ITALIJANSKO-SRPSKI RENIK

adj. pridevadv. prilogaug. augmentativautom. automobilizambot. botanikaconj. veznikdim. deminutivexcl. uzvikf enski rodfam. familijarnofig. figurativnogeogr. geografskigram. gramatikahem. hemijskiinv. nepromenljivoiron. ironinoist. istorijskilik. likovna umetnostm muki rodmat. matematikimed. medicinskimuz. muziki

n srednji rodnum. brojonom. onomatopejapl. mnoinapol. politikip.p. particip prolip.pr. particip prezentapron. zamenicaprp. predlogqcs. qualcosa (neto)qn. qualcuno (neko)reg. regionalnorfl. povratni glagolalj. aljivoteh. tehnikitrg. trgovinskiv. vidiv glagolzool. zoolokiarg. argonski

SKRAENICE (LE ABBREVIAZIONI)

Aa, A f ili m inv. slovo Aa prp. (= ad, ispred rei koja poinje sa-

moglasnikom); (predlog dativa, uvodi nepravi objekat) porto il libro a Marco nosim knjigu Marku; vado a Milano idem u Milano; a casa kod kue; a mez-zogiorno u pono; a piedi peice; due volte al mese dva puta meseno; torta al cioccolato torta od okolade; comin-cio a studiare poinjem da uim; a poco a poco malo-pomalo; a uno a uno jedan po jedan; gonna a 10 euro suknja od 10 evra; a due chilometri dal centro na dva kilometra od centra

abate m opat abbacchiare v tresti, mlatiti; oneraspo-

loiti; jeftino prodatiabbagliante p. pr. i adj. zasenjujui, za-

slepljujui; faro ~ (autom.) veliko sve-tlo

abbagliare v zaslepiti, zablesnuti; ( fig.) opiniti, zadiviti; prevariti

abbaiare v lajati abbaino m prozore na krovu, potkrov-

lje abbandonare v napustiti, ostaviti || -arsi

prepustiti se, odati se, predati se (ne-emu); klonuti

abbandono m naputanje; ostavljanje; preputanje, oputenost; zaborav; po-let

abbassamento m snienje; opadanje abbassare v spustiti, sniziti, utiatiabbasso adv. dole abbastanza adv. dovoljno, dosta; prilinoabbattere v oboriti, sruiti ( fig.) obe-

shrabriti, rastuitiabbattimento m potitenost, klonulost;

obaranjeabbattuto p. p. i adj. potiten, sruen,

oborenabbazia f opatija, manastirabbecedario m bukvarabbellire v (-isco, -isci) ulepati, ukrasiti abbeverare v pojiti, napojitiabbeveratoio m pojilo, koritoabbicc m abeceda, azbuka

abbiente adj. imuanabbigliamento m odea; industrija ode-

eabbinamento m povezivanje, spajanjeabbinare v spojiti, povezatiabbindolamento m prevaraabbindolare v prevariti, nasamaritiabboccare v zagristi; uhvatiti se, nasestiabbonamento m pretplata, pretplatna

kartaabbonarsi v rfl. pretplatiti seabbonato m i f pretplatnik, -ica abbondante adj. obilan || abbondante-

mente adv. obilnoabbondanza f obiljeabbondare v obilovati; gli esempi abbon-

dano primera ima mnogo abbordare v pristati laom; prii, pri-

stupiti (nekome)abborracciare v (s)petljati, smandrljati,

uraditi na brzinu abbottonare v zakopatiabbozzare v skicirati, naznaiti abbozzo m skica, nacrtabbracciare v grliti, zagrliti; obuhvatiti

|| -arsi grliti se, zagrliti seabbraccio m zagrljajabbreviare v skratitiabbreviazione f skraenicaabbronzare, -arsi v preplanuti, pocrnetiabbronzato adj. preplanuo, pocrneoabbronzatura f preplanulostabbrustolire v (-isco, -isci) ispriti, pre-

peiabbrutire v (-isco, -isci) iskvariti, izopa-

itiabbuffarsi v rfl. najesti se, prederati seabbuono m popustaberrare v skrenuti; pogreitiaberrazione f zabluda, skretanje; abe-

racijaabete m jelaabietto adj. prezren, podao; odvratanabile adj. vet; sposoban || abilmente

adv. veto, spretnoabilit f vetina, sposobnostabilitare v osposobitiabisso m ponor, ambis, bezdan, jaz;

morska dubina abitante m i f stanovnik, -ica

AbitAnteA

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

AA

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

abitare v stanovatiabitato m naselje, naseljeno mesto abitazione f stanabito m odelo, haljina; prendere l ~ za-

kalueriti seabituale adj. obian, uobiajen || abi-

tualmente adv. obino, po naviciabituare v navii || -arsi navii se (a qcs.

na neto)abitudine f navika; prendere l~ stei

navikuabnegazione f samopregor, samoodri-

canjeabolire v (-isco, -isci) ukinutiabolizione f ukidanje, abolicijaabominevole adj. gadan, odvratanabominio m gadost, prezir, sramotaaborrire v (-isco, -isci) mrzeti, gnuati se

(neega) abortire v (-isco, -isci) pobaciti, abortiratiaborto m pobaaj, abortusabrasione f grebanje, struganje; abrazijaabrogare v ukinuti, opozvati abulia f bezvoljnostabulico adj. bezvoljanabusare v zloupotrebljavati (di qcs. neto)abusivo adj. bespravan, nezakonitabuso m zloupotreba; fare ~ di qcs. zlou-

potrebljavati netoa. C. (avanti Cristo) pre nove ere, pre

Hristaacagi m mahagonijacca f slovo h; non capisco un~ ne shva-

tam ba nitaaccademia f akademija; ~ di Belle Arti

likovna akademijaaccadere v dogoditi se, desiti se accalappiacani m inv. interaccalorarsi v rfl. raestiti se, planuti accampamento m logoraccampare v sabrati u logor; izneti, na-

vesti || -arsi ulogoriti seaccanimento m estina, upornostaccanirsi v rfl. pobesneti; zainatiti se,

biti uporanaccanito p. p. i adj. ljutit, besan; uporan,

tvrdoglav || accanitamente adv. ljuto, uporno

accanto 1. adv. blizu, naporedo, u sused-stvu; 2. prp. ~ a, uz, kod, do, pored

accapigliarsi v rfl. poupati seaccappatoio m ogrta (za kupanje) accarezzare v pomilovati, pomazitiaccasare v udomitiaccasciamento m klonulostaccasciarsi v rfl. stropotati se; klonuti,

malaksatiaccattabrighe m inv. kavgadija, svaa-

licaaccattare v prosjaiti, moliti, traitiaccatto m prosjaenjeaccattonaggio m prosjaenje accattone m prosjak, skitnicaaccecare v oslepeti; zaslepitiaccedere v prii, pristupiti; dospeti; pri-

stati accelerare v ubrzatiaccelarato 1. p. p. i adj. ubrzan. 2. m ubr-

zani voz; putniki vozaccelerazione f ubrzanjeaccendere v zapaliti, upaliti, ukljuitiaccendino m upaljaaccendisigaro m upaljaaccennare v pomenuti; dati znak; na-

znaiti, nabaciti; osvrnuti se (a qcs. na neto)

accenno m znak; napomena, pomen, ukazivanje

accentare v naglasiti, akcentovatiaccento m naglasak, akcentaccentuare v naglasitiaccerchiare v opkolitiaccertamento m provera, utvrivanjeaccertare v uveriti (nekoga); utvrditi, pro-

veriti || -arsi uveriti se, osvedoiti se acceso p. p. i adj. upaljen; sjajan; oduev-

ljen; colori accesi jarke bojeaccessibile adj. pristupaan, dostupanaccesso m pristup, prilaz; (med.) napadaccessorio 1. adj. sporedan, dodatni 2.

m sporedna stvar; pl. priboraccetta f sekiraaccettabile adj. prihvatljiv accettare v primiti, prihvatiti; ~ i propri

errori priznati sopstvene greke; ~ una sfida prihvatiti izazov; non si accettano assegni ne primamo ekove

accettazione f prijem, primanje, prihva-tanje

acchiappare v uhvatiti, epati

AbitAreAA

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

acciacco m slabost, boljka, tegobaacciaieria f elianaacciaio m elikaccidentale adj. sluajan; sporedanaccidente m sluajnost, sluaj; nesrea;

nita, non si vede un ~ ne vidi se ni prst pred okom

accidenti! excl. do avola!, prokletstvo!; zamisli molim te!

acciderba! excl. v. accidenti! accidia f lenjost, bezvoljnostaccidioso adj. bezvoljan, lenj, tromaccigliarsi v rfl. namrgoditi seaccingersi v rfl. spremiti se (a qcs. na

to)acciocch conj. da (bi), kako bi, nekaaccipicchia! excl. v. accidenti acciuffare v epati, uhvatiti acciuga f sardelica, inunacclamare v klicati; jednoglasno izabra-

tiacclamazione f klicanje, ovacija; jedno-

glasna odlukaaccludere v priloitiaccoccolarsi v rfl. uuriti se accogliente adj. ugodan, privlaan, udo-

ban accoglienza f doek, prijem accogliere v doekati, primiti, prihva-

titi accoltellare v ubosti noem, raniti no-

em accomodamento m sporazum, nagodbaaccomodante adj. pomirljiv, prilagodljiv,

popustljivaccomodare v urediti, popraviti; smesti-

ti || -arsi sesti, smestiti se; si accomodi! accomodatevi! izvolite sesti; izvolite ui

accompagnamento m pratnja; lettera d~ propratno pismo

accompagnare v pratiti, ispratiti accompagnatore m ( f -trice) pratilac accomunare v spojiti, povezati, udruitiacconciare v udesiti, urediti, pripremiti

|| -arsi doterati se, pripremiti seacconcio adj. podesan, prikladan, odgo-

varajuiacconciatura f ukras (na glavi); frizura acconsentire v pristajati, dopustiti; chi

tace acconsente utanje je znak odo-bravanja

accontentare v zadovoljiti acconto m predujam, akontacija accoppiare v zdruiti, spojiti || -arsi pa-

riti se accorare v rastuiti accorato p. p. i adj. tuan, setan accorciamento m skraenje, skraiva-

njeaccorciare v skratiti accordare v sloiti, udesiti || -arsi sloiti

se, dogovoriti se accordo m sporazum; saglasnost; akord;

sono d~ ! slaem se! ; andare d~ con qcn. slagati se s nekim; mettersi d~ do-govoriti se

accorgersi v rfl. primetiti (di qcs. neto) accorrere v dotrati accortezza f domiljatost accorto p. p. i adj. oprezan, domiljat,

lukav accostamento m prilaz, pribliavanje,

spojaccostare v pribliiti, primaknuti; (o

lai) pristati, pritvoriti (vrata, prozor)accovacciarsi v rfl. uuriti se accozzaglia f darmar, gomila; masa sve-

ta accrescere v uveati accreditamento m akreditacija, akredi-

tovanjeaccreditare v potvrditi, potkrepiti; akre-

ditovati, ovlastitiaccucciarsi v rfl. skupiti se, uuriti se accudire v (-isco, -isci) starati se (a qcs. za

neto), baviti se (ime), negovati koga accumulare v nagomilati accumulazione f nagomilavanje, aku-

mulacija; ~ primitiva prvobitna aku-mulacija

accuratezza f panja, tanost accurato adj. taan, briljiv || accurata-

mente adv. briljivo, paljivoaccusa f optuba, tuba accusare v tuiti, optuiti; ispoljiti, po-

kazati; ~ ricevuta (kanc.) potvrditi pri-jem (poiljke)

accusato m ( f a) optueni(k)acerbit f oporost, nezrelost

ACerbitAA

10A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

acerbo adj. opor, otar, kiseo; nezreo; bolan

acerrimo v. acre acero m javor aceto m sire, ocat acidit f kiselost acido 1. adj. kiseo. 2. m kiselina acme f vrhunac; (med.) najtea faza bo-

lestiacqua f voda; ~ di Colonia kolonjska

voda; fare ~ proputati vodu; d~ dolce slatkovodni; ~ in bocca nikom ni rei; in cattive acque u nevolji; prendere l~ pokvasiti se, pokisnuti; pestare l~ nel mortaio mlatiti praznu slamu; fare un buco nell~ ne uspeti, ne postii cilj

acquaforte f bakrorezacquario m akvarijum; Vodolija (znak

zodijaka)acquata f pljusakacquatico adj. vodeni, koji ivi u vodi acquattarsi v rfl. pritajiti se, prikriti se acquavite f rakija acquedotto m vodovodacqueo adj. voden, vodnjikav acquerello m akvarelacquiescente adj. popustljiv, pomirljiv,

koji pristajeacquiescenza f pristajanje, povlaivanje,

popustljivostacquietare v umiritiacquirente m i f kupac, muterijaacquisire v (-isco, -isci) stei, pribaviti,

usvojiti, prihvatitiacquisizione f nabavka, sticanjeacquistare v kupiti, nabavitiacquisto m nabavka, kupovina; fare ac-

quisti ii u kupovinuacquolina f vodica; mi viene l ~ in bocca

ide mi voda na ustaacquoso adj. voden, vodnjikavacre adj. opor; zajedijiv; acerrimo sup.

