Interdyscyplinarny wymiar kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna

w świetle doświadczeń międzywydziałowych studiów w

Uniwersytecie Łódzkim

Tadeusz Marszał, Elżbieta KobojekKatedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej

GOSPODARKA PRZESTRZENNA - Racjonalne gospodarowanie i kształtowanie ładu przestrzennego- Dbałość o jakość środowiska przyrodniczego i antropogenicznego- Zastosowanie instrumentów polityki przestrzennej - Definiowanie i rozwiązywanie problemów przestrzennych, właściwie oceniając i hierarchizując różne cele społeczne, ekonomiczne i ekologiczne

Zrównoważone gospodarowanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego, które łączy elementy różnych dziedzin wiedzy, przede wszystkim tych dotyczących zagadnień przestrzennych i środowiskowych (geografia, urbanistyka, zarządzanie i ekonomika), a także dyscyplin pokrewnych (ekonomia, socjologia, ekologia, geodezja, prawo).

Międzywydziałowy kierunek gospodarka przestrzenna prowadzony przez Wydział Nauk Geograficznych i Wydział Zarządzania

Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Prof. dr hab. T. Marszał

Katedra Zarządzania Miastem i RegionemProf. dr hab. T. Markowski

Obszar wiedzy Dziedzina naukowa Dyscyplina naukowa

Obszar nauk przyrodniczych

Nauki o Ziemi

Nauki biologiczne

GeografiaGeologia

EkologiaOchrona środowiska

Obszar nauk społecznych

Nauki ekonomiczne

Nauki społeczne

Nauki prawne

EkonomiaNauki o zarządzaniu

Nauki o polityceSocjologia

Prawo

Obszar nauk technicznych Nauki techniczneArchitektura i urbanistykaGeodezja i kartografiaInformatykaInżynieria środowiskowa

Efekty kształcenia odnoszą się do następujących obszarów, dziedzin i dyscyplin

Efekt kształcenia

Uzasadnienie włączenia efektu do programu

Moduły realizujące dany efekt

Sposób realizacji modułów

Metody weryfikacji osiągnięcia

efektu

Najważniejszy i najtrudniejszy etap kształcenia.Konieczność dokumentacji.

Wdrażanie Krajowych Ram Kwalifikacji na kierunku gospodarka przestrzenna

1

2

3

4

Dawniej pisano o celach kształcenia:- Celem jest przekazanie wiedzy o przyrodniczych,

ekonomicznych, społecznych i prawnych uwarunkowaniach gospodarki przestrzennej;

- Absolwent może być zatrudniony w biurach planowania przestrzennego, w organach administracji samorządowej i rządowej

Obecnie ważne są efekty kształceniaPo zakończeniu kursu student:- Ma wiedzę o obowiązujących normach i regułach prawnych

oraz procedurach organizacyjnych stosowanych w strukturach administracji samorządowej i rządowej;

- Wykorzystuje zdobytą wiedzę do rozstrzygania dylematów pojawiających się w pracy zawodowej planisty przestrzennego;

- Wykonuje proste ekspertyzy środowiskowe pod kierunkiem opiekuna naukowego

Efekt I - kategoria wiedza

Ma podstawową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin właściwych dla gospodarki przestrzennej oraz zna ich wzajemne powiązania

1. Interdyscyplinarna wiedza konieczna w gospodarce przestrzennej zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju spełniająca zapotrzebowania pracodawców i społeczeństwa

2. Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennej, Społeczno-ekonomiczne podstawy gospodarki przestrzennej, Prawne podstawy gospodarki przestrzennej i ochrony środowiskaSamorząd terytorialny

3. Wykłady informacyjne, problemowe i konwersatoryjne; ćwiczenia praktyczne, prace analityczne

4. Egzamin pisemny, kolokwium, analiza różnych materiałów w zależności od przedmiotu, wykonanie prac zaliczeniowych (esej, analiza, prezentacja). „Jak jest?” „Dlaczego tak jest?”

Wybrane efekty dla studiów I stopnia

Efekt II – kategoria umiejętności

Prawidłowo posługuje się systemami normatywnymi, stosuje podstawowe techniki i narzędzia badawcze w celu rozwiązania konkretnego problemu

1. Kryterium naukowości. Zastosowane metody mają wpływ na uzyskane wyniki, które są podstawą podejmowania decyzji ważnych dla społeczeństwa i środowiska przyrodniczego oraz antropogenicznego.

2. Metody badań w gospodarce przestrzennejRysunek i grafika komputerowaKartografia, geodezja

3. Wykład informacyjny i problemowy, tekst programowy, analiza studium przypadku, pokaz

4. Wykonanie prac z wykorzystaniem różnych źródeł wiedzy, stworzenie rysunku i pokazu w programie komputerowym, przygotowanie prawidłowej ankiety badawczej

Efekt III – kategoria umiejętności

Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, elektronicznej bazy danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku obcym w zakresie gospodarki przestrzennej

1. Znajomość różnych źródeł wiedzy, a krytyczna ich ocena jest podstawą doskonalenia kwalifikacji ogólnych i zawodowych . Spełnia wymogi opracowań naukowych i zapotrzebowania pracodawców

2. System informacji przestrzennej GISWaloryzacja i ochrona środowiskaSeminarium licencjackie

3. Wykład informacyjny i problemowy, analiza map tematycznych i innych źródeł informacji o środowisku. Metoda ćwiczebna. Ocena Internetu jako źródła informacji naukowej.

