za pla]awe vrz osnova na akcii podmireni so pari’. Osven [to gi obedinuvaat KTMFI 8, ‘Obem na MSFI 2’, i KTMFI 11, ‘MSFI 2 – Transakcii so grupni ili sopstveni akcii’, izmenite se odnesuvaat i na upatstvata na KTMFI 11 za klasifikacijata na aran`manite na dru[tvoto koi ne bea pokrieni so toa tolkuvawe. Novoto upatstvo se o~ekuva da nema materijalno vlijanie vrz finansiskite izve[tai na dru[tvoto.




13

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva)

2.2. Preveduvawe na stranska valuta

a) Funkcionalna valuta i valuta na prezentirawe

Stavkite koi se vklu~eni vo ovie finansiski izve[tai se mereni spored valutata na ekonomskata sredina vo koja Dru[tvoto raboti (“funkcionalnata valuta”). Finansiskite izve[tai se prezentirani vo MKD, [to pretstavuva i funkcionalna valuta i valuta na prezentirawe na Dru[tvoto.

b) Transakcii i salda

Transakciite vo stranski valuti se preveduvaat vo funkcionalnata valuta so primena na deviznite kursevi koi vaàt na datumite na transakciite. Pozitivnite i negativnite kursni razliki koi rezultiraat od podmiruvaweto na vakvite transakcii i od preveduvaweto na deviznite kursevi na pari~nite sredstva i obvrski koi se denominirani vo stranski valuti na krajot na godinata, se priznavaat vo izve[tajot za seopfatna dobivka.

Pozitivnite i negativnite kursni razliki povrzani so pozajmuvawa i pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti vo izve[tajot za seopfatna dobivka se prezentirani pod ‘tro[oci i prihodi od finansirawe‘. Site ostanati pozitivni i negativni kursni razliki vo izve[tajot za seopfatna dobivka se prezentirani pod ‘ostanati delovni prihodi / rashodi‘. Srednite devizni kursevi koi bea primeneti za prikaùvawe na poziciite na Izve[tajot za finansiskata sostojba denominirani vo stranska valuta, se slednite:

31 Dekemvri 2009 31 Dekemvri 2008 1 USD 42.6651 Denari 43.5610 Denari 1 EUR 61.1732 Denari 61.4123 Denari




14


2.3. Nedvi`nosti, postrojki i oprema Zemji[teto i zgradite voglavno se sostojat od proizvodni objekti, kancelarii i prodavnici. Nedvi`nostite, postrojkite i opremata se evidentirani po nivnata nabavna vrednost, namalena za akumuliranata amortizacija i zagubite poradi o[tetuvawe (vidi smetkovodstvena politika 2.5). Nabavnata vrednost vklu~uva tro[oci koi direktno se odnesuvaat na nabavkata na sredstvata. Zemji[teto se evidentira po objektivna vrednost, vrz osnova na periodi~ni nezavisni procenki. Tro[ocite za kamati na pozajmuvawa upotrebeni za finansirawe na izgradbata na nedvi`nostite, postrojkite i opremata se kapitaliziraat vo tekot na vremenskiot period koj e potreben za zavr[uvawe i podgotovka na sredstvata za nivnata namenska upotreba. Ostanatite tro[oci za pozajmuvawa se priznavaat kako rashodi. Posledovatelnite nabavki se vklu~eni vo evidentiranata vrednost na sredstvoto ili se priznavaat kako posebno sredstvo, soodvetno, samo koga postoi verojatnost od priliv na idni ekonomski koristi za Dru[tvoto povrzani so stavkata i koga nabavnata vrednost na stavkata moè razumno da se izmeri. Site ostanati redovni odrùvawa i popravki se evidentiraat kako rashodi vo izve[tajot za seopfatna dobivka vo tekot na finansiskiot period vo koj se javuvaat. Amortizacijata se evidentira kako rashod vo izve[tajot za seopfatna dobivka spored pravoproporcionalnata metoda vo tekot na procenetiot vek na upotreba na stavkite na nedvi`nosti, postrojki i oprema. Amortizacija ne se presmetuva za sredstvata pred istite da se stavat vo upotreba. Amortizacija ne se presmetuva na zemji[teto. Vo prodolènie sledi procenetiot vek na upotreba:

Rezidualnite vrednosti na sredstvata i procenetiot vek na upotreba se proveruvaat i dokolku e potrebno se koregiraat, na sekoj datum na finansiska sostojba. Koga evidentiraniot iznos na sredstvoto e povisok od negoviot procenet nadomestliv iznos, toj vedna[ se otpi[uva do negoviot nadomestliv iznos (Bele[ka 2.5). Dobivkite i zagubite povrzani so otu\uvawata se utvrduvaat po pat na sporedba na prilivite so evidentiraniot iznos. Tie se vklu~eni vo izve[tajot za seopfatna dobivka.

2.4. Nematerijalni sredstva Nematerijalnite sredstva so koi se steknalo Dru[tvoto se evidentiraat po nivnata nabavna vrednost, namalena za akumuliranata amortizacija (vidi podolu) i rezervirawe poradi o[tetuvawa (vidi smetkovodstvena politika 2.5). Posledovatelnite rashodi na nematerijalni sredstva se kapitaliziraat samo dokolku toa gi zgolemuva idnite ekonomski koristi vklu~eni vo konkretnoto sredstvo. Site ostanati rashodi se priznavaat koga ]e nastanat. Amortizacijata se evidentira kako rashod vo izve[tajot za seopfatna dobivka so upotreba na pravoproporcionalnata metoda zavisno od

Zgradi 10 - 40 godini Oprema 4 - 20 godini




15

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Nematerijalni sredstva (prodolùva) procenetiot vek na upotreba na nematerijalnite sredstva. Amortizacija za nematerijalnite sredstva se presmetuva od datumot koga istite se stavat vo upotreba. Vo prodolènie sledi procenetiot vek na upotreba:

Softver i licenci 5 godini

Vekot na upotreba na sredstvata se pregleduva i po potreba se koregira najmalku edna[ godi[no.

2.5. O[tetuvawe na nefinansiski sredstva Sredstvata [to podleàt na amortizacija se proveruvaat od mo`ni o[tetuvawa sekoga[ koga odredeni nastani ili promeni ukaùvaat deka evidentiraniot iznos na sredstvata ne moè da se nadomesti. Sekoga[ koga evidentiraniot iznos na sredstvata go nadminuva nejziniot nadomestliv iznos, se priznava zaguba od o[tetuvawe. Nadomestliviot iznos pretstavuva povisokiot iznos pome\u objektivnata vrednost na sredstvoto, namalena za tro[okot za proda`ba i upotrebenata vrednost na sredstvoto. So cel da se proceni o[tetuvaweto, sredstvata se grupiraat na najniskite nivoa za koi postojat posebno prepoznatlivi pari~ni tekovi (edinica koja generira pari). O[tetenite nefinansiski sredstva se pregleduvaat za mo`no namaluvawe na o[tetuvaweto na sekoj datum na izvestuvawe.

2.6. Finansiski sredstva

2.6.2. Klasifikacija

Dru[tvoto gi klasificira svoite finansiski sredstva vo slednite kategorii: krediti i pobaruvawa i finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba. Klasifikacijata zavisi od namenata poradi koja se steknati finansiskite sredstva. Rakovodstvoto ja odreduva klasifikacijata na svoite finansiski sredstva na prvi~no prepoznavawe.

a) Krediti i pobaruvawa

Pobaruvawata se ne-derivativni finansiski sredstva so fiksni ili odredeni pla]awa koi ne kotiraat na aktiven pazar. Tie se vklu~eni vo tekovnite sredstva, osven za onie koi dospevaat vo period podolg od 12 meseci od datumot na finansiska sostojba. Vakvite pobaruvawa se klasificiraat kako netekovni sredstva. Pobaruvawata se klasificiraat kako ’pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa’ i pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti vo izve[tajot za finansiska sostojba (Bele[ka 2.8 i 2.9).

b) Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba

Finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se ne-derivativi koi ili se kreirani vo ovaa kategorija ili pak ne se klasificirani vo bilo koja od ostanatite kategorii. Tie se vklu~eni vo netekovni sredstva osven ako rakovodstvoto nema namera da gi otu\i vloùvawata vo rok od 12 meseci od datumot na finansiska sostojba.




16

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Finansiski sredstva (prodolùva)

2.6.2. Priznavawe i merewe

Redovnite nabavki i proda`bi na vloùvawata se evidentiraat na datumot na trguvaweto, datumot na koj Dru[tvoto ima obvrska da kupi ili prodade nekoe sredstvo. Vloùvawata inicijalno se priznavaat po objektivna vrednost zgolemena za tro[ocite na transakcijata.

Posledovatelno, po inicijalnoto priznavawe, finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se evidentiraat spored nivnata objektivna vrednost. Me\utoa, instrumentite koi nemaat kotirana pazarna cena na aktivniot pazar i ~ii objektivni vrednosti ne moè sigurno da se izmerat se evidentiraat po nabavna vrednost, vklu~uvaj]i gi transakciskite tro[oci, namaleno za zagubi poradi o[tetuvawe.

Objektivnite vrednosti na kotiranite vloùvawa se zasnovaat na tekovnite ponudeni ceni. Dokolku pazarot za nekoe finansisko sredstvo ne e aktiven (i za nekotirani hartii od vrednost), Dru[tvoto ja odreduva objektivnata vrednost koristej]i tehniki na vrednuvawe. Promenite vo objektivnata vrednost na finansiskite sredstva klasificirani kako raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo kapital. Pri proda`ba ili o[tetuvawe na finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, akumuliranite korekcii na objektivnata vrednost koi se priznaeni vo kapital se vklu~uvaat vo izve[tajot za seopfatna dobivka kako dobivki/zagubi od vloùvawe vo hartii od vrednost.

Finansiskite sredstva prestanuvaat da se priznavaat koga pravata za primawe na pari~ni tekovi od vloùvawata ]e prestanat da vaàt ili koga istite ]e se prefrlat, a Dru[tvoto gi prenelo site zna~ajni rizici i koristi od sopstvenosta vrz niv.




