İŞ saĞliĞi ve gÜvenlİĞİ nedİr ?

6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE VE

GÜVENLİĞİ KANUNUGÜVENLİĞİ KANUNUHAKKINDAHAKKINDA

GENEL DEĞERLENDİRMEGENEL DEĞERLENDİRME

Mustafa CERİTMustafa CERİTSGK İstanbul İl Müdür YardımcısıSGK İstanbul İl Müdür Yardımcısı

SGK BaşmüfettişiSGK Başmüfettişi

Mustafa Cerit 1

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NEDİR ?

İş sağlığı ve güvenliği, tüm mesleklerde işçilerin bedensel, ruhsal, sosyal iyilik durumlarını en üst düzeye ulaştırmak, bu düzeyde sürdürmek, işçilerin çalışma şartları yüzünden sağlıklarının bozulmasını önlemek, amacıyla yapılan çalışmaları ifade eder (ILO – WHO ,1950).

Mustafa Cerit 2

İSG AJANSI VERİLERİNE GÖRE AVRUPA ÜLKELERİNDE YILDA

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu yılda;

5.500 kişi hayatını kaybetmekte,

75.000 kişi sürekli iş göremez hale gelmekte,

149 Milyon iş günü ve 20 milyar EURO maddi kayıp oluşmakta

Mustafa Cerit 3

TÜRKİYE’DE HER GÜN

• 4 işçi, iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir.

• 5 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir.

• Her yıl Gayri Safi Milli Hasılanın % 5’i kaybolmaktadır.

• 217 iş kazası olmaktadır.• Dünyada en fazla iş kazası olan ülkeler

arasında Türkiye üçüncü sırada yer alırken, AB ülkeleri arasında ölümlü iş kazaları açısından ilk sırada yer almaktadır.

Mustafa Cerit 4

İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ GÖRÜNÜMÜ İÇİNDE İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN YERİ

20102010İŞ KAZASI SAYISIİŞ KAZASI SAYISI MESLEK HASTALIĞI MESLEK HASTALIĞI

SAYISISAYISISÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK

SAYISISAYISIÖLÜM SAYISIÖLÜM SAYISI

62.90362.903 %11 %11 6.4376.437

533533 %6%63131

2.0852.085 %16%16319319

1.4541.454 %33%33475475

İş kazalarının % 11’i, meslek hastalıklarının % 6’sı inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Sürekli iş göremezlik ödeneğine hak kazananların %16’sı inşaat sektöründe çalışanlardan oluşmaktadır. Yine iş kazası sonucu meydana gelenlerin ölümlerin %33’ü inşaat sektöründe gerçekleşmektedir. Bu anlamda inşaat sektöründeki iş kazalarının ölümcül olduğu ve önleme aşamasının oldukça önemli olduğu görülmektedir.

Mustafa Cerit 5

6331 KANUN’UN GENEL DEĞERLENDİRMESİ

• Ülkemiz, dünya sıralamasında 16. büyük ekonomi ve büyüme hızı ile dünya kamuoyunun, endüstrisinin ve yatırımcıların dikkatini çekmektedir.

• Ülkemiz çalışma hayatında, işverenlerimizin uluslararası pazarda rekabet gücünün artmasında, çalışanların sağlığı ve güvenliğinin payı oldukça önemli. Bu anlamda “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” çalışma hayatında mevcut en önemli eksikliğimiz olarak uluslararası platformlarda karşımıza çıkmaktadır.

Mustafa Cerit 6

KANUNUN GENEL SİSTEMATİĞİ• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU 30 Haziran 2012 – 28339 BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar• 1. Amaç• 2. Kapsam ve İstisnalar• 3. Tanımlar

İKİNCİ BÖLÜMİşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri

• 4. İşverenin genel yükümlülüğü• 5. Risklerden korunma ilkeleri• 6. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri• 7. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi• 8. İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanları

Mustafa Cerit 7

KANUNUN GENEL SİSTEMATİĞİ• 9. Tehlike sınıfının belirlenmesi• 10. Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma• 11. Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım• 12. Tahliye• 13. Çalışmaktan kaçınma hakkı• 14. İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi• 15. Sağlık gözetimi• 16. Çalışanların bilgilendirilmesi• 17. Çalışanların eğitimi• 18. Çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması• 19. Çalışanların yükümlülükleri• 20. Çalışan temsilcisi• 21. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi

Mustafa Cerit 8

KANUNUN GENEL SİSTEMATİĞİ• 22. İş sağlığı ve güvenliği kurulu• 23. İş sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonu

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMTeftiş ve İdari Yaptırımlar

• 24. Teftiş, inceleme, araştırma, müfettişin yetki, yükümlülük ve sorumluluğu

• 25. İşin durdurulması• 26. İdari para cezaları ve uygulanması• 27. Hüküm bulunmayan haller ve muafiyet

Mustafa Cerit 9

KANUNUN GENEL SİSTEMATİĞİ

BEŞİNCİ BÖLÜMÇeşitli ve Geçici Hükümler

•28. Bağımlılık yapan maddeleri kullanma yasağı•29. Güvenlik raporu veya büyük kaza önleme politika belgesi•30. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çeşitli yönetmelikler•31. Belgelendirme, ihtar ve iptaller•32. Değiştirilen hükümler•…•38. Yürürlük

Mustafa Cerit 10

HANGİ MADDE HANGİ TARİHTE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

Kanunun 38. Madde Yürürlük Maddesidir:Kanun 30.06.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı•6, 7 ve 8 inci maddeleri;

1) Kamu kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra(30.06.2014),

2) 50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra(30.06.2013),

3) Diğer (50’den fazla çalışanı olan az tehlikeli, tehlikeli, çok tehlikeli) işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra(30.12.2012),

(Yasanın diğer maddeleri de 30.12.2012’de ) Yürürlüğe girecektir

Mustafa Cerit 11

HANGİ MADDE NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GİRECEK?

• 6. madde; İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri,• 7. madde; İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi,• 8. madde; İş Yeri Hekimleri ve İş Güvenliği Uzmanları

Mustafa Cerit 12

İŞ YERİNİN TEHLİKE SINIFI ÖNEMLİTEHLİKE SINIFI NE DEMEK?

