İŞ saĞliĞi ve yasal dÜzenlemeler

70
İŞ SAĞLIĞI İŞ SAĞLIĞI ve ve YASAL DÜZENLEMELER YASAL DÜZENLEMELER

Upload: jenis

Post on 04-Jan-2016

138 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

İŞ SAĞLIĞI ve YASAL DÜZENLEMELER. İŞ. SAĞLIK. ÇALIŞMA ÜRETİM ÜRETİM ARAÇLARI ÜRETİM GÜÇLERİ ÜRETİM İLİŞKİLERİ ÜRETİM BİÇİMİ. BEDENSEL AKILSAL TOPLUMSAL. HUKUK. YASAL DÜZENLEMELER DENETİM YARGI YAPTIRIMLAR. İş sağlığı örgütlenmesinde kurumlar. ULUSLARARASI İLO DSÖ - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İŞ SAĞLIĞIİŞ SAĞLIĞI

ve ve

YASAL DÜZENLEMELERYASAL DÜZENLEMELER

Page 2: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İŞ

HUKUK

SAĞLIKÇALIŞMA

ÜRETİM

•ÜRETİM ARAÇLARI

•ÜRETİM GÜÇLERİ

•ÜRETİM İLİŞKİLERİ

•ÜRETİM BİÇİMİ

BEDENSEL

AKILSAL

TOPLUMSAL

YASAL DÜZENLEMELER

DENETİM

YARGI

YAPTIRIMLAR

Page 3: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş sağlığı örgütlenmesinde kurumlar

ULUSLARARASI

İLODSÖAvrupa BirliğiEnstitüler

Finlandiya

OSHA

ULUSAL

Çalışma Bakanlığıİş Sağlığı ve Güvenliği Genel Md.İSGÜMİş TeftişÇASGEMSSK

Sağlık BakanlığıTTB, TMMOBSendikalarBelediyelerÜniversiteler

İŞYERİİşyeri Sağlık Birimi

İSİG Kurulu

Page 4: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş

İş • Ekonomik bir tanımdır.• Hukuki bir tanımdır.• Kapitalizmin ürünüdür.

Bağımsız çalışma

Bağımlı çalışma

Tüccar, esnaf, doktor, yazar, ressam

İşçi, memur, sözleşmeli personel

İş HukukuBağımlı çalışanlardan yalnızca işçileri; onların işverenleri ile aralarında kurulan iş ilişkilerini düzenler.

Page 5: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

HUKUK

Hak sözcüğünün çoğulu

Page 6: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş sağlığı ve hukuk

• İş sağlığı aynı zamanda hukuki bir terim ve hukuki bir süreçtir.

• İş sağlığı ile ilgili yasal düzenlemeler bize en alt düzeydeki ölçütleri sunar.

• İş sağlığı ile ilgili yasal düzenlemeler tanımlamalar getirir.

Page 7: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş Hukukunun Temel İlkeleri

• İşçinin korunması ilkesi

İşçinin ekonomik konumu

Bedensel ve akılsal varlığı

Şeref ve haysiyeti

Emek, mal değildir. (Filadelfiya Bildirgesi)

• İşçi yararına yorum ilkesi

Page 8: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

HUKUKUN KAYNAKLARI

Uluslararası sözleşmeler Anayasa

Yasa

Tüzük

Yönetmelik

Kararlar, genelgeler

Page 9: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER
Page 10: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

YASAL DÜZENLEMELERİN KAYNAKLARI

• UÇÖ’nün sözleşmeleri ve tavsiye kararları,

• DSÖ’nün kararları,

• DSÖ ve UÇÖ’nün ortak kararları,

• Standartları belirleyen ulusal ve uluslararası kuruluşların çalışmaları

• AB yönergeleri

Page 11: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Uluslararası Çalışma Örgütü

Page 12: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

AMAÇ

Uluslar arası çalışma standartlarını oluşturmak

(sözleşmeler, tavsiye kararları)

Teknik yardım sağlamak

Eğitim ve danışmanlıkHizmeti vermek

Page 13: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

ÜÇLÜ YAPI

DEVLET

İŞÇİ

İŞVEREN

Page 14: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ

YÖNETİM KURULU ÇALIŞMA KONFERANSI ÇALIŞMA BÜROSU

56 Üye10 Asil

46 Çalışma Konferansının seçtiği

Üye her devletten2 hükümet temsilcisi1 işveren temsilcisi

1 işçi temsilcisiYılda bir toplanır.