17

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Finansiski sredstva (prodolùva) Priznavawe i merewe (prodolùv)

Finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba se sostojat od iznosi vloèni vo akcionerski kapital vo banki, osiguritelni dru[tva i ostanati kompanii.

Dividendite na sopstveni~kite instrumenti raspolo`livi za proda`ba se priznavaat vo izve[tajot za seopfatna dobivka koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na dividenda.

2.6.3. O[tetuvawe na finansiski sredstva

Na sekoj datum na finansiska sostojba, Dru[tvoto procenuva dali postoi objektiven dokaz za o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo ili grupata finansiski sredstva. Vo slu~ajot na kapitalnite vloùvawa raspolo`livi za proda`ba, zna~itelnoto ili kontinuirano opa\awe na objektivnata vrednost na hartiite od vrednost pod nivnata nabavna vrednost pretstavuva objektiven dokaz pri utvrduvaweto na mo`nosta od o[tetuvawe. Dokolku postoi takov dokaz za finansiskite sredstva raspolo`livi za proda`ba, kumulativnata zaguba - izmerena kako razlika me\u nabavnata vrednost i tekovnata objektivna vrednost, namaleni za zagubi poradi o[tetuvawe na finansiskoto sredstvo prethodno priznaeno kako dobivka/zaguba - se otstranuva od kapitalot i se priznava vo izve[tajot za seopfatna dobivka. Zagubite od o[tetuvawa prethodno priznaeni vo bilanost na uspeh za sopstveni~kite instrumenti ne se namaluvaat preku izve[tajot za seopfatna dobivka.

2.7. Zalihi

Zalihite se evidentirani po poniskata od nabavnata i neto realizacionata vrednost. Nabavnata vrednost se odreduva so metodot na ponderiran prosek. Nabavnata vrednost na gotovi proizvodi i proizvodstvo vo tek se sostoi od surovini, direktna rabotna sila, drugi direktni tro[oci i povrzani op[ti tro[oci na proizvodstvo (vrz osnova na normalniot raboten kapacitet). Neto realizacionata vrednost pretstavuva procenetata proda`na cena vo tekot na normalnoto rabotewe, namalena za soodvetnite varijabilini proda`ni tro[oci.

2.8. Pobaruvawa od kupuva~i

Pobaruvawata od kupuva~i se iznosi koi gi dolàt kupuva~ite za proizvodi koi se prodadeni vo tekot na normalnoto rabotewe. Dokolku se o~ekuva pobaruvawata da se naplatat vo rok od edna godina ili pomalku, tie se klasificiraat kako tekovni sredstva.

Pobaruvawata od kupuva~i inicijalno se priznavaat po nivnata objektivna vrednost i posledovatelno se izmereni spored nivnata amortizirana nabavna vrednost so upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka, neto od rezerviraweto poradi o[tetuvawe. Rezervirawe poradi o[tetuvawe se presmetuva koga postoi objektiven dokaz deka Dru[tvoto nema da moè da gi naplati site pobaruvawa spored nivnite originalni uslovi na pobaruvawa. Zna~itelni finansiski te[kotii na dol`nikot, verojatnosta za ste~aj ili finansiska reorganizacija, kako i docnewe ili nemo`nost za pla]awe pretstavuvaat indikatori deka pobaruvawata od kupuva~i se o[teteni. Iznosot na rezerviraweto pretstavuva razlika pome\u evidentiraniot iznos na sredstvoto i sega[nata vrednost na procenetite idni pari~ni tekovi.




18

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Pobaruvawa od kupuva~i (prodolùva) Evidentiraniot iznos na sredstvoto se namaluva preku upotrebata na smetka za rezervirawe poradi o[tetuvawe, a iznosot na zagubata se priznava vo izve[tajot za seopfatna dobivka. Vo slu~aj na nenaplatlivost na pobaruvaweto, istoto se otpi[uva nasproti negovoto rezervirawe. Posledovatelnata naplata na prethodno otpi[anite iznosi se priznava nasproti priznaenata zaguba (rezerviraweto) vo izve[tajot za seopfatna dobivka. 2.9. Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

Pari~nite sredstva i ekvivalenti vklu~uvaat gotovina vo blagajna, depoziti po viduvawe vo banki i drugi kratkoro~ni visokolikvidni vloùvawa koi dospevaat vo periodi do 3 meseci. Za celite na izve[tajot za pari~nite tekovi, pari~nite sredstva i ekvivalenti se sostojat od pari~ni sredstva i ekvivalenti kako [to e definirano pogore.

2.10. Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba

Netekovnite sredstva se klasificirani kako sredstva koi se ~uvaat za proda`ba koga nivniot evidentiran iznos treba da se nadomesti prvenstveno preku proda`na transakcija, a se smeta deka postoi golema verojatnost za proda`bata da se ostvari. Tie se evidentirani po poniskiot od evidentiraniot iznos i objektivnata vrednost, namaleno za tro[ocite za proda`ba, dokolku nivniot evidentiran iznos se nadomesti pred se preku proda`nata transakcija namesto preku nivna kontinuirana upotreba. 2.11. Vloùvawa vo nedvi`nosti Vloùvawa vo nedvi`nosti se definira kako nedvi`nosti (zemji[te ili zgradi - ili del od zgradi - ili dvete) koi se ~uvaat so cel zarabotka od naemnini i za zgolemuvawe na kapital ili za dvete nameni, namesto za:

• upotreba vo proizvodstvoto na stoki i uslugi ili za administrativni celi; ili

• proda`ba vo normalniot tek na rabotewe. Vloùvawata vo nedvi`nosti se evidentiraat vo izve[tajot za finansiska sostojba po nivnata nabavna vrednost, [to ja vklu~uva kupovnata vrednost, site nenadomestlivi dava~ki i danoci, kako i site rashodi koi se direktno povrzani so steknuvaweto na sredstvoto, namaleno za akumuliranata amortizacija i zagubite poradi o[tetuvawe, dokolku postojat takvi. Amortizacija na vloùvawata vo nedvi`nosti se presmetuva na sledniot na~in: Zgradi 20-40 godini. Prihodite od naemnini i operativnite tro[oci od vloùvawata vo nedvi`nosti se izvestuvaat vo ramkite na “prihod” i “ostanati rashodi” soodvetno, a se priznavaat kako [to e opi[ano vo Bele[ka 2.20.




19

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodol`uva) 2.12. Akcionerski kapital (a) Kapital na sodru`nici

Akcionerskiot kapital ja pretstavuva nominalnata vrednost na emitiranite akcii.

(b) Tro[oci povrzani so emisija na akcii

Inkrementalnite tro[oci koi mo`e direktno da se pripi[at na emisija na novi akcii ili opcii, ili na steknuvaweto na delovna aktivnost se prezentirani vo kapitalot kako namaluvawe na prilivite, neto od danokot.

(v) Sopstveni akcii

Koga Dru[tvoto otkupuva svoj akcionerski kapital, platenite nadomesti se odzemaat od vkupniot akcionerski kapital kako sopstveni akcii se dodeka istite ne se otu\at. Koga takvite akcii posledovatelno se prodavaat, primenite nadomesti se vklu~uvaat vo akcionerskiot kapital. Dru[tvoto ne poseduva sopstveni akcii.

(g) Rezervi

Rezervite, koi se sostojat od revalorizacioni, zakonski rezervi i rezervi za sopstveni akcii, se sozdadeni vo tekot na periodite vrz osnova na dobivki/zagubi od revalorizacija na materijalnite sredstva, vo slu~ajot so revalorizacioni rezervi, kako i po pat na raspredelba na akumulirani dobivki vrz osnova na zakonskata regulativa i odlukite na Rakovodstvoto i akcionerite na Dru[tvoto.

(d) Akumulirana zaguba

Akumuliranata zaguba gi vklu~uva zagubite od tekovniot i prethodnite periodi.

2.13. Dividendi Dividendite se priznavaat kako obvrska vo finansiskite izve[tai na Dru[tvoto vo periodot vo koj [to se odobreni od strana na akcioenrite na Dru[tvoto.

2.14. Obvrski kon dobavuva~i

Obvrskite kon dobavuva~i se obvrski za pla]awe za stoki i uslugi koi se dobieni vo normalniot tek na raboteweto od dobavuva~ite. Obvrskite za pla]awe se klasificiraat kako tekovni obvrski dokolku isplatata dostasuva vo rok od edna godina ili pomalku.

Obvrskite kon dobavuva~ite inicijalno se priznavaat po nivnata objektivna vrednost, a posledovatelno se merat spored amortiziranata nabavna vrednost koristej]i go metodot na efektivna kamatna stapka.




20


2.15. Pozajmici Pozajmicite inicijalno se evidentirani spored nivnata objektivna vrednost, namalena za tro[ocite na transakcijata. Posledovatelno, pozajmicite se evidentiraat spored nivnata amortizirana nabavna vrednost; razlikite pome\u primawata (namaleno za tro[ocite na transakcijata) i nadomestliviot iznos se priznavaat vo izve[tajot za seopfatna dobivka za vremetraeweto na pozajmicite, koristej]i go metodot na efektivna kamatna stapka. Nadomestocite koi se pla]aat za vospostavuvawe na kreditni linii se priznavaat kako tro[ok za transakcijata na zaemot dokolku postoi verojatnost del ili celata linija da se povle~e. Vo ovoj slu~aj, nadomestokot se odlo`uva do momentot na povlekuvaweto. Dokolku ne postoi dokaz deka ]e se povle~at edna ili site linii, nadomestokot se kapitalizira kako odnapred izvr[eni pla]awa za likvidnost i se amortizira za periodot na aran`manot. Pozajmicite se klasificirani kako tekovni obvrski osven dokolku Dru[tvoto ima neusloveno pravo da go odlo`i podmiruvaweto na obvrskata za najmalku 12 meseci od datumot na finansiska sostojba. 2.16. Rezervirawa Rezervirawe se priznava i presmetuva koga Dru[tvoto ima tekovna zakonska ili dogovorna obvrska kako rezultat na nastan od minatoto i postoi verojatnost deka ]e bide potreben odliv na sredstva za podmiruvawe na obvrskata, a voedno ]e bide napravena verodostojna procenka na iznosot na obvrskata. 2.17. Nadomesti za vrabotenite

a) Pridonesi za penzisko osiguruvawe Vo normalniot tek na rabotewe, Dru[tvoto vr[i isplati vo ime na svoite vraboteni za pridonesi za penzisko i zdravstveno osiguruvawe kako i personalen danok od plata, koi se presmetuvaat soglasno propi[anite zakonski stapki na sila vo tekovnata godina, vrz osnova na bruto platite. Dru[tvoto gi pla]a ovie pridonesi do vladinite institucii. Tro[ocite za ovie isplati se evidentiraat vo izve[tajot za seopfatna dobivka vo istiot period vo koj nastanale povrzanite tro[oci za plata. Dru[tvoto ne raboti so drugi penziski planovi. b) Nadomest za prestanok na rabotniot odnos Nadomest za prekin na rabotniot odnos se pla]a koga rabotniot odnos e prekinat pred redovniot datum na penzionirawe, ili koga vraboteniot dobrovolno prifa]a prekin na rabotniot odnos vo zamena za ovoj nadomest. Dru[tvoto evidentira nadomest za prekin na rabotniot odnos dokolku postoi o~igledna obvrska za prekin na rabotniot odnos na tekovno vrabotenite vo soglasnost so detalen formalen plan bez mo`nost za povlekuvawe, ili obezbeduva nadomestok za prekin na rabotniot odnos kako rezultat na ponuda dadena za stimulirawe na dobrovolno penzionirawe.