4. Praca zaliczeniowa zredagowana na podstawie różnych źródeł informacji

Google

Efekt IV – kategoria umiejętności

Posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych i wystąpień ustnych w języku polskim i angielskim

1. Umiejętność jest niezbędna nie tylko jako element wykształcenia ogólnoakademickiego, ale także w karierze zawodowej i społecznej

2. Seminarium dyplomowe Podstawy gospodarki przestrzennej

3. Metody poszukujące (np. problemowa, dyskusyjna) i eksponujące.

4. Pisemne prace zaliczeniowe są na różnych zajęciach. Przygotowanie i prezentacja multimedialna wybranych zagadnień i problemów. Przygotowanie pracy dyplomowej i zdanie egzaminu licencjackiego .

Efekt V – kategoria kompetencje społeczne

Potrafi pracować i współpracować w grupie przyjmując w niej różne role

1. Podejmowanie decyzji w gospodarce przestrzennej wymaga współpracy w interdyscyplinarnych grupach. Jest to zapotrzebowanie pracodawców i społeczeństwa obywatelskiego.

2. Ćwiczenia terenowe regionalneArchitektura krajobrazu w praktyce planistyczno-projektowej

3. Obserwacje i badania w terenie, inwentaryzacja urbanistyczna, zespołowe wykonanie projektów, dyskusja i ocena pracy kolegów

4. Jest to efekt bardzo trudny do zweryfikowania. Studenci wolą wykonywać większe prace indywidualnie niż mniejsze w grupach. Wiarygodna ocena wymaga bardzo ścisłego współdziałania nauczyciela i studenta w trakcie wykonywania zadania.

Podział zadań w zespole

L.p. Zadania do wykonania

Kto to zrobi? Co jest do tego potrzebne?

Kiedy zostanie wykonane?

1.

2.

3.

Nadzór w każdym etapie pracyPrezentacja projektu przed pozostałymi grupamiZaliczenie projektu grupowego

Ustalenie zasad pracy w zespole

Efekt VI – kategoria kompetencje społeczne

Potrafi odpowiedzialnie określić priorytety służące realizacji określonych zadań

1. Jest to kompetencja potrzebna bez względu na rodzaj wykonywanego zawodu

2. Planowanie przestrzenneProjektowanie urbanistyczneSeminarium licencjackie

3. Metoda ćwiczeń projektowych i dyskusja, prace projektowe

4. Nadzów nad poszczególnymi etapami pracy. Zaliczenie pracy indywidualnej i grupowej.

Etapy pracy studentów:- Zbadanie stanu aktualnego- Ocena stanu obecnego - Mapa deficytów i konfliktów- Wskazanie kierunku poprawy - Mapa propozycji zmian

Efekt VII – kompetencje społeczne

Rozumie potrzebę stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych i potrafi uzupełniać oraz doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.

1. Jest to wymóg współczesnego rynku pracy bez względu na wykonywany zawód i pełnione funkcje. Zapotrzebowanie pracodawców

2. Ćwiczenia terenowe i praktyki zawodowe

3. Metody pracy ……..

4. Weryfikacja kompetencji - Jak sprawdzić i ocenić czy student osiągnął ten efekt?

Ćwiczenia terenowe

Przyrodnicze podstawy gospodarki przestrzennejSpołeczno-ekonomiczne podstawy gospodarki przestrzennej Gospodarka przestrzenna na wyżynachGospodarka przestrzenna na nizinach

Korzystanie z mapy topograficznej

Wody gruntowe? Gdzie one są?

Eksploatacja i rekultywacja

Zagospodarowanie dzielnicy

Podejście problemowe – interdyscyplinarność kierunku

Góra KamieńskPole Bełchatów

Kleszczów

EnergetykaZarządzanieEkologiaGminaRekreacjaKonfliktyPrzyszłość

Wykłady fakultatywne

Na III roku studiów I stopnia, student zobowiązany jest do uczestniczenia w 20 wykładach fakultatywnych

Zajęcia fakultatywne umożliwiają poszerzenie wiedzy zgodnie z zainteresowaniami studenta.

Ważny jest udział osób spoza UŁ - praktyków , pracowników biur projektowych i planistycznych, pracowników parków, itd. W roku akademickim 2012/2013 wykłady prowadzone przez praktyków stanowiły 30%. Przedstawiano aktualne problemy , dyskusje i konflikty.

Przykładowe tematy wykładów:- Oceny oddziaływania na środowisko - Architektura krajobrazu w praktyce planistyczno-projektowej- Z praktyki tworzenia opracowań planistycznych- Transformacja funkcjonalna i przestrzenna Łodzi

Osuwiska w Warszawie latem 2010 r.

Osuwiska na wysokiej skarpie wiślanej w Warszawie, fot. sztychu Brauna z XVI w.

1- glina morenowa, 2- piaski, 3- iły warwowe, 4-mułki, 5- żwiry, 6- osady stokowe, wg Drozdowski, Kopczyński 1992

Kościół św. Anny. Groźba zniszczenia w 1949 r w czasie budowy trasy W-Z

Osuwisko na skarpie w 2010 r.

Kurzawka w metrze

Budowniczowie boją się wiercenia pod korytem Wisły ponieważ spodziewają się wirów.

Na świecie w takiej sytuacji wykonuje się kolej nadziemną. U nas podziemna - bo taniej!!!

Możliwości współpracy w ramach Unii Uczelni na Rzecz Kierunku Gospodarka Przestrzenna

1. Udział chętnych studentów w regionalnych ćwiczeniach terenowych2. Cykl wykładów na temat problemów regionu3. Wspólny projekt badawczy kończący się publikacją

Dziękuję za uwagę