Page 15: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Sözleşmeler ve tavsiye kararları

Tavsiye kararlarının bağlayıcılığı yok

Sözleşmeler imzalanmışsa bağlayıcı

Bugüne dek 188 sözleşme imzalandı.

Page 16: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

UÇÖ Sözleşmeleri ve

Tavsiye Kararları

İş Sağlığı ve Güvenliği ve Çalışma Ortamına İlişkin 155 Sayılı Sözleşme 164 Sayılı Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Üzerine Tavsiye Kararı(1981/2004)

İş Sağlığı Hizmetlerine İlişkin 161 Sayılı UÇÖ Sözleşmesi 171 Sayılı İş sağlığı Hizmetlerine İlişkin Tavsiye Kararı (1985/2004)

Page 17: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Avrupa Birliği İş Hukuku

Birincil Hukuk Kaynakları

1957 Roma Antlaşması (ATA)1986 tarihli Avrupa Tek Senedi,1989 tarihli İşçilerin Temel Sosyal Haklarına ilişkin Topluluk Şartı (AT Sosyal Şartı)1992 tarihli Maasricht Antlaşması,1999 tarihli Amsterdam Antlaşması 2000 tarihli Nice Antlaşması.

İkincil Hukuk Kaynakları

Konsey/Komisyon tüzük, yönergelerAdalet Divanı kararlarıTavsiye kararlarıGörüş açıklamaları

Page 18: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

AT Antlaşmasının 118. Maddesi(Amsterdam Antlaşması 137. md.)

Üye ülkeler,• Çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması için çalışma

ortamının ve çalışma şartlarının iyileştirilmesi, • İşçilerin bilgilendirilmesi • İşçilere danışılması, • İşsizlere iş bulma • İşgücü piyasasında kadın erkek eşitliğinin sağlanmasına

yönelik çabaları desteklemek zorundadırlar.

Page 19: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

1989 tarihli Çerçeve Yönerge (89/391 EEC )

Amaç:

İşçilerin çalışmakta iken sağlık ve güvenliklerinin iyileştirilmesi için önlemler almaktır.

Page 20: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Tarihsel Gelişim

Page 21: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Liberal Dönem (1789-XIX. Yy ortaları)

Fransız devrimi:

Liberalizm. Bireysel sözleşmeler (Tarafların eşitliği)

1791 Le Chaplier Yasası: Mesleki örgütlerin kaldırılması

Page 22: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Vahşi kapitalizm

sefaletyoksullukağır çalışma koşullarıkadın ve çocukların acımasızca çalıştırılmasıahlaki düşkünlüksendikal örgütlenmeler

Fransa’da Dr. Villerme Raporuİngiltere’de Sadler’in öncülüğünde komisyon raporu

Page 23: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İlk yasalar• 1802 (İngiltere) Çocuk işçilerin çalışma süresi en

çok 12 saat olacak. • 1804 çocukların gece çalışmaları yasaklanacak…• 1842 10 yaşından küçük çocuklar ve her yaşta

kadınlar madenlerde çalışmayacaklar…• Fransa 1841 8 yaşından küçük çocuklar sanayide

çalışamaz. 8-12 yaşındakiler günde sekiz, 12- 16 yaşındakiler on iki saat çalışabilirler. 13 yaşından küçükler gece çalıştırılamaz…

• 1874 günlük iş süresi 12 saat… kadın ve çocukların madenlerde çalışmasının yasaklanması

• 1885 çalışma yaşamının bir örgütle denetlenmesi..

