isv crn j`g i “ku` sw”€¦ · non nvmbr 1984 di slfm si . bhuq kuj ax-ikafisaf ho cuwkf si. jo...

187
iSv crn j`gI “ku`sw” www.PunjabiLibrary.com

Upload: others

Post on 17-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

iSv crn j`gI “ku`sw”

www.PunjabiLibrary.com

Page 2: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bfrHIN kohIN bldf dIvf

(nfvl)

isLvcrn jwgI kuwsf

iqRvYxI dy bcn -iblfs

-mOq kI iks sy qrPLdfrI hY ?

afj hmfrI aOr kwlH qumhfrI vfrI hY !

nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo

iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI.

DMUaFDfr mOsm sI.

hfV boldf sI.

swp vFg CUkdIaF glIaF ivcoN mnuwKI mfs dI bUa afAuNdI sI.

kuwqy, ibwly mnuwKI - ipMjrF nUM glIaF ivc DUhI iPrdy sn. asmfn ivc igrJF

CUk rhIaF sn. sfh bMd huMdf sI.

iCpdI vwl zuwbdy sUrj dI lflI kfrn lhU hI lhU zuwlH igaf sI. iBafnk lflI

gfhVI sI.

mfsUm bwcIaF dy qrly vYx pfAuNdI hvf ivwc muwk gey sn aqy cIkF - cMiGafVF,

idl - ihlfAU mfhOl ivc Bsm ho geIaF sn.

iek prlo af ky TwlH geI sI.

ipwCy kI rih igaf sI ?

hOky, hfvy aqy qVPdy ihridaF dy nfsUr !! kIrny pY ky isskIaF ivc vt gey

sn. idlF ëqy iewk ëpRsLní jMm igaf sI : kI asIN iesy dysL dy vfsI hF ?

- ìkI gwl cuwp ijhI aYN ? keI idnF qoN boldI hI nhIN?î bfby gurmuK isMG dy

Gr awgy lwgI ëiqRvYxIí ivcoN bohV ny buwZI inMHm nUM puwiCaf .

- ì kI dwsF ? ikqy rwb ny mYnUM pYr idwqy huMdy[[[?î KfmosL inMHm ny iek JwKV

Page 3: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Juwlx vFg hOkf ilaf . ijvyN iek rMzI mF ieklOqy moey puwq nUM dyK ky lYNdI hY.

- ì[[[.î Gor Audfs buwZf bohV cuwp hI irhf . pwky QVHy ivc Auh buMigaF vFg KVHy

sn. jkiVaF vFg !

- ìkeI idn ho gey - bfbf gurmuK isMG dy crnF dI CUh nhIN nsIb hoeI - myrI

qF rUh iblkI jFdI aY [[[ !î inMHm dy hMJU DrflIN vih qury . KLfmosL hMJU . pr lfvy vFg

Qrkdy hMJU !

- ìnsIb ikwQoN hoAU ? bfbf qF dusLtF ny [[[ .î brfbr KVHy ipwpl df gc Br

afieaf .

- ìBIVF sMGIVF qF bMidaF ëqy suxdy - dyKdy afey sI - pr afh kihr [[[?î

inMHm df idl lhU luhfx hoieaf ipaf sI aqy afqmf iblkI jf rhI sI.

- ìpUrI sdI ivc kI kuwJ vyiKaf - pr mnuwKqf vwloN mnuwKqf ëqy eI aijhf tuwtdf

phfV kdy nhIN icqivaf sI [[[ !î buwZI inMm idl bocI, BrI-pIqI sI.

- ìdrvysL bfby qy kulbIry nUM mfr ky iehnF ny ikhVI jMg ijwq leI[[[?î buwZI

inMm dy hMJUaF df hVH KuwlH igaf !

CfqI ëcoN juaflf - muKI Pwuitaf !

- ìhfey Auey rwbf[[[ !î bohV dy moh df vihx vI vih quiraf . by-muhfry diraf

vFg!

ies iqRvYxI df bhuq kuJ sFJf sI.

hnyrI - buwly, mINh - gVy , JwKV - JFbf, grmI - srdI, gLmI - KusLI iekwiTaF

ny ihwk ëqy jrI sI .

pr aijhI ihmfkq, iDMgojLorI, ihwk - Dwkf aqy prloN AuhnF ny hux qwk kdy nhIN

qwkI sI. ipwpl, bohV aqy inMm qkrIbn iek sdI df KVf - KVoqf ieiqhfs sn .

DfVvI afey aqy luwt ky rfh pYNdy rhy. pr afh anrQ [[[? iek mfsUm poqrf aqy bfbf

[[[ ? vfihgurU [[[!!

jy skqf skqy ko mfrY ..

qf mnu rosu nf hoeI ..

- ì bfbf qy kulbIrf vI afpF nUM Xfd krdy hoxgy [[[ ?î jdoN ipwpl ny irsdy

Pwt ëqy hwQ rwiKaf qF inMm df kIrnf CfqI pfV ky bfhr af igaf [[[ ! hvf ny vYx pfey

Page 4: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

[[[!!

Aus ny PLLtdI CfqI hwQ rwK ky rok leI .

- ìkIhny Xfd krnYN kmilaF [[[ ?î

- ìgey kdy nhIN muVdy [[[!î

- ìbQyrI dunIaF afeI qy bQyrI geI- pr bfby qy kulbIry nfl pqf nhIN ikhVy

Xuwg df sbMD juV igaf [[[ ?î

- ìirsLqy joVy nhIN jFdy - juV jFdy aY - qy Auh vI idlF dy irsLqy - moh ipafr

dy irsLqy - iKaflF aqy BfvnfvF dy irsLqy [[[ !î

bohV, ipwpl aqy inMm dI ihwk ivc idl ho skdY . Bfvnf ho skdI aY. moh aqy

ipafr ho skdY qF iPr sfzy mnuwKI ihridaF ivc ikAuN nhIN ?

kI asIN vfikaf hI iensfn hF ?

kI asIN hYvfn qF nhIN ??

kI asIN sLYqfn qF nhIN ???

kI asIN [[[ !!

- ìisafxy afKdy huMdy sI : koeI smF afAUgf - bfrF koh ëqy dIvf jgUgf - afh

dyK lE koeI kwc aY qF [[[ ?î

gwlF krdI ëiqRvYxIí hnHyry ivc zuwb geI[[[! iek zrfAuxy hnHyry ivc [[!!

Page 5: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kFz pihlf

rovY dhisru lMk gvfie..

ijin sIqf afdI zfAurU vfie ..[[[

rovih pFzv Bey mjUr ..

ijn kY suafmI rhq hdUir .. [[[

bflI rovY nfih Bqfru ..

nfnk duKIaf sBu sMsfr .. [[[

- gurbfxI

sLfm df vylf sI. grmI sI. hfVHI dI vfZI sLurU hox vflI sI. lok jMgI pwDr ëqy

vZfeI leI kmrksy kr rhy sn. Gr Gr ivc KuwlHI zuwlHI sLwkr ilaFdI jf cuwkI sI.

dysI iGAu qF GrF ivc afm hI sI. idhfVIey afKy jf rhy sn. vZfeI aqy ghfeI df

iksfn dy Gry ivafh ijqnf cfa huMdf hY, KUn psIny dI ikrq kmfeI Gry ijAuN afAuxI

huMdI hY.

- ìkI hfl eI sMqU cfcf [[[ ?î dfqIaF dy dMdy kZvfAux jf rhy sMqU nUM asgr

ny puwiCaf.

- ìTIk aY asgr [[[.î

- ìiqafrIaF eI iPr pUrIaF kxk dI vZfeI dIaF [[[ ?î

- ìmYiKaf iblkul[[[.î

- ìikhVy imsqrI dy ipaf jfnF eI cfcf ?î

- ìvirafm imsqrI dy [[[.î

- ìcwl iPr mYN vI ipwCy eI afieaf .î

asgr clf igaf.

virafm imsqrI dy vwzy vrFzy ivc dfqIaF dy dMdy kZvfAux vfilaF df mylf

lwigaf hoieaf sI. imsqrI aqy Aus dy iqMn muMizaF kol isr Kurkx leI ivhl nhIN

sI.

- ìgrmI kfhdI aY Xfr jfn kwZI jFdI aY [[[ .î virafm imsqrI ny AuNgl

afsry mwQy df psInf lfihaf . psInf Dfr bx Qwly izwigaf sI.

- ìpfxI DfxI ipafvF [[[?î nwQU amlI ny puwiCaf.

- ìipaf Xfr [[.î

Page 6: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìamlIaF! hux qF jy imsqrI jwt nUM kihx beI pwKI Jwl-Auh vI Jwlxgy

[[[.î

- ìgONa ijAuN hoieaf [[[ .î

- ìAUN ikhVf jwt vwZI AuNglI qy mUqdy aY ?î imsqrI df muMzf boilaf .

- ìqUVI dI pMz lYx jf vVIey - afly kOzI iCwky kOzI eI krI jfxgy .î dUjy ny

isLkvf kIqf.

- ìieh qF Zfk hyT afAuNdy eI hfVI dI vfZI vyly aY.î

- ìkoeI nf imsqrI qfieaf - ieh qF idnF idnF dI gwl eI [[[ .î kfdr boilaf.

- ìqusIN kfdr dI gwl eI lY lvo - .î nwQU amlI ny gwl sLurU kIqI.

- ìjy iehdI GrF aflI nUM kdy puwC leIey: qkVI aYN BrjfeIey ? qF awgoN bolU:

hF BfeI jfn - iehnF dIaF vI puwTIaF gwlF - muslmfnxI nUM puwCxf hovy - beI mYN qyrf

BfeI jfn ikhVy pfsy qoN lwigaf ? hYN ? beI mYN qF qyrf idAur aYN .î

amlI dy ëidAurí afKx qy hfsV pY geI .

- ìqy Auh vI lfzlf -.î

hfsf hor Aucf AuiTaf .

- ìnhIN amlIaf idAur bxn aflI qyrI koeI Aumr eI ? qUM qF Auhdf koeI

BqIjf - BxyvF eI lwgdf hovyNgf .î

kfdr dy afKx qy amlI iCwQf pY igaf.

- ìAumr GtfAuNdf - GtfAuNdf amlI ikqy muV ky buVHI dy aMdr nf jf vVy [[[?î

virafm imsqrI dy afKx qy vrFzy ivc, hfsy nfl GVmws pY geI.

- ìkfdrf hor qF mYnUM pqf nhIN -.î amlI ny hfrI bfjLI ijwqx leI gwl qorI.

- ìjy awj imsqrI qfieaf khy beI qyrI bCIrF myrIaF rotIaF pkf ky jfvy qF

dyKIN ikvyN prONTy pkfAux BwjI afAuNdI aY-.î

- ì[[[ .î kfdr cuwp irhf .

- ìqUM prONiTaF dI gwl krdYN ? jy qfieaf khy beI myrf kCihrf Do ky jfh -

Auh qF, Auh vI Do ky jfAU qy nfly GuwtU lwqF [[[ .î

- ìkiChrf qF qfieaf pfAuNdf eI nhIN - ieh qF XFGIaf bMnH ky rwKdY - .î

- ìAuey qusIN kiChiraF nUM Cwzo - hux qF jy qfieaf khy beI bCIrF qUM hfVHI dI

vfZI sLurU hox qwk myry koly eI rih - Pyr vI rhU-.î

Page 7: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

qfieaf ëKLI-KLINí krky hwisaf .

Auh lMzr muMzIhr ivc ëmuMzf-KuMzfí bixaf bYTf sI. qfey imsqrI df BfgF Biraf

vrFzf sI hI ieqnf mhfn ik ies dI Cwq hyT af ky sfry iensfn hI rih jFdy sn. koeI

ihMdU, koeI iswK, koeI muslmfn, sfry iek pRIvfr vFg hI bx jFdy .

- ìvfZIaF mOky qF tfeIm imly nF imly cfcf -awj koeI ipwgI - isLwgI eI lf

leIey [[[ ?î asgr ny dfqIaF df Qwbf hyTF rwKidaF sMqU nUM ikhf .

- ìipwgI isLwgI qF lf lYny aYN-pr qyrf awbf nf myry mgr pYjy-beI sfzy muMzy nUM

Krfb krdf aY ?” sMqU ny zr dwisaf .

- ìKrfb hoey nUM hor koeI kI krdU ?î

- ìmorF nUM pYhl pfAuxI iksy ny isKfeI aY ?î

- ìshy dIaF qF iqMn tMgF eI bQyHrIaF huMdIaYN.î

- ìkihMdy aY beI ihMdosqfn nUM ajfdI iml jfxI aYN?î iksy ny nvIN hI gwl

suxfeI.

- ìieh qF kdoN df kihMdy afAuNdy aY.î

- ìkuC hovy afpF qF kxkF eI vwZxIaYN- imCtr afpF nUM jmF nhIN bxfAuNdy -.î

amlI qoN irhf nf igaf .

- ìafKr puwq bsMiqaF qUM hwtI bihxf .î

- ìminstr qF bxngy vwzy iZwzF vfly .î

- ìPrMgI aYnI CyqI iewQoN inklx vflf nhIN - koeI Giqwq jrUr KVHI krU.î

- ìkmilaf rfj Bfg iksy ny iqafigaY ?î

- ìjy iDafn isAuN argy zogry gLwdfrI nF krdy PrMgI dI kI mjLfl sI aYQy pYr

pf jFdf ?î

- ìGr df ByqI eI afKr lMkf ZfhuMdY - .î

- ìvfihgurU jI kf KLflsf-vfihgurU jI kI PLLqih .î igafnI pUrn isMG ny zurlI

jwQy nUM af PLLqih bulfeI . PLLqih df jvfb PLqih ivc hI afieaf.

- ìafAu bfbf jI -.î

- ìafey BfeI [[[.î

- ìigafnI jI koeI Kbrsfr ?î virafm imsqrI ny puwiCaf . igafnI pUrn

isMG, pUrn guriswK bMdf sI. piVHaf, iliKaf aqy suliJaf hox kfrn Auh isafsq ivc

Page 8: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kfPI rucI rwKdf sI.

- ìhflfq mYnUM koeI cMgy njLr nhIN afAuNdy.î igafnI ny Gor inrfsLf ivc isr

Pyiraf.

- ì[[[[.î sfry avfk igafnI dy mUMh vwl suaflIaf qwk rhy sn.

- ìPyr vI igafnI jI[[[?î amlI ny cuwp qoVI.

- ì kihMdy pfiksqfn qy ihMdosqfn bxUMgf ?î iksy ny akfsLbfxI kIqI.

- ìkih nhIN skdy - pr isafsI mUMh jrUr KuwlHy aY.î igafnI ny Auqr idwqf.

- ìafm lokfeI qoV-iVCoVI dy jmF hwk ivc nhIN - pr lIzr kursI Kfqr

lkIr kdoN vI kwZ skdy aY .î

sfiraF nUM ijvyN swp suMG igaf.

ieh hux BrfvF-BrfvF nUM vI jLbrI awz krngy ? iek idl dy do toty hoxgy ?

iek akfsL ipqf hY sB df - dUjI DrqI mfeI hY. kI ieh akfsL aqy DrqI mF dIaF vI

vMzIaF pfAuxgy ? ieh ikho ijhI ajLfdI hovygI, myiraf rwbf ? DrqI mF dy toty ?

akfsL dI vMz ? idlF dI sFJ df kql ? moh ipafr aqy sFJy jLjLbfqF dI qbfhI ?

kOmF dy BivwK df mlIafmyt?

ijwQy QoVf icr pihlF GVHmws pY rhI sI. AuQy hux mOq vrgf sMnftf sI !

- ìpr igafnI jI - aYDrlIaF aqy EDrlIaF jLmInF jfiedfqF df kI bxUM ?î

jfgr nUM shy nfloN phy df zr pY igaf sI .

- ìkuC qF krngy eI - myry aMdfjLy muqfibk EDrilaF nUM aYDr jLmInF alft

kr dyxgy qy aYDrilaF nUM EDr - .î igafnI ny inrol ikafPLf idwqf.

- ìmYnUM iek gwl dI smJ nhIN afAuNdI ?î imsqrI ny ikhf .

- ìbeI ieh cMgy Bly -vsdy rsidaF nUM AujfVdy ikAuN aYN ?î

- ìajfdI imldI aY lY lYx - ikhVf iksy nUM rokdy aYN ?î

- ìieh hY aMgryjL dI koJI cfl - Auh aYzy vwzy Bfrq-vrsL nUM ijAuN df iqAuN

Cwz ky irsk nhIN lYxf cfhuMdf - ieDr jnFhvfdI aqy AuDr nihrUvfdI lokF nUM kursIaF

aqy minstrIaF df lflc hY - aMgryjL ies df Et afsrf lY ky Bfrq dy do tukVy jrUr

krvfAUgf -Auh ihMdU aqy muslmfn isafsI lokF nfl hr rojL vwKo - vwK mIitMgF krI

jf irhf hY - aMgryjL bhuq ijLafdf cqr hI nhIN - hwdoN vwD Gfqk vI iswD hovygf -

EDr nihrU jmfq nUM zr dyeI af irhf hY ik qusIN ijnFh ijhy Gfg isafsqdfn dy mOjUd

Page 9: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

huMidaF dysL dy pRDfn mMqrI nhIN bx skdy - aqy dUsry pfsy ijnFh jmfq nUM afK irhf

hY ik qusIN ihMdUaF dI bhuigxqI ivc kdy rfj nhIN kr skdy - donHIN iDrIN idlF ivc

zr aqy nPLrq dI jLihr BrI jf rhI hY - ies gwl dI GoK kridaF myrf idl idmfg

kihMdf hY beI ihMdosqfn qy pfiksqfn jrUr bxngy .î

- ì[[[[[[.î sfry mVHIaF vFg cuwp, sux rhy sn. ajIb hI vfrqf sI. idRsLtFq sI

.

- ìpr igafnI jI - ihMdosqfn qy pfksqfn bxn nfl PrMgI nUM kI Pfiedf hoAU

?î virafm imsqrI df mUMh afly vFg awizaf hoieaf sI .

- ìhY kmlf -!î sulJy igafnI nUM Aus dy Bolypn qy hfsf af igaf.

- ìiek vwzy pRIvfr nUM - mqlb ijs Gry do hwty kwty sky Brf vsdy hox - AuQy

mfVf-DIVf hwQ nhIN pfAuNdf - qy jy ho jfx do Brf awzo - awzI qy afQx Augx zFg sotf

afps ivc KVkfAuNdy rihx AuQy jxf-Kxf jf ky sdr bx jfdY - AuhI gwl iehnF dI aY

- beI pfiksqfn qy ihMdosqfn vwK kr idAu - afpy afps ivc KihbV -KihbV mrI

jfxgy - sfzy do sO sfl kIqy rfj bfry iehnF nUM socx df mOkf eI nf imly -.î

- ì [[[[[[[[[.î

- ìqusIN aMgryjL dI hor cqrfeI dyKo - aKy : jIhdy bfrF juafk hoxgy AuhnUM

murwbf idaFgy - ikAuN ? bfrF juafkF bfad murwbf qF iml jFdf sI - idMdy vI KusL ho ky

sI - asl gwl ivcoN ieh sI beI bfrF juafkF afly nUM ajfdI vfsqy socx df tfeIm eI

nhIN imldf - juafkF dy isrF ëcoN jMUaF eI lot nhIN afAuNdIaF - aglf bfrF juafkF dI

kbIldfrI aqy murwby dI krq Drq ivc hI AuliJaf rhy - nfly jLmIn ikhVf iehnF ny

vlfieq ivcoN ilaf ky dyxI sI - Auh qF sfzf eI isr aqy sfzIaF eI juwqIaF -iehnF df

muwK insLfnf ieh hI sI - beI agly nUM aYho ijhy JMjt ivc AulJfAu ik ajLfd hox bfry

soc vI nf sky - iehnF dI iek nIqI nhIN - bhuq nIqIaF hn - ieh hwdoN vwD kmIny

hn - pr afpxI kmIngI df BolI BflI jnqf nUM aihsfs qwk nhIN hox idMdy - swp vI

mfrdy hn qy sotf vI bVI sLfn nfl bcfAuNdy hn - pfVo qy rfj kro - iehnF dI sB qoN

Kqrnfk aqy Gfqk nIqI hY - ijs nUM afm jnqf qF kI isafsI jmfq vI smJ nhIN

skdI - ieh cfxikaf nIqI vrq ky vfr krdy hn ik iksy nUM pqf vI nhIN cwldf -

ijhVI isafsI jmfq nUM pqf vI hY - Auh jfx buJ ky - afpxI cODr bxfeI rwKx Kfqr

cuwp vwtI rwKdy hn - ieh jFdy jFdy aYho ijhf jLKm dy ky qurngy - ijhVf asIN qF kI?

Page 10: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sfzIaF aglIaF pIVHIaF qwk nfsUr bx ky duwK idMdf rhygf aqy sfzy lok krfhuMdy

rihxgy - .î igafnI ny iek lMbf cOVf BfsLn JfV idwqf.

- ì[[[[[[ .î awiDaF ku nUM kuJ smJ peI. keIaF nUM iblkul hI nhIN peI.

- ìpr igafnI jI .î

- ì hF jI-?î

- ì ihMdosqfn qy pfksqfn df eyrIaf ikhVf hoAU - koeI hwd bMnf ?î

- ìKLbrF anusfr -.î igafnI ny afpxf glf sfP krky iPr bolxf sLurU kIqf.

- ì[[[[[.î

- ì KbrF anusfr - ijwQoN qwk myrf aMdfjLf hY - idwlI ihMdosqfn dI rfjDfnI

hoAU aqy lfhOr pfiksqfn dI - vfhgy bfzr qoN ieDr pfiksqfn aqy vfhgy bfzr

qoN pryh ihMdosqfn-.î

- ìqy ijhVy EDr muslmfn vsdy aY qy eyDr ihMdU qy iswK - AuhnF df kI bxUM

- ìAuhnF df hoAU AujfVf -.î

- ìieh qF lohVf aY beI -.î

- ìAujfVy ivc hI sr jfvy qF vI vfh BlI aY-.î afK ky igafnI ny ijvyN sfiraF

nUM zrf idwqf.

- ìhor kI ho skdY ?î ijvyN zry imsqrI ny cIk mfrI sI. axhoxIaF ijhIaF

gwlF sux ky Aus df kfljf inkl-inkl pYNdf sI.

- ìkqlyafm-.î

- ìkqlyafm [[[[[[?î sfiraF ny mUMh ivc AuNglF pf leIaF . ijvyN igafnI JUT

bol irhf sI.

- ìkqlyafm - mqlb Brf mfrU jMg .î

- ìAuh ikAuN - ?î sfry sqMB sn.

- ìaMgryjL ny nPrq dy bIj bIjx leI ihMdU musilm dMgy krvfAuxy hI

krvfAuxy hn .î

iksy nUM swc nhIN afieaf sI. sdIaF qoN iekwTy vsdy Brf ikAuN lVngy ?

rfq nUM asgr muhMmd aqy sMqU dfrU pI rhy sn. dysI dfrU dI boql Auhnf awgy

bfrUd bxdI jf rhI sI. pr Auh bhuqf iksy nfl bol nhIN rhy sn. ijvyN gUMgy jF boly pI

Page 11: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

rhy sn. idny igafnI df idwqf BfsLx AuhnF dy idlF qy nsLy nfloN BfrU sI. ieko suafl

AuhnF dy isr ivc vdfx mfr irhf sI ik dhfikaF qoN iekwTy vsdy, duwKF-suwKF dy

BfeIvfl, gmI-sLfdI ivc sfQ dyx vfly lok iek dUjy nfl afKr ikAuN lVngy ? kfhqoN

kqlyafm krngy ? iek dUjy dy bwicaF nUM afpxy bwcy smJx vfly, iek dUjy dIaF

DIaF-BYxF nUM afpxIaF DIaF-BYxF smJx vfly iek dUjy qy vfr ikvyN krngy ?

asgr nUM cMgI qrHF hI qF Xfd sI, jdoN gyjy inhMg ny gLrIb injLfmAudIn dy

plft ëqy njfiejL kbjLf krn dI koisLsL kIqI sI qF sfrf iswK BfeIcfrf DwkV nihMg dy

iKlfPL KVHf ho igaf sI .

- ìnihMgf njLfmAudIny nUM grIbVf ijaf nf smJ leIN - asIN mfr mfr rYNgVy

qyrIaF cwpxIaF qoV idaFgy.î bfby inDfn isAuN ny swQ ivc ihwk QfpV ky ikhf sI.

- ìqusIN iswK BfeI ho ky - ies jUT df sfQ idMny EN ?î swq Puwty nihMg dI avfjL

swQ ivc ngfry vFg gUMjI sI .

- ìasIN iswK ipCoN qy grIb dI avfjL pihlF aYN nihMgf - kwZ dy afpdy idmfg

df kIVf qy plft KflI krky prHy ho - Pyr nf afKIN dwisaf nhIN - asIN mfrn lwigaF ny

awgf ipwCf nhIN dyKxF -.î igafnI boilaf .

- ìKUn afpxy pIVHIaF pY jfxgy bfbf !î nihMg ny afpxy brCy ëqy pUrf Bfr dy ky

zrfvf idwqf.

- ìzrfvy ijhy kfhnUM dyeI jfnYN nihMgf- puVpuVI ëc iek mulfhjyqoV vwijaf -

sfrI Aumr cIsF pYNdIaF rihxgIaF -.î

- ì[[[[[[[.î

- ìbfby nUM ieh vI nhIN pqf lwgdf beI agly dy swt ikMnI ku lwgdI aY.î iksy

ny ikhf.

- ìqusIN mYnUM dbkfVy mfrdy aYN ? mYN klgIDr df lfzlf isMG aF .î

- ìAuey qUM klgIDr df isMG? dusLtf ikAuN pfpF df BfgI huMnY ? klgIDr ny qF

mjLlUmF dI Kfqr afpxf srbMs vfrqf sI - qy qUM grIb mfr krn nUM iPrdYN ? vg jfh

prHF - kuC nf afK -!î bfbf guwsy nfl kMbx lwg ipaf.

- ìjfE iPr - jor lf lvo - mYN qF kwlH nUM hI plft bglUMgf - .î nihMg ny

ajLIb ieqlfh idwqI. afKrI dfa suwitaf.

- ì cwl puwq! cwl iPr ijwQy cwlyNgf - Pyr kwlH nUM jF qF qUM nhIN - jF iPr mYN

Page 12: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nhIN - afpxy ëcoN iek jxf hY nhIN - hux kYm ho ky afeIN - jy bMdy df puwq aYN qF - hux

afpxy 'coN iek df isvf jrUr mwcU!î

hmfieqIaF ny dohF iDrF nUM cuwp krvf idwqf . GroN GrIN qor idwqf.

bfbf awg vFg qpdf Gry phuMicaf.

- ìAuey gurmuKf[[[!î bfby ny afpxy muwC-Puwt muMzy nUM avfjL idwqI. gVHkdI avfjL

bwdl vFg gwjI sI.

- ì hF bfpU ?" swqF DIaF vrgf bfby df ieko iek puwq gurmuK isMG hfjLr sI.

- ìcwl myrf mMjf njImAudIny dy plft ivc zfh ky af .î

gurmuK isMG mMjf lY ky qur igaf.

- ìkI gwl ho geI [[[?î bfby dy Gr vflI pRqfp kOr ny af ky puwiCaf . Aus ny

bfbf ieqnf kroDI kdy qwikaf nhIN sI .

- ìkI dwsF pRqfpIey - lok grIbF nUM ijAux nhIN idMdy -.î

- ìqF vI gwl kI hoeI ?î

- ìgwl kI hoxI sI ? gyjf nihMg ivcfry njImAudIny df plft dwbx nUM iPrdY -

nfly corI AuqoN sInf jLorI - nfly plft dwbdY - nfly zrfvy mfrdY - njLImAudInF ivcfrf

grIb aY - boldf nhIN -bYTf hwQ joVI jFdY - qy iehy cFBl igaf - huMdf koeI brfbr

df - nfsF idMdf BMn -.î bfbf mMjy qy bYTf zMz bYTkF kwZI jf irhf sI. bfbf mMjy qy bYTf

afpxy brCy dI Dfr nUM iqwKI krI jf irhf sI.

- ìhY kIVy pYxf -!î pRqfpI bolI.

- ìmyrI rotI AuQy eI ByjdIN - ijMnf icr njfmAudIn bgl nhIN mfr lYNdf mYN AuQy

eI pAUN-.î

- ìduwD nhIN pIxf ?î

- ìrotI dy nfl eI Byj dyeIN -.î qy bfbf rylvy ieMjx vFg qur igaf .

Aus idn qoN bfby ny afpxf mMjf njLImAudIn dy plft ivc zfh ilaf. bgl mfrn

qwk bfby df mMjf AuQy hI irhf . pr muV ky nihMg nf bhuiVaf . bfby dy suBfa qoN Auh

bVI cMgI qrHF jfxUM sI. bfbf mfrKorf aqy sLrIP vI awq drjy df sI.

- ì pf Pyr! ikhVIaF socF ëc zuwb igaY[[[[?î sMqU ny zUMGIaF socF ivc AulJy

asgr nUM ikhf.

AuhnF Audfs ijhy mfhOl ivc boql Kqm kr idwqI.

Page 13: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

rjLIaf rotIaF lY ky af geI.

sMqU aqy asgr ny rotI KfDI. pr rUh AuhnF dI ijvyN pfiksqfn aqy ihMdosqfn

dI ëvMzí ivc hI AulJI rhI sI. ies vrqx vfly Bfxy bfry koeI mMnx nUM iqafr nhIN

sI. pr hr koeI icMqq sI. hr koeI afpxy afpxy idl nUM Pokf Pokf Drvfs dyeI af

irhf sI. ihMdU, iswK aqy muslmfn snaqkfrF dy afpxIaF-afpxIaF gOrimMtF nfl

sFZy-gFZy sLurU ho cuwky sn. ihMdU-iswKF ny ihMdosqfn ivc aqy muslmfnF ny pfiksqfn

ivc afpxy-afpxy itkfxy mukrr kr ley sn.

jy ies vMz ivc hoxI sI qF isrP grIbmfr hI hoxI sI. ijhnF df awiDEN zyVH

nhIN inbVnf sI. srmfeydfrF aqy kfrKfnydfrF nUM qF AuhnF dI pUMjI, brfbr itkfxy qy

iml jfxI sI. keI ihMdU, iswK aqy muslmfnF ny afpxy ibjLns df vwtf-swtf krn df

tIcf vI imwQ ilaf sI.

kxk dI vZfeI sLurU ho geI.

pCyqIaF kxkF vfilaF ny agyqIaF PslF vfilaF nfl rl ky vZf idwqI. ajy

lokF nUM ihMdU, iswK aqy muslmfnF df iPrkU rMg nhIN ciVHaf sI. hr bMdf-buVHI iek dUjy

nUM inrol iensfn hI smJdf sI. pUrn qOr qy inrlypqf sI. Brwpf sI. BfeIcfrf sI.

hfVHI dI vZfeI aqy ghfeI bVI suwK sLFqI nfl ho geI.

lokF sfAuxI dI Psl bIj idwqI.

KyqF vloN surKrU hoey lok ivafhIN sfhIN ruwJ gey. kbIldfrI smytx df aihsfs

hr iek nUM hI sI. sfry iPrikaF dy lok iek dUjy dy pUrn qOr 'qy shfeI sn.

ihMdosqfn aqy pfiksqfn dIaF KbrF ajLIb ijhf rUp Dfrn krdIaF jf rhIaF

sn.

vMz dIaF ruk ruk ky afAuNdIaF KbrF hux afm hI afAux lwg peIaF sn. pr

lokF ny iPr koeI Kfs gOr nf kIqI. kMn-muwZ mfr Cwizaf.

ihMdU aqy muslmfn hukmrfn hux afpxI-afpxI zPlI jor-jor nfl kuwtx lwg

pey aqy iek dUjy Aupr icwkV izwgxf sLurU ho igaf . clfk aMgryjL bldI ëqy qyl bVI

qyjLI nfl pf irhf sI. Aus df muwK aqy Tos mksd ihMd-pfk nUM vwK krnf sI. 'pfVo aqy

rfj kro' dI aikRqGx nIqI hr roj pycIdf rUp Dfrn krdI jf rhI sI.

Page 14: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

aMq iPrkU DiVaF vwloN ìijLMdfbfdí aqy ëmurdfbfdí dy nfary lwgxy sLurU ho gey.

ijwQy ihMdU aqy iswK "pfiksqfn-murdfbfd" df ngfrf KVkfAuNdy sn, AuQy muslmfn

ëihMdosqfn-murdfbfdí gwj vwj ky boldy sn. hr iek Drm dy bMdy df mfnisk qOr qy

afpxy dysL dI iDr nfl juVnf qF iek kudrqI gwl sI. ieh iksy dy koeI vws dI gwl

nhIN sI. iPrkUpuxy dI puwT hI ieqnI gMdI sI ik huwkf pINdy buwZy vI swQ ivc iehI isafpf

sLurU kr idMdy aqy kdy kdy gwl KihbVx qwk vI puwj jFdI. pr sdIaF qoN duwKF suwKF ivc

BfeIvfl bxdy af rhy lok iPr vI kuJ smfeI qoN kMm lYNdy. pr iPrkU awg idnoN-idn

Boly Bfly lokF nUM afpxy klfvy ivc lYNdI jf rhI sI.

- ìcMgy Bly vsidaF nUM pqf nhIN kI hoeI quiraf jFdY ?î cyqU buVHf mfVI

isafsq qoN awk ky afKdf.

- ìAuh Auqy bYTy BONkI jFdy aY - pr loko qusIN qF kmlpuxf nf kro.î

- ìAuhnF ny qF cODr Kfqr koeI nF koeI swp kwZI rwKxYN - pr qusIN qF inwq

imwtI nfl imwtI eI hoxY.î

- ìkoeI vws nhIN dunIaF dy bfbf - jdoN roj koeI nvF kMjrpOa suxnYN - kuC nf

kuC qF ho ky rhU.î

- ìKrbUjy nUM dyK ky BfeI KrbUjf rMg PVdY.î

- ìAuh qF idwlI pfrlImYNt ëc vV ky drvfjy bMd kr lYxgy - gfh qF byksUr

dunIaF df pYxYN.î

- ìbfbf - kIhnUM kI-kI smJfvyNgf? eyQy qF afvf eI AUqdf jFdY.î

- ìinwikaf dyK leIN -AuQy bYTy AuNglF lfeI jFdy aY inwq - dunIaF nUM zhf ky

mrvfAuxgy.î

sfAux df mhInf afKrI dm ëqy sI ik tFvyN-tFvyN dMgy sLurU ho gey. sux ky lok

qrfs-qrfs kr AuTdy. buwZy iPtkfrF pfAuNdy.

- ìiPwty mUMh aYho ijhI rfjnIqI dy.î

dysI mhInf BfdoN aqy aMgryjI mhInf agsq aYsf mnhUs ciVHaf ik cfry pfsy

prloN af geI. kwtV ihMdU-iswK ihMdosqfn ivc muslmfn DIaF BYxF dI durgqI

krn lwg pey aqy kwtV muslmfn ihMdU-iswKF dIaF bhU bytIaF dI iewjq nfl iKlvfVH

krn qur pey. mfVI isafsq ny sdIaF qoN vrqdy af rhy lokF ivc drfV pf ky rwK

idwqI. ihMd-pfik dI vMz nUM sfrf sMsfr mUk drsLk bx ky qwk irhf sI.

Page 15: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

jy pfiksqfn vwl koeI sLrfrqI aPLvfh Auzf idMdf ik ihMdosqfn vwloN muslmfnF

dIaF lfsLF nfl BrI tryn afeI hY qF pfiksqfn ivc vsdy ihMdU aqy iswKF dI sLfmq af

jFdI.

guaFZI, guaFZIaF qoN awKF Pyr gey.

hjfrF AuDfly hoey .

Gr luwty-puwty gey.

DIaF BYxF dI byiewjLqI dI qF hwd hI ho geI sI. ijhVy icrfgdIn vrigaF

ny sfrI Aumr qIvIN nhIN dyKI sI. AuhnF ny iek rfq ivc iqMn-iqMn qINvIaF bdlIaF.

guwjr Kfn vrgy KfKI nMg rfqo-rfq luwt dy mfl nfl lwKFpqI bx bYTy.

injLfmAudIn ny ipMz dy muslmfnF nfl rl ky gyjf nihMg vwZ Diraf. gurmuK

isMG df bfp, bfbf inDfn isMG iek ihMdU kuVI dI iewjLq bcfAuNdf-bcfAuNdf cVHfeI kr

igaf. sMqU df pflf, kwlHo dfeI dy muMizaF ny mfmUlI lfg-zft kfrn sMdUk ivc suwt sfV

idwqf. sMqI ieklOqy puwq nUM sVdf dyK, byhosL ho ky izwg peI.

gwl kI agn-hnHyrI hI aijhI afeI ik lok lwKF qoN kwK bx ky rih gey. Gr

bfr smyq pRIvfr qbfh ho gey.

ies aOKI GVI mOky asgr aqy kfdr ny sMqU horF dI bhuq hI mwdd kIqI. pflf

mrn qoN bfad do idn jnMUnIaF qoN lukf ky rwiKaf.

hjUr isMG, gurmuK, sMqU, bGqU amlI, QMmx, jfgr, sMqI aqy hr kOr, asgr

muhMmd dy Gr ivc hI Cupy hoey sn. srdf brdf rotI pfxI AuhnF nUM imlI jFdf sI.

ipMzF dIaF glIaF aqy KyqF ivc hfV bolx lwg ipaf sI aqy hr bnyry 'qy mOq

kUkdI, duhfeIaF dy rhI sI. pRIvfrF dy pRIvfr Kpf idwqy gey sn. pulIs aqy POj dI QF

zfkU-lutyry gsLq kr rhy sn.

bfby inDfn isMG dy ivXog ivc gurmuK isMG dI buwZI mfeI vI pUrI ho geI.

asgr dy bfhrly Gry Aus df idny hI sskfr kr idwqf. iek hor swQr ivC igaf sI.

- ìcfcf iek gwl afKF ?î Gor duKI hoey asgr ny sMqU nUM puwiCaf.

- ìkih - ?î sMqU ijvyN iksy KUh ivcoN boilaf sI.

- ìkihx nUM idl qF nhIN ipaf krdf.î gwl asgr dy mUMhoN nhIN inkl rhI sI.

- ìqUM bol qF shI - qUM sfzy idn ktfey aY -qyrf dyxf pqf nhIN ikwQy idaFgy

asgrf .î sMqU idloN iPws ipaf.

Page 16: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìmfVI gwl nf ipaf kr cfcf - bMdf bMdy dI dfrU eI -.î

- ìAuh vI asgrf bMdy eI sI - ijhVy Gro-GrI qbfhI mcf ky prHy hoey.î QMmx

df iesLfrf zfkU- lutyiraF vwl sI.

- ìAuh cfcf pqf nhIN ikhVI kuwqI mF dy jMmy hoey?î

- ì[[[[[[[.î iek cuwp Cf geI.

- ìqUM kuC afKx lwigaf sI ?î

- ìmYN afKdf ipaf sF cfcf - beI ieh kuwqI rOlf pqf nhIN kdoN inwbVy -

hr roj ryzIE qy Kbr peI aFdI ey beI ihMdU - iswKF nUM pfiksqfn Cwz ky ihMdosqfn af

jfxf cfhIdf hY- iewQy lutyry kfqlF dI DfV af peI qF bcf musLikl jy - myry vwloN qusIN

mhInf rho - DI vflI afx jy - mYnUM glq nF jy smJ lYxf cfcf - jy qusIN jfx leI

rfjI hovoN - mYN qy kfdr quhfnUM ihPLfjLq nfl rfq brfqy bfzr pfr krvf afny aF - AuQy

Pyr vI quhfzI gOrimMt eI - ieQy qF jfn df Kqrf eI Kqrf ey - pr mYnUM glq nF smJ

lYxf cfcf.î asgr dI Dfh inkl geI.

- ìgwl asgr dI TIk aY.î

sfry msosy ijhy gey.

ijwQy AuhnF sfrI Aumr kwZ leI sI. AuQoN Auh ëbUaí krky Bwjx leI iqafr sn

. ijvyN jMmx BUmI AuhnF nUM durkfr rhI sI. nhuMaF nUM mfs Cwz igaf sI. lhU sPYd ho

igaf sI. sfiraF dy aMdr iek Jokf ijhf iPr igaf. byvwsI pwQr bx idl-idmfgF ivc

vwj rhI sI.

- ìjy kdy hflfq vwl ho gey- muV afieaf jy - quhfzf asgr - quhfzf asgr

puwqr hI rhygf .î

sMqU ny Aus nUM buwkl ivc lY ilaf.

- ìijAudIaF rUhF dy myly qF cfcf muV huMdy eI rihMdy aY.î asgr roeI jf irhf

sI.

- ìijAudIaF rUhF ies gOrimMt ny CwzIaF eI kdoN aYN? rUhF qF sV Buwj

geIaF slIm dy awbU .î rjLIaf kfPI dyr dI qpI bYTI sI.

- ìkI Kwtxgy pfksqfn qy ihMdosqfn ëcoN? awDI dunIaF mrvf GwqI sU!î

- ìqUM nhIN smJdI isafsqF BfeI kuVIey-.î

- ìKUh Kfqy pey ieho ijhI isafsq cfcf.î

Page 17: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìiehnF vwloN qF cfhy rihMdI dunIaF vI mr jFdI - iehnF nUM koeI iPkr Pfkf

nhIN sI .î

sMqU dy GrvflI sMqI df bhuqf hI burf hfl sI. Auh vfr-vfr ëpflfí afK ky

avfjL mfrdI . hr kOr Aus df idl DrfAuNdI . sMqI muslmfnF nUM ëkuwqy muslyí afK ky

gflHF kwZx lwg pYNdI. hr kOr Aus dy mUMh awgy hwQ idMdI hMB jFdI. kdy Auh hr kOr dy

hwQ qy dMdI vwZdI aqy kdy vYx pfAux lwg jFdI. zfkU kfqlF dy zroN sfry qrih-qrih

jFdy . kfljy hOl pYNdy.

pr pfly df duwK sMqU ny bVI qfkq nfl ihwk qy jiraf sI.

- ìafpF awj rfq nUM eI pfeIey cfly.î

- ìhor jo hoAU dyKI jfAU.î

- ìiek idn qF mrnf eI aYN.î

- ìPyr aMdr kohVIaF mFgUM bYTy ikAuN mrIey ?î

- ìnfly afpF asgr qy boJ bxy bYTy aYN.î kfPI dyr bfad gurmuK boilaf sI.

- ìgurmuK Bfa ! boJ bfJ myry 'qy qusIN koeI nhIN - pr mYN isrP hflfqF qoN

ipaf zrdf vF.î asgr idloN aQfh duKI sI.

kfdr , bsLIrf aqy rjLIaf bYTy imwtI Kurl rhy sn.

sMqI pqf nhIN kdoN sON geI sI.

hr kOr Aus dy isrhfxy bYTI sI.

iBafnk, CUkdI rfq isr Auqy af KVHI hoeI. sfiraF ny afpxy afpxy gwzy joV

ley. awiq loVINdf smfn lwd ilaf . iek gwzy ivc pwtI ivCf ky sMqI df ibsqrf lf

idwqf.

sMqI inZfl peI sI.

smfn lwdidaF iksy ny iek dUjy nfl koeI gwl nhIN kIqI sI. ijvyN Auh gUMgy sn.

ijvyN Auh boly ho cuwky sn. ijvyN Auhnf dIaF jIBF hI kwtIaF jf cuwkIaF sn. ijvyN Auh

bolxf hI Buwl gey sn. ijvyN Auh iksy rohI-bIafbfn dy 'bx-mfxs' sn.

rjLIaf dI pkfeI hoeI rotI AuhnF ny loV anusfr Kf leI. KuwlHy zuwlHy prONTy pkf ky

rjLIaf ny nfl bMnH idwqy. aMb df acfr, guV, gMZy vwK poxy ivc lpyt idwqy.

- ìclo beI - bolo vfihgurU !î sMqU ny sfQIaF nUM ikhf.

- ì[[[[[[[[[[.í iek qrHF nfl sfiraF dy idl ihwl gey. DrqI-mF df moh isr

Page 18: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ivc kIrny pfAux lwigaf. sfry roxhfky hoey KVHy sn.

- ìcwl sMqIey - cwlIey !î sMqU ny idl nUM bMnH mfiraf hoieaf sI. Aus ny krVf

ijhf ho ky ikhf.

_ ìikwQy ?î sMqI kmilaF vFg bolI .

- ìijwQy rwb lY cwlU .î

- ìqy pflf qF aYQy eI rihjU.î

- ì[[[[.î sfry cuwp vwt gey.

- ìpfly dy bfpU - aYQy afpxy ibnF AuhdI ivcfry dI rUh BVkdI iPrU - mYN nhIN

ikqy jfxf .î

- ì ieh lYx dyx dy srbMD aY sMqIey - ijwQy rwb ny cogf iliKaY - hr hflq

cugxF eI pYxY - cwl AuT kml nF mfr - ijwQy rwb rwKy AuQy eI rihxF pYNdY-.î

- ìmYN pfly ibnF nhIN jfxf - .î sMqI ny ieko hI nbyV idwqI.

sfry inhwQy ijhy hoey KVHy sn.

- ìqUM qurpf byby myrIey! iek AuqoN hflfqF dy mfry pey aYN - dUjf qUM vMJ qy

cVHfieaf ivaY .î sMqU iKJ ky ipaf.

- ìvy qUM mYnUM iek vfrI mUMh idKf jfh vy myiraF pfilaf sLyrf [[[!î

sMqI df vYx sfiraF dy sIinaF ivc jMgfilaF ikwl gwz igaf.

- ìvy mYN qYnUM biGafVF dI Kfqr duwD mwKxF nfl pfldI rhI vy puwqf [[[[[!î

- ì[[[[[[.î

- ìvy qyrI mF df idl sV ky ho igaf koly vy puwqf [[[!î

- ì cwl bs vI kr sMqIey - rwb-rwb krIdf huMdY .î hr kOr ny idlfsf idwqf.

bCIrF ny Aus nUM pfxI ipafieaf.

rjLIaf KVHI roeI jf rhI sI.

gwzy qurn lwgy qF sMqI nUM dOrf pY igaf. sfiraF dy Bfa dI bx geI. cmcy nfl

dMdl qoVI geI. mUMh ëqy TMzy pfxI dy iCwty mfry gey.

sMqI kuJ ku surq PV geI.

- ìsMqIey pYNzf lMmf aYN - jy idl DryNgI qF eI iksy qx pwqx lwgFgy - gurU df

afsrf lY ky idl krVf kr -zfZy rwb awgy koeI jor nhIN.î hr kOr ny iek qrHF nfl

qrlf kIqf.

Page 19: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkfhdy isr qy idl DrF ? rwb ny iek eI cIclf idwqf sI - Auh vI musilaF

ny Kf ilaf - vy musilE Qozf kwK nf rhy vy [[[!î

- ìieh kuVI cod dI sfiraF nUM mrvfAU .î sMqU nUM kroD cVH igaf.

- ìsbr kr sMqU - mfvF dy idl huMdy eI pqly aY .î QMmx ny ibwjVy dy aflHxy

vrgI dfhVI ivc rMdy vrgIaF AuNglF dI kMGI kIqI. Auh vtydfr pwg Qwly kUMgiVaf

ijhf KVHf sI.

rjLIaf ny sfiraF awgy cfh df pqIlf ilaf Diraf.

sfiraF ny cfh pI leI.

cfh pIx qoN bfad kfdr ny sfiraF awgy vwK-vwK qrHF dy hiQafr ilaf suwty.

tkUey, gMzfsy, qlvfrF aqy iek qkVf KUMzf.

- ìrsqy ëc kMm afxgy cfcf .î

- ìiehnF nUM Dur bfzr qwk Cwz ky afxf jy - jy gOrimMt dy bMidaF df KUn sPYd

ipaf ho igaf - pr asIN qF Auh hI hF.î rjLIaf ny iek purfxf ipsqOl asgr hwQ

QmfAuNidaF hdfieq kIqI.

- ìrjLIaf iPkr kfhdf peI krdI eyN - Dur bfzr pfr krvf ky afvFgy .î

sfiraF ny bCIrF aqy rjLIaf nUM ipafr idwqf. isrF ëqy hwQ rwiKaf.

gwzy qur pey.

sfry DfhIN roey sn.

- ìcfcf jy hflfq suDr gey - muV afieE - sfnUM Bulf nf jy dyxf .î roNdI

rjLIaf ny sfiraF nUM Bfvuk nsIhq kIqI sI.

- ìsfzf ikhVf kuVIey idl lwgxY Qozy ibnF ? pr hflfq sfnUM suDrdy lwgdy

nhIN.î

- ìawlf dy Gr df kI pqf eI cfcf? gOrimMt dy sUr bMdy rwb qF nHIN.î

- ìrjLIaf - hux qusIN muVo .î nfl qurI af rhI rjLIaf aqy bCIrF nUM kfdr ny

ikhf.

kuJ pl leI gwzy ruk gey aqy sfiraF ny ro ky afpxf guwB-gubfht kwZ ilaf.

rjLIaf aqy bCIrF roNdIaF muV geIaF.

sfrI rfq gwzy qurdy rhy.

suwK sLFqI rhI sI.

Page 20: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kfdr aqy asgr hiQafrF smyq gwizaF dy awgV - ipwCV hI rhy sn. sfry sfh

GuwtI qury afey sn. pr sMqI df hUMgf bMd nhIN hoieaf sI. hr kOr keI vfr sON-sON ky

jfgdI rhI sI. Aus nUM ajLIb ijhI iksm dI awcvI lwgI hoeI sI.

phu PLtdI nfl hI AuhnF qy iek pfisE hwlf ho igaf.

awgoN sMqU horIN vI krVy ho gey. hiQafr Auhnf dy hwQF ivc hY hI sn.

ds pMdrF imMt tfkrf huMdf irhf.

ies hwly ivc gurmuK dI bFh ëqy PLwt ho igaf. iqwKf nyjLf Aus df zOlf cIr ky lY

igaf sI. gwl hwQoN jFdI dyK ky asgr ny ipsqOl df iek PLfier kr idwqf. hwQ lMmI

lft inklI qF lutyrf DVHy nUM BfjVF pY geIaF. DVHy dy muKI dy keI rYxy vwj gey sn. Auh

ijwDr nUM mUMh hoieaf, dOV qury. Auh dUsrI golI dy zroN isr qy pYr rwK ky Bwjy sn.

-î bc igaf ?î hjUr isMG ny gurmuK df zOlf af PiVaf aqy pwg pfV ky, Guwt

ky bMnH idwqf.

pr KUn ajy vI isMm irhf sI .

- ì nhIN mYN TIk aYN qfieaf .î gurmuK ny drd jfVH hyT dwibaf hoieaf sI.

- ìgurmKf - iek gwl mMn .î kfdr ny ikhf.

- ìbol[[[?î

- ìiek pfsy aVqly ëc af jfh - mYN iehdy qy ipsLfb krdYN .î

- ìkoeI zr nhIN - ipsLfb nfl jKm pwkx df zr nhIN rihMdf .î

- ìipsLfb qF BYiVHaf Pwt leI iek dfrU aY.î

- ìcwl - cwl - sMg nf .î

Auh iek pfsy aVqly ijhy ivc ho gey. ipsLfb dI Dfr jLKm qy siprt vFg

lwgI, mwcI qy gurmuK dI nfl dI nfl ìhfeyî inklI .

- ì vKqF dy mfry aYN gurmKf - nhIN qF icVI cUkdI nhIN suxdI sI- kI krIey?

awlf qflf dI njLr ëc jo huMdY TIk huMdY -Aus dI rjLf ëc rfjLI rihxf pYNdY .î

sUrj dI pihlI ikrn nfl hI AuhnF ny nfl ilaFdy prONTy Kf ky BuwKy kfljy

DfPVy.

vgdy sUey qoN cUlIaF nfl pfxI pIqf. bldy iZwz kuJ ku Tr gey . Drvfs ijhf af

igaf.

- ìcfcf- mYN qy kfdr pihry qy KVHdy aYN - qusIN duiphr qwk dm mfr lvo - nfly

Page 21: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

psLU arfm kr lYxgy .î asgr ny ikhf.

ìiehnF nUM pihlF pfxI qF ipaf leIey - kI ho igaf byjLbfn bol nhIN skdy qF

sfiraF ny afpo - afpxy bldF nUM pfxI ipaf idwqf . gujLfry jokrf Gfh vwZ ky

mUhry suwt idwqf.

sUey dy iknfry bohV hyTF hI AuhnF ny borIaF ivCf leIaF aqy sfrI rfq dy BMny

lMmIaF qfx ky sON gey.

AuhnF vFg hI AujVy lok bohV kol af ky rukdy gey.

dupihr hox qwk bohV Qwly iek kfPLlf bx igaf. ieko hI mMijLl dy rfhI hox

krky AuhnF dy ikry hONsly Auzfr hox lwg pey. Auh hux iksy hwd qwk afpxy afp nUM

inrBY mihsUs krn lwg pey sn. hux kfPLly nUM iksy pwKoN koeI bhuqf zr nhIN rih igaf

sI.

sfry qrHF-qrHF dy duwK ro rhy sn.

ihMd-pfik gOrimMt nUM burf Blf afK rhy sn.

iksy df puwq mfiraf igaf sI. iksy df bfp ies vMz dI blI cVH igaf sI. iksy

dI DI AuDfl leI geI sI. iewQoN qwk ik mfipaF ny KLud afpxIaF lfzF-cfavF nfl

pflIaF posIaF DIaF nUM KUhF ivc Dwky dy idwqy sn. iewjLq df sfnI koeI nhIN sI. gOrimMt

dI cODr aqy hfAumYN kfrn ikwzy-ikwzy kihr vfpr gey sn. ihMdosqfn aqy pfiksqfn dy

lok dovyN hI AujV gey sn.

aglI sLfm kfPLlf vfhGf bfrzr qy puwj igaf. sMqU horIN duicwqI ijhI ivc KVy

sn.

ipCly idn ies bfrzr qy keI Kqrnfk JVpF ho cuwkIaF sn.

ihMdosqfn qoN kfPLly pfiksqfn nUM af rhy sn aqy pfiksqfn qoN ihMdosqfn nUM jf

rhy sn. ajIb ijhI siQqI sI. Eprf-Eprf ijhf mfhOl sI. qrsXog AuDyVbux sI.

rsiqaF ivc keI ihrdyvyDk GtnfvF vfpr rhIaF sn.

- ìcMgf cfcf - hux sfnUM iejLfjLq idE .î asgr ny ikhf .

- ìcMgf asgr - Qozf kIqf qF asIN sfrI ijLMdgI nhIN Bulf skdy .î

- ìkI gwlF ipaf krdf eyN cfcf ?î sMqU gl lwg ky asgr ny Dfh mfrI .

mfhOl bVf hI sogmeI sI.

Page 22: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìjdoN itkfxf bx igaf cfcf -icwTI pwqr jrUr pf idaf kirE .î kfdr

boilaf.

- ìieh koeI kihx vflI gwl aY.î

- ìqusIN hux quro - kuvylf nf kro .î QMmx boilaf.

- ìqUM gurmKf kYNp ivc jf ky mwlHm pwtI krvf leIN - lohy dI swt aY - ivgV

jfAUgI .î qurdy asgr ny gurmK nUM ikhf.

- ìkrvf lAUNgf .î

- ìsMqI cfcI df iKafl rwKIN.î

- ìcMgf [[[.î

Bry - Bry mn lY ky kfdr aqy asgr vfips muV pey. idn rfq nfl rihx vfly

swjx sLfied hmysLf leI hI qur gey sn. rfm rOly vflf dYNq sfry jLjbfq ingl igaf

sI. smyN dy hukmrfnF ny afpxI - afpxI ihMz pugf leI sI. pr lokF ny rwb df Bfxf mMn

ky ijLgr qy pwQr rwK ilaf sI.

sfrI rfq aqy awDy idn df sPr qYa krky Auh iProjLpur kYNp ivc af gey. kYNp

ivc vI iek qrHF dI hfhfkfr mwcI hoeI sI. lok BFq-BFq dy duKVy idlF ivc dwbI qury

iPrdy sn. ajIb afpo DfpI sI. bMdy nhIN ijvyN koeI mVHIaF iPrdIaF sn.

kYNp dy iek pfsy AujfV ijhy dy ivc AuhnF dy afpxy gwzy af lfey. bldF ny suK

df sfh ilaf. QkyvyN nfl sfry hI cUr sn. BuwK qyh dy sqfey lok AuvyN hI pY gey.

sfrf kYNp hI sON igaf sI.

awDI ku rfqoN iksy dIaF cIkF ny sfrf kYNp jgf Diraf. sfry AuBVbfhy ijhy AuT

bYTy. Gor nINd nfl Auh AUD-mDUxy ijhy hoey pey sn.

dwbIaF cIkF iPr iek dm AucIaF AuTIaF. cIkF iksy juafn kuVI dIaF sn.

sfry vfhodfhI AuDr nUM Bwj pey.

lfltYxF jg peIaF sn.

jd sMqU hurIN Bwj ky gey qF iek nOjvfn kuVI gwzy nfl rwsy pf ky bMnHI hoeI sI.

kol Aus dI mF aqy bfp nIvIN pfeI bYTy sn. kuVI Eprf-Eprf Jfk rhI sI.

- ìmfeI, kI acf aY kuVI nUM ?î QMmx ny puwiCaf.

Page 23: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ì[[[.î mfeI awKF DrqI qy gwzI bYTI sI.

- ìmfeI kuVI bMnHI ikAuN aYN ?î hjUr isMG ny krVf ho ky puwiCaf.

- ì[[[[[[.î bfpU vI pwQr hoieaf bYTf sI. iblkul TMZf Tfr . isl-pwQr.

- ìlyikn jvfb ikAuN nhIN dy rhI ?î hjUr isMG ivqoN bfhr ho igaf qF

mfeI df bMnH mfiraf guwsf bfrUd bx igaf.

- ìieh suwilaF ny AujfVqI - byVI bih geI musilaF dI - igafrF jfixaF ny

iehdI iewjLq nfl Kyh KfDI - iehdf zmfk ihwl igaf - qF bMnHI aYN iehy - jdoN KolHdy

aYN - KUh ëc Cfl mfrn jFdI aY - bMnHdy aYN qF hfl duhfeI krdI aY - kr skdYN koeI

ielfj [[[? kr skdYN koeI ielfj iehdf[[[!!î buVHI hjUr isMG nUM ibPLr ibPLr ky pY

rhI sI.

hjUr isMG smyq sfrf hjUm hI sIq ho igaf. sfry Twgy Twgy ijhy KVHy sn.

- ìcor dI mF koTI ëc mUMh - krIey qF kI krIey? hfey vy rwbf [[[!î aqI aMq

duKI mfeI rox lwg peI.

lfltYx lY ky hjUr isMG ny kuVI nUM bVf nyVy ho ky qwikaf qF Aus df qrfh inkl

igaf. sqfrF-aTfrF sflF dI mflUk kuVI dMdIaF nfl KfDI peI sI. ijvyN biGafVF ny

pONicaF nfl nocI hoeI hovy.

kuVI df vfikaf hI idmfg ihwl igaf sI. Auh hjUr isMG nUM nyVy dyK lylHVIaF

kwZx lwg peI :

- ìqfieaf - mYnUM bcf lY - mYN qyrIaF rotIaF lfihaf krUM - gohf kUVf kiraf

krUM -qyrIaF lwqF Guwitaf krUM - pr qfieaf bx ky mYnUM bcf lY - afh dyK lY iehnF ny

myrf kI hfl kiraY - .î kuVI ny sfiraF dy sfhmxy KfDIaF CfqIaF nMgIaF kr idwqIaF.

hjUr isMG ny lfltYx pfsy kr leI. Auh hwdoN vwD psIijaf igaf sI.

ijvyN Aus dI rUh kohlU ivc pIVI geI sI. AuT ky kuVI dI mF ny kuVI dIaF qmfm

nMgIaF CfqIaF Zk idwqIaF. bfpU df idl doPfV hoieaf ipaf sI. igafrF bMidaF awgy

iekwlf Auh kuJ kr nhIN sikaf sI.

- ìikhVy ipMzoN afey E ?î hjUr isMG ny Aus nUM puwiCaf.

- ìbfhOlpur qoN.î

hjUr isMG cuwp ho igaf.

koeI hor gwl krky Auh, AuhnF dy KuwlHy PwtF ëqy imrcF nhIN iCVkxIaF cfhuMdf

Page 24: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sI.

- ìqkVf ho swjxF - idl iswitaF kuC nhIN bxnf - kwlH nUM afpF kuVI nUM kYNp

vfly zfktr koly lY ky cwlFgy .î

- ì[[[[.î Auh cuwp sI.

- ìkwlf eI aYN ?î

- ìhF[[[.î

- ìpRIvfr df hor koeI bMdf buVHI ?î

- ìdo muMzy sI vwzy - Auh muslmfnF ny vwZ Dry - afh CotI kuVI sI - iehdI

hflq qusIN dyKI eI jfny aYN - iek Brf sI Cotf - Auhdy pRIvfr dI vI AuG suwG nhIN -

pqf nhIN ijAUNdf koeI bicaY - pqf nI [[[.î Aus ny iPr goizaF ivc isr suwt ilaf .

- ìrMg aY bylIaf krqfr dy .î hjUr isMG vwl mUMh krky QMmx boilaf.

bwkVvfh kr ky inZfl hoeI kuVI sON geI sI. mF ny Kys Aus Aupr suwt idwqf.

sfry duKI ijhy hoey iPr sOx cly gey.

svyry iksy dy cIk ichfVy ny sfiraF dI jfg KolHI . Auh twprIvfsF vFg DrqI ëqy

hI juwbV leI pey sn.

sfry Bwj ky awBVvfihaF vFg, pYNdy cIk ichfVy vwl gey qF sfiraF df qrfh

inkl igaf. DrqI ëqy pYr Gukdy pRqIq hoey. rfq vflI kuVI dy bfp ny kYNp dy ipCly

pfsy vflI tfhlI dy tfhx nfl PLfhf lY ilaf sI.

Gr vflI ipwt rhI sI.

kuVI cuwp cfp dyK rhI sI.

qkVy gwBrUaF ny lfsL nUM shfrf dy ky hyTF lfihaf.

sfry pfsy sog virHaf ipaf sI.

lfsL df mfVf motf iesLnfn krvfieaf aqy lwkVF iekwTIaF krky sskfr kr

idwqf.

sfry hrfsy ijhy KVHy sn.

ijvyN sfiraF df hI koeI mr igaf sI. mrn vfly dI Gr vflI df kIrnf kfljf

pfVdf sI. do juafn puwq aqy hux Gr vflf vI kUc kr igaf sI. kmlI DI df isr Aupr

vfDU boJ sI. Aus df qF jhfn hI AujV igaf sI.

ajy Auh sskfr krky muVy hI sn ik iek bjLurg bury hflIN hoieaf AuhnF koly

Page 25: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

puwijaf. Auh vfr vfr ìAuey kyvlfî afK ky avfjL mfrdf sI.

- ìkI gwl ho geI bjLurgo ? bVy Gfbry iPrdy EN ?î hjUr isMG ny puwiCaf.

- ìkI dwsF sLyro-myry inwky inwky do poqy guafc gey[[[.î bjLurg iek qrHF nfl

iPLws hI ipaf . Aus dI bIbI, sfAU dfhVI pihlF hI hMJUaF nfl iBwjI peI sI.

- ìikwQy guafc gey ?î

- ìpqf nhIN - pfxI pIx afey sI - muVy hI nhIN.î

- ìkdoN ku dI gwl aY ?î

- ìGMtf ku ho igaf.î

- ìkYNp afly nlky qy dyKy aY ?î

- ìmYN qF sLyrf gfh idwqI hoAU koeI iqMn koh vft - pqf nhIN ikwQy cly gey [[[.î

bjLurg afKr byvsf ho ky rox lwg ipaf.

sfiraF dy ihrdy ijvyN iksy sUl nfl ivMnHy gey.