estok, ogorenacrimonia f oporost, zajedljivost acuire v (-isco, -isci) otriti, zaotritiaculeo m aoka, trn, bodljaacume m otroumlje, pronicljivostacustico adj. zvuni, akustikiacuto adj. iljat, otar; otrouman ||

acutamente adv. otro

ad prp. v. a (pred vokalom)adacquamento m navodnjavanje, zali-

vanjeadagiare v poloiti || -arsi smestiti se,

pruiti se, leiadagio adv. polako; tihoadattabilit f prilagodljivostadattamento m prilagoavanje, adapti-

ranje; adaptacijaadattare v prilagoditi, adaptirati || -arsi

prilagoditi se, snai se, navii seadatto adj. prikladan, podoban, odgo-

varajuiaddensamento m zgunjavanjeaddensare v zgusnuti, nagomilati addentare v zagristiaddentrarsi v rfl. ui, udubiti se, uneti seaddestramento m obuka, veba addestrare v uvebati; obuavati, dre-

siratiaddetto 1. adj. dodeljen, koji pripada;

vietato l ingresso ai non addetti ai lavo-ri zabranjen ulaz nezaposlenima 2. m atae; ~ militare vojni atae; ~ stampa atae za tampu; ~ culturale kulturni atae

addietro adv. natrag; pre; anni ~ pre mnogo godina

addio 1. excl. zbogom! 2. m pozdrav, oprotaj

addirittura adv. upravo; naprosto; ak; ba

additare v pokazati (prstom)addizionare v sabirati, dodavatiaddizione f sabiranje addobbare v okititi, ukrasitiaddobbo m ukras, dekoracijaaddolcire v (-isco, -isci) zasladiti addolorare v raalostiti addomesticare v pripitomiti, ukrotiti;

namestiti, lairati; risultato addome-sticato nameten rezultat; elezioni ad-domesticate lairani izbori

addormentare v uspavati || -arsi zaspati addossare v natovariti (nekome neto),

nametnuti addosso adv. na sebi, na telu; cosa mi

metto ~? ta da obuem?; ho tutta la famiglia ~ cela porodica mi je na vra-tu; ~ a na

ACerboAA

11A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

addottorarsi v rfl. doktorirati; diplomi-rati

adeguare v prilagoditi || -arsi prilagoditi se

adeguatezza f primerenost, prikladnost, adekvatnost

adeguato p. p. i adj. shodan; odgovara-jui; adekvatan || adeguatamente adv. prikladno, adekvatno

adempiere v v. adempire adempire v (-isco, -isci) ispuniti, izvriti aderente 1. adj. pripijen, tesan 2. m pri-

stalica, sledbenik aderire v (-isco, -isci) lepiti se, pripiti se;

pristati, pristupitiadescare v mamiti, namamitiadesione f prianjanje; pristanak, sagla-

snost; pristupanjeadesivo adj. lepljiv; nastro ~ selotejpadesso adv. sadaadirarsi v rfl. naljutiti seadito m ulaz, pristup; dare ~ a qcs. omo-

guiti (neto), pruiti povod (za neto)adocchiare v opaziti, ugledati; merkatiadolescente m mladi, adolescent; f de-

vojka, iparicaadolescenza f adolescencija, pubertetadoperare v upotrebiti || -arsi nastojati,

starati se, zalagati seadorare v oboavatiadorazione f oboavanjeadornare v iskititi, ukrasitiadottare v usvojiti, prihvatitiadottivo adj. usvojen; figlio ~ posinak,

posvoje; figlia adottiva poerka, po-svoje

adrenalina f adrenalin adriatico 1. adj. jadranski. 2. (Mare) A~

m Jadransko moreadulare v laskati, ulagivati seadulatore m ( f -trice) laskavac, ulizicaadulazione f laskanje, ulagivanje adultera f preljubnicaadulterio m preljubaadultero m preljubnikadulto 1. adj. odrastao. 2. m odrasliadunanza f zbor, sastanak, skupadunare v sakupitiaereo 1. adj. vazduni; avionski. 2. m

avion

aeroplano m aeroplan, avionaeroporto m aerodromafa f sparina, omorinaaffabile adj. ljubazan || affabilmente

adv. ljubaznoaffabilit f ljubaznostaffaccendato p. p. i adj. veoma zaposlen,

zauzetaffacciarsi v pomoliti se, izviriti, pojaviti

seaffamato p. p. i adj. gladan affannarsi v rfl. truditi se, naprezati se affanno m tuga, briga, zadihanost affare posao; stvar, predmet; uomo daf-

fari poslovan ovek; affari miei! to su moje stvari! ~ fatto! vai! u redu!

affarone m dobar posaoaffascinante adj. draestan, oaravajui,

armantan affascinare v oarati, armirati, fasci-

niratiaffaticare v umoriti; dosaditi (nekome) ||

-arsi umoriti se; truditi se (oko neega)affatto adv. sasvim; uopte; niente ~ ni-

kako, nipotoaffermare v tvrditi; potvrdno odgovoriti,

potvrditi || -arsi potvrditi se, afirmisa-ti se, istai se

affermativo adj. potvrdan || affermati-vamente adv. potvrdno

affermazione f tvrdnja; potvrda, afir-macija

afferrare v uhvatiti, zgrabiti; shvatiti; uti

affettare1 v afektirati, neprirodno se drati

affettare2 v isei, rezati (na krike)affettato1 p. p. i adj. usiljen, izvetaen,

afektiranaffettato2. 1. p. p. i adj. iseen (na krike)

2. m narezakaffettazione f izvetaenost, pretvara-

njeaffettivo adj. oseajan, afektivan, emo-

cionalanaffetto m ljubav, nenost, naklonostaffettuoso adj. ljubazan, srdaan || affet-

tuosamente adv. srdano, s ljubavljuaffezionare v pobuditi ljubav, privui ||

-arsi zavoleti (a qn. koga)

AffezionAreAA

12A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

affezionato p. p. i adj. privren, odan, ve-zan za nekoga

affezione f ljubaznost, naklonost, oda-nost, privrenost; (med.) bolest

affiancare v stati uz bok (qn. nekome); dodati; (fig,) podravati

affiatare v uskladiti, sloiti, uigrati; una coppia affiatata sloan, uigran par

affidabile adj. pouzdanaffidabilit f pouzdanostaffidamento m poverenje; dare ~ biti po-

uzdan; fare ~ su qn. uzdati se u nekogaaffidare v poveriti || -arsi pouzdati se (a

qn. u nekoga) affievolire v (-isco, -isci) oslabitiaffiggere v prikaiti, izvesiti; ~ gli occhi

uperiti pogledaffilare v brusiti, otritiaffilato adj. otar, mrav, tanakaffilatura f otrenje, bruenje, otrinaaffiliare v upisati, ulaniti; usvojitiaffiliazione f ulanjenje, pridruivanje,

usvajanjeaffinamento m preiavanje; izotra-

vanjeaffinare v preistiti, profiniti, usavriti;

izotritiaffinch conj. da, neka, kako bi affine adj. srodan; slianaffinit f srodnost, slinost; afinitetaffiorare v pomoliti se (na povrini);

iskrsnutiaffisso 1. p. p. i adj. privren, prikaen,

2. m oglas, objavaaffittacamere m i f inv. onaj koji izdaje

sobe, stanodavacaffittare v iznajmiti, dati u najam; unaj-

miti, uzeti u najamaffitto m zakup; stanarina; dare in ~ dati

u najam; prendere in ~ uzeti u najamafflato m dah; nadahnueaffliggere v rastuiti, ojaditi; namuitiafflitto adj. ojaen, bolan, napaenafflizione f tuga, jadaffluente m pritoka affluire v (-isco, -isci) priticati; ulivati se afflusso m priliv; navalaaffogare v udaviti (se), utopiti (se)affollare v tiskati, ispuniti (prostoriju,

trg) || -arsi tiskati se, gurati se

affondare v potopiti, potonutiaffrancare v osloboditi; platiti potari-

nuaffrancatura f frankiranje, potarinaaffranto adj. utuen, slomljen, skrhanaffresco m freskaaffrettare v ubrzati || -arsi pouriti, u-

ritiaffrettato p. p. i adj. prenagljen, brzo-

pletaffrontare v hrabro prii; suoiti se (s

nekim, s neim) affronto m uvredaaffumicare v dimiti, suiti dimom; carne

affumicata dimljeno mesoafoso adj. sparanafricano 1. adj. afriki. 2. m Afrikanac,

f. Afrikankaagenda f podsetnik; dnevni red agente m agent; policajacagenzia f agencija, poslovnica; ~ di

viaggi turistika agencija; ~ di pubbli-cit reklamna agencija; ~ immobiliare agencija za prodaju nekretnina

agevolare v olakatiagevole adj. lak, udoban || agevolmente

adv. lakoagevolezza f lakoaagganciamento m kaenje, prikaivanjeagganciare v prikaiti, zakaiti, prikop-

atiaggeggio m sitnica, stvar, drangulijaaggettivo m pridevagghiacciare v slditi, smrznutiaggiornamento m osavremenjivanje,

auriranje; corso di ~ teaj za usavr-avanje

aggiornare v aurirati, osavremeniti || -arsi obavestiti se, upotpuniti znanja, saznati nove podatke

aggiornato adj. savremen, aktuelan, do-bro obaveten, u toku

aggirare v zaokruiti, opkoliti; zaobiiaggiudicare v dosuditiaggiungere v dodatiaggiunta f dodatakaggiuntare v sastaviti, skrpiti, saiti aggiustare v popraviti, doteratiagglomerare v gomilati, zgrtati, sku-

pljati

AffezionAtoAA

13A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

aggomitolare v sklupati, smotati || -arsi skupiti se, uuriti se

aggrapparsi v rfl. uhvatiti se (a qcs. za neto)

aggravamento m pogoranjeaggravare v pogorati, oteati aggredire v (-isco, -isci) napastiaggregare v pridruiti, prikljuiti, pri-

dodati || -arsi udruiti se, sjediniti seaggregazione f prikljuivanje, udrui-

vanje, spajanje; stato d ~ agregatno stanje

aggressione f napad, agresijaaggressivo adj. napadaki, nasrtljiv;

agresivanaggressore m napada; agresor aggrinzire v (-isco, -isci) nabrati || -irsi

smeurati seaggrottare v ~ le ciglia namrtiti se aggrovigliare v zamrsitiaggruppamento m grupisanje, skup,

grupacijaagguagliare v izjednaiti, poravnati,

izravnati, uporeditiagguato m zaseda; tendere un ~ postaviti

zasedu; stare in ~ vrebatiagguerrito adj. obuen za borbu; spre-

man, potkovan agiatezza f imunostagiato adj. imuan, bogat

agile adj. okretan, hitaragilit f okretnost, hitrinaagio m udobnost; mi trovo a mio ~ ose-

am se udobno; (non) sentirsi a proprio ~ (ne) oseati se prijatno

agire v (-isco, -isci) delovati, raditi, po-stupati

agitare v tresti, mahati; ~ la mano ma-hati rukom; ~ prima delluso pre upo-trebe promukati || arsi uznemiriti se, uzrujati se

agitato p. p. i adj. uzrujan, uzburkan; mare ~ uzburkano more

agitazione f uzbuenje, nemir agli = a+gliaglio m beli lukagnello m jagnjeago m iglaagognare v strastveno eleti, udeti, e-

znuti

agonismo m takmiarski duh, borbe-nost

agonistico adj. takmiarski, borbenagonizzare v biti na samrti, izdisatiagopuntura f akupunkturaagorafobia f agorafobija, strah od otvo-

renog prostoraagosto m avgustagraria f nauka o poljoprivredi, agro-

nomija; facolt di ~ poljoprivredni fa-kultet

agrario adj. poljoprivredni, agrarniagricolo adj. poljoprivredniagricoltore m zemljoradnikagricoltura f poljoprivredaagro adj. kiseoagro m oranica, njiva, poljeagrume m juno voe, agrumaguzzare v (na)otriti, zailjiti; ~ le orec-

chie nauljiti ui; ~ gli occhi zagledati seaguzzino m tamniar; muitelj aguzzo adj. otar, iljastah! excl. ah! oh! ahi! excl. aj! jao! ahim excl. avaj! joj! teko meni! ai = a+iaia f gumno; menare il can per l~ odugo-

vlaiti, zatezatiairone m apljaaiuola f leja; vietato calpestare le aiuole

zabranjeno je gaziti travuaiutante m pomonik; autantaiutare v pomoi (qcn. nekome)aiuto m pomo ; ~ ! u pomo! ~ regista

pomonik rediteljaaizzare v draiti, podbadati; hukatial= a+il ala f (pl. ali) krilo

alacre adj. ustar, io || alacremente adv. ustro

alato adj. krilatalba f zoraalbeggiare v svitatialbergare v primiti na stan, ugostiti; sta-

novati, boravitialbergatore m ( f -trice) ugostitelj, hote-

lijer albergo m hotelalbero m drvo, stablo; jarbol, katarka; ~

di Natale Boina jelka

AlberoAA

14A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

albicocca f kajsija (plod)albicocco m kajsija (stablo)albo m registar, zvanini spisak, oglasna

tabla; ~ degli avvocati spisak advokataalbore m svanue, praskozorje albume m belancealbumina f belanevinaalce m los (severni jelen)alcol m alkoholalcolico adj. alkoholnialcolismo m alkoholizamalcolizzato 1. adj. koji pati od alkoholiz-

ma, alkoholisan; 2. m alkoholiaralcova f lonicaalcuno 1. adj. neki; (n)ijedan, (n)ikakav.