• 6331 sayılı yasanın 6, 7, 8. maddelerinin yürürlüğü,

• iş sağlığı ve güvenliği yönünden hekimin ne kadar süre ile istihdam edileceği, iş güvenliği uzmanının ne kadar süre ile istihdam edileceği gibi konular işyerinin tehlike sınıfının belirlenmesini gerekli kılıyor.

• Yasa’nın 9. maddesi tehlike sınıfları ile ilgili olarak tebliğ çıkartılacağını belirtir

Mustafa Cerit 13

6331 SAYILI KANUN İLE İLGİLİ İKİNCİL DÜZENLEMELER

• «İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği» 26 Aralık 2012 – 28.509 sayılı Resmi Gazete’de,• «İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği»• «İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği»• «İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve

Eğitimleri Hakkında Yönetmelik» 29 Aralık 2012 – 28.512 sayılı Resmi Gazete’de, «İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik» 18 Ocak 2013 – 28.532 sayılı Resmi Gazete’de, Yayımlanmıştır.

Mustafa Cerit 14


• 25.11.2009 tarih 27.417 sayılı Resmi Gazete« İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları

Listesi Tebliği» • a) Az Tehlikeli İşler• 1) Mantar, saz ve kamıştan sepet vb. eşya imali• 2) Gazete, mecmua yönetim yerleri, yayın evlerinde yapılan işler• 3) Kereste ve her türlü inşaat malzemesi ve pencere camı toptancılığı• 4) Her türlü makine ve taşıtlarla yedek parçaları toptancılığı• 5) Her türlü madeni ve cam eşyası, elektrik malzemesi ve cihazları, radyo,

buzdolabı ve benzeri eşya toptancılığı• 6) Ev ve bürolara mahsus mobilyalarla halı ve kilim vb. yer döşemeleri

toptancılığı Mustafa Cerit 15


• ….• 27) Ticari müşavirler, hesap uzmanları, muhasebe büroları ve benzeri

hizmetler• (138 tane iş sayılıyor)

• b) Tehlikeli İşler• ….• 13) Halı ve kilim vb. yer döşemeleri imali• 14) Parke, kontraplak, kaplamalık ağaç, reçine ve suni tahta imali• 15) Ahşap mobilya sanayii, her tür ağaç eşya imal, işleme ve tamir işleri• (117 tane iş sayılıyor)

Mustafa Cerit 16


• c) Çok Tehlikeli İşler• 1) Sünger avcılığı ve su altında yapılan diğer işler• 2) Maden kömürü işletmeciliği • 3) Linyit kömürü işletmeciliği• 4) Diğer kömürlerin işletmeciliği (Tüm kömür yıkama, eleme, briketleme,

torbalama yerleri dahil)• …• 10) Diğer madenlerin üretimi, tüm madenlerin cevher hazırlama ve

zenginleştirme işleri• 11) Petrol ve tabi gaz kuyularının açılması• 12) Taş ocaklarında yapılan işler (Taş çıkarma, kırma ve taş ocağında

yapılan kesme işleri)• 13) Mermer ocakları, blok mermer işlenmesi

Mustafa Cerit 17


• …• 32) Ayakta ve/veya yataklı teşhis ve tedavi yapılan sağlık kuruluşlarındaki

faaliyetler• 33) Bina, liman, iskele, köprü, baraj, ve benzeri inşaat dolayısıyla

müstakilen yapılan tetkik ve deneme mahiyetindeki sondaj işleri• 34) Çimento ve klinker imali• 35) Nikelaj kaplama ve galvanoplasti işleri, kalaycılık• 36) Font ve diğer madenleri eritip kalıplara dökmek suretiyle muhtelif eşya

imali, maden dökümü ve haddehanelerdeki işler• 37) Dekovil ve tramvay yolu inşaat ve tamiratı• 38) Bina inşaatı ve tamiratı, bina yıkımı işleri• …• 42) Deniz tankerlerinde yapılan bütün işler• (72 tane iş sayılmış)

Mustafa Cerit 18

TEHLİKE SINIFI TEBLİĞİ YAYIMLANDI

• 26.12.2012 tarih 28.509 sayılı R.G.’de; «İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ

TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİ» yayımlandı. • (1) Tehlike sınıfının tespitinde bir işyerinde yürütülen asıl işin

tehlike sınıfı dikkate alınır.• (2) İşveren asıl iş faaliyet değişikliğini en geç bir ay içerisinde

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirir.

Mustafa Cerit 19


• (3) Asıl işin tayininde tereddüde düşülmesi halinde işyerinin kuruluş amacına bakılır. İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır. 6331 sayılı Kanunun işyeri tanımına giren işyerlerinde yapılan asıl işin yanında veya devamı niteliğinde faaliyet alanının genişletilmesi halinde o işyerinde bu fıkrada esas alınan kurala göre belirlenir.

• (1) İşyeri tehlike sınıfına yapılan itirazlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca değerlendirilir. Değerlendirme, Bakanlık tescil kayıtları üzerinden ve işyerinin tesciline esas alınan asıl iş dikkate alınarak sonuçlandırılır.

• (2) Gerekli görülmedikçe işyerlerinde yapılan asıl işe ilişkin inceleme yapılmaz.

Mustafa Cerit 20


• (3) Bakanlıkça yapılan denetim ve incelemelerde işyerinde yapılan asıl işin tescil kayıtlarından farklı olması halinde, denetim ve incelemeye ilişkin kayıtlar dikkate alınarak işyeri tehlike sınıfı yeniden belirlenebilir.

• (4) Alınan karar işyerine tebliğ edilir. Kararın işyerinin tehlike sınıfı değişikliğine neden olması halinde tehlike sınıfının gerektirdiği iş ve işlemleri, işverenler 90 gün içinde yerine getirmek ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

Mustafa Cerit 21


• (5) İşyeri Tehlike Sınıfları Listesindeki faaliyet kodunun tehlike sınıfına ait itirazlardan, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulacak Komisyonda alınacak karar sonucunda, itiraza ilişkin faaliyet kodunun tehlike sınıfının değişmesi halinde bu Tebliğde gerekli değişiklik yapılır.

• MADDE 4 – (1) 25/11/2009 tarihli ve 27417 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.

• MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ yayımı (26.12.2012) tarihinde yürürlüğe girer.