- ìbjLurgo idl hOlf nf kro - afpF muMizaf dI Bfl krdy aF .î

sfry kYNp ivc bfby dy poiqaF dI Bfl sLurU ho geI.

bjLurg duwK ivc aOtilaf iPrdf sI.

ìAuey kyvlfî hux Aus dy mUMhoN tuwt tuwt ky ijhy afAux lwg ipaf sI. AuhnF ny

sfrf kYNp Cfx mfiraf pr juafk nf imly.

bjLurg duhwQV mfr ky DrqI ëqy hI bYT igaf. QMmx isMG vrigaF ny Aus nUM

shfrf idwqf. vgdI kwsI qoN pfxI ipafieaf.

juafkF dI puwC puCfeI awgy iPr sLurU ho geI.

aKIr idn dy Cupfa nfl AuhnF ny iek KUh qoN juafkF nUM jf Bfilaf. KUh ëqy iek

bfby kol bYTy juafk zfzF mfr ky dfdy nUM icMbV gey.

dfdy ny juafkF dy bVy moh nfl mUMh cuMmxy sLurU kr idwqy.

- ìAuey myry Kyzxy myZixEN qusIN mYnUM Cwz ky ikwDr Bwj afey sI Auey ?î bfby dy

vYrfg df hVH ihwl ipaf.

- ìikwQy- ikwQy nhIN lwiBaf mYN QonUM ?î Aus ny dohF nUM kuwCV cuwk ilaf.

- ìieh qF BfeI roNdy kurlfAuNdy rfho rfh Bwjy jFdy sI - mYN guV gMinaF df lflc

dy ky PV ky aYQy ibTf ley - soicaf shury qurkF dy hwQ nf lwg jfx - Auh qF aYzy

byikrky aY shury - nf inafxf dyKdy aY nf isafxF - vwZ ky prHy mfrdy aY .î

Page 26: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìmuslf kOm bVI buwcV kOm aYN bfbf - koeI igwlf suwkf nhIN dyNhdI .î QMmx ny

ikhf .

- ìAuey kmilaf - afpxy koeI mfmy jF cfcy dI DI nUM kuC kih dyvy - aglf

mrn mfrn qy ho jFdY - qy iehy aYzIaF kjfqF aYN- beI ivafh eI mfmy jF cfcy dI kuVI

nfl krvfAuxgy - aKy asIN ivafh eI brfdrI ëc krvfAuny aYN .î

- ìieh qF mYN suixaYN beI jy brfdrI ëcoN bfhr jf ky ivafh krvfAux qF

brfdrI vfly iehnF df huwkf pfxI iqafg idMdy aY .î

- ìkmfl dI gwl aY beI .î

- ìsfzy ipMz afly crfgdIn dI BYx hmfXUM dy Gry sI qy hmfXUM dI BYx sI

crfgdIn dy Gry -.î hjUr isMG ny gwl qorI.

- ìhlf[[[.î KUh vfly bjurg ny huMgfrf idwqf.

- ìqy iek idn kI hoieaf BfeI - sfzy ipMz aflf crfgdIn afpxI BYx sYxF nUM

imlx cilaf igaf - jdoN Auh BYx dy Gry phuMicaF qF hmfXUM AuhdI BYx sYxF nUM

kuwtI jfvy - qy dyK ky AuQoN eI ipCFh muV afieaf - qy Gry afAux sfr eI afpdy GrF

aflI slIkF iswt leI - dyh lwq, dyh muwkI - slIkF ivcfrI ipty - aKy : kuwiqaf

musilaf qYnUM hoieaf kI aY ? mYnUM kuwtI ikAuN jfnY ? qy awigEN bxf suafr ky kihMdf :

Auh sYxF nUM ikAuN kuwtdf sI ? mYN qYnUM kuwtUM!î

- ìPyr - ?î

- ìPyr kI ? kuwt kuwt ky Auhny qF pf idwqy ivcfrI ëc icwb - Auh cIky - Pyr

lokF ny ivc pY ky msF ivcfrI CuzfeI.î

sfry Epry ijhy hws pey .

mUMh hnHyry ijhy hoey Auh kYNp vfips af gey.

dovyN poqy bfby ny kuwCV cuwky hoey sn.

msF hI kfljy TMZ peI sI.

- ìiehnF dy ipAu qy cficaF dIaf vwZIaF tuwkIaF lfsLF AuqoN dI lMG lMG ky

iehnF nUM bcf ky ilafieaYN Coitaf - bws dfdy dfdI koly hux ieho pUMjI aY.î

- ìqy mF -?î

- ìmF qF vwZ tuwk ky pihly idn eI mfrqI sI dusLtF ny - Ausy idn eI sskfr

krqf sI - iehdy ipAu qy cfcy ijwdy asIN qury aF - AudyN rfh ëc Gyr ky mfr qy - mfl

Page 27: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pwqf sfrf luwt ky lY gey - qy sfnUM afh idn dyKx nUM Cwzxgy - jfx lwgy kihMdy aKy

gFDI qy nihrU nUM sfzI slfm afiKE .î

dovyN poiqaF nUM dyK ky PuVkI dfdI tihk peI. suwkI vyl nUM pfxI imlx vFg hrI

ho geI. Aus ny poqiraF nUM buwkl ivc lY ky DfhF mfrnIaF sLurU kr idwqIaF. aMdrlf moh

Puwt ky awKF rfhIN Kurnf sLurU ho igaf.

DfhF qF hux ijvyN hr iek df inwq df ikwqf bx igaf sI.

sMqI vI ëpflfí afK ky awDI rfqoN AuT ky Bwj qurdI . sMqU qy gurmuK msF hI PVdy

. Auh jfn qoV qoV ky CuzfAux dI koisLsL krdI. afpxy vfl puwtdI . iPr byvws ho ky

izwg pYNdI.

zfktr afAuNdf . puVIaF dy jFdf.

puVIaF dy nsLy nfl Auh inZfl, ibsqry ivc peI rihMdI. KuwlHIaF, EprIaF awKF

nfl asmfn vwl JfkdI rihMdI. awKF ivcoN KLfmosL hMJU gwlHF AuproN dI huMdy hoey, kMnF qy

'qirwp-qirwp' izwgdy rihMdy. doPfV hoieaf idl aMdroN ëtws-twsí krdf. ieko iek qur

igaf puwq pflf Aus dI ihwk ëqy ilitaf rihMdf. sfrI sfrI rfq Aus nUM nINd nf pYNdI. jd

kdy awK lwgdI qF brVfht kr ky ëBVwHkí ky AuTdI. sMqU kdy kdy bhuq duKI huMdf.

- ìiehnUM myry sfly dI nUM sMgl lfAuxf pAU.î duwK qF ivCVy puwq df Aus nUM vI

sI. pr Aus ny afpxy idl qy pwQr rwiKaf hoieaf sI. ieklOqy puwq pfly df swl Auh bVI

hlImI nfl Jwl irhf sI. bVy sKq ijgry nfl jr irhf sI. hr kOr GVI muVI AuhnF df

idl DrfAuNdI rihMdI.

agly idn svyry-svyry hjUr isMG, QMmx, sMqU aqy gurmuK ëkmlI kuVIí dI mF

koly cly gey.

- ìkI nF aYN bIbI kuVI df ?î hjUr isMG ny puwiCaf.

- ìnF qF bfeI gurmyl kOr aY - pr sfry mylo-mylo eI afK idMdy aY.î

- ìqyrf bIbI kI nF aYN ?î

- ìbicMq kur.î

- ìbicMq kury - cwl kuVI nUM afpF kYNp afly zfktr koly lY ky cwlIey .î

- ìkI krU bfeI zfktr iehnUM ? bfDU hor duwK idAU - mYnUM qF iehdI hflq TIk

hox aflI dINhdI nhIN.î bicMq kOr df mn ihwl igaf.

- ìijAuNdy jIaF nUM hwQ pwlf qF ihlfAuxf eI pYNdY - gurU df Bfxf imwTf kr ky

Page 28: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

mMnIeyN .î hjUr isMG ny idlfsf idwqf.

- ìaYdUM qF bfeI rwb sfnUM cwk eI lvy - mYQoN iehdI hflq dyKI nHIN jFdI .î

bicMq kor dIaf awKF Clk peIaF.

- ìkml nhIN mfrIdf bIbI-qor kuVI nUM sfzy nfl.î QMmx boilaf.

bicMq kOr kuVI nUM lY ky Auhnf dy nfl qur peI. kuVI zry BUq vFg, awKF awzI

AuhnF dy nfl qurI jf rhI sI.

- ìbyby ! Auh af gey !!î kih ky Auh cIkF mfrdI KyqF vwl nUM isrqoV dOV peI.

Aus dI hfl duhfeI ny bwkVvfh mcf idwqI sI.

- ìvy PiVE vy koeI! KUh Kfqy ëc nf pY jfey zuwbVI !î bicMq kOr ny duhfeI idwqI.

jd kYNp dy muMzy Aus nUM PVn leI mgr Bwjy qF Auh dohF goizaF ivc afpxIaF dMdF nfl

KfDIaF CfqIaF lko ky QF qy hI bYT geI.

- ìmYnUM kuC nf afiKE - mYN QozIaF rotIaF pkfieaf krUM - QF sMuBiraF krUM -

pr mYnUM kuC nf afiKE - mYN Qozf gohf kUVf kiraf krUM - aYQy hwQ nf lfieE - aYQy myry

cIsF pYNdIaYN - lY afh dyK lE - cIsF pYNdIaYN aYQy myry-.î qy Aus ny iPr afpxIaF

jLKmI CfqIaF nMgIaF kr idwqIaF.

- ìAuT guwzI - AuT BYxyN - asIN qyry Brf aYN - cwl qYnUM zfktr dy lY ky cwlIey

.î gurmuK ny ikhf . Aus df idl BrfVH hoieaf ipaf sI.

kuVI dy idmfg ivc kuC ipaf, pqf nhIN, nhI . Auh ajLIb ajLIb ijhf JfkdI

AuhnF nfl qur peI.

Auh kYNp vfly zfktr kol phuMc gey.

hjUr isMG ny sfrI gwl dwsI. zfktr ny bVf sMjIdf ho ky suxI. duwK mMinaF.

- ìiek do idnF qwk sfry sLrnfrQIaF nUM alftmYNt hox vflI aY - ijwQy iehnF

df vsybf ho igaf - AuQy eI rih ky ielfj krvfAux - ieh idmfgI ibmfrI hY - iek do

idnF ivc TIk hox vflI nhIN - keI mhIny lwg skdy aY - .î

- ì[[[[[.î sfry sfh rokI sux rhy sn .

- ìpihlI gwl qF ieh hY ik ielfj dy nfl nfl ies kuVI nUM KusLgvfr mfhOl dI

aqIaMq loV aY - qy myry aMdfjLy muqfibk KusLgvfr mfhOl ies nUM kYNp ivc iksy hflq

ivc nsIb nhIN hoxf - ijwQy iksy sLihr jF ipMz ivc iehnF nUM alftmYNt hovy - AuQy ies

kuVI nUM iksy gurduafry jF mMdr ivc jrUr iljfieaf jfvy - ies nfl kuVI nUM afqmk

Page 29: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bl imlygf - mYN puVIaF dy idMdf hF - jdoN ieh cIk ichfVf pfAux lwgy - iek puVI dy

idaf kro .î

- ìzfktr jI - ëlftimMt hoAU kdoN ku ?î QMmx ny puwiCaf .

- ìkoeI bhuqI dyr nhIN lwgygI - iek do idnF ivc afrzr afAux eI vfly hn.î

- ì[[[[[[[[[.î

- ìieDroN gey muslmfnF dIaF jLmInF jfiedfdF df jfiejLf bVI qyjI nfl ilaf

jf irhf hY - mYnUM AumId hY ik ies hPqy dy ivc ivc alftmYNt sLurU ho jfvygI.î

- ìlftimMt hoAU iks sHfb nfl jI ?î QMmx dy kwK pwly nhIN ipaf sI.

- ìieh nhIN pqf - ieMcfrj inXukq kIqf jf cuwkf hY - muV vsybf kmytI rfhIN

sfrI alftmYNt dy prvfny Aus nUM puwj jfxgy - iks dI ikMnI ikMnI jLmIn pfiksqfn ivc

sI - ilK leI jfvygI - aqy Aus irport dy afDfr qy alftmYNt kr idwqI jfvygI - pr

ieh inXukq kIqf hoieaf ieMcfrj hY bVf lIcV bMdf - pMjfbIaF ëqy qF Kfs krky Kfr

KFdY .î

- ìpMjfbIaF ny iehdf kI ivgfiVaY ?î

- ìkuC vI nhIN ! ivgfVnf kI sI ? bws iksy bMdy df suBfa eI kuwqf huMdY .î

Auh puVIaF lY ky vfips prq afey.

nvyN jMjfl ny AuhnF df idl-idmfg mwl ilaf sI.

- ìAuey gurmuKf [[[[.î bGqU amlI ipwCo Bwijaf hI afieaf.

sfry Aus vwl iek dm muV ky Jfky.

- ìiek KusLKbrI aY !î Aus df sfh nfl sfh nhIN rldf sI.

- ìkI -?î sfiraF ny njLr dI isLsLq Aus dy mUMh ëqy gwz leI.

- ìigafnI pUrn isAuN vI kYNp ëc phuMc igaf.î afK ky amlI ny sfiraF nUM KusL

kr idwqf.

- ìTIk Tfk aY ?î

- ìikwQy aY ?î

- ìswt Pyt qoN bicaf ?î

iek dm keI suafl AuTy .

- ìiblkul hrI kYm aYN - afp eI iml lE jf ky .î

sfry kuVI nUM itkfxy qy Cwz igafnI pUrn isMG vwl vfhodfhI ho qury . iksy KusLI ny

Page 30: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

AuhnF nUM hry kr idwqf sI . piVHaf iliKaf igafnI pUrn isMG AuhnF leI BIV pYx ëqy

rwb bx ky bhuVdf sI.

- ìvfihugrU jI kf KLflsf .. vfihgurU jI kI PLqih ..í igafnI ny sfiraF nUM jwPI

af pfeI. Aus dI iek bFh prny nfl bMnHI hoeI sI. mwQy ëqy pwtI bwJI hoeI sI.

sfiraF ny ëPLqihí sFJI kIqI.

- ìkI hfl aY igafnI jI ?î lvI ijhI Aumr dy gurmuK dIaF igafnI dI Ksqf

hflq dyK ky awKF Br afeIaF. bfpU inDfn isMG dy qur jfx qoN bfad Auh igafnI df

kfPI afsrf qwkdf sI. ipMz ëcoN cficaF dI QF lwgdy pUrn isMG nUM gurmK ipMz dy lokF

vFg ëigafnI jIí hI afKdf sI.

- ìpyNzU iml pey - hux klgIDr ipqf qy koeI iglf nhIN .î igafnI ny dovyN hwQ

joV ky dsm ipqf df sLukrfnf kIqf.

- ìkoeI rwPV qF nhIN ipaf ?î hjUr isMG ny jLrf nyVy ho ky puwiCaf. ZfkF qy hwQ

rwKI Auh itkitkI lfeI KVHf sI.

- ìrwPV hjUr isaF ipaf ikwQy nhIN ? aYDr lfhOr vwlIN qF mfVI motI sLFqI

lwgdI aY - pr EDr toBf tyk isMG afly pfsy qF ijDr dyK lE - lfsLF eI lfsLF njLr

afAuNdIaF sI - bws ieAuN eI soc lY beI mfvF ny puwq nhIN pCfxy - hfey klfp eI mwicaf

ipaY cfry pfsy - mYN kihMnY jmF eI qbfhI mcfeI peI aY - iek nhIN hjfrF pRIvfr ieho

ijhy aY - ijhVy Bry BkuMny Gr Cwz ky isrP jfnF bcf ky eI aYDr afey aY.î

- ìQozf kI bixaF ?î

- ìasIN vI motf motf smfn gwizaF ëqy lwidaf qy kUc kr idwqf.î

- ìafh swtF ikwQoN vwj geIaF ?î

gurmK ny puwiCaf .

- ìbihblpur koly af ky sfzy qy hmlf ho igaf -.î

- ìPyr - ?î

- ìPyr kI ? iPr sRI sfihb jI shfie - asIN vI ikrpfnF sUq leIaF - pf

idwqI BfjV qurkF nUM - iPr ijwDr nUM mUMh hoieaf Bwj qury - AuhnF nUM qF ieAuN Brm sI

- beI hmlf krFgy - hwQ joV ky sfrf kuC PVf dyxgy - nfsF qy pYx afly mulfhjyqoVF

df nhIN pqf sI - gurU df isMG Pyr qYnUM pqf eI aY beI qurkF qoN zrdY ? iek ny myry

lwk nfl bMnHy sfPLy nUM hwQ pf ilaf -.î

Page 31: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìPyr-?î

- ìsfPLy ëc bMnHy sI myry cFdI dy rupeIey - Auh ikqy KVk pey - mYnUM kihMdf afp

eI PVf dy - ikAuN jfn ipaf gvfAunY - mYN mOkf qfV ky sfaPLf lwkoN lfh ky awgy kr

idwqf - qy jdoN lwigaf sfaPLy nUM hwQ pfAux - bws Pyr dyg qyg Pqih kr idwqI - sRI

sfihb dy ieko vfr nfl eI bFh zOly koloN grc dyxy lfh ky prHy mfrI - iPr zry

sfD mFgUM myrI bFh - myrI bFh krdf iqwqr ho igaf - ieh kOqk dyK ky nfl dy vI

krVy ho gey - swtF qF sfzy geIaF vwj - pr gurU afsry jfnI nuksfn koeI nhIN hoieaf

- qy Pyr BfeI asIN AucI AucI cOpeI sfihb df pfT krdy bVy ërfm nfl qury afey - gurU

aMg sMg sI -iPr aYQy af ky eI dm ilaf - .î

- ìswtF ikMnIaF ku aY ?î

- ìkwK vI nhIN - bFh qy gMzfsy df twk aY - mwQy qy zfg vwj geI .î

- ìjwt dI GMzI slfmq rhy - jmF eI nhIN mrdf .î QMmx boilaf.

- ìmusilaF dy rwb Xfd nhIN irhf - koeI inafxf koeI isafxf nhIN dyNhdy - bws

alI alI kr ky pfr bulfAux lwgy awK df Por eI lfAuNdy aY .î

- ìnhIN - ieh vI gwl nhIN -.î

igafnI ny gwl kwtI .

- ìsfry kfhnUM ieko ijhy aY - idaflU bMdy vI bVy hYgy aY - Qozy sfhmxy aYN -

ikMinaF ny afpxIaF jfnF jLoKm ëc pf ky ihMdU-iswK pRIvfr bcfey aY ? ijhVy luwt mfr qy

kql krdy aY - Auh qF guMzy qy lutyry aY - rfm rOly ëc iehnF nUM koeI nhIN puwCdf- ieh

qF dfa qkfAuNdy aY ik kdoN DUqkVf iCVy qy kdoN hwQ rMgIey - iksy GwlUGfry df qF iehnF

nUM ivafh ijMnf cfa huMdY -.î

- ìieh vI TIk aY .î QMmx mMn igaf.

- ìnfly ieDr ihMdosqfn ëc afpxy afly guMizaF ny ikhVf Gwt kIqI aY ? afhI

guwl iehnF ny iKlfey aY - nykI bdI dI lVfeI qurI jFdI aY qy qurI jfxI aYN rihMdI

dunIaF qwk -.î

- ì[[[[[[.î sfry sux rhy sn.

- ìbfby nfnk ny bfbr nUM jfbr aYNvyN nhIN sI ikhf - jdoN aMnHf kqlyafm

hoieaf qF bfby nfnk ny akfl purK nUM imhxf mfiraf sI : eyqI mfr peI kurlfxY - qYN

kI drd nf afieaf ? jdoN bfbr dy ispfhIaF ny luwt mfr qy kqlyafm kIqf bfby ny ieh

Page 32: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

vI ikhf: pfp dI jMJ lY kfbloN Dfieaf - jorI mMgY dfn vy lflo- srm Drm doie Cup

Kloey - kUV iPrY pRDfn vy lflo - hY iksy ëc awj ihMmq ? mOky dy hfkmF nUM jLfbr kihx

dI ?î

- ì[[[[[[[[[[.î

- ìbfby nfnk nUM klXug df avqfr mMinaf igaY - jdoN DrqI mfqf qy pfp hwdoN

vD gey - Auh akfl purK kol jf ky kurlfeI-akfl purK ny puwiCaf : qYnUM phfVF df

Bfr lwgdY qF DrqI mF bolI : nf iqsu Bfry prbqF - AudoN qF ieh gwl sI beI : iswD

Cup bYTy prbqIN - kfAux jwg ko pfr Auqfrf - sfD sMq vI phfVIN jf luky sI - DrqI

mF ny akfl purK nUM bynqI kIqI : hy akfl purK : mYnUM aikRqGxF df Bfr lwgdY -

aikRqGx AuhnUM kihMdy aY ijhVy iksy dy kIqy gux nUM BulfAuNdY - iksy dI ikrq df Gfx

krn vflf - iPr akfl purK ny bfby nfnk nUM DrqI ëqy afDfr krn leI Byijaf - .î

- ìDMn aYN - DMn aYN akfl purK .î keI avfjF AuTIaF.

- ìBfeI gurdfs jI nUM vyd ivafs df avqfr ikhf jFdY - BfeI gurdfs jI ny

AudoN df ijLkr kIqY : suxI pukfr dfqfru pRBu - gur nfnku jwg mfih pTfieaf - DrqI dI

pukfr sux ky akfl purK ny gurU nfnk jI nUM jwg ëqy Byijaf - jb jb hovY Drmu gulfmI

- qb dru afie avqfr mhfnI - jdoN Drm gulfm huMdf igaf - AudoN AudoN eI smyN smyN

qy avqfr DrqI qy afAuNdy gey - gurbfxI PurmfAuNdI aY : siqjugu qYN mfixE .. Cl bl

bfvx BfieE.. qRyqY qY mfixE .. rfm rGuvMs khfieE .. duafpir ikRsLn murfr kMs

ikRqfrQ kIE .. AugR sYx kAu rfj aBY Bgqh jn dIE .. klXug pRmfx nfnku guru

aMgdu amru khfieE .. ies krky gurU nfnk jI nUM klXug df avqfr ikhf jFdY - afpu

nrfiex klf Dfru jgu mih prvirE - iPr QonUM pqf eI aY beI : ijsu ky isru AUpir qUM

suafmI - so duKu kYsf pfvY - Pyr jf ky DrqI mfqf nUM ikqy suK df sfh afieaf - mnu

cfE Bieaf pRB afgm suixaF -.î

- ì[[[[[[.î igafnI dIaF guxI - igafn dIaF gwlF ny sfiraF dy qpdy ihrdy

Tfr idwqy .

- ìbfbf nfnk pfpIaF nUM qfrn leI - pfpIaF kol afp cwl ky igaf - awj kwlH

dy bUbny sfDF mFgUM Poky mwQy nhIN itkfey - pYdl cwl ky cfr AudfsIaF kIqIaF -blI

kMDfrI vrigaF dy hMkfr qoVy qy kOzy rfksLs vrigaF df suDfr kIqf - bfbr vrigaF

nUM jLfbr ikhf qy kohVHIaF nUM gl lfieaf .î

Page 33: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

hmysLF dI afdq anusfr igafnI pUrn isMG ny iek ivsQfr sihq BfsLn JfV

idwqf. AuQy vfhvf iekwT ho igaf sI.

igafnI pUrn isMG dy afAux krky sfiraF df jIa ijhf itk igaf. idl ijhf

lwg igaf. igafnI gurbfxI dI dlIl dy ky AuhnF nUM sMqusLt krI rwKdf . zolx nf idMdf.

gurU goibMd isMG jI dIaF sfKIaF suxfAuNdf rihMdf .

ëvfihgurU-vfihgurUí jpx dI pRyrnf idMdf. gurbfxI jpx nfl ijvyN

sfiraF dy zoldy hONsly siQr ho gey. igafnI nhIN ijvyN AuhnF nUM koeI iDr iml geI sI.

ijvyN koeI dyvqf pRgt ho igaf sI.

qIjy idn hI alftmYNt leI inXukq kIqf hoieaf ieMcfrj phuMc igaf. igwTy kwd

df mDrf ijhf ieMcfrj TUMhyN dI pUC vrgIaF muwCF nUM Tohly mfrdf iPrdf sI. Aus dy kuwly

vflI pwg bMnHI hoeI sI aqy pYrF df vfDU ijhf mfs juwqI qoN bfhr lmk irhf sI. Aus df

iZwz ZolkI, pr lwqF gMny vrgIaF sn. Auh sLrnfrQIaF vwl vfr - vfr dyK ky mUMh

skoVdf sI, ijvyN musLk afAuNdf hovy.

- ìieh bMdf qF pUrf kpVCfx lwgdY.î igafnI ny hjUr isMG dy kMn ivc ikhf.

- ìmUMh qF dyK ikmyN krdY - ijvyN sfly nUM hvf nhIN srdI huMdI .î

- ìieh mYnUM mYd aY beI koeI nvF eI swp kwZU .î QMmx ny ikhf .

- ìqy Auh vI KVwpf .î amlI boilaf .

ieMdr cimafr dy hoky qy sfrf kYNp ieMcfrj kol iekwTf ho igaf sI.

- ìsuxoN beI Brfvo [[[[!î cOkIdfr ny qUq dI iCtI ihlf ky ikhf .

iek cuwp Cf geI.

gwlF bMd ho geIaF .

- ìieh gwlF Pyr kr ilE - mfVf ijaf nyVy ho jfE [[[!î

iekwT gAUaF dy vwg vFg nyVy ho igaf.

- ìieh aY sfzy vwzy sfhb - ieh pfksqfn qoN afey pRvfrF nUM muV vsfAux leI

njukq kIqy gey aY gOrimlt vwlIEN-.î

sfry sux rhy sn .

Page 34: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìjIhdI ijMnI ijMnI jLmIn pfksqfn ëc sIgI - EnI EnI ilKf idE - agly

hPqy pUrf jYjf lY ky ëlftimMt hojUgI - .î

- ìhux myry vIr ëkwly kwly afE qy afpxf ipClf pqf qy jLmIn jLYdfq df vyrvf

ilKvf idE .î

cOkIdfr dy gwl Kqm krn qy gwl ieMcfrj ny PV leI .

- ìbeI suxo - myrf nf hr - nrfiex hY - ijs dI ijqnI ijqnI jLmIn sI -

AuqnI AuqnI hI drj krvfAuxI - quhfnUM pqf hI hY ik mYQoN JUT brdfsLq nhIN huMdf -

JUTy bMidaF nfl mYN bVI sKqI nfl pysL afAuNdf hF - smJy ?î

sfiraF ny isr suwt ley .

kfrvfeI sLurU ho geI . nF, pqy, bfp df nF, mlkIaq aqy jfnI nuksfn df vyrvf

drjL hoxf sLurU ho igaf.

sLfm hox qwk cOQf ku ihwsf kfrvfeI inbV geI. bfkI agly idn qy Cwz ky

ieMcfrj cOkIdfr smyq ivdf ho igaf.

ipwCy rih gey bMdy Twgy-Twgy ijhy KVHy sn. mVHIaF vFg KLfmosL.

- ìieh hr nrYx aYN jF BUq nrYx ?î amlI ny cuwp qoVI .

- ìaKy QonUM pqf eI aY beI mYQo JUT brdfsLq nhIN huMdf - .î

- ìsfnUM kI pqY ?î

- ìsfnUM pqy nUM - qUM sfzI BUaf df muMzYNN ?î

- ìaKy ijMnI ijMnI jLmIn jYdfq sI EnI EnI ilKvfieE .î

- ìmYN kihMnY beI sfnUM EdUM awDI eI iml jfvy qF vI vfh BlI aY .î igafnI ny

afiKaf . Aus nUM kfxI vMz 'qy ieqbfr nhIN sI .

- ìkrnf kwqrnf iehnF ny mYnUM mYd aY kwK nhIN - vfDU awKF pUMJ ky pryh hoxgy

.î hjUr isMG Gor duKI sI.

- ìkfhdI ajLfdI aY iehy ? nOhF nfloN mfs qoiVaf - rMgI vsdy kwKoN hOly vfDU dy

krqy .î

- ìijhVIaF dohIN iDrIN DIaF BYxF nocIaF - Auh vwKrIaF .î igafnI iPr

boilaf Aus nUM afriQk pwKoN Gwt sgoN afqimk pwKoN vwD duwK sI.

- ìAuey ajLfdI dI qF Auh gwlL aY.î amlI ny gwl qorI

- ìjulfihaF dI geI jMn - qy jdoN kuVI afilaF dy ipMz phuMcy qF julfihaF df

Page 35: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

moZI srdfr boilaf aKy swQ ivc dI bjLurgF nUM sfsrIkfl kih ky dgV-dgV krdy

lMG cwilE - julfihaF ny Guwt-Guwt rUVI-mfrkf lfeI hoeI sI - Auh swQ ëc jf ky

sfsrIkfl qF Buwl gey - ëkwlI dgV-dgV cyqy rih geI - bws Pyr kI sI ? ijhVf

imly Ausy nUM afKI jfx: srdfr jI dgV-dgV - srdfr jI dgV-dgV - bws AuhI

gwl iehnF dI ajLfdI dI aY - lokF df AujfVf qF iehnF nUM Buwl igaf - hux julfihaF dI

dgV-dgV mFgUM : hmfrf dysL ajLfd ho igaf, ipwtI jfdy aY - ieh Pwt qF igafnI jI

sfrI ijLMdgI nhIN imtxy - pfksqfn ëc rih igaf jwdI ipMz idl ëc ikwl mFgUM KuwiBaf

rhU - .î

- ìqy amlIaF mYN inwq kI ipwtdf rihMdf sI ? afhI BivwK bfxIaF mYN krdf huMdf

sI - hux dyK lE Qozy sfhmxy eI aY pRqwK nUM pRmfx kI ? ho geI nf Auh hI gwl ? aKy

nfeIaf vfl ikwzy ikwzy ku aY - kihMdf qyry sfhmxy eI af izwgxy aYN - isafxy kihMdy huMdy

aY: kuwby dy vwjI lwq Auh rwb df sLukr mnfAuNdf - AuhI gwl gOrimMt dI aY - AuDr

ijnFhvfd - ieDr nihrUvfd - kursIaF dohF iDrF koly aY - mfry gey mhfqV - inwq

ibafn dfgI jFdy aY : ab hmfrf dysL KusLhfl ho jfeygf - puVpuVI ëc mfry zFg qy PV

ky ilafvy aYQy qy idKfvy beI Qozy KusLhfl dysL c sLrnfrQIaF df kI hfl aY.î igafnI

ieqnf kdy nhIN BVHikaf sI.

- ìpr kOx khy rfxI awgf Zk ?î

- ìieh gwl nhIN beI muslmfnF df sfzy nfloN Gwt AujfVf hoieaY - AujfVf AuhnF

df vI afpxy ijMnf eI hoieaY - iksy nUM vwD iksy nUM Gwt - pr syk lwigaf jrUr aY -

iksy iksy df qF pUry df pUrf pRIvfr eI ies cMdrI ajLfdI dI blI cVH igaf - gwl socx

aflI qF ieh aY beI koeI nihrU df irsLqydfr miraf ? koeI ijLnFh df miraf ? mry qy

AujVy kOx ? byksUr lok - .î

- ìAuey ajLfdI nUM koeI rokdf sI ? pr afhf nCkfn nf hox idMdy .î amlI

iblikaf .

- ìBgq isMG argy muMzy mrvfey - isrP aYsy krky beI iehnF dy huMidaF gwdI

sfzy hwQ kdo afeI ? mfr idE Auey - tMg idE Auey - iehy grm iKaflI aY jI - ieh

qwqf boldy aY jI - dyK leIN kwlH nUM votF lYx dy mfry Bgq isMG horF dIaF vfrF eI

gfieaf krngy .î igafnI ny iek hor akfsLbfxI kIqI.

ieMcfrj dI kfrvfeI pUrf hPqf cldI rhI. Auh inwq koeI nvIN gwl suxfAuNdf .

Page 36: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

lok kuVHdy . pr cuwp rihMdy . kuC kr nf skdy. krdy vI kI ? bwicaF dy BivwK df suafl

sI. jVHF qoN qF Auh pihlF hI AuKVy hoey sn. mOky dy aPsr nfl vYr pf ky Auh

pwqy-tfhxIaF sfVnoN zrdy sn. vkqF mfry sUrmyN lok iek qrHF nfl byhy pfxI ivc hI

bihMdy jf rhy sn. iksy qy ëAueyí nf khfAux vfly lok hr roj qrHF-qrHF dIaF gwlF ihwk

qy pwQr rwK ky brdfsLq krdy sn .

lok ieMcfrj qy burI qrHF icVdy.

-îdyK lY hjUr isaF - aYho ijhy krfV afpxI mUq dI Dfr dy roVHy vy sI.î amlI

aqIaMq awk ky afKdf.

- ìamlIaf jdoN sLyr PwtV ho ky izwg pYNdY - AuQy igwdV pihlvfn af bxdy aY -

qy corF dy bfgF ëc kfto srdfrnI huMdI aY - smF eI aYsf aY - cor dI mF koTI ëc mUMh -

krIey qF kI krIey ?î hjUr isMG byvws sI . isrI kuwtI vfly swp vFg Auh ivsL ijhI

Gol irhf sI.

- ìsfzf shurf koeI mUq nhIN sI AulMGdf .î kihrF dI nmosLI ivc QMmx isr

PyrI jf irhf sI.

- ìieh gMgU dI aOlfd aY gurU dy ipafirE .î igafnI ny ikhf .

Auh sfrI-sfrI rfq ieMcfrj qy kcIrHf krdy rihMdy .

kfrvfeI qoN bfad ieMcfrj ny pUrf hPqf hI drsLx nf idwqy . pqf nhIN Auh

ikhVy phfVIN cVH igaf sI.

lokF ny kYNp dy cOkIdfr dI jfn KfxI sLurU kr idwqI. cOkIdfr ivcfrf afp PLisaf

hoieaf sI.

-îmYN qF Brfvo afp Qozy argYN .î afK ky Auh msF AuhnF nUM nfloN qoVdf . pqf

ivcfry cOkIdfr nUM vI kuJ nhIN sI.

- ìaPsrF dIaF gwlF aPsr hI jfnx.î Auh afK Cwzdf. AujVy lokF df drd

qF Aus nUM bhuq afAuNdf . pr Aus dy kuJ hwQ vws nhIN sI. Auh jLmIr kucl ky vI nOkrI

kr irhf sI. cOkIdfr dy aMdr iensfnI idl DVkdf sI. jLmIr kurlfAuNdI sI. afqmf

iblkdI sI. pr juafkF dy pyt Brn leI Auh awKF aqy kMn muMd ky, Dwky nfl nOkrI kr

irhf sI. Auh afqmF df glf dbf idMdf. jLmIr dI avfjL dwb idMdf. roNdf idl Guwt ky

bMnH lYNdf. pr sfrI sfrI rfq Aus nUM nINd nf pYNdI. jy nINd afAuNdI qF BuwKy ichry Aus nUM

Kfx pYNdy. Auh qRBk ky jfgdf.

Page 37: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kYNp ivc isrP do vfr iKcVI vrqfeI jFdI. nihr df pfxI vriqaf jFdf. nihr

ivc kYNp vfly hr roj sO-sO lfsL qrdI jFdI vyKdy. pr iPr vI mjLbUrI vws AuhnF nUM

Ausy nihr df hI pfxI pIxf pYNdf.

kYNp nUM srkfr vloN Gwt, pr guaFZI ipMzF vwloN vwD mwdd imldI.

ipMzF dy lok guV, cfh, aftf aqy hor loVINdIaF cIjLF Qok ivc kYNp ivc

phuMcdIaF krdy. swqXugI lok ìBuwKy df mUMh gurU dI golkî dy pRqIk sn. Auh QoVy ëcoN

QoVf bhuqy ëcoN bhuqf kYNp ivc phuMcdf krdy. keI idaflU mfeIaF rotIaF pkf ky KLud

bwcy aqy buwiZaF nUM Kuaf ky jFdy. duwD ipaf ky jFdy. ibmfrF-TmfrF dI idloN syvf krdy.

pfpI pyt sLFq, sMqusLt ho jFdf qF lok asIsF dI Cihbr lf idMdy.

- ìDrqI mfqf aYho ijhy lokF afsry KVHI aY.î igafnI bcn PurmfAuNdf .

- ìnhIN hux nUM grk nF jFdI ?î QMmx mgr hI vot pfAuNdf .

pMdrF idnF bfad ieMcfrj ny iPr kYNp ivc gyVf mfiraf. Aus nfl iek Auho

ijhf hI bMdf hor sI.

lok hVH dy pfxI vFg iekwTy ho gey.

cOkIdfr vI hfjLr sI.

qrHF qrHF dIaF gwlF ho rhIaF sn.

ieMcfrj dy iesLfry qy gwlF bMd ho geIaF.

- ìhF beI sLrnfrQI Brfvo ! mYN quhfzI mlkIaq df jLfiejf lYxf sI - so lY

ilaf - sfrf irkfrz Aupr dy idwqf igaf hY - sfrI alftmYNt dy pRvfny AuproN qsdIk

ho ky afAuxgy - awj qoN alftmYNt dy ieMcfrj ieh jnfb srdfr qoqf isMG hoxgy-

quhfzy pMjfbI BfeI hn - so awj qoN alftmYNt dy sfry aiDkfr iehnF pfs hn - jdoN hI

alftmYNt dy pRvfny qsdIk ho ky af gey - quhfnUM alft hoeI jLmIn aqy Gr iml jfxgy

- smJy -?î

- ìlftimMt nUM ikMny ku idn lwgxgy srkfr ?î QMmx ny puwiCaf.

- ìieh qF AuprilaF 'qy gwl aY - pRvfny af jfx - kwlH af jfx - jy nf afAux

mhIny vI lwg skdy aY.î pihly ieMcfrj dI QF hux qoqf isMG boilaf.

sfiraF nUM ijvyN swp suMG igaf.

- ìsrkfr - AuprilaF ny ikhVf pRvfinaF qy hl vfhuMxY ? GuwgI eI mfrnI aYN -

Page 38: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

mfr ky kMm nbyVn ivcoN .î hjUr isMG ny qfhny BrI bynqI kIqI.

- ìjy myrf vws cwly QonUM sfrf pfksqfn eI alft kr idaF.î qoqf isMG ny

ivaMg df bfx mfridaF Auqr moiVaf.

- ìpfksqfn ëc qF Guwg vsdy sI srkfr -icVI cUkdI nhIN suxdI sI - kMn hyT

hwQ Dr ky sON CwzIdf sI - cMgf KFdy sI mMdf boldy sI - byVI qF ajLfdI dI bih geI -

afh dyKlo mlMg hoey bYTy aF .î amlI dI swcI gwl ëqy ieMcfrj df mUMh qKqy dI JIQ

vFg bMd ho igaf . amlI ny Qobf hI qF lf idwqf sI.

Gyry ëc afieaf ibwlf igwdVmfr nUM lIrF kr idMdY. soc ky ieMcfrj rijstr cuwk

qur gey.

lok bVy ksUqy Psy hoey sn.

ieMcfrj hPqy ëc do vfr afAuNdf qy koeI nf koeI lfrf mfr ky qur jFdf.

iek idn ieMcfrj qoqf isMG iek muxsLI nUM nfl lY ky afieaf. KuwlHy pjfmyN ivwc

muxsLI cuwk ky pfieaf igaf lwgdf sI. Aus dIaF donflI bMdUk vrgIaF nfsF ëcoN hvf

'Prn-Prn' af jf rhI sI. Auh sUx vflI mwJ vFg vwt ijhf kr irhf sI.

- ìmuxsLI jI !î qoqf isMG ny ikhf .

- ìjI srkfr ?î muxsLI ibMzy vFg itaFikaf.

- ìiehnF nUM hdfieqF suxfE !î

- ìjI srkfr .î

muxsLI AuT ky KVHf ho igaf.

Aus ny KMGUrf mfr ky suwkf ijhf Quwk Quwikaf aqy boqy dy KoipaF ijwzIaF motIaF

aYnkF cfhV leIaF. aYnkF ipwCy Aus dIaF sLYqfn awKF GukI jf rhIaF sn.

sfhmxy KVHf amlI KUMzy qy TozI rwKI Aus dIaF cflF dyK irhf sI.

- ìlE beI Brfvo - !î Aus ny afpxy boJy ivcoN iek vwzf sfrf kfgjL kwZ ilaf.

golI dfgx vFg Aus ny awKF dI isLsLq kfgjL qy isMnHI hoeI sI.

- ìhdfieqF AuproN ieh aY - alftmYNt dI sUcI iqafr ho cuwkI aY - ieh

alftmYNt nMbrF dy ihsfb nfl hovygI - hr pRIvfr dy nMbr hr roj kYNp ivc dsqI puwj

jfieaf krngy - so Brfvo ikrpf krky koeI sLrnfrQI ibnf nMbr qoN iewQy af ky sfzf

smF brbfd nf kry - prsoN qoN nMbr afAuxy sLurU ho jfxgy- ijs pRvfr nUM ijQy vI jLmIn

alft hovygI- Aus nUM AuQy hI jfxf hovygf - sfrf ihMdosqfn hI sfzf afpxf hY - alft

Page 39: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

hoeI jLmIn bfry nFh nuwkr jF klysL krogy - Auqny hI nMbr ipwCy pYNdy jfxgy qy AuzIk

vwD krnI pvygI - ieh vI ho skdY jLmIn df kotf Kqm ho jfvy qy qusIN sfry kfsy qoN eI

vFJy rih jfvoN - vkqoN KuMJI zUMmxI gfhy afl pqfl - so Brfvo mYN qf ieh hI khUMgf ik

ijs swjx imwqr nUM ijwQy vI jLmIn alft hovy - hws ky kbUl kr leI jfvy - isafxy

kihMdy aY jFdy cor dI qVfgI hI shI - ieh hdfieq mYN iPr krUMgf ik ijs Brf dy nMbr

afAux - Auh hI alftmYNt bfry afvy - nMbr qoN bgYr koeI nf afvy - koeI Pfiedf nhIN

- qusIN afpxf aqy nfly sfzf vkq Krfb kroNgy .î hdfieqF aqy DmkIaF ijhIaF dy ky

Auh qur gey.

- ìlE beI iehdy [[[ PV lE.î

- ìlY lE lftmYNt muxsLI jI qoN .î

- ìcuMG lE muMmF muxsLI jI df!î

- ìpwt lE bYNgx .î

- ìXfr pihlF iehnF df nf mor bxfeIey ? inwq afly kOzI iCwky kOzI krI jFdy

aY iehnF nUM QoVHf ijaf pqf qF lwgy .î

amlI dI TozI hyTlf KUMzf, TozI hyT Gukx lwg ipaf.

- ìpihlf dyK qF lE kI krdy aY - kfhnUM kmly bxdy E .î igafnI ny AuhnF nUM

ToHkiraf.

- ìprsoN ikhVf dUr aY.î

- ìprsoN qwk cuwp rho.î

- ìbfbf jy prsoN Pyr [[[ kwZ ky idKf idwqf Pyr ?î iek Eprf gwBrU igafnI jI

nUM ajIb hI sMboDn hoieaf.

- ìPyr BfeI inwikaf ijhVI qyry koly BMgIaF aflI qop aY - Auh clf dyeIN .î

igafnI pUrn isMG ny bVy sihj subfh afiKaf qF muMzy dI jIB TfkI geI.

- ìklysL kry kuC nhIN imlxf .î

muMzf cuwp kr igaf.

gwl vI shI sI ! ikhVf koeI jor sI ? bol - bulfrf krky afpxy pYrIN afp hI

kuhfVf vwjxf sI. ieMcfrj aqy muxsLI gOrimMt dy bMdy sn . rwb nyVy jF GsuMn ? AuhnF ny

qF icV ky ënFhí dI JrIt hI mfr dyxI sI. jF iPr ësLrnfrQI vwloN nf-mnjLUrí hI ilK

dyxf sI. ikhVf AuhnF df hwQ PV lYxf sI ? agly isroN srdfr sn! jy boqf

Page 40: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ëiewC-iewCí kry qoN nf bYTy iPr Auhdf kI PV leIey ? Dwky nfl PV ky qF ibTfAuxoN rhy

? cuwp hI ibhqr sI! gwl kihMdI sI, qUM mYnUM mUMhoN kwZ mYN qYnUM ipMzoN kwZ ky

ivKfAuNdI hF. kOVf bol ky qF afpxf Jwgf cOV krn vflI gwl sI. Kwjl KuafrI vfDU dI.

sbr sMqoK rwKxf hI pYxf sI. iek cuwp ivc hI sO suK sI.

- ìnfly jy DUqkVf pfvoNgy - agly isr hoxgy .î amlI ny isafxI gwl dwsI.

- ìkbIr sMgq krIaY sfD kI - guwsf min nf hMZfie - dyhI rog nf lgeI - pwly

siB ikCu pfie.. so sLyrf guwsf nhIN krIdf huMdf .î igafnI ny ikhf . Aus nUM AujVy lokF dy

duwK df pUrf pUrf aihsfs sI. duwK nUM igafnI smJdf sI. pr ieqnf guwsf vI cMzfl sI.

AujVy bMidaF df gOrimMt dy sfhnF mUhry guwsf cwlxf vI kdoN sI?

- ìbfbf glqI ho geI - pr BuwKf iZwz BVkdY - kI krIey ? ikhVy KUh toBy ëc

Cfl mfrIey ? vDIaf Zoly dIaF lfAuNdy sI- twprIvfs bxy bYTy aYN .î muMzy ny pCqfvy dy

nfl guwsf vI Augilaf.

- ìijhVy GrF ëcoN mMgqy rwj-rwj jFdy sI - AuhI awj rotI KuxoN vI afhrI hoey

bYTy aY .î koeI hor Pwitaf boilaf.

- ìduwK sLyro mYN sfiraF df eI smJdYN - Qozy nfloN Gwt duKI mYN vI nhIN - pr

guwsf vI AuQy idKfeIey - ijwQy cwl jfvy .î igafnI ny guwsy ëqy pfxI iCVikaf .

grIb-gurby dy nF, rfhIN pFDI dy nF, icVI jnOr dy nF lY ky ibjfeI sLurU krn vfly jwt

awj afp KflI TUTf PVI bYTy, gOrimMt df mUMh dyK rhy sn. koeI pfsf Auhnf nUM Jwl nhIN

irhf sI. ipMzF dy lok hI AuhnF dy JflU sn.

Auh iKcVI Kf ky, pfxI pI ky kfljf Tfr lYNdy .

muxsLI dI prsoN vI af geI.

isrP iqMn pRIvfrF dy hI nMbr afey.

inrfsLqf PYl geI.

muxsLI sfhx vFg PLUMkfry mfrdf afieaf aqy iqMn pRIvfrF nUM alftmYNt krky muV

igaf.

ieMcfrj ny mUMh vI nhIN idKfieaf sI.

- ìjy ieAuN eI lMbr afAux lwgy - qF ëlftimMtF nUM qF sfl lwgjU .î amlI ny

kYNp dy lokF nUM idmfg ivc hI qksIm kIqf.

- ìAudoN qfeIN qF BuwKy mrjFgy .î koeI hor boilaf.

Page 41: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkfhlI nf kro - iek do idn hor dyK lvo - Pyr ieMcfrj dy pysL hovFgy .î

igafnI ny rfie idwqI.

sfiraF ny mMn leI.

idn bidn nMbr vD ky afAux lwg pey. pr dsF qoN nMbr nf vDy.

mhInf lMG igaf.

duKI aqy lfcfr lokF ny ieMcfrj dI jfn KfxI sLurU kr idwqI. pfxI AuhnF dy isrF

qoN lMGdf jf irhf sI. pRIvfr dy ibmfr mYNbr AuhnF df vfDU jfn df KAu bxy hoey sn.

sMqI df Auh hI hfl sI.

kuVI mylo df kml jfrI sI.

lok aQfh duKI sn.

amlI, hjUr isMG, QMmx, igafnI aqy gurmuK ieMcfrj dy jf hfjLr hoey.

ieMcfrjL kursI qy ilsLikaf bYTf sI.

cOkIdfr BuMjy hI ibTfieaf hoieaf sI.

- ìsrkfr sfzI lftimMt bfry vI dws idMdy ?î amlI ny dovyN hwQ joV ky ieMcfrj

nUM bynqI kIqI. Auh awD ku df hoieaf KVHf sI.

- ìqUM bVI jfn KfDI aY Xfr -.î

- ìsrdfr jI qIhF qy pMj idn ho gey Kuafr huMidaF nUM - inwq Dwky Kf ky muV

jfeIdY -.î

- ìPyr sfzy ëqy koeI ësfn aYN ? iek pfsy QozI mwdq krIey - AuqoN DONsF vI

shIey ?î ieMcfrj kohV ikrly vFg afkV igaf .

- ìsrkfr AujV ky afey aYN - .î

- ìPyr mYN kI iplsLx lf idaF - ?î

- ìsrkfr mlkIaq qF gOrimlt dI aY - qusIN qF isrP GuwgI eI mfrnI aYN .î

- ìqUM mYnUM kfnUMn isKfAunYN ?î

- ìsrkfr asIN kfhdy knUMn isKfAuxy aYN - kfnUMn qF sfzy ipAu dfdy nUM nhIN

afey - iCwqr GVIsdy eI mr gey - asIN qF srkfr imMnq subfh krn afly aYN - .î

- ìnMbr inkly qoN afeIN .î

- ìsrkfr - lMbr pqf nhIN ikhVy juwg jf ky inklUgf - kr idMdy ikrpf grIbF

qy - .î

Page 42: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqYnUM iek vfrI kih idwqf - nMbr inkly qoN afeIN - cwl dPf ho jfh eyQoN -

muxsLI [[[!î

- ì jI srkfr [[[[!!î

- ìibnF nMbr qoN ieQy koeI mwq afvy - jy afhf KMGr ijaf iPr ibnf nMbr qoN

aYQy afvy - puVpVI ëc mfrIN zFg .î

- ìjI hjLUr !î

- ìhux kMn Kohl ky sux lY-.î

ieMcfrj amlI vwl nUM bfGV ibwly vFg mUMh KolH ky Jfikaf.

- ìjy hux iewQy ibnF nMbr qoN pYr pfieaf - aYsf vtxf cfhVFgy ik qUM hwQ

bMnyHNgf [[[!î

- ì[[[[[[.î amlI sqMB dyK irhf sI.

- ìasIN gOrimMt nUM ilK ky dy idaFgy beI kYNp ivc bGqU amlI dy nF df bMdf

eI koeI nhIN - Pyr Bwj leIN ijwQy BwjxYN - smJ igaf[[[[[?î

- ì[[[[[[[[[.î amlI dy pYrF hyToN jLmIn iKskx lwg peI . iPr Aus nUM pqf nhIN

kI suwiJaf ? zry BUq vFg cIkdf ipCly pYrIN KyqF nUM dOV quiraf .

sfry hrfsy ijhy muV afey .

- ìdwso pfksqfn kI mfVf sI ? kr ky KFdy qF sI ?î QMmx ny hjUr isMG nUM

afiKaf .

- ìkr ky kI KFdy sI ? rMgIN vsdy sI QMmxF ! rMgIN vsdy sI .î hjUr isMG vI

alftmYNt pwKoN Gor duKI, isr PyrI jf irhf sI . lIrF ivc Aus df ipMjr srIr KVk

irhf sI.

- ìsfly ajLfdI dy - afh ajLfdI aY ? mMgiqaF mFgUM TUTy cwkI iPrdy aYN .î

- ìafbdI jLmIn afp nUM nhIN imldI .î

- ìAuey mOq pYjy QonUM lIzro [[[! rih joN suwqy eI qusIN - kwK nf rhy Qozf aOqF dy

jfixE[[[!î amlI gwzy kol bYTf vYx pfeI jf irhf sI.

- ìafbdIaF kursIaF Kfqr dunIaF mrvf ky DrqI - AujV vfDU dy gey [[[.î

Aus df kIrnf kfljf pfVdf sI. Aus dy jLKmF ivc pfk pY ky kIVy cwl gey sn. ijs

krky Auh ëhfkmFí dI jfn nUM ro irhf sI.

- ìiksy pfsy jokry nhIN Cwzy iehnF dI ajLfdI ny - hfie Auey zfiZaf rwbf [[[!î

Page 43: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

amlI roNdf Dfh nhIN Drdf sI. bfhroN qF Auh ijhVf AujiVaf sI, AujiVaf hI sI. pr

aMdroN Aus dy prlo AuT rhI sI.

- ìafp qF pwiKaF Qwly bih ky gurmqy krdy aY-.î sMqU boilaf.

- ìryzUey qy dMdIaF jIaF kwZI jfxgy : ajLfdI kI mubfirk ho !î

- ìidwlIEN DU ky aYQy kYNpF ëc ilafvy - qy idKfvy iehnf dy pqMdrF dIaF krqUqF

.î jfgr guwsy ivc afieaf, afpxy afp dy hI cupyV mfr igaf.

AuQy iekwT bwJ igaf sI.

- ìbhuVI Auey ! afhf muxsLI qy aMcfrj eI mfn nHIN - mhInf ho igaf - sfnUM eI

PuwdU bxfeI jFdy aY .î sMqU ny ihwk ipwtI.

- ìafpF awj muxsLI df Cop nf kwqIey rfq nUM ?î amlI zFg qy pUrf Bfr pf ky

AuT KiVHaf .

- ìkml nf mfro ! ijhVI mfVI motI alftmYNt hoxI aYN - Auhdy vwloN vI jfvFgy

.î igafnI ny gwl afpxy hwQ leI.

- ìjfeIey ! awgy ikhVf iqMn myl df bxf bxf ky Ckdy aYN - ?î amlI guwsy ivc

zMz bYTkF kwZx lwg ipaf . Aus dIaF nfVF PlIaF vFg afkV geIaF sn.

- ìAuey kmilE jwto [[[!î igafnI ny duhfeI idwqI .

- ìisafxy kihMdy aY : juwl kDoly mOjF mfnx afkV pfaly mrdI aY - ikqy Auh

gwl nf hovy beI mUsf Bwijaf mOq qoN awgy mOq KVHI .î

- ì[[[[[[[.î

- ìkvIsLr gfAuNdy huMdy aY : kIqIaF duwilaF qyrIaF qy pysL lwDI dy afeIaF -

zUMzf lIzrF qy minstrF df cwikaf ivaf sI - Bugqo hux qusIN KVHky [[[[!î

- ìPyr koeI vws aY ?î

- ìXfro bjLurgF qoN suxdy afey sI beI bfrHF kohF ëqy dIvf jgUgf - afh dyK lE

- bfrHF kohF qy eI dIvf jgdY .î

- ìisafixaF df ikhf ikqy afhlf jFdY _ ?î

- ìAuey sMqU !î

- ìAuey sMqU ikwQy mr igaf [[[!î

ipwlf brVfht krdf af irhf sI .

- ìAuey kI ho igaf igwzlf [[[?î

Page 44: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìsMqI nUM Pyr dOrf pY igaf [[[!î

- ìbVy duKI kIqy aYN ies qImIN ny - iek qF AUN duKI aYN - iek ieh kuwqI lot

nhIN afAuNdI .î sMqU ny kOV boqy vFg dMd pIhy .

- ìAuey Auh ikhVf jfx ky krdI aY - ibmfrI iksy dy vws nhIN BfeI .î igafnI

boilaf.

- ìjuafn puwq mfiraf igaf igafnI jI - kul dI jVH jVoNH pwtI geI - vsdy

rsdy rohI ëc af bYTy - koeI dosL nhIN BfeI AuhnUM - clo cl ky Kbrsfr leIey [[[[[.î

- ìigafnI jI ijhVf duwK hY Auh qF hY hI - hux afp dwso Pfhy af jfeIey ?î

sMqU iPr ipwitaf .

- ìkroD nf kr - cwl vyKIey .î

sfry vfhodfhI kYNp nUM ho qury .

pMjfbI lokF dI ieh hI PLrfKidlI hY ik Gor musIbq vyly vI idl PLOlfd bxf

lYNdy hn.

ëmrUM - mrUMí nhIN krdy .

sMqU ny jf ky sMqI dI cmcy nfl dMdl qoVI. mUMh ivc pfxI pfieaf qF sMqI awKF

pwt afeI . BuMjy igwly Gfh qy peI Auh EpiraF vFg, ajIb ijhf Jfk rhI sI. Aus ny

sfiraF vwl njLr mfrI. pfglF vFg ! Aus dIaF joqhIx awKF igwdV dI Kwz vFg zUMGIaF

sn. mUMh - mwQf hflfqF vFg hI AujiVaF ipaf sI.

- ìpflf afieaf nhIN ajy ?î Aus ny murdeI ijhI avfjL ivc pwuiCaf .

- ì [[[[[.î sfry cONDI lwigaF vFg iek dUjy vwl suaflIaf Jfky. ijvyN sMqI ny

AuhnF nUM zrf idwqf sI.

Auh Twgy-Twgy ijhy KVHy sn.

koeI suafl iewt vFg kpfl ivc ipaf sI. ijs df sLfied iksy kol koeI Auqr

nhIN sI. Auh ijvyN hnHyry ivc mUDy mUMh, boVy KUh ivc jf izwgy sn.

- ìqur gey kdy muV ky nhIN afey - bfhlf nf klipaf kr sMqIey - rwb rwb kr

!î hr kOr ny hflfq hwQ ivc lYx dI koisLsL kIqI. pr bury hflfq Aus dI muwTI ivcoN

pfxI vFg zuwlH jFdy sn. ryq vFg ikr jfdy sn.

- ìkfhdf rwb byby jI?î

- ìrwb vwlIN vI mn nhIN lwgdf - myry qF pflf ihwk ëqy ciVHaf bYTY .î sMqI ny

Page 45: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ëhfeyí kih ky vYx sLurU kr idwqy.

- ìvy qYnUM jflmF ny vwZ ky iswtqf vy myiraf sohixaF puwqf [[[[!î

- ì[[[[[[.î

- ìvy mYN qYnUM duwD mwKxF nfl pfldI rhI vy myiraf pfilaf puwqf [[[hfey [[[!î

- ì [[[[[[[.î

- ìvy mYN qYnUM biGafVF dI Kfqr lfz lzfAuNdI rhI vy myiraf sohixaF sLyrf

[[[!î

- ì[[[[[[.î sfiraF dy mn Br ky AuCl gey . ieklOqy puwqr nUM roNdI sMqI dy

kIrny hr iek df kfljf ëlUhí rhy sn.

sfry kYNp dIaF buVHIaF ny afpixaF - afpixaF nUM roxf sLurU kr idwqf.

iek hfl duhfeI mwc geI sI.

iewQy koeI sLrnfrQI kYNp nhIN, iksy sLmsLfnGft df BulyKf pYNdf sI. vwKrf-vwKrf

duwK sI. vwKrf - vwKrf roxf sI. vwKrf-vwKrf vYx sI. ihrdyvyDk kIrny sn.

- ìbws vI krIdf huMdY sMqIey - idl Dr - hONslf rwK - gurU BlI krU . lY

pfxI pI [[[[!î hr kOr ny sMqI dy isr hyT bFh dy ky pfxI ipafAux dI koisLsL kIqI. pr

htkoiraF krky awiDEN ijLafdf pfxI brfCF rfhIN bfhr hI zuwlH igaf.

Cy-Cy Puwty juafn mrd awKF BrI psIjy ijhy KVHy sn. iksy dy KLfmosL hMJU

ëprl-prlí vgI jf rhy sn. GsmYly ijhy prinaF nfl awKF pUMJIaF jf rhIaF sn.

- ìsMqU [[[.î hr kOr ny Gbrf ky ikhf.

- ìhF qfeI [[[?î

- ìzfktr nUM bulfE BfeI - ieh qF zuwbVI iPr byhosL hogI [[[!î

sMqU kYNp dy zfktr vwl dOV igaf.

gurmuK ny sMqI dI dMdl qoVI.

hr kOr ny iPr srdf pfxI ipafieaf.

sMqI dI burI hflq sI.

sfry hI icMqq sn.

- ìigafnI jI gwl vwzI aY - mUMh CotY .î amlI ny hOlI ku dyxy ikhf.

- ìidl dI gwl idl ëc nf rwKIey .î

- ìmYnUM ieAuN lwgdY beI sMqI df BOr awj kwlH ëc AuzUgf .î kih ky amlI ny sfry

Page 46: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pfsy ghu nfl dyiKaf .

- ìmrn ilKfie - mMzl mih afey - gurbfxI kihMdI aY - pihlF mrn ilKvf

ky Pyr mfq lok ëc afey aYN -.î

- ìieh igafnI jI QozI gwl iblkul solHF afny aYN - pr rohI ëc mrn nUM vI

jIa nhIN krdf - bMdf mry AuQy - ijQy afbdy cfr bMdy rox afly vI hox .î

- ìieh TIk aY - pr jdoN dyhI ëco pRfx eI inkl gey - Pyr bMdf cfhy mihl ëc

plMG qy ipaf hovy - koeI Prk nhIN pYNdf .î

amlI cuwp ho igaf .

zfktr phuMc igaf.

Aus ny nbjL dyKI.

puVIaF idwqIaF.

svyry sLfm iek - iek puVI dyx dI hdfieq kIqI.

- ìiehnUM bfhr hvf hfry pfE - aMdr ikMnf qF sMGwt aY - aMdr bMdf awDf qF

AUNeIN ibmfr ho jFdY - iehnUM qMbU qoN bfhr kwZ ky pfE qy pfxI ibMdy - ibMdy Guwt-Guwt

ipafeI cwlo.î qy zfktr clf igaf.

bMidaF ny ptVf bxI sMqI nUM bfhr hvf hfry ilaf iltfieaf . hux Auh kuJ ku

surq PV geI sI. puVI vI lY leI sI.

rfq peI .

awj kYNp ivc dfl- cOl bxy sn.

sfry dfl-cOl lY ky afpdy-afpdy 'GorinaF' ivc af vVy. grmI kfrn burf hfl

sI. iek idn pihlF peI bfrsL ny icwkV kr mfiraf sI. moty mwCr ny vwK qMg kr

Cwizaf sI.

psU mfVf motf cr ky hI iZwz df buwqf sfr Cwzdy . iek dUjy nfl isMgo - isMgI

huMdy rihMdy . iBVn dI qfkq AuhnF ivc rhI nhIN sI . pMsyrI - pMsyrI Kl Kfx

vfly byjLubfn psU vI ajLfdI dI jfn nUM hI ro rhy lwgdy sn.

sfry qIvIaF afdmI grmI kfrn afpxy afpxy ryhiVaF, gwizaF Aupr cVH ky sOx

dI koisLsL krn lwgy. bwcy grmI dy vwt krky iblk rhy sn.

Page 47: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

svyr hoeI.

bVI TMZI sIq Kbr afeI.

bhuiqaF dy alftmYNt dy nMbr af gey sn. bicMq kor, QMmx, jfgr, hjUr isMG,

igafnI, sMqU, amlI, gurmK horF ny alftmYNt-ieMcfrj vwl cfly pf idwqy.

amlI nUM ieMcfrj dy mwQy lwgxf, awk cwbx brfbr lwg irhf sI. pr kI krdf ?

mjLbUrI df nF ëmfsIí sI.

sUrj cVHdy sfr hI Auh ieMcfrj dy jf hfjLr hoey.

qkrIbn iqMn GMitaF dI AuzIk dy bfad awj iek hor, nvF hI ieMcfrj

bhuiVaf. mUMh Aus ny vI dUsiraF vFg hI Guwitaf hoieaf sI. bodIaF copVIaF hoeIaF

aqy mihMdI rMgI dfVHI zwb-KVwbI sI. mihMdI lfAux dI bhuqI jfc nf hox krky Aus dI

kqrI dfhVI hfVH mhIny dI iewt-iswt vrgI jfpdI sI. vwzf sfrf rijstr muxsLI ny

moiZaF ëqy cuwikaf hoieaf sI.

- ìrfm -rfm bfbU jI[[[!î

sfry iekwTy hI boly .

