İŞVEREN PERSPEKTİFİNDEN

İŞ HUKUKU

Hazırlayan : Av. Cabir SOYLU

Eğitimin Süresi : 2 Saat

EĞİTİMİN AMACI

Bu eğitimde 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili yönetmelikleri çerçevesinde oluşan mevzuatın işverene bakan yönü ile ele alınması, işverenin işçi ve devlet karşısında yaşadığı risklerin en aza indirgenmesi hedeflenmektedir.

KONU BAŞLIKLARI

• İşe giriş ve iş sözleşmesinin kurulması

• Deneme süresi

• Çalışma saatleri ve fazla mesai

• Telafi çalışması

• Haklı sebeple iş akdinin feshi

• İhbar süreleri ve ihbar tazminatı

KONU BAŞLIKLARI

• Belirli süreli ve belirsiz süreli iş sözleşmelerinin tanımları ve farkları

• İş akdinin haklı sebeple ve derhal feshini gerektiren durumlar

• Fesih usulleri

• Haksız fesih ve sonuçları

• İşe iade davaları

KONU BAŞLIKLARI

• Defterler

• İş kazaları

• Kıdem tazminatı, iş kazalarından doğan tazminatların hesaplanma usulleri

• İş güvenliği

• İşyeri hekimliği uygulaması

• İdari para cezaları ve bu cezaların önlenmesi için alınacak tedbirler

İŞE GİRİŞ VE İŞ SÖZLEŞMESİ

• İş Kanunu’nun amacı işverenler ile bir iş Kanunu’nun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.düzenlemektir.

• Kanunun merkezinde işçi varKanunun merkezinde işçi var

• 1 yıl ve daha fazla süreli iş sözleşmelerinin 1 yıl ve daha fazla süreli iş sözleşmelerinin yazılı olma zorunluluğu vardıryazılı olma zorunluluğu vardır

• Kısa süreli çalışmalardaKısa süreli çalışmalarda İşverenin belge İşverenin belge verme zorunluluğu vardır.verme zorunluluğu vardır.

• Damga vergisi ve Harç muafiyetiDamga vergisi ve Harç muafiyeti

• İşçi özlük dosyası İşçi özlük dosyası

• Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri; Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri; özellikle tekrarlanan belirli süreli sözleşme özellikle tekrarlanan belirli süreli sözleşme

• Deneme süresiDeneme süresi

Çalışma saatleri ve fazla mesai

• Kanun’da belirlenen çalışma süresi çalışma süresi haftada en fazla 45 saattir. haftada en fazla 45 saattir. Bu sürelere servis veya başkaca ulaşım aracıyla yolda geçen süre dahil değildir

• Yine işyerindeki çay molaları, yemek araları da dahil değildir.

• Çalışma haftanın çalışılan günlerine eşit Çalışma haftanın çalışılan günlerine eşit bölünürbölünür

• 2 aylık sürelerde denkleştirme yapılabilir 2 aylık sürelerde denkleştirme yapılabilir fakat bunun için iş sözleşmesinde hüküm fakat bunun için iş sözleşmesinde hüküm bulunması gerekir.bulunması gerekir.

• Denkleştirmenin tersi olan, çalışılmayan Denkleştirmenin tersi olan, çalışılmayan süreler için 2 ay içersinde süreler için 2 ay içersinde telafi çalışmasıtelafi çalışması yaptırılabilir.yaptırılabilir.

• Haftalık 45 saati aşan çalışmalar Haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla fazla çalışmadırçalışmadır

• Fazla mesai için normal ücretinin bir buçuk katı ödenir. Hesap için, işçinin maaşı üzerinden 1 saatlik ücreti tespit edilir. Fazla mesai hesaplarında bu ücret esas alınır.

• Haftada 45 saatten az çalışılan işyerlerinde, 45 saate kadar olan kısım için % 25 zamlı ödeme yapılır

• Fazla mesai yapması istenen işçiden yazılı onay alınmalıdır. Fakat bu onay dahi işçiye belli saatten fazla çalışma yaptırılmasına imkan vermez.

• Haftalık çalışma saati belirli olduğu gibi fazla çalışmanın da üst sınırı kanunda belirlenmiştir.

• Günde 11 saatten fazla çalışılamaz.Günde 11 saatten fazla çalışılamaz.

• Fazla çalışma sürelerinin toplamı yılda Fazla çalışma sürelerinin toplamı yılda 270 saati aşamaz.270 saati aşamaz.