Page 24: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

1945-1980

• Sosyalist sistem

• Sendikal savaşım

• Sosyal devlet olgusu

Page 25: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

1980-…

• Kapitalizmin ekonomik bunalımı aşma stratejileri• Sosyalist sistemin çöküşü• Sosyal devletten uzaklaşma

Neo-liberal düzenlemeler

Fransa’da 1986 ekonomik nedenle fesihte idari iznin kaldırılması

1987 kadınların gece çalışmasının belli koşullarda serbest bırakılması

Haftalık çalışma süresi yerine yıllık çalışma süresi tespiti…

Page 26: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Türkiye’de İş hukukunun Gelişimi

Osmanlı Dönemi

Esnaf zaviyeleri Loncalar

Dilâver Paşa Nizamnamesi (1867)

Maden Nizamnamesi (1869)

Mecelle (1877)

Tatil-i Eşgal Yasası (1909)

Cemiyetler Yasası (1909)

İş yeri hekimi

İşçi, nefsini kiraya veren kişidir.

Page 27: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Kurtuluş Savaşı Dönemi

Zonguldak ve Ereğli Havza-i Fahmiyesinde Mevcut Kömür Tozlarının Amele Menafi-i Umumiyesine Olarak Füruhtuna Dair Kanun (Kömür Tozlarını İşçi Yararına Satma Yasası – 114 s. y.)

Ereğli Havza-i Fahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun (Ereğli Kömür Havzası İşçilerinin Hukuku Yasası -151 s.y.) …. İşyeri hekimi, hastalık sigortası…

Page 28: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Cumhuriyet Dönemi (1923-1945)İktisat Kongresi (1923)Hafta Tatili Yasası (1924)Takrir-i Sükun Yasası (1925)Medeni Kanun (1926)Borçlar Kanunu (1926)

Hizmet akdi, işin düzenlenmesi, umumi mukaveleCeza Kanunu (1926)Belediyeler Kanunu (1930)

İlk kez işyerleri sağlık koşullarının yasal denetimiUmumi Hıfzısıhha Kanunu (1930)

En küçük çalışma yaşı 12, 12-16 yaş çocuklar gece çalıştırılamaz, günde en fazla sekiz saat çalışabilirler.İş Kanunu (1936)

on ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerini kapsar.

Page 29: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

(1945-1960)Çalışma Bakanlığının Kurulması (1945)İş Kazalarıyla meslek Hastalıkları ve Analık Sigortaları Kanunu (1945)İşçi Sigortaları Kurumu Kanunu (1945)İş ve İşçi Bulma Kurumu Kuruluş Ve Görevleri Hakkında Kanun (1946)İhtiyarlık Sigortası Kanunu (1949)Hastalık ve Analık Sigortası Kanunu (1950)İş Mahkemeleri Kanunu (1950)

Page 30: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşçilerin sağlığını Koruma ve İş Emniyeti Nizamnamesi (1941)İş Müddetleri Nizamnamesi (1943)Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü (1948)Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak tedbirler hakkında Tüzük (1954)

Page 31: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

(1960-1980)1961 Anayasası

çalışma hakkı ve ödevi, çalışma koşulları, dinlenme hakkı, ücrette adalet sağlanması, sendika kurma hakkı, toplu sözleşme ve grev hakkıSendikalar Kanunu (1963)Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu (1963)Sosyal Sigortalar Kanunu (1964)Deniz İş Kanunuİş Kanunu (1971)Bağ Kur Kanunu (1971)

Page 32: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü (1972)İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü (1973)İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulları Hakkında Tüzük (1973)Fazla Çalışma Tüzüğü (1973)Postalar halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara

ilişkin Bazı Özel Usul ve Kurallar Hakkında Tüzük (1973)Kadın İşçilerin sanayiye Ait İşlerde Gece postalarında

çalıştırılma Koşulları Hakkında Tüzük (1973)Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü (1974)Ağır ve Tehlikeli İşler Tüzüğü (1974)İş Teftişi Tüzüğü (1979)

Page 33: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

1980-…

12 EylülSendikaların ve partilerin kapatılması1982 AnayasasıTarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu (1984)Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu (1986)İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun (1989)

Page 34: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Yeni Yasal DüzenlemelerAvrupa Birliği normlarına uyumYönetmeliklerin AB yasal düzenlemelerinin çevrilerek oluşturulmasıEsnek çalışma biçimlerine yer verilmesi

•İşverenler işçileri eğitmek, bilgilendirmek ve denetlemek yükümlülüğündedir

•İşçilerin yaşamı için tehlike durumunda iş tamamen ya da kısmen durdurulur.

•İşverenler, İSİG kurulları kararlarına uymakla yükümlüdürler.

