İŞ KANUNUNDA ÇALIŞMA İŞ KANUNUNDA ÇALIŞMA SÜRELERİ SÜRELERİ

Fazla Çalışma - Fazla Sürelerle Fazla Çalışma - Fazla Sürelerle ÇalışmaÇalışma

ve ve

Hafta ve Genel Tatil ÇalışmalarıHafta ve Genel Tatil Çalışmaları

ANLATI PLANIANLATI PLANIGENEL AÇIKLAMALARGENEL AÇIKLAMALAR

I- FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI I- FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI 1.1. Haftalık döneme göre çalışma 1.1. Haftalık döneme göre çalışma 1.2. Haftalık dönemi aşan çalışma süreleri1.2. Haftalık dönemi aşan çalışma süreleri II- FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA KAVRAMI II- FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA KAVRAMI 2.1. Türleri Bakımdan Fazla Çalışmalar2.1. Türleri Bakımdan Fazla Çalışmalar 1.Olağan Fazla Çalışma 1.Olağan Fazla Çalışma 2.Olağan Fazla Çalışmanın Koşulları 2.Olağan Fazla Çalışmanın Koşulları 2.1.Olağan Nedenlerin Varlığı2.1.Olağan Nedenlerin Varlığı 2.2 .İşverenin fazla çalışma yapılmasını 2.2 .İşverenin fazla çalışma yapılmasını

istemesiistemesi 2.3.İşçinin onayı2.3.İşçinin onayı

3.Olağan Fazla Çalışmanın 3.Olağan Fazla Çalışmanın Sınırlandırılması Sınırlandırılması

3.1.Fazla çalışmanın yıllık sınırı3.1.Fazla çalışmanın yıllık sınırı

3.2.Fazla çalışmanın haftalık sınırı 3.2.Fazla çalışmanın haftalık sınırı (denkleştirme esasına göre çalışma)(denkleştirme esasına göre çalışma)

III.FAZLA ÇALIŞMA III.FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRMA YASAKLARIYAPTIRMA YASAKLARI

1.Fazla Çalışma Yaptırılmayacak İşler1.Fazla Çalışma Yaptırılmayacak İşler 1.1.Sağlık kuralları bakımından yalnızca 1.1.Sağlık kuralları bakımından yalnızca

7.5 saat ve daha az çalışılması gereken 7.5 saat ve daha az çalışılması gereken işler işler

1.2.Gece döneminde yapılan işler 1.2.Gece döneminde yapılan işler

1.3.Yer altı ve sualtında yapılan ve maden 1.3.Yer altı ve sualtında yapılan ve maden ve kablo döşemesi,tünel inşaat işleri ve kablo döşemesi,tünel inşaat işleri

2.Yasağa uymamanın 2.Yasağa uymamanın sonucusonucu

3.Fazla çalışma yaptırılamayacak 3.Fazla çalışma yaptırılamayacak işçilerişçiler

3.1.18 yaşını doldurmamış işçiler 3.1.18 yaşını doldurmamış işçiler 3.2.Sağlığının elvermediğini 3.2.Sağlığının elvermediğini

belgeleyen işçilerbelgeleyen işçiler 3.3.Gebe,yeni doğum yapmış ve çocuk 3.3.Gebe,yeni doğum yapmış ve çocuk

emziren işçiler emziren işçiler 2.4.Kısmi süreli çalışan işçilerin 2.4.Kısmi süreli çalışan işçilerin

durumu durumu

IV. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ ÖDENMESİIV. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ ÖDENMESİ

VEVE SERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILMASISERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILMASI

4.1.Serbest zaman karşılığının 4.1.Serbest zaman karşılığının ödenmesiödenmesi

4.2.Serbest zaman karşılığının 4.2.Serbest zaman karşılığının kullandırılmasıkullandırılması

V.ZORUNLU NEDENLERLE YAPILAN FAZLA V.ZORUNLU NEDENLERLE YAPILAN FAZLA ÇALIŞMALARÇALIŞMALAR

VI.OLAĞANÜSTÜ HALLERDE YAPILAN FAZLA VI.OLAĞANÜSTÜ HALLERDE YAPILAN FAZLA ÇALIŞMALARÇALIŞMALAR

VII.FAZLA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN KURALLARIN VII.FAZLA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN KURALLARIN

İHLALİNİN SONUÇLARIİHLALİNİN SONUÇLARI

VIII.HAFTA VE GENEL TATİL VIII.HAFTA VE GENEL TATİL ÇALIŞMALARIÇALIŞMALARI

9.1.Hafta tatili çalışması9.1.Hafta tatili çalışması 9.2.Hafta tatili ücreti9.2.Hafta tatili ücreti 9.3.Genel tatil çalışmaları ve 9.3.Genel tatil çalışmaları ve

ücretiücreti

IX.SON SÖZ YADA YAŞAM IX.SON SÖZ YADA YAŞAM SÜRESİNİN KORUNMASISÜRESİNİN KORUNMASI

''Yaşamaya zaman ayırın, ''Yaşamaya zaman ayırın, Zira zaman bunun için Zira zaman bunun için yaratılmıştır”yaratılmıştır”

GENEL AÇIKLAMALARGENEL AÇIKLAMALAR a)a) Anayasa, 18.maddesinde angarya Anayasa, 18.maddesinde angarya

yasağına yer vererek kimsenin karşılıksız yasağına yer vererek kimsenin karşılıksız çalıştırılamayacağını,49.maddesinde çalıştırılamayacağını,49.maddesinde çalışmanın herkesin hakkı ve ödevi çalışmanın herkesin hakkı ve ödevi olduğunu 50.maddesinde , çalışanların olduğunu 50.maddesinde , çalışanların dinlenme haklarına vurgu yapmakla dinlenme haklarına vurgu yapmakla kalmamış,yıllık izin,hafta ve genel tatil kalmamış,yıllık izin,hafta ve genel tatil haklarının kanunla düzenleneceğini haklarının kanunla düzenleneceğini öngörmüştür.öngörmüştür.

b)b) Çalışma süreleri işçinin aynı zamanda Çalışma süreleri işçinin aynı zamanda sosyal yaşama karışmasını sosyal yaşama karışmasını önlememeli ,aksine ailesini ve sosyal önlememeli ,aksine ailesini ve sosyal çevresinin gelişimine katkı vermelidir. çevresinin gelişimine katkı vermelidir.

c)c) Çalışma sürelerinin arttırılması bir Çalışma sürelerinin arttırılması bir yandan üretimi arttırırken, diğer yandan üretimi arttırırken, diğer yandan milli gelire olan katkısı yandan milli gelire olan katkısı istihdam politikalarını yakından istihdam politikalarını yakından ilgilendirir. Gerçekten çalışma ilgilendirir. Gerçekten çalışma sürelerinin düşürülmesi işsizliğe sürelerinin düşürülmesi işsizliğe önemli katkılar sağlaması yanında önemli katkılar sağlaması yanında ulusal gelirin tabana yayılmasını ulusal gelirin tabana yayılmasını sağlamaktır.sağlamaktır.