Mustafa Cerit 22


• 05.10.01 Taş Kömürü Madenciliği Çok tehlikeli• 08.11.02 Granit Ocakçılığı Çok Tehlikeli• 10.42.01 Margarin, karışık yemeklik ve sofralık

katı yağların imalatı Tehlikeli• 10.71.02 Fırın Ürünleri İmalatı (ekmek, pide,

simit, vb. dahil, taze pastane ürünlerinin imalatı hariç) Az tehlikeli

• 13.20.14 Kot Kumaşı İmalatı Tehlikeli

Mustafa Cerit 23


• 13.30 Tekstil Ürünlerinin Bitirilmesi • 13.30.01• -• -• - … Çok Tehlikeli

Mustafa Cerit 24

KANUNUN AMACI

• İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için iş veren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemek

Mustafa Cerit 25

KANUNUN UYGULAMA KAPSAMI DIŞINDA (İSTİSNA) TUTULAN İŞYERLERİ• Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri iş yerindekiler hariç TSK, genel

kolluk kuvvetleri, MİT faaliyetleri, • Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, • Ev hizmetleri, • Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi

yapanlar, • Hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme

kapsamında yapılan işyurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetleri

Dışındaki; Kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanacaktır.

Mustafa Cerit 26

KANUNDA GEÇEN ÖNEMLİ TANIMLARÇalışan Temsilcisi: İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan,Destek Elemanı: Asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişi,

Mustafa Cerit 27

KANUNDA GEÇEN ÖNEMLİ TANIMLAREğitim Kurumu: İş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitimlerini vermek üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kamu kurum ve kuruluşlarını, üniversiteleri ve Türk Ticaret Kanuna göre faaliyet gösteren şirketler tarafından kurulan müesseseleri, İş Güvenliği Uzmanı: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip mühendis, mimar veya teknik eleman,

Mustafa Cerit 28

KANUNDA GEÇEN ÖNEMLİ TANIMLAR

• İş Kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen yada bedenen özre uğratan olay

Mustafa Cerit 29


• İşyeri: Mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen işyerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları da içeren organisazyon

Mustafa Cerit 30

KANUNDA GEÇEN ÖNEMLİ TANIMLARİşyeri Hekimi: İş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekimi, İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İş yerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan birimi, Meslek Hastalığı: Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalığı,Kurul : İş sağlığı ve güvenliği kurulu,

Mustafa Cerit 31

KANUNDA GEÇEN ÖNEMLİ TANIMLAROrtak Sağlık ve Güvenlik Birimi: Kamu kurum ve kuruluşları, organize sanayi bölgeleri ile Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler tarafından, iş yerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi, Önleme : İş yerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümünü,

Mustafa Cerit 32


Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali, Risk Değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin karşılaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışma,

Mustafa Cerit 33


Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyeli,Tehlike Sınıfı : İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan ve ya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubu,Teknik Eleman: Teknik öğretmen, fizikçi veya kimyager ünvanına sahip olanlar ile üniversite iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları,

Mustafa Cerit 34

KANUN’UN GENEL DEĞERLENDİRMESİ

Mustafa Cerit 35

KANUNUN GETİRDİĞİ YENİLİKLERRİSK DEĞERLENDİRMESİ

Tehlike sınıfı ve çalışan sayısına bakılmaksızın tüm iş yerleri 30.12.2012 tarihinden itibaren risk değerlemesi yapmakla yükümlü, risk değerlemesi yapılmayan her ay için İdari Para Cezası söz konusu.

Mustafa Cerit 36


• 6331’in «Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma» başlıklı 10. maddesinde;

• «(1) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:

• a) Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.• b) Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların

seçimi.• c) İşyerinin tertip ve düzeni.• ç) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel

politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.»

Mustafa Cerit 37


Daha önce 27.11.2010 tarih 27.768 sayılı RG’de yayımlanan «İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik» e göre; bu risk değerlendirmesi yükümlülüğü; İş Kanunu kapsamında yer alan ve sanayiden sayılan işlerin yapıldığı ve devamlı olarak en az elli işçi çalıştırılan iş yerleri ve eğitim Kurumlarını ilgilendirmekte ve yine aynı yönetmeliğin 7. maddesine göre İş Güvenliği Uzmanının görevleri arasındaydı

Mustafa Cerit 38


• Kanunun İdari Para Cezalarını düzenleyen 26. maddesinde;

• «ç) 10 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene üçbin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için dörtbinbeşyüz Türk Lirası, …»

Mustafa Cerit 39


• Sanayiden Sayılan İşler (Örnek Olarak) «Sanayi, Ticaret, Tarım ve Orman İşlerinden Sayılan İşlere İlişkin

Yönetmelik» 03.09.2008 tarih 26.986 sayılı Resmi Gazete • A) Sanayiden Sayılan İşler• 1 - Hammadde, yarı mamul ve mamul ürünlerin işlenmesi,

temizlenmesi, şeklinin değiştirilmesi, süslenmesi, satış için hazırlanması işleri,

• 2 - Yardımcı ve tamamlayıcı işler dahil her türlü madenleri ve endüstriyel hammaddeleri arama ve topraktan çıkarma işleri,

• 3 - Madencilikten bağımsız maden ve cüruf ayıklama ve temizleme işleri,

Mustafa Cerit 40


• (Sanayi’den sayılan İşler)• 4 - Mermer gibi kesilip parlatılabilen taş ocaklarında yapılan işler,• 5 - Taş çıkarma, kırma, kesme işleri dahil taş, kil, kum ve kireç ocaklarında

yapılan işler,• 6 - Kaya tuzu üretimi ile deniz ve göllerden tuz üretimi işleri,• 7 - Petrol ve doğalgaz arama işleri,• 8 - Petrol ve doğalgaz kuyularının açılması işleri,• 9 - Petrol ve doğalgaz kuyularının ve tabakalarının veya bitümlü kumların

işletilmesi işleri,• 10 - Petrol ve doğalgazın boru hatları ve karayolu ile taşınması işleri,• 11 - Petrol ürünlerinin sıvılaştırılmış petrol gazı (SPG) dahil depolanması,

taşınması, dolum ve dağıtımı (akaryakıt ve SPG istasyonları dahil) işleri,

Mustafa Cerit 41


• (Sanayi’den sayılan İşler) • 12 - Her türlü canlı hayvanın kesilmesi, et ve et ürünlerinin üretilmesi

işleri,• 13 - Süt ve süt ürünlerinin üretilmesi işleri,• 14 - Meyve ve sebze işlenmesi, konserveciliği, kurutmacılığı, sirke, turşu,

salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imali işleri,• 15 - Konserve, füme, salamura, marina gibi balık ve diğer su ürünlerinin

temizlenmesi, paketlenmesi, dondurulması ve işlenmesi işleri, • 16 - Gıda maddelerinin temizlenmesi, ayıklanması ve öğütülmesi işleri,• 17 - Yem sanayi işleri,• 18 - Fırıncılık, pastacılık, bisküvi ve diğer hamur işleri,• 19 - Makarna, şehriye ve benzeri yiyecek maddeleri imali işleri,• (Bu şekilde 102 tane iş sayılmış)