•İşyeri hekimliği ve sağlık birimleri zorunluluğu yasada düzenlenmiştir.

•İşyerlerinde iş güvenliği ile ilgili mühendis ya da teknik eleman bulundurmak zorunludur.

Page 35: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Yeniyasal düzenlemelerin

İSİG konusunda en belirgin özellikleri

• İş sağlığı kavramı• Proaktif yaklaşım• Yönetmelik ağırlıklı• Risk Değerlendirmesi• Çalışanların Katılımı• Uzman Katkısı Sağlanması• Çalışanların Bilgilendirilmesi • Çalışanların Eğitimi• Koruma Önleme Anlayışı• AB yönergelerinin ve TSE standartlarının dayanak olarak

kullanılması

Page 36: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

YASALAR

• İş Kanunu• Deniz İş Kanunu• Basın İş Kanunu• Sendikalar Kanunu• Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu• Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu• Sosyal Sigortalar Kanunu• Umumi Hıfzısıhha Kanunu

Page 37: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Yeni İş Yasası 5. bölümü (77- 89. maddeler) “İş Sağlığı ve

Güvenliği” • 77. Madde: İşveren ve işçilerin yükümlülükleri• 78. Madde: Sağlık ve güvenlik tüzük ve yönetmelikleri• 79. Madde: İşin durdurulması veya işyerinin kapatılması• 80. Madde: İSİG Kurulu• 81. Madde: İşyeri Hekimleri• 82. Madde: İş güvenliği ile ilgili görevli mühendis veya teknik

elemanlar• 83. Madde: İşçilerin hakları• 84. Madde: İçki ve uyuşturucu madde kullanma yasağı• 85. Madde: Ağır ve tehlikeli işler• 86. Madde: Ağır ve tehlikeli işlerde rapor• 87. Madde: On sekiz yaşından küçük işçiler için rapor• 88. Madde: Gebe veya çocuk emziren kadınlar için yönetmelik• 89. Madde: Çeşitli yönetmelikler

Page 38: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İSİG’LE İLGİLİ YÖNETMELİKLER

• Risklere ilişkin

• İşlere ilişkin

• Sağlık örgütlenmesine ilişkin

• Güvenlik ve kişisel koruyuculara ilişkin

• Özel risk gruplarına ilişkin

• Çalışma koşullarına ilişkin

Page 39: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Riskler

• Ekranlı araçlarda çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmelik

• Gürültü yönetmeliği• Titreşim yönetmeliği• Kimyasal sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında

yönetmelik• Kanserojen ve mutajen sağlık ve güvenlik önlemleri

hakkında yönetmelik• Asbestle çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri

hakkında yönetmelik• Patlayıcı ortamların tehlikelerinden çalışanların

korunması hakkında yönetmelik • Biyolojik etkenlere maruziyet risklerinin önlenmesi

hakkında yönetmelik

Page 40: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşler

• Yapı işlerinde sağlık ve güvenlik yönetmeliği• Ele taşıma işleri hakkında yönetmelik• Yer altı ve yerüstü maden işletmelerinde sağlık

ve güvenlik şartları hakkında yönetmelik• Sondajla maden çıkarılan işletmelerde sağlık ve

güvenlik şartları hakkında yönetmelik• Geçici veya belirli süreli işlerde iş sağlığı ve iş

güvenliği hakkında yönetmelik• Balıkçı gemilerinde yapılan çalışmalarda sağlık

ve güvenlik önlemleri hakkında yönetmelik• Ağır ve tehlikeli işler yönetmeliği

Page 41: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Sağlık örgütlenmesi

• İş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği• İş sağlığı ve güvenliği kurulları hakkında

yönetmelik• İşyeri sağlık birimleri ve işyeri hekimlerinin

görevleri ile çalışma usulleri hakkında yönetmelik

• İş güvenliği ile görevli mühendis veya teknik elemanların görevleri ile çalışma usulleri hakkında yönetmelik

Page 42: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş güvenliği

• Güvenlik ve sağlık işaretleri yönetmeliği• İşyeri bina ve eklentilerinde alınacak sağlık ve güvenlik