d)d) Bu bağlamda Bu bağlamda İş süresini İş süresini düzenlemek ve (çalışma süresi) düzenlemek ve (çalışma süresi) sınırlamak öncelikle işçinin sağlığını sınırlamak öncelikle işçinin sağlığını ve güvenliğini korumak demektir. ve güvenliğini korumak demektir.

e)e) 20.06.2003 tarihinde yürürlüğe 20.06.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4857 sayılı İşK’nu eski 1475 giren 4857 sayılı İşK’nu eski 1475 sayılı İşK’nuna göre çalışma sayılı İşK’nuna göre çalışma sürelerinde önemli sayılabilecek sürelerinde önemli sayılabilecek esnekleşmeye ilişkin düzenlemelere esnekleşmeye ilişkin düzenlemelere yer vermiş, yer vermiş, esneklik-güvenlikesneklik-güvenlik dengesini de kendi içinde yeterli dengesini de kendi içinde yeterli olmamış olsa bile oluşturmaya olmamış olsa bile oluşturmaya çalışmıştır. çalışmıştır.

I- FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI I- FAZLA ÇALIŞMA KAVRAMI Fazla çalışma ve bunun sınırlandırılması Fazla çalışma ve bunun sınırlandırılması

kavramının ortaya çıkışı esas itibariyle kavramının ortaya çıkışı esas itibariyle işçinin korunması amaçlıdır.Fazla saatlerle işçinin korunması amaçlıdır.Fazla saatlerle çalışma, normal süreleri aşan bir çalışma, normal süreleri aşan bir çalışmadır.Bu bağlamda fazla saatlerle çalışmadır.Bu bağlamda fazla saatlerle çalışma üst kavramı,kendi alt kavramlarını çalışma üst kavramı,kendi alt kavramlarını da yaratmış,da yaratmış,(a)(a) fazla çalışma ve fazla çalışma ve (b)(b) fazla fazla sürelerle çalışma olmak üzere iki alt kavramı sürelerle çalışma olmak üzere iki alt kavramı ortaya çıkarmıştır. Bu alt kavramlar 1475 ortaya çıkarmıştır. Bu alt kavramlar 1475 sayılı mülga İşK’ları döneminden beri sayılı mülga İşK’ları döneminden beri kullanılmış,4857 sayılı İş Kanunu da bu kullanılmış,4857 sayılı İş Kanunu da bu kavramları tanımlama yoluna gitmiştir kavramları tanımlama yoluna gitmiştir (İşK.41/7). (İşK.41/7).

1.1. Haftalık döneme göre 1.1. Haftalık döneme göre çalışmaçalışma

İİşK’nun 63 . maddesi, şK’nun 63 . maddesi, “genel “genel bakımından haftalık çalışma bakımından haftalık çalışma süresisüresi 45 saattir”45 saattir” dedikten sonra dedikten sonra aksi kararlaştırılmamış ise bu aksi kararlaştırılmamış ise bu sürenin işyerinde haftanın sürenin işyerinde haftanın çalışma günlerine eşit olarak çalışma günlerine eşit olarak uygulanacağını hükme uygulanacağını hükme bağlamaktadır((m.63/1)bağlamaktadır((m.63/1)

Buna göre haftanın altı günü çalışılan Buna göre haftanın altı günü çalışılan işyerinde günlük çalışma süresi 7.5 işyerinde günlük çalışma süresi 7.5 saati; cumartesi günü tamamen tatil saati; cumartesi günü tamamen tatil edilen işyerlerinde günlerinde günlük edilen işyerlerinde günlerinde günlük çalışma süresi 9 saati;kısmen tatil edilen çalışma süresi 9 saati;kısmen tatil edilen işyerlerinde ise cumartesi günü çalışma işyerlerinde ise cumartesi günü çalışma süresi haftalık çalışma süresinden süresi haftalık çalışma süresinden düşülmesinden sonraki sürenin haftanın düşülmesinden sonraki sürenin haftanın iş günlerine bölünmesi suretiyle iş günlerine bölünmesi suretiyle saptanın süreyi aşamayacaktır. Örneğin saptanın süreyi aşamayacaktır. Örneğin cumartesi günü 5 saat çalışılan cumartesi günü 5 saat çalışılan işyerinde 45-5:40:5 = günlük çalışma işyerinde 45-5:40:5 = günlük çalışma süresi 8 saati aşamayacaktır. süresi 8 saati aşamayacaktır.

Böyle bir çalışma biçiminin çalışma Böyle bir çalışma biçiminin çalışma hayatının sorunlarına yeterince hayatının sorunlarına yeterince karşılık vermediği ortaya çıkınca, karşılık vermediği ortaya çıkınca, işlerle sınırlı olmaksızın tarafların işlerle sınırlı olmaksızın tarafların anlaşması koşulu ile, haftalık çalışma anlaşması koşulu ile, haftalık çalışma süresinin günlük 11 saati aşmamak süresinin günlük 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekillerde koşulu ile farklı şekillerde dağıtılabileceği hüküm altına dağıtılabileceği hüküm altına alınmıştır (m.63/2) alınmıştır (m.63/2)

1.2. Haftalık dönemi aşan 1.2. Haftalık dönemi aşan çalışma süreleriçalışma süreleri

4857 sayılı İşK’nun 63/2 4857 sayılı İşK’nun 63/2 maddesi,tarafların anlaşması ile haftalık maddesi,tarafların anlaşması ile haftalık çalışma süresi,işyerinde haftanın çalışma süresi,işyerinde haftanın çalışma günlerine günde on bir saati çalışma günlerine günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılması suretiyle yapılan çalışmalara dağıtılması suretiyle yapılan çalışmalara yasanın anlatımı ile denkleştirme yasanın anlatımı ile denkleştirme süresi,uygulamalın verdiği adla süresi,uygulamalın verdiği adla hızlandırılmış iş haftaları olarak hızlandırılmış iş haftaları olarak nitelendirilmektedir. nitelendirilmektedir.

II- FAZLA SÜRELERLE II- FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA KAVRAMIÇALIŞMA KAVRAMI

2.1. Türleri Bakımdan Fazla Çalışmalar2.1. Türleri Bakımdan Fazla Çalışmalar 4857 sayılı İşK’da fazla çalışmayı türleri 4857 sayılı İşK’da fazla çalışmayı türleri

bakımından ayrıma tabi tutarken mülga bakımından ayrıma tabi tutarken mülga 1475 sayılı İşK’nun sistematiğine uymuş 1475 sayılı İşK’nun sistematiğine uymuş ve 41-43 maddelerinde fazla çalışmayı ve 41-43 maddelerinde fazla çalışmayı yapılma biçimlerine göre yapılma biçimlerine göre sınıflandırmış ,olağan,zorunlu ve olağan sınıflandırmış ,olağan,zorunlu ve olağan üstü nedenle yapılan çalışmalar biçiminde üstü nedenle yapılan çalışmalar biçiminde ayrıma tabi tutmuştur.(m.41,42,43). ayrıma tabi tutmuştur.(m.41,42,43).

