it-ol-47-ptp.5915635 fj~?j'5!:ei oe /l.ooo treca ...€¦ · treca izmijenjena optuznica...
TRANSCRIPT
-
IT-Ol-47-PTp.5915635 ter
(!] '59- t f fj~?J'5!:eI Ti'lh, Oe OC!<o~e-( /l.OOo U
TRECA IZMIJENJENA OPTUZNICA
MEDUNARODNI KRIVICNI SUD ZA BIVSU JUGOSLA VIJU
PREDMET BR. IT-Ol-47-PT
TUZILAC MEDUNARODNOGSUDA
PROT IV
ENVERA HADZIHASANOVICA AM IRA KUBURE
Tuzilac Medunarodnog krivicnog sud a za bivsu Jugoslaviju, na osnovu svojih ovlascenja iz clana 18 Statuta Medunarodnog krivicnog suda za bivsu Jugoslaviju (u daljnjem tekstu: Statut Medunarodnog suda), optuzuje:
ENVERA HADZIHASANOVICA i AMIRA KUBURU
za KRSENJA ZAKONA I OBICAJA RA TOVANJA kako slijedi:
OPTUZENI:
1) Enver HADZIHASANOVIC, sin Besima i Refije (djevojacko prezime SARAJLIC), roden je 7. jula 1950. u Zvomiku, opstina Zvomik, Republika Bosna i Hercegovina (u daljnjem tekstu: Bosna i Hercegovina).
2) Enver HADZIHASANOVIC je bivsi aktivni oficir Jugoslovenske narodne armije (u daljnjem tekstu: JNA). Godine 1973. diplomirao je na Vojnoj akademiji kopnene vojske u Beogradu, nakon cega je
-
--
3)
IT-Ol-47-PT p.58/!tJ!i§Vfl!/-
rasporedivan na duznosti u JNA u Tuzli i Sarajevu. Kao kapetan prve klase pohadao je Komandno-stabnu skolu u Beogradu. Po zavrsetku te skole unaprijeden je u cin majora i rasporeden na duznost komandanta bataljona vojne policije u vojnoj policiji 7. armije. Godine 1988. Enver HADZIHASANOVIC je prekomandovan na duznost nacelnika staba 49. motorizovane brigade. Ta je brig ada poslije transformisana u mehanizovanu brigadu, a krajem 1989. on je postavljen za njenog komandanta. Na toj duznosti Enver HADZIHASANOVIC je stekao cin potpukovnika.
Pocetkom aprila 1992. JNA je stavila Envera HADZIHASANOVICA u kucni pritvor u Sarajevu. On je 8. aprila 1992. uspio pobjeCi, a zatim je dezertirao iz JNA. Neposredno po napustanju JNA, Enver HADZIHASANOVIC je stupio u Teritorijalnu odbranu (u daljnjem tekstu: TO) Bosne i Hercegovine. Dana 14. novembra 1992., Enver HADZlHASANOVIC je postao komandant 3. korpusa Armije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: ABiH). Na tom polozaju je ostao do 1. novembra 1993., kada je unaprijeden u nacelnika Staba Vrhovne komande ABiH. U decembru 1993. Enver HADZIHASANOVIC je dalje unaprijeden u cin brigadnog generala. Stirn cinom je postao clan Zajednicke komande Vojske Federacije Bosne i Hercegovine. U maju 1997. Enver HADZIHASANOVIC je dobio cin divizijskog generala. Kasnije je unaprijeden u Cin generalmajora. Enver HADZIHASANOVIC je penzionisan u aprilu 2000. godine.
4) Amir KUBURA, sin Nazifa, roden je 4. marta 1964. u Kaknju, opstina Kakanj, Bosna i Hercegovina.
5) Amir KUBURA je bivsi aktivni oficir JNA. Po zavrsetku obuke na Akademiji kopnene vojske, pet godina sluzio je kao aktivni oficir JNA u Bakovici. Godine 1992., Amir KUBURA je napustio JNA u cinu kapetana.
6) Godine 1992., Amir KUBURAje stupio u ABiH u vrijeme formiranja ABiH kao zamjenik komandanta jednog odreda u Kaknju. Kasnije je postavljen za komandanta jednog brdskog bataljona ABiH u istom podrucju. Dana 11. decembra 1992., Amir KUBURA je postavljen na duznost pomocnika nacelnika staba za operativno-nastavne poslove 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Nacelnik staba 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH postao je 1. januara 1993. godine. Od 1. aprila 1993. do 20. jula 1993., Amir KUBURA je
IT-OJ-47-PT p.57/!fJ!igvR!f
zamjenjivao Asima KORICICA, tadasnjeg komandanta 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, a koji je u tom periodu bio odsutan. Dana 21. jula 1993. imenovan je za komandanta 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Dana 16. marta 1994., u Cinu pukovnika, Amir KUBURA je postao komandant 1. muslimanske brdske brigade 1. korpusa ABiH. Za komandanta 443. brigade 4. korpusa ABiH imenovan je 16. decembra 1995. godine. U junu 1999. Amir KUBURA je bio na duznosti u komandi 1. korpusa ABiH.
OPSTI NA VODI:
7) Sva djela i propusti navedeni u ovoj optuznici dogodili su se u periodu odjanuara 1993. do 16. marta 1994., na teritoriji Bosne i Hercegovine.
8) Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, na teritoriji Bosne i Hercegovine postojao je oruzani sukob.
9) Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA bili su duzni da se priddavaju zakona i obicaja koji regulisu vodenje oruzanih sukoba, uldjucujuCi Zenevske konvencije iz 1949. godine i njihove Dopunske protokole. Pored toga, Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA bili su duzni da obezbijede da se vojne jedinice pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom priddavaju tih pravila me dunarodnog prava i primjenjuju ih. Stavise, Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA imali su po naredenju nadredenog organa obavezu da pokrenu postupak izricanja zakonskih sankcija protiv pojedinaca pod svojom komandom i efektivnom kontrolom koji su prekrsili medunarodno ratno pravo.
10) Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA su, kada su bili na polozajima navedenim u prethodnim paragrafima, krivicno odgovomi za djela svojih podredenih, na osnovu clana 7(3) Statuta Medunarodnog suda. Nadredeni je odgovoran za djela svog (svojih) podredenog (podredenih) ako je znao iIi je bilo razloga da zna da se njegovi podredeni spremaju poCiniti takva djela iIi da su ih vee pociniIi, a nadredeni nije preduzeo nufne i razumne mjere da takva djela sprijeCi iIi da kazni njihove poCinioce.
-
IT-Ol-47-PT p.56/jf]jjSW#
OPSTI KONTEKST:
11) Dana 23. avgusta 1992., Predsjednistvo Bosne i Hercegovine izdalo je naredbu 0 "Primjeni pravila medunarodnog ratnog prava u oruzanim snagama Bosne i Hercegovine". Ta naredba je stupila na snagu 5. septembra 1992. godine. Naredbomje propisano:
a) svi komandanti jedinica i svaki pripadnik oruzanih snaga pojedinacno su odgovomi za primjenu ovih pravila;
b) starjesine su duzne preduzeti korake propisane pravilima protiv lica koja ih krse;
c) svi pripadnici oruzanih snaga podlijezu obuci radi upoznavanja s ovim pravilima;
d) u planiranju i pripremi vojnih aktivnosti oruzanih snaga mora se voditi racuna 0 ovim pravilima i pravu.
12) Dana 1. avgusta 1992., predsjednickom uredbom stupio je na snagu zakon 0 sluzbi u Armiji BiH. Prema tom zakonu, lica koja nisu drzavljani Bosne i Hercegovine u vrijeme ratnog stanja mogu stupiti u ABiH i bivati unaprijedena. Dana 14. aprila 1993., i ovaj put predsjednickom uredbom, zakon 0 sluzbi u ABiH dozivio je izmjene i dopune koje su omogucavale da se u vrijeme ratnog stanja u vise starjesinske cinove unapreduju lica koja nisu bosanski drZavljani.
13) Dana 18. avgusta 1992., predsjednik Predsjednistva Bosne i Hercegovine donio je "Odluku 0 formiranju korpusa ABiH". U tom dokumentu iznosi se podjela Bosne i Hercegovine na pet vojnih zona odgovomosti odnosno korpusa, te se navodi koje ce opstine pojedini korpus obuhvatiti. Na osnovu te odluke formiran je 3. korpus ABiH sa sjedistem u Banjoj Luci, mada je kao privremeno sjediste 3. korpusa ABiH navedena i koriscena Zenica.
14) Na spisku opstina koje su usle u zonu odgovomosti 3. korpusa ABiH nalaze se sljedece opstine: Banja Luka, Bosanska Dubica, Bosanska Gradiska, Bugojno, Busovaca, Celinac, Donji V aku f, Gomji Vakuf, Jajce, Kakanj, Kotor Yaros, Kupres, Laktasi, Mrkonjic Grad, Novi Travnik, Pmjavor, Skender Vakuf, Srbac, Sipovo, Travnik, Vitez, Zavidovici, Zenica i Zepce.
-
-
IT-Ol-47-PT p.551!'fJ!i5Vf1!1
15) Dana 9. novembra 1992., nacelnik GeneralStaba ABiH izdao je naredbu za formiranje jediniea odredenih vrsta u 3. korpusu ABiH, cime je omogucena integracija raznih jediniea i stabova TO-a.
16) Dana 19. novembra 1992., formirana je 7. muslimanska brdska brigada, sa komandom u Zeniei. Sedma muslimanska brdska brigada nastala je i koristena kao pjesadijska manevarska jediniea, a sastojala se od tri bataljona: u Travniku (1. bataljon) , Zeniei (2. bataljon) i Kaknju (3. bataljon).
17) Sedma muslimanska brdska brig ada 3. korpusa Armije BiH bila je jediniea sastavljena iskljuCivo od Muslimana. Pripadniei ove jediniee morali su se strogo pridrZavati islama. Regruti su morali poloziti zakletvu koja je sadrZavala i to da ce sIijediti primjer pravog muslimanskog vojnika, opisan u knjiziei pod naslovom "Upute muslimanskom boreu". "Upute muslimanskom boreu" prvi put su objavljene 1993., a nakon toga je u zoni odgovomosti 3. korpusa ABiH razdijeljeno oko 20.000 primjeraka. Godine 1994. izasla su nova izdanja. Knjiziea sadrzi sljedece naslove i tekst:
(a) Pokomost: vrhovnom starjesini. "
"Muslimanski zapovjedniku,
borae se pa tek
prvenstveno pokorava onda pretpostavljenom
(b) Ratni plijen: " ... razumije se da jedna petina plijena pripada drZavnoj blagajni, a ostale cetiri petine pripadaju boreima. Medutim, u situaeijama kada vojniei primaju plate i u kojima je drZava preuzela obavezu zbrinjavanja boraea i njihovih porodiea, ... ratni plijen se stavlja na raspolaganje drzavi ... Zbog toga je najispravnije da drzava preko nadleznih vojnih starjesina raspolaze sa ratnim plijenom. "
(e) Ratni zarobljenici: " ... zabranjeno je ubijanje zena, djeee i svecenika koji nemaju nikakvog ucesca u ratu i koji direktno iii indirektno ne pomazu neprijatelje;... Islam takode zabranjuje mucenje i izivljavanje na zarobljenicima, masakriranje neprijateljskih ranjenika i leseva... Ovo su opsta pravila, obavezujuca za nase vojnike. Medutim, ukoliko starjesina proeijeni da situaeija i opsti interes zahtijevaju da se i drukcije postupi vojnici su obavezni poslusati starjesinu. Tako npr. ako starjesina iIi visa komanda oeijeni da je u interesu odbrane, zastite vlastitog naroda i visih eiljeva ispravnije zapaliti odredene
-
IT-OI -47-PT p.541:!lJ:Y5Vf2£1
objekte, usjeve iIi sumu, onda je i to dozvoljeno Ciniti. .. Takode se vojnoj komandi stavlja na raspolaganje da odluCi da Ii je korisnije i od interesa za opstu stvar da se oslobodi, razmijeni iIi likvidira neprijateljskog zarobljenika."
