i̇ş hukuku modül özetleri (1)

MUSTAFA BAYINDIR 2012

HATIRLATMA AMAÇLI MODÜL ÖZETLERİ YAYINIMIZDIR.

MADDE 1.—Bu Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.

Bu Kanun, 4 üncü maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.

AMAÇ VE KAPSAM

1. İş Kanunu Genel Olarak

MADDE 2. – • Bir iş sözleşmesineiş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye

işçi,

• İşçi ile İşveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisiiş ilişkisi denir.

• İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri işyeri denir. İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan; dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.

TANIMLARTANIMLAR

MADDE 2. – DEVAM

İşyerinde yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt asıl işveren-alt işveren ilişkisiişveren ilişkisi denir.

ASIL İŞVEREN- ALT İŞVEREN ASIL İŞVEREN- ALT İŞVEREN

ASIL İŞVEREN- ALT İŞVERENASIL İŞVEREN- ALT İŞVEREN

MADDE 2. –DEVAM Asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birliktebirlikte sorumludur.

MADDE 2. –DEVAM

İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölünerek alt işverenlere verilemez.

Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt Daha önce o işyerinde çalıştırılan kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. işveren ilişkisi kurulamaz. (İSTİSNA: Alt (İSTİSNA: Alt İşverenlik Yönetmeliği m. 4/d)İşverenlik Yönetmeliği m. 4/d)

ASIL İŞVEREN- ALT İŞVERENASIL İŞVEREN- ALT İŞVEREN

MADDE 3. –

Bu Kanunun kapsamına giren nitelikte bir işyerini kuran, her ne suretle olursa olsun devralan, çalışma konusunu kısmen veya tamamen değiştiren veya herhangi bir sebeple faaliyetine son veren ve işyerini kapatan işveren, işyerinin unvan ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve soyadını yahut unvanını, adresini, varsa işveren vekili veya vekillerinin adı, soyadı ve adreslerini bir ay içinde bir ay içinde bölge müdürlüğünebölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

Bu Kanunun 2 nci maddesinin altıncı fıkrasına göre iş alan alt işveren; kendi işyerinin tescili için asıl işverenden aldığı yazılı alt işverenlik sözleşmesiyazılı alt işverenlik sözleşmesi ve gerekli belgelerle birlikte, birinci fıkra hükmüne göre bildirim yapmakla yükümlüdür.

İŞYERİNİ BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜİŞYERİNİ BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

MADDE 4.—MADDE 4.— a)a) Deniz ve hava taşıma işlerinde, Deniz ve hava taşıma işlerinde, b)b) 50'den az işçi çalıştırılan 50'den az işçi çalıştırılan tarım ve orman işletmelerinde,c)c) Aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili her çeşit yapı işleri,d)d) Bir ailenin üyeleri ve 3 üncü dereceye kadar akrabalar arasında, evlerde ve el sanatlarının yapıldığı işlerde, e)e) Ev hizmetlerinde,f)f) Çıraklar hakkında, g)g) Sporcular hakkında, h)h) Rehabilite edilenler hakkında,ı)ı) 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun 2 nci maddesinin tarifine uygun üç kişinin çalıştığı işyerlerinde.

Bu Kanun hükümleri UYGULANMAZ.Bu Kanun hükümleri UYGULANMAZ.

İSTİSNALARİSTİSNALAR

MADDE 5. – MADDE 5. – İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım yapılamaz.yapılamaz.

İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.

Aynı veya eşit değerde bir iş içinAynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz.

İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.

EŞİT DAVRANMA İLKESİEŞİT DAVRANMA İLKESİ

MADDE 6. – İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukukî bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.

Yukarıdaki hükümlere göre devir halinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar. Ancak bu yükümlülüklerden devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıldevir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.

İŞYERİNİN İŞYERİNİN VEYA VEYA BİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİBİR BÖLÜMÜNÜN DEVRİ

MADDE 8. – İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.

İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.özel bir şekle tâbi değildir.

Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.

2. İş Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli

MADDE 9. – Taraflar iş sözleşmesini, Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler.

İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli yapılır. Bu sözleşmeler çalışma biçimleri bakımından tam süreli veya kısmî süreli yahut deneme süreli ya da diğer türde oluşturulabilir.

TÜRÜ VE ÇALIŞMA BİÇİMLERİNİ TÜRÜ VE ÇALIŞMA BİÇİMLERİNİ BELİRLEME SERBESTİSİBELİRLEME SERBESTİSİ

3. İş Sözleşmesi Türleri3. İş Sözleşmesi Türleri3. İş Sözleşmesi Türleri3. İş Sözleşmesi Türleri

MADDE 7.- İşveren, devir sırasında yazılı rızasınıdevir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur. Geçici iş ilişkisi altı ayı geçmemekaltı ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır, gerektiğinde en fazla iki defaen fazla iki defa yenilenebilir.

İşverenin, ücreti ödeme yükümlülüğü devam eder. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı sürede işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerindensigorta primlerinden işveren ile birliktebirlikte sorumludur.

GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİGEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ

MADDE 10.- MADDE 10.-

Nitelikleri bakımından Nitelikleri bakımından en çok otuz iş günüen çok otuz iş günü süren işlere süren işlere süreksiz işsüreksiz iş, bundan fazla devam , bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.edenlere sürekli iş denir.

SÜREKLİ VE SÜREKSİZ İŞLERDEKİ SÜREKLİ VE SÜREKSİZ İŞLERDEKİ İŞ SÖZLEŞMELERİİŞ SÖZLEŞMELERİ

MADDE 11. – İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme belirsiz süreli sayılır. Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarakobjektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi belirli süreli iş sözleşmesidir.

Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.

BELİRLİ VE BELİRSİZ BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİSÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ AYIRIMIN SINIRLARIİŞ SÖZLEŞMESİ AYIRIMIN SINIRLARI

MADDE 12. –MADDE 12. –

Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi, ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin süreli olmasından dolayı belirsiz sözleşmesinin süreli olmasından dolayı belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan emsal işçiye süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz.göre farklı işleme tâbi tutulamaz.

KISMÎ SÜRELİ VE TAM SÜRELİ KISMÎ SÜRELİ VE TAM SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİİŞ SÖZLEŞMESİ

MADDE 13 –MADDE 13 –

İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre göre önemli ölçüdeönemli ölçüde daha az belirlenmesi daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir. sözleşmesidir.

DENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİDENEME SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ

MADDE 15. – MADDE 15. – Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı Taraflarca iş sözleşmesine bir deneme kaydı konulduğunda, bunun süresi konulduğunda, bunun süresi en çok iki ayen çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş sözleşmeleriyle sözleşmeleriyle dört ayadört aya kadar uzatılabilirkadar uzatılabilir..

Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini Deneme süresi içinde taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı tazminatsız feshedebilir. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.günler için ücret ve diğer hakları saklıdır.

TAKIM SÖZLEŞMESİ İLE OLUŞTURULAN TAKIM SÖZLEŞMESİ İLE OLUŞTURULAN İŞ SÖZLEŞMELERİİŞ SÖZLEŞMELERİ

MADDE 16. – MADDE 16. –

Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı Birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu temsilen bu işçilerden birinin, takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmeye takım sözleşmesi denirsözleşmesi denir

4.4. İş Sözleşmesinin Feshiİş Sözleşmesinin FeshiSÜRELİ FESİHSÜRELİ FESİH

MADDE 17. –6 AYDAN AZ KIDEM 2 HAFTA6 AY – 18 AY KIDEM 4 HAFTA18 AY – 36 AY KIDEM 6 HAFTA

36 AYDAN FAZLA K 8 HAFTA

Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır. (İHBAR (İHBAR TAZMİNATI)TAZMİNATI)

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

Bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma Bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminatüç katı tutarında tazminat ödenir. ödenir. (KÖTÜNİYET TAZM.)(KÖTÜNİYET TAZM.)

MADDE 18. – MADDE 18. – Otuz veya daha fazla işçi çalıştıranOtuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde işyerlerinde

en az altı aylık kıdemi olanen az altı aylık kıdemi olan işçinin işçinin belirsiz sürelibelirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.zorundadır.

Aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep Aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:oluşturmaz:

a)a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında sendikal faaliyetlere katılmak.sendikal faaliyetlere katılmak.

b)b) İşyeri sendika temsilciliği yapmak. İşyeri sendika temsilciliği yapmak.

FESHİN GEÇERLİ SEBEBE FESHİN GEÇERLİ SEBEBE DAYANDIRILMASIDAYANDIRILMASI

FESHİN GEÇERLİ SEBEBE FESHİN GEÇERLİ SEBEBE DAYANDIRILMASIDAYANDIRILMASI

MADDE 18. – DEVAMMADDE 18. – DEVAMc)c) Mevzuattan doğan haklarını takip için işveren Mevzuattan doğan haklarını takip için işveren

aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak.bu hususta başlatılmış sürece katılmak.

d)d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler. benzeri nedenler.

e)e) 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde (doğumdan (doğumdan önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta)önce 8 hafta, doğumdan sonra 8 hafta) işe gelmemek. işe gelmemek.

f)f) Hastalık veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) Hastalık veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık.bekleme süresinde işe geçici devamsızlık.

SÖZLEŞMENİN FESHİNDE USULSÖZLEŞMENİN FESHİNDE USUL

MADDE 19. – MADDE 19. – İşveren fesih bildirimini İşveren fesih bildirimini yazılı yazılı olarak yapmak olarak yapmak

ve fesih ve fesih sebebini açık ve kesinsebebini açık ve kesin bir şekilde bir şekilde belirtmek zorundadır. belirtmek zorundadır.

Hakkındaki iddialara karşı savunmasını Hakkındaki iddialara karşı savunmasını almadanalmadan bir işçinin belirsiz süreli iş bir işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile sözleşmesi, o işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerle feshedilemez. ilgili nedenlerle feshedilemez.

Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) Ancak, işverenin 25 inci maddenin (II) numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı numaralı bendi şartlarına uygun fesih hakkı saklıdır.saklıdır.

FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ VE USULÜVE USULÜ

MADDE 20. – MADDE 20. – İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde

sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde tarihinden itibaren bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir.dava açabilir.

Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat Feshin geçerli bir sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir.yükümlülüğü işverene aittir.

İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.

Dava seri muhakeme usulüne göre iki ay içinde iki ay içinde sonuçlandırılırsonuçlandırılır. Mahkemece verilen kararın temyizi halinde, Yargıtay bir ayYargıtay bir ay içinde kesin olarak karar verir.

GEÇERSİZ SEBEPLE GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN FESHİN SONUÇLARIYAPILAN FESHİN SONUÇLARI

MADDE 21. – MADDE 21. – İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadırbaşlatmak zorundadır. .

İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiyeişe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminatçok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.ödemekle yükümlü olur.

MADDE 21. – DEVAMMADDE 21. – DEVAMKararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücretücret ve diğer hakları ödenir. ve diğer hakları ödenir.

İşçi işe başlatılırsa, peşin olarak ödenen bildirim İşçi işe başlatılırsa, peşin olarak ödenen bildirim süresine ait ücret ile kıdem tazminatı, yukarıdaki süresine ait ücret ile kıdem tazminatı, yukarıdaki fıkra hükümlerine göre yapılacak ödemeden fıkra hükümlerine göre yapılacak ödemeden mahsup edilir.mahsup edilir. İşe başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş İşe başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş veya bildirim süresine ait ücret peşin ödenmemişse, veya bildirim süresine ait ücret peşin ödenmemişse, bu sürelere ait ücret tutarı ayrıca ödenir.bu sürelere ait ücret tutarı ayrıca ödenir.

GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN FESHİN SONUÇLARIFESHİN SONUÇLARI

MADDE 21. – DEVAMİşçi kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır.

İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.

Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri sözleşmeler ile hiçbir suretle değiştirilemez; aksi yönde sözleşme hükümleri geçersizdir.

GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN FESHİN SONUÇLARIFESHİN SONUÇLARI

ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİVE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ

MADDE 22.—MADDE 22.—İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ya da işyeri uygulamasıyla oluşan yönetmeliği ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu ancak durumu işçiye yazılıişçiye yazılı olarak bildirmek olarak bildirmek suretiyle yapabilir.suretiyle yapabilir.

Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılıaltı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz.

MADDE 22.— DEVAMİşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir.

Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir.zaman değiştirebilir.

Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz.

ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİVE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ

MADDE 23. – MADDE 23. – Süresi belirli olan veya olmayan sürekli iş Süresi belirli olan veya olmayan sürekli iş sözleşmesi ile bir işverenin işine girmiş olan işçi, sözleşmesi ile bir işverenin işine girmiş olan işçi, sözleşme süresinin bitmesinden önce yahut bildirim sözleşme süresinin bitmesinden önce yahut bildirim süresine uymaksızın işini bırakıp başka bir süresine uymaksızın işini bırakıp başka bir işverenin işine girerse sözleşmenin bu suretle işverenin işine girerse sözleşmenin bu suretle feshinden ötürü, işçinin sorumluluğu yanında, feshinden ötürü, işçinin sorumluluğu yanında, ayrıca yeni işveren de aşağıdaki hallerde birlikte ayrıca yeni işveren de aşağıdaki hallerde birlikte sorumludur:sorumludur:

a)a) İşçinin bu davranışına, yeni işe girdiği işveren İşçinin bu davranışına, yeni işe girdiği işveren sebep olmuşsa.sebep olmuşsa.

b) b) Yeni işveren, işçinin bu davranışını bilerek onu işe Yeni işveren, işçinin bu davranışını bilerek onu işe almışsa.almışsa.

c) c) Yeni işveren işçinin bu davranışını öğrendikten Yeni işveren işçinin bu davranışını öğrendikten sonra dahi onu çalıştırmaya devam ederse.sonra dahi onu çalıştırmaya devam ederse.

YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUYENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞU

İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKIDERHAL FESİH HAKKI

MADDE 24. – MADDE 24. – Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda Süresi belirli olsun veya olmasın işçi, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: feshedebilir:

I. Sağlık sebepleri:I. Sağlık sebepleri:a)a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin

niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b)b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.hastalığa tutulursa.


MADDE 24. – DEVAMMADDE 24. – DEVAM

II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:benzerleri:

a)a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.suretiyle işçiyi yanıltırsa.

b)b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.bulunursa.



II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: DEVAMhaller ve benzerleri: DEVAM

c)c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.


MADDE 24. – DEVAMMADDE 24. – DEVAMII. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve II. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve

benzerleri:DEVAMbenzerleri:DEVAMd)d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından

işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.alınmazsa.

e)e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, veya ödenmezse,

f)f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.şartları uygulanmazsa.



III. Zorlayıcı sebepler:III. Zorlayıcı sebepler:İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.sebepler ortaya çıkarsa.

İŞVERENİN HAKLI NEDENLE İŞVERENİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKIDERHAL FESİH HAKKI

MADDE 25. – MADDE 25. – Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir:feshedebilir:

I- Sağlık sebepleri:I- Sağlık sebepleri:a)a) İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan

yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi.

b)b) İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda.durumunda.

MADDE 25. –MADDE 25. – DEVAM

II-Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve II-Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:benzerleri:

a)a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada işçinin işvereni yanıltması.

b)b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması

c)c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

d)d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi.



II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: DEVAMbenzerleri: DEVAMe) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.g)g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi..



II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: DEVAMbenzerleri: DEVAMh)h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması



III- Zorlayıcı sebepler: III- Zorlayıcı sebepler: İşçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması.

IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması IV- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması.süresini aşması.İşçi feshin yukarıdaki bentlerde öngörülen sebeplere uygun olmadığı iddiası ile 18, 20 ve 21 inci madde hükümleri çerçevesinde yargı yoluna başvurabilir


DERHAL FESİH HAKKINI DERHAL FESİH HAKKINI KULLANMA SÜRESİKULLANMA SÜRESİ

MADDE 26. – MADDE 26. – 24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve 24 ve 25 inci maddelerde gösterilen ahlak ve iyiniyet kurallarınaiyiniyet kurallarınauymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, diğer tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak tarafın öğrendiği günden başlayarak altı iş günüaltı iş günü geçtikten ve her durumda fiilin gerçekleşmesinden geçtikten ve her durumda fiilin gerçekleşmesinden itibaren itibaren bir yılbir yıl sonra kullanılamaz. sonra kullanılamaz.

Ancak işçinin olayda Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlamasımaddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz.halinde bir yıllık süre uygulanmaz.

Bir sonraki ModülBir sonraki Modül20 Ekim Cumartesi20 Ekim Cumartesi

İş Hukuku 20.10.2012 saat 09:00

3’lü Deneyim 21.10.2012 saat 10:00


Dijital Evrendeki Pazarlama Koçunuz

Tüm hizmetlerimiz hakkında ayrıntılı bilgi almak ve

ihtiyaç duyduğunuz anda bize ulaşmak için

1473 Sokak No:5 Muzaffer Tuzcuoğlu İş Merkezi Kat.3 No:303 35220 Alsancak İzmir / Türkiye

TEL.: +90.232.463 42 23

[email protected]

[email protected]

http://www.noronus.com/

mailto:[email protected]

http://www.noromedya.com/

mailto:[email protected]

i̇ş hukuku modül özetleri (1)

Education