- ì[[[[[[[[[.î Auqr dyx dI QF ieMcfrj ny mUMh hor Guwt ilaf aqy muxsLI ny

ëpoQfí ibmfr juafk vFg, sfhmxy myj qy iek qrHF nfl ivCfa idwqf.

ieMcfrj kfPI dyr PLrolf - PLrflI krdf irhf. sfry hwQ joVI, dosLIaF vFg

ieMcfrj vwl Jfk rhy sn.

ieMcfrj ny alftmYNt dy pRvfny sfiraF dy hwQ QMmF idwqy .

muxsLI ny pVH ky suxfey qF sfiraF dy sfh sUqy gey . bicMq kOr, gurmK, igafnI,

amlI aqy sMqU nUM aMimRqsr kol jLmIn aqy mkfn alft hoey. hjUr isMG aqy QMmx nUM

jlMDr vwl alftmYNt hoeI. jfgr nUM iProjLpur dy nyVy iksy ipMz ivc jLmIn aqy mkfn

imilaf.

iek ipMz dy bMidaF dIaF srkfrI vMzIaF pY geIaF.

- ìbfbU jI - mYN projpur vwl ëkwlf kI krUM jI ? myry ëqy vI iksy pyNzU dI jLmIn

vwlIN ikrpf kr idMdy .î jfgr kurlfieaf. idn-rfq, duKdy - suKdy, iekwTy rihMdy

grFeIN, ivCVdy Aus qoN jry nhIN gey sn. Auh ieMcfrj sfhmxy roxhfkf hoieaf KVHf

Page 48: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sI.

- ìgOrimMtI hukm aYN - myrf nhIN !î bfbU kursI Cwz ky qur igaf. mgry hI

muxsLI rijstr cuwkI, nvyN duwD hox vflI mwJ vFg DUVF pwtdf jf irhf sI.

jfgr df idl AucI-AucI rox nUM kIqf.

Auh byvws - lfcfr hoey GuwtFbftI qwk rhy sn. iek dUjy qoN inwKVnf Auhnf awgy

prbq ijwzI musIbq sI.

- ìjo imly - ijwQy imly - gurU dI dfq smJ ky kbUl kr leIey - Aus dI rjLf

ivc rfjLI rhIey KLflsf jI - cwlo qy vfihgurU bolo - ijwQy gurU rwKy - AuQy rihxf eI pYNdY

gurmKo - gurU ny cfihaf qF iPr myly ho jfxgy - hY qF aksr pMjfb ëc eI - ijAuNdIaF

rUhF dy myly qF isMGo huMdy eI rihMdy aY - ieh gurU df BfxF aYN - imwTf krky mMnIeyN - cwlo

[[[!î igafnI dy bolF ny AuhnF nUM kuJ ku sfhs idwqf. afsrf idwqf.

hfry huwty Auh afpxy-afpxy gwizaF vwl nUM qur pey.

sfrf smfn lwd ilaf igaf.

cOkIdfr kol puwj ipMzF df rsqf puwiCaf. vft bfry jfiejLf ilaf. igwlf-suwkf

puwiCaf.

gwzy qurn lwgy qF jfgr dy sbr df bMnH tuwt igaf qy Auh Dfh mfr ky ro ipaf .

- ìhux myl ikhVy juwg hoxgy Auey Brfvo [[[[!î

sfiraF dy aMdroN ivCoVy df gm ihwl ipaf. awKF nm ho geIaF.

- ìidl nf iswt jfgrf - jo kudrq nUM mnjLUr aY - AuhI hoxY .î igafnI ny Aus

nUM bwicaF vFg QfpiVaf.

- ìigafnI jI -afh ivCoVy rwb ny pqf nhIN ikhVy mfVy krmf krky ilK idwqy -

kdy kIVI qy pYr nhIN sI Diraf .î

jfgr roeI jf irhf sI.

idl nhIN Drdf sI.

sfry msosy ijhy KVHy sn.

- ìjfgrf kuvylf nf kro - Jorf nf kr - myly afpxy jLrUr hoieaf krngy -

skIm mYN dwsdYN .î igafnI boilaf.

skIm dy nF nUM sfiraF ny kMn cuwk ley.

- ìidvflI qy ivsfKI 'qy afpF aMimRqsr drbfr sfihb iekwTy hoieaf krFgy -

Page 49: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nfly hirmMdr sfihb dy drsLn kr ilaf krFgy - nfly iZwz hOly ho jfieaf krngy -

afpxf afpxf vsybf kro - gurU BlI krUgf [[[[[.î

- ì[[[[[.î sfry vyl vFg hry ho gey.

- ìclo quro iPr - bolo vfihgurU .î

- ìcMgf sMqIey - idvflI qy aMbrsr imlFgy .î jfgr kuJ hONsly nfl boilaf.

bysurq ijhI peI sMqI ny ënFhí ivc hwQ ihlfieaf. pr mUMhoN nf bol skI.

buJIaF awKF sMqI dIaF nwko-nwk Br afeIaF sn. srIr iblkul hI inrbl sI.

jfgr ny hr kOr dy pYrIN hwQ lfey.

idloN duKI hr kOr ny asIsF dI Cihbr lf idwqI . buVHIaF gl lwg ky imlIaF. ro

ky idl hlky kIqy.

ëvfihgurUí afK gwzy qor ley.

mfVy hflfqF dy JwKV vFg JMjoVy igafnI horIN afpxy itkfxy puwj gey.

ieh iek inwkf ijhf ipMz sI.

vwzI igxqI ivc muslmfn iewQoN AujV ky pfiksqfn gey sn. jfnI aqy mflI

nuksfn muslmfnF df vI bhuq hoieaf sI. luwty-puwty aqy AujVy Gr mUMhoN bol rhy sn.

tFvIN tFvIN msIq ivc AulU boldy sn. AujfV Gr Kfx nUM afAuNdy sn.

vwKo vwKry GrF ivc AuhnF ny smfn ilaf itkfieaf.

Epry Gr ijvyN AuhnF nUM zrf rhy sn. AujVy Gr AuhnF nUM Kfx afAuNdy sn. cuwlHy

cONky qoN BYa afAuNdf sI. cwkx Drn ivc pUrf hPLqf lMG igaf. sfiraF ny smyN anusfr

afpxy afp nUM Zflxf sLurU kr idwqf . cuwlHy blx lwg pey. ipMz dy lok ëAujiVaFí hoieaF

dI vwD cVH ky mwdd krdy . igafnI pUrn isMG nUM ipMz dy gurduafry dI izAUtI sMBfl

idwqI geI. Auh qnoN mnoN lf ky gurduafry syvf krdf. kQf suxfAuNdf. kIrqn krdf.

do ku hPqy bfad sMqI ëcVHfeIí kr geI. suwqI peI nUM koeI BYVf supnf afieaf.

Aus ny ëvy pfilaf!í afK ky ihrdyvyDk cIk mfrI aqy muV ky sfh hI nf priqaf. lok

lwKx lf rhy sn ik Aus df idl PylH ho igaf sI.

sMqI dI srdI brdI imwtI ikAuNtI .

- ìigafnI jI -.î aPsos krn afey igafnI nUM kihMdf sMqU ro ipaf.

- ìGwly afie nfnkf swdy AuiT jfie - idl kfTf kr - AuhdI aYnI ku eI ilKI

sI -.î igafnI ny pivwqr gurbfxI ivcoN Audfhrx dy ky sMqU nUM Drvfs idwqf.

Page 50: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìAuh qF igafnI jI QozI gwl solHF afny aYN - pr - .î

- ìKuwlH ky dws ?î

- ìjkdf kfhqoN aYN ?î

- ìmYN kihMdf sI mrn aflI qF mrgI - jo zfZy rwb nUM mnjLUr sI - ho igaf -

Auhdy mUhry koeI jor nhI - pr afpF pfT eI rKvf dyeIey - shurI dI rUh eI nf

BVkdI iPry ikqy - sfrI Aumr suK nI dyiKaf ivcfrI ny - ikqy hux vI nf aOtlI iPry

.î kihMdf sMqU iPws ipaf.

- ìpfT rwK lYny aYN .î

- ìpr igafnI jI pYsf qF jLihr Kfx nUM nhIN koly - krIey qF kI krIey ? idl

qF bQyrHf krdY .î

- ìafpF ieAuN krdy af .î

sMqU ny isr Aucf cuwikaf.

- ìvwzf dfqf iqlu n qmfie - rwb pYsy df nhIN - sLrDf Bfvnf df aY - afpF

gurduafry eI sihj pfT rwK lYny aYN - sMgrFd vfly idn Bog pf ky ardfs kr idaFgy

- iPkr ikAuN krdYN ? sMqI sfry ipMz dI sFJI sI - sMgq df ilaFdf sIDf - sMgq ny eI

Ck lYxY.î

sMqU hlkf ho igaf.

idl qoN pwQr boJ Auqr igaf.

cfhy Auh sMqI nUM idn rfq gflH duwpV krdf sI. lVdf sI. pr sMqI dI axhoNd ny

Aus nUM dunIaF ivc iekwlf kr idwqf sI. ieklOqy puwqr pfly aqy GrvflI sMqI dIaF

AuproQlI do mOqF ny Aus nUM jVHoN puwt Cwizaf sI.

igafnI pUrn isMG ny gurduafry pfT rKvf ky sMgrFd vfly idn Bog pf idwqf aqy

sMqI dI afqmf dI sLFqI nivrq akfl purK awgy ardfs kr idwqI.

Bog qoN ipwCoN kmlI kuVI mylo dI mF ny igafnI nUM iek ajIb gwl af dwsI qF

igafnI KVHf KVoqf hI DuroN ihwl igaf. axhoxI gwl idmfg ivc tkUey vFg vwjI sI.

igafnI df kpfl pft igaf . mylo nUM grB Tihr igaf sI! kuVI dI mF bicMq kOr bONdlI

iPrdI sI. awKF awgy hnHyr Cf igaf sI. koeI bFh PVn vflf nhIN sI. rwb vrgf afsrf

qwk ky Auh igafnI kol gurduafry afeI sI .

- ìbicMq kOry qUM pihlF nf gwl kIqI - hux nwk qy dIvf af bfilaf ?î

Page 51: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìigafnI jI mYnUM qF afp rfq pqf lwigaY - jdoN kuVI ny AultIaF kIqIaF -

.î Auh kurlfeI.

igafnI duibDf ivc PLs igaf.

PLrfK idmfg koeI skIm nhIN PV irhf sI. igafnI ny keI vfr mwQy qy hwQ

mfiraf.

- ìigafnI jI koeI hwl lwBo - ivDI soco - ieh qF awgy eI bwjorwqI aY ivcfrI -

iksy ny lYxI nhIN - muslmfnF dI bih jy byVI -igafnI jI hox vfly juafk nUM vI lok

musilaF dI ëlfd eI dwisaf krngy - hfey vy rwbf ikhVy KUh ëc jfvF - vy cwk lY vy

rwbf mYnUM jy ikqy suxdYN qF [[[[.î bicMq kOr duhwQV mfr ky DrqI ëqy BuMjy hI bYT geI.

- ìbicMq kury - ijhVf kuC hoxY - ho ky eI rihxY - iehnUM dunIaF dI koeI qfkq

nhIN tfl skdI - qUM ieAuN kr - Gr nUM jfh - mYN krdYN koeI jugfV - bfby nfnk qy

Brosf rwK - afpy koeI rfh idKfAU .î igafnI ny bicMq kOr nUM hOslf dy ky qor idwqf.

- ìhy bfbf nfnk ! qUM vI kdy akfl purK nUM imhxf mfiraf sI : eyqI mfr peI

kurlfxY - qYN kI drd nf afieaf - koeI rfh dyh myry siqgurU - dieaf kro ikCu

imhr Aupfvo - zuwbdy pwQr qfry .î bynqIaF krdf igafnI mfeI hr kOr kol af igaf.

- ìqkVI aYN qfeI ?î

- ìvy kfhdy qkVy aYN puwq pUrn isaF - qYnUM pqf eI aY mhfqVF dy hfl df - .î

- ìAuh qF qfeI idsI jFdY .î

- ìikvyN afieaf sI puwq ?î

- ìqfeI - kI dwsF ? jdoN bMdy qy ibpqf pYNdI aY - kihMdy suwbI swp bx jFdI aY

- ìiek avwlI eI ibpqf af KVHI hoeI qfeI .î

- ìkI puwq ?î hr kur gMBIr ho geI.

- ìbicMq kOr dI kuVI aY nf mylo .î

- ìafho .î

-îmuslmfnF ny AuhdI Kyh KrfbI kIqI- qy AuhnuM bwcf bwcI hox aflY .î

- ìvfKrU-vfKrU.î

- ìiek ivcfrI AUN kmlI qy iek -.î

- ìvfKrU-vfKrU.î

Page 52: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqy iek afh isafpf KVHf ho igaf.î

- ìhy swcy pfCfh !î

- ìkuVI dI mF qF Es gwl dy afKx mFgUM iksy pfsy dI nhIN rhI .î

- ìipAu huMdf bIh bMnH suwb krdf - ëkwlI buVHI ivcfrI kI kry ?î

- ìkoeI vws nhIN puwq - koeI dosL nhIN ibcfrI nUM .î hr kOr ny isr Pyiraf.

- ìmYN qF hor Jorf krdYN qfeI - beI kuQF qoN ruwJI shurf hkIm - ieh kuVI df

bxUM kI ? ijhVI bwj peI sI- Auh qF peI eI sI - pr afh klMk ikwQy DoAU ?î

- ìjuafk pflx vflI vI hflq nhIN iehdI - kuVI dI mF EdUM kmlI hoeI iPrdI

aY - roNdI Dfh nhIN DrdI .î

- ìkI kry puwq ? kI kry ibcfrI .î

keI idn igafnI skImF lVfAuNdf iPrdf irhf . kuVI dI mF bicMq kOr nUM Drvfs

idvfAuNdf irhf. Auh bicMq kOr df idl DrvfAuNdf, pr Aus df afpxf idl dIvy dI lft

vFg zoldf rihMdf. Btikaf idmfg mosLn nf PVdf.

Qwk hfr ky igafnI iPr gurU mhfrfj awgy nwk rgVnf sLurU kr idMdf. koeI rsqf

idKfAux leI lylHVIaF kwZdf. rwb nUM qfhny imhxy idMdf rihMdf.

iek idn hr kOr ny Aus nUM sunyhf dy ky bulfieaf. igafnI Jwt hfjLr ho igaf.

- ìsMqU ivcfry dI koeI Aumr aY ? sfrf cflHIaF sflF df qF hYgf .î hr kOr afK

rhI sI.

- ì[[[[[[.î igafnI inruwqr sI. KfmosL sI. socF dy smuMdr ivc izwigaf hoieaf

sI.

- ìpuwq - mF ibmfr rihMdI sI ibcfry dI - ies krky Coty ijhy df eI ivafh kr

ilaf sI - kbIldfrI isr pY geI - qy Pyr qYnUM pqf eI aY GrF df .î

- ìpr qfeI - AuhdI qy kuVI dI Aumr df awDo - awDI df Prk aY - Auh cflIaF

sflF df qy kuVI sfrI vIhF sflF dI aY .î

- ìPyr kI ho igaf puwq ? koeI muMzf KuMzf qF iehnUM vsfAuxoN irhf - iehnUM qF

ibcfrI nUM koeI loVvMd eI kbUl krU - gwl qor ky dyK lY sfry ëlfky ëc - jy koeI nwk qy

mwKI bYTx dy igaf qF afKdIN - lok vI puwq dUroN pwKI Jwlx afly huMdy aY .î

- ìqfeI - dunIaF mUMh ëc iCwqr nf idAU ?î igafnI kMibaf.

- ìdunIaF ny qF puwq myiraf kuC nf kuC afKI jfxYN - dunIaF kmilaf puwqf iksy

Page 53: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ny ijwqI aY ? dunIaF vI sLyrf hwsidaF nfl hwsx aflI aY - roNidaF kol koeI nhIN rox

afAuNdf - ikMny idn ho gey bicMq kOr nUM iblkdI nUM - afieaf koeI ivrfAux ? myrI mMno

qf cuwp krky sMqU nfl nMd kfrj kr idE - Auh vI ivcfrf sMqI mrI qoN bfad kwKoN hOlf

ho igaf - pfly dy duwK ny AuhnUM aMdro aMdrI cr ilaf - kI ho igaf beI mUMhoN nhIN kih

ky suxfAuNdf - aMdroN duKI bQyrY - sMqI dy qur jfx qoN bfad AUN eIN cuwp vwt igaf.î

- ìpr qfeI - ieko ipMz ëc rihMdy aY - ieh ikvyN hoAU ? dunIaF ny lfalf

lfalf krnI aYN .î

- ìvy puwq - AujV ky - af ky eI ieko ipMz vsy aY - ipwCoN qF vIhF kohF df Prk

aY - jy kuVI df awgf suafrnYN qF lokF dIaF avlIaF svlIaF cfr idn suxnIaF

pYxgIaF- ipwCoN sfrf kuC sfavF ho jfAU - buVHIaF kwqdIaF gwlF krdIaF huMdIaF sI :

cimafrF dI sLihroN afeI nvIN nvIN nUMh nUM Kwl df musLk afieaf kry - Aus ny nwk buwlH

mfrdI ny sfrI idhfVI sPfeI krI jfxI - keI idn musLk afAuNdf rihx krky zmfk

Auho ijaf eI ho igaf - musLk aflf zmfk mr igaf - musLk afAuxoN htxf eI sI - Pyr

huwb - huwb ky guaFZIaF nUM dwsdI iPry - aKy : mYN qF mhInf sPfeI krdI rhI - hux jf

ky musLk afAuxoN hitaY - Auh gwl lokF dI aY puwq - cfr idn jfbHF df ByV krky ht

jfxgy - nfly qYnUM pqf eI aY beI afpxy ipCly ipMz mlOdF dy ieMdr ny ipMz dI eI

julfhI Gry vfV leI sI - lokF ny cfr idn kcIrHf kIqf - Pyr AuhI ipMz qy AuhI ieMdr

- qyry sfhmxy aYN - puwqF poiqaF aflf ho ky miraY .î

hr kOr dIaF inwgr dlIlF ny igafnI dI qih lf idwqI. sihmq kr ilaf.

- ìnfly puwq jwtF dI juafn kuVI aY - mrd qoN kfhdf zr ?î

hr kOr dIaF Tos dlIlF awgy igafnI hfr igaf.

- ìqfeI qUM iek kMm kr .î

- ìbol puwq ?î

- ìbuVHIaF dI gwl buVHIaF nfl hor huMdI aY - qUM bicMq kur nfl ies bfry gwl

clf - bfkI asIN sFB lvFgy .î

- ìkoeI hrj nhIN - mYN gwl kr lYnI aYN - DI iDafxI dI ijMdgI df suafl aY

puwq - ieh qF inrf eI puMn aYN.î

igafnI gurduafry nUM qur igaf.

hr kOr bicMq kOr kol clI geI.

Page 54: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqkVI aYN bicMq kury ?î

Auh pIVHI qy bYTdI bolI .

- ìkfhdy hfl aY byby jI - bws mOq eI nhIN afAuNdI - hor koeI ksr nhIN .î

bicMq kOr aqIaMq duKI sI. Gor inrfsLf ivc Aus dy hMJU Clk pey.

- ìawj mYN pUrn isAuN nfl gwl kIqI sI - AurHy af - aYQy bYT .î Aus ny corF

vFg hOlI ku dyxy ikhf.

bicMq kOr bYT geI.

- ìdyh gwl mylo dI ?î

- ìhux byby jI kuC moV aY - bfhlf kml ijaf qF mfrnoN ht geI - hux awgy

mFgUM awqV ijhI vI nhIN krdI - mYnUM mYd aY hux TIk hojU hOlI hOlI - qy bfkI ijhVf

klMk lwigaf byby jI - qYnUM pqf eI aY .î bicMq kOr ny pftdy ihrdy qy hwQ rwK ky

afiKaf.

- ìbicMq kury bIr-peI ibwj iksy dy bws nhIN huMdI - qIaF ëc kuVIaF bolI

pfAuNdIaF huMdIaF sI : hfr ky jyT nfl lfeIaF mrdI ny awk cwibaf - ijAuNdy jIaF nUM

bicMq kury keI kOVy Guwt Brny pYNdy aY - qyrf bfbf mYQoN pUry ds vrHy vwzf sI - qy Es

gwl dy afKx mFgUM mYN sI huMdV hyl - qy BYxy qYnUM pqf eI aY beI ijwQy mfipaF ny jIhdy

lV lf idwqf - AuQy qF kwtxf eI pYxf sI - Es gwl dy afKx mFgUM bfDU pfp mfrF

- qyry bfby ny vI mYnUM boc boc rwiKaf - gwl myrI BYxy BuMjy nI sI izwgx idMdf - .î

- ì[[[[[[[.î bicMq kOr inruwqr sux rhI sI.

- ìiek afrI BYxy mYN qF aVH geI - beI hF-hF mYnUM blocF dy myly qy lY ky cwl -

kxk nUM kwsI df pfxI lwgxf sI qy AuqoN Es gwl dy afKx mFgUM ivafh sfhy df pUrf jor

- myry mUhry nFh nHIN kIqI - AudoN eI boqf lY ky qur ipaf - pfxI qy idhfVIey Byjy - qy

ivafh sfhy qy myrf jyT igaf - qy BYxy Es gwl dy afKx mfgUM qIjy idn blocF df mylf

dyK ky muVy - qy nfly ijAux jokry ny lY idwqf sIisaF aflf nflf .î

- ì[[[[[[[[.î

- ìmYN pqf ikAuN afeI sI ?î

- ìdws byby ?î

- ìmYN pUrn isAuN nfl afpxI mylo bfry gwl kIqI sI - sMqI df qYnUM pqf eI aY

beI QoVf icr eI hoieaY pUrI hoeI nUM - sMqU dyKx nUM eI vwzf lwgdY - AUN sfrf eI cflHIaF

Page 55: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ku virHaF df aY - kuVHy myry hwQF ëc pilaY - loVvMd Gr aY - ëkwlf kihrY - Es gwl dy

afKx mFgUM mYN afpxI mylo bfry gwl krdI aYN -.î

bicMq kOr socF ivc pY geI. vfikaf hI myrI mylo dI iksmq ivc sMqU Diraf

hoieaf sI ? myrI DI dI ieqnI mfVI iksmq ? pr cfrf vI koeI nhIN! KUh ëc izwg ky

mrn nfloN qF sMqU hI cMgf hY. sfzf koeI vI jwg qy shfrf nhIN . sMqU iDr qF bxygf.

afsrf qF dyvygf . zuwbdy iensfn nUM iqxky df shfrf hI bhuq huMdY . ijLMdgI ijAUx

vfsqy bMdy nUM koeI afhr loVIdf hY. koeI Torf cfhIdf hY. nINh ibnF qF kMD vI nhIN

KVHdI. kmlI mylo nUM ëhrfmdyí bwcy nfl ikvyN pflUgI ? juafn jhfn puwq mfry gey. pqI

pRmysLr qur igaf. ieh kOVf Guwt qYnUM Brnf hI pYxf hY bicMq kOry ! Auh socF dy vihxF

ivc ruVI, AuDVI jf rhI sI.

- ìikhVIaF socF ëc pY geI ?î hr kOr ny Aus dI soc nUM quxkf mfiraf . Auh

iksy AuDyV bux ivcoN vfips prqI.

- ìjy qYnUM vwzI Aumr df eI Jorf aY - qyrI mrjLI aY - pr sMqU bMdf mfVf nhIN -

pfxI mMgyNgI - lhU zolU - mYN AuhnUM inwky huMdy qoN jfxdI aF - jy nF kuVI dy sfhF ëc sfh

lvy - mYnUM nIvyN QF bhf leIN -.î

- ì byby jI - ijvyN qUM qy igafnI jI kr idENgy mYnUM mnjUr aY .î bicMq kOr ny

awDI ku sihmqI nfl ikhf.

- ìsfzy ipMz aflf idafl kf bKqOrf ivafihaf viraf pMdrF sfl bfad rMzf ho

igaf - shury aYny kUny sI ik sfiraF qoN CotI kuVI bKqOry dy nfl qorqI - nfly AuhnUM

hwQIN iKzfAuNdf irhf sI bKqOrf - qy Es gwl dy afKx mFgUM BYxy rMgI vsdy sI - iqMn

muMzy jMmyN kuVI ny bKqOry dy iewtF vrgy - rwb BlI krU bicMq kury - nfly sMqU myrI pUrI

mMndY - idl df bVf Blf bMdY - vfh pey jfxIeyN jF rfh pey jfxIeyN - jy koeI qklIP

idAU qF mYnUM PV leIN af ky .î

bicMq kOr sihmq ho geI.

- ìjy byby jI qUM hfmIN BrdI aYN qF mYN qF kwlH nUM eI nMd dyx nUM iqafr aYN -

pr [[[[.î bicMq kor ruk geI.

- ìqUM gwl kr - mYN suxdI aYN - bMdf eI Es gwl dy afKx mfgUM bMdy dI dfrU huMdY

- qUM byiJjk ho ky bol .î

- ìbyby jI - mYnUM qf afhI zobU pYNdy aY beI kwlH nUM kuVI nUM musilaF dI ëlfd

Page 56: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bfry imhxy qfhny nf mfry ?î

- ìiCwqr mfr mfr gMjf nf kr idaFgy - mfrU imhxy ? nI qUM mYQoN ieko eI sux lY

- jdoN dI ibcfrI sMqI gujrI aY Auh qF kMDF df vI afsrf mMndY - qyrf qF afsrf AuhnUM

hoxf eI hoxYN - jdoN mylo Auhdy Gry jf vVI - Es gwl dy afKx mfgUM afpy prc jfAU -

dyK leIN .î

- ì[[[[[.î

- ìnvIN qImIN df nsLf qF Es gwl dy afKx mFgUM bMdy nUM DqUry mfgUM cVHdY - jy nF

bFdr mFgUM mylo dy awgy ipwCy lciVaf iPry - Pyr afKIN - nfly afpxI mylo qF hY vI

gohl argI .î

- ìcwl byby jI - qyrf qy igafnI jI df awgf qy myrf ipwCf - ijvyN kroNgy - mYnUM

mnjUr aY - pr sfrI ijMmyvfrI qusIN EtxI hoAUgI .î

- ìbyicMq rih bicMq kury - byicMq rih eys gwloN - mYN krdI aF sMqU nfl vI gwl

nyhx ky .î Auh AuTdI bolI.

- ìbyby jI - sMqU nUM pqf eI nhIN ?î

bicMq kOr hYrfn sI.

- ìkuVHy kfhnUM kuC pqY ibcfry nUM - Auh qF Es gwl dy afKx mfgUM mYN qy pUrn

isAuN ny eI gwl imQI sI - Pyr vI kuVI dI sfrI Aumr df suafl aY - qUM byiPkr ho jfh

- sMqU nUM mnfAuxf myrf kMm aYN - Auh qF mMn jfAU - Auh qF ivcfrf ëkwlf kihrf

izwkzoly KFdf iPrdY - jy bMdf iqhfey nUM pfxI ipafAU - Auh nFh kdoN krdY ?î

hr kOr clI geI.

bicMq kOr ny mMjy qy peI mylo vwl ghu nfl qwikaf qF Aus df kfljf BrfV ho

igaf.

- ìsLkl sUrq dy nfl nfl krm vI cwj dy ilKf ilafAuNdI DIey .î Aus ny mylo

dy mwQy ëqy bVy hyrvy nfl hwQ Pyr ky ikhf.

mylo mF vwl iek twk dyKx lwg peI. hux Auh iblkul sMBl cuwkI sI. kml nhIN

mfrdI sI. rotI Kf lYNdI sI. cfh-duwD pI lYNdI sI. kwpVy lwqy mfVy - moty Do lYNdI sI aqy

bicMq kOr dy kihx qy nfl gurduafry vI jf afAuNdI sI.

Page 57: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqI dy mrn qoN bfad sMqU vI krMz hoeI kxk vFg dwibaf igaf sI. Aus dy

aihsfs hI mr cwly sn. alftmYNt hoeI jLmIn ivc jfx nUM Aus dI vwZI rUh nf krdI.

suMnf Gr BFa-BFa krdf, zrFAuNdf.

amlI kdy kdfeIN Aus vwl gyVf mfr jFdf. ies nfl AuhnF df vfhvf idl

lwigaf rihMdf . Auh aglIaF ipClIaF gwlF krky guwB-gubfht kwZ lYNdy. duwK-suK

ProlidaF Bry idl hOly ho jFdy.

kdy-kdy amlI mMz dI dysI dfrU dI boql PVI afAuNdf . awDI rfq qwk pINdy Auh

purfxy ikwsy CyV lYNdy. jjLbfq ihwl pYNdy. aqy iek dUjy dy gl lwg ky rox lwg jFdy .

aMdr jmFh hoieaF kUV-kbfV hMJUaF nfl Do ky afp hI cuwp kr jfdy .

sMqU ajy bldF nUM guqfvf rlf ky hI hitaf sI ik qfeI hr kOr bhuV peI.

- ìkI krdYN puwq sMqU ?î hr kOr ny bVy moh nfl puwiCaf.

- ìbldF nUM sMnHI kr ky hitaYN qfeI .î sMqU ny hwQ JfV ky Auqr idwqf.

- ìcMgf puwq - jwt dI bld ibnF qy bld dI jwt ibnF koeI jUn nhIN - Es gwl

dy afKx mFgUM ieh vI lYxy dyxy dy srbMD aY puwq .î Auh mMjI qy bYTidaF bolI.

- ìcfh DrF qfeI ?î

- ìDrlf puwq - nfly qUM pI leIN - ikhVy hflIN hoieaf ipaYN .î

sMqU ny cfh Dr idwqI.

hr kOr ny ësF-sFí krdy Gr ivc BlvfnI gyVf idwqf.

sMqU iglfsF ivc cfh pf ilafieaf.

- ìcfh, afpF ipwCoN pImFgy -pihlF myry nfl iek gwl kr .î hr kOr ny gwl

qorI.

- ìdws qfeI ?î

- ìbicMq kur dI kuVI aY nf mylo ?î

- ìhF qfeI .î

- ìAuhdy bfry qyrf kI iKafl aY ?î

- ìikhVf iKafl qfeI ?î

- ìqUM qF jmF eI iswDrYN - jmF eI inafxyN df inafxF irhf - kmilaf Auhdy

Page 58: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

irsLqy bfry kI iKafl aY ?î

- ìirsLqy df iKafl qF TIk aY - pr krdy kIhdy nfl aYN qfeI ?î sMqU dy hwQ

pwly kwK nhIN ipaf sI.

- ìqUM qF Es gwl dy afKx mFgUM jmF eI ZFzf bMdYN - mYN mylo dy irsLqy dI qyry

nfl gwl krdI aF .î hr kOr ny moty awKrF ëc smJfieaf.

- ìmyry nfl qfeI ?î Aus ny mUMh awz ilaf . awKF cOVIaF, cOPfl ho geIaF .

isr dIaF jtUrIaF spolIaF vFg KVH geIaF .

- ìafho - qyry nfl !î

- ìqfeI - .î Aus qoN boilaf nf igaf. sfry srIr ivc Jrnfht iCV geI.

lUM-kMzy kMzyrinaF vFg KVHy ho gey. pl dI pl Auh bONdl igaf sI.

- ìqfeI - kfhnUM mry nUM hor mfrdI aYN ? myry hflfqF df qYnUM pqf eI aY .î Aus

dIaF qlIaF psIny nfl qrbqr sn. Auh vfV ivc Psy ibwly vFg qfeI vwl Jfk irhf

sI.

hr kOr brfbr Aus df jLfiejf lY rhI sI.

- ìqfeI - ikwQy AuhdI Aumr ? ikwQy myrI Aumr ?î Aus df idl PVy kbUqr vFg

ëPVwk-PVwkí CfqI ivc vwjI jf irhf sI.

- ìvy Aumr qyrI nUM kI golI vwjI aY ? kwlH df qF qUM juafk aYN- myry hwQF ëc

Kyzdf irhYN - kwlH dIaF gwlF aYN jdoN myry Auqy mUq idMdf sI .î hr kOr ny Jhyz kIqI .

- ì [[[[[[.î sMqU nUM kuJ suwJ nhIN irhf sI. qfeI ny acfnk hI kpfl ëc iewt

mfrI sI . Auh lfl JrMg hoieaf bYTf sI.

- ìkuVI dI Kyh KrfbI ijhVI musilaf ny kIqI aY - Auh qYnUM pqf eI aY .î

- ìAuh qF qfeI pqY .î

- ìPyr hor sux itkf ky - .î Aus ny dm lY ky bolxf sLurU kIqf.

- ìkuVI df ho igaf pYr Bfrf - nfly qF Es gwl dy afKx mFgUM puMn qy nfly

PlIaf - AuhnF df juafk Zikaf jfAU qy qyrf Gr vsjU - Pfiedf donF iDrF nUM eI aYN -

rotIaF pkfAux aflI Gry afjU - bfDU afpy eI hwQ PUkdf rihMnY - qyrI qF Aumr eI

kI aY ? afpxy ipMz afly jYldfr ny swTF virHaF dy ny ivafh krvf ilaf sI dUjf - qy

Auh vI pihlI dy ijAuNdI huMdI dy .î

- ìqfeI lok kI kihxgy ?î

Page 59: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìvy lokF nUM mfr iCwqr qoN dI ! lok hux nhIN qyrIaF rotIaF lfhuMx afAuNdy ?î

- ì[[[[[.î

- ìafieaY kdy koeI duK suK krn ? jdoN dI sMqI mrI aY ?î

- ìqfeI mYN qF AUeIN buVHf hoieaf ipaYN .î afKrI gwl sMqU ny msF hI mUMhoN kwZI.

- ìisafxy kihMdy huMdy aY - GoVf qy mrd kdy buwZy nhIN huMdy - jy kr imlx

KurfkF - mylo afAux dI dyr aY - qUM qf AUeIN duVk jfvyNgf - nfly Auhdf kml ijaf lot

hojU - Es gwl dy afKx mFgUM ëkwlf qF qUM AUeIN kIiVaF vfly kuwqy mFgUM ZyrI ho jfvyNgf -

hOslf kr - sfrI dunIaF eI Gr vsfAuNdI afeI aY .î

- ìqfeI - aYs Aumr 'c ivafh krvfAuNdf mYN cMgf lwgUM ?î

- ìvy ivafh nUM ikhVf qUM GoVI cVHnYN ? gurduafry ëc eI cfr lfvF pVH idaFgy -

kuVI lY ky Gry vwjIN - visE risE - buwly vwiZE .î

- ìmylo dI mF df kI ivcfr aY ?î

- ìsfry eI sihmq aY - bws qUM eI ëkwlYN - ijhVf igwty sotI nhIN lwgx idMdf

-.î hr kOr ny PLtf PLt cfh sUqxI sLurU kr idwqI.

- ìqUM iqafrI kr - mYN pUrn isAuN koly cwlI .î hr kOr cfh pI ky vrolf bx

geI.

sMqU KusLI aqy hYrfnI ivc gVuwc hoieaf, duibDf ijhI ivc PLisaf bYTf sI.

socF socidaF Aus ny sLfm pf idwqI.

psLUaF nUM pwTy - dwQy pf aqy pfxI ipaf ky Auh amlI vwl nUM qur ipaf.

- ìmYN qyry vwlIN afAux lwigaf sI.î pqf nhIN ikhVI KusLI ivc amlI ny Pwt

boql DUh leI. KUhI qoN pfxI df lItr Br ilaFdf aqy do Kwdr dy iglfs kol rwK ley.

- ìijhVI Gusr musr jI suxdy aYN - ieh ikMnI ku swcI aY ?î amlI ny boql dy

mUMh ëcoN mwkI df guwl mroVidaF sMqU nUM puwiCaf.

- ìikhVI Gusr musr ?î

- ìqyry ivafh aflI - kfhnUM kwC QfxIN muMmF idMnYN ? iswDf ho ky vg - bld

mUqxIaF nf pf .î amlI ny ërUVI mfrkfí Kwdr dy iglfsF ivc Aulwd leI.

- ìpihlF qfeI qih lf geI - hux ijhVI ksr bfkI rihMdI aY - qUM pUrI kr lY

mfVI DfV qF amlIaf cimafrF 'qy eI pYNdI aY .î sMqU ny iglfs cuwk ilaf.

- ìmrd bx mrd - mfVy sfhx mFgUM pUC mroV mroV mok nf mfrI jfh - qUM qF

Page 60: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

mwJ argI sMqI nUM KMGx nhIN idwqf sI - ieh qF Pyr kwlH dI juafkVI aY .î

donF ny iglfs KflI kr idwqy .

qfjLy pwty gMZy bld vFg crny sLurU kr idwqy . dysI dfrU ny AuhnF nUM pwTf lf idwqf

sI. gMZy cwbidaF dI ëkrb-krbí dUr qwk suxdI sI.

- ìafhI zr qF mYnUM KfeI jFdY - beI kdy pIqI KfDI ëc shurI dI jfh jFdI nf

ho jfvy .î sMqU nUM nsLf hnHyrI vFg ciVaf sI.

- ìaYzf vI KoKr aflf mwl nf bx - hwzF qyiraF dy vI hux jVfky pYNdy aY -

qImI afeI qy af jfvy - gozxIaF luaf idMdI aY - ikqy Auh gwl nf hovy - beI ikqy AuqoN

eI lfhuMxF pvyN?î amlI ny sMqU df mfvf lfh Diraf .

- ìamlIaf - qUM hyTI krnoN nf hitaf - pihly pyk df nsLf eI Kotf kr mfiraf

- pf hor Guwt .î

- ìijMnI khyN - afpf ikhVf ieh ikqy lY ky jfxI aYN ? ajy qF iek sIsI hor

peI aY - awj zMJF lfh ky htFgy - pr iek gwl Coty BfeI myrI lV bMnH leIN .î amlI

ny dubfrf iglfs BridaF ikhf .

- ì[[[[[[.î sMqU ny aglI gwl leI kMn cuwky .

- ìKyq ëc idhfVI dI QF cfhy joqf lf ilaf krIN - pr Gr aflI df inkfl nf

mrn dyeIN - jy qYQoN bor nf hoieaf qF aglI kMDF koTy eI twpU - qy nfly rwKU qYnUM juwqI

Qwly - bws ijMnI ku jokrf hoieaf - rYhl bglI afeIN - guaFZIaf df kwtf mfrn afsqy

kdy kdy afbdI kMD iswtxI pYNdI aY - pr aYnf iKafl rwKIN beI kdy ihldI kMD

qyry 'qy nf af izwgy .î AuhnF ny dUjy iglfs vI aMdr zolH ley . gMiZaF nUM iPr vfZf Dr

ilaf.

- ìguwsf nf krIN Coty BfeI - mYN qYnUM vwzf hox krky iehy mwqF idMnY .î amlI nsLy

nfl bfbU bixaf, qoqlf bol irhf sI. Aus dIaf awKF df rMg jogIaf ho igaf sI.

- ìguwsf qF bfeI mYN qyrf jmf eI nhIN krdf - pr iek DuVkU mYnUM aMdroN aMdrI

KfeI jFdY .î

- ìAuh kI ? qUM mUMhoN gwl kwZ - mYN BuMjy nhIN izwgx idMdf .î Aus ny Augflf rok

ky ikhf . Auh kocr vFg sMqU vwl Jfk irhf sI.

- ì[[[[[[.î sMqU cuwp sI.

- ìAuey Coty BfeI ! asIN mUq dI Dfr mfrIey - sfrf pfksqfn roVH dyeIey - PUk

Page 61: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

mfrIey lfhOr AuVf DrIey - qUM gwl kr -rfh qYnUM mYN pfAUN - kfhqoN mrUM - mrUM krI jfnYN

? BrfvF dI QF Brf PLfhy lwgdy afey aY - qUM hukm kr - ijMdgI llfm kr dUM - !î

amlI lor ivc zMz bYTkF kwZI jf irhf sI . Auh sMqU awgy QMmH vFg gwizaf bYTf sI.

- ìDuVkU amlIaf ieh aY - beI Auh kdy-kdy kml ijaf mfrn lwg jfdI aY -

ikqy Auh nf hovy beI mYN mfVf ijaf nyVy nUM hovF qy Auh rOlf pf ky jhfn kwTf krly .î

amlI AucI AucI hws ipaf .

- ìvfh beI vfh ! aKy pwitaf phfV inkilaf cUhf - qUM AuhI df AuhI irhf !î

amlI sMqU dy nyVy ho igaf.

- ìgwl sux - buVHIaF kihMdIaF huMdIaYN swsy gwl kr - nUMhyN kMn kr .î

- ì [[[[[[[[.î

_ ìdo cfr idn plosIN - rotI dfl nfl bxvfeIN - ikqy aVb boqy mFgUM Auqy ho ho

ky buwkx nf lwg peIN - qImIN df idl vws ëc krIey - hOlI hOlI gwzf lIh 'qy pfeIN -

jbrdsqI qy sihmqI ëc lwKF kohF df Prk huMdY Coty BfeI ! mYN qyrI rg smJdYN

beI suwilaF ny Auhdy nfl Dwkf kIqY - ikwQy qF mwJ nUM sotI mfr ky coxYN qy ikwQy nIrf pf

ky - QfpI mfrky hyTF bYTxY - ikMnf Prk aY ? jdoN cIkdy gwzy nUM glIs dy ky qorIey -

afpy rYlf ho ky qur pYNdY - qyry sfhmxy aYN - jdoN qyl imlx lwg ipaf dyK leIN kml

kuml ikDry Auz jfxgy- iek awDf idn vwt ijaf krUgI - Pyr afpy itkfxy qy afjUgI -

qUM jwt bUt aYN jdoN mwJ ny nvyN duwD hoxf huMdY - ikwlf ptfAux qwk jFdI aY - qy rwb qyrf

Blf kry - jdoN nvyN duwD ho jFdI aY - jmF eI sIl bx ky KVH jFdI aY - ieh kfm vI

bMdy dy zmfk qy ijlb bx ky jMm jFdY - qy jdoN ijlb inkl jFdI aY - hOlf Puwl argf

ho jFdY bMdf - juafn kuVIaF nUM imrgI dy dOry ikAuN pYNdy aY ? iesy krky pYNdy aY - jdoN

sLyrnI nUM Aubflf AuTdY - Auh rfh qy af ky iltx lwg jFdI aY - hwQxI dy isr nUM cVHdY

qf drKq pwt pwt istdI aY - purfxy sfDU sMq drwKqF hyT bYTy eI ipGl gey - ijhVf

ieh kujrq ny rfh bxfieaY kuC soc ky eI bxfieaY ? kujrq koeI kmlI aY ? jfnvrF

nUM hor koeI kMm afAuNdY cfhy nhIN afAuNdf pr ieh kMm lfjLmI jfxdy aY .î

sMqU hws ipaf.

- ìhwsx aflI gwl nhIN Coty BfeI ! iehdy ibnF rwb dI CirCtI nhIN cwldI -

sMsfr nhIN qurdf - vfDf nhIN huMdf - qy ijhVy lok iehnUM smJdy eI isrP mUqx aflI

cIj aY - Auh qF iswDy eI kujrq dy vYrI aY - cfhy koeI sfD aY cfhy sMq aY .î

Page 62: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqU hor AucI hws ipaf.

- ìqUM qF juafkF mfgUM hwsx lwg ipaf - soc kr ! gFeIaF hr roj vwg ëc

jFdIaYN - ZwTf AuhnF vwloN jmF eI byprvfh rihMdY - jdoN iksy gF ny nvyN duwD hoxf huMdY

- Auhdy mgr lwg qurdY - ieh kujrq df gyV aY - qy nhIN ZwTy aMdr ikhVf koeI mItr

lwigaf huMdY ?î

pYg pINdy sMqU nUM hwQU afAuxoN msF hI bicaf .

- ìisafxy df ikhf qy aOly df KfDf ipCoN pqf lwgdY - iek afrI qF mUMh Kwtf

huMdY - qUM hws ky idl KusL krlf - pr mYN qYnUM KrIaF eI suxfAunYN .î

- ìhox afly juafk df kI bxUM ?î sMqU hwsdf hwsdf sMjIdf ho igaf.

- ìkujrq dI dfq smJ ky pflIN- mwQy vwt nf pfeIN kdy myrf vIr - hr jIa

afbdI ikCmq nfl lY ky afAuNdY - rwb df jIa aY - pqf nhIN ikho ijhy krm ilKf ky

ilafieaf hoAU ? AuhdI idwqI dfq nUM kdy nf DwkIey - bfbf guridwqf gwlF krdf huMdf sI

- beI rfjy rxjIq isMG dI mF nUM - jdoN pYdf hoeI sI - mfipaF ny kuVI krky DrqI ëc

dwb idwqf - iek sMq ny af ky Auhdy mF - ipAu nUM Tohkiraf - beI jfE jf ky kwZ lE

- iehdy pytoN iek aYho ijaf blI puwqr pYdf hoAUgf - jIhdy rfj dIaF dUr dUr qwk DuMmF

pYxgIaF - qy dyK lY qyry sfhmxy aYN - sUrmyN ny muglF dIaF pUCF cukfeI rwKIaYN - rfq

nUM agilaF dy iklHy kol jf jf ky vMgfrdf irhY - kI ho igaf jy zogiraF dI gwdfrI

krky rfj Kuws igaf ? pr ijAuNdy jIa icVI nhIN PVkx idwqI bwgy sLyr ny - ieh

kujrq dy rMg avwly aY Coty BfeI - isafxy aYmyN nHI kihMdy beI gohf kUVf iswtx lf idE

nOkrfxI aYN - qKq ëqy ibTf idE mhfrfxI aYN - grMQ kihMdy aY - kujrq df iksy ny

Byd nhIN pfieaf - rwb dy rMg inafry aY - cwk pyk pIa - qy kMzy ëc ho .î

sMqU dI afqmf df boJ Auqr igaf. Auh hOlf Puwl vrgf hoieaf, amlI dy sfhmxy

insicMq hoieaf bYTf sI. amlI dIaF dlIlF ny Aus aMdr iek nvyN KUn df sMcfr kr

idwqf sI.

gwlF kridaF AuhnF ny do boqlF nbyV idwqIaF . sMqU amlI kol hI pY igaf. nsLy

kfrn jF idmfgoN Auqry boJ kfrn awj Aus nUM bVI byiPLkrI dI nINd afeI sI. Aus dy vwzy

- vwzy, zrfAuxy GurfVy sux ky amlI dI gF qRBk - qRBk AuTdI rhI sI. sLukr dI gwl

ieh sI ik DilHafrf pfieaf hox krky ikwlf nhIN putf skI sI. nhIN qF sMqU dy GurfiVaF

qoN zrdI sLfied pfiksqfn jf ky hI dm lYNdI . amlI vI sfrI rfq nsLy ivc gDy vFg

Page 63: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Prfty ijhy mfrdf irhf sI. byjLubfn psLUaF dI kvwKqI afeI rhI sI.

sMqU aqy mylo dy irsLqy df pwk-Twk ho igaf. igafnI aqy hr kOr dIaF hmdrdI

BrIaF koisLsLF hI rMg ilafeIaF sn. Auh qnoN mnoN dovyN iDrF nUM vsdy rsdy dyKxf

cfhuMdy sn. mnuwKI ihridaF ivc rwb visaf hoieaf sI.

sMgrFd vfly idn hI afnMd kfrj qih kIqy gey.

imQy idn anusfr sfry ipMz dy sfhmxy igafnI pUrn isMG ny gurduafry ivc sMqU

aqy mylo dy ipCly ipMz aqy duKFq bfry sMKyp cfnxf pfieaf . ivsQfr ivc jf ky Auh

awly jLKm AucyVnf nhIN cfhuMdf sI. ipMz vfilaF nUM iksy vI hnHyry ivc rwKxf igafnI ny

Auicwq nhIN smiJaf sI.

afpxy sMKyp ijhy BfsLx dOrfn Aus ny duiKafrI mylo aqy sMqU pRqI ipMz vfilaF nUM

hmdrdI leI bynqIaF kIqIaF sn. koeI qrk lfAux, jF imhxy mfrn dI QF,

pRym-Bfvnf nfl ivcrn leI pRyiraf sI. sfry ipMz vfly igafnI dIaF gwlf dy kfiel ho

gey sn aqy hr bMdy ny ësLfbfsLyí ikhf sI. idloN sihmqI pRgtfeI sI.

afnMd kfrj ho gey.

igafnI ny ìeyik joiq doie mUrqI.. DMn ipr khIaY soie ..î afK ky joVI nUM

afsLIrvfd idwqf. sfry ipMz ny sLgn pfey. iksy pfisEN ivroD nhIN hoieaf sI.

dyg vrq geI.

- ìbyby jI - DI iDafxI dy Gry mYN jFdI cMgI nhIN lwgdI - qUM nfl jfh .î bicMq

kOr ny hr kOr nUM ikhf . idloN Auh iPLwsI KVHI sI.

- ìqUM idl kfhnUM Cotf krdI aYN bicMq kury ? mYN pUry swq idn mylo kol eI rhUM -

jdoN qYnUM iek afrI kihqf sI - beI myrI ijMmydfrI aY .î hr kOr ny ihwk QfpVI .

- ìbyby jI - ipMzy df lhU ipaf ipaf ky pflI aY - kI aY jy bwj pY geI .î bicMq

kOr df idl lhU luhfx ho igaf.

qpdy idl nfl bicMq kOr ny mylo qor idwqI . awj Aus nUM Gr vfly aqy do mry

puwqF dI aQfh Xfd afeI sI.

- ìjy Auh awj ijAuNdy huMdy - mYN awj rohI dy ruwK vFg iekwlI nf huMdI .î

bicMq kOr df kfljf doPfV hoieaf ipaf sI.

- ìpr zfiZaf rwbf - qyry awgy vI kfhdf jor aY ?î afK Auh Gr nUM qur peI.

msLorF vFg iekwlI.

Page 64: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìrwbf - qyrf afh vI sLukr aY - kmlI rmlI vsf qF idwqI .î Auh iekwlI hI

gwlF krdI jf rhI sI.

- ìqyry ikhVf iksy ny zFg mfr dyxI aYN ?î Auh bfviraF vFg boldI Gry phuMc

geI aqy ëDVHMmí krky swKxy mMjy qy izwg peI.

duiphr Zlx qwk AuQy hI peI rhI. Aus nUM koeI suwD-buwD nhIN sI.

amlI duiphr Zldy hI sMqU dy Gr af vwijaf . Aus dy zwb ivc boql quMnI hoeI

sI. Auh iksy KusLI ivc izwkzoly KFdf iPrdf sI. lwgdf sI Auh krVy pYg mfr ky afieaf

sI. Auh pYroN AuKVdf sI aqy awKF ivc nsLf zoldf sI.

- ìAuey Coty BfeI [[[[[!î

Aus ny vrFzy ivc KVH ky avfj mfrI.

- ìAuey af beI amlIaf !î

- ìkfhnUM pCfxdYN hux qUM sfnUM ? Cwz ky jfr purfxy qy nivaF dy sMg rl geI.î

Aus ny bVHk ijhI mfrI.

- ìkfhnUM amlIaf CwizaY qYnUM - bws qYnUM eI Brm aYN .î

- ìijwdyN jfr dI llfmI hoeI - ivwcy qyry bMd jfxgy .î

- ìkfhnUM awz hox aflIaF gwlF krI jfnYN ?î sMqU amlI df rOlf suxky vrFzy

ivc af igaf.

amlI KVHf bld vFg JUl irhf sI.

- ìsItI CVy jyT ny mfrI qy Gwgry ny kMn cuwk ley .î amlI dfrU nfl rwijaf

bolIaF pfAux lwg ipaf.

-î Auey kfhnUM kml ijaf mfrI jfnYN - aMdr af jfh .î sMqU ny Aus nUM zOilEN jf

PiVaf .

- ìbfby ny Juwl iswitaf - AuqoN nUMh ny iswtI PulkfrI .î Aus ny awzI qy Guk ky

mor vFg gyVf idwqf . hwQF dy KMB bxf ky ihlfey .

sMqU amlI nUM ivhVy ivc lY afieaf.

- ìmYN mUq dI Dfr mfrF - sfrf pfksqfn roVH idaF .î amlI ny bwkrf

bulfieaf.

rOlf suxky aMdr mylo koly bYTI hr kOr bfhr af geI.

- ìkfhdf rOlf pfieaY vy Qyh hoixaF ?î hr kOr amlI nUM bulI kuwqy vFg tuwt ky

Page 65: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

peI.

- ìkOx qfeI ? sfsrIkfl qfeI jI - sfsrIkfl ! nfly qfeI jI vDfeIaF bhuq

bhuq .î

- ìrOlf kfhqoN pfieaY ?î qfeI cMigafVy CwzI jf rhI sI.

- ìqfeI sfsrIkfl jI - vDfeIaF bhuq bhuq .î

- ìsfsrIkfl qyrI mMn leI - vDfeIaF vI lY leIaF - qy hux qUM jfh !î Aus ny

amlI nUM kuwqy vFg isLsLkr idwqf.

- ìaYmyN eI jfvF ? KusLI df mOkY - mUMh kOVf krky eI jfAUN - .î amlI aV

igaf.

- ìhwQ purfxy KOsVy -bsMqy horIN afey - vy mYN kuwZx dydUM qyry mUMh ëc - vg jfh

eyQoN -.î

- ìqfeI ieAuN ikmyN vgjf eyQoN ? KusLI df mOkY - mYN ikmyN vgjF ? qUM vI qfeI bws

aVb dI aVb qfeI eI rhI - idl qyrf icVI dy bwcy ijwzf - jy sLyr idl huMdf - hux nUM

boql ilaf ky mUhry Dr idMdI - beI lY puwq pIE - pr qfeI qUM Eho jI dI Eho ijhI eI

rhI - jmF eI mK Auho jI eI rhI qUM - .î amlI qfeI dy mUMh ëc AuNgl dyx qwk jFdf

sI.

- ìvy hux qUM iCwqr Kfxy aYN myry koloN - qYnUM koeI lfh pfa krfAux df cfa

aY ?î

- ìlY - cfa aY lfh pfa krfAux df - lY-mfrlf iCwqr lfh lY cfa - mfrlf

ijMny mfrIdy aY - mYN Pyr vI qyrf puwq aYN - hux qfeI qyrf iCwqr qy myrf isr aY - awj

KusLI df mOkY - iCwqr mfr ijMny mrjI aY - mYN qyrf puwq aF qfeI jI - .î krdf krdf

sLrfbI hoieaf amlI ipwCy kMD nfl jf lwigaf.

ëpwuqí kihx qy hr kOr df guwsf iblkul hI TMZf ho igaf.

- ìvy zMmH vy mwQf puwq sMqU iehdf -.î

- ìmYN mwQf nHIN zMmHx afieaf qfeI - qfeI jI afh dyK afp boql lY ky afieaYN

- awj KusLI df mOkY - Coty BfeI df Gr visaY muV ky - qfeI qUM myry iCwqr mfr ijMny

mrjI - mYN qyrf puwq af qfeI jI - .î Auh ieko rt hI lfeI jf irhf sI.

- ìvy qyry nfl hux ikhVf mwQf mfry BfeI ? ruVH jfxy pqf nhIN kI KFdy aY -

jfbHF df ByV krnoN nhIN htdy - myrIaF qF puVpVIaF duKx lf idwqIaf - ilaf dyh vy

Page 66: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqU pfxI iehnUM - pI lAU mUq .î

- ìlY - pI lAU mUq - ieh qyhrvF rqn aYN qfeI - isLv jI mhfrfj dI ieh

Kurfk sI - pI ky ilv lfAuNdf sI - ieh qF Drn itkfxy kr idMdI aY shurI - aYmyN nhIN

dunIaF pINdI nfly nfvF KrcdI - qfeI awj myrI afKI mMn - pI ky dyK Guwt - jy nf sfrf

ipMz imwqrF df lwigaf - mYnUM afK dyeIN.î amlI bFdr vFg lfcV igaf sI.

- ìvy mYN iCwqr dydUM mUMh ëc - aMnHF julfhf qy mF nfl msLkrIaF .î hr kOr vI

hfsy ëc pY geI sI.

- ìqfeI - qUM kdy iCwqr mUMh ëc idMnI aYN - kdy iCwqr mfrdI aYN - pr krdI qUM

kwK vI nHIN - awj KusLI df mOkY - qUM kuC krky qF idKf - qUM qF mMqrIaF mFgUM ëkwly nfhry

eI mfrI jfnI aYN .î

- ìjfh vy puwq sMqU - ilafdy iehnUM Gwut pfxI - vwZ Pfhf ibwjU df .î

- ìvwZ Pfhf ibwjU df - qfeI mYN qyry mUhry rwb bx ky KVHjF - qUM qF vI myry

juwqIaF eI mfryNgI - qfeI - qfeI - ijwQy duwly BwtI argy sUrmyN kMm nHIN afAuNdy - AuQy

imhrU posqI argy blI bMdy pUrIaF pfAuNdy aY.î

- ìqyry jxidaF df isr - suafh qy Kyh - vy qUM puwq Kfxy idaf muqr-muqr JfkI

jfnYN KVHf - gMdI ëlfd.î buVHI sMqU vwl ho geI. sMqU pYr qoN hI cfl PV igaf.

- ìqy nfly gwl sux myrI iek .î Aus ny sMqU nUM suxfeI kIqI.

- ìjy eys lMzr nfl qUM pIqI aY - bwbr pfV ky BrfVH krdUM .î

- ì [[[[[[[[.î

- ìsux igaf ?î

- ìsux igaf byby myrIey - sux igaf - iblkul sux igaf - hux 'gUTf lfeIey

?î amlI boilaf.

hr kOr aMdr clI geI.

- ìikmyN BUsrI iPrdI aY Auey ?î

- ìcwl koeI nF - bolI jfxdy .î sMqU ny pfxI df zolU kol ilaf rwiKaf.

- ìnf puwCxf hovy - beI ibafh qyrf hoieaY ik mylo df ?î

- ìcwl cuwp krjf hux .î

- ìikmyN aMdr aMgryjF mFgUM gMnmYn bxI bYTI aY - mYnUM mYd aY ieh rfq nUM qyry

vI gMZy gflU .î amlI ny zwb ivcoN boql, ipsqOl vFg bfhr kwZI .

Page 67: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìnhIN gfldI - qUM koeI isafpf nf KVHf krdIN !î

- ìnhIN krdf .î Aus ny iglfs kMgxI qwk Br ilaf.

- ìlY cfhV jf - KusLI df mOkY .î

- ìamlIaf qfeI lVU .î

- ìqfeI aYlsipltr lwgI aY - ? mYN Ehlf krdYN - qUM kr ihMmq - pihlI rfq

drsLx pfAxy aYN - kMzy ëc qF ho .î

sMqU ny aVqly nfl iglfs KflI kr idwqf. amlI ny dubfrf iglfs Br ilaf.

- ìiek Pwkr dI gwl Xfd rwKIN - hoAU muMzf eI - rwb dI dfq smJ ky pflIN Coty

BfeI .î Aus ny iglfs aMdr suwtidaF ikhf.

- ì[[[[.î

- ìmuMzf vI kfhdf hoAU - jMmdf eI nwky moVU - dyK leIN .î

- ì[[[[[[.î

- ìaYho ijhy puwq asqr huMdy aY.î

sLfm qwk AuhnF ny pUrI boql KflI kr idwqI. sMqU bfhvf srUr ivc ho igaf sI.

- ìqUM bhfny nfl myry koly cwl - Gry iek boql hor peI aY .î amlI boilaf.

- ìqfeI guwsy hoAU .î

- ìqUM Xfr qfeI nUM eI qop bxfeI iPrdYN - iswt PYNtr - beI mYN iehnUM Gry Cwzx

cwilaYN .î amlI ny skIm dwsI.

- ìqfeI mYN amlI nUM Gr qwk Cwz afvF - izwg zuwg nf pvy .î Aus ny aMdr DOx

lMmI krky ikhf.

- ìCwz af puwq - pr CyqI afjIN - mYN rotI lfhuMdI aF mylo nfl rlky .î

- ìcMgf qfeI .î

Auh kwCF vjfAuNdy bfhr inkl gey.

- ìdfrU qF Gry byafm pfeI aY - pr awj bfhlI nf pIvIN .î

- ìmYN inafxYN ?î

- ìqfeI hr kur idl dI jmF eI mfVI nhIN - pr hY QoVI aVb - bMdy nUM mUMh

nhIN boldI - qyry sfhmxy eI sI - qfieaf mrn qwk iehqoN kMn BMndf irhY - nfly

nON-gjf bMdf sI.î

- ìqYnUM pqf eI aY amlIaF - qImI df zr bMdy nUM hlky kuwqy nfloN vwD huMdY .î

Page 68: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

donoN hws pey .

- ìbMdf vI qUq vFg lfpiraf eI lot afAuNdY - nhIN qF aYmyN ibnf gwloN dfl ëc

eI nuks kwZI jfAU.î

sMqU do krVy pYg mfr ky muV afieaf . mUMh hnHyrf ho cuwikaf sI. sMqU pUry srUr

ivc sI.

rotI iqafr sI.

sfiraF ny rotI Kf leI.

hr kOr ny afpxf mMjf vrFzy ivc zfh ilaf.

sMqU ny psLUaF dy sMgl dyK ley.

- ìbyby qUM ikwQy cwlI aYN ?î mMjy ivCfa ky qurdI hr kOr nUM mylo ny rok ilaf .

- ìmYN vrfzy ëc pYx cwlI aF puwq .î

- ìqy myry koly kOx pAU ?î mylo bVI mfsUmIaq nfl bolI.

- ìqyry koly pAU puwq sMqU .î

- ìhfey ! kfhqoN ?î

- ìhux Auh qyry Gr aflY puwq .î

- ìbyby mYnUM zr lwgdY .î

- ìpuwq Gr afly qoN nhIN zrIdf huMdf .î

- ì[[[[[[.î

- ìmYN qyry koly eI aYN - mYN ikhVf ikqy cwlI aF ? Grafly qoN zr nhIN mMnIdf

huMdf puwq .î

hr kOr clI geI.

mylo mMjy ëqy GuwtI-GwutI ijhI peI sI. iek pfsy sroNH dy qyl df dIvf bl irhf sI.

Aus dI lft mylo dy idl vFg hI zol rhI sI. mMjy ëqy peI mylo purfxI Cwq dIaF kVIaF

igx rhI sI.

bfhr suMn vrq geI sI.

glIaF ivc kdy - kdy koeI kuwqf BONk irhf sI. dUr hwzFroVI ivc koeI igrJ

cIk rhI sI. iPr suwqI rfq ivc iksy ttIhrI ny bwkVvfh mcf idwqI. mylo df idl DVk

AuiTaf . Aus ny Kys Aupr lY ilaf.

sMqU mwlk dyxy aMdr afieaf.

Page 69: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

vwzf sfrf svfq df drvfjf Aus ny ByVH idwqf . mylo AusI qrHF hI Kys GuwtI peI

sI.

Auh hOlI ku dyxy Kys cuwk ky mylo nfl GusV igaf. mylo ny koeI hrkq nf idKfeI.

Auh avfk peI sI. iblkul cuwp cfp !

- ìGrafly qoN nhIN zrIdf huMdf .î byby dy hmdrd bolF krky Auh hONslf rwKI

peI sI. pr iPr vI koeI ëDuVkUí Aus aMdr gLYbI hrkq kr irhf sI.

- ìqUM myrI ijMd jfn aYN mylo - qyrI Kfqr mYN ijMdgI llfm krdUM .î sMqU ny mylo

nUM klfvy ivc lY ilaf. Aus dy hwQ pYr kMbI jf rhy sn aqy sfrf srIr muVHky nfl

iBwijaf hoieaf sI. aMdroN koeI lihr AuTdI sI.

- ì[[[[[[[.î mylo df idl QfvyN af igaf. zr lwQ igaf. Aus ny qF blfqkfrI

biGafVF qoN ìpfV idE - Kfa lEî hI suixaf sI. sMqU qF bVy ipafr, bVy moh nfl

gwlF kr irhf sI. Aus dy idmfg ny iek dm pltf KfDf aqy Aus ny bVy ghu nfl sMqU

vwl qwikaf.