• Yine Gece vardiyalarında fazla çalışma Gece vardiyalarında fazla çalışma yapılamazyapılamaz

• Sağlık kuralları bakımından 7,5 saatten Sağlık kuralları bakımından 7,5 saatten fazla çalışılamayacak işlerdefazla çalışılamayacak işlerde

• Yer altı ve su altı işlerindeYer altı ve su altı işlerinde• 18 yaşından küçüklere18 yaşından küçüklere• Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren

kadınlarakadınlara• Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlaraKısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlara• Hekim raporu bulunanlara Hekim raporu bulunanlara FAZLA MESAİ YAPTIRILAMAZ FAZLA MESAİ YAPTIRILAMAZ

ULUSAL BAYRAM ve GENEL TATİL GÜNLERİ

• Ulusal Bayram : Ulusal Bayram : 29 Ekim 29 Ekim 1,5 gün1,5 gün• Genel TatilGenel Tatil : : 23 Nisan 23 Nisan 1 gün, 1 gün,

19 Mayıs 19 Mayıs 1 gün, 1 gün, 30 Ağustos 30 Ağustos 1 gün, 1 gün,

1 Ocak 1 Ocak 1 gün, 1 gün, Ramazan Bay.Ramazan Bay. 3,5 gün, 3,5 gün,

Kurban Bay.Kurban Bay. 4,5 gün4,5 gün

• Bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri Bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.ücreti ödenir.

HAFTA TATİLİ VE ÇALIŞILMIŞ HAFTA TATİLİ VE ÇALIŞILMIŞ GİBİ SAYILAN HALLERGİBİ SAYILAN HALLER

• Haftalık çalışma saatleri içersinde 24 saat Haftalık çalışma saatleri içersinde 24 saat kesintisiz ara dinlenmesi verilir.kesintisiz ara dinlenmesi verilir.

• İşçi Pazar günü çalışırsa yukarıdakş İşçi Pazar günü çalışırsa yukarıdakş madde nedeniyle 1 yevmiye kak ettiği gibi, madde nedeniyle 1 yevmiye kak ettiği gibi, haftalık çalışma saati aşıldığından yaptığı haftalık çalışma saati aşıldığından yaptığı mesai 1,5 katı olduğundan toplam 2,5 mesai 1,5 katı olduğundan toplam 2,5 yevmiye ödenmiş olacaktır.yevmiye ödenmiş olacaktır.

• Hafta tatilinde geçen süre ileHafta tatilinde geçen süre ile

• İşveren tarafından 1 haftaya kadar verilen İşveren tarafından 1 haftaya kadar verilen izinlerizinler

• Evlenmelerde üç güne kadarEvlenmelerde üç güne kadar

• Ana veya babanın, eşin, kardeş veya Ana veya babanın, eşin, kardeş veya çocukların ölümünde üç güne kadar geçen çocukların ölümünde üç güne kadar geçen süreler;süreler;

çalışılmış gibi hesaba katılır. çalışılmış gibi hesaba katılır.

YILLIK İZİNYILLIK İZİN

• 1-5 yıla kadar 1-5 yıla kadar 14 gün14 gün• 5-15 yıl arası 5-15 yıl arası 20 gün20 gün• 15 yıldan fazlası için 15 yıldan fazlası için 26 gün yıllık izin 26 gün yıllık izin

kullandırılırkullandırılır

• 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyüklere 20 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyüklere 20 günden az izin kullandırılamaz.günden az izin kullandırılamaz.

• Yıllık izin hesabında bazı günler çalışılmış gibi Yıllık izin hesabında bazı günler çalışılmış gibi hesaba katılır.hesaba katılır.

• Ücret karşılığı olsa dahi yıllık izin hakkından Ücret karşılığı olsa dahi yıllık izin hakkından vazgeçilemez. Fakat iş sözleşmesi sona erdiğinde vazgeçilemez. Fakat iş sözleşmesi sona erdiğinde birikmiş izinler için ücret ödenebilir.birikmiş izinler için ücret ödenebilir.

ÜCRET KAVRAMI• En geç ayda bir ödenir.En geç ayda bir ödenir.

• İşveren ödeme aczine düşerse Ücret İşveren ödeme aczine düşerse Ücret Garanti Fonu devreye girer. (işsizlik Garanti Fonu devreye girer. (işsizlik sigortasının %1 i bu fona aktarılır).sigortasının %1 i bu fona aktarılır).

