ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا...

16
پژو ﻫص ﻫﺎ ي ﺟﻐﺮ ا ﻓﯿﺎ ي ﻃﺒﯿﻌﯽ، دورة50 ، ضﻤﺎ ر ة1 ، بهﺎر1397 ظ.161 - 176 ارزیﺎبﯽ دقت خﺮوﺟﯽ مذل ﻫﺎي منطقه اي آب و ﻫوا در ایﺮانبر٥ افغز وب- آة٢ دوتز٢ؾج داؾىذ، دا٣بعاؽ ٠ ب ثز ٣٤ب٥ جغزاف ػبف افبؾ، دا٢ش٤ ر حجتشدا٤ اب پ- ٥بر ال٥ؾ دا، د٣بع ؽؾىذ ا٠ ب ثز ٣٤ب٥ جغزاف ػبف افبؾ، دا٢ش٤ ر٢حذ ذ٥ عؼ - ٥بر ال٥ؾ داؾىذ، دا٣بع ؽ٠ ب ثز ٣٤ب٥ جغزاف ػبف افبؾ، دا٢ش٤ ربفت:٤خ در٤ تبر25 / 4 / 1396 زػ:٤خ پذ٤ تبر1 / 9 / 1396 چکﯿذهﻐﯿﯿﺮات بﺮرسﯽ ت منطقه ﻫوا ب اي آب و هر سﺎزگﺎري و ارائ منظو ة مط خﯽ ازﯽ یکطل مﯽ در سذیﺎي تﻌﯿم در مطﺎلﻌة تﻐﯿﯿﺮ اقهم موضوعﺎت م است. ﻫذف از این پژوﻫص بﺮرسﯽ دقت خﺮوﺟﯽ مذل ﻫﺎي منطقه اي ﻫوا آب و در پﺮوژ ة ریزمقﯿﺎسﻤﺎیﯽ ﻫﻤﺎﻫنگ منطقه ن( ايCORDEX ) در ایﺮان است. ب ذ منظور ین، خﺮوﺟﯽ ﻫﺎي بﺎرش وﺎي دم کﻤﯿنه و بﯿطﯿنه بﺮاي سهRCM در دو محذودةCORDEX ضﻤﺎل ضﺎمل اﻓﺮیقﺎ- ( خﺎورمﯿﺎنهMNA ﯿک تفک بﺎ قذرت) 25 و50 ( ﺟنوب آسﯿﺎمتﺮ وو کﯿWAS ﯿک تفک بﺎ قذرت) 50 ومتﺮ از پﺎیگﺎه داد کﯿ ةESGF و داده ﻫﺎي ایستگﺎهﺎي ﻫﻤذیذيوان داد به عن ةﯽ ﺟهت ارزیﺎبﯽ مطﺎﻫذات خﺮوﺟﯽ مذل ﻫﺎورﯽ کط ﻫواضنﺎسﺎزمﺎن از سﯽ دورة زﺎنﯽ م1990 2005 دریﺎﻓت ضذ. پس س، نزدیک تﺮین ایستگﺎه به یﺎخت ة متنﺎظﺮش ضنﺎسﺎیﯽ ضذ و بﺎ روشگﯿنﺎن ﻫﺎي مﯿ خطﺎ، ﻫﻤﺒستگﯽ پﯿﺮسن، وRMSE م قﺎیسه ضذ. نتﺎیج این پژوﻫصطﺎن داد که ن ب هورکذل مود درﺎي موﺟ پﺮوژ ةCORDEX بﺮاي بﺎرش ﻫﻤﺒستگﯽ زیﺎدي بﺎ دادهﯽ نذاضت ﻫﺎي مطﺎﻫذات نذ ؛ ولﯽ مقذار خطﺎ وRMSE درذل مRCA4-MNA0.22 کﻤتﺮ از سﺎیﺮ م ذل ﻫﺎ بود. ﯿن ﻫﻤچن، ه بﯿنه و کﻤﯿنﺎي بﯿط در ارتﺒﺎط بﺎ دم هذل م تﺮتﯿﺎيHadRM3P وRegCM4.1 دة ﺟنوب آسﯿﺎ در محذو درستﯽ داضتً بﺮآورد نسﺒتﺎ نذ و در بﯿطتﺮ نواحﯽ کطور ﻫﻤﺒستگﯽ و بﺎ خطﺎیﻤتﺮ از یک درﺟ ﯽ ک ةس س ﯿوس را بﺎ داده ﻫﺎي مطﺎﻫذاتﯽ دادنذ.طﺎن نﯿذواژه ک ﻫﺎ: ایﺮان، ریزمقﯿﺎس نﻤﺎیﯽ، مذل منطقه ﻫوا، اي آب وCORDEX . مقذمه١ در داد ث٥ز ال٥٥ اثز تغ٣بث٤ؼبت ارس غب بط٥م ثب٣٤ا آة٢ب بس اعت. فمذا٥ ٣ىب ٣بف سخت ٢ب داد تف ثبرػ ثب لذرت ب د٢ب ٥ تحت ثشري ج٣ؼب ثب٣ىب ه٥ ىذ٤زات آ٥٥ تغ٠ ا آة اعتذ زچ . ا٢ب ا آة٣ب ج( GCMs ) ؼ٥بر در پ٥ ثغ ثذ٤ آ٣٥ ث ٣ وبرذ ر، ذ ٤ ا٣ج خز٣ىب ه٥ تفى لذرتب ٢ ثزا اعتفبدغت. ػ٥ بعت ا ز آة٥٥ تغؼبتغب در٤ ثزا، ٣ج خزذ ب خغب٢ ذح ؽذ اف٤ ثبذ و دار٢بد٤ س، ز ج ت لبث٣٤ خغبا ث ز آة٥٥ اثز تغ٣بث٤ در ارس٣ دج ٤بثزاذ. ثر آ، غم ٢ا آةذ ٤تز ث٣٤بعب ؽ در٢ ابط٥مش٤ ر٣٤ب ذ غم ٣ح بط٥م ا در تز آةبخت ثت ؽ ج٢ر ضز٢زا ا آة٣ب ج٢ب ٢ ا اع تش،زِ ٣ر( 1991 ،پغ ت ذع٥ ؛ و1998 ،٣رف ؛1999 ذ ؛ احىبرا ، 2013 ٢ا آة٥٥. در تج) غم ٢ ا، بط٥مش٤ ر٣٤ب ٣ج خز٢ب GCMs ت دعت ج ث ٣٤ا آة٢بز٥تغ شتز٤بت ر٥ جشئ ث٣بث٤ ٢ ثزاض٤ ٢ وبرثزد٢ب وبر دعت چ ؽبخـ ث٣بث٤ آة٢ب ه٥ تفى. لذرتذ اعتد ع٢رس وؾب٣بع اؽGCMs درص پز٠ CMIP5 ٥ ثًؼ 1 تب2 ٣٤ب٥ ػزك جغزاف ع درج ا عت٣ ارائ٣ب٥ اعػبت لبثذ اعا ت و ذ. ٤بثزا ث، بط٥مش٤ ر ثت٥ؼبت آع غب در٣٤ا آة٢ب٤بر ع٣٤ب ا در عغح ز آة٥٥ ثب تغ٢بر عبس ٢ز٤ پذ٣ _____________________________________________________________________________ غئ ٠ذغ٤ : 03137933098 Email: [email protected]

Upload: others

Post on 11-Feb-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يهاهصپژو

176-161ظ.

ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی ر٤ش٢، داؾب اففب ػ جغزاف٥ب٣٤ ثزب ٠اؽبع٣، داؾىذ داؾج٢ دوتز٢ آة -افغز وب٥بر

ر٤ش٢، داؾب اففب ػ جغزاف٥ب٣٤ ثزب ٠اؾىذؽبع٣، د داؾ٥بر ال٥ -پب اهلل ٤شدا حجت

ر٤ش٢، داؾب اففب ػ جغزاف٥ب٣٤ ثزب ٠ؽبع٣، داؾىذ داؾ٥بر ال٥ -عؼ٥ذ حذ٢

1/9/1396تبر٤خ پذ٤زػ: 25/4/1396تبر٤خ در٤بفت:

چکیذهه اي تع ذی ی در س طل م ی یک ی از یخ مط ةمنظور سازگاري و ارائ ه اي آب و هوا ب منطقه بررسی تغییرات

آب و هوا اي هاي منطقه این پژوهص بررسی دقت خروجی مذلاز هذف . استموضوعات مهم در مطالعة تغییر اق یم

دم اي و هاي بارش خروجی ،ین منظورذب .است ایراندر ( CORDEXاي ) نمایی هماهنگ منطقه ریزمقیاس ةپروژدر

( با قذرت تفکیک MNAخاورمیانه ) -افریقاضامل ضمال CORDEX دو محذودةدر RCMکمینه و بیطینه براي سه

ه اي ایستگاه هاي و داده ESGF ةکی ومتر از پایگاه داد 50( با قذرت تفکیک WASکی ومتر و جنوب آسیا ) 50و 25

م انی ز ط ی دورة از س ازمان هواضناس ی کط ور ها مذل خروجیمطاهذاتی جهت ارزیابی ةبه عنوان داد همذیذي

هاي می انگین روشبا وضذ ضناسایی متناظرش ةبه یاخت ایستگاهترین نزدیک ،سپس. ضذدریافت 2005 1990

ه اي موج ود در م ذل ط ورک ی هبنطان داد که این پژوهص نتایج .ضذ قایسهم RMSE و ،پیرسن خطا، همبستگی

م ذل در RMSEولی مقذار خطا و ؛نذهاي مطاهذاتی نذاضت همبستگی زیادي با دادهبراي بارش CORDEX ةپروژ

RCA4-MNA0.22 ه اي ترتی م ذل هدر ارتباط با دم اي بیط ینه و کمین ه ب ،همچنین .ها بود ذلسایر م کمتر از

HadRM3P وRegCM4.1 همبستگی نواحی کطور بیطتر در و نذبرآورد نسبتا درستی داضتدر محذودة جنوب آسیا

نطان دادنذ.هاي مطاهذاتی با داده یوس راس س ةی کمتر از یک درجخطایباال و

.CORDEXاي آب و هوا، مذل منطقه ،نمایی ریزمقیاسایران، ها: ک یذواژه

مقذمهب٢ ختف سب٣ ىب٣ ٥بس اعت. فمذا ب٢ آة ا٣٤ ثب م٥بط غبؼبت ارس٤بث٣ اثز تغ٥٥ز ال٥ ث داد در ١

ب٢ . ازچ ذاعتآة ا ٠تغ٥٥زات آ٤ذ ى٥ه ىب٣ ثبال بؼ٣ ثشري جت تح٥ب٢ دب ثبرػ ثب لذرت تف داد

اعتفبد ثزا٢ب لذرت تفى٥ه ىب٣ خزج٣ ا٤ ذ ،رذ وبر ٣ ث٣٥ آ٤ذ ث ثغ٥بر در پ٥ؼ (GCMs) جب٣ آة ا

ز ،س٤بد٢ دارذ و ثب٤ذ افالح ؽذ ٢خغبب ذ خزج٣ ،ثزا٤ در غبؼبت تغ٥٥ز آة ا بعت ٥غت. ػال

ا٢ در ؽبعب٣٤ ثتز٤ ذ آة ا٢ غم ،آرذ. ثبثزا٤ جد ٣ در ارس٤بث٣ اثز تغ٥٥ز آة ا ث خغب٣٤ لبث تج

تاعا٢ ب٢ جب٣ آة ا از٢ ضزر٢ جت ؽبخت ثتز آة ا در م٥بط ح٣ غم ذ ب٣٤ ر٤شم٥بط

(. در تج٥٥ آة ا٢ 2013، ىبرا ؛ احذ1999؛ رف٣، 1998؛ و٥ذع تپغ، 1991)ر٣ زش،

٤ض ثزا٢ ٤بث٣ ث جشئ٥بت ر٤شتز تغ٥زب٢ آة ا٣٤ ث جت دعت GCMsب٢ خزج٣ ب٣٤ ر٤شم٥بط ،ا٢ غم

در GCMsاؽبع٣ وؾبرس٢ عدذ اعت. لذرت تفى٥ه ب٢ آة ٤بث٣ ث ؽبخـ چ دعتوبرب٢ وبرثزد٢

. ذوتاذ اعالػبت لبث اع٥ب٣ ارائ ٣عت ادرج ع ػزك جغزاف٥ب٣٤ 2تب 1ؼال ث٥ CMIP5 ٠پزص

٣ پذ٤ز٢ عبسبر٢ ثب تغ٥٥ز آة ا در عغح ب٣٤ عبر٤ب٢ آة ا٣٤ در غبؼبت آع٥ت ث ر٤شم٥بط ،ثبثزا٤

_____________________________________________________________________________ 03137933098: ٤غذ٠ غئ Email: [email protected]

Page 2: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 162

و ،(RCM) ا٢ آة ا ذ غم ث وه ٤ه ب٣٤ د٤ب٥ه تا ثب ر٤شم٥بط ٥بسذ٤. ا٤ را ٣

ب٢ ب٣٤ د٤ب٥ه در پضؼ وذ، اجب داد. رػ ر٤شم٥بط را ث لذرت تفى٥ه ر٤شتز تجذ٤ ٣ GCMب٢ خزج٣

؛ پ 2004؛ جش ىبرا، 2001)ر٣ ٤تغ، تختف٣ و در عزاعز جب فرت زفت پذ٤زفت ؽذ اع

چذ ر ت٥ذ جػ١ا٢ ختف ث ظ ب٢ آة ا٢ غم (. در چذ عب اخ٥ز ثب اعتفبد اس ذ2007ىبرا،

WCRPتعظ CMIP5 ٠ؽذ در پزص ب٣٤ ر٤شم٥بطب٢ ػض٢ داد ا٣ در الذا٣ ب ثب اج ث٥ 1

CORDEXا٢ و غم ب٣٤ ر٤شم٥بطػا رد٢ در ا٢ آة ا ث تغ٥٥زات غم ؽبعب٣٤ب٥ذ ؽذ ثب ذف 2

(.1: 2009، ىبرا)ر٣ ذؽب٢ عبسبر٢ ثب آ ا٤جبد تغ٥٥ز آة ا را غبؼبت اثز

CORDEX ٠ ب٢ ب پزص ر حذدا٢ آة ا د ب٢ غم ذ در بعك ختف جب ارس٤بث٣ خزج٣

( ثزا٢ ارس٤بث٣ فحت 2016اشرػ٣ ىبرا ) ،ػا ب٢ ؾبذات٣ فرت زفت اعت. ث ثب داد

CORDEX-MNA ٠زفت٣ در حذد ٠ اتخبة ثتز٤ عزحار RegCM4ا٢ ب٢ حبف اس ذ غم خزج٣

ERA-Interim CRUب٢ دادزفت٣ در ٠تز٤ عزحار بر زفتذ. تب٤ج ا٤ پضؼ ؾب داد و بعتو را ث 3

زفت ز ثب ٠عزحار ،در بعك داخ٣ ا٤ حذد د٤ز تفبت اعت. ١ا٢ ث غم اس غم RegCM4ذ

بئ ثب ا ٠در٤ب عزحار درز ٠عبس٢ ثبرػ ثزا٢ دب در خؾى٣ عزحار ( در ؽجGFC٥فز٤چ چبپ ) 4ثغتبر

( ثزا٢ ارس٤بث٣ فحت 2016دع٥ ) دارذ. CRUب٢ ( وتز٤ خغب را در مب٤غ ثب دادGLEO dryخؾى٣ ) ١ؾخق

ػا ( ث2008ؽذ تعظ ٥ن ىبرا، )ارائ EOBSب٢ داد 10 ١اس غخ EURO-CORDEXب٢ داد

1981 ٠ب ع٣ در ة ا٣٤ را ثزا٢ افالح ار٤ت دادب٢ فز٤ آ تؼذاد٢ اس ؽبخـوزد اعتفبد ؾبذات٣ ٠داد