- ìqUM ipCly sfry duwK Buwl jfh mylo - hux qUM sMqU dI qImIN aYN - qyrI vfa vwl

vI koeI nf dyKU .î iswDf sfDf sMqU dyvqf mUrq bixaf sfhmxy bYTf sI. Aus nUM sMqU df

idloN ihq afieaf . mn ivc bwJI gMZ KuwlH geI. mfnisk siQqI sFavIN ho qurI. ibKVy

pYNzy syD isr ho gey . qn-mn df qpdf mfrUQl sIq ho igaf. sMqU Aus nUM afpxf -

afpxf lwigaf.

- ìqyry idl df sfrf drd mYN kOVI jmYx mFgUM pI jfAUN myrIey mylo - qUM mYnUM

afpxI Zfl smJ - qyry vwjx vflI qlvfr pihlF myrI ihwk ivc dI lMGU .î sMqU Aus

ëqy Juikaf kih irhf sI. mylo nUM pqf hI nhIN cwilaf sI ik kdoN sMqU ny Aus nUM ngn kr

ilaf sI!

ibwlI qoN zrdy kbUqr vFg mylo ny awKF mIt rwKIaF sn. hyTlf buwlH dMdF ivc dwb

ky Guwt rwiKaf sI. mwQy qy psIny dy kx sn. pIVF aqy suafd dI lihr ivc Auh

Bfry-Bfry sfh lY rhI sI . mfnisk siQqI qy ipaf mxF mUMhI Bfr, qrl bx vih igaf

sI. mrd pRqI idmfg ivc bwiJaf golf Kur igaf sI. hr pwKoN Auh hOlI Puwl vrgI ho

geI sI aqy qmfm AulJxF qoN mukq !

svyry jdoN Aus dI jfg KuwlHI qF hr kOr rsoeI ivc koeI cwkx Drn kr rhI sI.

sMqU psLUaF nUM pwTy pf irhf sI.

Page 70: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

jdoN Auh mUMh hwQ Do ky hr kOr kol rsoeI ivc afeI qF hr kOr nUM mylo jLfihrf

qOr qy bdlI - bdlI lwgI . byiPkrI nfl GUk sON ky AuTI hoeI. inrml pfxI vFg iek

dm qfjLI-qfjLI . qryl ivc iKVy gulfb dy Puwl vrgI!

hr kOr ny Aus nUM hor ghu nfl qwikaf . mylo dIaF awKF ivc pihlF vFg vYrfngI

nhIN, phfVI JIlF dI zlk sI. ichrf AujiVaf hoieaF nhIN, srGI sLfm vfg sMDUrI sI.

srIr pihlF vFg irwgl nhIN, PurqI ivc sI. idl dy sMqusLt armfnF df KyVf cVHdy

sUrj vFg iKVy mwQy qoN sfP Jlkdf sI. mihsUs krky hr kOr aMdroN duiphr - iKVI

vFg iKV AuTI. idl ivc hI Aus ny lwK vfr DrqI nUM nmskfr kIqI.

- ìajy hor peI rihMdI ?î hr kOr aMdroN KusLI nfl cFg mfrn vflI hoeI peI

sI.

- ìbws byby jI - bhuq sON leI - mYnUM qF AuTx lwgI nUM awgy eI duiphrf ho

igaf.î mylo ny Auqr idwqf. KuwlH ky aqy bybfk boldI mylo nUM hr kOr ny pihlI vfrI

suixaf sI. nhIN awgy qF Auh pfglF vFg gwl krn vfly dy mUMh vwl ëmuqr-muqrí JfkdI

rihMdI .

- ìlY cfh pI lY .î hr kor ny cfh dI bftI mylo awgy rwK idwqI.

mylo ny cfh pI leI.

- ìpfxI qwqf kIqf ipaY - qUM nhf lY .î

- ìpihlF byby jI mYN ivhVf suMBrlF - Pyr nhfAUNgI .î Auh bhukr lY ky ivhVf

suMBrn jf lwgI. hr kOr avfk Aus vwl dyK rhI sI. aqIaMq hYrfn.

jdoN mylo mMjf KVHf krky iek KUMjy nhfAux lwg peI qF hr kOr ny iesLfry nfl

sMqU nUM koly bulf ilaf.

- ìkuC vMz sMqU - afpxI mylo puwq jmF eI rfjI ho geI - mYN qf KusLI ëc kmlI

hox aflI hoeI peI aF.î

- ì[[[[[!î sMqU KusLI ëc cIk mfrn vflf hoieaf KVHf sI. Aus dIaF kwCF ivc

kuqkuqIaF inklx lwg peIaF aqy cfa kMnF rfhIN bfhr zuwlHx lwg ipaf.

- ìiehnUM kihMdy aY puwq myiraf - rwb !î

- ì[[[[[.î

- ìqklIpF vI bQyrIaF idMdY qy KusLIaF aflI vI koeI kmI nhIN Cwzdf - hy rwb

swicaf ! qyrf lwK-lwK sLukr aY - sLukr aY rwbf qyrf - swicaf pfsLfh !î hr kOr df

Page 71: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

vYrfg ivc gwc Br afieaf .

hr kOr sMqU dI skI qfeI sI.

kudrq rwb dI, hr kOr swj-ivafhI afeI hI rMzI ho geI. kwsI df pfxI lfAux

gey Gr vfly dy khI vwj geI. qfieaf gwjx isMG QmlHy vrgf bMdf sI. khI dy Pwt dI

koeI gOr nf kIqI. iek idn gwjdy - lsLkdy mOsm ivc ibjlI dI ilsLkor vwj geI aqy

DuxKvfa ho igaf. DuxKvfa df ielfj koeI nhIN sI. koTy ijwzf bMdf mMjy qy ipaf hI cwl

visaf.

hr kOr df ëpYr Bfrfí sI. Auh Gr vfly gwjx isMG nUM ieqny kIrny pf-pf roeI

ik grB jFdf lwigaf . hr kOr qfey gwjx isMG nUM aMqF df moh krdI sI.

jdoN hr kOr dy pyky gwjx dy Bog 'qy afey qF AuhnF ny hr kOr dy vsyby bfry gwl

qorI. sMqU df ipAu ivafihaf viraf sI. ies leI Coty dy ëisr Drní dI gwl vI Kqm ho

geI. aKIr jdoN pyikaF ny hr kOr nUM nfl iljfx dI gwl qorI qF hr kOr ny sfrIaF

sLrmF lfh ky ieko hI nbyV idwqI :

- ìqusIN duwK mOky bhuVy - Qozf DMnvfd - pr mYN shurf ipMz Cwz ky pykIN nhIN

jfxf- sfrI Aumr rMzI kwt lYxf mnjUr aY.î

- ìDIey ! nI kmlIey DIey ! aYzI phfV ijwzI Aumr ikvyN kwtyNgI ? afbdI Aumr

vwlIN qF dyK - juafn kuVI nUM qF pRCfvyN vI swp bx bx zMgdy aY - kml nf mfr - koeI

bsybf kr .î DI dy duwK ivc mF kurlfeI.

- ìbyby - qusIN myrf ijMnf kr skdy sI - Prj pUrf kIqf - hux mYN ijvyN hF AuvyN

eI rihx idE - mYnUM duKI nUM hor duKI nf kro - qy nf afp duKI hovo .î

- ì ëkwlI ikvyN kwtyNgI shurIey ?î bfpU ny ikhf.

- ìmYN ëkwlI ikwQy aF bfpU ? shurf ipMz sfrf eI myrY - pykIN bYTI DI QonUM sO AUJF

luafAU .î

- ìdrfxIaF ijTfxIaF dy iCwqr eI KfeyNgI .î mF ny kMn ëc ikhf.

- ìdrfxIaF ijTfxIaF dy iCwqr BrjfeIaF nfloN Pyr vI cMgy hoxgy byby - iewQy

afbdy Gry qF bYTI aF ? AuQy Pyr vI Brf jF BrjfeIaF df Gr eI vwjU - jy rwb ny myry

krmF ëc suK iliKaf huMdf qF myrf Ksm eI nF jwgoN jFdf - myrf juafk nf Kusdf -

pyikaF dI pUrI nfloN mYnUM shuiraF dI awDI hI cMgI aY byby - qusIN myry PwtF qy nUx nf

iCVko - myrf iPkr Cwzo qy afbdy Gry jfE - idn sud qy afAuxf hoieaf - af jfieE -

Page 72: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nhIN QozI mrjI aY - hF - jy mYN Qozy koly af ky JolI awzF - juwqI lfh lieE .î hr kOr

ny KrIaF hI suxf idwqIaF.

pyky Gor inrfsL ho ky qur gey.

rMzI hoeI juafn DI shurIN bYT geI sI. pr Auh kuC kr nhIN sky sn.

Aus idn qoN hI hr kOr ny mrdF vFg lwk bMnH ilaf. Auh idn rfq sws shury dI

syvf krdI . Gr dy sIrIaF nUM bfhr Kyq df kMm sMBflx leI afK idwqf. Gry psLUaF dy

pwTy-dwQy df sfrf kMm afpxy isr lY ilaf.

Auh sfrf idn psLUaF dI syvf ivc jutI rihMdI . pwTy pfAuNdI . pfxI ipafAuNdI

aqy nhfAuNdI. psLUaF dy isMgF nUM srHoN dy qyl nfl copV, ilsLkf ky rwKdI. byjubfn psLU

vI Aus df idloN qyh krdy. kdy iksy psLU ny KurlI nhIN ZfhI sI. kdy iksy ny ikwlf

putfAux dI koisLsL nhIN kIqI sI. kdy rfq nUM koeI psLU iek dUjy nfl isMgo-isMgI nhIN

hoieaf sI.

pyky smF pf ky iPr hr kOr nUM lYx afey sn. pr hr kOr ny Tok ky jvfb dy

idwqf sI.

sfrI Aumr shury Gr hr kOr ny lVnf qF iksy nfl kI sI, Aucf bol vI nf

kwiZaf. afpxy isrV qy pwkI rhI. kdy kdy Gr vfly gwjx isMG dI Xfd ibwCU vFg zMg

mfrdI. pr hr kOr rwb df afsrf lY lYNdI.

smF afpxI qor qurdf igaf.

kudrq df phIaf inrMqr igVdf irhf. jdoN Aus dI drfxI nUM sMqU hoieaf qF hr

kOr ny idloN cfa kIqf. Auh sMqU ivc hI prc geI sI. Gr dy kMm dI ijLMmyvfrI Aus ny

iPr vI isr qy cuwkI rwKI sI. drfxI ny kdy mwQy vwt nhIN pfieaf sI. Auh hr kOr nUM

dyvqf srUp hI smJdI.

vkq bIqdy nfl sws-shurf qur gey.

sMqU juafn ho igaf. ivafihaf viraf igaf aqy iek muMzf vI ho igaf. pr hr

kOr nUM sfry rihmq dI njLr nfl hI qwkdy rhy. kdy iksy ny rVk vflI gwl nhIN kIqI

sI.

kbIldfrI dy boJ hyT afey sMqU dy mF-ipAu vI qur gey sn. pr hr kOr ajy

hrI-kfiem peI sI.

hux hr kOr sfry ipMz dIaF buVHIaF dI ëaMmF jIí aqy muMizaF-KuMizaF dI ëqfeIí

Page 73: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sI.

bVIaF hvfvF hr kOr qy vgIaF.

pr hr kOr isrVI dI isrVI hI rhI . prbq vFg azol . iksy buMgy vFg siQr.

mylo nhf ky af geI.

Aus df ichrf hor inwKr afieaf sI. hr kOr ny Aus nUM dyK ky Quwk idwqf.

dUjI vfr cfh pI ky sMqU jd bld lY ky Kyq nUM qurn lwigaf qF qfeI hr kOr ny

rok ilaf.

- ìiek gwl sux ky jfeIN puwq !î

- ì[[[[[.î sMqU sfAU bld vFg KVH igaf. sotI kwC ivc dy leI.

- ìafbdy Gr dI gwl bfhrilaF lgfiVaF koly nhIN krIdI huMdI - Es gwl dy

afKx mFgUM - lgOVH qF msLkUly AuVfAux aflI huMdI aY - afpxf Jwgf cuwkIey qF puwq

afbdf eI iZwz nMgf huMdY - afbdy Gry bMdf sO hwsdf KyzdY - bfkI qUM afp eI isafxYN -

iek hux qUM sLrfbIaF kvfbIaF qy lMzrF df KihVf Cwz - kbIldfr bMdYN - smJ igaf

- ìsmJ igaf qfeI .î

- ìawj asIN mylo dI mF koly jfvFgIaF - bicMq kOr iPkr krdI hoAU - huMdf eI

aY BfeI mfvF nUM - Es gwl dy afKx mFgUM - AuhdI qF iehI DI qy iehI puwq aY - puwq !î

- ìafQxy qF muV afEgIaF qfeI ?î

- ì lY afQx nUM asIN AuQy qfxI buxnI aYN ? asIN duiphr qfeIN afeIaF lY .î

- ìqy myrI rotI ?î

- ìieAuN krFgy - mylo bicMq kur nfl mylf gylf krlU - mYN qyrI rotI bicMq kur

dy GroN eI pkf ky lY afAUN .î

sMqU clf igaf .

mylo aqy hr kOr bicMq kOr kol clIaF geIaF . mF Auz ky DI nUM icMbV

geI.

DI dy bdly hflfq dyK ky bicMq kOr iPws peI. KusLI ivc Aus df nwko - nwk

Biraf mn vih quiraf . mF dy duwK ivc mylo vI jjLbfqI hoeI KVHI sI.

- ìhOslf rwK bicMq kury - sLukr kr mylo qy rwb rIiJaY .î

mF-DI dI glvkVI msF hI KuwlHI.

Page 74: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìcwl mylo cfh Dr - sMqU dI rotI vI pkfAuxI aYN - qusIN gwlF bfqF kirE

mF-DI - mYN Kyq rotI dy afAUN .î

mylo cONky ivc ruwJ geI.

- ìaYzI qbdIlI byby jI ?î bicMq kOr hYrfn sI.

- ìkuVI df zmfk qF iek rfq ëc eI lot ho igaf !î Aus hwsdI dy hMJU vI izwg

rhy sn.

- ìqImIN bMdy df myl rwb ny DuroN iliKaY bicMq kury - ijwQy pfp dy myl ny iehdf

zmfk ihlfieaf - AuQy rwbI myl ny iehnUM rfjI krqf .î

- ìrwb dy rMg inafry aY bYby jI.î

mylo ny rotIaf pkf ky hr kOr awgy rwK idwqIaF. cfh df zolxf PVf idwqf.

- ìqusIN kro gwlF bfqF - mYN rotI PVf afvF - Es gwl dy afKx mFgUM - BuwKf

hoAU bcfrf - kdoN df Kyq igaf ivaY - BuwiKaF qoN BfeI vfhI kdoN huMdI aY?î

hr kOr rotI lY Kyq nUM qur geI.

mylo qy bicMq kOr gwlIN pY geIaF.

DI nfl gwlF krn leI mF kol iZwz Biraf ipaf sI. bVy duwK Prolx vfly sn.

idl df gubfr aMibaf ipaf sI.

sMqU koly Kyq amlI lfciVaf bYTf sI.

- ìlfaqI rfq GfxI nUM lwq jF aYmyN eI Kur vwZ eI kIqI ?î amlI ny sMqU nUM

CyiVaf.

- ìqUM awTo pihr GiqwqI gwlF nf kiraf kr - amlIaf .î sMqU nUM qfeI dIaF

idwqIaF mwqF Xfd af geIaF . afpxI GrvflI pRqI mMdf bolxf kwlH nUM afpdI hI hyTI

sI.

- ìmYnUM qF ieAuN lwgdY beI qUM qF isLkfr koly KVHf PokI hlHf-hlHf eI krI igaf

homyNgf ? koeI PYr PUr mfrnf sI puVpVI ëc ?î

- ìamlIaf - qYnUM koeI hor gwl nhIN afAuNdI ?î sMqU iKJ igaf sI.

- ìjy hor koeI afAuNdI huMdI - qF afh kfhnUM puwCdf ? muwlF dI dOV qF Coty BfeI

msIqF qwk eI huMdI aY - qUM koeI gwl dws ky ihwk Tfr - qpI jFdI aY .î

- ìGr dIaF gwlF amlIaF bfhr nhIN krIaF jFdIaF .î

- ìaYzf isafxf qUM kdo ku df ho igaf ?î amlI ëKIN - KINí krky hwisaf .

Page 75: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ì[[[[[.î

- ìcwl rfq nUM shI - Guwt pI ky bMdy dI sLrm jI cwkI jfdI aY .î

- ìamlIaf qfeI afAuNdI aY rotI leI.î sMqU ny dUroN qwk ky ikhf.

- ìnf qfeI bMb aY ?î amlI ny bfhroN dlyrI idKfeI. pr aMdroN Auh

iQVk igaf sI. qrHF-qrHF dy aml krn krky Auh qfeI qoN zrdf sI. iksy nf iksy

Giqwq kr ky Auh hr kOr qoN iCwqr KfeI rwKdf sI.

- ìvy qUNM iehnUM koeI kMm krn dyvyNgf ik nhIN boZl kwitaf ? qUM afp qF lMzf

icVf hYgYN - kbIldfrF nUM qF kuC kr lYx idaf kr .î qfeI ny amlI nUM afAuxsfr

'afr' lfeI .

- ìqfeI qUM sfrI idhfVI vwZUM KfAUN nf kiraf kr - myry argf Bgq bMdf qYnUM

ikqoN nhIN imlxf .î amlI sMqU dI Et lY ky KVH igaf.

- ìjy qyry argy pMj swq Bgq hor huMdy - Es gwl dy afKx mFgUM - jwg qr

jFdf .î

- ìqfeI - qUM iek idn eI GMzI qy gMzfsf mfr ky kMm nbyV - kfhnUM musilaF

mFgUM hr roj hlfl krdI aYN .î

- ìdyiKaf ? ikwzf kuwqY - gwl kI krIdI aY - suxfAuNdf mUhirEN kI aY ?î

- ìilaf qfeI - rotI Kuaf BuwKy mry pey aYN .î

- ì Kf lY - jI sdky - pr koeI kMm vI kr ilaf kr ?î

- ìkMm krky qfeI mYN ikhVf BfnoN dy quMgl bxfAuxy aYN ? jF qF sMqU mFgUM myrf

vI koeI sFZf gFZf krdy - Pyr kMm vI kr ilaf krFgy .î

- ìvy qYnUM hux ikhVf idAU skI DI ?î

- ìqfeI koeI bfhrlI eI ilafdy .î

- ìhux qUM rwb rwb krky rotI Kfh - qy jfh - iehnUM vI kMm krn dy.î

rotI Kuaf ky qfeI ny amlI nUM qor idwqf . Auh ëbuV-buVí krdf qur igaf.

idn pUry hox qy mylo ny iek muMzy nUM jnm idwqf. sfry ipMz ny hI KusLI mnfeI.

hr kOr ny muMzy df nF hrpfl isMG rwiKaf. igafnI pUrn isMG ny gurU df sLukrfnf

kridaF ardfs kIqI.

- ìsfnUM qF rwb ny sfzf pflf dubfry bKisLaf aY .î hr kOr cfa krdI. rwb dI

dfq nUM Aus ny sugfq smJ ilaf sI. ipMz ivcoN koeI ivroDI avfjL nhIN AuTI sI.

Page 76: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqU muMzy nUM ëpflf jF ëAuey pfilafí afK ky bulfAuNdf . Aus aMdr purfxf

afTiraf nfsUr jrUr AuciVaf sI. pr mylo dy sfQ dI mwlHm ny skUn idwqf sI.

hr kOr hrpfl df iKafl rwKdI.

duwD ajy Auh mF df hI cuMGdf dI. hr kOr rfq nUM muMzy nUM afpxy nfl hI pfAuNdI.

hr roj grm pfxI nfl nuhf ky sroHN dy qyl dI mfilsL krdI . sfrf sfrf idn Aus nfl

gwlF krdI rihMdI.

- ìqfeI - iksy idn qyry zmfk ëc Prk pY jfxYN.î amlI qfeI nUM hrpfl nfl

gwlf kridaF dyK ky kihMdf .

- ìjuafk nUM kI pqY gwlF df beI qUM ikhVI psLqoN boldI aYN ?î

- ìvy qUM dPf ho - mYN poqy nfl duK suK vI nF krF ?î qfeI nUM koeI pRvfh hI

nhIN sI.

amlI iKJdf qur jFdf.

-îsMqU - qUM qF ijhVf bKq kwt ilaf - TIk aY - pr juafkF nUM iswKI dy lV

jrUr lfeIN .î igafnI mwq idMdf.

- ìigafnI jI - sfzy koly iswKI leI tYm eI ikwQy aY - asIN juafk Qozy lV lf

dyxy aYN - awgy qusIN jIhdy mrjI lV aY lfeI cwilE .î sMqU pUMJf Cuzf jFdf .

- ìajy qF juafk qfeI dy lV eI lwigaY - ieh dyKo kIhdy lV lfAuNdI aY ?î

amlI ivc dI itwcr kr jFdf .

- ìqUM afbdy lV nf lf leIN - bfkIaF df qF sr jfAU amlIaf .î gurmuK

bfhroN aMdr afAuNdf boilaf.

- ìamlIaf - qUM qF sfzI pMjflI hyT afAuNdf nhIN - gurmuK isAuN nUM lf dyxY

aYqkIN gurU dy lV.î igafnI boilaf.

- ìigafnI jI - QozI pMjflI sfzy myc eI nhIN afAuNdI - kI krIey ? qusIN aml

Cwzx nUM kihMny aYN - aml sfQoN Cwz nhIN hoxy .î

- ìamlI srIr Cwz skdY - pr aml nhIN Cwz skdf .î gurmuK ny ikhf.

- ìkIqI nf lwK rupeIey dI gwl - amlF ibnF ijLMdgI kfhdI aY ? jdoN isr

ijaf Gukx lwgdY - jfxI dI surgF dy JUty afAuNdy aY.î

- ìqUM afbdf idmfg afbdy koly rwiKaf kr -.î

Page 77: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

****

aYqkIN igafnI pUrn isMG ny sfiraF nfl slfh krky, idvflI ëqy gurU kI ngrI

aMimRqsr df pRogrfm bxf ilaf.

Auh iek kfPLly dI sLkl ivc idvflI 'qy aMimRqsr phuMc gey . glIaF sfP

suQrIaF sn. hirmMdr sfihb ivKy kIqI geI dIpmflf mn moNhdI sI. pivwqr gurbfxI

df Jrnf vg irhf sI. aqIaMq suhfvxf idRsL sI. lok srovr ivc iesLnfn krky pfpF

qoN mukq ho rhy sn.

- ìrfmdfs srovr nHfqy ..

sB Auqry pfp kmfqy ..î igafnI gfien kr irhf sI.

mylo ny afp iesLnfn kr ky hrpfl nUM vI iesLnfn krvfieaf.

- ìjfgr, QMmx qy hjUr isAuN horF nfl bcn sI beI ivsfKI qy idvflI ëqy

hirmMdr sfhb iekwTy hoieaf krFgy .î lMgr CkidaF igafnI ny gurmuK horF nfl gwl

qorI.

- ìpr phuMicaF ajy qwk koeI nhIN .î

- ìikMnI dunIaF ëkwTI hoeI aY igafnI jI - kI pqY phuMcy eI hox ?î sMqU

boilaf.

- ìieh vI gwl solF afny aYN .î

- ìafQxy jdoN dIvfn sijaf - spIkr ëc bulf idaFgy - ijwQy hoxgy - styj

koly af jfxgy .î igafnI ny afs nhIN guafeI sI.

sLfm nUM dIvfn sjx vyly igafnI ny QMmx, jfgr aqy hjUr isMG bfry keI vfr

spIkr ivc bulvfieaf. pr koeI sfriQk nqIjf nf inkilaf.

igafnI inrfsL ho igaf.

- ìkMmF DMidaF ivc kfhnUM bMdy qoN GroN inkilaf jFdY igafnI jI - idl duKI nf

kro .î sMqU ny afiKaf.

- ìkMm DMdy qF inwq eI krny aYN - kdy kdy dyh vI pivwqr kr lYxI cfhIdI aY

Page 78: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

BYiVHaf - aYnf DMd ipwtxf vI kI afK ?î

sfiraF ny kQf - kIrqn srvx kIqf.

dIvfn dI smfpqI qoN pihlF iek aYlfn hoieaf :

- ìqusIN bVy BfgF vfly ho BfeI - ijhVy gurU ngrI dy drsLxF nUM afey - kwlH nUM

iewQy aMimRq sMcfr hoxYN - jy koeI aMimRq Ckx df aiBlfKI hovy - qF BfeI kysI iesLnfn

kr ky afvy - aMimRqpfn krn vfly pRfxI dy jnm mrn dy duwK kwty jFdy hn - gurbfxI

PurmFdI hY BfeI : sur nr mun jn aMimRq Kojdy - sy aMimRq gur qy pfieaf - ieh gurU

df aMimRq hY BfeI - vwzy BfgF vfly gRihx krdy hn- so Kflsf jI iqafr br iqafr ho

ky afxf - kkfrF dI syvf gurU kI ngrI vwloN hovygI .î

dIvfn smfpq ho igaf.

- ìsMqU kI iKafl aY aMimRqpfn krn vfsqy ?î igafnI ny sMqU nUM Tohkr ky

dyiKaf.

-ìkfhnUM igafnI jI - ijMnf ku rwb df nF ilaf jFdY - Enf eI bhuq aY .î sMqU

kOV mwJ vFg KVHy pYr, lwq cuwk igaf.

- ì[[[[[[[[[.î igafnI cuwp vwt igaf.

- ìbQyrI Aumr peI aY igafnI jI .î igafnI nUM inrfsL ijhf dyK ky sMqU boilaf.

- ìhm afdmI hYN iek dmI - ieh gurbfxI kihMdI aY - sfh afieaf nf afieaf

kwlH df kI ieqbfr -?î

- ì [[[[[[[[.î sMqU inruwqr ho igaf.

- ìgurmuK isaF -!î

- ìhF igafnI jI ?î

- ìqUM lwg gurU dy lV - bfbf inDfn isAuN sfrI Aumr cVHdI klf vflf isMG irhY

- mrnI mr igaf - pr gurU dI iswKI nUM aFc nhIN afAux idwqI - mrnf sLyrf sfiraF ny

aYN - iksy ny awgoN - iksy ny ipwCoN - pr afpxf jIvn qF sPlf kro .î

- ìmYN iqafr br iqafr aYN igafnI jI .î gurmK ny bVHk mfrI.

- ìKusL kIqY sLyr ny.î

Dfrimk gwlF krdy krdy Auh sON gey.

svyry gurmK isMG ny aMimRqpfn kr ilaf. sfry prq afey. gurmuK isMG pMjF

kkfrF ivc KUb Pwbdf sI. sfry ipMz vwloN sulfhxf kIqI geI.

Page 79: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqUM vI nfl eI mfr lYxf sI morcf ?î rfq nUM amlI ny sMqU nUM ikhf . Auh

boql KolHI bYTy sn.

- ìPyr qyrf sfQ kOx idMdf amlIaF ?î

- ìBfeI ieh vI TIk aY.î

- ìpr amlIaF - nisLaF ëc ipaf kuC nhIN - gurU Gr gey jfxI dI BVkdI

afqmF sLFq ho geI - njLfrf eI af igaf .î

- ìipaf qF kwK nI- pr ieh shury KihVf nhIN Cwzdy - kI krIey ?î

- ìieh isrP afpxf mn aYN - inrIaF eI ilwcgiVwcIaF - hor kuC nhIN .î

Auh vwzI rfq qwk pINdy rhy.

vwKo - vwK gwlF krdy rhy.

****

gurmuK isMG df ivafh ho igaf . Gr vflI pflo smyq Aus df sfrf hI shurf

pRIvfr aMimRqDfrI sI. igafnI dIaF koisLsLF kfrn joV sOKf hI juV igaf sI.

dovyN iDrF hI KusL sn.

iksy qy koeI iglf isLkvf nhIN sI.

- ìlokF dy shury tUtl ijhy txk txk ivafhy jFdy aY - sfzy vfrI rwb pqf

nhIN ikhVy Bory ëc vV jFdY .î amlI ny Jorf kIqf. rwb nUM guwsf idKfieaf .

gurmuK isMG dy GrvflI pflo isrV-isdk dy nfl nfl kMm nUM bVI ëhnHyrIí sI.

Auh svyry cfr vjy AuTdI. cuwlHf - cONkF, gohf kUVf kr , nhf ky hr rojL gurduafry jFdI.

Aus dy nfl gurmuK isMG df vI gurduafry jfx df iek qrHF nfl inwqnym bx igaf.

igafnI AuhnF ëqy aQfh KusL sI.

Auh AuhnF nUM asIsF dI Cihbr lfeI rwKdf.

iqMnF sflF ivc pflo ny iqMn gloitaF vrgy muMizaF nUM jnm idwqf.

gurmK isMG aqy pflo nUM gurU mhfrfj 'qy koeI sLkfieq nhIN sI. Auh imwtI nUM hwQ

pfAuNdy, qF sonf bx jFdI. gurjIq, hrdIp aqy kuljIq nUM Auh donoN dyK dyK ky ijAuNdy .

hr sMgrFd Auh sfry hirmMdr sfihb drsLx kr ky afAuNdy . kdy kdy AuhnF nfl

igafnI vI ho qurdf . iek idn igafnI aqy gurmuK isMG koeI ivcfr vtFdrf kr rhy

Page 80: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sn ik sMqU AuhnF kol bVf hI Gbrfieaf hoieaf phuMicaf . Aus df sfh nfl sfh nhIN

rldf sI.

- ìAuey kI ho igaf qYnUM sMqU ?î

- ìigafnI jI - Bwj ky afE - qfeI hr kur nUM pqf nhIN kI ho igaf !î

- ì [[[[.î AuhnF dy hwQF dy BFzy Cuwt gey.

jdoN Auh vfhodfhI Bwj ky gey qF hr kur aOKy aOKy sfh lY rhI sI.

- ìkI ho igaf qfeI ?î igafnI ny hr kOr df hwQ PV ilaf.

- ì myry jfx df vylf af igaf sLyrf - mylo df pYr Pyr BfrY - iehdf iKafl rwKIN

- bicMq kur qF ivcfrI afp ibmfr ijhI rihMdI aY - hux mylo qy sMqU df qUM eI aYN -

iehnF nUM ipwCf nf dyeIN - myry mrn mgroN myrf pfT jrUr KulHf idE - sfrI Aumr qvy 'qy

peI ny kwtI aY - awgy nf BVkdI iPrF- sMqU nUM vI gurU vflf bxfdIN sLyrf [[[.î qy hr

kOr suafs iqafg geI. Auh awKF mItI, sLFq icwq , aihl mMjy qy peI sI. ijvyN kdy dI

suwqI hoeI sI.

mylo ny Buwb mfrI.

- ìqUM mYnUM ikhVy afsry Cwz ky qur geI nI byby myrIey [[[[!î

sfiraF dy ihrdy vlUMDry gey .

- ìroxf nhIN mylo - roeIey qF mrn vfly leI iek ieh hMJU diraf bx jFdY -

vfihgurU vfihgurU jpo [[[!î igafnI ny ikhf .

sfry ëvfihgurU - vfihgurUí jpx lwg pey. sfrf ipMz iekwTf ho igaf.

hr kOr df sskfr kr idwqf.

Puwl cug ky sihj pfT pRkfsL kIqf igaf.

swqvyN idn Bog pYx qoN bfad sMqU aqy amlI hr kOr dy Puwl qfrn qur gey.

jdoN Auh Puwl qfr ky muVy qF AuhnF nUM iek hor Kbr imlI.

mylo ny iek lVkI nUM jnm idwqf sI.

sMqU nUM cfa cVH igaf.

- ìqfeI qur geI - DI af geI .î sMqU ny ikhf . Aus ny DI df nF joigMdr kOr

rwiKaf.

sFB sMBfeI leI bicMq kOr kol sI.

- ìsMqU !î iek idn lMGdy twpdy igafnI ny hfk mfrI.

Page 81: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìaf jfE igafnI jI - aMdr af jfE .î igafnI aMdr lMG afieaf .

- ìbYTo .î

- ìbws bYTy - mrn lwgI qfeI ny pqY kI ikhf sI ?î

- ì[[[[[[[[[.î sMqU inruwqr sI.

- ìqfeI dI afKrI KfihsL qF pUrI kr dyh - mrn vfly dI afKrI KfihsL qF

jwlfd vI pUrI krdy aY.î

- ìdwso iPr igafnI jI - kdoN ?î

- ìivsfKI 'qy .î

- ìvfadf irhf .î

- ìqUM BfeI mylo ?î

- ìmYN qF kdoN dI iqafr aF jI - pr pfly df ipAu eI lwq nhIN sI lfAuNdf .î

- ìafAuNdI ivsfKI ëqy iqafr irho .î

igafnI qur igaf.

- ìijhVy kihMdy sI mrFgy nfl qyry - qy Cwz ky mYdfn Bwj gey .î sLfm nUM amlI

aMdr afAuNdf boilaf.

- ìsfzy kMmoN qF qUM hux igaf .î

- ìiblkul igaf .î sMqU ny ikhf .

- ìqfeI jfdI jFdI pwtI pVHf eI geI.î

- ìbhuq Kf pI ilaf amlIaf - hux bws.î

- ìcMgf - awj qF zMJ lfh leIey ?î

- ìmYiKaf jmF eI nHIN .î

- ìBfeI jI - ieh msF lIh qy afieaY - qusIN iehnUM puwTIaF pfVHqF nf pVHfE -

qusIN KfE pIE aYsL kro .î mylo amlI awgy sLfied pihlI vfr bolI sI.

- ìlE beI - iek hor qfeI AuT KVI .î amlI ny iKJ ky ikhf .

- ìEs qfeI qoN qF bcf vI sI - pr amlIaf - ieDroN qF Kqrf eI KqrY .î sMqU

ny Thfkf mfridaF ikhf .

- ìXfr mYN ieAuN ikMny ku idn kwtUM ? myrI qF iDr eI KurdI jFdI aY ?î

- ìqUM hwt jfh BYVIaF GiqwqF qoN - mfr mfr pwslIaF ëc pF idaFgy- vwzf

af igaf iDr df moZI .î ipwCy igafnI KVf sI.

Page 82: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìcwlIey beI - iewQy qF igafnI iDafnI ëkwTy hogy.î amlI kMn ijhy JfVdf

bfhr inkl igaf.

- ìamlIaf - rih igaf AUT dI pUC vrgf ëkwlf - ijAuNdy rihx luMglfxyN -

kdy Tyky qy kdy Tfxy.î Auh iekwlf hI brVfht krdf jf irhf sI.

ivsfKI ëqy igafnI pUrn isMG pUrf jwQf bxf ky aMimRqsr igaf sI. igafnI dy

idl dI KfihsL pUrI ho geI. ies vfr sMqU aqy mylo smyq ipMz ëcoN swqr bMdy-buVHIaF ny

aMimRqpfn kIqf sI. lok igafnI dI vfh-vfh kr rhy sn.

amlI aMdroN kuVHdf sI.

- ìlY ieh ëkwlf eI rwb bixaF iPrdY .î Auh afsf pfsf dyK ky Kud nfl hI gwlF

krdf rihMdf .

- ìlok vI shury lkIr dy PkIr aY - ijwDr nUM mUMh afieaf - qury jfxgy - beI

shuirE ! puwCxf hovy beI awgf iksy ny dyiKaY ? aYQy aYsLF kro - buwlHy lwuto - gfhF

vfihgurU BlI krU .î

- ìkdy kr ilaf kr sfzy nfl vI gwl - isMG sj ky AUeIN dgf dy igaYN ?î iek

idn qury jFdy sMqU nUM amlI ny imhxf mfiraf.

- ìamlIaf - afpxy rfh hux vwKo vwK aY - sfzy afly rfh qy af jfh - afpxI

XfrI Pyr pwkI .î sMqU hws ky, afK ky qur igaf.

- ìlY XwDf hoieaY XfrI pwkI df - nO sO cUhf Kf ky ibwlI hwj nUM cwlI - bhuVHI Auey

kyrF eI hux sMq bx igaf - pUrI boql nUM hwt kuwqIey nHIN kihx idMdf sI.î

idn bIqdy gey.

sUrj cVHdf irhf . Cupdf irhf .

ruwqF, idn, rfq, mhIny aqy iPr sfl bIq gey.

gurmuK isMG ny juafk pMj-pMj pVHf ky, igafnI pUrn isMG dI rfie nfl afKMz

kIrqnI jwQy nfl rlf idwqy. iek qrHF nfl pVHny pf idwqy. ijwQy AuhnF nUM iswK ieiqhfs

aqy gurbfxI aiDaYn dy nfl nfl sLsqr ivwidaf vI idwqI jfdI sI.

hr ivsfKI ëqy igafnI ipMzoN iek jwQf lY ky phuMcdf aqy isMG sjf ky vfips

prqdf . drbfr sfihb, dmdmI tksfl aqy afKMz kIrqnI jwQy ivc igafnI pUrn

isMG df pUrf snmfn-mfx bx igaf sI. guxI igafnI bMdy igafnI dI sMgq leI qFGdy

sn.

Page 83: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

ipMz dy gurduafry ivc hr sMgrFd ëqy igafnI ieh qukF vfr-vfr duhrfAuNdf :

- ìKLflsf myro rUp hY KLfs ..

KLflsy myN hAu kroN invfs ..

KLflsf KLfs khfvY soeI ..

jf ky ihrdy Brm nf hoeI..î

hr sfl ivsfKI ëqy jwQf lY ky jfxf igafnI df iek qrHF nfl krm bx igaf sI.

ies vfr igafnI ny ivsfKI qy pwcIvF jwQf lY ky puwjxf sI.

gurmuK isMG dy iqMnoN lVky gurjIq, hrdIp aqy kuljIq hux gurbfxI aqy

sLsLqr ivwidaf ivc pUry inpuMn sn. gurjIq qF hux vIh sflF df ho igaf sI. Auh awKF

bMnH ky motr sfeIkl clf lYNdf . awKF bMnH ky irvflvr df insLfnf lf lYNdf . gwqky aqy

juwzo dy iKzfrI bfry nfl dy isMGF dy ivcfr sn ik Aus nUM cfhy jhfjL PVf idE, Auh

jhfjL vI clf lvygf. ieho ijhy hI asqr hrdIp aqy kuljIq sn. KuwlHy coilaF ivc

Auh drsLxI juafn lwgdy sn.

gurmuK isMG aqy pflo dy isr ivc koeI koeI DOlf iqVk afieaf sI. pr AuhnF

dy ichiraF qy rwbI nUr AusI qrHF hI kfiem sI. muMizaF vwloN byiPLkr Auh gurduafry dI

syvf ivc juty rihMdy . kdy - kdy Auh muMizaF nUM iml afAuNdy aqy kdy kdy muMzy AuhnF nUM

iml jFdy . rfbqf bixaf rihMdf .

sMqU df muMzf lMzr hI inkldf jf irhf sI. Auh sMqU df rqf vI roab nhIN Jwldf

sI. sMqU dI kuVI joigMdr kOr bVI hI sfAU sI. iblkul mF vrgI. sMqU muMzy vwl dyK-dyK

JUrdf rihMdf . iKJdf rihMdf.

- ì koeI nf - ieh Aumr eI aYho ijhI huMdI aY - qUM bfhlf Jorf nf kiraf kr.î

mylo sMqU nUM Drvfs idMdI rihMdI.

- ìmylo - ieh kdy koeI aYsf cMd cVHfAU - afpF dunIaF nUM mUMh idKfAux jogy

nhIN rihxf - .î

- ìrwb-rwb krIey - gurU afpy BlI krUgf .î

- ìkfhdf rOlf pfeI bYTy EN svyry svyry ? suwK aY?î ikwDroN igafnI af igaf.

- ìkfhdI gwl aY igafnI jI - ies gMdy muMzy vwloN sqy pey aF .î

- ìkI ho igaf ? muMzy KuMzy vIh GiqwqF krdy huMdy aY - qUM vI qF hux eI bMdf

bixaYN - nhIN qF sfrI Aumr bsLkftF eI mfrdf irhYN .î

Page 84: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìigafnI jI - asIN qF anpVH gvfr sI - ieh qF kflj ëc pVHdY - jy iehnUM

kflj jf ky sUMh nf afeI - bws Pyr qF rwb eI rfKY .î

- ìjuafn muMzy nUM bhuqf kOV ky nhIN peIdf - afpy TIk ho jfAU .î

- ìclo - QozI khI mMn lYny aYN .î

igafnI qur igaf .

sMqU Kyq clf igaf.

asl ivc sMqU df muMzf hrpfl sI vI bhuq iewlqI . kfilj qoN pihlF dsvIN ivc

Aus ny iqMn skUl bdl idwqy sn. pihly gurU nfnk KLflsf hfeI skUl ivcoN bIVIaF pINdf

PiVaf jfx krky kwiZaf igaf sI. iPr ipMz dy lfgly hfeI skUl ivc vI Aus ny GiqwqF

nf iqafgIaF.

iek idn aMgryjLI vflI mYzm ny jLurmfnf muafP krvfAux leI arjLI ilKx leI

sfrI klfs nUM ikhf. ëjLurmfnyí dI aMgryjLI hrpfl nUM afAuNdI nhIN sI. Aus ny arjLI

ivc ëPfeIní dI jgfh aMgryjLI dy awKrF ivc ëjLurmfnfí hI ilK idwqf. jd BYx jI ny

arjLI ëqy aMgryjLI dy awKrF ivc ëjurmfnfí piVHaf qF Aus ny hrpfl dI ieh arjLI

sfrI klfs nUM idKfeI . hrpfl byhy pfxI ivc hI bYT igaf. Aus ny afpxI Gor byiejLqI

mihsUs kIqI aqy mYzm qoN bdlf lYx dI Tfx leI.

agly idn Aus ny afpxy awDorfxy sfeIkl dy bryk KolH ley aqy bws qoN Auqrky

skUl af rhI mYzm dy ivc sfeIkl af Toikaf . icwkV BrI sVk qy peI mYzm drd

hox vfly kwtrU vFg DurlIaF ijhIaF mfrI jFdI sI. skUl dy muMizaF aqy mfstrF ny af

ky aMgryjI vflI mYzm nUM af ky cuwikaf . iksy mfstr dI GrvflI dy kwpVy mMgvf ky Aus

dy puafey aqy hrpfl df srtIiPkyt kwt ky Aus nUM skUl ivcoN dPLf kr idwqf.

iksy nf iksy qrIky nfl hrpfl imMnq-qrly aqy isLPfrsL nfl qIjy skUl af

lwigaf . iewQy af ky qF Aus ny sLrm-hXf dy prdy hI cuwk idwqy. iewQy af ky Aus ny iek

ëmogy dI mYzmí CyV leI. rOlf pY igaf . DUMaF rol ho igaf . hrpfl dy vfhvf

kuwt-kutfpf hoieaf . jdoN hrpfl nUM skUloN kwZx dI gwl cwlI qF sfry muMzy hrpfl dy

hwk ivc KVH gey . ikAuNik ëmogy vflI mYzmí qoN sfry muMzy hI Kfr KFdy sn. hrpfl

skUloN inklxoN qF bc igaf. pr skUl dy sfry stfPL ny Aus df bfeIkft kr idwqf. koeI

aiDafpk, aiDafpkf Aus nUM nf bulfAuNdI. koeI pVHn leI nf kihMdf. hrpfl bVI

tOhr nfl skUl afAuNdf aqy bVI mjfjL nfl vfips clf jFdf.

Page 85: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

borz dy pyprF qoN pihlf nONvIN klfs ny PIst idwqI. jdoN klfs-Poto hox lwgI qF

rOlf iPr ihwl ipaf.

mfstrnIaF kih rhIaF sn ik jy hrpfl Poto leI klfs ivc KVHygf qF asIN

Poto nhIN krvFvFgIaF . ies dy iblkul Ault dsvIN klfs dy lVky kih rhy sn ik jy

hrpfl klfs ivc KVHky Poto nhIN iKwcvfvygf qF sfry lVky hI Poto nhIN iKwcvfAuxgy.

kfPI dyr GYNs - GYNs cldI rhI.

hYzmfstr dy dKl dyx qy PYslf ieh hoieaf ik ëmogy vflI mYzmí aqy hrpfl

donoN hI PoLto krvfAux leI klfs ivc nhIN KVngy. sFJf PYslf srb-sMmqI nfl

mnjLUr kr ilaf igaf aqy suwK sFd nfl PoLto ho geI.

iPr hrpfl dsvIN pfs krn qoN bfad zI[aYm[ kfilj mogy af lwigaf sI.

jmFdrU lPYNzpuxf Aus df iewQy vI AusI qrHF hI jfrI sI. ies leI hrpfl df bfpU sMqU

Aus qoN awikaf hI rihMdf sI.

****

ies vfr igafnI pUrn isMG ivsfKI ëqy qIhvIN vfr jwQf lY ky jf irhf sI . Auh

kuJ hmfieqIaF nfl Gr-Gr iPrdf sI.

- ìAuey sMqU !î igafnI dy hmfieqI ny avfjL mfrI. cfhy sMqU aMimRqpfn krky

ësMqf isMGí bx igaf sI . pr ipMz vfly sfry Aus nUM ajy vI ësMqUí kih ky hI pukfrdy .

- ìhukm igafnI jI ?î sMqU ny pwlf gl ivc pf ilaf.

- ìaYqkI ivsfKI qy aMimRqsr bVy mhFpursL drsLx dy rhy aY - afpF ijwzf vI

vwzf jwQf bx sky - Ezf vwzf eI jwQf lY ky jfxYN .î

- ìjrUr cwlFgy jI.î

- ìiek Gr ëcoN Gwto Gwt iek bMdf jrUr jwQy nfl jfvy -trwk asIN gulvMq kf

afK aFdY - asIN nigMdr isAuN ky muKiqafr POjI nUM afKx cwly aYN - afQxy

gurduafirEN spIkr ivc vI bol idaFgy - qusIN krmjIq horF nUM lY ky svyry rsd

ëkwTI kr ilE .î

- ìsiq bcn jI .î

Page 86: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

igafnI hurIN qur gey.

13 apRYl 1978 dI ivsfKI df idhfVf vI af igaf. ivsfKI idhfVy ëqy sRI drbfr

sfihb dy ierd igrd bVI rOxk sI. hjLfrF dI igxqI ivc sLrDflU sMgqF drbfr

sfihb phuMcIaF sn. drsLxI izAUZI qoN pRkrmF qwk iql suwtx leI vI jgfh nhIN sI.

byQfh dunIaF pivwqr aMimRq srovr ivc iesLnfn krky afpxy pfp Do rhI sI.

mMjI sfihb dIvfn hfl ivc bVf BfrI dIvfn sijaf hoieaf sI. josLIlIaF vfrF

dI lVI lwgI hoeI sI. axigxq sMgqF mMqr-muGD ho ky srvx kr rhIaF sn.

acfnk iek mnhUs Kbr puwjI.

sMgqF dI ibrqI tuwt geI.

sLrDflUaF ivc BUcfl af igaf.

rylvy kflonI ivKy inrMkfrIaF vwloN iek ivsLfl jlUs kwiZaf jf irhf sI. jlUs

ivc sLfml lokF vwloN iswK Drm ivruwD pRcfr kIqf jf irhf hY aqy iswKI iKlfPL AUl

jlUl, bcn iblfs boly jf rhy hn. ieh ihMmq nhIN ihmfkq vI sI.

josLIly isMGF df KUn KOl AuiTaf.

AuhnF qurMq hiQafr sUq ley.

pr kuJ sLFq-suBfa mhFpursLF ny gwl afpxy hwQ ivc lY leI.

qwqy KLUn vfly isMGF nUM smJf buJfa ky gwl sLFqmeI ZMg nfl inptx df PYslf

kIqf igaf. PYslf srb sMmqI nfl hI mMn ilaf igaf. ardfsf soD ky ds isMGF dI

agvfeI hyT zyV sO dy krIb isMGF ny rylvy kflonI vwl kUc kr idwqf. Auh lohgVH

drvfjy rfhIN sLFqmeI ZMg nfl ësiqnfm - vfihgurUí df jfp krdy jf rhy sn. gurmK

isMG df lVkf gurjIq isMG KLflsf vI ies jwQy ivc sLfml sI. Auh isrP inrMkfrIaF dy

pRDfn nUM ieh bynqI krn leI jf rhy sn ik Auh gurU gRMQ sfihb jI dy iKlfPL pRcfr

bMd krn aqy iswK kOm dy ihridaF nUM Tys phuMcfAux qoN guryjL krn.

ajy Auh pMzfl dy nyVy hI puwjy sn ik jwQy Aupr aMnHyvfh golI cwlxI sLurU ho geI.

BgdV mwc geI . jwQy dy qyrF isMG cVHfeI kr gey aqy aTwqr sKq PwtV ho gey. lhU

dI nihr vg peI sI.

iehnF mrn vfly qyrF isMGF ivc gurjIq isMG KLflsf vI sI. golI Aus dI

puVpuVI pfV ky inkl geI sI.

smuwcI iswK kOm aMdr iek AudfsI dI lihr Cf geI . lok ies kFz dI qulnf

Page 87: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

qyrF apRYl 1919 jilHaF vfly bfg dy sfky nfl kr rhy sn. ies Gtnf nfl sfrf pMjfb

burI qrHF nfl JMjoiVaF igaf sI.

14 apRYl nUM post-mfrtm qoN bfad lfasLF gurU rfmdfs invfs ivc

rwKIaF geIaF aqy 15 apRYl nUM iek jlUs dI sLkl ivc ivvyksr iljf ky sskfr kIqf

igaf . iewQy pulIs nfl hoeI muwTByV ivc vI iek isMG dI jfn clI geI. iewQy smUh

iswK-jQybMdIaF qoN ielfvf iswK-sMprdfvF dy muKI aqy sMq-mhfqmF vI puwjy hoey sn.

gurjIq dI mOq df gurmK isMG ny rwqI Br vI duwK nf mMinaF.

- ìgurU dI amfnq sI - Ausy dy lyKy lwg igaf - mYN Poky dfavy kfhnUM krF ?î

gurmK isMG ny afiKaf sI. pr pflo ny iZwz dI awg nUM jrUr ro ilaf sI. iPr vI juafn

puwq dI mF sI. juafn puwq df ivCoVf Aus aMdr hOl bx ky vV igaf sI.

- ìbyjI - kfhqoN idl hOlf krdy EN ?î

- ìvy puwq hrdIp - qYnUM mF dy hyrvy df kI pqY sLyrf ?î

- ìmF smF afAux dy jy iewkI dI kwqI nf pfeI - dsvyN gurU df isMG nf jfxIN -.î

gurjIq qoN Cotf hrdIp isrlwQ XoDf bixaf KVHf sI.

- ì[[[[[[.î byjI 'buws buws' krI jf rhI sI.

- ìbyjI - asIN Es ipqf dy puwqr hF - ijs ny sqfrF jMgF lVIaF - pr kdy

hfr nhIN KfDI - cfr puwqr vfry - pr AudfsI muwK qy nhIN ilaFdI - mfCIvfVy dy jMglF

ivc iewt df isrhfxf lf ky vkq gujLfiraf - pr iPr vI akfl purK df sLukrfnf adf

kIqf - qy hmysLF cVHdIaF klF ivc ivcry .î

- ìvy sLyrf Auh qF pUrn smrwQ gurU sI - asIN qf klXugI kIVy hF .î

- ìqF hIN qF kMzf vwjy qoN cIk AuTdy hF - byjI iek gwl jrUr khUMgf -miraF

ipaF nUM qF sMgq cuwky cfhy pulIs cuwky - pr ijhVf pMQ doKI hux mUhry af igaf - AuhnUM

vI trwk ëqy lwd ky lY ky jfxgy - qur ky iPr Auh vI nhIN jFdf - vfDf iksy qy krnf

nhIN - Dwkf iksy nfl krnf nhIN - pr jy iksy ny hux iswKI nUM vMgfiraf - AuhdIaF

ZyrIaF jrUr lfvFgy .î hrdIp josL ivc cMigafVy CwzI jf irhf sI.

- ì[[[[[[[.î mF kuJ ku jlfl PV geI.

- ìbyjI myrIey ! gurU jI dy inwky inwky sfihbjLfidaF ny hws ky jfnF qF kurbfn

kr idwqIaF - pr aOrMgy awgy gozy nhIN tyky - iesy leI srb loh grMQ ivc afiKaY :

Kflsf akfl purK kI POj .. pRgtXo Kflsf pRmfqm kI mOj .. ies dy nfl hI bicwqr

Page 88: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nftk - pfqsLfhI dsvIN ëc iliKaY : Drm clfvn sMq Aubfrn .. dusLt sBn ko mUl

Aupfrn ..î

- ì [[[[[[.î

- ìqUM mF myrIey ! bx mfeI Bfgo - qy hONsly ëc ho - gurU ikrpf krn kdy smF

afAux dyh - gurU dI ikrpf nfl hwk lvFgy qy hwk jrUr lvFgy .î

- ì [[[[[[[[.î

- ìbyjI - hux mYnUM idE iejLfjLq - dyr huMdI aY .î qy hrdIp ëPLqihí bulf ky

qur igaf.

mF AuvyN hI sog ivc zuwbI bYTI sI.

****

ies inrMkfrI kFz ny ijwQy iswK ihridaF nUM vlUMDiraf sI, AuQy kfljF ivc pVHdy

nOjvfnF nUM vI ieh socx leI mjLbUr kr idwqf sI ik kI iswKI dI hoNd brkrfr rih

skygI ? iswKI dIaF jVHF ikMnIaF ku zUMGIaF hn? iswK Drm nUM iks pwKoN Kqrf hY? iswKI

awj ikqnI ku mihPUjL hY ? sfzy pMQ pRqI kI kI PLrjL hn?

vwK vwK kfljF ivc vwKo vwK jwQybMdIaF bxnIaF sLurU ho geIaF . kfrkuMnF dI

BrqI jMgI pwDr qy kIqI jfx lwg peI.

- ìjbY bfx lfigE .. qbY rosu jfigE ..î anusfr hjfrF isrlwQ ividafrQI

mYdfny - jMg ivc inwqrn leI iqafr ho gey. jfnF qlI ëqy Dr leIaF .

- ìjy jIvY piq lwQI jfie.. sBu hrfmu jyqf ikCu Kfie..î dy mhFvfik

muqfibk axigxq nOjvfn pVHfeI nUM lwq mfr rx-Kyqr ivc kuwd pey.

Gr nUM hmysLF leI ëPLqihí bulf ky iswKI leI kuJ krn jF mrn df pRx kr

ilaf. aXfsL ijLMdgI, sMGrsL Bry jIvn ëcoN mnPLI kr idwqI. nisLaF df iqafg kr ky

dfhVIaF vDf leIaF aqy iPlmI gIq suxny bMd krky, gurU dy gux gfAuxy sLurU kr idwqy.

ijvyN ijvyN kfljF ivc vwKo vwK jwQybMdIaF df bol bflf hox lwg ipaf. iqvyN iqvyN

gOrimMt vI sucyq ho geI. pulIs nUM KuwlHy zuwlHy aiDkfr imlx lwg pey. bVy hI afDuink

hiQafr pulIs nUM muhweIaF kr idwqy gey.

kfiljF dy muMizaF ny vI iswDy aqy aiswDy qrIky nfl hiQafr iekwTy krn ëqy jor

Page 89: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

dy idwqf. jwQybMdIaF dIaF jVHF bfhr nUM psfrnIaF sLurU kr idwqIaF.

inrMkfrI kFz qoN aqIaMq duKI aqy inrfsL hoey pRvfsI iswKF ny jwQybMdIaF nUM

BrpUr huMgfrf dyxf sLurU kr idwqf. afriQk pwKoN mwdd dyx dy kVwl kwZ idwqy. bfhroN

aQfh afriQk mwdd imlx kfrn corI bfrzrF qoN afDuink hiQafrF dI splfeI sLurU ho

geI . kuJ ku bfhr vsdy pMQ-drdI muMzy ivdysLF dI aYsL BrI ijMdgI nUM lwq mfr ky nMgI

ihwk sMGrsL nfl af rly. pMjfb aMdr idl-kMbfAU vfrdfqF sLurU ho geIaF.

Kwty motrsfeIklF vfly nOjvfn BUq vFg ikwDroN afAuNdy ? aqy vfrdfq krky

ikwDr iKsk jFdy ? ieh iek rhws bixaF hoieaf sI ?

kI dosLI aqy kI inrdosL muMizaF dI PVo PVfeI jor PV geI. koeI GroN suwqf ipaf

AuTf ky igRPqfr kr ilaf jFdf aqy koeI kflj ivcoN PV, nrV ky trwk ivc suwt ilaf

jFdf. afty nfl Gux vI pIisaf jf irhf sI. sohxy sunwKy nOjvfn muMzy kuwt kuwt ky inkfrf

kIqy jf rhy sn.

koeI dlIl, apIl aqy vkIl nUM nhIN suxdf sI. pulIs isroN srdfr sI. aMnHI nUM

boly ny GVIsxf sLurU kr idwqf sI.

juafn puwqrF dy mfpy ëqrfs-qrfsí kr rhy sn. pMjfb ivc ijvyN koeI ëidAuí

pYx lwg ipaf sI . pqf nhIN kdoN, iks dy puwq dI vfrI af jfxI sI?

somvfr nUM duiphroN bfad puls ny sMqU df muMzf hrpfl aqy Aus dy do sfQIaF,

ibwtI aqy ikwtI nUM kflj dy mUhirEN cuwk ilaf. AuhnF bQyrI hfl-duhfeI pfeI. pr

suxnI iks ny sI ? puls muMizaF dIaF musLkf bMnH ky, trwk ivc lwd ky lY geI.

hfhfkfr mwc geI aqy ros vjoN kfilj bMd ho igaf. kfljIeyt sfQIaF ny AuhnF

dy Gry Kbr kIqI aqy irportF iqafr krky vwKo-vwK aKbfrF dy dPqrF nUM qor

idwqIaF.

PYzrysLn dy vrkrF ny muMizaF dI irhfeI leI bVy hwQ pYr mfry. pr sB ivarQ

. ikqy vI suxvfeI nhIN hoeI. inrfsL hoey Auh ZyrI ijhI Zfh ky bYT gey. jdoN sMqU nUM

hrpfl dI igRPqfrI dI Kbr hoeI qF Aus dy hrfs hI mfry gey. mylo CfqI ipwt ky rih

geI.

sMqU ibnF dyr kIiqaF igafnI pUrn isMG pfs puwijaf.

- ìigafnI jI - afpF qF jmF eI pwty gey - puls pfly nUM kflj qoN PV ky lY

geI - .î sMqU igafnI kol ro ipaf.

Page 90: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìikAuN - kfhqoN lY geI ?î hYrfngI ivc igafnI df mUMh awizaf igaf.

- ìafhI qF pqf nhIN - kflj dy muMzy dwsdy aY beI puls df Biraf trwk

afieaf qy iqMn muMizaF nUM lwd ky qur igaf .î

- ìkoeI ksUr ?î

- ìpqf nhIN igafnI jI - ieh muMzf pqf nhIN mYQoN ikhVy jnm dy bdly lYNdY .î

sMqU roeI jf irhf sI.

- ìqUM Gfbrdf kfhqoN aYN ? idl hOlf nf kr - gurU ëqy Brosf rwK - afpF

pMcfieq ëkwTI krdy aYN - cwl srpYNc koly cwlIey - kml nf mfr - idl rwK .î

- ìigafnI jI - cfhy afbdf KUn nhIN - pr shury df moh eI bfhlf afAuNdY -

kI krF ? puls df koeI ëqbfr nhIN - ikqy AUN nf jfh jFdI kr dyx ?î

- ìsMqU - GbrfAux nfl kdy koeI kMm nhIN sMviraf - hONslf rwK ky cwlyNgf -

qF iksy qx pwqx lwgFgy - bws vI kr - bMdy nhIN roNdy huMdy BYiVHaf - qUM qF bIbIaF

nfloN vI twp igaf ?î

Auh srpMc vwl nUM ho qury .

idn Cup igaf sI.

hnHyrf grd vfg DrqI ëqy ivCdf jf irhf sI.

- ìsrpYNc sfihb Gry eI EN ?î

- ìafjo igafnI jI - lMG afE ?î

srpMc suwcy iqwly dI juwqI lfh ky mMjy ëqy lot hoieaf bYTf sI. lwgdf sI Aus ny

ërUVI mfrkfí dy qkVy pYg mfry hoey sn. ijs krky gVHky nfl gwl krdf sI. Aus ny

isr qoN sfaPf lfh ky pfsy rwiKaf hoieaf sI. ibjlI dy cfnx ivc awDgMjf isr prFq

vFg ilsLk irhf sI aqy isaflU ruwq dy gMZy vrgI jUVI isr dy ivckfr awT KylHIaF kr

rhI sI.

- ìikvyN kuvyly drsLn idwqy ?î Aus ny pfsf mfiraf qF mMjy dIaF cUlF ny duhfeI

mcf idwqI.

- ìkI dwsIey srpYNc sfhb ? sMqU dy muMzy hrpfl nUM puls PV ky lY geI .î

igafnI ny Gor duwK ivc isr Pyiraf.

- ìkdoN ?î srpMc dy mUMh ëcoN dfrU dI hvfVH df vrolf AuiTaf qF igafnI ny sfh

rok ilaf.

Page 91: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìawj afQxy - kflj qoN eI PV ky lY gey - nfl iksy hor ipMz dy vI do muMzy aY

- ìiks kfrn krky ?î

- ìrwb jfxy .î

- ìikhVy Tfxy lY ky gey aY ?î

- ìieh vI gurU nUM eI pqY .î

- ìPyr iehdf kI hwl aY ?î

- ìaMbrsr kflj ëcoN eI PVy aY - mYnUM mYd aY aMbrsr puls koly eI hoxgy

jI.î sMqU kfhlf ipaf hoieaf sI.

- ìieh koeI jLrUrI nhIN - ijvyN pMjfb ëc rfm rOlf sLurU hoieaY - puls dIaF

vfgF gOrimMt ny iZwlIaF Cwz rwKIaYN - ijhVy ijlHy dI mrjLI aY puls af ky PV skdI

aY.î

- ì[[[[[[[.î Auh inruwqr ho gey.

- ìqusIN ieAuN kro - svyry sfJry afE - qVikEN sfrf pqf kr lvFgy .î

- ìpr srpYNc sfhb - rfqo rfq qF puls afly kwZ dyxgy muMizaF dI DuwkI - Auh

nf hovy - qurnoN vI afhrI kr dyx .î sMqU df idl nhIN itkdf sI.

- ìieAuN Kyz aY ? qusIN qVikEN myry kol afE - iswDy eI zI[ aYs[ pI[ nUM iml

lvFgy - iPLkr nf kro - byiPkr ho ky Gr nUM jfE - muMzy nUM qwqI vfa nhIN lwgx

idMdf.î Aus ny sx vrgI muwC nUM rwsI vFg vwt idwqf. iek muwC KUMzy vFg KVH geI.

Auh inrfsL aqy duKI ijhy muV afey.

- ìdws - aYho ijhy srpYNc vwloN ipMz df kI QuiVaf ipaY ? koeI ijLMmydfrI nhIN -

dfrU nfl rwijaf bYTY .î igafnI boilaf.

- ìpuls df dwlf ijAuN hoieaf - AuDr juafk puls ny aMdr qfVy vy aY - ieh

Gry bYTf QfpIaF mfrI jFdY .î

- ìqUM Gry cwl - gurmyl kur df idl Drf - vfihgurU BlI krU- afpF qVky

srpYNc nUM lY ky Tfxy cwlFgy - cwl qF afpF ëkwly vI vVdy - pr afpxI iksy ny suxnI

nhIN .î igafnI ny sMqU nUM ikhf .