1.Olağan Fazla Çalışma1.Olağan Fazla Çalışma

4857/41/1 maddesi bunu 4857/41/1 maddesi bunu “ülkenin “ülkenin genel genel yararları yahut işin niteliği veya yararları yahut işin niteliği veya üretimin arttırılması gibi nedenleüretimin arttırılması gibi nedenlerr” ” tanımlamıştır.Bu düzenlemenin amacı tanımlamıştır.Bu düzenlemenin amacı işverenin üretiminin yeni durumlara işverenin üretiminin yeni durumlara uyarlamasını sağlamaktır.4857 sayılı uyarlamasını sağlamaktır.4857 sayılı İşK’nun anlatımı ile “..İşK’nun anlatımı ile “..ülkenin genel ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya yararları yahut işin niteliği veya üretimin arttırılması gibi nedenlerle üretimin arttırılması gibi nedenlerle yapılan çalışmaya olağan fazla yapılan çalışmaya olağan fazla çalışmçalışma” a” denilmektedir (m.41/1). denilmektedir (m.41/1).

Olağan çalışma 4857 sayılı İşK’nun Olağan çalışma 4857 sayılı İşK’nun 63.maddesinin son fıkrasında 63.maddesinin son fıkrasında belirtilen sağlık kuralları bakımından belirtilen sağlık kuralları bakımından günde ancak yedi buçuk saat veya günde ancak yedi buçuk saat veya daha az çalışılması gereken işler ile daha az çalışılması gereken işler ile aynı Kanunun 69.maddesinde aynı Kanunun 69.maddesinde düzenlenen gece çalışması düzenlenen gece çalışması dışında,günlük normal çalışma dışında,günlük normal çalışma sürelerinin dışında yapılan sürelerinin dışında yapılan çalışmalardır. çalışmalardır.

2.Olağan Fazla Çalışmanın 2.Olağan Fazla Çalışmanın KoşullarıKoşulları

2.1.Olağan Nedenlerin Varlığı2.1.Olağan Nedenlerin Varlığı Fazla çalışmayı işyerinin ekonomik durumu Fazla çalışmayı işyerinin ekonomik durumu

gerektirmelidir.Nitekim 4857/41/1 maddesi gerektirmelidir.Nitekim 4857/41/1 maddesi bunu bunu “ülkenin “ülkenin genel yararları yahut işin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin arttırılması gibi niteliği veya üretimin arttırılması gibi nedenlenedenlerr” tanımlamıştır.Daha doğrusu fazla ” tanımlamıştır.Daha doğrusu fazla çalışma yapılması için, ülkenin çalışma yapılması için, ülkenin genel genel yararları, işin niteliği ve üretimin yararları, işin niteliği ve üretimin arttırılmasıarttırılması gibi nedenler gerektirmelidir. gibi nedenler gerektirmelidir.

2.2 .İşverenin fazla çalışma 2.2 .İşverenin fazla çalışma yapılmasını istemesiyapılmasını istemesi

Olağan fazla çalışma yapılmasını Olağan fazla çalışma yapılmasını işverenin istemesi yanında işçinin da işverenin istemesi yanında işçinin da onayının alınması gerektir. İşyerinin onayının alınması gerektir. İşyerinin yönetim yetkisi işverenindir. İşveren yönetim yetkisi işverenindir. İşveren veya vekilinin isteği olmaksızın veya vekilinin isteği olmaksızın işçinin çalışmış olması, fazla çalışma işçinin çalışmış olması, fazla çalışma sayılmaz. sayılmaz.

İşçi, kural olarak fazla çalışmaya da İşçi, kural olarak fazla çalışmaya da zorlanamaz. Öte yandan işçi onay zorlanamaz. Öte yandan işçi onay verdiği bir fazla çalışmayı ,geçerli bir verdiği bir fazla çalışmayı ,geçerli bir nedene dayanmaksızın reddetmesi de nedene dayanmaksızın reddetmesi de dürüstlükle bağdaşmaz.bu halde dürüstlükle bağdaşmaz.bu halde işverenin iş sözleşmesini İşK’nun 25/II işverenin iş sözleşmesini İşK’nun 25/II bendi uyarınca (BK 344) bendi uyarınca (BK 344) feshedebileceğinin kabul edilmesi feshedebileceğinin kabul edilmesi gerekir. gerekir.

Ayrıca işveren herhangi bir neden Ayrıca işveren herhangi bir neden yokken, işçiyi psikolojik tacize tabi yokken, işçiyi psikolojik tacize tabi tutmak için fazla çalışma talebinde tutmak için fazla çalışma talebinde bulunması,işçinin de bunu bulunması,işçinin de bunu reddederek fazla çalışmayı kabul reddederek fazla çalışmayı kabul etmemesi haklı sebeple fesih nedeni etmemesi haklı sebeple fesih nedeni oluşturmaz oluşturmaz

İşveren fazla çalışma yaptıracağı İşveren fazla çalışma yaptıracağı işçiler arasında objektif bir neden işçiler arasında objektif bir neden olmaksızın ayrım da yapamaz. olmaksızın ayrım da yapamaz. Örneğin servisin olmadığı bir Örneğin servisin olmadığı bir işletmede ikamet mahalleni uzak olan işletmede ikamet mahalleni uzak olan işçilerin seçilerek fazla çalışma işçilerin seçilerek fazla çalışma yapmaya zorlanması eşit davranma yapmaya zorlanması eşit davranma ilkesine aykırılık oluşturur. Yine ilkesine aykırılık oluşturur. Yine yalnızca sendikaya üye olmuş işçilerin yalnızca sendikaya üye olmuş işçilerin fazla çalışma yaptırılması da eşit fazla çalışma yaptırılması da eşit davranma ilkesine aykırılık davranma ilkesine aykırılık oluşturacaktır. oluşturacaktır.

