intra- en interpersoonlijke conflicten conflicten op het niveau van mensen en groepen 1....
TRANSCRIPT
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• Conflicten op het niveau van mensen en groepen
• 1. Intrapersoonlijke conflicten Psychologie• 2. Interpersoonlijke conflicten Sociale Psychologie
• 3. Intragroepsconflicten Sociologie• 4. Intergroepsconflicten Sociologie
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten• 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten
• A. Territoriumconflict• B. Waarde- en belangenconflict• C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren• D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of
communicatiestoornissen• E. Keuze- of beslissingsconflict
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
• Territoriumconflict niet uitsluitend in domein van sociale psychologie (inter-persoon)
Meest voor de hand liggend: gewapend conflict (inter-groep)
• Elk gewapend conflict is een territorium conflict MAAR
niet noodzakelijk om fysisch territorium
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
• fysiche territoriumA. Primaire strijd v. h. leven (voeding, leefruimte)
Reële belangentegenstellingen tussen […] ?
• Psychologisch territorium
B. Strijd om de macht en de verdediging van het eigen psychologisch territorium (gelijk krijgen, anderen domineren)
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
http://www.youtube.com/watch?v=FXJQ0eNq5D4
Wat is volgens Yair Lapid het probleem? Draait het om het vastleggen van grenzen?
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
Yair Lapid –“The problem is not with Israeli settlements or with
Palestinian terror, the problem is about fear. The problem is about mistrust. The problem is with past trauma’s and anxieties. The problem is with hate
and pain. This is not a dialogue but two monologues. The Israelis want peace and security, the Palestinians want peace and justice. The is the
real context of the conflict.”
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
• Een eigen territorium op verschillende vlakken /domeinen:
• Ethisch: welke waarden vind je belangrijk om je leven rond uit te bouwen?
• Psychisch: welke wensen en verlangens wil je vervuld zien?
• Intellectueel: welke kennis wil je ontwikkelen?
• Fysisch: welke middelen heb je nodig om op materieel vlak je leven te ontwikkelen?
• Sociaal: welke plaats wil je in het sociale leven innemen.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
Territoriumconflict ook niet alleen bij mensen, ook bij dieren en planten verdringing en machtshiërarchie
Van mens wordt echter verwacht dit te overstijgen:Naastenliefde, solidariteit, … (moraliteit)
Rationalisering van situatie! (<-> dieren)
Toch falen we hier vaak in conflict over belangstellingsdomein
Abstractie maken van voorbeeld in fragment en met schaalverkleining komen tot interpersoonlijke conflicten.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
In de praktijk:Territoriumconflicten
Onderlinge strijd met fysieke of psychische middelen
Onderhandelen (compromis of consensus)
Cor Bakker: territoriumtheorie om gedragingen van dieren en vooral mensen beter te begrijpen. (zie artikel in cursus)
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
Probeer een antwoord te formuleren op volgende vragen:
Wat is het verschil tussen de letterlijke en figuurlijke ‘eigen plek’?
Verklaar in eigen woorden: Je identiteit is de kern van ieders territorium.
Wat is het verschil tussen privédomein, privéschuilplaats en persoonlijke ruimte?
Wat is de band tussen individuele ervaring en territoriaal gedrag?
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
• De eigen plek als territoriumFiguurlijk:
plaats die je inneemt als persoon (ik-grenzen)Letterlijk:
fysieke ruimte
• Iemands territorium bestaat uit gebieden waar hij bijzondere deskundigheid bezit, initiatief neemt en verantwoordelijkheid neemt, ofwel gebieden waarover hij controle kan uitoefenen. Het gaat hierbij om fysieke ruimte en aspecten van ons sociale en intellectuele leven. De kern van ieders territorium is het zelf, je identiteit. Autonomie, autonoom zijn, is controle hebben, de baas zijn over jezelf. (Bakker & Bakker-Rabdau)
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
Eigen plek bestaat eigenlijk uit 3 territoria: Privédomein:
verzekeren van privacy en veiligheid Privéschuilplaats:
ontsnappen aan de medemens Persoonlijke ruimte:
comfortabele, controleerbare ruimte
(symptoom psychotici: gevoel van verlies privacy)
• Territoriaal gedrag en persoonlijkheidsproblematiek Gedragspatroon in grote mate gebaseerd op individuele ervaringen en interpretaties en kunnen wijzigen door nieuwe ervaringen. (cf. Nature / Nurture?)