Mustafa Cerit 42


B) Ticaretten Sayılan İşler;•…• 3 - Hukuki hizmetler,• 4 - Fotoğrafçılık işleri,• 5 - Kuaför, berber ve güzellik salonlarında yapılan işler,• 6 - Depoculuk, ambarcılık, antrepoculuk ve benzeri işler,• 7 - Su ürünleri alımı ve satımı işleri,(Bu şekilde 33 tane iş sayımış)

c) Tarım ve Orman İşleri;

Mustafa Cerit 43

İŞVEREN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİ NASIL SAĞLAYACAK?

İşveren;1. -İş güvenliği uzmanı,

-İşyeri hekimi,-Diğer Sağlık personeli istihdam edecek.

2. Dışarıdan (ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden) hizmet satın alabilecek.

3. Belirli durumlarda bu hizmetleri kendisi de yürütebilir.

Mustafa Cerit 44

İŞ YERİ HEKİMİ UYGULAMASINDA NE DEĞİŞTİ

• 4857 sayılı İş Kanununda, işyeri hekimi görevlendirilmesi için aranan devamlı olarak elli işçi çalıştırma şartı, 6331 sayılı Kanun ile ortadan kaldırılmıştır.

• Buna göre her işverenin, çalışan sayısına bakılmaksızın işyeri hekimi istihdam etme yükümlülüğü getirilmiştir.

• Bu yükümlülük, işyerinin tehlike sınıfı ile çalışan sayısına göre, Kanun'un yürürlük tarihine göre belirlenecektir. (2013/2014-Ocak-Temmuz)

Mustafa Cerit 45

KAMU KURUM VE KURUŞLARI

4734 sayılı kamu ihale kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini;

-Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan alabileceği gibi,

-4734 sayılı kanun kapsamında ihale yoluyla da alabilecekler.

Mustafa Cerit 46

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI

• 4857 sayılı İş Kanunu döneminde, iş güvenliği uzmanı görevlendirilmesi için aranan işin sanayiden sayılan işlerden olması şartı 6331 Kanun ile kaldırılmıştır.

• Buna göre her işverenin iş güvenliği uzmanı istihdam etme yükümlülüğü getirilmiştir.

• Bu yükümlülük, işyerinin tehlike sınıfı ile çalışan sayısına göre, Kanun'un yürürlük tarihine göre belirlenecektir.

Mustafa Cerit 47

İŞYERİMDE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANINI HANGİ SÜRELERLE İSTİHDAM EDECEĞİM?

a) 1 ilâ 10 çalışanı olan işyerlerinden,1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 30 dakika,2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 60 dakika,3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, ayda en az 120 dakika, Olmak üzere her çalışan başına ilave 15 dakika.

Mustafa Cerit 48


b) 10’dan fazla çalışanı olan işyerlerinden,1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika,2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 15 dakika,3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına ayda en az 20 dakika,

Mustafa Cerit 49


Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak yönetmelikte belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.

Mustafa Cerit 50


Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.

Mustafa Cerit 51


Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir.

Mustafa Cerit 52

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARININ ÇALIŞMA SÜRELERİNİN DÜZENLENMESİ

İş güvenliği uzmanları sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunar. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden düşülür.

Mustafa Cerit 53

İŞYERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI HANGİ SÜRE İLE İSTİHDAM EDİLECEK?

Örnek: 10 çalışanı bulunan az tehlikeli sınıfa giren bir iş yerinde iş güvenliği uzmanı 30 dk. + (15 dk. X 10 kişi) 180 dakika yani 3 saat süreyle görevlendirilmelidir. 25 çalışanı bulunan az tehlikeli bir işyerinde iş güvenliği uzmanı (25 X 10 dk.) 250 dk yani 4 saat 10 dakika süreyle görevlendirilmelidir.

Mustafa Cerit 54

İŞYERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI HANGİ SÜRE İLE İSTİHDAM EDİLECEK?

1.100 çalışanı olan az tehlikeli bir iş yerinde 1 tam gün süreli iş güvenliği uzmanı, 1.000 dakika süre ile de ikinci bir iş güvenliği uzmanı istihdam edilmeli.

Mustafa Cerit 55

İŞYERİMDE İŞYERİ HEKİMİNİ HANGİ SÜRELERLE İSTİHDAM EDECEĞİM?

a) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 9 dakika, b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 12 dakika, c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 18 dakika,

Mustafa Cerit 56


Az tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 1000 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak yönetmelikte belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar işyeri hekimi eklenir.

Mustafa Cerit 57


Tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir.

Mustafa Cerit 58


Çok tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi görevlendirilir.

Mustafa Cerit 59


İşyeri hekiminin görevlendirilmesinde sözleşmede belirtilen süre kadar işyerinde hizmet sunulur. Birden fazla işyeri ile kısmi süreli iş sözleşmesi yapıldığı takdirde bu işyerleri arasında yolda geçen süreler haftalık kanuni çalışma süresinden düşülür.

Kısmi süreli hekim görevlendirilen işyerlerinde çalışmalar tek hekim tarafından yürütülür.

Mustafa Cerit 60

DİĞER SAĞLIK PERSONELİ ÇALIŞTIRMAK ZORUNLU MU?

• Tam süreli işyeri hekimi çalıştıran işyerlerinde, diğer sağlık personeli çalıştırılması zorunlu değil.

• Tam süreli işyeri hekimi çalıştırılması zorunlu değilse;

Mustafa Cerit 61

İŞYERİMDE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİ HANGİ SÜRELERLE İSTİHDAM EDECEĞİM?

a)Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 18 dakika,

b) Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 24 dakika,

c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; çalışan başına ayda en az 36 dakika görevlendirilir.

Mustafa Cerit 62

İŞYERİMDE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİ HANGİ SÜRELERLE İSTİHDAM EDECEĞİM?