18) Muslimanski borci iz inostranstva, koji su sebe nazivali "mudzahedinima" ili "svetim ratnicima", poceli su pristizati u Bosnu i Hercegovinu negdje sredinom 1992. godine. "Mudzahedini", koji su dolazili uglavnom iz islamskih zemalja, bili su spremni za "dzihad" iIi "sveti rat" u Bosni i Hercegovini protiv neprijatelja bosanskih Muslimana.
19) Nakon osnivanja 7. muslimanske brdske brigade 19. novembra 1992., "mudzahedini" su ukljuceni u njen sastav i njoj potCinjeni.
20) "Mudzahedini" su u vrlo velikoj mjeri ucestvovali u borbenim dejstvima 7. muslimanske brdske brigade i cesto su bili udama snaga u
21)
22)
23)
24)
. . .. nJemm operaclJama.
Dana 13. avgusta 1993., komandant Staba Vrhovne komande ABiH izdao je naredenje da se odmah, a najkasnije do 31. avgusta 1993., unutar zone odgovomosti 3. korpusa formira jedinica "El Mudzahid" u cijem su sastavu bili dobrovoljci iz stranih ddava. Ta jedinica bila je potcinjena Enveru HADZIHASANOVICU, koji je izdavao naredbe za njeno potCinjavanje jedinicama pod njegovom komandom za pojedine borbene operacije.
Naredbom Envera HADZIHASANOVICA od 8. marta 1993., u sklopu 3. korpusa ABiH formirane su sljedece cetiri operativne grope: OG "Lasva" sa komandom u Kaknju, OG "Zapad" sa komandom u Bugojnu, OG "Bosna" sa komandom u Zavidovicima i OG "Bosanska Krajina" sa komandom u Travniku.
Sa formiranjem OG "Bosanska Krajina", Mehmed ALAGIC Je postavljen za njenog komandanta.
Dana 8. marta 1993., 7. muslimanska brdska brig ada, 17. krajiska brdska brigada, 305. brdska brig ada J ajce, 27. motorizovana brigada, te Opstinski stab odbrane J ajce sa svojim jedinicama, stavljeni su pod komandu OG "Bosanska Krajina". Dana 16. aprila 1993. iIi otprilike tog datuma, u sastav OG "Bosanska Krajina" usle su i 306. brdska brig ada, 308. brdska brig ada i 312. brdska brigada. Dana 12. jula
-
IT-OJ-47-PT p.531:Jtrjj5W!f
1993. iIi otprilike tog datuma, 7. muslimanska brdska brigada ponovo je stavljena pod direktnu komandu 3. korpusa ABiH, pod kojom je i bila do 8. marta 1993.
25) Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, 301. brdska brigada Zenica, 303. brig ada Zenica, 314. brdska brigada Zenica, Opstinski stab odbrane Zenica sa svojim jedinicama i sve pristapske jedinice Korpusa bile su direktno potCinjene komandi 3. korpusa ABiH.
OPTUZBE:
26) Tokom 1993. godine (pa do 18. marta 1994.), ABiH je ucestvovala u oruzanom sukobu protiv Hrvatskog vijeca obrane (u daljnjem tekstu: HVO) i Vojske Republike Hrvatske (u daljnjem tekstu: HV). Konkretno, u aprilu 1993. i pocetkom Ijeta 1993., jedinice 3. korpusa ABiH preduzele su niz teskih napada na HVO ukljucujuci, pored ostalih, opstine Bugojno, Busovaca, Kakanj, MagIaj, Novi Travnik, Travnik, Vares, Vitez, ZavidoviCi, Zenica i Zepce. Operacije ABiH kuIminiraie su masovnim napadom izmedu 7. i 13. juna 1993. na teritoriji, pored ostaIih, opstina Kakanj, Travnik i Zenica.
27) U opstinama navedenim u paragrafu 26) jedinice 3. korpusa ABiH napale su gradove i sela naseljena pretezno bosanskim Hrvatima. Hotimicnom Iisavanju zivota i nanosenju teskih povreda bili su izlozeni najvise civili bosanski Hrvati, ali i civili bosanski Srbi, ukljucujuCi zene, djecu, te starije i nemocne osobe. Tokom tih nap ada iii poslije njih, ubijeno je najmanje 200 civila, bosanskih Hrvata i bosanskih Srba, a jos ih je mnogo vise ranjeno iIi povrijedeno dok su se pokusavali sakriti iii pobjeci. U nekoiiko slucajeva, snage ABiH su ubile vojnike HVO-a nakon sto su se ovi predali.
28) U zatocenickim objektima ABiH protivpravno su zatvarani iIi na drugi naCin bivali zatoceni ugIavnom bosanski Hrvati, ali i bosanski Srbi. Zatvoreni, odnosno na drugi nacin zatoceni bosanski Hrvati i bosanski Srbi, ubijani su i premiacivani, podvrgavani tjelesnom ifili dusevnom ziostavijanju, zastrasivanju i necovjecnom postupanju, ukljucujuCi zatvaranje u pretrpane prostore u nehigijenskim usiovima, a na nehuman nacin im je uskraCivano zadovoIjenje osnovnih zivotnih potreba, kao 8to su adekvatna prehrana, voda i odjeca. Pruzana im je vrIo siaba ili nikakva zdravstvena njega.
-.
-
IT-OI -47-PT p.52/mSWff
29) Snage ABiH su pljackale i unistavale imovinu bosanskih Hrvata i bosanskih Srba bez ikakvog vojnog opravdanja. Unistavani su iIi tesko osteCivani stambeni i drugi objekti uglavnom bosanskih Hrvata, ali i bosanskih Srba, kao i licna imovina tih civila i njihova stoka. Pored toga i vjerski objekti, mjesta i ustanove bosanskih Hrvata bili su cilj razaranja iIi su ostecivani iIi oskrvnjivani.
30) Navodi saddani u paragrafima od 1) do 10), te navodi iz paragrafa 26) do 29) po novo se navode i ukljucuju u sadrzaj svake pojedine optuzbe.
INDIVIDUALNA KRIVICNA ODGOVORNOST:
Enver HADZIHASANOVIC:
31) U vrijeme kada je preuzeo komandu nad 3. korpusom ABiH, Enver HADZIHASANOVIC je imao iskustva u komandovanju i efektivnoj kontroli nad vojnim jedinicama. Pored toga, Enver HADZIHASANOVIC prosao je posebnu obuku iz oblasti vojnih disciplinskih postupaka.
32) SlijedeCi u ABiH uobicajenu praksu koriscenja raznih propisa i uputstava bivse JNA, Enver HADZIHASANOVIC je na osnovu svojih ovlascenja i duznosti komandanta bio, pored ostalog, odgovoran za pripremu Korpusa za oruzanu borbu na bojistu, ukljucujuCi planiranje operacija i drugih oblika borbenih dejstava, prosljedivanje odluka potcinjenim komandama i kontrolisanje sprovodenja tih odluka.
33) Sve vrijeme na koje se odnose optuzbe u ovoj optuznici, Enver HADZIHASANOVIC je na osnovu svojeg polozaja i ovlascenja komandanta Korpusa, direktno iIi preko svog nace1nika staba, svojih pomocnika, nacelnika rodova i sluzbi i drugih oficira, komandovao svim jedinicama 3. korpusa ABiH i jedinicama koje su dejstvovale pod njegovom komandom i efektivnom kontrolom. Te jedinice ukljucuju jedinice koje su opisane u paragrafima od 15) do 25). Enver HADZIHASANOVIC je pokazao da ima, odnosno sluzbeno je vrsio de jure i de Jacto vlast svojim komandovanjem i efektivnom kontrolom u oblasti vojnih pitanja na nacin koji odgovara vrsenju nadredene vlasti, cineCi to na razne nacine kao 8tO su: izdavanje naredenja, uputstava i direktiva jedinicama potcinjenim 3. korpusu
-
-
IT-OJ-47-PT p.511:tmJ5W!1
ABiH, staranje da se ta naredenja, uputstva i direktive sprovode s punom odgovomoscu za njihovo izvrsenje, razmjestanje ljudstva, artiljerije i drugih jedinica pod svojom komandom i efektivnom kontrolom, te planiranje pripremanja i izvodenja vojnih operacija od strane tih jedinica. Nadalje, Enver HADZIHASANOVIC se starao da bude stalno i azumo informisan 0 svemu sto se desava na terenu, ukljucujuci i manje incidente, pri cemu je bio u gotovo svakodnevnom kontaktu sa Stabom Vrhovne komande ABiH. Bio je odgovoran za sprovodenje naredenja Vrhovne komande ABiH vezana za organizacionu strukturu 3. korpusa ABiH. To je ukljuCivalo formiranje operativnih grupa i potcinjavanje jedinica u sastavu operativnih grupa, te postavljanje i razrjesavanje duznosti vojnih zapovjednika. Vrsio je komandovanje i efektivnu kontrolu nad svim vojnim jedinicama potcinjenim 3. korpusu ABiH, ukljucujuci i one koje su bile zaduzene za funkcionisanje zatocenickih objekata.
34) Enver HADZIHASANOVIC je svoje ovlasti komandanta korpusa vrsio i tako sto je pregovarao sa HVO-om 0 razmjeni ratnih zarobljenika i sporazumima 0 prekidu vatre, imenovao oficire 3. korpusa ABiH u Zajednicku komandu ABiH i HVO-a, te pregovarao sa zvanicnicima UNPROFOR-a i PMEZ-a.
35) Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Enver HADZIHASANOVIC je vrsio efektivnu kontrolu nad svim svojim podredenima za koje se navodi da su pocinili zlocine.
Amir KUBURA:
36) Slijedeci u ABiH uobicajenu praksu koriscenja raznih propisa i uputstava bivse JNA, Amir KUBURA je na osnovu svojih ovlascenja i duznosti komandanta bio, pored ostalog, odgovoran za pripremu jedinica potcinjenih njegovoj komandi za oruzanu borbu na bojistu, ukljucujuCi planiranje operacija i drugih oblika borbenih dejstava, prosljedivanje odluka potCinjenim komandama i kontrolisanje sprovodenja tih odluka.
37) Sve vrijeme na koje se odnose optuzbe u ovoj optuznici, Amir KUBURA je, na osnovu svog goreopisanog polozaja i ovlascenja, komandovao svim jedinicama 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Amir KUBURA je pokazao da ima, i sluzbeno je vrsio de jure i de facto vlast svojom kontrolom u oblasti vojnih pitanja
-
-
IT-OI -47-PT p.5015&jjptefl
na nacin koji odgovara vrsenju nadredene vlasti, cineCi to na razne nacine kao sto su, medu ostalim: izdavanje naredenja, uputstava i direktiva jedinicama potCinjenim 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH, razmjestanje snaga pod svojom komandom, te planiranje, priprema i sprovodenje vojnih operacija koje su izvodile jedinice pod njegovom komandom i efektivnom kontrolom. Vrsio je komandovanje i efektivnu kontrolu nad svim vojnim jedinicama potCinjenim 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH, ukljucujuci i one koje su bile zaduzene za funkcionisanje zatocenickih objekata.
38) Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Amir KUBURA je vrsio efektivnu kontrolu nad svim svojim podredenima za koje se navodi da su pocinili zloCine.
TACKE 1-2
(UBISTVO, OKRUTNO POSTUPANJE)
39) Nekoliko puta u toku borbenih dejstava protiv HVO-a i HV-a u srednjoj Bosni 1993. godine, snage 3. korpusa ABiH ubile su i tesko ranile vojnike HVO-a koji su se predali i/ili civile, bosanske Hrvate i bosanske Srbe. Ta ubijanja koja su nakon napada na gradove i sela pocinile snage 3. korpusa ABiH ukljucuju, medu ostalim, pogubljenja i masakre u sljedeCim selima:
(a) Dusina:
(aa) Pogubljenje 26. januara 1993. civila Vojislava STANISICA, bosanskog Srbina, i pet vojnika HVO-a koji su se predali posto su snage 7. muslimanske brdske brigade, 303. brdske brigade i 17. krajiske brdske brigade, krenule u napad na Dusinu, opstina Zenica: Nike KEGELJA, Stipe KEGELJA, Vinka KEGELJA, Pere LJUBICICA i Augustina RADOSA;
(ab) Lisavanje zivota Zvonka RAJICA, vojnika HVO-a koji se predao, a koje je pocinio Serif P ATKOVIC, tadasnji komandant 2. bataljona 7. muslimanske brdske brigade, nakon napada na Dusinu, opstina Zenica;
IT-OI -47-PT p.49/5f)9inefl
(b) MiletiCi:
Lisavanje zivota 24. april a 1993. cetiri vojnika HVO-a koji su se predali nakon sto su snage 7. muslimanske brdske brigade i 306. brdske brigade krenule u napad na Miletiee, opstina Travnik: Franje PA VLOVICA, Tihomira PA VLOVICA, Vlade PA VLOVICA i Ante PETROVICA;
(c) MalinelBikosi:
Masakr 8. juna 1993. u Bikosima, opstina Travnik, nad tridesetak civila bosanskih Hrvata i vojnika HVO-a koji su se predali nakon sto su snage 7. muslimanske brdske brigade i 306. brdske brigade krenule u napad na Maline, opstina Travnik. Medu ubijenima su bila sljedeea lica: Anto BALTA, I vo BALTA, J ozo BALTA, Luka BALTA, Nikica BALTA, Bojan BARAC, Davor BARAC, Goran BOBAS, Niko BOBAS, Slavko BOBAS, Sreeo BOBAS, Pero BOBAS-PUPIC, Dalibor JANKOVIC, Stipo JANKOVIC, Slavko KRAMAR, Anto MATIC, Tihomir PESA, Ana PRANJES, Ljubomir PUSELJA, Pre drag PUSELJA, Jakov TAVIC, Mijo TAVIC, Stipo TAVIC i Ivo VOLIC. Tesko su ranjeni Berislav MARJANOVIC, Zdravko PRANJES, Darko PUSELJA i Zeljko PUSELJA.
40) Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od 1. aprila 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju pociniti te radnje iIi da su ih vee pocinile, u sljedeeim selima, naznacenog dana iIi otprilike tog datuma, a nisu preduzeli potrebne i razumne mjere da takve radnje
,- sprijece iIi da kazne njihove pocinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
Dusina (opstina Zenica) Miletiei (opstina Travnik) MalinelBikosi (opstina Travnik)
Amir KUBURA:
MiletiCi (opstina Travnik) Maline/Bikosi (opstina Travnik)
26. januara 1993. 24. april a 1993.
8. juna 1993.
24. aprila 1993. 8. juna 1993.
-
IT-Ol-47-PT p.48IsfJrjifYf!fl
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA poCinili su:
Tacka 1: UBISTVO, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda i sankcionisano clanom 3(l)(a) Zenevskih konvencija.
Tacka 2: OKRUTNO POSTUPANJE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda i sankcionisano clanom 3(1)(a) Zenevskih konvencija.
TACKE 3- 4 (UBISTVO, OKRUTNO POSTUPANJE)
41) Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od 1. aprila 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se sljedeee snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju planirati, pripremati iIi izvrsiti zatvaranje, Iisavanje zivota i okrutno postupanje nad bosanskim Hrvatima i bosanskim Srbima na sljedeCim lokacijama na teritoriji Bosne i Hercegovine, iIi da su to vee ucinile, a nisu preduzeli potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijece iIi da kazne njihove pocinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
(a) opstina Zenica:
zenicka muzicka skola, u gradu Zenici, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 7. muslimanske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 26. januara 1993. do 31. oktobra 1993.;
(b) opstina Travnik:
(ba) grad Travnik:
bivsa kasama JNA, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 17. krajiske brdske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od maja 1993. do 31. oktobra 1993.;
-
-
(c)
IT-Ol-47-PT p.47/1tJj}JW/!-
(bb) selo Mehurici:
- osnovna skola Mehurici, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 306. brdske brigade 00 "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od 6. juna 1993. pa najmanje do 24. juna 1993.;
- kovacnica, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 306. brdske brigade 00 lIBosanska Krajinall 3. korpusa ABiH, otprilike od 6. juna 1993. pa najmanje do 13. jula 1993.;
(bc) selo Orasac:
logor Orasac, u kojem su radili i kojim su upravljali lImudzahedini" iz 00 lIBosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. oktobra 1993. do 31. oktobra 1993.;
opstina Kakan j:
motel "Sretno", u kojemje radio i njime upravljao 3. bataljon 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. maja 1993. pa najmanje do 21. juna 1993.;
(d) opstina Bugojno:
(da) zgrada gimnazije, otprilike od 18. jula 1993. pa najmanje do 13. oktobra 1993.;
(db) zgrada samostana, otprilike od 24. jula 1993. pa najmanje do pocetka avgusta 1993.;
(dc) salon namjestaja "Slavonija" , otprilike od 24. jula 1993. pa najmanje do 18. avgusta 1993.;
(dd) stadion FK "Iskra", otprilike od 30. jula 1993. do 31. oktobra 1993.;
(de) Osnovna skola "Vojin Paleksic", otprilike od 31. jula 1993. pa najmanje do septembra 1993.;
(dt) zgrada "BH banke", otprilike od septembra 1993. do 31. oktobra 1993.
-
IT-OJ-47-PT p.46Iti5W!f
U svim logorima i zatocenickim objektima 3. korpusa ABiH u Bugojnu radili su i njima upravljali pripadnici vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH i vojnici 307. brigade OG "Zapad" 3. korpusa ABiH.
Amir KUBURA:
(a) opstina Zenica:
zenicka muzicka skola, u gradu Zenici, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 26. januara 1993. pa najmanje do januara 1994.;
(b) opstina Kakan j:
motel "Sretno", u kojem su radili i njime upravljali pripadnici 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. maja 1993. pa najmanje do 21. juna 1993.
42) Zatvoreni i na druge nacine zatoceni bosanski Hrvati i bosanski Srbi redovno su podvrgavani tjelesnom i/ili dU8evnom zlostavljanju. Tjelesno zlostavljanje ukljucivalo je premlaCivanje najrazlicitijim orudima, kao 8to su kundaci pusaka, metalne kuke, drveni stapovi i drZala, pendreci, palice, bokseri, drvene letve, Cizme i telefonski kablovi, kojima su nanesene tjelesne povrede raznih vrsta. Nekolicini zatocenika polomljena su rebra, nos i udovi. U nekim slucajevima zatvorenici su pretuceni na smrt. Sa zatocenicima se postupalo necovjecno, medu ostalim i tako 8tO su zatvarani u pretrpane prostore i u nehigijenskim uslovima i sto im se nehumano uskraCivalo zadovoljenje osnovnih zivotnih potreba kao 8to su adekvatna prehrana, voda i odjeca. Pruzana im je vrlo slaba iIi nikakva zdravstvena njega. Dusevno zlostavljanje ukljucivalo je prijetnje tjelesnim povredama i smrcu, naprimjer, zatvorenike se prisiljavalo da kopaju "vlastite grobove" i prijetilo im se da ce im u zatocenistvu amputirati udove:
(a) U zenickoj muzickoj skoli, vojnici 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, vecinom pripadnici vojne policije i "mudzahedini" potcinjeni 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3.
--
IT-OJ-47-PT p.4515lJ!J!ftrt!P
korpusa ABiH, zatvorenike su zlostavljali tako sto su ih tukli najrazliCitijim orudima kao sto su kundaci pusaka, drveni stapovi i drzala, palice, bokseri, letve, cizme i telefonski kablovi, kojima su im nanesene tjelesne povrede raznih vrsta. Pripadnici vojne policije 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH i "mudzahedini" potcinjeni 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH prisiljavali su zatvorenike da kopaju "vlastite grobove". Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su, opste uzev, losi.
(b) U bivsoj kasami JNA u Travniku vojnici 17. krajiske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH redovno su tukli zatocenike.
(c) U osnovnoj skoli u Mehuricima, pripadnici 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH nogama su udarali zatvorenike u zatocenistvu. Pripadnici 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH su prilikom ispitivanja zatvorenike tukli i prijetili im. Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su, opste uzev, losi.
(d) U kovacnici u Mehuricima, vojnici 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH nagurali su zatvorenike u jednu malu prostoriju, velicine otprilike 3 x 3 metra. Zatvorenike su izvodili na ispitivanje, prijetili im, udarali ih nogama i tukli. Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su losi.
(e) U logoru u Orascu, "mudzahedini" potCinjeni OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH tesko su pretukli zatocenike kundacima pusaka. Jednom zatoceniku su "mudzahedini" slomili nos, a jednom drugom nekoliko rebara. Zatocenike su redovno izvrgavali prijetnjama tjelesnim povredama i smrcu.
(f) U motelu "Sretno", vojnici 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH fizicki su zlostavljali zatocenike tako sto su ih tukli pendrecima, stapovima, kundacima pusaka, metalnim kukama, drvenim letvama i cizmama. Takode su ih prisiljavali da tuku jedni druge. Pored toga, zatocenicima se naredivalo da udaraju glavom 0 zid. Nadalje, borci 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH zatocenicima su prijetili da ce im za vrijeme zatocenistva u tom objektu biti amputirane noge.
-
-
IT-OI -47-PT p.44/1tJrjjyy@fl
(g) U zatocenickim objektima u Bugojnu, pripadnici vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH i vojnici 307. brigade OG "Zapad" 3. korpusa ABiH, zlostavljali su zatvorenike tako sto su ih tukli raznim orudima, poput palica, policijskih pendreka, kundaka pusaka, stapova za biljar, drvenih letvi, plasticnih kablova i cizama. Prisiljavali su zatocenike da glavom udaraju 0
metalne resetke. Od tih tjelesnih napada zatvorenici su gubili svijest i zadobivali prelom nogu. U nekoliko slucajeva zatocenicima su izbijeni zubi. Nekoliko puta, zatocenici su bili prisiljeni dati krv. Pripadnici vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH redovno su zatocenicima prijetili da 6e ih ubiti. Pored toga, zatvorenike su drZali u pretrpanim 6elijama i u veoma nehigijenskim zivotnim uslovima. Prehrana je bila veoma slaba.