- ìGry qF jf vVdYN igafnI jI - pr ikhVf shurI tyk afAuxI aYN .î

Page 92: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìguurU ëqy Brosf rwK - .î qy Auh Gro GrI qur gey .

sMqU Gr igaf qF mylo aqy kuVI joigMdr mwKIaF vFg kMDF nfl lwgIaF bYTIaF

sn. iksy ny cuwlHy awg nhIN pfeI sI. sMqU ëDVMHmî krky mMjy ivc izwg ipaf. sfry twbr

df PLUs Auizaf ipaf sI. Kfx pIx dI iksy nUM surq nhIN sI. AuhnF nUM hrpfl df iPLkr

vwZ vwZ Kf irhf sI. sfry pRIvfr nUM iek ajIb ijhI awcvI lwgI hoeI sI.

dyr rfq geI hrpfl horF nUM Tfxydfr brfV ny bfhr kZvf ilaf. hrpfl horF

dy ichry zr nfl Pwk hoey pey sn. sMG suwky aqy idl PVy kbUqr vFg ëPVwk - PVwkí

vwj rhy sn.

- ì hF beI - kI rfie aY ?î brfV ny iswDf suafl muMizaF dy mwQy ivc mfiraF.

Aus dIaF vflF BrIaF nfsF ëcoN sfh aV aV ky bfhr af irhf sI.

- ì[[[[[[[.î muMzy cuwp sn.

- ìiswDf vgoNgy sOKy rhoNgy .î pfisEN hOldfr boilaf . isr qoN pwg Aus ny lfh

rwKI sI. lfl iPPtI swj-ivafhI vFg mwQy nUM icMbVI peI sI.

- ìpuwC asIN lYxf eI aY - sfzf iCwqr kMDF mnf lYNdy .î muxsLI ny awgf vilaf .

lwgdf sI Aus nUM jukfm hoieaf, hoieaf sI. ijs krky vfr - vfr nwk dIaF pIpxIaF

vjf irhf sI.

- ìjI qusIN kuC puwCo qF shI ?î hrpfl boilaf . AuhnF nUM ajy qwk ieh smJ

nhIN afeI sI ik AuhnF nUM igRPqfr ikAuN krky ilaFdf igaf sI ?

- ìQozy kflj ëc awqvfdI kOx kOx aYN ? AuhnF nUM hiQafr ikwQoN imldy aY ?

AuhnF dI mflI mwdd kOx krdY ? inrMkfrIaF nUM mfrn df ierfdf ikhVy ikhVy rwKdy aY

?î suaflF dy keI qIr Tfxydfr ny ieko vfrI hI dfg idwqy. muMzy hYrfn ho gey. AuhnF

kol iksy suafl df koeI Auqr hY hI nhIN sI. ëawiqvfdIí lPjL AuhnF ny pihlI vfr

suixaf sI. ieh ëawiqvfdIí kI blf sI ? iksy nUM koeI smJ nhIN peI sI.

- ì[[[[[[[[[.î Auh inruwqr sn.

- ìsoc lE - iPr hfVHy nf kwiZE - mYN pMdrF imMt quhfnUM socx leI idwqy - Pyr

nf kihE beI dwisaf nhIN - mYN iswDy bMdy nfl iswDf qy vlPyr nfl iksfeI aYN .î qy

Page 93: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Tfxydfr brfV afpxy lfm-lsLkr smyq qur igaf.

- ì[[[[[[[[.î qfiraF dI CfvyN muMzy Bmwqry KVHy sn. AuhnF dy ichiraF qy

hvfeIaF Auz rhIaF sn. dwsdy qF iPr kI dwsdy ?

iqMnF nUM hI kuC aOV nhIN irhf sI.

Auh iblkul inrdosL nrVy jf rhy sn.

- ìkI krIey ?î ibwtI ny hrpfl nUM puwiCaf . itkI rfq ivc Auh qrylIE -

qrylI hoieaf KVHf sI.

- ìjdoN pqf eI kwK nhIN - dwsIey kI ?î hrpfl vI inhwQf hoieaf ipaf sI.

- ìkuC nf kuC qF iehnF nUM dwsxf eI pAU .î ikwtI Gor mjLbUrI ivc boilaf.

- ìjy iksy df nF lY idwqf - ieh kwlH nUM AuhnUM cuwk ilafAuxgy - kflj ëc

dusLmxI vfDU dI pfvFgy .î hrpfl ny ikhf.

- ìiek kuC qF hoAU eI hoAU - rwb nyVy ik GsuMn ?î

ibwtI aMdroN iQVk igaf sI .

pMdrF imMtF bfad Tfxydfr ìidAuî vFg af vwijaf.

sfry cuwp ho gey .

- ì hF beI ? kIqI koeI slfh ?î

Tfxydfr ny inrxf mMigaf .

- ìsfnUM jnfb kfsy bfry nhIN pqf - asIN qF awiqvfdI vI pihlI vfrI quhfzy

mUMhoN suixaYN .î hrpfl ny afiKaf.

- ìiehnUM mUDf pf lE !î Tfxydfr ny hukm kIqf qF ispfhIaf ny hrpfl nUM

murgI vFg mroV ilaf aqy plF ivc hI mor bxf idwqf . Aus dI hfl - duhfeI ny itkI

rfq ivc bwkVvfh mcf idwqI. Aus dIaF cIkF Tfxy dIaF kMDF ivc vwj - vwj ky muwk

rhIaF sn.

- ìbol! boldf nI kryvf dyixaF - qyrI kuafrI BYx ëqy cVHjf buwk ky .î iek

krVI JuwtI Tfxydfr ny KLud lfeI . hrpfl lgfqfr peI kuwt krky kuwkV vFg mDoilaf

igaf sI. AuNglF dIaF gMZF qy pey zMizaF ny srIr ëcoN BVHfs inklx lf idwqI sI.

ibwtI aqy ikwtI hrpfl dI hflq dyK ky hI inrbl ijhy hoey KVHy sn.

kuwt ny hrpfl df srIr jrKl ky rwK idwqf sI.

Page 94: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìsfQoN hor kMjrKfny nhIN lot afAuNdy - AuqoN myry sfly ieh AuT KVHy .î

Tfxydfr ny itkfa ky zMzf hrpfl dy isr ivc mfiraf. Auh mry kwty vFg cOPLfl izwg

ipaf.

ibwtI aqy ikwtI burI qrHF kMbI jf rhy sn.

- ìTihr jo - QozI vfrI qF ajy afAuxI aYN - koh nf cwlI bfbf iqhfeI - ajy

qF syr ëcoN pUxI nhIN kwqI - pihlF eI sfh sq Cwz gey .î hOldfr ny ikhf.

- ìiehnF nUM iswto hvflfq ëc - kwlH nUM Pyr gwl krFgy -.î Tfxydfr ny

ispfhIaF nUM hukm kIqf aqy iPr ibwtI horF vwl nUM muiVaf.

- ìafAuNdI rfq qwk iDafn nfl soc lieE - nhIN qF Auh durgqI krFgf ik

qusIN pYrIN izwgogy .î

Tfxydfr zMzf suwt dPqr nUM clf igaf.

hrpfl horF nUM ispfhIaF ny iewt vFg hvflfq ivc ilaf suwitaf.

hrpfl df hUMgf hvflfq ivcoN vrFzy qwk sux irhf sI. anINdry sMqrI nUM cyh cVH

geI . Aus ny korVf CMd piVHaf :

- ìikAuN Auey BYx afbdI idaf KsmF - cIkF mfr mfr ikhVy pRfhuxy nUM suxfAunYN

? awDI rfq qoN kuVI cod ny sUlI tMg rwiKaY - jy hux KyKx ijhy kIqy aY mYN [[[[[[íc zFg

Dwk dUM - kfljF ëc myry sfly - rfxI KF dy sfly bxy iPrdy huMdy aY - aYQy af ky AUNeIN

qImIaF mFgUM bUhkx lwg jfxgy .î pihrf dy irhf sMqrI dDn hoieaf ipaf sI. Aus dy

vwzy - vwzy bUt PrsL dI sMGI lqV rhy sn. Auh vfr - vfr zFg ijwzI AubfsI lYNdf aqy

ipwCoN kuwty hoey kuwqy vFg cUk ijhI kwZdf sI.

sfrI rfq hrpfl df hUMgf bMd nhIN hoieaf aqy sMqrI dy CMd nhIN muwky. svyr

hox sfr igafnI srpMc dy Gr clf igaf.

srpMc cfh pI irhf sI.

igafnI leI vI cfh af geI.

- ìigafnI jI - qusIN bws awzy cwlo - mYN kwpVy bdl ky afieaf .î srpMc ny

ikhf

igafnI qur igaf .

GrvflI kwpVy lY ky af geI.

- ìicwq krdY afh igafnI jy dy golI mfrF .î srpMc ny awkI bFdrI vFg dMd

Page 95: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pIhy .

- ìikAuN ? qyrf kI cwk ilaf Auhny - ibnF gwloN jxy Kxy dy gl pY jfnYN ?î

GrvflI ny ikhf . Auh QoVI Dfrimk aOrq sI.

- ìpuwCxf hovy beI srpYNc mYN aF ik qUM ? ipMz ëc koeI gwl ho jfvy - sfiraF qoN

pihlF bINzI iehdy pfeI huMdI aY .î

- ìPyr kI ho igaf ? lokF df Blf eI socdY .î

- ìkoeI nf - af lYx dy jfhV hyTF kdy - jy nf kVfkf pfieaf qF khIN .î

- ìbws qyry nfl dfrU eI nhIN pINdf bih ky - hor Auhdf koeI ksUr nhIN .î

- ìksUr ikAuN nhIN ? jxy Kxy nUM aMimRq CkfeI jFdY - beI puwCxf hovy beI qUM

ipMz nUM sfDF df zyrf bxfAuxYN ?î

- ìiswDy rfh eI pfAuNdY lokF nUM - Qozy mFgUM Tyky nUM qF nHIN qordf ?î

- ìnf qUM mYnUM ieh dws - beI qUM Auhdy vwl dI aYN ik myry vwl dI ? ikvyN myr

krdI aY ijvyN pqMdr idAur lwgdf huMdY ?î

- ìkfhdI myr krdI aYN mYN ?î

- ìhor qUM BYx afbdI df [[[[[[[krdI aYN - ikvyN kVwc - kVwc mfrdI aY jfBF nUM

- ìmYN qF shI gwl nUM shI kihMnI aYN .î

- ìmYN muwkI mfr ky puVpVI pfVdUM - qUM myry vsxYN ik Auhdy jfxY ?î

- ì[[[[[[[[.î srpMcxI qur geI.

aijhf kml srpMc nUM afm hI AuT KVHdf sI. srpMcxI ny sfrI Aumr kuwt Kf ky

hI kwZI sI. hux qF DIaF-puwqr vI ivafhy vry gey sn. pr srpMc df gMdf suBfa nhIN

suDiraf sI. jdoN Auh iksy ëqy iciVaf huMdf qF ibnF gwloN hI srpMcxI dy gl nUM afAuNdf.

pMcfieq Tfxy phuMc geI.

Tfxy ivc kfPI rOxk sI.

keI PVy hoey muMizaF mgr vwKo - vwK ipMzF dIaF pMcfieqF afeIaF hoeIaF sn.

Tfxydfr nfl buwkl KuwlHI hox kfrn srpMc iswDf hI dPqr clf igaf.

Tfxydfr aqy muxsLI keI PfeIlF ivc ruwJy hoey sn.

- ìdy idwqI ivKfeI srpYNcF qUM vI - jmF eI eId df cMd ho igaYN .î Tfxydfr ny

srpMc nfl hwQ imlfieaf.

Page 96: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkI krIey brfV sfhb - isr Kurkx dI vI ivhl nhIN.î

- ìawj ivhl ikvyN inkl afeI ?î

- ìQonUM pqf eI aY - mjbUrI df nF mfsI aY - awgy ielYksLn isr ëqy aY .î

srpMc ny iswDI swcI suxfeI . Tfxydfr kol vl-Pyr rwKxf Auh TIk nhIN smJdf sI.

Tfxydfr Aus dI ihwk df vfl sI. idl sFJf sI.

- ìaYqkIN votF vyly ikhVf swp kwZ ky idKfENgy lokF nUM ?î

- ìajy Bfl ëc aYN .î

- ìkoeI KVwpf kwZogy qF eI srU- lok hux aYzy pfgl nhIN rhy.î muxsLI boilaf.

- ìkoeI Kwz qF pwtFgy eI .î

- ìikvyN afAuxy hoey awj ?î Tfxydfr ny kMm dI gwl sLurU kIqI. vYsy Aus nUM pqf

sI ik hrpfl srpMc dy ipMz df sI.

ì qYnUM pqf eI nhIN - qusIN sfzy ipMz df muMzf PV ilafey ? srpMc hYrfn sI.

- ìkI nF aYN muMzy df ?î

- ìhrpfl .î

- ìkI krIey Auhdf ?î

- ìAuhdf ksUr kI aY ?î

- ìAuh awiqvfdIaF ëc pYr DrdY .î

- ìAuh qF muMzf eI lMzr aY - awqvfdIaF ëc pYr Drn aflf Auh jmF eI hYnIN -

mYN ikhf ikqy iksy dI kuVI-kVI CyV leI hoxI aYN ?î

- ìijhVy kflj ëc Auh pVHdY - Auh awqvfdIaF df awzf aY.î

Tfxydfr hwdoN vwD cusqI vrq igaf sI.

- ìhlf [[[!î srpMc df hYrfnI ivc mUMh awizaf igaf.

- ìsuwqf ipaYN ? jdoN df inrMkfrI kFz hoieaY - sfry iswKF dy muMzy awqvfd vwl nUM

Aulfr ho gey - inrMkfrIaF df qy iehnF df iewt kuwqy aflf vYr aY - asIN qF iehI pqf

krnYN beI iehnF nUM aYny mfrU hiQafr ikwQoN afAuNdy aY .î

- ì[[[[[[[[[.î srpMc sqMB hoieaf mjOrF dI mF vFg dyK irhf sI.

- ìivsfKI kFz qoN bfad iswKF dy muMizaF ny DVf DV aMimRq Ckxf sLurU kr idwqY

- bws jIhny aMimRq Ck ilaf - Auh iswDf eI awqvfdI aY .î

- ìbrfVf -afh gwl df mYnUM nHIN sI pqf - Drm nfl jmF eI igafn nHIN sI .î

Page 97: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìhux qF igafn ho igaf ?î

- ìho igaf - pr muMzy dy vfrsF nUM ikhVf lV PVfeIey ?î

- ìieh qyrf kMm aYN .î

- ìkuC lY dy ky KihVf nhIN CuwtU ?î

- ìkhyN Cwz idaFgy - pr hY musLkl .î

- ìmYN vfrsF nfl gwl krky afAunY .î

- ìkr lY.î

srpMc bfhr inkl igaf.

sfrI pMcfieq mwKIaF vFg srpMc duafly iekwqr ho geI. sMqU dy mUMh qoN mwKI

nhIN AuzdI sI.

- ìgwl qF igafnI jI bfhlI eI Kqrnfk aY .î afK ky srpMc ny sfiraF dy

hwQF dy qoqy Auzf idwqy.

- ìkuC pqf vI lwgy ?î

- ìbrfV kihMdf hrpfl awqvfdIaF ëc aY - ieh inrMkfrIaF nUM mfrn nUM iPrdy

aY.î

- ì[[[[[[.î sfiraF df PUs Auz igaf.

- ì ieh afpxy aflf ëkwlf nhIN - kflj dy hor muMzy vI aY .î

- ì[[[[[[[[.î sMnftf Cf igaf.

- ìKLYr gwl idl qF lwgdI nhIN - pr srpMc sfhb iehdf koeI hwl ?î igafnI

ny idl kwZ ky puwiCaf.

srpMc igafnI aqy sMqU nUM iek pfsy lY igaf.

- ìgwl EnI nhIN ivgVI - ijMnI qusIN socdy aYN - brfV afpxf Kfs bMdY - jy

khoN qF lYx dyx dI gwl CyV lYny ?î

- ìsrpMc sfhb - vYsy muMzf inrdosL aY - mrdy qF awk cwb lvFgy - pr puls

dy sqfey muMzy jy hiQafr nhIN cwkxgy qF hor kI krngy ?î igafnI ny afiKaf.

srpMc dy aMdroN PqUr AuiTaf . pr ielYksLn dIaF byVIaF krky Auh ësIlí

bixaF KVHf irhf.

- ìigafnI jI - kr lvFgy bMnH suwb - pr muMzf qF CuzfeIey - hor nf qurnoN

afhrI kr dyx shury nUM .î sMqU df mn Br afieaf.

Page 98: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìieh QozI afbdI mrjI aY - mYN QonUM jmF eI nHI ies rfh pfAuNdf .î srpMc ny

swcf rihx leI afiKaf.

- ì myry vIr afbdI mrjI dyKo - Pyr nf kihE beI srpYNc ny duaf idwqy .î

srpMc AuhnF nUM vlI quiraf af irhf sI.

- ìikMinaF ku ëc sr jfAU ?î sMqU ny rwsy df isrf dyKxf cfihaf.

- ìbrfV jfxy jF rwb jfxy .î srpMc ny donoN hwQ Aupr cuwk idwqy.

- ìsrpYNcf mUMh qF suMG .î

- ìAuh mYN suMG lYnY .î

- ìkr idaFgy koeI BMn GV - shury nUM aYQoN qF Cuwtdf krIey .î sMqU dy gl ivc

hMJU atk gey.

srpMc qur igaf.

- ìmYnUM aglI pIVHI df BivwK TIk njLr nhI af irhf.î igafnI ny sMqU nUM ikhf.

- ì[[[[[[.î sMqU cuwp sI.

- ìkihMdy huMdy aY : bMdf hrK df mfiraf nrk pY jFdY _ bydoisLaF nUM PV PV

aMdr DwkI jFdy aY - muzIhr ikMnf ku icr iehnF dy mUMh vwl dyKU ? afpxy vyly sMqU kuC

hor sI - awj dy muMzy hwQ bMnH ky kuwt nhIN KFdy - ieh myrf awj df ikhf ivcfr leI.î

- ì[[[[[[.î

- ìsMqU gurbfxI kihMdI aY : jbY bfx lfigE - qbY ros jfigE - jdoN qIr vwjdY

- AudoN bMdy nUM guwsf afAudY - aglI pIVHI ieqnI sfAU hY nhIN .î

- ì[[[[[[[[.î

Tfxydfr kol srpMc bFdr vfg lfciVaf bYTf sI.

- ìbrfVf - muMzf iek vfrI Cwz dyh - Pyr Blf duafry PV ilafieE - mYN vI

ipMz dy mUMh mwQy lwgdf rihjUMgf -agly hwQ bMnH ky pYsy dyx nUM iqafr aY .î

- ìikMny ku dyx nUM iqafr aY ?î

- ìieh hux qUM dws ?î

- ìds hjfr ?î

- ìbhuqY - qUM ielYksLn vwlIN vI dyK - sfiraF nUM ieko rwsy nfl nf nrV.î

- ìcwl pMj duaf dyh - qUM vI kI jfxygf ?î

- ìpMj duaf idMnYN - pr iek gwl myrI hor sux lY iDafn lf ky - dy Auh ds

Page 99: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

hjfr vI idAUgf - pr Auhdy nfl ijhVf sfzy ipMz df igafnI aYN nF ? Auh pUrf

iPwtxIaF df Pyt aY - iehny awDy ipMz nUM aMimRq Ckf idwqf hoAU - gwl nI bfq nI - ipMz

ëc vfDU irMz pRDfn bixaF iPrdY - ieh qF sMqU eI aY ijhVf lwq lfeI jFdY - Auh qF

kihMdf sI : muMzf inrdosL aY - kfhdy pYsyy dyeIey ?î

- ì awCf [[[[!î

- ì hF jI [[[[[!î

- ìPyr qF kdy iehdy vfsqy vI tYm kwZxf pAU - ?î

- ìiblkul .î

- ìiek gwl Xfd rwKIN srpYNcf .î

Tfxydfr ny gwl qorI.

- ìafh ijhVf inrMkfrIaF aflf mslf sLurU hoieaY - ieh CyqI kIqy muwkx vflf

nhIN - pMjfb ëc gdr jrUr mwcU - Pyr sfnUM aMimRqDfrIaF dI jrUr loV pYxI aYN - AudoN

eI ikqy iehdf nMbr lf idaFgy .î

- ìpr dyKIN brfVf-hux nf iehnUM kuC khIN - dyKIN ikqy myrf vIr - myrf kIqf

krfieaf KUh ëc pf dyvyN .î

- ìbyiPkr rih - bwkry dI mf kdoN ku qwk suwK mnfAU ? jV idaFgy ikqy koky -

lf idaFgy qih - kI nF aYN iehdf ?î

- ìpUrn isAuN .î

- ìkrdf kI huMdY ?î

- ìivhlLI rMn pRfhuixaF jogI - lokF nUM hr ivsfKI ëqy aMimRqsroN aMimRq Ckf ky

ilafAuNdY qy gurduafry pfT kr CwzdY - pr iek gwl aY - sfzf awiDEN ijafdy ipMz

iehdy ipwCy aY .î

- ìqfhIN qF qUM iehqoN mok mfrdf iPrdYN .î

Tfxydfr hws ipaf.

- ìkI krIey ? isafsq aY .î

- ìkoeI nhIN - idl rwK - aMimRq CkfAuxoN iehnUM htf idaFgy .î

srpMc sMqU horF kol af igaf.

sfiraF ny suaflIaf njLrF srpMc dy mUMh ëqy gwz rwKIaF sn.

- ìikAuN - ikvyN bixaf ?î

Page 100: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìpUry pMj hjfr qoN Gwt nhIN gwl bxnI - .î

- ìAuh qF ds qoN hyTF nhIN sI Auqrdf - tuwl lf ky msF eI pMj qy ilaFdY .î

srpMc ny pRfpqI dwsI.

- ìkwl dy idaFgy - pr muMzy nUM kdoN CwzU ?î sMqU kfhlf ipaf hoieaf sI.

- ìpYsy ilaf idE - muMzf lY jfE .î

srpMc ny iewko twk nfl hI gwl vwZ idwqI.

sMqU aqy igafnI afVHqIaF dy cly gey. AuhnF ny pUrf pMj hjLfr rupeIaf ilaf ky

srpMc dy hwQ ëqy rwK idwqf.

hrpfl Cwz idwqf igaf.

igwdV kuwt krky Aus qoN cwj nfl quiraf nhIN jFdf sI.

srpMc AuhnF kol bfhr af igaf.

- ìgwl aYnI aYN .î srpMc ny KMGUrf mfr ky glf sfP kIqf.

- ìTfxydfr kihMdf : iek mOkf iehnUM idwqf - awgy nUM bMidaF vFgUM rhy - pVHy -

hrpfl ! jy qUM gFhF nUM koeI glqI kIqI - Tfxydfr ny jmF eI nhIN mMnxf - Pyr nf khIN

dwisaf nhIN -.î

- ìglqI qF srpMc sfhb mYN hux vI koeI nhIN sI kIqI ? glqI qF asIN iqMnF

ny eI nhIN sI kIqI.î

- ìqyry nfl hor vI sIgy ?î

- ìdo hor sI - GridaF ny ds-ds hjLfr dy ky Cuzfey aY .î

- ìdyiKaY ? mYN QonUM ikhf sI nF ? beI brfV ds hjfr qoN Qwly nhIN sI Auqrdf

- ìhYa qyrI byVI bihjy - hrfm dI kmfeI iljfAU ikwQy ? bfby nfnk ny ikhY :

hwku prfieaf nfnkf - Aus sUar Aus gfie - gur pIr hfmf qf BrY - jy murdfr n Kfie

- qy gurU arjn dyv jI ny PurmfieaY : shs Kty - lK kAu AuiT DfvY - iqRpq n afvY

- mfieaf pfCY pfvY .î

- ìigafnI jI - iehnF gwlf nUM hr koeI nhIN mMndf - Auhny qF mYnUM Tok ky aYQoN

qwk afK idwqY - beI muMzy nUM khIN - pVHfeI vwl iDafn dyvy - hor GiqwqF ivc nf pvy -

smF bhuq mfVf afAux vflY - iPr myrI ijLMmyvfrI nhIN .î afK ky srpMc Pfirg ho

igaf.

Page 101: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìsLfbfsLy BfeI sLfbfsLy .î

Auh sfry ipMz nUM bws cVH gey.

sLfm nUM swQ ivc hrpfl dI igRPqfrI aqy irhfeI bfry crcf iCVI hoeI sI.

- ìkihMdy aY BfeI kflj ëc awqvfdIaF df afAux jfx aYN ?î amlI boilaf.

- ìafAux jfx kfhdY ? Auh rihMdy eI kflj ëc aY .î

- ìPyr hrpfl nuM ikAuN PiVaf ?î

- ìkoeI awtI swtI ieh aVfAuNdf hoAU - ieh ikhVf supwqf aY ?î

- ìkihMdy ijhVy muMizaF ny nvF nvF aMimRq CikaY - AuhnF nUM puls pYNdI aY .î

- ìqF hI qf mhfqVF nUM kuC nhIN afKdy - aYsLF krdy aYN - buwly vwZdy aYN .î

amlI ny afiKaf.

- ìpr Xfr hrpfl ny qF aMimRq vI nHIN Cikaf ? AuhnuM ikAuN PiVaf ?î

- ìAuhdy ipAu ny qF CikaY - Auh qF bixaF bYTY sMqU qoN sMqf isMG 'kflI .î

amlI df nsLf Kqry vflI sUeI qy phuMicaf hoieaf sI.

- ìAuh hux qyry nfl KFdf pINdf nhIN - qYnUM qF guwsY .î iksy ny swcI suxfeI.

- ìkoeI nF - sbr kr - kdy qyry vI moCy pfeI KVHy aY .î

Auh crcf kr hI rhy sn ik ieMdr GYNt af igaf.

- ìXfr mfVI ijhI mwdq kroNgy ?î

- ìkfhdI ?î

- ìsfzf Xfr mOlf bld nhIN AuTdf - AuhnUM AuTfAuxY .î

- ìnhIN AuTdf bYTf rihx idE - AuhqoN buVHI nvyN dwuD krvfAuxI aYN ?î amlI

ny ikhf qF hfsV pY geI.

- ìAuT ky KurnI ëcoN pwTy Kf lAU - tokry ëc pfey KFdf nhIN - gAU df jfieaY -

iPr vI amlIaf qrs afAuNdY - qUM qF golIaf leIaF Kf qy lwg igaf kuwqy mFgUM BONkx

- ìjy afh gwl aY qF clo BfeI Pyr - puMn aYN .î

sfry jf ky mOly bld dy duafly ho gey. iksy ny hyTF dI vlfa pfieaf hoieaf sI.

iksy ny pUC PVI hoeI sI. amlI mOly dy gl nUM icMbiVaf hoieaf sI.

- ìlE beI mfro jor .î amlI ny ikhf qF mOly nUM AuTfAuNdf - AuTfAuNdf afp

ëdfaVí krdf jf izwigaf.

Page 102: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

muMzIhr hws peI.

amlI aOKf sOKf afp hI AuT ky KVHf ho igaf .

- ìKsmF nUM Kfxf gohy qoN pYr iqlHk igaf - clo hux mfro beI jor muMizE !î

jor lfAux lwgf amlI iPr izwg ipaf.

hwsdy muMizaF dIaF pwslIaF duKx lwg peIaF.

- ìamlIaF afpF ieAuN krdy aF - mOlf bld afpF Pyr ëTf lvFgy - pihlF qYnUM

AuTf leIey .î GYNt boilaf.

- ìmF df XhfE [[[[Xfr cwly aY - nfly mwdq krIey - AuqoN ZuwcrF shIey ?î Auh

gfhlF kwZdf Gry af ky pY igaf. Gr Aus df bfhr - bfhr rUVIaF kol sI.

qVky cfr ku vjy amlI dy iZwz ivc kuVwl ijhf AuiTaf . Auh Kys lY ky rUVIaF

ivc hI ëmYdfn mfrní bYT igaf. ajy kfPLI hnHyrf sI. pyt Aus df ajy vI drd krI jf

irhf sI. sLfied bld AuTfAux krky amlI jor Kf igaf sI.

amlI bYTf ajy afpxf iZwz hI Guwt irhf sI ik Aus kol af ky koeI hor buVHI bYT

geI. amlI ny sfh Guwt ilaf.

- ìnI ikhVI aYN ? Aus buVHI ny amlI vwl mUMh krky puwiCaf .

- ì [[[[.î amlI cuwp irhf . dwsdf vI kI ? beI Auh ikhVI sI ?

- ìnI mYiKaf qUM ikhVI aYN ?î kfPI dyr cuwp rihx qoN bfad buVHI ny iPr puwiCaf

.

- ì[[[[[[.î amlI iPr nf boilaf . Aus ny afpxf kMm krky hwQ Do ley .

jdoN buVHI ny iPr, ìikhVI aYN ?î puwiCaf qF amlI pjfmyN df nflf bMnHdf hoieaf

boilaf :

- ìmYN 'ikhVI' aYN nhIN BfeI - mYN qF 'ikhVf' aYN .î amlI cwkvyN pYrIN ho igaf

aqy buVHI cuwp kr geI.

****

agly idn igafnI ny sunyhf dy ky hrpfl nUM afpxy kol bulfieaf.

hrpfl qurMq hfjLr ho igaf.

- ìkoeI jrUrI kMm sI igafnI jI ?î

Page 103: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìbhuq jrUrI - bYT aYQy .î

Auh bYT gey .

- ì Es idn qUM srpYNc dIaF gwlF sux leIaF sI ?î

- ìhF jI - sux leIaF sI.î

- ìkoeI smJ lwgI ?î

- ìnF - iblkul nhIN .î

- ìpuwqrf myry qjLrby muqfibk - ijvyN srpYNc gwlF krdf sI - Aus ihsfb nfl

puls qYnUM iPr pAUgI.î

hrpfl nUM muVHkf af igaf.

hwQF pYrF dIaF qlIaF psIny nfl iBwj geIaF.

- ìsMqU qy qyrI mF qYnUM ikMnf ipafr krdy aY .î

- ì[[[[[[.î hrpfl sux irhf sI.

- ìjy myrI mMny qF qUM kflj Cwz dyh qy ipMzoN ikqy hor iknfrf kr lY.î

- ìikwQy jfvF igafnI jI - koeI hor itkfxf vI qF nhIN .î

- ìpMjfb ëc smF bhuq mfVf afAuNdf jFdY puwq myiraf - ikqy idwlI duwlI vwlIN

inkljf - cMgf rhyNgf.î

- ìigafnI jI bfpU byby kI afKxgy ?î

_ ìAuhnF dI ijMmyvfrI mYN EtdYN .î

- ìigafnI jI - jy GroN Bwjy - puls isr nf hoAUgI ?î

- ìpuwqrf - puwqrf ! sfiraF qoN isafxf Auh huMdY - ijhVf pYNdIaF qoN vI Bwj jfvy

- KVHy pYr iehnF dy hwQ nf afvy bMdf - bfad ëc vIh jugfV ho jFdy aY .î

- ìigafnI jI - gwl vwzI aY mUMh Cotf aYN - sLrm afAuNdI aY .î hrpfl kuJ jk

irhf sI.

- ìdyK hrpfl isaF - mYN qyrf qfieaf vI - Xfr vI , Brf vI - pyNzU vI - sfrf

kuC eI aF - hfQI dI pYV ëc sLyrf sfrIaF eI pYVF af jFdIaYN - qUM idl Kohl ky gwl kr

- dfeIaF qoN pyt nhIN lukdy - boqy dy iZwz ivc sfrIaF eI dfqxF huMdIaY puwqr myiraf

!î igafnI ny sfry hI drvfjy hrpfl leI cOpwt KolH idwqy.

- ìigafnI jI - isafxy aYmyN nhIN afKdy - kuQF qoN ruwJI shurf hkIm - kI dwsF

Page 104: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqUM mYnUM Xfr smJ ky bol - iJjk nf mMn - ieh qyrI ijLMdgI df suafl aY sLyr

myiraf !î igafnI ny hNOsly leI hrpfl nUM QfpI idwqI.

_ ìsux lE igafnI jI iPr - iek kuVI aY - myry nfl pVHdI huMdI sI -

igafrHvIN kr ky ht geI - ipAu mr igaf - iek mF aYN - hor koeI BYx nhIN BfeI nhIN

- bVf moh krdI aY Auh mYnUM - AuhdI mF vI mMndI aY - pr zr mYnUM bfpU horF df aY .î

- ìhux ikwQy rihMdI aY ?î

- ìmF nfl idwlI clI geI - jLmIn qy Gr sfrf kuC vyc vwt geIaF.î

- ìidwlI hux kI krdIaYN ?î

- ì pqf nhIN - kuVI df sfrf nfnkf pRIvfr idwlI ivc eI rihMdY .î

- ìbs pfaDf nf puwC - Auz jfh .î

- ìAuhnF nfl awj mYN rYa krdYN - myrI khI Auh moVdy nhIN - qUM AuhnF df

iPkr idl ëcoN kwZ .î

- ìigafnI jI - jdoN asIN kuC kIqf eI nhIN - iPr puls sfnUM vfDU df qMg ikAuN

krdI iPrdI

aY?î

- ìieh iswK kOm nfl pihlI vfrI nhIN - sLurU qoN eI bIqdI afeI aY sLyrf -

pMjfb ëc vsidaF nUM qF inwq eI muihMmF ny puwqr myiraf - srkfr df kMm aYN CotI gwl

nUM vwzI bxfE - lFbU lfE qy aglIaF votf vtorn leI koeI nf koeI muwdf KVHf kro -

hux qUM dyK leIN ikvyN ieh iswKF df hAUaf KVHf krky ihMdUaF qy inrMkfrIaF dIaF votF

ikvyN iKwcdy aY - ieh gMdI isafsq aY - ajy qyry smJ ivc nhIN afAuxI .î

- ì[[[[[[[.î

- ìqUM hux cwl ky rotI rUtI Kf - mYN kwlH nUM duiphry sMqU kol afAUN .î

hrpfl qur afieaf.

igafnI pUrn isMG dI skIm DrI DrfeI rih geI.

svyry cfr vjy puls ny sMqU dy Gr nUM Gyr ilaf. puls df pUrf trwk Biraf

hoieaf sI.

drvfjf KVkx qy sMqU ny kuMzf lfh idwqf . puls df Biraf trwk dyK ky Auh byhy

pfxI ivc hI bYT igaf.

- ìkoeI syvf srdfr jI ?î Aus ny hwQ joV ky aqIaMq inmrqf nfl Tfxydfr nUM

Page 105: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pwuiCaf.

- ìsyvf koeI nhIN - muMzf pysL kr .î

Tfxydfr ny awq ruwKf Auqr moiVaf.

- ìksUr qF srdfr jI Auhny koeI kIqf nhIN - AudyN df kflj vI nhIN igaf-bws

Gry eI rihMdY .î

- ìAuh ikwQy jFdY - kI krdY - sfnUM qyry nfloN vwD pqY - qUM AuhnUM bfhr ilaf

kyrF.î

- ì[[[[[[.î sMqU doicwqI ijhI ivc KVHf sI. Aus nUM kuJ suwJ nhIN irhf sI.

Tfxydfr dy iesLfry ëqy ispfhIaF ny sMqU nUM ivhVy ivc hI Zfh ilaf.

rOlf pYx ëqy sMqU dI kuVI joigMdr aqy GrvflI mylo ny ipwtxf sLurU kr idwqf.

ipwt-iptweIaf sux ky hrpfl ipClI bYTk ivcoN bfhr ivhVy ivc afieaf qF ispfhIaF

ny Aus dy hwQ, Aus dy prny nfl hI ipwCy bMnH idwqy aqy kuwkV vFg cuwk ky trwk ivc suwt

ilaf.

trwk qur igaf.

sfry hI zOr-BOry ijhy hoey KVHy sn.

iksy nUM kuJ suwJ nhIN irhf sI.

iek dm puls dI aYsI DfV peI sI ik iksy nUM bhuq kuJ kihx suxn df smF hI

nhIN imilaf sI.

- ìhrpfl dy bfpU - kuC kr - buwcV qF juafk nUM cuwk ky lY gey.î hrpfl dI

mF mylo kurlfeI. Aus dy nfl KVI joigMdr kMbI jf rhI sI.

- ìkI krF mylo - aOVdf kuC nhIN ?î sMqU sfh sq CwzI KVHf sI.

- ìigafnI jI kol jfh - Auh eI koeI rfh pfAU - hfVHy jldI kr - myrf qF

idl GtI jFdY - kI krF ? iZwz dI awg aY - hfey vy zfiZaf rwbf !î

sMqU igafnI pUrn isMG vwl Bwj igaf.

Auh suMnIaF-CUkdIaF glIaF ivcoN dI kmilaF vFg Bwijaf jf irhf sI. idl Aus

df QflI dy pfxI vFg zoldf sI. pr muwKoN Auh ëvfihgurU-vfihgurUí df jfp kr irhf sI.

itkI rfq ivc Aus dI ëKVwp - KVwpí iBafnk cuwp df sInf pfVdI sI.

- ìigafnI jI [[[[[[!î Aus ny pfglF vFg qKLiqaF nUM DwPy mfry. cuwp rfq ivc

bwkVvfh mwc geI . avfj ipMz dy dUjy pfsy suxI sI.

Page 106: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìsMqU aY[[[?î igafnI ny hYrfn ijhf ho ky puwiCaf .

- ìafho igafnI jI - jldI drvfjf Kohlo - !î sMqU df rox inkl igaf. KuVk

igafnI nUM vI geI sI ik koeI sLuB Kbr nhIN sI. burI Kbr sI.

-îkI gwl aY ? aYnf Gfbiraf kfhqoN aYN ?î drvfjf KolH ky igafnI ny puwiCaf.

- ìpwty eI gey igafnI jI - brbfd ho gey [[[[!î sMqU roNdf DIrj nhIN PVdf

sI.

- ìkoeI gwl vI dwsyNgf ? GbrfAux nfl kuC nhIN bxnf .î igafnI ny Aus nUM

aMdr kr ilaf.

- ìpuls pfly nUM Pyr PV ky lY geI .î

- ìkdoN ?î igafnI df sfh sMG aMdr hI aV igaf. ijhVI gwl df Aus nUM zr

sI. Auh afKr ho ky hI rhI.

- ìafh huxy eI - bws afey qy psLU vFgUM lwd ky qur gey.î

- ì[[[[[[[[.î igafnI socF ivc pY igaf.

-îigafnI jI - kuC jldI kro - ieko iek kul df icrfg aY - Auh vI nF buwcV

PUk mfr dyx.î

- ìhONslf rwK - afpF srpYNc koly cwldy af-.î

gurduafry ëcoN pfTI bol ipaf sI.

AuhnF vfho-dfhI srpMc df drvfjLf jf KVkfieaf.

- ìkOx aYN[[[?î kfPI dyr bfad srpMcxI dI avfjL afeI.

- ìmYN af BfeI bIbf, pUrn isAuN igafnI.î

- ìvy bKqOiraf [[[[!î srpMcxI ny psLUaF vwl pey sIrI nUM avfjL mfrI.

- ìhoa cfcI [[?î

- ìbfhrlf drvfjf KolH !î

- ìKolHdYN cfcI .î

jdoN nUM bKqOry ny bfhrlf drvfjf KoilHaf, AudoN nUM srpMcxI ny srpMc nUM hlUx

ky bYTf kr idwqf.

rfq dI pIqI mxF mUMhI dfrU krky srpMc AuKiVaf ijhf ipaf sI. Aus dIaF lfl

surK awKF ëcoN ëprl-prlí pfxI vg irhf sI.

igafnI pUrn isMG aqy sMqU nUM dyK ky srpMc nUM cyh cVH geI.

Page 107: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìsfly ërfm nfl sOx vI nhIN idMdy .î

Aus ny mn ivc hI AuhnF nUM gfhl kwZI.

srpMcxI cfh bxfAux clI geI.

- ìsrpMc sfhb - hrpfl nUM puls iPr PV ky lY geI .î

- ìPyr mYN kI krF ?î

- ìqusIN ipMz dy srpYNc ho - koeI hwl kwZo - puls byksUry muMzy nUM eI nhIN itkx

idMdI.î

- ìAuh qF srpYNcf - muMzy ny kflj qF kI jfxf sI - AudyN df GroN bfhr vI nhIN

igaf - jy GroN bfhr igaf huMdf qF vI ieh socdy beI koeI hor Giqwq kr idwqI hoxI aYN

- .î sMqU boilaf.

- ìAuhqoN qF ajy kuwitaf krky cwj nfl qur vI nhIN sI huMdf.î

- ìigafnI jI - puls awj kwlH isroN srdfr aY - QonUM mYN AudyN eI afK idwqf sI

- beI gFhF nUM myrI koeI ijLMmyvfrI nhIN hoAUgI - mYN iek vfrI Cuzf idwqf sI - hux qusIN

afp eI koeI ivDI soco.î

srpMc ny icwtf hI jvfb dy idwqf.

- ìsrpYNcf - muMzf jmF eI inrdosL aY.î sMqU kurlfieaf.

- ìmYN mMndYN ik muMzf jmF eI byksUr aY - pr puls afly nhIN mMndy - AuhnF nUM

koeI kmI dINhdI aY qF hI vfr-vfr PV PVfeI krdy aY - ipMz ëcoN hor nf iksy nUM PV

ky lY gey ?î

- ì[[[[[[.î Auh inruwqr ho gey.

bKqOrf cfh lY ky af igaf.

- ìbKqOiraf - myry qF lMGxI nhIN .î

sMqU iPws ipaf. bKqOrf sMqU dy drd nUM pUrI qrHF smJdf sI. pr ivcfrf grIb

bMdf kuJ kr nhIN skdf sI.

- ìPyr srpMc sfhb - qusIN sfzI koeI nhIN mwdd krdy ?î igafnI ny qsvIr

df iek pfsf hI dyKxf cfihaf.

- ìigafnI jI - vfr vfr kfhqoN khfAuNdy EN - mYN ijMnI ku jokrf sI-EnI ku

QozI mwdq kr idwqI - hux koeI Pfiedf nhIN.î

- ìqyrI mrjI aY srpYNcf - qkVy mUhry ikhVf jor huMdY ?î sMqU ny akih drd

Page 108: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nfl ikhf.

Auh ibnF cfh pIqI dy hI vfips af gey. sMqU iTwby GVIs - GVIs qurdf sI.

- ìigafnI jI - hux koeI cfrf ? myry qF aOsfx mfry pey aY - Gry mylo df hfl

nhIN dyiKaf jFdf - krIey qF kI krIey?î

- ìafpF sLihr cwldy aF - gurU afpy koeI hIlf bxfAU .î

Auh kwpVy bdl, bws PV ky sLihr af gey.

bwsoN Auqr Auh iswDf Tfxy phuMcy.

duiphroN bfad jf ky ikqy AuhnF dI vfrI afeI.

- ìbrfV sfhb sfsrIkfl.î

Auh awD ku dy ho ky Tfxydfr dy pysL hoey. Tfxydfr ny kihr BrIaF njLrF nfl

AuhnF vwl qwikaf, pr mUMhoN kuJ nf boilaf.

- ìbrfV sfhb - asIN sMqf isAuN dy lVky hrpfl dy mgr afey aF jI .î

igafnI ny bVI inmrqf sihq ikhf. hwQ Aus ny joV rwKy sn.

- ìikhVf hrpfl ?î Tfxydfr sfP hI muwkr igaf.

- ìhwd ho geI Tfxydfr sfhb - awj qVikEN qF qusIN AuhnUM GroN PV ky ilafey

aYN .î sMqU hYrfn sI.

- ìasIN iksy hrpfl nUM PVH ky nhIN ilafey - iek gwl kMn Kohl ky sux lY !

asIN Qozy vFgUM ivhly nhIN - beI QF QF lokF dy GrIN qury iPrIey - hux cuwp cfp dPf ho

jfh eyQoN - nhIN PV ky aMdr dy idaFgy .î Tfxydfr gl nUM afieaf.

Auh Coq ijhI luhf ky prq afey .

- ìbhuVI Auey zfiZaf rwbf ! jfgidaF nUM eI pYNdIN pfeI jFdy aY .î sMqU cIk

mfrn vflf hoieaf KVHf sI. Aus df kfljf lIrF hoieaf ipaf sI.

- ìqYnUM pwkf pqY beI iehI puls PV ky ilafeI aY ?î

- ìigafnI jI ikhVIaF gwlF krdy EN - iesy Tfxy dI puls sI - brfV afp

nfl sI - mYN inafxYN ? ijhVy igRPdfr krky muwkrI jFdY aY - ieh koeI kfrf krngy .î

- ìKqrf mYnUM vI lwgdY - cwl afpF bydI nUM imldy aF .î igafnI ny ikhf.

- ìbydI kOx aYN ?î

- ìbVf qkVf vkIl aY - iek afrI qF QMmH ihlfa idAU Tfxy dy.î

- ì clo .î

Page 109: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìaMimRqDfrI bMdY - vl PyrI jmF eI nhIN krdf - gwl solHF afny swc khU -

mYnUM keI vfrI drbfr sfhb imilaY - keI isMGF dy kys iehny lVy aY - hY qF qIhF ku

sflF df eI- pr gurU ny soJI bhuq bKsLI aY - bVI cVHdI klf vflf isMG aY .î

sMqU df idl itk igaf.

Auh gwlF bfqF krdy bydI dy dPqr af gey.

igafnI nUM dyK ky bydI AuT ky bfhr af igaf.

- ìvfihgurU jI kf KLflsf .. vfihgurU jI kI PLqih ..î

PLqih df jvfb PLqih ivc hI afieaf .

- ìigafnI jI kmfl eI kr idwqI - awj kIVI dy Gry nrfiex ikvyN ?î bydI

igafnI nUM jwPI pfeI KVf sI.

-ìbMdf KLudgrj aY bydI sfhb - afpxy kMm ibnF iksy

koly nhIN jFdf.î

- ìikhVIaF gwlF pey krdy ho - DMnBfg Aus kMm dy - ijhVf quhfnUM sfzy kol

iKwc ilafieaf - hukm kro - myry lfiek koeI syvf dwso - mYN quhfzy iksy kMm af skF

igafnI ny sfrI khfxI kih suxfeI.

sux ky bydI gMBIr ho igaf.

- ìpMjfb dy hflfq ieqny Krfb huMdy jf rhy ny igafnI jI- hux vkIlF-adflqF

dI puwC igwC GtdI jf rhI aY qy pulIs afphudrI huMdI qurI jFdI aY - qusIN dyK lieE

- iek idn aYsf afvygf ik pulIs ny jwj-adflq nUM smJxf hI kwK nhIN - vkIl qF

iek pfsy rhy.î

- ìPyr bydI sfhb - muMzy dI KLlfsI ikvyN hoAU ?î

- ìmYN Tfxy jf ky vyK lYnYN - pr mYnUM AumId nhIN beI Cwzxgy - inrMkfrI kFz

mgroN pulIs nUM sYNtr vwloN hukm idwqy jf cuwky aY ik iswKF dI AuTI lihr nUM qfkq nfl

kucl idE - ies df pUrf Pfiedf pulIs ny AuTfAuxYN - inrdosL PV ky kys pfAuxy qy

qrwkIaF leI rfh moklf krnf - pYsf qF lok vYsy vI bQyrf iehnf mgr cuwkI iPrdy aY

- ì pMj hjfr qF eysy muMzy dI irhfeI leI sfQoN pihlF lY cuwky aY .î

- ì dyK ilaf nF ? mjLbUrI mUMh bMdy nUM dyxy pYNdy aY - qy iehnF df mUMh pYNdf jFdY

Page 110: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ì clo Tfxy cwldy aF.î

bydI AuhnF dy nfl qur ipaf.

- ì kI nF aYN muMzy df ?î

- ìhrpfl isMG .î

- ìipqf df nF ?î

- ìs[ sMqf isMG .î

- ìkdoN igRPqfr krky ilafey aY ?î

-î awj qVikEN.î

- ìqusIN bfhr hI KiVHE - mYN aMdroN pqf krky afAunYN - iPr dyKFgy .î

bydI aMdr clf igaf.

- ìafE jI bydI sfhb - ikvyN afAuxy hoey ?î

- ìbrfV sfihb qusIN awj svyry iek hrpfl isMG nF dy lVky nUM igRPqfr krky

ilafey ho .î

- ìpihlF vI bMdy afey sI - asIN iksy hrpfl isMG nF dy lVky nUM igRPqfr nhIN

kIqf - idl kry hvflfqF dyK lE .î

- ìpr sfhb bhfdr - vfirs dfavf krdy aY .î

- ìvfirs qF vIh dfavy krngy - asIN kIhdf kIhdf Tykf lY leIey ? qusIN

hvflfqF dyK ky qswlI kr lE - jy QonUM nhIN ieqbfr qF .î

brfV ny iswDI hI suxf idwqI.

- ìbrfV sfihb - agr Aus ëqy koeI dosL hY qF AuhnUM adflq sfhmxy pysL kr

idE - adflq afpy PYslf dy dyvygI .î

- ìjdoN asIN PV ky hI nhIN ilafey - iPr adflq ëc kIhnUM pysL kr dyeIey ?

QonUM nhIN XkIn qF rojnfmcf dyK lE - muxsLI [[[!î

- ì jI srkfr ?î

- ì afh bydI sfhb nUM rojnfmcy dy drsLx puaf dyh .î

- ìjI srkfr .î

muxsLI rojnfmcf cuwk ilafieaf.

pr bydI ny awK nf krI. Auh Tfxydfr dI bdnIqI nUM agfAUN hI BFpdf sI.

Page 111: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìbrfV sfhb - kfnUMn dy dfiery ëc qF rho - ijhVy kfiedy kfnUMn dI ksm

KfDI aY - Gwto Gwt Aus dI hI iewjLq rwKo - jy pulIs hI kfnUMn AulMGx lwg geI -

ihMdosqfn df qF iPr rwb hI rfKf hY.î

brfV hws ipaf.

- ìbydI sfhb - ijwQy quhfzf rfj Kqm huMdY - hux AuQoN sfzf rfj sLurU huMdY -

Qozy vfly vyly ivhfa gey - hux nvyN sUrj vwl qwkx dI afdq pfvo - dyKo nvF kfnUMn

ikhVf sunyhf lY ky afAuNdY ?î Tfxydfr ny ivaMg kIqf.

- ìquhfzf nvF sUrj qF cVU hI kflf, sfhb bhfdr - mYnUM qF kdy kdy zr lwgx

lwg jFdY - jy iswKF dI sI[ afeI[ zI krnI aYN qF iswK ny krnI aYN - jy iswK nUM golI

mrvfAuNxI aYN qF iswK ny mrvfAuNxI aYN - ieh Brf mfrU jMg ikwQoN ku qwk kOm nfl inBU

- ì[[[[[[[.î Tfxydfr inruwqr ho igaf.

- ìsfihb bhfdr - jy zogry gwdfrI nf krdy - awj pqf nhIN ikwQoN qwk iswK

rfj dy bol bfly hoxy sI - ieiqhfs gvfh hY - iswK kOm nUM iswKF ny eI rgVf lfieaY -

hor koeI iehdf pwqf nhIN sI ihlf skdf - jy phfVf isMG horIN PrMgI dI JolI nf izwgdy

- awj vI sLyry-pMjfb dy rfj dy sMsfr ivc zMky vwjdy .î

bydI swcIaF afK ky bfhr af igaf.

Aus df ltikaf ichrf dyK ky sMqU horF dy mwQy Txky .

- ìikvyN bxI ?î

- ìpuls bdnIqI ëqy afeI vI aY .î

- ìhux Pyr ?î sMqU dy gozy kMbx lwg pey. mwQy qoN psIny dI Cwl PuwtI .

- ìhux ieko rfh aY - irport bxf ky aKbfrF dy dPqrF nUM qoro - gvrnr,

pulIs muKI qy muwK mMqrI nUM qfrF idwqIaF jfx - sLfied koeI imhnq pwly pY jfvy - nhIN

brfV qF lwq eI nhIN hyTF lfAuNdf -.î

AuhnF ny irportF iqafr krky aKbfrF dy dPqrF nUM Byj idwqIaF . gvrnr,

pulIs muKI aqy muwK mMqrI nUM qfrF kr idwqIaF . ijhnF ivc hrpfl dy inrdosL hox df

vyrvf pfieaf sI aqy pulIs dy igRPqfrI qoN munwkr hox df ibRqFq vI iliKaf sI.

Auh hfry huwty ipMz nUM qur pey.

idn iCpx qoN pihlf srpMc Tfxy puwj igaf.

Page 112: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìaf srpYNcf -.î

- ìmyry koly svyry bMdy afey sI.î

- ì phuMc gey sI - pihlF afp afey - Pyr vkIl Byj idwqf .î

- ìqusIN igafnI nUM hwQ pfE - Auh aMbrsr awqvfdIaF nUM imldY .î srpMc ny

iek nvIN eI akfsLvfxI suxfeI.

- ìqUM ëkwly igafnI dI gwl krdYN ? asIN bydI nUM vI GVIs lYxYN - bws QoVy ijhy

shI mOky dI jrUrq aY.î Tfxydfr boilaf.

- ìkI ikhY ? qusIN vkIl nUM vI PVogy ?î srpMc df mUMh afly vFg awizaf rih

igaf.

- ìqUM dyKI cwl rMg krqfr dy - sfnUM isrP nvIaF hdfieqF dI hI AuzIk aY -

iPr jV idaFgy koky .î

- ìdyiKE ikqy mhfqV nUM nf vl DroN - Qozy qy ieqbfr vI koeI nhIN .î srpMc

idloN zr igaf.

- ìqYnUM jmF nhIN kwK afKdy - pr iek gwl suxlY aMdr af ky .î

Tfxydfr Aus nUM aMdr lY igaf.

- ìtfeIm bVf Kqrnfk afAuNdf jf irhY - nvyN afrzr afAux eI afly aY -

pMjfb df mslf burI qrHF ihwlU - nuksfn puls qy awiqvfdIaF df - donF df eI hoxYN -

koeI qyry ipMz qwqy pYrF aflf idsy - qurMq Kbr krIN - iehnF qy ienfm vI rwKy jfxgy

- ìijMinaF ny aMimRq CikaY - sB qwqy pYrF afly eI aY - mUMho awg vrfHAuNdy aY

- ìbws iKafl rwKIN - jy koeI qyrf kMm hoieaf - iswDf eI myry koly phuMcIN.î

- ìijMny vI muMzy aMimRq Ckdy aY - Auh igafnI dI puwT krky eI Ckdy aY - iek

gurmK isAuN df muMzf aY sfzy ipMz - drbfr sfihb eI rihMdY - Auh qF pqMdr mUMh ëcoN

lftF eI CwzdY -.î

- ìkoeI rIjLn ? koeI Kfs rfj ?î

- ìKfs rfj qF ieh aY - beI Auhdf vwzf Brf gurjIq aMbrsr inrMkfrI kFz

ëc mfiraf igaf sI - bws AudoN df ieh pYrF hyToN imwtI kwZxoN nhIN hwtdf - ijwdyN koeI

kfrf kIqf - vwzf eI krU - ieh myrI gwl Xfd rwKIN .î

Page 113: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkIhdf muMzf aY ?î

- ìgurmK isAuN df .î

- ìnF kI aY ?î

- ìhrdIp .î

- ìijwdyN ipMz afieaf Kbr krIN - Do idaFgy Doxy .î

- ìhrpfl df kI krnYN ?î

- ìajy kuC nhIN krnf .î

- ìrwiKaf ikwQy aY ?î

- ìikqy bfhr syPL jgfh 'qy rwiKaY - tfeIm afAux qy vrqFgy - ieh muMzy qF

srpYNcf sony df aFzf dyx vflIaF murgIaYN - iehnF nUM qF eId ëqy eI hlfl krFgy .î

- ìkr lieE .î

srpMc AuT KiVHaf .

- ìmyrI gwl srpYNcf Xfd rwKIN .î

- ìjmF eI nhIN Buwldf .î

srpMc qur igaf.

DwkysLfhIaF, inrdosL igRPqfrIaF aqy iPr qsLwdd df aijhf dOr cwilaf ik muMzy

nf cfhuMdy hoey vI DVfDV lihr ivc af izwgy . keI pulIs vDIkIaF dy sqfey GroN BgOVy

ho gey.

Kwty motr sfeIklF vfly muMizaf dI Brmfr ho geI. inrMkfrIaF aqy pulIs

vfilaF dy kql iek dm jor PV gey.

gwl kI pMjfb ivc aijhf gLdr mwicaf ik nOjvfn muMzy sLryafm hiQafr lY ky

vfhnF ëqy GuMmx lwg pey.

ëPLrjLIí mukfbilaF ny lihr nUM hor josL cfhiVaf sI. iksy nihr jF kwsI jF pul

ëqy KVH ky mrn dI vjfey muMzy mYdfin-jMg ivc mrn nUM qrjLIh idMdy sn.

svyry cfr vjy sMqU df drvfjf KVikaf . ijvyN sMqU jfgdf hI ipaf sI. Aus ny

iek dm ìKolHdYNî ikhf, ìKolHdYN pfilaf!î

jdoN Aus ny AuBVvfhy drvfjf KoilHaf qF pulIs dI jIp dyK ky iek krm ipwCy

ht igaf.

pihr dy qVky Aus nUM jIp, tYNk vrgI lwgI sI.

Page 114: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkI gwl aY ?î Aus ny zOr BOiraF vFg ispfhI nUM puwiCaf.

- ìpwkI nihr koly iqMn muMzy mukfbly ëc mfry gey - jf ky pCfx kro - Qozf muMzf

qF nhIN ivc ?î BUq vrgf ispfhI mPLlr nfl bMnHy mUMh ëcoN bol irhf sI.

- ìAuey dusLto ! AuhnUM qF qusIN GroN PV ky lY gey sI - iPr Auh mukfbly ëc ikvyN

mfiraf igaf ?î

- ìjldI phuMco .î

jIp ijvyN afeI sI, AuvyN hI hnHyrI vFg muV geI.

sMqU dy idmfg ivc GiVafl KVk rhy sn. Aus df srIr suMn huMdf jf irhf sI.

iPr Aus nUM pqf nhIN kI suwiJaf ? zry boqy vFg igafnI pUrn isMG dy Gr nUM dOV

ipaf.

- ìigafnI jI [[[[[.î

- ìafieaf sMqU .î

- ìjldI bfr KoloH -.î

- ìkI gwl ho geI ?î igafnI ny drvfjLf KolHidaf puwiCaf.

- ìijhVI gwl df zr sI ho geI- hrpfl buwcVF ny pwkI nihr ëqy mfrqf iljf

ky.î sMqU ny Dfh mfrI.

- ìqYnUM kI pqY ?î igafnI dy pYrF hyToN jLmIn iqlHkI. roNdf sMqU Aus qo jiraf

nhI igaf sI.

- ìhuxy puls afeI sI - kihMdy pwkI nihr koly iqMn muMzy mukfbly ëc mfry gey -

jf ky pCfx kro - mYnUM mYd aY jmdUqF ny afpxf pflf mfrqf.î

- ìkI pqY AuhnF ëc afpxf hrpfl hY vI ik nhIN ?î igafnI ny swc qoN AuNgl

cuwkidaF, idl nUM Pokf Drvfs idwqf.

- ìigafnI jI - jy afh gwl nF huMdI - Auh pihr dy qVky kI krn afAuNdy ?

myrf mwcVf idl kihMdY beI Bfxf qF iehnF ny vrqf idwqf .î

AuhnF sfeIkl ley aqy pwkI nihr nUM cfly pf idwqy.

pwkI nihr iewQoN pMdrF mIl sI.

Auh cfnx hox qwk pwkI nihr qy puwj gey. sPYidaF ivc iGrI suMnI nihr koloN

zr afAuNdf sI. ies dy pMj - pMj iklo mItr qwk koeI ipMz nhIN lwgdf sI.

pul qoN QoVf htvIaF pulIs dIaF do ijpsIaF aqy iek trwk KVf sI. iqMn

Page 115: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

muMizaF dIaF lfsLF duafly pMdrF ku puls vfly Gyrf GwqI KVHy sn.

igafnI aqy sMqU nUM dyK ky puls vfilaF ny koeI ëGusr-musrí kIqI. jd igafnI

aqy sMqU lfsLF dy nyVy afey qF ispfhIaF ny lMGx leI jgfh bxf idwqI.

- ìigafnI jI - afh qF afpxy aflf hrpfl isAuN ipaY .î sMqU Buwb mfr ky puwq

dI lfsL ëqy izwg ipaf.

hrpfl dI lfsL CfqI koloN iKlrI peI sI. Aus dIaF pwQrfeIaF awKF awDIaF

KuwlHIaF sn. mUMh aqy nwk ëcoN KUn vg ky suwk igaf sI.

- ìKoh ilaf buVHfpy df afsrf myrf buwcVF ny, igafnI jI .î

- ì[[[[[.î

- ìqoVqI myrI buVHfpy dI zMgorI Auey myiraf zfiZaf rwbf[[[[[[!î sMqU ny vYx

pfAuxy sLurU kr idwqy.

igafnI dI sfAU-bIbI dfhVI AuproN dI hMJU ëqirwp - qirwpí vg rhy sn.

- ìbfbf lfsL iljfx df pRbMD kro - dUijaF dy vfirs vI afAux vfly aY .î

- ìlfsL asIN sYkl 'qy qF iljfxoN rhy .î igafnI qfa Kf igaf.

- ìAuey iehy mfr kfhqoN idwqf dusLmxoN - ieh vI dws idE[[[?î sMqU iblikaf .

- ìiehnUM myry sLyr nUM qF qusIN GroN PV ky ilafey sI ?î

- ìiehdf ksUr qF myry pwly pf idE- aYmyN vfDU myrf sony argf puwq golIaF nfl

BuMn idwqf.î sMqU lfsL qy ipaf DrqI kuwtI jf irhf sI.

igafnI bysurq ijhf hoieaf KVHf sI.

- ìAuey Tfxydfrf - ikhVy jnm df bdlf ilaf aY Auey qUM myry koloN ? iehdI mF

qF iehnUM dyK ky AUNeIN sfh sq Cwz jfAU Auey - jIhny lhU dIaF GuwtF ipaf-ipaf ky

pfilaY iehnUM .î

- ìbfbf - jy rOlf gOlf kryNgf - qYnUM iehdI lfsL vI nhIN imlxI - jy iljf

skdy EN qF qurMq lfsL lY jfE .î hOldfr ny qfkId kIqI.

- ìikAuN ? kfhqoN lfsL nhIN imlxI ? qusIN hux hor kuC bxfAuxYN iehdf ?î sMqU

kroD nfl muwTIaF mIt ky AuT KiVHaf.

igafnI ny Aus df moZf dwb ilaf.

- ìswc nUM bhuqf nhIN KurcIdf sMqU- bVf kOVf huMdY - gurU bfjF vfly df Bfxf mMn

- pfeI BfjI gurU eI moVUgf .î

Page 116: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqU dy hrK qy pfxI pY igaf.

- ìhOldfr sfhb - iek bynqI mMnoN - qusIN lfsL sLihr qwk awpVdI kr idE -

awgoN asIN afpy lY jfvFgy .î igafnI ny ikhf.

hOldfr, Tfxydfr nfl slfh krn qur igaf.

- ìijpsI ëc lwd ky dPLf kr afE - iek iKafl rwiKE ik lfasL post

mfrtm vfsqy nf hspqfl lY jfx .î Tfxydfr ny kMn kIqy . agfAUN zr dwisaf.

- ìPyr Pfhf eI nf vwZIey - ijpsI ëc pf ky iehdy ipMz eI Cwz afAuNny aYN.î

- ìipMz afly nf BUsr ky QonUM pY jfx? kIhnUM kIhnUM aMdr krdy iPrFgy ?î

Tfxydfr bVf hI cqr bMdf sI.

- ìPyr sLihr eI Cwz afAuny aYN - awgy afpy koeI pRbMD krky lY jfxgy .î

- ìafpxf Tykf qF nhIN ilaf?î

hOldfr AuhnF kol af igaf.