Az tehlikeli sınıfta yer alan 500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde 500 çalışan için tam gün çalışacak bir diğer sağlık personeli görevlendirilir.

Tehlikeli sınıfta yer alan 300 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde 300 çalışan için tam gün çalışacak bir diğer sağlık personeli görevlendirilir.

Çok Tehlikeli sınıfta yer alan 200 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde 200 çalışan için tam gün çalışacak bir diğer sağlık personeli görevlendirilir.

Mustafa Cerit 63

ONDAN AZ ÇALIŞANI OLAN İŞYERLERİNİN GİDERİ BAKANLIKÇA KARŞILANACAK

• Kamu kurum ve kuruluşları hariç 10’dan az(1-9) çalışanı bulunan işyerlerinden;

• Çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri,

• Bakanlar Kurulu kararı ile 10’dan az çalışanı bulunan az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin giderleri Bakanlıkça karşılanmak suretiyle desteklenebilecek.

Mustafa Cerit 64

DESTEK GİDERLERİ NEREDEN KARŞILANACAK

• Destek kapsamındaki işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği giderler;

• İş kazası ve meslek hastalığı bakımından kısa vadeli sigorta kolları için toplanan primlerden kaynak aktarılmak suretiyle, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından finanse edilecek.

• Uygulamada, Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınacak.

Mustafa Cerit 65

KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN İŞVEREN ÜÇ YIL SÜREYLE DESTEKTEN

YARARLANAMAYACAK

• Kontrol ve denetimlerde; istihdam ettiği kişilerin sigortalılık bildiriminde bulunmadığı tespit edilen işverenlerden;

• Tespit tarihine kadar yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte SGK tarafından tahsil edilir ve işveren destekten üç yıl süreyle faydalanamaz.

• Uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye, uygulamayı yönlendirmeye ve doğabilecek sorunları çözmeye Bakanlık yetkilidir.

Mustafa Cerit 66

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI BELGE TÜRÜNE

GÖRE GÖREV ALABİLECEK İş güvenliği uzmanlarından;• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A)

sınıfı,• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (B) sınıfı, • Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az

(C) sınıfı,İş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları

şartı aranır.

Mustafa Cerit 67

GEÇİŞ DÖNEMİNDE BİR ALT SINIF BELGEYE SAHİP GÜVENLİK UZMANI

ÇALIŞTIRILABİLECEK

• Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (A) sınıfı yerine 4 yıl süreyle (B) sınıfı belgeye sahip,

• Tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri (B) sınıfı yerine 3 yıl süreyle(C) sınıfı belgeye sahip,

İş güvenliği uzmanı çalıştırabilecekler Mustafa Cerit 68

İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ

• İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren, “işyeri sağlık ve güvenlik birimi” kurar. Bu durumda, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi(45 saat) dikkate alınır.

Mustafa Cerit 69

KAMUDA ŞARTLARI UYAN İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ

UZMANLIĞI DA YAPABİLECEK • Kamuda çalışan, işyeri hekimi veya iş güvenliği

uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, çalışmakta oldukları kurumda veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilecekler,

• Bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında(14.32 TL) ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacak. Aylık,toplam seksen saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmayacak.

Mustafa Cerit 70

İŞVERENİN İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İşveren;• İş kazası ve meslek hastalıklarının kaydını

tutar. Bunları inceler, rapor düzenler.• Çalışanı, işyeri, ya da ekipmanı zarara

uğratma potansiyeli olan olayları inceler, bunlarla ilgili rapor düzenler.

• İş Kazalarını 3 gün içinde,• Meslek hastalığını öğrendiği tarihten

itibaren 3 gün içinde SGK’ ya bildirir.

Mustafa Cerit 71

İŞVEREN ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ GÖREVLENDİRECEK

• İşveren işyerinin değişik bölümlerindeki riskleri ve çalışan sayısını da dikkate alarak, dengeli dağılıma da özen göstermek suretiyle seçim, seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla “çalışan temsilcisi” görevlendirir

Mustafa Cerit 72

ÇALIŞAN TEMSİLCİ SAYISI

• İşveren çalışan sayısı; • 2 ile 50 arasında olan işyerlerinde 1,• 51 ile 100 arasında olan işyerlerinde 2,• 101 ile 500 asasında olan işyerlerinde 3,• 501 ile 1000 arasında olan işyerleri 4, • 1001 ile 2000 arasında olan işyerleri 5,• 2001 ve üzerinde çalışanı olan işyerleri 6,İşçi temsilcisi görevlendirmek zorundadır.

Mustafa Cerit 73

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

• 50 den fazla çalışanı olan ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, “İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu” oluşturur. (Önceki uygulamada sanayiden sayılan iş yerleri için zorunlu idi)

• Kurul, iş sağlığı ve güvenliği konularında çalışmalar yapar,

• İşveren mevzuata uygun kurul kararlarını uygular.

Mustafa Cerit 74

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

• 6 aydan fazla süren işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;

-Asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul oluşturmuşsa koordinasyonu asıl işveren yapar,

-Asıl işveren kurul oluşturmuşsa alt işveren koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar,

-Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, kurul oluşturan alt işverenle koordinasyonu sağlamak için kurula vekaleten yetkili bir temsilci atar,

Mustafa Cerit 75

ALT İŞVEREN OLMASI HALİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU

-Kurul oluşturması gerekmeyen, asıl işveren ve alt işverenin toplam çalışan sayısı 50 den fazla ise, koordinasyonu asıl işveren yapmak kaydıyla birlikte ortak kurul oluştururlar,

-Aynı çalışma alanı içinde birden fazla işveren bulunması ve birden fazla kurul oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyecek kurul karaları hakkında diğer işverenleri bilgilendirirler

Mustafa Cerit 76

İŞİN DURDURULACAĞI HALLER

• İşyerindeki bina ve eklentilerinde,

• Çalışma yöntem ve şekillerinde,

• İş ekipmanlarında,

çalışanlar için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde, bu tehlike giderilinceye kadar işyerinin bir bölümünde veya tamamında iş durdurulur.

Mustafa Cerit 77


• Çok tehlikeli sınıfta yer alan;

• Maden,

• Metal ve yapı işleri,

• Tehlikeli kimyasallarla çalışılan işyerleri,

• Büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde,

risk değerlendirilmesi yapılmamış olması durumunda iş durdurulur.