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: TERRITORIUMCONFLICT
Evalueer de voorbeelden van territoriumconflicten.Omschrijf het territoriumconflict Gaat het om fysisch of psychisch territorium? Op welk domein kunnen we het conflict situeren?(aparte kopie)
Kan je zelf voorbeelden van territoriumconflicten van eender welke aard geven waar jij zelf mee geconfronteerd bent geweest?
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten• 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten
• A. Territoriumconflict• B. Waarde- en belangenconflict• C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren• D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of
communicatiestoornissen• E. Keuze- of beslissingsconflict
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: WAARDE- EN BELANGENCONFLICT
Belangenconflict: Waardenconflict: tegenstrijdige belangen eigen morele gelijk opleggen
Geen-verlies-methode (algemene probleemoplossingsstrategie):
1. Probleem nauwkeurig definiëren2. Brainstormen over mogelijke oplossingen3. Evalueren van de voorgestelde oplossingen4. Kiezen van de ‘beste’ oplossing5. Realiseren van de gekozen oplossing6. Evalueren van het resultaat
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: WAARDE- EN BELANGENCONFLICT
• Let op:Soms kan een waardenconflict een verdoken belangenconflict zijn.
• Lees het artikel p58. Om welke belangen gaat het hier?
• Eigen waarden eigen referentiekader.Andere waarden worden aanzien als bedreiging van de eigen veiligheid
• Generatieconflicten
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten• 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten
• A. Territoriumconflict• B. Waarde- en belangenconflict• C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren• D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of
communicatiestoornissen• E. Keuze- of beslissingsconflict
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: CONFLICTEN A.G.V. PERSOONLIJKHEIDSFACTOREN
• Je waardeert die karaktertrekken van de ander die jezelf ook hebt
Hoe jij anderen ziet en ervaarthoudt verband met hoe jij zelfbent en denkt.
• Antipathie kan ontstaan in het contact met mensen die tegengestelde kwaliteiten heeft.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: CONFLICTEN A.G.V. PERSOONLIJKHEIDSFACTOREN
• Kernkwaliteitenschema:
1. Kernkwaliteiten: Positieve eigenschappen2. Valkuilen: Doorschieten in pos eigenschappen3. Allergiën: Doorschieten van de ander in zijn
eigenschappen.4. Uitdagingen: De positieve eigenschap van de
ander
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: CONFLICTEN A.G.V. PERSOONLIJKHEIDSFACTOREN
kernkwaliteit (+) te veel vh goede valkuil (-)
Daadkracht drammerigheid
passiviteit geduld
BALANS
Allergie (-) Uitdaging (+)
Negatief
Tegenover-
gestelde
Positief
Tegenover-
gestelde
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: CONFLICTEN A.G.V. PERSOONLIJKHEIDSFACTOREN
• Stel op p.62 een eigen kwadrant op.
• Maak twee kwadranten op een apart blad en geef dit af.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten• 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten
• A. Territoriumconflict• B. Waarde- en belangenconflict• C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren• D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of
communicatiestoornissen• E. Keuze- of beslissingsconflict
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: DOOR MISVERSTANDEN OF COMMUNICATIESTOORNISSEN
• Uit cursus 4GEW:
“ Om te leren spreken heb je de eerste drie jaren van je leven nodig.
Om te leren luisteren de rest van je leven.”
Het is belangrijk om als zender goede en duidelijke boodschappen over te brengen maar ook om als ontvanger echt bereid te zijn om naar de boodschap te luisteren.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: DOOR MISVERSTANDEN OF COMMUNICATIESTOORNISSEN
• We herhalen even de 3 pijlers van actief luisteren:1. Onvoorwaardelijk aandacht geven2. Stimulerend luisteren
1. Non-verbaal: SOFTEN (smile, open posture, forward lean, touch, eyecontact en nodd)
2. Verbaal: hummen, stilte, parafraseren, spiegelen van gevoelens, samenvatten, papegaaien en vragen stellen.
3. Inlevend of empatisch luisteren
• Lees p.62 welke spijtige gevolgen misverstanden en communicatiestoornissen kunnen hebben.
