intro op masterroute gezondheid en welzijn 08/09, n. steverink, 25-03-08 1 masterroute sociologie...

Intro op masterroute Gezondheid en Welzijn 08/09, N. Steverink, 25-03-08

1

Masterroute Masterroute Sociologie van Sociologie van Gezondheid, Gezondheid,

Welzijn en ZorgWelzijn en Zorgm.i.v. studiejaar 2008-2009m.i.v. studiejaar 2008-2009

Sociologie RUG Sociologie RUG

Coordinator: Dr. N. SteverinkCoordinator: Dr. N. [email protected]@med.umcg.nl

2Intro op masterroute Gezondheid en Welzijn 08/09, N. Steverink, 25-03-08

Waarom dit vak? Waarom dit vak? Gezondheid en welzijn zijn belangrijke Gezondheid en welzijn zijn belangrijke

thema’s in de sociologie omdat ze thema’s in de sociologie omdat ze centrale criteria zijn voor het centrale criteria zijn voor het functioneren van zowel de samenleving functioneren van zowel de samenleving als geheel, als van individuen. als geheel, als van individuen.

De socioloog die weet heeft van deze De socioloog die weet heeft van deze thema’s kan een belangrijke bijdrage thema’s kan een belangrijke bijdrage leveren aan het goed functioneren van leveren aan het goed functioneren van de maatschappij in termen van de maatschappij in termen van gezondheid en welzijn voor zoveel gezondheid en welzijn voor zoveel mogelijk mensen. mogelijk mensen.


Kader (1)Kader (1)

Aansluitend op algemene Groningse Aansluitend op algemene Groningse profilering m.b.t. sociologie: profilering m.b.t. sociologie:

Accent op primaire orde (binnen OMOP)Accent op primaire orde (binnen OMOP) Theorie-gestuurde aanpak, via micro-Theorie-gestuurde aanpak, via micro-

funderingfundering Geluk/welzijn als uiteindelijk criterium (en Geluk/welzijn als uiteindelijk criterium (en

gezondheid als belangrijk onderdeel gezondheid als belangrijk onderdeel daarvan).daarvan).

Accent op levensloopAccent op levensloop


Kader (2)Kader (2)

LEVENSLOOP

Overheid

Markt

Organisaties

Primaire Orde

Gezondheid

Geluk

Micro-funde-

ring


LevensloopLevensloop

Globale indeling: Globale indeling:

JongerenJongeren VolwassenenVolwassenen Ouderen Ouderen


OverheidOverheid

GezondheidszorgsysteemGezondheidszorgsysteem

Regelgeving m.b.t. gezondheid, Regelgeving m.b.t. gezondheid, welzijn en zorgwelzijn en zorg

Etc. Etc.


MarktMarkt

Zorgsysteem nieuwe stijlZorgsysteem nieuwe stijl

Time-competitionTime-competition

Etc.Etc.


OrganisatiesOrganisaties

Werkdruk (o.a. burn-out)Werkdruk (o.a. burn-out)

Time-competitionTime-competition

Etc.Etc.


Primaire ordePrimaire orde

GezinGezin Familie Familie Informele sociale relatiesInformele sociale relaties SchoolSchool Sociale netwerkenSociale netwerken Sociale integratieSociale integratie Sociale steun / mantelzorgSociale steun / mantelzorg Etc.Etc.


Kader Kader

LEVENSLOOP

Overheid

Markt

Organisaties

Primaire Orde

Gezondheid

Geluk

Micro-funde-

ring


Microfundering (1)Microfundering (1)

Gedragstheorieën zijn nodig om Gedragstheorieën zijn nodig om te verklaren hoe sociale te verklaren hoe sociale arrangementen ontstaan en arrangementen ontstaan en veranderen; uitgangspunt is dat veranderen; uitgangspunt is dat sociale arrangementen voor een sociale arrangementen voor een goed deel te herleiden zijn tot de goed deel te herleiden zijn tot de intenties en het handelen van intenties en het handelen van mensenmensen..


Microfundering (2)Microfundering (2)

Gedragstheorieën die verklaren Gedragstheorieën die verklaren hoe en onder welke hoe en onder welke omstandigheden mensen – omstandigheden mensen – gebruikmakend van hulpbronnen gebruikmakend van hulpbronnen en beperkt door restricties – geluk en beperkt door restricties – geluk en gezondheid ‘produceren’, en en gezondheid ‘produceren’, en daarmee weer invloed uitoefenen daarmee weer invloed uitoefenen op de sociale ordes, etc.op de sociale ordes, etc.


GezondheidGezondheid

Centrale afhankelijke variabele Centrale afhankelijke variabele (samen met ziekte en zorggebruik) (samen met ziekte en zorggebruik) in het veld van de medische in het veld van de medische sociologie, maar ook belangrijke sociologie, maar ook belangrijke component van:component van:

geluk/welzijn/welbevinden/kwaliteit geluk/welzijn/welbevinden/kwaliteit van leven van leven


GelukGeluk

Sociale welvaart, welzijn, Sociale welvaart, welzijn, welbevinden, kwaliteit van leven. welbevinden, kwaliteit van leven.

Uiteindelijk criterium en richting Uiteindelijk criterium en richting gevend element in het beoordelen gevend element in het beoordelen van het functioneren van de van het functioneren van de maatschappij/overheid. maatschappij/overheid.


Drie vakken (à 5 EC)Drie vakken (à 5 EC)

Levensloop, gezondheid en welzijn. Levensloop, gezondheid en welzijn.

Theorieën van gezondheidsgedrag (en Theorieën van gezondheidsgedrag (en –verandering) en gezondheid/welzijn.–verandering) en gezondheid/welzijn.

