Interna medicina

Nastavnik: Prof. dr. Vlado \or|ieski

Fond na ~asovi: 2+1 e-mail za kontakt:

gorgieski.vlado@yahoo.com.mk informacii na: www.vmsb.uklo.edu.mk

Denovi za priem na studenti: Ponedelnik: 15:00 – 16:00

Literatura:

Interna medicina, tom 1, tom 2, Makedonska riznica, Kumanovo, 2003, Vladimir Serafimoski

Interna medicina,Savremena administracija, Beograd, 1998, Marcus A Krupp

Repetitorium iz interne medicine, Savremena administracija, Beograd, 1997, Mihailo Staji}

Po{iroka literatura

Harrison’s Principles of Internal Medicine, 16 th Editional, McGraw-Hill Companies, 2005, Kasper, Dennis L.;Braunwald,Eugene;

Celi na predmetot:

da gi vovede studentite vo sodr`inite na internata medicina

da gi zapoznae studentite so najnovite dostignuvawa vo dijagnostikata i tretmanot na internisti~kite zaboluvawa

Kontinuirana proverka na znaeweto i ispit:

Redovnite studenti imaat mo`nost da go polo`atispitot po pat na kolokviumi i ostanatite navedeniaktivnosti i toa na sledniov na~in: kolokvium 1 40% kolokvium 2 40% aktivnost na ~asovite i ve`bite, samostojni doma{ni raboti 10% seminarski trudovi 10% 100%

Realizacija na nastavnata programa:

Nastavnata programa na predmetot Interna medicina }e bide realizirana preku predavawa – interaktivna nastava, ve`bi, diskusii, samostojni doma{ni raboti i seminarski trudovi.

“Zdravje e sostojba na potpolna fizi~ka, mentalna i socijalna blagosostojba”

Vo zdrav organizam postoi postojanost na vnatre{na sredina-homeostaza

Bolest e sostojba na poremetena gradba i funkcija na kletka, tkivo ili organ

Nadvore{ni pri~ini za bolest

fizi~ki-visoka i niska temperatura,atmosferski i barometarski pritisok,jonizira~ko zra~ewe,elektri~na energija

hemiski- hemikalii,te{ki metali, kiselini,bazi

biolo{ki-paraziti,protozoi,bakterii,virusi

Vnatre{ni

nasledni vrodeni poremetuvawe na imunitetot psihosomatski

Bolesti na organite za di{ewe

Osnovnata uloga na respiratorniot sistem e

da ovozmo`i nepre~ena razmena na gasovi

pomw|u oranizmot i negovoto okruzuvawe

Simptomi te{ko di{ewe (dyspnea) ka{lica (suva,neproduktivna i

produktivna iska{luvawe (ekspektoracija) lepliv i

`ilav sekret (astma),nelepliv (bronhitis),bistar,maten

hemoptizii-iska{luvawe na mali koli~ini na krv

hemoptoe-pojava na pogolemo koli~estvo na krv

gradna bolka cijanoza-sinkavo (modro) prebojuvawe

na koza i ligavici

Dijagnosti~ki metodi rutinska radiografija kompjuterizivana tomografija-

morfolo{ki promeni na organite na gradniot ko{ (maligni zaboluvana na belite drbovi i pleurata)

magneten rezonans-kade drugite metodi ne ja potvrduvaat dijagnozata

scintigrafija-vizualizacija na krvnite sadovi i di{nite pati{ta so radioizotopi

pulmonalna angiografija ultrazvuk spirometrija-poremetuvawe na

ventilacijata vo mir endoskopija-bronhoskopija – morfologija

na di{nite pati{ta

Hroni~na opstruktivna bolest na belite drobovi (HOBB)

Hroni~nata opstruktivna bolest sekarakterizira so hroni~no ireverzibilen,ograni~en protok na vozduh niz di{nitepati{ta, a retko reverzibilennea ja so~inuvaat tri entiteti: hroni~en bronhitis bolest na malite di{ni pati{ta emfizem

Elementi bitni za dijagnoza

anamnesti~ki podatoci za pu{ewe hroni~no ka{lawe so iska{luvawe (kaj

hroni~niot bronhitis) i dispnea (kaj emfizemot)

bronhiti~ni {umovi, smalen intenzitet na di{niot zvuk i prodol`en ekspirium

smalen protok na vozdu{nata struja vo di{nite pati{ta pri funkcionalno ispituvawe na belite drobovi

Etiologija

Nedovolno jasna pu{ewe zagaduvawe na vozduhot infekcija na di{nite pati{ta semejni i genetski faktori alergija