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten• 2.3.2 Interpersoonlijke conflicten
• A. Territoriumconflict• B. Waarde- en belangenconflict• C. Conflict als gevolg van persoonlijkheidsfactoren• D. Conflict veroorzaakt door misverstanden of
communicatiestoornissen• E. Keuze- of beslissingsconflict
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: KEUZE- OF BESLISSINGSCONFLICTEN
• Groepen die voor een gezamenlijke opdracht staan of partners die samenleven.
Gezamelijke beslissing nemen waarovermen onderling erg van mening kan
verschillen
INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN: KEUZE- OF BESLISSINGSCONFLICTEN
• Uitgangstpunt: beste keuze bestaat niet
Recht op eigen mening en voorkeur via ik-boodschap
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE CONFLICTEN
• 2.1 Begripsdefiniëring• 2.2 Soorten conflicten• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken• 2.4 Conflicthantering
CONFLICTHANTERING
• 3 technieken om eenvoudige conflicten op te lossen doel is spanning verminderen en
functioneren herstellen
1. Zelf op zoek gaan naar oplossingen2. Beroep doen op scheidsrechter (derde partij – meestal
hoger in hiërarchie - doet bindende uitspraak). Vb: Vrederechter
3. Beroep doen op bemiddelaar Hij leidt personen – die vrijwillig meewerken - naar zelf gedragen oplossing in vertrouwelijke en gelijkwaardige sfeer.Vb: ?
CONFLICTHANTERING
Omgaan met conflicten:2 basismotieven
1. De zorg voor (de relatie met) anderen Coöperativiteit2. De zorg voor eigen doelen en belangen Assertiviteit
Thomas en Killman onderscheidden op basis hiervan 5 conflicthanteringsstijlen
CONFLICTHANTERING
• Probeer de stijlen p.67 op de juiste plaats in de grafiek te zetten.
hoog
assertiviteit
laag
laag coöperatie hoog
CONFLICTHANTERING
hoog Forceren Confronteren
assertiviteit
Compromis
laag
Ontlopen Toegeven
laag coöperatie hoog
CONFLICTHANTERING
Probeer voor elke conflicthanteringsstijl een voorbeeld te bedenken.
• Ontlopen: • Forceren: • Toegeven: • Compromis: • Confronteren:
CONFLICTHANTERING
• Ontlopen: Je neemt een andere weg naar school om zeker je (ex)-vriend niet tegen te komen.
• Forceren: De leerkracht beslist om vanaf nu elke les een toets te doen.
• Toegeven: Je hebt geen zin om naar Spanje te gaan met je twee vriendinnen (jij wil naar Griekenland) maar zegt er niets van.
• Compromis: Jij wil tot 01.00u wegblijven, je ouder verwachten je echter om 11.00u al thuis. Samen besluiten jullie dat 12.00u ok is.
• Confronteren: Er is nog 1 appelsien. Na discussie wordt duidelijk dat Piet het sap wil om te drinken en Sarah de schil om te knutselen
CONFLICTHANTERING
• Let op: niet vastroesten in één stijl.
• Kies een stijl naargelang de situatie!
• Welke conflictstijl kies jij meestal?Doe de Thomas en Kilmann-testhttp://
123management.nl/0/030_cultuur/a300_cultuur_13_conflictstijlen.html
CONFLICTHANTERING
• Criteria voor het hanteren van een bepaalde stijl.
1. Eigen stijl en persoonlijkheid2. Belang van kwaliteit van de relatie3. Machtsbalans4. Beschikbare tijd en energie5. Mogelijkheden tot wederzijds voordeel
CONFLICTHANTERING
• Onderhandelen als techniek
1. Exploreren2. Argumenteren3. Intimideren4. Irriteren
CONFLICTHANTERING
• Het beëindigen van een conflict
1. De onafhankelijkheid2. De onderdrukking3. Het vonnis4. Het onderhandeld akkoord