2. pron. neko, (n)ikoaleatorio adj. neizvestan, nasumian,

sluajanaleggiare v lebdeti, strujatialfabeto m azbuka, abeceda, alfabet alfine adv. najzad, napokonalga f algaaliante m jedrilica (vazduna)alias adv. drugim imenom, alijasalienabile adj. otuivalienare v otuiti; alienato otuen; lud alienazione f otuenje; ~ mentale duev-

no rastrojstvo, ludilo alimentare1 v hranitialimentare2 1. adj. prehrambeni; 2. pl

namirnice; negozio di ~ prodavnica prehrambenih proizvoda

alimentazione f hrana, hranjenjealimento m hrana; pl. izdravanje, ali-

mentacijaaliscafo m gliser, hidrogliseralitare v blago duvati, piriti; zraiti,

strujatialito m daak, dahall, alla =a+l, a+laallacciare v vezati, povezati; uspostaviti;

~ le scarpe vezati pertle na cipelamaallagare v poplaviti allargamento m irenje, proirenjeallargare v (ra)iriti, proiriti || -arsi i-

riti se, proiriti seallarmante adj. uznemirujui, zabrinja-

vajui, alarmantanallarmare v uzbuniti, uznemirti allarme m uzbuna, alarm; falso ~ lana

uzbuna; mettere in ~ uzbuniti, alarmi-rati

allato adv. kraj, kod, uz; veoma blizu allattamento m dojenjeallattare v dojitialleanza f savezalle =a+lealleato 1. m saveznik; 2. adj. saveznikiallegare v navesti; priloitiallegato m prilogalleggerire v (-isco, -isci) olakatiallegoria f alegorijaallegria f veselje, radostallegro adj. veseo, radostan || allegra-

mente adv. veselo, bezbrinoallenamento m veba, treningallenare v trenirati (nekoga) || -arsi tre-

nirati, pripremati se za takmienjeallenatore m ( f -trice) trenerallentare v popustiti, olabavitiallergia f alergijaallergico adj. alergianallertare v uzbuniti, alarmiratiallestimento m priprema, prireivanje,

araniranjeallestire v (-isco, -isci) urediti, pripremiti,

araniratiallettante adj. privlaan, primamljivallettare v namamitiallevamento m uzgajanje, gajenje; ~ di

bestiame stoarstvo allevare v odgajiti, uzgajitiallevatore m uzgajiva, stoaralleviare v olakati, ublaitiallietare v razveselitiallievo m ( f -a) pitomac, uenik; ~ uffi-

ciale pitomac vojne kolealligatore m aligatorallineare v poredati, svrstati; non alli-

neato nesvrstanallo =a+lo allocco m sova; budalaallodola f eva; specchietto per le allodole

mamac za naivnealloggiare v smestiti (se), stanovatialloggio m stan, smetaj; vitto e ~ stan

i hranaallontanamento m udaljavanjeallontanare v udaljiti || -arsi udaljiti se,

odvojiti se

AlbiCoCCAAA

15A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

allora adv. onda, tada; odakle; fin d~ jo od tada

alloro m lovor, lovorikaalluce m palac na noziallucinante adj. sablastan, nestvaran,

halucinantan allucinare v haluciniratiallucinazione f halucinacijaalluminio m aluminijumalludere v nagovestiti (a qcs. neto), alu-

diratiallume m stipsaallungamento m produenjeallungare v produiti; razblaiti allusione f aluzijaalluvione f poplavaalmeno adv. bar, makaralpestre adj. planinski, gorski, strmalpigiano adj. 1. gortaki, planinski 2.

m stanovnik Alpa alpinismo m planinarstvo, alpinizamalpinista m i f planinar, -kaalpino 1. adj. alpski, planinski. 2. m alpi-

nac, pripadnik italijanskih planinskih trupa

alquanto adv. pomalo, poneto, doneklealt! excl. stoj! (obino vojniki)altalena f ljuljaka, klackalicaaltalenare v klackati se, ljuljati se; kole-

bati se, osciliratialtare m oltaralterabile adj. podloan izmenama,

promenljivalterare v izmeniti; iskriviti, izobliiti ||

-arsi promeniti se; naljutiti sealterazione f promena; ljutnja, uzbue-

nje, srdbaaltercare v prepirati se alterco m svaa, prepirkaalterigia f oholostalternanza f smenjivanje, alternacijaalternare v smenjivati se, alterniratialternativa f izlaz, reenje, mogunost

izbora, alternativaalternativo adj. naizmenian, alterna-

tivanalternato adj. naizmenian; corrente al-

ternata naizmenina strujaalterno adj. naizmenian, promenljiv; a

giorni alterni svakog drugog dana

altero adj. ponosit, oholaltezza f visina; visost altezzoso adj. ohol, nadmenaltopiano m visoravanaltitudine f visina (nadmorska)alto adj. visok, uzvien; Alta Italia sever-

na Italija; ad alta voce glasno; notte alta duboka no; in ~ mare na puini, u ne-izvesnosti 2. m visina, uzviica. 3. adv. visoko; in ~ gore, odozgo || altamente adv. uzvieno, visoko

alto excl stoj! (vojn.) ~ l stani! altoforno m visoka pe altoparlante m zvunikaltres adv. takoe, na isti nainaltrettanto adj. adv. pron. isto toliko, ta-

koe; Buon appetito! Grazie, ~!altrimenti adv. drukije; inae, u pro-

tivnomaltro adj. i pron. drugi; neto drugo; vuo-

le ~? elite li jo neto?; porti altre sedie donesite jo stolica; 1 ~ giorno pre neki dan; senz~ svakako, bez sumnje; ci mancherebbe ~ samo bi nam jo to tre-balo; Sei contento? ~ ~ che! (Altroch!) Jesi li zadovoljan? ~ Nego ta!; ~ che (altroch) povero, un milionario ma kakav siromah, on je milioner

altroch v. altro altronde adv. s drugog mesta; d~ uosta-

lom, ipak altrove adv. drugde altrui 1. adj. inv. tu. 2. m tue altruismo m altruizam, nesebinostaltura f uzviica, breuljak alunno m ( f -a) uenik, -ca alveare m konicaalzare v podii, uzdii; ~ le spalle slegnu-

ti ramenima; ~ il gomito (alj.) napiti se || -arsi ustati

amabile adj. ljubazan, ljubak, mio || amabilmente adv. draesno, ljupko

amabilit f ljubaznost, prijaznostamaca f visea mrea, lealjkaamalgamare v stopiti, smeatiamante m i f ljubavnik, ljubavnica; ljubi-

telj, ljubiteljica amare v voletiamareggiare v zagorati, ojaditi amarena f vinja; sok od vinje

AmArenAAA

16A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

amarezza f gorinaamaro 1. adj. gorak 2. m gorina; gorko

pie, gorki aperitiv || amaramente adv. gorko

amatore m ( f -trice) ljubitelj ambascia f briga, jad, nemirambasciata f poslanstvo, ambasadaambasciatore m ( f -trice) ambasador;

glasnikambedue pron. oba, obojica, obe, obojeambientare v smestiti || -arsi prilagoditi

se, privii seambiente m sredina, ambijent, okolina;

prostorija, soba; temperatura ~ sobna temperatura

ambiguit f dvosmislenostambiguo adj. dvosmislen

ambito m opseg, podruje; nell~ u okvi-ru, u granicama

ambivalenza f podvojenost, ambivalen-tnost; neodlunost, protivrenost

ambizione f astoljublje, ambicijaambizioso adj. astoljubiv, ambiciozanambo 1. pron. v. ambedue 2. m dobitak

od dva broja na lutrijiambrosiano adj. 1. koji se tie svetog

Ambrozija; 2. milanskiambulante adj. pokretni, putujui; ven-

ditore ~ ulini prodavacambulanza f kola hitne pomoiamen m amin, neka tako budeameno adj. prijatan, ugodan; zabavan;

capo ~ osobenjak, letteratura amena zabavna knjievnost

americano 1. adj. ameriki 2. m i f Ame-rikanac, -ka

amichevole adj. prijateljski || amiche-volmente adv. prijateljski

amicizia f prijateljstvoamico 1. adj. prijateljski 2. m i f prijatelj, -ica; amici per la pelle nerazdvojni prija-telji; ~ del cuore prisni, dragi prijatelj

amido m skrob; tirakammaccare v natui, zgnjeiti, ulubitiammaccatura f nagnjeenjeammaestrare v pouiti, uvebati (ivoti-

nje), dresiratiammaestratore f dreser, ukrotiteljammalare, ammalarsi v oboleti, razbo-

leti se

ammalato 1. adj. bolestan 2. m i f bole-snik, -ica

ammaliare v zaarati, opinitiammanco m manjak, deficitammanettare v staviti lisice, okovatiammantare v ogrnuti, pokriti ammansire v (-isco, -isci) ukrotiti, ubla-

iti, odobrovoljitiammassare v nakupiti, nagomilatiammasso m hrpa, gomila; obavezni ot-

kupammazzare v ubitiammenda f odteta, naknadaammettere v dopustiti, odobriti; pri-

hvatiti; primiti; pretpostavitiammiccamento m namigivanje, migammiccare v namigivatiamministrare v upravljati (qcs. neim)amministrativo adj. upravni, admini-

strativniamministratore m ( f -trice) upravnik,

administratoramministrazione f upravljanje; uprava,

administracija; consiglio d~ upravni odbor; ~ comunale gradska (ili optin-ska) uprava

amminoacido m amino-kiselinaammiraglio m admiralammirare v diviti se (qcs. neemu)ammiratore m ( f -trice) oboavalac,

oboavateljka ammirazione f divljenjeammirevole adj. divan, za divljenje ||

ammirevolmente adv. na zadivljujui nain, zadivljujue

ammissibile adj. dopustiv, prihvatljivammissibilit f dopustivost, prihvatlji-

vostammissione f priputanje, prijem; pri-

znanje; esame d~ prijemni ispitammobiliare v opremiti nametajemammogliare v oeniti (nekoga) || -arsi

oeniti seammollare v ovlaiti, pokvasiti; popu-

stiti, olabavitiammollire v (-isco, -isci) omekavati,

oslabitiammonimento m opomenaammonire v (-isco, -isci) opomenuti,

upozoriti; posavetovati

AmArezzAAA

34A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

azur [azr] m. modrilo, plavetnilo (nebe-sko); ciel d' ~ modro nebo; fig. srea; fig. mir, nevinost; la Cote d'A~ Azurna oba-la, Francuska rivijera

Bb [be] ne parler que par A et par B prosta-

ki se izraavati; tre marqu au B biti obeleen (tj. aknut)

baba [baba] a. pop. zabezeknutbabil [babi] m. brbljanje, avrljanje, aska-

nje, ubor, cvrkutanjebbord [bb:r] 1. m. levi bok, leva strana;