2.3.İşçinin onayı2.3.İşçinin onayı

İşK’nun 41.maddesi uyarınca fazla çalışma İşK’nun 41.maddesi uyarınca fazla çalışma yaptırılacak işçilerin onayının alınması gerekir. yaptırılacak işçilerin onayının alınması gerekir. Onay fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmayı da Onay fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışmayı da içerir. Onayın şekli ve zamanı konusunda yasada içerir. Onayın şekli ve zamanı konusunda yasada bir düzenleme yoktur.Yönetmelik ise bu olurun bir düzenleme yoktur.Yönetmelik ise bu olurun her yıl alınmasını ve yinelenmesini öngörmüştür her yıl alınmasını ve yinelenmesini öngörmüştür (Yön,m.9/2). Yönetmelik her yıl işçinin onayının (Yön,m.9/2). Yönetmelik her yıl işçinin onayının alınmasını öngördüğü için,her yıl yinelenmeksizin alınmasını öngördüğü için,her yıl yinelenmeksizin işçinin fazla çalışma yapmasını istemek,fazla işçinin fazla çalışma yapmasını istemek,fazla çalışma yapmaya zorlanma biçiminde çalışma yapmaya zorlanma biçiminde değerlendirmek ve yorumlamak gerekmektedir. değerlendirmek ve yorumlamak gerekmektedir.

İşyerinde iş sözleşmesi ve TİS ile işçinin İşyerinde iş sözleşmesi ve TİS ile işçinin fazla çalışma yapmasının onayı alınmış, fazla çalışma yapmasının onayı alınmış, üzerinden de bir yıl geçmemişse üzerinden de bir yıl geçmemişse geçmişse yeniden işçinin olurunun geçmişse yeniden işçinin olurunun alınmasına gerek bulunmamaktadır. alınmasına gerek bulunmamaktadır. Yargıtay kararlarında belirttiği gibi, Yargıtay kararlarında belirttiği gibi, işçinin fazla çalışma yükümlülüğü, onay işçinin fazla çalışma yükümlülüğü, onay koşulunun gerçekleşmesinden ve bunun koşulunun gerçekleşmesinden ve bunun da işyerinde ilan edilmesinden sonra da işyerinde ilan edilmesinden sonra doğar doğar

İşyerinin devri veya herhangi bir suretle el İşyerinin devri veya herhangi bir suretle el değiştirmesi halinde işçinin eski onayının değiştirmesi halinde işçinin eski onayının geçerliliğini korununun kabul edilmesi geçerliliğini korununun kabul edilmesi gerekir(İşK.m.6/1) gerekir(İşK.m.6/1)

Yönetmelik işçinin her yıl onayının Yönetmelik işçinin her yıl onayının alınmasından söz etmekte, yıl veya takvim alınmasından söz etmekte, yıl veya takvim yılı olup olmadığı konusunda bir açıklık yılı olup olmadığı konusunda bir açıklık bulunmamaktadır.Ancak genel kabul,bu bulunmamaktadır.Ancak genel kabul,bu düzenlemenin takvim ayı olduğu biçiminde düzenlemenin takvim ayı olduğu biçiminde anlaşılmaktadır anlaşılmaktadır

İşçi onay vermiş olsa bile sağlık İşçi onay vermiş olsa bile sağlık durumunun fazla çalışma yapmaya durumunun fazla çalışma yapmaya elverişli olmadığını belgelemesi elverişli olmadığını belgelemesi halinde, işverenin fazla çalışma halinde, işverenin fazla çalışma yapmaya zorlanamayacağı açıktır. yapmaya zorlanamayacağı açıktır.

Fazla çalışma onayı vermemiş veya Fazla çalışma onayı vermemiş veya alınmamış işçi için fazla çalışma yapması alınmamış işçi için fazla çalışma yapması söz konusu olmayacağı için, bu güvence söz konusu olmayacağı için, bu güvence alanı içinde İşK’nun 22 nci maddesi alanı içinde İşK’nun 22 nci maddesi anlamında çalışma koşullarının anlamında çalışma koşullarının değiştirilmesi olarak anlaşılacak, bunun değiştirilmesi olarak anlaşılacak, bunun dışında da işçinin iş sözleşmesini haklı dışında da işçinin iş sözleşmesini haklı nedenlerle feshetmesi olanağı ortaya nedenlerle feshetmesi olanağı ortaya çıkacaktır.çıkacaktır.

İşK’nun 41 nci maddesinde belirtilen İşK’nun 41 nci maddesinde belirtilen fazla çalışma ücretini ödemeyen,yada fazla çalışma ücretini ödemeyen,yada altı ay içinde serbest zaman olarak altı ay içinde serbest zaman olarak kullandırmayan,işçinin olurunu almayan kullandırmayan,işçinin olurunu almayan işveren veya vekili hakkında İşK’nun işveren veya vekili hakkında İşK’nun 102/C .maddesinde ayrıca idari nitelikli 102/C .maddesinde ayrıca idari nitelikli bir yaptırım öngörmüştür. İdari nitelikli bir yaptırım öngörmüştür. İdari nitelikli para cezasının uygulanması, fazla para cezasının uygulanması, fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesini çalışma ücretlerinin ödenmemesini gerektirmez. gerektirmez.

3.Olağan Fazla Çalışmanın 3.Olağan Fazla Çalışmanın SınırlandırılmasıSınırlandırılması

3.1.Fazla çalışmanın yıllık sınırı3.1.Fazla çalışmanın yıllık sınırı 4857 sayılı İşK’nun 41.maddesine 4857 sayılı İşK’nun 41.maddesine

göre,fazla çalışma süresi bir yıldan 270 göre,fazla çalışma süresi bir yıldan 270 saati aşamayacaktır.Bu düzenleme 1475 saati aşamayacaktır.Bu düzenleme 1475 sayılı İşK’ 35. maddesindaki düzenlemeyi sayılı İşK’ 35. maddesindaki düzenlemeyi aynısı olmamakla birlikte hatırlatıyor.Eski aynısı olmamakla birlikte hatırlatıyor.Eski düzenleme günde üç ayda 90 iş gününden düzenleme günde üç ayda 90 iş gününden fazla olamaz diyordu.Buradan 270 saatten fazla olamaz diyordu.Buradan 270 saatten fazla olamayacağı sonucu çıkartılıyordu. fazla olamayacağı sonucu çıkartılıyordu.

Ancak belirtelim ki, 270 saatlik Ancak belirtelim ki, 270 saatlik sınırlama yalnızca fazla çalışmaya sınırlama yalnızca fazla çalışmaya ilişkindir.Nitekim zorunlu veya olağan ilişkindir.Nitekim zorunlu veya olağan üstü çalışmalarda(m.42,43), Kanunun üstü çalışmalarda(m.42,43), Kanunun 41.maddesinin ilk üç fıkrasının 41.maddesinin ilk üç fıkrasının uygulanacağının belirtilmesi ve 270 uygulanacağının belirtilmesi ve 270 saatlik sınırlamaya yollama yapılmamış saatlik sınırlamaya yollama yapılmamış olması,bu sınırlamanın olması,bu sınırlamanın uygulanmayacağı anlamındadır. Ayrıca uygulanmayacağı anlamındadır. Ayrıca hafta tatili çalışmaları dışında, resmi hafta tatili çalışmaları dışında, resmi tatiller ile ulusal bayramlarda tatiller ile ulusal bayramlarda işçiye yaptırılan çalışma süresinin işçiye yaptırılan çalışma süresinin üstündeki çalışmalar, kanunda açıkça üstündeki çalışmalar, kanunda açıkça düzenlendiği için, 270 saatlik sınırlama düzenlendiği için, 270 saatlik sınırlama hesabına katılmayacaktır.hesabına katılmayacaktır.