43) Lisavanje zivota zatvorenih i na druge naCine zatocenih bosanskih Hrvata i bosanskih Srba ukljucuje, medu ostalim, sljede6e slucajeve:
(a) lisavanje zivota premlaCivanjem do smrti jednog bosanskog Hrvata zatocenog u bivsoj kasarni JNA u Travniku, opstina Travnik, u maju 1993., od strane pripadnika vojne policije 17. krajiske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH;
(b) lisavanje zivota premla6ivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Joze MARACICA u muzickoj skoli u Zenici, opstina Zenica, 18. juna 1993., od strane vojnika 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH;
(c) lisavanje zivota premlaCivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Mladena HA VRANEKA u salonu namjestaja "Slavonija", opstina Bugojno, 5. avgusta 1993., od strane pripadnika vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH;
(d) lisavanje zivota premlaCivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Marija ZRNA pocetkom avgusta 1993. od strane pripadnika vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH koji su ga iz zgrade samostana u Bugojnu, opstina Bugojno, odveli na prisilni rad;
(e) lisavanje zivota ritualnim odrubljivanjem glave zatocenog civila, bosanskog Srbina Dragana POPOVICA, 20. oktobra 1993. u logoru u Orascu, opstina Travnik, od strane
IT-OJ-47-PT p.4315fj!ijP'reFi
"mudzahedina" potcinjenih OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA poCinili su:
Tacka 3: UBISTVO, KRSENJE ZAKONA i OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda i sankcionisano clanom 3(1)(a) Zenevskih konvencija.
Tacka 4: OKRUTNO POSTUPANJE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda i sankcionisano clanom 3(1)(a) Zenevskih konvencija.
,- TACKE 5-6 (BEZOBZIRNO RAZARANJE GRADOVA, NASELJA ILl SELA KOJE NIJE OPRA VDANO VOJNOM NUZDOM, PLJACKANJE
JAVNE ILl PRIVATNE IMOVINE)
44) Tokom svojih borbenih dejstava protiv HVO-a i HV -a u srednjoj Bosni 1993. godine, snage 3. korpusa ABiH u brojnim slucajevima su iIi pljackale, iIi pljackale i protivpravno unistavale stambene i druge objekte i licnu imovinu civila, bosanskih Hrvata i bosanskih Srba. Ti slucajevi pljacke i protivpravnog i bezobzimog razaranja koje nije opravdano vojnom nuzdom, a koje su pocinile ispod navedene jedinice, ukljucuju, ali se ne ogranicavaju na sljedece gradove i sela, u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma:
Dusina (opstina Zenica) januar 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 303. brdska brigada - 17. krajiska brdska brigada
MiletiCi (opstina Travnik) april 1993. - 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brig ada
Guca Gora (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brig ada - 17. krajiska brdska brigada
-
-
Maline (opstina Travnik) - 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brig ada
CUkie (opstina Travnik) - 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brigada
Susanj/Ovnak/Brajkovici/ GrahovCiCi (opstina Zenica)
- 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brig ada - 314. brdska brig ada
Vares (opstina Vares) - 7. muslimanska brdska brig ada
IT-OJ-47-PT p.4215&ijJ!ye[i
juni 1993.
juni 1993.
juni 1993.
novembar 1993.
45) Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od 1. aprila 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju pociniti te radnje iIi da su ih vec pocinile, u sljedeCim selima u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma, a nisu preduzeli potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijece iIi da kazne njihove pocinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
Dusina (opstina Zenica) Miletici (opstina Travnik) Guca Gora (opstina Travnik) Maline (opstina Travnik) Cukle (opstina Travnik) SusanjlOvnaklBrajkovici/ GrahovCiCi (opstina Zenica)
Amir KUBURA:
MiletiCi (opstina Travnik) Maline (opstina Travnik) Susanj/OvnaklBrajkovici/ GrahovCiCi (opstina Zenica)
januar 1993. april 1993. juni 1993. juni 1993. juni 1993.
juni 1993.
april 1993. juni 1993.
juni 1993.
IT-Ol-47-PT p.4115/JrjjJ?'I'RP
Vares (opstina Vares) novembar 1993.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA pocinili su:
Tacka 5: BEZOBZIRNO RAZARANJE GRADOV A, NASELJA ILl SELA KOJE NIJE OPRA VDANO VOJNOM NUZDOM, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(b) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
Tacka 6: PLJACKANJE JAVNE ILl PRIVATNE IMOVINE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(e) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda .
. ,,~ TACKA 7 (UNISTAVANJE ILl HOTIMICNO NANOSENJE STETE
USTANOVAMA NAMIJENJENIM RELIGIJI)
46) Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od juna 1993. do 31. oktobra 1993., znao je iIi je bilo razloga da zna da se snage ABiH pod njegovom komandom i efektivnom kontrolom, koje su navedene ispod, spremaju planirati, pripremati iIi izvrsiti unistenje iIi hotimicno nanosenje stete ustanovama bosanskih Hrvata namijenjenim religiji, u sljedeCim gradovima i selima u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma, iIi da su to vee uCinile, a nije preduzeo potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijeci iIi kazni njihove pocinioce:
Guca Gora (opstina Travnik) - 7. muslimanska brdska brig ada - 306. brdska brig ada - 17. krajiska brdska brig ada
Travnik (opstina Travnik) - "mudzahedini" potcinjeni 3.
korpusu ABiH i/ili 17. krajiskoj brdskoj brigadi
juni 1993.
juni 1993.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC je pocinio:
Tacka 7: UNISTAVANJE ILl. HOTIMICNO NANOSENJE STETE USTANOVAMA NAMIJENJENIM RELIGIJI, KRSENJE ZAKONA I
IT-OI -47-PT p.40/5fj~jJ?'ff!fl
OBICAJA RA TOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(d) 1 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
Dana 26. septembra 2003. UHagu, Nizozemska
Ipotpis na originalul Carla Del Ponte,
tuzilac
[pecat Tuzilastva MKSJ-a]
-
IT-OJ-47 -PT p.3fl5if3'!J4er
TRECA IZMIJENJENA OPTUZNICA
DODATAK
DODATNE POLITICKE I ISTORIJSKE CINJENICE
1) Dogadaji navedeni u ovoj optuznici desili su se u kontekstu rasp ada bivse Socijalistieke Federativne Republike Jugoslavije (u daljnjern tekstu: SFRJ).
2) Republika Hrvatska (u daljnjern tekstu: Hrvatska) proglasila je nezavisnost 25. juna 1991., a sprovodenje te odluke odgodeno je do 8. oktobra 1991. Evropska zajednica je priznala Hrvatsku 15. januara 1992., a nakon togaje 22. rnaja 1992. Hrvatska primljena u Ujedinjene nacije kao ddava-elanica.
3) Nakon referendurna 0 otcjepljenju oddanog 29. februara 1992., Bosna i Hercegovina je nastojala da dode do rnedunarodnog priznanja. Evropska zajednica ju je priznala 6. aprila 1992., a Hrvatska 7. aprila 1992. godine. Dana 22. rnaja 1992., Bosna i Hercegovinaje primljena u Ujedinjene nacije kao ddava-elanica.
4) S rasp adorn SFRJ, neki oficirski kadrovi iz bivse JNA poe eli su da se pripremaju za odbranu Bosne i Hercegovine. Dana 8. aprila 1992., Predsjednistvo Bosne i Hercegovine raspustilo je TO SFRJ i formiralo no vi stab TO-a Bosne i Hercegovine. Dana 15. aprila 1992., no vi stab TO-a izdao je naredbu za osnivanje Glavnog staba TO-a, koji je preuzeo potpunu kornandu nad postojecirn jedinicama i u sustini postao glavni stab vojske. Dana 20. rnaja 1992., Predsjednistvo Bosne i Hercegovine donijelo je Uredbu 0 oruzanirn snagarna Bosne i Hercegovine, eirne je formalno obrazovana ABiH.
5) Hrvatska zajednica Herceg-Bosna (u daljnjern tekstu: HZ H-B) proglasila se 18. novernbra 1991. odvojenorn ili zasebnorn "politiekorn, kulturnorn, ekonornskorn i teritorijalnorn cjelinorn" na teritoriji Bosne i Hercegovine. Ciljevi te zajednice bili su, rnedu ostalirn, tjesnje povezivanje sa Hrvatskorn, sto se manifestiralo upotreborn hrvatske valute i hrvatskog jezika u HZ H-B-u. Te teznje je poddavala Hrvatska, koja je bosanskirn Hrvatirna davala hrvatsko ddavljanstvo.
IT-OJ-47-PT p.3$'1.'fifJ!?4er
6) Ustavni sud Bosne i Hercegovine je 14. septernbra 1992. proglasio HZ H-B nelegalnom. Ni sarnoproglasena HZ H-B ni kasnije, 28. avgusta 1993. samoproglasena Hrvatska Republika Herceg-Bosna (u daljnjern tekstu: HR H-B) nikad nisu medunarodno priznate.
7) Dana 24. oktobra 1991. osnovana je skupstina bosanskih Srba, kao najvisi predstavnicki i zakonodavni organ srpskog naroda u Bosni i Hercegovini. Dana 9. januara 1992., skupstina bosanskih Srba proglasila je "Srpsku Republiku Bosnu i Hercegovinu". Proglaseno je da teritorija te republike obuhvata "podrucja srpskih autonomnih regija i oblasti i drugih srpskih cjelina u Bosni i Hercegovini, ukljucujuCi podrucja u kojirna je srpski narod ostao u manjini zbog genocida koji je nad njim izvrsen u Drugorn svjetskorn ratu", te da je ona u sastavu savezne jugoslovenske ddave.
8) Od kraja marta 1992. godine, snage bosanskih Srba pocele su preuzimati fizicku kontrolu nad opstinama koje su proglasene dijelom srpske ddave.
9) Dana 12. maja 1992., skupstina bosanskih Srba je izglasala osnivanje Vojske Srpske Republike Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: "VRS"), cime su jedinice JNA koje su ostale u Bosni i Hercegovini efektivno transformisane u komande nove vojske. JNA, koja je rekonstituisanjern SFRJ u Saveznu Republiku Jugoslaviju u aprilu 1992. preirnenovana u Vojsku Jugoslavije, nastavila je odrzavati cvrste veze sa VRS-orn. Pruzala je kljucnu borbenu, finansijsku i logisticku podrsku vojnirn operacijama koje je VRS preduzirnao protiv nesrpskog stanovnistva u Bosni i Hercegovini.
10) U januaru 1993., nakon mirovnih pregovora oddanih u Zenevi 2. januara 1993. i od 23. do 30. januara 1993., predlozen je takozvani Vance-Owenov mirovni plan. Dio Vance-Owenovog plana bilo je i osnivanje 10 kantona u Bosni i Hercegovini, svakog sa vlastitom vI adorn kojoj bi na celu bili predstavnici veCinskog naroda u kantonu. Srednja Bosna je trebala postati kanton 10 i obuhvatati opstine Travnik, Novi Travnik, Vitez, Busovaca, Fojnica, Gomji Vakuf i dio Kiseljaka. U kantonu 10 veCinsko stanovnistvo bili bi bosanski Hrvati.
11) Dana 18. marta 1994., predsjednik Predsjednistva Bosne i Hercegovine i predsjednik Hrvatske potpisali su Washington ski
-
-
IT-OI -47-PT p.3lJfiirs¥ter
sporazum, cime je okoncan oruzani sukob izmedu ABiH na jednoj, i HVO-a i HV -a na drugoj strani. Osnovana je muslimanskohrvatska Federacija Bosne i Hercegovine.