2. adv. levim bokombabouche [babu] f. papuababouin [babw] m. zool. babun; med. bu-

buljica (na usnama); fam. nestako, deri-te; baiser le ~ poniziti se

baby [bebi] m. bebabac [bak] m. skela, brod; splav; ~ d'accu

kutija akumulatora; korito; kada, kotao, bure; posuda; rezervoar

baccalaurat [bakalrea] m. ispit zrelosti, matura, zavrni ispit

bacchante [bak :t] f. brk; les ~s brkovibche [b:] f. cirada, pokriva; omota;

rezervoar; staklenikbachelette [balt] f. devojkabachelier, -re [balje, -:r] m. (f.) ma-

turantbachot1 [bao] m. amac, skela, brodbachot2 [bao] m. matura, maturski (zavr-

ni) ispitbacille [basil] m. bacil, klicabacilliforme [basillifrm'] a. tapiastbackground [bakgrawnd] m. pozadinabclage [bkl:] m. zatvaranje; spetljava-

nje, rad na brzu rukubcle [b:kl'] m. reza, motka, prekabcler [bkle] vb. zatvoriti, zakljuati; spe-

tljati, sklepati, slupati; affaire bcle go-tov posao; rivire bcle zaleena reka

bcleur [bkl :r] m. zatvara, eprtlja, br-zoplet ovek

bacon [bak ] m. slaninabactrie [bakteri] f. mikrob, bakterijabadaud, -e [bado, -o:d] 1. m. (f.) danguba;

mokljan; 2. a. blesavbadge [bed] m. znaka, znak, bed, sim-

bolbadigeonnage [badina:] m. beljenje,

bojenje; farbanje; premazivanjebadigeonner [badine] vb. bojiti; farbati,

mazati; premazati, namazati

badinage [badina:] m. ala, lakrdijabadine [badin] f. tapi, pruti; les ~s ti-

paljkebadiner [badine] vb. aliti se, zbijati alubadinerie [badinri] f. ala, avrljanje; a-

skanje; detinjarijabafouer [bafwe] vb. rugati se, ismejavati se,

podrugivati se; kriti (prava)bfrer [bfre] vb. vakati, mazati, drati,

predrati sebfreur [bfr :r] m. prodrljivac, nezasit,

izjelicabagage [baga:] m. prtljag; koveg; delo

(knjievno); trousser (plier) ~ kidnuti, pobei, pokupiti prnje, (umreti); hall des ~s prostorija za prtljag; les ~s main ru-ne torbe, prtljag

bagarre [bag:r] f. buka, mete, gungula, vreva

bagarrer [bagare] vb. fam. se ~ posvaati se, tui se, izmuiti se

bagatelle [bagatel] f. sitnica, bagatela; flert; frivolnost, nepristojnost; (u ali) seks; ~s de la porte prosti vicevi

bagne [ban ] m. robija; kaznionica, tamnicabagot [bago] m. pop. koveg, kofer, prtljagbagotier [bagtje] m. nosabague [bag] f. prsten; karika, alka; obru;

emporter la ~ odneti pobedu; cela lui va comme une ~ un chat stoji mu kao kra-vi sedlo

baguenauder [bagnode] vb. igrati se, ali-ti; dangubiti; se ~ etati se

baguette [bagt] f. tapi, pruti, iba; le-tva, preka; motka; ipka; ~ divinatoire viline ralje; ~ allemande tap za pra-enje

bahut [ba] m. sanduk, koveg; orman; arg. kola

baignage [bna:] m. pranje, kupanjebaigner [bne] vb. 1. kupati; oplakivati,

plakati, tei uz; natopiti, orositi; biti na-topljen, kupati se; baign de larmes sav u suzama; 2. se ~ kupati se; se ~ dans le sang ogreznuti u krvi

baignoire [bnwa:r] f. kada; paluba jahte, podmornice; posudica s vodom (za pti-cu)

bail [baj] m. zakup, najam; zakupni ugo-vor; zona, sektor; ce n'est pas de mon ~ to se mene ne tie; renouveler son ~ opora-viti se (posle bolesti)

baile [ba:j] f. predgrae, dvorite; kadabillement [bjm ] m. zevanje; pospanost;

pukotina; razlaz, divergencijabailler [bje] vb. dati, predati; ~ ferme

dati u zakup; la ~ belle q. podvaliti

azuraa

35A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

bailleur [bj :r] m. (f.) najamnik; stanoda-vac; ~ de fonds finansijer

bailliage [bja:] m. sudbillon [bj ] m. krpa; brnjica; mettre le ~

staviti brnjicu, zaepiti ustabain [b ] m. kupanje; kupalite, banja; ku-

patilo, kada; rastvor; salle de ~ kupatilo; ~ de boue blatne kupke; ~ de vapeur par-ne kupke; ~ de sang krvoprolie; les ~s banja, kupalite; envoyer q. au ~ poslati nekoga doavola; prendre un ~ (o)kupati se; prendre un ~ de soleil sunati se

baise [b:z] f. ljubljenje, grljenje, cmakanjebaiser [beze] I vb. 1. (po)ljubiti, celivati; je

vous baise les mains o, ne bi li; 2. se ~ lju-biti se, e II m. poljubac

baisse [bes] f. opadanje, pad; sputanje; ~ des prix snienje cena; ~ du pouvoir d'achat pad kupovne moi

baisser [bse] I vb. 1. spustiti, sniziti; opa-dati, sputati se; slabiti, gubiti vrednost; ~ l'oreille zastideti se; ~ pavillon popu-stiti; ~ le ton postati tii; ~ la vue (les yeux) oboriti oi, pogled; 2. se ~ sagnuti se, spustiti se; II m. pad

bal [bal] m. ples, bal; pop. kraa; voj. ka-znena eta; arg. kazneni vod; arg. batine

balader [balade] vb. 1. proetati; 2. se ~ e-tati se, tumarati

balafre [bala:fr'] f. brazgotina, oiljakbalai [bal] m. metla; etkica, metlica (na

mainama); poslednji noni prevoz; don-ner du ~ q. najuriti nekoga; donner un coup de ~ otkazati (zaposlenima); rtir le ~ rasputeno iveti; manche ~ ili man-chon de ~ mravko

balance [bal :s] f. vaga; ravnotea, balans; kolebanje, nedoumica; bilans; arg. izdaji-ca; tre en ~ kolebati se; tenir la ~ gale biti nepristrasan; faire pencher la ~ pre-vagnuti; mettre en ~ uporediti, izjednai-ti; entrer en ~ dolaziti u obzir

balanc, -e [bal se] 1. m. plesni korak; 2. a. pop. vrst, uravnoteen

balancer [bal se] vb. 1. njihati, ljuljati; ko-lebati se; okretati (u plesu); meriti, ispiti-vati; uravnoteiti; staviti na vagu; zaklju-iti (raun); izravnati, pobijati; nadokna-diti; fam. baciti, otpustiti; arg. izdati; arg. ~ un vanne izvaliti glupost; 2. se ~ ljuljati se; kolebati se; s'en ~ ne drati do, rugati se; elle s'en balance ba je briga

balancier [bal sje] m. poluga, motka; kla-tno; protivteg; jeziak (na vagi)

balanoire [bal swa:r] f. ljuljaka; fam. lu-dorija, izmiljotina; envoyer la ~ posla-ti do avola

balayer [balje] vb. istiti, mesti; terati, ju-riti; fig. unititi; voj. (z)brisati

balayures [balj:r] f. pl. ubre; otpaci; u-brite, deponija

balbutiement [balbsim ] m. mucanje, te-panje

baleine [baln] f. zool. (~ franche) uljeura, kit; fig. gorostas, div

balvre [bal:vr'] f. donja usna; napuene usne; brnjica

balise [bali:z] f. kolac, letva, motka; bova; oznaka; putokaz; znak upozorenja (na putu), svetionik

baliser [balize] vb. oznaavati, stavljati oznake

baliveau [balivo] m. mladica, izdanakballant, -e [bal , - :t] 1. a. koji se ljulja;

klimav, oputen; aller les bras ~s gega-ti (se); 2. m. ljuljanje; donner du ~ zanji-hati

balle [bal] f. lopta; ~ au panier koarka; ku-gla, zrno, metak; truba; ~ de paille bala slame; avoir la ~ belle imati zgodnu prili-ku; rater sa ~ propustiti priliku; c'est ma ~ to je moj posao; renvoyer la ~ spremno odgovoriti; prendre la ~ au bond iskori-stiti priliku; vous la ~ na vas je red

ballet [bale] m. balet; matre de ~ baletni majstor, solo-plesa; corps de ~ baletska trupa

ballon [bal ] m. balon; vazduhoplov; sta-klena posuda; obla aa; glavica; (fudbal-ska) lopta; ~ main rukomet; aerostat; posuda; pop. zatvor; pop. bava; ~ d'essai probni balon; enlever le ~ q. utnuti no-gom u zadnjicu

ballonner [balne] vb. 1. naduti, naduvati; 2. se ~ nadimati se

ballot [balo] 1. m. paketi, sveanj; nepro-moiva radna odea; voil ton (vrai) ~ evo ti prilike, sad se pokai; fam. m. glu-pan; 2. a. blesav

ballotte [balot] f. kuglicaballotter [balote] vb. ljuljati (se), kotrljati

(se), teturati se; aliti se; tumarati; tre ballott ljuljati se, kotrljati se

balnaire [balne:r] a. kupalini; station ~ mesto za kupanje, kupaonica

balourdise [balurdi:z] f. glupost, budala-tina

baluchon [bal ] m. paketi, omot, vrei-ca; kanta za smee

bambou [b bu] m. bambusban [b ] m. zabrana, proglas, objava; plo-

tun; vojni poziv; policijski nadzor; pro-gonstvo; fort mise ~ umska zabran; un ~ pour l'orateur dugotrajni aplauz go-

ban

bb

36A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

vorniku; battre un ~ udarati u bubanj, bubnjati; mettre au ~ odbaciti, prognati

banal, -e [banal] a. vladarski; opti, bana-lan; svaiji

banalement [banalm ] adv. banalno, otr-cano, prostaki

banc [b ] m. klupa; postolje, strug, sto, stalak; sloj, leite; sprud, greben; ~ de sable peani sprud; ~ de tournage bra-varski strug; ~ de poissons jata (riblja); ~ de glace ledena santa; ~ d'essai sto za ek-sperimente; tre sur les ~s biti u koli

bancable [b kabl'] a. isplativ, koji se moe isplatiti

bancaire [b k:r] 1. a. bankovni; bankar-ski; 2. m. bankarski strunjak

bancal, -e [b kal] 1. a. krivonog; 2. m. (f.) epavac

bandage [b da:] m. zavoj, bandaa; pre-vijanje; toak, guma; ~ herniaire kai; omota, obloga; obru; ~ d'automobile automobilska guma

bande1 [b :d] f. traka; zavoj; pojas, remen, kai; rub; obru; guma na toku; pokri-va, presvlaka; sloj; pojas, zona; ploa; strana; coller sous ~ saterati u kripac; donner de la ~ nagnuti se (brod); ~ blan-che peaki prelaz

bande2 [b :d] f. eta; grupa, jato; opor, ru-lja, banda; stranka; tre de la ~ de q. pri-padati neijoj stranci; faire ~ part biti po strani

bander [b de] vb. zaviti; zavezati; stegnu-ti; napeti (luk); ~ son esprit napregnuti mozak

bandire [b dj:r] f. zastava; zastavica; front de ~ prva linija

bandoir [b dwa:r] m. oprugabanlieue [b lj] f. predgrae, periferija;

train de ~ lokalni vozbanlieusard, -e [b ljza:r, -ard] m. (f.)

stanovnik predgraa, periferijebanne [ban] f. korpa; kolica; teretna kola za

ugalj; cirada, platnobanner [bane] vb. pokritibannissement [banism ] m. izgnanstvo,

zatoenitvo; progonstvobanque [b :k] f. banka; menjanica; ne-

deljna plata, isplata; banka (u igri); ~ de dpt zalona banka; ~ foncire (immo-bilire, territoriale) hipotekarna banka; faire sauter la ~ pokupiti sav novac; billet de ~ novanica

banqueroute [b krut] f. steaj, bankrot; faire ~ l'honneur neasno postupati

banquette [b kt] f. duga klupa; nasip; bankina, put za peake; stepenice, ban-

kina (na nasipu); zadnje sedite (u autu); jouer devant les ~s igrati pred praznim gledalitem

banquier [b kje] 1. m. bankar, menja; 2. a. bankarski, bankovni

baptme [batm] m. krst, krtenje; extrait de ~ krtenica; nom de ~ krsno ime; ~ du feu vatreno krtenje

baptiser [batize] vb. krstiti; nadenuti ime, pokrstiti, dati ime, imenovati, preime-novati

baptistaire [batist:r] 1. a. krsni, krteni; 2. m. (registre ~) krsni list

baquet [bake] m. bure, kofa, kada, kupka; rezervoar, kolektor

baragouiner [baragwine] vb. natucati; ne-razumljivo govoriti

baraque [barak] f. trafika; baraka, daara; koliba; logor; ~ de tir streljana; casser la ~ sve unititi

baraterie [baratri] f. prevara; nemarnostbaratin [barat ] m. ulagivanje, laskanje;

arg. izgovor; faire du ~ laskati; assez de ~ dosta hvale

barbare [barba:r] 1. a. varvarski; nepravi-lan; grub, surov; 2. m. (f.) divljak

barb, -e [barbe] a. bradatbarbe [barb] f. brada; resa, dlaice; zubac;

plesan na jelu; faire la ~ brijati; faire sa ~ brijati se; laisser pousser sa ~ pustiti bra-du; rire la ~ de q. smejati se u brk; rire dans sa ~ smejati se u sebi; faire la ~ q. obrijati, nadmudriti koga; vieille ~ ia, starac; jeune ~ utokljunac; c'est une ~! strano dosadno!

barbel, -e [barble] a. bodljikav; fil de fer ~ bodljikava ica

barber [barbe] vb. pop. dosaivatibarbiche [barbi] f. bradicabarbier [barbje] m. brija; berberin, vidarbarboter [barbote] vb. brkati (se); gacati,

gaziti po blatu; pop. krastibarboteur [barbot :r] m. mealica, mi-

kser; zool. patkabarbouiller [barbuje] vb. zamazati, za-

prljati; krabati; pokvariti; smutiti; ~ le cur izazvati gaenje

barbu, -e [barb] 1. a. bradat; kosmat, dla-kav; plesniv; 2. f. zool. iverak (riba); 3. m. bradonja

bardane [bardan] f. bot. iakbard, -e [barde] a. oklopljenbarder1 [barde] vb. nositi na nosilima; to-

variti na nosilabarder2 [barde] vb. 1. staviti oklop; obloi-

ti; fam. biti opasan; a va barder teko e to ii; 2. se ~ pokoriti se

banal

bb

3A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

bardeur [bard :r] m. nosabarguigner [bargine] vb. oklevati, otezati,

biti neodluanbarillage [barija:] m. bavarstvo; preta-

kanje; buradbariolage [barjla:] m. aranje; arenilo;

zbrka misli ili reibariol, -e [barjle] a. arenbarne [barn'] f. solanabaron [bar ] m. baronbaronne [baron] f. baronicabaroque [barok] a. udan, smean; nepra-

vilanbaroudeur [barud :r] m. borac; ljubitelj,

zaljubljenik (u borbe)barque [bark] f. barka, amac; jedrilica;

mener sa barque voditi svoje poslovebarrage [bara:] m. barijera; brana; zagra-

ivanje; pregrada, barikada (putna); ka-raula; odbrana; de ~ zatitni

barre [br] f. motka; poluga; preaga; pre-grada; vratilo; nanos; ~ parallles razboj; fig. tirer la ~ podvui crtu; prendre la ~ uzeti kormilo u ruke

barreau [bro] m. ipka; poluga; oslonac, stalak, stub; advokatska komora; quitter le ~ napustiti advokatsku praksu; ~x de fentre reetka na prozoru; ~ de grille ro-tilj

barrer [bre] vb. zatvoriti; staviti rezu, za-ustaviti; prepreiti; precrtati, izbrisati; osujetiti; barr fam. glup

barrette [brt] f. beretka; kapabarreur [br :r] m. kormilarbarricade [barikad] f. barikada; pregrada;

prirodna preprekabarrire [barj:r] f. barijera, brana, pregra-

da; ograda; granica; pregrada; vrata; bra-nik, rampa; fig. prepreka; demeurer la ~ stanovati van grada

bas1, -se [b, b:s] 1. a. nizak; donji; plitak; tih; podao; ~ ge rano detinjstvo; avoir la vue ~se biti kratkovid; ~se mer ose-ka; avoir loreille ~se biti postien, obori-ti oi; tte ~se pognute glave; voix ~se tiho; le jour est ~ dan je na izmaku; au ~ mot u najmanju ruku 2. adv. nisko; tiho; dole; ~ dole; l ~ tamo; en ~ dole; ici ~ na ovom svetu; par en ~ odozdo; trai-ter de haut en ~ oholo postupati; tre ~ propasti; chapeau ~! kapu dole!; ~ les ar-mes! dole oruje!; mettre ~ sruiti

bas2 [b] m. arapa; aller q. comme un ~ de soie stajati kao saliveno

basaner [bazane] vb. pocrnetibascule [baskl] f. vaga (decimalna); kla-

tno, klackalica; eram; cheval ~ konj-

klackalica; chaise ~ stolica za njihanje; faire la ~ prevrnuti se

basculement [basklm ] m. iskretanje, prevrtanje; ljuljanje; vibriranje; ~ latral boni nagib

basculer [baskle] vb. ljuljati se; pastibase [b:z] f. temelj, osnove; naelo; baza;

podnoje, postolje; skladite; baza, sredi-te; lanstvo; ~ na osnovi; de ~ osno-vni, temeljni; homme carr par la ~ te-meljit ovek; pcher par la ~ biti pogre-an u osnovi

bas, -e [bze] a. s bazom, sa sreditem (u)

baser [baze] vb. 1. temeljiti, osnivati; 2. se ~ oslanjati se

bas-fond [bf ] m. dolina; velika dubina; pliak; les ~s de la socit talog drutva

basilaire [bazil:r] a. bazni, osnovnibasilic [bazilik] m. bot. bosiljak; zool. gu-

ter; zmaj, adaja; yeux de ~ zmijski po-gled

bas-officier [bazfisje] m. podoficirbasse [b:s] f. bas; basist; sprudbassement [bsm ] adv. nisko, podlo, pro-

stakibassesse [bses] f. niskost, podlost; pro-

stakluk; (~ de la naissance) nisko pore-klo

bassin [bs ] m. bazen; cisterna; rezervo-ar; velika posuda; luka, dok; sliv

bassinet [basine] m. kaciga; mali bazen; umivaonik; posuda; cracher au ~ dati no-vac preko volje

basson [bs ] m. fagot; duva (u orkestru)basta [basta] adv. dostabastille [bastij] f. kula; tamnica; tvrava;

B~ Bastiljabastonnade [bastnad] f. batinanje, batinebt [b] m. samar; il sait o le ~ le blesse

zna gde ga titi; c'est l que le ~ le blesse to mu je slaba strana

bataille [bat:j] f. bitka, boj, borba; bojni red; svaa; cheval de ~ bojni konj; en ~ u bojnom redu; mettre en ~ iznositi, uvla-iti; il est de toutes les ~s on se bori za mnogo toga

batailler [batje] vb. svaati se, tui se, ra-tovati

btard, -e [bta:r, -ard] 1. a. nezakonit; la-an; srednji; slian; divlji; polu; pome-an, neist; 2. m. (f.) kopile, nezakonito dete, melez; izrod

btardeau1 [btardo] m. kopilebatardeau2 [batardo] m. pregrada, nasip,

brana, kanalbateau [bato] m. laa, brod, amac, bro-

bateau

bb

3A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

di; ~ vapeur parobrod; ~ voiles je-drenjak; ~ rames veslaki amac; ~ bac skela; ~ de fort tonnage teretnjak; ~ dra-gue, ~ dragueur bager; fam. la; tre d'un autre ~ biti drugoga kova; faire ~ part iveti svako za sebe; du dernier ~ po naj-novijoj modi; monter un ~ q. gnjaviti, dosaivati

bateau-gigogne [batoign ] m. nosa avi-ona

bateau-tank [batot :k] m, brod-cisterna, tanker

batele [batle] f. tovar, teret; brodski te-ret, tovar

bateler [batle] vb. prevoziti (laom); ali-ti se

batelier, -re [batlje, -:r] m. (f.) laar, brodar

bter [bt:r] m. udarac (u sportu)bti [bti] m. sklop; postolje, stalak; debela

nit; okvir vrata; ank (u bifeu); podupi-ra; kutija; kostur, okosnica

btiment [btim ] m. zgrada, zdanje, obje-kat, graevina; postrojenje, zdanje; laa, brod; gradnja; travaux de ~ graevinski radovi; ~ en construction novogradnja; ~ prfabriqu montana zgrada

btir [bti:r] vb. graditi, zidati, sagradi-ti, izgraditi, sazidati; proivati; sastaviti, nainiti; bien bti stasit; voil comme je suis bti eto takav sam

btisse [btis] f. novogradnja, gradnja, zgrada; zidanje; kameni zid

bton [bt ] m. tap, motka, palica; mettre des ~ s dans les roues podmetati klipove; ~ s rompus bez veze, isprekidano

btonner [btne] vb. batinati; izbrisatibattage [bata:] m. mlaenje, vrenje, vr-

idba; udaranje (kolja); drmanje, vibrira-nje, trenja; mukanje

battant, -e [bat , - :t] a. pluie ~e pljusak; porte ~e automatska vrata; (tout) ~ neuf sasvim nov

batte [bat] f. malj; drveni eki; budak, pi-juk; tucanje

battement [batm ] m. udarac; lupa; zve-ket; udaranje, lupanje, kucanje; otkucaj (srca, sata); pulsiranje; ~ d'ailes mahanje, lepet krila; ~ du cil treptanje oima

batterie [batri] f. tua; baterija; artiljerija; akumulator; les ~s akumulatorske bate-rije; komplet; mettre les pices en ~ po-staviti topove; dresser ses ~s pripremiti se za borbu, osigurati se, preduzeti mere; ~ de cuisine kuhinjsko posue

battre [batr] 1. tui, udarati, lupati, mlati-ti; vriti; ~ l' ennemi pobediti; ~ le fer ko-

vati; ~ la mesure davati takt; ~ les car-tes meati (karte); ~ des mains pljeskati; ~ les oreilles qn. puniti nekome neim ui; ~ son plein u punom jeku; 2. se ~ tui se, boriti se; raspravljati; se ~ les flancs upinjati se

battu, -e [bat] a. isprebijan, istuen; otr-can; chemin ~ ugaen, napravljen put; une tte de chien ~ pokunjene glave; yeux ~s umorne oi, podonjaci; fer ~ elezni lim; avoir les oreilles ~es de qc. naslua-ti se neega

baudrier [bodrie] m. opasa, remenbaudruche [bodr] f. vrlo tanka, gotovo

prozirna koica, opnabauge [b:] f. leglo; gnezdo; brlog; neure-

dan stan; vrea; avoir tout ~ imati punu kuu svega

baume1 [bo:m] m. balzam, melem; miris; mettre du ~ au cur staviti melem na ranu

baume2 [bo:m] f. peinabavarder [bavarde] vb. brbljati, eretati,

blebetatibave [ba:v] f. pljuvaka; pena iz usta; bale,

slina; fig. jed, otrovbaver [bave] vb. sliniti, baliti; curiti; fig. si-

ktati, peniti; fig. en ~ biti preoptereenbavoch, -e [bave] a. prljav, neitakbayait [bja:r] m. nosilabayer [bje] vb. zijati, blejati; ~ aux cor-

neilles prodavati zjale, zablenuti se; ~ aprs teiti neemu, eleti

bazarder [bazarde] vb. fam. prodavati, prodati, pazariti

bant, -e [be , - :t] a. irom otvoren, ra-zjapljen; demeurer bouche ~e zinuti (od uda); plaie ~e otvorena, ljuta rana

batement [beatm ] adv. pobono, blae-no, nevino; pretvorno, licemerno

beau < f. bel>, belle [bo, bl, bl] 1. a. lep, divan; avoir ~ faire truditi se uzalud; l'chapper belle sreno proi; tout ~ po-lako!; bel et bien sasvim, kratko i jasno; de plus belle jo, sve vie; il fait ~ lepo je (vreme); un ~ jour jednog lepog dana; ~ monde otmeno drutvo; il y a ~ temps odavno; la donner belle pruiti povolj-nu priliku; la manquer belle promaiti priliku; faire le ~ epuriti se; un bel es-prit duhovit ovek; 2. adv. bel et bien, bien et beau, bel et beau sasvim tako, kratko i jasno, jednostavno, prosto; tout beau (samo) polako; de plus beau (en plus beau) sve lepe; 3. m. lepotan; pein-dre en beau prikazati u lepom svetlu; le temps se met au beau vedri se; au plus ~

bateau-gigogne

bb

3A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

de usred; f lepotica; lepota; faire la belle epuriti se

beaucoup [boku] adv. mnogo; vrlo, jako; beaucoup ~ vrlo mnogo; ~ trop mnogo i previe; y tre pour ~ mnogo pridone-ti emu; il s'en faut de ~ mnogo treba do toga, daleko je do, ni izdaleka; c'est ~ si mnogo je ako; un peu ~ odvie, suvie

beau-fils [bofis] m. pastorak; zetbeau-frre [bofr:r] m. urak; zet; paenog;

dever; polubratbeau-pre [bop:r] m. ouh; tast; svekarbeaut [bote] f. lepota; lepotica; en ~ lepo,

elegantnobeaux-parents [bopar ] m. pl. svekar i sve-

krva; enini roditelji, tast i tatabb [bebe] m. detence, malo dete, beba;

lutkabbte [bebt] a. fam. luckast, tupav, glupbec [bk] m. kljun; blanc ~ utokljunacbcasse [bekas] f. zool. ljuka; fig. guska,

glupaa; sourd comme une ~ gluv kao top

bchoir [bwa:r] m. motikabcu, -e [bek] a. kljunat, s ogromnim

kljunombedaine [bdn] f. trbuh, trbuinabeffroi [befrwa] m. kula; straarnica; zvo-

nik; postolje, grede; sonner le ~ zvoniti na uzbunu

bgayeur, -euse [begj :r, -:z] 1. m. ( f.) mucavac; 2. a. mucav

bguin [beg ] m. jeretik, prosjak; fam. lju-bav; avoir un ~ pour biti zaljubljen; c'est mon ~ to mi je slabost

beige [b:] a. neobojen, prirodan; be boje

bel-esprit [belespri] m. prijatelj, ljubitelj umetnosti, esteta

belette [blt] f. zool. lasicabelgradois, -e [belgradwa, - :z] 1. a. beo-

gradski; 2. m. (f.) Beograaninblier [belje] m. zool. ovan; udarni kljun;

pumpabelltre [bl:tr'] 1. m. kico, lepotan; f. lu-

tka; 2. a. lutkastbelle-fille [belfij] f. pastorka; snahabelles-lettres [belletr'] f. pl. knjievnost,

lepa knjievnostbelle-sur [bels :r] f. snaha; zaova; sva-

stikabelvdre [belved:r] m. vidikovac; pavi-

ljon; kula, toranjbnarde [benard] f. bravabndiction [benediksj ] f. blagoslov; ~

nuptiale venanje; obiljebnfice [benefis] m. dobitak, korist; za-

rada, prihod, dohodak; ~ net neto profit, sous ~ d'inventaire uslovno

bnficiaire [benefisj:r] 1. m (f.) korisnik, dobitnik; 2. a. uslovni; uspean (rezultat preduzea)

bnficier [benefisje] vb. koristiti se, izvui korist, uivati; primati prihod, dobitak

bnvole [benevl] 1. a. blagonaklon; do-brovoljan; 2. m. (f.) dobrovoljac

bnignement [beninm ] adv. blago, do-broudno

bnin [ben , -in ] a. dobar, blag, dobrou-dan; lagan; benigni, neopasan

bnir [beni:r] vb. blagosloviti, posvetiti; prihvatiti, odobriti

benne [ben] f. korpa; ko; bava; kolicabenot, -e [bnwa, -at] a. blagosloven; bla-

eni, srean; svet; dobroudan; sladakbquille [bekij] f. taka; kvaka, kuka, dr-

ak; potpora; ~ de maracher motiicabercer [berse] vb. ljuljati; uspavati; zava-

ravatiberger [bere] m. pastir; chien de ~ pas u-

var; dragi, ljubljeni; toile du ~ Danica, Venera; l'heure du ~ povoljan as

bergre [br:r] f. pastirica; draga, ljublje-na; fotelja

berlingot [brl go] m. koija; loa kolaberlue [berl] f. blesak; greka, zabluda;

avoir la ~ imati mrenu na oima, fig. biti zaslepljen

berniquet [bernike] 1. m. tre (mettre) au ~ pasti (doterati) na prosjaki tap; 2. intj. ~ (pour sansonnet) ako ti ne treba!

besacier [bzasje] m. prosjak, torbarbesogne [bzn ] f. posao, rad; s'endormir

sur la ~ nemarno raditi; tailler de la ~ zadati posao, brige

besogneux, -euse [bzn , -:z] a. osku-dan, potreban, bedan

besoin [bzw ] m. potreba, nuda; osku-dica; beda; avoir ~ de trebati neto; fai-re ~ biti potreban; tre dans le ~ iveti u oskudici, bedi; au ~ (s'il en est ~) = en cas de ~ = en tant que de ~ prema potre-bi, ako zatreba

besson, -ne [bes , -n] m. (f.) blizanacbestialement [bstjalm ] adv. ivotinjski,

divlje, surovobta [bta, -as] 1. m. (f.) ble-

san, glupak; 2. a. glup, priglupbtail [betaj (bestjo)] m.

blago, marva, stoka; gros (menu) ~ kru-pna (sitna) stoka, marva; arg. les bestiaux zveri

bte [bt] 1. f. ivotinja, zver; ~s cornes rogata stoka; ~s de trait teglea stoka; ~s

bte

bb

40A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

YZ

fauves divlja; ~s froces (carnassires) zveri; ~s noires divlje svinje; ~s de somme tovarne ivotinje; les ~s pl. gamad; fine ~ lisac, lisica; remonter sur sa ~ pridii se; bonne ~ dobra budala; faire la ~ pravi-ti se glupim, ludim; 2. a. glup, lud; pas si ~! = nisam ja tako lud!; ~ comme un pot (une cruche, une oie) glup kao no; c'tait vraiment ~ bilo je zaista blesavo

btement [btm ] adv. glupo, ludo, nepro-miljeno; tout ~ s neba pa u rebra

btise [bti:z] f. glupost; priglupost; sitni-ca

betterave [betra:v] f. bot. (eerna) repa; repica

betteraverie [betravri] f. eerana; eer-ni kombinat

betting [beti] m. kladionica; kladioniaribeugler [bo gie] vb. mukati, rikati; pej. dra-

ti sebeuh [bo ] intj. pa!beurre [b :r] m. puter; dobitak, zarada; pe-

tit ~ fino sitno pecivo, keks; ~s composs namaz od putera; on y entre comme dans du ~ ree se kao sir; assiette au ~ zlatni rudnik (fig.); faire son ~ zaraditi, oboga-titi se; c'est du ~ dans ses pinards to je voda na njegov mlin; c'est un ~ ide kao po loju; il au ~ noir modrica na oku

beurrerie [b rri] f. prodavnica mlenih proizvoda

bzef [bezef] adv. arg. mnogo; bono ~ vrlo dobro; y en a pas ~ nema (mnogo)

biais, -e [bj, -:z] 1. a. kos; 2. m. kosina; en ~ (de ~) koso, ukoso, popreko, spre-tno, veto

biaiser [bjee] vb. ii koso; krivudati; ii stranputicom, okoliati

biberonner [bibrne] vb. fam. cuclati, du-dlati, pijuckati

bible [bibl'] f. Biblija, Sveto pismobibliothque [bibliotk] f. biblioteka; or-

man ili polica za knjige; des ~s biblio-teki; ~ bleue zbirka pria; ~ circulante (dravna) biblioteka

biche [bi] f. kouta; dragabicher [bie] vb. pop. ii, pristajati; a biche

ide, pristaje, dobro jebicyclette [bisiklt] f. bicikl; toak; aller

~ voziti biciklbidet [bide] m. konji, vranac; bide (za

pranje); pousser son ~ gurati, ii napred (fig.)

bidon [bid ] 1. m. kanta (za mleko, benzin i sl.); limenka, kanister; utura, pljoska; 2. a. arg. simuliran

bielle [bjel] f. prenosna, pokretna poluga;

klatno, radilica; ruda (kolska); ipka, dr-alja; ~ d'accoupplement kvailo

bien [bj ] 1. m. dobro, imovina, blago; homme de ~ poten ovek; dire du ~ de hvaliti; ~ patrimonial oevina; prir corps et ~ propasti bez traga; les ~ s du corps zdravlje; tout ~ pes sve u svemu 2. adv. dobro, mnogo, veoma; eh ~ da-kle; c'est ~ fait tako i treba; ~ malade te-ko bolestan; c'est ~ vous lepo je od vas; quand ~ mme pa makar; si ~ que tako da; ~ que premda

bien-aim, -e [bj nme] 1. a. predragi, lju-bljeni; 2. m. (f.) ljubimac, dragi, miljenik

bien-ase [bj ne:z] m. udobnost, blagosta-nje

bien-dire [bj di:r] m. lep govor, ispravnost u govoru

bien-disant, -e [bj diz ] a. reitbien-faire [bj f:r] m. poten rad, ispra-

vnost u radubienfaisance [bj fz :s] f. dobroinstvo,

dobrotvornostbienfait [bj fe] m. dobroinstvo, dobrobit;

usluga; prednost, koristbien-jug [bj e] m. zakonitost, zakon-

ska zasnovanostbiensant, -e [bj se , - :t] a. pristojan,

uljudanbiens-fonds [bj f ] m. pl. nekretninebientt [bj to] adv. naskoro; ~ do vie-

nja uskorobienveillance [bj vj :s] f. naklonost, bla-

gonaklonostbienvenu, -e [bj vn] a. dobrodoao;

soyez le (la, les) bienvenu (-e, -s, -es) do-bro doli

bienvenue [bj vn] f. srdaan doek; do-brodolica; payer sa ~ poetak slube

bire1 [bj:r] f. pivo; ~ blonde svetlo pivo; ~ brune tamno pivo; ce n'est pas de la petite ~ to nije maji kaalj

bire2 [bj:r] f. mrtvaki koveg, lebiffage [bifa:] m. precrtavanje, brisanjebifurquer [bifrke] vb. (se ~) razdvajati

(se); odvajati (se), ravati se; raskrstiti se, odvojiti se, odvajati se, deliti se

bigarr, -e [bigare] a. aren, iaran, nai-kan

bige [bi] f. pop. poljubacbigle [bigl'] 1. a. razrok, kiljav; 2. m. (f.)

razrokibigre1 [bigr'] 1. m. lopov, bitanga; 2. intj.

sto mu gromova, doavola!bigre2 [bigr'] m. pelarbigrement [bigrm ] adv. suvie, veoma,

jako

btement

bb

435ABCDDEFGHIJKLLjMNNjOPRSTUVZ

burmutica f tabacchiera fburoaski adj. borghese buroazija f borghesia fburuj m borghese mburujski adj. della borghesiabusanje n il battersi il pettobusati se v (u grudi) battersi il pettobusen m zolla f, piota f, cespo mbusija f imboscata f, agguato m busola f bussola fbua m foratore mbuenje n foratura f, trivellazione f, bu-

catura fbuilica f trapano m; trivellatrice f; per-

foratrice fbuiti v forare, bucare, trivellarebuotina f perforazione f, foratura fbut m coscia f; jagnjei ~ coscia dagnel-

lo; telei ~ coscia di vitellobutina f coscia f; coscetto mbutni adj. coscialebuter m burro mbutik m boutique fbuva f pulce fbuvara f (zatvor) gattabuia f, catorbia fbuvljak m mercato m delle pulcibuzdovan m clava f, mazza f ferrata

Ccakliti se v splendere, brillarecar m imperatore m; zar mcarevi m figlio m dello zarcarevina f impero mcarica f imperatrice f, zarina fcari m scricciolo m, forasiepe mcarigrad m Costantinopoli fcarina f dazio m, dogana f, gabella f

osloboen ~e esente da dazio; izvozna ~ dazio desportazione; uvozna ~ dazio dimportazione

carinarnica f dogana f, ufficio m doga-nale

carinik m doganiere mcariniti v daziarecarinski adj. doganale; daziario ~a

deklaracija dichiarazione f daziaria; ~a granica linea f daziaria; ~a tarifa ta-

riffa f daziaria; ~a potvrda bolletta f di dogana; ~ peat timbro m doganale; ~ straar guardia f doganale, guardia di finanza; ~ inovnik doganiere m; ~a kontrola controllo m doganale; ~a po-litika politica m doganale

carinjenje n il daziare m imate li neto za ~? ha qualcosa da dichiarare?

carizam m zarismo mcarovati v imperare; regnare, dominarecarski adj. imperiale, imperatorio ~

rez taglio m cesareocarstvo n impero m biljno ~ regno m

vegetale; ivotinjsko ~ regno animale; ~ nebesko il regno dei cieli

cece-muva f zool. mosca f tse - tsecedilo n filtro m; colatoio m ostaviti na

~u piantare in asso, cediljka f filtro mcediti v filtrare, scolare; spremere ~

narandu spremere unaranciacedulja f biglietto m; scheda fceenje m filtrazione f, scolamento m;

spremitura fceger m sporta fceh m corporazione f, maestranza f

platiti ~ pagare il fiocehovski adj. corporativocekin m zecchino mceler m sedano mcelibat m celibato mcelina f il tutto m, linsieme m; totalit f,

complesso mcelishodan adj. adatto, opportunocelivanje n il baciare m, baciamento mcelivati v baciarecelo n lintero m, il tutto mcelofan m cellofan mcelokupan adj. intero, tutto, totale,

complessivocelokupnost f totalit f, integrit f, com-

plesso mcelovit adj. intero, totale, integrocelovitost f totalit f, interezza f, inte-

grit fceluloid m celluloide fceluloza f cellulosa fcement m cemento m brzovezujuui ~

cemento a presa rapidacementiranje n il cementare m

cementirAnje

C

436ABCDDEFGHIJKLLjMNNjOPRSTUVZ

cementirati v cementarecena f prezzo m, costo m; pregio m, va-

lore m prodajna ~ prezzo di vendi-ta; najnia ~ lultimo prezzo; trina ~ prezzo corrente; stalna ~ prezzo fisso; po svaku ~u a qualunque prezzo; ad ogni costo; upola ~ a met prezzo; dii

~u alzare il prezzo; sniziti ~u ridurre, diminuire, abbassare il prezzo; astro-nomska ~ prezzo astronomico; nabav-na ~ prezzo dacquisto; svetska ~ prez-zo mondiale; paprene ~e prezzi salati

ceniti v apprezzare, stimare; valutare, pregiare, tener conto visoko ~ sti-mare altamente; ~ od oka valutare ad occhio e croce

cenkanje n mercanteggiamento m, con-trattazione f

cenkati se v mercanteggiare, contratta-re, trattare sul prezzo

cenovnik m listino m dei prezzi, prez-zario m

cent m (deo evra) centesimo mcenta f metrika ~ quintale mcentar m centro m kulturni ~ centro

culturale; poslovni ~ centro degli af-fari; trgovaki ~ centro commerciale; sportski ~ impianto m sportivo

centarfor m centrattacco m, centravanticentilitar m centilitro mcentimetar m centimetro mcentrala f centrale f telefonska ~ cen-

tralino mcentralan adj. centrale ~o grejanje ri-

scaldamento centralizzatocentralistiki adj. centralizzatore, ac-

centratorecentralizacija f centralizzazione f, ac-

centramento mcentralizam m centralismo mcentralizovati v centralizzare, accen-

trarecentrifuga f centrifuga fcentrifugalan adj. centrifugo - ~na sila

forza f centrifugacentripetalan adj. centripeto - ~na sila

forza f centripetacentrirati v centrarecenzor m censore m; censuratore mcenzura f censura f ~ tampe censura

della stampa; filmska ~ censura dei film

cenzurisan adj. censuratocenzurisati v censurare, far la censuracenjen adj. pregiato, stimatoceo adj. intero, tutto, intatto, integro

~ celcat completo, tutto intero; ~ dan tutto il giorno; ~ ivot tutta la vita

cepanica f ciocco m, pezzo m di legnacepanje n spaccatura f, fenditura fcepati v lacerare; tagliare; dividere;

(drva) spaccare cepa mi se srce mi si strazia il cuore

cepidlaenje n pedanteria f, sofistiche-ria f

cepidlaiti v pedanteggiare, sofisticare, sottilizzare

cepidlaki adj. pedantesco, sofistico = adv. in modo pedantesco

cepidlaka m pignolo m, pedante m, so-fisticone m

cepkanje n lo scheggiare m, scissione fcepkati v scheggiare, fenderecer m cerro mcerada f incerata fcerebralan adj. cerebralecerekalo m sogghignatore mcerekanje n sogghignamento m, il ridac-

chiare mcerekati se v sogghignare, ridacchiareceremonija f cerimonia fceremonijal m cerimoniale mceremonijalan adj. cerimoniosocerenje n ghigno m, sogghigno m; smor-

fia fceriti se v ghignare, fare smorfiecerov adj. di cerro ~ uma cerreto m,

bosco m dei cerricerovina f legno m di cerrocesija f cessione f sudska ~ cessione

giudiziariacetinje n Cettigne fcev f tubo m, canna f, cannello m; con-

dotto m dovodna ~ tubo conduttore; radio ~ valvola f; odvodna ~ tubo di scarico; kanalizaciona ~ tubo di fogna; puana ~ canna f del fucile

cevast adj. tubolare, cannellosocevica f cannella f, tubetto m, cannuc-

cia f

cementirAti

C

437ABCDDEFGHIJKLLjMNNjOPRSTUVZ

cevanica f stinco m, tibia fcevast adj. tubolare, cannelosociceron m Cicerone mcicija f avaro m, arpagone m, spilorcio m,

tirchio mcia f (zima) freddo acutociati v stridere, strillare; pigolarecifra f cifra f, numero mcifrati v adornare ~ se (kititi se) accon-

ciarsiciganin m zingaro mciganka f zingara fciganski adj. zingaresco, ziganocigara f sigaro mcigareta f sigaretta f zaviti ~u arroto-

lare una sigaretta; upaliti ~ accendere una sigaretta

cigla f mattone m, tegola m nepeena ~ mattone crudo; peena ~ mattone cotto

ciglana f mattonaia fciglar m mattonaio mciglast adj. mattonosocijankalijum m cianuro di potassiocijanid m hem. cianuro mcika f stridore m, strillo m ~ i vika

scricchio e clamore; pandemonio mcikati v stridere; strillare; fischiarecikcak adv. zigzagciklama f ciclamino mciklian adj. ciclicociklon m ciclone mciklus m ciclo m privredni ~ ciclo eco-

nomico; proizvodni ~ ciclo di produ-zione; menstrualni ~ ciclo mestruale

ciknuti v mandar un sibilocikorija f cicoria fcilindar m cilindro m ~ eir cappello

a cilindrocilindrian adj. cilindricocilj m mira f, meta f; termine m; (u spor-

tu) traguardo n; (svrha) fine m, scopo m; bersaglio m pogoditi ~ dare nel se-gno; promaiti ~ mancar la mira, sba-gliar la mira, fallire; postii ~ ottenere lintento, raggiungere lo scopo; bez ~a senza scopo, senza meta; ii za nekim

~em seguire uno scopo; stii do ~a toc-care la meta

ciljanje n il mirare m; lalludere m

ciljati v mirare; prendere la mira; tende-re; alludere

cimati v tirare con forzacimbalo n cembalo mcimer m compagno m di stanza; coin-

quilino mcimerka f compagna f di stanza; coin-

quilina fcimet m cannella fcimnuti v dare uno strappo, strappareciniki adj. cinico adv. cinicamentecinik m cinico mcinizam m cinismo mcink m zinco mcinkan adj. di zincocinkariti v infamare, (prijaviti) denun-

ciarecinkaro m infame m, spia f, traditore mcinkograf m zincografo mcinkografija f zincografia fcinkografski adj. zincograficocinober m cinabro mcionist m sionista mcionistiki adj. sionisticocionizam m sionismo mcipela f scarpa f, scarpina f plitka ~

scarpa bassa; krema za ~e lucido m per le scarpe; obuti ~e mettersi le scarpe

izuti ~e togliersi le scarpe; ista ~a lustrascarpe m

cipelica f scarpetta fcipov m pagnotta fcirih m Zurigo fcirkulacija f circolazione fcirkular m circolare fcirkulisati v circolarecirkus m circo mciroza f cirrosi f ~ jetre cirrosi epaticacista f cisti fcisterna f cisterna fcitat m citazione fcitiran adj. citatocitiranje n citazione f; il citare mcitirati v citare; riportarecitostatik m farmac. citostatico mcitra f cetra fcivil m borghese m, cittadino m u ~u

in borghesecivilizacija f civilizzazione f; civilt fcivilizovan adj. civilizzato; civile

civilizovAn

C

438ABCDDEFGHIJKLLjMNNjOPRSTUVZ

civilni adj. civile ~ brak matrimonio m civile; ~o pravo diritto m civile

cmakanje n il baciucchiare mcmakati v baciucchiarecmizdrenje n piagnucolio mcmizdriti v piagnucolare, frignarecoktati v (jezikom) schioccare (la lingua)cokula f zoccolo mcol m (mera) pollice mcolovni adj. di pollicecri v crepare, morire ~ od smeha cre-

pare (scoppiare) dalle risa; ~ od gladi morire di fame

crep m tegola f, tegolo m valoviti ~ te-gola ondulata

crepana f tegolaia fcrepar m fornaciaio mcrevni adj. intestinale, entericocrevo n intestino m, budello m creva

n pl. intestini m pl., budella f pl; debe-lo ~ intestino crasso; slepo ~ intestino cieco; dvanaestopalano ~ duodeno m; zapaljenje slepog ~a infiammazione del intestino cieco

crkavanje n il crepare m, mora fcrkavati v crepare, morirecrkotina f carogna fcrkva f chiesa f saborna ~ duomo m,

cattedrale f; osvetati ~u consacrare una chiesa

crkveni adj. della chiesa, ecclesiastico - ~a pesma inno m sacro; ~ sabor con-cilio m, sinodo m; ~o pravo diritto m canonico

crkvenjak m sagrestano mcrkvica f chiesetta f, cappella fcrn adj. nero ~a taka punto nero ~e

vesti brutte notizie; ~o odelo abito m nero; ~a boja nero m; ~a berza borsa f nera; ~ luk cipolla f; ~a ovca pecora f nera; ~o vino vino m rosso

crnac m negro m, moro mcrnaki adj. da negro, morescocrna Gora f Montenegro mcrneti v diventar nero ~ se nereggiare,

apparir nero crnica f terra nera, terriccio mcrnilo n nero m, color nerocrnina f nerezza f; (crna odea alosti)

lutto m nositi ~u vestirsi a lutto

crniti v annerire; denigrarecrnka f mora f, moretta fcrnkast adj. nerastro, nericciocrnkinja f negra f, mora fcrno m (boja) nero m = adv. gledati ~ ve-

der nero obuen u ~ vestito di nero; ~ More Mar m Nero; raditi na ~ lavorare in nero

crnoberzijanac m borsaro m nero, bor-sanerista m

crnogorac m montenegrino mcrnogorski adj. montenegrinocrnokos adj. dai capelli nericrnomanjast adj. brunocrnook adj. dagli occhi nericrnpurast adj. brunotto, nerognolocrnjenje n lannerire m; annerimento mcrpenje n lattingere m, tirata fcrpni adj. di pompaggiocrpsti v attingere; estrarre; desumere ~

vodu tirare acqua; ~ korist tirare rendi-ta, rirare vantaggio

crta f linea f, riga f; traccia f; tratto m u glavnim ~ma nelle linee principali; ~ lica lineamento m

crta m disegnatore mcrta m (crtani film) cartone m animatocrtai adj. da disegnocrtanka f quaderno m da disegnocrtanje n il disegnare m, disegno m; de-

scrizione f uitelj ~a maestro m di disegno

crtati v disegnare, tracciar linee; rigare; tratteggiare

crte m disegno m, tratteggio m; schiz-zo m, abbozzo m arhitektonski ~ dise-gno architettonico; tehniki ~ disegno tecnico

crtica f lineetta f; breve tratto; (kratka pria) breve racconto

crv m verme m; baco m; tarlo m, bruco m ~ sumnje tarlo del dubbio

crvast adj. vermicolarecrvati se v inverminire; tarlarsicrven adj. rosso = f rosso m, rossore m

~a armija Armata rossa; ~ krst Cro-ce f rossa; proi kroz ~ passare con il rosso

crvenda m pettirosso mcrveneti v diventar rosso ~ se rosseg-

civilni

C

439ABCDDEFGHIJKLLjMNNjOPRSTUVZ

giare, arrossire; ~ se od stida arrossire per vergogna

crvenilo n rosso m, rossore mcrveniti v arrossare, tingere in rossocrvenkapa f Cappuccetto rossocrvenkast adj. rossegiante, rossiccio,

rossastrocrvenokos adj. dai capelli rossicrvenokoac m pellirossa mcrvenperka (riba) f lasca f, leucisco mcrvenjenje n arrossamento m; arrossi-

mento mcrvi m vermicello mcrvljati se v tarlarsi, inverminirecrvljiv adj. verminoso, bacato, vermico-

losocrvotoan adj. tarlato, bacatocrvotoina f tarlatura fcucla f poppatoio m, biberon mcuclati v popparecug m tiro m, tirata f (gutljaj) sorso mcunjalo n ficcanaso mcunjanje n il frugacchiare m; (skitanje) il

gironzolare mcunjati v frugacchiare; fiutare; (skitati se)

gironzolarecupkati v saltellarecupnuti v fare un saltocura f ragazza f, giovane f, fanciulla fcurenje n il colare m, scolo m, lo stillare curica f ragazzina f, bambina fcuriti v colare, stillare, gocciolare, gron-

dare curi mu krv iz nosa gli gocciola il sangue dal naso

cvast m fioritura f; infiorescenza fcvasti v fiorire, esser in fiorecvear m fioricultore m; (prodavac cvea)

fioraio mcveara f negozio m di fioricvearski adj. di fioricultore, dei fioraicvearstvo n fioricoltura fcvee n fiorame m, fiori m pl. buket ~a

un mazzo di fiori; vetako ~ fiori ar-tificiali; batensko ~ fiori di giardino; planinsko ~ fiori di montagna; poljsko

~ fiori di campocvekla f barbabietola fcvet m fiore mcvetak m fioretto m, fiorellino mcvetanje n fioritura f

cvetati v fiorirecveti m fiorellino mcvetni adj. del fiore, di fiori ~ prah pol-

line f pl.cvetnice f pl. bot. fanerogame f pl.cvikera m occhialuto mcvileti v gemere, piangere; lamentarsi;

vagire; cigolarecviljenje n gemito m, vagito m; guaito m;

mugolio mcvokotanje n battuta di denticvokotati v battere i denticvrak m cicala fcvranje n stridio m, cinguettio m; sfri-

golio mcvrati v stridere, garrire; (mast) sfrigo-

larecvrkut m cinguettio m, garrito mcvrkutanje n cinguettio mcvrkutati v cinguettare, garrire

abar m tino m, mastello m, bigoncia fabrica f tinozza f, tinello m; barilotto maaa m cha cha cha makalica f stuzzicadenti m, stecchino makanje n lo stuzzicare m; il frugare makati v stuzzicare; frugarea f fuliggine faav adj. fuligginosoaaviti v coprire di fuliggineaj m t m skuvati ~ fare il tajanka f trattenimento majni adj. di t - ~a kuhinja cucinotto m,

cucinino majnik m teiera fak adv. anzi; perfino, persino ~ ni

neancheaklja f rampino m, uncino m; graffio m;

marra fakire f pl. calzoni m pl.alabrcnuti v fare uno spuntinoalma f turbante mama f tedio m, noia f, uggia f; languore

m; fastidio mamac m barca f; canotto m; battello m;

imbarcazione f, barca f; ~ za spasavanje

AmAc

KRATKA GRAMATIKA ITALIJANSKOG JEZIKA

325ABECEDA ITALIJANSKOG JEZIKA

(LALFABETO ITALIANO)Italijanska abeceda ima ukupno 26 slova, od toga 21 italijansko slovo i 5 stranih.