21

Pregled na zna~ajnite smetkovodstveni politiki (prodolùva) Nadomesti na vrabotenite (prodolùva) v) Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite Soglasno potpi[anite kolektivni dogovori na Dru[tvoto, Dru[tvoto e obvrzano da isplati posebna suma pri penzioniraweto koja e ednakva na dvomese~na prose~na plata. Dolgoro~nite obvrski koi proizleguvaat od isplata na otpremnini se evidentiraat po sega[nata vrednost na o~ekuvanite idni pari~ni isplati kon vrabotenite lica koi se kvalifikuvaat. Ovie koristi gi presmetuva nezavisen procenitel soglasno vaè~kite pravila za aktuarska matematika. Aktuarskite dobivki i zagubi, koi proizleguvaat od iskustveni korekcii i promeni vo aktuarskite pretpostavki, a koi se povisoki od: 10% od vrednosta na sredstvata na planot ili 10% od definiranata obvrska pri penzionirawe, se teretat ili odobruvaat vo prihodot vo tekot na o~ekuvaniot prose~en preostanat raboten vek na vraboteniot.

2.18. Tekoven i odloèn danok od dobivka Dano~niot tro[ok za periodot se sostoi od tekoven i odloèn danok od dobivka. Danokot se priznava vo izve[tajot za seopfatna dobivka osven dokolku istiot e povrzan so stavki koi se priznaeni vo ostanata seopfatna dobivka ili direktno vo kapitalot. Vo vakov slu~aj, danokot isto taka se evidentira vo ostanata seopfatna dobivka ili direktno vo kapitalot.

Na 31 dekemvri 2008 godina, obvrskata za danok be[e presmetana i platena soglasno makedonskiot Zakon za danok na dobivka. Spored nego, krajniot danok na dobivka od 10% se pla]a vrz osnova na godi[nata dobivka prikaàna vo zakonskiot Bilans na uspeh, koregirana za odredeni neodbitni ili neodano~ivi stavki. Soglasno noviot Zakon za danok na dobivka koj e na sila od 1 januari 2009 godina, danokot od dobivka, po stapka od 10%, se pla]a za neodbitni tro[oci koi se priznavaat vo tekot na godinata, namaleno za dano~ni krediti, kako i dobivkata raspredelena vo forma na dividendi do Akcionerite. Neraspredelenata dobivka ne podleì na danok. Odloèniot danok od dobivka se evidentira vo celost, koristej]i ja metodata na obvrska, za vremenite razliki koi se javuvaat pome\u evidentiranite iznosi na sredstvata i obvrskite za celite na finansisko izvestuvawe i iznosite koi se koristat za dano~ni celi. Pri utvrduvawe na odloèniot danok od dobivka se koristi dano~nata stapka koja vaì na datumot na finansiska sostojba i koja se o~ekuva da se primenuva pri realizirawe na povrzaniot odloèn danok od dobivka ili pri podmiruvawe na obvrskite po osnov na odloèn danok od dobivka. Odloènite dano~ni sredstva se priznavaat vo obem vo koj postoi verojatnost za iskoristuvawe na sredstvata nasproti idnata raspolo`liva odano~iva dobivka. Odloènite dano~ni sredstva se namaluvaat dokolku ve]e ne postoi verojatnost za realizacija na povrzanite dano~ni beneficii.




22


2.19. Priznavawe na prihodite Prihodite se sostojat od pobaruvawa od proda`bata na stoki i uslugi vo normalniot tek na rabotewe na Dru[tvoto. Prihodite se evidentiraat neto od danokot na dodadena vrednost, vratenite stoki, popustite i rabatite. Dru[tvoto gi priznava prihodite koga sumata na prihodite mo`e precizno da se izmeri, zna~itelniot rizik se prefrla vrz kupuva~ot i se o~ekuva deka finansiskiot prihod ]e ima priliv vo entitetot za sekoja aktivnost na Dru[tvoto:

a) Prihodi od proda`ba - proda`ba na golemo Dru[tvoto proizveduva i prodava leb (obi~en i specijalen) i melni~ki proizvodi (site vidovi na bra[no, sto~no bra[no, p~eni~ni nikulci) na pazarot za golemo. Prihodot od proda`ba na stokite se priznava vo momentot koga Dru[tvoto ]e gi ispora~a proizvodite do trgovecot na golemo i se evidentira vrz osnova na cenata koja e navedena vo proda`nite dogovori. Trgovecot na golemo ima celosna sloboda vo odnos na proda`nite kanali i cenata za proda`ba na proizvodite.

Melni~kite proizvodi ~esto se prodavaat so koli~inski popusti, soglasno slednite uslovi na pla]awe: avansno pla]awe ili pla]awe so krediten period od 15 dena.

b) Prihodi od proda`ba - proda`ba na malo

Dru[tvoto ima lanec prodavnici za maloproda`ba na leb, pekarski proizvodi i trgovski proizvodi. Proda`bata na proizvodi se priznava vo momentot koga prodavnicata ]e go prodade proizvodot do kupuva~ot. Proda`bata na malo voobi~aeno se vr[i vo pari~ni sredstva.

Ponatamu, Dru[tvoto ima politika da gi prodava svoite proizvodi do pravni lica preku tenderi, spored uslovi i cenovnici koi se navedeni vo sekoj poseben dogovor.

v) Prihodi od kamata Prihodot od kamata se evidentira vo izve[tajot za seopfatna dobivka proporcionalno, so upotreba na metodot na efektivna kamatna stapka.

g) Prihodi od dividendi Prihodot od dividendi se priznava koga ]e se obezbedi pravoto za primawe na isplata.

2.20. Naemi Naemite, kade zna~aen del od rizicite i koristite od sopstvenosta gi zadr`uva naemodava~ot, se klasificiraat kako operativni naemi. Isplatite koi se vr[at spored operativni naemi (neto od site osloboduvawa dadeni od naemodava~ot) se presmetuvaat vo izve[tajot za seopfatna dobivka spored pravoproporcionalen metod za vremetraeweto na naemot. Dru[tvoto dava pod naem odredeni nedvi`nosti na treti strani. Prihodite od sredstvata pod naem se klasificiraat kako ostanati delovni prihodi.




23


2.21. Prevzemeni i neizvesni obvrski Ne se evidentirani neizvesni obvrski vo finansiskite izve[tai. Tie se objavuvaat dokolku postoi verojatnost za odliv na sredstva koi vklu~uvaat ekonomski koristi. Isto taka, neizvesni sredstva ne se evidentirani vo finansiskite izve[tai, no se objavuvaat koga postoi verojatnost za priliv na ekonomski koristi. Iznosot na neizvesna zaguba se evidentira kako rezervirawe dokolku e verojatno deka idnite nastani ]e potvrdat postoewe na obvrska na denot na finansiska sostojba i koga moè da se napravi razumna procenka na iznosot na zagubata. 2.22. Nastani po periodot na izvestuvawe Nastanite po zavr[etokot na godinata koi obezbeduvaat dopolnitelni informacii vo vrska so sostojbata na dru[tvoto na denot na finansiska sostojba (nastani za koi moè da se vr[i koregirawe) se reflektirani vo finansiskite izve[tai. Nastanite po zavr[etokot na godinata za koi ne moè da se vr[i koregirawe se prikaùvaat vo bele[kite vo slu~aj koga se materijalno zna~ajni.




24

3. Upravuvawe so finansiski rizici

3.1. Faktori na finansiski rizici

Delovnite aktivnosti na Dru[tvoto go izloùvaat Dru[tvoto na razli~ni rizici: pazarni rizici (vklu~uvaj]i valuten rizik, rizik od kamatni stapki vrz gotovinskite tekovi i objektivnata vrednost i cenoven rizik), rizik od kreditirawe i rizik od likvidnost. Programata za upravuvawe so rizici na Dru[tvoto se fokusira vrz nepredvidlivosta na finansiskite pazari i se stremi kon minimizirawe na potencijalnite negativni vlijanija vrz finansiskoto rabotewe na Dru[tvoto.

a) Pazarni rizici

• Rizik od kursni razliki Dru[tvoto e izloèno na rizici od kursni razliki poradi faktot [to Dru[tvoto ima smetki vo banki vo stranski valuti i ima delovni aktivnosti preku prihodi od i isplati do me\unarodni kompanii. Valutata koja pred se predizvikuva vakov rizik e EVRO. Dru[tvoto upravuva so izloènosta na rizikot od kursni razliki so toa [to se stremi da go namali brojot na dogovori so stranski operatori vo USD, bidej]i vo periodov USD pretstavuva relativno nestabilna valuta. Dru[tvoto ima mnogu mali pari~ni rezervi vo USD. Informaciite za senzitivnosta na rizikot od kursni razliki koi gi bara MSFI 7 se ograni~eni na rizicite koi proizleguvaat od finansiskite instrumenti koi se denominirani vo valuti razli~ni od funkcionalnata valuta vo koja istite se mereni.