Hroni~en bronhitis

E sostojba pridru`ena so prekumernatraheobronhijalna produkcija na mukusdovolen da predizvika ka{lica najmalkutri meseci vo godinata pove}e od dve

godinipo red

Etiologija

povtoruva~ki infekcii od mikroorganizmi,bakterii i virusi

pu{ewe aerozagaduvawe

Klini~ka slika

Simptomi i znaci: ka{lawe i iska{luvawe, vo napadi,

naj~esto vo utrinskite ~asovi ka{laweto e provocirano so laden i

zagaden vozduh iska{luvaweto e so razli~na koli~ina,

izgled, boja i miris

gu{ewe spazam edem na sluznicata poka~ena temperatura hemoptizii

Laboratoriski naodi: policitemija (kako posledica na

postojana hipoksemija)Rendgenski naodi: poja~ana bronhijalna {ara “valkani beli

drobovi” golemo i horizontalno srce belodrobna hipertenzija

Lekuvawe

otsranuvawe na etiolo{kite faktori bronhodilatetorni sredstva (Aminophyllin) ekspektoransi antibiotici

Nega

topli vitaminski pijaloci pogodna pol`ba za di{ee i iska{luvawe prodol`eno klimatsko lekuvawe

Emfizem

Permanentna abnormalna distenzija navozdu{nite prostori distalno odterminalnite bronhioli so destrukcijana alveolarnite septi

Etiologija

dolgotrajno uporno ka{lawe kaj bolni so hroni~en bronhitis,brohiektazii, bronhijalna astma,tuberkuloza

idiopatski ili primaren

Klini~ka slika

Simptomi i znaci: ote`nato di{ewe ka{lica i pojava na cijanoza lesen zamor pri rabota i vo mir

Rendgenski naodi: hiperinflacija parenhimski buli subpleuralni meuri namalena periferna {ara

Lekuvawe

antibiotici bronhodilatatoriAko e prisutna srceva slabost diuretici kardiotonici

Nega

op{ta nega i informirawe na pacientot za {tetnoto deluvawe na lo{ite naviki kako pu{eweto i vlijanieto na respiratornite infekcii

Brohiektazija

Pretstavuva definitivna i ireverzibilna dilatacija i deformacija na lumenot na bronhite

Etiologija

infektivna grupa se povtoruva~ki epizodi na infekcii na belite drobovi

neinfektivni pri~ini-tumori,fibrozni,atelektati~ni i atherentni procesi,aspiracija i penetracija na raznovidni masi,pu{ewe, inhalacija na toksi~ni gasovi

Klini~ka slika

Simptomi i znaci hroni~na ka{lica koja vo po~etokot e

suva a potoa produktivna so iska{kuvawe na ispluvok

sputum-obilen na utro hemoptizi dispnea cijanoza

Dijagnoza

Laboratoriski naod: poka~ena sedimentacija,leukocitozaRendgenografija: mo`e da e normalna – rana faza mali cisti~ni praznini, so ili bez

hidroaeri~ni nivoa,sotesti {uplini,lentesti senki vo vid na “tramvajska pruga”

bronhoskopija i bronhografija otkrivaat intrabronhijalni pri~ini (tu|o

telo, tumor) kako i mo`ni komplikaciikompjuterska tomografija najdobri rezultatispirometrija restriktiven tip na ventilatorna

insuficiencija

Lekuvawe utvrduvawe na etiopatogenetski faktori podobruvawe na efikasnosta na

eliminacijata na bronhijalniot sekret – zgolemen vnes na te~nosti,vitamini,mukoliti~ni sredstva,ekspektoransi

antiinflamatorna terapija bronhodilatatori hirur{ki tretman

Nega

osnovna nega e zapoznavawe na bolniot so prirodata na bolesta,

obuka za izbor na polo`ba i podobra drena`a

klimatsko lekuvawe

Pnevmonija

E infekcija na belodrobniot parenhim

Na~ini na prenesuvawe: aspiracija na mikroorganizmi koi go

koloniziraat orofaringsot inhalacija na infektivni aerosoli hematogena disiminacija direktna inokulacija

Elementi bitni za dijagnoza

poka~ena temperatura, treska, pleuralna bolka vo gradniot ko{, ka{lica

pri fizikalen pregled na gradniot ko{ dokazi za konsolidacija

leukocitoza dam~esti ili lobarni infiltrati na

radiografija na belodrobniot parenhim

Klini~ka slika

Simptomi i znaci: naglo poka~ena telesna temperatura i

treska, isplukavawe na gnoj i bolka vo gradite

fizikalen pregled: toksi~en izgled, tahikardija, tahipnea

Dijagnoza

Laboratoriski naod: leukocitozaRendgenografija: mo`e da e normalna – rana faza lobarni ili segmentni infiltrati. Mo`e da

ima i plevralen izliv na zafatenata strana

Ispituvawe na sputumotInvazivni proceduri: transtrahealna aspiracija perkutana belodrobna punkcija fiberopti~ka bronhoskopija biopsija

Lekuvawe

antibiotici so {irok spektar antipiretici oksigenoterapija

Pneumotoraks

akutna sostojba na ote`nato ilionevozmo`eno di{ewe poradi prodor navozduh pome|u visceralniot i parietalniotlist na pleurata.