Bir noktanın altını çizmemiz gerekiyorBir noktanın altını çizmemiz gerekiyor: : Bir yılda yalnızca 270 saatlik fazla çalışma Bir yılda yalnızca 270 saatlik fazla çalışma yapılacağı belirtilmiş olmasına karşın bu yapılacağı belirtilmiş olmasına karşın bu sürenin aşılmasında durum ne olacaktır? sürenin aşılmasında durum ne olacaktır? Elbette sebepsiz zenginleşme hükümleri geri Elbette sebepsiz zenginleşme hükümleri geri olarak işverenden 270 saati aşan olarak işverenden 270 saati aşan çalışmaların ücreti de talep edilebilecektir. çalışmaların ücreti de talep edilebilecektir. Ancak gerek 102’de gerekse 104.maddede Ancak gerek 102’de gerekse 104.maddede 270 saati aşan çalışmaların yaptırımı 270 saati aşan çalışmaların yaptırımı düzenlenmemiştir. düzenlenmemiştir.

3.2.Fazla çalışmanın haftalık sınırı 3.2.Fazla çalışmanın haftalık sınırı (denkleştirme esasına göre çalışma)(denkleştirme esasına göre çalışma)

4857 sayılı İşK’nun 4857 sayılı İşK’nun 63.maddesinin 2.fıkrasında,haftalık 63.maddesinin 2.fıkrasında,haftalık çalışma süresinin haftanın günlerine farklı çalışma süresinin haftanın günlerine farklı şekilde dağıtılması yanında,denkleştirme şekilde dağıtılması yanında,denkleştirme süresi içinde haftalık ortalama çalışma süresi içinde haftalık ortalama çalışma süresini aşmadan bazı haftalarda haftalık süresini aşmadan bazı haftalarda haftalık çalışma süresinin normalin üstüne çalışma süresinin normalin üstüne çıkartılması,başka bir anlatımla çıkartılması,başka bir anlatımla “yoğunlaştırılmış iş haftalarının” “yoğunlaştırılmış iş haftalarının” uygulanması mümkündür. uygulanması mümkündür.

Öncelikle belirtmek gerekir Öncelikle belirtmek gerekir ki,yoğunlaştırılmış çalışma haftası ki,yoğunlaştırılmış çalışma haftası uygulamasını işveren yönetim hakkına uygulamasını işveren yönetim hakkına dayanarak tek başına karar veremez.Bu dayanarak tek başına karar veremez.Bu konuda tarafların anlaşması ve işçinin de konuda tarafların anlaşması ve işçinin de buna yazılı onay vermesi buna yazılı onay vermesi gerekmektedir(ÇaSür.Yön.m.5/1) Bu onay iş gerekmektedir(ÇaSür.Yön.m.5/1) Bu onay iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesiyle sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesiyle başlangıçta da alınabilir. başlangıçta da alınabilir.

Yoğunlaştırılmış iş haftası uygulamasına Yoğunlaştırılmış iş haftası uygulamasına yasa koyucu iki sınır getirmiştir: yasa koyucu iki sınır getirmiştir: (a)(a) bunlardan biri,günlük çalışma süresi 11 bunlardan biri,günlük çalışma süresi 11 saati aşamayacak;saati aşamayacak;(b) (b) diğeri de iki aylık diğeri de iki aylık (veya dört aylık) süre içinde haftalık (veya dört aylık) süre içinde haftalık ortalama çalışma süresi yasal veya ortalama çalışma süresi yasal veya sözleşme ile getirilen süreleri sözleşme ile getirilen süreleri geçmeyecektir geçmeyecektir

İşK’nun 63.maddesinde öngörülen günlük 11 İşK’nun 63.maddesinde öngörülen günlük 11 saatlik süre işçiyi koruma amaçlı ve kamu saatlik süre işçiyi koruma amaçlı ve kamu düzeniyle ilgili olduğu için bu süre hiçbir düzeniyle ilgili olduğu için bu süre hiçbir surette aşılamayacak,bundan sonraki süreler surette aşılamayacak,bundan sonraki süreler de denkleştirmeye tabi tutulamayacaktır de denkleştirmeye tabi tutulamayacaktır (ÇaSü Yön.m( 4/3).(ÇaSü Yön.m( 4/3).

Denkleştirme iş sözleşmesiyle Denkleştirme iş sözleşmesiyle iki ayiki ay; toplu iş ; toplu iş sözleşmesiyle sözleşmesiyle dört aydört ay olarak olarak kararlaştırılabilir. Kararlaştırılan denkleştirme kararlaştırılabilir. Kararlaştırılan denkleştirme süresinin aynı takvim ayı içinde olması gibi süresinin aynı takvim ayı içinde olması gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.Kural bir zorunluluk bulunmamaktadır.Kural denkleştirme dönemi içinde çalışma denkleştirme dönemi içinde çalışma sürelerinin yasal süreler içinde sürelerinin yasal süreler içinde kalmasıdır.Şayet denkleştirme dönemi içinde kalmasıdır.Şayet denkleştirme dönemi içinde yapılamayan sürelerin kararlaştırılan biçimde yapılamayan sürelerin kararlaştırılan biçimde ücreti ödenmeli veya serbest zaman olarak ücreti ödenmeli veya serbest zaman olarak kullandırılmalıdır. kullandırılmalıdır.

Bir işçinin günlük çalışma süresinin Bir işçinin günlük çalışma süresinin 11 saati aşamayacağı ve İşK ‘nun 11 saati aşamayacağı ve İşK ‘nun 46.maddesi uyarınca yedi günlük bir 46.maddesi uyarınca yedi günlük bir zaman dilimi içinde işçiye kesintisiz zaman dilimi içinde işçiye kesintisiz 24 saatten az olmamak üzere hafta 24 saatten az olmamak üzere hafta tatili verilmesi zorunluluğu tatili verilmesi zorunluluğu karşısında,yoğunlaştırılmış iş haftası karşısında,yoğunlaştırılmış iş haftası ancak 6x11:66 saat olabilecektir. ancak 6x11:66 saat olabilecektir.