önlemlerine ilişkin yönetmelik• İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları

hakkında yönetmelik• Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması

hakkında yönetmelik• İşyeri kurma izni ve işletme belgesi alınması hakkında

yönetmelik• İşyerlerinde işin durdurulmasına veya işyerlerinin

kapatılmasına dair yönetmelik

Page 43: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Özel risk grupları

• Gebe ve emziren kadınların çalıştırılma şartlarıyla emzirme odaları ve çocuk bakım yuvalarına dair yönetmelik

• Özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru istihdamı hakkında yönetmelik

• Çocuk ve genç işlerin çalıştırılması usul ve esasları hakkında yönetmelik

• Kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılma koşulları hakkında yönetmelik

Page 44: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Çalışma koşulları

• Çalışma süreleri yönetmeliği

• Fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yönetmeliği

• Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışmalara ilişkin özel husus ve esaslar hakkında yönetmelik

Page 45: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

EKLER

Page 46: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Temel Kavramlar

Page 47: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Tartışalım

• Elinizdeki kavramlar listesine eklemek istedikleriniz var mı? Neden?

Page 48: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşçi

• İş Kanunu Md 2/1

Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi denir.

Page 49: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşveren

• İş Kanunu Md 2/1işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir.

Page 50: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Alt işveren

• İş Kanunu Md 2/6• Alt işveren işi, temel işi yapan

işverenden almış olmalıdır.• İş; üretime ilişkin yardımcı işlerden ya

da uzmanlık gerektiren işlerden olmalıdır.

• İş, asıl işverenin işyerinde yapılmalıdır.• İşçiler sadece bu işyerinde

çalıştırılmalıdır.

Page 51: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşyeri

• İş Kanunu Md 2/1İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan veya olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir.

Page 52: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşyeri

• İşyerine bağlı yerler– İşyerinde üretilen mal veya hizmet ile

nitelik yönünden bağlılık– Aynı yönetim altında örgütlenme

otomobil montaj hattı- boyama yeri

Page 53: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Eklentiler

Dinlenme, emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene odaları…

Araçlar Otobüs, kamyon, sabit vinç, buldozer, dozer vb.

Page 54: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Sağlık raporları

Page 55: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşe giriş ve aralıklı kontrol muayeneleri

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği

Madde 14

İşçilerin işe girişlerinde sağlık durumlarının yapacakları işe uygun olduğunu belirten sağlık raporu alınır.

Yapılan işin özelliğine göre, işin devamı süresince sağlık muayeneleri düzenli aralıklarla yapılır.

Page 56: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Ağır ve tehlikeli işlerde raporMADDE 86

Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçilerin işe girişinde veya işin devamı süresince en az yılda bir

işyeri hekimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırası ile en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, hükümet veya belediye hekimleri

İşyeri hekimi tarafından verilen rapora itiraz halinde, işçi en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu hastanesi sağlık kurulunca muayeneye tabi tutulur, verilen rapor kesindir.

Page 57: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

On sekiz yaşından küçük işçiler için raporMADDE 87.

Ondört yaşından onsekiz yaşına kadar (onsekiz dahil) çocuk ve genç işçilerin işe alınmalarından önce

ve

onsekiz yaşını dolduruncaya kadar altı ayda bir defa

Page 58: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Gıda işlerinde raporUHK 126-127

3 ayda bir PORTÖR muayenesi

Page 59: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Gece işlerinde raporİK 69/4

İşe başlamadan önce

ve

En geç 2 yılda bir

gece çalışmasında sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen işçiye işveren mümkünse gündüz postasında durumuna uygun bir iş verir.

İşveren bu raporların birer nüshasını bölge müdürlüğüne vermek zorundadır.

Page 60: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Meslek hastalıklarıve

İş kazaları

Page 61: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Meslek Hastalığı

SSK 11/B

Meslek hastalığı, sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.

Page 62: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

A. Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları

B. Mesleki cilt hastalıkları

C. Pnömokonyozlar

ve diğer mesleki solunum sistemi hastalıkları

D. Mesleki bulaşıcı hastalıklar

E. Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları

Listede 5 hastalık kümesi

Page 63: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

• Çalışan kişide bu listeye uygun hastalık saptandığında; bu kesin olarak meslek hastalığı sayılacak ve çalışan kişinin ispat yükü ortadan kalkacaktır.