Etiologija

sprema pri~inata na nastanuvawe serazlikuvaat tri oblici: spontan ve{ta~ki traumatski

Elementi bitni za dijagnoza

akutna bolka od ednata strana na gradniot ko{ i dispnea, koja ~esto trae nekolku dena

minimalen fizikalni naod; hiperrezonanca, namaleni di{ni zvuci, pomestuvawe na medijastinumot, cijanoza

prisustvo na pleuralen izliv na ragiografija na beli drobovi

Klini~ka slika

ostra bolka vo vid na probodi vo gradite ka{lica nagla dispnea tahikardija cijanoza kolaps

Dijagnoza

anamneza fizikalen pregled labaratoriski naodi:1. gasnata analiza otkriva hipoksemija

kaj pogolem broj na bolni 2. promena na EKG

rendgenski pregled: kolabirani beli drobovi do hilusot, koi so

edna tanka linija se ograni~eni sprema prosvetleniot hemitoraks, kade ne se gleda belodrobna {ara

najdobro e da se slika vo ekspirium koga ima sekundaren izliv, toj se

otkriva so karakteristi~ni hirdo-vozdu{ni nivoa

Lekuvawe

zavisi od te`inata na bolesta miruvawe vo krevet, simptomatsko

lekuvawe na ka{licata i bolkata malite pneumotoraksi spontano se

izlekuvaat torakotomija

Astma

Porano be{e etabliran terminotbronhijalna astma, a denes se

upotrebuvasamo terminot astma,bidej}i najnovitebiopti~ni studii poka`aa dekainflamatorniot proces i promenite priastmata ne se lokalizirani samo vobronhite, tuku i vo alveolite

Astmata e hroni~no inflamatorno zaboluvawe na di{nite pati{ta vo koe u~estvuvaat mnogobrojni kletki, vklu~itelno mast-kletkite,eozinofilite i T-limfocitite.

Etiologija

atopija- perzistenten IgE odgovor na ekstrinzi~ni proteinski alergeni

infekcija na respiratorniot sistem okolinata i zagaduvawe na vozduhot farmakolo{ki stimuli fizi~ki napor emocionalen stres

Elementi bitni za dijagnoza

epizodi~na ili hroni~na pojava na “vizing”,dispnea,ka{lica i ~uvstvo na napnatost vo gradniot ko{

pri fizikalen pregled prodol`en ekspirium i difuzen “vizing”

ograni~en protok na vozdu{nata struja pri funkcionalno ispituvawe

kompletna ili delimi~na reverzija na opstrukcijata posle primena na bronhodilatatori

Klasifikacija na osnova na etiologijata: ekstrinzi~na (alergi~na,atopiska) intrinzi~na (nealergi~na,neatopi~na)Klasifikacija na osnova na te `inata nabolesta: lesna sredna te{ka

Klini~ka slika

Asmati~niot napad se javuva no}e,so ~uvstvo

na stegawe vo gradite,di{eweto stanuva~ujno grubo i ostro,svireweto stanuvaponaglasenoSimptomi i znaci dispnea ka{lica svirewe vo gradite Wheezing

Dijagnoza

rekurentni napadi od egzogeni faktori karakteristi~ni no}ni i rano utrinski (3-5

~asot) asmati~ni simptomi povremenost (epizodi~nost) na

simptomite,poradi {to fizikalniot pregled mo`e da bide sosema normalen

Funkcionalen monitoring i funkcionalnitestovi spirometrijaLaboratoriski i drugi ispituvawe kompletni analizi na krvta (infekcija) rendgengrafija zgolemen vkupen broj na eozinofili vo

krvata,sputumot i nazalniot sekret-karakteristi~ni za astma i marker na te`inata na astmata

bronhodilatatoren test + opredeluvawe na totalen i specifi~en

IgE -zgolemeni pozitivni bronhoprovokaciski testovi rinoskopija fiberopti~ka bronhoskopija

Lekuvawe antiinflamatorni lekovi-kortikosteroidi bronhodilatatori antileukotrieni mukolitici

Nega-da se objasni prirodata nabolesta,etiolo{kite i provokativnitefaktori,zabrana na pu{eweto,prodol`enoklimatsko lekuvawe