Buna göre;Buna göre;

Sekiz haftalık denkleştirme dönemi Sekiz haftalık denkleştirme dönemi 45x8= 36045x8= 360 saat olabilecektir. saat olabilecektir. Yoğunlaştırılmış iş haftası olarak Yoğunlaştırılmış iş haftası olarak 360/11=32,5360/11=32,5 gün çalışılabilecektir. gün çalışılabilecektir. Sekiz haftalık denkleştirme döneminde Sekiz haftalık denkleştirme döneminde 6x8=486x8=48 işgünü olacağından işgünü olacağından 48-48-32,5=15,532,5=15,5 günlük işçinin serbest günlük işçinin serbest zaman veya boş gün hakkı zaman veya boş gün hakkı bulunacaktır. bulunacaktır.

Aynı dönem içinde işçi günde 10 Aynı dönem içinde işçi günde 10 saat çalıştırılırsa 8 haftalık saat çalıştırılırsa 8 haftalık denkleştirme süresi içinde ;denkleştirme süresi içinde ;

45x8= 36045x8= 360 saat, saat,360/10= 36360/10= 36 işgünü ; 6x8=işgünü ; 6x8=48-3648-36= = 12 12 boş gün boş gün veya serbest zaman bulunacaktır. veya serbest zaman bulunacaktır.

III.FAZLA ÇALIŞMA III.FAZLA ÇALIŞMA YAPTIRMA YASAKLARIYAPTIRMA YASAKLARI

1.Fazla Çalışma Yaptırılmayacak İşler1.Fazla Çalışma Yaptırılmayacak İşler 1.1.Sağlık kuralları bakımından yalnızca 1.1.Sağlık kuralları bakımından yalnızca

7.5 saat ve daha az çalışılması gereken 7.5 saat ve daha az çalışılması gereken işlerişler

1.2.Gece döneminde yapılan işler 1.2.Gece döneminde yapılan işler 1.3.Yer altı ve sualtında yapılan ve maden 1.3.Yer altı ve sualtında yapılan ve maden

ve kablo döşemesi,tünel inşaat işleri, ve kablo döşemesi,tünel inşaat işleri,

2.Fazla çalışma 2.Fazla çalışma Yaptırılamayacak işçilerYaptırılamayacak işçiler

2.1.18 yaşını doldurmamış işçiler2.1.18 yaşını doldurmamış işçiler 2.2.Sağlığının elvermediğini 2.2.Sağlığının elvermediğini

belgeleyen işçilerbelgeleyen işçiler 2.4.Kısmi süreli çalışan işçilerin 2.4.Kısmi süreli çalışan işçilerin

durumu durumu 2.3.Gebe,yeni doğum yapmış ve 2.3.Gebe,yeni doğum yapmış ve

çocuk emziren işçilerçocuk emziren işçiler

VI. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ ÖDENMESİVI. FAZLA ÇALIŞMA KARŞILIĞININ ÖDENMESİ VEVE

SERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILMASISERBEST ZAMAN OLARAK KULLANDIRILMASI Serbest veya boş zaman,4857 sayılı İşK’nun Serbest veya boş zaman,4857 sayılı İşK’nun

41.maddesi ile FÇY 5.maddesinde 41.maddesi ile FÇY 5.maddesinde anlatımını bulan bir kavramdır. Bununla anlatımını bulan bir kavramdır. Bununla işçinin sağlığını korumak için verilen işçinin sağlığını korumak için verilen dinlenme zamanları olarak tanımlanabilir. dinlenme zamanları olarak tanımlanabilir. Bu durumda işçi fazla çalıştığı her saat Bu durumda işçi fazla çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 30 dakika, fazla sürelerle karşılığı 1 saat 30 dakika, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 15 dakikayı çalıştığı her saat karşılığı 1 saat 15 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilecektir serbest zaman olarak kullanabilecektir (İşK.m 41/4). Bu süreyi işçi altı ay zarfından (İşK.m 41/4). Bu süreyi işçi altı ay zarfından çalışma süresi içinde ve ücretinden kesinti çalışma süresi içinde ve ücretinden kesinti yapılmaksızın kullanabilecektir(m.41/5) yapılmaksızın kullanabilecektir(m.41/5)

Fazla çalışma ve fazla çalışma süreleriyle Fazla çalışma ve fazla çalışma süreleriyle çalışmanın karşılığını işçi ister ücret olarak çalışmanın karşılığını işçi ister ücret olarak ödenmesini isteyebileceği gibi isterse serbest -ödenmesini isteyebileceği gibi isterse serbest -boş-zaman olarak kullanabilir. Tek yanlı olarak boş-zaman olarak kullanabilir. Tek yanlı olarak işveren, zamlı ücret yerine işçiye serbest işveren, zamlı ücret yerine işçiye serbest zaman kullandıramaz.zaman kullandıramaz.İşçinin talebi götürü İşçinin talebi götürü kabuller biçiminde değil;her fazla ve fazla kabuller biçiminde değil;her fazla ve fazla sürelerle çalışma öncesinde sürelerle çalışma öncesinde kararlaştırılmalıdır.kararlaştırılmalıdır. TİS ücret yerine serbest TİS ücret yerine serbest zaman kullanımı de kararlaştırılamaz.Çünkü zaman kullanımı de kararlaştırılamaz.Çünkü böyle bir kararlaştırma sözleşme erkinin böyle bir kararlaştırma sözleşme erkinin esasen dışında kalır. esasen dışında kalır.

Ancak serbest zamanı altı aylık süre Ancak serbest zamanı altı aylık süre içinde belirleme yetkisi işverene aittir. içinde belirleme yetkisi işverene aittir. Buna ilişkin kararlaştırmalar,işyeri için Buna ilişkin kararlaştırmalar,işyeri için yönetmelikleri ve TİS’lerde yer yönetmelikleri ve TİS’lerde yer alabilir.İşçinin kanunlardan ve TİS’ten alabilir.İşçinin kanunlardan ve TİS’ten kaynaklanan dinlenme günlerinde kaynaklanan dinlenme günlerinde serbest zaman kullandırılamaz serbest zaman kullandırılamaz

Yinelemekte bir sakınca yok.Zorunlu Yinelemekte bir sakınca yok.Zorunlu ve olağanüstü çalışmalarda serbest ve olağanüstü çalışmalarda serbest zaman kullanılmasını söz konusu zaman kullanılmasını söz konusu değildir. değildir.

3.1.Serbest zaman karşılığının 3.1.Serbest zaman karşılığının ödenmesiödenmesi

3.2.Serbest zaman karşılığının 3.2.Serbest zaman karşılığının kullandırılmasıkullandırılması

V.ZORUNLU NEDENLERLE V.ZORUNLU NEDENLERLE YAPILAN FAZLA YAPILAN FAZLA ÇALIŞMALARÇALIŞMALAR

Bir arıza sırasında veya arızanın mümkün Bir arıza sırasında veya arızanın mümkün görülmesi halinde,yahut makineler veya görülmesi halinde,yahut makineler veya araç gereç için hemen yapılması gerekli araç gereç için hemen yapılması gerekli acele işlerde,yahut zorlayıcı bir nedenin acele işlerde,yahut zorlayıcı bir nedenin ortaya çıkması halinde zorunlu nedenle ortaya çıkması halinde zorunlu nedenle fazla çalışmaya gidilecektirfazla çalışmaya gidilecektir(m.42/1).(m.42/1).