) Prijevod
TABELA S IZMJENAMA
DRUGA IZMUENJENA OPTUZNICA (NOVA TRECA IZMUENJENA OPTUZNICA OD VERZUA) OD 15. A VGUSTA 2003. 26. SEPTEMBRA 2003.
OPTUZENI: 1. Enver HADZIHASANOVIC, sin Besima i Refije Nema izmjena
(djevojacko prezime SARAJLIC), roden je 7. jula 1950. u Zvomiku, opstina Zvomik, Republika Bosna 1
Hercegovina (u daljnjem tekstu: Bosna i Hercegovina).
2. Enver HADZIHASANOVIC Je bivsi aktivni oficir Nema izmjena Jugoslovenske narodne armije (u daljnjem tekstu: JNA). Godine 1973. diplomirao je na Vojnoj akademiji kopnene vojske u Beogradu, nakon cega je rasporedivan na duznosti u JNA u Tuzli i Sarajevu. Kao kapetan prve klase pohadao je Komandno-stabnu skolu u Beogradu. Po zavrsetku te skole unapreden je u cin majora i rasporeden na duznost komandanta bataljona vojne policije u vojnoj policijj 7. armi)e. Godine 1988. Enver HADZIHASANOVIC Je prekomandovan na duznost nacelnika staba 49. motorizovane brigade. Ta je brigada poslije transformisana u mehanizovanu brigadu, a krajem 1989. on je postavljen za njenog komandanta. Na toj duznosti Enver HADZIHASANOVIC Je stekao Cin potpukovnika.
1
) )
3. Pocetkom aprila 1992., JNA je stavila Envera Nema izmjena HADZIHASANOVICA u kucni pritvor u Sarajevu. On je 8. april a 1992. uspio pobjeCi, a zatimje dezertirao iz JNA. Neposredno po napustanju JNA, Enver HADZIHASANOVIC je stupio u Teritorijalnu odbranu (u daljnjem tekstu: TO) Bosne i Hercegovine. Dana 14. novembra 1992., Enver HADZIHASANOVIC je postao komandant 3. korpusa Armije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: ABiH). Na tom polozaju je ostao do 1. novembra 1993. kada je unapreden u nacelnika staba Vrhovne komande ABiH. U decembru 1993. Enver HADZIHASANOVIC je dobio cin brigadnog generala, te kao takav postao clanom Zajednicke komande Vojske Federacije Bosne i Hercegovine. U maju 1997. Enver HADZIHASANOVIC je dobio Cin divizijskog generala. Kasni.i,e je unapredep u Cin general-majora. Enver HADZIHASANOVIC je penzlOlllsan u aprilu 2000. godine.
4. Amir KUBURA, sin Nazifa, roden je 4. marta 1964. u Nema izmjena Kaknju, opstina Kakanj, Bosna i Hercegovina.
5. Amir KUBURA je bivsi aktivni oficir JNA. Po zavrsetku Nema izmjena Akaderuije kopnene vojske, pet godina sluzio je kao aktivni oficir JNA u Dakovici. Godine 1992., Amir KUBURA je napustio JNA u Cinu kapetana.
Prijevod
2
) )
6. Godine 1992., Amir KUBURA je stupio u ABiH u Nema izmjena nastajanju kao zamjenik komandanta jednog odreda u Kaknju. Kasnije je postavljen za komandanta jednog brdskog bataljona ABiH u istom podrucju. Dana 11. decembra 1992., Amir KUBURA je postavljen na duznost pomocnika nacelnika staba za operativno-nastavne poslove 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Nacelnik staba 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH postao je 1. januara 1993. godine. Od 1. aprila 1993. do 20. jula 1993., Amir KUBURA je zamjenjivao Asima KORICICA, koji je tada bio na duznosti komandanta 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, a koji je u tom periodu bio odsutan. Dana 21. jula 1993. imenovan je za komandanta 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Dana 16. marta 1994., u Cinu pukovnika, Amir KUBURA je postao komandant 1. muslimanske brdske brigade 1. korpusa ABiH. Za komandanta 443. brigade 4. korpusa ABiH imenovan je 16. decembra 1995. godine. U junu 1999. Amir KUBURA je bio na duznosti u komandi 1. korpusa ABiH.
OPSTI NA VODI: 7. Sva djela i propusti navedeni u ovoj optuznici dogodili su Nema izmjena
se u periodu od januara 1993. do 16. marta 1994., na teritoriji Bosne i Hercegovine.
Prijevod
3
8. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, na teritoriji Nema izmjena Bosne i Hercegovine postojao je oruzani sukob.
9. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Enver Nema izmjena HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA bili su duzni da se pridrZavaju zakona i obicaja koji regulisu vodenje oruzanih sukoba, ukljucujuCi Zenevske konvencije lZ
1949. godine i njihove Dopunske protokole. Pored toga, Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA bili su duzni da obezbijede da se vojne jedinice pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom pridrZavaju tih pravila medunarodnog prava i primjenjuju ih. Stavise, Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA imali su po naredenju nadredenog organa obavezu da pokrenu postupak izricanja zakonskih sankcija protiv pojedinaca pod svojom komandom i efektivnom kontrolom koji su prekrsili medunarodno ratno pravo.
10. Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA su, kada Nema izmjena su bili na polozajima navedenim u prethodnim paragrafima, krivicno odgovorni za djela svojih podredenih, na osnovu clana 7(3) Statuta Medunarodnog suda. Nadredeni je odgovoran za djela svog (svojih) podredenog (podredenih) ako je znao iIi je bilo razloga da zna da se njegovi podredeni spremaju pociniti takva djela iIi da su ih vee poCinili, a nadredeni nije preduzeo nuzne i
Prijevod
4
razumne mjere da takva djela sprijeCi iIi da kazni njihove poCinioce.
CINJENICNI KONTEKST:
)
11. Dana 23. avgusta 1992., Predsjednistvo Bosne 1 Nema izmjena Hercegovine izdalo Je naredbu 0 "Primjeni pravila medunarodnog ratnog prava u oruzanim snagama Bosne i Hercegovine". Ta naredbaje stupila na snagu 5. septembra 1992. godine. Naredbom je propisano:
a) svi komandanti jedinica i svaki pripadnik oruzanih snaga pojedinacno su odgovomi za primjenu ovih praviIa;
b) starjesine su duzne preduzeti korake propisane pravilima protiv lica koja ih krse;
c) svi pripadnici oruzanih snaga podIijezu obuci radi upoznavanja s ovim pravilima;
d) u planiranju i pripremi vojnih aktivnosti oruzanih snaga mora se voditi racuna 0 ovim pravilima i pravu.
12. Dana 1. avgusta 1992., predsjednickom uredbom stupio je Nema izmjena na snaEu zakon 0 sluzbi u Armiji BiH. Prema tom zakonu,
Prijevod
5
lica koja nisu ddavljani Bosne i Hercegovine u vrijeme ratnog stanja mogu stupiti u ABiH i bivati unaprijedena. Dana 14. aprila 1993., i ovaj put predsjednickom uredbom, zakon 0 sluzbi u ABiH dozivio je izmjene i dopune koje su omogucavale da se u VflJeme ratnog stanja u vise starjesinske cinove unapreduju lica koja nisu bosanski ddavljani.
13. Dana 18. avgusta 1992., predsjednik Predsjednistva Bosne Nema izmjena i Hercegovine donio je "Odluku 0 formiranju korpusa ABiH". U tom dokumentu iznosi se podjela Bosne i Hercegovine na pet vojnih zona odgovornosti odnosno korpusa, te se navodi koje ce opstine pojedini korpus obuhvatiti. Na osnovu te odluke formiran je 3. korpus ABiH sa sjedistem u Banjoj Luci, mada je kao privremeno sjediste 3. korpusa ABiH navedena i koriscena Zenica.
14. Na spisku opstina koje su usle u zonu odgovomosti 3. Nema izmjena korpusa ABiH nalaze se sljedece opstine: Banja Luka, Bosanska Dubica, Bosanska Gradiska, Bugojno, Busovaca, Celinac, Donji Vakuf, Gomji Vakuf, Jajce, Kakanj, Kotor Varos, Kupres, Laktasi, Mrkonjic Grad, Novi Travnik, Pmjavor, Skender Vakuf, Srbac, Sipovo, Travnik, Vitez, ZavidoviCi, Zenica i Zepce.
15. Dana 9. novembra 1992., nacelnik GeneralStaba ABiH Nema izmjena
Prijevod
6
16.
)
izdao je naredbu za formiranje jediniea odredenih vrsta u 3. korpusu ABiH, Cime je omogu6ena integraeija raznih jediniea i stabova TO-a.
Dana 19. novembra 1992., formirana je 7. muslimanska brdska brig ada, sa komandom u Zeniei. Sedma muslimanska brdska brig ada nastala je kao pjesadijska manevarska jediniea, a sastojala se od tri bataljona: u Travniku (1. bataljon), Zeniei (2. bataljon) i Kaknju (3. bataljon).
Prijevod
IZMJENA:
Bivsi paragraf 18)
Dana 19. novembra 1992., formirana je 7. muslimanska brdska brig ada, sa komandom u Zeniei. Sedma muslimanska brdska brigada nastala Je 1 koristena kao pjesadijska manevarska jediniea, a sastojala se od tri bataljona: u Travniku (1. bataljon), Zeniei (2. bataljon) i Kaknju (3. bataljon).
17. Sedma muslimanska brdska brigada 3. korpusa Armije Nema izmjena BiH bila je jediniea sastavljena iskljucivo od Muslimana. Pripadniei ove jediniee morali su se strogo pridrzavati islama. Regruti su morali poloziti zakletvu koja Je saddavala 1 to da 6e slijediti pnmJer pravog muslimanskog vojnika, opisan u knjiziei pod naslovom "Upute muslimanskom boreu". "Upute muslimanskom boreu" prvi put su objavljene 1993., a nakon togaje u zoni odgovomosti 3. korpusa ABiH razdijeljeno oko 20.000 primjeraka. Godine 1994. izasla su nova izdanja. Knjiziea
7
)
saddi sljedece naslove i tekst:
(a) Pokomost: "Muslimanski borae se prvenstveno pokorava vrhovnom zapovjedniku, pa tek onda pretpostavljenom starjesini."
(b) Ratni plijen: " ... razuIll1Je se da jedna petina plijena pripada drzavnoj blagajni, a ostale cetiri petine pripadaju borcima. Medutim, u situacijama kada vojniei primaju plate i u kojima je ddava preuzela obavezu zbrinjavanja boraea i njihovih porodica, ... ratni plijen se stavlja na raspolaganje ddavi ... Zbog toga je najispravnije da drzava preko nadleznih vojnih starjesina raspolaze sa ratnim plijenom. "
(e) Ratni zarobljeniei: " ... zabranjeno Je ubijanje zena, djeee i svecenika koji nemaju nikakvog ucesca u ratu i koji direktno iIi indirektno ne pomazu neprijatelje;... Islam takode zabranjuje mucenje 1 izivljavanje na zarobljenieima, masakriranje neprijateljskih ranjenika i leseva ... Ovo su opsta pravila, obavezujuca za nase vojnike. Medutim, ukoliko starjesina proeijeni da situaeija 1 opsti interes zahtijevaju da se 1
drukcije postupi vojniei su obavezni poslusati
Prijevod
8
starjesinu. Tako npr. ako starjesina iIi visa komanda ocijeni da je u interesu odbrane, zastite viastitog naroda i visih ciIjeva ispravnije zapaliti odredene objekte, usjeve iIi sumu, onda je i to dozvoIjeno Ciniti ... Takode se vojnoj komandi stavija na raspolaganje da odluci da Ii je korisnije 1 od interesa za opstu stvar da se osiobodi, razilllJem iIi Iikvidira neprijateIjskog zarobijenika. "
l
18. Sedma muslimanska brdska brigada 3. korpusa ABiH je IZMJENA: oformljena i koriscena kao pjesadijska manevarska jedinica. Sedmoj muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa Bivsi paragraf 19) ABiH bili su potCinjeni i strani muslimanski borci. Ti
Prijevod
strani borci su sebe nazivali "mudzahedinima" iIi "svetim Muslimanski borci iz inostranstva, koji su sebe ratnicima". nazivali "mudzahedinima" iii "svetim
ratnicima", poce/i su pristizati u Bosnu 1
Hercegovinu negdje sredinom 1992. godine. "Mudzahedini", koji su dolazili uglavnom lZ
islamskih zemalja, bili su spremni za "dzihad" iii "sveti rat" u Bosni 1 Hercegovini protiv neprijatelja bosanskih Muslimana.
19. "Mudzahedini", koji su doiazili ugIavnom iz isiamskih IZMJENA: zemalja, poceli su pristizati u Bosnu i Hercegovinu negdje sredinom 1992. godine. Bili su spremni za "dzihad" iIi Bivsi paragrafi 18) i 20) "sveti rat" protiv neprijateIja bosanskih Muslimana.
9
1 Prijevod
Nakon osnivanja 7. muslimanske brdske brigade 19. novembra 1992., "mudzahedini" su ukljuceni u njen sastav i njoj potCinjeni.
20. Stvaranjem zone pod komandom 3. korpusa ABiH IZMJENA: "mudzahedini" u toj zoni su ukljuceni u sastav i potCinjeni regularnim jedinicama 3. korpusa ABiH, uglavnom 7. "Mudzahedini" su u vrlo velikoj mJerz muslirnanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH. ucestvovali u borbenim dejstvima 7. "Mudzahedini" su u vrlo velikoj mJen ucestvovali u muslimanske brdske brigade 1 cesto su bili borbenim dejstvima sa 7. muslirnanskom brdskom udama snaga u njenim operacijama. brigadom 3. korpusa ABiH. Cesto su bili udama snaga u operacijama 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH.
21. Naredbom Envera HADZIHASANOVICA od 8. marta Treca izmijenjena optuznica: 1993., u sklopu 3. korpusa ABiH formirane su sljedece cetiri operativne grupe: OG "Lasva" sa komandom u Paragraf 22) Kaknju, OG "Zapad" sa komandom u Bugojnu, OG "Bosna" sa komandom u ZavidoviCima i OG "Bosanska Nema izmjena Krajina" sa komandom u Travniku.
22. Sa formiranjem OG "Bosanska Kraj ina " , Mehmed Treca izmijenjena optuznica: ALAGIC je postavljen za njenog komandanta.
Paragraf 23)
Nema izmjena
10
)
23. Dana 8. marta 1993., 7. muslimanska brdska brigada, 17. Treca izmijenjena optuznica: krajiska brdska brigada, 305. brdska brig ada J ajce, 27. motorizovana brigada, te Opstinski stab odbrane Jajce sa Paragraf 24) SVOJlm jedinicama, stavljeni su pod komandu OG "Bosanska Krajina". Dana 16. aprila 1993. iIi otprilike tog Nema izmjena datuma, u sastav OG "Bosanska Krajina" usle su i 306. brdska brigada, 308. brdska brigada i 312. brdska brigada. Dana 12. jula 1993. iIi otprilike tog datuma, 7. muslimanska brdska brigada ponovo je stavljena pod direktnu komandu 3. korpusa ABiH, pod kojom je i bila do 8. marta 1993.
24. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, 301. brdska Treca izmijenjena optuznica: brigada Zenica, 303. brigada Zenica, 314. brdska brigada Zenica, Opstinski stab odbrane Zenica sa svoJlm Paragraf 25) jedinicama i sve pristapske jedinice Korpusa bile su direktno potCinjene komandi 3. korpusa ABiH. Nema izmjena
25. Dana 13. avgusta 1993., komandant Staba Vrhovne Treca izmijenjena optuznica: komande ABiH izdao je naredenje da se odmah, a
Prijevod
najkasnije do 31. avgusta 1993., unutar zone odgovornosti Paragraf 21) 3. korpusa formira tom korpusu direktno potCinjena IZMJENA: jedinica "EI Mudzahid" u cijem su sastavu bili dobrovoljci lZ stranih ddava. Naredenjem Envera Dana 13. avgusta 1993., komandant Staba HADZIHASANOVICA od 6. septembra 1993. jedinica Vrhovne komande ABiH izdao je naredenje da "EI Mudzahid" je prepotCinjena komandi OG "Bosanska se odmah, a najkasnije do 31. avgusta 1993.,
11
)
Krajina" .
OPTUZBE:
Prijevod
unutar zone odgovomosti 3. korpusa formira jedinica "El Mudzahid" u cijem su sastavu bili dobrovoljci iz stranih ddava. Ta jedinica bila je potCinjena Enveru HADZIHASANOVICU, koji je izdavao naredbe za njeno potCinjavanje jedinicama pod njegovom komandom za pojedine borbene operacije.
26. Tokom 1993. godine (pa do 18. marta 1994.), ABiH je Nema izmjena ucestvovala u oruzanom sukobu protiv Hrvatskog vije6a obrane (u daljnjem tekstu: HVO) i Vojske Republike Hrvatske (u daljnjem tekstu: HV). Konkretno, u aprilu 1993. i pocetkom ljeta 1993., jedinice 3. korpusa ABiH preduzele su niz teskih napada na HVO ukljucuju6i, pored ostalih, opstine Bugojno, Busovaca, Kakanj, Maglaj, Novi Travnik, Travnik, Vares, Vitez, Zavidovi6i, Zenica 1
Zepce. Operacije ABiH kulminirale su masovmm napadom izmedu 7. i 13. juna 1993. na teritoriji, pored ostalih, opstina Kakanj, Travnik i Zenica.
27. U opstinama navedenim u paragrafu 26) jedinice 3. Nema izmjena korpusa ABiH napale su gradove 1 sela naseljena pretezno bosanskim Hrvatima. Hotimicnom lisavanju zivota i nanosenju teskih povreda bili su izlozeni najvise
12
civili bosanski Hrvati, ali 1 civiIi bosanski Srbi, ukljueujuCi zene, djecu, te starije 1 nemocne osobe. Tokom tih napada iIi poslije njih, ubijeno je najmanje 200 civila, bosanskih Hrvata i bosanskih Srba, a jos ih je mnogo vise ranjeno iIi povrijedeno dok su se pokusavali sakriti ili pobjeCi. U nekoliko slueajeva, snage ABiH su ubile vojnike HVO-a nakon sto su se ovi predali.
)
28. U zatoeeniekim objektima ABiH protivpravno su Nema izmjena zatvarani iIi na drugi naCin bivaIi zatoeeni uglavnom bosanski Hrvati, ali i bosanski Srbi. Zatvoreni, odnosno na drugi naCin zatoeeni bosanski Hrvati i bosanski Srbi, ubijani su, premlaCivani, podvrgavani tjelesnom ilili dusevnom zlostavljanju, zastrasivanju 1 neeovjeenom postupanju, ukljueujuCi zatvaranje u pretrpane prostore u nehigijenskim uslovima, a na neeovjeean naCin im je uskraCivano zadovoljenje osnovnih zivotnih potreba, kao sto su adekvatna prehrana, voda i odjeca. Pruzana im je vrlo slaba ili nikakva zdravstvena njega.
29. Snage ABiH su pljaekale i unistavale imovinu bosanskih Nema izmjena Hrvata i bosanskih Srba bez ikakvog vojnog opravdanja. Unistavani su iIi tesko osteCivani stambeni i drugi objekti uglavnom bosanskih Hrvata, ali i bosanskih Srba, kao i Iiena imovina tih civil a i njihova stoka. Pored toga i vjerski objekti, mjesta i ustanove bosanskih Hrvata bili su cili razarania iIi su osteCivani iIi oskrvniivani.
Prijevod
13
)
30. Navodi saddani u paragrafima od 1) do 10), te navodi iz Nema izmjena paragrafa 26) do 29) ponovo su navedeni i ukljuceni u saddaj svake od optuzbi.
INDIVIDUALNA KRIVICNA ODGOVORNOST:
31. U vrijeme kada je preuzeo komangu nad 3. korpusom Nema izmjena ABiH, Enver HADZIHASANOVIC je imao iskustva u komandovanju 1 efektivnoj kontroli nad vojnim jedinicama. Pored toga, Enver HADZIHA-SANOVIC prosao je posebnu obuku iz oblasti vojnih disciplinskih postupaka.
32. Slijedeci u ABiH uobicajenu praksu koriscenja raznih Nema izmjena proplsa 1 uputstava bivse JNA, Enver HADZIHASANOVIC je na osnovu svojih ovlascenja i duznosti komandanta bio, pored ostalog, odgovoran za pnpremu Korpusa za oruzanu borbu na bojistu, ukljucujuci planiranje operacija i drugih oblika borbenih dejstava, prosljedivanje odluka potcinjenim komandama i kontrolisanje sprovodenja tih odluka.
33. Sve vrijeme na koje se odnose optuzbe u ovoj optuznici, Nema izmjena Enver HADZIHASANOVIC Je na osnovu svoJeg polozaja i ovlascenja komandanta Korpusa, direktno iIi preko svog nacelnika stab a, svojih pomocnika, nacelnika
Prijevod
14
rodova I sluzbi I drugih oficira, komandovao sVlm jedinicama 3. korpusa ABiH I jedinicama koje su dejstvovale pod nJegovom komandom I efektivnom kontrolom. Te jedinice ukljucuju jedinice koje su opisane u paragrafima od 15) do 25). Enver HADZIHASANOVIC Je pokazao da Ima, odnosno sluzbeno Je vrsio de jure I de facto vlast svoJlm komandovanjem i efektivnom kontrolom u oblasti vojnih pitanja na naCin koji odgovara vrsenju nadredene vlasti, cineci to na razne naCine kao sto su: izdavanje naredenja, uputstava i direktiva jedinicama potCinjenim 3. korpusu ABiH, staranje da se ta naredenja, uputstva i direktive sprovode s punom odgovornoscu za njihovo izvrsenje, razmjestanje ljudstva, artiljerije i drugih jedinica pod svojom komandom i efektivnom kontrolom, te planiranje pripremanja i izvodenja vojnih operacija od strane tih jedinica. Nadalje, Enver HADZIHASANOVIC se starao da bude stalno i azurno informisan 0 svemu sto se desava na terenu, ukljucujuCi i manje incidente, pri cemu je bio u gotovo svakodnevnom kontaktu sa Stabom Vrhovne komande ABiH. Bio Je odgovoran za sprovodenje naredenja Vrhovne komande ABiH vezana za orgamzaclOnu strukturu 3. korpusa ABiH. To Je ukljuCivalo formiranje operativnih grupa i potCinjavanje jedinica u sastavu operativnih grupa, te postavljanje i razrjeSavanje duznosti vojnih zapovjednika. Vrsio Je
Prijevod
15
)
komandovanje 1 efektivnu kontrolu nad SVlm vojnim jedinicama potCinjenim 3. korpusu ABiH, ukljucujuci i one koje su bile zaduzene za funkcionisanje zatocenickih objekata.