و ث ٥ب٥ و٣ آة ا ،آعتب ثب افالح ار٤ت -ب٢ غك حبعج وزد. تب٤ج ؾب داد و ؽبخـ 2010ـ

را ب٢ تذا رخذاد وتز٤ تأث٥ز ب٢ فذو٣ بذ ؽبخـ اثغت اعت، تب حذ س٤بد٢ اس آ تأث٥ز خاذ پذ٤زفت. ؽبخـ

( تب حذ س٤بد٢ ثب افالح R95ptotب٣٤ چ جع ثبرػ ث٥ؼ اس فذن دپج ) ؽبخـ دز٥ ٣اس افالح ار٤ت

ب٢ ثبرػ رسا در ارس٤بث٣ خزج٣ اعپب٥ب آپ ثزا٢ ١غم( در د 2016وبعبا ىبرا ) .ؽذ ٣ار٤ت تؼذ٤

EORU-CORDEX ب٢ داد آپ ١در غم غتبا٤ 2700اس حبف ٠ؽذ ٤بث٣ ب٢ در اس دادAPGDؽذ )ارائ 5

آة ا٣٤ اعتفبد ب٢ فز٤ ؽبخـ ١ؾبذات٣ در حبعج ٠ػا داد ثدر اعپب٥ب ( 2013تعظ ا٤غتب ىبرا،

،فق ،RCMت ث ع ذؽ ؽذ ث عبس٢ ب٢ ؾبذات٣ ذ تفبت ث٥ دادوزدذ. تب٤ج حبو٣ اس آ ثد و

ذ ب٣٤ ر٤شم٥بطحبف اس ١( ثزا٢ ارس٤بث٣ ثبرػ رسا2015دع٥ ىبرا ). اثغت اعتؽبخـ آة ا٣٤

ػا ث UDEL ،CRU ،GPCP ، TRMMب٢ اس داد CORDEX-Africa ٠در پزص CCLMزدػ ػ٣

ث ا٤ ت٥ج رع٥ذذ و 6(PDFاثغ تس٤غ احتب )ب ثب تح٥ احزاف ؼ٥بر ت اعتفبد وزدذ. آؾبذات٣ ٠داد

ب٢ ثبرػ دب٢ داد( 2012ابئ ىبرا ) شد٤ه اعت. ب٢ ؾبذات٣ ثغ٥بر ث داد CCLMب٢ خزج٣

CORDEX-MED حبف اسث فرت فق٣ مب٤غ 8(CDFب٢ ا٤غتب٣ ثب تاثغ تجؼ٣ تس٤غ ) را ثب داد 7

_____________________________________________________________________________ 1. World Climate Research Program

2. COordinated Regional climate Downscaling EXperiment

3. Climatic Research Unit

4. Closur

5. Alpine Precipitation Grid Dataset

6. Probability Distribution Functions

7. Mediterranean

8. Cumulative Distribution Functions

Page 3: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

163 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

تز٤ ا٤غتب ح٣ ث ز ٤بخت ؽذ شد٤ه ثذ٢ ب٢ ؽجى ا٤ ت٥ج رع٥ذذ و اختالفبت٣ ث٥ دادب ث وزدذ. آ

٠ب٢ ع٣ تبثغتب در حذد عبس٢ ٤ض٣ ب٢ زفت٣ در ؽج٥ ( وبرا٣٤ عزحار2015جد دارد. راج ىبرا )

CORDEX-WAS، 4، تب٤ذو3٣، ز2ابئ ٠ب اس چبر عزحار ثزرع٣ وزدذ. آ RegCM4.3ا٢ را ثب ذ غم 1

دذ. تب٤ج وزو٥تز اعتفبد 45 تزو٥ج٣ )ابئ ر٢ خؾى٣ ز ر٢ ال٥بط( ثب لذرت تفى٥ه ىب٣

دذ. تب٤ج ؾب وزپب٤ ارس٤بث٣ ٠ ػا داد ث TRMM ،CRU ، ECMWFب٢ ب٢ ثبرػ دب را ثب داد عبس٢ ؽج٥

در TRMMب٢ ذ عبسبر٢ ثتز٢ ثب داد ٠جش٤ز عبس٢ دب ثبرػ در ؽج زفت٣ تزو٥ج٣ در ؽج٥ ٠ارداد عزح

٠ثبرػ بب در حذد ٠ؽذ عبس٢ ب٢ ؽج٥ ( فحت داد2015ؽب ىبرا ) د٤ز دارد. ٠مب٤غ ثب ع عزحار

CORDEX-Africa ثب تج ث فمذا ب آدذ. وزثزرع٣ را 2007ـ1991 ٠ا٢ آة ا ع٣ در ذ غم 10ثب

ب٢ پب٤ جت ارس٤بث٣ وبرا٣٤ ذ ٠ػا داد ث GPCCب٢ رد غبؼ اس داد ٠در حذد ،ب٢ ؾبذات٣ داد

ب٢ ذ ١ب٢ ؾبذات٣ وبرا٣٤ بعت ؽذ ثب داد عبس٢ ب٢ ؽج٥ داد ١ا٢ اعتفبد وزدذ. تب٤ج مب٤غ غم

ثزا٢ CCLM( اس ذ 2016ص ىبرا ) غبؼبت٣ ؾب داد. ٠خقؿ در ؽب حذد ا٢ آة ا را ث غم

CORDEX-EA-II ٠ا٢ آة ا در حذد عبس٢ غم ؽج٥-ERAب٢ ب ث وه داد اعتفبد وزدذ. آ 5

Interim ب٢ آة ا٣٤ ٥ب٥ فز٤ ٢در ثبسعبس 22/0°ثب لذرت تفى٥ه 2010ـ1988 ٠تا ذ را ثزا٢ در

اب٢ چآة ا٢ ؽزق آع٥ب ػبفز اف٣در ؽبعب٣٤ CCLMارس٤بث٣ وزدذ. تب٤ج ؾب داد و ذ

ب٢ فز٤ آة ا٣٤ دب ثبرػ تا بعج٣ ؽبخـ ،ب٢ عبال عبال، چزخ ٥ب٥ فق٣، عببت در

در چ٥ ٤RegCM4ى ث وه ذ ث٥غت تب پب٤ب عذ٤٠ذادب٢ فز٤ آة ا٣٤ را ( ر2015دارد. ج٣ وب )

2005ـ1985 ؽذ در در٠ عبس٢ ب٢ ؽج٥ ب٢ ؾبذات٣ داد داد ب٢ ذ اس مب٤غ١ دذ. فحت خزج٣ثزرع٣ وز

ب٢ فز٤ را در چ٥ ثبسعبس٢ تاذ تس٤غ ىب٣ ر٤ذاد خث٣ ٣ ث RegCM4اػتجبرعج٣ ؽذ. تب٤ج ؾب داد و ذ

ؽذ ؾبذات٣ عبس٢ ب٢ ؽج٥ داد مب٤غ١ را ثب RegCM3ب٢ ذ ( فحت خزج2012٣وذ. ؽج٣ ىبرا )

بعج٣ اس دب ثبرػ را عبختبر فضب٣٤ RegCM3ارس٤بث٣ وزدذ. تب٤ج ا٤ پضؼ ث٥بز ا٤ ىت ثد و ذ

ب٢ ذ ا٤ پضؼ ارس٤بث٣ دلت خزج٣اس ذف اف٣ ،زفت ب٢ فرت ضؼثب تج ث پ .وذ ٣ ثبسعبس٢

( ثب WAS( جة آع٥ب )MNAخبر٥ب ) -افز٤مبثزا٢ د حذد٠ ؽب CORDEX ٠ا٢ آة ا در پزص غم

.اعتو٥تز در ا٤زا 50 25د لذرت تفى٥ه

ها روش و ها داده-فز٤مباؽب ؽب حذد دذ. ا٤ د پؽؼ ٣ وبالجد دارد و ا٤زا را د حذد CORDEX در پزص٠

ؽزل٣ 76°غزث٣ تب 27° ع جغزاف٥ب٣٤ ؽب٣ 45°جث٣ تب 7°در ػزك جغزاف٥ب٣٤ (CORDEX-MNAخبر٥ب )

107°ؽزل٣ تب 27° ع جغزاف٥ب٣٤ ؽب٣ 44°جث٣ تب 13°در ػزك جغزاف٥ب٣٤ (CORDEX-WAS) جة آع٥ب

عبس٢ عبس٢ آة ا٣٤ در عزاعز جب ثزا٢ اجزا٢ ؽج٥ زاوش ذ ا٣ ث٥ در ا٤ پزص٠ (.1 )ؽى اعت ؽزل٣

م٥بط ب٢ ثشري عبس٢ افم٣ ؽج٥. لذرت تفى٥ه ؽذذب٣٤ ؾخـ دػت ا٢ آة ا در حذد ب٢ غم ذ

_____________________________________________________________________________ 1. South Asia

2. Emanuel

3. Grell 4. Tiedtke

5. second phase of CORDEX-East Asia

Page 4: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 164

(44°چذا ثبال ثزا٢ ؽزوت در ا٤ پزص داد ث زاوش ثب لذرت حبعجبت٣ ( ث ظر فزفتو٥تز 50تمز٤جب 0/

11/0° 22/0°عبس٢ ثب لذرت تفى٥ه ثبالتز ) ؽج٥ثزا٢ اس زاوش ثب ظزف٥ت حبعجبت٣ ثبال ،درظز زفت ؽذ. چ٥

( دػت ؽذ.و٥تز 12 25تزت٥ت تمز٤جب ث

ع ثزا٢ 2005تب 1990اس عب دب٢ ث٥ؾ٥ و٥ ب٢ رسا١ ثبرػ خزج٣ خغت ،ا٤ پضؼ اجزا٢ ثزا٢

اس عب٤ت ؽذ، ؼتجز اؽبع٣ اجزا ١تعظ ع ؤعغو ،44/0° 22/0°ا٢ آة ا ثب لذرت تفى٥ه ذ غم

ESGF سب٣ غجتب جذ٤ذ تؼذاد ٠سب٣ ا٤ ثد و ثب درظززفت در ٠د٥ اتخبة ا٤ در(. 1در٤بفت ؽذ )جذ

ا٢ تب عب ب٢ غم ب٢ تبر٤خ٣ ذ د٥ د٤ز جد خزج٣ ؛ث٥ؾتز٢ ا٤غتب ذ٤ذ در ارس٤بث٣ درظز زفت ؽد

.اعت 2005

؛ ب( محذودةCORDEX-MNA الف( محذودة .ک ی پهنة سرزمینی ایرانبا پوضص CORDEXهایی از محذوده. 1ضکل

CORDEX-WAS :منبع(http://www.cordex.org )

کاررفته در این پژوهص هب CORDEX ةاي آب و هوا در پروژ هاي منطقه مطخصات مذل. 1جذول

اي آب و منطقه نام مذل

هواHadRM3P RCA4 RegCM4.1, RegCM4.4

Met Office Hadley ذ ٠اجزاوذ ١ب ؤعغ

Centre Swedish Meteorological and

Hydrological Institute, Rossby

Centre

Indian Institute of

Tropical Meteorology

٠ؤعغ١ اجزاوذ ١ؽبع ذ

MOHC SMHI IITM

لذرت تفى٥ه حذد ز ذ

WAS-0.44° WAS-0.44°, MNA-0.22°,

MNA-0.44°. WAS-0.44°

.http://www.metoffice جغ

gov.uk

http://www.smhi.se/en/Researc

h/Research-

departments/climate-research-

rossby-centre

http://gforge.ictp.it/gf/proj

ect/regcm

Page 5: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

165 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

اس عبسب اؽبع٣ ا٤ ع تغ٥ز ث فرت رسا ب٢ ذ٤ذ وؾر ثزا٢ ا٤غتب 304ؽذ در ٢ ثجتب داد

افشار زح٥ظ در ا٢ ثزبخغت ،ا٤ پضؼثزا٢ اجزا٢ . ؽذ تؾى٥ 304×5844 بتز٤غ٣ ث اثؼبد وؾر در٤بفت

MATLAB ب٢ ؾبذات٣ ثب ب٢ ذ ثب داد داد ١عپظ مب٤غ ا٤زا ٠ب٢ ذ در حذد اعتخزاج داد ثزا٢

( 740×5844سب ثب اثؼبد -)بتز٤ظ ىب 44/0° در لذرت تفى٥هؽزط ا ا٤ى ؽت ؽذ. ؽزطدرظززفت ا٤ د

22/0°در لذرت تفى٥ه ؽزط ثؼذ٢ ا٤ى داؽت ثبؽذ و٥تز 25 ا٢ وتز اس تبظز فبف ٤١بختثب ا٤غتب ؾبذات٣

ؾبذات٣ ب٢ ب٢ ذ ا٤غتب ث٥ ٤بختو٥تز 12ا٢ وتز اس ( فبف3218×5844سب ثب اثؼبد -)بتز٤ظ ىب

ب ا٤ اعت و جب٢ درظززفت ا٤ فبف (.2016، وبعبا ىبرا؛ 2012)ابئ ىبرا، ؽذ ؽت ثبجد دا

اس اػب پظ وبر زفت ؽد. ا٢ ث ب٢ غم پب٤ در ارس٤بث٣ دلت خزج٣ ذ ٠ث٥ؾتز٤ ا٤غتب س٣٥ ث ػا داد

ب٢ ث عر تعظ داد 44/0°، در لذرت تفى٥ه 2005ـ1990 ٣ ثب در٠ آبر٢ وتز اس٤ب ا٤ د ؽزط حذف ا٤غتب

(.2)ؽى ؽذذ مب٤غ بتبظزؽ ١ب٢ ٤بخت ا٤غتب ثب داد 150ب٢ داد 22/0°ا٤غتب در لذرت تفى٥ه 130

اص ههاي همذیذ با کمترین ف و ایستگاه 22/0°قذرت تفکیک (ب ؛44/0°قذرت تفکیک (الف .ها موقعیت یاخته. 2ضکل

ضز٤ت جغت٣ پ٥زع، (،MEب٢ ٥ب٥ خغب ) ثب رػتبظز آ ١ب٢ س٣٥ ثب ٤بخت داددر ادا اختالف

RMSE ، .ثزا٢ ب٤ؼ ٥ب٥ ،ب٢ آبر٢ حبعجاس اجزا٢ پظ احزاف ؼ٥بر ث فرت مؾ دار ثزرع٣ ؽذ

ب٢ دار ،چ٥ .ؽذاعتفبد ArcMap10.4.1افشار خغب جغت٣ ث فرت پ، اس رػ وز٤ج٥ در ز

ثزا٢ اتخبة ثتز٤ ذ در پ١ ـ )دار٢ ثزا٢ رع٥ذ ث د٤ذ٢ و٣ جبغ( 1 ت٥ر ثبوظ ٤غىز ـ ا٢ مب٤غ

عر غتزد ث ظر ثزرع٣ اثؼبد پ٥چ٥ذ پ٥ب٤ؼ تا غج٣ چذ ذ دار ت٥ر ث .ذؽذثب ٤ىذ٤ز مب٤غ ا٤زا

ا٤ دار ٤ه چبرچة د٤ذار٢ (.41: 1395ػش٤ش٢ ىبرا، ؛ 7183: 2001 ،رت٥) رد وبر ٣ ثزفت ٤٠ب عزحار

-NCLافشار ز. وذ را فزا ٣ ذ ع داد٠ جب٤ه ٤ب چتغ٥زب٢ ػ داد ثب٤ه ٤ب چذ ج تغ٥زب٢ ١ثزا٢ مب٤غ

.وذ ٣ فزاب٢ رد ٥بس ثزا٢ تزع٥ دار ت٥ر را ؽب تاثؼ٣ اعت و آبر 6.5.0

پژوهص هاي یافتهدر د (1)جذ تعظ ؤعغبت اؽبع٣ ختف ؽذ ارائ٣٤ ا٢ آة ا ب٢ غم ذ ثبرػ دلت خزج٣

ؽذ. ذ مب٤غ( افـ 3 ب٢ ا٤غتب٣ )ؽى در ا٤زا ثب داد CORDEX-MNA CORDEX-WAS حذد٠

_____________________________________________________________________________ 1. Taylor Diagram

Page 6: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 166

RCA4 ٠در حذد MNA-0.22 ب٢ دذ. خزج٣ را ؾب ٣ تز ٣٥ 10ثزآرد٢ ث٥ؼ اس و ا٤زا ٠در و حذد

40ثزآرد٢ تب ث٥ؼ اس غزة ث٥ؼ ب٣٤ اس ؽب ثخؼب٢ ؽب٣ وؾر در وزا MNA-0.44 ٠ا٤ ذ در حذد

ـ 4رعذ )ؽى ٣ تز ٣٥ 10ثزآرد٢ تب وتز اس در د٤ز بعك وؾر ا٤ مذار ث و وذ ٣را ثزآرد تز ٣٥

ثزآرد٢ ب٢ جث٣ وؾر ث٥ؼ در وزا WAS-0.44 ٠در حذد RegCM4.4ب٢ ثبرػ ثزا٢ ذ ة(. خزج٣ ،اف

غزة ؽزق، جة تغ٥ز اعت. در ؽب تز ٣٥ 20ـ10ب٢ زوش٢ ا٤ مذار ث٥ در ثخؼدارد ٢ تز ٣٥ 40ـ20

تز ٣٥ -10تب 10ب٢ ذ ث٥ ب٢ ا٤غتب٣ خزج٣ الف دادب٣٤ اس غزة ٥ش اخت در ثخؼ ،ب٢ ؽب٣ وزا

-10ثزآرد٢ ب٣٤ اس زوش وؾر و ؽزق ثخؼ در جة HadRM3Pا٢ ج(. ذ غمـ 4در عب اعت )ؽى

ر ثب ا٤ ذ در بعك وغتب٣ وؾث ع١٥ عبس٢ وزد اعت. مذار ثبرػ ثزآردؽذ وتز را ؽج٥ تز ٣٥

١در ٥ RegCM4.1ب٢ ذ د(. خزج٣ -4در عب اعت )ؽى تز ٣٥ 40تب ث٥ؼ اس 10ثزآرد٢ ث٥ ث٥ؼ

رعذ در ٣ تز ٣٥ 20ـ10 دارد. مذار خغب در بعك زوش٢ ث تز ٣٥ -10تب 10ؽزل٣ وؾر اختالف٣ ث٥

(. در بـ 4در عب اعت )ؽى تز ٣٥ 40ب ث٥ؼ اس ت 20غزة ث٥ جة ،غزة ب٢ ؽب٣ وؾر، ؽب وزا

وتز را ثب تز ٣٥ -10ؽزق وؾر اختالف در جة WAS-0.44 ٠در حذد RCA4ب٢ ذ خزج٣ ،ب٤ت

اختالف ثب تز ٣٥ -10تب 10 ؽزق وؾر ث٥ ،ب٢ خ٥ج فبرط در بعك زوش٢، وزادارد ب٢ ا٤غتب٣ داد

ثزا٢ دب٢ ب٢ ا٤غتب٣ ا٢ آة ا ثب داد ب٢ غم خزج٣ ذ مب٤غ١ ٢(.ـ 4ب٢ الؼ٣ دارد )ؽى داد

ب٢ خ٥ج غزة وزا در جة MNA-0.22 ٠در حذد RCA4حبو٣ اس آ اعت و ذ ة( ـ 3)ؽى ث٥ؾ٥

ب٢ در وزا MNA-0.44 ٠ذ در حذدا٤ ،چ٥ .دذ ب٢ الؼ٣ ؾب ٣ فبرط وتز٤ اختالف را ثب داد

ة(. ،افـ 5ب٢ الؼ٣ دارد )ؽى غزة وؾر وتز٤ خغب را ثب داد ب٣٤ اس ؽزق ؽب ؽب٣ جث٣ ثخؼ

ب٢ وؾر ثزآرد بعج٣ اس مذار در ٥چ ٤ه اس ثخؼ WAS-0.44 ٠در حذد RegCM4.4 RegCM4.1ذ

اختالف را ب٣٤ اس زوش در د٤ز بعك وتز٤ ث غ٥ز اس ثخؼ HadRM3P(. ذ ب ،ج ـ 5دب٢ ث٥ؾ٥ ذارد )ؽى

غزة در د٤ز غزة جة ب٣٤ اس ؽب ث غ٥ز اس ثخؼ RCA4د(. ذ ـ 5)ؽى دذ ب٢ الؼ٣ ؾب ٣ ثب داد

ا٢ ٥ش ثزا٢ دب٢ ب٢ غم ذ خزج٣ ٢(.ـ 5ب ثزآرد فح٥ح٣ اس مبد٤ز دب٢ و٥ ا٤زا ذارد )ؽى ثخؼ

غزة وؾر جة MNA-0.22 ٠در حذد RCA4( مب٤غ ؽذ و در ذ جـ 3ب٢ ا٤غتب٣ )ؽى و٥ ثب داد

ب٢ خ٥ج در غزة وؾر وزا 44/0°ب٢ ا٤غتب٣ ؾب داد. ا٤ ذ ثب لذرت تفى٥ه وتز٤ اختالف را ثب داد

ب٣٤ اس زوش ؽب ث غ٥ز اس ثخؼ RegCM4.4ة(. ذ ،افـ ٥6 دارد )ؽى فبرط ثزآرد بعج٣ اس دب٢ و

اختالف ثغ٥بر HadRM3Pج(. ذ ـ 6)ؽى دذ ؾب ٣وؾر در د٤ز بعك ثزآرد بعج٣ اس دب٢ و٥

ا٤ در حب٣ اعت و د(. ـ 6)ؽى ىزد اعت درعت٣ ثزآرد ٥ را ث مذار دب٢ ودارد ب٢ ا٤غتب٣ س٤بد٢ ثب داد

(. ذ بـ 6دذ )ؽى ب٢ وؾر ؾب ٣ ب٢ الؼ٣ در ث٥ؾتز ثخؼ وتز٤ اختالف را ثب داد RegCM4.1ذ

RCA4 ٠در حذد WAS-0.44 ب ثزآرد بعج٣ اس مذار خسعتب در د٤ز ثخؼ ١ب٣٤ اس ج ث غ٥ز اس ثخؼ

٢(.ـ 6)ؽى و١٥ دب ذارد

Page 7: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

167 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

(2005 1990مطالعاتی ) ةج( دماي کمینه در دور ؛ب( دماي بیطینه ؛الف( بارش :مطاهذاتی میانگین .3ضکل

؛ MNA-0.22الف( :2005 1990ة اي آب و هوا طی دور هاي منطقه هاي بارش مطاهذاتی با خروجی مذل اختالف داده. 4ضکل

WAS-0.44ي( ج ؛ MNA-0.44ب(

Page 8: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 168

-MNAالف( :2005 1990ة اي آب و هوا طی دور هاي منطقه مطاهذاتی با خروجی مذل ةماي بیطینهاي د اختالف داده. 5ضکل

WAS-0.44ي( ج ؛ MNA-0.44ب( ؛ 0.22

-MNAالف( :2005 1990 ةاي آب و هوا طی دور هاي منطقه مطاهذاتی با خروجی مذل ةهاي دماي کمین اختالف داده. 6ضکل

WAS-0.44ي( ج ؛ MNA-0.44ب( ؛ 0.22

Page 9: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

169 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

مذل بهتر انتخاب بارش

١در ٥ؾب داد و RCA4ا٢ ذ غم ب٢ ثبرػ ا٤غتب٣ خزج٣ ثذ٢ جغت٣ ث٥ داد حبعج پ

ـ 8)ؽى زوش٢ عاح جث٣ وؾر ببعت اعت در بعك جغت٣ بعتؽزل٣ بعك ؽب٣ وؾر

ة(. ـ 8ب٢ الؼ٣ دارد )ؽى جغت٣ ضؼ٥ف٣ را در ث٥ؾتز بعك وؾر ثب داد 44/0°اف(. ا٤ ذ ثب لذرت تفى٥ه

ا٤ ؛(ب ،جـ 8دذ )ؽى ؽب٣ وؾر ؾب ٣ ٥١ش جغت٣ ضؼ٥ف٣ را در ٥ RegCM4.4 RegCM4.1ذ

ا٤ بعك ب٢ ا٤غتب٣ را ثب داد 84/0غزة جغت٣ ؽزق ؽب در جة HadRM3Pدر حب٣ اعت و ذ

غزة ؽب ،ب٣٤ اس خ٥ج فبرط، ؽزق در ثخؼ WAS-0.44 ٠در حذد RCA4د(. در ذ ـ 8دارد )ؽى

و ضزا٤ت جغت٣ را ث٥ ،در دار ثبوظ ٤غىز٢(. ـ 8دارد )ؽى جد ب٢ الؼ٣ جغت٣ خث٣ ثب داد

ب عرو٣ در ٥چ ٤ه اس ذ ث ،٣ وؾر مب٤غ وزدؽب٣ جث ١بظز در ٥تب٢ ب٢ ا٤غتب٣ ٤بخت داد

ب٢ رد ثزرع٣ ثزآرد درعت٣ اس ثبرػ در ا٤زا ذارذ ذذارد ٥ز٢ ث٥ مبد٤ز جغت٣ جد اختالف چؾ

(.افـ 7)ؽى

بیطینه دمايثب MNA ٠در حذد RCA4ذ ا٢ آة ا در ب٢ غم ب٢ ا٤غتب٣ خزج٣ ذ مبد٤ز جغت٣ ث٥ داد

ا٤ ذ ثب لذرت اف(. خزج٣ـ 9مذار خد لزار دارد )ؽى ١ؽب٣ وؾر در ث٥ؾ٥ ١در ٥ 22/0°لذرت تفى٥ه

ب٢ جث٣ وؾر جغت٣ بعج٣ ثب ب٣٤ اس وزا ثخؼ ،خسعتب ١در عاح در٤ب٢ خشر، ج 44/0°تفى٥ه

ب٣٤ اس عاح خ٥ج غزة، ثخؼ ٥ش در جة RegCM4.4ة(. در ذ ـ 9)ؽى دذ ب٢ ا٤غتب٣ ؾب ٣ داد

در HadRM3Pب٢ دب٢ ث٥ؾ١٥ ذ ج(. خزج٣ـ 9 در٤ب٢ خشر جغت٣ ضؼ٥ف٣ را ؽبذ غت٥ )ؽى ،فبرط

ذ در ا٤ ،دذ. چ٥ ب٢ الؼ٣ اس خد ؾب ٣ ب٢ وؾر جغت٣ ثغ٥بر ل٢ را ثب داد ث٥ؾتز ثخؼ

در RegCM4.1د(. در ذ ـ 9ب٣٤ اس ؽزق عاح جث٣ دارا٢ جغت٣ ضؼ٥ف٣ غتذ )ؽى ثخؼ

ـ 9ب٢ ا٤غتب٣ جد دارد )ؽى ب٢ ؽب٣ وؾر جغت٣ ل٢ ثب داد وزا ،ب٣٤ اس غزة ؽزق، ثخؼ جة

عاح ،ب٣٤ اس غزة ؽزق، ثخؼ جةدر و وؾر ث غ٥ز اس WAS0.44 ٠در حذد RCA4ذ ،(. در ب٤تب

دار ٢(.ـ 9دذ )ؽى تز٤ ٤بخت ؾب ٣ ا٤غتب تبظز ثب شد٤هب٢ دادخ٥ج فبرط جغت٣ ضؼ٥ف٣ ثب

ؽب٣ وؾر جغت٣ ١در ٥ HadRM3Pب٢ ذ و خزج٣ دادب٢ ختف ؾب ثبوظ ٤غىز ثزا٢ ذ

(.ةـ 7)ؽى اعت 8/0جغت٣ ث٥ؼ اس ب ضز٤ت ٤بختث٥ؾتز در دارد ذات٣ ب٢ ؾب ث٥ؾتز٢ ثب داد

کمینه دماي-MNA ٠در حذد RCA4ا٢ آة ا ثزا٢ ذ ب٢ غم ب٢ دب٢ و٥ خزج٣ ذ جغت٣ ث٥ داد

ا٤ ذ ثب اف(. ـ 10)ؽى اعتغزة وؾر بعت اعت در د٤ز بعك مذار جغت٣ ضؼ٥ف در ؽب 0.22

غزة، ب ؽب ؽب و ا٤ ثخؼ اعتب٢ ث٥ؾتز٢ اس وؾر دارا٢ جغت٣ بعت در ثخؼ 44/0°لذرت تفى٥ه

ب٢ غزة وزا ٥ش در ؽب RegCM4.4ة(. ذ ـ 10ب٢ در٤ب٢ خشر خ٥ج فبرط اعت )ؽى وزا ،ؽزق

ب٢ در٤ب٢ در ١٥ غزث٣ وؾر وزا HadRM3Pج(. ذ ـ 10در٤ب٢ خشر دارا٢ جغت٣ بعت اعت )ؽى

Page 10: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 170

در ث٥ؾتز RegCM4.1ذ و درحب٣ ؛د(ـ 10دذ )ؽى ب٢ الؼ٣ ؾب ٣ خشر جغت٣ ل٢ را ثب داد

دارد )ؽى دب٢ و٥ب٢ ؽزق جغت٣ ل٢ ثب داد ب٣٤ اس ؽب غزة ثخؼ ب٢ وؾر ث غ٥ز اس جة ثخؼ

ب٢ در٤ب٢ خشر جغت٣ ثبال٣٤ ثب وزا ،در غزة، ؽزق WAS-0.44 ٠در حذد RCA4ذ ،چ٥(. ب ـ 10

دارا٢ در ث٥ؾتز بعك RegCM4.1ذ ثزا٢ دار ثبوظ ٤غىز ٢(.ـ 10دذ )ؽى ب٢ ا٤غتب٣ ؾب ٣ داد

ر مذار جغت٣ غجت ث ؽب٣ وؾ ١ در ٥اعت ب٢ ا٤ ذ ب٢ ؾبذات٣ خزج٣ ث٥ دادجغت٣ ل٢

(.جـ 7جث٣ ث٥ؾتز اعت )ؽى ٥١

ثزآرد ثتز٢ 22/0° ثب لذرت تفى٥ه MNA حذد٠در RCA4ب٢ ثبرػ ثزا٢ ذ داد RMSEخغب

ؽب٣ ١دب٢ ث٥ؾ٥ در ٥ب ثزا٢ دذ. حبعج١ ا٤ آبر ب اس مذار ثبرػ ا٤زا ؾب ٣ غجت ث د٤ز ذ

ب٢ الؼ٣ دارد. دب٢ و٥ وتز٤ خغب وتز٤ اختالف را ثب داد ٣HadRM3P وؾر ث٥بز ا٤ اعت و ذ جث

(.11)ؽى اعتعغ٥ط ١و ا٤ خغب س٤ز ٤ه درجدارد ب٢ الؼ٣ ثب داد RegCM4.1را در ذ

ضمالی و جنوبی ایران نیمة و بیطینه درب و ج( دماي کمینه ؛الف( بارش :نمودار باکس ویسکر ضری همبستگی. 7ضکل

-MNAب( ؛MNA-0.22الف( :اي آب و هوا در پهنة ایران هاي منطقه مذل هاي واقعی بارش با خروجی همبستگی داده. 8ضکل

WAS-0.44ي( ج ؛ 0.44

Page 11: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

171 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

ب( ؛ MNA-0.22الف( :نة ایراناي آب و هوا در په هاي منطقه مذل هاي واقعی دماي بیطینه با خروجی همبستگی داده. 9ضکل

MNA-0.44 ي( ج ؛WAS-0.44

ب( ؛ MNA-0.22الف( :اي آب و هوا در پهنة ایران هاي منطقه مذل هاي واقعی دماي کمینه با خروجی همبستگی داده. 10ضکل

MNA-0.44 ي( ج ؛WAS-0.44

Page 12: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 172

مورد مطالعه ةاي مخت ف طی دور هاي منطقه مذلبارش، دماي بیطینه و دماي کمینه در RMSEمقذار خطا و . 11ضکل

ضمالی و جنوبی ایران ة( در نیم2005 1990)

ب٢ ذ ث٥بز ا٤ اعت و خزج٣ ،وذ ب را ثب ارائ ٣ و مذار جغت٣ احزاف ؼ٥بر داد ،دار ت٥ر

ثتز٤ ثزآرد را اس RegCM4.1 ،ا٢ ب٢ غم ذذ. اس ث٥ ا٤زا ذار در ا٢ ثزآرد بعج٣ اس مبد٤ز ثبرػ غم

اف(. خزج٣ـ 12 ب٢ ؾبذات٣ دارد )ؽى مبد٤ز ثبرػ ثب جغت٣ ضؼ٥ف ثب احزاف اعتبذارد شد٤ه ث داد

دذ. ا٤ ب٢ ؾبذات٣ ؾب ٣ را ثب داد 9/0تب 8/0ا٢ آة ا ثزا٢ دب٢ ث٥ؾ٥ جغت٣ ث٥ ب٢ غم ذ

ث٥ؾتز٤ جغت٣ HadRM3P ،RCA4-MNA-0.44، RCA4-WAS0.44تزت٥ت در ع ذ ب ث داد

ا٢ دب٢ و٥ ب٢ غم ة(. خزج٣ ذـ 12 ب٢ ؾبذات٣ دارذ )ؽى وتز٤ اختالف را ثب احزاف ؼ٥بر داد

-RCA4ب٢ ؾبذات٣ اعت. د ذ داد ب شد٤ه ث احزاف ؼ٥بر داددارد 9/0تب ٥8/0ش جغت٣ ث٥

WAS0.44 HadRM3P ب٢ ؾبذات٣ ؾب داد ث٥ؾتز٤ جغت٣ وتز٤ اختالف را ثب احزاف ؼ٥بر

.ج(ـ 12 )ؽى دذ ٣

Page 13: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

173 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

در 2005 1990 ةطی دور CORDEX ةیی در پروژاي آب و هوا هاي مخت ف منطقه مذل براي تی ور ةنمودار ساالن .12ضکل

ج( دماي کمینه ؛ب( دماي بیطینه؛ الف( بارش :انایر

گیري نتیجهخبر٥ب -فز٤مبا ؽب (WASا٢ آة ا در د حذد٠ جة آع٥ب ) ب٢ غم دلت خزج٣ ذ در ا٤ پضؼ

(MNAاس پزص )٠ CORDEX ب٢ ثبرػ در ز د حذد خغب٢ خزج٣تب٤ج ؾب داد و . در ا٤زا ثزرع٣ ؽذ

ب٢ ختف حبو٣ اس آ ب٢ ثبرػ اس ث٥ خزج٣ ذ داد RMSEمذار خغب دارد. ب٢ ؾبذات٣ ثب دادس٤بد٢

٢ غجت ث خغب٢ وتزو٥تز 25ثب لذرت تفى٥ه CORDEX-MNAدر حذد٠ RCA4 ا٢ غم اعت و ذ

ب در بعك زوش٢ وغتب٣ ذز ث٥ؾتو عت ث٥بز ا٤ اب٢ ثبرػ ٥ش ارس٤بث٣ جغت٣ داد. داردب عب٤ز ذ

ثب ا٤غتب س٥ ١ؽجى ػجبرت اعت اس فمذااس دال٤ ا٤ از .ذارذب٢ ؾبذات٣ وؾر جغت٣ خث٣ ثب داد

٥ب تا ث ٣ ،در ب٤ت .(2012)ابئ ىبرا، تبظزػ ١ا٤غتب ثب ٤بختداؽت تزاو فبفزاوؼ بعت پ

زسب٢ ؽزل٣ غتزػ ،ثزا٢ تقح٥ح خغباس مذار ثبرػ در ا٤زا ذارذ. ب ثزآرد درعت٣ وزد و ٥چ ٤ه اس ذ

ا٢ جذ٤ذ ٤ب تؼز٤ف حذدعبس٢ ؽج٥ حذد٠ا٢ ؽذ ا٤زا اس بعك حبؽ٥ جت خبرج CORDEX-MNA حذد٠

Page 14: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 174

ثب لذرت تفى٥ه ثبالتز ا٢ آة ا ب٢ غم زا٢ ذاج ،رعذ. چ٥ ظز ٣ ثزا٢ ا٤ غم اس جب ضزر٢ ث

در ا٤ ب٣٤ و در پضؼ. (2016)اشرػ٣ ىبرا، ثبؽذ ؤثز تاذ ٢ ثبرػ ٣ب ٥ش در وبؼ خغب٢ خزج٣

ػ ثبرثزآرد سب٣ ؽذ٤ذ ع٥ف تغ٥ز ػذ لغؼ٥ت خغب، -تغ٥٥زات ىب٣ث عجت ،و س٥ فرت زفت ث٥ب ؽذ

ثزرع٣ (.2009؛ ا٤غال، 2013)اشرػ٣، اعتا٢ ب٢ غم ثزآردب٢ آة ا٣٤ در ذ دؽارتز٤اس ٤ى٣

ب٢ ؾبذات٣ در پ١ ثب داد خغب٢ وتز٢ HadRM3Pب٢ ختف ؾب داد و ذ دب٢ ث٥ؾ٥ در ذ خزج٣

ث HadRM3P RCA4-WAS0.44و د ذ ا٤زا دارد. پزاوؼ ىب٣ جغت٣ در وؾر حبو٣ اس آ اعت

ب در غجت ث عب٤ز ذ HadRM3Pجغت٣ در ذ ضز٤ت تغ٥٥ز مبد٤ز اذ تزت٥ت دارا٢ جغت٣ ل٢

١و اعت. ثزرع٣ و٣ خغب٢ ا٤ تغ٥ز آة ا٣٤ اختالف وتز اس ٤ه درججث٣ وؾر ٣ در ١٥ؽب ١٥

ا٤ مذار خغب دذ، و ثزآرد٢ ؾب ٣ فرت و ث HadRM3Pب٢ ؾبذات٣ ذ عغ٥ط را ث٥ داد

وذ و ا٤ ذ احزاف ؼ٥بر٢ ثزاثز ثب . دار ت٥ر ٥ش ثبثت ٣اعتب٢ رد غبؼ وتز٤ خغب ث٥ ١ ذ

تا ث٥ب وزد و ذ ب دارد. در ب٤ت ٣ تز٢ غجت ث عب٤ز ذ ل٢ ب٢ ؾبذات٣ جغت٣ داد

HadRM3P، ا٢ آة ا در پزص٠ ذ غمثتز٤ ،وزداجزا آ را و زوش اؽبع٣ ذ٣ CORDEX ثزا٢

ثزا٢ وزد، اجزا آ را ا٢ ذ و ؤعغ١ اؽبع٣ حبر، RegCM4.1ذ ،چ٥ ا٤زا اعت. ١ثزآرد دب٢ ث٥ؾ٥

دذ. ا٤ ب٣٤ اس ؽزق ؾب ٣ غزث٣ ثخؼ جش اح٣ جة ب٢ ؾبذات٣ ث اددب٢ و٥ وتز٤ اختالف را ثب د

ا٤ تغ٥ز در و ٥ب٥ ثزرع٣ ،چ٥. داؽت جث٣ ٣١ ث٥ؾتز٢ غجت ث ٥ؽب٣ وؾر جغت ١ذ در ٥

تز٢ اس دب٢ ثزآرد بعت زب٢ د٤ غجت ث ذ ردداب٢ الؼ٣ عغ٥ط ثب داد ١ا٤زا اختالف٣ وتز اس ٤ه درج

٠ؽذ در پزص ب٣٤ ر٤شم٥بطب٢ اس اعتفبد اس دادپ٥ؼ ؽد ث پضؾزا پ٥ؾبد ٣در پب٤ب وؾر دارد. ١و٥

CORDEX (2012، ؛ ابئ ىبرا2016، تبثغ تس٤غ تجؼ٣، تبثغ تس٤غ احتب ٤ب تبثغ اتمب )دع٥ ب٢ اس رػ

.وذا٢ اعتفبد ب٢ غم غب٢ خزج٥٣ح خحتقثزا٢

Page 15: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

175 ایران در هوا و آب اي منطقه هاي مذل خروجی دقت ارزیابی

منابع، ا٤زا در اعتفبد جت ثبرػ ؽذ٠ثبسوب٢ ب٢ داد ٤غ١ مب ٤بث٣ارس .(1395) ، ح. حذ٢ ، ح.فزج٣ ط.؛ ففزراد، ؛ػش٤ش٢، ق.

.49ـ33(: 1)48 ،٥ؼ٣عج ٥ب٢جغزاف ٢ب پضؼ

Ahmed, K.F.; Wang, G.; Silander, J.; Wilson, A.M.; Allen, J.M.; Horton, R. and Anyah, R. (2013).

Statistical downscaling and bias correction of climate model outputs for climate change impact

assessment in the U.S. northeast, Global and Planetary Change, 100: 320-332.

Almazroui, M.; Islam, M.N.; Al-Khalaf, A.K. and Saeed, F. (2016). Best convective parameterization

scheme within RegCM4 to downscale CMIP5 multi-model data for the CORDEX-MENA/Arab

domain, Theoretical and Applied Climatology, 124(3): 807-823. doi:10.1007/s00704-015-1463-5

Almazroui, M. (2013). Simulation of present and future climate of Saudi Arabia using a regional climate

model (PRECIS), Int J. Climatol, 33: 2247-2259. doi:10.1002/joc.3721.

Azizi, Gh.; Safarrad, T.; Faraji, H.A. and Mohamadi, H. (2016). Evaluate and Comparison Reanalyzed

Data for Using in Iran, Journal of Physical Geography Quarterly, 48(1): 33-49. (In Persian).

Casanueva, A.; Kotlarski, S.; Herrera, S.; Fernández, J.; Gutiérrez, J.M.; Boberg, F. and Vautard, R.

(2016). Daily precipitation statistics in a EURO-CORDEX RCM ensemble: added value of raw

and bias-corrected high-resolution simulations, Climate Dynamics, 47(3): 719-737.

doi:10.1007/s00382-015-2865-x.

Dosio, A. (2016). Projections of climate change indices of temperature and precipitation from an

ensemble of bias-adjusted high-resolution EURO-CORDEX regional climate models, Journal of

Geophysical Research: Atmospheres, 121(10): 5488-5511.doi:10.1002/2015JD024411.

Dosio, A.; Panitz, H.-J.; Schubert-Frisius, M. and Lüthi, D. (2015). Dynamical downscaling of CMIP5

global circulation models over CORDEX-Africa with COSMO-CLM: evaluation over the present

climate and analysis of the added value, Climate Dynamics, 44(9): 2637-2661.

doi:10.1007/s00382-014-2262-x.

Emmanouil, F.; Philippe, D.; Marco, B.; Jean-Christophe, C.; Guy, D.; Efrat, M.; … and Roberta, T.

(2012). Assessment of gridded observations used for climate model validation in the

Mediterranean region: the HyMeX and MED-CORDEX framework, Environmental Research

Letters, 7(2): 024017.

Giorgi, F. and Mearns, L.O. (1991). Approaches to the simulation of regional climate change: a review,

Reviews of Geophysics, 29(2): 191-216, http://dx.doi.org/10.1029/ 90RG02636.

Giorgi F. and Hewitson, B. (2001). Regional climate information-evaluation and projections. In:

Houghton J.T., Ding Y., Griggs D.J., Noguer M., van der Linden P.J., Xioaosu D. (eds) Climate

change 2001: the scientific basis, contribution of working group I to the third assessment report of

the intergovernmental panel on climate change, Cambridge University Press, Cambridge.

Giorgi, F.; Jones, C. and Asrar, G. (2009). Addressing climate information needs at the regional level: the

CORDEX framework, World Meteorol Organ (WMO) Bull, 58: 175-183.

Isotta, F.A.; Frei, C.; Weilguni, V.; Per_cec Tadi,_C.M.; Lass_egues, P.; Rudolf, B.; Pavan, V.;

Cacciamani, C.; Antolini, G.; Ratto, S.M.; Munari, M.; Micheletti, S.; Bonati, V.; Lussana, C.;

Ronchi, C.; Panettieri, E.; Marigo, G. and Verta_cnik, G. (2013). The climate of daily precipitation

in the Alps: development and analysis of a high-resolution grid dataset from pan-Alpine rain-

gauge data, International Journal of Climatology, DOI 10.1002/joc.3794.

Islam, M.N. (2009). Rainfall and temperature scenario for Bangladesh, Open Atmos Sci J., 3: 93-103.

Ji, Zhenming and Kang, Sh. (2015). Evaluation of extreme climate events using a regional climate model

for China, International Journal of Climatology, 35: 888-902.

Page 16: ناﺮیا رد اوﻫ و بآ ياهقطنم يﺎﻫلذم ﯽﺟوﺮخ تقد ﯽبﺎیزرا هذﯿکچcordex ٠صٚزپ ٌٖٛبٌ٘ٛ ٢بٜٞدٚذحٔ رد اٛٞ ٚ ةآ

1397 بهار ،1ة رضما ،50 دورة ،طبیعی يفیااجغر يها هصپژو 176

Jones, R.G.; Noguer, M. and Hassell, D.C. (2004). Generating high-resolution climate change scenarios

using PRECIS, Met Office Hadley Centre, Exeter, UK.

Haylock, M.R.; Hofstra, N.; Klein Tank, A.M.G.; Klok, E.J.; Jones, P.D. and New, M. (2008). A

European daily high-resolution gridded data set of surface temperature and precipitation for 1950-

2006, J. Geophys. Res., 113, D20119, doi:10.1029/2008JD010201.

Kidson, J.W. and Thompson, C.S. (1998). A comparison of statistical and model-based downscaling

techniques for estimating local climate variations, Journal of Climate, 11: 735-753.

Murphy, J. (1999). An evaluation of statistical and dynamical techniques for downscaling local climate,

Journal of Climate, 12(8): 2256-2284.

Pal, J.S.; Giorgi, F.; Bi, X. and Elguindi, N. (2007). The ICTP RegCM3 and RegCNET: regional climate

modeling for the developing world, Bull Am Meteorol Soc, 88(9): 1395-1409.

Raju, P.V.S.; Bhatla, R.; Almazroui, M. and Assiri, M. (2015). Performance of convection schemes on

the simulation of summer monsoon features over the South Asia CORDEX domain using RegCM-

4.3, International Journal of Climatology, 35(15): 4695-4706. doi:10.1002/joc.4317.

Shongwe, M.E.; Lennard, C.; Liebmann, B.; Kalognomou, E.-A.; Ntsangwane, L. and Pinto, I. (2015).

An evaluation of CORDEX regional climate models in simulating precipitation over Southern

Africa, Atmospheric Science Letters, 16(3): 199-207. doi:10.1002/asl2.538.

Taylor, K.E. (2001). Summarizing multiple aspects of model performance in a single diagram, Journal of

Geophysical Research: Atmospheres, 106(D7), 7183-7192. doi: 10.1029/2000JD900719

XueJie, G.; Shi, Ying; ZhangDong, F.; Giorgi, F. (2012). Climate change in China in the 21st century as

simulated by a high resolution regional climate model, Chin Sci Bull, 57(10).

Zhou, W.; Tang J.; Wang, X.; Wang, S.; Niu, X.; Wang, Y. (2016). Evaluation of regional climate

simulations over the CORDEX-EA-II domain using the COSMO-CLM model, Asia-Pacific

Journal of Atmospheric Sciences, Volume 52, Number 2, Page 107.