• Ücret 20 gün içinde ödenmez ise işçi Ücret 20 gün içinde ödenmez ise işçi çalışmayabilir.çalışmayabilir.

• İşçi ücretinin ¼ ünden fazlası İşçi ücretinin ¼ ünden fazlası haczedilemezhaczedilemez

• Ücret hesap pusulası verme zorunluluğuÜcret hesap pusulası verme zorunluluğu

ALT İŞVEREN KAVRAMIALT İŞVEREN KAVRAMI• Bir işverenin işyerinde yürütülen işlerin bir Bir işverenin işyerinde yürütülen işlerin bir

kısmını başka bir işverenin işçilerine gördürmesi kısmını başka bir işverenin işçilerine gördürmesi ile ortaya çıkan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ile ortaya çıkan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir.ilişkisi denir.

• Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz.işveren ilişkisi kurulamaz.

• İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez.bölünerek alt işverenlere verilemez.

• Aksi halde alt işverenin işçileri baştan beri asıl Aksi halde alt işverenin işçileri baştan beri asıl işverenin işçisi sayılarak işlem görürlerişverenin işçisi sayılarak işlem görürler

İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİİŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

• İşverenler gerekli önlemleri almakİşverenler gerekli önlemleri almak• İşçilerde alınan önlemlere uymak zorundalar.İşçilerde alınan önlemlere uymak zorundalar.• Sanayiden sayılan ve en az 50 işçinin çalıştığı Sanayiden sayılan ve en az 50 işçinin çalıştığı

ve 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı ve 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işyerlerinde İş sağlığı ve güvenliği kuruluİş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulur.oluşturulur.

• Bu işyerleri İşyeri Hekimi çalıştırmak, iş yeri Bu işyerleri İşyeri Hekimi çalıştırmak, iş yeri sağlık birimi oluşturmak, iş güvenliği ile görevli sağlık birimi oluşturmak, iş güvenliği ile görevli mühendis ve teknik eleman çalıştırmak veya bu mühendis ve teknik eleman çalıştırmak veya bu hizmetleri dışarıdan almak zorunda.hizmetleri dışarıdan almak zorunda.

İŞ KAZALARI İŞ KAZALARI VE YAPILMASI GEREKENLERVE YAPILMASI GEREKENLER

• İş kazasına uğrayan personele derhal gerekli İş kazasına uğrayan personele derhal gerekli sağlık yardımları yapılır. sağlık yardımları yapılır.

• İşyeri kaza raporu düzenlenir. Şahitlerin ifadesi İşyeri kaza raporu düzenlenir. Şahitlerin ifadesi alınır. alınır.

• Kaza jandarma veya polise derhal bildirilir. Kaza Kaza jandarma veya polise derhal bildirilir. Kaza ilgili Sigorta İl / sigorta Müdürlüğüne vizite kâğıdı ilgili Sigorta İl / sigorta Müdürlüğüne vizite kâğıdı ile en geç kazadan sonraki iki gün içinde bildirilir. ile en geç kazadan sonraki iki gün içinde bildirilir.

• ÇSGB Bölge müdürlüğüne bildirim formu ile en ÇSGB Bölge müdürlüğüne bildirim formu ile en geç iki iş günü içinde haber verilir. geç iki iş günü içinde haber verilir.

• Kaza ile ilgili bir dosya hazırlanır. Evraklar Kaza ile ilgili bir dosya hazırlanır. Evraklar burada muhafaza edilir.burada muhafaza edilir.

TENEFFÜS

Haklı sebeple iş akdinin feshi

• Belirli süreli iş sözleşmesinde sürenin sonuna kadar beklenilmelidir.

• Belirsiz süreli iş sözleşmesinde ise İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN GEREKLERİNDEN kaynaklanan sebeplerle

• İŞÇİNİN YETERSİZLİĞİNDEN VE DAVRANIŞLARINDAN dolayı iş sözleşmesi sona erdirilebilir.

• Bu şartlarda işçiye kıdem tazminatı ödenir• Kanunda belirtilen sürelere uyulmazsa

ihbar tazminatı da ödenir.• İşten çıkarma sebepleri yukarıda

belirtilenlerden birisi olmadığı halde bu maddeye dayanarak işçi atmanın sonucu işe iade davası neticesinde işçiyi tekrar işe almak olacaktır.