Mustafa Cerit 78


• İş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapan müfettişin talebi üzerine üç kişilik müfettişten oluşan heyet, yaptığı inceleme sonunda tespit tarihinden itibaren iki gün içinde işin durdurulmasına karar verebilir. Şayet tespit edilen hususun acil müdahaleyi gerektirmesi halinde; tespiti yapan iş müfettişi heyet tarafından karar alınıncaya kadar işi geçici olarak durdurur.

Mustafa Cerit 79

İŞİN DURDURULMASI NEDENİYE İŞSİZ

KALAN ÇALIŞLARIN ÜCRETİ ÖDENECEK • İşverenin işin durdurulmasını gerektiren

hususların giderildiğini Bakanlığa yazılı olarak bildirmesi halinde, en geç 7 gün içinde inceleme yapılarak işverenin talebi sonuçlandırılır.

• İşveren işin durdurulması nedeniyle işsiz kalan çalışanların ya ücretini ödeyecek ya da aynı ücretle meslek ve durumlarına göre başka bir iş verecek.

Mustafa Cerit 80

BAĞIMLILIK YAPAN MADDELERİ KULLANMA YASAĞI

• İşyerine, sarhoş veya uyuşturucu madde almış olarak gelmek veya işyerinde alkollü içki veya uyuşturucu madde kullanmak yasaklandı.

• İşveren işyerinde ve eklentilerinde ne gibi hallerde, hangi zamanda ve hangi şartlarda alkollü içki içilebileceğini belirlemeye yetkili.

Mustafa Cerit 81

ALKOLLÜ İÇKİ YASAĞI UYGULANMAYACAK ÇALIŞANLAR

• Alkollü içki yasağı;-Alkollü içki yapılan işyerlerinde çalışan ve işin gereği

üretileni denemekle görevli olanlara,-Kapalı kaplarda veya açık olarak alkollü içki satılan veya

içilen işyerlerinde, işin gereği alkollü içki içmek zorunda olanlara,

-İşin niteliği gereğince müşterilerle birlikte alkollü içki içmek zorunda olanlara,

uygulanmaz.

Mustafa Cerit 82

GÜVENLİK RAPORU VE BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI

• İşveren, işletmeye başlamadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için, işyerinin büyüklüğüne göre “büyük kaza önleme politika belgesi” veya “güvenlik raporu” hazırlamak zorunda. Bu zorunluluğa uymayan işverene 50.000 TL İdari para cezası kesilecek.

• Güvenlik raporu hazırlama zorunluluğunda olan işveren, hazırladığı raporun içerik ve yeterlilikleri Bakanlıkça incelenmesini müteakip işyerini açabilir. Bu zorunluluğa uymayan işverene 80.000 TL idari para cezası kesilir.

Mustafa Cerit 83

İDARİ PARA CEZALARI

• İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu ile işverene getirilen yükümlülüklere uyulmamasının yaptırımı olarak İdari Para Cezası öngörülmüş.

• Her fiil için farklı tutarda İPC belirlenmiş.

• İPC cezaları 1.000 TL ile 80.000 TL arasında değişiyor.

• Ancak, bazıları her ay, bazıları her çalışan için kesileceğinden İPC çok yüksek tutarlara ulaşabiliyor.

Mustafa Cerit 84


• İdari para cezaları kanunun 26. maddesinde düzenlenmiş.

• Örneğin: işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı uzmanı görevlendirmediği tespit edilen işverene; işyeri hekimi için 5.000 TL ve iş güvenliği uzmanı için 5.000 TL olmak üzere toplam 10.000 TL İPC cezası kesilecek. Yine aykırılığın devam ettiği her ay için de 10.000 TL İPC kesilecek.

Mustafa Cerit 85


• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışma yapmayan(Ceza – Fiil Maddesi 26/a – 4/a)

• İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izlemeyen, denetlemeyen ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlamayan(Ceza – Fiil Maddesi 26/a – 4/a),İşverene her fiil için ayrı ayrı 2.000 TL,

• Belirlenen nitelikte iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekimi görevlendirmeyen işverene görevlendirmediği her bir kişi için 5.000 Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar, diğer sağlık personeli görevlendirmeyen işverene 2.500 Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar(Ceza – Fiil Maddesi 26/b- 6/a),

Mustafa Cerit 86

İDARİ PARA CEZALARI• Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşların görevlerini

yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamayan(Ceza – Fiil Maddesi 26/b-6/c),

• İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetlerini yürütenler arasında iş birliği ve koordinasyonu sağlamayan(Ceza – Fiil Maddesi 26/b-6/c),

• Çalışanların sağlık ve güvenliğini etkilediği bilinen veya etkilemesi muhtemel konular hakkında; görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşları, başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanları ve bunların işverenlerini bilgilendirmeyen(Ceza – Fiil Maddesi 26/b-6/d), İşverene bu fiiller için ayrı ayrı 1.500 Türk Lirası,

• Görevlendirdikleri kişi veya hizmet aldığı kurum ve kuruluşlar tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmeyen işverene yerine getirilmeyen her bir tedbir için ayrı ayrı 1.000 Türk Lirası(Ceza – Fiil Maddesi 26/b-6/ç),

Mustafa Cerit 87


• İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının hak ve yetkilerini, görevlerini yerine getirmeleri nedeniyle kısıtlayan(Ceza – Fiil Maddesi 26/c-8/1),

• Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gerektiği durumlarda; işverenin, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurmaması halinde(Ceza – Fiil Maddesi 26/c-8/6),Her bir ihlal için ayrı ayrı 1.500 Türk Lirası,

• İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmayan veya yaptırmayan işverene 3.000 Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için 4.500 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/ç – 10/1),

• İş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmayan işverene 1.500 Türk Lirası Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/ç – 10/4),

Mustafa Cerit 88

İDARİ PARA CEZALARI• a) Çalışma ortamı, kullanılan maddeler, iş ekipmanı ile çevre şartlarını

dikkate alarak meydana gelebilecek acil durumları önceden değerlendirerek, çalışanları ve çalışma çevresini etkilemesi mümkün ve muhtemel acil durumları belirlemeyen ve bunların olumsuz etkilerini önleyici ve sınırlandırıcı tedbirleri almayan,

• b) Acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapıp, acil durum planlarını hazırlamayan,

• c) Acil durumlarla mücadele için işyerinin büyüklüğü ve taşıdığı özel tehlikeler, yapılan işin niteliği, çalışan sayısı ile işyerinde bulunan diğer kişileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda kişiyi görevlendirme, araç ve gereçleri sağlayarak eğitim ve tatbikatları yaptırma ve ekiplerin her zaman hazır bulunmalarını sağlamayan,