- ìcwlo QonUM sLihr phuMcf afAuny aYN - gFhf koeI jugfV afp kr ilE .î

AuhnF lfsL aqy sfeIkl ijpsI ivc rwKy aqy sLihr af gey . AuQoN igafnI ny

iek trwk ikrfey Aupr lY ilaf.

jdoN lfsL ipMz phuMcI qF sfry ipMz nUM hOl pY igaf. hwQF dy BFzy Cuwt gey.

sfrf ipMz hI dihl igaf sI.

juafn puwqr dI lfsL dyK ky mylo PuVk geI. Aus df vsdf-rsdf jhfn AujV

igaf sI. Aus dy bot nUM aicMqy hI bfj af pey sn.

hrpfl dI mF mylo, kMDF nfl twkrF mfr rhI sI. joigMdr nUM dMdlF pY rhIaF

sn.

sMqU dI rUh hI Auz geI sI.

Gr ivc rox ipwtx df mfhOl sI.

bnyry qy kihr dI mOq kUk rhI sI.

pYNdy kIrny kfljf pfVdy sn.

hrpfl dI lfsL df iesLnfn krvfieaf igaf. Aus dI CfqI ivc pUrIaF Cy golIaF

lwgIaF hoeIaF sn.

jdoN hrpfl dI lfsL nUM lFbU lfieaf qF kfhlI awg iek dm awD asmfn nUM geI

. mylo puwq dI icKf ivc Cfl mfrn leI ahulI. pr buVHIaF ny PV leI. ijvyN AuhnF nUM

Page 117: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pihlf hI pqf sI ik mylo aijhI hrkq krygI.

mylo buVHIaF qoN Cuwt-Cuwt BwjdI sI.

iPr Auh byvws ho ky rox lwg peI.

hrpfl qF qur igaf sI. pr sMqU aqy mylo dI ijLMdgI bMjr AujfV bx geI sI.

sMqU dy Gr irsLqydfrF qoN ielfvf sfrf ipMz bYTx afieaf. pr srpMc nf

bhuiVaf. igafnI keI idnF qoN qfV rwKdf af irhf sI.

gurmuK isMG aqy Aus dy GrvflI pflo hr roj sMqU dy Gr bYTx afAuNdy.

- ìsMqU, gurU dy Bfxy nUM imwTf krky mMnxf pYxYN - pivwqr gurbfxI PurmFdI

aY : afpxy BfxY jo clih BfeI - ivCuV cotf Kfie ..î gurmuK isMG afKdf.

gurmK isMG aqy Aus dI GrvflI pflo dy afAux nfl sMqU aqy mylo nUM ajIb

ijhf skUn imldf. BtkdI afqmf sLFq ho jFdI .

qIjy idn Puwl cugy gey.

igafnI dI agvfeI ivc sfry ipMz ny hrpfl dI afqmF dI sLFqI vfsqy

gurduafry afKMz pfT pRkfsL krvf idwqf.

Bog pYx AuprMq igafnI aqy sMqU hrpfl dy Puwl lY ky kIrqpur sfihb nuM qur

gey. mylo df puwqr nUM qorn leI mn nhIN krdf sI.

****

- ìpflo iek gwl afKF ?î gurmuK isMG ny afpxI GrvflI nUM ikhf.

- ìafKo ?î

- ìafpF hux hrdIp isAuN df ivafh kr leIey .î

- ìmYN qF afp kfPI dyr dI kihx nUM iPrdI sI-.î

-îikhf kfhqoN nF iPr ?î

- ìbws pqf nhIN ? suwK nfl nUMh Gry hovy - koeI inafxf jMmyN - Auh jfxy Gry

rOxk ijhI bxI rihMdI aY - hux qF Es gwl dy afKx mFgUM donoN jIa mwKIaF vFgUM kMDF

kOilaF dy nfl lwgy bYTy rihMny aYN.î

- ìAuhI qF gwl aY-.î

- ìKYr afsrf qF bMdy nUM gurU df eI huMdY - pr duinafvI irsLiqaF ibnF vI srdf

Page 118: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nhIN - jy ikqy ivcfrf hrpfl ivafihaf ivaf huMdf - kul dI jVH qF awgy qurI jFdI -.î

- ìrwb ny puwq vI Koihaf qy Auh vI buVHfpy vyly - hrpfl dI mF qF ivcfrI AUNeIN

- idnF ëc eI hfr geI.î

- ìmYN igafnI jI koly jfnYN - krdYN slfh iPr hrdIp dy ivafh dI.î

- ìAuhnUM vI swd ky puwC lY - iPr bfDU klysL nf kry ?î

- ìigafnI eI lY afAU - nfly drbfr sfhb dy drsLx kr afAU.î

- ìqUM kfhqoN nhIN jFdf ? nfly drbfr sfhb drsLx kr afeIN .î

- ìasIN donoN eI cly jfvFgy .î

- ìieAuN kr lieE.î

- ìnfly igafnI jI dIaF dlIlF ibnF nhIN Auh mMnx lwigaf - afpF nUM qF Auqly

pfVy ëc eI rwKU - dyK lieE.î

gurmK isMG clf igaf.

igafnI gurmK isMG nUM bohV hyTF hI bYTf iml igaf.

- ìikAuN igafnI jI - lfeI jfny aYN QVHy nUM Bfg ?î

- ìaf jfh gurmK isaF - Puwl qfr ky afey sI hrpfl isAuN dy - idl kuC

Audfs sI - bws aYQy bYT igaf.î

- ìidl qF Audfs hoxf eI sI igafnI jI - bVf Dwkf hoieaf ivcfry nfl .î

- ìmyry koly afieaf sI - koeI kMm sI ?î igafnI ny puwiCaf .

- ìkMm eI sI igafnI jI - sfiraF qoN pihlF rwb qy iPr Qozf eI afsrf

mMnIdY-.î

- ìafsrf qF gurmK isaF rwb df eI aY - krdf krfAuNdf AuhI aY - bws bMdf qF

ivcfly iek mfiDam bxdY - iek hIlf bxdY.î

- ìgwl asl ivc ieh aY igafnI jI - jdoN df hrpfl puls ny mfiraY - AudoN

dI hrdIp dI byby idl ijaf iswtI iPrdI aY .î

- ìhuMdf eI aY beI mfvF nUM - Auhdy afbdy nfl gurjIq aflf ikwzf Bfxf vrq ky

hitaY .î

- ìhux Auh hrdIp nUM ivafhMux dI rt lfeI bYTI aY.î

- ìkoeI mfVI gwl nhIN - muMzf gurU dI ikrpf nfl hux pUrf juafn aYN .î

- ìpr igafnI jI ihMzI pUrf aY suhrf - Auhny ivafh nUM lwq eI nhIN lfAuxI.î

Page 119: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìlfAU ikvyN nHIN ?î

- ìqusIN cwlo myry nfl kwlH nUM - AuhnUM toh ky dyKIey .î

- ìcwl vVFgy .î

agly idn svyry Auh aMimRqsr nUM bws cVH gey.

sLihr ivc bhuq qxfEN sI.

ipCly idn hirmMdr sfihb mwQf tyk ky af rhy puls aPsr dy kql ny ielfky

dI puls ihlf DrI sI. AuGf puls aPLsr idn idhfVy hI golIaF nfl Auzf idwqf sI.

sYNtr gOrimMt ny ies ielfky nUM gVbV vflf ielfkf krfr dy ky sI afr pI

mMgvf leI sI. asly dIaF dukfnF aqy bYNkF luwtIaF jf rhIaF sn. iehnF vfrdfqF ivc

iks df hwQ sI? ieh iek guMJldfr suafl bixaf hoieaf sI. koeI vfrdfq krky ikwDr

iCqm ho jFdf sI? ieh iek rhws sI.

ies eyrIey ivc idny puls df aqy rfq nUM ëawqvfdIaFí df rfj cwldf sI.

igafnI aqy gurmK isMG dI vI drbfr sfihb dfKl hox qoN pihlF burI qrHF

qlfsLI sI[ afr[ pI vwloN leI geI.

Auh aMdr dfKl ho gey.

- ìijs ihsfb nfl ieh kOm nUM jLlIl krdy aY -Aus ihsfb nfl qF kdy

aMgryjLF ny nhIN sI kIqf - nfly bfhrly mulk dy sI.î

- ì[[[[[[.î gurmK isMG cuwp irhf.

- ìiehdy nqIjy bhuq BYVy inklxgy - kOm ikMnf ku icr cuwp DfrI rwKU ?î

- ìiehnF nUM bury idKfeI idwqy vy aY - iehnF qoN mYnUM iksy BlmfxsI dI afs eI

nHIN - juafnI df bfDU Gfx hoAU - kOm nUM mwlomwlI ibnF gwloN bdnfm krngy .î

- ì[[[[[.î

- ìpurfxy bMdy TMZy mqy vfly sI - bws ibafn dy Cwzdy sI - hux gOrimMt nUM soc

lYxf cfhIdY jI - hux brdfsLq qoN bfhr aY jI - ies dy bVy BYVy iswty inklxgy jI -

pr hux aflI pnIrI - jF mrU jF iPr mfrU - qyry sfhmxy eI aYN - kI dosLy qy kI

inrdosLy - puls afilaF nUM mfr mfr suwtI jFdy aY .î

- ìpuls ikhVf Gwt krdI aY igafnI jI ? Gwt Auh vI nhIN - dyK lE ikMny

bydosLy muMzy mfry aY iehnF ny .î

- ìmrdI qF mnuwKqf eI aY gurmK isaF ?î

Page 120: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìieh qF hY eI .î

gwlF krdy krdy Auh hrdIp hurF dy jwQy kol puwj gey . koeI awq gMBIr mslf

ivcfiraf jf irhf sI. hr iek df ichrf sMjIdf sI.

- ìvfihgurU jI kf KLflsf ..

vfihgurU jI kI PLqih ..î

ë PLqihí gUMjI .

Auh jwQy dy ipwCy ijhy ho ky bYT gey . kI ivcfiraf jf irhf sI ? AuhnF dy kwK

pwly nhIN ipaf sI.

igafnI ny jdoN gurmK isMG nUM guwJf iesLfrf kIqf qF gurmK isMG ny Aus dy mUMh

kol kMn kr ilaf.

- ìhux gwl krn df smF nhIN - AuhnUM afK - qyrI byby cyqy krdI aY - ipMz

phuMc Gry bYT ky itkfa nfl gwl krFgy - ivafh nUM aYQy iks ny puwiCaf ? iewQy

ngfry dy KVfk ëc afpxI qUqI nhIN suxnI iksy ny - myly ëc gurmK isaF cwkIrfhy nUM

iksy ny nhIN puwCxf .î

- ìsiq aY - jdoN ieh mfVy ijhy ivhly hoey - sunyhf dy ky qur cwlFgy .î

ikqy duiphry jf ky jwQy dI mIitMg Kqm hoeI.

hrdIp AuhnF kol af igaf.

- ìclo igafnI jI - lMgr Ckdy aYN .î

Auh AuT ky lMgr dI iemfrq nUM qur pey. prkrmF ivc sYNkVy nOjvfn lflIaF

Bry ichry nfl vyKx nUM imly. gol pwgF aqy icwty coilaF df drbfr sfihb ivKy hVH

afieaf hoieaf sI. bfhr sI[ afr[ pI df sKq pihrf sI qy AunHF vwloN drbfr sfihb dy

nyVly GrF dIaF CwqF 'qy morcy bxf ky bMdUkF drbfr sfihb vl bIVIaF hoeIaF sn.

smuwcy drbfr sfihb dI morcfbMdI ho rhI sI. afAux vfly afsfr koeI suKfvyN njLr nhIN

afAuNdy sn.

Auh pRsLfdy Ckx leI lMgr hfl ivc cly gey.

- ìigafnI jI - ikvyN drsLx idwqy awj ?î hrdIp ny puwiCaf.

- ìmYN soicaf - qUM qF moh qoV ho eI igaYN - asIN qF qYnUM iml afeIey .î

igafnI hws ipaf.

- ìqyrI byby qYnUM bfhlf Xfd krdI aY - ijwdyN tYm lwigaf iml afeIN .î gurmK

Page 121: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

isMG boilaf.

- ìtYm nUM kI aY ? mYN kwlH nUM eI jf afAUN .î

- ìjMmx afilaF nUM qF moh huMdf eI aY- kI ho igaf BYiVHaf qUM inrmohf ho

igaf qF ?î igafnI ny hwz qy lfeI.

- ìkfhnUM igafnI jI - jwQybMdIaF dy Jmyly eI aYny aYN - smF eI nhIN imldf .î

- ìjwQybMdI mF-bfp nfloN vwzI aY ?î gurmK isMG aMdroN duKI ho igaf.

- ìCwzIaF bfpU jI dovyN cIjF eI nhIN jFdIaF - mfeI bfp ny jwg idKfieaY -

iehnF ny ilafkq idwqI aY.î

- ìieh bVI ilafkq aY ? byby bfpU ëkwly Gry iblkI jfx - qy qUM imlx vI nf

phuMcyN ?î

- ìbfpU jI - gurjIq vIry ibnF vI Qozf sr eI igaf ?î

- ìijAuNdy jIaF nUM bVy pfpV vylxyN pYNdy aY puwqr myiraf - bws qur igaF dy

nfl miraf nhIN

jFdf .î

- ìqusIN gwlF hor pfsy lY qury - vfihgurU afK ky pRCfdy Cko .î

- ìvfihgurU.î

QoVy smyN ivc hI Auh lMgr Ck ky ivhly ho gey.

- ìkwlH nUM af jfeIN Pyr .î quridaF gurmK isMG ny ikhf.

- ì mYN qF bfpU jI af jfAUN - pr qusIN kuljIq nUM nhIN imlxf ?î

- ìqyry aflI kwbqf eI Auh suxfAU - AuhnUM mfGI dI sMgrFd qy imlfgy .î

- ìcMgf.î

- ìkoeI sunyhf lY afeIN Auhdf .î

hrdIp ny hwQ cuwk idwqf.

Auh bws PV ipMz af gey .

- ìikAuN ? kI kihMdf ?î byby ny hfbV ky puwiCaf.

- ìAuh qF bfhlf iKlfrf ijaf pfeI bYTy sI - AuQy qF gwl koeI hoeI nHIN - kwlH

nUM ipMz afAU - ibTf ky puwC leIN .î

- ìkfhdf iKlfrf ?î

- ìpqf nhIN koeI rOlf ijaf pfeI jFdy sI - sfnUM qF koeI pUrI smJ nhIN afeI

Page 122: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- iehnF dIaF iehI jfnx - mhfqV dy kwK pwly nhIN ipaf.î

byby hws peI.

agly idn sfJry hI hrdIp bwsoN Auqiraf. srpMc vI awzy ivc hI KVHf sI.

- ìsuxf beI hrdIp isaF-kdoN afieaf?î

- ìbws srpMc sfihb-quiraf eI afAunYN .î

- ìrhyNgf kuC idn ?î

- ìbws awj dI rfq jI .î

- ìcMgf - sLfbfsLy BfeI .î

hrdIp Gr nUM qur igaf.

srpMc sLihr nUM bws cVH igaf.

puwq nUM dyK ky byby vyl vFg hrI ho geI. Aus ny kfPI icr puwq nUM ihwk nfl GuwtI

rwiKaf. sIny TMZ pY geI sI.

- ìqyrf idl nhIN krdf puwq sfnUM imlx afAux vfsqy ?î byby ny aMdrlf isLkvf

bfhr kwiZaf.

- ì bIjI - kMm eI aYsy aY - bws tYm eI nhIN imldf .î hrdIp nUM koeI mOky df

Auqr nf suwiJaf.

- ìsuxfE jI jwQydfr isMG sfihb - kdoN pDfry ?î bfhroN gurmK isMG ny af ky

ivaMg kisaf.

- ìquiraf eI afieaYN bfpU jI.î hrdIp ny gurmK isMG dy gozIN hwQ lfey .

bfpU ny asIs idwqI .

- ìqyrI byby qyry ivafh nUM kfhlI krdI aY - kihMdI puwq qF rfeIN-bfgIN rihMdy

aY - nUMh qF koly irhf krU .î

hrdIp qy kuljIq mF nUM kdy ëbybyí aqy kdy ëbIjIí afKdy sn.

- ìbfpU jI - ijMnf icr iewkIaF dI 'kwqI nhIN pfAuNdy - mYnUM ivafh sLfdI vfsqy

nf afiKE - asIN inrMkfrI kFz df bdlf lYxY - rfsLx - munIsLn sfnUM afm iml irhY -

ijwdyN hwQ juV gey - kyrF qF kwq idaFgy pUxIaF - gurU mhfrfj ny PLurmfieaY : jy jIvY

Page 123: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

piq lwQI jfie .. sBu hrfmu jyqf ikCu Kfie ..î

- ì[[[[[.î

- ìqrHF-qrHF df aslf drbfr sfihb phuMc cuwkY - ijwdyN kuMZIaF dy isMg Ps gey

- Pyr qF koeI vVyNvyN KfxI eI inqrUgI - mOq df sfnUM koeI zr nhIN - hjfrF isrlwQ

XoDy drbfr sfihb iekwqr ho cuwky aY - suxdy af rhy aF beI puls jF POj drbfr

sfihb aMdr pRvysL krUgI - pr ijs idn hwQ juV gey - Aus idn myl idaFgy aVIaF

- ìpuwq sLyrf - sfzI jVH rhU jwg ëqy ik nhIN ?î byby nUM ëkulí df hyrvf mfrI jf

irhf sI.

-ìbyby-klgIaF vfly pfqsLfh dy cfr lfl sI-qy cfrF ny hI sLhIdI idwqI .î

- ìpuwq - Auh qF gurU sI - smrwQ gurU - pr asIN qF klXugI kIVy hF .î

byby ny DuKdI icqf vFg hOkf ilaf.

- ìbyby-quhfnUM mYN sO dI iek eI suxf idaF ?î hrdIp ny vl-Pyr pfAuxf ibhqr

nf smiJaf.

- ìbol puwq ?î byby ny kfljf QMmH ilaf . sfhs iekwTf kIqf.

- ìmYN qF afKr sLhId hoxY - qusIN kuljIq nUM ivafh lvo .î hrdIp dy tky

vrgI gwl suxfAux 'qy iek lMbI cuwp Cf geI. iek arQ-BrpUr cuwp.

- ìpr Auh vI zuwbVf mMny - nf mMny - ikhVf koeI ieqbfr aY ? pihlF juafk

huMdy sI - mF bfp dI pYV ëcoN pYr nHIN sI kwZdy - awj kwlH dy AUNeIN CVF mfrI jfxgy .î

hrdIp hws ipaf.

- ìbyby swc kOVf huMdY - qYnUM swc suxf idwqf - qUM duKI ho geI - pr iek gwl aY

- kuljIq nUM mnfAuxf myrf kMm aYN - vfadf irhf .î

- ìmMn vI jfAU ?î

- ìmMnUM ikvyN nF ? bfhlf igaf - pMj ipafiraF nUM bynqI kr idaFgy - .î

qurdf iPrdf igafnI pUrn isMG af bhuiVaf .

- ìqkVYN beI hrdIp isaF ?î

- ìcVHdI klf ëc - igafnI jI .î

- ìigafnI jI - ieh qF ivafh nUM lwq nHIN lfAuNdf - kihMdf kuljIq df kr idE

.î byby ny sfrI gwl icwtI cfdr vFg igafnI awgy ivCf idwqI.

Page 124: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìgwl hrdIp isAuN dI TIk aY - jy iehy kihMdY - kuljIq df kr idMny aYN .î

igafnI ny afiKaf.

- ìigafnI jI - qusIN vI iehdy ipwCy eI vot pf idwqI kmly dy ?î gurmK isMG

boilaf .

- ìgurU dy isMGf - sLhfdq smyN dI mMg aY - sLhfdq ipwCoN sUrmyN dI sfQx phfV

ijwzI Aumr ikvyN kwtU ? iek zuwbdy jhfj dy rihm 'qy bYTy rihxf - iek Gor glqI hI

nhIN byvkUPLI vI hY .î

- ì[[[[[[[.î

- ìhrdIp nUM gurU dI rjLf ëc rfjLI rihx idE - kuljIq nUM mnfAuxf afpxf kMm

aYN .î igafnI qur igaf.

vwzI rfq qwk Auh gwlF krdy rhy .

kuljIq dy ivafh bfry pwkI rfie bx geI.

byby aqy bfpU ny kuJ ku rfhq mihsUs kIqI. nUMh dy cfa ny AuhnF aMdr nvyN -

nroey KLUn df sMcfr kr idwqf sI.

srpMc dI muKbrI ëqy puls ny svyry iqMn vjy hI gurmK isMG dy Gr nUM Gyr

ilaf. puls df pUrf trwk Biraf hoieaf sI.

hrdIp nUM igRPqfr krky Tfxy ilaf qfiVaf.

byby-bfpU ny duKdy kfljy dwb ley.

igafnI aqy gurmK ny Bwj dOV sLurU kr idwqI. jwQybMdI nUM Kbr kIqf.

sUrj dI pihlI ikrn nfl hI vkIl bydI Tfxy puwj igaf. dyKxsfr hI Tfxydfr

nUM cyh cVH geI.

- ìjdoN iksy awqvfdI nUM PV ky ilafAuny aYN - AudoN ieh myrf sflf Jwt af KVHdY

- ikqy iehdy aflf Bog nf pfeIey ?î

Tfxydfr ny muxsLI dI slfh puwCI.

- ìgwl QozI iblkul itkfxy dI aY - ieho ijhy rfm rOly ëc kIhny puwCxYN -

kdy awgV ipwCV iehdf kMzf jrUr kwZxf pAU - muwCF dyK BYx dy lwkV ny ikvyN mOly dy

isMgF vFgUM kIqIaYN .î

- ìiek gwl myrI Xfd rwKIN - jy iehdy aflf Cop nf kwiqaf - ieh koeI pMgf

jrUr KVHf krU - ies qoN pihlF ik ieh afpxy leI hAUaf bxy - iehdf soihlf pVHvf

Page 125: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

dyeIey .î

gwlF krdy, mwcdy - buJdy Auh dPqr vV gey.

- ìsfsrIkfl jI brfV sfhb.î

- ìsfsrIkfl .î brfV aqIaMq ruwKf boilaf .

- ìsuxfE [[[[?î Tfxydfr kursI ëqy jc ky bYT igaf.

- ìjnfb - mYN qf iehI arjL lY ky afieaf sI - beI ijhVy lVky hrdIp isMG

nUM qusIN igRPqfr krky lY ky afey ho - Auhdy qy dosL kI aY ?î bydI ny bVI hI inmrqf

nfl puwiCaf.

- ìieh adflq koloN puwiCE - asIN Qozy nOkr nhIN lwgy hoey .î

- ìbrfV sfhb - qihkIkfq qF quhfzy qoN eI sLurU hovygI .î

- ìqusIN ieh dwso - beI qusIN sfry awqvfdIaF df Tykf ilaY ?î Tfxydfr gl nUM

afieaf.

- ìjnfb - myrf ieh ikwqf hY.î bydI ny ikhf qF Tfxydfr df mUMh qKqy dI JIQ

vFg bMd ho igaf.

- ìqusIN hux sfQoN cfhuMdy kI ho ?î cusq muxsLI ny qsvIr df iek pfsf hI dyKxf

cfihaf .

- ìjnfb - jF qF Aus dI irhfeI pf idE - qy jF iPr qihkIkfq pf ky adflq

pysL kro .î

- ìPV ky ajy awj ilafey aYN - kdoN qihkIkfq pfeIey qy kdoN adflq pysL

krIey - asIN isrP eysy qy eI aYN - hor sfzy kol krn nUM kuC vI nhIN ?î

- ìjnfb kwlH nUM kr idE .î

- ìkr idaFgy - .î Tfxydfr ny qwt Pwt jvfb idwqf.

bydI qurn lwigaf qF Tfxydfr ny rok ilaf :

- ìbydI sfhb - lok puls nfl dusLmxI qF kI - dosqI krnoN vI zrdy aY - iek

gwl Xfd rwKxI - puls nfl dusLmxI mfVI eI mfVI huMdI aY .î Tfxydfr ny idl dI gwl

afK hI idwqI.

- ìbrfV sfhb - mYN ies nUM DmkI smJF jF iPr vfrinMg ?î

- ì[[[[[[[.î Tfxydfr cuwp ho igaf.

- ìjnfb - afpF sfry hI iksy nf iksy ikwqy nfl juVy hoey hF - quhfzf ikwqf hY

Page 126: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

igRPqfr krnf - qy sfzf ikwqf hY Cuzfxf - ikAuN nf iPr afpF inwjI rMGVAU kwZ ky

isrP afpxy-afpxy ikwiqaF nUM hI smrpq hoeIey ? brfV sfhb - mYN quhfzI bhuq hI

ijLafdf kdr krdf hF .î

-î [[[[[.î

- ìbrfV sfhb - jy afpF inwjI rMj Cwz ky - kOm aqy kfnUMn pRqI eImfndfr

hoeIey qF afpxI dusLmxI rih hI koeI nhIN jFdI .î qy bydI qur igaf.

- ìikvyN cbr - cbr jfbHF nUM mfrdY - BYx df lwkV - ijMnf icr iehdy aflf

qUMbf nhIN vjfAuNdy - iehny lot nhIN afAuxf - qUM rfq nUM DwqU horF nUM bulf - bYT ky

iehdy aflf isafpf inbyVIey .î Tfxydfr ny muxsLI nUM ikhf.

- ìjI hjUr .î

Tfxydfr hwQF qy dMdIaF vwZ irhf sI.

rfq nUM Aus ny hrdIp nUM bfhr kZvf ilaf. hrdIp dy ichry qy koeI zr zuwkr

df insLfn vI nhIN sI.

- ì hF beI - iswDf ho ky pMjflI hyT afjyNgf - TIk rhyNgf - nhIN mUDf asIN

pfeI lYxY .î Tfxydfr ny Aus nUM zrfieaf.

- ìksUr qF koeI ajy qwk kIqf nhIN vfDU zrfvy ijhy kfhnUM dyeI jfny EN ?î

hrdIp ny krfrf Auqr moiVaf.

- ìiehdf mqlb aY - ajy qwk nhIN kIqf - krn df ierfdY ?î

- ìkoeI ierfdf nhIN .î

- ìPyr boldf nhIN ?î

- ìkI bolF - kuC puwCo vI.î

- ìQonUM hiQafr ikwQoN imldy aY ?î

- ìqUM AuhnF hiQafrF dI gwl krdYN ? qUM afh afpxy aflf irvflvr eI dy dyh

- iPr lY ky jF mnf ky idKfdIN .î hrdIp jLrf vI nhIN iQVikaf sI.

Tfxydfr avfk rih igaf.

hrdIp qoN Aus nUM Aukf hI AumId nhIN sI ik Auh ies qrHF AuKVI kuhfVI vFg

mwQy ivc vwjygf .

Tfxydfr ny afpxI byiewjLqI smJI .

- ìPyr qUM sfnUM buwcV bxfvyNgf eI ? iblkul nhIN srdf qyrf ?î Tfxydfr vwt Kf

Page 127: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

igaf . kroD ivc Auh sV AuiTaf sI.

- ìiek buwcV nUM mYN hor kI buwcV bxfAUN ? hrpfl argy Kf ky qUM zkfr nhIN

mfiraf - gurU dy bIr qyry ipwCy lwgy vy aY - iek idn lyKf brfbr kr dyxgy .î

- ì[[[[[.î Tfxydfr df kroD ZYlf pY igaf. awiqvfdI Aus dy mgr vI lwgy hoxgy

? ies bfry Aus ny kdy soicaf vI nhIN sI.

Auh duibDf ijhI ivc iGiraf, doicwqf ijhf hoieaf KVf sI.

- ìsrdfr Qozf Pon aYN .î ivhVy vwloN iek ispfhI ryvIey ipaf hoieaf, afAuNdf

boilaf.

- ìmyrf Pon ?î

- ìhF jI .î

- ìkOx aYN?î

- ìpqf nhIN - pr kihMdf jrUrI kMm aYN .î

Tfxydfr ny zMzf suwt ky Pon qy ëhYloí jf afKI.

- ìbrfV boldY ?î AuDroN avfj afeI.

- ìhF - mYN brfV eI boldYN .î Tfxydfr ny iesLfry nfl ispfhI nUM bfhr Byj

idwqf.

- ìqYnUM jfn cfhIdI aY jF nhIN ?î

AuDroN suafl Gx vFg mwQy ivc ipaf.

- ìkOx boldY ?î Tfxydfr dIaF lwqF ëJrn-Jrní kMbx lwg peIaF aqy hwQF

pYrf nUM muVHkf af igaf.

ìmYN koeI vI boldf hovF - pr iek gwl Xfd rwKIN - mYN qyrf imwqr kdficwq nhIN

-.î

- ìqUM cfhuMdf kI aYN - ieh vI dws ?î

Tfxydfr prflH hoieaf Aus dy awgy iviCaf ipaf sI.

- ìjy hrdIp nUM Puwl dI vI lfeI - qYnUM gwzI cfhV idaFgy .î AuDroN atwl

PYslf afieaf.

- ìjy mYN iehnUM Cwz idaF ?î Tfxydfr ny jFdI gwl hwQ ivc lYx dI koisLsL kIqI.

- ìPyr afpxy guwsy igly Kqm .î

Pon kwitaf igaf.

Page 128: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Tfxydfr ny muVHkf pUMiJaf.

- ìkIhdf Pon sI ?î ipwCoN muxsLI ny puwiCaf qF Tfxydfr qRih ky ipwCy Jfikaf.

muxsLI nUM dyK ky Aus df idl QfvyN af igaf.

- ìawqvfdIaF df .î

- ìkI kihMdy ?î

- ìkihxf kI aY ? sfly rwb bxy iPrdy aY - kihMdy jy hrdIp nUM kuC afiKaf -

pfr bulf idaFgy .î

- ìbVy luwcy aY kMjr .î

- ëkI krIey ?î Tfxydfr ny ijvyN hnHyry ivc hwQ mfiraf.

- ìhjUr iehnUM Cwzo prHF - ijvyN ieh gwlF krdY - mYnUM iehdy ëcoN kuC inkldf

idsdf nhIN - dusLmxI vfDU dI pf lvFgy .î

- ìsmF bVf mfVf af igaf.î

- ìmfVy argf mfVf ? iehdy vrgy Cokry awK ëc pfey nhIN rVkdy sI- hux qfVF

mfrdy aY.î Tfxydfr inrfsL sI.

- ìinrMkfrI kFz nf huMdf - afh idn dyKxy eI nhIN pYxy sI.î

- ìiehdy lfho rwsy .î

- ìlfhy eI cMgy aY - hor nf kuVI cod Tfxy nUM eI af pYx .î

hrdIp Cwz idwqf igaf.

- ìisPfrsL eI bVI qkVI af izwgI - nhIN qF pwQ idMdy iewt mFgUM .î muxsLI ny

ispfhIaF ivc gwl Pyr idwqI. Gwto-Gwt Tfxy ivc Auh Qwly nhIN lwgxf cfhuMdy sn.

svyr hox sfr srpMc Tfxy puwj igaf. svyry - svyry Aus ny hrdIp nUM dyK ilaf

sI.

- ìhrdIp nUM Cwz vI idwqf ?î Auh Tfxydfr dy sfhmxy bYTf hYrfn sI.

- ìsrpYNcf - iehdy mgr isLPfrsL bhuq vwzI aY - iehnUM PVn dI muV ky glqI

nhIN krnI .î

- ìhlf [[[[[!î srpMc hor hYrfn ho igaf.

- ìqUM iksy hor awqvfdI dI ibVk lY - aYqkIN igRPqfrI gupq rwKFgy - nf sYhf

inkly qy nf kuwqI BONky.î

- ìawgy hrdIp aflI kfrvfeI goihaF dI lVfeI ivc eI rul geI.î muxsLI nUM

Page 129: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Cwzx df idloN duwK sI.

- ìqusIN myrI mMnoN qF igafnI nUM PV ky Prol lE - Qozy bQyrf kuC pwly pfAU -

iehnF awqvfdIaF dI vwzI nfnI qF Auh aY - ijMny vI kiChiraF afly aY - sfry Auhdy

koly eI afAuNdy aY - qy ieh vI srkfrI sfhx vFgUM gyVf AuhnF koly eI rwKdY .î

- ìajy srpYNcf QoVf ijaf aVk - hr kMm df tYm huMdY - sfry eI lvyHt idaFgy

- iPkr kfhdf krdYN ?î

- ìigafnI aflI kfrvfeI rwiKE iblkul gupq - Qozy Auh bQyrHf kuC pwly pfAU

- ìiPkr kfhdf krdYN srpYNcf - dUhr lf ky CwzFgy - ieh sfzf kMm aYN - qUM

mfVf ijaf smF afAux dy.î

srpMc clf igaf.

- ìieh igafnI nfl idloN Kfr KFdY .î srpMc dy jfx ipwCoN muxsLI ny Tfxydfr nUM

ikhf.

- ìAuh iehnUM kuC nhIN kihMdf - bws iehnUM Auhdf ieko eI duwK aY beI igafnI

iksy nUM kFgrs nUM vot nhIN pfAux idMdf - qy srpMc kwtV kFgrsI aY .î

- ìpr hjUr iek gwl aY - jy igafnI nUM cwikaf qF krVy pYrIN cwkxf pAU -

iehnUM igRPqfr kry qoN bfhlI lfalf lfalf hoAU .î

- ìqUM byiPkr rih - ijwdyN hwQ pfieaf - sfhb dy hukm lY ky pfvFgy - pr kMm

cuwp cfp nypry cfhVnf pAU .î

Auh gwlF krdy rhy.

kuJ idn bIqy.

kuljIq df ivafh Dr ilaf.

pMj bMdy jMJ gey aqy kuljIq nUM ivafh ky lY afey . bVf hI sfdf ivafh kIqf

sI. koeI lYx dyx nhIN kiraf sI. bhU guraMimRq pVHI ilKI aqy aMimRqDfrI sI. sfry Gr

dy Aus nUM ëbMtIí kr ky hI bulfAuNdy sn.

Page 130: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bMtI bVI hI suwGV-isafxI aqy sfAU pRIvfr dI kuVI sI. bfpU - byby bVy hI KusL

sn. bMtI AuhnF dI swq bcn dI BfgI nUMh sI. suBfa pwKoN bVI kUlI . pihnx pwcrn

ivc byhwd sfdI.

jwQybMdI dy hukmF anusfr kuljIq ny ipMz hI rihxf sLurU kr idwqf.

bMtI sws nUM cuwlHy kol nf hox idMdI.

sfrf kMm afp krdI.

sfrf pRIvfr hI bVf KusL sI.

iek idn igafnI bVf hI Gbrfieaf gurmK isMG kol afieaf.

- ìgurmK isMGf ! qUM suixaYN kuC ?î

- ìnhIN igafnI jI - suwK qF hY ?î

- ìbydI vkIl mfrqf iksy ny .î

- ìkdoN - ikwQy - ikvyN ?î gurmK isMG dy pYrf hyToN DrqI iqlHkI . Aus ny ieko

sfh keI suafl kr idwqy.

- ìhjUr sfhb cwilaf sI bws ëc - iek Auhdf swq ku sfl df muMzf sI -

GraflI qy afp - kihMdy bws ivcoN lfh ky iqMnF nUM eI golIaF mfr idwqIaF -!î

- ìhYa Qozy kIVy pY jfx dusLto ! dwso swq sfl dy bwcy nfl Qozf kI vYr sI ?

mfiraf kIhny aYN ? ieh nhIN pqf lwigaf ?î

- ìmYnUM pwkI sLwk puls ëqy aY - hor AuhdI iksy nfl koeI lfg zft hYnI sI -

KLYr ! dusLmxI qF AuhdI puls nfl vI koeI nhIN sI - pr isMGF dy kys aksr bydI eI

lVdf sI - mYnUM prpwk XkIn aYN - beI puls ny afbdy bMidaF qoN eI itkfxy luaf idwqf

- ìdwso igafnI jI - ieh qF vkIlF nUM mfrn pY gey - bfkI afm jnqf df kI

bxUM - afpxy vrgy mhfqVF df qF iPr gurU eI rfKf aY .î

- ìgurU qF rfKf hY eI - kwlH nUM sskfr qy cwlyNgf ?î

- ìjrUr cwlUMgf - ieh koeI puwCx aflI gwl aY ? afpxy kuljIq nUM vI dws

dyeIey - iehnF koly qF Auh bfhvf afAuNdf jFdf sI.î

- ìdws dyh .î

jdoN kuljIq nUM dwisaf qF Aus df KUn Aubl igaf. awKF ivcoN juaflf PuwtI.

- ìieh sfrf kfrf brfV df aY bfpU - Auhny AuhnUM iek do vfrI DmkIaF vI

Page 131: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

idwqIaF sI - bydI afp eI dwsdf sI.î kuljIq ny kuJ Xfd kridaF afiKaf .

- ìkuljIiqaf - bMtI df pYr BfrY puwq qUM afbdy afp nUM surq isr rwK - bhU nUM

bwcf bwcI hox aflY - qUM AuhnUM nf Cwz ky ikqy vgjIN .î byby ny mwq idwqI.

- ìbydI ipwCy qF bQyrI dunIaF KVHI aY - ivcfry dI muPqI ëc jfn geI - bws

iehI duwK aY .î igafnI vI sfrI gwl smJ igaf.

- ìasIN kwlH nUM sskfr krvf afvFgy - qUM sIrIaF nfl pwTy dwQy df krvf leIN

.î bfpU ny vI KflI morI ivc iewt TokI .

kuljIq nUM sfrI rfq nINd nf afeI.

Auh mMjy qy ipaf pfsy pltdf irhf. bydI aqy Aus df miraf pRIvfr kuljIq dy

idl - idmfg dy sfry bUhy mwl ky bYT igaf sI. iek hwsmuwK aqy kOm pRqI eImfndfr

bMdy df afh hsLr sI ? ieh aMq sI ? bydI dI kul dy icrfg, swq sfl dy bwcy nUM

vI nhIN bKisLaf . isrP ies krky ik Auh isMGF dy kys inptfAuNdf sI? ies leI ik

Auh pulIs dy rfh ivc roVf bxdf sI? ikwQy aqy kdoN pYdf hovygf bydI ijhf pMQ - drdI

? ieqnf vwzf qjLrbykfr vkIl iek pl ivc Kqm krky prHF mfiraf . kI dosL sI Aus

rqI-Br bwcy df ? Aus byksUr pqnI df ?

sfrI rfq hI kuljIq dIaF awKF ivc lMG geI.

Auh svyry AuTxsfr hI Kyq clf igaf.

igafnI aqy gurmK isMG pihlI bws qy sLihr sskfr ëqy cly gey.

sLihr ivc qxfE sI.

vkIlF ny hVqfl kIqI hoeI sI.

kriPAU vrgI hflq sI.

sVkF ëqy sI[ afr[ pI gsLq kr rhI sI.

vkIl bydI aqy Aus dy pRIvfr dy sskfr mOky hjfrF df iekwT sI. siQqI kfPI

gMBIr sI. ijs dI hr hrkq ëqy sI[ afeI[ zI vwloN kF njLr rwKI jf rhI sI. awK

PrkdI vI not ho rhI sI.

jdoN icKfvF iqafr ho geIaF qF vwK-vwK bulfiraF ny bydI aqy Aus dy pRIvfr nUM

sLrDf dy Puwl arpn kIqy.

igafnI ny afpxy BfsLn ivc bydI dy mF-bfp nUM pMj lwK muafvjLf gOrimMt vwloN

dyx dI mMg kIqI aqy bydI pRIvfr dy kfqlF nUM qurMq igRPqfr krn qy jor idwqf.

Page 132: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

jdoN arQIaF nUM lFbU lfieaf qF bydI dy hmfieqIaF vwloN nfhry gUMj pey :

- ìgurdyv isMG bydI [[[[.î

_ ìamr rhy[[[[[!!î

- ìgurdyv isMG bydI[[[.î

- ìijLMdfbfd [[[[!!î

- ìbydI dy kfiql[[[[!î

- ìmurdfbfd [[[[[[!!î

- ìbydI dy kfqlF nUM [[[[!î

- ìPLfhy lfE - PLfhy lfE[[[[[[!!î

- ìboly so inhfl [[[!î

- ìsiq sRI akfl [[[[!!î

gUMjdy jYkfiraF nfl lok iek jlUs dI sLkl ivc drbfr sfihb nUM qur pey. sI[

afr[ pI vI nfl nfl qur rhI sI. pr koeI ax-suKfvIN Gtnf nhIN vfprI sI.

gurU nfnk invfs ivKy bydI pRivfr nimwq sRI afKMz pfT pRkfsL krvf idwqf igaf.

pMjvyN idn hI Tfxydfr brfV ëqy TfixEN inkldy ëqy hmlf ho igaf.

do coilaF vfly nOjvfn Kwty motrsfeIkl ëqy afey aqy bfhr inkldy Tfxydfr

nUM golIaF mfr idwqIaF.

sKq PwtV Tfxydfr Tfxy aMdr af izwigaf . Kwty motrsfeIkl vfly PLurqI nfl,

isLkfrI kuwqI vFg dOV gey.

Tfxy aMdr qVQwl mwc igaf.

Tfxydfr nUM qurMq hspqfl dfKl krvfieaf . ijwQy Aus nUM zfktrF ny sFB ilaf.

brfV dy Gry Kbr kr idwqI geI.

zfktrF ny brfV dy srIr ëcoN pUrIaF awT golIaF kwZIaF . pr Auh bc igaf.

zfktrF anusfr koeI jfn Kqrf nhIN sI. pr TIk hox nUM ajy smF lwgxf sI.

vwzy-vwzy aPsr brfV df pqf lYx af rhy sn. vwzy - vwzy dfavy kIqf jf rhy

sn. PVHF mfrIaF jf rhIaF sn.

aKbfrF ny ieh Kbr Gr Gr jf suwtI.

dunIaF dMg rih geI.

lokF ny mUMh ivc AuglF pf leIaF .

Page 133: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

brfV dI jgfh iek jMg isMG Tfxydfr ilaf lfieaf.

jMg isMG iek bVf hI buwcV Tfxydfr sI. hOldfr dI nOkrI krdf-krdf Auh

ëqrwkIaFí pf ky Tfxydfr bixaf sI.

jMg isMG bVf cusq-clfk, cqr aPsr sI. cfrj lYx sfr Aus ny ipMzF dIaF

sfrIaF pMcfieqF bulf ky srsrI knsoa leI. pMcfieqIaF df ruwK qfiVaf. kuJ sLkfieqF

suxIaF aqy kuJ hdfieqF idwqIaF . dmgwjy Cwzy. Kurgo pwtI!

sfrIaF pMcfieqF ivcoN jMg isMG nUM igafnI dy ipMz vflf srpMc kuJ ijLafdf hI

myc afieaf . iKafl rly. njLrF imlIaF aqy awKF hI awKF rfhIN ëXfrIí pY geI . gwl

sFJI ho geI.

sLfm nUM hI Tfxydfr ny srpMc nUM sunyhf dy ky Tfxy bulf ilaf. pwbf Bfr qurdf

srpMc Tfxy phuMc igaf.

jMg isMG srpMc nUM jwPI pf ky imilaf . srkfrI vrdI nfl Kihx krky srpMc

aMdr ajIb ijhf inwG Br igaf.

jMg isMG srpMc nUM Tfxy dy iek KUMjy lY igaf.

- ìkI nF sI afpxf ?î Tfxydfr ny bVI apxwq nfl puwiCaf. diraf-idlI

idKfeI . afpxfpn jLfihr kIqf.

- ìjI jwgr isMG .î

- ìKuwlH ky bYT qy mYnUM 'jI' afKxf Cwz - awj qoN afpF ijgrI Xfr aYN .î

- ì[[[[[[.î srpMc aMdr kuqkuqI hoeI.

- ìawj qoN qUM mYnUM jMg isMG afK ky bulfieaf kr - afpF XfrF dy Xfr aYN - bMdf

mfr ky afjIN - qyrI hvf vwl vI nHIN koeI dyKU.î

- ì[[[[[[[[.î srpMc nUM KMB lwg gey.

- ìies KusLI ëc iek boql qF mMgvf leIey - nfly duK suK krlFgy .î srpMc ny

jyb ivc hwQ pf ilaf.

- ìsfzy koly af ky kfhnUM bysLrmI idMnYN ? cwl cubfry ëc cwldy aYN - sfrf pRbMD

myrf kIqf hoieaY - mYN hornF pulsIaF vFgUM KfAU Xfr nhIN - swjxF imwqrF dI QF ijMd

vfrn afly iensfn aYN .î

Tfxydfr aqy srpMc cubfry cVH gey.

Page 134: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Tfxydfr ny rYWz - nfeIt dI boql kwZ leI. prI vrgI boql dyK ky srpMc nUM

gDy vFg hINgxf Cuwt ipaf. Aus ny lUMbV dI pUC vrgIaF muwCF hQylI nfl ipwCy htf ky

buwlHF qy jIB PyrI . PnIar swp vrgI srpMc dI jIB bVI PurqI nfl iPr aMdr clI

geI.

- ìlY cwk srpYNcf pihlf pYg afpxI pwkI XfrI dy nF .î

donF ny iglfs KflI kr idwqy .

tuwtdy qfry vFg lIk ijhI pfAuNdI dfrU Qwly AuqrI sI.

pihly krVy pYWg nfl hI dohF dIaF awKF ivc cmk af geI.

- ìsrpYNcf - hux qyry koly kfhdf lko aY ? ijvyN mYN gwlF suxIaF ny - brfV mYnUM

bMdf byvkUP eI lwgdY .î afK ky jMg isMG ny srpMc df ichrf inhfiraf.

- ìnhIN jMg isaF - Auh byvkUP nhIN sI - QoVf GOlI bMdf sI - bVI brIk cfl

qurn aflf - mYN AuhnUM bVf ikhf beI qUM sfzy ipMz afly igafnI nUM PV - bQyry

awqvfdIaF dI pYV PVI jfAU - igafnI awqvfdIaF df kwtV hmfieqI aY - pr kI krdy

? pqMdr ny gwl eI nhIN gOlI - awj PVdyN aF - kwlH PVdy aF - bws afly kOzI iCwky

kOzI krI igaf - kMn eI nhIN Diraf - bws ijwdyN AuhnF dy aiVwky cVH igaf -agilaF

ny kOzy aflI QF mfr ky prFh kIqf .î

- ìieh igafnI kOx aYN ?î

- ìhYgf Xfr iek sfzy ipMz - pfksqfn qoN AujV ky afieaY - jxy Kxy nUM aMimRq

Ckf CwizaY - hor qF AuhnUM koeI kMm nhIN - bws aMbrsr eI rihMdY - aMbrsr qYnUM pqf

eI aY beI awqvfdIaF df gVH aY - iehdy koly lgfVy bQyrHy afAuNdy aY.î

- ìkrdf kI aY ?î Tfxydfr boql iglfsF ivc Aulwddf hoieaf boilaf.

- ìnON ku ikwly jmIn alft hoeI vI aY - AuhnUM awD mfmly ëqy dy CwzdY - bfkI

gurduafry pfT kr CwzdY - muzIhr dI pUC nUM vwt dyeI rwKdY - aMimRq Cko - gurU vfly

bxoN - bws afh iehdf kMm aYN - ivhlI rMn pRfhixaF jogI.î

- ìmgr koeI hY shfrf ?î

- ì kfhdf shfrY ? koeI shfrf nhIN - bws lgOVH eI mgr lwgdI aY - pr

ipMz afly vI kMjr nUM idloN moh krdy aY .î srpMc dy mUMhoN swcI gwl inkl geI.

AuhnF ny iglfs KflI kr idwqy .

Page 135: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqYnUM srpYNcF mYN dwsdYN swcI gwl - ieho ijhy bMdy mYnUM hr hflq cfhIdy aY-

iswDI qrHF kwC hyT af jfxgy vfh BlI aY - nhIN mYnUM DOx vI mroVnI afAuNdI aY.î

- ìiek gwl jMg isaF myrI vI sux leIN - iswDI qrHF PrF hyT afAux vflI Auh

jVI hI nhIN .î srpMc ny myjL qy lkIr vfh DrI.

- ìsrpYNcf - srpYNcf ! aYho ijhy GYNtF dy vl kwZ ky mYN hOldfr qoN Tfxydfr

bixaYN - jdoN cwizaF nUM nfgvl pfeIdY - swp mFgUM iswDy ho jFdy aY - qUM aYQy aYN -

mYN aYQy aYN - jy nf cMiGafVF mfry - mYnUM PV leIN .î

- ìiek hor mYN muMzf PVvfieaf sI- gurmK isuAN df hrdIp - bws PV ky eI

Cwz idwqf brfV ny - kihMdf bVI vwzI spfrsL aY Auhdy mgr - pqMdr bfhlf eI

mokmfr bMdY .î

- ìAuhdy qy kI kys sI ?î

- ìkys kUs qF koeI nhIN sI - aYmyN bfDU afKF - pr awqvfdIaF aflI ZfxI ijhI

ëc rilaY - jIhnUM qusIN jwQybMdI afKdy aYN .î

- ìhux ikwQy aY ?î

- ìrwb jfxy - AUN rihMdf mYnUM mYd aY aMbrsr eI aY - nfly jMg isaF EzF dI dI

gwdoN df koeI itkfxf huMdY ? ijQy pRCfdy iml gey - Ck ley - lMzr mzIhr aY - GroN

BuwKy mrdy awqvfd dI pUC PVI iPrdy aY - ijMny vI mYnUM mYd aY beI awqvfdI bxy vy aY -

sfry eI GroN GridaF dy llkry vy aY .î

- ìaYho ijhy bMidaF dI qF srpYNcF afpF nUM sKq loV aY - ieMnspYktr dI post

vwt qy eI peI aY .î

- ìhlf [[[!î

- ìhF jI ! srkfr qF srpYNcf pyNdU byrI aY - ijMny aYho ijhy PV PV mfrFgy -

Aunf eI JfV vwD idMdI aY .î

- ìsfzf Xfr ieMspYktr bxy - hor sfnUM kI bYNgx cfhIdY ? qUM myry lYk koeI kMm

dws - izAUtI lf - jy nf syr df svf syr AuqrF pMjfh mfrIN iCwqr.î

- ìPyr awj qoN qyrI ieh hI izAUtI aY - beI awqvfdI PVvfAuNxy - ienfm iCnfm

srkfr qoN qYnUM mYN idvf idaf krUM - hor dws ?î

- ìhor jMg isaF ieh aY beI iek hiQafr df lsMs lYxYN .î

- ìhiQafrF dy lsMs ijMny khyN - ijMnf icr lsMs nhIN bxdf - koeI AUN rwK lf

Page 136: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- KuwlHI CuwtI .î

- ìAUN rwK ky koeI hor nf puafVf pY jy ?î

- ìsrpYNcf - qUM myrf Xfr - ihwk df vfl - hm ipaflf hm invflf - qYnUM koeI

puafVf pYx idMny aYN - qYnUM awgy vI ikhY beI mYN AuhnF puls vfilaF vrgf nhIN - ijhVy

[[[[[ mfrI sfD ibsqry .î

- ìmYiKaf - gOrimMt kfnUMn eI bVy sKq bxfeI jFdI aY ?î

- ìkfnUMn lokF afsqy aY - qyry vfsqy nhIN - byDVk rih .î

- ìiPr mYN qyry khy - byDVk eI aF .î

AuhnF boql KflI krky hor KolH leI.

- ìqUM svyry af ky drKfsq dyh - lsMs qyrf hPqy dy ivc ivc bxjUgf.î

- ìdrKfsq mYN svyry afAuNdf - afAuNdf kichrIaF qoN eI tYp krvfAuNdf

afAUNgf.î

- ìieh qyrf kMm aYN .î

- ìlsMs irvflvr df bxfeIey jF rPLl df ?î

- ìieh vI qyrI cuafies aY - mYN qF qyry mUhry Qfn suwitaf - suQx suaf lY cfhy

lihMgf .î

donoN hws pey .

dyr rfq geI Auh pINdy gwlF krdy rhy. bfrUd vrgIaF do boqlf pI ky vI AuhnF

df pwqf nhIN ihwilaf sI.

igafnI dI igRPqfrI iksy kfrn lyt hI lyt huMdI rhI. asl ivc Tfxydfr jMg

isMG igafnI nUM kwcy pYrIN igRPqfr nhIN krnf cfhuMdf sI. Auh Auprly aPsrF nUM

ivsLvfsL ivc lY ky aqy igafnI dy iKLlfP gvfhIaF iekwqr krky, pwky pYrIN lwkoN cuwkxf

cfhuMdf sI.

iesy kfrn hI smF bIqdf jf irhf sI. Tfxydfr jMg isMG bVf hI suliJaf

aPLsr sI. ibnF pfxI qoN mOjy lfhuMxf Aus df suBfa nhIN sI. awkF ivc PokIaF zFgF

mfrnIaF Aus dI iPLqrq nhIN sI.

kuljIq dy GrvflI bMtI ny iek puwqr nUM jnm idwqf qF Gr ivc KusLI Cf geI.

KyVf cihkx lwg ipaf.

bfpU-byby dy cfa dI koeI jUh nhIN sI. AuhnF dy DrqI pYr nhIN lwgdy sn.

Page 137: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kuJ idn bIqx dy bfad AuhnF ny akfl purK dy sLukrfny vjoN gurduafry dyg

krvfeI.

igafnI ny vfk ilaf.

vfk dy pihly awKr Aupr muMzy df nF kulbIr isMG rwiKaf. bfpU-byby Aus nUM

ëkulbIrfí afKdy aqy kuljIq aqy bMtI, tItU.

icwty duwD gloty vrgf muMzf bVf hI sunwKf sI. Auh kdy roNdf nf irhfV krdf. byby

hr vkq Aus nfl hI prcI rihMdI. rwb 'qy Aus nUM koeI iglf-isLkvf nhIN rih igaf

sI. gurU mhfrfj dI Auh sLukr gujLfr sI. Auh akfl purK dy sLukrfny ivc hmysLf

gurbfxI gfien krdI rihMdI.

- ìpRmysLr idwqf bMnf ..

duKu rogu kf zyrf BMnf ..

pRmysru bxq bxfeI ..

iPr zolqu kqhUM nfhI ..î sLbd byby dy muwKoN Jrdy rihMdy .

gurmuK isMG vI poqy nfl lfz krdf Aus nUM awTy pihr cuwkI rwKdf. kdy kdy Aus

df ëbflfí kwZdf sI. tItU vI bfpU vwl dyK ky bfl-muskrfhtF bKyrdf rihMdf . sfrf

twbr tItU krky iek qrHF nfl ëafhrí lwigaf rihMdf.

iek svyr pulIs ny igafnI pUrn isMG nUM igRPqfr kr ilaf. pulIs dI ryz

ieqnI sfJry aqy PurqI nfl peI sI ik lok dMg rih gey.

pihr dy qVky hI igafnI nUM PiVaf aqy Aus dI pwg nfl hI hwQ bMnH ky trwk

ivc suwt ilaf.

trwk qur igaf.

igafnI df ksUr kI sI ? lok qrHF qrHF dy lwKx lf rhy sn. vwKo-vwK iKaflF dI

GoV-dOV jfrI sI. lok hnHyry ivc hwQ pYr mfr rhy sn.

gurmuK isMG qwk gwl puwjI qf Aus ny sUrj dI pihlI ikrn nfl hI pMcfieq

iekwTI kr leI.

swQ ivc mylf lwigaf hoieaf sI.

- ìigafnI jI ny qF kdy kIVI ëqy pYr nhIN Diraf sI-puls ny AuhnUM ikAuN

PiVaf ?î gurmuK isMG ny gwl qorI .

- ìibrD bMdY .î

Page 138: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkdy iksy nUM mfVI cMgI kihMdf nhIN suixaf .î

- ìAuhny qF Xfr ipMz dI rUh eI bdlqI - mfVI cMgI qF kI afKxI sI?î

- ìijMny muMzy afpxy ipMz aMimRqDfrI aY - iksy ipMz nhIN hoxy - nhIN qf muzIhr

Kf ky nsLy aflIaF golIaF toieaF itwibaF ëc eI izwgI rihMdI sI.î

- ìigafnI ny qF ipMz df suDfr eI kIqY - ijMnf AuhqoN ho sikaY.î

- ìclo cwlky TfixEN qF pqf krIey .î

- ìZyrI Zfh ky nf bYTIey .î

- ìknsoa lYxI afpxf Prj bxdY .î

iek kfvF rOlI mwcI hoeI sI.

srpMc bypRvfh ho ky sux irhf sI.

- ìsrpYNcF qUM nhIN boldf kuC ?î

- ìqUM ikhVI socIN ipaf hoieaYN ?î

- ìipMz df iewjLqdfr bMdf puls aYmyN eI PV ky lY geI.î

srpMc AuT ky KVHf ho igaf.

- ìAuey suxo beI Brfvo gwl suxo !î

Aus ny byQvf hwQ hvf ëc ihlfieaf qF sLFqI vrq geI.

- ìpuls byvkUP nhIN ijhVI iek bfiewjLq bMdy nUM ibnF gwloN igRPqfr krU.î Aus

ny sfrf jor dy ky afiKaf . tuwty nsLy kfrn Aus dI avfj pfty Zol vFg BrVfeI .

- ìlE beI loko - sux lE !î

- ìkr lE iGAu nUM BFzf !î

- ì murdf bolU KwPx pfVU !î

- ìieh qF puls df bMdY - afpxy hwk ëc ieh kdoN boilaf ?î

- ìieh qF puls df tOt aY .î

- ìpUrf cmcf .î

- ìqF hI qF puls ny hiQafr df lsMs lY ky idwqY .î

- ìlokF df aslf Tfxy jmFh - qy iehnUM lsMs lY ky idMdy aY .î

iek grdogor AuT KVI .

srpMc ksUqf Ps igaf.

Aus ny BulwQf miraf.

Page 139: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìAuey loko - mYN puls df bMdf kfhnUM aYN ? QonUM srfsr BulyKY - srpYNc mYnUM

qusIN bxfieaY ik puls ny ?î

- ìasIN bxfieaY .î

- ìiPr mYN puls vwl df ikAuN hoAUN ? khoN qF gurduafry cVH jfnY - gF dI pUC nUM

hwQ lf idMnY - pr vIr bxky mYnUM glq nf smJo - ijQy mrjI aY cfhV lvo .î

- ì[[[[[[[.î iek cuwp Cf geI.

- ìqusIN myry golI insLMg mfr idE - pr mYnUM glq nf smJo - ijhVI irvflvr

dI gwl aY - Auh ieh aY beI ipMzF ivc hox lwg peIaF vfrdfqF - jy ipMz dy iksy swjx

ëqy koeI vfr huMdY qF iek awDI dfg qf idaFgy - hor dwso ?î

- ì[[[[[[.î sfiraF dI qih lwg geI. sfry avfk KVy sn, bysurqF vFg .

- ìmYN afbdy ipMz afly Brf Cwz ky - puls nfl ikAuN rlUM ?î

- ìPyr hux - igafnI df kI krIey ?î gurmuK isMG ny hI pihl kIqI.

- ìclo Tfxy cwl ky pqf krdy aYN - hor koeI rfh hI nhIN .î srpMc ny ikhf qF

sfrf ipMz AuT ky icwqV JfVn lwg ipaf.

-ìnhIN - ieAuN qF bfhly hojFgy - bfhlf ëkwT nf kro - pMj swq bMdy eI cwlIey

gurmuK isMG ny ikhf.

gwl mMn ky awDf ipMz bYT igaf.

ipMz dy pMj swq bMdy srpMc nfl Tfxy phuMc gey . dUroN srpMc ny Tfxydfr jMg

isMG nUM koeI guwJf iesLfrf kIqf. ijs nUM lUMbV Tfxydfr Jwt smJ igaf.

Aus ny duiphr qwk pMcfieq dI bfq qwk nf puwCI . hor kMm hI inptfAuNdf irhf.

duiphry rotI Kfx qoN bfad Aus ny pMcfieq bulf leI.

- ìhF beI srdfro - hukm kro - ikvyN drsLx idwqy ?î pUrI pMcfieq vwl

Tfxydfr ny iqrCf qIr clfieaf.

- ìasIN jI igafnI pUrn isMG ipwCy afey aF .î srpMc vI Tfxydfr nfl XfrI

nMgI nhIN hox dyxI cfhuMdf sI. lwKF dI muwTI KolH ky Auh kwK nhIN hox dyxI cfhuMdf sI.

- ìdyKo srpMc sfhb - Aus nUM asIN Tos irport dy aDfr 'qy eI igRPqfr kr ky

ilafey aF - awj qihkIkfq kr ky svyry Cwz idaFgy - byksUrF nUM PVn df sfnUM koeI

sLONk nhIN - asIN vI awgy jvfb dyh hF - bfl bwcVdfr hF - asIN vI srdfro nOkrI

Page 140: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kr ky eI bwcy pflxy aYN .î Tfxydfr ny sfry pRYs kr idwqy.

- ìAuhdy ëqy dosL kI aY ?î srpMc ny puwiCaf .

- ìsrpMc sfhb - sfzIaF vI koeI sIkrysIjL huMdIaYN - nf hux poqVy Prolo .î

- ìPyr vI - pqf qF lwgy ?î

- ìsfzI mjLbUrI smJo - AuprilaF kMjrF df hukm aYN beI bfhr iksy nUM Byd

nhIN dyxf - Qozy ipMz koeI gurmK isMG vI hYgf ?î Tfxydfr ny qurMq gwl bdlI.

- ìafh bYTY - ikAuN ?î sfry hwdoN vwD hYrfn ho gey .

- ìlY beI gurmK isaF - qyry donoN muMizaF bfry mYnUM keI vfrI sLkfieq af cuwkI

aY beI awqvfdIaF nfl sbMD rwKdy aY - ieh qUM sfzI diraf idlI dyK - asIN hflI qwk

hwQ nhIN pfieaf .î Tfxydfr ny iek hor pVuwl suwt idwqf.

- ìvwzy df qF pqf nhIN jI - pr Cotf qF hux ivafh qoN bfad Gry eI rihMdY -

hux qF suwK nfl iek kfky df bfp aY - kdy GroN nhIN inkilaf bwqI sulwKxF .î gurmK

isMG ny sPfeI idwqI.

- ìmYN qF qYnUM AUNeIN dwisaY beI mfVI motI zfierI ëqy asIN iksy nUM kdy PV ky

nhIN ilaFdf - qusIN byicMq ho ky Gr nUM jfE - bfby nUM kwlH nUM Cwz idaFgy - AuhnUM vwzy

sfhb afAx 'qy - puwC igwC krky qor idaFgy .î

- ìjy AuhnUM asIN vwzy sfhb afAux vyly qwk pysL kr dyeIey - hux Cwz idMdy ?î

srpMc ny vI dwilaF vflf dfa Kyizaf .

- ìkI Prk aY ? Qozy koly kI sfzy koly kI - kfhnUM bysLrmI idMdy ho ?î

- ìQozI mrjI aY - ikhVf koeI jor aY .î srpMc ny afiKaf.

- ìjy myry hwQ vws huMdf - ijvyN kihMdy sI - kr lYNdy - pr zuwbI qF - qF jy sfh

nf afieaf - hor hukm kro -cfh pIEgy ?î

-ìnhIN - imhrbfnI .î

pMcfieq qur afeI.

- ìlY - dyK lE hux beI myrI puls nfl ikMnI ku bxdI aY ? jF myrI puls

ikMnI ku mMndI aY - Qozy sfhmxy eI aY .î srpMc donoN pfisEN hI KusL sI. igafnI

igRPqfr krvf idwqf sI aqy sfry ipMz vwloN vI swcf rih igaf sI.

- ìikhVf kIlU Auey dmUMhyN swp nUM - mYN qF smuMdr pI ky zkfrH nf mfrF - mYN qf

mUq dI Dfr mfrF - sfrf ipMz roVH idaF - ieh myrI rIs ikvyN krngy ?î srpMc idn

Page 141: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Zldy nfl hI keI krVy pYWg mfr igaf sI.

- ìrwb idaf bMidaf - byksUrF nfl vYr nhIN kmfeIdf - gurbfxI kihMdI aY :

inrvYry sMg vYr kmfiedf.. Gr afpxy lUkI lfie .. ijhVf inrvYr nfl vYr kmfAuNdY -

Auh afp dy Gry afp eI awg lfAuNdY .î srpMcxI ny vrijaf.

- ìqUM afbdIaF jqI sqI gwlF afbdy koly rwiKaf kr.î

srpMcxI cuwp kr geI.