A (a) aereo, madreB (bi) buongiorno, albaC (ci) cane, amiciD (di) duomo, andareE (e) Elba, mareF (effe) fuoco, fondoG (gi) giardino, gattoH (acca) hotel, HondaI (i) Italia, mioJ (i lunga) jazz, jeansK (cappa) karaoke, killerL (elle) labirinto, lagoM (emme) mano, amareN (enne) nuovo, nomeO (o) onore, ortoP (pi) padre, oroscopoQ (qu) quadro, acquaR (erre) rumore, orsoS (esse) sole, isolaT (ti) tuono, tavolaU (u) uomo, muccaV (vu) vino, vacanzaW (vu doppia) western, waferX (ics) xilofono, xenofobiaY (ipsilon, i greca) yard, yogurtZ (zeta) ragazzo, zero

Italijanska slova se izgovaraju kao to se i piu, sa malim izuzecima. Treba imati na umu da u italijanskom jeziku postoje duplirana slova (doppie). Svaki suglasnik moe biti dupliran i izgo-vara se pojaano u jedinstvenoj artikulaciji, bez pauze: ragazzo (ragac-co), penna (pen-na).Odreena odstupanja od pravila da se svaki glas izgovara kao to je napisan tiu se sle-deih slova:

Fonetika

326Kada se C nae ispred a, o, u, ili suglasnika onda se izgovara kao k:

cane (kane) camera (kamera)colore (kolore) piccolo (pik-kolo)cultura (kultura) accusa (ak-kuza)arco (arko) Claudio (Klaudio)

Ako se C nae ispred e i i onda se ita kao (glas izmeu srpskog i )cena (ena) facile (faile)cinema (inema) dieci (djei)amici (amii) centro (entro)

Glas G se ispred a, o, u i suglasnika izgovara kao g:gatto (gat-to) Garda (Garda)gola (gola) agosto (agosto)legume (legume) gusto (gusto)

Ako se G nae ispred e i i onda se ita kao d (glas izmeu i d)gente (dente) gelato (delato)pagina (padina) oggi (od-di)CIA - a ciao (ao)CIO - o commercio (kom-mero)CIU - u acciuga (a- uga)GIA - da giardino (dardino)GIO - do Giorgio (dordo)GIU - du Giuseppe (duzep-pe)

Treba obratiti panju da se u navedenim primerima i ne izgovara.CHE - ke amiche (amike)CHI - ki chilo (kilo)GHE - ge alghe (alge)GHI - gi larghi (largi)

Slovo H se u italijanskom ne izgovara, to je tzv. nemo h. Ako se nae unutar rei, slui da izmeni izgovor glasova c i g, kao u gore navedenim primerima.

hotel (otel) hanno (an-no)ho (o) ah! (a!)hai (ai) ehi! (ei!)

Kada se grupa SCI nae ispred a, o, ili u , ita se kao :SCIA - a striscia (stria)SCIO -o sciopero (opero) SCIU - u asciugamano (augamano)

Fonetika

327Ispred i i e, glas grade suglasnika grupa SC:

SCE - e scelta (elta)SCI - i uscire (uire)

Kada se grupa GLI nae ispred nekog drugog samoglasnika, ita se kao lj. Ako gli stoji samo ili na poetku rei, izgovara se kao lji:

GLI - lji figli (filji)GLIO - ljo luglio (luljo)GLIE - lje moglie (molje)GLIA - lja famiglia (familja)GLIU - lju pagliuzza (paljuc-ca)

Postoje i izuzeci gde e se suglasnika grupa gli tako i izgovarati: glicerina (glierina) negligente (neglidente) geroglifico (deroglifico)

Gn se izgovara kao nj:sogno (sonjo)signore (sinjore)ogni (onji)legno (lenjo)

Iza glasa Q uvek stoji u:quello (kwel-lo)questo (kwesto)qui (kwi)

Q je jedini suglasnik koji se ne duplira samim sobom. Umesto njega se upotrebljava su-glasnik c:

acqua (ak-kwa)nacqui (nak-kwi)

S se izgovara kao s (bezvuni izgovor) u sledeim sluajevima:- na poetku rei kada mu sledi samoglasnik:

sole (sole) saluto (saluto)sigaretta (sigaret-ta) sale (sale)

- kada mu prethode suglasnici:borsa (borsa) universit (universita)console (konsole) mensa (mensa)

- pred bezvunim suglasnicima (p, t, c, q, f ):spesso (spes-so) scarpa (skarpa)

Fonetika

328storia (storia) squadra (skwadra)sfilata (sfilata) studente (studente)

- kad je duplirano:cassa (kas-sa) rosso (ros-so)gesso (des-so) interessante (interes-sante)

S se izgovara kao z (zvuno) u narednim situacijama:- kada se nae izmeu dva samoglasnika:

casa (kaza) rosa (roza)cosa (koza) isola (izola)

- kada se nae ispred zvunih suglasnika (b, d, g, l, m, n, r i v):sbaglio (zbaljo) sdegno (zdenjo)sgarbato (zgarbato) sloveno (zloveno)smontare (zmontare) snello (znel-lo)sradicabile (zradikabile) svelto (zvelto)

Z se moe izgovarati bezvuno kao c il zvuno kao dz. Ne postoje opta pravila kada se primenjuje jedan a kada drugi izgovor, a postoje i regionalna kolebanja.U sledeim primerima se z izgovara kao c:

spezia (specia), grazie (gracie), spazio (spacio), alzare (alcare), calza (calca), bel-lezza (bel-lec-ca), nazione (nacione)

U sledeim primerima se z izgovara kao dz:zero (dzero), zona (dzona), mezzo (medz-dzo), zanzara (dzandzara)...

LAN (LARTICOLO)lan je vrsta rei koja sama za sebe ne znai nita, nema sopstveno znaenje. Dobija smisao samo kada se nae uz imenice (direktno ispred njih ili ispred prideva koji im predhodi). U italijanskom jeziku postoje dve vrste lana: neodreeni i odreeni. Sledea tabela pokazuje sve oblike lana, kako odreenog tako i neodreenog:

lan odreeni neodreeni muki rod enski rod muki rod enski rodjednina: il, lo, l la, l un, uno una, unmnoina: i, gli le / /

Oblici odreenog lanaOdreeni lan ima oblike i za muki i za enski rod i za oba broja. lan il se koristi ispred imenica mukog roda koje poinju suglasnikom osim ako ti suglasnici

Fonetika

329nisu sledei: s + suglasnik, z, x, y i pred suglasnikim grupama ps, gn i pn.

il bambino, il tavolo, il fiore, il giardino...Odgovarajui lan za mnoinu je i:

i bambini, i tavoli, i fiori, i giardini...lan lo se koristi ispred imenica u mukom rodu jednine koje poinju sledeim suglasni-cima:

- s + suglasnik: lo studente, lo straniero, lo smalto, lo specchio...- z: lo zaino, lo zio, lo zucchero, lo zoo...- x: lo xilofono, lo xenofobo...- y: lo yogurt, lo yuppie....

Isto tako i pred sledeim suglasnikim grupama:- ps: lo psichiatra, lo psicoterapeuta...- pn: lo pneumatico, lo pneumococco...- gn: lo gnocco, lo gnomo, lo gnostico...

Oblik lo se koristi i za imenice mukog roda koje poinju samoglasnikom, samo to u tom sluaju dolazi do skraivanja (elizije) u l:

lamico, lappartamento, lospite, lesercizio...Odgovarajui lan za mnoinu ovog oblika je gli:

gli studenti, gli zaini, gli gnocchi, gli yogurt, gli pneumatici, gli amici...Oblik lana la koristi se uz imenice enskog roda u jednini koje poinju suglasnikom:

la ragazza, la borsa, la sedia, la zia, la giacca....Ispred imenica koje poinju samoglasnikom lan je isti, ali dolazi do skraivanja (elizije) u l:

lamica, lisola, lescursione, lombra...Odgovarajui oblik za mnoinu pomenutog lana je le:

le ragazze, le borse, le giacche, le amiche, le isole...

Oblici neodreenog lanaNeodreeni lan ima samo oblike jednine mukog i enskog roda.lan un stoji ispred imenica mukog roda koje poinju suglasnikom (izuzev suglasnika x,y, z, s+suglasnik i suglasnikih grupa ps, pn i gn) ili samoglasnikom, na primer:un cane, un ragazzo, un amico, un edificio...lan uno se koristi ispred imenica mukog roda koje poinju suglasnicima x, y, z, s+suglasnik i suglasnikim grupama ps, pn i gn, na primer:uno sciopero, uno zio, uno yogurt, uno psichiatra, uno gnoccolan una se koristi ispred imenica enskog roda koje poinju suglasnikom ili samoglasni-kom, s tim to ispred samoglasnika dolazi do skraivanja u un, na primer:una bambina, una sedia, unisola, unamica...

lan

330Upotreba odreenog lana

Odreeni lan se koristi u sledeim sluajevima:ispred imenica koje oznaavaju osobe ili stvari koje su ve poznate poiljaocu ili primacu poruke:

Porto il cane dal veterinario. Vodim psa kod veterinara.

ispred imenica koje oznaavaju vrstu: Il cane miglior amico delluomo. Pas je ovekov najbolji prijatelj.

ispred imenica koje oznaavaju neto to je jedno na svetu: il sole (sunce), la luna (mesec), la terra (zemlja)ispred apstraktnih imenica: lamore (ljubav), la pazienza (strpljenje)ispred imenica koje oznaavaju materiju: loro (zlato), la seta (svila)ispred prezimena koje se odnosi na ensku osobu: la Moretti. Ako prezime oznaava oso-bu mukog roda, lan se ne upotrebljava.ispred nekih titula koje stoje uz vlastito ime: il signor Rossi (gospodin Rossi), lavvocato Masi (advokat Mazi); il professor Bianchi (profesor Bjanki). lan se izostavlja u obraanju: Signor Rossi, venga! Gospodine Rosi, doite!ispred imena planina (le Alpi Alpi), reka (il Danubio Dunav), jezera (il Garda Garda), mora (lAdriatico Jadransko more), okeana (lAtlantico Atlantski okean), drava (lItalia Italija), regija (la Toscana Toskana), kontinenata (lAfrica Afrika) i veih ostrva (la Sicilia Sicilija).lan se izostavlja kada ispred imenica koje oznaavaju drave, regije i kontinente stoji predlog IN: in Italia (u Italiji), in Europa (u Evropi).

Upotreba neodreenog lanaNeodreeni lan se koristi u sledeim sluajevima:ispred imenice koja zadrava optost i neodreenost ili oznaava nekog ili neto to se prvi put pominje: Ho visto un uomo davanti alla casa. Video sam (jednog, nekog) oveka ispred kue.ispred imenice koja oznaava vrstu ili kategoriju:Un uomo non pu vivere da solo. ovek ne moe da ivi sam.U govornom jeziku pojaava znaenje imenice uz koju stoji:Ho una fame da morire! Umirem od gladi!

Izostavljanje lanalan se izostavlja u sledeim sluajevima:ispred imena gradova:

Abito a Roma. ivim u Rimu.Izuzeci su: lAia (Hag), La Spezia, LAquila, La Mecca, Il Cairo, LAvana.

lan

005-006.pdf007-322(1)007-396(1)413-788(1)GRAMATIKA1)