• ç) Özellikle ilk yardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında, işyeri dışındaki kuruluşlarla irtibatı sağlayacak gerekli düzenlemeleri yapmayan,

Mustafa Cerit 89

İDARİ PARA CEZALARICiddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi durumunda;

•a) Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapmayan ve çalışanlara gerekli talimatları vermeyen,•b) Durumun devam etmesi hâlinde, zorunluluk olmadıkça, gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmelerini isteyen,

İşverene uyulmayan her bir yükümlülük için 1.000 Türk Lirası, aykırılığın devem ettiği her ay için aynı miktar (Ceza – Fiil Maddesi 26/d – 11, 12)•Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutmayan, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenlemeyen işverene her bir fiil için ayrı ayrı 1.500 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/e – 14/1) ,•a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde,•b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde,

SGK’ya bildirimde bulunmayan işverene 2.000 Türk Lirası (26/e, 14/2)

Mustafa Cerit 90

İDARİ PARA CEZALARI• Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen

sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmezlerse 2.000 lira (Ceza – Fiil Maddesi 26/e – 14/4),

• Çalışanlarını sağlık gözetimine tabi tutmayan, işe giriş, iş değişikliği, iş kazası veya meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaştırma sonrası talep edilmesi halinde, işin devamı süresince bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde çalışacaklar yapacakları işe uygun olduklarını belirten rapor olmadan işe başlatılma durumunda,Her bir çalışan için 1.000 Türk Lirası(Ceza – Fiil Maddesi 26/f – 15/1,2)

• 16. maddede geçen, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması bakımından işyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler, yasal hak ve sorumluluklar, ilk yardım, olağan dışı durumlar afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konularında çalışanları, çalışan temsilcilerini bilgilendirmeyen işverene bilgilendirilmeyen her çalışan için 1.000 Türk Lirası(Ceza – Fiil Maddesi 26/g – 16),

Mustafa Cerit 91

İDARİ PARA CEZALARI• Çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamayan,

çalışan temsilcilerini özel olarak eğitmeyen, mesleki eğitim alması gereken tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyen kişiler çalıştırılması, iş kazası veya meslek eğitiminden dolayı işe ara verip tekrar başlayanlara, … gerekli eğitimler verilmeden başlatılması durumnda her bir çalışan için 1.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/ğ – 17),

• İş sağlığı ve güvenliği hakkında çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, her bir aykırılık için ayrı ayrı 1.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/h – 18),

• İş sağlığı ve güvenliği hakkında çalışan temsilcisi görevlendirilmesi yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene 1.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/ı – 20/1,4),

• Çalışan temsilcilerinin tehlike kaynağının yok edilmesi veya riskin azaltılması önerilerini dikkate almayan işverene 1.500 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/ı -20/3),

Mustafa Cerit 92


• 50 ve daha fazla işçi çalıştırılan ve 6 aydan uzun sürekli işlerin görüldüğü işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu kurulması yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene her bir aykırılık için ayrı ayrı 2.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/i -22),

• Birden fazla işyerlerinin bulunduğu iş merkezlerinde, iş hanlarında, sanayi bölgeleri ve sitelerinde iş sağlığı ve güvenliği koordinasyon yükümlülüklerini yerine getirmeyen, iş yerlerine gerekli uyarıları yapmayan yönetimlere 5.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/j -23/2),

• İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda ölçüm, inceleme ve araştırma yapılmasına, numune alınmasına veya eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına engel olan işverene 5.000 Türk Lirası (Ceza – Fiil Maddesi 26/k -24),

Mustafa Cerit 93

İDARİ PARA CEZALARI• Yükümlülüklere göre işyerinin bir bölümünde veya tamamında

verilen durdurma kararına uymayarak durdurulan işi yönetmelikte belirtilen şartları yerine getirmeden devam ettiren işverene fiil başka bir suç oluştursa dahi 10.000 Türk Lirası, bu sürede işçilerin ücretini ödemeyen işverene ihlale uğrayan her bir çalışan için 1.000 Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar (Ceza – Fiil Maddesi 26/l -25),

• Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlamayan işverene 50.000 Türk Lirası, güvenlik raporunu hazırlayıp Bakanlığın değerlendirmesine sunmadan işyerini faaliyete geçiren, işletilmesine Bakanlıkça izin verilmeyen işyerini açan veya durdurulan işyerinde faaliyete devam eden işverene 80.000 Türk Lirası(Ceza – Fiil Maddesi 26/m -29),

Mustafa Cerit 94


• Bu kanuna dayalı olarak çıkarılacak yönetmeliklerde belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen işverene, uyulmayan her hüküm için tespit edildiği tarihten itibaren aylık olarak 1.000 Türk Lirası(29/n – 30),

• İdari Para Cezası Uygulanır.(Cezanın kanuniliği ilkesi ?)

Kanunda belirtilen idari para cezaları gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve İş Kurumu il müdürünce verilir. Verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren otuz gün içinde ödenir.

İdari para cezaları tüzel kişiliği bulunmayan kamu kurum ve kuruluşları adına da düzenlenebilir.

İdari para cezalarına itirazlar Sulh Ceza Mahkemesine yapılacaktır.

Mustafa Cerit 95

TELEVİZYON VE RADYOLARA YAYIN ZORUNLULUĞU

• TRT ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve radyolar; ayda en az 60 dakika iş sağlığı ve güvenliği,çalışma hayatında kayıt dışılığın önlenmesi, sosyal güvenlik, işçi ve işveren ilişkileri konularında uyarıcı ve eğitici mahiyette yayın yapmakla zorunlu tutuldular.

• Bu yayının en az 30 dakikası 17:00-20.00 saatleri arasında olmak üzere 8:00-22.00 arasında yapılacak.

Mustafa Cerit 96

İŞYERİ HEKİMİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI GÖREVLENDİRME ZORUNLULUĞUN

YÜRÜRLÜĞÜ

• İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme zorunluluğu;

• Kamu kurumları ile 50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2014,

• 50 den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30 Haziran 2013 de,

• Diğer işyerlerinde ise, 30 Aralık 2012 tarihinde yürürlüğe girecek.

Mustafa Cerit 97

YASANIN DİĞER BÖLÜMLERİ 30 ARALIK 2012 DE YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

Yasanın yayımı yani 30 Haziran 2012 de yürürlüğe giren hükümleri, işverenleri fazlaca ilgilendirmiyor. İş dünyasını ilgilendiren bölümleri 30 Aralık 2012’de yürürlüğe girecek.

Mustafa Cerit 98

İş Kazası;İş Kazası;

1- Sigortalının İşyerinde Bulunduğu Sırada,

2-işveren Tarafından İşyeri Dışında Görevli olduğu sırada

3-Emziren Kadın Sigortalının, İş Mevzuatı Gereğince Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan Zamanlarda,

4-sigortalıların, İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş Gelişi Sırasında,

Meydana Gelen Ve Sigortalıyı Hemen veya sonradan Bedenen Ya Da Ruhen Özre Uğratan Olaydır.

İş Kazasında Ortak Noktalar;İş Kazasında Ortak Noktalar;

ORTAK NOKTALAR ŞÖYLE SIRALANABİLİR:

Kişinin Sigortalı Olması, Ani Olarak Gerçekleşmesi, İstemeksizin Gerçekleşmesi, Maddi/Manevi Bir Kaybın/Zararın Oluşması, İş İle İlgili Olması, İşyerinde / İşverenin Otoritesi Altında Olduğu Dönemde Gerçekleşmesi, Kişiyi Hemen / Sonradan Bedeni / Ruhi Arızaya Uğratması, Kaza İle Meydana Gelen Zarar Arasında İlliyet Bağının Bulunması.

Mustafa Cerit 101

SGK TARAFINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR

1-Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Tedavi Süresince İşçinin Yevmiyesi Ve Tüm Tedavi Masrafları Ödenir

2-Sürekli İş Göremezlik Ödeneği: Tedavi Süresince İşçiye Yevmiye Ve Tüm Tedavi Masrafları Ödenir, % 10’dan Fazla Meslekte Kazanma Gücünde Azalma Varsa Gelir Bağlanır.

3-Ölüm: Cenaze Masrafları Ödenir, Varislerden Durumu Yasaya Uygun Olanlara Gelir Bağlanır

Mustafa Cerit 102

İŞ HUKUKU YÖNÜNDEN

Kazazedenin Kendisi Veya Ölmüşse Hak Sahipleri Tarafından Kusuru Olanlar Aleyhine İş Mahkemesinde Maddi Ve Manevi Tazminat Davası Açılır.

Maddi Tazminat Davaları Ya İş Göremezlik Tazminatı Veya Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Adı Altında Açılır

Mustafa Cerit 103


Borçlar Kanunu’nun 49. Maddesinde, ”Kusurlu Ve Hukuka Aykırı Bir Fiille Başkasına Zarar Veren, Bu Zararı Gidermekle Yükümlüdür.” Hükmü Bulunmaktadır.

Mustafa Cerit 104


DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI:

Borçlar Kanunu’nun 55. Maddesinde “Destekten Yoksun Kalma Zararları İle Bedensel Zararlar, Bu Kanun Hükümlerine Ve Sorumluluk Hukuku İlkelerine Göre Hesaplanır.” Hükmü Bulunmaktadır

Mustafa Cerit 105


MANEVİ TAZMİNAT:

Borçlar Kanunu’nun 56. Maddesinde “Hâkim, Bir Kimsenin Bedensel Bütünlüğünün Zedelenmesi Durumunda, Olayın Özelliklerini Göz Önünde Tutarak, Zarar Görene Uygun Bir Miktar Paranın Manevi Tazminat Olarak Ödenmesine Karar Verebilir.” Hükmu Bulunmaktadır.

Mustafa Cerit 106

SİGORTA HUKUKU YÖNÜNDEN SGK Tarafından Kusuru Görülenler Aleyhine İş Mahkemesinde Açılan Rücuan Tazminat Davalarıdır. Kurum Sigortalıya Veya Hak Sahiplerine Yaptığı Ve İleride Yapacağı Yardımların Peşin Sermaye Değerini, Kusuru Nispetinde Müsebbiplerden Talep Eder.

Mustafa Cerit 107

Mustafa Cerit 108

CEZA HUKUKU YÖNÜNDEN

TAKSİR; Dikkat Ve Özen Yükümlülüğüne

Aykırılık Dolayısıyla, Bir Davranışın Suçun Kanuni Tanımında Belirtilen Neticesi Öngörülmeyerek Gerçekleştirilmesidir.

KAST; Suçun Kanuni Tanımındaki

Unsurların Bilerek Ve İstenerek Gerçekleştirilmesidir.

Mustafa Cerit 109

CEZA HUKUKU YÖNÜNDEN- Olay Yaralanma İle Sonuçlanmışsa:

-Sulh Ceza Mahkemesi, Tck. 89. Md. Uyarınca 3-12 Ay Arasında Hapis Veya Adli Para Cezası Verir. Taksirle Yaralama Suçlarının Takibi Şikayete Bağlıdır.

-Duyu Zayıflaması, Kemik Kırılması, Konuşmada Sürekli Zorluk Ve Hayati Tehlike Geçirme Halinde Ceza Yarı Oranında Arttırılır.

-Bitkisel Hayata Girme Veya Sürekli Hastalık, Uzuv Kaybı, Çocuk Yapma Veya Konuşma Yeteneğini Kaybetme, Yüzde Sürekli Değişiklik Yahut Çocuk Düşürme Halinde Ceza Bir Kat Arttırılır.

Mustafa Cerit 110

CEZA YASASI HUKUKU YÖNÜNDEN

-Olay Bir Kişinin Ölümü İle Sonuçlanmışsa:

Asliye Ceza Mahkemesi, TCK 85. Madde

Uyarınca 3-6 Yıl Arası Hapis Cezası,

-Birden Fazla Kişinin Ölümü Veya Bir

Kişinin Ölümü Yanında Başka Kişilerin

Yaralanması İle Sonuçlanmışsa; Ağır Ceza

Mahkemesi, TCK 85. Madde Uyarınca 3-15

Yıl Arası Hapis Cezası VerilirMustafa Cerit 111

Son Söz ve Teşekkür

Herkese;İş kazasız

Cezasız

Bol kazançlı

İş dileğiyle Dinlediğiniz için teşekkürler

Mustafa CERİT

112Mustafa Cerit

İŞ saĞliĞi ve gÜvenlİĞİ nedİr ?

Documents