Aus ny DuKdI icKLf vFg hOkf ilaf.

rfq dy nON ku vjy hI igafnI nUM isLkMjy ivc aVf idwqf. Aus qoN koeI gwl nhIN puwCI

sI. Aus nUM koeI gwl dwsI nhIN sI.

igafnI ny vI bU-klfp krn dI koeI jLrUrq nf smJI. isLkMjy nfl iKwcy srIr dy

aMg-aMg ëcoN vroly vFg lftF AuTIaF . pIVF df hnHyr qUPLfn vFg idl-idmfg nUM ciVHaf

.

isrVI igafnI ny srIr dI qfn sUrmyN-XoiDaF nfl joV leI. Aus ny sLhIdF dy

isrqfj sRI gurU arjn dyv jI dy qwqI qvI ëqy bYiTaF dy crn jf PVy. Auh sIs qlI ëqy

rwKI, moCy pfAuNdy jf rhy bfbf dIp isMG sMg jf rilaf . muwKoN ruk ruk ky gurbfxI ikr

rhI sI.

pUry do GMty bfad Tfxydfr ny iesLfry nfl igafnI isLkMjy ëcoN luhfieaf qF Auh

cOPLfl DrqI qy izwg ipaf. ibrD srIr Aus df lwkV vFg afkV igaf sI. iswDf sfh

nhIN af irhf sI aqy Auh pIVF grfisaf ëvfihgurU-vfihgurUí jpI jf irhf sI. Aus dI

dsqfr lih ky ipwCy izwg peI sI . aqy kys KuwlH ky iKwlr gey sn. kys bMnHx leI vI

Aus kol smrwQf nhIN sI.

- ìikAuN igafnI-afeI surq itkfxy?î Tfxydfr dy hwQ ivc zMzf Guk irhf sI.

- ìipafr siqkfr nfl gwl krn df mYnUM mYd aY beI afpxf smF lMG igaf.î

igafnI sfrf sfhs iekwTf krky boilaf.

- ìijvyN idl krdY - AuvyN bol .î

- ìqusIN cfhuMdy kI ho ?î

- ìawqvfdIaF bfry jfxkfrI cfhuMny aF - iswDI qrHF dws dyvyNgf - vfh BlI -

nhIN Pyr sfzy cubfry dI pihlI pOVI qUM dyK eI leI aY - asIN ibrD krky ilhfj krdy

aYN - bfkI qyrI mrjLI aY.î Tfxydfr ny ieko sfh keI qIr clf idwqy .

Page 142: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìawqvfdIaF bfry mYnUM pqf eI kwK nhIN - dwsIey kI ?î

- ìbfbf - kfhnUM afbdf qy nfly sfzf vYrI bxdYN - dws dyh jo kuC pqY .î muxsLI

ny imwTI Giqwq KyzI . Auh ikrlI dI pUC vrgIaF muwCF dy isry, awKF nfl lfeI KVf sI.

- ìjuafnF - afh vfl Duwp ëc nhIN icwty hoey - qjLribaF dy kIqy vy aY .î

- ìbfbf - dyK lY - Pyr nf kwty vFgUM irMgIN - asIN hr roj afhI ivhfr kiraf

krFgy.î

- ìjo idl afvy kro- pr JUTI gwl mYN nhIN mUMhoN kihxI - mrn mrvfAux aflf

zr mYnUM dyieE nf - icMqf qf kI kIjIey - jo anhonI hoie - iehu mfrgu sMsfr ko nfnku

iQru nih koie - pihlF mrnF ilKf ky iPr mfq lok ivc afey aF sLyrf .î

igafnI nUM iPr isLkMjy ivc dy idwqf . Aus nUM pfxI qwk puwCx dI vI mnfhI sI.

Tfxydfr ny zI[ aYs[ pI nUM Pon imlf ilaf. dUjI GMtI ëqy hI awgoN Pon iksy ny cuwk

ilaf.

- ìhF jI - mYN Tfxydfr jMg isMG bol irhYN - sfhb bhfdr nfl gwl krvfE -

bVf jrUrI kMm

aYN [[.î

- ìholz rwKo [[[[[.î AuDroN avfj afeI.

kfPI dyr AuzIk krn qoN bfad 'sfihb' ny Pon ëqy ëhYloí af afKI.

- ìsfhb bhfdr - jMg isMG bol irhYN .î

- ìhf beI - bolo jMg isMG ?î

- ìiek Tos muKbrI ëqy iek bjurg PiVaY - Aus dy sbMD awqvfdIaF nfl dwsy

jFdy aY - Auhdf kI krIey hjLUr ?î

- ìiehny qF nhIN koeI vfrdfq kIqI?î

- ìiehny koeI vfrdfq nhIN jI kIqI - qy nf hI ieh vfrdfq krn vflf lwgdY

- bws asIN qF iehdy sbMD sux ky eI cuwk ilafey .î

- ìqusIN ieAuN kro .î

- ìjI jnfb ?î

- ìiehnUM vkqI qOr qy Cwz idE- iehdy ipwCy sUhIey lfE - beI ikwQy ikwQy jFdY

- ikhVy ikhVy bMdy nUM imldY - kI kI iehnF dIaF gwlF huMdIaYN .î

- ìjo hukm hjLUr .î

Page 143: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìieMj buwZy ny afpxy pwly kuC nhIN pfAuxf - iswDIaF igRPqfrIaF eI nf krI

jfE - koeI qknIk vI vrqoN - smJy ?î

- ìjI srkfr .î

Pon kwty gey .

- ìbfby nUM isLkMjy ëcoN lfh ky pfxI DfxI ipafE .î Tfxydfr ny hukm kIqf

aqy iek ispfhI sKLq hdfieqF dy ky srpMc vwl nUM qor idwqf.

igafnI nUM iskMjy ëcoN lfh ky pfxI DfxI ipafieaf igaf. ivhVy dy iek KUMjy mMjf

aqy Kys dy ky pf idwqf . igafnI iPr vI kuJ nhIN boilaf sI. Auh rwb dI rjLf ivc rfjLI

rihx vflf bMdf sI.

sUrj cVHnsfr hI srpMc af igaf.

- ìikvyN Xfd kIqf ?î Aus ny dPLqr ivc Tfxydfr dy sfhmxy bYTidaF puwiCaf.

- ìgwl sux myrI iDafn nfl -.î Tfxydfr ny srpMc dy pwt qy hwQ mfiraf.

- ìbol ?î

- ìsfhb kihMdf beI AUN qF ies buwZy ny sfzy kuC pwly nhIN pfAuxf - iehdf rwsf

lfho qy iPr ies ëqy krVI njLr rwKo - ikwQY jFdY - kI krdY - kIhnUM kIhnUM imldY -.

- ìhor -?î

-îPyr iehnUM pwky pYrIN pvFgy .î

- ìPyr mYnUM kfhdy leI bulfieaY ?î

- ìsrpYcF - Drm nfl jmF eI juafkF aflI gwl krqI qUM qF .î

- ì[[[[.î srpMc hws ipaf.

- ìsfhb hYgf bMdf swqF pwqxF df qfrU - bhuq lMmI socdY - qUM ieMj kr .î

- ìdws ?î

- ìqUM iehnUM lY jfh - ipMz jf ky Bwl bxf beI mYN iehnUM Cuzf ky ilafieaYN -

ipMz ëc iswDf eI hIro bxjyNgf - eys kMjr nfl myl jol vDf - nyVqf kr - Pyr sfrf

Byd bfhr kwZ - iksy nUM koeI sLwk nhIN hoAU - puMn nfly PlIaF - smJ igaf ?î

- ìiblkul - pr mYN qF ipMz afilaF nUM ieho eI ikhY beI afpxI bxdI eI nhIN

- ìafpF iblkul jfihr eI nhIN hox idMdy - iPkr nf kr .î

jdoN srpMc igafnI kol igaf qF Auh AuKVI pIVHI vFg iekwTf ijhf hoieaf ipaf

Page 144: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sI. pr pfxI-DfxI pIx krky aqy sUrj dy inGfs krky Auh vfhvf sMBl cuwikaf sI.

Duwp dy syk nfl iKwcy hwz rYly ho gey sn.

- ìigafnI jI kYm EN ?î

- ìkYm kUm kfhdy aYN srpYNc sfihb - ibnF gwloN kVwky ëc dy idwqf dusLtF ny -

ikqy awDI rfqoN jf ky lfihaY - myrf qF joV joV ihwilaf ipaY - Pyr pqf nhIN rwb afsry

kI mn imhr pY geI - mMjf ibsqrf idwqf jf ky.î

igafnI dI durdsLf sux ky srpMc nUM lwjq af geI . igafnI pUrn isMG Aus df

kdoN df ëawK-iqxí quiraf af irhf sI.

- ìieh qF kwlH kihMdy sI beI mfVI motI puwC dws eI krnI aYN .î

- ìAuh iehnF ny kr leI - inklxf myry aMdroN kI sI ? bws hwz jrKl idwqy

- ìclo mYN QonUM lYx afieaYN - mYnUM qF sfrI rfq nINd nhIN afeI - svyry mUMh

hnHyry eI ieDr nUM qur ipaf - mYN qF koeI pMcfieq df bMdf vI nfl nhIN ilaf - beI

bfDU lyt huMdy iPrFgy - cwlo cwlIey .î

- ìkihMdy aY qF cwl vVdy aYN.î igafnI ëhfeyí kih ky AuT KVHf. Aus dy buwZy hwz

ëiclUM-iclUMí krdy sn.

bfhr inklidaF nUM, AuhnF nUM iksy ny nf bulfieaf.

Tfxy qoN bfhrly hotl ëqy KVH ky srpMc ny KLud cfh pIqI aqy igafnI nUM

grm-grm duwD ipafieaf. igafnI dIaF awKF AuGV afeIaF . srIr aMdr inGfs Br

igaf.

Auh bws PV ipMz af gey.

sfry ipMz ivc srpMc vwloN igafnI nUM CuzfAux vflI gwl dI crcf iCV peI.

srpMc dI DuMm mwc geI.

sfrf ipMz hYrfn sI.

- ìsrpYNcf - sfrI Aumr ëc qUM afh Bly df kMm kIqY - rwb qyrf Blf krU .î

srpMcxI ny srpMc nUM cfh idMidaF ikhf.

- ìqUM mYnUM bfDU mfrUM-mfrUM krI jFdI rihMdI sI - mYN Bfgmfny lokF mFgUM bfhlI

kdy hlHf-hlHf nhIN krI - dyiKaf ? ilaFdf nF Koty pYsy mFgUM ?î

- ìsLukr aY srpYNcf - qUM vI shI lIh ëqy afieaYN kdy - sLfbfsLy .î

Page 145: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìawj iPr hwQIN pYg pf ky ipafvyNgI ?î

- ìqUM inwq koeI cMgf kMm kiraf kr - qYnUM hr roj eI ipaf idaf krUMgI .î

- ìhfey - hfey ! mrjF qyrf eI duwD pI ky srpYNcxIeyN [[[!î srpMc ny bYTk ivc

hI srpMcxI qwkVI vFg qol leI.

- ìsLrm kr - juafkF jwilaF aflYN - buVHf qUM ho cwilaYN .î

- ìbuVHf mYN ikhVy pfisEN aYN nI ? qyry eI kuwqy PLylH ho gey - mYN qF awTo awT

mfrdYN - af ky dyK leIN awj rfq nUM Pyr .î

Auh hfsf-TwTf krdy rhy.

pr srpMc dI aslI byeImfnI aqy burI nIaq df iksy nUM pqf nhIN sI.

qkrIbn do sflF dy ivc ivc igafnI dIaF keI igRPqfrIaF ho cuwkIaF sn. pr

inkilaf Aus dy ivcoN iPr vI kwK nhIN sI.

igafnI iswDf- sfdf gurU kf bMdf sI. inklxf vI Aus ivcoN kI sI ? pulIs dy

qsIhy Auh ëvfihgurU-vfihgurUí jp ky sih Cwzdf . ksUr Aus df isrP ieqnf sI ik Auh

muMizaF nuM nisLaF qoN htf ky aMimRqDfrI bxfAuNdf sI. dUjf dosL Aus df ieh sI ik Auh

gurU kI ngrI aMimRqsr jfdf sI. hor Aus df koeI ksUr hI nhIN sI.

ipClI igRPqfrI aqy irhfeI vyly Tfxydfr jMg isMG ny igafnI pUrn isMG nUM kMn

kr idwqy sn :

- ìlY bfbf - jdoN hux PiVaf - qUM afbdy vwloN kfiem ho ky afeIN - asIN qyry

aflf Bog pf eI dyxY - sfnUM inwq qyry mgr igwty kZvfAuNidaF nUM sLrm afAuNdI aY - qUM

sfnUM ivhly smJ rwiKaY ? qUM pwly sfzy kuC pfAuNdf nhIN - ëkwly ny eI vMJ ëqy cVHf rwiKaY

- ìTfxydfr sfhb - jo akfl purK nUM mnjLUr aY - hr hflq ho ky rihxY - Aus

nUM dunIaF dI koeI qfkq nhIN rok skdI - krY krfvY afpy afpu .. mfnuK ky ikCu nfih

hfQ ..î afK ky igafnI qur igaf sI.

iek idn igafnI gurmK isMG dy Gr bYTf gwlF kr irhf sI. gurmK isMG df

poqrf kulbIrf ivhVy ivc Kyz irhf sI.

- ìAuey af beI isMGf - psLUaF vwlIN nf Kyz - qyry isMg mfrngy .î igafnI ny

kulbIry nUM ikhf.

kulbIrf hwsky, psLUaF vwloN ht nlkf gyVn jf lwigaf.

Page 146: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìikMny icr df ho igaf hux ieh gurmK isaF suwK nfl ?î

- ìrwb afsry qIjy sfl ëc aY .î

- ìlY-idnF jFidaF nUM kI lwgdY - kwlH dI gwl aY jdoN hoieaf sI.î

- ìpMjfb dy puwqrF nUM juafn huMidaF ikqy dyr lwgdI aY ?î gurmK isMG poqry dy

cfa ivc lft vFg Aucf AuiTaf.

- ìpMjfb dy puwqrF dI qF gwl TIk aY - pr pMjfb dy afAux vfly afsfr mYnUM bury

eI idsdy aY.î

- ìigafnI jI - lokF nfl eI afpF aYN - kI kr skdy aF ?î

- ìafpxy afp nUM zuwbdy jhfj dy rihm ëqy Cwz ky bYTy rihxf - mYnUM ieh Gor

byvkUPI lwgdI aY - ijAuNdf bMdf sO hwQ pYr mfrdY .î

- ìieh qF hY - pr koeI hwl vI njLr nhIN afAuNdf - nf hI afpxI

gOrimMt iemfndfr aY .î

asl ivc pMjfb dy hflfq idn-b-idn burI qrHF ivgVdy jf rhy sn. hr roj

luwtF-KohF, kqlF aqy zkYqI dIaF vfrdfqF huMdIaF sn. pulIs vfilaF dy kqlF dI

igxqI idno idn vDdI jf rhI sI. ihMdU - iswKF ivc pfVf vDdf hI jf irhf sI. ijs nUM

iPrkU rMg dy ky hor cOVf kIqf jf irhf sI. ihMdU - iswK mIzIey df afpxf afpxf, vwKrf

- vwKrf stYNz sI. vwKrf vwKrf stMt sI.

sYNtr gOrimMt vwloN dosL lfey jf rhy sn ik drbfr sfihb kMplYks ivKy ëkfr

syvfí dy trwkF rfhIN BfrI mfqrf ivc aslf jmF kIqf jf irhf sI. ies asly nUM aMdr

jfxoN ikAuN nhIN roikaf jf irhf sI ? ieh iek rhws, iek Byd bixaf hoieaf sI. mIzIey

anusfr drbfr sfihb ivKy bhuq sfry kwtV awiqvfdIaF ny pwky itkfxy mwl ley sn aqy

drbfr sfihb kMplYks ivKy awiqvfdIaF vwloN morcfbMdI kIqI jf rhI sI. vwKo - vwK

aKbfrF dIaF surKIaF dwsdIaF sn ik drbfr sfihb dy aMdr hr qrHF df Kqrnfk

hiQafr mOjUd sI. awiqvfdIaF nUM drbfr sfihb qoN bfhr kwZx leI POjI hmly dIaF vI

KbrF suxn nUM imldIaF sn. ieh PLOjI hmlf drbfr sfihb ëqy kdoN hovygf ? ies bfry

AuNgl rwK ky Tos kihxf musLikl sI. lok isrPL ikafPLy hI lf rhy sn.

ax-ikafsIaF gwlF sux-sux lokf nUM hOl pYNdy sn.

gurmK isMG aqy igafnI ajy gwlF hI kr rhy sn ik ikwDroN kuljIq

Gbrfieaf bfhroN afieaf. Aus df sfh nfl sfh nhIN rldf sI.

Page 147: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìkI gwl aY kuljIq isaF ? bVf Gbrfieaf iPrdYN ?î igafnI ny puwiCaf.

- ìigafnI jI - lukx df koeI jugfV kro - puls ny QonUM PVn leI iPr Cfpf

mfiraY .î

- ìisMGf - inwq inwq ikwQy lukdy iPrFgy - awj iehnF nUM kwtf kwtI kwZ eI lYxdy

.î igafnI AuT ky KVHf ho igaf.

- ìnhIN igafnI jI - qusIN kuC qF iKafl kro - puls df awj kwlH koeI vI

ëqbfr nhIN - KuwlHy iehnF nUM afzr imly hoey aY - mfro, luwto qy KfE - qusIN myry Gry bYTy

EN - mYN ieh axhoxI nhIN hox dyxI .î

- ìkI krIey gurmK isaF ? ieh KihVf qF Cwzdy nhIN .î igafnI Gor inrfsLf

ivcoN boilaf.

- ìkoeI nhIN - Cwz dyxgy - afpF rwb dy mFh qF nhIN mfry - kuljIq !î

- ìhF bfpU ?î

- ìqUM sMqU nUM bulf ky ilaf.î

kuljIq pYr qoN hI ipClKurI muV ipaf. sMqU df Gr koeI bhuqI dUr nhIN sI.

sunyhy dy nfl hI sMqU af igaf.

- ìsMqU - igafnI horF nUM PVn afsqy puls Pyr af peI - qUM iehnF nUM afbdy

Gry lko - afpxy kuljIq krky puls afly afpxy Gry af vVdy aY - qyry ëqy koeI sLwk

subfh nhIN .î

- ìmK kfhnUM - qusIN myry krky aYny jfxy kfhnUM GulfVy ëc bFh idMny aYN - myrI

gwl qF mMnoN!î igafnI ny duhfeI idwqI.

- ìQozI gwl mMnI peI aY - sMqU !î

- ìhF - dws ?î

- ìqusIN ipwCoN dI qylIaF aflI vIhI pY ky pwqy qoV jfE .î

- ìcwlo igafnI jI .î

sMqU ënFh - nFhí krdy igafnI nUM iek qrHF nfl bwcy vFg AuNgl ijhI lf ky lY

igaf. qylIaF vflI BIVI ijhI glI df kUhxI moV muVky sMqU df Gr sI. afKr 'qy jf ky

vIhI bMd ho jFdI sI. ijs krky ieh vIhI bhuqI vgdI nhIN sI. isrP GrF vfilaF df

hI lFGf sI.

sMqU ny igafnI nUM kpfh dIaF pMzF ipwCy iek mMjI zfh idwqI.

Page 148: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sMqU ny afpxI Gr vflI mylo aqy kuVI joigMdr nUM sfrI aslIaq qoN jfxUM krvf

idwqf. puls df nF sux ky mylo ny iZwz ivc muwkIaF dy leIaF . joigMdr dy qOr-BOr hI

Auz gey. puls nfl AuhnF df bVf kOVf qjLrbf sI. hrpfl dy ibrhoN df swl pflo dy

ajy swbl vwjI vFg rVkdf sI. cskdf sI.

puls sfrI idhfVI ipMz ivc hlikaF vFg hylIaF idMdI iPrdI rhI bydosLy lokF

dy ibnF gwloN zMzy mfry . Kurgo pwtI . pr iPr vI igafnI ikqoN pRgt nhIN hoieaf sI.

igafnI cuwp cfp sMqU dy ipCly aMdr mMjI ëqy ipaf irhf sI.

puls KflI hwQ muV geI sI.

Tfxydfr jMg isMG hwQF ëqy dMdIaF vwZ irhf sI. ikAuNik sfrf ipMz iek morI lMG

igaf sI.

- ìqusIN qF dUr eI ikqy Kurgo pwtdy rhy - igafnI qF sMqU ny afbdy aMdr

lkoieaf ivaf sI.î Tfxydfr kol bYTf srpMc jwgr isMG suxfeI kr irhf sI.

- ìsrpYNcf mOky 'qy qF qUM dwisaf nf - hux af ky khfxy suxfAux lwg ipaYN .î

Tfxydfr ny aglf ipClf sfrf guwsf bfhr kwiZaf.

- ìmYnUM vI QoqoN bfad eI pqf lwigaY - mYN ikqy Qozy koloN lko rwKxf sI ?î

srpMc iCwQf ijhf pY igaf. aMdroN Aus ny Tfxydfr dI byieqbfrI nUM gMdI gfhl kwZI .

- ìmyrf shurf ibnF gwloN eI afty df sLINh bixaF bYTy - iehnF vI BYx codF

df koeI ieqbfr nhIN - sflf ibnf ksUr qoN eI dUsLx lfeI jfdY - vl Pyr vfly bMdy nUM

qF pYNdy dyKy aY - ieh myrf sflf buwg iswDy pey nUM eI sVHfkI jFdY ?î

- ìieh sMqU vI bfhly icr df KihMdf quiraf afAuNdY - ijMnf icr Qozy ipMz nUM

koeI sbk nhIN isKfAuNdy - GfxI iPwt nhIN afAuxI .î

- ì[[[[[[[.î srpMc cuwp sI. Auh afpxI hyTI mihsUs kr igaf sI.

- ìsrpYNcf qUM ieAuN kr .î

- ì[[[[[[[.î Aus ny suaflIaf njLrF Aupr AuTfeIaF .

- ìqUM kwlH nUM ipMz nf rhIN - ikqy iknfrf kr jfeIN - asIN kwlH nUM qyry ipMz nUM

idKfAuny aYN beI ikMnI vIhIN sO huMdY .î

- ìkI krogy ?î

- ìieh qF ipwCoN eI pqf lwgU - pr iek gwl aY - jy muVky qyry ipMz df koeI awK

ëc pfieaf rVk igaf qF mYnUM jMg isMG nf jfxI - iksy cUhVy dI swt jfxI .î

Page 149: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ì mYN ikwQy jfvF ?î srpMc nUM koeI iknfrf nhIN ids irhf sI.

- ìikqy shurIN sUhrIN jf vwj .î

- ìiPr awj eI cilaf jfnYN - kwlH nUM lokF nUM sLwk pYjU .î

- ìipMz iksy dy hwQ sunyhf Byj dy - bws kwlH nUM ipMz nf muVIN .î

qVikEN sfJry hI puls ny sMqU df Gr Gyr ilaf. sMqU nUM musLkF bMnH ky trwk ivc

suwt ilaf.

trwk qor idwqf igaf.

pr Tfxydfr nUM ajy vI sbr nhIN afieaf sI. Aus ny iek hor ihrdyvyDk kihr

vrqfieaf.

sMqU dI Br juafn kuVI joigMdr nUM kwpVy pfV ky alPL nMgI kr ilaf. KLud

Tfxydfr ny Aus dIaF jvfn ngn CfqIaF PV ky sfry ipMz ivc Pyiraf!

juafn kuVI qbfh ho geI sI.

sfrf ipMz ëqrfs-qrfsí kr AuiTaf. ieh iekwly sMqU dI hI nhIN, sfry ipMz dI

pwg nUM hwQ pY igaf sI. lok sLrm dy mfry aMdr vV ky roNdy sn. lokF dI iek qrHF nfl

GMzI lih geI sI. ijAuxf iDrg ho igaf sI. sfry ipMz dI pq kwKF ivc rul geI sI.

sfry ipMz dy cuwlHy qpxy bMd ho gey sn. ipMz ivc ijvyN koeI ëidAuí iPr igaf sI.

BrIaF-BrIaF glIaF rohI bx geIaF sn . ipMz ivc ijvyN ëhfVí bolx lwg ipaf sI.

ipMz dI ijvyN rUh hI Auz geI sI. buwZy Tyry iek-dUjy dy gl lwg roNdy sn.

igafnI ipMz nhIN sI.

srpMc ipMz nhIN sI.

joigMdr dI mF mylo nUM dOry peI jf rhy sn. mylo dI ibrD mF bicMq kOr, DI aqy

dohqI kol inrbl hoeI bYTI sI. Aus dIaF joqhIx awKF twp vFg coeI jf rhIaF sn.

Auh iZwz dy drd nUM iPVky srIr ivc hI smoeI bYTI sI.

sMqU Tfxy hI sI.

lok KLud duKI AuhnF nUM Pokf Drvfs dyeI jf rhy sn.

- ìnI koeI sMqU mgr igaY ?î acfnk jMgIro buVHI ny puwiCaf.

- ìmr jfxdy aMmF jI AuhnUM AuQy eI - afh sux ky ikhVf Auh ijAuNdf rhU ? mr

jfxdy ijwQy hYgf cMdrf .î mylo ny bldf BFbV byksUr sMqU ëqy suwitaf.

- ìasINN vI ikhVf mUMh idKfvFgIaF zuwb jfxy nUM - Auh hoeI ijhVI kdy nf hovy

Page 150: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

.î bicMq kOr ny DuKdy mn df gubfr kwiZaf . iek mnuwK ieqnf byrihm, inrdeI aqy

iBafnk ho skdf hY ? Aus ny kdy supny ivc vI icqivaf nhIN sI.

- ìPyr vI puwq mgr jfx df PLrjL qF bxdf eI aY - inwj nUM jfxy hor nf jfh

jFdI kr dyx - iehnF df kI íqbfr ?î

- ìaMmF jI - hux ikhVf asIN vsidaF ëc aYN - vsidaF ëc qF rihx jogy Cwzy

nhIN puwq ipwty ny - hux ijhVf kuC hoxY jldI ho jfx idE .î mylo bolI.

sfrf ipMz cuwp kr igaf.

Auh AucVI afqmF df drd bVI cMgI qrHF hI qF smJdy sn.

agly idn srpMc bhuV ipaf.

sfry ipMz ny Aus kol jf Pirafd kIqI.

- ìjy Auh igafnI nUM Bfldy sI -igafnI nUM mwQy mfrdy - aYzf kFz jrUr

krvfAuxf sI ?î Aultf srpMc sfry ipMz dI dfhVI nUM pY inkilaf.

- ìsrpYNcf KyKx nF kr - jdoN igafnI iewQy hY eI nhIN sI - AuhnUM ikhVI rohI

ëcoN lwB ky ilafAuNdy ?î gurmK isMG guwsy ivc dDn ho igaf sI.

- ì jy igafnI dy ky KihVf CwutdY qF afpF Pyr vI nPLy ëc aF - vfDU ipMz dI

durgqI nf krvfE - TrMmy nfl soco - AuqoN smF dyKo ikhVf afieaY .î srpMc ksUqf

Pisaf hox dy qOr ëqy vI sMBl ky gwl kr irhf sI.

sfry cuwp kr gey .

kI cMgf sI ? kI mfVf sI ? iksy nUM kuJ suwJ hI nhIN irhf sI.

jdoN igafnI nUM AuzdI AuzdI ijhI Kbr imlI qF Auh hnHyrI vFg ipMz puwijaf.

- ìmYN qF pihlF eI ipwitaf sI beI myry ëkwly dI Kfqr sfrf ipMz GulfVy ëc bFh

nf idE [[[[[!î igafnI ny duhfeI idwqI. axhoxI Kbr ny Aus dI rUh JMb idwqI sI . Aus

df ihrdf kMbI jf irhf sI aqy aMdrlI afqmF lhU - luhfx sI.

- ìjfh srpYNcf - puls nUM afK dyh - mYnUM cfhy pyNjy ivc dI kwZ dyx - pr myry

ipMz dI jUh vwl nf Jfkx - mYN kwlH nUM gurduafry ardfs krky pysL ho jfvFgf - jy idl

kry af ky lY jfx .î

srpMc dy idl dI ho geI.

Aus ny sIrI Tfxy nUM qor idwqf.

svyry pihr dy qVky hI igafnI ny gurduafry pfT afrMB kr idwqf.

Page 151: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sfrf ipMz huMm-huMmf ky phuMicaf.

dyg iqafr kIqI geI .

pfT dI smfpqI bfad igafnI ny bVf hI vYrfgmeI kIrqn kIqf :

- ìrfjy sLINh mukwdm kuwqy ..

jfie jgfien bYTy suwqy ..î

- ìpfp kI jMJ lY kfbloN Dfieaf ..

jorI mMgY dfn vy lflo ..

srm Drm doie Cup Kloey ..

kUV iPrY pRDfn vy lflo ..î

- ìKUn ky soihly gfvIaih nfnku ..

rwq kf kuMgU pfie vy lflo ..î

vYrfg - moh nfl sMgqF dy nyqr syjl hoey pey sn.

gurduafry nuM pulIs df Gyrf pY igaf. Gyrf ies qrHF pfieaf igaf sI ijvyN

gurduafry aMdr iksy ivroDI dysL dI pltn bYTI sI. ijs ny qurMq qopF clf dyxIaF sn.

kIrqn AuprMq igafnI ny mfeIk PV ky bolxf sLurU kIqf :

- ìgurU ipafry Kflsf jI - ijvyN ik quhfnUM pqf hI hY ik puls ikvyN myry ipwCy

ibnf gwloN hwQ Do ky peI hoeI hY - ikvyN myry krky sMqU dI DI joigMdr kOr nfl puls ny

ihwk Dwkf kIqf - sMqU nUM aMdr zwikaf hoieaf hY -.î

- ìgurU ipafry KLflsf jI - hux mYN KLud afpxy afp nUM puls dy hvfly krdf hF -

hux puls ny afpxf afKrI kMm kr hI lYxf hY - so kr lYx idE - ikAuNik jd puls ny

sfry ipMz dI iewjLq nUM hI hwQ pf ilaf - hux ijAuxf kfhdy vfsqy hY ? ijAuxf iDrg hY

- jy jIvY piq lwQI jfie - sB hrfm jyqf ikCu Kfie .î

- ìKflsf jI - myrf kMm sI nOjvfnF dy nsLy CuzfAuxf aqy AuhnF nUM gurU dy lV

lfAuxf - bws ieh kMm puls nUM cMgf nhIN lwgdf - pr hux sfry smuwcy ipMz df Prj

Page 152: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bxdf hY ik ies kfrj nUM inrMqr jfrI rwiKaf jfvy - hr mfeI BfeI bwcf bwcI gurU

klgIaF vfly dy lV lwgy aqy afpxf lok pRlok svfry - Dur kI bfxI PurmfAuNdI hY :

hir nir muin jn aMimRq Kojdy - sy aMimRq gur qy pfieaf - so ipafry KLflsf jI gurU dy

lV jrUr lwgxY - .î

- ìmYN ijAuNdf afvF cfhy nf afvF - pr hr mfeI BfeI ny myrI bynqI jrUr pRvfn

krnI - afpxy krm - PLrjL qoN kuqfhI nhIN krnI - nhIN afpF gurU dy dyxhfr hovFgy

-.î

- ìjy mYN cVHfeI kr jfvF qF sMqU dI lVkI joigMdr kOr dI ijLMmyvfrI sfry ipMz

Aupr hY - Aus nUM pUrn qOr Aupr sihXog aqy shfrf dyxf hY- dyg vrqx AuprMq mYN

igRPqfrI dyvFgf - KLflsf jI iblkul sLFqI rwKxI hY - BVkfht ivc nhIN afAuxf -

ies nfl puls nuM hor mOkf imlygf - so myrI ieh bynqI aqy afKrI PLqih pRvfn krnI

- vfihgurU jI kf KLflsf - vfihgurU jI kI PLqih .î

sMKyp vfrqflfp bfad igafnI pUrn isMG ny hukmnfmf ilaf:

- ìtozI mhwlf pMjvF

Gr pMjvF dupdy

¡siqgur pRsfid ..

aYso gunu myro pRB kIn ..

pMc doK aru ahM rog

ieh qn qy sg dUir kIn .. rhfAu..

bMDn qoir Coir ibiKaf qy

gur ko sbdu myry hI dIn ..

rUpu anrUpu moro kCu n bIcfirE

pRym gihE moih hir rMg BIn ..

pyiKE lflnu pft bIc Koey

and icqf hrKy pqIn ..

iqs hI ko igRh soeI pRB nfnk

Page 153: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

so Tfkuru iqs hI ko DIn ..î

- ìvfihgurU jI kf KLflsf ..

vfihgurU jI kI PLqih ..î

igafnI ny hukmnfmy dI sMKyp ivafiKaf kIqI.

- ìhy BfeI ! myry pRBU jI ny myry Auqy ieho ijhf Aupkfr kIqf hY ik kfmdfiek

pMjy ivkfr aqy hfAumY df rog, ieh sfry Aus ny myry srIr ivcoN kwZ idwqy hn. iPr gurU

mhfrfj ivsrfm dy ky PurmFdy hn. rhfAu df mqlb ivsrfm huMdf hY BfeI ! myry pRBU jI

ny myrIaF mfieaf dIaF PLfhIaF qoV ky, mYnUM mfieaf dy moh ëcoN Cuzf ky, gurU df sLbd

myry ihrdy ivc vsf idwqf hY. myrf koeI sohj - koeI kohj Aus ny afpxy mn ivc nhIN

ilaFdf . mYnUM Aus ny afpxy pRym nfl bMnH idwqf hY. mYnUM afpxy pRym - rMg ivc iBAuN idwqf

hY, rMg idwqf hY . hy nfnk ! qUM afK ! hy BfeI ! hux jdoN ivckfrly prdy dUr krky mYN

Aus suhxy lfl nUM vyiKaf hY qF myry icwq ivc afnMd pYdf ho igaf hY. myrf mn KusLI ivc

gLdgLd ho AuiTaf hY. hux myrf ieh srIr Ausy df Gr bx igaf hY. Auh hI ies Gr df

mflk bx igaf hY. Ausy df hI mYN syvk bx igaf hF .î

dyg vrq geI.

igafnI ny igRPqfrI dy idwqI .

sfrf ipMz idloN duKI, sfh bocI KVf sI.

puls dy trwk qur gey.

Tfxy phuMcx sfr hI igafnI nUM hvflfq ivc dy idwqf igaf.

- ìaf gey igafnI jI ?î sMqU igafnI nUM pihcfx ky bVI hI qklIP nfl

boilaf.

- ìaf gey BfeI sMqU - jorfvr lY afey - afpF af gey .î

- ìbws afKrI myly ilKy hoey sI -igafnI jI - mYnUM mYd aY awj rfq nUM BOr

AuzUgf.î hvflfq ivc pIVF df pIiVaf, spfl ipaf sMqU bolI jf irhf sI.

- ìkuC ijafdf eI qMg kIqf lwgdYN ?î igafnI Aus dy nyVy huMdf boilaf.

- ìsrIr dI qF ijhVI BMn qoV krnI sI - Auh qF krnI eI sI - pr ijhVI

gwl Tfxydfr myry kMn ëc afK igaf - Auhny koeI ksr nhIN CwzI - bws igafnI jI mrn

Page 154: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

aflf krqf .î sMqU ro ipaf . Aus pey dy hMJU ëprl-prlí kMnF 'qy zuwlHI jf rhy sn.

Aus ëqy ieqnf axmnuwKI qsLwdd Zfihaf igaf sI ik Auh ihwlx jogf nhIN Cwizaf sI.

- ìbfby nfnk ny AudoN bfbr nUM jLfbr qF hI ikhf sI-.î

- ìhux igafnI jI - mYQoN joigMdr qy mylo dy mwQy nhIN lwigaf jfxf - rwb kry

ikqy aYQy eI jfn inkljy.î sMqU dI dfhVI hMJUaF nfl iBwj geI.

Biraf pIqf igafnI hvflfq dIaF sIKF nUM hwQ ivc Guwt ky PVI bYTf sI.

- ìigafnI jI - kdy kIVI qy pYr nhIN Diraf sI - afh idn pqf nhIN ikAuN

dyKxy sI ?î

- ì[[[[[[[.î

- ìhfey Auey rwbf ! aYdUM pihlF qUM mYnUM cwk eI lYNdf - hfey [[[!î

igafnI df koml idl BrfVH hoieaf ipaf sI. Aus qoN sMqU dI hflq jrI nhIN

jFdI sI.

duiphry dfrU nfl rwijaf srpMc jwgr isMG Tfxy phuMc igaf.

- ìaf beI srpYNcf .î Tfxydfr Aus nUM bVf ilPL ky imilaf.

- ìafey jMg isaF .î Auh pUrI dfrU pIqI hox krky vI bVf sMBl ky gwl kr

irhf sI.

- ìlY afey qyrf igafnI - bfhly icr df qyry rVkdf ijaf afAuNdf sI.î

- ìsdky qyry [[[[!î Aus ny bVf afPLr ky srkfrI sfhx vFg Tfxydfr dy duafly

BlvfnI gyVf idwqf aqy muV jwPI pf leI. ijvyN Tfxydfr Aus df bfpU sI.

- ìjy awj koeI gwlbfq krnI aYN qF KuwlH ky kr lY - asIN awj afQxy iehnUM

pfr bulf dyxYN - Pyr nf afKIN - jFdI vfr vI nhIN dwisaf.î

- ìkr lYny aYN .î

- ìjfh kr lY .î

srpMc hvflfq nUM qur igaf.

- ìBYx df Xfr idny eI rwijaf iPrdY .î Tfxydfr ny ëKLIN-KINí krky muxsLI nUM

afiKaf .

- ìaYho ijhy BlvfnF dy idn QoVy eI huMdy aY - kr lYx idE asLny psLny ijhVy

cfr idn krdY .î

Page 155: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìigafnI nfl iehdI koeI dusLmxI nhIN - pqf nhIN ikAuN Auhdy mgr ipaf

sflf ?î

srpMc igafnI koly phuMc igaf.

- ìikAuN igafnI - ipMz afilaF dI [[[[[[[AuNgl dyeI rwKdf sI - hux dws ?î

hvflfq kol KVf srpMc bld vFg JUl irhf sI.

igafnI aQfh hYrfn srpMc vwl inruwqr dyK irhf sI.

srpMc ieqnf hYvfn aqy byeImfn inklygf ? igafnI ny kdy vI nhIN soicaf sI.

- ìpr srpYNc sfhb - mYN qF quhfzy iKlfP kdy koeI gwl nhIN kIqI ?î kfPI

dyr bfad igafnI df mUMh KuwilHaf sI.

- ìgwl qUM krdf ikvyN ? mUMh BMnfAuxf sI ? qUM puaf puaf lokF dy gfqry -

kFgrs dy kr idwqy iKlfP - bxf idwqy sfry eI 'kflI - qYnUM kFgrs afilaF nfl

dusLmxI pfAuNdy nUM zr nhIN lwigaf?î

- ì [[[[[.î igafnI nUM kuJ ku smJ peI.

- ìAuqoN rfj pqf kIhdY ? qusIN AuT ky ZfeI totrU lwg pey sfnUM pfgl bxfAux

- ì[[[[[.î

- ìhux mfrlY ëvfj jIhnUM mfrnI aYN - awj rfq nUM qyry aflf guwgf pUj dyxYN -

kr lY ijhVy rwb nUM Xfd krnY.î

- ìrwb qF srpYNcf ieko eI aY - pr qUM rwb hox df BulyKf nf Kf - nf hrnfksL

bx - jy Auh kroDI ho jfvy - qyry argy nUM GrUtIN pfVdY - ajy vI gurU dy dr ëqy hfjr

ho ky BuwlF bKLsLf lY - Auh bKsLxhfr aY - bKLsLx 'qy afvy qF sDny iksfeI vrigaF nUM

dyvqy bxf idMdY .î

srpMc bfGV ibwly ijwzf mUMh KolH ky hwisaf . dfrU dI hvfVH vf-vroly vFg

dUr-dUr qwk AuTI.

- ì[[[[[[[.î igafnI aQfh duKI Aus dIaF hrkqF dyK irhf sI.

- ìafh ikhVf pYNcr ijaf hoieaf ipaY - sMqU aY ?î

- ì[[[[[[.î

-îsMqU-qUM vI dyK ilaf suafd ? bVf igafnI ipwCy lwg ky gfqrf pfieaf sI ?

cwl dyK njLfry qUM vI .î

Page 156: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìdUr ho jfh dusLtf myrIaF awKF qoN - kuC nf afK - !î igafnI sIKF PV ky

KVf ho igaf.

- ìlE jI - dUr ho jfny aYN - Qozy argy ëkflIaF nfl twkr lY ky mrnYN !î

srpMc ivaMg kwsdf vfips muV igaf.

- ìikAuN ? kr ilaf duK suwK - ipaf kuC pwly ?î Tfxydfr ny ibwlI dI pUC

vrgI muwC mroVidaF puwiCaf.

- ìbws - awj rfq nUM pf idE iKlfry - kr idE kMm Pqyh - bol idE so inhfl

srpMc sUx vflI mwJ vFg pfsy mfrdf qur igaf. Tfxydfr nUM ieh smJ nhIN

afeI sI ik Auh kI kMm afieaf sI ?

- ìdyK myry sfly bok dy rwb Xfd nHIN - ikvyN Pyry dyxf afkV-afkV qurdY .î

muxsLI boilaf.

- ìiehnUM vI kdy koeI ikwl aFgUM TokI KVHY - bws ijhVy idn inkldy aY - vfh

BlI aY .î Tfxydfr ny huMgfrf Biraf.

sLfm nUM Tfxydfr jMg isMG kol Aus df iek Xfr afieaf . hm-ipaflf

hm-invflf. Auh Tfxydfr nUM ëjMgfî afK ky bulf irhf sI. ijs qoN spwsLt sI ik Auh

Tfxydfr dy bhuqf hI njLdIk sI.

Tfxydfr Aus nUM jwPI pf ky imilaf sI . swq gjf bMdf koeI sfAU njLr nhIN

afAuNdf sI.

- ìjMigaf ikvyN iKafl af igaf awj sfzf ?î Aus ny rylvy ieMjx vFg vwzf

sfrf sfh lY ky puwiCaf . Tfxydfr nUM Auh iek qrHF nfl godI cuwkI KVHf sI. Aus dIaF

awKF lfl-rwqIaF aqy mUMh bfGV ibwly ijwzf sI.

- ìmYN qF sunyhF suxdy eI qur afieaf pYr juwqI nhIN pfeI.î Aus ny Tfxydfr nUM

jwPI ivcoN Cwz idwqf aqy AUT vFg pulFGF pwtdf kursI qy jf ibrfijaf . awDorfxI kursI

dI sLfmq ijhI af geI.

- ìbws Xfr nUM imlx nUM idl kr afieaf .î Tfxydfr boilaf.

- ìiblkul JUT !î Aus ny durmt vrgf vwzf sfrf pYr DrqI ëqy mfiraf. kursI

dIaF cUlF ny duhfeI mcf idwqI.

Page 157: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìiek bMdf zrfAuxY .î afK ky Tfxydfr ny Aus df ichrf inriKaf.

- ìqUM iek afrI bMdf idKfdIN - jy awKF rfhIN nf KfjF.î Aus ny AuNglF dy BVHfky

pfey aqy iPr biGafV ijwzf mUMh KolH ky pfglF vFg hwisaf . Aus dy vwzy sfry jbfVHy coN

ajIb ijhI bUa afeI qF Tfxydfr ny QF ëqy hI sfh Guwt ilaf. Aus dI sVI-glI

dMdbIVH ëcoN iek sony df dMd chfky mfrdf sI.

- ìqUM cfh pfxI pIa - rfq nUM bYT ky gwl krFgy .î Tfxydfr ny afiKaf.

- ìcfh df vI koeI pIx aYN ? krqI nf krfVF aflI gwl - qUM iek sIsI kwZ -

Pyr Drn itkfxy hoAU - qrfry bwJxgy .î Auh bFdr vFg lfciVaf bYTf sI.

Tfxydfr ny boql dy ky Aus nUM cubfry cfVH idwqf.

- ìieh zrfAux aflI gwl mYnUM smJ nhIN afeI .î muxsLI ny puwiCaf.

- ìiehnUM igafnI ëqy Cwz ky dyKIey - kI aY jrk eI jfvy ?î

- ìiblkul glq aY hjLUr -.î

- ìikvyN ?î

- ìijhVf puls afilaF qoN nhIN zrdf - iehqoN bok qoN kI zrU ? igafnI nUM

bfxI df afsrY - bfxI dIaF brkqF krky qF bicwqr isMG horF ny msq hfQI mUhry lf

ley sI - qusIN aYny cusq aPsr ho ky ikhVy rfh qur pey ?î

- ì[[[[[[[.î Tfxydfr dI soc nUM quxkf vwijaf.

- ìieh DUqU qF bixaf kMm vI Krfb krdU - afpF afp eI koeI jugfV krIey

-awbl qF iehqoN ieh kMm isry eI nhIN cVHnf - jy iehny mfVf motf dbkf vI ilaf qF

vIhF koly jf ky iehy suxfAU - pwtI mys vfDU afpxI hoAU beI sfrI puls eI boNzI aY -

vMgfrF pf ky bMdy ilafAuNdI aY - qusIN iehnUM dfrU pfxI ipafE qy hwQ joV ky rsqy pfE

- ìPyr afpf aYmyN eI jMglI irwC PV ilaFdf ?î Tfxydfr ny mwQy ëqy hwQ

mfiraf .

- ìPyr kI aY ? Kuaf ipaf ky moV idE - bMdf kMm df aY - kdy iPr kMm afAU.î

KLYr ! Tfxydfr ny muxsLI dI gwl mMnI.

afey bMdy nUM busLkfr ky moV idwqf.

Aus ny Borf KLPfeI nhIN kIqI sI.

rfq nUM igafnI aqy sMqU df DMdf Bugqf ky AuhnF ny lfasLF Kurd-burd kr

Page 158: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

idwqIaF.

jdoN qIjy idn pMcfieq sMqU aqy igafnI mgr afeI qF Tfxydfr jMg isMG AuhnF

dI igRPqfrI qoN sfP hI muwkr igaf.

srpMc koeI idlcspI nhIN idKf irhf sI. ipMz vfly by-vws sn. inhwQy sn.

Auh inrfsL hoey vfips prq gey.

- ìsrpYNcF - iehnF nUM nwQ pf ky rwK - nhIN sfnMU iek awDy dy hor puVpVI ëc

mfrnI pAU - aslIaq df qYnUM pqf eI aY .î qurdy srpMc jwgr isMG nUM Tfxydfr ny

ikhf sI.

- ìjMg isaF iPkr nf kr - sfrf ipMz eI sfh sq CwzI bYTY - iek gwl mYN qYnUM

hor dws idaF - hux koeI kMn ivc pfieaf nHIN rVkU.î

srpMc qur igaf.

ipMz vfilaF nUM jdoN sMqU aqy igafnI pUrn isMG dI igRPqfrI qoN mwukrn df pqf

cwilaf qF AuhnF nUM swp suMG igaf. sfiraF nUM ivsLvfsL ho igaf ik dohF nUM puls ny

itkfxy lf ky gfieb kr idwqf sI.

sfry ipMz ny dohF nimwq afKMz pfT pRkfsL krvf ky rUhF dI sLFqI leI Bog pf

idwqf.

igafnI pUrn isMG dy qur jfx qoN bfad ijvyN ipMz anfQ ho igaf sI. suMnF ho

igaf sI. hwz-mfs dy do bMdy imMtF ivc Kqm kr idwqy sn. sfry ipMz ivc iek iBafnk

cuwp CfeI hoeI sI. sMnftf Cfieaf hoieaf sI. ajIb zrfAuxf mfhOl sI.

sMqU dI aOrq mylo aqy bicMq kor iek dUjI dy gl lwg ky sfrf-sfrf idn roNdIaF

rihMdIaF . AuhnF mfvF-DIaF df duwK sfrf jwg jfxdf sI. kuVI joigMdr cuwp-cfp hI

rihMdI. kuJ nf boldI.

gurmK isMG aqy Aus dy GrvflI hr roj duwK-suwK krn AuhnF dy Gr afAuNdy.

gurU mhfrfj dy Bfxy ivc cwlx leI kihMdy. rwb dI rjLf ivc rfjLI rihx leI pRyrdy. kdy

kdy bMtI vI gyVf mfrdI. Auh bhuqIaF gwlF joigMdr nfl hI krdI. gwlF gMBIr huMdIaF .

duwK drd vflIaF huMdIaF. keI vfrI qF bMtI qy kuljIq, joigMdr kol duiphry hI af

jFdf aqy ikqy idn Cupy jFdf. Auh pqf nhIN sfrf sfrf idn joigMdr nUM kI smJfAuNdy

rihMdy ? Auh kI gwlf krdy ? mylo aqy bicMq kOr nUM koeI Kbr nhIN sI . pr ieqnf Auh

jrUr mihsUs krdIaF ik ijMnf icr bMtI qy kuljIq, joigMdr nfl gwlF krdy rihMdy,

Page 159: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Auh bVI ëcVHdI klfí ivc lwgdI. bicMq kOr aqy mylo nUM sMqusLtI huMdI.

hux joigMdr ny pMj bfxIaF df pfT krnf sLurU kr idwqf. Auh Gr df sfrf kMm

krdI. qurI iPrdI vI pfT krdI rihMdI. Aus dI buwDI sUKm aqy ierfdf idRV hox

lwigaf.

igafnI dy afKrI bcn mMn ky mfG dI sMgrFd ëqy qkrIbn sfry ipMz ny hI

aMimRqpfn kr ilaf. jy rhy sn qF srpMc jwgr isMG aqy amlI vrgy.

aMimRqpfn krn qoN bfad joigMdr ivc hor idRVqf pRpwk ho geI. Auh hPqy ivc

qkrIbn do-iqMn vfr drbfr sfihb aimRqsr jf afAuNdI. kdy-kdy Aus nfl bMtI qy

kuljIq vI jFdy. iPr iek idn Aus dy mn ivc pqf nhIN kI afeI ? rihx hI drbfr

sfihb lwg peI. bicMq kOr aqy mylo ny bhuqf koeI mihsUs nf kIqf. Auh donoN mfvF DIaF

pkf-Kf CwzdIaF . jLmIn AuhnF ny ihwsy ëqy dy rwKI sI. Kfx jogy dfxy Gry af jFdy sn.

Gr df qorf vDIaf qurdf sI.

gurmK isMG aqy Aus dy GrvflI bicMq kOr aqy mylo df pqf suqf lYNdy rihMdy.

bMtI aqy kuljIq df afAuxf hux Gt igaf sI.

pMjfb dy hflfq hux hor iBafnk aqy zrfAuxy bx gey sn. QF-QF kriPLAU

lwigaf rihMdf. vwKo vwK idl kMbfAU vfrdfqF huMdIaF. lok mUMh ivc AuNglF pf lYNdy. iek

gwl afm suxn ivc af rhI sI ik awiqvfdI drbfr sfihb ivcoN hI inkldy aqy

vfrdfq krky iPr AuQy hI cly jFdy . swc kI sI? aslIaq kI sI? koeI dfavy nfl,

AuNgl Dr ky nhIN afK skdf sI. ipMzF ivcoN nOjvfn muMizaF dIaF igRPqfrIaF ho rhIaF

sn. keI byksUr hI awgy Dr ley jFdy . afty nfl Gux vI pIisaf jf irhf sI. lok

aQfh duKI sn. ikAuNik asl dosLI hwQ nhIN afAuNdy sn aqy qihkIkfq pUrI krn leI

bydoisLaF nUM PV PV hI kVwky cfhiVaf jf irhf sI.

Gwt koeI iDr nhIN krdI sI. ijs df lot lwgdf sI. vfr kr jFdf sI. smuwcy

pMjfb nUM sI[ afr[ pI dI CfAuxI ivc qbdIl kIqf jf irhf sI. drbfr sfihb dy bfhr

sI[ afr[ pI df pihrf sI. sMgqF dI bVI bfrIkI nfl cYikMg kIqI jFdI sI. pr hox

vflIaF vfrdfqF ivc iPr vI koeI kmI nhIN afeI sI. vfrdfqF ijAuN dIaF iqAuN ho

rhIaF sn. ieh iek gihrf Byd bixaf hoieaf sI ik vfrdfq krn vfly ikhVy asmfn

ivcoN Auqr ikhVy pqfl ivc jf lukdy sn ?

Page 160: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

iek ajIb hI vfrdfq hoeI.

srpMc jwgr isMG aqy Tfxydfr jMg isMG df Kfs bMdf, donF nUM mfr ky koeI rfq

nUM Tfxy dy awgy suwt igaf sI. lok kih rhy sn ik ieh ihMmq hI nhIN, dlyrI vI sI.

pulIs ny dovyN lfsLF kbjLy ivc lY ky kfrvfeI sLurU kr idwqI. ibnF iksy gwloN

gurmK isMG dy lVky kuljIq nUM PV ky mwCIEN mfs kr suwitaf. do rfqF aqy do idn muMzy

dy hwzF ëqy zMzf vrHdf irhf. isrP kysF shfry Cwq nfl tMgI rwiKaf.

jdoN kuljIq dI hflq bhuq hI Krfb ho geI qF puls vfly Aus nUM hspqfl suwt

afey .

gurmK isMG nUM Kbr puwj geI.

Auh qurMq hI hspqfl puwijaf. kuljIq awD-miraf ipaf sI. gurmK isMG ny jf

ky Aus df muVHko-muVkI hoieaf mwQf pUMiJaf. byby ny puwq dy kys bMnH idwqy. idloN aQfh

duKI koeI gwl nhIN kr irhf sI. kuljIq burI qrHF BMinaF qoiVaf ipaf sI.

- ìpfxI ilafvF puwq ?î byby ny idl nUM bMnH mfr ky puwiCaf.

- ì[[[[[.î kuljIq ny ënFhí ivc isr ihlfieaf . koeI gLm, koeI duwK, koeI

aihsfs Aus aMdr irwJ irhf sI. Aus dIaF awKF ivcoN pfxI vg ipaf.

- ìroxf kfhnUM aYN puwq - gurU BlI krU .î byby ny jjLbfq rok ky puwq dIaF awKF

pUMJ idwqIaF.

kuljIq ny sfrf bl iekwTf kIqf.

- ìjy pMQ vfsqy kuC kr ky mrdf- koeI gLm nhIN sI byby - pr mYN cwilaf eI

KflI hwQ aYN - koeI syvf nhIN pUrI hoeI.î Aus dy hVH df vihx iPr vih quiraf.

- ìgurU mhfrfj bKsLxhfr aY puwq- imhr krngy .î

-î[[[[[[.î kuljIq cuwp sI.

- ìcuwp kfhqoN ho igaf sLyrf ?î

-î[[[[[.î

- ìkuljIq [[[!î byby ny Aus dy mwQy ëqy hwQ rwiKaf qF TMZf Tfr ipaf sI. idl

Page 161: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

dI DVkx bMd sI. nbjLF tuwt cuwkIaF sn.

byby ny Buwb mfrI.

zfktr Bwj ky afey.

kuljIq dI nbjL tohI qf KVHI sI.

- ìieh pUrf ho cuwikaY.î

byby puwq dI lfasL qy ZyrI ho geI.

gurmK isMG idloN ksIs vwtI KVHf sI. nUMh bMtI aqy poqy kulbIry dIaF sLklF

Aus dy ijLhn ivc KOrU pf rhIaF sn . Auh bONdilaf ijhf KVf sI.

post mfrtm qoN bfad pfVI-JIVI kuljIq dI lfsL zfktrF ny vfrsF dy hvfly

kr idwqI . tFikaF dI jgfh kfhly zfktrF ny ësVopyí hI Bry sn.

ipMz ilaf ky kuljIq df sskfr kIqf qF ipMz df idl ihwl igaf. kuljIq dI

GrvflI bMtI df burf hfl sI. kulbIr bfp nUM iblk irhf sI. gurmK isMG ny poqry

kulbIr nUM CfqI nfl cmyiVaf hoieaf sI. gurmK isMG dy idl df drd isrP gurmK

isMG hI jfxdf sI.

hrdIp aqy Aus dy do sfQI isrP awDf ku GMtf hI sskfr ëqy afey sn aqy

PurqI nfl hI muV gey sn. pulIs df koeI ivsfh nhIN sI ik iks nUM kdoN cuwk lYxf sI?

ipMz dy gurduafry kuljIq dI afqmf dI sLFqI leI ardfsF hoeIaF. gurmK isMG

poqry nUM ihwk nfl GuwtI Gry phuMc igaf.

Br juafn kuljIq dI mOq kfrn Gr ëqy kihr viraf hoieaf sI. sfry ipMz dy

bnyiraF ëqy mOq hws rhI sI.

gurmK isMG kulbIry nUM icVI dy bwcy vFg buwkl ivc lkoeI bYTf sI. kulbIrf

ro-ro ky sON igaf sI. Auh gurmK isMG dy moZy lwigaf inwky-inwky GurfVy mfr irhf sI aqy

kdy-kdy ivc dI hOkf vI lYNdf sI. Aus df hfAukf gurmK isMG df kfljf cIr ky lMGdf

sI. bybws gurmK isMG Dfh mfrn vflf ho jFdf sI.

sfry ipMz dy cuwlHy nf bly.

nf iksy ny kuC pkfieaf aqy nf hI KfDf. sfrf ipMz duwK ivc grfisaf bYTf sI.

mUMh hnHyrf hoieaf qF Tfxydfr jMg isMG nUM iksy df Pon af igaf. Pon cuwk ky jMg

isMG ny ëhYloí afKI. Auh keI PfeIlF ivc msLrUPL sI.

- ìTfxydfr boldY ?î AuDroN avfjL afeI.

Page 162: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ì hF - kOx boldY ?î Tfxydfr Pon krn vfly dy vqIry qoN BYmfn ho igaf.

- ìTfxydfrf ! qUM bVy bydoisLaF df KUn pIqY - qyry vwlIN bhuq dyK ilaf - hux

qYnUM pUry cOvI GMty idwqy - jo Kfxf pIxYN Kf pI lY - iksy df isr sur plosxY Auh vI plos

lY - qyry Dur drgfhoN vrMt af gey - ijwQy Bwijaf jFdy Bwj lY - Pyr nf afKIN dwisaf

nhIN - prsoN df sUrj qYnUM dyKx nhIN dyxf - cOvIN GMitaF dy aMdr aMdr qyrf kIrqn

soihlf pVH dyxYN - afbdI iqafrI rwKIN !î

- ìkOx boldY ?î GYNt aKvfAuNdy Tfxydfr nUM psInf Cuwt ipaf.

Pon kwitaf igaf sI.

- ìkOx sI ?î muxsLI ny aMdr afAuNidaF puwiCaf.

- ìpqf nhIN kOx sI - DmkIaF idMdf sI - nF nhIN dwisaf .î Tfxydfr ieko sfh

msLIn vFg boilaf . Aus df sfrf srIr julfhy dI qfxI vFg kMbI jf irhf sI.

- ìjIhny nF eI nhIN dwisaf - Auh kI pUrIaF pfAU ? aYho ijhy PuwdU dbkfiVaF

qoN nf zro hjLUr - ieho ijhIaF DmkIaF qF sLrfrqI lok idMdy eI rihMdy aY - jy kFvF dy

[[[[ hox Auh bnyry nf Zfh dyx ?î

Tfxydfr kuJ hONslf PV igaf.

- ìikwQoN Pon krdf sI ?î

- ìkuC vI nhIN dwisaf sfly ny.î

- ìqusIN pYWg sLWYg lfE qy kMzy ëc hovo- ieho ijhIaF igwdV BbkIaF dI pRvfh

krnI Cwzo - qusIN awj dfrU nhIN pIqI- eys krky idl pqlf pY igaf - pIqI huMdI Guwt

dfrU - qusIN sLyr mFgUM bVHk mfrnI sI - dfrU shurI cIjL eI aYsI aY - mry bMdy ëc jfn

ikhVf nf pf dyvy ?î

Tfxydfr ny AuproQlI keI pYg aMdr mfry. muPLq dI pI ky Auh sLyr bixaf bYTf

sI.

- ìlY kwlH dI BUqnI qy isivaF ëc awD - ieh Cokry mYnUM dbkfVy mfrdy aY - mYN

pUrf bMdf aMdr lMGf ky zkfrH nf mfrF - aYho ijihaF nUM mYN [[[[[ íqy tMg ky lY jF -.î

- ìaYho ijhy juafkiVaF nUM mYN dfrU dy pYWg nfl mUlI mFgUM cwbjF- ieh KfndfnI

GYNt Tfxydfr srdfr rfxf jMg bhfdr nUM dbky mfrdy aY - iehnF nUM ieh nhIN pqf beI

myrf qF koeI zrdf mUq nhIN AulMGdf - asIN iCwk mfrIey - kMD prHy Dwk dyeIey - iehnF

lgfiVHaF dIaF qF mYN awKF ëc awKF pf lvF - QF ëqy eI Bsm kr idaF .î sLrfbI hoieaf

Page 163: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Tfxydfr bwkVvfh krI jf irhf sI.

rfq gUhVI hox qwk Auh pUrI boql dfrU dI sUq ky cubfry cVH igaf.

agly idn sLfm nuM cfr ku vjy hrdIp dy sfQI ny Tfxy dy drvfjy nyVy sbjLI dI

ryhVI af lfeI. do irvflvr Br ky Aus ny sbjLI hyT ivCfeI borI Qwly lkoey hoey sn.

vitaF vflI pwg bMnHI hox krky Auh inrf hI ëbOrIaFí hI lwgdf sI.

asl ivc ies Tfxy awgy hr roj sLfm nUM cfr vjy qoN lY ky rfq dy awT ku vjy

qwk sbjLI mMzI lwgdI sI. Tfxy ivc sbjLI iek imQy hoey bMdy koloN jFdI sI. hmysLF ies

jgfh ryhVI lfAux vflf imiQaf bMdf KfVkUaF ny kfbU kr ilaf sI aqy Aus dI jgfh

hrdIp df sfQI hrmn ilaf KVHfieaf sI. hrmn bVf cusq aqy PurqIlf muMzf sI.

hrmn ny sfrI knsoa Aus ryhVI vfly qoN lY leI sI.

ryhVI vfly qoN pulIs vfly jgfh df koeI pYsf nhIN AugrfhuMdy sn. ies dy ievjL

vjoN Auh Tfxy nUM sbjLI muPq idMdf sI.

sLfm pMj ku vjy dy krIb iek ispfhI hrmn kol afieaf.

- ìAuey ! GolU ikwQy aY ?î Aus ny hrmn nUM puwiCaf.

- ìAuh jI - AuhdI GrF aflI ibmfr aY - sLihr lY ky igaY .î

hrmn ny bVf hI sucyq ho ky Auqr idwqf.

- ìsLihr lY ky igaY ik sLihr lY ky afieaY ?î

- ìafieaf kihxf sI jI.î hrmn ny gwl iek dm AulwdI.

- ìcMgf jfh aMdr sbjLI dy af .î

- ìikMnI ku dyxI huMdI aY ? mYnUM qF ieh vI nhIN pqf.î

- ìlFgrI nUM puwC leIN .î

- ìryhVI aMdr lYjF jI ?î

- ìlY jfh .î

- ìkihMdf qF nhIN koeI kuC ?î

- ìkoeI kuC nhIN kihMdf - myrf nF lY dyeIN ?î

- ìkI nF aYN afpxf ?î

- ìgurjMt .î afK ky gurjMt bfhr nUM qur igaf aqy hrmn ny ryhVI aMdr nUM

qor leI.

Auh bfhrlf ivhVf twp ky vrFzy kol af igaf. Aus dIaF cqr awKF dPqr vwl

Page 164: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

nUM GukI jf rhIaF sn.

Tfxydfr jMg isMG aqy muxsLI dPqr ivc KVHy gwlIN pey hoey sn. mfr qoN pryh

sn. hrmn ryhVI awgy lY igaf.

jdoN Auh sbjLI dy ky vfips afieaf qF Tfxydfr dPLqr dy bfhr drvfjy ivc

KVHf sI.

hrmn ny hiQafr DUh ley !