Patiënt/klant-zorgsysteem-interacties.Patiënt/klant-zorgsysteem-interacties.


Levensloop, gezondheid en Levensloop, gezondheid en welzijn (1)welzijn (1)

Hoe zijn gezondheid en welzijn in Hoe zijn gezondheid en welzijn in verschillende levensfasen verschillende levensfasen afhankelijk van sociale en afhankelijk van sociale en maatschappelijke invloeden en maatschappelijke invloeden en ontwikkelingen, en hoe werken ontwikkelingen, en hoe werken bepaalde omstandigheden op een bepaalde omstandigheden op een bepaald moment door in het latere bepaald moment door in het latere leven? Zijn interventies mogelijk?leven? Zijn interventies mogelijk? Is Is preventie mogelijk? preventie mogelijk?


Levensloop, gezondheid en Levensloop, gezondheid en welzijn (2)welzijn (2)

Jongeren (bijv. psychosociale problemen, Jongeren (bijv. psychosociale problemen, risicogedrag, middelengebruik - in relatie risicogedrag, middelengebruik - in relatie tot gezondheid en bijv. depressie) tot gezondheid en bijv. depressie)

Volwassenen (bijv. werkgerelateerde Volwassenen (bijv. werkgerelateerde problemen, time-competition, marital problemen, time-competition, marital happiness)happiness)

Ouderen (bijv. zorgafhankelijkheid, Ouderen (bijv. zorgafhankelijkheid, zelfredzaamheid, multimorbiditeit, zelfredzaamheid, multimorbiditeit, complexe zorgvragen, sociale integratie complexe zorgvragen, sociale integratie vs. vereenzaming). vs. vereenzaming).


Theorieën van Theorieën van gezondheidsgedrag (1) gezondheidsgedrag (1)

Uitgangspunt: grote aantallen mensen Uitgangspunt: grote aantallen mensen worden ziek en lijden onder een worden ziek en lijden onder een afgenomen kwaliteit van leven, als gevolg afgenomen kwaliteit van leven, als gevolg van hun eigen gedrag (o.a. falend van hun eigen gedrag (o.a. falend zelfmanagement). zelfmanagement).

Wil je bijdragen aan een maatschappij Wil je bijdragen aan een maatschappij met zoveel mogelijk gezonde mensen, dan met zoveel mogelijk gezonde mensen, dan moet je weten hoe gezondheidsgedrag moet je weten hoe gezondheidsgedrag ontstaat, waar het door beïnvloed wordt, ontstaat, waar het door beïnvloed wordt, wat risicogedrag is, etc. wat risicogedrag is, etc.


Theorieën van Theorieën van gezondheidsgedrag (2)gezondheidsgedrag (2)

Er bestaan verschillende theorieën Er bestaan verschillende theorieën die hierop een antwoord proberen te die hierop een antwoord proberen te geven, bijv.:geven, bijv.: Health Belief ModelHealth Belief Model Theory of Reasoned Action (Theory of Theory of Reasoned Action (Theory of

Planned Behavior)Planned Behavior) Transtheoretical ModelTranstheoretical Model Social Cognitive TheorySocial Cognitive Theory Social Production Function TheorySocial Production Function Theory


Patiënt/klant-zorgsysteem-Patiënt/klant-zorgsysteem-interactiesinteracties

In het huidige zorgsysteem zijn veel In het huidige zorgsysteem zijn veel veranderingen gaande, o.a. de verandering veranderingen gaande, o.a. de verandering van aanbodgestuurde zorg naar van aanbodgestuurde zorg naar vraaggestuurde zorg, en marktwerking. vraaggestuurde zorg, en marktwerking.

Dit brengt een veranderende rol van de Dit brengt een veranderende rol van de patiënt met zich mee, maar ook van de patiënt met zich mee, maar ook van de professionals in de zorg.professionals in de zorg.

Wat betekent dit voor de actoren in het Wat betekent dit voor de actoren in het zorgsysteem, en voor de interacties tussen zorgsysteem, en voor de interacties tussen patiënten/cliënten en het zorgsysteem? patiënten/cliënten en het zorgsysteem?

Hoe dragen deze veranderingen uiteindelijk Hoe dragen deze veranderingen uiteindelijk bij aan een beter functionerende samenleving? bij aan een beter functionerende samenleving?


Algemene infoAlgemene info Alle cursussen 5 ECAlle cursussen 5 EC 11ee semester (2 vakken in blok 1, 1 vak in semester (2 vakken in blok 1, 1 vak in

blok 2) blok 2) Hoor- en werkcolleges, met gastdocenten Hoor- en werkcolleges, met gastdocenten

(experts op specifieke terreinen)(experts op specifieke terreinen) Verantwoordelijke docenten: Verantwoordelijke docenten:

Levensloop: Dr. Nardi SteverinkLevensloop: Dr. Nardi Steverink Gezondheidsgedrag-theorieën: Dr. Andrea de Gezondheidsgedrag-theorieën: Dr. Andrea de

WinterWinter Patiënt/klant-zorgsysteem: Dr. Danielle Patiënt/klant-zorgsysteem: Dr. Danielle

JansenJansen


InfoInfo

Nardi Steverink (coordinator): Nardi Steverink (coordinator): [email protected]@med.umcg.nl

Danielle Jansen: Danielle Jansen: [email protected]@med.umcg.nl

Andrea de Winter: Andrea de Winter: [email protected]@med.umcg.nl

intro op masterroute gezondheid en welzijn 08/09, n. steverink, 25-03-08 1 masterroute sociologie...

Documents