Fazla Çalışma Yönetmeliği’nin 9/1 Fazla Çalışma Yönetmeliği’nin 9/1 maddesi uyarınca bu hallerde işçinin onayı maddesi uyarınca bu hallerde işçinin onayı aranmayacaktır. aranmayacaktır.

Zorunlu nedenlerin ortaya çıkması halinde Zorunlu nedenlerin ortaya çıkması halinde işyerinde çalışan işçilerin bir kısmı veya işyerinde çalışan işçilerin bir kısmı veya tamamı fazla çalışma yapabilir.Bu durumda tamamı fazla çalışma yapabilir.Bu durumda işçilere uygun dinlenme verilecek (m.42/1).işçilere uygun dinlenme verilecek (m.42/1).

Diğer yandan,zorunlu sebeplerle Diğer yandan,zorunlu sebeplerle yapılan fazla çalışmalar için ilişkin İşK yapılan fazla çalışmalar için ilişkin İşK 41.maddenin birinci,ikinci ve üçüncü 41.maddenin birinci,ikinci ve üçüncü fıkraları uygulanır(m.42/2).Maddede fıkraları uygulanır(m.42/2).Maddede serbest zaman kullanılmasına ilişkin serbest zaman kullanılmasına ilişkin 41.maddesinin dördüncü fıkrasına 41.maddesinin dördüncü fıkrasına değinilmediği için zorunlu sebeplerle değinilmediği için zorunlu sebeplerle yapılan fazla çalışmalar yerine serbest yapılan fazla çalışmalar yerine serbest zaman kullandırılmayacak,yalnızca zaman kullandırılmayacak,yalnızca ücreti ödenebilecektir.ücreti ödenebilecektir.

VI.OLAĞANÜSTÜ HALLERDE VI.OLAĞANÜSTÜ HALLERDE YAPILAN FAZLA YAPILAN FAZLA ÇALIŞMALARÇALIŞMALAR

Seferberlik sırasında,yurt savunmasının Seferberlik sırasında,yurt savunmasının gereçlerini karşılayan işyerlerinde fazla gereçlerini karşılayan işyerlerinde fazla çalışmaya lüzum görülürse,işlerin çeşidine çalışmaya lüzum görülürse,işlerin çeşidine ve ihtiyacın dereceğine göre Bakanlar ve ihtiyacın dereceğine göre Bakanlar Kurulu günlük çalışma süresini işçinin en Kurulu günlük çalışma süresini işçinin en çok çalışma gücüne çıkartabilir(m.43/1).çok çalışma gücüne çıkartabilir(m.43/1).

Fazla Çalışma Yönetmeliği’nin 9/2 maddesi Fazla Çalışma Yönetmeliği’nin 9/2 maddesi uyarınca bu hallerde işçinin onayı uyarınca bu hallerde işçinin onayı aranmayacaktıraranmayacaktır

Diğer yandan olağanüstü sebeplerle yapılan Diğer yandan olağanüstü sebeplerle yapılan fazla çalışmalar için ilişkin İşK 41.maddenin fazla çalışmalar için ilişkin İşK 41.maddenin birinci,ikinci ve üçüncü fıkraları birinci,ikinci ve üçüncü fıkraları uygulanır(m.43/1).Maddede serbest zaman uygulanır(m.43/1).Maddede serbest zaman kullanılmasına ilişkin 41.maddesinin kullanılmasına ilişkin 41.maddesinin dördüncü fıkrasına değinilmediği için dördüncü fıkrasına değinilmediği için zorunlu sebeplerle yapılan fazla çalışmalar zorunlu sebeplerle yapılan fazla çalışmalar yerine serbest zaman yerine serbest zaman kullandırılmayacak,yalnızca ücreti kullandırılmayacak,yalnızca ücreti ödenebilecektir. ödenebilecektir.

VII.HAFTA VE GENEL TATİL VII.HAFTA VE GENEL TATİL ÇALIŞMALARIÇALIŞMALARI

9.1. Hafta tatili9.1. Hafta tatili Hafta tatiline ilişkin düzenlemeler Hafta tatiline ilişkin düzenlemeler

hukukumuzda dağınık bir biçimde ve birden hukukumuzda dağınık bir biçimde ve birden çok kuralda yer almıştır. Gerçekten hafta çok kuralda yer almıştır. Gerçekten hafta tatili 1924 tarihli ve 394 sayılı “Hafta Tatilitatili 1924 tarihli ve 394 sayılı “Hafta Tatili

Hakkında Kanun” ile uygulanmaya Hakkında Kanun” ile uygulanmaya başlanmıştır. Nitekim iç hukukumuza da başlanmıştır. Nitekim iç hukukumuza da aktardığımız 14 sayılı ILO sözleşmesi de aktardığımız 14 sayılı ILO sözleşmesi de sınai müesseselerde çalışanlara hafta tatili sınai müesseselerde çalışanlara hafta tatili hakkını tanımış ve güvence altına almıştır. hakkını tanımış ve güvence altına almıştır.

9.2.Hafta verilmesi ve tatili 9.2.Hafta verilmesi ve tatili ücretiücreti

Kuşkusuz düzenlemelerde işverene haftanın yeni günü Kuşkusuz düzenlemelerde işverene haftanın yeni günü faaliyetini sürdürme olanağının verilmesi,çalışan faaliyetini sürdürme olanağının verilmesi,çalışan işçilerin de yedi gün tatil yapmaksızın sürekli bir işçilerin de yedi gün tatil yapmaksızın sürekli bir biçimde çalıştırılmaları sonucunu doğurmaz.İşçilerin biçimde çalıştırılmaları sonucunu doğurmaz.İşçilerin yedi günlük bir zaman kesitinde kesintisiz 24 saatlik yedi günlük bir zaman kesitinde kesintisiz 24 saatlik dinlenme hafta tatilinden yararlanmaları İşK’nun dinlenme hafta tatilinden yararlanmaları İşK’nun 46 .maddesinin gereğidir.Aynı şekilde HTK hükümleri 46 .maddesinin gereğidir.Aynı şekilde HTK hükümleri uyarınca,işçilerin 6 günden fazla çalıştırılmaları uyarınca,işçilerin 6 günden fazla çalıştırılmaları yasaktır(m.2).Hafta tatilinden istisna edilen işyerlerinde yasaktır(m.2).Hafta tatilinden istisna edilen işyerlerinde Pazar günleri çalıştırılan işçilere ,münavebe ile hafta Pazar günleri çalıştırılan işçilere ,münavebe ile hafta içinde bir gün tatil verilmesi zorunludur. Örneğin Pazar içinde bir gün tatil verilmesi zorunludur. Örneğin Pazar günleri çalışan postada bulunan işçilere bir iş haftasına günleri çalışan postada bulunan işçilere bir iş haftasına denk gelecek şekilde haftanın başka bir günlerinde denk gelecek şekilde haftanın başka bir günlerinde nöbetleşe en az 24 saat tatil yaptırılması gereklidir.Bu nöbetleşe en az 24 saat tatil yaptırılması gereklidir.Bu halde,işçinin Pazar günü yaptığı çalışmanın diğer iş halde,işçinin Pazar günü yaptığı çalışmanın diğer iş günlerindeki çalışmalarından herhangi bir farkı da günlerindeki çalışmalarından herhangi bir farkı da yoktur.Buna karşın, Pazar günü çalışan işçinin hafta yoktur.Buna karşın, Pazar günü çalışan işçinin hafta arasında hafta tatili yapması,o işçi bakımından hafta arasında hafta tatili yapması,o işçi bakımından hafta tatili niteliğindedir.tatili niteliğindedir.