- ìlY Tfxydfrf ! ajy cOvI GMty hoey nhIN - mYN vfadf pUrf krn leI af igaf.î

hrmn ny golIaF df mINh vrHf idwqf.

Tfxydfr QF 'qy hI ZyrI ho igaf.

golIaF Aus dy sfrIaF hI lwg geIaF sn. ijhVf krmcfrI ijwQy sI, QF qy hI

ibwlI vFg Cih igaf.

drvfjLy ëqy KVy pihry vfly ispfhI ny hrmn ëqy golI clfeI . pr hrmn ryhVI

dI Et lY ky Aus nUM DUMhdf drvfjy qwk awpV igaf aqy sbjLI mMzI vfly iekwT ivc rl

igaf. awgy bohV hyT hrdIp motrsfeIl leI KVHf sI.

hrmn ny dUroN hI motrsfeIkl Aupr ibwly vFg Cfl mfrI aqy donoN hnHyrI ho gey.

aMnHyvfh cwlIaF golIaF kfrn sbjLI mMzI ivc hfhfkfr mwc geI . lok, ijwDr nUM

mUMh hoieaf, dOV qury.

Tfxydfr nUM cuwk ky hspqfl phuMcfieaf igaf. ijwQy zfktrF ny Aus nUM miraf

krfr dy idwqf. swq golIaF lwgIaF sfbq ho geIaF.

QF-QF tYlIPon KVk pey.

srkfrI adfiraF ivc qVQwlI mwc geI.

agly idn aKbfrF ivc vwKo-vwK ibafn afAux lwg pey. hrdIp horF vwloN leI

geI ijLMmyvfrI vI Cp geI . ijs ivc buwcV aPLsrF nUM ësoDxí bfry iliKaf hoieaf sI.

ëkwbyí aPLsrF nUM ëbfj af jfxí bfry vI qfkId kIqI geI sI.

qmfm aPLsrF dy Bfa dI bx geI. jfn sih - sih krn lwg peI. smuwcy

pRIvfrF ny afpxy -afpxy bMidaF awgy hwQ joVny sLurU kr idwqy. pRIvfrF aqy bwicaF df

Page 165: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

vfsqf idwqf . awiqvfdIaF nfl pMgf nf lYx leI arjoeI kIqI.

grmI kfPI vD geI sI.

gurmK isMG ny pRIvfr smyq sRI gurU arjn dyv jI dy sLhIdI idvs ëqy pRIvfr

smyq aMimRqsr jfx df PYslf kIqf. pRIvfr hY vI ikwzf ku sI ? kulbIrf, gurmK isMG

dy GrvflI hrpfl kOr aqy nUMh

bMtI . mylo aqy bicMq kOr vI iqafr ho geIaF.

jdoN Auh aMimRqsr puwjy qF imltrI qfienfq sI. qurdI iPrdI hrI PLsl .

hflfq bVy gMBIr sn. sLrDflUaF dI hr hrkq not ho rhI sI.

gurmK isMG ny drbfr sfihb jf ky mwQf tyikaf . jdoN Auh drbfr sfihb qoN

prqy qF gurmK isMG nUM koeI jfixaf pihcfixaF ichrf njLrIN ipaf . Aus ny kulbIry nUM

moiZaF Aupr ibTf ilaf aqy vfhodfhI AuDr nUM ho ilaf.

- ìcfcf QMmx isAuN aYN ?î Aus ny qury jFdy bjurg df moZf dwbidaF puwiCaf.

bwgI dfhVI vfly Qwmx ny gurmK isMG nUM pihcfixaF nhIN sI. ikAuNik gurmK isMG nUM

Aus ny ikMny vrHy pihlF muwC-Puwt cobr dy rUp ivc dyiKaf sI.

- ìmYN gurmK isAuN af cfcf - inDfn isMG akflI df muMzf.î

- ìAuey sdky Auey ijAux jokiraf - axdfhVIaf dyiKaf sI- hux qf qUM [[[[[[.î

QMmx dy gl ëc hMJU boly .

- ìafh kfkf kOx aYN ?î QMmx ny kulbIry vwl hwQ krky puwiCaf . vgdIaF awKF

ëqy nwk Aus ny pUMJ ley.

- ìieh cfcf poqf aY myrf .î

- ìAuey bwly Auey puwqrf - af qYnUM ipafr dyvF - ikMny muMzy aY qyry ?î

- ìiqMn sI cfcf - do gurU dy crnF ëc jf ibrfjy .î gurmK isMG Audfs ho igaf.

- ì[[[[[[[.î QMmx cuwp kr igaf.

- ìhor vI koeI afieaY cfcf ?î kfPI dyr bfad gurmK isMG ny hI cuwp qoVI.

- ìjfgr afieaY - Auh vI hux bfhlf ibrD ho igaf - awKF qoN lMgy zMg eI

dINhdY - puwq poqy llYk eI aY - kI dfrU - kI golI - kI jrdf - kuC nhIN Cwzdy - ieh

vI bfhlf ëdfs sI - mYN eI ikhf beI cwl gurU kI ngrI dy eI drsLx kr afeIey .î

- ìhux ikwQy aY ?î

- ìquiraf eI nhIN jFdf - joVf Gr koly bYTY - ihMmq kr ky rfq nUM mwQf itkf

Page 166: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

idaFgy - jdoN dunIaF itk geI .î

- ìitkf idaFgy cfcf - ieh qF puMn eI aYN - gurU drbfr ëcoN KflI QoVHo muVn

idMny aYN ?î

- ì hjUr isAuN cVHfeI kr igaf sI .î QMmx ny dwisaf.

- ìkdoN ?î

- ìicr ho igaf - mfVf ijaf ibmfr hoieaf qy bws [[!î

gurmK isMG dy GrvflI hrpfl kOr aqy bicMq kOr hurIN vI QMmx nUM bVI

apxwq nfl imlIaF.

sfry jxy joVf Gr ivc bYTy jfgr nUM af imly. jfgr ny KusLI ivc hMJUaF dI JVI

lf idwqI. aglf ipClf iZwz Prol mfiraf. guwB-gubfht bfhr kwiZaf.

sMgq Gwt hox 'qy AuhnF ny jfgr df drbfr sfihb mwQf itkvf idwqf. jfgr ny

asIsF dI Cihbr lf idwqI.

gurU rfmdfs srF ivc AuhnF nUM jgfh nf imlI qF AuhnF ny bfhr pRkrmf ivc hI

zyry lf ley. srF dy bfhr hI.

- ìcfcf - hux qusIN sfzy nfl ipMz cwilE qy hPqf ds idn rihE - gwlF bfqF

krky iZwz hOlf krFgy .î gurmK isMG ny ikhf .

- ìpuwqrf kI krIey ? ipwCy nhIN srdf - idl qF bQyrHf krdY rihx nUM .î

gwlF kridaF - kridaF AuhnF ny awDI rfq kr idwqI . kulbIrf gurmK isMG

nfl ipaf inwky - inwky GurfVy mfr irhf sI.

grmI sI.

svyry - svyry hI AuhnF ny srovr ivc iesLnfn kIqf. kIrqn srvx kIqf .

lMgr Cikaf . syvf kIqI.

jfgr nUM iesLnfn AuhnF ny duiphry PV ky krvfieaf.

sfrI idhfVI bVI vDIaF bIqI.

rfq peI qF Auh imltrI atYk dIaF AuzdIaF-AuzdIaF ijhIaF gwlF suxn lwgy.

kuJ ikafPLy sn ik imltrI atYk hovygf . kuJ ikafPLy sn ik srkfr ny isrP zrfvf

dyx leI hI imltrI lfeI hoeI sI. BFq - suBFqIaF gwlF sn. aPLvfhF sn. pr, POj

hirmMdr sfihb 'qy hmlf krygI, ieh koeI mMnx leI iqafr nhIN sI. rwb dy Gr nfl

iksy df kI vYr ivroD ?

Page 167: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

drbfr sfihb ivKy qF morcfbMdI pihlF hI kIqI hoeI sI. pr POj ny vI bfhr

morcfbMdI kr leI sI. ijs krky hflfq suKfvyN njLr nhIN af rhy sn.

iqMn jUn nUM svyr hoeI qF dunIaF zrI aqy hYrfn ijhI njLr afAux lwg peI. pr

POjI hmly bfry iksy nUM vI AumId - afs nhIN sI.

bfhr POjIaF ny msLIngMnF bIV ky pujIsLnF mwl leIaF sn. hux isrP sLfied

ëiksy hukmí dI AuzIk hI kIqI jf rhI sI.

gurmK isMG hurIN sfry duiphroN bfd lMgr Ck ky gurU rfmdfs srF kol af gey .

sLfm dy pUry cfr vjy bfhroN, spIkr qoN awiqvfdIaF nUM hiQafr suwt ky bfhr

afAux df aYlfn ho igaf. awDy GMty df tfeIm idwqf igaf.

sMgqF ivc sMnftf Cf igaf.

ijhVf jIa ijwQy bYTf sI, suMn ho ky rih igaf. dV vwt igaf. pr bfhr koeI nf

inkilaf.

pUry do GMty bfad aYlfn iPr duhrfieaf igaf. pr bhuqf koeI pRqIkrm nf

hoieaf.

rfq peI qF bfhroN ibjlI kwt idwqI geI. hnHyr Cf igaf. hirmMdr sfihb ivcoN

imMnHI loa cmkx df BulyKf ijhf pYNdf sI.

QoVHy icr bfad bfhroN awg vrHn lwg peI . pRkrmF ivc peIaF sLrDflU -

sMgqF dfixaF vFg BuMn idwqIaF.

golIaF dI mfr ivc afey jfgr aqy QMmx dIaF lfsLF bfhr QmlHy kol iKwlrIaF

peIaF sn. golIaF dy KVfk nfl zrdy bwcy cMiGafVF mfr rhy sn.

srF dy awDf aMdr aqy awDf bfhr ipaf gurmuK isMG, kulbIry nUM bcfAux dI

koeI ivDI soc irhf sI. Aus nUM afpxI jfn dI koeI pRvfh nhIN sI.

bfhroN golI aMnHyvfh cwldI rhI. kdy kdy pRkrmF ivc koeI qop df golf vI

af izwgdf . sMgqF PIqf - PIqf bx Auz rhIaF sn.

iBafnk rfq lMG geI.

idn cVH igaf .

sfrI pRkrmF KLUn nfl gVuwc sI. lfsLF dy Zyr lwgy pey sn. BuwKIaF ipafsIaF

sMgqF aMdr PLsIaF iblk rhIaF sn.

gurmK isMG idl-ihlfAU idRsL dyK ky ihwl igaf. Auh kulbIry nUM ihwk nfl lfeI

Page 168: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

bcfeI bYTf sI. lwgV qoN icVI dy bwcy bcfAux vFg.

cfry pfsy kurlfht mwicaf ipaf sI.

svyry ds ku vjy spIkr qoN iPr hiQafr suwt ky bfhr afAux df aYlfn kIqf

igaf.

gurmK isMG kulbIry nUM cuwk, pRIvfr smyq bfhr qur ipaf. hPLVf dPLVI ivc

gurmK isMG kulbIry smyq qF bfhr af igaf. pr acfnk hoeI duvwlI PfieirMg kfrn

bfkI pRIvfr ipwCy hI rul igaf.

gurmK isMG iekwlf hI kulbIry nUM lY vIhIeyN pY igaf. POjIaF dy zr kfrn

sihimaF kulbIrf Eprf-Eprf Jfk irhf sI. ro vI nhIN irhf sI.

gurmK isMG bVI qyjLI nfl quiraf jFdf :

- ìpfp dI jMJ lY kfbloN Dfieaf ..

jorI mMgY dfn vy lflo ..

srm Drm doie Cup Kloey ..

kUV iPrY pRDfn vy lflo ..î gfien krdf jf irhf sI. awKIN dyKy iBafnk idRsL ny

Aus dI rUh bMjr bxf ky rwK idwqI sI. lfsLF dy Zyr ijvyN Aus ny afpxy isr ëqy cuwk rwKy

sn.

rsqy ivc Aus nUM POjIaF dI DfV iml peI. Aus df idl DuroN kMb igaf.

- ìkhF Bfgf jf rhf hY ry ?î iek vwzIaF-vwzIaF muwCF vfly krUp ijhy POjI ny

gurmK isMG nUM puwiCaf. mfqf dy dfgF nfl Biraf ichrf cMigafVy Cwz irhf sI.

- ìipMz nUM jf irhf hF jI.î gurmK isMG ny kulbIry nUM buwkl ivc Guwt ilaf.

kulbIry leI Aus dI afqmF qVpI jf rhI sI.

- ìBfg jhF sy - nhIN qf golI mfr dUMgf sfly [[[[!î

- ìKfilsqfn dUM ikaf ?î dUsry ny rfeIPLl kulbIry vwl isMnHidaF puwiCaf .

gurmK isMG dI jfn muwTI ivc af geI. idl jor nfl DVikaf.

- ìCoV Xfr - jfny dy sfloN ko .î

gurmK isMG dy sfh muVy.

- ìBfgo sflo XhF sy [[[!î POjI ny kulbIry dy bUt df Tuwz mfiraf . juafk dy Tuwz

aYsI byikrkI nfl mfiraf sI ik Aus df ichrf pIlf pY igaf aqy kwtIdy bwkry vFg

imaFk inklI.

Page 169: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìnf ijAux jokiraf ! juafk dy nf mfr-myry cfhy ds mfr lY .î gurmK isMG

df kfljf Pt igaf sI. kulbIrf Aus dI ijMd jfn hI qF sI.

- ìdPLf ho jfE sflo XhF sy - nhIN qF aBI sBI kuC dy dUMgf .î Auh dubfrf iPr

kulbIry dy lwq mfrn afieaf. pr gurmK isMG juafk nUM cuwk golI ho igaf. POjI iKV

iKVf ky hwsy.

- ìkBI sfly hirafny kf pfnI mFgqy hYN - kBI Kfilsqfn mFgqy hYN - ab hm

sBI kuC dy kr hI jfeyNgy .î

hvf bxy jf rhy gurmK isMG dy kMnI gwlF pY rhIaF sn. coBF lfeIaF jf rhIaF

sn. Pwt ëqy lUx iCVikaf jf irhf sI.

mUMh hnHyry gurmK isMG izwgdf ZihMdf ipMz phuMicaf . rsqy ivc Aus nUM sYNkVy

POjIaF df sfhmxf krnf ipaf sI.

smuwcy ipMz ivc rohI vrgI vYrfnI sI. ipMzF ivc vI POj gsLq kr rhI sI. hr

hrkq df glf dbf idwqf igaf sI. GroN bfhr Jfkx vfly nUM golI df hukm sI. BuwKy

iqhfey psLU KurlIaF qy gyVf bMnHI aiVMg rhy sn. AuhnF leI koeI cfrf lYx bfhr nhIN

jf skdf sI.

gurmK isMG ny aMdr sMBfl ky rwKy hoey lwzU kulbIry nUM Kfx leI idwqy. Dfr coa

ky duwD pIx leI idwqf . psLUaF nUM qUVI Aupr pfxI iCVk ky, aftf DUV idwqf. BuwKy psLU

Aus nUM hI inafmq smJ ky, tuwt ky pY gey. gurmK isMG nUM qswlI hoeI . sLFqI afeI.

iPr gurmK isMG ny psLUaF nUM pfxI ipafieaf. kulbIrf sON igaf sI.

gurmK isMG nUM BuwK hI nhIN lwgI sI. Aus nUM GrvflI hrpfl kOr aqy nUMh bMtI

df iPkr qoV qoV ky Kf irhf sI.

rfq gUhVI ho geI sI.

aMimRqsr ivKy cwldy bfrUdI goly iehnF ipMzF qwk suxfeI dy rhy sn. cwldy bMbF

df cfnx dUr-dUr ipMzF qwk huMdf sI. jdoN koeI iBafnk Dmfkf huMdf qF lok

ëvfihgurU-vfihgurUí krky qrfh AuTdy.

ryzIE bMd sI.

aKbfrF bMd sn.

tI[ vI[ bMd sI.

Page 170: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

smuwcf pMjfb sfry sMsfr nfloN kwitaf hoieaf sI. lok drbfr sfihb dy nuksfn

bfry lwKx lf rhy sn. mOqF dI igxqI df anumfn lf rhy sn. ieh srfsr ikafPLy sn.

iKafl sn. aslIaq bfry iksy nUM vI nhIN pqf sI. kI ho cuwkf sI aqy awgy hor kI hoxf

sI? soc soc ky Auh kmly ho cuwky sn. ieqnf ku jrUr sI ik Auh kuJ ho cuwikaf sI ijs

df lokF ny kdy ikafs vI nhIN kIqf sI.

qIjf idn bIq igaf sI. pr hrpfl kOr aqy bMtI nhIN muVIaF sn. POjI gsLq

ipMzf ëco htf leI geI. aMimRqsr ivc kriPAU ijAuN df iqAuN lfgU sI. pirMdf PVkx

ëqy vI mnfhI sI. bfhr inklx vfly nUM qurMq golI nfl AuVfieaf jf skdf sI.

gurmK isMG Qwk hfr ky mylo dy Gry qur igaf. awgy jf ky dyiKaf qF ibwly dy isr

ijwzf qflf ltk irhf sI. Auh puwTy pYrIN vfips prq afieaf.

pUry hPqy bfad ipMz df iek muMzf ibwlU aMimRqsroN ipMz phuMicaf.

sfrf ipMz Aus nUM imlx afieaf.

jo awKIN dyiKaF hfl Aus ny ipMz vfilaF nUM dwisaf . sux ky keIaF dy ihrdy

ClxI ho gey. afqmf vlUMDrI geI.

- ìafpF cfr iewtF dI mtI htfAuNdy ds afrI socdy aYN - lY iehnF ny akfl

qKq ZfhuMidaF ny Porf nhIN lfieaf - vfihgurU .î buVHIaF aMdrlI hvfVH kwZdIaF .

ibwlU imlx iglx qoN ivhlf ho ky iswDf gurmK isMG kol phuMicaf. gurmK isMG

kulbIry nUM rotI Kuaf irhf sI.

kulbIry df mfsUm ichrf dyK ky gurmK isMG df vfr-vfr idl Brdf. pr Auh

bVy jLbr nfl mn nUM bMnH mfrI bYTf sI.

- ìaf beI ibwlU ?î gurmK isMG ny afpxy afp nUM krVf kIqf. sfhs joiVaf.

ibwlU dy aMimRqsroN afAux df Aus nUM pqf sI. idl dy zr ny Aus nUM Aus kol jfxoN vrjI

rwiKaf.

- ìkfhdy afey qfieaf - bws rwb df bhuq vwzf Bfxf bIq igaf - afh qF ikqy

supny ivc vI icqivaf nhIN sI.î

- ìgurU jo krdY ibwlU isaF cMgf eI krdY - AuhdIaF AuhI jfxy .î

Page 171: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìqfieaf - drbfr sfihb ëqy eI aYnI kropI ?î

- ìAuhdy rMg inafry aY sLyr bwigaf - ieh drbfr sfihb iek afrI nhIN

Zfihaf - iehnUM gurU dy bcn hoey vy aY - beI ZihMdf bxdf eI rhU - pr iewQy bVIaF

hkUmqF jor idKf idKf ky qur geIaF - iehdy nfl mwQf lfAux afly afKr nUM mlIafmyt

eI hoey aY .î gurmK isMG kulbIry dy mUMh ivc afKrI burkI pfAuNdf hoieaf boilaf.

- ìqfieaf ! qfeI horF bfry lwigaf qYnUM kuC pqf ?î

- ìnFh [[!î gurmK isMG df idl DVikaf.

- ì [[[[[[.î

- ìqYnUM hY koeI Kbr [[[[[?î gurmK isMG aMdroN zr igaf sI. pr kOVI swcfeI

qoN Auh ikwQy Bwj skdf sI ? ikMnf ku icr dOV skdf sI ? swcfeI aksr swcfeI sI.

- ìqfieaf Kbr qF hY - pr hY bhuq burI - kI krF ? gwl vwzI aY mUMh Cotf aY

- ìbol puwqrf ! idl pwQr vrgf kr ky bol - iswK kOm nUM qF inwq muihMmF aYN -

jkdf kfhqoN

aYN ?î gurmK isMG ny idl POlfd bxf ilaf.

- ìqfieaf - drsLxI izAuVI koly qfeI qy sMqU dI sws qF mrIaF peIaF sI- pr

mylo cfcI qy bMtI BfbI ajy ijAuNdIaF sI - pr sI bhuq PwtV - grmI kI, lohVf sI

lohVf - hspqfl qF AuhnF nUM kIhny phuMcfAuxf sI ? mYnUM mYd aY pfxI vI nhIN idwqf

hoxf -.î

- ìrwb dI rjf ëc rfjI aYN ibwilaf - pMjvyN ipqf ny qwqI qvI ëqy bYiTaF ikhf

sI: qyrf kIaf mITf lfgY - hr nfm pdfrQ nfnk mFgY - AuhdIaF kudrqF aYN sLyr

bwigaf .î

- ìpr qfieaf - aYnf jLulm vI kI afK ?î

- ìqUM ikvyN bc ky inkl afieaf ?î

- ìgurU eI rwKdY qfieaf - mYN Aus sLfm nUM lfsLF ivc eI ilt igaf - sfrI rfq

ipaf irhf - svyry kUVf cuwkx aflIaF gwzIaF afeIaF qy nfl eI sIgy BMgI - AuhnF nUM

lfsLF cuwkx df hukm hoieaf hoxY ? AuhnF ny afAux sfr sfzIaF GVIaF GuVIaF lfh

leIaF - pYsy pUsy kwZ ley - qy lfsLF pUlIaF aFgUM lwd leIaF - ivwcy eI mYN sI- qy sfnUM

bfhr bfhr ilaf ky iek QF ZyrI kr idwqf - lwkVF df koeI ieMqjLfm nhIN sI - kihMdy

Page 172: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

sI - hor lfsLF lwd ilafeIey - Pyr qyl pf ky sfV idaFgy - AuQy KVH ky Auh dfrU dwpf

pINdy rhy - lfsLF qoN imilaf mfl igxdy rhy - qy jdoN Auh gey qF mYN boc ky lfsLF ëcoN

inkilaf qy PslIN vV igaf - Pyr Pslo PslI ipMz phuMicaf - Cupdf CupfAuNdf .î

- ì[[[[[[.î

- ìiek gwl hor aY qfieaf - .î ibwlU gurmK dy iblkul nyVy ho igaf.

- ì[[[[[[.î gurmK isMG ibwlU vwl ghu nfl Jfikaf.

- ìsMqU dI kuVI sI nf joigMdr?î

- ì[[[[[[[.î

- ìijhVI Tfxydfr ny afpxy sfry ipMz ëc PyrI sI.î

- ìafho .î

- ìAuhny bVy afhU lfhy qfieaf - Auh afpxy hrdIp horF dy gruwp ëc eI

sIgI.î

- ìbVI qkVI vgI.î

- ìPyr jdoN POj nUM pqf lwigaf beI nuksfn iewDroN vwD huMdY - Pyr jf ky vwzy bMb

EDr mfry-qF jf ky imltrI nUM aMdr jfx afsqy QF hoieaf-nhIN afpxy hrdIp horF ny

Auh kfhnUM aMdr vVn idwqy aY ?î

- ìvfh Auey sLyr bwigE [[! iehdf mqlb aY beI afpxf hrdIp vI cVHfeI kr

igaf ?î

- ìhF qfieaf - !î ibwlU ny lMmf sfh lY ky Cwizaf .

- ìclo - ieh iPkr vI inwbiVaf .î gurmK isMG ny sihj subfh hI ikhf.

- ìhux rih gey asIN bfbf qy poqf - gurmK isMG qy kulbIrf .î

- ìcfh pIeyNgf ibwlU sLyrf ?î

- ìnhIN qfieaf - cfh nhIN pIxI - bws cwldYN hux qF .î ibwlU hYrfn ijhf

hoieaf qur igaf. gurmK isMG ny koeI bU-klfp nhIN kIqf sI.

Aus ny DfrF kwZ ky duwD grm kr ilaf. Auh kulbIry df idl prcfeI rwKdf . jy

kulbIrf afpxI mF jF dfdI bfry puwCdf qF gurmK isMG iewko hI Auqr idMdf :

- ìAuh gurU crnF ivc jf ibrfjIaF sLyrf - gurU crnF ivc .î Auh hws ky bVy

gVHky nfl afKdf . kulbIrf cuwp kr jfdf . pqf nhIN Aus nUM koeI smJ pYNdI, pqf nhIN,

nf pYNdI . jy kulbIrf kdy Audfs ho jfdf qF gurmK isMG Aus df bflf kwZ ky afKdf :

Page 173: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìiZwly ijhy buwlH kfhqoN krdYN sLyr bwigaf ? aYDr dyK qyrf bfbf zMzy argf

iPrdf .î gurmK isMG Aus nUM zOly idKfAuNdf qF kulbIrf hws pYNdf.

gurmK isMG iek qrF nfl afhr lwg igaf sI. Auh kulbIry nuM nuhfAuNdf. kwpVy

DoNdf . rotI pkfAuNdf . KuafAuNdf . kulbIry dy vfl vfh ky jUVf krdf. DfrF kwZdf . poqy

nfl bwicaF vFg lfz krdf. qoqlf boldf pricaf rihMdf.

- ìsLyr bwigaf ! iek vkq eI aYsf huMdY koeI - dunIaF qyiraF cficaF qfieaF

qy bfpU dIaF gwlF kiraf krU.î kdy kdy Auh kulbIry nUM afKdf . dfdf poqf iekwTy iek

mMjy qy hI sONdy . pr gurmK isMG dy aMdroN kdy-kdy hOkf AuTdf . Biraf Brfieaf Gr

suMnf suMnf ipaf sI. iqMn zMzy vrgy puwqF df bfp iek qrHF nfl ivhlf hoieaf bYTf sI.

ivhVy ivc iekwly pey nUM koeI JwKV JMjoV ky rwK jFdf. Aus dy hOl pYx lwgdy qF Auh rwb

df pwlf PV lYNdf.

- ìbQyrI dunIaF qyry nfloN duKI bYTI aY gurmK isaF - qyry kol rwb df idwqf

poqf eI bhuq aY .î Auh afpxy afp nUM Drvfs idMdf.

jd POj ny drbfr sfihb drsLxF leI KoilHaf qF dunIaF hVH vFg aMimRqsr nUM

vhIrF Gwq ky qur peI . kI trYktr, kI trwk, kI bws, kI pYdl, lok vfhodfhI qur pey

sn.

cfhy drbfr sfihb dI qbfhI dy insLfnF nUM pUrf jor lf ky imtfAux dI koisLsL

kIqI geI sI. pr iPr vI DfVvIaF dy vfr mUMhoN boldy sn.

akfl qKLq dI durdsLf dyK ky gurmK isMG DFhI ro ipaf . kulbIrf ibwt-ibwt

bfby vwl qwk irhf sI. gurmK isMG iekwlf nhIN , sfrI Klkq hI ro peI sI.

- ìbfbf jI - qusIN kfhqoN roNdy EN ?î kulbIry ny bVI hI mfsUmIaq nfl puwiCaf.

- ìpuwq myiraf ! sLyr bwigaf !! sfrI dunIaF eI roNdI aY !!!î

- ìpr kfhqoN roNdI aY ?î

- ìsLyr bwigaf - POj ny afpxf akfl qKLq Zfhqf - ieh qF roNdI aY .î gurmK

isMG ny awKF aqy nwk pUMJidaF bVy hyrvy nfl afiKaf.

- ìkfhqoN Zfh idwqf ?î

- ìqyry ajy ieh gwlF smJ afAux aflIaF hY nhIN sLyr bwigaf - kI dwsF ?î

Aus ny kulbIry nUM buwkl ivc lY ilaf.

Auh kulbIry nUM cuwk, Biraf mn lY ky drsLxI izAuVI kol af igaf. ibwlU dy dwsx

Page 174: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

anusfr ies jgfh qy gurmK isMG dy GrvflI hrpfl kOr aqy nUMh bMtI mrIaF sn.

sKq PtV bMtI aqy mylo nUM hspqfl iks ny phuMcfAuxf sI ? qVPdIaF hI mr geIaF

hoxgIaF ?

- ìcMgf krmF aflIE ! rwb Qozf surg ëc vfsf kry !î gurmK isMG dy sbr df

bMnH KuwlH igaf. hr duKdy-suKdy nfl inBx vflI jIvn - sfQx dy afKrI drsLx vI

gurmK isMG nUM nsIb nhIN hoey sn. Auh kulbIry nUM cuwk ipMz vflI bws ivc bYT igaf.

bws ivc bYTy lok qrHF-qrHF dIaF gwlF kr rhy sn. vwKo-vwKrf duwK sI.

- ìijhVIaF drbfr sfihb lfsLF sI - AuhnF df iehnF ny kI kIqf ?î gurmK

isMG ny nfl dI sIt vfly nUM puwiCaf.

- ìAuh iek QF 'kwTIaF krky sfV idwqIaF bfbf - hor iehnF ny kI krnf

sI?î Auh iek qrHF nfl gurmK isMG dy byhUdf suafl ëqy hws ipaf sI.

gurmK isMG cuwp ho igaf .

bwsoN Auqrdf hI gurmK isMG nMbrdfr kol phuMicaf .

- ìaf beI gurmK isaF !î nMbrdfr bVy qpfk nfl imilaf.

- ìafey nMbrdfrf .î Auh hfxI nMbrdfr dy iblkul sfhmxy bYT igaf.

- ìkI hukm aYN ?î

- ìafpxf Gr qy jLmIn ivkfAU aY - jy koeI gfhk hovy qF dwsIN .î

- ëikAuN ? kfhqoN ?? ikqy hor jfx df ivcfr aY ???î aQfh hYrfn nMbrdfr ny

keI suaflF dy qIr dfg idwqy .

- ìafho .î gurmK isMG qur afieaf .

jdoN Auh Gry phuMicaf qF Aus nUM hOl ijhf pY igaf . ies Gr dy ivhVy ivc

gurjIq, hrdIp aqy kuljIq Kyzy sn . nUMh afeI sI . hrpfl kOr AucI-AucI boldI

suxdI huMdI sI. pr ikwQy igaf Auh sfrf kuJ ? iksy vf-vroly vFg hI Auz igaf. iek

supny vFg iCqm ho igaf.

- ìbfbf jI!î afK ky kulbIry ny gurmK isMG dI lMmI soc dI lVI qoVI.

- ì[[[[[.î gurmK isMG qRBk ky ijhy AuDr Jfikaf. pr awKF ivc awQrU hox

krky kuJ idisaf nhIN sI. Aus ny prdy nfl awKF sfPL kr leIaF.

- ìhF - bol sLyr bwigaf ?î kulbIry nUM zOr-BOr ijhf KVHf dyK ky gurmK isMG

dy kflijEN ijvyN rwug Biraf igaf.

Page 175: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Aus ny kulbIry nUM cuwk ilaf.

- ìafpF iewQoN ikqy hor cly jfvFgy ?î

- ìhF puwq .î

- ìkfhqoN ?î

- ìaYs GroN qur gey swjx afpxI ihwk ëqy cVHy irhf krngy sLyr bwigaf !î

gurmK isMG df iPr rox inkl igaf.

- ìmoh dy irsLqy CyqI kIqy kfhnUM tuwtdy aY sLyrf - lwK Auho qur gey - pr vsdy

ajy vI myrI aYs ihwk ëc aY bwcU myiraf!î bfby ny sVdI ihwk qy DwPf mfiraf.

- ì[[[[[[[.î kulbIrf bfby dy mUMh vwl Jfk irhf sI. koeI gwl Aus dy pwly nhIN

peI sI.

- ìsLyr bwigaf - ies ipMz ny vPLf nhIN kIqf- Es gurU dI ngrI jfvFgy -jIhny

cFdnI cONk ëc sIs vfr ky ijAuxf isKfieaf sI - afpF dovyN bfbf poqf eI bQyrHy aF.î

- ì[[[[[.î

- ìcwl puwqrf afpF dfl pfxI df krIey - Pyr dfdf poqf bYT ky pfT krFgy .î

kulbIrf lsx iCwlx lwg ipaf.

gurmK isMG ny msflf rgVnf sLurU kr idwqf.

ajy gurmK isMG hfry ivc dfl hI Dr ky hitaf sI ik ipMz dI pMcfieq af geI.

purfxy srpMc jwgr isMG dI jgfh ipMz ny srb sMmqI nfl iek nvF srpMc cux ilaf

sI. aMimRqDfrI guriswK .

- ìqkVYN gurmK isaF ?î

- ìcVHdIaF klF ëc aF pMcYqy - afE jI afieaF nUM - bYTo - cfh DrF ?î

- ìnhIN cfh nhIN - iek rfie lYx afey sI qyry kolyN .î

- ìafE - hukm kro .î Auh siqkfr nfl pMcfieq awgy ilPL igaf.

- ìsMqU dy Gr bfry qyrf kI iKafl aY ? twbr qf sfrf sLhId ho igaf - pMcYq

kihMdI beI gurmK isAuN nUM puwCoN - Auhdy nfl Auhdf kfPLI moh sI.î

- ìpMcYq df PYslf myrf PYslf aY - mYN PYslf kI dyxYN - mYN QoqoN nfbr aF ?î

Aus ny hwQ joV idwqy .

- ìpMcfieq df PYslf qF ieh aY - beI sMqU aflf Gr insLfn sfihb cfVH ky

gurduafry dy nF ardfs kr idwqf jfvy - kI iKafl aY ? iewDrlI pwqI nUM sOKf ho jfAU -

Page 176: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

iehnF nUM sfrf ipMz bgl ky jfxf pYNdY .î

- ìbVI vDIaf gwl aY - mYN iblkul sihmq aF .î

- ìclo iPr - vfihgurU bol ky kwlH nUM eI soD idA ardfsf .î

gwl inwbV geI.

pMcfieq qur geI.

ibwl, gurmK isMG pfs af igaf.

- ìqfieaf [[!î

- ìhF sLyrf ?î

- ìamlI dI hflq bfhlI Krfb aY - jf ky pqf lY - qYnUM Xfd krdY .î

- ìamlI keI idnF df iZwlf aY .î

- ìawj qF qfieaf mYnUM mYd aY beI cVHfeI krU .î

- ìqUM ieAuN kr - kulbIry koly bYT - mYN amlI kol ho ky afieaf .î

- ìjfh qfieaf - mYN bYTYN - kulbIry df iPkr nf kr .î

gurmK isMG qur igaf.

hwzIaF dI muwT amlI bfx dI mMjI ëqy muVHko-muVHkI hoieaf ipaf sI.

gurmK isMG ny jf ky Aus df hwQ Guwitaf qF amlI dIaF awKF prnfly vFg vih

qurIaF Aus ny iesLfry nfl gurmK isMG nUM nyVy hox leI ikhf. gurmK isMG Qwly hI mMjI

pfs bYT igaf.

- ìgurmK isaF - awj Xfr kUc krngy .î Aus df idl iPr iPLws ipaf.

- ìidl kfhnUM Cotf krdYN ?î gurmK isMG df idl vI KLrfb ho igaf. hwsdf

Kyzdf amlI kVwkI bixaF ipaf sI .

- ìgwl sux myrI itkfa ky .î

- ìdws ?î

- ìaMimRq qF mYN nhIN Ck sikaf - mfVy krm sI - nisLaF ny pysL nhIN jfx

idwqI .î

- ì[[[[[[[[.î

Page 177: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìmyrf mry df pfT jrUr rKvf dyeIN - kI aY rwb bKLsL eI lvy .î

- ìgurU bKLsLxhfr aY amlIaf - qUM pCqfvf kr ilaf - Auh jrUr ikrpf krU

- Auh bKLsLx ëqy afvy qF kOzy rfksL arigaF nUM qfr idMdY - gurbfxI PLurmfAuNdI aY :

ijn mfxsu sy dyvqy kIey - krq nf lfgI vfr - Auh bVf byaMq aY .î

amlI df GorVU vwjx lwg ipaf qF gurmK isMG ny Aus dy kMn kol ho ky bfxI

pVHnI sLurU kr idwqI:

- ìjh mfq ipqf

suq mIq nf BfeI ..

mn AUhF nfmu

qyrY sMig shfeI ..î

amlI suafs iqafg igaf.

Aus dIaF KuwlHIaF awKF gurmK isMG ny ëvfihgurUí afK ky bMd kr idwqIaF .

sfry sqXugI ipMz ny rl ky amlI df sskfr kr idwqf.

- ìmrn lwgy dI iehdI afKrI KfihsL sI - ik myry mrn qoN bfad myrf pfT

pRkfsL krvfieaf jfvy .î sskfr qoN bfad gurmK isMG ny srpMc nUM ikhf.

- ìsMqU vfly Gr ivc eI krvf idaFgy .î

- ìsiq bcn .î

sfrI pwqI ny rl ky sMqU dy Gr nUM JfiVaf pUMiJaf . jfly bgYrf lfhy . sfry kmry

Do idwqy.

amlI dy Puwl cugx qoN bfad sMqU dy Gr ivc gurU grMQ sfihb df pRkfsL krky

insLfn sfihb Julf idwqf.

hukmnfmf lY ky amlI nimwq sihj pfT pRkfsL krvf idwqf.

amlI dy Bog qoN pihlF-pihlF hI gurmK isMG ny afpxI jLmIn aqy Gr

nMbrdfr nUM vyc idwqf. rkm hwQ hyT kr, gurmK isMG ny ibwlU nuM sunyhf Byijaf.

ibwlU qurMq hfjLr ho igaf.

- ìibwlU - idwlI koeI vfkPLI hY?î

- ìbVI qfieaf - myrI brnfly aflI mfsI df sfrf pRvfr idwlI eI rihMdY -

trwk cwldy aY AuhnF dy AuQy .î

Page 178: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìafpF idwlI rhfiesL krnI aYN sLyrf .î

- ìikAuN qfieaf ?î ibwlU df hYrfnI ivc mUMh awizaf igaf.

- ìaOlfd dI Kfqr bMdf vIh pfpV vyldY sLyrf - kulbIry nUM AuQy iksy cMgy skUl

ëc pVfAUN - pVH ilK ky iehdI ijMdgI bx jfAU - aYQy ipMzF ëc kI aY ? puls dy iCwqr

Kf lE - TfixaF ëc rfqF kwt lE - sLihr ëc jf ky iehnUM kuC soJI afAU - nfly hux

iehdy ibnf myrf hY vI kI ? gurU dI afhI dfq aY - iehdy afsry idn qoV lvFgy .î

- ìieh vI qyrI gwl TIk aY qfieaf - ipMzf ëc qF DMd aY - ijMnF mrjLI aY ipwtI

jfE - ijMnI mwdd khyNgf qfieaf EnI eI krUM - afpxy mfsV dI AuQy bhuq bxdI aY-

jdoN hukm kryNgf - nfl cwilaf cwlUM - bhuq bxI aYN mfsV dI AuQy - bVf mfx qfx

aYN.î

- ìafpF amlI dy Bog qoN bfad eI qur pYxYN - iksy nUM bfhlf pqf nf lwgy - ieh

gwl mYN nMbrdfr nUM vI afKqI sI - jy ipMz afilaF nUM pqf lwg igaf - iksy ny qurn

nhIN dyxf - afbdy inafixaF dI Kfqr iensfn bhuq kuC krdY - mYN vI ipMz df moh

kulbIry krky hI qoVdYN - kfhnUM jIa krdY iewQoN jfx nUM .î gurmK isMG aqIaMq

jjLbfqI ho igaf .

- ìqyry duKI ihrdy nUM mYN smJdYN qfieaf - iblkul Gbrf nf - ijwQoN qwk ho sky

- srfsr nfl inBUM .î

- ìsLfbfsLy sLyrf qyry .î

ibwlU qur igaf .

amlI dy Bog qoN bfad gurmK isMG ny Gr dI cfbI nMbrdfr nUM PVf idwqI. rkm

sFB ky pf leI.

Auh kulbIry nUM cuwk GroN qurn lwigaF qF ihrdf zol igaf . ies GroN qur gey

snyhIN avfjF mfrdy pRqIq hoey. ivhVf iblkdf lwigaf . drvfjy aqy kMDF kIrny

pfAuNdIaF lwgIaF . pr kulbIry dI Kfqr gurmK isMG ny ihwk qy pwQr Dr ilaf.

- ìcwl sLyrf !î

ibwlU, gurmK isMG aqy kulbIrf bws stYNz nUM qur pey. gurmK isMG df idl ipMz

dy moh ivc lhU luhfx sI. ibwlU Aus dy drd nUM smJdf hoieaf cuwp sI.

bws PV ky Auh sLihr puwj gey.

iewQoN AuhnF ny idwlI nUM tryn PVnI sI. Auh iek hotl ëqy cfh pIx bYT gey.

Page 179: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

kulbIry nUM gurmK isMG ny duwD grm krvf idwqf.

- ìhux Kf pI leIN sLyrf - rfh ëc qF cwj df kuC imlxf nhIN .î gurmK isMG ny

kulbIry nUM ikhf .

ajy Auh cfh pI ky pYsy dyx hI lwigaf sI ik rylvy stysLn qy iek rOlf mwc

igaf. keI puls vfly zFgF leI iek kYdI dy ipwCy Bwjy jf rhy sn. kYdI kdy hwsdf aqy

kdy rox lwg jFdf sI.

- ìafh kI mfjrf aY beI isMGf ?î gurmK isMG ny hotl vfly nUM puwiCaf .

- ìdwsdYN srdfr jI - ieh awj df eI nhIN - inwq df eI kMm aYN .î

puls vfilaF ny kYdI nUM PV ilaf sI. Auh sfho sfh hoieaf DrqI ëqy iltI jf

irhf sI. hwsdf aqy kdy roNdf sI.

- ìiehdy qF idmfg ëc Prk lwgdY ?î

- ìhF - idmfg ëc eI Prk aY - QoVf kMm TMZf ho lYx idE - sfrI gwl eI

dwsdYN .î

puls vfly kYdI nUM PV ky lY gey.

- ìhux suxo srdfr jI gwl .î hotl vfly ny gurmK isMG nUM ikhf.

- ì[[[[!î

- ìieh ijhVf kYdI aY - ieh pMjfb puls dy ivc ispfhI sI - qusIN bydI vkIl

nUM jfxdy hovoNgy ? bhuq msLhUr vkIl sI.î

- ìafho [[[!î

- ìies ispfhI ny bydI dy pRIvfr nUM mfiraf sI - bury kMmF dy bury nqIjy srdfr

jI - bydI df iek inwkf ijhf muMzf sI - Auh vI iehny mfiraf - mfr qF bYTf - pr

iehdy idl qy aYho ijhI swt vwjI - idmfg ëc Prk pY igaf - Pyr afp eI kml ijaf

mfrdf adflq ëc pysL ho igaf - adflq ny iehnUM jylH Byjqf - hux puls afly iehnUM

pysLI 'qy lY ky afAuNdy aY - jwj idmfgI hflq dyK ky ibafn nhIN lYNdf - jor aY iehdy

ëc sfhn ijMnF - puls afilaF qoN ieh PiVaf rihMdf nhIN - iek idn iehny bYTy

bYTy ny afbdy isr ëc iewt mfrlI aYQy - lhU qqIrHIeyN vgy - ieh lhU vgdf dyK dyK

hwsI jfvy - jylH vfly qy kYdI vI ieh qoN bVy duKI aY - puls afly aYQy cfh cUh pIx

afey mfVf motf dws jFdy aY - puls afly qF keI vfrI iehnUM jfx ky Cwz idMdy aY .î

- ìAuh kfhqoN ?î

Page 180: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìbeI ieh aYQy DUqkVf pfvy qy jwj nUM jf ky dwsIey beI iehnUM kml df iPr

dOrf pY igaf.î

- ìqF vI koeI gwl qF hoAU ?î

- ìsrdfr jI AuhnF nUM ieh aY beI jy iehny jwj awgy ibafn dy idwqy qF nfl

hor vI puls afilaF nUM psfAU.î

- ìieh vI swc aY .î

- ìjdoN iehny bydI df juafk mfiraf - AudoN sI ieh sLrfbI - qy jdoN sLrfb lhI

qF bws idmfg iPr igaf - beI dwso juafk nfl qyrf kI rMj sI shuiraf ? bwcy qF rwb

df rUp huMdy aY -.î

- ì[[[[[[.î

-î dwsdy aY beI jdoN ieh juafk nUM mfrn lwigaf - Auh zrdf, roNdf kurlfAuNdf

awgy awgy Bwj ipaf - iehny AuhnUM PV ky mfiraf - nrk surg srdfr jI aYQy eI aY -

afh dyK lE - bury hflIN iPrdY - iehdy afbdy juafk vI rul gey - ibr ibr Auh

krdy iPrdy aY - qy iehy nf miraF ëc qy nf ijAuNidaF ëc .î

hotl vfly ny gwl pUrI kIqI.

- ìcwl qfieaf itktF leIey Pyr .î

AuhnF ny itktF lY ky sLfm vflI gwzI PV leI . svyry Auh idwlI af lwgy.

kulbIrf sfry rfh tryn ivc suwqf afieaf sI. ibwlU aqy gurmK isMG ny vI awK lf leI

sI. pr bydI vkIl aqy Aus df rqI Br puwqr gurmK isMG dy idl qoN nhIN Auqry sn.

gurmK isMG sfry rfh kulbIry nUM ihwk nfl GuwtI afieaf sI.

idwlI phuMc ky AuhnF ny afto-irksLf ilaf aqy ibwlU dI mfsI dy Gry puwj gey.

ibwlU df mfsV bVf imlxsfr aqy rMgIlf bMdf sI. quiraf - iPiraf aqy hMiZaf

mnuwK . juafnI vyly KLud zrfeIvrI kIqI aqy bfpU mrn qoN bfad jLmIn vyc ky idwlI

trwk af pfey . Aus df cMgy isr kwZdy bMidaF nfl AuTx bYTx sI. rfq nUM dfrU pI ky

pYxf aqy svyry aPLIm Kf ky AuTxf Aus df krm sI. dfrU pI ky zrfeIvrF nUM gfhlF

kwZxIaF Aus df sLOk sI. pr zrdf Aus awgy koeI boldf nhIN sI . jwt df cMgf dbdbf

sI . rohb sI.

- ìpYsy krvfE bYNk ivc jmHF - QoqoN qF srdfr jI ivafj eI nhIN KfDf

muwkxf.î ibwlU dy mfsV ibwkr isMG ny ikhf.

Page 181: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìijvyN mfsVf qUM krdyNgf - sfnUM mnjLUr aY - qfieaf afpxf iblkul Gr df

bMdY - iehdI sfrI GfxI mYN qYnUM dws eI idwqI aY - ieh donoN jfxy aYN - bfbf qy poqf -

iek gujfry jogf mkfn iehnF nUM lY dyh - bfkI pYsy iehdy nF bYNk ivc krvf dyh .î

- ìsrdfr jI - byicMq rho - ieh Qozf eI Gr aY - awj kwlH ëc sfrf kMm eI

kr idaFgy - bQyry pRfprtI zIlr afpF nUM jfxdy aY - ieh kMm hux Qozf nhIN myrY -

ieh sfrf boJ myry qy iswto - mYN jfxf myrf kMm jfxy .î

- ìgurU df afsrf lY ky Qozy koly afey aF BfeI -.î

- ìbws hor nf kuC afiKE .î

ibwlU dI mfsI df sfrf pRIvfr hI bVf imlxsfr aqy hmdrd pRIvfr sI. ibwkr

isMG lwK sLrfbI kvfbI sI pr idl df bVf lwTf bMdf sI. jo kihMdf Auh pUrI krky sfh

lYNdf sI . Aus dy rwKy zrfeIvr Aus nUM ipwT ipwCy ëBVQUí jF iPr ëBmwkVí afKdy. pr

Aus dy diraf idl dy Auh kfiel sn. afpxy mflk ëqy mfx krdy sn.

iek hPqy dy aMdr aMdr hI ibwkr isMG ny gurmK isMG nUM iek sLFq ielfky ivc

iek gujfry jogf mkfn lY idwqf. guaFZIaF nfl jfx pihcfx krvf idwqI. kulbIry nUM

skUl ivc dfKl krvf idwqf. Kfx pIx leI KuwlHf zuwlHf rfsLx pfxI KrId idwqf.

ijLMdgI iPr inrMqr afpxI qor qur peI sI. kulbIrf skUl jFdf . gurmK isMG

Aus nUM skUl Cwzx jFdf aqy lY ky afAuNdf .

ibwkr isMG vI gyVf mfrdf rihMdf . duwK suwK kr jFdf aqy rfsLx pfxI lY ky

dy jfdf . gurmK isMG jdoN loV huMdI bYNk ivcoN pYsy lY afAuNdf . bYNk dy sfry krmcfrI

Aus nUM jfnx lwg pey sn. gurmK isMG dy sfAU suBfa qoN jfxUM ho gey sn.

ijs idn kulbIry nUM CuwtI huMdI qF dovyN bfbf poqf bMglf sfihb gurduafry jf

afAuNdy . afqmf siQr rihMdI.

gurmK isMG dy ies Gr awgy iek iqRvYxI sI. bohV, ipwpl aqy inMHm . gurmK

isMG hr roj ies iqRvYxI nUM kulbIry qoN pfxI puafAuNdf . iqRvYxI nfl gwlF krdf.

rotI Kfx qoN pihlF gurmK isMG kulbIry nUM puwCdf :

- ìAuey sLyr bwigaf - iqRvYxI nUM pfxI pfaqf ?î kulbIry dy ëhFí kihx Auqy Auh

bfhr iqRvYxI dIaF jVHF kol jf KVHdf .

- ìikAuN ? KusL EN BgqoN ?î Auh AucI dyxy puwCdf . koeI jvfb nf afAuNdf qF Auh

afp eI, ìcMgf - KusL eI rho ! ijAuNdy vsdy rho ! mOjF mfxoN !î khI jFdf .

Page 182: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- ìcMgf - hux mYN vI sOx cwilaYN - qusIN vI Jwt sON lvo - kwlH nUM Pyr imlFgy .î

qy gurmK isMG mMjy qy af pYNdf .

qVikEN AuT ky gurmK isMG iPr iqRvYxI kol clf jFdf . pfT sMpUrn krn qoN

bfad puwCdf :

- ìikAuN beI Bgqo ? vDIaf suwqy ?î

idn vDIaf lMGdy jf rhy sn.

bfbf, poqrf aqy iqRvYxI afps ivc msq sn. iek dUjy dI Kurfk sn . iek dUjy

df afsrf sn. afhr bixaf hoieaf sI.

gurmK isMG, kulbIry dy skUl dy tfeIm qwk iqRvYxI hyT bYTf, Aus nfl gwlF

krdf rihMdf . duwK dIaF, suK dIaF . idl lwigaf rihMdf . smF lMG jFdf.

iekwqI akqUbr 1984 df idn sI.

iek bVI hI mnhUs Kbr afeI .

dysL dI pRDfn mMqrI sRI mqI ieMdrf gFDI df Aus dy iswK bfzIgfrzF ny kql kr

idwqf sI. Kbr ny sfh sUq ley. idwlI aqy bfhrly sUibaF ivc vsdy iswKF dI rwq suwk

geI.

pUrI rfjDfnI ivc iswKF df kqlyafm sLurU ho igaf. bfhrly sUibaF ivc vI ieho

hI hfl sI . iswK GrF ëcoN bfhr DUh-DUh ky mfry jf rhy sn.

pr gurmK isMG byKbr sI.

Aus dI guaFZx pfrvqI dOVI-dOVI gurmK isMG kol afeI.

- ìbfbf jI - bfbf jI !î Auh bVI GbrfeI hoeI sI .

- ìkI gwl aY kuVHy BfeI ?î bfbf iqRvYxI hyT bYTf AuT ky KVHf ho igaf.

- ìbfbf jI - ieMdrf gFDI ko iksI ny mfr zflf - vo dMgfkfrI log sIKoN ko mfr

rhy hYN - qum jldI sy kulbIry ko skUl sy ly afE [[[!î

- ìieMdrf gFDI nUM iksy ny mfr zfilaf - pr iswKF nUM ikAuN mfrqy hYN ?î bfbf

iekdm Bmwqr igaf.

- ìbfbf jI - afp nhIN smJ skqy - qum kulbIry ko jldI lykr afE ! ieMdrf

jI ko sIKoN ny mfrf hY - ies lIey vo dMgfkfrI log sIKoN ko mfr rhy hYN - bdlf ly rhy hYN

- afp jfeIey - jldI kIjIey [[[!î

bfbf isrqoV skUl nUM dOV ipaf .

Page 183: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

pqf nhIN ieqnI aQfh sLkqI Aus ivc ikwQoN af geI sI. kulbIry bfry soc ky

Aus dy sfh hI suwk gey sn.

skUl ivc vI hfhfkfr mwcI hoeI sI. iswK mfpy bwicaF nUM DVfDV lYx puwjy hoey

sn. ihMdUaF nUM koeI zr, Kqrf nhIN sI.

bfbf ìAuey puwq kulbIiraf !î afK ky kmilaF vFg hfk mfrdf sI. hfloN byhfl

sI.

jdoN Aus nUM kulbIrf idisaf qF Auh Aus nUM GnyVHIN cuwk ky hnHyrI ho igaf . bfby

df hI nhIN, sfry iswK mfipaF df ieho hfl sI. afpoDfpI sI. kfhlI sI. zr sI. Kqrf

sI.

sfrI idhfVI iswKF ëqy julm huMdf irhf . sfrI rfq DIaF-BYxF dI iewjLq imwtI

ruldI rhI. iswKF dI jfiedfq sVdI rhI. awgF lwgdIaF rhIaF . mfnuwKqf sihkdI

rhI. iensfnIaq iblkdI rhI. nykI luk geI aqy bdI tfhrF mfrdI rhI. qFzv df

nMgf nfc huMdf irhf!

qIjy idn pfrvqI bfby kol afeI.

bfbf kulbIry nUM CupfeI bYTf sI.

- ìbfbf jI - afp AuDr af jfeIey - hm ihMdU hYN - hmfry pr iksI ko koeI sLwk

nhIN - afp ko Kqrf hY.î

- ìBfeI pfrbqI - jy mOq afAuxI aYN qF EDr vI af jfxI aYN - sfry dysL ëc eI

nyHr ipaY - kI krIey ? gurU BlI kry .î

- ìbfbf jI - afp apny nhIN qoN kulbIry ky bfry myN socIey - myry pqI bolqy Qy

- afp ko AuDr ly afAUN .î

kulbIry nUM cuwk bfbf qur ipaf.

rfjDfnI ivcoN DUMaF inwkl irhf sI. lftF asmfn CUh ky bYT geIaF sn. kroVF

rupey dI pUMjI sV ky suafh ho geI sI. sqI-sivwqrI bwcIaF dI hflq vysvfvF nfloN vI

burI kr idwqI sI. glI glI DUMaF rol sI. iswK lwB - lwB ky mfry jf rhy sn. cfry pfsy

ëmfro-mfroí df idl-ihlfAU rOlf mwicaf hoieaf sI. sLryafm luwt mfr ho rhI sI. jo iswK

hwQ afAuNdf, koihaf jf irhf sI. BMgIaF-JtkeIaF nUM msF hI mOkf hwQ lwigaf sI.

vgdI gMgf ivc hwQ Doqy nhIN, rMgy jf rhy sn.

rfq gUhVI hoeI.

Page 184: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

BUsrI BIV ny gurmK isMG dy Gr Aupr hwlf bol idwqf. jo kuJ sI, luwt ilaf

igaf.

bfbf gurmK isMG aqy kulbIrf sfh GuwtI, pfrvqI dy Gr bYTy sn. BIV

iklkfrIaF mfr rhI sI. pfrvqI aqy Aus dy Grvflf rfm pRqfp drvfjy ivc KVHy sfrf

iBafnk idRsL qwk rhy sn.

- ìsIK qoN aMdr njLr nhIN afqf ry ?î BIV ëcoN keI jfxy aMdroN bfhr af gey .

- ì rhqf qoN XhIN hY gwdfr .î iksy ny kuJ pVHidaF dwisaf.

- ìpwkf mflUm hY ?î

- ìikaf bfq krqf hY gurU ?î

- ìiPr clf khF gXf sflf ?î

- ìkhIN Bfg nf gieaf ho ?î

- ìien pVosIEN sy pUCoN.î

- ìey rFz ! Xyh bUVHf khF gXf ry ?î Aus ny pfrvqI nUM pwuiCaf . pfrvqI ërFzí

kihx ëqy Gbrf geI.

- ìhmyN nhIN mflUm .î Auh sLrfbI hjUm qoN zrdI aMdr Bwj geI.

- ìies kuqIaf ny hI Cupf rwKf hogf hrfmjLfdy ko - aMdr dyKIey !î BIV Dwkf dy

ky aMdr clI geI. rfm pRqfp kuwt ky awD-miraf kr idwqf.

- ìXyh sIKVoN hmdrdI krqI hY - ies ko [[[[[ zflo !î

BIV ivcoN keI sLrfbIaF ny pfrvqI bwkry vFg Zfh leI. BuwKy biGafV Aus nUM

Kfx lwg pey . Aus dI sfVHI lIrF kr mfrI sI. srIr ëqy jmUrF vFg cUMZIaF vwZIaF jf

rhIaF sn. pfrvqI dIaF cIkF hjUm dy hfsy ivc muwk-mr rhIaF sn. rfm pRqfp

sLfied mfr idwqf igaf sI. Auh lhU nfl lwQ-pwQ ivhVy ivc cOPLfl ipaf sI.

ieh dyK ky bfby qoN irhf nf igaf.

- ìAuey dusLto [[[[!î Auh PwtV sLyr vFg gwijaf aqy gfqirEN ikrpfn kwZ ky

BIV ëqy tuwt ipaf.

- ìkwlI kihrI aOrq 'qy eI sLyr bxdy EN[[[[!î Aus ny ikrpfn nfl keI cIr

idwqy.

- ìpkVo sfly ko muJy qoN mfr zflf .î iek krUp ijhy ichry vflf kurlfieaf .

Page 185: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

Aus dI bFh ëcoN lhU qqIrIaF bx vih irhf sI.

- ìary mfr dIaf !î iek hor imaFikaf. Aus dI puVpVI ëcoN ibwlI dI pUC

vrgI lhU dI Dfr vih rhI sI.

iekwlf bfbf kI kr skdf sI ?

ikMnf ku icr lV skdf sI ??

vihsLI BIV ny Aus nUM dboc ilaf.

bfbf blI-sLyr vFg lMby - lMby sfh lY irhf sI.

- ìies kuwqy ky poqy ko ZUMZo - aOr ies ky sfmny ijLMdf jlfE !î iek ny hukm

kIqf. Auh ikrpfn nfl pfVI vwKI PVI KVHf sI.

BVkI BIV ny kulbIry nUM bfhr kwZ ilaf . lwqF, Tuwzy aqy muwkIaF mfr ky Aus nUM

byhosL kr idwqf. keI jfixaF ny bfbf jkV rwiKaf sI.

BIV ny bfby dy sfhmxy kulbIry ëqy imwtI df qyl pf ky awg lf idwqI. lFbU iek

dm asmfn nUM igaf. kulbIrf krfh AuiTaf. bfby ny awKF bMd krky AucI-AucI gfien

sLurU kr idwqf :

- ìqyrf kIaf mITf lfgY ..

hr nfmu pdfrQ nfnku mFgY ..î

Aus dIaF awKF ëqirwp-qirwpí coeI jf rhIaF sn.

BIV kulbIry nUM sVdf dyK ky iKwlI pfAuNdI rhI . qfVIaF mfrdI rhI.

kulbIry dy pUrI qrHF sVn qwk bfbf, ìqyrf kIaf mITf lfgY [[[[î df gfien

krdf irhf aqy awg buJx ëqy cuwp kr igaf. jdoN BIV ny Aus nUM Cwizaf qF Auh ëPfaVí

krdf DrqI ëqy izwigaf sI.

- ìXyh BI mr gXf sflf .î iek ny bfby dy isr ëc swbl mfridaf ikhf.

- ìcwlo [[[!î hukm hoieaf.

BIV qur geI.

ivhVy ivckfr pfrvqI iek gMZ bxI peI sI. iblkul ngn . Aus dIaF CfqIaF

aqy gwlHF ëcoN KLUn vg ky suwk igaf sI. hyTly ihwsy ëcoN ajy qwk KLUn vg irhf sI.

agly idn bfby dI surq muVI.

Auh sIs gMj gurduafry ivc sI.

aQfh duKI dunIaF bYTI sI.

Page 186: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

koeI ro irhf sI. koeI PwtV ksIs vwtI bYTf sI.

gurU mhfrfj dI qfibaf ivc iek mhFpursL kurbfnI dI mhwqqf vrnx kr rhy

sn:

- ìBfeI jy gurU goibMd isMG kurbfnI nf idMdy qF sfnUM ijAux df vwl nhIN sI

afAuxf - jy gurU goibMd isMG srbMs nf vfrdy qF sfnUM Bfxf mMnx df bl nhIN sI imlxf

- jy eIsf msIh kurbfnI nf idMdy qF dunIaF ivc iesfeI Drm df ieqnf psfrf nhIN

hoxf sI- jy buwD mhfrfj aqy mhFbIr kurbfnI dy idMdy qF awj AuhnF dy pYrokfr qIh

lwK nhIN - qIh kroV huMdy [[[!î

ies ivafiKaf ny bfby dI afqmf nUM aQfh bl bKLisLaf . Auh dovyN hwQ joV ky

gurU grMQ sfihb dI hjLUrI ivc jf hfjLr hoieaf.

- ìhy ipafry prm ipqf ! qyrI vsq quDu afgY rfKY dy mhFvfik anusfr ijqnI

ku syvf dfs iswKI leI kr skdf sI, qyrI apfr ikRpf nfl kIqI - dr pRvfn krnI gurU

mhfrfj jIE ! qyry qoN iPr afs rhygI myry ipqf jIE! ik agly jfmyN ivc vI mnuwKI

bfxf pihn ky qyrf isMG sjF qy rihMdI syvf vI qyry lyKy lfvF [[[!î

- ìgurU pfqsLfh jIE ! mnuwK Buwlxhfr hY - qUM bKLsLxhfr hYN - mYN pfpI qUM

bKsLxhfr - ijLMdgI ivc qyry bwcy qoN jfxyN axjfxyN ivc koeI glqI ho geI hovy qF

invfjL lYxf jI - bKLsL lYxf jI [[[[.î bfby ny lMmf pY ky mwQf tyikaf . muV AuiTaf hI nf

.

sMgq mwQf tykx vflI bhuq sI. iek lMmI kqfr lwgI hoeI sI.

- ìAuT beI gurU dy isMGf ! sMgqF hor vI bhuq ny .î iksy ny bfby nUM hlUixaF.

bfbf AuQy huMdf, qF hI boldf? bfbf qF 'pUrf' ho igaf sI!

sMgq ny bfby nUM gurU-qfibaf ivcoN cuwikaf. gurduafry ivc hI bfby dI lfsL df

iesLnfn krvfieaf. jyb ivcoN rsIdF kwZ ky itkfxy df pqf kIqf.

guaFZIaF dy dwsx anusfr bfby df iqRvYxI nfl bVf moh sI. bfbf ies iqRvYxI

nfl gwlF krdf huMdf sI. duK-suK krdf huMdf sI.

iqRvYxI dy iek pfsy bfby gurmK isMG df sskfr kr idwqf igaf.

bfby gurmK isMG aqy kulbIry dy ivCoVy aqy moh ivc iBwjI iqRvYxI Audfs -

Audfs KVHI sI. Gor Audfs . ijvyN iqRvYxIN bfby bgYr anfQ ho geI sI! anfQ!! anfQ

----!!!

Page 187: iSv crn j`g I “ku` sw”€¦ · nON nvMbr 1984 dI sLfm sI . bhuq kuJ ax-ikafisaf ho cuwkf sI. jo iensfnIaq leI hmdrdI rwKdy ihridaF nUM sUl vFg ivMnH igaf sI. DMUaFDfr mOsm sI

- smfpq -