• Yine fesihte usul hatası yapılması da aynı sonucu doğurur

• Özetle yukarıda sayılı nedenler tazminat ödemekten kurtarmaz. Sadece feshi haklı bir nedene dayandırmış olur. Böylece olası işe iade davasının kaybedilmesi engellenir

• Ve fakat aşağıda yazılı ihbar sürelerine riayet edilir ve bu sürelerde işçiye günde iki saat iş arama izni verilirse ihbar tazminatı ödenmez.

İHBAR SÜRELERİ• 6 aya kadar 6 aya kadar 2 hafta2 hafta

• 6 ay-1,5 yıl 6 ay-1,5 yıl 4 hafta4 hafta

• 1,5 yıl-3 yıl1,5 yıl-3 yıl 6 hafta6 hafta

• 3 yıldan fazla3 yıldan fazla 8 hafta8 hafta

• Bu sürelere uymayan taraf karşı tarafa Bu sürelere uymayan taraf karşı tarafa İhbar Tazminatı ödemek zorundadır.İhbar Tazminatı ödemek zorundadır.

• İşveren öderse GV ve DV kesintisi İşveren öderse GV ve DV kesintisi yapmak zorundadır. İşçi öderse kesinti yapmak zorundadır. İşçi öderse kesinti yok.yok.

KIDEM TAZMİNATI

• Bir yıldan fazla çalışma şartı vardır.Bir yıldan fazla çalışma şartı vardır.

• İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam İşçilerin kıdemleri, hizmet akdinin devam etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş etmiş veya fasılalarla yeniden akdedilmiş olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir olmasına bakılmaksızın aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalıştıkları veya değişik işyerlerinde çalıştıkları süreler gözönüne alınarak hesaplanır.süreler gözönüne alınarak hesaplanır.

• Her çalışılan tam yıl için işverence işçiye 30 Her çalışılan tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.

• Bir yıldan artan süreler için de aynı oran Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır.üzerinden ödeme yapılır.

• Kıdem Tazminatı= (Ç.Süre x Ücret x 30)/365Kıdem Tazminatı= (Ç.Süre x Ücret x 30)/365• Brüt Ücretin hesabında son 1 yıl içersinde işçiye Brüt Ücretin hesabında son 1 yıl içersinde işçiye

sağlanmış olan diğer menfaatlerde göz önünde sağlanmış olan diğer menfaatlerde göz önünde bulundurulur. bulundurulur.

• Ödemeden Sadece DV kesintisi yapılır. Tavanı Ödemeden Sadece DV kesintisi yapılır. Tavanı aşarsa GV kesintisi de yapılır. aşarsa GV kesintisi de yapılır.

KIDEM TAZMİNATININ ÖDENMESİNİ

GEREKTİREN DİĞER HALLER

• Muvazzaf Muvazzaf askerlikaskerlik hizmeti dolayısıyla, hizmeti dolayısıyla,• Kadın işçinin Kadın işçinin evlendiğievlendiği tarihten itibaren bir yıl tarihten itibaren bir yıl

içerisinde kendi arzusu ile işi sona erdirmesi,içerisinde kendi arzusu ile işi sona erdirmesi,• İşçinin İşçinin ölümölümü sebebiyle son bulması halinde,ü sebebiyle son bulması halinde,• Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya

sandıklardan yaşlılık, sandıklardan yaşlılık, emeklilikemeklilik veya malullük veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;

• BU DURUMLARDA İŞ AKDİNİ İŞVEREN BU DURUMLARDA İŞ AKDİNİ İŞVEREN FESHETMEDİĞİ HALDE KIDEM TAZMİNATI FESHETMEDİĞİ HALDE KIDEM TAZMİNATI ÖDENİRÖDENİR

• Ayrıca (Ek: 25/8/1999 - 4447/45 md.) 506 Sayılı Kanunun (Ek: 25/8/1999 - 4447/45 md.) 506 Sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık veya aynı Kanunun Geçici 81 inci maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısınıprim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, kıdem tazminatına hak işten ayrılmaları nedeniyle, kıdem tazminatına hak kazanılır.kazanılır.

• Bu eğitimdeki dinleyiciler yönünden “Bu eğitimdeki dinleyiciler yönünden “işçi ÇSGB Bölge işçi ÇSGB Bölge Müdürlüğü’nden 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 Müdürlüğü’nden 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödediğinin tespiti ile kıdem tazminatı gün prim ödediğinin tespiti ile kıdem tazminatı alabilir yazısını işverene teslim ettiği anda” kıdem alabilir yazısını işverene teslim ettiği anda” kıdem tazminatı ödenmelidir.tazminatı ödenmelidir.