İşçilere, dinlenmelerine ayrılan ve İşçilere, dinlenmelerine ayrılan ve çalıştırılmayan hafta tatili günü için çalıştırılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın bir gündelik tutarında olmaksızın bir gündelik tutarında ücret ödenir (İş K.46/2). ücret ödenir (İş K.46/2).

İşçinin hafta tatili ücretine hak kazanabilmesi için, İşçinin hafta tatili ücretine hak kazanabilmesi için, tatilden önceki işgünlerinde tatilden önceki işgünlerinde günlük çalışma süresine uygun olarak çalışmış olması günlük çalışma süresine uygun olarak çalışmış olması gerekir (İşK/46/1) Ancak kanun bazı günlerin çalışılmış gerekir (İşK/46/1) Ancak kanun bazı günlerin çalışılmış gibi hesaba katılacağını hükme bağlamıştır .Buna gibi hesaba katılacağını hükme bağlamıştır .Buna göre, çalışmadığı halde kanunen iş süresinden sayılan göre, çalışmadığı halde kanunen iş süresinden sayılan haller (İşK.66) ile günlük ücreti ödenen veya haller (İşK.66) ile günlük ücreti ödenen veya ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil ödenmeyen kanundan veya sözleşmeden doğan tatil günleri;evlenmelerde üç güne kadar,ana günleri;evlenmelerde üç güne kadar,ana babanın ,eşin,kardeşin veya çocukların ölümünde üç babanın ,eşin,kardeşin veya çocukların ölümünde üç güne kadar verilmesi gereken izin süreleri ;bir hafta güne kadar verilmesi gereken izin süreleri ;bir hafta içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer içinde kalmak üzere işveren tarafından verilen diğer izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme izinlerle hekim raporuyla verilen hastalık ve dinlenme süreleri çalışılmış gibi hesaba katılır(İşK.46/3). Bunun süreleri çalışılmış gibi hesaba katılır(İşK.46/3). Bunun yanı sıra, zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmaksızın yanı sıra, zorlayıcı ve ekonomik bir sebep olmaksızın işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç işyerindeki çalışmanın haftanın bir veya birkaç gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde gününde işveren tarafından tatil edilmesi halinde haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak haftanın çalışılmayan günleri ücretli hafta tatiline hak kazanmak için çalışılması gereken altı günün kazanmak için çalışılması gereken altı günün hesaplanmasında göz önünde tutulur(İşK.46/4). hesaplanmasında göz önünde tutulur(İşK.46/4).

Maktu aylıkla işçilere çalışmadıkları hafta tatili ücreti Maktu aylıkla işçilere çalışmadıkları hafta tatili ücreti ayrıca ödenmez(m.49/3) ayrıca ödenmez(m.49/3)

9.3.Genel tatil çalışmaları 9.3.Genel tatil çalışmaları ve ücretive ücreti

aa) İşK’nun 47/1 maddesine göre, kanunlarda aa) İşK’nun 47/1 maddesine göre, kanunlarda Ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul Ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günler için işçiler çalışmazlarsa bir iş edilen günler için işçiler çalışmazlarsa bir iş karşılığı olmaksızın ücretlerine hak kazanırlar.karşılığı olmaksızın ücretlerine hak kazanırlar.

Bu günlerde çalışırlarsa bir kat fazla ücrete hak Bu günlerde çalışırlarsa bir kat fazla ücrete hak kazanırlar. Hafta tatili ile genel tatil gününün kazanırlar. Hafta tatili ile genel tatil gününün çakışması halinde ise, hafta tatili ücretinin çakışması halinde ise, hafta tatili ücretinin ödenmesi gerekecektir. Maktu aylıkla işçilere ödenmesi gerekecektir. Maktu aylıkla işçilere çalışmadıkları genel tatil günü için ayrıca genel çalışmadıkları genel tatil günü için ayrıca genel tatil ücreti ödenmez. Ancak bu günleri çalışan tatil ücreti ödenmez. Ancak bu günleri çalışan işçilere ayrıca bir kat daha genel tatil ücreti işçilere ayrıca bir kat daha genel tatil ücreti ödenir. ödenir.

VIII.FAZLA ÇALIŞMAYA VIII.FAZLA ÇALIŞMAYA İLİŞKİN KURALLARIN İLİŞKİN KURALLARIN

İHLALİNİNİHLALİNİN SONUÇLARISONUÇLARI İşK’nun 41 maddesine muhalefet eden işveren İşK’nun 41 maddesine muhalefet eden işveren

veya vekiline 102/c maddesine göre her işçi veya vekiline 102/c maddesine göre her işçi başına idari nitelikle para cezası uygulanır.başına idari nitelikle para cezası uygulanır.

Ancak zorunlu ve olağanüstü fazla çalışmaların Ancak zorunlu ve olağanüstü fazla çalışmaların 102/c’de yaptırımı öngörülmemiştir. Ancak 102/c’de yaptırımı öngörülmemiştir. Ancak bunun yaptırımsız olduğu da bunun yaptırımsız olduğu da söylenemeyecektir. Bunlar için fazla çalışma söylenemeyecektir. Bunlar için fazla çalışma ücretinin kasten ödenmemesi gibi ücretinin kasten ödenmemesi gibi değerlendirilerek idari nitelikle para cezası değerlendirilerek idari nitelikle para cezası verilebilir(102/a). verilebilir(102/a).

IX.SON SÖZ YADA YAŞAM IX.SON SÖZ YADA YAŞAM SÜRESİNİN KORUNMASISÜRESİNİN KORUNMASI