Smetkovodstvenata vrednost na monetarnite sredstva i obvrski na Dru[tvoto denominirani vo stranski valuti e kako [to sledi:

Sredstva Valuta 2009 2008 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti EUR 43 216,422Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti USD 254 254Pobaruvawa od kupuva~i – stranski kupuva~i EUR 190,704 105,662 Obvrski Obvrski sprema dobavuva~i - stranski dobavuva~i EUR 1,220,369 640,385

Pozajmici EUR 4,500,860 4,307,689 Analiza na senzitivnosta na stranski valuti

2009

Neto iznos +10% -10%

EUR (5,530,483) (553,048) 553,048

USD 254 25 (25)

Dobivka ili zaguba 5,530,228 (553,023) 553,023

2008

Neto iznos +10% -10%

EUR (4,625,990) (462,599) 462,599

USD 254 25 (25)

Dobivka ili zaguba (4,625,736) (462,574) 462,574




25

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) Pazarni rizici (prodolùva)

• Cenoven rizik Dru[tvoto e izloèno na cenoven rizik na akciite poradi vloùvawata koi se poseduvaat i klasificiraat vo izve[tajot za finansiska sostojba kako raspolo`livi za proda`ba, koi moè da bidat pod vlijanie na faktori na rizici kako [to se cenite na pazarot na hartii od vrednost.

• Rizik od kamatni stapki vrz gotovinskite tekovi i objektivnata vrednost

Kamatniot rizik pretstavuva rizikot deka objektivnata vrednost na idnite pari~ni tekovi na finansiskiot instrument ]e fluktuira poradi promenite na pazarnite kamatni stapki. Izloènosta na Dru[tvoto na rizikot od promeni na pazarnite kamatni stapki pred se e povrzana so dolgoro~nite dol`ni~ki obvrski na Dru[tvoto so promenlivi kamatni stapki. Pozajmicite koi se davaat po promenlivi kamatni stapki go izloùvaat Dru[tvoto na rizik od kamatni stapki vrz pari~nite tekovi. Promenite vo kamatnite stapki i kamatnite marì moè da vlijaat vrz finansiskite rashodi i prihodot od finansiskite vloùvawa. Dru[tvoto ja analizira svojata izloènost na rizikot od kamatni stapki na dinami~na osnova. Se razgleduvaat raznovidni scenarija, a vo predvid se zemaat obnovata na postoe~kite pozicii, povtorno finansirawe i alternativno finansirawe. Kamatnite rizici se upravuvaat preku diversifikacija na kreditnite poddr[ki od nekolku banki, so razli~ni uslovi na finansirawe.

Tabelata podolu ja prikaùva izloènosta na Dru[tvoto na rizik od kamatni stapki. Kamatonosni Nekamatonosni

Na 31 dekemvri 2009 godina

1 do 12 meseci

1 do 5 godini

Podolgo od 5

godini

Sredstva Nedvi`nost, postrojki i oprema - - - 1,132,486 Nematerijalni srestva - - - 1,095 Vloùvawa vo nedvi`nosti - - - 33,724 Avansi za kapitalni rashodi - - - 14,184 Odloèni dano~ni sredstva - - - 4,396 Vloùvawa raspolo`livi za proda`ba - - - 9,275 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa - - - 502 Ostanati vloùvawa - - - 3,642 Zalihi - - - 143,264 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa

- - - 128,166

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

- - - 18,342

Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba

- - - 200,288

- - - 1,689,364Pozajmici So fiksna kamatna stapka Pozajmici so kamata 12,000 - - - So promenliva kamatna stapka

Pozajmici so kamata 282,999 279,442 - - Obvrski Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite

- - - 4,874

Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski

- - - 187,024

Obvrski za danoci - - - 120 294,999 279,442 - 192,018Kamatno senzitiven jaz (294,999) (279,442) - 1,497,346




26

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) Pazarni rizici (prodolùva) Rizik od kamatni stapki vrz gotovinskite tekovi i objektivnata vrednost (prodolùva) Nominalnite kamatni stapki za kamatonosnite pozajmici se dviàt pome\u 8,00% godi[no i 10,5%. Kamatnata stapka za zaemot od EBRD e utvrdena na [estmese~en EURIBOR plus marà od 2%, a primenetata stapka vo 2009 godina varira[e pome\u 2.940% i 6.160%. Kamatonosni Nekamatonosni

Na 31 dekemvri 2008 godina

1 do 12 meseci

1 do 5 godini

Podolgo od 5

godini

Sredstva Nedvi`nost, postrojki i oprema - - - 1,198,682 Nematerijalni srestva - - - 839 Vloùvawa vo nedvi`nosti - - - 35,026 Avansi za kapitalni rashodi - - - 27,490 Odloèni dano~ni sredstva - - - 4,525 Vloùvawa raspolo`livi za proda`ba - - - 9,169 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa - - - 967 Ostanati vloùvawa - - - 3,996 Zalihi - - - 150,393 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa

- - - 143,895

Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

- - - 29,267

Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba

- - - 205,415

- - - 1,809,664Pozajmici So fiksna kamatna stapka Pozajmici so kamata 44,645 - - - So promenliva kamatna stapka

Pozajmici so kamata 310,129 231,913 - - Obvrski Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite

- - - 5,901

Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski

- - - 144,894

Obvrski za danoci - - - 2,472 354,774 231,913 - 153,267Kamatno senzitiven jaz (354,774) (231,913) - 1,656,397

Nominalnite kamatni stapki za kamatonosnite pozajmici variraat pome\u 8,00% godi[no do 8,50%. Kamatnata stapka za zaemot od EBRD e utvrdena na [estmese~en EURIBOR plus marà od 2%, a primenetata stapka vo 2008 godina varira[e pome]u 5.376% i 5.670%. Analiza na senzitivnosta na kamatni stapki

2009

Neto

iznos 2% -2%

Pozajmici so promenliva kamatna stapka (562,441) (11,249) 11,249

2008

Neto

iznos 2% -2%

Pozajmici so promenliva kamatna stapka (542,042) (10,841) 10,841




27

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) b) Rizik od kreditirawe Rizik od kreditirawe nastanuva od pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti, depozitite vo banki, kako i izloènosta na kupuva~i na golemo i malo.

Procesot na upravuvawe so kreditniot rizik od delovnite aktivnosti vklu~uva preventivni merki kako [to se proverka na kredibilitetot i preventivni prepreki, korektivni merki za vreme na nekoj praven odnos kako [to se potsetuvawe i isklu~uvawe, sorabotka so agencii za naplata i naplata po nekoj praven odnos od vidot na parnici, sudski procesi, involviranost na izvr[nite edinici i faktoring. Zaostanatite isplati se prosleduvaat preku postapka na zgolemuvawe na dolg vrz osnova na vidot na klientot, kreditnata kategorija i iznosot na dolgot.

Kreditniot rizik se kontrolira preku proverki na kredibilitetot - so [to se odlu~uva dali klientot e zadolèn i se odreduva negovata kreditna sposobnost, kako i preku preventivni prepreki - so [to se odreduva kreditniot limit vrz osnova na prethodnite prihodi od promet na klientot.

Procedurite na Dru[tvoto se so cel da obezbedat deka proda`ba se vr[i do klienti so soodvetna kreditna istorija i deka istite ne gi nadminuvaat prifatlivite limiti na kreditna izloènost.

Proda`bata do kupuva~i na malo se vr[i vo pari~ni sredstva.

Maksimalnata izloènost na Dru[tvoto na rizik od kreditirawe e pretstavena so evidentiraniot iznos na sekoe finansisko sredstvo vo Izve[tajot za finansiska sostojba, kako [to sledi: 2009 2008 Klasi na finansiski sredstva-evidentirana vrednost Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba 9,275 9,169 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa 502 967 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa 128,166 143,895 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 18,342 29,267 156,285 183,298

Kreditniot rizik za pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti se smeta za bezna~aen bidej]i klientite na Dru[tvoto se renomirani banki, so nadvore[ni kreditni rangirawa so visok kvalitet. Na datumot na Izve[tajot za finansiskata sostojba, kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i i pobaruvawata po osnov dadeni avansi na Dru[tvoto se obelodeneti vo Bele[ka 13. v) Rizik od likvidnost Rizikot od likvidnost se definira kako rizik deka Dru[tvoto nema da moè navremeno da gi podmiri ili ispolni svoite obvrski.

Dru[tvoto ima politika da odrùva dovolno pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti za da gi podmiri svoite obvrski vo bliskata idnina. Finansiskiot sektor gi predviduva pari~nite tekovi za barawata za likvidnost so cel da osigura deka ima dovolno pari~ni sredstva za vo sekoe vreme da se ispolnat operativnite potrebi. Predviduvaweto gi zema predvid planovite za finansirawe na dolgovi na Dru[tvoto i usoglasenosta so celite za vnatre[nite bilansni pokazateli. Site vi[oci od pari~ni sredstva koi gi ~uva Dru[tvoto a koi go nadminuvaat saldoto koe se bara za potrebite na rabotniot kapital voobi~aeno se deponiraat vo komercijalni banki ili se investiraat vo hartii od vrednost so koi moè da se trguva.




28

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) Rizik od likvidnost (prodolùva) Tabelata podolu gi analizira finansiskite obvrski na Dru[tvoto vo relevantni grupi na dospevawe vrz osnova na preostanatiot period od datumot na finansiska sostojba do datumot na dogovornata dostasanost. Saldata koi dospevaat vo rok od 12 meseci se so ednakvi smetkovodstveni salda bidej]i vlijanieto od namaluvaweto e nezna~ajno. Golem del od obvrskite sprema dobavuva~i imaat dostasanost vo rok od edna godina.

Na 31 dekemvri 2009 godina Pomalku od

1 godinaPome\u

1 i 2 godiniPome\u

2 i 5 godini

Pozajmici 294,999 188,761 90,681Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 174,886 194 11,674

Vkupno 469,885 188,955 102,355

Na 31 dekemvri 2008 godina Pomalku od 1

godinaPome\u

1 i 2 godiniPome\u

2 i 5 godini

Pozajmici 354,774 100,128 131,785Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 132,775 667 11,454

Vkupno 487,549 100,795 143,239

3.2. Rizik pri upravuvawe so kapital

Dru[tvoto go sledi kapitalot na osnova na nivoto na zadolènost.

Ovoj pokazatel se presmetuva kako neto dolgot podelen so vkupniot kapital. Neto dolg se presmetuva kako vkupno pozajmuvawa (vklu~uvaj]i gi ‘tekovni i netekovni pozajmici‘) namaleno za pari~nite sredstva i pari~nite ekvivalenti. Vkupniot kapital se presemtuva kako ‘kapital’ kako [to e prikaàn vo izve[tajot za finansiska sostojba, plus neto dolgot. 2009 2008 Vkupno pozajmici (Bel. 17) 574,711 586,687Namaleno za: pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti (Bel.14) (18,342) (29,267)Neto dolgovi 556,369 557,420Vkupno glavnina 922,904 1,069,710Vkupno kapital 1,479,273 1,627,130Koeficient na zadolènost 38% 34%

3.3. Utvrduvawe na objektivnata vrednost Objektivnata vrednost pretstavuva iznos za koj nekoe sredstvo moè da se zameni ili obvrska da se podmiri po pazarni uslovi. Objektivnata vrednost se bazira na procenkata od strana na rakovodstvoto zavisno od vidot na sredstvata i obvrskite.




29

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) 3.3.1 Finansiski instrumenti prezentirani spored objektivnata vrednost Dru[tvoto gi prifati promenite na MSFI 7 - Podobreni obelodenuvawa za finansiskite instrumenti koi stapuvaat na sila na 1 januari 2009 godina. Ovie promeni baraat Dru[tvoto da prezentira odredeni informacii vo vrska so finansiskite instrumenti koi sepriznavaat po nivnata objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiska sostojba. Za vreme na prvata godina na sproveduvawe, nema potreba da se prezentiraat komparativni informacii za obelodenuvawata koi gi bara izmenata. Soglasno prethodnata re~enica, obelodenuvaweto na hierarhijata na objektivnite vrednosti e prikaàno so sostojba na 31 dekemvri 2009 godina. Slednata tabela gi prikaùva finansiskite sredstva koi se mereni spored objektivnata vrednost vo izve[tajot za finansiskata sostojba vo soglasnost so hierarhijata na objektivni vrednosti. Ovaa hierarhija gi grupira finansiskite sredstva i obvrski vo tri nivoa, koi se baziraat na zna~ajnosta na dojdovnite podatoci koi se koristat pri mereweto na objektivnata vrednost na finansiskite sredstva: • Nivo 1: kotirani ceni (namesto koregirani) na aktivnite pazari za

identi~ni sredstva ili obvrski; • Nivo 2: drugi dojdovni podatoci, osven kotiranite ceni vklu~eni vo

Nivo 1, koi se dostapni za sledewe na sredstvata i obvrskite, direktno (t.e., kako ceni) ili indirektno (t.e., izvedeni od cenite) i

• Nivo 3: dojdovni podatoci za sredstvoto ili obvrskata koi ne se zasnovaat na podatocite raspolo`livi za sledewe na pazarot.

Finansiskite sredstva koi se registriraat spored nivnata objektivna vrednost vo Izve[tajot za finansiskata sostojba se grupirani spored hierarhiskoto nivo na objektivnata vrednost, na sledniot na~in (vo ilajdi Denari): Nivo 1 Nivo 2 Nivo 3 Vkupno Sredstva Vloùvawa raspolo`livi za proda`ba 9,275 - - 9,275 Objektivnite vrednosti na vloùvawata raspolo`livi za proda`ba vo javnosta se baziraat na kotiranite pazarni ceni na datumot na finansiska sostojba i na godi[nite dvièwa na cenite na akciite na Makedonskata berza. Kotiranata pazarnata cena koja se koristi za finansiskite sredstva koi gi ~uva Dru[tvoto e tekovnata cena na kotacija.




30

Upravuvawe so finansiski rizici (prodolùva) 3.3.2 Finansiski instrumenti koi ne se prezentirani spored

objektivnata vrednost Slednata tabela gi prikaùva evidentiranite iznosi i objektivnite vrednosti na onie finansiski sredstva i obvrski koi ne se prezentirani spored nivnata objektivna vrednost vo izve[tajot za finansiska sostojba. Evidentiran

iznos Objektivna

vrendost 2009 2008 2009 2008Sredstva Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 18,342 29,267 18,342 29,267Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa 128,166 143,895 128,166 143,895Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa 502 967 502 967Vkupno sredstva 147,010 174,129 147,010 174,129 Obvrski Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 187,024 144,894 187,024 144,894Pozajmici 574,441 586,687 574,441 586,687Vkupno obvrski 761,465 731,581 761,465 731,581

Krediti i pobaruvawa Kreditite i pobaruvawata se evidentiraat po amortizirana vrednost, namalena za rezervirawata poradi o[tetuvawa. Poradi nivnata kratka dospeanost, nivnata vrednost e soodvetna na nivniot evidentiran iznos. Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti Objektivnata vrednost na monetarnite sredstva, koi vklu~uvaat pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti, se smeta deka e pribli`na na nivnite soodvetni smetkovodstveni vrednosti po definicija i poradi nivnata dospeanost od pomalku od 3 meseci. Obvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski Evidentiraniot iznos na obvrskite kon dobavuva~i i ostanati obvrski e priblièn na nivnata objektivna vrednost.




31

4. Kriti~ni smetkovodstveni procenki i pretpostavki

Dru[tvoto pravi procenki i pretpostavki za idninata. Po definicija, smetkovodstvenite procenki retko se poklopuvaat so realnite rezultati. Procenkite i pretpostavkite koi imaat zna~itelen rizik da predizvikaat materijalni korekcii vrz evidentiranite iznosi na sredstvata i obvrskite vo tekot na finansiskata godina se navedeni podolu.

a) Upotreben vek na sredstvata

Upotrebniot vek na sredstvata se utvrduva vrz osnova na minati iskustva za sli~ni sredstva koristej]i [iroki ekonomski ili industriski faktori. Soodvetnosta na procenetiot upotreben vek na sredstvata se pregleduva na godi[no nivo, ili dokolku postoi pokazatel za zna~ajni promeni vo osnovnite pretpostavki. Veruvame deka smetkovodstvenite procenki za odreduvawe na upotrebniot vek na sredstvata pretstavuvaat kriti~na smetkovodstvena procenka bidej]i ova vklu~uva pretpostavki za tehnolo[kite razvoi vo inovativna industrija. Spored toa, Dru[tvoto donesuva pretpostavka deka upotrebniot vek na sredstvata treba da ostane ista kako od minatata godina.

b) O[tetuvawe na pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa

Nie presmetuvame o[tetuvawe za somnitelnite smetki vrz osnova na proceneti zagubi koi rezultiraat od nemo`nosta na na[ite kupuva~i da gi vr[at isplatite. Pri procenuvaweto na soodvetnosta na zagubata poradi o[tetuvawe za somnitelnite smetki, na[ata procenka ja temelime vrz dospevaweto na saldoto na smetkata za pobaruvawa i na[eto minato iskustvo na otpisi, kreditosposobnosta na klientite i promenite vo uslovite za pla]awe za klientite. Ova podrazbira pravewe pretpostavki za idnite odnesuvawa na klientite, kako i za idnite naplati na pari~ni sredstva. Dokolku finansiskite uslovi na na[ite klienti se vlo[at, realnite otpisi na tekovno postoe~kite pobaruvawa mo`e da bidat povisoki od o~ekuvanoto, i mo`e da go nadminat nivoto na zagubite poradi o[tetuvawe koi se dosega priznati.




32

5. Nedvi`nosti, postrojki i oprema

Zemji[te Zgradi Oprema Vlo`. vo tu\i

sredstva zemeni pod

naem

Investicii vo tek

Vkupno

2008 godina Nabavna ili revalorizirana vrednost

Nabavna ili revalorizirana vrednost na 1 januari 2008 343,226 928,595 1,411,248 4,767 15,018 2,702,854Zgolemuvawe za godinata 21 17,762 5,157 - 52,889 75,829Prenesuvawa od investicii vo tek - 954 39,650 - (51,293) (10,689)Otu\uvawe za godinata

(1,726) (33,970) (19,979) - - (55,675)Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - (69,689) (74,904) - - (144,593) Na 31 dekemvri 2008 godina 341,521 843,652 1,361,172 4,767 16,614 2,567,726 Amortizacija Na 1 januari 2008 godina - 376,171 1,044,954 637 - 1,421,762Tro[ok za 2008 godina - 21,533 56,165 135 - 77,833Otu\uvawe za godinata - (12,999) (19,935) - - (32,934)Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - (38,794) (62,818)

- - (101,612)

Na 31 dekemvri 2008 godina - 345,911 1,018,366 772 - 1,365,049 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2008 godina 341,521 497,741 342,806 3,995 16,614 1,202,677 2009 godina Nabavna ili revalorizirana vrednost

Nabavna ili revalorizirana vrednost na 1 januari 2009 godina 341,521 843,652 1,361,172 4,767

16,614 2,567,726

Zgolemuvawe za godinata - 101 1,054 - 28,964 30,119Prenesuvawa od investicii vo tek - 18,575 11,903

- (31,237) (759)

Otu\uvawe za godinata (4,140) (988) (19,306) - - (24,434)Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - (11,739) (27,597)

- - (39,336)

Na 31 dekemvri 2009 godina 337,381 849,601 1,327,226 4,767 14,341 2,533,316 Amortizacija Na 1 januari 2009 godina - 345,911 1,018,366 772 - 1,365,049Tro[ok za 2009 godina - 23,096 55,858 353 - 79,307Otu\uvawe za godinata - (599) (19,099) - - (19,698)Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - (4,747) (22,723)

- - (27,470)

- Na 31 dekemvri 2009 godina - 363,661 1,032,402 1,125 - 1,397,188 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2009 godina 337,381 485,940 294,824 3,642 14,341 1,136,128




33

Nedvi`nosti, postrojki i oprema (prodolùva)

Proda`ba i otu\uvawe na nedvi`nosti, postrojki i oprema

Za vreme na 2009 godina, Dru[tvoto prodade del od svoite nedvi`nosti, postrojki i oprema i netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba, so vkupna neto evidentirana vrednost koja iznesuva 21,819 iljadi Denari. Proda`nata vrednost na tie sredstva iznesuva 29,674 iljadi Denari. Neto dobivkata od ovie transakcii iznesuva 7,856 iljadi Denari, koja se sostoi od dobivka vo iznos od 7,964 iljadi Denari (vidi Bele[ka 22), kako i zagubi vo iznos od 108 iljadi Denari, koi se evidentirani kako administrativni tro[oci (vidi Bele[ka 24).

Investicii vo tek

Na 31 dekemvri 2009 godina, investiciite vo tek bea slednite:

2009 2008

Izgradba na administrativna zgrada "8-mi mart" 11,840 13,822

Ostanati vloùvawa za oprema vo tekot na proizvodstvoto 2,468 2,759

Ostanati vloùvawa za alati i sitna oprema 33 33

Vkupno 14,341 16,614

6. Nematerijalni sredstva

Kompjuterski softver

Razvoj na novi proizvodi

Vkupno

2008 godina Nabavna vrednost Nabavna vrednost na 1 januari 2008 godina 16,651 2,412 19,063Zgolemuvawa 577 - 577Na 31 dekemvri 2008 godina 17,228 2,412 19,640 Amortizacija Na 1 januari 2008 godina 13,720 2,118 15,838Tro[ok za godinata 2,689 274 2,963Na 31 dekemvri 2008 godina 16,409 2,392 18,801 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2008 godina 819 20 839 2009 godina Nabavna vrednost Nabavna vrednost na 1 januari 2009 godina 17,228 2,412 19,640Zgolemuvawa 759 - 759Na 31 dekemvri 2009 godina 17,987 2,412 20,399

Amortizacija Na 1 januari 2009 godina 16,409 2,392 18,801Tro[ok za godinata 483 20 503Na 31 dekemvri 2009 godina 16,892 2,412 19,304 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2009 godina 1,095 - 1,095




34

7. Vlo`uvawa vo nedvi`nosti

Zgradi

Nabavna ili revalorizirana vrednost

Nabavna ili revalorizirana vrednost na 1 januari 2008 godina 33,765 Zgolemuvawa za godinata - Prenesuvawa od investicii vo tek 10,111 Otu\uvawe za godinata - Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - Na 31 dekemvri 2008 godina 43,876 Amortizacija Na 1 januari 2008 godina 7,794 Tro[ok za 2008 godina 1,056 Otu\uvawe za godinata - Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - Na 31 dekemvri 2008 godina 8,850 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2008 godina 35,026 Nabavna ili revalorizirana vrednost Nabavna ili revalorizirana vrednost na 1 januari 2009 godina 43,876 Zgolemuvawa za godinata - Prenesuvawa od investicii vo tek - Otu\uvawe za godinata - Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - Na 31 dekemvri 2009 godina 43,876 Amortizacija Na 1 januari 2009 godina 8,850 Tro[ok za 2009 godina 1,302 Otu\uvawe za godinata - Prenesuvawa vo sredstva koi se ~uvaat za proda`ba - Na 31 dekemvri 2009 godina 10,152 Neto smetkovodstvena vrednost na 31 dekemvri 2009 godina 33,724




35

8. Finansiski instrumenti po kategorii

Smetkovodstvenite politiki za finansiskite instrumenti se primeneti za slednite stavki:

31 dekemvri 2009 godina Zaemi i

pobaruvawaRaspolo`livi

za proda`ba VkupnoSredstva Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba - 9,275 9,275 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa 502 - 502 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa 128,166 - 128,166 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 18,342 - 18,342 Vkupno 147,010 9,275 156,285

Obvrski

Ostanati finansiski

obvrski VkupnoObvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 187,024 187,024Pozajmici 574,711 574,711Obvrski za danok na dobivka 120 120Vkupno 761,885 761,885

31 dekemvri 2008 godina Zaemi i

pobaruvawaRaspolo`livi

za proda`ba VkupnoSredstva Vlo`uvawa raspolo`livi za proda`ba - 9,169 9,169 Ostanati dolgoro~ni pobaruvawa 968 - 968 Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa 143,895 - 143,895 Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti 29,267 - 29,267 Vkupno 174,130 9,169 183,299

Obvrski

Ostanati finansiski

obvrski VkupnoObvrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski 144,894 144,894 Pozajmici 586,687 586,687 Obvrski za danok na dobivka 2,472 2,472 Vkupno 734,053 734,053




36

9. Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba

2009 2008

Po~etokot na godinata 9,169 23,307Zgolemuvawa - 104Promeni vo objektivnata vrednost na vloùvawata raspolo`livi za proda`ba 120 (14,242)

Otu\uvawa - otpla]awe na kuponi na obvrznici (14) -

Krajot na godinata 9,275 9,169

Vloùvawata raspolo`livi za proda`ba prvi~no se sostojat od sopstveni~ki hartii od vrednost so koi moè da se trguva. Objektivnata vrednost na vloùvawata so koi se trguva na aktivnite pazari se odreduva preku kotiranite ponudeni ceni na berzata. Site sredstva raspolo`livi za proda`ba kotiraat na Makedonskata berza i se denominirani vo Denari.

10. Odloèn danok od dobivka

Priznaeni odloèni dano~ni sredstva

Odloènite dano~ni sredstva i obvrski moè direktno da se pripi[at na slednite stavki:

Sredstva Obvrski 2009 2008 2009 2008 Pobaruvawa 3,909 3,060 - -Finansiski sredstva raspolo`livi za proda`ba - 875 - -Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite 487 590 - -Dano~ni sredstva 4,396 4,525 - -

2009 2008

Odloèni dano~ni sredstva:

-Odloèni dano~ni sredstva koi treba da se nadomestat podocna od 12 meseci 2,442 2,995

- Odloèni dano~ni sredstva koi treba da se nadomestat vo rok od 12 meseci 1,954 1,530

Odloèni dano~ni sredstva 4,396 4,525

2009 2008

Odloèni dano~ni obvrski:

-Odloèni dano~ni obvrski koi treba da se nadomestat podocna od 12 meseci - -

- Odloèni dano~ni obvrski koi treba da se nadomestat vo rok od 12 meseci - -

Odloèni dano~ni obvrski - -




37

Odloèn danok od dobivka (prodolùva)

Vo prodolènie sledi dvièweto vo odloènite dano~ni sredstva za godinata:

Na 01 januari 2009 godina

Priznaeni vo izbe[tajot za

seopfatna dobivka

Priznaeni direktno vo

kapitalot

Na 31 dekemvri

2009 godina Pobaruvawa 3,060 849 - 3,909 Vlo~uvawa raspolo`livi za proda`ba 875 - (875) - Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite 590 (103) - 487 Dano~ni sredstva 4,525 746 (875) 4,396

11. Netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba

2009 2008 Zgradi 132,628 139,553Oprema 67,660 65,862 200,288 205,415

Netekovnite sredstva koi se ~uvaat za proda`ba vklu~uvaat nedvi`nosti, postrojki i oprema koi ne se koristat vo ramkite na Dru[tvoto. Rakovodstvoto planira da gi prodade ovie sredstva vo rok od edna godina. Na 31 dekemvri 2009 godina, nezavisen procenitel izvr[i procenka na ovie sredstva i istite se evidentirani po nabavna vrednost, koja e poniska od nivnata objetkivna vrednost. Zagubite koi nastanale od ovaa transakcija, vo iznos od 138 iljadi Denari (2008: 228 iljadi Denari), se vklu~eni vo ostanati delovni tro[oci (videte Bele[ka 25).

12. Zalihi

2009 2008 Materijali 82,913 94,638Sopstveni proizvodi 31,810 25,201Rezervni delovi 22,611 22,464Alati i materijali za istraùvawe i razvoj 3,115 3,434Trgovski stoki 1,509 2,585Ambalaà i gumi 1,306 2,071 143,264 150,393




38

13. Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa

2009 2008 Kupuva~i Doma[ni 145,149 157,391Stranski 10,859 6,071 156,008 163,462Namaleno za: rezervirawe poradi o[tetuvawe na pobaruvawata (39,086) (30,602)Kupuva~i – neto 116,922 132,860 Ostanati pobaruvawa Pobaruvawa od vrabotenite 10,797 10,755Pobaruvawa za DDV 4,191 2,168Odnapred plateni tro[oci i presmetan prihod 2,645 4,827Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa 1,144 839Dadeni avansi 895 947 19,672 19,536(Namaleno za:) rezervirawe poradi o[tetuvawe na pobaruvawata (8,428) (8,501)Ostanati pobaruvawa, neto 11,244 11,035 128,166 143,895

Strukturata na dostasanosta na pobaruvawata od kupuva~i e kako [to sledi:

2009 2008 Nedostasani 3,850 7,582

Do 30 dena 42,749 58,339Od 1 do 3 meseci 31,214 32,143Od 3 do 6 meseci 12,628 9,595

Od 6 do 12 meseci 6,329 5,953Nad 1 godina 59,238 49,850 156,008 163,462(Namaleno) za: Rezervirawe poradi o[tetuvawe

(39,086) (30,602)

116,922 132,860

So sostojba na 31 dekemvri 2009 godina, kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i na Dru[tvoto e sledniot:

Nedostasani i

neo[teteni Dostasani i neo[teteni

O[teteni Vkupno

Evidentiran iznos 46,599 70,323 39,086 156,008Rezervirawe poradi o[tetuvawe - - (39,086) (39,086)

46,599 70,323 - 116,922




39

Pobaruvawa od kupuva~i i ostanati pobaruvawa (prodol`uva) So sostojba na 31 dekemvri 2008 godina, kreditniot rejting na pobaruvawata od kupuva~i na Dru[tvoto e sledniot:

Nedostasani i

neo[teteni Dostasani i neo[teteni

O[teteni Vkupno

Evidentiran iznos 65,921 66,939 30,602 163,462Rezervirawe poradi o[tetuvawe - - (30,602) (30,602)

65,921 66,939 - 132,860

So sostojba na 31 Dekemvri 2009 godina, pobaruvawata od kupuva~i vo iznos od MKD 39,086 (2008: MKD 30,602) bea o[teteni i predvideni. Dostasanosta na ovie pobaruvawa e slednata:

2009 2008

1 do 2 godini 3,690 3,412

nad 2 godini 35,396 27,190

Vkupno 39,086 30,602

Dvi`eweto na rezerviraweto poradi o[tetuvawe na pobaruvawata od kupuva~i i ostanatite pobaruvawa e slednoto:

2009 2008 Na 1 januari (39,103) (40,739) Evidentirano kako rashodi (8,590) (1,528)Otpis - 1,529Naplateni otpi[ani pobaruvawa 179 1,635Na 31 dekemvri (47,514) (39,103)

14. Pari~ni sredstva i pari~ni ekvivalenti

2009 2008 Kratkoro~ni depoziti vo banki 12,330 15,502@iro smetka (vo MKD) 5,921 296Pari vo blagajna (vo MKD) 77 167Pari vo blagajna - stranski valuti 11 11Smetki vo banki - vo stranski valuti 3 13,291 18,342 29,267

Efektivnata kamatna stapka za kratkoro~nite depoziti vo banki varira[e pome\u 0.50% i 0.80% (2008: 0.50% i 0.80%).




40

15. Akcionerski kapital Vo tabelata sledi akcionerskiot kapital na Dru[tvoto so sostojba na 31 dekemvri 2009:

Broj na

akcii

U~estvo vo

vkupniot akcionerski

kapital

Nominalna

vrednost na akciite

vo EVRA

Vkupno vo EVRA

Vkupno vo MKD’000

Obi~ni akcii – Elbisko 443,455 53.72% 35.79 15,871,254 974,065

Obi~ni akcii – Albatros 17,657 2.14% 35.79 631,944 38,784 Obi~ni akcii – ostanati akcioneri 344,278 41.70% 35.79 12,321,710 756,219 Prioritetni akcii – Penziski fond 13,844 1.68% 35.79 495,477 30,409 Prioritetni akcii – Elbisko 600 0.07% 35.79 21,474 1,318 Prioritetni akcii – ostanati akcioneri 5,703 0.69% 35.79 204,110 12,527 825,537 100.00% - 29,545,969 1,813,322

So cel privatizacija na Dru[tvoto, na 31 dekemvri 1994 godina, kapitalot na @ito Luks A.D. - Skopje be[e procenet od strana na ovlasteni proceniteli, nazna~eni od Agencijata za privatizacija. Spored ovaa procenka, vrednosta na kapitalot na @ito Luks A.D. - Skopje so sostojba na 31 dekemvri 1994 godina iznesuva[e 37,570,000 DEM. Procenetata vrednost na kapitalot ne e evidentirana vo knigovodstvoto na @ito Luks A.D. - Skopje. Spored Odlukata na Akcionerskoto Sobranie, odr`ano na 12 maj 1999 godina, kapitalot na Dru[tvoto be[e namalen za iznos od 161,887 DEM. Za vreme na 1998 godina, Dru[tvoto izdade 25,000 akcii po nominalna vrednost od 100 DEM po akcija. Vkupniot iznos koj be[e platen iznesuva[e 2,298,400 DEM. Spored Odlukata na Akcionerskoto Sobranie, odr`ano na 5 mart 2001 godina, kapitalot na Dru[tvoto be[e namalen za iznos od 11,911,963 DEM. Istovremeno, Dru[tvoto izdade 428,572 akcii po nominalna vrednost od 70 DEM po akcija, t.e., vo vkupen iznos od 30,000,040 DEM, koi bea kupeni od Elbisko Holding S.A. Atina, Grcija. Soglasno noviot Zakon za trgovski dru[tva usvoen vo maj 2004 godina, Dru[tvoto be[e obvrzano da usvoi nov Statut, izmenet i dopolnet vo soglasnost so noviot Zakon za trgovski dru[tva. Ottamu, Dru[tvoto povtorno se registrira[e vo Trgovskiot registar. Paritetot koj se primenuva vo sudskata registracija e ist so onoj koj se primenuva vo noviot Statut. Prioritetnite akcii gi nosat istite prava kako i obi~nite akcii osven [to prioritetnite akcii ne nosat pravo na glas. Prioritetnite akcii imaat prednost vo odnos na obi~nite akcii vo slu~aj na isplata na dividendi ili pri raspredelba na imotot na Dru[tvoto.




41

16. Ostanati rezervi

Revalori-zacija na

zemji[teto

Ostanatarezerva

koja ne seraspredeluva

Vloùvawaraspolo`-livi za

proda`ba

Vkupno

Sostojba na 31 dekemvri 2007 / 1 januari 2008 godina 326,278 141,176 5,108 472,562Dobivka od objektivna vrednost (14,242) (14,242)Odloèn danok - 1,259 - 1,259Sostojba na 31 dekemvri 2008 326,278 142,435 (9,134) 459,579 Sostojba na 31 dekemvri 2008 / 1 januari 2009 godina 326,278 142,435 (9,134) 459,579Dobivka od objektivna vrednost - - 120 120Odloèn danok (Bele[ka 20) - (875) - (875)Sostojba na 31dekemvri 2009 326,278 141,560 (9,014) 458,824

17. Pozajmici

2009 2008 Netekovni Pozajmici od banki 279,442 231,913 279,442 231,913

Tekovni

Pozajmici od banki 294,999 354,774 294,999 354,774Vkupno pozajmici 574,441 586,687

Na datumot na finansiska sostojba, analizata na dospeanosta na pozajmicite na Dru[tvoto vrz osnova na dogovornite rokovi na otplata e slednata:

2009 2008 Do 12 meseci 294,999 354,774Pome\u 1 i 2 godini 188,761 100,128Pome\u 2 i 5 godini 90,681 131,785 574,441 586,687

Kamatnata stapka primeneta za pozajmicite na Dru[tvoto vo MKD vo tekot na 2009 godina varira[e pome\u 8,00% godi[no i 10,50% (2008: 8,00%-8,50%).

Na 22 Septemvri 2009 godina, Dru[tvoto potpi[a izmenet dogovor kon originalniot dogovor za zaem so EBRD so datum 04 Fevruari 2004 godina. Vo nego, dogovornite strani davaat soglasnost Zaemoprima~ot da go otplati preostanatiot nepodmiren glaven iznos (3,692,307 EVRA) na slednite datumi: 23 Fevruari 2011 godina, 23 Avgust 2011 godina i 23 Fevruari 2012 godina.

Kratkoro~nite pozajmici moè da se otpla]aat vo tekot na narednite 12 meseci.

Na 31 Dekemvri 2009 godina pozajmicite od banki se obezbedeni za zgradite i opremata za neto smetkovodstvenata vrednost od 369,026,756 MKD, (2008: 378,175,357 MKD).




42

18. Obvrska pri penzionirawe na vrabotenite

2009 2008 Sega[na vrednost na definiranata obvrska za pridonesi 5,114 4,643Nepriznaena aktuarska dobivka (240) 1,258Obvrska pri penzionirawe na vrabotenite 4,874 5,901

Obvrskata pri penzionirawe na vrabotenite se evidentira po sega[na vrednost na o~ekuvanite idni isplati do vrabotenite po osnov penzionirawe.

Sega[nata vrednost na o~ekuvanite idni isplati do vrabotenite ja utvrduva nezavisen ovlasten procenitel soglasno vaè~kite pravila za aktuarska matematika.

Vo prodolènie sledi dvièweto vo obvrskite priznaeni vo izve[tajot za finansiska sostojba:

2009 2008 Na po~etokot od godinata 5,901 5,987Evidentirani vo izve[tajot za seopfatna dobivka - -Aktuarska zaguba (dobivka) 240 (1,258)Namaluvawe 17,605 1,739Plateno vo tekot na godinata (18,872) (567)Na krajot na godinata 4,874 5,901

2009 2008

Definirana obvrska za pridonesi na po~etokot od godinata 5,901 5,987

Tro[oci za uslu`nite komponenti 320 149

Komponenti na kamatnite tro[oci 255 114Vlijanie od namaluvaweto i podmiruvaweto /Nadomest za prekin na rabotniot odnos 17,605 1,739

Plateni pridonesi za penzionirawe -

Platen nadomest za prestanok na raboten odnos (19,207) (2,088)

Definirana obvrska za pridonesi na krajot na godinata 4,874 5,901

Glavnite aktuarski pretpostavki koi se upotrebeni se slednite:

2009 2008

Diskontna stapka 6% 5.5% Zgolemuvawe - cenovna inflacija 2% 2% O~ekuvawa dolgoro~na stapka na BNP 3% 3% Godi[no zgolemuvawe na plati 3% 3%

Pretpostavkite za idnata stapka na mortalitet se baziraat na objavenite statistiki i iskustvo vo zemjata.




43

19. Obrski kon dobavuva~i i ostanati obvrski

2009 2008 Obvrski kon dobavuva~i Doma[ni dobavuva~i 84,178 78,505Stranski dobavuva~i 45,699 10,256 129,877 88,761Ostanati obvrski Primeni avansi 30,452 29,460Neto plati i honorari 10,760 9,210Danoci i pridonesi po osnov plati 5,240 5,504Obvrski po osnov dividendi 4,887 4,888Ostanato 4,267 2,675Odnapred presmetani tro[oci 855 3,658Nadomestok za revizorski uslugi 416 738Obvrska po osnov kamati 270 - 57,147 56,133 187,024 144,894

20. Proda`ba 2009 2008 Proda`ba na doma[en Pazar 799,410 1,117,292 Proda`ba na stranski pazari 41,701 41,987 841,111 1,159,279

21. Tro[oci na proda`bata

2009 2008

Potro[en material 373,977 567,944Bruto plati 107,231 103,004Energija 57,206 69,046Amortizacija 42,308 41,475Nabavna vrednost na prodadeni stoki 26,118 47,884Voda i vodovodni uslugi 3,895 5,094Nabavna vrednost na rezervni delovi 3,467 2,690Osiguruvawe 3,156 3,769Ostanati honorari 2,904 2,246Transportni i po[tenski uslugi 2,437 2,756Nabavna vrednost na prodadeni materijali 757 8,772Naemnina 403 385Ostanato 4,711 4,685 628,570 859,750 Po~etna sostojba na zalihi 25,201 23,192(Namaleno za:) Krajna sostojba na zalihi (31,810) (25,201) (6,609) (2,009) 621,961 857,741




44

22. Ostanati delovni prihodi 2009 2008 Naemnina 10,590 10,852Dobivki od out\uvawe na netekovni sredstva 7,964 190,572Otpi[ani obvrski 2,038 3,618Prihodi od prethodnite godini 722 970Prihodi od dividendi 528 528Naplateni otpi[ani pobaruvawa 386 1,753Prihod od uslugi za kupuva~i 106 316Proda`ba na nedvi`nost, postrojki i oprema 17 153Ostanato 5,616 5,261 27,967 214,023

23. Tro[oci za distribucija

2009 2008 Bruto plati i honorari 61,989 71,413 Nadomestoci za agenti 48,722 59,847 Amortizacija 34,900 34,617 Energija 20,764 26,127 Reklamirawe 12,225 11,046 Uslugi na odr`uvawe 5,176 5,782 Dopolnitelni popusti 4,951 4,034 Potro[en material 3,947 6,699 Ostanati honorari 3,784 5,491 Osiguruvawe 2,551 2,640 Naemnina 1,878 3,340 Potro[en materijal i alati 1,798 2,523 Voda i vodovodni uslugi 1,619 1,849 Konsalting/Marketing 1,283 3,437 Transportni i po[tenski uslugi 953 2,748 Nabavna vrednost na rezervni delovi 924 976 Nadomesti za prestanok na raboten odnos 57 - Ostanato 7,234 11,331 214,755 253,900

24. Administrativni tro[oci 2009 2008

Bruto plati i honorari 42,737 43,707 Uslugi i nematerijalni tro[oci 22,198 19,131 Nadomesti za prestanok na raboten odnos 19,242 5,426 Honorari za porane[ni vraboteni 9,516 11,650 Reklamirawe 4,565 1,698 Amortizacija 3,904 5,760 Danoci 2,990 3,102 Osiguruvawe 2,472 2,374 Energija 2,397 2,345 Transportni i po[tenski uslugi 2,310 2,560 Nadomestoci za ~lenovi na Upraven Odbor 2,024 9,660 Ostanati honorari 1,792 5,611 Uslugi 1,527 1,613 Bankarski provizii 1,388 2,272 Naemnina 1,352 1,960 Potro[en materijal 1,009 1,162 Rashodi od prethodnite godini 763 896 Kapitalni zagubi od otu\uvawe na netekovni sredstva 108 - Ostanato 1,618 2,962 123,912 123,889

@ito Luks AD, Skopje Finansiski izve[tai so sostojba na i za godinata [to zavr[uva na 31 dekemvri 2009 godina Site iznosi se vo iljadi MKD osven ako ne e navedeno poinaku

Bele[ki kon finansiskite izve[tai (prodol`uva)

45

25. Ostanati delovni tro[oci

2009 2008 O[tetuvawe na netekovni sredstva koi se ~uvaat za proda`ba 138 228 Rezervacija za nenaplativi i somnitelni dolgovi 8,590 8,049Obvrski pri penzionirawe na vrabotenite - 72 8,728 8,349

26. Tro[oci za vrabotenite

2009 2008 Plati i honorari 153,820 161,226Pridonesi za penzisko osiguruvawe 39,314 37,715Nadomesti za prestanok na raboten odnos 19,298 5,426Pridonesi za socijalno i zdravstveno osiguruvawe 18,558 19,183 230,990 223,550

Prose~en mese~en broj na vraboteni za godinata: Polno rabotno vreme 610 672 27. Rashodi od finansirawe

2009 2008

Prihodi od kamati 2,109 2,577

2,109 2,577

Negativni (pozitivni) kursni razliki, neto 254 (2,928)Rashodi po osnov na kamati (47,632) (56,487) (45,269) (56,838)

28. Tro[oci od danok na dobivka

2009 2008 Tekoven danok 1,249 2,472Odlo`en danok (Bele[ka 10) (746) 68 503 2,540

2009 2008 Dobivka/(Zaguba) pred odan~uvawe (145,547) 72,585 Danok po stapka od 10% (2008: 10%) - 7,258 Zgolemeno za: - Neodbitni tro[oci za dano~ni celi 2,284 2,923Namaleno za: - Odbitni prihodi za dano~ni celi (134) (4,382)- Dano~no osloboduvawe za u~estvo na stransko lice vo kapitalot

(1,647) (3,259)

Tro[oci od danok na dobivka 503 2,540



46

29. Zarabotuva~ka po akcija Osnovna Osnovna zarabotuva~ka po akcija se presmetuva po pat na delewe na dobivkata koja pripa\a na imatelite na akcii (otkoga istata ]e se namali za delot od dobivkata po odano~uvawe za imatelite na prioritetni akcii) so ponderiraniot prose~en broj na obi~ni akcii vo optek vo tekot na godinata, vklu~uvaj]i gi sopstvenite akcii na Dru[tvoto.

2009 2008 (Zaguba)/Dobivka za imatelite na obi~ni akcii (146,050) 70,0452% dividendi za imatelite na prioritetni akcii (885) (885)(Zaguba)/Dobivka (146,935) 69,160Ponderiran prose~en broj na izdadeni obi~ni akcii 805,390 805,390Osnovna zarabotuva~ka po akcija (Denari po akcija) (182.44) 85.87

30. Tro[oci po vidovi

2009 2008 Potro[en material 399,200 630,452Koristi i nadomestoci za vrabotenite 239,735 236,898Energija i voda 85,881 104,461Amortizacija 81,112 81,852Nadomestoci i popusti za agenti 53,674 63,881Uslugi 28,900 26,526Reklamirawe / Marketing 18,074 16,181Vonredni nadomestoci 9,516 11,650Osiguruvawe 8,178 8,783Rezervni delovi, potro[ni materijali i alati 6,189 6,189Transport 5,700 8,063Danoci, provizii 4,378 5,375Naemnina 3,633 5,685Nadomestoci za ~lenovite na Upravniot Odbor 2,024 9,660Tro[oci od prethodni godini 763 896Ostanati tro[oci 13,809 19,206Vkupni tro[oci na proda`ba, distributivni i administrativni tro[oci 960,766 1,235,758



47

31. Transakcii so povrzani subjekti Dru[tvoto e kontrolirano od mati~nata kompanija Elbisko Holding S.A., so sedi[te vo Grcija, koja e sopstvenik na 53,79 % od akciite na Dru[tvoto. Ostanatiot del od akciite se sosptvenost na golem broj subjekti. Podolu se prika`ani transakciite so povrzanite subjekti:

1. Proda`ba na stoki

2009 2008 Elbisko Commercial S,A, Grcija 41,263 41,363 41,263 41,363

2. Nabavka na stoki

2009 2008 Elbisco Comercial S,A Grcija 55,551 68,942 55,551 68,942

3. Nadomestoci za rakovodstvoto

2009 2008 Plati i ostanati kratkoro~ni koristi 12,850 17,976Nadomest za prestanok na raboten odnos - - 12,850 17,976

4. Sostojba na krajot od godinata koja rezultira od kupuvawe/proda`ba na stoki

2009 2008 Pobaruvawa od povrzani subjekti Elbisco Comercial S,A, Grcija 10,645 6,071 10,645 6,071

Obvrski kon povrzani subjekti Elbisco Comercial S,A Grcija 28,351 9,542 28,351 9,542

Primeni avansi od povrzani subjekti Elbisco Holding S,A, Grcija 28,130 28,239 28,130 28,239



48

32. Potencijalni i prezemeni obvrski Zaloèni sredstva Na 31 Dekemvri 2009 godina pozajmicite od banki se obezbedeni za zgradite i opremata za neto smetkovodstvenata vrednost od 369,026,756 MKD, (2008: 378,175,357 MKD). Obvrski od operativen naem – kade Dru[tvoto pretstavuva zakupec Obvrskite po osnov operativen naem pred se se odnesuvaat na naemot na delovni prostorii i oprema. Vremetraeweto na dogovorite za naem se dviì pome\u 1 i 3 godini, a istite moè da se obnovat na krajot na periodot na naem. Idnite vkupni obvrski za isplata na naemi se slednite:

2009 2008 Do 1 godina 3,375 572 Podocna od 1 godina, no ne podocna od 5 godini 6,208 154 Podocna od 5 godini - - 9,583 726

Neizvesni obvrski Sudski sporovi “@ito Luks” A,D, - Skopje e vo proces na sudski sporovi so pogolem broj na dru[tva. Vkupniot iznos na sudskite sporovi vo koi Dru[tvoto e tuèna strana iznesuva pribli`no 171,873,312 MKD (2008: 195,075,599 MKD). Rakovodstvoto na Dru[tvoto ne predviduva zna~ajni obvrski koi moàt da proizlezat od potencijalnite obvrski. Potencijalni sredstva “@ito Luks” A,D, - Skopje vodi sudski sporovi so golem broj na dru[tva i vkupnata vrednost na sporovite vo koi Dru[tvoto e vo funkcija na tuìtel pribli`no iznesuva 382,937,726 MKD (2008: 477,604,177 MKD). Dano~ni rizici Dano~nite vlasti nemaat izv[eno revizija na knigite i evidencijata na Dru[tvoto za poslednite tri godini. Poradi toa, obvrskite po osnov danoci na Dru[tvoto ne moè da se smetaat za kone~ni. Vo ovaa faza, ne moè so razumna sigurnost da se odredi rezervacija za dopolnitelni danoci i kazni, koi moè da se nametnat vrz Dru[tvoto, dokolku postojat takvi.

www.grant-thornton.com.mk

@ito luks ad,...

Documents