İŞ AKDİNİN DERHAL FESHİ

• Kanunda sınırlı sayıda belirtilen sebeplerin varlığı halinde gerek işçi gerekse işveren ihbar sürelerine uymaksızın iş sözleşmesini derhal feshedebilir

• Bu durumlarda taraflar ihbar tazminatı ödemez• Yine işveren, bazı hallerde (md. 25-II) kıdem

tazminatı ödemekten kurtulur• İşçi derhal fesih hakkını kullanırsa sadece kıdem

tazminatına hak kazanır

İŞÇİNİN DERHAL FESİH SEBEPLERİ (MD. 24)

I. I. Sağlık sebepleri:Sağlık sebepleri:

II. II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:haller ve benzerleri:

III. III. Zorlayıcı sebepler:Zorlayıcı sebepler:

I. I. Sağlık sebepleri:Sağlık sebepleri:

a) İş, işçinin sağlığı veya yaşayışı için a) İş, işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.tehlikeli olursa.

b) İşveren veya başka işçiler bulaşıcı veya b) İşveren veya başka işçiler bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.tutulursa.

• II. II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:haller ve benzerleri:

• a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada yanıltırsa.yanıltırsa.

• b) İşveren küfür eder veya işçiye cinsel b) İşveren küfür eder veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.tacizde bulunursa.

• c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur, kanuna birine karşı sataşmada bulunur, kanuna karşı davranışa özendirir, ailesi karşı davranışa özendirir, ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut asılsız isnad veya bir suç işlerse yahut asılsız isnad veya ithamlarda bulunursa.ithamlarda bulunursa.

• İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

• e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, olarak hesap edilmez veya ödenmezse,

• f) Ücretin akort sistemine göre ödenmesi f) Ücretin akort sistemine göre ödenmesi gereken durumlarda işin azlığından dolayı gereken durumlarda işin azlığından dolayı işçinin eksik ücreti karşılanmazsa. işçinin eksik ücreti karşılanmazsa.

III. III. Zorlayıcı sebepler:Zorlayıcı sebepler:İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa..zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa..

İŞVERENİN İŞVERENİN BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI (M.25BİLDİRİMSİZ FESİH HAKKI (M.25))• I. I. Sağlık sebepleri:Sağlık sebepleri:

• II. II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:ve benzerleri:

• III. III. Zorlayıcı sebepler:Zorlayıcı sebepler:

• IV- IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması:İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması:

• I. I. Sağlık sebepleri:Sağlık sebepleri:• a) İşçinin kendi hatasından dolayı bir hastalık a) İşçinin kendi hatasından dolayı bir hastalık

veya sakatlık da, devamsızlığın ardı ardına üç iş veya sakatlık da, devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.sürmesi.

• -Kendi hatasından olmayan bir sebeple -Kendi hatasından olmayan bir sebeple raporlu olursa 17.maddedeki önelleri 6 hafta raporlu olursa 17.maddedeki önelleri 6 hafta aşarsa.aşarsa.

• b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.Kurulunca saptanması durumunda.

• II. II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:haller ve benzerleri:

• a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada işçinin a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada işçinin işvereni yanıltması.işvereni yanıltması.

• b) İşçinin, işverene veya ailesine küfür b) İşçinin, işverene veya ailesine küfür etmesi yahut işveren hak.asılsız ihbar ve etmesi yahut işveren hak.asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.isnatlarda bulunması.

• c) İşçinin işverenin başka bir işçisine c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.cinsel tacizde bulunması.

• d) İşçinin işverene, ailesine veya başka d) İşçinin işverene, ailesine veya başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi.aykırı hareket etmesi.

• e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.bulunması.

• f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.ertelenmeyen bir suç işlemesi.

• g) Ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki g) Ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

• h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.etmesi.

• ı) İşçinin, işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, ı) İşçinin, işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, makineleri, tesisatı veya başka eşya ve makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.uğratması.

• III. III. Zorlayıcı sebepler:Zorlayıcı sebepler:İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.ortaya çıkması.

• IV- IV- İşçinin gözaltına alınması veya İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması:tutuklanması:

İşçinin gözaltına alınması veya İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması. maddedeki bildirim süresini aşması.

FESİHTE USULFESİHTE USUL

• Fesih sebebi öğrenildikten sonra 6 işgünü içinde fesih bildiriminde bulunulmalı

• Öğrenme olgusu önemli olmaksızın eylemden itibaren 1 yılın sonunda fesih hakkı sona erer

• Fesih bildirimi yazılı ve gerekçeli olmalıdır• Derhal fesih haricinde 18. md’ye göre

fesihta işçinin mutlaka savunması aşınmalıdır.

HAKSIZ FESİH ve SONUÇLARI

a-) Her şeyden önce haksız fesih halinde

işçi kıdem tazminatına hak kazanırb-) İhbar süresine uyulmadığında ihbar

tazminatını da alır.

Fakat bu hakkını kullanmak istemeyen işçinin elinde bunlardan daha ağır bir hak vardır: İş güvencesi hükümleri ve işe iade davası.

C-) İŞE İADE DAVASI

• İş akdinin feshinde usule aykırılık olduğunu

• Fesih sebebinin geçersiz veya haksız olduğunu

• Veya gösterilen fesih sebebinden başka bir sebebin var olduğunu iddia eden işçi

İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNDEN İTİBAREN 30 GÜN İÇİNDE İŞE İADE DAVASI AÇABİLİR

İŞE İADE DAVASININ ŞARTLARI

• İşverenin 30 ve daha fazla sayıda işçisi olmalı

• İşçinin en az 6 aylık kıdemi olmalı• İşçi fesih sebebinin gerçek olmadığını

beyan ediyorsa, işveren feshin haklılığını ispat etmek zorundadır.

• İşçi fesih sebebinden başka bir sebebin varlığını iddia ederse, iddiasını ispatlamalıdır.

SONUÇLARI

• İşe iade davası tespit davasıdır.

• Mahkeme sonunda feshin geçersizliğine hükmedilirse işçi kararın kesinleşmesinin tebliğinden itibaren 10 gün içinde işverene başvurur. İşveren bir ay içinde işçiyi işe iade eder.

• Boşta geçen süre için dört aylık boşta geçen süre tazminatı öder.

• İlama rağmen işçiyi işe almazsa mahkemenin takdir edeceği ikinci bir tazmiant daha öder. Bu ücret 4 ila 8 maaş arasında mahkemece takdir edilir.

• Bu ihtimalde işveren fesih sırasında tazminat ödememişse kıdem ve ihbar tazminatını da ayrıca öder. Zira işe iade davasıyla birlikte feshin geçersizliği tespit edilmiş oldu.

• Dava şartları oluşmayan işçiler iş güvencesi hükümleri kapsamında ihbar tazminatının 3 katı kadar tazminat alırlar.

İDARÎ PARA CEZALARI

• İşyeri bildirim yükümlülüğüne aykırı davranış (çalıştırılan her işçi için) 134 TL

• İş Kanunu’nun 3. maddesinin ikinci fıkrasında tanımlanan işyerinin muvazaalı olarak bildirilmesi (asıl işveren ile alt işveren için ayrı ayrı) 13.591 TL

• Ağır ve tehlikeli iş kapsamındaki işyerinin bildirim yükümlülüğüne aykırı davranmak (çalıştırılan her işçi için) 1358 TL

• İşçilere eşit davranma ilkesine uyulmayan her işçi için 110 TL

• Geçici iş ilişkisi hükümlerine aykırı davranılan her işçi için 110 TL

• Çalışma koşullarına ilişkin belge verilmeyen her işçi için 110 TL

• Çalışma belgesi verilmeyen veya belgesine yanlış bilgi yazılan işçi için 110 tl

• Toplu işten çıkarma hükümlerine aykırı davranarak işten çıkarılan her bir işçi için 450 TL

• Çalıştırılmayan her özürlü ve çalıştırılmayan her ay için 1700 TL

• Çalıştırılmayan her eski hükümlü ve çalıştırılmayan her ay için 1700 TL

• Ücret ile Kanundan veya TİS’den veya iş sözleşmesinden doğan ücretin kasten ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde her işçi ve her ay için 125 TL

• Asgari ücret ödenmeyen veya eksik ödenen her işçi ve her ay için125 TL

• Ücret prim, ikramiye ve bu nitelikteki her

çeşit istihkakın zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına öden- memesi halinde her işçi ve har ay için 125 TL

• Ücret hesap pusulası düzenlememek 450 TL

• Yasaya aykırı olarak ücret kesme cezası vermek 450 TL

• Fazla çalışma ücreti ödenmeyen, hak ettiği serbest zamanı altı ay içinde kullandırılmayan, onayı alınmadan fazla çalıştırılan her bir işçi için 220 TL

• Yıllık ücretli izni yasaya aykırı olarak bölünen her işçi için 220 TL

• Yıllık izin ücretini yasaya aykırı şekilde veya eksik ödenen her işçi için 220 TL

• İzin yönetmeliğine aykırı olarak izin kullandırılmayan veya eksik kullandırılan her işçi için 220 TL

• Çalışma sürelerine ve ilgili yönetmelik hükümlerine uymamak 1200 TL

• Telafi çalışmasına ilişkin yasa hükümlerine uyulmadan çalıştırılan her işçi için 220 TL

• Ara dinlenmelerini yasa hükmüne göre uygulamamak 1.200 TL

• İşçileri geceleri 7,5 saatten fazla çalıştırmak, gece ve gündüz postalarını değiştirmemek 1.200 TL

• Çalıştırma yaşı ve çocukları

çalıştırma yasağı hükümlerine aykırı

davranmak 1.200 TL

• Gece çalıştırma yasağına ilişkin kanun ve yönetmelik hükümlerine

aykırı davranmak 1200 TL

• Doğum öncesi ve sonrası sürelerde kadınları çalıştırmak veya ücretsiz izin vermemek 1200 TL

• İşçi özlük dosyasını düzenlememe 1200 TL

• Çalışma sürelerine ilişkin yönetmelik hükümlerine uymamak 1200 TL (İş güvenliği mevzuatı hariç)

• İş sağlığı ve iş güvenliğinin gerektirdiği koşullara uymamak 1250 TL

• İş sağlık ve güvenliği yönetmelik hükümlerine göre alınmayan her iş sağlığı ve güvenliği önlemi için (alınmayan önlemler için izleyen her ay

aynı miktarda) 250 TL

• İşletme belgesi almadan işyeri açmak veya belgelendirilmesi gereken işler veya ürünler için belge almamak 1250 TL

• Faaliyeti durdurulan işi izin almadan devam ettirmek veya kapatılan işyerini izinsiz açmak 1250 TL

• İş sağlığı ve iş güvenliği kurullarının kurulması ve çalıştırması ile ilgili hükümlere aykırı davranmak, iş sağlığı ve iş güvenliği kurullarınca alınan kararları uygulamamak 1250 TL

• İşyeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturma, işyeri hekimi ile diğer sağlık personeli görevlendirme, iş güvenliği uzmanı olan mühendis veya teknik eleman görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmemek 1250 TL

• Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılan 16 yaşından küçük her işçi ve yönetmelikte gösterilen yaş kayıtlarına aykırı çalıştırılan her işçi için 1250 TL

• Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılan çalıştığı işle ilgili mesleki eğitim almamış her işçi için 550 TL

• Sağlık raporu alınmadan ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılan her bir işçi için 250 TL

• Sağlık raporu alınmayan 18 yaşından küçük her bir işçi için 250 TL

• Gebe veya çocuk emziren kadınlar hakkındaki yönetmeliğe uymamak 1.250 Tl

• İş Kanununa göre çıkarılan çeşitli yönetmeliklere aykırı davranmak 1250 TL

• İş-Kur’dan izin almaksızın iş ve işçi bulma faaliyetinde bulunmak 13.591 TL

• İş müfettişlerinin davetine gelmemek, ifade ve bilgi vermemek, gerekli belge ve delilleri göstermemek ve vermemek, kendilerine gerekli kolaylığı göstermemek 10.873 TL

• İş müfettişleri tarafından ifade ve bilgilerine başvurulan işçilere telkinde bulunmak, işçileri gerçeği saklamaya ya da değiştirmeye sevk etmek veya zorlamak 10873 TL

• İşçilerin gerçeğe aykırı haberler vererek işvereni gereksiz işlemlerle uğraştırmaları veya haksız yere kötü duruma düşürmeye kalkışmaları, denetim ve teftişin yapılmasını güçleştirmeleri, kötü niyetli davranışlarda bulunmaları 10.873 TL

• İş müfettişlerinin teftiş ve denetim görevlerini yapmalarını ve sonuçlandırmalarını engellemek 10.873 TL

TEŞEKKÜRLER

Sunuma www.kozyatagihukuk.net.tr

Adresinden ulaşabilirsiniz