34. Enver HADZlHASANOVIC Je svoJe ovlasti Nema izmjena komandanta korpusa vrsio i tako sto je pregovarao sa HVO-om 0 razmjeni ratnih zarobljenika i sporazumima 0
prekidu vatre, Imenovao oficire 3. korpusa ABiH u Zajednicku komandu ABiH i HVO-a, te pregovarao sa zvanicnicima UNPROFOR -a i PMEZ-a.
35. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Enver Nema izmjena HADZIHASANOVIC je vrsio efektivnu kontrolu nad svim svojim podredenima za koje se navodi da su poCinili zloCine.
36. SlijedeCi u ABiH uobicajenu praksu koriscenja raznih Nema izmjena propisa i uputstava bivse JNA, Amir KUBURA je na osnovu svojih ovlascenja i duznosti komandanta bio, pored ostalog, odgovoran za pnpremu jedinica potCinjenih njegovoj komandi za oruzanu borbu na bojistu, ukljucujuci planiranje operacija i drugih oblika borbenih dejstava, prosljedivanje odluka potcinjenim komandama i kontrolisanje sprovodenja tih odluka.
Prijevod
16
)
37. Sve vrijeme na koje se odnose optuzbe u ovoj optuznici, Nema izmjena Amir KUBURA Je, na osnovu svog goreoplsanog polozaja i ovlascenja, komandovao svim jedinicama 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH. Amir KUBURA je pokazao da ima, i sluzbeno je vrSio de jure i de facto vlast svojom kontrolom u oblasti vojnih pitanja na naCin koji odgovara vrsenju nadredene vlasti, Cineci to na razne naCine kao sto su, medu ostalim: izdavanje naredenja, uputstava i direktivajedinicama potCinjenim 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH, razmjestanje snaga pod svojom komandom, te planiranje, priprema i sprovodenje vojnih operacija koje su izvodile jedinice pod njegovom komandom 1 efektivnom kontrolom. Vrsio je komandovanje i efektivnu kontrolu nad svim vojnim jedinicama potcinjenim 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH, ukljucujuci i one koje su bile zaduzene za funkcionisanje zatocenickih objekata.
38. Sve vrijeme na koje se odnosi ova optuznica, Amir Nema izmjena KUBURA je vrsio efektivnu kontrolu nad svim svojim podredenima za koje se navodi da su poCinili zloCine.
TACKE 1-2 (UBISTVO, OKRUTNO POSTUPANJE)
39. Nekoliko puta u toku borbenih dejstava protiv HVO-a i Nema izmjena
Prijevod
17
HV-a u srednjoj Bosni 1993. godine, snage 3. korpusa ABiH ubi Ie su i tesko rani Ie vojnike HVO-a koji su se predali i/ili civile, bosanske Hrvate i bosanske Srbe. Ta ubijanja koja su nakon napada na gradove i sela poCinile snage 3. korpusa ABiH ukljucuju, mezu ostalim, pogubljenja i masakre u sljedeCim selima:
(a) Dusina:
(aa) Pogubljenje 26. januara 1993. civila Vojislava ST ANISICA, bosanskog Srbina, i pet vojnika HVO-a koji su se predali posto su snage 7. muslimanske brdske brigade, 303. brdske brigade i 17. krajiske brdske brigade, krenule u napad na Dusinu, opstina Zenica: Nike KEGELJA, Stipe KEGELJA, Vinka KEGELJA, Pere LJUBICICA 1 Augustina RADOSA;
(ab) Lisavanje zivota Zvonka RAJICA, vojnika HVO-a koji se predao, a koje je poCinio Serif PATKOVIC, tadasnji komandant 2. bataljona 7. muslimanske brdske brigade, nakon napada na Dusinu, opstina Zenica;
Prijevod
18
)
(b) Miletici:
Lisavanje zivota 24. april a 1993. cetiri vojnika HVO-a koji su se predali nakon sto su snage 7. muslimanske brdske brigade i 306. brdske brigade krenule u napad na Miletice, opstina Travnik: Franje PA VLOVICA, Tihomira PA VLOVICA, Vlade PA VLOVICA i Ante PETROVICA;
(c) MalinelBikosi:
Masakr 8. juna 1993. u Bikosima, opstina Travnik, nad tridesetak civila bosanskih Hrvata i vojnika HVO-a koji su se predali nakon sto su snage 7. muslimanske brdske brigade i 306. brdske brigade krenule u napad na Maline, opstina Travnik. Medu ubijenima su bila sljedeca lica: Anto BALTA, Ivo BALTA, Jozo BALTA, Luka BALTA, Nikica BALTA, Bojan BARAC, Davor BARAC, Goran BOBAS, Niko BOBAS, Slavko BOBAS, Sreco BOBAS, Pero BOBAS-PUPIC, Dalibor JANKOVIC, Stipo JANKOVIC, Slavko KRAMAR, Anto MATIC, Tihomir PESA, Ana PRANJES, Ljubomir PUSELJA, Predrag PUSELJA, Jakov TA VIC, Mijo TA VIC, Stipo TA VIC i Ivo VOLIC. Tesko su ranjeni Berislav
Prijevod
19
)
MARJANOVrC, Zdravko PRANJES, Darko PUSELJA i ZeIjko PUSELJA.
)
40. Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. Nema izmjena do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od 1. april a 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju poCiniti te radnje iIi da su ih vee pociniIe, u sIjedeeim selima, naznacenog dana iIi otprilike tog datuma, a nisu preduzeli potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijece iIi da kazne njihove poCinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
Dusina (opstina Zenica) MiIetiCi (opstina Travnik) MaiinelBikosi (opstina Travnik)
Amir KUBURA:
MiIetiCi (opstina Travnik) MaiinelBikosi (opstina Travnik)
26. januara 1993. 24. apriia 1993.
8. juna 1993.
24. apriia 1993. 8. juna 1993.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA poCinili su:
Prijevod
20
)
Tacka 1: UBISTVO, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po cianovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda 1 sankcionisano cianom 3(1)(a) Zenevskih konvencija.
Tacka 2: OKRUTNO POSTUPANJE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RA TOV ANJA, kaznjivo po cianovima 3 1 7(3) Statuta Medunarodnog suda 1
sankcionisano cianom 3(l)(a) Zenevskih konvencija.
TACKE 3-4 (UBISTVO, OKRUTNO POSTUPANJE)
41. Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. Nema izmjena do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od l. apriia 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se sljedeee snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju planirati, pripremati iii izvrsiti zatvaranje, lisavanje zivota i okrutno postupanje nad bosanskim Hrvatima i bosanskim Srbima na sIjedeeim lokacijama na teritoriji Bosne i Hercegovine, iIi da su to vee uCinile, a nisu preduzeli potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijece iIi da kazne njihove poCinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
Prijevod
21
(a) opstina Zenica:
zenicka rnuzicka skola, u gradu Zenici, u kojoj su radili i njorne upravljali pripadnici 7. rnuslirnanske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 26. januara 1993. do 31. oktobra 1993.;
(b) opstina Travnik:
(ba) grad Travnik:
bivsa kasarna JNA, u kojoj su radili i njorne upravljali pripadnici 17. krajiske brdske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od rnaja 1993. do 31. oktobra 1993.;
(bb) selo Mehuri6i:
- osnovna skola Mehuri6i, u kojoj su radili i nJorne upravljali pripadnici 306. brdske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od 6. Juna 1993. pa najrnanje do 24. juna 1993.;
) Prijevod
22
)
- kovacnica, u kojoj su radili 1 nJome upravljali pripadniei 306. brdske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od 6. juna 1993. pa najrnanje do 13. jula 1993.;
(be) selo Orasae:
logor Orasae, u kojem su radili i kojim su upravljali "mudzahedini" iz OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. oktobra 1993. do 31. oktobra 1993.;
(e) opstina Kakanj:
motel "Sretno" , u kojem je radio i njime upravljao 3. bataljon 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. maja 1993. pa najmanje do 21. juna 1993.;
(d) opstina Bugojno:
(da) zgrada gimnazije, otprilike od 18. jula 1993. pa najmanje do 13. oktobra 1993.;
) Prijevod
23
(db) zgrada samostana, otprilike od 24. jula 1993. pa najmanje do pocetka avgusta 1993.;
(dc) salon narrijestaja "Slavonija" , otprilike od 24. jula 1993. pa najmanje do 18. avgusta 1993.;
(dd) stadion FK "Iskra", otprilike od 30. jula 1993. do 31. oktobra 1993.;
(de) Osnovna skola "Vojin Paleksi6 " , otprilike od 31. jula 1993. pa najmanje do septembra 1993.;
(df) zgrada "BH banke" , otprilike od septembra 1993. do 31. oktobra 1993.
U svim logorima i zatocenickim objektima 3. korpusa ABiH u Bugojnu radili su i njima upravljali pripadnici vOJne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH i VOJll1Cl 307. brigade OG "Zapad" 3. korpusa ABiH.
Amir KUBURA:
(a) opstina Zenica:
) Prijevod
24
)
zenicka muzicka skola, u gradu Zenici, u kojoj su radili i njome upravljali pripadnici 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 26. januara 1993. pa najmanje do januara 1994.;
(b) opstina Kakanj:
motel "Sretno", u kojem su radili i njime upravljali pripadnici 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, otprilike od 15. maja 1993. pa najmanje do 21. juna 1993.
42. Zatvoreni i na druge naCine zatoceni bosanski Hrvati i Nema izmjena bosanski Srbi redovno su podvrgavani tjelesnom ilili dusevnom zlostavljanju. Tjelesno zlostavljanje ukljucivalo Je premlacivanje najrazliCitijim orudima, kao sto su kundaci pusaka, metalne kuke, drveni stapovi i ddala, pendreci, palice, bokseri, drvene letve, Cizme i telefonski kablovi, kojima su nanesene tjelesne povrede raznih vrsta. Nekolicini zatocenika polomljena su rebra, nos i udovi. U nekim slucajevima zatvorenici su pretuceni na smrt. Sa zatocenicima se postupalo necovjecno, medu ostalim i tako sto su zatvarani u pretrpane pro store 1 u nehigijenskim uslovima i sto im se nehumano uskracivalo
Prijevod
25
)
zadovoljenje osnovnih zivotnih potreba kao sto su adekvatna prehrana, voda i odjeca. Pruzana im je vrlo slaba iIi nikakva zdravstvena njega. Dusevno zlostavljanje ukljuCivalo je prijetnje tjelesnim povredama 1 smrcu, naprimjer, zatvorenike se prisiljavalo da kopaju "vlastite grobove" 1 prijetilo 1m se da ce 1m u zatocenistvu amputirati udove:
(a) U zenickoj muzickoj skoli, vojnici 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH, veCinom pripadnici vojne policije i "mudzahedini" potcinjeni 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH, zatvorenike su zlostavljali tako sto su ih tukli najrazliCitijim orudima kao sto su kundaci pusaka, drveni stapovi 1 drZala, palice, bokseri, letve, Cizme 1 telefonski kablovi, kojima su 1m nanesene tjelesne povrede raznih vrsta. Pripadnici vOJne policije 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH i "mudzahedini" potCinjeni 7. muslimanskoj brdskoj brigadi 3. korpusa ABiH prisiljavali su zatvorenike da kopaju "vlastite grobove". Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su, opste uzev, losi.
Prijevod
26
)
(b) U bivsoj kasarni JNA u Travniku vojnici 17. krajiske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH redovno su tukli zatocenike.
(c) U osnovnoj skoli u MehuriCima, pripadnici 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH nogama su udarali zatvorenike u zatocenistvu. Pripadnici 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH su prilikom ispitivanja zatvorenike tukli i prijetili im. Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su, opste uzev, losi.
(d) U kovacnici u Mehuri6ima, VOJll1CI 306. brdske brigade 3. korpusa ABiH nagurali su zatvorenike u jednu malu prostoriju, velicine otprilike 3 x 3 metra. Zatvorenike su izvodili na ispitivanje, prijetili im, udarali ih nogama i tukli. Prehrana, higijena i zivotni uslovi bili su losi.
(e) U logoru u Orascu, "mudzahedini" potcinjeni OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH tesko su pretukli zatocenike kundacima pusaka. Jednom zatoceniku su "mudzahedini" slomili nos, a jednom drugom nekoliko rebara. Zatocenike su redovno izvrgavali
) Prijevod
27
prijetnjama tjelesnim povredama i smrcu.
(f) U motelu "Sretno", vojnici 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH fizicki su zlostavljali zatocenike tako sto su ih tukli pendrecima, stapovima, kundacima pusaka, metalnim kukama, drvenim letvama i cizmama. Takode su ih prisiljavali da tuku jedni druge. Pored toga, zatocenicima se naredivalo da udaraju glavom 0 zid. Nadalje, borci 3. bataljona 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH zatocenicima su prijetili da ce im za vrijeme zatocenistva u tom objektu biti amputirane noge.
(g) U zatocenickim objektima u Bugojnu, pripadnici vOJne policije 00 "Zapad" 3. korpusa ABiH i vojnici 307. brigade 00 "Zapad" 3. korpusa ABiH, zlo stavlj ali su zatvorenike tako sto su ih tukli razmm orudima, poput palica, policijskih pendreka, kundaka pusaka, stapova za biljar, drvenih letvi, plasticnih kablova i Cizama. Prisiljavali su zatocenike da glavom udaraju 0 metalne resetke. Od tih tjelesnih napada zatvorenici su gubili svijest i zadobivali prelom nogu. U
) Prijevod
28
)
nekoliko slucajeva zatocenicima su izbijeni zubi. Nekoliko puta, zatocenici su bili prisiljeni dati krv. Pripadnici vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH redovno su zatocenicima prijetili da ce ih ubiti. Pored toga, zatvorenike su drzali u pretrpanim celijama i u veoma nehigijenskim zivotnim uslovima. Prehrana je bila veoma slaba.
)
43. Lisavanje zivota zatvorenih i na druge naCine zatocenih Nema izmjena bosanskih Hrvata 1 bosanskih Srba ukljucuje, medu ostalim, sljedece slucajeve:
(a) lisavanje zivota premlaCivanjem do smrti jednog bosanskog Hrvata zatocenog u bivsoj kasami JNA u Travniku, opstina Travnik, u maJu 1993., od strane pripadnika vOJne policije 17. krajiske brigade OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH;
(b) lisavanje zivota premlacivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Joze MARACICA u muzickoj skoli u Zenici, opstina Zenica, 18. juna 1993., od strane vojnika 7. muslimanske brdske brigade 3. korpusa ABiH;
Prijevod
29
(c) lisavanje zivota prernlacivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Mladena HA VRANEKA u salonu namjestaja "Slavonija", opstina Bugojno, 5. avgusta 1993., od strane pripadnika vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH;
(d) lisavanje zivota prernlacivanjem do smrti zarobljenog vojnika HVO-a Marija ZRNA pocetkom avgusta 1993. od strane pripadnika vojne policije OG "Zapad" 3. korpusa ABiH koji su ga iz zgrade samostana u Bugojnu, opstina Bugojno, odveli na prisilni rad;
(e) lisavanje zivota ritualnim odrubljivanjem glave zatocenog civil a, bosanskog Srbina Dragana POPOVICA, 20. oktobra 1993. u logoru u Orascu, opstina Travnik, od strane "mudzahedina" potcinjenih OG "Bosanska Krajina" 3. korpusa ABiH.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC 1 Amir KUBURA pocinili su:
Tacka 3: UBISTVO, KRSENJE ZAKONA i OBICAJA
) Prijevod
30
44.
)
RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3 i 7(3) Statuta Medunarodnog suda 1 sankcionisano Clanom 3(l)(a) Zenevskih konvencija.
Tacka 4: OKRUTNO POSTUPANJE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RA TOV ANJA, kaznjivo po clanovima 3 1 7(3) Statuta Medunarodnog suda 1
sankcionisano clanom 3(1)(a) Zenevskih konvencija.
TACKE 5-6 (BEZOBZIRNO RAZARANJE GRADOV A,
NASELJA ILl SELA KOJE NIJE OPRA VDANO VOJNOM NUZDOM, PLJACKANJE JA VNE ILl
PRIV A TNE IMOVINE)
Tokom svojih borbenih dejstava protiv HVO-a i HV-a u srednjoj Bosni 1993. go dine, snage 3. korpusa ABiH u brojnim slucajevima su iIi pIjackaIe, iIi pIjackaie 1
protivpravno unistavale stambene i druge objekte i licnu imovinu civiIa, bosanskih Hrvata i bosanskih Srba. Ti slucajevi pljacke i protivpravnog i bezobzimog razaranja koje nije opravdano vojnom nuzdom, a koje su poCiniIe jedinice navedene u paragrafima od 15) do 25) ukIjucuju, ali se ne ogranicavaju na sIjedece gradove i seIa, u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma:
) Prijevod
IZMJENA:
Tokom svojih borbenih dejstava protiv HVO-a i HV-a u srednjoj Bosni 1993. go dine, snage 3. korpusa ABiH u brojnim slucajevima su iIi pIjackale, iIi pljackale i protivpravno unistavale stambene i druge objekte i licnu imovinu civila, bosanskih Hrvata i bosanskih Srba. Ti slucajevi pIjacke i protivpravnog i bezobzimog razaranja koje nije opravdano vojnom nuzdom, a koje su poCinile ispod navedene jedinice, ukIjucuju, ali
31
) ) Prijevod
Dusina (opstina Zenica) januar 1993. se ne ogranicavaju na sljede6e gradove i sela, u MiletiCi (opstina Travnik) april 1993. naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma: Guca Gora (opstina Travnik) juni 1993. Maline (opstina Travnik) juni 1993. Dusina (opstina Zenica) januar 1993. Cukle (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada Susanj/OvnakIBrajkovi6iJ - 303. brdska brigada GrahovCi6i (opstina Zenica) juni 1993. - 17. krajiska brdska brigada Vares (opstina Vares) novembar 1993.
MiletiCi (opstina Travnik) april 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brigada
Guca Gora (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brig ada - 17. krajiska brdska brig ada
Maline (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brig ada
" Cukle (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brigada
SusanjlOvnakIBrajkovi6iJ
32
) Prijevod
GrahovCiei (opstina Zenica) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brig ada - 314. brdska brig ada
Vares (opstina Vares) novembar 1993. - 7. muslimanska brdska brigada
45. Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od januara 1993. Nema izmjena do 31. oktobra 1993., i Amir KUBURA, od 1. april a 1993. do marta 1994., znali su iIi je bilo razloga da znaju da se snage ABiH pod njihovom komandom i efektivnom kontrolom spremaju poCiniti te radnje iIi da su ih vee pocinile, u sljedeCim selima u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma, a nisu preduzeli potrebne i razumne mJere da takve radnje sprijece iIi da kazne njihove poCinioce:
Enver HADZIHASANOVIC:
Dusina (opstina Zenica) Miletici (opstina Travnik) Guca Gora (opstina Travnik) Maline (opstina Travnik) Cukle (opstina Travnik) Susanj/OvnakiBrajkovieiJ
januar 1993. april 1993. juni 1993. juni 1993. juni 1993.
33
)
GrahovciCi (opstina Zenica)
Amir KUBURA:
Mileti6i (opstina Travnik) Maline (opstina Travnik) Susanj/OvnakIBrajkovi6i! GrahovciCi (opstina Zenica) Vares (opstina Vares)
juni 1993.
april 1993. juni 1993.
juni 1993. novembar 1993.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC i Amir KUBURA poCinili su:
Tacka 5: BEZOBZIRNO RAZARANJE GRADOV A, NASELJA ILl SELA KOJE NlJE OPRA VDANO VOJNOM NUZDOM, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RA TOV ANJA, kaznjivo po clanovima 3(b) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
Tacka 6: PLJACKANJE JA VNE ILl PRIV ATNE IMOVlNE, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(e) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
TACKA 7 (UNISTA VANJE ILl HOTIMICNO NANOSENJE
) Prijevod
34
46.
STETE USTANOV AMA NAMIJENJENIM RELIGIJI)
Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od juna 1993. do 31. oktobra 1993., znao je iIi je bilo razloga da zna da se snage ABiH pod njegovom komandom i efektivnom kontrolom spremaJu planirati, pripremati iIi izvrsiti unistenje iIi hotimicno nanosenje stete ustanovama bosanskih Hrvata namijenjenim religiji, u sIjedeeim gradovima i selima u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma, iIi da su to vee uCinile, a nije preduzeo potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijeci iIi kazni njihove pocinioce:
Guca Gora (opstina Travnik) Travnik (opstina Travnik)
juni 1993. juni 1993.
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC je poCinio:
Tacka 7: UNISTAVANJE ILl HOTIMICNO NANOSENJE STETE USTANOVAMA NAMlJENJENIM RELIGIJI, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(d) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
) Prijevod
IZMJENA:
Enver HADZIHASANOVIC, otprilike od juna 1993. do 31. oktobra 1993., znao je iIi je bilo razloga da zna da se snage ABiH pod njegovom komandom i efektivnom kontrolom, koje su navedene ispod, spremaju planirati, pripremati iIi izvrsiti unistenje iIi hotimicno nanosenje stete ustanovama bosanskih Hrvata namijenjenim religiji, u sIjedeeim gradovima 1 selima u naznacenom periodu iIi otprilike tih datuma, iIi da su to vee uCinile, a nije preduzeo potrebne i razumne mjere da takve radnje sprijeci iIi kazni njihove poCinioce:
Guca Gora (opstina Travnik) juni 1993. - 7. muslimanska brdska brigada - 306. brdska brigada - 17. krajiska brdska brigada
Travnik (opstina Travnik) juni 1993. - "mudzahedini" potCinjeni 3.
korpusu ABiH iliti 17. krajiskoj
35
Dana 26. septembra 2003. UHagu, Nizozemska
) Prijevod
brdskoj brigadi
Tim propustima Enver HADZIHASANOVIC je poCinio:
Tacka 7: UNISTAVANJE ILl HOTIMICNO NANOSENJE STETE USTANOVAMA NAMIJENJENIM RELIGIJI, KRSENJE ZAKONA I OBICAJA RATOVANJA, kaznjivo po clanovima 3(d) i 7(3) Statuta Medunarodnog suda.
Ipotpis na originalul Ekkehard Withopf
vrsilac duznosti viseg zastupnika optuzbe
36