• Bu listenin dışındaki bir hastalığın meslek hastalığı olarak değerlendirilmesi SSYSK kararına bağlıdır ( SSK 11/B). (Karma Sistem)

Page 64: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Yükümlülük Süresi

• Yükümlülük süresi, işten ayrılmayla hastalığın ortaya çıkması arasında geçebilecek kabul edilen en uzun süredir (SSSİT 64/son).

• Hastalığın meslek hastalığı sayılabilmesi için tüzükte belirtilen süreden daha uzun bir zamanın geçmemiş olması koşuldur (SSK 10).

• Silikoziste yükümlülük süresi 10 yıldır.

• YSK yükümlülük süresini uzatabilir.

Page 65: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Etkenle Karşılaşma Süresi

• Etkenle karşılaşma (maruz kalım) süresi; zararlı etkinin başlamasıyla hastalık belirtilerinin ortaya çıkması için gereken en az süredir.

• Pnömokonyoz 3 yıl

• Gürültü sonucu hastalıklarda 2 yıl gürültü şiddeti 85 dBin üstündeki işte 30 gün

• YSK maruz kalım süresini indirebilir.

Page 66: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

Meslek Hastalığının Hekim Raporuyla Belirtilmesi

• Meslek hastalığına tutulmuş kişinin Sosyal Sigortalar Kanunundaki yardımlardan yararlanabilmesi için hastalığın varlığı hekim raporuyla belirtilmelidir (SSK 18/1)

• Meslek hastalığının kesin tanısının konması ve meslekte kazanma gücünün yitirilme oranlarının saptanması Meslek Hastalıkları Hastanelerinde yapılmaktadır.

Page 67: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İşverenin Meslek Hastalığını Bildirme Yükümlülüğü

• İşveren, bir sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenirse veya durum kendisine bildirilirse bunu, örneği kurumca hazırlanan haber verme kağıdı ile ve öğrendiği günden başlayarak iki gün içinde kuruma bildirmekle yükümlüdür ( SSK 28/1).

• Bu yüküm yerine getirilmez ya da haber verme kağıdındaki bilgi eksik ya da yanlış doldurulursa bunlardan dolayı doğan yada ileride doğacak olan kurum zararlarından işveren sorumludur ( SSK 28/2, 27/2).

Page 68: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

A- 16 Alifatik veya Alisiklik Hidrokarbonlar

Hastalık ve Belirtileri

Akut

•Hafif olgularda baş dönmesi, kulak çınlaması, başta dolgunluk ve basınç hissi

daha yoğun etkilenmede pnömoni, koma

Kronik

•Komedon, akne, follikülit

•hiperkeratoz, fotosensibilite

•konjuktivalarda irritasyon

•solunum yollarında irritasyon

•dalgınlık, depresyon ya da öfori

•paresteziler

•cilt kanseri

Yükümlülük Süresi

15 gün

1 yıl

Hastalık Tehlikesi Olan Başlıca İşler

•Ham petrolün aranması, çıkarılması çalışmaları

•Ham petrolün rafinajı ve distilasyonu

•Hidrokarbonların yapılarını değiştirmeyi amaçlayan krakink ve reformink işlemleri

•Bu maddelerin depolandığı kap, bidon, tank vb. temizliği

•Distilasyon ürünlerinin çözücü, temizleyici ve yanma maddesi olarak kullanılması

•SPG tüplerinin doldurulması, taşınması, bunlarla olan kaçakların solunması

Page 69: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

İş kazası    SSK  Madde 11 İş kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır:      a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,      b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,      c) Sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,      d) Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,      e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında.

Page 70: İŞ SAĞLIĞI ve  YASAL DÜZENLEMELER

    İş kazasını bildirme:     SSK Madde 27

İşveren, iş kazasını, o yer yetkili zabıtasına derhal ve Kuruma da en geç kazadan sonraki iki gün içinde yazı ile bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirme örneği Kurumca hazırlanan haber verme kağıtları doldurulup verilerek yapılır.

     Meslek hastalığını bildirme:      Madde 28

İşveren, bir sigortalının meslek hastalığına tutulduğunu öğrenirse veya durum kendisine bildirilirse bunu, örneği Kurumca hazırlanan haber verme kağıdı ile ve öğrendiği günden başlıyarak iki gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür.