Introductie Opgroeien in VeiligheidIntroductie Opgroeien in Veiligheid

Ter Loke29/04/2014

“Kinderbescherming houdt onvermijdelijk onzekerheid in, ambiguïteit, en feilbaarheid. Onze kennisbasis is beperkt, voorspellingen over het toekomstig welzijn van het kind zijn onzeker, het is geen uitgemaakte zaak hoe de conflicterende rechten van ouders en kinderen dienen in evenwicht te worden gehouden. De publieke opinie legt terecht de lat heel hoog voor werkers in de kinderbescherming, maar dit blijft problematisch.” (Eileen Munro 2008)

“verontrusting” – “maatschappelijke noodzaak”

Een jongere, ouder, leerkracht, buur, thuisverpleger, therapeut, begeleider, … maakt zich zorgen over, is ongerust over … de veiligheid, de ontwikkelingskansen van een kind, jongere, vanuit een combinatie van intuïtie (“buikgevoel”), praktijkervaring, kennis, signalen, feiten,…

“maatschappelijke noodzaak”: minimum wat de maatschappij verwacht van de opvoeding van kinderen, jongeren

Wordt op een bepaald moment gedefinieerd door een “gemandateerde voorziening”.

Werkmap “maatschappelijke Werkmap “maatschappelijke noodzaak” (IJH)noodzaak” (IJH)Integrale Jeugdhulpverlening:

- CAW- CGG- VAPH- CLB- CIG- K&G- BJB (driehoek cliënt – verwijzer –

hulpverlener)

“Elke jeugdhulpverlener moet handelen in het belang van de minderjarige.” (DRM)

“Beschikbaarheid verwijst naar het bestaan van een aanbod, maar ook naar het feit dat hulpverlening aanspreekbaar is voor zaken die niet direct te maken hebben met het aanmeldingsprobleem…”(p222)

“Cruciaal bij hulpverlening vanuit het interventierecht is de focus op een gezinsgerichte benadering.” (p224)

“In de richtlijn maatschappelijke noodzaak wordt het belang van een interactionistische visie op verontrustende situaties benadrukt… expliciete aandacht voor de wisselwerking tussen verschillende mogelijke visies of perspectieven op een (vermeende) verontrustende situatie.” (p 225)

“Het erkennen van ouders als cliënt en als volwaardige partner in de jeugdhulp is uiteraard essentieel.” (p228)

Interactionistische visie… verschillende Interactionistische visie… verschillende mogelijke visies of perspectievenmogelijke visies of perspectieven

vader … controle … toekomst

zus zorgen nu sterktes broer

bijsturing veiligheid opa moeder buurvrouw

noodzaak jongere “Verontrusting”

verwijzer CLB-medewerker

oma acties politie doelstellingen

evaluatie

Gemeenschappelijke Gemeenschappelijke uitgangspunten/vaststellingen uitgangspunten/vaststellingen ‘werkmap’ – Signs of Safety (SofS)‘werkmap’ – Signs of Safety (SofS)1. noodzakelijkheid van het creëren

van een gemeenschappelijk kader, een duidelijke, verstaanbare taal

2. de kwaliteit van de relatie hulpverlener-cliëntsysteem is bepalend voor het succes van de hulpverlening.

3. “vrijwillig aanvaarde” of “(af)gedwongen hulp” als hefboom voor een zo coöperatief mogelijke hulpverlenings-relatie

4. volwaardig partnerschap tussen cliënten en hulpverleners vergroot de effectiviteit van de hulpverlening.

5. de hulpverlening aan kinderen, jongeren en hun gezinnen is effectiever als ze vertrekt vanuit competenties, sterktes en hulpbronnen van het cliëntsysteem.

6. gericht op toekomstige veiligheid (mits garanderen van de huidige veiligheid)

7. professionaliteit van de hulpverlener

Partnering for SafetyPartnering for Safety

Signs of SafetySigns of SafetyIs ontstaan in de

“kinderbescherming” (werken met gemandateerde voorzieningen – “driehoek”)

Welke mandaten hebben voorzieningen in andere sectoren?

Recht op jeugdhulp – interventierecht

Vrijwillige hulp – vrijwillig aanvaarde hulp (onderhandelde hulp) – (af)gedwongen hulpverlening

Signs of SafetySigns of SafetyVertrekt vanuit Solution Focused

Brief Therapy (Steve de Shazer, Insoo Kim Berg)

“Resoluut oplossingsgericht” (resolutions approach Susie Essex)

12 praktijkprincipes12 praktijkprincipes

1. Ga om met je cliënt als iemand die het waard is om mee samen te werken.

2. Werk samen met de persoon, niet met het misbruik.

3. Besef dat samenwerking ook mogelijk is wanneer dwang noodzakelijk is.

4. Erken dat elk gezin signalen van veiligheid heeft.

5. Houd je focus op de veiligheid van de kinderen.

6. Onderzoek wat de cliënt wil.7. Zoek altijd naar details,

concrete voorbeelden.8. Werk aan het tot stand brengen

van kleine veranderingen.9. Verwar de details van een zaak

niet met je oordeel.

10. Bied keuzemogelijkheden.11. Zie het gesprek als een forum

voor verandering.12. Beschouw deze

praktijkprincipes als aspiraties, niet als aannames.

12 praktijkprincipes (in 12 praktijkprincipes (in coaching)coaching)1. Respecteer je medewerker als

iemand die het waard is om mee samen te werken.

2. Werk samen met de persoon, niet met zijn fouten.

3. Besef dat samenwerking ook mogelijk is, als er bepaalde dingen moeten.

4. Erken dat elke medewerker sterktes heeft.

5. Blijf professionaliteit centraal stellen.

6. Ga na wat je medewerker wil.7. Zoek altijd naar details.8. Werk aan het tot stand komen

van kleine veranderingen.9. Verwar de details van een zaak

niet met beoordelingen.

10. Bied keuzemogelijkheden.11. Zie het gesprek als een forum

voor verandering.12. Beschouw deze

uitgangspunten als aspiraties, niet als aannames.

Drie-kolommenmodelDrie-kolommenmodelWat gaat er goed? Waar maken wij ons zorgen

over? Wat moet er gebeuren?

Wat is er goed aan wat moeder/vader/jongere/andere persoon doet? Concrete voorbeelden

Danger-statements: De Jeugdrechter, de begeleiders van Sporen, oma, … zijn bezorgd dat …, zoals toen…, waardoor …

Maatschappelijke noodzaak: Wat moet er gebeuren alvorens de hulpverlening kan stopgezet worden?

Wat loopt er goed in de samenwerking? Wat zou je cliënt zeggen dat…?

Letsel in het verleden? (Wat concreet? Hoe ernstig? Hoe lang? Hoe vaak? Met welke gevolgen voor het kind?) Eerste – ernstigste - laatste

Gezin, netwerk

Hoe is het je gelukt om…? Hoe wist je dat…? Welke goede dingen zijn voortgekomen uit? Waar ben je het meest trots op?

Wat is het ergste, waar je bezorgd voor bent, dat zou kunnen gebeuren?

Veiligheidsplan

Bestaande veiligheid: wat van de bestaande sterktes/krachten wordt al ingezet voor de veiligheid van de kinderen?

Complicerende factoren: welke zaken maken het moeilijk, lastig, maar houden op zich geen schade voor het kind in?

Eerstvolgende stappen

Schaalvragen (veiligheid, vooruitgang, vermogen, vertrouwen, bereidwilligheid)

Verschillende betrokkenen 0-10 Wat zit er in dit cijfer? Wat is er nodig om?

Wat zijn de zorgen?

Zorg 1Wie?Waarvoor, met welke schade voor de kinderen?Past harm

Zorg 2

Zorg 3

Wat gaat er goed?

Wat moet er gebeuren?

Maatschappelijke noodzaak:

Einddoelstelling 1Tussendoelen en afspraken

Einddoelstelling 2Tussendoelen en afspraken

Einddoelstelling 3Tussendoelen en afspraken

Formuleren van Danger-Formuleren van Danger-statementsstatementsWie? (netwerk + professionelen)Over wat = welk gedrag van de

ouders met welke “schade” voor de kinderen? Met welk effect op de kinderen?◦ “Haasje over”: om de ontkenning heen werken◦ Verstaanbare taal voor iedereen, ook voor de kinderen

Past harm: concrete voorbeelden, signalen, feiten uit het verleden◦ (eerste – laatste – ergste)◦ Connectie “signalen” – “schade”

Wat gaat er goed?Wat gaat er goed?Sterktes, krachten, hulpbronnen:

uit het netwerkBestaande veiligheid

Veiligheidsplan - Veiligheidsplan - handelingsplanhandelingsplanMaatschappelijke noodzaak: Wat

is het minimum dat in dit gezin in orde moet zijn (verwachtingen vanuit de maatschappij)?

Einddoelstellingen: moeten kloppen met de zorgen; tussendoelen en concrete afspraken vanuit het netwerk maken gebruik van bestaande hulpbronnen, sterktes.

De rol van het netwerkDe rol van het netwerk= betere assessment en

veiligheidsplan makenSafety circles!

Spreken met kinderenSpreken met kinderenDe drie huizenWords and picturesHet veilige huis

Oefening nichtjeEigen risicogedrag – eigen

veiligheidsplan:◦ Welke stress en triggers?◦ Welke afspraken met wie uit je netwerk?

24/7